__ _4_ = 4 8
RAZIGRANA MATEMATIKA ZA ^ETVRTI RAZRED OSNOVNE [KOLE
4 +
9
b. c
a
.
5 . 10 9 + 7 . 108 + 6 + 11 0 1
3
. 1
. 10
c
a .b .
. . b) . c a ( = . c) a . (b
ff
BROJEVI DO 1 000 (PONOVIMO)
1.
2.
Popuni tabelu: NAJMAWI
NAJVE]I
jednocifren broj dvocifren broj trocifren broj
3.
Napi{i brojeve koji sadr`e:
Brojeve: 633, 507, 336, 570, 299, 569 i brojeve 921, 176, 342, 608, 297, 279 pore|aj od najve}eg do najmaweg.
________________________________ ________________________________ ________________________________
4.
Koju mesnu vrednost ima cifra 0 u slede}im brojevima?
9S 7D 1J = ____________________________ 609 _____________________________ 0J 2D 1S = ____________________________ 690 _____________________________ 8J 9S 6D = ____________________________ 3D 0J 7S = ____________________________ Slede}e brojeve napi{i kao zbir stotina, desetica i jedinica. 874 = ________ + ________ + ________
Ako izostavimo nulu iz broja 690, dobijamo broj ________________________ Dopisivawem ili izostavqawem nule sa desne strane nekog broja ____________ se wegova vrednost. Promeni vrednost datih brojeva izostavqawem ili dopisivawem nule.
902 = ________ + ________ + ________ 43 _________
720 _________
360 ________
91 __________
670 = ________ + ________ + ________
5.
Kako se i za koliko mewa broj 648 ako se:
6.
Napi{i ciframa brojeve koji sadr`e:
umesto cifre jedinica napi{e 0 __________
8D = _________
45D = __________
____________________________________
88D = _________
100D = __________
12D = _________
99D = __________
umesto cifre desetica napi{e 9 __________ ___________________________________
7.
Napi{i izraze, pa izra~unaj: zbir brojeva 128 i 239
8.
Napi{i sve dvocifrene brojeve ~iji je zbir jedinica i desetica 8.
_________________________________
________________________________
koli~nik brojeva 186 i 6
________________________________
_________________________________ proizvod brojeva 119 i 5 _________________________________ razliku brojeva 907 i 698
9.
Napi{i sve trocifrene brojeve ~ija je cifra stotina 3, a zbir stotina, desetica i jedinica je broj 9.
________________________________
_________________________________ ________________________________ 2
SABIRAWE I ODUZIMAWE DO 1 000 (PONOVIMO)
1.
Izra~unaj:
600 + 352 = ____________
952 - 800 = ____________
327 + 109 = ____________
324 + 550 = ____________
800 - 176 = ____________
605 + 298 = ____________
207 + 493 = ____________
206 - 149 = ____________
1 000 - 397 = ____________
2.
Prvi sabirak je 164, a drugi sabirak je jednak zbiru brojeva 207 i 393. Napi{i izraz i izra~unaj.
3.
Umawenik je 605, a umawilac je razlika brojeva 708 i 469. Izra~unaj vrednost tog izraza.
____________________________________
_______________________________
____________________________________
_______________________________
4.
Umawenik je jednak zbiru brojeva 176 i 498, a umawilac je razlika brojeva 900 i 756. Izra~unaj vrednost tog izraza.
_______________________________________________________________________
5.
Prati strelice i popuni prazna poqa:
+176
-149
+396
+207
-107
256
-138
-102
+278
596
6.
Ribari su prvog dana ulovili 236 kg ribe, a drugog dana 68 kg mawe u odnosu na prvi dan. Koliko su kilograma ribe ulovili za ta dva dana?
_______________________________________________________________________
7.
Iz magacina je pre podne izneto 456 l uqa, a posle podne 109 l mawe. Koliko je bilo uqa u magacinu ako je sada u wemu 102 l?
