Βιβλιο εκπαιδ

∞Ú¯·›· πÛÙÔÚ›· A’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘

µπµ§π√ ∂∫¶∞π¢∂À∆π∫√À

™À°°ƒ∞º∂π™

£Âfi‰ˆÚÔ˜ ∫·ÙÛÔ˘Ï¿ÎÔ˜ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ °ÂˆÚÁ›· ∫ÔÎÎÔÚÔ‡ - ∞ÏÂ˘Ú¿ ∫·ıËÁ‹ÙÚÈ· ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ µ·Û›ÏÂÈÔ˜ ™ÎÔ˘Ï¿ÙÔ˜ ™¯ÔÏÈÎfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜

∫ƒπ∆∂™-∞•π√§√°∏∆∂™

∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ªÂÏ¿˜ ∂›Î. ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÎÚ›ÙÂÈÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ πˆ¿ÓÓ˘ ¡ÂÚ·ÓÙ˙‹˜ ™¯ÔÏÈÎfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ∞ÈÌÈÏ›· ª¿ÓÔ˘ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘

ºπ§√§√°π∫∏ ∂¶πª∂§∂π∞

À¶∂À£À¡∏ ∆√À ª∞£∏ª∞∆√™ ∫∞π ∆√À À¶√∂ƒ°√À ∫∞∆∞ ∆∏ ™À°°ƒ∞º∏ ∂•øºÀ§§√ ¶ƒ√∂∫∆À¶ø∆π∫∂™ ∂ƒ°∞™π∂™

∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ™Ê˘Ú‹ ºÈÏfiÏÔÁÔ˜ ∞Ó·ÛÙ·Û›· ∫˘ÚΛÓË-∫Ô‡ÙÔ˘Ï· ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶.π.

¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˜ °¤ÚÔ˜ ∑ˆÁÚ¿ÊÔ˜ “∂§§∏¡π∫∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ - MULTIMEDIA A.E.”

°’ ∫.¶.™. / ∂¶∂∞∂∫ ππ / ∂Ó¤ÚÁÂÈ· 2.2.1 / ∫·ÙËÁÔÚ›· ¶Ú¿ÍÂˆÓ 2.2.1.·: «∞Ó·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È Û˘ÁÁÚ·Ê‹ Ó¤ˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ·Î¤ÙˆÓ» ¶∞π¢∞°ø°π∫√ π¡™∆π∆√À∆√ ªÈ¯¿Ï˘ ∞Á. ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜ √ÌfiÙÈÌÔ˜ ∫·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞.¶.£ ¶Úfi‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ¶Ú¿ÍË Ì ٛÙÏÔ:

«™˘ÁÁÚ·Ê‹ Ó¤ˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È ·Ú·ÁˆÁ‹ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎÔ‡ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ‚¿ÛË ÙÔ ¢∂¶¶™ Î·È Ù· ∞¶™ ÁÈ· ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ» ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎfi˜ À‡ı˘ÓÔ˜ ŒÚÁÔ˘ ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ™. ªÔÌ¤ÙÛ˘ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ∞Ó·ÏËÚˆÙ¤˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ› À‡ı˘ÓÔÈ ŒÚÁÔ˘ °ÂÒÚÁÈÔ˜ ∫. ¶·ÏËfi˜ ™‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ πÁÓ¿ÙÈÔ˜ ∂. ÷Ù˙Ë¢ÛÙÚ·Ù›Ô˘ ªfiÓÈÌÔ˜ ¶¿Ú‰ÚÔ˜ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘

ŒÚÁÔ Û˘Á¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡ÌÂÓÔ 75% ·fi ÙÔ ∂˘Úˆ·˚Îfi ∫ÔÈÓˆÓÈÎfi ∆·ÌÂ›Ô Î·È 25% ·fi ÂıÓÈÎÔ‡˜ fiÚÔ˘˜.

À¶√Àƒ°∂π√ ∂£¡π∫∏™ ¶∞π¢∂π∞™ ∫∞𠣃∏™∫∂Àª∞∆ø¡ ¶∞π¢∞°ø°π∫√ π¡™∆π∆√À∆√

£Âfi‰ˆÚÔ˜ ∫·ÙÛÔ˘Ï¿ÎÔ˜

°ÂˆÚÁ›· ∫ÔÎÎÔÚÔ‡-∞ÏÂ˘Ú¿

µ·Û›ÏÂÈÔ˜ ™ÎÔ˘Ï¿ÙÔ˜

∞¡∞¢√Ã√™ ™À°°ƒ∞º∏™

∞Ú¯·›· πÛÙÔÚ›· ∞’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘

µπµ§π√ ∂∫¶∞π¢∂À∆π∫√À

√ƒ°∞¡π™ª√™ ∂∫¢√™∂ø™ ¢π¢∞∫∆π∫ø¡ µπµ§πø¡ ∞£∏¡∞

¶∂ƒπ∂Ã√ª∂¡∞ ªπ∞ ¶ƒ√∆∞™∏ °π∞ ∆∏¡ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∆√À π™∆√ƒπ∫√À °∂°√¡√∆√™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5 ∏ ∂¶π™∆∏ª∏ ∆∏™ π™∆√ƒπ∞™ ™∆∞ ¡∂√∆∂ƒ∞ Ã√¡π∞ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 µ√∏£∏∆π∫∂™ ∂¶π™∆∏ª∂™ ∆∏™ π™∆√ƒπ∞™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10 π™∆√ƒπ∞ ∫∞π ™Ã√§∂π√ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .13 ¢√ª∏ ∫∞π Ã∏™∏ ∆√À µπµ§π√À ∆√À ª∞£∏∆∏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .16 π. ∏ ¶ƒ√´™∆√ƒπ∞ ∫∂º∞§∞π√ ∞ã:∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À §π£√À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 ∫∂º∞§∞π√ µã: ∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À Ã∞§∫√À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21 ππ. π™∆√ƒπ∫√π Ã√¡√π ∫∂º∞§∞π√ °ã: √ ∂§§∏¡π∫√™ ∫√™ª√™ ∞¶√ ∆√ 1100 Eø™ ∆√ 800 .Ã. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .37 ∫∂º∞§∞π√ ¢ã: ∞ƒÃ∞´∫∏ ∂¶√Ã∏ (800-479 .Ã.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41 ∫∂º∞§∞π√ ∂ã: ∏ ∏°∂ª√¡π∞ ∆∏™ ∞£∏¡∞™ (479-431 .Ã.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62 ∫∂º∞§∞π√ ™∆ã: ∏°∂ª√¡π∫√π ∞¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫∞π ∫∞ªæ∏ ∆ø¡ ∂§§∏¡π∫ø¡ ¶√§∂ø¡ (431-362 .Ã.) . . . .79 ∫∂º∞§∞π√ ∑ã: ∏ ∞¡∞¶∆À•∏ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96 ∫∂º∞§∞π√ ∏ã: ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∫∞π √π ∆∂á∂™ ∆∏™ ∫§∞™π∫∏™ ¶∂ƒπ√¢√À . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110 ∫∂º∞§∞π√ £ã: ∂§§∏¡π™∆π∫√π ∫∞π ƒøª∞´∫√π Ã√¡√π . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116 ∫∂º∞§∞π√ πã: ∞¶√ ∆∏ ƒøª∏ ™∆√ µÀ∑∞¡∆π√ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ªπ∞ ¶ƒ√∆∞™∏ °π∞ ∆∏¡ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∆√À π™∆√ƒπ∫√À °∂°√¡√∆√™ ∞. ∂ÓÓÔÈÔÏÔÁÈΤ˜ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ 1. √ ‰¿ÛηÏÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜. √ ‰¿ÛηÏÔ˜ ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ı· ÎÏËı› Ó· ‰È‰¿ÍÂÈ ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›, ÙËÚÔ˘Ì¤ÓˆÓ ÙˆÓ ·Ó·ÏÔÁÈÒÓ, ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ Î·È ÈÛÙÔÚÈÔ‰›Ê˘ ·ÎfiÌË. ¢Â Û˘ÁÁÚ¿ÊÂÈ ‚¤‚·È· ÈÛÙÔÚ›· Ô‡Ù ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ‹ ÙÔ˘ ÙËÓ ·Ó·‰›ÊËÛË ÙˆÓ ·Ú¯Â›ˆÓØ ·Ó··Ú¿ÁÂÈ fï˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÁÓÒÛË. ¢Â ʤÚÂÈ ÛÙÔ Êˆ˜ Ó¤· ÙÂÎÌ‹ÚÈ·, ˘Ô‚¿ÏÏÂÈ fï˜ ·˘Ù¿ ÛÙË ‚¿Û·ÓÔ Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜. ∞ÍÈÔÏÔÁ› Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È ı¤ÙÂÈ ÙËÓ ¿Ô„‹ ÙÔ˘ ˘fi ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∆›ÔÙÂ, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ‰ÂÓ ·ÔÎÏ›ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ Ù˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ˘fi ‰ÈÏ‹ ȉÈfiÙËÙ·, ÙÔ˘ ÂÚ¢ÓËÙ‹ Î·È ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘. ∫È ÔÈ ‰˘fi, ¿ÓÙˆ˜, ¤¯Ô˘Ó Û˘Ó·›ÛıËÛË Ù˘ ¢ı‡Ó˘ Ô˘ ÂˆÌ›˙ÔÓÙ·È.

2. ∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ¶ÚÈÓ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÛÙËÓ ÂͤٷÛË ÙÔ˘ ηı·˘Ùfi ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ì·˜, ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÛÎfiÈÌÔ Ó· ‰È·Û·Ê‹ÛÔ˘Ì ÔÚÈṲ̂Ó˜ ¤ÓÓÔȘ, ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÙÂÎÌËÚ›ˆÛË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜. ¶ÚÒÙ· ÚÒÙ· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. πÛÙÔÚ›· Â›Ó·È Ë ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙÔ˘ ‰È·ÓÔËÙÈÎÔ‡ Ìfi¯ıÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ ·˘Ù‹˜. Àfi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ·˘Ù‹ ÙÔ ÚÒÙÔ Â›Ó·È ·fiÏ˘ÙÔ Î·È ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Û¯ÂÙÈÎfi. ∆Ë ‰ÈÙÙ‹ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ η٤‰ÂÈÍÂ Ô ŒÁÂÏÔ˜ οÓÔÓÙ·˜ ÏfiÁÔ ÁÈ· “res gestas” Î·È “historiam rerum gestarum”.

3. ∆Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜. πÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ Â›Ó·È Î¿ı ·ÓıÚÒÈÓË Ú¿ÍË, οıÂ Ê˘ÛÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ, οı ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ ıÂÙÈο ‹ ·ÚÓËÙÈο ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ‚›Ô˘. ∆Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi Î·È ·ÔÙÂÏ› ˆ˜ ¤Ó· ‚·ıÌfi ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ¿ ÙÔ˘. ∏ ÂÈÏÔÁ‹ Á›ÓÂÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ·˘Ùfi˜ ηÏÂ›Ù·È Ó· χÛÂÈ. ∏ ηٷÓfiËÛË Î·È Ë ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÛÙ·ÙÈ΋, ·ÏÏ¿ ‰˘Ó·ÌÈ΋ Î·È Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ‚·ıÌfi ηٷÓfiËÛ˘ ‹ ÂÚÌËÓ›·˜ ÂÓfi˜ ·Ó¿ÏÔÁÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜.

µ. ∂ÚÌËÓ¢ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË 1. ∏ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙËÓ ÔÓÙfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ÌÔÓ·‰ÈÎfi. ∞·ÓÙÔ‡Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÙÈ, Ô‡, fiÙÂ Î·È Ì·˙› Ì ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù· ÔÔ›· ¤ÔÓÙ·È ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ (ÂÓÒ Ù· ·›ÙÈ· ÚÔËÁÔ‡ÓÙ·È) Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ˆ˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi, ÔÏÈÙÈÎfi, ‰Èψ̷ÙÈÎfi, ÎÔÈÓˆÓÈÎfi, ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Î.¿. ∏ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·˘Ù‹ ÎÚ›ÓÂÙ·È ··Ú·›ÙËÙË, ·ÊÔ‡ ̤ۈ ·˘Ù‹˜ ı· ηıÔÚÈÛÙ› Î·È Ë ÔÙÈ΋. ∏ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ˘ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È Î·È ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜. √È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ì ÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛË Î·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ Ì ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹.

2. ∏ ·ÈÙÈfiÙËÙ·. ∫¿ı ÛÎÂÙfiÌÂÓÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ·Ó·ÚˆÙÈ¤Ù·È «ÁÈ·Ù›». ∏ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡. ∆· ·›ÙÈ· Û˘Ó˘¿Ú¯Ô˘Ó Ì ٷ ÁÂÁÔÓfiÙ·. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË ¯ÚÔÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ·ÏÏËÏÔ˘¯›·, ÁÈ· Ó· ηı›ÛÙ·Ù·È Û·Ê‹˜, ‰È¿ ÙÔ˘ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌÔ‡, Ë Î·Ù¿Ù·ÍË ÙˆÓ ·ÈÙÈÒÓ Ô˘ Ù· ÚÔηÏÔ‡Ó, ·ÊÔ‡ ÙÔ ¤Ó· ˘ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ ¿ÏÏÔ. ŸÛÔ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÙÔ ÁÂ5

ÁÔÓfi˜, ÙfiÛÔ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÌÔÚ› Ó· ÙÔ Î·Ù·ÓÔ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ÙÔ ÌÂÙ·‰ÒÛÂÈ. ∂›Ó·È, ¿ÓÙˆ˜, ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ‰È·ÎÚÈ‚ˆıÔ‡Ó ÔÈ ÏfiÁÔÈ Ô˘ ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ó· ‰Ú¿ÛÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙÔÓ ¤Ó· ‹ ÙÔÓ ¿ÏÏÔ ÙÚfiÔ. ∞ÎfiÌË ‰˘ÛÎÔÏfiÙÂÚÔ Â›Ó·È Ó· ÂÎÙÈÌËı› Ô ‚·ıÌfi˜ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ·ÈÙ›Ô˘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜. √È ›‰È˜ ·Èٛ˜ ‰ÂÓ ·Ú¿ÁÔ˘Ó Ù· ›‰È· ÁÂÁÔÓfiÙ·. ªÂÚÈÎÔ› Ì¿ÏÈÛÙ· ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ÚÔÙÈÌÔ‡Ó Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ «Ò˜ Û˘Ó¤‚Ë» Î·È fi¯È «ÁÈ·Ù› Û˘Ó¤‚Ë». ∞Ó ·Ê·ÈÚÂı› fï˜ ÙÔ «Ò˜» Î·È ÙÔ «ÁÈ·Ù›», Ë ÈÛÙÔÚ›· ı· ÌÂÙ·‚ÏËı› Û ·Ï‹ ‰È‹ÁËÛË. ∏ ·Û˘Ìʈӛ· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛËÌÂ›Ô ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÙË ‰È¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ. √È ÈÛÙÔÚÈÎÔ›, ¿ÓÙˆ˜, ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ·›ÙÈ· Ô˘ ÂÈηÏÔ‡ÓÙ·È.

3. √ ¯ÚfiÓÔ˜. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÂÁÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ. Èڛ˜ ·ÎÚÈ‚‹ ˘ÔÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ̤ÓÂÈ ÌÂÙ¤ˆÚÔ, ·ÚÔÛ‰ÈfiÚÈÛÙÔ, ·ÓÂÍ‹ÁËÙÔ. √ ¯ÚfiÓÔ˜ ‰ÂÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÌfiÓÔ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ÂÚÌËÓ‡ÂÈ, ·ÊÔ‡ Ë ‰Â‰Ô̤ÓË ÛÙÈÁÌ‹ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Î·È ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Î·È ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. √ ¯ÚfiÓÔ˜ ‰ÂÓ Î·Ù·ÁÚ¿ÊÂÈ ·ÏÒ˜ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, ·ÏÏ¿ ·ÔÙ˘ÒÓÂÈ ÙȘ ȉȷ›ÙÂÚ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙÒÓ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘˜. ∫È ÂÓÒ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ·Ú›ÛÙ·Ù·È ˆ˜ ¢ı›·, Û ÛËÌ›· Ù˘ ÔÔ›·˜ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·, ÛÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Ô ‚›Ô˜ ÙˆÓ ÈÛ¯˘ÚÒÓ ÚÔÛÒˆÓ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ·Ô‰›‰ÂÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· Ì ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ηÌ‡Ï˘. ∞ÎfiÌË, ÔÈ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂÓ˜ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙˆÓ Û˘Á΢ÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ‰ÔÌÒÓ ‰È·Î˘Ì¿ÓÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ô‰ÔıÔ‡Ó ·Ú·ÛÙ·ÙÈÎfiÙÂÚ· Ì ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÙÂıÏ·Ṳ̂Ó˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ¢ı›·˜.

4. ¶·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ˙ˆ‹˜: ·) √ ¯ÒÚÔ˜. √ ¯ÒÚÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. Œ¯ÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÛËÌ·Û›·, ÂÊfiÛÔÓ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ∞ÎfiÌË Î·È Ë ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ÔÈ ÈÔ ÏÂÙ¤˜ Û˘ÏÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ ¤¯Ô˘Ó Á‹ÈÓË ˘fiÛÙ·ÛË. ¢ÂÓ Â›Ó·È ·ÓÂÍ‹ÁËÙË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ë Á¤ÓÓËÛË Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ ÛÙȘ ·ÎÙ¤˜ Ù˘ πˆÓ›·˜ Ô‡ÙÂ Ë Ï¿Ì„Ë ÙÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. √ ¯ÒÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ›‰È· ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Î·È Ô ¯ÚfiÓÔ˜. √È Û˘ÓÙÂÙ·Á̤Ó˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ‰ÂÓ Û˘Ó··ÚÙ›˙Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, ·ÏÏ¿ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó Û¯ÂÙÈο Î·È ÙËÓ ÂÚÌËÓ¢ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. ∂›Ó·È ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË Ë Û¯¤ÛË ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ê˘ÛÈÎÔ‡ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ì ηıÔÚÈÛÙÈÎfi fï˜ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ™ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÂÓ·fiÎÂÈÙ·È Ó· ÂÈÌÂÙÚ‹ÛÂÈ ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÛÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Á›ÁÓÂÛı·È. ‚) √ ËÁ¤Ù˘. √È Ï·Ô› ‰¤ÓÔÓÙ·È Ì ÙÔ˘˜ ËÁ¤Ù˜ Î·È ‚ÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ˆ˜ ‚ÈÔÁÚ·Ê›· ·˘ÙÒÓ. ∏ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ ÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡Ó ÔÈ ÛÙÈÁ̤˜. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÔÈ È‰ÈfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û ϷÓı¿ÓÔ˘Û· ηٿÛÙ·ÛË Î·È ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È ·fi Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· Î·È ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÛÙȘ ÌÔÈÚ·›Â˜ ‰È·Î˘Ì¿ÓÛÂȘ ÙÔ˘ ‚›Ô˘ ÙˆÓ Ï·ÒÓ. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‰ÂÓ ÂΉËÏÒÓÔÓÙ·È Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ËÁ¤ÙË, ·ÏÏ¿ ·Ú¿ÁÔÓÙ·È Î·È Ì¤Ûˆ ·˘ÙÔ‡. ∆Ô Ï·›ÛÈÔ fï˜ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·˘Ù¿ Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÌÔÚ› ηÌÈ¿ ÊÔÚ¿ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘. ∞Ó fï˜ Ë ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË ÙÔÔıÂÙËı› ÛÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÌÈ·˜ ÌÂÁ¿Ï˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜, Ô ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi˜ ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˜ ı· ÌÂÙÚÈ·ÛÙ›. √È ·ÏÏ·Á¤˜ Ô˘ Û˘ÓÙÂϤÛıËÎ·Ó ·fi ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÌfiÓÔ Ù˘ ÂÓÂÚÁÔ‡ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘˜. √È ÎÈÓËÙ‹ÚȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÚÁ¿ ·ÏÏ¿ ÛÙ·ıÂÚ¿. ∏ ÂÔ¯‹, ¿ÓÙˆ˜, ÛÙËÓ ÔÔ›· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÔÈ ÌÂÁ¿ÏÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ‰Ú¿ÛÙ˜ ÛÊÚ·Á›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ ‡ÚÈÓË ÛÊÚ·Á›‰· ÙÔ˘˜. Á) ™˘ÓÔÏÈ΋ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ∆ËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÔÈΛÏÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, Ô˘ ÂÁÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ÛÙÔÓ Â˘Ú‡ ¯ÒÚÔ Î·È ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÙË ÛÈÁË6

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ï‹ ÚÔ‹ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘. √ ¯ÒÚÔ˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ÂÓÂÚÁÂȷΤ˜ ËÁ¤˜, ÂÁÎÏ›ÂÈ Ì¤Ù·ÏÏ·, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÛÈÙÔÊfiÚ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ·ÍÈÔÔÈ› ÙȘ ÎÙËÓÔÙÚÔÊÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜, ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ Ù· Û˘ÁÎÔÈÓˆÓȷο ̤۷, ÙÔ ·ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ. ™Ù·ıÌfi ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ‰È·‰ÚÔÌ‹ ÙÔ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÔÈ ·Ó·Î·Ï‡„ÂȘ, fiˆ˜ Ë Ù˘ÔÁÚ·Ê›·, Ë ˘Ú›Ùȉ·, ÙÔ ˘ÚÔ‚fiÏÔ fiÏÔ Î.¿. ∆Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó Ë ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙˆÓ Î·ıËÌÂÚÈÓÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, ÔÈ ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ·Í›Â˜, Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ ÌÓ‹ÌË, ÙÔ ‚Ȉ̤ÓÔ ·›ÛıËÌ· (Û˘ÓÂȉËÙfi ‹ ·Û˘Ó›‰ËÙÔ), ÔÈ ÓÔÔÙÚÔ›Â˜, ÙÔ ·Ú¿ÏÔÁÔ ÙˆÓ ·ıÒÓ, ÙÔ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi Â›‰Ô. ∆Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi Á›ÁÓÂÛı·È ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ·ÚÁ¿ Î·È ·ÓÂ·›ÛıËÙ· Î·È Î·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ ÁÚ‹ÁÔÚ· Î·È ‚›·È·. ™ËÌ·ÓÙÈ΋ ÎÈÓËÙ‹ÚÈ· ‰‡Ó·ÌË Â›Ó·È ÙÔ ı˘ÌÈÎfi Ù˘ „˘¯‹˜ Î·È Ô ·ÁÒÓ·˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÁÈ· ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË. ‰) √ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Ù˘¯·›Ô˘. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‰ÂÓ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È ÌfiÓÔ ·fi ÙË Û˘ÓÂȉËÙ‹ ·ÓıÚÒÈÓË ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ‹ ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ʇÛ˘. ™˘¯Ó¿ Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ·ÛÙ¿ıÌËÙÔ˘˜, ·Úfi‚ÏÂÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, fiˆ˜ Ë ·Ú¤Ì‚·ÛË Ù˘ Ù‡¯Ë˜. ∫·È Ù‡¯Ë Â›Ó·È «¤Ó· ¿ıÚÔÈÛÌ· Û˘ÌÙÒÛˆӻ. ∆Ô Ù˘¯·›Ô ÂÎÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·, ÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙË Ê˘ÛÈ΋ ÚÔ‹ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ‹ ÂÈ‚Ú·‰‡ÓÂÈ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË. ™˘Ó‹ıˆ˜ Ë Ù¿ÛË ÚÔ˜ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙÔ˘ Ù˘¯·›Ô˘ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È ÌÂÙ¿ ·fi ÌÈ· ·ÔÙ˘¯›·. ∏ ·Ú¤Ì‚·ÛË Ù˘ Ù‡¯Ë˜ ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡, Ì ÙÔ Ó· ÙÔÓ Ê¤ÚÓÂÈ Û˘¯Ó¿ ·ÓÙÈ̤وÔ Ì ÙÔ ·Úfi‚ÏÂÙÔ, Ô˘ ·ÚÔ¯ÂÙ‡ÂÈ ÙË ÏÔÁÈ΋ ÔÚ›· ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ∏ Ù‡¯Ë ·ÓÙÈÚÔÛˆ‡ÂÈ ÙÔ Â͈ÏÔÁÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ·ÓÙÈÙ›ıÂÙ·È ÛÙË Û˘ÓÂȉËÙ‹ ·ÓıÚÒÈÓË ‰Ú¿ÛË.

°. ∞Ó·‚·ıÌÔ› Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ 1. ∏ ÁÂӛ΢ÛË. ∆Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÁÈ· Û˘Ó·ÁˆÁ‹ Û˘ÌÂÚ·ÛÌ¿ÙˆÓ ˘fi ÌÔÚÊ‹ ÁÂÓ›Î¢Û˘. ∏ ÁÂӛ΢ÛË Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ·fi ·˘ÙÔÙÂÏ›˜ ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È Û ÛÂÈÚ¿ ·Ú·ÙËÚ‹ÛˆÓ. ∏ Û˘Ó·ÁˆÁ‹ ÔÚÈÛÌ¿ÙˆÓ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë ·Ï‹ıÂÈ· Á›ÓÂÙ·È ·Ô‰ÂÎÙ‹ ÁÂÓÈÎÒ˜, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ·ÌÊÈÛ‚ËÙÂ›Ù·È Ë Î·ıÔÏÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘, Â›Ó·È Ù¿ÛË ıÂÛÌÔıÂÙË̤ÓË. ªÈ· ÁÂӛ΢ÛË ÂÁÁ›˙ÂÈ ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, fiÙ·Ó Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ‚¿ÛÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ fiÌÔÈˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ. ∆Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÙÔ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ì Ì ÏfiÁÈ· ÂÚÓ¿ÂÈ ÛÙË ÛÊ·›Ú· Ù˘ ÓfiËÛ˘ Î·È ·›ÚÓÂÈ ¤Ó·Ó, ¤ÛÙˆ ÛÙÔȯÂÈÒ‰Ë, ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÁÂÓÈÎfiÙËÙ·˜. ∫·È ÔÈ fiÚÔÈ ·ÎfiÌË fiÏÂÌÔ˜, ‰Ô˘Ï›·, ÂÌfiÚÈÔ, Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÓÔÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·, ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÔÚÊ‹ ÁÂÓ›Î¢Û˘. ∏ ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÁÂÓÈ΢ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ‰È·Ù‡ˆÛË, fiˆ˜ «Ù· Û˘ÓÙ¿ÁÌ·Ù· ¤¯Ô˘Ó Â·Ó·ÛÙ·ÙÈ΋ ηٷÁˆÁ‹» Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· Á›ÓÂÙ·È ·‚›·ÛÙ· Î·È Â˘Î·ÈÚȷο. √È ÁÂÓÈ·ÛÂȘ Â›Ó·È Î·Ù·ÛÙ¿Ï·ÁÌ· ÂÌÂÈÚ›·˜ Î·È ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÂÎʤÚÔÓÙ·È ·ÚÔÈÌȷο. ªÈ· ÁÂӛ΢ÛË ¤¯ÂÈ ·Ô‰Ô¯‹, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ¤Ú¯ÂÙ·È Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÏÔÁÈ΋. À’ ·˘Ù‹ ÙË ÏÔÁÈ΋ ÌÔÚ› Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙ› Ô ÛÎÂÙÈÎÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë ÁÈ· ÙË ÌÔ›Ú· ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, « ς ν τ φ σις νθρ πων ».

2. √ ÓfiÌÔ˜. ∏ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Û˘Ó·ÁˆÁ‹˜ ÓfiÌˆÓ ÚԤ΢„ ·fi ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô ÙˆÓ ıÂÙÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Î·È ÙÔÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ. ∏ ·Ó·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ ÌÂÚÈÎÔ‡ Û ÁÂÓÈÎfi ¤¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∞˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ô ÓfiÌÔ˜ ‰ÂÓ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ô‡Ù ÙÔ ÛÙ·ıÂÚfi Ô‡Ù ÙÔ ·Ó·Áη›Ô Î·È fiÙÈ ÌÔÚ› Û˘Ì‚·ÙÈο Ó· ıˆÚËı› ˆ˜ ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ ÁÂÓ›Î¢Û˘. ∏ ‰È·Ù‡ˆÛË ÙÔ˘ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·ÙÔ˜ fiÙÈ «Ë ÔÌÔ„˘¯›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Â¤ÊÂÚ ÙÔ ÓÈÎËÊfiÚÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÛÙÔ˘˜ ªË‰ÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜» ‚·›ÓÂÈ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÚÔ˜ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ú‹ÛË «ÂÓ ÙË ÂÓÒÛÂÈ Ë ÈÛ¯‡˜». ªÂ ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË ÓfiÌˆÓ ·ÔÎÏ›ÓÔ˘Ì ÚÔ˜ ÙÔ ·ÊËÚË̤ÓÔ, Ô˘ ÂÓÙ¿ÛÂÙ·È ÛÙË ÛÊ·›Ú· Ù˘ ÎÔÈ7

ÓˆÓÈÔÏÔÁ›·˜, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ Ë ÈÛÙÔÚ›· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ Î·È ·ÓÂ·Ó¿ÏËÙÔ. ∏ Ù¿ÛË ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Ó· ÚÔÛʇÁÂÈ ÛÙË ‚Ô‹ıÂÈ· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›·˜ ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ÛÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛ‹ ÙÔ˘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Î‡ÚÔ˜, ·ÊÔ‡ Ë ‰È·Ù‡ˆÛË ÎÚ›Û˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· fï˜ ‰‡ÛÎÔÏ· ÂÍËÁÔ‡ÓÙ·È Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÓfïÓ. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û˘ÌϤÁÌ·Ù· ÌÔÚÊÒÓ Î·È Û¯¤ÛˆÓ. ∞·ÈÙ›ٷÈ, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ¢·ÈÛıËÛ›· ÈηӋ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÙȘ ÏÂÙ¤˜ ·Ô¯ÚÒÛÂȘ ÙÔ˘˜. ∫·Ù·ÓfiËÛË ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ê·ÓÙ·Û›·, ÔÙÈ΋, ÂÍ·ÙƠ̂΢ÛË, ·Ú¿ Ù·ÍÈÓfiÌËÛË Î·È Ù˘ÔÔ›ËÛË.

3. √È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÔÙÈΤ˜. ∆ËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ· ÚÔ¿ÁÂÈ Ë ÁÂÓÂÙÈ΋ Î·È ‰ÔÌÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË. ∏ ¤ÓÙ·ÍË, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚË, ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ÛÙÔÓ ¯ˆÚfi¯ÚÔÓÔ Ù˘ Û˘Á΢ڛ·˜ ʈٛ˙ÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÙË ‰È·ÏÔ΋ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ηıÒ˜ ·ÙÔÓ› Ë Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ ÊfiÚÙÈÛË. ∆fiÙ ·ÔÙÈÌ¿Ù·È .¯. Ë ÂÈÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË Î·Ï‡ÙÂÚ·, ηıÒ˜ ÈÂÚ·Ú¯Ô‡ÓÙ·È Ù· ·›ÙÈ· Î·È Á›ÓÔÓÙ·È ‰È·˘Á‹ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· Ó· ·Ê·ÈÚÔ‡ÓÙ·È ÔÏÏÔ› ÌÂÛÛÈ·ÓÈÎÔ› ʈÙÔÛ٤ʷÓÔÈ. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·ÔÎÙ¿ Ó¤· ‰È¿ÛÙ·ÛË, ·Ó οı ÊÔÚ¿ ÔÚ›˙ÂÙ·È Ë ÏÂ˘Ú¿ ·fi ÙËÓ ÔÔ›· Á›ÓÂÙ·È Ë ı¤·Û‹ ÙÔ˘. ∆fiÙÂ Â›Ó·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚÔ Ó· ÂÈÛËÌ·Óı› Ô ˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÛÌfi˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊı› ˘fi„Ë ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ·Ô‚·›ÓÂÈ Û˘Ó·Ú·ÛÙÈÎfi ·ÁÒÓÈÛÌ·, ÁÈ·Ù› ¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ÔÙÈΤ˜, fiÛ˜ Î·È ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ›. ∂¿Ó, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚË, ‰Ôı› Û ÙÚÂȘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¤Ó· Ï‹Ú˜ ÛÒÌ· Ì·ÚÙ˘ÚÈÒÓ Î·È ÙÂÎÌËÚ›ˆÓ, Â›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ı· ÚÔ·„Ô˘Ó ÙÚÂȘ ÂӉȷʤÚÔ˘Û˜, ·ÏÏ¿ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi„ÂȘ. ∆·‡ÙÈÛË ‹ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ·fi„ÂˆÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Ô‡ ıËÙÂ‡Ô˘Ó Ì ·ÊÔÛ›ˆÛË ÛÙÔ ‰fiÁÌ· ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Û¯ÔÏ‹˜. ∆Ô ·ÚÂÏıfiÓ Â›Ó·È ÂÍ ÔÚÈÛÌÔ‡ ‰Â‰Ô̤ÓÔ Î·È Ù›ÔÙ· ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ·ÏÏ¿ÍÂÈ. ∏ ÁÓÒÛË ·˘ÙÔ‡ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÚÔԉ¢ÙÈο, ·ÊÔ‡ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÌÈ· ‰È·‰Èηۛ· Û˘Ó¯ԇ˜ ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛ˘ Î·È ÙÂÏÂÈÔÔ›ËÛ˘. °È· ÙË Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÁÈ· ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È Î·È Ë ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿. √ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ ÚÔ¿ÁÂÈ ÙË ı¤·ÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ·ÚΛ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ÔÊÂÈÏfiÌÂÓÔ Û’ ·˘Ù¿ Û‚·ÛÌfi.

4. ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚfiÁÓˆÛË. ªÂ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ‹ ÌË ‰È·Ù‡ˆÛ˘ ÁÂÓÈ·ÛÂˆÓ Î·È ÓfiÌˆÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Î·È Ë Â˘¯¤ÚÂÈ· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÁÈ· ÙË ÏÂÁfiÌÂÓË ÚfiÁÓˆÛË, ·Ú¤Ì‚·ÛË Î·Ù¿ οÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∞˘Ù‹ Ë Ê¿ÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ˘ Û˘ÁÎÈÓ› ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ∏ ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ∫¿ÓÙ «Ë ÁÓÒÛË Â›Ó·È Úfi‚Ï„˻, ·ÛÊ·ÏÒ˜ Î·È ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÛÙÔȯ›· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜, ˘fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· fiÙÈ fiÛÔ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÁÓˆÚ›˙ÂȘ ÌÈ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙfiÛÔ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÂȘ ÙËÓ Ù·ÎÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹˜ Ù˘. ∞Ó ¿ÚÔ˘Ì ˆ˜ ‰Â‰Ô̤ÓÔ ÙËÓ Úfi‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ∆·ÏÏÂ¸Ú¿Ó‰Ô˘ ÁÈ· ÙÔ ·Ó·fiÙÚÂÙÔ ‚Ú·¯‡‚ÈÔ Ù¤ÏÔ˜ «ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜», fiˆ˜ ›¯Â ÂÈÎÚ·Ù‹ÛÂÈ ÙfiÙ ӷ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ‰ÈÂıÓÒ˜ Ë √ıˆÌ·ÓÈ΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, Ì¿ÏÏÔÓ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ì ÛÂ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ·ÔÙÚÂÙÈÎfi Ù¤ÙÔÈ·˜ ·ÚÒıËÛ˘. √ ªÂÓ °ÎÔ˘ÚÈfiÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈ˙ ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÙÔ ÚÔÛfiÓ Ó· Â›Ó·È ÂȉÈÎÔ›, ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔ ÁÈ· ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ!

5. ÀÔıÂÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·. ∏ ¿Ô„Ë fiÙÈ Î·ı‹ÎÔÓ Î¿ı ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Â›Ó·È Ë Úfi‚ÏÂ„Ë Â›Ó·È ·ÛÙ‹ÚÈÎÙË. ∏ ‰È·Ù‡ˆÛË ·ÏËıÔÊ·ÓÔ‡˜ ÂÈηۛ·˜, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ó ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ·ÈÙÈÔÎÚ·ÙÈ΋ ÂͤÏÈÍË, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ıÂÛÌÔıÂÙËı›. °È· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· «Â¿Ó» ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ. ∏ ›‰È· Ë Ï¤ÍË «ÁÂÁÔÓfi˜», ˆ˜ ÌÂÙÔ¯‹ ·Ú·ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ÙÔ ‰ËÏÒÓÂÈ Û·ÊÒ˜. ªÔÏÔÓfiÙÈ fï˜ Ù¤ÙÔÈ· Û˘˙‹ÙËÛË ÂͤگÂÙ·È ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ Ù˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜, ÂÓ ÙÔ‡ÙÔȘ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙËÓ ·ÔÎÏ›ÛÂÈ Ô‡Ù ӷ ·ÚÓËı› ÙË ¯ÚËÛÈÌfiÙËÙ¿ Ù˘. ∫·ÓÔÓÈο ı· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂ8

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Û· ÛÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÚfiÁÓˆÛË Î·È ÙËÓ ·ÓÂÈʇϷÎÙË ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚÔÊËÙ›·. ™˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ «Â¿Ó» Î·È ÙÔ «Ù˘¯·›Ô» Á›ÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Î·È ¤Ú¢ӷ˜ Û ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·ÚÓËÙÈ΋˜ Î·È ·ÚÔÛ‰fiÎËÙ˘ ÂͤÏÈ͢ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ¶¤Ú· ÏÔÈfiÓ ·fi ÙËÓ ÈηÓÔÔ›ËÛË Î¿ÔÈ·˜ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ ·Ó¿Á΢, Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙÔ ˘ÔıÂÙÈÎfi ·ÛΛ ȉȷ›ÙÂÚË ÁÔËÙ›· ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. √È ˘ÔıÂÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, fiˆ˜ «·Ó ˙Ô‡Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ô ª. ∞ϤͷӉÚÔ˜», ‰›ÓÔ˘Ó ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ‰È·Ù˘ˆıÔ‡Ó ·fi„ÂȘ Î·È Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·Ó·Ï‡ÛÂȘ Ô˘ ÂÍ¿ÙÔ˘Ó ÙË Ê·ÓÙ·Û›· Î·È ÂÚÂı›˙Ô˘Ó ÙÔ ı˘ÌÈÎfi. ∏ ·Ó¿ÁÎË, ¿ÓÙˆ˜, ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ Î·È ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÙȘ ·fi„ÂȘ, Û˘ÓÈÛÙ¿ Û‹ÌÂÚ· Ù¿ÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜.

6. ∞Ï‹ıÂÈ· Î·È ÛÎÔÈÌfiÙËÙ·. √ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈ Ì¤ÁÈÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Â˘Ú¤ÂÈ·˜ Â›Ó·È Ë ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ËÁÒÓ. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ÌÂ Î·Ó¤Ó·Ó ÙÚfiÔ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÌϷΛ ÛÙȘ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Î·È ÙȘ ÛÎÔÈÌfiÙËÙ˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜, Ó· ÛÙÚ·Ù¢ı› Î·È Ó· Ù·˘ÙÈÛÙ› Ì ·˘Ù‹. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ‰ÂÓ Â›Ó·È Â›‰Ô˜ ÔÏÈÙÈο ÂÌÔÚ‡ÛÈÌÔ. «∏ ÛÙÚ·ÙÂ˘Ì¤ÓË ÂÈÛÙ‹ÌË ÛÙԯ‡ÂÈ Ó· ·ԉ›ÍÂÈ ÙËÓ ÚÔηıÔÚÈṲ̂ÓË ·Ï‹ıÂÈ· ÌÈ·˜ ÔÚıfi‰Ô͢ ıˆڛ·˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· Â›Ó·È ÚÔÛÎÔÏÏË̤ÓË», fiˆ˜ ·Ú·ÙËÚ› Ô E. Hobsbaum (°È· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. ¶. ª·Ù¿Ï·, ∂Ή. £Â̤ÏÈÔ, ∞ı‹Ó· 1998, Û. 172). ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ô ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ ∫ÈΤڈӷ «ÚÒÙÔ˜ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Â›Ó·È Ó· ÌËÓ ÙÔÏÌ¿ÂÈ Ó· ϤÂÈ „¤Ì·Ù· Î·È Ó· ÙÔÏÌ¿ÂÈ Ó· ϤÂÈ fiÏ· fiÛ· Â›Ó·È ·Ï‹ıÂÈ·» ¤¯ÂÈ Î·È ‰È·¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ· Î·È ÂÈηÈÚfiÙËÙ·.

∏ ∂¶π™∆∏ª∏ ∆∏™ π™∆√ƒπ∞™ ™∆∞ ¡∂√∆∂ƒ∞ Ã√¡π∞ ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ ¤Ú·Û ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙ¿‰È· ÒÛÔ˘ Ó· ‰È·ÌÔÚʈı› Û ÂÈÛÙ‹ÌË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ™Ù· ÓÂfiÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· Ô §. ÊÔÓ ƒ¿ÓΠ(1795 – 1886), ı¤ÙÔÓÙ·˜ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ηı·Ú¿ ÂÌÂÈÚÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ‰È·Î‹Ú˘Í fiÙÈ « ÙÔ ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi (‰ËÏ. ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ¤ÚÁÔ) ‰ÂÓ ÛÙԯ‡ÂÈ „ËÏ¿Ø ÂȉÈÒÎÂÈ ÌfiÓÔ Ó· ‰Â›ÍÂÈ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ fiˆ˜ Ú·ÁÌ·ÙÈο ¤ÁÈÓ·Ó». ™ÙË ıÂÌÂÏ›ˆÛË ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‹Ù·Ó Ë ÂÈÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ∞. ∫ÔÓÙ (1798 – 1857), Ô ÔÔ›Ô˜ ÙfiÓÈÛ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ù˘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Î·È ÂÚÌËÓ›·˜ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ∂ËÚ·Ṳ̂ÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ, ıˆÚÔ‡Û ˆ˜ ‚·ÛÈ΋ Âȉ›ˆÍË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙËÓ ÂÓÈ·›·, ÔÏÈ΋ ÂÚÌËÓ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂͤÏÈ͢. £ÂÌÂÏȈً˜ Ù˘ ȉ·ÏÈÛÙÈ΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ˘‹ÚÍÂ Ô °Î. äÁÎÂÏ (1760 – 1831). √ °ÂÚÌ·Ófi˜ ‰È·ÓÔËÙ‹˜ ‰È·Ù‡ˆÛ ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ ˘ÔΛÌÂÓÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Â›Ó·È Ô £Âfi˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ÚÔÛˆÈÎÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂıÓÒÓ. √È ÌÂÁ¿ÏÔÈ ËÁ¤Ù˜ Ì ٷ ÔÚ¿Ì·Ù· Î·È Ù· ¿ıË ÙÔ˘˜ ηıÔ‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ ¶ÚfiÓÔÈ· ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÛÎÔÒÓ Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜. ∏ ÈÛÙÔÚ›·, ηٿ ÙÔÓ ∫. ª·ÚÍ (1818-1883), «Â›Ó·È Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÂÓ ‰Ú¿ÛÂÈ, Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ÌÂٷ͇ ·ÙfïÓ, ÔÌ¿‰ˆÓ, Ù¿ÍÂˆÓ Î·È ÎÚ·ÙÒÓ ÁÈ· ÙÚfiÊÈÌ·, η‡ÛÈÌ·, ÚÒÙ˜ ‡Ï˜ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÈÛ¯‡. ∆· ÔÏÈÙÈο Û¯‹Ì·Ù·, Ô ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜ ıÂÛÌfi˜, ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜, fiÏ· ¤¯Ô˘Ó ÙȘ Ú›˙˜ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ˜». Àfi ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ÙÔ˘ Ì·ÚÍÈÛÌÔ‡ ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ÂÓ¤Ù·Í·Ó ÛÙ· ÂӉȷʤÚÔÓÙ¿ ÙÔ˘˜ ÔÈΛϘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È ·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó È‰È·›ÙÂÚ· Ì ۇÓıÂÙ˜ Ú·Á9

Ì·ÙÈÎfiÙËÙ˜ Ì·ÎÚ¿˜ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜. ™ËÌ·ÓÙÈÎÔ› ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ıˆڋıËÎ·Ó Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ Î·È Ë ¿ÏË ÙˆÓ Ù¿ÍˆÓ. ∆¿ÛË Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ·ÔÙ¤ÏÂÛÂ Ë Û¯ÔÏ‹ ÙˆÓ Annales, Ë ÔÔ›· Â›ÛËÌ· ¿Ú¯ÈÛ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ Ù˘ ÛÙË °·ÏÏ›· Ì ÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ ÔÌÒÓ˘ÌÔ˘ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ (1929). ∏ ÈÛÙÔÚ›· Û‹ÌÂÚ· ¤¯ÂÈ ‰È¢ڇÓÂÈ ÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ Ù˘, ηıÒ˜ ¤¯ÂÈ ÂÓÙ¿ÍÂÈ ÛÙ· ÂӉȷʤÚÔÓÙ¿ Ù˘ ÔÈΛϘ Ï¢ڤ˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ∆›ÔÙ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ‰ÂÓ ÂÚÈÊÚÔÓÂ›Ù·È Ô‡Ù ·ÁÓÔ›ٷÈ. ¡¤Â˜ ËÁ¤˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ Êˆ˜, ÂÓÒ ÔÈ ·ÏȤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·È Ì ÂÌÏÔ˘ÙÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, Ӥ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Î·È Ù¯ÓÈΤ˜. √ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‰›ÓÂÈ ˙ˆ‹ Û ·ÚÈıÌËÙÈο ‰Â‰Ô̤ӷ Û ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ʈٛÛÂÈ ·ı¤·Ù˜ Ï¢ڤ˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰Ú¿Û˘. ∞ÍÈÔÔÈ› ÛÙÔȯ›· ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÁÈ· Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ ÙÔ ‰Ú¿Ì· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰È·‚›ˆÛ˘ ˘fi Û˘Óı‹Î˜ ÛÈÙԉ›·˜, ÂȉËÌÈÒÓ Î·È ÔϤÌÔ˘. ™ÙÚ¤ÊÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û ηٷÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi Î·È „˘¯ÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÙȘ Ì·˙ÈΤ˜ ÓÔÔÙÚÔ›Â˜. ∏ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, ·ÓÙÏÒÓÙ·˜ Ó¤· ‰Â‰Ô̤ӷ ·fi ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ, ÚÔ¯ˆÚ› «ÚÔ˜ ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ηıÚ¤ÊÙË» ¯ˆÚ›˜ ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ¯ˆÚ›˜ ȉÂÔÏÔÁÈΤ˜ ‰Ô˘Ï›˜. ∏ Û‡Á¯ÚÔÓË ÈÛÙÔÚ›· ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÛÙËÓ ÔÏfiÙËÙ¿ ÙÔ˘. ∂›Ó·È Û˘ÓÔÏÈ΋, ›ӷÈ, fiˆ˜ ›Â Ô F. Braudel, ¿ıÚÔÈÛÌ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÒÓ ÈÛÙÔÚÈÒÓ, Û‡ÓÔÏÔ ÂȉÈÎÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ·fi„ÂˆÓ ÙÔ˘ Û‹ÌÂÚ·, ÙÔ˘ ¯ı˜ Î·È ÙÔ˘ ·‡ÚÈÔ.

µ√∏£∏∆π∫∂™ ∂¶π™∆∏ª∂™ ∆∏™ π™∆√ƒπ∞™ ∏ ÈÛÙÔÚ›· ˆ˜ ÁÓÒÛË ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È Î·Ù’ ·Ó¿ÁÎËÓ ·fi ÙÔ ·ÚfiÓ Î·È ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ Î·È ÚÔۂϤÂÈ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ, ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Î·È Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∏ ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘˜ ÂÈı·Ú¯Â› ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋. ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ú¿ÍË ·˘ı·›ÚÂÙË, Â›Ó·È ÚÔ˚fiÓ ÌÂϤÙ˘, ÁÓÒÛ˘. √ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙ· ηٿÏÔÈ· ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Ô˘ Î·È ·˘Ù¿ Â›Ó·È Ï›Á· Î·È ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈο. ™ÙȘ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘ÓÂÈÎÔ˘ÚÂ›Ù·È ·fi ¿ÏϘ ÂÈÛً̘. ∏ ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ··ÈÙ› ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. ∞˘Ùfi fï˜ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ ·˘ÙÒÓ Â›Ó·È ·Ï¿ Î·È ÌfiÓÔ ˘Ô‚ÔËıËÙÈÎfi˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∫·ıÂÌ›· ·’ ·˘Ù¤˜ ‰È·ÙËÚ› ÙËÓ ÔÚÁ·ÓÈ΋ Ù˘ ·˘ÙÔÓÔÌ›·.1 ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Ë ÂÈÛÙ‹ÌË Ô˘ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ Ù· ˘ÏÈο ηٿÏÔÈ· ÙÔ˘ ·ÚÂÏ-

1. °È· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÂÓË̤ڈÛË ‚Ï. Encyclopédie de la Pl¤iade, πÛÙÔÚ›· Î·È Ì¤ıÔ‰Ô› Ù˘, Ù. µ1 Î·È µ2 (1981) Î·È ¢ (1980) ª.π.∂.∆., ∞ı‹Ó·. °È· ÙËÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ‚Ï.: C. Renfrew-P. Bahn, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·. £ÂˆÚ›·, ªÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· Î·È ¶Ú·ÎÙÈΤ˜ ∂Ê·ÚÌÔÁ¤˜. ªÂÙ¿ÊÚ. π. ∫·Ú·Ï‹-°È·ÓÓ·ÎÔÔ‡ÏÔ˘, ∞ı‹Ó· 2001Ø ª. ªÂÏ¿˜, ∏ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ™‹ÌÂÚ·. ∫ÔÈÓˆÓÈ΋-¶ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ £ÂˆÚ›·, ∞ÓıÚˆÔÏÔÁ›· Î·È ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ ∂ÚÌËÓ›·, ∞ı‹Ó· 2003.

10

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ıfiÓÙÔ˜ ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ·Ó·Û˘Óı¤ÛÂÈ, Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ŒÙÛÈ, ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛÙ‹ÌË Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ÙËÓ ›‰È· ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ë ÌÂϤÙË .¯. ÙˆÓ ··ÓıÚ·ÎˆÌ¤ÓˆÓ Î·ÚÒÓ, Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÙÚ¤ÊÔÓÙ·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÌÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ì ÙË ÌÂϤÙË ·ÚÈÛÙÔ˘ÚÁËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ ‹ Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜, Ì ٷ ÔÔ›· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È È‰È·›ÙÂÚ· Ë ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜. ∂›Ó·È ÏÔÈfiÓ Ì›· ηı·Ú¿ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂÈÛÙ‹ÌË Ì ÂıÓÔÏÔÁÈΤ˜, ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜, ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈΤ˜ ÚÔÂÎÙ¿ÛÂȘ. ∂ȉÈÎÔ› ÎÏ¿‰ÔÈ Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜ Â›Ó·È Ë ÂÓ¿ÏÈ· (˘Ô‚Ú‡¯È·) ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·, Ô˘ ÌÂÏÂÙ¿ ‚˘ıÈṲ̂Ó˜ fiÏÂȘ, ÌÓËÌ›· Î·È Ó·˘¿ÁÈ·, Ë ÌÔ˘ÛÂÈÔÏÔÁ›·, Ô˘ ÌÂÏÂÙ¿ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο Î·È ıˆÚËÙÈο ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ¤ÎıÂÛ˘ Î·È ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ ·Á·ıÒÓ, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ô Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ ÈÛÙÔÚÈο ‰È‰¿ÁÌ·Ù· ¤Ú·Ó Ù˘ ·ÈÛıËÙÈ΋˜ ·fiÏ·˘Û˘, Ë ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈ΋ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· Ô˘ ÂȉÈ·ÂÙ·È ÛÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ (¯ÏˆÚ›‰·, ·Ó›‰·, ÁˆÏÔÁÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Î.¿.) ·Ú¯·›ˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ. µ·ÛÈ΋ Î·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ̤ıÔ‰Ô˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ Â›Ó·È Ë ·Ó·Ûηʋ, ÂÓÒ Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ Â›Ó·È Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÙˆÓ ıÂÙÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ ÛÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ·Ú¯·›ˆÓ ı¤ÛÂˆÓ (·ÂÚÔʈÙÔÁÚ·Ê›·, ËÏÂÎÙÚÔÌ·ÁÓËÙÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ Î.¿.), ÛÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi Ù˘ ÚÔ¤Ï¢Û˘ ÙˆÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ Ì ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ ηٷÛ΢‹˜ ÙÔ˘˜ (ËÏÔ‡, Ì·ÚÌ¿ÚÔ˘ ÎÏ.), ηıÒ˜ Î·È ÛÙË ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛ‹ ÙÔ˘˜ (‰ÂÓ‰ÚÔ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË, ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË Ì ڷ‰ÈÔ¿Óıڷη 14 Î.¿.). ∏ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÔÏÏÒÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ÎÏ¿‰ˆÓ ¤¯ÂÈ Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Û ̛· Û‡Á¯ÚÔÓË Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂÈÛÙ‹ÌË. ∂ÈÁÚ·ÊÈ΋ ∏ ÂÈÁÚ·ÊÈ΋ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙȘ ÂÈÁڷʤ˜, ÂÏÏËÓÈΤ˜ Î·È Ï·ÙÈÓÈΤ˜ ΢ڛˆ˜, ‰È¿Û·ÚÙ˜ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚΋˜ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜. √È ÂÈÁڷʤ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ËÁ‹ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ·ÊÔ‡ ·ÔÙ˘ÒÓÔ˘Ó ÌÈ· ‰È·ÎÚ·ÙÈ΋ Û˘Ìʈӛ·, ¤Ó· „‹ÊÈÛÌ·, ¤Ó· ÓfiÌÔ, ÌÈ· Û˘Óı‹ÎË ÂÈÚ‹Ó˘, ¯ˆÚ›˜ η̛· ·ÚÂÌ‚ÔÏ‹ Ó· ·ÏÏÔÈÒÓÂÈ ÙËÓ ÚfiıÂÛË ÙÔ˘ Û˘ÓÙ¿ÎÙË. ¶ÔÏϤ˜ ÂÈÁڷʤ˜, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ‹Ù·Ó ÂÎÙÂıÂÈ̤Ó˜ Û ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜. ◊Ù·Ó, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÚȤ¯Ô˘Ó ·Ó·ÎÚ›‚ÂȘ. ∂›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ÔÈ ·Ú¯·›ÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› (∏Úfi‰ÔÙÔ˜, £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, •ÂÓÔÊÒÓ, ¶Ôχ‚ÈÔ˜ Î.¿.) ¤Ï·‚·Ó ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÂÈÁڷʤ˜. ∏ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ÂÈÁÚ·ÊÔÏfiÁÔ˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÔηٷÛÙ·ı› Î·È Ó· ÌÂÏÂÙËı› ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÌÈ·˜ ÂÈÁÚ·Ê‹˜. °È· ÙËÓ ·Í›· ÙˆÓ ÂÈÁÚ·ÊÒÓ ·ÚΛ Ó· ·Ó·ÊÂÚı› ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ÙÚ›ÁψÛÛË ÈӷΛ‰· Ù˘ ƒÔ˙¤ÙÙ·˜ ·Ú¤Û¯Â ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔÓ °¿ÏÏÔ ·ÈÁ˘ÙÈÔÏfiÁÔ Champollion Ó· ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ·Ê‹ÛÂÈ ÙËÓ ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋ ÁÚ·Ê‹. ¶·˘ÚÔÏÔÁ›· ∏ ·˘ÚÔÏÔÁ›· ·Ó·Ù‡¯ıËΠ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ Ô ¿˘ÚÔ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËΠˆ˜ ÁÚ·ÊÈ΋ ‡ÏË. ∏ ∞›Á˘ÙÔ˜ ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ›¯Â ÙÔ ÌÔÓÔÒÏÈÔ ÙÔ˘ ·‡ÚÔ˘, fiˆ˜ Ë ¶¤ÚÁ·ÌÔ˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ù˘ ÂÚÁ·ÌËÓ‹˜. ∏ ÂÚÁ·ÌËÓ‹ Â›Ó·È ·ÓıÂÎÙÈÎfiÙÂÚË, ·ÏÏ¿ ˆ˜ ÔÚÁ·ÓÈ΋ ‡ÏË ˘Ê›ÛÙ·Ù·È Ì ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÊıÔÚ¿. ¶¿˘ÚÔÈ, ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Î·È Ï·ÙÈÓÈ΋, ÛÒıËÎ·Ó fiÔ˘ ˘‹Ú¯Â ÍËÚfi Îϛ̷. ∏ ¿ÁÓÔÈ· Û˘ÓÙ¤ÏÂÛ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ·‡ÚˆÓ. ∂›Ó·È ‚‚·ÈˆÌ¤ÓÔ fiÙÈ ¿˘ÚÔÈ ÂÚȤ¯ÔÓÙ˜ Û¿ÓÈ· ΛÌÂÓ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ˆ˜ Úfi¯ÂÈÚË ‡ÏË ÁÈ· ÙÔ ¿Ó·ÌÌ· ʈÙÈ¿˜. √È ¿˘ÚÔÈ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·fi ¤ÚÁ· ÁÓˆÛÙ¿ ‹ ¿ÁÓˆÛÙ·, Ù· ÔÔ›· Ì ÙËÓ 11

·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË ‰È·ÊfiÚˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ‹ Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ¯·Ì¤Ó· ¤ÚÁ·. ∆· ∂ÏÏËÓÈο Ù˘ √͢ÚÚ‡Á¯Ô˘, Ô˘ Èı·ÓÒ˜ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔÓ £ÂfiÔÌÔ ‹ ÙÔÓ ŒÊÔÚÔ, Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó Ù· ∂ÏÏËÓÈο ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ·. ∆Ô 1959 Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ V. Martin, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÂӉȷÙÚ›„ÂÈ ÛÙ· ·˘ÚÈο ‰Â‰Ô̤ӷ, ‰ËÌÔÛ›Â˘Û ÙÔÓ ¢‡ÛÎÔÏÔ, ¤Ó· ÔÏfiÎÏËÚÔ Û¯Â‰fiÓ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ªÂÓ¿Ó‰ÚÔ˘, ¿ÁÓˆÛÙÔ ¤ˆ˜ ÙfiÙÂ. °ÂÓÈο Ë ÌÂϤÙË ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ·‡ÚˆÓ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ Î·È Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜, ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ Î.¿. ¶·Ï·ÈÔÁÚ·Ê›· ∏ ÁÚ·Ê‹ ·ÔÙÂÏ› ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘. §·Ô› Ô˘ ‰Â ÁÓÒÚÈÛ·Ó ÁÚ·Ê‹ ·Ú·‰fiıËÎ·Ó ÛÙË Ï‹ıË. ∏ ·Ï·ÈÔÁÚ·Ê›· ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ fiÏ· Ù· ›‰Ë ÁÚ·Ê‹˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ∂ȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, ÁÓÒÛÙ˜ Ù˘ ÂÍÂÏÈÎÙÈ΋˜ ÔÚ›·˜ ÙˆÓ ÁψÛÛÒÓ, ÂÚ¢ÓÔ‡Ó Î·È ·ÔηıÈÛÙÔ‡Ó ·ÏÈ¿ ΛÌÂÓ· ÚÔ¿ÁÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÁÓÒÛË. ∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·Ï·ÈÔÁÚ·Ê›·˜ ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ fiÏ· Ù· ΛÌÂÓ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÚȤÏıÂÈ Û ̷˜ ̤ۈ ÙˆÓ ·ÓÙÈÁÚ·ÊÒÓ. ¶·Ï·ÈÔÁÚ·ÊÈο ΛÌÂÓ· ·Ó¢ڛÛÎÔ˘Ì Û ÔÈΛϷ ›‰Ë ÂÈÊ·ÓÂÈÒÓ (Ì·ÚÌ¿ÚÔ˘, ÌÔχ‚‰Ô˘, ·ÁÁ›ˆÓ, ·‡ÚÔ˘, ÂÚÁ·ÌËÓ‹˜). ∏ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¯·ÚÙÈÔ‡ ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ Â˘Ú›· ¯Ú‹ÛË ·ÓÙÈÁڿʈÓ. √ ˙‹ÏÔ˜ ÙˆÓ ÂÚ¢ÓËÙÒÓ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ ÒÛÙ ӷ ··ÚÙÈÛÙÔ‡Ó ÔÏϤ˜ Û˘ÏÏÔÁ¤˜ ¯ÂÈÚÔÁÚ¿ÊˆÓ Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰È¿ÛˆÛË ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ̤ÚÔ˘˜ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ¿˜. ™Ù·ıÌfi ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ï·ÈÔÁÚ·ÊÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ ·ÂÙ¤ÏÂÛÂ Ë ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ¿ÊËÛË Ù˘ ÁÚ·ÌÌÈ΋˜ µ ·fi ÙÔ˘˜ ÕÁÁÏÔ˘˜ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ M. Ventris Î·È J. Chadwick (1953). ¡ÔÌÈÛÌ·ÙÈ΋ ∞ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÓÔÌÈÛÌ·ÙÈ΋˜ Â›Ó·È Ë ÌÂϤÙË ÙˆÓ ÓÔÌÈÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ∏ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÚԤ΢„ ˆ˜ ·Ó¿ÁÎË ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛ˘ ÙˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ Û˘Ó·ÏÏ·ÁÒÓ. √ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ Â›Ó·È Û ı¤ÛË ·fi ÙËÓ ‡·ÚÍË ÓÔÌÈÛÌ¿ÙˆÓ Ó· Û˘Ó·Á¿ÁÂÈ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ Î·È ÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë ȉÂÔÏÔÁ›·. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, fiÙÈ ¤Ó· ÓfiÌÈÛÌ· ÛÔ˘‰¿˙ÂÙ·È Î·È ˆ˜ ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎfi ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ·. ª¤Ûˆ ÙˆÓ ÓÔÌÈÛÌ¿ÙˆÓ ÚÔ¿ÁÔ˘Ì ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Ì·˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÌÔÚ›·˜ ÌÂÙ¿ÏψÓ, ÙȘ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜, ÙȘ ÔÏÈÙÂȷΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜, ÙË ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. ∏ ·ÚÔ˘Û›· ÔÏÏÒÓ ÓÔÌÈÛÌ¿ÙˆÓ Û’ ¤Ó· ÛËÌÂ›Ô ÚÔ‰›‰ÂÈ ·ÚÔ˘Û›· ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ‹ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡ ΤÓÙÚÔ˘. ∏ ‡·ÚÍË Ù˘ ·ÙÙÈ΋˜ ‰Ú·¯Ì‹˜ Û’ fiÏ· Ù· ÂÚ› ÙËÓ ªÂÛfiÁÂÈÔ ÌÔ˘Û›· Û‹ÌÂÚ· Ì·ÚÙ˘Ú› ÙËÓ ·›ÁÏË Î·È ÙËÓ ÈÛ¯‡ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. ∆· ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ¿ÌÂÛË ÈÛÙÔÚÈ΋ ËÁ‹, «Ô˘ ‚ÔËı¿ ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ó· ÂϤÁ¯ÂÈ Ù· ¿ıË ÙÔ˘», ·ÊÔ‡ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·‰È·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË ÈÛÙÔÚÈ΋ Ì·ÚÙ˘Ú›· Ô˘ ‰ÂÓ Âȉ¤¯ÂÙ·È Â‡ÎÔÏ· ·ÚÂÚÌËÓ›˜. √ÓÔÌ·ÙÈ΋ ∏ ÌÂϤÙË ÙˆÓ Î˘Ú›ˆÓ ÔÓÔÌ¿ÙˆÓ ¯ÔÚËÁ› ÔÏϤ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÛÙÔÓ ÂÚ¢ÓËÙ‹ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ˙ˆ‹˜. π‰È·›ÙÂÚ·, Ë ÂͤٷÛË ÙˆÓ ÙÔˆÓ˘Ì›ˆÓ ÚÔ¿ÁÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÁÓÒÛË, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ÁÈ· Ï‹ıÔ˜ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ȉȷ›ÙÂÚ· Ù˘ ÌÈÎÚÔ˚ÛÙÔÚ›·˜, ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ¿ÏϘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ·Ú¿ Ù· ›‰È· Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ·. ∆· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ·Ô‰›‰Ô˘Ó ÁÂÓÈο ÙËÓ Â‰·ÊÈ΋ Ú·Á12

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·. √ Ï·fi˜, fiÙ·Ó ÔÓÔÌ·ÙÔıÂÙ›, ΢ÚÈÔÏÂÎÙ›. ∏ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ÙfiÔ ·ÔÙÂÏ› ·Ó·Áη›· ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜, ·ÊÔ‡ ̤ۈ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Ô ÂÚ¢ÓËÙ‹˜ ÂÚÌËÓ‡ÂÈ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. √ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ Ì ٷ ÁˆÁÚ·ÊÈο ‰Â‰Ô̤ӷ Û˘ÓÈÛÙ¿ ›‰Ô˜ ÁˆÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ ¤Ú¢ӷ Á‡Úˆ ·fi Ì›· ı¤ÛË ·Ú¯›˙ÂÈ Û˘¯Ó¿ ·fi ÙÔ ÙÔˆÓ‡ÌÈÔ Î·È ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ·˘Ùfi ·Ú·‰fiÛÂȘ. ∏ ȉÈÔÌÔÚÊ›· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ÙÔ˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó ¿ÌÂÛ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È Ô‰ËÁÔ‡Ó ¤ÙÛÈ ÛÙËÓ Â› Ì·ÎÚfiÓ ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÙÔˆÓ˘Ì›Ô˘. ªÂ ·˘Ù‹ ÙË ÏÔÁÈ΋ ÌÔÚԇ̠ӷ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ‡·ÚÍË ÚÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÙÔˆÓ˘Ì›ˆÓ (∫fiÚÈÓıÔ˜, ∆›Ú˘Óı·, §¿ÚÈÛ·, ∫ËÊÈÛfi˜, §˘Î·‚ËÙÙfi˜ Î.¿.), ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ (ªÂÁ·ÏfiÔÏË, ∏Ú¿ÎÏÂÈ·, ¡·‡·ÎÙÔ˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Î.¿.), µ˘˙·ÓÙÈÓÒÓ (∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË, £ÂÔ‰ÔÛÈÔ‡ÔÏË, ª˘ÛÙÚ¿˜ Î.¿.). ∂ӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó fiÛ· ‰È·ÛÒ˙Ô˘Ó Í¤ÓË ÂÈÚÚÔ‹, fiˆ˜ ÛÏ·‚Èο (µÔÛÙ›ÙÛ·, ∞Ú¿¯Ô‚·, ∆Û›ÌÔ‚· Î.¿.), ·Ï‚·ÓÈο (¶Ú¤‚Â˙·, §ÈfiÂÛÈ, ™¿Ù· Î.¿.) Î·È ÙÔ˘ÚÎÈο (∑ËÙÔ‡ÓÈ, ∫·Ú¿Û·Ë, ™·¯›Ó Î.¿.) ∆ËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÎÈÓÔ‡Ó Û‹ÌÂÚ· Ù· ÙÔˆÓ‡ÌÈ· ª¿ÚÌ·Ú·, ª·ÁԇϷ, ∆Ô‡Ì·, ∆Âȯȿ, ∫·ÛÙÚ¿ÎÈ, ∫Ô˘Êfi‚Ô˘ÓÔ Î.¿., Ù· ÔÔ›· ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ·Ú¯·›Â˜ ı¤ÛÂȘ.

π™∆√ƒπ∞ ∫∞π ™Ã√§∂π√ ∆Ô Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· fiÛÔ Î·È Û ·ÁÎfiÛÌÈ· Îϛ̷η, ·ÂÙ¤ÏÂÛÂ, ̤۷ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÙË ıÂÚ··ÈÓ›‰· ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂȉÈÒÍÂˆÓ ‹ ȉÂÔÏÔÁÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ, ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÚÔ˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ‹ Î·Ù·Û˘ÎÔÊ¿ÓÙËÛË ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÚ›ÙˆÛ˘. °È· ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ‰È¿ÛÙËÌ·, Ì ÔÈÎÈÏ›· ÛÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË, ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ıˆڋıËΠˆ˜ ¤Ó·˜ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙ·ÙÔ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ËıÈ΋˜ ‰È··È‰·ÁÒÁËÛ˘ Ù˘ ÓÂÔÏ·›·˜. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ıˆÚËÙÈ΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ËÚˆÈΤ˜ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÈ Ú¿ÍÂȘ, Ù· ηÙÔÚıÒÌ·Ù· Î·È ÁÂÓÈο Ë ·ÓıÚÒÈÓË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ˆ˜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÚÔ˜ Ì›ÌËÛË. ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë ·˘Ù‹ ÁÈ· ÙËÓ ËıÈÎÔÏ·ÛÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ›¯Â Â˘Ú‡Ù·ÙË ‰È¿‰ÔÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÏÏËÓÈ΋ Î·È ÚˆÌ·˚΋ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, ÂÓÒ ¤ÚÁ· fiˆ˜ Ë «∫‡ÚÔ˘ ·È‰Â›·» ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙÔ˜, ÔÈ «¶·Ú¿ÏÏËÏÔÈ ‚›ÔÈ» ÙÔ˘ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˘ Î·È ÔÈ «µ›ÔÈ» ÙÔ˘ ∫ÔÚÓËÏ›Ô˘ ¡¤ˆÙÔ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈΤ˜ ÚÔÛ¿ıÂȘ ˘ÏÔÔ›ËÛ‹˜ Ù˘. ∫·Ù¿ ÙÔÓ ªÂÛ·›ˆÓ·, ÙfiÛÔ ÙÔÓ ‚˘˙·ÓÙÈÓfi (ÂÏÏËÓÈÎfi-ÛÏ·‚ÈÎfi) fiÛÔ Î·È ÙÔÓ ‰˘ÙÈÎfi (Ï·ÙÈÓÈÎfi·ÁÁÏÔ۷͈ÓÈÎfi), Ë ËıÈÎÔÏ·ÛÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ú·ÁÌ·ÙÒÓÂÙ·È Ì¤Û· ·fi Ù· «™˘Ó·Í¿ÚÈ·» Î·È ÙÔ˘˜ «µ›Ô˘˜ ÙˆÓ ∞Á›ˆÓ». ∫·Ù¿ ÙÔÓ 18Ô ·ÈÒÓ·, fiÙ·Ó ÔÈ È‰¤Â˜ ÙÔ˘ ¢È·ÊˆÙÈÛÌÔ‡ Ì¿¯ÔÓÙ·È ÙȘ ÌÔÓ·Ú¯ÈΤ˜-ıÂÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ, Ô ∫¿ÚÔÏÔ˜ Lhomond Ì ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ «¶ÂÚ› ÙˆÓ ÂÈÊ·ÓÒÓ ·Ó‰ÚÒÓ Ù˘ fiψ˜ ƒÒÌ˘ – De viris illustribus urbis Romae” (1784) ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ ‹ıÔ˜ ÙˆÓ ıÂÌÂÏȈÙÒÓ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ˆ˜ ‡„ÈÛÙÔ ÚfiÙ˘Ô ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÎÔÏÂÁ›ˆÓ.

13

∫·È ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ, ۯ‰fiÓ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ô §¤ˆÓ ªÂÏ¿˜ Ì ÙÔÓ «°ÂÚÔÛÙ¿ıË» (1858), Ô ÔÔ›Ô˜ Á·ÏÔ‡¯ËÛ ÁÂÓ¤˜ ÂÏÏËÓÔ·›‰ˆÓ, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙË Ì·ÎÚ·›ˆÓË ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ˆ˜ ËÁ‹ ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜. ∂›Ó·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ¤¯ÂÈ ÌÈ· οÔÈ· ·Í›·: Ë ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Ë Â˘Û¤‚ÂÈ·, Ë ÊÚÔÓÙ›‰· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜, ÌÂ Û˘ÓÙÔÌ›· fiϘ ÔÈ ·ÚÂÙ¤˜ ÙÔ˘ ‹Úˆ·, ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ¤Ó·Ó ¤ÓÙÔÓÔ ÂÚÂıÈÛÌfi ÚÔ˜ Ì›ÌËÛË, Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ËÁ‹ ¤ÌÓ¢Û˘ ÁÈ· ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹. ∞ÏÏ¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÂÚÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ËıÈÎÔÏ·ÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ‰Â ÛÊÚ·Á›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ·fi ·ÚÂÙ¤˜. ∂¿Ó ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ì›·, ηٿ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ, ·ÎÚÈ‚‹ ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· ÙÔ Î·Ù·ÓÔ‹ÛÔ˘Ó, ÙfiÙ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ÙÔÓ›˙ÂÈ fi¯È ÌfiÓÔ ÙȘ ʈÙÂÈÓ¤˜ Ï¢ڤ˜ Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ ·ÙfïÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ÛÎÔÙÂÈÓ¤˜. √È Î›Ó‰˘ÓÔÈ, ÁÈ· ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂÓ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙË ÌÔÓÔÌÂÚ‹ Î·È ‰ÔÁÌ·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ËıÈÎÔÏ·ÛÙÈÎÔ‡ ›‰Ô˘˜ Â›Ó·È ÚÔÊ·Ó›˜. ∆· ÈÛÙÔÚÈο Ì·ıËÙÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È·, ·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ Ù· Â›ÛËÌ· ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÁÈ· Ó· Â͢„ÒÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÂıÓÈÎÔ‡˜ ‹ÚˆÂ˜, ‰Â ‰ÈÛÙ¿˙Ô˘Ó Ó· Â͢ÌÓÔ‡Ó ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙȘ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘˜ ̤¯ÚÈ ˘ÂÚ‚ÔÏ‹˜, Ó· ‰Ú·ÛÎÂÏ›˙Ô˘Ó ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ·Ú·ÏfiÁÔ˘, Ó· ÚÔÛı¤ÙÔ˘Ó ÛÙȘ ·ÊËÁ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÂÁÔÓfiÙ· Ê·ÓÙ·ÛÙÈο Î·È ÁÂÓÈο Ó· ÂÚÈÊÚÔÓÔ‡Ó ÙËÓ ·Ï‹ıÂÈ·. ∆Ô Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, Â¿Ó ıˆÚÂ›Ù·È ·Ï¿ ˆ˜ Û¯ÔÏÂ›Ô ·ÚÂÙ‹˜, ‰ÈÔÏÈÛı·›ÓÂÈ Â‡ÎÔÏ· ˆ˜ fiÚÁ·ÓÔ ÚÔ·Á¿Ó‰·˜. ™Â οı ÂÔ¯‹ ÙÔ Ì¿ıËÌ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËΠ·fi ÔÏÏÔ‡˜ ˆ˜ ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜, ˆ˜ ̤ÛÔ ÁÈ· ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ÂȉÈÒÍÂȘ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÔ‡ÓÙˆÓ. ™‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ÂȉÈÒÍÂȘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÓÙ›Ï˄˘, ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·È Î·È Ó· ÂÍ·›ÚÔÓÙ·È ÌfiÓÔ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó ÌÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÔÏÈÙÈ΋ Ú¿ÍË ‹ ¤Ó· ÚÔηıÔÚÈṲ̂ÓÔ È‰ÂÔÏÔÁÈÎfi ‹ ÔÏÈÙÈÎfi Ú‡̷. ¢Â ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÍÔ˘Ì ÛÙÔ ·ÒÙ·ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÁÈ· Ó· Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÔ˘Ì ÎÚ·˘Á·Ï¤· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÓÙ›Ï˄˘ ÁÈ· ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∆· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·fi Ù· Û¯ÔÏÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ÈÛÙÔÚ›·˜ Ô˘ ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó ÛÙË °·ÏÏ›· Î·È ÙË °ÂÚÌ·Ó›· ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 1870-1940 ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ·fi ¤Ó·Ó ·ÎÚ·›Ô ÂıÓÈÎÈÛÌfi, Ô ÔÔ›Ô˜ ΢ڛˆ˜ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙËÓ Ù·›ӈÛË ÙÔ˘ ÂÓfi˜ Ï·Ô‡ ·fi ÙÔÓ ¿ÏÏÔ. ™Ù· Û¯ÔÏÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ù˘ ÚÒËÓ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ ˘fi ÛÔ‚ÈÂÙÈ΋ ÂÈÚÚÔ‹, ÙfiÛÔ Î·Ù¿ ÙË ÛÙ·ÏÈÓÈ΋ ÂÔ¯‹ fiÛÔ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û ·fiÏ˘Ù· Ë Â›ÛËÌË È‰ÂÔÏÔÁÈ΋ ÁÚ·ÌÌ‹. ∆Ô ›‰ÈÔ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ٷ Û¯ÔÏÈο ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· Ù˘ ÁÂÈÙÔÓÈ΋˜ ∆Ô˘ÚΛ·˜. ŸÌˆ˜, ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi ÙËÓ Ô‰ËÁ¤ÙËÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·ÏÏ¿ ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜. ∆Ô Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· Ô‰ËÁ› ·‚›·ÛÙ· ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÛÙË ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Î·È Û’ ·˘Ùfi Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ ÛÙÔȯ›· Û‡ÁÎÚÈÛ˘ Ì ÙÔ ·ÚfiÓ, Ó· ηٷÓÔ› fiÙÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Â›Ó·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ fiÌÔÈÔ˜ Î·È ·ÓfiÌÔÈÔ˜ Ì ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘. ∞˘Ù‹ Ë ÂÌÂÈÚ›· ÁÂÓÓ¿ ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹, ȉ›ˆ˜ ÙˆÓ Á˘ÌÓ·ÛÈ·ÎÒÓ Î·È Ï˘ÎÂÈ·ÎÒÓ Ù¿ÍˆÓ, ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Ó· ·Ó·ÌÂÙÚ¿ ÙÔ ÙÈ ÙÔÓ ¯ˆÚ›˙ÂÈ Ì ÙÔ˘˜ ÚÔÁfiÓÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÈ ·ÏÏ·Á¤˜ ¤¯Ô˘Ó Â¤ÏıÂÈ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜, ÛÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜, ÛÙË ÓÔÔÙÚÔ›· ÎÏ. ∞ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ Ì¤Á· ˆÊ¤ÏËÌ· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙÔ fiÙÈ ‚ÔËı¿ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ·Ó·ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔÓ ÂÓÒÓÂÈ Ì ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Î·È ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔÓ ¯ˆÚ›˙ÂÈ, Ó· ·Ó·ÚˆÙËı› Ì ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Êı¿Û·Ì ے ·˘Ùfi ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ô˘ Ì·˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ.

14

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∆Ô Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ú¤ÂÈ Ó· ‚ÔËı¿ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ› fiÙÈ Ë ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔ ·ÚfiÓ. ∞˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È Ô ÙÚfiÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘, Ù˘ ÛΤ„˘ Î·È Ù˘ ›ÛÙ˘ ÙÔ˘, ÔÈ ıÂÛÌÔ› Î·È ÙÔ ‰›Î·ÈÔ, fiÏ· ·˘Ù¿ ‰Â ÁÂÓÓ‹ıËÎ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘. √Ê›ÏÂÈ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ fiÙÈ Â›Ó·È ¯ÚÂÒÛÙ˘, ÁÈ· ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ÙÔ˘, Û’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÚÔ¸‹ÚÍ·Ó. ∆Ô Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, Û ÌÈ· ÎÔڇʈÛË Ù˘ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘, ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÓÙ¤‰Ú·Û ÛÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Î·È ·˘Ùfi˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ, ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÙÔ˘ Ê·ÓÂÚÒÓÂÈ Î·È Ù· fiÚÈ· Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ʇÛ˘. ∏ ÛˆÛÙ‹ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈÎÔ‡, ÙÔÓ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ Ó· ıˆÚ› ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ ÂÔÈı‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ˆ˜ ÔÚÈÛÙÈΤ˜. ŒÙÛÈ, οو ·fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÁˆÓ›· ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, Ì ÙËÓ ·ÓÂÎÙ›ÌËÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜, ηı›ÛÙ·Ù·È Ô ÎÂÓÙÚÈÎfi˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi˜ Ô‰ËÁfi˜ Ô ÔÔ›Ô˜ ı· ·ÈÛı¿ÓÂÙ·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ˆ˜ ÚÔ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘, ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ˆ˜ ÔÈÎÔ‰fiÌÔ˘˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔÓ Ï·fi ÙÔ˘ ˆ˜ ¤Ó· η›ÚÈÔ fiÚÁ·ÓÔ Ù˘ ÔÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋˜ ÔÚ¯‹ÛÙÚ·˜ Ë ÔÔ›· ı· ÂÎÙÂÏ› ÙË Û˘Ìʈӛ· Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘.

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ ∞‚‰ÂÏ¿ ∂., πÛÙÔÚ›· Î·È Û¯ÔÏ›Ô, ÂΉ. ¡‹ÛÔ˜, ∞ı‹Ó· 1998. ∞ÓÙˆÓÈ¿‰Ë˜ §., ∏ ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜, ÂΉ. ¶·Ù¿ÎË, ∞ı‹Ó· 1995. ∫fiÎÎÈÓÔ˜ °., ∞fi ÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÛÙȘ ÈÛÙÔڛ˜, ÂΉ. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó· 1998. ∫fiÎÎÈÓÔ˜ °., ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ∞ı‹Ó· 1998. ∫˘ÚΛÓË ∞., «™‡Á¯ÚÔÓ· ÌÔÓ٤Ϸ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙË ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙË µÚÂÙ·Ó›·, °ÂÚÌ·Ó›·, πÙ·Ï›·», ºÈÏÔÏÔÁÈ΋, Ù‡¯. 52, ∞ı‹Ó· 1985. §Â °ÎÔÊ ∑., £¤Ì·Ù· ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1993.

Moniot H., ∏ ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÌÙÊÚ. ŒÊË ∫¿ÓÓÂÚ, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ∞ı‹Ó· 2002. ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ŒÓˆÛË ºÈÏÔÏfiÁˆÓ, ™ÂÌÈÓ¿ÚÈÔ 3: πÛÙÔÚ›·, ÂΉ. °ÚËÁfiÚË, ∞ı‹Ó· 1984. ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ŒÓˆÛË ºÈÏÔÏfiÁˆÓ, ™ÂÌÈÓ¿ÚÈÔ 9: ∆Ô Ì¿ıËÌ· Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ ÚˆÙÔ‚¿ıÌÈ· Î·È ‰Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ÂΉ. °ÚËÁfiÚË, ∞ı‹Ó· 1988. ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ŒÓˆÛË ºÈÏÔÏfiÁˆÓ, ™ÂÌÈÓ¿ÚÈÔ 17: ∂ıÓÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË Î·È ÈÛÙÔÚÈ΋ ·È‰Â›·, ÂΉ. °ÚËÁfiÚË, ∞ı‹Ó· 1994. ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ŒÓˆÛË ºÈÏÔÏfiÁˆÓ, ™ÂÌÈÓ¿ÚÈÔ 21: £ÂˆÚËÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÂΉ. °ÚËÁfiÚË, ∞ı‹Ó· 1999. ƒÂÔ‡ÛË ª., «¢È‰·ÎÙÈ΋ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ™ÙÔ¯·ÛÌÔ›, ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Î·È ˙ËÙÔ‡ÌÂÓ·, 1880-1980», ÂÚ. ∆· ÈÛÙÔÚÈο 33 (2000), Û. 191-220. ∆˙fiη˜ ™., ¢È‰·ÎÙÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜, ÂΉ. ™·‚‚¿Ï·˜, ∞ı‹Ó· 2002.

15

¢√ª∏ ∫∞π Ã∏™∏ ∆√À µπµ§π√À ∆√À ª∞£∏∆∏ Œ¯ÂÈ Î·Ù·‚ÏËı› οı ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÒÛÙ ÙÔ Ì·ıËÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ó· Â›Ó·È ÁÓˆÛÙÈο Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ¿ÚÙÈÔ, ‡ÏËÙÔ, ‡¯ÚËÛÙÔ Î·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÂÏ΢ÛÙÈÎfi ÁÈ· ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ οı ÎÂÊ·Ï·›Ô˘, ÂÓÙfi˜ Ï·ÈÛ›Ô˘, ¤¯ÂÈ ÙÔÔıÂÙËı› ¤Ó· Â˘Û‡ÓÔÙÔ Î›ÌÂÓÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Û˘ÓÔ„›˙ÂÈ ÙÔ ÌÔÚʈÙÈÎfi ·Á·ıfi ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ Î·È ‚ÔËı¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜, ˆ˜ ˘Í›‰· ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜, Î·È ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Î·È ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹. ∫¿ı ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ··ÚÙ›˙ÂÙ·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ·fi ÙÚ›· ̤ÚË. ∆Ô ÚÒÙÔ, ¯ˆÚÈṲ̂ÓÔ Û ¢‰È¿ÎÚÈÙ˜ ÙÈÙÏÔÊÔÚÔ‡ÌÂÓ˜ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘˜, ÂÚȤ¯ÂÈ ÙÔ ÚÔ˜ ‰È‰·Ûηϛ· ÌÔÚʈÙÈÎfi ·Á·ıfi. √È Ï¤ÍÂȘ Ì ·ÛÙÂÚ›ÛÎÔ ·Ú·¤ÌÔ˘Ó Û ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘. ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Î·È Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù·, ·ÔÙÂÏ› Ì›· ÙÚ¿Â˙· ÁÓˆÛÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, ÙÔ ÔÔ›Ô Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ ÙËÓ Î˘Ú›· ÚÔ˜ ‰È‰·Ûηϛ· ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË, ÙËÓ ·ÔÛ·ÊËÓ›˙ÂÈ Î·È ‚ÔËı¿, Ì ÙË ÛˆÛÙ‹ ηıÔ‰‹ÁËÛË, ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ·fiÏ˘Ù· ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÈÛÙÔÚ›·. ∂ÊÈÛÙԇ̠ȉȷ›ÙÂÚ· ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ ÛÙÔ Ó· ÂıÈÛÙ› Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÛÙË ÌÂϤÙË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜. ∆Ô ÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜, Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ «∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ-‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜» ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÔÈΛϘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙË ‰È‰·ÎÙ¤· ‡ÏË. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ ·˘ÙÔ‡ÛȘ ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ‹ Ó· ÙȘ ·Ú·ÏÏ¿ÍÂÈ. ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ οı ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ, ÂÓÙfi˜ Ï·ÈÛ›Ô˘, Ë «™‡ÓÔ„Ë» Ë ÔÔ›· ·Ó·ÎÂÊ·Ï·ÈÒÓÂÈ ÙËÓ ‡ÏË Ì ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË Î·È ÛÊ·ÈÚÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË. ∆¤ÏÔ˜, ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ οı ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ Ì›· ¿ÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ÙËÓ ÔÔ›· ÌÔÚ› ·˘ÙԂԇψ˜ Ó· ÂÈχÛÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÁÈ· Ó· ÂϤÁÍÂÈ ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘. √È Ï‡ÛÂȘ ÙˆÓ ·Û΋ÛÂˆÓ ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘. √ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Ù˘ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜ Á›ÓÂÙ·È ÙËÓ ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È Ô Ù›ÙÏÔ˜ ‚È‚Ï›Ô˘ ‹ ÌÂϤÙ˘.

16

I ¶ƒ√´™∆√ƒπ∞

∫∂º∞§∞π√ ∞’ - µ’

∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À §π£√À-∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À Ã∞§∫√À I. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ÛÙ¿‰È· ÂͤÏÈ͢ ÙÔ˘ ·ÓıÚˆ›ÓÔ˘ ›‰Ô˘˜. ¡· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ «¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·», «∂Ô¯‹ ÙÔ˘ §›ıÔ˘», «¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹», «¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹». ñ ¡· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Ù˘ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÓÂÔÏÈıÈÎÒÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÛÙ· ·ÚÈ· ÛËÌ›· Ù˘ ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ∞Ó·ÙÔÏÈÎÒÓ Ï·ÒÓ Î·È Ù· ÔÏÈÙÈÛÙÈο ÙÔ˘˜ ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó Û˘ÓÔÏÈο ÙÔÓ Î˘ÎÏ·‰ÈÎfi, ÙÔÓ ÌÈÓˆÈÎfi Î·È ÙÔÓ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ÔÏÈÙÈÛÌfi Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í‹˜ ÙÔ˘˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ Î·È Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ Î·È ÛÙ· ¯ÚËÛÙÈο ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘.

∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ √È ¯¿ÚÙ˜ Î·È ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜, ÂȉÈο ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙËÓ ·Ù¤ÚÌÔÓ· ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô, ı· ·›ÍÔ˘Ó Î·ıÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ.

1. √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È ·) Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Ô˘ Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‚) Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó Ù· ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Î·È ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Á) Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ‰) Ó· Ì·ÓÙ¤„Ô˘Ó ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Â) ÙÔ ÓfiËÌ· ÙˆÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·ıÒ˜ Î·È ÛÙ) ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘˜.

2. ∂›Û˘ ÙÔ˘˜ ˙ËÙÂ›Ù·È Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË Ô˘ ı· ÚÔηÏÔ‡Û·Ó Ù· ‰È·ÎÔÛÌË̤ӷ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È Ó· Èı·ÓÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË Î·È ÙÔ Î‡ÚÔ˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡.

¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔÓ ÚfiÏÔ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÛÙËÓ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ·ÊÂÓfi˜ Î·È ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÁfiÓÈÌÔ ¤‰·ÊÔ˜ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.

17

∫∂º∞§∞π√ ∞ã

∏ ¶ƒ√´™∆√ƒπ∞ 1. ∏ ¶∞§∞π√§π£π∫∏ ∫∞π ª∂™√§π£π∫∏ ∂¶√Ã∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ ÁÈ· ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ù˘ ÚÒÙ˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î·È Ù· ÛÙ¿‰È· ÂͤÏÈÍ‹˜ ÙÔ˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ηٿ ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ›ӷÈ, ۯ‰fiÓ, Û‡ÌÊ˘ÙÔ Ì ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ñ ¡· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜, ¿ÌÂÛÔ ÙÂÎÌ‹ÚÈÔ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Û ·˘Ù‹ ÙË ÛÎÔÙÂÈÓ‹ ÂÔ¯‹. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔÛ¤ÍÔ˘Ó ÙÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· Ù˘ ·Ú¯‹˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ∆Ú›· ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¯ÚfiÓÈ· ÂÚ›Ô˘ ¤ˆ˜ ÙÔ 6500 .Ã. ª›· ·Û‡ÏÏËÙË ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô˜. √È ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÙËÓ ÔÓfiÌ·Û·Ó «¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋». ∞ÎÔÏÔ˘ı› ÌÈ· ‚Ú·¯‡ÙÂÚË ÂÚ›Ô‰Ô˜, ·fi ÙÔ 6500 ¤ˆ˜ ÙÔ 3000 .Ã. ∞˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ÙËÓ ÔÓfiÌ·Û·Ó «¡ÂÔÏÈıÈ΋». ∫·È Á‡Úˆ ÛÙÔ 3000 .Ã. Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÂÊ¢ڛÛÎÂÈ ÙË ÁÚ·Ê‹. ŸÏ· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó. ¶ÚÈÓ ·fi ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ Ë Ì·ÎÚfiÙ·ÙË ÂÚ›Ô‰Ô˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·». ∏ ÁÚ·Ê‹ ÂÈÛ¿ÁÂÈ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. ∞˘Ùfi ÙÔÓ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi Ú¤ÂÈ, ÂÈÛ·ÁˆÁÈο, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÙÔÓ Î·Ù·ÓÔ‹ÛÔ˘Ó ·fiÏ˘Ù·. ∞˘Ù‹ Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ·ÔÙÂÏ› ηıÔÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯‹ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ÀÔ‚¿ÏÏÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Â¿Ó ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ Û’ ·˘Ù¿ Ù· ÙÚ›· ÂÚ›Ô˘ ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¯ÚfiÓÈ· Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ‹Ù·Ó, ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ÌÔÚÊ‹, ÙËÓ Â˘Ê˘›· Î·È ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜ Ô ›‰ÈÔ˜. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ··ÓÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÚÔ¯ˆÚԇ̠ÛÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ıÂÌÂÏÈ·ÎÒÓ ÛÙ·‰›ˆÓ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÂͤÏÈ͢. ∆ÔÓ›˙Ô˘Ì fiÙÈ ÔÈ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Ì ÌÂÙÚ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ÔÛÙÒÓ, ΢ڛˆ˜ ÙˆÓ ÎÚ·Ó›ˆÓ, Ô˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙȘ ·Ó·Ûηʤ˜. ™ÙÚ¤ÊÔ˘Ì ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ ηٿ ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Î·È Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ¤Ó·˜ Ì·ıËÙ‹˜ ‰È·‚¿˙ÂÈ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓÔÌ¿‰Â˜ ΢ÓËÁÔ‡˜ Î·È ÂÈ̤ÓÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜: ΢ÓËÁfi˜, ÙÚÔÊÔÛ˘ÏϤÎÙ˘, ÓÔÌ¿˜. ªÂ ÙË ÊÚ¿ÛË: «∏ Ù¤¯ÓË ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ì ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ» ηÏԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔÛ¤ÍÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙË ‚Ú·¯ÔÁÚ·Ê›·. ªÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó Û ÌÈ· ÛÙÔȯÂÈÒ‰Ë ·ÈÛıËÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Î·È ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙÔ˘.

18

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂Ì¤‰ˆÛË: ªÂ ÌÈ· ‚Ú·¯Â›· ·Ú¤Ì‚·ÛË Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ·Ó·ÎÂÊ·Ï·ÈÒÓÂÈ Ù· ·ÚÈ· ÛËÌ›· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÎÏ›ÓÂÈ ÙÔ Ì¿ıËÌ· ηÏÒÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Í·Ó·ÎÔÈÙ¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙË ˙ˆ‹ ηٿ ÙËÓ ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. √È Ì·ıËÙ¤˜, ˆ˜ ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ Û›ÙÈ, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈϤÍÔ˘Ó ‹ ÌÈ· ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ›‰È·˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ‹ ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙˆÓ ÂÚˆÙ‹ÛˆÓ.

2. ¡∂√§π£π∫∏ ∂¶√Ã∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÌÂÙ¿‚·Û˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ·fi ÙÔÓ ÓÔÌ·‰ÈÎfi ‚›Ô ÛÙË ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË, Ë ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› ˆ˜ «ÓÂÔÏÈıÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË». ñ ¡· ·ÓÙȉȷÛÙ›ÏÔ˘Ó ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ·˘Ù‹ Ì ÙË ‚Ú·‰Â›· ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È ÛÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ηٿ ÙË Ì·ÎÚ·›ˆÓË ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ˘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ì ÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›· ηıÒ˜ Î·È ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÎÂÚ·ÌÈ΋˜. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó fiÙÈ Ë ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È Î·Ù¿Û·ÚÙË ·fi ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜. ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÛÙË Ó¤· ÂÚ›Ô‰Ô. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∞ӷηÏԇ̠ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ù· ·ÚÈ· ÛËÌ›· ÙÔ˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÂÈ̤ÓÔ˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜: ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·, ¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ Î·È ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹. ∂›Û˘ ÙÔÓ›˙Ô˘Ì ÙȘ ȉÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙȘ ϤÍÂȘ: ΢ÓËÁfi˜, ηÚÔÛ˘ÏϤÎÙ˘, ÓÔÌ¿˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙÔ˘˜ Ì ٛÙÏÔ «∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘», Ó· ÙË Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È Ó· ÛËÌÂÈÒÛÔ˘Ó fiÏ· Ù· Ó¤· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙË ‰Â‡ÙÂÚË ÂÈÎfiÓ·. ∂‡ÏÔÁ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ù· Ó¤· ÛÙÔȯ›· Â›Ó·È Ô ÔÈÎÈÛÌfi˜, Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·, Ë ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·, Ë Î·Ù·Û΢‹ ÎÂÚ·ÌÈ΋˜. ŒÙÛÈ ·‚›·ÛÙ· Êı¿ÓÔ˘ÌÂ, Ì ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Î·È ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÛÙÔÓ ˘Ú‹Ó· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ›ӷÈ, ·ÎÚÈ‚Ò˜, Ë «Â·Ó¿ÛÙ·ÛË» ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ·‡ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÓÔÌ¿˜, ÔÈÎÔ‰ÔÌ› ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜, ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·, ηٷÛ΢¿˙ÂÈ ÎÂÚ·ÌÈο ÁÈ· ÔÈΛϘ ¯Ú‹ÛÂȘ. ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÛÙÚ¤„Ô˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙÔ˘˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ¶·Ú·ÙËÚԇ̠ÙË ‰È·ÛÔÚ¿ ηٿ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∏ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ıÂÛÛ·ÏÈÎÔ‡ ÔÈÎÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ ¢ÈÌ‹ÓÈ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ·ÊÔÚÌ‹ Ó· ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÂÓfi˜ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ÔÈÎÈÛÌÔ‡, ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ «Â˘Ú‡ÙÂÚÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘» Î·È Ù˘ «ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜». ¶ÚÔηÏÔ‡ÌÂ Û˘˙‹ÙËÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ȉ¤·˜ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ÔÈ ‰ÂÛÌÔ› Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈfi Ù˘ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘.

19

∆¤ÏÔ˜, ÛÙÚ¤ÊÔ˘Ì ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÚÔ˜ Ù· ηÏÏÈÙ¯ÓÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ Î·È ÙÔ˘˜ ηÏԇ̠ӷ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÔ˘Ó. ∂Ì¤‰ˆÛË: ÀÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È Î·Ù¿Û·ÚÙË ·fi ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡˜ ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜. √È Ì·ıËÙ¤˜, ÛÙÔ Û›ÙÈ, Û˘ÓÙ¿ÛÛÔ˘Ó ¤Ó·Ó ηٿÏÔÁÔ ÙˆÓ ÓÂÔÏÈıÈÎÒÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ηٿ ÂÚÈÔ¯¤˜. ∂›Û˘ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÚÔÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ Ù¿ÍË Ó· ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘˜.

ºÀ§§√ ∞•π√§√°∏™∏™ ª∞£∏∆∏ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ∞ã : ∏ ÚÔ˚ÛÙÔÚ›· π. ™ÙÔȯ›· Ì·ıËÙ‹ ∂ÒÓ˘ÌÔ ∆¿ÍË ª¿ıËÌ·

ŸÓÔÌ· ∆Ì‹Ì· ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·

ππ. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ √ª∞¢∞ ∞ (∞fi ÙȘ ¤ÓÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙÚÂȘ. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ¶ÔÈ· Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ «ÈηÓÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘»; 2. ∆È ÂÓÓÔԇ̠fiÙ·Ó Ï¤Ì fiÙÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ηٿ ÙËÓ ·Ï·ÈÔÏÔıÈ΋ Î·È ÌÂÛÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ Â›Ó·È Î˘ÓËÁfi˜ Î·È ÙÚÔÊÔÛ˘ÏϤÎÙ˘; 3. ∆È Â›Ó·È ÔÈ ÛËÏ·ÈÔÁڷʛ˜; 4. ™Â ÔȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ ÚˆÙÔÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ë ÁˆÚÁ›·; 5. ∆È ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ì «ÙÔ‡Ì·» Î·È «Ì·ÁԇϷ»; √ª∞¢∞ µ (∞fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙȘ ‰‡Ô. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ∞ÊÔ‡ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÙ ÚÔÛÂÎÙÈο ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Û·˜ Ì ٛÙÏÔ «∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘», Ó· ‰ÒÛÂÙ Ì ϛÁ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ù· ·ÚÈ· ÛÙÔȯ›· Ù˘.

2. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Û·˜ Ì ٛÙÏÔ «ŒÓ·˜ ÓÂÔÏÈıÈÎfi˜ ÔÈÎÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·: ¢ÈÌ‹ÓÈ» Î·È ÁÚ¿„Ù ÙÈ Û·˜ οÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÂÓÙ‡ˆÛË.

3.ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Û·˜ Ì ٛÙÏÔ «∏ ÓÂÔÏÈıÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·». ¶ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ ÂÚÈÔ¯¤˜ fiÔ˘ ·Ú·ÙËÚ›Ù ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ˘ÎÓfiÙËÙ·Ø ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ.

4. ∆È ÂÓÙ‡ˆÛË Û·˜ ÚÔÍÂÓ› ÙÔ ‹ÏÈÓÔ ÂȉÒÏÈÔ ÎÔ˘ÚÔÙÚfiÊÔ˘ ·fi ÙË £ÂÛÛ·Ï›· Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô Û·˜;

20

∫∂º∞§∞π√ µã

∏ ∂¶√Ã∏ ∆√À Ã∞§∫√À 1. §∞√π ∫∞π ¶√§π∆π™ª√π ∆∏™ ∂°°À™ ∞¡∞∆√§∏™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÏÂÁfiÌÂÓ˘ «Â‡ÊÔÚ˘ ËÌÈÛÂÏ‹ÓÔ˘». ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó ÙÈ ÚÔÛ¤ÊÂÚÂ Ô Î·ı¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂʇÚÂÛ˘ Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜ Î·È Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ Ù˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ ÙÔ˘ ÌÔÓÔıÂ˚ÛÌÔ‡ ÛÙÔÓ Â‚Ú·˚Îfi Ï·fi. ñ ¡· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó Â·ÚÎÒ˜ ¤Ó· ·Ú¿ıÂÌ·. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∞ÊÔ‡ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ¯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ∂Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ı· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÏÂÁfiÌÂÓ˘ «Â‡ÊÔÚ˘ ËÌÈÛÂÏ‹ÓÔ˘» Î·È ı· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Ó Û ·˘Ù‹. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂÛÔÔÙ·Ì›·: ™Ô˘Ì¤ÚÈÔÈ, µ·‚˘ÏÒÓÈÔÈ, ∞ÛÛ‡ÚÈÔÈ: ÙÚÂȘ Ï·Ô›, ÙÚ›· ‰È·‰Ô¯Èο ÎÚ·ÙÈο Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù·, ÙÚÂȘ ÚÔÛÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ·. £· ÙÔÓÈÛÙ› ȉȷ›ÙÂÚ·: ™Ô˘Ì¤ÚÈÔÈ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ô ÚÒÙÔ˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜Ø µ·‚˘ÏÒÓÈÔÈ, ·Ó¿Ù˘ÍË ÓÔÌÔıÂÛ›·˜ Î·È ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·˜Ø ∞ÛÛ‡ÚÈÔÈ, ÔÏÂÌÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ·. ¡· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ÛÙ‹ÏË ÙÔ˘ ÷ÌÔ˘Ú·Ì›, Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë Ù·‡ÙÈÛË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ì ÙÔÓ ıÂfi Î·È Ó· ÛËÌÂȈı› Ë ı›· ÚԤϢÛË ÙˆÓ ÓfïÓ. ¡· ‰Ôı› ȉȷ›ÙÂÚË ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ ¤Ô˜ °ÈÏÁ·Ì¤˜. ™ÊËÓÔÂȉ‹˜ ÁÚ·Ê‹: ÚÒÙË ÌÔÚÊ‹ ÁÚ·Ê‹˜. ¡· ÚÔÛ¤ÍÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ÈӷΛ‰· ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÙÔÓÈÛÙ› ·fi ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ Ë ÛËÌ·Û›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ∞›Á˘ÙÔ˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Ù· ‚‹Ì·Ù¿ Ì·˜. £· ‰Â›ÍÂÈ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, fiÙÈ Ë ∞›Á˘ÙÔ˜ Â›Ó·È Ú¿ÁÌ·ÙÈ «‰ÒÚÔÓ ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘». £· ÂÈÌ›ÓÔ˘Ì ÛÙ· ÂÍ‹˜ ÛËÌ›·: ÎÚ¿ÙÔ˜ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi Ì ·˘ÛÙËÚ‹ ÈÂÚ·Ú¯›·Ø º·Ú·Ò, ·fiÏ˘ÙÔ˜ ¿Ú¯ÔÓÙ·˜ Û ¿ÌÂÛË Û¯¤ÛË Ì ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜. πÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋ ÁÚ·Ê‹: Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÂÈÌÂÏÒ˜ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· Ì ÙË ÛÙ‹ÏË Ù˘ ƒÔ˙¤Ù·˜. ∞fi ÙËÓ ÏÔ‡ÛÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË Î·È Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· Ô Î·ıËÁËÙ‹˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÂÈ, ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ ÂχıÂÚË ÂÈÏÔÁ‹. √È Ï·Ô› Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘ Î·È Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ºÔ›ÓÈΘ: £·Ï·ÛÛÔfiÚÔØ Î‡ÚÈÔÈ Ù˘ ªÂÛÔÁÂ›Ô˘Ø ¤ÌÔÚÔÈ ‰ÂÈÓÔ›. ºÚ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Ô‰›‰Ô˘Ó Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ºÔÈ21

ӛΈÓ. ∫·È Ë ·ÏÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘. √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ·Ù›, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘˜, Ë ·ÏÔÔ›ËÛË ·˘Ù‹ ·ÔÙÂÏ› ÌÂÁ›ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ∂‚Ú·›ÔÈ: ªÔÓÔıÂ˚ÛÌfi˜: Ó· ·Ó·Ï˘ı› ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜ Ë ¤ÓÓÔÈ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ªÂ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ·fi ÙË µ›‚ÏÔ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙ› Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ £ÂÔ‡ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ. ÃÂÙÙ·›ÔÈ: πÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË. ∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ™Ô˘Ì¤ÚÈÔÈ, ÛÊËÓÔÂȉ‹˜ ÁÚ·Ê‹. µ·‚˘ÏÒÓÈÔÈ, ÓÔÌÔıÂÛ›·, ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·. ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ, ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋ ÁÚ·Ê‹, ˘„ËÏ‹ Ù¤¯ÓË. ∞ÛÛ‡ÚÈÔÈ, ÔÏÂÌÈ΋ Ù¤¯ÓË. ºÔ›ÓÈΘ, ·ÏÔÔ›ËÛË ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘. ∂‚Ú·›ÔÈ, ÌÔÓÔıÂ˚ÛÌfi˜. ÃÂÙÙ·›ÔÈ, ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË. ∫¿ı Ϸfi˜ Î·È Ì›· ÎÔÚ˘Ê·›· ÚÔÛÊÔÚ¿. √È Ì·ıËÙ¤˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· Î·È ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙÔ˘˜ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘Ó Ó· ·ÊËÁËıÔ‡Ó ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÂÓfi˜ ∞ÈÁ˘Ù›Ô˘ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ º·Ú·Ò.

2. ∫À∫§∞¢π∫√™ ¶√§π∆π™ª√™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó fiÙÈ Î·Ù¿ ÙËÓ 3Ë ¯ÈÏÈÂÙ›· .Ã. ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ¤Ó·˜ ·ÍÈfiÏÔÁÔ˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ∫˘ÎÏ·‰›Ù˜, ηٿ ÙËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô, ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛ·Ó ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ñ ¡· ÓÈÒÛÔ˘Ó ÙË ÁÔËÙ›· Ù˘ ΢ÎÏ·‰È΋˜ ÁÏ˘ÙÈ΋˜, Ô˘ ÙfiÛÔ ÎÔÓÙ¿ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ·ÊËÚË̤ÓË Ù¤¯ÓË. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ı˘ÌËıÔ‡Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ Ù˘ «Â‡ÊÔÚ˘ ËÌÈÛÂÏ‹ÓÔ˘» ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ªÂ ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË «ÙÈ ÓÔÌ›˙ÂÙ fiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ηٿ ÙËÓ ›‰È· ÂÔ¯‹» ÂÈÛÂÚ¯fiÌ·ÛÙ ÛÙÔ Î˘Ú›ˆ˜ Ì¿ıËÌ·. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∫‡ÚÈÔ ‚Ô‹ıËÌ· Ô ¯¿ÚÙ˘. √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ ı¤ÛË ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ. °¤Ê˘Ú· ·Ó¿ÌÂÛ· Û ∂˘ÚÒË, ªÈÎÚ¿ ∞Û›·, ∫Ú‹ÙË. ÕÌÂÛË Û˘Ó¤ÂÈ· Ù˘ η›ÚÈ·˜ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋˜ ı¤Û˘ Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÔÈ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ‰¤¯ÔÓÙ·È ÙȘ ¤ÍˆıÂÓ ÂȉڿÛÂȘ. √ ηıËÁËÙ‹˜ ÙÔÓ›˙ÂÈ Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜, fiˆ˜ Ì·˜ Ù· ·ÔηχÙÔ˘Ó ÔÈ ·Ó·Ûηʤ˜. ∆¤¯ÓË: ‚Ϥ ·Ú·Î¿Ùˆ, «¢È‰·ÎÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ∫˘ÎÏ·‰È΋˜, ªÈÓˆÈ΋˜ Î·È ª˘ÎËÓ·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘». ∂Ì¤‰ˆÛË: √È ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ÁÂÓÓÔ‡Ó ÙÔÓ ÚÒÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÔÏÈÙÈÛÌfi ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

22

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

√È Ì·ıËÙ¤˜, ÛÙÔ Û›ÙÈ, Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÁÚ·ÙÒ˜ Ù· ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ô˘ ÙÔ˘˜ ÚÔηÏÔ‡Ó Ù· ΢ÎÏ·‰Èο ÂȉÒÏÈ·.

3. √ ªπ¡øπ∫√™ ¶√§π∆π™ª√™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È ÂÍ¿ψÛ˘ ÂÓfi˜ Â˘Ê¿ÓÙ·ÛÙÔ˘ Î·È Ï·ÌÚÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ı˘ÌËıÔ‡Ó fiÛ· ‰È‰¿¯ıËÎ·Ó ÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ Ì¿ıËÌ· ÁÈ· ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ Ì ÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È ¤ÙÛÈ ÌÂÙ·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ ·‚›·ÛÙ· ÛÙÔÓ ÌÈÓˆÈÎfi ÎfiÛÌÔ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ·ÂÚÔʈÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ·Ó·ÎÙfiÚÔ˘ Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡ ηÏԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó, ηٿ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ, ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ·Ó·ÎÙfiÚÔ˘. ™˘ÌÏËÚÒÓÔ˘ÌÂ, ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÔÓÙ·˜ fiÙÈ ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ·Ó¿ÎÙÔÚÔ ‹Ù·Ó ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÌÈ·˜ Ï‹Úˆ˜ Û˘ÁÎÚÔÙË̤Ó˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜, ÔÏÈÙÈ΋˜, ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜. ™ÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ·fi ÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙Ô˘Ì ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›·˜ Î·È ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ·Ó·ÌÓ‹ÛÂˆÓ Ô˘ Ë ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›· ·˘Ù‹ ¿ÊËÛ ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜. ªÂ ΤÓÙÚÔ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÎÚËÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·, ı· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘Ì Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ó· Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ˘Ú·Ì›‰· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·ÛÙڈ̿وÛ˘, ·ÚÈÔ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi Ù˘ ÔÔ›·˜ ‹Ù·Ó ÌÈ· Û·Ê‹˜ ÈÂÚ¿Ú¯ËÛË, fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Î·È ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. √ ‰›ÛÎÔ˜ Ù˘ º·ÈÛÙÔ‡ ı· Ì·˜ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ∫ÚËÙÒÓ, ·Ú¯Èο ¤Ó· ›‰Ô˜ ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈÎÒÓ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë °Ú·ÌÌÈ΋ ÁÚ·Ê‹ ∞. ∂Ì¤‰ˆÛË: √ ηıËÁËÙ‹˜ ı· ÙÔÓ›ÛÂÈ Ù¤ÛÛÂÚ· ·ÚÈ· ÛËÌ›·: ∆Ô ·Ó¿ÎÙÔÚÔ Î¤ÓÙÚÔ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÌÈ·˜ Ï‹Úˆ˜ ÈÂÚ·Ú¯Ë̤Ó˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜Ø πÛ¯˘Ú‹ ÎÂÓÙÚÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛËØ £·Ï·ÛÛÔÎÚ·Ù›·Ø ¢‡Ô ÌÔÚʤ˜ ÁÚ·Ê‹˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó, ÛÙÔ Û›ÙÈ, Ì ÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘˜.

4. £ƒ∏™∫∂π∞ ∫∞π ∆∂á∏ ∆ø¡ ªπ¡øπ∆ø¡ µÏ¤ ·Ú·Î¿Ùˆ: «¢È‰·ÎÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ΢ÎÏ·‰È΋˜, ÌÈÓˆÈ΋˜ Î·È Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘».

23

5. √ ªÀ∫∏¡∞´∫√™ ∫√™ª√™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Ó‡̷ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÈ ÂÓÒÓÂÈ Î·È ÙÈ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi Î·È ÙÔÓ ÎÚËÙÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÈÓfiËÛ˘ Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ Î·È ÙË ·Í›· Ù˘ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ËÁ‹˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ‰È·Ù˘ÒÛÔ˘Ó ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ∫ÚËÙÒÓ Î·È ª˘ÎËÓ·›ˆÓ. ŒÙÛÈ ÂÈÛÂÚ¯fiÌ·ÛÙ ÔÌ·Ï¿ ÛÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙÔ˘˜ ÙfiÔ˘˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ Î¤ÓÙÚˆÓ Î·È Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ì ·‚›·ÛÙ· ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô ˘Ú‹Ó·˜ ÙÔ˘˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙËÓ ∞ÚÁÔÏ›‰·. ∆Ô ·Ó¿ÎÙÔÚÔ: Û¯¤ÛÂȘ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ì ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ·Ó¿ÏÔÁfi ÙÔ˘. ªÂ ÙÔ Û¯Â‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ‚ÔËı¿Ì ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙËÓ ·˘ÛÙËÚ‹ ÈÂÚ¿Ú¯ËÛË Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∆ÔÓ›˙Ô˘Ì ÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Ù˘ °Ú·ÌÌÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜ µ. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· Ì·˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ì ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÛÙÔÓ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ÌÈ·˜ Ï‹ÚÔ˘˜ ÂÈÎfiÓ·˜ Ù˘ ÂÍ¿ψÛ˘ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∆· ‰‡Ô ·Ú·ı¤Ì·Ù· «√ ªÈÓˆÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜» Î·È «Ë ª˘ÎËÓ·˚΋ ∂ÏÏ¿‰· Î·È Ô ¤Íˆ ÎfiÛÌÔ˜» ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÔ˘Ó ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË ÛÙÔ ı¤Ì·. ∏ ÙÒÛË: Ó· ÚÔÎÏËı› Û˘˙‹ÙËÛË Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· Ù· Û‡ÓıÂÙ· ·›ÙÈ· Ù˘ ÙÒÛ˘ ÙÔ˘ ª˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∆Ú›· ÔÓfiÌ·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘: ∂ÚÚ. ™Ï‹Ì·Ó, ª›Î·ÂÏ µ¤ÓÙÚȘ, ∆. ∆Û¿ÓÙÁÔ˘ÈÎ. ŒÓ·˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ô˘ ‰·Ó›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ∫Ú‹Ù˜ ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯ›·, fï˜ ‰È·ÙËÚ› Î·È ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ¤Ó· ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎfi ‡ÊÔ˜. √È Ì·ıËÙ¤˜, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË, Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ı·Ï¿ÛÛÈ· Ì˘ÎËÓ·˚΋ ÂÍ¿ψÛË.

