Netwerk Vlaanderen in 2006 Gewoontegetrouw kijken we elk jaar even achterom en bekijken we hoe we onze plannen afgelopen jaar hebben gerealiseerd. Hoe sprongen we in op actualiteiten en onverwachte opportuniteiten? Een kort verslag van de hoogtepunten uit 2006.
Campagne ‘Mijn Geld. Goed Geweten?’
Campagne tegen financiering van bedrijven die mensenrechten schenden
Met de campagne ‘Mijn Geld. Goed Geweten?’ ijvert Netwerk Vlaanderen voor meer transparantie en maatschappelijke verantwoordelijkheid in de financiële sector. Niet alleen de banken, maar ook de klanten en de overheid spelen hierin een belangrijke rol. Mede daarom verspreidde Netwerk haar dossiers en de onthullende resultaten aan het grote publiek. Dit gebeurde via beurzen, vormingen, stands, mailings en ook via onze nieuwsbrieven en de website.
Netwerk stelde de financiering van mensenrechtenschendingen in Birma centraal, het land waar buitenlandse investeerders als oliegigant Total, een dictatoriaal regime in stand houden. Netwerk publiceerde het dossier ‘Investeert uw bank in Birma?’ en zette concrete acties op touw zoals ‘Gemeentes voor Birma.’ Ook organiseerde Netwerk een ludieke actie in de hoofdkantoren van de banken in Brussel. Op de verjaardag van de Birmese democraat en Nobelprijswinnares voor de vrede Aung San Suu Kyi, kregen de medewerkers een verjaardagstaart met onze campagneboodschap ‘My Money, Clear Conscience?’
De campagne ‘Mijn Geld. Goed Geweten?‘ bestaat in feite uit twee delen: 1. de campagne tegen financiering van de wapenindustrie 2. de campagne tegen financiering van bedrijven die mensenrechten schenden.
Verder verscheen het rapport ‘Goudkoorts in Peru’ over controversiële investeringen van AXA in mijnbouw en gasontginning. Netwerk stelde de financiering van arbeidsrechtenschendingen aan de kaak en werkte samen met de vakbonden, die actief zijn in de financiële sector.
Campagne tegen financiering van de wapenindustrie Hielden de banken zich aan hun woord of was het nieuwe wapeninvesteringsbeleid een vorm van ‘window dressing?’
Overige acties van Netwerk tegen controversiële investeringen waren het aandeelhoudersactivisme op Algemene Vergaderingen van banken, de publieke verspreiding van affiches en banners, de briefschrijfacties aan banken en niet te vergeten de ACE bank.
Eén jaar nadat de banken hun beloftes deden, analyseerde Netwerk de financiële links tussen de vijf geviseerde banken (KBC, Dexia, ING, Fortis, AXA) en een aantal producenten van clustermunitie. Sommige banken bleken hun duurzame beleid correct uit te voeren, andere banken ge- of misbruikten hun eigen beleid soms heel handig, zodat ze toch nog in wapens konden investeren.
In het najaar opende ACE bank haar deuren in het centrum van Brussel. Deze nieuwe bank ging prat op investeringen in wapens en bedrijven die mensenrechten schenden. Dagenlang speculeerden pers, NGO’s en voorbijgangers over deze bank. Uiteindelijk bleek het een opgezet spel te zijn van Netwerk Vlaanderen om klanten bewust te maken van wat banken met ons geld doen. Deze vernieuwende methodiek (hoax) stelde ons in staat om een totaal nieuw publiek te bereiken.
Nieuwe schandalige wapeninvesteringen In het dossier ‘Explosieve Portefeuilles’ zette Netwerk de financiering van het gruwelijke witte fosfor centraal. Witte fosfor zette het Amerikaanse leger in tijdens de belegering van de Iraakse stad Fallujah. Het gebruik van dit wapentuig had veel burgerslachtoffers tot gevolg. AXA en ING investeerden in twee bedrijven die betrokken waren bij de ontwikkeling van witte fosfor.
Duurzaam omgaan met geld kwam in 2006 weer meer ‘in the picture’… - bij het ruime publiek - op agenda’s van verschillende organisaties - op agenda’s van politici - op meetings van banken - op de programma’s bij de vakbonden - op internationale agenda’s - in de pers
Het jaar 2006 betekende eveneens de doorbraak van onze campagne op internationaal niveau. Vermits geldstromen niet stoppen aan de landsgrenzen is internationale sensibilisering en druk erg belangrijk. Amnesty International Frankrijk en Handicap International Frankrijk volgden onze campagne op tegen
Anders omgaan met geld
AXA’s investeringen in landmijnen die gehoor kreeg in Duitsland, Nederland en Japan. Inzake de internationale ervarings- en resultatenuitwisseling, was de samenwerking met de internationale koepelorganisatie BankTrack erg nuttig. Onze Engelstalige website maakte informatieverspreiding op een ruimere schaal mogelijk. Verder was de inbreng in internationale congressen, het ondersteunen en informeren van organisaties wereldwijd een taak die verder opvolging kreeg.
