DE VERANTWOORD GEKLEDE KOK
NIENKE IJTSMA 1
BLZ 4-5 6-9 10-13 14-17 18-25 26-27 28-31 32-33 35
2
VOORWOORD HOOFDSTUK 1 - ARTIKEL: “ELK CONFECTIEBEDRIJF EEN EI VAN COLUMBUS” HOOFDSTUK 2 - CHAUD DEVANT IN VOGELVLUCHT HOOFDSTUK 3 - KEURMERKEN HOOFDSTUK 4 - UITPLUIZEN HOOFDSTUK 5 - PASSIVE POSITIVE LIJST HOOFDSTUK 6 - CRADLE-TO-CRADLE CIRKEL CONCLUSIE BRONNEN
3
VOORWOORD De verantwoord geklede kok gaat over mijn ondervindingen als stagiaire bij het Amsterdamse
Ѐ ʉ´¶Ãźȱ´²²Å ˺»¿ ¿º¶Å ÄÁ¶´ºȱ¶¼ ¾²²Ã »ÆºÄÅ ¹¶¶½
kokskledingbedrijf Chaud Devant. Omdat ik graag
breed opgezet, waardoor het niet mogelijk is om
daadwerkelijk een bijdrage aan het bedrijf wilde
een kant-‐en-‐klaar lijstje af te werken.
leveren heb ik ervoor gekozen om onderzoek te
doen naar hetgeen wat bij geen enkele werknemer
Ook ik ging de uitdaging aan om te kijken wat
in het bedrijf onder zijn takenpakket valt. Ik heb
ik allemaal kon bedenken om Chaud Devant
aandacht besteed aan een complex onderwerp
in de wegen van het C2C-‐principe te banen. Ik
waar momenteel veel ontwikkelingen in
ben me af gaan vragen welke algemene eisen er
plaatsvinden. Het onderwerp groeit en zal steeds
aan de Chaud Devant producten gesteld moeten
¸¶Ã²Ȳ¿¶¶Ãµ¶Ã ÈÀõ¶¿ʇ ºÅ ºÄ ÀÀ¼ Dz¿ ¸ÃÀÀÅ ³¶½²¿¸ʇ
worden, willen ze voor 100% meedraaien in een verantwoord proces. Dus hoe ziet het ideale
4
Ik heb het over mensen, hun behoeften en
basisproduct van Chaud Devant eruit, dat er in
hun omgang met de aarde. Wist je dat de
de toekomst voor kan zorgen dat elk product C2C
oorspronkelijke gemiddelde temperatuur van de
is, gelet op het ontwerp, verpakking, transport,
Positive list’ (p. 27) en geeft overzichtelijk weer
aarde achttien graden onder nul is? Tegenwoordig
ÁÃÀµÆ´Åº¶ʤ²ȵÀ¾ÄŠDz¿ µ¶ ÄÅÀȮ¶¿ ¶¿ ·ÀÆÿºÅÆö¿ʎ
wat binnen het bedrijf goed/minder goed/slecht
is dat tweeëntwintig graden boven nul. De aarde
Om voor het bedrijf een antwoord te krijgen op
voor het milieu is. Daarna heb ik een C2C-‐cirkel
warmt echt op. Poolijs smelt. IJsberen worden
deze vragen heb ik uiteindelijk toch een C2C-‐
gemaakt waarin de levensloop van alle producten
met uitsterven bedreigd. Pinguïns ook. Kortom:
lijstje gecreëerd (p. 30), waardoor het begin er is!
te zien is, zoals deze zou moeten zijn om 0% afval
Genoeg reden om al die mensenbehoeften nu
te veroorzaken. Dat als streven, is al de helft van
eens heel anders aan te pakken. Hoe? Nou, ik kon
De verantwoord geklede kok begint met een
het doel. De andere helft gaat over het verbannen
me goed vinden in de literatuur die ik van mijn
artikel over zes bestaande merken (p. 6) die
van chemicaliën, CO2 en andere schadelijke
stagebegeleidster aangereikt kreeg. Ik las hiervoor
streven naar duurzaamheid en een beter milieu.
processen.
‘Cradle to Cradle: afval = voedsel’ van de schrijvers
Daarbij is het de vraag of zij inspirerend genoeg
William McDonough & Michael Braungart en
zijn en waar de twijfels optreden. Vervolgens gaat
Het doel is om mijn stagebegeleidster, als
‘Cradle to cradle in bedrijf’ van Marieke van der
het om Chaud Devant zelf (p. 10). Chaud Devant
aanspreekpunt voor het gehele bedrijf Chaud
Werf en ging aan de slag met het positieve Cradle-‐
lijkt eigenlijk op geen van de zes duurzame
Devant, nieuwe inzichten te geven over het
to-‐Cradle systeem.
bedrijven uit het artikel, maar heeft juist potentie
verantwoorde thema van dit boekje, zodat zij
om sterker op de markt te treden, wanneer
inspiratie kan halen uit mijn visie hierop. Ik hoop
Cradle to Cradle (C2C) is een basisprincipe die
het aandacht besteedt aan het C2C-‐systeem. Ik
dat zij het in de toekomst gaat gebruiken wan-‐
de vrijheid geeft om de conditie van de Aarde te
vroeg me af welke bestaande keurmerken hierbij
neer er een actie omtrent dit onderwerp plaats
verbeteren door middel van creativiteit én het
konden helpen, waarna ik een diepteanalyse
zal vinden. Verder wil ik geïnteresseerden in het
daadwerkelijk ondernemen van actie. Het systeem
op alle Chaud Devant producten losliet (p. 18).
onderwerp inspireren en informeren.
is innoverend omdat de C2C-‐ideeën vanuit eigen
Aan de hand van die analyse kon ik een nieuwe
initiatief en inzicht tot stand komen. Deze kunnen
analyse maken, die als start van het C2C-‐proces
Dit is mijn uitwerking van het C2C-‐systeem bij
vervolgens bekroond worden met 1 van de 5
gezien wordt door William McDonough en
Chaud Devant.
´¶Ãźȱ´²Å¶¿ʇ ¶ ¶ºÄ¶¿ ÇÀÀà ¶¶¿
Michael Baungart. Die analyse heet de ‘Passive 5
HOOFDSTUK 1 - ARTIKEL
Ook het productieproces is ontzettend belangrijk
Pants to Poverty is weer op een ander gebied
voor een bedrijf dat duurzaam wil produceren.
gespecialiseerd. Zij zijn namelijk op zoek naar een
Nudie Jeans is een voorbeeld van een merk
oplossing voor armoede in de derdewereldlanden.
dat op dit gebied wel allerlei dingen belooft en
Het bedrijf ziet het dan ook als een experiment
beweert, maar dit zegt mij verder vrij weinig. Zo
waar zij mee bezig zijn. De basis van het idee is dat
schijnen ze een wasserij zonder chemicaliën te
ze een 3-‐dimensionale bedrijfsvoering handhaven.
Het zijn Nudie Jeans, Kings of Indigo, Pants to
hebben en kunnen ze daar 90% van het water
¶Ë¶ ¹ÀƵŠ¿²²ÄÅ ¾º½º¶Æʉ ¶¿ ȱ¿²¿´º¶¶½ ÇÀÀõ¶¶½ʁ
Poverty, Saint Basics, Ethletic en Vaude die ik
hergebruiken. Dat zal wel, en het klinkt heel
rekening met sociaal voordeel, dus voordeel voor
op de proef heb genomen. Wat blijkt: Bedrijven
mooi, maar direct nagaan kan ik het niet. Ik vind
de derdewereldlanden (in dit geval in India). Heel
´Ã¶²ÅºÇºÅ¶ºÅʇ à ÈÀõŠǶ¶½ ¾¶Å ´¶Ãźȱ´²Å¶¿
¼Æ¿¿¶¿ ¼Ã²´¹Å ÁÆÅŶ¿ ƺŠ¶¶¿ ¶º¸¶¿ ȱ½ÀÄÀȱ¶ ¾¶Å
dat dit soort beweringen aanneembaar gemaakt
kort samengevat laat Pants to Poverty katoenzaden
gewerkt die van alles beloven, maar ik kan me
een direct doel, zoals het stimuleren van een
moeten worden (denk bijvoorbeeld aan een
ontwikkelen op Indiase Universiteiten. Deze gaan
¸¶ËÀ¿µ¶Ã¶ Á½²¿¶¶Åʇ ¶¿ ¶º¸¶¿ ȱ½ÀÄÀȱ¶ ¹ÀƵÅ
ȱ½¾Á»¶ ²´¹Å¶Ã µ¶ Ä´¹¶Ã¾¶¿ʰ Ȳ¿Å ²¿µ¶ÃÄ ÈÀõÅ
op transport naar Indiase boerenstammen, waar
daarbij in dat het bedrijf zelf iets bedenkt om
het erg gemakkelijk voor bedrijven om hierover
ze biologisch gevoed worden. Vervolgens wordt de
²²¿ µ¶Ë¶ ´¶Ãźȱ´²Å¶¿ ÇÀ½µÀ¶¿ʇ ¶½· ³¶¿ º¼ µ²²Ã
¶Ȯ¶´Åº¶· Ŷ ˺»¿ʇ ½½¶¶¿ ¹¶Å ²²¿Ä½ÆºÅ¶¿ ³º» µ¶
te liegen zodat ze zichzelf in een mooi daglicht
katoen geplukt en gewassen als hij uitgebloeid is,
namelijk ook benieuwd naar. –
‘sustainable’ gedachte is dus niet genoeg, dat
kunnen zetten.
waarna het op transport gaat naar een koolstof-‐
ELK CONFECTIEBEDRIJF EEN EI VAN COLUMBUS – “WE WILLEN HET SUSTAINABLE”. Toen ik op zoek ging naar wat de meest bekende sustainable merken momenteel doen/beloven vond ik eigenlijk maar weinig
voorstellen dat veel consumenten niet precies weten wat het inhoudt wanneer bedrijven
neutrale fabriek. De volgende veronderstelling kan
maakt het bedrijf een volger, waardoor het zijn Als echte koploper op het gebied van
ik niet controleren, maar het schijnt dat Pants to
geloofwaardigheid zou ik Kings of Indigo (K.O.I.)