8.
Zbir tri broja je 990. Zbir prvog i drugog je 659, a zbir prvog i tre}eg je 660. Koji su to brojevi?
_____________________________________
________________________________
_____________________________________
________________________________
_____________________________________
________________________________
9.
Koriste}i izraz: 1 000 - (616 + 139), sastavi tekst i izra~unaj vrednost izraza.
Tekst: __________________________________________________________________ _______________________________________________________________________ Re{ewe: ________________________________________________________________ 3 ff
MNO@EWE I DEQEWE (PONOVIMO)
1 . Izra~unaj: 5 . 70 = ________ 129
2.
. 6 = _______
. 54 = ________
500 : 10 = ________
9
460 : 10 = ___________
624 : 4 = ________
40 : 20 = _______ 1 000 : 100 = _______
Prvi ~inilac je razlika brojeva 14 i 6, a drugi ~inilac je zbir brojeva 76 i 14. Izra~unaj proizvod.
_______________________________________________________________________
3.
Proizvod brojeva 204 i 3 umawi za koli~nik istih brojeva.
______________________________
5.
4.
Deqenik je proizvod brojeva 8 i 100, a delilac je koli~nik brojeva 1 000 i 50. Izra~unaj vrednost izraza.
___________________________________
Najve}i neparan trocifren broj umawi 3 puta, pa dobijeni koli~nik uve}aj za razliku brojeva 846 i 398.
_______________________________________________________________________
6.
Prati strelice i popuni prazna poqa:
7.
:3
+189
Na planta`i je jedna grupa bera~a ubrala 114 kg bresaka, a druga 3 puta mawe. Tre}a grupa je ubrala 3 puta vi{e bresaka od prve. Koliko kilograma bresaka je ukupno ubrano?
_________________________________ .3
8.
49
_________________________________ _________________________________
Automobil je za 9 sati pre{ao 774 kilometara. Koliko je pre{ao za 1 sat, a koliko }e pre}i za 10 sati, ako svakog sata prelazi jednak broj kilometara?
Za 1 h: __________________________________________________________________ Za 10 h: _________________________________________________________________
9.
Na tri police ima po 124 kwige. Na ~etvrtoj ima dva puta vi{e kwiga nego na tre}oj polici. Koliko ima ukupno kwiga na sve ~etiri police?
10.
Koriste}i izraz (984 : 3) + (119 . 3) sastavi tekst i izra~unaj vrednost izraza.
Tekst: ______________________________
________________________________
__________________________________
________________________________
__________________________________
________________________________
Re{ewe:____________________________
________________________________
__________________________________
4
DEKADNE JEDINICE DO MILION Napi{i dekadne jedinice niza prirodnih brojeva do 1 000: _______________________________________________________________________ Nastavimo da brojimo hiqade: 1 hiqada - 1 000, 2 hiqade - 2 000, ..., 10 hiqada - 10 000 11 hiqada - 11 000, ..., 20 hiqada - 20 000, ..., 100 hiqada - 100 000 110 hiqada - 110 000, ..., 200 hiqada - 200 000, ..., 900 hiqada - 900 000 1 000 hiqada - 1 000 000 Broj hiqadu hiqada naziva se milion - 1 000 000 Dekadne jedinice do milion mogu se napisati i ovako: 10 = 101, 100 = 102, 1 000 = 103, 10 000 = 104, 100 000 = 105 i 1 000 000 = 106 Navedeni zapisi 101, 102, ..., 106 nazivaju se stepeni. Brojevi 1, 2, ..., 6, u stepenu pokazuju nam koliko se puta broj 10 javqa kao ~inilac.
1.
Napi{i u obliku dekadne jedinice:
2.
