Duchowa Opowieść o Dwóch Miastach

swej wiary. Więzienia były pełne, rodziny rozłączone, a wielu skazywano na wygnanie do obcych krajów. Jednak Bóg był ze swoim ludem i żadne prześladowania nie mogły zmusić go do milczenia. Wielu uciekało przez ocean do Ameryki, gdzie stwarzali podstawy osobistej i religijnej wolności, która stała się bastionem i chwałą tego kraju. {WB 133.7}

I znowu, jak za czasów apostołów, prześladowanie służyło szerzeniu ewangelii. W ponurym, pełnym przestępców więzieniu, Jan Bunyan napisał swe piękne dzieło o wędrówce pielgrzyma z kraju zła do niebiańskiego miasta. Zdawało mu się, że oddycha atmosferą niebios. Ten głos z więzienia w Bedford przemawiał do ludzi z wielką mocą przez ponad sto lat. Wędrówki pielgrzyma i Niezmierzona łaska Boża dla największego grzesznika, napisane przez niego, skierowały niejednego błądzącego na drogę żywota. {WB 134.1}

Baxter, Flavel, Alleine oraz inni wykształceni i utalentowani protestanci posiadający głębokie chrześcijańskie doświadczenia, stanęli do obrony „wiary raz świętym podanej”. Dzieła tych ludzi zakazywane przez panujących władców, nigdy nie zginą. Fountain of Life (Źródło życia) i Method of Grace (Działanie łaski) Flavela uczyły tysiące, jak mają powierzyć swe życie Chrystusowi. Reformed Pastor (Odrodzony pastor) Baxtera okazał się błogosławieństwem dla tych, którzy pragnęli odnowienia dzieła Bożego, a jego Saints Everlasting Rest (Wieczny odpoczynek świętych) niejednej osobie pozwolił zdobyć wewnętrzny spokój, który Bóg udziela swemu ludowi. {WB 134.2}

Sto lat później, w czasach duchowej ciemności, w Anglii pojawili się, jako nosiciele światła Bożego, Whitefield i bracia Wesley’ owie. Pod panowaniem Kościoła państwowego Anglicy doprowadzili w swoim kraju do takiego upadku religii, który niewiele odbiegał od pogaństwa. Religia naturalna była ulubionym przedmiotem studiów duchownych i obejmowała większą część ich teologii. Warstwy wyższe szydziły z pobożności i chełpliwie oświadczały, że są wolni od jej fanatyzmu. Niższe klasy żyły pogrążone w grzechu i niewiedzy, a Kościół nie miał wiary ani odwagi, by podtrzymać i wznieść na wyższy poziom upadłe dzieło prawdy. {WB 134.3}

Zapomniano o wielkiej prawdzie, o usprawiedliwieniu przez wiarę, którą tak wyraźnie głosił Luter. Jej miejsce zajęła nauka Rzymu, nakazująca zdobywać zbawienie przez dobre uczynki. Whitefield i bracia Wesley’ owie byli członkami Kościoła anglikańskiego, szczerze szukającymi łaski Bożej, którą, jak i ich uczono, można uzyskać przez zachowywanie przykazań kościelnych i cnotliwe życie. {WB 134.4}

Gdy Karol Wesley zachorował i przeczuwał, że zbliża się śmierć, zapytano go, na czym opiera swą nadzieję na życie wieczne. „Użyłem wszelkich mych sił, by służyć Bogu” odpowiedział. Gdy przyjaciel, który zadał mu to pytanie, wydawał się nie usatysfakcjonowany tą odpowiedzią, Wesley pomyślał: „Czyż moje wysiłki nie są wystarczającą podstawą nadziei? Gdyby mnie obrabował z mych uczynków, nie miałbym nic, na czym mógłbym oprzeć swe nadzieje”. John Whitehead, Life of the Rev. Charles Wesley 102. Taka była ciemność, która spowiła Kościół, ukrywała pojednanie, okradała Chrystusa z Jego chwały, a umysły ludzi odwracała od jedynej nadziei zbawienia krwi ukrzyżowanego Zbawiciela. {WB 134.5}

Wesley i jego współpracownicy zrozumieli, że prawdziwa religia ma swe miejsce w sercu i że prawu Bożemu podlegają nie tylko myśli, ale także słowa i uczynki. Przekonani o konieczności uświęcenia serc i poprawy postępowania, gorliwie dążyli do zmiany życia. Pobożnością i modlitwą starali się zwyciężyć zło serca. Ich życie było pełne miłości, pokory i samozaparcia się, surowo i dokładnie przestrzegali wszystkich przepisów, które jak sądzili mogły im pomóc w zdobyciu upragnionej świętości, będącej warunkiem uzyskania przychylności Boga. Niestety, nie osiągnęli tego celu. Ich wysiłki, zmierzające do uwolnienia się od potępienia za grzech i złamania jego zniewalającej mocy, spełzły na niczym. Była to ta sama walka, jaką Luter stoczył w Erfurcie w swej klasztornej celi. Było to identyczne pytanie, które i jego męczyło: „Jak człowiek może być sprawiedliwy przed Bogiem?” Joba 9,2. {WB 135.1}

