nieuwsbrief_maart_april_mei_2005 by Netwerk Vlaanderen vzw

BelgiĂŤ - Belgique PB 1000 Brussel 1 1/1366

BOYCOT RENTE

Rentevrij krediet voor zinvolle projecten

Anders omgaan met geld

Afgiftekantoor 1000 Brussel 1, P2A8306 - Afzender: Netwerk Vlaanderen, Vooruitgangsstraat 333/9, 1030 Brussel

Edito: kleine dingen

In de kijker: Netwerk Vlaanderen stelt trots voor: Netwerk Rentevrij

In de kijker: Van Netwerk Zelfhulp Vlaanderen naar Netwerk Rentevrij: een geschiedenis

Portfolio: Oxfam Wereldwinkel Gent - Wijkgezondheidscentrum De Central

Campagne: Oorlog, de investering van de eeuw?

Campagne: Waalse organisaties nemen in Wallonië onze campagne in handen

Blik op nieuws: Het internationaal jaar van het microkrediet

Podium: Bank Track – Bomspotting – Het Vlaams Vredesinstituut – de Franse bankwereld

Achter de schermen: Mijn (Net)werkplek – een impressie

Edito

KLEINE DINGEN Onlangs de film ‘Pi’ teruggezien. Het is het verhaal van een wiskundige die op zoek gaat naar patronen in de wereld. Zijn theorie is dat de werkelijkheid kan worden voorgesteld door getallen. En in deze getallenreeksen is – volgens hem – een logica terug te vinden, een patroon. In zijn zoektocht concentreert hij zich op de beurs als ‘werkelijkheid’ waarop hij zijn theorie wil toepassen. Eén citaat uit die film bijgebleven:

is me

“And what about the stockmarket? A universe of numbers that represents the global economy. Millions of human hands at work, billions of minds … a vast network

screaming with life: an organism, a natural organism.”1 Het schetst voor mij de essentie van ‘de beurs’ en ook, waar het misloopt. Bij het lezen van artikels over beursbeleggingen en het doornemen van prospectussen stoot je keer op keer op dat ‘mysterieuze’ verschijnsel: ‘de beurs’. “Door het slecht presteren van de beurs …”; “meerwaarden realiseren op de beurs”; … . Alsof zij autonoom zou functioneren. Alsof ze een quasi willekeurige reeks getallen is, zonder een achterliggende werkelijkheid. In wezen is de beurs het samenkomen van een slordige

zes miljard individuen die hier op aarde ‘hun ding’ doen en op haar beurt heeft ze ook invloed op al die individuen. De wisselkoers van een munt is meer dan een cijfer op een scherm dat stijgt of daalt doorheen de dag. De wisselkoers bepaalt voor miljoenen mensen wat en hoeveel ze kunnen kopen. De waarde van een munt gewetenloos kelderen omwille van speculatieve overwegingen, komt zo wel in een heel ander perspectief te staan. Het citaat verwijst voor mij nog naar meer. Het verwoordt, voor mij, hoe achter die abstracte realiteit van het beurswezen, een gigantische massa aan individuele verhalen schuilgaat. Miljarden relaties, persoonlijke agenda’s, kleine menselijke (on)hebbelijkheden

1 “En hoe zit het met de beurs? Een universum van getallen dat de globale economie voorstelt. Miljoenen handen aan het werk, miljarden geesten, een enorm netwerk dat krioelt van het leven: een organisme, een natuurlijk organisme.”

Anders omgaan met geld

en verhalen … . Spijtig dat net dat aspect voor iedereen verborgen blijft. Stel dat je achter de cijfers kon kijken. Het zou het een pak eenvoudiger maken om aan ‘speculeren’ een morele dimensie te koppelen. En bovendien een pak boeiender … Ook wanneer het gaat over duurzame beleggingsfondsen ontbreekt een ‘menselijk gezicht’. Via heel abstracte en weinig toegankelijke modellen probeert men te definiëren wat maatschappelijk verantwoord ondernemen is. Bovendien belegt men bij deze modellen enkel in beursgenoteerde bedrijven, die men in het beste geval enkel kent omdat men er wel eens een product van koopt. En hier schuilt volgens mij het belangrijkste knelpunt voor duurzaam beleggen. Door de keuze voor complexe modellen en beursgenoteerde bedrijven slaagt men er niet in aan te knopen met de persoonlijke levenssfeer van de (potentiële) beleggers. Wil men mensen overtuigen van het belang van ‘duurzame ontwikkeling’, moet men mensen juist daar bereiken, zodat ze zich betrokken partij voelen. En daar slagen ‘duurzame beleggingsfondsen’ volgens mij niet in. Net daar schuilt de ‘charme’ van kleinere initiatieven als ‘Netwerk Rentevrij’, ‘Hefboom’, het verstrekken van microkredieten of zelf rechtstreeks ‘investeren’ in een initiatief waar je achter staat. Zij geven een gezicht aan wat er met je geld gebeurt. Initiatieven en individuen die op een heel concrete, en vaak ook heel persoonlijke manier, duurzame ontwikkeling vorm willen geven, krijgen de kans om dat ook daadwerkelijk te realiseren.

Bovendien wordt daarbij extra aandacht besteed aan ‘het verhaal’ dat er achter schuilgaat. Namelijk door de specifieke ondersteuning die wordt geboden bij het behandelen van een kredietdossier via veelvuldige en persoonlijke contacten. En ook door het belang dat wordt gehecht om achterban en klanten te vertellen over de gefinancierde initiatieven via o.a. het eigen tijdschrift en het betrekken van vrijwilligers . Het minste dat je kan zeggen is dat dit het een pak

boeiender maakt om ‘anders met je geld om te gaan’. Genoeg beschouwingen. In deze nieuwsbrief vind je het concrete verhaal van onze inspanningen om het bovenstaande in de praktijk te vertalen. Alvast veel leesplezier.

Karl Maeckelberghe

In de kijker NETWERK VLAANDEREN STELT TROTS VOOR:

NETWERK RENTEVRIJ CVBA MET SOCIAAL OOGMERK

Rentevrije kredieten voor waardevolle projecten en zinvolle initiatieven Netwerk Vlaanderen ondersteunt en adviseert van bij haar ontstaan organisaties die mens en milieu centraal stellen en anders omgaan met geld. In 2005 is dat niet anders. De rol van alternatieve ﬁnancier zetten we dit jaar beter in de verf en we hebben vanaf nu ook een rentevrije lening aan te bieden. Na het testjaar 2004 waarin Netwerk het rentevrij lenen op kleine schaal heeft toegepast, is Netwerk trots om de nieuwe boreling ‘Netwerk Rentevrij cvba met sociaal oogmerk’ voor te stellen. We doen een boekje open over rente

Voor banken is rente een vorm van winst. De bank leent geld uit en krijgt een grotere som terug via de rente die de klant dient te betalen. Maar rente veroorzaakt daardoor ook werkloosheid en inflatie en heeft een negatieve impact op het milieu. Wanneer

ondernemingen een hogere rente moeten betalen op hun leningen zijn deze verplicht om ofwel hun arbeidskosten te doen dalen, ofwel hogere prijzen aan te rekenen (en zo inflatie te creëren), ofwel hun bedrijfsvoering aan te passen door meer natuurlijke bronnen aan te spreken. Daarnaast zorgt rente voor een transfer van het geld van de arme naar

TAM TAM negen rentevrije kredieten goedgekeurd in 2005 3

de rijke. Bovendien stuurt het principe van rente het geld in de richting van veel grootschalige projecten die hoge winsten nastreven op korte termijn. Geld is een middel om zich verder te verrijken, en is in die zin een doel op zich geworden. Daarom gaat Netwerk rentevrij

Wie komt in aanmerking?

