Gói hỗ trợ lãi suất 2%: Đề xuất tăng đối tượng thụ hưởng giảm thủ tục hành chính

GóI Hỗ trợ LãI suất 2%

đề xuấT Tăng đối Tượng Thụ hưởng giảM Thủ Tục hành chính

hà an

Chương trình hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ và Thông tư 03/2022/ TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) với tổng ngân sách hỗ trợ lên đến 40 nghìn tỷ đồng được các ngân hàng tích cực triển khai nhưng kết quả bước đầu không như kỳ vọng. Vướng do đâu, vì sao chính những đối tượng thụ hưởng chính sách lại không mấy mặn mà?

cơ quan quản lý sốT ruộT…

Theo báo cáo của NHNN, ngay khi Nghị định 31/2022/NĐ-CP của Chính phủ được ban hành, NHNN cũng đã ban hành Thông tư 03/2022/TT-NHNN hướng dẫn các tổ chức tín dụng (TCTD) triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất (HTLS). NHNN cũng đã tổ chức hội nghị phổ biến và quán triệt Nghị định 31 trong toàn hệ thống. Sau hội nghị, 44 ngân hàng thương mại (NHTM) đã đăng ký tham gia chương trình với tổng số tiền HTLS đăng ký cho năm 2022 và 2023 là 40 nghìn tỷ đồng, bao gồm hơn 16 nghìn tỷ đồng cho năm 2022 và gần 24 nghìn tỷ đồng cho năm 2023.

Các NHTM đã vào cuộc rất tích cực như ban hành quy định nội bộ về triển khai chương trình HTLS; tổ chức tập huấn toàn hệ thống tới từng chi nhánh, phòng giao dịch; rà soát đối tượng thuộc các ngành, lĩnh vực được HTLS; chủ động thông tin, tuyên truyền đến khách hàng… Tuy nhiên, kết quả triển khai đến nay

Du lịch là một trong những lĩnh vực được hỗ trợ lãi suất

vẫn chưa đạt như kỳ vọng. Báo cáo nhanh từ các NHTM cho thấy, đến nay doanh số cho vay HTLS đạt gần 4.407 tỷ đồng đối với gần 550 khách hàng, số tiền HTLS cho khách hàng dự kiến khoảng 13,5 tỷ đồng.

Từ thực tế triển khai gói hỗ trợ thời gian qua, tại cuộc họp với đại diện NHNN và nhiều bộ ngành khác vào ngày 17/08 vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã đề nghị các bộ ngành tiến hành rà soát lại các quy định liên quan đến ngành nghề, đối tượng được hưởng, các điều kiện vay vốn,… “xem có vênh gì không? Có khắt khe hơn các quy định chung không?” để kịp thời điều chỉnh hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh, bổ sung cho phù hợp.

Sau cuộc họp đó, Thống đốc NHNN đã ký ban hành Chỉ thị số 03/ CT-NHNN về việc triển khai chương trình HTLS 2% từ nguồn ngân sách Nhà nước 40.000 tỷ đồng theo Nghị định 31 và Thông tư 03. Tại chỉ thị này, Thống đốc yêu cầu: các đơn vị trong toàn ngành cần xác định chương trình HTLS là chủ trương, chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước; là nhiệm vụ trọng tâm phải thực hiện khẩn trương để hỗ trợ phục hồi nhanh nền kinh tế. Các đơn vị phải chủ động triển khai chính sách HTLS đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, từ NHNN đến NHTM, từ hội sở chính đến chi nhánh, phòng giao dịch của NHTM. Quá trình triển khai cần sự phối hợp chặt chẽ, kịp thời giữa NHNN, các bộ, ngành liên quan và các NHTM để nâng cao hiệu quả thực thi chính sách. Thống đốc yêu cầu các TCTD chủ động tiếp cận, đồng hành, hướng dẫn khách hàng, giúp khách hàng hiểu đúng về chính sách để hạn chế tối đa các kiến nghị, khiếu nại của khách hàng; giải ngân kịp thời nguồn kinh phí HTLS theo quy định; đảm bảo thực hiện HTLS công khai, minh bạch, đúng đối tượng, đúng mục đích, ngăn ngừa các rủi ro, trục lợi chính sách. Các TCTD cân đối nguồn vốn để cho vay các dự án, phương án sản xuất kinh doanh hiệu quả, nhất là các ngành, lĩnh vực được HTLS tại Nghị định 31; đảm bảo hài hòa giữa việc triển khai cho vay HTLS 2% và cho vay đối với các đối tượng khác, phù hợp với chiến lược kinh doanh và chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng của ngân hàng. Bên cạnh việc triển khai

cho vay HTLS 2%, các NHTM tiếp tục thực hiện có hiệu quả các giải pháp hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho khách hàng theo chỉ đạo của NHNN…

ngân hàng Kêu Khó, Khách hàng Thấy… ngại

Ngày 26/08, một lần nữa NHNN đã tổ chức Hội nghị trực tuyến nhằm phổ biến, giải đáp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai chương trình HTLS theo Nghị định 31. Tại đây, các NHTM đồng loạt kêu khó khi triển khai chính sách này.

