Hardangermagasinet Nr 2 2015 by poppcorn design

2 FRÅ SKJERGARD I SUNNHORDLAND - TIL FRUKTHAGAR I HARDANGER

DESEMBER 2015 - 10. ÅRGANG

HARDANGERFJORD MAGASINET

Skjelbreid og Poirée

HARRY

- the mann!

ORDFØRER SOLFRID BORGE

INFORMASJONSBLAD GRATIS

FOTO: BJARNE ﾃ郎MYR

FOTO: TERJE RAKKE

FOTO: SHUTTERSTOCK FOTO: M. EVJEN

FOTO: SMEDHOLMEN KYST OG NATURLIVSSKOLE

FOTO: M. EVJEN

FOTO: CHARLOTTE THEILMANN

Hardangerfjord magasinet ER SERVERT!

DISTRIBUSJON: HAUGESUND / TYSVÆR / SVEIO / BØMLO / STORD / ULLENSVANG / ODDA / JONDAL / ETNE / KVINNHERAD / VINDAFJORD / FUSA KVAM / EIDFJORD / ULVIK / GRANVIN / TURISTKONTOR / FERJER / SNØGGBÅTAR / BÅTHAMNER / BENSINSTASJONAR / OVERNATTINGGSTADAR I REGIONEN

INNHALD S I D E 114 MOS TRAS PEL ET

SIDE

SIDE SIDE

SIDE

18 SIDE

Skjelbreid og Poiree

GBS

VERDSMEISTERFRÅ EIDFJORD

S IDE 8 S KIS KY TA R ESS

SIDE

S I D E 74 KNAPPH U S KJ ØKKEN

Eidfjord Resort

SIDE

112 SIDE

SIDE 4 1 BYGG OG B U SIDE

98 SIDE

DEI GRØNE BÅTANE SIDE SIDE

Geddien S I DE 1 1 0 P E DE R OG DA ME N E

87 SIDE 3 2 SK L

HAVBRUK - OPPDRETT

SIDE

SIDE 1 18 B A RON IE T

SIDE

84 SIDE

LÆRLINGORDNINGEN SIDE

HARRY HERSTAD

100 ANSVARLEG UTGJEVAR: PRINFO MEDIA ANSVARLEG REDAKTØR: SIGURD VIKØREN FOTO FRAMSIDE: BERGLIOT BRUÅSDAL HESVIK DESIGN/ILLUSTRASJON: VINNARSKALLE / POPPCORN DESIGN OPPLAG: 25.000 UTGIVELSE: 2 GONGER PR. ÅR

Rognkjeks S IDE 108 S O L F RID B O RGE

KONTAKT: SKÅLAGATO 50, 5470 ROSENDAL, T: 982 98 301, E-POST: SIGURD.VIKOREN@PRINFO.NO 5

Vi ynskjer alle lesarane våre ei god og triveleg jul - godt nytt år og lukke til med 2016!

Deilig er jorden Deilig er jorden, prektig er Guds himmel, Skjønn er sjelenes pilgrimsgang! Gjennom de fagre riker på jorden Går vi til paradis med sang. Tider skal komme, tider skal henrulle, slekt skal følge slekters gang, aldri forstummer tonen fra himlen i sjelens glade pilgrimssang. Englene sang den først for markens hyrder; skjønt fra sjel til sjel det lød: Fred over jorden, menneske, fryd deg! Oss er en evig frelser født!

FOTO: THORLAF GJUVSLAND

AUSTANFOR SOL OG VESTANFOR MÅNE

AUSTANFOR SOL OG VESTANFOR MÅNE Austanfor sol og vestanfor måne! Mellom Espevær og Hardangervidda. Her ligg Hardangerfjorden, eventyrlandet. Ein vestlandsk indrefilet frå aller øvste hylle. For meir enn 9000 år sidan, då isen trekte seg attende, kom dei fyrste

tankar knytt til nedover-ski. I Eidfjord startar no utbygginga av Eidfjord

av for-fedrene våre på oppdagarferd. I fyrste omgang om sommaren, frå

Resort. Eit ski-eldorado, men samstundes og ein destinasjon for dei

øyane ute med kysten, starta dei utforsking av fjorden og landet lenger

fjellglade året rundt.

inne. Seinare har livet langs fjorden endra seg mykje, og gått gjennom mange epokar. Dei ulike periodane er historien, utviklinga, grunnlaget for

Mellom holmar og skjær, i fjorden og på mange ulike arenaer i dalar og

at ”Eventyrlandet” i dag er slik det er. Skiftande, utfordrande, imponer-

på fjellet, finn du tilbod og utordringar på alle nivå. Om du skaffar deg

ande. Vel verd eit besøk.

kompetanse innan det du ynskjer å vera med på, Lærer deg å forstå kva tid du ikkje skal utfordra naturen, vil du finna store og gode opplevingar

Det er ikkje lenger slik som for 9000 år sidan. No kan du vitja landet

året rundt.

langs fjorden om vinteren. Du vil finna mange heftige opplevingar knytt til naturen, havet, fjorden og fjellet med sine ulike fenomen. Vinden,

Difor er Vestlandet sin beste indrefilet vel verdt eit besøk heile året.

været og korleis dagen er, krev respekt frå deg. Men, om du veit kva du

Difor er det her du vil ha størst glede av å realisera hyttedraumen din.

driv på med, så har vestlandet sin vakraste fjord mykje å by deg på, også

Heilskapen, mangfaldet, alle dei gode opplevingane, vil gje deg eit god

om vinteren.

plattform for å byggja og bu rundt Hardangerfjorden.

Å skaffa seg hytte ved fjorden, i skjergarden eller på fjellet, gjev deg ein

Du er velkomen til å nytta deg av alt fjorden og landet rundt har å by

solid plattform for store opplevingar året rundt. Havet, fjorden og fjellet,

på, på den måten du sjølv ynskjer. Om du vil koma på vitjing, om du vil

været, ljoset og vinden, gjev deg ei kjensle av at du er i live. I Røldal finn

etablere deg med hytte for å koma oftare, eller om du vil ta draumen heilt

du landet sin mest snørike destinasjon. Eit eldorado for dei med lyster og

ut, og bli ein av våre nye sambygdingar? Alltid velkomen!