Duurzaam sparen en beleggen
Februari 2006. Netwerk bracht het mensenrechtendossier uit ‘Investeert uw bank in Birma?’
Op de website van Netwerk heeft de rubriek ‘duurzaam geld’ een wegwijzersfunctie. Je vindt hier informatie die duiding geeft bij duurzame producten, aangeboden op de Belgische financiële markt. Naast de actualisering van de informatie lichtte Netwerk in 2006 de producten door op vlak van hun betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen. Deze niet te mis verstaande scores en conclusies, publiceerde Netwerk ook in de brochure ‘Sparen en beleggen voor mensenrechten: het is mogelijk!’
Rol van de overheid Netwerk wijst de overheid op haar rol die ze te spelen heeft qua Maatschappelijk Verantwoord Investeren. Enerzijds heeft de overheid een voorbeeldfunctie, door zelf duurzaam om te springen met gemeenschapsgeld. Anderzijds kan zij geldstromen reguleren. In 2006 nam Netwerk deel aan de schriftelijke consultatie en stakeholdersdagen in het kader van de omzetting van het referentiekader voor Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen naar concrete acties (federale overheid).
19 juni 2006. Op deze verjaardag van Nobelprijswinnares en Birmese democraat Aung San Suu Kuy, bezorgde Netwerk een verjaardagstaart bij de banken.
Netwerk participeerde ook aan het overleg met de overheid (middenveld) in verband met de ‘Vlaamse strategie duurzame ontwikkeling’ (Vlaamse overheid). Vermeldenswaardig is de stap die het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zette. Ze keurde een ordonnantie goed die criteria inzake Maatschappelijk Verantwoorde Investeringen oplegt in het kader van overheidsopdrachten. Ook kozen enkele gemeentes bewust voor duurzaam sparen en/of beleggen en verklaarden zich bereid om MVI-criteria te hanteren. Netwerk is lid van BELSIF, een forum van aanbieders van duurzame financiële producten op de Belgische markt en enkele NGO’s. Netwerk neemt deel aan de werkgroepen ‘overheid’ en ‘normering.’ In 2006 trok Netwerk mee aan de kar ter voorbereiding van het wetsvoorstel dat productie en financiering van anti-persoonsmijnen en clustermunitie verbiedt. Dit voorstel werd in 2007 goedgekeurd.
Bewegen = Communiceren
Juni 2006. Netwerk publiceerde het rapport ‘Explosieve Portefeuilles’ over banken en hun investeringen in clustermunitie.
Maatschappelijke verandering tot stand brengen gebeurt niet door enkel degelijk studiewerk te verrichten. Belangrijk is het maatschappelijk debat te voeden door informatie gericht de wereld in te sturen. Kortom: communicatie is een basisvoorwaarde om een maatschappelijke beweging op gang te brengen. In 2006 besteedde Netwerk bijzondere aandacht aan het tijdschrift ‘Anders Omgaan met Geld,’ en ook aan het digitale e-zine, de website, een doordachte perswerking, de deelname aan stands en beurzen, de realisatie en verspreiding van nieuw promotie materiaal (voorstellingsfolder) en dossiers, de begeleiding van vormingssessies en niet te vergeten de talrijke contacten met sleutelfiguren in de financiële en politieke wereld.
Alternatieve financiering
Oktober 2006. Een mysterieuze, onethische bank probeert de Belgische markt te veroveren… Later onthult Netwerk de ‘mastermind’ te zijn achter deze fictieve bank.
Netwerk bewees dat financieren ook anders kan. Het Krekelsparen was voor 278 initiatieven een bijkomende inkomst voor een totaalbedrag van 69.349 euro. Voor de financiering in het Zuiden, bracht Netwerk een deel van haar kapitaal in bij Alterfin. Voor de financiering van kapitaal voor initiatieven in Vlaanderen en Brussel deed Netwerk inbreng via Trividend. Meest vernieuwend was nog steeds Netwerk Rentevrij cvba. Zij sloten een tweede jaar af met 19 initiatieven die een rentevrije lening ontvingen voor een totaalbedrag van 790.365 euro. Netwerk Vlaanderen investeerde 1 miljoen euro in Netwerk Rentevrij.
Resultatenrekening 2006 was het jaar van de ACE bank. Deze succesvolle sensibiliseringsactie kenmerkte zich door een originele opzet. Het artistieke project kreeg veel gehoor in de media. De professionele aanpak brachten echter de nodige kosten met zich mee. Desondanks sloten we het jaar 2006 af met een positief resultaat van 9.544 euro.
