đàn buồn mai thảo
đàn buồn mai thảo bìa: Tuần báo Hồng trình bày: Muon Phuong nguồn: maithaoinmemory
Muôn phương góp lại, trả về muôn phương
đàn buồn
mai thảo
Đàn buồn | 7
ĐÀN BUỒN
N
gười con gái ngồi thẳng, khép nép. Hai bàn tay úp xuống. Những đầu ngón nhỏ nhắn xòe mở đặt song song trên mặt đùi. Mái tóc thề đen mướt, đường ngôi rẽ giữa, thẳng tắp, chia thành hai phần đều đặn thả chùng về phía trước, làm nhỏ lại một khuôn mặt gầy, trang điểm quê mùa và vụng dại.
Đôi mắt cô ta long lanh mở lớn, không chớp. Cặp môi hé mở, bất động. Tưởng chừng như hơi thở không được thoát ra đã ngừng đứng từ lâu trong lồng ngực. Phòng trà nhỏ, vào một ngày cuối tháng trở lại đang mưa lớn bên ngoài, vắng tanh. Căn buồng bao phủ trong một bầu không khí rã rời,
8 | Mai Thảo tẻ nhạt. Từ trên dàn nhạc, một dòng suối ánh sáng xanh lạnh đổ xuống, phủ một lớp sương mỏng chập chờn trên những dây bàn ghế im lìm. Bóng tối tràn chiếm những xó góc kín khuất. Một vài người khách ngồi cách xa nhau, thu mình và cách biệt, cũng bất động, cũng nín thinh như người con gái ngồi một mình.
Tiếng mưa ào ạt vọng vào, lẫn với tiếng lăn rào rào của những vệt bánh xe trên mặt nhựa lướt thướt. Buổi tối mới bắt đầu. Nhưng cảnh tượng ở đây thì xem thư đã muộn màng, đã về khuya. Đứng tựa lưng vào tường, mấy người bồi bàn ngó nhìn quanh quất, nhẫn nhục với một thứ thời gian bằng chì kéo lê từng phút một.
Ban nhạc đã hòa tấu hết một bản nhạc đứt quãng theo những âm điệu trầm buồn. Sự im lặng hằn đi, dàn rộng. Không một tiếng vỗ tay nổi lên. Đoàn dựng cây đàn vừa sử dụng xong vào một góc bục. Đốt lửa, chụm tay, châm một
Đàn buồn | 9 điếu thuốc, chàng bước xuống đi ngang qua trước mặt dàn nhạc, lững thững tiến về phía người con gái đang ngồi một mình.
Thiếu nữ đã nhìn thấy Đoàn đi tới từ xa. Nàng bối rối đứng lên, khi Đoàn dừng lại trước mặt. Nàng định chào, định nói, cặp môi mấp máy. Nhưng rồi nàng không nói ra được một tiếng nào. Đoàn ôn tồn giơ tay cản lai: – Cô cứ ngồi yên đó.
Người con gái loay hoay không biết nên nghe theo lời Đoàn hay nên đứng hẳn lên. Cuối cùng, nàng ngồi xuống, thẳng cứng, ngượng ngập vì lúng túng hơn trước. Đoàn vẫy tay gọi một người bồi tới: – Cho tôi một ly nước.
Chàng phác một nụ cười thân mật, dịu dàng hỏi:
10 | Mai Thảo – Cô uống gì thêm không?
Thiếu nữ cựa quậy, bồn chồn trên mặt ghế. Giọng nàng yếu, nhỏ, hồi hộp đến nỗi Đoàn phải ghé tai tới gần mới nghe thấy: – Thưa, đây rồi. Thôi ạ!
Đoàn đón lấy ly rượu từ người bồi mang tới trên một cái khay nhỏ... Chàng ngửa cổ, uống thẳng một hơi trước cái nhìn đầy bỡ ngỡ của người con gái mới đến phòng trà lần đầu. Chàng xoay mình, nhìn lại phía dàn nhạc ở sau lưng, trên đó, tuy thiếu mất cây đàn tây ban cầm của Đoàn, nhưng ban nhạc thản nhiên hòa tấu tiếp một khúc nhạc mới, một phút. Rồi Đoàn quay trở lại, đối diện với thiếu nữ, như cũ: – Cô có nghe không? Thiếu nữ vội vã:
– Có nghe... vẫn nghe đấy ạ!
Đàn buồn | 11 Đoàn gợi chuyện, với ý định tốt đẹp muốn làm cho người con gái được thoải mái và tự nhiên hơn: – Cô thấy thế nào?