6. ªÀ∫∏¡∞´∫∏ £ƒ∏™∫∂π∞ ∫∞π ∆∂á∏ µÏ¤ ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÁÈ· fiÏ· Ù· ÙÌ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË.

24

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∆∏™ ∫À∫§∞¢π∫∏™, ªπ¡øπ∫∏™ ∫∞π ªÀ∫∏¡∞´∫∏™ ∆∂á∏™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ™Ùfi¯ÔÈ ™Ùfi¯Ô˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Â›Ó·È Ë ÁÓˆÚÈÌ›· Î·È Ë ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙȘ Ù¤¯Ó˜ ·˘Ù¤˜ Û ٤ÙÔÈÔÓ ‚·ıÌfi, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Ù˘ÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ οı ÂÔ¯‹˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË-∂ÔÙÈο ª¤Û· ¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Ë ‰È‰·Ûηϛ· Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË, ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ Ù˘ ¯Ú‹Û˘-ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ Ô˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô. ∞ÎfiÌË ÚÔÛÊÔÚfiÙÂÚÔ Ì¤ÛÔ ı· ‹Ù·Ó Ë ‰È¿ıÂÛË ÛÂÈÚ¿˜ ʈÙÔÙ˘ÈÒÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ Ù¤ÙÔÈˆÓ ¤ÚÁˆÓ, .¯. ΢ÎÏ·‰ÈÎÒÓ ÂȉˆÏ›ˆÓ ‹ ÌÈÓˆÈÎÒÓ ÙÔȯÔÁÚ·ÊÈÒÓ Î.¿., ·fi ÂÈÎfiÓ˜ ‚È‚Ï›ˆÓ / ‰ËÌÔÛȇÛÂˆÓ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È Èı·ÓfiÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ ‹ ÛÙȘ ‰ËÌÔÙÈΤ˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜. ™Â ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ȉڇ̷ٷ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÚÔ‚ÔÏ›˜ ʈÙÂÈÓÒÓ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ ‹ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ‡˜ ˘ÔÏÔÁÈÛÙ¤˜, Ë ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ·Ú·Î¿Ùˆ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ı· ‰È¢ÎÔÏ˘ÓfiÙ·Ó ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Ì ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ ‹ CD-Rom Ì ÂÈÎfiÓ˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ. ∆¤ÏÔ˜, ·Ó·Áη›· Â›Ó·È Ë Â›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ÙÔÈÎÔ‡ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÌÔ˘Û›Ԣ ÌÂÙ¿ ·fi ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜. ∞ÓÙ› Ù˘ ÍÂÓ¿ÁËÛ˘ ·fi ÙÔÓ Û˘ÓÔ‰fi‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·, ÚÔÛÊÔÚfiÙÂÚË Â›Ó·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ¡· ÎÏËıÔ‡Ó ‰ËÏ·‰‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó, Ó· ÂÚÈÁÚ¿„Ô˘Ó Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó Ù· Û¯ÂÙÈο ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘ Î·È ¿ÏÏ· ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο ÌÓËÌ›· Î·È Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ë ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ηıËÁËÙ‹. ™Â οı ÂÚ›ÙˆÛË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰Ôı› ¤ÌÊ·ÛË ÛÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ÁÓˆÚÈÛÌ¿ÙˆÓ Î·ıÂÌÈ¿˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ Ù¤¯Ó˜, .¯. ÔÏ˘‰·›‰·Ï· ·Ó¿ÎÙÔÚ·, ÙÔȯÔÁڷʛ˜, Ê˘ÙÈÎfi˜ Î·È ı·Ï¿ÛÛÈÔ˜ Ú˘ıÌfi˜ ·ÁÁ›ˆÓ ÁÈ· ÙË ÌÈÓˆÈ΋, Ì·ÚÌ¿ÚÈÓ· ÚˆÙÔ΢ÎÏ·‰Èο ÂȉÒÏÈ· Î·È ·ÁÁ›· ÁÈ· ÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜, «Î˘ÎÏÒÂÈ·» ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋, fiÏ·, ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, ·ÁÁ›·, ÛÊÚ·Á›‰Â˜ ·fi ¯Ú˘Ûfi, ·Û‹ÌÈ Î·È ¿ÏÏ· ÔχÙÈÌ· ‹ ËÌÈÔχÙÈÌ· ˘ÏÈο ÁÈ· ÙË Ì˘ÎËÓ·˚΋. ∞·Ú·›ÙËÙÔ Â›Ó·È Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÌÈÓˆÈ΋˜, ΢ÎÏ·‰È΋˜ Î·È Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ηÙËÁÔڛ˜ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ Î·È Ó· ‰ÈÂÚ¢ÓËıÔ‡Ó ÔÈ ÏfiÁÔÈ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·˘Ùfi. ∂›Û˘ ÛÎfiÈÌÔ Â›Ó·È Ó· ÂÍ·Úı› Ë ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙË ‰È·›ÛÙˆÛË fiÏˆÓ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂˆÓ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË Û˘Ó·ÁˆÁ‹ ·‰È¿„¢ÛÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Ì·ÚÙ˘ÚÈÒÓ Û ÂÔ¯¤˜ fiÔ˘ Ï›Á· ÛÙÔȯ›· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ó·¯ıÔ‡Ó ·fi ÙȘ ÁÚ·Ù¤˜ ËÁ¤˜. ø˜ ÚÔ˜ Ù· ÂȉÒÏÈ· Î·È ÙȘ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ÙˆÓ ÙÔȯÔÁÚ·ÊÈÒÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÎÔÏÔ˘25

ı‹ÛÂÈ Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ, ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ·ÊÂıÔ‡Ó ÂχıÂÚÔÈ Ó· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÌËÓ›˜. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ Ì ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ı· ÌÔÚ¤ÛÂÈ Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙȘ ÎÚ·ÙÔ‡Û˜ Î·È ÈÔ Èı·Ó¤˜ ÂÚÌËÓ›˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ·ÔÎÏ›ÛÂÈ ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· Î·È ¿ÏÏˆÓ ÂÚÌËÓÂÈÒÓ, ‰Â‰Ô̤Ó˘ Ù˘ ·‚‚·ÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÂÈÎÚ·Ù› ÛÙËÓ ¤Ú¢ӷ Û¯ÂÙÈο Ì ٤ÙÔÈ· ı¤Ì·Ù·.

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ 1. ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∏ ∞˘Á‹ Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∆¤¯Ó˘ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ. ∞ı‹Ó· 1994). ¶ÏÔ‡ÛÈ· Î·È ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ ‚È‚Ï›Ô ÌÂ Û˘ÓÔÙÈΤ˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ¤˜ ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ Ù˘ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ Î·È Û‡ÓÙÔ̘ ÂÚÈÁڷʤ˜ ÙˆÓ ·ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂÓˆÓ ¤ÚÁˆÓ.

2. G. GRUBEN, πÂÚ¿ Î·È ¡·Ô› Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÂΉ. ∞. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ· (∞ı‹Ó· 2000) 19-31. ŒÓ· ·fi Ù· ÈÔ ¤Á΢ڷ Û‡Á¯ÚÔÓ· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ Ì ÂÎÙÂÓ¤ÛÙ·ÙË ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÔÈÎÔ‰ÔÌËÌ¿ÙˆÓ Î·È ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÒÓ Û˘ÓfiÏˆÓ Û¯¤‰È·, ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ÙˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ.

3. S. HOOD, ∏ ∆¤¯ÓË ÛÙËÓ ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ª. ¶·ÓÙÂÏ›‰Ô˘- £. •¤ÓÔ˜ (∂Ή. ∞.∫ ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1987). ÃÚ‹ÛÈÌÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋ Ù¤¯ÓË.

4. π™∆√ƒπ∞ ∆√À ∂§§∏¡π∫√À ∂£¡√À™, ÙfiÌ. ∞ã (∞ı‹Ó· 1971) 48-125 (ÓÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹), 126-380 (΢ÎÏ·‰ÈÎfi˜, ÌÈÓˆÈÎfi˜, Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜).

5. ∂. ª∞¡∆∑√Àƒ∞¡∏, ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋ ∫Ú‹ÙË. ∆ÔÔÁÚ·Ê›· Î·È ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋. ∞fi ÙË ÓÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ¤ˆ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÓÂÔ·Ó·ÎÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜. ∂Ή. ª. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ· (∞ı‹Ó· 2002). ¶ÚfiÛÊ·ÙÔ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ì ÂÎÙÂÓ‹ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÙÔÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ Ù˘ ÌÈÓˆ˚΋˜ ∫Ú‹Ù˘.

6. ™. ª∞ƒπ¡∞∆√™, ∫Ú‹ÙË Î·È ª˘ÎËÓ·˚΋ ∂ÏÏ¿˜ (EΉfiÛÂȘ ∞ıËÓÒÓ 1959). ™˘ÓÔÙÈ΋ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË ÌÈÓˆÈ΋ Î·È Ì˘ÎËÓ·˚΋ Ù¤¯ÓË Î·È ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋. ∂Í·ÈÚÂÙÈΤ˜ ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂȘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ Ì ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi.

7. °. ¶∞¶∞£∞¡∞™√¶√À§√™ (ÂÈÌ.), ¡ÂÔÏÈıÈÎfi˜ ¶ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ªÔ˘ÛÂ›Ô ∫˘ÎÏ·‰È΋˜ ∆¤¯Ó˘, ÿ‰Ú˘Ì· ¡. ¶. °Ô˘Ï·Ó‰Ú‹ (∞ı‹Ó· 1996). ™˘ÏÏÔÁÈÎfi ¤ÚÁÔ Û¯ÂÙÈο Ì ÔÈΛϘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ù¤¯Ó˘ ηٿ ÂÚÈÔ¯¤˜. ¶ÏÔ‡ÛÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË Î·È ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ·ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂÓˆÓ ¤ÚÁˆÓ.

8. E. VERMEULE, ∂ÏÏ¿˜. ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË £. •¤ÓÔ˜. (∂Ή. ∞.∫ ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1983). ¶·Ï·Èfi ·ÏÏ¿ ¤Á΢ÚÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡.

8. ª. ª∂§∞, ∏ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· Û‹ÌÂÚ·, ∞ı‹Ó· 2003 (∂Ή. ∞.∫ ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ).

26

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∏ ÂÚ›Ô‰Ô˜ ·˘Ù‹ ı¤ÙÂÈ ‰˘ÛÂ›Ï˘Ù· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. ªÂ ‚¿ÛË ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ÂÁ΢ÚfiÙÂÚˆÓ ÂÚ¢ÓËÙÒÓ ·˘Ù‹˜ Ù˘ Ì·ÎÚ¿˜ ÛÎÔÙÂÈÓ‹˜ ÔÚ›·˜ ÂȯÂÈÚԇ̠ӷ Ú›ÍÔ˘Ì ʈ˜ Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈΤ˜ Ï¢ڤ˜. ∏ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· «∂›Ó·È ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ¤Ú¢ӷ Ù˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ·ÎfiÌ· ÛÙ· Û¿ÚÁ·Ó·. ™˘ÓÂÒ˜, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÈˆı› Ù›ÔÙ Ì ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿, ΢ڛˆ˜, ÙȘ ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ·ÔηٷÛÙ·ı› ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË. ¶¤Ú·, fï˜, ·’ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÛÙÂÓ¿ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¤ÏÏÂÈ„Ë, Ë Û˘Ó¯‹˜ ÚfiÔ‰Ô˜ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο Û ÌÈ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ‰È·›ÛÙˆÛË. ∏ ÛÔÚ·‰ÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ ¤‰ÈÓ ¿ÓÙ· Ì›· ÂÈÎfiÓ· ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ™‹ÌÂÚ· Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎÔ‡ ·ÓıÚÒÔ˘ ÈÛÙÔÔÈÂ›Ù·È Û ̛· ÛÂÈÚ¿ ı¤ÛÂˆÓ Û’ ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì Ôχ ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ˘ÎÓfiÙËÙ·, Û ÂÚÈÔ¯¤˜ fiÔ˘ ·ÚÁfiÙÂÚ· ı· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó ÔÈ ÓÂÔÏÈıÈΤ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ (£ÂÛÛ·Ï›·, ª·Î‰ÔÓ›·, ∞ÚÁÔÏ›‰· Î.Ï..). √È ÚÒÙ˜ ÂӉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚË ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ·ÚÔ˘Û›· ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ·ÊÔÚÔ‡Ó ¤Ó· ÚfiÛÊ·ÙÔ Â‡ÚËÌ·, ¤Ó· ÂÚÁ·ÏÂ›Ô Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ∫ÔÚ›ÛÛÈ· Ï›ÌÓË Ù˘ ∫¤Ú΢ڷ˜, Ô˘ ¯ÚÔÓÔÏÔÁ‹ıËΠ̠ÙË Ì¤ıÔ‰Ô ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔÌ·ÁÓËÙÈÛÌÔ‡ ÛÙ· 700.000 ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ ·fi Û‹ÌÂÚ·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ¤¯Ô˘Ó ÂÓÙÔÈÛÙ› Î·È ·ÓıÚÒÈÓ· ÛÎÂÏÂÙÈο Ï›„·Ó·. ∆Ô ÁÓˆÛÙfi ÎÚ·Ó›Ô ÙˆÓ ¶ÂÙÚ·ÏÒÓˆÓ Â›Ó·È ¤Ó· ·fi ·˘Ù¿. ∏ ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛ‹ ÙÔ˘ ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ¤ÓÙÔÓ˘ Û˘˙‹ÙËÛ˘ Î·È ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛ˘, ·ÊÔ‡ Ô ∞. ¶Ô˘ÏÈ·Ófi˜ ÙÔ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ Û·Ó ·Ú¯¿ÓıÚˆÔ Î·È ÙÔ ÙÔÔıÂÙ› 1.000.000-700.000 ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ ÙÔ Û‹ÌÂÚ·, ÂÓÒ ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÂÚÁ·ÛÙËÚȷΤ˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Ó ÛÙ· 250.000 ¯ÚfiÓÈ·. ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ C. Runnels (Review of Aegean Prehistory IV, 1995: The Stone of Age of Greece from the Paleolithic to the Advent of the Neolithic) ÔÈ ı¤ÛÂȘ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙÂÚ˘ ÚÒÈÌ˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÎÔÓÙ¿ Û fi¯ı˜ ÔÙ·ÌÒÓ Î·È ÏÈÌÓÒÓ, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÊ‹ÌÂÚˆÓ ÂÚÁ·ÛÈ·ÎÒÓ ı¤ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙËÓ Î·ÙÂÚÁ·Û›· ÚÒÙˆÓ ˘ÏÒÓ Ì ÛÎÔfi ÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ Î·È ÙËÓ Î·ÙÂÚÁ·Û›· Ù˘ ÙÚÔÊ‹˜. ∏ ηٷÓÔÌ‹ ÙˆÓ ı¤ÛÂˆÓ Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓÂÚÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ÂÁηٿÛÙ·Û˘. ŸÏ˜ ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·È Û ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ‰›Ï· ÛÙÔ ÓÂÚfi. ¶·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ·ÍÈÔÛËÌ›ˆÙË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ı¤ÛÂˆÓ Î·Ù¿ Ì‹ÎÔ˜ ÙÔ˘ ¶ËÓÂÈÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙ· ÔÙ¿ÌÈ· Î·È ÙȘ ÂԯȷΤ˜ Ï›ÌÓ˜ Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ ∏›ÚÔ˘, ÚÔ˜ ÙÔ πfiÓÈÔ, ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ‰›Ï· ÛÙÔÓ ∞ÏÊÂÈfi Î·È ÙÔÓ ¶ËÓÂÈfi ÛÙËÓ ∏Ï›·.» ∫√™ª∞™ ∆√À§√Àª∏™, ¶ÚÈÓ ·fi ÙËÓ πÛÙÔÚ›·: ª›· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, 1999, ÛÛ. 43-47.

∏ Á¤ÓÂÛË Ù˘ ÓÂÔÏÈıÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· «√È ÚÒÙÔÈ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È Ù˘ µ·ÏηÓÈ΋˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó 27

ÚˆÙfiÙ˘· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù·. ∞Ó Î·È Â›Ó·È ÂÁηÙÂÛÙË̤ÓÔÈ, fiˆ˜ Î·È ÛÙËÓ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Â·Ê‹˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎÒÓ ÂÚÈ‚·ÏÏfiÓÙˆÓ Ù· ÔÔ›·, Ì ÙËÓ ··Ú¯‹ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ˘, ÂÎÌÂÙ·ÏχÂÙ·È Î·Ï‡ÙÂÚ· Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ˆÛÙfiÛÔ, ηıÔÚÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ·›˙Ô˘Ó Ë ı¤ÛË ÙÔ˘ ÔÈÎÈÛÌÔ‡ ÎÔÓÙ¿ Û ËÁ¤˜ ηÈ, Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜, Ë Â¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ‰¿ÛÔ˘˜. √È ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÔÈΛÏÏÔ˘Ó: Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÎÂÚ‰›˙Ô˘Ó Û ̤ÁÂıÔ˜, Û ¿ÏϘ ¿ÏÈ ¯¿ÓÔ˘Ó, ÈÔ Û˘¯Ó¿ fï˜ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ÛÙ·ıÂÚ¤˜ Î·È ·ÚÎÂÙ¿ ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˜ Û fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ¡ÂÔÏÈıÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. ¡¤Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·ÔÙÂÏ› Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË, ‰›Ï· ÛÙȘ ηχ‚˜, Ô˘ ·Ó¿ÁÔÓÙ·È ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ηÓÔÓÈÎÒÓ ÎÙÈÛÙÒÓ ÛÈÙÈÒÓ, ηٷÛ΢·Ṳ̂ӈÓ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹, ·fi ˆÌ‹ Ï›ÓıÔ ‹ ·¯˘ÚfiÏ·ÛË. ∞fi ·˘Ù‹ ÙË ÛÙÈÁÌ‹, ÔÈ ÏËı˘ÛÌÔ› ·ÛÎÔ‡Ó ÙË ÁˆÚÁ›· Î·È ÙËÓ ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·. ∂ÓÒ ÔÈ ÚÔοÙÔ¯Ô› ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÁÓÒÚÈ˙·Ó ·Ú¿ Ù· ¿ÁÚÈ· ‰ËÌËÙÚȷο Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û·Ó Ù· ‰ÚÂ¿ÓÈ· ÙÔ˘˜ Î·È ÁÈ· ¿ÏϘ ¯Ú‹ÛÂȘ, ·˘ÙÔ› ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ÙÔ ÛÈÙ¿ÚÈ, ÙÔ ÎÚÈı¿ÚÈ, Î·È ÔÚÈṲ̂ӷ ÔˆÚÔÎË¢ÙÈο. ∫·È ÂÓÒ ÔÈ ÚÔοÙÔ¯Ô› ÙÔ˘˜ ·ÚÎÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ, ·˘ÙÔ› ‹‰Ë ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÂÍË̤ڈÛ˘ ÙÔ˘ ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙÔ˘, ÙÔ˘ ‚Ô‰ÈÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ¯Ô›ÚÔ˘. ∫·Ù¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Ù¯ÓÈ΋ ÙÔ˘ „Ë̤ÓÔ˘ ËÏÔ‡, ·ÏÏ¿ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ·ÓÂÍ·ÎÚ›‚ˆÙÔ Û ÔÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÛÙÈÁÌ‹ ÙËÓ ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ÎÂÚ·ÌÈ΋… À¿Ú¯ÂÈ, ηْ ·Ú¯‹Ó, Ì›· ηٷÓÔÌ‹ ÂÚÁ·Û›·˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ. ªÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ηٷ¯ˆÚ‹ÛÂÈ Ì ‚‚·ÈfiÙËÙ· ÛÙ· Á˘Ó·ÈΛ· ηı‹ÎÔÓÙ· ÙË ÊÚÔÓÙ›‰· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÙË Û˘ÏÏÔÁ‹ ηÚÒÓ, ÙȘ ÂÏ·ÊÚ¤˜ ÁˆÚÁÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜, ÙËÓ ÂÎÙÚÔÊ‹ ÌÈÎÚÒÓ ˙ÒˆÓ, ÙËÓ Î·ÙÂÚÁ·Û›· ‰ÂÚÌ¿ÙˆÓ, ÙÔ ÁÓ¤ÛÈÌÔ, ÙËÓ ˘Ê·ÓÙÈ΋, ÙËÓ Î·Ï·ıÔÏÂÎÙÈ΋ Î·È ÙËÓ ·ÁÁÂÈÔÏ·ÛÙÈ΋. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ·Ó‰ÚÈΤ˜ ·Û¯Ôϛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÙÔ Î˘Ó‹ÁÈ Î·È ÙÔ „¿ÚÂÌ·, Ë Î·ÙÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ Ï›ıÔ˘, ÙˆÓ ÔÛÙÒÓ, ÙÔ˘ ͇ÏÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ¿ÏψÓ, ÙÔ ÎÙ›ÛÈÌÔ Î·È ›Ûˆ˜ Ë Î·Ù·Û΢‹ ÙˆÓ ÎÔÛÌËÌ¿ÙˆÓ. ∏ ηٷÓÔÌ‹ ·˘Ù‹ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ‹‰Ë ·fi ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜, Ô˘ ‰È·Ê·›ÓÔÓÙ·È –·ÎfiÌË Î·È ·Ó ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ¿ÌÂÛË ·ÓÙÈÛÙÔȯ›·– ÛÙ· Ù·ÊÈο ÎÙÂÚ›ÛÌ·Ù·. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, Û ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ÊÙˆ¯ÒÓ Û ÎÙÂÚ›ÛÌ·Ù· ٿʈÓ, ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ Ù¿ÊÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙË ÌÂÈÔ„ËÊ›·… º·›ÓÂÙ·È, ÂÈϤÔÓ, fiÙÈ ÔÈ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜ ·˘Ù¤˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Ê‡ÏÔ Î·È fiÙÈ ÁÂÓÈο ÔÈ ¿Ó‰Ú˜ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ˘ÏÈο ·Á·ı¿ Î·È ›Ûˆ˜ ˘„ËÏfiÙÂÚË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË ·fi ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘. ¢È·Ù˘ÒÓÂÙ·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Ë ¿Ô„Ë fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‹‰Ë ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔÈ Ù¯ӛÙ˜: ·˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ ›Ûˆ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÁÁÂÈÔÏ¿ÛÙ˜, ÙÔ˘˜ ¯‡Ù˜ Î·È ÙÔ˘˜ ¯·ÏÎÔ˘ÚÁÔ‡˜, ‹ ·ÎfiÌË Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ηٷÛ΢·ÛÙ¤˜ ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÎÔÛÌËÌ¿ÙˆÓ. ªÈ· ·ÚÎÂÙ¿ ÌÂÁ¿ÏË Ù¯ÓÔÁÓˆÛ›· ··ÈÙÂ›Ù·È Ì¿ÏÏÔÓ ÁÈ· Ó· η٤¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ·fi ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ·˘Ù¤˜, fiˆ˜ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È Î·È Û‡ÓıÂÙ˜ ÂÁηٷÛÙ¿ÛÂȘ, Ì ÔχÏÔÎÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜, ÁÈ· Ó· ÙȘ ÂÍ·ÛΛ.»

RENÉ TREUIL, «¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ Î·È ÚÒÈÌË ¯·ÏÎÔÎÚ·Ù›·», ÌÂÙ. ŸÏÁ· ¶ÔÏ˘¯ÚÔÓÔÔ‡ÏÔ˘, ÛÙÔ Û˘ÏÏÔÁÈÎfi ¤ÚÁÔ √È ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ∞ı‹Ó·, 1996, ÛÛ. 130-131 Î·È 152-153.

√ ¡Â›ÏÔ˜, ‚·ÛÈÏÈ΋ ψÊfiÚÔ˜ «∞fi ÙÔ ¤Ó· ÎÙ‹Ì· ÛÙÔ ¿ÏÏÔ, ·fi ÙÔ ¤Ó· ¯ˆÚÈfi ÛÙÔ ¿ÏÏÔ ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ‰ÂÛÌÔ› Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡ÓÙ·È Î·È ‰È·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È ÂÍ ·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ‰ÚfïÓ, ΢ڛˆ˜ ÂÍ ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ÔÙ·ÌÔ‡ Î·È ÙˆÓ ‰ÈˆÚ‡ÁˆÓ Ô˘ ·ÓÔ›¯ÙËÎ·Ó ·fi ÙËÓ ·Ú¯·˚΋ ÂÔ¯‹ Î·È ‰È¤ÙÚ¯·Ó fiϘ ÙȘ Â·Ú28

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

¯›Â˜. √È fiÓÔÈ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó Ù· ÙÚfiÊÈÌ· ÁÈ· ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ‰È·ÙÚÔÊ‹, ·ÏÏ¿ Ì ٷ ÏÔ›· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÌÂÙ·ÊÔÚ¤˜ ÙˆÓ ÔχÙÈÌˆÓ ÂÌÔÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Û ٤ÙÔÈÔ ‚·ıÌfi ÒÛÙ «ÙÔ Ó· ÌËÓ ¤¯ÂȘ ÏÔ›Ô» ÈÛÔ‰˘Ó·ÌÔ‡Û Ì ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Î·ÎÔÙ˘¯›·. ∞fi ÙÔ ÌÂÁ·ÏÔÚÂ¤˜ ‚·ÛÈÏÈÎfi ÛοÊÔ˜ ̤¯ÚÈ ÙËÓ Ù·ÂÈÓ‹ „·Úfi‚·Úη, οı ›‰Ô˘˜ ÏÂÔ‡ÌÂÓ· ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ˘‰¿ÙÈÓÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜. √ ‰ÚfiÌÔ˜, Ë Ô‰fi˜, Û˘Ì‚ÔÏ›˙Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ï‹ ·ÙÔÌÈ΋ ‰È·ÁˆÁ‹, ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌË ÙÔ ÌÔÓÔ¿ÙÈ Ô˘ ¯¿Ú·ÍÂ Ô Ô‰ËÁfi˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜, ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ‹ ıÂfi˜, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ÂÔ¯¤˜ «∆Ô Ó· Â›Û·È ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ» ‹ «ÛÙÔ ÓÂÚfi» (‰ËÏ·‰‹ ÛÙÔÓ ˘‰¿ÙÈÓÔ ‰ÚfiÌÔ) ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ‹ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘, ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ‹ ÙÔ˘ ıÂÔ‡, ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Û¤‚ÂÛ·È ÙÔ ‰›Î·ÈÔ Ô˘ ηıÈÂÚÒıËÎÂ Î·È ÈÛ¯˘ÚÔÔÈ‹ıËΠ·fi ÙÔÓ ¤Ó· ‹ ·fi ÙÔÓ ¿ÏÏÔ, ‰›Î·ÈÔ ‚·ÛÈÏÈÎfi ‹ ÂıÈÌÈÎfi.»

BERNADETTE MENU, Vivre en Egypte ancienne, ¶·Ú›ÛÈ, 1998, ÛÛ. 19-20, ÌÂÙ. µ.™.

√È Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ÂÍ¿ψÛ˘ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô «¶ÔÏÏÔ› Â›Ó·È ÔÈ ÏfiÁÔÈ ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ¤¯ÂÈ ·Ô‰Ôı› Ë ÌÈÓˆÈ΋ ÂÍ¿ψÛË ÛÙÔÓ ·ÈÁÈ·Îfi ¯ÒÚÔ. ∏ ·Ó¿ÁÎË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋˜ ¿Ì˘Ó·˜, Ô˘ ›¯Â Èı·ÓÒ˜ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ˙ÒÓ˘ ÚÔÛÙ·Û›·˜ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË, Ë ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈ΋ ¿ÓÔ‰Ô˜, ÔÈ ÂÌÔÚÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ, ÔÈ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓ. ∆ÂÏÈο, fï˜, fiÏÔÈ ·˘ÙÔ› ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÌÔÚ› Ó· ¤·ÈÍ·Ó Î¿ÔÈÔ ÚfiÏÔ, Ô Î·ı¤Ó·˜ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ‚·ıÌfi. ∏ ‰ËÌÔÁÚ·ÊÈ΋ ¿ÓÔ‰Ô˜ Î·È Ë Èı·Ó‹ ·Ó·˙‹ÙËÛË Ó¤ˆÓ ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÈÌˆÓ Â‰·ÊÒÓ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙÔÓ ·ÂÚ¯fiÌÂÓÔ «ÂÎÌÈÓˆÈÛÌfi» ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘Ø ÛÙËÓ ∫¿Ú·ıÔ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ Û¯ËÌ·Ù›ÛıËÎ·Ó ·ÁÚÔÙÈΤ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙÂ˜Ø ÔÈ ·ÔÈ˘ ÛÙ· ∆ÚÈ¿ÓÙ· Î·È ÛÙËÓ ∫ˆ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· Â¤‰Ú·Û·Ó ÛÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Â‡ÊÔÚˆÓ Â‰·ÊÒÓ. ∆Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ¤ÌÂÈÓÂ, ˆÛÙfiÛÔ, Ôχ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ ¯ÚÔÓÈο. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ·ÔÈ˘ Î·È ÔÈ Û¯¤ÛÂȘ Ì ÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ Â¤ÙÚ„·Ó Ó· Û¯ËÌ·ÙÈÛÙ› ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÂÚÈÊÚÔ‡ÚËÛ˘ Î·È ¿Ì˘Ó·˜ ÙˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ ‰ÚfiÌˆÓ ‰ÂÓ ¯ˆÚ› ·ÌÊÈ‚ÔÏ›·Ø ›Ûˆ˜ fï˜ Ó· ÌËÓ ‹Ù·Ó ·˘Ùfi˜ Ô ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ÂÍ¿ψÛ˘, Û ̛· ÂÔ¯‹ Ô˘ Ë ∫Ú‹ÙË ‰ÂÓ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÂÌÔÚÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, fiˆ˜ Ë ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ˘ÏÒÓ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ·ÓÙ·ÏÏ·ÁÒÓ ÛÙÔÓ ·ÈÁÈ·Îfi ¯ÒÚÔ Ì¤¯ÚÈ Î·È ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È Ô Èı·ÓfiÙÂÚÔ˜ ÏfiÁÔ˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÔχÌÔÚÊ˘ ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. √ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ·˘Ùfi˜ ÂÚÌËÓ‡ÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ· ÙȘ ÚÔÓÔÌȷΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÌÂٷ͇ ∫Ú‹Ù˘ Î·È ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ: Ù˘ ∫¤·˜, Ô˘ ÁÂÈÙÔÓ‡ÂÈ Ì ٷ ÔÚ˘¯Â›· ÙÔ˘ §·˘Ú›Ô˘ ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋, Ù˘ ª‹ÏÔ˘, Ô˘ ÚÔÌËı‡ÂÈ ÙÔÓ Ô„È·Ófi Î·È ·ÔÙÂÏ› ÛÙ·ıÌfi ÚÔ˜ ÙËÓ ∞ÚÁÔÏ›‰·, Î·È Ù˘ £‹Ú·˜, ÛÙÔ ÛÙ·˘ÚÔ‰ÚfiÌÈ ÙˆÓ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚˆÓ ı·Ï¿ÛÛÈˆÓ ‰ÚfïÓ. ∏ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ ı¤ÛË ÙˆÓ ÓËÛÈÒÓ ·˘ÙÒÓ Ù· ·Ó¤‰ÂÈÍ Û ı¤ÛÂȘ ÎÏÂȉȿ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙÔ˘ ·ÈÁÈ·ÎÔ‡ ÂÌÔÚ›Ô˘. ∂ÈϤÔÓ, ·fi ÙËÓ ·ÔÈΛ· ÙˆÓ ∫˘ı‹ÚˆÓ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÔÙ·Ó Ë ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙË ÓfiÙÈ· ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È ÛÙ· ϷΈÓÈο ÔÚ˘¯Â›·, ÂÓÒ ÔÈ ·ÔÈ˘ Ù˘ ¢ˆ‰ÂηӋÛÔ˘ ¤ÏÂÁ¯·Ó ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÚÔ˜ ÙË ª. ∞Û›· Î·È ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∏ ·Ó¿ÁÎË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÌÂÙ¿ÏÏÔ˘ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ Û˘¯Ó¿ ˆ˜ ·ÈÙ›· Ù˘ ¤ÓÙÔÓ˘ ÂÌÔÚÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËΠÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ∏ ∫Ú‹ÙË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ¤ÊÂÚ ˆ˜ ·ÓÙ¿ÏÏ·ÁÌ· ˘Ê¿ÛÌ·Ù·, ÁˆÚÁÈο Î·È ‚ÈÔÙ¯ÓÈο ÚÔ˚fiÓÙ·. ¢ÂÓ ·ÔÎÏ›ÂÙ·È, Ì¿ÏÈÛÙ·, Ó· ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ÂˆÊÂÏËı› ·fi ÙÔ ‰È·ÌÂÙ·ÎÔÌÈÛÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ Î·È ÔÈ ªÈÓˆ›Ù˜ Ó· ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ˆ˜ ÌÂÛ¿˙ÔÓÙ˜ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ÙËÓ ∞›Á˘29

ÙÔ, fiˆ˜ ÚËÙ¿ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙ· ·ÈÁ˘Ùȷο ΛÌÂÓ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ˘˜ ∫ÂÊÙÈÔ‡. ∏ ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÌÈÓˆÈÎÔ‡ ÌÂÙÚÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜, Ë ÔÔ›· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ÛÙ·ıÌÒÓ Ô˘ ‚Ú¤ıËÎ·Ó ÛÙÔ ∞ÎÚˆÙ‹ÚÈ, ÙË º˘Ï·Îˆ‹ Î·È ÙËÓ ∞Á›· ∂ÈÚ‹ÓË Î·È Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ÛÙË ÌÈÓˆÈ΋ ÌÔÓ¿‰·, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÔÙÂÏ› Ì›· ÂȂ‚·›ˆÛË Î¿ÔÈ·˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ÙˆÓ ªÈÓˆÈÙÒÓ ÛÙÔ ·ÈÁÈ·Îfi ÂÌfiÚÈÔ. √ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ·˘Ùfi˜ Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â·Ó·ÙÔÔıÂÙËı› ÛÙÔ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ Ï·›ÛÈÔ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ ·ÓÙ·ÏÏ·ÁÒÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ÎfiÛÌÔ, ÙȘ ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ Î·È ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹.»

JEAN CLAUDE POURSAT, «∏ ·Ú¯‹ Ù˘ ⁄ÛÙÂÚ˘ ÷ÏÎÔÎÚ·Ù›·˜ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË», ÌÂÙ. ÕÓÓ· º›ÏÈ·. Touchais, ÛÙÔ Û˘ÏÏÔÁÈÎfi ¤ÚÁÔ √È ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ∞ı‹Ó·, 1996, ÛÛ. 341-343.

√È Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ÂÍ¿ψÛ˘: ÌÈ· ¿ÏÏË ¿Ô„Ë «¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ «∫ÔÈÓ‹˜», Ì ÙËÓ ∫Ú‹ÙË ‰ÂÛfi˙Ô˘Û· (ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋) ‰‡Ó·ÌË Î·È ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÛÙ· ‚ÔÚÂÈÓ¿ Ù˘ (µ, µ∞, µ¢) Ó· ‘Ó·È ÂÙÂÚfiʈÙÔ˜ ‰¤ÎÙ˘ Ù˘ ·¯ÙÈÓÔ‚ÔÏ›·˜ Ù˘, ıˆÚÂ›Ù·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· Á›ÓÂÈ ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ÂÚÌËÓ¢ÙÈÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ ΤÓÙÚÔ-ÂÚÈʤÚÂÈ· (‹ world systems) Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ‚Ú›ÛÎÂÈ ÔÏÏÔ‡˜ Ô·‰Ô‡˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Î·È ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔ˘˜. £ÂˆÚ‹ıËΠ·ÎfiÌË ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÙÚ¤¯Ô˘Û˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈΤ˜-ÂıÓÔÏÔÁÈΤ˜ ıˆڛ˜ ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ·ÙÔÌÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ Î·È ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜, Ù¿ÍÂȘ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÈÂÚ·Ú¯›Â˜, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú¢ÛÙfiÙËÙ·, ηıÒ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈο Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Î·È ‰È·‰Èηۛ˜ fiˆ˜ Ô Û˘Ó·ÁˆÓÈÛÌfi˜, Ë ÊÈÏÔ‰ÔÍ›· Î·È Ô ÛÓÔÌÈÛÌfi˜, ‹ Ù¤ÏÔ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜, fiˆ˜ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ì›ÌËÛË (emulation). ªÂ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ÛηÚÊ·ÏÒÛÂÈ ÙË ÛοϷ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÈÂÚ·Ú¯›·˜ ÚÔ˜ ·Á·Ó¿ÎÙËÛË Ù˘ ˘¿Ú¯Ô˘Û·˜ Ù¿Í˘ Ô˘ ı· Û‡ÛÂÈ Ó’ ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ù· ۇ̂ÔÏ· (˘ÏÈο ‹ fi¯È) Ù˘ ˘ÂÚÔ¯‹˜ Ù˘ (counter-emulation), ÁÈ· Ó’ ·ÔηٷÛÙ·ı› Ë Ù¿ÍË. ™ÙÔ ÌÈÓˆÈÎfi ÎfiÛÌÔ fï˜ Ù¤ÙÔÈ· ۇ̂ÔÏ·, ·ÚfiÛÈÙ· ÛÙ· ‚·Ï¿ÓÙÈ· –·ÏÏ¿ Î·È ÛÙȘ ¿ÏϘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ (Ï.¯. Ó· Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó)– ÙˆÓ ¯·ÌËÏÒÓ ÛÙڈ̿وÓ, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó’ ·ÔÎÙËıÔ‡Ó ¤Ú· ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ·. À¿Ú¯Ô˘Ó ÂӉ›ÍÂȘ fiÙÈ ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ ÂÏÂÁ¯fiÙ·Ó ·fi ÙȘ ÂÏ›Ù. ªÂ ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· fï˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ë ·ÓÂÚ¯fiÌÂÓË ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË (¤ÓÙÔÓ· ÛËÌ¿‰È· ·ÛÙÈÎÔÔ›ËÛ˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ·Ï·ÈÔ·Ó·ÎÙÔÚÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘) ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Î¿ÔÈ· ̤ÏË Ù˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó ·Ó fi¯È Ó· ·ÛÎÔ‡Ó Â͈ÙÂÚÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ó· Á›ÓÔÓÙ·È Î¿ÙÔ¯ÔÈ ÂÈÛ·ÁfiÌÂÓˆÓ (·ÚÈ· ·fi ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹), ̤ۈ ÂÌfiÚˆÓ Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ ÂÚÈʤÚÂÈ·˜. ŒÙÛÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÌÔÚ› Ó· ‰È·‰Â¯fiÙ·Ó Ô ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Î·È ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·… √È ¤ÌÔÚÔÈ Ù˘ ÂÚÈʤÚÂÈ·˜ ÙÒÚ· ÂÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘˜ ‹ ÛÙȘ ·ÎÙ¤˜ Ù˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘ Î·È Ù˘ ªÈÎÚ·Û›·˜ ¤ÊÂÚÓ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ∫Ú‹ÙË, ·ÏÏ¿ Î·È ·fi ·ÏÏÔ‡, ›‰Ë ÔÏ˘ÙÂÏ›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È È‰¤Â˜, Ù¤¯Ó˜ Î·È Ù¯ÓÈΤ˜, Ô˘ ı· ÂÈÛÙÚ·Ù‡ÔÓÙ·Ó Û ·ÚfiÌÔȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ ÛÙËÓ ÂÚÈʤÚÂÈ·. ªfiÓÔ Ô˘ Â‰Ò Î˘Ú›·Ú¯Ô ÚfiÏÔ, ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ì›ÌËÛË (emulation), Ú¤ÂÈ Ó· ¤·È˙Â Ë Â͈ÙÂÚÈ΋ Ì›ÌËÛË (ÙˆÓ ˙ËÏ¢ÙÒÓ ÌÈÓˆÈÎÒÓ ÚÔÙ‡ˆÓ), ‰ËÏ·‰‹ Ë ·Ó·‰ÚÔÌÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ Û˘Ó‰ÚfiÌÔ˘ ÙˆÓ µÂÚÛ·ÏÏÈÒÓ (Versailles Effect). ∫¿ˆ˜ ¤ÙÛÈ ‚ϤÂÈ Ë ÌÔÓÙ¤ÚÓ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÂÎÌÈÓˆÈ30

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÛÌÔ‡ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. Èڛ˜ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡˜ Î·È ı·Ï·ÛÛÔÎڷٛ˜, ¯ˆÚ›˜ ÂÈÛ‚ÔϤ˜ Î·È ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÂȘ.»

MANOLIS MELAS, “Acculturation and social mobility in the Minoan Worl”, Aegeum 7, ¶Ú·ÎÙÈο Troisieme Rencontre egeenne internationale de l’Universite de Liege, Ì ı¤Ì· “Thalassa: L’ Egee prehistorique et la mer”, Universite de Liege 1991, ÛÂÏ. 169-188.

∏ ÙÒÛË ÙÔ˘ ª˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ «∆›ıÂÙ·È ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ÔÈÔ˜ η٤ÛÙÚ„ ٷ Ì˘ÎËÓ·˚ο ·Ó¿ÎÙÔÚ·. ∏ ·¿ÓÙËÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÓÈ·›·, ·ÊÔ‡ ÔÈ Î·Ù·ÛÙÚÔʤ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∆Ô ‚¤‚·ÈÔ Â›Ó·È fiÙÈ ·Ó¿ÌÂÛ· 1250-1200 .Ã. ۯ‰fiÓ fiÏ· Ù· ÌÂÁ¿Ï· Ì˘ÎËÓ·˚ο ΤÓÙÚ· Ù˘ Ë›ÚÔ˘ ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÌÂÚÈο ‹ ÔÏÈο Î·È Û ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ ˘ÚηÁÈÒÓ. ªÂÙ¿ ÙË Ê¿ÛË ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÒÓ, ·ÎÔÏÔ˘ı› Ì›· ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÂÁηٿÏÂÈ„Ë, Ë ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈ΋ Ì›ˆÛË ÙˆÓ Î·ÙÔÈÎËÌ¤ÓˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ, ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÛÙË ÓÔÙÈÔ‰˘ÙÈ΋ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ Î·È ÛÙË µÔȈٛ·, fiÔ˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ηÙÔÈÎÂ›Ù·È ÌfiÓÔÓ ÙÔ 10% ÙˆÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ. ™ÙËÓ ∞ÚÁÔÏ›‰·, ÛÙË §·ÎˆÓ›·, ÛÙË §ÔÎÚ›‰· Î·È ÙË ºˆÎ›‰· ÙÔ ÔÛÔÛÙfi ·Ó¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙÔ 30% Î·È Êı¿ÓÂÈ ÙÔ 50% ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋. ¶·Ú’ fiÏË ÙËÓ Âڋ̈ÛË Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· Â›Ó·È Ì˘ÎËÓ·˚Îfi˜, ·Ó Î·È Ë ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ϤÔÓ ›‰È· Ì ·˘Ù‹ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ÈӷΛ‰ˆÓ. √È ıˆڛ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ·ÔÂÈÚÒÓÙ·È Ó· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ Â›Ó·È ÔÈΛϘ Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÔ„ÈÛÙÔ‡Ó Û ÙÚÂȘ ÌÂÁ¿Ï˜ Ù¿ÛÂȘ. ∏ ÚÒÙË ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ·ÚÂÓ¤‚Ë ¤Ó·˜ Â͈ÙÂÚÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ Î·È ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ¤Ó· ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎfi Ú‡̷ Ô˘ Âȉ¤¯ÂÙ·È ‰‡Ô ÂÚÌËÓ›˜: ›Ù ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ¢ˆÚÈ›˜ ›Ù ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÔηÏÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ «Ï·Ô‡˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜». ∏ ‰Â‡ÙÂÚË Ù¿ÛË ‰›ÓÂÈ ÙÔ ÚÔ‚¿‰ÈÛÌ· ÛÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, Û ÛÂÈÛÌÔ‡˜ ‹ Û ·ÏÏ·Á¤˜ ÙˆÓ ÎÏÈÌ·ÙÔÏÔÁÈÎÒÓ Û˘ÓıËÎÒÓ. ∫·È Ë ÙÚ›ÙË Âȯ›ÚËÛ ӷ ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰ÔÌ‹˜, ·Ô‰›‰ÔÓÙ·˜ ÛÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ‰È·Û·ÛÙÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ·. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ·¤‰È‰Â ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ˘˜ ¢ˆÚÈ›˜. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ ·fi ÙÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ·Ú·‰fiÛˆÓ, ÙȘ Ôԛ˜ ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î˘Ú›ˆ˜ Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ Î·È Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, Î·È Ù˘ ÁˆÁÚ·Ê›·˜ ÙˆÓ ‰È·Ï¤ÎÙˆÓ ÚԤ΢Ù ¤Ó· ·ÚÎÂÙ¿ Ï‹Ú˜ Î·È ÔÚÁ·ÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂͤÏÈ͢ Ù˘ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜ ÙˆÓ ¢ˆÚȤˆÓØ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ·ÓȯÓ¢ıÔ‡Ó ÔÈ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ Ù˘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜. ∫·È fiˆ˜ ·˘Ùfi ÙÔ ÁψÛÛÔÏÔÁÈÎfi ÚfiÙ˘Ô ·Ó·ÙÚ¿ËΠ·fi Ù· ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÛÙÔȯ›·, ÙÔ Ó¤Ô ÚfiÙ˘Ô Ì·˜ ˘Ô¯ÚÂÒÓÂÈ Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ÙËÓ «∫¿ıÔ‰Ô ÙˆÓ ∏Ú·ÎÏÂȉÒÓ» ·fi ¿ÏÏÔ Ú›ÛÌ·. ∞ÊÔ‡ ·ÔÎÏ›ÛÙËÎ·Ó ÔÈ ¢ˆÚÈ›˜, ÂȯÂÈÚ‹ıËΠӷ ‰ڷȈı› Ì›· ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·Ó·Ù·Ú·¯ÒÓ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· Ì˘ÎËÓ·˚ο ‚·Û›ÏÂÈ· Î·È ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÒÓ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¯ÒÚ· ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ›·, ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·È ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ·ÎÙ‹ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ÂÙÒÓ ÙÔ˘ 13Ô˘ .Ã. ·ÈÒÓ·. ™Â ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÛÎÔÙÂÈÓÔ‡˜ Ï·Ô‡˜ (Ô˘ Ë ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ‰È·ÛÒıËΠ¯¿ÚË ÛÙȘ ‰ÈËÁ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÎÛÙÚ·ÙÂÈÒÓ ÙˆÓ º·Ú·Ò ªÂÓÂÚÙ¿ Î·È ƒ·ÌÛ‹ ÙÔ˘ µ¢, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·¤ÎÚÔ˘Û·Ó Ì ÂÈÙ˘¯›· ÙËÓ ·fi‚·ÛË ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ¢¤ÏÙ· ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘), ·Ô‰fiıËÎÂ Ë ÙÈÌ‹ Ù˘ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜ fi31

¯È ÌfiÓÔÓ ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ‚·ÛÈÏ›ˆÓ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ‡ڈÛÙ˘ ¯ÂÙÈÙÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∏ ηٷÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ Û˘ÚÔ-·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ·ÎÙ‹˜ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ fiÙÈ Ë ÚԤϷۋ ÙÔ˘˜ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ Ô‰fi ÚÔ˜ ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È fi¯È ÙË ‰˘ÙÈ΋, Ë ÔÔ›· ı· ›¯Â ÛËÌ¿ÓÂÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ ∫Ú‹Ù˘ Î·È ›Ûˆ˜ ÙËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ÔÈÎÈÛÌÒÓ ÛÙËÓ ‹ÂÈÚÔ, ÒÛÙ ӷ ‰È·ÛÊ·ÏÈÛÙÔ‡Ó Ù· ÓÒÙ· ÙÔ˘˜. ªÂٷ͇ ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ Ë ıˆڛ· ÙÔ˘ R. Carpenter ÂÚ› ‚›·È˘ ÎÏÈÌ·ÙÔÏÔÁÈ΋˜ ·ÏÏ·Á‹˜ –·Ú·ÙÂٷ̤Ó˘ ·ÓÔÌ‚Ú›·˜– Ë ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ηٷÛÙÚ¤„ÂÈ ÌÈ·Ó ÔÈÎÔÓÔÌ›· ‚·ÛÈṲ̂ÓË ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ ÛÙË ÁˆÚÁ›·, Û‹ÌÂÚ· ¤¯ÂÈ ·Ó·ÙÚ·›. ∆¤ÏÔ˜, ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÙËΠfiÙÈ Ë ›‰È· Ë ‰È·ÎÔ‹ Ù˘ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ Â¤ÎÙ·Û˘, fiÔÈ· Î·È ·Ó ‹Ù·Ó Ù· ·›ÙÈ¿ Ù˘, ÚÔοÏÂÛ ÙËÓ Î·Ù¿ÚÚ¢ÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘, Ë ÔÔ›· ‚·ÛÈ˙fiÙ·Ó Û ηٷÎÙËÙÈÎÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜, Î·È Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ Ù˘ ‚¿Û˘, ÙÔ˘ ¤ÓÙÔÓÔ˘ Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡ ÂÌÔÚ›Ô˘. ∞fi ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ¿Ô„Ë, Ë ·‡ÛË Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ ÔÏ¤ÌˆÓ Â›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·ÔϤÛÂÈ Ë ËÁÂÛ›· ÙÔ ÏfiÁÔ ‡·ÚÍ‹˜ Ù˘ Î·È ÔÈ Î·ÙÒÙÂÚÔÈ Î¿ı ‚·ıÌÔ‡ Ó· Ù›ÓÔ˘Ó Ó· ·ÓÂÍ·ÚÙÔÔÈËıÔ‡Ó. ŒÙÛÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÍËÁËı› Ì›· ‰È·‰Èηۛ· ÔÏÈÙÈ΋˜ ·ÔÛ‡ÓıÂÛ˘, Ë ÔÔ›· ı· Ô‰ËÁÔ‡Û ηٿ ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ù˘ 1˘ .Ã. ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ ÛÙÔÓ ÈÔ ÔÍ˘Ì¤ÓÔ ·ÙÔÌÈÎÈÛÌfi. µ¤‚·È· ÙÔ ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ù˘ «ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘» ·ÚˆÌ·Ù›ÛÙËΠ۷ʤÛÙÂÚ· Ì ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË ÂÚ› ÌÈ·˜ «¿Ï˘ ÙˆÓ Ù¿Íˆӻ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Î·ÙËÁÔÚÈÒÓ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, ÔÈ Ôԛ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ÈηÓÔÔÈË̤Ó˜ ·fi ÙÔ ‰ÂÛÔÙÈÎfi ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ.»

MARTIN S. RUIRÉREZ-JOSÉ L. MELEVA, √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ŒÏÏËÓ˜. ªÂÙ. ªÂϛӷ ¶·Ó·ÁȈٛ‰Ô˘, ∞ı‹Ó·, 1996. Û.

214-216.

√ ∆ÚˆÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜ «∆· Ú·ÁÌ·ÙÈο ·›ÙÈ· ÙÔ˘ ∆ÚˆÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜, Â›Ó·È ›Ûˆ˜ ÌfiÓÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈο. √È ∞¯·ÈÔ›, ÂˆÊÂÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ·fi ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ÃÂÙÙ·›ˆÓ, ı¤ÏËÛ·Ó Ó· ÂÁηٷÛÙ·ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ú·Ï›·, ÛÙËÓ ÔÔ›· ˆ˜ ÙÒÚ· ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÏËÛÈ¿ÛÂÈ Î·Ó›˜, ÁÈ·Ù› ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Ë ÔÌÔÛÔÓ‰›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Assuwa. ÿÛˆ˜ Ë ÂÎÛÙÚ·Ù›· ·˘Ù‹ Ó· ‹Ù·Ó ÌÈ· ·ÂÁÓˆṲ̂ÓË ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ ∞¯·ÈÒÓ ÁÈ· ¤Ó· ¿ÓÔÈÁÌ· ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÙÔ˘˜ Ô˘ ÙËÓ Â›¯·Ó ÎÏÔÓ›ÛÂÈ ÔÈ ÂȉÚÔÌ›˜ ÙˆÓ “Ï·ÒÓ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜”. ∞˘Ù‹ fï˜ Ë ÂÚÌËÓ›· ‰ÂÓ ÂÍËÁ› ÈηÓÔÔÈËÙÈο ÙÔÓ ÏfiÁÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ù¤ÛÙÚ„·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ÌÈ· fiÏË, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ›¯·Ó ηϤ˜ Û¯¤ÛÂȘ, Î·È ÙËÓ ÂÁη٤ÏÂÈ„·Ó ·Ì¤Ûˆ˜. ∞ÏÏ¿ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ ÔÈ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ‰È¯fiÓÔȘ Î·È ÔÈ Ù·Ú·¯¤˜ Ô˘ ›¯·Ó ÍÂÛ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ó· ÌËÓ ÙÔ˘˜ Â¤ÙÚÂ·Ó Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ù· ‰¿ÊË Ô˘ η٤ÎÙËÛ·Ó. ¶Èı·ÓfiÓ Â›Û˘ Ë ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∆ÚÔ›·˜ Ó· ¤ÁÈÓ Ì ·ÒÙÂÚÔ ÛÎÔfi ÌfiÓÔ ÙË ÏÂËÏ·Û›· Î·È fi¯È ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË, ÔfiÙ ÔÈ ∞¯·ÈÔ› ·ÚΤÛıËÎ·Ó ÛÙ· ÏÔ‡ÛÈ· Ï¿Ê˘Ú· Ô˘ ‹Ú·Ó ·fi ÙËÓ “˘ÚÔÏË̤ÓË” fiÏË.» ¡∆√ƒ∞ ª∞™∆√ƒ∞∫∏, √ ª˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ∞ı‹Ó·, 19, Û. 404.

¶·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋ ∂Ô¯‹: Ì·Á›· Î·È Ó·ÙÔ˘Ú·ÏÈÛÌfi˜ √È ÂÈÎfiÓ˜ ‹Û·Ó ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ Ù¯ÓÈÎÔ‡ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡ Ù˘ Ì·Á›·˜ ·˘Ù‹˜ ‹Û·Ó Ë «·Á›‰·» ÛÙËÓ ÔÔ›· ¤ÚÂ ӷ Ì› ÙÔ ı‹Ú·Ì·, ‹ Ì¿ÏÏÔÓ ‹Û·Ó Ë «·Á›‰·» Ì ÙÔ È·Ṳ̂ÓÔ ÎÈfiÏ·˜ ˙ÒÔ ÂÂȉ‹ Ë ÂÈÎfiÓ· ‹Ù·Ó Û˘Ó¿Ì· Î·È Ë ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Î·È Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ 32

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

·Ó··ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·Ó, Î·È Ë Â˘¯‹ Î·È Ë ÂÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ¢¯‹˜. √ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎfi˜ ΢ÓËÁfi˜ Î·È ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˜ ÓfiÌÈ˙ fiÙÈ Î·Ù›¯Â ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Ú¿ÁÌ· Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜, ˆ˜ ›¯Â ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ‰‡Ó·ÌË ¿Óˆ ÛÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ì ÙËÓ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘. ¶›ÛÙ¢ fiÙÈ ÙÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ˙ÒÔ ÛÙ’ ·Ï‹ıÂÈ· ÛÎÔÙˆÓfiÙ·Ó fiˆ˜ Î·È ÙÔ ˙ÒÔ Ô˘ ·ÂÈÎÔÓÈ˙fiÙ·Ó ÛÙË ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿. ™ÙÔ ÓÔ˘ ÙÔ˘ Ë ÂÈηÛÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·Ú¿ Ë Úfi‚ÏÂ„Ë ÙÔ˘ ÂÈı˘ÌËÙÔ‡ ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜….. ŸÙ·Ó Ô ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎfi˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˘ ˙ˆÁÚ¿ÊÈ˙ ¤Ó· ˙ÒÔ ¿Óˆ ÛÙÔ ‚Ú¿¯Ô, ¤ÊÙÈ·¯Ó ¤Ó· ˙ÒÔ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi. °È’ ·˘ÙfiÓ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ÙˆÓ Ï·ÛÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ, Ë ÛÊ·›Ú· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Î·È Ë ·Ï‹ Ì›ÌËÛË, ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·ÎfiÌË È‰È·›ÙÂÚË ÂÚÈÔ¯‹ ‰È΋ ÙÔ˘, ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Î·È ¯ˆÚÈÛÙ‹ ·fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·… √ÔÈ·‰‹ÔÙ ¿ÏÏË ÂÚÌËÓ›· Ù˘ ·Ï·ÈÔÏÈıÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘, Û·Ó ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ΋˜ ‹ ÂÎÊÚ·ÛÙÈ΋˜ ÌÔÚÊ‹˜ Ï.¯., Â›Ó·È ·ÛÙ‹ÚÈÎÙË. ªÈ· ÛÂÈÚ¿ ÔÏfiÎÏËÚË ÂӉ›ÍÂˆÓ ÌÈÏ¿ÂÈ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ÂÚÌËÓ›·˜ – ¿Óˆ ·’ fiÏ· , ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Û˘¯Ó¿ ÔÈ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ Â›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜ ÎÚ˘Ì̤Ó˜ Û ·ÚfiÛÈÙ˜, ·fiÏ˘Ù· ·ÊÒÙÈÛÙ˜ ÁˆÓȤ˜ ÙˆÓ ÛËÏ·›ˆÓ, fiÔ˘ ı· ‹Ù·Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ·›ı·ÓÔ Ó· ÌÔ˘Ó Û·Ó ‰È·ÎfiÛÌËÛË. ∏ ÙÔÔı¤ÙËÛË Ù˘ ÌÈ·˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ ¿ÏÏË, fiˆ˜ Û ·Ï›Ì„ËÛÙÔ, ηٷÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·˜ οı ‰È·ÎÔÛÌËÙÈ΋ ÂÓÙ‡ˆÛË Â˘ı‡˜ ÂÍ·Ú¯‹˜, Â›Û˘ Û˘ÓËÁÔÚ› ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù¤ÙÔÈˆÓ ÂÚÌËÓÂÈÒÓ. ∂› Ù¤ÏÔ˘˜ ÔÈ ˙ˆÁÚ¿ÊÔÈ ‰ÂÓ ‹Û·Ó ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔÈ Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›˙Ô˘Ó ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘˜ ÙË ÌÈ· ¿Óˆ ÛÙËÓ ¿ÏÏË. ∂›¯·Ó ·ÚÎÂÙfi ¯ÒÚÔ... √ ·Ï·ÈÔÏÈıÈÎfi˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˘, Ô˘ ÙÔ ÓÔ˘ ÙÔ˘ ÙÔÓ Â›¯Â ÌÔÓ·¯¿ ÛÙË ‰Ú·ÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ Ì·Á›·˜, ı· ·ÓÙÏÔ‡Û fï˜ Î·È Î¿ÔÈ· ·ÈÛıËÙÈ΋ ÈηÓÔÔ›ËÛË ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘, ·ÎfiÌË Î·È ·Ó ıˆÚÔ‡Û ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ ÔÈfiÙËÙ· ·ÏÒ˜ ÙÔ Ì¤ÛÔ ÁÈ· ¤Ó·Ó Ú·ÎÙÈÎfi ÛÎÔfi.

ARNOLD HAUSER, ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∆¤¯Ó˘. ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ› ÃÚfiÓÔÈ, ∞Ú¯·›· ∞Ó·ÙÔÏ‹, ∂ÏÏ¿‰·, ƒÒÌË, ªÂÛ·›ˆÓ·˜. π (Û ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∆. ∫ÔÓ‰‡ÏË. ∞ı‹Ó· 1968) ÛÂÏ. 20-22.

33

πππ. ™Ã∂¢π√ ∂ƒ°∞™π∞™:

∏ ¡∞À™π¶§√´∞ ™∆∏ ª∂™√°∂π√ ∆∏¡ ∂¶√Ã∏ ∆√À Ã∞§∫√À ªÂÙ¿ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ∂Ô¯‹˜ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡, fiÙ·Ó Ô Î·ıËÁËÙ‹˜, Ì ÙȘ ·ÏÏÂ¿ÏÏËϘ ÌÈÎÚÔÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ÛÙËÓ Ù¿ÍË ·ÓÙÈÏËÊı› fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÂÓÂÚÁËÙÈο Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο Ì›· ÚÔÛˆÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÚÁ·Û›·˜, Ë ÔÔ›· ı· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Â¿Óˆ Û ‰Â‰Ô̤ӷ Ô˘ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó, ı· ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· ÔÚÈÛÌ¤ÓˆÓ ÂÚÁ·ÛÈÒÓ. ∫‡ÚÈÔ Ì¤ÏËÌ· ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ó· ÌËÓ Î·Ù·Ï‹ÍÂÈ Ë Î¿ı ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÚÁ·Û›·˜ Û ·ÓÙÈÁÚ·Ê‹ ÂÁ΢ÎÏÔ·È‰ÂÈÒÓ, fiˆ˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ. ™ÎÔfi˜: µ·ÛÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ Ì·ıËÙÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Â›Ó·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ¤Ó· ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ Û ¯ÚÔÓÈ΋ ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÂÚȯfiÌÂÓÔ, ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÂӉȷʤÚÔÓ, Û˘Ó·Ú·ÛÙÈÎfi ı· ϤÁ·ÌÂ, ÈηÓfi Ó· ÚÔηϤÛÂÈ, Ó· ÂÚÂı›ÛÂÈ Î·È Ó· ·Ê˘Ó›ÛÂÈ Ù· ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Î·È ÙȘ Ï·Óı¿ÓÔ˘Û˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹. √ Ì·ıËÙ‹˜, ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˜ ·‚›·ÛÙ·, ¯ˆÚ›˜ ηٷӷÁηÛÌÔ‡˜, ·Ï¿ Ì ÙËÓ ¯·Ï·Ú‹ ηıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘ ηıËÁËÙ‹, ı· ·ÈÛı·Óı› ÙË ¯·Ú¿ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ‚ϤÔÓÙ·˜ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Ó· ÚÔ¯ˆÚ›, ı· ÌÂÁÈÛÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȤ˜ ÙÔ˘ ÒÛÙ ÙÔ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· Â›Ó·È fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Î·È Ù¤ÏÔ˜, Ì ÙÔ ¤Ú·˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, Ë ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛ‹ ÙÔ˘ Î·È Ë ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË ÛÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ Ó· ¤¯Ô˘Ó ·˘ÍËı›. ÿÛˆ˜, ·fi ·˘Ù‹ ÙË ÌÈÎÚ‹ ÂÚÁ·Û›· Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙÂı› Ù· ıÂ̤ÏÈ· ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ì ¤ÓÙÔÓ· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ÂӉȷʤÚÔÓÙ·, ÂÓfi˜ Ê›ÏÔ˘ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ·: ∆Ô ı¤Ì· Ô˘ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÚÔÛÈÙfi ÛÙË ÁÓˆÛÙÈ΋ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, Ó· ÌËÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ È‰È·›ÙÂÚ˜ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰˘Û¯¤ÚÂȘ ÛÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛ‹ ÙÔ˘ Î·È Ó· ÂÍ¿ÙÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Î·È ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ˆ˜ ı¤Ì·: «∏ Ó·˘ÛÈÏÔ˝· ÛÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ Î·Ù¿ ÙËÓ ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ÷ÏÎÔ‡». ∆Ô Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·Ú¤¯ÂÈ Û¯Â‰fiÓ fiÏ· Ù· ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙË Ó·˘ÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· fiÏˆÓ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Ù˘ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜. ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ, ∫˘ÎÏ·‰›Ù˜, ∫Ú‹Ù˜, ºÔ›ÓÈΘ, ª˘ÎËÓ·›ÔÈ, ÃÂÙÙ·›ÔÈ ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó Ì ٷ ÏÔ›· ÙÔ˘˜ ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ, ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÂÌÔÚ‡̷ٷ, ‰È·ÎÈÓÔ‡Ó È‰¤Â˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈο ·Á·ı¿, ·ÓÙ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∏ ı¿Ï·ÛÛ· Á›ÓÂÙ·È ÙÔ ‰›Ô ÁÓˆÚÈÌ›·˜ Ï·ÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ, ÙfiÔ˜ Û˘Ó¿ÓÙËÛ˘ ıÚËÛÎÂÈÒÓ Î·È ÙÚfiˆÓ ˙ˆ‹˜, ΤÓÙÚÔ Ù˘ ÂͤÏÈ͢ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. √È ¯¿ÚÙ˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ¿ÊıÔÓÔÈ ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙÔ˘˜ Ó·˘ÙÈÎÔ‡˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Ï·ÒÓ, Ó· ÂÓÒÛÂÈ ÌËÙÚÔfiÏÂȘ Ì ·ÔÈ˘ ‹ ÂÌÔÚ›·, Ó· ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÂÈ ÙȘ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÌÂÙ·Ï·Ì·‰Â‡ÛÂȘ. ∞ÎfiÌË, ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˜ Ô Ì·ıËÙ‹˜, ı· ·ÓÙÈÏËÊı› ÙËÓ ÎÂÊ·Ï·ÈÒ‰Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ÛÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë Î·È ÂÓ‰Âϯ‹ ÌÂϤÙË fiÏ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ı·Ï¿ÛÛÈ·˜ 34

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ∏ ‡ÚÂÛË, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÌÈÓˆÈÎÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ ÛÙ· ÈÛ·ÓÈο ·Ú¿ÏÈ· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÂÚ›ÙÚ·Ó· ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙˆÓ ∫ÚËÙÒÓ ÂÌfiÚˆÓ Ì¤¯ÚÈ ÙȘ ·ÎÚfiٷ٘ ÌÂÛÔÁÂȷΤ˜ ·ÎÙ¤˜. √ Ì·ıËÙ‹˜ ı· ηٷϋÍÂÈ Û ̛· Û‡ÓıÂÛË, ı· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂÈ ¤Ó·Ó ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ı· ÛËÌÂÈÒÛÂÈ ÙȘ ÔÚ›˜ ÙˆÓ ÏÔ›ˆÓ. √ ηıËÁËÙ‹˜ ı· Â›Ó·È ÎÔÓÙ¿ Û fiÏË ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, ı· ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ı· ‰›ÓÂÈ ı¿ÚÚÔ˜ Û ÛÙÈÁ̤˜ ·Ôı¿ÚÚ˘ÓÛ˘, ·ÏÏ¿ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ı· Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ‰È·ÎÚÈÙÈÎfi˜. ∏ ÂÚÁ·Û›· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹, Î·È ·˘Ùfi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ·fiÏ˘Ù·. √ ηıËÁËÙ‹˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÈ Ì ÚÔÛÔ¯‹ fiϘ ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜, Ó· ÙȘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ó· ÚÔηϤÛÂÈ Û˘˙‹ÙËÛË, Ó· Â·ÈÓ¤ÛÂÈ. ∆fiÙÂ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ı· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ fiÙÈ Ë ÂÚÈ¤ÙÂÈ· ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ‹Ù·Ó fi¯È ÌfiÓÔ Â˘¯¿ÚÈÛÙË ·ÏÏ¿ Î·È ÁfiÓÈÌË.

∂¶πª∂∆ƒ√ ¶ÈÛÙ‡ԢÌ fiÙÈ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ Â›Ó·È Ô ÌfiÓÔ˜ ·fiÏ˘ÙÔ˜ Ú˘ıÌÈÛÙ‹˜ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·Á·ıÔ‡ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞˘Ùfi˜ ÌfiÓÔ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ù˘ Ù¿Í˘ ÙÔ˘ Î·È ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙË Ì·ıËÛȷ΋ ÛÙ¿ıÌË ı· ηıÔÚ›ÛÂÈ Î·È ÙÔÓ ‚·ıÌfi Î·È ÙÔ Â›‰Ô, ÙË ÌÔÚÊ‹ Î·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜. ¶ÚÔÛʤÚÂÙ·È ·ÏÒ˜ ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ, ¢ڇ Î·È Â˘¤ÏÈÎÙÔ. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ı· ÙÔ ÚÔÛ·ÚÌfiÛÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜ Û˘Óı‹Î˜ Î·È Û˘ÁÎ˘Ú›Â˜. ∂ΛÓÔ Ô˘ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÛÌÔÓ› Â›Ó·È fiÙÈ Û οıÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ·ÚÈ· ÛËÌ›· Ù· ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Ô Ì·ıËÙ‹˜. Ÿ¯È ·ÔÌÓËÌfiÓ¢ÛË, ·ÏÏ¿ ηٷÓfiËÛË, ·fi ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÌÈ·˜ ÂÔ¯‹˜ Î·È ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘. ∞˘Ùfi˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ Ì·˜.

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√π ¢π¢∞™∫∞§π∞™ ∆ÔÓ›ÛıËÎÂ Î·È ÛÙÔ Â›ÌÂÙÚÔ fiÙÈ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ Â›Ó·È Ô ·fiÏ˘ÙÔ˜ Ú˘ıÌÈÛÙ‹˜ Ù˘ ÔÚ›·˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ™Ù· ÚÔËÁËı¤ÓÙ· ‰Â›ÁÌ·Ù· ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Ì¤Û· ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ì ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ Î·È Ì·ıËÙ‹ Î·È Ì ÂÔÙÈο ̤۷ Û˘Ó‹ıË. ŸÌˆ˜, ·¤Ó·ÓÙÈ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ ÎÏ·ÛÈÎfi Î·È ÁÂÓÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙfi ÙÚfiÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÔÈ Ôԛ˜ ‰‡Ó·ÓÙ·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Î·Ù¿ ÂÚ›ÙˆÛË Î·È Î·Ù¿ ÂÚÈÔ¯‹. ∏ Â›ÛÎÂ„Ë Û ¤Ó· ÌÔ˘Û›Ô, ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ‹ Ê˘ÛÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÌÂÙ¿ ·fi Û¯ÂÙÈ΋ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·, ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Î·Ï‡ÙÂÚ· Î·È ·ÌÂÛfiÙÂÚ· ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ¡ÂÔÏÈıÈÎÔ› ÔÈÎÈÛÌÔ› ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏÔ› Á‡Úˆ Ì·˜. ∆È ÈÔ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Îfi, ÌÂÙ¿ ¿ÓÙÔÙ ·fi ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·, ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ ª·ÁÓËÛ›·˜ ·fi Ì›· Â›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ™¤ÛÎÏÔ Î·È ÛÙÔ ¢ÈÌ‹ÓÈ ‹ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ ∫·ÛÙÔÚÈ¿˜ ÛÙÔ ¢ÈÛËÏÈfi. ∂‡ÎÔÏÔ Â›Ó·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ ∫Ú‹Ù˘ Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó ¤Ó· ·Ó¿ÎÙÔÚÔ, Ó· ·Ê‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜ ÂχıÂÚÔ Ì¤Û· ÛÙ· ÂÚ›È· Ó· Ê·ÓÙ·Ûı› Î·È Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ ÓÔÂÚ¿ ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÙËÓ ÙfiÛÔ Ì·ÎÚÈÓ‹ ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Î·È ÙËÓ ÙfiÛÔ ÎÔÓÙÈÓ‹ Ì ÙË ‰È΋ Ì·˜. ∆Ô ›‰ÈÔ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Î·È Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ ∞ÚÁÔÏ›‰·˜, ÙˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ.

35

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ ∞fi ÙËÓ ÏÔ˘ÛÈfiÙ·ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ¤¯Ô˘Ó ÂÈÏÂÁ› ÔÚÈṲ̂ӷ ‚·ÛÈο ¤ÚÁ·, ÚÔÛÈÙ¿ ÛÙÔÓ ŒÏÏËÓ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi.

BARBER R.L.N., √È ∫˘ÎÏ¿‰Â˜ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¯·ÏÎÔ‡, ∞ı‹Ó·, 1994 (∂ÌÔÚÈ΋ ∆Ú¿Â˙· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜). ¶Ï‹Ú˘ Î·È ÂÌÂÚÈÛٷو̤ÓË ÌÂϤÙË Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ ΢ÎÏ·‰ÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ηٿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¯·ÏÎÔ‡.

µ∞™π§π∫√À ¡∆√ƒ∞, √ ª˘ÎËÓ·˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ∞ı‹Ó· 1995 (∞Ú¯. ∂Ù·ÈÚ›·) ªÂ ‚¿ÛË fiÏ· Ù· ÓÂfiÙÂÚ· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ‰Â‰Ô̤ӷ, ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο Î·È ÂÈÁÚ·ÊÈο, Ë Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ Ì˘ÎËÓ·˚Îfi ÔÏÈÙÈÛÌfi Û fiϘ ÙȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ ÙÔ˘.

DICKINSON OLIVER, ∞ÈÁ·›Ô. ∂Ô¯‹ ÙÔ˘ ¯·ÏÎÔ‡, ∞ı‹Ó·, 1994 (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·). ™˘ÓÔÏÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ ηٿ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¯·ÏÎÔ‡. π‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ∫˘ÎÏ¿‰ˆÓ Î·È ∫Ú‹Ù˘.

DREWS ROµERT, ∏ ¤Ï¢ÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ∞ı‹Ó·, 1997 (√‰˘ÛÛ¤·˜). ∆Ô ‚È‚Ï›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ‰ÈfiÙÈ ·Ó·Ï‡ÂÈ ÂÓ‰ÂϯҘ fiϘ ÙȘ ÂÈÛÙËÌÔÓÈΤ˜ ıˆڛ˜ ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ Î·È ÙËÓ ¤Ï¢ÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ.

£∂√Ã∞ƒ∏™ ¢.ƒ., ¡ÂÔÏÈıÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ∞ı‹Ó·, 1981 (ªÔÚʈÙÈÎfi ÿ‰Ú˘Ì· ∂ıÓÈ΋˜ ∆Ú·¤˙˘). £ÂÌÂÏÈ҉˜ ¤ÚÁÔ ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ÓÂÔÏÈıÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ.

π∞∫øµπ¢∏™ ™¶., «√È ·ÈÒÓ˜ Ù˘ ·¯·˚΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜», πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜ ∞′, ∞ı‹Ó·, 1970, Û.

260-293. ¡∆√Àª∞™ Ã., «¶ÚˆÙÔ΢ÎÏ·‰ÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜», πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜ ∞′, ∞ı‹Ó· 1970, 6. 98107. ¶§∞∆ø¡ ¡π∫., «∏ ·ÎÌ‹ ÙÔ˘ ªÈÓˆÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡», πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜ ∞′, ∞ı‹Ó·, 1970, Û.

166-211.

RUIPEREZ S. MARTIN-MELENA L. JOSÉ, √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, ∞ı‹Ó· 1996 (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·). §·ÌÚ‹ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ì ‚¿ÛË Ù· ·Ú¯Â›· Ù˘ ÁÚ·ÌÌÈ΋˜ µ ÁÚ·Ê‹˜.

∆√À§√Àª∏™ ∫., ¶ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·: Ì›· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ¶ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, 1999 (µ¿ÓÈ·˜). ∏ ÌÔÓÔÁÚ·Ê›· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ È‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ·Ù› ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÌÂϤÙ˘ Ù˘ ÚÔ˚ÛÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.

TREUIL R.-DARCQUE P.-POURSAT J. CL.-TOUCHAIS G., √È ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ› ÔÏÈÙÈÛÌÔ› ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ∞ı‹Ó· 1996 (∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·). ∆Ô Û˘ÏÏÔÁÈÎfi ·˘Ùfi ¤ÚÁÔ ÚÔÛʤÚÂÈ ÌÈ· ÂÓ·ÚÁ‹ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘ ÙˆÓ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘.

36

ππ.π™∆√ƒπ∫√π Ã√¡√π ∫∂º∞§∞π∞ °ã-¢ã

√ ∂§§∏¡π∫√™ ∫√™ª√™ ∞¶√ ∆√ 1100 ∂ø™ ∆√ 479 .Ã. π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·›ÙÈ· Î·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Ô˘ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ ·˘ÙÔÛ˘ÓÂȉËÛ›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ıÂÛÌÔ‡ Ù˘ fiÏ˘-ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ Ù˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙ›·˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÂȷ΋ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Î·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ÂÈÙ˘¯Ô‡˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌÔ‡. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ñ ¡· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó ÙÔÓ È‰È·›ÙÂÚÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘.

∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ ™‡Á¯ÚÔÓÔÈ ¯¿ÚÙ˜ ı· ηٷ‰Â›ÍÔ˘Ó ÏËıÒÚ· ÙÔˆÓ˘Ì›ˆÓ Ô˘ ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· Î·È ı· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ÏfiÁˆÓ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ ¯ÒÚˆÓ ÁÈ· Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ·ÔÈΛ·˜. ŒÚ¢ӷ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡ (‚¿ÛÂÈ ‚È‚Ï›ˆÓ, ¯·ÚÙÒÓ, ÙÔ˘ÚÈÛÙÈÎÒÓ Ô‰ËÁÒÓ, ÂÎıÂÌ¿ÙˆÓ ÌÔ˘Û›ˆÓ, ÚÔÛÒˆÓ Û¯ÂÙÈ˙fiÌÂÓˆÓ Ì ÙÔÓ ¯ÒÚÔ) ÁÈ· ÂÈ‚ÈÒÛÂȘ ÁψÛÛÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ‹ ‡·ÚÍË ÌÓËÌ›ˆÓ Î·È ÔÈÎ›ÏˆÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÒÓ Â˘ÚËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ÂΛ ÂÏÏËÓÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·.

¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ªÂϤÙË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ‰ÈηÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙÔ˘. ∆ÚfiÔÈ ÌÂٷΛÓËÛ˘ Î·È ‰˘ÛÎÔϛ˜. ™‡ÁÎÚÈÛË Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋˜ Î·È ·ıËÓ·˚΋˜ ÔÏÈÙ›·˜. ∂Í‹ÁËÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈÎÔ- ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘. ∏ ·ÍÈÔÔ›ËÛË Ù˘ ȉÈÔÌÔÚÊ›·˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ·Ú¯ËÁÔ‡˜ ÁÈ· ÙËÓ ·fiÎÚÔ˘ÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜. ∏ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· ÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· Ù˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. √È ÁˆÏÔÁÈΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ô˘ ·ÏÏÔ›ˆÛ·Ó ÙÔ ÙÔ›Ô ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ Î·È ‰˘ÛÎÔÏÂ‡Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ· ÙËÓ ÂÚÌËÓ¢ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ Ì¿¯Ë˜. √È ÁˆÏÔÁÈΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Î·È Ô Ì·ÎÚfiÙ·ÙÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ (Ë ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ªÈÏ‹ÙÔ˘, ‚¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜). ∏ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Î·È Ë ÂÈÛÙ‹ÌË ÛÙÔÓ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ·ıÏËÙÈÛÌfi.

37

∫∂º∞§∞π√ °ã

√ ∂§§∏¡π∫√™ ∫√™ª√™ ∞¶√ ∆√ 1100 ∂ø™ ∆√ 800 .Ã.

1. √π ª∂∆∞µ∞∆π∫√π Ã√¡√π (1100-800 .Ã.) ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ Ӥ˜ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÌÂÙ¿ ÙË ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û¯¤ÛË Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ Î·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó fiÏ· Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÚÒÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÔÈÎÈÛÌfi. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ÙÒÛË ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ¿ÌÂÛÔ Â·ÎfiÏÔ˘ıÔ ÙȘ ·Ó·ÛÙ·ÙÒÛÂȘ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∆· ‰‡Ô ·Ú·ı¤Ì·Ù· ·fi ÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë ¯ÚËÛÈÌÂ‡Ô˘Ó ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· ÁÈ· ·Ó·ÛÎfiËÛË Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ. ∫‡ÚÈ· ÛËÌ›· ÁÈ· ȉȷ›ÙÂÚË ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË: Ë ÂÍ·Ûı¤ÓËÛË Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÌfiÓÈÌË ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ. √È Ó¤Â˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ Â›Ó·È Ê˘ÏÂÙÈΤ˜. ∆· ÔÌËÚÈο ¤Ë Ì¿˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ·Ó¿ÁÏ˘Ê· ·˘Ùfi ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ‰È·Ú΋ ΛÓËÛË Î·È ·Ó·˙‹ÙËÛË. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «∆· ÚfiÛˆ· ÙÔ˘ √Ì‹ÚÔ˘» Ì·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ì ۷ʋÓÂÈ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ-ËÁ¤ÙË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË, ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡. ∂Ì¤‰ˆÛË: ªÂÙ·‚·ÙÈ΋, Ù·Ú·¯Ò‰Ë˜ ·ÏÏ¿ Î·È ¿ÎÚˆ˜ ÁfiÓÈÌË ·˘Ù‹ Ë ÂÚ›Ô‰Ô˜ ı¤ÙÂÈ Ù· ıÂ̤ÏÈ· Ù˘ ȉÈÔÚÔÛˆ›·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ¡· Û˘Óı¤ÛÔ˘Ó Û ۯ‹Ì· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂÁηٿÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ Î‡ÚÈˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Ê‡ÏˆÓ (∞ÈÔϤˆÓ, πÒÓˆÓ, ¢ˆÚȤˆÓ) ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÛÙ· ÓËÛÈ¿ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ Î·È ÛÙ· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜.

2. ªπ∞ ¶√§π∆π™ªπ∫∏ ∞¡∞°∂¡¡∏™∏ ∂ÈÛ·ÁˆÁÈ΋ ·Ú·Ù‹ÚËÛË: ∞˘Ù‹ Ë ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ¯ˆÚÈÛÙ› ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Û ‰‡Ô ‰È·ÎÚÈÓfiÌÂÓ˜ Ê¿ÛÂȘ. ∏ ÚÒÙË ı· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ Î·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹.

38

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙËÓ ÎÂÊ·Ï·ÈÒ‰Ë ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÂʇÚÂÛ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó fiÙÈ ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ì›ÌËÛË ÙÔ˘ ÊÔÈÓÈÎÈÎÔ‡ ·ÏÏ¿ ÚÈ˙È΋ ÌÂÙÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘. ñ ¡· ÓÈÒÛÔ˘Ó ÙËÓ È‰ÈfiÙ˘Ë ÔÌÔÚÊÈ¿ Ù˘ ÁˆÌÂÙÚÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∂·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ÁÚ·Ê‹˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ÁÓˆÚ›ÛÂÈ (ÛÊËÓÔÂȉ‹˜, ÈÂÚÔÁÏ˘ÊÈ΋, °Ú·ÌÌÈ΋ ∞, °Ú·ÌÌÈ΋ µ, ÊÔÈÓÈÎÈ΋). ∂›Û˘ ÙÔ˘˜ ηÏԇ̠ӷ ‰ÒÛÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÌÈÓˆÈ΋˜ Î·È Ì˘ÎËÓ·˚΋˜ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ‚¿ÛË ÙÔ ‰È¿ÁÚ·ÌÌ· «∞fi ÙÔ ÊÔÈÓÈÎÈÎfi ÛÙÔ Ï·ÙÈÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ Ì Á¤Ê˘Ú· ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi» ηÏԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙË Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜. ∞Ó·Ï‡Ô˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÚÔÛı‹Î˘ ÙˆÓ ÊˆÓˤÓÙˆÓ. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ ‹‰Ë ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ›¯·Ó Ï‹ÚË Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ‡·Ú͢ ÌÈ·˜ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ·˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰‡Ô ·ÏÊ¿‚ËÙ·. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË ÛÙË ÁˆÌÂÙÚÈ΋ Ù¤¯ÓË: °È· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÈÛ¯‡Ô˘Ó fiÛ· ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÛÙ· ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· ÎÂÊ¿Ï·È· ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ (¶ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÂÈÎfiÓˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ Ì ÁˆÌÂÙÚÈο ¤ÚÁ· - ʈÙÔÙ˘ÈÒÓ ·Ó¿ÏÔÁˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ - ÚÔ‚ÔÏ‹ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ ‹ CDRom Ì ÂÈÎfiÓ˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ - Â›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ÙÔÈÎfi ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ÌÔ˘Û›Ô). π‰È·›ÙÂÚ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ Ô ·Ê·ÈÚÂÙÈÎfi˜ - ÁˆÌÂÙÚÈÎfi˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ·˘Ù‹˜ ‰ÂÓ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ·‰˘Ó·Ì›· ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ Ó· ÊÈÏÔÙ¯ӋÛÔ˘Ó Ê˘ÛÈÔÎÚ·ÙÈΤ˜ (Ó·ÙÔ˘Ú·ÏÈÛÙÈΤ˜) ÂÈÎfiÓ˜ ·ÏÏ¿ Û ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘˜. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‹Ù·Ó Û ı¤ÛË Ó· ηٷÛ΢¿˙Ô˘Ó .¯. ¯¿ÏÎÈÓÔ˘˜ ıÒڷΘ Î·È ¿ÏÏ· ÙÌ‹Ì·Ù· ·ÓÔÏ›·˜ ÛÂ Ê˘ÛÈÎfi ̤ÁÂıÔ˜, Ô˘ ·Ô‰›‰Ô˘Ó ÙÂÏ›ˆ˜ Ê˘ÛÈÔÎÚ·ÙÈο ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÛÒÌ·, Ì Ï·ÛÙÈ΋ ·fi‰ÔÛË ÙˆÓ Ì˘ÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·Ó·ÙÔÌÈÎÒÓ ÏÂÙÔÌÂÚÂÈÒÓ, ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ó· Ï¿ÛÔ˘Ó ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÙÔ ›‰ÈÔ ÈÛÙ¿ Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÂȉÒÏÈ· ·Ó‰ÚÒÓ, Á˘Ó·ÈÎÒÓ Î·È ˙ÒˆÓ ‹ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÛÙ· ·ÁÁ›·. ∂›Ó·È fï˜ ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ Ô ÁˆÌÂÙÚÈÎfi˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˘ ÂӉȷʤÚÂÙ·È Ó· ·ÂÈÎÔÓ›ÛÂÈ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ÛÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ˘˜, Ì ٷ ‚·ÛÈο Û˘ÛÙ·ÙÈο ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘˜, Î·È ÁÈ· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Û¯ËÌ·ÙÔÔÈ› ÛÙÔ ¤·ÎÚÔ ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· Î·È ·ÓıÚÒÈÓ˜ ηıÒ˜ Î·È ˙ˆÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜. ∞ÚÁfiÙÂÚ·, fiÙ·Ó ı· ¤¯ÂÈ ÂÈÙ‡¯ÂÈ ÙË Ì¤ÁÈÛÙË ·Ê·›ÚÂÛË, ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ·Ó·˙ËÙ› Ê˘ÛÈÔÎÚ·ÙÈÎfiÙÂÚÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Î·È Ó· ÚÔÛı¤ÙÂÈ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ, ÒÛÔ˘ ÙÔÓ 7Ô Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ 6Ô ·È. ı· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ÙȘ Ê˘ÛÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜, Ô˘ Î·È ÙfiÙ fï˜ ·Ú·Ì¤ÓÔ˘Ó ·˘ÛÙËÚ¿ Ù˘ÔÔÈË̤Ó˜ Î·È Û¯ËÌ·ÙÔÔÈË̤Ó˜. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ‡¯ÚËÛÙÔ˘ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Û˘ÓÙÂÏ› ÛÙËÓ ÂÈÙ¿¯˘ÓÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÔÚ›·˜ ÚÔ˜ Ù· ÂÌÚfi˜.

39

¡· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÚ·ÙÒ˜ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚‹ÙÔ˘.

ºÀ§§√ ∞•π√§√°∏™∏™ ª∞£∏∆∏ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ °ã: √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ ·fi ÙÔ 1100 ¤ˆ˜ ÙÔ 800 .Ã. π. ™ÙÔȯ›· Ì·ıËÙ‹ ∂ÒÓ˘ÌÔ ∆¿ÍË ª¿ıËÌ·

ŸÓÔÌ· ∆Ì‹Ì· ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·

ππ. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ √ª∞¢∞ ∞ (∞fi ÙȘ ¤ÓÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙÚÂȘ. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ¶Ò˜ ÎÈÓÔ‡ÓÙ·È Ù· ʇϷ ÙˆÓ ¢ˆÚȤˆÓ Î·È ÙˆÓ £ÂÛÛ·ÏÒÓ; 2. ¶Ô‡ ÂÁηı›ÛÙ·ÓÙ·È ÔÈ ÿˆÓ˜; 3. ¶ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÛÙfi¯Ô˜ ÙˆÓ ÔÌËÚÈÎÒÓ ÂÒÓ; 4. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙ· ÔÌËÚÈο ¤Ë; 5. ¶ÔÈ· Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ÊÔÈÓÈÎÈÎfi Î·È ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ·ÏÊ¿‚ËÙÔ; √ª∞¢∞ µ (∞fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙȘ ‰‡Ô. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔÓ ÁˆÌÂÙÚÈÎfi ·ÌÊÔÚ¤· ÛÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Û·˜. √È ·Ú¯·ÈÔÏfiÁÔÈ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ÙË ÁˆÌÂÙÚÈ΋ ·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›· ÙË ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ¤Ó·˜ «Êfi‚Ô˜ ÙÔ˘ ÎÂÓÔ‡». Œ¯Ô˘Ó ‰›ÎÈÔ; ¢ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ÙËÓ ¿Ô„‹ Û·˜.

2. ™¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Mathieu de Durant «√ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜, ̤۷ ·fi Ù· ÔÌËÚÈο ¤Ë, ηı›ÛÙ·Ù·È ¤Ó·˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ·ÁÒÓ·».

3. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Û·˜ Ì ٛÙÏÔ «∂ÏÏËÓÈÎfi ÏÔ›Ô ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ Û ¿ÁÓˆÛÙÔ, ›Ûˆ˜ ¯ıÚÈÎfi, ÙfiÔ». ªÂ ÔÈÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ›‰È·˜ ÂÔ¯‹˜ (8Ô˜ .Ã. ·È.) ÌÔÚԇ̠ӷ Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË ÙÔ˘ ·ÁÁ›Ԣ; 4. ™¯ÔÏÈ¿ÛÙ ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë «Î·È ÌÂÙ¿ Ù· ∆ÚˆÈο ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÔÈ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛÂȘ Î·È ÔÈ ÂÈÛ‚ÔϤ˜ Î·È Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ËÛ˘¯›·˜ ÙËÓ ÂÌfi‰ÈÛ ӷ ·Ó·Ù˘¯ı›».

40

∫∂º∞§∞π√ ¢ã

∞ƒÃ∞´∫∏ ∂¶√Ã∏ (800-479 .Ã.)

1. ∞¶√π∫π∞∫∏ ∂•∞¶§ø™∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·›ÙÈ· Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÔÈÎÈÒÓ Î·È Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÚÒÙˆÓ ˘ÏÒÓ. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ Ô˘ ¤ÚÂ ӷ ÏËÚÔ› ¤Ó·˜ ÙfiÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË ·ÔÈΛ·˜. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌËÙÚfiÔÏ˘-·ÔÈΛ·˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ô˘ ›¯Â Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·ÔÈÎÈÒÓ ÛÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ÌÔÚ› Ó· ·ÊÔÚÌËı› ·fi Ù· ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ·›ÙÈ· ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÛˆÓ, ·›ÙÈ· ‰ËÏ·‰‹ Ô˘ ‰È·¯ÚÔÓÈο ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Û ·Ó·˙‹ÙËÛË Ó¤·˜ ·ÙÚ›‰·˜. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Û‹ÌÂÚ· ÂÈ˙ËÙÔ‡Ó: ÂÚÁ·Û›·, ·È‰Â›·. ™ÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ÏfiÁÔ˘˜ ·Ó ÚÔÛÙÂıÔ‡Ó Î·È ÏfiÁÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ›, ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ı· ¤¯Ô˘Ì ÏËÚ¤ÛÙÂÚË ÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ·ÈÙÈÒÓ. ∞ÎÔÏÔ‡ıˆ˜, ηÏfi Â›Ó·È Ó· Á›ÓÂÈ ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ: ·ÛÙ˘ÊÈÏ›·ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ‰Â‡ÙÂÚÔ˜ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ÈÔ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ˜ ·fi ÙÔÓ ÚÒÙÔ. √È ∞Ú¯¤˜ Ù˘ ÌËÙÚfiÔÏ˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙÔÓ Û¯Â‰È·ÛÌfi: ∂ÈϤÁÂÙ·È Ô ÙfiÔ˜ Î·È ÔÚ›˙ÂÙ·È Ô ÔÈÎÈÛÙ‹˜, ÚfiÛˆÔ ·fi ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈ΋ ÁÂÓÈ¿ Ì ·˘ÍË̤ӷ ÚÔÛfiÓÙ·. Œ¯Ô˘Ó ÌÂÏÂÙËı› ÚÔÛÂÎÙÈο Ë ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜, Ë ‡·ÚÍË ÓÂÚÔ‡ Î·È ÔÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÂÁηٿÛÙ·Û˘, Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·Ó Ì ÙȘ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ÙˆÓ ÁËÁÂÓÒÓ. ∏ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ¤ÚÂ ӷ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ¤ÁÎÚÈÛË ÙÔ˘ Ì·ÓÙ›Ԣ ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ. ∏ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ë ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡ Î·È Ó· ηٷÓÔËıÔ‡Ó Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜. ∏ ÂÈÎfiÓ· Ì ÙÔ ÈÛÙÈÔÊfiÚÔ ı· ÚÔÛ‰ÒÛÂÈ ‚Ȉ̷ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔ Ì¿ıËÌ·. ªfiÓÔ ÙÔÏÌËÚÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·„ËÊ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ Ù˘ ı¿Ï·ÛÛ·˜. ∞ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ· Ù· ı·Ï·ÛÛÈÓ¿ Ù·Í›‰È· ÂÌÂÚȤ¯Ô˘Ó ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜. √È ŒÏÏËÓ˜, Û˘Ó‹ıˆ˜ Â¤ÏÂÁ·Ó ¯ÒÚÔ Ô˘ ·ÚÔ˘Û›·˙Â Û˘Óı‹Î˜ fiÌÔȘ Ì’ ·˘Ù¤˜ Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ·: ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ «ˆ˜ ‚¿ÙÚ·¯ÔÈ Á‡Úˆ ·fi ÙÔ Ù¤ÏÌ·», ˘ÔÓÔÒÓÙ·˜ Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ. ∏ Û¯¤ÛË ÌËÙÚfiÔÏ˘ Î·È ·ÔÈΛ·˜ ·˯ԇÛ –Î·È Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› ·˘Ùfi– ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ·ÍÈÒÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ıÂÌÂÏȈÓfiÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ ÎÔÈÓÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ fiÏË ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÔÈÎÈÛÙÈ΋ ΛÓËÛË ˘Ô‚ÔËı‹ıËΠ·fi ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ÌÂÙ¿ÏÏˆÓ Î·È ÙË ÁÂӛ΢ÛË Ù˘ ¯Ú‹Û˘ ÙÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜, 41

Ô˘ ·ÏÔÔ›ËÛ ÙȘ Û˘Ó·ÏÏ·Á¤˜. ™’ ·˘Ùfi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÂӉ›ÎÓ˘Ù·È Ó· ·Ó·ÁÓˆÛÙÔ‡Ó Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· «™ÈˆËÏfi ÂÌfiÚÈÔ» Î·È «∆Ô ÓfiÌÈÛÌ· Î·È Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘». ∏ ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ì ÙÔ ˙‡ÁÈÛÌ·, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ʤÚÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ÔÔ›· ÂͤÊÚ·˙ ÙÔ ·ÓÙ·ÏÏ·ÎÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ, ÌÈ· Ú·ÎÙÈ΋ Ô˘ ·Ó·‚›ˆÛ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ °ÂÚÌ·ÓÈ΋˜ ηÙÔ¯‹˜ (1941 – 1944). ∏ ÂÓÈ·ÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ·ÌÂÚÈοÓÈÎÔ˘ ‰ÔÏ·Ú›Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙË ÏÔÁÈ΋ ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛ˘ ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÙÂÏ› ÎÈÓËÙ‹ÚÈ· ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘. ™¯ÂÙÈο Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ (∏ı. ¡ÈÎ. ∂ V 113· Î.ÂÍ.) ›¯Â ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂÈ: «∆· Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÔÓÙ·È Ú¤ÂÈ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Î·È Ó· Û˘ÁÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∏ ·Ó¿ÁÎË ·˘Ù‹ Á¤ÓÓËÛ ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ·, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ Ì¤ÛÔ. ∆Ô ÓfiÌÈÛÌ· ÌÂÙÚ¿ Ù· ¿ÓÙ· Î·È ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ Î·È ÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë». ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ¿Óˆ ÛÙ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡ ÌÔÚ› Ó· ‰È¢ڢÓı›. ¤ÙÛÈ ı· ηٷÛÙ› ۷ʤÛÙÂÚË Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÚˆÙÔÊ·ÓÔ‡˜ ÂÍfi‰Ô˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∑ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈ·ÎÔ‡ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜, Ì ‚¿ÛË ¿ÓÙÔÙ ٷ ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ∏ ÂͤٷÛË ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Ì ¤Ó· ›‰Ô˜ ÚÔ‚ÔÏ‹˜ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ, Ô˘ ı· ‚·Û›˙ÂÙ·È Û ·Ó¿ÏÔÁ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÂÔ¯‹˜.

2. ∏ ¶√§∏-∫ƒ∞∆√™ ∫∞π ∏ ∂•∂§π•∏ ∆√À ¶√§π∆∂Àª∞∆√™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ fiÏ˘-ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ô˘ Â¤ÊÂÚÂ Ë ÔÏÈÙÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜, ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‰ÚÔÌÔÏÔÁ‹ıËÎÂ Ë ÔÏÈÙÂȷ΋ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹, ·fi ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›· ÛÙËÓ ÔÏÈÁ·Ú¯›·. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ Ù˘Ú·ÓÓ›‰·. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ÂͤٷÛË ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡, Ô˘ ›¯Â ‰Ôı› ˆ˜ ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ı· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙÔÓ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ·ÔÈÎÈÛÌÔ‡ Ì ÙËÓ fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜. √ Ó¤Ô˜ ·˘Ùfi˜ ıÂÛÌfi˜ Â¤ÊÂÚ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÂȷ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË. ∏ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ı· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Ó¤· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ø˜ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙÔ Ó¤Ô Ì¿ıËÌ· ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛÔ˘Ó Ù· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ Ê˘ÏÂÙÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, fiˆ˜ ÎÔÈÓfi˜ ÚfiÁÔÓÔ˜, ÎÔÈÓ¤˜ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÙÂÏÂÙ¤˜, ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë, Û˘ÏÏÔÁÈ΋ ÂÚÁ·Û›·, ÎÔÈÓfi˜ ÙfiÔ˜ Ù·Ê‹˜ Î.¿. ∏ ¤ÓˆÛË ÙˆÓ Û˘ÓÔÈÎÈÛÌÒÓ Î·È Ë Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ fiÏ˘ Â¤ÊÂÚ·Ó Ï‹ıÔ˜ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ. ∆Ô ¿ÙÔÌÔ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ› ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ˆ˜ ÔÏ›ÙË, ·ÔÎÙ¿ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·. ∂ÓÙ¿ÛÛÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Û ÎÔÈÓˆÓÈο Û‡ÓÔ42

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ï·, ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο, Û˘ÌʈÓ› ‹ ‰È·ÊˆÓ›. ∆· ÌÂÁ·ÏfiÚÂ· ȉڇ̷ٷ, ȉ›ˆ˜ ÔÈ ‰ˆÚÈÎÔ› ‹ ȈÓÈÎÔ› Ó·Ô› ·ÔÙ˘ÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ fiÏ˘, ÂÓÒ ÔÈ ÎÔ‡ÚÔÈ Î·È ÔÈ ÎfiÚ˜ ·ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ∂ȉÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· Î·È ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Û˘ÓÙÚÔÊÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜. √È ÊÈÏÈÎÔ› ‰ÂÛÌÔ› Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ¤Û·Û·Ó ÙȘ ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ. Œ·˘ÛÂ Ë Î·ÙÔ¯‹ ·ÏfiÁˆÓ Ó· ·ÔÙÂÏ› ÚÔÓfiÌÈÔ ÙˆÓ Â˘ÁÂÓÒÓ. «∆· Ó¤· fiÏ· Î·È Ë ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ¿ÛÎËÛË ‹Ù·Ó ÛÙÔȯ›· ÚÔÛÈÙ¿ Î·È Û ¿ÏϘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜. ∏ Ó¤· Ù·ÎÙÈ΋ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÔÏÈÙÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘ Î·È ÛÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ·ÍÈÒÛÂˆÓ ÁÈ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙË ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ ÎÔÈÓÒÓ, Ô˘ ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÚÔÓfiÌÈÔ ÙˆÓ Â˘ÁÂÓÒÓ» (∞. ƒ·ÌÔ‡-÷„È¿‰Ë, ∞fi ÙË Ê˘ÏÂÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, ∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1982, ÛÂÏ. 105-106). ªÂ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «∞ÚÈÛÙ›Ó‰ËÓ Î·È ÏÔ˘Ù›Ó‰ËÓ» ı· ‰È·Û·ÊËıÔ‡Ó ÔÈ ¤ÓÓÔȘ Ù˘ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›·˜ Î·È Ù˘ ÏÔ˘ÙÔÎÚ·Ù›·˜, fiÔ˘ ÙÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ηٷÁˆÁ‹˜ ˘Ô¯ˆÚ› ÌÚÔÛÙ¿ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘. ∏ ÌÂÙ¿‚·ÛË ÛÙËÓ ÔÏÈÁ·Ú¯›· ı· ÂÍËÁËı› ˆ˜ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Ô ·ÔÈÎÈÛÌfi˜ Î·È Ë ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. √ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, ¿ÓÙˆ˜, ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜, ·fi ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÙˆÓ Û˘ÌÌÂÙ¯fiÓÙˆÓ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›·, ‹Ù·Ó Î·È Â›Ó·È ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎfi˜. ∏ Ï·˚΋ ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂÈ· Ô˘ ÂÎÊÚ¿ÛÙËΠ̤ۈ ‰˘Ó·ÌÈÎÒÓ ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂˆÓ ¤‰ˆÛ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÛÙ· ÌÂÌÔӈ̤ӷ ¿ÙÔÌ· Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó Ù˘Ú·ÓÓ›·. ∞ÊÔ‡ ·Ó·ÁÓˆÛÙÔ‡Ó Ù· ·Ú¿ıÂÌ·Ù· «√ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ Î·È Ô ·ÁÚfiÙ˘» Î·È «ŒÎÔ‚Â Ù· ÛÙ¿¯˘· Ô˘ ÂÍ›¯·Ó», ηÏfi Â›Ó·È Ó· ‰È¢ÎÚÈÓÈÛÙ› Ë ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›‰·˜. √ ‰›ÔÏÎÔ˜ Î·È ÙÔ ∂˘·Ï›ÓÂÈÔ ˘‰Ú·ÁˆÁÂ›Ô (‚Ï. ÂÈÎfiÓ˜), ÛËÌ·ÓÙÈο ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË Û‡ÏÏË„Ë Î·È ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ¤ÚÁ·, ‰›ÓÔ˘Ó ÙÔ Ì¤ÙÚÔ ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. √ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi˜ Ì ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ÚfiÔ‰Ô Ô˘ ¤¯ÂÈ Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ›. ∂Ì¤‰ˆÛË: ø˜ ¿ÛÎËÛË ÌÔÚ› Ó· ‰Ôı› Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›· Î·È ÙËÓ ÔÏÈÁ·Ú¯›· Î·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÔÏÈÁ·Ú¯›· Î·È ÙËÓ Ù˘Ú·ÓÓ›‰·.

3. ∏ ™¶∞ƒ∆∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙË Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ·ÔÌfiÓˆÛ˘. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ̤ۈ ÙˆÓ ÔÏÈÙÂÈ·ÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ. ñ ¡· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Ì ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ·¿ÓÙËÛË ÛÙËÓ ¿ÛÎËÛË ÂÌ¤‰ˆÛ˘, Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›·, ÙËÓ ÔÏÈÁ·Ú43

¯›· Î·È ÙËÓ Ù˘Ú·ÓÓ›· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÚÔÔÈÎÔÓÔÌ› ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ¯¿ÚÙ˘ ı· ·ÈÛıËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘. √ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ÂÈÏÒÙˆÓ ˘‹ÚÍÂ Ô ÂÓ ‰˘Ó¿ÌÂÈ Â¯ıÚfi˜ ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ. √ Êfi‚Ô˜ ÌÈ·˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘, ¿ÓÙÔÙ ˘·ÚÎÙfi˜, ·ÔÙÂÏ› η›ÚÈ· ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ›, ˆ˜ ¤Ó· ÛËÌ›Ô, Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔÈ Ó· ÎÚ·ÙÔ‡Ó ˘fi‰Ô˘ÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ›ψÙ˜, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ˘ÔÙ¿¯ıËÎ·Ó Î·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ˙Ô˘Ó ¯ˆÚ›˜ Ó· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È, ‰ÈfiÙÈ Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË ÙÔ‡˜ Ù· ·Ú›¯·Ó ÔÈ Â›ÏˆÙ˜. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·˘Ù‹ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ÙÔ‡˜ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙ ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ™·ÚÙÈ¿ÙË Î·È ÙÔ˘˜ ¤‰ÈÓ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÙȘ ÔÏÂÌÈΤ˜ Ù¤¯Ó˜. ŸÛÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ¢ˆÚÈ›˜ ‰ÂÓ Î·ÙÔÈÎÔ‡Û·Ó ÛÙË ™¿ÚÙË, ·ÏÏ¿ ¤ÌÂÓ·Ó Û ÌÈÎÚ¤˜ ·ÁÚÔÙÈΤ˜ fiÏÂȘ, ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎ·Ó ÂÚ›ÔÈÎÔÈ. ¢ÂÓ Â›¯·Ó ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ‹Ù·Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÌÈÎÚÔÁ·ÈÔÎÙ‹ÌÔÓ˜. √ ıÂÛÌfi˜ Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ·Ú¤ÌÂÈÓ ÛÙ·ıÂÚfi˜ ÛÙË ™¿ÚÙË. ∆Ô ·ÏÈfi Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ ÙˆÓ ÁÂÚfiÓÙˆÓ ‰È·ÙËÚ‹ıËΠˆ˜ ÁÂÚÔ˘Û›·. ∆· ̤ÏË Ù˘ ‹Ù·Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ·Ú¯ËÁÔ› ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ Ù˘ fiÏ˘. ∏ ∞¤ÏÏ· ‹Ù·Ó Ï·˚΋ Û˘Ó¤Ï¢ÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·Ó ‰È¿ ‚Ô‹˜. ∏ ™¿ÚÙË ‰ÂÓ ¤‰ÈÓ ÙËÓ ÂÓÙ‡ˆÛË fiÏ˘, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ ‹Ù·Ó ·Ù›¯ÈÛÙË. ∏ ·Ú·Ù‹ÚËÛË Ù˘ ÚÔÙÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ÔÏÂÌÈÛÙ‹ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ·ÊÂÙËÚ›· Û˘˙‹ÙËÛ˘ ÁÈ· Ù· ȉ·ÓÈο Ù˘ fiÏ˘. √ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÔÏÏÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ù˘ Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋˜ ȉÈÔÌÔÚÊ›·˜. ∏ ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ, ·Ó¿ÏÔÁË Ì ·˘Ù‹ ÙˆÓ ·ÁÔÚÈÒÓ, ηٷÓÔÂ›Ù·È Î·Ï‡ÙÂÚ· Ì ÙË ÁÓˆÛÙ‹ ÊÚ¿ÛË: « τ ν π τ ς». ∂ÓÈÛ¯˘ÙÈο Ù˘ ¿Ԅ˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ë ÂÈÎfiÓ· Ù˘ Ó·ڋ˜ ™·ÚÙÈ¿ÙÈÛÛ·˜ Î·È ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ÁÈ· ÙË °ÔÚÁÒ. ∂Ì¤‰ˆÛË: √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ˆ˜ ¿ÛÎËÛË ÁÈ· ÙÔ Û›ÙÈ ÌÔÚ› Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙÔ ÂÌ‚·Ù‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ∆˘ÚÙ·›Ô˘, ·ÊÔ‡ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ·Ú¿Û¯ÂÈ ÛÙÔȯ›· ÛÙ· ·È‰È¿ ÁÈ· Ó· ÙÔ ÌÂÙ·ÙÚ¤„Ô˘Ó ÛÙËÓ ·ÙÙÈ΋ ‰È¿ÏÂÎÙÔ. ∆Ô ÂӉȷʤÚÔÓ Ó· ÂÈÎÂÓÙÚˆı› ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ. ⁄ÛÙÂÚ· Ó· ÎÏËıÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ·Ó Ô ™·ÚÙÈ¿Ù˘ Î·È Ô ∞ıËÓ·›Ô˜ ›¯·Ó ÁψÛÛÈΤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Û ÌÈ· Û˘˙‹ÙËÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.

4. ∞£∏¡∞: ∞¶√ ∆∏ µ∞™π§∂π∞ ™∆∏¡ ∞ƒπ™∆√∫ƒ∞∆π∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó, Ì ‚¿ÛË ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋, ¿Óˆ ÛÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ·Ú¿ÁÔÓÙ·. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÌÂÙ¿‚·ÛË ·fi ÙË ‚·ÛÈÏ›· ÛÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›·. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂˆÓ Î·È Ó· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ44

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ·ÚÔ¯¤ÙÂ˘Û‹˜ ÙÔ˘˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ˘ËÚÂÙËıÔ‡Ó È‰ÈÔÙÂÏ›˜ ÛÎÔÔ›. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ∞ı‹Ó· ˘‹ÚÍ ÁÈ· ÙË ™¿ÚÙË ÙÔ «·ÓÙ›·ÏÔÓ ‰¤Ô˜». ¢È·ÊÔÚ¤˜ ÔÏÈÙÈΤ˜, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÂȷΤ˜ ¯ÒÚÈ˙·Ó ÙȘ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ·Ú¯·ÈÔÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ. ¢˘Ô ÎfiÛÌÔÈ ÂÎ ‰È·Ì¤ÙÚÔ˘ ·ÓÙ›ıÂÙÔÈ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ Ì ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË. ª’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ¯ÒÚÔ Î·È ı· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÙÔ˘ «Û˘ÓÔÈÎÈÛÌÔ‡», ÙÔÓ ÔÔ›Ô Â¤‚·ÏÂ, ¯ˆÚ›˜ ·˘Ùfi Ó· Â›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ, Ô £ËÛ¤·˜ (‚Ï. Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿ıÂÌ·). ∏ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ·fi ÙË Ï·ÌÚfiÙËÙ· Ù˘ ÁÈÔÚÙ‹˜ ÙˆÓ «¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ», Ë ÔÔ›· Û˘Ì‚fiÏÈ˙ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î·È Û˘Ó‰ÂfiÙ·Ó Ì ÙÔ «Û˘ÓÔÈÎÈÛÌfi» Î·È ÙËÓ ·Ú¯È΋ ÁÈÔÚÙ‹ ÙˆÓ ™˘ÓÔÈΛˆÓ. ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË ÚÔÛʤÚÂÙ·È Î·Ù·Ú¯¿˜ ÁÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈ΋ Ì ÙȘ ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙȘ ·Û¯Ôϛ˜ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ∏ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÛÙÂÓ‹ ‰È·ÏÂÎÙÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÙË ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÚfiÔ‰Ô ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ∏ ∞ı‹Ó· ›¯Â ÙÔ ÚÔÓfiÌÈÔ Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÂÈ ÙËÓ Ù‡¯Ë Ù˘ Ì fiϘ ÙȘ ÔÏÈÙÂȷΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜. ¶ÔÈΛϘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ˙˘ÌÒÛÂȘ Î·È ¤ÓÙÔÓÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ› ·ÁÒÓ˜ ÚÔÒıËÛ·Ó ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ì ηٿÏËÍË ÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛË Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ Ô˘ ηٷÍÈÒÓÂÈ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ∏ ·Ú¿‰ÔÛË ÁÈ· ÙË ı˘Û›· ÙÔ˘ ∫fi‰ÚÔ˘ ηٿ ÙË ‰ˆÚÈ΋ ÂÈÛ‚ÔÏ‹ Ì·ÚÙ˘Ú› fiÙÈ Ë ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ‚·ÛÈÏ›· ‰ÂÓ Â›¯Â ̤¯ÚÈ ÙfiÙ ηٷÚÁËı›. ªÂÙ¿ ·’ ·˘Ùfi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ë ÂÍÔ˘Û›· ÂÚȤگÂÙ·È « ριστ νδην» ÛÙÔ˘˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ¿Ù˜. ∞fi ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó È‰È·›ÙÂÚ· Ô ÂÒÓ˘ÌÔ˜ ¿Ú¯ÔÓÙ·˜ Û ۯ¤ÛË Ì ÙË ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÈÛÙÔÚÈ΋, Ô ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· (∆ÔÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË Ô˘ ÂͤÏÂÍÂ Ë Û˘Ó¤Ï¢ÛË ÙˆÓ ™·ÏÒÓˆÓ ÙÔÓ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1821 Î·È ÙÔ ÔÌÒÓ˘ÌÔ ·ÓÒÙ·ÙÔ ‰ÈηÛÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ¯ÒÚ·˜, ‚Ï. ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 3) Î·È Ë ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘, ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ı· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Ô ıÂÛÌfi˜ ÛÙ· ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ·. ∆Ô ·ÔÙ˘¯Ë̤ÓÔ Î›ÓËÌ· ÙÔ˘ ∫‡ÏˆÓ· ·Ú¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· ÁÈ· Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ·Ófi‰Ô˘ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÊÈÏfi‰ÔÍˆÓ Î·È ÂÈΛӉ˘ÓˆÓ ÚÔÛÒˆÓ. ∏ ·Ó¿ÁÎË ·Ó¿ıÂÛ˘ ÛÙÔÓ ¢Ú¿ÎÔÓÙ· Ù˘ ¢ı‡Ó˘ ÁÈ· ηٷÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËı› ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ›ÂÛ˘ Î·È Ï·˚΋˜ ‰ÈÂΉ›ÎËÛ˘. °ÂÓÈο, ¿ÓÙˆ˜, ÔÈ ·˘ÛÙËÚ¤˜ ÓÔÌÔıÂۛ˜ ¤¯Ô˘Ó Û˘Ó‰˘·ÛÙ› ÈÛÙÔÚÈο Ì ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ηٿ ÙȘ Ôԛ˜ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ·Ó·Ú¯›· Î·È ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· (‚Ï. ¿ÛÎËÛË 2). ∂Ì¤‰ˆÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó Ù· ÎÔÈÓˆÓÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Û·Ó ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ¤ÓÙ·ÛË.