ÀǶÃÅÊ ¶¶¿ ¶¶Ã½º»¼ʤ½¶¶Ȭ²²Ã ½ÀÀ¿ ³º¶µÅ ²²¿ ²½½¶
Nudie Jeans onderscheidt zich van andere
verkiezen. Een weliswaar eenvoudiger merk om
mensen die meewerken aan dit proces. Wat ik wel
bedrijven door middel van een heel nieuw
opgenomen te worden door de massa. K.O.I.
kan bedenken is de kracht waar het concept van
business model, die ervoor zorgt dat de
ondervond 2 manieren om het productieproces
Pants to Poverty om draait. Door de gehele supply
producten die zij ‘verkopen’ eigendom van het
van reguliere denim te verduurzamen. Zo komen
chain in het ontwikkelingsland te handhaven,
bedrijf blijven. De oplossing hiervoor ligt in het
alle producten aan hun kleur door middel van
wordt de kans kleiner dat er onderwijl met geld
lease-‐model, waarbij de klant maandelijks een
indigo dip-‐baden en worden de prints gecreëerd
wordt gesjoemeld. Het gebeurt namelijk veel dat
x-‐bedrag betaalt om een artikel te mogen dragen.
door middel van laserstraling. Door de kleding
de hoge functies binnen productiebedrijven al het
Het voordeel hiervan is dat het bedrijf haar
één tot vier keer in een indigo bad te dippen komt
geld voor zichzelf houden en hun werknemers
materialen kan blijven (her)gebruiken. Bovendien
¹¶Å ²²¿ ˺»¿ ¼½¶Æà ʯ½º´¹ÅʤµÀ¿¼¶Ã ²ȯ²¿¼¶½º»¼ Dz¿
voor een minuscuul loon laten werken. Daardoor
hoeft het materiaal dat eenmaal behandeld is
het aantal dips). Het water van de dip-‐baden kan
ontstaat ongelijkheid en armoede onder de lokale
niet nogmaals behandeld te worden. Sommige
meerdere malen gebruikt worden waardoor er per
bevolking. Zij krijgen dan geen kansen om zich te
jeans van het merk worden heelhuids ingeleverd
saldo veel minder water gebruikt hoeft te worden
ontwikkelen en daarom is het zo goed dat het plan
na een jaar. Deze jeans krijgen een mode-‐update
per kledingstuk. De lasertechniek die gebruikt
van Pants to Poverty juist daar begint, bij steun in
en worden vermaakt waarna ze als vintage jeans
ÈÀõŠÇÀÀà Áú¿ÅÄʤµ¶¿º¾ ȲÄʉ¶Ȯ¶´Å¶¿ ¼À¶ÄŶÃÅ µºÅ
ontwikkeling op lokale universiteiten.
weer een jaartje mee kunnen onder de naam van
lage saldo voor watergebruik omdat deze techniek
de nieuwe gebruiker. Het materiaal dat gebruikt
droog werkt. Met lasertechniek kun je namelijk
Dan zijn er nog de laatste drie bedrijven van
ÈÀõÅʁ ºÄ ¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµ ¼²ÅÀ¶¿ʇ ºÅ ÈÀõÅʁ
plaatselijk de verf van de stof afschroeien/laseren.
mijn lijstje, die niet zozeer een heel duidelijke of
anders dan normaal gesproken, ook gebruikt voor
Normaal gesproken vereist dit proces veel water,
º¿¿ÀǶö¿µ¶ ȱ½ÀÄÀȱ¶ ½²Å¶¿ ˺¶¿ʁ ¾²²Ã µº¶ ¹Æ¿
fournituren van de artikelen. Zo is de leren ‘patch’
een supergoed alternatief dus. Eigenlijk zou
¼È²½ºÅ¶ºÅ ÇÀÀò½ ²· ½²Å¶¿ ¹²¿¸¶¿ Dz¿ ´¶Ãźȱ´²Å¶¿ ¶¿
op de Nudie jeans ook van katoen. Daardoor
het materiaal van de traditionele ‘stone wash-‐
het samenwerken met goede doelen. Saint Basics,
hoeft er geen extra materiaal (leer) aan de cyclus
machines’ gebruikt moeten worden om lasers van
Ź½¶Åº´ ¶¿ ²Æµ¶ µÀ¶¿ µ²Åʇ ¶Ãźȱ´²Å¶¿ʤ
toegevoegd te worden.
te maken. Even ombouwen dus.
kracht (van het creëren/bepalen) verliest.
FOTO: “EI VAN COLUMBUS”
6
7
goede doelen waar zij mee werken zijn bijvoorbeeld GOTS (Global Organic Textile Standard), Fairtrade, FSC (Forest Stewardship Council), EMAS (Eco-‐Management and Audit Scheme), WWF (World Wildlife Fund) en FWF (Fair Wear Foundation). Nudie Jeans, K.O.I. en Pants to Poverty werken ook met GOTS ¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµ ¼²ÅÀ¶¿ʇ Ƶº¶ ¶²¿Ä ÇƽŠ¹¶Å biologisch katoengebruik nog aan door zich in te ˶ÅŶ¿ ÇÀÀà µ¶ ¿À¿ʉÁÃÀȱÅ Àø²¿ºÄ²Åº¶ ʯ ¶ÅŶà Cotton Initiative). Verder komt K.O.I. nog met het slimme sustainable besluit om geen chemicaliën van de REACH lijst (Registration, Evaluation, Authorisation and Restriction of Chemicals) te gebruiken. Er zijn echter ook verschillende punten die niet direct na te meten zijn. Zo zou Nudie Jeans kleding laten produceren bij de instantie FOTO: NUDIE JEANS CAMPAGNE COLLECTIE S/S 2014 BRON: JONNYMETBIRD.COM (2016)
‘DNM Textiles Mill’, die 85% van het water kan hergebruiken. Ook hun wasserij in Tunesië, genaamd Youstex, zou naast 90% hergebruik van het water, ook zonder chemicaliën wassen. Dit soort beweringen zijn waardevol als ze echt zo zouden zijn maar het feit dat ze slecht te controleren zijn, wekt mijn twijfels. Dat maakt transparantie van de bedrijven belangrijk, zodat de eindgebruikers van deze bedrijven weten waar ze voor kiezen. Al met al lijkt het erop dat goede bijzaken van hun waarde worden beroofd wanneer ze geen leidraad of hoofd(oor)zaak hebben. De bijzaken ˺»¿ µ²²Ã³º» ´¶Ãźȱ´²Å¶¿ µº¶ ¼È²½ºÅ¶ºÅ ³¶½ÀǶ¿ voor het originele idee, wat de hoofd(oor)zaak is voor het duurzaam zijn. Bovendien dragen nieuwe ideeën bij aan de maatschappij, wellicht als beginpunt voor andere ideeën. Om die reden ben ik van mening dat Nudie Jeans het meest waardevolle bedrijf is door het lease-‐model, K.O.I. op gebied van verven en printen en Pants to Poverty op sociaal gebied. 8
9
HOOFDSTUK 2 - CHAUD DEVANT IN VOGELVLUCHT
BEDRIJFSCULTUUR Chaud Devant is in 1996 opgericht door Bianca
Dit is Chaud Devant in vogelvlucht:
van der Lee, de bedrijfseigenaresse. Sindsdien is
het bedrijf steeds meer gegroeid waardoor het
MARKTPOSITIE / UNIQUE SELLING POINTS
goed gefundeerd is. Binnen het bedrijf hangt een
-‐ Passie voor positieve invloeden doorvoeren in het product
heel aangename en persoonlijke sfeer. Er zijn
-‐ Kennis doorvoeren in het product (o.a. d.m.v. samenwerkingen)
23 werknemers en, tijdens de 4 maanden van
-‐ Klantvriendelijkheid en persoonlijke benadering
mijn aanwezigheid, 1 stagiaire. We zijn dus met
-‐ Origineel door trendgericht te zijn
24 personen en iedereen kent elkaar. Dat komt
-‐ Flexibel met ‘self customized’ bestellingen vanaf 50 stuks
met name omdat we elke dag de gelegenheid
-‐ Populair imago met grote (en groeiende) naamsbekendheid
krijgen om elkaar persoonlijk te spreken tijdens de gezamenlijke lunch die verzorgd wordt door Chaud Devant zelf. Hierbij wordt goed om de gezondheid van de werknemers gedacht. Zo bestaat de uitgebreide lunch uit biologische producten, zoals bio appel-‐cranberry sap, vers brood van de bourgondische bakker en verse biologische groenten en fruit. Er is voor het personeel ook gelegenheid om zelf meegebracht eten te koken of te verwarmen in de oven. Er zijn drie managers en er is één bedrijfseigenaresse. De managers zorgen voor een goede orde en keuren ondernemende ºµ¶¶ô¿ Dz¿ µ¶ ȶü¿¶¾¶ÃÄʁ ²ȯ²¿¼¶½º»¼ Dz¿ het idee, af of goed. De werknemers krijgen zonder meer ruimte voor eigen initiatief. De
Denk hierbij aan rugsteuntjes, voetenbankjes
bedrijfseigenaresse bemoeit zich minder met
en goed verstelbare bureaustoelen. Lucienne,
personeel, maar zorgt dat ze goed met ze op één
een van de managers, zorgt ervoor dat alle
lijn ligt door goed op de hoogte te blijven. Zo
maten van bureau, bureaustoel etc. ergonomisch
bespreekt zij minimaal wekelijks bepaalde zaken
correct afgesteld zijn.
met de managers en organiseert zij activiteiten
DOELGROEP
voor het personeel, zoals uitjes en gelegenheden
Verder is het bedrijf min of meer onderverdeeld
Even voor de duidelijkheid: Chaud Devant
¶º¸¶¿²Ã¶¿ʁ ´¹¶ȵÀ¼Ä ¶¿ À¿µ¶Ã¿¶¾¶ÃÄ Ç²¿
tijdens feestdagen. Op die manier voelt het
in verschillende ‘afdelingen’. Op afdeling sales
is de wholesaler, de grootleverancier, van
cateringbedrijven. De doelgroep is tussen de
personeel zich gewaardeerd en dit valt direct te
˺ÅŶ¿ Є ȶü¿¶¾¶ÃÄʁ ÀÁ ¸Ã²ȱÄ´¹ ¸¶³º¶µ Ѐʁ
25-‐40 jaar oud en bevindt zich in het hoge
linken aan de goede sfeer binnen het bedrijf.
op productie en productontwikkeling zitten 4
middensegment qua wat zij te besteden hebben.
ȶü¿¶¾¶ÃÄ ¶¿ ÇÀÀà µ¶ ²·µ¶½º¿¸¶¿ ȱ¿²¿´º¶¶½ʁ
Kwaliteit staat duidelijk bovenaan. Zo zorgt het
personeel en ICT is allemaal 1 werknemer in
De uiteindelijke doelgroep is voornamelijk
Natuurlijk is er ook kleding voor de ladychefs, maar
º¿Å¶Ãº¶Æà ÇÀÀà ¶¶¿ ¹¶¶½ ȱ»¿¶ ȶüÁ½¶¼ ¶¿ µÃ²¸¶¿
dienst. Tot slot zijn er nog 4 personeelsleden
dit is een klein gedeelte van de totale collectie.
allerlei gadgets bij aan het welzijn van het personeel.
werkzaam in het magazijn.
