Ngành ngân hàng hỗ trợ hơn 62 nghìn tỷ đồng cho nền kinh tế

NGÀNH NGÂN HÀNG Hỗ Trợ HơN 62 cHo NềN kiNH Tế

NGHìN Tỷ đồNG

PHạM HạNH - MINH Trí

Dự kiến tổng số tiền ngành ngân hàng hỗ trợ cho nền kinh tế năm 2021 là khoảng 62,2 nghìn tỷ đồng, tương đương gần 30% lợi nhuận dự kiến của ngành ngân hàng năm 2021.

Chính sáCh tiền tệ - tín dụng và CáC giải pháp ứng phó với đại dịCh

Đại dịch Covid-19 diễn biến khó lường, nhất là đợt dịch lần thứ 4 từ cuối tháng 4/2021 trở lại đây, đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của người dân, hoạt động của tổ chức, doanh nghiệp và nền kinh tế. Trước những khó khăn chung của xã hội, ngành ngân hàng đã có nhiều chính sách, biện pháp nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người dân…

Điều hành lãi suất và tín dụng của Ngân hàng Nhà nước: Trong năm 2020, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã linh hoạt điều hành thị trường mở, điều chỉnh giảm 3 lần lãi suất điều hành, tổng mức giảm 1,5 - 2%/năm. Bên cạnh đó, tháng 7/2021, Hiệp hội Ngân hàng đã kêu gọi 16 ngân hàng thương mại, trong đó có BIDV, giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ nền kinh tế. Theo đó, nhiều ngân hàng đã đồng loạt công bố giảm lãi suất đối với cả dư nợ hiện hữu và cho vay mới: 0,5 - 1% đối với khách hàng cá nhân và 1 - 2% đối với khách hàng doanh nghiệp.

Cơ cấu lại nợ, giữ nguyên nhóm nợ và miễn, giảm lãi, phí: Để hỗ trợ khách hàng vay vốn bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, NHNN cũng ban hành Thông tư 03 ngày 03/4/2021 và Thông tư 14/2021 ngày 07/9/2021 sửa đổi, bổ sung Thông tư số 01/2020 về cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, trích dự phòng rủi ro…v.v, giúp tháo gỡ phần nào những khó khăn của doanh nghiệp và rủi ro mà ngành ngân hàng đang phải đối mặt hiện nay.

Miễn, giảm phí dịch vụ: Năm 2020, NHNN đã ban hành 2 Thông tư hướng dẫn về giảm 50% mức phí thanh toán. Sang năm 2021, sau khi chỉ đạo NAPAS tiếp tục chính sách giảm phí dịch vụ chuyển mạch tài

chính và bù trừ điện tử, NHNN đã yêu cầu các tổ chức tín dụng tiếp tục duy trì chính sách miễn, giảm phí dịch vụ cho khách hàng, áp dụng từ ngày 01/8/2021 đến ngày 31/12/2021.

Tái cấp vốn đối với Ngân hàng Chính sách xã hội (CSXH) để cho vay trả lương ngừng việc cho người lao động: Thực hiện theo Nghị quyết của Chính phủ, Ngân hàng CSXH thực hiện cho vay lãi suất 0% đối với doanh nghiệp chịu tác động tiêu cực bởi dịch Covid-19 nhằm trả lương cho người lao động với tổng số tiền tái cấp vốn là 16.000 tỷ đồng đến hết ngày 31/01/2021. Bên cạnh đó, Chính phủ cũng ban hành một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, trong đó có phần cho vay lãi suất 0% hỗ trợ trả lương đến hết ngày 31/3/2022.

