Huyền học Việt nam - The Occult Book (sách Việt dịch)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

1

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THE

OCCULT BOOK

2

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chuyển ngữ: Jack Chân Cánh Biên tập và chỉnh sửa: Ngọc Quý

Nguồn bản dịch tiếng Việt:

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Sản phẩm được thực hiện để nhằm mục đích nghiên cứu học thuật và được chia sẻ miễn phí với cộng đồng. Xin bạn vui lòng không sao chép, in ấn sản phẩm này với mục đích thương mại để nhằm tạo động lực cho các bạn dịch thuật tiếp tục dịch thêm các cuốn khác.

Xin chân thành cảm ơn các bạn.  3

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

“Thế giới này chưa được chuẩn bị đủ để hiểu những triết lý của Khoa học Huyền bí – đầu tiên, hãy cứ để con người tự hiểu ra rằng có những điều khác đang tồn tại trong một thế giới vô hình, dù đó là các “Tinh thần” của những người đã khuất, hay là các Tinh linh Nguyên tố; và rằng trong mỗi người đều ẩn chứa những năng lực bị che giấu, thứ thậm chí có thể biến người ta thành một vị Thần trên trái đất này.”

— H. P. Blavatsky (1831–1891)

4

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

MỤC LỤC LỜI GIỚI THIỆU 1. Thế kỷ 6th TCN - Pythagoras đặt

18. Năm 363 – Vị hoàng đế ngoại đạo

chân tới Crotona...................... 15

cuối cùng của Rome ............... 54

2. Thế kỷ 5 TCN - Empedocles phát

19. Năm 396 – Cái kết của giáo hội bí

th

minh ra hệ thống Bốn Nguyên Tố........................................... 18 3. Cuối thế kỷ 5 TCN – Những lá số th

tử vi đầu tiên........................... 20

mật Eleusis ............................ 56 20. Năm 538 – Những sắc lệnh của Justinian ................................ 59 21. Năm 573 – Merlin và trận chiến

4. 347 TCN – Plato qua đời......... 23

Arderydd ............................... 61

5. 186 TCN - Rome kết án giáo phái

22. Năm 800 – Jabir ibn Hayyan .. 63

bí mật Bacchus....................... 26

23. Thế kỷ thứ 9 – Luật Episcopi ... 65

6. Thế kỷ 1 TCN – Nhà giả kim st

Miriam .................................. 28 7. Năm 33 – Cái chết của chúa Jesus....................................... 31 8. Năm 57 – Mona thất thủ ........ 33 9. Thế kỷ 1 – Sáng tạo nên cổ tự st

Rune ...................................... 35 10. Thế kỷ 1 – Apollonius xứ st

Tyana ..................................... 37 11. Năm 120 – Basilides xứ Alexandria............................... 39 12. Thế kỷ thứ 2 – Pháp thuật bị phán xử .......................................... 41 13. Năm 155 – Valentinus thất bại trong cuộc bầu cử Giáo Hoàng. 43 14. Thế kỷ 3 – Cuốn Corpus rd

Hermeticum ........................... 45 15. Năm 244 – Plotinus bắt đầu giảng dạy tại Rome .......................... 47 16. Năm 300 – Zosimos xứ Panopolis .............................. 49 17. Năm 330 – Cái chết của Iamblichus xứ Chalcis ............ 52

24. Năm 1118 – Thành lập hội Kỵ Sĩ Dòng Đền .............................. 68 25. Năm 1208 – Cuộc thập tự chinh Albigensian ............................ 70 26. Năm 1230 – Nguồn gốc của Cabala ................................... 72 27. Năm 1256 – Biên dịch cuốn Picatrix .................................. 74 28. Năm 1271 – Harran thất thủ ... 76 29. Năm 1279 – Abraham Abulafia đi tới Saronno ............................. 78 30. Năm 1307 – Bắt giữ hội Kỵ sĩ dòng Đền ............................... 80 31. Năm 1327 – Cecco d’Ascoli bị đóng cọc thiêu sống ................ 82 32. Năm 1382 – Hòn đá Triết gia . 84 33. Năm 1418 – Nguồn gốc của Tarot 34. Năm 1428 – Bắt đầu cuộc hành hình phù thủy tại Valais 35. Năm 1464 Biên dịch cuốn Corpus Hermeticum 36. Năm 1486 – Cuốn Malleus Maleficarum

5

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam 37. Năm 1494 – Giao ước Trên lời của Chúa bởi Johannes Reuchlin 38. Năm 1526 – Paracelsus tới Basel 39. Năm 1533 – Ba tập về Triết lý Huyền học của Cornelius Agrippa 40. Năm 1555 – Những lời tiên tri của Nostradamus 41. Năm 1559 – John Dee thu xếp lễ đăng quang hoàng gia 42. Năm 1570 – Isaac Luria đặt chân tới Safed 43. Năm 1575 – Các phù thủy Benandanti 44. Năm 1587 – Truyền thuyết về Faust 45. Năm 1600 – Đóng cọc thiêu sống Giordano Bruno 46. Năm 1610 – Khải thị của Jacob Boehme 47. Năm 1611 – Johannes Bureus diễn dịch chữ Runes 48. Năm 1614 – Lời tuyên ngôn của Hồng Hoa Thập Tự đầu tiên 49. Năm 1628 – Làm phép cho Giáo hoàng 50. Năm 1630 Cuốn Viện kiếm học của Gerard Thibault 51. Năm 1647 – Cuốn Chiêm tinh học Thiên Chúa của William Lilly 52. Năm 1694 – Hội Hồng Thập Tự đặt chân tới Pennsylvania 53. Năm 1717 – Hội sở đầu tiên của Hội Tam Điểm 54. Năm 1736 – Đạo luật phù thủy được thông qua 55. Năm 1744 – Khải thị của Emanuel Swedenborg 56. Năm 1746 – Thành lập câu lạc bộ Hellfire

6

57. Năm 1767 – Phái Élus Coens 58. Năm 1778 – Franz Anton Mesmer tới Paris 59. Năm 1781 – Lần theo nguồn gốc Tarot tới Ai Cập 60. Năm 1783 – Etteilla công bố thuật tiên tri Tarot 61. Năm 1795 – Alessandro Cagliostro qua đời ở Rome 62. Năm 1798 – Các thầy pháp Druids ăn mừng lễ Thu phân 63. Năm 1801 – Cuốn The Magus của Francis Barrett 64. Năm 1820 – Cuốn Những người bạn lâu ngày không gặp của Johann Georg Hohman 65. Năm 1821 – Thomas Taylor biên dịch cuốn Về những điều thần bí 66. Năm 1844 – Khải thị của Andrew Jackson Davis 67. Năm 1848 – Chủ nghĩa Tâm linh ra đời 68. Năm 1850 – “Nữ hoàng Voodoo” 69. Năm 1855 – Cuốn Học thuyết và Nghi thức pháp thuật bậc cao của Éliphas Lévi 70. Năm 1862 – Tác phẩm Nữ phù thủy của Jules Michelet 71. Năm 1874 – Hội huynh đệ Eulis 72. Năm 1875 – Hội Thông Thiên Học 73. Năm 1884 – Cấp bậc dòng Martinist 74. Năm 1887 – Hội Bình Minh Ánh Kim 75. Năm 1892 Triển lãm nghệ thuật đầu tiên Salon de la Rose+Croix

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam 76. Năm 1897 – Hiệu thuốc Hoodoo đầu tiên 77. Năm 1899 – Aradia, hay Phúc âm của Phù thủy của Charles Godfrey Leland 78. Năm 1902 – Giấc mơ của Guido von List về cổ ngữ Runes 79. Năm 1904 – Cuốn Luật Thư của Aleister Crowley 80. Năm 1910 – Bộ Tarot Rider-Waite 81. Năm 1912 – Carl Jung ngừng hợp tác với Sigmund Freud 82. Năm 1913 – Hiệp hội Nhân chủng học của Rudolf Steiner 83. Năm 1914 – Thầy bói Evangeline Adams được tuyên bố trắng án 84. Năm 1917 – Hiệp hội Thule 85. Năm 1921 – Cuốn Tín ngưỡng phù thủy vùng Tây Âu của Margaret Murray 86. Năm 1922 – Alfred Watkins khám phá ra các đường Ley 87. Năm 1924 – Harry Houdini chiến đấu với những đồng cốt giả 88. Năm 1925 – Trận chiến giữa những Bông Hồng 89. Năm 1926 – Bí ẩn Fulcanelli

90. Năm 1928 – Cuốn Những Lời dạy bí mật của Mọi thời đại của Manly P. Hall’s 91. Năm 1929 – Cái kết của Hiệp hội những Vì sao phương Đông 92. Năm 1935 – Cuốn Qabalah bí ẩn của Dion Fortune 93. Năm 1936 – Cuốn Chiêm tinh học Nhân cách của Dane Rudhyar 94. Năm 1948 – Raymond Palmer thành lập tạp chí Định mệnh 95. Năm 1954 – Cuốn Phù thủy Ngày nay của Gerald Gardner 96. Năm 1960 – Sự hồi sinh của Thuật Giả kim hiện đại 97. Năm 1969 – Cuốn Phong cảnh Atlantis của John Michell 98. Năm 1979 – Wicca trở thành văn hóa đại chúng 99. Năm 1983 – Cuốn Cổ tự Runes của Ralph Blum 100. Năm 2012 – Ngày cuối của chu kỳ Baktun thứ 13

Ghi chú và trích dẫn Bản quyền hình ảnh Về tác giả

7

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

LỜI GIỚI THIỆU “Cánh cổng của Sự Huyền Bí luôn hé mở, và những ai thực sự muốn đều có thể bước chân sang tới miền lãnh địa vô biên của tâm linh.”

—Manly P. Hall, The Secret Teachings of All Ages (“Những Kiến thức Bí mật của Mọi Thời đại”)

T

rong hầu hết các nền văn hóa trên

làm điều gì “bí mật”, “cấm kỵ” hay “quái

thế giới và xuyên suốt dòng chảy

dị.”

của lịch sử, những thứ mà người

phương Tây hiện đại coi là “huyền bí” –

Trong thế giới phương Tây hiện đại, vì

như bùa hộ mệnh, mặt đá phong thủy,

những mục đích lịch sử phức tạp, câu

điềm báo và tiên tri, bùa và chú, những

chuyện đó lại không diễn ra một cách bình

tinh linh thiện và ác – tất cả đều đơn giản

thường như vậy. Thay vào đó, do văn hóa

là một phần rất đỗi bình thường của cuộc

của thời đại La Mã thống trị đi kèm với sự

sống hàng ngày. Lấy ví dụ, nếu bạn tới một

phát triển bao trùm của Thiên Chúa Giáo,

ngôi đền Shinto tại Nhật Bản, hay một điện

thứ chúng ta vẫn hay gọi là “huyền học” bị

thờ của một tôn giáo truyền thống ở Tây

gạt ra như những câu truyện truyền thuyết

Phi, bạn hoàn toàn có thể tin chắc rằng

bị cấm đề cập tới. Từ những cuộc bạo hành

những gì được người ta xây dựng nên tại

chống huyền học tới những hành động

đây sẽ “bị” người châu Âu hoặc Mỹ đánh

man rợ của cuộc Thanh Trừng Phù Thủy

giá là “occultism” – “huyền bí học”. Tuy

(Burning Times), hàng trăm hàng ngàn

nhiên, trong những cộng đồng và dân tộc

người bị tra tấn và hành quyết do bị nghi

ấy, chẳng có gì tách biệt những điều đó

ngờ thực hành ma thuật, áp lực khủng

khỏi những hiểu biết, kiến thức, văn hóa,

khiếp của xã hội được cộng hưởng với sự

truyền thống vốn có của họ. Tất cả họ đã

bạo lực đe dọa tất cả những ai có sự tò mò

đều sống cùng và tiếp xúc với những sự vật

và tìm hiệu về huyền học – thế nhưng,

ấy mà không hề có ý niệm rằng mình đang

những truyền thống huyền học của phương

8

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Tây vẫn tìm cách tồn tại được sau tất cả

mang cho đầu óc nhiều suy nghĩ hơn. Mỗi

những điều đó, những học giả thực hành

cộng đồng đều có những phần kiến thức bị

pháp thuật vẫn xuất hiện vào mọi thời đại.

lên án bởi chính quyền vào thời điểm đó

Câu chuyện đáng kinh ngạc về sự áp bức,

nhưng vẫn luôn được dạy và học bên ngoài

tồn tại và tái sinh xuyên suốt hai thiên niên

hệ thống giáo dục chính quy và quan niệm

kỷ rưỡi này là chủ đề chính của cuốn sách

chung của xã hội. Ở các quốc gia phát triển

bạn đang cầm trên tay đây.

ngày nay, sự phát triển bùng nổ của thông

Từ “huyền học” về cơ bản mang ý

tin có thể sánh ngang với việc phát triển sự

nghĩa là “bị che giấu,” và những ứng dụng

bùng nổ tương tự của các kiến thức bị bác

của nó mà chúng ta hiện nay gọi là “huyền

bỏ, và hầu hết những chuyện này đều

thuật” là một câu chuyện lịch sử dài. Trong

không dính dáng gì tới huyền học. Tuy

thời kỳ Phục hưng, những nhà văn muốn

nhiên, những tri thức kỳ bí ấy vẫn luôn là

đề cập tới pháp thuật, tiên tri, và những sự

phần bị lên án gay gắt nhất của những gì

vật hiện tượng tâm linh liên quan tới bản

thế giới phương Tây muốn bác bỏ.

thân họ đã bắt đầu sử dụng cụm từ Triết học Huyền bí (occult philosophy) – hay ta

Những phần cốt lõi của huyền học gồm có:

có thể hiểu nôm na là “thứ Triết học bị che

Pháp thuật / Magic - “môn khoa học và

giấu” – cho những chủ đề đó. Thói quen sử

nghệ thuật của việc biến đổi tâm trí theo ý

dụng từ này đã trở thành chính thức từ khi

muốn,” theo định nghĩa của hành giả nổi

Cornelius Agrippa đặt tựa cho cuốn giáo

tiếng Dion Fortune vào thế kỷ 12. Pháp sư

trình vĩ đại của ông về pháp thuật thời

(mage) hay môn sinh pháp thuật, sử dụng

Phục hưng là Ba Tập về Triết học Huyền bí

những lễ nghi, biểu tượng, thiền, và các

(Three Books of Occult Philosophy). Sau đó,

cách thức khác để tiến nhập vào trạng thái

trong giai đoạn pháp thuật tái thịnh hành

bất thường của ý thức là nơi mà, theo như

vào thế kỷ 19, các tác giả người Pháp đã

những lời giảng dạy trong huyền học, chứa

bắt đầu sử dụng từ occultisme - trong tiếng

đựng năng lượng tiềm ẩn có thể được điều

Anh, occultism, và trong tiếng Việt, huyền

khiển và chuyển biến các thành phần cấu

học – cho những chủ đề tương tự.

tạo nên thế giới mà nó tiếp xúc, từ đó tạo

Việc cho rằng huyền học là một loại tri

nên những thay đổi.

thức bị gạt bỏ bởi xã hội phương Tây mở

9

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bằng sáng chế y học, khoảng năm 1892, miêu tả một phù thủy bên chiếc vạc của mình, được bao quanh bởi các con thú.

Tiên tri / Divination, được biết đến rộng

kết nối ngầm mà, trong văn hóa huyền học,

rãi hơn là thuật bói toán, là môn nghệ thuật

là thứ khiến pháp thuật xảy ra. Người đọc

của việc biết được những điều bị che giấu

Tarot tráo bài và trải bài, chiêm tinh gia sẽ

ở thực tại và bí mật của tương lai qua các

học về trật tự và vị trí của các thiên thể

10

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam trong một thời gian nhất định, những nhà

trạng thái hoàn hảo, và cách thức của thuật

tiên tri (diviners) sử dụng nhiều cách thức

giả kim là giúp biến mỗi loại vật chất này

khác nhau và tất cả đều cố gắng tiếp xúc

đạt được mức độ hoàn thiện đó. Các nhà

với dòng chảy của những năng lực không

giả kim chuẩn bị các loại thảo dược, luyện

thể thấy được bằng giác quan thông

tập thiền định tu tâm, và làm việc với hàng

thường, thứ cho phép họ được ngó nghiêng

loạt các loại vật chất trên con đường theo

một chút vào những điều chưa được biết.

đuổi của họ tới tri thức bị ẩn giấu.

Thụ pháp / Initiation – là quá trình một

Triết học Huyền bí / Occult philosophy

người bình thường phát triển năng lực và

– đằng sau tất cả những thể loại thực hành

khả năng cần có để làm chủ được pháp

huyền học này, là dạng triết lý giải thích lý

thuật và tiên tri. Có rất nhiều cách thức để

do và cách thức huyền học vận hành, tại

thụ pháp, nhưng những cách nổi tiếng nhất

sao và như thế nào. Có ba dòng chính của

là các nghi lễ cầu kỳ tạo nên các chuyển

triết học huyền bí đã đóng vai trò chủ chốt

biến lớn mang tính biểu tượng trong tâm trí

trong lịch sử của huyền học. Tân Triết học

của người thụ pháp. Những nghi thức bí ẩn

Plato (Neoplatonism), một nhánh của triết

này của người Hy Lạp cổ đại là cách thụ

học tư tưởng Plato, đã xuất hiện trong văn

pháp nổi tiếng trong thời đại của họ; vào

hóa Hy Lạp cổ đại; Hermeticism, một sự

thời hiện đại hơn, những nghi thức của các

kết hợp của triết học Hy Lạp và pháp thuật

dòng tu pháp thuật như Hội Bình minh Ánh

Ai Cập, bắt nguồn từ Ai Cập cổ đại; và

kim (Hermetic Order of the Golden Dawn)

Cabala (hay Kabbalah / Qabalah), dòng

và Hội Martinist cũng mang mục đích

hiện đại nhất trong cả ba, được sinh ra

tương tự.

trong các cộng đồng người Do Thái sinh

Giả kim thuật / Alchemy – thường bị các

sống ở phía nam nước Pháp. Cả ba dòng

nhà khoa học hiện đại coi là một nỗ lực

này đều mang những đặc điểm chung rõ

thất bại của việc biến chì thành vàng, thực

rệt với nhau và phát triển từ nhiều nguồn

ra nó mang tính hàm nghĩa và thực tiễn

tương tự.

rộng hơn rất nhiều. Với một nhà giả kim, mọi vật chất đều có tiềm năng đạt được

“Pháp thuật là môn khoa học truyền thống về những bí mật của tự nhiên, được trao xuống cho chúng ta từ những vị pháp sư.”

11

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam – Éliphas Lévi, Giáo lý và Nghi thức Pháp thuật Bậc cao (Doctrine and Ritual of High Magic), 1855

Đọc bài Tarot là một ví dụ về thuật tiên tri, hoặc bói toán, một trong số những lĩnh vực chính của huyền học.

Những nguyên liệu cốt lõi này, kết hợp

Những trang tiếp theo của cuốn sách

lại với nhau cùng sự tổng hòa của các

này sẽ trình bày một trăm sự kiện quan

phương thức luyện tập và giảng dạy, tạo

trọng trong lịch sử của huyền học, gọi là

nên tinh hoa của văn hóa huyền học

các dấu mốc, trên suốt con đường kể từ thời

phương Tây. Từ thế kỷ thứ 6 TCN, khi

Pythagoras cho tới ngày nay. Đó là một con

trường học đầu tiên được biết đến về huyền

đường dài, phức tạp và đầy trắc trở bao

học được thành lập ở phương Tây bởi

trùm toàn bộ khả năng của loài người từ

Pythagoras xứ Samos, điều này đã bị dập

đỉnh cao của tri thức tâm linh cho tới vực

tắt - đôi khi công khai và đôi khi trong bóng

sâu của sự cuồng si và loạn lạc, và là một

tối, có lúc theo kiểu của các dòng tu như

đoạn dài của con đường được xây nên bởi

Hội Hồng Hoa Thập Tự (Rosicrucians) và

những tiếng than ai oán của những người

có lúc từ những cá nhân người dạy và người

đã bị giày vò và định đoạt tính mạng bằng

học – suốt từ đó cho tới nay.

ngọn lửa của sự phán quyết.

12

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Con đường này sẽ đi về đâu, khi nền

suốt hàng nghìn năm qua nói lên rằng câu

văn hóa huyền học của ngày hôm nay tiếp

chuyện này còn phải đến hồi lâu mới chấm

đón những thử thách trong tương lai?

dứt.

Không ai biết được điều đó, nhưng những sự biến đổi kỳ lạ mà huyền học đã từng trải

13

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Pythagoras, được mô tả trong một bức điêu khắc vào thế ký 17, là người luôn tin tưởng

14

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam vào hình học thiêng và “sự luân hồi của linh hồn,” hay tái sinh.

15

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 6 TCN

T

PYTHAGORAS ĐẶT CHÂN TỚI CROTONA

hành phố Crotona phía nam Italy,

Ở nơi đây ông thiết lập nên một tổ

nằm dưới sự thống trị của Hy Lạp,

chức, Hội Anh Em Pythagor (Pythagorean

là một đô thị sầm uất ở thế kỷ thứ

Brotherhood), để truyền tải những kiến

6 TCN và thu hút dân nhập cư từ mọi tầng

thức ông thu thập được trong những chuyến

lớp của đế chế Hy Lạp đang bành trướng.

đi của mình. Những người tham gia lớp học

Không một ai trong số họ trở nên nổi tiếng

này đã thề nguyện rằng sẽ im lặng trong

như người đàn ông trung niên đã tới đây

vòng năm năm đầu tiên và chỉ sau đó họ

đôi lần vào nửa sau của thế kỷ đó. Tên ông

mới được phép tham gia vào những phần

là Pythagoras (sinh thời khoảng năm 570

giảng dạy sâu hơn của Hội. Rất ít thông tin

TCN – 495 TCN), và bước chân của ông tới

về những gì giảng dạy được biết đến,

Crotona đã mở ra ánh sáng đầu tiên cho

nhưng chắc chắn rằng nó đều bao gồm

lịch sử huyền học tại phương Tây.

niềm tin về sự luân hồi, ý nghĩa của những

Sinh ra ở Samos, tại ven bờ biển mà giờ đây là đất nước Thổ Nhĩ Kỳ, Pythagoras rời bỏ quê hương của mình để đi chuyến

con số và hình học, và những quy tắc vận hành trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

hành trình tìm kiếm tri thức, học theo các

Gần cuối thế kỷ thứ 6, Hội Anh Em

bậc triết gia Thales xứ Miletus và

Pythagor can thiệp vào công việc chính trị

Pherecydes xứ Syros. Không thỏa mãn với

của Crotona, ủng hộ phe quý tộc và quan

những chỉ dẫn của họ, ông đã vượt biển tới

chức chống lại các phe dân chủ. Khi phe

Ai Cập, nơi ông nghiên cứu cùng các giáo

quý tộc thất bại, một đám đông bạo loạn

sĩ tại Thebes trong một khoảng thời gian,

đã đốt cháy các hội sở của Hội. Những

rồi sau đó di chuyển sang Babylon để học

người sống sót ly tán khắp đất nước Hy Lạp,

những điều các nhà giáo sĩ kiêm chiêm

mang theo những tri thức của Pythagoras.

tinh gia tại đó có thể dạy cho ông. Cuối

Kể từ đó, văn hóa huyền học của phương

cùng ông trở về Hy Lạp và gia nhập các

Tây đã tàn lụi một cách nghiêm trọng.

giáo phái bí mật tại đó và Crete trước khi định cư tại Crotona.

16

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: Plato qua đời (347 BCE), Apollonius xứ Tyana (1st Century CE), Viện Kiếm Học của Gerard Thibault (1630)

17

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Tượng Empedocles, được điêu khắc bởi Friedrich Beer (1846–1912), tại bảo tàng Lịch sử và Tự nhiên, Vienna. Empedocles được biết đến nhiều nhất bởi lý thuyết của ông rằng mọi vật chất đều được cấu thành từ bốn nguyên tố: lửa, khí, nước và đất.

18

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 5 TCN

T

EMPEDOCLES PHÁT KIẾN RA HỆ THỐNG 4 NGUYÊN TỐ

hứ huyền học đầy tính hệ thống

(Purifications), về tôn giáo, và Về Tự Nhiên

toán học của Pythagoras, mang

(On Nature), một khẳng định đầu tiên về lý

sức ảnh hưởng vĩ đại dù cho nó

thuyết bốn nguyên tố.

thất lạc, đã được tiếp nhận bởi một số ít

Với Empedocles, sự đa dạng rộng lớn

người trong thế giới lộn xộn của triết học

của thế giới cho thấy không thể nào tồn tại

Hy Lạp cổ đại. Hầu hết các nhà tư tưởng

một nguồn gốc duy nhất tạo nên mọi thứ

thời đó tranh cãi rằng đằng sau thế giới

được. Thay vào đó, ông cho rằng, bốn vật

chúng ta đang trải nghiệm phải tồn tại một

chất cơ bản – lửa, khí, nước, và đất – đã

nguồn gốc mà từ đó mọi thứ được sinh ra

tạo nên mọi thứ bằng cách kết hợp và tách

và tồn tại như bây giờ - và hầu hết trong số

biệt. Empedocles đã thực sự tìm được một

họ phản biện rằng cái nguồn gốc đó phải

điều gì đó; khi những nhà khoa học thời

là một dạng vật chất. Thales xứ Miletus,

nay miêu tả thế giới được tạo nên bởi chất

triết gia Hy Lạp đầu tiên, tin rằng nguồn

rắn, chất lỏng, chất khí và năng lượng, họ

gốc đó là nước; Heraclitus tin rằng đó là

thực chất cũng đang sử dụng cách phân

lửa, và mỗi người khác lại có một ý kiến

loại của Empedocles dưới những cái tên

khác biệt.

khác.

Empedocles (sinh thời khoảng 495

Chính trong sự trỗi dậy của văn hóa

TCN – 432 TCN), người đã kết hợp tất cả

huyền học phương Tây mà lý thuyết của

những quan niệm đó vào thành một học

Empedocles tìm được bến đỗ. Cách thức

thuyết vững chắc, được sinh ra ở thành phố

chia thế giới thành bốn thành phần mang

Akragas xứ Sicily, cũng nằm dưới sự thống

tính lửa, tính khí, tính nước và tính đất đã

trị của Hy Lạp. Ông từng đóng vai trò tích

trở nên cực kỳ hữu dụng với các pháp sư,

cực trong tình hình chính trị đang biến

nhà tiên tri, và các nhà huyền học khác

động tại quê hương mình, từng bị lưu đày

tới mức bốn nguyên tố này trở thành

tới Hy Lạp, và có tin đồn rằng đã tự tử bằng

những biểu tượng tồn tại lâu đời nhất và

cách nhảy vào miệng ngọn núi lửa

có sức ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử lý

Vesuvius. Vào một thời điểm nào đó trong

thuyết và thực hành huyền học.

cuộc đời bận rộn của mình, ông đã có thời

Xem thêm: Plato Qua đời (347 TCN)

gian viết hai bài thơ dài: Thanh Tẩy

19

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Phiến đất Venus của vua Ammisaduqa, khoảng 1650 TCN, là ghi chép cổ nhất còn tồn tại về thuật chiêm tinh của người Mesopotamian.

20

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

CUỐI THẾ KỶ THỨ 5 TCN

T

NHỮNG LÁ SỐ TỬ VI ĐẦU TIÊN

rong nhiều thế kỷ, các giáo sĩ

thời điểm những đứa con của một vị vua

tại

Hà

được sinh ra, chúng ta mới thấy được nền

(Mesopotamia) – “vùng đất

móng của chiêm tinh hiện đại mà ngày nay

vùng

Lưỡng

giữa những con sông” nơi mà hiện nay là

ta biết.

Iraq và miền đông nam Thổ Nhĩ Kỳ - đã

Gần thế kỷ thứ 7 TCN, tất cả mọi thư

quan sát bầu trời và ghi lại những gì họ thấy

viện đều tự mang trong mình trách nhiệm

trên các phiến đất nung, hy vọng có thể lần

ghi lại những sự việc, hiện tượng xảy ra

mò được ý muốn vô biên của các vị thần từ

dưới cấu trúc bầu trời khi đó, và những quy

chuyển động của bầu trời. Tập tục chiêm

tắc nghiên cứu bầu trời được chuẩn hóa.

tinh của dân Lưỡng Hà hình thành từ rất

Tuy nhiên, chỉ tới cuối thế kỷ thứ 5 TCN,

lâu; những ghi chép đầu tiên của nó trên

các nhà chiêm tinh Lưỡng Hà mới bắt đầu

tấm phiến Venus tại Ammisaduqa, đã tồn

áp dụng các quy tắc đó lên tử vi ngày giờ

tại từ khoảng những năm 1650 TCN và cho

sinh của cá nhân con người và tiên đoán

thấy một hệ thống tri thức đỉnh cao mà

các lá số tử vi theo cách chúng ta hiểu ngày

chắc chắn phải mất nhiều thế kỷ mới đúc

nay.

kết lại được.

Đó là ngưỡng mà chiêm tinh học đã đạt

Với những người ngắm sao tại khu vực

tới được cho tới khi Alexander Đại Đế

Trung Đông, không chỉ vị trí của mặt trời,

chinh phạt vùng Lưỡng Hà. Trong cuộc

mặt trăng và các hành tinh là quan trọng;

thống trị, những tri thức truyền thống xuyên

mà mây và các hiện tượng khí tượng khác

suốt thế giới cổ đại đã hòa quyện và phối

cũng được ghi chép lại trên các phiến đất

trộn, khiến chiêm tinh học lan rộng ra cả

nung. Hơn nữa, các học giả đương thời tin

khu vực Địa trung hải.

rằng bầu trời cảnh báo trước cho cả sự

Xem thêm: Biên dịch cuốn Picatrix (1256),

thành bại của cả một vương quốc, chứ

John Dee Schedules a Royal Coronation

không chỉ dừng lại ở số mệnh của từng cá

(1559), Casting Spells for the Pope (1628),

nhân. Chỉ sau này, khi các giáo sĩ bắt đầu

William Lilly’s Christian Astrology (1647),

làm công việc nghiên cứu thiên văn vào

Evangeline Adams Acquitted of Fortune-

21

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Telling (1914), Dane Rudhyar’s The Astrology of Personality (1936)

22

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một nhóm các triết gia thảo luận tại Học viện Plato (Plato được tin là người thứ hai từ bên trái qua) trong một bức tranh khảm thời La Mã ở một ngôi làng tại Pompeii.

23

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 347 TCN

T

PLATO QUA ĐỜI

ên thật của ông là Aristocles

thứ thực sự hoàn thiện). Mọi thứ chúng ta

xứ Athens, nhưng ai cũng gọi

trải nghiệm ở Hạ Giới là một phản chiếu

ông là “Plato” bởi ông có bờ

của những định luật vĩnh cửu tồn tại ở

vai rất rộng. Là một đấu sĩ thời còn trẻ,

Thượng Giới, và nhiệm vụ của một triết gia

Plato (sinh thời khoảng 428 TCN – 347

chân chính là vượt qua sự nhiễu loạn của

TCN) đã bắt đầu theo đuổi triết học từ năm

thông tin được các giác quan thu thập để

20 tuổi và trở thành môn sinh xuất chúng

biết tới Thượng giới một cách trực tiếp

nhất của Socrates. Khi thầy giáo của ông bị

bằng tâm trí.

hành quyết bởi chính quyền Athen vào

Không có dấu vết nào của huyền học

năm 399 TCN, Plato rời bỏ quê hương tới

trong các văn tự được công bố là của Plato

Megara, nơi ông học hình học dưới sự dẫn

và chỉ có một vài manh mối về những học

dắt của nhà toán học lừng danh Euclid.

thuật bất thành văn trong một số bức thư

Những năm sau đó ông cũng chu du khắp

được gửi cho ông. Những chuyện này

vùng Địa trung hải như Pythagoras đã từng,

không cản trở những nhà huyền học ứng

tiếp nhận mọi tri thức ông có thể và cũng

dụng triết học Plato như một giáo lý cho

trải qua nhiều biến cố cuộc đời. Cuối cùng

các nghiên cứu của họ - và điều này đã

ông trở về Athens thành lập một trường

diễn ra trên toàn bộ thế giới Hy Lạp cổ đại.

học, gọi là Học Viện (Academy), thứ vẫn

Sau cái chết của ông, một khoảng thời gian

còn tồn tại rất lâu sau khi ông qua đời.

loạn lạc bao trùm lên Hy Lạp, và càng ngày

Triết học của Plato đã chịu ảnh hưởng

càng nhiều nhà trí thức quay lưng lại với

nhiều từ các tri thức của các bậc tiền bối

các triết lý thực tiễn – thứ chẳng giữ nổi xã

Pythagoras và Empedocles. Ông giảng

hội của họ đứng vững – và chuyển sang

rằng vượt ra ngoài thế giới mà chúng ta ý

khám phá những văn hóa huyền bí tại Hy

thức được bởi năm giác quan – “the world

Lạp và của cả những đất nước xung quanh.

of Becoming” (tạm dịch: Hạ giới – nơi mọi

Trong quá trình đó, rất nhiều nền tảng của

thứ đang hình thành) - tồn tại “the world of

huyền bí học cận đại đã được hình thành.

Being” (tạm dịch: Thượng giới – nơi mọi

24

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Xem thêm: Pythagoras đặt chân tới Crotona (thế kỷ 6 TCN), Empedocles phát minh ra hệ thống Bốn Nguyên tố (thế kỷ 5 TCN)

25

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trong bức bích họa từ khoảng năm 30 TCN – là một phần trong bộ sưu tập tại Bảo tàng Anh – Bacchus, vị thần rượu, đang rót rượu cho người đồng hành của ông, trong khi Silenus chơi đàn lia. Rượu đóng một vai trò quan trọng trong nghi thức thu nạp thành viên vào giáo hội bí mật Bacchus.

26

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 186 TCN

T

ROME KẾT ÁN GIÁO PHÁI BÍ MẬT BACCHUS

rong thời cổ đại, rất hiếm tồn

Khi tin đồn lan tới chính quyền Rome,

tại những quan niệm hà khắc

họ đã phản ứng quyết liệt và gay gắt. Hội

về tôn giáo. Những người tin

đồng quản trị đã ra sắc lệnh bắt giam tất

vào đa thần hầu như không thấy vấn đề gì

cả các thành viên của giáo hội Bacchus.

nếu những người hàng xóm của họ đi thờ

Một số đã trốn thoát, nhưng hơn sáu nghìn

cúng một thần hệ khác. Tuy nhiên sự chấp

người đã bị bắt; quá nửa đã bị truy tố ra các

thuận này sẽ bị phá bỏ ngay lập tức nếu

hoạt động phạm pháp và bị tử hình, giáo

hoạt động tôn giáo nào đó can thiệp vào

phái bí mật Bacchus đã bị tuyên án khắp

chính trị hay tiếp tay cho tội ác.

mọi nơi trong lãnh thổ Rome.

Đó là điều xảy ra với giáo phái Bacchus

Hậu quả nghiêm trọng nhất của sự việc

vào năm 186 TCN của La Mã cổ đại. Giáo

giáo phái Bacchus bị tuyên án này chính

phái này đã được truyền tới Italy ở cuối thế

là các luật lệ được hình thành ngay sau nó.

kỷ 3 TCN và lan rộng tới Rome không lâu

Bộ luật La Mã coi các nghi thức tôn giáo là

sau đó. Vốn dĩ giáo hội này chỉ chấp nhận

mang tính phạm tội và gây nguy hại cho

phụ nữ, thực hiện các nghi thức vào ban

an ninh chính trị, bất cứ các tổ chức nào

ngày, và không làm điều gì phạm pháp.

thực hiện các nghi lễ không công khai đều

Nhưng nữ giáo sĩ đời thứ 3 của phái

tự động bị nằm trong diện tình nghi. Tiền

Bacchus tại Rome, Paculla Annia, đã bắt

lệ này không chỉ thúc đẩy việc bức hại

đầu cho phép đàn ông gia nhập các buổi

những người theo Công Giáo vào đầu thời

lễ và thực hiện chúng vào ban đêm. Nhiều

kỳ của đế chế La Mã, mà còn được áp dụng

tố cáo sau đó đã cho rằng nghi thức của họ

lên các văn hóa đã sản sinh ra huyền học

đã trở nên thác loạn và giáo phái bí mật

và bằng cách đó, nó tạo nên một nền móng

này biến thành một tổ chức tội phạm, nơi

cho những cuộc hỏa thiêu phù thủy trong

các thành viên bao che cho sự phạm pháp

15 thế kỷ sau.

của kẻ khác và sát hại những người từ chối

Xem thêm: Cái kết của giáo hội Eleusis

không gia nhập.

(396)

27

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bức tranh miêu tả Người phụ nữ Do Thái Mary trong cuốn Symbola aureae mensae duodecim nationum (Những Biểu tượng trên Tấm Bàn Vàng của 12 quốc gia), năm 1617, bởi nhà giả kim người Đức Michael Maier.

28

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 1 TCN

M

NHÀ GIẢ KIM MIRIAM

ột trong những thành phố

Để khiến vật chất đạt được sự hoàn hảo

lớn nhất của thế giới cổ đại,

thì phải cần tới một số dụng cụ thí nghiệm

được

bởi

nhất định. Một số những dụng cụ quan

Alexander Đại Đế bên bờ vùng Địa trung

trọng nhất đã được phát minh vào khoảng

hải tại Ai Cập, Alexandria là giao điểm

thế kỷ thứ nhất TCN bởi một nhà giả kim

giữa các giáo lý và pháp thuật của người Ai

người Do Thái ở Alexandria, một phụ nữ

Cập với triết lý và khởi xướng của người Hy

tên là Miriam.

thành

lập

Lạp. Từ những chiếc vạc sôi của nền văn

Có rất ít thông tin về cuộc đời của Người

hóa giao thoa đó đã kết tinh nhiều thành tố

phụ nữ Do Thái Mary này, bởi bà chỉ

cốt lõi của huyền học phương Tây, trong số

thường thường được nhắc tới hầu hết trong

đó có giả kim thuật.

các văn bản về giả kim sau này. Tuy nhiên

Giả kim thuật đã (và vẫn đang) là một

sự thật rằng bà là một nhà phát minh tài ba

chủ đề rộng lớn hơn nhiều việc cố gắng

đã bị lãng quên khỏi những gì mà bà tạo

biến đổi các kim loại cơ bản thành vàng.

ra. Một trong số những dụng cụ đó, là cái

Với một nhà giả kim, mọi vật chất đều tự

kerotakis, cho phép kim loại tiếp xúc với

nó chuyển hóa thành trạng thái hoàn hảo,

hơi nước có tính ăn mòn, mà không cho

trừ phi có một thứ gì cản trở quá trình này.

phép chúng rò rỉ ra và gây hại tới phổi của

Nhiệm vụ của một nhà giả kim là loại bỏ

nhà giả kim. Một dụng cụ khác, là chiếc

những chướng ngại khiến vật chất không

bình vững với ba chiếc vòi nhô ra ở các vị

thể đạt được trạng thái hoàn hảo. Ví dụ với

trí có độ cao khác nhau, là công cụ đầu tiên

kim loại, trạng thái hoàn hảo đó chính là

cho việc chưng cất phân đoạn. Phát minh

vàng; với cơ thể con người, là sức khỏe; với

nổi tiếng nhất của bà là balneum Mariae,

tinh thần con người, là sự hợp nhất với

“bồn tắm của Miriam,” chiếc nồi hơi hai

thánh thần – tất cả những điều này và

lớp. Bà phát minh ra nó để giữ cho luồng

nhiều lĩnh vực rộng hơn thế nữa, đều là

nhiệt ổn định và cân bằng cho các quá

mục đích của một quá trình “giả kim”.

trình giả kim; các đầu bếp ngày nay sử dụng nó để làm nên các loại sốt đặc biệt

29

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam mà không làm cháy chúng – thậm chí người Pháp vẫn gọi nó là bain-marie.

Xem thêm: Zosimos xứ Panopolis (khoảng năm 300)

30

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chúa Jesus bị đóng đinh, 1510, một bức họa bởi nghệ sĩ người Ý vào thế kỷ 16, được biết đến là Bậc thầy Magdalen tái thế, từ phòng tranh Đại học Nghệ thuật Yale.

31

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 33 CÁI CHẾT CỦA CHÚA JESUS heo ghi chép của bốn nhà tiểu sử

T

điểm này, bởi nó là một trong số những

chính thức của ngài và đức tin

phản bác mang tính cơ bản chống lại

suốt hai thế kỷ của những con

những gì họ đang đấu tranh. Các pháp sư

chiên, Yeshua bin Maryam, được biết đến

khác cũng có cùng ý kiến, bởi vì cái tên

rộng rãi hơn là Jesus, là con trai của Chúa,

Jesus đã xuất hiện từ lâu trên các lá bùa hộ

được hạ sinh bởi một trinh nữ Do Thái,

mệnh hoặc trong sách thần chú như một từ

người đã thực hiện nên những kỳ tích, sáng

ngữ mang quyền năng ra lệnh cho các tinh

lập Kito giáo, và chết trên cây Thập Tự Giá

linh, và hai trong ba hình vẽ Chúa Jesus bị

để cứu rỗi loài người. Những hiểu biết đó

đóng đinh đầu tiên được tìm thấy khắc trên

đã được in sâu vào văn hóa của phương Tây

các lá bùa phép, bao quanh bởi các ấn

tới mức sẽ có một cú shock lớn xảy ra khi

chú.

người ta nhận ra sau hàng thế kỷ, rằng rất

Câu chuyện này — rằng Jesus xứ

rất nhiều người La Mã đã diễn tả Jesus dưới

Nazareth là một phù thủy Do Thái mà

một cái nhìn rất khác – là một môn sinh

những người theo ông đã định nghĩa lại

pháp thuật.

ông là một vị thần sau khi ông chết — đã

Văn học Do Thái từ thế kỷ 1 sau Công

khơi mào một cuộc đấu tranh từ trong trứng

Nguyên gọi ông là Jesus ben Pantera, đứa

nước của Kitô giáo. Trên thực tế, niềm tin

con trai hoang của một người lính La Mã

này có thể đóng một vai trò quan trọng

với một phụ nữ Do Thái, người đã đi tới Ai

trong sự sợ hãi và hận thù của Kitô giáo đối

Cập dưới tư cách dân lao động nhập cư,

với huyền học kể từ đó.

học tập pháp thuật tại đây, và kéo theo một người trong chuyến trở về của ông từ Judea.

Xem thêm: Apollonius xứ Tyana (thế kỷ 1

Câu chuyện tương ứng được xuất hiện trong

TCN), Basilides xứ Alexandria (khoảng

công trình nghiên cứu dở dang còn sót lại

120)

của triết gia ngoại giáo Celsus, Chống lại Thiên Chúa. Nhiều nhà văn công giáo thời đầu đã nhắc tới các phiên bản của quan

32

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Các Cao tăng, hay giáo sĩ Anh, được vẽ bởi Joseph Martin Kronheim (1810-1896), một bản màu trong cuốn Tranh về Lịch sử nước Anh của ông năm 1868.

33

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 57

K

MONA THẤT THỦ

hi người Hy Lạp và người La Mã

Các Druids nắm giữ vai trò quan trọng

Mã xâm chiếm tới các quốc gia

trong cuộc kháng chiến chống La Mã xâm

Celtic ở Gaul (nay là Pháp), Anh,

lược ở Gaul và Anh, giúp thống nhất những

và Ireland, họ tìm thấy các nhóm học giả

người lính vệ quốc và điều phối hoạt đông

và thầy tu được gọi là “Druids” (tạm dịch:

quân sự giữa các bộ tộc. Để đáp trả, Rome

Cao tăng). Cái tên trong ngôn ngữ có lẽ

quay sang truy sát các Druids. La Mã ra các

mang hàm ý là “những cây sồi thông thái,”

sắc lệnh trục xuất các Druids ở Gaul ngay

nhưng không một ai ngày nay có thể khẳng

khi cuộc chinh phạt của Julius Caesar hoàn

định điều đó; đây là một trong những bí ẩn

tất, và ở nước Anh không chỉ bị tàn sát, các

xoay quanh các tu sĩ thời cổ đại.

nơi thờ tự của Druids cũng bị phá hủy trong

Ban đầu, giới trí thức ở Hy Lạp và La Mã

cuộc tấn công.

