Voorjaarsaanbieding De Onze Taal Taalkalender 2023 365 dagen taalplezier! De Onze Taal Taalkalender, samengesteld en geschreven door de medewerkers van Onze Taal, is al vele jaren een vaste waarde op de kalendertafels. Ook deze 30ste editie is weer dé kalender voor taalliefhebbers, met iedere dag van de week een eigen onderwerp: vergeten woorden, nieuwe woorden, taalvariatie, uitdrukkingen, taaltips, taalkronkels en quizjes.
Uitdrukkingen
Vergeten woorden
Gebakdag
P u z z e l s
Prijs: € 15,99 Uitvoering: scheurkalender Omvang: 740 blz. NUR: 014 ISBN: 978 90 828859 5 8 Verschijnt: half augustus 2022
Noord & Zuid
za 28 mei Door Bill Ga tes gefinan cierd proje om zonlich ct t te dimme 9fornews n in de ijska st
New York t bij legaliserendicvh a cannabisgebrun ik de Volkskrant
Williamson koolmijnenstis een oud adje.
In de VS zijn mensen over nu de meeste le coronavirus. den aan het NOS Teleteks t
Raymond Noë
NOS.nl
grietje onbegrip affectief bestrijder klapper vaartje interen tasten bevelen kopman
vr 22 april Modieuze kro
nkels
hygiëne
Woordenboeken en uitspraaknaslagwerken vermelden maar liefst drie mogelijkheden om hygiëne uit te spreken. Iedereen is daar vrij in: ‘hie-gjee-nuh’, ‘hie-gie-jee-nuh’ en ‘hie-gie-jè-nuh’. onderstreping geeft de klemtoon Vervang bij elk woord de(De beginletter door een andere letter, aan; de uh staat voor een e, zoals de e in de of talen.) dat zodanig dat er weer eentoonloze goed woord ontstaat – én zodanig Die laatste uitspraak sluit nog een beetje aan bij de Franse de ‘nieuwe’ beginletters achter elkaar gelezen een goed woord oorsprong van het woord, al klinkt hygiène in het Frans eerder als vormen. Oplossing: zie achterkant. ‘ie-zjè-nuh’ of ‘ie-zjèn’. Omdat het woord al lange tijd ingeburgerd is, is ook de spelling aangepast. Zo zet je in het Nederlands een trema op de eerste e, om te voorkomen dat de ie in hygiëne één lange ie-klank wordt (‘hie-gie-nuh’). HetPUZZELDAG bijvoeglijk naamwoord hygiënisch wordt alleen met een ee-klank uitgesproken: ‘hie-gie-jee-nies’. Hierbij sluit de uitspraak ‘hie-gie-jee-nuh’ het best aan, en die lijkt tegenwoordig ook het gebruikelijkst.
Sportieve lederen sneakw 9 februari eo rs voor manne n met rits Outspot.nl
TAALKRONK
New Book Collective 020 226 02 38 verkoop@newbookcollective.com www.newbookcollective.com
streep? t het best op de Welk woord pas , de partij leidden enlang samen ____ ‘Hoewel ze jar ek schandaal ___ bli pu een na raakten ze met elkaar.’
ELDAG
Taaladviesdienst – Tamara Mewe
Bestellen
De taalkalender van Onze Taal kunt u bestellen bij:
Nieuwe woorden
a. gealtereerd b. geborneerd c. gebrouilleerd d. geblameerd
Het Genootschap Onze Taal is een onafhankelijke vereniging (met 22.000 leden) van en voor taalliefhebbers, en geldt als een kennisinstituut op het gebied van de Nederlandse taal. Het genootschap geeft het tijdschrift Onze Taal uit en geeft taaladvies: op www.onzetaal.nl zijn ruim tweeduizend taaladviezen te vinden.
www.onzetaal.nl
wo 6 april Welke woorden zijn officieel met een c en welke met een k? actie – aktie corvee – korvee electromonteur – elektromonteur insect – insect locaal – lokaal product – product scepsis – skepsis
c of k
In de officiële spelling zijn met een c: actie, corvee, insect, product en scepsis. De andere twee woorden op de voorkant zijn met een k: elektromonteur en lokaal. Er zijn maar heel weinig regels die helpen bij de keuze tussen een c en een k. De keuze heeft hoofdzakelijk te maken met de herkomst van een woord. Hoe Nederlandser het woord, hoe eerder een k: kort, koud, kikker, hik, hak, hok, stortbak, klas en lokaal. Woorden met een Franse of Latijnse oorsprong schrijf je in principe met een c. Maar ja, dan moet je dus maar net weten dat actie en corvee uit het Frans en Latijn komen en elektriciteit niet (dat is op het Oudgrieks terug te voeren). Kortom: veel lezen en oefenen dus maar. Doe de test op www.onzetaal.nl/c-of-k – of via de QR-code. Taaladviesdienst – Tamara Mewe
TAALADVIESDAG
zo 12 juni pandemiejaar
n het onstuimige Aan het einde va n positief lgië toch nog ee 2020 werd in Be t ging zelfs de He n. ze ko t Jaar ge Woord van he er. hele wereld ov
do 14 april Hoe heet de populaire vette snack in de vorm van een worst: frikadel, frikandel of nog anders?
d gaat het? Om welk woor
knuffelcontact
Knuffelcontact: een persoon met wie je niet samenwoont, maar met wie je wel nauw fysiek contact hebt. Op minder dan de voorgeschreven anderhalve meter dus. Het woord dateert van oktober van dat jaar, toen de gloednieuwe regering-De Croo strengere coronamaatregelen aankondigde. De minister van volksgezondheid, Frank Vandenbroucke, gebruikte het woord voor het eerst, waar de voormalige regering-Wilmès van het vagere begrip nauw contact sprak. Knuffelcontact sloeg de spijker op zijn kop en het woord werd direct omarmd: het vulde een gat in de taal, mensen hadden er behoefte aan en het klonk ook nog eens mooi door het binnenrijm met de twee k-klanken. Dat de nieuwe term een schot in de roos was, blijkt wel uit het feit dat de internationale pers het oppikte. De Britse krant The Telegraph vertaalde het als “hug-buddy”; The Sun vroeg zijn lezers wie zij als knuffelcontact zouden kiezen onder de titel “Hug it out” (‘knuffel erop los’) en het mediaplatform VICE schreef over de Belgische “cuddle buddy”. Ook in Italië en Oekraïne werd de term opgepikt, en zelfs in de Chinese media werd over knuffelcontacten geschreven. Laura van Eerten en Vivien Waszink (INT)
frikandel
Als je in Neder land bent, moet je kiezen tussen frikadel. Eigenl frikandel en ijk is het geen echte keuze: bijn immers frikand a iedereen zég el. Het wordt pas t lastig als je het dan valt die n ine moet schrijven: ens weg. Of nie t? Die twijfel is ont staan doordat de twee woord elkaar bestaan, en wel naast maar heel lang alleen frikadel Boekje – de offi in het Groene ciële woordenl ijst – stond. Da woord. De frik t is ook het oud andel die wij ken ste nen, is pas in de uitgevonden en jaren vijftig stond daardoor niet meteen in toen die in 195 de spellinggids 4 verscheen. In Vlaanderen heb je nog me er keuze. Zoek West- of Oost-V je je snack in laanderen, dan vind je in de frit Doe je hetzelfde uur frika(n)dellen in Antwerpen . of Vlaams-Brab naar een curryw ant, dan vraag orst. In Limbur je g ten slotte hee lange hamburger t de snack een of kortweg ne lan ge. Miet Ooms