Chapter 1 Research on the Capability of Technological Innovation Based on the Maintenance Time of Patent
Yongzhong
Qiao
Abstract The maintenance time of patents is one of the key indicators for evaluating the technological innovation capabilities of their owners. We analyzed the maintenance status of the patents which were granted by the State Intellectual Property Office of P.R. China (SIPO) in 1994. The results indicate that viewing only from the perspective of the maintenance time of the patents, the technological innovation capabilities of owners of patents received from home are obviously weaker than that of counterparts received from abroad. In addition, the technological innovation capabilities of enterprises are obviously stronger than those of other kind’s owners of patents.
Keywords Patent · Maintenance time · Technological innovation
1.1 Introduction
In recent years, the numbers of patent1 applications and the number of granted patents in China have both greatly increased. Up to the end of December 2014, the State Intellectual Property Office of P.R. China (SIPO) has received 5,255,996
1In China, patent includes invention patent, utility models and design. However, in this book “patent” just refers to invention patent.
This paper was published at 2008 International Conference on Information Management, Innovation Management and Industrial Engineering, when it was published in this time, a few content have been revised. Author is Yongzhong Qiao.
Y. Qiao (*)
Intellectual Property Research Institute, Xiamen University, No. 422, Siming South Road, Xiamen, Fujian, China
e-mail: qyzh1@163.com
© Springer Science+Business Media Singapore 2017
Y. Qiao (ed.), Maintenance Time and the Industry Development of Patents, DOI 10.1007/978-981-10-1621-9_1
patent applications, among which 1,551,887 patent applications were granted,2 and by the end of June 2015, there are 1,318,000 valid patents.3
The patent is closely related to the technological innovation, and the output of patents is a key indicator for evaluating the technological innovation capability.4,5 In some countries, the output of patents has been used to evaluate the technological innovation capability of a country, region or organization since the late 1960s. For example, the evaluating indicators system of patent output constructed by the Organization for Economic Co-operation and Development (OECD) has been used to evaluate the global economic development and the technological innovation capabilities. And the policy makers of U.S. Government use the patent output of the Science and Engineering Indicators published by the National Science Foundation (NSF) to evaluate the technological innovation capabilities in national or regional levels. Some scholars think that the patent information is a valuable, rare, inimitable and irreplaceable resource of the intelligence and information that is connected to the technological development,6 it includes the standardized data connected to development of new ideas and new technologies and has become the focus of the research on many tools and approaches for evaluating the technological innovation capabilities.7 Other scholars believe that the number of the claims in patent applications can preferably reflect the technological innovation capability of a country.8 Through empirical tests, Zoltan J. Acs, Luc Anselin and Attila Varga found out that the number of patents is an important indicator for measuring the technological innovation capabilities.9 In China, Chen Yunwei, Yang Zhiping, Fang Shu studied the status quo of the national and regional technological innovation capabilities combining the practical status of China’s patents database referring patent evaluation indicators for the technological innovation capabilities of famous foreign organizations and scholars.10
2The report of the patent business and management statistic of State Intellectual Property Office in China, 2014, 12. http://www.sipo.gov.cn/tjxx/. 2015/11/05.
3The Planning Development Division of State Intellectual Property Office in China. Report of patent applications, granted patents and effective patents in China 2014 [R]. Patent statistics bulletin, 2015, 6 (in Chinese).
4Emstholger. Patent information for strategic technology management [J]. World patent information, 2003, 25 (3):233–242.
5Young L.C. The Application of Orthogonal Collocation to Laminar Flow Heat and Mass Transfer in Monolith Converters. Ms D Thesis. Washington: University of Washington, 1974.
6Markman, G.D, et al. Patents as Surrogates for Inimitable and Non-Substitutable Resources [J]. Journal of Management, 2004, 30(4):529–544.
7Abraham B.P, Moitra S.D. Innovation assessment through patent analysis [J]. Technovation, 2001, (21):245–252.
8Tong &, Frame J.D. Measuring national technological performance with patent claims data [J]. Research Policy, 1995, 23 (2):133–141.
9Zoltan J. Acs, Luc Anselin, Attila Varga. Patents and Innovation Counts as Measures of Regional Production on New knowledge, Research Policy, 2002, 31(7):1069–1085.
10Chen yongwei, Yang zhiping, et al. Analysis of China's technological innovation capability based on status patents. Science and Technology Management Research, 2007, (6):9–13 (in Chinese).
However, Lu Yongxiang, an academician of Chinese Academy of Sciences, persists that the evaluation of technological innovation capabilities should not simply base on the number of patents but mainly depend on the market values of the innovations, the roles that they play in economic and social development and national security, and the contributions of the innovation achievements in promoting competitiveness of a country, a region or an enterprise.11 Lu Fei and Wu Guiqin in viewing that the maintenance time of patents reflects to a certain degree the level of technology quality, the level of the law protection and the level of the patent execution.12 We believe that the maintenance time of patents can better reflect the market values of the innovation achievements and their contributions in promoting the competitiveness of a country, a region or an enterprise. Therefore, comparing with the amount of patent applications or grants, the maintenance time of patents can better reflect the technological innovation capability of a country or a region. This book tries to analyze the status quo of China’s technological innovation capabilities on the basis of maintenance status of patents.13
1.2 Data Collection and Design of Variables
1.2.1
Data Collection
For the development trend of maintenance times on the patents can be better reflected, we chose the data of patents granted by SIPO in 1994. The specific method is that we logged on the patent retrieval website of China Intellectual Property Net (CNIPR), searched related data of 3838 patents,14 and investigated the legal status of these patents from the website of SIPO, and formed a Database of Related Information of the Patents Granted by SIPO in 1994.15 It is the basis of data analysis on this book.
1.2.2 Variables Design
In order to better reflect factors that affect the dependent variable—the maintenance time of the patents with the existing database, we chose the following independent variables: (1) Number of claims. The claim includes the independent
11Lu yongxiang. The number of papers and patents cannot to evaluate technical innovation [J]. China Information Times, 2005, 16 (in Chinese).
12Lu Fei, Wu Guiqing. Analyses of factors for early termination on patent rights on four key universities [J]. Research and Development Management, 1994(5):31–34 (in Chinese).
13Because utility models and designs can be granted without substantive examination, this book only involves patents.
14Up to April 30, 2007, there are 3838 patents granted by SIPO with publication (granted) dates in 1994.
15This database can be supplied for research, please contact the author if you need.
claim and the dependent claim. (2) Number of inventors. (3) Type of owners. In this book owners are divided into four types: enterprises, institutes and universities (including universities, colleges and scientific research institutions), individuals, as well as state organs and organizations. (4) Nationality of owners. (5) Examination time (the length of time a patent spent in prosecution from its filing date to its grant date). There are two things need to be special mentioned: first, there are many factors that may affect the maintenance time of patents, this book only study it from the perspective of patent information; second, the citation indexes of patents (the forward citations and the backward citations) are not available in the existing database, which causes difficulties to the design of variables.
