Aukcja 3 Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk 21.10.2012 www.aukcjamonet.pl

ISSN 2082-2340

Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk

AUKCJA 3

21 października 2012 Warszawa

Paweł Niemczyk ANTYKWARIAT NUMIZMATYCZNY

Aukcja 3 21 października 2012 (niedziela) Hotel Westin, Warszawa

AUKCJA 3 Niedziela, 21 października 2012 Rozpoczęcie aukcji: godz. 9.30 lot: 1 – 377 Hotel WESTIN Al. Jana Pawła II 21 00-854 Warszawa Sala Copernicus, piętro: 1 Oferty aukcyjne prosimy składać do 19 października na adres: aukcja@numizmatyka.waw.pl telefonicznie: (+48) 22 620 03 48 lub faxem: (+48) 22 620 97 61 W czasie aukcji prosimy o korzystanie z następujących numerów: tel. 1: (+48) 22 450 86 24 tel. 2: (+48) 22 450 80 37 tel. 3: (+48) 22 450 80 38 tel. 4: (+48) 22 450 80 39 tel. kom.: (+48) 696 893 540 tel. kom.: (+48) 696 893 715 Lista wszystkich przedmiotów wystawianych na aukcji znajduje się na stronie internetowej: www.aukcjamonet.pl Przedmioty będzie można obejrzeć od początku października w siedzibie Firmy (po wcześniejszym ustaleniu terminu), w sobotę 20 października, w hotelu Westin (od 11.00 do 19.00) oraz w dniu aukcji (do momentu rozpoczęcia licytacji danego przedmiotu).

Nr rachunku bankowego dla wpłat za przedmioty z aukcji: PEKAO S.A.: 57 1240 6292 1111 0010 3436 4214 Poza działalnością aukcyjną prowadzimy sklep internetowy, w którym mogą Państwo dokonywać atrakcyjnych zakupów przez cały rok.

Zapraszamy do odwiedzenia naszej witryny: www.numizmatyka.waw.pl Wydawca: Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk ul. Żelazna 67, paw. 22, 00-871 Warszawa POLSKA tel.: (+48) 22 620 45 74 fax: (+48) 22 620 97 61 http://www.numizmatyka.waw.pl http://www.aukcjamonet.pl e-mail: antykwariat@numizmatyka.waw.pl

AUCTION 3 Sunday 21 October 2012 Starting time: 9:30am lot: 1 – 377 WESTIN Hotel Al. Jana Pawła II 21 00-854 Warsaw Copernicus Hall, 1st Floor Auction offers should be submitted by 19th October at the following e-mail address: aukcja@numizmatyka.waw.pl by telephone: (+48) 22 620 03 48 or by fax: (+48) 22 620 97 61 Please use the following numbers during the auction: phone: 1: (+48) 22 450 86 24 phone: 2: (+48) 22 450 80 37 phone: 3: (+48) 22 450 80 38 phone: 4: (+48) 22 450 80 39 mobile phone: (+48) 696 893 540 mobile phone: (+48) 696 893 715 List of all items up for auction can be found on www.aukcjamonet.pl Items will be displayed from the beginning of October at the premises of the Company (by appointment), on Saturday, Oct. 20, at the Westin Hotel (from 11.00am to 19.00pm) and on the day of the auction (until the start of auction of the item).

Bank account no. for transfers for auction purchases: IBAN: PL57 1240 6292 1111 0010 3436 4214 / SWIFT: PKOPPLPW Account holder: Antykwariat Numizmatyczny Pawel Niemczyk As well as auctions, we run an online shop where you can make good purchases all year round. Visit us on: www.numizmatyka.waw.pl Editor: Paweł Niemczyk Numismatic Shop ul. Żelazna 67 pav. 22, 00-871 Warsaw POLAND tel.: +48 22 620 45 74 fax: +48 22 620 97 61 http://www.numizmatyka.waw.pl http://www.aukcjamonet.pl e-mail: antykwariat@numizmatyka.waw.pl

Tabela stanów zachowania:

tel.: (+48) 22 620 45 74 fax: (+48) 22 620 97 61 http://www.numizmatyka.waw.pl e-mail: antykwariat@numizmatyka.waw.pl Nr rachunku bankowego dla wpłat za przedmioty z aukcji: PEKAO S.A.: 57 1240 6292 1111 0010 3436 4214

AUKCJA 1 Sobota, 23 października 2010 11.00 – 14.00 lot: 1 – 185 Opis przedmiotów: Jacek Michalski, Paweł Niemczyk, Jarosław Dutkowski, Arkadiusz Pawłowski Skład katalogu: Anna Gałązka, Aleksandra Kocot, Krzysztof Nalewajek Zdjęcia: Anna Gałązka, Maja Kamieńska, Krzysztof Nalewajek Współpraca: Lech Kokociński, Janusz Parchimowicz, Mariusz W. Brzeziński, Borys Paszkiewicz, Wojciech Wiącek, Michał Niemczyk, Aleksandra Kocot, Inesa Goc, Anna Gałązka, Maja Kamieńska, Anna Szulc, Krzysztof Nalewajek, Magdalena Zawadzka, Mateusz Jańczuk, Dawid Janas.

Regulamin aukcji: SQL Adwokaci i Radcowie Prawni Spółka Partnerska

Przedmioty na kolejną aukcję przyjmowane są w siedzibie Firmy: ul. Żelazna 67, paw. 22, 00-871 Warszawa

Wszelkie prawa zastrzeżone Naświetlanie i druk: Drukarnia AKI, Warszawa, al. Prymasa Tysiąclecia 66

REGULAMIN AUKCJI 1. Organizatorem aukcji jest Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk z siedzibą w Warszawie, ul. Żelazna 67, pawilon 22, 00-871 Warszawa, NIP 527-247-76-70 REGON 140155458 2. Organizator występuje jako właściciel przedmiotów wystawianych na aukcji lub jako pośrednik przy zawarciu umowy sprzedaży pomiędzy właścicielem tych przedmiotów (Sprzedającym) a licytującym (Kupującym), co nie wyklucza sytuacji, że Organizator będzie Sprzedającym i w takim zakresie ograniczenia z tytułu rękojmi za wady fizyczne i wady prawne nie stosuje się.

3. Sprzedający zawiera z Organizatorem umowę pośrednictwa, która jest odrębna od postanowień niniejszego regulaminu.

4. Aukcja odbywa się 21.10.2012 w Warszawie (Hotel Westin).

5. Przedmiotem aukcji są monety, banknoty, odznaczenia, plakiety, medale, literatura oraz dokumenty wojskowe opisane w katalogu, w którym znajdują się następujące informacje: dokładny opis, waga, wymiary oraz cena wywoławcza.

6. Warunkiem uczestnictwa w aukcji jest zaakceptowanie postanowień niniejszego regulaminu.

7. Osoby zamierzające wziąć udział w aukcji zgadzają się na przedstawienie Organizatorowi dokumentu tożsamości w postaci dowodu osobistego lub dokumentu paszportowego. Okazanie dokumentu tożsamości będzie warunkiem wzięcia udziału w licytacji. Z okazanych dokumentów tożsamości Organizator dokona kserokopii, które zostaną zniszczone niezwłocznie po zakończeniu czynności związanych z Aukcją na co biorący w niej udział wyrażają zgodę.

8. Licytujący przystępując do aukcji zobowiązani są do wykupienia numeru licytacyjnego. Numer licytacyjny stanowi wadium. Organizator zastrzega prawo do odstąpienia od żądania wpłacenia wadium.

9. Monety, banknoty, odznaczenia, plakiety, medale, literatura oraz dokumenty wojskowe będące przedmiotem aukcji są własnością Organizatora albo osób trzecich.

10. W przypadku, gdy licytowane przedmioty nie są własnością Organizatora aukcja przeprowadzana jest na zlecenie i na rachunek właścicieli licytowanych przedmiotów.

11. Osoby biorące udział w aukcji mogą działać w imieniu własnym lub przez pełnomocników.

12. Licytujący, którzy działają w imieniu osób trzecich lub instytucji mogą wziąć udział w aukcji pod warunkiem przedłożenia stosownych pełnomocnictw i upoważnień.

13. Organizator gwarantuje autentyczność przedmiotów znajdujących się w katalogu, chyba że w opisie danego przedmiotu znajduje się wyraźne zastrzeżenie, iż gwarancja taka nie została udzielona.

14. Monety, banknoty, odznaczenia, plakiety, medale, literatura oraz dokumenty wojskowe, których autentyczność jest gwarantowana przez Organizatora, wydawane są nabywcy wraz z Potwierdzeniem Autentyczności wystawianym przez Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk. Potwierdzenie Autentyczności stanowi dowód zakupu numizmatu w nim opisanego. Dokument ten przeznaczony jest do obrotu tylko łącznie z numizmatem. Dokument jest nieważny w przypadku, gdy nie występuje wraz z opisanym w nim numizmatem.

Zabrania się sporządzania, powielania za pomocą jakichkolwiek urządzeń technicznych oraz wprowadzania do obrotu Potwierdzenia Autentyczności.

15. Cena monet, banknotów, odznaczeń, plakiet, medali, literatury oraz dokumentów wojskowych opisanych w katalogu, będących przedmiotem aukcji jest ceną szacunkową. Oszacowanie wartości monet dokonywane jest w oparciu o wcześniejsze notowania aukcyjne oraz wiedzę Organizatora.

16. Osoby biorące udział w licytacji mogą obejrzeć przedmioty przed rozpoczęciem aukcji. Wszelkie zastrzeżenia dotyczące cech fizycznych licytowanych przedmiotów, ich wartości lub stanu przyjmowane będą przez Organizatora w formie pisemnej przed rozpoczęciem aukcji.

Z chwilą rozpoczęcia aukcji jakiekolwiek zastrzeżenia nie będą uwzględniane.

17. Udział w aukcji można brać również składając pisemną ofertę drogą faxu lub w formie elektronicznej przez e-mail. Oferta udziału w aukcji powinna zawierać wszystkie dane identyfikacyjne Licytującego.

Wraz z ofertą Licytujący przesyła do Organizatora kopię dowodu tożsamości w formie elektronicznej przez e-mail lub drogą faxu. W ofercie należy również wskazać numery i nazwy przedmiotów, które mają być licytowane, oraz limit ceny, za którą Licytujący wyraża chęć nabycia tych przedmiotów. Warunkiem złożenia oferty w formie elektronicznej – przez e-mail lub drogą faxu jest wpłacenie wadium w formie gotówkowej lub przelewem bankowym na wskazany poniżej numer konta Organizatora, oraz przesłanie potwierdzenia wpłaty wraz ze złożoną ofertą. Wskazane dokumenty należy przesyłać na adres e-mail Organizatora: antykwariat@numizmatyka.waw.pl lub drogą faxu nr: +48 22 620 97 61.

18. Licytacja przedmiotów rozpoczyna się od ceny wywoławczej, stanowiącej 80% ich wartości określonej w katalogu.

19. Do wylicytowanej ceny Organizator dolicza Kupującemu opłatę organizacyjną w wysokości 15%. Opłata zawiera podatek VAT. 20. Kupujący zobowiązany jest do zapłaty Organizatorowi ceny za wylicytowane przedmioty powiększonej o opłatę organizacyjną.

21. Organizator potrąca należną mu opłatę organizacyjną bezpośrednio z kwot przekazanych Organizatorowi zgodnie z punktem 26 niniejszego regulaminu.

22. Obowiązek uiszczenia opłaty organizacyjnej stanowi odrębny przedmiot rozliczenia pomiędzy Kupującym a Organizatorem.

23. Organizator aukcji ma prawo do podwyższenia lub obniżenia ceny przed zakończeniem aukcji.

24. Organizator aukcji przeprowadza licytację według następujących stopni przebicia:

25. Uczestnik aukcji, który wylicytował przedmioty umieszczone w katalogu jest zobowiązany do uiszczenia zapłaty za wylicytowane przedmioty w walucie Złoty Polski w terminie 7 dni od zawarcia umowy sprzedaży. Należność powinna zostać uiszczona w formie gotówkowej lub na wskazany poniżej numer konta Organizatora. W przypadku braku uiszczenia zapłaty za wylicytowane przedmioty Organizator ma prawo odstąpić w imieniu Sprzedającego od zawartej umowy sprzedaży.

26. Przedmioty wylicytowane na aukcji zostaną wydane Licytującemu po dokonaniu zapłaty.

27. Istnieje możliwość odroczenia terminu zapłaty należności za wylicytowane przedmioty na mocy umowy pomiędzy Organizatorem, a Licytującym, w której termin ten zostanie wyraźnie określony.

28. Zakończenie licytacji następuje po trzykrotnym wywołaniu ceny i jej przybiciu. Licytator ma prawo ponownie wywołać cenę w przypadku zaistnienia jakichkolwiek wątpliwości osób biorących udział w licytacji dotyczących wysokości ceny.

29. W przypadku, gdy licytowane przedmioty są własnością osób trzecich, Organizator nie odpowiada za wady prawne tych przedmiotów. Wszelkie roszczenia z tytułu wad prawnych i fizycznych wylicytowanych przedmiotów kierowane są do Sprzedającego.

30. Ewentualne spory, wynikające z przeprowadzonej aukcji, rozstrzygane będą przez właściwy rzeczowo dla Organizatora sąd w Warszawie.

31. Niniejszy regulamin sporządzony został w języku polskim, angielskim i niemieckim. W przypadku zaistnienia jakichkolwiek rozbieżności w treści postanowień regulaminu sporządzonego w poszczególnych wersjach

językowych moc wiążącą ma regulamin sporządzony w języku polskim.

RULES OF THE AUCTION 1. The Organiser of the auction is Numismatic Shop Paweł Niemczyk, with its registered office in Warsaw, ul. Żelazna 67, hall 22, 00-871 Warsaw, and the following NIP (taxpayer identification number): 527-247-76-70 and REGON (statistical number): 140155458.

32. Wszelkie należności i opłaty należy wpłacać na konto firmy: 33. Jednocześnie przypominamy, iż zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 ) kolekcje o znaczeniu numizmatycznym, których wartość jest wyższa niż 16 000 zł, mogą być wywiezione za granicę na stałe po uzyskaniu jednorazowego zezwolenia, wydanego przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

34. Organizator zastrzega sobie możliwość zmiany warunków niniejszego regulaminu lub prawo odwołania aukcji.

35. Niniejszy regulamin stanowi utwór w rozumieniu ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych ( Dz. U. z 2006 r. Nr 90 poz. 631 ) Zabrania się kopiowania, powielania, oraz rozpowszechniania treści postanowień niniejszego regulaminu na użytek komercyjny.

2. The Organiser acts as the owner of the items presented at auction or as a commission agent arranging an opportunity for the owner of the items (the ‘Seller’) and the bidder (the ‘Buyer’) to conclude a sales agreement, which does not exclude a situation in which the Organiser is the Seller and in this scope the limitations of a statutory warranty covering legal and physical defects do not apply.

3. The Seller shall conclude with the Organiser a commissionaire agreement which is separate from the provisions of these Regulations.

4. The Auction is held on 21 October 2012 in Warsaw (Westin Hotel).

5. The subject of the auction comprises coins, banknotes, decorations, plaques, medals, literature and military documents described in the catalogue, which contains the following information: detailed description of the items, their weight, size and the asking price.

6. In order to participate in an auction one must accept the terms and conditions provided herein.

7. Persons who intend to take part in the auction agree for presenting to the Organiser their ID or passport.

Presenting the identification document will be necessary to take part in the bidding. The identity documents presented to the Organizer will be photocopied and destroyed immediately after the completion of activities related to the auction, which taking part in it agree 8. Upon joining the auction, bidders are obliged to buy the bid paddle. The bid paddle constitutes the bid bond.

The Organiser reserves the right to withdraw from demanding the payment of the bid bond.

9. The coins, banknotes, decorations, plaques, medals, literature and military documents to be auctioned belong to the Organiser or third parties.

10. If the auctioned items do not belong to the Organiser, the auction is conducted on behalf and at the cost of the owners of the auctioned objects.

11. Auction participants may bid on their own or through proxies.

12. Bidders who act on behalf of third parties or institutions may take part in the auction if they submit relevant powers of attorney and authorisations.

13. The Organiser guarantees authenticity of the objects presented in the catalogue, unless it is clearly stated in the description of a given object that such guarantee has not been made.

14. The coins, banknotes, decorations, plaques, medals, literature and military documents whose authenticity is guaranteed by the Organiser are handed over to the buyer together with the Authenticity Confirmation issued by Numismatic Shop Paweł Niemczyk. The Authenticity Confirmation constitutes the proof of the purchase of the numismatic object described in it.

The document may be traded only together with the numismatic object. The document is not valid if it is not accompanied by the numismatic object described in it. Drawing up, copying by means of any technical devices and trading this document is forbidden.

15. The price of the coins, banknotes, decorations, plaques, medals, literature and military documents described in the catalogue, which are subject of the auction, is the estimate price. Value of the coins is estimated on the basis of previous auction valuations and Organiser’s knowledge.

16. Bidders may view the objects prior to the beginning of the auction. Any objections to physical features of the auctioned objects, their value or condition will be accepted by the Organiser in writing prior to the beginning of the auction. Once the auction begins, any objections will not be taken into account.

17. Participants may take part in the auction also by means of submitting a written offer by fax or in the electronic form by e-mail. The auction participation offer should contain all identification data of the Bidder. Together with the offer, the Bidders send to the Organiser a copy of the ID in the electronic form by e-mail or fax. The offer should also specify the numbers and names of the objects to be bid, as well as the price limit up to which the Bidder agrees to purchase these objects. The prerequisite for submitting the offer in the electronic form by e-mail or by means of fax is payment of the bid bond in cash or by bank transfer to the Organiser ’s account number provided below, and sending the payment confirmation together with the offer submitted. The documents need to be sent by e-mail to the Organiser: antykwariat@numizmatyka. waw.pl or by fax to: +48 22 620 97 61.

18. The bidding of the object begins from the starting price which accounts for 80% of their catalogue value.

19. Additionally to Buyer ’s bid price the Organiser charges the organisational fee in the amount of 15% of the final price, which is VAT tax inclusive.

20. The Buyer is obligated to pay to the Organiser the price for the auctioned items along with an organisational fee on top of that.

21. The Organiser shall make a direct deduction for the organisational fee due to them, from the amounts handed over to the Organiser pursuant to Item 26 of these Regulations.

22. The obligation to pay the organisational fee constitutes a separate subject matter of a settlement between the Buyer and the Organiser.

23. The Organiser reserves the right to increase or decrease the price prior to the end of the auction.

24. The auction’s Organiser conducts the bidding according to the following bidding increments:

32. Any amounts due and fees need to be paid to the company’s account:

25. The auction participant who bade the highest price for catalogue items is obliged to pay for the purchased objects in the Polish currency (PLN) within 7 days of the sales agreement conclusion. The amount due should be paid in cash or transferred to the Organiser’s account provided below. In the case of the absence of payment for purchased objects the Organiser is entitled to terminate the concluded sales agreement on behalf of the Seller.

26. The objects purchased at the auction will be handed over to the Bidder upon him making the payment.

27. There is a possibility of deferring the payment date for the purchased objects pursuant to an agreement between the Organiser and the Bidder in which this date will be expressly stated.

28. The bidding ends when the Auctioneer quotes the price three times and hits the hammer. The Auctioneer has the right to quote a price again, if the auction participants express any doubts related to the price amount.

29. If the auctioned objects belong to third parties, the Organiser is not responsible for legal defects of such objects. Any claims due to physical and legal defects of purchased objects are directed to the Seller.

30. Any disputes resulting from the concluded auction will be settled by the court of competent subject matter jurisdiction for the Organiser in Warsaw.

31. These rules have been drawn up in the Polish, English and German language. In the event of any discrepancy in the contents of the provisions of the rules drawn up in the individual language versions, the Polish version of the rules shall prevail.

33. At the same time, we would like to remind you that pursuant to Article 51 clause 1.13 of the Act of July 23, 2003 on Protection and Care of Monuments and Relics (Journal of Laws of 2003, No. 162, item 1568) permanent export of numismatic collections whose value exceeds PLN 16,000 requires obtaining a one-off permit issued by the minister competent for issues related to culture and protection of the national heritage.

34. The Organiser reserves the right to change the conditions hereof or to cancel the auction.

35. These rules constitute the work within the meaning of the Act of February 4, 1994 on the Copyright and Related Rights (Journal of Laws of 2006, No. 90, item 631).

Copying, duplicating and disseminating the contents of these rules for commercial use is forbidden.

AUKTIONSORDNUNG 1. Der Veranstalter der Auktion ist „Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk” mit Sitz in Warschau, ul. Żelazna 67, Lokal Nr. 22, 00-871 Warszawa, NIP 527-247-76-70 REGON 140155458 2. Der Organisator agiert als Eigentümer der Steigerungsobjekte oder als Vermittler beim Vertragsabschluß zwischen dem Eigentümer dieser Objekte (Verkäufer) und dem Bieter (Käufer), wodurch nicht ausgeschlossen wird, dass es sich beim Organisator um den Verkäufer handelt und die Beschränkungen aus der Haftung für körperliche bzw. rechtliche Mängel diesbezüglich nicht mehr gelten.

3. Der Verkäufer schließt mit dem Organisator einen von den Bestimmungen dieser Auktionsbedingungen gesonderten Vermittlungsvertrag ab.

4. Die Auktion findet am 21.10.2012 in Warschau („Westin“ Hotel) statt.

5. Das Auktionsgut stellen die im Katalog beschriebenen Münzen, Geldscheine, Auszeichnungen, Plaketten, Medaillen, Literatur sowie Militärdokumente dar. In dem Katalog gibt es folgende Informationen: genaue Beschreibung, das Gewicht, Maße und der Ausrufungspreis 6. Der Katalog stellt die Einladung zum Vertragsabschluss dar.

7. Personen, die vorhaben, an der Auktion teilzunehmen, sind damit einverstanden, dem Veranstalter Ihren ID-Ausweis – Personalausweis oder Passport – vorzuzeigen.

Die Vorlage des ID-Ausweises ist die Voraussetzung für die Teilnahme an der Auktion.

8. Die Bieter sind verpflichtet, die Versteigerungsnummer zu kaufen. Die Versteigerungsnummer stellt die Kaution dar. Der Veranstalter behält sich vor, von der Pflicht der Kautionsleistung abzusehen.

9. Die das Auktionsgut darstellenden Münzen, Geldscheine, Auszeichnungen, Plaketten, Medaillen, Literatur

sowie die Militärdokumente sind das Eigentum des Veranstalters oder der Dritten.

10. Stellen die zu versteigernden Münzen, Auszeichnungen und Medaillen kein Eigentum des Veranstalters dar, ist die Auktion im Auftrag und für Rechnung der Eigentümer der zu versteigernden Güter durchgeführt.

11. Die Auktionsteilnehmer können im eigenen Namen handeln oder durch Bevollmächtigen vertreten werden.

12. Die im Namen von Dritten oder von Institutionen handelnden Bieter dürfen an der Auktion nach Vorlage entsprechender Vollmachten teilnehmen.

13. Der Veranstalter garantiert die Echtheit des im Katalog präsentierten Auktionsgutes, es sei denn, in der Beschreibung des betroffenen Gutes steht eindeutig, dass keine solche Garantie gewährt wurde.

14. Münzen, Geldscheine, Auszeichnungen, Plaketten, Medaillen, Literatur sowie Militärdokumente, deren Echtheit durch den Veranstalter garantiert ist, werden dem Erwerber samt dem von „Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk“ ausgestellten Echtheitszertifikat übergeben. Das Echtheitszertifikat stellt den Kaufschein für das in ihm beschriebene Objekt dar. Dieses Dokument kann lediglich samt dem Objekt weiter verkauft werden. Das obige Dokument ohne das in ihm beschriebene Objekt ist nichtig. Es ist verboten, dieses Dokument zu erstellen, mit Hilfe irgendwelcher technischen Geräte zu kopieren sowie es in den Verkehr einzuführen.

15. Der Preis der im Katalog beschriebenen, das Auktionsgut darstellenden Münzen, Geldscheine, Auszeichnungen, Plaketten, Medaillen, Literatur sowie der Militärdokumente ist der Schätzpreis. Die Wertbewertung der Münzen erfolgt aufgrund der früheren Auktionsnotierungen sowie der Fachkenntnisse des Veranstalters.

16. Die Teilnehmer der Versteigerung können das Auktionsgut vor dem Beginn der Auktion besichtigen.

Sämtliche Einwände und Anmerkungen bezüglich des Erhaltungszustands des Versteigerungsgutes oder dessen Wertes werden durch den Veranstalter schriftlich vor dem Beginn der Auktion angenommen. Zu Beginn

der Auktion werden keine Einwendungen mehr berücksichtigt.

17. An der Auktion kann ebenfalls durch Abgabe schriftlichen Gebotes per Fax oder per E-Mail teilgenommen werden. Das Teilnahmegebot sollte sämtliche Personalien des Bieters enthalten. Samt Gebot übersendet der Bieter dem Veranstalter, per E-Mail oder per Fax, die Kopie des ID-Ausweises. In dem Gebot sind ebenfalls die Nummern und Namen der zu versteigernden Lose sowie das Limit anzugeben, das der Bieter bereit ist, für diese Lose zu zahlen. Die Voraussetzung für die Abgabe des Gebots per E-Mail oder per Fax ist die Einzahlung der Kaution – per Barzahlung oder per Überweisung auf das unten genannte Konto des Veranstalters sowie die Übersendung der Bestätigung der Durchführung der Überweisung samt abgegebenem Gebot. Die obigen Unterlagen sind auf die E-Mail-Adresse des Veranstalters zu übersenden: antykwariat@numizmatyka. waw.pl oder per Fax auf die folgende Nummer: + 48 22 620 97 61.

18. Die Versteigerung der Lose beginnt ab dem Mindestangebot, das 80% des Katalogwertes dieser Lose darstellt.

19. Der ersteigerte Preis wird durch den Veranstalter um das Aufgeld in Höhe von 15 % erhöht. Die Gebühr enthält die Steuer von Waren und Dienstleistungen (VAT).

20. Der Käufer ist verpflichtet, dem Veranstalter der Auktion den Zuschlagspreis für die ersteigerten Objekte zzgl. Aufgeld zu bezahlen.

21. Der Organisator bringt das ihm zustehende Aufgeld direkt von den Beträgen in Abzug, die ihm gemäß Punkt 26 dieser Auktionsbedingungen übergeben worden sind.

22. Das obligatorisch zu entrichtende Aufgeld wird zwischen dem Käufer und dem Organisator gesondert abgerechnet.

23. Der Veranstalter der Auktion ist berechtigt, den Preis vor der Beendigung der Auktion zu erhöhen oder ihn herabzusetzen.

24. Der Veranstalter der Auktion führt die Versteigerung nach den folgenden Mindeststeigerungsstufen durch:

25. Der Auktionsteilnehmer, der die im Katalog präsentierten Gegenstände ersteigert hat, ist verpflichtet, für die ersteigerten Gegenstände innerhalb von 7 Tagen nach dem Abschluss des Kaufvertrags die Zahlung in PLN-Währung zu leisten. Die Forderung ist per Barzahlung oder per Überweisung auf das unten genannte Konto des Veranstalters zu leisten. Bei fehlender Zahlung für die ersteigerten Gegenstände ist der Veranstalter berechtigt, im Namen des Verkäufers von dem abgeschlossenen Kaufvertrag zurückzutreten.

26. Die in der Auktion ersteigerten Gegenstände werden dem Bieter nach der Zahlungsleistung übergeben.

27. Es ist möglich, das Zahlungsziel zu verschieben.

Dies erfolgt aufgrund des zwischen dem Veranstalter und dem Bieter abgeschlossenen Vertrags, in dem das Zahlungsziel eindeutig festgesetzt wird.

28. Die Beendigung der Versteigerung erfolgt nach dreimaligem Ausruf des Gebotes und dessen Zuschlag.

Bei Meinungsverschiedenheiten über den Zuschlag, ist der Auktionator berechtigt, den Preis noch einmal auszurufen.

29. Stellen die zu versteigernden Gegenstände das Eigentum der Dritten dar, ist der Veranstalter für rechtliche Mängel dieser Gegenstände nicht verantwortlich.

Sämtliche Ansprüche aus den rechtlichen und physischen Mängeln der ersteigerten Gegenstände gehen an den Verkäufer.

30. Eventuelle sich aus der durchgeführten Auktion ergebenden Streitigkeiten entscheidet das für den Veranstalter sachlich zuständige Gericht Warschau.

31. Die vorliegende Ordnung wurde in polnischer, englischer und deutscher Sprache angefertigt. Bei Ab-

weichungen zwischen den einzelnen Sprachversionen ist die polnische Version bindend.

32. Sämtliche Forderungen und Gebühren sind auf das folgende Konto zu überweisen:

33. Wir möchten Sie erinnern: gemäß Art. 51 Abs. 1 Ziffer 13 des Gesetzes vom 23. Juli 2003 über den Denkmalschutz und Denkmalbetreuung (G.Bl. von 2003 Nr. 162, Pos. 1568) dürfen Sammlungen numismatischen Charakters, deren Wert PLN 16.000 überschreitet, erst nach vorherigem Erhalt der von dem Kulturminister erteilten einmaligen Genehmigung für immer ins Ausland ausgefahren werden.

34. Der Veranstalter behält sich vor, die Bedingungen dieser Ordnung ändern oder die Auktion absagen zu können.

35. Diese Ordnung stellt das Werk im Sinne des Gesetzes vom 4. Februar 1994 über das Urheberrecht und über die verwandten Rechte dar (G.Bl. von 2006 Nr. 90 Pos. 631). Es ist verboten, die Bestimmungen dieser Ordnung zu kommerziellen Zwecken zu kopieren und zu veröffentlichen.

Antyk 1.

Grecja, Królestwo Macedonii

Aleksander III Wielki 336-323 p.n.e., Stater

Aw.: Głowa Ateny w hełmie korynckim.

Rw.: Stojąca Nike.

śr. 17,0 mm, w. 8,48 g złoto

Bardzo ładny egzemplarz, wczesna, pośmiertna emisja.

Friedberg. 107

14

CENA: 3 000 zł

Średniowiecze, Bolesław l Chrobry 2.

992-1025

Denar, typ Venciezlavvs, ok. 995-1000

Aw.: W polu litery CLV, w otoku wstecznie: R\\\ELRVVS (Bolizlavvs lub Bolezlavvs); stempel przesunięty, trzy nacięcia.

V

Rw.: W polu krzyż, w otoku wstecznie: \\\\\EZL VVS (Venciezlavvs); stempel mocno przesunięty, pięć nacięć. śr. 20,1 mm, w. 0,960 g Ag

stan 3+

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Jedna z najsławniejszych i niegdyś najbardziej kontrowersyjnych monet pierwszych Piastów. Ponieważ z dwóch imion zamieszczonych na jej dwóch stronach tylko imię Wacława (Venciezlavvs) jest w miarę czytelne, a w dodatku nie jest ono poprzedzone tytułem świętego (Sanctus), badacze czescy uważali ją długo za najstarszą monetę czeską, wybitą za życia św. Wacława (923-935). W Polsce Kaźmirz Stronczyński ten „denar świętowacławski” przypisał mennictwu krajowemu w późniejszej już dobie. Zarówno występowanie takich monet w późnych skarbach w Polsce (Wielkopolska, Kujawy, Mazowsze), na Pomorzu i na wyspach bałtyckich, jak i niska waga znanych egzemplarzy, a także obecna wiedza o początkach mennictwa czeskiego, przemawiają za ich polskim pochodzeniem. Napis awersu udało się odczytać jako mocno zdeformowane imię Bolesława, które wiąże ten typ z Bolesławem Chrobrym; emisja musiała jednak przypaść na początek jego mennictwa, najprawdopodobniej jeszcze przed rokiem 1000 — byłby to więc drugi lub trzeci ze znanych typów monet polskich w ogóle. Imię św. Wacława, brata dziadka Bolesława Chrobrego, jest prawdopodobnie śladem próby kreowania go patronem budowanego państwa i dynastii — stało się również wezwaniem krakowskiej katedry. Dopiero kanonizacja św. Wojciecha w 999 r. spowodowała zmianę tych planów. Zagadką pozostają znaki (litery?) w polu awersu, które nie doczekały się przekonującego rozwiązania.

Stara patyna. Przesunięty stempel.

Suchodolski typ II.2; Stronczyński III: 4; zestawienie S. Suchodolskiego z 1967 r. zawiera 12 egzemplarzy (z czego 4 jednostronne), w tym 11 w zbiorach muzealnych. Jeden z nich okazał się rozpoznany błędnie, przybyły jednak dwa nowe egzemplarze muzealne, a drobny fragment kolejnego został wykopany nad Lednicą. Obecny jest ze znanymi dotychczas raczej nietożsamy i poszerza listę do 15 pozycji, ale po raz pierwszy po 1945 roku pojawia się w handlu. (BRP) CENA: 30 000 zł

15

Średniowiecze, Bolesław l Chrobry

3.

992-1025

Denar, typ Princes Polonie, ok. 1005-1015

Aw.: Paw w prawo, w otoku imitacja legendy, dwa nacięcia.

Rw.: Krzyż z pierścieniami w kątach, imitacja legendy, słabo odbity. śr. 19,2 mm, w. 1,153 g Ag

stan 3

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Mimo, że jest to najczęściej spotykany denar Bolesława Chrobrego, cieszy się ogromnym zainteresowaniem ze względu na swe niezwykłe znaczenie symboliczne.

Przedstawia bowiem na awersie ptaka, którego wielu chciało uważać za najstarsze przedstawienie ukoronowanego Orła Białego, a na wcześnie wybitych egzemplarzach czytamy również nazwę Polski, przy czym jest to najstarszy lub jeden z najstarszych oryginalnych zapisów tej nazwy. Nazwa Polski jest bezsporna, a niezwykły tytuł niewymienionego z imienia władcy, princes (zamiast zwykłego dux), Ryszard Kiersnowski rozpoznał jako zaczerpnięty z monet benewentyńskich. Nie ulega wątpliwości, że tym bezimiennym księciem był Bolesław Chrobry. W jego czasach denary te pojawiają się w znaleziskach, a awers i rewers łączą się z innymi typami denarów tego władcy. Odległy wzorzec napłynął prawdopodobnie drogą kontaktów kulturalnych — np. z opactwem Monte Cassino. Rzekomy orzeł — zbyt wczesny, by mógł być przedstawieniem heraldycznym — okazał się po wnikliwych badaniach Stanisława Suchodolskiego pawiem. Jego symbolika prawdopodobnie odwołuje się do męczeństwa św. Wojciecha i życia wiecznego. Dotychczas sądzono, że znane monety tego typu wybito dwiema parami stempli: bardzo rzadką poprawną, z czytelnym po obu stronach napisem PRINCES POLONIE i znacznie pospolitszą zbarbaryzowaną, ze zdeformowaną imitacją napisu. Najnowsze badania Mateusza Boguckiego, dzięki dokładnie wybitemu „zbarbaryzowanemu” egzemplarzowi oferowanemu przez Antykwariat Numizmatyczny w marcu 2009 r., ujawniły, że w istocie para stempli była tylko jedna, wykonana początkowo poprawnie. Stemple te prawdopodobnie zardzewiały, zostały więc przeszlifowane i uzupełnione, jednakże przez osobę nie znającą pożądanej treści. Stąd znaczna barbaryzacja napisu — zwłaszcza awersu — a także pewna deformacja figury pawia. Na przedstawianym obecnie egzemplarzu świetnie widać, jak końcową, płytką literę E otoczono głęboko rytą pętlą.

Gięty egzemplarz.

Suchodolski. typ IX.15; Stronczyński 7b; zestawienie S. Suchodolskiego z 1967 r. wymienia 13+64 egz.; obecnie szacuje się liczbę znanych egzemplarzy obu odmian na ponad 80. Znaczna część egzemplarzy „zbarbaryzowanych” jest wybita jednostronnie lub z niewyraźną jedną ze stron. (BRP) CENA: 20 000 zł

16

Średniowiecze, Mieszko (Bolesławowic, późniejszy król Mieszko ll), jako następca tronu (przed 1025)

4.

Denar z łukiem, ok. 1010-1020

Aw.: Łuk zwieńczony krzyżem.

W otoku: 3 NLTM (wsteczne i zdeformowane Misico).

Jedno nacięcie.

Rw.: Krzyż z kulkami w kątach. W otoku: E E + +. Sześć nacięć. śr. 20,0 mm, w. 1,60 g Ag

stan 2

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Denar do niedawna uważany był za najstarszą monetę polską, wybitą przez Mieszka I, wkrótce po chrzcie. Okazuje się jednak, że występuje wyłącznie w znaleziskach datowanych na okres znacznie późniejszy. Musiał zostać wybity już za czasów Bolesława Chrobrego, i to w drugiej połowie jego panowania. Z drugiej jednak strony, jest na pewno wcześniejszy niż królewskie panowanie Mieszka II (1025-1031). Nie powstał też w żadnym udziale książęcym, ale w centrum państwa, w Wielkopolsce, gdyż tu najczęściej jest znajdowany. Zwraca uwagę brak tytułu władczego przy imieniu, który potwierdza tezę Stanisława Suchodolskiego, że monetę tę wybito w imieniu następcy tronu. Kontrowersyjne jest przedstawienie w polu awersu, które trzeba rozpatrywać łącznie z drugim typem Mieszkowym, gdzie podobny łuk z krzyżem wzbogacony jest o dwa zagięte do środka pałąki, jakby rogi i przybiera postać podobną do korony. Jest prawdopodobne, ale nie całkiem pewne, że tamta wzbogacona forma jest późniejsza i stanowi wtórną interpretację wyobrażenia. Przez dłuższy czas uważano więc, że łuk z krzyżem z denara jest skrajnie uproszczonym szczytem świątyni, wywodzącym się z tradycji mennictwa karolińskiego, a zaczerpniętym z monet bawarskich. Ostatnio jednak Stanisław Suchodolski zwrócił uwagę na zbieżność tej figury z nakryciem głowy, z którym przedstawiano św. Wacława jako męczennika.

Połysk menniczy.

Suchodolski. I.1; Stronczyński. 5b; zestawienie S. Suchodolskiego z 1967 r. wymienia ok. 37 egz. (w tym 1 jednostronny); obecnie szacuje się liczbę znanych egzemplarzy na ponad 40. (BRP)

CENA: 15 000 zł

17

Średniowiecze, Bolesław ll Szczodry

5.

1058-1079/80

Denar książęcy, ok. 1070-1076

Aw.: Odkryta głowa władcy w profilu w lewo.

W otoku: B OLxE Z L VS Rw.: Władca na koniu w lewo, z długą, trójkątną tarczą i włócznią z proporcem o trzech strefach; za głową władcy leżące S, pod koniem s o. Krawędzie nieco podniesione, stemple nieco przesunięte. śr. 14,0 mm, w. 0,769 g Ag

stan 3+

P

o kilkudziesięcioletniej przerwie Bolesław Szczodry wznowił ok. 1070 r. książęce mennictwo w Polsce.

W przeciwieństwie do monet pradziada, jego denary są dość liczne, małe i bite z kruszcu bardzo nierównego w jakości. Z monet saskich przejęto technikę bicia z podniesionymi brzegami. Stosunkowo długi czas bicia skutkuje spadkiem ciężaru i stopniowym upraszczaniem napisu, co jest świetnie widoczne na prezentowanych dwóch egzemplarzach. Obfitość emisji znajduje odzwierciedlenie w znakach menniczych, które po raz pierwszy w Polsce, od razu w znacznej rozmaitości, pojawiają się na tych monetach. Ich rolą była najprawdopodobniej kontrola jakości produkcji. Na uwagę zasługuje także dwukrotnie zamieszczony motyw władcy — nawet głowa władcy na awersie i rewersie jest bardzo podobna. Na awersie towarzyszy jej imię, na rewersie zaś wprawiona jest w przedstawienie konne. To stosunkowo nowy wówczas sposób przedstawiania księcia jako wojownika, zaczerpnięty prawdopodobnie — jak sądził Ryszard Kiersnowski — z monet Dolnej Lotaryngii.

Suchodolski. 1; Stronczyński. 33i; Kopicki. 25e. Litery s o pod koniem dotąd nieznane. (BRP)

18

CENA: 1 000 zł

Średniowiecze, Bolesław ll Szczodry

6.

1058-1079/80

Denar książęcy, ok. 1070-1076

Aw.: Słabo widoczna, odkryta głowa władcy w profilu w lewo (znaczna jej część przypadła na pustkę z przebicia głębokiego motywu z rewersu).

W otoku: BIEZLV S Rw.: Władca na koniu w lewo, z długą, trójkątną tarczą i włócznią; za głową władcy +, pod koniem rozetka. Krawędzie nieco podniesione. śr. 14,4 mm, w. 0,578 g Ag

stan 3+/2-

M

oneta z przedwojennej kolekcji.

Patyna.

Suchodolski. 1; Stronczyński. 33h; Kopicki. 25e. (BRP)

CENA: 1 000 zł

19

Średniowiecze, Bolesław ll Szczodry

7.

1058-1079/80

Denar książęcy, ok. 1070-1076, Kraków

Aw.: Odkryta głowa władcy w profilu w lewo.