FOTO: DE ORIGINELE CHAUD DEVANT STIJL GAAT IN OP DE HUIDIGE TRENDS
horecagoederenbedrijven. Het merk Chaud Devant wordt verkocht door de afnemers.
mannelijk. Dit zijn bijvoorbeeld restaurant/café 10
11
PRIJS HOOG WITLOFT GREIFF ENGELBERT STRAUSS
CHEF WORKS CHAUD DEVANT
MISSIE, VISIE, KERNWAARDEN
MODIEUS NIET
MODIEUS WEL
Missie: De makers en bedenkers van Chaud Devant willen kwalitatief uitmuntende en innoverende werkkleding voor de (inter)
SEGERS
nationale horecaondernemers waarborgen, waarbij, naast het ontwerp, sterk rekening
HAEN
wordt gehouden met sociale, economische en milieuvriendelijke aspecten.
SIGRO
PRIJS LAAG
Visie: Chaud Devant houdt de opkomende
AFBEELDING: CONCURRENTIEMATRIX
en huidige trends op verschillende gebieden nauwlettend in de gaten en werkt nauw samen met bedrijven die Chaud
CONCURRENTIEMATRIX
Devant specialist kunnen maken in de ontwikkeling van nieuwe producten. Het is daarbij belangrijk dat de producten voor langere tijd waardevol blijven binnen het collectieaanbod, zodat er door de jaren heen weinig aangepast hoeft te worden aan een sterk en tijdloos ontwerp dat toch ooit gebaseerd is op een interessante ontwikkeling binnen de maatschappij. Kernwaarden: Positieve input, krachtig
Deze concurrentiematrix geeft aan dat alleen de
is vooral de iets minder innoverende versie van
jonge ontwerper van WITLOFT, Frank Abbenhuis,
Chaud Devant, uit hetzelfde prijssegment. Segers
modieuzer is dan Chaud Devant. Dat komt omdat
lijkt erg op Chef Works, maar is de goedkopere
WITLOFT binnen een korte tijd heel snel gegroeid
variant.
is. Het is dus een populaire, jonge onderneming
¶¿ ¹²Æµ ¶Ç²¿Å ¶¿ öºȮ ¹¶³³¶¿ ȲŠµ²Å
Echter, de twee allergoedkoopste merken uit de
betreft meer geschiedenis en meer een eigen
matrix staan linksonderin. Hean en Sigro zijn
¾²Ã¼¶Ãº¿¸ʇ öºȮ ¶¿ ¿¸¶½³¶ÃÅ ÅòÆÄÄ Ãº´¹Å¶¿
twee aanzienlijk minder innoverende merken
zich beide op het hogere segment, waarbij Strauss
die puur op prijsconcurrentie inspelen. Sigro is
conservatiever is. Zij doen in eerste instantie
goedkoper dan Haen.
vrij modern overkomen, maar wanneer je op
ontwerp, origineel, gefundeerd en
de website daadwerkelijk doorschakelt naar de
vertrouwd.
Á²¸º¿² ÇÀÀà ¹¶Å ²²¿Ä´¹²Ȯ¶¿ Dz¿ µ¶ ¼½¶µº¿¸ʁ komt het allemaal wat oubollig over. Chef Works FOTO: MAGAZIJN CHAUD DEVANT
12
13
HOOFDSTUK 3 - KEURMERKEN Dit  zijn  een  paar  keurmerken/organisaties  met  een  omschrijving  waar  ze  voor  staan.  Â
REACH
GOTS
Registration,  Evaluation,  Authorisation  and Â
Global  Organic  Textile  Standard  –  Komt  op  voor Â
Restriction  of  Chemicals  -Ââ€?  Een  organisatie  die Â
³ºÀ½À¸ºÄ´šœ Ă…ÂśÂśÂ˝Ă…Ę Ă‹Ă€Â˛Â˝Ă„ Â¸ÂśÂ´ÂśĂƒĂ…ÂşČąÂ´ÂśÂśĂƒÂľ Ă€ĂƒÂ¸Â˛ÂżÂşÂ´
mens  en  milieu  beschermt  voor  de  risico’s  en  het Â
cotton,  waarvoor  geen  chemicaliĂŤn  en  pesticiden Â
gevaar  van  chemicaliĂŤn,  promotie  ervan  of  het Â
Â
zijn  gebruikt.  GOTS  denkt  om  het  milieu  en Â
testen  ervan.  Â
Â
sociale  omstandigheden. Â
Bron:  European  Commission.  (2015)
CHAUD DEVANT KEURMERKEN
Bron:  Global  Organic  Textile  Standard.  (2013)
In  de  Chaud  Devant-Ââ€?collectie  is  een  aantal Â
OEKOTEX Zie  ‘GOTS’. Â
AFBEELDING: FOREST STEWARDSHIP COUNCIL
Bron:  Fair  Wear.  (2015)
WWF
producten  opgenomen  door  het  EcoLabel.  Dit  zijn Â
World  Wildlife  Fund  –  In  Nederland  WNF  (Wereld Â
er  niet  veel,  namelijk  de  Salarno  Buis,  Chef  Shirt Â
Natuur  Fonds).  Deze  organisatie  beschermt Â
White  en  Black,  Zeno  Buis,  Schorten  en  Sloven  in Â
natuur  op  verschillende  plekken  in  de  hele Â
kleur  Taupe  en  de  cap  in  Taupe.  Verder  krijgt  de  ʒ ²´ºÀ ĂƒÂ¸Â˛ÂżÂşÂ´Ę“ šœÅ ȹ´ÅºœÇœ Ę’ ´À À¸º´²½ʓ ½²³œ½ Dz¿
EMAS
Bron:  Stichting  het  Wereld  Natuur  Fonds-Ââ€?
Chaud  Devant,  alsof  ‘EcoLogical’  een  keurmerk  is.
Fairtrade  helpt  boeren  en  arbeiders  in Â
Eco-Ââ€?Management  and  Audit  Scheme  –  Een Â
Nederland. Â (2015)
Â
ontwikkelingslanden  om  onder  betere Â
organisatie  die  registreert  welke  bedrijven Â
Â
ECOLABEL (IT/16/07)
omstandigeheden  te  werken  binnen  de Â
daadwerkelijk  streven  naar  duurzaamheid Â
BCI
Dit  is  het  Europese  milieukeurmerk  voor Â
handelsketen,  waardoor  ze  een  beter  bestaan Â
en  minder  armoede  in  ontwikkelingslanden. Â
Better  Cotton  Initiative  –  Bedrijven  die  aan  deze Â
non-Ââ€?food  producten  en  diensten,  met  als  doel: Â
kunnen  hebben.  Het  is  een  keurmerk  en  een Â
Ze  houden  bij  welke  doelen  bedrijven  stellen Â
organisatie  deelnemen  zetten  zich  in  om  het Â
Het  stimuleren  van  duurzamere  productie  en Â
wereldwijde  beweging.  Fairtrade  is  in  Nederland Â
en  welke  hiervan  behaald  worden.  Door  dit Â
mainstream  imago  (negatief)  van  geĂŻmporteerd Â
consumptie.  Producten  en  diensten  met  het Â
Max  Havelaar. Â
keurmerk  wordt  transparantie  gewaarborgd.  Â
katoen  beter  te  maken.  De  organisatie  werkt  via Â
EU  Ecolabel  zijn  geproduceerd  met  een  lagere Â
Bron:  Max  Havelaar.  (2015)
Bron:  European  Commission  Europa.  (2015) Â
een  BCI-Ââ€?raad.  Dat  zijn  de  vertegenwoordigers, Â
žº½ºœÆ³œ½²Äź¿¸ Ă‡Â˛ÂżĘƒ ĂƒĂ€ÂżÂľĂ„Ă…Ă€ČŽÂśÂżĘ ÂśÂżÂśĂƒÂ¸ÂşÂśĘ ĂˆÂ˛Ă…ÂśĂƒĘ
onderverdeeld  in  3  categorieĂŤn:  Goede  doelen Â
Ä´š²¾œ½ºŸœ Ă„Ă…Ă€ČŽÂśÂżĘ Â˛ÂˇĂ‡Â˛Â˝ œ¿ Ă‡ÂśĂƒĂ Â˛ÂźÂźÂşÂżÂ¸Ę‡
FWF
(o.a.  WWF),  Producenten  en  Retailers  &  Merken Â
Bron:  Europees  Ecolabel.  (2015) Â
FSC
Â˛ÂşĂƒ ÂśÂ˛Ăƒ ÀÆ¿¾²ÅºÀ¿ ĘŚ œ¿ ÂżĂ€ÂżĘ‰Ă ĂƒĂ€ČąĂ…
(IKEA,  H&M  en  Nike).  Â
Â
Forest  Stewardship  Council  –  Een  internationale Â
organisatie  die  opkomt  voor  een  eerlijk  loon Â
Bron:  Better  Cotton  Initiative  (2015)
ECOLOGICAL
organisatie  die  zich  inzet  voor  verantwoord Â
voor  arbeiders  in  15  landen  binnen  AziĂŤ,  Afrika Â
Â
Dat  ene  product  met  het  logo  ‘EcoLogical’,  de Â
bosbeheer  en  –behoud  over  de  hele  wereld.  Ze Â
en  Europa.  Confectiebedrijven  die  bij  deze Â
zorgen  ervoor  dat  er  een  evenwicht  blijft  tussen Â
organisatie  staan  ingeschreven  dragen  hun Â
wat  wel  en  niet  gekapt  kan  worden.  Ze  houden Â
steentje  bij  om  hun  kleding  op  een  eerlijke Â
daarbij  de  ecologische,  sociale  en  economische Â
manier  te  laten  maken  door  ‘the  Code  of  Labour Â
aspecten  die  bij  bosbeheer  horen  in  de  gaten. Â
Practices’  in  de  fabrieken  door  te  voeren.  Het Â
Bron: Â FSC. Â (2015)
is  nog  geen  100%  garantie  omdat  het  over Â
Â
een  internationaal  supply-Ââ€?chain-Ââ€?systeem  gaat,  waaraan  vele  schakels  zijn  verbonden.  Bron:  Fair  Wear.  (2015)  14
AFBEELDING: BETTER COTTON INITIATIVE
wereld. Â Â
FAIRTRADE
²´ºÀ ĂƒÂ¸Â˛ÂżÂşÂ´Ę ÂšÂśÂśÂˇĂ… ¸œœ¿ ÀȲ´ºœœ½ ÂźÂśĂ†ĂƒÂžÂśĂƒÂźĘ‡ Âś buis  is  gemaakt  van  100%  biologisch  katoen  van  ¾œ ƺÅĜ Ă„Ă…Ă€ČˇÂśĂ‡ÂśĂƒÂ˛ÂżÂ´ÂşÂśĂƒ ÂśÂ˝Â´ÂšÂşĂ€ĂƒĘ‡ œËœ ÄÅÀ¡ ºÄ ¸œÅœÄÅ Àà Ä´š²¾œ½ºŸœ Ă„Ă…Ă€ČŽÂśÂżĘ ÂľĂ€Ă€Ăƒ œŸÀʉ σ ϣʇ Bron:  Oeko-Ââ€?Tex  Ž.  (2015)
15
CHAUD DEVANT RPB-COLLECTIE
SCS
THE OCEAN CLEAN UP
´º¶¿Åºȱ´ ¶Ãźȱ´²ÅºÀ¿ ÊÄŶ¾Ä ʯ¸½À³²½ ĶÃǺ´¶Äʰ
Dit is een organisatie die de grootste opruiming
is een bedrijf dat andere bedrijven stimuleert
van plastic in oceanen uitvoert. Ze ontwikkelen
om duurzaamheidsplannen te maken, maar ook
technologieën om plastic afval in oceanen in de
voordeel biedt aan deze bedrijven. Ze helpen
toekomst te voorkomen en te verminderen.
bij keuzes over milieu, mensenrechten en
Bron: The Ocean Clean Up. (2015)
kwaliteit. De slogan is “Setting the Standard for Sustainability.” Bron: SCS Global Services. (2015)
C2C
Dit is het C2C-‐keurmerk.