1.3 Analysis of the Basic Status of Patent Maintenance Times
1.3.1
Basic Status of Patents
1.3.1.1
Legal Status of Patents
On the basis of the Database of Related Information of the Patents Granted by SIPO in 1994, the data of patents granted in 1994 is analyzed by SPSS 11.5. The general status is as shown in Tables 1.1, 1.2, 1.3, 1.4.
Among 3838 patents granted by SIPO in 1994, there are 1643 patents received from home (hereinafter referred to as domestic patents) accounting for 42.8 % of the total number of patents granted, and there are 2195 patents received from
Table 1.1 Legal status of patents
Table 1.2 Comparison of the legal status of domestic and foreign patents
1.3 Analysis of the Basic Status of Patent Maintenance Times
Table 1.3 Status of fixed-variable relating patents
Table 1.4 Comparison of fixed-variable relating domestic and foreign patents
Domestic invention patent Foreign invention patent
abroad (hereinafter referred to as foreign patents) accounting for 57.2 % of the total number of patents granted. Up to April 30, 2007, 2921 patents, accounting for 76.1 % of the total number of patents granted, had been terminated for failure to pay maintenance fees, among which 1482 were domestic patents and 1439 were foreign patents. 875 patents, comprise of 22.8 % of the total number of patents granted, still remain valid, among which 156 are domestic patents and 719 are foreign patents. There are 35 patents at expiration, which make up 0.9 % of the total number of granted patents, among which only 1 is domestic patents accounting for 2.9 % of the total number patents at expiration and 34 are foreign patents accounting for 97.1 of the total number of patents at expiration. And there are 7 patents terminated in declaration of abandonment or considered abandoned, withdrew and invalid, which make up 0.2 % of the total number of granted patents.
1.3.1.2 Status of Fixed-Variable Relating Patents
The average maintenance time of patents is 5.05 years, which were granted by SIPO in 1994. For the domestic patents it is 4.09 years and for foreign patents it is 6.05 years. The gap between them is approximately 2 years. The average number of claims of the patents that terminated for failure to pay maintenance fees is 8.64. For domestic patents it is 4.65, and for foreign patents it is 11.63, over twice as many as of domestic patents. The average number of inventors of patents that terminated for failure to pay maintenance fees is 2.59; for domestic patents it is 2.80 and for foreign patents it is 2.44. And the average examination time of patents is 3.93 years. For domestic patents it is 3.39 years and for foreign patents it is 4.33 years. Form the above discussion, the conclusion can be reached that the average maintenance time, the number of claims and the examination time of domestic patents are shorter or fewer than those of foreign patents, while their average number of inventors are more than that of foreign patents.
1.3.2 Analysis of the Maintenance Status of Patents
1.3.2.1 Analysis of General Maintenance
Status of Patents
The changing curve of patents terminated for failure to pay maintenance fees is as shown in Fig. 1.1. We can see that the second year after granted (i.e. 1996) the terminations rate of patents is the highest, after that year the number of patents terminated tends to steadily decline year after year.
The very important problem is reflected by above data and Fig. 1.1, namely the maintenance ratio of patents granted by SIPO in 1994 is very low and the terminated speed of patents is fairly fast. During the period of 12 years and 4 months after granted, among 3838 patents, except that 1 was terminated on declaration of abandonment, 2921 were terminated for failure to pay maintenance fees,16 which account for 76.1 % of the total number of granted patents. Up to 2003, among America’s patents granted in 1991, patents terminated for failure to pay maintenance fees account for 53.7 % of the total number of patents granted17 within 12 years. The China’s ratio of patents terminated for failure to pay maintenance fees to the total number of granted patents is less 22.4 percentage points than that of America’ patents.
16There is only 1 patent terminated by the declaration of abandonment, while 2921 were terminated for failure to pay maintenance fees. So the terminated patents mentioned hereinafter should mean the patents terminated for failure to pay maintenance fees unless there is a specific explanation, and the maintenance time of patents means the period from grant to termination for failure to pay maintenance fees.
17Kimberly A. Moore. Worthless Patents. George Mason University School of Law, Working paper Series, 2005, 15.
Fig. 1.1 Maintenance status of patents
1.3.2.2 Comparison Between Maintenance Status of Domestic and Foreign Patents
The specific maintenance status of 2921 domestic and foreign patents terminated for failure to pay maintenance fees is as shown in Fig. 1.2. Although maintenance statuses of both domestic and foreign patents all tend to rise fast firstly and then gradually fall, there are significant differences between domestic and foreign patents in the rising range and the falling speeds.
The periods that the terminated number of both domestic and foreign patents is the highest are the 2nd year after granted. However, there are about 200 foreign patents that were terminated in the 2nd year after granted, while approximately 400 domestic patents were terminated in the same period. The amount of terminated domestic patents is nearly twice as many as that of terminated foreign patents. The amount of terminated domestic patents has the biggest drop range of terminations between the 2nd year and the 3rd year after granted and a less big drop range from the 3rd year after granted to the 6th year, then the falling trend goes smoothly and slowly. The amount of terminated foreign patents maintains smooth from the 2nd year after granted to the 10th year and has a relatively significant falling trend from the 10th year after granted to the 13th year. It can be seen that the speed of terminations of domestic patents is obviously faster than that of foreign patents. Therefore, as for maintenance times of patents, technological innovation capabilities of the owners of domestic patents are evidently lower than those of owners of foreign patents.
Fig. 1.2 Comparison of the maintenance status of domestic and foreign patents
1.3.3
Comparison of Maintenance Status of Patents Owned by Different Types of Owners
1.3.3.1
Comparison of Fixed-Variables Related Patents Owned by Different Types of Owners
The maintenance time of patents as well as other indicators may be affected by different types of the owners. Table 1.5 shows the status of fixed-variable related patents for different types of the owners as well as their distribution status.
Table 1.5 shows that the average maintenance time of the patents owned by the institutes and universities and the state organs and organizations are respectively less than approximately 2 years those of the enterprises. The average number of claims of the patents owned by the institutes and universities and the state organs and organizations is less than half as many as that of the enterprises. The average numbers of inventors of the patents owned by the institute and universities and the state organs and organizations are over twice as many as those of the patents owned by the individuals. And the average application times of the patents owned by the enterprises are more than those of other types’ owners, while the application time of the patents owned by the state organs and organizations is less than that of other types’ owners. It is obvious that viewing from maintenance times or numbers of claims, enterprises is owner with the strongest technological innovation capability, in the next place individual, and then, institutes and universities. This conclusion is different from the general idea that institutes and universities have the strongest technological innovation capabilities.