SKISKYTAR ESS

SKISKYTAR ESS Det er tysdag morgon, og sjølv om vi har stilt klokka attende, er det ikkje mykje meir en grålysing. Eg er om bord på ferjo til Gjermundshamn, den vesle sjarmerande bygda på nordsida av fjorden i Kvinnherad.

TEKST: SIGURD VIKØREN FOTO: SIGURD VIKØREN OG PRIVATE

Her bur to ungdomar, som eg har ein avtale med, Ragnhild 20 år, og

Når du stig inn på det fasjonable senteret i Hålandsdalen, blir du

Martin 21 år. Begge ber det klingande etternamnet Femsteinevik, og

møtt av ei premiesamling som kan laga bakover-sveis på dei fleste.

høyrer til Noregstoppen i skiskyting. At to av landets beste i vinteren

Eg kjenner litt skrekkblanda fryd, vert audmjuk, og får verkeleg ei

sin mest populære idrett skulle veksa opp berre ein langpasning frå

kjensle av respekt. Her er gull, sølv og bronse frå fleire OL. Eit stort

Hardangerfjorden, ville i min ungdom vore heilt utenkeleg.

utval av VM-medaljer, kongepokalar, og det heile blir toppa med 18 krystallkuler, sjølve provet på at du har vunne verdscupen. Rett nok

Når det gjeld ski og vinteridrett, har heilt klart mykje endra seg dei

er samlinga henta inn av både Liv Grete, Ann-Elen, Egil Gjelland og

siste tretti åra. Då vi starta på det siste tiåret på nitten-hundre talet,

Raphaël Poirée, men likevel, - eg bøyer meg i hatten!

så ”fauk” det inn på standplass eit friskt pust frå Hålandsdalen i Fusa kommune. Ann-Elen Skjelbreid, og snart etter kom den tre år

Ann-Elen har vore inne på trenarsida til dei to blada Femsteinevik

yngre systera, Liv Grete. Dei kom til å prega verdstoppen i skiskyting

offisielt frå 16-17 års alderen, i røynda kanskje eit par år før. Ho har

i lange tider. Det er til basen i Hålandsdalen eg skal, til det flotte nye

mange gode skussmål å dela med oss om dei to talenta. - Kva vil du

skiskyttaranlegget og Skjelbreid Poirée-senteret.

nemna, om du skal dra fram eit par ting som er typisk? -Ja, dei er no ulike, dei er to forskjellige personar, slik at vi kan ikkje generalisera

Ragnhild og Martin kunne ha kjørt med meg frå Gjermundshamn,

for mykje. Men, gode trekk som dei har felles, er deira evne til «å

men nei, det let seg ikkje gjere, då eg fyrst kom med ferja kl. 08.50.

høyra etter». Dei er veldig flinke til å ta til seg gode tips. Dei er heilt

Då var dei på det næraste ferdige med dagens fyrste treningsøkt. Ei

målmedvitne om at det ikkje finnest nokon snarveg til suksess, og

økt som denne dagen var ein hard test, 3,2 km bratt oppover for å

den som skjønar det fyrst, er komen lengst!

sjekka at kondisjonen er der han skal vera. Begge to fekk positive svar, så stemninga var god, då vi saman med Ann-Elen var klar for

-At de var i farten i dag før det var ljost, var kanskje ikkje den heilt

peisestova på Skjelbreid Poirée senteret. Ann-Elen har vore, og er ein

store utfordringa, ein fin haustdag, 5-6 grader, stille og lettskya.

av grunnsteinane i trenarapparatet for dei unge Femsteinevik x 2.

Men, når det er ei halv grad, sur vind og sludd-bygene står i kø, då

Ragnhild, er den rolege, som snakkar minst, men, hiv seg

RESULTAT RAGNHILD:

utpå å deltar i diskusjonen når

2012/2013 SESONGEN:

men lett å koma til ordet er

2. plass junior NM sprint i

det ikkje. Intervjuaren er ein

Sirdal K18

uforbedreleg

4. plass NorgesCup K18

Martin er neimen ikkje langt

ho har noko ho vil ha sagt,

snakkemaskin,

etter, og Ann-Elen, ei sympa2013/2014 SESONGEN:

tisk dama, seriøs, men har lett

3. plass Rulleski NM jaktstart

for å krydra sine innlegg med

K19

eit sprudlande humør.

1. plass jr. NM normal K19 1. plass jr. NM stafett

-Eg ligg no bra til ”i løypa,”

3. plass NorgesCup K19

seier Ragnhild, treninga går

3. plass senior NM stafett

fint og forma er betre enn nokon gong. Ragnhild er ei av

2014/2015 SESONGEN:

sju jenter som er det norske jr.

kom inn på jr. landslaget

landslaget, også kalla damer

1. plass Rulleski NM jaktstart

20-21. Kva er hovudmålet

K20-21

for sesongen 2015 - 2016 Ragnhild Femsteinevik? -Heilt klart å kvalifisera seg til jr. VM i Romania, og som hovudpunkt nr. to kjem eit klart mål om å ta medalje i jr. NM. Martin, er ein del av laget som

kan det vel røyna på? -Jau, klart det, men vi må tenkja på det som å

kallar seg Gla`laks! Det er eit lag der fleire lokale havbruksbedrifter

gå på jobb! Andre enn oss, må og gå på jobb om det ikkje er strål-

er den økonomiske ryggrada. Martin er fyrste års senior, så no er det

ande sol alltid, så det er ”no big deal.”

ingen veg attende, ingen kjære mor. Han blir kasta rett ut til ulvane. Skal du opp på toppen av dei mest attraktive sigerspallane i åra som