W otoku: BELZLV S Rw.: Władca na koniu w lewo, z długą, trójkątną tarczą i włócznią z proporcem o trzech strefach; za głową władcy leżące S. Krawędzie nieco podniesione. śr. 14,0 mm, w. 0,493 g Ag

stan 3

Egzemplarze o znacznie zredukowanym napisie uważane są za późne w tej emisji.

Suchodolski. 1; Stronczyński. 33i; Kopicki. 25e. (BRP)

20

CENA: 1 000 zł

Średniowiecze, Bolesław ll Szczodry 8.

1058-1079/80

Denar królewski, 1076-1079/80

Aw.: Popiersie króla w lewo, w koronie płytowej, wznoszącego miecz w dłoni.

Za głową władcy znak Z, nad nim +, na ramieniu króla trzy kropki.

Rw.: Trzy wieże zwieńczone kopułami i połączone drewnianym wałem, z boków pojedyncze duże kulki. Krawędzie nieco podniesione. śr. 13,4 mm, w. 0,879 g Ag

stan 2

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Już Kaźmirz Stronczyński najzupełniej trafnie przypisał takie anonimowe monety Bolesławowi Szczodremu, choć błędnie widział na rewersie bramę o trzech wieżach kulisto w stylu wschodnim zakopułowanych, oczywiście bramę Kijowską. Późniejsi badacze również nie szczędzili fantazji interpretując ten motyw, dopatrując się w nim np. aluzji do obrządku słowiańskiego. Wnikliwej, nowoczesnej analizie poddał przedstawienia monety Krzysztof Skwierczyński, wskazując z jednej strony króla jako władcę broniącego i sprawiedliwego, z drugiej zaś, być może — symbol jego królestwa, naśladującego Państwo Boże: Bóg uczynił króla swoim namiestnikiem, wikariuszem na ziemi, który ma wypełniać Jego wolę. Zastanawiające, że przy tak rozbudowanej symbolice monarchy na monecie nie wystarczyło miejsca na jego imię — choćby skrócone — znalazło się natomiast dla sporej serii znaków menniczych, wśród których litera Z z krzyżem zaliczana jest do motywów głównych — może oznaczających warsztat — a trzy kropki na królewskim ramieniu i dwie kulki z boków budowli na rewersie — do znaków pobocznych. W świetle studiów Stanisława Suchodolskiego, ten zestaw znaków kwalifikuje monetę do drugiej, późniejszej grupy denarów królewskich Bolesława Szczodrego.

Patyna.

Suchodolski. 2; Stronczyński. 32c; Kopicki. 27h. (BRP)

CENA: 1 500 zł

21

Średniowiecze, Władysław l Herman

9.

1079/80-1102

Denar, 1080-1102

Aw.: Popiersie władcy z odkrytą głową w lewo.

W otoku: +V D•\\\ V•S Rw.: Trzy wieże zwieńczone stożkowymi dachami i masywnymi krzyżami, połączone drewnianym wałem. W otoku ślady pseudolegendy. Krawędzie nieco podniesione. śr. 13,8 mm, w. 0,465 g Ag

stan 2+

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Denary Władysława Hermana przedstawiają zarazem kontynuację tematu denarów królewskich Bolesława — głowa władcy (o zredukowanych atrybutach, bo już nie króla) po jednej stronie, a budowla trójwieżowa, też o nieco zmienionym wyglądzie, po drugiej — i istotne zmiany. Długie panowanie księcia zostawiło bowiem jeden tylko typ, znacznie poprawiony w wadze i jakości kruszcu, za to na ogół słabszy plastycznie. Nawet głowa księcia, uformowana podobnie do przedstawienia z denarów książęcych Bolesława Szczodrego, jest zazwyczaj dość toporna. Zaszyfrowane znaki mincerskie zostały zastąpione przez normalne, choć często zbarbaryzowane legendy na jednej lub dwu stronach, przy czym głowę władcy stale otacza jego imię, budowlę zaś czasem nazwa Krakowa, czasem pseudolegenda lub tylko ornament. Nazwę Krakowa uważa się za wskazanie miejsca bicia oznaczonych nim monet, przy czym dopuszcza się możliwość, że okazy bez tej nazwy powstały w drugiej siedzibie Władysława - Płocku.

Minimalnie niedobity, patyna.

Kopicki. 32; Suchodolski. XI.1

22

CENA: 1 000 zł

Średniowiecze, Wojewoda Sieciech Stary

10.

1080-1100

Denar z tzw. monogramem, ok. 1090 – ok. 1098 mennica Kraków lub pobliskie dobra Toporów (Morawica?)

Aw.: Znak osobisty Sieciecha (dwa łuki połączone linią i zwieńczone krzyżem.

W otoku odśrodkowo: ZE\\\H (kółko w połowie wysokości wiersza) Rw.: Niewyjaśniona kombinacja kresek, być może monogram lub naśladowcze przedstawienie pastorału i proporca. Obrzeże lekko podniesione. śr. 17,2 mm, w. 0,905 g Ag

stan 2

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Wojewoda Sieciech, niepospolita indywidualność polityczna XI stulecia — ktoś w rodzaju pierwszego ministra Władysława Hermana — to pierwszy znany przedstawiciel rodu nazwanego później Toporami. Wywodził się prawdopodobnie z grupy przywódców buntu, tzw. reakcji pogańskiej, z 1034 r. Gall Anonim odmalował go w jednoznacznie czarnych barwach, przede wszystkim jako człowieka dążącego do odsunięcia od władzy dynastii Piastów i objęcia tronu. Ponieważ Sieciech Stary nie miał swego nadwornego kronikarza, nie wiemy, co powiedziałby na swą obronę. Próby objaśnienia takimi właśnie ambicjami wojewody bezprecedensowego w całej ówczesnej Europie Środkowej zjawiska, jakim była emisja monet z imieniem i znakiem urzędnika książęcego, budzą jednak sprzeciw wielu historyków. Wskazują oni, że wszelkie działania wojewody relacjonowane przez Galla cieszyły się pełną aprobatą księcia. Bardzo nierównomierne rozprzestrzenienie dwóch typów monet z imieniem Sieciecha świadczy, że pracowały dla niego co najmniej dwie mennice: jedna w Krakowie lub jego sąsiedztwie (może w potężnym kluczu majątkowym Toporów na wschód od miasta, mającym wówczas centrum chyba w Morawicy), druga w innej części Polski, może w Sieciechowie pod Kutnem. W tej drugiej mennicy oprócz monet imiennych Sieciech Stary wybijał również anonimowe naśladownictwa saskich denarów krzyżowych.

Patyna.

Suchodolski. II.6 (?); Kopicki. 228. Stanisław Suchodolski zarejestrował 33 egzemplarze całe oraz 2 połówki, z których znaczna część pozostawała w zbiorach prywatnych. (BRP)

CENA: 20 000 zł

23

Średniowiecze, Bolesław lll Krzywousty 11.

1102-1138

Denar majestatowy, 1107-1113, mennica Kraków

Aw.: Na szerokim tronie, zdobionym trójlistkami na poręczach, zasiada władca na wprost, z odkrytą głową; w prawej dłoni dzierży miecz, oparty sztychem o ramię; lewą wznosi otwartą.

W otoku: B O Ŀ Z E Ŀ A V S Rw.: Ozdobny krzyż równoramienny z parami kulek w kątach.

W otoku: B Ŀ Z E Ŀ A V S śr. 16,11 mm, w. 0,760 g Ag

stan 2

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Pokonanie i podporządkowanie starszego brata Zbygniewa, w 1107 roku i następnie wygnanie go z kraju oznaczało osiągnięcie pozycji jedynego władcy Polski przez Bolesława III (jeszcze wówczas nie Krzywoustego). Książę uczcił sukces zmianą typu monety na przedstawienie majestatowe, nawiązujące do typu wprowadzonego niegdyś przez Bolesława Szczodrego (na najwcześniejszych odmianach otoczone napisem przechodzącym z rewersu na awers: Denarius ducis Boleslai). To przedstawienie władcy było potem jeszcze kilkakrotnie naśladowane w kolejnych pokoleniach Piastów. Zmiana typu po pięciu latach od wprowadzenia poprzedniego wzoru denarów oznaczała jednocześnie uruchomienie nowego systemu monetarnego — renowacji monety, tj. okresowej wymiany obiegowej monety na nową, połączonej z poborem podatku. Do zakończenia emisji tego typu i kolejnej wymiany doszło prawdopodobnie w 1113 roku, kiedy książę, złamawszy złożoną bratu przysięgę i kazawszy go okaleczyć, dorobił się hańbiącego przydomka „Krzywousty” i został zmuszony do odbycia długotrwałej, publicznej pokuty.

Patyna.

Suchodolski. 2; Stronczyński. 37a-b; Kopicki. 38. (BRP)

24

CENA: 6 000 zł

Średniowiecze, Bolesław lll Krzywousty 12.

1102-1138

Brakteat protekcyjny, 1135-1138

Książę w prawo, na ugiętych kolanach, wyciąga dłonie do św. Wojciecha, który stoi w lewo unosząc prawą dłoń nad głową księcia, a w lewej zaś dzierży pastorał.

W otoku: + VEV\\\\BESLV (zdeformowane wsteczne Adalbertus i proste Boleslaus) śr. 23,6 mm, w. 0,720 g Ag

stan 3+

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Brakteat, niegdyś nazywany pokutniczym i błędnie wiązany ze wspomnianą powyżej pokutą za zbrodnię krzywoprzysięstwa, powstał — jak wykazał Ryszard Kiersnowski — dużo później. Stanowi propagandową odpowiedź dworu polskiego na zmuszenie Bolesława Krzywoustego do hołdu przed cesarzem Lotarem III w Merseburgu w 1135 r. Moneta pokazuje obrazem i napisem, że w istocie zwierzchnikiem i opiekunem księcia Polski jest nie cesarz, lecz św. Wojciech patron królestwa, którego relikwie, zrabowane przed wiekiem przez Czechów, cudownie znaleziono w Gnieźnie w 1127 roku. Moneta znana z wielu odmian (najistotniejsze to krzyż kropkowy, pojawiający się nad głową księcia i frontalne przedstawienie twarzy świętego), była wybijana przez kilka lat według silnie obniżanego standardu; przedstawiony egzemplarz, z racji ciężaru, należy do wczesnych.

Zgięty. Połysk.

Stronczyński. XIII:e; Kopicki. 47. (BRP)

CENA: 5 000 zł

25

Średniowiecze, Bolesław lV Kędzierzawy 13.

1146-1173

Denar, typ Dwaj książęta, ok. 1152-1157

Aw.: Książę w zbroi i hełmie stoi na wprost, trzymając w prawej dłoni włócznię z proporcem o trzech strefach, a w lewej tarczę. Z lewej strony trzy kulki, z prawej dwa łuki, u dołu kulka.

Rw.: Za stołem siedzą dwaj książęta, wspólnie wznosząc w dłoniach glob. śr. 14,72 mm, w. 0,767 g Ag

stan 3

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Beznapisowy denar z parą książąt za stołem został przez Stanisława Suchodolskiego — kierującego się przede wszystkim wagą tych monet — położony na drugim miejscu w sekwencji monet Bolesława Kędzierzawego. Zupełnie nowy motyw rewersu, nieznany wcześniej w mennictwie, wyraża ideę współrządów dwu dorosłych synów Bolesława Krzywoustego: Bolesława Kędzierzawego z Mieszkiem, później nazwanym Starym. Zarówno glob — symbol władzy — jak i stół, miejsce zgody i pomyślności, przeciwstawiać mają panowanie Bolesława samowładnemu i wojowniczemu bratu Władysławowi Wygnańcowi. Awers nawiązuje do pierwszego typu Bolesława Krzywoustego (trudno zgadnąć, czy świadomie wskazano w ten sposób czas, gdy ojciec obecnego władcy również zgodnie współrządził z bratem). Monety bite są w systemie periodycznej renowacji, a kontrolę nad ich jakością ułatwiać mają znaki ułożone na obu stronach.

Data początku emisji jest wyłącznie orientacyjna; koniec bicia tego typu mógł się wiązać ze złożeniem cesarzowi w 1157 r., przez Bolesława hołdu odzwierciedlonego na kolejnym typie denarów.

Suchodolski. 2; Stronczyński. 59; Kopicki. 56c. (BRP)

26

CENA: 1 000 zł

Średniowiecze, Bolesław lV Kędzierzawy

14.

1146-1173

Denar, typ Cesarz, 1157 – przed 1166

Aw.: Władca na tronie na wprost, w płaszczu i koronie z pendiliami, wznosi glob w prawej i berło liliowate w lewej ręce, z boków tronu krzyżyki.

Rw.: Pomiędzy czterema liniami napis w trzech wierszach: BOLE / ZAV / ST (litery poprzewracane), u góry i dołu ornamenty z kreseczek. śr. 15,0 mm, w. 0,40 g Ag

stan 3

P

rzedstawienie majestatowe na stronie opisanej jako awers budziło od początku badań nad tymi monetami wątpliwości. Nie może ona oznaczać Bolesława zwłaszcza Kędzierzawego - pisał Stronczyński. - Korona na głowie i berło w ręku ani jego ani ojca jego imieniu nie są odpowiadające. Jest to prawdopodobnie figura Cesarska.

Rzeczywiście, insygnia, a zwłaszcza korona z pendiliami, spotykane są w tej dobie głównie na przedstawieniach cesarskich (znana jest rzadsza odmiana awersu z palmą zamiast berła liliowatego w monarszej lewicy). Przyjęło się zatem - też za Stronczyńskim - wiązać to przedstawienie z hołdem, który Bolesław Kędzierzawy został zmuszony złożyć Fryderykowi Barbarossie w Krzyszkowie w 1157 r. Rzecz jednak czeka na wnikliwsze zbadanie, bo ten typ wykazuje po dwie zasadnicze, krzyżujące się odmiany awersu i rewersu (na rewersie zamiast imienia polskiego księcia może być imię św. Wojciecha) oraz liczne znaki mennicze. Na oferowanym egzemplarzu znakami takimi są krzyżyki z boków tronu i być może również litera T, dodana na końcu napisu na rewersie.

Suchodolski. typ 3; Stronczyński. typ 55 o. (BRP)

CENA: 5 000 zł

27

Średniowiecze, Pomorze Zachodnie. Bogusław l, Kazimierz l oraz przypuszczalnie biskup Konrad l

15.

1156-1180

Denar, ok. 1170 - 1180, mennica Kamień (?)

Aw.: Boczna fasada kościoła o dachu zwieńczonym trzema wieżyczkami z kopułkami.

W otoku: BVDIZ/AVKAZSMER Rw.: Popiersie świętego Jana Chrzciciela w aureoli i płaszczu, z prawicą wzniesioną do błogosławieństwa, nad nią kulka.

W otoku: SCSIOHA S śr. 16,6 mm, w. 0,814 g Ag

stan 3+

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Jeden z najwcześniejszych imiennych denarów zachodniopomorskich. Przez dawnych badaczy przypisywany był Bogusławowi II i Kazimierzowi II w Kamieniu, gdzie Jan Chrzciciel był patronem katedry, jednakże Ryszard Kiersnowski wykazał słabość podstaw późnego datowania. Zauważył też, że imię św. Jana nie musi wskazywać na Kamień, gdzie święty ten poza tym na monetach nie wystąpił, lecz może też oznaczać Kołobrzeg, gdzie stoi kościół pod tym wezwaniem na podgrodziu. Niedawno wszakże Jürgen Petersohn uzasadnił prawdopodobieństwo udziału biskupa w emisji denarów pomorskich z przedstawieniami świętych; najpierw Sabina, a potem Jana. W takim przypadku ten drugi wskazywałby na mennicę kamieńską.

Ciemna patyna.

Kiersnowski. 2a; Kopicki. 4107; Według obliczeń R. Kiersnowskiego z 1960 r., znano ok. 120 egzemplarzy tego typu. (BRP)

28

CENA: 6 000 zł

Średniowiecze, Krakowskie (?), Władca nieokreślony

16.

2. ćwierć XIII w.

Brakteat hebrajski z grupy AZIMIR

Popiersie mężczyzny z odkrytą, kędzierzawą głową, w płaszczu, na wprost. Nad nim dwie wici tworzą łuk ostry, oddzielając dwa segmenty hebrajskiej legendy, umieszczonej w lustrzanym odbiciu: (towa bracha, ‘dobre błogosławieństwo’). śr. 14-15 mm, w. 0,103 g Ag

stan 2+

T

yp nieznany klasycznym katalogom, odkryty w 1999 r. Do dziś na rynku wystąpiło prawdopodobnie kilkanaście egzemplarzy. Ponieważ skarb, w którym pojawiły się po raz pierwszy monety tego typu, wciąż nie jest w całości poznany, nie została rozstrzygnięta kwestia ich przynależności. Mimo pierwszych, fałszywych wiadomości o pochodzeniu znaleziska z Górnego Śląska i idącej za nimi próby przypisania tam dominujących w nim monet, wiemy dziś, że cała grupa AZIMIR najprawdopodobniej pochodzi z Krakowa.

Stanisław Suchodolski skłania się jednak ku datowaniu tej grupy na czasy Lestka Białego (1206-1227), podczas gdy zdaniem Borysa Paszkiewicza powstała ona później, w 2. ćwierci XIII wieku. Na tym typie wyraźnie widać cechy stylowe wczesnego gotyku (nowatorskie wici tworzące ostrołuk) mimo romańskiego, statycznego popiersia, chyba zaczerpniętego ze starszych monet Nordhausen. Ze względu na tę analogię oraz brak atrybutów, popiersie przedstawia najprawdopodobniej władcę — emitenta monety. W takim razie niezwykły dla tej epoki jest cywilny strój księcia — pokazany także na innych monetach z tej grupy. Cała grupa AZIMIR słusznie zaliczana jest do najpiękniejszych polskich monet średniowiecznych.

Haczewska, Paszkiewicz, Skarb z XII-XIII wieku z Krakowa, nr I.7. (BRP)

CENA: 2 500 zł

29

Średniowiecze, Pomorze Gdańskie, Świętopełk ll

17.

1219/20-1266

Brakteat, typ Cervus — odmiana

Jeleń w lewo, przed nim krzyż, pod nim kropka.

U dołu wzdłuż obwódki pseudolegenda CCC V śr. 14,0 mm, w. 0,067 g Ag

stan 3

B

rakteat nieznanego dotychczas typu, jednakże bardzo podobny do brakteatu Cervus, znalezionego w trzech egzemplarzach podczas wykopalisk archeologicznych w Gdańsku (1 egz. przy ul. Podwale Staromiejskie 57 i 2 egz. przy ul. Tartacznej 2; waga 0,1, 0,131 i 0,112 g). Na naszym okazie jeleń jest zwrócony w przeciwną stronę niż na znanych dotychczas (wyobrażony jednakże bardzo podobnie). Oryginalny, poprawny napis CERV9 (Cervus, tj. jeleń) został tu zdeformowany do postaci pseudolegendy i nieco inaczej rozmieszczony.

Można jednak zauważyć, że znak brachygraficzny w formie niezamkniętej cyfry 9 (oznaczający końcówkę -us) ma tutaj dobry odpowiednik nad literą V w postaci poziomej kreski, czyli ogólnego znaku skrótu. Zależność obecnej monety od brakteatu Cervus nie budzi wątpliwości, pozostaje jednak do ustalenia, czy jest to odmiana pochodząca z tej samej emisji (może z innej mennicy), czy naśladownictwo innego pochodzenia. Mechanizm zmian (lustrzane odbicie, utrata czytelności legendy) jest charakterystyczny dla naśladownictw, podczas gdy zbieżność stylistyczna i metrologiczna przemawiają za odmianą. Wydaje się jednak, że mały zasięg brakteatów Cervus, znanych wyłącznie z Gdańska, nie stwarzał możliwości naśladowania ich w innych miejscach.

Wskazywałoby to na zbieżność pochodzenia brakteatów Cccv i Cervus. Jakie to było pochodzenie? Stanisław Suchodolski, znając tylko jeden okaz brakteatu Cervus, z gdańskiego Podwala Staromiejskiego, wysunął tezę, że jest to moneta miejscowa, tzn. Pomorza Gdańskiego. Dwa okazy wykopane później przy ul. Tartacznej potwierdziły tę atrybucję, wskazując wprost na pochodzenie brakteatu z Gdańska. Chronologia jednakże nie została zasugerowana, oprócz oczywistego okresu przedkrzyżackiego (tzn., przed 1308 r.). Forma płaskiego brakteatu z obwódką z dość grubych, stopionych ze sobą perełek, znana jest w Polsce już od ostatniej dekady XII w. i trwa aż do lat sześćdziesiątych lub siedemdziesiątych XIII w. W zawężeniu tej chronologii chyba nie pomoże treść stempla, słowem i napisem odnosząca się do jelenia — ten bowiem jest bardzo powszechnym, ale i ogólnym symbolem chrześcijanina, czasem też samego Chrystusa. Jego rola jako atrybutu świętych Huberta i Eustachego nie przyda się nam, skoro nie znamy śladów takich kultów na Pomorzu. Być może za to, że figura jelenia ma związek z jelenim rogiem, leżącym na tarczy księcia gdańskiego Świętopełka II (1219/20-1266) na jego pieczęci, znanej z najstarszego odcisku z 1228 roku. Jako emitent tego brakteatu Świętopełk II jest nader prawdopodobny.

Katalogi nie znają; czwarty egzemplarz typu, unikat w odmianie. (BRP)

30

CENA: 15 000 zł

Średniowiecze, Władysław l Łokietek 18.

Książę Kujawski 1306-1320

Denar (1306-1320)

Aw.: Połulew i połuorzeł nakryte wspólną, niską i prostą koroną. Orzeł ma w wyższej partii ogona pierścień, drugi pierścień wieńczy ramię skrzydła.

W otoku legenda: \\\\\Z:L:A:[ ]:\\\ (przerywniki z dwóch małych kółeczek każdy).

Rw.: Hełm w lewo (obserwatora) z pióropuszem z ośmiu piór zatkniętych w łukowatą listwę.

W otoku legenda: C.R.A.C.O. \\\\\ z literami przedzielonymi pojedynczymi pierścieniami. śr. 13,0 mm, w. 0,416 g Ag

stan 4

M

oneta, odkryta dopiero w 2010 r., jest pierwszym denarem Władysława Łokietka z nazwą Krakowa (napis brzmiał prawdopodobnie Wlod[i]zlaus // Cracovienses, jak można się domyślić z drugiego egzemplarza). Ponieważ nie ma na niej tytułu królewskiego ani nazwy Polski, wybito ją przed koronacją w 1320 roku. Przedstawienia na denarze stanowią elementy herbu książęcego: hełm z klejnotem i godło rodowe linii kujawskiej.

Pierwszy znany egzemplarz, publikowany w: B. Paszkiewicz, Nieznany denar książęcy Władysława Łokietka.

An unknown ducal penny of Ladislaus the Elbow-high, „Wiadomości Numizmatyczne”, R. LIV, 2010, z. 1, s. 87-92. Drugi egz. (spod innych stempli) został sprzedany w WCN 50:12. (BRP) CENA: 2 000 zł

31

Średniowiecze, Księstwo Kijowskie, Włodzimierz Olgierdowicz

19.

1367/77-1394

Moneta srebrna, typ „IS”

późne lata osiemdziesiąte lub wczesne dziewięćdziesiąte XIV w.

Aw.: Tamga książęca. W otoku nieczytelna legenda.

Rw.: Cyryliczna litera K (w formie przypominającej IS) W otoku odśrodkowo: \OHN\\ N śr. 14,6-13,4 mm, w. 0,406 g Ag

stan 3

M

oneta z przedwojennej kolekcji. Późne lata osiemdziesiąte lub wczesne dziewięćdziesiąte XIV w.

Kozubowski typ IV (grupa młodsza); znanych ok. 200 egz.

32

CENA: 800 zł

Średniowiecze, Księstwo Kijowskie, Włodzimierz Olgierdowicz 20.

1367/77-1394

Moneta srebrna, typ z krzyżem

Późne lata osiemdziesiąte lub wczesne dziewięćdziesiąte XIV w.

Aw.: Tamga książęca w perełkowej obwódce, bez śladów legendy.

Rw.: Krzyż grecki w wąskiej, perełkowej obwódce. W otoku:…II stronie monety tego samego typu. śr. 13,2 mm, w. 0,283 g Ag

M

. Ślady przebicia na drugiej stan 3

oneta z przedwojennej kolekcji. Włodzimierz Olgierdowicz, starszy, przyrodni brat Władysława Jagiełły, pojawił się po raz pierwszy w 1367 roku jako książę witebski, a wkrótce potem został osadzony w świeżo zdobytym przez Litwę (ok. 1362 r.) Kijowie. Dzielnicowe księstwa litewskie nie miały charakteru dziedzicznego i kniaziowie byli przenoszeni przez hospodara z jednego udziału do drugiego, jednak Kijów był stolicą na tyle ważną, że dał Włodzimierzowi podstawy do prób usamodzielnienia się i przekształcenia udziału w dziedziczne wielkie księstwo. Początkowo książę współpracował lojalnie z hospodarami z Wilna, ale z czasem, jak czytamy w „Kronice Bychowca”, kniaź Władimir biegał w Moskwu i tiem probiegał otczinu swoju Kijew, skąd został usunięty przez Jagiełłę i Witolda jesienią 1394 roku. Na pociechę Witold dał mu prowincjonalny Kopyl, gdzie Włodzimierz zmarł po kilku latach (ustalenia Jana Tęgowskiego). Już we wczesnych latach pięćdziesiątych XIV wieku we wschodniej Kijowszczyźnie pojawiły się lokalne imitacje dirhemów Złotej Ordy (była to prawdopodobnie pierwsza emisja monety na Rusi od XI wieku) i emisję tę kontynuował w Kijowie Włodzimierz. Jego monety sklasyfikował i ustalił ich chronologię Heorhyj Kozubowśkyj, aczkolwiek Konstantin Chromow kwestionuje przynależność do Włodzimierza niektórych wczesnych emisji naśladujących ordyńskie.

Wątpliwości nie dotyczą jednak przedstawianych tu dwu typów, których przynależność do Włodzimierza potwierdzona jest jego tamgą (paraheraldycznym znakiem kreskowym) przypominającą schematyczny kościół.

Na rewersie pierwszego jest znak stanowiący prawdopodobnie inicjał tytułu Kniaź, na rewersie zaś drugiego widzimy krzyż, zazwyczaj z kulkami w kątach. Oba te motywy, monogram i krzyż równoramienny, mimo ruskiej formy monet, wywodzą się z mennictwa zachodniego i np. w mennictwie Rusi Suzdalskiej ich prawie nie widzimy. Monety Włodzimierza miały bardzo niestabilny standard, a ponieważ nie są wspominane w znanych nam źródłach pisanych, nie wiemy ani jak się nazywały, ani jakie relacje łączyły je z monetami krajów ościennych. Typ V, z krzyżem, w późnej fazie rozpadł się na dwa typy jednostronne (a nawet brakteatowe): VI z tamgą i VII z krzyżem, już pozbawione napisów. Emisja lat osiemdziesiątych i wczesnych dziewięćdziesiątych zdominowała Kijowszczyznę, ale po upadku Włodzimierza szybko zniknęła z obiegu. Późny syn Włodzimierza, Olelko (Aleksander), odzyskał z czasem Kijów, ale już bez prawa bicia monet. Był protoplastą książąt Słuckich.

Od jego młodszego brata, Iwana, wywodzą się książęta Bielscy.

Patyna.

Kozubowski typ V, znanych ponad 600 egz. (BRP)

CENA: 1 000 zł

33

Kazimierz Jagiellończyk

21.

1446 - 1492

Szeląg Stanów Pruskich bez daty, Toruń

Aw.: Orzeł Prus Królewskich w tarczy.

W otoku gotycki napis: £KASIMIRUS£D£G£RbXPOLOb Rw.: W tarczy gotyckiej herb miasta Torunia, mur z bramą o trzech wieżach z blankami. Nad tarczą kółko.

W otoku gotycki napis: MONbTA£DUCATUS£PRUCIb śr. 21,0 mm, w. 1,76 g Ag

stan 3+

E

kstremalnie rzadka moneta. W okresie 1454 - 1456 działała w Toruniu mennica Stanów Pruskich. Wybijała ona szelągi i grosze o wyższej zawartości srebra, niż zawierały współczesne im monety krzyżackie i miejskie. Mennicę zamknięto, wyróżniające się jakością i zawartością srebra monety, natychmiast zostały wyłowione z obiegu i zakończyły żywot przebite na gorszy pieniądz. Dzisiaj są to wyjątkowo rzadkie i drogie egzemplarze.

Kopicki. 3071; CNCT. 902

34

CENA: 15 000 zł

Zygmunt l Stary 22.

Król Polski 1506-1548

Szóstak 1532, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie, czepcu i zbroi.

W otoku: SIGISMVN I REX POLO DO TOCI PRVSSIE Rw.: Ozdobny kartusz herbowy z orłem pruskim, nad nim V-I, po bokach T-I (Thorunia – Jostus Decjusz) W otoku: GROSS AR SEXDVP TERR PRVSSIE 153Z śr. 27,4 mm, w. 4,887 g Ag

D

stan 3-

użej rzadkości moneta bita przez Stany Pruskie w mennicy w Toruniu, jako efekt polsko-pruskiej unii monetarnej z lat 1526 - 1528.

Kopicki. 3102; CNCT. 1160; H-Cz. 321; Frankiewicz. 61; Chomiński. 85

23.

CENA: 5 000 zł

Trojak 1530, Toruń

Aw.: Popiersie króla w czepcu i zbroi płytowej.

W otoku: SIGIS I REX POLO DO TOCI PRVSS Rw.: Sześciowierszowy napis: III / GROSSVS / ARGENTE / TRIPLEX / PRVSSIE / 1530 śr. 20,5 mm, w. 2,548 g Ag

stan 3-/3

T

rojak z mennicy Stanów Pruskich w Toruniu.

Niedobity, patyna.

Kopicki. 3095; CNCT.1180; Iger. T.32.b

CENA: 2 000 zł

35

Zygmunt l Stary 24.

Król Polski 1506-1548

Trojak 1532, Toruń

Aw.: Popiersie króla w czepcu i zbroi.

W otoku: SIGIS I REX POLO DO TOCI PRVS Rw.: Napis w sześciu wierszach: III / GROSSVS / ARGENTE / TRIPLEX / PRVSSIE / 153Z śr. 20,5 mm, w. 2,56 g Ag Patyna.

Kopicki. 3096; CNCT. 1184; Iger. T.32.1

25.

stan 3+ CENA: 2 000 zł

Szeląg 1525, Gdańsk, Pilawa – Potoccy

Aw.: Tarcza z orłem jagiellońskim, nad tarczą mała korona.

W otoku: SIGISMVND D G R POLO Rw.: Tarcza z herbem Gdańska.

W otoku: CIVITAS DANSCZ 15Z5 śr. 18,8 mm, w. 1,13 g Ag

stan 2

P

ięknie zachowany egzemplarz z kolekcji Potockich. Na rewersie znak własnościowy Pilawa.

Patyna.

Kopicki. 7263; CNG. 52II

36

CENA: 1 000 zł

Zygmunt l Stary, Zakon Krzyżacki, Albrecht

26.

1511-1525

Klipa ćwierćtalara (1520/1521), Królewiec

Aw.: Fragment orła z tarczy wielkiego mistrza.

Rw.: Postać Madonny. wymiary: 17 x 17 mm, w. 5,169 g Ag

stan 3-

W

yjątkowo rzadka moneta bita w latach 1520-1521. W czasie wojny z Polską wielki mistrz krzyżacki Albrecht wybił talary, półtalary i ćwierćtalary. Monety te zostały pocięte na mniejsze i wprowadzone do obiegu w państwie zakonnym, jako wojenna moneta zastępcza.

Kopicki. 9071; Vossberg. 1241-1242; Neuman. 37a

CENA: 12 000 zł

37

Zygmunt ll August

Król Polski 1548-1572, Wielki Książę Litewski 1544-1572

poz. 27

38

Zygmunt ll August 27.

Król Polski 1548-1572, Wielki Książę Litewski 1544-1572

Szóstak 1562, Wilno

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Po bokach data 15-6Z W otoku: SIGIS AVGVSTVS REX POLO MAG DVX L Rw.: W polu Pogoń, pod koniem nominał VI, w napisie herb rodowy Kolumny – Jagiellonów.

W otoku: GROSSVS SEXDVPL MAG DVCAT LITVA śr. 31,0 mm, w. 14,09 g Ag

stan 3+

M

oneta ogromnej rzadkości wybita w srebrze o bardzo niskiej próbie, stąd mimo masy i wielkości półtalara zawartość czystego srebra jest właściwa dla szóstaka. W 1558 roku, król zmienił ciężar grzywny krakowskiej i obniżył próbę srebra monet litewskich o 1/2 łuta. Grzywna krakowska miała odtąd wagę 202 g. Taką właśnie obniżoną przez króla próbę srebra – 5 1/2 łuta (Ag. 343) mają wszystkie drobne monety, a także trojaki i szóstaki z 1562 r. Egzemplarz wyjątkowy z całkowicie czytelnymi legendami awersu i rewersu.

Wada krążka na rewersie.

Kopicki. 3317; Ivanauskas. 12SA4-1; Tyszkiewicz 80

CENA: 25 000 zł

39

Zygmunt ll August 28.

Król Polski 1548-1572, Wielki Książę Litewski 1544-1572

Trojak 1565, Tykocin

Aw.: Pogoń litewska w lewo. Pod koniem nominał III W otoku: SIGISM AVG REX POL MAG DVX LI Rw.: U dołu pod koroną monogram królewski SA (Sigismundus Augustus). Po bokach data 15-65 Napis w czterech wierszach: QVI / HABITAT IN / COELIS IRRI / DEBITEOS śr. 20,7 mm, w. 2,94 g Ag stan 3+

T

rojak z cytatem z Księgi Psalmów 2:4: Który w literaturze jest nazywany szyderczym.

mieszka w niebiesiech, naśmieje się z nich. Trojak ten

Kopicki. 3308; Iger. V.65c; Ivanauskas. 9SA59-9; Tyszkiewicz 15

29.

Trojak 1565, Tykocin

śr. 20,8 mm, w. 2,99 g Ag

I

CENA: 4 000 zł

stan 3/3+

nna odmiana z końcówką legendy LIT na awersie.

Kopicki. 3308; Iger. V.65d; Ivanauskas. 9SA59-9; Tyszkiewicz 15

40

CENA: 4 000 zł

Zygmunt ll August 30.

Król Polski 1548-1572, Wielki Książę Litewski 1544-1572

Dukat 1556, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi, z rozdwojoną brodą.

W otoku: SIGIS AVG REX POLO D PRVS Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską. Przed napisem lilia.

W otoku: MONE NO AVR CIVI GEDANEN 1556 śr. 22,1 mm, w. 3,53 g Au

stan 2/2+

B

ardzo rzadka odmiana rocznika dukatów gdańskich z popiersiem króla z zaplecioną brodą i tytułem księcia Prus. Znane są trzy egzemplarze, jeden znajduje się w Muzeum Historii Miasta Gdańska, dwa kolejne w zbiorach prywatnych. Ten egzemplarz był ilustrowany w książce J. Dutkowskiego, Złoto czasów dynastii Jagiellonów.

Najładniej zachowany egzemplarz tej odmiany.

Kopicki. 7378; Friedberg. 2; jak CNG. 98; Dutkowski, (Złoto Jagiellonów). 101(ten egzemplarz)

CENA: 100 000 zł

41

Stefan Batory 31.

Król Polski 1576-1586

Dukat kontrasygnowany oblężenie Gdańska 1577

Aw.: Owalna punca z herbem miasta Gdańska. śr. 21,4 mm, w. 3,46 g Au

stan 3+

D

ukat księstwa Karyntii z 156(?) r., z tytulaturą Ferdynanda, kontrasygnowany owalną tarczą z herbem Gdańska w 1577 roku.

Wyraźna punca.

Kopicki. 7411; CNG. 116; Dutkowski, ( Złoto…). 4 (na ilustracji ten sam egzemplarz)

42

CENA: 10 000 zł

Stefan Batory 32.

Król Polski 1576-1586

Talar oblężniczy 1577, Gdańsk

Aw.: Półpostać Chrystusa w promienistej aureoli. Za plecami i przed Chrystusem obwódka dekorowana krzyżykami. Za postacią dziesięć krzyżyków, przed - osiem.

W dłoni jabłko panowania z dużym krzyżem.

W otoku: DEFENDE NOS CHRISTE SALVATOR Rw.: Dwa lwy podtrzymują ozdobny kartusz z herbem miasta. Nad tarczą data 1577 W otoku: MONETA NOVA CIVITATIS GEDANENSIS śr. 41,1 mm, w. 26,89 g Ag

stan 3/3+

T

alary były bite za pomocą prasy walcowej wynalezionej przez kierownika mennicy w Gdańsku Kacpra Goebla. Poszczególne odmiany różnią się między sobą, ilością i rozmieszczeniem krzyżyków zdobiących obwódkę wokół Chrystusa. Ta odmiana z krzyżykami w stosunku 10-8 pojawia się najrzadziej, tylko dwa razy notowana w ciągu ostatnich 20 lat na aukcjach.

Patyna.

Kopicki. 7397; CNG. 108d; H-Cz. 609; Kubicki. 461; Tyszkiewicz 30

CENA: 25 000 zł

43

Stefan Batory 33.

Król Polski 1576-1586

Talar oblężniczy 1577, Gdańsk

Aw.: Półpostać Chrystusa w promienistej aureoli. Za plecami i przed Chrystusem obwódka dekorowana krzyżykami. Za postacią dziewięć krzyżyków, przed - sześć.

W dłoni jabłko panowania z dużym krzyżem.

W otoku: DEFENDE NOS CHRISTE SALVATOR Rw.: Dwa lwy podtrzymują ozdobny kartusz z herbem miasta. Nad tarczą data 1577 W otoku: MONETA NOVA CIVITATIS GEDANENSIS śr. 41,0 mm, w. 25,67 g Ag

stan 3

I

nna odmiana talara oblężniczego.

Delikatne ślady upiększania monety.

Kopicki. 7397; CNG. 108b; H-Cz. 607; Kubicki. 460; Chomiński. 194; Tyszkiewicz 30

44

CENA: 15 000 zł

Stefan Batory

Krรณl Polski 1576-1586

poz. 34

45

Stefan Batory 34.

Dukat koronny 1586, Poznań, UNIKAT

Król Polski 1576-1586

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi bez wewnętrznej obwódki, w prawo.

W otoku napis przedzielony słabo widoczną rozetą: STEP D G RE X POLO Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z małą tarczą z herbem rodu Batorych (Wilcze Kły). U dołu mała tarcza z herbem Przegonia (Jana Dulskiego podskarbiego wielkiego koronnego). W napisie litery N odwrócone. W otoku: M DL RV PR VP RIN TRAN 86 znak menniczy „haki” (Teodor Busch, mincmistrz 1584-1586) śr. 21,0 mm, w. 3,477 g Au stan 3

N

iezwykle rzadki dukat koronny z mennicy w Poznaniu, jedyny dochowany do naszych czasów egzemplarz. Na przełomie 1585 i 1586 roku Stefan Batory rozpoczął przygotowania do wyprawy wojennej na Moskwę. Przewidując konieczność opłacenia zaciągów wojskowych, najpierw w siedmiogrodzkiej Nagybanya, potem także w mennicach koronnej, litewskiej, a także gdańskiej przystąpiono do przebijania zapasów złota na dukaty. Mennice w Nagybanya i w Gdańsku, wybijające regularnie dukaty, nie miały problemów z realizacją królewskiego zamówienia. Znacznie większy problem wystąpił w Koronie i na Litwie. Tam nie tylko musiano przygotować stemple do nowej emisji, ale przede wszystkim zgromadzić wystarczające zapasy kruszcu. Z mennicy poznańskiej znamy dwie odmiany stempli awersu: z obwódką i bez obwódki wokół popiersia. Dukat bez obwódki mógł posłużyć jako próba nowego stempla. Do regularnego wybijania dukatów wykonano drugi stempel, na którym królewskie popiersie otoczono obwódką a napis uzupełniono o brakujące znaki interpunkcyjne. Proces przygotowania produkcji w mennicy koronnej trwał znacznie dłużej niż w gdańskiej i został szybko przerwany śmiercią króla 12 grudnia 1586 roku.

Wszystkie znane dukaty koronne Batorego mają ten sam rewers. Do tej pory znany był awers z obwódką wokół popiersia królewskiego. Typ bez obwódki pojawia się po raz pierwszy. Moneta ta została pierwotnie opisana w 1984 roku w Biuletynie Numizmatycznym na podstawie wcierki ołówkowej, nadesłanej od chcącego zachować anonimowość numizmatyka. Rok później, w kolejnej nocie umieszczonej w Biuletynie Numizmatycznym, opublikowano jego czarno-białą fotografię. W 2007 roku, E. Kopicki publikując uzupełnienia do skorowidza pieniędzy polskich, również odnotował istnienie tej odmiany. Na podstawie tego samego czarno-białego zdjęcia, dukat opisano i zilustrowano w katalogu Złoto czasów dynastii Jagiellonów w 2010 roku. Wszystkie dotychczasowe publikacje odwołują się do tego samego egzemplarza. W podręczniku J. Tyszkiewicza dukat ten został wyceniony na 1500 marek w złocie i zaopatrzony dodatkowo w znak zapytania, co było wskazówką dla ówczesnych kolekcjonerów, że monety takiej w handlu nie spotykał.