Opbrengsten Onze opbrengsten in 2006 lagen iets hoger dan in 2005. Dit was het gevolg van de indexering van de commissie op het Krekelsparen en de subsidie die we kregen als beweging.
Sparen en beleggen met respect voor mensenrechten. Hoe doe je dat? Daarover ging Netwerk’s nieuwe publieksbrochure.
Voor de giften was 2006 een moeilijk jaar. Het aanvraagdossier voor de verlenging van de erkenning fiscale attesten is op het moment van opmaak van dit jaarbericht nog steeds in behandeling. Onze donateurs verkeren reeds twee jaar in deze onzekerheid en dat heeft gevolgen voor de opbrengst van de giften. Netwerk doet een uiterste inspanning om zo snel mogelijk meer duidelijkheid te krijgen omtrent dit dossier, vooraleer de belastingsaangifte van inkomsten 2006 wordt ingediend. Voor het eerst in de geschiedenis van het Krekelsparen is de spaarinlage op jaarbasis gedaald. In december 2006 stond er in totaal bijna 105,5 miljoen euro op deze spaarrekeningen, terwijl de teller eind 2005 nog bijna op 107 miljoen euro stond. Deze terugval ter compensatie van de sterke stijgingen die we de vorige jaren kenden, was enigszins te verwachten. Sinds enige tijd was er een tendens om uitzonderlijk veel spaargeld te parkeren op spaarrekeningen in de hoop dat de intresten terug zouden stijgen. Daar de commissie voorlopig nog een forfaitair bedrag is, heeft deze evolutie geen gevolgen gehad voor de opbrengsten van Netwerk.
19 juni 2006. Mensenrechtenactivisten, Birmese democraten en sympathisanten vormde een levensechte slinger op de Grote Markt in Brussel.
Het Triodossparen kent al enkele jaren een gestadige groei van ongeveer 1,5 miljoen euro per jaar. De situatie op de kapitaalmarkt heeft hier ook zijn invloed laten gelden, spaargeld werd in grote getallen overgezet van de gewone spaarrekening naar de termijnspaarrekening. Dit had gevolgen voor de commissie, daar deze lager ligt voor de termijnspaarrekeningen. Als beweging ontvangt Netwerk een subsidie van de Vlaamse Gemeenschap, een toezegging die loopt van 2005 tot en met 2010. Deze belangrijke inkomstenbron maakt ruim één derde uit van de totale inkomsten op jaarbasis en zorgt ervoor dat Netwerk duidelijk minder afhankelijk wordt van inkomsten uit financiële producten. De Stad Brussel kende eind 2006 een éénmalige toelage toe van 12.000 euro voor de opzet van de ACE bank. De inkomsten uit eigen werking maken bijna vijf procent uit van het totaal. Naast de abonnementen op onze nieuwsbrief bestaat deze inkomstenpost onder andere uit opbrengsten van vormingen die Netwerk verzorgt in opdracht van andere organisaties, verkoop van brochures, zitpenningen van o.a. het Vredesinstituut en opbrengsten uit dienst-
De algemene voorstellingsfolder van Netwerk werd in een nieuw kleedje gestoken.
OPBRENGSTEN NETWERK
1000000 900000 800000 700000
GIFTEN
600000
COMMISSIES
500000
SUBSIDIES
400000
OPBRENGSTEN UIT WERKING
300000
OPBRENGSTEN LENINGEN EN PARTICIPATIES
200000 100000
FINANCIELE OPBRENGSTEN
0
2001
2002
2003
2004
2005
2006
Dankzij de ACE bank sensibiliseringsactie wist Netwerk een ruimer publiek te bereiken met haar boodschap anders omgaan met geld.
en adviesverlening aan andere organisaties. Netwerk verzorgde gedurende drie jaar de ledenadministratie voor het Kringloopfonds. In de loop van 2006 heeft deze organisatie zelf een administratieve kracht aangeworven en werd deze dienstverlening beëindigd.
we deze voorziening aan tot een bedrag van 25.000 euro. Ook legde Netwerk een voorziening aan om de mogelijke problemen in het dossier fiscale attesten op te vangen. Het positieve resultaat dat we realiseren in 2006, zijnde 9.544 euro, wordt aangevuld met een opname uit bestemde fondsen, o.a. voor investeringen. Netwerk legde enkele jaren geleden een bestemd fonds aan voor de ontwikkeling van nieuwe software op maat. In 2006 is een deel van dit plan gerealiseerd.
Sinds de cvba Netwerk Rentevrij eind 2004 werd opgericht, kent Netwerk Vlaanderen geen nieuwe leningen meer toe aan andere organisaties. Er lopen momenteel nog een twintigtal contracten uit het verleden.
Het grootste gedeelte van het positieve resultaat krijgt een nieuwe bestemming in 2007 via toevoeging aan bestemde fondsen voor 25 jaar Netwerk en ter aanvulling van het Sociaal Passief. Een klein saldo wordt overgedragen naar het volgend boekjaar.