Na ołtarzach protestantyzmu ogień prawdy prawie wygasł, miała go ponownie rozpalić stara pochodnia, przekazywana w ciągu stuleci przez czeskich chrześcijan. Po reformacji czeski protestantyzm został zdławiony przez Rzym. Kto nie chciał wyrzec się prawdy, zmuszony był opuścić kraj. Niektórzy z wygnańców znaleźli schronienie w Saksonii, gdzie podtrzymywali swą wiarę. To właśnie potomkowie tych chrześcijan przynieśli światło Wesley’ owi i jego współpracownikom. {WB 135.2}

Kiedy Jan i Karol Wesley’ owie zostali wyświęceni na kapłanów, wysłano ich do Ameryki. Na pokładzie statku, którym płynęli, znajdowała się także grupa braci morawskich. W drodze zaskakiwały ich gwałtowne burze i Jan Wesley, spotkawszy się twarzą w twarz ze śmiercią, czuł, że nie ma pewności pojednania z Bogiem. Natomiast bracia morawscy przez cały czas wykazywali spokój i ufność, jaka była mu obca. {WB 135.3}

„Od dłuższego czasu powiedział obserwowałem głęboką powagę w ich zachowaniu. Bezustannie okazywali pokorę, spełniając dla innych podróżnych usługi, których żaden Anglik nie chciałby wykonać. Nie żądali za to żadnej zapłaty, przeciwnie, odrzucali ją mówiąc, że praca ta ich dumnym sercom wychodzi na dobre, i że Zbawiciel uczynił dla nich więcej. Każdego dnia okazywali łagodność, jakiej żadne wyrządzone im krzywdy nie mogły zmienić. Gdy byli popychani lub bici, podnosili się i odchodzili, ale żadna skarga nie wyszła z ich ust. Teraz nadarzyła się sposobność, by stwierdzić, czy rzeczywiście byli wolni od lęku, pychy, gniewu lub chęci zemsty? Podczas śpiewania psalmu, którym rozpoczynali swe nabożeństwa, na pokład wdarła się ogromna fala, łamiąc główny maszt, zakrywając większą część statku i wlewając się przez deski pod pokład, tak iż wszystkim zdawało się, że głębokie wody zaraz ich pochłoną. Wśród Anglików powstała panika, natomiast bracia morawscy spokojnie śpiewali dalej. Pytałem potem jednego z nich, czy się nie bali. «Dzięki Bogu, nie» usłyszałem w odpowiedzi. Zapytałem więc: «A wasze kobiety i dzieci nie przestraszyły się?» Odpowiedział łagodnie: «Nie, nasze kobiety i dzieci nie boją się śmierci»”. Whitehead, Life of the Rev. John Wesley 10. {WB 135.4}

Po przybyciu do Savannah Wesley przez krótki czas przebywał z braćmi morawskimi i ich chrześcijańskie zachowanie wywarło na nim głęboki wpływ. O ich nabożeństwie, zupełnie różnym od bezdusznego formalizmu Kościoła anglikańskiego, pisał: „Ogromna prostota i powaga służby dla Boga kazały mi zapomnieć o 1700 latach dzielących mnie od czasów, kiedy to nie było ani ceremonii, ani wystawności. Wydawało mi się, że jestem na jednym z takich zebrań, na którym przewodniczyli, będąc natchnieni Duchem Świętym i Jego mocą, Paweł tkacz namiotów, albo Piotr rybak”. Tamże 11-12. {WB 135.5}

Po powrocie do Anglii Wesley doszedł pod kierunkiem morawskiego kaznodziei do jasnego zrozumienia biblijnej prawdy. Przekonał się, że zbawienie zależy nie od jego dobrych uczynków, lecz jedynie od zasług „Baranka Bożego, który gładzi grzech świata”. Na jednym ze zgromadzeń braci morawskich w Londynie odczytano pewną wypowiedź Lutra, która mówi o zmianie, jakiej dokonuje Duch Boży w sercu wierzącego. Gdy Wesley słuchał tych słów, w jego duszy zapłonęła wiara. „Czułem, że robi mi się w sercu dziwnie gorąco powiedział. Czułem, że teraz naprawdę ufam Chrystusowi i tylko Jemu. Otrzymałem też zapewnienie, że zdjął On ze mnie moje grzechy, nawet moje, i zbawił mnie od zakonu grzechu i śmierci”. Tamże 52. {WB 135.6}

Przez długie lata mozolnych i beznadziejnych zmagań, lata samozaparcia, hańby i poniżenia, Wesley bezustannie dążył do jednego celu, jakim było odszukanie Boga. Teraz wreszcie znalazł Go i zrozumiał, że łaska, którą chciał uzyskać przez modlitwy, posty, jałmużnę i wyrzeczenia jest darem „bez pieniędzy i bez ceny”. {WB 136.1}

Kiedy umocnił się w wierze Chrystusowej, pragnął zapoznać wszystkich ze wspaniałą nowiną o wielkim darze łaski Bożej. „Spoglądam na świat jak na moją parafię powiedział. Gdziekolwiek się znajduję, uważam głoszenie radosnego poselstwa o zbawieniu wszystkim tym, którzy chcą go słuchać, za mój słuszny i stosowny obowiązek”.