Thiếu nữ ngẩn ngơ. Cặp mắt nai hiền của nàng mở lớn hơn, nàng bàng hoàng khó hiểu, nàng bị bất ngờ. Và chưa tìm được câu trả lời. Đoàn cắt nghĩa: – Tôi muốn hỏi là cô có thấy hay không? Thiếu nữ thở ra: – Thưa, hay.
Đoàn mỉm cười:
– Đồng ý là hay. Ban nhạc chúng tôi không hợp thời một chút. Vì bây giờ phải là nhạc kích động. Nhưng là một trong mấy ban có căn bản nhất của phòng trà. Cô thấy hay là thế nào!
Thiếu nữ đã vận dụng đến tận cùng trí não,
12 | Mai Thảo kiếm tìm bằng một kiếm tìm rối loạn, trong cái khả năng thưởng ngoạn và thẩm âm của nàng về âm nhạc. Đề trả lời câu hỏi của Đoàn, một cách cụ thể và chính xác hơn về mấy bản hòa tấu nàng vừa nghe. Nhưng nàng nghe mà không thấy gì. Chỉ là tiếng nhạc, trong tiếng mưa rơi, tiếng mưa rơi vọng vào, len thong tiếng nhạc Đầu óc nóng lên, hai gò má nóng bừng, thiếu nữ ấp úng: – Thấy hay, hay lắm ạ
Đoàn bật cười thành tiếng: – Cô chưa tới đây lần nào? – Chưa ạ.
– Nhưng ít nhất cô cũng phải đến các phòng trà khác nhiều lần rồi chứ?
Thiếu nữ chớp mắt. Đoàn không hỏi nàng về ban nhạc nữa, chàng hỏi sang chuyện đi phòng trà và nàng đã trả lời được trôi chảy và dễ dàng hơn.
Đàn buồn | 13 – Vâng. Hồi này anh Thái đến nhà đón chở đi. Anh Thái bảo phải đi luôn như thế, nhiều lần, hòa vào không khí, làm quen với nơi chốn trước, sau cho đỡ bỡ ngỡ. Đoàn gật đầu:
– Anh Thái khuyên cô như thế là đúng lắm rồi đó. Tôi cũng đang định khuyên cô như vậy. Phải quen thật. Quen với hết tất cả. Với ban nhạc, với khán thính giả và với chính mình nữa. Nhưng mà hình như tôi thấy cô chưa được quen lắm. Người con gái thú nhận liền, bằng một nụ cười ngượng ngập: – Vâng. Em... còn sợ lắm. Đoàn ôn tồn:
– Nói cho tôi biết đi. Cứ coi thân thiện như anh Thái vậy đó. Đừng ngại. Cô sợ gì. – Sợ tất cả.
14 | Mai Thảo Đoàn phì cười:
– Không được. Sợ như thế thì sợ hơi nhiều. Cô phải tập coi đây như ở ngoài đường, ở nhà. Phòng trà cũng không khác gì những nơi chốn khác. Rồi cô sẽ thấy như thế. Và không sợ nữa. Thiếu nữ ngồi lặng. Nàng thấy từng lời nói của Đoàn như từng lời vàng ngọc. Hai bàn tay rời đổi vị trí, từ mặt đùi thu lên. Những ngón tay đan chéo vào nhau thành một cử chỉ thành kính. Đoàn mỉm cười. Nụ cười của chàng vừa khoan dung, vừa tội nghiệp.
Đời sống về ban đêm của thành phố này, Đoàn biết rõ lắm. Vì đã sống cùng, hòa nhập bằng một hòa nhập hoàn toàn. Như bạn hữu. Như tình nhân. Đời sống ban đêm với những đại lộ hai hàng ánh sáng thẳng tắp bên cạnh những ngõ hẻm tối tăm, với những tiền trường lộng lẫy che dấu những hậu trường tiều tụy, là vùng sinh hoạt đẫm ướt ảo tưởng, những mặt trái, những giấc mộng ngây ngất, những sự thật tàn nhẫn mà người con gái mộc mạc đang
Đàn buồn | 15 ngồi trước mắt Đoàn đang muốn lao vào. Lao đầu vào như một cánh thiêu thân.
Một cánh rừng lại hiện ra trong hình dung và tưởng tượng của Đoàn. Đó là cánh rừng đời. Hung dữ ác độc. Giữa đó một con nai hiền đang bước từng bước ngơ ngác và nó sắp sa bẫy, vướng lưới. Đoàn nhìn thấy hai cái ly trên mặt bàn. Chàng chợt nhớ ra! – Anh Thái đâu?