đã bị ấn tượng với các Druids và phong

Trận đánh cuối cùng xảy ra năm 57 khi

tước cho họ ngang với những gì người Mỹ

lực lượng La Mã băng qua eo biển giữa Bắc

thế kỷ 20 làm với các guru từ Ấn Độ. Điều

Wales tới đảo Mona, một nơi linh thiêng

này bị thay đổi khi Rome coi các vùng đất

của Druid và đã trở thành nơi trú ngụ cuối

Celtic là nơi để thống trị. Năm 121 TCN,

cùng của họ. Chiến thắng của La Mã nơi

người La Mã đã cai quản phần phía nam

đây đã kéo theo một cuộc đại thảm sát. Sau

Gaul; giữa năm 58 và 51 TCN, Julius

này các Druids chỉ còn tồn tại ở Ireland,

Caesar chinh phục phần còn lại của Gaul

Scotland, và những miền quê đồi núi xứ

và thực hiện hai cuộc chinh phạt nước

Wales chưa bị thống trị, cho tới khi các nhà

Anh; năm 43 TCN, cuộc xâm chiếm nước

truyền giáo Thiên Chúa thâm nhập được

Anh diễn ra chớp nhoáng, và khoảng năm

vào những nơi mà đạo quân La Mã không

48 tất cả các vùng giờ là Anh, một phần

thể hành quân tới.

của Scotland và xứ Wales đều đã nằm

Xem thêm: Các Druids ăn mừng lễ Thu

trong tay người La Mã.

Phân (1798)

34

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chi tiết phiến đá Rune Røk, ở Røk, Östergötland, Thụy Điển. Được cho rằng tồn tại từ đầu những năm 800, phiến đá rune nổi tiếng này cho thấy những bản khắc chữ rune cổ nhất trên đá và đánh dấu sự khởi đầu của văn học Thụy Điển.

35

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 1 SÁNG TẠO NÊN CỔ TỰ RUNE Ta biết ta đã treo | trên cành cây đầy gió Chín đêm tròn Bị đâm bởi thanh giáo | Dâng lên đấng

dụng với các vai trò thuộc tính biểu tượng, trong tâm linh và pháp thuật, và vẫn giữ vai trò ấy qua các cuộc di cư sau khi đế chế Rome sụp đổ, khi thời đại tăm tối bao trùm

Odin Chỉ mình ta Lửng lơ thân cây ấy | Không ai biết về đâu

T

Rễ cắm sâu… rong những câu này, là một phần của bài thơ Bắc Âu Cổ tên là Havamal (Lời của Đấng Tối Cao),

vị thần Odin đã miêu tả hành động hy sinh đã mang lại cho ông ngôn ngữ runes, bảng pháp ngữ của người Đức. Hơn 1000 năm, hậu duệ của các bộ lạc ấy tại trung Âu, Scandinavia, và nước Anh đã sử dụng những ký tự cứng cáp, góc cạnh của rune cho nghi lễ và pháp thuật cũng như mọi mục đích thực tiễn thông thường khác.

Các nhà sử học, những người phải dựa trên văn bản ghi chép hoặc dấu vết khảo

kéo dài.

Các ký tự rune được gọi là futharks hay futhorcs theo tên sáu chữ rune đầu tiên, đại diện cho các âm f, u, th, a / o, r, và c / k.

Phiên bản chữ rune cổ nhất được biết đến, là Elder futhark, có 24 chữ cái; bảng futhark ra đời muộn hơn thời Viking chỉ có 16 chữ, và người Anglo-Saxon định cư tại Anh sau sự sụp đổ của đế chế La Mã đã tìm hướng khác tạo nên bảng chữ futhorc Anglo-Saxon với 28 hoặc 33 chữ cái.

Với sự xuất hiện của Thiên Chúa giáo, chữ rune dần ngừng được sử dụng hoặc chìm theo các phong tục tập quán Bắc Âu hoặc Ngoại giáo Đức. Chúng được lưu giữ cho tới thế kỷ 17, khi thời hiện đại tái sinh chúng trở lại.

cổ hơn là lời sấm của các vị thần ngoại giáo, đã dò tìm lại được nguồn gốc của runes ở nơi giờ là phía nam nước Đức vào khoảng những năm 50 sau Công nguyên, khi bản khắc rune đầu tiên ra đời. Sau khi được phát minh, nó nhanh chóng được sử

36

Xem thêm: Johannnes Bureus diễn dịch chữ Runes (1611), Ảo ảnh Runes của Gido von List (1902), cuốn Sách Rune của Ralph Blum (1983)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bức tượng một triết gia lang thang, thường được đánh đồng với Apollonius xứ Tyana, tại bảo tàng khảo cổ Heraklion ở Hy Lạp, xuất hiện từ cuối thế kỷ 2 tới đầu thế kỷ thứ 3.

37

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 1

C

APOLLONIUS XỨ TYANA

ó rất ít thông tin được biết đến về

chuyện của Philostratus đáng tin, thì ông

vị pháp sư nổi tiếng nhất La Mã

thậm chí đã sang tới cả vùng đất phía đông

này. Tiểu sử của Apollonius xứ

xuyên qua đế chế Ba Tư để tới Ấn Độ học

Tyana (sinh thời khoảng năm 15 – 100)

theo các hiền nhân tại đó. Sau tất cả, danh

được viết sau cái chết của ông hơn một thế

tiếng của ông như một thánh nhân đã lan

kỷ bởi tác giả Hy Lạp Philostratus, là người

rộng. Giống như Jesus xứ Nazareth, ông

– giống như tiểu sử gia huyền thoại khác

được biết đến đặc biệt nhiều bởi việc cứu

vào thế kỷ thứ nhất, Jesus xứ Nazareth – đã

chữa được những người bệnh và trục xuất

gói trọn truyền thuyết này với những câu

ác quỷ, và có chuyện kể rằng ông đã hồi

truyện đầy kịch tính, mà quên mất việc

sinh một cô bé đã chết quay về dương gian.

thêm vào nó các chi tiết mang tính lịch sử.

Khi có một kẻ ganh ghét gây rắc rối cho

Apollonius được sinh ra ở thi trấn Tyana

ông với chính phủ La Mã, ông đã tới Rome

nơi mà giờ đây là phía nam Thổ Nhĩ Kỳ.

để biện hộ cho bản thân trước tòa án tối

Trong những năm tháng trai trẻ, ông đã bị

cao, được tha bổng, và đột ngột biến mất

ấn tượng bởi những học thuyết của

khỏi phòng xử án, nhưng lại được nhìn

Pythagoras và quyết định trở thành một

thấy trong cùng ngày ở một thị trấn cách

môn sinh trong Hội Anh Em Pythagoras. Sự

xa đó nhiều dặm. Khác với người đương

thật rằng hội không còn tồn tại nữa không

mệnh của ông ở Judea, Apollonius qua đời

phải là vấn đề với ông; Apollonius cống

do tuổi già. Hàng thế kỷ sau đó, các lá bùa

hiến bản thân mình cho những quy tắc

dựa trên thiết kế của ông đã được sử dụng

nghiêm ngặt mà Pythagoras đặt lên ông, kể

để phòng trừ đắm tàu, chuột bọ, dịch bệnh,

cả lời thề giữ im lặng suốt 5 năm.

và các loài thú dữ, nhưng không một tôn

Sau đó ông lên đường chu du khắp vùng La Mã, theo đuổi tri thức, và nếu câu

38

giáo nào được lập nên dưới tên ông.

Xem thêm: Cái chết của Jesus (năm 33)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Lời tiên tri của Basilides (1630-1660), bởi Giovanni Cesare Testa, dựa theo Pietro Testa.

Trong bức họa, hoàng đế Titus, trong chuyến đi của ông tới Jerusalem, đã thỉnh giáo Basilides, người cho ông thấy hình ảnh của Đức Chúa Cha với chúa Jesus đã chết.

39

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 120

P

BASILIDES XỨ ALEXANDRIA

lato, trong đoạn văn Chính khách

những ghi chép đó quá ít ỏi khiến ta chỉ

(The Statesman) của ông, đã sử

còn thấy được những ý chính.

dụng từ gnostikoi - “những người

Tuy nhiên, giống như các nhà ngộ giáo

có khả năng biết” – để gọi những người ông

khác, Basilides dạy rằng linh hồn con

cho rằng nên điều hành xã hội này. Nhiều

người đã bị đày từ một thế giới đầy ánh

triết gia khác, gồm cả những môn sinh của

sáng xuống thế giới bóng tối của vật chất

Plato, đã dùng danh từ tương tự trong nhiều

và bị giam cầm ở đây trong các quy luật

năm sau đó. Nhưng khoảng đầu thời kỳ

của một vị ác thần, đấng tạo hóa

Thiên Chúa ra đời, nó lại bị sử dụng với ý

Yaldabaoth, kẻ đã tạo nên thế giới vật chất.

nghĩa khác: những người có khả năng biết

Còn Jesus, ông nói, là người đã hạ giới từ

đến các bí ẩn của thế giới tâm linh, thành

thế giới ánh sáng đó để dạy những người bị

viên của những hoạt động bí mật, những

đày cách trở về nơi họ sinh ra. Nghe những

người đã hợp nhất triết lý của Plato với các

lời giảng của Jesus theo cách hiểu của họ,

yếu tố từ Ai Cập, Hy Lạp, và Thiên Chúa

những người ngộ giáo đã tập luyện những

để tạo nên một nền tâm linh mới bắt rễ sâu

phương thức tinh thần phức tạp và học các

với huyền học. Ngày nay chúng ta biết về

thần chú quyền năng cho phép họ xua đuổi

họ dưới cái tên “Gnostics.” (những nhà

các con quỷ của Yaldabaoth.

Ngộ giáo).

Khi Ngộ giáo (Gnosticism) lần đầu xuất

Không ai chắc chắn được khi nào những

hiện vào thế kỷ thứ 2, Thiên Chúa vẫn

nhà ngộ giáo đầu tiên xuất hiện, nhưng

đang là một giáo phái tản mát không có

Alexandria là nơi được phán đoán nhiều

quyền lực chính trị và giáo lý vững chắc.

nhất. Chắc chắn một điều rằng đây là nơi

Gần ba thế kỷ trôi qua trước khi điều đó

người thầy đầu tiên và quan trọng nhất từng

thay đổi – và khi nó thay đổi, những tín đồ

dạy về ngộ giáo đã sống. Tên ông là

Ngộ giáo đã bị áp bức từ những người Công

Basilides xứ Alexandria. Những mảnh giấy

Giáo.

còn sót lại cuối cùng về các giáo thuyết của ông xuất hiện trong văn tự của những kẻ săn người ngộ giáo, thuộc Thiên Chúa, và

Xem thêm: Valentinus thất bại trong cuộc bầu

cử

giáo

hoàng

Corpus

Hermeticum (thế kỷ 3), chuyến viễn chinh Albigensian (1208).

40

(155),

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Mặt trước của bức Cái Mông Vàng - The Golden Ass, còn được biết với cái tên là Metamorphoses – Biến hình của Apuleius, là cuốn tiểu thuyết La Mã duy nhất còn lại bằng tiếng Latin.

41

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 2

Đ

PHÁP THUẬT BỊ PHÁN XỬ

úng là duyên trời định, hoặc

ông bị đưa ra xét xử trước quan tòa La Mã,

Lucius Apuleius (sinh thời

mọi hình phạt đã được hủy bỏ. Phần diễn

khoảng 124 – 170) đã nghĩ

thuyết của Lucius đã tạo nên những lời ra

như vậy. Trên chuyến đi trở về quê hương

tiếng vào về niềm tin huyền học vào thời

từ Athens với người bạn học Socinius, ông

hoàng kim của Rome.

đã ngã bệnh trên đường và được Socinius

Lucius và Aemilia sau đó đã làm một

đưa về nhà, nơi bà mẹ góa chồng chưa lâu

điều khôn ngoan là rời đi sống xa khỏi

của ông ta, Aemilia, đã chăm sóc chàng

những người họ hàng của bà. Họ định cư ở

học sinh trẻ tuổi. Aemilia còn trẻ, xinh đẹp,

Carthage, nơi ông trở thành một nhà diễn

có học thức, và giàu; bà và Lucius đã dần

thuyết, giáo viên và tác giả nổi tiếng. Cuốn

đến với nhau và làm lễ thành hôn.

sách nổi tiếng nhất của ông, cũng là cuốn

Con sâu làm rầu nồi canh là những

tiểu thuyết La Mã duy nhất còn tồn tại,

người họ hàng của Aemilia, họ không hề

“The Golden Ass” (tạm dịch: Cái Mông

thấy vui vẻ gì với cuộc tái giá của người góa

Vàng); cuốn sách kể về một chàng ngốc tên

phụ trẻ. Họ quy kết Lucius đã sử dụng yêu

Lucius bị biến thành con lừa bởi phù thủy

thuật để quyến rũ Aemilia và bị quan chức

và trải qua một chuyến phiêu lưu điên rồ

La Mã địa phương phạt tiền. Lời cáo buộc

trước khi trở lại hình dáng con người nhờ

này không phải hoàn toàn vô căn cứ, bởi

ơn nữ thần Isis. Cũng như bài diễn thuyết

Lucius đã học triết học Plato ở Athens, và

của Lucius, nó chứa hàng loạt thông tin về

câu chuyện kết hợp pháp thuật với triết lý

huyền học trong thời kỳ La Mã.

Plato đã khá được biết đến vào thời đó.

Xem thêm: Plato qua đời (347 TCN),

May sao, Lucius cũng học về luật pháp và đủ tài giỏi để tự biện hộ trước tòa. Khi

42

Plotinus bắt đầu giảng dạy tại Rome (244)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Giáo hoàng Pius I, từ xưởng tranh của Michel Wolgemut, được dùng làm minh họa cho cuốn Liber chronicarum (Ký sự Nuremberg) bởi Hartmann Schedel, xuất bản bằng tiếng Latin và Đức năm 1493.

43

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 155

S

VALENTINUS THẤT BẠI TRONG VIỆC BẦU CỬ GIÁO HOÀNG

inh ra ở một thị trấn nhỏ ở đồng

mà chúng ta biết là Công Giáo trong những

bằng sông Nile, Ai Cập, Valentinus

năm tiếp đó; sự lãnh nhiệm của ông là một

(sinh thời khoảng năm 100 – 160)

đòn chí mạng vào các hoạt động Ngộ giáo.

đã tới Alexandria để tìm kiếm nền giáo

Valentinus lúc đó vẫn còn rất trẻ, và ông

dục. Là một con chiên Thiên Chúa và giáo

tiếp tục ở lại Rome, giảng dạy và sáng tác,

sĩ được phong sắc từ trước, ông đã học dưới

với hy vọng rằng khi Pius qua đời con

Theudas, một trong những môn đồ chính

đường tới chức giáo hoàng sẽ được dọn

tông của Tông Đồ Paul, và có được tiếng

sạch sẽ.

tăm nhờ học bổng cũng như bản tính thánh

Khi Pius I qua đời năm 155, thì

thiện của mình – nhưng cũng giống nhiều

Aniccetus – một cha xứ công giáo khác –

con chiên Thiên Chúa thời đó, ông cũng là

đã được bổ nhiệm vào thay thế. Valentinus

một người Ngộ giáo (Gnostic).

rời khỏi Rome không lâu sau đó và tới đảo

Năm 136, ông tới Rome. Đó là những

Cyprus, nơi ông tiếp tục dạy học cho tới khi

năm Thiên Chúa giáo ở nửa phía tây của

qua đời. Dưới sự thất bại của ông, nhiều

đế chế bắt đầu cục bộ hóa tổ chức, và vị trí

học trò đã rời bỏ các giáo hội Thiên Chúa

mục sư thành Rome đã xuất hiện trong văn

để tự lập nên nhà thờ riêng. Những người

phòng giáo hoàng. Valentinus hy vọng có

tin vào các phiên bản kinh thánh khác

thể kế thừa vai trò đó khi người đương

cũng làm điều tương tự, và với sự biến mất

nhiệm, Hyginus, đã qua đời.

của họ, các nhà thờ Thiên Chúa tuột dốc

Khi Hyginus chết vào năm 142, Pius I đã được bầu cử vào vị trí đó. Pius là một

không phanh vào chủ nghĩa giáo điều cực đoan mà không ai có thể ngăn cản.

đối thủ đáng gờm của Ngộ giáo và một trong những người lãnh đạo lớn của tổ chức

44

Xem thêm: Basilides xứ Alexandria (120)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Hermes Trismegistus, tác giả của cuốn Corpus Hermeticum, được miêu tả trong bức tranh sứ năm 1488 bởi Giovanni di Stefano xứ Siena (1446 – 1506)

45

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 3

S

CUỐN CORPUS HERMETICUM

ự giao thoa giữa triết lý Hy Lạp và

người thụ pháp được kết nối lại với cõi tâm

thần bí học Ai Cập đã khơi nguồn

linh và những quyền năng thần thánh của

cho giả kim thuật và Ngộ giáo đã

nó.

tạo nên nhiều thứ khác, một trong số đó đã

Các

bản

sao

của

cuốn

Corpus

gây ảnh hưởng cực kỳ lớn tới lịch sử của

Hermeticum, cùng nhiều văn tự mang thể

huyền học. Đó là một chuỗi các văn tự

loại tương tự, đã lan rộng khắp thời La Mã

được gọi là Corpus Hermeticum, gồm 15

suốt những thế kỷ cuối của Ngoại giáo

giáo điều được cho là viết bởi vị thần minh

(Paganism) và đóng vai trò lớn lao trong

Ai Cập tên là Hermes Trismegistus vào thời

nền tâm linh huyền bí thời kỳ đó. Tuy

cổ đại. Chúng thực ra là những thành phẩm

nhiên, tác động quan trọng nhất của

của một trường phái thần bí đã nở rộ ở Ai

Corpus Hermeticum với lịch sử huyền học

Cập vào khoảng giữa thế kỷ thứ nhất và thứ

thì phải nhiều thế kỷ sau mới xuất hiện.

ba sau Công nguyên, và những người đóng

Một bản sao của cuốn sách đã tồn tại qua

góp đã ghi công người đặt nền móng huyền

cuộc càn quét của Thiên Chúa lên huyền

thoại của trường phái này với chức danh

học và tới được nước Ý vào Thời Phục

tác giả của tất cả các văn tự họ viết.

Hưng. Khi nó được dịch ra, viễn cảnh của

Giống như những người Ngộ giáo, các

văn hóa tâm linh với huyền học làm trung

môn sinh Hermes tin rằng nhân loại bị đày

tâm đã bùng nổ như một quả bom nguyên

xuống thế giới của vật chất từ một cõi cao

tử khắp Châu Âu và khơi nguồn cho nhiều

hơn và chỉ có thể tìm được sự cứu rỗi bằng

sự thay đổi vẫn còn tiếp tục cho đến ngày

cách vượt lên trên vật chất. Khác ở chỗ, họ

nay.

bất đồng quan điểm mà Ngộ giáo đưa ra rằng vũ trụ được tạo nên bởi một ác thần; họ dạy về đạo đức cá nhân, triết lý huyền học, giả kim thuật, chiêm tinh học, và pháp thuật, những gì dẫn tới sự tái sinh khi

46

Xem thêm: Zosimos xứ Panopolis (300), Bản dịch cuốn Corpus Hermeticum (1464), Làm Phép trên giáo hoàng (1628).

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức tượng cẩm thạch về một triết gia được cho là Plotinus, vào năm 350.

47

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 244

G

PLOTINUS BẮT ĐẦU GIẢNG DẠY TẠI ROME

ần thế kỷ thứ 3, thời đại hoàng

và Hạ giới nhưng bóc tách chúng ra theo

kim của triết học cơ bản đã

các cách huyền bí hơn. Ông dạy học trò

qua, nhưng nhiều người ở đế

của mình cách suy ngẫm để có thể hiểu

chế La Mã vẫn tìm đọc về các triết gia Hy

được Thượng giới, và ông cũng miêu tả

Lạp và thảo luận về giáo thuyết của họ. Bất

được những quy luật cơ bản của Thượng

cứ nhà tư tưởng nào có tài, với một hướng

giới như những sinh vật có trí tuệ đang tồn

tiếp cận độc đáo về các câu hỏi cốt lõi của

tại; những thế hệ sau gọi tên những điều đó

triết học đều có thể thu hút mọi người và

là các vị thần trong tôn giáo Ngoại Đa thần

thành lập nên các trường lớp, đó cũng là

hay các thiên thần trong Thiên Chúa giáo.

điều Plotinus đã làm khi ông đặt chân đến

Ông phê phán Ngộ giáo một cách gay gắt,

Rome vào năm 244.

nhưng chính các giáo thuyết của ông lại

Plotinus (205 – 270) được sinh ra ở Ai

mang nhiều điểm chung với họ, bao gồm

Cập và học hành tại Alexandria trong 11

một phần lớn về cách vận hành của pháp

năm dưới Ammonius, một triết gia theo

thuật và chiêm tinh.

trường phái Plato có tầm. Năm 243, ông

Giáo thuyết Plato được Plotinus cải

tham gia vào cuộc xâm lược đế quốc Ba Tư

biên, được gọi là Tân Triết học Plato bởi

dưới hoàng đế Gordian, nhưng Gordian đã

các học giả hiện đại, đã trở thành một

bị ám sát bởi chính binh lính của mình và

trường phái triết học vĩ đại trong thế giới cổ

Plotinus đã rất vất vả để trở về biên giới La

đại. Nó cũng đã trở thành nền tảng cho

Mã một cách an toàn. Trải nghiệm nhớ đời

những lý thuyết và thực hành mà các nhà

này đã ngăn ông khỏi sự ham muốn phiêu

huyền học phát triển sau đó.

lưu từ đó về sau; ông định cư ở Rome và bắt

Xem thêm: Plato qua đời (347 TCN),

đầu giảng về triết học ngay sau đó cho tới

Basilides xứ Alexandria (120), Cái chết của

ngày ông qua đời.

Iamblichus xứ Chalcis (330)

Các giáo thuyết của ông bắt nguồn từ sự phân chia cơ bản của Plato về Thượng giới

48

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bản ghi chép từ thế kỷ 15 tiếng Byzantine - Hy Lạp, mô tả công cụ chưng cất của Zosimos.

49

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

KHOẢNG NĂM 300

B

ZOSIMOS XỨ PANOPOLIS

ốn thế kỷ sau Nhà giả kim

các bí ẩn sâu thẳm hơn trong giả kim học.

Miriam, giả kim thuật vẫn tiếp

Dù ông có phải người đầu tiên làm điều

tục được nuôi dưỡng ở đô thị

này hay không, các tác phẩm của ông đã

Alexandria vĩ đại tại Ai Cập, và nơi đây

đóng vai trò quan trọng trong các truyền

một trong những tác giả quan trọng nhất

thuyết, ẩn dụ, và hình ảnh biểu tượng trong

thời cổ đại về giả kim xuất hiện vào những

nền văn học thời sau.

năm 300 sau Công nguyên. Tên ông là

Nhiều cuốn sách của Zosimos được ghi

Zosimos, được sinh ra ở Panopolis phía

tên một nhà giả kim khác: một phụ nữ tên

nam Ai Cập, ông đã tới thành cổ Memphis

Theosebia, cũng là một giáo viên được kính

để nghiên cứu một lò luyện kim cũ; đó là

nể trong lĩnh vực này. Hai người họ có vẻ

những gì cơ bản về cuộc đời của ông mà ta

đã có nhiều bất đồng kéo dài về việc giữ bí

biết được.

mật; Theosebia giữ quan điểm truyền

Các tác phẩm của ông lại cho thấy

thống rằng giả kim học chỉ nên được truyền

nhiều hơn về bối cảnh giả kim thuật ở

thụ cho các học trò đã thề lời nguyền giữ

Alexandria cùng thời. Ông đã được tiếp cận

bí mật, trong khi Zosimos tin rằng giả kim

với rất nhiều tác phẩm từ các nhà giả kim

học nên được chia sẻ với tất thảy mọi

tiền nhiệm và coi rằng công trình của

người. Không có ghi chép nào về các quan

Miriam là “đặc biệt giá trị”. Ông cũng biết

điểm của Theosebia, nhưng lịch sử đã cho

về nền văn học tâm linh đương thời và bị

thấy quan điểm của bà đã chiến thắng

ảnh hưởng mạnh mẽ bởi cuốn Corpus

trong cuộc tranh cãi này.

Hermeticum, chính ông đã sử dụng nhiều

Xem thêm: Nhà giả kim Miriam (thế kỷ 1

trích dẫn với lòng trân trọng lớn lao trong

sau

nhiều tác phẩm của mình. Với ông, giả kim

Hermeticum (thế kỷ thứ 3)

học tác động lên sự biến đổi của tâm hồn cũng nhiều như biến đổi vật chất. Một số các tác phẩm gây ảnh hưởng nhất của ông nằm dưới dạng các chuỗi giấc mơ tỉnh thức mà trong đó nhiều con người và nơi chốn bí ẩn đã xuất hiện để gợi ý cách tìm hiểu

50

Công

nguyên),

cuốn

Corpus

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức họa mô tả Porphyry trong cuốn Les vrais pourtraits et vies des hommes illustres Grecz, Latins et payens (Chân dung và Cuộc đời những người Hy Lạp, Latin và Pagan lừng lẫy), xuất bản năm 1584 bởi nhà thám hiểm và thiên văn học Pháp André Thévet.

Iamblichus là học trò của Porphyry, dù sau này ông đã tự tạo nên các giáo lý của riêng mình.

51

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 330

C

CÁI CHẾT CỦA IAMBLICHUS XỨ CHALCIS

uối thế kỷ thứ 3, Thiên Chúa giáo

giống như một phương thức hỗ trợ việc

là một quyền lực đang lớn mạnh

nhìn ra chân lý thế giới mà Plato và

khắp La Mã. Khác với các tôn

Plotinus đã đề cập. Ông đặt tên cho cách

giáo ngoại đạo, Thiên Chúa không có dấu

ứng dụng mới về pháp thuật của mình là

hiệu của việc suy tàn. Sự hiện diện của nó

“theurgy,”- “phép thần thông”. Trong các

trước người nghèo và người bị áp bức khiến

tác phẩm của mình, đặc biệt là cuốn Về

nó trở nên cực kỳ thuyết phục trong thời đại

các Bí ẩn (On the Mysteries), ông giải thích

hỗn loạn về cả xã hội và kinh tế, nhưng

tại sao mọi khía cạnh của tôn giáo ngoại

vẫn có rất nhiều người đặt sự trung thành

đạo truyền thống và pháp thuật đều có ý

vào mục tiêu thống nhất các ngoại giáo

nghĩa dưới góc nhìn của triết học Plato, và

thành một liên minh chống lại đức tin mới

từ đó có thể được thực hành và duy trì bởi

này.

những bất cứ nhà tri thức lẫn người bình

Người thành công nhất trong số họ là

thường nào tại La Mã.

Iamblichus xứ Chalcis (250 – 330). Sinh ra

Iamblichus đã cố gắng bơi ngược dòng,

trong một gia đình quyền quý ở Syria thời

và nỗ lực của ông để chặn lại sự lan rộng

La Mã, ông đã học triết học Plato với những

của Thiên Chúa giáo với việc hồi sinh nền

người thầy vĩ đại là Anatolius và Porphyry.

ngoại giáo đã thất bại. Về ngắn hạn, nó đã

Trong những năm tuổi trẻ của ông, triết học

làm tóe lên ngọn lửa chiến đấu của huyền

và ngoại giáo vẫn là hai phạm trù không

học cổ điển – và về dài hạn, những tác

liên quan; ví dụ Porphyry, thầy của ông, đã

phẩm của ông cũng như lý thuyết phép

cật lực lên án tục lệ hiến tế động vật.

thần thông ông giảng dạy đã tạo nên sức

Iamblichus, ngược lại, đã đi tìm những

ảnh hưởng mạnh mẽ tới văn hóa huyền học

điểm chung giữa triết học và tôn giáo.

cả thiên niên kỷ sau.

Ông đã làm điều đó bằng cách hoàn

Xem thêm: Plato qua đời (347 TCN),

thiện sự giao hòa giữa triết học Plato và

Plotinus bắt đầu giảng dạy ở Rome (244),

huyền học. Iamblichus đã coi việc thực

Thomas Taylor biên dịch cuốn “Về các Bí

hành pháp thuật và tôn giáo thời cổ đại

Ẩn” (1821)

52

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Tượng bán thân về Hoàng đế La Mã bội giáo Julian, ở Musei Capitolini, Rome, Ý.

53

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 363

N

VỊ HOÀNG ĐẾ NGOẠI ĐẠO CUỐI CÙNG CỦA ROME

ăm 313, hoàng đế La Mã

thiết lập lại chính quyền địa phương.

Constantine ban sắc lệnh

Constantius, một người cuồng Thiên Chúa

Milan, loại bỏ tất cả các luật

giáo, đã ganh ghét với em họ mình; quân

hình phạt chống lại Thiên Chúa và cho họ

lính của Julian tôn ông làm hoàng đế, và

nhiều đặc quyền. Các con chiên Thiên

khi Constantius chết một cách đột ngột

Chúa đã đáp lại bằng việc tấn công ngoại

năm 361, cả vương quốc La Mã coi Julian

giáo, được ủng hộ bởi chính quyền hoàng

là người thừa kế Caesars.

đế, giúp cho các tu sĩ và giáo sĩ Thiên Chúa

Ông nhanh chóng ra tay để nới lỏng

được miễn truy án. Trước khi tôn giáo mới

giáo điều cho mọi tôn giáo, thiết lập lại các

này thắng thế, một chuỗi các sự kiện kỳ lạ

ngôi đền và giáo sĩ ngoại đạo ở những nơi

đã đưa một triết gia ngoại đạo lên ngai

họ đã bị tàn phá, và bãi bỏ các đặc ân

vàng.

dành cho Thiên Chúa. Tuy nhiên năm 362,

Là con trai của người em họ của

các căng thẳng leo thang với vương quốc

Constantine, Julian (331 – 363) đã được

Ba Tư đã buộc ông phải rời bỏ thủ đô tại

hưởng một nền giáo dục đặc chất Thiên

Constantinople để tham gia vào đạo quân

Chúa nhưng khước từ Thiên Chúa giáo để

phía đông. Đầu năm sau đó ông đưa quân

theo những vị thần cổ Ngoại đạo. Ông đã

đội La Mã chiến thắng gần Ctesiphon

học ở Ephesus và Athens và thấm nhuần

nhưng bị trọng thương. Ông đã chết cùng

những tư tưởng kỳ diệu của Tân Triết học

với hy vọng cuối cùng dành cho Ngoại giáo

Plato và Iamblichus đã dạy.

cổ điển, và sự can thiệp của ông vào pháp

Rồi một vị hoàng đế mới, con trai của

thuật đã gây nên hàng thế kỷ áp bức mà

Constantine là Constantius II, đã đặt Julian

giới huyền học phải chịu đựng sau này.

vào vai trò cai quản nước Anh và Gaul.

Xem thêm: Plotinus bắt đầu giảng dạy ở

Người đàn ông trẻ đã thể hiện bản thân là

Rome (244), Cái chết của Iamblichus xứ

một tướng quân và nhà quản lý xuất sắc,

Chalcis (330)

đánh bại lũ người mọi rợ ở tiền tuyến và

54

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Phiến dát vàng thế kỷ thứ 4, được biết đến với tên Phiến Ninnion, miêu tả nghi thức thụ pháp của giáo hội bí mật Eleusis, được lưu giữ tại bảo tàng khảo cổ quốc gia ở Athens.

55

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 396

H

CÁI KẾT CỦA GIÁO HỘI BÍ MẬT ELEUSIS

ơn 2000 năm, các nghi lễ đều

tục trong một thời gian và phát triển rực rỡ

được tổ chức vào mỗi mùa thu

vào thời kỳ trị vì ngắn của Julian. Khi một

tại thị trấn nhỏ Eleusis gần

hoàng đế mới ban sắc lệnh vào năm 384

Athens, và càng trở nên nổi tiếng cũng như

cấm các cuộc tụ tập ngoại đạo vào buổi tối,

cầu kỳ hơn mỗi năm. Vào thời La Mã, ngôi

tổng

đền bí ẩn ở Eleusis là một ngôi nhà to cỡ

Praetextatus, đã phá luật bấp chấp tính

nửa sân bóng đá, và mọi người tới đây từ

mạng và vị trí của ông. Dù vậy, các tranh

mọi miền của thế giới cổ đại.

chấp trong nội bộ ngoại đạo và áp lực gia

đốc

Hy

Lạp,

Vettius

Agorius

Tất cả những thành viên mới kết nạp

tăng từ những người sùng Thiên Chúa đã

phải trải qua các nghi thức tiền kỳ ở sông

gây nhiều rắc rối trong những năm tháng

Ilissos vào tháng Anthesterion, hay tháng 2

cuối cùng của giáo hội này.

của chúng ta, nơi đó họ dâng các vật tế,

Kết cục, vào năm 396, phiến quân

tắm sạch trong nước, và nghe những lời

Visigoths xâm lược Hy Lạp. Họ vừa mới

giáo huấn. Một năm rưỡi sau, vào tháng

thay đổi tôn giáo sang Thiên Chúa, và đánh

Boedromion (tháng 9), họ hành hương tới

phá, trộm cắp tất cả các ngôi đền ngoại

Eleusis, và tới nơi vào buổi tối. Họ sẽ được

đạo khắp đất nước, gồm cả Eleusis. Dù vẫn

bước vào trong đền và lễ thụ pháp thực sự

còn các nhóm nhỏ giữ được phong tục

bắt đầu. Không một ai ngày nay biết điều

ngoại đạo ở đây đó trong nhiều năm sau,

đó nghĩa là gì, những các tác giả thời cổ

sự diệt vong của ngôi đền lớn đã đánh dấu

đại đều khẳng định những người qua được

chấm cho giáo hội Eleusis theo nguyên gốc

quá trình đó không còn sợ cái chết nữa.

vốn có của nó.

Kể cả sau khi Thiên Chúa chiếm được quyền lực, các hội bí mật Eleusis vẫn tiếp

56

Xem thêm: Rome tuyên án giáo hội bí mật Bacchus (186 TCN)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức khảm thực hiện vào năm 547, mô tả hoàng đế Justinian I, tại Basilica San Vitale ở Ravenna, Ý.

57

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 538

K

NHỮNG SẮC LỆNH CỦA JUSTINIAN

hông ngoại giáo nào còn tồn tại ở

Thị trấn này đã tồn tại từ thiên niên kỷ

La Mã còn nghi ngờ gì hơn những

thứ 3 TCN, trong một thung lũng mà giờ là

điều tệ hại sẽ xảy ra, nhưng cái

đông nam Thổ Nhĩ Kỳ: một thành phố với

kết của nó vẫn là một cú shock lớn. Năm

nhà xây bằng gạch vữa, bao quanh bởi

538, hoàng đế Justinian tước quyền công

đồng cỏ và đồi trọc. Người Sumerian đã lập

dân bất cứ ai không theo Thiên Chúa hoặc

nên nó như một nơi giao thương và thờ thần

dị giáo Thiên Chúa trên toàn lãnh thổ, và

mặt trăng của họ, Sin, nhưng nơi này đã

ra lệnh đóng cửa bất cứ tu viện nào giảng

hấp thu cả những văn hóa tôn giáo và pháp

dạy hoặc ứng xử theo lối dị giáo. Các cuộc

thuật từ vô vàn người đi qua Trung Đông

biểu tình từ các phe ngoại giáo nhỏ lẻ

suốt chiều dài lịch sử của nó.

nhanh chóng bị dập tắt bởi quân đội chính

Sự xuất hiện của Thiên Chúa giáo và sự

quyền, và lịch sử dài của ngoại giáo trong

cấm đoán ngoại giáo hầu như không ảnh

thế giới cổ đại kết thúc.

hưởng gì tới Harran. Là một thị trấn ven

Để đáp trả, một số cộng đồng ngoại đạo

biên giới phức tạp giữa La Mã và Ba Tư, nó

còn sót lại đã thực hiện chuyến di dời tuyệt

hoàn toàn có thể mặc kệ những điều luật

vọng tới biên giới phía đông của đế chế.

ngăn cấm ngoại giáo của La Mã. Trong

Một số đã cư ngụ tại Ba Tư, nơi ứng xử với

những năm tháng sau này, Harran đã trở

dị giáo nhẹ nhàng hơn rất nhiều so với

thành nơi cuối cùng gìn giữ các giáo lý Tân

Rome. Một số khác vẫn đi xa hơn, tới Trung

Triết học Plato của Iamblichus và Julian,

Á và các vùng biên giới đế quốc Trung

lưu truyền lại những phong tục ngoại đạo

Hoa, nơi các dị giáo Thiên Chúa cũng được

gắn liền với triết lý và thực hành huyền

đón nhận. Một số người không nhỏ vẫn ở

học.

lại Harran.

Xem thêm: Harran sụp đổ (1271)

58

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức tranh vẽ Merlin từ Biên niên sử Nuremberg, một dị bản về lịch sử thế giới và kinh thánh được viết bởi Hartmann Schedel, năm 1493.

59

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 573

T

MERLIN VÀ TRẬN CHIẾN ARDERYDD

ên thật của ông chắc chắn là một

nguyên phía nam nước Anh đã thất thủ và

biến thể của Ambrosius và ông

bị tiêu diệt bởi quân đội Thiên Chúa. Tên

cũng chưa bao giờ gặp chiến

của ông là Gwenddolau, và Merlin chính

vương vĩ đại của La Mã – Anh mà giờ

là nhà thơ trong cung điện, và cũng rất có

chúng ta nhớ tới là Vua Arthur, nhưng phù

thể, là cao tăng Druid của ngài; bài tế của

thủy Merlin hẳn là một người bằng xương

Merlin dành cho vị vua đã ngã xuống là

bằng thịt. Ông đã sống ở vùng hạ Scotland

một trong những bài thơ tồn tại lâu đời nhất

vào thế kỷ thứ 6, và những mẩu tiểu sử của

bằng tiếng Wales.

ông đã tồn tại đủ lâu để biến thành một câu

Thật khó mà diễn tả cách câu chuyện

chuyện tình dưới ngòi bút của nhà văn

của Merlin gắn với truyền thuyết quanh vua

trung cổ Geoffrey xứ Monmouth.

Arthur, nhưng những điều như vậy cũng

Nước Anh vào thế kỷ thứ 6 bị xâu xé bởi

xuất hiện thường xuyên trong lịch sử được

chiến tranh. Các chiến binh Saxon từ nơi

viết nên bởi các huyền thoại. Một khi ông

mà chúng ta biết giờ đây là bờ tây bắc Đức

đã được gắn với kho tàng truyện lớn lao của

đã được triệu hồi tới đây làm lính đánh

Arthur, Merlin sớm trở thành hình mẫu mà

thuê, cuối cùng chỉ để phản lại những kẻ

hầu hết các phù thủy hiện đại sau này được

đã thuê họ và chiếm lấy lãnh thổ đó cho

tạo hình theo, cũng như các lời tiên tri được

chính mình. Người Anh đã không thể liên

viết về ông bởi các tác giả viết sách công

minh chống lại Saxon vì nhiều lý do, gồm

nghiệp cũng trở nên rộng rãi trong thời

cả vấn đề tôn giáo chia rẽ Thiên Chúa với

Trung Cổ, như các tiên đoán của

ngoại giáo và có thể khiến họ xảy ra chiến

Nostradamus với chúng ta ngày nay.

tranh nội bộ. Năm 573, vào trận Arderydd,

Xem thêm: Mona thất thủ (57)

người ngoại giáo trị vì cuối cùng ở miền cao

60

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Jabir ibn Hayyan, còn được biết đến với tên Latin Geber, được khắc họa ở đây với dụng cụ giả kim vào năm 1584 bởi nhà sử học Pháp André Thévet.

61

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 800

L

JABIR IBN HAYYAN

à một trong những học giả nổi tiếng

nền được nắm vững, thì hàng loạt các công

nhất thời của ông, tác giả của hơn

trình nghiên cứu đã được sinh ra trong cả

một trăm cuốn sách về đủ mọi lĩnh

hai nhánh huyền học này.

vực, nhưng đam mê lớn của Jabir ibn

Chuyến đi của Jabir tới Baghdad là một

Hayyan là giả kim học. Sinh ra ở Kufa nơi

phần của quá trình đó. Với sự hỗ trợ tài

mà giờ đây là Iraq, Jabir ibn Hayyan

chính của nhà lãnh đạo Hồi giáo, ông đã

(khoảng 720 – 815) đã bắt đầu học về dược

thiết lập nên phòng thí nghiệm giả kim

và trong nhiều năm ông đã là một nhà vật

hoàn chỉnh nhất thời bất giờ và thực hiện

lý được kính trọng ở quê hương. Sau này –

nhiều chương trình thí nghiệm đầy tham

không chính xác khi nào – ông được mời

vọng. Mục đích của ông không chỉ đơn

tới Baghdad, thủ đô chính trị của Hồi giáo,

thuần là tạo nên vàng mà còn để hiểu bản

bởi nhà lãnh đạo Harun al-Rashid.

chất của kim loại và thế giới tự nhiên như

Khi Jabir tới Baghdad, thời kỳ Hồi giáo

một tổng thể. Ông phát triển những phương

xâm chiếm đã kết thúc. Dù các tôn giáo

thức mới để chuẩn bị các hóa chất hữu

ngoại đạo của Hy Lạp và Rome vẫn đang

dụng, thiết kế các lò luyện thông minh để

bị nghiêm cấm chặt chẽ, nhưng kiến thức

giữ nguồn nhiệt ổn định cho các quá trình

triết học và khoa học được lan truyền bởi

giả kim, và đề xuất các lý thuyết về cấu

các học giả của họ thì không, và nhiều

trúc của kim loại thứ vẫn tồn tại cho tới

nhánh huyền học đã được kế thừa bởi học

cuộc cách mạng khoa học.

giả Ả Rập cùng với các giáo thuyết cổ điển

Xem thêm: Nhà giả kim Miriam (thế kỷ 1

khác được lưu giữ. Giả kim học và chiêm

TCN), Zosimos xứ Panopolis (300)

tinh học đặc biệt thu hút sự chú ý của các nhà tư tưởng Hồi giáo; ngay khi kiến thức

62

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Diana, một nhân hình hóa của Màn Đêm, 1765, là một trong số bốn bức họa ghép bởi Anton Raphael Mengs (1728 – 1779). Vào thế kỷ thứ 9, một số người phụ nữ “kỳ dị” đã khẳng định họ có thể bay lên trời để trình diện với Diana.

63

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

THẾ KỶ THỨ 9 LUẬT EPISCOPI Một số người phụ nữ kỳ dị… tin và khẳng

thờ đều kể về một bộ phận tín ngưỡng pháp

định rằng vào buổi đêm họ thường cưỡi

thuật mà trong đó mọi người rời bỏ thân xác

trên các linh thú cùng với Diana, nữ thần

của họ vào buổi đêm một số ngày cụ thể để

của người Pagan, cùng hàng loạt phụ nữ

vi hành cùng các thực thể siêu nhiên. Tới

khác, bay qua những miền đất xa xôi, tuân

ngày nay, vẫn không ai biết chắc thứ gì

theo lệnh của bà chủ, được triệu hồi tới để

thực sự nằm bên dưới những câu chuyện

phục vụ bà vào những ngày nhất định trong

đó.

N năm.

Thứ mang lại cho luật Episcopi tầm

hững lời này đến từ một quyết

quan trọng của nó trong lịch sử huyền học,

định bởi hội đồng nhà thờ địa

lại là việc nó phủ nhận ý kiến nói đức tin

phương tại Pháp trong thế kỷ

của những người phụ nữ kỳ quặc đó là giả

thứ 9. Quyết định này sau đó đã bị nhầm

tưởng hoặc, ảo giác được tạo nên bởi Ác

rằng được nêu ra bởi hội đồng Ancyra vào

quỷ và tuyên bố rằng thật tội lỗi khi tin rằng

thế kỷ thứ 4, một trong những hội đồng đã

các phù thủy có sức mạnh có thể gây hại

đoàn kết lại và thiết lập nên nền móng của

tới các con chiên Thiên Chúa. Trải dài

Thiên Chúa giáo. Lúc này nó trở thành một

khắp thời Trung cổ, như một kết quả, chính

phần của giáo luật Công Giáo. Luật này bắt

quyền Công giáo phủ nhận các tín ngưỡng

đầu bằng từ linh mục – episcopi trong tiếng

phù thủy và huyền học khác như một trò

Latin – và đặt tên cho điều luật này: Luật

đùa bởi mấy kẻ rỗi hơi. Chỉ tới thế kỷ 14

Episcopi.

luật Episcopi mới bị gạt bỏ và Thời Đại

Đức tin của những người phụ nữ kỳ dị

Thiêu Sống thực sự bắt đầu.

kia không chỉ tồn tại ở Pháp vào thế kỷ thứ

Xem thêm: Cecco d’Ascoli bị thiêu sống

9. Khắp Châu Âu, các truyền thuyết và nhà

trên cọc (1327), Hội Benandanti (1575)

64

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Kỵ sĩ Dòng đền là một tổ chức giàu có và quyền lực được biết đến bởi những trận chiến của họ trong các cuộc Thập tự chinh và kiểm soát các hạ tầng tài chính, cho tới khi họ bị bắt và thiêu sống trên cọc.