1.3.3.2 Comparison of Distribution Status of Patents Owned by Different Types of Owners
Table 1.6 indicates that among the patents granted by SIPO in 1994, those owned by enterprises account for 61.51 %, and those owned by the institute and universities and the individuals account for less than 19 % respectively. The patents owned by the domestic enterprises only account for 23.51 % of the total number of domestic patents, while the patents owned by the foreign enterprises account for 89.93 % of the total number of foreign patents. The domestic institute and universities and the individuals respectively owned 39.52 and 35.08 % of the total number of domestic patents, while the foreign institute and universities and the
Table 1.5 Comparison of fixed-variables related invention patent for different types of owners
Table 1.6
Comparison of the distribution on patents for different types of owners
individuals respectively owned 3.60 and 6.38 % of the total number of foreign patents. It is obvious that viewing only from the numbers of patents possessed, the technological innovation capabilities of foreign enterprises are obviously stronger than those of domestic enterprises.
The number of terminated patents of the enterprises makes up 54.64 % of the total number of terminated patents, and the number of valid patents of the enterprises makes up 83.08 % of the total number of valid patents. Viewing from the ratios of the terminated patents and the valid patents, the maintenance rate of the patents owned by the enterprises are obviously stronger than those owned by the institute and universities and the individuals. So, the contributions made by the patents owned by enterprises in promoting the international, interregional and inter-enterprise competitiveness are obviously more than those owned by the institute and universities and the individuals.
1.3.3.3 Comparison of Maintenance Status of Patents Owned by Different Types of Owners
The distribution status of the patents terminated for failure to pay maintenance fees by different types of owners after granted (Fig. 1.3) shows that the numbers of patents owned by the enterprises, the institute and universities and the individuals18 all tend to scale down. However, their falling trends are significantly different.
The similarity of termination trends of patents owned by three type’s owners is that each type has most terminated patents in the 2nd year after granted. And their difference is that the termination speed of patents owned by institute and universities is the highest, and the termination speed of patents owned by enterprises and individuals is relatively close.
18Samples of state organs and organizations are so few that they are not discussed here.
1.4 Conclusions and Expectation
The maintenance time of patents is one of the key indicators for evaluating technological innovation capabilities of their owners. The maintenance status of the patents granted by SIPO in 1994 show that viewing only from the perspective of patent maintenance times, and the technological innovation capabilities of domestic owners are evidently weaker than that of foreign owners. And the technological innovation capabilities of the enterprises are evidently stronger than those of other owners. Therefore, China’s innovational subjects should strengthen their awareness of patent strategy, and improve their capabilities of management and use patent. At the same time, the government should perfect the technology transfer market, and adjust policies on patent application, maintenance, transfer and license, and finally improve technological innovation capabilities of China’s innovational subjects.
Fig. 1.3 Comparison of the maintenance status of patents owned by different types of owners
Chapter 2 The Analysis to Influencing Factors on the Technological Innovation Based on the Patent Maintenance Time
Yongzhong Qiao
Abstract Compared with the numbers of patent applications and patent granted, the numbers of valid patents and their maintenance times can better embody one country’s technological innovation capability. In this book, 2921 patents, which granted by the State Intellectual Property Office in China in 1994 and up to April 30, 2007 terminated due to unpaid fees, are analyzed based on the patent information perspective by multivariate linear regression using SPSS software (11.5). The results show that the average maintenance time of patents, which granted by the State Intellectual Property Office, is shorter and the terminated speed quicker. The effecting degrees of a nationality of applicants, a examination time, a types of patentees, a number of inventors and a claims number of patents on the paten maintenance time followed by weakening.
Keywords Patent maintenance time · Technological innovation · Influencing factors
2.1 Introduction
The attractiveness of a technology as an investment object depends decisively on its current life cycle stage. It is a widespread approach to study technology life cycles1,2 by observing the evolution of patent applications and the patent
1Mansfield, E. Technical change and the rate of imitation [J]. Econometrica, 1961, 29:741–766.
2Silverberg, G., Dosi, G., Orsenigo, L. Innovation, diversity and diffusion: a self-organisation model [J]. The Economic Journal, 1988, 98:1032–1054.
This paper was published at 2008 International Symposium on Knowledge Acquisition and Modeling. when it was published in this time, a few content have been revised. Author is Yongzhong Qiao.
Y. Qiao (*)
Intellectual Property Research Institute, Xiamen University, No. 422, Siming South Road, Xiamen, Fujian, China
e-mail: qyzh1@163.com
© Springer Science+Business Media Singapore 2017
Y. Qiao (ed.), Maintenance Time and the Industry Development of Patents, DOI 10.1007/978-981-10-1621-9_2
maintenance time.3 Patent activity is also used to describe life cycles at the levels of products4 and industries5 from the patent maintenance perspective.
The most important reason that patents applied and maintained by spending a lot of energy and funds is that patents, especially invention patents6 are important intangible assets. The quantity and the quality of effective patents of enterprises reflect their innovation capability, competitive strength and market potential. The quantity and the quality of effective patents in a country mark it’s the technological innovation capability and the level of technological development potential.7 Obtaining a patent is only a right to use the invention, and the effective maintenance of patents is the beginning of its real role.8 The main purpose of patents is to maintain and use them, but only to apply and grant. Therefore, a research of the maintenance situation of patents should be one of the core content of patent issues.
Patent information is a valuable, rare, not imitate and irreplaceable resources, which relate with the technological development.9 It contains the standardization data associated with the new ideas and the new technological development. It also is many measuring innovative tools and methods of research focus.10 There are many research results on the relation of the technological development and the economic growth by the patent information.11 Some scholars have been studied more micro aspects of technological innovation and technological protection by the patent information. They believe that the claims of patent applications should be bitterly reflect patentee’s technological capabilities.12,13 Therefore, it is very
3Andersen, B. The hunt for S-shaped growth paths in technological innovation: a patent study [J]. Journal of Evolutionary Economics, 1999, 9:487–526.
4Agarwal, R. Evolutionary trends of industry variables [J]. International Journal of Industrial Organization, 1998, 16(4):511–525.
5McGahan, A., Silverman, B. How does innovative activity change as industries mature? International Journal of Industrial Organization, 2001, 19(3):1141–1160.
6In China, patent includes invention patent, utility models patent and design patent. Because utility models patent and design patent need not substantive examination, so many scholars at home and abroad believe the quantity of inventions patents is one of indicators to measure the innovation capability of enterprises, a region and a nation. Therefore, in this book “patent” just refers to invention patent.
7Ford, D., Ryan, C. Taking technology to market. Harvard Business Review, 1981, 59 (3):17–126.
8Jaffe, A.B. The US patent system in transition: Policy innovation and the innovation process. Research Policy, 2000, 29(4–5):531–557.
9O’Donoghue, T., Scotchmer, S. Thisse, J.-F. Patent breadth, patent life, and the pace of technological progress. Journal of Economics and Management Strategy, 1998, 7:1–32.
10Markman, G.D., et al. Patents as Surrogates for Inimitable and Non-Substitutable Resources. Journal of Management, 2004, 30 (4):529–544.
11Abraham B.P., Moitra S.D. Innovation assessment through patent analysis. Technovation, 2001, (21):245–252.
12Paci R., Sassu A. International patents and national technological specialization. Technovation, 1997, 17(1):25–38.