Người con gái nhanh nhẩu hơn trước: – Đi rồi!
Đoàn kinh ngạc:
– Đi là thế nào? Cô không hề đi với anh Thái sao? Thiếu nữ ung dung:
16 | Mai Thảo – Anh Thái đi một lát sẽ trở lại ạ.
Óc Đoàn thoáng lên một nghi ngờ chớm nhú. Nhiều người đàn ông đi với đàn bà, nửa chừng đứng lên hẹn đi một lát có việc cần rồi trở lại. Nhưng họ đi luôn rồi không trở lại, Đoàn đã chứng kiến nhiều trường hợp như vậy. Chàng hỏi:
– Đi đã lâu chưa?
– Khoảng mười giờ ạ.
Đoàn đưa đồng hồ tay lên coi:
– Bây giờ là mười giờ bốn mươi lăm phút rồi. Thái hẹn rõ với cô là sẽ trở lại?
– Vâng, anh ấy còn nói là nếu anh xuống nói cho anh biết như vậy.
Đoàn gật gù. Thái đã đến phòng trà Cẩm Bình nhiều lần. Nhiều lần Thái đi với một
Đàn buồn | 17 người con gái. Nhiều lần Thái đột ngột như vậy một mình. Hấp tấp như người đi trốn. Lý do thì Đoàn cũng tạm đoán được tại sao. Có điều là lần này Đoàn hơi bất ngờ, Thái không thể bỏ rơi người con gái này, để mặc cô ta ngồi một mình. Vô lý. Nhìn hai chiếc ly, Đoàn hỏi:
– Cô thấy anh Thái trả tiền chưa? – Thưa, chưa.
– Chắc không? – Chắc ạ.
– Để tôi coi.
Đoàn vẫy tay gọi người bồi bàn đã đem đến cho chàng ly rượu: – Anh ra quầy hỏi cô Thu cho tôi xem bàn này đã trả tiền chưa?
18 | Mai Thảo Người bồi bàn đi rồi rồi trở lại ngay. Y gật đầu: – Đã.
Đoàn nhìn người con gái:
– Nếu anh Thái không trở lại thì cô cũng đừng nên lấy thế làm ngạc nhiên.
Khuôn mặt đang thư thái của người con gái bất chợt hiện đầy vẻ hoảng hốt. Giọng cô ta run run: mà.
– Anh Thái hẹn đinh ninh sẽ trở lại ngay
Vậy mà anh ta đã đi tới bây giờ là hơn nửa tiếng rồi. Trời lại đang mưa lớn. Đoàn an ủi cho người con gái khỏi lo sợ.
– Không sao. Có thể Thái sẽ trở lại. Cô cứ ngồi bình tĩnh uống nước, nghe nhạc đi. Cô chưa phải về ngay bây giờ đấy chứ?
Thiếu nữ ấp úng:
Đàn buồn | 19
– Chưa, nhưng lát nữa phải về.
– Được. Nếu anh Thái không trở lại, tôi sẽ gọi xe cho cô về. Đừng sợ. Một nhạc sĩ trên dàn nhạc vẫy tay ra hiệu cho Đoàn tới. Đoàn đứng lên:
– Ngồi đây nhé. Tôi lên đàn xong, sẽ trở xuống ngay.
Thiếu nữ mím môi ngập ngừng rồi rồi hỏi: – Anh Thái đã nói chuyện với anh? – Chuyện gì?
– Chuyện em. Đoàn giơ tay:
– Rồi, anh Thái đã nói cho tôi biết. Tôi không thấy trở ngại gì hết. Nhưng cứ để đó tính sau. Lát nữa cũng được, à cô tên là gì nhỉ?
20 | Mai Thảo – Đào ạ.
Đã quen với những tên kép của phái nữ, Đoàn hỏi: – Cái gì Đào?
– Trần Thị Đào ạ.
– Cô Đào ngồi đây nhé.
Đoàn dụi tắt điếu thuốc lá nhanh nhẹn đi trở lại dàn nhạc. Thiếu nữ nhìn theo Đoàn. Nàng tựa lưng vào tường, mái tóc thề lẫn vào bóng tối. Đôi mắt nàng mở lớn, đen láy. oOo
Trước cửa phòng trà Cẩm Bình, phía đối
diện bên kia con đường Trần Hưng Đạo chạy dài thăm thẳm là khách sạn Cẩm Bình, phòng trà và khách sạn cũng một chủ. Phòng trà nhỏ. Nhưng khách sạn là một tòa nhà bốn từng mới
Đàn buồn | 21 xây cất và tráng lệ. Tầng dưới một lan can rộng sáng trưng dưới ánh đèn. Văn phòng ở giữa hành lang, là một khoảng phình rộng, ngăn cách với hành lang chạy qua trước mặt bằng một cái quầy gỗ trắng hình bán nguyệt Người quản lý ngồi sau quầy. Trước mặt là một cuốn sổ lớn. Cuốn sổ dầy đặc chi chít những bảng chữ số.