Een organisatie die een aanvraag indient wordt steeds onderworpen aan een inhoudelijk en financieel onderzoek door de kredietcel. Tijdens een bezoek aan de organisatie, bekijken we de doelstellingen en activiteiten. Doorgaans kunnen organisaties uit de volgende sectoren terecht bij Netwerk Rentevrij: sociale tewerkstelling, MEMO-bedrijven (mensen milieuvriendelijke ondernemingen), buurt en nabijheidsdiensten, internationale solidariteit, samenlevingsopbouw, sociaal-cultureel

of een overbrugging van de opstartkosten. • Ook voor de aankoop van roerende en onroerende goederen kan een organisatie bij ons terecht. Bijvoorbeeld voor de aankoop van een machine, of een pand, of voor de verbouwing ervan.

In haar Manifest spreekt Netwerk Stap voor stap Vlaanderen zich uit tegen het streven naar winst om winst, Een organisatie die zich aangezien op die manier de kan vinden in het rentevrije menselijke en ecologische waargedachtegoed en op zoek is naar den op de achtergrond blijven. een financiering kan telefonisch Voor Netwerk is geld een middel of via mail contact opnemen met om aan maatschappe-lijke Netwerk om zich kort voor verandering bij te te stellen en de aanvraag Maar Netwerk wil hierin nog een stap dragen. Ook Netwerk toe te lichten. In een Rentevrij is daar een verder gaan en ziet de rentevrije leningen persoonlijk gesprek wordt voorbeeld van: er als ideale manier om het Anders Omgaan dieper ingegaan op de wordt altijd zorgvuldig cijfers van de afgelopen met Geld om te zetten in de praktijk. nagegaan in hoeverre jaren, en de financiële een organisatie werkelijk planning van de komende bijdraagt tot maatschappelijke werk, gezondheid, geld en jaren. Op basis van deze verandering, alvorens een lening ethiek, onderwijs en vorming, bespreking maakt de Netwerktoe te kennen. Maar Netwerk wil welzijn, ecologie en sociale medewerker een standaardraphierin nog een stap verder gaan huisvesting. Bovendien peilen port dat wordt doorgestuurd naar en ziet de rentevrije leningen we naar de manier waarop men de leden van de kredietcel. De als ideale manier om het Anders de doelstellingen realiseert. De kredietcel van Netwerk Rentevrij Omgaan met Geld om te zetten in organisatie moet streven naar komt maandelijks samen en de praktijk. volgende principes: participatief oordeelt over elke aanvraag. ondernemerschap, transparantie, Bij het eerste contact met Even concreet socialisatie van de opbrengsten, Netwerk zal de organisatie reeds samenwerking, deskundigheid aangemoedigd worden om op Netwerk Rentevrij vindt het en continuïteit. Het financiële informele wijze te polsen wie belangrijk dat een organisatie onderzoek peilt naar de eventueel bereid is een bedrag gedragen wordt door haar achterterugbetalingscapaciteit van de te lenen. Op die manier kan ban. Daarom betrekken we de organisatie. de organisatie relatief vlug achterban ook bij de financiële overgaan tot de inzameling noden van de organisatie. Zo Twee vormen van financiering: van rentevrije leningen bij de wordt het Anders Omgaan met achterban na de goedkeuring Geld meteen gepromoot bij een • Heeft een organisatie een van de lening door de kredietcel. grote groep. Daarom ook hanteert tijdelijk tekort aan liquide Na de ondertekening van alle Rentevrij het principe 2 euro voor middelen, dan kan ze bij ons contracten (enerzijds tussen de 1 euro. Voor elke euro die de terecht. Hier gaat het dus over organisatie en Netwerk Rentevrij, organisatie renteloos bij de eigen een tijdelijk onevenwicht tussen anderzijds tussen de organisatie achterban kan verzamelen, stelt uitgaven en ontvangsten. en individuen of andere Rentevrij er twee ter beschikVoorbeelden hiervan zijn: de organisaties), en een bewijs van king. financiering van een voorraad storting door de achterban, zal

Anders omgaan met geld

Een voorbeeld

Stel dat de VZW Interculturele Ontmoetingsruimte inhoudelijk overeenkomt met de visie van Netwerk Rentevrij. De VZW heeft beslist een verbouwing uit te voeren aan de burelen en de ontmoetingsplaats ter waarde van 60.000 euro waardoor er meteen een aantal extra activiteiten georganiseerd kunnen worden voor het doelpubliek. Aangezien er niet voldoende liquide middelen zijn om meteen 60.000 euro op tafel te leggen, beslist de raad van bestuur contact op te nemen met o.a. Netwerk Rentevrij om een lening aan te gaan. Na een grondige analyse van de jaarrekeningen en de begroting van de VZW beslist de kredietcel van Netwerk dat de vereniging over voldoende terugbetalingcapaciteit beschikt en dus effectief in aanmerking komt voor een lening. De voorwaarde om deze lening rentevrij te krijgen is dat een deel van de 60.000 euro kan geleend worden bij

Netwerk Rentevrij het beloofde deel storten. Jaarlijks maakt Netwerk Rentevrij een standaardrapport over de financiële toestand van de organisatie. Dit rapport wordt overgemaakt aan de achterban.

de achterban. Er moet gezocht worden naar een aantal sympathisanten die elk een kleine rentevrije lening toestaan aan de VZW (bijvoorbeeld van 500 euro tot 1.000 euro). Voor elke euro die rentevrij kan geleend worden bij de achterban, zal Netwerk Rentevrij twee euro extra lenen aan de organisatie. In het voorbeeld zal de organisatie voor 20.000 euro rentevrije leningen moeten vinden bij de achterban. Stel dat de VZW er slechts in slaagt 15.000 euro te vinden bij de achterban, wil dit zeggen dat ze in totaal 45.000 euro (ook 30.000 euro van Netwerk Rentevrij) rentevrij kapitaal zal kunnen krijgen. De overige 15.000 euro kan dan verkregen worden via een klassieke lening (met rente) bij Netwerk Rentevrij.