13Tong & Frame J.D. Measuring national technological performance with patent claims data [J]. Research Policy, 1995, 23 (2):133–141.
2.1 Introduction
Table 2.1 Legal status of patents
important that the research of the maintenance situation of patent or the effective patent issues by the patent information.
In this book, 2921 patents that up to April 30, 2007 terminated due to unpaid fees, of which 3838 granted by the State Intellectual Property Office in China (SIPO) in 1994, are analyzed based on the patent information perspective by multivariate linear regression using SPSS software. The purpose is to understand the weight of the factors to effect the patent maintenance time, and appropriately extend the patent maintenance time by studying the impact degree of the time needing from application to granted, types of patentees, the number of inventors and the number of patent claims on the patent maintenance time.
2.2 Data Collection and Design of Variables
1. Data collection.14
2. Variables design.15
2.3 Basic Status of Patents
2.3.1 Data Collection
Based on the Database of Related Information of the Patents Granted by SIPO in 1994, the data of patents granted in 1994 is analyzed by SPSS 11.5. The general status is as shown in Table 2.1.
Among 3838 patents granted by SIPO in 1994, Up to April 30, 2007, 2921 patents, accounting for 76.1 % of the total number of patents granted, had been terminated for failure to pay the maintenance fees. 875 patents, comprise of 22.8 % of the total number of patents granted, remain valid. There are 35 patents at expiration, which make up 0.9 % of the total number of granted patents. In addition, there are 7 patents terminated in declaration of abandonment or considered abandoned, withdrew and invalid, which make up 0.2 % of the total number of granted patents.
14See Sect. 1.2.1
15See Sect. 1.2.2
2.3.2 Analysis of the General Maintenance Status of Patents
The changing curve of patents terminated for failure to pay maintenance fees is as shown in Fig. 2.1. We can see that the second year after granted (i.e. 1996) the terminations rate of patents is the highest, after that year the number of patents terminated tends to steadily decline year after year.
The very important problem is reflected by above data and Fig. 2.1, namely the maintenance ratio of patents granted by SIPO in 1994 is very low and the terminated speed of patents is fairly fast. During the period of 12 years and 4 months after granted, among 3838 patents, except that 1 was terminated on declaration of abandonment, 2921 were terminated for failure to pay maintenance fees,16 which account for 76.1 % of the total number of granted patents. Up to 2003, among America’s patents granted in 1991, patents terminated for failure to pay maintenance fees account for 53.7 % of the total number of patents granted17 within 12 years. The China’s ratio of patents terminated for failure to pay the maintenance fees to the total number of granted patents is less 22.4 percentage points than that of America’ patents.
16There is only 1 patent terminated by the declaration of abandonment, while 2921 were terminated for failure to pay maintenance fees. So the terminated patents mentioned hereinafter should mean the patents terminated for failure to pay maintenance fees unless there is a specific explanation, and the maintenance time of patents means the period from grant to termination for failure to pay maintenance fees.
17Kimberly A. Moore. Worthless Patents. George Mason University School of Law, Working paper Series, 2005, 15.
Fig. 2.1 Maintenance status of patents
2.4 Multiple Linear Regression Analysis of the Factors to
Influent the Maintenance Time of Patents
2.4.1 Regression Results
Assume that there are k independent variables impacting a dependent variable, and a multiple linear regression model is specified as:
The interpretation of the regression equation is the interpretation of the regression coefficient.
In a multiple linear regression, the regression coefficient β is reflected a “net” role in the corresponding independent variable x on the dependent variable, namely the role of xi to y if the rest variables controlled or excluded. However, the unstandardized coefficients are statistical variables that having metric unit,there are different metric units for different independents. Therefore, different metric units cannot be compared, and the “net” role of xi to y cannot be judged by the value of βi. In order to different metric units may be compared, the relative size of the role of independent variables is determined; the regression equation must transfer for the standardized regression equation, and the regression coefficient transfer for the standardized regression coefficient.
Based on the Database of Related Information of the Patents Granted by SIPO in 1994, the maintenance time of patents (Y) as the dependent variable, and the number of claims, the examination time, the number of investors, the nationality of applicant, the enterprises and the individual (the individuals and the enterprises as a virtual variables for institutes and universities) as the independent variable, the results of the multiple linear regression analysis on the data of patents granted in 1994 by SPSS (11.5) as Tables 2.2, 2.3 and 2.4
The number of claims, the examination time, the number of investors, the nationality of applicants, the enterprises and the individual (the individuals and the enterprises as a virtual variables for institutes and universities) as independent variables X1, X2, X3, X4, X5 and X6. The multiple linear regression models can be drawn as following:
aDependent variable: the maintenance time of patents bPredictors: (constant), individual, the examination time, the number of claims, the number of investors, the nationality of applicant, enterprises
Table 2.2 Model summarya
Another random document with no related content on Scribd:
gezicht was zóó wanhopig bedroefd, dat Louise er van versteld stond.
Zoo bespiedde zij Hortense eenige oogenblikken, en zij vond haar mooier dan zij ooit voorondersteld had dat ze wezen zou. Nooit, zoo lang Hortense daar woonde, was ze door haar stiefmoeder bezocht; nooit had deze haar stiefdochter anders gezien dan gekleed.
En dat meisje, dat er in haar Europeesch toilet meestal zoo hoekig en ongracieus uitzag, had in haar voordeel c e q u ’ o n n e v o i t p a s .
Niet alleen was ze lelieblank, maar er lag over haar fijne huid een gloed van teederheid, een lichte rose tint, die er een groote bekoorlijkheid aan gaf.
Met opzet deed Louise de deur hard dicht, zoodat Hortense verschrikt van haar stoel opstond en naar haar peignoir greep.
„Je hoeft niet te schrikken; ik ben het.”
Hortense staarde haar sprakeloos aan, met een uitdrukking van vrees op ’t gelaat. Wat kwam dat gehate schepsel zoo laat doen in haar kamer?
Al de afkeer, die de jaloezie bij haar had opgewekt, kwam boven.
„Ik begrijp niet, wat u hier doen komt.”
„Zoo,” zei mevrouw Van Velton, terwijl ze een stoel nam en ook bij de toilettafel ging zitten, „zoo, begrijp je dat niet?”
„Neen.”
„Je zult me anders wel willen toegeven dat ik het recht [110]heb rekenschap te vragen van je meer dan onbeleefd gedrag tegen me, vanavond.”
„Neen, dat geef ik niet toe.”
„Waarom niet?”
„Dat is mijn zaak!”
„Pardon, dat is mijn zaak. Ik ben hier de vrouw des huizes, en ik verkies niet zoo bejegend te worden. Je papa.…”
„Mijn papa!” viel Hortense haar luid in de rede, met een zoo smalende uitdrukking in haar stem, dat het Louise koud langs den rug liep. „Mijn papa is een.…”
„Nu?”
Maar Hortense durfde niet. Zij zag de naderende uitbarsting van ontembare drift op het gelaat van Louise, en ze werd er bang voor.