AFBEELDING: THE OCEAN CLEAN UP- PLASTIC AFVAL OPVISSEN UIT DE OCEAAN
INTEREK
¿Å¶Ã¶¼ ºÄ ¶¶¿ ³¶µÃº»· µ²Å ÄÁ¶´ºȱ¶¼ ÁÃÀµÆ´Å¶¿ʁ
MBDC
materialen en processen test onder de normen
McDonough Design Chemistry is een Cradle-‐
van kwaliteit, gezondheid, milieu, veiligheid en
to-‐Cradle bedrijf dat in 1995 is opgezet door
mensenrechten wereldwijd. Het is een van de
de schrijvers William McDonough en Michael
grootste internationale leveranciers van test-‐,
Braungart van het gelijknamige boek: ‘Remarking
º¿ÄÁ¶´Åº¶ʉ ¶¿ ´¶Ãźȱ´¶Ãº¿¸Äµº¶¿ÄŶ¿ʇ À¼ ¹¶½ÁÅ
the Way We Make Things (2002)’. MBDC
de organisatie bedrijven te verbeteren op de
ontwierp het cradle-‐to-‐cradle framewerk om
hiervoor genoemde gebieden.
bedrijven te helpen niet alleen duurzamer te zijn
Bron: Interek. (2015)
door minder vervuilend te zijn, maar om ook
daadwerkelijk positieve impact te hebben op de
BSCI
wereld en alles wat erbij komt kijken.
Business Social Compliance Initiative is een
Bron: MBDC. (2015)
business gedreven initiatief om retailers, importeurs en merken te helpen om werkomstandigheden in fabrieken en boeren platformen te verbeteren. Ze streven naar wereldwijde gelijke arbeidsrechten. Bron: BSCI. (2015)
16
17
HOOFDSTUK 4 - UITPLUIZEN
elkeeindgebruiker wordt weggegooid. In Duitsland is
FOURNITUREN
In dit hoofdstuk neem ik zes Chaud Devant producten steekproefsgewijs onder de loep. Er wordt aan de
hiervoor een keurmerk ‘der Grune Punkt’, waarvan
7. Wat allemaal? 13 parelmoer knoopjes 11 mm
hand van de vragen duidelijk wat er allemaal nodig is om een product te maken en of dit beter kan.
de verpakkingen worden ingezameld in zogenoemde
8. Materialen? Nylon, polyester
‘gele bakken’, waarna ze worden hergebruikt. Zo’n
9. Leverancier? De Streng, Forbitex
NOVA WHITE
systeem is er niet in Nederland, behalve dat er in
Opmerking: Ook De Streng is Oeko-‐tex
sommige gezinnen afval gescheiden wordt. Daarom
¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµ ¶¿ ¹¶¶·Å ¶¶¿ ¶º¸¶¿ ǶÃǶú» µº¶
STOF
FOURNITUREN
zou het vooralsnog beter zijn om een verpakking
aan Oeko-‐Tex milieu-‐eisen voldoet doordat ze
1. Materiaal? Blend? Blend, 65%PL/35%CO
7. Wat allemaal? 6 drukknopen, 4 eyelets
van bijvoorbeeld gerecycled karton en bioplastic te
Á½²¿Å²²Ãµº¸¶ Ƕ÷ÄÅÀȮ¶¿ ¸¶³Ãƺ¼¶¿ʇ
2. Land van herkomst? Stof uit Duitsland, productie
8. Materialen? Roestvrij staal, verantwoord
raadplegen.
in Macedonië.
geverfde garen Trecore en Trecore Multilock
3. Chemisch proces? Bleken, Easy Care
(PL)
4. Bleken / verven / printen? Bleken
9. Leverancier? YKK, Forbitex
Ѓʇ ÅÀȷ¶Ç¶Ã²¿´º¶Ãʎ ¶½´¹ºÀÃ
Opmerkingen: YKK gebruikt een versnelde
6. Geschikt voor bio./tech. kringloop? Technisch,
verftechniek met stoom dat voor de helft
VERPAKKING BLOUSE WHITE STRETCH
10. Materiaal? Serve Elegance hangtag, XLA Stretch hangtag
helaas is de katoen geblend met polyester
gerecycled water is en in totaal een kwart
GEHEEL (STOF, FOURNITUREN, VERPAKKING) BEGRAVEN? Nee, elastaan
waardoor de stof niet meer plantaardig is. Het
minder water verbruikt dan voorheen. Forbitex
en polyester zorgen er samen met de fournituren
technisch proces wordt ook nog eens vermoeilijkt
ºÄ ¶¼ÀʉÅ¶É ¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµ ÇÀÀà ϿϾϾѽ ÁÀ½Ê¶ÄŶÃ
en de kartonnen hangtags voor dat de blouse niet
µÀÀõ²Å µ¶ Åȶ¶ ¸ÃÀ¿µÄÅÀȮ¶¿ ˺»¿ ¸¶³½¶¿µʇ
¶¿ ³½¶¶¼ʉʁ Ƕ÷ʉ ¶¿ ȱ¿ºÄ¹ÁÃÀ´¶ÄĶ¿ʇ
geschikt is voor biologische kringloop.
¶Å¶Ã ËÀƵ¶¿ µ¶ Åȶ¶ ¸ÃÀ¿µÄÅÀȮ¶¿ ¸¶¾²¼¼¶½º»¼ van elkaar te scheiden zijn, bijvoorbeeld in een
VERPAKKING
¸²Ã¶¿³½¶¿µ ºʇÁʇÇʇ ¶¶¿ Ƕ˶½ʉ À· ȱ½½²¾¶¿Å³½¶¿µʁ
10. Materiaal? Kartonnen productkaart,
ËÀµ²Å µ¶ ÀÀÃÄÁÃÀ¿¼¶½º»¼¶ ¸ÃÀ¿µÄÅÀȮ¶¿ ÀÁ¿º¶ÆÈ
plastic gripzak 30x40cm, kartonnen doos
gebruikt kunnen worden.
60x40x30cm (30 stuks).
BACIO PASTRY STOF 1. Materiaal? Blend 67%PL/33%CO
GEHEEL (STOF, FOURNITUREN, VERPAKKING) BEGRAVEN?
2. Land van herkomst? Stof uit België, productie
Nee, de stof kan niet begraven worden omdat alleen
3. Chemisch proces? Verven, Easy Care
de katoen plantaardig is. Deze is gemengd met
4. Bleken / verven / printen? Fabric dyed (roze)
polyester en is behandeld met chemicaliën, waardoor
Ѓʇ ÅÀȮ²³Ãº¼²¿Åʃ Ŷɳ¶½ ʉ ¶½¸ºô
het geen geschikt product is voor de biologische
6. Geschikt voor bio./tech. kringloop? Technisch;
kringloop maar wel voor de technische kringloop.
in Macedonië.
Polyester vergaat niet, net als de metalen
FOTO: BLOUSE WHITE STRETCH WOMAN
fournituren. (Zie Nova White)
Het zou beter zijn om een manier te vinden waarop de polyester en de katoen na gebruik gemakkelijk
STOF
te scheiden zijn, zodat er weer een nieuw proces
1. Materiaal? Blend? Blend
FOURNITUREN
¾¶Å µ¶Ë¶ ÃÆȶ ¸ÃÀ¿µÄÅÀȮ¶¿ º¿ ȶüº¿¸ ¸¶Ë¶Å kan worden. Verder kunnen de fournituren omgesmolten worden, maar het zou nog mooier zijn
FOTO: NOVA WHITE CHEF JACKET
18
48%CO/48%PL/4%EOL
7. Wat allemaal? 6 drukknopen, 4 eyelets
2. Land van herkomst? Stof uit België, productie
8. Materialen? Roze geverfde nylon, roestvrij
in Macedonie.
staal, verantwoord geverfde garen Trecore en
om ze veilig in de natuur te kunnen composteren,
3. Chemisch proces? Bleken
zodat hiervoor geen extra proces aan de supply chain
4. Bleken / verven / printen? Bleken
toegevoegd hoeft te worden. De verpakking laat
Ѓʇ ÅÀȷ¶Ç¶Ã²¿´º¶Ãʎ Ŷɳ¶½ ʉ ¶½¸ºô
Opmerkingen: YKK gebruikt een versnelde
ook te wensen over, omdat deze waarschijnlijk door
6. Geschikt voor bio./tech. kringloop? Technisch
verftechniek met stoom dat voor de
Trecore Multilock (PL), Plakvlies 9. Leverancier? YKK, Forbitex, Vesters Textiel
19
BIB APRON FUSION LEATHER’70 MOONSHINE BLACK
helft  gerecycled  water  is  en  in  totaal  een  kwart  minder  water  verbruikt  dan  voorheen.  Forbitex  is Â
VERPAKKING
Opmerking:  Alle  producten,  gemaakt  van  deze  taupe Â
10.   Materiaal?  Kartonnen  koker  met Â
kleur  stof  hebben  het  ‘EU  Ecolabel’.  Dit  is  het  Europese Â
aluminium  deksel,  kartonnen  hangtag, Â
milieukeurmerk  voor  non-Ââ€?food  producten  en  diensten. Â
ÂłÂ˝ÂśÂśÂźĘ‰Ę Ă‡ÂśĂƒÂˇĘ‰ œ¿ ČąÂżÂşĂ„ÂšĂ ĂƒĂ€Â´ÂśĂ„Ă„ÂśÂżĘ‡
STOF
kartonnen  kleursticker,  transparante  plastic Â
Producten  en  diensten  met  het  EU  Ecolabel  zijn Â
Â
1. Â Materiaal? Â Blend? Â 70% Â Restleer/30%PL Â
productsticker. Â
geproduceerd  met  een  lagere  milieubelasting  van: Â
VERPAKKING
2.   Land  van  herkomst?  Stof  uit  Nederland,  productie Â
œŸÀʉŜÉ Â¸ÂśÂ´ÂśĂƒĂ…ÂşČąÂ´ÂśÂśĂƒÂľ Ă‡Ă€Ă€Ăƒ ϿϞϞѽ Ă Ă€Â˝ĂŠÂśĂ„Ă…ÂśĂƒ œ¿
ĂƒĂ€ÂżÂľĂ„Ă…Ă€ČŽÂśÂżĘ ÂśÂżÂśĂƒÂ¸ÂşÂśĘ ĂˆÂ˛Ă…ÂśĂƒĘ Ă„Â´ÂšÂ˛ÂľÂśÂ˝ÂşÂťÂźÂś Ă„Ă…Ă€ČŽÂśÂżĘ Â˛ÂˇĂ‡Â˛Â˝
3.  Chemisch  proces?  Looien,  verven. Â
GEHEEL (STOF, FOURNITUREN, VERPAKKING) BEGRAVEN?