Drøsen går om treningsiver, -vilje, om å kjenna seg sjølv, stola på seg

kjem Martin, må du visa ryggen din til eit par brør frå Stryn, ein Hegle

sjølv, og saman med trenaren vita kvar grensene går. Kva tid er det

Svendsen, og ein Martin Fourcade. Så må du grusa minst 12-15

rett å restituera, kvila? I staden for å trena, dersom du har ein dårleg

andre, som på ein god dag har same nivået som dei aller beste!

dag. Det blir understreka mange gonger av alle mine tre samtalepartar, at det må vera kvalitet på trening. Fyrst kvalitet, så kvalitet og

Eg ser det klart for meg, kommentatoren på TV om ein vinter eller

etterpå meir kvalitet. Dårlege treningar er eigentleg forbode.

to; -Det finnest to Martin i dette ”gamet!” Dei to F-ane, Fourcade og Femsteinevik! -Det blir sabba greier.

-Eg er ”dritdårleg” på å ta restitusjonsdag når eg er litt sjuk eller rufsete, eg vil/må ut å trena, seier Martin. Eg får kjeft for dette

-Så kva er målet for vinteren, Martin Femsteinevik? -Det er heilt klart

hos trenarane. -Ja, du er vel nærast å rekna som prototypen på ein

å kvalifisera seg til renn i IBU-cupen. Det er nivået under verds-cupen.

treningsnarkoman? 750 timar fysisk og 150 – 200 timar med skyte-

Du må kvalifisera deg til verds-cupen gjennom å ta poeng i IBU-

trening. Reknar du då 950 timar, del på 52 veker, så ligg du over

cupen. I teorien kan Martin såleis gå verds-cup renn etter jul. I tillegg,

18 timar i veka med aktiv trening. Ragnhild ligg litt lågare, men har

seier Martin, har eg som mål å ta medalje i NM!

likevel ei enorm mengde med trening. Då er premissane for vinteren 2015 – 2016 lagt. Eg kjenner eg blir Men, Martin, du må jo restituera, ta det litt med ro av og til, ta fri!

litt varm rundt øyro. Det er ikkje akkurat ei målsetjing for pingler som

Kor mange dagar i året trenar du ikkje? -Tja, om eg ikkje er sjuk,

blir presentert, likevel kjenner eg på at eg trur på Ragnhild, og eg trur

så kanskje 10 dagar på eit år! Vi er jo priviligerte. Får driva med

på Martin. Men, ingen skal skulda dei for ikkje å ha ambisiøse mål!

hobbyen vår som jobb, driva med det som vi likar best. Ikkje veldig

-Vi må ha eit mål, seier Ragnhild. – Ja, og det er heller ikkje farleg

vanskeleg å gjera det du likar best omlag kvar dag.

å ha eit mål du ikkje når, seier mentor, Ann –Elen, den kloke, som

RESULTAT MARTIN: 2012/2013 sesongen: 3. plass samanlagt i norgescupen M19 1. plass junior NM normal i Sirdal M19 1. plass junior NM sprint i Sirdal M19 1. plass norgescup sprint i Steinkjer M19 2013/2014 SESONGEN: Vore ein del av juniorlandslaget 5. plass junior VM normal 11. plass junior VM sprint 11. plass junior VM jaktstart 2014/2015 SESONGEN: Vore ein del av juniorlandslaget 1. plass Rulleski NM sprint M20-21 1. plass Rulleski NM jaktstart M20-21 2. plass junior-NM fellesstart M20-21 10. plass Senior NM normal Msenior

veit meir enn dei fleste om mål og ambisjonar. -Det finnest ingen

Eg kjenner på gleda over å få treffa desse ungdomane som har sett

grenser, men du må vera ærleg overfor deg sjølv, og ha eit mål som

seg høge mål. Ragnhild og Martin veit at det er mogleg å nå toppen,

er realistisk. Det er viktig at du lagar målet ditt sjølv, ikkje la andre

sjølv om du vaks opp berre ein langpasning frå Hardangerfjorden.

bestemma dine mål.

Det dreier seg om kva du legg i det sjølv. Vissa om at det ikkje finnest nokon snarveg, berre målmedvite og hardt arbeid over tid.

I diskusjonen om trening, satsing og livet, kjem det nokre kloke ord frå Ann-Elen, -Det er lurt å ta med seg utdanning under vegs, få med

Med ei slik visse, saman med den sterke lukta av å ha lukkast, som

seg vidaregåande, så kan du heller sjonglera litt i nokre år. Du kan

heng i veggane her i Hålandsdalen, og med eit nytt flott anlegg for

alltid starta på eit studie seinare. Men, det å satsa mot toppen, og ta

sporten i nærmiljøet, kan vi sjå med optimisme på framtida, trur eg.

utdanning samstundes er krevjande. Ikkje minst etter TAF-modellen,

At fleire tidlegare verdsstjerner frekventerer miljøet gjev sjølvsagt ein

der du går litt på skule, og arbeider litt. Så skal du i tillegg gjera lekser

god tryggleik. Likevel må nok Ragnhild og Martin i overført meining,

og kjøra mykje knallhard trening. Då blir det ikkje mykje tid eller kref-

gjera som Bjørn Eidsvåg syng om; Dei må gå vegen sjølv! Trenerar og

ter att til å driva med noko utsvevande liv. Ragnhild og Martin, har

støttespelerar kan nok gå vegen med dei, men dei må gå han sjølv!

nytta seg av denne modellen, og tatt vidaregåande innan helsefag. Sjølvsagt har dei det, men som du har skjøna etter kvart; å stå på,

Takk til systrene sisters på Skjelbreid som let meg få vera med inn i

vera målmedvitne, eller det å setja seg mål, er ikkje framandord hos

peisestova å kjenna på eimen av store opplevingar frå ei fantastisk

Femsteinevik og Femsteinevik.

tid. No er det sesongen 2015 – 2016 som gjeld, den startar 21. – 22. november på Sjusjøen. På standplass finn du Ragnhild og Martin.