45

5. ∞£∏¡∞: ¶√ƒ∂π∞ ¶ƒ√™ ∆∏ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ™fiψӷ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÂÎÙÚÔ‹˜. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜, ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‰ÚÔÌÔÏÔÁ‹ıËÎÂ Ë ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·. ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ ‰ÔÌ‹ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ™¿ÚÙ˘. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∆· ÎÔÈÓˆÓÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Û˘Ó‹ıˆ˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È, ·ÏÏ¿ ‰‡ÛÎÔÏ· χÓÔÓÙ·È, ·ÊÔ‡ ÔÈ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÚÔηÏÔ‡Ó ¿ÏÏ·. ∏ ÂÍÔ˘Û›· ηÏÂ›Ù·È Î¿ı ÊÔÚ¿ Ó· Ù· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ Î·È Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Û˘Óı‹Î˜, fiÔ˘ ÔÈ ÈÛ¯˘ÚÔ› ı· Â›Ó·È ‰›Î·ÈÔÈ Î·È ÔÈ ·ÛıÂÓ¤ÛÙÂÚÔÈ ·ÛÊ·Ï›˜. ∆Ô‡ÙÔ ·ÔÙÂÏ› ‚·ÛÈ΋ Âȉ›ˆÍË ÂÓfi˜ ¢ÓÔÌÔ‡ÌÂÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∆Ô ¿ÁÈÔ ·›ÙËÌ· ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÁÈ· ηٷÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ ÓfïÓ, Ô˘ ÌÂÚÈÎÒ˜ ÈηÓÔÔÈ‹ıËÎÂ, ‰Â ‚ÂÏÙ›ˆÛ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ. ∏ ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÙˆÓ ÔÊÂÈÏÂÙÒÓ Î·È Ë ¤Î‰ÔÛË ¿‰ÈÎˆÓ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ Â¤ÙÂÈÓ·Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·Ó·Ù·Ú·¯‹. √È Â˘ÁÂÓ›˜ ·Ó¤ıÂÛ·Ó ÛÙÔÓ ™fiψӷ, ÚfiÛˆÔ ÎÔÈÓ‹˜ ·Ô‰Ô¯‹˜, Ó· Ï¿‚ÂÈ Ì¤ÙÚ·. √ ΛӉ˘ÓÔ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ·Ó·ÙÚÔ‹˜ ‹Ù·Ó ‹‰Ë ÂÌÊ·Ó‹˜. √ ™fiψӷ˜ ›¯Â ÎÂÚ‰›ÛÂÈ ÙËÓ ·Á¿Ë ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ì ÙȘ Û˘Ó¯›˜ ·ÚÔÙÚ‡ÓÛÂȘ ÙÔ˘ ÁÈ· ·Ó·Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜ («περ ν σου µερτ ς, χαλεπ!ν τ’ α"σχος πωσ#µενοι»). ∏ ÂÓÙÔÏ‹ ÚÔ˜ ·˘ÙfiÓ ‹Ù·Ó Û·Ê‹˜: «καταπα%σαι τ ς διαφορ ς». Œ¯ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ¤ÎÙ·ÎÙ˜ ÂÍÔ˘Û›Â˜, ÌfiÚÂÛ ӷ ¿ÚÂÈ ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈο ̤ÙÚ·. ŒÓ· Ù¤ÙÔÈÔ ‹Ù·Ó «Ë ÛÂÈÛ¿¯ıÂÈ·», fiˆ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÁÂÓÂÛÙ¤ÚÔ˘˜ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ Ë ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚË Î·ÈÓÔÙÔÌ›· ÙÔ˘ ™fiψӷ. ∏ ÂÙ˘ÌÔÏÔÁÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ Ϥ͢ ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ̤ÙÚÔ˘. ªÂ ÙËÓ ··ÁfiÚ¢ÛË ÙÔ˘ «Â› ÛÒÌ·ÛÈ ‰·Ó›˙ÂÈÓ» ηٷÚÁ‹ıËÎÂ Ë ‰Ô˘Ï›· ÏfiÁˆ ¯ÚÂÒÓ. ∏ ‰È·›ÚÂÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Û ٿÍÂȘ Ì ‚¿ÛË ÙÔ ÂÈÛfi‰ËÌ· (ÂÓÙ·ÎÔÛÈỔ›ÌÓÔ˘˜, ÙÚÈ·ÎÔÛÈỔ›ÌÓÔ˘˜ ‰È·ÎÔÛÈỔ›ÌÓÔ˘˜) Â¤ÊÂÚ ÌÂÚÈ΋ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Â͛ۈÛË, ·ÊÔ‡ ·¤ÎÙËÛ·Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Ôϛ٘ ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù·. ∏ ¢·ÈÛıËÛ›· ÙÔ˘ ™fiψӷ Û ̤ÙÚ· ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ηٷʷ›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÁÈ· ηٿÚÁËÛË Ù˘ Úԛη˜ (‚Ï. ·Ú¿ıÂÌ·), ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ ÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ È‰È·›ÙÂÚÔ˘ Û¯ÔÏÈ·ÛÌÔ‡. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «√ ™fiψӷ˜ Î·È ÔÈ ÓfiÌÔÈ» ÌÔÚ› Ó· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙ› Ì ÙËÓ ·Ó·¯ÒÚËÛË ÙÔ˘ §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˘ ·fi ÙË ™¿ÚÙË. ∏ ¿ÓÔ‰Ô˜ ÙÔ˘ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˘ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÂÍËÁÂ›Ù·È ˆ˜ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ‰˘ÛÌÂÓÒÓ ÁÈ· ÙËÓ fiÏË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Û˘ÓıËÎÒÓ. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «√ ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ Î·È Ô ·ÁÚfiÙ˘» ·ÍÈÔÏÔÁÂ›Ù·È ˆ˜ ÌÂÌÔӈ̤ÓÔ Ì¤ÙÚÔ Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ. ∏ Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ÌÂϤÙË ÙˆÓ ‰‡Ô ÚÔÛˆÈÎÔًوÓ, ™fiψӷ Î·È ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˘, ı· ʈٛÛÂÈ Ï¢ڤ˜ Ù˘ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘˜. ∆· ̤ÙÚ· ÙÔ˘ ™fiψӷ ›¯·Ó ¢ڇÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô.

•Â¯ˆÚÈÛÙfi˜ ÏfiÁÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘ ÁÈ· ıÂ46

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÌÂÏ›ˆÛË Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. ∆Ô ‚¿ÚÔ˜ ı· ¤ÛÂÈ ÛÙË ‰È‡ڢÓÛË Ù˘ Ï·˚΋˜ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ Ì ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘. ∆· ·Ú·ı¤Ì·Ù· «°È·Ù› „ËÊ›ÛÙËÎÂ Ô ÔÛÙÚ·ÎÈÛÌfi˜» Î·È «Μ' φυλοκρινε(ν» ı· ‰ÒÛÔ˘Ó Â˘Î·ÈÚ›· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂÌ‚¿ı˘ÓÛ˘ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. π‰È·›ÙÂÚ· Ô ÔÛÙÚ·ÎÈÛÌfi˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËı› ˆ˜ ÚÔÏËÙÈÎfi ̤ÙÚÔ Ô˘ ÛÙfi¯Â˘Â ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. ∏ ·¿ÓÙËÛË ÛÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2 ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË ÛÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛË ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ. √ ηıËÁËÙ‹˜ ηϿ Â›Ó·È Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ‰È‰·ÎÙÈο Î·È ÙÔÓ fiÚÎÔ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÂÊ‹‚ˆÓ Ô˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÙÔ ˘„ËÏfi Ó‡̷ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜ ÙˆÓ ÔÏÂÌÈÛÙÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÒÚ· Ù˘ Ì¿¯Ë˜: O)κ α*σχυν+ τ ερ# -πλα ο)δ. λε ψω τ!ν παραστ#την -που 0ν στοιχ σω1 µυν+ δ2 κα 3π. ερ+ν κα 3π.ρ 4σ ων κα ο)κ λ#ττω παραδ σω τ'ν πατρ δα, πλε ω δ2 κα ρε ω κατ# τε µαυτ6ν κα 7π#ντων, κα ε)ηκο σω τ+ν ε κραιν6ντων µφρ6νως κα τ+ν θεσµ+ν τ+ν δρυµ.νων κα ο8ς 0ν τ! λοιπ6ν δρ σωνται µφρ6νως1 #ν δε τις ναιρε(, ο)κ πιτρ.ψω κατ# τε µαυτ6ν κα µετ# π#ντων κα τιµ σω ερ# τ π#τρια.

∂Ì¤‰ˆÛË: ∑ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÔÛÙÚ·ÎÈÛÌfi ˆ˜ ̤ÙÚÔ ÂÓÈÛ¯˘ÙÈÎfi Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, Ô˘ ÛÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ fï˜ ÂÌÂÚÈ›¯Â ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜.

6. √π ¶∞¡∂§§∏¡π√π ¢∂™ª√π ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ¤ÓˆÓ·Ó ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ Ó· ·›ÚÓÔ˘Ó Ì¤ÚÔ˜ Û ÂΉËÏÒÛÂȘ ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ıÂÛÌfi ÙˆÓ √Ï˘ÌÈ·ÎÒÓ ·ÁÒÓˆÓ Î·È Ó· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·fi ÙÔÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Û‡Á¯ÚÔÓÔ ıÂÛÌfi. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÂÈı˘Ì›· ÁÈ· ·Ú¤Ì‚·ÛË ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÛÙË Û‡Ó‰ÂÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÈÂÚÔ‡˜ ÙfiÔ˘˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ı· ‰È¢ÎÔÏ˘Óı› Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «√È ÎÔÈÓÔ› ‰ÂÛÌÔ› ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ», ÙÔ ÔÔ›Ô ÙÔÓ›˙ÂÈ Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙȘ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ηٷ‚ÔϤ˜ Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ÙÔ˘ ŒıÓÔ˘˜. ∞fi ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ı· ηٷÛÙ› Û·Ê‹˜ Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È ¤ıÓÔ˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ·ÁÒÓ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈ‚›ˆÛË Î·È Ë ıÂÚ·›· Ù˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ··ÈÙÔ‡Û·Ó ‰˘Ó·Ùfi ÛÒÌ·. ∏ ·Ó¿ÁÎË ·˘Ù‹ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ÙÔ ·Ó‰ÚÈÎfi ȉÂ҉˜, Ô˘ ·Ô‰fiıËΠˆ˜ Ù¿ÛË ·fiÎÙËÛ˘ ‰˘Ó·ÙÔ‡ ÛÒÌ·ÙÔ˜. ∏ ÂÈı˘Ì›· ‰È¿ÎÚÈÛ˘, fiˆ˜ ·˘Ù‹ ÂÎÊÚ¿ÛÙËΠ̤ۈ ÙˆÓ ·ÁÒÓˆÓ, ·ÔÙÂÏ› ÂÈÓfiËÌ· ηı·Ú¿ ÂÏÏËÓÈÎfi. ŒÓ· ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ͤÓÈ˙ ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ‹Ù·Ó ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ·ıÏËÙ¤˜ ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·Ó Á˘ÌÓÔ›. √ ∏Úfi‰ÔÙÔ˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÈ (1.10) fiÙÈ Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‚·Ú‚¿ÚÔ˘˜ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó ÌÂÁ¿ÏË ÓÙÚÔ‹ ÙÔ Ó· ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› οÔÈÔ˜ Á˘ÌÓfi˜. √È ÏfiÁÔÈ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÙÔ‡Ó Ì ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘ ∞ÈÛ¯›ÓË (‚Ï. Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿ıÂÌ·). π‰È·›ÙÂÚË ÌÓ›· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÁÈ· ÙÔ 776 .Ã., ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÔÙ¤ÏÂÛ ·ÊÂÙËÚÈ·Îfi ÛËÌÂ›Ô ¯ÚÔ47

ÓÔÏfiÁËÛ˘ (‚Ï. Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿ıÂÌ·). ∏ Û˘˙‹ÙËÛË Î·Ïfi Â›Ó·È Ó· ÂÚÈÏ¿‚ÂÈ ÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘˜ √Ï˘ÌÈ·ÎÔ‡˜ ·ÁÒÓ˜ Û ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ηٷ‰ÂȯıÔ‡Ó ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜. ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ì·ÓÙ›Ԣ ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó‰Âı› Ì ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ·ÓÙ›ÏË„Ë fiÙÈ ÔÈ ıÂÔ› ›¯·Ó ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÛÙÔ˘˜ Ì¿ÓÙÂȘ Ó· ÚԂϤÔ˘Ó ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∞ÊÔ‡ ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó ÙÚfiÔÈ Ï·˚΋˜ Ì·ÓÙ›·˜ (ÔȈÓÔÛÎÔ›·, ÛÏ·¯ÓÔÛÎÔ›· Î.¿.), Ó· Û¯ÔÏÈ·ÛÙ› Ë ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ŒÎÙÔÚ· (πÏ. 12. 243): «ε:ς ο*ων!ς ;ριστος µ νεσθαι περ π#τρης». ∂¿Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ¯ÚfiÓÔ˜, ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ÏfiÁÔ˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚfiÁÓˆÛË, Ù¿ÛË Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ÌÔÚ› Ó· ÂÂÎÙ·ı› Î·È ÛÙËÓ ·Ú·„˘¯ÔÏÔÁ›·, ·ÛÙÚÔÏÔÁ›·, ̤ÓÙÈÔ˘Ì Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜ (¿ÛÎËÛË 3) Î·È Ó· ÎÏ›ÛÂÈ Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «√È ¯ÚËÛÌÔ› ÙÔ˘ Ì·ÓÙ›Ԣ». ∏ ÂͤٷÛË ÙˆÓ ·ÌÊÈÎÙÈÔÓÈÒÓ Ù›ıÂÙ·È ÛÙË ‚¿ÛË Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋˜ Ô˘ ı¤ÏÂÈ ÙÔÓ √.∏.∂. (·ÏÈfiÙÂÚ· ∫.Ù.∂.) fiÚÁ·ÓÔ Â›Ï˘Û˘ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ Ô˘ ·Ó·Ê‡ÔÓÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÎÚ¿ÙË. ∂Ì¤‰ˆÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó ÏÂÙÔÌÂÚ¤ÛÙÂÚ· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ∞ÌÊÈÎÙÈÔÓ›·˜ ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ Î·È Ó· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘.

7. ¶∂ƒ™∂™ ∫∞π ∂§§∏¡∂™: ¢À√ ∫√™ª√π ™À°∫ƒ√À√¡∆∞π ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Î¿ÔȘ ÁÓÒÛÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜. ñ ¡· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÛÙËÓ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈ΋. ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·›ÙÈ· Ù˘ πˆÓÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ÂÈ‚Ô˘Ï‹˜. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÛÊÔÚ¿ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÛÙËÓ ·fiÎÚÔ˘ÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √ ·ÔÈÎÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ·Ú·Ï›ˆÓ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ·ÊÂÙËÚ›· Û˘˙‹ÙËÛ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÙÔ˘˜ Ó· ‰È·Ê˘Ï¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ ·ÎÂÚ·ÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ÌfiÓÈÌË ·ÂÈÏ‹ Ô˘ ÂÎÔÚ¢fiÙ·Ó ·fi ÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ηÏfi Â›Ó·È Ó· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙ› Ì ÙÔÓ ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈÎfi fiÏÂÌÔ (1919-1923). √ ¯¿ÚÙ˘ Ì ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÛÌfi. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ÂÈı˘Ì›· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ó· ‰È¢ڇÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ÚÔ˜ ¢˘ÛÌ¿˜ Î·È Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó ÚfiÛıÂÙ· ÛÙÚ·ÙËÁÈο ÂÚ›ÛÌ·Ù· ÚÔοÏÂÛ ¤ÓÙ·ÛË ÛÙ· ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈο ·Ú¿ÏÈ·. ∏ ¶ÂÚÛ›· ‹Ù·Ó ¤Ó· ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ ÔÏ˘ÂıÓÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ˘„ËÏfi ÔÏÈÙÈÛÌfi. ™ÙË ÁÓÒÛË Ì·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi ·˘Ùfi Û˘Ó¤‚·Ï ıÂÙÈο Ô ∏Úfi‰ÔÙÔ˜. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «√È ÿˆÓ˜ Î·È ÔÈ ∞ÈÔÏ›˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ∫‡ÚÔ» ·Ô‰›‰ÂÈ ÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÙˆÓ ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÒÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ∏ πˆÓÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË, ·Ú¿ ÙËÓ ·Ú¯È΋ Ù˘ ÂÈÙ˘¯›· Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë ÙˆÓ ™¿Ú‰ÂˆÓ (499 48

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

.Ã.), ηٷÓ›ÁËΠ‡ÎÔÏ· (‚Ï. ·Ú¿ıÂÌ· «∏ ª›ÏËÙÔ˜») Î·È ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ ˆ˜ ·ÊÔÚÌ‹ ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌÔ‡. ∏ ÚÒÙË ÂÚÛÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›· (492 .Ã.) ¤Ù˘¯Â Ó· Â·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ ÂÚÛÈÎÔ‡˜ ÎfiÏÔ˘˜ ÙË £Ú¿ÎË, Ë ÔÔ›· ›¯Â ‰È·ÊÔÚÔÔÈËı› ÏfiÁˆ Ù˘ πˆÓÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘. ¡¤· ÂΉ‹ÏˆÛË ÂÈıÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÂ Ë ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ¢¿ÙË Î·È ÙÔ˘ ∞ÚٷʤÚÓË (490 .Ã.). ∏ ηٷÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ∂Ú¤ÙÚÈ·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ Ù‡¯Ë Ô˘ ı· ›¯Â Ë ∞ı‹Ó·. ∏ ·fiÊ·ÛË ÁÈ· ·fiÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÛÙÔÓ ¯ÒÚÔ Ù˘ ·fi‚·Û˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÁÈ· ΤډԘ ¯ÚfiÓÔ˘ Î·È Â˘¯¤ÚÂÈ· ÎÈÓ‹ÛˆÓ. ∆Ô ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ ªÈÏÙÈ¿‰Ë ¤Ù˘¯Â ‰‡Ô ̤ÁÈÛÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜: ·) ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÂÎÌÂÙ·ÏχıËÎ·Ó ÙÔ ÂÈÎÏÈÓ¤˜ ¤‰·ÊÔ˜ Î·È fiÚÌËÛ·Ó ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ¯ˆÚ›˜ Ó· ηٷÔÓËıÔ‡Ó (¤ÙÚÂÍ·Ó Û ηًÊÔÚÔ), ·¤Ê˘Á·Ó Ù· ˘ÎÓ¿ ‚¤ÏË Î·È ‹Ïı·Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· Û ۇÁÎÚÔ˘ÛË Ì ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÁÂÓÈο ‹Ù·Ó ·ÚÔÂÙԛ̷ÛÙÔÈ ÁÈ· Ì¿¯Ë ÛÒÌ· Ì ÛÒÌ· Î·È ‚) Ù· ÂÓÈÛ¯˘Ì¤Ó· ¿ÎÚ· Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ·Ú¿Ù·Í˘ ·ÎÏˆÛ·Ó Â‡ÎÔÏ· ÙÔÓ Â¯ıÚfi, Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÓÈÎÔ‚Ï‹ıËÎÂ Î·È ÙÚ¿ËΠÛÂ Ê˘Á‹. ™ÙË Ì¿¯Ë ηٷ‰Â›¯ıËÎÂ Ë ˘ÂÚÔ¯‹ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ Ê¿Ï·ÁÁ·˜. √È Ôϛ٘ ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ÙȘ ·Û›‰Â˜ Âӈ̤Ó˜ ·ÏÏËÏÔÚÔÛٷهÔÓÙ·Ó Î·È ÌÂ Û˘ÓÙÔÓÈṲ̂Ó˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ¤Ù˘¯·Ó Ó· ‰È·Û¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ Â¯ıÚÈ΋ ·Ú¿Ù·ÍË (‚Ï. ÂÈÎfiÓ˜: ∞ıËÓ·›Ô˜ ÔÏ›Ù˘, ¶¤ÚÛ˘ ÙÔÍfiÙ˘). ∫·Ù¿ ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ó· ÂÍ·Úı› Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ªÈÏÙÈ¿‰Ë Î·È Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ ӛ΢. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ¤‰ˆÛ·Ó Ì¿¯Ë ÂÍ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ (ÚfiÌ·¯ÔÈ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ). √ ÎÔÈÓfi˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ η٤ÛÙËÛ ÙÔ˘˜ ÂıÓÈÎÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ ÈÔ ÛÙÂÓÔ‡˜. √ ηıËÁËÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ‰È·‚¿ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË ÁÈ· ÙË Ì¿¯Ë ÙÔ˘ ª·Ú·ıÒÓ· ·fi ÙË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ¡. ¶ÔÏ›ÙË. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ ÛÙË ÌÓ‹ÌË Î·È ÙËÓ „˘¯‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÁÈ·Ù› ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ‰˘Ó·ÌÈ΋. ∏ ·Ú¿‰ÔÛË ¤¯ÂÈ ÂÚÈÏËÊı› ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ∏. ™. ™˘ÚfiÔ˘ÏÔ˘, ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ πÛÙÔڛ˜, µã °˘ÌÓ·Û›Ô˘, √∂¢µ, ÛÛ. 79-80. ∂Ì¤‰ˆÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Û›ÙÈ ı· οÓÔ˘Ó ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ¤Ú¢ӷ ÁÈ· ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÙÔ˘ ·ÁˆÓ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ Ì·Ú·ıˆÓ›Ô˘ ‰ÚfiÌÔ˘.

8. ∏ ∞¶√∫ƒ√À™∏ ∆∏™ ¶∂ƒ™π∫∏™ ∂¶π£∂™∏™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË ı˘Û›· ÙˆÓ ˘ÂÚ·ÛÈÛÙÒÓ ÙÔ˘ ÛÙÂÓÔ‡ ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ ÛÙȘ £ÂÚÌÔ‡Ï˜ Î·È ÙË ™·Ï·Ì›Ó·. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ „˘¯ÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ô˘ ÂÈÛÙÚ·ÙÂ‡Ô˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Û ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¤Û¯·ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔÓ Ì·Ú·ıÒÓÈÔ ‰ÚfiÌÔ ı· ÙÔ˘˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·‹¯ËÛË ÙÔ˘ ηÙÔÚıÒÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ.

49

¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô˜ Ù˘ ‹ÙÙ·˜ ˘‹ÚÍ ÌÂÁ¿ÏÔ˜. ŒÙÛÈ ÂÍËÁÂ›Ù·È Ë ·˘ÙÔÚfiÛˆË ·Ó¿ÏË„Ë Ù˘ ·Ú¯ËÁ›·˜ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿ •¤ÚÍË ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜. ∏ ÂÚÛÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ‹Ù·Ó Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ô˘ ›¯Â ̤¯ÚÈ ÙfiÙÂ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆı›. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ˘‹ÚÍ ÛΤ„Ë Ó· ÚÔ‚ÏËı› ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙ· ∆¤ÌË, ·ÏÏ¿ ÁÚ‹ÁÔÚ· ÂÁηٷÏ›ÊıËÎÂ, ·Ú¿ ÙËÓ ˘fiÛ¯ÂÛË ÙˆÓ £ÂÛÛ·ÏÒÓ ÁÈ· ÁÂÓÈ΋ Û˘ÛÙÚ¿Ù¢ÛË. ø˜ ‰Â‡ÙÂÚË ÁÚ·ÌÌ‹ ¿Ì˘Ó·˜ ÚÔÎÚ›ıËÎ·Ó Ù· ÛÙÂÓ¿ ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ ÏfiÁˆ Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ Ô¯‡ÚˆÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘. ∞˜ ÛËÌÂȈı› fiÙÈ ÂΛ ÔÈ ºˆÎ›˜ Î·È ÔÈ ∞ÈÙˆÏÔ› Ó›ÎËÛ·Ó ÙÔ˘˜ °·Ï¿Ù˜ ÙÔ 279 .Ã.. ∞ÎfiÌË ÙÔ 1941 ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·ÍÈÔÔÈ‹ıËÎÂ, ÚÔÊ·ÓÒ˜ ·ÏÏÔȈ̤ÓÔ ·fi ÙȘ ÚÔÛ¯ÒÛÂȘ ÙÔ˘ ™ÂÚ¯ÂÈÔ‡, ˆ˜ ¤Û¯·ÙË ·Ì˘ÓÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜. ∞Ú¯ËÁfi˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ‹Ù·Ó Ô §ÂˆÓ›‰·˜. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·fiÊ·ÛË ÙÔ˘ Û˘Ó‰ڛԢ ÙÔ˘ πÛıÌÔ‡ (481 .Ã.) Ë ËÁÂÛ›· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È ÙË ÛÙÂÚÈ¿ ›¯Â ·Ó·ÙÂı› ÛÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜. √ ÛÙÚ·Ùfi˜ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ÍÂÂÚÓÔ‡Û ›Ûˆ˜ ÙȘ 100.000 Ì¿¯ÈÌÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜. √ ÛÙfiÏÔ˜ ÙÔ˘˜, ηٿ ÙÔÓ ∞ÈÛ¯‡ÏÔ, ‹Ù·Ó 1.000 ÏÔ›·. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ‰‡Ó·ÌË ·ÚÈıÌÔ‡Û 7.000 ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜. √ §ÂˆÓ›‰·˜ ÂÈÎÚ›ıËΠ‰ÈfiÙÈ ·‰È·ÊfiÚËÛ ÁÈ· ÙËÓ Ù‡¯Ë ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÒÓ ÙÔ˘. «À¿Ú¯Ô˘Ó f ÁÚ¿ÊÂÈ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ U. Wilken (∞Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, Û. 189) «Î·È ËıÈΤ˜ ӛΘ, fiˆ˜ ·˘Ùfi ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ Û ‡„ÈÛÙÔ ‚·ıÌfi ÂÎÏ‹ÚˆÛ˘ ÙÔ˘ ηı‹ÎÔÓÙÔ˜ Î·È ·˘Ù¤˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÔÈ ËıÈΤ˜ ӛΘ Ï¿ÌÔ˘Ó ¿ÓÙÔÙ ÛÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ·ÈÒÓˆÓ. √ §ÂˆÓ›‰·˜ Î·È ÔÈ ÈÛÙÔ› Ôϛ٘ ·˜ Ì›ÓÔ˘Ó ÁÈ· ¿ÓÙ· ÚfiÙ˘Ô Î·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ı·˘Ì·ÛÌÔ‡ ÁÈ· ÙË ÓÂÔÏ·›· Ì·˜». ∆Ô Â›ÁÚ·ÌÌ· Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ·Ô‰›‰ÂÈ Ï‹Úˆ˜ ÙÔ ÓfiËÌ· Ù˘ ı˘Û›·˜. √ •¤Ú͢ ¤Êı·Û ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Î·Ù¤ÛÙÚ„ ÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË ÂΉÈÎÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÙËÓ ˘ÚfiÏËÛË ÙˆÓ ™¿Ú‰ÂˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ ÿˆÓ˜. ∏ Ó›ÎË ÛÙË ™·Ï·Ì›Ó· (480 .Ã.) ¤ÎÚÈÓ ÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ∂‰Ò Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍ·Úı› Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹ (‚Ï. Û¯ÂÙÈÎfi ·Ú¿ıÂÌ·). √ ›‰ÈÔ˜ Ì ÙËÓ ÚÔ‚ÏÂÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ¤ÛÙÚ„ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. °È· ÙË Ó·˘‹ÁËÛË ÙÔ˘ ÈÛ¯˘ÚfiÙ·ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘ ·ÍÈÔÔÈ‹ıËÎ·Ó Ù· ÌÂÙ·ÏÏ›· ÙÔ˘ §·˘Ú›Ô˘. ªÂ ‰È΋ ÙÔ˘ ÂÈÌÔÓ‹ ÚÔÙÈÌ‹ıËΠÙÔ ÛÙÂÓfi Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜ ˆ˜ ¯ÒÚÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÎÚ›ÛÈÌË ·Ó·Ì¤ÙÚËÛË. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ÙÔ˘ ∞ÈÛ¯‡ÏÔ˘ (‚Ï. ·Ú¿ıÂÌ·), Ô˘ ·ÔÓ¤ÂÈ Î·È ÙÔ Ó‡̷ ÙÔ˘ ·ÁÒÓ·. ∆¤ÏÔ˜ ÛÙȘ ÂÂÎÙ·ÙÈΤ˜ ‚Ϥ„ÂȘ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ¤‰ˆÛ·Ó ÔÈ ‰‡Ô ӛΘ ÙÔ˘ ÂfiÌÂÓÔ˘ ¤ÙÔ˘˜ ÛÙȘ ¶Ï·Ù·È¤˜ Î·È ÙË ª˘Î¿ÏË. π‰È·›ÙÂÚÔ˜ ÏfiÁÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ÁÈ· Ù· ·›ÙÈ· Î·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· (‚Ï. Î·È ÂÈÎfiÓ˜: ·Ú¿ÛÙ·ÛË ¿Óˆ ÛÙÔÓ Ó·fi Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ¡›Î˘ Î·È ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ ∞ıËÓ¿˜), ÁÈ· Ó· ηٷÓÔËı› Ë ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·fiÎÚÔ˘Û˘ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ∏ ÈÛÙÔÚ›·, ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÁÂÁÔÓfiÙ·. ∆Ô «Â¿Ó» ‰ÂÓ ÙËÓ ·ÊÔÚ¿. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ ÌÈ· Û˘˙‹ÙËÛË Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ «Â¿Ó ›¯·Ó ËÙÙËı› ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÙfiÙ», ÌÔÚ› Ó· ÂÍ¿„ÂÈ ÙË Ê·ÓÙ·Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∂Ì¤‰ˆÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË Ô˘ ¤‰ˆÛÂ Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˜ ÛÙÔÓ ªˆ¿ÌÂı µ’ ÙÔÓ ¶ÔÚıËÙ‹ (1453) Î·È ÙË Û˘Û¯ÂÙ›˙Ô˘Ó Ì ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÙÔ˘ §ÂˆÓ›‰· ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ (480 .Ã.).

50

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

9. ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ÂÈ΋˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ô›ËÛ˘. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ Ï˘ÚÈ΋˜ Ô›ËÛ˘, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ ÎÚ·ÙÔ‡Û˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ-ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙË ÌÂÙ¿‚·ÛË ·fi ÙÔÓ Ì‡ıÔ ÛÙÔ ÏfiÁÔ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ™ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ÁÈ· Ù· °Ú¿ÌÌ·Ù· ÛÙÔ˘˜ ·Ú¯·˚ÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Û˘ÓÈÛÙ¿Ù·È Ë ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙˆÓ ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ Î·È ÔÈËÌ¿ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙÔ˘ ∏Û›Ô‰Ô˘ Î·È ¿ÏÏˆÓ Ï˘ÚÈÎÒÓ ÔÈËÙÒÓ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Î·È Ô˘ ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ / ‰ËÌÔÙÈΤ˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜. ∞ÊÔ‡ Á›ÓÂÈ ‰È¿ÎÚÈÛË ÌÂٷ͇ ÂÈ΋˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ô›ËÛ˘, Ë Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ Ô›ËÛ˘, Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ Î·È ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ Â˘Ú‡ ‰›Ô ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ۯ¤ÛË Î·È Ì ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ˙ˆ‹ Î·È ÙË Ú·Á‰·›· ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜.

10. ∏ ∆∂á∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔÓ ‰ˆÚÈÎfi Î·È ÙÔÓ ÈˆÓÈÎfi Ú˘ıÌfi Î·È Ó· ÂÈÛËÌ¿ÓÔ˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÙÔ˘˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ·) ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·ÂÈÎfiÓÈÛ˘ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Û هÔ˘˜ ‚) ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ÙȘ ·Ú¯·˚Τ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜: Ù˘ÔÔ›ËÛË, ÌÂÙˆÈÎfiÙËÙ·, Û¯ËÌ·ÙÔÔ›ËÛË, ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfiÙËÙ· Á) ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ Ù‡ˆÓ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ Ï·ÛÙÈ΋˜. ñ ¡· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Ì ÙȘ Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÌÂÓ˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ-ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: °È· ÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙˆÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·Ú¯·˚΋ Ù¤¯ÓË ÈÛ¯‡Ô˘Ó fiÛ· ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó ÛÙ· ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· ÎÂÊ¿Ï·È· ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ (ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÂÈÎfiÓˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘ Ì ·Ú¯·˚ο ¤ÚÁ· - ʈÙÔÙ˘ÈÒÓ ·Ó¿ÏÔÁˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ - ÚÔ‚ÔÏ‹ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ ‹ CD-Rom Ì ÂÈÎfiÓ˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ - Â›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ÙÔÈÎfi ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ÌÔ˘Û›Ô). ™ÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·˚΋ ÁÏ˘ÙÈ΋ ȉȷ›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Ú¤ÂÈ Ó· ‰Ôı› ÛÙËÓ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙÔ˘ ÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ‰È¿ÊÔÚÔÈ Ù‡ÔÈ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ·Ó··Ú¿ÛÙ·Û˘: Ô ÎÔ‡ÚÔ˜ Â›Ó·È Ô È‰·ÓÈÎfi˜ ηÏÔÁ˘ÌÓ·Ṳ̂ÓÔ˜ Ó¤Ô˜ Ô˘ Ì ÙËÓ ·Ó‰Ú›· ÙÔ˘ ˘ÂÚ·Û›˙ÂÙ·È ÙËÓ ·ÙÚ›‰·. ∏ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ·ıÏËÙÈÎÔ‡ ÛÒÌ·ÙÔ˜ ˆ˜ ˘¤ÚÙ·Ù˘ ·ÚÂÙ‹˜ Â›Ó·È Ôχ Èı·ÓfiÓ Ô ÏfiÁÔ˜ Ù˘ Á˘ÌÓfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ÎÔ‡ÚˆÓ. ∏ ÎfiÚË, fiˆ˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û Â›ÛË̘ ‰ËÌfiÛȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ, ÓÙ˘Ì¤ÓË Ì «Ù· ηϿ Ù˘» Î·È ÛÙÔÏÈṲ̂ÓË Ì ٷ ηχÙÂÚ· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù¿ Ù˘, Â›Ó·È ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Ù˘ Á˘Ó·ÈΛ·˜ ÔÌÔÚÊÈ¿˜, ÎÔÌ„fiÙËÙ·˜ 51

Î·È ¯¿Ú˘. ∞Ó Î·È ÂÎÚÔÛˆ›, fiˆ˜ Î·È Ô Ù‡Ô˜ ÙÔ˘ ÎÔ‡ÚÔ˘ Î·È ÔÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ Ù‡ÔÈ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ Ï·ÛÙÈ΋˜, ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈ΋ Ù¿ÍË, ˘ÈÔıÂÙÂ›Ù·È ·fi fiϘ ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÚfiÙ˘Ô. √ È¤·˜ ÂÎÚÔÛˆ› Â›Û˘ ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈ΋ Ù¿ÍË, ·ÊÔ‡ ÌfiÓÔ ÏÔ‡ÛÈÔÈ Ôϛ٘ ›¯·Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ›Ô˘˜. √ Í·ψ̤ÓÔ˜ Û ·Ó¿ÎÏÈÓÙÚÔ Û˘ÌÔÛÈ·ÛÙ‹˜ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ Â›Û˘ ÌÈ· ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈ΋ Û˘Ó‹ıÂÈ·, fiˆ˜ ¿ÏψÛÙÂ Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Ù‡ÔÈ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ı¤Ì·Ù· ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÏÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ, Ù¯ÓÈÙÒÓ, ·ÁÚÔÙÒÓ ÎÏ. ‰ÂÓ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ·Ú¿ ÌfiÓÔ Û·ÓÈfiٷٷ ÛÙ· ÊıËÓ¿ ‹ÏÈÓ· ÂȉÒÏÈ·. ™ÙËÓ ·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÂÈÎÔÓÈÛÙÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ˆ˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ËÁ‹˜ ÁÈ· ÙÔÓ ‰ËÌfiÛÈÔ Î·È È‰ÈˆÙÈÎfi ‚›Ô ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ. ÿÚË Û ·˘Ù¤˜ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·ÔÎÙ¿ Û¿Úη Î·È ÔÛÙ¿, Á›ÓÂÙ·È ÔÚ·Ù‹ Î·È Û¯Â‰fiÓ ·Ù‹. ∫·È ÛÙËÓ ·Ú¯·˚΋ ·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›· ¿ÓÙˆ˜ Û·Ó›˙Ô˘Ó Ù· ı¤Ì·Ù· ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÂÈÎfiÓ˜ ·fi ÙÔ ‰ˆ‰ÂοıÂÔ, ÙÔÓ Ì‡ıÔ Î·È ÙÔ ËÚˆÈÎfi ·ÚÂÏıfiÓ. ∏ ÌÓËÌÂȷ΋ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÂÍ¿ÏÏÔ˘ ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ fiÙÈ ·ÔÙÂÏ› ÌÂÁ¿ÏÔ Ù¯ÓÈÎfi Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎfi Â›Ù¢ÁÌ·, Ì·ÚÙ˘Ú› ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ¿ÓıËÛË Î·È Â˘ËÌÂÚ›·, fiˆ˜ ¿ÏψÛÙ ٷ ·Á¿ÏÌ·Ù· Ê˘ÛÈÎÔ‡ Î·È ˘ÂÚÊ˘ÛÈÎÔ‡ ‹ ÎÔÏÔÛÛÈ·›Ô˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ· fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ÌÓËÌ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Ì¤Û· ÚÔ‚ÔÏ‹˜ Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁÁÂÏÈÔ‰ÔÙÒÓ ÙÔ˘˜, fiÏÂˆÓ Î·È ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ È‰ÈˆÙÒÓ. √ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ Ù˘ ÁˆÌÂÙÚÈ΋˜ Î·È ·Ú¯·˚΋˜ Ù¤¯Ó˘ Û ·ÓÙȉȷÛÙÔÏ‹ Ì ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ Ù¤¯Ó˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÁfiÓÈÌË ·ÊÂÙËÚ›· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ Ì ÙÔ ·ÚfiÓ.

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√π ¢π¢∞™∫∞§π∞™ 1. ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ÌÔÚ› Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ·fi ÙÔ ·ÚfiÓ Ì ÙËÓ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË Û ۇÁ¯ÚÔÓÔ ¯¿ÚÙË ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ Ô˘ ÂÈ‚ÈÒÓÔ˘Ó Û‹ÌÂÚ· ˆ˜ fiÏÂȘ ˘fi ÙÔ ›‰ÈÔ ‹ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi fiÓÔÌ·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÊÂÚıÔ‡Ó ÔÈ ÏfiÁÔÈ ÚÔÙ›ÌËÛ˘ ÙˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ·˘ÙÒÓ, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ٷ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ·›ÙÈ· ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÛÌÒÓ.

2. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ‰È·Û·ÊËÓ›˙ÂÙ·È Ë ¤ÓÓÔÈ· fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜ Ì ÙËÓ ÚÔÛÎfiÌÈÛË ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·: ƒÒÌË, µÂÓÂÙ›· Î.¿. ∞ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜, ÙÔ˘˜ Á¤ÚÔÓÙ˜ Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ·ÁÔÚ¿. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ¤Ó· ›‰Ô˜ ·ÛÙÈ΋˜ Ù¿Í˘ Ë ÔÔ›· Ì ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ Ù˘ ·Ê·ÈÚ› ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ·fi ÙÔ˘˜ ¢ÁÂÓ›˜. ø˜ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·fi ÙË ÓÂfiÙÂÚË ÈÛÙÔÚ›· ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÊÂÚı› Ë ·ÛÙÈ΋ Â·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙË °·ÏÏ›· (1789). ∏ ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂˆÓ Ô‰ËÁ› Û ÔÏÈÙÂȷΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ·Ó·ÙÚÔ‹˜ ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ Ì ÙËÓ ¿ÓÔ‰Ô ÙˆÓ Ù˘Ú¿ÓÓˆÓ. ◊‰Ë fï˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ‰ÚÔÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ë ÂͤÏÈÍË ÚÔ˜ ÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÔÏÈÙÈÎÒÓ, ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ.

3. ∆Ô Â›‰Ô˜ ÙÔ˘ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ Ô˘ ÂÈ‚Ï‹ıËÎÂ Î·È Û˘Ó¯›ÛÙËΠ·‰È·Ù¿Ú·ÎÙÔ Â› Ì·52

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÎÚfi ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÌÔÚ› Ó· ÂÚÌËÓ¢ı› ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·Ó¿Á΢. √ ΛӉ˘ÓÔ˜ ÌÈ·˜ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘ ˘ԉԇψÛ ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Û ÌÈ· ¿ÙÂÁÎÙË ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ·. ∏ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ·˘Ù‹ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÔÏÏÒÓ Ï¢ÚÒÓ Ù˘ ÔÏÈÙÂȷ΋˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘. ÕÏÏÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ·Ú·ıÂÌ¿ÙˆÓ. ∆Ô ÂÌ‚·Ù‹ÚÈÔ ÙÔ˘ ∆˘ÚÙ·›Ô˘ ·ÔÓ¤ÂÈ ÙÔ ËÚˆÈÎfi ȉÂ҉˜, Ô “ϷΈÓÈÛÌfi˜” ÙȘ ·ÚÂÙ¤˜ Ù˘ fiÏ˘ Î·È Ë ·¿ÓÙËÛË Ù˘ °ÔÚÁÒ˜ ÙËÓ ›ÛÙË ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÛÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘.

4. ∏ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Ó· ‚·ÛÈÛÙ› Û ‰‡Ô ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜: ÙËÓ ÈÛ¯˘ÚÔÔ›ËÛË Ù˘ Ù¿Í˘ ÙˆÓ Â˘ÁÂÓÒÓ Ì ÙËÓ Î·Ù¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ∫‡ÏˆÓ· Ó· ÂÎÌÂÙ·ÏÏ¢ı› ÙÔ Îϛ̷ Ù˘ Ï·˚΋˜ ‰˘Û·Ú¤ÛÎÂÈ·˜ Î·È Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·.

5. ∏ ÂͤÏÈÍË Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Ì ÙÔÓ ™fiψӷ ·ÔÙÂÏ› ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ Â˘ÁÂÓÒÓ Ó· ¯ÂÈÚ·ÁˆÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, ÂÓfi„ÂÈ ‰È·Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ·Ó·ÙÚÔ‹˜ ÙÔ˘˜. ¶ÈÔ Ù˘¯ÂÚfi˜ ·fi ÙÔÓ ∫‡ÏˆÓ· Ô ¶ÂÈÛ›ÛÙÚ·ÙÔ˜ ηٷʤÚÓÂÈ Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ Ù˘Ú·ÓÓ›·. √È ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ ÙÔ˘ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÌËÓ¢ıÔ‡Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ‰ÈÂΉÈ΋ÛˆÓ, Ù˘ ÈÛ¯˘ÚÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ Î·È Ù˘ ÔÚÌ‹˜ Ô˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠÌÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔ‹ Ù˘ Ù˘Ú·ÓÓ›·˜.

6. ∞ÊÔ‡ ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó ‰È’ ÔÏ›ÁˆÓ ÔÈ ıÂÛÌÔ›, Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ô ·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘˜ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔ ÔÌËÚÈÎfi ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈÔ Î·È ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ŒÏÏËÓ˜ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹.

7 Î·È 8. ∏ ÂÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔÏ¤ÌˆÓ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÂͤٷÛË ÔÏÏÒÓ Ï¢ÚÒÓ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ‰Ú¿Û˘: ¯ÚfiÓÔ˜, ÙfiÔ˜, ËÁ¤Ù˘, ·›ÙÈ·, ·ÊÔÚÌ‹, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·. π‰È·›ÙÂÚ· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.

9 Î·È 10. ∂Ó·ÏÏ·ÎÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ô ·ÎfiÏÔ˘ıÔ˜ Â·ÁˆÁÈÎfi˜: ·Ó·Ù›ıÂÙ·È ‰ËÏ·‰‹ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó Î·Ù’ Ô›ÎÔÓ Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·›ıÔ˘Û· ‰È‰·Ûηϛ·˜ ·Ó·Ï˘ÙÈο (ÏÂÙÔÌÂÚÒ˜), ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÌÓËÌ›· –ÂȉÒÏÈ·, ·ÁÁ›·, ÎÔÛÌ‹Ì·Ù·, fiÏ· Î.¿.– Ù˘ ÂοÛÙÔÙ ‰È‰·ÛÎfiÌÂÓ˘ ÂÓfiÙËÙ·˜, ÚÈÓ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜. √È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Ì ‚¿ÛË ÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÁÈ· ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÂÈϤÔÓ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜. ™ËÌÂÈÒÓÂÙ·È fiÙÈ Û fiϘ ÙȘ ÌÂϤÙ˜ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ˘¿Ú¯ÂÈ ÏÔ˘ÛÈfiÙ·ÙË ÁÂÓÈÎÔ‡ Î·È ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·. ∏ ·Ó·˙‹ÙËÛË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙÔȯ›ˆÓ Î·È ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ÁÈ· Ù· ÌÓËÌ›· ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ÎÂÓÙÚ›ÛÂÈ ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ÙÔ˘˜ ÂӉȷʤÚÔÓ, ı· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÙËÓ ÂÚ¢ÓËÙÈ΋ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙÔ˘˜ Î·È ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÈÔ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË Ì·ıËÛȷ΋ ‰È·‰Èηۛ·.

53

™ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ, Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ı· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·ÔÎÚ˘ÛÙ¿ÏψÛË ÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÁÓˆÚÈÛÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ οı ÂÚÈfi‰Ô˘, ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘˜ (¯Ú‹ÛË-¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜-ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ú¿ÌÂÙÚÔÈ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ Î.¿.). ¶ÚfiÎÂÈÙ·È Û˘ÓÂÒ˜ ÁÈ· Â·ÁˆÁÈÎfi ÙÚfiÔ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ô˘ ˘Ô‚ÔËı¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∏ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ·˘Ù‹ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Î·Ù¿ ÙȘ ÒÚ˜ Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ‚Ô‹ıÂÈ·˜ Ì ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ Ô˘ ı· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·Ó·˙‹ÙËÛË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È ÛÙÔȯ›ˆÓ Î·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Û‡ÓıÂÛ˘ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ. ∏ ÚÔÛÊ˘Á‹ Û ÂȉÈΤ˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈΤ˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘ ‰È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ÌÔÚ› Â›Û˘ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο Û ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘.

54

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∏ ÂͤÏÈÍË Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ ·fi ÙÔÓ 8Ô Î·È 6Ô ·ÈÒÓ· .¯. ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÙ·È ÂÚÌËÓ¢ÙÈο ˆ˜ ·Ó¿ÁÎË ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÓıËÎÒÓ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ˆ˜ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË Û ÔÏÈÙÈΤ˜ ȤÛÂȘ Î·È ˆ˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·ÓËÛ˘¯›·. √È Ï·˚Τ˜ ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂȘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÎÈÓËÙ‹ÚȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ô˘ ÂÈʤÚÔ˘Ó ÔÏÈÙÂȷΤ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ «< γ >λ γων ?ν». ∏ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÂͤıÚ„ ٷ Ï·˚ο ·ÈÙ‹Ì·Ù·: «Á˘ ·Ó·‰·ÛÌfi˜» Î·È Î·Ù¿ÚÁËÛË «το% π σ µασι δανε ζειν» Î·È ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛ Ϸ˚Τ˜ Ì¿˙˜. ™ÙË ™¿ÚÙË Ë ·Ó¿ÁÎË ÂÈı·Ó·ÁηÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÂÈÏÒÙˆÓ ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÛÙÚ·ÙÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. √ ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘ (8.144) «τ! AEλληνικ6ν, 6ν -µαιµ6ν τε κα 4µ6γλωσσον, κα θε+ν δρ µατ τε κοιν# κα θυσ αι θε τε 4µ6τροπα» ÂÍËÁ› Û ¤Ó· ‚·ıÌfi ÙÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ Û˘ÓÂÎÙÈÎÔ‡ ‰ÂÛÌÔ‡ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, fiˆ˜ ·˘Ùfi˜ ›¯Â ‰È·ÌÔÚʈı› ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ¯ÚÔÓÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô. ∏ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ¤ÊÂÚ ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜, fiˆ˜ ‹Ù·Ó Ô ªÈÏÙÈ¿‰Ë˜, Ô §ÂˆÓ›‰·˜, Ô £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹˜, Ô ¶·˘Û·Ó›·˜. √È ËÁ¤Ù˜ ·˘ÙÔ› Û˘Ó‰‡·˙·Ó ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· Î·È ‰ÈÔÚ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÂͤÊÚ·Û·Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο Ù· ÔÚ¿Ì·Ù· Î·È ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˘˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ. ¶ÔÏÈÙÈ΋ ÂͤÏÈÍË ∫·Ù¿ ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË (¶ÔÏÈÙ. 1279· 28 – 1279 b 10) ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Â›Ó·È Ë Î˘Ú›·Ú¯Ô˜ ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ÂÍÔ˘Û›· Ë ÔÔ›· ÂÎÚÔÛˆÂ›Ù·È ‹ ·fi ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ ‹ ·fi Ï›ÁÔ˘˜ ‹ ·fi ÔÏÏÔ‡˜. ŸÙ·Ó ‰Â Ë ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ‹ ÙˆÓ Ï›ÁˆÓ ‹ ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ ·ԂϤÂÈ ÛÙÔ ÎÔÈÓfi Û˘ÌʤÚÔÓ ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Â›Ó·È ÔÚıfiÓ, Â¿Ó fï˜ Ë ·Ú¯‹ ·ÛÎÂ›Ù·È ÚÔ˜ ÙÔ Û˘ÌʤÚÔÓ, ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ‹ ÙˆÓ Ï›ÁˆÓ ‹ ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Â›Ó·È ·Ú¤Î‚·ÛË ·fi ÙÔ ÔÚıfi. ø˜ ÔÚı¿ ÔÏÈÙ‡̷ٷ ıˆÚ› ÙËÓ ‚·ÛÈÏ›·, ÙËÓ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·Ù›· Î·È ÙËÓ ÔÏÈÙ›·. ™Â ·˘Ùfi ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ë ÂÍÔ˘Û›· ·ÛÎÂ›Ù·È ·fi ÔÏÏÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·È ·ԂϤÔ˘Ó ÛÙÔ ÎÔÈÓfi Û˘ÌʤÚÔÓ. ∞ÏÏ¿ Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È Û ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ Â›Ó·È ÈηÓÔ› Ó· ÚÔÌËı‡ÔÓÙ·È ÙÔÓ ÔÏÈÛÌfi ÙÔ˘˜ Ì ‰Èο ÙÔ˘˜ ¤ÍÔ‰·, ÙÔ˘˜ Ôϛ٘, ‰ÈfiÙÈ Ë ÔÏÂÌÈ΋ ·ÚÂÙ‹ ÚÔÛȉȿ˙ÂÈ ÛÙÔ Ï‹ıÔ˜. ¶·ÚÂ΂¿ÛÂȘ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÔÏÈÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ Â›Ó·È: Ë Ù˘Ú·ÓÓ›˜, Ë ÔÏÈÁ·Ú¯›· Î·È Ë ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·. ™Ù· ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈο ηıÂÛÙÒÙ· ¿Ú¯ÔÓÙ˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È fiÛÔÈ Î·Ù¿ÁÔÓÙ·È ·fi ÂÈÊ·Ó›˜ Ô›ÎÔ˘˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ˘ÂÚÙÂÚÔ‡Ó ·fi ÙȘ ¿ÏϘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÚÂÙ‹. ∏ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ·ÚÂÙ‹˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È Û ·Ú¿‰ÔÛË Î·È Î·Ù·ÁˆÁ‹ Ì ΢ڛ·Ú¯· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙË Ê˘ÛÈ΋ Â¿ÚÎÂÈ· Î·È ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÂÎÁ‡ÌÓ·ÛË, Î·È ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ ËıÈ΋ Ù˘ Ù¿Í˘ ÙˆÓ Â˘ÁÂÓÒÓ. ™Ù· ηıÂÛÙÒÙ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ fiÛÔÈ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÚÔ˜ ‚ÈÔÔÚÈÛÌfi ·ÔÎÏ›ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi ÛÒÌ·, ‰ÈfiÙÈ Ë Â›‰ÔÛË Û ·Û¯Ôϛ˜ ‰ÂÓ ÙÔ˘˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Á˘ÌÓ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ ÛÒÌ· Î·È ÙÔ Ó‡̷ ÚÔ˜ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ê˘ÛÈÎÒÓ Î·È „˘¯ÈÎÒÓ ÈηÓÔًوÓ, ÒÛÙ ӷ Á›ÓÔ˘Ó «καλο κ γαθο » (∞ÚÈÛÙ. ¶ÔÏÈÙ. 1278· 20 – 21, Ú‚Ï. 1323· 27 – 39). ∞ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË (¶ÔÏÈÙ. 1293 b 11 – 13) ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Î·È fiÙ·Ó ÔÈ ·Ú¯¤˜ ÂÎϤÁÔÓÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ « ριστ νδην» ·ÏÏ¿ Î·È «ÏÔ˘Ù›Ó‰ËÓ». ŸÙ·Ó fï˜ ÌfiÓÔ Ô ÏÔ‡ÙÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ ·Ó¿‰ÂÈ͢ ÛÙ· ·ÍÈÒÌ·Ù· Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜, ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎfi, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ Â›Ó·È Ï›ÁÔÈ. ÕÏÏ· Î·È ÔÈ ¿ÚÈÛÙÔÈ Â›Ó·È Ï›ÁÔÈ Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ·55

ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Â›Ó·È ·fi ·‡ÙË ÙËÓ ¿Ô„Ë ÔÏÈÁ·Ú¯ÈÎfi (∞ÚÈÛÙ. ¶ÔÏÈÙ. 1306 b 22 -26). ™ÙȘ ÔÏÈÁ·Ú¯ÈΤ˜ fï˜ ÔÏÈÙ›˜ ÔÈ ‚ÈÔÙ¤¯Ó˜ ‹ ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ ÁˆÚÁÔ› ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ‹ Î·È Ó· ·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· ·ÍÈÒÌ·Ù· Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜ ÂÊfiÛÔÓ Ù· ÚÔÓfiÌÈ· ‰ÂÓ ËÁ¿˙Ô˘Ó ·fi ÙËÓ Â˘Á¤ÓÂÈ· ·ÏÏ¿ ·fi ÙÔ Ù›ÌËÌ· (∞ÚÈÛÙ. ¶ÔÏÈÙ. 1278· 23 - 26). ∞ÏÏ¿ Ù· ηıÂÛÙÒÙ·, Ô‡ ‰È·‰¤¯ıËÎ·Ó ÙË ‚·ÛÈÏ›· ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ 8Ô˘ ·È., fiÙ·Ó ·ÎfiÌË ‰ÂÓ Â›¯·Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÔÈ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÏÔ‡ÙÔ˘ Î·È ·fi ÌË Â˘ÁÂÓ›˜ ‹Ù·Ó ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈο. ™ÙÔ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË ¤¯Ô˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ Â˘ÁÂÓ›˜, fï˜ ‹ Û‡ÓıÂÛË Ù˘ ¿Ú¯Ô˘Û·˜ Ù¿Í˘ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·fi fiÏË Û fiÏË. ™Â ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ‰Èη›ˆÌ· ·Ó¿‰ÂÈ͢ ÛÙ· ·ÓÒÙÂÚ· ·ÍÈÒÌ·Ù· Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜ ¤¯Ô˘Ó ÌfiÓÔ ÔÈ ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔÈ, Û ¿ÏϘ ‹ ·Ú¯‹ ·ÛÎÂ›Ù·È ·fi Ì›· ‹ ‰‡Ô ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Î·È Â›Ó·È ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋. ∞˘Ù‹ ‹ ÌÔÚÊ‹ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «‰˘Ó·ÛÙ›·» (£Ô˘Î. III. 62.4, ∞ÚÈÛÙ. ¶ÔÏÈÙ. 1292 b 10), Î·È ÂÎÙfi˜ ·fi ÙË £ÂÛÛ·Ï›·, fiÔ˘ ·ÏÏÔ‡ ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ηٷχıËÎÂ.» ÕÓÓ·˜ ƒ·ÌÔ‡-÷„È¿‰Ë, ∞fi ÙË Ê˘ÏÂÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, ∂ΉfiÛÂȘ ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1982, ÛÂÏ. 107-108.

∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ӛ΢ «∏ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ηٿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Ó›Î˘ Â›Ó·È ÔÏÔÊ¿ÓÂÚË. ∞ÔÎÚÔ‡ÔÓÙ·˜ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÙËÓ ı‡ÂÏÏ· Ô˘ ‹Ïı ·fi ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ ¤‰ˆÛ·Ó ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ˙ˆ‹ Ù˘ ¢‡Ûˆ˜ ÛÎÔfi Î·È Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÁÈ· ¤Ó· ÔÏfiÎÏËÚÔ ·ÈÒÓ·. ªÂ ÙÔÓ ÓÈÎËÊfiÚÔ ·ÁÒÓ· ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ∂Ï¢ıÂÚ›· ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ë ∂˘ÚÒË Û·Ó È‰¤· Î·È Û·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙ˘. ∆· ·Á·ı¿, ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ¤‰ˆÛ ÙfiÙ ÙËÓ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ Ô ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜, Â›Ó·È ·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ· ÔÈ ˘¤Úٷ٘ ·Í›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ Â˘Úˆ·˚΋˜ ·ÓıÚÒÔÙËÙÔ˜. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ηÙÒÚıˆÛ ӷ ‚ÚË, Ì Ï‹ÚË ÂÛˆÙÂÚÈ΋ Î·È Â͈ÙÂÚÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›·, ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ ÙÔ˘ ÚÔ˜ Ù· ‡„ÈÛÙ· ÂΛӷ ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·, Ù· ÔÔ›· Ë ∂˘ÚÒË ·Ú¤Ï·‚Â Î·È ı·˘Ì¿˙ÂÈ Û·Ó ·Ó˘¤Ú‚ÏËÙ·, Û·Ó ÎÏ·ÛÛÈο ÚfiÙ˘· ÛÙËÓ ÂÈηÛÙÈ΋ Ù¤¯ÓË, ÛÙËÓ ‰Ú·Ì·ÙÔ˘ÚÁ›·, ÛÙËÓ ÊÈÏÔÛÔÊ›· Î·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÚÔÌ¿¯Ô˘˜ Ù˘ ™·Ï·Ì›ÓÔ˜ Î·È ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ, ÛÙÔÓ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹ Î·È fi¯È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÛÙÔÓ ¶·˘Û·Ó›·. √È ŒÏÏËÓ˜ ‰ÂÓ ˘ÂÚ·Û›ÛÙËÎ·Ó ÌfiÓÔ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Î·È ·Ó ÂÌ›˜ Û‹ÌÂÚ· ÌÔÚԇ̠ӷ ÏÂÁfiÌ·ÛÙ ¿ÓıÚˆÔÈ ÂχıÂÚÔÈ, ¿ÓıÚˆÔÈ Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙÂ, ÙÔ ¯ÚˆÛÙ¿Ì ے ÂΛÓÔ˘˜, Ô˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ’ ·˘Ùfi. ™˘ÁÎÚÈÓfiÌÂÓË Ë ∂ÏÏ¿˜ Ì ÙÔ ·¤Ú·ÓÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ÎÔÛÌÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Û·Ó ÌÈ· ¯ÒÚ· ‰Â‡ÙÂÚ˘ ‹ ÙÚ›Ù˘ ٿ͈˜, Ë ÔÔ›·, ηıÒ˜ ‹Ù·Ó ηٷÎÔÌÌ·ÙÈ·Ṳ̂ÓË Û ·Ó·Ú›ıÌËÙ· ÎÚ·Ù›‰È·, οı ¿ÏÏÔ ·Ú¿ ÚÔˆÚÈṲ̂ÓË Ê·ÈÓfiÙ·Ó ÁÈ· ¤Ó·Ó Ú·ÁÌ·ÙÈο ÎÔÛÌÔ˚ÛÙÔÚÈÎfi ÚfiÏÔ. ∆Ô ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘ ·ÁÒÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÏÔÈfiÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ fiÙÈ Ë ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÓıÚˆ›ÓÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ ‰ÂÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡˜ Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, ÁÈ·Ù› ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙËÓ ‰˘Ó·ÌÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙÔ˜, fi¯È ÛÙÔÓ Û˘ÏÏÔÁÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˘˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ ÙÔ˘. ∂›Ó·È ¿Ú·Á ۇÌÙˆÛË ÙÔ fiÙÈ ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜, ·Ó ÂÍ·ÈÚ¤ÛÂÈ Î·Ó›˜ ÙÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ ÙÔ˘, Ô˘ ··ı·Ó¿ÙÈ˙·Ó ÙȘ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘˜ fiˆ˜ ÔÈ ∞ÛÛ‡ÚÈÔÈ ‚·ÛÈÏ›˜ ¿Óˆ Û ÌÓËÌÂÈÒ‰ÂȘ ÂÈÁڷʤ˜, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ó· 56

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ì·˜ Âȉ›ÍÂÈ Ô‡Ù ¤Ó· ͯˆÚÈÛÙfi ¿ÙÔÌÔ, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë ‰Ú¿ÛË Ó· ¤¯ÂÈ ·Ê‹ÛÂÈ ÙËÓ ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ Û ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ÙÔ̤· ÙÔ˘ ·ÓıÚˆ›ÓÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜; ¶·Ú¿ ÙȘ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ˜ ÈηÓfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ηÙÂÓ›ÁËÛ·Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· ·fi ÙÔ ·ÁοÏÈ·ÛÌ· Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘˜ ‹Úı Ì ÙËÓ ÈÛÔ¤‰ˆÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙÔ˜, fi¯È Ì ÙËÓ ¤Í·ÚÛË Ù˘ ·ÙÔÌÈÎfiÙËÙ·˜ fiˆ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÙÔ‡ÙË ÂÍ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ӷ ‰›ÓÂÈ ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›· Â› ·ÈÒÓ˜ ηÈÓÔ‡ÚÁȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Î·È Ó¤· ˙ˆ‹ Ì ÙÔ˘˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜, ÙÔ˘˜ ÁÈ·ÙÚÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÛÔÊÔ‡˜ Ô˘ Ù˘ ¤ÛÙÂÏÓÂ_ Û·Ó ·ÓÙ›‰ˆÚÔ ‰ÂÓ ‹Ú ۯ‰fiÓ Ù›ÔÙ ‹ ›Ûˆ˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· Ú¿ÁÌ·Ù·, ΢ڛˆ˜ ‰Â ÔÚÈṲ̂ӷ ˘ÏÈο ÛÙÔȯ›·. ∂ÓÒ ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi Ó‡̷ ¤ÁÈÓ ·ÏËıÈÓ¿ ÙÔ ÚÔ˙‡ÌÈ ÂÓfi˜ ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, Ù˘ ¢‡Û˘ Î·È Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜.» Ã. ª¤ÓÁÎÙÛÔÓ, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÌÂÙ. ∞. °·‚Ú›ÏË, ∂Ή. ª¤ÏÈÛÛ·, ∞ı‹Ó· 19912, Û. 168.

∏ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ «™ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Ô ‚·ÛÈχ˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ. °‡Úˆ ÙÔ˘ ˙Ô‡Û ÌÈ· ∞˘Ï‹ Ô˘ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÈÛ¯˘ÚÔ› ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÔ› Á·ÈÔÎÙ‹ÌÔÓ˜, ÔÈ ·ÓÒÙÂÚÔÈ ·ÍȈ̷ÙÈÎÔ› ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡, ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ ÙˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ (¯·Ú¤ÌÈ), ÔÈ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ› ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯ÔÈ Î·È ÔÈ ÁÚ·ÊÂÈÔÎÚ¿Ù˜ Ô˘ ‰Èˇı˘Ó·Ó Ù· ¿ÓÙ·. ∏ ∞˘Ï‹ ·˘Ù‹ ηÙÔÈÎÔ‡Û ΢ڛˆ˜ ÛÙ· ™Ô‡Û·, ·ÏÏ¿ ηٿ ÙÔ˘˜ ˙ÂÛÙÔ‡˜ ηÏÔηÈÚÈÓÔ‡˜ Ì‹Ó˜ ÌÂÙ·ÊÂÚfiÙ·Ó ÛÙ· ∂΂¿Ù·Ó· Î·È ÙËÓ ¿ÓÔÈÍË ›Ûˆ˜ ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ¤ÔÏË Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ µ·‚˘ÏÒÓ·. ∂›Û˘, Û˘Ófi‰Â˘Â ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿, fiÙ·Ó ·˘Ùfi˜ Ù·Í›‰Â˘Â ÛÙȘ Â·Ú¯›Â˜. ∆ËÓ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ Â·Ú¯ÈÒÓ (Û·ÙÚ·ÂÈÒÓ) ·ÛÎÔ‡Û·Ó ÔÈ Û·ÙÚ¿˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·Ó ÌÂÓ Ù˘Èο ·fi ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·, ·ÏÏ¿ Û˘¯Ó¿ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·Ó Û ÎÏËÚÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ ËÁÂÌfiÓ˜, ÚÔ¿ÓÙˆÓ Î·Ù¿ Ù· ‡ÛÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ™ÙËÓ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙˆÓ Î·ıËÎfiÓÙˆÓ ÙÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡ÛÂ Ë ∞˘Ï‹ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÚȤ‚·Ï ηٿ ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘ Î·È ‹Ù·Ó Ôχ ÈÛ¯˘ÚÔ› ¿Ú¯ÔÓÙ˜. ¶·Ú¿ Ù·‡Ù·, Ô Ì¤Á·˜ ‚·ÛÈχ˜ ›¯Â ıˆÚËÙÈο ÙËÓ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÛΛ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô Û fiϘ ÙȘ ÙÔÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ. √ ‚·ÛÈÏÈ¿˜, ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ÙËÓ ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ Â·Ú¯ÈÒÓ Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ÏÂÁfiÌÂÓˆÓ «ÔÊı·ÏÌÒÓ ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜» ‹ ÈÔ ÛˆÛÙ¿ ÙˆÓ «‚·ÛÈÏÈÎÒÓ ·ÊÙÈÒÓ», ÂȉÈÎÒÓ ‰ËÏ·‰‹ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯ˆÓ Ù˘ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Ô˘ ÂÚÈfi‰Â˘·Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ·Ó¤ÊÂÚ·Ó ·¢ı›·˜ ÛÙÔÓ ÌÔÓ¿Ú¯Ë fiÛ· Ì¿ı·ÈÓ·Ó. √ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Û·ÙÚ·ÂÈÒÓ Î·È Ù· Û‡ÓÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ‰È¤ÊÂÚ·Ó ·fi ÂÔ¯‹ Û ÂÔ¯‹. ∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ¢·Ú›Ԣ ˘‹Ú¯·Ó 20 Û·ÙÚ·›˜. °ÂÓÈο, Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÌÂÁ¿ÏˆÓÂ, ÚÒÙÔÓ ÂÂȉ‹ ¤ÚÂ ӷ ·ÔηٷÛÙ·ı› ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ Û·ÙÚ¿˜ Ì ÙËÓ Ì›ˆÛË Ù˘ ‰‡Ó·Ì‹˜ ÙÔ˘˜, ‰Â‡ÙÂÚÔÓ ÂÂȉ‹ Ë ÊÂÔ˘‰·Ú¯È΋ ‰ÔÌ‹ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙËÓ ‚¿ÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ··ÈÙÔ‡Û ӷ ·ÓÙ·Ì›‚ÔÓÙ·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¿ÓıÚˆÔÈ Ì οÔÈ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ı¤ÛË ÛÙËÓ ‰ÈÔ›ÎËÛË, Ù¤ÏÔ˜, ÂÂȉ‹ ÔÈ ·Ú¯ÈΤ˜ 20 Û·ÙÚ·›˜ ‹Ù·Ó ·Ó·ÌÊ›‚ÔÏ· Ôχ ÌÂÁ¿Ï˜ Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ‰ÈÔÈÎËıÔ‡Ó ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο. √ ÛÙÚ·Ùfi˜ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Û ¤Ó· ȉȷ›ÙÂÚÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÛÙÔÓ Ì˯·ÓÈÛÌfi Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∫·È ·˘Ùfi˜ ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ Î·È ¿ÏÏ·Í Ì ÙÔÓ Î·ÈÚfi. ªÂÙ¿ ÙÔÓ ∫‡ÚÔ, Ë ÂÚÛÈ΋ ηٿ Ê˘Ï¤˜ ÛÙÚ·ÙÔÏÔÁ›·, Ô˘ ‚·ÛÈ˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯‹ fiÙÈ fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÚÚÂÓ˜ ¶¤ÚÛ˜ ‹Ù·Ó ˘Ô¯Úˆ̤ÓÔÈ Ó· ÔÏÂÌÔ‡Ó ÁÈ· ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÙÔ˘˜, ·ÓÙÈηٷÛÙ¿ıËΠ·fi ¤Ó·Ó Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎfi ÛÙÚ·Ùfi Ô˘ Û˘ÌÏËÚˆÓfiÙ·Ó ·fi ÛÒÌ·Ù· Ô˘ ¤ÛÙÂÏÓ·Ó ÔÈ ˘ÔÙÂÏ›˜ Ï·Ô› Û ηÈÚÔ‡˜ ¤ÎÙ·ÎÙ˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ∂›ÏÂÎÙË ÌÔÓ¿‰· ÙÔ˘ ÌfiÓÈÌÔ˘ ÛÙÚ·ÙÔ‡ ‹Ù·Ó ÔÈ ‰¤Î· ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ «·ı¿Ó·ÙÔÈ» Ô˘ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÌfiÓÔ ¶¤ÚÛ˜ Î·È ª‹57

‰ÔÈ, ¯›ÏÈÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘Ó¤ıÂÙ·Ó ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÊÚÔ˘Ú¿ ÙÔ˘ ÌÔÓ¿Ú¯Ë. ∆Ô ÚfiÛˆÔ Ô˘ ‰ÈÔÈÎÔ‡Û ÙËÓ ÌÔÓ¿‰· ·˘Ù‹ ÙˆÓ «·ı·Ó¿ÙˆÓ» Û˘Ó‹ıˆ˜ ‹ÏÂÁ¯Â fiÏÔ ÙÔÓ ÛÙÚ·Ùfi. ∆· ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ ÙˆÓ ˘ÔÙÂÏÒÓ, Ô˘ ÔÏÂÌÔ‡Û·Ó Ì·˙› Ì ÙÔÓ Ù·ÎÙÈÎfi ÛÙÚ·Ùfi, Û˘ÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·Ó Î·Ù¿ ÂıÓÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜, ‹Ù·Ó ÔÏÈṲ̂ӷ ηٿ ÙȘ ÙÔÈΤ˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó‹ıÂȘ, ›¯·Ó fï˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ¶¤ÚÛ˜ ·ÍȈ̷ÙÈÎÔ‡˜.» ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· ¶¿˘ÚÔ˜-§·ÚÔ‡˜-ªÚÈÙ¿ÓÓÈη (∆Ô µ‹Ì·) Ù. 49, Û. 73.

∏ ·Ú¯·˚΋ ÁÏ˘ÙÈ΋ «[∏ ·Ú¯·˚΋ ÁÏ˘ÙÈ΋ ‰È¤ÂÙ·È] ·fi ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ Ù¯ÓÔÙÚÔÈÎÔ‡˜ ηÓfiÓ˜ ‹ ÓfiÌÔ˘˜ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÏ· Ù· ÁÏ˘Ù¿ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi Ù‡Ô˘˜, ÙÔÈο ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ· Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÁχÙ˜. ∞˘ÙÔ› ›ӷÈ: ·) √ ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÌÂÙˆÈÎfiÙËÙ·˜, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ Î·È ÙËÓ ·ÈÁ˘Ùȷ΋ ÁÏ˘ÙÈ΋. ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ ·˘Ù‹, Â¿Ó Ê¤ÚÔ˘Ì ηٷÎfiÚ˘Ê· ¤Ó· Â›Â‰Ô ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ, ·˘Ù¤˜ ı· ‰È·ÈÚÂıÔ‡Ó Û ‰‡Ô ›Û· ·ÎÚÈ‚Ò˜ ̤ÚË, ÛÙ· ÔÔ›· ÔÈ Â› ̤ÚÔ˘˜ ÌÔÚʤ˜ – ·Ó·ÙÔÌÈΤ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ – ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó ·fiÏ˘Ù· Ë Ì›· ÛÙËÓ ¿ÏÏË. ™ÙË ÌÂÙˆÈÎfiÙËÙ· ÂÍ¿ÏÏÔ˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÙÔ fiÙÈ ÔÈ ·Ó¿ÁÏ˘Ê˜ ·Ú¯·˚Τ˜ ÌÔÚʤ˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÈÂṲ̂Ó˜, fiˆ˜ ¤Ó· ¿ÓıÔ˜ ÛÙ· ʇÏÏ· ÂÓfi˜ ‚È‚Ï›Ô˘, ¯ˆÚ›˜ ۈ̷ÙÈÎfi fiÁÎÔ Î·È ÙÚ›ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË. ∞ÏÏ¿ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ·Ú¯·˚΋ Ï·ÛÙÈ΋ ÂΛÓÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÛËÌ·Û›· Â›Ó·È Ë Î‡ÚÈ· fi„Ë Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ·¤Ó·ÓÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ·fi ÙÔ ı·ً Ì fiÏ· Ù· ̤ÚË ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜ Û ¤Ó· Â›‰Ô, ¯ˆÚ›˜ ÚÔÔÙÈ΋. ‚) ∏ Ù˘ÔÔ›ËÛË. ∆· ı¤Ì·Ù·, ÔÈ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ Ë ·Ú¯·˚΋ Ï·ÛÙÈ΋ Â›Ó·È Ù˘ÔÔÈË̤Ó˜, ‰ËÏ. fiϘ .¯. ÔÈ Á˘Ó·ÈΛ˜ ÔÚı¤˜ ÌÔÚʤ˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÛÙ¿ÛË, ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ ›‰ÈÔ ¤Ó‰˘Ì·, ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ›‰È· ÎfiÌ̈ÛË, ÎÚ·ÙÔ‡Ó Ù· ›‰È· ۯ‰fiÓ ·ÓÙÈΛÌÂÓ·. ∞˘Ùfi Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ê·ÓÂÚfi ÛÙÔÓ Ù‡Ô ÙÔ˘ ÎÔ‡ÚÔ˘, Ô˘, fiˆ˜ ›·ÌÂ, Â›Ó·È ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ·˘ÛÙËÚ¿ ‰È·ÌÔÚʈ̤ÓÔ˜, ÂÓÒ ÛÙÔÓ Ù‡Ô Ù˘ ÎfiÚ˘ ÛÙ¿ÛË Î·È ÂÓ‰˘Ì·Û›· ı· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó fiÛÔ ÚÔ¯ˆÚ› Ë ·Ú¯·˚΋ ÂÔ¯‹. øÛÙfiÛÔ Î·È ÛÙÔÓ Ù‡Ô Ù˘ ÎfiÚ˘ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ¿ÓÙÔÙ ̛· fiÚıÈ·, Ó·ڋ, ηÏÔÓÙ˘Ì¤ÓË Î·È Ì ÏÔ‡ÛÈ· ÎÔÛÌ‹Ì·Ù· ÛÙÔÏÈṲ̂ÓË Ó·ڋ ÎÔ¤Ï·, Èı·ÓfiÓ ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÚfiÙ˘Ô Î·È È‰Â҉˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ∫·Ù¿ ¿Û· Èı·ÓfiÙËÙ· ·ÔÙÂÏÔ‡ÛÂ Î·È Ô ÎÔ‡ÚÔ˜ Â›Û˘ ÙËÓ ÚfiÙ˘Ë, ȉÂÒ‰Ë ·Ó‰ÚÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘. ∏ ÚfiÙ˘Ë ·˘Ù‹ ÌÔÚÊ‹ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó¿ÁÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÚˆÌ·Ï¤Ô˘˜ ÔÏÂÌÈÛÙ¤˜, ÁfiÓÔ˘˜ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÎÒÓ fiψÓ. ∆Ô ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈÎfi ·˘Ùfi ȉÂ҉˜ ı· ‹Ù·Ó Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ȉÂ҉˜ Î·È ÙˆÓ Î·ÙÒÙÂÚˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈο Ù¿ÍÂˆÓ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi «¯ÂÈÚÔÙ¤¯Ó˜», fiˆ˜ Ô ÁχÙ˘ ∂˘ı˘Î·ÚÙ›‰Ë˜ ·fi ÙË ¡¿ÍÔ ‹ Ô ÁÈ·ÙÚfi˜ ™ÔÌ‚ÚˆÙ›‰·˜ ·fi ÙȘ ™˘Ú·ÎÔ‡Û˜ ·Ó·ı¤ÙÔ˘Ó ·Á¿ÏÌ·Ù· ÎÔ‡ÚˆÓ ÛÙ· ÈÂÚ¿. √È ·Ï·ÈfiÙÂÚ˜ ·fi„ÂȘ, fiÙÈ ‰ËÏ·‰‹ fiÏ· Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ÎÔ‡ÚˆÓ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ıÂfi ∞fiÏψӷ, ÂÂȉ‹ ·˘Ùfi˜ Ô ıÂfi˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙÔÓ ÔÌËÚÈÎfi ‡ÌÓÔ ÛÙÔÓ ∞fiÏψӷ ˆ˜ Ó¤Ô˜, Á˘ÌÓfi˜ Î·È ·Á¤ÓÂÈÔ˜ ıÂfi˜, ηıÒ˜ Î·È Ë ¿Ô„Ë fiÙÈ Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙˆÓ ÎÔ‡ÚˆÓ ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó ·ıÏËÙ¤˜, ·Ó·ÈÚÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ¤ÙÛÈ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÌËÓ¢ıÔ‡Ó ÈηÓÔÔÈËÙÈο ÔÈ ÂÈه̂ÈÔÈ ÎÔ‡ÚÔÈ ‹ ÔÈ ÎÔ‡ÚÔÈ Ô˘ ÂÈÁڷʤ˜ ‹ ۇ̂ÔÏ· ÙÔ˘˜ Ù·˘Ù›˙Ô˘Ó Ú¿ÁÌ·ÙÈ Ì ÙÔÓ ∞fiÏψӷ Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÚÈÛÙ¿ÓÔ˘Ó Î¿ÔÈÔÓ ·ıÏËÙ‹. √ˆÛ‰‹ÔÙ fï˜ Ô Ù‡Ô˜ ÙÔ˘ ÎÔ‡ÚÔ˘, Î·È ·Ó ‰Â¯Ùԇ̠fiÙÈ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÈ ÙËÓ ÚfiÙ˘Ë ·Ó‰ÚÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘, Ì ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Û˘Ì‚fiÏˆÓ ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ ı· ·Ú›ÛÙ·Ó ÙÔ ıÂfi. ∂›Û˘ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙfi ·fi ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ¶·˘Û·Ó›· fiÙÈ ÙÔ ¿58

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Á·ÏÌ· Ô˘ ·ÊȤڈÛ ÛÙËÓ √Ï˘Ì›· ¤Ó·˜ ·ıÏËÙ‹˜ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜ ‹Ù·Ó ÛÙÔÓ Ù‡Ô ÙÔ˘ ÎÔ‡ÚÔ˘. ∂Ó Ù¤ÏÂÈ ¿ÓÙˆ˜ fiÏÔÈ ÔÈ Ù‡ÔÈ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ Ï·ÛÙÈ΋˜, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÂÚÌËÓ›· Ô˘ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· Âȉ¤¯ÔÓÙ·È, Â›Ó·È «·Á¿ÏÌ·Ù·», ‰ËÏ·‰‹ ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ì ٷ ÔÔ›· ·Á¿ÏÏÂÙ·È Ô ıÂfi˜ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÊÈÂÚÒÓÔÓÙ·È, fiˆ˜ ¿ÏψÛÙÂ Î·È Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù· ˙ÒˆÓ, Ù· ÂÚÈÚÚ·ÓÙ‹ÚÈ· ÎÏ… Á) ∏ Û¯ËÌ·ÙÔÔ›ËÛË. √È Â› ̤ÚÔ˘˜ ÌÔÚʤ˜ ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÎÒÓ ÁÏ˘ÙÒÓ ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È Û¯ËÌ·ÙÈο, fi¯È fiˆ˜ ÙȘ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ÛÙË Ê‡ÛË, .¯. ÔÊı·ÏÌÔ› Ì ¢ı‡ÁÚ·ÌÌÔ ÙÔ Î¿Ùˆ Î·È Î·Ì‡ÏÔ ÙÔ Â¿Óˆ ‚ϤʷÚÔ, ÂÏÈÎfiÛ¯ËÌ· ·˘ÙÈ¿, Ô͢ÎfiÚ˘ÊÔ ıˆÚ·ÎÈÎfi ‰È¿ÊÚ·ÁÌ· Ô˘ Ì·˙› Ì ÙȘ ¢ı‡ÁÚ·Ì̘ ‚Ô˘‚ˆÓÈΤ˜ ·‡Ï·Î˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ÚfiÌ‚Ô, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ÙÔ˘ ÛÙÔÌ¿¯Ô˘ Î·È Ù˘ ÎÔÈÏÈ¿˜, ÎÏ. ‰) ∏ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfiÙËÙ·. ∞fi ÙËÓ Û¯ËÌ·ÙÔÔ›ËÛË Ôχ ‡ÎÔÏ· Êı¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ·Ú¯·˚ÎÔ› ÁχÙ˜ ÛÙË ‰È·ÎÔÛÌËÙÈÎfiÙËÙ·. ŒÙÛÈ ÔÈ ‚fiÛÙÚ˘¯ÔÈ ÙÔ˘ ÌÂÙÒÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È Û·Ó Úfi‰·Î˜, ÔÈ ıËϤ˜ ÙÔ˘ ÛÙ‹ıÔ˘˜ Û·Ó ·ÛÙÂÚ›ÛÎÔÈ, Ù· ÔÛÙ¿ ÙˆÓ ÎÏÂȉÒÓ Û·Ó ‰‡Ô ÙfiÍ·. ŸÛÔ ÈÔ ‰È·ÎÔÛÌËÙÈΤ˜ ‹Ù·Ó ÔÈ ÌÔÚʤ˜ Î·È ÔÈ ·Ó·ÙÔÌÈΤ˜ ÏÂÙÔ̤ÚÂȘ ÂÓfi˜ ¤ÚÁÔ˘ ÙfiÛÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Î·È Ë ·Í›· ÙÔ˘, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ë V. Zinserling, Ô˘ ÚfiÙÂÈÓÂ Î·È ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÎÔ‡ÚÔ˘ ˆ˜ ÙËÓ ÚfiÙ˘Ë ·Ó‰ÚÈ΋ ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜.» °. ∫ÔÎÎÔÚÔ‡-∞ÏÂ˘Ú¿, ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™‡ÓÙÔÌË πÛÙÔÚ›· (1050-50 .Ã.) (∞ı‹Ó· 1995) ÛÂÏ. 82-83.

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ BOARDMAN J., ∂ÏÏËÓÈ΋ ¶Ï·ÛÙÈ΋. ∏ ∞Ú¯·˚΋ ¶ÂÚ›Ô‰Ô˜. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∂. ™ËÌ·ÓÙÒÓË-ªÔ˘ÚÓÈ¿ (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1982). ¶ÏÔ‡ÛÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ, Â˘Û‡ÓÔÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÁÏ˘ÙÈ΋ ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ.

CARTLEDGE P., √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÌÂÙ. ∞. ºÈÏÈ¿ÙÔ˘, ÂΉ. §È‚¿ÓË, ∞ı‹Ó·, 2004. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÂÓÙÔ›˙ÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ÛÙË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ ·fi ÙÔ 480 ˆ˜ ÙÔ 360 .Ã. ∏ ·Ê‹ÁËÛË ‰È·Óı›˙ÂÙ·È Ì Î›ÌÂÓ· Ô˘ ÂȂ‚·ÈÒÓÔ˘Ó Î·È Û˘ÌÏËÚÒÓÔ˘Ó ÙË ÁÓÒÛË.

COLDSTREAM J. N., °ÂˆÌÂÙÚÈ΋ ∂ÏÏ¿‰· (∂Ή. ∞. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1997). µ·ÛÈÎfi, Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ÁˆÌÂÙÚÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ.

°π∞§√Àƒ∏™ ¡., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· °Ï˘Ù¿ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1994). ™˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Û ÌÔÚÊ‹ ηٷÏfiÁÔ˘ Ì ÓÂfiÙÂÚË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È Î·ÏÔ‡˜ ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ ›Ó·Î˜ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÁÏ˘ÙÈ΋˜. ÃÚ‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.

GRUBEN G., πÂÚ¿ Î·È ¡·Ô› Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (∂Ή. ª. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 2000) 33-41. ŒÓ· ·fi Ù· ÈÔ ¤Á΢ڷ Û‡Á¯ÚÔÓ· ÂÁ¯ÂÈÚ›‰È· ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ Ì ÂÎÙÂÓ¤ÛÙ·ÙË ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÔÈÎÔ‰ÔÌËÌ¿ÙˆÓ Î·È ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈÎÒÓ Û˘ÓfiψÓ. ∫·È Û¯¤‰È·, ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ÙˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ.

πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌ. µã (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1971) 182- 195 (ª. ∞Ó‰ÚfiÓÈÎÔ˜). πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌ. µã (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1971) 366- 411 (ª. ∞Ó‰ÚfiÓÈÎÔ˜), 412538 (∫. ∆Ú˘¿Ó˘, π. £ÂÔ‰ˆÚ·ÎfiÔ˘ÏÔ˜) ∫∞§∆™∞™ ¡., ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô. ∆· °Ï˘Ù¿ (∂Ή. ∫·fiÓ, ∞ı‹Ó· 2001). ™˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Û ÌÔÚÊ‹ ηٷÏfiÁÔ˘ Ì ÓÂfiÙÂÚË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È Î·ÏÔ‡˜ ›Ó·Î˜ ÙˆÓ ÁÏ˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ¶Ôχ ¯Ú‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ÎÂÊ·Ï·›ˆÓ Ù¤¯Ó˘.

∫√∫∫√ƒ√À-∞§∂Àƒ∞ °., ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™‡ÓÙÔÌË πÛÙÔÚ›· (1050-50 . Ã.) (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, 59

∞ı‹Ó· 1995 3) ÛÂÏ. 29-168. ¶·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ù¤¯ÓË, ÌÂ Û˘ÓÔÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ÁÓˆÚÈÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ Î·È Ì ·ÂÈÎfiÓÈÛË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ. ÃÚ‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.

ª∞™∆ƒ∞¶∞™ ∞., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ (∂Ή. ∞. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1994) 43-94. ∂˘Û‡ÓÔÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ Ì ÔÏÏ¿ Û¯¤‰È·, ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÊˆÙÔÁڷʛ˜ ÔÈÎÔ‰ÔÌËÌ¿ÙˆÓ. ÃÚ‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.

MOSSE CL., ∂›ÙÔÌË ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (200-31 .Ã.), ÌÂÙ. §‡ÓÙÈ·˜ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘, ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 2002, ÛÛ. 136-245. ∞Ú¯Èο Û¯ÔÏÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ËÁ¤˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Î·È ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ÂÎÙ›ıÂÓÙ·È Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘.

MOSSÉ Cl., ∏ ·Ú¯·˚΋ ∂ÏÏ¿‰·, ª.π.∂.∆., ÌÂÙ. ™ÙÚ. ¶·Û¯¿ÏË, ∞ı‹Ó· 20013. ¶ÔÏÈÙÂȷ΋, ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈ΋, ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ·Ú¯·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ.

ª¶√Àƒ¡π∞-™∏ª∞¡∆ø¡∏ ∂., ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ¶ÚÒÈÌˆÓ ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ ÃÚfiÓˆÓ, (∂Ή. ª. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1997) 25-137. ¶·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ì ÔÏϤ˜ ÂÈÎfiÓ˜. ∞Ó·Ï˘ÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁ›·˜ ÙˆÓ ÚÒÈÌˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ (¤ˆ˜ Î·È ÙÔÓ 7Ô ·È. .Ã.)

ƒ∞ª√À-Ã∞æπ∞¢∏ ∞ÓÓ·, ∞fi ÙË Ê˘ÏÂÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, ÂΉ. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1982. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ ÔÏÈÙÂȷΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ô˘ ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ·fi ÙÔ˘˜ ÏÂÁfiÌÂÓÔ˘˜ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ ˆ˜ ÙË ıÂÌÂÏ›ˆÛË Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ¯ˆÚ›˜ Ó· ·ÁÓÔÔ‡ÓÙ·È ·Ú¿ÏÏËϘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›·, ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·, ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜.

RICHTER G., ∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1974) 55-97. ¶·Ï·Èfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ Ù¤¯ÓË Ì ÔÏϤ˜ ÂÈÎfiÓ˜.

∆πµ∂ƒπ√™ ª., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· ∞ÁÁ›· (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1996). ∂ÌÂÚÈÛٷو̤ÓË ·ÚÔ˘Û›·ÛË Û ÌÔÚÊ‹ ηٷÏfiÁÔ˘ Ì ÓÂfiÙÂÚË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Î·È Ôχ ηÏÔ‡˜ ›Ó·Î˜ ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. ÃÚ‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·.

WILCKEN U., ∞Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. πˆ. TÔ˘ÏÔ˘Ì¿ÎÔ˘, ÂΉ. ¶··˙‹ÛË, ∞ı‹Ó· 1976, ÛÛ. 100194. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ë ÔÏÈÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡ ˆ˜ ÙÔ 30 .Ã. Ì ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÚˆÙfiÙ˘Ë ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘.

60

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ºÀ§§√ ∞•π√§√°∏™∏™ ª∞£∏∆∏ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ¢ã: ∞Ú¯·˚΋ ÂÔ¯‹ π. ™ÙÔȯ›· Ì·ıËÙ‹ ∂ÒÓ˘ÌÔ ∆¿ÍË ª¿ıËÌ·

ŸÓÔÌ· ∆Ì‹Ì· ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·

ππ. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ √ª∞¢∞ ∞ (∞fi ÙȘ ¤ÓÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙÚÂȘ. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ∂ÍËÁ‹ÛÙ Ò˜ Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· Ô‰‹ÁËÛ Û ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Â͛ۈÛ˘.

2. ¶ÔȘ ‹Ù·Ó ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Ù¿ÍÂȘ ÛÙË ™¿ÚÙË Î·È ÔÈÔ˜ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘˜; 3. ¶ÔÈÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ÚÒÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ÔÈÔÈ ıÂÛÌÔ› ÙÔ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Û·Ó; 4. ∆È ‹Ù·Ó ÔÈ ·ÌÊÈÎÙÈÔӛ˜ Î·È ÔÈÔ ‹Ù·Ó ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘˜; 5. ¶ÔÈ· ‰È·ÊÔÚ¿ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊË ·fi ÙËÓ ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊË Ù¯ÓÈ΋ Ù˘ ·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›·˜; √ª∞¢∞ µ (∞fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙȘ ‰‡Ô. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ·fi ÙÔ˘ «¶¤ÚÛ˜» ÙÔ˘ ∞ÈÛ¯‡ÏÔ˘: «ŒÓ·˜ ¶¤ÚÛ˘ ·ÁÁÂÏÈ·ÊfiÚÔ˜ ·ÊËÁÂ›Ù·È ÛÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ·˘Ï‹ ÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜». ™Â ÔÈ· ÛËÌ›· ÌÔÚ›Ù ӷ ‚·ÛÈÛÙ›Ù ÁÈ· Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÂÙ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ·ÁÁÂÏÈ·ÊfiÚÔ˘ ˆ˜ ÊÈÏÂÏÏËÓÈ΋; 2. «∞˘Ù‹ ‹Ù·Ó Ë ‰È·ÁˆÁ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ §·Î‰·ÈÌÔÓ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ £ÂÛȤˆÓ, ·Ó‰ÚÂÈfiÙ·ÙÔ˜ fï˜ ·ԉ›¯ÙËÎÂ, fiˆ˜ ϤÓÂ, Ô ™·ÚÙÈ¿Ù˘ ¢ÈËӤ΢, Ô ÔÔ›Ô˜ ÚÈÓ ·fi ÙË Ì¿¯Ë ÙˆÓ £ÂÚÌÔ˘ÏÒÓ ·ÓÙ¤‰Ú·Û ÁÂÓÓ·›·. ŸÙ·Ó ¿ÎÔ˘Û ·fi ¤Ó·Ó ∆Ú·¯›ÓÈÔ fiÙÈ Ú›¯ÓÔÓÙ·˜ ÔÈ ‚¿Ú‚·ÚÔÈ Ù· ‚¤ÏË ÙÔ˘˜ ı· ÛÎÂ¿ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ‹ÏÈÔ ÏfiÁˆ ÙÔ˘ Ï‹ıÔ˘˜ ·˘ÙÒÓ, ÂΛÓÔ˜ ‰ÂÓ ÙÚfiÌ·ÍÂ. ∞‰È·ÊÔÚÒÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ª‹‰ˆÓ ›Â: “√ ͤÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ∆Ú·¯›ÓÈ· ¤ÊÂÚ Ôχ ηϤ˜ Âȉ‹ÛÂȘ. ∞ÊÔ‡ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ı· ÎÚ‡„Ô˘Ó ÙÔÓ ‹ÏÈÔ, Ë Ì¿¯Ë Ì ·˘ÙÔ‡˜ ı· Á›ÓÂÈ ˘fi ÛÎÈ¿Ó”.» (∏Úfi‰ÔÙÔ˜, ∑ã, 226) ¢ÒÛÙ ÙË ‰È΋ Û·˜ ÂÍ‹ÁËÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi ∏Úfi‰ÔÙÔ Ó· ÂÚÈÏ¿‚ÂÈ ÙÔ ·Ú·¿Óˆ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘.

3. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ Ô›ËÌ· ÙÔ˘ ∞Ïη›Ô˘ «∆· ‰ÂÈÓ¿ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘». ™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ ÔÈËÙ‹ ÔÈ· Â›Ó·È Ë ·ÈÙ›· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÔȘ ÔÈ Û˘Ó¤ÂȘ; 4. ™˘ÁÎÚ›ÓÂÙ ÙÔ˘˜ ΛÔÓ˜ ÙÔ˘ Ó·Ô‡ Ù˘ ∞ÚÙ¤ÌȉԘ-°ÔÚÁÔ‡˜ ÛÙËÓ ∫¤Ú΢ڷ Î·È ÙÔ˘ ∞fiÏψӷ ÛÙ· ¢›‰˘Ì· Ù˘ ªÈÏ‹ÙÔ˘.

61

∫∂º∞§∞π√ ∂ã

∏ ∏°∂ª√¡π∞ ∆∏™ ∞£∏¡∞™ (479-431 .Ã.) π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ›‰Ú˘Û˘ Ù˘ ¢ËÏȷ΋˜ ™˘ÌÌ·¯›·˜ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÈÛ¯‡Ô˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ÌÂÙ¿‚·ÛË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ·fi ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ÛÙËÓ ·Ú¯‹ (·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜). ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙËÓ Â› ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfiÙÂÚÔÓ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ∫ÏÂÈÛı¤ÓË ÛÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹. (¡· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂͤÏÈ͢.) ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë «‰ËÌÔÎÚ·Ù›·» Â›Ó·È ¤Ó· ‰È·¯ÚÔÓÈÎfi ‰ÒÚÔ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Ô˘ Î·È Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ ·fi ÔÏÏÔ‡˜ Ï·Ô‡˜. ñ ¡· ‰È·ÈÛÙÒÛÔ˘Ó ÙÔ fiÛÔ Ë ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ÂËÚ¿˙ÂÈ Î·ıÔÚÈÛÙÈο Î·È fiϘ ÙȘ Ù˘¯¤˜ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜.

∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ ŸÏË Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘, ÔÈ ¯¿ÚÙ˜, Ù· ‚ÔËıËÙÈο ·Ú·ı¤Ì·Ù·, ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜, Ì ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ‹ ÙË ‰È‰¿ÛÎÔ˘Û·, ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘, ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Î·È, ̤ۈ ·˘Ù‹˜, ÛÙË Ì¿ıËÛË. ∏ ÚÔÛˆÈ΋ ÂÚÁ·Û›· ı· Â›Ó·È Ë Û˘ÓÈÛٷ̤ÓË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜.

¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ∏ ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ Á›ÓÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ̤ۈ ÙˆÓ ÔÈÎ›ÏˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, ÙȘ Ôԛ˜ Ú¤ÂÈ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ Ó· ·ÍÈÔÔÈ› Î·È Ó· ‰È¢ڇÓÂÈ Ì ·ÊÔṲ́˜ Ô˘ ‰›ÓÂÈ Ë ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋. π‰È·›ÙÂÚÔÈ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌÔ› Ì ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÂӉ›ÎÓ˘Ù·È Ó· Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙȘ Û˘ÌÌ·¯›Â˜, ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ÙȘ ÁÈÔÚÙ¤˜, ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·.

1. ∏ ™Àªª∞Ãπ∞ ∆∏™ ¢∏§√À ∏ ™Àªª∞Ãπ∞ √ƒ°∞¡√ ∆∏™ ∞£∏¡∞´∫∏™ ∏°∂ª√¡π∞™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ οو ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ Ë ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛ‹ Ù˘. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜, Ë ÔÔ›· ·fi Û˘Ó·ÛÈÛÌfi ÂÏ¢ı¤ÚˆÓ fiÏÂˆÓ ÌÂÙ·‚Ï‹ıËΠ۠fiÚÁ·ÓÔ ÂÈ‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÂÂÎÙ·ÙÈÛÌÔ‡.

62

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Î·È ÂͤÏÈÍË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· Â·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ê¿ÛË ÙÔ˘ ·Ì˘ÓÙÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ ˘fi ÙËÓ ËÁÂÛ›· ÙÔ˘ ¶·˘Û·Ó›· Î·È ÙȘ ÂÚÈ¤ÙÂȘ ÙÔ˘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘. ™ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÌÂÙ¿ ÙË Ì¿¯Ë ÙˆÓ ¶Ï·Ù·ÈÒÓ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∆Ô ÌÈÎÚfi ΛÌÂÓÔ ÂÓÙfi˜ Ï·ÈÛ›Ô˘ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ οı ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Û˘ÓÔ„›˙ÂÈ ÙÔ ÌÔÚʈÙÈÎfi ·Á·ıfi ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ Î·È ‚ÔËı¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜, ˆ˜ ˘Í›‰·, Î·È ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Î·È ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹. ªÂ ÙË «™‡ÓÔ„Ë» ÂÓÔÔÈÂ›Ù·È Ë ‡ÏË ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ Î·È ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ë ÛÊ·ÈÚÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË. ø˜ ÚÔÂÍ·ÁÁÂÏÙÈ΋ ·Ú¿ıÂÛË, ı· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ì ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ ÔÔ›Ô ı· Ì·˜ ··Û¯ÔÏ‹ÛÂÈ, Û˘ÓÔÏÈο, ÛÙ· ÚÔÛ¯‹ Ì·˜ Ì·ı‹Ì·Ù· Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ì ÛÙËÓ ÂͤٷÛË ÙˆÓ ‰‡Ô Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·Ú·ÁÚ¿ÊˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘, ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Î·È ÙËÓ ÂͤÏÈÍ‹ Ù˘. ◊‰Ë ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·˜ ÙÈ Â›Ó·È ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÈÛÙÔÚÈ΋ ËÁ‹ ‹ ÛΤ„Ë ÂÓfi˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡. ™Â οı ¢ηÈÚ›· Ú¤ÂÈ Ó· Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ì ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹, fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·Ùfi ۷ʤÛÙÂÚ·, fiÙÈ Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ ‰È‹ÁËÛË ‰ÂÓ Â›Ó·È ¤Ó· ·˘ı‡·ÚÎÙÔ ·Ú·Ì‡ıÈ ·ÏÏ¿ Ì›· ·Ê‹ÁËÛË Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÂ›Ù·È ·fi fi,ÙÈ ¿ÊËÛÂ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÌÈ·˜ ÔÚÈṲ̂Ó˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ÁÚ·Ù¿ ÌÓËÌ›· ‹ ˘ÏÈο ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù·. °È’ ·˘Ùfi Ë ÂÈÙ˘¯›· ÂÓfi˜ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙÔ Ó· ÂÍÔÈÎÂÈÒÛÔ˘Ì ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ› ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÌÈ·˜ ÁÚ·Ù‹˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ËÁ‹˜, Ó· ÂÍ¿ÁÂÈ Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù¿ ÙÔ˘ Î·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Ó· Ì¿ıÂÈ Ó· ÌÂÏÂÙ¿ ÌÈ· ÂÈÎfiÓ·, ¿ÌÂÛË ÈÛÙÔÚÈ΋ ËÁ‹, ηٿ ÙÔÓ F. Braudel. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, ·Ïfi ÛÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘, ‰‡Ó·Ù·È Ó· Ì·˜ ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ Û·Ó ÂÊ·ÏÙ‹ÚÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛ¤Ï·ÛË ÙÔ˘ Ó¤Ô˘. µ·ÛÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È Û’ ·˘Ùfi: Ë ı¤ÏËÛË ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ Ó· Û˘Ó¿„Ô˘Ó ÙË ™˘ÌÌ·¯›·, ÙÔ Ì›ÛÔ˜ ηٿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, Ë ÚÔÛÊÔÚ¿ Û ¯Ú‹Ì· ‹ Û ¿Ó‰Ú˜, Ô ıÂÛÌfi˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÔÙ·ÌÈÒÓ, Ë Â›ÛÚ·ÍË ÙÔ˘ ÊfiÚÔ˘. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·Ú¿ Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, ÁÈ· Ó· ‰È·ÚıÚÒÛÂÈ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ Ì¿ıËÌ·. √È ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÁÎÚ·ÙËıÔ‡Ó ·fi ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÂÌÂÚȤ¯ÔÓÙ·È Û’ ·˘Ùfi. ¶Ú¤ÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· Ó· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ Ë ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ‹Ù·Ó ÂÁÁ˘Ë̤ÓË. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· Ì·˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· ÌÂÙ·ˉ‹ÛÔ˘Ì ÛÙË ‚’ ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ, ÛÙË ÌÂÙ·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ËÁÂÌÔÓ›·˜ Û ·Ú¯‹. ¡· ÙÔÓÈÛÙ› ȉȷ›ÙÂÚ· Ë Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ Î·È Ë Ù·˘ÙfiÛËÌË ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ·fi ‰‡Ô, ηٿ Ù· ¿ÏÏ· ·ÓÙ›·Ï˜, ÔÏÈÙÈΤ˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜, ÙÔÓ ∫›ÌˆÓ· Î·È ÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹. ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ¶ÏÔ˘Ù¿Ú¯Ô˘ Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi. ∆· ·È‰È¿, Ì ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘, ı· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ϤÔÓ Î·Ì›· ·Ó¿ÁÎË Ó· ÙËÚÔ‡Ó Ù· ÚÔÛ¯‹Ì·Ù·. ∂Ì¤‰ˆÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· ÎÏËıÔ‡Ó, ˆ˜ ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ Û›ÙÈ, Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙËÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ¶ÔÏÈÙ›· ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, Ì ‚·ÛÈÎfi ÂÚÒÙËÌ· ÙÔ Ò˜ ÛÎÈ·ÁÚ·ÊÂ›Ù·È Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ·.

63

2. ∆√ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∫√ ¶√§π∆∂Àª∞ ™∆∞£∂ƒ√¶√π∂π∆∞π √ ¶∂ƒπ∫§∏™ ∫∞π ∆√ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∫√ ¶√§π∆∂Àª∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÂͤÏÈ͢ ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ ·fi ÙË Ï‹ÍË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔÏ¤ÌˆÓ Ì¤¯ÚÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ï‹Úˆ˜ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √ÚÈṲ̂ÓÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ÁÈ· ÙÔÓ ∫›ÌˆÓ· Î·È ÁÂÓÈÎÒ˜ Ë Ù¿ÍË ı· ÎÈÓËı› ÛÙÔ ı¤Ì·: ÁÈ·Ù› Ë ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Ù·Ì›Ԣ Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È Ë Û‡Ó·„Ë Ù˘ ∂ÈÚ‹Ó˘ ÙÔ˘ ∫·ÏÏ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î·›ÚÈ·˜ ÛËÌ·Û›·˜ ηÌ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë ·fi ÙÔÓ «∂ÈÙ¿ÊÈÔ ÏfiÁÔ» ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÓ ÔÚÈÛÌfi Ù˘ «‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜» ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ ÚÔ·Ó¿ÎÚÔ˘ÛÌ· ÙÔ˘ ηÈÓÔ‡ÚÈÔ˘. £· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÔÚ›· ̤۷ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ‰›‰ÂÙ·È ÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ‚·ı‡ÙÂÚ˘ Ô˘Û›·˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜, ÙÔ ÔÔ›Ô, ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜, ÌÂÙ¿ ·fi ÔÏ˘·›Ì·ÎÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜, ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ Ë ‡„ÈÛÙË Î·Ù¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. £· ÙÔÓÈÛÙ› ȉȷ›ÙÂÚ· fiÙÈ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÊÚ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹-£Ô˘Î˘‰›‰Ë ‰Ú·ÛΤÏÈÛ·Ó ‰È·¯ÚÔÓÈο ÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Î·È Ù¤ıËÎ·Ó ˆ˜ Úfi˘ÏÔ ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ ÙÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜. ∞ÏÏ¿ Î·È Ë Ï¤ÍË Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÍÂ¤Ú·Û ٷ fiÚÈ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ¤ÁÈÓ ‰ÈÂıÓ‹˜. ∆· ‰‡Ô ·Ú·ı¤Ì·Ù·, ÙÔ ÚÒÙÔ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË, Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ, Î·È ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÛÎÈ·ÁÚ·ÊÂ›Ù·È Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹, ı· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ÛÙËÚ›ÁÌ·Ù· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜. ∂›Ó·È ηٷÓÔËÙ‹ Ë È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∂ÊÈ¿ÏÙË ÁÈ· ÙËÓ Â› ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfiÙÂÚÔÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. ŒÓ·˜ ÛÙ·ıÌfi˜. ™ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Ê·›ÓÂÙ·È Î·ı·Ú¿ ·fi ÙË ÊÚ¿ÛË «‹Ù·Ó Ô ÊÚÔ˘Úfi˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜» fiÙÈ Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ› ÙËÓ ÔÚıfiÙËÙ· Ù˘ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜ ÙÔ˘ ∂ÊÈ¿ÏÙË. ÕÏψÛÙ ÙÔ ›‰ÈÔ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·È Ì ÙÔÓ ∞ÈÛ¯‡ÏÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ÛÙȘ ∂˘ÌÂÓ›‰Â˜ ˘ÌÓ› ÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ. «Κερδ ν θικτον το το βουλευτ ριον α δο ον, ξ θυµον, ε δ ντων? π ρ γρηγορ"ς φρο ρηµα γ%ς καθ&σταµαι.» (στ. 703-706) (∞‰È¿ÊıÔÚÔ, Û‚·ÛÙfi, ·ÎÏfiÓËÙÔ, Ù¤ÙÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ Û˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ Ô˘ ÂÁηıÈÛÙÒ Â‰Ò, ÁÈ· Ó· ·ÁÚ˘Ó› ¿ÓÙÔÙ fiÙ·Ó Ë fiÏË ÎÔÈÌ¿Ù·È.) √ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ Â›Ó·È ·˘Ùfi˜ Ô˘ Ï¿Ù˘Ó ÙÔ˘˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ˜ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. ∞˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ Û·Ê¤˜ ÛÙ· ·È‰È¿. ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Â›Ó·È ÎÏ·ÛÈÎfi. √ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÊÈÏÔÏ·˚΋ ÔÏÈÙÈ΋, ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Û·Ó ·Ù¤Ú·˜, Û˘ÁÎÚ·ÙÔ‡Û ÙÔ Ï·fi. π‰È·›ÙÂÚ· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ï˘ı› Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÚ¿ÛË Ù˘ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘. ŒÓ· ›‰Ô˜ ÂʈÙÈṲ̂Ó˘ ‰ÂÛÔÙ›·˜ ‹Ù·Ó Ë ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹; √ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ Ú›64

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

¯ÓÂÈ ¤Ó· ‚¤ÏÔ˜ ÛÙË ÁÓËÛÈfiÙËÙ· Ù˘ ·ıËÓ·˚΢ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜; ∞ÊÔṲ́˜ ÁÈ· Ì›· Û˘˙‹ÙËÛË Ì ·Ï¿ ÏfiÁÈ·, ÒÛÙ ӷ ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ fiÙÈ Î¿ı ÈÛÙÔÚÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Â›Ó·È Û‡ÓıÂÙÔ Î·È fi¯È ·Ïfi. ¡· ·Ó·Ï˘ı› ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ë ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ Ù˘ ÌÈÛıÔÊÔÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ «ıˆÚÈÎÒÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ». ∂Ì¤‰ˆÛË: ·) ∏ ÚÔÙÔÌ‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹, ڈ̷˚Îfi ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ ÚˆÙÔÙ‡Ô˘ Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÛÙÔÓ ÁχÙË ∫ÚÂۛϷ, ÂÎ¤ÌÂÈ Î¿ÙÈ ·fi ÙÔ „˘¯ÈÎfi ÌÂÁ·ÏÂ›Ô ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹; ∆· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜. ‚) ∂¿Ó Ù· «ıˆÚÈο ¯Ú‹Ì·Ù·», ˆ˜ ıÂÛÌfi˜, ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û·Ó Û‹ÌÂÚ·, ı· ‚ÔËıÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ηÏÏȤÚÁÂÈ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡; ∆· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó, ÛÙÔ Û›ÙÈ, ÁÚ·Ù¿ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜.