Người quản lý không ngửng đầu lên khi Đoàn gác cây đàn vào một bên chân tỳ tay lên thành quầy. Khuôn mặt Đoàn hiện đầy vẻ chán chường mệt mỏi. Chàng che miệng ngáp lớn. – Ông quản lý cho tôi cái chìa khóa phòng.
– Người quản lý nhìn lên cái giá ở đó treo lủng lẳng mấy chục chiếc chìa khóa, mỗi chiếc đều có đeo một tấm giấy vàng có đánh số. – Cô ấy lấy rồi.
Đoàn cau mày:
– Cô ấy là cô nào?
22 | Mai Thảo – Cô vẫn đến kiếm ông thường ấy mà.
Đoàn cầm lấy cây tây ban cầm. Theo đêm nghiêng về khuya, trọng lượng cây đàn đã đổi khác. Ban nãy trên dàn nhạc, đàn gắn liền với người là tay chân Đoàn ôm ấp là hơi của Đoàn nối dài, nhẹ nhàng phơi phới. Bây giờ cùng với sự mệt mỏi, rã rời cây đàn như một tảng chì nặng chĩu trong tay. Đoàn hỏi, tròng mắt tẻn cứng: – Đến hồi nào?
– Ngay sau khi ông đi. – Thôi được, cám ơn.
Đầu cúi xuống, cây đàn trong cánh tay buông thõng. Đoàn bước từng bước chậm chạp về phía cầu thang. Chàng không muốn trở về phòng chút nào, mặc dầu mặt đệm thân thuộc phút này là một mời gọi đầy quyến rũ. Viễn tượng về một đêm dài không còn một khoảng thời gian kéo dài trong nghỉ ngơi làm Đoàn
Đàn buồn | 23 nhăn mặt. Bão tố đang đợi chờ Đoàn để nồi dậy, làm xao động cái mặt hồ đáng lẽ phải êm ả của đêm bằng những cơn sóng trùm đầu. Bước trên từng bậc thang, nhìn cái bóng mình gẫy đổ theo từng bước chân chán chường mênh mông. Đoàn muốn ném vỡ cây đàn cho vỡ tan từng mảnh. Và quay trở xuống. Ra đường. Chàng sẽ đi lang thang, vật vờ trên những hè đường vắng lặng. Làm bạn với những cột điện hai bên, những bóng lá trên đầu. Đi giữa không giờ. Đi vào tảng sáng. Đi mãi. Đi mãi. Cho đến khi bắt gặp một ban mai thành phố nhợt nhạt dấy lên sau những mái nhà. Cho đến khi những chuyến xe thổ mộ đầu tiên lộc cọc lăn bánh trên mặt đường còn ướt đẫm sương đêm. Hình ảnh một cái ghế đi công viên hiện lên trong tâm tưởng. Với Đoàn nằm thiếp đi trên mặt đá cứng nhắc lạnh buốt.
Nhưng đêm đã khuya lắm. Người ta không thể lang thang suốt một đêm ngoài đường như một con chó đói. Đoàn buồn rầu nghĩ vậy, và chân chàng lại từng bực, từng bực leo lên.
24 | Mai Thảo Hết bực thang cuối cùng, Đoàn đứng lại. Chàng chống đàn, thở ra một hơi dài. Hành lang khách sạn hun hút, dài thẳm, như một đường hầm. Hai bên, những căn buồng đánh số đóng kín. Ánh sáng xanh lạnh từ ngọn đèn trên đầu tỏa xuống. Hàng lang im phắc. Không một tiếng động. Nghe thấy tiếng chân người nổi lên ở đầu hành lang, Hoa nhìn đồng hồ, biết Đoàn đã từ phòng trà, từ dàn nhạc bên kia đường trở về. Tiếng chân muộn màng khuya khoắt cuối cùng, cái tiếng chân lết đi, kéo theo nó tất cả sự mệt mỏi rời rã, cái tiếng chân không thể lầm được với tiếng chân nào khác, Hoa biết đó là của Đoàn. Người đàn bà vội vã ngồi dậy. Nàng cầm vội lấy cái lược, chải lại mái tóc. Nhìn lại khuôn mặt nàng trong gương một lần nữa rồi bằng một dáng điệu nhanh nhẹn khác thường. Hoa đi ra phía cửa. Bộ đồ ngủ trên người Hoa mỏng dính. Thân hình Hoa nẩy nở, tràn đầy nhựa sống. Mái tóc thả dài, óng ả trên hai bờ vai đầy. Và Hoa mở cửa khi tiếng chân bên ngoài dừng lại.