„Ik wil er niet verder over spreken. Laat mij met rust. ’t Is het eenige, wat ik verzoek.”
„En ik zal aan dat verzoek niet voldoen, voordat ik weet hoe het komt, dat je vanavond tweemaal zoo onbeschoft tegen me bent geweest.”
Er volgde geen antwoord.
„Het baat niet, of je zwijgt. Als je het niet zegt, dan zeg ik het,” ging Louise toornig voort.
Zij had het plan gehad bedaard te blijven, maar die koele minachting was haar te sterk.
„Mal wicht!” voer ze uit: „je bent !”
Zij had een s o r t i e verwacht van Hortense, die ze wist, dat ook niet op haar mondje was gevallen, maar het meisje bleef hardnekkig zwijgen.
„Je moest je schamen, Hortense.” [111]
Dat was te veel.
„Moest ik me schamen, ik? Ben ik niet vrij in mijn keus? Ben ik een getrouwde vrouw?”
„Zie je wel, dat ik gelijk had, dat je jaloersch bent? Als er reden voor was, als er werkelijk iets bestond tusschen Fournier en mij, dan zou zelfs i k me niet behoeven te schamen.”
Verbaasd en verschrikt keek Hortense haar aan.
„Je behoeft me zoo vreemd niet aan te staren. Nu het zoover is, dat je me van zulke dingen verdenkt, wil ik je iets anders zeggen; zoo slim ben je wel, om opgemerkt te hebben, dat er niets meer bestaat tusschen je papa en mij. Begrijp je daar de reden van?”
Hortense kon niet antwoorden; ’t was of haar een bal in de keel zat. Groote God, wat zou ze hooren? Wat zouden dat voor ongevraagde confidenties wezen?
Zij schudde met het hoofd van neen.
„Je papa heeft een liaison met een Europeesch meisje.”
„’t Is een leugen!” riep Hortense gloeiend van verontwaardiging.
„Ik spreek nooit onwaarheid. Het is, zooals ik je zeg. Was het een inlandsche meid, dan zou ik er met minachting de schouders over
ophalen. Wat geeft men dààrom! Maar het is een Europeesch meisje, zoo blank als jij. Ik heb het zelf gezien.”
’t Was voor Hortense verschrikkelijk om aan te hooren, maar aan de waarheid twijfelde zij niet meer.
„Ik,” ging Louise voort, „heb mijzelve niets te verwijten. Fournier is nooit mijn a m a n t geweest, en hij zal het nimmer [112]worden; je moogt hem hebben, als je hem krijgen kunt. Ik wilde je dat alleen zeggen, opdat je weten zoudt, tegen wie je voortaan zulke dwaze airs zult kunnen aannemen. Verder wensch ik je wel te rusten.”
Even stil, als ze gekomen was, verdween ze.
In haar kamer dronk ze haastig een paar glazen water. Het had haar ontzettend veel gekost, maar ’t was zóó goed. Zij kon nu rustig slapen, en dat deed ze ook.
Van Velton vond het een aangename verrassing, dat ’s morgens aan het ontbijt de dreigende onweersbui, die den vorigen avond tusschen de dames hing, overgedreven bleek te zijn. Daarentegen bevreemdde het hem uitermate, dat Hortense hem nurksch en onaangenaam bejegende.
’t Meisje, dacht hij, had t i n k a ’s en al verdroeg hij die in zijn jonge vrouw, over wie hij hoegenaamd niets te zeggen had, van zijn dochter, wier plicht het was hem met onderscheiding te bejegenen, wilde hij het niet verdragen.
Hortense had haar stiefmoeder geloofd. Och, ’t was ook heerlijk te denken, dat zij zich had vergist! Zij had het eene en dus ook het andere als waar aangenomen, en nu kon ze onmogelijk haar vader met goede oogen aanzien. Zij vond hem gemeen en slecht, en haar stiefmoeder mocht een lastig mensch wezen met een scherpe tong
en vaak terugstootende manieren,—als jonge vrouw was ze dan toch nog veel te goed voor zoo’n ouden v i v e u r . Geen zweem van een vermoeden was ooit bij haar opgekomen, dat zoo iets mogelijk was. Haar papa, die altijd zoo den mond vol had van fatsoen en d e c o r u m ! ’t Was walgelijk!
Toen hij ’s middags uit de stad kwam, achtte Van Velton [113]het oirbaar zijn dochter te laten roepen om haar onder vier oogen eens de les te lezen over baar wispelturig gedrag.
Hij prepareerde zich, trok een gelegenheidsgezicht, nam een pose aan bij zijn b u r e a u - m i n i s t r e , en keek met ’t hoofd een weinig achterover naar de deur, waardoor Hortense moest binnenkomen.
Doch zijn eenigszins geveinsde boosheid ging in welgemeende over, toen zij binnentrad met haar koninklijke houding en een gezicht, vond hij, zoo brutaal als „de deur van ’t rasphuis.”
„Zeg eens,” zei hij driftig, „wat beteekent dat?”
„Wat?”
„Dat weet je heel goed. Je heele manier van doen is hoogst ongepast. Gisteravond heb je mevrouw Van Velton op een wijze bejegend, die.…”
„Dat was een misverstand,” viel ze hem in de rede.
„.… En hedenochtend en nu weer permitteer je je tegenover mij.…”
„Dat is geen misverstand.”
Voor de tweede maal was zij hem in de rede gevallen, en dat maakte hem woedend. Zou dan iedereen in huis hem op den kop zitten? Dat mocht de drommel! Zijn bedaardheid en vormelijkheid bezweken er onder; hij begon te schelden.
„Je bent een brutale feeks. Ik beloof je, dat ik maatregelen tegenover jou zal nemen. Van heden af kom je geen voet meer de deur uit.”
Zij zag hem met minachting aan.
„’t Was vrij wat beter, papa, als u maatregelen nam tegen uzelven.”
Van Velton ontstelde. [114]
„Wat zeg je daar?”
„Ik zeg dat het beter was dat uzelf minder voeten buiten de deur zette.”
Een oogenblik zweeg hij stil. Zijn gezicht werd rood als vuur en zijn handen begonnen zenuwachtig te beven. Dreigend trad hij op haar toe.
„Je zult me zeggen, wat die praatjes te beduiden hebben,” riep hij op schorren toon.
„Het behoeft niet. Ik zie heel goed dat u me begrijpt. Wie zou ook zinspelingen op zulk een jammerlijk gedrag beter begrijpen dan u?”
„Hortense, je gaat te ver,” hijgde hij buiten zichzelven. „Je vergeet den eerbied, dien je me schuldig bent. Geen woord meer of ik ben in staat.…”
Werktuiglijk hief hij de hand op. Al het d e c o r u m was verdwenen. Het laagje vernis was geheel weg.
De man uit het volk kwam er onder uit. Zooals hij daar stond, geleek hij niets op den kalmen, deftigen Van Velton, op den man van vormen en voornaam optreden, die hij was in de wereld.