3. ∏ §∂π∆√Àƒ°π∞ ∆√À ¶√§π∆∂Àª∞∆√™ - √π §∂π∆√Àƒ°π∂™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ‰ÂÛfi˙ÔÓÙ· ÚfiÏÔ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ 10 ÛÙÚ·ÙËÁÒÓ Î·È Ù˘ ∏ÏÈ·›·˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∞ÊÔ‡ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜, ı· ÎÏËıÔ‡Ó Ó· ʤÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÙË ‰È¿ÚıÚˆÛË ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ fiˆ˜ ÙÔ ÔÚÁ¿ÓˆÛÂ Ô ∫ÏÂÈÛı¤Ó˘. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∆Ô Û¯Â‰È¿ÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ Û·Ó ˘Í›‰· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÁÈ· Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ fiˆ˜ ¤¯ÂÈ ‰È·ÌÔÚʈı› ·˘Ùfi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹. ∏ Â¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙȘ ·Ó·Áη›Â˜ ‰È·Û·Ê‹ÛÂȘ Î·È È‰›ˆ˜ ÛÙ· ÛËÌ›· ÂΛӷ fiÔ˘ ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·fi ÙÔ ÎÏÂÈÛı¤ÓÂÈÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Â›Ó·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈΤ˜. £· ÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó È‰È·›ÙÂÚ· Ù· ÂÍ‹˜ ÛËÌ›·: Ë ‰È‡ڢÓÛË ÙˆÓ ·ÚÌÔ‰ÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ µÔ˘Ï‹˜ ÙˆÓ ¶ÂÓÙ·ÎÔÛ›ˆÓ (Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÚÔ‚Ô˘Ï‡̷ÙÔ˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ηıfiÚÈ˙Â Î·È ÙËÓ ÔÚ›· ÙˆÓ Û˘˙ËÙ‹ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· ÙÔ˘ ¢‹ÌÔ˘), Ë ·Ó·‚¿ıÌÈÛË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙˆÓ ¢¤Î· ÛÙÚ·ÙËÁÒÓ Î·È, ΢ڛˆ˜, Ë ı¤ÛÈÛË ÙÔ˘ ‰ÈηÛÙËÚ›Ô˘ Ù˘ ∏ÏÈ·›·˜ (Ó· ‰È¢ÎÚÈÓÈÛÙ› Ì ۷ʋÓÂÈ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ Ï·˚ÎÔ‡ ‰ÈηÛÙËÚ›Ô˘). ∆· ÊÈÏÔÏ·˚ο ̤ÙÚ· ¤¯Ô˘Ó ·Ó¿ÁÎË ·fi ÁÂÌ¿Ù· ÎÚ·ÙÈο Ù·Ì›·. ∆Ô ›‰ÈÔ Î·È Ë Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÛÙfiÏÔ˘, Ë ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÂÔÚÙÒÓ, ı·ÙÚÈÎÒÓ ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ. √È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ ··ÏÏ¿ÛÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÏÈÙ›· ·fi fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ‚¿ÚË, Ù· ÔÔ›· ¤ÂÊÙ·Ó ÛÙÔ˘˜ ÒÌÔ˘˜ ÙˆÓ ÏÔ˘Û›ˆÓ. ∏ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ‹Ù·Ó ÂÍÔÓÙˆÙÈ΋ ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÙËÓ ·Ó·Ï¿Ì‚·ÓÂ. ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ §˘Û›· Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi, Î·È ı· ÂÈÌ›ÓÔ˘Ì ÛÙËÓ Ï‹ÚË Î·Ù·ÓfiËÛ‹ ÙÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∆ÔÓ›˙Ô˘ÌÂ Â‰Ò fiÙÈ ÙÔ ËÌÂÚÔÌ›ÛıÈÔ ÂÓfi˜ ÂÚÁ¿ÙË, Û‡Ìʈӷ Ì ÂÈ65

ÁÚ·ÊÈΤ˜ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜, ‹Ù·Ó Ì›· ‰Ú·¯Ì‹. ∂‡ÎÔÏÔ Ó· ˘ÔÏÔÁÈÛÙ› ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ‰·¿Ó˘ Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·ÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÏÔ‡ÛÈÔ˘ ∞ıËÓ·›Ô˘. √È Ì·ıËÙ¤˜, ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜, Ó· οÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó·ÁˆÁ‹. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛı› Â‰Ò fiÙÈ, fiÙ·Ó ÔÚÈ˙fiÙ·Ó ¤Ó·˜ ÔÏ›Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙ‹˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜, ›¯Â ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÓÙȉڿÛÂÈ Ì ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË Ù˘ ·ÓÙ›‰ÔÛ˘. ¶ÚÔÛÂÚ¯fiÙ·Ó Ô ÔÏ›Ù˘ ÛÙÔ ·ÚÌfi‰ÈÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ∏ÏÈ·›·˜ Î·È ¤ÏÂÁ «fiÙÈ ·‰ÈÎÔ‡Ì·È ‰ÈfiÙÈ Ô ÔÏ›Ù˘ Ã, Ô˘ Â›Ó·È ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔ˜ ·fi Â̤ӷ, ‰Â ÌÂÙ¤¯ÂÈ Û ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. °È· Ó· ·ԉ›͈ ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ· fiÛˆÓ Ï¤Áˆ, ÚÔÙ›ӈ ÛÙÔÓ Ã Ó· ·ÓÙ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ì ÙȘ ÂÚÈÔ˘Û›Â˜ Ì·˜ (·ÓÙ›‰ÔÛÈÓ ÔÈԇ̷È)». ∂¿Ó Ë ÚfiÙ·ÛË ‰Â ÁÈÓfiÙ·Ó ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·fi ÙÔÓ Ã, ÙfiÙ ·Ô‰ÂÈÎÓ˘fiÙ·Ó fiÙÈ Ú¿ÁÌ·ÙÈ ‹Ù·Ó ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔ˜ Î·È ·Ó·Ï¿Ì‚·Ó ·˘Ùfi˜ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. ∂Ì¤‰ˆÛË: ¶Ò˜ ÎÚ›ÓÂÙ ÙÔÓ ıÂÛÌfi ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ; ¶ÔÈ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ı· ı¤Ï·Ù ӷ ·Ó·Ï¿‚ÂÙÂ Â¿Ó ˙Ô‡Û·Ù ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹; °È·Ù›; ¶·Ú¿ıÂÌ·: √ Û‚·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÛÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó‹˜ ÛÙÔÓ fiÚÎÔ Ô˘ ¤‰ÈÓ·Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ¤ÊË‚ÔÈ fiÙ·Ó ÂÓËÏÈÎÈÒÓÔÓÙ·Ó (‚Ϥ §˘ÎÔ‡ÚÁÔ˘ «∫·Ù· §ÂˆÎÚ¿ÙÔ˘˜» 77).

4. ∏ ™À°∫ƒ√∆∏™∏ ∆∏™ ∫√π¡ø¡π∞™ - ∏ ∫∞£∏ª∂ƒπ¡∏ ∑ø∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÔÏÈÙÒÓ, ÙˆÓ ÌÂÙÔ›ÎˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰Ô‡ÏˆÓ ÛÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ̤۷ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·Ó·ÙÚÔÊ‹˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ªÂÙ¿ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ›¯·Ó ÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ ÛÙÔ Û›ÙÈ, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Ô‰ËÁËıÔ‡Ó Û ̛· Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙÔ Ò˜ Ê·ÓÙ¿˙ÔÓÙ·È ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹. £· ›¯Â, ¿Ú·ÁÂ, η̛· Û¯¤ÛË Ì ÙË ‰È΋ Ì·˜; ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ ·fi Ù· ¶ÔÏÈÙÈο ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹, Î·È Â‰Ò ·ÎÚÈ‚Ò˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ë ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜. ∏ ηٷÓfiËÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ ‰Ô‡ÏˆÓ ·fi ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙË. √ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ıˆÚ› ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜ ¤Ì„˘¯Ô ÂÚÁ·Ï›Ô, ·Ó·Áη›Ô ‚Ô‹ıËÌ· ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ Ù˘ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋˜ ˙ˆ‹˜. ∂›Ó·È Ì›· ¿Ô„Ë Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Î·È ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· Á›ÓÂÈ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ·fi ÙÔÓ ÛËÌÂÚÈÓfi Ì·ıËÙ‹. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· Û˘ÏÏ¿‚ÂÈ, ¤ÛÙˆ Î·È ·‰ÚÔÌÂÚÒ˜, fiÙÈ ÔÈ ÓÔÔÙÚÔ›Â˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Û οı ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂÔ¯‹ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó Î·È fiÙÈ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÙËÓ Î¿ı ÂÔ¯‹ Ì ٷ 66

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

‰Èο Ì·˜, ÛËÌÂÚÈÓ¿, ÎÚÈÙ‹ÚÈ·. ™’ ·˘Ùfi ÙÔ Ì›˙ÔÓ ÛÊ¿ÏÌ· ‰ÂÓ ¤ÊÙÔ˘Ó ÌfiÓÔ ·ÏÔ› ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È ‰È¿ÛËÌÔÈ ÂȉÈÎÔ› ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÌÂÙÔ›ÎÔ˘˜ Â›Ó·È Û·Ê¤˜. ¶ÚÔÛÎfiÌÈ˙·Ó ÏÔ‡ÙÔ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó·. π‰È·›ÙÂÚ· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ·fiÏ˘ÙË ÂÏ¢ıÂÚ›· Ô˘ ¤¯·ÈÚ·Ó ÔÈ Í¤ÓÔÈ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó·. ª›· Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ÙÔ Û‹ÌÂÚ· Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Ì·˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ÎÚ›ÓÂÙ·È ··Ú·›ÙËÙË. ∏ ηıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ı¤ÙÂÈ ·Ì¤Ûˆ˜ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ı¤Û˘ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÛÙËÓ ·ıËÓ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›·. ∫·È Â‰Ò ÈÛ¯‡Ô˘Ó fiÛ· ›·Ì ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜. ∫·È Û‹ÌÂÚ· ÙÔ ›‰ÈÔ Úfi‚ÏËÌ·, Î·È Û Ô͇ÙÂÚÔ ‚·ıÌfi, ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÔÈ ÌÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÈΤ˜ ÎÔÈӈӛ˜. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ •ÂÓÔÊÒÓÙ· ·fi ÙÔÓ √ÈÎÔÓÔÌÈÎfi ηıÒ˜ Î·È Ë ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊ˘ ˘Í›‰·˜ ÙÔ˘ ªÔ˘Û›Ԣ ÙÔ˘ §Ô‡‚ÚÔ˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· Û˘ÏÏ¿‚ÂÈ Î·È Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÂÈ ÓÔÂÚ¿ ÙË ˙ˆ‹ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜ ÛÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ∞ı‹Ó·. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ·Ú¿ÛÙ·ÛË Ì ÛÎËÓ‹ ·fi Û˘ÌfiÛÈÔ ÙÔ˘ ·ÁÁ›Ԣ ÙÔ˘ µ·ÙÈηÓÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ ηıÈÛÙ¿ ۷ʤÛÙÂÚË ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ¿Ó‰Ú· Î·È Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜. ∂Ì¤‰ˆÛË: ¶ÚÔ˜ ÛÙÈÁÌ‹ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛÙ fiÙÈ Ë ˙ˆ‹ Î˘Ï¿ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó· Î·È ¤¯ÂÙ ‰Ô‡ÏÔ˘˜. ¶ÔÈ· ı· ‹Ù·Ó Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Û·˜ ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘˜; °È·Ù›; - √È Á˘Ó·›Î˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ÔÈ Á˘Ó·›Î˜ Û‹ÌÂÚ·. À¿Ú¯Ô˘Ó, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ÎÔÈÓ¿ ÛËÌ›·;

5. ∏ ¢π∞¢π∫∞™π∞ ∆∏™ ª√ƒºø™∏™ √ ∞£∏¡∞π√™ ∫∞π ∏ ∂ƒ°∞™π∞ - ∏ ∞£∏¡∞ °π√ƒ∆∞∑∂π ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ·È‰Â›·˜ Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙËÓ ·ıËÓ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›·. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ ÛÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó·. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ˜ ·ıËÓ·˚Τ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ∂ÈÙ¿ÊÈÔ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ ·ÊfiÚÌËÛË ÁÈ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·È‰Â›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó·. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ, fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÏËÚ¤ÛÙÂÚ·, ÙË ÊÚ¿ÛË «∂ÏÏ¿‰Ô˜ ·›‰Â˘ÛȘ». ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Ë ÚÔÛÂÎÙÈ΋ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊÔ˘ ·ÁÁ›Ԣ ÙÔ˘ ªÔ˘Û›Ԣ ÙÔ˘ µÂÚÔÏ›ÓÔ˘, fiÔ˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È ÌÈ· ÛÎËÓ‹ ·fi ¤Ó· ·ıËÓ·˚Îfi Û¯ÔÏ›Ô, ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÌÈ·˜ ηı·Ú‹˜ ÂÈÎfiÓ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ. ∫·Ïԇ̠ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ÚÔÛ¤ÍÂÈ ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÁÁ›ˆÓ Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙Ô˘Ó ÛÎËÓ¤˜ ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ·ıËÓ·˚ο ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ·. ∆Ô ÌÂÏ·ÓfiÌÔÚÊÔ ·ÁÁÂ›Ô ÙÔ˘ ªÔ˘Û›Ԣ ∫·ÏÒÓ ∆¯ÓÒÓ Ù˘ µÔÛÙfiÓ˘, ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÛÎËÓ¤˜ ·fi ¤Ó· ˘Ô‰ËÌ·ÙÔÔÈ›Ô. µÏ¤Ô˘Ì fiÙÈ 67

Ô Ù¯ӛÙ˘ Î·È Ô ‚ÔËıfi˜ ÙÔ˘ ÔÙ¤ ‰ÂÓ ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜. º›ÏÔÈ, Á›ÙÔÓ˜, ÂÚ·ÛÙÈÎÔ› ÙÔ‡˜ Û˘ÓÙÚÔʇԢÓ. ∆Ô ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ Â›Ó·È ÙfiÔ˜ Û‡Ó·Í˘. ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔÓ À¤Ú ·‰˘Ó¿ÙÔ˘ ÏfiÁÔ ÙÔ˘ §˘Û›· Ì¿˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ˙ˆÓÙ·Ó¿ ÙË Û˘Ó‹ıÂÈ· ·˘Ù‹ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ. √ ÂÚ˘ıÚfiÌÔÚÊÔ˜ ÎÚ·Ù‹Ú·˜ ÙÔ˘ ∞ÛÌÔÏÂÈ·ÓÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ Ù˘ √ÍÊfiډ˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙÔ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ÂÓfi˜ ·ÁÁÂÈÔÏ¿ÛÙË. √ ·ÁÁÂÈÔÏ¿ÛÙ˘, ηıÈṲ̂ÓÔ˜, ‰›ÓÂÈ ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ÈÓÂÏȤ˜ Û ¤Ó· ·ÁÁ›Ô, ÂÓÒ ¤Ó·˜ ÂÏ¿Ù˘, ·ÊÔ‡ ·ÁfiÚ·Û ¤Ó·Ó ›ıÔ, ʇÁÂÈ. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ˙ˆÓÙ·Ó‡ÂÈ. ∏ ˙ˆ‹ ·Ó··Ú›ÛÙ·Ù·È ÛÙÔÓ ÓÔ˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹. ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔÓ ∂ÈÙ¿ÊÈÔ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ ÂÔÚÙ¤˜ ı· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÚÔ˜ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ. ∆Ô Î‡ÚÔ˜ Ù˘ fiÏ˘ ·˘Í¿ÓÂÈ Ì ÙË Ï·ÌÚfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÔÚÙÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ÔÏ›Ù˘ ÍÂÎÔ˘Ú¿˙ÂÙ·È, Â›Ó·È ˘ÂÚ‹Ê·ÓÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ fiÏË ÙÔ˘ Î·È ·ÙÂÓ›˙ÂÈ Ì ·ÈÛÈÔ‰ÔÍ›· ÙË ˙ˆ‹. √È ÂÈÎfiÓ˜ ·fi ÙË ˙ˆÊfiÚÔ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· ı· ‰ÒÛÔ˘Ó ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ì›·, ¤ÛÙˆ Î·È ·Ì˘‰Ú‹, ȉ¤· ÙÔ˘ ı¿Ì‚Ô˘˜ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ. ∂Ì¤‰ˆÛË: ¶Ò˜ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛ·È ÙËÓ Ë̤ڷ ÂÓfi˜ ∞ıËÓ·›Ô˘ Ì·ıËÙ‹; ∞fi ÙÈ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÂÚÓÔ‡Û·Ó ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ë̤ڷ˜ ÙÔ˘˜ ¤Íˆ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ;

∂¶πª∂∆ƒ√ ∏ ÔÚ›· Ô˘ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Â›Ó·È fiψ˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈ΋. À¿Ú¯Ô˘Ó ÙfiÛÔÈ ÙÚfiÔÈ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Î·È ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ ÙÔ˘ ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·Á·ıÔ‡ fiÛÔÈ Î·È ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ˜. ∞ÏÒ˜, ˆ˜ Â›ÌÂÙÚÔ, ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì fiÙÈ ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë ·ÔÌÓËÌfiÓ¢ÛË ·fi ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ÔÓÔÌ¿ÙˆÓ Î·È ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÒÓ, ·ÏÏ¿ Ë ÛÙÔȯÂÈ҉˘ ηٷÓfiËÛË ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÂÔ¯‹˜ Î·È ÙÔ ˙ˆÓÙ¿ÓÂÌ·, ηٿ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ, ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘. °È’ ·˘Ùfi Ë Î‡ÚÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù›ÓÂÈ ÛÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Ì ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· Î·È ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·. ∞˘Ù¿ Â›Ó·È Ë ÈÛÙÔÚ›·. ∞˘Ù¿ ·ÓÔ›ÁÔ˘Ó ÙÔÓ ‰ÚfiÌÔ. ∫·È ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·˘Ù¿ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ΤÓÙÚÔ. √ Ì·ıËÙ‹˜ ‰Â ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ·ÔÌÓËÌÔÓ‡ÛÂÈ Ù›ÔÙ·. ∞ÚΛ Ó· ηٷÓÔ› ÌÈ· ÂÈÎfiÓ· Î·È Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Ì›· ÁÚ·Ù‹ Ì·ÚÙ˘Ú›·. ∆fiÙ ӷ ›ÛÙ ‚¤‚·ÈÔÈ fiÙÈ ı· Ô‰ËÁËı› ·‚›·ÛÙ· ÛÙË Ì¿ıËÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜.

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√π ¢π¢∞™∫∞§π∞™ ∆ÔÓ›ÛÙËΠÛÙÔ «∂›ÌÂÙÚÔ» fiÙÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÙfiÛÔÈ ÙÚfiÔÈ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Î·È ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ ÙÔ˘ ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·Á·ıÔ‡ fiÛÔÈ Î·È ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ˜. √ Û˘ÓÂȉËÙfi˜, ÂÌÓ¢Ṳ̂ÓÔ˜ ηÈ, ΢ڛˆ˜, ηٷÚÙÈṲ̂ÓÔ˜ ηıËÁËÙ‹˜ ‚Ú›ÛÎÂÈ ¿ÓÙÔÙ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. ∆Ô Î¿ı ̿ıËÌ· Ú¤ÂÈ ¿ÓÙÔÙ ӷ ¤¯ÂÈ ‰‡Ô ΤÓÙÚ·, ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ Î·È ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹. √ ÏfiÁÔ˜ ÙÔ˘ ηıËÁËÙ‹, Ë ·Ê‹ÁËÛË, ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, Â›Ó·È ·Ó·Áη›Ô˜ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÙÔÓ ˙ËÙ¿. ∞ÚΛ Ó· ÌË ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÌÔÓfiÏÔÁÔ Î·È ÂÍÔ˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi ΋ڢÁÌ·. √ Ì·ıËÙ‹˜ Ú¤ÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ Ó· ÂÍÔÈÎÂȈı› Ì ÙË ÛÙÔȯÂÈÒ‰Ë ·ÔÎÚ˘ÙÔÁÚ¿ÊËÛË ÙˆÓ È¯ÓÒÓ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ŒÓ· Ì¿ıËÌ· ÈÛÙÔÚ›·˜ in situ, ÛÙÔÓ ÙfiÔ fiÔ˘ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛıËΠÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ‹ ÂΛ fiÔ˘ ˙Ô‡ÛÂ Î·È ‰ÚÔ‡ÛÂ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, ·Ê‹ÓÂÈ ·ÓÂÍ›ÙËÏ· ›¯ÓË ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓ‹˜ ˙ˆ‹˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, Ì›· Â›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ÁÔÚ¿˜ Î·È ÛÙÔÓ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi Ù˘ ¯ÒÚÔ ı· Ô‰ËÁÔ‡Û ¿ÌÂÛ· ÙÔ Ì·ıË68

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ù‹ ÛÙË ÓÔËÙÈ΋ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜, ÛÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ÙÔ˘ Ì ÙÔÓ ÙfiÙ ¿ÓıÚˆÔ, ‡„ÈÛÙÔ ÛÙfi¯Ô Ù˘ «¡¤·˜ πÛÙÔÚ›·˜». ∏ ˙ˆÓÙ·Ó‹, ÔÙÈ΋ Â·Ê‹ Ì ÙÔ ¯ÔÚËÁÈÎfi ÌÓËÌÂ›Ô ÙÔ˘ §˘ÛÈÎÚ¿ÙÔ˘˜ ı· ÙÔÓ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ¯ˆÚ›˜ ÎfiÔ ÛÙÔ Â˘Ê˘¤˜ Û‡ÛÙËÌ· ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÒÓ Î·È Ì›· ·ÚÔ˘Û›·ÛË, ·fi ¤Ó· ‚È‚Ï›Ô Ù¤¯Ó˘ ‹ Ì ‰È·Ê¿ÓÂȘ, Ù˘ ˙ˆÊfiÚÔ˘ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· ı· ‰ÒÛÂÈ ÛÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÌÈ· ȉ¤· ÁÈ· ÙË Ï·ÌÚfiÙËÙ· Î·È ÙË ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÂÔÚÙ‹˜ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ. °È· ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· οı ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ··ÈÙÂ›Ù·È Î˘Ú›ˆ˜ ÁÓÒÛË ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ô˘ ı· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘. ∞ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ë ÁfiÓÈÌË Ê·ÓÙ·Û›· Î·È Ë ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ¢·ÈÛıËÛ›·. ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÙfiÙ ı· ÂÙ‡¯ÂÈ ·Ó ¤¯ÂÈ ÚÔÂÙÔÈÌ·ÛÙ› Ì ÁÓÒÛË, Ê·ÓÙ·Û›· Î·È ·Á¿Ë ÚÔ˜ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹.

69

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∏ ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ [∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙ· ÎÔÚ˘Ê·›· ÈÛÙÔÚÈο ¤ÚÁ· ÙˆÓ P. Leveque, L’aventure grecque, ¶·Ú›ÛÈ, 1964 Î·È Ed. Will, Le monde grec et l’Orient, le V siécle, ¶·Ú›ÛÈ, 1972.] ·. µ·ÛÈο ÛËÌ›· ÂÈÛ‹Ì·ÓÛ˘ 1) ™ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· Ù˘ ·¤Ó·Ë˜ Û¯¤Û˘ ·ÈÙ›·˜ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ Á›ÁÓÂÛı·È, Ë ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘, ˆ˜ ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒıËÎÂ Î·È ÂÍÂÏ›¯ıËΠÂÓ Ùfiˆ Î·È ¯ÚfiÓˆ Î·È Î¿Ùˆ ·fi Û·ÊÒ˜ ηıÔÚÈṲ̂Ó˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜, ¤¯ÂÈ ÙȘ ÁÂÓÂÛÈÔ˘ÚÁ¤˜ ·Èٛ˜ Ù˘ ÛÙÔÓ £ÂÌÈÛÙÔÎÏ‹ Î·È ÛÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜. ∏ ∞ı‹Ó· Â›Ó·È fiÏË Â˘ÓÔË̤ÓË ÁˆÁÚ·ÊÈο. √˘ÛÈ·ÛÙÈο ·Ú·ı·Ï¿ÛÛÈ·, Ì ·ÓÔȯÙÔ‡˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ˜ ÚÔ˜ fiϘ ÙȘ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ‹Ù·Ó ˘Ô¯Úˆ̤ÓË Ó· ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹ÛÂÈ ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ Ù˘ Û ÛÙÂÓ‹ Û¯¤ÛË Ì ÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ª¤¯ÚÈ ÙÔ 490 .Ã. Ë ∞ı‹Ó· ‰ÂÓ Â›¯Â ÚÔÛ¤ÍÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔÓ Î·›ÚÈÔ ·˘Ùfi ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· Î·È ÙȘ Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ı˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ¤˜ Ù˘. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ «ÚÔÌ¿¯ËÛ·Ó ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ» ÛÙË ™·Ï·Ì›Ó· Î·È ·˘Ùfi ÙÔ Î·Ù·ÓfiËÛ·Ó Ï‹Úˆ˜ fiϘ ÔÈ ÓËÛȈÙÈΤ˜ Î·È ·Ú·ı·Ï¿ÛÛȘ fiÏÂȘ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘, ÔÈ Ôԛ˜ ˙Ô‡Û·Ó ˘fi ÙË Û˘Ó¯‹ ·ÂÈÏ‹ ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ÂÚÛÈ΋˜ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜. ∏ ∞ı‹Ó·, Ì ÙË ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘, ‰Ú¤ÂÈ ÙÔ˘˜ ηÚÔ‡˜ Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜, Ô˘ Î·È ·˘Ù‹ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙË ıÂÌÈÛÙfiÎÏÂÈ· ÒıËÛË.

2) ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛËÌÂ›Ô ·Ó·ÊÔÚ¿˜ Â›Ó·È Ë ÛÙ¿ÛË Ù˘ ™¿ÚÙ˘. ∏Á¤Ùȉ· ‰‡Ó·ÌË ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ, Ì ۯ‰fiÓ ·fiÏ˘ÙË Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÛÙËÓ ÍËÚ¿, Ë ÌÂÁ¿ÏË ‰ˆÚÈ΋ fiÏË ¤‚ÏÂ Ì ¤Î‰ËÏË ‰˘ÛÈÛÙ›· ÙȘ ˘ÂÚfiÓÙȘ ÂÎÛÙÚ·Ù›˜, ÙȘ Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓȘ ·Ô˘Û›Â˜ ·fi ÙËÓ ·ÙÚÒ· ÁË, ÙË ÁÓˆÚÈÌ›· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÙÚfiˆÓ ˙ˆ‹˜. ŒÓ·˜ ‰È¿¯˘ÙÔ˜ Êfi‚Ô˜ ηÙ›¯Â ÙÔ˘˜ ∂ÊfiÚÔ˘˜ Ì‹ˆ˜ Ë Â·Ê‹ Ì ÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÂÈʤÚÂÈ ·Ó·ÙÚÔ¤˜ ÛÙÔ ÎÏÂÈÛÙfi, ¿ÎÚˆ˜ Û˘ÓÙËÚËÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘. ∏ ÂÚÈ¤ÙÂÈ· Ì ÙÔÓ ¶·˘Û·Ó›· ·‡ÍËÛ ÙÔ˘˜ Êfi‚Ô˘˜ Î·È Û˘ÓÙ¤ÏÂÛ ٷ ̤ÁÈÛÙ· ÒÛÙ ӷ ·ÔÚÚ›„Ô˘Ó ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË ÁÈ· ·Ó¿ÏË„Ë Ù˘ ËÁÂÌÔÓ›·˜ ÌÈ·˜ ˘fi ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·ÓÙÈÂÚÛÈ΋˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜. ÕÏψÛÙÂ Ë ™¿ÚÙË ‰Â ‰È¤ıÂÙ ÈηÓfi ÛÙfiÏÔ Î·È ÔÈ ·Ó¿ÁΘ ÁÈ· ÚÔÛÙ·Û›· ÙˆÓ ÓËÛȈÙÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ ··ÈÙÔ‡Û·Ó ÏÔ›· ÂÙÔÈÌÔfiÏÂÌ· Î·È Â·Ó‰ÚˆÌ¤Ó· Ì ¤ÌÂÈÚÔ ϋڈ̷. ∂Ô̤ӈ˜ Ë ∞ı‹Ó· ‹Ù·Ó ¤ÙÔÈÌË Ó· ‰Â¯ı› ÙËÓ ÚfiÙ·ÛË, Î·È ÙË ‰¤¯ıËÎÂ. ‚. ∏ÁÂÌÔÓ›· Î·È ·Ú¯‹: ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜ Î·È ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· √È ËÁ¤˜ ‰Â Ì·˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ οو ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Û˘Ó‹ÊıË Ë ™˘ÌÌ·¯›· Ù˘ ¢‹ÏÔ˘. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ ÓËÛȈÙÈΤ˜ fiÏÂȘ ÚfiÛÊÂÚ·Ó ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÙËÓ «ËÁÂÌÔÓ›·». ∏ ϤÍË ÂͤÊÚ·˙Â, ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÂΛÓË, Ì›· ÂÏÏËÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Î·È ı¤ÛË ÂÓfi˜ ÚÔÛÒÔ˘ ‹ ÌÈ·˜ ÎÚ·ÙÈ΋˜ ÔÓÙfiÙËÙ·˜ Ë ÔÔ›·, ¯¿ÚË Û ̛· ıÂÛÌÈ΋ ‰È¿Ù·ÍË, Û ̛· Û˘Óı‹ÎË ‹, ·ÏÒ˜, Û ̛· ·Ú¿‰ÔÛË, ¤¯ÂÈ ÙÔ ÚÔÓfiÌÈÔ Ù˘ ηıÔ‰‹ÁËÛ˘ Î·È Ù˘ ‰È‡ı˘ÓÛ˘ Û ̛· ÛÂÈÚ¿ ˘Ôı¤ÛˆÓ. ™ÙÔ ‰›Ô ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Û¯¤ÛˆÓ, Ì›· ËÁÂÌÔÓÂ‡Ô˘Û· fiÏË Â›Ó·È ·˘Ù‹ ÛÙËÓ ÔÔ›· ¿ÏϘ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜, ÌÂ Û˘Óı‹ÎË ‹ Û˘Óı‹Î˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜ Ô˘ Û˘Ó‹ÊıËÛ·Ó ÂχıÂÚ· Î·È Û Â›Â‰Ô ÈÛfiÙËÙ·˜, ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ·Ó ·˘Ùfi ÙÔ ÚÔÓfiÌÈÔ Ù˘ ηıÔ‰‹ÁËÛ˘ ÛÙ· ‰›· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙˆÓ ‰Èψ̷ÙÈÎÒÓ Û¯¤ÛˆÓ. ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ú¯‹ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Â›¯·Ó ‰Â¯ı› ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· Ì ÙË Û‡Ó·„Ë Ù˘ Û˘Ìʈӛ·˜ ÙÔ˘ 478 .Ã.

70

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∞ÓÙ›ıÂÙ· ÔÈ Ï¤ÍÂȘ «·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·» Î·È «ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜» ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ¤ÓÓÔȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Û ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ ÎfiÛÌÔ Î·È Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÙȘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ Ì·˜ Ì ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ Î·ı·Ú¿ Û˘Ì‚·ÙÈÎfi. °È·Ù› ÔÙ¤ Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ô˘ ¿ÛÎËÛ·Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÛÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Â›¯Â Ù›ÔÙ ÙÔ ÎÔÈÓfi Ì ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ô˘ ¿ÛÎËÛÂ Ë ƒÒÌË ÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ Ù˘. ∂Ô̤ӈ˜ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛ‹ Ì·˜ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÙË Ï¤ÍË «ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜» ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ Ô˘ Ë ËÁÂÌÔÓÂ‡Ô˘Û· fiÏË Ù›ÓÂÈ Ó· ˘Âڂ› Ù· fiÚÈ· Ô˘ ı¤ÙÔ˘Ó ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ËÁÂÌfiÓ· Î·È ÛÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘, ˘¤Ú‚·ÛË Ë ÔÔ›· ı· ·ԂϤÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙÔ fiÊÂÏÔ˜ Ù˘ ËÁÂÌÔÓÂ‡Ô˘Û·˜ fiÏ˘ ·Ú¿ ÛÙÔ Î¤Ú‰Ô˜ ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ. ∂¿Ó Â›Ó·È ·ÏËı¤˜ fiÙÈ Ë ËÁÂÌÔÓ›· ËÁ¿˙ÂÈ ·fi ÌÈ· ı¤ÛË ÈÛ¯‡Ô˜, ·ÊÔ‡ ·Ú·¯ˆÚÂ›Ù·È ÛÙËÓ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚË fiÏË, Ô ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÌÈ· ÂÎÙÚÔ‹ ·fi ÙË ‚·ÛÈ΋ ı¤ÛË ÙˆÓ fiÚˆÓ Ù˘ Û˘Ìʈӛ·˜ Î·È ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ ˘ÏÈ΋ ‰‡Ó·ÌË Û ·ÎÚÔÁˆÓÈ·›Ô Ï›ıÔ ÙÔ˘ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, Û ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚˆÓ ÓÔÌÈÎÒÓ Î·È ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ fiÚˆÓ. ∂¿Ó ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠¤ÙÛÈ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, Â›Ó·È ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙÔ fiÙÈ Ë ∞ı‹Ó· ÌÂÙ¤ÂÛ ٷ¯‡Ù·Ù· ·fi ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ÛÙÔÓ ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ¿ÏψÛÙ ÙÔ Â›¯·Ó Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ·˘Ùfi, ηıÒ˜ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÈÛ·Ó ·ÓÔȯٿ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ˆ˜ «·Ú¯‹». √ fiÚÔ˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÙÔÓ ÂÈ΢ÚÈ·Ú¯ÈÎfi ÚfiÏÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ÙÔ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi ¯ÒÚÔ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ·˘Ù‹ Ë ÂÍÔ˘Û›· ·ÛÎÂ›Ù·È ¤ÙÛÈ, Ì ÙÔ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰‡Ô ÂÓÓÔÈÒÓ, ÌÔÚԇ̠ӷ ÌÂÙ·ÊÚ¿ÛÔ˘Ì ÙË Ï¤ÍË «·Ú¯‹» Ì ÙË Ï¤ÍË «·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·», ‹ ·ÎfiÌ· Î·È «Ù˘Ú·ÓÓ›·», ‰ËÏ·‰‹ ηıÂÛÙÒ˜ ·˘Ù·Ú¯ÈÎfi Î·È ÌË ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ıˆÚ› ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ «˘ËÎfiÔ˘˜», ‰ËÏ·‰‹ ˘ÔΛÌÂÓ· ÚÔÔÚÈṲ̂ӷ Ó· ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó. Á. ∏ ‰ÈÔÏ›ÛıËÛË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ·fi ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÕÌÂÛ· Ù›ıÂÙ·È ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ Á¤ÓÂÛ˘ ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌÔ‡. √È Û¯¤ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤·„·Ó Ó· ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È Î·È ·˘Ù‹ Ë ÂͤÏÈÍË ‰‡ÛÎÔÏ· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ËÁ¤˜ fiψ˜ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈΤ˜. °È’ ·˘Ùfi Ô ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÌÂÙ·‹‰ËÛ˘ ·fi ÙËÓ «ËÁÂÌÔÓ›·» ÛÙËÓ «·Ú¯‹» Â›Ó·È ‰˘Û¯ÂÚ¤ÛÙ·ÙÔ˜. ∞fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, Ô ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜ Â›Ó·È ·Ú¯Èο Ì›· ȉÂÔÏË„›·, ÌÈ· ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÚԉȿıÂÛË. ∞ÛÊ·ÏÒ˜, ·˘Ù‹ Ë ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÚԉȿıÂÛË ÚÔ¸‹Ú¯Â ÙÔ˘ 478 .Ã. ∏ Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜ η٤ÛÙËÛ Úfi‰ËÏ· Ù· ÔʤÏË Ô˘ ı· ÚԤ΢Ù·Ó ÁÈ· ÙËÓ fiÏË ·fi Ì›· ı·Ï·ÛÛÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi Ô‰‹ÁËÛ ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Ó· ‰Â¯ıÔ‡Ó Úfiı˘Ì· ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙˆÓ ÓËÛȈÙÈÎÒÓ fiψÓ. ∏ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÈ ÙËÓ ÚԉȿıÂÛË Û ηı·Ú‹ ÔÏÈÙÈ΋ ı¤ÛË Ë ÔÔ›· ÂΉËÏÒÓÂÙ·È ÌÂıÔ‰Èο. ∏ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ÙË ÌÂÁ¿ÏË Î·Ì‹ ÛÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜. ∆Ô Ó· Ȥ˙ÂȘ ÙËÓ ∫¿Ú˘ÛÙÔ Ó· ÂÈÛ¤ÏıÂÈ ÛÙË ™˘ÌÌ·¯›·, ÙÔ Ó· ÂÌÔ‰›˙ÂȘ ÙË £¿ÛÔ Î·È ÙË ¡¿ÍÔ Ó· ÂͤÏıÔ˘Ó Â›Ó·È ‹‰Ë ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi˜. √ ·Ì˘ÓÙÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ·ÂÈÏ‹ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÂÈıÂÙÈÎfi. √È Û‡ÌÌ·¯Â˜ fiÏÂȘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ¯¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙÔ˘˜. ∞fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, Ë «ËÁÂÌÔÓ›·» ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û «·Ú¯‹» Û˘ÓÂȉËÙ¿. ∞fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ fï˜, Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Â›Ó·È ·ÚÎÔ‡ÓÙˆ˜ Û‡ÓıÂÙË. ∏ Ù¿ÛË ÔÏÏÒÓ fiÏÂˆÓ Ó· ÚÔÙÈÌÔ‡Ó ÙË ¯ÚËÌ·ÙÈ΋ Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¿ ·fi ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜, Ì ¿Ó‰Ú˜ Î·È ÏÔ›·, ÛÙȘ Ó·˘ÙÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ Û˘ÓÙ¤ÏÂÛ ÛÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ‰ڷ›ˆÛ ÙËÓ ÚˆÙÔηı‰ڛ· Ù˘. ¢ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ì Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙÔ Ú˘ıÌfi ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂͤÏÈ͢, ·ÏÏ¿ Â›Ó·È Èı·Ófi fiÙÈ ÂÎÙfi˜ ·fi Ù· ÙÚ›· ÌÂÁ¿Ï· ÓËÛÈ¿, ÙË ™¿ÌÔ, ÙË Ã›Ô Î·È ÙË §¤Û‚Ô, Ù· ÔÔ›· ÔÈ ∞71

ıËÓ·›ÔÈ ıˆÚÔ‡Û·Ó ˆ˜ ÂÌÚÔÛıÔÊ˘Ï·Î‹ Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜, Î·È ¿ÏϘ fiÏÂȘ Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÏËÚÒÌ·Ù· Î·È fiÏ· ̤¯ÚÈ, ÂÚ›Ô˘, Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ·. ∞˘Ù‹ Ë ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û «ÂÓÂÚÁÔ‡˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜» Î·È Û «¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙ˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜» Û˘ÓÙ¤ÏÂÛ ÛÙÔ Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› οÔÈ· ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË ÛÙ· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ô˘ ÔÈ ÌÂÓ Î·È ÔÈ ‰Â ¤ÙÚÂÊ·Ó ÚÔ˜ ÙËÓ ∞ı‹Ó·. ∞ÊÔÏÈṲ̂Ó˜ Î·È ˘ÔΛÌÂÓ˜ Û ̛· ηٷ‚ÔÏ‹ ÊfiÚÔ˘ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÙÔ ‡„Ô˜ ηıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜, ·˘Ù¤˜ ÔÈ Û˘ÌÌ·¯ÈΤ˜ fiÏÂȘ Ù›ÓÔ˘Ó Ó· ·ÔϤÛÔ˘Ó ÙÔ ·›ÛıËÌ· fiÙÈ ·ÏÒ˜ ÙÂÏÔ‡Ó ˘fi ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ‚ϤÔ˘Ó ÛÙË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Ù˘ ¤Ó·Ó Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ÂÓÂÚÁÔ› Û‡ÌÌ·¯ÔÈ, ÂÓÈÛ¯˘Ì¤ÓÔÈ ·fi ÙȘ Ó·˘ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, Ô˘ ÙÔ˘˜ ηıÈÛÙÔ‡Û·Ó ˘ÔÏÔÁ›ÛÈÌÔ˘˜, Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó Ó· ‚ϤÔ˘Ó ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÙÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ Ù˘ ÚÒÙ˘ ÂÚÈfi‰Ô˘. ÕÏψÛÙ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÁÂÓÈ·ԢÌÂ. ∞fi ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜ ·ÚÎÂÙ¤˜ fiÏÂȘ ›¯·Ó ÂÈϤÍÂÈ ÙËÓ ÏËڈ̋ ÙÔ˘ ÊfiÚÔ˘, ÌË ı¤ÏÔÓÙ·˜ ‹, ›Ûˆ˜, ÌËÓ ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·, Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈıÔ‡Ó Û ̛· ·Ú·ÙÂٷ̤ÓË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ·. ™ÙÔ Ì¤ÙÚÔ Ô˘ Ë ·ıËÙÈ΋ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙË ™˘ÌÌ·¯›· ÙÔ‡˜ Ê·ÈÓfiÙ·Ó ÂÁÁ‡ËÛË ÁÈ· ÙËÓ ·ÛÊ¿ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜, ‰Â Û˘Ó¤ÙÚ¯ ÏfiÁÔ˜ Ó· ÌÂÙ·‚ÏËıÔ‡Ó Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Ì ÙËÓ ¿ÚÔ‰Ô ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘. ∂Ô̤ӈ˜, Â¿Ó Ë ‰ÈÔÏ›ÛıËÛË ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ·fi ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ÛÙÔÓ ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÌfi Â›Ó·È ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË, ÔÈ Û˘Ó¤ÂȘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ ÛÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ‰ÂÓ ˘‹ÚÍ·Ó, ·ÛÊ·ÏÒ˜, ÔÌÔÈfiÌÔÚʘ. ∞ÏÏ¿ Ë ›‰È· ‰˘Û¯¤ÚÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È fiÙ·Ó ıÂÏ‹ÛÔ˘Ì ӷ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ ·ÁÈÔÔ›ËÛ˘ Ù˘ ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ¢‡Ô ÁÂÁÔÓfiÙ· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛËÌ·ÓıÔ‡Ó È‰È·ÈÙ¤Úˆ˜: Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Ù˘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ Ù·Ì›Ԣ Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ Î·È Ë Û‡Ó·„Ë Ù˘ ∂ÈÚ‹Ó˘ ÙÔ˘ ∫·ÏÏ›·. ™Ù· 454 .Ã. ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó ÙÔ Ù·ÌÂ›Ô Ù˘ ¢‹ÏÔ˘ ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ. °È· ÔÏÏÔ‡˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜, Ë Î›ÓËÛË ·˘Ù‹ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ ÂÁηٷÏ›Ô˘Ó Ù· ÚÔÛ¯‹Ì·Ù·, ‰È·ÎËÚ‡ÛÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÚÈÊÚfiÓËÛ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙȘ Û˘ÌÌ·¯ÈΤ˜ Û˘Ìʈӛ˜ Î·È ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÁΘ, ¿Û¯ÂÙ˜ Ì ÔÏÂÌÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ηٿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, Ù· ¯ÚËÌ·ÙÈο ÎÂÊ¿Ï·È· Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜. ∏ ∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ∫·ÏÏ›· ÂÁηÈÓÈ¿˙ÂÈ Ì›· Ó¤· Ê¿ÛË. ∞ÔÎÏ›ÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ ¶¤ÚÛ˜ ·fi ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ·¯Ú‹ÛÙ¢ ÙÔÓ Î‡ÚÈÔ ÛÎÔfi Ù˘ ™˘ÌÌ·¯›·˜. ∂ÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ™˘ÌÌ·¯›· ˆ˜ ÂÚÈÙÙ‹, Èı·Ófi Ó· ÙËÓ Ô‰ËÁÔ‡Û Û Ï‹ÚË ‰È¿Ï˘ÛË. ∞ÏÏ¿ Ë ‰È¿Ï˘ÛË ·˘Ù‹ ı· Û‹Ì·ÈÓ ÈÛ¯˘ÚfiÙ·ÙÔ ÎÏÔÓÈÛÌfi Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÈÛ¯‡Ô˜. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ‰È·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·È ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Î·È ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ì οı ÙÚfiÔ, ·ÏÏÔ‡ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ ˆÌ‹ ‚›· Î·È ·ÏÏÔ‡ ÙËÓ ÂÈıÒ, Ó· Û˘ÁÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ·. ŸÌˆ˜ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ‹Ù·Ó ϤÔÓ ÌÂÙ¤ˆÚÔ. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÎÔÈÓfi˜ ¯ıÚfi˜. ŒÛÙˆ Î·È Â¿Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·ÎfiÌË ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÔÈÓ¿ Û˘ÌʤÚÔÓÙ· (fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ·ÛÊ¿ÏÂÈ· Ù˘ Ó·˘ÛÈÏÔ·˜), ηı›ÛÙ·Ù·È ϤÔÓ ·Û›‰ËÏÔ fiÙÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ·˘Ù¿ Ù· ÎÔÈÓ¿ Û˘ÌʤÚÔÓÙ· ı· ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ‰Â˘ÙÂÚ‡ÔÓÙ· Û ۯ¤ÛË Ì ٷ ·ıËÓ·˚ο Û˘ÌʤÚÔÓÙ·.

∏ ·ıËÓ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ·. ª›· ÎÔÈÓˆÓ›· Û ÈÛÔÚÚÔ›· ∏ ·ıËÓ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Â›Ó·È ıÂÌÂÏȈ̤ÓË, fiˆ˜ fiϘ ÔÈ ÎÔÈӈӛ˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜, ÛÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÙÔ˘ ÂχıÂÚÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ‰Ô‡ÏÔ˘. √ ‰Ô‡ÏÔ˜, ÓÔÌÈο, ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ú¿ ¤Ó· ÛÒÌ·, ¤Ó· ¤Ì„˘¯Ô ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· fï˜ ¤¯·ÈÚ ·ÓıÚˆÈÛÙÈ΋˜ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ˘. ∂ÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÂχıÂÚ·, Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ Û ÔÏϤ˜ Ï·ÙÚ¢ÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ ηÈ, ΢ڛˆ˜, ¤¯ÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Ì˘Ëı› Î·È ÛÙ· ∂ÏÂ˘Û›ÓÈ· ª˘ÛÙ‹ÚÈ·. ¢È·72

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ı¤ÙÂÈ ÔÚÈṲ̂ӷ ÓÔÌÈο ÛÙËÚ›ÁÌ·Ù· ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ·˘ı·ÈÚÂÛ›· ÙÔ˘ ΢ڛԢ ÙÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜, ¿ÏψÛÙÂ, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‰Èη›ˆÌ· ˙ˆ‹˜ Î·È ı·Ó¿ÙÔ˘ Â¿Óˆ ÙÔ˘. ™ÙËÓ ‡·ÈıÚÔ Ë ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ‰Â ‰È·Ê¤ÚÂÈ Û ٛÔÙ· ·fi ÙÔÓ ‚›Ô ÙÔ˘ ÌÈÎÚÔηÏÏÈÂÚÁËÙ‹ Ô˘ ÙÔÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÛÙ· ¯ˆÚ¿ÊÈ· ÙÔ˘. ªfiÓÔ ·˘Ùfi˜ Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È ÛÙȘ ˘fiÁÂȘ ÛÙÔ¤˜ ÙÔ˘ §·˘Ú›Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ¿ıÏȘ Û˘Óı‹Î˜. ∏ ÌÔÓ·‰È΋ ÂͤÁÂÚÛË ‰Ô‡ÏˆÓ Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ô˘ ÂΉËÏÒıËΠ·fi ÙÔ˘˜ ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ˘˜ ÛÙÔ §·‡ÚÈÔ ÙÔ 425 .Ã. ∂›ÎÔÛÈ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ‰Ô‡ÏÔÈ, ÂˆÊÂÏÔ‡ÌÂÓÔÈ ·fi ÙËÓ ÂȉÚÔÌ‹ ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋, ÂÁηٷÏ›Ô˘Ó ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘˜ Î·È Ù· ÔÚ˘¯Â›· ÎÏ›ÓÔ˘Ó. ∞ÏÏ¿ ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË È‰ÈÔÎÙËÛ›·, ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈ΋ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË, ‰ÂÓ ˘Ê›ÛÙ·Ù·È Î·Ì›· ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÔÈ Ôԛ˜ ı· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó, ÛÙ· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο ‚·Û›ÏÂÈ· Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙË ƒÒÌË, ¤Ó·Ó ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ¿ÓıÚˆÔ Î·È ÙÔ ‰Ô‡ÏÔ, ÁÂÓÂÛÈÔ˘ÚÁfi ·ÈÙ›· ÔÍ‡Ù·ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÎÚ›ÛˆÓ. √È ÂχıÂÚÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Â›Ó·È ‹ ̤ÙÔÈÎÔÈ ‹ ∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘. √È Ì¤ÙÔÈÎÔÈ Â›Ó·È Ôϛ٘ ¿ÏÏˆÓ fiÏÂˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÁηٷÛÙ·ı› ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ˙Ô˘Ó Î¿Ùˆ ·fi ÂȉÈÎfi ÓÔÌÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜. Èڛ˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÏÈÙÈο ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ÛÙÂÚÔ‡ÌÂÓÔÈ Ù˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·˜ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·Î›ÓËÙË ÂÚÈÔ˘Û›·, ÏËÚÒÓÔ˘Ó ¤Ó·Ó ÂȉÈÎfi ÊfiÚÔ, ÙÔ ÌÂÙÔ›ÎÈÔÓ, ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÙȘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜, ˘ËÚÂÙÔ‡Ó ˆ˜ Ôϛ٘ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ˆ˜ Ó·‡Ù˜. ∞Ôχو˜ ÂχıÂÚÔÈ ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ Ôϛ٘, ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈΤ˜ ÙÂÏÂÙ¤˜ (fiˆ˜ ÙÔ Ì·ÚÙ˘Ú› Ë ˙ˆÊfiÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ·), ·›˙Ô˘Ó ¤Ó·Ó ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ˙ˆ‹ Ù˘ fiÏ˘. ¢˘Ó·ÌÈÎÔ› Î·È Î·Ù¿ÏÏËÏÔÈ ÁÈ· οı Â¿ÁÁÂÏÌ·, ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ˆ˜ ÌÂÁ·Ï¤ÌÔÚÔÈ. √È ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔÈ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Â›Ó·È ÂÊÔÏÈÛÙ¤˜, ‰·ÓÂÈÛÙ¤˜ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ¯ÚËÌ·ÙÈÎÒÓ ÔÛÒÓ, ۯ‰fiÓ ÙÚ·Â˙›Ù˜. ∆Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ ·Á·ıÒÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜. ∏ ÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÈÎÚfiÙÂÚË ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ Ù¤¯Ó˘, Ù˘ È·ÙÚÈ΋˜ Î·È È‰›ˆ˜ Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜. Ÿ,ÙÈ ÙÔ ·ÍÈfiÏÔÁÔ Â›¯Â Ó· Âȉ›ÍÂÈ Ô ¯ÒÚÔ˜ ·˘Ùfi˜ (¶ÚˆÙ·ÁfiÚ·˜, °ÔÚÁ›·˜, ¶Úfi‰ÈÎÔ˜, π›·˜, ∞ÓÙÈÊÒÓ) ·Ó‹Î ÛÙÔ˘˜ ÌÂÙÔ›ÎÔ˘˜. ¢ÂÎÙÔ› Ì ÂÁηډÈfiÙËÙ· ¯ˆÚ›˜ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ Û ¿ÏÏË ÂÏÏËÓÈ΋ fiÏË, ÔÈ Ì¤ÙÔÈÎÔÈ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó Ì ˙‹ÏÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ Ù˘ ÚfiÔ‰Ô Î·È ÙË ‰fiÍ· Ù˘, ÁÂÓÓ·›ÔÈ ÛÙË Ì¿¯Ë, Û˘ÓÙÂÏÂÛÙ¤˜ Ù˘ ¢ËÌÂÚ›·˜ Ù˘ Ì ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ ÙÔ˘˜, Ê·Ó·ÙÈÎÔ› Ô·‰Ô› ÙÔ˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜, Ô˘ Û’ ·˘ÙÔ‡˜ ˘ÔÏfiÁÈ˙ Ôχ. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘ ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È Ì ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Î·È ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ ·ÁÚÒÓ. ™¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó Ì›· ÎÔÈÓfiÙËÙ· ΢ڛˆ˜ ıÂÌÂÏȈ̤ÓË ÛÙÔ Û˘ÌʤÚÔÓ. £· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ·ÚÔÌÔÈ¿ÛÔ˘ÌÂ, Ì ‰È¿ıÂÛË Ì¿ÏÏÔÓ ÛΈÙÈ΋, ÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ∞ı‹Ó· Ì ÌÈ· ÌÂÙÔ¯È΋ ÂÙ·ÈÚ›· Ù˘ ÔÔ›·˜ ̤ÙÔ¯ÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ Ôϛ٘. √È ‚›·ÈÔÈ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌÔ› ¤¯Ô˘Ó, ÚÔ ÔÏÏÔ‡, ÎÔ¿ÛÂÈ Î·È Ô ÌfiÓÔ˜ Ô˘ ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ, ·˘Ùfi˜ ÙˆÓ ÊÙˆ¯ÒÓ Ì ÙÔ˘˜ ÏÔ‡ÛÈÔ˘˜, ¤¯ÂÈ Ï¿‚ÂÈ ¤Ó·Ó Ôχ ÌÂÙÚÈÔ·ı‹ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ÕÏψÛÙ ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ Û˘¯Ó¿ ηı›ÛÙ·ÓÙ·È ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ·fi ÙÔ˘˜ ÊÙˆ¯Ô‡˜, fi¯È ÌfiÓÔ Û ÚÔÛˆÈÎfi Â›‰Ô, ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÎÔÊ¿ÓÙ˜, ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ÊÚfiÓÈÌÔ Ó· ·ÓÙÈ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È, ·ÏÏ¿ Â›Û˘ Î·È Û Â›Â‰Ô ıÂÛÌÒÓ, ÁÈ·Ù› ÔÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Î·È Ë ÂÈÛÊÔÚ¿ (ÊfiÚÔ˜ Â› ÙÔ˘ ÂÈÛÔ‰‹Ì·ÙÔ˜) ‰ÂÓ ÂÈ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ·Ú¿ ÙË ÌÂÈÔ„ËÊ›· ÙˆÓ ÏÔ˘Û›ˆÓ. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ô È‰ÈfiÙ˘Ô˜ ÛÔÛÈ·ÏÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ÛÎÔ‡ÂÈ Ó· ÂÍ·Ê·Ó›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÓ›·. ∫·È ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ¤Ù˘¯Â ·fiÏ˘Ù·, Â¿Ó Ï¿‚Ô˘Ì ˘fi„Ë ÙË ÁÂÓÈ΋ ÏÈÙfiÙËÙ· ÙˆÓ ·Ó·ÁÎÒÓ. ∆¤ÏÔ˜, ·˘ÙÔ› Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ¿ÊıÔÓÔ Ú¢ÛÙfi ¯Ú‹Ì· ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Ôϛ٘ ·ÏÏ¿ ÔÈ Ì¤ÙÔÈÎÔÈ. ŸÌˆ˜ ·ÎfiÌ· Î·È Ô ÈÔ ÊÙˆ¯fi˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ôϛ٘ ¤¯ÂÈ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚÔ Ì¤ÙÔÈÎÔ ¤Ó· Û‡ÌÏÂÁÌ· ·ÓˆÙÂÚfiÙËÙ·˜, Ô˘ η73

ıÈÛÙ¿ ÙËÓ ÂÓ›· ÙÔ˘ ÏÈÁfiÙÂÚÔ Î·Ù·ÈÂÛÙÈ΋. ¶·Ú¿‰ÔÍË ÎÔÈÓˆÓ›· Ë ·ıËÓ·˚΋, fiÔ˘ Ë ‰Ô˘Ï›· ‰ÂÓ ÂÎÊ˘Ï›˙ÂÙ·È Û ̛· ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ÂÔÓ›‰ÈÛÙË ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ·ÓıÚÒÔ˘ ·fi ¿ÓıÚˆÔ, fiÔ˘ Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›· ¤¯ÂÈ ·ÊÂı› ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ͤӈÓ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÂÈÚÚÔ‹ Â›Ó·È ÙÂÚ¿ÛÙÈ·, fiÔ˘ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ¤ÓÙ·ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘ ÂÍ·ÛıÂÓ›. ‚. ∏ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ∫·Ì›· ‚·ı‡ÙÂÚË ·ÏÏ·Á‹ ‰ÂÓ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙË ÁˆÚÁ›· Û ۯ¤ÛË Ì ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÔ¯¤˜. ∏ ÁË, ηٷÓÂÌË̤ÓË Î˘Ú›ˆ˜ Û ÔÏϤ˜ ÌÈÎÚ¤˜ ȉÈÔÎÙËۛ˜, ÚÔÛʤÚÂÈ Ì ÊÂÈ‰Ò ÎÚÈı¿ÚÈ Î·È ÛÈÙ¿ÚÈ, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÏÔ‡ÛÈ· ÎÚ·Û› Î·È Ï¿‰È. ∏ ‚ÈÔÙ¯ӛ· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·‰ÔÛȷ΋ Ù˘ ÁÚ·ÌÌ‹: ÛÙÔȯÂÈ҉˘ ·fi Ù¯ÓÈ΋˜ ÏÂ˘Ú¿˜, ·ÏÏ¿ Û˘¯Ó¿ ‰È·ÔÙÈṲ̂ÓË Ì ÌÈ· ‚·ıÈ¿ Î·È ˘„ËÏ‹ ·ÈÛıËÙÈ΋. ∆· ÛȉËÚÔ˘ÚÁ›·, Û˘ÁÎÂÓÙڈ̤ӷ ΢ڛˆ˜ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ∫ÂÚ·ÌÂÈÎfi, ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÙÔ˘ ◊Ê·ÈÛÙÔ˘ Î·È Ù˘ ∂ÚÁ¿Ó˘ ∞ıËÓ¿˜. ∏ ÈÌÂÚÈ·ÏÈÛÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ‰›ÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÒıËÛË ÛÙÔ ÂÌfiÚÈÔ. ∆Ô ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙËÓ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË Ù˘ ‰È·ÙÚÔÊ‹˜ ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÛÙÈÎÔ‡ Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·ÙÔ˜, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ô ÏËı˘ÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ·˘ÍËı› Ì ÙËÓ ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÔÏ˘¿ÚÈıÌˆÓ ÌÂÙԛΈÓ. ∆· ·ÚÈ· ΤÓÙÚ· ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ Û›ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ∞›Á˘ÙÔ˜, Ë ™ÈÎÂÏ›· Î·È Ô ¶fiÓÙÔ˜. √È ÂÍ·ÁˆÁ¤˜ Ù˘ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÎÚ·Û›, ÙÔ Ï¿‰È Î·È Ù· ‚ÈÔÙ¯ÓÈο ÚÔ˚fiÓÙ· Ù˘. √ ¶ÂÈÚ·È¿˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ¤Ó· ÌÂÁ¿ÏÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎÔ‡ Î·È ÂÍ·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÂÌÔÚ›Ô˘. √ ·ıËÓ·˚Îfi˜ ÛÙfiÏÔ˜ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË ÂÏ¢ıÂÚ›· ÛÙË Ó·˘ÛÈÏÔ›· Î·È Ë ‡·ÚÍË ÂÓfi˜ ÛÙ·ıÂÚÔ‡ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙȘ ÂÌÔÚÈΤ˜ Û˘Ó·ÏÏ·Á¤˜. ∂Ô̤ӈ˜ fiϘ ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó Ì›· ¤ÓÙÔÓË ·Ó¿Ù˘ÍË ˘¿Ú¯Ô˘Ó. ∆· ÂÏÏËÓÈο ÚÔ˚fiÓÙ· ‰È·‰›‰ÔÓÙ·È Â˘Ú¤ˆ˜ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. Ÿ¯È ‚‚·›ˆ˜ ÛÙËÓ πˆÓ›·, Ô˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÂÍ·ÛıÂÓË̤ÓË ÌÂÙ¿ ÙËÓ Â·Ó¿ÛÙ·Û‹ Ù˘, ·ÏÏ¿ ÛÙË ™˘Ú›·, ÛÙË ºÔÈÓ›ÎË Î·È ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, fiÔ˘ Ë ∞Ï ª›Ó· Î·È Ë ¡·‡ÎÚ·ÙË ÏËÌÌ˘Ú›˙Ô˘Ó ·fi ·ıËÓ·˚ο ·ÁÁ›·. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ ‰È·‰¤¯ÔÓÙ·È Â›Û˘ ÙË ª›ÏËÙÔ ÛÙÔÓ ¶fiÓÙÔ Î·È ÙËÓ ∂‡‚ÔÈ· ÛÙË Ã·ÏÎȉÈ΋. ™ÙË ¢‡ÛË, Ù¤ÏÔ˜, ÔÈ ·ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜ Â›Ó·È ˘ÎÓ¤˜ Ì ÙË ™ÈÎÂÏ›· Î·È ÙËÓ ∞‰ÚÈ·ÙÈ΋.

∆ÚÂȘ Û‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ÛÎÈ·ÁÚ·ÊÔ‡Ó ÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹ √È ÎˆÌˆ‰ÈÔÁÚ¿ÊÔÈ ‰ÂÓ ·‡Ô˘Ó Ó· ÙÔÓ ÏÔȉˆÚÔ‡Ó. √È Â¯ıÚÔ› ÙÔ˘ Û˘Ó¯Ҙ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ÙÔÓ Ï‹ÍÔ˘Ó Ï·Á›ˆ˜, Ô‰ËÁÒÓÙ·˜ Ì ÌËÓ‡ÛÂȘ ÛÙ· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ· ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘, ÙÔÓ ∞Ó·Í·ÁfiÚ·, ÙÔ ºÂȉ›·, ÙËÓ ∞Û·Û›·. ŸÌˆ˜ ·˘Ùfi˜, ·fi ÙÔ ‡„Ô˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÛÙ‹Ì·Ùfi˜ ÙÔ˘, ΢Úȷگ› ÂÓfi˜ ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ·ÈÒÓ·, Ô˘ ʤÚÂÈ ‰›Î·È· ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘. ∞ÛÊ·ÏÒ˜, ÔÈ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙÔ˘ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó Ôχ ·fi ÙȘ ‰ÈΤ˜ Ì·˜. ∆ÔÓ›Û·Ì ‹‰Ë fiÛÔ ÂÁˆÈÛÙÈ΋ Â›Ó·È ·˘Ù‹ Ë ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·, Ë ÔÔ›· ıÂÌÂÏÈÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È ÙÔÓ ÏÔ‡ÙÔ Ù˘ Â¿Óˆ ÛÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ ¿ÏψÓ. ¶Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ÚÔÛı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ‰Â ‰È·Ê¤ÚÂÈ, ·fi ÔÏϤ˜ ·fi„ÂȘ, Ì ̛· Ù˘Ú·ÓÓ›·. ™ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ∫Ú·Ù›ÓÔ˘ Ô˘ ÙÔÓ ÔÓÔÌ¿˙ÂÈ «Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÙˆÓ Ù˘Ú¿ÓÓˆÓ» ¤Ú¯ÂÙ·È Û·Ó ·ÓٛϷÏÔ˜ ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë: «λ6γω µ2ν δηµοκρατ α, Bργω δ2 το% πρ του νδρ!ς ρχ » (2.65).

P. Lévêque, L’aventure grecque, ¶·Ú›ÛÈ, 1964, Û. 265-266 (ÌÂÙ. µ.™.)

√ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ÛÊ˘ÚËÏ·ÙÔ‡Û ÌÈ· ıˆڛ· ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘, ÙËÓ ˘ÈÔıÂ74

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÙÔ‡ÛÂ Î·È ÁÈ· ›ÎÔÛÈ ¤ÓÙÂ Î·È ·Ú·¿Óˆ ¯ÚfiÓÈ· ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ú¿ÍË. ¶ÔÏÏÔ› ÙÔ ¤¯Ô˘Ó Â·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë fiÙÈ Ë ÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ‹Ù·Ó ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏË ÛÙËÓ fiÏË, ÒÛÙ ·˘Ùfi˜ Î·È ÌfiÓÔ ·˘Ùfi˜ ¤·ÈÚÓ ÙȘ ÈÔ ÛÔ‚·Ú¤˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ, Î·È fiÙÈ Ë ·ıËÓ·˚΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ· ¤¯ÂÈ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· ÙË ÛÊÚ·Á›‰· ÙÔ˘. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ fï˜ ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Û˘Ó¤ÂÈ· fi¯È ÌfiÓÔ ÌÈ·˜ ÌÂÙÚË̤Ó˘ ÛΤ„˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÌÈ·˜ Û˘ÓÂȉËÙ‹˜ ÂÈÏÔÁ‹˜ ›¯Â ÛÙfi¯Ô Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ ÛÙÔÓ ‰‹ÌÔ Ù· ̤۷ Ó· ˙‹ÛÂÈ Ì ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·, ·ÛÎÒÓÙ·˜ ÂχıÂÚ· ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘, Î·È Ó· ‰ÒÛÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÚfiÙ˘Ô ÈÛÔÚÚÔ›·˜ Î·È ·ÚÌÔÓ›·˜, Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ·ÎfiÌË Î·È Ì ÙË ‚›· ÙËÓ ÈÛÔÚÚÔ›· ·˘Ù‹ Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘.

Claude Mossle, ∞ı‹Ó· - πÛÙÔÚ›· ÌÈ·˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, ∞ı‹Ó·, 1988, Û. 60-61 (ÌÂÙ. ¢ËÌ. ∞ÁÁÂÏ›‰Ô˘)

∏ Û‡Á¯ÚÔÓË ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ÂÓ›ÔÙ ‰˘ÛÎÔχÂÙ·È Ó· ··ÏÏ·Á› ·fi ¤Ó·Ó ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Î·È Ì›· ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤ÓË ∞ı‹Ó·. ™Â ÙÈ Û˘Ó›ÛÙ·ÓÙÔ, ÛÙ· ̤۷ ÂÚ›Ô˘ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ·, ÔÈ È‰¤Â˜ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ -ÁÈ· Ó· ÌË ÌÈÏ‹ÛÔ˘ÌÂ, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Û˘¯Ó¿, ÁÈ· ÙÔ «ÚfiÁÚ·ÌÌ¿» ÙÔ˘- ÔÊ›ÏÔ˘Ì ӷ ÔÌÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ì fiÙÈ ‰ÂÓ ÙÔ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì Ì ۷ʋÓÂÈ·. ∞ÏÏ¿, fiÔȘ ÎÈ ·Ó ‹Ù·Ó ÔÈ È‰¤Â˜ ÙÔ˘, Ë Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ ı· ¤ÚÂ ӷ Â›Ó·È Ë Î·Ù¿ÏËÍË ÂÓfi˜ Û˘Ó¯ԇ˜ ·ÁÒÓ· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ «ÚÒÙÔ ¿Ó‰Ú·» Î·È ÙÔ «‰‹ÌÔ». ∆Ô ›‰ÈÔÓ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ Î·È Ù˘ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ¿Óˆ Î·È ¤Ú· ·fi ÙÔ ·ÚfiÓ. ∆Ô ›‰ÈÔÓ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Â›Ó·È Ó· ·Ù¿ÂÈ ÁÂÚ¿ ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Î·È Ó· ÎÚ·Ù› ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ. °È· ÙÔÓ ·ıËÓ·˚Îfi Ï·fi ÂÈÚÔÛı¤Ùˆ˜ ÌÂÙÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È Î‡ÚÈÔ˜ ÙÔ˘ Ô›ÎÔ˘ ÙÔ˘ Î·È Ó· ΢‚ÂÚÓ¿ ÙȘ ¿ÏϘ fiÏÂȘ. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹ Î·È ÙÔ «‰‹ÌÔ», ÛÙËÓ ∂ÎÎÏËÛ›· ‹ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘, Ô ‰È¿ÏÔÁÔ˜ ı· ‘ÚÂÂ, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, Ó· ÛÙÂÚÂ›Ù·È È‰Â·ÏÈÛÌÔ‡ Î·È Ó· ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ·È ·fi ÙË ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ·. ¶·Ú¿ ÙȘ ·ÚÈÛÙÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ÌÈÎÚÔÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ÚÔÛ·ıÔ‡Û·Ó Ó· ı¤ÛÔ˘Ó ÂÌfi‰È· ÛÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ Î·È ÔÚÈṲ̂ӷ Ï·˚ο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·Ó˘ÔÌÔÓÔ‡Û·Ó ÁÈ·Ù› ¤‚ÏÂ·Ó Û’ ·˘ÙfiÓ ¤Ó· ÂÌfi‰ÈÔ ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÂȉÈÒÍÂȘ, Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ηÙfiÚıˆÛ ÙÂÏÈο Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ. ∏ ȉ¤· ÌÈ·˜ ÂÚ›ÎÏÂÈ·˜ «ÌÔÓ·Ú¯›·˜» ÂÌÊ·Ó›ÛÙËΠÂÓÒ ·ÎfiÌË ˙Ô‡ÛÂ. ∫·È ·˘Ùfi ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È Û ̛· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∞ÏÏ¿ ÂÚfiÎÂÈÙÔ ÁÈ· ÌÈ· «ÌÔÓ·Ú¯›·» Ô˘ ‰Â ÛÙËÚÈ˙fiÙ·Ó Û η̛· ¿ÏÏË ‰‡Ó·ÌË ·Ú¿ ÛÙËÓ Â˘Ê˘·. ∫·È Ë «ÌÔÓ·Ú¯›·» ·˘Ù‹ ÂÈ‚·ÏÏfiÙ·Ó Û’ ¤Ó· Ï·fi Ô˘ Ë ÓfiÌÈÌË ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ‡ ·Ó‹Î ·fiÏ˘Ù·.

Ed. Will, Le monde grec et l’Orient, Le V siecle, ¶·Ú›ÛÈ, 1972, Û. 274-275 (ÌÂÙ. µ.™.)

75

πππ. ™Ã∂¢π√ ∂ƒ°∞™π∞™:

«∏ ∞£∏¡∞ ¶ƒ√™º∂ƒ∂π ™∆√¡ ∫√™ª√ ∆√ ¢øƒ√ ∆∏™ ¢∏ª√∫ƒ∞∆π∞™» ∫·Ù¿ ÙÔ ÚÒÙÔ ÙÚ›ÌËÓÔ ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ¤ÙÔ˘˜, fiÙ·Ó Ë Ù¿ÍË ¤¯ÂÈ ‚ÚÂÈ ÙÔÓ Ú˘ıÌfi ÂÚÁ·Û›·˜ Ù˘ Î·È Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ¤¯ÂÈ ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ÂÍÔÈÎÂÈÒÛÂÈ Û ̛· ̤ıÔ‰Ô ÛΤ„˘ Î·È ÌÂϤÙ˘, Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ·Ó¿ıÂÛË ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÂÓfi˜ ÂÚ¢ÓËÙÈÎÔ‡-‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ì ‚¿ÛË Ù· fiÛ· ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ñ ™ÎÔfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ó· οÓÂÈ ÙÔÓ 12-13 ÂÙÒÓ Ì·ıËÙ‹ ÁÓÒÛÙË ¿¯ÚËÛÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ·ÓÙÈÁڷʤ· ¿ÚıÚˆÓ ·fi ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂȘ ‹ Û˘Úڷʤ· ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ÔÈÎ›ÏˆÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ. ∞˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ÔÈ «ÂÚÁ·Û›Â˜» ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔ˘Ó ÙÔ ·È‰› ·fi οı ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ·, ÙÔ˘ ÚÔÍÂÓÔ‡Ó ·Ó›· Î·È ÙÔ˘ ÁÂÓÓÔ‡Ó ·¤¯ıÂÈ· ÁÈ· ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÛÎÔfi˜ Ì·˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ó· ·Ê‹ÛÔ˘Ì ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÂχıÂÚÔ Ó· Ê·ÓÙ·Ûı›, Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ¯·Ú› ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘, ÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔ˜ Û’ ¤Ó· Ôχ ¢ڇ Ï·›ÛÈÔ, Ô˘ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ì ηıÔÚ›ÛÂÈ, Î·È ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ‚ÔËı‹Ì·Ù· Ô˘ ÙÔ˘ ¤¯Ô˘Ì ˘ԉ›ÍÂÈ. ∆· ‚ÔËı‹Ì·Ù· ·˘Ù¿, ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Î·È ÁÏ·Ê˘Ú¿, ı· ˆı‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ ÚÔ˜ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÂÚÁ·Û›·. ñ ∏ ‰È·‰Èηۛ·: ¶ÚÔÙ›ÓÂÈ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ¤Ó· ı¤Ì· ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ··ÈÙ› Ê·ÓÙ·Û›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ıÂÌÂÏȷΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ, ÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ ·È‰› ‰Â ı· ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ ·fi ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂȘ ·ÏÏ¿ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, ·fi ÙËÓ Â›ÛÎÂ„Ë Û’ ¤Ó· ÌÔ˘ÛÂ›Ô ‹ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ¯ÒÚÔ, ·fi ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÔÚÈṲ̂ӈÓ, Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÂÈÏÂÁ̤ӈÓ, Ó·ÓÈÎÒÓ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ, ·fi ·ÔÎfiÌÌ·Ù· ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ Î·È ÂÚÈÔ‰ÈÎÒÓ, ·fi ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÂÓfi˜ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú Û¯ÂÙÈÎÔ‡ Ì ÙÔ ı¤Ì· Î·È Ì ¢Ú›· Û˘˙‹ÙËÛË ÛÙËÓ Ù¿ÍË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· Î·È ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, Ô˘ ı· χÛÂÈ ·Ôڛ˜, ı· ·Ó·Ï‡ÛÂÈ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ, ı· ηıÔ‰ËÁ‹ÛÂÈ. ¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ·Ú¯Èο ÙÔ ı¤Ì·: «∏ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ÙÔ ‰ÒÚÔ Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜». ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ·ÓÔ›ÁÂÈ Ì ·Ó¿ÁÓˆÛË Ù˘ ÊÚ¿Û˘ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë ·fi ÙÔÓ «∂ÈÙ¿ÊÈÔ» ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹: «∆Ô ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ‰Â Á˘Ú‡ÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ÈÔ Ôχ ›̷ÛÙ ÂÌ›˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û ÌÂÚÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ Ô˘ ÍÂÛËÎÒÓÔ˘Ì fi,ÙÈ Î¿ÓÔ˘Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ. ∆Ô fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘, ÂÂȉ‹ ‰Â ˙ԇ̠ÛÙËÚÈÁ̤ÓÔÈ ¿Óˆ ÛÙÔ˘˜ Ï›ÁÔ˘˜ ·Ú¿ ÛÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜, Â›Ó·È Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ‰‹ÌÔ˘, ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·». ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·. √È Ì·ıËÙ¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÈÛı·ÓıÔ‡Ó fiÙÈ ·ÎÔ‡Ó Ì›· ϤÍË ÎÔÚ˘Ê·›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÔÚ›·. ∆ËÓ ‹Ú·Ó ÔÈ ·ÈÒÓ˜. ∆Ë ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ·Ó fiϘ ÔÈ ÁÏÒÛÛ˜. ŒÁÈÓÂ Ë ˘¤ÚÙ·ÙË ÚÔÛ‰ÔΛ· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ÇıËÎ·Ó ÔÙ·ÌÔ› ·›Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· Ó· ÙËÓ Î·Ù·ÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÔÈ Ï·Ô›. √È ÏfiÁÔÈ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯¤‰ÈÔ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ù˘ ∂ӈ̤Ó˘ ∂˘ÚÒ˘. ¶fiÛÔÈ Ï·Ô›, Î·È Û‹ÌÂÚ·, ‰Â ˙Ô˘Ó Î¿Ùˆ ·fi ηٷÈÂÛÙÈο ηıÂÛÙÒÙ· Î·È ‰ÂÓ ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È ÁÈ’ ·˘Ùfi ÙÔ ‰ÒÚÔ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ÁÈ· ÙË ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·; ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ı· ÛÙÚ·Ê›, ÔÌ·Ï¿, ÛÙËÓ Â˘Ù˘¯›· Ô˘ ı· ¤ÓȈı ÙÔ ·È‰› Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÌÂÁ·ÏÒÓÔÓÙ·˜ Û ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Î·È ·Ó·Ó¤ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ·¤Ú· Ù˘. ∆Ô ›‰ÈÔ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓÔ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÈÛı¿ÓÂÙ·È Î·È ÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ∂ÏÏËÓfiÔ˘ÏÔ, 76

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÙÔ ÔÔ›Ô, ˙ÒÓÙ·˜ Û ÌÈ· ÂχıÂÚË Î·È ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ¯ÒÚ·, Á‡ÂÙ·È Ù· ·Á·ı¿ Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜. ŸÌˆ˜ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· ¤ÙÛÈ. ∏ ·ÙÚ›‰· Ì·˜, ·fi ÙfiÙ Ô˘ ·ÂÏ¢ıÂÚÒıËΠ·fi ÙÔ˘˜ ∆Ô‡ÚÎÔ˘˜, ¤˙ËÛ ÂÔ¯¤˜ ¯ˆÚ›˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· Î·È Ù· ∂ÏÏËÓfiÔ˘Ï· ÌÂÁ¿ÏˆÓ·Ó Û’ ¤Ó· Îϛ̷ Êfi‚Ô˘ Î·È Ï·¯Ù·ÚÒÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È ÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ¿Ï¢·Ó ÎÈ ·˘Ù¿, Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÙÔ˘˜, ÁÈ· Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·˘Ù¿ Ô˘ ÙÔ˘˜ ›¯·Ó ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ. ¶ÔÏÏ¿ ÚfiÛÊÂÚ·Ó Î·È ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ·ÎfiÌË Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ·, Ôχ ÚfiÛÊ·Ù·, ÛÙ· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙÔ˘ ¶ÔÏ˘Ù¯Ó›Ԣ. ŸÙ·Ó ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ Ë Û˘˙‹ÙËÛË, Î·È ·ÊÔ‡ ¤¯Ô˘Ì ÂÈÛÙ› fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙË ‰È·¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ·Ó·ÓıÚÒÈÓË ÂÏ›‰· Ô˘ ÂÚÈÎÏ›ÂÈ Ë Ï¤ÍË «‰ËÌÔÎÚ·Ù›·», ϤÍË ‰ÈÂıÓ‹˜ È·, Ô˘ ÁÂÓÓ‹ıËΠfï˜ ‰Ò, ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ı¤Ì· ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô, Ì ʷÓÙ·Û›·, ÌÂÚ¿ÎÈ Î·È ÁÓÒÛË, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ̤ıÔ‰Ô, ı· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó. £· ˙ˆÓÙ·Ó¤„Ô˘Ó ÙÚ›· ·È‰È¿ Ù˘ ËÏÈΛ·˜ ÙÔ˘˜, ¤Ó·Ó ∞ıËÓ·›Ô Ì·ıËÙ‹ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ·, ¤Ó·Ó Ì·ıËÙ‹ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙÔ˘ ¶ÔÏ˘Ù¯Ó›Ԣ Î·È ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜, ¤Ó·Ó Ì·ıËÙ‹ ÙÔ˘ Û‹ÌÂÚ·. ∫·È ÔÈ ÙÚÂȘ ¤¯Ô˘Ó ·ÓÔ›ÍÂÈ, ÛÙËÓ ·ÎÚÔÁÈ·ÏÈ¿, ·ÙÂÓ›˙ÔÓÙ·˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, Ô˘ ¿ÓÙ· Ì·ÁÓËÙ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, ÎÔ˘‚ÂÓÙÔÏfiÈ. √ ηı¤Ó·˜ ı· ÂÈ ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙÔ˘. ∆È ÙÔ˘˜ ¯·Ú›˙ÂÈ Ë ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·, Ô ÚÒÙÔ˜ Î·È Ô ÙÚ›ÙÔ˜ ÙÈ ÛËÌ·›ÓÂÈ Ó· ÌË ˙ÂȘ Û ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·, Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ˜. ª¤Û· ·fi ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ó· ÂÚÓ¿ fiÏË Ë ˙ˆ‹ Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ¤Ú·ÛÌ· ÙˆÓ ·ÈÒÓˆÓ, ·ÏÏ¿ Ó· ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜, ÌÈ· Î·È ¿ÓÙÔÙ ̤۷ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÔÚ›· ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹˜ Â›Ó·È Ô ¿ÓıÚˆÔ˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ‚È‚Ï›· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈϤÍÂÈ, fiÏ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ı¤Ì· ÂÚÁ·Û›·˜, Î·È ı· Û˘ÛÙ‹ÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ‰È·‚¿ÛÔ˘Ó fiÔÈ· ı¤ÏÔ˘Ó. À¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂÚÈο ı·˘Ì¿ÛÈ· Ó·ÓÈο ‚È‚Ï›· Ì ı¤Ì· ÙË ˙ˆ‹ ÂÓfi˜ ·È‰ÈÔ‡-ÂÊ‹‚Ô˘ ÛÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ∞ı‹Ó·. ª¤Û· ÛÙȘ ÛÂÏ›‰Â˜ ÙÔ˘˜ ÂÍ·›ÚÂÙ·È ÙÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Î·È ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Ë ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·ÚÌÔÓÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ Î·È ÛÙË ÌÂÙ·ÌfiÚʈۋ ÙÔ˘, ÛÙ·‰È·Î¿ Î·È ·‚›·ÛÙ·, Û ٤ÏÂÈÔ ÔÏ›ÙË. ŸÏˆ˜ ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È: ∫·ÙÂÚ›Ó· ºÏˆÚ›‰Ë, ªÂÏ‹ÛÈÔ˜ (∫·ÛÙ·ÓÈÒÙ˘), ∆. ÷Ù˙Ë·Ó·ÁÓÒÛÙÔ˘ ,!πÙ ·~ȉ˜ (∂ÛÙ›·), ∂ÈÚ‹ÓË ¡¿ÎÔ˘, ∆·Í›‰È ÛÙ· ·Ú¯·›· ¯ÚfiÓÈ·, ÕÁÁÂÏÔ˜ µÏ¿¯Ô˜, √ ·ÚÈfi˜ ÌÔ˘ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜ (∂ÛÙ›·). À¿Ú¯Ô˘Ó fï˜ Î·È ‚È‚Ï›· Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ·È‰› Ó· ˙ÂÈ Ì¤Û· ÛÙË ˙ÔÊÂÚ‹ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ·ÓÂχıÂÚˆÓ Î·ıÂÛÙÒÙˆÓ Ô˘ Ù·Ï¿ÓÈÛ·Ó ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Ì·˜. ∆Ô ˘¤ÚÔ¯Ô ∫·Ï¿ÓÈ Ù˘ ‚ÈÙÚ›Ó·˜ Ù˘ ÕÏ΢ ∑¤Ë (∫¤‰ÚÔ˜) ‰›ÓÂÈ ·Ó¿ÁÏ˘ÊË ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ ÌÂÙ·ÍÈ΋˜ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›·˜ Î·È √È ÂÏ·ÚÁÔ› ı· Í·Ó¿ÚıÔ˘Ó Ù˘ ª·ÚÔ‡Ï˘ ∫ÏÈ¿Ê· (∫¤‰ÚÔ˜) ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ ÙÔ Ì·ÚÙ‡ÚÈÔ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ̤۷ ÛÙËÓ ÎˆÌÈÎÔÙÚ·ÁÈ΋ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· Ù˘ ·ÚÈÏÈ·Ó‹˜ ¯Ô‡ÓÙ·˜. ŸÛÔ ÁÈ· ÙÔ Û‹ÌÂÚ·, Ù· ·È‰È¿ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·Ú¿ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜, Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÙË ¯·Ú¿ ÙÔ˘˜ Ô˘ ˙Ô˘Ó Û’ ¤Ó· ÊÈÏÈÎfi Î·È ÂχıÂÚÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÙfiÛÔ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô fiÛÔ Î·È ÛÙÔ Û›ÙÈ, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÔ˘Ó ¿ÊÔ‚· ÙȘ fiÔȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÙÂÓ›˙Ô˘Ó Ì ·ÈÛÈÔ‰ÔÍ›· ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. £· ÙÔÓÈÛÙ› ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ fiÙÈ ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ‰ÂÓ Â›Ó·È ·Ú¿ ¤Ó·˜ Ô‰ËÁfi˜ Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ·‚›·ÛÙ· ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÌÈ·˜ ¿ÏÏË ÂÔ¯‹˜, Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ó¤Ô˘˜ Ì ÙȘ ›‰È˜ ‹ Î·È Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ·fi ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜. ∆¤ÏÔ˜, ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ı· ÙÔ˘˜ Û˘Ó‰Ú¿ÌÂÈ Ó· ˙ˆÓÙ·Ó¤„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜, Ô˘ ˙Ô˘Ó Û ¿ÏϘ ÂÔ¯¤˜ Î·È Û ÌÈ· ¿ÏÏË ∞ı‹Ó·, Ì·ÎÚÈÓ‹ ‹ ÏËÛȤÛÙÂÚË ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ, Ô˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ‹ÛÔ˘Ó.

77

ñ ¶ÔÚ›·: ∆· ·È‰È¿ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ì ηӤӷ ÙÚfiÔ Ó· ·ÊÂıÔ‡Ó ÌfiÓ· ÙÔ˘˜. √ ηıËÁËÙ‹˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı›, ηٿ Ù·ÎÙ¿ ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù·, ÙËÓ ÔÚ›· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, Ó· χÓÂÈ ÙȘ ·Ôڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Ó· ÙÔ˘˜ ηıÔ‰ËÁ›. ¶ÔÙ¤ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔ˘˜ ·Ôı·ÚÚ‡ÓÂÈ. ™ÙȘ ·Ú¯¤˜ ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÙÚÈÌ‹ÓÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·‰ÒÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜. √ ‰È‰¿ÛΈÓ, fi¯È Ì ÙÚfiÔ Û¯ÔÏ·ÛÙÈÎfi, ı· οÓÂÈ ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ ÙÔ˘. ∆¤ÏÔ˜, Û ÌÈ· ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· οˆ˜ ·ÓËÁ˘ÚÈ΋, ı· ‰È·‚·ÛÙÔ‡Ó ÔÈ Î·Ï‡ÙÂÚ˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ‰ËÌÔÛÈ¢ıÔ‡Ó ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÚÈÔ‰ÈÎfi. ∫·È Ì›· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ·Ú·Ù‹ÚËÛË: ªÂ ¤Ó· ÌÚ¿‚Ô Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ·ÓÙ·Ì›„ÂÈ fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ô˘ ÂÚÁ¿ÛÙËηÓ.

78

∫∂º∞§∞π√ ™∆ã

∏°∂ª√¡π∫√π ∞¡∆∞°ø¡π™ª√π ∫∞π ∫∞ªæ∏ ∆ø¡ ∂§§∏¡π∫ø¡ ¶√§∂ø¡ (431-362 .Ã.) π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π ñ ñ ñ ñ ñ ñ ñ

¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·›ÙÈ· Î·È ÙȘ ·ÊÔṲ́˜. ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·›ÙÈ· Ô˘ ÚÔηÏÔ‡Ó ‰È·¯ÚÔÓÈο ÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ‰È·Ì¿¯Â˜. ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙȘ ÂÈÙÒÛÂȘ Ù˘ ÂÌʇÏÈ·˜ Û‡Úڷ͢. ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÔÈΛϘ Ê¿ÛÂȘ Ù˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ Ù·ÎÙÈ΋˜. ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· Î·È ÙË Û˘ÌÌ·¯›·. ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜, οو ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È Ë ·Ú¤Ì‚·ÛË ÌÈ·˜ ͤÓ˘ ¯ÒÚ·˜ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÌÈ·˜ ¿ÏÏ˘. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· «Ù˘ ·Ï·˙ÔÓ›·˜ Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘». ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ‚·ÛÈ΋ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·ÈÙÈfiÙËÙ·˜ (Û¯¤ÛË ·ÈÙ›·˜-·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜). ∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ √È ¯¿ÚÙ˜, ÙÔ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ٷ ·Ú·ı¤Ì·Ù·, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÂÔÙÈο ÛÙËÓ Â˘fi‰ˆÛË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜. ¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ∏ ‰È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ˘ËÚÂÙËı› ̤ۈ Ù˘ ·Ê‹ÁËÛ˘, ΢ڛˆ˜ fï˜ ̤ۈ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ 431-362 .Ã. ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, Ù˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘, Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ù˘ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹˜. π‰È·›ÙÂÚ· ÔÈ ÔÏÂÌÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË Ì¤Ûˆ Ù˘ ÁˆÁÚ·Ê›·˜ (¯ÒÚÔ˜), Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ (ÔÏÂÌÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋, Ù¯ÓÈ΋), ÙˆÓ Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ (Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi˜ ‰˘Ó¿ÌˆÓ, ·Ú·ÁˆÁÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜), ÙˆÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ (ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ‚›ˆÌ·, ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ), Ù˘ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜ (·Ú·ÁˆÁ‹ ¤ÚÁˆÓ ÔÏÂÌÈÎÔ‡-·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·), Ù˘ Ù¤¯Ó˘ (ηٷÛÙÚÔÊ‹, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¤ÚÁˆÓ) Î.¿.

1. ∆∞ ∞π∆π∞ ∫∞π √π ∞º√ƒª∂™ ∆√À ¶∂§√¶√¡¡∏™π∞∫√À ¶√§∂ª√À √ ∞ƒÃπ¢∞ª∂π√™ ¶√§∂ª√™ (431-421 .Ã.) ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Èٛ˜ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ‰È·Ì¿¯Ë˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Î·È ÙË ™¿ÚÙË. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙȘ ·ÊÔṲ́˜ Ô˘ η٤ÛÙËÛ·Ó ÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·Ó·fiÊ¢ÎÙË.

79

ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÛËÌ·ÛÈÔÏÔÁÈο ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ·ÈÙ›· – ·ÊÔṲ́˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÒÙË Ê¿ÛË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ÌÔÚ› Ó· ·ÊÔÚÌËı› ·fi ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ÔϤ̈Ó. √È fiÏÂÌÔÈ ·˘ÙÔ› ‚Ô‹ıËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÂÓ·ÚÁ¤ÛÙÂÚË Û˘Ó›‰ËÛË ÙˆÓ ‰ÂÛÌÒÓ Ô˘ ÙÔ˘˜ ¤ÓˆÓ·Ó. √ ΛӉ˘ÓÔ˜ ·Ú‹Ïı ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ÂÈÙ˘¯‹, ·Ì˘ÓÙÈÎfi Î·È ÂÈıÂÙÈÎfi, fiÏÂÌÔ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘, ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ Î·È ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ˘¤ı·Ï„·Ó ÙË ‰È¯fiÓÔÈ· Î·È Â¤ÊÂÚ·Ó ÙȘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ. ∂‡ÎÔÏ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÂÌÊ˘Ï›Ô˘ ÔϤÌÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ÂÓÙÔ›˙ÂÙ·È ‹ ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È ÌÂٷ͇ ÔÌÔʇψÓ, ÔÌÔÂıÓÒÓ. ∫¿ÔÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ı· ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë Û¯ËÌ·Ù›ÛÂÈ Î¿ÔÈ· ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙÔÓ ∂ÌʇÏÈÔ (1946-1949) Î·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ηÎÔ‡. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙˆÓ ÂÌÔϤ̈Ó. √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Î·È ÔÈ Û‡ÌÌ·¯Ô› ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÌÈ· ÈÛ¯˘Ú‹ ‰‡Ó·ÌË ÎÚÔ‡Û˘ ÛÙËÓ ÍËÚ¿, ÂÓÒ ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ Î·È ÔÈ Û‡ÌÌ·¯Ô› ÙÔ˘˜ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·. ∞ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ·Ú·ÙËÚ‹ıËΠÛÙÔÓ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ (1914-1918) Ì ÙȘ ∫ÂÓÙÚÈΤ˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔڛ˜ (°ÂÚÌ·Ó›·-∞˘ÛÙÚÔÔ˘ÁÁ·Ú›·) Î·È ÙËÓ ∞ÓÙ¿ÓÙ (°·ÏÏ›·-∞ÁÁÏ›·). ∫·È ÙfiÙÂ Ë ¤Î‚·ÛË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ıˆڋıËΠ·‚¤‚·ÈË. ™˘ÓÂȉËÙÔÔÈÒÓÙ·˜ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ fiˆ˜ ·˘Ù‹ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ÛÙÔ ¯ÒÚÔ (ÍËÚ¿-ı¿Ï·ÛÛ·), ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛˆÓ. √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ù· ª·ÎÚ¿ Ù›¯Ë Î·È Ó· ·Ó·ÏÔÁÈÛÙÔ‡Ó fiÙÈ Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë ·˘ÙÒÓ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ÂÁηٿÏÂÈ„Ë Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ªÂ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «√ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ÛÎÈ·ÁÚ·Ê› ÙÔÓ fiÏÂıÚÔ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘» ı· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Û·Ê¤ÛÙÂÚË È‰¤· ÁÈ· ÙËÓ ˘Ê‹ ÙÔ˘ ÂÌʇÏÈÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ∏ Ì·ÚÙ˘Ú›· ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔÓ £Ô˘Î˘‰›‰Ë, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤˙ËÛ ·fi ÎÔÓÙ¿ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ·˘ÙfiÙË Ì¿ÚÙ˘Ú·, Î·È ı¤ÏËÛ ӷ Ù· ÈÛÙÔÚ‹ÛÂÈ. ∏ ¯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· (431-404 .Ã.) Â›Ó·È ÛÙÔÈ¯Â›Ô ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ¤ÎÙ·Û˘ Ô˘ ‹ÚÂ Ô fiÏÂÌÔ˜ Î·È ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó. ∏ ÂÍ‹ÁËÛË ¿Óˆ ÛÙ· ·›ÙÈ· ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙȘ ÔÈΛϘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ¯ÒÚÈ˙·Ó ÙȘ ·ÓÙÈÌ·¯fiÌÂÓ˜ fiÏÂȘ ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜, ÙˆÓ ÔÏÈÙÂÈ·ÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ, ÙˆÓ ÓÔÔÙÚÔÈÒÓ. ∂ÈÛËÌ·›ÓÂÙ·È Ë Î˘Ú›·Ú¯Ë ȉ¤·: Ô Êfi‚Ô˜ Ù˘ ™¿ÚÙ˘ ÁÈ· ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ·‡ÍËÛË Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ªÂÙ¿ ÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ‰È¿ÎÚÈÛË ·ÈÙ›·˜ Î·È ·ÊÔÚÌ‹˜, ·ÎÔÏÔ˘ı› Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙȘ ·ÊÔṲ́˜, fiˆ˜ ÙȘ ·Ú·ı¤ÙÂÈ Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜. ∆Ô Û¯‹Ì· ·ÈÙ›· Î·È ·ÊÔÚÌ‹ ÏÔÁÈο Û˘Ó¿ÙÂÙ·È Ì ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙËÓ ÚÒÙË Ê¿ÛË (431-421 .Ã.), Ô˘ ‹Ú ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘ Ì ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ ÙÔÓ ËÁ¤ÙË (∞Ú¯›‰·ÌÔ˜) Î·È ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ (‰ÂηÂÙ‹˜). °È· ÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfiÙÂÚË Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ÛÙÚ·Ê› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙȘ ¤ÓÓÔȘ ÙˆÓ ·ÓÙÈÔ›ÓˆÓ Î·È ÙÔ˘ ·ÓÙÈÂÚÈÛ·ÛÌÔ‡, ÌÔÚÊÒÓ Ù˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ Ù·ÎÙÈ΋˜, Ì ÙËÓ ÚÔÛÎfiÌÈÛË ÙˆÓ ··Ú·›ÙËÙˆÓ ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ. ∞ÎfiÌË Î·È Ë ÂͤٷÛË ÙÔ˘ Ù˘¯·›Ô˘ (Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÏÔÈÌÔ‡) ÂӉ›ÎÓ˘Ù·È, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËı› Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ŒÌÊ·ÛË, ηٷÏËÎÙÈο, ÌÔÚ› Ó· ‰Ôı› ÛÙË Ê˘ÛÈ΋ ÎfiˆÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È ÂȉÈο ÛÙË ÊˆÓ‹ Ù˘ Û‡ÓÂÛ˘ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆ› Ô ¡ÈΛ·˜.

80

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂Ì¤‰ˆÛË: ∑ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· «∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¢ηÈÚ›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘», «√È ∞ıËÓ·›ÔÈ Ì ıÏ›„Ë ÂÁηٷÏ›Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÁÚÔ‡˜ ÙÔ˘˜» Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó ÙË ÊÚ¿ÛË: «√È ¿ÓıÚˆÔÈ, ·Ó Î·È ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ô ÏÈÌfi˜, Ô ÏÔÈÌfi˜ Î·È Ô ı¿Ó·ÙÔ˜ Â›Ó·È ÙÔ ·ÎÚÈ‚fi Ù›ÌËÌ· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ Û¿ÓÈ· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ¢ηÈڛ˜ ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ·ÔʇÁÔ˘Ó».

2. ∏ ∂∫™∆ƒ∞∆∂π∞ ™∆∏ ™π∫∂§π∞ (415-413 .Ã.) O ¢∂∫∂§∂π∫√™ ¶√§∂ª√™ (413-404 .Ã.) ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙËÓ ·Ï·˙ÔÓ›· Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÛÙÔȯ›· ·fi ÙË ‰Ú¿ÛË ÌÈ·˜ ·ÌÊÈÏÂÁfiÌÂÓ˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜, ÙÔ˘ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ·Ù˘¯Ô‡˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ¤Î‚·Û˘ Ù˘ ™ÈÎÂÏÈ΋˜ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜. ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÁÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ˘fi ÙȘ Ôԛ˜ ÚÔÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ÂÈÚ‹Ó¢Û˘ Ô ËÙÙË̤ÓÔ˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √ÚÈṲ̂ÓÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ÂÎı¤ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¿Ô„‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Â˘ÎÔÏ›· Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ Î·È ÁÈ· ÙË ÌÔ›Ú· ÙˆÓ ·Ì¿¯ˆÓ. √È ¿Ì·¯ÔÈ Ôϛ٘ ‰ÂÓ ÂÎÚÔÛˆÔ‡Ó Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Â‡ÎÔÏ· Ó· ·ÔÙÚ¤„Ô˘Ó ¤Ó·Ó fiÏÂÌÔ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ fiÏÂÌÔ˜ Í·Ó·Ú¯›˙ÂÈ. ∆Ô ÌÂÛԉȿÛÙËÌ· ÌÔÚ› οÏÏÈÛÙ· Ó· ÔÓÔÌ·ÛÙ› ÌÂÛÔfiÏÂÌÔ˜ ‹ ¤ÓÔÏË ÂÈÚ‹ÓË. ∫·È ÔÈ ‰‡Ô fiÚÔÈ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÚÔ‚ÔÏÈÛÌfi (projectismus), ·ÊÔ‡ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·Ù’ ·Ó·ÏÔÁ›· ÚÔ˜ ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ Û¯ÂÙÈο ÚfiÛÊ·Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ (1918-1939: ÌÂÛÔfiÏÂÌÔ˜, 1871-1914: ¤ÓÔÏË ÂÈÚ‹ÓË). ∏ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË ÁÈ· ÙÔÓ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë ı· ¯ÔÚËÁ‹ÛÂÈ ÛÙÔȯ›· Èηӿ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ·ÚÓËÙÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ‰È·Ù›ÓÔÓÙ·È fiÙÈ ÔÈ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ ‰ÂÓ Â˘ÓfiËÛ·Ó Ó· ‰È·Ê·Ó› Ë ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ȉÈÔÊ˘›· ÙÔ˘ ∞ıËÓ·›Ô˘ ·Ú¯ËÁÔ‡. √ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜ ηٿÊÂÚ ӷ ·Ú·Û‡ÚÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÙÔ˘ Û ¤Ó· ‰˘ÛÂ›Ù¢ÎÙÔ Î·È ·Ú¿ÏÔÁÔ ÂÁ¯Â›ÚËÌ·, ÙË ™ÈÎÂÏÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›· (415-413 .Ã.). ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ·˘Ù‹ ÚÔ˜ ÙË «ÃÚ˘Û‹ ¢‡ÛË» ·Ó¤ÙÚÂ ÙË Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ·ıËÓ·˚΋ ÔÏÈÙÈ΋, Ô˘ ˆ˜ ·ÚÈÔ ¿ÍÔÓ¿ Ù˘ ›¯Â ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô Î·È Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. √È Ì·ıËÙ¤˜, ¿ÓÙˆ˜, Ì ·Ï‹ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ı· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰˘Û¯¤ÚÂȘ ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜. ∏ ·fiÛÙ·ÛË, Ë ¿ÁÓÔÈ· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, Ë ·‰˘Ó·Ì›· ·ÓÂÊԉȷÛÌÔ‡, Ë ‰˘Û¯¤ÚÂÈ· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì ÙËÓ ∞ı‹Ó· ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ·ÍÂ¤Ú·ÛÙ· ÂÌfi‰È·. ∂Ӊ›ÎÓ˘Ù·È Ë ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜: «√ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›·». ŒÙÛÈ ı· ηٷÓÔËı› Ò˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¤ÊÙÔ˘Ó ı‡Ì·Ù· Ù˘ ·˘Ù·¿Ù˘ ÙÔ˘˜. ∆¤ÙÔȘ ÛÎËÓ¤˜ ·Ó·¯ÒÚËÛ˘ ÁÈ· 81

ÙÔ Ì¤ÙˆÔ ÁÓÒÚÈÛÂ Ë ∂˘ÚÒË ÛÙÔÓ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ. ŸÏÔÈ ÙfiÙ ÓfiÌÈ˙·Ó fiÙÈ ı· ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ÁÚ‹ÁÔÚ· Ô fiÏÂÌÔ˜ Î·È ı· ÂÈÛÙÚ¤„Ô˘Ó ÓÈÎËÙ¤˜ ÛÙ· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜. ∞ÏÏ¿ Ô fiÏÂÌÔ˜ ÂÍÂÏ›¯ÙËΠÌÂ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÛÙ· ¯·Ú·ÎÒÌ·Ù· Ì ¿ÂÈÚÔ˘˜ ÓÂÎÚÔ‡˜ Î·È ÙÂÚ¿ÛÙÈ· „˘¯Èο ÙÚ·‡Ì·Ù·. ∏ ™ÈÎÂÏÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›· η٤ÏËÍ Û Ï‹ÚË ·ÔÙ˘¯›·. ∏ ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë «ο)δ.ν στι -,τι ο)κ π λετο» ·Ô‰›‰ÂÈ ÂÈÁÚ·ÌÌ·ÙÈο ÙËÓ ÙÚ·ÁÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ ÛÙËÓ ÔÔ›· ÂÚÈ‹Ïı·Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ. ∏ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ ÙÔ˘ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë ÛÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Ó· Ô¯˘ÚÒÛÔ˘Ó ÙË ¢ÂΤÏÂÈ· Î·È Ó· Û˘Ó¯›ÛÔ˘Ó (¯ÂÈÌÒÓ· ηÏÔη›ÚÈ) ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ·ÌÔÚ·ÏÈÛÌÔ‡. ∏ ηÙÔ¯‹ Ù˘ ¢ÂΤÏÂÈ·˜ ·Ú¤Ï˘Û ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÔÚ˘¯Â›ˆÓ ÙÔ˘ §·˘Ú›Ô˘, ·ÊÔ‡ ÔÏÏÔ› ‰Ô‡ÏÔÈ ·˘ÙÔÌfiÏËÛ·Ó. ∏ ·ÚÂÌfi‰ÈÛË, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÙÔ˘ ·ÓÂÊԉȷÛÌÔ‡ Ù˘ ·ÁÔÚ¿˜ Ì ÙÚfiÊÈÌ· Âȉ›ӈÛ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «∆· ÂÚÛÈο ¯Ú‹Ì·Ù·» ı· ‰ÒÛÂÈ ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ¿Óˆ ÛÙËÓ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ͤÓÔ˘ ·Ú¿ÁÔÓÙ·, ÙËÓ ÔÔ›· fï˜ ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ˘¤ı·Ï„·Ó. ∏ Ó·˘‹ÁËÛË ÛÙfiÏÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ‰›ÓÂÈ ¿ÏÏË ‰È¿ÛÙ·ÛË ÛÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË, Ë ÔÔ›· ÁÂÓÈ·ÂÙ·È ÛÙÔ ¯ÒÚÔ. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «√ §·Î‰·ÈÌfiÓÈÔ˜ ∫·ÏÏÈÎÚ·Ù›‰·˜: ÌÈ· ʈӋ ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ÛÙËÓ ÂÚÛÈ΋ Â¤Ì‚·ÛË» ÌÔÚ› Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› ˆ˜ ʈӋ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘, ÙËÓ ÔÔ›· Ô ıfiÚ˘‚Ô˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÂÌfi‰ÈÛ ӷ ·ÎÔ˘ÛÙ›. ∆ÂÏÈο Ô ·ÁÒÓ·˜ ¤ÌÂÏÏ ӷ ÎÚÈı› ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, Î·È ı· ÙÂÚÌ·ÙÈÛÙ› Ì ÙÔ Ù¤¯Ó·ÛÌ· Ù˘ ·Û›‰·˜ Ô˘ ·ÍÈÔÔ›ËÛÂ Ô §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ ÛÙÔ˘˜ ∞ÈÁfi˜ ¶ÔÙ·ÌÔ‡˜. ªÂÙ¿ ÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ÙÔ˘ Û˘Ì‚È‚·ÛÌÔ‡, ÂȉÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ı· Á›ÓÂÈ ¿Óˆ ÛÙ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ÁÂÓÈ΢ÙÈÎÔ‡ Ù‡Ô˘ ıÂÒÚËÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÔÌ·ÎÚ˘ÓıÔ‡Ó ·fi ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ, ÙÔ ÂȉÈÎfi, Î·È Ó· ·Ó·¯ıÔ‡Ó ÛÙÔ ÁÂÓÈÎfi Î·È ·ÊËÚË̤ÓÔ. ø˜ ÂÚÁ·Û›· ÌÔÚ› Ó· ‰Ôı›: «∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÁÂÓÈÎÒ˜». ∏ ÙËÏÂfiÚ·ÛË ¤¯ÂÈ ÚÔÛÎÔÌ›ÛÂÈ ¿ÂÈÚ· ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÛÙÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜.

3. ∏ ∏°∂ª√¡π∞ ∆∏™ ™¶∞ƒ∆∏™: ªπ∞ ∫Àƒπ∞ƒÃπ∞ ™∂ ∞ªºπ™µ∏∆∏™∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙË Ó¤· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒıËΠÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ ÌÂÙ¿ ÙË Ó›ÎË Ù˘ ™¿ÚÙ˘. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ÔÔ›· ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜, ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· «τ ς Κ ρου JAναβ#σεως». ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ·ÔÙ˘¯›·˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÙÔ˘ ∞ÁËÛÈÏ¿Ô˘. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÌÔÚ› Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ ·fi Ù· ·›ÙÈ· Ô˘ ÚÔοÏÂÛ·Ó ÙËÓ ¤ÎÚËÍË ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· (Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Î·È ·ÊËÚË̤ӷ), ÁÈ· Ó· ηٷ‰ÂȯÙ› Ë ·ÈÙÈfiÙËÙ·.

82

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ë ∞ı‹Ó· Û˘Ó‹„ ÂÈÚ‹ÓË. ∆Ô Î·ıÂÛÙÒ˜ ÙˆÓ ∆ÚÈ¿ÎÔÓÙ· Ù˘Ú¿ÓÓˆÓ ÁÚ‹ÁÔÚ· ·Ó·ÙÚ¤ÂÙ·È. ∏ ‰˘Û·ÓÂÍ›· ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÏÈÁ·Ú¯›· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ·fi ÙÔÓ £Ú·Û‡‚Ô˘ÏÔ. ∏ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË ¤¯ÂÈ ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ‚¿ÛÂȘ. ªÂ ÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ‰fiıËΠÁÂÓÈ΋ ·ÌÓËÛÙ›·, ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ÂÍ·ÈÚ¤ıËÎ·Ó fiÛÔÈ Â›¯·Ó Û˘ÌÚ¿ÍÂÈ Ì ÙÔ Ù˘Ú·ÓÓÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜. ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ¿Óˆ ÛÙÔ ı¤Ì· ÌÔÚ› Ó· ‰È¢ڢÓı› Î·È Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ· fiÙÈ ÔÈ ∆ÚÈ¿ÎÔÓÙ· Ù‡Ú·ÓÓÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ‰ÈˆÁÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ·¤‰ÂÈÍ·Ó ¯Ú˘Ûfi ÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì·. ™ÙȘ ¿ÏϘ fiÏÂȘ ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ÂÁη٤ÛÙËÛ·Ó ÊÈÏÈΤ˜ Û’ ·˘ÙÔ‡˜ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ Î·È Â¤‚·Ï·Ó ‚·ÚÈ¿ ÊÔÚÔÏÔÁ›·. ™‡Ìʈӷ Ì ÙË Ì·ÚÙ˘Ú›· ÙÔ˘ ¢Èfi‰ˆÚÔ˘ (14.10.2), Ù· ¤ÛÔ‰· Ù˘ ÊÔÚÔÏÔÁ›·˜ ÍÂÂÚÓÔ‡Û·Ó Ù· ¯›ÏÈ· Ù¿Ï·ÓÙ· ÂÙËÛ›ˆ˜. ™ÙÔÓ ·fiË¯Ô ÙˆÓ Û˘ÓÂÂÈÒÓ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È Ù˘ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˘ ‰È·ÊıÔÚ¿˜ ÙˆÓ ËıÒÓ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ÊÂÚı› Ë ‰›ÎË Î·È Ë Î·Ù·‰›ÎË ÙÔ˘ ™ˆÎÚ¿ÙË. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Ì·¯ËÙÒÓ ÛÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫‡ÚÔ˘ Î·È Ë Â·ÎfiÏÔ˘ıË «∫¿ıÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ª˘Ú›ˆÓ» ı· ηٷ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙËÓ ·ÛıÂÓÈ΋ ˘fiÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÙËÓ ÔÔ›· ÂȂ‚·ÈÒÓÂÈ Ô •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ (∞Ó¿‚. 1.5.9): «Κα[ συνιδε(ν δ’ ?ν τ+ προσ.χοντι τ![ν νο%ν “< βασιλ.ως ρχ[' πλ θει µ[2ν χ ρας κα[ νθρ πων σχυρ[ οMσα, το(ς δ[2 µ κεσι τ+ν “4δ+ν κα[ τ+ διεσπ#ρθαι τ[ ς δυν#µεις σθεν'ς, εN τις δι[ ταχ.ων τ[!ν π6λεµον ποιο(το». ÃÚfiÓÔ˘˜ ÔÏÏÔ‡˜ ‡ÛÙÂÚ·, Ë ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ı· ÙÔ ÂȂ‚·ÈÒÛÂÈ. √ ›‰ÈÔ˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÚÈÓ ·fi ÙË Ì¿¯Ë Ù˘ πÛÛÔ‡ (333 .Ã.) ı· ·Ó·ÊÂÚı›, Ì ÏfiÁÈ· ÂÁΈÌÈ·ÛÙÈο, ÛÙÔÓ •ÂÓÔÊÒÓÙ· Î·È ÙÔ˘˜ ª˘Ú›Ô˘˜ (∞ÚÚ. ∞Ó¿‚. 2.7.7-8). ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «£¿Ï·ÙÙ·, ı¿Ï·ÙÙ·», ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË Ù˘ ÔÚ›·˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÒÓ, ı· ÚÔÛ‰ÒÛÂÈ ‚Ȉ̷ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ÚfiÛÎÙËÛ˘ Ù˘ ÁÓÒÛ˘. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Û ÚÔÛ¿ıÂȘ ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛ˘ Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜ ÛÙËÓ ¶ÂÚÛ›· ÂËÚ¤·ÛÂ Î·È ÙË ÌÔ›Ú· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ Ù˘ ª. ∞Û›·˜. √ ÂÚÛÈÎfi˜ ΛӉ˘ÓÔ˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ËÁÂÌÔÓÂ‡Ô˘Û· ™¿ÚÙË Ì ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ ÛÙÚ·ÙÔ‡ ˘fi ÙÔÓ ∞ÁËۛϷÔ. ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «∞ÁËۛϷԘ, ¤Ó·˜ ÔϤ̷گԘ Ì ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ·ÈÛı‹Ì·Ù·» Î·È Ù˘ ÏÂ˙¿ÓÙ·˜ Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· «√ Ó·fi˜ Ù˘ ∞ÚÙ¤Ìȉ·˜ ÛÙËÓ ∞˘Ï›‰·» ‰È¢ÎÔχÓÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ò˜ ÔÈ ÂÌʇÏȘ ‰È·Ì¿¯Â˜ Ì·Ù·ÈÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÎÊÚ·ÛË ÌÈ·˜ Ì·ÎÚfiÓÔ˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ˘ÔıËÎÂ‡Ô˘Ó ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. √ ∞ÁËۛϷԘ ›¯Â Û˘ÏÏ¿‚ÂÈ ÙËÓ È‰¤· ‰È¿Ï˘Û˘ ÙÔ˘ ÂÚÛÈÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 4.1.41) Î·È ÛÙÚÔÊ‹˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡ «ÚÔ˜ ·Ó·ÙÔÏ¿˜». ¶¿ÓÙˆ˜, fiÙ·Ó Ô ›‰ÈÔ˜ ˙‹ÙËÛ ·fi ÙÔ˘˜ ªÈÎÚ·ÛÈ¿Ù˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Ó· ÙÔÓ ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÌÂÚÈÎÔ› ·ÚÓ‹ıËÎ·Ó Ì ÙÔ ·ÈÙÈÔÏÔÁÈÎfi fiÙÈ ‰ÂÓ ‹ıÂÏ·Ó « φ’ PEλληνας στρατε εσθαι» (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 4.2.5). ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ¿Óˆ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ∞ÓÙ·ÏΛ‰ÂÈ·˜ ÂÈÚ‹Ó˘, ·ÊÔ‡ ÚÔËÁËı› ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «∏ ÂÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ‚·ÛÈϤˆ˜, 386 .Ã.», ηÏfi Â›Ó·È Ó· ÂÚÈÏ¿‚ÂÈ Î·È ÙȘ ‰‡Ô ÂΉԯ¤˜, ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ (·Ú¤Ì‚·ÛË ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ, ÂȂԇϢÛË Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ ÙˆÓ ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÒÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ) ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ (ÂÌÏÔ΋ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜, ·›ÙËÛË ÙˆÓ ‰È·ÈÚÂÌ¤ÓˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ‚Ô‹ıÂÈ·, ÚÔÒıËÛË ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ Û˘ÌÊÂÚfiÓÙˆÓ ÛÙË ‰˘ÙÈ΋ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜). ∆¤ÏÔ˜, Ë ›‰Ú˘ÛË Ù˘ µ’ ∞ıËÓ·˚΋˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÙ› Ì ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ›‰Ú˘Û˘ Ù˘ ∞’, ÂηÙfi ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ.

83

∂Ì¤‰ˆÛË: ¢›ÓÂÙ·È Ë ¿ÛÎËÛË: «∏ ∫¿ıÔ‰Ô˜ ÙˆÓ ª˘Ú›ˆÓ ˆ˜ ÚÔÔÌfi˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘».