– Anh về muộn thế?
Đàn buồn | 25
Đoàn không nhìn Hoa. Chàng lặng lẽ đưa cây đàn về phía trước, đẩy nhẹ Hoa sang một bên, bước vào. Ánh sáng chói gắt trong căn phòng làm cho Đoàn chói mắt. Chàng đi tới một góc phòng dựng cây đàn. Đoạn tới chiếc ghế bàn kê ở đầu giường. Đoàn ném người xuống. Hai chân chàng duỗi dài. Chàng ngửa đầu ra thành ghế, đưa hai tay lên bưng lấy mặt, nhắm nghiền mắt lại. Như thể một lúc khá lâu. Hai người không nói với nhau một lời. Bị cụt hứng trước câu vồn vã tươi tỉnh, Hoa chống nạng tay vào sườn, môi mím lại, căm tức. Cơn tức giận như một ngòi lửa đã muốn dâng lên. Thành gây chuyện. Thành lớn tiếng. Nhưng cuối cùng. Hoa kìm giữ được.
Nàng tươi cười, thân mật tới ngồi ghé xuống thành ghế bành: – Em vừa hỏi anh.
26 | Mai Thảo Đoàn nói, hai mắt vẫn nhắm: – Hỏi gì?
– Hỏi anh vừa về đó à? – Vừa về.
– Đêm nay anh không đi ăn sao? – Không.
– Sao vậy.
– Không đói. Nhưng tiệm ăn cũng đã đóng cửa hết.
Hoa ngã hẳn đầu vào Đoàn, nửa thân trên gần như tựa hẳn vào Đoàn. Những cử chỉ thân mật âu yếm trở thành những khiêu khích trắng trợn. Tức khắc. Ngọn đèn sáng sẽ được tắt đi. Nơi chốn của hai người sẽ không còn là chiếc ghế chật hẹp. Mà một mặt đệm. Chăn gối. Và hoan lạc miệt mài vùi nập trong bóng tối hoa mắt. Nhưng đêm nay, Đoàn không muốn
Đàn buồn | 27 gì hết. Sự có mặt của Hoa là một cồng kềnh vướng bận làm cho chàng khó chịu. Đoàn chỉ muốn ngủ. Chàng nghĩ nếu mình nằm xuống, giấc ngủ sẽ đến liền một phút sau. – Anh chưa ăn gì thật sao? – Đã bảo chưa. – Say?
– Không Buồn ngủ.
– Em lại chưa buồn ngủ chút nào hết. Nói chuyện với em một lát nhé. Đoàn gỡ tay Hoa ra. Hương của mái tóc của da thịt Hoa liền sát, nóng dần, phà vào mũi Đoàn một mùi thơm nồng nàn. – Mai nói.
– Mai là lúc nào.
– Lúc anh tỉnh dậy.
28 | Mai Thảo – Không được. Em về sớm lắm mà. – Vậy để lần khác đi.
– Sao hồi này anh lánh mặt em hoài vậy.
– Lần nào gặp em cũng gây chuyện, không chuyện này thì chuyển nọ. Gặp như thế, gặp để làm gì. Em không bao giờ chịu để cho anh được yên thân Cái chết của thằng nhỏ chưa làm em thỏa mãn hay sao?
Câu nói như một gáo nước lạnh dội ào làm cho Hoa bàng hoàng và lặng người đi. Thỉnh thoảng Đoàn lại đem cái chết của thằng nhỏ ra để bắt Hoa sống trở lại với một trừng phạt, một cực hình. Thì ra Đoàn vẫn nhớ, chưa quên. Thì ra không bao giờ Đoàn quên được, ở chàng không có sự tha thứ nào hết, chàng không nhận chịu đó là một rủi ro, chàng dồn trút lên đầu Hoa tất cả trách nhiệm. Căn phòng thốt nhiên rơi chìm vào một yên lặng hoàn toàn. Hoa từ từ rời khỏi chỗ
Đàn buồn | 29 ngồi, bước mấy bước vô định trên nền nhà, rồi tới giường nằm vật xuống. Trần nhà trên đầu trắng toát như một trang sách quái dị và vừa mở rộng, ở đó là những hàng chữ của một tai nạn cũ hiện dần lên.