Zij week geen stap terug; zij vreesde zijn toorn volstrekt niet.
Hij greep haar bij den arm, maar met een driftige beweging trok zij zich los.
„Je z u l t me zeggen wie je ten mijnen opzichte n o n s e n s -praatjes op de mouw heeft gespeld.”
„Dat wil ik wel, maar praatjes zijn het niet; het is de waarheid, die ik vernomen heb van uw eigen vrouw.”
Een diepe zucht ontsnapte hem. Het was dus waar, wat hij reeds lang vermoedde: Louise wist er alles van! [115]
„Ga naar je kamer” zei hij ruw.
„Het was beter geweest als u me daar had gelaten.”
Hortense verliet het vertrek met dezelfde houding, waarmee ze was binnengetreden, terwijl haar vader opgewonden aan zijn bureau ging zitten en zijn woede koelde door de onschuldige paperassen van den eenen kant naar den anderen te smijten.
Het was, vond hij, schandelijk van zijn vrouw, om over z u l k e zaken te spreken met zijn dochter. Indien ze hem zelf met verwijten had overstelpt, dan zou hij het natuurlijk gevonden en verdragen hebben; maar het meisje er in te halen, dat was archi-gemeen; dat was weer echt Indisch!
Toch bekroop hem geen oogenblik de lust om Louise daarover te gaan „onderhouden”; hij had meer dan genoeg van dat eene onderhoud en verlangde volstrekt niet naar een ander, dat voor hem waarschijnlijk nog minder roemvol zou afloopen.
Maar gemeen was het, dat stond bij hem vast, en hij vond nu op zijn beurt, dat hij alle reden had om zich ten zeerste verongelijkt te achten.
In plaats van zich naar haar kamer te begeven, zooals haar vader had gelast, ging Hortense, wier zenuwen zeer geschokt waren, hoewel ze zich kalm had gehouden, regelrecht naar haar stiefmoeder, en vertelde haar met bevende lippen wat er was voorgevallen.
Mevrouw Van Velton zat haar verbaasd aan te kijken. Dat Hortense geen lammeren-natuur had, wist ze bij ondervinding, maar ze had haar niet in staat geacht om haar vader zulk een scène te maken. [116]
Zelf van een heftigen aard, genoot zij in stilte van het verhaal, en liet nog eens woordelijk herhalen wat „hij” had gezegd en wat „zij.”
„Maak je maar niet ongerust,” zei ze kalmeerend, toen ze er genoeg van gehoord had: „je papa zal je niet opeten. Ik ben er ook nog.”
Een half uur lang zat ze met de hand aan het voorhoofd en den elleboog op tafel, toen ’t meisje weg was naar haar kamer.
Wederom had ze een besluit genomen. Neen, zij wilde niet ondergaan in den strijd; zij wilde en zou niet. Zij was dien dag weer bijzonder lief geweest voor haar jongske, dat in den laatsten tijd waarlijk geen overvloedige bewijzen van moederlijke liefde had genoten en meer genoegen beleefde van zijn baboe, dan van zijn maatje.
Maar dien dag had ze weer haar toevlucht gezocht tot haar kind, dat ze voortdurend bij zich had gehouden, waar ze ook ging of stond. Het was haar eenig wapen en haar schild. Zij stond overigens moederziel alleen in den strijd tegen haar oude liefde, die, door er aan toe te geven, in den laatsten tijd zulk een hartstochtelijk karakter had gekregen, dat ze er voor terugschrikte. Toen ze dien bewusten avond een oogenblik van onberadenheid had, en plotseling
daartegen in verzet was gekomen, kwam dat vooral door een geluid, dat haar had herinnerd aan haar kind. Wat het geweest was wist ze niet en ze had ook niet getracht het te weten te komen; maar niet geheel vrij van bijgeloof, had het haar met een angst en schrik geslagen, waartegen niets bestand was.
Aan het diner verscheen Hortense niet. Alleen Van Velton [117]kwam.
Hij zag er zeer ontstemd uit, verschoof zijn stoel driftiger dan hij ooit deed, en sprak geen woord.
„Waar is Hortense?” vroeg mevrouw Van Velton.
„In haar kamer, denk ik,” gaf hij norsch en kortaf ten antwoord.
„Je kunt wel fatsoenlijker antwoorden, als i k je wat vraag.”
De moed zonk hem in de schoenen. Hij was feitelijk vreeselijk bang voor dat kleine mondje, dat zoo reusachtig groot was als het openging.
„Nu.… nu.…” stotterde hij zoowat.
„P a n g i l n o n n a ! ” gelastte zij een bediende.
De Maleier wilde nog iets tegenzeggen; waarschijnlijk had Hortense hem gezegd, dat ze niet aan tafel kwam.
„B i l a n g s a m a n o n n a g o e w a p a n g i l ! ” herhaalde ze op den korten commando-toon, die bij het personeel bekend was.
Een oogenblik later verscheen Hortense met roode oogen. Haar zenuwen hadden nagewerkt, en dan: zulke onzedelijke dingen deden haar, die in Holland in een stijven aartsfatsoenlijken kring was opgevoed, allertreurigst aan.
„Kom, Stance,” zei Louise allervriendelijkst,—’t was de eerste maal, dat ze haar bij den verhuiselijkten doopnaam noemde: „de soep wordt koud.”
Wat kon die vrouw lief wezen, als ze wilde! Hortense glimlachte tegen haar, en toch waren ze volstrekt geen vriendinnen, ja ’t meisje had haar nog kort geleden gehaat met een doodelijken haat.
’t Was voor Van Velton een ware marteling. Louise, eenmaal e n t r a i n , overstelpte het meisje met attenties; zij was [118]vroolijk en geestig, en met beide handen wroetend in haar eigen leed, begon ze haar lachende en volstrekt niet op hatelijke wijze te plagen met Fournier
Verrast keek Van Velton op. Drommels! dat zou een kolfje naar zijn hand wezen. Een dochter getrouwd met een controleur, die gauw assistent-resident moest worden, en een ander met een gefortuneerd advocaat. Het ontdooide hem geheel. Hij vergat zijn grieven.
Die Hortense moest zoo spoedig mogelijk aan den man, en Fournier was een goede partij, dat had hij ook reeds lang gedacht. Maar dat er iets gaande was, had hij nog niet gesnapt, hetgeen Louise volstrekt niet bevreemdde.
Daar moest hij het zijne toe doen, dacht hij, en met een gezicht vol welwillende belangstelling luisterde hij toe, in de stille hoop, door een woord of een blik van zijn vrouw tot deelneming aan het gesprek te worden uitgenoodigd.
Maar ofschoon hij daarvan geen last had, bracht de loop van zaken hem toch in een beter humeur, zóó goed zelfs, dat hij niet kon nalaten dien avond een extrabezoek te brengen aan Lientje Donker.
Gewoonte is zoo’n tweede natuur!