4. ∏ ∫Àƒπ∞ƒÃπ∞ ∆∏™ £∏µ∞™ ™∆∏¡ ∂§§∞¢∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘Û¯ÂÙ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ £‹‚·˜ Ì ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ¶ÂÏÔ›‰· Î·È ÙÔ˘ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ›¯Â Ë Ì¿¯Ë ÛÙ· §Â‡ÎÙÚ· (371 .Ã.) ÁÈ· ÙË ™¿ÚÙË. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÌÂÙ¿ ÙË Ì¿¯Ë ÛÙË ª·ÓÙ›ÓÂÈ· (362 .Ã). ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∞ÊÔ‡ ÚÔËÁËı› Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ· ÙȘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›Â˜ ∫·ıfi‰Ô˘ ª˘Ú›ˆÓ Î·È ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘, ÙÔ Ì¿ıËÌ· ÌÔÚ› Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ µ’ ∞ıËÓ·˚΋˜ Û˘ÌÌ·¯›·˜ Î·È ÙȘ ÂÌ‰ˆÌ¤Ó˜ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ·Ó¿ÁÎË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙˆÓ ÂÂÌ‚¿ÛÂˆÓ Ù˘ ™¿ÚÙ˘. ŸÏÔÈ ÔÈ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ ÛÙË Ó¤· Û˘ÌÌ·¯›· ‹Ù·Ó «ÂχıÂÚÔÈ Î·È ·˘ÙfiÓÔÌÔÈ». ¶ÚÔ›¯Â Ë ·ÛÊ¿ÏÂÈ· ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ó·ÁÓÒÛÔ˘Ó ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·: «√È ‰‡Ô ¿Ó‰Ú˜ Ô˘ ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÙË £‹‚·». ∏ ÂÊ‹ÌÂÚË Ï¿Ì„Ë Ù˘ fiÏ˘ ·˘Ù‹˜ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÙ› Ì ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ ‰‡Ô ¯·ÚÈÛÌ·ÙÈÎÒÓ ËÁÂÙÒÓ. ∏ ·Ó·ÈÙÈÔÏfiÁËÙË Î·Ù¿ÏË„Ë ·fi ÙÔ˘˜ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ Ù˘ ∫·‰Ì›·˜ ·ÎÚfiÔÏ˘ (382 .Ã.) ÂÓ¤ÏÂÍ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ∂ÏÏ¿‰·. ¢ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› £Ë‚·›ÔÈ Ôϛ٘ Î·Ù¤Ê˘Á·Ó ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, fiˆ˜ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙˆÓ ∆ÚÈ¿ÎÔÓÙ· ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› ∞ıËÓ·›ÔÈ Â›¯·Ó ηٷʇÁÂÈ ÛÙË £‹‚·. ∆Ô 379 .Ã. ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ› ˘fi ÙÔÓ ¶ÂÏÔ›‰· Î·Ù¤Ï˘Û·Ó ÙË Û·ÚÙÈ·ÙÈ΋ ΢ÚÈ·Ú¯›·. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, Ô ¶ÂÏÔ›‰·˜ ȉڇÂÈ ÙÔÓ πÂÚfi §fi¯Ô. √ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ (¶ÂÏ. 18 Î·È 19) ÁÚ¿ÊÂÈ: «¶ÚÒÙÔ˜, ηıÒ˜ ϤÓÂ, ÙÔÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛÂ Ô °ÔÚÁ›‰·˜ ·fi ÙÚÈ·ÎfiÛÈ· ‰È·Ï¯ٿ ·ÏÈοÚÈ· Ô˘ Ë ÔÏÈÙ›· Ù· Á‡ÌÓ·˙Â Î·È Ù· Û˘ÓÙËÚÔ‡Û ÛÙËÓ ∫·‰Ì›·, fiÔ˘ ‹Ù·Ó ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi‰fi ÙÔ˘˜ ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·Ó “Ïfi¯Ô˜ Ù˘ fiψ˜”, ÁÈ·Ù› ÙfiÙ ÙȘ ·ÎÚÔfiÏÂȘ ÙȘ ÔÓfiÌ·˙·Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ fiÏÂȘ». √ ¶ÂÏÔ›‰·˜ ·ÍÈÔÔ›ËÛ ÙË ÌÈÎÚ‹ ·˘Ù‹ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ÌÔÓ¿‰· ÁÈ·Ù› «ÓfiÌÈ˙ ˆ˜ ÔÈ ÁÂÓÓ·›ÔÈ ¿Ó‰Ú˜ ÂÌÓ¤ÔÓÙ·È Ô ¤Ó·˜ ·fi ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ ÁÈ· ÙȘ ˆÚ·›Â˜ Ú¿ÍÂȘ, Á›ÓÔÓÙ·È ¯ÚËÛÈÌfiÙ·ÙÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· ÌÈ·˜ ÎÔÈÓ‹˜ ·ÔÛÙÔÏ‹˜ Î·È ÚÔı˘ÌfiÙ·ÙÔÈ». ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ۯ‰fiÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ Î·È Ô ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Û µÔȈٿگË. ∏ £‹‚· ‹Ù·Ó ¤‰Ú· Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ Û˘Ó¤Ï¢Û˘ ÙˆÓ µÔȈÙÒÓ. ∫ÂÊ·Ï‹ Ù˘ ÔÌÔÛÔÓ‰›·˜ ‹Ù·Ó ÔÈ ÂÙ¿ µÔȈٿگ˜. √ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ Û˘Ó‰¤ıËΠ̠ÚÔÛˆÈ΋ ÊÈÏ›· Ì ÙÔÓ ¶ÂÏÔ›‰· Î·È ·Ó·‰Â›¯ıËΠ۠ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛· ÌÂÁ¿Ï˘ ·Í›·˜. ∂›Ó·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi˜ ÂÈÛËÁËÙ‹˜ Ù˘ ÏÔÍ‹˜ Ê¿Ï·ÁÁ·˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ·ÊÂÙËÚ›· Ó¤·˜ ÂÔ¯‹˜ ÛÙËÓ ÔÏÂÌÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋. ∏ ‹ÙÙ· ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ ÛÙ· §Â‡ÎÙÚ· (371 .Ã.) Û˘ÓÈÛÙ¿ ıÚ›·Ì‚Ô Ù˘ ÏÔÍ‹˜ Ê¿Ï·ÁÁ·˜ Î·È ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ËÁÂÙÒÓ Ù˘ £‹‚·˜. ∂ȉÈÎfi˜ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ı· Á›ÓÂÈ ÁÈ· Ì ÙË ÏÔÍ‹ Ê¿Ï·ÁÁ· Û 84

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «∏ Ó¤· Ù·ÎÙÈ΋», ηıÒ˜ Ë ÏÔÍ‹ Ê¿Ï·ÁÁ· ·Ó¤ÙÚ„ ÙËÓ Ù·ÎÙÈ΋ Ù˘ ·Ú¿ÏÏËÏ˘ ·Ú¿Ù·Í˘. √ ıÂÔÊÔ‚Ô‡ÌÂÓÔ˜ •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ ·Ô‰›‰ÂÈ ÙËÓ ‹ÙÙ· ÛÙË ı›· ÙÈ̈ڛ· ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ ∫·‰Ì›·˜, Ú¿ÍË Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ·Ú¤‚ËÛ·Ó ÙȘ ¤ÓÔÚΘ ‰È·‚‚·ÈÒÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ: «Λακεδαιµ6νιο τε γ[ ρ ο >µ6σαντες α)τον6µους #σειν τ ς π6λεις τ'ν ν Θ βαις κρ6πολιν κατασχ6ντες “3π’ α)τ+ν µ6νον τ+ν δικηθ.ντων κολ#σθησαν» (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 5.4.1). ∞Ó ˘¿Ú¯ÂÈ ¯ÚfiÓÔ˜, Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ‰È·‚¿ÛÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ‰¤¯ÙËÎ·Ó ÔÈ ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ÙÔ ¿ÁÁÂÏÌ· Ù˘ ‹ÙÙ·˜ (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 6.4.16). ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ı¤Ì· ‚Ȉ̷ÙÈο. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ¿Ԅ˘ ÁÈ· ÙË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ıË‚·˚΋˜ ËÁÂÌÔÓ›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ¤ÂÈÙ· ·fi ÙfiÛ· ¯ÚfiÓÈ· Û˘Ó¯ÒÓ ÔϤ̈Ó. √ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ ı· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Â·ÓÂÈÏËÌ̤ӷ Ó· Ï‹ÍÂÈ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÍËÚ¿˜, ÙË ™¿ÚÙË. ∆· ÊÈÏfi‰ÔÍ· Û¯¤‰È¿ ÙÔ˘ ı· ̷ٷȈıÔ‡Ó ÛÙËÓ ‰ȿ‰· Ù˘ ª·ÓÙ›ÓÂÈ·˜ Û ÌÈ· ·ÌÊ›ÚÚÔË Ì¿¯Ë. ∂Λ, ÂṲ̂ÓÔ˜ ηٿ Á˘, Ï›ÁÔ ÚÈÓ ·Ê‹ÛÂÈ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÙÔ˘ ÓÔ‹, ı· Û˘Ì‚Ô˘Ï‡ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÙÔ˘ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ, « ς ο)κ Sντος α)το(ς στρατηγο%» (¶ÏÔ˘Ù. ∞ÔÊı. ∂·Ì. 24). ∂‰Ò ÌÔÚ› Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ Ó· ı›ÍÂÈ ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ·Ú¤Ì‚·Û˘ ÙÔ˘ Ù˘¯·›Ô˘ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË. ∏ Ù‡¯Ë ‰Â ı· ÓÔËı› ˆ˜ ·˘ı‡·ÚÎÙË ‰‡Ó·ÌË Ô˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ Ù· ·ÓıÚÒÈÓ·, ·ÏÏ¿ ˆ˜ ¿ıÚÔÈÛÌ· Û˘ÌÙÒÛÂˆÓ Ô˘ ÂÎÙÚ¤ÂÈ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ·fi ÙË ÏÔÁÈ΋ ÙÔ˘˜ ÔÚ›·. ∂Ì¤‰ˆÛË: ø˜ ¿ÛÎËÛË ÌÔÚ› Ó· ‰Ôı›: «∏ Ó¤· ÔÏÂÌÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋ Î·È ÔÈ ·Ó·ÙÚÔ¤˜ Ô˘ ÚÔοÏÂÛ».

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√π ¢π¢∞™∫∞§π∞™ ∏ ÂÓfiÙËÙ· «¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜ fiÏÂÌÔ˜ (431-404 .Ã.)» ÌÔÚ› ‰È‰·ÎÙÈο Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙ› Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÒÓ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ: ÙÈ (ÔÈ Ê¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘), Ô‡ (ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ fiÔ˘ ¤Ï·‚·Ó ¯ÒÚ· Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·), fiÙ (‰È¿ÚÎÂÈ·-Ê¿ÛÂȘ), ÁÈ·Ù› (·›ÙÈ·-·ÊÔṲ́˜), ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ (·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·). ∞ÎfiÌË, Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, ‰›ÓÔÓÙ·˜ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙ· ·›ÙÈ·, ÙȘ ·ÊÔṲ́˜ Î·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·. ™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË, Ë ‰È‰·Ûηϛ· ηÏfi Â›Ó·È Ó· ¿ÚÂÈ ÁÂÓÈ΢ÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ ÙÔ ı¤Ì· ‰È·¯ÚÔÓÈο, ·Ê·ÈÚÂÙÈο: ·›ÙÈ· Ô˘ ¯ˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, ·ÊÔṲ́˜ ÙÔ˘ ‰›ÓÔÓÙ·È, Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ô˘ ÚÔηÏÔ‡ÓÙ·È Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ¤ÔÓÙ·È. ™¯ÂÙÈο Ì ٷ ÁÂÁÔÓfiÙ· ·fi ÙÔ 404-362 .Ã. ÌÈ· ‰È‰·ÎÙÈ΋ ·fiÂÈÚ· ÌÔÚ› Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ ·fi ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·Ú¿ÁÚ·ÊÔ ÙˆÓ ∂ÏÏËÓÈÎÒÓ ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ· (Û ʈÙÔÙ˘›·), Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ı›ÁÂÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË. ∞ÊÔ‡ Û¯ÔÏÈ·ÛÙ› ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘ Î·È Î·Ù·ÛÙ› ۷ʤ˜ Ô‡ Ô‰ËÁ› Ô ·Ú·ÙÂٷ̤ÓÔ˜ ÂÌʇÏÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜, ÌÔÚ› Ó· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ Ë ÂͤٷÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ÃÚ‹ÛÈÌ· ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÈÔ Î¿Ùˆ, ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ·: «πÛÙÔÚÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË». ªÈ· ¿ÏÏË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ·ÊÔ‡ ÚÔËÁËı› ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ¿Óˆ ÛÙÔ ı¤Ì·, Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ‚·ÛÈÛÙ› ÛÙÔ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi ÙˆÓ ·Ú·ıÂÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡.

85

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ [∏ ·Ú¿ıÂÛË ÙˆÓ ÈÔ Î¿Ùˆ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Î·È ÚÔˆıÔ‡Ó ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ ÙÔ˘ ‰˘Ó·ÙÔ‡ ÙËÓ ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÁÈ· ηı·Ú¿ Ú·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ ÂÎÏ·˚΢ÙÈÎfi Û¯‹Ì·: ÙÈ, Ô‡, fiÙÂ, Ò˜, ÁÈ·Ù›, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘. √ ηıËÁËÙ‹˜ Â›Ó·È ÂχıÂÚÔ˜ Ó· ÂÛÙÈ¿ÛÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ fiÔ˘ ÎÚ›ÓÂÈ ÛÎfiÈÌÔ, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ·fi Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È.] ·. √ fiÏÂÌÔ˜ √ °Î·›Ù ϤÂÈ fiÙÈ «ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ıˆڛ·», ‰ËÏ·‰‹ οı ÁÂÁÔÓfi˜ ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÙ·È ÂÚÌËÓ¢ÙÈο ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Ó‡̷ Ô˘ ·˘Ùfi ·ÔÓ¤ÂÈ. ∂ÊfiÛÔÓ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Â›Ó·È ÔÏÂÌÈο, ÂӉ›ÎÓ˘Ù·È Ë ·Ú¿ıÂÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ ı· ʈٛÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ‰Ú¿ÛË ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘Ùfi. ∆fiÛÔ Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ fiÛÔ Î·È Ô •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ ·ÊËÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·. ŸÙ·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È, ÔÈ ÛÙÈÁ̤˜ Â›Ó·È Â¯ıÚÈΤ˜ ÚÔ˜ ÙË ÏÔÁÈ΋. «Κα[ι κατεκα θη π σα “< π6λις κα[ ,α ο*κ αι κα[ α τ ρσεις κα[ τ[α σταυρ µατα κα[ τTλλα π#ντα» (•ÂÓ. ∞Ó¿‚. 5.2.27). ™˘Ó‹ıˆ˜ ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Ë ÔÏÂÌÈ΋ ·Ú¯‹ «ο)α[ι το(ς “ηττηµ.νοις» (U ! U;'V;M) του Βρ.ννου, 6πως στην περ πτωση της ττας των Αθηνα ων στους Αιγ6ς Ποταµο ς (405 π.Χ.): «... κα[ !εδοξεν ποκτε(ναι τ+ν α*χµαλ των aσοι ?σαν ’Αθηνα(οι πλ['ν ’Αδειµ#ντου» (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 2.1.32). ∂ȉÈÎfiÙÂÚ· Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ (3.82) ·Ú·ÙËÚ›: «∆fiÛÔ ÛÎÏËÚ‹ ÌÔÚÊ‹ ‹ÚÂ Ô fiÏÂÌÔ˜ Î·È Ê¿ÓËΠ·ÎfiÌË ÛÎÏËÚfiÙÂÚÔ˜, ÁÈ·Ù› ‹Ù·Ó Ô ÚÒÙÔ˜ ÂÌʇÏÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜ Ô˘ ¤ÁÈÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, ηıfiÛÔÓ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÔÏfiÎÏËÚË Û¯Â‰fiÓ Ë ∂ÏÏ¿‰· ÂÚÈ‹Ïı Û ÂÌʇÏÈÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜ ÏfiÁˆ ÎÔÌÌ·ÙÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ». ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ì ÙË ‰È·Ù‡ˆÛË Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·ÙÔ˜ ÁÂÓÈ΢ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÚÔ‚·›ÓÂÈ Î·È ÛÙË ÏÂÁfiÌÂÓË ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚfiÁÓˆÛË: «∂Í·ÈÙ›·˜ ÙˆÓ ÂÌÊ˘Ï›ˆÓ ÔÏ¤ÌˆÓ ÚÔÎÏ‹ıËÎ·Ó ÛÙȘ fiÏÂȘ ÔÏϤ˜ Î·È ÌÂÁ¿Ï˜ Û˘ÌÊÔÚ¤˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘ Á›ÓÂÙ·È Î·È ı· Á›ÓÂÙ·È ?cως d;ν “< α)τ[' φ σις νθρ πων Je?». ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ Ù·ÎÙÈ΋˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ÚÔÛ¿ıÂÈ· ηٷÙfiËÛ˘ ÙÔ˘ ·ÓÙÈ¿ÏÔ˘ Î·È Ë ¯Ú‹ÛË ÔÏÂÌÈÎÒÓ Ù¯ӷÛÌ¿ÙˆÓ. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· Ù¤¯Ó·ÛÌ· ÙÔ˘ §˘Û¿Ó‰ÚÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ∞ÈÁfi˜ ¶ÔÙ·ÌÔ‡˜. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Ô §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ¿ÁÚ˘Ó· ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÛÙfiÏÔ˘ ·fi ÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÛfiÓÙÔ˘. Œ‰ˆÛ ̿ÏÈÛÙ· ÂÓÙÔÏ‹ Û ӷ‡Ù˜ ÙÔ˘, ÌfiÏȘ ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ Ó· Â›Ó·È ‰È·ÛÎÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÛÙËÓ ÍËÚ¿, Ó· ˘„ÒÛÔ˘Ó ÌÈ· ·Û›‰· ·fi ÙÔ Ì¤ÛÔ Ù˘ ·fiÛÙ·Û˘. √È ∞ıËÓ·›ÔÈ, ¤¯ÔÓÙ·˜ ηٷÊÚÔÓ‹ÛÂÈ ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ ™·ÚÙÈ·ÙÒÓ, ›¯·Ó η٤ÏıÂÈ ÛÙËÓ ÍËÚ¿. ŸÙ·Ó ›ÛÙËÎÂ Ô §‡Û·Ó‰ÚÔ˜ ÁÈ· ÙÔ Ï¿ıÔ˜ ÙÔ˘˜, ¤Ï¢Û Ì ٷ¯‡ÙËÙ· Î·È ·È¯Ì·ÏÒÙÈÛ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÛÙfiÏÔ. ™ÒıËÎ·Ó ÌfiÓÔ ÂÙ¿ ÏÔ›· Î·È ÙÔ ÈÂÚfi ÏÔ›Ô, Ë ¶¿Ú·ÏÔ˜, Ô˘ ¤ÌÂÏÏ ӷ χÛÂÈ ÛÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿, ÁÈ· Ó· ·Ó·ÎÔÈÓÒÛÂÈ ÙË Û˘ÌÊÔÚ¿ (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 2.27-29). ∂Âȉ‹ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜ ·˘Ù‹˜ ¤ÏÎÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛË ·Ú¿ÙÔÏÌˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÒÓ ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ, ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ·Ú·ÙÂı› ÙÔ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ Î›ÌÂÓÔ, Û¯ÂÙÈÎfi Ì ٷ Û˘ÓËıÈṲ̂ӷ ÛÙÚ·ÙËÁ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ∞ÁËÛÈÏ¿Ô˘: «∂Í··ÙÔ‡Û ÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ÙÔ‡ ‰ÈÓfiÙ·Ó Ë Â˘Î·ÈÚ›·. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û ÙËÓ Ù·¯‡ÙËÙ·, ÁÈ· Ó· ÚÔÏ·‚·›ÓÂÈ ÙÔ˘˜ ÂÏÈÁÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜. ¢È¤Ê¢Á ·fi ÙÔ ‰›Ô Ù˘ Ì¿¯Ë˜ fiÔ˘ Î·È fiÙ·Ó ÙÔ‡ÙÔ ‹Ù·Ó Û˘ÌʤÚÔÓ. °ÂÓÈο, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û οı ̤ÛÔÓ Ô˘ ‹Ù·Ó ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÛÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Î·È ·ÓÙ›ıÂÙÔ 86

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÛÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ ÙÔ˘. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Û ÙË Ó‡¯Ù· Û·Ó Ì¤Ú· Î·È ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ, ¤ÙÛÈ Ô˘ ηÓ›˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ Ì·ÓÙ¤„ÂÈ Ô‡ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó, Û ÔÈ· ηÙ‡ı˘ÓÛË ÔÚ¢fiÙ·Ó ‹ ÔȘ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ı· ·Ó·Ï¿Ì‚·ÓÂ. ∆Ș Ô¯˘ÚˆÌ¤Ó˜ ı¤ÛÂȘ ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ ÙȘ ·¯Ú‹ÛÙ¢ Ì ÙÔ Ó· ÙȘ ·ÔʇÁÂÈ, Ó· ÙȘ ·Ú·Î¿ÌÙÂÈ Î·È Ó· ÙȘ ΢ÚȇÂÈ ÎÚ˘Ê¿. ŸÙ·Ó ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ÔÚ›· Î·È ÁÓÒÚÈ˙ fiÙÈ Ô Â¯ıÚfi˜ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ¤¯ÂÈ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÂÓÂÚÁÂÈÒÓ Î·È Ó· ÔÏÂÌ‹ÛÂÈ fiÔÙ ı¤ÏÂÈ, ÚÔ¯ˆÚÔ‡Û ¤¯ÔÓÙ·˜ ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ·Ú·Ù·Á̤ÓÔ Ì ٤ÙÔÈÔÓ ÙÚfiÔ, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· ‰ÒÛÂÈ Ì¿¯Ë ·Ó¿ ¿Û· ÛÙÈÁÌ‹. ∂›Û˘ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Û Ì ۇÓÂÛË, fiˆ˜ ¤Ó· ÊÚfiÓÈÌÔ ÎÔÚ›ÙÛÈ, ÁÈ·Ù› ›ÛÙ¢ fiÙÈ ·˘Ùfi˜ ‹Ù·Ó Ô Î·Ù¿ÏÏËÏÔ˜ ÙÚfiÔ˜ Ó· ÚÔÊ˘Ï¿ÍÂÈ ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ·fi ÙÔÓ ·ÓÈÎfi, ÙË Û‡Á¯˘ÛË, Ù· ÛÊ¿ÏÌ·Ù· Î·È ÙȘ ·ÚfiÛÌÂÓ˜ ÂÈı¤ÛÂȘ» (•ÂÓ. ∞ÁËÛ. 6.5-7). ∆ÔÓ fiÏÂÌÔ, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ÁÂÓÈÎÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ‹ ¿Ô„Ë, ÙÔÓ ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ·˘Ùfi˜ Ô˘ οÓÂÈ Ù· ÏÈÁfiÙÂÚ· Ï¿ıË. ∞ÓÙÈÂÚÈÛ·ÛÌfi˜. ™ÙËÓ ÔÏÂÌÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Î·È Ë ÚÔÛÊ˘Á‹ ÛÙËÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ÙÔ˘ ·ÓÙÈÂÚÈÛ·ÛÌÔ‡, Ô˘ ÂΉËÏÒÓÂÙ·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙfiÔ ·fi ·˘ÙfiÓ Ô˘ ·Ó·Ì¤ÓÂÈ Ô Â¯ıÚfi˜, ÒÛÙ ӷ ·ÔÛ·ÛÙ› Ë ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘ ·fi ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ÛÙfi¯Ô. ∏ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚË, ÛÙËÓ ¶‡ÏÔ (425 .Ã.) Î·È ÛÙË ª·Î‰ÔÓ›· (424 .Ã.) ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ›¯Â ÙË ‰ÈÔ¯¤Ù¢ÛË ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ Û ·Ú·Ï·ÓËÙÈ΋ ΢ڛˆ˜ ηÙ‡ı˘ÓÛË. ™ÙÔ µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ ÚÔËÁ‹ıËΠ·fi‚·ÛË ÛÙË ™ÈÎÂÏ›· ÁÈ· Ó· ÛÙÚ·Ê› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Î·È Ó· ‰È¢ÎÔÏ˘Óı› Ë ·fi‚·ÛË ÙˆÓ ™˘ÌÌ¿¯ˆÓ ÛÙË ¡ÔÚÌ·Ó‰›·. ∞ÓÙ›ÔÈÓ·. ªÂ ÙËÓ ÔÏÂÌÈ΋ ·˘Ù‹ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·ÓÙ·Ô‰›‰ÂÙ·È ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ‚Ï¿‚Ë ‹ ·‰ÈΛ· ˘fi ÌÔÚÊ‹Ó ·ÓÙÂΉ›ÎËÛ˘. ªÂ ÙËÓ ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ §·Î‰·ÈÌÔÓ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ Û˘ÌÌ¿¯ˆÓ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋ ÙÔ ÚÒÙÔ ¤ÙÔ˜ ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘, Ô ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÙËÓ Ù·ÎÙÈ΋ ÙˆÓ ·ÓÙÈÔ›ÓˆÓ ÏÂËÏ·ÙÒÓÙ·˜ Ù· ·Ú¿ÏÈ· Ù˘ §·ÎˆÓ›·˜. ‚. ∆Ô ÊÈÏÂÈÚËÓÈÎfi ΛÓËÌ· ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÚÔ˜ ÙÔ ÁÂÓÈÎfi ÔÏÂÌÈÎfi Îϛ̷ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÛË ÙˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ ·Ó·Ù‡¯ıËÎÂ Î·È ÙÔ ÊÈÏÂÈÚËÓÈÎfi ΛÓËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÓÙÈÚÔÛÒ¢·Ó ÔÈ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ Î·È Ô ·Ïfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Î·È ‰Â¯fiÙ·Ó ÈÔ ¿ÌÂÛ· ÙÔÓ ·ÚÓËÙÈÎfi ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. √ ∞ÚÈÛÙÔÊ¿Ó˘ ·ÔÙÂÏ› ÙËÓ ÈÔ ËÁ·›· ¤ÎÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜. ∫·Ù·ÁÁ¤ÏÏÔÓÙ·˜ ÙÔ ‰ËÌ·ÁˆÁfi ∫ϤˆÓ·, Ô˘ ı¤ÏÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ Ó· ËÁËı› Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ §·Î‰·ÈÌÔÓ›ˆÓ ÛÙËÓ ¶‡ÏÔ, ÁÚ¿ÊÂÈ: fδιστον φ#ος “<µ.ρας gσται το(σι παρο%σι κα[ το(ς 7πο%σιν κνουµ.νως hν Κλ.ων π6ληται. (∞ÚÈÛÙÔÊ. π›˜ 973) ™·Ê‹ ¤ÎÊÚ·ÛË ÙˆÓ ÓÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ·ÔÙÂÏ› Ô Ûˆ˙fiÌÂÓÔ˜ ‡ÌÓÔ˜ ÙÔ˘ ∂˘ÚÈ›‰Ë ÁÈ· ÙËÓ ∂ÈÚ‹ÓË: 87

Ε*ρ να βαθ πλουτε κα καλλ στα µακ#ρων θε+ν ζ λ6ς µοι σ.θεν ς χρον ζεις! (·fiÛ. 462) √ ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∫ϤˆÓ· Î·È ÙÔ˘ µÚ·Û›‰· ÛÙËÓ ∞ÌÊ›ÔÏË (422 .Ã.) ¿ÓÔÈÍ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË. Ÿˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÊ¿ÓË, Ô˘ ·›¯ÙËΠÛÙ· ¢ÈÔÓ‡ÛÈ· ÙÔ˘ 421 .Ã., ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ÂÈÎÚ¿ÙËÛ ÙÔ ÎfiÌÌ· ÙˆÓ ÌÂÙÚÈÔ·ıÒÓ Ê›ÏˆÓ Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ Ì ËÁ¤ÙË ÙÔ ¡ÈΛ·. ∞ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ™¿ÚÙË ÛËÌÂÈÒıËΠ·Ó¿ÏÔÁË ÊÈÏÂÈÚËÓÈ΋ ΛÓËÛË ˘fi ÙÔ ‚·ÛÈÏÈ¿ ¶ÏÂÈÛÙÔ¿Ó·ÎÙ·, ÁÈÔ ÙÔ˘ ¶·˘Û·Ó›·. ªÂ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ¡ÈΛ· ˘ÔÁÚ¿ÊÙËÎÂ Ë ÔÌÒÓ˘ÌË ÂÈÚ‹ÓË (421 .Ã.), Ë ÔÔ›· ‰Â ‰È‹ÚÎÂÛ Ôχ. ∏ ÔÚÁ‹, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÙÔ˘ ∫·ÏÏÈÎÚ·Ù›‰· ÁÈ· ÙȘ Ù·ÂÈÓÒÛÂȘ Ô˘ ‰¤¯ÙËΠ·fi ÙÔÓ ∫‡ÚÔ ·ÔÙÂÏ› ¤ÎÊÚ·ÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘: «Καλλικρατ δας δ2 χθεσθε(ς τ

ναβολ κα τα(ς π τ ς θ ρας φοιτ σεσιν >ργισθε(ς κα ε*πjν θλιωτ#το ς ε"ναι τοkς PEλληνας, -τι βαρβ#ρους κολακε ουσιν cνεκα ργυρ ου, φ#σκων τε, 0ν σωθl οNκαδε κατ# γε τ! α)το% δυνατ!ν διαλλ#ξειν JAθηνα ους κα Λακαιδεµον ους, π.πλευσεν ε*ς Μ λητον» (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 1.6.7). √ ∫·ÏÏÈÎÚ·Ù›‰·˜ fï˜ ¯¿ıËΠÛÙȘ ∞ÚÁÈÓÔ‡Û˜ (406 .Ã.). Á. ∏ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· √È ·Ú¯·›ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, ÌÔÏÔÓfiÙÈ Û˘Ó‰‡·˙·Ó Ù· ÈÛÙÔÚÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· Ì ÙÔ˘˜ ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘˜, ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ ‰ÂÓ ·ÔÏ˘ÙÔÔ›ËÛ·Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜. ∏ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ‹ ·ÔÎÏ‹ıËΠ«το% mν!ς νδρ!ς ρχ ». √ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ fï˜ ÛÙËÓ ·ıËÓ·˚΋ ÔÏÈÙ›· ‹Ù·Ó ·ÈÚÂÙfi˜, Ë ‰Â ıËÙ›· ÙÔ˘ ÂÓÈ·‡ÛÈ·. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi Î·È ÌfiÓÔ ·ÔÙÂÏ› ÁÈ· ÙÔ ¿ÙÔÌÔ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ·Ó¿Ï˄˘ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘ÏÈÒÓ Ì ¢Ú›· ¯ÚÔÓÈ΋ ÚÔÔÙÈ΋. √È ¯·ÚÈÛÌ·ÙÈÎÔ› ËÁ¤Ù˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È Û’ ¤Ó· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› ˆ˜ ¤Ó· ÛËÌÂ›Ô Ó· ÂÚÈÔÚ›ÛÂÈ ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘˜. √ ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ Î·È Ô ∫ϤˆÓ fiÊÂÈÏ·Ó Ó· ‰ÚÔ˘Ó Û ÔÚÈṲ̂ӷ Ï·›ÛÈ· Ô˘ ‰ÂÓ Â¤ÏÂÁ·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ. ¶Ú¤ÂÈ ·ÎfiÌ· Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì fiÙÈ Ë ›‰È· Ë ‡·ÚÍË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ï·ÈÛ›ˆÓ ÂÌfi‰È˙ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ËÁ¤Ù˜ Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÔÏÏÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ (W. Walsh, ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË ÊÈÏÔÛÔÊ›· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÌÂÙ. º. ∫. µÒÚÔ˜, ª.π.∂.∆. ∞ı‹Ó·, 1982, Û. 316). √ ∞Ú¯›‰·ÌÔ˜ Î·È Ô ∞ÁËۛϷԘ ‹Ù·Ó ‚·ÛÈÏÈ¿‰Â˜, Ì ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˜ fï˜ ÂÍÔ˘Û›Â˜. √ ÂÈΛӉ˘ÓÔ˜ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜ fiÊÂÈÏ ӷ ÂÎϤÁÂÙ·È ÛÙÚ·ÙËÁfi˜. √ ›‰ÈÔ˜, fiÓÙ·˜ «στρατηγ6ς α)τοκρ#τωρ» ÛÙË ™ÈÎÂÏÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›·, ·Ó·ÎÏ‹ıËΠÁÈ· Ó· ‰ÈηÛÙ› ÁÈ· ·Û¤‚ÂÈ·. °È· Ó· ÌË Û˘ÏÏËÊı›, ÚÔÙ›ÌËÛ ӷ ÚÔ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘, ÚÔÛ¯ˆÚÒÓÙ·˜ ÛÙÔ ·ÓÙ›·ÏÔ ÛÙÚ·Ùfi‰Ô. √È Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔÛÂÁÁ›˙Ô˘Ó Â‡ÎÔÏ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜, ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ‚ÈÒÓÔ˘Ó Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ̤ۈ Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ·Ó‰ÚÒÓ. π‰È·›ÙÂÚ· Ë Ï¿Ì„Ë Ù˘ £‹‚·˜ ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙ› ̤ۈ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ‰‡Ô ÚÔÛˆÈÎÔًوÓ, ÙÔ˘ ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰· Î·È ÙÔ˘ ¶ÂÏÔ›‰·. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ô ∂·ÌÂÈÓÒÓ‰·˜ ¤ıÂÛ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô ÙÔ˘ Ó· Û˘ÓÙÚ›„ÂÈ ÙË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È Ù˘ ™¿ÚÙ˘. £¤ÏËÛÂ, fiˆ˜ ‰È·ÙÂÈÓfiÙ·Ó, «Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ Ù· ¶ÚÔ‡Ï·È· Ù˘ ∞ÎÚfiÔÏ˘ ÛÙËÓ ∫·‰Ì›·» Î·È Ó· ÂÚÈÔÚ›ÛÂÈ ÙË ™¿ÚÙË ÛÙ· Ê˘ÛÈο Ù˘ Û‡ÓÔÚ·. √ ¶ÂÏÔ›‰·˜ ‰È‡ڢÓ ÙË ıË‚·˚΋ ÈÛ¯‡ ÛÙË £ÂÛÛ·Ï›· Î·È ÙË ª·Î‰ÔÓ›·. √ ÚfiˆÚÔ˜ ı¿Ó·Ùfi˜ ÙÔ˘˜ Ì·Ù·›ˆÛ ٷ ÊÈÏfi‰ÔÍ· Û¯¤‰È¿ ÙÔ˘˜. ∞ÏÏ¿ Î·È Ë ‰‡Ó·ÌË Ù˘ £‹‚·˜ ‹Ù·Ó ‰˘Û·Ó¿ÏÔÁ· ÌÈÎÚ‹ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿ÏË„Ë ÚˆÙÔ‚Ô˘ÏÈÒÓ ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ·˜ ÂÌ‚¤ÏÂÈ·˜. ∫·Ïfi Ê˘ÛÈο Â›Ó·È Ó· ÌËÓ ˘ÂÚÙÔÓ›˙ÂÙ·È Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ·88

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ·ÊÔ‡ Â›Ó·È ÁÂÓÈο ·Ô‰ÂÎÙfi fiÙÈ Ë ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË Â›Ó·È Û‡ÓıÂÙÔ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ·, Û˘Ó¿ÚÙËÛË ÔÏÏÒÓ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ. ŸÔÙ ÎÚ›ÓÂÈ ··Ú·›ÙËÙÔ Ô Î·ıËÁËÙ‹˜, ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ı¤ÛÂÈ ÂÚÁ·Û›· ‹ ·ÏÒ˜ Ó· ·Ú·¤Ì„ÂÈ ÛÙÔ˘˜ µ›Ô˘˜ ÙÔ˘ ¶ÏÔ˘Ù¿Ú¯Ô˘ («¶ÂÚÈÎÏ‹˜», «∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë˜», «§‡Û·Ó‰ÚÔ˜», «∞ÁËۛϷԘ», «¶ÂÏÔ›‰·˜»), ÛÙÔÓ ∞ÁËÛ›Ï·Ô ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ· Î.·. ‰. ∆Ô Ù˘¯·›Ô ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· ‰Â Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÌfiÓÔ Ì ÙË Û˘ÓÂȉËÙ‹ ·ÓıÚÒÈÓË ‰Ú¿ÛË ‹ ÙË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ʇÛ˘. ™˘¯Ó¿ Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ·ÛÙ¿ıÌËÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜, ÙËÓ ·Ú¤Ì‚·ÛË Ù˘ Ù‡¯Ë˜. √ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ‰ÂÓ ·ÔÚÚ›ÙÂÈ ÙËÓ Ù‡¯Ë. ∆· ·Úfi‚ÏÂÙ· ÁÂÁÔÓfiÙ·, fiˆ˜ Ô ÏÔÈÌfi˜, ÂÓÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙ· Û˘Ì‚¿ÓÙ· Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÎÙÈÌ‹ÛÂÈ Î·Ó›˜ ‡ÎÔÏ· (J. H. Finley, £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, ÌÂÙ. ∆. ∫Ô˘ÎÔ˘ÏÈÔ‡, ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó·, 19883, ÛÛ. 316-317). ∆ÔÓ ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ù˘ Ù‡¯Ë˜ ÂÈηÏÂ›Ù·È Ô •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ (∂ÏÏ. 6.4.8), ÁÈ· Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÙËÓ ‹ÙÙ· ÙˆÓ §·Î‰·ÈÌÔÓ›ˆÓ ÛÙ· §Â‡ÎÙÚ· (371 .Ã.). ∏ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ Ù˘¯·›Ô˘ ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡, ·ÊÔ‡ ÙÔÓ Ê¤ÚÓÂÈ ·ÓÙÈ̤وÔ Ì Â͈ÏÔÁÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. Â. √ ¯ÒÚÔ˜ ∆Ô ÂӉȷʤÚÔÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙÚ·Ê› Î·È ÚÔ˜ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ì ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ·, ·ÎfiÌË Î·È Ù· ÓÂ˘Ì·ÙÈο, ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È Û ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‹ ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ‚·ıÌfi ·fi ÙÔ ¯ÒÚÔ. √ ¯ÒÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ÂÍ›ÛÔ˘ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ¤Ó· ÁÂÁÔÓfi˜ Ì ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ. ∏ ÁˆÁÚ·Ê›· ‰›ÓÂÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ Û ÔÏÏ¿ ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·, ȉȷ›ÙÂÚ· fiÙ·Ó Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÛÙÚ¤ÊÂÈ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙÔ˘ ÛÙË Ì·ÎÚ¿ ‰È¿ÚÎÂÈ· (F. Braudel, ªÂÛfiÁÂÈÔ˜, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∫Ï·›ÚË ªÈÙÛÔÙ¿ÎË, ª.π.∂.∆., ∞ı‹Ó· 19933, Û. 27). ∂›Ó·È ıÂÌÈÙfi, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ó· ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· ÁˆÈÛÙÔÚ›·. ∆· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ Ì·˜ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È ÛÙÔÓ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ¯ÒÚÔ fiÔ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈÂ›Ù·È Ô ÂÏÏËÓÈÛÌfi˜. √È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿ Û˘Ó·ÚÙÒÓÙ·È ¿ÌÂÛ· Ì ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Â‰·ÊÈÎÒÓ ÏÂÔÓÂÎÙËÌ¿ÙˆÓ. ∏ ΢ÚÈ·Ú¯›· ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô η›ÚÈˆÓ ÛËÌ›ˆÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ô ∂ÏÏ‹ÛÔÓÙÔ˜. ∏ ηÙÔ¯‹ ÙÔ˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·Ó ÁÂÁÔÓfi˜ ‡„ÈÛÙ˘ ÛËÌ·Û›·˜. ∏ ı¤ÛË ÙÔ˘ Â›Ó·È ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Î·È Û¯ÂÙÈ˙fiÙ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ Ì ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ÙÔ˘ ÛÙ·ÚÈÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÊÔÚÔÏfiÁËÛ˘ ÙˆÓ ‰ÈÂÚ¯fiÌÂÓˆÓ ÏÔ›ˆÓ (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 1.1.22). ∏ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÛÙË ™ÈÎÂÏ›· ·ÊÔÚÔ‡Û ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô ÙˆÓ ·ÁÔÚÒÓ ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ Î·È Ù˘ ™ÈÎÂÏ›·˜. √È ¶¤ÚÛ˜ ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·Ó Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙÔÓ ∂ÏÏ‹ÛÔÓÙÔ Î·È ÙË ‰˘ÙÈ΋ ª. ∞Û›·. ∏ ÌÂÛÔÁÂȷ΋ ™¿ÚÙË Î·È Ë ·Ú·Ïȷ΋ ∞ı‹Ó· Ì¿¯ÔÓÙ·Ó ÁÈ· ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 5.1.1). ∏ ∫fiÚÈÓıÔ˜, fiÙ·Ó ÎÈÓ‰‡ÓÂ˘Â Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· Ù˘ ÛÙÔ πfiÓÈÔ, Û˘ÌÌ¿¯ËÛ Ì ÙË ™¿ÚÙË Î·È ÛÙÚ¿ÊËΠ·ÓÔȯٿ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ÛÙ. √ ¯ÚfiÓÔ˜ √ ¯ÚfiÓÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜, ·ÊÔ‡ ̤ۈ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È Î·È, ˆ˜ ¤Ó· ÛËÌ›Ô, ÂÚÌËÓ‡ÂÙ·È. ∫·È ÙÔ‡ÙÔ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi, ·ÊÔ‡ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ ÔÚ›˙ÂÈ Î·È ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÙË ‰Â‰Ô̤ÓË ¯ÚÔÓÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹. ¶·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÛΤ„Ë ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ ¤ÓÓÔÈ· ·ÎÏÔ˘, Â‰Ò Ú¤ÂÈ Ó· ÓÔËı› ˆ˜ ¢ı›· Û ‰Â‰Ô̤ӷ ÛËÌ›· Ù˘ ÔÔ›·˜ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·. ∏ ¯ÚÔÓÈ΋ ‰È¿ÚÎÂÈ· ·fi ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ (431 .Ã. ) ˆ˜ ÙË Ì¿89

¯Ë Ù˘ ª·ÓÙ›ÓÂÈ·˜ (362 .Ã.) Û˘ÓÈÛÙ¿ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÌÈ·˜ Û˘Á΢ڛ·˜ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ ÔÔ›·˜ Û˘ÓÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜. ∆ËÓ ·Í›· ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÓÔ‹ÛÂÈ Ô £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ηٷ‚¿ÏÏÂÈ È‰È·›ÙÂÚË ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÔÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘: «nAρχεται δ2 4 π6λεµος νθ.νδε δη JAθηνα ων τε κα Πελοποννησ ων κα τ+ν mκατ.ροις συµµ#χων... τ.σσαρα κα δ.κα µ2ν Bτη ν.µειναν α τριακοντο τεις σπονδα αo γ.νοντο µετ’ Ε’υβο ας pλωσιν τq+ δ2 π.µπτqω κα δεκ#τqω Bτει, π Χρυσ δος ν nAργει τ6τε πεντ κοντα δυο(ν δ.οντα Bτη ερωµ.νης κα Α*νησ ου φ6ρου ν Σπ#ρτlη κα Πυθοδ ρου Bτι τ.σσαρας µ νας pρχοντος JAθηνα οις, µετ τ'ν ν Ποτειδα sα µ#χην µην cκτqω κα <δεκ#τqω> pµα ?ρι ρχοµ.νqω Θηβα ων 0νδρες...» (£Ô˘Î. 2.1-2). √ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ì ÙȘ √Ï˘ÌÈ¿‰Â˜ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ı· ÂȯÂÈÚËı› ·fi ÙÔÓ ∆›Ì·ÈÔ ÙÔÓ ∆·˘ÚÔÌÂÓ›ÙË ÙÔÓ 2Ô ·ÈÒÓ· .Ã. Î·È ı· ˘ÈÔıÂÙËı› ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·fi ÙÔÓ ¶Ôχ‚ÈÔ. √ •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ ÁÂÓÈο ·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔ ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë. °È· ÏfiÁÔ˘˜ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·˜ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· ÙˆÓ ÂÌÊ˘Ï›ˆÓ ÔÏ¤ÌˆÓ ÔÓÔÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Î·È ÂÚÈÔ‰ÔÏÔÁÔ‡ÓÙ·È (¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜ 431-404 .Ã., ∞گȉ¿ÌÂÈÔ˜ 431-421 .Ã., ™ÈÎÂÏÈ΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›· 415-413 .Ã., ¢ÂÎÂÏÂÈÎfi˜ 413-404 .Ã., µÔȈÙÈÎfi˜ ‹ ∫ÔÚÈÓıÈ·Îfi˜ - ıË‚·˚΋ ËÁÂÌÔÓ›· 395-362 .Ã.) Ì ‚¿ÛË Ù· ÎÚÈÙ‹ÚÈ· ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ËÁ¤ÙË. ˙. ∏ ·ÈÙÈfiÙËÙ· ∏ ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÂͤٷÛË Ù˘ ·ÈÙÈfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, Ù˘ ·ÌÔÈ‚·›·˜ Û¯¤Û˘ ·ÈÙ›·˜ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜. ∏ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÙˆÓ ·ÈÙ›ˆÓ Â›Ó·È ÎÔÈÓfi˜ ÙfiÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ∂›Ó·È ¿ÓÙˆ˜ ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ‰È·ÎÚÈ‚ˆıÔ‡Ó ÔÈ ÏfiÁÔÈ Ô˘ ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÛÙË ‰Ú¿ÛË. ∞ÎfiÌË ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏÔ Â›Ó·È Ó· ÂÎÙÈÌËı› Ô ‚·ıÌfi˜ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ·ÈÙ›Ô˘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ οÔÈÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜. √È ›‰È˜ ·Èٛ˜ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÛÙÔÈ¯Ô‡Ó Û ›‰È· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·. ∏ ·¿ÓÙËÛË ÛÙÔ «ÁÈ·Ù›» Â›Ó·È ›Ûˆ˜ ÙÔ ÈÔ ‰‡ÛÎÔÏÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÁÚ·Ê‹˜. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi οÔÈÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó Ó· ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÛÙÔ «Ò˜ Û˘Ó¤‚Ë Î¿ÙÈ» (E. H. Carr, What is History, Penguin Books, London, 1971, Û. 88). ∞Ó ·Ê·ÈÚÂı› fï˜ ÙÔ «Ò˜» Î·È ÙÔ «ÁÈ·Ù›», Ë ÈÛÙÔÚ›· ı· ÌÂÙ·‚ÏËı› Û ·Ï‹ ‰È‹ÁËÛË. √ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ οÓÂÈ ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·›ÙÈ· Î·È ÙËÓ ·ÊÔÚÌ‹. ∏ ·ÈÙ›· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ÚÔ˜ ÙË Ï·ÙÈÓÈ΋ ϤÍË «causa». ∞ÊÔÚÌ‹ Â›Ó·È ÏfiÁÔ˜, „¢‰‹˜ ‹ ·ÏËıÈÓfi˜, Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Î¿ı ÊÔÚ¿ Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ·ÊÂÙËÚȷο ˆ˜ ¤Ó·˘ÛÌ·. ∞Ô‰›‰ÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ÙȘ ϤÍÂȘ «ÚfiÊ·ÛË», «ÚfiÛ¯ËÌ·», «¿ÙËÌ·». ∏ ÏÂÙ‹ ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ϤÍÂȘ «·ÈÙ›·» Î·È «·ÊÔÚÌ‹» Ô‰ËÁ› Î·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ·‰È·ÎÚ›Ùˆ˜. √ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, ·Ú¿ ÙË ÏÂÙÔÏfiÁÔ ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ·ÓÙȉȷÛÙ¤ÏÏÂÈ Û·ÊÒ˜ ÙȘ ‰‡Ô ¤ÓÓÔȘ. ø˜ «’αληθεστ#την πρ6φασιν», Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfiÙÂÚË ·ÈÙ›· ‰ËÏ·‰‹, ıˆÚ› ÙËÓ ·‡ÍÔ˘Û· ÈÛ¯‡ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ (£Ô˘Î. 1.23). ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ‰È¢ÎÚÈÓ›˙ÂÈ ÙÔ ı¤Ì· ۷ʤÛÙÂÚ· (1.88): «’Εψηφ σαντο δ2 ο Λακεδαιµ6νιοι τ ς σπονδ ς λελ σθαι κα πολεµητ.α ε"ναι, ο) τοσο%τον τ+ν ξυµµ#χων πεισθ.ντες το(ς λ6γοις -σον φοβο µενοι τοkς ‘Αθηνα ους µ' π µε(ζον δυνηθ+σιν, 4ρ+ντες α)το(ς τ πολλ τ ς AEλλ#δος 3ποχε ρια δη Sντα». √ •ÂÓÔÊÒÓÙ·˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ› ÁÂÓÈο ÙËÓ ·ÈÙ›· ·fi ÙËÓ ÚfiÊ·ÛË, ÙËÓ ÔÔ›· ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÚÔÙ¿ÛÛÂÈ (•ÂÓ. ∂ÏÏ. 3.5.5). √ ¶Ôχ‚ÈÔ˜ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÈ ÙÔ ÂÍËÁËÙÈÎfi Û¯‹Ì· Ì ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË Ù˘ ·Ú¯‹˜, Ù˘ ·ÊÂÙËÚ›·˜ ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ (·ÈÙ›·-·ÊÔÚÌ‹-·Ú¯‹). Ë. ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ∂ȉÈÎfi ÂӉȷʤÚÔÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂȉÂȯı› ÁÈ· Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ 90

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó. ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÔÏÔÎÏËÚÒÓÔ˘Ó ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜, Î·È Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ ‰È·ıÏ¿Ù·È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ, ·ÊÔÚ¿ ¿ÌÂÛ· ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. √ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÂÎÙ·ı› Î·È Û ÁÂÓÈ΢ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂͤٷÛË, ·ÊÔ‡ ÙˆÓ ÔÏ¤ÌˆÓ Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·, ¤Ú·Ó ÙˆÓ È‰È·ÈÙÂÚÔًوÓ, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Î·È ÎÔÈÓ¿ ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù·, fiˆ˜ ·ÓıÚÒÈÓ· ı‡Ì·Ù·, „˘¯Èο ÙÚ·‡Ì·Ù·, ÂÍ·¯Ú›ˆÛË ÙˆÓ ËıÒÓ, ηٷÛÙÚÔÊ‹ ¤ÚÁˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ‰˘ÛÚ·Á›·, ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Î.¿.

¢‡Ô ·ÓÙ›ıÂÙ˜ ·fi„ÂȘ ¶fiÏÂÌÔ˜ Œ¯Ô˘Ì ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ fiÙÈ Ô fiÏÂÌÔ˜ Â›Ó·È Ë Ì¤¯ÚÈ ÙÔ‡‰Â ¤Û¯·ÙË ÌÔÚÊ‹ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ Î·È Ê˘ÛÈ΋˜ ÂÈÏÔÁ‹˜ ÛÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Â›‰Ô˜. «¶fiÏÂÌÔ˜ ¿ÓÙˆÓ ·Ù‹Ú» ¤ÏÂÁÂ Ô ∏Ú¿ÎÏÂÈÙÔ˜Ø Ô fiÏÂÌÔ˜ ‰ËÏ·‰‹ ‹ Ô ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ Â›Ó·È Ô ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, Ë ÎÚ·Ù·È¿ ·Ú¯‹ Î·È ËÁ‹ ȉÂÒÓ, ÂÊ¢ڤÛˆÓ, ıÂÛÌÒÓ Î·È ÎÚ·ÙÒÓ. ∏ ÂÈÚ‹ÓË Â›Ó·È ÌÈ· ·ÛÙ·ı‹˜ ÈÛÔÚÚÔ›·, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÙËÚËı› ÌfiÓÔ Ì ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÌÈ·˜ ˘ÂÚÔ¯‹˜ ‹ Ì ÌÈ· Â͛ۈÛË ‰˘Ó¿ÌˆÓ. ∂ÈÚ‹ÓË °È· fiÛÔ˘˜ ·fi Ì·˜ ÌÂÏÂÙ¿Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· fi¯È ·ÏÒ˜ ˆ˜ ÌÈ· ÚÔÂȉÔÔÈËÙÈ΋ ˘fiÌÓËÛË ÙˆÓ ·ÓÔËÛÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÁÎÏËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È ˆ˜ ÂÓı·ÚÚ˘ÓÙÈ΋ ·Ó¿ÌÓËÛË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÒÓ ÓÂ˘Ì¿ÙˆÓ, ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ·‡ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÌÈ· ηٷıÏÈÙÈ΋ ·›ıÔ˘Û· ÙÔ˘ ÙÚfiÌÔ˘ Î·È Ù˘ Êڛ΢ Á›ÓÂÙ·È ÌÈ· Ô˘Ú¿ÓÈ· fiÏË, ÌÈ· ·¤Ú·ÓÙË ¯ÒÚ· ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜, fiÔ˘ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ·Á›ˆÓ, ÔÏÈÙÈÎÒÓ, ÂÊ¢ÚÂÙÒÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ, ÔÈËÙÒÓ, ηÏÏÈÙ¯ÓÒÓ, ÌÔ˘ÛÈÎÒÓ, ÂÚ·ÛÙÒÓ Î·È ÊÈÏÔÛfiÊˆÓ ˙Ô˘Ó ·ÎfiÌ· Î·È ÔÌÈÏÔ‡Ó, ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó Î·È ÛÌÈÏÂ‡Ô˘Ó Î·È ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó.

Will-Ariel Durant, ∆· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜, ÌÂÙ. ª. ∫ÔÚÓ‹ÏÈÔ˘, ÂΉ. ∞‰ÂÏÊÔ› ™˘ÚfiÔ˘ÏÔÈ, ∞ı‹Ó·, ¯.¯., Û.

101 Î·È 130.

91

πππ. ™Ã∂¢π√ ∂ƒ°∞™π∞™:

«√ ¶√§∂ª√™» πÛÙÔÚ›·

°ÏÒÛÛ·

£ÚËÛ΢ÙÈο

º˘ÛÈ΋-ÃËÌ›·

¶√§∂ª√™

∂ÈηÛÙÈο

ª·ıËÌ·ÙÈο

ÃÚfiÓÔ˜: ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ ‰È·ÙÈı¤ÌÂÓÔ ¯ÚfiÓÔ. À¿Ú¯ÂÈ Â˘¯¤ÚÂÈ· ÁÈ· ·ÙÔÌÈ΋ ‹ ÔÌ·‰È΋ ÂÚÁ·Û›·.

92

™Ùfi¯ÔÈ

¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜

¢È·ÎÏ·‰ÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ

√È Ì·ıËÙ¤˜: ñ Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÛÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË.

™˘ÁÎÂÓÙÚÒÓÔ˘Ó ÛÙÔȯ›· ÁÈ· Ù· ›‰Ë Î·È ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ fiÏˆÓ ÛÙË ‚¿ÛË Ù˘ Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋˜: ̤ÙÚÔ-·ÓÙ›ÌÂÙÚÔ.

∫¤Ú‰Ë. √ÈÎÔÓÔÌ›·, ÔÏÂÌÈΤ˜ ‚ÈÔÌ˯·Ó›Â˜. ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÌfi˜, ÚfiÔ‰Ô˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘, ΛӉ˘ÓÔ˜ ÌfiÏ˘ÓÛ˘, ÔÏÈ΋˜ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜. (Ê˘ÛÈ΋, ¯ËÌ›·, Ì·ıËÌ·ÙÈο, ÁˆÁÚ·Ê›·) ºÈÏÂÈÚËÓÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, √.∏.∂., ¢ÈηÛÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ÿÁ˘ (ÈÛÙÔÚ›·)

ñ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘.

∫·Ù·ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÂÚÈÙÒÛÂȘ ·fi ÙÔ ‰Ú¿Ì· ÙˆÓ ·Ì¿¯ˆÓ, ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ˘ÏÈÎfi.

ñ Ó· ‚ÈÒÛÔ˘Ó ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ì¤Ûˆ Ù˘ Ù¤¯Ó˘.

ª·ÁÓËÙÔʈÓÔ‡Ó ÔÏÂÌÈΤ˜ ‰ÈËÁ‹ÛÂȘ ·fi ÚfiÛˆ· Ì ·Ó¿ÏÔÁ˜ ÂÌÂÈڛ˜, ÌÂÏÂÙÔ‡Ó ‚È‚Ï›·, ·ÓÙÏÔ‡Ó ÛÙÔȯ›· ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÔÏÂÌÈÎÒÓ ·ÓÙ·ÔÎÚÈÙÒÓ.

√ fiÏÂÌÔ˜ ̤ۈ Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜, Ù˘ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, Ù˘ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜, Ù˘ ʈÙÔÁÚ·Ê›·˜, ÙÔ˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ (Ù¤¯ÓË, ÏÔÁÔÙ¯ӛ·)

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∞Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›ˆÓ ∆· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÚÔÛʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Î·È ¤Ú¢ӷ. ªÂ ‚¿ÛË ·˘Ù¿, Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·ı¤ÛÂÈ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (·ÙÔÌÈο ‹ ÔÌ·‰Èο) Î·È fiϘ Ì·˙› ÔÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ·˘Ù¤˜ Ó· ··ÚÙ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÛÒÌ· ÌÈ·˜ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜. ∂ÍÂȉÈ·ÔÓÙ·˜, ηÏfi Â›Ó·È Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ÛÙ·ÙÈÛÙÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙȘ ÔÏÂÌÈΤ˜ ‰·¿Ó˜ Î·È ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÌÂÙ·ÙÚÔ‹ Û ¤ÚÁ· ÂÈÚ‹Ó˘, Û‡ÓÙ·ÍË ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÔÈΛÏÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘, ÂÓÙÔÈÛÌfi ÙˆÓ ÂÈÙÒÛÂˆÓ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÛÙËÓ ·Ó›‰·, ÙË ¯ÏˆÚ›‰·, ÛÙ· ¤ÚÁ· ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î.·. ñ πÛÙÔÚ›·. ∂›Ó·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ¤Ó· ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Û˘ÁÁÚ·Ê‹˜ ¤¯ÂÈ Î·Ï˘Êı› ·fi ÙËÓ ·Ê‹ÁËÛË ÔÏÂÌÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ñ √ÚÈÛÌfi˜, ÁÓÒÚÈÛÌ·. ¶fiÏÂÌÔ˜ Â›Ó·È Ë ¤ÓÔÏË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÎÚ¿ÙË ‹ ÔÌ¿‰Â˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. √ fiÏÂÌÔ˜ ·ÔÙÂÏ› ÁÓÒÚÈÛÌ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˙ˆ‹˜, ·ÊÔ‡ Ù· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ¯ÚfiÓÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ‰È·‰ÚÔÌ‹˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙÈÁÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ·fi ·ÈÌ·ÙËÚ¤˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ. ∏ ÂÈ‚ÔÏ‹ Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ ÁÈ· ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÛÙË ÚˆÌ·˚΋ ÂÔ¯‹ ¤ÌÂÈÓ ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ pax romana. ñ ∞›ÙÈ·. ∆· ·›ÙÈ· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Â›Ó·È Ù· ›‰È· Ô˘ ʤÚÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·ÓÙÈ̤وÔ˘˜ Û ηıËÌÂÚÈÓ‹ ‚¿ÛË: Ù¿ÛË ·fiÎÙËÛ˘ ·Á·ıÒÓ, ÂÈı˘Ì›· ‰È¿ÎÚÈÛ˘, ‰È¿ıÂÛË ÂÈ‚ÔÏ‹˜. ™‹ÌÂÚ· Ù· ÎÚ¿ÙË Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜, Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÚÒÙ˜ ‡Ï˜, Ó· ‰È·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó ÙȘ ·ÁÔÚ¤˜, Ó· ÂÎÙÔÓÒÛÔ˘Ó ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ. °ÓˆÛÙ‹ ‰ÈÂıÓÒ˜ Â›Ó·È Ë ÊÚ¿ÛË: «casus belli» (·ÈÙ›· ÔϤÌÔ˘), ÙËÓ ÔÔ›· ÂÈÛÂ›Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·Û΋ÛÔ˘Ó ›ÂÛË Û ·ÛıÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ Î·È Ó· ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ÔʤÏË. ñ ∂›‰Ë ÔϤÌÔ˘. √È fiÏÂÌÔÈ ÔÓÔÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Ì ‚¿ÛË ÔÚÈṲ̂ӷ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·, fiˆ˜ ›ӷÈ: Ë ıÚËÛΛ· (ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜), Ô ¯ÒÚÔ˜ (ηٿ ÍËÚ¿-ı¿Ï·ÛÛ·), Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Û˘ÌÌÂÙ¯fiÓÙˆÓ Û’ ·˘ÙÔ‡˜ (·ÁÎfiÛÌÈÔ˜), Ë ÂÚÈÔ¯‹ (¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜, ∞Ï‚·ÓÈÎfi˜), Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ (ÈÂÚfi˜, ·ÂÏ¢ıÂÚˆÙÈÎfi˜), Ù· fiÏ· (·ÙÔÌÈÎfi˜, ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜, ˘ÚËÓÈÎfi˜), Ô ¯ÚfiÓÔ˜ (·ÛÙÚ·È·›Ô˜), Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ (ÂÌʇÏÈÔ˜) Î.¿. ∂ÍÂȉÈ·ÔÓÙ·˜, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÚÔÛı¤ÛÔ˘Ì fiÙÈ fiÏÂÌÔÈ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ΛÓËÙÚÔ ÙË ıÚËÛΛ· Â›Ó·È ·ÚÎÂÙ¿ ÁÓˆÛÙÔ› ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. ∞ӷʤÚÔÓÙ·È ÔÈ πÂÚÔ› fiÏÂÌÔÈ, Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Ì·ÓÙÂ›Ô ÙˆÓ ¢ÂÏÊÒÓ, Ô fiÏÂÌÔ˜ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ∏Ú·ÎÏ›Ԣ ÁÈ· ·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ∆›ÌÈÔ˘ ™Ù·˘ÚÔ‡, Ô ÈÂÚfi˜ fiÏÂÌÔ˜ ÙˆÓ ∞Ú¿‚ˆÓ (∆˙ȯ¿ÓÙ), ÔÈ ™Ù·˘ÚÔÊÔڛ˜, ÔÈ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ› fiÏÂÌÔÈ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË (16Ô˜ ·ÈÒÓ·˜), Ë Û‡ÎÚÔ˘ÛË ™¤Ú‚ˆÓ Î·È µÔÛÓ›ˆÓ Î.¿. ñ ŸÏ·. ∆· fiÏ· ÁÂÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜: ·Ì˘ÓÙÈο, ÂÈıÂÙÈο, ·Á¯¤Ì·¯·, ÙËϤ̷¯·, ÊÔÚËÙ¿, ÌÂÙ·ÊÂÚfiÌÂÓ·, ˘ÚÔ‚fiÏ·, fiÏ· ¢ı˘ÙÂÓÔ‡˜ ÙÚԯȿ˜ / ηÌ‡Ï˘ ÙÚԯȿ˜. ∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ˘Ú›Ùȉ·˜. ñ ∞ÓÙ›·ÏÔ ‰¤Ô˜. ™Â οı fiÏÔ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È ÙÔ ·ÓÙÈ-fiÏÔ, Û οı ̤ÙÚÔ ·ÓÙÈÛÙÔȯ› ¤Ó· ·ÓÙ›ÌÂÙÚÔ. °ÂÓÈο ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË ÛÒ˙ÂÈ Ë ÏÂÁfiÌÂÓË ÈÛÔÚÚÔ›· ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌˆÓ, Ë ÔÔ›· Û˘¯Ó¿ ηٷϋÁÂÈ Ó· Â›Ó·È ÌÈ· ÈÛÔÚÚÔ›· ÙÚfiÌÔ˘. ∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ Ë ÊÚ¿ÛË: «si vis pacem, para bellum» (·Ó ı¤ÏÂȘ ÂÈÚ‹ÓË, ÂÙԛ̷˙ fiÏÂÌÔ). ñ ™˘ÌÌ·¯›Â˜. √È ¯ÒÚ˜ Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Û˘ÌÌ·¯ÈÒÓ. ¶ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜, ΢ڛˆ˜ ÔÈ ·ÛıÂÓ¤ÛÙÂÚ˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Û˘ÌÌ·¯›·˜ ¯¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·˘ÙÔÙ¤ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜. ñ ∂ÈÙÒÛÂȘ. ¡ÂÎÚÔ›, ÙÚ·˘Ì·Ù›Â˜, ·ÚÔÛÙ¿ÙÂ˘Ù· ¿ÙÔÌ·, ηٷÛÙÚÔʤ˜ ¤ÚÁˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ÌfiÏ˘ÓÛË, ·Ó·ÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ÔÈÎÔÏÔÁÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜, ΛӉ˘ÓÔ˜ ÔÏÈ΋˜ ηٷÛÙÚÔÊ‹˜. ñ ∂ÈÚ‹ÓË. ∂ÈÚ‹ÓË, fiÓÔÌ· ·Á›ˆÓ Ù˘ ÔÚıfi‰Ô͢ ÂÎÎÏËÛ›·˜. £ÚËÛ΢ÙÈ΋ ¿Ô„Ë: ηÏÏȤÚÁÂÈ· Ó‡̷ÙÔ˜ ÂÈÚ‹Ó˘ («ε*ρ νη 3µ(ν»). «∂ÈÚËÓÈο» ϤÁÔÓÙ·È Ù· ·ÈÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÂÎ93

ʈÓÔ‡ÓÙ·È Î·Ù¿ ÙË ı›· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ì ÙË ÊÚ¿ÛË: « ν ε*ρ νlη το% Κυρ ου δεηθ+µεν». ∂˘¯‹: «ε*ρηνικ# τ τ.λη τ ς ζω ς <µ+ν». ñ ∫ÈÓ‹Ì·Ù· ÂÈÚ‹Ó˘. ∫ÈÓ‹Ì·Ù· ÂÈÚ‹Ó˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÔÏϤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Ô˘ ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È, Ì ÂÈÚËÓÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ, Ó· ·ÔÙÚ¤„Ô˘Ó ‹ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘˜. ñ ∂›Ï˘ÛË ‰È·ÊÔÚÒÓ. °È· ÙËÓ Â›Ï˘ÛË ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ Û ‰ÈÂıÓ¤˜ Â›Â‰Ô ˘¿Ú¯ÂÈ Û‹ÌÂÚ· ÙÔ ¢ÈÂıÓ¤˜ ¢ÈηÛÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ÿÁ˘ Î·È Ô √.∏.∂., fiˆ˜ ÚÈÓ ·fi ÙÔÓ µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ Ë ∫ÔÈÓˆÓ›· ÙˆÓ ∂ıÓÒÓ (∫.∆.∂.). ¶ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ·˘Ù‹ ÛÙÚÂÊfiÙ·Ó Î·È Ë ¢ÂÏÊÈ΋ ∞ÌÊÈÎÙÈÔÓ›·. ñ ∆¤¯ÓË. ∏ ȉ¤· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÂËÚ¤·Û ‚·ı‡Ù·Ù· ÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ Ù¤¯Ó˘. ∞fi Ù· ·Ú¯·›· ¯ÚfiÓÈ· Ë ÁÏ˘ÙÈ΋ Î·È Ë ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋ ·Ú‹Á·Á·Ó ¿ÂÈÚ˜ ÛÎËÓ¤˜ ÔÏÂÌÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ™‹ÌÂÚ· Ô ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˜, Ì ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ, ÚÔÛʤÚÂÈ ÔÏÏ¿ ÛÙËÓ ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË ÔÏÂÌÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ñ °ÏˆÛÛÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. ¶ÔϤ̷گԘ, ÔÏÂÌÈÎfi˜, ÔÏÂÌÈΤ˜ Ù¤¯Ó˜, ÔÏÂÌÈ΋, ÔϤÌÈÔ˜, ÔÏÂÌÔ·ı‹˜, ÔÏÂÌÔÊfi‰È·, ÔÏÂÌÔ¯·Ú‹˜ Î.¿. °ÏˆÛÛÈΤ˜ ·Û΋ÛÂȘ, Û‡ÓÙ·ÍË ÎÂÈ̤ӈÓ. ñ ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ì¤ÙÚ· ÁÈ·: ı‡Ì·Ù· ÔϤÌÔ˘, ·Ó¿ËÚÔ˘˜ ÔϤÌÔ˘, ÔÚÊ·Ó¿-¯‹Ú˜, ¯ÔÚËÁ› ‚ÔËı‹Ì·Ù·, ÂÚÈı¿ÏÂÈ ÙÚ·˘Ì·Ù›Â˜ Î.¿. ñ √ÈÎÔÓÔÌ›·. ¶Ï‹ıÔ˜ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÒÓ ·Ú¿ÁÂÈ Û‹ÌÂÚ· fiÏ· Î·È ÔÏÂÌÈÎfi ˘ÏÈÎfi. ¢È·ÎÂÎÚÈ̤ÓÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÂÏÂÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Î·Ù·ÛÙÚÂÙÈÎÒÓ fiψÓ. ªÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡ ‚Ú›ÛÎÂÈ ÂΛ ··Û¯fiÏËÛË. ñ ∂ÈÛÙ‹ÌË. √ fiÏÂÌÔ˜ ‰›ÓÂÈ ÒıËÛË ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ (Ê˘ÛÈ΋˜, ¯ËÌ›·˜, ‚ÈÔÏÔÁ›·˜) Î·È Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜. ∆· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È ÁÈ· ÂÈÚËÓÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜. ªÂÁ¿Ï· ÔÛ¿ Û‹ÌÂÚ· ÂÂÓ‰‡ÔÓÙ·È ÛÙ· ÏÂÁfiÌÂÓ· ‰È·Ï·ÓËÙÈο Ù·Í›‰È·. ñ §ÔÁÔÙ¯ӛ·. ÕÂÈÚ· Â›Ó·È Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· Ù˘ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ. ∏ πÏÈ¿‰· ÙÔ˘ √Ì‹ÚÔ˘ Â›Ó·È ¤Ó· ÔÏÂÌÈÎfi Ô›ËÌ·, fiˆ˜ Î·È Ù· ÏÂÁfiÌÂÓ· ÂıÓÈο ¤Ë ÙˆÓ Ï·ÒÓ. ∂Ó‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È: ¶fiÏÂÌÔ˜ Î·È ∂ÈÚ‹ÓË ÙÔ˘ ∆ÔÏÛÙfiÈ, ∏ ˙ˆ‹ ÂÓ Ù¿Êˆ ÙÔ˘ ª˘ÚÈ‚‹ÏË, √˘‰¤Ó ÓÂfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ ‰˘ÙÈÎfi ̤وÔ ÙÔ˘ ŒÚȯ ª·Ú›· ƒÂÌ¿ÚÎ Î.¿.

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ ∞fi ÙËÓ ÏÔ˘ÛÈfiÙ·ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ‰ÈÂıÓ‹ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ¤¯Ô˘Ó ÂÈÏÂÁ› ÔÚÈṲ̂ӷ ‚·ÛÈο ¤ÚÁ·, ÚÔÛÈÙ¿ ÛÙÔÓ ŒÏÏËÓ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi. ∆Ú›· ÌfiÓÔ ·ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛÙ· ÂÈÛÙËÌÔÓÈο ÔÓ‹Ì·Ù·, ¤Ó· ·fi οı ̛· ‰È·‰Â‰Ô̤ÓË ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ Â˘Úˆ·˚΋ ÁÏÒÛÛ·, ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ÁÈ· ÙËÓ ÚˆÙÔÙ˘›· ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ˘„ËÏ‹ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ·Í›·˜, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Â‰Ò.

ANDERSON, J. K., •ÂÓÔÊÒÓ, ÌÂÙ. ¶. ª√™Ã√¶√À§√À, ÂΉ. °. ¢·Ú‰·ÓÔ‡, ∞ı‹Ó· 2000. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙÔ ‚›Ô ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ·, ‰›ÓÔÓÙ·˜ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙ· ÈÛÙÔÚÈο ÙÔ˘ ¤ÚÁ·, Ù· ÔÔ›· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÈÛÙÔÚÈ΋ ËÁ‹ ÌÈ·˜ ÂÓÙËÎÔÓÙ·ÂÙ›·˜ (411-362 .Ã.).

BELOCH, J., Die attische Politik seit Perikles, Leipzig 1884. ∂·Ó¤Î‰ÔÛË Darmstadt 1967.

BUCKLEY, T., Aspects of Greek History, 750-323, London 1996, Û. 189-223. ¢∂™¶√∆√¶√À§√™, ∞§∂•. & ∫∞§√°∂ƒ√¶√À§√À, ∞£., «∏ ¶ÂÓÙËÎÔÓÙ·ÂÙ›·». ™ÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¤ıÓÔ˘˜, °1, Û. 8-177, ∞ı‹Ó·.

94

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

FINLEY, J. H., £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜, ÌÂÙ. ∆. ∫√À∫√À§π√À, ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 19883. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙÔ ‚›Ô, ÙÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ˘fi‚·ıÚÔ, ÙÔ ‡ÊÔ˜ Î·È ÙË ÛΤ„Ë ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡.

∫ƒ∂ªªÀ¢∞™, µ∞™. & ª∞ƒ∫π∞¡√™, ™√º., √ ·Ú¯·›Ô˜ ÎfiÛÌÔ˜ - ∞Ó·ÙÔÏÈÎÔ› Ï·Ô› Î·È ∂ÏÏ¿‰· ˆ˜ ÙÔ 323 .Ã., ∞ı‹Ó· 1982, Û. 222-251, 252-268, 299-322.

MOSS;E, CL., ∞ı‹Ó·, πÛÙÔÚ›· ÌÈ·˜ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, ÌÂÙ. ¢. ∞°°∂§π¢√À, ∞ı‹Ó· 1988, Û. 50-73. ª¶∂¡°∫∆™√¡, ∂ƒ., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ ̤¯ÚÈ ÙË ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·), ªÂÙ. ∞. °∞µƒπ§∏, ∞ı‹Ó· 1979, Û. 187-201.

SCHULLER, W., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÌÂÙ. A. ∫∞ª∞ƒ∞, ∞ı‹Ó· 1999, Û. 60-70, 352-376, 390-402.

SINCLAIR, R. K., ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∞ı‹Ó·, ÌÂÙ. E. ∆∞ªµ∞∫∏, ∞ı‹Ó· 1997, Û. 89-130.

WILCKEN, UL., ∞Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. A. ∆√À§√Àª∞∫√À, ∞ı‹Ó· 1976, Û. 195-211, 212-242, 264-278.

WILL, EDOUARD, Le monde grec et l’Orient, Le V siécle 510-403, Paris 1972, Û. 171-218.

ºÀ§§√ ∞•π√§√°∏™∏™ ª∞£∏∆∏ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ ™∆ã: √ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜ fiÏÂÌÔ˜ (431-404 .Ã.) π. ™ÙÔȯ›· Ì·ıËÙ‹ ∂ÒÓ˘ÌÔ ∆¿ÍË ª¿ıËÌ·

ŸÓÔÌ· ∆Ì‹Ì· ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·

ππ. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ √ª∞¢∞ ∞ (∞fi ÙȘ ¤ÓÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙÚÂȘ. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ¶ÔȘ ‹Ù·Ó ÔÈ Ê¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘; 2. ∂ÍËÁ‹ÛÙ Ì ÛÙÔȯ›· ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô Û·˜: «Ο)δ.ν Bστιν -,τι ο)κ π λετο» («ŸÏ· ¯¿ıËηӻ).

3. ¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘; 4. ¶ÔÈÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ fiÚÔÈ Ù˘ ∞ÓÙ·ÏΛ‰ÂÈ·˜ ÂÈÚ‹Ó˘; 5. ∆È ‹Ù·Ó Ë ÏÔÍ‹ Ê¿Ï·ÁÁ·; √ª∞¢∞ µ (∞fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙȘ ‰‡Ô. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜) 1. ∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «√ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi˜ ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›·», Ó· ηٷÁÚ¿„ÂÙ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÛÙË ÌÂÁ¿ÏË ·˘Ù‹ ÂÎÛÙÚ·Ù›·.

2. «√È ÂÌʇÏȘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙȘ fiÏÂȘ ·Ì¤ÙÚËÙ˜ Û˘ÌÊÔÚ¤˜, Ú¿ÁÌ· Ô˘ Á›ÓÂÙ·È Î·È ı· Á›ÓÂÙ·È Û˘Ó¤¯ÂÈ· fiÛÔ ‰ÂÓ ·ÏÏ¿˙ÂÈ Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ» (£Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ °, 82). ªÂ ‚¿ÛË ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Û·˜ Î·È ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û·˜ ÂÌÂÈÚ›·, ÌÔÚ›Ù ӷ ·ԉ›ÍÂÙ fiÙÈ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ £Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ ›¯Â ‰›ÎÈÔ; ªÔÚ›Ù ӷ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·; 3. ªÂÏÂÙ‹ÛÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¢ηÈÚ›· ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘». ªÂ ‚¿ÛË ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Û·˜ ‰ÈηÈÔÏÔÁ‹ÛÙ ٷ ÚÔÊËÙÈο ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ªÂÏ‹ÛÈÔ˘.

4. ∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «√È ‰‡Ô ¿Ó‰Ú˜ Ô˘ ·Ó¤‰ÂÈÍ·Ó ÙË £‹‚·», Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÙÂ, Ì ‚¿ÛË fiÛ· ͤÚÂÙÂ, ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ‰‡Ô ·˘ÙÒÓ ·Ó‰ÚÒÓ ÛÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô Ù˘ £‹‚·˜.

95

∫∂º∞§∞π√ ∑’

∏ ∞¡∞¶∆À•∏ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™ π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ¢ÓfiËÛ·Ó ÙËÓ ·Ó¿ÌÂÈÍË Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ÛÙ· ÔÏÈÙÈο Ú¿ÁÌ·Ù· ÙˆÓ fiψÓ-ÎÚ·ÙÒÓ, ÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ «ÎÔÌÌ·ÙÈÎÒÓ» Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ Î·È ÙËÓ ÙÂÏÈ΋ ÂÈÎÚ¿ÙËÛ‹ Ù˘. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÔÏÈÙÈÎfi Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘ Î·È ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙ‹ÛÂÒÓ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÔχÏ¢ÚÔ ÚfiÏÔ ËÁÂÙÈÎÒÓ ÚÔÛˆÈÎÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙȘ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Í›Â˜ Ô˘ ·Ó¤‰ÂÈÍÂ Ô ÎÏ·ÛÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Î·È ÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· Î·È ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ ÂÌ‚¤ÏÂÈ¿ ÙÔ˘. ñ ¡· ηٷÓÔÔ‡Ó Î·È Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. ñ ¡· ÂÓÙÔ›˙Ô˘Ó ÛÙÔȯ›· ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ Î·È Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ, Ù· ÔÔ›· ¤¯Ô˘Ó ÙȘ Ú›˙˜ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ.

¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ √È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ‰È·ıÂÌ·ÙÈο ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ·fi ¿Ô„Ë ÁˆÁÚ·ÊÈ΋, ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈ΋. ™¯ÂÙÈο ÂÍÂÙ¿˙ÂÙ·È Ë ı¤ÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ë ÁÂÈÙÔÓ›· Ì ‚fiÚÂÈÔ˘˜ Ï·Ô‡˜, ÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ (ÁˆÚÁ›·, ÎÙËÓÔÙÚÔÊ›·, ÂÌfiÚÈÔ, ¯Ú˘ÛˆÚ˘¯Â›· ¶·ÁÁ·›Ô˘), Ë ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÓfiÙÈˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Ì¤Ûˆ ΢ڛˆ˜ ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ Â› ÙÔ˘ ̷ΉÔÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÈÛΤ„ÂˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ. π‰È·›ÙÂÚ· Ë ÔÚ›· ÚÔ˜ ∞Ó·ÙÔÏ¿˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ı· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙ› Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· (‚ÈÔÁÚ·Ê›· ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ËÁ¤ÙË, ÔÚÁ¿ÓˆÛË-ÂÎÙ¤ÏÂÛË Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜, ÂÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÙÂÚ¿ÛÙÈÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜), ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi (‰È¿‰ÔÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ÁËÁÂÓÒÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ, ÚÔÔÈÎÔÓÔÌ›· ̤ۈ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡), ÙËÓ Ù¤¯ÓË (·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋, Ï·ÛÙÈ΋, ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋, „ËÊȉÔÁÚ·Ê›·), ÙË Ï·ÔÁÚ·Ê›· (̇ıÔÈ, ıÚ‡ÏÔÈ, ı¤·ÙÚÔ ÛÎÈÒÓ), ÙȘ ÂÈÛً̘ (ÁˆÁÚ·Ê›·˜, ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·˜, Ì·ıËÌ·ÙÈÎÒÓ), ÙËÓ ÔÈÎÈÛÙÈ΋ (›‰Ú˘ÛË fiψÓ, «∞ÏÂÍ·‰ÚÂÈÒÓ», ÔÏÂÔ‰ÔÌ›·), ÙË ıÚËÛΛ· (‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÔÏ˘ÌÈ·ÎÔ‡ ‰ˆ‰ÂοıÂÔ˘, Û˘ÁÎÚËÙÈÛÌfi˜). ™‹ÌÂÚ· Ù· ÔÈΛϷ Â˘Ú‹Ì·Ù·, ȉȷ›ÙÂÚ· Ù· ÂÏÏËÓÈο ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·, ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ È¯ÓËÏ¿ÙËÛË Ù˘ ÂÈ΋˜ ÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ª·Î‰fiÓ· ÛÙÚ·ÙËÏ¿ÙË.

96

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

¶ƒ√∆∂π¡√ª∂¡∂™ ¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∂™ ñ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ¯¿ÚÙË Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ̷ΉÔÓÈÎÔ‡ ‚·ÛÈÏ›Ԣ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ Î·È ÙËÓ ÂÍ¿ψۋ ÙÔ˘ ÌÂÙ¿ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜. ñ °ÂÓ·ÏÔÁÈÎfi ‰¤ÓÙÚÔ Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘. ñ ªÂϤÙË ·Ú¯·›ˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÁÈ· Ó· ‰È·Ê·Ó› Ë ‰È·ÊÔÚ¿ Î·È ·ÏÔ‡ÛÙ¢ÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜. ñ ∞Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÏfiÁˆÓ ÁÚ‹ÁÔÚ˘ ÂÍ¿ψÛ˘ ÙÔ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÛÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ̤ۈ Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ›¯·Ó ÂÍÂÏÏËÓÈÛÙ›. ñ ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiÏÂˆÓ Ô˘ ›‰Ú˘ÛÂ Ô ª. ∞ϤͷӉÚÔ˜ Ì ·Ú¿ÏÏËÏË ÙÔÔı¤ÙËÛ‹ ÙÔ˘˜ Û ¯¿ÚÙË. ñ ™˘ÏÏÔÁ‹ Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙË µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜. ñ ™˘ÏÏÔÁ‹ Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË ˘ÏÈÎÔ‡ Ì ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜. ñ ∂›‰Ú·ÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘ ÛÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÌÔÚʤ˜ Ù¤¯Ó˘ (˙ˆÁÚ·ÊÈ΋, ÁÏ˘ÙÈ΋ ÎÏ.) Î·È ÛÙË Ï·ÔÁÚ·Ê›·. ™˘ÁΤÓÙÚˆÛË Î·È ·ÚÔ˘Û›·ÛË ·Ó¿ÏÔÁÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡. ñ ∂ȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ›· Î·È Û‡ÓÙ·ÍË ¿ÚıÚÔ˘-‰ÔΛÌÈÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ˆ˜ ª¤Á·.

¶ƒ√∆∂π¡√ª∂¡∞ ∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ ∏ÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË: http//ime.gr ∏ÏÂÎÙÚÔÓÈ΋ ‰È‡ı˘ÓÛË: http://egnatia.ee.auth.gr ª¤Á·˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜: ∏ ÂÔÔÈ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡, ·Ú·ÁˆÁ‹ MLS, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÏÔÁÈÛÌÈÎfi. ª¤Á·˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜: ∆Ô fiÚ·Ì· ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ÂÚÈÔ‰ÈÎfi Rom 12 (1999). ∆Ô ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÙȘ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ¤ÓÓÔȘ «ÂͤÏÈÍË-ÌÂÙ·‚ÔÏ‹», «·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË», «ÔÏÈÙÈÛÌfi˜». √È ¤ÓÓÔȘ ·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙÔ‡Ó ÔÏÈÛÙÈο Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜: ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú·ÎÌ‹ οÔÈˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·-·Ó¿Ù˘ÍË Î¿ÔÈˆÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈˆÓ ‰˘Ó¿ÌˆÓ. ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û˘Û¯ÂÙÈÛÌÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ˘ÔΛÌÂÓˆÓ Ô˘ ̤ۈ ÌÈ·˜ ÂÎÛÙÚ·Ù¢ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û Â·Ê‹ Î·È ÛÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂͤÏÈÍË Ì¤Ûˆ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜. ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ËÁÂÙÈÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜. ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Ì ÙË ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ Â›‰Ú·ÛË Î·È «·ÔÙ‡ˆÛ‹» ÙÔ˘˜ Û fiϘ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘.

1. ∆√ ∫ƒ∞∆√™ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÛÙÔȯ›· ·fi ÙË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ.

97

ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·fiÎÚÔ˘Û˘ ÙˆÓ ÔÈÎ›ÏˆÓ ÂȉÚÔÌÒÓ. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ∞’ Î·È ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Î·È ÙËÓ ·Ú¿ÏÏËÏË ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ·Ó·‚¿ıÌÈÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÂӉ›ÎÓ˘Ù·È Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ Ì ÙË Ì¿¯Ë Ù˘ ª·ÓÙ›ÓÂÈ·˜ (362 .Ã.). ∏ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ·ÎÚÔÙÂχÙÈ·˜ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘ ÙˆÓ «∂ÏÏËÓÈÎÒÓ» ÙÔ˘ •ÂÓÔÊÒÓÙ· ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ù· ·È‰È¿ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. ∫·Ì›· fiÏË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÓfiÙÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÚˆÙÔÔÚ›·. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ÙËÓ ˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛË ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ù˘ ·ÚÔÈÌÈÒ‰Ô˘˜ ÊÚ¿Û˘ fiÙÈ «Î¿ı ٤ÏÔ˜ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› Î·È Ì›·Ó ·Ú¯‹», ηÏÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ‰‡Ó·Ì˘ ÛÙÔÓ ‚ÔÚÚ¿, Ô˘ Û˘ÓÈÛÙ¿ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜. ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË Ù˘ Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë «∏ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘» ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ ‚¿ÛË, ¿Óˆ ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ÔÈÎÔ‰ÔÌËı› Ë ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ·Á·ıÔ‡. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜, ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ Ó· Ì¿¯ÂÙ·È Î·Ù¿ ÈÛ¯˘ÚÒÓ ÁÂÈÙfiÓˆÓ Î·È ÛÙÂÚË̤ÓÔ ÂÍfi‰Ô˘ ÚÔ˜ ÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ÏfiÁˆ ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ ÙˆÓ ÓfiÙÈˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ¤˙ËÛ Â› Ì·ÎÚfiÓ Û ÂÌfiÏÂÌË Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Î·È Û¯ÂÙÈ΋ ·ÔÌfiÓˆÛË. ∞ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÙÔÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Î·È ‰È·Ù‹ÚËÛ ÙÔÓ ıÂÛÌfi Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜. ∫¿Ùˆ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ô ÛÙÚ·Ùfi˜ ·¤ÎÙËÛ ȉȷ›ÙÂÚË ÈÛ¯‡ Î·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÈ΢ÚÒÓÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÚÚËÛË ÛÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÁÚ·ÌÌÈÛÙ› Ë ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ·fiÎÚÔ˘Û˘ ÙˆÓ ÂȉÚÔÌÒÓ Ô˘ ÛËÌÂÈÒıËÎ·Ó ÛÙÔÓ ‚ÔÚÚ¿. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ∞’ ı· Û˘ÛÊ›ÍÂÈ ÙÔ˘˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÙÈÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜. π‰È·›ÙÂÚ· Ô ∞Ú¯¤Ï·Ô˜ Ì ÙËÓ ÚfiÛÎÏËÛË ÂÈÊ·ÓÒÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ı¤ÏËÛ ӷ ÚÔÛ‰ÒÛÂÈ ÛÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û¿ ÙÔ˘ ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÔ‡ ΤÓÙÚÔ˘, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È Î·È ·fi Ù· ‰‡Ô ·Ú·ı¤Ì·Ù·. ∏ Ù¿ÛË ·˘Ù‹ ÁÈ· Â·Ê‹ Ì ÙÔÓ ÓfiÙÔ ·ÔÙ˘ÒÓÂÙ·È ÛÙ· ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈο ‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ (‚Ï. ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi ˘ÏÈÎfi), ÛÙ· ÔÔ›· Â›Ó·È ÂÌÊ·Ó‹˜ Ë Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÂÏÏ·‰ÈÎÒÓ ÂÚÁ·ÛÙËÚ›ˆÓ. ∆Ô ÓfiÌÈÛÌ· Ì ÙÔÓ ¢›· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Û¯ÂÙÈÛÙ› Ì ÙÔ ¢›Ô, ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ, ÙÔ ÔÔ›Ô ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó Î¿ÓÔÓÙ·˜ ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ ¤Ú¢ӷ ¿Óˆ ÛÙ· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ô˘ ¤ÊÂÚ ÛÙÔ Êˆ˜ Ë ·Ó·ÛηÊÈ΋ ¤Ú¢ӷ ·fi ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ ¢. ¶·ÓÙÂÚÌ·Ï‹. ªÂ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ ÌÔÚÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó Ù· Â˘Ú‹Ì·Ù· Ù˘ µÂÚÁ›Ó·˜ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ª. ∞Ó‰ÚfiÓÈÎÔ˘ (‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· 2). ∂Ì¤‰ˆÛË: ∏ ·ÓˆÙ¤Úˆ ¤Ú¢ӷ ·ÚΛ ÁÈ· Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ÚfiÏÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ˆ˜ ÚÔÌ·¯ÒÓ· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡.

98

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

2. ∆√ ∫ƒ∞∆√™ ∆∏™ ª∞∫∂¢√¡π∞™ ∂¶∂∫∆∂π¡∂∆∞π ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ÌÂÁ·ÏÂ‹‚ÔÏ· Û¯¤‰È· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ηıÒ˜ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÂȉfiıËÎÂ Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜. ñ ¡· Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ó ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ›¯Â ‰È·ÌÔÚʈı› ÛÙË ÓfiÙÈ· ∂ÏÏ¿‰· Ì ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ fiÏ˘, ÙÔ ÔÔ›Ô Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÛËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛÂ Ë Ì¿¯Ë ÛÙË Ã·ÈÚÒÓÂÈ·. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ Û¯ÂÙÈ΋ Ì ÙË µÂÚÁ›Ó· ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÙÔ ÂfiÌÂÓÔ ı¤Ì·, ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi Ì ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ µ’. ∆Ô ÎÚ¿ÓÔ˜, ÔÈ Â›¯Ú˘Û˜ ÂÚÈÎÓËÌ›‰Â˜ Î·È Ô ıÒڷη˜ (·fiÎÂÈÓÙ·È ÛÙÔ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô µÂÚÁ›Ó·˜) Ô˘ ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔÓ º›ÏÈÔ, ı· ÎÈÓ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Â‡ÎÔÏ· ı· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ª·Î‰fiÓ· ‚·ÛÈÏÈ¿ Ì ÙÔ Î·Ù·ÎÙËÙÈÎfi ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ. π‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ ÎÚ¿ÓÔ˜, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ·ÚfiÌÔÈÔ Ì ÙÔ ÛÎÔ‡ÊÔ Ù˘ ·Ú·‰ÔÛȷ΋˜ ÊÔÚÂÛÈ¿˜ ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜, ‰Â›ÁÌ· Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ·ÓÔÚıfi‰ÔÍÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ·Ófi‰Ô˘ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ÛÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ·ÔÙÂÏÔ‡Û Ú·ÎÙÈ΋ Ô˘, Ì ‚¿ÛË Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜, ÔÈÎÔÓÔÌÔ‡Û ÙËÓ ¿ÓÔ‰Ô ÛÙÔÓ ıÚfiÓÔ ÙˆÓ ÈÛ¯˘ÚÒÓ ·Ó‰ÚÒÓ. √ º›ÏÈÔ˜, ÁÈ· Ó· ˘ÏÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ˘ ÔÚ·Ì·ÙÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ΢ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ÛÙÔÓ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ¯ÒÚÔ, ÚÔ¤‚Ë Û ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ. ∏ ̷ΉÔÓÈ΋ Ê¿Ï·ÁÁ· ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ‰Â›ÁÌ· ÙˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ Ô˘ Ô ›‰ÈÔ˜ Â¤ÊÂÚÂ. ∏ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ Â¯ıÚÈÎÒÓ ÂȉÚÔÌÒÓ, Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ηÏÒÓ Û¯¤ÛÂˆÓ Ì ÙË £Ú¿ÎË Î·È ÙËÓ ◊ÂÈÚÔ (Á¿ÌÔ˜ Ì √Ï˘ÌÈ¿‰·), ˘‹ÚÍ·Ó ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ì ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô. π‰È·›ÙÂÚ· Ë Î·ÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÌÂÙ·ÏÏ›ˆÓ ÙÔ˘ ¶·ÁÁ·›Ô˘ ÙÔ˘ Â¤ÙÚ„ ӷ Îfi„ÂÈ ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· Î·È Ó· ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ ÙȘ ÛÙÚ·ÙȈÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ. ∏ ÈÛ¯˘Ú‹ ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Î·È Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÙÔ˘ ÓfiÙÔ˘, ¿ÏÏÔÙ ‹È·, ¿ÏÏÔÙ ·˘ÛÙËÚ‹, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Û˘Ì¿ıÂȘ Î·È ·ÓÙÈ¿ıÂȘ. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó· Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ô ∞ÈÛ¯›Ó˘ Î·È Ô͇˜ ·ÓÙ›·Ïfi˜ ÙÔ˘ Ô ¢ËÌÔÛı¤Ó˘. √ Û˘ÓÂÙfi˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ºˆÎ›ˆÓ ‹Ù·Ó ÂÎÊÚ·ÛÙ‹˜ ÌÈ·˜ ÈÔ Ú·ÏÈÛÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, ÂÓÒ Ô πÛÔÎÚ¿Ù˘ ÚÔ¤ÎÚÈÓ ÙÔÓ º›ÏÈÔ ˆ˜ ·Ú¯ËÁfi ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ÌÈ· ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ. ∆· ΛÌÂÓ· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÛı¤ÓË Î·È ÙÔ˘ πÛÔÎÚ¿ÙË ı· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÈÛ¯˘ÚÔÔ›ËÛË Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ¿Ԅ˘. √ ¯¿ÚÙ˘ Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ÂÈÙ˘¯›· Ù˘ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∆Ô Û˘Ó¤‰ÚÈÔ ÛÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ Î·È ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ ÙÔ˘ ‰›‰ÔÓÙ·È ÚÔ˜ ÌÂϤÙË Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ı· ÚÔÔÈÎÔÓÔÌ‹ÛÂÈ ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂͤÏÈ͢.

99

3. ∞§∂•∞¡¢ƒ√™. ∏ ∫∞∆∞∫∆∏™∏ ∆∏™ ∞¡∞∆√§∏™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ¤·ÈÍÂ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›· ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó Ù· ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ· ÔÏÂÌÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ ÛÊÚ¿ÁÈÛ·Ó ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ª·Î‰fiÓ· ËÁÂÌfiÓ·. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ›‰Ú˘Û˘ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ Ë Ì˘ıÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÁÈ·Ù› Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ Ì˘ıÔÔÈ›ٷÈ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∫·ÏÔ‡ÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ʤÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ Î·È ÂÈ̤ÓÔ˘Ì ÛÙȘ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘Ó‰ڛԢ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ‚¿ÛË ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ¶ÏÔ˘Ù¿Ú¯Ô˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ηÏԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ Ô˘ ¤·ÈÍ ÙÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ·˘Ùfi Ù·ÌÂ›Ô ÛÙËÓ fiÏË ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ. ªÂ ΤÓÙÚÔ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË Ù˘ ÂÎÛÙÚ·Ù›·˜ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ‰È·ÁÚ¿ÊÔ˘Ì ̷˙› Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ª·Î‰fiÓ· ËÁÂÌfiÓ· Î·È ÛËÌÂÈÒÓÔ˘Ì ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÛÙ·ıÌÔ‡˜: °Ú·ÓÈÎfi˜, πÛÛfi˜, °·˘Á¿ÌËÏ·, À‰¿Û˘. ∂È̤ÓÔ˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ηٿÎÙËÛ˘ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ›‰Ú˘Û˘ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜. ∏ ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙÔÓ πÓ‰fi ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛË ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÔÏÈÙÈ΋˜, ÂÈı˘ÌÔ‡Û ӷ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ¤Ó· fiÚ·Ì·, Ô˘ ı· ÙÔÓ Ô‰ËÁÔ‡Û ·fi ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ̇ıÔ˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∏ ÂÔÔÈ›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ·Ú¯›˙ÂÈ ÙÔ 334 Î·È ÙÂÏÂÈÒÓÂÈ ÙÔ 323 .Ã. ∞ÊÔ‡ ¤Ú·Û ÛÙËÓ ∞Û›·, ηٷÎÙ¿ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÂÚÛÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È Êı¿ÓÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÔÓ πÓ‰fi. ∏ ÎÔ‡Ú·ÛË ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÙÔÓ ·Ó·Áο˙ÂÈ Ó· ÌËÓ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ. ¶ÚÔÙ›ÓÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·˜ Ó· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ∞ÚÚÈ·ÓÔ‡ Î·È Ó· ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ fiÚ·Ì· Î·È ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. «™ÙËÓ πÓ‰›·, Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ·¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙÔ˘. ∆· fiÚÈ· Ù˘ ηٿÎÙËÛ‹˜ Ì·˜ ı· Â›Ó·È ·˘Ù¿ Ô˘ ÔÈ ıÂÔ› fiÚÈÛ·Ó Û·Ó ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Á˘. √È ª·Î‰fiÓ˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ··ÓÙÔ‡Ó: «¶Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛÙÚ¤„Ô˘Ì ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·Ø ı· ÌÔÚ¤ÛÂȘ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Â¿Ó ÙÔ ı¤ÏÂȘ, Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÌÈ·Ó ¿ÏÏËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ï·ÒÓ Ù˘ πÓ‰›·˜ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Ó ·Ó·ÙÔÏÈο. ∂›Û˘ ÌÔÚ›˜ Ó· ÂÎÛÙÚ·Ù‡ÛÂȘ Î·È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ·˜. ∞ÏÏ¿ ı· Â›Ó·È ¿ÏÏÔÈ ª·Î‰fiÓ˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ·˘ÙÔ› Ô˘ ı· Û ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó». (∞ÚÚÈ·Ófi˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ, 5, 26, 2 – 27, 7-8, ÌÂÙ. µ.™.)

100

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

4. ∆√ ¶√§π∆π™ªπ∫√ ∂ƒ°√ ∆√À ∞§∂•∞¡¢ƒ√À ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘ ÙÔ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ›‰Ú˘Û˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ fiÏÂˆÓ Î·È ÙË ‰È¿‰ÔÛË, ‰È· ̤ÛÔ˘ ·˘ÙÒÓ, ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Î·È Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ù· ·ÚÈ· ÛËÌ›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂχıÂÚ˘ ‰È·Î›ÓËÛ˘ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È ·Á·ıÒÓ ÁÈ· ÙË ÛÙ·ıÂÚÔÔ›ËÛË Î·È ·Ó¿Ï·ÛË ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ʤÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, ÙËÓ Î·Ù¿Ï˘ÛË Ù˘ ÂÚÛÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ÛÙ· ‰¿ÊË ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘. ªÂ ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË Ò˜ Ù›ıÂÓÙ·È Ù· ıÂ̤ÏÈ· ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÂÈÛÂÚ¯fiÌ·ÛÙ ·‚›·ÛÙ· ÛÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ™ÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˘ ÂÈ̤ÓÔ˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ÁÈ· ÔÌ·Ï‹ Î·È ·‚›·ÛÙË Û˘Á¯ÒÓ¢ÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ÛÙÔȯ›ˆÓ. ∂Á¯Â›ÚËÌ· ‰‡ÛÎÔÏÔ. £Â̤ÏÈ·: ÔÈ ÌÂÈÎÙÔ› Á¿ÌÔÈ, Ë ÂÓۈ̿وÛË ÛÙÔÓ Ì·Î‰ÔÓÈÎfi ÛÙÚ·Ùfi ÔÏÏÒÓ ¶ÂÚÛÒÓ, Ë ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·. ™’ ·˘Ùfi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô ‰È‰¿ÛÎˆÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÌ›ÓÂÈ È‰È·›ÙÂÚ·. ¶ÚÔ¯ˆÚԇ̠ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ÌÂÙ¿Ï·Û˘ ÙÔ˘ ·Ï·ÈÔ‡ ÛÙÔ Ó¤Ô: ›‰Ú˘ÛË fiψÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·È Û ΤÓÙÚ· ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È ‰È¿‰ÔÛ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜Ø ÂχıÂÚË ‰È·Î›ÓËÛË ·ÓıÚÒˆÓ, ȉÂÒÓ Î·È ÚÔ˚fiÓÙˆÓ_ ÙÔ ÎÔÈÓfi ÓfiÌÈÛÌ·. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›· ̤Á·˜ ‚ÔËıfi˜ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∆Ô ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÌ· ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Ô˘ Û˘ÓÙÂϤÛÙËΠ̤۷ Û 11 ¯ÚfiÓÈ·, ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È Ô‰ËÁ› ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ıÚ‡ÏÔ˘. ¢›ÓÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ ∞ÚÚÈ·ÓÔ‡ Î·È ÙÔ˘˜ ηÏÔ‡ÌÂ, ·ÊÔ‡ ÙÔ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ, Ó· ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÙÔ Ò˜ Ë ·È‰Â›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ÙÔÓ ‚ÔËı¿ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ Î·È ÙÔÓ ÂÌÓ¤ÂÈ. «√ ∞ϤͷӉÚÔ˜, fiÙ·Ó ¤Êı·Û ÛÙËÓ ∆ÚÔ›·, ı˘Û›·Û ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ ∞ıËÓ¿˜, Ù˘ ÚÔÛÙ¿ÙÈÛÛ·˜ Ù˘ fiÏ˘ Î·È ·ÊȤڈÛ ÙËÓ ·ÓÔÏ›· ÙÔ˘ ÛÙÔ Ó·fi. ∂‹Ú ‰Â ·fi ÂΛ ÌÂÚÈο ·fi Ù· ÈÂÚ¿ fiÏ· Ô˘ ÛÒ˙ÔÓÙ·Ó ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ∆ÚˆÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘. ∫·È ϤÁÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ˘·ÛÈÛÙ¤˜ ÙÔ˘ ÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ·˘Ù¿ Ù· fiÏ· ÌÚÔÛÙ¿ ÙÔ˘ Û’ fiϘ ÙȘ Ì¿¯Â˜… ∫·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÛÙÂÊ¿ÓˆÛ ÙÔÓ Ù¿ÊÔ ÙÔ˘ ∞¯ÈÏϤ·… Î·È fiˆ˜ ϤÁÂÙ·È Â̷οÚÈÛ ÙÔÓ ‹Úˆ·, ÂÂȉ‹ ÙÔ˘ ¤Ù˘¯Â Ë Â˘Ù˘¯›· Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔÓ ŸÌËÚÔ ˆ˜ ˘ÌÓËÙ‹ ÙÔ˘ Î·È Ó· ‰È·ÙËÚËı› Ë ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜». (∞ÚÚÈ·Ófi˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ∞Ó¿‚·ÛȘ, 1, 11, 7 – 12.1, ÌÂÙ. µ.™.)

101

5. √π ∆ÀÃ∂™ ∆∏™ ∫À¶ƒ√À ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Ì¿ıÔ˘Ó fiÙÈ Ë ∫‡ÚÔ˜, ·Ú¿ ÙËÓ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ‹ Ù˘ ·fi ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎÔÚÌfi, ‰È·Ù‹ÚËÛ ·ÎÌ·›· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Â˘ÂÏÈÍ›· Ù˘ ΢Úȷ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· Ù˘. ñ ¡· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡ ·ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘ Ì ÙȘ Ù‡¯Â˜ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ (∫›ÌˆÓ, ∫fiÓˆÓ). ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÌÂÁ¿ÏË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ∂˘·ÁfiÚ· ÛÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜ ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÈÛÙÚ¤„Ô˘Ó ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ ÙÔ˘˜ Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ ÙË Ì˘ÎËÓ·˚΋ ÂÍ¿ψÛË Î·È ÙÔ˘˜ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ì ӷ ÚÔÛ¤ÍÔ˘Ó fiÙÈ Î·È Ë ∫‡ÚÔ˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Û ·˘Ù‹. ŒÙÛÈ Ô‰ËÁԇ̷ÛÙ ·‚›·ÛÙ· ÛÙËÓ Â‰Ú·›ˆÛË ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ÚÒÙË ÂÚ›Ô‰Ô˜. ∂È̤ÓÔ˘Ì ÛÙËÓ ˘ÔÁÚ¿ÌÌÈÛË fiÙÈ Ë ∫‡ÚÔ˜ ·Ó Î·È ¯ˆÚÈṲ̂ÓË Û ÂÓÓ¤· ‚·Û›ÏÂÈ· ›¯Â Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ¿˜ Ù˘ Î·È Ì ‰Èψ̷ÙÈ΋ Â˘Ï˘ÁÈÛ›· ηÙfiÚıˆÓÂ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο, Ó· ‰È·ÙËÚ› ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔÌ›· Ù˘. ∞ӷʤÚÔ˘Ì ÙÔ˘˜ ·ÚÈÔ˘˜ Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡˜ ¯ıÚÔ‡˜: ∞ÛÛ‡ÚÈÔÈ, ∞ÈÁ‡ÙÈÔÈ, ¶¤ÚÛ˜. ∂È̤ÓÔ˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙË Û¯¤ÛË Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ Ì ÙËÓ Î˘Ú›ˆ˜ ∂ÏÏ¿‰· ηٿ ÙÔ˘˜ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, Â·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·˜ ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∫›ÌˆÓ· Î·È ÙË Ó·˘Ì·¯›· Ù˘ ∫Ó›‰Ô˘. ™ÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ ÛÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ πÛÔÎÚ¿ÙË ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙Ô˘Ì ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ∂˘·ÁfiÚ· Î·È ÙÔ˘ ÁÈÔ˘ ÙÔ˘ ¡ÂÔÎÏ‹ ÛÙËÓ ·Á›ˆÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈÎfiÙËÙ·˜ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘. ∏ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, ÙÔ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ. ∂Ì¤‰ˆÛË: √ ∞ϤͷӉÚÔ˜, fiÙ·Ó ÙÔ 332 .Ã. ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÙËÓ ∫‡ÚÔ, ‚Ú›ÛÎÂÈ ¤Ó· ÓËÛ› ÂÏÏËÓÈÎfi, fiÔ˘ ·ÓıÔ‡ÛÂ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜. ¡· ‰Ôı› ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ πÛÔÎÚ¿ÙË, Ó· ÙÔ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙÔ Û›ÙÈ Î·È Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÁÚ·Ù¿ ÙȘ ÂÓÙ˘ÒÛÂȘ ÙÔ˘˜. «∞ӷʤڈ ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·fi‰ÂÈÍË Î·È Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ∂˘·ÁfiÚ· Ó· ΢‚ÂÚÓ¿ Î·È ÙÔ˘ ·Á·ıÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘. ¶ÔÏÏÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ, ÂÁηٷÏ›ÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÙfiÔ ÙÔ˘˜, ‹Ïı·Ó Ó· ηÙÔÈ΋ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ, ÂÂȉ‹ ıˆÚÔ‡Û·Ó fiÙÈ Ë ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛË ÙÔ˘ ∂˘·ÁfiÚ· ‹Ù·Ó ‰ÈηÈfiÙÂÚË Î·È ·ÓÂÙfiÙÂÚË ·fi ·˘Ù‹ ÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ ÙÔ˘˜ fiψӻ. (πÛÔÎÚ¿Ù˘, ∂˘·ÁfiÚ·˜, 51, ÌÂÙ. µ.™.).

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√𠶃√™∂°°π™∏™ 1. ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙ› ÌÂ Û˘˙‹ÙËÛË ¿Óˆ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· ÂÎÙÈÌËı› Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·˘102

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÙÔ‡ ÛÙËÓ ·fiÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ ·fi ‚ÔÚÚ¿ ÂȉÚÔÌÒÓ. ∏ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ Ô˘ ηÙ›¯·Ó ÔÈ ·ÔÈ˘ ÙˆÓ ÓfiÙÈˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ·ÔÌfiÓˆÛ˘ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜. √È ¶ÂÚÛÈÎÔ› fiÏÂÌÔÈ, ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÒÛÙ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfiÙÂÚË Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜. ªÂ ‚¿ÛË ÙËÓ ¿Ô„Ë ·˘Ù‹ ‡ÎÔÏ· ÂÚÌËÓ‡ÂÙ·È Ë ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ∞’ Î·È ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘, fiˆ˜ Û¯ÂÙÈο ‰È·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·È Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· «¶ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi˜ ‚›Ô˜» Î·È «∏ ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∞Ú¯¤Ï·Ô˘». ¶ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÎÈÓËı› Î·È Ë ·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÈÛÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡.

2. ∏ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·Á·ıÔ‡ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ·Ú·ÁˆÁÈο. ∆· ·È‰È¿ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Ì ÙÔÓ º›ÏÈÔ Î·È ÙËÓ √Ï˘ÌÈ¿‰·. µÏ¤Ô˘Ó ·ÎfiÌË Î·È ÙÔ Û‡Ì‚ÔÏÔ Ù˘ ̷ΉÔÓÈ΋˜ ‰˘Ó·ÛÙ›·˜ ÛÙË Ï¿Úӷη ·fi ÙË µÂÚÁ›Ó·. ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÂÏÂÙÔ‡Ó Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù·, Ù· ÔÔ›· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙÔ Ó· Û¯ËÌ·Ù›ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¿Ô„Ë ÁÈ· ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘. ∏ ·Ú·Ù‹ÚËÛË Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË ı· ‰ÒÛÂÈ ÙË ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ηٷÎÙËÙÈ΋˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈ΋˜.

3. Œ¯ÂÈ ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ Ô ÙÚfiÔ˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ÙÔ˘ ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·Á·ıÔ‡ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌÔÓԉȿÛÙ·ÙÔ˜, ·ÏÏ¿ ÔÈΛÏÏÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ ‰È·ı¤ÛÂȘ, ÙË ÓÔÔÙÚÔ›· Î·È ÙËÓ Â˘ÚËÌ·ÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ Î·È ÙÔ ·ÓÙÈÏËÙÈÎfi Â›Â‰Ô ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ë ÚÔÛ¤Ï·ÛË Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ «∞ϤͷӉÚÔ˜, Ë Î·Ù¿ÎÙËÛË Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜», ÌÔÚ› Ó· ÛÙËÚȯı› ·fiÏ˘Ù· ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË. √È Ì·ıËÙ¤˜, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ηıËÁËÙ‹ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ÛÙ·ıÌÔ‡˜ Î·È Ù¤ÏÔ˜, ¿ÓÙ· Ì ÙÔÓ ¯¿ÚÙË, Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË Ê·ÓÙ·ÛÙÈ΋ ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ηÙÔÚıÒÌ·ÙÔ˜. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ∞ÚÚÈ·ÓÔ‡ ÁÈ· ÙËÓ ÎÙ›ÛË Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ fiÏÔ˜, ÁÈ· Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Ô˘ ¤¯ÙÈ˙Â Ô ª·Î‰fiÓ·˜ ‚·ÛÈÏÈ¿˜.

4. ∏ ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· «∆Ô ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘» ÌÔÚ› ı·˘Ì¿ÛÈ· Ó· ÛÙËÚȯı› ÛÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˘, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Ë ÙÂÏÂÙ‹ ÙˆÓ ÌÂÈÎÙÒÓ Á¿ÌˆÓ Î·È ·fi ÂΛ Ó· Ô‰ËÁËı› Ë Ù¿ÍË ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙÔ˘ ÌÂÁ·ÏÔÊ˘Ô‡˜ ۯ‰›Ô˘ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Ó· ÂÓÒÛÂÈ, ÔÏÈÙÈÛÙÈο, ÙËÓ ∂˘ÚÒË Ì ÙËÓ ∞Û›·.

5. √ ¯¿ÚÙ˘ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· ÁÈ· Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ı¤ÛË Ù˘, Ô ÂÚÈ‚¿ÏÏˆÓ ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜ Î·È ÔÈ Ï·Ô› Ô˘ ÂËÚ¤·Û·Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ù˘ ÔÚ›· ̤¯ÚÈ ÙË Ì·˙È΋ ÂÁηٿÛÙ·ÛË Û’ ·˘Ù‹ ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ. √È ÂÈÎfiÓ˜ Î·È Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· ÙÔ˘ πÛÔÎÚ¿ÙË Î·È ÙÔ˘ µ. ∫·Ú·ÁÈÒÚÁË ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÔ˘Ó ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· ÁÈ· Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÓËÛÈÔ‡ ·fi ÙÔÓ 12Ô ·ÈÒÓ· .Ã. ̤¯ÚÈ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. √È ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÂÚÈ¤ÙÂȘ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó Ì ‚¿ÛË ÙÔÓ ¯ÒÚÔ Î·È ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.