Napi{i u obliku stepena:
103 = _________
105 = ___________
10 . 10 = _____ 10 . 10 . 10 . 10 = _____
102 = _________
106 = ___________
10 . 10 . 10 . 10 . 10 . 10 = ______
Vi{estruke dekadne jedinice, kao {to su: 300, 2 000, 15 000, 900 000, kra}e zapisujemo u obliku proizvoda jednocifrenog broja i dekadne jedinice, koju izra`avamo stepenom: 300 = 3 . 100 = 3 . 102; 2 000 = 2 . 1 000 = _____; 15 000 = ___________ = _____; 900 000 = ____________________________
3.
Napi{i u obliku proizvoda, kao u datim primerima:
4.
Izra~unaj proizvode prema prikazanom primeru:
400 = 4 . 100 = 4 . 102
2 . 102 = 2 . 100 = 200
700 000 = 7 . 100 000 = 7 . 105
7 . 105 = __________________________
900 = ______________________________
8 . 104 = __________________________
8 000 = ____________________________
6 . 103 = __________________________
30 000 =____________________________
3 . 105 = __________________________
900 000 = __________________________
9 . 101 = __________________________ 5 ff
PISAWE I ^ITAWE BROJEVA DO MILION Posmatrajmo broj 975 325. Koliko cifara je upotrebqeno da bi bio napisan? ________ Da li je 975 325 = 975 000 + 325? _________ Pri zapisivawu ovog broja odvojili smo broj hiqada od broja jedinica. Ta dva dela su dve klase: klasa hiqada i klasa jedinica. Svaka klasa ima svoje stotine, desetice i jedinice.
KLASA HIQADA S D J
KLASA JEDINICA S D J
9
3
7
5
2
Pri zapisivawu brojeva, malim razmakom treba odvojiti svaku klasu.
975 325
5
Pri ~itawu, prvo pro~itamo broj hiqada i ime klase, a zatim pro~itamo broj u klasi jedinica. 975 325 - devetsto sedamdeset pet hiqada trista dvadeset pet
1.
Slede}e brojeve napi{i u datu tabelu:
sedamdeset pet hiqada ~etiri stotine trideset {est, jedan milion, ~etiri hiqade osam, dve stotine hiqada sedamdeset {est, sto jedanaest hiqada jedan.
KLASA MILIONA S D J
2.
KLASA HIQADA S D
J
KLASA JEDINICA S D J
Pro~itaj slede}e brojeve i napi{i ih re~ima:
5 028 __________________________________________________________________ 75 344 _________________________________________________________________ 92 876 _________________________________________________________________ 237 018 ________________________________________________________________ 703 264 ________________________________________________________________ 999 138 ________________________________________________________________ 868 235 ________________________________________________________________ 6
BROJEVI U OBLIKU ZBIRA PROIZVODA Brojeve mo`emo zapisati u obliku zbira proizvoda jednocifrenog broja i stepena broja 10 na slede}i na~in: 842 = 800 + 40 + 2 = 8 . 100 + 4 . 10 + 2 = 8 . 102 + 4 . 10 + 2 . 1 2 895 = 2 000 + 800 + 90 + 5 = 2 . 1 000 + 8 . 100 + 9 . 10 + 5 . 1 = 2 . 103 + 8 . 102 + 9 . 10 + 5 . 1
1.
Napi{i u obliku zbira proizvoda, kao u prethodnim primerima:
248 = __________________________________________________________________ 974 = __________________________________________________________________ 7 592 = ________________________________________________________________ = ________________________________________________________________ 64 749 = ________________________________________________________________ = ________________________________________________________________ 987 654 = _______________________________________________________________ = _______________________________________________________________
2.
Napi{i u obliku zbira proizvoda jednocifrenog broja i stepena broja 10:
6 952 = 6 . 103 + 9 . 102 + _________________________________________________ 82 305 = 8 . 104 + ________________________________________________________ 903 004 = ______________________________________________________________ 1 000 000 = _____________________________________________________________
3.