en  verpakking.  Bron:  Europees  Ecolabel.  (2015) Â
plastic  gripzak  30x40cm,  kartonnen  doos  60x40x30cm  (30  stuks). Â
10.   Materiaal?  Kartonnen  productkaart, Â
in  MacedoniĂŤ.   4.  Bleken  /  verven  /  printen?  Fabric  dyed Â
Nee.  Dit  leren  schort  bestaat  alleen  uit  chemische Â
Â
ĐƒĘ‡ Ă…Ă€ČˇÂśĂ‡ÂśĂƒÂ˛ÂżÂ´ÂşÂśĂƒĘŽ ÂśĂƒĂ€Ă…ÂśĂ‰ ĘŚ ÂśÂľÂśĂƒÂ˝Â˛ÂżÂľ
elementen.  Zo  is  het  leer  bijvoorbeeld  gelooid,  wat Â
GEHEEL (STOF, FOURNITUREN, VERPAKKING) BEGRAVEN?
GEHEEL (STOF, FOURNITUREN, VERPAKKING) BEGRAVEN?
6.   Geschikt  voor  bio./tech.  kringloop?  Technisch; Â
šœÅ ¿ºœÅ ³ºÀ½À¸ºÄ´š Â˛ČŹĂƒÂśÂśÂźÂłÂ˛Â˛Ăƒ ž²²ŸÅ œ¿ ˺¿ ¾œ
œœʇ Âś Ă‡ÂśĂƒĂ Â˛ÂźÂźÂşÂżÂ¸ ºÄ ¿ºœÅ ³ºÀ½À¸ºÄ´š Â˛ČŹĂƒÂśÂśÂźÂłÂ˛Â˛ĂƒĘ
Vanwege  de  behandelingen  die  het  leer  heeft Â
overige  materialen  men-Ââ€?made.  Het  schort  heeft Â
evenals  het  gehele  schort  op  het  bestanddeel  35% Â
moeten  ondergaan  om  het  draagbaar  te  maken, Â
wel  potentie  voor  de  technische  kringloop  omdat Â
katoen  na. Â
het  polyester  en  de  vele  fournituren,  is  dit  schort Â
de  bovenste  laag  van  100%  polyester  is  en  relatief Â
niet  geschikt  voor  de  biologische  kringloop. Â
gemakkelijk  gescheiden  kan  worden  van  het  leer. Â
Zie  Nova  White.
Â
Op  deze  manier  zijn  beide  materialen  opnieuw  te Â
FOURNITUREN
gebruiken  in  pure  vorm.  De  fournituren  kunnen Â
7.   Wat  allemaal?  Old  nickel  D-Ââ€?ring,  gesp, Â
niet  hergebruikt  worden,  maar  als  alternatief Â
drukknopen,  2  grote  eyelets,  2  kleine  eyelets, Â
zouden  ze  omgesmolten  kunnen  worden.  Verder Â
speciale  leergaren. Â
is  de  kokerverpakking  geen  verantwoorde  manier Â
8. Â Materialen? Â Aluminium, Â ijzer, Â polyester Â
van  verpakken  doordat  er  veel  nieuw  materiaal Â
9.  Leverancier?  YKK,  De  Streng  en  Forbitex Â
ĂˆĂ€ĂƒÂľĂ… Â¸ÂśÂłĂƒĂ†ÂşÂźĂ…Ę ÂżÂşÂśĂ… ²ȾÀžÄź¸ Dz¿ œœ¿ Â¸ÂśĂƒÂśÂ´ĂŠÂ´Â˝ÂśÂľ
Â
goed.  Het  voordeel  is  wel  dat  de  verpakking  voor  veel  doeleinden  nogmaals  gebruikt  kan  worden  door  de  ontvangers  naar  eigen  invulling,  maar  dan  nog  zou  het  beter  zijn  als  hij  bestond  uit  een  gerecycled  materiaal.  Â
BIB APRON BBQ TAUPE STOF
FOTO: BIB APRON BBQ TAUPE
1.  Materiaal?  Blend  65%PL/35%CO Â
FOTO: BACIO PASTRY CHEF JACKET
FOURNITUREN
2.   Land  van  herkomst?  Duitsland,  Oostenrijk  en Â
7.  Wat  allemaal?  3  drukknopen,  garen Â
Zwitserland  3.  Chemisch  proces?  Crease  Resist,  Easy  Care Â
8. Â Materialen? Â Aluminium, Â polyester
4.  Bleken  /  verven  /  printen?  Fabric  dyed Â
9.  Leverancier?  YKK  en  Forbitex Â
ĐƒĘ‡ Ă…Ă€ČˇÂśĂ‡ÂśĂƒÂ˛ÂżÂ´ÂşÂśĂƒĘŽ ½Àà ž²¿
Â
6.   Geschikt  voor  bio./tech.  kringloop?  Technisch, Â
VERPAKKING
vanwege  de  polyester  die  niet  geschikt  is  voor Â
10.  Materiaal?  Kartonnen  productkaart  en  een  plastic Â
de  biologische  kringloop. Â
gripzak  22  x  28  cm,  grote  kartonnen  doos
FOTO: BIB APRON FUSION LEATHER’70 BLACK
20
21
POCKET BELT BLUE DENIM STOF 1. Materiaal? Blend? 100%CO
GEHEEL (STOF, FOURNITUREN, VERPAKKING) BEGRAVEN? Nee, dit
2. Land van herkomst? (UCO) België en
product kan niet begraven worden, wederom
(Raymond Denim) Roemenië
door de fournituren van men-‐made materialen,
3. Chemisch proces? Verven, Easy Care, extra
hoewel de jeansstof haast wel begraven zou
µ¶¿º¾ ȱ¿ºÄ¹
kunnen worden omdat katoen een plantaardige
4. Bleken / verven / printen? Verven (Indigo)
grondstof is. Deze is geverfd met een oeko-‐tex
Ѓʇ ÅÀȷ¶Ç¶Ã²¿´º¶Ãʎ ²Ê¾À¿µ
goedgekeurde (plantaardige) verfstof, dus ook
Opmerking: UCO Raymond Denim is Fairtrade
dit zou geen schade kunnen aanrichten aan de
¶¿ ¶¼ÀʉÅ¶É ¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµʇ ºÄ ¼ÀÁ½ÀÁ¶Ã ÀÁ
³Àµ¶¾ ¶¿ ³ºÀ½À¸ºÄ´¹ ²Ȭö¶¼³²²Ã ¼Æ¿¿¶¿ ˺»¿ʇ
het gebied van nieuwe technologien van jeans
Als de fournituren en de verpakking vervolgens
processen als verven en wassen in België.
van een bioplastic gemaakt zouden zijn, dan
6. Geschikt voor bio./tech. kringloop? Technische
zou het product toch volledig composteerbaar
Kringloop; Hiervoor is deze stof uitermate
zijn. Toch is dit product meer geschikt voor
geschikt omdat het een 100% grondstof is
de technische kringloop omdat de denim heel
(katoen) die in zijn geheel weer hergebruikt
makkelijk weer nieuwe denim kan worden. Het
kan worden.
is 100% katoen als samenstelling, waardoor er niks gescheiden hoeft te worden alvorens de pure
FOURNITUREN
grondstof wordt hergebruikt.
7. Wat allemaal? Old nickel gesp, eyelets, leren patch en garen. 8. Materialen? Aluminium, ijzer en katoen. 9. Leverancier? De Streng, YKK en Forbitex
VERPAKKING 10. Materiaal? Kartonnen productkaart, plastic gripzak.
FOTO: BLUE DENIM POCKET BELT
22
23
UTEXBEL - STOFFEN Ŷɳ¶½ ºÄ ¶¶¿ ÄÅÀȮ²³Ãº¼²¿Å ¾¶Å Ё ÄÁº¿¿¶Ãº»¶¿ʁ 2 weverijen, 2 ververijen en een druk-‐ en coatbeheer. Het is jammer dat het bedrijf op de website slecht communiceert wat het allemaal doet voor duurzaamheid en waar het bedrijf voor staat, want de praktijk wijst uit dat ze sterk ontwikkeld zijn in technisch textiel en duurzaamheid (Bron: Focus -‐ Trends, 4 augustus 2015, blz 52). Zo hebben zij bijvoorbeeld een voorkeur voor het gebruik van microcapsules, die zij in garens kunnen verwerken. Op die manier kunnen zij al tijdens het garen-‐proces een bepaalde eigenschap aan het textiel geven. Dat is een verbetering van het traditionele coaten, waarbij een eigenschap pas achteraf aan het textiel wordt gegeven. De fabrieken van Utexbel draaien geheel op hernieuwbare energiebronnen, zoals windenergie, biogas-‐, biomassa-‐ en waterkrachtcentrales. Daarmee vermeden zij in 2008 bijna 17.000 ton CO2 uitstoot. Utexbel concurreert tegen China en India en onderscheidt zich van de landen door de oorspronkelijke bedenker van technische FOTO: YKK - DE WEBSITE
innovaties in textiel te zijn. China en India kunnen deze ‘smart textiles’ wel heel snel imiteren, maar het origineel is altijd het beste
YKK – FOURNITUREN
À¾µ²Å µ¶ º¾ºÅ²Åº¶ÄÅÀȮ¶¿ ¾º¿µ¶Ã ¸¶¿Æ²¿´¶¶Ãµ
YKK werkt aan een sustainability plan volgens
zijn en kwalitatief dus minder.