Nhớ hôm đó là một buổi chiều chủ nhật. Trời thật đẹp, khoảng năm giờ chiều, Đoàn sửa soạn ra khỏi nhà để lên Thủ Dầu Một đánh đàn cho một đại hội âm nhạc tổ chức tại đó. Thằng Toản vừa được 5 tuổi, không hiểu tại sao tới phút chót, khi Đoàn đã xách đàn ra xe, Hoa mới nảy ra ý muốn nhân tiện chuyến xe, đưa con lên hồ tắm Thủ Đức. Đoàn không nghe, nói thằng nhỏ vừa đau mới khỏi. Nhưng Hoa cứ nằng nặc đòi. Và cuối cùng Đoàn phải chờ cho Hoa đưa thằng nhỏ đi theo.
Tới ngang Thủ Đức, Đoàn thả hai mẹ con xuống. Nói đánh đàn xong sẽ trở lại đón, sau khi căn dặn Hoa không được cho thằng nhỏ xuống tắm, chỉ được cho nó đùa nghịch trên hồ. Dặn đi dặn lại thế rồi, mà khi Đoàn trở về thì một thì một đám người đã xúm đông lấy
30 | Mai Thảo cái bể bơi, ở giữa là Hoa khóc lóc thảm thiết bên cạnh đứa con đã tắt thở tự bao giờ. Thằng Toản rơi xuống hồ bơi, hôm đó vắng ngắt không có ai ngoài mẹ con Hoa. Và nó đã chết đuối. Trên đường trở về, Đoàn lặng thinh nghe Hoa giải thích tai nạn. Nàng nói chỉ đi loanh quanh có một vài phút, quay về, đã không thấy thằng nhỏ đâu. Thôi thì nó chết vì cái số nó thế. Cũng chẳng sao, về tới nhà chôn cất đứa nhỏ xấu số xong, cặp tình nhân sống chung không hôn thú chỉ còn biết ôm nhau khóc. Cái chết của thằng Toản có thể đẩy Đoàn tới chỗ yêu thương Hoa nhiều hơn trước, nếu tuần lễ sau, chàng không trở lại Thủ Đức và được một bà lão bán quán gần khu hồ tắm tiết lộ cho biết, là thời gian thằng Toản chết đuối trong hồ tắn chính là thời gian bà lão thấy Hoa đi với một gã trẻ tuổi vào một quán hàng ở bên kia đường. Bà lão còn nói thêm là Hoa trò chuyện với gã trẻ tuổi… rất thân mật, chừng như họ đã quen biết nhau từ lâu.
Đàn buồn | 31 Về nhà chiều hôm đó, Đoàn tra khảo gắt gao và Hoa đành khóc vừa thú nhận một sự thật mà nàng đã che giấu. Đoàn nghiến răng vặn hỏi: – Bạn nào?
Hoa nhợt nhạt run rẩy:
– Một người bạn cũ. Từ ngày xưa. Anh không biết đâu.
Nghĩ đến đứa con trai, đứa con duy nhất quý như châu ngọc chết oan uổng dưới đáy hồ tắm chỉ vì mẹ nó đã sao lãng nó, để đi chơi với một người đàn ông khác. Đoàn tức giận, đau đớn đến điên cuồng. Cái chết của thằng nhỏ vậụ mang một ý nghĩa khác. Không thể xem đó như một tai nạn. Mà chính là lỗi tày đình không thể tha thứ được của người mẹ hư hỏng vô trách nhiệm. Sự thật, cuối cùng, tàn nhẫn hơn. Sau một hồi tra khảo gay go, Hoa thú nhận gã thanh niên
32 | Mai Thảo gặp nàng chiều đó ở hồ tắm là một người tình cũ. Thấy Hoa y nằng nặc mời ra quán uống nước nói chuyện. Từ chối thế nào cũng không được. Hoa để thằng nhỏ một mình trên bờ hồ tắm, nghĩ nàng sẽ trở lại với nó ngay. Nàng quên đi. Đến khi chợt nhớ, chạy về, tai nạn đã xẩy tới.