65

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1118

B

THÀNH LẬP HỘI KỴ SĨ DÒNG ĐỀN

an đầu chỉ có chín người trong số

de Payens (1070 – 1136), đã trở lại Pháp.

họ - các kỵ sĩ từ Pháp đã gia nhập

Sau đó đã xuất hiện những binh lính mới

cuộc Thập tự chinh thứ nhất để

đi theo lá cờ của Hội Kỵ Sĩ, và vua quan

chiếm lại Vùng Đất Thánh từ người Hồi

cùng giới quý tộc bắt đầu ban thưởng hậu

giáo. Năm 1118 họ đã ra mắt tộc trưởng

hĩnh cho Hội. Hội Kỵ Sĩ nhanh chóng trở

Jerusalem và thiết lập một tổ chức các tu sĩ

thành một trong những tổ chức quý tộc giàu

chiến binh, kết hợp kỷ cương của tu viện

có nhất ở Christendom. Các nguồn vốn

và trong quân ngũ. Họ được giao cho

khắp châu Âu đổ vào tòa lâu đài đang bảo

nhiệm vụ bảo vệ Đền thờ của Solomon và

vệ miền đất Thánh của họ; con số đó lớn

lấy tên Hội Kỵ sĩ Thương tội của Chúa và

tới mức Hội Kỵ Sĩ Dòng Đền đã phát minh

Đền thờ của Solomon. Lịch sử ghi lại họ

ra hầu hết những quy tắc tiền tệ ngân hàng

dưới cái tên Kỵ sĩ Dòng đền.

để kiểm soát nó mà thời hiện đại ta vẫn

Nhiệm vụ chính thức của họ là bảo vệ

đang sử dụng. Mỗi khi bạn ký một biên lai,

những người hành hương khỏi giặc cướp

bạn đang sử dụng một cách thức của Hội

Hồi giáo trên các tuyến đường từ cảng vào

Kỵ sĩ Dòng đền đó.

bờ biển Địa Trung Hải. Chín kỵ sĩ là một

Trong tất cả mọi chuyện này đều không

lực lượng quá nhỏ để bảo vệ các con

có bóng dáng gì của huyền học. Điều đó

đường, và trong suốt chín năm đầu hội Kỵ

chỉ xuất hiện sau khi nhiều thế hệ Kỵ sĩ

Sĩ gần như không làm gì để gia tăng quân

sống và chịu ảnh hưởng của tôn giáo và

số. Nhiều tin đồn – được thêm thắt bởi dấu

pháp thuật trong lãnh địa của một nơi như

vết khảo cổ - cho rằng hầu hết thời gian

vùng đất Thánh, điều này đã tạo nên một

của họ là để đào các đường hầm bên dưới

câu chuyện huyền thoại và những gì nó để

ngôi đền.

lại vẫn tồn tại cho tới bây giờ.

Những thứ họ tìm thấy ở đây vẫn còn là một bí ẩn. Năm 1127, Trưởng hội, Hugues

66

Xem thêm: Hội Kỵ sĩ Dòng đền bị bắt giữ (1307)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Thánh Dominic de Guzman và những người Albigensian, được vẽ bởi Pedro Berruguete vào cuối thế kỷ 15. Bức tranh sơn mô tả huyền thoại về cuộc tranh cãi giữa Thánh Dominic và người Cathars, khi những cuốn sách của cả hai phe đều bị ném vào lửa thiêu – những người đi theo đức thánh khi đó được tha mạng.

67

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1208

H

CUỘC THẬP TỰ CHINH ALBIGENSIAN

ọ gọi bản thân là Cathars,

bởi người Cathar. Để trả đũa, giáo hoàng

trong tiếng Hy Lạp nghĩa là

Innocent III phát động cuộc thập tự chinh.

“thuần khiết”; kẻ thù của họ

Tất cả các cuộc thập tự chinh trước đó đã

gọi họ là người Albigen, “đám người đến từ

đều nhắm vào người Hồi ở vùng đất Thánh;

Albi,” theo tên của thị trấn Pháp nơi họ cư

đây là lần đầu tiên phía nhà thờ kêu gọi

ngụ trước đó. Họ dạy một giáo lý Thiên

chiến tranh chống lại kẻ thù của họ tại

Chúa dị giáo nơi mà Chúa Trời và Satan

châu Âu – nhưng không phải lần cuối cùng.

ngang hàng, và loài người, bị giam cầm

Chiến tranh xảy ra từ 1209 và càn quét tới

trong thế giới vật chất của Satan, được gọi

khi thành trì cuối cùng của người Cathar,

tới để thoát về với cõi ánh sáng của Chúa.

Montségur, sụp đổ năm 1244. Trong quá

Họ phủ nhận quyền hành của giáo hoàng

trình đó, miền nam nước Pháp bị hủy hoại

và các luật lệ của Nhà thờ Công giáo. Tuy

và hàng trăm nghìn người vô tội đã ngã

vậy, họ vẫn thiết lập cộng đồng sinh sống

xuống.

ở phía bắc nước Ý và nam nước Pháp từ

Trong những gì cuộc thập tự chinh

đầu những năm 1000. Từ năm 1175 trở đi,

Albigen để lại là một tổ chức mới, được lập

sự thối nát giữa các bộ phận Thiên Chúa và

nên bởi nhà thờ Công Giáo năm 1239, với

những thuyết giảng hợp lý từ phía Cathars

nhiệm vụ bắt giết tất cả những kẻ dị giáo

dẫn tới sự phát triển nhanh chóng của giáo

bằng mọi cách. Những thế kỷ tiếp theo, tổ

phái này. Rome đáp trả bằng việc tuyên án

chức đó đã để lại một vệt máu dài khắp

Catharism là dị giáo và gửi đi các đại sứ để

Châu Âu, và hàng ngàn huyền học gia,

ngăn chặn, nhưng tất cả các cố gắng này

cùng vô vàn người khác, đã bị khép vào

là quá nhỏ bé để làm chậm lại sự lan tỏa

hình phạt thiêu sống. Tên của nó, như ta

của nó.

biết, chính là Tòa án Dị giáo (Inquisition).

Năm 1208, căng thẳng rắc rối leo thang nổ ra từ một vụ bạo lực công khai khi người được ủy nhiệm từ phía giáo hoàng bị giết

68

Xem thêm: Basilides xứ Alexandria (120)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Sơ đồ Cây Sefirothic, từ cuốn Portae Lucis của Paulus Ricius (1516), miêu tả những thành tố thần thánh, làm nên hệ thống thần bí Do Thái Cabala.

69

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1230

T

NGUỒN GỐC CỦA CABALA

ất cả người Do Thái ở Narbonna

thâm sâu được ẩn giấu trong các cuốn

miền nam nước Pháp đều biết tới

thánh thư.

giáo trưởng Do Thái Rabbi tên là

Bí mật về những điều mà Giáo sĩ Isaac

Isaac Mù (1160 – 1235) – một học giả uyên

giảng dạy, thực chất, mang tính toán học:

thâm với vốn kiến thức khổng lồ về những

chính là những hiểu biết về thần số thuật

cuốn thánh thư. Tuy nhiên, chỉ trong giới

và hình học thiêng, thứ đã du nhập vào

những học trò thân cận của ông mới biết

phương Tây cùng Pythagoras và đóng vai

và truyền tai nhau lời đồn về việc thầy giáo

trò quan trọng trong Ngộ Giáo. Ông và các

sĩ đáng kính có những cách thức nghiên

học trò của mình đã đi đến niềm tin rằng

cứu thánh thư sâu xa và kỳ thú hơn: một

đây chính là chìa khóa mở ra những hiểu

cách hiểu mới về kinh Torah, mà theo đó

biết cốt lõi của Do Thái giáo (Judaism) và

ông đã khám phá ra những điều thần bí vĩ

chúng quá quý giá để có thể truyền lại

đại.

bằng miệng. Lâu trước đó, từ Do Thái cho

Những gì mà dị giáo Cathar đã thể hiện

“văn hóa truyền miệng” – được phát âm là

cho thấy ở miền nam nước Pháp họ khá

“Cabala”, “Kabbalah”, hay “Qabalah”

thoải mái với những quan điểm tôn giáo

trong tiếng Anh – đã được sử dụng để gọi

khác biệt. Các cộng đồng Do Thái đã phát

các tri thức này. Sau khi Giáo sĩ Isaac qua

triển mạnh nơi đây, và mối giao du với nền

đời, chúng được lan truyền nhanh chóng

văn hóa Bắc Phi cũng như xứ Levant đã

trong cộng đồng Do Thái khắp Địa Trung

mang lại cho họ những tri thức thất truyền

Hải. Sau hàng thế kỷ, Cabala trở thành yếu

trong thời kỳ đen tối của Châu Âu nhưng

tố cốt lõi của một nền văn hóa huyền học

vẫn được lưu truyền trong văn hóa Hồi

phương Tây rộng lớn hơn.

Giáo. Bằng cách đó các giáo trưởng Do Thái ở miền nam nước Pháp đã thu lượm được hai cuốn thư pháp cổ - Sepher yetzirah (Cuốn sách về Sự Hình Thành) và cuốn Sepher ha-bahir (Cuốn sách về Sự Thăng Hoa) – hai thứ đã hé lộ nhiều bí mật

70

Xem thêm: Abraham Abulafia tới Saronno (1279), Kỳ Diệu của Johannes Reuchlin (1494), Isaac Luria đặt chân tới Safed (1570)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung vua Alfonso X, còn được biết đến với cái tên el Sabio, bởi họa sĩ Tây Ban Nha Joaquín Domíguez Bécquer (1817 – 1879). Dưới thời ông trị vì ở Castile, nhiều tác phẩm huyền học quan trọng đã được biên dịch từ tiếng Ả Rập.

71

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1256

T

BIÊN DỊCH CUỐN PICATRIX

ây Ban Nha vào thế kỷ 13 là một

Những kiến thức trong cuốn Picatrix tập

bức tranh thêu về các vương quốc

trung vào chiêm tinh, nhưng là chiêm tinh

đấu đá lẫn nhau, nhưng một trong

khác xa với những việc đọc tính cách con

số đó – Castile – lại là một nơi đơm hoa kết

người qua lá số tử vi thời hiện đại. Thay vào

trái của nghệ thuật, học vấn, và huyền học.

đó, nó chỉ ra rằng bầu trời là nguồn năng

Dưới sự bảo hộ của vua Alfonso X (1221 –

lượng pháp thuật, và các nghi lễ được thực

1284), được mệnh danh là el Sabio (người

hiện khi các hành tinh ở các vị trí nhất

Thông Thái), nhiều tác phẩm về huyền học

định sẽ mang xuống năng lượng từ những

đã được biên dịch từ tiếng Ả Rập. Trong đó

vì sao để tạo nên điều kỳ diệu trên mặt đất.

quan trọng nhất là một cuốn sách kỳ lạ với

Ai đọc Picatrix ngày nay sẽ được đưa vào

một tựa đề không giải mã được: Picatrix.

một thế giới của bùa chú, thần dược, và

Bản gốc tiếng Ả Rập của cuốn sách

tinh linh – những thứ có thể giúp một pháp

mang tựa đề Ghayat al-hakim (Đích đến

sư thực hiện điều họ muốn, hoặc, nếu làm

của nhà Minh triết). Nó được viết vào

sai một chi tiết nhỏ của nghi thức, sẽ hủy

khoảng thế kỷ thứ 9 hoặc 10 bởi một phù

diệt chính bản thân họ.

thủy Ả Rập ở Tây Ban Nha hoặc Bắc Phi,

Khi nó được biên dịch qua tiếng Latin,

người đã giấu danh tính của mình dưới một

Picatrix trở thành cuốn cẩm nang đình

bút danh học giả và nhà huyền học al-

đám nhất của pháp sư phương Tây thời bấy

Majriti. Không ai biết lý do các nhà biên

giờ. Ít người dám thừa nhận họ có một bản

dịch của Alfonso đổi tựa đề cuốn sách, và

sao của nó, nhưng hầu hết các cuốn sách

cũng không ai hiểu Picatrix nghĩa là gì.

chú thời đó đều ít nhiều vay mượn kiến

Điều khiến Picatrix quan trọng là việc nó

thức trích từ Picatrix. Chỉ tới khi việc từ học

là một cuốn bách khoa toàn thư về triết lý

huyền học lan rộng vào cuối thời Phục

và thực hành pháp thuật, một tác phẩm dễ

Hưng, những tri thức này mới lại chìm vào

hiểu nhất về huyền học xuất hiện ở phương

bóng tối.

Tây giữa Những điều thần bí của

Xem thêm: Ba Tập về Triết lý Huyền học

Iamblichus và Ba Tập về Triết lý Huyền

của Cornelius Agrippa (1533), Thomas

Học của Cornelius Agrippa.

Taylor biên dịch cuốn Những điều thần bí (1821)

72

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Tòa tháp và cổng vòm của Đền thờ Sin, thần Mặt Trăng, tại điểm khảo cổ ở Harran.

Ngôi đền bị phá hủy trong những trận chiến tranh giành quyền lực nội bộ và chống lại ngoại xâm.

73

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1271

H

HARRAN THẤT THỦ

arran đã trụ vững hàng thiên

được phép giữ nguyên vẹn các tập tục của

niên kỷ qua những thăng trầm

mình.

của các đế chế và nền văn

Khoảng hơn sáu thế kỷ sau đó, Harran

minh. Vị trí của nó tại biên giới giữa đế chế

phát triển như một trung tâm của pháp

La Mã và Ba Tư biến nó trở thành nơi ngụ

thuật, chiêm tinh, giả kim, và triết học, rất

cư cho những người ngoại giáo pagan sau

nhiều học giả xuất thân từ đây đã đạt được

khi đế chế La Mã bài trừ tất cả mọi tôn giáo

vai vế cao trong xã hội Hồi giáo. Một trong

khác ngoài Thiên Chúa, và trong nhiều thế

số họ, nhà chiêm tinh Thabit ibn Qurrah

kỷ nó là nơi an yên không chỉ cho ngoại

(826 – 901), đã xuất bản một tác phẩm nổi

giáo mà cả những truyền thống huyền học

tiếng về việc bảo vệ tôn giáo Harran.

và thần học Iamblichus đã đưa vào các hệ tư tưởng ngoại đạo cổ.

Những cuộc chiến giữa thủ lĩnh Hồi giáo Baghdad và đế chế Byzantine đã hủy

Khi quân đội Islam thống trị khu vực này

hoại khu vực này, kéo theo sau những cuộc

vào năm 639, Harran đã lại một lần nữa

chiến nữa giữa các thủ lĩnh người Hồi và

chống đỡ. Giáo lý Quran yêu cầu những

cuối cùng là cuộc xâm lược của Mông Cổ.

người Hồi phải dung thứ cho ba “Dân tộc

Ngôi đền thờ thần Mặt Trăng, trung tâm

của Sách” (tiếng Ả Rập: ‫ الكتاب أهل‬′Ahl al-

tâm linh của Harran, đã bị tàn phá trong

Kitāb, là tín đồ của Các tôn giáo khởi nguồn

chiến tranh, và các con đường giao thông

từ Abraham có trước, lâu đời, và cũ hơn đạo

huyết mạch đã mang đến sự giàu có nơi

Hồi giáo Islam, các cộng đồng dân tộc cổ

đây cũng không thoát khỏi kết cục tương tự.

đại được trao mạc khải từ Thiên Chúa): Do Thái giáo, Thiên Chúa giáo và Sabi’ah hay Sabianism. Việc Sabi’ah thực sự là gì đã gây lúng túng cho các học giả Hồi giáo nhiều thế kỷ, nhưng người Harran đã tìm được cách thuyết phục những kẻ thống trị đến từ Ả Rập rằng họ cũng thuộc những tộc người trong lời răn của thánh Allah, và

74

Năm 1271, thành phố đã bị bỏ hoang sau khi những cư dân cuối cùng chuyển đi.

Dù sao những văn hóa huyền học từng cư ngụ nơi đây cũng đã có đủ thời gian phát triển để lan truyền tới xã hội Hồi giáo và Thiên Chúa châu Âu cùng thời.

Xem thêm: Sắc lệnh của vua Justinia (538)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một trang trong cuốn Ánh sáng Tri thức bởi tác giả Abraham Abulafia (1285)

75

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1279

B

ABRAHAM ABULAFIA ĐI TỚI SARONNO

ắt nguồn từ miền nam nước

Rome chỉ để biết tin giáo hoàng đã đi tới

Pháp, Cabala đã lan tỏa nhanh

Saronno, và cũng đi theo đến đó. Những

chóng với những người Do Thái

tin đồn về nhiệm vụ của ông đã bay tới

di cư. Abraham Abulafia (khoảng 1240 –

Saronno trước chính bản thân ông, và giáo

1291) là một trong số những bậc thầy về lý

hoàng hạ lệnh sẽ bắt giữ Abulafia để thiêu

thuyết này. Là một con trai của giáo trưởng

sống trên giàn nếu ông ta dám bén mảng

rabbi ở Saragossa, Tây Ban Nha, ông đã

tới buổi lễ tuyên giáo. Dù biết về việc này,

học kinh Torah và Talmud với cha mình

Abulafia vẫn xuất hiện – và phát hiện rằng

cho tới khi phụ thân qua đời năm 1258.

giáo hoàng đã chết từ đêm hôm trước. Nhà

Sau đó, cũng như phong trào của thời đại,

thờ đã bắt giam Abulafia một tháng rồi sau

ông đã chu du khắp mọi nơi, tìm kiếm một

đó thả ông đi.

người thầy có thể giúp mình thấu hiểu

Ông trở về Barcelona, nhưng đức tin kỳ

những bí mật sâu xa hơn của các thánh thư.

lạ của ông và những lời khẳng định về

Ông đã tìm thấy điều mình cần ở

năng lực tiên tri là quá sức để tiếp thu với

Barcelona năm 1271 khi một nhà nghiên

những người Do Thái bấy giờ; ông di cư tới

cứu Cabala tên Baruch Togarmi giới thiệu

Sicily rồi sau đó là một hòn đảo nhỏ gần

ông cuốn Sepher yetzirah và dạy ông cách

Malta. Dù ông là một hình tượng gây nhiều

kết hợp thiền với ngôn ngữ Do Thái. Chỉ

tranh cãi, rất nhiều học trò vẫn kéo tới, và

trong thời gian ngắn Abulafia đã trải qua sự

phương pháp thiền định trên bảng chữ cái

thức tỉnh tâm linh rõ rệt và đi tới niềm tin

Hebrew của ông đã trở thành một trong

rằng Thượng đế đã ban cho ông những

những phương pháp luyện tập phổ biến

quyền năng tiên tri.

nhất tại các trường dạy Cabala sau này.

Năm 1279, một giấc mơ tiên tri đã

Xem thêm: Nguồn gốc của Cabala (1230),

thuyết phục Abulafia rằng Thượng đế yêu

Johannes Reuchlin’s On the Miraculous

cầu ông cải hóa Giáo hoàng Nicholas III

Word (1494), Isaac Luria Arrives in Safed

sang Do Thái giáo. Ông ngay lập tức tới

(1570).

76

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức họa nhỏ trong cuốn Chroniques de France ou de St Denis (Ký sự nước Pháp hay St. Denis), một cuốn lịch sử Pháp được soạn trong tu viện vào khoảng những năm 1270 – 1380, được xuất bản lần đầu vào thế kỷ 14. Bức họa mô tả Jacques de Molay, thủ lĩnh hội kỵ sĩ dòng đền, và Geoffroi de Charney, giáo sĩ Normandy, đang bị đóng cọc thiêu sống tại Paris.

77

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1307

M

BẮT GIỮ HỘI KỴ SĨ DÒNG ĐỀN

ệnh lệnh này được hạ xuống

tra đều không tìm thấy bằng chứng phạm

trong bí mật từ tòa án hoàng

tội nào, nhưng nhà vua chỉ đưa ra một phán

gia Pháp, và được những sứ

quyết duy nhất. Hội bị giải tán bởi giáo

giả tin cậy hầu cận vua Philip IV. Khắp

hoàng vào năm 1312; các thành viên của

vương quốc Pháp, các sĩ quan hoàng gia

Hội không thuộc nước Pháp được các tu

choáng váng khi nhận tin và ngay lập tức

viện thu nhận một cách yên ổn, và ở trong

triệu tập binh lính. Tiếng hành quân dồn

nước, những ai đã ra đầu thú cũng có thể

dập vang vọng trong buổi rạng sáng thứ

làm điều tương tự. Những kẻ chống lại lời

sáu, ngày 13 tháng Mười. Sau đó, vào đúng

cáo buộc đối mặt với một số phận bi thương

lúc bình minh, họ tấn công, phá cửa những

hơn. Năm mươi tư người đã bị đóng cọc

ngôi nhà mà các Kỵ sĩ Dòng đền cư ngụ ở

thiêu sống vào năm 1310; bốn năm sau,

Pháp và bắt giữ tất cả những ai ở trong.

Thủ lĩnh Hội Jacques de Molay và một

Khoảng hai ngàn thành viên của hiệp hội,

trong số các trợ lý của ông đã hứng chịu

bao gồm một trăm kỵ sĩ và Thủ lĩnh tối cao,

hình phạt này.

Jacques de Molay (1244 – 1314), đã bị bắt

Nhiều nhà sử học tranh cãi rằng Philip

giữ với tội danh dị giáo. Năm 1308, giáo

IV đã phá hoại Hội Kỵ sĩ chỉ để thâu tóm

hoàng Clement V ủy quyền những cuộc bắt

khối tài sản khổng lồ của họ. Tuy nhiên

bớ tương tự khắp mọi nơi trong lãnh thổ của

giữa những nhà huyền học, ý tưởng về việc

Thiên Chúa giáo.

các Kỵ sĩ đã học được những bí mật huyền

Theo những quan chức dưới vua Philip

học ở Trung Đông đã tồn tại hàng thế kỷ

IV, hội Kỵ sĩ đã từ bỏ đức tin Thiên Chúa

trong suy nghĩ của họ, và điều này cổ vũ

để tôn giờ một thần tượng có tên

nhiều hội nhóm huyền học tìm cách gìn giữ

Baphomet, kẻ có quyền lực khiến thực vật

các di sản mà Hội Kỵ sĩ để lại.

mọc tươi tốt. Những tin đồn tai quái lan

Xem thêm: Thành lập hội Kỵ sĩ Dòng Đền

rộng, và thành viên của Hội bị tra tấn cho

(1118)

tới khi tiết lộ toàn bộ thông tin về chuyện này. Bên ngoài nước Pháp, các cuộc điều

78

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một trang trong cuốn L’acerba, một cuốn sách gây nhiều tranh cãi bởi Cecco d’Ascoli.

L’acerba gồm bốn tập hoàn chỉnh về các chủ đề gồm thiên văn học, cái thiện và cái ác, các khoảng sản, và đạo đức, cũng như một tập về thần học.

79

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1327

M

CECCO D’ASCOLI BỊ ĐÓNG CỌC THIÊU SỐNG

ột đám đông cười cợt chế

tước chức danh giáo sư và nghiêm cấm

nhạo vây quanh chiếc xe kéo

giảng dạy; sau sự kiện đó ông rời Bologna

và quăng một người đàn ông

và được bổ nhiệm làm chiêm tinh gia riêng

bị kết án ra giữa một khoảng trống, nơi một

cho Công tước Florence. Nhưng kể cả một

cây giáo gỗ cao đã được dựng lên và lửa đã

người bảo hộ quyền lực như vậy cũng

được đốt dưới gốc. Những người lính thuê

không thể che chắn cho ông, và năm 1327

kéo lê tên tù nhân khỏi chiếc xe và trói hắn

ông lại bị kết án phạm tội dị giáo và bị đưa

lên cây cột. Sau một vài lời từ những người

lên giàn giáo để xét xử.

đại diện nhà thờ có mặt tại đó, một cây

Số phận thảm thương của Cecco là một

đuốc được tung vào đống củi, và tiếng la

điềm báo cho những gì tồi tệ hơn sắp xảy

hét của gã đàn ông hòa lẫn với tiếng gầm

đến, bởi ông là người đầu tiên bị quy án do

gừ của ngọn lửa. Ở châu Âu thời Trung cổ,

thực hành pháp thuật. Trước thời của ông,

đó là hình phạt dành cho tội dị giáo –

dưới sự chỉ dẫn của luật Episcopi, nhà thờ

nhưng đây là lần đầu tiên nó được thực thi

Công giáo đã coi những thực hành pháp

trên tội danh sử dụng ma thuật.

thuật chỉ đơn giản là trò mê tín, bị nghiêm

Cecco d’Ascoli (1257 – 1327) đã trở

cấm bởi luật nhà thờ nhưng cũng chỉ bị xử

thành một giáo sư thiên văn và chiêm tinh

phạt bằng vài hình thức không đáng kể.

ở Đại học Bologna năm 1322 và viết một

Tội dị giáo, ngược lại, là một trong những

bài bình luận về cuốn De sphaera bởi tác

tội danh nặng nề nhất trong pháp luật

giả John xứ Sacrobosco, cuốn sách về thiên

đương thời, và một khi pháp thuật bị coi là

văn được sử dụng rộng rãi tại châu Âu vào

dị giáo, nó mở cửa cho những sự đàn áp

thời bấy giờ. Những ý kiến của ông mang

kinh khủng hơn trong những thế kỷ sau đó.

nhiều liên quan tới pháp thuật và bao gồm cả những chỉ dẫn triệu hồi một Tinh thần tên là Floron vào một bức tượng ma thuật.

Cecco đã sớm bị đày ra trước tòa án Dị giáo. Bị kết tội là một kẻ dị giáo, ông bị

80

Xem thêm: Luật Episcopi (thế kỷ 9), Bắt đầu Cuộc Hành hình Phù thủy tại Valais (1428)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một phác họa từ cuốn thư Ripley, một bản thảo về giả kim được xuất bản vào thế kỷ 16 ở Anh. Các phác họa sử dụng hình ảnh ẩn dụ để miêu tả quá trình tạo nên Hòn đá Triết gia.

Nicholas và Perenelle Flamel thuộc nhóm những nhà giả kim khẳng định rằng họ đã đạt được thành quả này.

81

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1382

T

HÒN ĐÁ TRIẾT GIA

ừ thời cổ đại cho đến khởi đầu của

tượng và đồng ý giải nghĩa chúng cho ông.

thời hiện đại, có những người

Họ cùng quay trở về Paris, nhưng trên

khẳng định rằng họ đã đạt được

đường đi Canches ngã bệnh và qua đời.

Đại Công trình (Great Work) của giả kim

Ông đã dạy đủ những gì Flamel cần biết,

thuật và tạo nên Hòn đá Triết gia

để ba năm sau vợ chồng Nicholas và

(Philosopher’s Stone). Trong số đó có

Perenelle tạo nên thứ Vật Chất Tiên Quyết

Nicholas (1330 – 1418) và Perenelle

huyền bí, và nhiều bước tiến xa hơn sau đó.

(1320 – 1397) Flamel. Dù họ chỉ đóng vai

Theo truyền thuyết, ngày 17 tháng Giêng

trò phụ trong tiểu thuyết Harry Potter của J.

năm 1382, họ thành công trong việc tạo

K. Rowling, thì cặp vợ chồng Flamel là

nên Hòn đá Trắng và biến đổi 200g kim

những người bằng xương bằng thịt, và câu

loại thông thường thành bạc nguyên chất.

chuyện về những chuyến đi và thành tựu

Vào ngày 25 tháng Tư cùng năm, khoảng 5

của Nicholas Flamel đã trở nên nổi tiếng

giờ chiều, họ chế tạo ra Hòn đá Đỏ và biến

khi nó được công bố vào đầu thế kỷ 15.

lượng kim loại tương ứng thành vàng ròng.

Flamel là một chuyên gia ghi chép,

Các nhà sử học đều tin rằng Nicholas

người sưu tầm những văn tự cổ. Một ngày

và Perenelle Flamel đã thực sự tồn tại và

nọ ông mang về một bản thảo dài 21 trang

trở nên rất giàu có trong những năm sau đó.

đầy những biểu tượng giả kim nhưng không

Nguồn gốc của sự giàu sang này đã trở

hề có một chú thích nào. Ông và vợ mình,

thành một chủ đề với rất nhiều suy đoán

Perenelle, người cùng đam mê về giả kim

xoay quanh – nhưng cuốn sách vẽ những

thuật, đã dành nhiều năm giải mã chúng.

sơ đồ được mang ra ánh sáng cùng với

Cuối cùng, với sự ủng hộ của Perenelle,

những gì còn sót lại của nhà Flamel đã trở

Nicholas tới Tây Ban Nha với niềm hy

thành một tài sản tri thức quan trọng với

vọng tìm một nhà giả kim có thể dạy ông

các nhà giả kim đương thời.

những điều ông cần biết.

Xem thêm: Câu đố Fulcanelli (1926)

Ở đây, ông gặp một nhà giả kim Do Thái già tên Canches, người nhận ra những biểu

82

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một tái bản năm 2015 của bộ tarot Marziano bởi Robert M. Place, miêu tả các vị thần cổ đại Diana, Bacchus, Mercury và Ceres.

83

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1418

T

NGUỒN GỐC CỦA TAROT

hú chơi bài lá đã du nhập vào

để gọi tên các lá bài biểu tượng. Những

châu Âu từ văn hóa Hồi giáo vào

người đọc Tarot thời nay vẫn gọi chúng là

thế kỷ 14, nhưng bộ bài đầu tiên

“trumps.” (lá Ẩn chính)

được biết đến ở phương Tây cũng không

Khoảng năm 1450, những người chơi

khác gì bộ bài tú hiện đại ngày nay, với

bài tại Milan đã phổ biến việc sử dụng bộ

bốn bộ chất được đánh số. Chỉ tới đầu thế

ẩn chính 22 lá như ta dùng ngày nay, và

kỷ 15 mới xuất hiện một ý tưởng thêm thắt

hình ảnh các lá bài được vẽ vào năm đó trở

một số lá mang tính biểu tượng vào bộ bài

thành tiền thân của bộ Tarot hiện đại. Các

và tạo nên bộ Tarot đầu tiên. Tên ông là

thành phố khác ở Ý cũng thiết lập nên

Marziano da Tortona, thư ký riêng của

những bộ bài tương tự, nhưng chính bộ bài

Filippo Maria Visconti, công tước Milan, và

do người Milan sáng tạo nên đã góp mặt

một bản trình bày về những lá bài mới mà

trong

ông viết gửi công tước năm 1418 vẫn còn

Marseilles, Pháp, nơi sớm trở thành xưởng

tồn tại tới bây giờ.

Tarot quan trọng nhất thời đó. Đầu những

các

chuyến

giao

thương

tới

Những lá bài được thêm vào trong bộ

năm 1800, Tarot đã trở thành bộ môn được

bài mới của Marziano không theo hình

chơi rộng rãi khắp nước Pháp, Thụy Sĩ,

mẫu quy chuẩn của Tarot bây giờ. Chúng

vùng bắc Ý, tới mức phổ biến như poker ở

là về 16 vị thần Hy Lạp cổ đại, đại diện

Mỹ thời nay. Chỉ có một số nơi sử dụng

cho các phẩm chất tốt và xấu. Phát minh

chúng cho mục đích bói toán, và phải nhờ

của ông đã truyền cảm hứng cho những

sự nỗ lực của một vài nhà huyền học Pháp

người khác tạo nên các bộ bài với biểu

chúng mới trở thành một trong những hệ

tượng riêng theo ý mỗi người. Vì thứ tự của

thống tiên tri quan trọng nhất của huyền

các biểu tượng này không đại diện cho

học hiện đại.

điều gì nhiều như hình ảnh các đoàn diễu

Xem thêm: Truy ngược nguồn gốc của

hành rất đỗi phổ biến ở Ý thời Phục hưng,

Tarot về Ai Cập (1781), Etteilla công bố

cái tên của những đoàn diễu hành đó –

thuật Tiên tri Tarot (1783), Bộ Rider-Waite

Trionfi, hay “triumphs,” gọi theo những

(1910)

cuộc diễu binh ở Rome – đã được sử dụng

84

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Hai phù thủy, được vẽ trong Le champion des dames (Người Bảo hộ cho Phụ nữ), bởi nhà thơ Pháp Martin Le Franc vào thế kỷ 15.

85

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1428

T

BẮT ĐẦU CUỘC HÀNH HÌNH PHÙ THỦY TẠI VALAIS

in đồn đã được lan truyền hàng

lại trong ngạc nhiên rằng một số bị cáo vẫn

tháng trời, có khi tới hàng năm, tại

cố gắng chứng tỏ sự vô tội của họ cho tới

vùng Valais phía nam Thụy Sĩ.

giây phút bị bức tử; giống như các quan

Phù thủy ở khắp mọi nơi, mọi người khẳng

chức liên can đến vụ hành hình này, ông

định như thế: bay qua bầu trời, sử dụng

cho rằng bất cứ ai bị tố cáo sử dụng thuật

thảo dược tà thuật để trở nên tàng hình,

phù thủy đều có tội.

biến bản thân mình thành sói để tấn công

Không một con số nào được ghi lại về số

gia súc, dùng lời nguyền lên các con chiên

phù thủy bị thiêu hay bức tử ở Valais sau

ngoan đạo, và liên minh với Ác quỷ. Vào

năm 1428, nhưng các nhà sử học đã ghi

ngày 7 tháng 8 năm 1428, nông dân ở bảy

lại khoảng hơn ba trăm nạn nhân. Từ

quân Valais đã tới kêu gọi quan chức địa

Valais, cuộc săn phù thủy diễn ra trên khắp

phương yêu cầu phải có động thái giải

Thụy Sĩ và lan tới Pháp và Đức. Nghiêm

quyết tình trạng đó.

trọng hơn là Hội đồng Basel, một hội đồng

Chính quyền địa phương cũng như

nhà thờ được thành lập khoảng từ 1431

người đứng đầu các giáo hội vốn đã sẵn

đến 1437 ở thành phố Basel, Thụy Sĩ. Họ

sàng hành động và ngay lập tức khoanh

đã phê chuẩn luật hành hình chính thức từ

vùng những kẻ tình nghi. Bất cứ ai bị tố cáo

nhà thờ Công giáo khi cơn sốt về phù thủy

sử dụng thuật phù thủy bởi tối thiểu ba

nổ ra. Những năm sau đó, như một kết quả

nhân chứng đều bị bắt giữ. Những người

trực tiếp, nửa triệu người đã chết thảm

đầu thú đều bị thiêu trên giàn; những người

thương. Thời kỳ Hỏa thiêu đã xảy đến.

ngoan cố bị tra tấn cho tới khi họ thốt lên

Xem thêm: Luật Episcopi (thế kỷ 9), Cuốn

những gì kẻ tố cáo họ muốn nghe để rồi bị

Malleus Maleficarum (1486), Chương về

thiêu sống. Thư ký tòa án Johannes Fründ,

Thuật Phù Thủy (1736)

tác giả của những ghi chép chi tiết nhất về cuộc hành hình phù thủy Valais, đã thuật

86

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Marsilio Ficino bởi họa sĩ Pháp Esme de Boulonois, 1682, được vẽ lại theo tác phẩm khắc gỗ của nhà điêu khắc Hà Lan Philip Galle.

87

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1464

V

BIÊN DỊCH CUỐN CORPUS HERMETICUM

ào nửa sau của thế kỷ 15, thành

Cosimo và bất cứ ai khác đều chỉ biết rằng

phố trực thuộc nước Ý Florence

bộ sách đã được viết bởi chính vị thần

là nơi sôi nổi nhất dành cho

minh cổ đại Ai Cập Hermes Trismegistus.

những nhà tri thức. Người cai quản nó,

Cosimo trả lời bức thư ngay lập tức để mua

Cosimo de’ Medici, đã lập nên Học viện

chuộc cuốn sách, và bảo Ficino rằng các

Florentine để đối đầu lại với các học viện

văn tự của Plato phải để sau – có một thứ

Hy Lạp cổ đại, và cũng chọn đúng người

này quan trọng hơn rất nhiều.

để đứng đầu ngôi trường – học giả trẻ xuất

Khi tập bản thảo quý báu về tới, Ficino

sắc Marsilio Ficino (1433 – 1499). Công

chỉ mất vài tháng để chuyển thể nó sang

trình nghiên cứu đầu tiên của học viện mà

tiếng Latin. Bản dịch được sao chép ra

Ficino bắt đầu là việc biên dịch toàn bộ

nhiều vô kể, từ chép tay tới in ấn. Khắp

sang tiếng Latin bản văn tự của Plato. Sau

châu Âu, tất cả những ai hứng thú với

đó vào năm 1463, một bức thư đã tới tay

huyền học đột nhiên được chạm vào những

Cosimo từ một trong số thân tín của ông ở

tri thức tâm linh vĩ đại của Hermeticism cổ

Hy Lạp.

đại – những điều đã đặt huyền học lên vị

Mười năm sau, Constantinople thất thủ

trí quan trọng trong xã hội. Trong một thế

trước người Thổ Nhĩ Kỳ, và nhiều kho tàng

kỷ rưỡi, đến khi Corpus Hermeticum được

về văn hóa, văn học cũng trở thành thứ rác

biết tới, niềm tin vào nguồn gốc Ai Cập của

rưởi ngoài chợ. Một trong số thân tín của

nó đã mang đến cho Hermeticism sự trân

Cosimo đã tìm được một trong các tác

trọng lớn lao, và biến nó trở thành một làn

phẩm

sóng văn hóa lớn suốt châu Âu thời Phục

bản

sao

của

cuốn

Corpus

Hermeticum. Năm 1643, vẫn chưa ai biết

Hưng.

về thói quen cổ xưa của việc đặt tên và

Xem thêm: Corpus Hermeticum (thế kỷ 3)

quyền tác giả theo những nhà minh triết huyền thoại, và vì thế người thân tín của

88

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một trang trong cuốn Malleus maleficarum (Cây Búa trị Phù thủy), nêu rõ ba phần của hướng dẫn cho một thợ săn phù thủy, bao gồm nguồn gốc, khả năng của phù thủy và cách để tiêu diệt họ.

89

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1486

H

CUỐN MALLEUS MALEFICARUM

einrich Kramer (khoảng 1430

một số nơi khác ở châu Âu rất đơn giản: bị

– 1505) và Jakob Sprenger

cáo phải trả lời một dãy các câu hỏi – Khi

(khoảng 1435 – 1495) là

nào mi đã bán linh hồn cho Quỷ dữ? Mi

những thầy tu dòng Dominican và cũng

hành lễ Sabbath bao nhiều lần một tháng?

như các hội viên khác trong thế kỷ 15 và

Và còn có thêm ai nữa? – rồi bị tra tấn tới

16, họ đều có vai trò nổi bật trong Tòa án

khi kẻ đó trả lời những gì các viên công tố

Dị giáo. Công việc chính của họ là bắt và

muốn nghe.

thiêu phù thủy, và đầu những năm 1480 họ

Quy trình này được đóng khung trong

đã viết một cuốn hướng dẫn dành cho

những trang sách của Kramer và Sprenger,

những đồng nghiệp ít kinh nghiệm hơn.

Malleus maleficarum (Cây Búa trị Phù

Việc đánh đồng pháp thuật với dị giáo,

thủy), thứ trở thành vật bất ly thân của các

thứ khiến cho Cecco d’Ascoli trở thành nạn

thợ săn phù thủy thời kỳ đầu hiện đại ở

nhân đầu tiên, đã lan tỏa rất rộng vào thời

Châu Âu. Được dẫn dắt bởi nó hoặc những

Kramer và Sprenger bắt đầu đặt bút viết.

luật văn mang tư tưởng bất công và tàn bạo

Với hai công tố và nhiều người đứng đầu

tương tự, những thợ săn phù thủy khắp

nhà thờ khác, sử dụng thuật phù thủy là tội

Châu Âu đã hành hung và giết hàng vạn

dị giáo lớn nhất, một mối đe dọa khủng

người. Trước khi Thời kỳ Hỏa thiêu qua đi,

khiếp cho xã hội Thiên Chúa cần phải bị

điều này đã ảnh hưởng mọi đất nước châu

loại bỏ bằng những biện pháp quyết liệt

Âu và vượt Đại Tây Dương sang cả tới thuộc

nhất.

địa ở Mỹ, nơi cuộc hành hình phù thủy

Kể từ vụ săn lùng và thảm sát phù thủy

Salem năm 1692 – 1693 có lẽ được coi là

ở Valais, những công tố của Tòa án đã ghép

nổi tiếng nhất, khi ra tay chống lại một mối

nối lại những gì mà họ nghĩ là thứ xác định

họa chưa bao giờ có thật.

chính xác phép phù thủy. Khi một kẻ nào

Xem thêm: Cecco d’Ascoli bị thiêu sống

bị tố cáo về việc sử dụng thuật phù thủy,

trên giàn (1327), Cuộc thảm sát phù thủy

quy trình thẩm vấn của Tòa án tại Đức và

Valais nổ ra (1428)

90

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trang tựa đề của cuốn Epistolae obscuriorum virorum (Những bức thư từ Những Người Cực Kỳ Bí Ẩn), xuất bản năm 1515 bởi những người bạn của Reuchlin để nhạo báng kẻ thù của ông.

91

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1494

B

GIAO ƯỚC TRÊN LỜI CỦA CHÚA BỞI JOHANNES REUCHLIN an đầu, Cabala hoàn toàn là một

Reuchlin đã liên kết để hỗ trợ ông, và sau

văn hóa của người Do Thái, và

bảy năm đấu tranh căng thẳng, Reuchlin

đến tận cuối thế kỷ 15 một phiên

chiến thắng. Giáo hoàng đã tuyên bố bãi

bản Thiên Chúa của Cabala mới xuất hiện.

bỏ tất cả những lời buộc tội ông, và những

Johannes Reuchlin (1455 – 1522), người đã

người bạn của Reuchlin tung ra tác phẩm

tạo nên chuyển biến đó, là một trong các

châm biếm ảnh hưởng nhất thời đại,

học giả tên tuổi ở Đức thời Phụ Hưng. Ông

Epistolae obscuriorum virorum (Những bức

thành thạo tiếng Latin, Hy Lạp, và Do Thái,

thư từ Những Người Cực Kỳ Bí Ẩn), chế

cũng như đã được học về Cabala dưới

nhạo những kẻ thù của Reuchlin một cách

nhiều người thầy Do Thái. Bị thuyết phục

không thương tiếc và biến chúng trở thành

rằng Cabala cũng phù hợp với Thiên Chúa

kho chuyện cười khắp châu Âu.

như cách nó phù hợp với Do Thái Giáo,

Trong khi những cuộc cãi vã tiếp tục

ông viết một giao ước, De verbo mirifico

diễn ra, Reuchlin viết một giao ước đầu tiên

(Trên lời của Chúa), để chứng minh sự thần

và rất dễ hiểu về Cabala Thiên Chúa, De

thánh của Jesus bằng cách sử dụng các

arte cabalistica (Trên Nghệ thuật Cabala),

phương pháp của Cabala. Việc xuất bản nó

được xuất bản năm 1517. Ảnh hưởng của

năm 1494 đã khuyến khích nhiều môn đồ

Reuchlin với tư cách học giả và những

Thiên Chúa khác nghiên cứu về Cabala.

chuyện khôi hài mà các tác giả của Những

Phản ứng trái chiều xảy ra không lâu sau

bức thư từ Những Người Cực Kỳ Bí Ẩn chọi

đó. Năm 1509 một nhóm các công tố viên

vào phe đối lập đã giúp các học giả Cabala

Công giáo đệ trình Hoàng đế Maximilian

Thiên Chúa được an toàn gần một thế kỷ.

đốt toàn bộ sách Do Thái trừ Kinh Cựu Ước.

Xem thêm: Nguồn gốc của Cabala (khoảng

Maximilian đã tham khảo ý kiến của

1230), Abraham Abulafia tới Saronno

Reuchlin và theo ông, bác bỏ đơn đệ trình.

(1279), Isaac Luria đặt chân tới Safed

Các công tố trả đũa bằng việc tố cáo

(1570)

Reuchlin tội dị góa. Những người bạn của

92

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Ondine, bởi John William Waterhouse (1849 – 1917), được triển lãm năm 1872 ở Hội Nghệ sĩ Anh quốc. Paracelsus đã chia các tinh linh thành bốn nhóm, trong đó có các nữ thủy thần, thứ đã truyền cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ và nhà thơ đời sau.