Napi{i brojeve u obliku vi{ecifrenog broja:
105 + 6 . 104 + 7 . 103 + 3 . 102 + 8 . 1 = _____________________________________ 8 . 105 + 5 . 103 + 7 . 102 + 3 . 1 = __________________________________________ 106 + 103 + 102 = ________________________________________________________
4.
Napi{i prethodnik i sledbenik slede}ih brojeva: ______________ 103 _______________ _____________ 2 . 104 _____________
________________________ 2 . 105 + 7 . 104 + 6 . 103 ________________________ _____________________ 2 . 106 + 8 . 105 + 5 . 104 + 4 . 103 _____________________ 7 ff
ZADACI ZA VE@BAWE 1.
Napi{i najmawi:
dvocifren broj: ______________
petocifren broj: ______________
trocifren broj: ______________
{estocifren broj: ______________
~etvorocifren broj: ______________
sedmocifren broj: ______________
2.
Koliko puta treba pomno`iti broj 10 samim sobom da bi se dobilo:
10 000 _____________
3.
100 000 _____________
1 000 000 _____________
Pro~itaj brojeve i napi{i ih re~ima:
1 005 __________________________________________________________________ 89 326 _________________________________________________________________ 591 870 ________________________________________________________________ 999 783 ________________________________________________________________ 31 444 _________________________________________________________________ 12 112 _________________________________________________________________
4.
Slede}e brojeve napi{i u obliku zbira proizvoda jednocifrenog broja i stepena broja 10:
969____________________________________________________________________ 60 756 _________________________________________________________________ 792 301 ________________________________________________________________ 810 405 ________________________________________________________________ 35 002 _________________________________________________________________ 13 837 _________________________________________________________________
5.
Napi{i brojeve koji su napisani u obliku zbira proizvoda:
5 . 1 000 + 9 . 100 + 6 . 10 + 1 = ____________________________________________ 7 . 1 000 + 6 . 100 + 2 . 10 + 8 =____________________________________________ 2 . 10 000 + 8 . 1 000 + 7 . 100 + 5 . 10 + 4 = _________________________________ 9 . 10 000 + 6 . 1 000 + 3 . 100 + 19 =_________________________________________ 3 . 100 000 + 9 . 10 000 + 2 . 1 000 + 0 . 100 + 1 . 10 + 0 = ______________________ 6 . 100 000 + 7 . 1 000 + 15 = _______________________________________________ 8
MESNA VREDNOST CIFRE 1.
Zapi{i:
665 = _____ S _____ D _____ J 404 = _____ S _____ D _____ J 52 292 = _____ DH _____ H _____ S _____ D _____ J 648 596 = _____ SH _____ DH _____ H _____ S _____ D _____ J 905 004 = _____ SH _____ DH _____ H _____ S _____ D _____ J
2.
Napi{i brojeve koji imaju: 2S 4D 2J = ______________
9J 6S = ______________
8DH 3H 3D = ______________
6SH 4DH 7S 7J = ______________
Za pisawe nekih vi{ecifrenih brojeva ista cifra se koristi na razli~itim mestima. Vrednost cifre zavisi od mesta na kome je ona napisana. Mesto cifre u nekom broju zove se mesna vrednost te cifre.
3.
Odredi mesne vrednosti cifara u svakom broju, pa zatim taj broj napi{i u tablicu:
KLASA MILIONA S D J
KLASA HIQADA S D J
KLASA JEDINICA S D J
777, 3 837, 20 828, 75 575, 136 632, 999 999, 1 000 000, 3 . 105 + 6 . 103 + 3 . 102 + 3 9 . 105 + 8 . 102 + 1 . 102
4.
Zapi{i mesnu vrednost cifre 9 u svakom od slede}ih brojeva:
1946 = _______________
5.