Etter den gode praten vår i peisestova, står eg på utsida av Skjelbreid Poirée basen, saman med framtida i norsk skiskyting og to systre frå

Eg er mellom dei som kryssar fingrane, og seier med den gamle

Hålandsdalen som lenge har prega verdseliten. Vi ser på ei gruppe

heidersmannen John Hervik Carlsen; smokk, smokk, smokk! Lukke

som kjem susande ned ein wirebane saman med mannen til Ann-

til Ragnhild, Lukke til Martin!

Elen, vossingen Egil Gjelland, enno ein verds- og olympisk meister i skiskyting. Ragnhild og Martin kan i alle høve ikkje klaga på mentormiljøet.

Stor takk! Når ein driv idrett på høgt plan er eigen bil heilt nødvendigt. Det vert mange turar til Holdhus, på samlingar og til konkurransar. Ragnhild er veldig glad for at Dimmelsvik Bil er positive og hjelper henne med sponsing av bil. Ho køyrer no rundt i ein flott Toyota Auris Hybrid, som både er praktisk og miljøvennleg. Bilen er flott dekorert med skiskyttar, blink og namnet hennar. Stor takk til Dimmelsvik Bil for kontrakten.

ID R B Y H 4 V A R TT. Y Y N N Å P SK APT SUVen.

RAV4 Hybrid 2WD, 197 hk 377 500,-

RAV4 Hybrid AWD, 197 hk 416 000,-

*Inkl. frakt - lev. og reg omk. 950,-. Årsavgifta kjem i tillegg. Forbruk blanda kjøring, utslepp CO2 og NOx : RAV4 HYBRID AWD frå 0,5 l/mil, 117 g/km, 9,2 mg/km RAV4 HYBRID 2WD frå 0,49 l/mil, 115 g/ km, 7,1 mg/km. Avbilda modell kan ha ekstrautstyr. Vi tar atterhald om trykkfeil.

Kontakt oss:

Frode: 48 99 10 22 Asbjørn: 93 43 27 46

www.dimmelsvikbil.no

Årets første mål er nådd for Martin. På Lillehammer under åpningsstemnet tok han ein niande plass, var tredje beste nordmann, berre slått av brødrene Bø. Som eit resultat av prestasjonen vart Martin tatt ut på Noreg sitt lag til IBU-cupen!

Me påstår at: Buo - Spar Hatlestrand 53 48 87 04

Sjå våre produkter på:

www.oelve.no Eller kontakt oss på telefon:

53 47 00 00

Ølve Industrier AS - Ølvesvegen 385 - 5637 ØLVE - Tlf: 53 47 00 00 Epost: post@oelve.no - Web: www.oelve.no

Håland Auto Hatlestrand 53 48 88 10

VELKOMMEN TIL

På Skjelbreid, ca 1 time utenfor Bergen/Flesland.

Møter - seminar - kurs - konferanse - teambuilding - jubileer eller andre feiringer Skjelbreid-Poirée er en førsteklasses hytte med hotellstandard, som ligger vakkert til på en høyde i Fusa kommune - på hjemgården til Liv Grete og Ann Elen Skjelbreid. Med naturen i sentrum har du og ditt team sjansen til å kombinere et opphold med faglig opplegg og et unikt teambuildingstilbud.

MENNESKENE BAK

Vår moderne konferansesal har alt dere trenger av

et nytt team? Er du på jakt etter en opplevelse

Skaperne av dette flotte anlegget er det tidligere

AV-utstyr. Store vinduer slipper lyset og naturen

som tar dere ut av de faste rutinene og samti-

skiskytterparet Liv Grete Skjelbreid og Raphaël

inn og lager en god ramme for riktig fokus og

dig bidrar til bedre kommunikasjon mellom dine

Poirée, sammen med Liv Gretes søster Ann-Elen

arbeid i ro og fred.

ansatte? Da er Skjelbreid-Poirée plassen for deg!

Skjelbreid og hennes ektemann Egil Gjelland. Alle 4 har over en årrekke vært aktive i verdenstoppen

Hyttas hjerte er den koselige peisestue, hvor flere

Våre 4 individuelle verdensmestere har gjennom

i skiskyting – og alle har verdensmestertittel.

komfortable sittegrupper innbyr til hygge, gode

15 år erfart hvor viktig det er å skape et godt

samtaler, og vakker utsikt gjennom de store pan-

team for å lykkes som lag eller individuelt. Disse

På dette laget fikk de også med seg Knut Frode

oramavinduene. Den intime tårnsalongen har en

erfarne idrettsutøverne har laget et spennende og

Eide og Helge Dale som investorer – begge lokale

360 graders utsikt.

flott opplegg:

skiskytterentusiaster fra Fusa. I tillegg kan du prøve vår laserskytebane, den

Her kan dere blant annet boltre dere i vår franske

Den som har ansvar for driften av selskapet, og

infrarøde saunaen i kjelleren, den avanserte mas-

Parc Aventure som består av tre wirebaner, hvor

sitter med all kundekontakt er Synnøve Austestad,

sasjestolen eller vår utendørs jacuzzi.

den ene er på hele 400 m, og en klatrepark med

som siden 2013 har vert ansatt som daglig leder.

forskjellige hinder. Som alt annet hos oss, holder maten en høy

Premiesamlingen til Liv Grete, Raphaël, Ann-Elin

standard, og kokken vår stiller høye krav til råva-

Vi tilbyr selvfølgelig også en innføring i hva ski-

og Egil er utstilt i hyttas peisestue: 51 VM-medaljar,

rene han bruker. Til maten serverer vi vår unike

skyting er, med eller uten ski/rulleski – høy eller

sju OL-medaljar, fem krystallkuler som bevis på

Skjelbreid Poirée-vin som blir importert til oss

lav puls.

sammenlagtseire i verdenscupen, og seks konge-

fra Frankrike. Vinen kommer fra området hvor

pokaler. Diskré plassert ligger Legion D’honneur,

Raphaël har vokst opp, ved foten av alpene.

den høyeste utmerkelsen en franskmann kan få fra presidenten.