93

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1526

L

PARACELSUS TỚI BASEL

à con trai của một bác sĩ trong một

thành phố vào nửa đêm và tiếp tục kiếp

ngôi làng hẻo lánh ở Thụy Sĩ,

sống lang thang của mình.

Philippus Aureolus Theophrastus

Trong những năm sau biến cố ở Basel,

Bombastus Paracelsus von Hohenheim

Paracelsus đã viết nhiều cuốn sách về dược

(1493 – 1541) – gọi ngắn gọn là Paracelsus

học, giả kim học, và pháp thuật, khai phá

– đã học về giả kim thuật và địa chất ở

một hệ thống phức tạp của triết lý huyền

trường mỏ tại Villach và theo học bằng Y ở

học. Ông tin rằng giả kim học nên tập trung

Vienna và Ferrara trước khi tìm được một

vào việc tạo ra thuốc chữa bệnh hơn là

công việc làm bác sĩ phẫu thuật trong quân

biến kim loại thành vàng bạc, và ông cũng

đội châu Âu. Những chuyến ngao du của

là nhà huyền học đầu tiên phân chia các

ông đã đưa ông tới Châu Âu và xa hơn nữa,

tinh linh thành bốn nhóm: sylph – khí,

Trung Đông và Ai Cập, và ở bất cư nơi nào

salamander – lửa, undine – nước và

ông đặt chân tới ông đều cố gắng học tập

gnomes – đất.

từ tất cả những y sĩ cũng như thầy pháp tại địa phương.

Ông đã nghiện rượu tới khi chết năm 1541, nhưng các tác phẩm của ông sống

Tài năng và trình độ chữa bệnh của ông

thọ hơn tác giả của chúng. Trong hai thế kỷ

đã mang tới cho ông chức danh tiến sĩ dược

tiếp theo, tới khi ngày tàn của huyền học

ở Basel năm 1526, nhưng ông không làm

xảy ra bởi cách mạng khoa học, các ý

công việc này lâu. Ông nghiện rượu, và

tưởng và cách giảng dạy của ông đã được

biến những buổi giảng của mình sống động

nhiều nhà huyền học Châu Âu đón nhận,

hơn bằng cách đốt các công trình nghiên

và sự hồi sinh của giả kim học vào thế kỷ

cứu của các y bác sĩ hàng đầu, dính vào

20 đã phần lớn được truyền cảm hứng từ

những cuộc cãi vã um xùm với các giáo sư

những tác phẩm của ông.

đồng nghiệp, cả những người đứng đầu trường đại học, và tới chính quyền thành phố. Năm 1528 ông phải bỏ chạy khỏi

94

Xem thêm: Sự hồi sinh của Giả kim học thời Hiện đại (1960)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức tranh khảm vẽ Heinrich Cornelius Agrippa, tác giả bộ De occulta philosophia libri tres (Ba Tập về Triết lý Huyền học)

95

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1533 BA TẬP VỀ TRIẾT LÝ HUYỀN HỌC CỦA CORNELIUS AGRIPPA

C

ó rất nhiều học giả chân ướt chân

những nhà huyền học có tầm ảnh hưởng ở

ráo lang thang khắp Châu Âu vào

bất cứ nơi nào ông tới. Mạng lưới quan hệ

thời Phục Hưng, và Heinrich

của ông rộng tới nỗi các nhà sử học tự hỏi

Cornelis Agrippa (1486 – 1535) trong mắt

rằng liệu ông có phải là sứ giả của một cộng

mọi người cũng chỉ là một kẻ như vậy.

đồng pháp sư Phục hưng bí mật nào đó có

Được sinh ra trong một hoàng tộc Đức đã

thành viên ở khắp châu Âu hay không.

suy tàn, ông đạt một tấm bằng tại Đại học

Năm 1528, ông dừng chân ở Antwerp

Cologne rồi phục vụ quân đội vài năm

và soạn lại đống bản thảo đồ sộ của mình

trước khi làm chuyến chu du từ đầu này

để xuất bản. Quá trình đó gặp nhiều khó

sang đầu kia của châu Âu. Nơi nào ông đi

khăn, và không thể tránh khỏi một công tố

qua cũng đầy bạn bè và người bảo hộ, bởi

viên, Conrad Kollin xứ Ulm, tuyên án rằng

vì điều họ quan tâm, cũng như ông, là về

cuốn sách mang tính tuyên truyền dị giáo

các bí thuật của pháp thuật tế lễ

ngay khi nó được ấn bản. Mặc cho các khó

(ceremonial magic).

khăn, Ba Tập về Triết lý Huyền học đã ra

Vào năm 1509 và 1510 ông đã ở lại

đời năm 1533. Nhiều bản dịch khác của

Sponheim, cùng nhà huyền học nổi tiếng

nó cũng xuất hiện ngay sau dưới nhiều

Johannes Trithemius (1462 – 1516), và ở

ngôn ngữ châu Âu khác. Hơn ba thế kỷ,

đây ông viết bản nháp bộ De occulta

thật khó mà tìm một người ham mê huyền

philosophia libri tres (Ba Tập về Triết lý

học nào ở châu Âu mà chưa từng đọc qua

Huyền học). Ngay khi nó hoàn thành, bạn

công trình để đời của Agrippa.

bè của Agrippa đã bắt tay vào việc sao y

Xem thêm: Cuốn The Magus của Francis

các bản chép tay. Trong khi đó, Agrippa

Barrett (1801)

tiếp tục những chuyến chu du, gặp gỡ

96

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Vụ cháy lớn ở London, Ludgate và Old St. Paul, bởi một họa sĩ vô danh vào khoảng năm 1670, ở Trung tâm nghệ thuật Anh quốc Yale.

Nhiều người tin rằng Nostradamus đã tiên đoán sự kiện này vào năm 1666.

97

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1555

S

NHỮNG LỜI TIÊN TRI CỦA NOSTRADAMUS

inh ra trong một gia đình chuyển từ

năm sau. Năm 1555, ông xuất bản kiệt tác

Do Thái giáo sang Thiên Chúa,

đầu tiên của mình Les prophéties de M.

Michel de Nostredame (1503 –

Michel Nostradamus (Những lời tiên tri của

1566) – Nostradamus là tên tiếng Latin của

Ngài Michel Nostradamus). Bao gồm 350

ông – đã theo học ở nhiều trường đại học

khổ thơ bốn câu hé lộ các bí mật của tương

trước khi đạt bằng dược sĩ tại Montpellier.

lai. Nhiều tập khác cũng được xuất bản; và

Ông định cư ở thị trấn Agen tại Pháp và

tập cuối cùng, gồm một ngàn khổ thơ, xuất

cưới một người phụ nữ ở đây, nhưng do

hiện hai năm sau khi ông qua đời.

bệnh dịch hạch mà cô đã qua đời. Ông quay lại cuộc đời lang thang của mình.

Những bài thơ có nội dung rất mơ hồ, được viết với một phong cách quái dị với

Năm 1547 ông lại định cư ở thị trấn nhỏ

các từ mượn từ ngôn ngữ khác. Một số có

Salon la Craux ở Provence và cưới một góa

vẻ đã tiên đoán các sự kiện xảy ra hàng thế

phụ giàu có, Anne Ponsart Gemelle. Cuộc

kỷ sau thời của Nostradamus; một số khác

hôn nhân này ít đen đủi hơn lần trước, và

tỏ ra quá khó hiểu tới nỗi không ai khám

họ có sáu đứa con với nhau. Tuy công việc

phá được nội dung của chúng là gì; và một

bác sĩ và tiền của vợ ông mang lại cho gia

số không hề diễn ra – ví dụ như Vị Vua

đình khoản thu nhập đầy đủ, Nostradamus

Kinh Hoàng người được tiên đoán sẽ xuất

là một người tham vọng và quyết định biến

hiện năm 1999. Kể cả vậy, những tiên

khả năng tiên tri của mình thành một

đoán của Nostradamus đã trở thành một

nguồn thu nhập.

tập tiên tri huyền bí nổi tiếng ở phương

Bắt đầu năm 1551, ông viết các cuốn sách lịch với các tiên đoán chiêm tinh cho

98

Tây.

Xem thêm: Merlin và Trận Arderydd (573)

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

John Dee biểu diễn một thí nghiệm trước sự có mặt của Nữ hoàng Elizabeth I, bức sơn dầu bởi Henry Gillard Glindoni (1852 – 1913)

99

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1559 JOHN DEE THU XẾP BUỔI LỄ ĐĂNG QUANG HOÀNG GIA

C

ái chết của nữ hoàng Công Giáo

là chọn ngày lành tháng tốt, là một kỹ năng

nước Anh Mary I, người đứng

quan trọng với các chiêm tinh gia, và Dee

đầu của một đất nước đầy người

đồng ý một cách lẹ làng. Buổi đăng quang

Tin Lành, đã mang đến sự nhẹ nhõm cho

diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng, năm

nhiều thân tín của bà, nhưng ít ai cảm thấy

1559 và các nhà chiêm tinh đã chỉ ra sự

nhẹ lòng như John Dee. Con trai của một

thành công lớn lao của triều đại Elizabeth

quan chức nhỏ trong triều vua Henry VIII,

cho thấy hiệu quả trong các tính toán của

Dee (1527 – 1608) được đào tạo tại

Dee. Một phần tư thế kỷ sau, Dee được

Cambridge và Louvain và là một chiêm

đứng vào hàng ngũ những nhà tri thức hàng

tinh gia cũng như chuyên gia về hàng hải

đầu của nước Anh thời Elizabeth, là tác giả

và địa lý. Kể từ năm 1551, ông làm công

của các tác phẩm quan trọng về hàng hải

việc cố vấn cho các đoàn thuyền buôn

và địa lý, cũng như một hình mẫu đứng sau

nước Anh, nhưng lại cập bến tù vào năm

sự phát triển của huyền học thời Elizabeth

1555, với cáo buộc đã thực hiện pháp

và tác giả của các văn thư pháp thuật như

thuật vì lợi ích cho em cùng cha khác mẹ

Monas hieroglyphica, thứ dung hòa giả

của Mary, công chúa Elizabeth. Dù tất cả

kim học và thần bí học.

các án phạt đều được bãi bỏ ngay sau đó,

Tuy nhiên sự bảo hộ của Elizabeth

Dee đã phải ứng xử rất cẩn trọng khi Mary

không phải là vô hạn, Dee và trợ lý huyền

còn sống.

học của mình Edward Kelly đã tới châu Âu

Cái chết của bà năm 1558 đã thay đổi

để tìm sự che chở của các hoàng gia khác.

hoàn toàn mọi thứ. Một sứ giả từ Elizabeth

Dee trở về Anh sống một tuổi già vất vả.

đã tới và nhờ ông một điều đặc biệt: Liệu

Ngôi nhà của ông ở Mortlake đã bị thảo

ông có thể sử dụng khả năng chiêm tinh

khấu vét sạch, Elizabeth đã cao tuổi, và

của mình để tính toán thời gian bà đăng

không còn minh mẫn. Ông sống trong

quang hay không?

nghèo khổ cho tới khi qua đời năm 1608.

Nghệ thuật của việc chọn lựa thời điểm

Xem thêm: Làm Phép lên Giáo hoàng

hoàng đạo cho các sự kiện quan trọng, gọi

(1628), Evangeline Adams Acquitted of Fortune-Telling (1914)

100

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Maya ha-hokhmah, hay Đài phun nước Trí tuệ, được mô tả ở đây, là sự giới thiệu thế kỷ XVIII với Cabala, do R. Asher Jacob Abraham Aryeh Leib Kalmankes (d. 1681), chủ yếu được rút ra từ các tác phẩm của Isaac Luria.

101

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

102

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1570

S

ISAAC LURIA ĐẶT CHÂN TỚI SAFED

inh ra ở Jerusalem trong một gia

Một khó khăn với những người Do Thái

đình Do Thái gốc Đức, Isaac Luria

sùng đạo cũng như các tôn giáo khác là vấn

(1534 – 1572) là một đứa con ngỗ

đề về cái ác: Nếu Chúa là tốt đẹp và toàn

nghịch nhưng lại rất được tôn trọng với tư

năng, tại sao lại có nhiều người phải khổ sở

cách học giả về dòng Talmud chỉ khi mới

trên thế giới như vậy? Câu trả lời của Luria

8 tuổi. Ông mô cồi từ nhỏ và tới sống với họ

rằng những thế lực tạo nên cái ác trên thế

hàng ở Ai Cập, nơi ông học dưới các giáo

giới là những gì đã tồn tại trong vũ trụ từ

chủ rabbi hàng đầu thời bấy giờ. Khi đó,

trước khi loài người được sinh ra – một

hầu hết các giảng viên về Cabala không

thiên thai của những năng lượng mất cân

nhận học trò dưới 40 tuổi; nhưng tài năng

bằng – và nhiệm vụ của loài người, cụ thể

của Luria lớn tới mức ông được nhận vào

là người Do Thái, là chiến thắng thế lực

chỉ khi mới 17. Ông cống hiến 15 năm

của cái ác thông qua đức tin và các quy tắc

cuộc đời cho Cabala, cộng thêm cả hai

Cabala.

năm tu thiền liên tục trong một ngôi lều bên bờ sông Nile.

Luria qua đời sau một thời gian ốm ngắn ngủi chỉ hai năm đặt chân tới Safed, nhưng

Hết hai năm đó, vào năm 1570, một

những gì ông đã dạy trở thành nền tảng gây

giấc mộng ra lệnh cho ông trở về Vùng Đất

dựng của hầu hết các học giả Cabala sau

Thánh. Thời đó thành phố Safed là trung

này. Khi Cabala được áp dụng bởi các nhà

tâm có ảnh hưởng nhất về nghiên cứu

huyền học khắp châu Âu, lý tưởng của

Cabala, và Luria đã đặt chân tới đây.

Luria trở thành một nguồn động lực vĩ đại

Những bài thuyết giảng của ông ở Safed đã

với toàn bộ nền huyền học thời đó.

nhanh chóng thu hút các môn sinh, một số

Xem thêm: Nguồn gốc của Cabala (c.

đã là những học giả Cabala nổi tiếng. Với

1230), Abraham Abulafia Goes to Saronno

họ ông là giảng viên tuyệt vời người đã hệ

(1279),

thống lại Cabala thành một câu chuyện

Miraculous Word (1494)

Johannes

Reuchlin’s

On

the

lịch sử đầy thăng trầm.

103

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Lễ Sabbath của Phù thủy, một bức tranh mộc bởi Hans Baldung, 1510. Các benandanti được cho là đã bảo vệ mùa màng của họ bằng cách xuất hồn để chiến đấu lại các phù thủy xấu trong lễ sabbath của mình.

104

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1575

N

CÁC PHÙ THỦY BENANDANTI

hững công tố viên ở Friuli miền

benandanti chiến thắng, mùa màng sẽ tốt

đông bắc nước Ý đã lâm vào

tươi; nếu kẻ thù của họ áp đảo, thời tiết xấu

cảnh lầm đường lạc lối. Khi

sẽ phá hủy vụ mùa năm đó. Các

nghe các báo cáo về những hội nhóm dị

benandanti cũng có thể chữa bệnh và

giáo ở miền quên Friuli, họ đã lôi các nông

thanh tẩy những người bị dính phép phù

dân ra tra khảo, nhưng những câu trả lời

thủy.

đều khác xa với vấn đề dị giáo họ từng gặp

Các luật lệ của Tòa án Dị giáo ở Ý, khác

trước đây. Nó không phải là những thuật

với những nơi khác ở Châu Âu, không cho

phù thủy được nói đến trong cuốn Malleus

phép sử dụng biện pháp tra tấn. Kết quả là,

maleficarum, hay Cathar giáo, hay kể cả

trong khi một công tố viên Pháp hay Đức

giáo lý Lutheran mới đang gây loạn lạc ở

có thể tra tấn tù nhân tới khi họ khai nhận

Đức. Vậy nó có thể là cái gì?

sử dụng thuật phù thủy hay theo dị giáo,

Tòa án Dị giáo Friuli đã gặp phải những

các công tố ở Friuli buộc phải lấy cung tù

benandanti, một giáo phái không rõ nguồn

nhân của họ một cách nghiêm túc. Dù họ

gốc

nông.

đã bắt giữ hơn một trăm benandanti để tra

Benandanti có nghĩa là “Những người bộ

khảo giữa những năm 1575 và 1644, rất ít

hành tốt bụng” – họ đều sinh ra với một lớp

người bị xử tử; đa phần trở về nhà và được

màng mỏng, một phần của bao ối trong

bảo rằng đừng bao giờ tin mấy thứ mê tín

bụng mẹ, trên đầu. Theo những gì họ tin,

đó nữa. Các ghi chép của Tòa án Dị giáo

vào một số ngày đặc biệt trong năm, khi

Friuli vì thế đã viết lại được về một trong số

ngủ, họ rời khỏi cơ thể mình và di chuyển

ít các phong tục được nhắc đến trong Luật

trong hình dáng một con thú tới một thung

Episcopi hơn 600 năm trước.

lũng ở trung tâm thế giới, nơi họ chiến đấu

Xem thêm: Canon Episcopi (9th Century),

với các phù thủy tà ác gọi là malandanti,

The Malleus Maleficarum (1486)

của

những

người

làm

“Những kẻ bộ hành xấu xa.” Nếu người

105

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Faust và Gretchen, được vẽ bởi Pedro Américo (1843 – 1905) vào thế kỷ 19. Trong vở kịch của Johann Wolfgang von Goethe, Faust đã sử dụng tà thuật để quyến rũ Gretchen.

106

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1587

B

TRUYỀN THUYẾT VỀ FAUST

áo in được ví như internet của

những năm sau đó, câu chuyện về Faust đã

châu Âu khi bắt đầu thời hiện

truyền cảm hứng cho từ những vở múa rối

đại, một phương thức truyền

và nhạc kịch bởi Charles Gounod tới các

thông khiến thông tin dễ tiếp cận hơn bao

tác phẩm của đại văn hào Đức, Johann

giờ hết, và những cuốn sách được sản xuất

Wolfgang von Goethe – Faust.

ra cũng phong phú như blog hay mạng xã

Buồn cười là, sự nổi tiếng về truyền

hội ngày nay. Đa phần chúng đều biến mất

thuyết Faust – mà trong đó Faust đã bán

không còn dấu vết, nhưng một số đã để lại

linh hồn cho Quỷ dữ để đổi lại quyền lực

ấn tượng lâu dài; Cuốn Geschichte der

và giàu có rồi bị đày xuống địa ngục sau

Doktor Johannes Fausten (Chuyện về bác sĩ

một số năm quy định – đã truyền cảm hứng

Johannes Fausten) của Johann Spies là một

cho toàn bộ nền văn học về pháp thuật cụ

trong số đó.

thể là những cuốn sách hướng dẫn cho phù

Spies (khoảng 1540 – 1623) đã thu thập

thủy nhập môn cách tốt nhất để triệu hồi

các truyền thuyết về những người bán linh

quỷ và điều khiển chúng để kiếm tiền. Với

hồn cho Quỷ dữ và đặt nó vào câu chuyện

hầu hết những cuốn sách về “phép làm

về Johannes Faustus (khoảng 1480 – 1540),

giàu,” người duy nhất thực sự triệu hồi được

một nhà huyền học Đức ít được biết đến,

tiền bạc bằng chúng là các tác giả và nhà

người đã chết nửa thế kỷ trước khi cuốn

xuất bản. Trong quá trình đó, các tác phẩm

sách về ông được in ấn. Nó trở thành một

về Faust đã thành công trong việc đổ thêm

trong những cuốn bestseller tại Châu Âu và

dầu vào lửa cho khẳng định rằng những

được dịch ra nhiều thứ tiếng. Hai năm sau

người theo huyền học tôn thờ Quỷ dữ trong

khi cuốn truyện của Spies được xuất bản,

Thiên Chúa.

nhà soạn kịch vĩ đại người Anh Christopher

Xem thêm: Founding of the Hellfire Club

Marlowe dã viết một vở dựa trên nó, Câu

(1746)

chuyện Bi thương của Bác sĩ Faustus. Trong

107

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Phán xử Giordano Bruno, người bị đóng cọc thiêu sống, bởi Ettore Ferrari, dưới chân tượng đài Giordano Bruno (1889), ở quảng trường Campo de’ Fiori, Rome, Ý

108

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1600

L

ĐÓNG CỌC THIÊU SỐNG GIORDANO BRUNO

ần này thì không có cơ hội trốn

của hệ thống đó, kết hợp với tưởng tượng

thoát nào hết. Kẻ gây loạn đã bị

về pháp thuật và triết lý Hermetic. Suốt

xiềng xích tại Campo de’ Fiori

những chuyến chu du của mình ông chỉ hy

ngoài cổng thành Rome, nơi một giàn giáo

vọng tìm được một người bảo hộ quý tộc.

được dựng lên và củi đã chất quanh.

Khi một nhà quý tộc Venice tên Zuan

Những binh lính của giáo hoàng đã trói

Mocenigo liên hệ với ông năm 1591, Bruno

hắn lại; sau một vài nghi lễ, một trong số

nghĩ rằng mình đã trúng số và phạm sai

chúng thảy một cây đuốc cháy lên đống

lầm lớn khi trở lại Ý. Mocenigo đã phản

lửa, và tiếng la của kẻ bị hành hình quyện

bội và đẩy ông ra trước Tòa án Dị giáo, và

lẫn với tiếng ngọn lửa và tiếng cười của

sau 8 năm bị giam giữ trong hầm ngục ở

đám đông.

Rome, ông bị thiêu sống với tội danh dị

Vậy là Giordano Bruno (1548 – 1600), một

giáo.

trong những nhà huyền học nổi tiếng nhất

Éo le là sau khi ông đã chết, Bruno được

thời Phục Hưng đã chết. Ông đã trở thành

định danh lại là một người tử vì khoa học.

thầy tu dòng Dominica vào tuổi 15 và cho

Trong nhiều thế kỷ, các nhà sử học lặng lẽ

thấy tiềm năng trở thành một học giả. Khi

bỏ qua hàng tá ngôn từ huyền học trong

ông bị bắt gặp đang đọc sách về pháp

các tác phẩm của ông và khăng khăng rằng

thuật, ông đã phải chạy trốn khỏi Ý với Tòa

ông bị thiêu sống bởi niềm tin rằng trái đất

án Dị giáo truy lùng phía sau.

quay quanh mặt trời và có vô vàn thế giới

17 năm tiếp đó ông lang thang khắp

có thể sống được trong vũ trụ. Chỉ tới những

châu Âu, viết và giảng dạy. Sống cùng với

năm giữa thế kỷ 20 khi các định kiến về

người Dominica, ông đã học Nghệ thuật

huyền học đã bớt đi, những dính líu của

Ghi nhớ, một hệ thống dạy cách ghi nhớ

ông về pháp thuật mới được làm sáng tỏ.

tồn tại từ thời Hy Lạp cổ đại và nhiều cuốn

Xem thêm: Cecco d’Ascoli Đóng Cọc

sách của ông đã giải thích các hình mẫu

Thiêu Sống (1327)

109

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức vẽ về cấu trúc của vũ trụ trong cuốn Vierzig Fragen von der Seele, hay Bốn mươi câu hỏi về Linh Hồn (1620)

110

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1600

J

KHẢI THỊ CỦA JACOB BOEHME

acob Boehme (1575 – 1624) là một thợ

một Thiên Chúa giáo huyền bí và giả kim

giày nơi kinh kỳ Goerlitz ở Đức, một

học. Những bản sao chép được lưu truyền

người theo đạo Tin Lành, cưới con gái

bí mật giữa những người bạn của Boehme,

một nhà bán thịt trong thị trấn: khó có thể

những người tin rằng anh thợ làm giày đã

là loại người nhận được những khải thị

rờ được vào những cuốn sách về giả kim

huyền bí. Tuy nhiên, khi tới tuổi trung niên,

thuật mới nhất. Ngay sau đó những bài viết

ông bắt đầu nghiên cứu các văn bản của

của ông đã thu hút được sự chú ý từ các học

Paracelsus và những nhà giả kim khác.

giả có tiếng nói trong giới chính trị và lệnh

Việc này đã khiến ông nhận được một khải

cấm của nhà thờ Tin Lành được bỏ qua, và

thị quan trọng vào năm 1610 khi ông được

rất nhiều cuốn sách của ông được xuất bản.

nhìn thấy “dấu hiệu” bí mật trong vạn vật.

Sau khi Boehme qua đời năm 1624,

Nỗ lực thể hiện những gì mình được thấy

phần còn lại của những gì ông viết được in

bằng ngôn từ đã cho ra đời cuốn sách đầu

ấn và trở nên rất có sức ảnh hưởng với nền

tiên của ông, Aurora, oder die Morgenroete

huyền học Thiên Chúa. Hầu hết những

im Aufgang (Hào quang, hay Bình minh và

hình mẫu quan trọng đều mang bóng dáng

Khởi đầu), được lưu truyền dưới dạng bản

tư tưởng của Boehme, và một trong những

thảo và thu hút những người bạn bí ẩn tới

văn hóa đầu tiên của huyền học hiện đại –

với Boehme.

dòng Martin – đã mang trong các giáo lý

Mục sư Tin Lành địa phương đã tuyên

của nó rất nhiều ý tưởng của anh thợ giày

án cuốn sách là một thể loại dị giáo và cấm

Boehme và ảnh hưởng lên Louis-Claude de

Boehme viết thêm bất cứ thứ gì. Boehme

Saint-Martin cùng với các học trò của ông.

đã cố gắng tuân theo lệnh cấm, nhưng ảnh

Xem thêm: Paracelsus Comes xứ Basel

hưởng của khải thị đó quá lớn với ông, và

(1526), The Martinist Order (1884)

ông đã viết trong bí mật những bài luận về

111

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Johannes Bureus được miêu tả năm 1627 trên một bức họa được ký tên “J. L.,” tại lâu đài Gripsholm, Thụy Điển.

112

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1611

T

JOHANNES BUREUS DIỄN DỊCH CHỮ RUNE

rên khắp vùng nông thôn Thụy

rằng ông đã biết bí ẩn ẩn chứa trong rune:

Điển, những viên đá đứng được

Adulruna, khuôn mẫu mà từ đó bảng chữ

đánh dấu bằng những chữ cái góc

cái này xuất phát, thứ hợp nhất các biểu

cạnh kỳ lạ làm chứng cho quá khứ tiền-Cơ

tượng này với hình học Pythagore và mang

đốc giáo. Trong nhiều thế kỷ, rất ít người

lại chìa khóa thấu hiểu những lời tiên tri

chú ý đến chúng, nhưng vào cuối thế kỷ

trong Kinh Thánh. Năm 1611, ông đã viết

thứ 16, ở Thụy Điển và các nơi khác, mọi

một bản thảo đầu tiên của những phát hiện

người đều ngừng coi Kinh Thánh như một

của mình, có tựa đề Adulruna rediviva

ghi chép chính xác của lịch sử. Đó là khi

(Adulruna Cách tân), và trình một bản sao

một người đàn ông trẻ tuổi tên là Johannes

lên Gustavus Adolphus, vị vua mới được

Bureus (1568–1652) bắt đầu đi khắp đất

trao vương miện của Thụy Điển. Hơn ba

Thụy Điển và sao chép những chữ rune

mươi năm sau, vào năm 1643, ấn bản cuối

chạm khắc mà ông tìm thấy.

cùng của Bureus đã được trình bày cho Nữ

Lúc đầu, đây là một sở thích mang tính

hoàng Christina, con gái của Gustavus

học thuật, nhưng bạn bè trong chính phủ

Adophus, nhưng không một vị vua chúa

Thụy Điển sớm coi rằng ông ta đã nhận

nào có thể hiểu đầu đuôi của nó.

được một mức lương để làm chuyện này.

Sau cái chết của Bureus vào năm 1652,

Đến năm 1600 Johannes Bureus đã có thể

tác phẩm của ông được các học trò trẻ tuổi

đọc các bản chữ khắc. Ông trở nên bị

xây dựng dựa trên mặt lịch sử và ngôn ngữ

thuyết phục khi nghiên cứu các cổ tự rune

của chúng và bỏ qua những chi tiết huyền

rằng có một bí mật sâu xa hơn được chôn

học. Đến lúc ấy, Thời kỳ Lý luận bắt đầu

trong các bản khắc, và giống như rất nhiều

bước vào buổi bình minh, và huyền học

học giả đương thời, ông quay sang huyền

phải đối mặt với hai thế kỷ lưu vong nữa.

học để giúp khai quật bí mật đó.

Xem thêm: Invention of the Runes (1st

Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng về Cabala

Century CE), Guido von List’s Vision of the

và cuốn sách bí ẩn của John Dee Monas

Runes (1902), Ralph Blum’s The Book of

hieroglyphica, Bureus đã bị thuyết phục

Runes (1983).

113

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Biểu tượng hoa hồng và hình chữ thập xuất hiện trên trang tiêu đề của Summum bonum (1629), một văn bản bao hộ chủ nghĩa Hồng Hoa Thập Tự bởi nhà vũ trụ học người Anh Robert Fludd, viết dưới bút danh Joachim Frizius.

114

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1614

V

LỜI TUYÊN NGÔN HỒNG HOA THẬP TỰ ĐẦU TIÊN

ào đầu thế kỷ XVIII, nhà in

Christian Rosenkreutz, một câu chuyện kỳ

Wilhelm Wessel xứ Cassel ở

quái được cho là được viết bởi người sáng

Đức đã cho ra một cuốn sách

lập của Hội huynh đệ. Hàng chục cuốn

nhỏ vô danh có tên Fama Fraternitatis

sách, tập sách nhỏ và bảng tính khác xuất

(Thông báo về Hội Huynh đệ). Theo tài liệu

hiện, ca ngợi Hội huynh đệ, lên án nó, đặt

đó, có một cộng đồng bí mật gọi là Hội

câu hỏi về sự tồn tại của nó, và tuyên bố

Huynh đệ Hồng Hoa Thập Tự (Fraternity of

cung cấp bí mật về nó. Nói một cách hiện

the Rosy Cross) đã được thành lập bởi nhà

đại, Hội huynh đệ đã trở nên viral.

hiền triết Christian Rosenkreutz. Sau cái

Ai là người đã viết các tuyên ngôn?

chết của Rosenkreutz vào năm 1484, ông

Bằng chứng chĩa về một hội những nhà trí

và những bí mật huyền bí của Hội huynh

thức tại Đại học Tübingen ở Đức, và có lý

đệ đã bị giấu đi trong một hầm bí mật. Căn

do để người ta nghĩ rằng họ đã viết tuyên

hầm đã được khám phá lại vào năm 1604,

ngôn Fama như một trò lừa bịp có chủ ý,

và Hội huynh đệ đang tìm kiếm các thành

một trò đùa rất phổ biến ở châu Âu vào thời

viên mới.

điểm đó. Bất kể ý định ban đầu của họ là

Ấn phẩm Fama đã làm rộ một sự hâm

gì, thứ họ làm ra đã tự bắt đầu cuộc sống

mộ bất thường. Trên khắp châu Âu, mọi

của chính nó, và trong vòng vài thập kỷ

người cố gắng tìm ra Hội huynh đệ - một

những nhà huyền học tự nhận mình là

số người để tham gia, những người khác để

người theo Rosicrucia - từ Latin rosae

thiêu sống các thành viên của nó trên giàn

crucis, "hoa hồng và cây thập tự" - có thể

giáo. Một tuyên ngôn khác, Confessio

gặp phải ở bất cứ nơi nào trong châu Âu.

Fraternitatis (Lời thú tội của Hội Huynh đệ),

Xem

được xuất hiện tiếp vào năm 1615, và

Pennsylvania (1694), The “Wars of the

1616 ra đời ấn phẩm The Chemical

Roses” (1925)

thêm:

Rosicrucians

Arrive

in

Wedding (Đám cưới của Hóa học) bởi

115

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức chạm khắc thế kỷ XVII về Giáo hoàng Urban VIII của Matthäus Merian the Elder (1593-1650).

116

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1628

C

LÀM PHÉP CHO GIÁO HOÀNG

ơn lạnh sống lưng chắc chắn đã

Sự phản đối của Urban đối với chiêm

chạy qua người thầy tu nổi loạn

tinh học, hóa ra, chỉ là ngoài mặt. Ông là

này khi các sứ giả của giáo

một nhà chiêm tinh, và ông sợ rằng một

hoàng đến căn nhà khiêm tốn của ông ở

nhật thực đang đến gần trong một mối

Rome.

tương quan xui xẻo trên lá số tử vi của ông

Tommaso

Campanella

(1568–

1639) có vô vàn lý do để lo sợ quyền lực

sẽ

của Giáo hội Công giáo; ông đã bị cầm tù

Campanella thực hiện các nghi lễ để tránh

hai lần vì tội dị giáo và lần thứ ba khi dẫn

những

đầu một cuộc nổi dậy chống lại ách thống

Campanella quá sẵn sàng để làm điều này.

trị Tây Ban Nha ở miền nam nước Ý, một

Theo các giáo lý của Picatrix và Corpus

căng thẳng leo thang mà trong đó việc

Hermeticum, ông chuẩn bị một căn phòng

truyền dạy huyền học của Campanella

với những biểu tượng pháp thuật để kích

đóng vai trò trung tâm. Trong khi ở tù lần

hoạt các hành tinh tốt, và cùng giáo hoàng

thứ ba, ông đã viết một cuốn sách không

đốt cháy hương và niệm thần chú cho đến

tưởng, Civitas solis (Thành phố Mặt trời),

ngày kết thúc, khi ảnh hưởng xấu của nhật

mở ra một tầm nhìn về một xã hội hoàn

thực qua đi.

hảo được điều phối bởi chiêm tinh thuật.

mang

lại

ảnh

cái

hưởng

chết.

của

Ông

nhật

muốn

thực.

Nghi lễ dường như đã có tác dụng -

Không điều nào trong số này có khả

Giáo hoàng Urban VIII đã sống thêm mười

năng khiến ông được giáo hội yêu mến

sáu năm nữa, chết ở tuổi già khỏe mạnh 76

hơn, và Campanella biết điều đó. Thực tế

tuổi - và Campanella sống phần còn lại của

là, giáo hoàng hiện tại, Urban VIII, đã ban

cuộc đời mình thoát khỏi bất kỳ mối đe dọa

hành một giáo luật cấm chiêm tinh học.

nào từ Tòa án Dị giáo.

Tuy nhiên, các sứ giả bảo đảm với

Xem thêm: Cuốn Corpus Hermeticum (3rd

Campanella rằng họ không đến đây để đưa

Century), Biên dịch cuốn Picatrix (1256),

anh ta ra trước một tòa phán xử. Thay vào

John Dee Schedules a Royal Coronation

đó, họ muốn anh ta làm một việc rất đặc

(1559)

biệt cho giáo hoàng.

117

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Tấm tranh từ Học viện Academie de l’Espée (Viện Kiếm Học) của Gerard Thibault (1630), miêu tả tư thế phòng thủ cho một cuộc đấu tay đôi sử dụng đoản kiếm theo phong cách Tây Ban Nha.

118

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1630

S

CUỐN VIỆN KIẾM HỌC CỦA GERARD THIBAULT

ự hồi sinh của huyền học thời kỳ

tinh vi nhất về kiếm thuật từng được viết,

Phục hưng không chỉ giới hạn trong

ông chỉ ra nghệ thuật của kiếm thuật bắt

pháp thuật, chiêm tinh học, và giả

nguồn từ trong hình học Pythagore, trích

kim thuật; mà hình học Pythagoras cũng

dẫn Ba Tập về Triết lý Huyền học của

nhận được sự chú ý mới. Các nghệ sĩ và

Cornelius Agrippa trong phần giới thiệu, và

kiến trúc sư thời Phục hưng đã học hỏi từ

kèm vào đó hai bản khắc đồng lớn dày đặc

nó, và các kiếm sĩ thời Phục hưng cũng

biểu tượng huyền học. Không ai đọc cuốn

vậy. Các kiếm sĩ đã sử dụng hình học để

sách này có thể hiểu nhầm nghệ thuật của

tinh chỉnh kỹ thuật của họ, và cách chiến

Thibault với bất cứ điều gì khác ngoài

đấu mới của họ được lan rộng trên khắp

chính nó: một môn võ nghệ thuật châu Âu

châu Âu, nở rộ đặc biệt là ở Tây Ban Nha.

có quan hệ sâu sắc với huyền học.

Người kiếm sĩ đã hợp nhất cách chiến

Không có gì ngăn cản cuốn sách của

đấu và hình học hoàn hảo nhất, Gerard

Thibault được tài trợ bởi các vị vua và quý

Thibault (1574–1629), sinh tại Antwerp,

tộc, và phương pháp kiếm thuật của ông đã

Bỉ. Là một đứa trẻ hay ốm, ông đã học kiếm

được thực hành ở Bỉ, Hà Lan, và nhiều nơi

thuật để cải thiện sức khỏe của mình và đi

ở Đức trong nhiều năm sau khi ông qua đời.

du lịch đến Tây Ban Nha để học hỏi từ một

Tuy nhiên sự hồi sinh huyền học lại sắp rơi

số bậc thầy giỏi nhất ở châu Âu. Khi trở về

vào hoàn cảnh khó khăn. Khi chủ nghĩa lý

nhà vào năm 1611, ông đã thắng một cuộc

tính trở nên phổ biến, bất cứ điều gì liên

thi đấu với các kiếm sĩ giỏi nhất ở Bỉ và Hà

quan đến huyền học đều không được hoan

Lan và sau đó đã đưa tất cả những kẻ thách

nghênh, bao gồm cả kiếm thuật của

đấu vào một cuộc đấu biểu diễn nổi tiếng

Thibault. Chưa đầy một thế kỷ sau cái chết

trước sự có mặt của hoàng tử Maurice của

của ông, ông và tác phẩm của mình đã bị

Nassau và đánh bại tất cả bọn họ.

lãng quên.

Sau đó ông bắt tay vào viết một cuốn

Xem thêm: Pythagoras Comes to Crotona

hướng dẫn, Academie de l'Espée (Viện

(6th Century BCE), Cornelius Agrippa’s Ba

Kiếm Học), được in một năm sau khi ông

Tập về Triết lý Huyền học (1533)

qua đời vào năm 1629. Là một luận văn

119

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bản đồ chiêm tinh giờ sinh khắc trên đồng vào thế kỷ 18 cho William Lilly, như đã xuất hiện trong cuốn Minh họa mới và đầy đủ về Khoa học Thiên văn học của Ebenezer Sibly.

120

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1647

M

CUỐN CHIÊM TINH HỌC THIÊN CHÚA CỦA WILLIAM LILLY ột cậu bé nông dân trong một

khoa hoàn chỉnh đầu tiên về chiêm tinh

gia đình Nottingham-shire

được xuất bản bằng tiếng Anh. Được gọi là

nghèo, William Lilly (1602–

Chiêm tinh học Thiên chúa, nó được xuất

1681) theo học trường ngữ pháp nhưng

bản năm 1647 và tiếp tục trở thành sách

không thể đủ khả năng chi trả cho ngành

giáo khoa tiêu chuẩn về chủ đề này cho các

học mơ ước của mình. Thay vào đó, anh

nhà chiêm tinh tham vọng, điều này được

đến London và làm việc cho một doanh

duy trì cho đến tận thế kỷ 19.

nhân giàu có. Sau đó, người chủ của anh ta

Quyết định của Lilly viết sách giáo khoa

chết, và người góa phụ già nua của ông ta

bằng tiếng Anh chứ không phải tiếng Latin,

đã yêu Lilly. Cuộc hôn nhân khiến anh trở

ngôn ngữ bình thường của học giả trong

nên giàu có, và khi bà qua đời vài năm sau

thời gian đó, đã mang đến những kết quả

đó, anh đã bán lại việc kinh doanh và đầu

tích cực và lớn lao. Trong vòng một nửa thế

tư số tiền thu được vào việc giáo dục mà

kỷ phát hành ấn phẩm của cuốn sách, Kỷ

anh luôn mong muốn.

nguyên của Lý thuyết và khoa học lý tính

Chiêm tinh học là mối quan tâm lớn của

của nó đã chiếm được trí tưởng tượng của

ông, và trong vòng vài năm, ông có nhiều

con người phương Tây, và huyền học trở

khát khao như một chiêm tinh gia thực thụ.

nên lỗi thời. Các văn hóa này chỉ còn tồn

Trong thời kỳ chính trị gặp khó khăn, ông

tại được chủ yếu giữa những người thực

đã đứng về phía đảng nghị viện chống lại

hành tầm thường hoàn toàn không biết

hoàng gia và bắt đầu công bố những tiên

tiếng Latin. Bởi vì chiêm tinh học có sẵn

đoán về chiến thắng cho Quốc hội và một

cho bất cứ ai biết tiếng Anh, nó đã tồn tại

cái chết thảm khốc của vua Charles I.

được trong một thế giới nói tiếng Anh, và

Những lời tiên tri của ông hóa ra là chính

từ đó, sự hồi sinh của chiêm tinh học thế

xác: các lực lượng nghị viện đã chiến

kỷ 19 bùng nổ.

thắng Nội chiến Anh, và Charles bị hành

Xem thêm: The First Horoscopes (Late 5th

quyết năm 1649.

Century

Giữa cuộc khủng hoảng này, Lilly đã

BCE),

Dane

Rudhyar’s

The

Astrology of Personality (1936)

viết nên kiệt tác của mình, cuốn sách giáo

121

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Những hình họa và biểu tượng Rosicrucian bí mật từ thế kỷ 16 và 17, từ một bản thảo đầu thế kỷ 19 có tựa đề Physica, metaphysica et hyperphysica (Vật lý, Siêu hình và Siêu vật lý)

122

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1694

M

HỘI HỒNG HOA THẬP TỰ ĐẶT CHÂN ĐẾN PENNSYLVANIA ột nhóm nhỏ vài người đàn

Cùng nhau làm việc, các anh em trong xã

ông bước trên thanh gỗ dài từ

có thể tự cung cấp thực phẩm và nhu yếu

mạn tàu xuống sự nhộn nhịp

phẩm khác nuôi sống bản thân, và những

của khu cảng Philadelphia, vui mừng được

người nhập cư Đức trong khu vực đã quay

đặt chân lên đất liền sau chuyến lênh đênh

về phía họ để xin được giúp đỡ về mặt y

dài ngày trên biển từ Đức. Giống như

học và pháp thuật, giống như tổ tiên của họ

nhiều người khác, họ đã chọn cách bỏ lại

ở Đức cũng đã trở thành những thầy chữa

tất cả những gì họ từng biết để bắt đầu một

trong dân gian từ nhiều thế kỷ về trước.

cuộc sống mới tại các thuộc địa của Anh ở

Thủ lĩnh của nhóm, Johannes Kelpius

Bắc Mỹ, nhưng động cơ của họ lại khá bất

(1667–1708), đã chết vì những hình thức

thường. Là thành viên của một nhóm người

khổ hạnh nghiêm trọng mà ông đã thực

theo phái Hồng Hoa Thập Tự gọi là

hành, và Conrad Matthai trở thành người

Chapter of Perfection (Chương Hoàn Hảo),

đứng đầu mới của Chapter of Perfection.

họ muốn thực hành giả kim thuật, chiêm

Dưới sự lãnh đạo của ông, cấu trúc làng xã

tinh học và Cabala mà không bị can thiệp

bị giải thể, và những người anh em chuyển

bởi các nhà chức trách tôn giáo, và tại

sang sống trong những ngôi nhà nhỏ của

thuộc địa Pennsylvania – nơi William

riêng mình và sinh hoạt thể chất và tinh

Penn, người tạo lập nên thuộc địa này, đã

thần độc lập. Một số người đã coi việc chữa

có một bước tiến lớn không thể tưởng tượng

bệnh và pháp sư là công việc chính của

được để mang lại cho cư dân nơi đây sự tự

bản thân, vừa giúp đỡ những cộng đồng

do tín ngưỡng – có vẻ là miền đất hứa với

nhập cư xung quanh vừa mở lớp dạy học

họ, giống như với nhiều dân tộc thiểu số

trò của riêng mình. Mặc dù nhóm Chapter

tôn giáo đương thời khác.

of Perfection không tồn tại thọ hơn các

Không lâu sau khi đến nơi, họ đã định

thành viên ban đầu lập nên nó, những học

cư tại nơi hiện tại là Germantown Creek,

trò của họ đã trở thành người truyền lại

Pennsylvania. Ở đó, họ xây dựng nên một

những câu chuyện và giúp phát triển truyền

cộng đồng mà ngày nay ta gọi là một hợp

thống pháp thuật dân gian rất khác biệt ở

tác xã, sống cùng nhau trong một ngôi nhà

Pennsylvania.

và chia sẻ chung tất cả tài sản của nhau.