Begeleid door Netwerk Rentevrij

Netwerk Rentevrij voorziet in een professionele begeleiding tijdens de volledige procedure. De oproep aan de achterban kan gedaan worden aan de hand van standaard oproepbrieven die ter beschikking worden gesteld.

Terzijde

Indien nodig organiseert Netwerk Rentevrij een presentatie voor de achterban. Verder voorziet Netwerk Rentevrij in standaardcontracten. Er wordt gestreefd naar 100% borgstelling. Elke particulier die de organisatie rentevrij geld leent, ziet zijn lening gewaarborgd door Netwerk Rentevrij.

Meer weten?

 Uniek? De Belgische financiële markt is momenteel niet klaar voor een renteloos geldcircuit. Hoewel in Zweden en Denemarken banken bestaan die zonder rente werken, heeft Netwerk in België geen bancaire partner bereid gevonden om mee in dit systeem te stappen. Netwerk zette door en werkte zelf een systeem uit om rentevrije leningen aan te bieden. Bewijzen we dat dit werkt en dat een voldoende hoog kapitaal wordt uitgeleend, dan hernemen we de onderhandelingen met de bancaire partners.

Kan jouw project of organisatie onze financiële steun gebruiken?

 Er wordt altijd gestreefd naar 100% borgstelling

Frederik Matthijs (frederik@rentevrij.be) Verantwoordelijke kredieten Netwerk Rentevrij cvba Vooruitgangstraat 333/9 1030 Brussel Tel: 02/274.00.17 Fax: 02/201.06.02

 De kredietcel van Netwerk Rentevrij komt maandelijks samen (met uitzondering van de zomermaanden) en oordeelt over elke aanvraag. De kredietcel is divers samengesteld: enerzijds hebben een aantal mensen een zeer sterke financieel-technische kennis (via opleiding of

Wil jij als particulier je geld rentevrij lenen, of wil je aandeelhouder worden van de cvba Rentevrij? Neem dan contact met ons op. Wij overtuigen jou graag.

TAM TAM 350.000 euro rentevrij uit te betalen in eerste kwartaal 5

werkervaring), anderzijds zijn er verschillende mensen met een zicht op (een deel of het geheel van) onze doelsectoren.  De financiers: Om het nieuwe systeem te beheren werd een Coöperatieve Vennootschap ( cvba) met sociaal oogmerk opgericht. Het kapitaal van de cvba is divers samengesteld: de oprichters zijn Netwerk Vlaanderen (1miljoen euro), het Kringloopfonds (1 miljoen euro), Ethias Bank en Verzekering (170.000 euro). Andere deelnemende organisaties zijn Triodos (50.000 euro) en het fonds Celina Ramos van de Koning Boudewijn Stichting (50.000 euro). Verder hebben verschillende particulieren voor een totaal bedrag van ongeveer 375.000 euro aandelen gekocht. Het Kringloopfonds, een cvba met sociaal oogmerk, heeft als doelstelling bijkomende middelen te investeren in de sociale en duurzame economie. Deze middelen kunnen de vorm aannemen van participaties of van leningen in de sector van de sociale en duurzame economie.

Nieuwe aanvragen in 2005 Organisatie 7-sprong Creatiebureau ecologisch bouwen De Krikker cvba Oost-West Centrum Oxfam WW Wetteren WGC de Kaai WGC de Vlier

 Rentevrij lenen is niet gelijk aan gratis lenen. Er zal altijd een administratieve kost moeten betaald worden voor personeel en administratie. Het is duidelijk de bedoeling om deze kosten zo laag mogelijk te houden.

Enkele kerncijfers over Rentevrij Goedgekeurd door kredietcel en uit te betalen in eerste kwartaal 2005 Organisatie

Looptijd

Co-Housing W-Brabant

1 jaar

100.000 €

EVA vzw

3 jaar

7.500 €

Flora vzw

2.5 jaar

100.000 €

GEC

10 jaar

30.000 €

Lejo vzw

10 jaar

10.000 €

Mikst vzw

15 jaar

50.000 €

OWW Gent, Lammerstr.

10 jaar

Tintelijn vzw

3 jaar

18.500 €

WGC de Central

10 jaar

18.750 €

27.500 €

37.250 €

350.000 €

Bedrag klassiek

Bedrag Rentevrij

TOTAAL

Bedrag klassiek

Bedrag rentevrij

25.000 €

Dossiers 2de ronde kredietcel

Anders omgaan met geld

Organisatie

Looptijd

De Krikker

5 jaar

18.600 €

In de kijker

VAN ‘NETWERK ZELFHULP VLAANDEREN’ NAAR ‘NETWERK RENTEVRIJ’: EEN GESCHIEDENIS In 1982 werd ‘Netwerk Zelfhulp Vlaanderen vzw’ opgericht. Later wijzigde de naam in Netwerk Vlaanderen. Het doel was van bij de start om vernieuwende initiatieven in Vlaanderen en Brussel ook financieel te ondersteunen. In de eerste plaats gebeurde dit door giften. In de tweede plaats kende Netwerk leningen toe. In deze jaren van economische crisis was de nood hoog. Enerzijds veel werkloosheid en een inflatie van 8%. Anderzijds enthousiaste mensen die de handen uit de mouwen wilden steken, maar wie het aan financiële middelen ontbrak. Het is nooit de bedoeling geweest een manier om zich winst toe te De vraag rees snel hoe de om met deze activiteit –leningen eigenen. In de beginselverklaring kosten die gemaakt werden bij toekennen- winst na te streven. van Netwerk Vlaanderen staat het verstrekken van leningen Meer nog , het was expliciet een passus over ‘socialisatie (onderzoek, administratie, opvolde bedoeling om, gezien de van opbrengsten’ die duidelijk ging van de terugbetaling,) economische malaise, organisaties ingaat tegen het principe van moesten vergoed worden. En het die niet bij een bank terecht winstmaximalisatie. Netwerk bleef niet bij die vraag alleen. Wat konden, toch aan een lening te verrijken door rente aan te te doen met het risico dat een helpen. Vandaar dat het niet in rekenen werd resoluut afgekeurd. lening niet of slechts gedeeltelijk de lijn lag om een zo hoog zou worden terugbetaald. mogelijke rente aan te Wat te doen met Het is louter de macht die voortvloeit uit rekenen. Toch werd er het gegeven van de eigendom die het mogelijk maakt om een in de beginjaren als de muntontwaarding vanzelfsprekend rente of inflatie, want rente te vragen wanneer die eigendom aangerekend. Bij het daardoor wordt het wordt uitgeleend. bepalen van de rente patrimonium op werd gekeken naar de termijn minder waard? normale gangbare markttarieven. Bovendien werkte Netwerk met De vrijwilligers van de werkgroep gelden die door particulieren als financiën gingen met deze Rente ter discussie gesteld gift ter beschikking gesteld werden probleemstelling aan de slag en en met interest van spaarders die werkten een voorstel uit. In 1984, tevens het jaar waarin de ervoor kozen om deze vergoeding Zo deed de rente terug zijn samenwerking met Fortis (toen aan Netwerk af te staan. Het intrede. Er werd een complex ASLK) begon, werd het debat kon toch niet dat Netwerk dan tarievensysteem opgesteld waarin omtrent rente geopend. Netwerk zelf rente ging aanrekenen? De werd rekening gehouden met de startte met het Krekelsparen. discussie was daarmee echter niet kost van de werking, het risico van Spaarders maakten al dan niet van de baan. wanbetaling en de inflatie. Maar de keuze om een deel van hun er werden verschillende tarieven interest als gift over te maken aan Kosteloze leningen? voorzien die rekening hielden een organisatie of aan Netwerk. met de financiële draagkracht Tegelijk rekende Netwerk zelf Voornamelijk door de opbrengsten van een aanvragende organisatie. wél rente aan op de leningen. van het Krekelsparen kende Bepaalde organisaties konden Deze tegenstelling werd ter Netwerk een sterke groei van dus voor een lager tarief (soms discussie gesteld en ,ruimer, ook het patrimonium, en dus werden nul) aan een lening geholpen het rentemechanisme. Rente is ook meer leningen verstrekt. worden. Bedoeling was de kosten