Gięty. Uszkodzenia powierzchni.

Kopicki. 562 R* jako UNIKAT; Friedberg(-); Kurpiewski. 241 jako UNIKAT; Dutkowski, (Złoto Jagiellonów) 92- R8-; Kaleniecki. -; Tyszkiewicz 1500 (?)

Noty: BN 11-12/1984, s.210; BN 9/10 1985, s.192; Kopicki(BN 3/2007, s. 167)

46

CENA: 500 000 zł

Stefan Batory 35.

Król Polski 1576-1586

Grosz koronny 1579, Olkusz

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: STEPHAN D G REX POLO Rw.: Pod małą koroną orzeł z tarczą z herbem Batorych na piersiach.

W otoku: GROSSVS NO REG POLO 1579 śr. 21,7 mm, w. 1,75 g Ag

G

stan 3

rosze z orłem były wybijane w wielu odmianach stempla z odmiennym zapisem POLO, POLON, POLONI, PLONIAE i z różną interpunkcją. Ta odmiana interpunkcyjna opisywana jest po raz pierwszy.

Patyna, lekko niecentryczny.

Kopicki. 490; Tyszkiewicz 18

36.

CENA: 2 000 zł

Dukat siedmiogrodzki 1586, Nagybanya

Aw.: Siedząca na półksiężycu Madonna z małym Chrystusem na ręku.

Mała tarcza z herbem Batorych przerywa napis u dołu.

W otoku: STEPHANVS D G REX POL PRV Rw.: Stojąca postać św. Ladysława z halabardą i jabłkiem panowania.

Po bokach inicjały N-B (Nagybanya) W otoku: S LADISLAVS REX 1586 śr. 22,6 mm, w. 3,49 g Au

S

stan 2

tefan Batory, zanim został wybrany na króla Polski był księciem Siedmiogrodu. Po wstąpieniu na tron Rzeczpospolitej, wybijał monety także w mennicach siedmiogrodzkich. Zbyt skromne możliwości produkcyjne mennic koronnych i litewskiej nie zapewniały w pełni zaspokojenia w złote monety potrzeb skarbu królewskiego.

Dużo połysku, delikatne gięcia.

Kopicki. 10506; Dutkowski, (Złoto…). 101

CENA: 8 000 zł

47

Stefan Batory 37.

Król Polski 1576-1586

Talar koronny 1585, Nagybanya

Aw.: Półpostać w koronie i w zbroi z berłem opartym o ramię.

W otoku: STEPHAN D G REX POLON MAG DVX L Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa polsko-litewska, z małą tarczą z herbem Batorych w środku. Data 15-85 po bokach, poniżej inicjały mennicy N-B W otoku: RVS PRVS MAS SAM LIVO PRIN TRAN śr. 40,8 mm, w. 28,34 g Ag

stan 1-

Moneta w niespotykanym dotąd na rynku numizmatycznym menniczym stanie zachowania.

Wyśmienity egzemplarz. Piękna patyna.

Kopicki. 10504; Davenport. 8457; H-Cz. 731; Frankiewicz. 152; Tyszkiewicz 70

48

CENA: 30 000 zł

Stefan Batory 38.

Król Polski 1576-1586

Talar koronny 1585, Nagybanya

Aw.: Półpostać w koronie i w zbroi z berłem opartym o ramię.

W otoku: STEPHAN D G REX POLON MAG DVX L Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa polsko-litewska, z małą tarczą z herbem Batorych w środku. Data 15-85 po bokach, poniżej inicjały mennicy N-B W otoku: RVS PRVS MAS SAM LIVO PRIN TRAN śr. 41,5 mm, w. 29,1 g Ag

stan 3+

T

alary Batorego zawierały nieco więcej srebra niż egzemplarze innych emitentów będące wówczas w obiegu w Europie. Dlatego były masowo wyławiane z obiegu i przetapiane. Stąd ich duża rzadkość na dzisiejszym rynku numizmatycznym.

Połysk, patyna, graffiti na awersie.

Kopicki. 10504; Davenport. 8457; H.-Cz. 731; Frankiewicz. 152; Tyszkiewicz 70

CENA: 15 000 zł

49

Stefan Batory 39.

Król Polski 1576-1586

Szóstak 1581, Wilno

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi.

W otoku: STEPHA D G REX PO M D LIT Rw.: Pod koroną trzy tarcze herbowe. Nominał VI przy dolnej, data 15-8I W napisie herb Leliwa (podskarbi wielki koronny). Bez ozdobnika (listka) między tarczami.

W otoku: GROSS ARGE – SEX M D LIT śr. 26,7 mm, w. 4,60 g Ag

stan 3+

B

ardzo rzadka odmiana szóstaka litewskiego, notowana tylko w kolekcji Czapskich.

Patyna. Ślady połysku menniczego.

Kopicki. 3380; Ivanauskas. 5SB5-4; H-Cz. 883; Tyszkiewicz 100

50

CENA: 20 000 zł

Stefan Batory 40.

Król Polski 1576-1586

Dukat 1586, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi zdobionej na ramieniu głową lwa. Wewnętrzna obwódka podwójna, pierwsza z naprzemiennie ułożonych korali i pereł, druga perełkowa.

W otoku: STEPHANVS D G REX POL D PRVS Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską.

Nad tarczą gałązka,w napisie pierścień (Gracjan Gonzallo).

W otoku: MONE NO AVR CIVI GEDANENSIS 86 śr. 21,7 mm, w. 3,50 g Au stan 2Dużo połysku, delikatny ślad zgięcia.

Kopicki. 7452; Friedberg. 3; CNG. 137III; Dutkowski, (Złoto…). 132; Kaleniecki. s. 64; Tyszkiewicz 25

41.

CENA: 15 000 zł

Dukat 1586, Gdańsk

śr. 21,6 mm, w. 3,49 g Au

stan 3-

Resztki połysku. Zgięty. Rzadsza odmiana z podwojoną obwódką z korali, pereł i sznura.

Kopicki. 7452; Friedberg. 3; CNG. 137III; Dutkowski, (Złoto…).133; H-Cz. 770; Kaleniecki. s. 64; Tyszkiewicz 25

CENA: 5 000 zł

51

Stefan Batory

Krรณl Polski 1576-1586

poz. 42

52

Stefan Batory 42.

Król Polski 1576-1586

Dukat 1585, Ryga

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: STEPHA D G REX PO D L Rw.: Wielki herb miasta Rygi, brama miejska strzeżona przez dwa lwy.

Nad bramą mały herb miasta - skrzyżowane klucze, pomiędzy nimi krzyż.

W świetle bramy głowa lwa. Legendę rozpoczyna znak menniczy lilia (Herman Wulf).

W otoku: MO NO AVREA CIVITATIS RI 85 śr. 22,0 mm, w. 3,51 g Au stan 3

W

połowie XVI wieku rozpoczął się upadek państwa Zakonu Kawalerów Mieczowych w Inflantach.

W 1561 roku Stany Inflanckie poddały się Polsce. Wejściu całości ziem państwa inflanckiego do Korony Polskiej sprzeciwiła się Moskwa, Szwecja i Dania. Przez kilkadziesiąt lat trwały działania wojenne. Ich następstwem było utworzenie księstwa Kurlandii i Semigalii oraz podział pozostałości państwa pomiędzy poszczególne kraje. Tereny dzisiejszej Estonii i Łotwy wraz z miastem Rewal znalazły się w rękach Szwecji, biskupstwo Dorpatu poddało się Danii. Formalnie pozostała część Inflant przypadła Koronie Polskiej, na co nie zgadzało się państwo moskiewskie. Przez prawie dwadzieścia lat trwała wojna pomiędzy Moskwą a Wielkim Księstwem Litewskim i Polską. Likwidacji uległo też arcybiskupstwo ryskie, natomiast sama Ryga na mocy układu z królem Zygmuntem Augustem z 1569 roku, znalazła się pod opieką Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Zawarte wtedy porozumienie z Zygmuntem Augustem przewidywało, że jeszcze przez dwadzieścia lat miasto Ryga wraz z przyległościami będzie wolnym miastem. Zagrożenie ze strony Iwana Groźnego sprawiło, że rada miasta Rygi wystąpiła z aktem poddania się Koronie Polskiej i 15 stycznia 1581 roku Stefan Batory podpisał akt przyjęcia Rygi pod swoją opiekę. Po pokonaniu kontratakujących wojsk Iwana Groźnego, Stefan Batory uroczyście wjechał do miasta przyjmując hołd od mieszczan. Przywilej królewski z 1582 roku potwierdzał dawne prawa i przywileje miasta, w tym prawo bicia monety, a ponadto zezwalał na wybijanie monety złotej.

Już w 1581 roku Ryga, na mocy dawnych praw, przystąpiła do wybijania monet z portretem króla Stefana Batorego. Monety w mennicy w Rydze wybijano według stopy monetarnej obowiązującej w Królestwie Polskim i Wielkim Księstwie Litewskim. W 1584 roku zorganizowano w Rydze mennicę złotą i przystąpiono do bicia dukatów. Wybijano je w niewielkich nakładach w latach 1584 i 1585.

Dukaty z 1585 roku występują w dwóch odmianach napisowych: z nazwą Polski wyrażaną w napisie skrótem: P i PO. Obie odmiany, także rocznik 1584, są ekstremalnie rzadkie. Opisywana odmiana dukata z 1585 roku znajduje się tylko w zbiorach wiedeńskich. Jest to zatem drugi ujawniony egzemplarz tej odmiany, dodatkowo w lepszym stanie zachowania, a jedyny na rynku numizmatycznym. W podręczniku J. Tyszkiewicza wyceniony był na 1500 marek w złocie i zaopatrzony dodatkowo w znak zapytania, co było wskazówką dla ówczesnych kolekcjonerów, że monety takiej autor podręcznika w handlu nie spotkał.

Kopicki. 8101; Gerbaszewski. 2; Dutkowski, (Złoto…). 149; Friedberg. 4; Kaleniecki. (-); Tyszkiewicz 1500(?)

CENA: 150 000 zł

53

Stefan Batory 43.

Król Polski 1576-1586

Trojak 1583, Ryga

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi.

W otoku: STEP D G REX PO D L Rw.: Mały herb Rygi i nominał III, po bokach data 15-83 Napis w czterech wierszach: GR – OS / ARG TRIP / CIVI RI / GE

N

śr. 20,0 mm, srebro

Piękny stan zachowania.

Kopicki. 8092; Iger. R.83.1a; Gerbaszewski. 5

54

CENA: 500 zł

Zygmunt lll Waza

Krรณl Polski 1587-1632

poz. 44

55

Zygmunt lll Waza 44.

Król Polski 1587-1632

Półportugał 1620, odbity stemplem talara, Bydgoszcz

Aw.: Półpostać króla w koronie i w zbroi z mieczem opartym o ramię i jabłkiem panowania.

Na piersi Order Złotego Runa. Zbroja przepasana szarfą dowódcy.

Za ramieniem ozdobna chusta.

W otoku: SIGIS III D G REX POLO M D LIT RVSS PRVS MAS Rw.: Pod dużą koroną dziewięciopolowa tarcza z herbami Polski i Szwecji. W środku mały herb Snop Wazów. U dołu w owalnej tarczy herb Sas (Mikołaj Daniłłowicz podskarbi wielki koronny).

U dołu nominał 6-0. Rozdzielona data 16-20 po bokach tarczy, poniżej inicjały II-VE (Jakub Jakobson van Emden). Całość opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa.

W otoku: SAM LIVÆ NEC NO SVE GOT VAND Q HRI REX śr. 40,2 mm, w. 17,37 g Au

stan 2

B

ardzo rzadka emisja półportugała koronnego wybita w Bydgoszczy w 1620 roku stemplami talara koronnego, na polecenie Jakuba van Emden generalnego dzierżawcy mennicy koronnych. 5 dukatów wybite tym stemplem znajduje się w zbiorach publicznych Czapskich w Krakowie i Ossolineum we Wrocławiu.

Portugały i półportugały Zygmunta III były wybijane według ordynacji Jana Firleja z 10 XII 1590. Stwierdzała ona, że należy je wybijać bez podatku na rzecz skarbu, tylko po kosztach produkcji, co potwierdzał dokument: (…)Lecz od ciężaru tego wyjęte i wolne będą, według zwyczaju przyjętego we wszystkich mennicach, sztuki złote wagi 5 i 10 dukatów, które ku czci J. Król Mości i z jego popiersiem, celem rozdania w podarunku są bite(…). Używanie do wybijania portugałów stempli talarów, obniżało koszty mennicy i jak się można domyślać, stanowiło dodatkowy zysk dzierżawcy. W czasie panowania Zygmunta III Wazy wiele portugałów i półportugałów odbito używając stempli do bicia talarów. Egzemplarz Ossolineum pochodzi z dawnej kolekcji Henryka Lubomirskiego stworzonej na bazie pamiątek rodowych. Obecność tej monety w zbiorach Lubomirskich może być potwierdzeniem drugiej części przytoczonego dokumentu, stwierdzającego, że bito je celem rozdania przez króla, zasłużonym magnatom i dworzanom. Najwyższej klasy numizmat. Jedyny dostępny egzemplarz na rynku kolekcjonerskim.

Ślad po usuniętej zawieszce.

Kopicki. 1349 R8; Friedberg (-); H-Cz. 7490; Tyszkiewicz (-)

56

CENA: 400 000 zł

Zygmunt lll Waza

Krรณl Polski 1587-1632

poz. 45

57

Zygmunt lll Waza 45.

Król Polski 1587-1632

Dukat 1609, Kraków

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi okrytej płaszczem związanym węzłem na ramieniu.

W otoku napis od lewej: SIGIS III DG – REX POL ET SVE Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza polsko-szwedzka z małą tarczą z herbem Snop Wazów w środku. Całość opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa.

Data 16-09 u dołu po obu stronach Runa.

W otoku: MONETA NOVA 16 – 09 AVREA REG POL śr. 22,3 mm, w. 3,47 g Au

stan 1-

W

1609 roku wznowiono w Królestwie Polskim wybijanie dukatów, najprawdopodobniej w mennicy w Krakowie. Dukaty te nie mają znaków menniczych ani podskarbiowskich. Wybijano je do 1613 roku.

Rocznik 1609 występuje w dwóch odmianach stempla, z datą nad koroną lub pod tarczą herbową.

Marian Gumowski w 1914 roku opisywaną odmianę z datą u dołu, spotkał w kolekcji Czapskich. Ta odmiana była tylko w zbiorze M. Frankiewicza skąd trafiła do kolekcji hrabiego Aleksandra Orłowskiego. Jest to pierwsza moneta, której tarczę herbową opasano łańcuchem Orderu Złotego Runa, który Zygmunt III Waza otrzymał od cesarza Rudolfa w 1600 roku. Początkowo łańcuch otaczał tarczę, potem zdobił także królewski portret. Order Złotego Runa po 1609 roku stał się nieodłącznym atrybutem władzy królewskiej ukazywanym na wszystkich monetach Wazów. Rocznik 1609 został w podręczniku J. Tyszkiewicza wyceniony na 500 marek w złocie i dodatkowo oznaczony znakiem zapytania, co było dodatkową wskazówką dla ówczesnych kolekcjonerów, że monety z taką datą w handlu się nie spotyka.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz. Moneta ogromnej rzadkości. Drugi egzemplarz dostępny na rynku numizmatycznym.

Kopicki. 1405 R8; Friedberg. 82; Gumowski. (1914) 1329; Frankiewicz. 193; Orlowski. 571; H-Cz. 7438; Tyszkiewicz 500?

58

CENA: 300 000 zł

Zygmunt lll Waza 46.

Król Polski 1587-1632

Talar lekki 1624, Bydgoszcz

Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi, z mieczem opartym o ramię i jabłkiem królewskim w dłoni, przepasana szarfą dowódcy. Na szyi rurkowata kreza z Orderem Złotego Runa.

W otoku: SIGIS III D G REX POLO M D LIT RVSS PRVS MAS Rw.: Pod koroną dziewięciopolowa tarcza herbowa, opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa, pomiędzy tarczą a łańcuchem data 16-24 i mała tarcza z herbem Sas (Michała Daniłłowicza, podskarbiego wielkiego koronnego). Po bokach inicjały II-VE W otoku: SAM LIV NEC NO SVE GOT VAND Q HRI REX śr. 41,2 mm, w. 18,89 g Ag

stan 3-

O

gromnej rzadkości talar. Znane nieliczne egzemplarze. Mennica w Bydgoszczy wybiła partię tzw. talarów lekkich dla handlu z Portą Otomańską. Większa część z nich została wykorzystana do spłaty kontrybucji, nałożonej przez Turków w celu wykupienia ciała zabitego w bitwie pod Cecorą w roku 1620 hetmana Stanisława Żółkiewskiego.

Kopicki. 1359; Davenport. 4314; Frankiewicz. 206; Tyszkiewicz 180

CENA: 20 000 zł

59

Zygmunt lll Waza 47.

Król Polski 1587-1632

Półtalar 1628, Bydgoszcz

Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi, z mieczem opartym o ramię i jabłkiem królewskim w dłoni.

W otoku: SIGIS III D G REX POL M D L RVS PRVS MAS Rw.: Pod koroną dziewięciopolowa tarcza herbowa, opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa, po bokach inicjały I-I (Jakub Jakobson) i data 16-28 W otoku: SAM LIV NE NO SVE – GOT VAD Q H REX śr. 33,8 mm, w. 13,91 g Ag stan 3+ Patyna, defekt krążka.

CENA: 20 000 zł

Kopicki. 1290; Tyszkiewicz 50

48.

Półtalar 1631, Bydgoszcz

Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi z mieczem opartym o ramię i jabłkiem królewskim w dłoni.

W otoku: SIGIS III DG REX POL M D LIT RVS PRVS IMASO Rw.: Pod koroną dziewięciopolowa tarcza herbowa, opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa, po bokach inicjały I-I, poniżej rozdzielona data 16-31 W otoku: SAM LIV NEG NO SVE – GOT VAD Q H R REX śr. 38,8 mm, w. 13,9 g Ag stan 3 Na awersie mikrouderzenia, ładna stara patyna, połysk menniczy. Moneta płytko wybita.

Kopicki. 1294; H-Cz. 1649; Tyszkiewicz 50

60

CENA: 10 000 zł

Zygmunt lll Waza 49.

Król Polski 1587-1632

Ort 1621, Bydgoszcz

Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi z mieczem opartym o ramię.

W otoku: SIGI III D G REX POL M D LIT RVS PRVS MAS Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem Snop Wazów w środku.

Po bokach tarczy data 16-21 (data przebita na stemplu z 1620 roku). Jako ozdoby po bokach tarczy ornamenty floralne z dużą rozetą. U dołu napis przerywa tarcza z herbem Sas (Mikołaj Daniłłowicz, podskarbi wielki koronny).

W otoku: SAM LIV NEC SE – GOT VAN Q HRI R śr. 29,5 mm, w. 7,38 g Ag

stan 3

J

eden z najrzadszych typów ortów bydgoskich z 1621 roku. Do ich bicia został użyty stempel rewersu przygotowany dla emisji z roku 1620. Znane są dwa warianty tego typu orta, różniące się awersem i rewersem. Na wystawionej odmianie: gałka rękojeści miecza znajduje się nad literą M w napisie, brak jest też dwukropka po słowie MAS. Druga odmiana była wystawiona na aukcji WCN, tam po MAS jest dwukropek, a gałka rękojeści miecza dotyka litery D. Ort bity identyczną parą stempli ilustrowany jest w katalogu Szatalina.

Kopicki. 1282 R8; Szatalin(orty). 1a; jak H-Cz. 9618 R8

CENA: 20 000 zł

61

Zygmunt lll Waza 50.

Król Polski 1587-1632

Szóstak 1601, Bydgoszcz

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi. U dołu monogram menniczy EK (Ernest Knorr) rozdzielony hakiem.

W otoku: SIG III D G R–EX POL M D L Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała tarcza z herbem Snop Wazów, u góry nominał VI między rozetami, u dołu w tarczy herb Lewart (Jan Firlej podskarbi wielki koronny), po bokach data 16-oI Napis w trzech wierszach: GROS ARGEN / SEX D REGNI / POLONI śr. 25,8 mm, w. 5,08 g Ag

stan 3+

S

zóstaki bydgoskie z 1601 roku z tym popiersiem występują w kilku drobnych odmianach. Różnią się odmiennym usytuowaniem punktów nad literami i obecnością rozet lub ich brakiem przy Pogoni i Orle.

W zbiorze Frankiewicza były dwie zbliżone odmiany. Kolejna odmiana (najbardziej zbliżona) jest w zbiorze Czapskich, jeszcze inna odmiana była w zbiorze H. Karolkiewicza.

Frankiewicz wzorem dawnych autorów przypisywał je mennicy we Wschowie, natomiast współcześni numizmatycy ich wybijanie wiążą z mennicą w Bydgoszczy. Opisywana odmiana jest po raz pierwszy oferowana na aukcji.

Połysk menniczy.

Kopicki. 1249; H-Cz. 1165var; Tyszkiewicz 75

62

CENA: 10 000 zł

Zygmunt lll Waza 51.

Król Polski 1587-1632

Trojak 1588, Olkusz

Aw.: Popiersie w koronie i w krezie przysłaniającej zbroję.

W otoku: SIG III D G REX POL ET DES SVE Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z małą tarczą z herbem Snop Wazów. W dolnej części tarczy inicjały ID (Jan Dulski podskarbi wielki koronny), a poniżej mała tarcza z herbem Przegonia.

Nad tarczą w narożniku miniaturowy monogram menniczy (Mikołaj de Colpino, zarządca). Po bokach data 1-5 / 8-8.

W otoku: M D LIT RVS – PRVS MAS ETC śr. 20,5 mm, w. 2,03 g Ag

stan 3

I

ger opisuje cztery odmiany stempla, jednej nie ilustruje. To jej opis najbardziej pokrywa się z oferowanym trojakiem. Brak tej odmiany w zbiorze T. Igera.

Patyna.

Kopicki. 908; Iger. O.88.2c

CENA: 5 000 zł

63

Zygmunt lll Waza 52.

Król Polski 1587-1632

Trojak 1593, Olkusz

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: SIG III DG REX (znak menniczy dzbanuszek) PO M D LI Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała tarcza z herbem Snop Wazów, nad nią nominał III. U dołu data 9-3 rozdzielona tarczą z herbem Topór (Kacper Rytkier) oraz znakiem mennicy olkuskiej „słoneczkiem”. W napisie tarcza z herbem Lewart (Jan Firlej podskarbi wielki koronny).

Napis w trzech wierszach: GROS – ARG / TRIP – REG / POLONIE śr. 21,1 mm, w. 2,05 g Ag

stan 3

B

ardzo rzadki trojak z mennicy w Olkuszu, bity przy użyciu prasy walcowej.

Ciemna patyna.

Kopicki. 962; Iger. O.93.10a; Reyman. 785; H-Cz. 5026

64

CENA: 2 000 zł

Zygmunt lll Waza 53.

Król Polski 1587-1632

Trojak 1594, z cyfrą 4 zamiast litery F na rewersie

Aw.: Popiersie króla w koronie i krezie w prawo.

W otoku: SIG III DG RE – POLONI M D L (znak menniczy) Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała ukoronowana tarcza z herbem Snop Wazów.

U góry nominał III. U dołu w tarczy herb Lewart (Jan Firlej podskarbi wielki koronny).

Z boku inicjały podskarbiowskie I-4 (omyłkowo zamiast litery F cyfra 4).

Napis w trzech wierszach: GROS ARGT / RIP REG PO / LONIÆ 94 śr. 20,0 mm, w. 2,08 g Ag

stan 3

J

eden z najrzadszych trojaków Zygmunta III z mennicy w Olkuszu. Odmiana powstała poprzez błędne umieszczenie cyfry 4 w miejsce inicjału F (od nazwiska podskarbiego). Można się domyślać, że po spostrzeżeniu błędu stempel został wycofany. Czapski przypisał mu niezwykle wysoki, jak dla drobnej monety stopień rzadkości – R8. Oznacza to, że nie znał więcej niż trzy egzemplarze. Przed wojną, trojak był w zbiorze H. Mańkowskiego skąd zakupił go do swojej kolekcji M. Frankiewicz. Jest to czwarty znany egzemplarz.

Patyna.

Kopicki. 974; Iger. O.94.3; Frankiewicz. 289; H-Cz. 9509

CENA: 10 000 zł

65

Zygmunt lll Waza 54.

Trojak 1597, Lublin

Król Polski 1587-1632

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi, w krezie.

W otoku: SIG 3 DG – REX P M D L Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała tarcza z herbem Snop Wazów. U góry nominał III, u dołu mała tarcza z herbem Lewart (Jan Firlej, podskarbi wielki koronny). Przed tarczą inicjał: I, za nią – niżej litera F. Obok tarcza z monogramem MR (Melchior Reysner).

Napis w dwóch wierszach: GROS ARG / TR R PO 97 śr. 20,4 mm, w. 2,27 g Ag stan 3 CENA: 2 000 zł

Kopicki. 1094; Iger. L.97.24d

55.

Trojak 1597, Lublin

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: SIG 3 DG – REX PO M DL Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała tarcza z herbem Snop Wazów. Pod tarczą nominał III, u dołu mała tarcza z herbem Lewart pomiędzy literami I-F. Z boku znak mincerski lew.

Napis w trzech wierszach: GROS ARG / TRIPL REG / POLONI 97 śr. 21,0 mm, w. 2,48 g Ag

T

stan 3

en bardzo rzadki trojak wybity w mennicy koronnej w Lublinie nosi nazwę trojaka z podwójnym lewkiem.

W katalogu trojaków polskich autorstwa Tadeusza Igera jest umieszczony pod pozycją L.97.11 i opatrzony stopniem rzadkości R8. Moneta wybita jest tym samym stemplem co moneta Igera, jest nieznacznie ucięta (usunięta zawieszka?). Jest to druga znana (oprócz monety Igera) moneta tego typu. Oglądał ją śp. Tadeusz Iger i potwierdził, że przez kilkadziesiąt lat swojego kolekcjonerstwa widział tylko te dwa trojaki z podwójnym lwem.

Niecentryczny. Patyna.

Kopicki. 1078; Kurp. 1039 (wg ryciny Czapskiego); Iger. L.97.11 R8

66

CENA: 12 000 zł

Zygmunt lll Waza 56.

Król Polski 1587-1632

Półtorak bez daty, Bydgoszcz

Aw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem Snop Wazów.

W otoku: SIGIS 3 D G (3) REX P M D L Rw.: Jabłko królewskie z cyfrą 24 w środku. U dołu w tarczy herb Sas (Mikołaj Daniłłowicz podskarbi wielki koronny).

W otoku: MONE NO – REG POLO śr. 19,1 mm, w. 0,97 g Ag

stan 3

B

ardzo rzadka moneta, wybijana po wydaniu przez Zygmunta III w 1627 roku ordynacji całkowicie zakazującej wybijania monety drobnej w Królestwie Polskim. Niespotykana na aukcjach, nie było jej także w kolekcji Czapskich. W podręczniku J. Tyszkiewicza moneta została wyceniona na 30 marek w złocie i zaopatrzona dodatkowo w znak zapytania, co było wskazówką dla ówczesnych kolekcjonerów, że monety takiej w handlu nie spotkał. Kostrzębski przy tym półtoraku podaje, że przy pierwszym spotkaniu z K. Beyerem w latach 60-tych XIX wieku ofiarował mu go ze swego zbioru. Po obejrzeniu go Beyer powiedział: „No teraz wierzę, że istnieje.”

Ciemna patyna.

Kopicki. 822 R7; Tyszkiewicz 30(?)

CENA: 2 000 zł

67

Zygmunt lll Waza 57.

Król Polski 1587-1632

Trojak 1593, Wilno

Aw.: Popiersie króla w koronie i krezie przysłaniającej zbroję.

W otoku: SIG III D G REX PO M D L Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała tarcza z herbem Snop Wazów, nad nią nominał III U dołu data 15-93, przedzielona herbem Chalecki.

Napis w dwóch wierszach: GROS ARG / TRIP M D L śr. 21,4 mm, w. 2,35 g Ag stan 3+ Patyna.

CENA: 500 zł

Kopicki. 3522; Iger. V.93.3b

58.

Trojak 1601, Wilno

Aw.: Popiersie króla w koronie i krezie przysłaniającej zbroję.

W otoku: SIG III D – G R PO M D L Rw.: Orzeł i Pogoń, między nimi mała tarcza z herbem Snop Wazów, nad nią nominał III. U dołu data 16-0I, przedzielona herbem Łabędź (Jerzy Zawisza podskarbi wielki litewski), poniżej inicjał menniczy V (Vilnius). Napis w dwóch wierszach: GRO ARG / TRI M D L śr. 19,9 mm, w. 2,31 g Ag

stan 3

R

zadsza odmiana trojaka litewskiego.

Ciemna patyna.

Kopicki. 3544; Iger. V.01.2d

68

CENA: 2 000 zł

Zygmunt lll Waza 59.

Król Polski 1587-1632

Dukat 1593, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi zdobionej na ramieniu głową lwa.

W otoku: SIGISMVND III – G REX POL D PRV Rw.: Dwa lwy podtrzymują powyginany kartusz z herbem miasta. Między głowami lwów monogram PK (Philipp Kluwer). Przed napisem jego herb „ręka zbrojna z mieczem”.

W otoku: MONE NO AVR CIVI GEDANENSIS 93

śr. 33,0 mm, złoto

O

dmiana z odwróconą literą C zamiast D w napisie.

Kopicki. 7515; Friedberg. 10; CNG. 174VI; Kaleniecki. s. 147-148 (razem dwie odmiany)

CENA: 10 000 zł

69

Zygmunt lll Waza 60.

Król Polski 1587-1632

Dukat 1610 F-B, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w szerokiej krezie, koronie i zbroi ozdobionej na ramieniu głową lwa.

W otoku: SIGIS 3 D G – REX POL ET SV D P Rw.: Dwa lwy podtrzymują renesansowy kartusz miejski. Nad tarczą między głowami lwów monogram PK (Philipp Kluwer), pod tarczą inicjały mennicze F-B (nieznany rytownik gdański).

W otoku: MONE NO AVR CIVI GEDANENSIS 16I0 śr. 21,8 mm, w. 3,53 g Au

stan 3+

B

ardzo rzadki dukat z inicjałami F-B nieznanego rytownika, które na dukatach gdańskich występują tylko raz w 1610 roku. Ta odmiana sporadycznie pojawia sie na aukcjach. Istnieje także teza, że na monecie inicjały F-B zostały umieszczone omyłkowo, zamiast liter S-B.

Połysk menniczy.

Kopicki. 7524; Friedberg. 10; CNG. 182; Kubicki. 1016; Chomiński. 418

70

CENA: 15 000 zł

Zygmunt lll Waza

Krรณl Polski 1587-1632

poz. 61

71

Zygmunt lll Waza

61.

Król Polski 1587-1632

Dukat 1612, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie, zbroi i w krezie.

W otoku: SIGIS 3 D G REX POL M D L R PR Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską.

Nad tarczą gałązka z trzema trójlistnymi kwiatami (krzyżykami).

W otoku: MONE AVREA CIVI GEDANENSIS1612 śr. 23,5 mm, w. 3,55 g Au

stan 1-

C

iekawsza i rzadziej spotykana odmiana dukata z 1612 roku, z końcówką napisu na awersie w postaci skrótu PR.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 7527; Friedberg. 10; CNG. 183IIIa; Kaleniecki. s.182

72

CENA: 40 000 zł

Zygmunt lll Waza 62.

Dukat 1612, Gdańsk

Król Polski 1587-1632

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem związanym węzłem na ramieniu.

W otoku: SIGIS 3 D G REX POL M D L R P Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską ozdobioną liściastymi gałązkami skierowanymi ku górze.

W środku, na łodydze, trzy trójlistne kwiaty.

W otoku: MONE AVREA CIVI GEDANENSIS1612 śr. 23,3 mm, w. 3,41 g Au

stan 3

Ślad gięcia.

Kopicki. 7527; Friedberg. 10; CNG. 183IIIa; Kaleniecki. s.180

63.

CENA: 10 000 zł

Ort 1615, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie, zbroi i w krezie.

W otoku: SIGIS 3 D G REX POL M D L R PR Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską.

W otoku: MONETA CIVIT GEDANENSIS 1615 śr. 21,5 mm, srebro Pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 7488; CNG. 155Va

CENA: 2 000 zł

73

Zygmunt lll Waza

Krรณl Polski 1587-1632

poz. 64

74

Zygmunt lll Waza 64.

Król Polski 1587-1632

Talar 1629, Toruń, „Brandtalar”

Aw.: Tarcza herbowa trzymana przez anioła wychylającego się z obłoków, siedmiowierszowy napis: THORVNIA / HOSTILITER OPPVGNATA / ET DEI O AVXILIO / FORTR A CIVI B DEFENSA / XVI^ FEBR / ANNO / M D C XXIX / arabeska Rw.: Panorama miasta, spowita płomieniami i kłębami dymu, widziana z lewego brzegu.

Z lewej Zamek Dybowski, z prawej Kępa Bazarowa połączona z miastem mostem.

Na rzece dwanaście barek i łodzi. W murach miejskich baszty i bramy z Barbakanem Starotoruńskim.

Nad miastem słońce z hebrajskim napisem Jahwe.

W otoku: FIDES ET CONSTANTIA PER IGNEM PROBATA śr. 45,0 mm, w. 28,69 g Ag

stan 1-

R

zadszy wariant podstawowego typu talarów bitych z okazji wyparcia wojsk Gustawa II Adolfa spod oblężonego miasta Torunia w 1629 roku.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 8242; Davenport. 4369; CNCT. 1328; H-Cz. 1594

cena: 100 000 zł

75

Zygmunt lll Waza 65.

Król Polski 1587-1632

Talar 1629, Toruń, „Brandtalar”

Aw.: Tarcza herbowa trzymana przez anioła wychylającego się z obłoków. Siedmiowierszowy napis: THORVNIA / HOSTILITER OPPVGNATA / ET DEI O AVXILIO / FORTR A CIVIB DEFENSA / XVIA FEBR / ANNO / M DC XXIX / arabeska Rw.: Panorama miasta, spowita płomieniami i kłębami dymu, widziana z lewego brzegu.

Z lewej Zamek Dybowski, z prawej Kępa Bazarowa połączona z miastem mostem.

Na rzece dwanaście barek i łodzi. W murach miejskich baszty i bramy z Barbakanem Starotoruńskim.

Nad miastem słońce z hebrajskim napisem Jahwe, u dołu wśród kwiatów na łące: H-H (Henryk Hema, rytownik).

W otoku: FIDES ET CONSTANTIA PER IGNEM PROBATA śr. 44,5 mm, w. 28,02 g Ag

stan 3+

Połysk menniczy. Ponadprzeciętny stan zachowania dla tego typu talara.

Kopicki. 8242; Davenport. 4369; CNCT. 1326; H-Cz. 1593

76

CENA: 30 000 zł

Zygmunt lll Waza 66.

Król Polski 1587-1632

Talar 1630, Toruń

Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi z mieczem opartym o ramię i jabłkiem panowania.

W otoku: SIG III D G REX POL ET SVEC M D LIT RVS PRVS M A Rw.: Anioł z długimi skrzydłami podtrzymuje tarczę miejską, pod tarczą drobne litery I-I (Jakub Jakobson).

W otoku: MONETA NOVA ARGENT CIVIT THORVNENSIS 163o śr. 40,2 mm, w. 28,28 g Ag

stan 3

N

ajrzadsza odmiana talara z 1630 roku z literami I-I, wyceniona przez Tyszkiewicza na 30 marek w złocie.

Stara patyna.

Kopicki. 8263; CNCT. 1370; Frankiewicz. 428; Kubicki. 1078

CENA: 10 000 zł

77

Władysław lV Waza

67.

Król Polski 1632-1648

Dukat 1633, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi okrytej płaszczem spiętym broszą.

Na piersi Order Złotego Runa. Pod ramieniem miniaturowa data 16-33 W otoku: VLAD IV D G REX POL M D LI R PR Rw.: Dwa lwy podtrzymują owalną tarczę miejską, wspartą na ozdobnej konsoli. Inicjały S-B po bokach konsoli. Data w napisie poprzedzona ozdobnikiem.

W otoku: MON AVREA CIVI GEDANENSIS (ozdobnik) 16 33 śr. 24,0 mm, w. 3,47 g Au

stan 3

C

iekawa odmiana dukata gdańskiego z podwójną datą. Stempel awersu ze skróconą nazwą Litwy zapisaną, jako LI jest połączony z rewersem przygotowanym do odmiany z napisem LIT. Taki dukat jest w zbiorach Ermitażu i MN w Szczecinie. Bardzo rzadko notowany na aukcjach. Kaleniecki zwraca uwagę na rewers i nie rozróżnia odmian LI i LIT.

Lekko gięty.

Kopicki. 7578; Friedberg. 15; CNG. 230Ia; Tyszkiewicz 80; Parchimowicz. 1853a

78

CENA: 30 000 zł

Władysław lV Waza

68.

Król Polski 1632-1648

Talar 1639, Gdańsk

Aw.: W obwódce sznurowej popiersie króla w koronie i zbroi, z wyłożonym dużym, koronkowym kołnierzem.

W otoku: VLAD IIII D G REX POL ET SVEC M D LITV RVSS PRVSS Rw.: Dwa lwy z podwójnymi ogonami podtrzymują tarczę miejską. Nad tarczą wieniec laurowy z dwoma palmowymi liśćmi i wielolistną gałązką oliwną. Pod tarczą ozdobny kartusz z datą 16-39, rozdzieloną miniaturową lilią. Między nogami lwów inicjały G-R (Gerhard Rogge).

W otoku: MONETA ARGENTEA CIVITATIS GEDANENSIS śr. 44,2 mm, w. 28,01 g Ag

stan 2

Z

namy kilka odmian stempli talarów z 1639 roku. Różnią się przede wszystkim rewersem, z różnie ukazanym kartuszem, z datą oraz wieńcem z gałązkami palmy.

Połysk menniczy z piękną, starą patyną. Ponadprzeciętny egzemplarz. Defekty blachy.

Kopicki. 7563; Davenport. 4353; CNG. 221; H-Cz. 5839; Tyszkiewicz 9; Parchimowicz. 1850c

CENA: 10 000 zł

79

Władysław lV Waza

69.

Król Polski 1632-1648

Talar 1640, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi okrytej koronkowym kołnierzem. Na piersi Order Złotego Runa.

W otoku: VLAD IIII D G REXPOL ETSVE M D LIT RVS PRVS Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę gdańską wspartą na kartuszu, po bokach między nogami lwów inicjały G-R. Data 1640 u dołu w kartuszu.

Nad tarczą wieniec laurowy, wewnątrz liście palmowe oraz siedmiolistna gałązka.

W otoku: MONETA ARGENTEA CIVITATIS GEDANEN śr. 45,0 mm, w. 28,49 g Ag

stan 3

C

iekawszy wariant stempla z dwukropkiem po nazwie miasta.

Patyna. Moneta wybita uszkodzonymi stemplami.

Kopicki. 7567; Davenport. 4356; CNG. 222 II; Parchimowicz. 1851b

80

CENA: 6 000 zł

Władysław lV Waza

70.

Król Polski 1632-1648

Dukat 1637, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: VLAD IIII D G REX POL ET SVE M D L R P Rw.: Duża postać anioła podtrzymuje owalną tarczę z herbem miasta.

Po bokach inicjały mennicze I-I W otoku: MONETA AVR CIVIT THORVNENSIS 1637 śr. 24,3 mm, w. 3,46 g Au

stan 2

Lekko gięty egzemplarz. Patyna. Dużo połysku.

Kopicki. 8296; Friedberg. 58; CNCT. 1429; H-Cz. 1782; Frankiewicz. 537; Kaleniecki. s. 236; Tyszkiewicz 40; Parchimowicz. 1887e

71.

CENA: 30 000 zł

Dukat 1638, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: VLAD IIII D G REX POL M D LIT RVS PR Rw.: Anioł podtrzymuje owalny kartusz z herbem miasta. Po bokach inicjały I-I W otoku: MONETA AVR CIVIT THORVNENSIS 16 38 śr. 24,5 mm, w. 3,43 g Au

stan 2+

B

ardzo rzadka odmiana dukata toruńskiego, bez tytułów króla szwedzkiego. Obecna zaledwie w trzech zbiorach muzealnych: w Krakowie, Ossolineum i w Sztokholmie. Tylko trzy razy notowana na aukcjach.

Kopicki. 8297; Friedberg. 58; CNCT. 1437; H-Cz. 7578; Chełmiński. 715; Kubicki. 1192; Kaleniecki. s. 239; Tyszkiewicz 40; Parchimowicz. 1887f

CENA: 50 000 zł

81

Władysław lV Waza

72.