123

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: The First Rosicrucian Manifesto (1614), The “Wars of the Roses” (1925)

124

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Hội trường Hội Tam Điểm ngày nay, nằm trên đường Great Queen ở London, được xây dựng từ năm 1927 đến năm 1933. Đây là trụ sở cho Các Hội sở Thống nhất của họ tại Anh, Hội sở lâu đời nhất thế giới.

125

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1717

G

HỘI SỞ ĐẦU TIÊN CỦA HỘI TAM ĐIỂM

iống như mọi quán rượu khác ở

mục đích tổ chức Grand Lodge of Masons

London vào đầu thế kỷ 18,

(Hội sở của các Thợ Hồ) đầu tiên.

quán rượu Apple Tree ở quận

Hội Tam Điểm, tổ chức triết học và từ

Covent Garden của London có các phòng

thiện đã phát triển từ các hội sở khai thác

ở tầng trên cho các bữa tiệc và câu lạc bộ

đá cũ, không phải và chưa bao giờ là một

cá nhân. Vào tối ngày 24 tháng 6 năm

tổ chức huyền học. Tuy nhiên việc hoạt

1717, không ai trong số những khách quen

động của Hội có liên quan chặt chẽ đến

đang ngồi trong phòng chính của quán

hình học thiêng và biểu tượng huyền bí,

rượu mảy may nghi ngờ gì những người đàn

cũng như các cơ hội kết nối với những

ông trong bộ tóc giả thời trang bước qua

người cùng chí hướng, đã kéo theo nhiều

cửa trước, lên cầu thang đến cánh cửa một

nhà huyền học trở thành thành viên của

căn phòng riêng: một cánh cửa được đứng

Hội từ giữa thế kỷ 18 đến giữa thế kỷ 20.

canh bởi người đàn ông cầm thanh kiếm

Thật ra, với một người quan tâm đến huyền

tuốt trần.

học, anh ta sẽ khá an toàn nếu cũng là một

Ở châu Âu thời trung cổ, các thành viên

thành viên Hội Tam Điểm. Kết quả là, rất

cùng ngành nghề chuyên môn nào đó đều

nhiều văn hóa của Hội Tam Điểm đã trở

nằm trong các tổ chức thương mại được gọi

thành huyền học. Cụ thể là việc các hội sở

là các “guild” (nghiệp đoàn). Rất ít nghiệp

đã thực hiện những lễ gia nhập theo nghi

đoàn còn tồn tại lại cuối thời Trung Cổ,

thức Masonic, thứ đóng vai trò quan trọng

nhưng nghiệp đoàn thợ đá ở Anh và

trong văn hóa huyền học khi nó được phục

Scotland là một ngoại lệ, và các nghi thức

hưng thế kỷ 19 - một quá trình đã đạt tới

gia nhập mang tính biểu tượng phức tạp

đỉnh cao 170 năm sau đó với sự thành lập

của nó đã hấp dẫn nhiều người trở thành

của Hội Bình Minh Ánh Kim.

“thành viên danh dự” – từ cả trong và ngoài

Xem thêm: The Élus Coens (1767), Dòng

ngành khai thác đá. Vào năm 1717, có bốn

Tu Bình Minh Ánh Kim (1887)

hội sở bằng đá ở London, và cuộc họp vào ngày 24 tháng Sáu đã được triệu tập nhằm

126

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

"Bài diễn văn về Thuật phù thủy", một văn bản ẩn danh in năm 1736 để đáp lại Đạo luật Phù thủy trước Quốc hội, được bán bởi các nhà sách và cửa hàng sách nhỏ ở London và Westminster.

127

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1736

T

ĐẠO LUẬT PHÙ THỦY ĐƯỢC THÔNG QUA

iêu đề của đạo luật mới mang

phù thủy trước đây đã tự biến chính nó trở

dáng dấp những hành động trước

thành thứ dễ dàng bị người ta lên án.

đây của Quốc hội: Một Đạo luật

Theo luật mới, mọi người có thể nghiên

chống lại Các chế tác Ma thuật, Thuật Phù

cứu huyền học mà không phải chịu cái

thủy, và đối phó với các Ác quỷ và Ác linh.

hình phạt thiêu sống, và việc bãi bỏ kiểm

Nhưng Đạo luật Phù thủy năm 1736 đã

duyệt báo chí ở Anh năm 1695 đã tạo ra sự

hoàn toàn biến đổi nền tảng pháp lý mà

bùng nổ các tác phẩm về truyền thuyết

các nhà huyền học người Anh từng phải

huyền học. Trong những thập kỷ tiếp theo

chịu đựng. Nó đã chấm dứt các cuộc hành

của việc thông qua Đạo luật Phù thủy, sự

quyết phù thủy và biến việc buộc tội người

bùng nổ đó đã lan rộng và tạo nên những

khác là phù thủy trở thành phạm pháp. Tuy

cuốn sách giáo khoa nghiêm túc về lý

nhiên nó cũng định nghĩa lại huyền học là

thuyết và thực hành huyền học.

một loại tội lừa đảo, cảnh cáo rằng những người “giả vờ sử dụng bất kỳ loại Thuật phù thủy, triệu gọi, bùa chú, hoặc tiên tri nào” đều có thể chịu án một năm tù giam.

Tuy nhiên, nhiều thực hành huyền học vẫn bị coi là bất hợp pháp, và mặc dù việc cấm pháp thuật và bói toán trong Đạo luật Phù thủy hiếm khi được thi hành, những

Trên khắp châu Âu, cuộc đàn áp lớn

nhà huyền học quá công khai về các hoạt

cũng đang chấm dứt dần. Cuộc hành quyết

động của họ vẫn thỉnh thoảng bị truy tố.

phù thủy cuối cùng ở Anh diễn ra năm

Các điều luật tương tự đã được đưa vào

1682, Scotland năm 1722, Pháp năm

sách ở hầu hết các nước phương Tây và vẫn

1745, Đức năm 1775, và Thụy Sĩ năm

có hiệu lực tốt trong thế kỷ 20, buộc các

1782. Những người thiện chí khắp phương

nhà huyền học phải giữ im lặng về hoạt

Tây, quá ghê tởm các cuộc chiến tranh tôn

động của họ hoặc bị bắt giam. Năm 1944,

giáo và thiêu sống phù thủy thế kỷ 17, đã

người Scotland Helen Duncan trở thành

từ bỏ tín ngưỡng tôn giáo truyền thống để

người cuối cùng bị cầm tù theo Đạo luật

quay sang chấp nhận các triết lý và lý

Phù thủy, thứ rốt cuộc cũng bị bãi bỏ vào

thuyết mới được đúc kết của tư tưởng Giác

năm 1951.

Ngộ. Đối với các nhà lý luận, đạo luật về

Xem thêm: Canon Episcopi (9th Century), The Malleus Maleficarum (1486)

128

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung Emanuel Swedenborg, người Thụy Điển, bởi Per Krafft the Elder, khoảng năm 1766. Swedenborg, 75 tuổi, đang nắm giữ bản thảo của cuốn sách sắp tới của ông, Apocalypsis revelata (Khải huyền được Hé lộ).

129

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1744

E

manuel

KHẢI THỊ CỦA EMANUEL SWEDENBORG Swedenborg

(1688–

Ông tiếp cận những trải nghiệm linh

1772) không phải là loại người

kiến của mình với cùng một tinh thần mà

mơ những giấc mơ thần thánh.

ông có khi làm công việc phân loại quặng

Là con trai của một giám mục Lutheran

ở khu mỏ: kiên nhẫn và có hệ thống, so

trong một gia đình có quan hệ chặt chẽ với

sánh kỹ càng cái này với cái khác. Cuốn

vương triều Thụy Điển, ông đã nhận được

sách đầu tiên của ông về các chủ đề huyền

một nền giáo dục khoa học hạng nhất tại

học, gồm mười hai tập, Arcana coelestia

Đại học Uppsala ở Thụy Điển và kéo theo

(Celestial Secrets - Những Bí mật Thần

đó cơ hội được đến thăm các trường đại

thánh), đã xuất hiện ẩn danh năm 1749;

học và cộng đồng tri thức ở Anh, Pháp, Hà

Danh tính tác giả của ông nhanh chóng bị

Lan và Đức. Kể từ đây, ông làm việc cho

rò rỉ, tạo ra một cuộc tranh cãi giữa các nhà

chính phủ với tư cách là một thanh tra viên

trí thức châu Âu và kéo dài sau khi

của các hầm mỏ, chính ông đã phát hành

Swedenborg qua đời.

tạp chí khoa học đầu tiên của Thụy Điển,

Bất chấp những lời chỉ trích từ các nhà

và đã viết không ít hơn 154 cuốn sách về

khoa học và sự lên án từ các nhà chức trách

khoa học và toán học.

tôn giáo, Swedenborg tiếp tục viết. Đến

Swedenborg ở độ tuổi 50 khi sở thích

cuối đời, ông đã viết hơn hai trăm cuốn

của ông chuyển sang huyền học, và ông bắt

sách về các chủ đề huyền học và tôn giáo.

đầu viết nhật ký về những giấc mơ của

Tác phẩm của ông đã giúp giữ sự quan tâm

mình và thực hành thiền. Những thực hành

đến huyền học còn sống qua Kỷ nguyên

đó mang lại kết quả bất ngờ vào năm 1744

của Lý luận và khuyến khích sự phát triển

với một trải nghiệm mơ đặc biệt, trong giấc

của văn hóa huyền học ngầm mà từ đó dẫn

mơ đó Chúa Jesus và Tinh thần người cha

tới sự hồi sinh vĩ đại của nó vào cuối thế kỷ

quá cố của Swedenborg cùng xuất hiện.

19.

Đây là lần đầu tiên trong nhiều khải thị đã

Xem thêm: Khải thị của Andrew Jackson

thuyết phục Swedenborg rằng ông có một

Davis (1844)

sứ mệnh tâm linh đặc biệt và khiến ông viết cuốn đầu tiên của nhiều cuốn sách mà ông là tác giả sau này.

130

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Ngài Francis Dashwood (Lord Le Despenser) sùng đạo, một bản khắc với nội dung châm biếm những hình ảnh thời Phục hưng của Francis of Assisi, khoảng năm 1760, trước đây tác phẩm được cho là của William Hogarth; ngày nay được cho là do William Platt vẽ nên.

131

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1746

C

THÀNH LẬP CÂU LẠC BỘ HELLFIRE

ác nhà huyền học nghiêm túc

hệ tình dục bừa bãi. Câu lạc bộ này có một

không phải là những người duy

bộ sưu tập hình khiêu dâm lớn nhất nước

nhất được hưởng lợi từ việc thông

Anh thế kỷ 18 cùng với nguồn cung ổn

qua Đạo luật Phù thủy. Mười năm sau khi

định “các nữ tu,” những người, hoặc là làm

Quốc hội thông qua, Sir Francis Dashwood

việc tình dục chuyên nghiệp được thuê

(1708–1781) và một nhóm bạn bè đã

đến, hoặc kẻ nghiệp dư muốn thoát khỏi

thành lập một cộng đồng để hành động

khuôn khổ phép tắc cứng nhắc của giới

theo sở thích của họ trong bộ dạng những

thượng lưu Anh. Với những công cụ giải trí

gã say rượu và bộ đồ thời trung cổ. Năm

như vậy, câu lạc bộ trở nên rất nổi tiếng,

1746 một cơn sốt với tất cả mọi thứ Gothic

thu hút các chính trị gia và quý tộc hàng

đã hiện diện mạnh mẽ trong văn hóa đại

đầu, bao gồm những nhân vật quan trọng

chúng ở Anh, và ma quỷ, lời nguyền, tu sĩ…

như John Wilkes và Benjamin Franklin.

đều trở thành thời thượng; do đó, không có

Trước khi bãi bỏ các luật cũ chống thuật

gì đáng ngạc nhiên khi Dashwood sửa lại

phù thủy, những điều này là không được

một tu viện hoang gần Medmenham cho

phép diễn ra, và vì giờ đây nó đã được

cả nhóm. Tên chính thức của nó là Order

phép, nên câu lạc bộ Hellfire sụp đổ trong

of Friars of St. Francis of Wycombe (Hội

một vụ đình đám vào thập niên 1760. Tuy

những thầy tu của Thánh Francis ở

nhiên, suốt thời kỳ tồn tại và kể cả sau này,

Wycombe); ngày nay nó được biết đến

nó đóng một vai trò quan trọng trong việc

nhiều nhất với cái tên: câu lạc bộ Hellfire.

truyền bá ý tưởng rằng huyền học có liên

Khẩu hiệu của câu lạc bộ là Fais ce que

quan đến việc phá bỏ các đạo đức xã hội

tu voudras— “Làm những gì ngươi muốn”

và tình dục thông thường. Trong hai thế kỷ

trong tiếng Pháp. Các thành viên mặc áo

tiếp theo, niềm tin đó đã gây ảnh hưởng

choàng trùm đầu và tham gia vào các nghi

nghiêm trọng đến nền văn hóa huyền học.

thức Satan khét tiếng, nhưng các hoạt động

Xem thêm: Passage of the Witchcraft Act

chính của họ liên quan đến rượu và quan

(1736)

132

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Martinez de Pasqually, ủy quyền bởi Ordre Reaux Croix: Ba nhánh của Martinism.

133

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1767

C

PHÁI ÉLUS COENS

ho đến ngày nay ông vẫn là một

Điểm đến từ Lyons. Năm tiếp đó, hai người

nhân vật bí ẩn. Martinez de

họ thành lập La Franc-Maçonnerie des

Pasqually (1727-1774) có lẽ đã

Chevaliers Maçons Élus Coëns de l’Univers

được sinh ra tại thị trấn Grenoble, là con

(Hội Tam Điểm của các Hiệp sĩ Thợ hồ,

của một người cha Tây Ban Nha và một

những Linh mục được Vũ trụ chọn lựa), gọi

người mẹ Pháp, và có tin đồn rằng ông có

ngắn gọn là Élus Coens. Tổ chức mới này

tổ tiên là người Do Thái. Không ai biết ông

cho thêm một cấp độ của các Élus Coens,

đã có được kiến thức phi thường về huyền

hay Linh mục được Chọn, vào ba cấp độ

học ở đâu cũng như khi nào ông gia nhập

của Masonry. Đó là cấp độ thứ tư khi các

Hội Tam Điểm.

đồng tu được học các nghi lễ pháp thuật

Tất cả những gì được biết chắc chắn là ông đã xuất hiện ở Montpellier năm 1754

của hội, được gọi ẩn dụ là La Chose (Thứ Đó).

và thành lập một Hội quán Tam điểm ở đó,

Trong số các thành viên đứng đầu của

nơi cung cấp đẩy đủ các nghi thức huyền

hội có Louis-Claude de Saint-Martin

bí ở nhiều cấp độ. Trong mười hai năm tiếp

(1743–1803), một nhà thần bí học có ảnh

theo, ông đi khắp nước Pháp, thu nhận học

hưởng. Sau cái chết của Martinez de

trò và thành lập những hội quán mới. Năm

Pasqually vào năm 1774, Willermoz và

1766, ông đến Paris với hy vọng nhận được

Saint-Martin trở thành người đứng đầu

sự chấp thuận cho các hội quán của mình

chung của hội; Saint-Martin cuối cùng đã

từ chi nhánh Hội sở chính ở Pháp, nhưng

rời khỏi hội để dành thời gian nghiên cứu

tổ chức đó đã giải thể vào tháng 12 cùng

những lời dạy của Jacob Boehme, và

năm sau khi một vụ đánh nhau nổ ra giữa

Willermoz sáp nhập hội vào một bộ phận

một trong số những cuộc họp.

Masonic khác năm 1784. Các giáo lý của

Tuy nhiên, chuyến đi của Martinez de

Élus Coens tiếp tục tồn tại và được các

Pasqually không phải vô nghĩa, vì ở Paris,

đồng tu truyền lại trong bí mật cho đến khi

ông đã gặp được Jean-Baptiste Willermoz

thành lập Dòng Martinist vào năm 1884.

(1730–1824), một thành viên Hội Tam

Xem thêm: The First Masonic Grand Lodge (1717), The Martinist Order (1884)

134

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bức chạm khắc về một người đàn ông đang thôi miên một người phụ nữ bằng phương pháp từ tính động vật, năm 1802, theo Daniel Dodd.

135

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1778

N

FRANZ ANTON MESMER TỚI PARIS

hững tờ quảng cáo được tung

pháp chữa bệnh đáng giá duy nhất, một

khắp Paris, công bố một

tuyên bố khiến cho hầu hết các bác sĩ

phương pháp chữa bệnh mới

Vienna tẩy chay ông. Ông chuyển đến

và chuẩn xác thông qua việc sử dụng một

Paris không lâu sau đó.

sức mạnh bí ẩn được gọi là từ tính động

Tại Paris, ông thiết lập các thiết bị của

vật. Trong những ngày sau đó, những lời

mình - bồn tắm ngập nước chứa đầy những

gièm pha ở Paris tràn ngập những câu

thanh kim loại để giải phóng từ tính động

chuyện về các thiết bị lạ, phương pháp

vật - và bắt đầu điều trị bệnh nhân, đưa họ

chữa trị kỳ diệu, và các bác sĩ từ Vienna,

vào những quá trình trị liệu. Khách hàng

những người tạo nên cả hai. Franz Anton

của ông kéo đến ùn ùn, và sự thù địch của

Mesmer đã xuất hiện.

các cơ sở y tế cũng thế, họ gọi ông là một

Mesmer (1734–1815) được sinh ra và

kẻ quấy rối. Một ủy ban hoàng gia đã đồng

lớn lên tại một thị trấn nhỏ ở miền nam

tình với các bác sĩ; bản án họ đưa ra đã bị

nước Đức và nghiên cứu ngành dược ở

những người ủng hộ và bệnh nhân của ông

Vienna, cũng là nơi ông bắt đầu ứng dụng

phản đối quyết liệt, nhưng Mesmer đã quá

các phương pháp của mình. Ông đã trở

mệt mỏi với Paris và đến London, và những

thành một thành viên Hội Tam Điểm và

nơi khác ở châu Âu kế sau đó, tìm kiếm sự

không lâu sau đó đã được gia nhập vào Hội

ca ngợi mà ông tin rằng khám phá của

Hồng Hoa Thập Tự Vàng (Golden and Rosy

mình xứng đáng nhận được.

Cross), cộng đồng Hồng Thập Giá hàng

Sau khi ông qua đời, những người thực

đầu ở Trung Âu tại thời điểm đó. Khi ông

hành theo Mesmer lặng lẽ giấu đi các yếu

nghiên cứu các truyền thuyết về huyền học

tố huyền bí này và đổi tên hệ thống phương

từ các thành viên Hồng Hoa Thập Tự,

pháp này thành “hypnotism” – “thuật thôi

Mesmer đã bị thuyết phục về sự tồn tại của

miên,” một cái tên vẫn còn được sử dụng

một năng lượng sống có thể được tập trung,

cho tới ngày nay. Trong khi đó, khía cạnh

phân tán, lưu trữ và truyền đi: một lực mà

huyền học trong những giảng dạy của ông

ông gọi là từ tính động vật. Chưa bao giờ là

đã quay trở lại thế giới huyền học ngầm nơi

một người đàn ông khiêm tốn, Mesmer đã

nó được sinh ra.

loan tin rằng từ tính động vật là phương

136

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: The Visions of Andrew Jackson Davis (1844), Birth of Spiritualism (1848)

137

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bản đồ khu vực Trung Đông, bìa trước của tập thứ tám của bộ Le monde primitif, analysé et comparé avec le monde moderne (Thế giới nguyên thủy, Phân tích và So sánh với Thế giới hiện đại) của Court de Gébelin (năm 1781), trong cuốn này ông khẳng định rằng Tarot là một cuốn sách tri thức cổ của người Ai Cập.

138

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1781 LẦN THEO NGUỒN GỐC TAROT TỚI AI CẬP

Ở

mọi kỷ nguyên đều tồn tại một nơi

ý nghĩa trong bất kỳ ngôn ngữ châu Âu, đã

nào đó nơi nó gác lại ước mơ về một

được ông truy nguồn về Ai Cập cổ đại: tar,

thời vàng son trong quá khứ, và ở

ông khẳng định, có nghĩa là "con đường",

châu Âu cuối thế kỷ mười tám, nơi đó là Ai

và rog hoặc rosh có nghĩa là “hoàng gia.”

Cập. Ít điều được biết về nền văn minh cổ

Tarot có nghĩa là “con đường hoàng gia”

đại trên bờ sông Nile, nhưng điều đó đã

dẫn đến tri thức của thời đại.

không ngăn các nhà văn đương thời tự lấp

Năm 1781, đáng lưu tâm rằng, không ai

đầy khoảng trống với trí tưởng tượng nhiệt

kể cả Court de Gébelin lẫn những người

thành của riêng họ. Antoine Court de

còn sống khác biết cách đọc một từ Ai Cập

Gébelin (1725–1784) là một trong những

cổ đại, và nó không được giải mã cho đến

tác giả thành công nhất trong lĩnh vực này,

năm 1821. Khi các học giả cuối cùng đã

và năm 1773 ông đã ban hành chín tập

học đọc chữ tượng hình, hóa ra tar , rog, và

đầu tiên của một lượng lớn các tác phẩm

rosh không phải là từ Ai Cập nào hết; và

Le monde primitif, analysé et comparé

cụm từ “con đường hoàng gia” trong Ai Cập

avec le monde moderne (Thế giới nguyên

cổ đại là w3t nsw (phát âm kiểu như "wa’t

thủy, Phân tích và So sánh với Thế giới

nesoo"); và không có chút manh mối gì về

hiện đại), một ghi chép xa hoa về Ai Cập

một thứ như Tarot tồn tại ở bất kỳ đâu trong

cổ đại theo cách ông tưởng tượng về nó.

nghệ thuật hoặc văn học Ai Cập cổ đại.

Tập thứ tám ra đời năm 1781. Trong nội

Mặc dù vậy, ý kiến rằng Tarot đến từ Ai

dung tập sách, Court de Gébelin cho rằng

Cập cổ đại đã trở thành một điều nghiễm

Tarot, thứ tất cả mọi người trong thời đại

nhiên được đưa vào văn học huyền bí và

của ông đều coi là bộ bài chơi cổ lỗ sĩ

phổ biến suốt hai thế kỷ sau đó.

không hơn, lại là cuốn sách còn sót lại cuối

Xem thêm: Nguồn gốc của Tarot (1418),

cùng của tri thức Ai Cập cổ đại, được bảo

Etteilla Publicizes Tarot Divination (1783),

quản và chuyền tay một cách thần kỳ qua

The Rider-Waite Tarot Deck (1910)

nhiều thế kỷ. Chính cái tên Tarot, không có

139

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung của Etteilla từ cuốn sách của chính ông Etteilla, ou manìere de sê récréer avec un jeu de cartes (Etteilla, hay một Cách tự Giải trí với một Bộ bài).

140

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1783

C

ETTEILLA CÔNG BỐ THUẬT TIÊN TRI TAROT

hỉ hai năm sau khi Antoine Court

mua một bộ bài Tarot và bắt đầu nghiên

de Gébelin tuyên bố rằng bài

cứu chúng ngay lập tức. Năm 1783, tập

Tarot là một di sản của tri thức Ai

đầu tiên trong bốn tập của kiệt tác của

Cập cổ đại, một nhà văn khác đã xuất bản

Etteilla Manìere de sê récréer avec le jeu

cuốn sách đầu tiên về tiên tri Tarot. Tên

de cartes nommées tarot (Một Cách tự Giải

ông là Jean-Baptiste Alliette (1738–1791),

trí với một Bộ bài Tarot) đã giải thích các

một người thuộc giai cấp lao động ở Paris,

lá Tarot theo giả định Ai Cập của Court de

người đã bất ngờ kết bạn với một ông lão

Gébelin. Nghiên cứu về Tarot đã mang cho

người Ý. Ông lão đã học cách nhìn thấy

ông mối quan tâm đến toàn bộ văn hóa

vận mệnh bằng các lá bài và truyền dạy

huyền học, và những năm sau đó ông đã

phương pháp của mình cho Alliette, người

xuất bản sách về chiêm tinh học, giả kim

đã nhanh chóng đổi ngược tên họ của mình

thuật, và các khoa học huyền bí khác.

và trở thành Etteilla, vị thầy bói xuất chúng.

Năm 1788, ông thành lập một tổ chức, Société des Interprètes du Livre de Thot

Năm 1770, ông xuất bản cuốn sách đầu

(Hiệp hội Thông dịch Thánh thư của

tiên của mình, Etteilla, ou manìere de sê

Thoth), để dạy các phương pháp của ông

récréer avec un jeu de cartes par M.***

về tiên tri Tarot, và hai năm sau, ông đã lập

(Etteilla, hay một Cách tự Giải trí với một

nên một tổ chức tham vọng hơn, La

Bộ bài, bởi Ngài ***), dạy độc giả cách đọc

Nouvelle École de Magie (Trường Phép

số vận từ một bộ bài tú bình thường. Một

thuật Mới). Ông qua đời vào năm tiếp theo,

cuốn sách gồm các dự đoán chiêm tinh

và không lâu sau đó ngôi trường cũng biến

tiếp theo ra đời năm 1772 và sau đó là một

mất trong tình trạng hỗn loạn của Cách

phiên bản mở rộng của cuốn Etteilla năm

mạng Pháp.

1773.

Xem thêm: Nguồn gốc của Tarot (1418),

Việc xuất bản cuốn Le monde primitif

Lần theo nguồn gốc Tarot tới Ai Cập

của Court de Gébelin dường như đã đánh

(1781), The Rider-Waite Tarot Deck

trúng Etteilla như một tia sét, khiến ông

(1910)

141

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức khắc màu vẽ Alessandro Cagliostro, tên giả của Giuseppe Balsamo.

142

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1795

N

ALESSANDRO CAGLIOSTRO QUA ĐỜI TẠI ROME

gười ta tìm thấy ông chết vì đột

tiết lộ các nghi lễ của Hội Tam Điểm Ai

quỵ trong phòng giam ở pháo

Cập và nhanh chóng bắt đầu cho phép

đài San Leo và chôn ông dưới

người ta gia nhập hội với một khoản phí

một ngôi mộ vô danh. Trên khắp châu Âu,

ngất trời. Trong tám năm tiếp theo, ông đạt

thông tin lan truyền rằng Cagliostro vĩ đại

đỉnh cao trong sự nghiệp của mình, một

(1743–1795) đã chết.

người giàu có kỳ diệu với những màu

Tên của ông trong thời niên thiếu ở

nhiệm thần kỳ.

Palermo là Giuseppe Balsamo, và ông đã

Khi ông và Serafina đến Paris năm

dành vài năm làm thầy tu tập sự trước khi

1785, cả hai đều được chào đón tại tòa án

những vụ bê bối buộc ông phải ra khỏi tu

hoàng gia Pháp. Tuy nhiên, chính trị rối

viện. Ông bị bắt khi làm giả một chứng từ,

rắm của thời đại đã giam cầm Cagliostro;

và đã trốn khỏi Palermo để đến Rome, nơi

ông bị bắt trong một vụ bê bối lớn và bị

ông gặp một thiếu nữ xinh đẹp tên là

cầm tù một thời gian, sau đó bị trục xuất

Lorenza Feliciani, người cũng có tư tưởng

khỏi Pháp. Một tay nhà báo lá cải của Paris

đạo đức hệt như ông. Hai người họ nhanh

đã công bố một bài chứng minh, phơi bày

chóng di chuyển từ thành phố này sang

rằng Bá tước Cagliostro vĩ đại không ai

thành phố khác; ông tự xưng là bá tước

khác hơn là Giuseppi Balsamo, kẻ lừa đảo

Alessandro Cagliostro và bán các loại

vặt vãnh ở Palermo.

thuốc thần bí, và bà, với tư cách nữ tước Serafina Cagliostro, sẵn sàng phục vụ hàng loạt những người tình giàu có – một công việc cho bà nhiều cơ hội để tống tiền và thăm dò Tại London vào năm 1777, ông được gia nhập vào Hội Tam Điểm. Ngay sau đó, ông tuyên bố đã phát hiện ra một bản thảo cũ

Điều mặc khải đó đã phá hủy danh tiếng của Cagliostro và đuổi ông chạy trốn khắp châu Âu để trở lại Ý. Ở đây Tòa án Dị giáo tóm được ông. Ông đã bị kết án tù chung thân và thoi thóp suốt sáu năm trước khi cái chết kết thúc sự nghiệp đáng kinh ngạc của mình.

Xem thêm: The First Masonic Grand Lodge (1717)

143

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Tuyển tập các bản thảo tiếng xứ Wales cổ đại từ bộ sưu tập của Edward Williams, hay còn được biết đến với tên Iolo Morganwg, xuất bản năm 1848.

144

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1798

N

CÁC THẦY PHÁP DRUID ĂN MỪNG LỄ THU PHÂN

hững chiếc lá đã chuyển sang

ở Wales một truyền thống về thơ ca và tri

sắc thu trên Đồi Primrose ở

thức thần bí có niên đại từ thời Druids cổ

phía bắc của Công viên

đại. Tài năng, lập dị và sẵn lòng góp sức

Regent tại London khi một dòng người từ

cho bất cứ văn hóa truyền thống rời rạc nào

một quán rượu và đi qua các con phố về

mà ông có thể học được với những phát

phía đỉnh đồi. Hầu hết họ đều trẻ, và tất cả

minh của riêng mình, Williams đóng một

đều mặc những trang phục đầy màu sắc

vai trò quan trọng trong việc biến đổi mối

thời trang trên bờ vực kết thúc của thời kỳ

quan tâm mơ hồ về Druids và tâm linh

Nhiếp chính của nước Anh; một số có dải

Celtic chung vào thời điểm đó thành một

ruy băng màu xanh lam, xanh lục, hoặc

phong trào mạch lạc – Tái sinh tập tục

trắng quấn quanh cánh tay phải của họ.

Druid.

Những người qua đường bối rối nhìn theo

Trên khắp xứ Wales và ở nhiều nơi khác

khi nhóm đến đỉnh đồi và đứng thành một

của nước Anh, có nhiều người muốn tìm

vòng tròn. Người cầm đầu của nhóm bước

hiểu về những bí mật của thầy pháp

đến trung tâm của vòng tròn và lớn tiếng:

Druids, và Williams sẵn sàng dạy cho họ.

"Nơi đây có hòa bình không?" Những người

Trong những năm tiếp theo buổi lễ đầu tiên

trong vòng tròn đồng thanh đáp lại, "Hòa

ấy, được hỗ trợ bởi một nhóm sinh viên và

bình". Đây là lần đầu tiên ở London kể từ

người hâm mộ ngày càng lớn mạnh, ông

khi phát lệnh cấm tôn giáo ngoại đạo, lễ kỷ

truyền lại một tri thức kết hợp giữa văn hóa

niệm Thu Phân được diễn ra.

truyền thống và sáng tạo mới cho bất kỳ ai

Lãnh đạo của nhóm nhỏ này là một

sẵn sàng học hỏi. Khi ông qua đời vào năm

người xứ Wales tên là Edward Williams

1826, tập tục Druid đã hiện diện đáng kể

(1747–1826), người hay được gọi theo cái

trong nền văn hóa phi chính thống của

tên thi sĩ là Iolo Morganwg. Trước đây ông

Anh và lan sang châu Âu cũng như Hoa Kỳ.

là một người nghèo khó và cuộc sống thời

Xem thêm: Mona thất thủ (57 CE), Ralph

trẻ của ông là một loạt các thất bại, nhưng

Blum’s The Book of Runes (1983)

ông đã học được từ các thi nhân già khác

145

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Biểu đồ màu được dán bên trong bìa cuốn The Magus, có tựa “Bùa hộ mệnh và các hình ảnh pháp thuật được ghép bởi 28 Dinh thự trên Mặt trăng, v…v…” năm 1801.

146

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1801

T

CUỐN THE MAGUS CỦA FRANCIS BARRETT

rong thời đại Lý luận, huyền học

được thêm đầy những truyền thuyết về

tồn tại chui nhủi ở châu Âu. Một

pháp thuật từ nhiều nguồn khác, kèm theo

vài người tiếp tục thực hành một

những hình minh họa đẹp đẽ và được biên

số phương pháp theo khoa học huyền bí cũ,

soạn như một lời giới thiệu về pháp thuật

nhưng hầu hết họ phải làm trong bí mật và

cho các quý ông quý bà Anh vào thời kỳ

che dấu tất cả các hoạt động của bản thân

Nhiếp chính. Một ghi chú đi kèm với cuốn

với mọi người, trừ các cộng sự gần gũi nhất

sách để liên lạc với tác giả, dành cho mười

của họ. Kỷ nguyên của những cuộc đàn áp

hai người muốn tham gia nghiên cứu pháp

có thể đã kết thúc, nhưng áp lực xã hội

thuật.

chống lại huyền học vẫn còn đó. Thỉnh

Ít nhất một người được biết là đã đến

thoảng mới có vài sự kiện nổi bật xảy ra,

gặp Barrett theo thư mời, tiến sĩ John

vén tấm màn che sang một bên đủ để cho

Parkins xứ Grantham ở Lincolnshire. Một

phép các nhà nghiên cứu ngày nay nhìn

bức thư được lưu giữ từ Barrett gửi cho học

thoáng qua chút gì đó trong lịch sử huyền

trò của ông đã cho lời khuyên chi tiết về

học ở Thời đại Lý luận.

cách sử dụng đá pha lê để giao tiếp với tinh

Một trong số các sự kiện đó là việc xuất

linh và tiếp xúc với cõi tâm linh. Trong

bản cuốn The Magus, hay Celestial

cùng một bức thư, Barrett cũng đề nghị

Intelligencer. (Pháp Sư, hay Nhà tư tưởng

Parkins có cơ hội để được chạm tới “những

Vũ trụ). Nó đã được viết, hoặc được biên

bí

soạn bởi Francis Barrett (sinh năm 1770),

Rosycrucian.” Những giáo lý đó là gì,

một nhà huyền học người Anh mà ngày

Barrett thu được chúng từ đâu, và liệu

nay ta gần như không còn được biết đến

Parkins có chấp nhận tiếp cận với chúng

điều gì về ông nữa. Cuốn sách bao gồm

hay không, chúng ta đều không biết được.

phần lớn các trích dẫn dài từ Ba Tập về

Xem thêm: Cornelius Agrippa’s Ba Tập về

Triết lý Huyền học của Cornelius Agrippa,

Triết lý Huyền học (1533)

ẩn

cao

siêu

nhất

của

giáo

lý

147

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Vùng quê Hà Lan - Pennsylvania đã là nơi trú ngụ của nhiều hội nhóm huyền bí, từ Hồng Hoa Thập Tự tới người thực hành pháp thuật Thiên Chúa, như Johann Georg Hohman.

148

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1820

T

CUỐN NGƯỜI BẠN LÂU NGÀY KHÔNG GẶP CỦA JOHANN GEORG ừ năm 1682, khi được thành lập

những sách phúc âm đã bị loại bỏ khỏi

như một thuộc địa của Anh bởi

phiên bản chính thức của kinh Tân Ước.

Quaker

Rồi đến Người Bạn Lâu Ngày Không Gặp,

William

Penn,

Pennsylvania ban cho công dân của mình

thứ trở thành di sản lâu dài của Hohman.

một đặc quyền gần như không thể tưởng

Người Bạn Lâu Ngày Không Gặp (The

tượng ra đâu khác trong thế giới phương

Long Lost Friend) là một bộ sưu tập các

Tây - quyền tự do tín ngưỡng - và đã thu

công thức nấu ăn gia đình. Phương pháp

hút nhiều người châu Âu đang phải đối mặt

điều trị các bệnh thông thường chiếm một

với sự bức hại vì tín ngưỡng của họ đặt

tỷ lệ lớn mục lục, cũng như các chủ đề giản

chân tới miền đất này. Nhiều người trong

dị khác như một công thức làm bia không

số đó, giống như nhóm Hồng Hoa Thập Tự

chứa gluten. Mặc dù vậy, phần lớn là pháp

Chapter of Perfection được nhắc đến trước

thuật Kitô giáo, bao gồm pháp thuật để xua

đó trong cuốn sách này, đều tới từ Đức. Họ

đuổi những cơn sốt, bắt những tên trộm,

được biết đến như là người Hà Lan

phòng tránh những bùa phép thù địch, làm

Pennsylvania (đúng hơn là người Deutsch,

cho viên đạn bắn trúng đích, và nhiều hơn

“người German”), và họ mang theo họ một

thế nữa.

kho tàng phong phú về pháp thuật dân gian.

Cho đến ngày nay, Người Bạn Lâu Ngày Không Gặp vẫn là một cuốn sách chính

Johann Georg Hohman; vợ anh, Anna;

quy về pháp thuật dân gian trong cộng

và con trai Philip là một trong số những

đồng người Hà Lan Pennsylvania, chỉ có

người nhập cư tới đây. Hohman đã tìm

tầm quan trọng sau Kinh thư thứ 5 và thứ 6

được công việc làm thợ in và trở thành một

của Moses, một tập hợp các pháp thuật

trong những nhà xuất bản âm nhạc nổi

Cabala mang về từ Đức. Trong suốt thế kỷ

tiếng nhất của cộng đồng người Hà Lan ở

thứ 19 và 20, nó lan rộng ra khỏi lãnh thổ

Pennsylvania. Các ấn phẩm báo chí của

Pennsylvania để trở thành một cuốn sách

ông cũng ban hành các tác phẩm tôn giáo,

phổ biến cho những đạo sinh hoodoo và

một số chính thống - ví dụ như giáo lý Công

nhiều loại pháp thuật dân gian khác ở Mỹ.

giáo - và một số ít chính thống hơn - ví dụ

Xem

như Phúc Âm của Nicodemus, một trong

Pennsylvania (1694)

thêm:

Rosicrucians

Arrive

in

149

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung Thomas Taylor, khoảng 1812, bởi họa sỹ anh Sir Thomas Lawrence (1769 – 1830)

150

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1821

H

THOMAS TAYLOR BIÊN DỊCH CUỐN VỀ NHỮNG ĐIỀU THẦN BÍ ọ gọi ông là đại linh mục

giáo của mình một cách công khai, rót rượu

pagan của nước Anh, và ông

nho và hy sinh cừu cho các vị thần Hy Lạp

xứng đáng với danh hiệu này.

như những người thờ phụng của họ đã làm

Cha mẹ thuộc giai cấp lao động ở London,

hai nghìn năm trước. Điều này đã mang tới

Thomas Taylor (1758–1835) đã kết hôn với

những lời tố cáo giận dữ từ các nhà chức

người yêu thời thơ ấu của mình và tự làm

trách Kitô giáo, và Taylor trả lời một cách

nhiều công việc vào ban ngày, dành buổi

tương tự, công khai mô tả Kitô giáo như là

đêm để nghiên cứu. Ông trở thành một

một thứ "mê tín dị đoan" mà một ngày nào

trong những học giả cổ điển vĩ đại ở thời

đó chắc chắn sẽ được thay thế bởi chủ

đại của mình, nhưng việc đọc Plato,

nghĩa ngoại giáo hồi sinh.

Plotinus, và những người theo chủ nghĩa

Mãi cho đến những năm 1820, Taylor

Tân Plato đã biến ông từ một Kitô hữu trở

đã bất chấp hiểm nguy để dịch các tác

thành một người ngoại giáo Hy Lạp. Ước

phẩm cốt lõi về pháp thuật Tân Plato và

mơ lật đổ Kitô giáo và khôi phục lại ngoại

đưa chúng vào in ấn. Cuốn đầu tiên xuất

giáo pagan đã tràn ngập tâm trí trong ông,

hiện là Về Những điều Thần bí của

và với mục tiêu đó, ông bắt đầu dịch các

Iamblichus, bản tuyên ngôn vĩ đại của chủ

tác phẩm kinh điển Hy Lạp sang tiếng

nghĩa Tân Plato huyền diệu đã tập hợp sự

Anh. Dự án đầu tiên của ông là Hymns of

kháng chiến đối với Kitô giáo trong thế kỷ

Orpheus (những trường ca của Orpheus),

thứ tư. Bản dịch của Taylor đã làm cho triết

được in vào năm 1787.

lý huyền học giống như những gì Chiêm

Các bản dịch và bài giảng của ông đã

tinh học Thiên chúa của William Lilly đã

mang đến sự chú ý của những người bảo hộ

làm cho chiêm tinh học: đặt chìa khóa của

giàu có, những người đã ủng hộ ông dành

một nền huyền học cổ đại vào trong tay

thời gian để cho ra nhiều bản dịch hơn.

cho bất cứ ai có thể đọc được chúng.

Hết bản này tới bản khác, các tài liệu cốt

Xem thêm: Death of Plato (347 BCE),

lõi của triết học Tân Plato xuất hiện bằng

Plotinus Begins Teaching in Rome (244),

tiếng Anh và trở thành tác phẩm đáng đọc

Death of Iamblichus of Chalcis (330),

của các nhà thơ, nhà tư tưởng và nhà huyền

William Lilly’s Christian Astrology (1647)

môn. Trong khi đó, Taylor thực hành tôn

151

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung Andrew Jackson Davis, sinh ra ở vùng đô thị của New York, người được biết đến với cái tên “Nhà tiên tri ở Poughkeepsie”

152

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1844

A

KHẢI THỊ CỦA ANDREW JACKSON DAVIS

ndrew Jackson Davis (1826–

đầu tiên và cũng là cuốn có ảnh hưởng nhất

1910) là một cậu bé làm đồng ở

của ông, The Principles of Nature – Các

Poughkeepsie, New York, con

Quy luật của Tự nhiên, được xuất bản năm

của một gia đình nghèo mù chữ. Khi anh

1847 và trải qua hơn ba mươi phiên bản

đủ sức để học việc của một người thợ đóng

trong ba thập niên tiếp theo.

giày, những người dân địa phương nghĩ

Các Quy luật của Tự nhiên và nhiều

rằng anh đã làm tốt hết mức có thể. Tuy

cuốn sách theo sau nó đều giảng dạy triết

nhiên, năm 1843, một người mê du hành

lý của ông, khiến Davis trở thành một trong

đến thị trấn và đưa những người dân địa

những ánh sáng tiên phong trong bối cảnh

phương vào trạng thái hôn mê như một

tâm linh Mỹ đang phát triển. Những ý

phần của một cuộc biểu tình công khai. Gã

tưởng của ông đã được tiếp nhận bởi phong

đã không thành công trong việc mê hoặc

trào Tâm linh, thứ bùng nổ vào năm 1848,

Davis, nhưng khi một thợ may địa phương

và lan truyền từ đó đến hầu hết các truyền

thử thôi miên Davis lại vài ngày sau đó, cậu

thống huyền học của cuối thế kỷ thứ 19 ở

bé đã dễ dàng rơi vào trạng thái hôn mê và

Hoa Kỳ, giúp đặt nền tảng cho thời kỳ vàng

trong trạng thái đó có thể chẩn đoán bệnh

son của huyền học Mỹ đầu thế kỷ 20. Sự

và kê đơn chữa trị hiệu quả.

kết hợp của ông giữa triết học thần bí với

Năm kế tiếp, sau khi danh tiếng đã lan

chữa lành ít nhất cũng quan trọng như ảnh

truyền với tư cách là một nhà tiên tri và học

hưởng của chính ông đối với Chủ nghĩa

được cách tự đặt mình vào trạng thái hôn

Tâm linh, và ảnh hưởng rộng rãi trong việc

mê, Davis có một khải thị vĩ đại mà trong

kết hợp trí tuệ huyền bí với chăm sóc sức

đó ông gặp các Tinh thần của Galen, bác

khỏe, điều chiếm phần lớn trong văn hóa

sĩ Hy Lạp ở Rome cổ đại và nhà thần bí

huyền học ở Mỹ.

người Thụy Điển Emanuel Swedenborg.

Xem thêm: The Visions of Emanuel

Ông tỉnh dậy từ khải thị đó với hạt giống về

Swedenborg (1744), Franz Anton Mesmer

một triết lý thần bí phức tạp trong tâm trí.

Comes

Ông ngay lập tức bắt đầu giảng dạy và

Spiritualism (1848)

to

Paris,

(1778),

Birth

of

trong năm tiếp theo bắt đầu viết cuốn sách

153

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trong một buổi chiêu hồn Tâm linh, người ta sử dụng các vật trung gian để cố gắng liên lạc với người đã khuất.