Tamże 74. {WB 136.2}

Wesley nadal prowadził surowe, pełne wyrzeczeń życie, które teraz nie było już podstawą, lecz skutkiem wiary, nie korzeniem, lecz owocem uświęcenia. Laska Boża w osobie Chrystusa jest fundamentem nadziei chrześcijan i objawia się w posłuszeństwie.

Życie Wesley’ a było odtąd poświęcone głoszeniu wielkiej prawdy, jaką otrzymał usprawiedliwieniu przez wiarę w pojednawczą krew Chrystusa i odradzającą moc Ducha Świętego, która objawia się w owocach życia zgodnego z życiem Chrystusa. {WB 136.3}

Whitefield i Wesley’ owie zostali przygotowani do wykonania swego dzieła przez głębokie i długotrwałe przeświadczenie o swym grzesznym stanie. Ażeby móc jako dobrzy żołnierze Chrystusa znosić wszelkie trudności, musieli przejść ognistą próbę szyderstw, pogardy i prześladowań zarówno na uniwersytecie, jak i w pracy kaznodziejskiej. Nazwano ich pogardliwie metodystami.* {WB 136.4}

Jako członkowie Kościoła anglikańskiego byli bardzo przywiązani do jego obrzędów, ale Pan ukazał im w swym Słowie lepszy wzór. Duch Święty skłonił ich do głoszenia ukrzyżowanego Chrystusa. Moc Najwyższego towarzyszyła ich pracy, przekonali i nawrócili tysiące ludzi. Zjawili się w momencie, gdy trzeba było chronić wiele owiec przed szalejącymi wilkami. Wesley nie myślał o tym, by stworzyć nowy Kościół, lecz złączył swych zwolenników w Związek Metodystyczny. {WB 136.5}

Ciężki był opór, jaki kaznodzieje ci napotykali ze strony Kościoła państwowego, jednak Bóg w swej mądrości tak kierował wydarzeniami, aby reformacja powstała w łonie Kościoła. Gdyby przyszła całkowicie z zewnątrz, nie przeniknęłaby tam, gdzie była najbardziej potrzebna. Ponieważ przywódcami ruchu byli duchowni, którzy działali na terenie Kościoła, prawda znalazła dostęp tam, gdzie w przeciwnym wypadku drzwi byłyby zamknięte. Niektórzy księża dali się wyrwać ze swej duchowej śpiączki i stali się gorliwymi kaznodziejami w swych parafiach. Zbory, skamieniałe w formalizmie, budziły się do nowego życia. {WB 136.6}

Za czasów Wesley’ a, jak we wszystkich epokach historii Kościoła, ludzie posiadający najrozmaitsze dary wykonywali powierzone im dzieło. Nie wszyscy zgadzali się w każdym punkcie z nową nauką, ale wszyscy byli pobudzeni przez Ducha Świętego i ich wspólnym celem było pozyskiwanie ludzi dla Chrystusa. Różnice między Whitefieldem a Wesley’ami zagroziły w pewnym momencie rozłamem, ale ponieważ w szkole Chrystusa nauczyli się oni łagodności, pogodzili się dzięki obopólnej wyrozumiałości i chrześcijańskiej miłości. Nie mieli czasu by się spierać, podczas gdy wszędzie panoszyły się błędy i grzech, a niepokutujący ludzie zmierzali ku zagładzie. {WB 136.7}

Słudzy Boży kroczyli po kamienistej ścieżce. Uczeni i ludzie wpływowi przeciwstawiali się im. Po krótkim czasie wielu duchownych nie ukrywało swej wrogości wobec nich i drzwi Kościołów zamknęły się dla czystej wiary i tych, którzy ją głosili. Oskarżenie ich z ambony poruszyło moce ciemności, grzechu i nieświadomości. Jan Wesley kilkakrotnie uchodził śmierci dzięki cudowi i łasce Bożej. Kiedy nienawiść tłumu do niego sięgnęła szczytu i zdawało się, że nie ma już drogi ucieczki, zjawiał się u jego boku anioł w ludzkiej postaci, tłum odstępował i sługa Boży bezpiecznie opuszczał miejsce zagrożenia. {WB 137.1}

O takim ratunku przed szalejącym tłumem Wesley powiedział: „Wielu próbowało mnie przewrócić, kiedy śliską ścieżką schodziliśmy do miasta. Rozumiecie dobrze, że gdybym