103

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∏ Ì¿¯Ë Ù˘ ÷ÈÚÒÓÂÈ·˜ (338 .Ã.), ··Ú¯‹ ÌÈ·˜ Ó¤·˜ ÂÔ¯‹˜ «ŸÙ·Ó ¤Êı·ÛÂ Ë Â›‰ËÛË ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, Ë ÚÒÙË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ‹Ù·Ó Ô ·ÓÈÎfi˜. ™Î¤ÊÙËÎ·Ó ‰È¿ÊÔÚ· ¤ÎÙ·ÎÙ· ̤ÙÚ·. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, Ô ÀÂÚ›‰Ë˜ ÚfiÙÂÈÓ ӷ ÂÏ¢ıÂÚÒÛÔ˘Ó fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‰Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÔÏ›ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¿Ì˘Ó· Ù˘ fiÏ˘. ∏ ÚfiÙ·ÛË ·ÓÙÈÎÚÔ‡ÛÙËΠˆ˜ ·Ú¿ÓÔÌË Î·È ÙÂÏÈο Ô ÕÚÂÈÔ˜ ¶¿ÁÔ˜, Ô˘ ÂÚÈ‚Ï‹ıËΠ̠¤ÎÙ·ÎÙ˜ ÂÍÔ˘Û›Â˜, ÂÌÈÛÙ‡ıËΠÙËÓ ¿Ì˘Ó· Ù˘ fiÏ˘ ÛÙÔÓ ºˆÎ›ˆÓ·, Ô˘ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Â›¯Â ÂÎÏÂÁ› ÛÙÚ·ÙËÁfi˜. √ ºˆÎ›ˆÓ ·Ó‹Î ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ ÙÔ˘ ∂˘‚Ô‡ÏÔ˘ Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ ÙËÓ fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ Ù·¯‡ÙÂÚË Û‡Ó·„Ë ÂÈÚ‹Ó˘. ÕÚ¯ÈÛ·Ó ÏÔÈfiÓ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ, Ì ÙË ÌÂÛÔÏ¿‚ËÛË ÙÔ˘ ¢ËÌ¿‰Ë, Ô˘ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ‰ËÌÔÊÈÏ‹˜ Ú‹ÙÔÚ·˜, ·È¯Ì¿ÏˆÙÔ˜ ÙfiÙ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘. √È ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÛÂȘ ‰ÂÓ ¿ÚÁËÛ·Ó Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó ÛÂ Û˘Ìʈӛ·, ‹È· ÁÈ· ÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÂÊfiÛÔÓ Ô º›ÏÈÔ˜ ·Ú·ÈÙ‹ıËΠ·fi ÙËÓ È‰¤· Ù˘ ÂÈÛ‚ÔÏ‹˜ ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋, Â¤ÛÙÚ„ ÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Ô˘ ›¯Â ·È¯Ì·ÏˆÙ›ÛÂÈ ÛÙË Ã·ÈÚÒÓÂÈ·, Î·È ·Ú·¯ÒÚËÛ ÛÙÔ˘˜ ∞ıËÓ·›Ô˘˜ ÙÔÓ øÚˆfi Î·È Ù· ‚ÔȈÙÈο Û‡ÓÔÚ·. ∏ ∞ı‹Ó· ˘Ô¯ÚˆÓfiÙ·Ó Ó· ‰È·Ï‡ÛÂÈ ÙË Û˘ÓÔÌÔÛÔÓ‰›· Ô˘ ›¯Â ȉڇÛÂÈ ÙÔ 378, ·ÏÏ¿ ‰È·ÙËÚÔ‡Û ٷ ÓËÛÈ¿, fiÔ˘ ›¯Â ÎÏËÚÔ˘¯›Â˜, ÙË §‹ÌÓÔ, ÙËÓ ÿÌ‚ÚÔ Î·È ÙË ™Î‡ÚÔ, ηıÒ˜ Î·È ÙË ¢‹ÏÔ Î·È ÙË ™¿ÌÔ. ∆¤ÏÔ˜ ÁÈÓfiÙ·Ó ˘Ô¯ÚˆÙÈο Û‡ÌÌ·¯Ô˜ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘… ª‹ˆ˜ ·˘Ùfi ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ë Ã·ÈÚÒÓÂÈ· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛı› Û·Ó ¤Ó· ·Ïfi ÂÂÈÛfi‰ÈÔ Ù˘ ‰È·‰ÚÔÌ‹˜; ™·Ó ÌÈ· ·fi ÙȘ ‹ÙÙ˜ Ô˘ ›¯Â ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Ë ∞ı‹Ó· ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ù˘, ¯ˆÚ›˜ Â·‡ÚÈÔ Î·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ÍÂÂÚ·Ṳ̂Ó˜; ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ¿Ô„Ë Ô˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ·fi ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Ô˘ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È Ó· ‰Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ 338 ˆ˜ ۇ̂ÔÏÔ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ŸÌˆ˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÌËÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì fiÙÈ, ·Ó Î·È Ë ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ÂÈ‚ÈÒÓÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ·Ó Î·È Ë fiÏË ‰È·ÙËÚ› ÙȘ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ˜ ÎÙ‹ÛÂȘ Ù˘ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ‰ËÏ·‰‹ Ù· ÓËÛÈ¿ Ì ÙȘ ÎÏËÚÔ˘¯›Â˜, ˆÛÙfiÛÔ ‰ÂÓ ·›˙ÂÈ È· Î·Ó¤Ó·Ó ÂÓÂÚÁfi ÚfiÏÔ ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ_ Ë ËÁÂÌÔÓ›· Ù˘ ¤¯ÂÈ ÁÈ· ηϿ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ, ηÈ, Ì·˙› Ì ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· ·˘Ù‹, ¤¯ÂÈ ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ Î·È ¤Ó· ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∂Í¿ÏÏÔ˘, ·Ó ÔÈ ÚԂϤ„ÂȘ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÛı¤ÓË Â›¯·Ó ‰È·„¢ÛÙ› ÛÙÔ ¿ÌÂÛÔ ·ÚfiÓ, ı· ·Ï‹ı¢·Ó Û’ ¤Ó· fi¯È ·fiÌ·ÎÚÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∞˘Ùfi ¿ÏÈ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ô ¢ËÌÔÛı¤Ó˘ ‹Ù·Ó Ô ‰ÈÔÚ·ÙÈÎfi˜ ·ÙÚÈÒÙ˘ Ô˘ ‹ıÂÏ·Ó Ó· ‚ϤÔ˘Ó Û’ ·˘ÙfiÓ ÔÈ ı·˘Ì·ÛÙ¤˜ ÙÔ˘: ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ Ú¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ˘·ÁÔÚ‡ÔÓÙ·Ó ·ÛÊ·ÏÒ˜ ·fi ÙË ÊÈÏÔ‰ÔÍ›· ‹ ·fi ÙȘ ·ÓÙÈ˙Ëϛ˜ Ô˘ ηٷÛ¿Ú·˙·Ó ÙÔÓ ·ıËÓ·˚Îfi ÔÏÈÙÈÎfi ÎfiÛÌÔ. ∏ ·Ï‹ıÂÈ· Â›Ó·È fiÙÈ, fiÛÔ Î·È ·Ó Ë Ê·ÈÓÔÌÂÓÈ΋ Ú·fiÙËÙ· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ‰Èη›ˆÓ ÙÔ˘˜ ¯ıÚÔ‡˜ ÙÔ˘ Ú‹ÙÔÚ·, Ô‡Ù ·˘Ùfi˜, Ô‡Ù ÂΛÓÔÈ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÚԂϤ„Ô˘Ó ÙËÓ ·Ó·ÛٿوÛË Ô˘ ÂÚfiÎÂÈÙÔ Ó· ÚÔ·„ÂÈ ·fi ÙËÓ ÂÚÈ¤ÙÂÈ· ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘.»

C. Mossé, ∂›ÙÔÌË ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÌÂÙ. §‡ÓÙÈ·˜ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘, ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 2002, Û˜. 353, 355-356.

∆· ÈÛÙ‡ˆ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ Î·È Ë ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘ ÔÈfiÙËÙ· «√ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÌÂÁ¿ÏˆÛ Û ¤Ó· ‚·Û›ÏÂÈÔ Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û˘Ó¯Ҙ Û fiÏÂÌÔ. ∂›‰Â ˆ˜ ηı‹ÎÔÓ ÙÔ˘ Ó· Â›Ó·È ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ fi¯È ·fi 104

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ì·ÎÚÈ¿ ·ÏÏ¿ ÛÙËÓ ÚÒÙË ÁÚ·ÌÌ‹ Ù˘ Ì¿¯Ë˜. ∂›‰Â ÙË ÌÔ›Ú· Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ˆ˜ Ó›ÎË ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ, Î·È ÔÈ ¿Ó‰Ú˜ ÙÔ˘ ¤Î·Ó·Ó ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ‰fiÍ· ̤ÚÔ˜ ÙˆÓ ÊÈÏÔ‰ÔÍÈÒÓ ÙÔ˘˜. ŒÙÛÈ, ÌÈÏÔ‡Û ÁÈ· ÙË ÓÈÎËÊfiÚ· ÛÙ·‰ÈÔ‰ÚÔÌ›· ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ˆ˜ ¤Ó‰ÔÍË ÙfiÛÔ ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ. ∏ ‰È΋ ÙÔ˘ ‰›„· ÁÈ· ‰fiÍ· ‰ÂÓ ÁÓÒÚÈ˙ fiÚÈ·. Ÿˆ˜ ‰È·Î‹Ú˘Í ÛÙÔ˘˜ ‰ÈÔÈÎËÙ¤˜ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ⁄Ê·ÛË, «‰ÂÓ ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ fiÚÈÔ Û ¤Ó·Ó ¿Ó‰Ú· Ì ‰È¿ıÂÛË ÁÈ· ¿ıÏÔ˘˜». ◊ıÂÏ ÙÔ ›‰ÈÔ Ú¿ÁÌ· Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ‰ÈÔÈÎËÙ¤˜ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ¿Ó‰Ú˜ ÙÔ˘. ∞Ó ¤Ó·˜ ¿Ó‰Ú·˜ ÛÎÔÙˆÓfiÙ·Ó ÛÙËÓ ˘ËÚÂÛ›· ÙÔ˘, Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‰È·‚‚·›ˆÓ ÙÔ˘˜ ˘ÔÏÔ›Ô˘˜ fiÙÈ Ô ı¿Ó·Ùfi˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘ ¤ÊÂÚÓ ‰fiÍ· ÁÈ· ¿ÓÙ· Î·È ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Ù·Ê‹˜ ÙÔ˘ ı· ‹Ù·Ó ÊËÌÈṲ̂ÓÔ. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‹Ù·Ó ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi˜, Û fiÏË ÙÔ˘ ÙË ˙ˆ‹. ◊Ù·Ó Ô ÚÒÙÔ˜ Ô˘ Ë̤ڈÛ ÙÔÓ µÔ˘ÎÂÊ¿Ï·, Ô˘ ÂÂÙ¤ıË ÛÙÔÓ πÂÚfi Ïfi¯Ô, Ô˘ ·Ó¤‚ËΠ۠ÌÈ· ·ÎÚfiÔÏË ‹ ÛηÚʿψÛ ے ¤Ó·Ó ÁÎÚÂÌfi. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ ›ÛÙ¢ fiÙÈ ¤ÚÂ ӷ Û˘ÁÎÚÈı› Ì ÙÔÓ º›ÏÈÔ, ÙÔÓ ∫‡ÚÔ, ÙÔÓ ∏Ú·ÎÏ‹ Î·È ÙÔÓ ¢ÈfiÓ˘ÛÔ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ fiÏÔ˘˜. √ ∞ÚÚÈ·Ófi˜ ·Ú·ÙËÚ›. «∞Ó Â›¯Â ÚÔÛı¤ÛÂÈ ÙËÓ ∂˘ÚÒË ÛÙËÓ ∞Û›·, ı· Û˘Ó·ÁˆÓÈ˙fiÙ·Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ÌÈ· Î·È ‰ÂÓ ı· ˘‹Ú¯Â ·ÓÙ›·ÏÔ˜». ∂›¯Â ·fiÏ˘ÙË ›ÛÙË ÛÙËÓ ˘ÂÚÔ¯‹ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. √ ÈÔ ÔχÙÈÌÔ˜ ıËÛ·˘Úfi˜ ÙÔ˘ ‹Ù·Ó Ë πÏÈ¿‰· ÙÔ˘ √Ì‹ÚÔ˘ Î·È Â›¯Â Ù· ¤ÚÁ· ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÙÚ·ÁÈÎÒÓ ÛÙËÓ ∞Û›·, Ì·˙› Ì ‰Èı˘Ú·Ì‚ÈÎÔ‡˜ ÔÈËÙ¤˜ Î·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ºÈÏ›ÛÙÔ˘. ◊Ù·Ó Ù· ·Á·Ë̤ӷ ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÌ·Ù·. £·‡Ì·˙ ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË ˆ˜ ÙÔÓ Âͤ¯ÔÓÙ· ÂÎÚfiÛˆÔ ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ Î·È Â›¯Â fiıÔ Ó· Û˘ÓÔÌÈÏ› ÁÈ· ÊÈÏÔÛÔÊÈο ı¤Ì·Ù·. ∆Ô Ì˘·Ïfi ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ·fi ÌÈ· ÏÂ˘Ú¿ ÛÊ˘ÚËÏ·ÙË̤ÓÔ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË. ∏ ›ÛÙË ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ·Í›Â˜ ÙÔ˘ ηÈÚÔ‡ ‰ÂÓ ÂËÚ¤·˙ ÙÔ Û‚·ÛÌfi ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ ·ÈÁ˘ÙȷΤ˜, ‚·‚˘ÏˆÓȷΤ˜ Î·È ÈÓ‰ÈΤ˜ ȉ¤Â˜. ŒÓ· ÛËÌ¿‰È ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ‹Ù·Ó Ë ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· ÌÈ·˜ fiÏ˘ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·È ÛÙËÓ ∞Û›·. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ›ÛÙ¢ fiÙÈ ÙÔ Î·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÛÔÓ ÁÈ· ÙËÓ ‰È·ÛÔÚ¿ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ‹Ù·Ó Ë ›‰Ú˘ÛË fiÏÂˆÓ ·ÓÙÔ‡ ÛÙËÓ ∞Û›·. ™ÙËÓ ·Ú¯‹, ËÁ¤Ù˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ‹Ù·Ó ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ‹ÍÂÚ·Ó ÙȘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘. ∆ËÓ ›‰È· ÛÙÈÁÌ‹ ÔÈ Ó¤Â˜ ÁÂÓȤ˜ ÂÎ·È‰Â‡ÔÓÙ·Ó ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ÛÙË Ì·Î‰ÔÓÈ΋ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ Ì˯·Ó‹. ∫È ·˘Ù¿, Û ۯÔÏ›· Ô˘ ›‰Ú˘ÛÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜. ∏ ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó Û ηÏfi ‰ÚfiÌÔ, fiÙ·Ó ¤ı·ÓÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, fiˆ˜ ϤÂÈ Ô ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô˜ ÛÙ· «∏ıÈο» ÙÔ˘. ŸÙ·Ó Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÂÎÔÏ›ÙÈ˙ ÙËÓ ∞Û›·, ÙÔ ·Ó·ÁÓˆÛÙÈÎfi ‹Ù·Ó Ô ŸÌËÚÔ˜ Î·È Ù· ·È‰È¿ ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, ™Ô˘Û›ˆÓ, Î·È °Â‰ÚˆÛ›ˆÓ Û˘Ó‹ıÈ˙·Ó Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó ¯ÔÚÈο ÙÔ˘ ∂˘ÚÈ›‰Ë Î·È ÙÔ˘ ™ÔÊÔÎÏ‹. ÿÚË Û’ ·˘ÙfiÓ Ë µ·ÎÙÚ›· Î·È Ô ∫·‡Î·ÛÔ˜ ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ıÂÔ‡˜. ™ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ ˘‹Ú¯Â ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ·ÈÒÓ·, Ô˘ ‹Ù·Ó ۯ‰ȷṲ̂ÓÔ Ó· ‰È‰¿ÛÎÂÈ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ˆ˜ ͤÓË ÁÏÒÛÛ·. ¶ÂÚÈ›¯Â ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ·fi ÙÔÓ ŸÌËÚÔ Î·È ÙÔ˘˜ ÙÚ·Áˆ‰Ô‡˜. √È ·Ó·Ûηʤ˜ ÛÙÔ ∞ÊÁ·ÓÈÛÙ¿Ó Ê·ÓÂÚÒÓÔ˘Ó ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ Ó·Ô‡˜, ı¤·ÙÚÔ Î·È ˆ‰Â›Ô. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‹Ù·Ó ÊÔÚ¤·˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ Û˘Ó‰‡·Û ÙËÓ Ú·ÎÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Ì ̛· ÔÚ·Ì·ÙÈ΋ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ‹Á·˙ ·fi Ù· ıÚËÛ΢ÙÈο ÙÔ˘ ÈÛÙ‡ˆ. ∏ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ÙËÓ ˘¤ÚÙ·ÙË ‰‡Ó·ÌË Ù˘ ı¤ÏËÛ˘, fiÙÈ ı· ÍÂÂÚÓÔ‡Û ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ, ÂÓÒ ÁÈÓfiÙ·Ó ‚·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ∞Û›·˜, Î·È fiÙÈ ı· ¤ÂÈı ÙÔ˘˜ ∞ÛÈ¿Ù˜ Ì ÙËÓ ÂÈÏÈÎÚ›ÓÂÈ· ÙˆÓ ÚÔı¤ÛÂÒÓ ÙÔ˘ Ó· ÙÔ˘˜ ÊÂÚı› ˆ˜ ›ÛÔ˘˜ Î·È Û˘ÓÂÙ·›ÚÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÁηı›‰Ú˘ÛË ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È Â˘Ì¿ÚÂÈ·˜. √È Ï·Ô› Ù˘ ∞Û›·˜ ‰¤¯ÙËÎ·Ó ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ˆ˜ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÏÈ¿ Î·È ÂÓÛˆÌ¿ÙˆÛ·Ó ÙÔ˘˜ ¿ıÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ̤۷ ÛÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ Ï·˚΋ ·Ú¿‰ÔÛË. ÃÚˆÛÙ¿Ì ÛÙÔÓ ¶ÏÔ‡Ù·Ú¯Ô, Ô˘ ·ÓÙÏ› ·fi ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙfi‚Ô˘105

ÏÔ, ÙË Ì·ÙÈ¿ ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘: “¶ÈÛÙ‡ÔÓÙ·˜ fiÙÈ Â›¯Â ¤ÏıÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ Ó· Á›ÓÂÈ Î˘‚ÂÚÓ‹Ù˘ Î·È ÂÓˆÙ‹˜ Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ fiÏˆÓ ÂΛ Ô˘ ‰ÂÓ ‰¤¯ÔÓÙ·Ó ÙËÓ ÂÈıÒ ÙÔ˘, ¤ÓˆÛ fiϘ ÙÔ˘ ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Û ¤Ó·Ó Î·È ÌfiÓÔ ÛÎÔfi: Ó· ÂÓÒÛÂÈ ÛÂ Â˘Ù˘¯‹ Ì›ÍË ÙȘ ˙ˆ¤˜, ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜, ÙÔ˘˜ Á¿ÌÔ˘˜ Î·È Ù· ‹ıË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ. ∂› Û fiÏÔ˘˜ Ó· ıˆÚÔ‡Ó ÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË ˆ˜ ·ÙÚ›‰· Î·È ÙÔ ÛÙÚ·Ùfi ÙÔ˘ ˆ˜ ‰È΋ ÙÔ˘˜ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·”.»

N.G.L. Hammond, ª¤Á·˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¤Ó·˜ ȉÈÔÊ˘‹˜ (ÌÂÙ. ¶¿ÓÔ˜ £ÂÔ‰ˆÚ›‰Ë˜), Û. 238-242 (ª∞§§π∞ƒ∏™ ¶·È‰Â›·).

√ ∞ϤͷӉÚÔ˜ Î·È ÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ «√ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ›¯Â ÚԂϤ„ÂÈ ÙÔ Ï·ÌÚfi ̤ÏÏÔÓ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜; ∂›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· ÙÔ ‚‚·ÈÒÛÔ˘ÌÂ. ªÔÚԇ̠ηχÙÂÚ·, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Ì·˜, Ó· ‰ÒÛÔ˘Ì ÌÈ· ÂÚÌËÓ›· ¿ÎÚˆ˜ ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ÙÔ˘. ŒÓ·˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ˘Ôı¤ÙÂÈ fiÙÈ ¤‚ÏÂ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÙË Ó¤· fiÏË ˆ˜ ¤Ó· ÏÈÌ¿ÓÈ, ·’ fiÔ˘ ı· ÙÔ˘ ‹Ù·Ó ‡ÎÔÏÔ Ó· ΢‚ÂÚÓ¿ ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ, ÙËÓ ÔÔ›· ıˆÚÔ‡Û ˆ˜ ¤Ó· ÙÌ‹Ì· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ Â¿Ó Ë ∞›Á˘ÙÔ˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ÌÂÙ·‚ÏËı›, ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘, Û ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜, Ë ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· ı· ›¯Â ÂÍÂÏȯı›, Èı·ÓÒ˜, Û ÌÈ· ·Û‹Ì·ÓÙË fiÏË. ÕÏÏÔÈ fï˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ô ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ºÈÏ›Ô˘ ıˆÚÔ‡Û ÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ ˆ˜ ÙÔÓ ·ÎÚÔÁˆÓÈ·›Ô Ï›ıÔ Ù˘ «ÚÒÙ˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘», ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÔÔ›·˜ ÔÈ ÏÔ˘ÛÈfiÙ·ÙÔÈ Ê˘ÛÈÎÔ› fiÚÔÈ ı· ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙·Ó, ·ÓÙ› Ù˘ ∆‡ÚÔ˘ Ô˘ ›¯Â ˘ÔÙ·Á› Î·È ·Ú·ÎÌ¿ÛÂÈ, ÙËÓ ·ÎÌ‹ ÙÔ˘ ÂÌÔÚ›Ô˘ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ. ™’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹, Ë fiÏË Ì ÙÔ ‰ÈÏfi ÂÌÔÚÈÎfi ÏÈÌ¿ÓÈ ı· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÂÏÏËÓÔ·ÈÁ˘ÙÈ·Îfi ÂÌÔÚÈÎfi ΤÓÙÚÔ, ÚÔÔÚÈṲ̂ÓÔ Ó· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ Á¤Ê˘Ú· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ¢‡ÛË Î·È ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ™‡Ìʈӷ Ì’ ¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi, Ô Î·Ù·ÎÙËÙ‹˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÂÈı˘ÌÔ‡Û ӷ ηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Ô‡Ù ¤Ó· ÊÚÔ‡ÚÈÔ Ô‡Ù ¤Ó· ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ, ·ÏÏ¿ ÌÈ· ·ÓÔȯً ·ÁÔÚ¿, Ô˘ ı· ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙËÓ ÎÏËÚÔÓfiÌÔ Ù˘ ∆‡ÚÔ˘ Î·È ı· ÂÍÂÏÈÛÛfiÙ·Ó Û ‰˘Ó·Ùfi ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÏÈÌ·ÓÈÒÓ, ÙÔ˘ ¶ÂÈÚ·È¿, Ù˘ ƒfi‰Ô˘ Î·È ÙˆÓ ™˘Ú·ÎÔ˘ÛÒÓ. ∏ ·Ï‹ıÂÈ· Â›Ó·È fiÙÈ Ë ÛÈÁ‹ ÙˆÓ ËÁÒÓ Ì·˜ ··ÁÔÚ‡ÂÈ Ó· ıˆڋÛÔ˘Ì ˆ˜ ·ÎÚÈ‚‹ ÙËÓ Ì›· ‹ ÙËÓ ¿ÏÏË ÂÚÌËÓ›·, Ô˘ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ¿ÏψÛÙ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÁÈ· ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜. ¢ÂÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ì ηӤӷ ÙÚfiÔ fiÙÈ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÂÈı˘ÌÔ‡Û ӷ ȉڇÛÂÈ ¤Ó· ·Ïfi ‰ÈÔÈÎËÙÈÎfi ΤÓÙÚÔ ‹ ÌÈ· ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ‚¿ÛË. ∞ÏÏ¿ ÙÔ ›‰ÈÔ ‰ÂÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È fiÙÈ ‹ıÂÏ ӷ Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÈ ¤Ó·Ó ÈÛ¯˘Úfi ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙ‹ ÁÈ· ÙÔÓ ¶ÂÈÚ·È¿, ÙȘ ™˘Ú·ÎÔ‡Û˜ Î·È ÙË ƒfi‰Ô. ∂¿Ó ¤ÚÂ ӷ ‰Â¯ıԇ̠·˘Ù‹ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ˘fiıÂÛË, ı· ηٷϋÁ·Ì ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô ÓÈÎËÙ‹˜ Ù˘ πÛÛÔ‡ ‰ÂÓ ¤ÙÚÂÊÂ Î·È ÙfiÛÔ ¤ÓÙÔÓ· ÊÈÏÂÏÏËÓÈο ·ÈÛı‹Ì·Ù·. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ Â›Ó·È fiÙÈ Ë ›‰Ú˘ÛË ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ı· ›¯Â ÛÔ‚·Úfiٷ٘ Û˘Ó¤ÂȘ ÁÈ· ÙÔ ÏÈÌ¿ÓÈ ÙÔ˘ ¶ÂÈÚ·È¿, ¤Ó· ·fi Ù· ˙ˆÙÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ∏ fiÏÔ Î·È ÂÓÙÔÓfiÙÂÚË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÈÁ˘ÙÈ·ÎÔ‡ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ ı· Â›Ó·È Ì›· ·fi ÙȘ ·ÚȘ ·Èٛ˜ Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ·Ú·ÎÌ‹˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ ηٿ ÙÔÓ 3Ô .Ã. ·ÈÒÓ·. ∫·Ù·ÛÙÚÂÙÈ΋ ÁÈ· Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ë ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ Â¤ÊÂÚ ‚·Ú‡Ù·ÙÔ Ï‹ÁÌ· Î·È Û ¿ÏϘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ù· ÏÈÌ¿ÓÈ· Î·È ÔÈ ÛÙfiÏÔÈ ¤·È˙·Ó ÚˆÙ‡ÔÓÙ· ÚfiÏÔ ÛÙË ‰È·Î›ÓËÛË Ô˘ ›¯·Ó. ∞ÓÙ›ıÂÙ· Ë ¯ÒÚ· ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘ ÁÓÒÚÈ˙ ÌÈ· ÚˆÙfiÁÓˆÚË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. ÿÚË ÛÙȘ ‰È¢ÎÔχÓÛÂȘ Ô˘ ÚÔ106

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Û¤ÊÂÚ ÛÙËÓ ÂÍ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ·ÈÁ˘ÙÈ·ÎÒÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÚÔ˜ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ªÂÛÔÁ›Ԣ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÚÔ˜ ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ë ›‰Ú˘ÛË ÙÔ˘ ÏÈÌ·ÓÈÔ‡ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÓ ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ·ÎfiÌË Î·È ·Ó¿ÌÂÈ͢ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜. ∏ Ó¤· fiÏË ı· ÁÈÓfiÙ·Ó, fiˆ˜ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ÙÔ ÙÔÓ›Û·ÌÂ, Ë «Á¤Ê˘Ú·» ‹ Ì›· ·fi ÙȘ Á¤Ê˘Ú˜ Ô˘ ¤ÓˆÓ·Ó ÙË ¢‡ÛË Ì ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ◊‰Ë, ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ fiÏ˘, Ù˘ ÔÔ›·˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ¯¿Ú·Í ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ, Ë ∞ÈÁ˘Ù›· ı¿ ÿÛȘ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ë ÌfiÓË Ô˘ ‰È¤ıÂÙ ¤Ó· ÈÂÚfi. ¢›Ï· ÙÔ˘ ˘„ÒıËÎ·Ó Ó·Ô› ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ıÂÔ‡˜. ∫·È Ûã ·˘Ù‹ ÙËÓ fiÏË Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÂÓıÚfiÓÈ˙ ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜.»

Paul Cloché, Alexandre le Grand et les essays de fusion entre l’ Occident gréco-macédonien et l’ Orient, NEUCHATEL, 1953, Û. 66-68 (ªÂÙ. µ.™.).

√ ıÂÌÂÏȈً˜ Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ «∞È ·ÏÂ¿ÏÏËÏÔÈ ÂÓ ÙÔ‡ÙÔȘ ·‡Ù·È ÛÙ¿ÛÂȘ, Û˘ÓˆÌÔÛ›·È, ÛÊ·Á·› ‰ÂÓ ›Û¯˘Û·Ó Ó· ·ÔÙÚ¤„ˆÛÈ ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔÓ Ô‡Ù ·fi ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Ù˘ ·Ó·ÌÔÚÊÒÛˆ˜ Ù˘ ∞Û›·˜ Ô‡Ù ·fi ·‰È·Ï›ÙˆÓ ÚÔ˜ Ù· ÂÓ‰fiÙÂÚ· Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ ηٷÎÙ‹ÛˆÓ. ∆Ô ¤ÙÈ ·Ú·‰ÔÍfiÙÂÚÔÓ Â›Ó·È fiÙÈ, Ìˉ¤ÔÙ ·‡Û·˜ ÙÔ˘ Ó· Ù¤ÚÂÙ·È ‰È· Ù˘ ·Ó·ÁÓÒÛˆ˜ Ù˘ πÏÈ¿‰Ô˜ ‹Ó ›¯Â ¿ÓÙÔÙ ·Ú’ ·˘ÙÒ, ¤ÁÚ·Ê ÙfiÙ ÂȘ ÙÔÓ ÕÚ·ÏÔÓ Ó· Ùˆ ÛÙ›ÏË ÚÔÛ¤ÙÈ Î·È Ù·˜ ‚›‚ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ºÈÏ›ÛÙÔ˘, Î·È Ù·˜ ÙÚ·Áˆ‰›·˜ ÙÔ˘ ∂˘ÚÈ›‰Ô˘, ÙÔ˘ ™ÔÊÔÎÏ¤Ô˘˜, ÙÔ˘ ∞ÈÛ¯‡ÏÔ˘, Î·È ÙÔ˘˜ ∆ÂϤÛÙÔ˘ Î·È ºÈÏfiÍÂÓÔ˘ ‰Èı˘Ú¿Ì‚Ô˘˜. ÕÓıÚˆÔ˜ ÙË ·ÏËı›· ˘ÂÚ¿ÓıÚˆÔ˜, fiÛÙȘ ÂÓ Ì¤Ûˆ ÙËÏÈÎÔ‡ÙˆÓ ÊÔ‚ÂÚÒÓ ÂÚÈÛ·ÛÌÒÓ ËÛı¿ÓÂÙÔ ¿ÓÙÔÙ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎËÓ Ó· ‰ÚÔÛ›˙Ë Â·˘ÙfiÓ ‰È· ÙˆÓ ÓËÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÔÈ‹Ûˆ˜ Î·È ÈÛÙÔÚ›·˜.» ∫. ¶··ÚÚËÁfiÔ˘ÏÔ˜, πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ∆. µ. (ŒÎ‰ÔÛȘ ∂ηÙÔÓÙ·ÂÙËÚ›‰·˜, ∞ı‹Ó·, 1932) Û.109.

∫·È ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ «¢ˆ‰ÂοÌÈÛÈ ¯ÚfiÓÈ· ‚·ÛÈÏ›·˜. ∂›Ó·È ‡ÎÔÏÔ Ó· Û˘Óı¤ÛÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ¤Ó· ·ÚÓËÙÈÎfi ‰È¿ÁÚ·ÌÌ·. Õ¯ÚËÛÙ˜ ‚È·ÈfiÙËÙ˜, ˘ÂÚ‚ÔϤ˜ ÂÓfi˜ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ô˘ ÙÔÓ Â›¯Â ηٷϿ‚ÂÈ Ë ‡‚ÚȘ, ·Î·Ù·ÓfiËÙ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ·ÓËÛ˘¯Ô‡Û·Ó Ì ÙËÓ Î·ıȤڈÛË Ù˘ ÚÔÛ·ÓËÛ˘ Î·È Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ì ÙËÓ ·Ó¿ÌÂÈÍË ÙˆÓ Ê˘ÏÒÓ, Â͈ÊÚÂÓÈ΋ Â¤ÎÙ·ÛË ÌÈ·˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ë ÔÔ›· ‰ÂÓ ı· ÂÈ˙‹ÛÂÈ ÌÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ È‰Ú˘Ù‹ Ù˘. ∞ÏÏ¿ ÙÈ Â›Ó·È ·˘Ù¿ Ù· ÌÂÈÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÌÚÔÛÙ¿ Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÓˆÙÂÚÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ Â¤ÊÂÚÂ; ™‡ÏÏË„Ë Ù˘ ȉ¤·˜ ÌÈ·˜ ·fiÏ˘Ù˘ ÌÔÓ·Ú¯›·˜, ÂÏÏËÓÈ΋ ηٿÎÙËÛË Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ∞Û›·˜, ›‰Ú˘ÛË fiÏÂˆÓ Î·È ÛÙȘ ÈÔ ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓÔ˜ Û·ÙÚ·›˜, ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Î·È ·Ó·ÙÔÏÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ηٷÎÙ¿ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ê¤ÚÓÔÓÙ·˜ Ì·˙› ÙÔ˘ Ì›· πÏÈ¿‰· ˘ÔÌÓËÌ·ÙÈṲ̂ÓË ·fi ÙÔ ‰¿ÛηÏfi ÙÔ˘ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË. ∞ÏÏ’ ·˘Ùfi˜ Ô ÂÈÎfi˜ ‹Úˆ·˜ Â›Ó·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ¤Ó·˜ ÌÂÁ·ÏÔÊ˘‹˜ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌÈÛÙ‹˜, ·ÚÓÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ŒÏÏËÓ· Î·È µ¿Ú‚·ÚÔ, ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ˘ ÎÏ·ÛÈÎÔ‡ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜, Î·È ·ԉ¯fiÌÂÓÔ˜ ÙÔ ˘„ËÏfi ȉ·ÓÈÎfi Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÈÛfiÙËÙ·˜.»

Pierre Lèvêque, L’ aventure grecque, ¶·Ú›ÛÈ 1964, Û. 346-347 (ªÂÙ. µ.™.).

107

√È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ-∞¯·ÈÔ› ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ «∏ ‰Â‡ÙÂÚË Ê¿ÛË Ù˘ ⁄ÛÙÂÚ˘ ÷ÏÎÔÎÚ·Ù›·˜ ·Ú¯›˙ÂÈ Á‡Úˆ ÛÙ· 1400 .Ã. Î·È Û˘Ì›ÙÂÈ Ì ÙËÓ «ÙÒÛË» Ù˘ ∫ÓˆÛÔ‡ ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË Î·È ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. √ ¯·ÏÎfi˜ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘, Î·È ÁÂÓÈο Ô ÏÔ‡ÙÔ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, ·fi Ôχ ÓˆÚ›˜ ÙÚ¿‚ËÍ·Ó ÙÔ˘˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜, Ô˘ ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙ· ÌÂÁ¿Ï· ÂÌÔÚÈο ΤÓÙÚ· ηٿ Ì‹ÎÔ˜ Ù˘ ÓfiÙÈ·˜ Î·È Ù˘ ·Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ·ÎÙ‹˜. √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ‰ÂÓ Î·Ù·Á›ÓÔÓÙ·Ó ÌÔÓ¿¯· Ì ÙÔ ÂÌfiÚÈÔ ÙÔ˘ ¯·ÏÎÔ‡ ·ÏÏ¿, Ì ·ÛʷϤ˜ ÔÚÌËÙ‹ÚÈÔ ÙËÓ ∫‡ÚÔ, ÂÌÔÚ‡ÔÓÙ·Ó Î·È Ì ÙȘ ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜ Ù˘ ∂ÁÁ‡˜ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜. ª·˙› Ì ÙÔ˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜ ı· ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·È Ù¯ӛÙ˜, ÁÈ·Ù› ‚ϤÔ˘Ì ·fi ÙÔ 1400 Î·È ‡ÛÙÂÚ· ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ Ì ·Ó¿ÌÂÈÎÙ· ΢Úȷο Î·È ·ÈÁ·È·Î¿ ÛÙÔȯ›·. √ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Ì˘ÎËÓ·˚ÎÒÓ ·ÁÁ›ˆÓ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ù¿ÊÔ˘˜ ÙˆÓ Î˘ÚÈ·ÎÒÓ ÓÂÎÚÔfiÏÂˆÓ ·fi ÙÔ 1400 ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ 13Ô˘ ·ÈÒÓ· Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿ÏÔ˜, ÒÛÙ ˘¿Ú¯ÂÈ Ë Èı·ÓfiÙËÙ· ˆ˜ ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ·ÁÁ›· ·˘Ù¿ ı· ηٷÛ΢¿ÛÙËÎ·Ó ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ ·fi ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜ Ù¯ӛÙ˜. ∏ ¿Ô„Ë fï˜ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰ÂÎÙ‹ ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÌÂÏÂÙËÙ¤˜. À¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë ıˆڛ· ˆ˜ Ù· ·ÁÁ›· ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ, Ì ÛÎÔfi Ó· ÂÍ·¯ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ Î·È ÁÂÓÈο ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ¶ÚÔÛÊÈϤÛÙ·ÙÔ˜ Ú˘ıÌfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÎÂÚ·ÌÈ΋˜ Â›Ó·È Ô ˙ˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ Ì ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ΢ڛˆ˜ Â¿Óˆ Û ·ÌÊÔÚ›˜ Î·È Û ÎÚ·Ù‹Ú˜, ·ÚÌ¿ÙˆÓ, ‚Ô‰ÈÒÓ, Ô˘ÏÈÒÓ Î.·. ŸÌˆ˜ Á‡Úˆ ÛÙ· 1400 ÔÈ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ ∞ÈÁ·›Ô˘ ÂËÚ¤·Û·Ó ¿ÌÂÛ· ÙËÓ ∫‡ÚÔ, ÙÔ ›‰ÈÔ ÙËÓ ÂËÚ¤·Û·Ó Î·È Î·Ù¿ Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 13Ô˘ ·ÈÒÓ·. ∆· ÌÂÁ¿Ï· ·ÛÙÈο ΤÓÙÚ· Ù˘ ¶ÂÏÔÔÓÓ‹ÛÔ˘, fiˆ˜ ÔÈ ª˘Î‹Ó˜ Î·È Ë ¶‡ÏÔ˜ ¤ÊÙÔ˘Ó Û ·Ú·ÎÌ‹, Èı·ÓÒ˜ ÂÍ·ÈÙ›·˜ οÔÈ·˜ Ê˘ÛÈ΋˜ Û˘ÌÊÔÚ¿˜, Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔ› ÙÔ˘˜ ʇÁÔ˘Ó ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ Ӥ˜ ·ÙÚ›‰Â˜. ¶ÔÏÏÔ› ·’ ·˘ÙÔ‡˜ ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙȘ fiÏÂȘ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÁÓˆÛÙ¤˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ÂÌfiÚÔ˘˜ Î·È Ù¯ӛÙ˜ ª˘ÎËÓ·›Ô˘˜. ª·˙› ÙÔ˘˜ ʤÚÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÎÂÚ·ÌÈÎÔ‡˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û·Ó ÛÙËÓ ¶ÂÏÔfiÓÓËÛÔ, Î·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘˜ ıÚËÛΛ·˜. ∏ ‰È›ۉ˘ÛË ·˘Ù‹ ÙˆÓ ª˘ÎËÓ·›ˆÓ (Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ˘˜ ·ÔηÏԇ̠∞¯·ÈÔ‡˜, fiˆ˜ ÙÔ˘˜ ·ÔηÏ› Î·È Ô ŸÌËÚÔ˜) ı· ‹Ù·Ó ‚¤‚·È· ‚·ıÌÈ·›· Î·È ı· ÎÚ¿ÙËÛ ¤Ó· ÂÚ›Ô˘ ·ÈÒÓ·. √È ª˘ÎËÓ·›ÔÈ ÂÁηı›ÛÙ·ÓÙ·È ÛÙËÓ ŒÁΈÌË, ÛÙÔ ∫›ÙÈÔ, ÛÙËÓ ¶·Ï·›·ÊÔ, ÛÙÔ ¶·Ï·ÈfiηÛÙÚÔ, ·ÎfiÌË Î·È ÛÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ §Â˘ÎˆÛ›·˜. ™ÙÔ˘˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ·fi ÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ¤¯ÙÈÛ·Ó Ô¯˘Ú¿, «Î˘ÎÏÒÂÈ· Ù›¯Ë» ¿¯Ô˘˜ 2,50 ÂÚ›Ô˘ ̤ÙÚˆÓ. ∏ ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÙˆÓ ∞¯·ÈÒÓ ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ ÂËÚ¤·Û ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔ ÓËÛ›. ∂ÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙȘ ÌÂÁ¿Ï˜ fiÏÂȘ Î·È ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ‹Ú·Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘˜. ∂ÌʇÛËÛ·Ó ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ÔÓÙfiÙËÙ· ÙˆÓ ∫˘Ú›ˆÓ ¿ÏÏ·Í ÙÂÏ›ˆ˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi, ÎÈ ÂÓÒ ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, οو ·fi ÙË ‰È·Ú΋ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ Ù˘ Ï·ÒÓ, ÙÒÚ· ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ·fiÙÔÌ· ÚÔ˜ ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô. ∏ ·Ó¿ÌÓËÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ô˘ ¤ÊÂÚ·Ó ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ·˘Ù‹, Ô˘ ÙfiÛÔ Â‡ÁψÙÙ· ÙËÓ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Î·È Ë ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ Ûη¿ÓË, ‰È·ÛÒıËΠÛÙÔ˘˜ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ̇ıÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ fiÏÂˆÓ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ ·fi ∞¯·ÈÔ‡˜ ·Ô›ÎÔ˘˜ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ ∆ÚˆÈÎfi fiÏÂÌÔ. °ÓˆÛÙfiÙÂÚÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ ·˘ÙÔ‡˜ Â›Ó·È Ô ∆‡ÎÚÔ˜, ÁÈÔ˜ ÙÔ˘ ∆ÂÏ·ÌÒÓ·, ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ™·Ï·Ì›Ó·˜, Ô˘ ¤¯ÙÈÛ ÙËÓ fiÏË ™·Ï·Ì›Ó·, ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ŒÁΈÌË. ŒÙÛÈ, ̤۷ ÛÙ· ÈÛÙÔÚÈο Ï·›ÛÈ· ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ Ù˘ ⁄ÛÙÂÚ˘ ÷ÏÎÔÎÚ·Ù›·˜, ÌÔÚԇ̠ӷ ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ì ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ, Ô˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ı· Ê·ÈÓfiÙ·Ó ·Ú¿‰ÔÍÔ, ÂÓfi˜ ÙfiÔ˘ Ì ÂÏÏËÓÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi ÛÙÔ ‚¿ıÔ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ.» µ¿ÛÔ˜ ∫·Ú·ÁÈÒÚÁ˘, ∞Ú¯·›· ∫‡ÚÔ˜, ·fi ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜, Û. 53-54, 58-59, 17, 71 (ªÔÚʈÙÈÎfi ÿ‰Ú˘Ì· ∂ıÓÈ΋˜ ∆Ú·¤˙˘).

108

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ µ∞™π§√¶√À§√™ ¡. ¢. ¢ËÌÔÛı¤ÓÔ˘˜: √È ÙÚÂȘ √Ï˘ÓıÈ·ÎÔ› ÏfiÁÔÈ, ∞ı‹Ó·, 1959. ™ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÂÎÙÂÓ¤ÛÙ·ÙË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ºÈÏ›Ô˘.

µ∞™π§√¶√À§√™ ¡. ¢. ¢ËÌÔÛı¤ÓÔ˘˜: √ ∞’ ηٿ ºÈÏ›Ô˘ ÏfiÁÔ˜. ∞ı‹Ó·, 1969. ™ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ·ÍÈfiÏÔÁË ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÚ·ÌÌ‹˜ ÙÔ˘ ¢ËÌÔÛı¤ÓË.

¢∞™∫∞§∞∫∏ ∞. µ. √ ª¤Á·˜ ∞ϤͷӉÚÔ˜ Î·È Ô ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜ (√.∂.¢.µ.), ∞ı‹Ó· 1979. ∂˘ı‡ÁÚ·ÌÌË ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ·È‰Â›·˜.

ELLIS J. R.-WALBANK F. W., «∞ÎÌ‹ Î·È Ù¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ª·Î‰ÔÓÈÎÔ‡ µ·ÛÈÏ›Ԣ», ™˘ÏÏÔÁÈÎfi ¤ÚÁÔ ª·Î‰ÔÓ›·, 4000 ¯ÚfiÓÈ· ∂ÏÏËÓÈ΋˜ πÛÙÔÚ›·˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, ∂Ή. ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1982, Û. 110-159. ∞ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙËÓ ·‰ÚÔÌÂÚ‹ Ë ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Â›Ó·È Ï‹Ú˘, ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ΋ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒ˜ ¿ÚÙÈ·.

HAMMOND N.G.L. º›ÏÈÔ˜ Ô ª·Î‰ÒÓ: ªÂÙ. £∂√¢øƒπ¢∏™ (ª·ÏÏÈ¿Ú˘-¶·È‰Â›·) ∞ı‹Ó·, 1993. ∞ÚÙÈfiÙ·ÙË ÌÔÓÔÁÚ·Ê›· Ì ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ÙˆÓ ϤÔÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ‰Â‰Ô̤ӈÓ.

HAMMOND N.G.L. ∞ϤͷӉÚÔ˜, ¤Ó·˜ ȉÈÔÊ˘‹˜. ªÂÙ. £∂√¢øƒπ¢∏™ (ª·ÏÏÈ¿Ú˘-¶·È‰Â›·), ∞ı‹Ó·, 1997. ªÂ ÌÔÓ·‰È΋ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ Ô͇ÓÔÈ· Ô Hammond Ì·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi ∞ϤͷӉÚÔ, ÙÔ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi ËÁ¤ÙË, ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ·Ó·ÌÔÚʈً, ÙÔÓ ÔÚ·Ì·ÙÈÛÙ‹.

∫∞§√°∂ƒ√¶√À§√À ∞£.-¢∂™¶√∆√¶√À§√™ ∞§∂•. «∞ϤͷӉÚÔ˜», πÛÙÔÚ›· ∂ÏÏ. ŒıÓÔ˘˜, ¢’, ÛÂÏ. 25-213. ∫∞ƒ∞°πøƒ°∏™ µ. ∏ ·Ú¯·›· ∫‡ÚÔ˜. ∞fi ÙË ¡ÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ (ªÔÚÊ. ÿ‰Ú˘Ì· ∂ıÓ. ∆Ú·.) ∞ı‹Ó·, 1978. ∂˘Û‡ÓÔÙË ·ÏÏ¿ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒ˜ ¿ÚÙÈ· ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Ù˘¯ÒÓ Ù˘ ∫‡ÚÔ˘ ·fi ÙË ÓÂÔÏÈıÈ΋ ÂÔ¯‹ ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙˆÓ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ.

∫∞ƒ∞°πøƒ°∏™ µ. √ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ù˘ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋˜ ∫‡ÚÔ˘ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ), ∞ı‹Ó·, 1976. ªÔÓ·‰ÈÎfi ·ÓfiÚ·Ì· Ù˘ ÚÔ˚ÛÙÔÚÈ΋˜ ∫‡ÚÔ˘.

∫∞ƒ°∞∫√™ ™∞ƒ. º›ÏÈÔ˜ Î·È ∞ϤͷӉÚÔ˜, ˆ˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ› Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ› ËÁ¤Ù˜ (Gutenberg), ∞ı‹Ó· 1993. ∂ȯÂÈÚÂ›Ù·È Û‡ÁÎÚÈÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰‡Ô ª·Î‰fiÓˆÓ ËÁÂÙÒÓ.

§√À∫√¶√À§√À §., «∏ ηٿÎÙËÛË ÙˆÓ ·Ó·ÙÔÏÈÎÒÓ Û·ÙÚ·ÂÈÒÓ ·fi ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ», πÛÙÔÚ›· ∂ÏÏ. ŒıÓÔ˘˜, ¢’, Û. 138-160. ™¶Àƒπ¢∞∫∏™ ∫., «¶ÚÔ˜ ÙËÓ ¶·ÓÂÏÏ‹ÓÈ· ∂ÓfiÙËÙ·», πÛÙÔÚ›· ∂ÏÏ. ŒıÓÔ˘˜, °2, Û. 156-159. ∆™∞∆™√™ ∫., ¢ËÌÔÛı¤Ó˘, ∞ı‹Ó·, 1971 (∂ÛÙ›·). ∫Ï·ÛÈ΋ ÌÔÓÔÁÚ·Ê›·. √ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜ ŒÏÏËÓ·˜ ‰È·ÓÔËÙ‹˜ Î·È ÔÏÈÙÈÎfi˜ ÂȯÂÈÚ› Ì›· ÚˆÙÔÔÚȷ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ ¢ËÌÔÛı¤Ó˘.

Ã∞∆∑∏¢∞∫π™ °., ¶ÂÚ› ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ (µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË πÛÙÔÚÈÎÒÓ ªÂÏÂÙÒÓ), ∞ı‹Ó·, 1896: ∞Ó·Ù‡ˆÛË, ∞ı‹Ó· 1992. ¶·Ï·Èfi ·ÏÏ¿ ıÂÌÂÏÈ҉˜ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ¤ÚÁÔ. ¶ÚˆÙÔÔÚÈ·Îfi ÁÈ· ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘.

109

∫∂º∞§∞π√ ∏’

∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∫∞π √π ∆∂á∂™ ∆∏™ ∫§∞™π∫∏™ ¶∂ƒπ√¢√À π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ 1. ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ٷ ÊÈÏÔÛÔÊÈο Ú‡̷ٷ Î·È ÙË ‚·ÛÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ·fi ·˘Ù¿. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÒÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘: ÈÛÙÔÚ›·˜, ÚËÙÔÚÈ΋˜, È·ÙÚÈ΋˜, ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·˜, ÁˆÁÚ·Ê›·˜ ÎÏ. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘ Î·È ÙËÓ ÎÂÊ·Ï·ÈÒ‰Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ·È‰Â›· ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÈÛÙÔÚÈ΋˜, ÂıÓÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÓıÚÒÈÓ˘ Û˘Ó›‰ËÛ˘. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ·ÔÛ·ÛÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙËÓ ÙÚ·ÁÈ΋ Ô›ËÛË Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú¯·›Ô˘˜ ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÊÂÙËÚ›· ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÁÈ· Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·. ∂›Û˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÙÔ˘ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÔ‡ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘ ÙÔ˘ ¶Ï¿ÙˆÓ·, ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË Î·È ¿ÏÏˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰È·ÓÔËÙÒÓ, ηıÒ˜ Î·È Ù· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· ·Ú·ı¤Ì·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙÔ˘ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘. ªÂ ÙȘ ÚÔ‚ÏÂfiÌÂÓ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ı· ˘Ô‚ÔËıËı› Ë ·Ú·¤Ú· ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÙˆÓ ÎÔÚ˘Ê·›ˆÓ ‰È·ÓÔËÙÒÓ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Î·È Ù˘ ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›·˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ··Û¯fiÏËÛÂ. ∏ ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ Ì ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›Â˜ –ı¤·ÙÚÔ, ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ÔÏÈÙÈÎfi ÏfiÁÔ–, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·fiÎÙËÛË ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ ÁÈ· Ù· ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿ Î·È ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÚÔÛˆÈÎÒÓ ·fi„ÂˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·: ™Ùfi¯Ô ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·ÔÙÂÏ› Ë ÂÍÔÈΛˆÛË Ì ٷ ÓÂ˘Ì·ÙÈο ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜. ∞Ó Î·È Â›Ó·È Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÍËÁËı› Û ̷ıËÙ¤˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ËÏÈΛ·˜ Ë ıˆÚËÙÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÛÔÊÈÛÙÈ΋˜, Ù˘ Ï·ÙˆÓÈ΋˜ Î·È ·ÚÈÛÙÔÙÂÏÈ΋˜ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜, Ë ÂÌ¤‰ˆÛË ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ fiÙÈ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ıÂÌÂÏȈ٤˜ Ù˘ ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋˜ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ‰È· ̤ÛÔ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ·Ó·ÓıÚÒÈÓÔ˘, ·ÔÙÂÏ› ÂÊÈÎÙfi ÛÙfi¯Ô. ¶ÈÔ Â‡ÎÔÏË Â›Ó·È Ë Î·Ù¿‰ÂÈÍË Ù˘ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÛÙËÓ Î·ıȤڈÛË ÙÔ˘ ı·ÙÚÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ÎÔÚ˘Ê·›Ô˘˜ ÙÚ·ÁÈÎÔ‡˜, ·ÊÔ‡ Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ·›˙ÔÓÙ·È Î·È Ó· Â›Ó·È Ôχ ‰ËÌÔÊÈÏ‹ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜. √ ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Ù¤ÏÔ˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Û˘Ó›‰ËÛ˘, ÂıÓÈ΋˜ Î·È ·Ó·ÓıÚÒÈÓ˘, Û˘ÓÈÛÙ¿ ¤Ó·Ó ·ÎfiÌË ‚·ÛÈÎfi ÛÙfi¯Ô ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜. ∆Ô ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÛÙÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘.

110

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

2. √π ∆∂á∂™ – 3. ∏ ∞ƒÃπ∆∂∫∆√¡π∫∏ ∆ø¡ ∫§∞™π∫ø¡ Ã√¡ø¡ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «∫Ï·ÛÈÎfi˜». ñ ¡· ÂÓÙÔ›ÛÔ˘Ó Ù· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜. ñ ¡· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ٷ ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ÎÏ·ÛÈο ÔÈÎÔ‰ÔÌ‹Ì·Ù·, ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ Ú˘ıÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË-∂ÔÙÈο ª¤Û·: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ÌÔÚ› Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ·fi ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ‹ Û ¿ÏÏ· ‚È‚Ï›· Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘, ηıÒ˜ Î·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ʈÙÂÈÓÒÓ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ Î·È CD Ô˘ ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ı¤ÛÈÌ·. ∏ Û‡ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ Ú˘ıÌÒÓ Î·È Û¯Â‰›ˆÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È ÛÂ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌfi Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜ ı· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Û ‚¿ıÔ˜ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ Î·È Ù˘ Û¯¤Û˘ ÌÔÚÊ‹˜-ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ÎÙÈÚ›ˆÓ. ∂ÈÛΤ„ÂȘ Û ÁÂÈÙÔÓÈÎÔ‡˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜ Ì ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈο Ï›„·Ó· ·ÓÙ›ÛÙÔȯˆÓ ÔÈÎÔ‰ÔÌËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÂÔ¯ÒÓ ı· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛË ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡. ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·: ∫·Ù’ ·Ú¯‹Ó Â›Ó·È ÛÎfiÈÌÔ Ó· ‰È¢ÎÚÈÓÈÛÙ› Ô fiÚÔ˜ «ÎÏ·ÛÈÎfi˜» ÛÙËÓ Ù¤¯ÓË ·ÏÏ¿ Î·È Û fiϘ ÙȘ ¿ÏϘ ÂÎÊ¿ÓÛÂȘ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜. ø˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ı· ηٷ‰Âȯı› Ë ı¤ÛË Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ ‰È·¯ÚÔÓÈο Ô˘ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ ·ÊÂÙËÚ›· Î·È ÙË ‚¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ Ù¤¯ÓË Ù˘ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘ Î·È ÁÈ· ÙÔÓ ∫Ï·ÛÈÎÈÛÌfi. ¶ÚÔÛÔ¯‹ Ú¤ÂÈ Ó· ‰Ôı› ÛÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹ Ù˘ ··Í›ˆÛ˘ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ ¿ÏÏˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ ˆ˜ ˘ԉ¤ÛÙÂÚ˘, ·ÊÔ‡ Ë Ù¤¯ÓË Î¿ı ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙ÂÈ ÙȘ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘ Î·È ¤¯ÂÈ ·Í›· ηı·˘Ù‹. ∂›Û˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÂıÔ‡Ó ÛÂ Û˘˙‹ÙËÛË Ë ‡·ÚÍË Â˘ËÌÂÚ›·˜ Î·È ÏÔ‡ÙÔ˘ ˆ˜ ÚÔ¸Ôı¤ÛˆÓ, fiÚˆÓ, ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ˆ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ˘ÏÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ÔÚ·Ì¿ÙˆÓ. ∏ Â·Ú΋˜ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ·ÏÏ¿ Î·È Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ˆ˜ fiÚÔ˜ ‡·Ú͢ Ù˘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ı· Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ·Ó·‰Âȯı›. ™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ¯ÔÚËÁÈÒÓ ·fi ÌÂÁ¿Ï˜ ÂÙ·ÈÚ›˜, ÙÚ¿Â˙˜ Î·È ¿ÏÏ· ȉڇ̷ٷ ÁÈ· ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Î·È ÚÔÒıËÛË Ù˘ Ù¤¯Ó˘, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÁfiÓÈÌË Û˘˙‹ÙËÛË Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi. ªÂ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› Û˘˙‹ÙËÛË Û ‚¿ıÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Ù‡¯Ë ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ÌÓËÌ›ˆÓ ·fi ÙÔÓ ÌÂÛ·›ˆÓ· Î·È ÂÍ‹˜ Î·È ÁÈ· ÙÔ ÚfiÏÔ Ô˘ ηÏÂ›Ù·È Ó· ·›ÍÂÈ Ë ·Ú¯·›· ÎÏ·ÛÈ΋ Ù¤¯ÓË Î·Ù¿ ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ ÂÚÈfi‰Ô˘˜ (Û‡Ó‰ÂÛË Ì Â›ÛËÌË ÂÍÔ˘Û›·, ËÁÂÌfiÓ˜ ∞Ó·Á¤ÓÓËÛ˘ Î·È ÌÂÙ¤ÂÈÙ·, ÚÔ‚ÔÏ‹ ·ÈÒÓÈˆÓ ·ÍÈÒÓ Î.¿.). ∏ Û‡ÁÎÚÈÛË Ì ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈΤ˜ ηٷÛ΢¤˜ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˘ ¯Ú‹Û˘, fiˆ˜ .¯. Ì ۇÁ¯ÚÔÓÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ¿ıÏËÛ˘, ı¤·ÙÚ·, Ó·Ô‡˜ ÎÏ. ı· ÚÔÛ‰ÒÛÂÈ ·ÛÊ·ÏÒ˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÛÙË ‰È‰·Ûηϛ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÂÓfiÙËÙ·˜.

111

4. ∏ °§À¶∆π∫∏ ∫∞π ∏ ∑ø°ƒ∞ºπ∫∏ ∆ø¡ ∫§∞™π∫ø¡ Ã√¡ø¡ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ÙÔ ıÂÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ, ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜, Ù· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· Î·È Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜ Î·È ·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›·˜ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ÙÔ ıÂÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ, ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜, Ù· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù· Î·È Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË-∂ÔÙÈο ª¤Û·: ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ÌÔÚ› Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ ·fi ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ‹ Û ¿ÏÏ· ‚È‚Ï›· Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˘, ηıÒ˜ Î·È Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ʈÙÂÈÓÒÓ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ Î·È CD Ô˘ ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ı¤ÛÈÌ·. ∏ Û‡ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÓÙÔÈÛÌfi ÙˆÓ ÔÌÔÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ‰È·ÊÔÚÒÓ ÙÔ˘˜ ÙfiÛÔ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ı¤Ì·Ù· fiÛÔ Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·fi‰ÔÛ˘ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ‚ÔËı¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ·Ú·ÙËÚËÙÈÎfiÙËÙ·˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎÔ‡ (·ÈÛıËÙÈÎÔ‡) ÎÚÈÙËÚ›Ô˘ ÂΠ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ∆·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÛÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛË Ù˘ ‰È‰·ÛÎfiÌÂÓ˘ ‡Ï˘. √È ÂÈÛΤ„ÂȘ ÛÙÔ˘˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜ Î·È ÛÙ· ÌÔ˘Û›· Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ¿ÌÂÛÔ (ÁÂÈÙÔÓÈÎfi) ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÂÎ ÙˆÓ ˆÓ ԢΠ¿Ó¢ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: π‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛË ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Â›Ó·È Ë ÂÎ Ó¤Ô˘ ‰È¢ÎÚ›ÓÈÛË ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «ÎÏ·ÛÈÎfi˜» Ì ¤ÌÊ·ÛË ·˘Ù‹ ÙË ÊÔÚ¿ ÛÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ Î·È ÛÙË ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋·ÁÁÂÈÔÁÚ·Ê›·. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi Â›Ó·È Â›Û˘ Ó· ÂȯÂÈÚËı› Ë ‰È¿ÎÚÈÛË ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎÔ‡ ‡ÊÔ˘˜ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Î·È ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÎ¤ÌÔ˘Ó Ù· ¤ÚÁ· ÙÔ˘˜ Û ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ Ì ¤ÚÁ· Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ –ÁÏ˘ÙÒÓ, ˙ˆÁÚ¿ÊˆÓ ÎÏ.–, ÒÛÙ ӷ ÂÌ‰ˆı› Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎÔ‡ ‡ÊÔ˘˜ ηıÒ˜ Î·È ÙÔ˘ ‡ÊÔ˘˜ –ÛÙ˘Ï– ÌÈ·˜ ÌÂÁ¿Ï˘ ¯ÚÔÓÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ÂÔ¯‹˜.

112

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ∫›ÌÂÓ· ÁÈ· Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ «√ ™ˆÎÚ¿Ù˘, ÁÂÓÓË̤ÓÔ˜ ∞ıËÓ·›Ô˜, ÏÔÁÈ˙fiÙ·Ó Û·Ó ¤Ó·˜ ·‘ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÛÔÊÈÛÙ¤˜. øÛÙfiÛÔ, ·Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÈÛÙ¤„Ô˘Ì ÙÔÓ ¶Ï¿ÙˆÓ· –ÁÈ·Ù› Ô ™ˆÎÚ¿Ù˘ ‰ÂÓ ¤ÁÚ·„ ٛÔÙ· Î·È ÙÔÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÌfiÓÔ Ì¤Û· ·fi Ù· ÁÚ·Ù¿ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘–, fi ›‰ÈÔ˜ Â¤ÌÂÓ ӷ ‰È·¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ·‘ ·˘ÙÔ‡˜, fiˆ˜ Â¤ÌÂÓ ӷ ÌË Û˘Á¯¤ÂÙ·È Î·È Ì ÙÔÓ ∞Ó·Í·ÁfiÚ·. ¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔÓ ÂӉȤÊÂÚ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó Ë Ê‡ÛȘ, ·ÏÏ¿ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜. ∞ÔÚÚ›ÙÔÓÙ·˜ ÙȘ ıˆڛ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ʇÛ˘ ÙÔ˘ Û‡Ì·ÓÙÔ˜, ÂÈ˙ËÙÔ‡Û ÌfiÓÔ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ˆ˜ ¤ÚÂ ӷ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ë ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË Ì¤Û· ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Î·È ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÁÈ· ÙÔ ÛÎÔfi ·˘Ùfi ÙÚÈÁ‡ÚÈ˙ ÛÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Î·È ¤ıÂÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Û fiÛÔ˘˜ Û˘Ó·ÓÙÔ‡ÛÂ. °ÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙÈ ÙÔ˘ Û˘Ó¤‚Ë. ∫·ÙËÁÔÚ‹ıËΠfiÙÈ ‰È¤ÊıÂÈÚ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Î·È fiÙÈ ‰Â Û‚fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ Ù˘ fiÏ˘…… ∂Ӊ¯Ô̤ӈ˜, Ô ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ηÙËÁÔÚ›·˜ ‹Ù·Ó οı ÌÔÚÊ‹ ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋˜ ÛΤ„˘ Ô˘ ‰È·ÙÂÈÓfiÙ·Ó fiÙÈ ı· ÂÍËÁÔ‡Û ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ¯ˆÚ›˜ ÙËÓ Â¤Ì‚·ÛË ÙˆÓ ıÂÒÓ Î·È Ô ™ˆÎÚ¿Ù˘ ˘‹ÚÍ ̿ÏÏÔÓ ı‡Ì· ÙÔ˘ Û˘Û¯ÂÙÈÛÌÔ‡ Ô˘ ¤Î·ÓÂ Ë ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÌË Ì ÙÔÓ ∞Ó·Í·ÁfiÚ·, ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Â›¯Â ¿ÏψÛÙ ‰È·Ù˘ˆı› ÌÈ· ·Ó¿ÏÔÁË Î·ÙËÁÔÚ›·….. ….ŸÌˆ˜ Ô ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ™ˆÎÚ¿ÙË ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙ› ÔˆÛ‰‹ÔÙ ÌÈ· ηÌ‹ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÛΤ„˘. ∏ ÊÈÏÔÛÔÊ›· ÛÙÔ ÂÍ‹˜ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ì ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ˆ˜ ÔÓ Ô˘ ˙ÂÈ Ì¤Û· Û ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›·, πολιτικ!ν ζ+ον ı· ÂÈ Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ·Ú¿ Ì ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ˆ˜ ¿ÙÔÌÔ, ˆ˜ ÚfiÛˆÔ. ŸÛÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÛÙ‹ÌË, ·˘Ù‹ Ì ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË Á›ÓÂÙ·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ù·ÍÈÓÔÌÈ΋ Î·È ıÂÌÂÏÈÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›·, ›Ù ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙË ‚ÈÔÏÔÁ›·, ›Ù ÁÈ· ÙËÓ ËıÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈ΋.»

C. Mossé – A. Schnapp-Gourbeillon, ∂›ÙÔÌË πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (1000-31 . Ã.), ÌÂÙ. §. ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘ (∞ı‹Ó· 2000) ÛÂÏ. 392-393

«∆ÔÓ 5Ô ·ÈÒÓ·, Î·È Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ÙÚ¤¯Ô˘Û· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÁÂÓÓ‹ıËÎ·Ó Â›Û˘ Î·È Ù· ÚÒÙ· ÌÂÁ¿Ï· ¤ÚÁ· Ù˘ Â˙ÔÁÚ·Ê›·˜ Ô˘ Ì·˜ ÛÒ˙ÔÓÙ·È ÔÏfiÎÏËÚ·. ∫·È Ù· ‰‡Ô Â›Ó·È ÈÛÙÔÚÈο ¤ÚÁ· Î·È ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ì ÙË Û‡Á¯ÚÔÓ‹ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚ›·: ¿ÏψÛÙÂ Ë ·Ú¯·›· ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›· ·Ú¤ÌÂÈÓ ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ Û‡Á¯ÚÔÓË ÈÛÙÔÚ›·. ∆Ô ÚÒÙÔ Â›Ó·È Ë ÁÏ·Ê˘Ú‹ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ¶ÔÏ¤ÌˆÓ ·fi ÙÔÓ ∏Úfi‰ÔÙÔ, Ô ÔÔ›Ô˜ ηٷÁfiÙ·Ó ·fi ÙËÓ ∞ÏÈηÚÓ·ÛÛfi Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜ ·ÏÏ¿ ¤˙ËÛ ÌÂÁ¿ÏÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ∞ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙˆÓ ÁˆÁÚ¿ÊˆÓ Î·È ÂıÓÔÁÚ¿ÊˆÓ Ù˘ ·Ú¯·˚΋˜ ÂÔ¯‹˜, ·Ó·ÙÚ¤¯ÂÈ Â˘Ú¤ˆ˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÛÙË Ï·ÔÁÚ·Ê›·, Î·È Ì ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ, ̤۷ ·fi ·Ì¤ÙÚËÙ˜ ·ÚÂ΂¿ÛÂȘ, Ì·˜ ·Ú·‰›‰ÂÈ ÏÔ˘ÛÈfiÙ·ÙÔ ˘ÏÈÎfi, Ì·˜ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÈ fï˜ Î·È Ì›· ÂÌÂÚÈÛٷو̤ÓË ÌÔÚÊ‹ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜, Ë ÔÔ›· ·Ú¤¯ÂÈ ·ÔÏÔÁÈÛÌfi ÁÈ· ÙȘ ËÁ¤˜ Ù˘. ∏ ‰È‹ÁËÛË ÙˆÓ ¶ÂÚÛÈÎÒÓ ¶ÔÏ¤ÌˆÓ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÓ ¿ÍÔÓ· Á‡Úˆ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÔÌÂ›Ù·È ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·ÊÈÎfi ¤ÚÁÔ, fiÛÔ Î·È Â¿Ó Ì›· ÚÒÙË, ÂÈfiÏ·ÈË ÂÓÙ‡ˆÛË ı· ‹Ù·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋. ∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi fiÙÈ Î·È ¿ÏÈ ¤Ó·˜ fiÏÂÌÔ˜, Ô ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi˜, Á¤ÓÓËÛ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ¤ÚÁÔ, ÙÔ˘ ∞ıËÓ·›Ô˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ë. ø˜ ‰ÈÔÈÎËÙ‹˜ ÙÔ˘ ·ıËÓ·˚ÎÔ‡ ÛÙfiÏÔ˘ ›¯Â Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯ÂÈ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ Î·È Â›¯Â ÂÍÔÚÈÛÙ› ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ 113

·˘ÛÙËÚ‹ Ô˘‰ÂÙÂÚfiÙËÙ· ÛÙËÓ ·ÔÙ‡ˆÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ì ËıÈΤ˜ ÎÚ›ÛÂȘ. ∏ ·ÓÙ›ÏË„‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ÂÛÈÌÈÛÙÈ΋ Î·È ÚÔÛËψ̤ÓË ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙ· ÔÏÈÙÈο Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, ÌÔÚ› Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ› ··ÏÏ·Á̤ÓË ·fi „¢‰·ÈÛı‹ÛÂȘ ÌfiÓÔÓ ·Ó Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ ‚ϤÂÈ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ˘fi ÙÔ ›‰ÈÔ Ú›ÛÌ·. Œ¯ÂÈ ·Ê‹ÛÂÈ ÙË ÛÊÚ·Á›‰· Ù˘ Û fiÏË ÙË ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË, ·ÎfiÌË Î·È ÙË ÓÂfiÙÂÚË ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·, Û ‚·ıÌfi Ô˘ ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ˘ÂÚÙÈÌËı›. ∏ ·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ‰È¿ÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ·ÊÔṲ́˜ Î·È ÛÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ ·Èٛ˜ ÙˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·È ‰È·‰ÈηÛÈÒÓ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Â›Û˘ Ì›· ·fi ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ηÙËÁÔڛ˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘.»

W. Schuller, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ∞fi ÙËÓ ∫ÚËÙÔÌ˘ÎËÓ·˚΋ ∂Ô¯‹ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙˆÓ ∫Ï·ÛÈÎÒÓ ÃÚfiÓˆÓ, ÌÂÙ. ∞. ∫·Ì¿Ú· – Ã. ∫ÔÎÎÈÓÈ¿ (∞ı‹Ó· 1999) ÛÂÏ. 76

∫›ÌÂÓ· ÁÈ· ÙȘ Ù¤¯Ó˜ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ «√ fiÚÔ˜ “ÎÏ·ÛÛÈÎfi˜” ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙË Ï·ÙÈÓÈ΋ ϤÍË “classicus” Ô˘ Û‹Ì·ÈÓ ÔÏ›Ù˘ ˘„ËÏ‹˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ٿ͈˜. ∏ ¯Ú‹ÛË Ù˘, Ì ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÛËÌ·Û›· ÁÈ· ÙȘ ÂÈηÛÙÈΤ˜ Ù¤¯Ó˜ ¿Ú¯ÈÛ ÌfiÏȘ ÙÔ 17Ô ·È. Ì.Ã. , ÌÔÏÔÓfiÙÈ Ë ¤ÓÓÔÈ· ÙÔ˘ “ÎÏ·ÛÛÈÎÔ‡, ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ‰ËÏ·‰‹ Ô˘ Êı¿ÓÂÈ ÙËÓ ¿ÎÚ· ÙÂÏÂÈfiÙËÙ·, ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ 4Ô ·È. .Ã. Î·È Ó· ÌÂÙ·‚¿ÏÏË ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ì¤Û· ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÙÔÓ ·Ú¯·›Ô ÎfiÛÌÔ….. …°È·Ù› Ë ·Ï·È¿ ¤ÎÊÚ·ÛË “¯Ú˘ÛÔ‡˜ ·ÈÒÓ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ¤Ô˘˜”, ·Ó ÂÚÈÔÚÈÛı‹ ÛÙËÓ ·ÎÚÈ‚¤ÛÙÂÚË ‰È·Ù‡ˆÛË “ÁÂÓ¿ ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ¤Ô˘˜”, ·‡ÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏ‹ ÚËÙÔÚÈ΋ ˆÚ·ÈÔÏÔÁ›· Î·È ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÙ·È Û ÌÈ· ÔÚı‹ Î·È ‚·Ú˘Û‹Ì·ÓÙË ÈÛÙÔÚÈ΋ ‰È·›ÛÙˆÛË. °È·Ù› Ë ÎÏ·ÛÛÈ΋ Ù¤¯ÓË, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi οı ¿ÏÏË, ·ÏÒÓÂÙ·È Û fiÏË ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È ·ÁηÏÈ¿˙ÂÈ fiϘ ÙȘ ÂΉËÏÒÛÂȘ Ù˘, Ì ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ· ÁÈ· Ó· Ú·ÁÌ·Ùˆı‹ ··ÈÙ› Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏfi ÙÔ˘. ∏ ÈÛÔÚÚfiËÛË ÙˆÓ ·Ó̷ٛ¯ˆÓ ÌÔÚÊÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Ô˘ ·Ú·ÙËÚԇ̠ÛÙ· ¤ÚÁ· Ù˘ “ÎÏ·ÛÛÈ΋˜ ÁÂÓ¿˜”, ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÌÂÚÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË Ù˘ ÁÂÓÈ΋˜ ÈÛÔÚÚÔ›·˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÙ¢¯ı‹ ÛÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÎÒÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ Ô˘ Û˘ÁÎÚÔÙÔ‡Ó ÙËÓ ÔÏÈÙ›·. ∆Ô ·ÚÌÔÓÈÎfi Û˘ÓÙ·›ÚÈ·ÛÌ· Î·È Ë Â‡Ú˘ıÌË Û‡˙¢ÍË ÙˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ Û ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ·ÔÓ¤Ô˘Ó ÔÌÔÚÊÈ¿ Î·È Ì¤ÁÂıÔ˜ Û˘Ó¿Ì· ÚÔ¸Ôı¤ÙÔ˘Ó „˘¯È΋ Î·È ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ¢ÊÔÚ›·, Ô˘ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ì¤Û· Û ÎÔÈӈӛ˜ Î·È ÔÏÈÙ›˜ Ì ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Î·È Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ÌÔÓ·‰È΋˜ ·Í›·˜ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙÔ˜, Ì ¿ÚÚËÎÙË Û˘ÓÔ¯‹ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘˜, Ì ÊÚfiÓËÌ· ÂχıÂÚÔ Î·È ÂÈı·Ú¯Ë̤ÓÔ, Ì ›ÛÙË ÛÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘˜ Î·È Ì ηıÔÏÈ΋ Î·È Úfiı˘ÌË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙ· ÎÔÈÓ¿. ∆¤ÙÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È Ë ÔÏÈÙ›· Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ÛÙ· ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ¶ÂÚÈÎÏ¤Ô˘˜, fiˆ˜ ÙÔÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ·fi ÙÔÓ ÂÚ›ÊËÌÔ “∂ÈÙ¿ÊÈÔ” ÙÔ˘ £Ô˘Î˘‰›‰Ô˘”. ª. ∞Ó‰ÚfiÓÈÎÔ˜ ÛÙËÓ πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, «∫Ï·ÛÛÈÎfi˜ ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜», ÙfiÌ. °2 (∞ı‹Ó· 1972) ÛÂÏ. 271272.

114

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ BOARDMAN J., ∂ÏÏËÓÈ΋ ¶Ï·ÛÙÈ΋. ∫Ï·ÛÛÈ΋ ¶ÂÚ›Ô‰Ô˜. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ¢. ∆ÛÔ˘ÎÏ›‰Ô˘ (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1989). ¶ÏÔ‡ÛÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ, Â˘Û‡ÓÔÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙË °Ï˘ÙÈ΋ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ.

BOARDMAN J., ∂ÏÏËÓÈ΋ ¶Ï·ÛÙÈ΋. ⁄ÛÙÂÚË ∫Ï·ÛÛÈ΋ ¶ÂÚ›Ô‰Ô˜ Î·È ÁÏ˘ÙÈ΋ ÛÙȘ ˘ÂÚfiÓÙȘ ·ÔÈ˘. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∞. ∫·ÏϤÁÈ·-°·‰, ÂÈÌ. £. •¤ÓÔ˜ (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1989). ¶ÏÔ‡ÛÈ· ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊË̤ÓÔ, Â˘Û‡ÓÔÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙË ÁÏ˘ÙÈ΋ ÙÔ˘ 4Ô˘ ·È. .Ã. Î·È ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ÙˆÓ ·ÔÈÎÈÒÓ.

CARTLEDGE P., √È ™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÌÂÙ. ∞. ºÈÏÈ¿ÙÔ˘, ÂΉ. §È‚¿ÓË, ∞ı‹Ó·, 2004. °π∞§√Àƒ∏™ ¡., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· °Ï˘Ù¿ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1994).

GRUBEN G., πÂÚ¿ Î·È ¡·Ô› Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ¢. ∞ÎÙÛÂÏ‹ (∂Ή. ª. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 2000) 67-118, 129-260, 396-401, 407-427. πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌ. ° 2 (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1972) ÛÛ. 270-327 (ª. ∞Ó‰ÚfiÓÈÎÔ˜).

352-425 (¡. ÃÔ˘ÚÌÔ˘˙È¿‰Ë˜) 430-440 (π. ÕÙÛ·ÏÔ˜), 440-447 (π. ∫·ÎÚȉ‹˜), 452-511 (π. £ÂÔ‰ˆÚ·ÎfiÔ˘ÏÔ˜), 512-535 (¢. §˘Ô˘ÚÏ‹˜), 548-565 (∫. ∆Û¿ÙÛÔ˜) ∫∞§∆™∞™ ¡., ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô. ∆· °Ï˘Ù¿ (∂Ή. ∫·fiÓ, ∞ı‹Ó· 2001). ∫√∫∫√ƒ√À-∞§∂Àƒ∞ °., ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™‡ÓÙÔÌË πÛÙÔÚ›· (1050-50 . Ã.) (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1995 3) 169-265. ª∞™∆ƒ∞¶∞™ ∞., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ (∂Ή. ∞. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·,∞ı‹Ó· 1994) 92-148.

MOSSE CL., ∂›ÙÔÌË πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (200-31 .Ã.), ÌÂÙ. §‡ÓÙÈ·˜ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘, ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 2002, ÛÛ. 136-245. ƒ∞ª√À-Ã∞æπ∞¢∏ ∞., ∞fi ÙË Ê˘ÏÂÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, ÂΉ. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1982.

RICHTER G., ∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1974) ÛÛ. 55-97.

SCHULLER W., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ∞fi ÙËÓ ∫ÚËÙÔÌ˘ÎËÓ·˚΋ ∂Ô¯‹ ˆ˜ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ÙˆÓ ∫Ï·ÛÈÎÒÓ ÃÚfiÓˆÓ. ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË ∞. ∫·Ì¿Ú· – Ã. ∫ÔÎÎÈÓÈ¿, ÂÈÌ. ∫. ªÔ˘Ú·˙¤Ï˘, ∞ı‹Ó· 1999, ÛÛ.170-202. ∆πµ∂ƒπ√™ ª., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· ∞ÁÁ›·. (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1996).

WILCKEN V., ∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ πÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. πˆ. ∆Ô˘ÏÔ˘Ì¿ÎÔ˘, ÂΉ. ¶··˙‹ÛË, ∞ı‹Ó· 1976, ÛÛ. 100-194.

115

∫∂º∞§∞π√ £ã

∂§§∏¡π™∆π∫√π ∫∞π ƒøª∞´∫√π Ã√¡√π π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ‚·ÛÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ‚·Û›ÏÂÈ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Î·È Ó· ÂÈÛËÌ¿ÓÔ˘Ó ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ Ù˘¯¤˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ Ì ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Ù˘ ÂÔ¯‹˜. ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘. ñ ¡· ·ÔÙ˘ÒÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÙ·ıÌÔ‡˜ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È ÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ Â¤ÎÙ·Û‹ ÙÔ˘ ̤¯ÚÈ ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË fiÏÔ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ·ÁÎfiÛÌÈÔ ÔÏÈÙÈÛÌfi. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û‡˙¢ÍË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡.

¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ¶ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜: ñ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ¯¿ÚÙË Ì ٷ ÛÔ˘‰·ÈfiÙÂÚ· ‚·Û›ÏÂÈ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘. ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ›Ó·Î· Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙ· ΢ÚÈfiÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ οı ‚·ÛÈÏ›Ԣ. ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ ÔÌÔÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ‰È·ÊÔÚÒÓ. ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ:

∞ÙÔÌÈÎÈÛÌfi˜ ºÈÏÔÛÔÊ›·

™ÙˆÈÎÔ› ∂ÈÎÔ‡ÚÂÈÔÈ

°ƒ∞ªª∞∆∞ ∞ÛÙÚÔÓÔÌ›· £ÂÙÈΤ˜ ∂ÈÛً̘

°ÂˆÌÂÙÚ›· ªË¯·ÓÈ΋

116

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ªÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Î·È Û˘ÓıÂÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· Û ÔÌ¿‰Â˜ Ì ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÂÓfi˜ ‚·ÛÈÎÔ‡ ÂÎÚÔÛÒÔ˘ Ù˘ οı ηÙËÁÔÚ›·˜. ñ ™˘ÓıÂÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· Ì ı¤Ì· ÙÔ ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜, ÙÔÓ ÚfiÏÔ Ô˘ ¤·ÈÍ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ. ¢È·ÊÔÚÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘ ·fi ÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ¤ÓÓÔÈ· «ÌÔ˘Û›Ի. ñ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¯¿ÚÙË Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ Î·È ÙË ÛÙ·‰È·Î‹ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ñ ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË-Û˘ÏÏÔÁ‹ ÛÙÔȯ›ˆÓ (ʈÙÔÁÚ·ÊÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÈÛÙÔÚÈο ΛÌÂÓ· Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÎÏ.), Û¯ÂÙÈÎÒÓ Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Û‡˙¢ÍË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ñ ™‡ÓÙ·ÍË ¿ÚıÚÔ˘ ·fi ÔÌ¿‰· Û˘ÓÙ·ÎÙÒÓ-Ì·ıËÙÒÓ, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ‰ËÌÔÛÈ¢ı› Û ÂÊËÌÂÚ›‰· ‹ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi Ì ٛÙÏÔ: «∏ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙËÓ ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜». ñ ™˘ÓıÂÙÈ΋ ÂÚÁ·Û›· Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙËÏÂÔÙÈ΋˜ ÂÎÔÌ‹˜ (ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Î·È ‚ÈÓÙÂÔÛÎfiËÛË), fiÔ˘ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› Ì ÙÚfiÔ Â˘ÚËÌ·ÙÈÎfi Î·È ÚˆÙfiÙ˘Ô Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡ ƒˆÌ·›Ô˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ‹ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ‡.

¶ƒ√∆∂π¡√ª∂¡∞ ∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ 1. http://www.eled.auth.gr/historia/: ¢ÈÎÙ˘·Îfi˜ ÙfiÔ˜ fiÔ˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÏËıÒÚ· ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ‰È¢ı‡ÓÛÂˆÓ Ì ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô Î·È ÙËÓ ·Ú¯·›· ƒÒÌË.

2. http://www.ime.gr: ÿ‰Ú˘Ì· ªÂ›˙ÔÓÔ˜ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡. ∆Ô ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ÂÓfiÙËÙ·˜ ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÙȘ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ¤ÓÓÔȘ «ÂͤÏÈÍË-ÌÂÙ·‚ÔÏ‹», «·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË», «ÔÏÈÙÈÛÌfi˜». √È ¤ÓÓÔȘ ·˘Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙÔ‡Ó ÔÏÈÛÙÈο Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜: ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·Ú·ÎÌ‹ οÔÈˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ Î·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·-·Ó¿Ù˘ÍË Î¿ÔÈˆÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÁȈÓ. ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û˘Û¯ÂÙÈÛÌÒÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ˘ÔÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ̤ۈ ÌÈ·˜ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Û Â·Ê‹ Î·È ÙËÓ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂͤÏÈÍË, ̤ۈ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘, ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙȘ ·Ó·ÙÚÔ¤˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÛÙ· ÔÏÈÙ‡̷ٷ Ì ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· Î·È ÙÔÓ ‰˘Ó·ÌÈÛÌfi ËÁÂÙÈÎÒÓ ÌÔÚÊÒÓ ÛÙÔÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi Î·È ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÎfi ¯ÒÚÔ ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ñ ™Â ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÂͤÏÈ͢ Ù˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÙˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÂÈÛÙ‹Ì˘ Î·È Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·.

1. ∆∞ ∂§§∏¡π™∆π∫∞ µ∞™π§∂π∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜ Î·È Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ‰È·‰fi¯Ô˘˜ ÛÙË Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ‚·ÛÈÏ›ˆÓ. ñ ¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ‰È¿‰ÔÛ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡.

117

¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙÔ˘ ÔÈΛԢ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ¤ÎÙ·ÛË Î·È ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ Ï·ÒÓ ı· ηٷ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘. √ ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔ˘ È‰Ú˘Ù‹ Î·È Ë ·Ô˘Û›· ÈηÓÔ‡ ‰È·‰fi¯Ô˘ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÌÂÏ·Á¯ÔÏÈΤ˜ ÛΤ„ÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Ù‡¯Ë ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ·¤Ú·ÓÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ∞ϤͷӉÚÔ˜ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙË ¯ÔÚ›· ÙˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÛÙÚ·ÙËÁÒÓ (fiˆ˜ Ô ∞ÓÓ›‚·˜, Ô ™ÎÈ›ˆÓ·˜ ∞ÊÚÈηÓfi˜, Ô ¶ÔÌ‹ÈÔ˜, Ô ∫·›Û·Ú·˜, Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, Ô ¡·ÔϤˆÓ Î.¿.), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ì ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘˜ ÂËÚ¤·Û·Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË. √ ı¿Ó·Ùfi˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ‰˘Û·Ó·Ï‹ÚˆÙÔ ÎÂÓfi. ¢È¿‰Ô¯Ô˜ ‰ÂÓ Â›¯Â ÔÚÈÛÙ› ‹Ù·Ó ¿ÏψÛÙ ÙfiÛÔ Ó¤Ô˜ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜, Ë ‰Â ƒˆÍ¿ÓË, Ì›· ·fi ÙȘ Û˘˙‡ÁÔ˘˜ ÙÔ˘, ‹Ù·Ó Â›ÙÔÎÔ˜. √È ÛÙÚ·ÙËÁÔ› ÙÔ˘, Ô˘ ›¯·Ó ‰È·Ú¤„ÂÈ ÛÙ· ‰›· ÙˆÓ Ì·¯ÒÓ, ‰Â Û‚¿ÛÙËÎ·Ó ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ °’ Ô˘ ÛÙÔ ÌÂٷ͇ ›¯Â ÁÂÓÓËı› (∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ 323 .Ã.). ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÂΉËÏÒıËΠٿÛË ··ÏÏ·Á‹˜ ·fi ÙË Ì·Î‰ÔÓÈ΋ ΢ÚÈ·Ú¯›·, Ë ÔÔ›· ηÙÂÛÙ¿ÏË ‚È·›ˆ˜ (§·ÌÈ·Îfi˜ fiÏÂÌÔ˜, 323-322 .Ã.). ∏ ‰È¿Û·ÛË Â›Ó·È ·Ó·fiÊ¢ÎÙË (301 .Ã.). ∆· ÎÚ¿ÙË Ô˘ ÚԤ΢„·Ó ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È Û ÂÏÏËÓÈο (ª·Î‰ÔÓ›·), ÂÏÏËÓÈÛÙÈο (∞ÈÁ‡ÙÔ˘, ™˘Ú›·˜ Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘) Î·È ÂıÓÈο (¶·Úı›·˜, µ·ÎÙÚÈ·Ó‹˜, ∞ÚÌÂÓ›·˜ Î.¿.). √ ¯¿ÚÙ˘ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ıÂÙÈο ÛÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ Ó¤·˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ªÈ· ¿ÏÏË ÂÔ¯‹ ·Ú¯›˙ÂÈ. ™ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÛËÌÂÈÒÓÔÓÙ·È ·Ó·Î·Ù·Ù¿ÍÂȘ. π‰¤· ÁÈ· ÙË ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ Î·È ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ·Ú¤¯Ô˘Ó Ù· ·Ú·ı¤Ì·Ù· «ŒÏÏËÓ˜ Î·È ·˘Ùfi¯ıÔÓ˜» Î·È «µÈÔÙ¯ÓÈο ÚÔ˚fiÓÙ·». √ ÏÔ‡ÙÔ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Á›ÓÂÙ·È ÚÔÛÈÙfi˜ Û Ï‹ıÔ˜ ·ÓıÚÒˆÓ. ∆Ë ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ ·›ÁÏË ÙˆÓ ·Á·ıÒÓ ·˘ÙÒÓ ˙ˆÓÙ·Ó‡ÂÈ ·Ú·ÛÙ·ÙÈο Ô ∫. ∫·‚¿Ê˘ ÛÙÔ Ô›ËÌ¿ ÙÔ˘ «πı¿ÎË». ∆Ô ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÛÙÈ·ÛÙ› ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ÚfiÔ‰Ô Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È Î·È ·ÎÔÏÔ˘ıÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÁÚ·ÊÈ΋ ‡ÏË (‚Ï. ·Û΋ÛË 1) Û ۯ¤ÛË Ì ÙȘ ‚È‚ÏÈÔı‹Î˜ Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘. ∏ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ÈÛ¯˘Ú‹ Î·È ÔÏ˘¿ÓıÚˆË, ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ º¿ÚÔ˘ Î·È Ù˘ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜ (‚Ï. Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜). ∂Ì¤‰ˆÛË: ™ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ù›ıÂÙ·È ÁÈ· ÙÔ Û›ÙÈ Ë ¤Ú¢ӷ Û¯ÂÙÈο Ì ÙË ‚È‚ÏÈÔı‹ÎË Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜, ·Ú¯·›· Î·È Û‡Á¯ÚÔÓË. ŒÌÊ·ÛË ‰›‰ÂÙ·È ÛÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ Ì ÙÔ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi Â›Â‰Ô ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.

2. ∏ ∫∞∆∞™∆∞™∏ ™∆√¡ ∂§§∞¢π∫√ Ãøƒ√ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ‚·Û›ÏÂÈÔ Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Î·È Ù· ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙÔÓ ÂÏÏ·‰ÈÎfi ¯ÒÚÔ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÔ¯‹.

118

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÂÈÒÓ. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÂÈÙ˘¯‹ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙÔ˘ ¶‡ÚÚÔ˘ Ó· Â¤Ì‚ÂÈ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ù˘ πÙ·Ï›·˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ·Ó·˙‹ÙËÛË ‰È·ÊÔÚÒÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ÎÚ¿ÙË Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Ô˘ÛÈÒ‰Ë ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ‚·ÛÈÏ›· Î·È ÙË ÌÔÓ·Ú¯›·. ∏ ª·Î‰ÔÓ›· ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ‰È·Ù‹ÚËÛ ÙÔÓ ıÂÛÌfi Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ̤¯ÚÈ ÙËÓ ˘ÔÙ·Á‹ Ù˘ ÛÙË ƒÒÌË. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∏ ª·Î‰ÔÓ›· ‰¤¯ıËΠÙÔ 280 .Ã. ÂÈÛ‚ÔÏ‹ °·Ï·ÙÒÓ. ∂›Ó·È Ë ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ·fi ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ •¤ÚÍË Ô˘ Ë ÂÚÈÔ¯‹ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ηٷÛÙÚÔÊÈ΋˜ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜. √È °·Ï¿Ù˜ ‹ ∫¤ÏÙ˜ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡ÓÙ·Ó Î·È ·fi ÙȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜ Î·È ·Ó·˙ËÙÔ‡Û·Ó ÙfiÔ ÂÁηٿÛÙ·Û˘_ ‹Ù·Ó Í·ÓıÔ›, ÌÂÁ·ÏfiÛˆÌÔÈ Î·È Ôχ ÔÚÌËÙÈÎÔ› ÛÙË Ì¿¯Ë. ∏ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «∂ȉÚÔÌ‹ ÙˆÓ °·Ï·ÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·» ı· ÚÔÛı¤ÛÂÈ Ó¤· ÛÙÔȯ›· Î·È ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙˆÓ ∞ÈÙˆÏÒÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ÚÔÎÈÓ‰˘Ó‡ÔÓÙ·˜, Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ ·fiÎÚÔ˘ÛË ÂÈΛӉ˘ÓÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ¯ıÚÔ‡. √È °·Ï¿Ù˜, ¤ÂÈÙ· ·fi ÔÏϤ˜ ÂÚÈ¤ÙÂȘ, ı· ÂÁηٷÛÙ·ıÔ‡Ó ÛÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›· (‚Ï. ¿ÛÎËÛË 2). ∏ ·Ó·˙‹ÙËÛË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ˜ °·Ï¿Ù·˜ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔ˘ ∞fiÛÙÔÏÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ı· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÙË ‰È·ıÂÌ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. π‰È·›ÙÂÚÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ™˘ÌÔÏÈÙÂÈÒÓ, ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ı· ÙÔÓ›ÛÂÈ Ë ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ «∞¯·˚΋ Û˘ÌÔÏÈÙ›·» Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË Î·È ÙÔ˘ ÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ ÙˆÓ ∞ÈÙˆÏÒÓ (‚Ï. Û¯ÂÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ·). ◊Ù·Ó ÌÈ· ·ÍÈfiÏÔÁË ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· Û˘ÓÂÓÓfiËÛË Û ÌÈ· ÎÚ›ÛÈÌË ÂÚ›Ô‰Ô Ô˘ fï˜ ‰ÂÓ ÙÂÏÂÛÊfiÚËÛÂ. ¢›Î·È· ˘ÔÛÙËÚ›¯ıËΠfiÙÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, fiÙ·Ó ÌÔÚÔ‡Û·Ó, ‰ÂÓ ‹ıÂÏ·Ó Î·È, fiÙ·Ó ‹ıÂÏ·Ó, ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó. °ÂÓÈο, ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÎfiÈÌÔ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÚÔÎÔ‹ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ Ó¤·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ Û˘ÁÎÚfiÙËÛ˘. ∏ ÂͤٷÛË Ù˘ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ¶‡ÚÚÔ Î·Ïfi Â›Ó·È Ó· ÂÚÈÏ¿‚ÂÈ Î·È ÚfiÛıÂÙ· ‰È·¯ÚÔÓÈο ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙËÓ ◊ÂÈÚÔ. ∆Ô ›‰ÈÔ ‚¤‚·È· ÈÛ¯‡ÂÈ ÁÈ· fiÏ· Ù· ÎÂÊ¿Ï·È· ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Í¯ˆÚÈÛÙ¿ οÔȘ ÂÚÈÔ¯¤˜, ÛÙË ‚¿ÛË Ù˘ ·Ó¿Á΢ ÁÈ· ÂÌ‚¿ı˘ÓÛË ÛÙËÓ ÙÔÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ë ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ¶‡ÚÚÔ˘ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÂͤٷÛË Ù˘ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ÛÙËÓ ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÂͤÏÈ͢. √ ¶‡ÚÚÔ˜ Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ È‰¤· ›‰Ú˘Û˘ ÂÓfi˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ‚·ÛÈÏ›Ԣ ÛÙË ¢‡ÛË. √ ¯ÒÚÔ˜ Ì ÙȘ ȉÈÔÌÔÚʛ˜ ÙÔ˘ Î·È Ë ·ÚÂÌ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ı·Ï¿ÛÛÈÔ˘ Έχ̷ÙÔ˜ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ·ÚÓËÙÈο ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ‚ÔËı¿ Ù· ·È‰È¿ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ï‹ÚË ÁÓÒÛË Ù˘ ÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ¶‡ÚÚÔ˘. √ Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ Ù˘ ÊÚ¿Û˘ «¶‡ÚÚÂÈ· Ó›ÎË», ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· ·Ó·Ï‹ÚˆÛ˘ ÙˆÓ ·ˆÏÂÈÒÓ, ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙÔ ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·ÔÙ˘¯›·˜ ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ∏›ÚÔ˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∑ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ∂ӈ̤Ó˘ ∂˘ÚÒ˘ Î·È Ó· ÙÔ˘˜ ·Ú·ÏÏËÏ›ÛÔ˘Ó Ì ÙÔ˘˜ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘˜ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ™˘ÌÔÏÈÙÂÈÒÓ.

119

3. ∆√ ƒøª∞´∫√ ∫ƒ∞∆√™ ∞¶√∫∆∞ ª∂°∞§∏ ¢À¡∞ª∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÓÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ù˘ πÙ·Ï›·˜. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ù·¯Â›·˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ ƒÒÌ˘. ñ ¡· Û˘Ó‰˘¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ fiψÓ-ÎÚ·ÙÒÓ. ñ ¡· ÂÍËÁ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ¤ÊÂÚ·Ó ÙË ƒÒÌË Î·È ÙËÓ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ· Û ۇÁÎÚÔ˘ÛË. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÛÌfi Ô˘ ·ÓÙÈÚÔÛÒÂ˘Â Ë ÈÛ¯˘ÚÔÔ›ËÛË Ù˘ ƒÒÌ˘. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÔÏÈÙÂȷ΋ ÂͤÏÈÍË ı· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙÔ Ó¤Ô ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ô˘ Â›Ó·È Ë fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ƒÒÌ˘. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √È Â‡ÊÔÚ˜ ‰ȿ‰Â˜ Á‡Úˆ, ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ˘„fiÌÂÙÚÔ, Ë ÌÈÎÚ‹ ·fiÛÙ·ÛË ·fi ÙË ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ô ψÙfi˜ ÔÙ·Ìfi˜ ∆›‚ÂÚ˘ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ηıÔÚÈÛÙÈο ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ƒÒÌ˘. ∏ ıËÏ¿˙Ô˘Û· χηÈÓ· (‚Ï. ÂÈÎfiÓ·) ‚ÔËı¿ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ ·Ó·ÁˆÁ‹ ÛÙÔ Ì˘ıÈÎfi ·ÚÂÏıfiÓ Ù˘ fiÏ˘ (¶ÏÔ˘Ù¿Ú¯Ô˘ ƒˆÌ‡ÏÔ˜ 2,3,6,8,9). ∏ ÔÏÈÙÂȷ΋ ÂͤÏÈÍË ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÂÏÏËÓÈ΋ Ì ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔ‹ Ù˘ ‚·ÛÈÏ›·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·ÙÚÈΛԢ˜ Î·È ÙËÓ ·Ó¿ÏË„Ë ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ù˘ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘ Ù˘ fiÏ˘. ∏ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Â›Û˘ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË: ·ÙÚ›ÎÈÔÈ, ÂÏ¿Ù˜, Ï˂›ÔÈ (‚Ï. Î·È ¿ÛÎËÛË 1) ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ, Ì οÔȘ Ê˘ÛÈο ‰È·ÊÔÚ¤˜, ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ (∞ıËÓ·›ÔÈ, ̤ÙÔÈÎÔÈ, ‰Ô‡ÏÔÈ) Î·È Ù˘ ™¿ÚÙ˘ (™·ÚÙÈ¿Ù˜, ÂÚ›ÔÈÎÔÈ, ›ψÙ˜). ∏ ™‡ÁÎÏËÙÔ˜ (senatus) ʤÚÂÈ ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÚÔ˜ ÙË °ÂÚÔ˘Û›· Ù˘ ™¿ÚÙ˘. √È ƒˆÌ·›ÔÈ ‰ÈÂÍ‹Á·Á·Ó ÔÏÏÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ÁÂÈÙfiÓˆÓ ÙÔ˘˜. ªÂÙ¿ ÙÔ˘˜ ÓÈÎËÊfiÚÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÔϤÌÔ˘˜ ÛÙÚ¿ÊËÎ·Ó ÚÔ˜ ÙÔÓ ÓfiÙÔ, fiÔ˘ ˘¤Ù·Í·Ó ÙȘ ·ÓıÔ‡Û˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ ·ÔÈ˘. ∆ÂÏÂ˘Ù·›· ˘ÔÙ¿¯ıËÎÂ Ë fiÏË ÙˆÓ ™˘Ú·ÎÔ˘ÛÒÓ, Ù˘ ÔÔ›·˜ ÙËÓ ¿Ì˘Ó· ‰Èˇı˘Ó Ì ÌÂÁ¿ÏË ÂÈÙ˘¯›· Ô ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë˜, Ô ÔÔ›Ô˜ Ì ÚˆÙfiÙ˘˜ ‚ÏËÙÈΤ˜ Ì˯·Ó¤˜, ·Ú¿Á˜ Î·È Î·˘ÛÙÈο οÙÔÙÚ· (Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ÙˆÓ ËÏÈ·ÎÒÓ ·ÎÙ›ÓˆÓ Î·È ÚfiÎÏËÛË ˘ÚηÁÈ¿˜ ÛÙ· ÏÔ›· ÙÔ˘ ¯ıÚÔ‡) ηٿÊÂÚ ӷ ·Ú·Ù›ÓÂÈ ÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ‚›Ô Ù˘ fiÏ˘. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «ο) λογισ#µενοι τ'ν JAρχιµ δους δ ναµιν» Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÓÂÍÂÙ·ÛÙ› Ì ÙËÓ ¿ÛÎËÛË 2, Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ∂˘ÚÈ›‰Ë (∞ÓÙÈfiË, ·fiÛ. 220 Nauck): «wν σοφ!ν βο λευµα τ ς πολλ ς χ.ρας νικs ». ÷ÚÈÛÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ÔÈ ÔÏÈÙÈÎÔ› Î·È ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ› ·Ú¯ËÁÔ›, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜. √ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ƒÒÌ˘ Î·È ∫·Ú¯Ë‰fiÓ·˜ ·ÈÛıËÙÔÔÈÂ›Ù·È (“Hannibal ante portas”, ¿ÛÎËÛË 3). Ì ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ¯¿ÚÙË Î·È ÚÔÛˆÔÔÈÂ›Ù·È Ì ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∞ÓÓ›‚· Î·È ÙÔ˘ ™ÎÈ›ˆÓ· ÙÔ˘ ∞ÊÚÈηÓÔ‡. ∏ ÂÓfiÙËÙ· ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ·ÔÛ·Ê‹ÓÈÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ ÙÔ˘ ·ÓÙÈÂÚÈÛ·ÛÌÔ‡, Ê¿ÛË Ù˘ ÔÏÂÌÈ΋˜ Ù·ÎÙÈ΋˜, Ô˘ ·ÍÈÔÔÈ‹ıËΠ·ÚÈÛÙÔÙ¯ÓÈο ÙfiÛÔ ·fi ÙÔÓ ∞ÓÓ›‚· fiÛÔ Î·È ·fi ÙÔÓ ™ÎÈ›ˆÓ· ÙÔÓ ∞ÊÚÈηÓfi. ∆ÂÏÈο Ë ∫·Ú¯Ë‰fiÓ· ı· ¤¯ÂÈ Ù‡¯Ë ·ÚfiÌÔÈ· Ì ·˘Ù‹ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘ (146 .Ã.). ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· «√È ƒˆÌ·›ÔÈ Î·È Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ¤ÚÁ·» Û˘ÓÈÛÙ¿ ·fiÎÏÈÛË ·fi ÙËÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋, ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ‰Èψ̷ÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ-ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·. ¶ÚÔÙ›ÓÂÙ·È Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘.

120

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂Ì¤‰ˆÛË: √È Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó ·Ó·ÏÔÁ›Â˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ∞ÓÓ›‚·, ‰‡Ô Û˘Ó·Ú·ÛÙÈÎÒÓ ÚÔÛˆÈÎÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜.

4. ∏ À¶√∆∞°∏ ∆√À ∂§§∏¡π∫√À ∫√™ª√À ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ›¯·Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ·Ô‰˘Ó¿ÌˆÛË ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÛÌfi. ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ Ô˘ ‰È·ÙÚ¤¯Ô˘Ó Ù· ÎÚ¿ÙË, fiÙ·Ó ÔÈ Î˘‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ‰Â Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ù· ÌËӇ̷ٷ ÙˆÓ Î·ÈÚÒÓ. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ «‰È·›ÚÂÈ Î·È ‚·Û›Ï¢» Î·È ÙË ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ Ù˘ ÈÛ¯‡. ñ ¡· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÙÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙ· ÏfiÁÈ· ÙˆÓ ÂοÛÙÔÙ ÈÛ¯˘ÚÒÓ ÂÚ› ÂÏ¢ıÂÚ›·˜. ñ ¡· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÛÌfi Û ˘ÔÙ·Á‹. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∏ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ù˘ ƒÒÌ˘ Ì ÙËÓ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ· Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙ› ˆ˜ ÚÔ¿ÁÁÂÏÔ˜ Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ Ì ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ¶Ôχ‚ÈÔ˜, ÂÎı¤ÙÔÓÙ·˜ ÙÔÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ¿Óˆ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜, ·Ó·Ê¤ÚÂÈ fiÙÈ ÔÈ ¶¤ÚÛ˜ ÈÛ¯˘ÚÔÔÈ‹ıËÎ·Ó Î·È ·ÏÒıËÎ·Ó ÁÈ· ÔÚÈṲ̂ÓÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ·. ŸÛ˜ ÊÔÚ¤˜ fï˜ ÙfiÏÌËÛ·Ó Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÔ˘Ó Ù· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ ∞Û›·˜, ÎÈÓ‰‡Ó¢Û fi¯È ÌfiÓÔ Ë Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ë ˘fiÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜. √È §·Î‰·ÈÌfiÓÈÔÈ, ·ÊÔ‡ ¿Ï„·Ó Â› Ôχ ÁÈ· ÙËÓ ËÁÂÌÔÓ›· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ÙÔ ¤Ù˘¯·Ó, ÌfiÏȘ ‰Ò‰Âη ¯ÚfiÓÈ· ÙËÓ ¿ÛÎËÛ·Ó ·‰È·ÊÈÏÔÓ›ÎËÙ·. √È ª·Î‰fiÓ˜ ÂÍÔ˘Û›·Û·Ó ¤Ó· ÙÌ‹Ì· Ù˘ ∂˘ÚÒ˘. ⁄ÛÙÂÚ· ÂÍÔ˘Û›·Û·Ó Î·È ÙËÓ ∞Û›·, ηٷχÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÚÛÈ΋ ΢ÚÈ·Ú¯›·. ∆Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ¿ÓÙˆ˜ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÔÈÎÔ˘Ì¤Ó˘ ‚Ú¤ıËΠ¤Íˆ ·fi ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜. √È ƒˆÌ·›ÔÈ fï˜ ‰ÂÓ ˘ÔÙ¿Í·Ó ÌfiÓÔ Î¿ÔÈ· ̤ÚË, ·ÏÏ¿ ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÔÈÎÔ˘Ì¤ÓË Î·È Î·Ù¤‰ÂÈÍ·Ó ÙËÓ ·ÓˆÙÂÚfiÙËÙ· Ù˘ ‰‡Ó·Ì‹˜ ÙÔ˘˜, ·Î·Ù·ÁÒÓÈÛÙ˘ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ Î·È ·ÍÂ¤Ú·ÛÙ˘ ÁÈ· ÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÁÂÓ¤˜ (¶Ôχ‚. 1.2. 2-6). √ ¶Ôχ‚ÈÔ˜ ¤ÁÚ·Ê ÁÈ· Û‡Á¯ÚÔÓ¿ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙ·. ∆Ô˘ ¤ÏÂÈÂ, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ë ·Ó·Áη›· ÚÔÔÙÈ΋. ∂Ì‰ˆÌ¤ÓË, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ·ÓÙ›ÏË„Ë Â›Ó·È fiÙÈ Î·Ó›˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÍÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ¿ÓÙ˜ Î·È ÁÈ· ¿ÓÙ·. √ ÂÏÏ·‰ÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ‚˘ıÈṲ̂ÓÔ˜ Û ÌÈ· ‰È·Ú΋ ÎÚ›ÛË, ·‰˘Ó·ÙÔ‡Û ӷ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔÓ ÂÎ ¢˘ÛÌÒÓ Î›Ó‰˘ÓÔ. ªÂÙ¿ ÙËÓ ‹ÙÙ· ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ÛÙËÓ ∆Ú·ÓÛÈ̤ÓË (217 .Ã.), Ô ∞Á¤Ï·Ô˜, ¤Ó·˜ ŒÏÏËÓ·˜ ÔÏÈÙÈÎfi˜ (·Ú¿ıÂÌ·: «∞fi Ù˘ ÂÛ¤Ú·˜ Ó¤ÊË» Î·È ¿ÛÎËÛË 2), ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ÂÈÛÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙ· ÙÂÎÙ·ÈÓfiÌÂÓ· ÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È Ó· Û˘ÛÙ‹ÛÂÈ ÛÙÔÓ º›ÏÈÔ ∂’ Ó· Û˘Ó¿„ÂÈ ÂÈÚ‹ÓË, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ô fiÏÂÌÔ˜ ª·Î‰fiÓˆÓ Î·È ∞ÈÙˆÏÒÓ (™˘ÌÌ·¯ÈÎfi˜ fiÏÂÌÔ˜, 220-217 .Ã.). ∏ ÂÈÚ‹ÓË Ù˘ ¡·˘¿ÎÙÔ˘ (217 .Ã.) Â›Ó·È «Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÌÂ Û˘Ì‚·ÏÏfiÌÂÓ· ̤ÚË ÌfiÓÔ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜», fiˆ˜ ·Ú·ÙËÚ› Ô Ã. ª¤ÓÁÎÙÛÔÓ. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ ÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ‰fiÁÌ· “divide et impera” (‰È121

·›ÚÂÈ Î·È ‚·Û›Ï¢Â), ˘Ôı¿ÏÔ˘Ó ÙȘ ‰È·Ì¿¯Â˜ Î·È ·ÔÌÔÓÒÓÔ˘Ó ÙÔÓ ·ÓÙ›·ÏÔ (¿ÛÎËÛË 1). ∆Ô Î›ÌÂÓÔ «√È ƒˆÌ·›ÔÈ “ÂÏ¢ıÂÚˆÙ¤˜” ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ» Î·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· ÙÔ˘ ºÏ·ÌÈÓ›ÓÔ˘ Ì ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ÏÂ˙¿ÓÙ· ·Ô‰›‰Ô˘Ó ÙËÓ ·ÙÌfiÛÊ·ÈÚ· ÌÈ·˜ ÈÎÚ‹˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙË ÁÓÒÛË Î·È ı· ηٷ‰Â›ÍÂÈ ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ÁÈ· ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË Ù˘ ˘ÔÙ·Á‹˜ Ù˘ ÌËÙÚÔÔÏÈÙÈ΋˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ∏ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· Â¤ÎÙ·ÛË Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ ¿ıÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ∫ÔÚ›ÓıÔ˘ Î·È Ù˘ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ·˜ (146 .Ã.). ∆Ô Ô›ËÌ· ÙÔ˘ ∫. ∫·‚¿ÊË «À¤Ú Ù˘ ∞¯·˚΋˜ Û˘ÌÔÏÈÙ›·˜ ÔÏÂÌ‹Û·ÓÙ˜» Â¤¯ÂÈ ı¤ÛË ÂÈÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜. ∂Ì¤‰ˆÛË: ™ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ‰›‰ÂÙ·È Ë ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ Hegel: «∏ ÈÛÙÔÚ›· ‰È‰¿ÛÎÂÈ fiÙÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ‰ÂÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·» Î·È ˙ËÙÂ›Ù·È Ó· Û˘˙ËÙËı› ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ì ‚¿ÛË Î¿ÔÈ· ÈÛÙÔÚÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·. ∏ Û˘˙‹ÙËÛË ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· Ô‰ËÁËı› ÛÙË ‰È·Ù‡ˆÛË ¿Ԅ˘ Ì ÈÛ¯‡ ÓfiÌÔ˘.