154

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1848

N

CHỦ NGHĨA TÂM LINH RA ĐỜI

hững giọng nói ồn ào phát ra

Emanuel Swedenborg và Andrew Jackson

ban đầu chỉ đơn giản là tạo

Davis, bắt nguồn từ các phương pháp của

nên một sự khó chịu, và gia

Franz Anton Mesmer. Trong một buổi

đình Fox ở Hydesville, New York, cũng

chiêu hồn cơ bản, những người mong muốn

mặc kệ điều này. Tuy nhiên, hai cô con gái

được nói chuyện với người chết đều ngồi

phát hiện ra rằng những tiếng động đó

trong một căn phòng tối tăm với một người

đang trả lời các câu hỏi vô hình nào đó.

trung gian, kẻ sau khi bước vào trạng thái

Dần dần, họ và những người hàng xóm thử

thôi miên liền tiếp nhận một nhân cách

điều tra những người làm ồn bí ẩn kia và

khác – đầu tiên là của một “Tinh linh cai

tin rằng họ đang giao tiếp với hồn ma của

quản” và sau đó là của thân nhân quá cố

một người đàn ông bị sát hại, xác chết của

của những người đang có mặt. Người ta

ông đã được chôn nhiều năm về trước trong

thường nghe thấy những giọng nói ồn ào,

hầm rượu của ngôi nhà đó.

và đôi khi nghe tin về những điều kỳ dị

Những câu chuyện như vậy đã trở thành

khác: những chiếc bàn bay lên, bàn tay

chuyện đêm khuya phổ biến từ thời xa xưa.

của tinh linh vươn ra để chạm vào những

Chuyện về các chị em nhà Fox và cuộc trò

người ngồi đó, lời nhắn được viết lên giấy

chuyện của họ với người chết đã lây lan

trong những chiếc hộp khóa và nhiều thứ

nhanh chóng thông qua các bài báo và

nữa.

truyền tai từ người này sang người khác.

Một trong số những điều này thực sự có

Một số người quyết định thử nói chuyện với

thể đã xảy ra. Những thứ khác thì chắc

ma, và một số tuyên bố đã thấy được kết

chắn là bốc phét. Tuy nhiên tất cả đều giúp

quả. Mãi cho đến khi những người vốn đã

nuôi dưỡng nên sự hứng thú với Chủ nghĩa

quen thuộc với thuật thôi miên Mesmer

Tâm linh. Trong những năm sau đó, đức tin

nhận ra rằng một người trong trạng thái

mới này đã xuất hiện nhiều trong đời sống

thôi miên có thể dễ dàng giao tiếp thay cho

tôn giáo của hầu hết các nước phương Tây.

người chết thì Chủ nghĩa tâm linh mới được

Với sự trỗi dậy của nó, mối quan tâm của

sinh ra.

người ta về các hình thức huyền học truyền

Tôn giáo mới này đã dựa trên lý thuyết

thống hơn cũng được lan tỏa.

thần học của rất nhiều các tác phẩm của

155

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: The Visions of Emanuel Swedenborg (1744), Franz Anton Mesmer Comes to Paris, (1778), The Visions of Andrew Jackson Davis (1844)

156

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức họa năm 1920 vẽ Marie Laveau bởi Frank Schneider, dựa trên một bức tranh năm 1835 bởi George Catlin.

157

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1850

N

NỮ HOÀNG VOODOO

ew Orleans là một trong số rất

hàng quen da trắng giàu có cũng như người

ít nơi chiếm hữu nô lệ ở Hoa

da đen. Mọi tờ báo ở New Orleans đều

Kỳ mà tồn tại một cộng đồng

đăng những bài cáo phó dài cho bà khi qua

người Mỹ gốc Phi tự do lớn trước cuộc Nội

đời vào năm 1881.

chiến. Hầu hết người trong cộng đồng đó

New Orleans là cửa ngõ quan trọng nhất

đều là những tín đồ sùng bái Thiên Chúa,

mà thông qua đó tôn giáo châu Phi đã đóng

nhưng một số người khác lại sống với

góp một phần di sản phong phú của nó cho

truyền thống tôn giáo và pháp thuật được

huyền học phương Tây, nhưng nó không

thừa hưởng từ tổ tiên của họ ở châu Phi. Sau

phải là duy nhất. Trên khắp lục địa Tân thế

cuộc Cách mạng Haiti nổ ra vào năm

giới, những nô lệ châu Phi đều níu giữ

1791, những người tị nạn từ Haiti mang

truyền thống của mình và biến đổi chúng

văn hóa Vodoun đến New Orleans, thêm

để phù hợp với nơi sống mới của họ. Mặc

nó vào một môi trường tôn giáo vốn đã

dù Vodoun và những biến thể Voodoo ở

phức tạp; từ sự pha trộn đó đã sản sinh ra

vùng ngoại ô New Orleans của nó chỉ tồn

văn hóa Voodoo New Orleans.

tại ở một vài nơi, văn hóa sống động của

Marie Laveau (1801–1881) là người

pháp thuật dân gian này – được biết đến

lãnh đạo được công nhận của cộng đồng

dưới nhiều tên gọi khác như hoodoo, chiêu

Voodoo ở New Orleans từ khoảng năm

hồn, hay ma thuật cội nguồn (rootwork) —

1850 cho đến khi bà về hưu năm 1869. Bà

đều dễ dàng hòa hợp với tín ngưỡng Thiên

chủ trì các buổi lễ trên bờ Hồ Pontchartrain

Chúa giáo Tin lành mà hầu hết người Mỹ

vào đêm Thánh John vào ngày 23 tháng 6

gốc Phi sống theo và nó dần trở nên phổ

hàng năm, khi hàng trăm người thờ phụng

biến. Đến năm 1900, những người thực

thánh tụ tập quanh đống lửa trại, nhảy múa

hành hoodoo có thể được tìm thấy ở hầu

theo nhịp trống, và tắm rửa theo nghi thức

hết các thành phố của Mỹ.

trong hồ. Phần còn lại trong năm, bà ở

Xem thêm: The First Hoodoo Drugstore

trong căn nhà của mình trên đường St.

(1897)

Ann, nơi bà chuẩn bị và bán các lá bùa cho những vị khách, bao gồm những khách

158

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức miêu tả vị thần dị giáo Baphomet bởi Éliphas Lévi, được xuất bản trong cuốn Dogme et rituel de la haute magie (Học thuyết và Nghi thức Pháp thuật Bậc cao)

159

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1855 CUỐN HỌC THUYẾT VÀ NGHI THỨC PHÁP THUẬT BẬC CAO CỦA

T

ESLIPHAS LÉVI

ên thật của Éliphas Lévi (1810–

hiểu vũ trụ chân thực và nguyên vẹn vượt

1875)

thời gian.

là

Alphonse

Constant,

nhưng hầu như không ai nhớ cái

Ông đâm đầu vào nghiên cứu chuyên

tên này nữa. Sinh ra ở Paris, ông là con trai

sâu về văn học huyền bí và năm 1854 cho

của một thợ đóng giày và đã dành cả thanh

ra mắt một cuốn sách mỏng manh có tiêu

xuân của mình để chuẩn bị cho một sự

đề Dogme de la haute magie (Học thuyết

nghiệp trong Giáo hội Công giáo, nhưng

về Pháp thuật Bậc cao). Tập thứ hai, Rituel

nhận ra rằng ông không phù hợp với cuộc

de la haute magie (Nghi thức Pháp thuật

sống độc thân và đã chuyển sang làm công

Bậc cao), được in vào năm kế tiếp, và cả

việc của một nhà báo và tác giả sách. Cuốn

hai được xuất bản cùng nhau ngay sau đó.

sách đầu tiên của ông, một bản tuyên ngôn

Constant hiểu rằng định kiến chống lại

chính trị với tựa đề La Bible de la liberté

huyền học vẫn còn rất bảo thủ và do đó đã

(Kinh Thánh Tự Do), đã đưa ông vào nhà

chọn xuất bản chúng dưới bút danh

đá trong một thời gian ngắn và cho ông

Éliphas Lévi. Học thuyết và Nghi Thức về

nếm mùi nổi tiếng lần đầu tiên trong đời,

Pháp thuật Bậc cao trình bày những học

nhưng những nghiên cứu sau này trở thành

thuyết huyền học theo một hình thức có ý

di sản để đời của ông đã hướng ông đến

nghĩa đối với độc giả của Lévi. Dựa trên

một con đường hoàn toàn khác.

những tư tưởng hiện tại trong triết học và

Văn hóa đại chúng trong thời đại của

khoa học, nó xây dựng một cầu nối giữa thế

Constant tràn ngập những ý tứ lãng mạn

kỷ 19 và các giáo lý huyền học, và rất

mà nó vay mượn từ thời Trung cổ, và những

nhiều người đã đặt chân lên chiếc cầu nối

mẩu chuyện huyền bí từ quá khứ là một

ấy trong những năm sau đó. Mặc dù đã có

trong những thứ được đưa ra ánh sáng trong

một số sự quan tâm đến pháp thuật được

thời kỳ đó. Trong khi hầu hết bạn bè và

khuấy lên trước khi Lévi viết nó, thì cuốn

cộng sự của Constant đều coi những mẩu

sách của ông đã đánh dấu mốc khởi đầu

chuyện đó là vô nghĩa, Constant lại cảm

của sự hồi sinh của pháp thuật trong thời

nhận được sự hiện diện của thứ gì đó quan

hiện đại.

trọng hơn đằng sau chúng: một cách thấu

160

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: The Martinist Order (1884), Dòng tu Bình Minh Ánh Kim (1887)

161

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung Jules Michelet bởi Thomas Couture (1815 – 1879), hiện được trưng bày tại Bảo tàng Carnavalet, Paris, Pháp.

162

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1862

J

TÁC PHẨM NỮ PHÙ THỦY CỦA JULES MICHELET

ules Michelet (1798–1874) là một

nghiệt thực ra là một xã hội nông dân bí

trong những nhà sử học có ảnh hưởng

mật, tương đương Carbonari thời trung cổ?

nhất của thế kỷ 19, nổi tiếng trong giới

Trong cuốn sách La sorcière (The Sorceress

sử học cũng như giới trí thức Pháp. Ông có

– Nữ Phù thủy) của mình, ông đã sử dụng

tài năng mô tả sinh động giúp thổi hồn vào

tài năng để miêu tả sự phát triển, suy đồi

những câu chuyện lịch sử cho độc giả của

và tàn lụi của giới phù thủy như là một

mình, và ông cũng thích tìm cách hiểu lịch

đảng phái chính trị bí mật được hình thành

sử dưới những góc nhìn khác lạ. Khi các

từ những tàn dư của ngoại giáo cổ và văn

cuộc bức hại phù thủy kinh hoàng xảy ra

hóa dân gian của người nông dân chống lại

vào thế kỷ 15, 16 và 17 nhận được sự chú

trật tự xã hội bất công được nhà thờ và

ý của ông, một điều gì đó đặc biệt đã xảy

chính quyền bảo vệ. Cuốn sách đã trở

ra.

thành bestseller và tạo ảnh hưởng đến Thời đại này thật thuận lợi cho việc xem

nhiều nhà văn khác. Mặc dù nghiên cứu

xét lại câu chuyện đó. Châu Âu trong thập

lịch sử sau đó bác bỏ lý thuyết của

niên 1850 đã bị phá hoại bởi tình trạng bất

Michelet, thì quan niệm của ông về phù

ổn xã hội, và hầu hết các chính phủ đã

thủy cuối cùng đã có tác động đáng kể đến

cấm những hoạt động chính trị của người

lịch sử huyền học, vì nó chính là mong

nghèo; người nghèo phản ứng bằng cách

muốn của Michelet khi tác phẩm này được

tham gia các cộng đồng bí mật như

viết lại bởi các tác giả sau này như Charles

Carbonari, nhóm đã lên âm mưu ám sát và

Godfrey Leland và Margaret Murray để tìm

tổ chứng cuộc cách mạng chống lại giai

về nguồn gốc lịch sử của văn hóa Wicca

cấp thống trị. Michelet biết từ nghiên cứu

hiện đại.

của ông rằng cuộc xung đột giữa người giàu

Xem thêm: Charles Godfrey Leland’s

và người nghèo đã đem lại kết quả tồi tệ

Aradia, or The Gospel of the Witches

vào cuối thời Trung Cổ như trong thời đại

(1899), Margaret Murray’s The Witch-Cult

của ông bây giờ. Điều gì sẽ xảy ra nếu, ông

in

suy nghĩ, các phù thủy bị lãnh chúa thời

Gardner’s Witchcraft Today (1954), Wicca

trung cổ và các linh mục lên án rất khắc

Goes Mainstream (1979)

Western

Europe

(1921),

Gerald

163

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trang tựa của ấn bản năm 1896 của cuốn Eulis! Một lịch sử về Tình yêu, bởi Paschal Beverly Randolph.

164

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1874

P

HỘI HUYNH ĐỆ EULIS

aschal Beverly Randolph (1825–

gốc Phi cho quân đội Liên minh. Sau đó,

1875) là một người gốc Mỹ. Sinh

ông bắt đầu viết sách về triết lý huyền bí

ra và lớn lên trong khu ổ chuột của

và thực hành về các tính dục của con

thành phố New York, ông là đứa con trai

người. Trong một thời kỳ khi hầu hết các cơ

phi pháp của Flora Clark, một phụ nữ da

quan y tế nhấn mạnh rằng phụ nữ không

đen nghèo, và William Beverly Randolph,

có khả năng cực khoái, Randolph đã dạy

một người đàn ông da trắng. Mẹ ông qua

rằng cực khoái thường xuyên là cần thiết

đời khi ông còn là một đứa trẻ, và ông đã

cho sức khỏe thể chất của cả hai giới và

sống cuộc đời bấp bênh cho đến những

chỉ trích những người đàn ông bỏ qua nhu

năm thiếu niên của mình, khi ông tìm thấy

cầu tình dục của họ.

công việc làm một cậu phụ tá trên một chiếc thuyền buồm.

Trong vài dịp, Randolph đã cố gắng tổ chức các nhóm hội huyền học để truyền

Năm 1845, Randolph định cư ở ngoại ô

dạy hệ thống độc đáo của mình về tính dục

New York và theo Chủ nghĩa Tâm linh

huyền bí. Tuy nhiên, tính khí ông trở nên

ngay sau khi nó được sinh ra, trở thành

thất thường, và phá hoại các hội nhóm này

người cải đạo đầu tiên và sau đó là một

ngay sau khi nó được thành lập. Các hội

đồng cốt. Đến năm 1853, ông đã tổ chức

nhóm lớn nhất và thành công nhất là Hội

các buổi chiêu hồn thường xuyên, như một

huynh đệ Eulis, được thành lập ở

"bác sĩ thần thông" chuyên về các vấn đề

Tennessee năm 1874. Giống như các hội

tình dục. Ông đã du lịch Châu Âu ba lần,

còn lại, nó sụp đổ ngay sau khi được thành

tổ chức các buổi chiêu hồn và gặp gỡ các

lập, nhưng đã tiếp tục hoạt động vào năm

nhà tâm linh và huyền học có ảnh hưởng.

sau đó sau khi Randolph tự sát. Bằng nỗ lực

Trong khi đó, ông đọc các tác phẩm văn

của Hội huynh đệ, giáo lý của Randolph

học tâm linh huyền bí rồi bắt đầu phát triển

tiếp tục ảnh hưởng tới nhiều truyền thống

triết lý huyền bí của riêng mình.

huyền học khác.

Trong những năm Nội chiến, ông tạm gác mối quan tâm về huyền học của mình

Xem thêm: Chủ nghĩa Tâm linh ra đời (1848)

sang một bên và giúp tuyển mộ lính Mỹ

165

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Helena Blavatsky, nhà huyền học và đồng cốt người Nga, đồng sáng lập Hội Thông Thiên Học.

166

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1875 HỘI THÔNG THIÊN HỌC

C

ái nhóm tụ tập trong một hội

Steel Olcott (1832–1907), một nhà huyền

trường thuê ở thành phố New

học và nhà báo có tài. Cả hai nhanh chóng

York tối hôm đó có thể là một

đồng hành với nhau và vẽ lên kế hoạch tổ

giáo phái nào đó của giới huyền học Mỹ.

chức cuộc họp đầu tiên vào một đêm năm

Trong sự trỗi dậy ở thời kỳ vàng son của

1875 của Hội Thông Thiên Học.

Chủ nghĩa Tâm Linh, các hội nhóm như

Điều khiến cho hội nhóm mới này khác

vậy rất phổ biến ở mọi thành phố lớn của

biệt với nhiều nhóm huyền học khác trong

Mỹ. Không một ai đoán được bao nhiêu

xã hội phương Tây là nhiệm vụ của nó: để

người có mặt trong đêm đó đã để ý thấy

truyền dạy huyền học cho công chúng mà

người phụ nữ tóc đen, sẫm màu đang ngồi

không cần lời thề giữ bí mật. Hai cuốn sách

giữa họ, hay mảy may biết được rằng sự

khổng lồ của Blavatsky - Isis Unveiled (Nữ

xuất hiện của bà báo trước một sự biến đổi

thần Isis lộ diện) và The Secret Doctrine

lớn lao trong huyền học.

(Giáo lý Bí Truyền)— đã giúp truyền bá

Tên

của

bà

là

Helena

Petrovna

thông tin này, và trong thập kỷ tiếp theo,

Blavatsky (1831–1891), và bà nói rằng đã

các nhánh của Hội Thông Thiên Học đã

tiếp xúc với những tín đồ huyền học từ

mọc lên ở khắp các nước phương Tây. Mặc

phương Đông, những người đã hứa truyền

dù lịch sử của nó đầy những vụ bê bối và

đạt thông qua bà những giáo lý bí mật nơi

tranh cãi và Blavatsky đã phải chịu đựng

trung tâm của huyền học. Sinh ra với dòng

suốt cuộc đời của mình những cáo buộc lừa

máu Nga, bà đã bỏ trốn khỏi một cuộc hôn

đảo, thì Hội Thông Thiên Học đã tiến xa

nhân được sắp đặt năm mười bảy tuổi. Câu

và trở thành tổ chức huyền học có ảnh

chuyện của bà là chuyến đi đến Tây Tạng

hưởng nhất trong thời đại nó tồn tại.

để trực tiếp học từ các bậc thầy; những

Xem thêm: The Martinist Order (1884),

người khác kể lại câu chuyện về đời bà với

Rudolf Steiner’s Anthroposophical Society

tư cách một người biểu diễn xiếc, một thầy

(1913), End of the Order of the Star in the

đồng giả mạo, và kẻ thích phiêu lưu. Năm

East (1929)

1873, bà đến Hoa Kỳ và gặp Đại tá Henry

167

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Tấm phiến đánh dấu nơi sinh của Louis-Claude de Saint-Martin ở Ambroise, Pháp. Các văn tự của ông, và của Martinez de Pasqually, đã thiết lập nền móng của các giáo lý Martinist.

168

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1884

T

CẤP BẬC DÒNG MARTINIST

iến sĩ Gérard Encausse (1865–

cứu những tác phẩm huyền học của

1916) là một trong những ngọn

Martinez de Pasqually của người học trò

đèn tiên phong khai sáng cho nền

của ông là Louis-Claude de Saint-Martin.

huyền học của nước Pháp. Từ thuở ấu thơ,

Ông và một nhà huyền học khác là Pierre

ông đã bắt đầu nghiên cứu những tri thức

Augustin Chaboseau (1868–1946) đã quyết

về pháp thuật, lớn lên thì kiếm sống bằng

định phục dựng lại văn hóa tâm linh truyền

nghề bác sĩ nhưng lại dành hầu hết thời

thống, đã bị xóa sổ từ thời Saint- Martin, và

gian rảnh rỗi để ngồi trong Bibliothèque

vào năm 1884 họ đã lập ra Cấp bậc dòng

Nationale, thư viện lớn nhất Paris, để đọc

Martin. Mỗi một cấp bậc khởi đầu của Cấp

những cuốn sách cổ về pháp thuật và giả

bậc dòng Martin lại đến từ một nguồn khác

kim thuật. Ông đã gia nhập vào Hội Thông

nhau – cấp bậc đầu tiên là Gia nhập lấy từ

Thiên học ngay khi nó du nhập vào nước

giáo lý hội Tam Điểm Ai Cập (Egyptian

Pháp nhưng đã nhanh chóng cảm thấy

Masonry) của Cagliostro; cấp bậc thứ hai là

phát chán với việc nó càng ngày càng tập

Khai tâm lấy từ giáo lý Hội hiệp sĩ từ tâm

trung vào văn hóa truyền thống Á châu, bởi

vùng

vì ông cảm thấy rằng con đường tâm linh

Willermoz; và cấp bậc thứ ba là Superieur

vẫy gọi mình hướng tới những giáo lý

Inconnu (Bề trên Bí ẩn) lấy từ trong hệ

huyền học của Tây phương. Chính vì suy

thống tri thức mà Encausse và Chaboseau

nghĩ này mà ông đã mượn một bút danh từ

đã nghiên cứu được từ những người kế thừa

danh sách những tinh thần trụ cột đứng

kiến thức của Martinez de Pasqually.

thánh

địa

của

Jean-Baptise

đằng sau Giáo lý và Nghi lễ Pháp thuật Bậc

Nhờ có Luật dòng Martin, dòng tu

cao của Éliphas Lévi là bác sĩ Papus, và là

Martin đã có một sự hiện diện đáng kể

Papus khi ông bắt đầu viết các bài báo và

trong bức tranh huyền học châu Âu đầu thế

sau đó là các cuốn sách về huyền học.

kỷ hai mươi, và tới cuối thế kỷ này nó đã

Đâu đó vào đầu những năm 1880, ông

có mặt trên khắp châu Âu. Tới nay nó vẫn

đã bắt đầu nghiên cứu về văn hóa pháp

duy trì được sức ảnh hưởng của mình trong

thuật của Élus Coens, thứ đã được lưu

giới huyền học phương Tây.

truyền lặng lẽ từ thời Martinez de Pasqually, cũng tiếp tục công việc nghiên

169

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: Báo mộng của Jacob Boehme (1610), Élus Coens (1767), Giáo lý và Nghi lễ Pháp thuật Bậc cao của Éliphas Lévi (1855)

170

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

William Wynn Westcott, được vẽ ở đây trong trang phục nghi lễ của phái Rosicrucian, là người đồng sáng lập ra Hội Bình Minh Ánh Kim cùng với bạn của mình là Samuel Mathers.

171

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1887

C

HỘI BÌNH MINH ÁNH KIM

ho tới ngày nay, vẫn không ai

bao gồm một người đã đoạt giải Nobel là

biết tập bản thảo này đến từ đâu.

nhà thơ William Butler Yeats. Các thành

Nó được viết bằng mật mã và

viên nghiên cứu một chương trình giảng

được minh họa bằng những bức vẽ phác

dạy các bộ môn về huyền học, bao gồm

thảo hình các biểu tượng pháp thuật. Tiến

Cabala, pháp thuật trong các nghi lễ, bói

sĩ William Wynn Westcott (1848–1925),

Tarot, chiêm tinh học, và giả kim thuật,

một thành viên của hội Tam Điểm Anh và

được biên soạn bởi Westcott, Mathers và

là một nhà huyền học, đã tiếp cận được nó

một nhóm chọn lọc các thành viên ưu tú.

bằng một cách nào đó và đem nó cho bạn

Không may, Mathers và Westcott đã rời

mình là Samuel Mathers (1854–1918), một

khỏi hội; Westcott bỏ cuộc, và Mathers thì

thành viên hội Tam Điểm khác cũng có

hóa ra không đủ vững vàng để tự mình

chung sự quan tâm với huyền học. Họ đã

quản lý. Trong suốt các cuộc khủng hoảng

khám phá ra rằng thứ mật mã này nằm

chính trị tai hại liên tiếp xảy ra từ năm

trong một cuốn sách của vị sư trưởng

1900 đến năm 1903, hội bị xé nhỏ ra làm

Johannes Trithemius về cách viết bí mật

ba mảnh, mỗi một nhóm sau đó lại phải

của thời Phục Hưng; nắm được chìa khóa

đối mặt với những cuộc ly giáo và khủng

mở mật mã đó, hai người đàn ông đã quyết

hoảng tiếp theo. Cho tới năm 1937 chỉ một

định giải mã bản thảo và tìm thấy rằng nó

vài mảnh tàn dư của hội là còn tồn tại. Mặc

vạch ra nét chính của những nghi lễ và các

dù vậy, vào năm đó, một nhà huyền học

giáo lý bí mật của một cộng đồng pháp

người Mỹ tên là Israel Regardie (1907-

thuật, gọi là Hội Bình Minh Ánh Kim.

1985) – người đã được mời đến nghiên cứu

Mathers đã mở rộng những nét phác

một trong những ngôi đền của Hội Bình

thảo sơ lược này thành những nghi thức

Minh Ánh Kim còn sót lại tại Anh – đã xuất

đầy đủ, và Westcott đã dùng mạng lưới mối

bản cuốn Hội Bình Minh Ánh Kim, một

quan hệ của mình trong giới huyền học và

tuyển tập các tài liệu của hội. Điều này hóa

hội Tam Điểm ở Anh để thu hút thành viên

ra đã trở thành một bước ngoặt, đã có thêm

tham gia. Tới năm 1980, Hội Bình Minh

những ngôi đền độc lập mới được lập nên,

Ánh Kim trở thành cộng đồng huyền học

và ngày nay Hội Bình Minh Ánh Kim đã

danh giá bậc nhất ở Anh, với thành viên

172

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam tiến xa và trở thành hội pháp thuật có sức ảnh hưởng lớn nhất ở phương Tây.

Xem thêm: Luật Thư của Aleister Crowley (1904), The Rider-Waite Tarot Deck (1910)

173

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung Joséphin Péladan, 1892, được vẽ bởi Alexandre Séon (1855–1917), nằm trong Bảo tàng Mỹ thuật Lyon.

174

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1892

D

TRIỂN LÃM NGHỆ THUẬT ĐẦU TIÊN SALON DE LA ROSE+CROIX àn nhạc chơi khúc nhạc dạo

ông cũng say mê huyền học và đã viết một

đầu của Parsifal - vở opera

loạt tiểu thuyết về chủ đề huyền học. Cuốn

cuối

Richard

sách đầu tiên trong số đó có tên Le vice

Wagner. Hương thơm tỏa khắp không khí,

suprême (Tạm dịch: Tội Lỗi Tối Cao) được

hòa lẫn với mùi hương của hàng trăm bông

xuất bản vào nằm 1884 và lập tức trở thành

hồng. Trên tường, những bức họa của sáu

bestseller.

cùng

của

mươi ba nghệ sĩ đang thu hút ánh nhìn

Mặc dù vậy, một sự nghiệp văn chương

trầm trồ tán thưởng của các vị khách quen,

đang nở rộ và một cuộc sống năng động

và bên ngoài phòng triển lãm Galeries

trong lòng quang cảnh huyền học của Paris

Durand-Ruel, đám đông chen dầy tới nỗi

vẫn là chưa đủ đối với Péladan. Ông muốn

các hiến binh người Pháp phải chặn

cho những nghệ sĩ theo trường phái biểu

đường. Đêm khai mã Triển lãm nghệ thuật

tượng, một trường phái nghệ thuật tập trung

đầu tiên Salon de la Rose+Croix đã có một

vào các chủ đề huyền bí, được trình diễn

khởi đầu tuyệt vời, và ở giữa đám đông đó,

những tác phẩm của mình, mà bây giờ

có thể lập tức nhận ra một người đàn ông

đang bị Phòng triển lãm nghệ thuật chính

có bộ râu quai nón đen dài đang khoác một

thức thời bấy giờ từ chối. Điều này đã

bộ áo choàng được phục sức lộng lấy. Ông

khiến ông cho thai nghén cho ra đời một

chính là Joséphin Péladan.

phòng triển lãm nghệ thuật đối thủ, và

Péladan (1858–1918) lớn lên ở Lyon và

Phòng triển lãm nghệ thuật Salon de la

đã đến Paris từ khi còn là một chàng trai

Rose+Croix (Phòng triển lãm nghệ thuật

trẻ đang theo đuổi sự nghiệp văn chương.

của Rose+Cross) đã ra đời.

Những bài phê bình gay gắt của ông về

Phòng triển lãm đầu tiên này vào năm

những bức tranh tầm thường được lựa chọn

1892 đã phá vỡ sự kìm kẹp của Phòng triển

triển lãm trong những cuộc triển lãm nghệ

lãm chính thức lên thế giới nghệ thuật

thuật hàng năm của Paris đã ngay lập tức

Paris, tuy nhiên chủ nghĩa Ấn tượng và các

gây được sự chú ý và biến ông trở thành

trường phái nghệ thuật tiên phong khác

một nhân vật hàng đầu trong giới nghệ sĩ

mới là cái làm được điều này, chứ không

mang tinh thần nghệ thuật tiên phong.

phải là Trường phái Biểu tượng mà Péladan

Giống như những trí thức trẻ thời bấy giờ,

yêu mến. Đã có thêm năm phòng triển lãm

175

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Salon de la Rose+Croix nữa ra đời, trước

chết của mình vào năm 1918 thì ông gần

khi Péladan thừa nhận rằng nỗ lực mang

như đã bị lãng quên.

huyền học trở lại hội họa đã thất bại. Ông

Xem thêm: The First Rosicrucian Manifesto

vẫn là một tác giả sung mãn, nhưng sau cái

(1614)

176

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Cửa hàng bán các mặt hàng huyền bí ở Quảng trường Pháp tại New Orleans ngày nay.

177

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1897

T

HIỆU THUỐC HOODOO ĐẦU TIÊN

ừ những điểm khởi đầu trong thời đại nô lệ, thứ văn hóa ma thuật của người Mỹ gốc Phi được gọi bằng những cái tên khác nhau như hoodooo (vận rủi), conjure (gọi hồn), và rootwork (bùa làm từ rễ cây) đã được thực hành chủ yếu bởi những người không làm việc ở nhà và thường đi thu thập nguyên liệu để làm bùa chú trong những khu rừng và cánh đồng bản địa. Sau khi kết thúc thời kỳ nô lệ, những người da đen dễ tìm việc ở các thành phố lớn hơn, và tới năm 1900 thì hầu hết các thành phố dù có quy mô lớn nhỏ thế nào cũng đều có người Mỹ gốc Phi sinh sống, cùng những doanh nghiệp và tổ chức có người da đen làm chủ.Những người sống ở thành phố vẫn có nhu cầu sử dụng pháp thuật, nhưng việc tìm kiếm những nguyên liệu làm bùa thì trở nên khó khăn hơn. Để đáp ứng nhu cầu này, ngày công nghiệp thương mại hoodoo đã nổi lên.

vào các mặt hàng bày bán ngay khi

Trong số những cơ sở chính bán các

nhà cung cấp hoodooo còn mang những

Thomass nhận ra rằng các khách hàng của mình muốn mua. Cho tới những năm 1920, Cracker Jack đã trở nên nổi tiếng khắp nước Mỹ, và những đạo sinh hoodoo sẽ đi những chặng đường rất dài để tới mua những nguyên liệu thô tại đây.

Về sau Cracker Jack đã có thêm rất nhiều đối thủ; đã có ít nhất hai hiệu thuốc hoodoo nữa có mặt ở New Orlean, và ở hầu hết các thành phố có lượng người da đen đáng kể sinh sống đều có một cửa hàng.

Các cửa hàng đã cung cấp thảo mộc, nến, dầu và bột cho các khách hàng trên khắp cả nước qua đường bưu điện bất chấp luật bưu điện ngăn cấm hành động này. Nhiều

nguyên liệu hoodoo ở thành phố có những

cuốn

hiệu thuốc bán nến, thảo mộc và những

Pennsylvania Dutch như Người Bạn Lâu

chất ma thuật khác cũng nhưng các loại

Ngày Không Gặp, và thế kỷ hai mươi tiếp

thuốc thông thường cũng như các sản

diễn, những tác phẩm kinh điển của văn

phẩm chăm sóc cá nhân. Cửa hàng đầu

học huyền bí phương Tây cũng tìm được

tiên, đã tồn tại nhiều thế kỷ và nổi tiếng

chỗ đứng của mình trong những kệ sách

nhất trong số đó là Hiệu thuốc Cracker Jack

của họ, cũng như văn hóa hoodoo đã tìm

nằm trên Phố Rampart tại New Orleans.

được chỗ đứng của mình giữa rất nhiều hệ

Ban đầu chỉ là một hiệu thuốc bình thường

thống huyền học khác.

do Bác sĩ George Thomas mở ra, nó đã

Xem thêm: Johann Georg Hohman Người

nhanh chóng thêm các nguyên liệu hoodoo

Bạn Lâu Ngày Không Gặp (1820)

178

sách

về

pháp

thuật

vùng

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trang tựa đề của cuốn Aradia, hay Phúc âm của Phù thủy, bởi Charles Godfrey Leland, xuất bản năm 1899.

179

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1899 ARADIA, HAY PHÚC ÂM CỦA PHÙ THỦY CỦA CHARLES GODFREY

C

LELAND

harles Godfrey Leland (1824–

Theo cuốn sách này, thì Aradia, một phù

1903) đã sống một cuộc sống

thủy đầu tiên trên thế giới, là con gái của

thường thấy trong tiểu thuyết

Diana, nữ thần mặt trăng, và con trai và

lãng mạn hơn là ngoài đời thực. Sinh ra

anh trai bà ta – là Lucifer. Bởi vì Diana cảm

trong một gia đình giàu có ở Pennsylvania,

thương cho những người nghèo bị áp bức

ông đã học được pháp thuật dân gian từ

trên trái đất, bà đã gửi con gái của mình để

những người hầu Ireland, Pennsylvania Hà

dạy cho họ thuật phù thủy để tấn công lại

Lan và người Mỹ gốc Phi trong nhà suốt

nhà thờ và chính quyền đang áp bức họ.

thời thơ ấu của mình. Ông đến Paris khi

Sau tất cả, nó chính xác là thuật phù thủy

bước vào tuổi thanh niên, tham gia vào

mà Jules Michelet đã tưởng tượng từ những

cuộc cách mạng năm 1848 tại đó, trở về

năm 1862 - và bởi vì Leland đã đọc tác

Hoa Kỳ để chiến đấu bên phe Liên minh

phẩm của Michelet, điều này có lẽ không

trong Nội chiến, và sau đó làm việc khai

phải trùng hợp.

khoáng ở miền Tây trước khi bắt tay vào sự nghiệp tác giả và nhà báo.

Cho đến ngày nay, không ai biết cuốn sách này liệu đã tồn tại từ trước năm 1886

Gần cuối đời, ông chuyển đến Florence,

hay đó là tác phẩm nguyên bản của

Ý, nơi ông học văn hóa dân gian địa

Maddalena hay của chính Charles Godfrey

phương, tìm kiếm dấu vết của nền văn

Leland. Một số học giả đã cho rằng Aradia

minh La Mã và Etruscan cổ đại. Năm

có thể là một nhân vật lịch sử nào đó, một

1886, theo những ghi chép sau này, ông

Nhà tiên tri trong xã hội nông dân Ý vào

nghe được tin đồn về một cuốn sách bí mật

cuối thời Trung Cổ, nơi mà các truyền

lưu hành trong giới phù thủy người Ý. Ông

thuyết dân gian này khởi nguồn. Dù nguồn

đã thành công trong việc kết bạn với một

gốc cuốn Phúc âm của Phù thủy là từ đâu

phù thủy, người mà ông đã đặt tên giả là

đi nữa, thì nó cũng đã tiếp tục đóng một

Maddalena, và cuối cùng nhận được từ bà

vai trò là trọng tâm trong sự xuất hiện của

một bản sao của cuốn sách, mà ông đã

văn hóa Wicca hiện đại.

dịch và xuất bản dưới tiêu đề Aradia, hoặc

Xem thêm: Jules Michelet’s The Sorceress

Phúc âm của Phù thủy.

(1862), Margaret Murray’s The Witch-Cult

180

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam in Western Europe (1921), Gerald Gardner’s Witchcraft Today (1954), Wicca Goes Mainstream (1979)

181

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Guido von List đã có một giấc mơ về cổ ngữ rune liên kết với những câu thơ từ tác phẩm của Già Edda, một tập hợp những bài thơ ẩn danh của người Bắc Âu cổ đại.

Trang tiêu đề chụp từ ấn bản năm 1908.

182

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1902

S

GIẤC MƠ VỀ CỔ NGỮ RUNE CỦA GUIDO VON LIST

inh ra trong một gia đình thương gia

phương Tây bắt nguồn từ các nguồn gốc cổ

thịnh vượng ở Vienna, Guido von

đại ở Đức và đã phát triển một hệ thống

List (1848–1919) đã phá vỡ truyền

rộng lớn về huyền học dựa trên cách giải

thống gia đình để trở thành một tác giả viết

nghĩa riêng của ông về rune.

sách. Thưở ban đầu, ông sống một cuộc

Tuy nhiên, trong những giáo lý đó, von

sống vất vả với công việc viết những bài

List đã pha trộn các khái niệm phổ biến về

báo về thiên nhiên cho các tờ tạp chí,

sự vượt trội của chủng tộc da trắng và của

nhưng rồi ông tìm thấy một chủ đề hấp dẫn

các dân tộc Đức nói riêng. Từ tác phẩm đó

hơn với Carnuntum, cuốn tiểu thuyết bán

của ông mở ra một phong trào tự gọi là

chạy nhất năm 1888 về các bộ lạc Đức

Ariosophy (Thần học) - “tri thức của người

chiến đấu chống lại quân đoàn Rome. Sau

Aryan” - được vay mượn rất nhiều từ

vài năm gặp bệnh tật về mắt, ông đã trải

Theosophy (Thông Thiên Học) nhưng đã

qua một cuộc phẫu thuật vào năm 1902

được xây dựng lại để phù hợp với chủ

khiến đôi mắt ông phải băng bó trong gần

nghĩa phân biệt chủng tộc Đức bấy giờ.

một năm trời. Trong những năm chỉ nhìn

Trong những năm trước khi ông qua đời vào

thấy bóng tối ấy, ông đã có một giấc mơ,

năm 1919, von List tuyên bố rằng một nhà

trong đó runes xuất hiện và tự liên kết bản

lãnh đạo hùng mạnh, “The Strong One

thân chúng với những câu thơ từ Già Edda

from Above,” "Người Mạnh mẽ từ Trên

của người Bắc Âu cổ đại.

cao," sẽ sớm xuất hiện và đoàn kết các dân

Khi lấy lại được thị lực, ông đã thay đổi

tộc Đức. Dĩ nhiên, ông đã khá đúng; năm

và tự nghiên cứu sâu về cổ ngữ rune, người

ông qua đời, một cựu chiến binh người Áo

Bắc Âu cổ đại và văn hóa dân gian Đức,

tên là Adolf Hitler, người bị ảnh hưởng

những câu truyện cổ tích và huyền học.

mạnh mẽ bởi Ariosophy, đã bắt đầu sự

Cuốn sách đầu tiên của ông về chủ đề này,

nghiệp chính trị của ông.

Das Geheimnis der Runen (Bí mật của

Xem thêm: Invention of the Runes (1st

Runes), xuất hiện vào năm 1908 và được

Century CE), Johannes Bureus Interprets

đón nhận bởi những độc giả khắp các phái

the Runes (1611), The Thule Society

huyền học ở Trung Âu. Ông dần tin rằng

(1917), Ralph Blum’s The Book of Runes

nhiều truyền thống huyền học của thế giới

(1983)

183

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung năm 1921 của nhà huyền học Aleister Crowley, là một nhà văn, pháp sư tế lễ, và là nhà tiên tri tự xưng.

184

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1904

G

CUỐN LUẬT THƯ CỦA ALEISTER CROWLEY

ia đình của ông là một gia đình

Law), thứ ca ngợi niềm đam mê và bạo lực

đáng kính và việc nuôi dạy

và để lại trong đầu ông câu nói đáng nhớ:

cũng như giáo dục của ông

"Luật của vũ trụ này là việc anh được làm

không có khác thường, nhưng Edward

tất cả những gì anh muốn". Sau cuộc hôn

Alexander Crowley (1875-1947) đã được

nhân tan rã và sự nghiệp văn chương của

cho một số phận đặc biệt. Mẹ ông đã giúp

ông thất bại, Crowley đã có niềm tin hơn

số phận này diễn ra với việc coi rằng sự nổi

rằng ông là những gì Luật Thư đã tuyên bố:

loạn tuổi trẻ của ông là hành động của một

Great Beast 666 (Vĩ Thú 666), người sẽ

kẻ Phản Thiên Chúa (Antichrist), một danh

thay thế Kitô giáo bằng tôn giáo mới của

hiệu ông cũng nhiệt tình đón nhận. Khi bỏ

Thelema (từ tiếng Hy Lạp cho "ý chí").

nhà, ông đổi tên thành Aleister, viết thơ

Từ đó trở đi, cuộc đời của Crowley là

khiêu dâm, quan hệ tình dục với cả nam

một biên niên của những sai lầm liên tiếp.

và nữ, và tham gia vào huyền học.

Ông đã tiêu sạch số tiền thừa kế từ gia đình,

Điều đó dẫn ông đến Hội Bình Minh

những nỗ lực để gia nhập các hội nhóm

Ánh Kim, nơi ông được gia nhập vào năm

huyền học nhằm truyền bá phúc âm của

1898. Các thủ lĩnh của hội ở London cảm

Thelema bị thổi bay bởi hành vi thất

thấy không thể chịu nổi ông và từ chối cho

thường của mình, và một phường xã ông

phép ông gia nhập cấp Minor Adeptus, và

thành lập ở Ý đã bị trục xuất khỏi quốc gia

vì thế ông đã đi đến Paris và bảo Samuel

này. Trước khi ông qua đời vào năm 1947,

Mathers làm điều đó - một hành động góp

những người theo ông có thể đếm được trên

phần gây ra khủng hoảng trong hội vào

hai bàn tay và ngôi nhà của ông chỉ có giá

năm 1900.

trị tất cả mười bốn shilling. Mãi cho đến

Năm 1903, ông kết hôn và tham gia một

những năm 1960, di sản của ông mới trở

chuyến du lịch thế giới với cô dâu của

thành một chủ đề đáng chú ý trong nền văn

mình. Tại Cairo, hơn ba ngày vào năm

hóa huyền học của phương Tây.

1904, một giọng nói đầy nghiêm túc đã

Xem thêm: Hội Bình Minh Ánh Kim

thông ngôn cuốn Luật Thư (The Book of the

(1887)

185

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Lá Mặt Trời và những lá khác trong bộ tarot Rider-Waite, được sáng tạo bởi Pamela “Pixie” Colman Smith và Arthur Edward Waite năm 1910.

186

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1910

T

BỘ TAROT RIDER-WAITE

heo một nghĩa nào đó, đó là một

trong nghệ thuật và ngay lập tức vẽ những

cơ duyên kỳ ngộ. Pamela “Pixie”

hình ảnh ấy với một phong cách đơn giản,

Colman Smith (1878–1951), một

dễ nhận biết. Bộ bài được xuất bản bởi

họa sĩ tài năng người Mỹ có hứng thú với

Rider & Co. vào năm 1910 với cái tên

huyền học; Arthur Edward Waite (1857-

Rider-Waite.

1939), một môn sinh trung thành của

Waite vẫn là một nhân vật có ảnh

huyền học, người cần một họa sĩ để tạo ra

hưởng trong giới huyền học của nước Anh

một bộ Tarot mới đầy sáng tạo. Hai người

cho đến khi ông qua đời vào năm 1939.

họ đã gặp nhau trong Hội Bình Minh Ánh

Smith sống đến năm 1951, nhưng sự quan

Kim. Năm 1909, khi Hội tan rã và Waite

tâm của bà về huyền học đã giảm nhiều kể

là người đứng đầu một trong những nhánh

từ khi vẽ xong bộ bài. Năm 1911, bà

còn sót lại, ông và Smith bắt đầu làm việc

chuyển sang Công giáo La Mã, và dành

về dự án này, với Waite viết các nội dung

phần còn lại của cuộc đời mình trong

mang tính biểu tượng và Smith xử lý tất cả

nghèo đói, kiếm sống từ những việc minh

các khía cạnh khác của thiết kế.

họa sách, mở cửa hàng hàng in, bán tranh,

Trong nghiên cứu của mình về Tarot,

và kể chuyện chuyên nghiệp. Mãi cho đến

Waite đã phát hiện ra một phiên bản thế

những năm 1970, khi huyền học trở nên

kỷ 15 – bộ Sola-Busca Tarot - trong đó các

phổ biến một lần nữa trên toàn thế giới

lá bài cũng được đánh số trên bốn chất và

phương Tây, bộ bài Rider-Waite có chỗ

những con chủ bài có hình ảnh tượng trưng

đứng xứng đáng là bộ Tarot thành công và

phức tạp của riêng chúng. Bộ Tarot mới đã

có ảnh hưởng nhất của thế kỷ 20.