Dukat 1641, Toruń

Król Polski 1632-1648

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: VLAD IIII D G REX POL M D L RVS P Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje tarczę miejską. Po bokach data 16-41, poniżej inicjały mennicze M-S (Melchior Schimer).

W otoku: MONETA AVREA CIVITATIS THORVNENSIS śr. 23,0 mm, w. 3,54 g Au stan 3+

Z

namy tylko jedną parę stempli dukatów toruńskich z 1641 roku.

Gięty. Patyna.

Kopicki. 8300; Friedberg. 58; CNCT. 1442; H-Cz. 5200; Frankiewicz. 541; Kaleniecki. s.245; Tyszkiewicz 50; Parchimowicz. 1888b CENA: 60 000 zł

73.

Dukat 1642, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: VLAD IIII D G REX POL M D L RVS P Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje tarczę miejską.

Po bokach data 16-42, poniżej inicjały mennicze M-S W otoku: MONETA AVREA CIVITATIS THORVNENSIS śr. 23,3 mm, w. 3,45 g Au

stan 3-

B

ardzo rzadki dukat miasta Torunia. Istnieją dwie odmiany dukatów z tą datą: z rozetą lub dwoma punktami przed napisem na rewersie. Odmiana z rozetą przed napisem była tylko raz notowana - na aukcji zbioru Orłowskiego w 1947 roku. Dukat ten był w kolekcjach Z. Chełmińskiego i M. Frankiewicza. Kaleniecki przytacza cztery aukcje, ale tylko na jednej pojawiła się odmiana z rozetą.

Kopicki. 8301; Friedberg. 58; CNCT. 1444; H-Cz. 1837; Chełmiński. 717, Frankiewicz. 542; Kaleniecki. s.246; Tyszkiewicz 50; Parchimowicz. 1888c

82

CENA: 30 000 zł

Władysław lV Waza

74.

Król Polski 1632-1648

Talar 1633, Toruń

Aw.: Półpostać króla w zbroi z krótkim mieczem opartym na ramieniu i jabłkiem królewskim w dłoni.

W otoku: VLADIS IIII D G REX POL ET SVEC M D LIT RVS PRV Rw.: Anioł podtrzymuje owalny kartusz herbowy.

Data 16-33 po bokach. U dołu tarczy inicjały I-I W otoku: MONETA NOVA ARGENT CIVIT THORVNENSIS śr. 44,4 mm, w. 28,58 g Ag

stan 2

Pięknie zachowany. Patyna.

Kopicki. 8272; CNCT. 1463; H-Cz. 1747; Parchimowicz. 1883a

CENA: 10 000 zł

83

Władysław lV Waza

75.

Król Polski 1632-1648

Talar 1636, Toruń

Aw.: Szeroka półpostać króla w koronie i w zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa, półpostać z jabłkiem królewskim i mieczem opartym o ramię.

W otoku: VLADIS IIII D G REX POL ET SVEC M D LIT RVS PR Rw.: Anioł z dużą głową i długimi skrzydłami podtrzymuje kartusz z herbem miasta „Bramą”.

Po bokach data 16-36, poniżej inicjały I-I W otoku: MONETA NOVA ARGENT CIVIT THORVNENSIS śr. 44,0 mm, w. 28,40 g Ag

stan 3+

Z

nana jest tylko jedna odmiana stempli tego rzadkiego talara. Bardzo wysoko wyceniony w podręczniku Tyszkiewicza - na 18 marek w złocie.

Patyna.

Kopicki. 8275; CNCT. 1485; H-Cz. 1773; Frankiewicz. 554; Parchimowicz. 1883d

84

CENA: 8 000 zł

Władysław lV Waza

76.

Król Polski 1632-1648

Talar 1638, Toruń

Aw.: Półpostać króla w zbroi z krótkim mieczem opartym na ramieniu i jabłkiem królewskim; jako znaki interpunkcyjne drobne gwiazdki.

W otoku: VLADIS IIII D G REX POL ET SVEC M D L RVS PRVS Rw.: Postać anioła podtrzymuje owalny kartusz herbowy.

Data 16-38 po bokach, cyfry w dacie małe. U dołu tarczy duże inicjały I-I W otoku: MONETA NOVA ARGENTEA CIVIT THORVNENSIS śr. 45,0 mm, w. 28,63 g Ag

stan 2-

O

dmiana talara toruńskiego z małą datą.

Ładnie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 8729; CNCT. 1519; H-Cz. 1799; Chełmiński. 734; Frankiewicz. 562; Parchimowicz. 1883f

CENA: 10 000 zł

85

Władysław lV Waza

77.

Król Polski 1632-1648

Talar 1638, Toruń, Pilawa-Potoccy

Aw.: Półpostać króla w zbroi z krótkim mieczem opartym na ramieniu i jabłkiem królewskim w dłoni; jako znaki interpunkcyjne drobne gwiazdki.

W otoku: VLADIS IIII D G REX POL ET SVEC M D L RVS PRS Rw.: Postać anioła podtrzymuje owalny kartusz herbowy.

Data 16-38 po bokach, cyfry w dacie małe. U dołu tarczy duże inicjały I-I W otoku: MONETA NOVA ARGENTEA CIVIT THORVNENSIS śr. 44,2 mm, w. 28,60 g Ag

stan 3+

M

oneta ze znakomitą proweniencją. Na awersie herb Pilawa, znak własnościowy rodu Potockich.

Ciekawsza odmiana z nietypowym skrótem PRS. Rzadziej spotykana na aukcjach i w zbiorach.

Kopicki. 8278; CNCT. 1523; H-Cz. 1800; Frankiewicz. 563; Parchimowicz. 1883f

86

CENA: 12 000 zł

Władysław lV Waza

78.

Król Polski 1632-1648

Talar 1636, Elbląg

Aw.: Półpostać króla z gołą głową na wprost, w zbroi ozdobionej koronkowym kołnierzem.

W otoku: VLADISL IV DG REX P M D L RUS PR MA SA LI N N SUEC GO VA H REX Rw.: W wieńcu laurowym owalna tarcza miejska, po bokach tarczy inicjały I-I, nad tarczą data 1635, u dołu pod tarczą małymi cyframi data 3-6 W otoku: ELBINGA INTER ARMA SERVATA śr. 45,2 mm, w. 28,50 g Ag

stan 3

O

dmiana z jedną jagódką w wieńcu przy dacie.

Delikatnie wytarty egzemplarz. Patyna.

Kopicki. 7103; Davenport. 4362; CNCE. 244; H-Cz. 7103; Tyszkiewicz 75; Parchimowicz. 1881

CENA: 15 000 zł

87

Jan ll Kazimierz

Krรณl Polski 1648-1668

poz. 79

88

Jan ll Kazimierz

79.

Król Polski 1648-1668

Medal o wadze 50 dukatów 1658, Toruń, UNIKAT

Aw.: Popiersie w wieńcu laurowym, w zbroi zdobionej na ramieniu głową lwa. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa. Pod popiersiem inicjały IH (Jan Höhn, medalier gdański).

W otoku: IOANNES CASIMIRUS D G POLONIÆ & SUECIÆ REX & c Rw.: Panorama ufortyfikowanego Torunia. Na pierwszym planie Jan Kazimierz przyjmuje kapitulację załogi szwedzkiej. Pod kartuszem z datą: MDCLVIII / XXX DECEMBER inicjały IH W otoku: NUMINIS AUSPICYS ET REGIS FORTIBUS ARMIS THORUNIUM PRISCO REDDITUR OBSEQUIO (dzięki łasce Bożej i mężnej armii królewskiej, Toruń powraca pod dawne panowanie) śr. 69,0 mm, w. 174,92 g Au

stan 1

W

okupowanym przez Szwedów Toruniu stacjonował garnizon szwedzki liczący 2420 żołnierzy, pod rozkazami generała Bartholda Hartwiga. Do wojska wcielono też kilkuset mieszczan toruńskich. We wrześniu 1658 roku, pod Toruń napłynęły oddziały Jerzego Lubomirskiego, a wraz z nim królowa Ludwika Maria. Szturm generalny został przypuszczony w nocy z 16 na 17 listopada, zdobyto trzy bastiony osłaniające Toruń. Szturm ten przesądził o kapitulacji szwedzkiego garnizonu. W dniu 30 grudnia, garnizon szwedzki opuścił Toruń. Rada miasta, spodziewając się królewskiej wizyty w odzyskanym mieście, postanowiła uczcić powitanie króla emisją okolicznościowych monet i medali. Wybito dukaty oraz złote i srebrne medale.

Stemple zostały zamówione u gdańskiego medaliera Jana Höhna starszego. Na medalu uwieczniono scenę wymarszu wojsk szwedzkich. Kapitulację odbiera Jan Kazimierz. Król wizytujący Toruń w Nowy Rok 1659 otrzymał złote egzemplarze o wadze aż 50 dukatów. Opisywany medal jest UNIKATEM na rynku numizmatycznym.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz. Najwyższej klasy numizmat.

Raczyński. 142; CNCT. 1896 R*

CENA: 800 000 zł

89

Jan ll Kazimierz

Krรณl Polski 1648-1668

poz. 80

90

Jan ll Kazimierz 80.

Król Polski 1648-1668

Dwudukat koronny 1659 AT, Kraków

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem, pod popiersiem inicjały mennicze AT (Andrzej Tymf).

W otoku: IO CASIM D G REX POL ET SVE Rw.: Pod koroną owalna, czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem Snop Wazów w środku. Pod tarczą herb Ślepowron, w napisie inicjały TLB (Tytus Liwiusz Boratyni).

W otoku: MONE AVRE REG POL 1659 śr. 30,0 mm, w. 6,94 g Au

stan 3/3+

N

iezwykle rzadki dwudukat z mennicy w Krakowie. Wybity w okresie wspólnego administrowania mennicą w Krakowie przez A. Tymfa i T. L. Boratyniego. Na awersie inicjały AT, a na rewersie TLB. Dwudukat dotąd nie wystąpił na aukcjach, znany tylko w zbiorach Czapskich w Krakowie i Ermitażu.

Ślady połysku, minimalnie gięty.

Kopicki. (-); Friedberg. 89; Kamiński, Kurpiewski. 681; H-Cz. 5905; Kaleniecki nie notuje; Parchimowicz. 1662b

CENA: 80 000 zł

91

Jan ll Kazimierz 81.

Król Polski 1648-1668

Dwudukat koronny 1660, Bydgoszcz

Aw.: Popiersie króla w koronie i w zbroi okrytej płaszczem spiętym broszą na ramieniu.

Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS D G REX POL & SUEC M D L R PR Rw.: Pod dużą koroną czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem Snop Wazów w środku.

Po bokach tarczy litery T-T (Tomasz Tymf). Owalna tarcza z herbem Ślepowron (Jan Kazimierz Krasiński, podskarbi wielki koronny).

W otoku: MON NOVA AUR – EA REG POL 1660 śr. 31,1 mm, w. 6,84 g Au

stan 3

Uszkodzenia na rancie.

Kopicki. 1908; Friedberg. 89; H-Cz. 2160; Kubicki. 1232; Kaleniecki. s.350; Parchimowicz. 1622

92

CENA: 15 000 zł

Jan ll Kazimierz 82.

Król Polski 1648-1668

Talar koronny 1649, Kraków

Aw.: Półpostać króla w koronie i zbroi, z berłem opartym o ramię i jabłkiem królewskim w drugiej dłoni, przy boku rapier. Na zbroi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOANNES CASIMIR DG REX POLON MAG DVX LIT RVS PRVS M S L Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z małą tarczą z herbem Snop Wazów w środku, opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa, u dołu mały herb Sas w tarczy, po bokach data 16-49, inicjały G-P (Gerhard Pyrami).

W otoku: SA SE CZ NEC NO – SVE GO VA H REX śr. 45,0 mm, w. 28,35 g Ag

stan 2-

W

1649 roku, pierwszym roku panowania króla Jana Kazimierza, obowiązywała wciąż ordynacja mennicza ustanowiona jeszcze przez Zygmunta III w 1627 roku zabraniająca bicia drobnej monety srebrnej. Wybijano jedynie pełnowartościowe grube monety: talary i dukaty. Wymuszona trudną sytuacją gospodarczą i ciągłymi wojnami, już w 1650 roku została wprowadzona nowa ordynacja, ponownie wprowadzająca możliwość bicia drobnej podwartościowej monety. Ta decyzja zaowocowała natychmiastowymi skutkami. Niemalże całkowicie zaniechano bicia talarów, a kraj został zalany drobną, o zaniżonej próbie srebra, monetą. Natychmiast też zostały wyprowadzone z obiegu pełnowartościowe talary. Ich dalszy los został tym samym przesądzony. Do naszych czasów przetrwały jedynie nieliczne egzemplarze. Polska zaczęła staczać się w otchłań chaosu gospodarczego i monetarnego, który trwał następne sto lat i zakończył się upadkiem Rzeczpospolitej. Talary Jana Kazimierza są dzisiaj wyjątkowo rzadkimi monetami.

Połysk menniczy z piękną starą patyną. Podwójnie uderzony egzemplarz. Bardzo rzadki talar polski.

Kopicki. 1807; Davenport. 4334; Dutkowski, (Talary...).10 (ten sam egzemplarz na ilustracji); H-Cz. 9744; Tyszkiewicz 100; Parchimowicz. 1644

CENA: 20 000 zł

93

Jan ll Kazimierz 83.

Król Polski 1648-1668

Talar koronny 1649, Kraków

Aw.: Półpostać króla w zbroi przewiązanej szarfą dowódcy z Orderem Złotego Runa.

W otoku: IOAN CASI DEI – G REX POL M D L R Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa. Na środku mała tarcza z herbem rodowym Snop Wazów. Po bokach inicjały G-P. Herb Sas bez tarczy (Jan Daniłłowicz, podskarbi wielki koronny).

W otoku: R M S S CZ NE N – SV GO VA HE REX 16-49 śr. 43,0 mm, w. 28,42 g Ag

stan 3

O

dmiana talara koronnego charakteryzująca się wyjątkowymi skrótami legendy rewersu. Nazwy ziem królestwa zapisane są skrótami w formie dwóch lub jednej litery. Talar spotykany w zbiorach, jednak tej odmiany nie posiadał E. H-Czapski.

Patyna.

Kopicki. 1813; Dutkowski, (Talary…).27; Kubicki. 1257; Tyszkiewicz 75; Parchimowicz. 1646a

94

CENA: 40 000 zł

Jan ll Kazimierz 84.

Król Polski 1648-1668

Talar koronny 1649, Kraków

Aw.: Półpostać króla w zbroi przewiązanej szarfą dowódcy z Orderem Złotego Runa.

W otoku: IOAN CASI DEI – G REX POL M D L R Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa.

Na środku mała tarcza z herbem rodowym Snop Wazów. Po bokach inicjały G-P Na dole w łańcuchu mała tarcza z herbem Sas (Jan Daniłlowicz, podskarbi wielki koronny).

W otoku: PM SA SE CZ NE – N SV CO V HE REX 16-49 śr. 43,0 mm, w. 28,26 g Ag

stan 3

Patyna.

Kopicki. 1813; Dutkowski, (Talary…).21; Chełmiński. 803; Tyszkiewicz 75; Parchimowicz. 1646a

CENA: 30 000 zł

95

Jan ll Kazimierz 85.

Król Polski 1648-1668

Ort 1651, Bydgoszcz

Aw.: Popiersie króla w wieńcu i zbroi.

W otoku: IOAN CAS D G P – OL & SVEC REX Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem Snop Wazów w środku.

U dołu herb Wieniawa (Bogusław Leszczyński, podskarbi wielki koronny).

Po bokach nominał 1- 8, poniżej inicjały C-G (Krzysztof Guttman) W otoku: CIVITAT BIDG – OSTIENS 1651

śr. 28,0 mm, srebro

R

zadki ort ze znakomitą proweniencją. Pochodzi z kolekcji Czapskich, przy popiersiu mała litera C, znak własnościowy. Orty wybijane przez K. Guttmana w Bydgoszczy mają umieszczoną w legendzie informację, iż jest to moneta miejska (CIVITATis BIDGOSTIENS) pomimo, że miasto Bydgoszcz nie miało praw do bicia takiej monety. Bydgoszcz miała mennicę koronną, a nie miejską. Wydaje się ,że zostało to potraktowane jako nadużycie, bowiem po wygaśnięciu w 1652 roku kontraktu podskarbiego, więcej go nie przedłużono.

Kopicki. 1709; H-Cz. 1976; Tyszkiewicz 7; Parchimowicz. 1615a

96

CENA: 5 000 zł

Jan ll Kazimierz 86.

Król Polski 1648-1668

Ort 1656, Lwów

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

U dołu w owalu lew (herb Lwowa). Po bokach nominał I-8 W otoku: IO CASIM D G REX POL – M D L RVS PRVS Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa.

W środku mała tarcza z herbem Snop Wazów. Po bokach data 16-56 W otoku: NEG NON SVEC GOT H VANDL QH R REX śr. 29,0 mm, w. 5,90 g Ag

stan 2

O

rty lwowskie były to monety typowo wojenne. Wybijano je we Lwowie podczas obrony przed połączonymi wojskami moskiewskimi i kozackimi, które podeszły pod miasto jesienią 1655 r. Gdy inne miasta poddały się pod naporem Szwedów, Lwów bronił się i dlatego tutaj, do niezdobytego bastionu, przybył ze Śląska (10.02.1656) król Jan Kazimierz. Brak środków na opłacenie żołdu wojsk broniących twierdzy, spowodował że już 01.03.1656 r. Jan Kazimierz wydał uniwersał o otwarciu mennicy we Lwowie. Stemple do monet przygotowali miejscowi rzemieślnicy, nie byli to artyści. Mennica działała 37 tygodni 15.05.1636 - 24.01.1657.

Bito wyłącznie szóstaki i orty. Szóstaki tylko w 1656 roku, orty w 1656 i 1657. Bito je niestarannie, znane są w wielu odmianach interpunkcyjnych i napisowych. Oferowany ort charakteryzuje się nietypowym popiersiem króla, nie występującym na innych monetach bitych w mennicy lwowskiej. Znany tylko jeden egzemplarz.

Prawdopodobnie UNIKAT.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz. Końcówka blachy.

Kopicki. 1745; H-Cz. 2082; Parchimowicz. 1673a

CENA: 15 000 zł

97

Jan ll Kazimierz 87.

Król Polski 1648-1668

Półtorak 1659, Poznań

Aw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem Snop Wazów.

W otoku: IO CASI DG (3) REX PO & SV Rw.: Jabłko królewskie z cyfrą 24 w środku, u dołu herb Wieniawa (Rafał Leszczyński, podskarbi wielki koronny). Przy krzyżu data 5-9 W otoku: MONETA NO – REG POLON śr. 19,0 mm, w. 1,20 g Ag

W

stan 2

ydana w 1659 roku nowa ordynacja mennicza obniżała zawartość srebra w ortach. Wybijane wtedy półtoraki miały zbyt wysoką próbę srebra, tak wobec ortów, jak miedzianych boratynek. Były wyławiane z obiegu i przetapiane. Obecnie są to monety bardzo rzadkie.

Połysk menniczy. Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 1564; H-Cz. 10336; Parchimowicz. 1682c

98

CENA: 1 500 zł

Jan ll Kazimierz 88.

Król Polski 1648-1668

Szóstak litewski 1652, Wilno

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: IOA CA D G REX POL M D LITV Æ Rw.: Pogoń, u dołu liczba 15 rozdzielona herbem Gozdawa (Mikołaj Tryzna, podskarbi wielki litewski).

W otoku: GROSS ARG SEXT MAG DVC LIT 1652

śr. 26,0 mm, w. 3,24 g Ag

stan 3

N

iezwykle rzadka moneta notowana tylko w kolekcji Czapskich i w zbiorach Banku Litwy. Nie było jej na powojennych aukcjach. Moneta ma wielkość orta i bita jest ze znacznie lepszego srebra niż koronne szóstaki. To sprawiło, że była wyławiana z obiegu i przetapiana. Liczba 15 oznacza ilość monet składających się na talar. Moneta po raz pierwszy oferowana na rynku kolekcjonerskim. Numizmat najwyższej klasy.

Prawdopodobnie jedyny dostępny na rynku egzemplarz. Notowały go zbiory Beyera, Zelta i Radziwiłła.

Niedobity, stara patyna.

Kopicki. 3620; Ivanavskas. 7JK1-1; H-Cz. 2024; Tyszkiewicz 120; Parchimowicz. 1734

CENA: 40 000 zł

99

Jan ll Kazimierz 89.

Król Polski 1648-1668

Szóstak 1666, Wilno

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: IOA CASI D G T L B REX POLO & S Rw.: Pod mitrą wielkoksiążęcą Pogoń, pod kopytami konia nominał +VI+, u dołu napis przerywa mała tarcza herbowa z herbem Kryszpin (Hieronim Kryszpin Kirszenstein podskarbi wielki litewski).

W otoku: GROS ARGEN SEX – MAG DVC LIT 1666 śr. 25,6 mm, w. 3,78 g Ag

stan 2+

Połysk menniczy. Pięknie zachowany. Niespotykany w takim stanie zachowania.

Kopicki. 3623; Parchimowicz. 1735c

90.

CENA: 1 000 zł

Grosz 1652, Wilno

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: IOA CAS D G REX PO M D L Rw.: Pogoń, u dołu herb Gozdawa (Mikołaj Gedeon Tryzma podskarbi wielki litewski).

W otoku: GROSS MAG DVCA (LIT) 1652 śr. 18,5 mm, w. 0,90 g Ag stan 2+/1Pięknie zachowany, lekko niecentrycznie wybity egzemplarz. Moneta niespotykana w takim stanie zachowania.

Kopicki. 3608; Ivanauskas. 4.JK.5-4; Parchimowicz. 1730a

100

CENA: 1 000 zł

Jan ll Kazimierz 91.

Król Polski 1648-1668

Dukat 1656, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi. Na piersi Order Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G REX POL & SUEC M DL R Rw.: Dwa lwy podtrzymują stojącą na ozdobnej konsoli owalną tarczę z herbem miasta.

W wieńcu gałązka winnego grona z liściem rozdzielającym napis. U dołu inicjały G-R W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDANENS 1656 śr. 25,0 mm, w. 3,43 g Au stan 1

O

dmiana dukatów gdańskich z pełnym tytułem króla – REX.

Kopicki. 7657; Friedberg. 24; CNG. 311 I; Frankiewicz. 661; H-Cz. 2089; Kaleniecki. s.382; Parchimowicz. 1759g

92.

CENA: 30 000 zł

Dukat 1660, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi okrytej płaszczem. Na piersi Order Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS D G R POL & SUEC M D L R P Rw.: Dwa lwy podtrzymują stojącą na ozdobnej konsoli owalną tarczę z herbem miasta. W wieńcu gałązka winnego grona z liściem rozdzielającym napis. U dołu inicjały D-L (Daniel Lesse) W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDANENS 1660 śr. 25,0 mm, w. 3,50 g Au stan 2+ dmiana dukatów gdańskich ze skróconym tytułem króla – R.

O

Kopicki. 7662; Friedberg. 24; CNG. 314 I; Kaleniecki. s.393; Parchimowicz. 1759k

CENA: 20 000 zł

101

Jan ll Kazimierz 93.

Król Polski 1648-1668

Dukat 1662, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi, w płaszczu udrapowanym na ramieniu.

Na piersi Order Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS D G REXPOL & SUEC M D L R P Rw.: Dwa lwy podtrzymują stojącą na ozdobnej konsoli tarczę miejską.

W konsoli w owalu herb Lew, pod łapami lwów D-L W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDANENS 1662

śr. 25,0 mm, w. 3,36 g Au

stan 3

Gięty, zanitowana dziura.

Kopicki. 7667; Friedberg. 24; CNG. 317I; Frankiewicz. 671; H-Cz. 2228; Kaleniecki. s.398; Parchimowicz. 1761a

102

CENA: 5 000 zł

Jan ll Kazimierz 94.

Król Polski 1648-1668

Talar 1649, PRUS, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem z wyłożonym szerokim kołnierzem koszuli ozdobionym koronkami. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CASIM D G REX POL ET SUEC M D L RUS PRUS Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską. Nad tarczą wieniec z liści laurowych i palmowych.

U dołu inicjały G-R. Data w kartuszu pod tarczą.

W otoku: MONETA ARGENTEA CIVITATIS GEDANENSIS

śr. 44,5 mm, w. 28,82 g Ag

stan 3+

B

ardzo rzadki typ talara, tylko raz notowany na aukcji. Odmiana talara gdańskiego z końcówką napisu PRUS zamiast PR. Egzemplarze bite tym stemplem znane są z kolekcji Czapskich w Krakowie, MNW oraz zbiorów królewskich w Kopenhadze.

Ładna patyna.

Kopicki nie uzwględnia takiej odmiany; Dutkowski, (Talary...).58; H-Cz. 7597; Bahrfeldt, (Malbork). 8496; Parchimowicz. 1757a (odmiana)

CENA: 20 000 zł

103

Jan ll Kazimierz 95.

Król Polski 1648-1668

Talar 1649, PR, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i dekorowanej wicią roślinną zbroi oraz łańcuchem Orderu Złotego Runa na piersi.

W otoku: IOAN CASIM D G REX POL ET SUEC M DL RUS PR Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską. Nad tarczą wieniec liści laurowych i palmowych, z wielolistną gałązką. Ogony lwów pojedyncze.U dołu inicjały G-R. Data w kartuszu pod tarczą.

W otoku: MONETA ARGENTEA CIVITATIS GEDANENSIS śr. 43,5 mm, w. 28,6 g Ag

stan 2

R

zadszy wariant talara gdańskiego z ozdobą w postaci wielolistnej gałązki. Notowany w zbiorze Muzeum Narodowego w Warszawie. Nie było tej odmiany w kolekcji Czapskiego.

Połysk menniczy.

Kopicki. 7642; Dutkowski, (Talary...). 37; Parchimowicz. 1757a

104

CENA: 10 000 zł

Jan ll Kazimierz 96.

Król Polski 1648-1668

Medal na Pokój w Oliwie 1660

Aw.: Panorama Gdańska, powyżej orzeł polski z gałązką oliwną, u góry w słońcu tetragram Jahwe.

U dołu przed miastem kareta, obok jeździec, w tle szeroki widok Żuław. Na morzu widoczne statki, pod panoramą w ozdobnym wieńcu z rozet i kwiatów napis: GEDANUM W otoku: FULMINIBUS PO – SITIS URBS LAURI – GERMEN ADORAT (Po ustaniu gromów miasto czci gałązkę lauru) Rw.: Przejście okrętów i statków przez cieśninę Sund, u góry obłoki z tarczą słoneczną. U dołu inicjały medalierskie I-B W otoku dewiza: IAM VENTI POSUERE (Już wiatry ucichły)

śr. 57,0 mm, w. 46,92 g srebro

W

idok cieśniny Sund pozostawał długo nierozpoznany. Badacze widzieli w tym przedstawieniu redę portu gdańskiego i twierdzę w Wisłoujściu, sugerując, że Jan Buchheim rytował ten widok z wyobraźni. Jednak porównując różne przedstawienia morskich wybrzeży Bałtyku udało się ustalić, że na rewersie widnieje widok na cieśninę Sund. Kompozycja ta miała zapewne symbolizować, że zawarty w Oliwie traktat pokojowy otworzył wejście na morze Bałtyckie. Rzadki i ciekawy medal wykonany we Wrocławiu na wieść o zawarciu pokoju w Oliwie pomiędzy Polską a Szwecją.

Piękna patyna.

Raczyński. 151; Rühle. 37; Więcek. 19; Stahr. 76; CNG. 584

CENA: 15 000 zł

105

Jan ll Kazimierz 97.

Król Polski 1648-1668

Ort 1654, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS DG REX POL &SUEC M D L R P Rw.: Podtrzymywana przez dwa lwy tarcza miejska wsparta na konsoli, w której umieszczono rok 1654. Nad tarczą wieniec z liśćmi palmy i gałązką winnego grona, poniżej nominał 18.

W otoku: MON ARGENT CIVITAT GEDANENSIS śr. 30,0 mm, w. 5,40 g Ag

stan 2-

N

owa ordynacja mennicza z 1650 roku zezwalała ponownie na wybijanie drobnej monety, w tym także ortów. Gdańsk rozpoczął wybijanie ortów w 1650 roku na wzór i wielkość ortów bydgoskich. W 1654 roku rada miasta Gdańska postanowiła zmienić wygląd i średnicę ortów miejskich na wzór nowych ortów, wybijanych w Koronie. Wydaje się, że wykonany w 1654 stempel posłużył do wybijania jedynie monet okazowych, bowiem ten sam stempel awersu został wykorzystany przy wybijaniu ortów w 1655 roku. W polskich zbiorach rocznik ten posiadał jedynie Czapski. Czapski miał świadomość rzadkości tego rocznika skoro nadał mu stopień rzadkości R7, praktycznie niespotykany przy monetach obiegowych i raczej pospolitych, za jakie uważał orty. Orta z tą datą nie było w dawnych zbiorach Gimnazjum Gdańskiego i w zbiorze Malborskim.

Nie odnotowano go też w największych zbiorach monet gdańskich: Mathego, Ernsta, Philippa i Rudolpha czy wielkich kolekcjach m.in. Kubickiego, Frankiewicza czy Chomińskiego.

Końcówka blachy. Połysk menniczy. Moneta ogromnej rzadkości.

Kopicki. 7618; CNG. 279.II; H-Cz. 5224; Tyszkiewicz 40; Parchimowicz. 1752d

106

CENA: 30 000 zł

Jan ll Kazimierz 98.

Król Polski 1648-1668

Ort 1655, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS D G REX POL & SUEC M D L R P Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską wspartą na kartuszu.

Pod łapami lwów inicjały G-R Data 1655 u dołu w kartuszu.

W otoku: MON ARGENT CIVIT GEDANENSIS śr. 28,0 mm, srebro Odmiana z kwiatkiem na końcu napisu na rewersie. Rzadki ort.

Kopicki. 7620; CNG. 283; Tyszkiewicz 25; Parchimowicz. 1752e

99.

CENA: 3 000 zł

Ort 1663, Gdańsk

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS D G REX POL & SUEC M D L R P Rw.: Podtrzymywana przez dwa lwy tarcza miejska wsparta na konsoli, w której umieszczono rok 1663, rozdzielony tarczą z herbem Lew. Pod łapami lwów inicjały D-L. Nad tarczą nominał 18 W otoku: MON ARGENT CIVITAT GEDANENSIS śr. 31,0 mm, w. 6,61 g Ag stan 1 Moneta niespotykana w takim stanie zachowania.

Kopicki. 7631; CNG. 294.II; Parchimowicz. 1754b

CENA: 2 000 zł

107

Jan ll Kazimierz

Krรณl Polski 1648-1668

poz. 100

108

Jan ll Kazimierz 100.

Król Polski 1648-1668

Donatywa wagi 5 dukatów 1659, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G REX POL ET SVE M D L R P Rw.: Panorama miasta Torunia z widokiem na most pruski.

Na przeciwległym brzegu data 16 HL 59 (Hans Lauer) W otoku: EX AVRO SOLIDO CIVIT THORVNENS FIERI F śr. 34,5-36,2 mm, w. 17,16 g Au

stan 3

B

ardzo rzadka donatywa o wadze pięciu dukatów. Po raz pierwszy pojawiała się na rynku aukcyjnym w 2007 roku. Moneta notowana w kolekcji Czapskiego i w przedwojennym zbiorze M. Frankiewicza.

Ślady naprawy. Połysk.

Friedberg. 62; CNCT. 1559; H-Cz. 2133; Frankiewicz. 693; Kaleniecki. (-); Parchimowicz. D.63

CENA: 100 000 zł

109

Jan ll Kazimierz

Krรณl Polski 1648-1668

poz. 101

110

Jan ll Kazimierz 101.

Król Polski 1648-1668

Donatywa wagi 3 dukatów 1659, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G REX POLON & SVE M D L R P Rw.: Panorama miasta Torunia z widokiem na most pruski.

Na przeciwległym brzegu data 16 HL 55 W otoku: EX AVRO SOLIDO CIVIT THORVNENS FIERI F śr. 35,2 mm, w. 10,38 g Au

stan 1

Ogromnej rzadkości donatywa miasta Torunia w menniczym stanie zachowania.

Friedberg. 64; CNCT. 1566; Kubicki. 1428; Kaleniecki. s. 451; Parchimowicz. D.61

CENA: 100 000 zł

111

Jan ll Kazimierz 102.

Król Polski 1648-1668

Dwudukat 1660, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G R POL ET SVE M D L R P Rw.: Stojący anioł podtrzymuje tarczę miejską. Po bokach data 16-60, poniżej inicjały mennicze HD-L (Hans Dawid Lauer) W otoku: MONETA AVREA CIVIT THORVNENSIS śr. 30,0 mm, w. 6,86 g Au

stan 3+/2-

P

ierwszy dwudukat toruński.

Ponadprzeciętny stan zachowania jak na monetę wybitą w mennicy miejskiej w Toruniu.

Kopicki. 8359; Friedberg. 59; CNCT. 1568; H-Cz. 2175; Kaleniecki. s. 443; Parchimowicz. 1800a

112

CENA: 50 000 zł

Jan ll Kazimierz 103.

Król Polski 1648-1668

Dukat 1649 G-R, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem udrapowanym na ramieniu z wyłożonym koronkowym kołnierzem. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G R POL & SUEC M D L R P Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje dużą owalną tarczę z herbem miasta.

Przy dłoniach anioła rozdzielona data 16-49, poniżej inicjały mincerskie G-R W otoku: MONETA AUREA CIVIT THORUNENSIS śr. 24,0 mm, w. 3,40 g Au

stan 3

E

kstremalnie rzadka, pierwsza odmiana dukata toruńskiego Jana Kazimierza z literami GR po bokach tarczy miejskiej. Wizerunek nowego króla stylizowany na wzór portretu jego brata Władysława IV Wazy.

Odmiana tylko raz wystąpiła na rynku aukcyjnym. Moneta notowana tylko w dwóch kolekcjach przedwojennych: Czapskich i Sobańskich. Oferowany egzemplarz pochodzi ze zbioru H. Karolkiewicza, pozycja 2341.

Ślady oprawy. Patyna.

Kopicki. 8343; Friedberg. 60; CNCT. 1579 (Ten egzemplarz); Frankiewicz. 701; Chomiński. 533; H-Cz. 9748; CENA: 25 000 zł Karolkiewicz. 2341; Kaleniecki. s.435 (Ten egzemplarz); Tyszkiewicz 75; Parchimowicz. 1798

113

Jan ll Kazimierz 104.

Król Polski 1648-1668

Dukat 1655, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G R POL ET SVEC M D L R PR Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje owalną tarczę z herbem miasta.

Po bokach data 16-55, poniżej inicjały mincerskie HI-L (Hans Johan Lauer) W otoku: MONETA AVREA CIVIT THORVNENSIS śr. 25,6 mm, w. 3,45 g Au Dużo połysku. Uszczerbek krążka na godzinie dziewiątej.

Kopicki. 8351; Friedberg. 60; CNCT. 1586; Kaleniecki. s. 439; Tyszkiewicz 35; Parchimowicz. 1799f

105.

stan 3+/2CENA: 20 000 zł

Dukat 1659, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G R POL ET SVEC M D L R PR Rw.: Postać anioła podtrzymuje owalną tarczę z herbem miasta. Po bokach data 16-59, poniżej inicjały mincerskie HD-L W otoku: MONETA AVREA CIVIT THORVNENSIS śr. 25,0 mm, w. 3,39 g Au Połysk. Patyna.

Kopicki. 8353; Friedberg. 60; CNCT. 1588; H-Cz. 2146; Kaleniecki. s. 440; Parchimowicz. 1799g

114

stan 3 CENA: 30 000 zł

Jan ll Kazimierz 106.

Król Polski 1648-1668

Dukat 1661, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS DG R POL ET SVE M D L R P Rw.: Stojący anioł podtrzymuje tarczę miejską. Po bokach data 16-61, poniżej inicjały mennicze HD - L W otoku: MONETA AVREA CIVIT THORVNENSIS śr. 25,0 mm, w. 3,42 g Au

stan 3

W

yjątkowo rzadki rocznik dukata toruńskiego, notowany tylko w zbiorach muzealnych i na przedwojennych aukcjach. Zarówno Kaleniecki jak i Dutkowski nie przytaczają żadnego powojennego notowania dla tej monety.

Ślady wygładzenia tła na awersie.

Kopicki. 8355; Friedberg. 60; CNCT. 1590; H-Cz. 5225; Chełmiński. 909, Frankiewicz. 710; Tyszkiewicz 35; Parchimowicz. 1799i

CENA: 25 000 zł

115

Jan ll Kazimierz 107.

Król Polski 1648-1668

Talar 1650, Toruń

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CASIM D G REX POL ET SUEC M D L RUS PRUS Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje tarczę miejską.

Data 16-50 po bokach, poniżej inicjały HD-L (ligatura) W otoku: MONETA NOVA ARGENTEA CIVITATIS THORUNENSIS . śr. 43,6 mm, w. 27,60 g Ag

stan 3

R

zadki rocznik talara.

Ciemna patyna. Ślad po zawieszce.

Kopicki. 8340; CNCT. 1598; Dutkowski, (Talary…); T04; H-Cz. 1966; Kubicki. 1440; Tyszkiewicz 20; Parchimowicz. 1797d

116

CENA: 10 000 zł

Jan ll Kazimierz 108.

Król Polski 1648-1668

Ort 1655, Toruń

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi okrytej płaszczem. Na piersi Order Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G R POŁ ET SVE M D L R P Rw.: Postać anioła podtrzymującego owalny kartusz z herbem miasta. Data 16-55 przy dłoniach anioła, po bokach tarczy inicjały mennicze HI-L W otoku: MONETA NOVA CI (18) THORUNENSIS śr. 33,0 mm, w. 5,58 g Ag stan 2 Pięknie zachowany.

Kopicki. 8320; CNCT. 1618; Parchimowicz. 1795e

109.

CENA: 2 000 zł

Ort 1655, Toruń

śr. 27,0 mm, w. 5,44 g Ag

stan 2+/1-

Wyśmienity stan zachowania. Ort toruński niespotykany w tym stanie zachowania.

Kopicki. 8320; CNCT. 1618; Parchimowicz. 1795e

CENA: 6 000 zł

117

Jan ll Kazimierz 110.

Król Polski 1648-1668

Ort 1659, Toruń

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi okrytej płaszczem. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CASM DG REX POL ET SVEC M D L R PRVS Rw.: Postać anioła podtrzymującego owalny kartusz z herbem miasta.

Data 16-59 przy dłoniach, po bokach tarczy inicjały mennicze HD-L W otoku: MONETA NOVA ARGENT (18) CIVIT THORVNENSIS śr. 30,0 mm, w. 5,74 g Ag stan 3+ Rzadka odmiana z napisem PRUS. Kopicki. 8322; CNCT. 1624; H-Cz. 9812; Parchimowicz. 1796a

111.

CENA: 3 000 zł

Ort 1663, Toruń

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi okrytej płaszczem. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS D G R POL & SVE M D L R P Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje tarczę miejską. Po bokach data 16-63 i inicjały HD-L W otoku: MONETA NOVA CI (18) THORVNENSIS śr. 30,5 mm, w. 6,91 g Ag stan 2 Kopicki. 8327; CNCT. 1667; Parchimowicz. 1796e

118

CENA: 3 000 zł

Jan ll Kazimierz 112.

Król Polski 1648-1668

Ort 1664, Toruń, odmiana THORVNIENSIS

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi okrytej płaszczem. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOH CAS DG REX POL & SUE M D L R P Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje tarczę miejską. Po bokach data 16-64 i inicjały HD-L W otoku: MONETA NOVA CI (18) THORVNIENSIS śr. 31,65 mm, w. 6,81 g Ag

stan 2

E

kstremalnie rzadka odmiana orta toruńskiego. Jedyna, w której zapisując nazwę miasta popełniono błąd pisząc: THORVNIENSIS zamiast THORVNENSIS. Ten typ orta tylko raz notowany był na aukcji. Jedyny dostępny egzemplarz na rynku.

Patyna.

Kopicki. (-); CNCT. (-); Parchimowicz. 1796f (odmiana)

CENA: 30 000 zł

119

Jan ll Kazimierz 113.

Król Polski 1648-1668

Ort 1666, Toruń

Aw.: Popiersie w koronie i w zbroi okrytej płaszczem. Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CAS DG REX POL & SUE MD L R P Rw.: Stojąca postać anioła podtrzymuje tarczę miejską.

Po bokach data 16-66, poniżej inicjały HD-L W otoku: MONETA NOVA CI (18) THORVNENSIS śr. 32,2 mm, w. 6,13 g Ag

stan 2-

O

rty z 1666 roku bito w znacznie mniejszych nakładach. Rocznik monety rzadko notowany na aukcjach.

Ta odmiana z inicjałem menniczym zapisanym w ligaturze znajduje się w kolekcji Czapskich i w MNW.

Ponadprzeciętny stan zachowania.

Kopicki. 8333; CNCT. 1706; H-Cz. 10371; Tyszkiewicz 6; Parchimowicz. 1796h

120

CENA: 5 000 zł

Jan ll Kazimierz

Krรณl Polski 1648-1668

poz. 114

121

Jan ll Kazimierz 114.