TAM TAM CV Rentevrij ging van start op 1 januari 2005

te dekken, niet om winst na te streven. Op zoek naar oplossingen

geldsysteem is de belichaming van de keuze voor bepaalde sociale relaties. In onze maatschappij zijn dit relaties tussen mensen waarbij de ene mens van de andere ‘waarde’ (geld) kan eisen, als gevolg van ongelijkheid in bezit. Dit is zo bij interest op leningen, maar ook bij winst op kapitaal, of huurgeld. Telkens stelt een

gelijkheid en samenwerking. Het resultaat van dat onderzoek leidde tot de keuze voor het model dat de JAK banken in Scandinavië hanteren: rentevrij sparen geeft recht op rentevrij lenen.

Om de groei van leningen te kunnen bijbenen onderhandelde Netwerk nog een voordelige Netwerk doet het zonder kredietlijn bij Fortis. Met dit geld werden bijkomende leningen Het knelpunt bij het realiseren verstrekt, maar de van dit model bleek rente die Netwerk het vinden van een Aan het eind van de rit heeft de bezitter aan Fortis betaalde zijn vermogen vergroot ten koste van de niet bancaire partner, want moest aan de lenende alleen banken mogen bezitter door interest, dividend of huur. organisatie worden spaargeld aantrekken. doorgerekend. Zo Ondanks een sluitend kwam er nog een ‘variabele bezitter middelen ter beschikking bedrijfsplan bleek geen enkele rente’ bij het tarievensysteem. De (geldlening, kapitaal, woning) bank bereid een rentevrij boodschap over Anders Omgaan van de niet bezitter. Aan het geldcircuit te integreren in haar met Geld en leningen werd er eind van de rit heeft de bezitter activiteiten. Daarom maakte Netmoeilijk door, geprangd tussen zijn vermogen vergroot ten koste werk uiteindelijk ook de keuze om principes en pragmatisme. van de niet bezitter door interest, als coöperatieve vennootschap te Netwerk ontmoette echter meer dividend of huur. starten, zonder spaargeld, maar en meer andere alternatieve Netwerk stond dus niet alleen met met kapitaal. Bij deze vennootfinanciers, en stond mee aan de haar bedenkingen bij rente, maar schap zijn wel andere finan1 wieg van INAISE , eind 1989. het zou tot 1999 duren voor de ciële partners betrokken: KringAlternatieve banken werden lid Algemene Vergadering besliste om loopfonds (een overheidsinitiavan INAISE, en bij enkele van hen de haalbaarheid van een rentevrij tief), Ethiasbank, Triodosbank en werden andere oplossingen voor geldsysteem in Vlaanderen te particuliere investeerders. het rentevraagstuk toegepast. onderzoeken. Met als doel in De Duitse Gemeinschaftsbank2 te gaan tegen een systeem dat keerde geen vergoeding op ongelijkheid bevordert, en te Hugo Wanner, Netwerk pionier kapitaal uit zodat goedkoop komen tot relaties van groeiende lenen mogelijk werd. De Deense en Zweedse JAK-banken3 werken Even verduidelijken via een voorbeeld met spaargeld zonder interest wat rentevrij lenen mogelijk Wie een lening wil krijgen bij JAK, moet vooraf ook rentevrij sparen. Het uitgangspunt is dat je evenveel spaart als leent. Dit kan even raar klinken, maar eenvoudige voorbeelden maakt. Deze banken rekenen verduidelijken het. wel administratiekosten aan. Op Je spaart gedurende 3 jaar jaarlijks 1500 euro = 4500 euro Dan haal je dat geld af en het internationaal congres over leent er bovenop 4500 eurovoor de aankoop van bijvoorbeeld een wagen ter waarde van Anders Omgaan met Geld in Europa 9000 euro. In drie jaar betaal je je dat Netwerk in 1990 organiseerde lening terug aan 1500 euro per jaar. leerden we via professor Dieter Dit schema is handig voor het lenen Suhr een nieuwe benadering (en sparen) van een beperkt bedrag. over ‘vrij geld’ kennen, een visie Voor grote leningen zijn er formules die de rente in vraag stelt en een waarbij je een deel spaart, daarna rentevrije economie voorstelt. een lening opneemt, en dan nog bij Het werd duidelijk dat geld spaart. Belangrijk is dat over een volledige cyclus het sparen en lenen geen neutraal middel is . In het in evenwicht zijn. geldsysteem zelf zitten al bepaalde Met deze techniek zorgt JAK voor keuzes voor een maatschappelijk een evenwicht in het banksysteem. systeem. Of anders gesteld: een Mensen kunnen sparen om zelf te lenen of om een ander of een initiatief de kans op een rentevrije lening te geven.

International Association of Investors in the Social Economy. Deze bank startte in 1974 haar activiteit en werd opgericht vanuit een antroposoﬁsche achtergrond. 3 JAK is het letterwoord voor ‘Jord Arbejde Kapital’, en staat voor ‘natuur, arbeid en kapitaal’ of de drie productiefactoren volgens de klassieke economie. 2

Anders omgaan met geld

Portfolio Het project is goed, de middelen schaars. Zonde om dan nog rente te betalen. Daarom vragen we jou om mee te stappen in het verhaal van rentevrij lenen. Voor iedere euro die jij rentevrij ter beschikking stelt, doen wij er twee bovenop.

OXFAM WERELDWINKEL VZW GENT-CENTRUM Even voorstellen

Een wereldwinkel is een verkooppunt van derde wereldproducten, geëngageerde literatuur, wereldmuziek, solidariteitsproducten. Verder kan je er info krijgen over Fair Trade en Noord-Zuid-thema’s. Naast het verkopen van producten van eerlijke handel voert de Wereldwinkel ook campagne in samenwerking met andere organisaties. Bovendien wil men het ideeëngoed dat achter de eerlijke handel schuilt ruim verspreiden. Daarom worden ook vormingen gegeven.