het Higg 2.0 – principe van Sustainable Apparel Coalition (SAC). Hiermee wordt van elk bedrijf
Bron: Eneco, Michael Corten, Mechelen. (2009)
hun supply chain bijgehouden en gestuurd in een zo sustainable mogelijke richting. Dit gebeurt in de omgeving van China, Japan en Azië. Bron: Sustainable Apparel Coalition. (2015)
24
25
HOOFDSTUK 5 - PASSIVE POSITIVE LIST positief
Een onderdeel die William McDonough en Michael Braungart beschrijven in hun boek ‘Cradle-‐to-‐
schadelijk
Cradle -‐ Remarking the Way We Make Things’ is de Passive Positive list. Deze lijst geeft aan in hoeverre de productie van een bedrijf veilig in de wijde wereld terecht komt en welke onderdelen minder
VINTAGE LEER - LEATHER’70
65%POLYESTER/35%KATOEN
TEXTIEL/GAREN/FOURNITUREN FABRIKANTEN MET OEKO-TEX CERTIFICAAT
XLA stretch - SERVE ELEGANCE
verantwoord of zelfs schadelijk/gevaarlijk zijn. Dit is de Chaud Devant Passive Positive lijst:
POSITIEF
MIDDENIN
Het vintage leer uit de Leather’70 collectie is
Oeko-‐tex katoen is op zich een goede standaard
²ȵÀ¾Äź¸ Dz¿ öÄŽ¶¶Ã µ²Å ²¿µ¶ÃÄ È¶¸¸¶¸ÀÀºµ
voor verantwoord katoen, alleen heeft katoenteelt
zou worden. Het is een innovatief materiaal
nu eenmaal behoefte aan veel water. Daar hebben
om mee te werken en als volgende stap zou ik
zij geen oplossing voor, net als de verre afstand
voorstellen om te onderzoeken hoe het leer en
waar het vandaan moet komen. Dat moet ook
polyester gemakkelijk van elkaar te scheiden
anders kunnen, bijvoorbeeld met een vervangend
zijn, waarschijnlijk kunnen boven-‐ en onderlaag
materiaal.
losgetrokken worden.
À¼ ¹¶Å ´À½²³¶½ ÀÁ ²½½¶ ŲÆÁ¶ ÄÅÀȮ¶¿ ¸²²Å
Alle fournituren en textiel bij Chaud Devant
niet diep genoeg. Een blend van polyester
ºÄ ¶¼ÀʉÅ¶É ¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµʁ ȲŠº¿¹ÀƵŠµ²Å
en katoen is moeilijk te recyclen doordat het
µ¶ ÁÃÀµÆ´Åº¶ ¸¶Å¶ÄÅ ºÄ ÀÁ Ä´¹²µ¶½º»¼¶ ÄÅÀȮ¶¿ʁ
originele en pure materiaal moeilijk terug te
waardoor dus minder schade aan het milieu
winnen is. Verder zorgt het EU Ecolabel er alleen
wordt aangebracht.
maar voor dat er duurzamer (minder slecht)
wordt omgegaan met mens en milieu, maar het
¶Ã¼¶¿ ¾¶Å ϿϾϾѽ ¸ÃÀ¿µÄÅÀȮ¶¿ʁ ËÀ²½Ä º¿ µºÅ
zorgt niet voor daadwerkelijke verbetering, zoals
geval katoen, heeft als groot voordeel dat het
het C2C-‐systeem dat aanmoedigt.
makkelijker wordt om ze een tweede leven te
geven wanneer ze kapot/oud zijn. Bovendien is
Het transport staat ook in het midden. Enerzijds
²½½¶ ¼²ÅÀ¶¿ ³º» ¹²Æµ ¶Ç²¿Å ¸¶´¶Ãźȱ´¶¶Ãµʇ
is het relatief dichtbij om in Europa (Macedonië)
te produceren in plaats van een land in het verre
De RPB collectie behoort bij het positieve vlak
Oosten. Anderzijds is het alsnog zo’n 1400 liter
omdat deze collectie is gemaakt van opgeviste
Diesel dat wekelijks door een vrachtwagen heen
plastic soep uit de oceaan. Eigenlijk zouden
en weer van Macedonië naar Nederland verreden
meer producten bij Chaud Devant van deze stof
wordt. De vrachtwagen is daarentegen wel een
gemaakt moeten worden, zoals bijvoorbeeld de
van de meest voordelige vervoermiddelen als het
meest verkochte schorten/sloven, omdat het bij
gaat om Co2 uitstoot. Wellicht is de trein nog
de schorten en sloven minder uitmaakt dat deze
voordeliger, maar die aansluiting moet er ook
stof over het algemeen stijver is.
zijn.
26
EASY CARE FINISH O.A. OP ALLE BUIZEN/PANTALONS
100% KATOEN - DENIM
FINISH TEGEN AFBLOEDEN - DENIM
100% KATOEN - GOTS
OEKO-TEX KATOEN
RPB COLLECTIE
PLASTIC VERPAKKING KARTONNEN PRODUCTKAART
EU ECOLABEL - ALLE TAUPE STOFFEN
VRACHTWAGEN MACEDONIE 1400l DIESEL P/W
middenin FOTO: BIB APRON BBQ TAUPE
SCHADELIJK Blends van katoen, polyester of bijvoorbeeld
Het zou beter zijn om deze processen
een toevoeging van stretch kunnen waardevolle
milieuvriendelijk te maken, bij instanties die
eigenschappen geven aan de kleding, maar het
daarin gespecialiseerd zijn.
vermoeilijkt ook de mogelijkheid om het product
optimaal te hergebruiken. Het is daarom beter
Ook het verpakkingsmateriaal kan heel
À¾ ÁÆö ¸ÃÀ¿µÄÅÀȮ¶¿ Ŷ ¸¶³Ãƺ¼¶¿ʇ
gemakkelijk vervangen worden door bioplastic ¶¿ ¸¶Ã¶´Ê´½¶µ ¼²ÃÅÀ¿ʇ ¶Å ³¶µÃº»· ¾À¶Å ³¶Ä¶Ȯ¶¿
ÀÀà ´¹¶¾ºÄ´¹¶ ȱ¿ºÄ¹¶Ä ²½Ä ¶²ÄÊ ´²Ã¶ ¶¿ ¹¶Å
dat er op dit moment constant nieuwe aardolie en
Ŷ¸¶¿¸²²¿ Dz¿ ²Ȭ½À¶µº¿¸ ÈÀõ¶¿ Ä´¹²µ¶½º»¼¶
extra bomenkap nodig is om mooie verpakkingen
ÄÅÀȮ¶¿ ¸¶³Ãƺ¼Å ÇÀÀà ¾¶¿Ä ¶¿ ¾º½º¶Æʇ
te verwezenlijken.
27
HOOFDSTUK 6 - CRADLE-TO-CRADLE CIRKEL Dit is de C2C-‐cirkel van Chaud Devant. Hij bestaat
DIRECT COMPENSEREN VIA INTERNET
verantwoordelijk voor hun bijdrage aan de wereld
Op internet is het heel makkelijk om bij
en daarom kan een bedrijf als Chaud Devant
À¿²ȯ²¿¼¶½º»¼¶ Àø²¿ºÄ²Åº¶Ä ¹¶Å ǶóÃƺ¼ Dz¿
alleen afgaan op hetgeen deze bedrijven beloven
uit een technisch en een biologisch gedeelte, die
Der Weg der alten Kleidung) Het deel dat in de
gas, stroom en brandstof te berekenen en
en aan de hand van aannames een verantwoorde
vloeiend in elkaar overlopen omdat ze iets voor
Biologische cirkel terecht komt wordt door de
dit te compenseren door het verbruik aan
keuze proberen te maken. Er zijn alleen ook
elkaar kunnen betekenen. Vanuit de technische
natuur opgeruimd. Het belang van nieuwe bomen
milieuorganisaties te betalen. Zij zorgen op
punten waar Chaud Devant wel direct invloed op
cirkel kunnen biologische materialen gescheiden
en planten is heel belangrijk om onder anderen
hun beurt voor bosbeheer, zodat de aarde in
heeft. Die moeten uitgelicht worden, zodat in de
worden die niet schadelijk zijn voor de natuur.
de twee cirkels in stand te houden, maar er is nog
evenwicht blijft.
toekomst rekening gehouden kan worden met
Denk hierbij aan plantaardige materialen die in
een reden…
alles wat Chaud Devant zelf in handen heeft.
de kleding verwerkt zitten en bijv. bio-‐plastics
voor verpakkingen, die op de composthoop
KEURMERK: ‘THE GOLD STANDARD’
CO2 COMPENSATIE
Dit is een initiatief van het WNF. De organisatie
mogen. Maar andersom kunnen plantaardige vezels ook gecombineerd worden met synthetisch
Zoals in de Technische cirkel te zien is, staan
energieprojecten in ontwikkelingslanden.
(gerecycled) materiaal.
er vrachtwagens tussen elke stap. Dat zorgt
Bron: Milieu centraal. (2015)
voor veel CO2 uitstoot en de vraag is hoe
DE C2C-CIRKEL
zorgt voor bosplantingen en innovatieve SOURCING/INKOOP/BUYING/PRODUCTIE -KARIN-
PLANTEN
dit gereduceerd kan worden. Ik heb in mijn
ORGANISCHE EN SYNTHETISCHE MATERIALEN
¹²Æµ ¶Ç²¿Å ¼ÀÀÁÅ ÄÅÀȮ¶¿ʁ ·ÀÆÿºÅÆö¿ʁ
ȱ¶½µÃ¶Ä¶²Ã´¹ À¿µ¶ÃÇÀ¿µ¶¿ µ²Å 2 niet
waslabels etc. in en verstuurt deze naar één
gereduceerd kan worden door de mens. Mensen
van de twee ateliers (Nederland/Macedonië).