I tillegg kan vi arrangere fluefiskekurs for nybegynnere, og/eller viderekommende.

” Vårt mål er å ha høy kvalitet i alle ledd - gi god service, og ivareta den hjemmekoselige hyttefølel-

”Prøve selv, hjelpe, samarbeid og mestre” er stikk-

FASILITETER

sen. Vi tar inn bare en gruppe av gangen, så dere

ord ved våre aktiviteter. En av våre 4 stjerner er

Hytta har 15 rom – med i alt 30 sengeplasser. Alle

trenger ikke ta hensyn til andre.”

med som instruktør ved aktivitetene.

noe som gjør at en enkelt kan gå fra rommet og

TEAMBUILDINGSAKTIVITETER:

”DU OPPLEVER, UTFORDRES

ned i jacuzzien.

Har du store ambisjoner for bedriften eller avde-

- OG OVERRASKER DEG SELV.”

rommene på bakkeplan har dør ut til terrassen,

lingen din? Ønsker du å knytte sterkere bånd i et etablert team eller kanskje holder du på å bygge

Velkommen til oss på Skjelbreid Poirée!

Naturens kur MOT HUDPLAGER

Optima Produkter AS starta opp hausten 1997. Då hadde gründer Magne Skjervheim jobba med forsking og utvikling av produkt sidan 1985.

I dag er det Ingunn Bjørke som er dagleg leiar. Med

antibiotika, desinfeksjon, og såper med høg pH er

seg på laget har ho ny-tilsett Anita Aalvik, saman med

svært viktig. Bruk av Optima kan spela ei viktig rolle i

Sidsel Heltveit og Inger Berit Skjervheim.

dette arbeidet.

Bedrifta held til i eige bygg i Sandven-hagen indus-

Låg pH og bruk av organiske syrer styrer bakterie-

triområde. Bygget kom opp i 2007 og vart utvida i

veksten bort frå skadelege bakteriar og sopp.

2014. Herifrå vert det sendt varer til heile landet både til forhandlarar og privatpersonar. Felleskjøpet Agri

Det har vist seg å gje gode resultat ved bruk, både til

er største og viktigaste forhandlar. Desse butikkane

folk og dyr.

fører produkt både for folk og dyr. Fotterapeutar og

DAGLEG LEIAR INGUNN BJØRKE OG GRÜNDER MAGNE SKJERVHEIM

Magne har teke opp kampen mot mage- og tarmplager, eksem, tørr hud, kløe og sår som ikkje vil gro. Dette gjer han ved bruk av tang og tare, og organiske syrer som har sitt opphav frå eddik, sitroner, molter og tyttebær. Dei organiske syrene gjer livet surt for dei skadelege bakteriane, utan å ta knekken på dei gode.

veterinærar står og på kundelista. Privatpersonar som

Dei to sist utvikla produkta, hudvask pluss, og hud-

er langt frå forhandlar kan og kjøpa produkta i nett-

balsam har blitt ein stor suksess ved ulike hudplager

butikken; www.optima-ph.no

og til sårheling. Dei har gitt Optima innpass både på sårklinikken på Stord sjukehus, på hudavdelinga på

Bruk av antibiotika og desinfeksjon motarbeider natu-

Haukeland, og elles i helsesektoren. Tilbakemeldingane

ren. Det gjer også bruk av såper og vaskemidlar med

er svært gode.

høg pH. Alt dette endrar bakteriefloraen i ugunstig retning, og det kan medverka til utvikling av hud-

Så må me ikkje gløyma mageregulatoren. Mange

plager, og gjera dei verre. Å redusera forbruket av

melder tilbake om betydeleg mindre mage/tarm plager ved bruk av dette produktet. God for å få

Etter at Magne nådde pensjonsalder vart han sjuk i

magen i balanse etter

2010, og har no trekt seg litt attende. Han kjem fram-

antibiotikakurar.

leis med faglege råd, til ei bedrift i vekst, som han kan vera stolt over å ha bygd opp. (Omsetninga i 2014 var

Alle produkta er miljø-

på 5,3 mill.)

hudvenlege.

Dei

inneheld ingen miljøgifter som parabener og MI.

SIDSEL HELTVEIT, INGER BERIT SKJERVHEIM OG ANITA AALVIK

BESTSELJARAR: SHAMPO, HUDBALSAM OG HUDVASK

MAGEREGULATOR FOR FOLK OG DYR

• • Hardangerfjordmagasinet! • •

Ditt og mitt Vi vil gjerne høyra frå deg.

Magasinet som presenterer verdens beste indrefilet, frå Espevær til Hardangervidda. Frå Odda til Ryvarden! Verdas vakraste fjord er lang inn på eine sida, og ut på den andre.

På facebooksida vår finn du ein link til magasinet som du

Bygder og attraksjonar til å bli glad i står nærast i kø.

kan dela med andre i heile verda, så dei kan sjå i bladbart magasin på nettet.

Nyttar ikkje å sitja heime å irritera seg over at ditt nærmiljø ikkje er profilert. I redaksjonen treng vi hjelp til å bli kjent

Du kan skriva til oss om alt til sigurd.vikoren@prinfo.no

med gode historier, flotte bedrifter, interessante folk. I det

Er du snakkesalig så kan du prøva 982 98 301.

heile om alle ting du trur kan vera interessant for andre å Vonar å høyra frå deg. FOTO: YUKINORI OTSUKA

lesa om.

VERDSMEISER FRÅ EIDFJORD

Verdsmeister frå Eidfjord

ANETTE BØRVE HERNES

Anette Børve Hernes - ein ekte fjell-harding - ei prinsesse frå Dyranut og Eidfjord, som vart verdsmeister for junior i køyring med hundeslede over 200 km. Tittelen fekk ho då ho kom i mål som vinnar av Finnmarksløpet i sentrum av Alta.