De winkel is iedere dag open (behalve op zondag) van 9u30 tot 18u00 Financieringsbehoefte

De winkel in Gent bestaat reeds 30 jaar en kocht een pand aan in 1993. Dit pand is toe aan een renovatie. De winkelruimte kan via een paar kleine verbouwingen worden geoptimaliseerd. Concreet: de verbouwing werd begroot op 60.000 euro. Hiervan heeft de winkel reeds 30.000 euro gevonden onder de vorm

van rentevrije leningen. Op dit ogenblik is de winkel nog op zoek naar 10.000 euro rentevrije leningen van particulieren. Dit zou kunnen betekenen: - 1 persoon leent 2.000 euro - 2 personen lenen 1.500 euro - 2 personen lenen 1000 euro - 4 personen lenen 500 euro - 4 personen lenen 250 euro Oproep rentevrij

Binnen Oxfam Wereldwinkels gaat men volledig akkoord dat de redenering ‘geld maakt geld’ niet opgaat. Men doet momenteel zware inspanningen om de achterban (de sympathisanten) mee te sensibiliseren en hen aan te zetten om de financieringsnood te helpen invullen via kleine rentevrije leningen. Elke euro die zij via de achterban verzamelen geeft hen recht op twee euro rentevrije lening vanuit Netwerk Rentevrij. Slaagt de winkel erin om 10.000 euro te verzamelen via kleine rentevrije leningen, dan geeft Netwerk 20.000 euro extra rentevrije lening daarbovenop. Aangezien het hier over een aanzienlijk bedrag gaat, en veel van de sympathisanten van deze organisatie niet kapitaalkrachtig zijn, roepen wij ook onze achterban in om deze organisatie te steunen via een kleine financiële bijdrage.

Waarborg

Belangrijk in dit verhaal is dat er gezorgd wordt voor een waarborg, opdat jij in elk geval zeker bent dat je het bedrag terugbetaald krijgt bij vervaldag. Deze borgstelling zal geleverd worden door Oxfam Wereldwinkels vzw (de nationale koepel). Voel je je aangesproken door dit project? Neem contact op met de winkel of met Netwerk Rentevrij voor meer informatie en voor het financieel plan.

Voor meer informatie :

Netwerk Rentevrij cvba met sociaal oogmerk Frederik Matthijs, 02/274.00.17 Vooruitgangstraat 333/9 1030 Brussel frederik@rentevrij.be

Oxfam Wereldwinkel Gent-Centrum Katrien Lenaerts, 09/223.46.02 Lammerstraat 16 9000 Gent oww.coordinatie@xs4all.be

TAM TAM Oxfam wereldwinkel op zoek naar 10.000 euro rentevrij 9

Portfolio

WIJKGEZONDHEIDSCENTRUM DE CENTRAL VZW, KESSEL-LO Even voorstellen

Eind vorig jaar startte in Leuven een nieuw wijkgezondheidscentrum, ter aanvulling van het reeds bestaande centrum ‘de Ridderbuurt’. Net zoals bij de bestaande tien centra in Vlaanderen gaat hier de aandacht in de eerste plaats naar het aanbieden van gezondheidszorgen voor de meest kansarmen, zowel onder de allochtone als autochtone bevolking. De wijkgezondheidscentra zijn ontstaan uit de ‘ sociaal-culturele impuls ‘ van mei 1968. Na een analyse van het gangbare systeem besloot men dat er heel wat mis liep: dure geneeskunde, klassengeneeskunde, gebrek aan coördinatie en continuïteit van zorgen, éénzijdige bio-medische benadering zonder rekening te houden met sociale en psychologische oorzaken, veel te weinig aandacht voor preventie, gebrekkig uitgebouwde eerstelijn enz... . Naast de discussies over de oorzaken werd ook gezocht naar alternatieven. Samen met buurtwerkers en vrijwilligers gaf men vorm aan het alternatief model: ‘het wijkgezondheidscentrum’. In Leuven werd in september 1995 het eerste wijkgezondheidscentrum opgericht, de Ridderbuurt. Het aantal patiënten

bleef jaar na jaar stijgen, tot op het moment dat een overcapaciteit in zicht was. Op dit moment groeit het aantal patiënten zelfs met 25 tot 50 per maand. Het is duidelijk geworden dat de nood aan een nieuw centrum sterker werd, en vanuit de Ridderbuurt heeft men de eerste stappen gezet om dit te verwezenlijken. Financieringsbehoefte

Het is eigen aan een wijkgezondheidscentrum om in de eerste jaren verlieslatend te werken. Er moet immers een minimum aantal patiënten aangesloten zijn vooraleer de inkomsten en kosten in evenwicht zijn. Volgens de begroting van ‘de Central’ kan dit na ongeveer twee jaar activiteit. Om op te starten is het Wijkgezondheidscentrum in de procedure gestapt van de rentevrije lening. Oproep rentevrij

Men heeft zware inspanningen gedaan om de achterban (de sympathisanten) mee te

sensibiliseren en hen aan te zetten om de financieringsnood te helpen invullen via kleine rentevrije leningen. Ze zijn er tot op vandaag in geslaagd om ongeveer 15.000 euro aan rentevrije leningen bij particulieren in te zamelen. Netwerk Rentevrij legt hier dus 30.000 euro bovenop. Het is mogelijk dat het centrum nog een bijkomende schijf van 15.000 euro nodig heeft. Slaagt het centrum er niet in om bijkomend 5000 euro rentevrije leningen in te zamelen bij particulieren, dan kan het de extra schijf zonder probleem bij Netwerk Rentevrij lenen, weliswaar met rente.

Indien u graag meer hoort over de ervaring bij de inzameling van de rentevrije leningen kan u zich verder informeren bij: Wijkgezondheidscentrum De Central Kessel-Lo R. Valvekensstraat 19 3010 Kessel-Lo 016/35 03 06 Netwerk Vlaanderen vzw Brussel Frederik Matthijs 02/201.07.70

Feestelijke opening, De Central, 30 oktober 2004

Anders omgaan met geld

Campagne ‘Mijn Geld. Goed geweten?’

OORLOG: DE INVESTERING VAN DE EEUW? Een jaar en een half is de campagne ‘Mijn Geld. Goed Geweten?’ ondertussen aan de gang. En niet zonder resultaten, dat kon je in de vorige nieuwsbrieven reeds lezen. De campagne heeft heel wat beweging veroorzaakt in de financiële sector. Tijd dus om eens een balans op te maken en de banken aan de tand

te voelen over hun (gebrek aan) wapenbeleid. Wil je erbij zijn? Houd 3 mei dan vrij in je agenda. Want dan nodigen we de banken uit in de Vooruit voor een groot debat.