Đoàn không bắt Hoa phải chịu đựng một trừng phạt nào. Trừng phạt nào trút xuống đầu người mẹ thì con chàng chẳng thể sống lại. Bằng tất cả thiện chí, Đoàn muốn quên. Quên cho chàng. Quên cho Hoa. Quên hết. Để lại có thể sống êm đềm, bình yên với Hoa như củ. Nhưng Toàn không quên được. Trí nhớ là một cái sức mạnh ngoài cái ý lực muốn xóa bỏ nó của Đoàn. Cái chết của đứa con trở thành một hiện hữu, một ám ảnh thường trực. Buồn rầu, đau đớn. Đoàn tìm giải khuây trong men rượu. Tới phòng trà, đánh đàn, đêm nào trở về nhà, Đoàn cũng say khướt. Cuộc chung sống với Hoa cũng từ đó, gượng
Đàn buồn | 33 gạo, miễn cưỡng, không thể kéo dài. Đoàn cách biệt dần dần, khép kín chàng trong niềm đau không thể nguôi vơi. Với Hoa chàng chỉ còn là một người lạ mặt. Cho tới một ngày kia, không chịu đựng được thêm nữa cuộc sống với Đoàn như một địa ngục, một cực hình, Hoa bỏ đi. Đoàn không đuổi cũng không giữ lại. Thảm kịch xảy ra cách đây đã ba năm.
Trong thời gian này, Hoa đã đi lại gặp gỡ nhiều người đàn ông, nhiều chàng trẻ tuổi khác. Chính Hoa cũng không quên được. Mặc cảm phạm tội làm hư hỏng cuộc đời và tâm tưởng nàng. Như đã có một con sâu nằm trong trái chín. Làm cho hư thối như đã có một sự rạn nứt trầm trọng. Trong linh hồn. Trong trái tim. Và sự rạn nứt ấy không thể gắn liền. Đứa con chết đi, là một sơi dây vô hình ràng buộc hai người, sợi dây tưởng mong manh nhưng lại bền chặt hơn cả khi đứa con còn sống. Hoa và Đoàn cũng cảm thấy như vậy. Thành ra họ đã thôi nhau mà không thể nào thôi hẳn. Và
34 | Mai Thảo cái sự đôi khi gặp lại chỉ là để nhớ lại và làm khổ nhau. Như lần này. Như tất cả những lần khác.
Để mặc Hoa nằm bất động như một cái xác chết lạnh ngắt trên mặt đệm, Đoàn lặn lẽ cởi quần, vào buồng tắm thay quần áo. Hoa ngồi lên, khi Đoàn đi ra. Hai người nhìn nhau với hình ảnh đứa trẻ chết đuối ở giữa. Cả hai cũng cảm thấy đang đứng ở bên này và bên kia một cái hố cách biệt thăm thẳm. Tất cả đã lỡ. Đã hỏng. Hạnh phúc không vớt lại được. Hạnh phúc đã là một chìm đắm hoàn toàn. Tình yêu không gặp lại được. Đứa nhỏ chết, tình yêu cũng chết theo. Trong một thứ hồ tắm nào lạnh buốt của đời. Như đứa nhỏ. Hoa vuốt lại tóc rối: – Mấy giờ?
Đoàn nhìn đồng hồ đáp gọn: – Em về.
Đàn buồn | 35 Đoàn thản nhiên, không giữ cũng không đuổi, vẻ lửng lơ này mới làm cho Hoa đau đớn: – Không ở lại sao?
– Ở lại? Thôi em về. Em về là hơn.
Đoàn lắng tai nghe đêm. Đêm đang lắng xuống, lắng xuống, mang một hình ảnh một ngọn triều đã vút thật xa khỏi bến bờ, êm ái, không một tiếng động. Giờ này không còn một tiếng đàn trên một dàn nhạc nào nữa. Lũ nhạc khí đã câm tiếng, đã ngủ yên. Giờ này, những vùng đất sống cuối cùng đang thu nhỏ cho những vùng đất chết dàn rộng thành mênh mông nhạt nhòa.
Giờ này là của những ánh đèn sáng trắng chiếu xuống những ngã tư hiu quạnh, những cột điện im phắc, những bóng cây, bóng lá âm thầm. Đoàn nghĩ đến cái bóng dáng bé nhỏ của Hoa trên hành lang, xuống cầu thang, ra đường men theo những lề đường, những bờ tường hun hút tầm mắt. Đêm đang lạnh buốt và sương bắt đầu dâng lên.
36 | Mai Thảo Giọng Đoàn dịu dàng hơn:
– Em về lúc này còn được không?
lại:
Hoa mặc áo dài trước tấm kiếng, quay lưng – Được.
– Chắc không?