được thực hiện theo cách tương tự. Waite

Xem thêm: Nguồn gốc của Tarot (1418),

đã sử dụng kiến thức sâu rộng về biểu tượng

Tracing the Tarot to Egypt (1781), Etteilla

huyền học và giáo lý Tarot của Hội Bình

Publicizes Tarot Divination (1783), Hội

Minh Ánh Kim để cung cấp cho mỗi lá bài

Bình Minh Ánh Kim (1887)

một hình ảnh dễ nhớ; Smith đã vận dụng sự hiểu biết của bà về chủ nghĩa biểu tượng

187

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bức ảnh nhóm ở Đại học Clark, Worcester, Massachusetts, năm 1909: Hàng trước: Sugmund Freud, G. Stanley Hall, Carl Jung; Hàng sau: Abraham A. Brill, Ernest Jones, Sándor Ferenczi.

188

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1912

T

CARL JUNG NGỪNG HỢP TÁC VỚI SIGMUND FREUD

rong những năm đầu của thế kỷ

sách mình từng đọc về ngoại giáo Gnostics

XX, nghiên cứu của Sigmund

cổ và các giáo lý của giả kim thuật.

Freud (1856–1939) về tâm trí vô

Sau khi ngừng cộng tác với Freud, Jung

thức đã khởi đầu một cuộc cách mạng về

theo đuổi mối liên hệ giữa vô thức và huyền

tâm lý học, vẽ nên những mối liên hệ giữa

học và tìm thấy hết ví dụ này tới ví dụ khác

ham muốn tình dục bị ức chế và bệnh tâm

về các biểu tượng huyền bí cổ xưa trong

thần giúp phá bỏ những tàn dư của tư tưởng

giấc mơ của những người chưa bao giờ gặp

đạo đức thời Victoria. Một trong những

các biểu tượng đó trong cuộc sống. Ông tin

đồng nghiệp thân cận nhất của Freud trong

rằng dưới những ký ức bị kìm nén của mỗi

phong trào phân tâm học mới là bác sĩ tâm

cá nhân tồn tại một tập hợp vô thức đầy đủ

thần người Thụy Sĩ Carl Jung (1875–1961).

các hình ảnh cổ xưa xuất hiện trong huyền

Tuy nhiên, vào năm 1912, Jung đã tách

thoại, truyền thuyết, và huyền học. Bằng

khỏi Freud, bác bỏ những yếu tố quan trọng

cách đưa những hình ảnh đó lên tầm ý

trong những lý thuyết của người đàn anh.

thức, người ta có thể đạt được sự ý thức bản

Điểm mấu chốt trong tranh cãi của họ

thân: một trạng thái cân bằng về tâm lý và

là vai trò của tình dục trong tâm trí vô thức.

sự hoàn thiện trên mức độ nhận thức thông

Với Freud, mọi thứ nằm dưới bề mặt của ý

thường, vượt xa những trạng thái của hệ

thức bị chi phối bởi tình dục và mọi thứ bắt

thần kinh vốn có.

nguồn từ vô thức — những giấc mơ, triệu

Tất cả điều này là tin mừng với những

chứng thần kinh, những lời buột miệng, và

người đam mê huyền học, họ đã công nhận

nhiều điều khác nữa – có thể được truy

Jung là một tinh thần nhân hậu. Kết quả là

ngược về nguyên nhân là những ham muốn

hầu như suốt thế kỷ 20, tâm lý học Jungian

tình dục bị kìm nén từ thời thơ ấu. Tuy

đã trở thành một nguồn tài nguyên quan

nhiên, khi Jung nghiên cứu về những giấc

trọng cho các nhà huyền học muốn kể về

mơ, ông đã nhận thấy sự tồn tại của những

văn hóa truyền thống cổ xưa của họ một

dữ kiện không liên quan gì đến tình dục,

cách dễ hiểu cho các thính giả hiện đại.

nhưng lại phản ánh các chủ đề mà ông

Xem thêm: Dane Rudhyar’s The Astrology

nhận ra đã xuất hiện trong những cuốn

of Personality (1936)

189

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Chân dung Rudolf Steiner, khoảng 1891 hoặc 1892, bởi Otto Fröhlich.

190

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1913

R

HIỆP HỘI NHÂN CHỦNG HỌC CỦA RUDOLF STEINER

udolf Steiner (1861-1925) là một

ông. Đầu năm sau, hầu hết trong số họ đã

trong những ngôi sao đang lên

tham gia cùng ông thành lập nên một tổ

của giới học giả châu Âu, là biên

chức mới, Hiệp hội Nhân chủng học.

tập viên của một tạp chí văn học uy tín của

Nhân chủng học sử dụng các tác phẩm

Đức và là tác giả của nhiều cuốn sách về

đồ sộ của Steiner thay cho Giáo Lý Bí

triết học, nhưng những lý luận của ông luôn

Truyền nhưng đã giữ sứ mệnh của Thông

trở ngược về những lý thuyết Thông Thiên

Thiên Học trong việc cung cấp các kiến

Học mà ông đã nghiên cứu ở trường đại

thức về huyền học cho công chúng. Tuy

học và các pháp thuật dân gian ông học

nhiên, dưới sự dẫn dắt của Steiner, huyền

được từ nhà thảo dược già Felix Kogutski.

học - hay như ông gọi nó là khoa học tâm

Ông bắt đầu tham dự các cuộc họp của hội

linh - đã nhìn vào một chiều hướng thực tế

Thông Thiên Học tại Berlin, nơi những hội

hiếm khi có trước đó. Phương pháp sinh

viên đã bị ấn tượng bởi kiến thức về huyền

động học của canh tác hữu cơ và làm vườn,

học của ông tới mức họ ngay lập tức yêu

phương pháp giáo dục sáng tạo trong các

cầu ông tổ chức những buổi giảng. Những

trường Waldorf, và các phương pháp tiếp

buổi hội thảo của ông đã mang lại cho ông

cận nghệ thuật và kiến trúc mới đều được

danh tiếng trên toàn châu lục; vào năm

cây bút bận rộn của Steiner viết nên, hoặc

1912, ông được bầu làm chủ tịch chi

trở thành hàng trăm bài giảng ông mang

nhánh Đức của Hội Thông Thiên Học.

đến cho công chúng ở khắp châu Âu. Một

Thông Thiên Học rơi vào tình trạng hỗn

trụ sở quốc tế tại Dornach ở Thụy Sĩ được

loạn trong những năm đó cũng như người

thành lập vào năm 1921 đã trở thành đầu

lãnh đạo của nó, Annie Besant (1847–

não của phong trào mới này. Mặc dù

1933), người đã đẩy nó đi theo những

Steiner qua đời vào năm 1925, nhưng Hội

chiều hướng thất thường hơn. Năm 1912,

Nhân chủng học vẫn tiếp tục duy trì và tích

khi Besant thông báo rằng một cậu bé

cực góp mặt trong văn hóa huyền học.

người Ấn Độ tên Jiddu Krishnamurti là

Xem thêm: Hội Thông Thiên Học (1875),

messiah (đấng cứu thế), Steiner đã rời bỏ

End of the Order of the Star in the East

Hội trong sự ghê tởm. Gần như tất cả các

(1929)

thành viên tại Đức đã rời bỏ tổ chức cùng

191

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Ảnh chụp Evangeline Adams, chụp năm 1912 bởi Arnold Genthe (1869 – 1942)

192

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1914

K

THẦY BÓI EVANGELINE ADAMS ĐƯỢC TUYÊN BỐ TRẮNG ÁN hi Evangeline Adams (1868–

mê tín và chống lại luật pháp. Năm 1914,

1932) đến thăm thành phố New

bất chấp những người bạn giàu có và có

York vào cuối mùa đông năm

ảnh hưởng của mình, Adams đã bị đưa ra

1899, khi đó bà đã là một nhà chiêm tinh

xét xử về tội mê tín. Để tự bảo vệ mình, bà

nổi tiếng và ông chủ của khách sạn nơi bà

yêu cầu thẩm phán cung cấp dữ liệu ngày

dự định ở lại đã háo hức cung cấp thông

sinh của một người ông quen biết và bà, dù

tin về ngày giờ sinh của mình. Adams đã

không hề biết về người đó, đã giải thích

tính toán biểu đồ sinh của ông ta và tiến

biểu đồ sinh của ông ta ngay tại tòa án. Kết

trình của nó đến năm đó, nhưng những gì

quả bà đưa ra là một mô tả chính xác về

bà thấy đã khiến bà cảm thấy bất an tới

tính cách của con trai vị thẩm phán. Bị ấn

mức chuyển đến một khách sạn khác. Biểu

tượng, thẩm phán nói rằng Adams đã đẩy

đồ đó đã dự đoán một thảm họa – điều xảy

chiêm tinh học đến mức độ của khoa học

ra vào ngày hôm sau khi khách sạn đó cháy

chính xác và phán quyết rằng chiêm tinh

rụi.

học sẽ không bị truy tố như một trò mê tín

Tin tức lan ra ngoài, và vào năm 1905,

nữa.

Adams có rất nhiều khách hàng ở thành

Phải mất nhiều năm để các phán quyết

phố New York nơi bà chuyển đến, thuê

tương tự được áp dụng trong những vụ xét

một căn phòng ở Carnegie Hall và cung

xử khác, nhưng dư luận nói chung đã thay

cấp những cuộc tham vấn. Những khách

đổi. Vào những năm giữa thế kỷ 20, các

hàng của bà đã sớm thu hút một số người

nhà chiêm tinh đã có thể thực hành nghệ

giàu nhất và có ảnh hưởng nhất ở New

thuật của họ mà không gặp trở ngại nào ở

York, một trong số đó là nhà tài chính

phương Tây.

huyền thoại J. P. Morgan. Khi bị chỉ trích

Xem thêm: The First Horoscopes (Late 5th

vì sự quan tâm của ông đến chiêm tinh

Century BCE), John Dee Schedules a Royal

học, Morgan đã nói, “Triệu phú không

Coronation (1559), Làm phép cho Giáo

dùng đến chiêm tinh học. Nhưng tỉ phú thì

hoàng (1628), William Lilly’s Christian

có.”

Astrology (1647), Dane Rudhyar’s The

Tuy nhiên, theo luật của bang New

Astrology of Personality (1936)

York, chiêm tinh học vẫn bị coi là bói toán

193

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Hiệp hội Thule đã thành lập nên Deutsche Arbeiterpartei (Đảng Lao động Đức), nơi thành viên nổi tiếng nhất, và lãnh đạo cuối cùng của nó, là Adolf Hitler. Trong bức ảnh, Hitler đang phát biểu tại một cuộc biểu tình của Đảng Quốc xã năm 1923 tại Nuremberg, khi ông lên nắm quyền.

194

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1917

Đ

HIỆP HỘI THULE

ã có những hiệp hội khác như

Quan trọng hơn về lâu dài là quyết định

vậy ở Đức trước và trong Thế

của Hiệp hội Thule thành lập một nhóm

chiến thứ nhất nhưng không

chính trị có thể thu hút các thành viên giới

nhóm nào có ảnh hưởng mạnh đến chính

lao

động.

Ban

đầu,

trị thời bấy giờ - hay sở hữu một thành viên

Arbeiterpartei (Đảng Lao động Đức) đạt

khét tiếng. Nó bắt nguồn là chi nhánh

được rất ít tiến triển. Tuy nhiên vào một

Bavarian của một cộng đồng yêu nước bí

buổi tối, một cựu chiến binh trẻ người Áo

mật ở Đức có từ trước, hội Germanenorden

từng phục vụ dưới sự phân biệt chủng tộc

(Order of Germans), nhưng lấy một cái tên

trong Quân đội Đế quốc Đức đã tham dự

mới - Thule-Gesellschaft, hoặc Thule

một cuộc họp của họ. Đến cuối buổi, ông

Society — để ngụy trang mối liên kết của

đã quyết định tham gia, để rồi trở thành

mình với những hội nhóm trước đó. Giống

lãnh đạo của đảng, đổi tên thành

như Germanenorden, nó rao giảng một sự

Sozialistische

pha trộn nguy hiểm của huyền học phân

hoặc như sau này được biết đến là Đảng

biệt chủng tộc Ariosophy và chính trị cánh

Quốc xã. Tên của anh ta, tất nhiên, là

hữu cực đoan.

Adolf Hitler.

Deutsche

Deutsche

Arbeiterpartei,

Hiệp hội Thule mới chỉ tồn tại hơn một

Suốt những năm đầu 1920, khi đảng trở

năm khi Thế chiến thứ nhất kết thúc và Đế

thành một phong trào quần chúng và một

quốc Đức sụp đổ. Trong sự hỗn loạn kéo

thế lực lớn trong chính trị Đức, các thành

theo sau đó, một chế độ cộng sản đã nắm

viên của Hội Thule đã hỗ trợ Hitler theo

giữ quyền lực ở Bavaria một thời gian ngắn.

nhiều cách khác nhau. Đến năm 1925,

Hiệp hội Thule đã ủng hộ những hành

hiệp hội đã lặng lẽ tan rã, để lại con quái

động phản đối mang tính bảo thủ, tổ chức

vật mà họ đã tạo ra.

một đơn vị dân quân lớn và đóng vai trò

Xem thêm: Guido von List’s Vision of the

trung tâm trong việc điều phối cuộc phản

Runes (1902

công lật đổ Cộng hòa Liên bang Bavaria vào tháng 5 năm 1919.

195

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Mục lục cuốn Tín ngưỡng Phù thủy vùng Tây Âu (The Witch-Cult) của Margaret Murray, bao gồm các chủ đề như hiến tế động vật, thần chú và thần dược.

196

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1921 CUỐN TÍN NGƯỠNG PHÙ THỦY VÙNG TÂY ÂU CỦA MARGARET

T

MURRAY

hật khó để nghiên cứu về Ai Cập

giáo cổ của họ cho tới khi nó bị xóa sổ bằng

cổ đại khi bạn đang bị mắc kẹt tại

ba thế kỷ đàn áp dữ dội.

Anh, và đó là tình cảnh của

Vào thời điểm Chiến tranh Thế giới thứ

Margaret Murray (1863-1963) khi Chiến

Nhất kết thúc năm 1918, Murray đã bắt

tranh Thế giới thứ Nhất nổ ra vào năm

đầu sáng tác một cuốn sách về đề tài này,

1914. Bà là một nhà khảo cổ học và vốn

Tín ngưỡng Phù thủy vùng Tây Âu, được in

đã có sẵn một kế hoạch đi tới Ai Cập để

vào năm 1921. Hai tựa sách tiếp theo ra

tham gia một đợt khai quật mới; thì chiến

đời: Thiên Chúa của Phù thủy năm 1931

tranh đã khiến điều này trở nên bất khả thi,

và Vị Vua Thần Thánh của nước Anh vào

và bà quyết định nghiên cứu các ghi chép

năm 1954. Trước khi những cuốn cuối

về thuật phù thủy cho đến khi cuộc chiến

cùng được xuất bản, nhiều nhà sử gia đã

kết thúc.

chấp nhận lý thuyết của bà.

Năm 1890, Sir James Frazer (1854-

Chỉ sau khi bà qua đời vào năm 1963,

1941) đã xuất bản cuốn Cành Vàng, thứ

một thế hệ nhà sử học mới đã so sánh tác

cho rằng nhiều truyền thuyết và các nghi

phẩm của bà với các ghi chép thực sự và

lễ cổ đại đều xuất phát từ một tôn giáo

phát hiện rằng Murray đã thay đổi các số

phồn thực xa xưa. Murray đã đọc tác phẩm

liệu một cách đáng xấu hổ, loại bỏ những

của Frazer, và bà bị thuyết phục rằng

gì bất lợi cho lý thuyết của bà và coi các

những cuộc hành hình phù thủy đã tiêu

chi tiết chỉ xuất hiện trong một hai trường

diệt thứ tôn giáo phồn thực như những gì

hợp như thể chúng luôn xảy ra như vậy.

Frazer miêu tả, họ tôn thờ một vị thần có

Các học giả hôm nay đồng ý rằng giáo phái

sừng và tụ tập các nhóm mười ba người vào

phồn thực thời trung cổ của Murray chưa

lễ Nến (Candlemas) (2 tháng 2), May Day,

bao giờ có thật. Dù sao, lý thuyết của bà

Lammas (1 tháng 8), và Halloween. Bà lập

cũng đã khởi đầu đầu quá trình đặt nền

luận rằng khi Châu Âu biến thành Cơ-đốc

móng cho tôn giáo mới Wicca.

giáo trong thời kỳ Đen tối, hầu hết những người nghèo vùng nông thôn vẫn giữ tôn

Xem thêm: Jules Michelet’s The Sorceress (1862), Charles Godfrey Leland’s Aradia, or The Gospel of the Witches (1899),

197

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Gerald Gardner’s Witchcraft Today (1954), Wicca Goes Mainstream (1979)

198

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Vùng đồi Malvern, ở ngoại hạt Worcestershire, Herefordshire và bắc Gloucestershire nước Anh. Alfred Watkins tin rằng nơi đây có một đường giả tưởng (ley line) nối những địa điểm kỳ bí chạy theo những triền đồi.

199

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1922

Q

ALFRED WATKINS KHÁM PHÁ RA NHỮNG ĐƯỜNG LEY

uận Herefordshire ở Anh rộng

Cuốn sách đầu tiên và nổi tiếng nhất

bao la, hoang sơ và được đầy

của ông về chủ đề này, The Old Straight

những dấu tích của các thời đại

Track, đề xuất suy luận rằng các đường ley

trong trước trong quá khứ khi Alfred

là phần còn lại của một hệ thống định vị

Watkins (1855–1935) khám phá ra nó vào

địa lý cổ xưa. Trong thời tiền sử, khi hầu

những năm 1920. Ông đã làm việc cho một

hết nước Anh bị bao phủ bởi rừng và không

nhà máy bia địa phương và thường di

có đường đi lối lại, người buôn bán và hành

chuyển từ trang trại này sang trang trại

hương cần phải tự định hướng khi di

khác để mua lúa mạch và hoa bia bằng xe

chuyển, và Watkins lập luận rằng các

ngựa - ô tô vẫn là một thứ mới lạ ở nơi đó

đường ley đường sinh ra nhằm phục vụ

của nước Anh. Một buổi chiều mùa hè,

mục đích đó, cung cấp những dấu hiệu dẫn

trong khi cưỡi trên những ngọn đồi

đường cho người du hành. Khi ý tưởng của

Bradwardine một vài dặm về phía tây

ông bị phủ nhận bởi cơ sở khảo cổ học,

Hereford, ông dừng lại trên một đỉnh đồi

Watkins đã tổ chức một nhóm, Câu lạc bộ

cao và nhận ra một điều gì đó đáng ngạc

Thư tín Đường thẳng, để tiến hành nghiên

nhiên. Trước mặt ông là di tích lịch sử tiền

cứu về các đường ley.

sử của Anh Herefordshire — những phiến

Theo thời gian, Watkins và các nhà

đá đứng, gò chôn cất, giếng thánh, những

nghiên cứu đồng nghiệp của ông bắt đầu tự

con đường cũ bị lãng quên, và những thứ

hỏi liệu những gì nằm đằng sau hệ thống

tương tự - dường như tạo thành những

đường ley có vĩ đại hơn một hệ thống định

đường thẳng. Việc dò theo các đường này

hướng trên đất tiền. Ghi chép về các hiện

trên bản đồ đã khẳng định ấn tượng này

tượng kỳ lạ liên quan đến đường ley chiếm

của ông: trong một số trường hợp, hàng

một tỉ lệ lớn những thư từ trao đổi của câu

chục địa điểm cổ đã tạo nên các đường

lạc bộ trong những năm sau đó. Tuy nhiên,

thẳng trải dài trên mặt đất. Nhận thấy rằng

cuộc khủng hoảng của Thế chiến Thứ hai

các đường trên bản đồ thường xuyên đi qua

đã khiến câu lạc bộ phải tạm ngừng hoạt

tên địa điểm với âm tiết ley, Watkins đặt

động, và đến tận những năm 1960, các

tên chúng là những đường ley.

nhà nghiên cứu khác mới tiếp tục nghiên cứu còn dang dở của Watkins.

200

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: John Michell’s The View Over Atlantis (1969)

201

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trên sàn diễn của sân khấu New York Hippodrome, khoảng 1925, Houdini lật tẩy các kỹ thuật được sử dụng bởi những kẻ giả đồng cốt dưới sự chứng kiến của các giáo sĩ New York.

202

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1924

V

HARRY HOUDINI CHIẾN ĐẤU VỚI NHỮNG ĐỒNG CỐT GIẢ ào những năm 1920, Chủ nghĩa

là những công cụ trói phức tạp hơn. Ông

Tâm linh đã trở thành một phần

háo hức chấp nhận lời mời và đến Boston

quen thuộc của tôn giáo trên

cùng những người khác để quan sát

khắp phương Tây. Các nhà thờ Tâm linh có

Crandon thực hiện việc lên đồng của bà ta.

thể được tìm thấy ở hầu hết các thành phố,

Những gì ông thấy đã thuyết phục

và cũng có những thị trấn nghỉ dưỡng phục

Houdini rằng bà là một kẻ lừa bịp có chủ

vụ riêng cho việc buôn bán sản phẩm liên

đích, sử dụng nhiều thủ thuật sân khấu để

quan đến tâm linh, thu hút hàng trăm ngàn

tạo ra những hiệu ứng khiến khách hàng

tín đồ đến các sự kiện mùa hè, kết hợp giải

của bà nghĩ rằng bà ta đang giao tiếp với

trí cho những người sành điệu. Những

các tinh linh và lấp liếm những lời gièm

người đồng cốt thành công nhất nói rằng

pha với sự quyến rũ cá nhân của mình –

các linh hồn nhập qua họ mang khả năng

khi bà thích tổ chức những buổi gọi hồn

siêu nhiên có thể rung chuông từ khoảng

trong tình trạng khỏa thân và đã gây ra

cách xa, viết các thông điệp bằng phấn

nhiều scandal với một số nhà nghiên cứu

trong các hộp đựng phiến kín, và thậm chí

tới điều tra về mình.

có thể hình thành nên các bộ phận cơ thể từ một dịch chất gọi là ectoplasm. Những điều này rất khó tin bởi nhiều lời tuyên bố ấy đa phần dựa trên những trò lừa bịp.

Không giống như những người trước, Houdini không hài lòng để báo chí là công cụ lên án của mình. Thay vào đó, ông tổ chức những buổi diễn vaudeville để mô tả

Năm 1924, một ủy ban gọi là Viện

chính xác cách những kẻ giả đồng cốt thực

Smithsonian được triệu tập để điều tra

hiện phép lạ của chúng. Chiến dịch vạch

đồng cốt nổi tiếng tên là Mina Crandon

trần những kẻ lừa bịp của ông đã thành

(1888–1941) và họ mời Harry Houdini

công, và cùng với những lời chỉ trích ngày

(1874–1926) gia nhập. Tên thật của

càng gay gắt trên các phương tiện truyền

Houdini là Erik Weisz, và ông là một trong

thông, nó đã giúp biến Tâm linh từ một

những nhà ảo thuật nổi tiếng nhất cũng

phong trào đại chúng thành một hiện tượng

như một nghệ sĩ thoát ly nổi tiếng của Mỹ,

ở quy mô nhỏ.

được biết đến với khả năng tự tháo mình khỏi còng tay, áo thương điên và thậm chí

Xem thêm: Chủ nghĩa Tâm linh ra đời (1848)

203

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Đài phun nước tại bảo tàng Ai Cập ở Công viên Rosicrucian, San Jose, California, trụ sở của Hội Sở Anh dành cho thành viên Mỹ của Hiệp hội Thần bí Cổ đại Rosae Crucis (AMORC).

Người sáng lập Harvey Spencer Lewis tuyên bố rằng gốc rễ của hội bắt nguồn từ Ai Cập cổ đại.

204

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1925

H

TRẬN CHIẾN GIỮA NHỮNG BÔNG HỒNG

oa Kỳ giữa hai cuộc chiến

Cũng không phải chỉ có AMORC và FRC

tranh thế giới là một vạc nước

tuyên bố là nhóm thừa kế của Hội Hồng

sôi của huyền học, nơi hàng

Hoa Thập Tự tại Hoa Kỳ vào thời điểm đó.

trăm truyền thống văn hóa, trường học, tổ

Hội Bằng Hữu Hồng Hoa Thập Tự (The

chức, hội quán, và nhiều nhóm khác cố

Rosicrucian Fellowship), được thành lập

gắng tiếp thị những giáo lý của họ cho đám

bởi Max Heindel (1865-1919) vào năm

công chúng đầy tò mò. Hầu hết các tổ chức

1907, và Societas Rosicruciana ở Mỹ

này tồn tại một cách hòa bình với nhau,

(SRIA), cũng được thành lập năm 1907 bởi

nhưng cũng có những trường hợp ngoại lệ;

Sylvester Gould (1840-1909) và George

câu chuyện thú vị nhất là về sự cạnh tranh

Winslow Plummer (1876-1944), tuy đứng

giữa hai nhóm Hồng Hoa Thập Tự lớn nhất

ngoài cuộc xung đột nhưng vẫn dính phải

nước Mỹ - được gọi là “Trận chiến giữa

những lời công kích từ người trong cuộc.

những Bông Hồng”

Nói chung, đó là một khoảng thời gian khá

Những rắc rối bắt đầu xuất hiện vào năm 1925 khi một doanh nhân New York

rối ren để trở thành một tín đồ Hồng Hoa Thập Tự.

và cũng là một huyền học tên Harvey

Một phần của những gì làm cho cuộc

Spencer Lewis (1883–1939) thành lập nên

xung đột trở nên nảy lửa là việc cả bốn tổ

Hiệp hội Thần bí cổ đại Rosae Crucis

chức này đều dạy học trò của họ qua thư

(AMORC), tuyên bố là một trong những

từ. Đây là thời đại tuyệt vời của việc tương

người thừa kế duy nhất của giáo hội Hồng

tác, khi hàng triệu sinh viên trên khắp thế

Hoa Thập Tự gốc. Điều đó được đáp lại bởi

giới đăng ký nhận bài học qua thư tín về vô

một sự thách thức ngay lập tức từ R.

số chủ đề - trong số đó có huyền học — và

Swinburne Clymer (1878–1966), đứng đầu

tất cả bốn hội nhóm Rosicrucian cạnh

hội Fraternitas Rosae Crucis (FRC), người

tranh với nhau để giành thị phần. Bốn hội

đã tuyên bố điều tương tự. Từ lúc đó cho tới

nhóm này vẫn còn tồn tại đến ngày hôm

khi Lewis chết, hai tổ chức không ngừng

nay và vẫn cung cấp các khóa học tương

buông lời lăng mạ phe đối lập, bên nào

ứng của họ; may mắn thay, sự thù địch cũ

cũng khăng khăng ra kẻ còn lại đặt điều

đã trở thành quá khứ xa xưa.

dối trá.

205

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: The First Rosicrucian Manifesto (1614), Rosicrucians Arrive in Pennsylvania (1694)

206

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bìa trước cuốn Le mystère de cathédrales (Bí ẩn của Những Thánh đường), bởi “Fulcanelli” (1926); minh họa bởi Jean-Julien Champagne.

207

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1926

P

BÍ ẨN FULCANELLI

aris giữa hai cuộc chiến tranh thế

Chỉ đến năm 1996 bí ẩn này mới được

giới là một điểm nóng của giả kim

làm sáng tỏ. Trong năm đó tác giả và nhà

thuật và các nghiên cứu huyền

giả kim người Pháp Geneviève Dubois đã

học khác. Trong các hiệu sách và quán cà

chỉ ra rằng "Fulcanelli" là một nhân vật

phê nơi các nhà huyền học tụ tập, những

được tổng hợp từ nhiều hình mẫu khác

tin đồn đang đều đang hướng về một người

nhau. Bản thảo ban đầu của cuốn Le

không chỉ đơn thuần là một học sinh về giả

mystère des cathédrales đã được viết bởi

kim thuật mà còn là một chuyên gia đã tạo

nhà nghiên cứu huyền bí nổi tiếng René

ra Hòn đá Triết gia. Không ai biết gã ta đã

Schwaller de Lubicz (1887–1961) và sau

thu được kiến thức ở đâu; tất cả những gì

đó được mở rộng và sửa đổi mà ông không

họ biết là tên của gã: Fulcanelli.

hề biết, bởi hai nhà giả kim khác, Jean-

Hầu hết những gì đã được biết về ông

Julien Champagne (1877–1932) và Pierre

đến từ các trang của hai cuốn sách đáng

Dujols

(1862–1926);

Les

demeures

chú ý sau. Cuốn quan trọng hơn là Le

philosophales đã được viết hoàn toàn bởi

mystère des cathédrales (Bí ẩn của những

hai người đàn ông này. Những hiểu biết

thánh đường), được xuất bản vào năm

tuyệt vời trong các cuốn sách là sản phẩm

1926; phần tiếp theo của nó, Les demeures

của ba trong số những cái đầu vĩ đại vào

philosophales (Nơi trú ngụ của những Triết

thời giả kim được tái sinh ở Pháp thế kỷ 20.

gia), xuất hiện năm 1930. Cả hai cuốn sách

Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một điều bí

đều giải thích kiến trúc của một số tòa nhà

ẩn hơn nữa. Đến gần cuối đời, Schwaller

thời trung cổ như một hướng dẫn thực hiện

de Lubicz khẳng định rằng Jean-Julien

Đại Công Trình của giả kim học, cùng lúc

Champagne đã thực sự tạo ra Hòn đá Triết

thể hiện một kiến thức rộng lớn về các văn

gia và biến được kim loại cơ bản thành

bản giả kim cũng như nhưng chi tiết sắc

vàng. Liệu Champagne đã thực sự hiện

bén trong lý thuyết và thực hành giả kim

thực hóa được Đại Công Trình? Cho đến

thuật.

ngày nay vẫn không ai biết được.

Xem thêm: Hòn đá Triết gia (1382)

208

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Trang bìa của một ấn bản năm 1978 của cuốn The Secret Teachings of All Ages (Tri thức Bí mật của Mọi Thời đại), do Manly Palmer Hall, xuất bản lần đầu tiên vào năm 1928.

209

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1928 CUỐN NHỮNG LỜI DẠY BÍ MẬT CỦA MỌI THỜI ĐẠI CỦA MANLY P.

M

HALL

anly Palmer Hall (1901–

sự tán dương ngay lập tức. Năm 1934, khi

1990) chỉ mới mười tám tuổi

đã có một danh tiếng mang tầm quốc tế với

khi ông bắt chuyến tàu ở

tư cách là một nhà tư tưởng huyền bí lớn,

Sioux Falls, South Dakota. Vài ngày sau ông

Hall đã thành lập Hội Nghiên cứu Triết

đặt chân đến Oceanside, California, nơi

học (Philosophical Research Society PRS)

Hội Bằng hữu Rosicrucian đặt trụ sở chính.

như một ngôi trường thời hiện đại tương

Ông nhanh chóng chuyển đến Los Angeles,

đương với trường Pythagoras. Ông đã đi

nơi ông tìm được công việc làm biên kịch

đến châu Âu và vùng Viễn Đông để nghiên

và bắt đầu giảng bài về triết học huyền bí.

cứu những giáo lý huyền bí và tham gia

Các kịch bản của ông ngay sau đó đã trở

nhiều chuyến tham quan giảng đường trên

thành thứ yếu khi các buổi nói chuyện về

khắp nước Mỹ. Giữa những chuyến đi đó,

huyền học đang thu hút ngày càng nhiều

ông đã viết hơn hai trăm cuốn sách khác

khán giả. Mặc dù còn rất trẻ, ông đã có một

trên một loạt các chủ đề huyền học và

kiến thức bách khoa về giáo lý huyền học

giảng dạy hàng tuần tại trụ sở PRS cho đến

và một sự khả năng thiên phú với việc biện

khi qua đời vào năm 1990.

luận trên sân khấu. Năm 1923, ông trở

Một số cuốn sách khác của ông được coi

thành trưởng Giáo hội Nhân dân, một nhà

là kinh điển về văn học huyền bí, nhưng

thờ siêu hình tại Los Angeles, và các bài

Những Lời Dạy Bí Mật Của Mọi Thời Đại

giảng ngày chủ nhật của ông đã trở thành

— "một Cuốn Đại Thư", như được học trò

những sự kiện không thể bỏ lỡ cho những

và người hâm mộ của Hall gọi một cách

người đam mê huyền học ở Los Angeles.

trìu mến – luôn được tôn vinh lên hàng đầu.

Một năm trước, ông đã bắt đầu viết cuốn

Là cuốn sách quan trọng nhất về sự hồi sinh

sách mà sau này trở thành kiệt tác của

của huyền học của đầu thế kỷ 21, nó vẫn

mình. Được tài trợ bởi một loạt những

có sức ảnh hưởng lớn, và nhiều giáo lý và

người ủng hộ giàu có và được minh họa

ý tưởng mà nó mang đến cho công chúng

lộng lẫy bởi nghệ sĩ Augustus Knapp,

vẫn còn được truyền miệng ngay cả trong

“Những Lời Dạy Bí Mật Của Mọi Thời Đại”

số những người chưa bao giờ lật qua trang

đã được xuất bản năm 1928 và nhận được

bìa của nó.

210

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: Pythagoras Comes to Crotona (6th Century BCE)

211

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Bức ảnh chụp Jiddu Krishnamurti, người mà việc thăng tiến trở thành “Người thầy của Thế giới” của ông đã gây ra một vết rạn nứt trong Hội Thông Thiên Học.

212

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1929

Đ

CÁI KẾT CỦA HIỆP HỘI NHỮNG VÌ SAO PHƯƠNG ĐÔNG ó là một con đường dài dành

viên của hội đã được diễn ra tại Ommen,

cho

Krish-namurti

Hà Lan. Ở đó, vào ngày 3 tháng 8,

(1895–1986). Là con trai của

Krishnamurti bước lên sân khấu ngoài trời,

một đầy tớ tại trụ sở hội Thông Thiên Học

nhìn qua hàng ngàn con chiên trước mặt

ở Adyar, Ấn Độ, ông đã chú ý đến Annie

ông, và hành động trong những phút ngay

Besant, người trở thành lãnh đạo của Hội

sau đó để phá tan giấc mơ của Besant mãi

sau cái chết của Blavatsky. Besant tự thuyết

mãi. "Sự thật là một vùng đất không có

phục mình rằng Krishnamurti là Người

đường đi," ông nói với thính giả của mình,

thầy Thế giới tiếp theo, một nhân vật

và không có Người thầy của Thế giới hay

ngang tầm với Đức Phật và Chúa Giêsu, và

bất cứ ai khác có thể dẫn họ đến đó. Ông

năm 1911 ông đã thành lập một tổ chức,

phủ nhận việc mình là Người thầy Thế giới

Hiệp hội những Vì sao phương Đông, để

và đã kết thúc bài phát biểu bằng cách giải

thúc đẩy sự tuyên nhận đó. Rudolf Steiner

tán Hiệp hội những Vì sao phương Đông.

không phải là nhà duy linh nổi tiếng duy

Krishnamurti tiếp tục có một sự nghiệp lâu

nhất rời bỏ Hội sau những tuyên bố ngày

dài với tư cách là một giáo sư triết học tâm

càng lập dị của Besant; hai tổ chức Hội

linh, nhưng Hội Thông Thiên Học hầu như

Thông Thiên đang đối đầu và Hiệp hội

không còn tồn tại sau lệnh giải tán đó;

Nhân chủng học của Steiner đã tiếp nhận

giống như Chủ nghĩa tâm linh, nó đã đánh

những cá nhân này và các nhóm huyền

mất quá nhiều sự tin cậy bởi các tuyên bố

học khác đã thu nhận những người còn lại,

sai lệch, và thu lại còn rất nhỏ so với quy

nhưng Hiệp hội những Vì sao phương Đông

mô và tầm ảnh hưởng vốn có trước đó. Các

đang phát triển rất mạnh, thu hút hơn

tổ chức huyền học khác đã nổi lên thay vị

100.000 thành viên.

trí của nó.

Jiddu

Vào năm 1929, Besant quyết định rằng

Xem thêm: Hội Thông Thiên Học (1875),

đã đến lúc đầng cứu thế của bà phải bắt

Rudolf Steiner’s Anthroposophical Society

đầu nghĩa vụ trước công chúng của mình,

(1913)

và một cuộc triệu tập rất đông các thành

213

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Mộ của Dion Fortune (tên khai sinh Violet Firth) tại Glastonbury ở Somerset, Anh.

214

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1935

S

CUỐN QABALAH THẦN BÍ CỦA DION FORTUNE

inh ra và lớn lên trong một gia đình

(Hội huynh đệ Ánh sáng Nội tâm), với

trung lưu người Anh, là một người

những giáo lý được tiếp nhận từ các tác

quan tâm tới Khoa học Kitô giáo,

phẩm của Moriarty và cũng như của Hội

Violet Firth (1890–1946) đã xuất bản hai

Bình Minh Ánh Kim. Năm 1928, sự nghiệp

cuốn sách nhỏ chứa những bài thơ lãng

viết của bà bắt đầu bằng một cuốn tiểu

mạn trong những năm thiếu niên của

thuyết về huyền học, The Demon Lover

mình. Hai năm tại một trường đại học nông

(Tình nhân Ác quỷ).

nghiệp của bà đã kết thúc vào năm 1913

Tuy nhiên cuốn sách quan trọng nhất

với một chứng suy nhược thần kinh. Sau đó,

của bà là The Mystical Qabalah (Qabalah

bà chuyển sang nghiên cứu tâm lý học, đủ

Thần bí), được xuất bản năm 1935. Ở đây

chuyên môn như một nhà trị liệu Freudian,

bà đã trình bày chi tiết toàn bộ nền tảng

và huyền học, tham gia vào Hội Thông

triết học và biểu tượng pháp thuật của Hội

Thiên. Năm 1919, bà tìm thấy giáo viên

Bình Minh Ánh Kim. Cuốn sách này và

huyền học quan trọng nhất của mình, Tiến

những cuốn tiếp theo đã trở thành những

sĩ Theodore Moriarty (1873–1923), người

tác phẩm tiêu biểu trong hầu hết các trường

đã đưa bà gia nhập một nhánh ngoài của

dạy huyền học suốt nửa sau của thế kỷ 20.

Hội Tam Điểm. Trong cùng năm đó, bà

Trong lúc đó, trước khi qua đời vào năm

được tham gia vào một trong những nhóm

1946, bà đã huấn luyện toàn bộ thế hệ

còn sót lại của Hội Bình Minh Ánh Kim,

huyền học giả người Anh, những người đã

lấy pháp danh là Deo Non Fortuna; sau đó,

viết nên các tác phẩm và giáo lý giúp thúc

bà biến nó thành bút danh mà bà được biết

đẩy sự bùng nổ của huyền học vào những

đến nhiều nhất, Dion Fortune.

năm 1970. Hội pháp thuật của bà đã đổi

Sau cái chết của Moriarty, Firth, người

tên thành Hiệp hội Ánh sáng Nội tâm và

đã phát triển nên hệ thống riêng của mình

cho tới nay vẫn còn hoạt động. Các học

về tri thức huyền học, quyết định rằng bà

sinh của bà cũng thành lập những hội

đã sẵn sàng để tự mình bắt đầu dạy học.

nhóm tương tự.

Với năm nhà huyền học khác từ hội của

Xem thêm: Hội Bình Minh Ánh Kim

Moriarty, bà đã thành lập một tổ chức

(1887)

huyền học, Fraternity of the Inner Light

215

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Dane Rudhyar đã cách mạng hóa chiêm tinh học, chuyển sự tập trung của nó khỏi việc dự đoán tương lai sang tập trung vào tâm lý cá nhân, khiến việc nghiên cứu các biểu đồ khai sinh trở nên phổ biến.

216

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1936 CUỐN CHIÊM TINH HỌC NHÂN CÁCH CỦA DANE RUDHYAR

S

inh ra ở Paris cho một gia đình giàu

của mình, The Astrology of Personality

có, Daniel Chennevière (1895–

(Chiêm tinh học Nhân cách) và nhận được

1985) là một thần đồng trẻ khi tốt

nhiều lời ngợi khen ngay lập tức từ độc giả.

nghiệp đại học ở tuổi mười sáu, xuất bản

Trong những năm tiếp theo, lối tiếp cận

cuốn sách đầu tiên của mình chỉ hai năm

chiêm tinh của Rudhyar trở thành dòng

sau đó, và tạo dựng tên tuổi cá nhân với tư

chảy có sức ảnh hưởng nhất trong sự hồi

cách là một nhà soạn nhạc tiên phong. Sức

sinh đang diễn ra của chiêm tinh học,

khỏe kém đã ngăn ông khỏi nghĩa vụ quân

mang trong nó cùng một niềm hứng thú với

sự trong các chiến hào của Thế chiến thứ

chủ đề tính cách cá nhân con người, thứ

nhất; thay vào đó, vào năm 1916, ông di

đã tạo nên những cuốn sách bán chạy nhất

cư sang Hoa Kỳ, nơi ông đã sáng tác nhạc

của Carl Jung và các nhà tâm lý học khác.

cho một số bộ phim Hollywood đầu tiên và

Rudhyar tiếp tục viết hơn một chục cuốn

đóng một vai trò quan trọng trong nền âm

sách khác về chiêm tinh học, và các nhà

nhạc cổ điển. Khi đến Hoa Kỳ, ông đổi tên

chiêm tinh khác bị ảnh hưởng bởi tác

thành Dane Rudhyar.

phẩm của ông đã tiếp cận chiêm tinh học

Năm 1931, ông chuyển đến New

một cách tương tự và còn phát triển nó xa

Mexico, ngừng sáng tác âm nhạc, và lao

hơn nữa. Trong quá trình này, chiêm tinh

vào nghiên cứu về huyền học, tập trung

học sinh trắc - nghiên cứu về biểu đồ khai

đặc biệt vào chiêm tinh học. Tuy nhiên

sinh cá nhân – đã chiếm vị trí trung tâm

cách tiếp cận truyền thống tới chiêm tinh

hơn nhiều trong thực hành chiêm tinh hơn

học lại khiến ông không hài lòng; ông ít

trước đây, và nhiều nhánh khác của chiêm

quan tâm đến việc tiên đoán tương lai hơn

tinh học đã bị bỏ quên. Ba phần tư thế kỷ

là sử dụng các vì sao để hiểu tính cách, kết

nữa trôi qua trước khi chuyện này cân bằng

hợp chiêm tinh truyền thống với những

trở lại.

hiểu biết về tâm lý và triết học hiện đại.

Xem thêm: The First Horoscopes (Late 5th

Năm 1933, ông bắt đầu viết báo cho các

Century BCE), William Lilly’s Christian

tạp chí chiêm tinh, khám phá những

Astrology (1647)

nghiên cứu mới về chiêm tinh học, và vào năm 1936, ông xuất bản tác phẩm vĩ đại

217

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Ảnh bìa từ ấn bản tháng 10 năm 1954 của tạp chí Fate (Định mệnh), được sản xuất bởi Raymond Palmer sau khi ông rời khỏi vị trí lãnh đạo tạp chí Những Câu chuyện không tưởng của Ziff Davis.

218

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1948

B

RAYMOND PALMER THÀNH LẬP TẠP CHÍ ĐỊNH MỆNH

ị tàn tật vĩnh viễn bởi một tai nạn

năm 1948, những ông chủ của Palmer

thời thơ ấu, Raymond Palmer

trong nhà xuất bản Ziff Davis đã yêu cầu

(1910–1977) đã tìm thấy niềm

ông loại bỏ những câu chuyện kỳ lạ đó ra

an ủi trong những câu chuyện khoa học

và trở lại trọng tâm của những câu chuyện

viễn tưởng giữa hai cuộc chiến tranh thế

tuyệt vời về phi thuyền, súng ánh sáng và

giới. Năm 1938, ông đã chuyển từ một

những thế giới xa lạ.

người hâm mộ sang thành chuyên gia khi

Palmer trả lời bằng cách rời khỏi vị trí đầu

chuỗi xuất bản Ziff Davis thuê ông biên tập

tàu của tờ Không Tưởng và bắt đầu một tạp

tạp chí khoa học viễn tưởng kinh điển

chí mới của riêng mình, Fate (Định mệnh),

Amazing Stories (Những câu chuyện không

dành riêng cho "những câu chuyện thật sự

tưởng). Sự nhạy bén của Palmer về khẩu vị

kỳ quái, bất thường, và những điều ta chưa

văn học nghèo hèn của đám đông đã

biết." Lần đầu tiên trong lịch sử hiện đại

nhanh chóng lấp đầy quyển tạp chí với

xuất hiện một diễn đàn mở về những thế

những câu chuyện kinh hoàng về những

giới tưởng tượng; giữa các bài viết về việc

anh hùng không gian cơ bắp, những thiếu

nhìn thấy đĩa bay, chuyện ma, và những

nữ hấp dẫn và quái vật xúc tu kinh hoàng;

câu chuyện về ác nhân Deros, kẻ được cho

các nhà phê bình chê bai khủng khiếp,

là sở hữu một hệ thống những đường hầm

nhưng doanh số của họ bùng nổ.

sâu dưới lòng đất, những truyền thuyết

Giống như nhiều người hâm mộ khoa

huyền bí đã được hiện diện trên mặt báo.

học viễn tưởng ngày đó, Palmer cũng quan

Trong khi đó, khu vực in ấn quảng cáo trên

tâm đến huyền học và bắt đầu thêm thắt

tờ Fate trở thành một nơi quan trọng để

các câu chuyện và bài viết huyền học theo

đăng tin cho các trường huyền học của Mỹ.

nhiều chủ đề trên tạp chí để lấp đầy chúng

Trong những năm sau đó, sự hòa trộn

khi thiếu thốn những ý tưởng về chiến

của giáo lý huyền học và các hình thức

tranh vũ trụ. Doanh số cứ tăng lên. Vào

khác của tri thức bị che giấu trong các

năm 1945, Những câu chuyện không tưởng

trang của tạp chí đã thu hút một lượng lớn

đã dành nhiều đất cho huyền học hơn là

người theo dõi, những gì làm nên phong

khoa học viễn tưởng, và những độc giả trở

trào Thời Đại Mới (New Age) sau này.

nên rất thích thú với chúng. Tuy nhiên, vào

219

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Xem thêm: The End of the Thirteenth Baktun (2012)

220

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Hình bìa năm 1954 của cuốn Phù thủy Ngày nay của Gerald Gardner, thứ giúp Wicca trở nên phổ biến ở các nước nói tiếng Anh.