5. ∆∞ °ƒ∞ªª∞∆∞ ∫∞π √π ∆∂á∂™ ∆ø¡ ∂§§∏¡π™∆π∫ø¡ Ã√¡ø¡ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ Î·È ÙÔ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡ ·fi ÙËÓ ÎÏ·ÛÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹. ñ ¡· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ·Ó ÛÙËÓ ·Ú·¿Óˆ ÂͤÏÈÍË. ñ ¡· ‰ÒÛÔ˘Ó ¤ÌÊ·ÛË ÛÙȘ Ù¯ÓÔÙÚÔÈΤ˜ Î·È ıÂÌ·ÙÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÛÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜ Î·È ÙˆÓ ÂÈηÛÙÈÎÒÓ Ù¯ÓÒÓ. ñ ¡· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Î·È ÂÍÂÏ›ÍÂȘ. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË-∂ÔÙÈο ª¤Û·: ªÂ ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ ·Ú·ıÂÌ¿ÙˆÓ ·fi ÊÈÏÔÛÔÊÈο, ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο Î·È ÈÛÙÔÚÈο ΛÌÂÓ· Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ‰È·›ÛÙˆÛË Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ ÛÙÔ˘˜ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÔ‡˜, ÊÈÏÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ Î·È ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ‡˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ. √ ‰È‰¿ÛÎˆÓ ı· ‚ÔËıËı› ÛÙ· ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿ Î·È ·fi Ù· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù· ÓÂfiÙÂÚˆÓ ÈÛÙÔÚÈÎÒÓ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. ø˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙȘ Ù¤¯Ó˜, ·ÊÂÙËÚ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Ù· ·ÂÈÎÔÓÈ˙fiÌÂÓ· ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ÌÓËÌ›· Î·È ¿ÏÏ· ÂÔÙÈο ̤۷ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ Ô ‰È‰¿ÛΈÓ. π‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· Ú¤ÂÈ Ó· ‰Ôı› ÛÙË Û‡ÁÎÚÈÛË ¤ÚÁˆÓ ÚÔÁÂÓ¤ÛÙÂÚˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ ·Ú¯·˚΋˜ Î·È ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ì ¤ÚÁ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜, ÒÛÙ ӷ ‰È·Ê·ÓÔ‡Ó Ù· Ó¤· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘ (‚Ï. ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û‡ÁÎÚÈÛ˘ ˙ˆÊfiÚÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· Ì ˙ˆÊfiÚÔ µˆÌÔ‡ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘). ∂›Û˘ Ë Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÒÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ Ì ¤ÚÁ· Ù¤¯Ó˘, fiˆ˜ .¯. ÙˆÓ Âȉ˘ÏÏ›ˆÓ ÙÔ˘ £ÂÔÎÚ›ÙÔ˘ Ì ¤ÚÁ· ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Ú·ÏÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÚÔÎÔÎfi (·Ó¿ÁÓˆÛË ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ ·fi Âȉ‡ÏÏÈÔ ÙÔ˘ £ÂÔÎÚ›ÙÔ˘ Î·È ·Ú·Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ÂÈ122

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÎfiÓˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ ÛÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹) ı· ηٷ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙËÓ ·Ú¿ÏÏËÏË ÂͤÏÈÍË ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù¯ÓÒÓ. ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·: π‰È·›ÙÂÚ· ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô Â›Ó·È Ë Î·Ù·ÓfiËÛË ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙˆÓ ÏfiÁˆÓ Ô˘ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ·Ó ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi: ·) √È Â·Ê¤˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Ì ·Ó¿Ú¯·ÈÔ˘˜ Î·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ‰È· ̤ÛÔ˘ ÙˆÓ ÂÎÛÙÚ·ÙÂÈÒÓ ÙÔ˘ ª. ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘. ‚) ∏ ›‰Ú˘ÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÏ›ˆÓ ÙˆÓ ‰È·‰fi¯ˆÓ ÛÙ· ‰¿ÊË fiÔ˘ ‹ÎÌ·Û·Ó ·˘ÙÔ› ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÔ›. Á) ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ª. ∞ϤͷӉÚÔ˜ Û˘Óԉ¢fiÙ·Ó ÛÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ÙÔ˘ ·fi ÂȉÈÎÔ‡˜ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ Ô˘ ›¯Â ·Û΋ÛÂÈ ÛÙÔ Ó·Úfi ‚·ÛÈÏÈ¿ Ë Ì·ıËÙ›· ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ÌÂÁ¿ÏÔ ÊÈÏfiÛÔÊÔ Î·È ıÂÌÂÏȈً ÔÏÏÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ, ÛÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË. ∂›Û˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·‰ÂȯıÔ‡Ó ÔÈ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó Û ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Î·È ÙˆÓ Ù¯ÓÒÓ: ·) ÔÈ ËÁÂÌfiÓ˜ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È Û ÚÔÛٿ٘ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ Ù¯ÓÒÓ ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· Ë Ù¤¯ÓË Ó· ·ÔÎÙ¿ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÎfi, Û˘¯Ó¿ ηı·Ú¿ ÔÏÈÙÈÎfi Î·È ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ‚) ÔÈ Ôϛ٘ Î·È ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ› ·fi ÂχıÂÚ· Î·È ÂÓÂÚÁ¿ ̤ÏË Ù˘ fiÏ˘-ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÌÂ Û˘ÏÏÔÁÈ΋ Û˘Ó›‰ËÛË ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ·ıËÙÈÎÔ‡˜ ˘ËÎfiÔ˘˜ ÌÔÓ·Ú¯ÈÎÒÓ Î·ıÂÛÙÒÙˆÓ Ì Â·ÎfiÏÔ˘ıÔ ÙË ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙfi˜ ÙÔ˘˜ Û ı¤Ì·Ù· ·ÙÔÌÈÎÔ‡-ȉȈÙÈÎÔ‡ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜. Á) ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÔÏÏÒÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ-Ù¯ÓÔÙÚÔÈÒÓ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ô˘ Â͢ËÚÂÙÔ‡Û ÙÔ ¤ÚÁÔ Ù¤¯Ó˘ οı ÊÔÚ¿. ‰) ÂÍ·Ûı¤ÓÈÛË ÙÔ˘ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Î·È ·ÓÙ› ·˘ÙÔ‡ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ÎÔÛÌÈÎÔ‡ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÔÈ ÌÔӿگ˜ Ï·ÙÚ‡ÔÓÙ·È Î·È ˆ˜ ıÂÔ›. Â) ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Ú·ÏÈÛÌÔ‡, ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ÔÚÙÚ¤ÙÔ˘ Î·È Û˘Ó‡·ÚÍË Ì ÙÔÓ ÎÏ·ÛÈÎÈÛÌfi. ∂Í¿ÏÏÔ˘, Ë Û˘Û¯¤ÙÈÛË ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ Ì ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ Î·È Ù· ÊÈÏÔÛÔÊÈο Î·È ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο Ú‡̷ٷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ı· ηٷ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙË ‚·ı‡ÙÂÚË Û¯¤ÛË·ÏÏËÏÂÍ¿ÚÙËÛË fiÏˆÓ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ ÂÎÊ¿ÓÛˆÓ.

6. ∂§§∏¡√ƒøª∞´∫√™ ¶√§π∆π™ª√™ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Î·È ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘. ñ ¡· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÚˆÌ·˚ο ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó ÙÔÓ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚Îfi ÔÏÈÙÈÛÌfi. ñ ¡· ‰ÒÛÔ˘Ó ¤ÌÊ·ÛË ÛÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙË ‰È·123

ÌfiÚʈÛË ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔÂ˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡. ∂ÔÙÈο ª¤Û·-¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √È ÂÈÎfiÓ˜ ÌÓËÌ›ˆÓ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÂÈÎfiÓ˜ ¤ÚÁˆÓ Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÛÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ È‰È·›ÙÂÚˆÓ ÁÓˆÚÈÛÌ¿ÙˆÓ Î¿ı ÂÔ¯‹˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÍ¿ÚÙËÛË ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ·fi ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi. ÕÏÏ· ÂÔÙÈο ̤۷ (ʈÙÂÈÓ¤˜ ‰È·Ê¿ÓÂȘ, DVD, CD-Rom ÎÏ.) Ô˘ Èı·ÓfiÓ Ó· ¤¯ÂÈ ÛÙË ‰È¿ıÂÛ‹ ÙÔ˘ Ô ‰È‰¿ÛΈÓ, ηıÒ˜ Î·È ÂÈÛΤ„ÂȘ ÌÓËÌ›ˆÓ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ù˘ ڈ̷ÈÔÎÚ·Ù›·˜ ÛÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ·ÙÚ›‰· ÙˆÓ ‰È‰·ÛÎÔÌ¤ÓˆÓ ı· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÍÔÈΛˆÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ÙÔÓ È‰È·›ÙÂÚÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÂÚÈfi‰Ô˘. ∂ÈÎfiÓ˜ ÓÂfiÙÂÚˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ÌÓËÌ›ˆÓ ı· ηٷ‰Â›ÍÔ˘Ó ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ‰È· ̤ÛÔ˘ ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ̤¯ÚÈ ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÂÔ¯‹. ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·: ∏ ڈ̷˚΋ Ù¤¯ÓË ÁÂÓÓ‹ıËΠοو ·fi ÈÛ¯˘Ú‹ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ Ô˘ ÔÈ Î·Ù·ÎÙËÙ¤˜ ƒˆÌ·›ÔÈ ˘ÈÔı¤ÙËÛ·Ó ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Î·È ÙˆÓ ·ÍÈÒÓ, Ù˘ ȉÂÔÏÔÁ›·˜, Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∏ ·ÚfiÌÔÈ· Ù¿ÛË Ô˘ ›¯Â ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ΢Úȷگ› ÛÙ· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο ‚·Û›ÏÂÈ· Ì ÙË ıÂÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ ·ÔÎÙ¿ Â›ÛËÌÔ Î·È ¿ÁÈÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. √È Ó¤Â˜ ·Ó¿ÁΘ Ù˘ ÙÂÚ¿ÛÙÈ·˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ô˘ ¤ÚÂ ӷ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ Ù·¯‡Ù·Ù· ÙÔÓ ÓfiÌÔ Î·È ÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ÛÙȘ ϤÔÓ ·fiÌ·ÎÚ˜ Â·Ú¯›Â˜ Ù˘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÂÓfi˜ ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ˘ Î·È Î·Ï¿ ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ˘ Ô‰ÈÎÔ‡ ‰ÈÎÙ‡Ô˘, Û ÂÓÙ˘ˆÛȷο Ù¯ÓÈο ¤ÚÁ· –ÎÔÏÔÛÛÈ·›Â˜ Á¤Ê˘Ú˜, ˘‰Ú·ÁˆÁ›·, ÏÔ˘ÙÚ¿ (ı¤Ú̘), ‚ÂÛ·ÛÈ·Ó¤˜*–, Û ÔÌÒ‰Ë ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ ÁÈ· ÙË Ï·ÙÚ›· ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Î·È ÙË ‰È·ÌÔÓ‹ ÙÔ˘˜, Û ı¤·ÙÚ· Î·È ·ÌÊÈı¤·ÙÚ· ÚÔÛ·ÚÌÔṲ̂ӷ ÛÙ· ı¿̷ٷ Ó¤Ô˘ Ù‡Ô˘, Û ÔÏ˘ÙÂÏ›˜ Â·‡ÏÂȘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÍȈ̷ÙÔ‡¯Ô˘˜, Û ıÚÈ·Ì‚Èο ÙfiÍ· Î·È ÎÔÏÔÛÛÈ·›Ô˘˜ ·Ó¿ÁÏ˘ÊÔ˘˜ ΛÔÓ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·ÈÒÓÈÛË ÙˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ. ∆Ô ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ·˘Ùfi Ó‡̷ ı· Û˘Ó¯ÈÛÙ› ·fi ÙË ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˘˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡˜ Î·È ‚·ÛÈÏÈÎÔ‡˜ Ô›ÎÔ˘˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ ηٿ ÙÔ˘˜ ÌÂ۷ȈÓÈÎÔ‡˜ Î·È ÓÂfiÙÂÚÔ˘˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜.

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√𠶃√™∂°°π™∏™ 1. ∏ ÂÓfiÙËÙ· ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛÂÁÁÈÛÙ› ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈο Ì ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¯¿ÚÙË, ÙÔ˘ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ Î·È ÙˆÓ Û˘Óԉ¢ÙÈÎÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ. ª¤Ûˆ ·˘ÙÒÓ Ù· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ··ÓÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ ‰˘Û¯¤ÚÂȘ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘ ÂÓfi˜ ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı¤ÓÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ, ÙËÓ ÏËı˘ÛÌȷ΋ Û‡ÓıÂÛË, ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‰È·ÛÙڈ̿وÛË, ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË Î·È ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË. π‰È·›ÙÂÚË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ÛÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ˆ˜ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ÙˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ Û˘Ó·ÏÏ·ÁÒÓ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡.

2. ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÂͤٷÛË ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ·fiÏ˘ÙË ÌÔÓ·Ú¯›· ÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ Ù˘ ™˘Ú›·˜ Î·È Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ (‰·ÊÈ΋ ¢ڇÙËÙ·, ÏËı˘ÛÌȷ΋ ·ÓÔÌÔÈfiÙËÙ·, ÂÚÈÊÂÚÂȷ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË, ·ÂÚÈfiÚÈÛÙË ÂÍÔ˘Û›·, ÈÂÚÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ¿Ú¯ÔÓÙ·, ̤ÙÚËÛË ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ Ì ‚¿ÛË Ù· ¤ÙË ‚·ÛÈÏ›·˜ ÙÔ˘ ËÁÂÌfiÓ·, Û˘124

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

Ó‡·ÚÍË ·ÓÙ› Û˘Á¯ÒÓ¢ÛË ÙˆÓ ˘ËÎfiˆÓ, Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ËÁÂÌfiÓ· Î.¿.) Î·È ÙË ‚·ÛÈÏ›· Ù˘ ª·Î‰ÔÓ›·˜ Î·È Ù˘ ∏›ÚÔ˘ (ÏËı˘ÛÌȷ΋ ÂÓfiÙËÙ·, ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÛÙÔȯ›· ÂΉËÌÔÎÚ·ÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ Î.¿.). ∆Ô ÂӉȷʤÚÔÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÛÙÈ·ÛÙ› ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ «ÎÔÈÓÒÓ», ÙË Ó¤· ÔÏÈÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÚfiÔ‰Ô ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘. √È fiÏÂȘ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ‰›Î·ÈÔ Ô˘ ›Û¯˘Â ÔÌÔÈfiÌÔÚÊ· ÛÙȘ fiÏÂȘ-̤ÏË. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜ ‹Ù·Ó ·ÚÁ¿ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜.

3. ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ Ì ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ fiÏË-ÎÚ¿ÙÔ˜ (‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, ÔÏÈÙÂȷ΋ ÂͤÏÈÍË, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË). ™ÙË ƒÒÌË Î˘‚ÂÚÓ¿ Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜ (rex), Ô ÔÔ›Ô˜ ·Ó·ÙÚ¤ÂÙ·È Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Ë res publica romana. ∆ËÓ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ¤¯Ô˘Ó ÁÂÓÈο ÔÈ ‡·ÙÔÈ (consules) Î·È ÙË ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ Ë ™‡ÁÎÏËÙÔ˜ (senatus). ∏ ƒÒÌË, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙËÛ‹ Ù˘ ÛÙÔÓ ÈÙ·ÏÈÎfi ¯ÒÚÔ, ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÙÔ Î‡ÚÈÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Ù˘ ÛÙËÓ ˘ÔÙ·Á‹ Ù˘ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ·˜. ¢ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·È ·Ó¿ÌÂÛ· ÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÊÔÓÈÎÔ› fiÏÂÌÔÈ (264-241, 218-202 Î·È 151-146 .Ã.) Ì ÎÔÚ˘Ê·›Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÙËÓ ÔÏÔÛ¯ÂÚ‹ ηٷÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ∫·Ú¯Ë‰fiÓ·˜. √ ¶Ôχ‚ÈÔ˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ·ÚÒÓ ÛËÌÂÈÒÓÂÈ (28. 22. 1-2): «√ ™ÎÈ›ˆÓ·˜, ‚ϤÔÓÙ·˜ ÙËÓ fiÏË… Ó· ¯¿ÓÂÙ·È ÙfiÙ ÚÈ˙Èο Î·È Ó· ¤ÊÙÂÈ ÛÙÔÓ ¤Û¯·ÙÔ fiÏÂıÚÔ, ϤÁÂÙ·È fiÙÈ ‰¿ÎÚ˘ÛÂ Î·È ¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÎÏ·›ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ Ù‡¯Ë ÙˆÓ Â¯ıÚÒÓ_ ÁÈ· ÔÏÏ‹ ÒÚ· ¤ÌÂÈÓ ÎÏÂÈṲ̂ÓÔ˜ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Î·È Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛ fiÙÈ Î·È fiÏÂȘ Î·È ¤ıÓË Î·È ¿Ú¯ÔÓÙ˜, fiÏ·, Ú¤ÂÈ Î¿ÔÙÂ, fiˆ˜ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, Ó· ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Ù‡¯Ë_ ·˘Ùfi Û˘Ó¤‚Ë Ì ÙÔ ÿÏÈÔ, ÙËÓ Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓË Î¿ÔÙ fiÏË, Û˘Ó¤‚Ë Î·È Ì ÙËÓ ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ· ÙˆÓ ∞ÛÛ˘Ú›ˆÓ, ÙˆÓ ª‹‰ˆÓ Î·È ÙˆÓ ¶ÂÚÛÒÓ, Ô˘ ÛÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó ÔÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜, Î·È Ì ÙË ‰˘Ó·ÛÙ›· ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ, Ô˘ ÚfiÛÊ·Ù· ΢ڛˆ˜ ¤Ï·Ì„ÂØ ÙfiÙÂ Û˘ÓÂȉËÙ¿, ›Ù ÂÂȉ‹ ÙÔ˘ Í¤Ê˘ÁÂ, › ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÛÙ›¯Ô˘˜: «Bσσεται xµαρ -ταν ποτ’ 4λ λη nIλιος *ρ κα Πρ αµος κα λα6ς ε)µµελ ω Πρι#µοιο» («Θα .ρθει µ.ρα να χαθε η ιερ η Τρο α, ο Πρ αµος και ο λα6ς του δυνατο Πρι#µου», √Ì. ∑, 448-449). ∆Ô Î›ÌÂÓÔ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ¿Óˆ ÛÙË ÌÔ›Ú· ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ.

4. ∆· Û˘Óԉ¢ÙÈο ΛÌÂÓ· Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È, ÙÔ ÂÈÎÔÓÔÁÚ·ÊÈÎfi ˘ÏÈÎfi Î·È ÔÈ ·Û΋ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Ì ٤ÙÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·, ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ·Ú·ÛÙ› ·Ó¿ÁÎË ÚÔÛÊ˘Á‹˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ê‹ÁËÛË. ∂›Ó·È ÌÈ· ¢ηÈÚ›· Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Û˘ÁÁÚ·Ê‹˜ Ì ‚¿ÛË ÙȘ ËÁ¤˜, ¿ÌÂÛ˜ Î·È ¤ÌÌÂÛ˜.

125

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ™Ù· 200 .Ã. … ∫È ·’ ÙËÓ ı·˘Ì¿ÛÈ· ·ÓÂÏÏ‹ÓÈ·Ó ÂÎÛÙÚ·Ù›·, ÙËÓ ÓÈÎËÊfiÚ·, ÙËÓ ÂڛϷÌÚË, ÙËÓ ÂÚÈÏ¿ÏËÙË, ÙËÓ ‰ÔÍ·Ṳ̂ÓË ˆ˜ ¿ÏÏË ‰ÂÓ ‰ÔÍ¿ÛÙËΠηÌÈ¿, ÙËÓ ··Ú¿ÌÈÏÏË: ‚Á‹Î·Ì’ ÂÌ›˜Ø ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ηÈÓÔ‡ÚÁÈÔ˜ ÎfiÛÌÔ˜, ̤Á·˜. ∂Ì›˜Ø ÔÈ ∞ÏÂÍ·Ó‰Ú›˜, ÔÈ ∞ÓÙÈԯ›˜, ÔÈ ™ÂϢΛ˜, ÎÈ ÔÈ ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔÈ Â›ÏÔÈÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È ™˘Ú›·˜, ÎÈ ÔÈ ÂÓ ªË‰›·, ÎÈ ÔÈ ÂÓ ¶ÂÚÛ›‰È, ÎÈ fiÛÔÈ ¿ÏÏÔÈØ ªÂ Ù˜ ÂÎÙÂٷ̤Ó˜ ÂÈÎÚ¿ÙÂȘ, Ì ÙËÓ ÔÈΛÏË ‰Ú¿ÛË ÙˆÓ ÛÙÔ¯·ÛÙÈÎÒÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁÒÓ. ∫·È ÙËÓ ∫ÔÈÓ‹Ó ∂ÏÏËÓÈ΋ §·ÏÈ¿ ˆ˜ ̤۷ ÛÙËÓ µ·ÎÙÚÈ·Ó‹ ÙËÓ ‹Á·ÌÂÓ, ˆ˜ ÙÔ˘˜ πÓ‰Ô‡˜. … ∫. ∫·‚¿Ê˘

™ÎÂÙÈÎÈÛÌfi˜ Î·È ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜ ˙‹ÏÔ˜ «∏ ıÚËÛΛ· ˆ˜ ÔÏÈÙÈÎfi˜ ıÂÛÌfi˜ ‹‰Ë „˘¯ÔÚÚ·Á› ÏfiÁˆ Ù˘ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜ ÊıÔÚ¿˜ ÙˆÓ fiψÓ, Î·È Î·Ù·ÚÚ¤ÂÈ Î·È Ë ›‰È· Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ηٿÙˆÛË. √ ¿ÓıÚˆÔ˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› È· ̤۷ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Ó· ÈηÓÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔÓ fiıÔ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ Â¤ÎÂÈÓ·. ¢ÂÓ ÌÔÚ› È· Ó· ‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ·ÊÔÛ›ˆÛ‹ ÙÔ˘ ÂÎÏËÚÒÓÔÓÙ·˜ Ì ÙÔÓ Î·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÚfiÔ Ù· ηı‹ÎÔÓÙ¿ ÙÔ˘ ˆ˜ ÔÏ›ÙË. ∏ ıÚËÛΛ· ·fi Û˘ÏÏÔÁÈ΋ Á›ÓÂÙ·È ·ÙÔÌÈ΋, fiˆ˜ Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi ÁÈ· ÌÈ· ÂÔ¯‹ ÛÙËÓ ÔÔ›· ·ÓÙÔ‡ ıÚȷ̂‡ÂÈ Ô ·ÙÔÌÈÎÈÛÌfi˜. ∏ ‚·ıÈ¿ ·˘Ù‹ ÎÚ›ÛË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ‰‡Ô ·ÓÙ›ıÂÙ˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜. ¶ÔÏÏÔ› ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÛÙÔ ÛÎÂÙÈÎÈÛÌfi, Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È fi¯È ÌfiÓÔ Û οÔȘ ÊÈÏÔÛÔÊÈΤ˜ Û¯ÔϤ˜ ·ÏÏ¿, fiˆ˜ Ê·›ÓÂÙ·È, Î·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ÛÙڈ̿وÓ. ¶Ò˜ Ó· ÌËÓ ·ÌÊÈ‚¿ÏÏÂÈ Ô ∞ıËÓ·›Ô˜ ÁÈ· ÙËÓ ∞ıËÓ¿, ·ÊÔ‡ ›‰Â ÙÔÓ ¶ÔÏÈÔÚÎËÙ‹ Ó· ·˘ÙÔ·Ó·ÎËÚ‡ÛÛÂÙ·È ·‰ÂÏÊfi˜ Ù˘ ı¿˜ Î·È Ó· ÂÁηıÈÛÙ¿ ÙÔ ¯·Ú¤ÌÈ ÙÔ˘ ̤۷ ÛÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ·; √ ∂˘‹ÌÂÚÔ˜ (Ù¤ÏË 4Ô˘ .Ã. ·ÈÒÓ·) ‰È‰¿ÛÎÂÈ fiÙÈ ÔÈ ıÂÔ› Â›Ó·È ÛÔ˘‰·›ÔÈ ¿ÓÙÚ˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚˆÓ ÂÔ¯ÒÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ıÂÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÁÈ· ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ Ô˘ ÚÔÛ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙËÓ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·. ∏ ıˆڛ· ·˘Ù‹ ı· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙ› ¢ÓÔ˚ο ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·ÏÏ¿ ȉ›ˆ˜ ÛÙË ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ƒÒÌË. ∏ Ó¤· Ï·ÙÚ›· Ù˘ ∆‡¯Ë˜ Â›Ó·È ÌÈ· Û˘ÁÎ·Ï˘Ì̤ÓË ÌÔÚÊ‹ ÛÎÂÙÈÎÈÛÌÔ‡. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ı¿ Ë ÔÔ›· ÁÂÓÈο ‰ËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ¿ÚÓËÛË Ù˘ ı›·˜ ÚfiÓÔÈ·˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÛˆÔÔ›ËÛË Ù˘ ·Ù·Í›·˜ Î·È ÙÔ˘ Ù˘¯·›Ô˘, Ô˘ ÛÙÔ ÂÍ‹˜ Ê·›ÓÔÓÙ·È Ó· Â›Ó·È Ù· ÌfiÓ· Ô˘ ΢‚ÂÚÓÔ‡Ó ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ̤۷ ÛÙËÓ ·‚‚·ÈfiÙËÙ· ¯·ÔÙÈÎÒÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.

126

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ŒÓ·˜ ‹Úˆ·˜ Έ̈‰›·˜ ÙÔ˘ ª¤Ó·Ó‰ÚÔ˘ „¤ÁÂÈ ÙÔ Û˘ÓÔÌÈÏËÙ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ Â˘ÈÛÙ›· ÙÔ˘: «¡ÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈ ÔÈ ıÂÔ› ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙÔ Ó· ÙÈ̈ÚÔ‡Ó ‹ Ó· ÛÒ˙Ô˘Ó ÙfiÛ· ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ·ÓıÚÒÔ˘˜ ¤Ó·Ó ¤Ó·Ó; ∆È ·Û¯ÔÏ›· ÎÈ ·˘Ù‹!» Œ¯ÂÈ ‹‰Ë ÛËÌÂȈı› Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ ∆‡¯Ë˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ¶Ôχ‚ÈÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙË Û˘Ó‰˘¿˙ÂÈ, ηÎÒ˜ ‚¤‚·È·, Ì ÙËÓ ÚfiıÂÛ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÔÚıÔÏÔÁÈÛÙÈ΋ ÂÍ‹ÁËÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ. ¶ÈÔ ·Ú¿ÍÂÓÔ Â›Ó·È ÙÔ fiÙÈ ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ì ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÌÈ·˜ ÁÓ‹ÛÈ·˜ ıÂfiÙËÙ·˜ Ô˘ Ï·ÙÚ‡ÂÙ·È ˆ˜ ı¿ ∆‡¯Ë Î·È Ô˘ Ë Ï·ÙÚ›· Ù˘ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ‰È¿‰ÔÛË (Ë Fortuna Primigenia ÙÔ˘ ÈÙ·ÏÈÎÔ‡ Ó·Ô‡ Ù˘ ¶Ú·ÈÓ¤ÛÙÔ˘ ¤¯ÂÈ ‰Â¯ı› ÈÛ¯˘Ú¤˜ ÂÏÏËÓÈÛÙÈΤ˜ ÂÈÚÚÔ¤˜). ∞ÎfiÌ· Î·È ÔÈ ÌËÙÚÔfiÏÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ∆‡¯Ë ÙÔ˘˜, Î·È ¤¯ÂÈ Ûˆı› Ë ·Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ∆‡¯Ë˜ Ù˘ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜, fiˆ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËΠ·fi ÙË ÛÌ›ÏË ÙÔ˘ ∂˘Ù˘¯›‰Ë, Ì·ıËÙ‹ ÙÔ˘ §‡ÛÈÔ˘: ÛÒÌ· ÌÂÁ·ÏÔÚÂ¤˜ Î·È Â˘Ï‡ÁÈÛÙÔ, ÙÔ fi‰È ·ÎÔ˘Ì¿ ÛÙÔÓ ÙÈı·ÛÂ˘Ì¤ÓÔ √ÚfiÓÙË, ÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ Ê¤ÚÂÈ ˆ˜ ÛÙ¤ÌÌ· Ù· Ù›¯Ë Ù˘ fiÏË˜Ø Ë ¤ÎÊÚ·ÛË ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ‰Â›¯ÓÂÈ ÌÈ· ı¿ Á·Ï‹ÓÈ·, ÛÔ‚·Ú‹ Î·È Î·Ïfi‚Ô˘ÏË, fï˜ ·ÚfiÛÈÙË. √ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜ ˙‹ÏÔ˜ fï˜ Â›Ó·È Û˘ÓÔÏÈο Ôχ ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚÔ˜ ·fi ÙÔ ÛÎÂÙÈÎÈÛÌfi. ∂›Ó·È Ôχ ¤ÓÙÔÓÔ˜ Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÊÈÏÔÛÔʛ˜, fiˆ˜ Ô ™ÙˆÈÎÈÛÌfi˜, ·fi‰ÂÈÍË Ô ı·˘Ì¿ÛÈÔ˜ ⁄ÌÓÔ˜ ÛÙÔÓ ¢›· ÙÔ˘ ∫Ï¿ÓıË ·fi ÙËÓ ÕÛÛÔ, Ô˘ ı· ‹Ù·Ó ηÏfi Ó· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ú·ÙÂı› ÔÏfiÎÏËÚÔ˜. ∏ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Â›ÎÏËÛË ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÂÍ‹˜: «¢›·, Ô˘ ·Ú¤¯ÂȘ fiÏ· Ù· ·Á·ı¿, ı¤ ÙˆÓ ÛÎÔÙÂÈÓÒÓ ÓÂÊÂÏÒÓ, ÙÔ˘ ‚ÚÔÓÙÂÚÔ‡ ÎÂÚ·˘ÓÔ‡, ÛÒÛ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ÔϤıÚÈ· ¿ÁÓÔÈ¿ ÙÔ˘˜, ·fi‰ÈˆÍ¤ ÙËÓ, ˆ ·Ù¤Ú·, ·fi ÙȘ „˘¯¤˜ ÙÔ˘˜, ‚Ô‹ıËÛ¤ ÙÔ˘˜ Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÙË ÛÔÊ›· ÛÙËÓ ÔÔ›· ÂÛ‡ ˘·ÎÔ‡˜ Î·È Ô˘ Û οÓÂÈ Ó· ΢‚ÂÚÓ¿˜ Ù· ¿ÓÙ· Ì ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË». √ ıÚËÛ΢ÙÈÎfi˜ ˙‹ÏÔ˜ Â›Ó·È ·ÎfiÌ· ÈÔ ÈÛ¯˘Úfi˜ ÛÙË Ì¿˙· ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Ô˘ Û˘ÓıÏ›‚ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÎÚ›ÛË, ı›ÁÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·‚‚·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ·ÛÙ·ıÔ‡˜ ÈÛÙÔÚ›·˜, ·ÔÎfiÙÂÙ·È ·fi ÙËÓ ›ÛÙË ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙÔ˘ Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‚ÚÂÈ ÙË Ï‡ÙÚˆÛË ·ÎfiÌ· Î·È ·Ó ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ ÎÔÚ˘Ê‹ Ù˘ ÛÔÊ›·˜. ∏ ‰›„· ÁÈ· ÛˆÙËÚ›· Á›ÓÂÙ·È Ì·ÚÙ‡ÚÈÔ, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ··Ï˘Óı› ÌfiÓÔ Ì ÙȘ Û˘ÁÎÈÓËÛȷΤ˜, ‰ËÏ·‰‹ ÂÎÛÙ·ÙÈΤ˜ Ï·ÙÚ›˜, Ô˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÛÙÔÓ ÈÛÙfi ¿ÌÂÛË Î·È ÚÔÛˆÈ΋ Â·Ê‹ Ì ÙÔ ıÂfi Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈϤÍÂÈ.»

P. Lévêque, √ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ÌÂÙ. ª·Ú›·˜ ¶··‰¿ÎË, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ∞ı‹Ó· 2003, ÛÛ. 174-175

√È ÎÔÓÙÈÓfiÙÂÚÔÈ ıÂÔ›: ÔÈ ‚·ÛÈÏ›˜ «∂Î ÚÒÙ˘ fi„ˆ˜, Ë Ï·ÙÚ›· ÙˆÓ ÌÔÓ·Ú¯ÒÓ Ô˘ ÎÏËÚÔ‰fiÙËÛÂ Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ‰ÂÓ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È Â·ÚÎÒ˜ ÛÙȘ Ӥ˜ ÚÔÛ‰Ô˘, Î·È ÌÔÚ› Ó· ıˆÚËı› ˆ˜ ¤Ó·˜ Âȉ¤ÍÈÔ˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‚·ÛÈϤˆÓ, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÊ·Ó¤˜ Û˘ÌʤÚÔÓ Ó· ·˘ÙÔ·Ó·ÎËÚ˘¯ıÔ‡Ó ıÂÔ›. øÛÙfiÛÔ, ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙË ¯ÚÂÔÎÔ›· Ù˘ fiÏ˘, ÔÈ ÂÏ›‰Â˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÔ‰‡Ó·ÌÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ·Ú¯ËÁÔ‡˜, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë Â‡ÓÔÈ· Â›Ó·È ·›ڈ˜ ÔχÙÈÌË. √ ‡ÌÓÔ˜ Ô˘ „¿ÏÏÔ˘Ó ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ, Ì ÚÔÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ™ÙÚ·ÙÔÎÏ‹, ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó ÙÔ˘ ¢ËÌ‹ÙÚÈÔ˘ ÙÔ˘ ¶ÔÏÈÔÚÎËÙ‹ (290 .Ã.), ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ¯·Ú·ÎÙ‹ÚÈ˙·Ó ÔÏÏÔ‡˜: «√È ¿ÏÏÔÈ ıÂÔ› ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ì·ÎÚÈ¿ ‹ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ‰ÈfiÏÔ˘ ·˘ÙÈ¿, ‹ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó, ‹ ‰ÂÓ ‰›ÓÔ˘Ó Î·Ì›· ÚÔÛÔ¯‹ ÛÙȘ ·Ó¿ÁΘ Ì·˜_ ÂÛ¤Ó·, ¢ËÌ‹ÙÚÈÂ, Û ·ÓÙÈÎÚ›˙Ô˘Ì ‰Ò, ÌÚÔÛÙ¿ Ì·˜, fi¯È ͇ÏÈÓÔ ‹ ¤ÙÚÈÓÔ, ·ÏÏ¿ Ú·ÁÌ·ÙÈο ·ÚfiÓÙ·». ∆Ë ‰È¿ıÂÛË ·˘Ù‹ ÂÎÌÂÙ·ÏχÔÓÙ·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ ÌÔӿگ˜, ȉȷ›ÙÂÚ· Â˘Ù˘¯Â›˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÛÙË Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏÈ¿ ÌÈ· ÂÁÁ‡ËÛË ÈÛ¯‡Ô˜ Î·È ÛÙ·ıÂ127

ÚfiÙËÙ·˜, Û˘¯Ó¿ Î·È ¤Ó· ̤ÛÔ ÂÈ‚ÔÏ‹˜ οÔÈ·˜ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ÔÌÔÈÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ÛÙÔ ÌˆÛ·˚Îfi ÙˆÓ ÏËı˘ÛÌÒÓ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ ‚·Û›ÏÂÈfi ÙÔ˘˜. Œ¯Ô˘Ì ‹‰Ë ÂÈÌ›ÓÂÈ ÛÙË Û‡ÓıÂÙË ÚԤϢÛË Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜ ·˘Ù‹˜, fiÔ˘ ÂÏÏËÓÈο Î·È ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈη ÛÙÔȯ›· ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÌÂÚ›‰ÈÔ. √È ÂÏÏËÓÈΤ˜ fiÏÂȘ Â›Ó·È ÂÍ›ÛÔ˘ Úfiı˘Ì˜ Ó· ‰Â¯ıÔ‡Ó ÙË ‚·ÛÈÏÈ΋ Ï·ÙÚ›·: ·fi ÙÔ 305 .Ã. Ô ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜ ∞ã ÙÈÌ¿Ù·È ÛÙË ƒfi‰Ô ˆ˜ ıÂfi˜. ŸÌˆ˜ ÔÈ ıÂÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ ÂÈÙ·¯‡ÓÔ˘Ó ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Î·È ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó Û ϷÙÚ›˜, Ô˘ ÚÒÙ· ‹Ù·Ó ·ÔÌÔӈ̤Ó˜ Î·È ¯ˆÚ›˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛË, Ó· ÓÔÌÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È Ó· ‰È·‰ÔıÔ‡Ó ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜. °È· Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì ÙȘ ÏÂÙÔ̤ÚÂȤ˜ ÙÔ˘˜ ı· ¤ÚÂ ӷ ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ì ÔÏϤ˜ ÏÂÙ¤˜ ·Ú·ÏÏ·Á¤˜, ηıÒ˜ Ë Ï·ÙÚ›· Û Â›Â‰Ô ÂÈÎÚ¿ÙÂÈ·˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙË Ï·ÙÚ›· ÛÙ· fiÚÈ· ÙˆÓ ‰‹ÌˆÓ. ∏ ∞›Á˘ÙÔ˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ¤Ó· ηÏfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ηıȤڈÛ˘ Ù˘ ‚·ÛÈÏÈ΋˜ Ï·ÙÚ›·˜. √ˆÛ‰‹ÔÙÂ, ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ ˘‹Ú¯Â ·Ú¿‰ÔÛË ¯ÈÏÈÂÙÈÒÓ Ô˘ ·Ó‹Á ÙÔ Ê·Ú·Ò Û ıÂfi, fï˜ ÙÒÚ· ¤¯Ô˘Ì ӷ οÓÔ˘Ì Ì ÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ Ù˘ ›ÛÙ˘ ·˘Ù‹˜ ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÙÔ ‰˘Ó·ÌÈÎfiÙÂÚÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏ›Ԣ. √ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜ µã ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ÙÔ ÛÙÔ›¯ËÌ·, ÂÓÒ ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Ô ∞ϤͷӉÚÔ˜ ÙÈÌ¿Ù·È Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ˆ˜ ıÂfi˜ Î·È ˆ˜ ‹Úˆ·˜-È‰Ú˘Ù‹˜ Ù˘ fiÏ˘. √ ºÈÏ¿‰ÂÏÊÔ˜ Û˘Ó‰¤ÂÈ Ì ÙË Ï·ÙÚ›· ·˘Ù‹Ó ÙË Ï·ÙÚ›· ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘, ™ˆÙ‹Ú·, ·ÎfiÌ· Î·È ÙˆÓ ÚÔÁfiÓˆÓ ÙÔ˘, ˘fi ÙÔ fiÓÔÌ· ÙˆÓ ™ˆÙ‹ÚˆÓ. ŒÓ· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ‚‹Ì· Û˘ÓÙÂÏÂ›Ù·È Ì ÙËÓ ·Ôı¤ˆÛË Ù˘ ∞ÚÛÈÓfi˘ µã, ·‰ÂÏÊ‹˜ Î·È Û˘˙‡ÁÔ˘ ÙÔ˘ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˘ µã. ŸÙ·Ó Ë ∞ÚÛÈÓfiË ˙Ô‡ÛÂ, ÚÔ¤‚·ÏÏ ÙÔÓ Â·˘Ùfi Ù˘ ˆ˜ ∞ÊÚÔ‰›ÙË Î·È ˘ÔÙ›ıÂÙ·È fiÙÈ Â›¯Â ‰Â¯ı› ÙÔÓ Õ‰ˆÓË ÛÙÔ ·Ï¿ÙÈ Ù˘ Î·È ÛÙËÓ ÎÏ›ÓË Ù˘. √ ∫·ÏÏÈÎÚ¿Ù˘ ÙËÓ ÙÈÌ¿ Ì ¤Ó· Ó·fi ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, ·ÊÈÂڈ̤ÓÔ ÛÙËÓ ∞ÊÚÔ‰›ÙË ∑ÂÊ˘Ú›Ùȉ·. ªÂÙ¿ ÙÔ ı¿Ó·Ùfi Ù˘, Ô Û‡˙˘Áfi˜ Ù˘ ÙË ıÂÔÔÈ› ˘fi ÙÔ fiÓÔÌ· Ù˘ ºÈÏ¿‰ÂÏÊÔ˘. ∏ Ï·ÙÚ›· Ù˘ ∞ÚÛÈÓfi˘ ÂÍ·ÏÒÓÂÙ·È ÁÚ‹ÁÔÚ· ÛÙȘ ÌÈÎÚ¤˜ fiÏÂȘ Ù˘ ‰ȿ‰·˜ ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙÔÓ ∞ÚÛÈÓÔ˝ÙË ÓÔÌfi (º·ÁÈÔ‡Ì), Ô˘ ʤÚÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ Ù˘. ∏ ·ÚÈ· ¤‰Ú· Ù˘ Ï·ÙÚ›·˜ Â›Ó·È Ë ∫ÚÔÎÔ‰ÂÈÏfiÔÏȘ, fiÔ˘ Ï·ÙÚ‡ÂÙ·È Ì·˙› Î·È Ô Õ‰ˆÓȘ, Ô Ó·Úfi˜ ıÂfi˜ Ù˘ ‚Ï¿ÛÙËÛ˘, ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·ÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È Û ¤Ó·Ó ·Ú·‰ÂÈÛ¤ÓÈÔ Î‹Ô Ù· ·Á·Ë̤ӷ ÙÔ˘ ÏÔ˘ÏÔ‡‰È·. ™˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Ô ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È ÛÙÂÓ¿ Ì ÙË ÓÂÎÚ‹ ‚·Û›ÏÈÛÛ· Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙË Ï·ÙÚ›· ÙˆÓ ∞‰ÂÏÊÒÓ ıÂÒÓ. √ ·ÓÔ‡ÚÁÔ˜ ÌÔӿگ˘ ÍÂÂÚÓ¿ ¤ÙÛÈ Ì ÂÈÙ˘¯›· fiϘ ÙȘ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Î·È ÎÂÚ‰›˙ÂÈ ÙÈ̤˜ ıÂÔ‡ ÁÈ· fiÏË ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘. ∆Ô ·Ú¿‰ÂÈÁÌ¿ ÙÔ˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó Î·È fiÏÔÈ ÔÈ ‰È¿‰Ô¯Ô› ÙÔ˘. ∆· ·ÚˆÓ‡ÌÈ· ÙˆÓ ÌÔÓ·Ú¯ÒÓ Â›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ Ó¤·˜ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ηٿÛÙ·Û˘: ™ˆÙ‹Ú, ∂˘ÂÚÁ¤Ù˘, ∂ÈÊ·Ó‹˜, £Âfi˜. √È ¿ÓıÚˆÔÈ Û˘ÓËı›˙Ô˘Ó ÙfiÛÔ Ôχ ÛÙȘ ·Ú¿ÍÂÓ˜ Û˘Á¯ˆÓ‡ÛÂȘ ıÂÔ‡ Î·È ‚·ÛÈÏÈ¿, ÒÛÙ ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ ¤¯Ô˘Ì Ì ÙÔÓ ∞ÓÙÒÓÈÔ Î·È ÙËÓ ∫ÏÂÔ¿ÙÚ·, ÙËÓ ÂÓÙ˘ˆÛȷ΋ ·fiÂÈÚ· Û‡ÛÙ·Û˘ ÌÈ·˜ ÙÂÚ¿ÛÙÈ·˜ ıÂÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ∂¿Ó Ë ∫ÏÂÔ¿ÙÚ· Í·Ó·‚Ú›ÛÎÂÈ ÙÔÓ ∞ÓÙÒÓÈÔ ÛÙËÓ ∆·ÚÛfi, ÙfiÙÂ Â›Ó·È Ë ∞ÊÚÔ‰›ÙË Ô˘ ı· ¿ÂÈ Ó· ÁÏÂÓÙ‹ÛÂÈ Ì ÙÔÓ ¢ÈfiÓ˘ÛÔ_ Ô ∞ÓÙÒÓÈÔ˜ ·›ÚÓÂÈ Î·È Â›ÛËÌ· ÙËÓ ÂÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘ ¡¤Ô˘ ¢ÈfiÓ˘ÛÔ˘ Î·È ÂÈÛ¤Ú¯ÂÙ·È ÛÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· ÛÙÂʷӈ̤ÓÔ˜ Ì ÎÈÛÛfi, ÎÚ·ÙÒÓÙ·˜ ı‡ÚÛÔ Î·È ÊÔÚÒÓÙ·˜ ÎÔıfiÚÓÔ˘˜, fiˆ˜ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô µ¿Î¯Ô˜. ∆ËÓ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË Ì¤Ú· Ù˘ ‹ÙÙ·˜, ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ›ÛÙ„·Ó fiÙÈ ¿ÎÔ˘Û·Ó Ì ٷ ›‰È· ÙÔ˘˜ Ù· ·˘ÙÈ¿ ÙÔÓ ıÂ˚Îfi ı›·ÛÔ Ô˘ ÂÁη٤ÏÂÈ ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁfi, Û·Ó ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ·Ê‹ÛÂÈ ¿ÏÈ ÛÙ· ·ÓıÚÒÈÓ· ÌfiÓÔ Ì¤ÙÚ· ÙÔ˘, ÂΛÓÔÓ Ô˘ ÁÈ· ¯ÚfiÓÈ· ›¯Â ̤۷ ÙÔ˘ ÙÔ ıÂfi.»

P. Lévêque, √ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ÌÂÙ. ª·Ú›·˜ ¶··‰¿ÎË, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ∞ı‹Ó· 2003, ÛÛ. 175-177 128

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∏ ƒÒÌË ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· «∆Ô ›‰ÈÔ Î·ÏÔη›ÚÈ, ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Ó›ÎË Ù˘ ¶‡‰Ó·˜, Ë ™‡ÁÎÏËÙÔ˜ Â¤ÊÂÚ ‰Èψ̷ÙÈÎfi Ï‹ÁÌ· ηٿ ÙÔ˘ ∞ÓÙÈfi¯Ô˘ ¢ã Ù˘ ™˘Ú›·˜ Ô˘ ›¯Â ÂÈÛ‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ. ª¿ÏÈÛÙ·, ÌfiÏȘ ›¯Â ‰È·‚› ¤Ó· ·Ú·ÎÏ¿‰È ÙÔ˘ ¡Â›ÏÔ˘ ÛÙÔ ¶ËÏÔ‡ÛÈÔ, Ù¤ÛÛÂÚ· Ì›ÏÈ· ÂÚ›Ô˘ ·fi ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, fiÙ·Ó Û˘Ó¿ÓÙËÛ ÙÔÓ ƒˆÌ·›Ô ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔ ∫. ¶Ô›ÏÈÔ §·›Ó·. ŸÙ·Ó Ô ∞ÓÙ›Ô¯Ô˜ ÙÔÓ ¯·ÈÚ¤ÙËÛ ·fi Ì·ÎÚÈ¿ Î·È ÙÔ˘ ¤ÙÂÈÓ ÙÔ ‰ÂÍ› ¯¤ÚÈ, Ô ¶Ô›ÏÈÔ˜, Ô ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ, ¤‰ˆÛ ÛÙÔÓ ∞ÓÙ›Ô¯Ô ÙÔ ·ÓÙ›ÁÚ·ÊÔ Ô˘ ›¯Â Úfi¯ÂÈÚÔ Ì ÙËÓ ·fiÊ·ÛË Ù˘ ™˘ÁÎÏ‹ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ › ÚÒÙ· Ó· ÙÔ ‰È·‚¿ÛÂÈ. ∫·Ù¿ ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÌÔ˘ ¿Ô„Ë, ‰ÂÓ ıÂÒÚËÛ ÛÎfiÈÌÔ Ó· ÚԂ› ÂÎ ÙˆÓ ÚÔÙ¤ÚˆÓ Û ÊÈÏÈ΋ ¯ÂÈÚÔÓÔÌ›·, ÚÈÓ ‰È·ÁÓÒÛÂÈ ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ô˘ ÙÔ˘ ¤ÙÂÈÓ ÙËÓ ‰ÂÍÈ¿, ·Ó ‰ËÏ. ‹Ù·Ó ÊÈÏÈΤ˜ ‹ ¯ıÚÈΤ˜. ∞ÏÏ¿, fiÙ·Ó Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜, ·ÊÔ‡ ÙÔ ‰È¿‚·ÛÂ, › fiÙÈ ‹ıÂÏ ӷ Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÚÈÏ¿Ì‚·ÓÂ, Ô ¶Ô›ÏÈÔ˜ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ÂÓ‹ÚÁËÛ Ì ÙÚfiÔ Ô˘ ıˆڋıËΠÚÔÛ‚ÏËÙÈÎfi˜ Î·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ˘ÂÚÔÙÈÎfi˜. ŒÙ˘¯Â ‰ËÏ. Ó· ÎÚ·Ù¿ÂÈ ¤Ó· Ú·‚‰› ·fi ÎÏËÌ·Ù·ÚÈ¿ Î·È Ì’ ·˘Ùfi ¤Î·Ó ¤Ó· ·ÎÏÔ Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ∞ÓÙ›Ô¯Ô, ÂÓÒ Û˘Ó¿Ì· ÙÔ˘ › fiÙÈ ı· ¤ÚÂ ӷ ·Ú·Ì›ÓÂÈ Ì¤Û· ÛÙÔÓ Î‡ÎÏÔ, ¤ˆ˜ fiÙÔ˘ ÙÔ˘ ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛ‹ ÙÔ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÈÛÙÔÏ‹˜. √ ‚·ÛÈÏÈ¿˜ ·Ú·ÍÂÓ‡ÙËΠ·fi ÙËÓ ¯ÂÈÚÔÓÔÌ›· Î·È ÙËÓ ‚·Ú‡ÙËÙ¿ Ù˘, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ ·fi Ï›Á· ÏÂÙ¿ ‰ÈÛÙ·ÁÌÔ‡, ·¿ÓÙËÛ fiÙÈ ı· ¤Ú·ÙÙ ۇÌʈӷ Ì fiϘ ÙȘ ˘ԉ›ÍÂȘ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ. ∆fiÙÂ Ô ¶Ô›ÏÈÔ˜ Î·È Ô ·ÎfiÏÔ˘ıÔ› ÙÔ˘ ¤ÛÊÈÍ·Ó ÙËÓ ‰ÂÍÈ¿ ÙÔ˘ ∞ÓÙÈfi¯Ô˘ Î·È fiÏÔÈ ÙÔÓ ·Û¿ÛÙËÎ·Ó ÂÁοډȷ. ∏ ÂÈÛÙÔÏ‹ ÙÔÓ ‰È¤Ù·ÛÛ ӷ ı¤ÛÂÈ Ù¤ÏÔ˜ ·Ì¤Ûˆ˜ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˘. ¶Ôχ‚ÈÔ˜29.27.1-8

∏ ·fiÙÔÌË Î·È ÚÔÛ‚ÏËÙÈ΋ ¯ÂÈÚÔÓÔÌ›· ÙÔ˘ ƒˆÌ·›Ô˘ ¢ÁÂÓÔ‡˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ‚·ÛÈÏÈ¿ Ù˘ ™˘Ú›·˜ ‹Ù·Ó ÛÎfiÈÌË Î·È ‹ıÂÏ ӷ ‰Â›ÍÂÈ Ì ٛÓÔ˜ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÙÒÚ· Ë ‰‡Ó·ÌË. Ÿˆ˜ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ Ó· ηٷϿ‚Ô˘ÌÂ Î·È Ô ¶Ôχ‚ÈÔ˜, Ë ¯ÚÔÓÈ¿ Ù˘ ¶‡‰Ó·˜ ¤ÊÂÚ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋˜ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·˜ Û ÔÏfiÎÏËÚË ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ∞Ó·ÙÔÏ‹, ȉ›ˆ˜ fï˜ ÛÙËÓ Î˘Ú›ˆ˜ ∂ÏÏ¿‰· fiÔ˘ Ë ∞¯·˚΋ ™˘ÌÔÏÈÙ›· ˘¤ÛÙË ·˘ÛÙËÚ¤˜ ΢ÚÒÛÂȘ ·Ì¤Ûˆ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ Ï‹ÍË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ÂÂȉ‹ ‰‹ıÂÓ ·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡ÓÙ·Ó Ë ÓÔÌÈÌÔÊÚÔÛ‡ÓË Ù˘. ÛÏÈÔÈ Âͤ¯ÔÓÙ˜ ÔÏÈÙÈÎÔ› ¿Ó‰Ú˜ ÌfiÓÔ ·fi ÙËÓ ∞¯·˝· –Ô ¶Ôχ‚ÈÔ˜ ‹Ù·Ó ¤Ó·˜ ·fi ·˘ÙÔ‡˜– ÛÙ¿ÏıËÎ·Ó ÛÙËÓ ƒÒÌË ÁÈ· Ó· ·Ó·ÎÚÈıÔ‡Ó Î·È ÎÚ·Ù‹ıËÎ·Ó ÛÙËÓ πÙ·Ï›· ‰Âη¤ÍÈ ÔÏfiÎÏËÚ· ¯ÚfiÓÈ·_ ÔÈ ·ÚÈıÌÔ› ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ÂÎÙÔ›ÛÙËÎ·Ó ÁÈ· ·ÚfiÌÔÈÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ·fi ¿ÏÏ· ̤ÚË ‰ÂÓ Ì·˜ Â›Ó·È ÁÓˆÛÙÔ›. ∏ ›‰È· Ë ª·Î‰ÔÓ›· ¯ˆÚ›ÛıËΠ۠٤ÛÛÂÚȘ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ‰ËÌÔÎڷٛ˜ ÂÓÒ ·ÚÁfiÙÂÚ·, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂͤÁÂÚÛË Î¿ÔÈÔ˘ Â›‰ÔÍÔ˘ ËÁÂÌfiÓ· ÙÔ 149, ˘Ô‚È‚¿ÛÙËΠ۠ڈ̷˚΋ Â·Ú¯›·. ∆Ô 146 ÔÈ ∞¯·ÈÔ› ¤Ï·‚·Ó ¤Ó· ÙÂÏÂÛ›ÁÚ·ÊÔ, Ë ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ı· Û‹Ì·ÈÓ ÙÔÓ Î·Ù·ÎÂÚÌ·ÙÈÛÌfi Ù˘ ™˘ÌÔÏÈÙ›·˜. ∞Ó·ÁοÛıËÎ·Ó Ó· ηٷʇÁÔ˘Ó Û ̛· Ì¿Ù·ÈË ÂͤÁÂÚÛË Ô˘ ÁÚ‹ÁÔÚ· ηÙÂÛÙ¿ÏË. ∏ ∫fiÚÈÓıÔ˜ ÚÔÛ¤‚·Ï ÙÔ˘˜ ·ÂÛÙ·Ï̤ÓÔ˘˜ Ù˘ ƒÒÌ˘ Î·È Ì ‰È·Ù·Á‹ Ù˘ ™˘ÁÎÏ‹ÙÔ˘ ηٷÛÙÚ¿ÊËΠ·fi Ù· ıÂ̤ÏÈ·.»

F. W. Walbank, √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ÌÂÙ. ∆. ¢·Ú‚¤ÚË, ÂΉ. µ¿ÓÈ·˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1999, ÛÛ. 336-339 129

∞ÔÏ›ÂÈÓ Ô ıÂfi˜ ∞ÓÙÒÓÈÔÓ ™·Ó ¤Í·ÊÓ·, ÒÚ· ÌÂÛ¿Ó˘¯Ù’ ·ÎÔ˘Ûı› ·fiÚ·ÙÔ˜ ı›·ÛÔ˜ Ó· ÂÚÓ¿ Ì ÌÔ˘ÛÈΤ˜ ÂÍ·›ÛȘ, Ì ʈӤ˜– ÙËÓ Ù‡¯Ë ÛÔ˘ Ô˘ ÂÓ‰›‰ÂÈ È·, Ù· ¤ÚÁ· ÛÔ˘ Ô˘ ·¤Ù˘¯·Ó, Ù· Û¯¤‰È· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÛÔ˘ Ô˘ ‚Á‹Î·Ó fiÏ· Ï¿Ó˜, ÌË ·ÓˆÊ¤ÏÂ˘Ù· ıÚËÓ‹ÛÂȘ. ™·Ó ¤ÙÔÈÌÔ˜ ·fi ηÈÚfi, Û· ı·ÚڷϤԘ, ·Ô¯·ÈÚ¤Ù· ÙËÓ, ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Ô˘ ʇÁÂÈ. ¶ÚÔ ¿ÓÙˆÓ Ó· ÌË ÁÂÏ·Ûı›˜, ÌËÓ ˘ ˆ˜ ‹Ù·Ó ¤Ó· fiÓÂÈÚÔ, ˆ˜ ··Ù‹ıËÎÂÓ Ë ·ÎÔ‹ ÛÔ˘Ø Ì¿Ù·È˜ ÂÏ›‰Â˜ Ù¤ÙÔȘ ÌËÓ Î·Ù·‰Â¯ı›˜. ™·Ó ¤ÙÔÈÌÔ˜ ·fi ηÈÚfi, Û· ı·ÚڷϤԘ Û·Ó Ô˘ Ù·ÈÚÈ¿˙ÂÈ Û Ô˘ ·ÍÈÒıËΘ ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· fiÏË, ÏËÛ›·Û ÛÙ·ıÂÚ¿ ÚÔ˜ ÙÔ ·Ú¿ı˘ÚÔ, ÎÈ ¿ÎÔ˘Û ÌÂ Û˘ÁΛÓËÛÈÓ, ·ÏÏ’ fi¯È ÌÂ ÙˆÓ ‰ÂÈÏÒÓ Ù· ·Ú·Î¿ÏÈ· Î·È ·Ú¿ÔÓ·, ˆ˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·fiÏ·˘ÛË ÙÔ˘˜ ‹¯Ô˘˜, Ù· ÂÍ·›ÛÈ· fiÚÁ·Ó· ÙÔ˘ Ì˘ÛÙÈÎÔ‡ ıÈ¿ÛÔ˘, ÎÈ ·Ô¯·ÈÚ¤Ù· ÙËÓ, ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ· Ô˘ ¯¿ÓÂȘ. ∫. ∫·‚¿Ê˘

¶ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÌÔ‡ «∏ ηٿÎÙËÛË ÔÏfiÎÏËÚÔ˘ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ·fi ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜ Î·È Ë ¤ÓÙ·Í‹ ÙÔ˘ ÛÙË ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÂÈÙ·¯‡ÓÂÈ ÙËÓ ÔÚ›· ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ·, Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô ·˘Ù‹ ·ÎfiÌ· ÈÔ ‚·ıÈ¿. √È ÂÏÏËÓÈÎÔ› Î·È ÂÍÂÏÏËÓÈṲ̂ÓÔÈ ÏËı˘ÛÌÔ› Ô˘ ηٷÎÂÚÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È Î·Ù¿ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ÎÚ¿ÙË ÙˆÓ ‰È·‰fi¯ˆÓ Î·È ÛÙȘ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ‹ ËÌÈ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ fiÏÂȘ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Ì¤Û· ÛÙË ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘˜ ÂÓfiÙËÙ·. ªÂ ÙË ÁÓˆÛÙ‹ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÚÔ˜ ÌÈ·Ó fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈ΋ ÌÔÓ·Ú¯›·, Ë ¤ÛÙˆ Î·È ıˆÚËÙÈ΋ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ ÂÍ·Ê·Ó›˙ÂÙ·È, Ë ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ ÂÍ·ÛıÂÓ›, ÁÈ· Ó· ¿ÚÂÈ ÙÂÏÈο ÙË ÌÔÚÊ‹ ÌÈ·˜ ·Ï‹˜ ÎÔÈÓÔÙÈ΋˜ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘. √È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ› ÊÚ·ÁÌÔ› ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ·˘ÙfiÓÔÌÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ·‡Ô˘Ó Ó· ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È, Ô ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜ ‚Ú›ÛÎÂÈ ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÙÔ˘ ÂÓfiÙËÙ· ̤۷ ÛÙËÓ ·¤Ú·ÓÙË ÚˆÌ·˚΋ ·ÁÔÚ¿, Ô˘ ›¯Â ΤÓÙÚÔ ÙË ªÂÛfiÁÂÈÔ. ∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ ·˘Ù‹˜ ηٿÛÙ·Û˘ ‹Ù·Ó Ë ÁÂÓÈ΋ ÂÈ‚ÔÏ‹ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔÈÓ‹˜ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ÛÙË ¡fiÙÈ· µ·ÏηÓÈ΋. √ ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ ÂÂÎÙ›ÓÂÙ·È Î·È ‚·ı·›ÓÂÈ, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙȘ ·Ó·ÙÔÏÈÎfiÙÂÚ˜ Â·Ú¯›Â˜ Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. π‰È·›ÙÂÚÔ ÚfiÏÔ ¤·ÈÍÂ Â‰Ò Ë ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡, Ô ÔÔ›Ô˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ˆ˜ Â›ÛËÌÔ fiÚÁ·ÓÔ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÎÔÈÓ‹ ηÈ, ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÙËÓ Î·Ù¿·˘ÛË ÙˆÓ ‰ÈˆÁÌÒÓ, Á›ÓÂÙ·È ÁÚ‹ÁÔÚ· Ë ÂÈÎÚ·Ù¤ÛÙÂÚË ıÚËÛΛ· ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ŒÙÛÈ ‹‰Ë ·fi ÙÔÓ 4Ô ·ÈÒÓ·, fiÔ˘ Ì ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘ ÌÂٷʤÚÂÙ·È Î·È Ù˘Èο ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ∞˘ÙÔ130

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È fiÔ˘ ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È Û˘Ì‚·ÙÈο Ë ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ù˘ µ˘˙·ÓÙÈÓ‹˜ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô, Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ٷ ‰È¿ÊÔÚ· ‚¿Ú‚·Ú· ‹ ËÌÈ‚¿Ú‚·Ú· ʇϷ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Ë ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ¤¯ÂÈ ·ÔÚÚÔÊ‹ÛÂÈ Û ٤ÙÔÈÔ ‚·ıÌfi Ù· ‰È¿ÊÔÚ· Èı·ÁÂÓ‹ ÛÙÔȯ›· Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ù¤ÙÔÈ· Û˘ÓÔ¯‹, ÒÛÙ Ӓ ·ÔÙÂϤÛÂÈ Â˘ı‡˜ ÂÍ ·Ú¯‹˜ ÙÔ Î‡ÚÈÔ ÛÙÔȯ›Ô, ¿Óˆ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ı· ÛÙËÚȯı› Ô Ó¤Ô˜ ÛÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ˘ ÎÚ·ÙÈÎfi˜ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Î·È ÙÔ ÔÔ›Ô ı· ÙÔ˘ ‰ÒÛÂÈ ÙË ÛÊÚ·Á›‰· ÙÔ˘.» ¡. °. ™‚ÔÚÒÓÔ˜, ∆Ô ÂÏÏËÓÈÎfi ¤ıÓÔ˜, ÂΉ. ¶fiÏȘ, ∞ı‹Ó· 20045, ÛÛ. 31-33.

∂›ÎÔ˘ÚÔ˜ «…ø˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ, ÁÈ· ÙÔÓ ∂›ÎÔ˘ÚÔ Î·È ÙÔ˘˜ ∂ÈÎÔ˘Ú›Ԣ˜ ˙ˆ‹ Û‡Ìʈӷ Ì ÙË Ê‡ÛË ÛËÌ·›ÓÂÈ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÚÔ˜ ÛÙÔȯÂÈÒ‰ÂȘ Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ηÓfiÓ˜. ∞˘ÙÔ› Ì·˜ ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ˙ÒÓÙ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ·fi ÙËÓ ›‰È· ÙÔ˘˜ ÙË Ê‡ÛË ÂÎÙÈÌÔ‡Ó ¿Óˆ ·fi ÔÙȉ‹ÔÙ ¿ÏÏÔ Î·È ÂÈ˙ËÙÔ‡Ó ÙËÓ Ë‰ÔÓ‹, ÎÈ’ ·ÓÙ›ıÂÙ· ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ì οı ̤ÛÔ Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙÔÓ fiÓÔ. ªÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ÛÙfi¯Ô˜ Â›Ó·È ÂÔ̤ӈ˜ Ë ‡„ÈÛÙË Ë‰ÔÓ‹. ∞˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ‚¤‚·È· ÙËÓ ·ÎÚ·›· “ˉÔÓÈÛÙÈ΋” ÚÔۋψÛË Û οı ›‰Ô˘˜ ·ÔÏ·‡ÛÂȘ, ÁÈ·Ù› ÎÈ ·˘Ù¤˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÎÔÚÂÛÌfi. ∞ÓÒÙ·ÙË Ë‰ÔÓ‹ Â›Ó·È Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ·fi ÙÔÓ ÛˆÌ·ÙÈÎfi Î·È „˘¯ÈÎfi fiÓÔ, Ë ÁÓ‹ÛÈ· ËÚÂÌ›·, Ë ·Ù·Ú·Í›·, Ë ÈÛfiıÂË Â˘Ù˘¯›·. ™˘ÓÂÒ˜, ·˘Ù¿ Ô˘ ÂȉÈÒÎÂÈ fiÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜, Ô ÏÔ‡ÙÔ˜ Î·È Ë ‰‡Ó·ÌË ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ηÌÈ¿ ·Í›· …. ∏ Á·Ï‹ÓË Ù˘ „˘¯‹˜ ·ÂÈÏÂ›Ù·È ·fi ÙȘ ÔÏϤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ΢ڛˆ˜ ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ·‚‚·ÈfiÙËÙ˜, Î·È ·˘Ù¤˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔʇÁÔ˘ÌÂ. ŒÙÛÈ Î·È Â‰Ò Ô ÛÔÊfi˜ Â›Ó·È Î·Ù·Ú¯‹Ó ·ÔÏÈÙÈÎfi˜. ™¿ÓÈ· Ì¿ÏÏÏÔÓ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ Ó‡̷ÙÔ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÙËΠ̠ÙfiÛÔ ‰È·‡ÁÂÈ· Ô ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Î·ı·Ú¿ ·ÙÔÌÈ΋ Â˘Ù˘¯›·, Î·È Û›ÁÔ˘Ú· ‰ÂÓ Â›Ó·È Û‡ÌÙˆÛË Ô˘ ·˘Ùfi ¤ÁÈÓ Û ÌÈ· ÂÔ¯‹ Ù˘ ÂÏÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ Ì ÙÂÚ¿ÛÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜, ÙȘ Ôԛ˜ Ô ∂›ÎÔ˘ÚÔ˜ ¤˙ËÛÂ Û˘ÓÂȉËÙ¿, ÂÓ Ì¤ÚÂÈ Ì¿ÏÈÛÙ· ˆ˜ ¿ÌÂÛÔ ı‡Ì· ÙÔ˘˜. ∞ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó fiÏÔ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ÂÚ¯fiÙ·Ó ·Ó¿Ô‰·, ηٷʇÁÈfi ÙÔ˘ ·Ú¤ÌÂÓÂ Ë ÌÔÓ·ÍÈ¿ ÙÔ˘ ΋Ô˘. √ ∂ÈÎÔ‡ÚÂÈÔ˜ ‰ÂÓ ÍÂÂÚÓ¿ ÙȘ ·ÚfiÛÌÂÓ˜ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ù˘ ∆‡¯Ë˜, ·ÏÒ˜ ÚÔÛ·ı› Ó· ÙȘ ·ÁÓÔ‹ÛÂÈ, fi¯È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÂχıÂÚÔ˜ Î·È ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ˜ ÛÙÔÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ ·’ fiÙÈ Ô ™ÙˆÈÎfi˜ …»

H.-J. Gehrke, πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ∫fiÛÌÔ˘, ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË/ µÈ‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈ΋ ∂ÓË̤ڈÛË ∞. ÷ÓÈÒÙ˘, ∂ÈÌ. ∫. ªÔ˘Ú·˙¤Ï˘, ªÔÚʈÙÈÎfi ÿ‰Ú˘Ì· ∂ıÓÈ΋˜ ∆Ú·¤˙˘ (∞ı‹Ó· 2000) ÛÂÏ. 130-131.

∂ÏÏËÓÔڈ̷˚Îfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ «… ¢ÂÓ ÚfiÊı·Û·Ó Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ ¯ˆÚÒÓ Î·È ÔÈ ÁfiÓÔÈ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ·›ÚÓÔ˘Ó ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ·Ó·ÙÔÏ‹: Ó· ÊÔÈÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙȘ ÂÏÏËÓÈΤ˜ Û¯ÔϤ˜, Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ÈÛÙÔÔÈËÙÈο Ù˘ ·ÓÒÙÂÚ˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜. ∆Ô È‰·ÓÈÎfi Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜ ÙÔ˘˜ ÁÔ‹Ù¢ÛÂ: ‰ÂÓ Â›¯·Ó ¿ÏψÛÙ ӷ ·ÓÙÈÙ¿ÍÔ˘Ó ·Ó¿ÏÔÁË ·Ú¿‰ÔÛË ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ÏËÚfiÙËÙ· ÙˆÓ ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ‰È¿ÛËÌÔÈ ƒˆÌ·›ÔÈ, Î·È ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ·ÎfiÌË, Ì·ı‹ÙÂ˘Û·Ó 131

ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ËÙÙË̤ÓÔ˘˜, οıÈÛ·Ó ÛÙ· ıÚ·Ó›· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Û¯ÔÏÒÓ Î·È ÎÔϷ·ıËÎ·Ó Ì ÙË Û˘ÓÙÚÔÊÈ¿ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÊÈÏÔÛfiÊˆÓ (∞ÓÙÒÓÈÔ˜, ∆Ú·˚·Ófi˜, ∞‰ÚÈ·Ófi˜ ÎÙÏ.). ∞ÓÙ› Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘˜ ¤Ì·ı·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ∞ÎfiÌË Î·È ÛÙÔÓ 2Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã., fiÙ·Ó Ë Ï·ÙÈÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ¤¯ÂÈ ‹‰Ë ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·˘ÙÔ‰˘Ó·Ì›·, ÔÏÏÔ› ƒˆÌ·›ÔÈ ÁÚ¿ÊÔ˘Ó ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο (∫Ï·‡‰ÈÔ˜ ∞ÈÏÈ·Ófi˜, ª¿ÚÎÔ˜ ∞˘Ú‹ÏÈÔ˜ Î.¿.), ˘ÈÔıÂÙÔ‡Ó ÙȘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜, ÙÔÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎfi ÛÙÔ¯·ÛÌfi, Ù· ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈο ÚfiÙ˘·, ÙȘ ·ıÏËÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ªÔÏÔÓfiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚԇ̠ӷ ·ÚÓËıԇ̠ÙËÓ ÚˆÙÔÙ˘›· ÛÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ, Ì ηӤӷ ÙÚfiÔ ˆÛÙfiÛÔ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ·Ú·‚Ϥ„Ô˘Ì ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ó‡̷ÙÔ˜ Û fiÏ· Ù· ¤ÚÁ· ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ, ·ÎfiÌË Î·È ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Â›Ù¢ÁÌ¿ ÙÔ˘˜, ÛÙÔ ‰›Î·ÈÔ…» πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌÔ˜ ™∆’ ∞ı‹Ó· 1976) ÛÂÏ. 392-393 (µ. ∫‡ÚÎÔ˜)

¶∞ƒ∞¢∂π°ª∞ ™À°∫ƒπ∆π∫∏™ ∞¡∞§À™∏™ ∂ƒ°ø¡ ∆∂á∏™ ¢À√ ¢π∞º√ƒ∂∆π∫ø¡ ¶∂ƒπ√¢ø¡ ™‡ÁÎÚÈÛË ˙ˆÊfiÚÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· Ì ˙ˆÊfiÚÔ µˆÌÔ‡ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘. [°È· ÙË Û‡ÁÎÚÈÛË ··ÈÙÂ›Ù·È Ë ·Ú¿ÏÏËÏË ÚÔ‚ÔÏ‹ ‰È·Ê·ÓÂÈÒÓ ‹ Û‡ÁÎÚÈÛË ÂÈÎfiÓˆÓ Û ʈÙÔÙ˘›Â˜ Ï·ÎÒÓ ÙˆÓ ‰‡Ô ˙ˆÊfiÚˆÓ. √È ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÔÏϤ˜ Ù¤ÙÔȘ ÂÈÎfiÓ˜ ÛÙËÓ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ οı ̛·˜ ·fi ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÓfiÙËÙ˜ (ȉȷ›ÙÂÚ·: πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌ. ∂ã ([∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1974) 305-477, ¡. °È·ÏÔ‡Ú˘, ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· °Ï˘Ù¿ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1994), J. Pollitt, ∏ ∆¤¯ÓË ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ∂Ô¯‹ (ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 1994), °. ∫ÔÎÎÔÚÔ‡-∞ÏÂ˘Ú¿, ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™‡ÓÙÔÌË πÛÙÔÚ›· (1050-50 .Ã.) (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1995 3) 266-281.] ∏ ˙ˆÊfiÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ·, ÎÔÚ˘Ê·›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘ (Áã ٤ٷÚÙÔ 5Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã.), ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÈ, ˆ˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, ÙËÓ ÔÌ‹ ÙˆÓ ¶·Ó·ıËÓ·›ˆÓ, Ù˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ÁÈÔÚÙ‹˜. ™ÙËÓ ·Ó·ÙÔÏÈ΋ ÏÂ˘Ú¿, ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ÂÈÛfi‰Ô˘ ÙÔ˘ Ó·Ô‡, ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È ÔÈ √χÌÈÔÈ ıÂÔ› ¯ˆÚÈṲ̂ÓÔÈ Û ‰‡Ô ÔÌ¿‰Â˜ Ì ÛÙÚ·Ì̤ӷ Ù· ÓÒÙ· Ë Ì›· ÛÙËÓ ¿ÏÏË, Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Î·ıÈÛÙÔ› ÙËÓ ¿ÊÈÍË Ù˘ ÔÌ‹˜ ÛÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ·. ∞Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Ë ·Ú¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÓÂԸʷṲ̂ÓÔ˘ ¤ÏÔ˘ Ù˘ ı¿˜ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙÔÓ ÈÂÚ¤· Ù˘ ηıÒ˜ Î·È ÔÈ ‰¤Î· ÂÒÓ˘ÌÔÈ ‹ÚˆÂ˜ Ù˘ ∞ÙÙÈ΋˜. ™ÙȘ ‰‡Ô Ì·ÎÚȤ˜ Ï¢ڤ˜ ÙÔ˘ ÎÙÈÚ›Ô˘, ÙË ‚fiÚÂÈ· Î·È ÓfiÙÈ·, ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ôϛ٘ Ô˘ ÚÔÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË, ¿ÏÏÔÈ Â˙Ô› Î·È ¿ÏÏÔÈ ¤ÊÈÔÈ, ÂÓÒ ÛÙË ‰˘ÙÈ΋ ÛÙÂÓ‹ ÏÂ˘Ú¿ ·ÚÈÛÙ¿ÓÂÙ·È Ë ÂÎΛÓËÛË Ù˘ ÔÌ‹˜. ™Â fiϘ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ΢Úȷگ› Ë Á·Ï‹ÓË, Ë ËÚÂÌ›· Î·È Ë ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·, ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ÎÏ·ÛÈÎfi ‹ıÔ˜. ÕÓ‰Ú˜ Î·È Á˘Ó·›Î˜, ÌÔ˘ÛÈÎÔ›, ηÓËÊfiÚÔÈ, ı·ÏÏÔÊfiÚÔÈ, ¿Ó‰Ú˜ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ˙Ò· ÁÈ· ÙË ı˘Û›·, Â›Ó·È fiÏÔÈ ÂÍȉ·ÓÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ÌÔÚʤ˜ ¯ˆÚ›˜ ·ÙÔÌÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Î·È ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù·. ∂›Ó·È ÔÈ È‰ÂÒ‰ÂȘ Ôϛ٘ Ì›·˜ ȉ·ÓÈ΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙ›·˜. ÕÏϘ ·fi ÙȘ ÌÔÚʤ˜ Â›Ó·È ¤ÓÙÔÓ· ÎÈÓË̤Ó˜, fiˆ˜ ÔÈ È›˜ Ô˘ ηÏ¿˙Ô˘Ó, ÔÈ ·ÚÌ·ÙÔ‰ÚfiÌÔÈ Ô˘ ·›ÚÓÔ˘Ó Ì¤ÚÔ˜ ÛÙÔÓ ·Ô‚·ÙÈÎfi ·132

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÁÒÓ· ‹ ÔÈ Ôϛ٘ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÁÈ· ı˘Û›· ˙Ò· (·ÁÂÏ¿‰Â˜ Î·È Úfi‚·Ù· Ô˘ ‰˘ÛÙÚÔÔ‡Ó), ¿ÏϘ ‚·‰›˙Ô˘Ó Ì ‹ÚÂÌË ÌÂÁ·ÏÔÚ¤ÂÈ· ηıÒ˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Ì ÛÔ‚·ÚfiÙËÙ· ÛÙËÓ ÈÂÚ‹ ÔÌ‹. ™˘¯Ó¿ Ë ·Ú¿ÛÙ·ÛË ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Û ‚¿ıÔ˜, Û ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÙÔ˘ ÂÓfi˜ Â›‰· Ô˘ Â›Ó·È ·Ú¿ÏÏËÏ· ÙÔ ¤Ó· Ì ÙÔ ¿ÏÏÔ, ÂÓÒ Ë Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ Ù˘ ˙ˆÊfiÚÔ˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÂÙ·È Ì ‚¿ÛË ÙÔ˘˜ ηٷÎfiÚ˘ÊÔ˘˜ Î·È ÔÚÈ˙fiÓÙÈÔ˘˜ ¿ÍÔÓ˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙ÂÈ ÙËÓ ËÚÂÌ›· Î·È Î·ÓÔÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÔÌ‹˜ Î·È ÙÔÓ ÙÂÏÂÙÔ˘ÚÁÈÎfi Ù˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÛÙË ˙ˆÊfiÚÔ ÙÔ˘ ‚ˆÌÔ‡ ÙÔ˘ ¢›· Î·È Ù˘ ∞ıËÓ¿˜ ÛÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ Ì ÙËÓ ·ÂÈÎfiÓÈÛË Ù˘ °ÈÁ·ÓÙÔÌ·¯›·˜ ·fi ÙË Ì¤ÛË ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô (·ã ٤ٷÚÙÔ 2Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã.), fiÔ˘ ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ıÂÒÓ Ì ÂÈÎÂÊ·Ï‹˜ ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ ÙÔ˘ √χÌÔ˘ Ì¿¯ÂÙ·È Ï˘Û۷Ϥ· ηٿ ÙˆÓ ÁÈÁ¿ÓÙˆÓ, ÙÔ Ó‡̷ Ù˘ ·Ú¿ÛÙ·Û˘ Â›Ó·È ·Ó‹Û˘¯Ô Î·È ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi. µ¤‚·È· ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ ˙ˆÊfiÚÔ˘ Â¤‚·Ï ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ, ÙËÓ ¤ÓÙÔÓË ‰Ú¿ÛË, ÙȘ ‚›·È˜ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ıÂÒÓ, Ù· Û˘Û·Ṳ̂ӷ Î·È ·Ú·ÌÔÚʈ̤ӷ ·fi ÙËÓ ·ÁˆÓ›· ÚfiÛˆ· ÙˆÓ ÁÈÁ¿ÓÙˆÓ, Ù· ¤ÓÙÔÓ· Ù˘¯ˆÌ¤Ó· Î·È ·ÓÂÌ›˙ÔÓÙ· ÂÓ‰‡Ì·Ù·, Ù· ·Ó·Î·ÙˆÌ¤Ó· Ì·ÏÏÈ¿. ∏ Û‡ÓıÂÛË ÙˆÓ ÌÔÚÊÒÓ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Â‰Ò Ì ‚¿ÛË ‰È·ÁÒÓÈÔ˘˜ ¿ÍÔÓ˜ Û ̛· ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÎÈÓ‹ÛˆÓ. √È ÌÔÚʤ˜ ıÂÒÓ Î·È ÁÈÁ¿ÓÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ¤ÓÙÔÓË Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Î·È „˘¯ÔÁÚ·ÊÈ΋ ‰È¿ıÂÛË. √È ıÂÔ› ·ÚÈÛÙ¿ÓÔÓÙ·È Ì Á·Ï‹ÓÈ· ÚfiÛˆ· Î·È ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË, ÔÈ Á›Á·ÓÙ˜ Ì ·ÁˆÓÈÒ‰ÂȘ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ. π‰È·›ÙÂÚ· ¤ÓÙÔÓË Î·È ÏÂÙÔÌÂÚ‹˜ Â›Ó·È Ë Ì˘ÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ Î·È Ë Ù˘¯ÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ÂÓ‰˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ¤ÓÙÔÓÔ ÛÎÈÔʈÙÈÛÌfi Î·È ÂÈÙ›ÓÔ˘Ó ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÁÒÓ·. ∏ ‰Ú¿ÛË ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Û ÔÏÏ¿ Â›‰· Û ‚¿ıÔ˜ Ì ÂÈÎ·Ï˘ÙfiÌÂÓ˜ ÌÔÚʤ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙÔ ‚¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ·Ó·ÁχÊÔ˘ ·ÏÏ¿ ‰È·ÁÒÓÈ· ÚÔ˜ ·˘Ùfi, ÂÈÙ›ÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ·¤Ú·ÓÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÈÂÍ¿ÁÂÙ·È Ë Ì˘ıÈ΋ Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË. ∞Ó Î·È, fiˆ˜ ÛËÌÂÈÒıËÎÂ, Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ı¤Ì·Ù· ‰ÈηÈÔÏÔÁÔ‡Ó ˆ˜ ¤Ó·Ó ‚·ıÌfi Î·È ÙÔÓ ÙÂÏ›ˆ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÙÚfiÔ ·Ú¿ÛÙ·Û˘ ÙˆÓ ‰‡Ô ·Ú·ÛÙ¿ÛˆÓ, Â›Ó·È ÚÔÊ·Ó‹˜ Ë ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÎÔÛÌÔıˆÚËÙÈ΋ Î·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ì¤Û· ·fi Ù· ‰‡Ô ·˘Ù¿ ÎÔÚ˘Ê·›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù· Ù˘ ÁÏ˘ÙÈ΋˜. ™ÙËÓ ·ÚıÂÓÒÓÂÈ· ˙ˆÊfiÚÔ ÂÓÛ·ÚÎÒÓÂÙ·È ÙÔ ‰È·¯ÚÔÓÈÎfi Ó‡̷ Ù˘ ÌÂÁ¿Ï˘, Â›ÛËÌ˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÁÈÔÚÙ‹˜ ÛÙȘ ÈÔ ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜ Ù˘, ÛÙË ˙ˆÊfiÚÔ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Ë Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÛÙÈÁÌ‹ Ì›·˜ ÌÂÁ¿Ï˘ Î·È ÎÔÛÌÔÁÔÓÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ √χÌÈÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ Ù˘ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ Ù¿Í˘ Î·È ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘, Î·È ÛÙÔ˘˜ Á›Á·ÓÙ˜, Ô˘ ÂÓÛ·ÚÎÒÓÔ˘Ó ÙȘ ¯·ˆÙÈΤ˜, «¿ÏÔÁ˜», ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ô˘ ‰¿Ì·Û·Ó ÔÈ √χÌÈÔÈ. ∏ ˙ˆÊfiÚÔ˜ ÙÔ˘ ¶·ÚıÂÓÒÓ· ·ÔÙÂÏ› ÙÔ Û‹Ì· ηٷÙÂı¤Ó Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ÙˆÓ ÎÏ·ÛÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ, ¤Ó· ÌÓËÌÂ›Ô «ÚÔ·Á¿Ó‰·˜» Ù˘ fiÏ˘-ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ Ô˘ ¤ÌÌÂÛ· ‰ÈηÈÔÏÔÁÔ‡Û ÙËÓ ÚˆÙÔηı‰ڛ· Ù˘ fiÏ˘ ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ 5Ô˘ ·ÈÒÓ· .Ã. ∏ ˙ˆÊfiÚÔ˜ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ Â›Ó·È Â›Û˘ ¤Ó· ÌÓËÌÂ›Ô «ÚÔ·Á¿Ó‰·˜» ÙˆÓ ∞ÙÙ·ÏȉÒÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ·˘ÙÔ‡ ‚·ÛÈÏ›Ԣ, ·ÊÔ‡ Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ıÂÒÓ Î·È ÁÈÁ¿ÓÙˆÓ ˘·ÈÓ›ÛÛÂÙ·È, fiˆ˜ ÈÛÙ‡ÂÙ·È, ÙÔ˘˜ ÓÈÎËÊfiÚÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ ÙˆÓ ËÁÂÌfiÓˆÓ ·˘ÙÒÓ Î·Ù¿ ÙˆÓ ‚·Ú‚¿ÚˆÓ °·Ï·ÙÒÓ Ô˘ ·›ÏËÛ·Ó Ù· ÂÏÏËÓÈÛÙÈο ‚·Û›ÏÂÈ· Ù˘ ªÈÎÚ¿˜ ∞Û›·˜. ∫ÔÈÓfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÓËÌ›ˆÓ Â›Ó·È Â›Û˘ Ë Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÔÏÏÒÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÒÓ Î¿Ùˆ ·fi ÙËÓ ÂÔÙ›· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÁχÙË ºÂȉ›· ÛÙÔÓ ¶·ÚıÂÓÒÓ· Î·È ÙÔ˘ ªÂÓÂÎÚ¿ÙË ·fi ÙË ƒÔ‰Ô ÛÙËÓ ¶¤ÚÁ·ÌÔ. ∆· ÎÔÈÓ¿ ÛÙÔȯ›· fï˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÓËÌ›ˆÓ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ÂÓÙÂÏÒ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË Ô˘ ˘·ÁÔÚ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi 133

Ó‡̷ ÙˆÓ ‰‡Ô ÂÔ¯ÒÓ. ¢ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋ ·ÓÙ›ÏË„Ë Ù˘ ·ıËÓ·˚΋˜ ÔÏÈÙ›·˜, fiÔ˘ fiÏÔÈ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÈÛfiÙÈÌ·, ·ÊÂÓfi˜, ˘ÂÚÔ¯‹ ÙˆÓ ·Ó›Û¯˘ÚˆÓ ıÂÒÓ Ô˘ Û˘Ó¿‰ÂÈ Ì ÙËÓ È‰¤· Ù˘ ÌÔÓ·Ú¯È΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÛÙËÓ ÂÚÁ·ÌËÓ‹ ˙ˆÊfiÚÔ, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘. ¶·ÚfiÌÔȘ ηÏÏÈÙ¯ÓÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È È‰ÂÔÏÔÁ›· ÂȂ‚·ÈÒÓÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·ÓÙÈ·Ú·‚ÔÏ‹ ÂχıÂÚˆÓ ÁÏ˘ÙÒÓ Ù˘ ÎÏ·ÛÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Ì ÂχıÂÚ· ÁÏ˘Ù¿ –·Á¿ÏÌ·Ù·– ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ¯ÚfiÓˆÓ ÙfiÛÔ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ, fiÛÔ Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Ù¯ÓÔÙÚÔÈ΋ ·fi‰ÔÛË.

µπµ§π√°ƒ∞ºπ∞ ∞¡¢ƒπø∆∏™ ¡., ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· ÛÙÔ˘˜ ÌÂÙ·ÎÏ·ÛÈÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜, π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂., ÛÛ 258-267. ¶·Ú¤¯ÔÓÙ·È ÛÙÔȯ›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÓˆÙÂÚÈÛÌÔ‡˜ ÛÙË ÊˆÓËÙÈ΋, ÌÔÚÊÔÏÔÁ›·, Û‡ÓÙ·ÍË, ÙÔ ÏÂÍÈÏfiÁÈÔ, Ù· ÙÔÓÈο ÛËÌ›· Î·È ÙËÓ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÁÚ·Ê‹˜

GEHRKE H-J., πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘, ÌÂÙ. ∞. ÷ÓÈÒÙË, ª.π.∂.∆., ∞ı‹Ó· 2000. À„ËÏfi Â›Â‰Ô ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ¿Óˆ ÛÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ÌÂ Â˘Ú‡Ù·ÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·ÊÈ΋ ÂÓË̤ڈÛË. ¶ÂÚȤ¯ÂÈ Û˘ÓÔÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÎÂÊ¿Ï·È· ÁÈ· ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·.

GRUBEN G., πÂÚ¿ Î·È ¡·Ô› Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÂΉ. ª. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ· (∞ı‹Ó· 2000) ÛÂÏ. 445-490. °π∞§√Àƒ∏™ ¡., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· °Ï˘Ù¿ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1994). ¢∂™¶π¡∏™ °.-™∆∂º∞¡π¢√À-∆πµ∂ƒπ√À £.-µ√À∆Àƒ∞™ ∂ªª., ∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ °Ï˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢, π (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1997) , ππ (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 2003). ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎfi˜ ηٿÏÔÁÔ˜ ÌÂ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙˆÓ ÁÏ˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢. ∂∆∞πƒ∂π∞ ª∂§∂∆∏™ ∞ƒÃ∞π∞™ ∂§§∏¡π∫∏™ ∆∂á√§√°π∞™ – ∆∂áπ∫√ ª√À™∂π√ £∂™™∞§√¡π∫∏™. «∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¯ÓÔÏÔÁ›·». ∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ù˘ ¤ÎıÂÛ˘. 21 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ – 22 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1997 (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1997) ∂Ù·ÈÚ›· ªÂϤÙ˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∆¯ÓÔÏÔÁ›·˜ – ∆¯ÓÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢. «∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¯ÓÔÏÔÁ›·».1Ô ¢ÈÂıÓ¤˜ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ. ¶Ú·ÎÙÈο (£ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1997): ¶ÔχÙÈ̘ Û˘Ì‚ÔϤ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ·Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·. ™ÙÔÓ Î·Ù¿ÏÔÁÔ ¯ÚËÛÈÌfiٷ٘ Î·È Ôχ ÂÔÙÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·Ú¯·›ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ Ì ۇÓÙÔÌÔ Î·Ù·ÙÔÈÛÙÈÎfi Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi.

∑∞Ã√™ ∫. §., ∆Ô ªÓËÌÂ›Ô ÙÔ˘ √ÎÙ·‚È·ÓÔ‡ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ÛÙË ¡ÈÎfiÔÏË (∞ı‹Ó· 2001). ∞Ó·Ï˘ÙÈ΋ Î·È Â‡ÏËÙË ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ÌÓËÌ›Ԣ.

πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌ. ∂ (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1974) 305-477 πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜, ÙfiÌÔ˜ ™∆ã (∞ı‹Ó· 1976) ÛÂÏ. 392-478. ∫∞§∆™∞™ ¡., ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘Û›Ô. ∆· °Ï˘Ù¿ (∂Ή. ∫·fiÓ, ∞ı‹Ó· 2001) ÛÂÏ. 260-307. ∫∞¡∂§§√¶√À§√™ ¶., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ∂Ή. °È·ÏÂÏ‹, ∞ı‹Ó· 1982, 3Ô˜ Ù. ÃÚ‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ· ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Û ‚¿ıÔ˜ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ›¯Â ‰È·ÌÔÚʈı› ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ ·fi ÙÔ 168 ˆ˜ ÙÔ 146 .Ã. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÂͤÏÈÍË Ì ‚¿ÛË Î˘Ú›ˆ˜ ÙȘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ÙÔ˘ ∏ÚÔ‰fiÙÔ˘.

∫√∫∫√ƒ√À-∞§∂Àƒ∞ °., ∏ ∆¤¯ÓË Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜. ™‡ÓÙÔÌË πÛÙÔÚ›· (1050-50 . Ã.) (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1995 3) ÛÂÏ. 266-281. ∫√∫∫√ƒ√À-∞§∂Àƒ∞ °., ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ∞ÙÙÈÎÒÓ ∂ÚÁ·ÛÙËÚ›ˆÓ °Ï˘ÙÈ΋˜ ÙËÓ ∂Ô¯‹ Ù˘ ƒˆÌ·ÈÔÎÚ·Ù›·˜, 134

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ÛÙÔ ∞. ∞ÏÂÍ·Ó‰Ú‹-π. §Â‚¤ÓÙË (ÂÈÌ.) ∫·ÏÏ›ÛÙÂ˘Ì·. ªÂϤÙ˜ ÚÔ˜ ÙÈÌ‹Ó Ù˘ Ÿ. ∆˙¿¯Ô˘-∞ÏÂÍ·Ó‰Ú‹ (∞ı‹Ó· 2001) ÛÂÏ. 319-348. ÕÚıÚÔ ÁÈ· Ù· ›‰Ë ÙˆÓ ÁÏ˘ÙÒÓ Ô˘ Ϸ͇ÔÓÙ·Ó ÛÙËÓ ∞ÙÙÈ΋ Î·È ÙË ‰È·ÛÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ·Ú¯·›Ô ÎfiÛÌÔ Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ ڈ̷˚ÎÔ‡˜ ¯ÚfiÓÔ˘˜ Ì ·ÂÈÎfiÓÈÛË ·ÓÙÈÚÔÛˆ¢ÙÈÎÒÓ ¤ÚÁˆÓ.

§∞∑∞ƒ√À ∞., ∏ Î·Ù¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ‚·ÛÈÏ›Ԣ ÙˆÓ ª·Î‰fiÓˆÓ (189-167 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂., ÛÛ. 91-130. §∞∑∞ƒ√À ∞., ™‡ÁÎÚÔ˘ÛË ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ Î·È ƒÒÌ˘ (200-146 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂’., ÛÛ. 26-54.

LEVEQUE P., √ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ÌÂÙ. ª·Ú›·˜ ¶··‰¿ÎË, ÂΉ. ªÂÙ·›¯ÌÈÔ, ∞ı‹Ó· 2003.

LONG A. A., ∏ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ÌÂÙ. ™Ù. ¢ËÌfiÔ˘ÏÔ˜, ª˘ÚÙÒ ¢Ú·ÁÒÓ·-ªÔÓ¿¯Ô˘, ªπ∂∆, ∞ı‹Ó· 19973. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙȘ ΢ÚÈfiÙÂÚ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙË ÊÈÏÔÛÔÊÈ΋ ÛΤ„Ë (323-31 .Ã.). ∏ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ ‰È¢ÎfiÏ˘Ó ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ÙˆÓ ‰È·ÊfiÚˆÓ ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ (™ÙˆÈÎÔ›, ∂ÈÎÔ‡ÚÂÈÔÈ, ™ÎÂÙÈÎÔ›).

ª∞™∆ƒ∞¶∞™ ∞., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋ (∂Ή. ∞. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1994) ÛÂÏ. 151-206. ª∞™∆ƒ∞¶∞™ ∞., πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∞Ú¯·›Ô˘ ∫fiÛÌÔ˘ Î·È ÔÈ ËÁ¤˜ Ù˘, ∂Ή. ¶·Ù¿ÎË, ∞ı‹Ó· 2003. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ËÁ¤˜, Ù·ÍÈÓÔÌË̤Ó˜ ηٿ ıÂÌ·ÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·, Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ·Ú¯·›Ô˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ï¢ÚÒÓ Ù˘ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·˜.

ªπ∫ƒ√°π∞¡¡∞∫∏™ ∂ªª., ¢È¿Û·ÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ª. ∞ϤͷӉÚÔ˘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ, π.∂.∂., ∂.∞., Ù.¢’, ÛÛ. 240-282. ªπ∫ƒ√°π∞¡¡∞∫∏™ ∂ªª., ∏ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ∞Ó·ÙÔÏ‹ ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 188-145 .Ã., π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂’., ÛÛ.

131-161. ªπ∫ƒ√°π∞¡¡∞∫∏™ ∂ªª., ∏ Î·Ù¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÒÓ ÎÚ·ÙÒÓ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂’., ÛÛ.

176-194.

MOSSE CL., SCHNAPP-GURBEILLON A., ∂›ÙÔÌË ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰·˜ (2000-31 .Ã.), ÌÂÙ. §‡ÓÙÈ·˜ ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘, ÂΉ. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 2002, ÛÛ. 432-460. ŒÁ΢ÚÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ÌÂ Û˘ÓÔÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÎÂÊ¿Ï·È· ÁÈ· ÙËÓ Ù¤¯ÓË Î·È Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·.

ª¶∂¡°∫∆™√¡ Ã., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ÌÂÙ. ∞. °·‚Ú›ÏË, ∂Ή. ª¤ÏÈÛÛ·, ∞ı‹Ó·, 1991, ÛÛ.

323-424. ª¶√Àƒ∞™ Ã. £., ª·ı‹Ì·Ù· πÛÙÔÚ›·˜ Ù˘ ∞Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜, ÙfiÌ. π (∞ı‹Ó· 1991) ÛÂÏ. 366-481. ŒÁ΢ÚÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ·Ú¯·›·˜ ·Ú¯ÈÙÂÎÙÔÓÈ΋˜.

¡∆∞∆™√À§∏-™∆∞Àƒπ¢∏ ∞., ƒˆÌ·˚ο °Ï˘Ù¿ ·fi ÙÔ ∂ıÓÈÎfi ªÔ˘Û›Ô, ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈ΋ ∂ÊËÌÂÚ›˜ 1984 (1986) ÛÂÏ. 161-190. ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË ÁÏ˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘.

¡∆∞∆™√À§∏-™∆∞Àƒπ¢∏ ∞., ƒˆÌ·˚ο ¶ÔÚÙÚ·›Ù· ÛÙÔ ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, ∞ı‹Ó· 1985 ∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ì ÂÚÈÁÚ·Ê‹, Ù·‡ÙÈÛË, ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË Î·È ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ÔÚÙÚ¤ÙˆÓ ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜.

¶∞¶∞∑√°§√À °., µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ µÈ‚ÏÈÔÏÔÁ›· ‹ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ¶·Ï·ÈÔÁÚ·Ê›·˜ Î·È Îˆ‰ÈÎÔÏÔÁ›·˜, Ù. ∞-µ, £Ú·ÎÈ΋ µÈ‚ÏÈÔı‹ÎË 5, ∫ÔÌÔÙËÓ‹ 2001. ¶∞¶∞™∆∞Àƒ√À π.™., ƒˆÌ·˚΋ πÛÙÔÚ›·, ∂Ή. ÃȈ٤ÏÏË, ∞ı‹Ó· 1967, ÛÛ. 11-107. ∂‡¯ÚËÛÙÔ ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ ·fi ÙˆÓ ·Ú¯·ÈÔÙ¿ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ ˆ˜ ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ªÂÁ¿ÏÔ˘ £ÂÔ‰ÔÛ›Ô˘ (395 Ì.Ã.).

¶∞¶∞™∆∞Àƒ√À π.™., ∞Ú¯·›· πÛÙÔÚ›·, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1953, Ù.µ’, ÛÛ. 384-524. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ·fi Ù· ªË‰Èο ˆ˜ ÙȘ ·Ú·ÌÔÓ¤˜ Ù˘ ÙÒÛ˘ (220 .Ã.) ¯ˆÚ›˜ Ó· ·Ú·Ï›ÂÈ Ó· Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.

135

POLLIT J.J., ∏ Ù¤¯ÓË ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÔ¯‹, ÌÂÙ. ∞Ó‰. °Î·˙‹, ∂Ή. ¶··‰‹Ì·, ∞ı‹Ó· 1994. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ ÂÚÌËÓ¢ÙÈο ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ (323-30 .Ã.) ÊÈÏÔ‰ÔÍÒÓÙ·˜ Ó· ·Ú¿Û¯ÂÈ Â·ÚΛ˜ ÂÍËÁ‹ÛÂȘ ¿Óˆ ÛÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘.

RICHTER G., ∞Ú¯·›· ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË (∂Ή. ∫·Ú‰·Ì›ÙÛ·, ∞ı‹Ó· 1974) ÛÂÏ. 173-191, 210-216.

ROSTOVTJEFF M., ƒˆÌ·˚΋ πÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. µ. ∫¿ÏÊÔÁÏÔ˘, ∂Ή. ¶··˙‹ÛË, ∞ı‹Ó· 1984, Û˜. 13-188. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Ú·ı¤ÙÂÈ fi,ÙÈ ÎÚ›ÓÂÈ Ô˘ÛÈ҉˜ ·fi ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ƒÒÌ˘. ∆Ô ‚È‚Ï›Ô ÂÚȤ¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ÂÈÎfiÓˆÓ.

ƒøªπ√¶√À§√À ∫., ∂ÏÏËÓÔڈ̷˚ο °Ï˘Ù¿ ÙÔ˘ ∂ıÓÈÎÔ‡ ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ ªÔ˘Û›Ԣ (∞ı‹Ó· 1997). ™‡Á¯ÚÔÓÔ˜ ηٿÏÔÁÔ˜ Ì ۇÓÙÔÌË ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Î·È ÂÎÙÂÓ‹ ÂÚÈÁÚ·Ê‹, Ù·‡ÙÈÛË, ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË Î·È ·ÂÈÎfiÓÈÛË ÙˆÓ ÚˆÌ·˚ÎÒÓ ÁÏ˘ÙÒÓ ÛÙÔ ∂ıÓÈÎfi ∞Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎfi ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ı‹Ó·˜.

™∞∫∂§§∞ƒπ√À ª., ¶ÔÏÈÙ›·, √ÈÎÔÓÔÌ›·, ∫ÔÈÓˆÓ›· 336-200 .Ã., π.∂.∂., ∂.∞., Ù.¢’, ÛÛ. 464-516. ™∞ƒπ∫∞∫∏™ £., ∆Ô ‚·Û›ÏÂÈÔ ÙˆÓ ™ÂÏ¢ÎȉÒÓ Î·È Ë ƒÒÌË, π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂’, ÛÛ. 55-91. ™µ√ƒø¡√™ ¡. °., ∆Ô ÂÏÏËÓÈÎfi ¤ıÓÔ˜, ÂΉ. ¶fiÏȘ, ∞ı‹Ó· 20045. ∆πµ∂ƒπ√™ ª., ∂ÏÏËÓÈ΋ ∆¤¯ÓË. ∞Ú¯·›· ∞ÁÁ›·. (∂ΉÔÙÈ΋ ∞ıËÓÒÓ, ∞ı‹Ó· 1996). ∆√À§√Àª∞∫√À πø., √È fiÏÂÌÔÈ ÙˆÓ ‰È·‰fi¯ˆÓ (306-280 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.¢’, ÛÛ. 282-321. ∆√À§√Àª∞∫√™ πø., ∆· ÂÏÏËÓÈο ÎÚ¿ÙË Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Ò˜ ÙËÓ ÚÒÙË Â¤Ì‚·ÛË ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· (280201 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.¢’, ÛÛ. 368-437. ∆√À§√Àª∞∫√™ πø., ƒÒÌË Î·È ‚·Û›ÏÂÈÔ ¶ÙÔÏÂÌ·›ˆÓ (80-30 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂’, ÛÛ. 211-219. ∆™√À¡∆∞™ Ã., πÛÙÔÚ›· Ù˘ ∞Ú¯·›·˜ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∆¤¯Ó˘ (∞ı‹Ó· 1964) ÛÂÏ. 534-574. ¶·Ï·Èfi ·ÏÏ¿ ‚·ÛÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ù˘ ·Ú¯·›·˜ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Ù¤¯Ó˘ Ì ÂȉÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚Îfi ÔÏÈÙÈÛÌfi.

Ã∞∆∑√¶√À§√™ ª., ∏ ™ÈÎÂÏ›· Î·È Ë ∫¿Ùˆ πÙ·Ï›· (330-275 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.¢’, ÛÛ. 322-367. Ã∞∆∑√¶√À§√™ ª., √È ŒÏÏËÓ˜ Ù˘ ¢‡Ûˆ˜ ÌÂٷ͇ ∫·Ú¯Ë‰ÔÓ›ˆÓ Î·È ƒˆÌ·›ˆÓ (275-203 .Ã.), π.∂.∂., ∂.∞., Ù.¢’, ÛÛ. 438-463. Ã∞∆∑√¶√À§√™ ª., √ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜ Î·È Ë ƒÒÌË Î·Ù¿ Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 3Ô˘ .Ã. ·È., π.∂.∂., ∂.∞., Ù.∂’., ÛÛ. 8-25.

WALBANK F. W., √ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎfi˜ ÎfiÛÌÔ˜, ÌÂÙ. ∆. ¢·Ú‚¤ÚË, ∂Ή. µ¿ÓÈ·˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1999. √ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ Ù· ÔÏÈÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· ·fi ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ˆ˜ ÙËÓ ˘ÔÙ·Á‹ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘ ÛÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ÎÔÈÓˆÓÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·, ÔÈ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙ· ÏÔÁÔÙ¯ÓÈο Î·È ıÚËÛ΢ÙÈο ÎÈÓ‹Ì·Ù·.

WILCKEN U., ∞Ú¯·›· ÂÏÏËÓÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. πˆ. ∆Ô˘ÏÔ˘Ì¿ÎÔ˘, ÂΉ. ¶··˙‹ÛË, ∞ı‹Ó· 19769, ÛÛ.

342-420.

ºÀ§§√ ∞•π√§√°∏™∏™ ª∞£∏∆∏ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ £ã: ∂ÏÏËÓÈÛÙÈÎÔ› Î·È ƒˆÌ·˚ÎÔ› ¯ÚfiÓÔÈ π. ™ÙÔȯ›· Ì·ıËÙ‹ ∂ÒÓ˘ÌÔ ∆¿ÍË ª¿ıËÌ·

ŸÓÔÌ· ∆Ì‹Ì· ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·

ππ. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ √ª∞¢∞ ∞ (∞fi ÙȘ ¤ÓÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙÚÂȘ. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜)

136

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

1. ¶ÔȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ‰È·ÈÛÙÒÓÂÙ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ™˘Ú›·˜; 2. ∆È ‹Ù·Ó ÔÈ ™˘ÌÔÏÈÙ›˜; 3. ¡· Á›ÓÂÈ Ë ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ÈÛË: ¶‡ÚÚÔ˜ ∫·Ú¯Ë‰fiÓÈÔ˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ∞Ú¯ÈÌ‹‰Ë˜ π‰Ú˘Ù‹˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ™ÎÈ›ˆÓ·˜ µ·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘ ¶ÙÔÏÂÌ·›Ô˜ µ·ÛÈÏÈ¿˜ Ù˘ ∏›ÚÔ˘ ÕÙÙ·ÏÔ˜ ƒˆÌ·›Ô˜ ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ∞ÓÓ›‚·˜ ŒÏÏËÓ·˜ Ì˯·ÓÈÎfi˜ 4. ™Â ÔȘ Ù¿ÍÂȘ ¯ˆÚÈ˙fiÙ·Ó Ë ÚˆÌ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›·; ¶ÔȘ ‹Ù·Ó ÔÈ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ÛÙË ™¿ÚÙË Î·È ÙËÓ ∞ı‹Ó·; 5. ™Â ÔȘ, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, ·Èٛ˜ ÔÊÂÈÏfiÙ·Ó Ë ˘ÔÙ·Á‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÛÙË ƒÒÌË; √Ì¿‰· µ (∞fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙȘ ‰‡Ô. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜).

1. ªÂÙ¿ ÙË Ì¿¯Ë ÛÙËÓ ¶‡‰Ó· (168 .Ã.) ∞˘ÛÙËÚ‹ ÙÈ̈ڛ· ÂÈ‚Ï‹ıËΠÂ›Û˘ Î·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ‰ÂÓ ‚Ô‹ıËÛ·Ó ÙË ƒÒÌË, ȉ›ˆ˜ ÛÙËÓ ∞¯·˚΋ Û˘ÌÔÏÈÙ›·. ªÔÏÔÓfiÙÈ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ·ԉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ù˘ Ì ÙÔÓ ¶ÂÚÛ¤·, ÌÂٷʤÚıËÎ·Ó ÛÙË ƒÒÌË Ì ·fiÊ·ÛË Ù˘ Û˘ÁÎÏ‹ÙÔ˘ Û˘ÓÔÏÈο ¯›ÏÈÔÈ fiÌËÚÔÈØ ‹Ù·Ó ÔÈ ÈÔ ÂÈÊ·Ó›˜ ¿Ó‰Ú˜ Ù˘ Û˘ÌÔÏÈÙ›·˜, ¿ÓıÚˆÔ˜ Ì ÙÔ›Ô ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ Î·È ÊÈÏÂχıÂÚÔ ÊÚfiÓËÌ·. ™ÙËÓ πÙ·Ï›· ‰ÂÓ ‰ÈοÛÙËÎ·Ó ·ÏÏ¿, ¿ÓÙ· οو ·fi ¤ÏÂÁ¯Ô, ‰È·ÛÎÔÚ›ÛÙËÎ·Ó ÛÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ fiÏÂȘ Ù˘ ¯ÂÚÛÔÓ‹ÛÔ˘.

M. Rostovtzeff, ƒˆÌ·˚΋ ÈÛÙÔÚ›·, ÌÂÙ. πˆ. ∆Ô˘ÏÔ˘Ì¿ÎÔ˘, ÂΉ. ¶··˙‹ÛË, ∞ı‹Ó· 1984, ÛÛ. 93-94

¡· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÂÙ Ì ϛÁ· ÏfiÁÈ· ÙËÓ ÂÓ¤ÚÁÂÈ· ·˘Ù‹ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ.

2. ∆Ô ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ∆Ô ªÔ˘ÛÂ›Ô Ù˘ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ·Ó·ÎÙfiÚˆÓ, ‰È¤ıÂÙ ÔÏÏ¿ ‰È·ÌÂÚ›ÛÌ·Ù· Î·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Û ˆ˜ ·ÓÒÙ·ÙÔ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎfi ›‰Ú˘Ì·. ™ÙÔ ¯ÒÚÔ ·˘Ùfi ¤ÌÂÓ·Ó Î·È ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·Ó ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜, ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ Î·È ÁÂÓÈο ¿ÓıÚˆÔÈ ÙˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È Ù˘ Ù¤¯Ó˘, fiˆ˜ Ô ∂˘ÎÏ›‰Ë˜, Ô ·ÛÙÚÔÓfiÌÔ˜ ∞Ú›ÛÙ·Ú¯Ô˜, Ô ÔÈËÙ‹˜ £ÂfiÎÚÈÙÔ˜, Ô ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˜ ∞ÂÏÏ‹˜ Î.¿. ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ Ù˘ ∞ÈÁ‡ÙÔ˘ ÚÔÛ·ıÔ‡Û ӷ ·Ó·Ù‡ÍÂÈ Ù· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·; ªÂ ÔÈ· ÛËÌ·Û›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÂÌ›˜ Û‹ÌÂÚ· ÙË Ï¤ÍË ªÔ˘Û›Ô; 3. ∞Ú¯·ÈÔηËÏ›· ªÈ· fiÏË ‰ÂÓ ‰È·ÎÔÛÌÂ›Ù·È Ì ÂÈÛ·ÁfiÌÂÓ· Ú¿ÁÌ·Ù· ·ÏÏ¿ Ì ÙËÓ ·ÚÂÙ‹ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Ù˘… °È·Ù› ·˘Ùfi˜ Ô˘ ‚ϤÂÈ Ù· ·Ú·Á̤ӷ ¤ÚÁ· ‰ÂÓ Ì·Î·Ú›˙ÂÈ ÔÙ¤ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ‹Ú·Ó Ù· ͤӷ ¤ÚÁ·, fiÛÔ ÊıÔÓ› Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ·ÈÛı¿ÓÂÙ·È Î¿ÔÈ· Û˘Ì¿ıÂÈ· ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ Ù· ¤¯Ô˘Ó ·Ú¯ÈÎÒ˜ Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù· ¤¯·Û·Ó… √È ƒˆÌ·›ÔÈ, ·ÊÔ‡ ÌÂÙ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙË ƒÒÌË fiÛ· ÚÔ·Ó¤ÊÂÚ· (·Á¿ÏÌ·Ù·, ›Ó·Î˜ Î.¿.), Ì ٷ ȉȈÙÈο ¤ÚÁ· ÛÙfiÏÈÛ·Ó Ù· Û›ÙÈ· ÙÔ˘˜ Î·È Ì ٷ ‰ËÌfiÛÈ· Î·È ‰ËÌfiÛÈÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ Ù˘ fiÏ˘. ¶Ôχ‚ÈÔ˘ πÛÙÔÚ›· £. 10.

137

∫·Ù·ÁÚ¿„ÂÙ ٷ ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ¶Ôχ‚ÈÔ˜, ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÎÚÔ‡ÛÂÈ ÙËÓ ·Ú·Á‹ ÙˆÓ ÂÏÏËÓÈÎÒÓ Î·ÏÏÈÙ¯ÓËÌ¿ÙˆÓ ·fi ÙÔ˘˜ ƒˆÌ·›Ô˘˜.

4. ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÙ ٷ ¤ÚÁ·: «£Ó‹ÛÎˆÓ °·Ï¿Ù˘» Î·È «™‡ÌÏÂÁÌ· ÙÔ˘ °·Ï¿ÙË Ô˘ ·˘ÙÔÎÙÔÓ› Î·È Ù˘ ÓÂÎÚ‹˜ Á˘Ó·›Î·˜ ÙÔ˘»: ·) ªÂ ·ÊÔÚÌ‹ ÔÈÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ¤ÁÈÓ·Ó; ‚) ∆È ‹ıÂÏ·Ó, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ó ÔÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ› ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ;

138

∫∂º∞§∞π√ πã

∞¶√ ∆∏ ƒøª∏ ™∆√ µÀ∑∞¡∆π√ π. ¢π¢∞∫∆π∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ ¢π¢∞∫∆π∫√π ™∆√Ã√π √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È : ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛ˘ Î·È ‚·ıÌÈ·›·˜ ÂÍ¿ψÛ˘ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÛÙË ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÙÔ ƒˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ ·ÓÙȉڿ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Ù· ·›ÙÈ· Ù˘ ÎÚ›Û˘ ÙÔ˘ ƒˆÌ·˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ηٿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ñ ¡· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ·fiÊ·Û˘ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹.

∂¶√¶∆π∫∞ ª∂™∞ ∞Ú¯Èο Ô ¯¿ÚÙ˘. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÙ·È ÂÓ Ùfiˆ Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ú¤ÂÈ ·fiÏ˘Ù· Ó· Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÁˆÁÚ·ÊÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ë ÂÈÎÔÓÔÁÚ¿ÊËÛË ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, Â¿Ó ÂÍÔÈÎÂȈı› Ô Ì·ıËÙ‹˜ ÛÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË, ı· ‚ÔËıËı› Ôχ ÛÙË ‚Ȉ̷ÙÈ΋ ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ.

¢π∞£∂ª∞∆π∫√∆∏∆∞ ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÙˆÓ £ÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ, ·Ú¯Èο, ÌÔÚ› Ó· ÛÙ·ı› ·ÚˆÁfi˜ ÛÙËÓ Ï‹ÚË Î·Ù·ÓfiËÛË Î·È ‚Ȉ̷ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ ÛÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÚÒÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Ù˘ 1˘ ¯ÈÏÈÂÙ›·˜ Ì.Ã. ŸÌˆ˜ Î·È ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ù˘ °ÂˆÁÚ·Ê›·˜ ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔÓ Ì·ıËÙ‹ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙËÓ Î›ÓËÛË ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙȘ fi¯ı˜ ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘.