Król Polski 1648-1668

Talar 1651, Elbląg

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi zdobionej na ramieniu maszkaronem z głową lwa.

Na piersi łańcuch Orderu Złotego Runa.

W otoku: IOAN CASIM DG REX POL & SVEC MDL RVS PRV Rw.: Postać anioła podtrzymuje tarczę z herbem Elbląga, po bokach drobne inicjały mennicze W-VE (Wilhelm van Eck) W otoku: MONETA ARGENTEA CIVITATIS ELBINGENSIS 1651 śr. 44,0 mm, w. 28,75 g Ag

stan 2+

M

oneta poszukiwana przez kolekcjonerów dla znakomitej roboty medalierskiej. Nienotowana od kilku lat na aukcjach. Egzemplarz z aukcji H. Karolkiewicza pozycja 2348, wcześniej zakupiony z kolekcji Brandt’a. Zdjęcie oferowanego egzemplarza znajduje się w CNCE.

Połysk menniczy, patyna. Talar elbląski niespotykany w takim stanie zachowania.

Ogromna rzadkość. Egzemplarz okazowy.

Kopicki. 7133; Davenport. 4364; CNCE. 308(ten egzemplarz); Dutkowski, (Talary...).E.02; H-Cz. 2205; Tyszkiewicz 80; Parchimowicz. 1786

122

CENA: 150 000 zł

Jan ll Kazimierz 115.

Król Polski 1648-1668

Ort 1662, Elbląg

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: IOH CAS D G REX POL & SUE M D L R P Rw.: Anioł podtrzymuje tarczę miejską. Po bokach nominał 1-8, u dołu inicjały N-H (Mikołaj Hennig) W otoku: MON ARGENT CIVITAT ELBINGENSIS śr. 31,0 mm, w. 6,71 g Ag

stan 1-

Połysk menniczy. Ort elbląski niespotykany w takim stanie zachowania.

Kopicki. 7128; CNCE. 292; H-Cz. 2233; Parchimowicz. 1785a

CENA: 8 000 zł

123

Karol X Gustaw 1654-1660 116.

Monety szwedzkie bite w Toruniu

Ort szwedzki ok. 1657, Toruń pod okupacją szwedzką

Aw.: Popiersie króla w lewo w wieńcu i zbroi.

W otoku: CAROLUS GUSTAVUS DG REX Rw.: W polu trzy korony, u dołu nominał XVIII śr. 30,5 mm, w. 6,34 g Ag

stan 2/2+

Pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 9689; CNCT. 1729

124

CENA: 3 000 zł

Michał Korybut Wiśniowiecki 117.

Król Polski 1669 - 1673

Dukat 1673, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: MICHAEL DG REX – POL MDL R P Rw.: Dwa lwy podtrzymują stojącą na konsoli owalną tarczę miejską, nad tarczą wieniec z małych rozet z gałązką, pod łapami lwów inicjały D-L W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDANENS 1673 śr. 23,0 mm, w. 3,37 g Au

stan 3-/3

Gięty.

Kopicki. 7682; Friedberg. 32; CNG. 365III; H-Cz. 2383; Kaleniecki. s.458; Tyszkiewicz 35; Parchimowicz. 1673b

CENA: 10 000 zł

125

Michał Korybut Wiśniowiecki

Król Polski 1669 - 1673

poz. 118

126

Michał Korybut Wiśniowiecki 118.

Król Polski 1669 - 1673

Donatywa 2-dukatowa bez daty, Toruń

Aw.: Popiersie króla w wieńcu laurowym i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: MICHAEL DG REX POLO MD L RVS PR Rw.: Widok miasta Torunia, u dołu herb miasta po jego bokach inicjały HD-L W otoku: EX AVRO SOLIDO CIVIT THORVNENSIS FIERIFEC

śr. 30,0 mm, w. 6,91 g Au

stan 1-

J

edyna moneta Michała Korybuta, wagi powyżej jednego dukata, dostępna dla kolekcjonerów.

Moneta ogromnej rzadkości w tak pięknym stanie zachowania.

Friedberg. 66; CNCT. 1736; H-Cz. 2397; Kaleniecki. s.463; Parchimowicz. D.69

CENA: 90 000 zł

127

Jan lll Sobieski 119.

Król Polski 1674-1696

Ort koronny 1677, Bydgoszcz

Aw.: Popiersie króla w wieńcu laurowym i zbroi.

W otoku: IOAN III D G REX POL M D L R PR Rw.: Czteropolowa tarcza herbowa. W środku mała tarcza z herbem Janina – Sobieskich.

U dołu, w owalnej tarczy herb Leliwa (Jan Andrzej Morsztyn podskarbi wielki koronny).

Po bokach nominał 1-8, poniżej inicjały S-B (Santi de Urbanis).

W otoku: MON NOVA ARG REG POLON 1677 śr. 29,0 mm, w. 6,11 g Ag

stan 2

Patyna. Ponadprzeciętny stan zachowania.

Kopicki. 1986; Parchimowicz. 1509b

128

CENA: 1 000 zł

Jan lll Sobieski / August ll Mocny 120.

1697

Medal warcabowy bez daty, Norymberga

Aw.: Popiersie króla Jana III w lewo w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: IOANNES III D G REX POLONIARUM Rw.: Scena koronacji Augusta II na króla Polski, u góry napis: VIVAT AUGUSTUS II REX POLONIA W odcięciu: CORONATUS 15 SEPT / MDCIIIC śr. 53,0 mm, w. 18,26 g

stan 2+/1-

W

wieku XVIII w warsztatach norymberskich wykonywano drewniane klocki służące do różnych gier.

Umieszczano na nich sceny i portrety władców, tak współczesnych, jak i postaci historycznych. Klocek warcabowy został wykonany około 1720 roku.

Drewno, bez sygnatur warsztatu. Stan dobry.

H-Cz. 7774

CENA: 1 000 zł

129

Jan lll Sobieski 121.

Król Polski 1674-1696

Medal Świętej Ligi, ok. 1684, srebro

Aw.: Cztery popiersia: papieża Innocentego XI, cesarza Leopolda II, króla Jana III Sobieskiego i doży Marca Antonia Giustiani.

Napis: INNOC XI PONT LEOP I IMP IOA III REX PO M A IVS VE DVX Rw.: Dwugłowy orzeł cesarski z tarczą Habsburgów na piersiach, nad nim krzyż.

U góry dewiza: VNIVIT PALMAMQVE DEDIT (Zjednoczył i dał zwycięstwo) śr. 78,0 mm, w. 281,25 g Ag

stan 2

M

edal niesygnowany, medalier nieznany.

Reprezentacyjny obiekt muzealny.

Raczyński. 217; H-Cz. 2522; Domanig. 467

130

CENA: 5 000 zł

Jan lll Sobieski

Król Polski 1674-1696

122.

Dukat 1676, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w wieńcu i rzymskim płaszczu.

W otoku: IOANNES III D G REX POL M D L R PR Rw.: Dwa lwy podtrzymują stojącą na konsoli owalną tarczę miejską.

W konsoli mała tarcza z lwem, po bokach inicjały D-L W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDANENSIS 1676 śr. 21,0 mm, w. 3,47 g Au

stan 2-

P

ierwszy rocznik dukatów gdańskich Jana III. Bardzo rzadko spotykany na aukcjach. Jedyny gdański dukat z pełnym imieniem króla i nazwą miasta.

Ładnie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 7689; Friedberg. 36; CNG. 372; H-Cz. 2423; Kaleniecki. s.470; Tyszkiewicz 40; Parchimowicz. 1528a

CENA: 50 000 zł

131

Jan lll Sobieski 123.

Król Polski 1674-1696

Dukat 1683, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi ozdobionej na ramieniu głową lwa.

W otoku: IOAN III D G REX POL M D L R PR Rw.: Dwa lwy podtrzymują owalną tarczę z herbem miasta stojącą na ozdobnym kartuszu.

U dołu inicjały D-L W otoku: MON AUREA CIVITAT GEDAN 1683

śr. 25,0 mm, w. 3,44 g Au

stan 2+

Połysk menniczy. Pięknie zachowany.

Kopicki. 7692; Friedberg. 36; CNG. 374a; H-Cz. 2479; Kaleniecki. s.476; Parchimowicz. 1529a

132

CENA: 20 000 zł

August ll Mocny

124.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

Dwudukat 1711, Drezno

Aw.: Popiersie w peruce i zbroi okrytej płaszczem przypiętym broszą do ramienia.

W otoku: D G FRID AUG REX POL DUX SAX I C M A & W Rw.: Pod koroną owalna tarcza polsko-saska, wokoło tarczy wieniec z liści palmowych.

U dołu: I L H (Jan Lorenz Holland), poniżej znak menniczy – Hak. W otoku: SAC ROM IMP ARCHIM ET ELECT 1711

śr. 28,0 mm, w. 6,86 g Au

stan 3+

W

yjątkowo rzadki dwudukat z 1711 roku, z tarczą herbową. W trakcie emisji tych monet August II otrzymał tytuł elektora i z tej okazji zmieniono stemple, bijąc okolicznościowe dukaty i dwudukaty z symbolami elektorskimi. Monety tej nie mieli w swoich zbiorach zarówno O. Merserburger, jak i E. H. Czapski.

Niewielkie ślady naprawy.

Kopicki. 11079; Friedberg. 2778

CENA: 15 000 zł

133

August ll Mocny

125.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

Dukat koronacyjny 1697, Drezno

Aw.: Korona królewska nad skrzyżowanymi i związanymi gałązkami palmy, poniżej sześciowierszowy napis: D G / AUGUSTUS II / CORON IN REG / POLON & M D L / 15 SEPT / 1697 Rw.: Zbrojna ręka z mieczem wyłaniająca się z chmur, u dołu inicjały medalierskie I.K. (Johann Koch) U góry dewiza: PRO – REGNO śr. 22,0 mm, w. 3,46 g Au

stan 2

F

ryderyk I August, zwany Mocnym, elektor Saksonii, został wybrany królem Polskim na sejmie elekcyjnym i koronowany na króla Polski 15 Września 1697 roku w Warszawie. Z tej okazji wyemitowano specjalne dukaty i dwudukaty, które zostały rozdane uczestnikom koronacji. Jako król Polski używał on tylko imienia August II. Kopicki nie uwzględnia ich w katalogu, traktując je jako medale, a nie monety. Dukaty zostały wybite zgodnie z obowiązującą ordynacją. Oprócz okolicznościowego charakteru miały prawo oficjalnego obiegu jako monety. Traktowane są jako okolicznościowe dukaty koronne, wybite w mennicy w Dreźnie.

Patyna, połysk.

Raczyński. 275; Friedberg. 2830; Chełmiński. 1109; H-Cz. 2600

134

CENA: 5 000 zł

August ll Mocny

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

126.

Dukat 1709, Drezno

Aw.: Popiersie króla w zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: AUGUSTUS D G REX – ET ELECTOR Rw.: Pod koroną monogram AR, po bokach data 17-09, u dołu inicjały I L H i hak znak menniczy.

W otoku: MONETA SAXONICA

śr. 22,0 mm, w. 3,46 g Au

stan 2+

B

ardzo rzadki typ i rocznik dukata, bity przez Augusta II po swej abdykacji z tronu polskiego. August II powrócił na tron w 1709 roku. W latach 1706 - 1709 wojska szwedzkie zajęły niemal całą Saksonię, co w praktyce uniemożliwiało królowi regularne wybijanie monety. Nakłady dukatów były niewielkie.

August wybijał je dla celów prestiżowych, a nie z powodów ekonomicznych. Dukat z tą datą notowany był w kolekcjach Merserburgera i Czapskiego. Rocznik 1709 jest wystawiony po raz pierwszy na aukcji.

Wyśmienity egzemplarz.

Kopicki. 11042; Friedberg. 2792; Baumgardt. 705; Merserburger. 1473; H-Cz. 10802

CENA: 40 000 zł

135

August ll Mocny

127.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

Talar strzelecki 1699, klipa, Drezno

Aw.: Pod koroną monogram królewski, przy koronie data 16-99 U dołu nominał 1 THAL, pod nim inicjał C Rw.: Postać Herkulesa, w chmurach po bokach dewiza: VIRTUTE PARATA Wymiary 40 x 40 mm, w. 25,73 g Ag

stan 3

K

lipa nagrodowa wybijana z okazji zawodów strzeleckich odbywanych z udziałem króla, który osobiście wręczał te talary najlepszym strzelcom.

Kopicki. 11140; Kahnt. 254

136

CENA: 5 000 zł

August ll Mocny

128.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

2/3 talara 1709, Lipsk

Aw.: Popiersie króla w zbroi okrytej płaszczem spiętym broszą na ramieniu.

W otoku: AUGUST9 D G REX – ET ELECTOR Rw.: Pod koroną monogram AR, po bokach data 17-09, u dołu w obwódce nominał.

Po bokach inicjały E P-H (Ernest Piotr Hecht) i znak menniczy – ryba.

W otoku: MONETA – SAXONICA śr. 37,0 mm, w. 17,06 g Ag

stan 2

Moneta w niespotykanym stanie zachowania. Połysk menniczy.

CENA: 2 000 zł

Kopicki. 10931; Davenport. 823A

129.

śr. 37,0 mm, w. 16,95 g Ag

2/3 talara 1710, Lipsk

stan 2-/2

Połysk menniczy.

Kopicki. 10933; Davenport. 823

CENA: 2 000 zł

137

August ll Mocny

130.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

Grosz z motylem, ok. 1709, Drezno, PIEDFORT, UNIKAT

Aw.: Pod królewską koroną monogram AR – Augustus Rex, u dołu w odcięciu nominał.

Rw.: W polu ćma (motyl) z rozłożonymi skrzydłami i plamami na skrzydłach. śr. 20,0 mm, w. 3,31 g Ag

stan 1

J

edyny znany egzemplarz grosza wybitego o większej wadze i grubości (piedfort). Nienotowany w literaturze.

Wybita została cała seria monet z motylami ku czci hrabiny Cosel, metresy Augusta II. W jej skład wchodziły: talar, półtalar, dwugrosz i grosz (Schmetterlingmünzen).

Pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. (-); Merserburger. (-)

138

CENA: 8 000 zł

August ll Mocny

131.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

Dukat 1702, Toruń

Aw.: Ukoronowane popiersie w zbroi i płaszczu przewiązanym węzłem na ramieniu.

W otoku: AUGUST II DG REX POL M DL R P EL S Rw.: Anioł trzymający owalną tarczę miejską, data 17-02 po bokach.

W otoku: MONETA AVREA CIVIT THORVNENSIS śr. 24,5 mm, w. 3,43 g Au

stan 3+

D

ukat 1702 roku został wybity jako egzemplarz próbny w niewielkiej ilości, nigdy nie został wprowadzony do obiegu. W II połowie XVIII wieku zachowanym stemplem odbito ponownie egzemplarze w złocie i srebrze, a także odciśnięto na monetach o innych nominałach z przeznaczeniem dla ówczesnych kolekcjonerów. Egzemplarzy wybitych dla kolekcjonerów w II połowie XVIII wieku praktycznie nie można odróżnić od emisji okazowej, wybitej w 1702 roku. Wykorzystano do ich bicia nieuszkodzone i praktycznie nieużywane stemple. Dukaty rzadkie, prawie niespotykane. Drugi oferowany egzemplarz w kraju.

Patyna. Egzemplarz lekko niecentryczny.

Kopicki. 8374; Friedberg. 67; CNCT. 1760; Kaleniecki. s.491; Tyszkiewicz 80?; Parchimowicz. 1418a

CENA: 30 000 zł

139

Order Orła Białego

140

Order Orła Białego, August ll Mocny 132.

Król Polski 1697-1706 i 1709-1733

Talar z okazji ustanowienia Orderu Orła Białego

Aw.: Popiersie króla w peruce i pancerzu z zawieszonym na szyi orderem.

W otoku: D G FRIDERICVS AVGVSTVS REX POLON ET ELECT SAXON Rw.: Order Orła Białego na wstędze orderowej okalającej krzyż orderowy.

W otoku: RESTAVRATOR ORDINIS AQVILÆ POLONICÆ (wskrzesiciel Orderu Orła Polskiego).

Na krzyżu orderowym łacińska dewiza: „Pro Fide, Lege et Rege” („Za wiarę, prawo i króla”). śr. 47,0 mm, w. 28,93 g Ag

stan 1

A

ugust II, król Polski i elektor saski, był władcą oświeconym, popierał sztukę, artystów sam był też kolekcjonerem. W pałacu w Dreźnie urządził Kunstkabinett, w którym gromadził dzieła sztuki. Miał także znakomity zbiór monet. Kupowano dla niego monety na ówczesnych aukcjach, między innymi na aukcji w Gdańsku w 1717 roku. Zainteresowania kolekcjonerskie króla znalazły odbicie w licznych emisjach monet o charakterze pamiątkowym, a nawet kolekcjonerskim. W mennicy w Dreźnie zatrudniano znakomitych medalierów. Obok emisji monetarnych, w mennicy wybijano też monety o charakterze specjalnym – klipy, z okazji konkursów strzeleckich oraz talary medalowe. Prezentowany talar wybito z okazji ustanowienia Orderu Orła Białego przez Augusta II (1 września 1705). Ordery te otrzymywali głównie arystokraci, którzy wsparli jego elekcję, m.in. K. Radziwiłł, H. Lubomirski, M.K. Ogiński, J. Krasicki, S. Potocki, S. Małachowski. Łacińska legenda na monecie przedstawia króla jako wskrzesiciela orderu. Order ustanowiono w 1705 roku, ale jego nadawanie w formie krzyża i gwiazdy rozpoczęto w 1713 roku; wtedy zapewne wybito tę monetę. Ozdoba każdej kolekcji.

Patyna. Wyśmienity egzemplarz.

Kopicki. 11142; H-Cz. 2710; Raczyński. 315; Schnee. 1001; Chełmiński. 1135; Frankiewicz. 797

CENA: 150 000 zł

141

Order Orła Białego, August lll Sas

133.

Król Polski 1733-1763

Medal nagrodowy 1748 wagi 25 dukatów, Drezno, Christian Zygmunt Wermuth

Aw.: Popiersie króla w zbroi i płaszczu. Pod ramieniem WERMUTH. W otoku: AUGUSTUS III D G – REX POLONIARUM Rw.: Stół z rozłożonym łańcuchem z zawieszoną gwiazdą Orderu Orła Białego.

U dołu data: MDCCXLVIII / 3 AUG W otoku: DE REGE ET REPUBLICA BENE MERENTIBUS (dla dobrze zasłużonych). śr. 53,0 mm, w. 86,63 g Au

stan 2

E

kstremalnie rzadki medal nagrodowy wybity w złocie. Egzemplarz złoty był wręczany zazwyczaj tylko jednej osobie w danym roku. Najczęściej spotykane są medale bite w srebrze. W kolekcji Czapskich w Krakowie był tylko jeden medal nagrodowy wybity w złocie z roku 1754.

Numizmat najwyższej klasy.

Raczyński. 403 (1750); H-Cz. 7844 (rok 1754)

142

CENA: 200 000 zł

Order Orła Białego, August lll Sas 134.

Król Polski 1733-1763

Medal nagrodowy 1740, Drezno

Aw.: Popiersie króla w zbroi i w płaszczu. Pod ramieniem H.F. WERMUTH.F. W otoku: AUGUSTUS III D G REX POLONIARUM Rw.: Stół z rozłożonym łańcuchem z zawieszoną gwiazdą Orderu Orła Białego.

U dołu data: MDCCXXXX / 3 AUG W otoku: DE REGE ET REPUBLICA BENE MERENTIBUS (dla dobrze zasłużonych) śr. 53,0 mm, w. 57,95 g Ag

stan 2

M

edal nagrodowy, wręczany przez Augusta II za zasługi dla Rzeczpospolitej. Znanych jest kilka emisji, między innymi z datami: 1738, 1740, 1744, 1761 i 1762. Medal był wręczany zawsze 3 sierpnia, podczas imienin królewskich, połączonych z obchodami święta Orderu Orła Białego. Medale takie niezwykle rzadko pojawiają się na aukcjach.

Lustro mennicze.

Raczyński. 403 (1750); Bentkowski. 579 (rok 1761); Chełmiński. 1218 (rok 1750); H-Cz. 5985 (rok 1741); Niemczyk. 1,51 (rok 1762)

CENA: 7 000 zł

143

August lll Sas

135.

Król Polski 1733-1763

Dwudukat koronny 1753, Lipsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: D G AVGVSTVS III REX POLONIARUM Rw.: Pod koroną owalna tarcza polsko-saska opasana dwoma gałązkami palmowymi.

U dołu inicjały E D C (Ernest Dietrich Croll) W otoku: SAC ROM IMP ARCHIM ET ELECT 1753 śr. 29,0 mm, w. 6,87 g Au

stan 3

B

ardzo rzadki dwudukat. Drugi dostępny egzemplarz na rynku numizmatycznym. Moneta ze zbioru Wiktora Chomińskiego ze Lwowa, wylicytowana na aukcji Leo Hamburger 1932 roku, pozycja 601.

Patyna. Lekko gięty egzemplarz.

Skan oferowanego przez nas egzemplarza z katalogu kolekcji Chomińskiego (601).

Kopicki. 2146; Friedberg. 2853; H-Cz. 2812; Kaleniecki. s.497 (ten egzemplarz); Parchimowicz. 1323a CENA: 30 000 zł

144

August lll Sas 136.

Król Polski 1733-1763

Półaugust d’or (2 1/2 Talara) 1753, Lipsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku napis od lewej: D G AVGVSTVS III REX POLONIARUM Rw.: Pod koroną owalna tarcza polsko-saska otoczona gałązkami palmowymi.

Pod tarczą inicjał menniczy G (Gödicke). Pod odcięciem nominał Z ½ TH W otoku: SAC ROM IMP ARCHIM ET ELECT 1753 śr. 20,0 mm, w. 3,33 g Au

stan 2/2+

Pięknie zachowany egzemplarz. Typ monety niespotykany w takim stanie zachowania.

Kopicki. 2148; Friedberg. 2860; Merserburger. 2811; H-Cz. 2811; Kaleniecki. s.499; Tyszkiewicz 16; Parchimowicz. 1324

CENA: 20 000 zł

145

August lll Sas

137.

Król Polski 1733-1763

Dukat zaślubinowy 1738, Drezno

Aw.: Dwa płonące na ołtarzu serca.

Z obłoków wyłania się dłoń z koroną.

Po bokach inskrypcja: CORONAM MERENTUR Rw.: Dziewięciowierszowy napis: CAROLI / UTRIUSQUE / SICILIÆ REGIS ET / MARIÆ AMALIÆ / REGIÆ POLONIÆ / PRINCIPIS SPON / SALIA DRESDÆ / ANNO / MDCCXXXVIII

śr. 22,0 mm, w. 3,47 g Au

stan 2

D

ukat wybity z okazji ślubu Karola sycylijskiego i księżniczki saskiej, córki Augusta III, Marii Amalii.

Z okazji ślubu wybito serię okolicznościowych monet w srebrze o nominale 2 groszy, 2/3 talara oraz dukaty.

Minimalnie gięty.

Kopicki. 11524; Friedberg. 2852a; Merserburger. 1825

146

CENA: 6 000 zł

August lll Sas

138.

Król Polski 1733-1763

Dukat 1747 z okazji ślubu Fryderyka Chrystiana i Antoniny bawarskiej

Aw.: Napis w siedmiu wierszach: FRIDERICI / CHRISTIANI / REG POL EL SAX PRINC / ET / ANTONIÆ BAVARIÆ / CONNUBIUM / MDCCXLVII Rw.: Symboliczny bożek weselny, nad nim dewiza: SPEI PUBLICÆ śr. 22,0 mm, w. 3,48 g Au

stan 1-

D

ukat wybity z okazji ślubu Fryderyka Chrystiana królewicza polskiego i niedoszłego króla Polski z księżniczką bawarską. Rzadki dukat sporadycznie spotykany na aukcjach.

Pięknie zachowany.

Kopicki. 11544; Friedberg. 2868; Kahnt. 656; H-Cz. 10405

CENA: 7 000 zł

147

August lll Sas 139.

Talar koronny 1755, Lipsk

Król Polski 1733-1763

Aw.: Popiersie w koronie i zbroi okrytej płaszczem z Orderem Złotego Runa zawieszonym na piersi.

W otoku: D G AVGVSTVS III REX POLONIARUM Rw.: Pod koroną w wieńcu z gałązek palmowych czteropolowa tarcza herbowa, w środku mała tarcza saska, u dołu inicjały E D C W otoku: SAC ROM IMP ARCHIM ET ELECT 1755 śr. 43,0 mm, w. 29,13 g Ag

stan 2

Talar z doskonałą proweniencją. Zbiór J. Sawicki (pozycja 266).

Kopicki. 2137; Davenport. 1617; Schnee. 1037; Parchimowicz. 1319d

140.

CENA: 7 000 zł

Talar koronny 1755, Lipsk

śr. 43,0 mm, w. 28,73 g Ag

stan 3

Ciemna patyna.

Kopicki. 2137; Davenport. 1617; Schnee. 1037; Parchimowicz. 1319d

148

CENA: 3 000 zł

August lll Sas

141.

Król Polski 1733-1763

2/3 talara 1738, Drezno

Aw.: Popiersie króla w zbroi okrytej płaszczem spiętym broszą na ramieniu.

W otoku: D G FRID AUGUST REX POLONIARUM Rw.: Pod koroną dwie wielopolowe tarcze herbowe. Pod tarczą nominał 2/3, poniżej inicjały F.W.ŏ.F. i znak menniczy – hak.

W otoku: DUX SAX I C M A & W S R I ARCH & EL 1738

śr. 35,0 mm, w. 13,69 g Ag

stan 2/2+

Pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 11403; Davenport. 830

CENA: 2 000 zł

149

August lll Sas

Krรณl Polski 1733-1763

poz. 142

150

August lll Sas

Król Polski 1733-1763

142.

Dukat 1734, Gdańsk

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi.

W otoku: AVGVST III D G REX POL M D L R P EL S Rw.: Dwa lwy podtrzymują owalną tarczę miejską stojącą na ozdobnej konsoli.

W otoku: MON AVREA CIVITAT GEDAN 1734 śr. 24,0 mm, w. 3,47 g Au

stan 1

J

edyny rocznik dukata gdańskiego związany z panowaniem Augusta III. Na polecenie rady miasta został wybity dla celów reprezentacyjnych i kolekcjonerskich. Ostatnia dukatowa królewska moneta wybita w miejskiej mennicy gdańskiej.

Wyśmienity stan zachowania.

Kopicki. 7788; Friedberg. 42; CNG. 429; Parchimowicz. 1342

CENA: 40 000 zł

151

August lll Sas

Król Polski 1733-1763

143.

Tymf 1763, Elbląg

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: D G AVGVST III R POL M D L R P D S & EL Rw.: W ozdobnym kartuszu tarcza miejska.

U góry nominał 1. T. U dołu tarczy data 17-63 Poniżej inicjały F L S (Fryderyk Ludwik Stüber) W półkolu: Secund: red: W otoku: MONETA ARGENTEA CIVIT ELBINGENSIS

śr. 29,0 mm, w. 6,73 g Ag

stan 2

E

kstremalnie rzadka moneta, wybita w srebrze próby monet obiegowych. Wielokrotnie rzadsza niż egzemplarze kolekcjonerskie bite w czystym srebrze.

Patyna.

Kopicki. 7193; CNCE. 438; H-Cz. 2295; Kahnt. 748; Parchimowicz. 1352a

152

CENA: 12 000 zł

August lll Sas 144.

Król Polski 1733-1763

Szóstak 1763, Elbląg

Aw.: Popiersie króla w koronie i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: D G AVGVST III R POL M D L R P D S & EL Rw.: W ozdobnym kartuszu tarcza miejska.

U góry nominał VI. U dołu tarczy data 17-63 Poniżej inicjały I C S (Jost Karol Schröder) W otoku: MON ARGENT CIVIT ELBINGENSIS

śr. 23,0 mm, w. 3,12 g Ag

stan 2/2+

Patyna.

Kopicki. 7183; CNCE. 428; H-Cz. 2997; Parchimowicz. 1351d

CENA: 3 000 zł

153

August lll Sas

Król Polski 1733-1763

145.

Trojak 1763, Elbląg

Aw.: Ukoronowany monogram A3R, po bokach data 1763.

Rw.: Między ozdobnikami tarcza herbowa.

Nad tarczą nominał 3, u dołu inicjały mennicze F -L -S W otoku: GROSSUS TRIPLEX ELBINGENSIS śr. 19,0 mm, w. 1,25 g Ag

stan 1

Wyśmienicie zachowana obiegowa moneta.

Kopicki. 7172; CNCE. 403; Iger. E.63.2a; H-Cz. 2999; Parchimowicz. 1349

154

CENA: 2 000 zł

Maxymilian Józef Elektor Bawarii (1728-1797), Maria Anna (1727-1777) 146.

Medal ślubny 1747

skala 2:1

Aw.: Dwa popiersia: króla i księżnej zwrócone ku sobie.

W odcięciu podpis medaliera: I.L. ŒXLEIN. F W otoku: MAX IOS V B D EL – MAR AN PR R POL & EL S Rw.: Dwie złączone dłonie tworzą owal opleciony łańcuchem orderu z zawieszoną gwiazdą.

Wewnątrz napis w czterech wierszach: AVSPICA/TISSIMO/CONNVBIO/IVNCTI. W otoku: VIX COPVLA DVPLEX RVMPITVR. U dołu data: D XIII IVN – MDCCXLVII śr. 41,0 mm, w. 21,90 g Ag

stan 2+

Patyna. Bardzo ładnie zachowany medal.

Raczyńśki. 395; H-Cz. 2776

CENA: 3 000 zł

155

Stanisław August Poniatowski 147.

Król Polski 1764-1795

3 dukaty 1794, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: Pod koroną w wieńcu laurowym dwie tarcze herbowe, u dołu herb Ciołek Poniatowskich.

W splocie wieńca nominał 3 zamknięty w obwódce.

W otoku: AUREUS – 1794 – POLONIÆ

śr. 29,0 mm, w. 12,3 g Au

stan 2

T

rzy- i półtoradukatówki wybite w 1794 roku to najbardziej okazałe polskie monety złote XVIII wieku.

Wybijano je ze złota o nieco zaniżonej próbie, ale o większej wadze.

Pięknie zachowany egzemplarz. Delikatny justunek.

Kopicki. 2541; Friedberg. 98; Plage. 459; H-Cz. 3364; Kaleniecki. s.561; Tyszkiewicz 40; Parchimowicz. 1245

156

CENA: 30 000 zł

Stanisล aw August Poniatowski

Krรณl Polski 1764-1795

poz. 148

157

Stanisław August Poniatowski 148.

Król Polski 1764-1795

Dukat 1766 FS, gwiazda, Warszawa

Aw.: Promienista gwiazda z wpisanym monogramem SAR. Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z herbem Ciołek Poniatowskich w środku.

Pod tarczą inicjały F S (Fryderyk Sylm). Po bokach data 17-66 Napis w otoku od lewej: MON AUR POLONIC

śr. 23,0 mm, w. 3,43 g Au

stan 2-/2

M

oneta ogromnej rzadkości. Wybita w mennicy warszawskiej jako próba (wzór) nowych dukatów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie doszło jednak do wprowadzenia monet do obiegu.

Z przygotowanych stempli zapewne wybito tylko kilka okazowych egzemplarzy dla ówczesnych kolekcjonerów. O rzadkości monety może świadczyć fakt, że na przełomie XIX i XX wieku egzemplarze takie znajdowały się tylko w kilku zbiorach: Czapskiego, Potockiego, Sobańskiego, Czerwińskiego i Mańkowskiego.

Dukat z gwiazdą pod względem rzadkości porównywany jest ze słynnym talarem Morikofera.

Oferowany egzemplarz pochodzi z dawnej, znakomitej kolekcji Zygmunta Chełmińskiego z Szarawki na Podolu, bogatego ziemianina i zapalonego numizmatyka. W książce M. Kalenieckiego ”Złote monety polskie na aukcjach światowych” znaleźć można 10 notowań tego dukata, ale wszystkie dotyczą, jak się wydaje, tylko dwóch różnych egzemplarzy.

Kopicki. 2494; Friedberg. 101; Plage. 416; H-Cz. 3055; Kaleniecki. s.525; Chełmiński. 1423 (ten egzemplarz); Parchimowicz. 1235

158

CENA: 200 000 zł

Stanisław August Poniatowski

149.

Król Polski 1764-1795

Dukat 1774 AP, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: W otoczonym ornamentami kwadracie, sześciowierszowy napis.

U dołu inicjały A-P (Antoni Partenstein) W kwadracie: MONETA / AUREA / POLON / AD LEG / IMPER / 1774 śr. 22,0 mm, w. 3,43 g Au

stan 3

Gięty. Wyszczerbienie krążka. Graffiti na awersie.

Kopicki. 2512; Friedberg. 102; Plage. 432; H-Cz. 3168; Kaleniecki. s.534; Tyszkiewicz 12 ; Parchimowicz. 1240c

CENA: 8 000 zł

159

Stanisław August Poniatowski

150.

Król Polski 1764-1795

Dukat 1779 EB, Warszawa, PRÓBA w srebrze

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: Pod koroną kartusz z tarczą polsko-litewską.

W środku mała tarcza z herbem Ciołek Poniatowskich.

Po bokach data 17-79, u dołu litery E-B (Efraim Brenn) śr. 22,0 mm, w. 2,78 g Ag

stan 1

N

iezwykle atrakcyjny i ciekawy numizmat. Przez wielu historyków i numizmatyków określany jako próba dukata w srebrze lub miedzi. Cz. Kamiński zalicza tę monetę do prób dukata (poz. 460-AR-R8).

Również K. Plage pod numerem 476 określa jako przypuszczalną próbę dukata (zna tylko w miedzi).

W srebrze występuje również w zbiorach Reichela w Petersburgu (poz. 2233) i H. Karolkiewicza (poz. 2469).

Hutten-Czapski (poz 3218-R2) uważa, że numizmat zaprojektowany przez Efraima Brenna, mincerza Mennicy Warszawskiej (1774-1792) w formie dukata, był wykorzystywany do gry w karty na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Bardzo rzadki. Menniczy egzemplarz.

Kopicki. (-); Plage. 476; Raczyński. 530; Parchimowicz. 1275

160

CENA: 8 000 zł

Stanisław August Poniatowski

151.

Król Polski 1764-1795

Dukat 1791 EB, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: W wieńcu ze splecionych gałązek laurowych pięciowierszowy napis.

U dołu w splotach inicjały E-B W otoku: AUREUS / NUMMUS / POLONIÆ / ANNO / 1791 śr. 22,0 mm, w. 3,49 g Au

stan 1-

N

a dukatach 1791 roku rozróżniamy dwie odmiany przedstawienia królewskiej głowy. Na jednej król ma włosy spięte długą wstążką opadającą na szyję, na drugiej włosy upięte są wysoko i związane kokardą.

Moneta ogromnej rzadkości w tak pięknym stanie zachowania.

Kopicki. 2532; Friedberg. 104; Plage. 451; H-Cz. 3329; Kaleniecki. s.551; Berezowski 50; Tyszkiewicz 15; Parchimowicz. 1243f

CENA: 20 000 zł

161

Stanisław August Poniatowski

152.

Król Polski 1764-1795

Dukat 1793 MV, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: W wieńcu ze splecionych gałązek laurowych pięciowierszowy napis.

U dołu w splotach inicjały M-V (Mennica w Warszawie).

W otoku: AUREUS / NUMMUS / POLONIÆ / ANNO / 1793

śr. 21,0 mm, w. 3,48 g Au

stan 1-

D

ukaty Stanisława Augusta Poniatowskiego krążyły dość długo w obiegu i praktycznie nie występują w stanie zbliżonym do menniczego. Płacono nimi jeszcze długo po upadku Rzeczpospolitej, dlatego większość zachowanych egzemplarzy nosi ślady intensywnego zużycia.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz. Bardzo rzadki w takim stanie zachowania.

Kopicki. 2536; Friedberg. 104; Plage. 455; H-Cz. 3355; Kaleniecki. s.556; Parchimowicz. 1241h

162

CENA: 20 000 zł

Stanisław August Poniatowski 153.

Król Polski 1764-1795

Talar 1777 EB, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POL M D LITH Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z herbem Ciołek Poniatowskich w środku.

Całość w wieńcu z liści palmowych i dębowych ze wstęgą z napisem: PRO FIDE LEGE ET GREGE i z zawieszonym Orderem Orła Białego. Po bokach orła inicjały E-B W otoku: X EX MARCA PURA COLONIEN 1777 śr. 40,0 mm, w. 27,97 g Ag

stan 3

Patyna.

Kopicki. 2472; Davenport. 1619; Plage. 395; H-Cz. 3200; Berezowski 15; Parchimowicz. 1229k

154.

CENA: 4 000 zł

Talar 1775 EB, Warszawa

śr. 40,0 mm, w. 27,93 g Ag Kopicki. 2470; Davenport. 1619; Plage. 392; H-Cz. 3178; Berezowski 15; Parchimowicz. 1229i

stan 3+ CENA: 3 000 zł

163

Stanisล aw August Poniatowski

Krรณl Polski 1764-1795

poz. 155

164

Stanisław August Poniatowski 155.

Król Polski 1764-1795

Talar 1779 EB, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POL M D LITU Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z herbem Ciołek Poniatowskich w środku. Całość w wieńcu z liści palmowych i dębowych ze wstęgą z napisem: PRO FIDE LEGE ET GREGE i z zawieszonym Orderem Orła Białego. Po bokach inicjały E-B W otoku: X EX MARCA PURA COLONIEN 1779

śr. 40,0 mm, w. 28,13 g Ag

stan 1-/1

Bardzo rzadka moneta w takim stanie zachowania. Odmiana bez kropki po dacie.

Kopicki. 2474; Davenport. 1619; Plage. 400; Berezowski 12,5; Parchimowicz. 1229m

CENA: 20 000 zł

165

Stanisław August Poniatowski 156.

Król Polski 1764-1795

Talar 1793, „Targowica”

Aw.: W wieńcu dębowym napis: CIVIBUS / QUORUM PIETAS / CONIURATIONE DIE III / MAI MDCCXCI OBRUTAM / ET DELATAM LIBERTA / TE POLONA TUERI / CONABATUR RESPU / BLICA RESUR / GENS W otoku: GRATITUDO CONCIVIBUS EXEMPLUM POSTERITATI Rw.: Napis w wierszach: DECRETO / REIPUBLICÆ NEXU / CONFEDERATIONIS IUNCTÆ / DIE V. XBRIS MDCCXCII / STANISLAO AUGUSTO / REGNANTE. W otoku: 10 7/16 EX MARCA PURA COLONIENSI 1793 Na obrzeżu napis: FIDEI REIPUBLICAE PIGNUS śr. 41,0 mm, w. 27,48 g Ag

stan 3+

P

o ogłoszeniu Konstytucji 3 Maja zawiązała się pod naciskiem Rosji Konfederacja Targowicka, która stawiała sobie za cel obalenie skutków przyjęcia ustawy zasadniczej. W celach propagandowych postanowiono wyemitować w 1793 roku talary bez portretu królewskiego. Jednak do faktycznej emisji wtedy nie doszło.

Monety zostały wybite później, oryginalnymi stemplami, jako pamiątka historyczna w celach propagandowych.

Patyna.

Kopicki. 2484; Davenport. 1622; Plage. 410; H-Cz. 3353; Berezowski 30; Tyszkiewicz 4; Parchimowicz. 1232

166

CENA: 8 000 zł

Stanisław August Poniatowski 157.

Król Polski 1764-1795

Półtalar 1776 EB, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POL M D LIT Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z herbem Ciołek Poniatowskich w środku.

Całość w wieńcu z liści palmowych i dębowych ze wstęgą z zawieszonym Orderem Orła Białego.

Po bokach orderu inicjały E-B W otoku: XX EX MARCA PURA – COLONIEN 1776 śr. 32,0 mm, w. 13,95 g Ag

stan 2

Ponadprzeciętny stan zachowania. Delikatny justunek.

Kopicki. 2436; Plage. 361; Parchimowicz. 1225f

CENA: 5 000 zł

167

Stanisław August Poniatowski

158.

Król Polski 1764-1795

Półtalar 1783 EB, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POL M D LIT Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza herbowa z herbem Ciołek Poniatowskich w środku.

Całość w wieńcu z liści palmowych i dębowych ze wstęgą z zawieszonym Orderem Orła Białego.

U dołu inicjały E-B W otoku: XX EX MARCA PURA COLONIEN 1783 śr. 34,0 mm, w. 14,09 g Ag

stan 1-

Bardzo rzadki półtalar w tak pięknym stanie zachowania. Niespotykany w handlu.

Kopicki. 2478; Plage. 369; H-Cz. 3260; Berezowski 15; Parchimowicz. 1226a

168

CENA: 12 000 zł

Stanisław August Poniatowski 159.

Król Polski 1764-1795

2 złote 1766 FS, Warszawa, Pilawa - Potoccy

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: Pod koroną owalna tarcza herbowa opleciona Orderem Orła Białego.