Maar Lientje, die dien avond niet op hem had gerekend, was niet thuis.
„Waar is ze?” vroeg hij haar moeder.
„Bij een vriendin in de buurt.”
„Kan je haar niet laten zeggen, dat ik er ben?”
„Och ja.”
Christien Donker ging het huis binnen en deed alsof ze een meid wegzond met een boodschap aan haar dochter. [119]
In het altijd duistere voorgalerijtje sprak Van Velton met haar over koetjes en kalfjes, maar noch Lientje, noch de meid kwam terug, totdat hij eindelijk, het wachten moede, maar besloot heen te gaan.
’t Was toch eigenlijk, dacht hij, geen e x i s t e n t i e op die wijze; maar wat moest hij doen?
’t Was nu eenmaal zoo. De relatie af te breken en geheel zonder te blijven,—dat wilde hij volstrekt niet. En een andere, een nieuwe aan te knoopen kwam evenmin met zijn bedoelingen overeen.
Hij had zijn rijtuig op een grooten afstand laten wachten, zooals hij in den laatsten tijd steeds deed. Terwijl hij er langzaam naar terugwandelde, passeerde hem een dos-à-dos, waarin hij hoorde lachen. Precies een lach als die van Lien. Hij keek om en zag een lange dragondersabel, die achter uit het voertuig stak. Stil liep hij door; hij zou zich zeker hebben vergist! Maar met dat al vond hij het een hoogst onaangename ontmoeting, en dubbel teleurgesteld keerde hij huiswaarts.
Wat hem ’t meest bezig hield, was die schoonzoon i n s p e . Die Fournier was er als het ware voor geknipt, meende hij.
Doch Louise moedigde hem niet aan, ze deed alsof hij ter wereld niet bestond, wat hem overigens weinig kon schelen, maar in dit bijzonder geval zeer speet.
Hij toefde thuis nog een weinig, in de hoop dat Hortense zou heengaan, maar Louise, die zijn toeleg doorgrondde, werkte het tegen en hield het meisje gezellig aan den praat. Half onwillig ging
hij ten slotte heen. Wat kon ze toch [120]onaangenaam zijn! Maar Fournier tot schoonzoon,—dàt was een uitmuntend idée.
„Hebt u gehoord, mevrouw, dat Hortense Van Velton met Fournier is geëngageerd?”
„Zoowat ja. Ik vind het nogal gek.”
„Hoezoo?”
„Wel, ik herinner me heel goed, dat diezelfde Fournier indertijd druk aan huis kwam bij dokter Van der Linden, toen Louise nog ongetrouwd was.”
„Zoo-o.”
„Hij maakte haar toen in het oog loopend het hof.”
„Och wat?.… Maar hebt u niets opgemerkt?”
„In den laatsten tijd? Zeer zeker.”
„Nu, dat meende ik ook.”
„Moeder en dochter; ’t is mooi!”
„Ja, dat komt van die dwaze huwelijken.”
„Het moet een raar huishouden wezen. Mijn baboe heeft bij haar gediend en me er alles van verteld.”
Mevrouw Doren schoof haar stoel naderbij.
Zij maakte een ochtendvisite bij haar vriendin Nedor, zoo familiaartjes in sarong en kabaja; de twee dames zaten gezellig bij elkaar in de achtergalerij onder een glaasje stroop met ijs. Een
baboe, die bij Van Velton had gediend en a l l e s had verteld,—dat was een buitenkansje, waarvan moest geprofiteerd worden!
Wel een uur lang spraken ze er zachtjes over, lachend, hoofdschuddend, ernstig, afkeurend, alles op zijn beurt.
Des middags kwamen de heeren van ’t kantoor. [121]
„Weet je dat van Van Velton?” vroeg mevrouw Doren haar man.
„Wat dan?”
„Dat hij zoo’n slecht leven leidt met zijn vrouw.”
„Neen, dat wist ik niet.”
„Nu en zij en die Fournier.…”
Meneer Van Doren trok een ernstig gezicht en keek zeer bedenkelijk zijn vrouw aan.
„Och kom,” zei hij. „Dat zijn allemaal van die praatjes, die niet te vertrouwen zijn. Je moest me een genoegen doen en niet verder over Van Velton en zijn vrouw spreken. Ik zou niet graag willen, dat jij of i k de zegslui waren van iets ten hunnen nadeele.”
„O, i k zeg het niet. Ik heb ’t maar gehoord van mevrouw Nedor.”
Toen meneer Nedor thuis kwam, kuste hem zijn hartelijke, goede vrouw.
„Zeg,” zei ze, „nou moet ik je toch eens iets vertellen. Je weet wel, die nieuwe meid, die voor ’n dag of wat bij me in dienst is gekomen.…”
„Nu ja?”
„Die heeft me een boekje opengedaan over dien Van Velton.”
„Och kom? En wat is het dan?”
„H i j gaat elken avond uit pierewaaien in allerlei soort van gelegenheden.”
„En zij?”
„Zij weet het met dien Fournier.”
De heer Nedor begon te lachen.
„De meid is gek.” [122]
„Nu, geloof jij het maar niet.”
„Hoor eens, vrouwlief,” zei Nedor. „In jou plaats zou ik over die geschiedenis niet verder spreken. Het deugt niets, en ’t geeft maar gebabbel. Ik zou voor geen geld willen, dat Van Velton ooit hoorde, dat hij van onzen kant over den hekel werd gehaald.”
„I k zal er met niemand over spreken,” zei ze geraakt, „maar ik mag het j o u toch wel vertellen!”
„Zeker. Doe me echter een genoegen en laat het tusschen ons blijven.”
Meneer Nedor dacht over het geval na, terwijl hij in de badkamer was, en ernstig nam hij zich voor te zorgen, dat die babbelachtige baboe zoo spoedig mogelijk weg kwam en tevens, dat hij ’t jonge mooie vrouwtje van Van Velton in het oog zou houden. Men kon niet weten! L a b o n n e f o r t u n e lag in een klein hoekje!
Den volgenden morgen ontmoetten de heeren Doren en Nedor elkaar in ’t lokaal eener Vereeniging.
„Zeg,” zei de een, den ander lachend een duw gevend, „wist jij dat die Van Velton zoo’n ouwe snoeper was?”
„Daar heb ik wel eens meer van gehoord, ja.”
„Hij moet elken avond.…” De heeren traden in onbeschrijfelijke bijzonderheden. Er kwam een andere bekende bij, die ook werd ingewijd. Men gichelde en lachte. Het was kras voor iemand van Van Velton’s leeftijd!
Steenen werden er niet op hem geworpen. Integendeel, toen hijzelf ook arriveerde, groette men hem met meer deferentie, dan gewoonlijk. Het mocht dan afkeurenswaardig wezen in veel opzichten, maar ’t was niet zonder kranigheid, [123]dat een man, die zooveel aan het hoofd had en die al zooveel campagnes had meegemaakt, nog in staat was in zijn vrijen tijd l e j e u n e h o m m e te spelen en op avontuurtjes uit te gaan.