TEKST: SIGURD VIKØREN

Det er tøffe tak som ligg bak denne prestasjonen, det er ikkje nokon ”walk

Været gjorde denne kvelden, alt som stod i været si makt, for at det skulle

i the park.” Eller å liggja under skinn-fellen oppi sleden, og overlata jobben

bli vanskeleg å få noko føling med stemninga rundt hundekjøring, då vår

til hundane. Nei, det er å springa opp bakkane, sparka frå på flatene, liggja

Herre hadde opna alle sluser, og det som kom ned var ikkje kvitte lette fnugg.

mot vinden i stormkasta for å halda sleden mest mogleg flytande, oppmuntra hundane, og delta i ein symbiose for å nå mål fortast råd.

Anette bur i Eidfjord, når ho er heima. Her har ho vakse opp, og begynte å vera med å køyra med hund då ho var 5-6 år. Sjølvsagt er ho arveleg belasta,

Det positive må vera at du lettare held varmen, sjølv om du køyre i kulden si

då faren har drive med hundekøyring lengre enn lenge.

høgborg, under ein arktisk vinter. Det hjelper til å halda deg vaken, for mykje søvn vert det ikkje det halvanna døgnet det tek å køyra 200 km. med seks

Det er ein tidkrevjande hobby/jobb/livsstil. Fyrst skal du pakka slede og utstyr i

hundar i spannet.

bilen, saman med hundane, køyra 45 minutt opp til Dyranut. Trena med køyring nokre timar. Så er det same leksa for å koma heim att. Så skal hundane

Eg møtte Anette i Øystese der ho går på vidaregåande. Ein av dei få skulane

fòrast og stellast, før du kan begynna å tenkja på eigen velferd. - Når eg no

i landet som enno heldt på det gamle namnet, som veldig mange rundt

bur vekke så er det pappen, og kanskje bror min, om han er heima, som gjer

Hardangerfjorden, i fleire generasjonar, har eit nært forhold til, Øystese

denne jobben i veka. Vi kan berre ana kva som skal til for å trena 23 hundar

Gymnas. Der går Anette på toppidrettslinja, med volleyball som valfag.

fem dagar i veka.

VERDSMEISER FRÅ EIDFJORD

Hundane går lause i hundegarden. Det er

- Kjør på, detta klara du! Ikkje brems! - Det

sosiale dyr, som finn sine plassar i hierarkiet

kunne han seie, men eg kunne no ikkje bare

sjølve. Alle hundane har namn, og sin eigen

køyre over hundane med sleden. I alle høve

personlegdom. Kvelpane går vi turar med, for

kom eg meg heilskinna ned på Alta-elva. Då

også å bli betre kjent med dei.

stod det att 20 kilometer, med folk som heia heile vegen. Hanna, favoritten, som stadig

Fyrste konkurransen til Anette køyrete ho for tre år sidan i ”Hallingen.” Her

kom nærare, budde her, så eg vona på at hundane hennar ville heim, og

var det viktigaste, å få sjekkpunkt-trening, å læra seg å massera potane til

svinga inn på tunet. Men nei, ho hadde folk på plass som stengde vegen. Eg

hundane, fora dei, og sova ute. - Eg trudde det gjekk dårleg og at eg vart sist,

følte heile tida at ho kom nærare, og eg stressa med å halda roen. Snøen var

men eg enda som nr. 10 av 23, og var nøgd med det. Sjølve elddåpen kom i

veldig ”slussig”, så dei siste kilometrane var ekstremt tunge. Konkurrenten

Femundsløpet vinteren 2015, då været vart dårleg for å seie det forsiktig. - Eg

var liten og lett, så ho flaut meir oppå. Siste 500 metrane før vi kom opp i

såg ingenting, seier Anette, så det var berre ein ting å gjera. Å grava seg ned

gata i Alta, var reine monster-bakken, og etter 200 km og med mjølkesyra

å venta til været roa seg.

heilt oppe i hårtustane, så toppa det heile seg med at det passa eine hunden å stoppa, for av alle ting på jord, å tissa!

Høyrest kanskje ikkje så voldsamt ut at vi ”berre” låg der i 19 timar før vi vart funne. Men, eg kan ikkje nett seie at timane gjekk veldig fort.

Eg høyrde no lyden av konkurrenten, ho var inne i bakken, Men no var eg i gatene i Alta, folk ropte at du vinne Anette, mammo til min hardaste kon-

Fram mot Finnmarksløpet var det mykje frå og til om vi skulle delta. Etter

kurrent gratulerte meg, og 50 meter frå mål med full jubel og Conquest of

kvart vart det avklart at pappen ikkje skulle køyra, og då kjentest det langt

Paradise for full musikk over høgtalarane, då begynte til og med eg å forstå

å kjøra med bil, ”berre” for eit junior-løp! Men, ein dag fekk eg ein sms frå

kva som var i ferd med å skje.

pappen: - Vi køyre! Det er langt til Finnmark, men eg fekk lærekøyra litt, og det gjekk rimeleg greitt. Fordelen no, var at eg fritt kunne velja dei hundane

Anette – ein ekte fjell-harding frå Eidfjord, viste alle konkurrentane vinter-

eg ville. Eg plukka dei sterke, som kunne halda farten, og som var raske. Når

vegen, svarte på dei heftigaste angrepa, og sikra sigeren med knapt eit

starten gjekk så var det mykje vær, vind og snø, så eg måtte bruka alle typar

minutt. I andre idrettar ein suveren siger, og langt frå nokon sekundstrid som

teknikar, med å lena meg til sides, sitja på huk, og hjelpa til etter beste evne.

i Jakob Sande si vise. Eg bøyer meg i hatten!