Po bokach gwiazdy orderowej inicjały F-S W otoku: XL EX MARCA – PURA COL 1766 śr. 30,0 mm, w. 9,08 g Ag

stan 3

B

ardzo rzadka dwuzłotówka bez nominału (8 groszy). Nienotowana na aukcjach. Na awersie znak własnościowy Potockich, herb Pilawa.

Ciemna patyna.

Kopicki. 2387; Plage. 305; H-Cz. 3064; Tyszkiewicz 50; Parchimowicz. 1221b

CENA: 10 000 zł

169

Stanisław August Poniatowski 160.

Król Polski 1764-1795

1 złoty 1795 MV, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo.

W otoku: STANISLAUS AUG D G REX POL M D L Rw.: Pod koroną czteropolowa tarcza z małą tarczą z herbem Ciołek Poniatowskich.

Data 17-95 po bokach tarczy, u dołu inicjały mennicy warszawskiej M V W otoku: 84 1/2 EX MARCA – 4 GR – PURA COLON

śr. 26,0 mm, srebro

Bardzo rzadki rocznik w pięknym stanie zachowania.

Kopicki. 2385; Plage. 304; Berezowski 30; Parchimowicz. 1220j

170

CENA: 4 000 zł

Stanisław August Poniatowski

161.

Król Polski 1764-1795

Trojak 1765, Gdańsk

Aw.: Monogram królewski SAR, po bokach data 17-65 Rw.: Dwa lwy podtrzymują tarczę miejską.

U dołu inicjały mennicze R E O E (Ernest Rudolf Oeckermann) W otoku: GROSSVS TRIPLEX GEDANENSIS śr. 20,0 mm, srebro

Pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 7795; Plage. 495; CNG. 433b; Iger. G.65.1.b; Parchimowicz. 1250a

CENA: 1 000 zł

171

Stanisław August Poniatowski 162.

Król Polski 1764-1795

Trojak 1765, Toruń

Aw.: Pod koroną monogram królewski SAR, po bokach data 17-65 Rw.: Anioł podtrzymuje tarczę miejską.

Po bokach inicjały kierownika mennicy S-B (Szymon Brückman) W otoku: GROSSUS TRIPLEX THORUNENSIS

śr. 20,8 mm, w. 1,41 g Ag

stan 1

E

gzemplarz z kolekcji Stanisława Niewiteckiego.

Moneta ogromnej rzadkości w takim stanie zachowania.

Kopicki. 8409; Plage. 514; Iger. T65.1b; H-Cz. 3047; Parchimowicz. 1247b

172

CENA: 10 000 zł

Stanisław August Poniatowski

163.

Król Polski 1764-1795

Medal koronacyjny 1764, Londyn

Aw.: Głowa króla w prawo. Na szyi nazwisko medaliera T. PINGO F W otoku: STANISLAVS AVGVSTVS D G REX POLONIAE M D LITH Rw.: Duża królewska korona na tle promieni, w odcięciu: EL VN VOCE VII SEPT / CORON XXV NOV / MDCCLXIV W otoku: HANC IVSSIT FORTVNA MERERI śr. 33,0 mm, w. 17,59 g Ag

stan 2+

M

edal zamówiony na koronację króla Stanisława Augusta Poniatowskiego u jednego z najwybitniejszych ówczesnych medalierów T. Pingo z Londynu.

Patyna. Pięknie zachowany medal.

Raczyński. 488; H-Cz. 3027

CENA: 1 000 zł

173

Stanisław August Poniatowski 164.

Król Polski 1764-1795

Medal koronacyjny 1764, Warszawa

Aw.: Głowa króla w prawo. Pod szyją inicjały IFH W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POLONIÆ M D LITU Rw.: Na postumencie poduszka, na której znajduje się korona królewska.

W otoku: FORTUNÆ DONUM VIRTUTIS INCITAMENTUM W odcinku u dołu: EL UN VOCE VII SEPT / CORON XXV NOV / MDCCLXIV

śr. 47,0 mm, w. 23,19 g Ag

stan 3+/2-

M

edal wybity w mennicy warszawskiej dla uczczenia rocznicy uroczystości koronacyjnych z 1764 r.

Wybito go najpewniej dopiero w 1765 roku, po zatrudnieniu w mennicy w Warszawie Jana Filipa Holzhaeussera. Była to jego pierwsza praca medalierska wykonana na zamówienie króla. Medal był bity w złocie, srebrze i brązie.

Patyna.

Raczyński. 486; Bentkowski. 624; Więcek. 3; H-Cz. 3029

174

CENA: 1 500 zł

Stanisław August Poniatowski

165.

Król Polski 1764-1795

Medal 1771, na ocalenie Stanisława Augusta Poniatowskiego

Aw.: Dwie, półnagie furie porywają króla na przedpolu miasta. Król ubrany w kostium antyczny w wieńcu laurowym. Ręka wyłaniająca się z obłoków ratuje króla.

U dołu podpis medaliera: I.L. ŒXLEIN W odcięciu: HORA X NOCT D III NOV / MDCCLXXI W otoku: NOLITE TANGERE CHRISTOS MEOS Rw.: Na tle zamku królewskiego w Warszawie król w stroju antycznym. Towarzyszy mu opatrzność z berłem. Przy królu dwie personifikacje kobiece, symbolizujące Polskę i Litwę.

W odcięciu: FIDA POLONIA / GAVDET W otoku: OCVLI DOMINI SVPER IVSTOS śr. 44,0 mm, w. 21,85 g Ag

stan 1

M

edalier Johan Leonard Oexlein, Norymberga. Medal wybity na pamiątkę ocalenia króla z rąk konfederatów barskich w 1771 roku.

Wyśmienity stan zachowania.

Raczyński. 520; H-Cz. 3124; Stahr. (2007). 245

CENA: 3 000 zł

175

Stanisław August Poniatowski 166.

Król Polski 1764-1795

Medal 1782, O. Orłowski

skala 1,5:1

Aw.: Głowa króla w prawo. Pod szyją inicjały IPH W otoku: STANISLAUS AUGUSTUS D G REX POLONIÆ M D LITUAN Rw.: W wieńcu dębowym czternastowierszowy napis: OB CIVEM / SERVATUM / ONUFRIO ORLOWSKI / STUDII BOTANICI / IN ACADEMIA VILNENSI / REPETITORI DILIGENTISSIMO / QUOD NEFANDAS DETEXIT / ET IMPEDIVIT INSIDIAS / IN VITAM GENTI REGIQUE / UTILEM ET CARAM / MAGISTRI SUI / IOAN GILIBERT / HIST NATUR PROFES / MDCCLXXXII śr. 52,0 mm, w. 72.39 g Ag

stan 1-

B

ardzo rzadki medal wybity na pamiątkę udaremnienia przez O. Orłowskiego domniemanej próby otrucia botanika i lekarza francuskiego J. E. Gilberta. Medal wybito w niewielkim nakładzie. Pękł stempel przy biciu pierwszych egzemplarzy. Medal po raz pierwszy oferowany na aukcji.

Wada blachy. Pięknie zachowany egzemplarz.

Raczyński. 577; Więcek. 57; H-Cz. 3963

176

CENA: 15 000 zł

Stanisław August Poniatowski

167.

Król Polski 1764-1795

Medal, fundacja świątyni Opatrzności Bożej w 1788 r.

Aw.: Widok na świątynię Pokoju, obok dwie postaci mieszczanina i szlachcica.

W odcięciu data: MDCCLXXXVIII W otoku: AMOR PATRIÆ DULCE CONCORDIÆ VINCULUM Rw.: Scena budowy świątyni i pracujący robotnicy. U dołu monogram medaliera R. U góry w półkolu napis: HOC FUNDAMENTO TUTA

śr. 46,0 mm, w. 39,53 g cyna

stan 2+

R

- Johann Matthias Reich medalier z mennicy w Furth. Bardzo rzadki medal wybity na pamiątkę Sejmu Czteroletniego, na którym zapadła decyzja o budowie nowej świątyni w Warszawie. W katalogu Czapskiego stopień rzadkości -R7-.

Wyśmienity stan zachowania.

Bentkowski. 682; H-Cz. 7894 R7

CENA: 1 000 zł

177

Monety Księstwa Oświęcimsko - Zatorskiego

168.

1740 - 1780

Maria Teresa 1740 -1780, Szeląg

Aw.: Pod koroną tarcza herbowa.

Rw.: 1 / SCHILLING / 1774 U dołu inicjał menniczy S-Smolnik. śr. 19,0 mm, w. 1,75 g Cu

stan 1

Moneta niespotykana w tym stanie zachowania.

Kopicki. 9195; Plage. 1

178

CENA: 6 000 zł

Wolne Miasto Gdańsk 169.

1807 - 1814

Szeląg 1812, odbitka w czystym srebrze, Gdańsk

Aw.: Tarcza miejska i data.

Rw.: Nominał, u dołu pod gałązkami litera M (Ludwik Meyer) śr. 15,0 mm, w. 1,03 g Ag

stan 2

P

o zwycięstwie nad armią pruską w 1807 roku, w rezultacie ustaleń pokojowych w Tylży, Napoleon ustanowił Gdańsk Wolnym Miastem. Rada Miasta podjęła decyzje o wybijaniu miedzianych szelągów i groszy oraz srebrnych szóstaków na stopę pruską. Z uwagi na kłopoty ze srebrem, szóstaki nie weszły do obiegu.

Na czele mennicy zorganizowanej w dawnej odlewni miejskiej, zlokalizowanej przy bramie Kocórki, stanął złotnik gdański Jan Ludwik Meyer. Do obiegu wprowadzono w 1808 roku szelągi, a w 1809 grosze. Wybijanie szelągów ponowiono w 1812 roku. Po klęsce Napoleona w 1814 roku Gdańsk ponownie przeszedł w ręce pruskie, a mennicę zlikwidowano. W ostatnich dniach działania mennicy, Meyer wykorzystał stemple szelągów i groszy do odbicia serii pamiątkowych monet w czystym srebrze. W kolekcjach znane są także jednostronne odbitki szelągów z wyobrażeniem awersu lub rewersu.

Patyna.

Kopicki. 7810; Plage. 47; CNG. 442 IIa; Parchimowicz. 82b

CENA: 1 500 zł

179

170.

2 złote 1813, Zamość

Aw.: Napis w trzech wierszach: MONETA / W OBLEZENIU / ZAMOSCIA / bomba z zapalonym lontem.

Rw.: Wieniec z gałązek laurowych w środku nominał 2 / ZŁOTE / 1813 W otoku: BOZE DOPOMOZ WIERNYM OYCZYZNIE śr. 27,0 mm, w. 7,90 g Ag

stan 3+

C

iekawsza i rzadziej spotykana odmiana z drobnym napisem. Dwuzłotówki wybijano ze sreber kościelnych, zajętych na polecenie dowódcy obrony Zamościa generała Maurycego Hauke. W obiegu były praktycznie przez jeden dzień, bowiem zaraz po ich wybiciu twierdza została poddana armii rosyjskiej.

Do bicia miedzianych szóstaków wykorzystano sześciokrajcarówki austriackie. Po zeszlifowaniu reliefów awersu i rewersu, na tak przygotowanych krążkach, odciśnięto stemple. Stąd charakterystyczny wieniec na rancie, ślady pilników i resztki poprzedniego rysunku.

Patyna.

Kopicki. 8450; Plage. 125; Berezowski 5; Parchimowicz. 1013

CENA: 3 000 zł

171.

6 groszy 1813, Zamość

Aw.: Napis w czterech wierszach: PIENIĄDZ / W OBLEZENIU / ZAMOSCIA / 1813 Rw.: Nominał: 6. GROSZY, poniżej dwie gałązki. śr. 33,0 mm, w. 11,17 g Cu

stan 3+

D

użo rzadsza odmiana bez napisu otokowego.

Patyna.

Kopicki. 8447; Plage. 120; H-Cz. 6032; Berezowski 30; Parchimowicz. 1011

CENA: 8 000 zł

Królestwo Polskie, Aleksander l 172.

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

50 złotych 1818, Warszawa

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną. Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza, tarcza z orłem polskim, u dołu inicjały I-B (Jakub Benicke), poniżej data.

W otoku od lewej: 26 Z GRZ CZ KOL *18-18* 50 ZŁOT POLSK śr. 23,0 mm, w. 9,79 g Au

stan 2

Patyna.

Kopicki. 2736; Friedberg. 105; Plage. 2; Bitkin. 805; Berezowski 80; Parchimowicz. 1050b

173.

CENA: 15 000 zł

50 złotych 1818, Warszawa

śr. 23,0 mm, w. 9,79 g Au

stan 2-/2

Patyna.

Kopicki. 2736; Friedberg. 105; Plage. 2; Bitkin. 805; Berezowski 80; Parchimowicz. 1050b

182

CENA: 15 000 zł

Królestwo Polskie, Aleksander l

174.

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

50 złotych 1822, Warszawa

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I. CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod cesarską koroną.

Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim, u dołu inicjały I-B, poniżej data.

W otoku od lewej: 50 ZŁOT POLSK 26 Z GRZ CZ KOL 1822

śr. 24,0 mm, w. 9,76 g Au

stan 2

B

ardzo rzadki rocznik. Nakład tylko 1610 egzemplarzy.

Delikatne uszkodzenia obrzeża. Justunek.

Kopicki. 2741; Friedberg. 107; Plage. 7; Bitkin. 810; Berezowski 90; Parchimowicz. 1051d

CENA: 20 000 zł

183

Królestwo Polskie, Mikołaj l 175.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

50 złotych 1829, Warszawa

Aw.: W wieńcu dębowym napis 50 / ZŁO POL / 1829. W splocie F-H (Fryderyk Hunger).

W otoku: MIKOŁAY I CES WSZ ROSSYI KRÓL POLSKI PANUJĄCY Rw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CES ROS WSKRZESICIEL KRÓL POLS 1815

śr. 24,0 mm, w. 9,80 g Au

stan 2

R

zadki ostatni rocznik złotej 50 złotówki. Wybito zaledwie 1878 egzemplarzy.

Kopicki. 2744; Friedberg. 109; Plage. 10; Bitkin. 985; Berezowski 90; Parchimowicz. 1052b

184

CENA: 50 000 zł

Królestwo Polskie, Aleksander l

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

25 złotych 1817, Warszawa

176.

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod cesarską koroną.

Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim.

U dołu inicjały I-B, poniżej data.

W otoku: 52 Z GRZ CZ KOL *18-17* 25 ZŁOT POLSKI śr. 20,0 mm, w. 4,87 g Au

stan 3

Patyna.

Kopicki. 2723; Friedberg. 106; Plage. 11; Bitkin. 812; Berezowski 40; Parchimowicz. 1047a

177.

CENA: 5 000 zł

25 złotych 1817, Warszawa

śr. 19,0 mm, w. 4,88 g Au

Kopicki. 2723; Friedberg. 106; Plage. 11; Bitkin. 812; Berezowski 40; Parchimowicz. 1047a

stan 2- CENA: 5 000 zł

185

Królestwo Polskie, Aleksander l 178.

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

25 złotych 1818, Warszawa

śr. 19,0 mm, w. 4,88 g Au

stan 3+/2-

Kopicki. 2724; Friedberg. 106; Plage. 12; Bitkin. 813; Berezowski 40; Parchimowicz. 1047b

179.

CENA: 5 000 zł

25 złotych 1818, Warszawa

śr. 19,0 mm, złoto Kopicki. 2724; Friedberg. 106; Plage.12; Bitkin. 813; Berezowski 40; Parchimowicz. 1047b

180.

25 złotych 1819, Warszawa

śr. 19,0 mm, w. 4,88 g Au Kopicki. 2726; Friedberg. 106; Plage. 14; Bitkin. 814; Berezowski 50; Parchimowicz. 1047c

186

CENA: 5 000 zł

stan 2 CENA: 5 000 zł

poz. 181

poz. 182

poz. 183 187

Królestwo Polskie, Aleksander l 181.

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

25 złotych 1822, Warszawa

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod cesarską koroną.

Na piersi orła, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim.

Poniżej data 1822, u dołu I-B. Wokoło obwódka.

W otoku: 52 Z GRZ CZ KOL 18 22 25 ZŁOT POLSK śr. 18,5 mm, w. 4,88 g Au

stan 2

N

ajrzadszy rocznik 25-złotówki. Pierwszy raz moneta na aukcji w Polsce.

Kopicki. 2727; Friedberg. 108; Plage. 15; Bitkin. 815; Berezowski 125; Parchimowicz. 1048a

188

CENA: 70 000 zł

Królestwo Polskie, Mikołaj l 182.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

25 złotych 1828, Warszawa

Aw.: W wieńcu dębowym nominał 25 / ZŁO POL / 1828 W splocie F-H W otoku: MIKOŁAY I CES WSZ ROSSYI KRÓL POLSKI PANUIĄCY Rw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CES ROS WSKRZESICIEL KRÓL POLS 1815 śr. 18,5 mm, w. 4,877 g Au

stan 2-/2

J

eden z najrzadszych roczników złotych monet polsko-rosyjskich. Bardzo rzadko spotykany na aukcjach.

Nakład 241 egzemplarzy.

Delikatne uszkodzenia rewersu. Justunek.

Kopicki. 2731; Friedberg. 110; Plage. 19; Bitkin. 979; Berezowski 125; Parchimowicz. 1049a

CENA: 40 000 zł

25 złotych 1832, Warszawa

183.

Aw.: W wieńcu dębowym nominał 25 / ZŁO POL / 1832 W splocie K-G (Karol Gronau) W otoku: MIKOŁAY I CES WSZ ROSSYI KRÓL POLSKI PANUIACY Rw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CES ROS WSKRZESICIEL KRÓL POLS 1815 śr. 18,5 mm, w. 4,87 g Au

O

stan 2/2+

gromnej rzadkości moneta, wybita w nakładzie 152 egzemplarzy.

Justunek na obrzeżu. Patyna.

Kopicki. 2733; Friedberg. 110; Plage. 21; Bitkin. 981; Berezowski 125; Parchimowicz. 1049c

CENA: 40 000 zł

189

Królestwo Polskie, Aleksander l 184.

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

10 złotych 1820, Warszawa

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną, z mieczem i jabłkiem królewskim w szponach.

Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim, data 18-20, u dołu I-B W otoku: 10 ZŁOTYCH POLSKICH – Z SREBRA KRAIOWEGO śr. 39,2 mm, w. 30,94 g Ag

stan 3+

N

ajwiększa srebrna moneta wybita w czasach Królestwa Polskiego w Mennicy Warszawskiej. Pierwszy rocznik bicia.

Dużo połysku, rysy w tle.

Kopicki. 2715; Davenport. 248; Plage. 23; Bitkin. 819; Berezowski 25; Parchimowicz. 1041a

185.

CENA: 10 000 zł

10 złotych 1821, Warszawa

śr. 39,0 mm, w. 30,1 g Ag

stan 3

Uszkodzenia obrzeża.

Kopicki. 2716; Davenport. 248; Plage. 24; Bitkin. 820; Berezowski 25; Parchimowicz. 1041b

190

CENA: 10 000 zł

Krรณlestwo Polskie, Mikoล aj l

Krรณl Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

poz. 186

191

Królestwo Polskie, Mikołaj l 186.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

10 złotych 1827, Warszawa

Aw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną, z mieczem i jabłkiem królewskim w szponach.

Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim.

U dołu F – H 10 ZŁOTYCH POLSKICH W otoku: MIKOŁAY I CES WSZ ROSSYI KROL POLSKI PANUIĄCY Rw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CES ROS WSKRZESICIEL KRÓL POLS 1815

śr. 39,0 mm, w. 31,2 g Ag

stan 2+

O

gromnej rzadkości moneta wybita w nakładzie 123 egzemplarzy. Do monety dołączony certyfikat oryginalności z muzeum w Moskwie.

Kopicki. 2722; Davenport. 249; Plage. 30; Bitkin. 984; Berezowski 140; Parchimowicz. 1042b

192

CENA: 100 000 zł

Królestwo Polskie, Aleksander l

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

5 złotych 1816, Warszawa

187.

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną.

Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim.

Po bokach korony data 18-16 U dołu I-B W otoku: 5 ZŁOTYCH POLSKICH 17 211/625 Z GRZ CZ KOL śr. 32,0 mm, w. 15,48 g Ag

stan 2+

Kopicki. 2704; Plage. 32; Bitkin. 825; Parchimowicz. 1038a

188.

CENA: 5 000 zł

5 złotych 1817, Warszawa

śr. 33,0 mm, w. 15,51 g Ag

stan 1-

Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 2705; Plage. 33; Bitkin. 826; Parchimowicz. 1038b

189.

CENA: 5 000 zł

2 złote 1819, Warszawa

śr. 26,0 mm, w. 9,03 g Ag

stan 2

Ładnie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 2692; Plage. 49; Bitkin. 833; Parchimowicz. 1034d

CENA: 3 000 zł

193

Królestwo Polskie, Aleksander l

190.

Król Polski 1815-1825; Car Rosji 1801-1825

2 złote 1823, Warszawa

Aw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CESARZ SA W ROS KRÓL POLSKI Rw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod cesarską koroną.

Na piersi, na tle gronostajowego płaszcza tarcza z orłem polskim.

Po bokach korony data 18-23, u dołu I-B W otoku: 2 ZŁOTE POLSKIE 43 43/125 Z GRZ CZ KOL śr. 26,0 mm, w. 8,93 g Ag

stan 2+

Pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 2698; Plage. 56; Bitkin. 839; Parchimowicz. 1035e

191.

2 złote 1824, Warszawa

śr. 26,0 mm, w. 9,01 g Ag Patyna

stan 2+

Kopicki. 2699; Plage. 57; Bitkin. 840; Parchimowicz. 1035f

192.

CENA: 2 000 zł

CENA: 2 000 zł

2 złote 1825, Warszawa

śr. 26,0 mm, w. 8,01 g Ag

stan 2+

Połysk, pięknie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 2700; Plage. 58; Bitkin. 841; Parchimowicz. 1035g

194

CENA: 3 000 zł

Królestwo Polskie, Mikołaj l

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

2 złote 1826, Warszawa

193.

Aw.: W wieńcu dębowym, nominał i data 2 / ZŁO POL / 1826 w splocie wieńca I-B W otoku: MIKOŁAY I CES WSZ ROSSYI KRÓL POLSKI PANUJĄCY Rw.: Głowa cara w prawo.

W otoku: ALEXANDER I CES ROS WSKRZESICIEL KRÓL POLSKI 1815 śr. 26,0 mm, w. 9,03 g Ag

stan 2

R

zadszy rocznik obiegowych dwuzłotówek.

Justunek.

Kopicki. 2701; Plage. 59; Bitkin. 993; Parchimowicz. 1036a

194.

CENA: 2 000 zł

2 złote 1828, Warszawa

śr. 26,0 mm, w. 8,95 g Ag

stan 2

B

ardzo rzadki rocznik.

Połysk. Uszkodzenia w tle monety.

Kopicki. 2702; Plage. 60; Bitkin. 994; Parchimowicz. 1036b

CENA: 2 000 zł

195

Krรณlestwo Polskie, Mikoล aj l

Krรณl Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

poz. 195

196

Królestwo Polskie, Mikołaj l 195.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

5 rubli 1848, Warszawa

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski z małą tarczą z orłem polskim na skrzydłach.

U dołu inicjały M-W (Mennica Warszawska).

Rw.: Napisy, nominał i data. śr. 23,0 mm, w. 6,55 g Au

stan L

U

kaz carski z dnia 3 września 1841 roku dokonał całkowitej unifikacji monet rosyjskich z bitymi w Mennicy Warszawskiej. Miejsce używanej dotąd w mennicy jako podstawowej jednostki wagowej grzywny kolońskiej, zajął funt rosyjski. Jednocześnie zlikwidowano złotówkę jako jednostkę monetarną, a jej miejsce zajął rubel, który tymczasowo dzielił się na 200 groszy. Zaczął się okres monet rosyjsko-polskich. Złote monety 5-rublowe wybite w Mennicy Warszawskiej należy traktować bardziej jako monety próbne. Niewielkie ilości egzemplarzy wybite w latach 1842, 1846, 1848, 1849, trafiły głównie do rąk ówczesnych kolekcjonerów, nie pojawiły się na rynku. Już w chwili wybicia płacono za nie znacznie drożej niż opiewał nominał. W roku 1850 całkowicie zlikwidowano wszelkie ślady polskie na monetach. Mennica Warszawska wybijała od tej pory wyłącznie monety według ordynacji rosyjskich. Wystawiony przez nas egzemplarz jest jedyną 5-rublówką z datą 1848 MW, jaka kiedykolwiek była oferowana na aukcjach. Monety z innych lat bicia także są ekstremalnie rzadkie i praktycznie niedostępne.

Lustrzanka.

Kopicki. 9584; Friedberg. 139; Plage. 423; Bitkin. 94

CENA: 500 000 zł

197

Królestwo Polskie, Mikołaj l

196.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

3 ruble / 20 złotych 1837, Petersburg

Aw.: Dwugłowy orzeł carski z małą tarczą z orłem polskim na skrzydle.

Rw.: Napisy, nominał i data. śr. 19,0 mm, w. 3,92 g Au Kopicki. 9467; Friedberg. 111; Plage. 305; Bitkin. 1078; Berezowski 30; Parchimowicz. 1046h

197.

stan 2 CENA: 5 000 zł

3 ruble / 20 złotych 1837, Petersburg

Aw.: Dwugłowy orzeł carski z małą tarczą z orłem polskim na skrzydle.

Rw.: Napisy, nominał i data. śr. 19,0 mm, w. 3,91 g Au

stan 2

Patyna. Ładnie zachowany egzemplarz.

Kopicki. 9467; Friedberg. 111; Plage. 305; Bitkin. 1078; Berezowski 30; Parchimowicz. 1046h

198

CENA: 5 000 zł

Krรณlestwo Polskie, Mikoล aj l

Krรณl Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

poz. 198

199

Królestwo Polskie, Mikołaj l 198.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

Rubel familijny - 10 złotych 1836, Petersburg

Aw.: Głowa cara w prawo. W otoku dwujęzyczny nominał i data 1836.

Rw.: Głowa carycy otoczona przez siedem główek dzieci pary carskiej. śr. 40,0 mm, srebro

L

udwik I Bawarski, legendarny mecenas i znawca sztuki, budowniczy pierwszej na terenie Niemiec linii kolejowej, opiekun artystów, pozostawił też trwały ślad w numizmatyce europejskiej. Jako jeden z pierwszych władców, kazał upamiętniać na okolicznościowych monetach najważniejsze wydarzenia ze swego niezbyt długiego (1825-1848) panowania, uwieczniając na nich postaci historyczne, posągi, budowle znanych artystów. Jednym z takich numizmatów był wybity w 1828 roku talar polecający opiece niebios jego dość liczną, królewską rodzinę.

Moneta ta twórczo zainspirowała bawiącego u wód w Baden-Baden jednego z rosyjskich książąt krwi. Po powrocie do Petersburga podzielił się swym pomysłem z zarządzającym wpływami z górnictwa (mającym jednocześnie pod swoją kuratelą mennice rosyjskie) ministrem skarbu hrabią Kankrinem. Obydwóm bardzo spodobał się pomysł uczczenia przypadających 21 lutego 1835 roku urodzin cara Mikołaja I wybiciem okolicznościowej, stosownej do majestatu cesarskiego, monety.

Jako że należało działać w pośpiechu i w absolutnej tajemnicy, natychmiast uruchomiono odpowiednie procedury i wydano odpowiednie polecenia. Do wybicia monet wytypowano najszersze jakie stosowano wówczas krążki mennicze; do rosyjsko-polskich monet 1½ rubla (10-złotowych). Zatrudniono też zdolnego medaliera Pawła Utkina. Akcja się powiodła i w dniu swych urodzin Mikołaj I otrzymał w prezencie partię 36 sztuk monet z wizerunkami cesarskich majestatów otoczonych portretami nieletnich wielkich książąt i księżniczek.

Zaskoczenie było pełne, ale spotkało się z mieszanymi reakcjami obdarowanych. Cesarzowa była bardzo niezadowolona, na monecie wyglądała starzej niż własna matka, dzieci też nie były za bardzo do siebie podobne. To wszystko przez pośpiech. Natychmiast wyszły odpowiednie dyrektywy i na kolejne urodziny w 1836 roku car Mikołaj wraz z familią otrzymał partię stu poprawionych monet. Tym razem wszyscy byli bardzo zadowoleni i najjaśniejszy Pan rozpływał się w pochwałach. Delikatnie tylko napomniał swych ministrów, że przekroczyli swoje kompetencje, złamali prawo, jako że wyłącznie do cara należy prawo bicia monety. Rozdana w formie cesarskich prezentów moneta, natychmiast stała się poszukiwanym i pożądanym obiektem ówczesnych kolekcjonerów i takim pozostała do dnia dzisiejszego. Przypadek ten zadecydował, że w efekcie tej arystokratycznej awantury, która miała miejsce w petersburskiej mennicy, numizmatyka polska wzbogaciła się o tak ciekawe obiekty kolekcjonerskie (10-złotówka zwana rublem familijnym).

Na wiosnę 2012 roku, niemiecki dom aukcyjny Kuenker zorganizował w Berlinie ekskluzywną aukcję, wyłącznie dla 5 wariantów tej monety (Bitkin 885-890), gdzie najrzadszy egzemplarz uzyskał cenę 650 tys. Euro.

Prezentowany przez nas „rubel familijny” to jeden z najlepiej zachowanych egzemplarzy, jaki trafił do handlu.

Oferowany egzemplarz ma najwyższą znaną notę gradingową MS 64. Moneta w niespotykanym stanie zachowania. Nakład 150 egzemplarzy.

Kopicki. 9446; Plage. 330; Bitkin. 888; Parchimowicz. 1045b

200

CENA: 150 000 zł

Królestwo Polskie, Mikołaj l 199.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

1 1/2 rubla – 10 złotych 1834, Petersburg

Aw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną, po bokach inicjały N-G (Nikolai Grachev) Rw.: W wieńcu z liści laurowych i dębowych dwujęzyczny nominał i data. śr. 40,0 mm, w. 31,3 g Ag Patyna.

stan 3+

Kopicki. 9441; Davenport. 284; Bitkin. 1086; Berezowski 15; Parchimowicz. 1043b

200.

CENA: 2 000 zł

1 1/2 rubla – 10 złotych 1837, Petersburg

Aw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną, po bokach inicjały N-G Rw.: W wieńcu z liści laurowych i dębowych dwujęzyczny nominał i data. śr. 40,0 mm, w. 30,68 g Ag

stan 2/2+

Rzadki rocznik. Ponadprzeciętny egzemplarz.

Kopicki. 9451; Davenport. 284; Bitkin. 1091; Berezowski 18.5; Parchimowicz. 1043g

CENA: 10 000 zł

201

Krรณlestwo Polskie, Mikoล aj l

Krรณl Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

poz. 201

202

Królestwo Polskie, Mikołaj l 201.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

3/4 rubla - 5 złotych 1838, Petersburg

Aw.: Dwugłowy orzeł rosyjski pod carską koroną, po bokach litery N-G Rw.: W wieńcu z liści laurowych i dębowym napis: 3/4 / RUBLA / 5 / ZŁOT/ 1838 śr. 33,0 mm, w. 15,79 g Ag

stan 1

N

ajrzadsza 5-złotówka wybita w mennicy w Petersburgu. Dublet ermitażu sprzedany na początku XX wieku. Jest to pierwsze powojenne, oficjalne wystawienie monety na aukcji. Najwyższej klasy obiekt numizmatyki rosyjsko-polskiej.

Wyśmienity stan zachowania.

Kopicki. 9433; Plage. 362; Bitkin. 1105 ; Berezowski od 375; Parchimowicz. 1040j

CENA: 200 000 zł

203

Krรณlestwo Polskie, Mikoล aj l

Krรณl Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

poz. 203

204

Królestwo Polskie, Mikołaj l 202.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

10 groszy 1837, Warszawa

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski z małą tarczą z orłem polskim na skrzydłach.

W środku duża tarcza ze świętym Jerzym. Święty Jerzy bez płaszcza.

Rw.: W wieńcu laurowo-dębowym nominał i data. śr. 19,0 mm, w. 2,95 g Ag stan 3+

R

zadka odmiana - św. Jerzy bez płaszcza.

CENA: 1 500 zł

Plage. 100; Bitkin. 1178; Berezowski 30; Parchimowicz. 1027c

203.

Ieden Grosz 1841, Warszawa, PRÓBA

Aw.: Dwugłowy orzeł rosyjski z małą tarczą z orłem polskim na skrzydle.

U dołu inicjały mennicy warszawskiej M-W Rw.: Napis w trzech wierszach: IEDEN / GROSZ / 1841 śr. 20,0 mm, w. 2,63 g Cu

O

stan L

gromnej rzadkości próbna moneta 1-groszowa, której wprowadzenie miało zapobiec fałszerstwom, polegającym na dopisywaniu zera na jednogroszówkach. Komisja Finansowa Rządu w Warszawie odrzuciła projekt tego typu monet. Bitkin w katalogu monet rosyjskich przydzielił tej 1-groszówce stopień rzadkości -R3-, przytoczył tylko jedno notowanie na rynku aukcyjnym. Według dostępnych informacji, jest to drugi dostępny na rynku kolekcjonerskim egzemplarz.

Lustrzanka. Wyśmienity stan zachowania.

Kopicki. 9357; Plage. 267; Bitkin. 1245; Berezowski 125

CENA: 40 000 zł

205

Królestwo Polskie, Mikołaj l 204.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

Grosz 1839, Warszawa

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, u dołu inicjały M-W Rw.: W wieńcu laurowym i dębowym napis: 1 / GROSZ /1839 śr. 19,0 mm, miedź

Kopicki. 9344; Plage. 254; Bitkin. 1225; Parchimowicz. 1018f

CENA: 1 000 zł

Grosz 1838, Warszawa

205.

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, u dołu inicjały M-W Rw.: W wieńcu laurowym i dębowym napis: 1 / GROSZ /1838 śr. 19,0 mm, miedź

Kopicki. 9342; Plage. 250; Bitkin. 1222; Parchimowicz. 1018e

206

CENA: 1 000 zł

Królestwo Polskie, Mikołaj l 206.

Król Polski 1825-1831; Car Rosji 1825-1855

5 kopiejek 1851, Warszawa

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski z mała tarczą z orłem polskim na skrzydłach.

Rw.: W wieńcu nominał i data. W odcięciu inicjały B-M (mennicy w Warszawie) śr. 35,0 mm, miedź

Stempel lustrzany. Wyśmienity stan zachowania.

Kopicki. 9560; Plage. 460; Bitkin. 852

CENA: 5 000 zł

207

Powstanie Listopadowe 207.

Kubek zdobiony monetami

waga: 218,76 g Ag .750

P

amiątka patriotyczna wykonana w epoce lub tuż po upadku powstania: przed 1842 r. Srebro próby 750, wewnątrz złocone ogniowo. Wymiary: wysokość – 114 mm; średnica stopki – 57-58 mm; średnica wylewu – 83-85 mm. Kraków, złotnik Stanisław Westwalewicz (czynny w latach 1821-1842).

Kubek, o brzuścu bogato grawerowanym, w którym osadzono monety powstańcze emisji 1831 r. Od strony zewnętrznej widoczne są awersy monet, a od strony wewnętrznej ich rewersy. W brzuścu osadzono monety: 10 groszy, 2 złote, 5 złotych oraz dukat. Profilowana i dekorowana stopka jest odkręcana. W osadzona jest moneta 3 grosze. Awers monety z Orłem i Pogonią widoczny od strony zewnętrznej. Po odkręceniu stopki, na wewnętrznym dnie kubka, widoczne punce: 12 w kwadracie, oznaczająca srebro 12 łutowe - tj. próby 750 oraz podłużna punca z inicjałem imienia i pełnym nazwiskiem złotnika: SWESTWALEWICZ. Bardzo wczesny, popowstaniowy obiekt patriotyczny. Wysokiej klasy polski wyrób złotniczy, wykonany jednostkowo, UNIKAT. Literatura: brak, analogiczne, jednostkowe wyroby z doby popowstaniowej tylko w największych kolekcjach muzealnych.

Stan zachowania: znakomity, monety nieznacznie uszkodzone podczas wlutowywania w korpus kubka.

CENA: 30 000 zł

208

Powstanie Listopadowe 208.

Powstanie Listopadowe, Dukat 1831

Aw.: Stojący rycerz z mieczem i pękiem strzał.

W tle data 1831, w otoku napis, pochodnia i orzeł polski.

Rw.: W kwadracie z ornamentami napis w czterech wierszach. śr. 22,0 mm, w. 3,47 g Au

stan 1-

O

dmiana z kropką przed pochodnią.

Pięknie zachowany egzemplarz. Rzadki w takim stanie zachowania.

Kopicki. 2750; Berezowski 37,5; Parchimowicz. 1059

209.

CENA: 5 000 zł

5 złotych 1831, Warszawa

Aw.: Pod koroną dwupolowa tarcza z Orłem i Pogonią.

U góry napis: KROLESTWO POLSKIE Rw.: W wieńcu: 5 / ZŁOT / POL, w splocie inicjały K G (Karol Gronau) W otoku: 17 211/625 Z GRZYW CZYST KOL ROKU 1831 śr. 31,0 mm, srebro Niespotykany stan zachowania. Najwyższa znana nota gradingowa.

Kopicki. 2749; Parchimowicz. 1058

CENA: 10 000 zł

209

Kraków Zatorskie Księstwo OświemcimskoMiasto Wolne 210.

5 groszy 1835, Wiedeń

Aw.: Herb miasta Krakowa u góry napis: WOLNE MIASTO KRAKOW Rw.: W wieńcu: 5 / GROSZY / 1835

śr. 17,0 mm, w. 1,46 g Ag

stan 1

Menniczy egzemplarz.

Kopicki. 7857; Plage. 296; Parchimowicz. 1060

210

CENA: 1 000 zł

Varia

K

Odważniki M-W

ongres Wiedeński w 1815 r., dzielący wpływy w Europie po klęsce Napoleona, ustalił nowe granice zwycięskich państw koalicji. Granice nowo utworzonego Królestwa Polskiego w unii personalnej z Rosją, odbiegały od poprzednich granic Księstwa Warszawskiego i granic ostatniego rozbioru Polski. Na ziemiach Królestwa Polskiego, obejmującego największy obszar dawnej Rzeczpospolitej, znajdowały się w obiegu pieniądze dawnej Rosji, Prus, stare dukaty polskie i zagraniczne, a także aktualnie wybijane monety złote: 25- i 50-złotowe.

Niezbędne dla systemu finansowego było szybkie ujednolicenie waluty i dostosowanie jej do obowiązującego systemu w Rosji. W tym celu należało ściągnąć z obiegu wszystkie złote monety stare lub obce i zastąpić je aktualną walutą, którą miał wprowadzić utworzony w tym celu Bank Królestwa Polskiego.

Dla ułatwienia tej operacji w mennicy warszawskiej wybito w miedzi i brązie specjalne odważniki, odpowiadające wagą najczęściej spotykanym złotym monetom, głównie pruskim i starym rosyjskim. Na odważnikach nie ma daty rocznej, natomiast jest dokładnie opisana nazwa, waga i próba złotych monet. Awers każdego odważnika to dwugłowy orzeł rosyjski zabezpieczony znakami mennicy warszawskiej.

Odważniki wybito dla monet o wadze dukata, 5- i 10-rublówek bitych według ordynacji menniczych z lat 1764, 1798 i 1801 r., oraz friedrichs d’ora pruskiego.

W późniejszym czasie odważniki uzupełniano o odpowiedniki 25- i 50-złotówek Królestwa Polskiego oraz pięciorublówek rosyjskich wybijanych według ordynacji monetarnych z 1817 i 1841 r.

Nakłady odważników były stosunkowo niewielkie. Zamówione były przez Bank Królestwa Polskiego dla nielicznych kantorów bankowych zajmujących się wymianą starych złotych monet.

Dzisiaj są to przedmioty wyjątkowo atrakcyjne i poszukiwane przez kolekcjonerów monet polskich i rosyjskich.

211

Varia

211.

Odważnik imperiała wzoru, 1764 rok, Warszawa

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski. U dołu inicjały M-W śr. 26,0 mm, w. 12,94 g brąz

Rw.: Nominał odważnika i napis.

stan 2

Piękna patyna. Bardzo rzadki.

Plage. 284; Bitkin. 1274

CENA: 5 000 zł

212. Odważnik półimperiała wzoru 1798/1801, Warszawa

śr. 23,0 mm, w. 5,95 g mosiądz

stan 2-

Patyna. Bardzo rzadki.

Plage. 287; Bitkin. 1276

212

CENA: 5 000 zł

Varia

213.

Odważnik friedrichs d’ora pruskiego

Aw.: Dwugłowy orzeł carski z tarczą z orłem polskim na piersiach. śr. 23,0 mm, w. 6,63 g mosiądz

Rw.: Nominał i napis.

stan 1

K

atalog Bitkin traktuje ten typ odważnika jako bardzo rzadki. Umieszcza rysunek z powodu braku dostępu do oryginału.

Wyśmienity stan zachowania.

CENA: 5 000 zł

Plage. 292; Bitkin. 1270

214.