Kosten Via Netwerk Solidariteit ontvangen 188 organisaties een opbrengst uit de ethische spaarproducten. Deze projectensteun bestaat hoofdzakelijk uit commissie vanuit het Krekelsparen, aangevuld met intresten die door de spaarders vrijwillig worden afgestaan aan deze organisaties. Het solidariteitssysteem in het Triodossparen is gewijzigd, waardoor er geen commissie meer wordt doorgestort. Na vijf jaar constateerden we dat de drempel nogal hoog was voor organisaties om in het solidariteitssysteem van het Triodossparen te stappen. Bovendien bleven de door te storten commissies erg laag per organisatie en lagen de kosten voor een aangepast informaticasysteem in verhouding te hoog.
Balans Het vermogen dat Netwerk ter beschikking had in 2006 lag in de lijn van vorig jaar: 2,3 miljoen euro. Op de actiefzijde van de balans krijgen we informatie omtrent de aanwending van dat vermogen. Minder dan 1% van dit vermogen werd geïnvesteerd in de vzw zelf, hoofdzakelijk in informaticavoorzieningen. Meer dan 60% van het vermogen werd geïnvesteerd in andere organisaties, grotendeels via kapitaaldeelnames en een klein gedeelte onder de vorm van een lening. Ongeveer één derde is ter beschikking van de werking van Netwerk onder de vorm van liquide middelen. En tenslotte zijn er nog inkomsten te trekken, hoofdzakelijk van banken en subsidiërende instanties.
De opzet van de ACE bank was een gigantisch succes. Aanvankelijk vreesden we dat het kostenplaatje van dit originele sensibiliseringsproject onze mogelijkheden zou overstijgen. Maar dankzij een creatieve aanpak, aangevuld met logistieke steun van de Stad Brussel, kon gans de opzet gerealiseerd worden met een budget van 55.000 euro. Dit was mogelijk mede dankzij de inzet van de regisseur, acteurs, vrijwilligers en sympathiserende organisaties die instonden voor de realisatie van binnenhuisinrichting, video, film, webdesign, vormgeving, promotie, perswerking etc.
In 2006 werd gestart met de ontwikkeling van een nieuwe software op maat, een opdracht die in de loop van 2007 wordt afgerond. Deze investering die in totaal geraamd wordt op 29.000 euro, wordt afgeschreven over 5 jaar.
De communicatiekosten lagen beduidend lager dan begroot (38.900 euro). Dit is hoofdzakelijk het gevolg van de minderuitgave voor fondsenwerving. Deze activiteit werd op een laag pitje gezet ten gevolge van de aanslepende problemen met de verlenging van de erkenning van de fiscale attesten.
Bij de oprichting van de cvba Netwerk Rentevrij in 2004 werd een participatie genomen van 1 miljoen euro waarvan indertijd 324.625 euro werd gestort. In de loop van 2006 werd dit aandeel volstort zodat de cvba ten volle kan beschikken over deze financiële middelen. Via deze participatie geeft Netwerk bewust een nieuwe bestemming aan haar fondsen en dalen de liquiditeiten die de vzw ter beschikking heeft.
Netwerk kon voor de uitbouw van gans haar werking rekenen op een personeelsploeg van 11 vaste krachten en een tijdelijke kracht (regisseur ACE bank), goed voor 7 voltijdse equivalenten. Het team werd bijgestaan door 73 vrijwilligers, waarvan een gedeelte occasioneel meewerkte in functie van een actie of activiteit, anderen leveren een vaste bijdrage in de organisatie via de Raad van Bestuur of het Secretariaat.
Anders omgaan met geld
Naar aanleiding van de ACE bank kregen we juridische klachten binnen van de Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen (CBFA) en de ACE Group, een internationaal verzekeringsbedrijf. Er zijn geen rechtszaken aangespannen, maar om ons in te dekken tegen mogelijke juridische risico’s vullen
Het passief vertelt ons iets over de oorsprong van dit vermogen van 2,3 miljoen euro. Meer dan 92% zijn eigen middelen, winsten die Netwerk in de loop van 25 jaar werking heeft opgebouwd. De vreemde middelen bestaan hoofdzakelijk uit nog door te storten bedragen aan organisaties. Deze schulden die begin 2007 zullen betaald Netwerk Vlaanderen worden komen ongeveer overeen met de bedragen die Netwerk nog dient te ontvangen m.b.t. 2006 Vooruitgangstraat 333/9 (zie balans: het actief). B-1030 Brussel, België T: 0032 (0)2/201 07 70 F: 0032 (0)2/201 06 02
info@netwerk-vlaanderen.be www.netwerkvlaanderen.be
Grafisch Ontwerp: Iguane Druk: Druk In De Weer