Då vi kom fram til Jotka etter fyrste etappe, så leia eg faktisk med bortimot 15 minutt. Det er mykje i eit så ”kort” løp, og eg trur eg tente på god erfaring

Største utfordringa vart å få med seg hovudpremien heim. Ein hundeslede på

frå mykje køyring på Hardangervidda, der det ikkje alltid er heilt stilt.

ein bil som i utgangspunktet var fullpakka frå før, men sleden fekk til slutt plass på taket og kom velberga heim til Eidfjord.

Etter pålagt kviling på sjekkpunktet køyrte vi vidare om natta. No var været blitt betre, det var stjerneklart og masse nordlys, på veg mot sjekkpunkt 2, og

Anette verdsmeister, er ei reflektert jente, som har klare tankar om framtida

løypa gjekk langs den lengste innsjøen i Finnmark, og i enden her i Suossjavri

og kva ho vil. Korleis ho skal leggja grunnlaget for å kunna driva med hundar

møtte eg pappen, ”hendlerane”. Fekk påfyll av tips, basert på solid erfaring.

og køyring i framtida, men det er ein stykke veg å gå, for det er ein dyr hobby,

Vi fekk mat, og her fekk eg og sova to og ein halv time.

slår verdsmeisteren fast.

I Sussjavri snudde løypa, og då vi kom attende til Jotka, så var det to ekvipa-

Etter russetida vert det eit halvår med jobbing, så eit år i militæret, etterfylgt

sjar som hadde korta inn på forspranget, slik at leiinga mi no var halvert. Ikkje

av eit halvår til med jobbing. På ynskjelista då, står å flytta til Alta, og ta ein

minst hadde førehandsfavoritten, Hanna Lyrek, som køyrte i treningsløypa

batchelor i arktisk friluftsliv. Så blir det eit år med pedagogikk, før ho vonar å

si, skumle planar. Då vi neste dag køyrte vidare, skulle det verkeleg bli ein

bli lærar på ein folkehøgskule med friluftslinja, eller hundelinja.

skikkeleg styrkeprøve. No var det berre 5o kilometer att. Langt der framme blinkar det store målet, å bli ein toppkøyrar på 1000 km. Føret var generelt vanskeleg, sparking og spinning oppover gjorde at det vart

med eigne hundar. Vi ynskjer lukke til, og er lite i tvil om at dersom planane

veldig tungt. Så kom det ei ny stor utfordring då vi skulle ned Detsika-lia til

ikkje blir endra under vegs, så når Anette heilt sikkert målet sitt!

Altaelva. Bratt og svingete. Her dukka pappen opp med klar melding.

FOLG

EFON

NTU

NELL

EIN STOR

! S S E KS

> Folgefonntunellen er snarvegen heim, både til Odda og Kvinnherad. Opnar for lett tilgang på Hardanger og Kvinnherad sine fasilitetar Baroniet/Trolltunga/ Fruktbløming/Sunnhordland sitt fantastiske fjordbasseng m.m.

> Trafikk tal:

Måned Januar Februar mars April Mai Juni Juli August September Oktober November Desember Total

2012 14 263 15 935 18 211 18 100 23 805 25 071 37 747 32 030 28 562 26 299 21158 19 494 281 076

2013 19 158 19 624 26 263 25 331 30 694 35 411 51 775 41 632 29 577 26 177 20 508 19 652 345 752

2014 18 492 19 429 23 073 29 052 30 730 38 749 51 826 42 281 31 056 27 862 22 909 21 431 356 890

2015 20 039 21 227 25 993 29 058

> FOLGEFONNTUNELLEN GRATIS FRÅ 1. juli 2016 Odda/Kvinnherad vil få attende store investeringar grunna stor trafikk. På alle måtar ein viktig infrastruktur for lokalsamfunna, ein suksess på alle felt, som berre vil auka.

Styreformann John Opdal sine erfaringar:

- Folgefonntunellen ein stor suksess - Stor auke i trafikken - Vil auka enno meir gjennom oppgradering av aust/vestsamband

S TORD

O SL O

Kom til hovudstaden i julen

399,-

I perioden 21. december til 17. januar tilbyr STORDFLYET.NO ein ekstra hyggeleg julepris mellom Stord og Oslo

På utvalte avgangar

Les meir på stordflyet.no eller følg oss på Facebook

SLIK SÅG SKUTA UT DÅ HO KOM HEIMATT TIL ROSENDAL

SKIPSBYGGJARANE

Galeasen Gurine

TO AV ELDSJELENE

PÅ SAGA I HERAND

GALEASEN

Gurine!

Dei som ventar på noko godt…. osv. Det er noko som slår meg, når eg tenkjer på kor flott det blir når ringen er slutta, og galeasen Gurine på nytt ligg og badar seg på Kvinnherad-fjorden i all sin venleik. Eit kulturminne frå øvste hylle som vil minna oss om dei som var her før oss, og kva dei klarte å få til og kva dei kunne om båtar.

Det er uråd for ein utan kompetanse å formidla

kompetanse og difor måtte ha inn båtbyggjar-

Det er eit formidabelt arbeid som ligg til grunn

all kunnskap og dugleik som har lege i botn av å

kompetanse utanfrå. I tillegg måtte fire andre

for at Gurine skal koma attende i sitt rette

byggja ein galeas, alle detaljar. Kunnskapen om

punkt liggja i botn. Organisering, kompetanse,

element. Den 27. april 2011 var 60 – 70

korleis det skulle gjerast, er ein kunnskap som

dugnadsfolk, og pengar.

interesserte samla på rådhuset i Kvinnherad

var raudlista, og i ferd med å gå tapt.

og Interesselaget for Gurine vart stifta. Kort Det var ei stor lukke at Kristian Djupevåg, frå

tid etter reiste ein delegasjon til Bergen, under-

Anders Jordal har vore primus motor, eller leiar

Kvam, med stor røynsle og masse kunnskap

teikna kjøpekontrakten, meldte Gurine inn i

i interesselaget som renoverer Gurine. Ingen

kunne vera med og stå for den tekniske gjen-

Norsk Skipsregister. To brør Hamarhaug frå

treng å vera i tvil om at han har hatt mange

nomføringa. –Han passa heilt inn hos oss,

Oppsangervågen Kystlag på Sunde, trødde til

gode hjelperar med seg, som både har vore

seier Anders, med sin personlegdom, samla

og møtte opp i Bergen med skøyta og slepte

standhaftige, uthaldande, kunnskapsrike og har

han folk, skape god stemning, og har ein unik

Gurine til heimlege farvatn.