Odważnik friedrichs d’ora pruskiego

śr. 22,0 mm, w. 6,64 g brąz

stan 2+

Bardzo ładny egzemplarz. Bardzo rzadki.

Plage. 292; Bitkin. 1270

CENA: 5 000 zł

213

Rosja, Elżbieta

2 ruble 1756, Moskwa

215.

Caryca Rosji 1741-1761

Aw.: Popiersie carycy w małej koronie i napisy.

Rw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, nominał i data. śr. 18,5 mm, złoto

M

oneta z kolekcji Louisa Eliasberga, do monety dołączony pisemny certyfikat.

CENA: 4 000 zł

Friedberg. 115; Bitkin. 53

216.

2 ruble 1756, Petersburg

śr. 18,5 mm, w. 3,24 g Au

stan 2-

R

zadka dwurublówka z mennicy w Petersburgu, wybita w nakładzie 8712 sztuk.

Bardzo ładny egzemplarz.

Friedberg. 115; Bitkin. 94

214

CENA: 7 000 zł

Rosja, Elżbieta

Rubel 1756, Moskwa

217.

śr. 16,0 mm, w. 1,59 g Au

Caryca Rosji 1741-1761

stan 1-/1

Patyna. Piękny egzemplarz.

CENA: 3 000 zł

Friedberg. 116; Bitkin. 60

Rubel 1756, Moskwa

218.

śr. 16,0 mm, w. 1,62 g Au

stan 2CENA: 2 000 zł

Friedberg. 116; Bitkin. 60

Połtina 1756, Moskwa

219.

śr. 13,0 mm, w. 0,83 g Au

Aw.: Popiersie carycy w małej koronie w prawo.

Rw.: Ukoronowany monogram, data.

Friedberg. 118; Bitkin. 71

220.

śr. 13,0 mm, w. 0,76 g Au Ślad po usuniętej zawieszce.

Friedberg. 118; Bitkin. 71

Połtina 1756, Moskwa

stan 3/3+

CENA: 2 000 zł

stan 3CENA: 1 000 zł

215

Rosja, Elżbieta 221.

Caryca Rosji 1741-1761

Rubel 1754, Petersburg

Aw.: Popiersie carycy w małej koronie. Pod popiersiem inicjały mennicy w Petersburgu.

Rw.: Dwugłowy orzeł carski z tarczą ze świętym Jerzym. Przy ogonie inicjały I-M W otoku nominał i data. śr. 40,0 mm, w. 26,21 g Ag stan 3/3+ Lekko przetarty egzemplarz.

Bitkin. 273; Davenport. 1679

222.

CENA: 1 000 zł

Rubel 1757, Petersburg

Aw.: Popiersie carycy w małej koronie. Pod popiersiem inicjały mennicy w Petersburgu.

Rw.: Dwugłowy orzeł carski z tarczą ze świętym Jerzym. Przy ogonie inicjały A-I W otoku, nominał i data. śr. 39,0 mm, w. 24,59 g Ag stan 3

P

ortret modelował medalier B. Scott. Rzadki wariant rubla.

Uszkodzenia obrzeża.

Bitkin. 280; Davenport. 1679

216

CENA: 2 000 zł

Rosja, Katarzyna ll

Caryca Rosji 1762-1796

10 rubli 1766, Petersburg

223.

Aw.: Popiersie carycy w małej koronie, u dołu inicjały T I (Timofiej Iwanow) i SPB Rw.: W polu pięć tarcz herbowych, nominał i data. śr. 30,0 mm, w. 12.88 g Au

stan 2

Bardzo ładny egzemplarz.

CENA: 20 000 zł

Friedberg. 129a; Bitkin. 12

224.

śr. 28,50 mm, w. 12,84 g Au

10 rubli 1768, Petersburg

stan 3

Drobne rysy w tle. Patyna.

Fridberg. 129a; Bitkin. 19

CENA: 15 000 zł

217

Rosja, Katarzyna ll 225.

Caryca Rosji 1762-1796

Medal na Pokój z Turcją 1774

Aw.: Popiersie carycy w małej koronie.

Pod popiersiem nazwisko medaliera zapisane cyrylicą: S JUDIN Rw.: Na tle flotylli statków, postać Minerwy przy trofeach.

U dołu inicjały łacińskie: GCW śr. 52,5 mm, w. 57,74 g Ag

M

stan 2-

edalierzy: S. Judin i G. C. Wachter. Rzadki medal oryginalnego bicia, z awersem wykonanym wcześniej przez Samuela Judina w 1762 roku. Rewers dorobiony w 1774 roku. Późniejsze kopie są sygnowane przez Timofieja Iwanowa.

Uszkodzenia obrzeża.

Diakov. 165.4

CENA: 3 000 zł

Rosja, Paweł l 226.

Car Rosji 1796-1801

Medal nagrodowy 18[00]

Aw.: Popiersie cara w prawo u dołu podpis medaliera.

Rw.: Winnica, w odcięciu napis i data. śr. 51,0 mm, w. 48,05 g Ag

stan 3

B

rak ilustracji w katalogu Diakov. Medalu nie ma w kolekcji Ermitażu, gdzie znajdują się wszystkie znane odmiany. Świadczy to o jego wyjątkowej rzadkości. Jest to medal nagrodowy Instytutu cara Pawła zorganizowanego w szkole imienia Katarzyny.

Patyna.

Diakov. 258.1; Smirnov. 329B

218

CENA: 10 000 zł

Rosja, Mikołaj l 227.

Medal nagrodowy, przed 1855 r.

Za zasługi dla rolnictwa

Car Rosji 1825-1855

Aw.: W wieńcu z płodów rolnych napis: od Połtawskiego Banku Rolnego.

Rw.: Na tle wiejskiej scenerii narzędzia rolnicze. śr. 51,0 mm, w. 88,39 g Au

M

stan 3

edalier M. Kuchkin. Diakov nie zamieszcza ilustracji tej odmiany medalu. Bardzo rzadki.

Ryski w tle, lustro mennicze.

CENA: 20 000 zł

Diakov. 576.10

228.

5 rubli 1826, Petersburg

Aw.: Pod koroną szeroki orzeł carski z militariami, u dołu data. Pod skrzydłami inicjały P-D Rw.: Napis w wieńcu laurowym i dębowym. śr. 22,6 mm, w. 6,45 g Au stan 2-

P

ierwszy rocznik 5-rublówek Mikołaja I, bity w mennicy w Petersburgu, po objęciu przez niego władzy.

Stosunkowo rzadko występuje na aukcjach.

Friedberg. 154; Bitkin. 1

CENA: 4 000 zł

219

Rosja, Mikołaj l 229.

Car Rosji 1825-1855

12 rubli 1833, Petersburg

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski.

Rw.: Nominał, napisy i data. śr. 36,0 mm, w. 41,06 g Pt

stan 3-

M

onety o nominałach 6 i 12 rubli są niezwykle rzadkie. Po odkryciu w Rosji złóż platyny, za panowania Mikołaja I, rozpoczęto wybijanie w tym metalu monet o nominałach 3, 6 i 12 rubli. Bardzo rzadka rosyjska moneta. Nakład 255 egzemplarzy.

Uszkodzenia obrzeża i tła, patyna.

Friedberg. 158; Bitkin. 42

220

CENA: 30 000 zł

Rosja, Mikołaj l 230.

Car Rosji 1825-1855

6 rubli 1829, Petersburg

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski.

Rw.: Nominał, napisy i data. śr. 29,0 mm, w. 20,64 g Pt

stan 2-

S

ześciorublówka z datą 1829 jest niezwykle rzadką monetą, sporadycznie występującą na aukcjach. Nakład tylko 828 egzemplarzy.

Wada stempla. Uszkodzenie obrzeża.

Friedberg. 159; Bitkin. 55

CENA: 30 000 zł

221

Rosja, Mikołaj l

3 ruble 1831, Petersburg

231.

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski.

Rw.: Nominał, napisy i data.

śr. 24,0 mm, w. 10,32 g Pt Pięknie zachowany egzemplarz.

232.

stan 2+ CENA: 8 000 zł

Friedberg. 160; Bitkin. 77

Rosja, Aleksander ll

Car Rosji 1825-1855

Car Rosji 1855-1881

5 rubli 1873, Petersburg

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, u dołu inicjały N-I Rw.: Napisy, nominał i data. śr. 22,6 mm, złoto CENA: 3 000 zł

Friedberg. 163; Bitkin. 21

233.

śr. 19,7 mm, w. 3,93 g Au Pięknie zachowany.

Friedberg. 164; Bitkin. 32

222

3 ruble 1870, Petersburg

stan 1CENA: 5 000 zł

Rosja, Aleksander ll 234.

Car Rosji 1855-1881

3 ruble 1877, Petersburg

śr. 19,7 mm, w. 3,95 g Au Pięknie zachowany egzemplarz.

Friedberg. 164; Bitkin. 39

235.

stan 2+

3 ruble 1880, Petersburg

CENA: 5 000 zł

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, u dołu iniciały N-F Rw.: Napis, nominał i data. śr. 19,7 mm, w. 3,96 g Au

stan 2+

T

rzyrublówka z datą 1880 rzadko występuje w handlu.

Patyna.

Friedberg. 164; Bitkin. 43

236.

CENA: 8 000 zł

Medal nagrodowy 1861

Aw.: Głowa cara w lewo, u dołu nazwisko medaliera.

Rw.: W wieńcu dębowym napis, wygrawerowana data 1861 i nazwisko medaliera. śr. 50,0 mm, w. 56,57 g Ag Diakov. 642.1

stan 2

CENA: 2 000 zł

223

Rosja, Aleksander lll

Car Rosji 1881-1894

Medal nagrodowy (z datą 1896)

237.

Aw.: Głowa cara w prawo, pod szyją inicjały medaliera A G Rw.: Winnica, w odcięciu napis, wygrawerowana data 1896. śr. 51,0 mm, w. 46,74 g Au

stan 1-

Delikatne uszkodzenia obrzeża, mimo to wyśmienity stan zachowania.

CENA: 40 000 zł

Diakov. 907.3

238.

śr. 24,6 mm, Au

10 rubli 1888, Petersburg

Aw.: Głowa cara w prawo.

Rw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski.

U dołu nominał i data.

stan 1-

Bardzo rzadki rocznik w doskonałym stanie zachowania.

Friedberg. 167; Bitkin. 17

224

CENA: 40 000 zł

Rosja, Aleksander lll

239.

Car Rosji 1881-1894

10 rubli 1894, Petersburg

śr. 24,6 mm, złoto

Pięknie zachowany egzemplarz. Wysoki grading.

CENA: 15 000 zł

Friedberg. 167; Bitkin. 23

240.

10 rubli 1894, Petersburg

śr. 24,6 mm, w. 12,88 g Au

stan 2+

Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Friedberg. 167; Bitkin. 23

CENA: 15 000 zł

225

Rosja, Aleksander lll 241.

Car Rosji 1881-1894

5 rubli 1885, Petersburg

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski u dołu inicjały A-G Rw.: Nominał i data. śr. 22,6 mm, w. 6,53 g Au

stan 2-

R

zadki, ostatni rocznik bicia złotej 5 rublówki typu napisowego.

Patyna. Uszkodzenia obrzeża.

CENA: 3 000 zł

Friedberg. 165; Bitkin. 8

242.

5 rubli 1886, Petersburg

Aw.: Głowa cara w prawo.

Rw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, u dołu nominał i data. śr. 21,6 mm, złoto

P

ierwszy rocznik bicia 5-rublówek Aleksandra III.

Friedberg. 168; Bitkin. 24

226

CENA: 6 000 zł

Rosja, Aleksander lll 243.

Car Rosji 1881-1894

5 rubli 1888 A G, Petersburg

śr. 21,6 mm, złoto

N

iezwykle rzadki typ złotej 5-rublówki z literami A-G na szyi cara, w doskonałym stanie zachowania.

CENA: 40 000 zł

Friedberg. 169; Bitkin. 28

244.

5 rubli 1889, Petersburg

śr. 21,6 mm, złoto Bardzo wysoki grading.

Friedberg. 168; Bitkin. 33

CENA: 4 000 zł

227

Rosja, Aleksander lll 245.

5 rubli 1890, Petersburg

Car Rosji 1881-1894

śr. 21,6 mm, złoto Bardzo wysoki grading.

Friedberg. 168; Bitkin. 35

246.

CENA: 4 000 zł

5 rubli 1891, Petersburg

śr. 21,6 mm, złoto Bardzo wysoki grading. Rzadki rocznik.

Friedberg. 168; Bitkin. 36

228

CENA: 8 000 zł

Rosja, Aleksander lll 247.

Car Rosji 1881-1894

5 rubli 1893, Petersburg

śr. 21,6 mm, złoto Bardzo wysoki grading. Rzadki rocznik.

CENA: 6 000 zł

Friedberg. 168; Bitkin. 39

248.

Rubel koronacyjny 1883, Petersburg

Aw.: Głowa cara w prawo.

Rw.: W wieńcu laurowo-dębowym insygnia koronacyjne i nominał. śr. 35,5 mm, w. 20,78 g Ag

stan 1

Wyśmienicie zachowany egzemplarz. Patyna.

Bitkin. 217

CENA: 3 000 zł

229

Rosja, Mikołaj ll

249.

Car Rosji 1894-1917

Medal nagrodowy

Aw.: Głowa cara w lewo.

Rw.: Napisy. śr. 46,0 mm, w. 73,83 g Au

stan 3

B

ardzo rzadki medal nagrodowy za wyhodowanie najlepszego konia wierzchowego. Obiekt muzealny, po raz pierwszy w handlu. Niespotykany dotąd na aukcjach.

Uszkodzenia w tle i na obrzeżu.

Diakov. 1162.1

230

CENA: 15 000 zł

Rosja, Mikołaj ll 250.

Car Rosji 1894-1917

Medal „Za gorliwość”

Aw.: Głowa cara w lewo, napisy.

Rw.: W wieńcu napis: ZA GORLIWOŚĆ śr. 51,5 mm, w. 73,57 g Au

stan 2

M

edal bez wybitych znaków probierczych. Wczesny egzemplarz nadaniowy wykonany ze złota próby 990. Medal ten, car Mikołaj II osobiście wręczył Gregoriemu Filipowiczowi Busłajewowi z 65. Moskiewskiego Pułku Piechoty.

Diakov. 1138.1

CENA: 15 000 zł

231

Rosja, Mikołaj ll

251.

Car Rosji 1894-1917

37,5 rubla – 100 franków 1902, Petersburg

Aw.: Głowa cara w lewo, napisy.

Rw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, w otoku nominał i data. śr. 33,5 mm, w. 32,23 g Au

stan 2

N

iezwykle rzadka moneta rosyjska wybita na wzór i według stopy monet Unii Łacińskiej. Wybito tylko 225 sztuk. Właścicielem tego egzemplarza był Grigorij Filipowicz Busłajew, oficer carski. Otrzymał go osobiście od cara Mikołaja II.

Dużo połysku. Patyna. Drobne ryski w tle.

Friedberg. 170; Bitkin. 315

232

CENA: 200 000 zł

Rosja, Mikołaj ll

252.

Car Rosji 1894-1917

25 rubli 1908, Petersburg

Aw.: Głowa cara w lewo i napisy.

Rw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, w otoku nominał i data. śr. 33,5 mm, w. 32,06 g Au

stan 2+

B

yła to moneta okolicznościowa wydana z okazji 40 urodzin cara Mikołaja II. Niezwykle rzadka, wybita w nakładzie 175 egzemplarzy o standardzie 100-frankówki Unii Łacińskiej.

Delikatne uszkodzenia obrzeża.

Friedberg. 171; Bitkin. 314

CENA: 300 000 zł

233

Rosja, Mikołaj ll

253.

10 rubli 1910, Petersburg

Car Rosji 1894-1917

Aw.: Głowa cara w lewo.

Rw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski, u dołu nominał i data.

śr. 22,5 mm, złoto Pięknie zachowany egzemplarz. Rzadki rocznik.

Friedberg. 179; Bitkin. 15

254.

CENA: 6 000 zł

5 rubli 1909, Petersburg

śr. 18,5 mm, złoto Bardzo wysoka nota gradingowa. Rzadki rocznik.

CENA: 4 000 zł

Friedberg. 180; Bitkin. 34

255.

5 rubli 1909, Petersburg

śr. 18,5 mm, złoto Pięknie zachowany egzemplarz. Rzadki rocznik.

Friedberg. 180; Bitkin. 34

234

CENA: 2 000 zł

Rosja, Mikołaj ll 256.

Car Rosji 1894-1917

5 rubli 1910, Petersburg

śr. 18,5 mm, złoto Pięknie zachowany egzemplarz. Rzadki rocznik.

CENA: 3 000 zł

Friedberg. 180; Bitkin. 36

257.

5 rubli 1910, Petersburg

śr. 18,5 mm, złoto Pięknie zachowany egzemplarz. Rzadki rocznik.

Friedberg. 180; Bitkin. 36

CENA: 3 000 zł

235

Rosja, Mikołaj ll

Car Rosji 1894-1917

258.

5 rubli 1911, Petersburg

śr. 18,5 mm, w. 4,29 g Au

stan 2+

Punktowe uszkodzenia w tle rewersu. Bardzo rzadki rocznik.

CENA: 15 000 zł

Friedberg. 180; Bitkin. 37

259.

Rubel 1912, 100-lecie walk z Napoleonem I, Petersburg

Aw.: Pod koroną dwugłowy orzeł carski i nominał.

Rw.: Okolicznościowy napis i data 1912. śr. 33,6 mm, w. 19,92 g Ag

stan 1-

Pięknie zachowany egzemplarz. Patyna.

Davenport. 296; Bitkin. 334

236

CENA: 6 000 zł

Białoruś 260.

Zestaw 3 monet okolicznościowych 1998, Adam Mickiewicz, błąd w dacie

śr. 33,0 mm

stan L

T

rzy egzemplarze w oryginalnych pudełkach. Jedna moneta o nominale 10 rubli wycofana ze sprzedaży z uwagi na błąd w dacie śmierci poety 1854. Bardzo rzadki zestaw. Moneta z błędem wybita w nakładzie 99 sztuk. W skład zestawu wchodzą trzy monety: Rubel 1998 waga 14,35 g CuNi; 10 rubli 1998 waga 15,55 g Ag .925; 10 rubli (z błędem) 1998 waga 15,55 g Ag .925.

Parchimowicz. 10,201a,201b

CENA: 20 000 zł

237

Ordery, medale 261. Rosja. Gwiazda Orderu Św. Włodzimierza

skala 1:1,5

G

wiazda Świętego Równego Apostołom Księcia Włodzimierza. Cekiny w dwóch różnych odcieniach łączone metalową nicią w kolorze złotym i srebrnym. W centralnie umieszczonym medalionie równoramienny, grecki krzyż wykonany z polerowanej srebrnej blaszki. Obramowanie krzyża oraz litery „CPKB” między jego ramionami obszyte złotą nicią. Dookoła, na czerwonym podkładzie umieszczona dewiza Orderu. Całość nałożona na grube sukno podklejone cienkim materiałem.

wymiary: 106,0 x 110,0 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 18 000 zł

238

Ordery, medale 262. Rosja. Gwiazda Orderu Św. Andrzeja

skala 1:1,5

G

wiazda Orderu Świętego Andrzeja Pierwszego Apostoła. W centralnej części wyhaftowany czarną, bawełnianą nicią carski orzeł z krzyżem Św. Andrzeja na piersi. Tło, korona oraz łapy orła, wyszyte złotym bajorkiem. Wokół, na niebieskim podkładzie dewiza Orderu, cesarska korona oraz ozdobne motywy florealne, również w złotym kolorze. Promienie gwiazdy wykonane naprzemiennie z cekinów oraz cienkiej, profilowanej srebrnej blaszki. Całość nałożona na podkład z grubego sukna, podklejonego papierem.

wymiary: 107,5 x 108,0 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 20 000 zł

239

Ordery, medale 263. Rosja. Order Św. Anny II klasy

O

rder Św. Anny II klasy. Złoto. Emalia. Na łączniku po stronie rewersu nabita cecha „56”, na ramieniu krzyża sygnatura wykonawcy „AK”.

wymiary: 49,0 x 42,7 mm, w. 15,78 g

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry, oryginalna wstążka

CENA: 9 500 zł

240

Ordery, medale 264. Rosja. Order Św. Stanisława II klasy

O

rder Świętego Stanisława II klasy. Złoto, emalia. Na łączniku po stronie rewersu nabita cecha „56”, na ramionach krzyża pisany cyrylicą imiennik „IŁ” oraz sygnatura „EDUARD”.

wymiary: 52,0 x 48,5 mm, w. 20,62 g

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry, w komplecie oryginalna wstęga oraz pudło

CENA: 7 500 zł

241

Ordery, medale 265. Rosja. Krzyż „ZA SŁUŻBĘ NA KAUKAZIE” 1864 rok

skala 1,5:1

K

rzyż „ZA SŁUŻBĘ NA KAUKAZIE”. Srebro złocone. Powierzchnia awersu agatowana. Odznaka wieloczęściowa. W centralnej części nałożony pierścień oraz orzeł, natomiast między ramionami krzyża dwa skierowane ku górze miecze. Na rewersie nabity imiennik wykonawcy – „FT” oraz petersburska cecha srebra „84”. Oryginalna nakrętka.

wymiary: 47,2 x 47,5 mm, w. 15,22 g

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

CENA: 10 000 zł

242

Ordery, medale 266. Odznaka Fińskich Pilotów (Locmanów)

skala 1,5:1

O

dznaka Fińskich Pilotów (Locmanów). Srebro, emalia. Koło sterowe wykonane w złocie. Na rewersie nabita cecha srebra „84”, cecha do sygnowania małych przedmiotów oraz pisany cyrylicą imiennik wykonawcy „WA”. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Srebrna nakrętka oraz podkładka.

wymiary: 50,7 x 34,3 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 8 500 zł

243

Ordery, medale 267. Odznaka 3 Irkuckiej Szkoły Podchorążych Piechoty

skala 2:1

O

dznaka noszona przez absolwentów 3 Irkuckiej Szkoły Podchorążych Piechoty (1917 rok). Srebro, złocenia, emalia. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna nakrętka. Ubytki emalii na tarczy umieszczonej na brzuchu orła.

wymiary: 39,3 x 39,0 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 4 000 zł

244

Ordery, medale 268. Miniatura Odznaki Petersburskiej Szkoły Technicznej

skala 2:1

M

iniatura odznaki Petersburskiej Szkoły Technicznej. Złoto. Pod ogonem carskiego orła otoczonego wieńcem z liści laurowych i dębowych, skrzyżowany młot i suwmiarka. Na rewersie nabity pisany cyrylicą imiennik wykonawcy „DO”, cecha „56” oraz znak miejski Sankt Petersburga. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka.

wymiary: 25,7 x 21,2 mm, w. 4,82 g

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 3 500 zł

245

II RP 269.

5 złotych 1932 Nike, srebro

śr. 33,0 mm, srebro

N

ajrzadsza moneta obiegowa II RP.

Ponadprzeciętny stan zachowania.

CENA: 30 000 zł

Parchimowicz. 114e

270.

5 złotych 1930, Sztandar, srebro

śr. 33,0 mm, srebro Pięknie zachowany egzemplarz. PCGS ogradowało tylko jedną sztukę z tak wysoką notą.

Parchimowicz. 115a

246

CENA: 2 000 zł

271.

II RP 5 złotych 1930, Sztandar, stempel głęboki, srebro

śr. 33,0 mm, w. 17,98 g Ag

stan 2

R

zadka moneta.

Połysk. Delikatnie przetarty w tle.

Parchimowicz. 115

CENA: 5 000 zł

247

II RP

poz. 272

248

272.

II RP 2 grosze 1923, PRÓBA, złoto, UNIKAT

śr. 15,0 mm, w. 2,70 g Au

stan 1

P

róba monety 2 grosze wybita w złocie w jednym egzemplarzu. Wchodziła w skład legendarnego zbioru króla Egiptu Faruka (lot 1121). Następnie znalazła się w najlepszej zagranicznej kolekcji powojennej monet polskich, kolekcji Karolkiewicza (lot 2899). Wszystkie katalogi opisujące monety próbne II RP powołują się na ten jeden jedyny egzemplarz.

Wyśmienity egzemplarz.

Kopicki. 2788 R* UNIKAT; Parchimowicz. P.103d

CENA: 200 000 zł

249

II RP

2 grosze 1923, PRÓBA, brąz

273.

śr. 15,0 mm, w. 1,47 g brąz

stan 1-

M

oneta wybita w nakładzie 125 egzemplarzy.

Patyna. Bardzo ładnie zachowany egzemplarz.

CENA: 6 000 zł

Parchimowicz. P.103a

5 groszy 1925, PRÓBA, cynk

274.

śr. 20,0 mm, w. 2,704 g cynk

stan 1

O

gromnej rzadkości moneta, do tej pory znany tylko ten jeden egzemplarz. Wyśmienicie zachowany.

Zdjęcie tego egzemplarza w katalogu J. Parchimowicza.

Patyna.

Parchimowicz. P.106g

250

CENA: 30 000 zł

II RP

275.

50 marek 1923, kobieta z kłosami, PRÓBA, brąz

śr. 20,0 mm, w. 5,33 g brąz

stan 1

M

oneta wybita w nakładzie 120 egzemplarzy. Zdjęcie tego egzemplarza w katalogu J. Parchimowicza.

Piękny stan zachowania. Patyna.

CENA: 10 000 zł

Parchimowicz. P.117a

1 złoty 1928 PRÓBA, miedź

276.

śr. 25,0 mm, w. 7,0 g Cu

stan 2+

M

oneta wybita w nieznanym nakładzie.

Patyna.

Parchimowicz. P.125c

CENA: 6 000 zł

251

II RP 277.

1 złoty 1928, PRÓBA, nikiel

śr. 25,0 mm, w. 6,95 g Ni

stan 1-

M

oneta wybita w nakładzie 110 egzemplarzy.

Ponadprzeciętny stan zachowania, jak na ten typ monety próbnej.

CENA: 6 000 zł

Parchimowicz. P.126d

278.

1 złoty 1928, PRÓBA, nikiel

śr. 25,0 mm, w. 6,95 g Ni

M

stan 1-

oneta wybita w nakładzie 30 egzemplarzy.

Ponadprzeciętny stan zachowania, jak na ten typ monety próbnej.

Parchimowicz. P.127a

252

CENA: 6 000 zł

II RP

1 złoty 1929, PRÓBA, nikiel

279.

śr. 25,0 mm, w. 7,01 g Ni

stan 2+

M

oneta wybita w nieznanym nakładzie.

Delikatne uszkodzenia w tle.

CENA: 4 000 zł

Parchimowicz. P.128e

280.

1 złoty 1932, głowa kobiety, PRÓBA, brąz

śr. 20,0 mm, brąz

E

gzemplarz z doskonałą proweniencją: H. Karolkiewicz (2915), a wcześniej w kolekcji Stanisława Herstal.

Moneta wybita w nakładzie 100 egzemplarzy.

Parchimowicz. P.131b

CENA: 8 000 zł

253

II RP

281.

2 złote 1927, głowa kobiety, PRÓBA, srebro, stempel lustrzany

śr. 27,2 mm, srebro

E

gzemplarz z doskonałą proweniencją: H. Karolkiewicz (2921), a wcześniej J. Sawicki (387).

Wyśmienity egzemplarz.

Parchimowicz. P.136e

282.

CENA: 10 000 zł

5 złotych 1925, Konstytucja 100 perełek, srebro

śr. 37,0 mm, srebro

P

ięć złotych z 1925 roku większość katalogów traktuje jako próbę, natomiast J. Parchimowicz wskazał przesłanki pozwalające uznać ją za monetę o charakterze obiegowym.

Wyśmienity stan zachowania.

Parchimowicz. 113a

254

CENA: 20 000 zł

II RP

283.

5 złotych 1933, głowa kobiety, PRÓBA?, srebro, stempel lustrzany

śr. 28,0 mm, srebro

M

oneta ogromnej rzadkości. Prawdopodnie PRÓBA (bez napisu PRÓBA), wybita stemplem lustrzanym, w nieznanym nakładzie. Nienotowana w katalogach.

Połysk.

CENA: 20 000 zł

Parchimowicz. P.145e

284.

5 złotych 1936, żaglowiec, klipa, srebro

wymiary: 35 x 35 mm, w. 20,32 g Ag

B

stan 2+

ardzo rzadka moneta wybita w nakładzie 200 egzemplarzy.

Minimalnie uszkodzony narożnik. Piękna patyna.

Parchimowicz. P.149a

CENA: 20 000 zł

255

II RP 285.

10 złotych 1925, PRÓBA, brąz

śr. 25,0 mm, w. 3,40 g brąz

stan 1

M

oneta wybita w nakładzie 100 egzemplarzy. Moneta w wyśmienitym stanie zachowania. Z kolekcji Johna Jay Pittmana.

Wyśmienity egzemplarz. Patyna.

Parchimowicz. P.150a

286.

CENA: 10 000 zł

10 złotych 1925, Bolesław Chrobry, PRÓBA, brąz

śr. 19,0 mm, brąz

M

oneta wybita w nakładzie 154 egzemplarzy.

Wyśmienity stan zachowania.

Parchimowicz. P.151a

256

CENA: 10 000 zł

II RP

10 złotych 1933, głowa kobiety, PRÓBA?, srebro, stempel lustrzany

287.

śr. 34,0 mm, srebro

M

oneta ogromnej rzadkości. Prawdopodnie PRÓBA (bez napisu PRÓBA), wybita stemplem lustrzanym, w nieznanym nakładzie. Nienotowana w katalogach.

Parchimowicz (-)

288.

CENA: 20 000 zł

10 złotych 1933, PRÓBA, Romuald Traugutt, srebro

śr. 34,0 mm, srebro

N

a rewersie wypukły napis PRÓBA, z lewej strony nad ramieniem inicjały ZTK ( Zofia Trzcińska-Kamińska).

Moneta wybita w nakładzie 100 egzemplarzy.

Parchimowicz. P.155a

CENA: 8 000 zł

257

II RP

10 złotych 1934, Piłsudski, orzeł strzelecki, PRÓBA, srebro, stempel lustrzany

289.

śr. 34,0 mm, w. 22,04 g Ag

stan L

M

oneta wybita w nakładzie 100 egzemplarzy.

Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Parchimowicz. P.158c

290.

CENA: 20 000 zł

10 złotych 1934, Piłsudski, orzeł strzelecki, PRÓBA, brąz

śr. 34,0 mm, w. 19,39 g brąz

stan 2+

M

oneta wybita w nakładzie 100 egzemplarzy. W brązie bardzo rzadko spotykana.

Piękna patyna.

Parchimowicz. P.158b

258

CENA: 15 000 zł

II RP

poz. 291, waga 46,25 g Ag

259

II RP 291.

10 złotych 1934, Piłsudski, orzeł strzelecki, klipa PRÓBA, srebro, stempel lustrzany

wym. 47,5 x 47,5 mm, w. 46,25 g Ag

J

stan L

edna z najładniejszych monet okresu międzywojnia. W gabinetowym stanie zachowania. Dużo wyższa waga niż podają katalogi, dotąd nieopisana. Łączny nakład emisji to 300 egzemplarzy.

Okazowy egzemplarz w oryginalnym etui.

CENA: 20 000 zł

Parchimowicz. P.159

20 złotych 1924, monogramy, PRÓBA, brąz

292.

śr. 21,0 mm, w. 6,30 g brąz

M

stan 1

oneta wybita w nakładzie 120 egzemplarzy. Z kolekcji Johna Jay Pittmana (4406).

Moneta w wyśmienitym stanie zachowania.

Parchimowicz. P.162b

260

CENA: 10 000 zł

20 złotych 1925, głowa kobiety, PRÓBA, miedź

293.

II RP

śr. 21,0 mm, miedź

M

oneta ogromnej rzadkości wybita w nakładzie 10 egzemplarzy. Z doskonałą proweniencją: H. Karolkiewicz (2973).

Parchimowicz. P.164b

294.

50 złotych 1924, klęczący rycerz, PRÓBA, brąz

śr. 28,0 mm, w. 10,21 g brąz

M

CENA: 20 000 zł

stan 1

oneta wybita w nieznanym nakładzie. Wyśmienicie zachowany egzemplarz. Z kolekcji Johna Jay Pittmana (4406).

Parchimowicz. P.165f

295.

100 marek 1922, Piłsudski, PRÓBA, miedź

śr. 26,0 mm, w. 8,90 g Cu

M

CENA: 10 000 zł

stan 2+

oneta wybita w nakładzie 60 egzemplarzy. Doskonała proweniencja: Król Farouk, później John Jay Pittman (4405). Moneta delikatnie przetarta za czasów przebywania w kolekcji Króla Farouka.

Parchimowicz. P.166a

CENA: 15 000 zł

261

II RP 296.

100 marek 1922, Piłsudski, PRÓBA, miedź

śr. 26,0 mm, w. 9,09 g Cu

stan 1-

M

oneta wybita w nakładzie 60 egzemplarzy.

Bardzo ładnie zachowana. Patyna.

CENA: 10 000 zł

Parchimowicz. P.166a

297.

100 złotych, Kopernik, PRÓBA, brąz

śr. 20,5 mm, w. 3,49 g brąz

M

stan 2+

oneta wybita w nakładzie 100 egzemplarzy.

Piękny stan zachowania.

Parchimowicz. P.168b

262

CENA: 10 000 zł

298.

II RP Próba medalu za Zasługi Dla Pożarnictwa, ok. 1926

Postać kobiety stojącej na liściach lauru z liściem wawrzynu w dłoni, druga ręka wsparta na tarczy z pochodnią. śr. 34,2 mm, w. 13,93 g Ag

stan 1

W

1926 roku Główny Związek Straży Pożarnych RP podjął uchwałę o ustanowieniu odznaczenia za wybitne Zasługi dla Pożarnictwa. Medal miał trzy stopnie, złoty, srebrny i brązowy. Medal zawieszony był na białej wstążce o szerokości 35 mm z pionowym paskiem szerokości 15 mm w kolorze czerwonym. Bito go w tombaku złoconym, srebrzonym i brązowionym. Na rewersie znajdował się napis: ZA / ZASŁUGI / DLA / POŻARNICTWA oraz wyobrażenie orła piastowskiego w koronie opartego na skrzyżowanych toporkach strażackich. Wystawiony medal jest próbną odbitką z dwustronnie powtórzonym awersem. UNIKAT pochodzący z archiwum mennicy King Northon (bijącej większość odznaczeń i monet II RP).

Pięknie zachowany egzemplarz.

CENA: 1 000 zł

263

Getto w Łodzi

299.

10 fenigów 1942, magnez

Aw.: Gwiazda Dawida i data.

Rw.: Nominał. śr. 21,0 mm, w. 0,96 g magnez

stan 2

J

edna z najrzadszych monet Getta w Łodzi, bita w magnezie, traktowana jako próba, która nie weszła do obiegu.

Niespotykany stan zachowania.

Parchimowicz. P.25

264

CENA: 5 000 zł

300.

Banknoty Polska, Insurekcja Kościuszkowska, 500 złotych 1794

wymiary: 97 x 175 mm

stan 2-

P

ięćset złotych polskich 08.06.1794, seria A, numeracja 468. Pięćsetka jest najrzadszym banknotem z Insurekcji Kościuszkowskiej, wg dokumentów wydrukowano jej tylko 500 egzemplarzy. Znanych jest tylko kilka egzemplarzy tego banknotu, które zachowały się do dzisiaj (wg dokumentacji Czesława Miłczaka odnotowanych ma osiem banknotów – ten jest dziewiąty).

Jeden z najładniej zachowanych egzemplarzy. Bardzo rzadki.

Miłczak. A6; Lucow. 33

CENA: 100 000 zł

265

Banknoty 301.

Polska, Insurekcja Kościuszkowska, 100 złotych 1794

wymiary: 96,0 x 172,0 mm

stan 3-/3

S

to złotych polskich 08.06.1794, seria A, numeracja 2574.

Ślad po podklejce.

Miłczak. A5

266

CENA: 3 000 zł

302.

Banknoty 100 złotych 15 VIII 1939, druk próbny

wymiary: 168,3 x 83,2 mm

stan 1

S

to złotych 15.08.1939, bardzo rzadki kompletny obustronny czarnodruk (awers i rewers razem) banknotu Banku Polskiego na emigracji. Bez sygnatury drukarni, papier bez znaków wodnych. Czarnodruk banknotu z napisami i podpisami. Sklejona strona przednia z tylną – ogromna rzadkość. UNIKAT. Lucow nie notuje takiej próby.

Miłczak. (-); Lucow. (-)

CENA: 8 000 zł

267

Banknoty 303.

500 złotych 1 VII 1948, druk próbny

wymiary: 171 x 81,5 mm

stan 1

P

ięćset złotych 01.07.1948, jednostronne druki próbne na papierze bez znaków wodnych (awers i rewers sklejone razem), bez serii i numeracji. Jest to jedna z wielu wersji kolorystycznych banknotu drukowanego w drukarni Czechosłowackiej. Banknot wprowadzony do obiegu był w kolorze brązowym. Sklejona strona przednia z tylną. Duża rzadkość. UNIKAT. Miłczak nie notuje, u Lucowa (1306) R8, ale nie występuje taki zestaw kolorów.

Miłczak. (-); Lucow. (-)

268

CENA: 5 000 zł

304.

wymiary: 170 x 91 mm

S

Banknoty 100 złotych 01.07.1948

stan 2-/2

to złotych 01.07.1948. Banknot projektu Wacława Borowskiego jest o identycznym rysunku jak 100 złotych emisji 15.07.1947, lecz w innej kolorystyce. Banknot został przygotowany do druku w 1950 roku. Ostatecznie zrezygnowano z wprowadzenia go do obiegu. Powodem tego była między innymi przygotowywana wymiana pieniędzy, która nastąpiła 28.10.1950 roku. Banknot znany jest jedynie z druków próbnych i wzorów (z nadrukiem SPECIMEN), z serią AA i numeracją zerową. Niniejszy wzór (bez nadruków) z numeracją zerową, przeznaczony był dla oceniających (decydentów). Bardzo rzadka pozycja.

Miłczak. (-)

CENA: 1 000 zł

269

Banknoty 305.

wymiary: 142,5 x 66,7 mm

5 złotych 01.07.1948

stan 1-

P

ięć złotych 01.07.1948. Banknot z numeracją zerową, jako wzór przeznaczony był dla oceniających (decydentów). Bardzo rzadka pozycja.

Miłczak. 135

270

CENA: 2 000 zł

PRL 306.

5 złotych 1958, statek, PRÓBA, miedzionikiel

śr. 29,0 mm, w. 9,81 g CuNi

stan 1

M

oneta ogromnej rzadkości, nienotowana w literaturze.

Parchimowicz(-)

307.

CENA: 5 000 zł

10 złotych 1958, Kościuszko, PRÓBA, aluminium

śr. 31,0 mm, w. 3,51 g Al

stan 1

N

akład 10 egzemplarzy. Na rewersie wklęsły napis PRÓBA.

Parchimowicz. P.237a

CENA: 3 000 zł

271

PRL 308.

10 złotych 1964, 10 lat PRL, PRÓBA, miedzionikiel

śr. 31,0 mm, w. 13,02 g CuNi

B

stan 2+/1-

ardzo rzadka PRÓBA wybita w nakładzie 20 egzemplarzy.

Patyna.

Parchimowicz. P.243b

CENA: 3 000 zł

10 złotych 1964, kobieta z kłosami, PRÓBA, miedzionikiel

309.

śr. 31,0 mm, w. 12,72 g CuNi

stan 1-/1

O

gromnej rzadkości próba technologiczna wybita w nakładzie 10 egzemplarzy. Niespotykana w handlu.

Rant ząbkowany.

Parchimowicz. P.246

272

CENA: 3 000 zł

PRL 310.

10 złotych 1964, Nowa Huta, PRÓBA, miedzionikiel

śr. 30,8 mm, w. 12,85 g CuNi

stan 1-/1

N

a rancie napis 20 lat Polski Ludowej. Ogromnej rzadkości próba technologiczna, do tej pory nie opisana w literaturze, o mniejszej średnicy i napisem na rancie.

CENA: 5 000 zł

Parchimowicz(-)

311.

100 złotych 1960, Mieszko i Dąbrówka, PRÓBA, miedzionikiel

śr. 35,0 mm, w. 13,81 g CuNi

destrukt

O

gromnej rzadkości próba technologiczna wybita w nakładzie 10 egzemplarzy. Destrukt menniczy.

Parchimowicz. P.340d

CENA: 3 000 zł

273

PRL 312.

100 złotych 1960, Mieszko i Dąbrówka, PRÓBA, nowe srebro

śr. 35,3 mm, w. 18,1 g nowe srebro

stan 1

B

ardzo rzadka PRÓBA wybita w nakładzie 20 egzemplarzy.

Patyna.

CENA: 10 000 zł

Parchimowicz. P.344e

313.

100 złotych 1960, Mieszko i Dąbrówka, PRÓBA, miedzionikiel

śr. 35,0 mm, w. 15,66 g CuNi

stan 1-/1

O

gromnej rzadkości próba technologiczna, do tej pory nieopisana w literaturze. UNIKAT?