Goed was het niet,—daarover waren allen het eens. Er was echter zooveel in deze booze wereld dat niet g o e d was, maar toch een zachtmoedige beoordeeling toeliet.
De wereld wist zeer veel; m e e r dan zij, die rechtstreeks betrokken waren bij het goede en kwade, dat van hen werd verteld. Zij wist dat Van Velton een groot liefhebber was van buitenpartijtjes, en dat was hij toch eigenlijk niet; zij wist, dat mevrouw Van Velton het „wist” met den advocaat Fournier, en dat wisten die twee niet; ten slotte wist zij, dat Fournier met Hortense geëngageerd was, en dat wisten d i e twee ook niet.
Van Velton bemerkte op ’t kantoor, dat zijn compagnon erg koel tegen hem was.
„Wat scheelt je?” vroeg hij.
„Mij? Niets!”
„Je bent zoo geretireerd.”
„Ik vind dat jij vrij wat geretireerder bent dan ik.”
Lachend zei Van Velton dat dit zeker niet in zijn bedoeling lag, als het zoo was.
„Waarom vertel je dan niet eens, wat iedereen weet?”
„En dat is?”
„Nu, houd je nu goed!”
„Maar voor den drommel, wat bedoel je dan?”
Zijn compagnon scheen maar half lust te hebben er mee voor den dag te komen. [124]
„Iedereen,” zei hij eindelijk onwillig, „weet dat je dochter geëngageerd is.”
„Och, zoo! En de gelukkige is natuurlijk Fournier.”
„Dus is het zoo?”
„Volstrekt niet. Het is niet onmogelijk, maar als het gedecideerd was, dan zou ik het je immers dadelijk gezegd hebben. De lui zijn altijd schrikkelijk voorbarig.”
Fournier had op zijn kantoor een andere scène. Terwijl hij druk bezig was met de behandeling eener lastige wissel-quaestie, kwam zijn associé binnen, gaf hem de hand en zei:
„Amice, ik feliciteer je, hoor.”
„Ik ben anders niet jarig!”
„Och kom! Ik moet zeggen dat je het netjes hebt geleverd.”
Zijn ongeduld kwam boven, en met een driftige beweging trok hij de schouders op.
„Zeg het nu maar gauw, want ik begrijp er niets van.”
„Hm, hm! Het wordt toch openlijk verteld, dat je met juffrouw Van Velton bent geëngageerd.”
„Met Hortense?”
„Ja, met wie anders?”
„Och, maar.… dat is onzin.”
„Ei. Ik vond het anders nogal zinrijk.”
„Er is niets van aan.”
„Enfin, heel Batavia weet het, dàt kan ik je wel zeggen, en iedereen vindt, dat het niet beter kan. Jullie bent voor elkaar als geknipt.”
Het kostte Fournier verschrikkelijk veel moeite om in zijn studie over ’t wisselrecht den draad van zijn gedachtenloop [125]weder op te vatten. Toen hij echter kort daarna een briefje ontving van Louise, waarbij ze hem verzocht om een onderhoud onder vier oogen, geraakte hij de kluts geheel kwijt, en legde met een zucht de zaken ter zijde.
In de laatste dagen verkeerde hij in den zonderlingen toestand van iemand, die in strijd is met zichzelven en, aarzelend, niet weet welke gedragslijn te volgen.
Aan huis op visites aanbad hij Louise in het verborgen, maar was niettemin tegen Hortense de verpersoonlijkte voorkomendheid.
Wel honderdmalen had hij op het punt gestaan om Louise een b i l l e t - d o u x te zenden en haar om een r e n d e z - v o u s te smeeken, maar telkens weer waren de overblijfselen van een streng zedelijke opvoeding daartegen in verzet gekomen, en had hij zijn begonnen briefjes in kleine stukken gescheurd en verwezen naar de snippermand.
En daar zat hij nu met een briefje van haar in den zak! Natuurlijk zou hij gaan.
Hij mocht dan zelf geaarzeld hebben om den stap te doen,—het bewijs van meer voortvarendheid, dat z i j gaf, vuurde hem aan.
Toch zag hij er eenigszins tegen op. Zoo stil op het kantoor, achter den rustigen lessenaar en bij de drukke bezigheden, die hij plichtmatig doen moest en waartoe hij zich had verbonden, kwam hem een liaison met Louise voor als iets, dat met zijn geheele leven onvereenigbaar was en het omver zou werpen. Zijn associé, een cynisch egoïst, die de wereldsche zaken tilde alsof het dons was, had het kunnen doen zonder dat iemand ter wereld er in zijn gewone doen [126]en laten iets van zou hebben bespeurd. Hem, Fournier, zou het geheel en onverdeeld in beslag nemen. Hij kende zichzelven maar al te goed. A l s het tot een l i a i s o n kwam met Louise, dan zou op een goeden dag zijn lessenaar ongerept blijven, het huis van Van Velton een bewoonster minder tellen, en een boot naar Singapore daarentegen twee passagiers meer.
Hij kon zich dat niet anders voorstellen, en die zekerheid vervulde hem met schrik; zijn strenge ouders, zijn geheele hoogst
gedistingeerde familie in Nederland,—en dan hij in Indië aan den haal met de vrouw van een ander.…
Hij sloot zijn lessenaar; ’t was hem onmogelijk langer te werken.
„Ik ben niet lekker,” zei hij, „en ga naar huis. Laat de oppasser mij de stukken maar brengen. Misschien kan ik den boel vanavond afdoen.”
„Wat scheelt er aan?”
„Dat weet ik eigenlijk zelf niet.”
„Zoo. Nu, beterschap!”
’t Was een zenuwachtige dag, die er voor hem volgde. Zijn verbeelding had nog nooit zoo krachtig gewerkt, meende hij. Het scheen, dat er twee machten in hem streden: de natuur en de leer.
De laatste deed hem redeneeren en toonde hem langs den weg van logischen gedachtengang, hoe verkeerd het zou zijn, indien hij zich liet leiden door zijn liefde voor Louise, en welk een zee van ellende daaruit voor allen zou voortspruiten.
De eerste kwam daar telkens brutaal en onbescheiden tusschen. Te midden van zijn gedachtenloop drong zij zich [127]op en maalde voor zijn geest de liefelijkste tafereelen. Daarna betrapte hij zich als ’t ware weer op die afdwalingen van zijn verstand, alsof hij ze zich een oogenblik te voren niet bewust was, en hij sloot dan onverwijld zijn geest weder in de banden van het conventioneel goede. Het hielp.… voor een oogenblik; voor een vijf, tien minuten,—een kwartier misschien, maar dan verzwakte onopgemerkt de band, en draaide hij weer terug naar den vicieuzen cirkel, waaraan hij zoo gaarne wilde ontkomen.
De s i ë s t a wilde hem niet gelukken. Ongeduldig keerde hij zich van den eenen kant op den anderen; stond op, trachtte te schrijven,