Như vậy, dự kiến tổng số tiền ngành ngân hàng hỗ trợ cho nền kinh tế năm 2021 là khoảng 62,2 nghìn tỷ đồng (năm 2020 là 30,6 nghìn tỷ đồng), tương đương gần 30% lợi nhuận dự kiến của ngành ngân hàng năm 2021. Nếu tính thêm cả con số trích lập dự phòng rủi ro bổ sung theo Thông tư 03/2021 và Thông tư 14/2021, số tiền của gói hỗ trợ còn lớn hơn nhiều (năm 2021, dự phòng rủi ro phải trích thêm theo Thông tư 03 là khoảng 42,6 nghìn tỷ đồng, còn theo Thông tư 14 là khoảng 69 nghìn tỷ đồng). Tuy nhiên, kỳ vọng sang Quý 2/2022, Việt Nam đạt được miễn dịch cộng đồng, nền kinh tế có sự hồi phục rõ nét hơn, số tiền trích lập dự phòng rủi ro có thể ít hơn, cùng với tiến trình giảm nợ xấu và dư nợ cơ cấu lại.

để từng bướC khôi phụC nền kinh tế

Theo khuyến nghị của Viện Đào tạo và Nghiên cứu BIDV, để thực hiện tốt các gói hỗ trợ tiền tệ - tín dụng nêu trên, Chính phủ, doanh nghiệp và ngành ngân hàng cần lưu ý những điểm như sau:

Thứ nhất, Chính phủ chỉ đạo khẩn trương rà soát, đánh giá sơ bộ kết quả thực hiện các gói hỗ trợ đến thời điểm hiện tại và tiến hành tháo gỡ ngay những vướng mắc trong quá trình thực hiện. Ví dụ, Nghị định 52/2021 ngày 19/4/2021 đã hết hiệu lực nộp hồ sơ xin giãn hoãn thuế và tiền thuê đất từ ngày 31/7/2021; vậy vấn đề gia hạn sẽ như thế nào? Đặc biệt là Nghị quyết 68/NQ-CP ngày 01/7/2021 về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Hiện nay, khâu thực thi còn chậm, cần có biện pháp cụ thể để đẩy nhanh hỗ trợ quý giá này.

Thứ hai, ngoài gói hỗ trợ 20 nghìn tỷ đồng mà Bộ Tài chính đang đề xuất, cần tăng khả năng tiếp cận vốn hỗ trợ thanh khoản cho các doanh nghiệp. Theo đó, sớm tháo gỡ vướng mắc đối với phương án đầu tư mua cổ phần của SCIC tại Vietnam Airlines cũng như các hãng hàng không tư nhân (theo hướng cho phép cho vay theo lãi suất thỏa thuận, có ưu đãi đối với hãng hàng không đang bị thua lỗ nhưng triển vọng phục hồi trung - dài hạn là tích cực). Tăng khả năng tiếp cận vốn, hỗ trợ thanh khoản đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa và có thể bao gồm các hãng hàng không tư nhân nêu trên.

Thứ ba, NHNN tăng cường cho vay tái cấp vốn, tiếp tục linh hoạt hạn mức tăng trưởng tín dụng đối với các tổ chức tín dụng, để các ngân hàng có thêm nguồn lực giảm lãi suất, cung ứng tín dụng hỗ trợ nền kinh tế phục hồi.

Thứ tư, NHNN tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý cho chuyển đổi số ngành ngân hàng - hoạt động đang phát triển mạnh mẽ trong giai đoạn dịch bệnh và cũng là hỗ trợ các tổ chức tín dụng đa dạng hóa thu dịch vụ, đa dạng hóa nguồn thu; trong đó sớm trình Chính phủ ban hành Nghị định mới về thanh toán không dùng tiền mặt, cơ chế thử nghiệm hoạt động công nghệ tài chính (Fintech) trong lĩnh vực ngân hàng; cơ chế chia sẻ thông tin - dữ liệu giữa ngân hàng - fintech - trung gian thanh toán khác…v.v.

Thứ năm, Chính phủ chỉ đạo đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế nhằm có thể huy động và phân bổ nguồn lực hiệu quả hơn. Theo đó, Chính phủ cần chỉ đạo sớm ban hành Đề án cơ cấu lại nền kinh tế, trong đó có đề án cấu phần là cơ cấu lại các tổ chức tín dụng giai đoạn 2021 - 2025, trong đó có trọng tâm là xử lý nợ xấu hiệu quả, trong bối cảnh nợ xấu đang gia tăng.