¼Æ¿¿¶¿ ȶ½ ¶Ȳ´ºô¿Å¶Ã ¾¶Å 2 uitstoot omgaan,
Zij zetten de kleding in elkaar en sturen de
maar nog beter is het streven om CO2-‐neutraal te
eindproducten weer terug naar Chaud Devant,
zijn. Als iedereen dat zou doen, zou er theoretisch
waarna ze vanuit het magazijn naar de afnemers
net zoveel CO2 uitgestoten, als weggewerkt
gaan. Vanaf dat moment heeft Chaud Devant
worden. Dit gebeurt door middel van planten en
geen zeggenschap meer over de producten, maar
bomen. Bomen zetten tijdens hun groeiproces
de bedoeling is dat de kleding weer terecht komt
CO2 om in zuurstof. Zo zuiveren zij dus de lucht.
bij Chaud Devant (of een bedrijf dat voor Chaud
Dat doen ze nog steeds als ze volgroeid zijn alleen
Devant werkt), zodat het (deels) hergebruikt en
zetten ze de CO2 dan niet meer om naar zuurstof,
gecomposteerd kan worden. Denk bij hergebruik
maar slaan ze de CO2 op. Bij verbranding komt de
²²¿ ¹¶Å À¿Åò·¶½¶¿ À· ǶÃǶ˶½¶¿ Dz¿ µ¶ ÄÅÀȮ¶¿
opgeslagen CO2 weer vrij.
materialen, zodat er nieuwe garens gemaakt
Er zijn verschillende manieren om aan CO2
kunnen worden die geweven of gebreid een
compensatie te doen.
nieuw doek kunnen vormen. Deze technieken
worden nog niet op grote schaal uitgevoerd,
CO2 NEUTRAAL TRANSPORTBEDRIJF
maar de ontwikkelingen reiken er wel naartoe.
‘Vredeveld transport’ en ‘de Rooy’ zijn innovatieve
Voorbeelden van bedrijven die actief deelnemen
transportbedrijven die streven om CO2 neutraal
In de cirkel staan meerdere punten waar
SOURCING/INKOOP/ BUYING/PRODUCTIE
aan deze ontwikkelingen zijn het Nederlandse
te zijn, d.m.v. elektrische vrachtwagens op
Chaud Devant het roer kwijt raakt. Dat gebeurt
Karin doet de productie bij Chaud Devant.
bedrijf MPO en het Duitse SOEX kleding-‐
duurzame energie, CNG (natuurlijk gas) en
zodra er taken uit handen gegeven worden.
²Å ¹ÀƵŠº¿ µ²Å ˶ ²½½¶ ÄÅÀȮ¶¿ ¶¿ ·ÀÆÿºÅÆö¿
sorteercentrum. SOEX doet voornamelijk aan
²¿µ¶Ã¶ ²½Å¶Ã¿²Åº¶Ç¶ ³Ã²¿µÄÅÀȮ¶¿ ¶¿ ³¶Å¶Ã¶
Zo wordt vervoer uit handen gegeven aan
inkoopt. Op de afdeling productie gaan ze ook op
‘downcycling’, wat inhoudt dat kleding een
aandrijftechnieken voor de vrachtwagens.
het transportbedrijf en productie aan het
ËÀ¶¼ ¿²²Ã ¿º¶Æȶ ÄÅÀȮ¶¿ ÇÀÀà ¿º¶Æȶ ÁÃÀµÆ´Å¶¿ʁ
productiebedrijf. Deze externe bedrijven zijn
zo vond Bianca bijvoorbeeld het leer voor de
minder waardevol product wordt, zoals papier,
GRONDSTOF (VEZELS) RECYCLEN: SCHEUREN/ SHREDDEN
BIOLOGISCHE PRODUCTEN COMPOST/MEST ALS VOEDING VOOR PLANTEN
BIOLOGISCHE KRINGLOOP
KLANTEN
CHAUD DEVANT
CHAUD DEVANT
FABRIKANTEN: KARMA BELLA PASWERK
WASTE=FOOD BIO-AFBREEKBAAR BEDERVEN/ROTTEN/ VERGAAN/OPGEGETEN D.M.V. SCHIMMELS, BACTERIEN OF DIEREN
PRODUCT
DESIGN/ONTWIKKELING -LIZ-
AFBEELDING: CRADLE-TO-CRADLE CIRKEL
automateriaal of poetsdoeken. (Zie op YouTube: 28
TECHNISCHE KRINGLOOP
29
Leather’70  collectie.  Wat  belangrijk  is  voor Â
¸œŸ¿ºà Å ĂˆĂ€ĂƒÂľÂśÂżĘ‡ À¿¾œ Ă‡Ă€ĂƒÂžÂśÂż ˺¿ ÂşÂżÂśČ˛Â´ÂşĂ´ÂżĂ…ÂśĂƒ
Ă„Ă€Ă†ĂƒÂ´ÂşÂżÂ¸Ęƒ ž Ă ĂƒĂ€ÂľĂ†Â´Ă…ÂśÂż ʯÄÅÀȎœ¿ œ¿ ÂˇĂ€Ă†ĂƒÂżÂşĂ…Ă†ĂƒÂśÂżĘ°
dan  rechte  vormen.  ‘Design  for  disassembly’  is Â
te  kiezen  die  zonder  het  gebruik  van  chemicaliĂŤn Â
een  term  voor  het  ‘slimme  ontwerpen’,  waarbij Â
tot  stand  zijn  gekomen  en  bij  voorkeur  voor  100% Â
de  ontwerper  rekening  houdt  met  wat  er  gebeurt Â
PRODUCTIE
uit  een  grondstof  bestaan  zodat  ze  gemakkelijk Â
als  een  product  gerecycled  moet  worden.  Dit Â
#1. 100% GRONDSTOFFEN
te  recyclen  zijn.  Als  het  dan  toch  een  blend  is,  is Â
moet  ook  gebeuren  bij  Chaud  Devant.  Tijdens Â
#2. GARENBLENDS IPV VEZELBLENDS
een  garenblend  beter  dan  een  vezelblend,  omdat Â
bij  het  ontwerpproces  moet  nagedacht  worden Â
de  garens  van  een  garenblend  gemakkelijker  van Â
of  het  wel  te  hergebruiken  is,  of  er  materiaal Â
elkaar  af  getwijnd  kunnen  worden,  terwijl  de Â
ÂłÂśĂ„Ă Â˛Â˛ĂƒÂľ Ÿ²¿ ÂłÂ˝ÂşÂťĂ‡ÂśÂżĘ Ă€Âˇ ÂśĂƒ ¡ÀÄĺœ½œ ÂłĂƒÂ˛ÂżÂľĂ„Ă…Ă€ČŽÂśÂż
vezels  in  een  vezelblend  garen  helemaal  met  elkaar Â
ÂłÂśĂ„Ă Â˛Â˛ĂƒÂľ ŸÆ¿¿œ¿ ÂłÂ˝ÂşÂťĂ‡ÂśÂżĘ Ă€Âˇ ȹ¿ºÄšº¿¸Äʤ´À²Åº¿¸Ä
#3. INNOVATIEVE STOFLEVARANCIERS (NIEUWE UITVINDINGEN)
vermengd  zijn.  Een  garenblend  is  dus  makkelijker Â
wellicht  geĂŤlimineerd  kunnen  worden  om  zoveel Â
#4. TECHNOLOGISCHE STOFFEN (BV.ZELFREINIGEND)
te  hergebruiken.  Verder  is  het  belangrijk  dat  de Â
mogelijk  gebruik  van  chemicaliĂŤn  te  vermijden Â
#5. GERECYCLED MATERIAAL
Ă„Ă…Ă€ČŽÂ˛ÂłĂƒÂşÂźÂ˛ÂżĂ…ÂśÂż º¿¿ÀDzźœ¡ Ă ĂƒĂ€ÂłÂśĂƒÂśÂż Ă…Âś ˺¿ œ¿
en  of  iets  bijvoorbeeld  binnenstebuiten  gedragen Â
milieukeurmerken  bezitten.  Voor  de  fournituren  is Â
kan  worden  (twee  kleuren)  waardoor  een Â
ook  een  slim  idee  in  te  beelden,  waardoor  deze  niet Â
Ă ĂƒĂ€ÂľĂ†Â´Ă… ÂśČ˛Â´ÂşĂ´ÂżĂ…ÂśĂƒ œ¿ Ă€ĂƒÂşÂ¸ÂşÂżÂśÂ˝ÂśĂƒ ĂˆĂ€ĂƒÂľĂ…Ę‡ Ăƒ ºÄ ¾²¿
vanzelfsprekend  in  de  technische  kringloopcirkel Â
minder  materiaal  nodig  voor  twee  producten  (de Â
hoeven  te  belanden.  Deze  kunnen  van  bio-Ââ€?plastics Â
binnenkant  en  de  buitenkant).  Â
#6. BIO-AFBREEKBAAR (BV.BIO-PLASTIC FOURNITUREN) #7. SCHADE COMPENSEREN (ZIE: WWW.FAIRCLIMATEFUND.NL/CO2-SCAN)
of  schrilk  gemaakt  worden.  Dat  zijn  innovatieve Â
ALS DE C2C-CIRKEL ROND IS, IS AFVAL VOEDSEL DAT WEER EEN NIEUWE CYCLUS STIMULEERT.
materialen,  waarvoor  nog  meer  in  de  plaats  bedacht  kan  worden.  Het  zou  een  uitdaging  zijn  om  hier  als  eerste  mee  op  de  markt  te  komen  en  het  imago  van  Chaud  Devant  ten  goede  komen. Â
INSPIRATIE VAN EEN ANDER MERK
ONTWIKKELING
DESIGN/ONTWIKKELING
Op  23  mei  2013  lanceerde  Kuyichi  ‘Deposit  Denim’, Â
#1. EFFICIENTE PATRONEN
Liz  doet  productontwikkeling  bij  Chaud  Devant  en Â
een  recycle-Ââ€?concept  waarbij  de  consument  werd Â
Bianca  zorgt  voor  inspiratie  en  opdrachten  voor Â
gevraagd  om  een  bijdrage,  door  een  oude  jeans Â
nieuwe  ontwerpen.  Wat  belangrijk  is  op  dit  gebied: Â
in  te  leveren.  Van  alle  jeans  die  retour  kwamen, Â
Om  er  bij  het  ontwerpproces  voor  te  zorgen  dat Â
werden  de  broekspijpen  verzameld,  vervezeld  en Â
¾œ º¿½œ¸ Dz¿ Ă Â˛Ă…ĂƒĂ€Ă€ÂżÂľÂśÂ˝ÂśÂż šœœ½ œȲ´ºô¿Å ºÄ œ¿Ę
gerecycled  om  nieuwe  garens  van  te  spinnen.  Deze Â
wanneer  nodig,  patroondelen  aan  te  passen  aan Â
werden  vervolgens  geweven  tot  nieuw  doek  voor Â
¾œ œȲ´ºô¿Åºœʇ Ă€ žº¿ žÀ¸œ½ºŸ ²¡Ç²½ ºÄ ÂłÂśÂ˝Â˛ÂżÂ¸ĂƒÂşÂťÂź
de  nieuwe  collecties. Â
om  de  natuur  zo  min  mogelijk  te  belasten.  Een Â
Bron: Â Modefabriek. Â (2013) Â
(ZO MIN MOGELIJK AFVAL) #2. GEEN RONDE VORMEN WAAR ‘T NIET HOEFT #3. MEERDERE EIGENSCHAPPEN IN ÉÉN PRODUCT (2 IN 1 - BV. TOWEL-SLOOF) #4. DESIGN FOR DISASSEMBLY (BIJ ONTWERPPROCES REKENING HOUDEN MET 2E LEVEN) #5. ELIMINATIE VAN CHEMISCHE PROCESSEN #6. SCHADE COMPENSEREN
(ZIE: WWW.FAIRCLIMATEFUND.NL/CO2-SCAN)
voorbeeld:  80  cm  brede  sloven  (een  rechthoekig  vlak)  moeten  uit  een  160  cm  brede  stof  geknipt Â
Æʺ´šº ºÄ œº¿¾ Đ€ĎžĎżĐƒ ¡²º½½ºœÅ ¸œ¸²²¿ʇ Æ¿ ȹ½ÀÄÀȹœ ºÄ
worden,  zodat  het  afvalpercentage  0%  bedraagt Â
goed,  maar  op  grote  schaal  blijkt  het  nog  moeilijk Â
als  er  2  naast  elkaar  ingelegd  worden.  Er  zijn Â
uit  te  voeren.  Het  is  ook  moeilijk  om  van  allerlei Â
natuurlijk  ook  bredere  sloven  en  schorten  van Â
verschillende  merken  de  kleding  te  recyclen.  Om Â
ϿϞϞ ´ž ÂłĂƒÂśÂśÂľĘ‡ Ŝ½ ¾²Å ¾œ Ă„Ă…Ă€ČŹĂƒÂśÂśÂľĂ…Âś ϿЀϞ ´žʇ
kwaliteit  te  garanderen  kunnen  bedrijven  beter Â
is,  kunnen  de  banden  en  onder  delen  waarvoor Â
hun  eigen  producten  recyclen.