1. ∏ ƒøª∞˚∫∏ ∂πƒ∏¡∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜ Ô˘ Â¤ÊÂÚ ÛÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÔÏ›ÙÂ˘Ì· Ô √ÎÙ·‚È·Ófi˜. ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘ «ƒˆÌ·˚΋ ÂÈÚ‹ÓË». ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó ÛÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ηٿ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô Ù˘ «ƒˆÌ·˚΋˜ ÂÈÚ‹Ó˘». ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙË ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂχıÂÚ˘ ‰È·Î›ÓËÛ˘ ·ÓıÚÒˆÓ Î·È È‰ÂÒÓ Î·Ù¿ ÙË «ƒˆÌ·˚΋ ÂÈÚ‹ÓË».

139

¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ Â·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÙË ‰ÔÌ‹ ÙÔ˘ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ Ù˘ ƒÒÌ˘ Î·È Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘. ∂È̤ÓÔ˘Ì fiÙÈ ÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì· ‹Ù·Ó ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎfi. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ‚¿ÛË ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ ·fi ÙÔÓ ™Ô˘ËÙfiÓÈÔ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ √ÎÙ·‚È·ÓÔ‡ Î·È ÙÔÓ›˙Ô˘Ì ٷ ·ÚÈ· ÛËÌ›· ÙˆÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÒÓ Ô˘ Â¤ÊÂÚ ÛÙÔ ÔÏ›ÙÂ˘Ì·. π‰È·ÈÙ¤Úˆ˜ ÂÈ̤ÓÔ˘Ì ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë Î‡ÚÈ· ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ Û˘Ó›ÛÙ·Ù·È ÛÙÔ fiÙÈ ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È Ë ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ·Ó‰Úfi˜ ·Ú¯‹. ∏ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›· ·‡ÂÈ Ó· ˘Ê›ÛٷٷÈ. ªÂ ‚¿ÛË ÙÔÓ ¯¿ÚÙË Î·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. ªÂ ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û˘ÏÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó, ÛÙ·‰È·Î¿, ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ηÙÔÈÎÔ‡Ó Û’ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·¯·Ó‹ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ·˘Ù‹˜ Ù˘ Ó¤·˜ ηٿÛÙ·Û˘. ∏ ηٿÚÁËÛË ÙˆÓ Û˘ÓfiÚˆÓ, Ë ÂχıÂÚË ‰È·Î›ÓËÛË ·ÓıÚÒˆÓ Î·È È‰ÂÒÓ, Ô Û˘ÁÎÚËÙÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ıÚËÛÎÂÈÒÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÂÏ›ˆ˜ ηÈÓÔÊ·Ó›˜ Û˘Óı‹Î˜ ÔÈ Ôԛ˜ ı· ηıÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÎÏ›ÓÂÈ Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∞›ÏÈÔ˘ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë. √ÏfiÎÏËÚË Ë È‰ÈÔÌÔÚÊ›· Ù˘ «ƒˆÌ·˚΋˜ ÂÈÚ‹Ó˘» ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÛÙȘ ÁÚ·Ì̤˜ ÙÔ˘.

2. √ Ãπ™∆√™ ∫∞π ∏ ¢π¢∞™∫∞§π∞ ∆√À - ∏ ¶ƒø∆∏ ∂∫∫§∏™π∞ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Ô ÃÚÈÛÙfi˜. ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ οو ·fi ÙȘ Ôԛ˜ Û¯ËÌ·Ù›ÛÙËÎÂ Ë ÚÒÙË ∂ÎÎÏËÛ›·. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Â·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ fiÏ· ÂΛӷ Ù· ÔÔ›· ‰È‰¿¯ıËÎ·Ó ÁÈ· ÙÔ˘˜ ∂‚Ú·›Ô˘˜ Û ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· Ì·ı‹Ì·Ù· (ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Î·È Ì ÙËÓ ‡ÏË ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ ıÚËÛ΢ÙÈÎÒÓ) Î·È ÂÈ̤ÓÔ˘Ì ȉȷÈÙ¤Úˆ˜ ÛÙËÓ ÚÔÛÌÔÓ‹ ÙÔ˘ ªÂÛÛ›· Ô˘ ›¯·Ó ·Ó·ÁÁ›ÏÂÈ ÔÈ ÚÔÊ‹Ù˜ ÙÔ˘ πÛÚ·‹Ï. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ªÂ ‚ÔËıfi ÙÔÓ ¯¿ÚÙË Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘ ı· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔÓ ÙfiÔ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ: °·ÏÈÏ·›· Î·È ¡·˙·Ú¤ÙØ πÔ˘‰·›· Î·È µËıϤÌØ Ù¤ÏÔ˜, πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ı· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ. Œ¯ÂÈ ‡„ÈÛÙË ÛËÌ·Û›· Ô Û·Ê‹˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÂÓfiÙËÙ·. ∫·Ù¿ ÙË ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘ ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 5/4 .Ã.

140

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂‰Ò ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÌÈ· ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ‰È¢ÎÚ›ÓÈÛË. ŸÏÔÈ ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜, ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔÈ Û ۷ʋ ÈÛÙÔÚÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ Ì·˜ ‰›‰Ô˘Ó Ù· ∂˘·ÁÁ¤ÏÈ·, ÙÔÔıÂÙÔ‡Ó ÙË °¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ÛÙÔ 5/4 .Ã. ∆Ô ·˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ÁÈ· ÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ÛÙ·˘ÚÈÎÔ‡ ı·Ó¿ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ∞Ó·ÛÙ¿Ûˆ˜, 28/29 Ì.Ã. (µÏ¤ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË). ∞̤ۈ˜ ÌÂÙ¿ ηÏԇ̠ٷ ·È‰È¿ Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ÁÈ·Ù› Ë °¤ÓÓËÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ·ÔÙÂÏ› ÙÔÌ‹ ÛÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÈÛÙÔÚ›·. ∏ ÙÚ›ÙË Ê¿ÛË ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ı· ÛÙÚ·Ê› ÛÙÔÓ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Ù˘ ÚÒÙ˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜. £· ÙÔÓÈÛÙ› ȉȷ›ÙÂÚ· Ë Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ÂÍÂÏÏËÓÈÛı¤ÓÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ Û’ ·˘Ù‹ Î·È ı· ÙÂÏÂÈÒÛÔ˘Ì Ì ÙËÓ ·Ó·ÊÔÚ¿ fiÙÈ ÙÔ fiÓÔÌ· «ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›» ‰fiıËΠÛÙÔ˘˜ ÈÛÙÔ‡˜ Ù˘ Ó¤·˜ ıÚËÛΛ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ Ù˘ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·˜. ∂Ì¤‰ˆÛË: √ ηıËÁËÙ‹˜ ÎÏ›ÓÂÈ ÙÔ Ì¿ıËÌ· ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ fiÛÔ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ˆ˜ fiÚÁ·ÓÔ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ‚Ô‹ıËÛ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡.

3. ∏ ¢π∞¢√™∏ ∆√À Ãπ™∆π∞¡π™ª√À ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ fiÛÔ ‚Ô‹ıËÛ ÙÔÓ ¶·‡ÏÔ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÙÔ˘ ·È‰Â›· ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ÙÔ˘. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘ÓÂÙ¤ÏÂÛ·Ó ÛÙËÓ Ù·¯Â›· ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÒıËÛ·Ó ÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Ó· ÚԂ› Û ‰ÈˆÁÌÔ‡˜ ηٿ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ Â·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÚÒÙ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜, ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Û’ ·˘Ù‹ ÙˆÓ ÂÍÂÏÏËÓÈÛÌ¤ÓˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ Î·È ÙË ÌÂÙ·ÙfiÈÛË ÙÔ˘ ˘Ú‹Ó· ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ ·fi ÙËÓ πÂÚÔ˘Û·Ï‹Ì ÛÙËÓ ∞ÓÙÈfi¯ÂÈ·. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: Œ¯ÔÓÙ·˜ ÌÚÔÛÙ¿ Ì·˜ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË ÙˆÓ ÂÚÈÔ‰ÂÈÒÓ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ ÌÂ Û˘ÓÙÔÌ›· ÛÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ÂÈ̤ÓÔÓÙ·˜ ȉȷ›ÙÂÚ· Û ÙÚ›· ÛÙÔȯ›·: ·) ÛÙËÓ ·ÚfiÛÌÂÓË ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ·fi ‰ÈÒÎÙË Û ˘¤ÚÌ·¯Ô ˘ÂÚ·ÛÈÛÙ‹ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ‚) ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ ÛÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ·ÔÛÙÔÏÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ Î·È Á) ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÚÈÔ‰ÂÈÒÓ ÙÔ˘, ÁÂÁÔÓfi˜ ÎÔÏÔÛÛÈ·›·˜ ÛËÌ·Û›·˜ ÁÈ· ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÛÙ· ¤ıÓË. ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ·fi ÙÔÓ ¶Ï›ÓÈÔ, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜, ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ Îϛ̷ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Î·È Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Â˘Ú‡Ù·ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ‹‰Ë ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 1Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã.

141

™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ·ÊÔ‡ ·Ó·ÊÂÚıԇ̠ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ Û fiÏÔ Î·È Â˘Ú‡ÙÂÚ· ÛÙÚÒÌ·Ù·, ı· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ì ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ Ù˘ ·Ú¿‰ÔÛ˘ ÛÙÔ˘˜ ‰ÈˆÁÌÔ‡˜. √È ‰‡Ô ÂÈÎfiÓ˜ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Î·È ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ∆¿ÎÈÙÔ˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Î·È, ηٿ οÔÈÔÓ ÙÚfiÔ, Ó· ‚ÈÒÛÔ˘Ó ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ·˘Ùfi ÈÛÙÔÚÈÎfi Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ. π‰È·›ÙÂÚ· ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ∆¿ÎÈÙÔ˘ ¤¯ÂÈ Ì¤ÁÈÛÙË ÈÛÙÔÚÈ΋ ‚·Ú‡ÙËÙ·. ∂›Ó·È Ë ÚÒÙË Û·Ê‹˜ ·Ó·ÊÔÚ¿, Û ı‡Ú·ıÂÓ Î›ÌÂÓÔ, Ù˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ·ÚÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ Î·È Ù˘ ‰Ú¿Û˘ ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ. ∞˘Ù‹ Ë ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· Ù˘ Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ Ô‰‹ÁËÛ ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ·Ï·ÈÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ Î·È ÈÛÙÔÚÈÎÔ‡˜ Ì ÛÎÂÙÈÎÈÛÙÈΤ˜ ‰È·ı¤ÛÂȘ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó fiÙÈ ÙÔ ¯ˆÚ›ÔÓ ·ÔÙÂÏ› ÌÂÙ·ÁÂÓ¤ÛÙÂÚË ÚÔÛı‹ÎË ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ ·ÓÙÈÁڷʤˆÓ ¯ÂÈÚÔÁڿʈÓ. ŸÌˆ˜ Ë Û‡Á¯ÚÔÓË ¤Ú¢ӷ ·¤‰ÂÈÍ fiÙÈ ÙÔ ÂÓ ÏfiÁˆ ¯ˆÚ›Ô ·ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· Ù˘ Û˘ÓÔÏÈ΋˜ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·ÊÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ∆¿ÎÈÙÔ˘. ∂Ì¤‰ˆÛË: ∆Ô Ì¿ıËÌ· ÎÏ›ÓÂÈ Ì ÙËÓ ÂÈÛ‹Ì·ÓÛË fiÙÈ Î·Ù¿ Ù· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 3Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ›, Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÙÌ‹Ì·Ù· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÛÙÔ ·Ó·ÙÔÏÈÎfi, ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÏÂÈÔ„ËÊ›· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡. ø˜ ηْ Ô›ÎÔÓ ÂÚÁ·Û›· Ó· ÚÔÙ·ı› ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ë ÌÂϤÙË, ηْ ÂÈÏÔÁ‹Ó, ÙÔ˘ ÂÓfi˜ ·fi Ù· ‰‡Ô ·Ú·ı¤Ì·Ù· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜ Î·È Ë ÁÚ·Ù‹ ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ÂÓÙ˘ÒÛÂÒÓ ÙÔ˘˜.

4. 3Ô˜ ∞πø¡∞™ Ì.Ã. ∏ ƒøª∞´∫∏ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∞ ™∂ ∫ƒπ™∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÏfiÁˆÓ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ‚·ı‡Ù·ÙË ÎÚ›ÛË ÙË ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ηٿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÁÈ·Ù› ÙÔ ¿Ï˘ÙÔ ıÂÛÌÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜ ÛÙÔ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ·Í›ˆÌ· Ô‰ËÁ›, ΢ڛˆ˜, ÙÔ ƒˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Û ÎÚ›ÛË. ñ ¡· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ πÏÏ˘ÚÈÒÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ Ó· ·ÓÔÚıÒÛÔ˘Ó ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·˜. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· ʤÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ fiÙÈ Ô ª¿ÚÎÔ˜ ∞˘Ú‹ÏÈÔ˜, Ô ÊÈÏfiÛÔÊÔ˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜, ‹Ù·Ó, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ƒˆÌ·›Ô˜ ËÁ¤Ù˘. ∆Ô ÚÔ·Ó¿ÎÚÔ˘ÛÌ· Ù˘ ÎÚ›Û˘ Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙfi. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: ∆Ô ÌÈÎÚfi ·Ú¿ıÂÌ· ·fi ÙÔÓ πÔ˘‚ÂÓ¿ÏË ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ ÂÊ·ÏÙ‹ÚÈÔ ÁÈ· ÙËÓ ÔÌ·Ï‹ ÂÈÛ‰Ô¯‹ ÛÙÔ Ó¤Ô. √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· ÎÏËıÔ‡Ó Ó· Û¯ÔÏÈ¿ÛÔ˘Ó ÙËÓ ËıÈ΋ ÂÍ·¯Ú›ˆÛË ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ fi¯ÏÔ˘ Î·È ı· Ô‰ËÁËıÔ‡Ó ÛÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ù· ıÂ̤ÏÈ· Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ¤¯Ô˘Ó ηٷÚÚ‡ÛÂÈ. ∏ ‰È‰·Ûηϛ· ı· ÎÈÓËı›, ÛÙ·‰È·Î¿, Û ÙÚÂȘ ‰È·‰Ô¯ÈÎÔ‡˜ ¿ÍÔÓ˜. ∞Ú¯Èο ÔÈ ÌÔÚ142

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ʤ˜ Ù˘ ÎÚ›Û˘. ∂‰Ò ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓÈÛÙ› ȉȷ›ÙÂÚ·, Î·È Ó· ηٷ‚ÏËı› ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈÏËÙfi ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ fiÙÈ ÙÔ ·Î·Óı҉˜ ¿Ï˘ÙÔ ıÂÛÌÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜ ÛÙÔ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ·Í›ˆÌ·, ‹Ù·Ó Ì›· ·fi ÙȘ ·ÚȘ ·Èٛ˜ Ù˘ Ô͇ٷÙ˘ ÎÚ›Û˘ ÙÔ˘ 3Ô˘ ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ∞ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ı· ·Ó·ÊÂÚıԇ̠ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ πÏÏ˘ÚÈÒÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ ÁÈ· ·ÓfiÚıˆÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∏ ∆ÂÙÚ·Ú¯›· ı· Ì·˜ ··Û¯ÔÏ‹ÛÂÈ È‰È·›ÙÂÚ·. £· ηϤÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·Ú·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜. ¶Ò˜ Ê·ÓÙ¿ÛÙËÎÂ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ÙËÓ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·; ∆¤ÛÛÂÚȘ ËÁ¤Ù˜ Û ¤Ó·. £ÂˆÚËÙÈο ÂÊ·ÚÌfiÛÈÌÔ_ Ú·ÎÙÈο fï˜; ∆Ô Û‡ÛÙËÌ· ı· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ; ∆¤ÏÔ˜ ı· ÛÙÚ¤„Ô˘Ì ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÛÈÁ¿-ÛÈÁ¿ ÌÂÙ·ÙÔ›˙ÂÙ·È ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∫·È ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ì Ì ÙÔ ÂÚÒÙËÌ·. ÕÚ·Á ·˘Ùfi ı· ¤¯ÂÈ Û˘Ó¤ÂȘ; ∂Ì¤‰ˆÛË: ªÂ ÙËÓ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ E. GIBBON ÙÂÏÂÈÒÓÔ˘Ì ÙËÓ ·Ú¿‰ÔÛË. √È Ì·ıËÙ¤˜, ÛÙÔ Û›ÙÈ, ı· ÌÂÏÂÙ‹ÛÔ˘Ó Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Î·È ı· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÁÚ·Ù¿ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ Ò˜ ‚ϤÂÈ Ô ÕÁÁÏÔ˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÙÔÓ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi.

5. ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√™ ∏ ª∂°∞§∏ ™∆ƒ√º∏ ∂ȉÈÎÔ› ‰È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ: √È Ì·ıËÙ¤˜ ÂȉÈÒÎÂÙ·È: ñ ¡· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ·Ù› Ë ∆ÂÙÚ·Ú¯›· ‹Ù·Ó ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÂÚ›ÏÔÎÔ, ‰‡ÛÎÔÏ· ÂÈ‚ÈÒÛÈÌÔ. ñ ¡· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ÒıËÛ·Ó ÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ Ó· ÛÙÚ·Ê› ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ¢È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ. ñ ¡· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ ÒıËÛ·Ó ÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ Ó· ÂÈϤÍÂÈ ˆ˜ ı¤ÛË Ù˘ Ó¤·˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ÙÔ ·Ú¯·›Ô µ˘˙¿ÓÙÈÔ. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·: √È Ì·ıËÙ¤˜ Â·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÛÙË ÌÓ‹ÌË ÙÔ˘˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ·ÚÈ· ÛÙÔȯ›· ÚÔËÁÔ˘Ì¤ÓˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ: fiÙÈ Î·Ù¿ ÙÔÓ 3Ô ·ÈÒÓ· Ì.Ã. ÔÈ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› Û ÔÏÏ¿ ÙÌ‹Ì·Ù· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÙËÓ ÏÂÈÔ„ËÊ›· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡, fiÙÈ ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ‚¿ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ·fi ÙÔÓ ¢È·ÎÏËÙÈ·Ófi, ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÚÔ˜ ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ¶ÚÔÛ¤Ï·ÛË: √ ¯¿ÚÙ˘ ··Ú·›ÙËÙÔ˜ ‚ÔËıfi˜: ∏ ∆ÂÙÚ·Ú¯›· ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÌË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi. ∞ÊÔ‡ ·Ó·ÊÂÚfiÌ·ÛÙ Ì ϛÁ· ÏfiÁÈ· ÛÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÂÚ¯fiÌ·ÛÙ ÛÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ ÙËÓ ·Ú·ÌÔÓ‹ Ù˘ Ì¿¯Ë˜ Ì ÙÔÓ ª·Í¤ÓÙÈÔ. ∫·Ïԇ̠ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ‰È·‚¿ÛÔ˘Ó ÙÔ ÚÒÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˘ Î·È Ó· ·Ó·Ï‡ÛÔ˘Ó ÙÔ ÓfiËÌ¿ ÙÔ˘. £Â˚΋ Â¤Ì‚·ÛË ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÓÈο: ¢Â‡ÙÂÚË ‚·ıÌ›‰· ÛÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÛÂÈ ÙÔÓ £Âfi ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ, Ô ÔÔ›Ô˜ ÙÔ˘˜ ‚Ô‹ıËÛ ÁÈ· Ó· ÓÈ΋ÛÂÈ. ™ÙÚ¤ÊÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ·Ú¿ıÂÌ·. ∆Ô «¢È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ143

‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ». ∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ì ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ Î·È ·Ó·Ï‡Ô˘Ì Ï‹Úˆ˜ ÙËÓ ·ÎÚÈ‚‹ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ Ϥ͢ «·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·». ∆Ú›ÙË ‚·ıÌ›‰· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜: √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÌÔÓÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜. ™ÙÚ¤ÊÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ¯¿ÚÙË. √È Ì·ıËÙ¤˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È fiÙÈ Ë ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ƒÒÌË Â›Ó·È ·ÔÌ·ÎÚ˘Ṳ̂ÓË ·fi Ù· ˙ˆÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ ΤÓÙÚ· Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ÀÔ‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë ı¤ÛË ÁÈ· ÙË Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·. √È Ì·ıËÙ¤˜ ı· ‚ÚÔ˘Ó Î·È ı· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘, ÂΛ fiÔ˘ Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ı· ¤ÎÙÈ˙ ÙË ¡¤· ƒÒÌË, ‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ∂Ì¤‰ˆÛË: ŸÌˆ˜ Ë Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÌÈ·˜ ÂÚÈÔ¯‹˜ fiÔ˘ ΢Úȷگ› Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ˙ˆ‹˜. °È· ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ Û›ÙÈ ı· ηϤÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ›¯Â ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ë Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÌÂٷʤÚıËΠ۠ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡ÛÂ Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·.

∂¡∞§§∞∫∆π∫√π ∆ƒ√¶√π ¢π¢∞™∫∞§π∞™ 1. ∏ ÂÓfiÙËÙ·, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔ Â›Â‰Ô ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Î·È ÌfiÓÔ ·fi ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÙÔ˘ ∞›ÏÈÔ˘ ∞ÚÈÛÙ›‰Ë Î·È ·fi ÙÔÓ ¯¿ÚÙË. ∞ӷχÔÓÙ·˜ ¤Ó·-¤Ó· Ù· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·, ¤¯Ô˘Ì ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ fiÏ· Ù· Ô˘ÛÈÒ‰Ë ‰ÔÌÈο ÛÙÔȯ›· Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ÂÈÚ‹Ó˘. ∏ ÊÚ¿ÛË «™ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Ì·˜ ηӤӷ˜ ·ÍÈfiÏÔÁÔ˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ‰ÂÓ ÂÚÈıˆÚÈÔÔÈ›ٷȻ Ì·˜ ·Ú¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ì ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙË ‰È¿ÚıÚˆÛË ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎÔ‡ ÔÏÈÙ‡̷ÙÔ˜ Î·È ÙË ÛËÌ·Û›· Ô˘ ·˘Ùfi ¤‰ÈÓ ÛÙÔÓ ·ÓıÚÒÈÓÔ ·Ú¿ÁÔÓÙ·. ∏ ÊÚ¿ÛË «ÂÁη٤ÏÂÈ„Â Ù· fiÏ·» Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙÔ ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· Ó· ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙË Á·Ï‹ÓË Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙÔ˘ ƒˆÌ·˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∏ ÊÚ¿ÛË ÁÈ· ÙȘ fiÏÂȘ Ô˘ Û˘Ó·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·È Û fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ì¿˜ ‰È¢ÎÔχÓÂÈ Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô.

2. ªÂ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÚˆÙfiÙ˘Ô ÙÚfiÔ Ë ÂÓfiÙËÙ· Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÚÔÛÊÂÚı› Ì ‚¿ÛË ÙÚ›· ·Ú·ı¤Ì·Ù· ·fi ÙËÓ ∫·ÈÓ‹ ¢È·ı‹ÎË Î·È Ì ·Ï‹ Û‡Ó‰ÂÛË ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·. º˘ÛÈο Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·Á·ıÔ‡ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ Ù¿Í˘. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ì ÙÔ ÚÒÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· (§Ô˘Î¿˜ 2, 1-11) Î·È ÛÎÈ·ÁÚ·Êԇ̠fiÏ· Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ, ÙÔÓ ÙfiÔ Î·È ÙȘ ÈÛÙÔÚÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÁÂÓÓÈ¤Ù·È Ô ÃÚÈÛÙfi˜. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ì ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ·Ú¿ıÂÌ· (ª·Ùı·›Ô˜ 5, 1-12) Î·È ·Ó·Ï‡Ô˘Ì ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÙȘ ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡. ∆¤ÏÔ˜, Ì ÙÔ ÙÚ›ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· (¶Ú¿ÍÂȘ 11, 19-26) ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ë ÚÒÙË Ê¿ÛË Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Î·È Ë ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ ÂÎÙfi˜ ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ Ù˘ ¶·Ï·ÈÛÙ›Ó˘. ∂·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ì fiÙÈ Ë ‰È‰·ÎÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ··ÈÙ› ÈηÓÔÔÈËÙÈ΋ ÂÍÔÈΛˆÛË Ù˘ Ù¿Í˘ Ì ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· Î·È ˘„ËÏfi ‚·ıÌfi ·˘ÙÂÓ¤ÚÁÂÈ·˜.

144

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

3. ªÂ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÚfiÔ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ‰È‰·¯ı› Ë ÂÓfiÙËÙ·: «∏ ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡». ∆Ô ÚÒÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· Ô˘ ı· ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ› ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ (¶Ú¿ÍÂȘ 9, 1-2) ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ı·˘Ì·ÛÙ‹ ÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi. ∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ı· ¯ÚËÛÈ̇ÛÂÈ ˆ˜ ‚¿ÛË ÁÈ· Ó· ÛÎÈ·ÁÚ·ÊËı› Ë ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘. ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ ·Ú¿ıÂÌ· (¶Ú¿ÍÂȘ 17, 16-34) ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ Î‹Ú˘ÁÌ· ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ı· Â›Ó·È ÙÔ Î¤ÓÙÚÔ ÁÈ· Ó· ÂÍ·ÎÚÈ‚ÒÛÔ˘Ì ÙËÓ fiÏË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ÛÙ· ¤ıÓË Î·È Ó· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÊÈÏÔÛÔÊ›·˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË Ù˘ Ó¤·˜ ıÚËÛΛ·˜. ∆¤ÏÔ˜, ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔÓ ∆¿ÎÈÙÔ Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È Î·È ·˘Ùfi ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ı· ‰Â›ÍÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙËÓ Ù·¯‡Ù·ÙË ‰È¿‰ÔÛË ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡ Î·È ÙËÓ ÚÒÙË ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ƒˆÌ·˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙË ‰È¿‰ÔÛË ·˘Ù‹.

4. ∆Ú›· Â›Û˘ ·Ú·ı¤Ì·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ Ù˘ ÂÓfiÙËÙ·˜: «3Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã. ∏ ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· Û ÎÚ›ÛË». ∆Ô ÌÈÎÚfi ·fiÛ·ÛÌ· ÙÔ˘ πÔ˘‚¤Ó·ÏË Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÙ·È ÛÙÔ Ì·ıËÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ı· ·›ÍÂÈ ÚfiÏÔ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹˜ ÁÈ· Ó· ÙÔÓÈÛÙ› Ë ÂÍ·¯Ú›ˆÛË ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ Ï·Ô‡. «√È ÊÔÚÔÂÈÛÚ¿ÎÙÔÚ˜ ›¯·Ó Êı¿ÛÂÈ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ó· Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ·fi ÙÔ˘˜ ÊÔÚÔÏÔÁÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ Î·È fiÙ·Ó ÂÍ·ÓÙÏ‹ıËÎ·Ó È· fiÏÔÈ ÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ› fiÚÔÈ ÙˆÓ ÂχıÂÚˆÓ Î·ÏÏÈÂÚÁËÙÒÓ ·fi ÙÔ Â͈ÊÚÂÓÈÎfi ‡„Ô˜ ÙˆÓ ÊfiÚˆÓ, Ù· ÎÙ‹Ì·Ù· ÂÁηٷÏ›ÊıËÎ·Ó Î·È ÙÔ ‰¿ÛÔ˜ ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛ ·ÓÙÔ‡. °È· Ó· ΢Úȷگ› ·ÓÙÔ‡ Ô ÙÚfiÌÔ˜, ÔÈ Â·Ú¯›Â˜ ÙÂÌ·¯›ÛÙËηÓ: ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·fi ‰ÈÔÈÎËÙ¤˜, ·fi ÎÚ·ÙÈο ÁÚ·Ê›·, ·fi ÏÔÁÈÛÙ¤˜, ·fi ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ Î·È ·fi ÁÚ·Ê›˜ Ï˘Ì·›ÓÔÓÙ·È ÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ÏÔ‡ÙÔ. ∫·Ó›˜ ‰ÂÓ ¤‰ÈÓ ÛËÌ·Û›· ÁÈ· Ù· ‰ËÌfiÛÈ· Ú¿ÁÌ·Ù·. Œ‰ÂÈ¯Ó·Ó ÌfiÓÔ ÚÔı˘Ì›· ÛÙÔ Ó· ‰ËÌÂ‡Ô˘Ó Î·È Ó· ηٷ‰Èο˙Ô˘Ó Î·È Ó· ··ÈÙÔ‡Ó ·fi ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÂÚ¿ÛÙȘ ·ÌÔÈ‚¤˜. √È ·ÁÔÚ¤˜ ¿Ú¯ÈÛ·Ó Ó· ‰È·Ï‡ÔÓÙ·È, ÔÈ ÙÈ̤˜ Ó· Êı¿ÓÔ˘Ó Û ‰˘ÛıÂÒÚËÙ· ‡„Ë Î·È ÙÂÏÈο οı ¤ÓÓÔÈ· ÓfiÌÔ˘ ηٷχıËλ. §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˜, De mortibus persecutorum, 7-8 (ªÂÙ. µ.™.)

∆Ô ·fiÛ·ÛÌ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·Ó¿ÁÏ˘ÊË ÙËÓ Ï‹ÚË Î·Ù¿ÚÚ¢ÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. ∆Ô ÙÚ›ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙË Û˘ÁÎÚfiÙËÛË Ù˘ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·˜ Û·Ó ÌÈ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ·fiÂÈÚ· ÁÈ· ·ÓfiÚıˆÛË ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜. «∞ÊÔ‡ ·Ó·ÁÔÚ‡ÙËΠ·fi ÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ (284 Ì.Ã.) Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ‰ÈfiÚÈÛ ¤Ó· Û˘Ó¿Ú¯ÔÓÙ·, ÙÔ ª·ÍÈÌÈ·Ófi, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤Ï·‚ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ∫·›Û·Ú·. ∞ÚÁfiÙÂÚ· ¤Ï·‚ ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ ÙÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ·Ó·Ù¤ıËÎÂ Ë ‰ÈÔ›ÎËÛË Ù˘ ¢‡Û˘ (286 Ì.Ã.). ∞˘Ù‹ Ë ıÂÛÌÔıÂÙË̤ÓË ‰˘·Ú¯›· ÚÔÛ‰ÈfiÚÈ˙ ÙÔ˘˜ ÚfiÏÔ˘˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ËÁÂÌfiÓˆÓ, ·ÏÏ¿ Â¤‚·ÏÏ ÌÈ· Û·Ê‹ ‰È·ÊÔÚ¿ ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜, ‰ÈfiÙÈ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ηÙ›¯Â ÙËÓ ÚˆÙÔηı‰ڛ· Î·È Ô ª·ÍÈÌÈ·Ófi˜ ‹Ù·Ó 145

¤Ó· ›‰Ô˜ ıÂÙÔ‡ ÁÈÔ˘… ∆Ô ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· Û˘ÌÏËÚÒıËΠÙÔ 293 Ì.Ã. ¢‡Ô η›Û·Ú˜ ·Ó·ÁÔÚ‡ÙËÎ·Ó Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Ô ¤Ó·˜, Ô ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ˜, ·fi ÙÔÓ ª·ÍÈÌÈ·Ófi ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ, Ô ¿ÏÏÔ˜, Ô °·Ï¤ÚÈÔ˜, ·fi ÙÔ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi ÛÙË ¡ÈÎÔÌ‹‰ÂÈ·. √È ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ Ô‰‹ÁËÛ·Ó ÙÔ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi Ó· ÌÂÙ·‚¿ÏÂÈ ÙË «‰˘·Ú¯›·» Û «ÙÂÙÚ·Ú¯›·». ∆¤ÛÛÂÚȘ ËÁÂÌfiÓ˜ ı· ΢‚ÂÚÓÔ‡Û·Ó ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ŒÓ·˜ ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ı· Û˘Á΢‚ÂÚÓÔ‡Û Ì ¤Ó·Ó η›Û·Ú·. ŸÙ·Ó Ô ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ ı· ·ÔÛ˘ÚfiÙ·Ó ‹ ı· ¤ı·ÈÓÂ, ı· ÁÈÓfiÙ·Ó ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜ Ô Î·›Û·Ú·˜, Ô ÔÔ›Ô˜ ı· ·Ó·ÁfiÚ¢ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ¤Ó· Ó¤Ô Î·›Û·Ú·. ∫·È ÔÈ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÚÒÙÔÈ ËÁÂÌfiÓ˜ ‹Ù·Ó ÈÏÏ˘ÚÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜.

A. CHASTAGNOL, Le bas Empire, ¶·Ú›ÛÈ 1969 (Collection K.), Û. 14-17 (ªÂÙ. µ.™.)

√È Ì·ıËÙ¤˜ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Ï‹Úˆ˜ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ «∆ÂÙÚ·Ú¯›·˜».

5. ∆· ÙÚ›· ·ÔÛ¿ÛÌ·Ù·, Ù· ‰‡Ô ÙÔ˘ §·ÎÙ·ÓÙ›Ô˘ Î·È ÙÔ ¤Ó· ÙÔ˘ ∂˘Û‚›Ô˘, Ù· ÔÔ›· ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, Ì·˙› Ì ÙÔÓ ¯¿ÚÙË, ÌÔÚÔ‡Ó, ·fi ÌfiÓ· ÙÔ˘˜, Ó· ÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó Î·È Ó· ÔÏÔÎÏËÚÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· «∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜-ªÈÏ¿ÓÔ-∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË. ∏ ÌÂÁ¿ÏË ÛÙÚÔÊ‹». ∫¿ı ¤Ó· ·fi Ù· ÙÚ›· ·Ú·ı¤Ì·Ù· ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Û ÌÈ· ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ Ê¿ÛË Ù˘ ÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘. ∆Ô ÚÒÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· ʈٛ˙ÂÈ ÙËÓ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Ó· ÛÙÚ·Ê› ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ Ì¿¯Ë ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ª·Í¤ÓÙÈÔ˘. ∆Ô ‰Â‡ÙÂÚÔ, ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ, ÛÊÚ·Á›˙ÂÈ ÙË ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹. ∆¤ÏÔ˜, ÙÔ ÙÚ›ÙÔ ˘ÌÓ› ¤Ó· ıÚÈ·Ì‚Â˘Ù‹ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ, ÌfiÓÔ Î‡ÚÈÔ Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜. √ ¯¿ÚÙ˘ ı· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘ÏÏ¿‚Ô˘Ó Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋˜ ı¤Û˘, ÙËÓ ÔÔ›· Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ Â¤ÏÂÍ ÁÈ· Ó· ıÂÌÂÏÈÒÛÂÈ ÙË ¡¤·-ƒÒÌË - ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.

146

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

ππ. π™∆√ƒπ∫∏ ¶ƒ√™∂°°π™∏ √ƒπ™ª∂¡∞ π™∆√ƒπ∫∞ ¶ƒ√µ§∏ª∞∆∞ ñ √ §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˜ ¤ÁÚ·„ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ De mortibus persecutorum (¶ÂÚ› ÙˆÓ ı·Ó¿ÙˆÓ ÙˆÓ ‰ÈˆÎÙÒÓ) ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ¤ÙË 315-316 Ì.Ã. ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ∫ˆÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘. ∂Λ, ÛÙÔ˘˜ ∆Ú‚‹ÚÔ˘˜, ÂÎÙÂÏÔ‡Û ٷ ηı‹ÎÔÓÙ· ÙÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÔ‡ ÁÈ· ÙÔÓ ˘Èfi ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, ∫Ú›ÛÔ. ªÂ ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ÛÙËÏÈÙ‡ÂÈ ÙÔ˘˜ ËÁÂÌfiÓ˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Î·Ù·‰›ˆÍ·Ó ÙÔ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi Î·È ı¤ÏÂÈ Ó· ·ԉ›ÍÂÈ fiÙÈ Ô £Âfi˜ ÙÔ‡˜ ÙÈÌÒÚËÛ fiÏÔ˘˜ Ì ¤Ó· ÊÚÈÎÙfi ı¿Ó·ÙÔ. ™ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ì ٷ ÌÂÏ·ÓfiÙÂÚ· ¯ÚÒÌ·Ù· ÔÈ ÙÂÙÚ¿Ú¯Â˜Ø ÌfiÓÔ Ô ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ˜, ÂÂȉ‹ ‹Ù·Ó ·Ù¤Ú·˜ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, ÂÍ·ÈÚ›ٷÈ.

ñ ∆Ô ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ. ∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi ÌÂÙ·‚Ï‹ıËΠ۠ÔÏÈÙÈ΋ Ú¿ÍË ÛÙË Û˘Ó¿ÓÙËÛË Ô˘ ›¯Â Ì ÙÔÓ §ÈΛÓÈÔ ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ (Ù¤ÏË π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ ·Ú¯¤˜ ºÂ‚ÚÔ˘·Ú›Ô˘ 313). ∫·Ù¿ ÙË Û˘Ó¿ÓÙËÛË Û˘ÌʈӋıËΠ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘˜ Ë ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û·Ó ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ Î·È Ù· ̤ÙÚ· Ô˘ ı· ÂÏ¿Ì‚·Ó·Ó ÁÈ· ÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ÂÈÚ‹Ó˘ ÛÙËÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ∞ÓÙ›ıÂÙ· ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¿Ô„Ë Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ·Ï·ÈfiÙÂÚ· fiÙÈ ÔÈ ‰‡Ô ·‡ÁÔ˘ÛÙÔÈ ÚÔ¤‚ËÛ·Ó ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ‰È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÂÚ› ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ·˜ (edictum). ™‹ÌÂÚ· ÂÈÎÚ·Ù› Ë ¿Ô„Ë fiÙÈ ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÏ‹ÊıËÛ·Ó ‰ÂÓ ¤Ï·‚·Ó ÙËÓ Ù˘È΋ ÌÔÚÊ‹ ‰È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜. µÏ¤ ∞ÈÎ. ÃÚÈÛÙÔÊÈÏÔÔ‡ÏÔ˘, µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ πÛÙÔÚ›· ∞’ 324-610, ∞ı‹Ó· 1975, Û. 132.

ñ ∏ ·ÎÚÈ‚‹˜ ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË Ù˘ Á¤ÓÓËÛ˘ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÔ‡ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙ› ·fi ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈο ÛÙÔȯ›· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙ· ∂˘·ÁÁ¤ÏÈ·. √ ÃÚÈÛÙfi˜, ηٿ ÙÔÓ ª·Ùı·›Ô (ππ, 1), ÁÂÓÓÈ¤Ù·È «ÂÓ Ë̤ڷȘ ∏ÚÒ‰Ô˘ ‚·ÛÈϤˆ˜», ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ÙÔ ÂȂ‚·ÈÒÓÂÈ Î·È Ô §Ô˘Î¿˜ Ì ·ÊÔÚÌ‹ ÙÔÓ πˆ¿ÓÓË ÙÔÓ µ·ÙÈÛÙ‹ (1, 5) Î·È ÙÔÓ ∂˘·ÁÁÂÏÈÛÌfi Ù˘ £ÂÔÙfiÎÔ˘ (π, 26). √ ª·Ùı·›Ô˜ Â·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ÏËÚÔÊÔÚ›· ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜ ÛÙËÓ Â›ÛÎÂ„Ë ÙˆÓ ª¿ÁˆÓ (ππ, 3) Î·È Ù˘ Ê˘Á‹˜ ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ (ππ, 19, 22). ∞ÏÏ¿ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ·fi ÙÔÓ ºÏ¿‚ÈÔ πÒÛËÔ fiÙÈ Ô ∏Ú҉˘ ·¤ı·Ó ÙÔ ¤ÙÔ˜ 4 .Ã. ∞˘Ù‹ Ë ¯ÚÔÓÔÏÔÁ›· ÂϤÁ¯ÂÙ·È ·fi ÌÈ· ¤ÎÏÂÈ„Ë Ù˘ ÛÂÏ‹Ó˘ ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· Ô ºÏ¿‚ÈÔ˜ Ì·˜ ϤÁÂÈ fiÙÈ Û˘Ó¤ÂÛ Ì ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ÙÔ˘ ÙÂÙÚ¿Ú¯Ë. ∏ ÂÈÛÙ‹ÌË Ù˘ ·ÛÙÚÔÓÔÌ›·˜ ÙÔÔıÂÙ› ·˘Ù‹ ÙËÓ ¤ÎÏÂÈ„Ë ÙÔ 4 .Ã. ÕÚ· Ë ·ÎÚÈ‚‹˜ ¯ÚÔÓÔÏfiÁËÛË ÙÔÔıÂÙÂ›Ù·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÙÒÓ 5-4 .Ã. µÏ. Daniel Rops, Jesus et son temps, ¶·Ú›ÛÈ 1945, Û. 101-102.

147

∏ ƒøª∞´∫∏ ∂πƒ∏¡∏ «2Ô˜ ·ÈÒÓ·˜ Ì.Ã. ∏ ƒˆÌ·˚΋ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›· ÛÙÔ ·fiÁÂÈÔ Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜ Ù˘. 3.300.000 ¯Ì. ¤ÎÙ·ÛË. ∏ ªÂÛfiÁÂÈÔ˜ ı¿Ï·ÛÛ· Â›Ó·È ÌÈ· ÂÛˆÙÂÚÈ΋ Ï›ÌÓË Î·È Á‡Úˆ Ù˘ ˙Ô˘Ó ÂÚ›Ô˘ ‚‰ÔÌ‹ÓÙ· ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ¿ÓıÚˆÔÈ ÙÂÏ›ˆ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ›. ™’ fiϘ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜, ·fi ÙËÓ ∞ÁÁÏ›· ̤¯ÚÈ ÙËÓ ∆‡Óȉ· Î·È ·fi ÙËÓ ÕÓˆ ∞›Á˘ÙÔ Ì¤¯ÚÈ ÙË ª·‡ÚË £¿Ï·ÛÛ· Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ٷ ›‰È· ڈ̷˚ο ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈο ›¯ÓË, Ó·Ô‡˜, ÛÙÔ¤˜, ı¤Ú̘, ·ÌÊÈı¤·ÙÚ· Î·È ÌˆÛ·˚ο. ŸÌˆ˜ οı Â·Ú¯›· ‰È·Ù‹ÚËÛ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÙÌ‹Ì· ÙˆÓ ıÂÛÌÒÓ Ô˘ ›¯Â ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË, ÙÔÓ ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ Ù˘, ÙË ÁÏÒÛÛ· Ù˘, ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ Î·È fiÏ· ·˘Ù¿ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂÓfi˜ ¢ڇÙÂÚÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡, Ì ٿÛÂȘ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛ˘, Ô˘ ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó fiϘ ÙȘ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ. º˘ÛÈο, ÌÈ· Ù¿ÛË ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ È‰È·ÈÙÂÚÔÙ‹ÙˆÓ ·Ú·ÙËÚ›ٷÈ, ·ÏÏã ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ÂȉÈÒÎÂÈ, Ì ‚›·ÈÔ ÙÚfiÔ, Ó· ÂÍ·Ï›„ÂÈ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜. ∫¿ı fiÏË ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ·ÔÙÂÏ› ÌÈ· ÌÈÎÚÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ƒÒÌ˘, ˘ÂÚ‹Ê·ÓË ÁÈ· Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ›ÚÈ¿ Ù˘ Ô˘ ÌÈÌÔ‡ÓÙ·È Ù· ڈ̷˚ο, ÁÈ· ÙËÓ ÙÔÈ΋ Ù˘ Û‡ÁÎÏËÙÔ, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ Ù˘ Î·È fiÏ· ·˘Ù¿ Á›ÓÔÓÙ·È Â˘¯·Ú›ÛÙˆ˜ ·ÓÂÎÙ¿ ÛÙÔ Ì¤ÙÚÔ Ô˘ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜ ÌÈ· ¿ÓÂÙË Î·È ·ÛÊ·Ï‹ ˙ˆ‹. √È È‰È·›ÙÂÚ˜ Û˘Óı‹Î˜ ˙ˆ‹˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ οı Â·Ú¯›·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È fiÌÔȘ. ∞˘Ùfi ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ·Ó¿Ù˘Í˘ Ô˘ ˘‹Ú¯Â ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Î·Ù¿ÎÙËÛË. ∏ ∞ı‹Ó· ‰ÂÓ ÔÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ÙË §Ô˘Ù¤ÙÈ· Î·È ÙËÓ ÀfiÚÎË Î·È ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ù›ÔÙ· ÙÔ ÎÔÈÓfi Ì ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·. √È ·˘Ùfi¯ıÔÓ˜ ‰ÂÓ ÌÂÙ¤‚·Ï·Ó, ˆ˜ ‰È· Ì·Á›·˜, ·È‰Â›· Î·È È‰ÈÔÛ˘ÁÎÚ·Û›·. ∞˘Ùfi ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Â›Û˘ ·fi ÙËÓ ÂȉÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ οı Ϸԇ ÚÔ˜ ÙË ÚˆÌ·ÓÔÔ›ËÛË. µÏ¤Ô˘Ì fiÙÈ ÛÙËÓ πÔ˘‰·›· Ë ·ÊÔÌÔ›ˆÛË ÚÔ˜ ÙÔ ÚˆÌ·˚Îfi ÙÚfiÔ ˙ˆ‹˜ ·ÔÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Û¯Â‰fiÓ ·fiÏ˘Ù·, ÂÓÒ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Â›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋. ÕÏÏÔ˜ ¤Ó·˜ ÊÔÚ¤·˜ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛ˘ Â›Ó·È Ë ıÚËÛΛ·. ∞ÛÊ·ÏÒ˜ ÔÈ ÙÔÈΤ˜ Ï·ÙÚ›˜ ¤ÌÂÈÓ·Ó ·ÎÏfiÓËÙ˜, fï˜ ÔÈ ıÂfiÙËÙ˜ Ù˘ οı Â·Ú¯›·˜ ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ Î·È ÛÙË ƒÒÌË Î·È ÔÈ ÎÂÚ·›Â˜ ÙÔ˘˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û¯Â‰fiÓ ·ÓÙÔ‡. ŸÌˆ˜ ÌÈ· Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈ΋ Ï·ÙÚ›· Ù›ÓÂÈ Ó· ÂÈ‚ÏËı›, ÂÓÈÛ¯˘Ì¤ÓË ·fi ÙËÓ ÎÚ·ÙÈ΋ ÚÔ·Á¿Ó‰·: Ë Ï·ÙÚ›· Ù˘ ƒÒÌ˘ Î·È ÙˆÓ ı›ˆÓ ·˘ÙÔÎÚ·ÙfiÚˆÓ. ∏ Ó¤· ·˘Ù‹ Ï·ÙÚ›· ‰ÂÓ ·ÓÙÈηıÈÛÙ¿ η̛· ¿ÏÏË ·ÏÏ¿ ·ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÏÏ¿ÎȘ, ·ÊÔÌÔÈÒÓÂÙ·È Ì ÙȘ ÙÔÈΤ˜. ∏ ÁÏÒÛÛ· Â›Ó·È ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÌÂϤÙ˘. √˘‰¤ÔÙ ˘‹ÚÍ ÁψÛÛÈ΋ ÔÌÔÈÔÁ¤ÓÂÈ·. ™Ù· ‰˘ÙÈο Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜, ˆ˜ ÁÏÒÛÛ· ‰ÈÔÈÎËÙÈ΋, ΢Úȷگ› Ë Ï·ÙÈÓÈ΋, ÂÓÒ ·ÓÙ›ıÂÙ· ÛÙ· ·Ó·ÙÔÏÈο ΢Úȷگ› Ë ÂÏÏËÓÈ΋. ŸÌˆ˜ Î·È ÛÙÔ ‰˘ÙÈÎfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ Ô Î·Ù’ ÂÍÔ¯‹Ó ÊÔÚ¤·˜ Ù˘ ·È‰Â›·˜ Â›Ó·È Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·. ∆· ÌÔÚʈ̤ӷ ÛÙÚÒÌ·Ù· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÙȘ ‰‡Ô ÁÏÒÛÛ˜ ‹ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÔÌÈÏÔ‡Ó Ù¤ÏÂÈ· ÙË Ì›· Î·È ÌÂÙÚ›ˆ˜ ÙËÓ ¿ÏÏË. ŸÌˆ˜ ÛÙËÓ ‡·ÈıÚÔ Î˘ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Ù· ÙÔÈο ȉÈÒÌ·Ù·. ™ÙȘ fiÏÂȘ Ô ƒˆÌ·›Ô˜ ‹ Ô ŒÏÏËÓ·˜ ‰ÂÓ Â›¯·Ó Úfi‚ÏËÌ· Û˘ÓÂÓÓfiËÛ˘ Ì ÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜, ÌfiÏȘ fï˜ ·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÔÓÙ·Ó ·fi ·˘Ù¤˜, Û˘Ó·ÓÙÔ‡Û·Ó ÙËÓ Ï‹ÚË ¿ÁÓÔÈ· ÙˆÓ ÁψÛÛÒÓ Ô˘ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û·Ó. √È ¿ÓıÚˆÔÈ Ù˘ ˘·›ıÚÔ˘ ÌÈÏÔ‡Û·Ó ·Ú·Ì·˚ο, ÊÚ˘ÁÈο, ·Ú·‚Èο, ÊÔÈÓÈÎÈο, ‚ÂÚ‚ÂÚÈο, ÎÂÏÙÈο.»

LUCIEN JERPHAGNON, Histoire de la Rome antique, ¶·Ú›ÛÈ, 1987, Û. 315-321 (ªÂÙ. µ.™.)

148

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂¡ ∞£∏¡∞π™ ª√¡√π (∞’ £ÂÛÛ. Á’, 1) (√ ¶·‡ÏÔ˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· 51 Ì.Ã.) «√ ¶·‡ÏÔ˜ ›¯Â Ì›ÓÂÈ È· Ôχ ηÈÚfi ÛÙÔ ÕÛÙ˘. ™‡Ìʈӷ Ì ÙË Û˘Ó‹ıÂÈ¿ ÙÔ˘ ÂÛÙÚ¿ÊËÎÂ, ÚÒÙ·, ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÙÔ˘, Ô˘ ÙËÓ ‡·ÚÍ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÙfiÙ ∞ı‹Ó· ÙËÓ Ì·ÚÙ˘ÚÔ‡Ó Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÂÈÁڷʤ˜. ∆· ÚÒÙ· ™¿‚‚·Ù·, Â‹Á ÛÙËÓ ™˘Ó·ÁˆÁ‹, ÎÈ ÂΛ Ì›ÏËÛ ÛÙÔ˘˜ ∂‚Ú·›Ô˘˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ “ÊÔ‚Ô˘Ì¤ÓÔ˘˜ ÙÔÓ £ÂfiÓ”. ∞ÏÏ’ Ë ÂÈÙ˘¯›·, Ê·›ÓÂÙ·È, ‹Ù·Ó Ôχ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË, ›Ûˆ˜ ÂÂȉ‹ ÔÈ ∂‚Ú·›ÔÈ ÙˆÓ ∞ıËÓÒÓ Â›¯·Ó ÂËÚ·Ûı› ·fi ÙÔÓ ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi, Ô˘ ÛÙÂÎfiÙ·Ó „ËÏ¿, Î·È Â›¯·Ó Á›ÓÂÈ ÎÔÛÌÈÎÔ›, ÂÓÒ ÛÙË ™˘Ó·ÁˆÁ‹ ‹Á·ÈÓ·Ó Ôχ Ï›ÁÔÈ. ŒÚÂ ÏÔÈfiÓ, Ó· ‰ÔÎÈÌ¿ÛÂÈ ÙÈ ÌÔÚÔ‡Û ӷ Á›ÓÂÈ Ì ÙÔ˘˜ ÂȉˆÏÔÏ¿ÙÚ˜, Ì ÙÔ˘˜ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘˜, Î·È Ó· Ì¿ıÂÈ ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ. °È’ ·˘Ùfi, ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÂÚÈʤÚÂÙ·È, ηıËÌÂÚÈÓÒ˜, ̤۷ ÛÙËÓ fiÏË, ˙ËÙÒÓÙ·˜ οÙÈ Î·Ù¿ÏÏËÏÔ Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂÈ ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘ ¤Î·ÈÁ ÙËÓ „˘¯‹. ŸÛÔ fï˜ ÂÎÔ›Ù·˙Â Â‰Ò ÎÈ ÂΛ, ÙfiÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÎÈ ¤¯·Ó ÙËÓ ÚÒÙË ‰˘Ó·Ù‹ ÂÓÙ‡ˆÛË Ô˘ ‹Ú ·fi ÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË, ÙfiÛÔ ÁÈÓfiÙ·Ó ÈÔ Î·Ù·Ê¿ÓÂÚË Ë ‚·ıÈ¿ ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ηٿÙˆÛË Ô˘ ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Û ÙfiÙÂ. ™Â Ì›· ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÚÈÏ·Ó‹ÛÂȘ ÙÔ˘, ·ÈÛı¿ÓıËΠÌÈ· ‰˘Ó·Ù‹ Û˘ÁΛÓËÛË. •·ÊÓÈο Ù· fi‰È· ÙÔ˘ ÂÎfiÏÏËÛ·Ó ÛÙÔ ¯ÒÌ·. ∂Λ, Û ÌÈ· ÁˆÓ›· ÙÔ˘ ‰ÚfiÌÔ˘, ÛÙÂÎfiÙ·Ó Î¿ÔÈÔ˜ Ó·˝ÛÎÔ˜, Ì ¤Ó·Ó ‚ˆÌfi Ô˘ ›¯Â ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹: “∞ÁÓÒÛÙˆ £ÂÒ”… √ ¶·‡ÏÔ˜ ¤ÌÂÈÓ ηٿÏËÎÙÔ˜ Ì ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹, ÙËÓ ÂÍ‹ÁËÛ fï˜ Ì ¿ÏÏÔ ÙÚfiÔ. ™ÙËÓ ·ÊÈÂÚˆÙÈ΋ ·˘Ù‹Ó ÂÈÁÚ·Ê‹, Ô ∞fiÛÙÔÏÔ˜ ‰ȿ‚·˙ ÙËÓ ÔÚÌ‹ ÚÔ˜ οÙÈ ·ÓÒÙÂÚÔ Î·È Î·Ï‡ÙÂÚÔ ·’ fi,ÙÈ Â›¯·Ó ‰È‰·¯ı› ÔÈ ∞ıËÓ·›ÔÈ, οÔÈÔ ·fiÚ·ÙÔ „·¯Ô‡ÏÂÌ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó‡ÚÂÛË ÙÔ˘ ·ÏËıÈÓÔ‡ £ÂÔ‡, “ÂÈ ¿Ú· Á „ËÏ·Ê‹ÛÂÈ·Ó ·˘ÙfiÓ Î·È Â‡ÚÔÈÂÓ”. ∞˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì· ¤Î·Ì ÛÙÔÓ ¶·‡ÏÔ ‚·ıÈ¿Ó ÂÓÙ‡ˆÛË Î·È ·‡ÍËÛ ÙË Û˘ÌfiÓÈ· ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‰˘ÛÙ˘¯ÈṲ̂ÓÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, Ô˘, ̤۷ ÛÙÔ ¶¿ÓıÂfiÓ ÙÔ˘˜, ‰ÂÓ Â‡ÚÈÛÎ·Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÁÈ· Ó· Û‚‹ÛÔ˘Ó ÙË ‰›„· Ô˘ ›¯·Ó ÁÈ· Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ı›ÔÓ. ∂Ï¿ÙÚ¢·Ó ·ÓÒÓ˘ÌÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, ÎÈ ¤ÙÛÈ, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÙÔ Î·Ù·Ï·‚·›ÓÔ˘Ó, ÚÔÛ΢ÓÔ‡Û·Ó Î¿ÔÈÔ ˘ÂÚÁ‹ÈÓÔ Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ… ª¤¯ÚÈ ÙÒÚ·, Ô ¶·‡ÏÔ˜, ÛÙËÓ ÈÂÚ·ÔÛÙÔÏÈ΋ ÙÔ˘ ‰Ú¿ÛË, ÂÚÁ·˙fiÙ·Ó Û ÂÚÈÔ¯¤˜ ÙȘ Ôԛ˜, ηٿ οÔÈÔ ÙÚfiÔ, ›¯Â ÚÔ·Ú·Û΢¿ÛÂÈ Ô πÔ˘‰·˚ÛÌfi˜ ‹ ÔÈ ÚÔÛ‹Ï˘ÙÔ› ÙÔ˘. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó· fï˜ Ë ÛÎËÓ‹ ¿ÏÏ·˙ ÂÓÙÂÏÒ˜. ¶¿Óˆ ÛÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ, Ô ¶·‡ÏÔ˜ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û’ ¤Ó· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÂÏ›ˆ˜ ·ÓÂËÚ¤·ÛÙÔ ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÛÙÔȯ›·. °È’ ·˘Ùfi ·ÏÏ¿˙ÂÈ Â‰Ò ÙË Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ÙÔ˘ Ù·ÎÙÈ΋. ŒÚÂ ӷ ·Ú¯›ÛÂÈ ÙËÓ ÔÌÈÏ›· ÙÔ˘ ·fi οÔ˘ ·ÏÏÔ‡. ∏ ÔÌÈÏ›· ÙÔ˘ Ì·˜ ÌÂٷʤÚÂÈ Û’ ¤Ó· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·ı·Ú¿ ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈÎfi. ∆· ÛËÌ›· Ô˘ ‰ȿÏÂÍÂ Ô ¶·‡ÏÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˘˜ ÊÈÏÔÛfiÊÔ˘˜, ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· Ù˘ ÔÌÈÏ›·˜ ÙÔ˘, ‰ÂÓ ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó Î·ıfiÏÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ Û˘ÁÁ¤ÓÂÈ· ȉÂÒÓ, ÔÌÔÈfiÙËÙ· ÛÙËÓ ıÚËÛ΢ÙÈ΋ ˆÚÈÌfiÙËÙ· Î·È ÛÙËÓ „˘¯È΋ ‰È¿ıÂÛË, ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔÓ Î¿ÔÈ· Ì·ÎÚÈÓ‹ ÔÌÔÈfiÙËÙ· ÛÙȘ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ Î·È ÙȘ ·Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ, ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ Î·ıÔÏÈο ·ÓıÚÒÈÓÔ ‚¿ıÔ˜ Ù˘ „˘¯‹˜, Ô˘ ÂΠʇÛˆ˜ ÎÏ›ÓÂÈ ÚÔ˜ ÙËÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ·Ï‹ıÂÈ·, ηıÒ˜ Î·È Î¿ÔÈ· Û˘Ó·›ÛıËÛË Ù˘ ·Ó¿Á΢ ÁÈ· ÙË Ï‡ÙÚˆÛË, fiÔ˘ Â›ÁÂÈ· Î·È ıÚËÛ΢ÙÈο ÂÏ·Ù‹ÚÈ· Û˘ÌϤÎÔÓÙ·È. √ ¶Ï¿ÙˆÓ Î·È Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ‰ÂÓ Â›¯·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ Û¯ÔϤ˜ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ÔÈ È‰¤Â˜ ÙÔ˘˜ ÂÈ˙Ô‡Û·Ó ·ÎfiÌ· ̤۷ ÛÙȘ ¿ÏϘ Û¯ÔϤ˜. √È ·ÎÚÔ·Ù¤˜ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘, ÛÙÔÓ ÕÚÂÈÔ ¶¿ÁÔ, Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ·Ó‹Î·Ó Û ‰‡Ô ÊÈÏÔÛÔÊÈΤ˜ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, ÛÙÔ˘˜ ™ÙˆÈÎÔ‡˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ∂ÈÎÔ˘Ú›Ԣ˜… √ ¶·‡ÏÔ˜ ·Ú¯›˙ÂÈ Ì ¤Ó· ÏÔÁÔ·›ÁÓÈÔ. ∏ ϤÍË “‰ÂÈÛȉ·ÈÌÔÓ¤ÛÙÂÚÔ˜” ·Ú¯ÈÎÒ˜ (ÛÙÔÓ •ÂÓÔÊÒÓÙ· Î·È ÙÔÓ ∞ÚÈÛÙÔÙ¤ÏË), ›¯Â ÙË ÛËÌ·Û›·, ¿Óˆ-οو, ÂΛÓÔ˘ Ô˘ ÊÔ‚¿Ù·È Ôχ ÙÔÓ £Âfi_ ÛÙËÓ 149

ÂÔ¯‹ fï˜ ÙÔ˘ ¶·‡ÏÔ˘ ›¯Â È· Î·È ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÙËÓ ÛËÌÂÚÈÓ‹, ‰ËÏ·‰‹ ÂΛÓÔ˘ Ô˘ Â›Ó·È ÚÔÏËÙÈÎfi˜ Î·È ÊÔ‚¿Ù·È ÙÔ˘˜ ‰·›ÌÔÓ˜. ∏ ·Á¿Ë ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· Ù· ı·‡Ì·Ù·, Î·È ÙÔ ¿ıÔ˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ı›Ô, ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Ï¤ÍÈÓ «‰ÂÈÛȉ·›ÌˆÓ» Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ, Ù·˘ÙÔ¯ÚfiÓˆ˜, Î·È Â˘Û¤‚ÂÈ· Î·È ‰ÂÈÛȉ·ÈÌÔÓ›·, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ·Ó ı¤ÏÂÈ Î·Ó›˜ Ó· ÙËÓ ¿ÚÂÈ ˆ˜ ÂΉ‹ÏˆÛË ÙÔ˘ ηÓÔÓÈÎÔ‡ ‹ ÙÔ˘ Ï·ÓÂ̤ÓÔ˘ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜. √È ·ÎÚÔ·Ù¤˜ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÓÔÌ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ë Ï¤ÍË ·˘Ù‹ ›¯Â ÙËÓ ÛËÌ·Û›· Â·›ÓÔ˘ ηÈ, ·ÛÊ·ÏÒ˜, ¤ÙÛÈ ı·’ ÁÈÓÂ. “ÕÓ‰Ú˜ ∞ıËÓ·›ÔÈ, ηٿ ¿ÓÙ· ˆ˜ ‰ÂÈÛȉ·ÈÌÔÓÂÛÙ¤ÚÔ˘˜ ˘Ì¿˜ ıˆÚÒ”. ª’ ·˘Ùfi Ô ¶·‡ÏÔ˜ ‹Ú ‹‰Ë ÙÔ˘˜ ·ÎÚÔ·Ù¤˜ Ì ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘. ∫ÂÚ‰›˙ÂÈ ÈÔ Ôχ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜, fiÙ·Ó ÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÁ¤ÏÏÂÈ ÙË Ï‡ÛË ÙÔ˘ ·ÈÓ›ÁÌ·ÙÔ˜ “¿ÁÓˆÛÙÔ˜ £Âfi˜”. ™ÂȘ ϤÁÂÈ, Ì ηÙËÁÔÚ›Ù fiÙÈ Â›Ì·È “ηٷÁÁÂχ˜ Í¤ÓˆÓ ‰·ÈÌÔÓ›ˆÓ” Î·È fiÙÈ ‹ıÂÏ· Ó· ʤڈ Û ۷˜ ͤÓÔ˘˜ ıÂÔ‡˜. ∆Ô ·ÓÙ›ıÂÙÔ. ™ÙȘ ÂÚÈÏ·Ó‹ÛÂȘ ÌÔ˘ ̤۷ ÛÙËÓ fiÏË Û·˜, ·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ Ù· ÈÂÚ¿ Û·˜, Ù· “Û‚¿ÛÌ·Ù· ˘ÌÒÓ”, ‹Ú· ¤Ó·Ó ‚ˆÌfi Ì ÙËÓ ÂÈÁÚ·Ê‹ “·ÁÓÒÛÙˆ £ÂÒ”. º·›ÓÂÙ·È, ÏÔÈfiÓ, fiÙÈ Û¤‚ÂÛıÂ Î·È Ï·ÙÚ‡ÂÙ οÙÈ Ô˘ ‰ÂÓ ÙÔ Í¤ÚÂÙÂ. Œ¯ÂÙ οˆ˜ ‰›ÎÈÔ. °È·Ù› ·˘Ùfi Ô ¿ÁÓˆÛÙÔ˜ £Âfi˜, Î·È Ô ·ÏËıÈÓfi˜, ·ÏÏ¿ ·fiÎÚ˘ÊÔ˜ £Âfi˜, Ô˘ Û·˜ ÎËÚ‡ÙÙˆ ÂÁÒ, ¤¯Ô˘Ó ÙÔ‡ÙÔ ÙÔ ÎÔÈÓfi ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, fiÙÈ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·fi ¤Ó· Ì˘ÛÙ‹ÚÈÔ. √ Ì˘ÛÙËÚÈ҉˘ £Âfi˜ ‰ÂÓ ı· ¤ÚÂÂ, ‚¤‚·È·, Ó· Û·˜ Â›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜ ¿ÁÓˆÛÙÔ˜! Œ‰ÂÈÍ ‰Â›ÁÌ·Ù· Ù˘ ˘¿ÚÍÂÒ˜ ÙÔ˘ Ì ٷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘, ÙËÓ Ê‡ÛË, ÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi Î·È ÙË ÁË, Ô˘ Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ÙˆÓ ¯ÂÈÚÒÓ ÙÔ˘. ø˜ Ôϛ٘ ÌÈ·˜ fiψ˜ Ô˘ ¤‚Á·Ï ¤Ó·Ó ¶Ï¿ÙˆÓ·, ‰ÂÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· Û·˜ ·ԉ›͈ ÙËÓ ‡·ÚÍË ÂÓfi˜ ˘„›ÛÙÔ˘ £ÂÔ‡, Ô˘ Â›Ó·È ·›ڈ˜ ·ÓÒÙÂÚÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÊÙˆ¯Ô‡˜ ıÂÔ‡˜ ÙÔ˘ √χÌÔ˘. ™ÂȘ ÎÏÂȉÒÓÂÙ ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ Û·˜ ÛÙÔ ÛÙÂÓfi ÎÂÏ› ÙˆÓ Ó·ÒÓ Û·˜. ∞ÏÏ’ Ô ·ÏËıÈÓfi˜ £Âfi˜ “Ô˘Ú·ÓÔ‡ Î·È Á˘ ∫‡ÚÈÔ˜ ˘¿Ú¯ˆÓ, ԢΠÂÓ ¯ÂÈÚÔÔÈ‹ÙÔȘ Ó·Ô›˜ ηÙÔÈΛ”. ∂ÈÎfiÓ˜ Î·È ·Á¿ÏÌ·Ù· ÙÔ˘ ∞›ÚÔ˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘ÓØ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Î·Ó›˜ Ó· ÙÔÓ Ï·ÙÚ‡ÂÈ Ì’ ·˘Ù¿. ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÙ ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜ Û·˜ Ì ÛÙ›ÊË ·fi ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡˜ ÙˆÓ Ó·ÒÓ Î·È ÈÂÚfi‰Ô˘Ï˜, ÙÔ˘˜ ‚¿˙ÂÙ ÂÌÚfi˜ ÙÔ˘˜ Ê·ÁËÙ¿, ÙÔ˘˜ ÚÔÛηϛ٠ÛÙȘ ı˘Û›Â˜, ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÙ ӷ ÚÔ˘Ê‹ÍÔ˘Ó Ì˘ÚÔ˘‰È¤˜ ÙˆÓ Ê·ÁËÙÒÓ Û·˜, ÙÔ˘˜ ¢ÊÚ·›ÓÂÙ Ì ÔχÙÈÌ· ÎÚ·ÛÈ¿, Û· Ó· ›¯·Ó ·Ó¿ÁÎË ·fi ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ Î·È Ù· ‰ÒÚ· Û·˜. ∞ÏÏ’ Ô £Âfi˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË ·’ ·˘Ù¿ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·Ø ÂÌ›˜ ¤¯Ô˘Ì ·Ó¿ÁÎË ·fi Ù· ‰ÒÚ· ÙÔ˘. ∞˘Ùfi˜ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ Î·È ÙÚÔÊ‹ Î·È ÈÔÙfi Î·È “˙ˆ‹Ó Î·È ÓÔ‹Ó Î·È Ù· ¿ÓÙ·”. ™ÂȘ ϤÙ fiÙÈ ÔÈ ıÂÔ› ηÙÔÈÎÔ‡Ó ÂΛ ¿Óˆ, „ËÏ¿, Û ÌÈ· ̷οÚÈ· ËÚÂÌ›·, Î·È ‰ÂÓ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ÁÈ· Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· Î·È ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘, ˆ˜ ¿ÙÔÌ· ÙÔ˘ ™‡Ì·ÓÙÔ˜, Ú›¯ıËÎ·Ó ¿Óˆ ÛÙË ÁË Ù˘¯·›ˆ˜, Ù˘ÊÏ¿, fiˆ˜ Ù· ˙¿ÚÈ·. Ÿ¯È! √ £Âfi˜ ¯·›ÚÂÙ·È ÙÔ ¤ÚÁÔÓ ÙˆÓ ¯ÂÈÚÒÓ ÙÔ˘, Î·È Ù›ÔÙ· ‰ÂÓ ÂÚÈÊÚÔÓ› ·’ fiÛ· ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛÂ. Œ¯ÂÈ ÙÔ Û¯¤‰ÈfiÓ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜… ŸÏÔÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ·fi ¤ÓÛÙÈÎÙÔ, ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ‡ÚÔ˘Ó ÙÔÓ £Âfi, ·ÏÏ¿ ÛÂȘ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÓ ·’ fiÏÔ˘˜. √È Â˘Û‚›˜ ÔÈËÙ¤˜ Û·˜ Î·È ÔÈ ÚÔÊ‹Ù˜ Û·˜, fiˆ˜ Ô ŸÌËÚÔ˜, Ô ¶˘ı·ÁfiÚ·˜, Ô ¶›Ó‰·ÚÔ˜, ÙÔÓ ·ÓÂ˙‹ÙËÛ·Ó Ì¤Û· Û οÙÈ ÛÎÔÙÂÈÓÔ‡˜ ̇ıÔ˘˜, ÔÈ Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˜ Û·˜ ̤۷ ÛÙÔÓ ·ÈÒÓÈÔ ÓfiÌÔ Ù˘ ÔÌÔÚÊÈ¿˜, ÔÈ ÊÈÏfiÛÔÊÔ› Û·˜ ÙÔÓ Â˙‹ÙËÛ·Ó Ì¤Û· Û’ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ‰ÚfiÌÔ˘˜ Ù˘ ·ÈÙÈÒ‰Ô˘˜ ÛΤ„ˆ˜, fiˆ˜ Ô ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘, ‹ Ù˘ ÂÚ¢ÓËÙÈ΋˜ ÓÔÛÙ·ÏÁ›·˜ ÙÔ˘ Ô˘Ú·Ó›Ô˘ ¤ÚˆÙÔ˜, fiˆ˜ Ô ı›Ԙ ¶Ï¿ÙˆÓ. √È Ì˘ÛÙ·ÁˆÁÔ› Û·˜ ÙÔÓ ·ÓÂ˙‹ÙËÛ·Ó ÛÙȘ Ì·ÁÈΤ˜ Ì˘ÛÙËÚȷΤ˜ Ï·ÙÚ›˜, Ô˘ ‰›ÓÔ˘Ó ‰‹ıÂÓ ÙË ı¤ˆÛË, ÔÈ ˘¿ÏÏËÏÔ› Û·˜ ÛÙÔ Ó‡̷ ÙÔ˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚÔ˜ Î·È Ù˘ ı¿˜ ƒÒÌ˘. √ ÛÎÔfi˜ Ù˘ ÓÔÛÙ·ÏÁ›·˜ Û·˜ ÁÈ· ÙËÓ ¤ÓˆÛË Ì ÙÔÓ £Âfi Â›Ó·È Î·Ïfi˜, ·ÏÏ¿ ˙Ëٿ٠ӷ ÙËÓ ÂÙ‡¯ÂÙ Ì ÌÂÁ¿Ï˜ ÏÔÍÔ‰ÚƠ̂˜ ‹ ÙÚ¤¯ÔÓÙ·˜ Û Ï·ÓÂÚ¿ ÌÔÓÔ¿ÙÈ·. ∫·È fï˜, Â›Ó·È ÙfiÛÔ Â‡ÎÔÏÔ Ó· ‚Ú›Ù ÙÔÓ £Âfi. √ £Âfi˜ Â›Ó·È Ì¤Û· Ì·˜ ÎÈ ÂÌ›˜ ̤۷ Û’ ·˘ÙfiÓ. ŒÙÛÈ Â΋ڢÍ ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÔÈËÙ¤˜ Û·˜, Ô 150

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

∂ÈÌÂÓ›‰Ë˜: «ÂÓ ·˘ÙÒ Á·Ú ˙ÒÌÂÓ Î·È ÎÈÓÔ‡ÌÂı· Î·È ÂṲ̂ӻ. ∫È ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È Ô ÏfiÁÔ˜ Ô˘ Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙÔ Ó‡̷ Ì·˜, ÛÙËÓ „˘¯‹ Ì·˜. ∏ ıÂ˚΋ ·ÈÙ›· Ô˘ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙËÓ ‡·ÚÍË Â›Ó·È ÂΛÓË Ô˘ Ì·˜ ‰›ÓÂÈ ÙË ÁÓÒÛË. °È’ ·˘Ùfi Ì·˜ ‰fiıËΠÎÈ Ë ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÂÚ¢ÓÔ‡ÌÂ, “ει #ραγε ψιλαφ σειαν αυτ6ν και ε ροιεν”.»

J. HOLZNER, ¶·‡ÏÔ˜ (ªÂÙ. πÂÚ. ∫ÔÙÛÒÓË) Û. 223-237.

∏ ∞À∆√∫ƒ∞∆√ƒπ∫∏ ∂•√À™π∞ ∫∞π ∆√ ∫ƒ∞∆√™: ∏ ∆∂∆ƒ∞ƒÃπ∞ «∆Ë ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ·Ó·Î‹Ú˘Í˘ ˆ˜ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ· ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ (20 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 284 Ì.Ã.), ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ πÏÏ˘ÚÈÔ‡ ·fi ÙË ¢·ÏÌ·Ù›·, ÙÔ Ì¤ÁÈÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÁÈ· ÙÔ ƒˆÌ·˚Îfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Â›Ó·È Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·. ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ·Ó·ÎËÚ‡¯ÙËΠ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ·fi ÙÔ ÛÙÚ¿ÙÂ˘Ì· ÌÂÙ¿ ·fi ÌÈ· Û˘ÓˆÌÔÛ›· Ô˘ η٤ÏËÍ ÛÙÔ ÊfiÓÔ ÙÔ˘ ¡Ô˘ÌÂÚÈ·ÓÔ‡ ÌÂÙ¿ ·fi ÌÈ· ‚·ÛÈÏ›· 17 ÌËÓÒÓ. ªÂ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·Ó›·ÙË ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ·Ó·Ú¯›· ÔÈ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜, ·ÓÂÍ·Úًو˜ Ù˘ ·Í›·˜ ÙÔ˘˜, ‚ϤÔ˘Ó ÙË ‚·ÛÈÏ›· ÙÔ˘˜ Ó· ‰È·ÎfiÙÂÙ·È ‚¿Ó·˘Û· Î·È Ë ‰È·‰Ô¯‹ ÛÙÔ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ·Í›ˆÌ· Ó· Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Û’ ¤Ó· Îϛ̷ ‚›·˜. ∂Í ·ÈÙ›·˜ ÙÔ˘ ‡ıÚ·˘ÛÙÔ˘ ÙˆÓ ıÂÛÌÈÎÒÓ ıÂÌÂÏ›ˆÓ Ù˘ ‹ Ù˘ ·‰˘Ó·Ì›·˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ù˘ ÙÔ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈÎfi ·Í›ˆÌ· ‰ÂÓ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ Ô‡Ù ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Û ¤Ó· ÚfiÛˆÔ, Ô‡Ù ÌÈ· ÔÌ·Ï‹ ‰È·‰Ô¯‹. ™’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛÙÂı› Î·È Î¿ÙÈ ¿ÏÏÔ. ∞fi ÙÔ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 284 ̤¯ÚÈ ÙÔ ª¿ÈÔ ÙÔ˘ 285 Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ‰ÂÓ Î˘‚ÂÚÓ¿ ·Ú¿ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ÙÔ˘ ÚÔÛʤÚÂÈ Ô “ÓfiÌÈÌÔ˜” ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ∫·Ú›ÓÔ˜. ∞fi ÙÔ 286 ̤¯ÚÈ ÙÔ 296 ¤Ó· ̤ÚÔ˜ Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ı· η٤¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÛÊÂÚÂÙÈÛÙ‹ ∫·Ú·Ô‡˙ÈÔ Î·È ÌÂÙ¿ ÙË ‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙÔ˘ ·fi ÙÔ ‰È¿‰Ô¯fi ÙÔ˘ ∞ÏϤÎÙÔÓ·. ™Ù· 297 Ë ∞›Á˘ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰ÈÎfi Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·, ÙÔÓ §Ô‡ÎÈÔ ¢ÔÌ›ÙÈÔ ¢ÔÌÈÙÈ·Ófi. ∂Âȉ‹ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙË, Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ·Ó·Áο˙ÂÙ·È Ó· ·Ó¯ı› Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Â›Ó·È ˘Ô¯Úˆ̤ÓË Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙ› ‹, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ, Ó· ÙÔ˘˜ ·ÁÓÔ‹ÛÂÈ ÚÔÛˆÈο. ∞ÏÏ’ ÂÂȉ‹ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙË, ·Ó›Î·ÓË Ó· ÚÔÛٷهÛÂÈ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο fiÏ· Ù· ÙÌ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ÂÎÙÂٷ̤ÓÔ˘ ƒˆÌ·˚ÎÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Ë ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÚÔηÏ› ÙÔ˘˜ Û˘Ó¯›˜ ÛÊÂÙÂÚÈÛÌÔ‡˜. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ‰‡Ô ÊÚÔÓÙ›‰Â˜, ‰È¿ÚÎÂÈ· Î·È ÌÔÓÈÌfiÙËÙ· ·fi ÙÔ ¤Ó· ̤ÚÔ˜, ·Ó¿ÁÎË ·ÓÙ·¯Ô‡ ·ÚÔ˘Û›·˜ ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, ÒıËÛ·Ó ÙÔ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi Ó· ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛ˘ Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜. ∞ÏÏ’ ·˘Ù‹ Ë ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ‰ÂÓ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ¤Ó· Û¯¤‰ÈÔ ÚÔ·ÔÊ·ÛÈṲ̂ÓÔ. ™Ù·‰È·Î¿, ÂÌÂÈÚÈο, οو ·fi ÙËÓ ›ÂÛË ÙˆÓ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂˆÓ (ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ô ÛÊÂÙÂÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ∫·Ú·Ô‡˙ÈÔ˘) ÙÔ ÔÈÎÔ‰fiÌËÌ· Ù˘ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·˜ ÌÔÚÊÔÔÈ›ٷÈ.

1 ª·ÚÙ›Ô˘ 286. √ ª·ÍÈÌÈ·Ófi˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ∫·›Û·Ú·˜.

1 ª·ÚÙ›Ô˘ 293 Ô ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ˜, ∫·›Û·Ú·˜ ÙÔ˘ ª·ÍÈÌÈÏÈ·ÓÔ‡ ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ.

19 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 286. √ ª·ÍÈÌÈ·Ófi˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜.

21 ª·˝Ô˘ 293. √ °·Ï¤ÚÈÔ˜, ∫·›Û·Ú·˜ ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ ÛÙË ¡ÈÎÔÌ‹‰ÂÈ·.

151

∞˘Ùfi ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ÛÎÔ‡ÂÈ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ ÙË ÌÔÓÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ¿ Ù˘. π. ∂ÓfiÙËÙ·: ∏ ÌÔÓÈÌfiÙËÙ·. ∞fi ÙÔ 286, Ú¿ÁÌ·ÙÈ, Ë ‰È·‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ¢ÈÔÎËÙÈ·ÓÔ‡ Â›Ó·È ÂÍ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓË Ì ÙËÓ ÔÓÔÌ·Û›· ÙÔ˘ ª·ÍÈÌÈ·ÓÔ‡ Û η›Û·Ú·. ™Ù· 293 ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë ‰È·‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘, ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡, Ì ÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹ ÙÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔ˘ η›Û·Ú· ÛÙÔ °·Ï¤ÚÈÔ. ∆ÔÓ ›‰ÈÔ ¯ÚfiÓÔ ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë ‰È·‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ‰Â‡ÙÂÚÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ ª·ÍÈÌÈ·ÓÔ‡ Ì ÙËÓ ·ÔÓÔÌ‹ ÛÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ ÙÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ÙÔ˘ η›Û·Ú·. ŒÙÛÈ ÂÍ·Ï›ÊÔÓÙ·È ÔÈ ÌÂÛÔ‚·ÛÈÏ›˜ (fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÙÔ ı¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ 275, ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÙÔ˘ ∞˘ÚËÏÈ·ÓÔ‡ Î·È Ù˘ ·Ó·ÁfiÚ¢Û˘ ÙÔ˘ ∆·Î›ÙÔ˘), Î·È ÔÈ ·‚‚·ÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ‰È·‰Ô¯‹˜, Ô˘ ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÙȘ ·ÓÙÈÊ·ÙÈΤ˜ ÂȉÈÒÍÂȘ Ù˘ ™˘ÁÎÏ‹ÙÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÒÓ ÛˆÌ¿ÙˆÓ. ŸÌÔÈ· ÛÙ·ıÂÚÔÔÈÂ›Ù·È Ë ¿ÛÎËÛË Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Î·È ÂϤÁ¯ÂÙ·È Ë ·Í›· ·˘ÙÒÓ Ô˘ ÙËÓ ·ÛÎÔ‡Ó. ∞Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘˜ ÂÈϤÁÔÓÙ·È ÔÈ Î·›Û·Ú˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘˜ Î·È ·˘ÙÔ› ÔÈ ›‰ÈÔÈ, ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ¿ÛÎËÛ˘ ÙˆÓ Î·ıËÎfiÓÙˆÓ ÙÔ˘ η›Û·Ú·, ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿ÏË„Ë ·˘ÙÒÓ ÙÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘.

ππ. ∂ÓfiÙËÙ·: ∞ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ª·ÎÚ¿Ó ÙÔ˘ Ó· Â›Ó·È ‰È·ÈÚÂ̤ÓË ÛÙ· Ù¤ÛÛÂÚ·, Ë ÂÍÔ˘Û›· ·ÔÎÙ¿ Ù¤ÛÛÂÚ· ÚfiÛˆ· Âӈ̤ӷ Û ¤Ó· ÛÒÌ·. ÕÏψÛÙ ˘¿Ú¯ÂÈ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ·ÚÌÔ‰ÈÔًوÓ. √È ·‡ÁÔ˘ÛÙÔÈ, ·fi ÎÔÈÓÔ‡, Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·fiÊ·ÛË. ∏ ÂÎÙ¤ÏÂÛË Â›Ó·È ¤ÚÁÔ ÙˆÓ Î·ÈÛ¿ÚˆÓ, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· Û ÔÈÔÓ ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ ˘fiÎÂÈÓÙ·È. À¿Ú¯ÂÈ fï˜ Î·È ÁˆÁÚ·ÊÈÎfi˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ·ÚÌÔ‰ÈÔًوÓ. ∞fi ÙÔ˘˜ ∆Ú‚‹ÚÔ˘˜ Ô ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ˜ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· Ì ÙȘ ˘Ôı¤ÛÂȘ Ù˘ °·Ï·Ù›·˜ Î·È Ù˘ µÚÂÙ¿Ó˘. √È ˘Ôı¤ÛÂȘ Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜, Ù˘ πÛ·Ó›·˜ Î·È Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙȘ ·ÚÌÔ‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ª·ÍÈÌÈ·ÓÔ‡, Ô ÔÔ›Ô˜ ‰Ú‡ÂÈ ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ. ∆· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ µ·ÏηÓÈ΋˜ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙË ‰ÈηÈÔ‰ÔÛ›· ÙÔ˘ °·Ï¤ÚÈÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ¤¯ÂÈ ¤‰Ú· ÙÔ ™›ÚÌÈÔÓ. ∆¤ÏÔ˜ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜, ·fi ÙË ¡ÈÎÔÌ‹‰ÂÈ· Ù˘ µÈı˘Ó›·˜ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο Ì ÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹. ∞ÏÏ’ ·˘Ùfi˜ Ô ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ Û ٤ÛÛÂÚȘ ˙ÒÓ˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ Û ÏfiÁÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÊÔÚÔÏÔÁÈÎÔ‡˜. ∏ ‰·ÊÈ΋ ÂÓfiÙËÙ· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ‰ÂÓ ‰È·Û¿Ù·È. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ Â›Ó·È Û‡ÓÔÏÔÓ ·‰È¿Û·ÛÙÔ (patrimonium indivisum).

III.∂ÓfiÙËÙ·: Èڛ˜ ·˘Ù‹Ó Ë ÂÍÔ˘Û›· ı· ›¯Â ‰È·ÈÚÂı› Î·È ‰ÂÓ ı· ›¯Â ·˘ÍËı›. ∏ ÂÓfiÙËÙ· Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ Â›Ó·È ÂÍ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓË: 1Ô ∞fi ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Ù˘: ÔÈ ‰‡Ô η›Û·Ú˜ ·ÚÂÌ‚·›ÓÔ˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ Û ∞Ó·ÙÔÏ‹ Î·È ¢‡ÛË Î·È ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ Î·È ÛÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘˜, ÙÔ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi Î·È ÙÔ ª·ÍÈÌÈ·Ófi. ∂› ϤÔÓ ÔÈ ‰‡Ô ·‡ÁÔ˘ÛÙÔÈ ÓÔÌÔıÂÙÔ‡Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Î·È Ë ÓÔÌÔıÂÛ›· Â›Ó·È ·ÓÙÔ‡ Ë ›‰È·, ÛÙÔ fiÓÔÌ· ÙˆÓ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÚÔÛÒˆÓ Ù˘ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·˜. 2Ô ∞fi ÙÔ˘˜ ÛÙÂÓÔ‡˜ ‰ÂÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÓÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÙÂÙڿگ˜: ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔÓ Î¿ı η›Û·Ú· Î·È ÙÔÓ ·‡ÁÔ˘ÛÙÔ ¤Ó·˜ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi˜ ‰ÂÛÌfi˜ ¤¯ÂÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› (Á¿ÌÔ˜ ÙÔ˘ °·Ï¤ÚÈÔ˘ Ì ÙË µ·Ï¤ÚÈ·, ı˘Á·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡_ Á¿ÌÔ˜ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ˘, Ô˘ ¯ˆÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ∂ϤÓË, Ì ÙË £ÂÔ‰ÒÚ·, ı˘Á·Ù¤Ú· Ù˘ Û˘˙‡ÁÔ˘ ÙÔ˘ ª·ÍÈÌÈ·ÓÔ‡). ∞˘ÙÔ› ÔÈ ‰ÂÛÌÔ› ÂÓÈÛ¯‡ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ıÂÛÌfi Ù˘ ˘ÈÔıÂÛ›·˜. √ 152

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

°·Ï¤ÚÈÔ˜ ηı›ÛÙ·Ù·È ˘Èfi˜ ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡ Î·È Ô ∫ˆÓÛÙ¿ÓÙÈÔ˜ ÙÔ˘ ª·ÍÈÌÈ·ÓÔ‡. √È Î·›Û·Ú˜ Â›Ó·È ÛÙÂÓ¿ Âӈ̤ÓÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ ·‡ÁÔ˘ÛÙÔÈ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. 3Ô ªÂ ÙËÓ ·˘ÛÙËÚ‹ ÈÂÚ¿Ú¯ËÛË ÙˆÓ ÙÂÙÚ·Ú¯ÒÓ, Ë ÔÔ›· ›¯Â ·Ó·¯ı› Û ηÓfiÓ· ‰Èη›Ô˘ Î·È ‚·ÛÈ˙fiÙ·Ó ÛÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·. 4Ô ∞fi ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·ÓÔ‡, ÂÓÒÈÔÓ Ù˘ ÔÔ›·˜ ˘Ô¯ˆÚÔ‡Ó ÔÈ ıÂÏ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ·˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ Î·È ÙˆÓ Î·ÈÛ¿ÚˆÓ. ∞˘Ùfi ÙÔ de facto ÚˆÙÂ›Ô Î·ı›ÛÙ·Ù·È Î·È de jure ÂÊ’ fiÛÔÓ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ‹Ù·Ó, ηٿ ÙËÓ ÈÂÚ·Ú¯›·, Ô ·Ï·ÈfiÙÂÚÔ˜ ÙÂÙڿگ˘» ROGER RÉMONDON, La Crise de l’empire Romain, ¶·Ú›ÛÈ 1970 (Nouvelle Clio), Û. 117-120 (ªÂÙ. µ.™.).

153

∫∆π™∏ ∆∏™ ∫ø¡™∆∞¡∆π¡√À¶√§∏™ «∏ ȉ¤· Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÌÈ·˜ fiÏ˘ Ô˘ ı· Û˘Ó·ÁˆÓÈ˙fiÙ·Ó ÙË ƒÒÌË ·Ó‹ÎÂÈ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ. ∏ ıÂÌÂÏ›ˆÛË Ù˘ ¡¤·˜ ƒÒÌ˘ ÔÊ›ÏÂÙ·È Û ÌÈ· ÎÂÚ·˘ÓÔ‚fiÏÔ ·fiÊ·ÛË. ™ÙȘ 18 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ ÙÔ˘ 324 Ì.Ã., fiÙ·Ó ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈ΋ Ì¿¯Ë ηٿ ÙÔ˘ §ÈÎÈÓ›Ô˘ (fi¯È Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙË Ã·ÏÎˉfiÓ·), Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Î·ıfiÏÔ˘ ‚¤‚·ÈÔ˜ ÁÈ· ÙË Ó›ÎË ÙÔ˘. ™ÙȘ 8 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù˘ Ó¤·˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜ ¤¯ÂÈ ·ÔÊ·ÛÈÛÙ›. ∆È Ó· Û˘Ó¤‚Ë ÛÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ‚Ú·¯‡ ‰È¿ÛÙËÌ·; ∞Ó·ÁηÛÙÈο ÂÚÈÔÚÈ˙fiÌ·ÛÙ ÛÙȘ Û˘ÁÎ˘Ú›Â˜. √ ∂˘Û¤‚ÈÔ˜ ‰ÈËÁÂ›Ù·È fiÙÈ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜, ÙËÓ ÒÚ· ÙÔ˘ ˘¤ÚÙ·ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· ηٿ ÙÔ˘ ·ÓÙÈ¿ÏÔ˘ ÙÔ˘, ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó Û ÌÈ· „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ·Ó¿ÏÔÁË Ì ·˘Ù‹ Ù˘ 28˘ √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 312. √ §ÈΛÓÈÔ˜, ·Ú¿ ÙÔ ‰È¿Ù·ÁÌ· Ù˘ ·ÓÂÍËıÚËÛΛ·˜, ‰ÂÓ Â›¯Â οÓÂÈ ÙÔ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfi ‚‹Ì· Î·È ‰ÂÓ Â›¯Â Á›ÓÂÈ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜. ∞ÂÓ·ÓÙ›·˜ ÂÚÓÔ‡Û ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÙÔ˘ Û˘Ì‚Ô˘Ï¢fiÌÂÓÔ˜ Ì¿ÁÔ˘˜. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜, ÎÏÂÈṲ̂ÓÔ˜ Û ¤Ó· Ó·˝‰ÚÈÔ fiÔ˘ ›¯Â ÙÔÔıÂÙËı› ¤Ó·˜ ÛÙ·˘Úfi˜, Û˘Ó¯Ҙ ÚÔÛ¢¯fiÙ·Ó. ™˘ÓÔÌÈÏÔ‡Û Ì ÙÔÓ £Âfi “fiˆ˜ Ô ªˆ˘Û‹˜”. ¡ÈÎËÙ‹˜ ÌÂÙ¿ ·fi ÌÈ· Ì¿¯Ë ηٿ ÙËÓ ÔÔ›· Ô ·ÓÙ›·Ïfi˜ ÙÔ˘ ËÙÙ‹ıËÎÂ, Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ¯ÚˆÛÙÔ‡Û ÛÙÔ £Âfi ÌÈ· Ï·ÌÚ‹ ¤Ó‰ÂÈÍË Â˘ÁÓˆÌÔÛ‡Ó˘. ∆ËÓ ÂΉ‹ÏˆÛ ÌÂٷʤÚÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙË ÌÔÏ˘Ṳ̂ÓË Ì ÙËÓ ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚ›· ƒÒÌË Û ÌÈ· Ó¤· fiÏË, ·fiÏ˘Ù· ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋. ∞ÛÊ·ÏÒ˜ ı· ÛΤÊıËΠÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ Ì·¯ÒÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ §ÈÎÈÓ›Ô˘, Ï›Á˜ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜ ÓˆÚ›ÙÂÚ·, ÎÔÓÙ¿ ÛÙ· Ù›¯Ë Ù˘ ·Ï·È¿˜ ·ÔÈΛ·˜ ÙˆÓ ªÂÁ·Ú¤ˆÓ. ∞ÛÊ·ÏÒ˜ ÂÓÙ˘ˆÛÈ¿ÛÙËΠ·fi ÙË ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ Ù˘ ı¤ÛË. ∞ÏÏ¿, ¯ˆÚ›˜ ÌÈ· ¤ÓÙÔÓË „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ÎÚ›ÛË, Ò˜ ı· ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏ‹ ÙËÓ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ì¿ÏÈÛÙ· Ô˘ Ë ÂÍfiÓÙˆÛË ÙÔ˘ ·ÓÙÈ¿ÏÔ˘ ÙÔ˘ ·ÔηıÈÛÙÔ‡Û ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ڈ̷˚ÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘; ŸÏ· ·˘Ù¿ Ô˘ ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÈÛÙÔÚÈÎÔ› ·Ó·Ê¤ÚÔ˘Ó ÁÈ· ÙË ˙ˆÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙË ‰˘ÛÚ·Á›· Ù˘ ¢‡Û˘, ›ӷÈ, ÁÈ· ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÔ¯‹ ηı·Ú¤˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ Ô˘ ÂÈÓÔ‹ıËÎ·Ó ÁÈ· Ó· ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘Ó ¤Ó· ÁÂÁÔÓfi˜. ∞ÊÔ‡ ÂÏ‹ÊıË Ë ·fiÊ·ÛË, ÙÔ ¤ÚÁÔ ÚÔ¯ÒÚËÛ Ì ÌÈ· ı·˘Ì·ÛÙ‹ Ù·¯‡ÙËÙ·. ∏ ·Ú¯·›· fiÏË ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙ›Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯Â ·›ÍÂÈ Ì¤¯ÚÈ ÙfiÙ ηӤӷ ȉȷ›ÙÂÚÔ ÚfiÏÔ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ·Ú’ fiÏË ÙË ıˆڛ· Ô˘ ·Ô‰›‰ÂÈ ÛÙË ÁˆÁÚ·ÊÈ΋ Ù˘ ı¤ÛË ÌÈ· ·Í›· ۯ‰fiÓ Î·Ù·Ï˘ÙÈ΋. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ·ÏÒ˜ Û·Ó ˘Ú‹Ó· Ù˘ Ó¤·˜ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·˜. ∆Ô Ó¤Ô Ù›¯Ô˜ ÙÂÙÚ·Ï·Û›·˙ ‹ ÂÓÙ·Ï·Û›·˙ ÙËÓ ÂÈÊ¿ÓÂÈ¿ Ù˘. √È ÂÚÁ·Û›Â˜ ıÂÌÂÏ›ˆÛ˘ ¿Ú¯ÈÛ·Ó ÙÔ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 324 Î·È Ù· ÂÁη›ÓÈ· Ù˘ ¡¤·˜ ƒÒÌ˘ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙȘ 11 ª·˝Ô˘ 330. √È ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈÎÔ› Ó·Ô›, ¿ÁÚÈ· ÏÂËÏ·ÙËı¤ÓÙ˜ (·Ê·›ÚÂÛ·Ó ·’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙȘ ¯¿ÏÎÈÓ˜ ı‡Ú˜, ÙȘ Â›¯Ú˘Û˜ ÛÙ¤Á˜, Ù· ·Á¿ÏÌ·Ù·) ¯ÚËÛ›ÌÂ˘Û·Ó ÁÈ· Ó· ‰È·ÎÔÛÌ‹ÛÔ˘Ó ÙË Ó¤· ÚˆÙÂ‡Ô˘Û·. ∏ ‰ÈÔ›ÎËÛË, Ô˘ ·Ú¤ÌÂÓ ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈ΋, ‡„ˆÛ ÙÔ ¿Á·ÏÌ· Ù˘ ı¿˜ ∆‡¯Ë˜, ·ÏÏ¿, ÌfiÏȘ Ô ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ·˜ ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠÛÙËÓ fiÏË ‰ÂÓ ¤ÁÈÓ ·Ô‰ÂÎÙ‹ η̛· ÂȉˆÏÔÏ·ÙÚÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ·Á¿ËÛ ÙfiÛÔ Ôχ ÙË Ó¤· ÙÔ˘ ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÒÛÙÂ, ÂÎÙfi˜ ·fi Û¿ÓȘ ‰È·ÎÔ¤˜, ‰ÂÓ ÙËÓ ÂÁη٤ÏÂÈ„Â ÔÙ¤ ̤¯ÚÈ ÙÔ ı¿Ó·Ùfi ÙÔ˘ (337 Ì.Ã.). ∏ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÁÂÓÓ‹ıËΠ·fi ÙËÓ È‰ÈÔÙÚÔ›· ÂÓfi˜ ‰ÂÛfiÙË Ô˘ ‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ˘fi ÙËÓ Â‹ÚÂÈ· ÌÈ·˜ ¤ÓÙÔÓ˘ ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ¤Í·ÚÛ˘. ∫·È fï˜ Ï›Á˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ Ú¿ÍÂȘ, ·fiÏ˘Ù· ÌÂÏÂÙË̤Ó˜ ›¯·Ó ÙfiÛÔ ÛÔ‚·Ú¤˜ Î·È ‰È·ÚΛ˜ Û˘Ó¤ÂȘ. ∂› ÔÏÏÔ‡˜ Û˘Ó¯fiÌÂÓÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ÎÚ¿ÙÔ˜ Û˘Ó¤‰ÂÛ ÙȘ Ù‡¯Â˜ ÙÔ˘ Ì ·˘Ù‹ ÙËÓ fiÏË. ™Â ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ Ë ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ·Ó·Á¤ÓÓËÛ ÙËÓ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È154

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

‰Â›·, ·Ú¯·›· Î·È ÌÂ۷ȈÓÈ΋, ‰È·ÛÒıËΠ·fi ÌÈ· ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋ ηٷÛÙÚÔÊ‹, ÁÈ·Ù› ‚ڋΠÛÙȘ fi¯ı˜ ÙÔ˘ µÔÛfiÚÔ˘, ¤Ó· ·fiÚıËÙÔ ¿Û˘ÏÔ. ∆›ÔÙ ·fi ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ı· Û˘Ó¤‚·ÈÓ ¯ˆÚ›˜ ÙË ı¤ÏËÛË ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘. ∞ÏÏ¿ ·˘Ùfi ‹ıÂÏÂ; ª¿ÏÏÔÓ fi¯È. ∏ ¡¤· ƒÒÌË, ÛÙË ÛΤ„Ë ÙÔ˘, fiÊÂÈÏ ӷ Â›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜ ڈ̷˚΋. ™’ ·˘Ù‹ ÌÂÙ¤ÊÂÚ ¤Ó· ̤ÚÔ˜ Ù˘ ™˘ÁÎÏ‹ÙÔ˘ Î·È ¤ÎÙÈÛ ·Ó¿ÎÙÔÚ· ÁÈ· ÙȘ ·Ï·È¤˜ ¢ÁÂÓ›˜ ڈ̷˚Τ˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Ô˘ ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÂΛ. √È ÓfiÌÔÈ ‹Ù·Ó ÔÈ ÚˆÌ·˚ÎÔ›. ∏ ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ·˘Ï‹˜, Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ‹Ù·Ó Ë Ï·ÙÈÓÈ΋. ∏ ¡¤· ƒÒÌË ı· ‹Ù·Ó ÙÔ ÂÚÁ·ÏÂ›Ô ÙÔ˘ ıÚÈ¿Ì‚Ô˘ Ù˘ ›ÛÙ˘, Ë ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡. ∫·È Ó· ÙÈ ¤ÁÈÓÂ. ∏ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË ÂÍÂÏ›¯ıËΠ۠ÌÈ· ÂÏÏËÓÈ΋ fiÏË. ¢‡Ô ·ÈÒÓ˜ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ›‰Ú˘Û‹ Ù˘ ÔÈ ·fiÁÔÓÔÈ ÙˆÓ ƒˆÌ·›ˆÓ Ô˘ ÂÁηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ÛÙËÓ pars Orientis ›¯·Ó ͯ¿ÛÂÈ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙˆÓ ·Ù¤ÚˆÓ ÙÔ˘˜, ·ÁÓÔÔ‡Û·Ó ÙÂÏ›ˆ˜ ÙË Ï·ÙÈÓÈ΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·, ıˆÚÔ‡Û·Ó ÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È ÙË ¢‡ÛË ˆ˜ ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ ËÌÈ‚¿Ú‚·ÚË. ∞ÏÏ¿˙ÔÓÙ·˜ ÁÏÒÛÛ·, ¿ÏÏ·˙·Ó Î·È „˘¯‹. √ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ›ÛÙ¢ fiÙÈ ·Ó·ÁÂÓÓ¿ ÙË ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·. Èڛ˜ Ó· ÙÔ ˘ÔÙ‡ÂÙ·È ›‰Ú˘Â ÌÈ· Ó¤· ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ÙË µ˘˙·ÓÙÈÓ‹.»

FERDINAND LOT, La fin du monde antique et le debut du Moyen âge, ¶·Ú›ÛÈ 1927 (L’ evolution de l’ humanité), Û.

41-43. (ªÂÙ. µ.™.).

155

156

π™∆√ƒπ∞ ∞′ °Àª¡∞™π√À µÈ‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹

πµ§π√°ƒ∞ºπ∞ ∞°√Àƒπ¢∏™ ™., πÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ Ù˘ ∫·ÈÓ‹˜ ¢È·ı‹Î˘. £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1985 (¶Ô˘ÚÓ¿Ú·˜). ¶ÚˆÙÔÔÚȷ΋ ÁÈ· Ù· ÂÏÏËÓÈο ‰Â‰Ô̤ӷ ÌÔÓÔÁÚ·Ê›·. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ù· ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁÈο ÂÚÁ·Ï›· Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÈÛÙÔÚÈÔÁÚ·Ê›·˜ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ·Ó·Ï‡ÂÈ ÙÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Îϛ̷ ̤۷ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Ô ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜.

ALFÖLDY GETA, πÛÙÔÚ›· Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ∫ÔÈÓˆÓ›·˜, (ªÂÙ. ∞ÁÁ. ÷ÓÈÒÙ˘) ∞ı‹Ó· 1988 (ªπ∂∆). ∞ÍÈfiÏÔÁÔ ¤ÚÁÔ. ∂ÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ڈ̷˚΋˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‰È·ÛÙڈ̿وÛ˘.

∞ª∞¡∆√™ ∫., ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ πÛÙÔÚ›·, ∞ı‹Ó· 1950 (ÿηÚÔ˜). ¶·Ú¿ ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ·Ï·ÈfiÙËÙ¿ Ù˘, Ë ÌÔÓÔÁÚ·Ê›· ·˘Ù‹ ›ӷÈ, ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ÌÔÓ·‰È΋ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·. π‰È·›ÙÂÚË ·Í›·˜ Ù· ÎÂÊ¿Ï·È· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔÓ ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi Î·È ÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ.

BOWERSOCK, G. W., √ ÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ ÛÙËÓ ‡ÛÙÂÚË ·Ú¯·ÈfiÙËÙ·, ÌÂÙ. ª·›ÚË °ÈfiÛË, ªπ∂∆, ∞ı‹Ó· 2000 DODDS, E. R., ∂ıÓÈÎÔ› Î·È ÃÚÈÛÙÈ·ÓÔ› Û ÌÈ· ÂÔ¯‹ ·ÁˆÓ›·˜, ∞ı‹Ó· 1993 (∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·) ∂ÌÂÚÈÛٷو̤ÓË ·Ó¿Ï˘ÛË ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÂıÓÈÎÔ‡˜ Î·È ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜ ȉÂÔÏfiÁÔ˘˜ ηٿ ÙÔ˘˜ ÙÚÂȘ ÚÒÙÔ˘˜ Ì.Ã. ·ÈÒÓ˜.

∑∞∫À£∏¡√™ ¢., ∏ µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·, ∞ı‹Ó· 1969. ª·˜ ÂӉȷʤÚÂÈ ÙÔ ÚÒÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ «ƒˆÌ·˚Îfi ∫Ú¿ÙÔ˜».

JAEGER, W., ¶ÚˆÙÔ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÎÔ› ¯ÚfiÓÔÈ Î·È ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›·, ∞ı‹Ó· 1966 (∫ÏÈ¿Ê·˜) √ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜ ÂÍÂÏÏËÓ›˙ÂÙ·È Î·È Ô ÂÏÏËÓÈÛÌfi˜ ÂίÚÈÛÙÈ·Ó›˙ÂÙ·È. ∂ӉȷʤÚÔ˘Û· ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ‰È·˙¢ÎÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ Û¯¤Û˘.

∑∏∑π√À§∞™ π., ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜ Î·È ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi˜, Ë Û˘Ó¿ÓÙËÛË ÙˆÓ ‰‡Ô, ∞ı‹Ó·, 2003 (∞ÔÛÙÔÏÈ΋ ¢È·ÎÔÓ›·).

•·Ó¿ Ë Û˘Ó¿ÓÙËÛË Î·È Ë ·ÌÔÈ‚·›· ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ÎfiÛ̈Ó.

HOLZNER J., ¶·‡ÏÔ˜ (ÌÂÙ. πÂÚ. ∫ÔÙÛÒÓ˘), ∞ı‹Ó· 1950 (¢·Ì·ÛÎfi˜). ∞ÍÂ¤Ú·ÛÙË ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ‚ÈÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ıÂÌÂÏȈً ÙÔ˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡.

OSTROGORSKY G., πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ µ˘˙·ÓÙÈÓÔ‡ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (ªÂÙ. π. ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˜), ∞ı‹Ó· 1978. ∏ ÎÔÚ˘Ê·›·, ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·, ‚˘˙·ÓÙÈÓ‹ ÈÛÙÔÚ›· Û ÂÈÌÂÏË̤ÓË ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο.

¶∞¶∞¶∂∆ƒ√™ ∫. ∂., «∏ ∞ÔÏÔÁËÙÈ΋ Î·È πÛÙÔÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ ÙÔ˘ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌÔ‡», ¶ÚÔÛ‚¿ÛÂȘ, ∞ı‹Ó· 1979, Û. 175-191. ∆Ô ¿ÚıÚÔ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙȘ Ú›˙˜ Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜.

¶∂∆ƒ√Ã∂π§√™ ¡., ƒˆÌ·›ÔÈ Î·È ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜, ÌÈ· ‰È·ÏÂÎÙÈ΋ Û¯¤ÛË, ∞ı‹Ó·, 1984, (¶··˙‹Û˘). ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ÂÓÈ·›Ô˘ ÂÏÏËÓÔڈ̷˚ÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ÛΤ„˘.

™∆∂º∞¡π¢∏™ µ., ∂ÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ πÛÙÔÚ›·, ∞ı‹Ó·, 1952. ¶·Ï·Èfi ·ÏÏ¿ ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·.

Ãπ™∆√ºπ§√¶√À§√À ∞π∫., µ˘˙·ÓÙÈÓ‹ πÛÙÔÚ›·, π, ∞ı‹Ó· 1988. ∂ӉȷʤÚÔ˘Ó È‰È·›ÙÂÚ· Ù· ÚÒÙ· ÎÂÊ¿Ï·È·.

™ËÌ.: √È ·Ú·ÔÌ¤˜ ÛÙËÓ ∫·ÈÓ‹ ¢È·ı‹ÎË Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘ EBERHARD NESTLE, Novum Testamentum Graece, §ÔÓ‰›ÓÔ 1975.

157

ºÀ§§√ ∞•π√§√°∏™∏™ ª∞£∏∆∏ ∫ÂÊ¿Ï·ÈÔ πã : ∞fi ÙË ƒÒÌË ÛÙÔ µ˘˙¿ÓÙÈÔ π. ™ÙÔȯ›· Ì·ıËÙ‹ ∂ÒÓ˘ÌÔ ∆¿ÍË ª¿ıËÌ·

ŸÓÔÌ· ∆Ì‹Ì· ∏ÌÂÚÔÌËÓ›·

ππ. ∂ÚˆÙ‹ÛÂȘ √ª∞¢∞ ∞ (∞fi ÙȘ ¤ÓÙ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ÙÚÂȘ. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì 4 ÌÔÓ¿‰Â˜).

1. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ·ÚÈ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ƒˆÌ·˚΋˜ ÂÈÚ‹Ó˘.

2. °È·Ù› Ô ¶·‡ÏÔ˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È «∞fiÛÙÔÏÔ˜ ÙˆÓ ∂ıÓÒÓ»; 3. ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ô ¢ÈÔÎÏËÙÈ·Ófi˜ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ·Ó·Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÈ ÙË ƒˆÌ·˚΋ ·˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·; 4. ¶ÔÈÔÈ ·˘ÙÔÎÚ¿ÙÔÚ˜ ÂÍ·¤Ï˘Û·Ó ÙÔ˘˜ ÊÔ‚ÂÚfiÙÂÚÔ˘˜ ‰ÈˆÁÌÔ‡˜ ηٿ ÙˆÓ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ; 5. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ‰È·Ù¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ; √ª∞¢∞ µ (∞fi ÙȘ Ù¤ÛÛÂÚȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÂÈϤÁÂÙ ‰‡Ô. ∫¿ı ÂÚÒÙËÛË ‚·ıÌÔÏÔÁÂ›Ù·È Ì ٤ÛÛÂÚȘ ÌÔÓ¿‰Â˜).

1. ∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ ÚÔÛÂÎÙÈο ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «√ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÚÔ˜ ÙÔ ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈÛÌfi», Ó· ··ÓÙ‹ÛÂÙ ÛÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ: - ¶Ò˜ ÌÂÙ·‰›‰ÂÈ Ô ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ÛÙÔ˘˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙÔ˘ ÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘ ÁÈ· Ó›ÎË; - ¶Ô‡ ·Ô‰›‰ÂÈ Ô §·ÎÙ¿ÓÙÈÔ˜ ÙË Ó›ÎË ÙÔ˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘; ™ËÌÂÈÒÛÙ ÙË ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋ ÊÚ¿ÛË.

2. ∞ÊÔ‡ ÌÂÏÂÙ‹ÛÂÙ Ì ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ· «∆Ô ¢È¿Ù·ÁÌ· ÙˆÓ ªÂ‰ÈÔÏ¿ÓˆÓ», ÛËÌÂÈÒÛÙ ÙÔ ·ÎÚÈ‚¤˜ ÛËÌÂ›Ô Ô˘ ‰È·ÎËÚ‡ÛÛÂÈ ÙËÓ ·ÓÂÍÈıÚËÛΛ· ÛÙ· fiÚÈ· Ù˘ ∞˘ÙÔÎÚ·ÙÔÚ›·˜.

3. ¶ÂÚÈÁÚ¿„Ù ÙÔ Û‡ÌÏÂÁÌ· «∏ ∆ÂÙÚ·Ú¯›·» Î·È ÂÍËÁ‹ÛÙ ÙÔÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi ÙÔ˘.

4. ∞ӷχÛÙ ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ∂˘Û¤‚ÈÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ: «∞fi ÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ô˘ ·Ó·Ù¤ÏÏÂÈ Ô ‹ÏÈÔ˜, ÔÏfiÎÏËÚË Ë ÁË… Ô‰ËÁ‹ıËΠοو ·fi ÙËÓ ÂÈÚËÓÈ΋ ËÁÂÌÔÓ›· ÙÔ˘».

158

159

ªÂ ·fiÊ·ÛË Ù˘ ∂ÏÏËÓÈ΋˜ ∫˘‚¤ÚÓËÛ˘ Ù· ‰È‰·ÎÙÈο ‚È‚Ï›· ÙÔ˘ ¢ËÌÔÙÈÎÔ‡ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ·fi ÙÔÓ √ÚÁ·ÓÈÛÌfi ∂ΉfiÛˆ˜ ¢È‰·ÎÙÈÎÒÓ µÈ‚Ï›ˆÓ Î·È ‰È·Ó¤ÌÔÓÙ·È ‰ˆÚÂ¿Ó ÛÙ· ¢ËÌfiÛÈ· ™¯ÔÏ›·. ∆· ‚È‚Ï›· ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ù›ıÂÓÙ·È ÚÔ˜ ÒÏËÛË fiÙ·Ó Ê¤ÚÔ˘Ó ÚÔ˜ ·fi‰ÂÈÍË ·˘ÙÔ‡ ‚È‚ÏÈfiÛËÌÔ. ∫¿ı ·ÓÙ›Ù˘Ô Ô˘ ‰È·Ù›ıÂÙ·È ÚÔ˜ ÒÏËÛË Î·È ‰ÂÓ Ê¤ÚÂÈ ‚È‚ÏÈfiÛËÌÔ, ıˆÚÂ›Ù·È ÎÏ„›Ù˘Ô Î·È Ô ·Ú·‚¿Ù˘ ‰ÈÒÎÂÙ·È Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ ÙÔ˘ ¿ÚıÚÔ˘ 7 ÙÔ˘ ¡fiÌÔ˘ 1129 ÛÙȘ 15/21 ª·ÚÙ›Ô˘ 1946 (º∂∫ 108/1946)

µπµ§π√™∏ª√

∞·ÁÔÚ‡ÂÙ·È Ë ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÔÔÈÔ˘‰‹ÔÙ ÙÌ‹Ì·ÙÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, Ô˘ ηχÙÂÙ·È ·fi ‰ÈηÈÒÌ·Ù· (copyright), ‹ Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ Û ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÌÔÚÊ‹, ¯ˆÚ›˜ ÙË ÁÚ·Ù‹ ¿‰ÂÈ· ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘.

160