Hoa bật lên một tiếng cười ngắn:
– Không chắc cũng chẳng sao. Ngủ ngoài vườn hoa. Ngủ trong quận cảnh sát, không về tới nhà, ngủ ở đâu cũng được hết. Đoàn nói:
– Em có thể ngủ lại.
Ngừng một giây, chàng nói tiếp: – Nếu em muốn.
– Thôi, em nhất dịnh về.
Đàn buồn | 37 Thình lình Hoa quay phắt lại:
– Anh có thể đánh đập, anh có thể giết em cũng được. Em chỉ khẩn khoản xin anh có một điều là đừng boa giờ đay nghiến em về chuyện thằng nhỏ nữa. Đừng bao giờ. Như thế cũng không được sao? Đoàn gật đầu cúi xuống:
– Buột miệng không định nói xin lỗi. – Anh định nói thiệt mà. – Không. Không định.
Hoa nhíu mày, nhìn Đoàn đăm đăm. NÀng muốn tìm hiểu xem chàng thành thật hay chàng giả dối, chàng không định nói ra lời tàn nhẫn đã có sẵn trong đầu, lần này cũng như lần khác, lúc nào cũng sẵn sàng được nói ra. Người ta không thể tha thứ được cho nhau. Sống là một trừng phạt. Vĩnh viễn. Tội lỗi không thể được giảm khinh bằng một khoan dung nào. Hoa biết rằng Đoàn muốn bỏ ra đi cho nàng.
38 | Mai Thảo Nhưng cố gắng đó là một cố gắng tuyệt vọng, thất bại. Sự thật cuối cùng là như thế. Đã ba năm, mãi mãi không thay đổi. Hoa thở dài, nhặt lấy cái sắc tay trên mặt ghế: – Em còn trở lại được không? – Tùy.
Ngừng một giây, chàng nói lại câu đã nói: – Nếu em muốn.
Hoa đi nhanh qua mặt Đoàn, ra phía cửa. Tiếng cửa đóng mạnh lại cùng với tiếng giầy của Hoa vang lên ngoài hành lang.
Tiếng giầy đã nhỏ dần và tắt hẳn ở cuối hành lang mà Đoàn còn đứng lặng giữa căn phòng trống trải. Chàng hối hận đã tàn nhẫn với Hoa. Hối hận ghê gớm. Hối hận thành thật. Cuộc đời chàng không còn là một sinh thú nào từ cái chết của thằng Toản. Mái tóc vàng ánh,
Đàn buồn | 39 nụ cười trẻ thơ, dáng đi lẫm chẫm của thằng nhỏ không bao giờ rời xa trí nhớ. Người ta nói nấm mồ của một người thân yêu sớm khuất nằm trong trái tim người còn sống vĩnh viễn. Đúng là như thế. Đứa con Đoàn trên một ý nghĩa nào, gần như là lẽ sống của đời chàng. Hồi nó còn sống, Đoàn nhớ đêm nào chàng cũng mong phòng trà chóng tàn, khách khứa về hết, để chàng mau mau về với con. Đùa nghịch với nó, cho nó đi ăn đêm cùng, và ngủ ở bên cạnh. Mất thằng nhỏ, sự trở về đêm đêm của chàng không còn một ý nghĩa nào hết. Về cũng được, không về cũng được. Nhiều đêm, say mèm, đã ở lại phòng trà, nằm co quắp trên bục nhạc. Lẻ loi, lạnh giá của một người đàn ông đáng thương nhất.
Nhưng phía Hoa, Đoàn biết Hoa cũng phải trả giá thật đắt tội lỗi của nàng. Từ ba năm nay, Hoa rơi xuống, không ngừng, không ngừng. Lăn từ tay gã nhân tình này sang tay gã trẻ tuổi khác. Hoa miệt mài trong nếp sống phóng
40 | Mai Thảo đãng, chìm sâu vào hư hỏng trụy lạc. Hoa sống từng ngày không biết tới ngày mai. Sống với Hoa hết còn là một xây dựng, mà là một tự hủy. Đốt cháy đời sống mình thành một ngọn lửa bừng bừng, Hoa tự ném thân vào lửa đỏ. Như thế cũng như Đoàn, chỉ để tìm kiếm một lãng quên. Cả hai đều thất bại.
Đoàn thở dài, không muốn nghĩ gì thêm nữa. Sự mệt mỏi rã rời đã trở lại trong cơ thể, cái nhìn thoắt nhòa nhạt, lung linh. Đêm chung quanh sâu hút như một đáy vực. Đoàn tắt đèn. Căn phòng tối đen.