Napi{i prethodnik i sledbenik slede}ih brojeva:
____________
9SH
____________
____________
6SH 8DH 9J
____________
____________
2DH 9S 9D 9J
____________
944 = _______________
6 . Napi{i ~etiri razli~ita petocifrena broja tako {to 879 = _______________ }e{ cifru tri upotrebiti dva puta, a cifru jedan tri puta. 999 = _______________ __________
__________
__________
__________ 9 ff
ZADACI ZA VE@BAWE 1.
Napi{i u obliku proizvoda jednocifrenog broja i stepena broja 10, slede}e brojeve:
700 = _______________
8 000 = _____________
30 000 = ____________
1 000 000 = __________
1 000 = _____________
600 000 = ___________
2.
Napi{i u obliku zbira proizvoda jednocifrenog broja i stepena broja 10:
496 = __________________________________________________________________ 950 007 = _______________________________________________________________ 5 394 = __________________________________________________________________ 606 060 = _______________________________________________________________ 709 043 = _______________________________________________________________ 972 398 = _______________________________________________________________ 115 283 = _______________________________________________________________ 47 654 = ________________________________________________________________ 3 050 = ________________________________________________________________
3.
Napi{i ciframa broj sedamsto hiqada devet stotina devedeset {est ___________ Napi{i broj koji je za 3 jedinice mawi od prethodnog broja __________________
4.
Napi{i brojeve koji imaju 7D i 7DH, 9J i 9SH, 3S i 3JH
5.
___________ ___________ ___________
6.
[estocifren broj kome je posledwa cifra 8 se ne}e promeniti, ako bilo koje druge dve cifre zamene mesta. Koji je to broj?
najmawi:
najve}i:
______________
______________
7.
____________________________________
8.
Napi{i sve ~etvorocifrene brojeve razli~itim ciframa 4, 5, 6 i 7, u kojima su cifre 5 i 6 jedna pored druge, tim redom.
____________________________________ ____________________________________ 10
Koji je najve}i, a koji najmawi {estocifren broj koji se mo`e zapisati sa 3 nule i 3 jedinice?
Napi{i najve}i i najmawi {estocifren broj kome su sve cifre razli~ite.
_______________
9.
_______________
Napi{i najmawi i najve}i petocifren broj kod koga je zbir cifara 11.
_______________
_______________
DEKADNE JEDINICE VE]E OD MILION Dekadne jedinice do milion su: _____________________________________________________________________ U nizu prirodnih brojeva uo~imo dekadne jedinice ve}e od milion: 10 000 000 - deset miliona, 100 000 000 - sto miliona i 1 000 000 000 - hiqadu miliona ili milijarda. Ove dekadne jedinice izra`avamo stepenom na slede}i na~in: 10 000 000 = 107, 100 000 000 = _______ 1 000 000 000 = _______ Dekadne jedinice ve}e od milijarde su: 10 000 000 000 - deset milijardi - 1010; 100 000 000 000 - sto milijardi - ______ 1 000 000 000 000 = ______ - hiqadu milijardi ili bilion. Postoje i ve}e dekadne jedinice od biliona.
1.
Zapi{i u obliku stepena broja 10 sve dekadne jedinice od milijarde do biliona.
_______________________________________________________________________
2.
Ako 1 km ima 1 000 m, izrazi proizvodom jednocifrenog broja i stepena koliko metara ima u:
Napi{i koliko ima miliona u slede}im brojevima:
3.
10 000 000 _________________________
4
10 km = 10 000 m = 10 m 10 000 km = ______________ = ________
4.
Napi{i slede}e brojeve:
100 000 000_________________________ 1 000 000 000 _______________________
5.
Napi{i koliko milijardi ima u:
tri biliona
10 000 000 000 _____________________
__________________________________
100 000 000 000 ____________________
dvadeset miliona __________________________________ ~etiri milijarde __________________________________ trinaest milijardi __________________________________
jednom bilionu _____________________
6.
Popuni prazna mesta:
2 km
=
mm
2t
=
g
km =
5 000 000 cm 11 ff