Parchimowicz (-)

274

CENA: 5 000 zł

PRL 314.

10000 złotych 1985, Jan Paweł II, złoto, stempel lustrzany

śr. 40,0 mm, w. 34,5 g Au .900

stan L

B

ardzo rzadka moneta wybita stemplem lustrzanym. Według katalogu Fischer wybito jeden egzemplarz.

CENA: 60 000 zł

Fischer. KZ005; Parchimowicz. 363d

315.

200 złotych 1985, Jan Paweł II, srebro, stempel lustrzany

śr. 40,0 mm, w. 28,3 g Ag .750

stan L

B

ardzo rzadka moneta wybita stemplem lustrzanym. Według katalogu Fischer wybito jedynie pięć sztuk.

Fischer. K039; Parchimowicz. 316d

CENA: 20 000 zł

275

Lenne Księstwo Kurlandii 316.

Fryderyk Kazimierz Kettler 1682-1698

Szóstak 1694, Mitawa

Aw.: Popiersie księcia w peruce i płaszczu. U dołu inicjały GAH (Gustaw Adolf Hille) W otoku: FRIDER CASIM D G IN LIVON Rw.: Pod koroną trzy tarcze herbowe. Pod koroną nominał VI W otoku: CURLAND ET SEMGAL DUX 1694 śr. 24,0 mm, w. 3,28 g Ag

stan 2

B

ardzo rzadki szóstak z trzema tarczami herbowymi. Był w kolekcji Czapskiego i prywatnym zbiorze w Rydze. Na aukcjach pojawiają się wyłącznie szóstaki z dwiema tarczami herbowymi.

Piękny połysk menniczy.

Kopicki. 4073; Gerbaszewski. 2.2; H-Cz. 2541

276

CENA: 4 000 zł

Lenne Księstwo Kurlandii 317.

Talar 1780, Mitawa

Piotr Biron 1769 - 1795

Aw.: Głowa księcia z przewiązanymi wstążką włosami.

W otoku: D G PETRUS IN LIV CURL ET SEMGAL DUX Rw.: Pod koroną na krzyżu burgundzkim dwie tarcze z Orłem i Pogonią.

W otoku: MON NOVA ARG DUC CURL AD NORMAM TAL ALB 1780 śr. 42,0 mm, w. 28,24 g Ag Piękna patyna.

Kopicki. 4104; Plage. 549; Davenport. 1624; Gerbaszewski 7.1.1; H-Cz. 3410

318.

stan 2

CENA: 4 000 zł

Talar 1780, Mitawa

Aw.: Głowa księcia z przewiązanymi wstążką włosami.

W otoku: D G PETRUS IN LIV CURL ET SEMGAL DUX Rw.: Pod koroną na krzyżu burgundzkim dwie tarcze z Orłem i Pogonią.

W otoku: MON NOVA ARG DUC CURL AD NORMAM TAL ALB 1780 śr. 43,2 mm, w. 28,25 g Ag Połysk menniczy. Patyna.

Kopicki. 4104; Davenport. 1624; Gerbaszewski 7.1.1; H-Cz. 3410

stan 2

CENA: 4 000 zł

277

Pomorze Zachodnie 319.

Dukat 1659, V-B, Szczecin

Karol X Gustaw 1654-1660

Aw.: Stojąca postać króla w koronie i zbroi. Berło oparte o ramię, w drugiej dłoni jabłko panowania. U dołu inicjały mennicze V-B (Ulryk Butkau) W otoku: CAROL GUSTA D G REX SUE DVX ST P Rw.: Ozdobna dziewięcio-polowa tarcza herbowa.

W otoku: MONETA NOVA DVCA POMERAN 1659 śr. 23,0 mm, w. 3,36 g Au

B

stan 3

ardzo rzadki dukat bity dla ziem Pomorza Zachodniego przez królów szwedzkich, rocznik tylko raz notowany na rynku aukcyjnym. Drugi egzemplarz znajduje się w kolekcji w Sztokholmie.

Gięty, patyna.

Kopicki. 9732; Friedberg. 2110; Ahlström. 33XR; Oldenburg. 1396

320.

CENA: 20 000 zł

1/3 talara 1674, Szczecin

Aw.: Popiersie króla w wieńcu laurowym i zbroi okrytej płaszczem.

Pod popiersiem inicjały DS (Daniel Syvertz) W otoku: CAROLUS XI D G REX SUEC GOT & VAN Rw.: Dwie postaci podtrzymują wielopolową tarczę pomorską. U dołu w owalu nominał 1/3 W otoku: MON NOVA POMERAN CITERIORIS 1674 śr. 31,0 mm, srebro Wyśmienity stan zachowania.

Kopicki. 9853; Ahlström. 128

278

CENA: 11 000 zł

Szwecja - Ryga

321.

Karol XI 1660-1697

Dwudukat 1667, Ryga

Aw.: Popiersie króla w płaszczu rzymskim spiętym broszą na ramieniu.

W otoku napis od lewej: CAROLUS D G SVECO GOTH VAND REX Rw.: Pod królewską koroną duży herb Rygi. Po bokach herbu data 16-67, poniżej inicjały mennicze I-M (Joachim Meinecke) W otoku: MONETA NOVA AUREA CIVITAT RIGENSIS śr. 29,0 mm, w. 6,89 g Au Friedberg. 17; Ahlström. 87; Neumann. 54a; H-Cz. 6360

322.

stan 3 CENA: 30 000 zł

Talar 1660, Ryga

Aw.: Popiersie króla z gołą głową w zbroi okrytej płaszczem przypiętym broszą do ramienia.

W otoku: CAROLUS D G SVECO GOTHO VANDALO REX Rw.: Duży herb Rygi – brama miejska.

Po bokach data 16-60, poniżej inicjały I-M (Joachim Meinecke) W otoku: CIVITATIS SVÆ RIGENSIS FIDEM CORONAVIT śr. 52,8 mm, w. 28,46 g Ag

stan 3+

J

edyny talar ryski Karola XI.

Davenport. 4596; Ahlström. 92a; Neuman. 53

CENA: 15 000 zł

279

Szwecja - Ryga

Karol XII 1697-1718

323.

Dukat 1701, Ryga

Aw.: Popiersie króla w peruce i zbroi okrytej płaszczem.

W otoku: CAROLVS XII D G REX SVE Rw.: Duży herb Rygi. Po bokach data 17-01 W napisie mała owalna tarcza z monogramem GAH (Georg Albrecht Hille) W otoku: MON NOVA AUREA CIVITAT RIGENSIS śr. 22,0 mm, w. 3,48 g Au

stan 2

Bardzo ładny egzemplarz.

Friedberg. 19; Ahlström. 106; Neuman. 62

280

CENA: 30 000 zł

Księstwo Legnicko - Brzesko - Wołowskie

Jerzy, Ludwik i Chrystian 1639-1663

poz. 325

281

Księstwo Legnicko - Brzeskie 324.

Jan Chrystian, Jerzy Rudolf 1602-1621

Dukat 1607, Złoty Stok

Aw.: Półpostacie książąt zwrócone ku sobie w bogato haftowanych kaftanach.

W otoku: MO AVR IOAN CHR ET GEOR RVD FR Rw.: Pod książęcą koroną czteropolowa tarcza herbowa z wolutami.

W otoku: DVC SIL LIG ET BREG 607 śr. 23,0 mm, w. 3,44 g Au

stan 3+

Lekko zgięty.

Kopicki. 5129; Friedberg. 3145; FuS. 1414

325.

CENA: 6 000 zł

Trojak 1622, Kluczbork

Aw.: Popiersie księcia w zbroi i krezie w prawo.

W otoku: DG IOHA CHRIST DVX SIL Rw.: Po bokach bramy dwa herby: Orzeł dolnośląski i Szachownica legnicka.

U góry nominał III, a między herbami data 1-6-2-2 Napis w czterech wierszach: GROS ARGE / TRIPL CRV / CIBV RG / BH (Burkhard Hasse) śr. 21,0 mm, w. 1,50 g Ag

W

stan 2-

yjątkowo rzadki trojak wybijany w 1622 roku na Śląsku w księstwie legnicko-brzeskim. Moneta naśladowała trojaki krakowskie Zygmunta III i była przeznaczona do handlu z Królestwem Polskim.

Trojaki znane są w dwóch odmianach z napisem: SI i SIL. Wystawiona odmiana była w zaginionych zbiorach Muzeum Starożytności Śląskich we Wrocławiu oraz w kolekcji Löfflera. Trojak 1622 figuruje też w katalogu Striebolla (ale odmiana z napisem SI, zamiast SIL). W kolekcjach powojennych trojak tej odmiany był w zbiorze T. Igera, który określił rzadkość tej monety na R8.

Moneta niespotykana w takim stanie zachowania.

Kopicki. 5168; Fridensburg. 1602; Iger. Kl.22.1; Löffler. 674

282

CENA: 20 000 zł

Księstwo Legnicko - Brzesko - Wołowskie 326.

Jerzy, Ludwik i Chrystian 1639-1663

5 dukatów 1656, Brzeg

Aw.: Trzy półpostacie książąt z gołymi głowami w zbrojach, przepasanych szarfą dowódcy na wprost.

W odcięciu u dołu duży dekoracyjny ornament z wiciokrzewu.

W otoku: D G GEORGIUS LUDOVICUS ET CHRISTIANUS FRAT Rw.: Pod potrójnym klejnotem z labrami, czteropolowa tarcza książąt legnicko-brzeskich.

Szachownica naprzemiennie z orłem dolnośląskim.

Przed napisem znak menniczy: serce przebite dwoma hakami i dwoma sztyletami (Chrystian Pfahler) W otoku: DUCES SILESI LIGNIC – BREGEN ET WOLA 1656 śr. 38,0 mm, w. 17,28 g Au

stan 3+

W

yjątkowej rzadkości śląska moneta wielodukatowa. Niezwykle rzadko spotykana na rynku kolekcjonerskim.

Patyna.

Kopicki. 5338; Friedberg. 3196; FuS. 1745

CENA: 40 000 zł

283

Księstwo Legnicko - Brzesko - Wołowskie 327.

Jerzy, Ludwik i Chrystian 1639-1663

Półtalar 1659, Brzeg

Aw.: Trzy półpostacie książąt z gołymi głowami w bogato szamerowanych zbrojach.

W odcięciu spleciony liściasty ornament.

W otoku: D G GEORGIUS LUDOVICUS ET CHRISTIANUS FRAT Rw.: Owalna czteropolowa tarcza książąt legnicko-brzeskich, pod potrójnym klejnotem i labrami.

U dołu inicjały E-W (Elias Weis) W otoku: DUCES SILESIÆ LIGN BREG ET WOLAV 1659 śr. 38,0 mm, w. 14,28 g Ag

stan 2

Piękna patyna.

Kopicki. 5343; FuS. 1779; Strieboll. 734

284

CENA: 5 000 zł

Księstwo Legnicko - Brzesko - Wołowskie 328.

Ludwik IV Legnicki 1654-1663

Talar 1661, Brzeg

Aw.: Popiersie księcia w koronie i zbroi z szarfą zawiązaną za ramieniem.

W otoku: D G LUDOVICUS DUX SILESIÆ LIGNIC BREG ET GOLDBER Rw.: Owalna czteropolowa tarcza książąt legnicko-brzeskich pod potrójnym klejnotem i labrami.

Po bokach tarczy duże inicjały mennicze E-W W otoku: CON SILIUM IEHOVÆ STABIT AN 166I (plany Boże trwać będą, rok 1661) śr. 45,0 mm, w. 28,26 g Ag

stan 2-

D

o 1661 roku księstwo legnicko-brzeskie było pod rządami trzech braci. W 1661 roku księstwo zostało podzielone. Ludwik IV otrzymał księstwo legnickie, Brzeg i Złotoryję w samodzielne władanie. Z tej okazji wybito okolicznościowe dukaty i talary. Talary wybito w niewielkim nakładzie.

Kopicki. 5436; Davenport. 7738; FuS. 1876; Löffer. 777

CENA: 10 000 zł

285

Śląsk, Księstwo Oleśnickie

Henryk Wacław i Karol Fryderyk 1617-1639

poz. 329

286

Śląsk, Księstwo Oleśnickie 329.

Henryk Wacław i Karol Fryderyk 1617-1639

4 dukaty 1622, H-T, Oleśnica

Aw.: Dwie półpostaci książąt twarzami zwrócone ku sobie w zbrojach przepasanych szarfami dowódców. U dołu pod odcięciem między ozdobnikami data 1622 W otoku: D G HEINRI WENC ET CAROL FRIDERICH FRA Rw.: Nakryta potrójnym klejnotem owalna czteropolowa tarcza herbowa z małą tarczą z herbem rodowym Podiebradów w środku. U dołu inicjały mennicze H-T (Hans Tuchmann) W otoku: DUC SI MONS – H – T – ET OLS CO GLA śr. 34,0 mm, w. 13,87 g Au

stan 1

N

iezwykle rzadka odbitka o wadze 4 dukatów bita stemplem 3-dukatówki. Notowana przez Fridensburga. Najprawdopodobniej unikat.

Menniczy egzemplarz. Lustrzany stan zachowania.

Jak Kopicki. 6195(3 dukaty); FuS. 2258

CENA: 40 000 zł

287

Śląsk

330.

Medal satyryczny, antypapieski 1707, Śląsk

Aw.: Głowa diabła, po odwróceniu głowa papieża w tiarze.

Rw.: Głowa biskupa, po odwrócenia głowa błazna. śr. 38,0 mm, w. 13,79 g Ag

stan 3

M

edale prześmiewcze bite były głównie na Śląsku i krajach sąsiednich, objętych wojnami religijnymi.

Miały za zadanie ośmieszenie kleru i hierarchów katolickich. Były orężem walki propagandowej podczas zamieszek i walk pomiędzy protestantami i katolikami.

Niesygnowany. Patyna.

CENA: 2 000 zł

288

Francja

Henryk III Walezy 1674-1589

331.

Ecu d’or 1587, Rouen

Aw.: Pod koroną tarcza herbowa Francji – trzy lilie.

W otoku napis od dołu: HENRICVS III D G – FRAN ET PO REX – R (inicjał mennicy w Rouen) Rw.: Ułożone w krzyż monogramy zakończone liliami.

W otoku od dołu: CHRISTV S REGNAT – VINCIT E T IM P 1587

śr. 24,0 mm, w. 3,34 g Au

stan 2

H

enryk Walezy, wybrany na króla Polski, uciekł do Francji po otrzymaniu wiadomości o śmierci swojego brata. Zdetronizowany w Polsce, przez cały okres panowania we Francji, używał tytułów króla Polski.

Rzadki dukat powiązany historycznie z numizmatyką polską.

Moneta w niespotykanym stanie zachowania.

Kopicki. 10494; Friedberg. 386; Duplessy. 1121A

CENA: 5 000 zł

289

Austria

Ferdynand III 1637-1657

332.

2 talary 1650, Saint Veit

Aw.: Popiersie cesarza w wieńcu laurowym i zbroi.

Pod ramieniem data rozdzielona inicjałami mincerskimi 16-I-S-50 W otoku: FERDINAND III D G ROM IM S A G H E B REX Rw.: Dwie alegorie cnót podtrzymują koronę, pod nią mała tarcza herbowa wieńcząca szczyt dużej wielopolowej tarczy herbowej. Całość opasana łańcuchem Orderu Złotego Runa.

W otoku: ARCHI DVXAVS E CARINTHIÆ DB EC śr. 47,0 mm, w. 56,14 g Ag

stan 2-

B

ardzo rzadki dwutalar, notowany w kolekcji cesarskiej w Wiedniu. Niesłychanie rzadko pojawia się na aukcjach.

Uszkodzenia obrzeża.

Herinek. 538; Davenport. 3193

290

CENA: 3 000 zł

Królestwo Prus

Fryderyk Wilhelm 1713-1740

333.

Dukat 1717, Berlin

Aw.: Popiersie w zbroi z gwiazdą orderu na piersi.

W otoku: FRID WILH D G REX BORVSS EL BR Rw.: Pod koroną gwiazda orderowa. Wewnątrz napis: SVVM – CVIQVE. Po bokach data 17-17 U dołu inicjały I F-S (Jobst Friedrich Sauerbrey) śr. 22,0 mm, w. 3,47 g Au

stan 2

B

ardzo rzadki rocznik dukatów z gwiazdą Orderu Orła Czarnego wybijanych od 1715 roku. Dukata z tą datą nie było na rynku aukcyjnym przez ostanie 10 lat.

Połysk.

Friedberg (-); Schrŏtter. 23; Martin. 77d

CENA: 3 000 zł

291

Prusy

334.

Fryderyk Wilhelm IV 1840-1861

Podwójny Friedrichs d’or 1846 (10 talarów), Berlin

Aw.: Głowa króla w prawo, u dołu w napisie otokowym litera A – inicjał mennicy w Berlinie.

Rw.: Orzeł na militariach i data. śr. 25,0 mm, w. 13,34 g Au

stan 2+/1-

Wyśmienicie zachowany egzemplarz.

Fridberg. 2431; AKS. 61

292

CENA: 3 000 zł

Węgry 335.

Władysław V 1453-1457

Goldgulden bez daty, ok. 1455, Nagybanya

Aw.: Czteropolowa tarcza herbowa.

W otoku: LADISLAUS D G R UNGARIE Rw.: Stojąca postać św. Ladysława z toporem i jabłkiem panowania.

Po bokach inicjał N – (Nagybanya) i tarcza herbowa.

W otoku: S LADISL – AUS REX

śr. 22,0 mm, w. 3,53 g Au

stan 1-

Pięknie zachowana moneta.

Friedberg (-); Huszar. 636; Pohl. H2-8

CENA: 2 000 zł

293

Varia

336.

Władysław Sanguszko 1803-1870

Pieczęć rodu Sanguszków, dwór Gumniski koło Tarnowa

P

ieczęć, najprawdopodobniej należała do Władysława Hieronima Sanguszki 1803-1870, pana na Gumniskach i Tarnowie, syna generała Eustachego Erazma Sanguszki. Władysław Sanguszko brał udział w Powstaniu Listopadowym. Osiadł w Galicji, był posłem Sejmu Krajowego i właścicielem dóbr Tarnowskich. Był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, zasłynął jako znawca koni, właściciel stadniny i twórca pięknych zbiorów mineralogicznych. Budowę pałacu w Gumniskach rozpoczęto w 1799 roku. Od 1803 roku należał on do Władysława Sanguszki. Pałac rozbudowano około 1834 r., czyniąc z niego reprezentacyjną siedzibę. Pieczęć związana jest z majątkiem Gumniski, koło Tarnowa. Pod mitrą wielkoksiążęcą rozpięty płaszcz z tarczą z herbem Pogoń. U dołu napis po polsku: DWÓR GUMNISKI. Złota gałka.

wys. 49,0 mm, śr. pieczęci: 28,0 mm, w. 76,8 g złoto

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 10 000 zł

294

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 337. Gwiazda Orderu Orła Białego, 2. poł. XVIII wieku

skala 1,5:1

G

wiazda Orderu Orła Białego z okresu panowania Stanisława Augusta. Cekiny, bajorek, srebrna blacha, złota i srebrna nić. Haft kładziony (point couche) na podkładzie z grubego płótna. Tył podklejony grubym papierem. Bardzo podobny egzemplarz gwiazdy znajduje się w zbiorach rosyjskich (Petersburg, Gosudarstwiennyj Ermitaż - vide katalog wydany z okazji 300-lecia Orderu Orła Białego „ZA OJCZYZNĘ I NARÓD”, Zamek Królewski w Warszawie, 2005 (pozycja 228)).

wymiary: 102,0 x 102,0 mm, (krzyż 59,0 x 59,0 mm)

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 18 000 zł

295

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 338. Gwiazda Orderu Orła Białego, 1. ćw. XIX w., Polska

G

wiazda Orderu Orła Białego – Księstwo Warszawskie. Cekiny, bajorek. Podkład z grubego płótna. Tył podklejony grubym papierem. Bardzo podobny egzemplarz znajduje się w posiadaniu Muzeum Sztuki Medalierskiej – Oddział Muzeum Miejskiego Wrocławia (vide katalog wydany z okazji 300-lecia Orderu Orła Białego „ZA OJCZYZNĘ I NARÓD”, Zamek Królewski w Warszawie, 2005, pozycja 288). Gwiazdy z okresu Księstwa Warszawskiego są niezwykle rzadkie. Wspomniany katalog notuje jedynie cztery egzemplarze z tego okresu znajdujące się w zbiorach polskich i zagranicznych. wymiary: 70,0 x 70,0 mm, (krzyż 38,5 x 38,5 mm)

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 12 000 zł

296

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 339. Krzyż Kawalerski Orderu Wojskowego Polskiego (III klasa), Francja, XIX wiek

skala 2:1

K

rzyż Kawalerski Orderu Wojskowego Polskiego. Wykonanie francuskie. Złoto, emalia. Ramiona zakończone kulkami. Pośrodku krzyża umieszczone w puszce ażurowe medaliony. Pod nimi włożone polerowane agatem złote blaszki. Ozdobne zawieszenie w postaci liści zwieńczonych przewierconą kulką. Wzdłużnie rowkowany pierścień do mocowania wstążki. Na zawieszeniu cech złota oraz sygnatura wykonawcy.

wymiary: 34,3 x 26,2 mm, waga: 6,36 g

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego, oryginalna wstążka z epoki

CENA: 26 000 zł

297

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 340. Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Polskiego (IV klasa), Francja, XIX wiek

skala 2:1

K

rzyż Złoty Orderu Wojskowego Polskiego, dęty w złocie, obustronnie emaliowany. Ramiona zakończone kulkami. Pośrodku krzyża wpuszczone w puszkę medaliony. Ozdobne zawieszenie w postaci pęku liści z poprzecznym, beczułkowatym uszkiem oraz wzdłużnie rowkowanym pierścieniem do mocowania wstążki.

wymiary: 39,8 x 35,0 mm, waga: 9,71 g stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego,

oryginalna wstążka z epoki

CENA: 30 000 zł

298

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 341. Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Polskiego (IV Klasa) 1831 rok

skala 2:1

W

ykonawca: Paweł Siennicki Warszawa. Krzyż dęty w złocie. W centralnej części awersu wpuszczona w okrągły otwór ażurowa tarczka z orłem okolonym wieńcem z liści i owoców wawrzynu. Pod spodem polerowana, pozłacana blaszka. Napis VIRTUTI MILITARI oraz rowki wzdłuż krawędzi ramion emaliowane. Na medalionie rewersu Pogoń litewska pokryta granatową emalią. Poniżej na groszkowanym polu data 1792. Na polach ramion ryte ozdobne litery SARP. Rowki wzdłuż krawędzi ramion radełkowane.

wymiary: 39,0 x 38,5 mm, waga: 10,40 g

stan zachowania przedmiotu: dobry/bardzo dobry, brak wstążki

CENA: 12 000 zł

299

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 342. Medal „TOWARZYSZ BRONI 1863/64”

skala 2:1

M

edal „TOWARZYSZ BRONI 1863/64”. Na awersie inskrypcja otoczona wieńcem z liści laurowych i dębowych. Na rewersie panoplium z umieszczoną w centralnej części tarczą z orłem w koronie.

W dolnej części wypukła sygnatura „A. SCHINDLER LWÓW”. Na rancie nabity imiennik ”J.C” oraz cecha srebra. W górnej części medalu przylutowane zawieszenie.

średnica: 35,2 mm, waga: 14,72 g srebro

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 7 000 zł

300

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 343. Krzyż Pamiątkowy 70-lecia Powstania Styczniowego

K

rzyż równoramienny wykonany w srebrzonym tombaku. Medaliony z białego metalu. Na ramionach awersu emalia oraz daty: „1863”oraz „22-I-1933”. Na awersie medalionu herb trójpolowy, na rewersie bity numer 97.

wymiary: 48,5 x 43,0 mm, waga: 40,40 g

stan zachowania przedmiotu: zblizony do idealnego, oryginalna nadaniowa wstążka

CENA: 6 300 zł

301

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 344. Żeton kolejowy, początek XX wieku. Złoto, emalia

skala 2:1

Ż

eton kolejowy. Na uskrzydlonym kole umieszczona sześciokątna, emaliowana tarcza z nałożonym orłem polskim nawiązującym stylizacją do biżuterii patriotycznej, wykonywanej w zaborze austriackim na przełomie XIX – XX wieku. Po przeciwnej stronie tarczy monogram „IS”. W górnej części żetonu przylutowane zawieszenie. Emalia bez uszkodzeń.

wymiary: 41,3 x 29,3 mm, waga: 16,23 g złoto

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 3 500 zł

302

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 345. Order Orła Białego – Spink & Son

O

rder Orła Białego wykonany w znanej brytyjskiej firmie Spink & Son. Srebro, emalia, złocenia. Wzór krzyża i gwiazdy oparty na egzemplarzach z okresu międzywojennego. Różnice w ornamencie tworzonym przez ryflowanie pod czerwoną, transparentną emalią. Na rewersie gwiazdy zamocowana puszka z nalutowanym, owalnym medalionem. Na medalionie inskrypcja „MEDALLISTS TO H.B.M THE KING – SPINK & SON LTD 5,6 & 7 KING STREET – LONDON”, używana przez firmę Spink do roku 1952. Mocowanie gwiazdy w postaci pionowej, złoconej agrafki. wymiary: 70,8 x 69,9 mm, (wymiary gwiazdy: 84,7 x 83,4 mm)

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry, w komplecie wstęga w kolorze błękitnym

CENA: 15 000 zł

303

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale

346. Wysokie odznaczenia państwowe PRL

1. Order Polonia Restituta II klasy wykonany w ZSRR (złoto).

1.1 Krzyż Orderu, złoto 59,37 g Au .950, emaliowany. Wymiary: 61 x 61 mm. Wytwórca: Krasnokamsk (patrz Stela „Polskie Ordery i Odznaczenia 1943-1946” poz. I.2.2.)

1.2 Gwiazda Orderu, srebro Ag .950, nakładka wykonana ze złota, waga wraz z nakrętką: 73,7 g. Wymiary: 72 x 72 mm. Wytwórca: Krasnokamsk (patrz Stela „Polskie Ordery i Odznaczenia 1943-1946” poz. I.2.1.A.).

Zarówno Krzyż, jak i Gwiazda Orderu Polonia Restituta znajdują się w oryginalnych, kartonowych pudełkach, w których przesyłane były z ZSRR. Na pudełkach nazwy orderów wypisane ręcznie cyrylicą.

2. Krzyż Orderu Virtuti Militari V klasy wykonany w ZSRR. Wymiary: 40,0 x 38,0 mm, srebro. Waga: 23 g Ag .925.

Producent: „Moskowskij Stampowoczno Mechaniczeskij Zawod” (patrz Stela „Polskie Ordery i Odznaczenia 1943-1946” (poz. I.3.5.B)).

3. Krzyż Walecznych. Wymiary: 43,3 x 47,3 mm (patrz Grzegorz Krogulec „Krzyż Walecznych” poz. L6) 4. Krzyż Grunwaldu III klasy. Wymiary: 45 x 45 mm, srebro. Waga: 21,0 g Ag .925. Producent: zakłady Krasnokamsk (patrz Stela „Polskie Ordery i Odznaczenia 1943-1946” poz. I.4.3.A.) Jest to zespół pamiątek po rodzinie Raabe. Order Polonia Restituta II klasy nadany został Henrykowi Raabe, Krzyż VM oraz Krzyż Walecznych Zdzisławowi Raabe. Krzyż Grunwaldu III klasy nadany został pośmiertnie Leszkowi Raabe.

Wszystkie nadania potwierdzone są stosownymi dokumentami dołączonymi do zestawu (oryginały). stan zachowania przedmiotów wchodzących w skład zestawu: zbliżony do idealnego CENA: 25 000 zł

304

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale

305

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 347. Odznaka 2 Pułku Piechoty Legionów

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa 2 Pułku Piechoty Legionów Polskich. Mosiądz srebrzony.

Wykonawca J.Knedler – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Brak nakrętki.

wymiary: 49,3 x 49,3 mm

stan zachowania przedmiotu: dobry/bardzo dobry

Stela „Polskie Odznaki Honorowe i Pamiątkowe 1914 – 1918 & 1918 – 1921” (wojny o granicę państwa) poz. 2.14.

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945” str. 25 CENA: 2 000 zł

306

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 348. Odznaka 2 Pułku Piechoty Legionów

skala 2:1

O

dznaka 2 Pułku Piechoty Legionów. Srebro, emalia. Na rewersie nabita sygnatura wykonawcy, cecha warszawskiego urzędu probierczego oraz wygrawerowany numer (no 656).

Wykonawca W. Gontarczyk – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Sygnowana nakrętka. Drobne zarysowania emalii świadczące o noszeniu odznaki na mundurze.

wymiary: 41,0 x 32,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 27

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 3 000 zł

307

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 349. Odznaka 3 Pułku Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa 3 Pułku Legionów Polskich – „Krzyż Honorowy”. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna nakrętka sygnowana „H WALDYN”. Na jednym z ramion austriacka cecha srebra oraz imiennik wykonawcy („I”).

wymiary: 42,2 x 42,1 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.16; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 27

308

CENA: 1 200 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 350. Odznaka 4 Pułku Piechoty Legionów „Za Waleczność”

skala 2:1

O

dznaka 4 Pułku Piechoty Legionów Polskich „Za Waleczność”. Żelazo. Mocowanie w postaci gwinotowanego słupka. Nakrętka o średnicy 45,3 mm, wykonana techniką tłoczenia.

wymiary: 40,0 x 40,0 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.17.b.; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. str. 31

CENA: 1 800 zł

309

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 351. Odznaka 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa 5 Pułku Piechoty Legionów Polskich „Za dwuletnią Służbę w Polu”. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna sygnowana nakrętka.

Wykonawca Stanisław Reising – Warszawa.

wymiary: 42,1 x 41,8 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie odznaki…” poz. 2.19.b., Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 32

310

CENA: 3 500 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 352. Odznaka 8 Pułku Piechoty Legionów

skala 2,5:1

O

dznaka 8 Pułku Piechoty Legionów pierwszego wzoru, zatwierdzona w 1921 roku. Tombak srebrzony, emalia. Stylizowany monogram w centralnej części odznaki mocowany za pomocą dwóch sztyftów.

Wykonawca Henryk Waldyn – Kraków. Ubytek czerwonej emalii. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Brak nakrętki.

wymiary: 30,0 x 30,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 37

stan zachowania przedmiotu: dobry/bardzo dobry

CENA: 3 000 zł

311

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 353. Odznaka 63 Toruńskiego Pułku Piechoty

skala 2:1

O

dznaka 63 Toruńskiego Pułku Piechoty. Tombak srebrzony. Emalia bez uszkodzeń. Na rewersie płytka kontra. Niewielkie przetarcia świadczące o noszeniu odznaki na mundurze. Nakrętka niesygnowana.

wymiary: 56,5 x 26,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 106-107

312

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

CENA: 5 500 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 354. Odznaka 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa 2 Pułku Ułanów Legionów Polskich. Srebro, emalia. Mocowanie w postaci pionowej agrafki. Na rewersie widoczna austriacka cecha srebra oraz sygnatura wykonawcy („R-S”). Drobne powierzchniowe odpryski emalii na tarczy.

wymiary: 40,0 x 27,0 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.22.b; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 160

CENA: 4 500 zł

313

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 355. Odznaka 12 Batalionu Pancernego

skala 2:1

O

dznaka 12 Batalionu Pancernego. Tombak, emalia. Nakładka w centralnej części odznaki wybita w białym metalu. Na rewersie grawerowany numer 39. Wykonawca Władysław Miecznik – Warszawa.

Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna sygnowana nakrętka.

wymiary: 40,0 x 40,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 320

314

stan zachowania przedmiotu: zblizony do idealnego

CENA: 10 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 356. Odznaka Żandarmerii Polowej

skala 2:1

O

dznaka Żandarmerii Polowej. Wzór drugi, zatwierdzony w 1931 roku. Srebro. Wykonawca – Mennica Państwowa. Na rewersie nabity numer 126, cecha srebra używana przez Mennicę Państwową (Ag 0.950) oraz sygnatura wykonawcy (herb Kościesza). Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna nakrętka.

wymiary: 38,0 x 38,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 393

stan zachowania przedmiotu: zblizony do idealnego

CENA: 2 000 zł

315

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 357. Odznaka Wyższej Szkoły Wojennej

skala 2:1

O

dznaka Wyższej Szkoły Wojennej. Srebro. Złote nakładki na monogramie SG (Sztab Generalny) oraz koronie orła. Na rewersie wygrawerowany stopień oraz imię i nazwisko właściciela. Wykonawca W. Gontarczyk – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna sygnowana nakrętka.

wymiary: 43,4 x 39,8 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 394

316

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

CENA: 2 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 358. Odznaka Wielkopolskiej Szkoły Oficerów Piechoty

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Wielkopolskiej Szkoły Oficerów Piechoty. Mosiądz srebrzony. Mocowanie w postaci pionowo umocowanej szpili.

wymiary: 43,0 x 28,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki …” poz. 11.1.14; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 403

CENA: 2 000 zł

317

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 359. Odznaka I Oficerskiej Szkoły Jazdy

skala 2:1

O

dznaka I Oficerskiej Szkoły Jazdy. Tombak srebrzony, emalia. Nakładki mocowane za pomocą sztyftów.

Brak nakrętki.

wymiary: 47,0 x 47,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 411

318

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

CENA: 6 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 360. Kurs Oficerski Szkoły Jazdy - Przemyśl

skala 2:1

K

urs Oficerski Szkoły Jazdy – Przemyśl. Srebro, emalia, złocenia. Nakładka w postaci stylizowanego orła.

Tło pod czerwoną transparentną emalią ręcznie ryflowane. Wykonanie Szulecki, Warszawa.

wymiary: 41,0 x 43,0 mm

Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 414

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

CENA: 7 000 zł

319

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 361. Odznaka Szkoły Oficerskiej Związku Walki Czynnej

skala 3:1

O

dznaka Szkoły Oficerskiej Związku Walki Czynnej – tzw. „Parasol”. Na rewersie sygnatura wykonawcy „W. MICIŃSKI – RYTOWNIK”. Mocowanie w postaci dwóch zlutowanych na kształt pętli drutów.

średnica: 28,2 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 1.10; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 619

320

CENA: 3 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 362. Odznaka Szkoły Chorążych Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Szkoły Chorążych Legionów Polskich. Srebro, emalia. Mocowanie w postaci poziomej agrafki. Na zapięciu agrafki nabita austriacka cecha srebra oraz częściowo widoczny imiennik wykonawcy.

wymiary: 44,5 x 44,5 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.31.; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 619

CENA: 10 000 zł

321

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 363. Szkoła Podchorążych Legionów

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Szkoły Podchorążych Legionów Polskich. Tombak srebrzony. Złocenia, emalia.

Usunięte w epoce regalia, trzymane przez orła umieszczonego w centralnej części odznaki. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna nakrętka z epoki.

wymiary: 40,0 x 40,0 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

Stela „Polskie odznaki…” poz. 2.32; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 620

322

CENA: 3 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 364. Komenda Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Komendy Legionów Polskich. Srebro złocone, emalia. Wersja luksusowa wykonana w srebrze złocona i emaliowana. Tło pod czerwoną emalią na ramionach krzyża ręcznie ryflowane.

Wykonawca J.Knedler – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna sygnowana nakrętka.

wymiary: 44,0 x 44,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zblizony do idealnego

Stela „Polskie odznaki…” poz. 2.38; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 621

CENA: 4 000 zł

323

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 365. Komenda Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Komendy Legionów Polskich. Biały metal. Złocenia. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Wykonawca B.Szulecki – Warszawa. Oryginalna sygnowana nakrętka.

wymiary: 43,0 x 44,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.38; Sawicki Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 622

324

CENA: 2 500 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 366. Grupa Generała Zielińskiego

skala 1,5:1

O

dznaka pamiątkowa Grupy Legionów Polskich Gen. Zielińskiego. Srebro złocone, emalia. Wykonawca B. Szulecki – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna sygnowana nakrętka.

wymiary: 52,0 x 52,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.34; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 622

CENA: 10 000 zł

325

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 367. Odznaka Pamiątkowa „MARAMAROS – SZIGET”

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa żołnierzy Polskiego Korpusu Posiłkowego Internowanych w Maramaros i Sziget.

Srebro, emalia. Na rewersie nabity numer 90 oraz austriackie cechy srebra i imiennik wykonawcy („FxS”). Brak nakrętki.

wymiary: 36,0 x 38,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 5.20; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 655

326

CENA: 2 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 368. „Przez Ocean do Legionów”

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa „Przez Ocean do Legionów”. Srebro, emalia. Tło pod emalią ręcznie ryflowane.

Wykonawca J. Knedler – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Brak nakrętki. Pojedynczy, powierzchniowy odprysk emalii.

wymiary: 54,0 x 44,3 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 2.55; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 651

CENA: 1 500 zł

327

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 369. Odznaka Batalionu Bajończyków

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa batalionu Bajończyków. Srebro, emalia. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Wykonawca B. Szulecki – Warszawa. Oryginalna nakrętka.

wymiary: 54,0 x 40,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie odznaki…” poz. 4.10; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 668

328

CENA: 8 000 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 370. Odznaka Dywizji Syberyjskiej

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Dywizji Syberyjskiej (5 Dywizji Strzelców). Srebro, emalia. Stylizowana litera S oraz korona na głowie orła złocone. Rosyjska nakrętka.

wymiary: 54,0 x 38,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki” poz. 6.33; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 635

CENA: 2 500 zł

329

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 371. Odznaka Polskiej Konfederacji Wojskowej w Rosji

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Polskiej Konfederacji Wojskowej w Rosji. Srebro, emalia i złocenia. Wykonawca B. Szulecki – Warszawa. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna sygnowana nakrętka.

wymiary: 41,0 x 41,0 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 6.31; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 671

330

CENA: 4 500 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 372. Odznaka Związku Obrońców Kresów Wschodnich

skala 2:1

O

dznaka Obrońcom Kresów Wschodnich. Tombak srebrzony, emalia. W centralnej części nakładka z trójpolowym herbem. Na czarno emaliowanych ramionach krzyża litery OKW oraz skrzyżowane miecze. Między ramionami stylizowane promienie. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Brak oryginalnej nakrętki.

wymiary: 48,4 x 48,4 mm

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 14.1.19; Sawicki, Wielechowski „Odznaki Wojska…” str. 615

CENA: 6 000 zł

331

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 373. Odznaka Służby Medycznej Legionów Polskich

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Służby Medycznej Legionów Polskich. Biały metal. Emaliowana nakładka wybita w tombaku. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Nakrętka z epoki.

wymiary: 40,6 x 40,6 mm

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 4 500 zł

332

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 374. Odznaka Pamiątkowa sekcji Lotniczej Obrony Lwowa

skala 1,5:1

O

dznaka Sekcji Lotniczej Obrony Lwowa. Tombak, emalia. Na rewersie nabita sygnatura wykonawcy: „J. HACHULA LWÓW” oraz numer odznaki 8 – jeden na orle lotniczym, drugi na lotniczej szachownicy.

Powierzchniowy odprysk emalii na lotniczej szachownicy powstający nagminnie przy montażu odznaki, której konstrukcja wymuszała nitowanie bardzo dużego sztyftu na delikatnej, emaliowanej powierzchni.

Nakrętka niesygnowana.

wymiary: 53,5 x 46,2 mm

Stela „Polskie odznaki…” poz. 13.47(9.18.)

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 18 000 zł

333

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 375. Odznaka Pociągu Pancernego nr 14 „PADEREWSKI”

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Pociągu Pancernego nr 14 „PADEREWSKI”. Biały metal. Przedmiot wykonany techniką bicia z matrycy. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Nakrętka niesygnowana.

średnica: 40,2 mm

Stela „Polskie odznaki…” poz. 14.2.19.

334

stan zachowania przedmiotu: zbliżony do idealnego

CENA: 3 400 zł

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 376. Odznaka Grupy Harcerskiej 2 Dywizji Legionów

skala 2:1

O

dznaka pamiątkowa Grupy Harcerskiej 2 Dywizji Legionów. Mosiądz srebrzony. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Brak nakrętki. Na odznace widoczne przetarcia świadczące o noszeniu na mundurze.

wymiary: 40,0 x 40,0 mm

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 10.20.

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 1500 zł

335

Ordery, odznaczenia, odznaki, medale 377. Odznaka internowania w Kołomyi i Kosaczowie

skala 2:1

O

dznaka internowania członków Polskiej Organizacji Wojskowej w Kołomyi i Kosaczowie. Mosiądz srebrzony. Mocowanie w postaci gwintowanego słupka. Oryginalna nakrętka z epoki wykonana w żelazie. Na awersie powyżej napisu „Kołomyja” nabity numer 31. Drobne przetarcia srebrzenia.

wymiary: 46,0x35,0 mm

Stela „Polskie Odznaki…” poz. 3.19.

336

stan zachowania przedmiotu: bardzo dobry

CENA: 4 000 zł

Antykwariat Numizmatyczny Paweł Niemczyk ul. Żelazna 67 paw. 22, 00-871 Warszawa tel./fax: +48 22 620 97 61 www.aukcjamonet.waw.pl