Lãnh đạo nhiều NHTM cho biết, họ gặp nhiều vướng mắc liên quan đến hồ sơ, chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn vay. Ngân hàng lo nếu xét duyệt không đúng sau này khi thanh tra, kiểm tra, quyết toán, khách hàng không được hỗ trợ, phải trả lãi suất vay theo mức thông thường thì ngân hàng sẽ “khó ăn khó nói” với khách hàng. Một vấn đề khác, theo quy định của Nghị định 31, đối tượng khách hàng được HTLS chỉ giới hạn ở một số ngành có đăng ký kinh doanh. Trong khi đó, theo tinh thần của Luật Dân sự, và Thông tư 39 của ngành Ngân hàng quy định có pháp nhân và cá nhân vay vốn chứ không có hộ kinh doanh, điều này khiến ngân hàng rất khó trong việc phân loại cá nhân và hộ kinh doanh. Nhiều trường hợp doanh nghiệp kinh doanh đa ngành nghề, có khi lên đến hàng chục lĩnh vực khác nhau, nên việc bóc tách cũng như chứng từ chứng minh vốn vay được sử dụng cho lĩnh vực được HTLS là rất khó. Bên cạnh đó, một trong những điều kiện để được HTLS theo Nghị định 31 là khách hàng phải có phương án về khả năng phục hồi. Tuy nhiên, Nghị định 31 và Thông tư 03 chưa có hướng dẫn cụ thể về phương án khả năng phục hồi, dẫn đến mỗi ngân hàng áp dụng điều kiện khác nhau khiến khách hàng bối rối...

Không chỉ ngân hàng, bản thân các doanh nghiệp cũng lo ngại thủ tục phức tạp, rườm rà; khi tham gia chương trình HTLS lại bị cơ quan thanh tra, kiểm toán vào làm việc nên họ rất “ngại”. Do đó, dù không ít khách hàng đủ điều kiện thụ hưởng chính sách nhưng vẫn từ chối tham gia. Thực tế, có ngân hàng đã tiếp cận gần 500 khách hàng thuộc đối tượng nhận hỗ trợ, nhưng chỉ có 30 khách hàng đồng ý tham gia chương trình HTLS và sau khi thẩm định hồ sơ xin vay, ngân hàng này mới chỉ hỗ trợ được 3 khách hàng.

Chương trình hỗ trợ lãi suất 2% theo Nghị định 31 và Thông tư 03 có tổng ngân sách lên đến 40 nghìn tỷ đồng Trước đề nghị của các ngân hàng

Bộ Tài chính cam kết sẽ thực về việc mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách, đại diện Bộ Kế hiện cấp kinh phí theo đúng các hoạch và Đầu tư cho biết: Nếu mở quy định và kịp thời, đảm bảo cho các rộng đối tượng thụ hưởng chính ngân hàng có nguồn lực để triển khai sách cần phải đánh giá kỹ lưỡng tác chương trình này. động, cân đối nguồn lực vì nguồn Về khâu quyết toán cuối cùng, trong lực của nhà nước có hạn; quan trọng thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ phối hợp nhất là phải có số liệu thực tế phản với NHNN, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có những giải đáp một cách thống nhất ánh tính chính xác, phân tích đầy đủ. Trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp với NHNN kiến nghị và rõ ràng. Nếu không thống nhất, lên cấp có thẩm quyền. Về đánh mỗi người hiểu cách khác nhau, kiểm giá một số tiêu chí mang tính định toán thực hiện và Bộ Tài chính là đơn tính như “có khả năng trả nợ”, “có vị kiểm tra cuối cùng để chi ngân sách khả năng phục hồi”, Bộ Kế hoạch và cũng gặp khó khăn. Tôi đề nghị, ngay Đầu tư sẽ phối hợp với NHNN xem từ đầu chúng ta phải thực hiện rõ xét và có hướng dẫn cụ thể. ràng, hồ sơ giấy tờ thủ tục đầy đủ để khi quyết toán chỉ cộng trừ con số". Ông nguyễn hoàng Dương Thực tế là thủ tục từ đăng ký - phê duyệt - giải ngân - quyết toán… của gói hỗ trợ này khá phức tạp, qua Vụ phó Vụ Tài chính - Ngân hàng, thuộc Bộ Tài chính nhiều khâu, nhiều bộ, ngành quản lý. Tùy từng đối tượng, lĩnh vực được hỗ trợ, NHNN, Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng… đều có thể tham gia kiểm tra hồ sơ của khoản vay được HTLS. Do đó, bà Hà Thị Mỹ Dung - Phó Tổng Kiểm toán Nhà nước cho rằng, để đẩy nhanh gói HTLS 2%, các cơ quan Thanh tra, Kiểm toán, cơ quan quản lý Nhà nước phải thống nhất hướng dẫn các nội dung, đặc biệt là các nội dung về hóa đơn, chứng từ chứng minh mục đích sử dụng vốn đối với khách hàng…