221

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1954 CUỐN PHÙ THỦY NGÀY NAY CỦA GERALD GARDNER

G

erald Gardner (1884–1964) đã

Wicca nhất có thể và nhận được rất nhiều

quá năm mươi tuổi khi ông trở

độc giả nhiệt tình.

về Anh năm 1936 sau một sự

Các nhà phê bình đã chỉ ra sự thiếu

nghiệp cống hiến trong chính quyền thuộc

chứng cứ khi cho rằng Wicca tồn tại trước

địa ở Borneo và Malaysia và định cư ở phía

khi Gardner bắt đầu viết về nó, và ghi nhận

nam London tại New Forest. Trong những

mối liên hệ xa hơn giữa sự trùng hợp giữa

năm sau đó, ông trở thành một người mẫu

những tuyên bố của Gardner với của bạn

khỏa thân, gia nhập Hội Dân gian học,

ông ta, cũng là thành viên Hội Dân gian

nghiên cứu pháp thuật với Aleister Crowley

học - Margaret Murray. Những điều này

trong những năm cuối đời của Vĩ Thú, và

chẳng ảnh hưởng gì đến sự phổ biến của

thiết lập nên những mối quan hệ khác ở

Wicca. Trong những thập kỷ tiếp theo, các

Anh. Mọi người đều nhất trí với tất cả

hội nhóm Wicca xuất hiện như nấm ở

những điều này trong những cuộc tranh

nhiều quốc gia nói tiếng Anh và một số nơi

luận về ông ta.

khác của châu Âu. Một số hội được thành

Trung tâm của những cuộc tranh luận là

lập bởi những người đồng môn của

lời tuyên bố của ông rằng trong những năm

Gardner và học sinh của ông; xa hơn, có

đó ông đã được khai nhập vào một coven

những hội được lập ra bởi những người

(hội nhóm) phù thủy đã tồn tại bí mật trong

tuyên bố, dù trung thực hay không, rằng họ

New Forest kể từ thời Trung Cổ. Theo

đã được khai nhập thành phù thủy thông

Gardner, các thành viên của hội phù thủy

qua những con đường khác. Tất cả đã giúp

này đã dạy ông tôn giáo cổ đại của họ,

đặt nền tảng cho sự hồi sinh lớn của huyền

Wica (sau này đổi tên thành Wicca), một

học trong những năm cuối cùng của thế kỷ

tín ngưỡng ngoại giáo lành mạnh, tôn vinh

20.

cuộc sống qua thực hành pháp thuật và bói

Xem thêm: Jules Michelet’s The Sorceress

toán. Cuốn sách của ông về chủ đề này —

(1862), Charles Godfrey Leland’s Aradia,

Phù thủy Ngày nay, xuất bản năm 1954 và

or The Gospel of the Witches (1899),

The Meaning of Witchcraft (Ý nghĩa của

Margaret Murray’s The Witch-Cult in

Thuật phù thủy), được xuất bản năm 1959

Western Europe (1921), Wicca Goes

- trình bày nhiều nét văn hóa mở của

Mainstream (1979)

222

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Spagyrics, hoặc các loại thuốc thảo dược giả kim, được tạo nên bằng cách sử dụng các quá trình giả kim thuật liên quan đến chưng cất, lên men, và khai thác khoáng sản từ thực vật.

223

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1960

A

SỰ HỒI SINH CỦA THUẬT GIẢ KIM HIỆN ĐẠI

lbert Reidel (1911–1984) sinh ra

của PRS và cung cấp những chỉ dẫn cơ bản

ở Dresden, Đức và lớn lên trong

về các thí nghiệm spagyric trong cuốn sách

bối cảnh huyền học Đức phát

của ông. Cả trường học và cuốn sách đều

triển mạnh mẽ giữa hai cuộc chiến tranh

xuất hiện đúng thời điểm; thuốc thảo dược

thế giới. Giả kim học là một mối quan tâm

khi đó đang bắt đầu tạo nên làn sóng mới

đặc biệt của ông, và ông đã gặp nhiều nhà

trong năm 1960, và mọi người cũng quan

giả kim người Đức và Pháp trong những

tâm nhiều đến huyền học. Hai thập kỷ tiếp

năm đó, bao gồm cả Fulcanelli bí ẩn. Khi

theo, một nền văn hóa giả kim đã phát

những đám mây của chiến tranh tụ lại bao

triển mạnh ở Hoa Kỳ và các nơi khác trong

phủ bầu trời khắp châu Âu một lần nữa,

xã hội phương Tây.

ông đã di cư đến California, nơi ông nhanh

Vào đầu những năm 1980, Hiệp hội

chóng tham gia vào Hiệp hội Thần bí Cổ

nghiên cứu Paracelsus được đổi tên thành

đại Rosae Crucis (AMORC). Trong những

Trường cao đẳng Paracelsus, và Frater

năm chiến trận, ông đã tham dự các lớp

Albertus đang chuẩn bị thành lập một

thực hành giả kim thuật tại trụ sở AMORC

trường đại học thực sự với khuôn viên riêng

ở San Jose.

của các tòa nhà theo phong cách Gothic,

Sau đó ông chuyển đến Salt Lake City,

được hỗ trợ bởi việc bán spagyric. Cái chết

Utah, nhưng vẫn tiếp tục công cuộc nghiên

của ông vào năm 1984 đã chấm dứt những

cứu giả kim học của mình. Năm 1960, ông

niềm hy vọng đó, và trường Cao đẳng

thành lập một trường có tên là Hiệp hội

Paracelsus đóng cửa không lâu sau. Dù sao

Nghiên cứu Paracelsus (PRS) theo tên nhà

thì giả kim thuật cũng đã được đặt lại vào

giả kim và thầy chữa nổi tiếng, và xuất bản

vị trí vốn có của nó trong các ngành chính

cuốn The Alchemist’s Handbook (Cẩm

của huyền học.

nang của Nhà giả kim), cuốn sách đầu tiên

Xem thêm: Miriam the Alchemist (1st

giới thiệu rộng rãi về thực hành giả kim

Century BCE), Zosimos of Panopolis (c.

thuật trong phòng thí nghiệm. Frater

300), Paracelsus Comes to Basel (1526),

Albertus, như ông thích tự gọi mình, đã tạo

The Fulcanelli Enigma (1926)

ra spagyrics - thuốc thảo dược giả kim — là trọng tâm của chương trình giảng dạy

224

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Cuốn The View of Atlantis (Phong cảnh Atlantis) của John Mitchell và các tác phẩm khác tập trung vào những huyền thoại cổ xưa và thánh địa như Glastonbury Tor trong bức ảnh trên.

225

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1969

V

CUỐN PHONG CẢNH ATLANTIS CỦA JOHN MICHELL

ào thời điểm những năm 1960,

năm 1950, các nhà xuất bản sách phát

hầu như không ai nhớ đến

hiện ra rằng những tờ báo có kích thước bỏ

Alfred

những

túi rẻ tiền có thể tăng doanh thu của họ lên

đường thẳng trên bản đồ mà ông tin rằng

mức chưa từng có. Đồng thời, ngày càng

mình đã khám phá ra khắp vùng nông thôn

nhiều người cảm thấy thất vọng với chủ

Anh. Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng văn

nghĩa vật chất khoa học và bắt đầu tìm

hóa của thập kỷ đó đã thúc đẩy những mối

kiếm các quan điểm thay thế. Hai xu

quan tâm mới tới nhiều giáo lý bị lãng

hướng này xuất hiện cùng nhau vào đầu

quên, và có hai yếu tố đã kết hợp để biến

những năm 1970 để khởi động một sự bùng

đổi các đường ley từ một dòng chú thích

nổ trong những cuốn sách mang chủ đề

trong lịch sử khảo cổ thành một biểu tượng

huyền bí.

Watkins

hay

văn hóa mạnh mẽ.

Phong cảnh Atlantis là một trong những

Yếu tố đầu tiên trong số đó là một tác

tựa sách đột phá trong giai đoạn bùng nổ

giả người Anh tên là John Michell (1933–

của sách huyền học. Nó xuất hiện lần đầu

2009), người đã có niềm đam mê cho các

dưới hình thức một ấn bản bìa mềm trên

bí ẩn và một kiến thức vững chắc về huyền

thị trường đại chúng vào năm 1971, được

học. Cuốn sách đầu tiên của ông, một đóng

in lại hai lần vào tháng phát hành và tiếp

góp cho văn học UFO bùng nổ vào thời gian

tục bán đều đặn trong nhiều năm sau đó.

đó, đã gần như hoàn toàn bị lãng quên,

Michell tiếp tục viết nhiều sách về các chủ

nhưng cuốn thứ hai của ông thì không. The

đề liên quan. Trong khi đó, những đường

View Over Atlantis (Phong cảnh Atlantis)

ley, hình học thiêng liêng, bí ẩn của Trái

đã hồi sinh các lý thuyết của Watkins và

đất, và nhiều chủ đề huyền bí khác tìm

gắn chúng với sự kết hợp của giáo lý huyền

thấy con đường thâm nhập vào nền văn

bí, hình học thiêng liêng, thần thoại cổ

hóa đại chúng, nơi chúng góp phần vào

xưa, truyền thuyết, và lịch sử.

việc hình thành phong trào Thời Đại Mới

Văn học huyền bí sẽ vẫn chỉ là những

cũng đang trên đà phát triển.

tác phẩm của một nhà xuất bản nhỏ nếu

Xem thêm: Alfred Watkins Discovers the

không có yếu tố thứ hai: sự bùng nổ của thị

Leys (1922)

trường xuất bản sách. Bắt đầu từ những

226

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Nến được sử dụng trong nhiều nghi lễ Wicca; hình ngôi sao năm cánh tượng trưng cho năm nguyên tố, bao gồm cả tinh thần.

227

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1979

N

WICCA TRỞ THÀNH VĂN HÓA ĐẠI CHÚNG

hững tập sách được xuất bản

lập tức thu hút vô vàn độc giả khắp những

vào cùng ngày — 31 tháng 10

quốc gia nói tiếng Anh.

năm 1979 — ở hai đầu đối

Trong thập kỷ đầu tiên sau khi Wicca

diện của Hoa Kỳ. Tại Boston, Beacon Press

xuất hiện như một hiện tượng văn hóa đại

đã phát hành cuốn Drawing Down the

chúng, những thần thoại lịch sử được tạo ra

Moon (Đặt bút Vẽ Mặt Trăng) của Margot

bởi Margaret Murray và Gerald Gardner –

Adler, một cuộc khảo sát báo chí về văn

câu chuyện rằng Wicca hiện đại là thứ

hóa tân ngoại giáo của người Mỹ; ở San

"Tôn giáo cổ xưa", được truyền thụ trực tiếp

Francisco, Harper đã phát hành The Spiral

từ các giáo phái pagan thời Trung cổ gần

Dance (Vũ điệu Vòng tròn), một bài giới

như bị tiêu diệt trong thời kỳ Hỏa Thiêu –

thiệu về Wicca bởi một người tân ngoại

đã được công nhận là sự kiện lịch sử của

giáo (neopagan) có tên là Starhawk. Sự xuất

hầu hết những người tân ngoại giáo. Tuy

hiện đồng thời của chúng đánh dấu sự ra

nhiên, sức nặng của những bằng chứng

đời của Wicca như một hiện tượng văn hóa

lịch sử và dư luận tiêu cực đã khiến những

đại chúng.

Wiccan (tín đồ Wicca) có ảnh hưởng dần

Văn hóa Wicca, thứ chiếm vị trí trung

bác bỏ câu chuyện đó. Động cơ tương tự đã

tâm trong những cuốn sách đó và hàng

khiến nhiều người trong số họ quay lưng lại

ngàn cuốn khác được phát hành theo sau,

với huyền học và bắt đầu một sự hồi sinh

đã thay đổi đáng kể từ thời của Gerald

thứ hai của Wicca với tư cách một giáo

Gardner. Thứ vốn là một văn hóa bí mật,

phái tôn giáo đáng kính với các giáo sĩ

liên quan nhiều tới pháp thuật, đã được

được trả lương nghiêm túc để làm công

truyền thụ lại bởi nhiều tác giả mới và trở

việc của họ. Trong khi đó, hiện tượng

thành một phong trào tôn giáo công khai

Wicca trong văn hóa đại chúng đã khiến

mà ai cũng có thể tham gia bằng cách đọc

cho nhiều văn hóa khác bước ra ánh sáng

một vài cuốn sách. Wicca đã đánh đổi

và thu hút một thế hệ mới những người theo

nhiều nội dung về pháp thuật để dành chỗ

học, giúp nhiều nhánh huyền học tiếp tục

cho những điều truyền cảm hứng, tạo động

phát triển.

lực thay đổi bản thân rất gần gũi với độc

Xem thêm: Jules Michelet’s The Sorceress

giả. Được định hình lại như vậy, nó ngay

(1862), Charles Godfrey Leland’s Aradia,

228

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam or The Gospel of the Witches (1899), Margaret Murray’s The Witch-Cult in Western Europe (1921), Gerald Gardner’s Witchcraft Today (1954)

229

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một bức ảnh năm 1988 của Ralph Blum, được chụp bởi Jim Russell của tờ Ngôi sao Toronto.

230

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 1983

T

CUỐN CỔ TỰ RUNES CỦA RALPH BLUM

heo sau những cuốn sách của

Những người theo chủ nghĩa nguyên

Gardner về Wicca, văn hóa ngoại

bản chỉ trích Blum vì ông đã sắp xếp lại

giáo cổ đại ở châu Âu đã trở thành

thứ tự các rune, làm thay đổi ý nghĩa truyền

tâm điểm quan tâm mới trên khắp các

thống của họ, và thêm một rune trống vào

nước phương Tây. Những nhóm Druid đã

bộ hai mươi bốn rune của Trưởng lão

công khai xuất hiện, xuất phát từ công cuộc

futhark. Dù lời chỉ trích đó vì mục đích gì

tái sinh các giáo lý tri thức của người Celtic

thì tác phẩm của Blum cũng đã mang đến

bởi Iolo Morganwg, cũng như một số nhóm

sự chú ý của khán giả quốc tế và tạo ra một

đang hy vọng hồi sinh lại những truyền

thị trường cho những cuốn sách khác về

thống tôn giáo và huyền học của người

runes. Hơn thế nữa, trong sự thăng hoa của

Viking. Trong quá trình này, các khía cạnh

cuốn Cổ tự Runes, các nhà xuất bản bắt

pháp thuật và thiêng liêng của rune, những

đầu đưa ra những cuốn sách về nhiều

thứ không được để ý tới từ thời Johannes

phương pháp tiên tri khác. Trong nhiều

Bureus, đã được tái khám phá và nghiên

thập niên tiếp theo đó, hàng trăm hệ thống

cứu trong các giới nghiên cứu sinh nhỏ lẻ.

tiên tri bị quên lãng và hàng ngàn bộ Tarot

Một trong những nghiên cứu sinh đã đưa

mới đã trở nên dễ dàng tiếp cận cho các

ra một loạt các rune cho nhà nhân chủng

học viên, và ngành tiên tri đã thay đổi từ

học văn hóa Ralph Blum (sinh năm 1932).

một hoạt động kỳ bí được thực hành chủ

Trong khi đang trải qua một cuộc khủng

yếu bởi các chuyên gia trở thành một bộ

hoảng cá nhân, Blum đã tiếp cận với rune

môn nhiều người có thể thực hành thường

để tìm thấy lối đi cho chính mình và khám

xuyên. Sự quan tâm ngày càng tăng dành

phá ra ở chúng một nguồn tri thức sâu sắc.

cho thuật tiên tri đã làm cho các khía cạnh

Những gì ông nghiên cứu về chúng đã dẫn

khác của di sản huyền bí phương Tây tìm

đến một cuốn sách và bộ đá rune, được

thấy những người tiếp nối chúng.

công bố năm 1983 với tựa đề The Book of

Xem thêm: Invention of the Runes (1st

Runes (Cổ tự Runes) và trở thành một cuốn

Century CE), Johannes Bureus Interprets

sách bán chạy nhất.

the Runes (1611), Guido von List’s Vision of the Runes (1902)

231

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

Một hình mẫu Lịch của người Maya, bao gồm những chu kỳ, bộ đếm, với mỗi ngày được đặt tên và biểu trưng dưới dạng biểu tượng hoặc ký tự.

232

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

NĂM 2012

L

NGÀY CUỐI CỦA CHU KỲ BAKTUN THỨ 13

ịch của người Maya cổ đại vẫn còn

phong trào Thời Đại Mới ở Hoa Kỳ phát

ít được ai chú ý đến ngoại trừ các

hiện ra rằng sự thịnh vượng được vẽ nên tại

chuyên gia cho đến cuối những

đất nước này đã không ngăn cản họ đầu tư

năm 1970, khi tin đồn bắt đầu lan truyền

hết những gì mình có trong cơn sốt bất

qua các cộng đồng Thời Đại Mới về ngày

động sản năm đó, và 2012 trở thành một

21 tháng 12 năm 2012. Ngày đó đánh dấu

cục nam châm thu hút cả hy vọng lẫn nỗi

sự kết thúc của baktun thứ mười ba - một

sợ hãi của hàng triệu người.

chu kỳ thời gian dài 144.000 ngày và các

Thật không may cho họ, những hy vọng

bài viết trong các tạp chí Thời Đại Mới bắt

và nỗi sợ đó lại được gắn với một bóng ma.

đầu cho rằng một điều vĩ đại có thể xuất

Không hề có lời tiên tri nào của người Maya

hiện vào ngày đó. Vào cuối thập niên này,

về sự kết thúc của baktun thứ mười ba;

vị dược sư Terence McKenna (1946–2000)

giống như hầu hết các dân tộc cổ đại, người

đã phán ngày đó là ngày đỉnh điểm trong

Maya coi thời gian như một chu kỳ chứ

lý thuyết “Timewave Zero” của ông, tuyên

không phải là một đường thẳng kết thúc

bố rằng một thế lực vô hạn sẽ xâm nhập

trong sự không tưởng hoặc lãng quên. Toàn

vào không-thời gian mà chúng ta vẫn đang

bộ những thêu dệt được khoác lên năm

tồn tại. Mãi cho đến khi José Argüelles

2012 là một sản phẩm của cùng một kiểu

(1939 - 2011) xuất bản cuốn sách bán

mộng tưởng như những gì thần thánh người

chạy nhất của ông, The Mayan Factor (Con

ta từng đặt lên Jiddu Krishnamurti, và người

số Maya), vào năm 1987 thì năm 2012 mới

ta tha thứ cho những lời nói khống của

trở thành một hiện tượng văn hóa gây sốt

những kẻ tiên tri bịp bợm.

toàn cầu.

Và như thế, chu kỳ baktun thứ mười ba

Trong những năm sau đó, những cuốn

kết thúc, và ngày 21 tháng 12 năm 2012

sách nối đuôi nhau rời khỏi máy in để xuất

trôi qua không có sự cố nào. Phong trào

hiện tại các hiệu sách, nhấn mạnh rằng sự

Thời Đại Mới bị dính một đòn nặng, mặc

kết thúc bộ lịch của người Maya sẽ mang

dù cũng quá sớm để nói liệu điều đó có gây

lại một thiên đường không tưởng, hoặc tận

nên sự chấm dứt cho nó hay không. Dù kết

thế, hoặc một sự pha trộn của cả hai. Đặc

quả là gì, nền văn hóa huyền bí mà từ đó

biệt là sau năm 2008, khi nhiều người theo

phong trào Thời Đại Mới nổi lên vẫn đang

233

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam phát triển mạnh trên khắp phương Tây.

Xem

thêm:

The

Nostradamus (1555)

234

Prophecies

of

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

GHI CHÚ VÀ THAM KHẢO Introduction BCE stands for “Before the Common Era,” and CE for “Common Era”; they are equivalents for the religious labels BC (“Before Christ”) and AD (Anno Domini, “Year of the Lord” in Latin).

6th Century BCE: Pythagoras Comes to Crotona Ferguson, Kitty, The Music of Pythagoras (New York: Walker Books, 2008).

Guthrie, Kenneth Sylvan, ed. and trans., The Pythagorean Sourcebook and Library (Grand Rapids, MI: Phanes, 1987).

5th Century BCE: Empedocles Invents the Four Elements Kingsley, Peter, Ancient Philosophy, Mystery, and Magic: Empedocles and Pythagorean Tradition (New York: Oxford University Press, 1995).

Late 5th Century BCE: The First Horoscopes Barton, Tamsyn, Ancient Astrology (London: Routledge, 1994).

Campion, Nicholas, A History of Western Astrology. Vol. 1: The Ancient and Classical Worlds (London: Bloomsbury, 2009).

347 BCE: Death of Plato Plato, Great Dialogues of Plato, trans. W. H. D. Rouse (New York: Signet, 2015).

186 BCE: Rome Outlaws the Bacchic Mysteries Bowden, Hugh, Mystery Cults of the Ancient World (Princeton, NJ: Princeton University Press, 2010).

Livy, Rome and the Mediterranean: The History of Rome, books 31–45, trans. Henry Bettenson (New York: Penguin, 1976).

1st Century BCE: Miriam the Alchemist Lindsay, Jack, The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt (New York: Barnes & Noble, 1970).

Patai, Raphael, The Jewish Alchemists (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1994).

33 CE: Death of Jesus Fideler, David R., Jesus Christ, Sun of God (Wheaton, IL.: Quest, 1993).

Smith, Morton, Jesus the Magician (San Francisco: Harper & Row, 1978).

57 CE: Fall of Mona Ellis, Peter Beresford, The Druids (London: Constable, 1994). c. 1st Century CE: Invention of the Runes Flowers, Stephen, Runes and Magic (Berne, Switzerland: Peter Lange, 1986).

1st Century CE: Apollonius of Tyana Mead, G. R. S., Apollonius of Tyana (New Hyde Park, NY: University Books, 1966). c. 120: Basilides of Alexandria Culianu, Ioan, The Tree of Gnosis (San Francisco: HarperCollins, 1992).

235

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Layton, Bentley, The Gnostic Scriptures (Garden City, NY: Doubleday, 1987).

2nd century: Magic on Trial Apuleius, Lucius, The Apology (his defense against charges of magic, out of print but available on many websites).

———The Golden Ass, trans. E. J. Penney (New York: Penguin, 1999).

155: Valentinus Loses a Papal Election Layton, Bentley, The Gnostic Scriptures (Garden City, NY: Doubleday, 1987).

Pagels, Elaine, The Origin of Satan (New York: Vintage, 1996).

3rd Century: The Corpus Hermeticum Fowden, Garth, The Egyptian Hermes (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1986).

244: Plotinus Begins Teaching in Rome Plotinus, The Enneads, trans. Stephen MacKenna (Burdett, NY: Larson, 1992).

Wallis, R. T., Neoplatonism (New York: Scribner’s, 1972). c. 300: Zosimos of Panopolis Lindsay, Jack, The Origins of Alchemy in Graeco-Roman Egypt (New York: Barnes & Noble, 1970).

330: Death of Iamblichus of Chalcis Shaw, Gregory, Theurgy and the Soul: The Neoplatonism of Iamblichus (University Park: Pennsylvania State University Press, 1995).

363: Last Pagan Emperor of Rome Julian the Apostate, Emperor and Author: The Writings of Julian the Apostate (Swansea, UK: Classical Press of Wales, 2012).

Murdoch, Adrian, The Last Pagan: Julian the Apostate and the Death of the Ancient World (Rutland, VT: Inner Traditions, 2008).

396: End of the Eleusinian Mysteries Kerenyi, Carl, Eleusis (New York: Bollingen Foundation, 1967).

Mylonas, George E., Eleusis and the Eleusinian Mysteries (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1961).

538: The Edicts of Justinian Chuvin, Pierre, A Chronicle of the Last Pagans, trans. B. A. Archer (Cambridge, MA: Harvard University Press, 1989).

573: Merlin and the Battle of Arderydd Tolstoy, Nicholas, The Quest for Merlin (Boston: Little, Brown, 1985). c. 800: Jabir ibn Hayyan Haq, Syed Nomanul, Names, Natures and Things: The Alchemist Jabir ibn Hayyan and His “Kitab al Ahjar” (Book of Stones) (Boston: Kluwer, 1994).

9th Century: Canon Episcopi Ginzburg, Carlo, Ecstasies: Deciphering the Witches’ Sabbath (New York: Pantheon, 1991).

236

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam 1118: Founding of the Knights Templar Barber, Malcolm, The New Knighthood: A History of the Order of the Temple (New York: Cambridge University Press, 1994).

Upton-Ward, J. M., trans., The Rule of the Templars: The French Text of the Rule of the Order of the Knights Templar (Woodbridge, Suffolk: Boydell, 1992).

1208: The Albigensian Crusade Barber, Malcolm, The Cathars (Harlow, UK: Longman, 2000).

Guirdham, Arthur, The Great Heresy (Jersey, UK: Neville Spearman, 1977). c. 1230: Origins of the Cabala Scholem, Gershom, The Kabbalah (New York: Quadrangle, 1974).

———Origins of the Kabbalah (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1987).

1256: Translation of Picatrix Greer, John Michael, and Christopher Warnock, trans., The Picatrix (Iowa City, IA: Adocentyn Press, 2011).

1271: Fall of Harran Green, Tamara M., City of the Moon God: Religious Traditions of Harran (Leiden, Netherlands: Brill, 1992).

1279: Abraham Abulafia Goes to Saronno Idel, Moshe, The Mystical Experience in Abraham Abulafia (Albany: State University of New York Press, 1988).

1307: Arrest of the Knights Templar Barber, Malcolm, The Trial of the Templars (New York: Cambridge University Press, 1978).

Partner, Peter, The Murdered Magicians: The Templars and Their Myth (Oxford, UK: Oxford University Press, 1982).

1327: Cecco d’Ascoli Burned at the Stake Thorndyke, Lynn, The History of Magic and Experimental Science, vol. 2 (New York: Macmillan, 1934).

1382: The Philosopher’s Stone Flamel, Nicholas, Nicholas Flamel: His Exposition of the Hieroglyphical Figures (New York: Garland Press, 1994).

1418: Origin of the Tarot Dummett, Michael, The Visconti-Sforza Tarot Cards (New York: George Braziller, 1986).

1428: The Great Valais Witch Trials Begin Ginzburg, Carlo, Ecstasies: Deciphering the Witch’s Sabbath (New York: Pantheon, 1991).

Kieckhefer, Richard, European Witch Trials (Berkeley: University of California Press, 1976).

1464: Translation of the Corpus Hermeticum Yates, Frances, Giordano Bruno and the Hermetic Tradition (Chicago: University of Chicago Press, 1964).

237

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam 1486: The Malleus Maleficarum Cohn, Norman, Europe’s Inner Demons (New York: Basic Books, 1975).

Kramer, Heinrich, and Jacob Sprenger, Malleus Maleficarum, trans. Montague Summers (New York: Dover, 1971).

1494: Johannes Reuchlin’s On the Miraculous Word Blau, Joseph Leon, The Christian Interpretation of the Cabala in the Renaissance (New York: Columbia University Press, 1944).

Reuchlin, Johann, On the Art of the Cabala, trans. Martin Goodman and Sarah Goodman (Lincoln, NB: Bison, 1993).

1526: Paracelsus Comes to Basel Grell, Ole Peter, ed., Paracelsus: The Man and His Reputation (Leiden, Netherlands: Brill, 1998).

Paracelsus, Essential Readings, ed. Nicholas Goodrick-Clarke (Wellingborough, UK: Crucible, 1990).

1533: Cornelius Agrippa’s Three Books of Occult Philosophy Agrippa, Henry Cornelius, Three Books of Occult Philosophy, ed. Donald Tyson (St. Paul, MN: Llewellyn, 1993).

1555: The Prophecies of Nostradamus Cheetham, Erika, ed., The Complete Prophecies of Nostradamus (New York: Berkley Books, 1981).

Gerson, Stéphane, Nostradamus: How an Obscure Renaissance Astrologer Became the Modern Prophet of Doom (New York: St. Martin’s Press, 2012).

1559: John Dee Schedules a Royal Coronation Suster, Gerald, ed., John Dee: Essential Readings (San Francisco: North Atlantic Books, 2003).

Wooley, Benjamin, The Queen’s Conjurer (New York: Henry Holt, 2001).

1570: Isaac Luria Arrives in Safed Dunn, James David, Window of the Soul: The Kabbalah of Rabbi Isaac Luria (York Beach, ME: Weiser Books, 2008).

Fine, Lawrence, Physician of the Soul, Healer of the Cosmos (Stanford, CA: Stanford University Press, 2003).

1575: The Benandanti Ginzburg, Carlo, The Night Battles (New York: Penguin, 1985).

1587: The Legend of Faust Baron, Frank, Doctor Faustus: From History to Legend (Munich: Wilhelm Fink, 1978).

Butler, E. M., The Fortunes of Faust (Cambridge, UK: Cambridge University Press, 1952).

1600: Giordano Bruno Burned at the Stake Rowland, Ingrid D., Giordano Bruno: Philosopher/Heretic (Chicago: University of Chicago Press, 2009).

238

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Yates, Frances, Giordano Bruno and the Hermetic Tradition (Chicago: University of Chicago Press, 1964).

1610: The Visions of Jacob Boehme Boehme, Jakob, Essential Readings, ed. Robin Waterfield (Wellingborough, UK: Aquarian, 1989).

1611: Johannes Bureus Interprets the Runes Åkerman, Susanna, Rose Cross over the Baltic (Leiden, Netherlands: Brill, 1998).

Flowers, Stephen, Johannes Bureus and Adalruna (Austin, TX: Runa-Raven, 1998).

1614: The First Rosicrucian Manifesto Allen, Paul A., ed., A Christian Rosenkreutz Anthology (Blauvelt, NY: Rudolf Steiner Publications, 1968).

Yates, Frances, The Rosicrucian Enlightenment (London: Routledge & Kegan Paul, 1972).

1628: Casting Spells for the Pope Campanella, Tommaso, The City of the Sun, trans. Daniel J. Donno (Berkeley: University of California Press, 1981).

Headley, John M., Tommaso Campanella and the Transformation of the World (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1997).

1630: Gerard Thibault’s Academy of the Sword Thibault, Gerard, Academy of the Sword, trans. John Michael Greer (London: Aeon Books, 2017).

1647: William Lilly’s Christian Astrology Geneva, Ann, Astrology and the Seventeenth-Century Mind (Manchester, UK: Manchester University Press, 1995).

1694: Rosicrucians Arrive in Pennsylvania Churton, Tobias, The Invisible History of the Rosicrucians (Rutland, VT: Inner Traditions, 2009).

McIntosh, Christopher, The Rosicrucians: The History and Mythology of an Occult Order (Wellingborough, UK: Aquarian, 1987).

1717: The First Masonic Grand Lodge Stevenson, David, The Origins of Freemasonry (Cambridge: Cambridge University Press, 1988).

1736: Passage of the Witchcraft Act Davies, Owen, Witchcraft, Magic and Culture 1736–1951 (Manchester, UK: Manchester University Press, 1999).

1744: The Visions of Emanuel Swedenborg Trobridge, George, Swedenborg: Life and Teaching (New York: Swedenborg Foundation, 1992).

1746: Founding of the Hellfire Club Towers, Eric, Dashwood—The Man and the Myth (Wellingborough, UK: Crucible, 1987).

239

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam 1767: The Élus Coens Waite, Arthur Edward, The Unknown Philosopher (London: Steiner Books, 1970).

1778: Franz Anton Mesmer Comes to Paris Buranelli, Vincent, The Wizard from Vienna (New York: Coward McCann, 1975).

Mesmer, Franz Anton, Mesmerism (London: Macdonald, 1948).

1781: Tracing the Tarot to Egypt Decker, Ronald, Thierry DePaulis, and Michael Dummett, A Wicked Pack of Cards: Origins of the Occult Tarot (New York: St. Martin’s, 1996).

1783: Etteilla Publicizes Tarot Divination Decker, Ronald, Thierry DePaulis, and Michael Dummett, A Wicked Pack of Cards: Origins of the Occult Tarot (New York: St. Martin’s, 1996).

1795: Alessandro Cagliostro Dies in Rome Faulks, Philippa, and Robert L. D. Cooper, The Masonic Magician (London: Watkins, 2008).

McCalman, Iain, The Last Alchemist (New York: Harper Perennial, 2004).

1798: Druids Celebrate the Autumn Equinox Jenkins, Geraint H., Facts, Fantasy, and Fiction: The Historical Vision of Iolo Morganwg (Aberystwyth, Wales: Canolfan Uwchefrydiau Cymreig a Cheltaidd Prifysgol Cymry, 1997).

1801: Francis Barrett’s The Magus Barrett, Francis, The Magus (York Beach, ME: Weiser, 2000).

1820: Johann Georg Hohman’s The Long Lost Friend Hohman, John George, The Long Lost Friend, ed. Daniel Harms (Woodbury, MN: Llewellyn, 2012).

1821: Thomas Taylor Translates On the Mysteries Taylor, Thomas, Thomas Taylor the Platonist, ed. Kathleen Raine and George Mills Harper (Princeton, NJ: Princeton University Press, 1969).

1844: The Visions of Andrew Jackson Davis Davis, Andrew Jackson, The Magic Staff: An Autobiography of Andrew Jackson Davis (Mokelumne Hill, CA: Health Research, 1970).

1848: Birth of Spiritualism Leonard, Maurice, People from the Other Side (Stroud, UK; History Press, 2008).

Weisberg, Barbara: Talking to the Dead: The Story of the Fox Sisters (New York: HarperOne, 2005). c. 1850: The “Voodoo Queen” Long, Carolyn Morrow, Spiritual Merchants: Religion, Magic, and Commerce (Knoxville: University of Tennessee Press, 2001).

1855: Éliphas Lévi’s Doctrine and Ritual of High Magic

240

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Lévi, Éliphas, Doctrine and Ritual of High Magic, trans. John Michael Greer and Mark Anthony Mikituk (New York: Tarcher/Penguin, 2017).

Williams, Thomas A., Eliphas Levi, Master of Occultism (Tuscaloosa, AL: University of Alabama Press, 1975).

1862: Jules Michelet’s The Sorceress Michelet, Jules, Satanism and Witchcraft, trans. A. R. Allinson (London: Tandem Books, 1969).

1874: The Brotherhood of Eulis Deveny, John, Paschal Beverly Randolph (Albany: State University of New York Press, 1997).

1875: The Theosophical Society Cranston, Sylvia, H. P. B. (New York: TarcherPerigee, 1993).

Washington, Peter, Madam Blavatsky’s Baboon (New York: Schocken Books, 1993).

1884: The Martinist Order Churton, Tobias, Occult Paris (Rutland, VT: Inner Traditions, 2016).

1887: The Hermetic Order of the Golden Dawn Howe, Ellic, The Magicians of the Golden Dawn (London: Routledge & Kegan Paul, 1972).

Regardie, Israel, The Golden Dawn, revised seventh edition (Woodbury, MN: Llewelyn Worldwide, 2016).

1892: The First Salon de la Rose+Croix Pincus-Witten, Robert, Occult Symbolism in France: Joséphin Péladan and the Salons de la Rose-Croix (New York: Garland, 1976).

1897: The First Hoodoo Drugstore Long, Carolyn Morrow, Spiritual Merchants: Religion, Magic, and Commerce (Knoxville: University of Tennessee Press, 2001).

1899: Charles Godfrey Leland’s Aradia, or The Gospel of the Witches Leland, Charles Godfrey, Aradia, or the Gospel of the Witches (New York: Samuel Weiser, 1974).

1902: Guido von List’s Vision of the Runes Goodrick-Clarke, Nicholas, The Occult Roots of Nazism (New York: New York University Press, 1992). von List, Guido, The Secret of the Runes (Rutland, VT: Inner Traditions, 1988).

1904: Aleister Crowley’s The Book of the Law Crowley, Aleister, The Book of the Law (York Beach, ME: Weiser Books, 1987).

Kaczynski, Richard, Perdurabo (San Francisco: North Atlantic Books, 2010).

1910: The Rider-Waite Tarot Deck Decker, Ronald, and Michael Dummett, A History of the Occult Tarot 1870–1970 (New York: St. Martin’s, 2002).

Katz, Marcus, and Tali Goodwin, Secrets of the Waite-Smith Tarot (Woodbury, MN: Llewellyn, 2015).

241

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam 1912: Carl Jung Breaks with Sigmund Freud Hoeller, Stephan A., The Gnostic Jung and the Seven Sermons to the Dead (Wheaton, IL: Theosophical Publishing House, 1982).

Jung, Carl Gustav, Memories, Dreams, Reflections, ed. Aniela Jaffe (New York: Pantheon, 1962).

1913: Rudolf Steiner’s Anthroposophical Society Lachman, Gary, Rudolf Steiner: An Introduction to His Life and Work (New York: TarcherPerigee, 2007).

Steiner, Rudolf, The New Essential Steiner (Great Barrington, MA: Lindisfarne Books, 2009).

1917: The Thule Society Goodrick-Clarke, Nicholas, The Occult Roots of Nazism (New York: New York University Press, 1992).

1921: Margaret Murray’s The Witch-Cult in Western Europe Murray, Margaret, The Witch-Cult in Western Europe (Oxford: Oxford University Press, 1921).

Oates, Caroline, and Juliette Wood, A Coven of Scholars: Margaret Murray and Her Working Methods (London: Folklore Society, 1998).

1922: Alfred Watkins Discovers the Leys Pennick, Nigel, and Paul Devereaux, Lines on the Landscape (London: Robert Hale, 1989).

Watkins, Alfred, The Old Straight Track (London: Methuen, 1925).

1924: Harry Houdini Battles Fake Mediums Jaher, David, The Witch of Lime Street (New York: Crown, 2015).

Keene, M. Lamar, The Psychic Mafia (Amherst, NY: Prometheus Press, 1997).

1925: The “Wars of the Roses” Churton, Tobias, The Invisible History of the Rosicrucians (Rutland, VT: Inner Traditions, 2009).

McIntosh, Christopher, The Rosicrucians: The History and Mythology of an Occult Order (Wellingborough, UK: Aquarian, 1987).

1926: The Fulcanelli Enigma Dubois, Geneviève, Fulcanelli and the Alchemical Revival (Rochester, VT: Destiny Books, 2006).

Fulcanelli, Le mystère des cathédrales, trans. Mary Sworder (London: Neville Spearman, 1971).

1928: Manly P. Hall’s The Secret Teachings of All Ages Hall, Manly Palmer, The Secret Teachings of All Ages (Los Angeles: PRS Press, 1988).

Sahagun, Louis, Master of the Mysteries: The Life of Manly Palmer Hall (Port Townsend, WA: Process Media, 2008).

1929: End of the Order of the Star in the East Krishnamurti, Jiddu, Think On These Things (New York: HarperOne, 1989).

242

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam Vernon, Roland, Star in the East: Krishnamurti—the Invention of a Messiah (London: Palgrave Macmillan, 2001).

1935: Dion Fortune’s The Mystical Qabalah Fortune, Dion, The Mystical Qabalah (London: Rider, 1935).

Knight, Gareth, Dion Fortune and the Inner Light (Loughborough, England: Thoth, 2000).

1936: Dane Rudhyar’s The Astrology of Personality Ertan, Deniz, Dane Rudhyar, His Music, Life, and Thought (Rochester, NY: Rochester University Press, 2009).

Rudhyar, Dane, The Astrology of Personality (Garden City, NY: Doubleday, 1970).

1948: Raymond Palmer Founds Fate Magazine Nadis, Fred, The Man from Mars (New York: TarcherPenguin, 2013).

1954: Gerald Gardner’s Witchcraft Today Gardner, Gerald, Witchcraft Today (London: Rider, 1954).

Hutton, Ronald, The Triumph of the Moon (Oxford, UK: Oxford University Press, 1999).

1960: The Modern Alchemical Revival Albertus, Frater (Albert Reidel), The Alchemist’s Handbook (New York: Weiser, 1960).

1969: John Michell’s The View Over Atlantis Michell, John, The View Over Atlantis (New York: Ballantine, 1972).

1979: Wicca Goes Mainstream Adler, Margot, Drawing Down the Moon (Boston: Beacon Press, 1979).

Starhawk, The Spiral Dance (San Francisco: Harper, 1979).

1983: Ralph Blum’s The Book of Runes Blum, Ralph, The Book of Runes (New York: St. Martin’s Press, 1978).

2012: The End of the Thirteenth Baktun Argüelles, José, The Mayan Factor: Path Beyond Technology (Santa Fe, NM: Bear and Company, 1987).

Greer, John Michael, Apocalypse Not (San Francisco: Viva Editions, 2011).

BẢN QUYỀN HÌNH ẢNH Frontispiece: Am illustration from The Ripley Scroll, an alchemal manuscript published in Ingland in the sixteenth century. ©iStockphoto Alamy Stock Photo: British Library Board / Robana 58, © Robert Harding 54, © Jason Langley 105, Pictorial Press Ltd. 148, Science History Images 50 Art Resource: Bridgeman-Giraudon 34, HIP 16, Scala 26 DepositPhotos: © everett225, 132

243

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam © Fate Magazine: 186 Getty Images: Keystone, 156, Leemage 138, © Jim Russell 196 Internet archives: 22, 32, 70, 72, 82, 116, 118, 122, 140, 152, 154, 168, 178 iStock Photo: © Ae11615 158, © Elisegarnotte xi, © Grafissimo 46, © Dan Norcott 192, © Vera Petruk 190, 194, © Tongshan 126, © Frank VandenBergh 198, © Vasiliki 184 Library of Congress: ix, 164, 166, 172, 180 Lousiana State Museum: 134 Metropolitan Museum of Art: 98 National Gallery of Canada: 128 The National Library of Medicine: 76 National Museum Stockholm: 92 New York Public Library: 110, 130 © Robert Place: 64 Private Collection: 188 Rijksmuseum: 20, 24 SuperStock: © Album/Oronoz 28 © The Trustees of the British Museum: 4 Courtesy Wellcome Images: ii, xii, 10, 30, 42, 62, 68, 80, 100, 102, 106, 114, 120, 124 Courtesy Wikimedia Foundation: 10, 14, 38, 40, 44, 56, 66, 74, 84, 90, 94, 112, 136, 146, 160, 162, 176, Archaeological Museum of Heraklion 18, The British Museum 8, Cmoraga~commonswiki 174, Daderot 170, © Hubertl 2, Jastrow 88, Laurentian Library 60, Museum of Fine Arts of Lyon 148, National Archaeological Museum, Athens 36, National Portrait Gallery, Stockholm 108, Marie-Lan Nguyen 6, Peace Palace Library 96, Pinacoteca of the state of São Paulo 86, Prado 48, Town Hall of Seville 52, Robert B. Osten/Aurinia Verlag 182, Vigneron 144, Ethan Doyle White 104, Yale Center for British Art 78

244

Huyền Bí Học Việt Nam • Occultism Vietnam

VỀ TÁC GIẢ John Michael Greer is one of the most widely respected writers and scholars in the occult field today. The author of more than forty books, including The New Encyclopedia of the Occult, he served for twelve years as Grand Archdruid of the Ancient Order of Druids in America (AODA). He lives in Cumberland, Maryland, with his wife, Sara.

245