Wensen de banken nog medeplichtig te zijn? Als je de antwoorden rechtstreeks van je bank wil horen, moet je op 3 mei om 20 u in balzaal Vooruit te Gent zijn. De avond kadert in een tweedaagse van Vooruit, Stad Gent en De Morgen, over ‘oorlog en vrede’.

WAALSE ORGANISATIES NEMEN IN WALLONIË ONZE CAMPAGNE IN HANDEN. Sinds 3 december 2004 heeft Réseau Financement Alternatif (Réseau FA) in Wallonië de campagne ‘Mijn Geld. Goed Geweten?’ van Netwerk Vlaanderen overgenomen. Réseau FA werkt hiervoor samen met le Mouvement International de La Réconciliation (MIR), le Mouvement Chrétien pour la Paix (MCP) en la Coordination National d’Action pour la Paix et la Démocratie (CNAPD). In Wallonië heet de campagne ‘Mon Argent. Sans Scrupules?’ en ze bestaat uit twee luiken. In eerste instantie wordt de Waalse politieke wereld geïnterpelleerd,

in tweede instantie wordt de bancaire sector aan de tand gevoeld. Politieke wereld geïnterpelleerd De 4 grote Waalse politieke partijen kregen vorig jaar een brief van Réseau FA, waarin gevraagd werd naar hun positie ten aanzien van investeringen in de wapenindustrie. Van MR, de Franstalige liberalen, kregen ze geen antwoord. Maar wel van ECOLO, PS en CdH. En deze partijen ondersteunen elk toch

in min of meerdere mate enkele eisen van de campagne.CdH stelt dat financiële instellingen niet mogen investeren in de productie van wapens die op nationaal of internationaal vlak verboden zijn. Daarenboven moeten volgens de Waalse christen-democraten de banken verdere stappen zetten. Zij moeten vermijden via hun investeringen betrokken te raken bij een verdere proliferatie van wapens. CdH ziet ook brood in een grotere transparantie van het investeringsbeleid van de banken,

TAM TAM 3 mei - investeren in oorlog - Vooruit - Gent

De postkaart van het Réseau Financement Alternatif

zodat de klanten een betere keuze kunnen maken.

nemen. Zoniet moet de overheid dit opleggen. Voor de PS moeten de investeringen in (volgens de Belgische wet) verboden wapens een halt toegeroepen worden. Vandaar ook dat senator Philippe Mahoux (PS) reeds wetsvoorstellen heeft ingediend die investeringen in landmijnproducenten verbieden. Ook volgens

Aan Netwerk Vlaanderen en Réseau FA om ervoor te zorgen dat deze politieke geloofsbrieven geen dode letter blijven.

ECOLO vindt dat de banken investeringen in ‘vuile wapens’ moeten vermijden. ECOLO denkt Banken op het matje in dit verband aan een verbod aan beleggingsfondsen om invesIn een tweede fase zal Réseau teringen te doen die in tegenspraak FA ook in Wallonië de druk op zijn met de internationale akkoorde banken opvoeren. Er is een den rond wapenhandel. campagnewebsite opgestart Met investeringen in andere (www.financite.be). Via deze CdH stelt dat financiële wapensystemen heeft ECOLO website kunnen bankklanten instellingen niet mogen investeren geen probleem. Zij hameren een postkaart verzenden eerder op een democratische naar hun bank waarin ze in de productie van wapens die op controle op wapenhandel. hun bezorgdheid uiten over nationaal of internationaal vlak het gebruik van hun geld verboden zijn. Ook ECOLO is voorstander voor wapeninvesteringen. van een transparante werking van de banken. Zij wensen dat de Waalse socialisten zouden niet alleen het investeringsbeleid, banken hun investeringsbeleid en Christophe Scheire, maar ook de investeringen hun effectieve investeringen in de educatief medewerker in de wapenindustrie bekend wapenindustrie moeten bekend Met de medewerking van Bernard gemaakt worden. De sector kan maken. Bayot (Réseau Financement Alternatif) hieromtrent zelf het initiatief

Anders omgaan met geld

Blik op nieuws

2005: HET INTERNATIONAAL JAAR VAN HET MICROKREDIET De algemene vergadering van de VN heeft 2005 uitgeroepen tot Internationaal Jaar van het Microkrediet. Twaalf maanden lang zal de ﬁnanciële dienstverlening aan arme mensen in de kijker staan. Microkredieten zijn volgens de een voordelige interest. Om de Voorbeelden spreken VN een van de motoren voor de terugbetaling te garanderen werkt ontwikkeling van de landen in het men met een systeem van ‘sociaal Zelf had ik de kans om in Honduras Zuiden. Meer bepaald gelooft men onderpand’: de lening wordt aan de impact van microkredieten dat deze vorm van financiering een groep verstrekt en die groep te zien. Een Italiaanse NGOde millenniumdoelstelling coöperant had er in een ‘de halvering van de dorp van landarme boeren De mandenvlechtster bleef in de wereldwijde armoede een intelligent project armoede gevangen omwille van het tegen 2015’ mee kan uitgedokterd. Het dorp helpen verwezenlijken. Ik simpele feit dat ze geen redelijke lening telde een 600-tal families kon aangaan. vroeg me af in hoeverre en was onderverdeeld in 45 microkredieten getuigen landbouwcoöperatieven. van een andere omgang met kan pas een volgende lening De coöperatieven hadden ongeld? aangaan als de terugbetaling voldoende geld om vee te kopen vlot loopt. Zo rust er een sociale hoewel veel van de grond die ze Een geschiedenis druk op mogelijke wanbetalers. bezetten slechts geschikt was Het systeem werkt goed. Meer voor veeteelt. Daarom werd er een Muhammed Yunus, hoogleraar dan 90% van de leningen wordt project voor microfinanciering opeconomie in Bangladesh, ontmoetterugbetaald. Een andere omgang gezet. Er kwam wat startkapitaal te vijfentwintig jaar geleden met geld was geboren. uit Italië dat toevertrouwd werd een arme mandenvlechtster. Ze aan een daarvoor opgerichte vertelde hem dat ze voor het gemeenschapsbank. De som werd Ondertussen hebben de Grameenstartkapitaal voor de aankoop van verdeeld over een aantal cobank en meer in het algemeen de bamboe, enkel beroep kon doen op öperatieven. Ze konden er één koe microkredieten een ware boom de bamboeverkoper. Die eiste hoge per twee families mee kopen. In doorgemaakt. Tegen eind 2003 interesten op de gegeven lening 30 maanden moesten de coöperahadden in totaal reeds 80 miljoen en kon de afhankelijkheidspositie tieven het geld terugbetalen aan mensen van 2931 instellingen een van de vrouw gebruiken om een de gemeenschapsbank, zonder microkrediet gekregen. Drie op vier slechte prijs te betalen voor de interest. Het geld daarvoor leefden bij hun eerste lening in de armoede. afgewerkte manden. verkregen ze door de verkoop van melkproducten. Eenmaal het geld De VN wil die groep klanten in de Die vaststelling was voor Yunus terugbetaald was aan de bank, loop van 2005 optrekken tot 100 de drijfveer om een bank voor mochten andere coöperatieven miljoen mensen. Daarom zullen microkredieten op te richten, het gebruiken om eenzelfde regeringen, privé-bedrijven en de ondertussen legendarische aantal koeien te kopen. Zo zou op NGO’s aangemoedigd worden om Grameenbank. Armen kunnen termijn bijna iedere familie binnen microfinancieringsorganisaties te er zonder onderpand terecht de gemeenschap mede-eigenaar steunen. voor kleine leningen tegen worden van een koe. Het was voor

vele landbouwers de grootste stap voorwaarts die ze in hun leven gezet hadden.

