KINH DỊCH VỚI ĐÔNG Y [1] Nhân Tử Nguyễn Văn Thọ
Dịch Kinh là một pho sách tối cổ của Trung Hoa đã được bốn vị đại thánh sau đây soạn thảo: - Phục Hi (c.2852) (vẽ tiên thiên bát quái) - Văn Vương (1231- 1135) (vẽ Hậu thiên bát quái, viết Thoán từ) - Chu Công (c.1100) (viết Hào từ) - Khổng Tử (551- 479) viết Thập dực. Thập dực gồm: Thoán (thượng, hạ truyện), Tượng (Thượng, hạ truyện), Hệ từ (Thượng, hạ truyện), Văn ngôn truyện, Thuyết quái truyện, Tự quái truyện, Tạp quái truyện) Dịch, theo từ nguyên, trên có chữ Nhật (chỉ sự thường hằng) dưới có chữ Nguyệt (chỉ sự biến thiên). Ý muốn nói: Dịch bao quát cả hai phương diện «biến, hằng» của vũ trụ. Vì thế, Dịch có ba nghĩa: - Bất biến. - Biến thiên. - Dễ.(Dễ, vì nếu ta biết mọi khía- cạnh biến- hằng của hoàn- cảnh, sự- vật, thì sự đời cũng như công chuyện đối phó sẽ trở nên dễ dàng). Dịch là một bộ sách triết học, dùng: - Tượng (ký hiệu - Symboles) - Từ (Lời lẽ - Paroles) - Số (Nombres) Để mô tả căn do cũng như sự sinh thành, sự biến hóa của vũ trụ, quần sinh, và mọi giai đoạn danh hư, tiêu trưởng của vạn hữu cốt là để theo dõi được mọi sự biến tiên va cũng là để đoán định cho ra điều hay, điều dở (cát, hung), do đó sinh ra (Chiêm = đoán) Dịch coi: - Thái cực là nguồn gốc sinh ra vạn tượng, vạn hữu, vũ trụ, quần sinh. - Âm Dương là hai động lực vừa tương thừa (complémentaires) vừa tương khắc (opposées ou contraires) tác động lẫn trên nhau, mà sinh ra mọi biến hóa.