destofrichting  niet  uitmaakt,  uit  de  overige  20  cm. Â
30
31
CONCLUSIE Aan het begin van dit boekje vroeg ik me af hoe
keurmerken. Deze komen meestal heel
Chaud Devant een meer verantwoord bedrijf
vooruitstrevend over doordat ze gespecialiseerd
kon worden voor de aarde. Wat namelijk gelijk
zijn op een bepaald vakgebied. De valkuil zit
opviel, was de hoeveelheid empathie waarover
hier in de overige vakgebieden die daardoor
het personeel van Chaud Devant beschikt. De
sneller voor lief genomen worden. Eén keurmerk
meesten zijn zich bewust van de actualiteiten
keurt niet gelijk het hele product goed. Andere
op mens-‐ en milieuvriendelijk gebied, maar
²²¿µ²´¹ÅÄÁƿŶ¿ ˺»¿ µ¶ Ä´¹²µ¶½º»¼¶ ȱ¿ºÄ¹¶Ä
er is niemand die de verantwoordelijkheid
µº¶ ÇÀÀò½Ä¿À¸ ÇÀÀà ÄÀ¾¾º¸¶ ÄÅÀȮ¶¿ ¸¶³Ãƺ¼Å
voor het onderwerp draagt. Met dat gegeven
moeten worden en het ontbreken van een C2C-‐
startte ik mijn onderzoek naar een manier om
retoursysteem. Chaud Devant zou, vooral na de
alle Chaud Devant producten voor 100% mee
verkoop, de macht over haar producten moeten
te laten draaien in een verantwoord proces.
behouden, zodat er geen materiaal verloren gaat
Ik ben er daarbij achter gekomen dat dat niet
ten koste van het milieu. De C2C-‐cirkel van Chaud
van de een op de andere dag kan. Er zijn nog
Devant is daarvoor een streven, een ideaalbeeld.
veel ontwikkelingen gaande van dingen die
De werknemers van de afdelingen ‘productie’ en
nog niet op grote schaal uitgevoerd kunnen
‘productontwikkeling’ hebben hier directe inspraak
worden. Voorbeelden hiervan zijn alternatieve
in. Zij dienen als start van het kringloopproces.
materialen, productiemogelijkheden en manieren
À¾ ´¹¶¾ºÄ´¹¶ ÄÅÀȮ¶¿ ƺŠµ¶ ʒ ÆÁÁ½Ê ¹²º¿ʓ Ŷ
Al met al kan Chaud Devant gemakkelijk een meer
elimineren.
verantwoord bedrijf worden. Het C2C-‐principe
helpt daarbij, omdat het de richtlijnen voor een
Chaud Devant gaat mee met deze ontwikkelingen.
goed kringloopproces weergeeft, waaraan het
Het bedrijf werkt bijvoorbeeld al met alternatieve
bedrijf zelf invulling kan geven. Aan de hand van
materialen zoals de stof uit de RPB collectie en het
de simpele ‘checklist’ in het laatste hoofdstuk van
leer van de Leather’70 collectie, die afval deel uit
dit boekje, kunnen producten direct verantwoorder
laten maken van de technische kringloopcirkel.
worden. Bepaalde beslissingen op het gebied van
Daarnaast is merendeel van de bedrijven waar
inkoop en ontwerp worden ook makkelijker om
Chaud Devant afnemer van is, op hun eigen manier
te maken, doordat de onverantwoorde opties
betrokken bij het sustainability aspect. Ook over de
hierdoor afvallen. Wanneer het bedrijf in de
productiebedrijven valt veel positiefs te vertellen. Die
toekomst, middels dezelfde simpele denkstappen,
zijn niet alleen dichtbij gelegen, wat minder milieu
blijft streven naar verbetering van de aarde,
belastend is, maar ook de werkomstandigheden van
³½º»·Å ¹¶Å º¿ µ¶ ÁÀ埶Ƕ ʒȷÀÈʓ µº¶ ¹¶Å ³¶µÃº»·
de arbeiders zijn goed te controleren.
nu zo krachtig maakt. Bovendien houdt het
Chaud Devant ‘up to date’ en vernieuwend. Als
Er zijn ook aandachtspunten die in mijn onderzoek
verantwoord bedrijf zorgt Chaud Devant dus voor
naar boven zijn gekomen. Het is bijvoorbeeld
het behoud van het sterke imago waarover het nu
belangrijk dat Chaud Devant niet te snel genoegen
al beschikt. Het is dus van belang om te blijven
neemt met bepaalde (milieu)
ontwikkelen op dit gebied.
AFBEELDING: MACEDONIE > NEDERLAND
32
33
BRON: SUSTAINABLE APPAREL COALITION. (2015) THE HIGG INDEX [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.APPARELCOALITION.ORG/THE-HIGG-INDEX/ [GERAADPLEEGD OP: 28-11-2015].
BRON: OEKO-TEX ®. (2015) PHILOSOPHY. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW. OEKO-TEX.COM/EN/MANUFACTURERS/ PHILOSOPHY/PHYLOSOPHY_START.HTML [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: GLOBAL ORGANIC TEXTILE STANDARD. (2013) ABOUT US. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.GLOBAL-STANDARD. ORG/ABOUT-US.HTML [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: SCS GLOBAL SERVICES. (2015) COMPANY. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.SCSGOBALSERVICES.COM/COMPANY [GERAADPLEEGD OP: 07-01-2016]. BRON: INTEREK. (2015) WAT WE DOEN. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.INTEREK. NL/WAT-WE-DOEN/ [GERAADPLEEGD OP: 07-01-2016]
BRON: FAIR WEAR. (2015) FAQ. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.FAIRWEAR. ORG/595/ABOUT/FAQ/ [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: BSCI. (2015) WHAT WE DO. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.BSCI-INT. ORG [GERAADPLEEGD OP: 07-01-2016].
BRON: MAX HAVELAAR. (2015) FAIRTRADE IN HET KORT. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.MAXHAVELAAR.NL/ WAT_IS_FAIRTRADE [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: THE OCEAN CLEAN UP. (2015) ABOUT THE OCEAN CLEAN UP. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.THEOCEANCLEANUP. COM [GERAADPLEEGD OP 07-01-2016].
BRON: FSC. (2015) WAT DOET FSC. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.FSC.NL/ WAT-DOET-FSC.671.HTM [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: MBDC. (2015) ABOUT MBDC. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.MBDC. COM [GERAADPLEEGD OP 07-01-2016].
BRON: EUROPEAN COMMISSION EUROPA. (2015) HOW TO JOIN EMAS. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.EC.EUROPA.EU/ ENVIRONMENT/EMAS/REGISTRATION/ INDEX_EN.HTM [GERAADPLEEGD OP: 2611-2015].
BRON: EUROPEES ECOLABEL. (2015) DUURZAMERE PRODUCTEN EN DIENSTEN. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.EUROPEESECOLABEL.NL/28/HOME.HTML [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: STICHTING HET WERELD NATUUR FONDS-NEDERLAND. (2015) WAT WNF DOET. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW. WNF.NL/WAT-WNF-DOET.HTM [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: FOCUS. (2015) TRENDS, 4 AUGUSTUS 2015, BLZ 52.
BRON: FAIR WEAR. (2015) FAQ. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.FAIRWEAR. ORG/595/ABOUT/FAQ/ [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: SUSTAINABLE APPAREL COALITION. (2015) THE HIGG INDEX [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.APPARELCOALITION.ORG/THE-HIGG-INDEX/ [GERAADPLEEGD OP: 28-11-2015].
BRON: ENECO. (2009) MICHAEL CORTEN, MECHELEN.
BRON: BETTER COTTON INITIATIVE (2015) BCI COUNCIL [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.BETTERCOTTON.ORG/ ABOUT-BCI/WHO-WE-ARE/BCI-COUNCIL/ [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015].
BRON: MILIEU CENTRAAL. (2015) KLIMAATCOMPENSATIE [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.MILIEUCENTRAAL.NL [GERAADPLEEGD OP: 11-01-2016]
BRON: EUROPEAN COMMISSION. (2015) REACH - REGISTRATION, EVALUATION, AUTHORISATION AND RESTRICTION OF CHEMICALS. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.EC.EUROPA.EU/ENTERPRISE/SECTORS/CHEMICALS/REACH/INDEX_EN.HTM [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015]. BRON: EUROPEES ECOLABEL. (2015) DUURZAMERE PRODUCTEN EN DIENSTEN. [ONLINE] TE VINDEN OP: WWW.EUROPEESECOLABEL.NL/28/HOME.HTML [GERAADPLEEGD OP: 26-11-2015]. 34
35
AUTEUR: NIENKE IJTSMA 500694684 D.D.: OKT 2015 - FEB 2016 SCHOOL: AMSTERDAM FASHION INSTITUTE (AMFI) FASHION MANAGEMENT KLAS: FM2C COACHES: MEVR. L. FLETTERMAN MEVR. L. VAN DER AAR MEVR. L. BINK MEVR. M. GOEDKOOP
36