minder fraaie randvoorwaarden: grootgrondbezit, hongerlonen voor landarbeiders en energieintensieve en milieuonvriendelijke Drie bedenkingen bewerkingsmethoden. Honderden miljoenen landbouwers kunnen Over het ideale rentetarief voor onmogelijk de productiviteit van microkredieten bestaat wat disdie landbouwbedrijven evenaren cussie. Sommigen beweren dat en worden dus uit de vrij gebanken die een lage rente aanmaakte markt geconcurreerd. rekenen onstabiel zijn. Ze zouden Ze geraken door de lage prijzen afhankelijk zijn van donoren in niet aan voldoende inkomsten het buitenland om nu en dan de om hun activiteiten voort te werkingsmiddelen en reserves op zetten. De productiviteitskloof te krikken. Een heel aantal ‘bankEen laatste bedenking is van tussen die enkele grootschalige, en voor de armen’ doorliepen dan meer fundamentele aard. Het geïndustrialiseerde (en wat het ook een institutionele evolutie die enthousiasme over microkredietWesten betreft gesubsidieerde) hen steeds dichter bij de klassieke en als dé strategie voor armoedelandbouwbedrijven en de meerbanken bracht. Ze kwamen in bestrijding lijkt tamelijk goedderheid van landbouwers in de privé-handen en bieden naast koop. Ze reduceert het verhaal wereld is dermate groot, dat leningen ook andere finanze overduidelijk niet ciële diensten. De renteoverbrugd kan worden Als we rente zien als een mechanisme opbrengst en de winsten met microkredieten. Er dat als kwalijke bijwerking de stegen. Door die pragzijn andere verandeconcentratie van kapitaal in handen van matische werkwijze zouringen nodig, die veel den ze een grotere complexer en moeilijker de kapitaalsbezitters heeft, dan lijken continuïteit aan de dag zijn, omdat ze ingaan microkredieten en hoge rentevoeten leggen en het doelpubliek tegen de macht van onverenigbare begrippen. beter kunnen bereiken. de landbouwers in het Westen, de grootBij deze evolutie kan men nochtans van de wereldwijde armoede tot grondbezitters in het Zuiden en drie bedenkingen formuleren. een probleem van lokale bedrijvigde agrochemische multinationals. Worden de allerarmsten nog wel heid, zonder de fundamentele en Een mogelijke oplossing is de bereikt met microkredieten als structurele wanverhoudingen oprichting van regionale markten de nadruk ligt op de continuïteit in kaart te brengen. Armoede voor landbouwproducten. Op die en ‘duurzame winsten’ van de is een structureel probleem dat markten zouden landbouwers een financiële instellingen. Worden wereldwijd vooral landbouwers rechtvaardige prijs krijgen omdat er m.a.w. nog wel risicovolle treft. De 840 miljoen onderze er enkel moeten concurreren leningen gegeven aan diegenen voeden zijn merkwaardig genoeg met anderen met een gelijkaardige die ze het meest nodig hebben? hoofdzakelijk mensen die zélf productiviteit. voedsel produceren of het tot voor kort deden. De armoede onder Bij ons zal vooral het Belgisch platform voor de landbouwers wordt ondermeer Mathias Bienstman, microfinanciering het jaar van het microkrediet veroorzaakt door de prijsval van de Beheer duurzame bancaire producten vertalen naar de nationale context. Het platform is een landbouwproducten. Die prijsval samenwerkingsverband van NGO’s en instellingen zoals is op haar beurt te verklaren Alterfin. Als je overigens zelf je steentje wil bijdragen door de enorme productiviteitsaan de microfinanciering voor de armen dan kan je stijgingen doorheen de tweede terecht bij Alterfin. Alterfin ondersteunt ondertussen helft van de 20ste eeuw. Die een twintigtal microkredietinstellingen en beschikt over uitzonderlijke hoge productiviteit 4.8 miljoen euro aan werkingsmiddelen. van een beperkt aantal landbouwbedrijven in onze wereld wordt Zie www.alterfin.be echter bereikt door een aantal

Anders omgaan met geld

Een tweede bedenking heeft te maken met de werking van rente. Microkredieten willen de armen helpen, maar men bevordert tegelijk kapitaalsconcentratie bij de rijken. Men kan inderdaad de vraag stellen waar de winsten naartoe vloeien die microkredieten opleveren. Het is een belangrijke vraag als je ervan uitgaat dat niet de armoede, maar wel de ongelijkheid, uit de wereld geholpen moet worden.

Podium BankTrack Banktrack is een internationaal netwerk van niet- gouvernementele organisaties, dat de financiële wereld op de voet volgt en druk uitoefent op banken om niet te investeren in mensen milieuvernietigende activiteiten. Netwerk Vlaanderen maakt deel uit van deze samenwerking. We bekijken er samen met milieugroeperingen en sociale actiegroepen van over de hele wereld hoe we de financiële wereld op haar verantwoordelijkheid kunnen wijzen. De meeste organisaties voeren al jaren campagne tegen ontbossingsprojecten, grote dammen, wapenindustrie, oliepijplijnen en andere gecontesteerde projecten. Ze stootten hierbij telkens op de vaststelling dat deze projecten vlot financiering vinden bij openbare en private financiële instellingen. Daarom zijn ze hun acties ook gaan richten op financiële instellingen. Banktrack bundelt de krachten en stemt de

strategieën van de verschillende aangesloten organisaties op elkaar af. Meer informatie vind je op www.banktrack.org

en een denuclearisering van de NAVOstrategie zijn noodzakelijke stappen om een nucleaire ontwapening op gang te trekken. Op 16 april kan jouw deelname aan bomspotting XL de voorzet geven. Wil je er meer over weten, wil je deelnemen, surf dan naar www.bomspotting.be. Netwerk Vlaanderen is één van de vele organisaties die zich medeplichtig verklaart aan deze bomspottingactie. Netwerk en het Vlaamse Vredesinstituut Christophe Scheire, medewerker van Netwerk Vlaanderen, werd in januari verkozen als gecoöpteerd lid van de Raad van Bestuur van het Vlaams Instituut voor Vrede en Geweldpreventie. Dit instituut, dat op 27 januari boven de doopvont werd gehouden, is een instituut toegevoegd aan het Vlaamse Parlement. Het instituut heeft een vierledige opdracht: documenteren, wetenschappelijk onderzoek uitvoeren, voorlichten en adviseren omtrent vredesthema’s. Voorzitter en ondervoorzitter van dit Vlaamse Vredesinstituut zijn Nelly Maes (Spirit-

politica) en Philippe Nauwelaerts (professor aan de UIA). Netwerk zet zich op de kaart in Franse bankwereld Op 18 februari was Netwerk uitgenodigd door de Finance Group van ORSE. Deze groep bestaat uit verantwoordelijken duurzame ontwikkeling bij verschillende Franse financiële instellingen. De samenkomst had als onderwerp ‘hoe moeten banken en NGO’s met elkaar omgaan’. Netwerk stelde er haar campagne en haar campagne-eisen voor. De aanwezigheid van Netwerk bleef niet onopgemerkt. Zowel de Franse banken als de aanwezige Franse NGO’s waren onder de indruk van de campagne en haar eerste resultaten. Er werden ook contacten gelegd met Franse NGO’s die geïnteresseerd zijn om gelijkaardige campagnes op te starten in Frankrijk. Aangezien de financiële sector één van de meest geglobaliseerde is, is het belangrijk dat Netwerk ook buitenlandse partners vindt. En dat begint aardig te lukken!

16 april: Bomspotting XL Op 16 april organiseert het Forum voor Vredesactie Bomspotting XL. Grijp die dag zelf je kans om kernwapens de wereld uit te krijgen. Ook in ons land liggen kernwapens: Amerikaanse kernbommen, toegewezen aan de NAVO. Volgens het internationaal recht is het dreigen met en het gebruiken van kernwapens illegaal. De overheid weigert zich in regel te stellen. Een volledige terugtrekking van de Amerikaanse kernwapens uit Europa 16 april 2005 - Bomspotting XL - www.bomspotting.be

TAM TAM Word medeplichtig! Bomspotting op 16 april 2005

Achter de schermen

MIJN (NET)WERKPLEK EEN IMPRESSIE

COLOFON Anders Omgaan met Geld. De nieuwsbrief van Netwerk Vlaanderen Verschijnt vier maal per jaar REDACTIE EN ADMINISTRATIE Vooruitgangstraat 333/9 1030 Brussel

Het is maandagochtend, negen uur. Ik stap van de trein in het noordstation. Brussel, hoofdstad van België en zwaartepunt van Europa. Na de juiste uitgang gevonden te hebben, knoop ik mijn sjaal dicht en loop de Vooruitgangstraat in. Ik voel de kou in m’n longen. Me een weg banend langs de vele “trottoirwerken” die m’n pad kleuren met blauw-gele schermen en rood-witte linten, kom ik aan op het nummer 333. “Hier begint m’n carrière als stagiair.” flitst het door mijn verkilde hoofd. Ik was er al eerder geweest, op de kantoren van Netwerk Vlaanderen. Maar de gezonde dosis zenuwen die een sollicitatie onvermijdelijk met zich meebrengt, maakte dat ik er mij niets meer van herinner. Ik merk dat mijn hoofd tolt, zoals het dat ook deed toen ik veel jonger was en me in een nieuwe, vreemde, onontdekte omgeving waagde. Ik word verwelkomd met een vriendelijke groet en, mooier nog, met een vers bakje troost. Lea wijst me de plek die ik de komende maanden zal bezetten. Tegenover me zit Mathias, ook nieuw bij Netwerk. Hij is druk bezig zich in te werken in de toch wel dure materie van financieel activisme en ethische spaar-en beleggingsproducten. In mijn oren voorlopig allemaal vaag klinkende begrippen. Hier zal snel verandering in komen. Een jaarplan, campagnedossiers, een stapel oude nieuwsbrieven en het beleidsplan liggen op me te wachten. Zo begint mijn stageavontuur, het is er een van euro’s, van hardhorige banken en kritische spaarders, van speurwerk en campagne voeren.

Tel: 02/201 07 70, Fax: 02/201 06 02 info@netwerk-vlaanderen.be www.netwerk-vlaanderen.be WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Christophe Scheire, Inez Louwagie, Karl Maeckelberghe, Hugo Wanner, Frederik Matthijs, Mathias Bienstman, Tim Fleerackers,Nancy Govaerts, Freddy Willems (fotograaf) VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristien Vermeersch Vooruitgangstraat 333/9 1030 Brussel DRUKKER Druk in de weer, Gent ONTWERP EN LAY OUT Iguane, Brussel Tel. 02/513 94 59

Posters verfraaien de gangen van Netwerk, posters van de voorbije campagne. De financiële banden tussen banken en de wapenindustrie worden op een ludieke wijze in beeld gebracht. In één slagzin wordt een heel ander licht geworpen op banken en hun maatschappelijk belang. Deze slogans zijn geen creatieve spitsvondigheden. Ze berusten op uitvoerige dossiers die de bevindingen van speur- en onderzoekswerk bundelen. Ze hebben een stevige onderbouw van feiten vrij van speculatie. Tot spijt van een aantal betrokken banken, geeft dit onderzoekswerk een duidelijk beeld van het investeringsgedrag van banken. Niet de theorie, maar de praktijk. De praktijk blijkt vaak weinig kosjer. Banken zijn, vaak in tegenstelling tot wat ze beweren, wel degelijk verbonden met producenten van (controversiële) wapens. Toen het plaatje dat hier werd geschetst tot bezinken was gekomen, wist ik dat ik graag mijn energie wou steken in de stage die ik net begonnen was. Enkele weken verder en met heel wat relevante lectuur achter de kiezen, is mijn enthousiasme alleen maar gegroeid. In Netwerk heb ik een broeder gevonden. Een broeder die me kan vormen in de strijd die al een tijdje in me broedt, maar die o zo moeilijk zijn weg naar concrete actie vindt. Voor een grote wijze broer die me dit kan bijbrengen, is geen inspanning me te veel, dat begrijp je wel.

Tim Fleerackers. Stagiair derde jaar maatschappelijk advisering, Katholieke Hogeschool Leuven.

ABONNEMENTEN Jaarabonnement: 10 euro Contacteer ons Tel. 02/201 07 70

Netwerk Vlaanderen vzw promoot het anders omgaan met geld. Geld is een instrument dat een duurzame en eerlijke samenleving kan bevorderen als het goed wordt aangewend. Netwerk voert campagne met de slogan ‘Mijn geld. Goed geweten?’ en wil zo het investeringsbeleid van de banken publiek maken en inspraak afdwingen voor de spaarder/belegger in de bestemming van zijn geld. Netwerk is een wegwijzer op de markt van ethische en duurzame spaar-en beleggingsvormen. Netwerk Rentevrij CVBA met sociaal oogmerk ﬁnanciert organisaties die mensen milieuvriendelijk (willen) omgaan met geld.

De nieuwsbrief wordt gedrukt op kringlooppapier, met vegetale inkten.

Anders omgaan met geld