kome med gode innspel. Likevel treng ingen

kompetanse.

lura på om den som leiar ein slik prosess har ei

Så tok «gjengen» fatt. Kommunen sytte

stor oppgåve og er den som må sjå til at ting

Kristian Djupevik er ein nestor i båtbyggjarmiljø-

for grunn, slipp vart bygd, og verkstad og

når i hop.

et. Ikkje berre har han bygd båtar om lag heile

andre fasilitetar vart etablert. Båten dregen

livet. Han var og på restaurering av Gjøa når det

på land, og eit møysomleg arbeid kunne

Anders seier då sjølv og at eldsjelene vart tidleg

i si tid kom attende til Noreg. Han har vel og

starta. –Godt vi ikkje visste kor omfatt-

klar over at dette var eit mykje større arbeid

mykje av æra for at Mathilde, ei kjent skute på

ande det vart, seier Anders Jordal, som er

enn dei trudde. At dei ikkje hadde naudsynt

Hardangerfjorden kom på plass.

veldig imponert over dugnadsgjengen. Men,

ANDERS JORDAL

dei har det veldig kjekt, seier Anders, som

tar, så skal dei fraktast over fjorden på nytt, og

Bordet fangar. Hadde du spurt Anders Jordal for

meiner mange av dei har vorte ti år yngre.

høvlast saman til ei mast. Det er og eit poeng

10 år sidan om han kom til å bli nærpå fagidiot

at det ikkje er langre nok fure å finna i Noreg i

på skipsbygging, så hadde han sikkert sett rart

dag, så masta må skøytast.

på deg. –I dag er eg heilt hekta, seier den blide

Til saman er det så langt brukt 22.000 timar på dugnadsarbeid. 3.500 av dei på slippen,

leiaren for prosjektet Gurine.

verkstad og tilhøyrande fasilitetar. Vi reknar då

Interesselaget har kjøpt seg ein fem-spindla

med at 2/3 av totalt arbeid er utført. På sjølve

fres, som dei skal høvla alle dekksborda med

Ei skute som kjem til å bli eit viktig bidrag til

galiasen har det gått med 18.500 timar så

sjølve. Når arbeidet er ferdig så sel dei fresen

identitetsbygging, trivsel og ikkje minst vil kle

langt. Då reknar vi med at det står att 12.000

vidare.

det nye Informasjonssenteret for Folgefonna

timar, før Gurine får kjenna på vind i segla, seier Anders Jordal.

Nasjonalpark, frå sin faste kaiplass utanfor senDet er ingen tvil om at det blir skapt eit miljø

teret.

rundt dette prosjektet, som Anders er heilt sikGodt jobba Anders, og all de andre!

Skuta vert sjøsett når motor er montert, og

ker på at kjem til å avla interesse langt utover

dekk lagt på, sommaren/haust 2017. Men då

sjølve prospektet. Det vil bli bruk av galeasen,

står det framleis att mykje arbeid, når galeasen

og alt som høyrer til her, frå segl og tauverk til

Gurine er systerskip til den meir kjente skuta

skal riggast. For å gi eit lite innsyn i kva arbeid

historikk og generell kunnskap om båt i miljøet

Gjøa, men bygd av same gjengen to år seinare.

og detaljar dette handlar om, så er det alt no

i Kvinnherad før og no.

Det var Gjøa i 1873 – Agnes i 1874 – og Gurine i 1875.

felt og lagra 12 store furer, som skal slepast over fjorden til Varaldsøy og skjerast til i 8-kan-

ELEKTRISK

STRAUM!

Ei vare vi alle er heilt avhengig av i dagens samfunn. Denne underlege vara som plutselig er til stades når vi skrur på ein brytar. Truleg er vi mange som ikkje har mykje kjennskap til korleis levering av straum er organisert, og kva som ligg bak at når du skrur på brytaren, så er plutselig straumen der. Dersom det ikkje skjer noko når du skrur på den omtalte

SKL, Sunnhordland Kraftlag som er godt kjent i store delar av

brytaren. At straumen av ein eller annan grunn ikkje er på

området til våre leserar, har vore ein typisk slik grossist. BKK

plass, eller til stades når du treng han, då blir det ”baluba.”

og Haugaland Kraftlag er andre. I desse dagar skjer det store

Vanskeleg å laga middag, ikkje får du sjå det du skulle sett på

endringar i organiseringa av SKL, og i eit interessant samspel

TV. Ikkje får du skrudd på PCen, og som du heilt sikkert har

med Haugaland Kraftlag her dei gjennom kjøp og sal av

sagt sjølv mange gonger, -då er vi heilt hjelpalause.

eigne ressursar lagt til rette for store endringar og posisjonert seg for framtida. SKL vil med dette bli eit selskap som driv

I dag er energidebatten ofte eit hett tema. Vi snakkar om fos-

med produksjon av vasskraft, og grossistnettet vil bli drive av

sil energi, om fornybar energi og grøn energi. Sol energi og

Haugaland Kraftlag.

vindkraft og absolutt det meste. Vi kunne laga fleire magasin om temaet energi. Her er det mange meiningar om mykje.

Vi kjenner til at det i OED, Olje- og energidepartementet

Det einaste som er heilt sikkert er at vi ”berre må ha det!”

ligg forslag om endringar av korleis lokale kraftlag kan/skal

I dette magasinet vil vi gjerne ta opp litt rundt distribusjonen

drivast. Om dette blir vedteke i Stortinget, så kan det få store

av elektrisk straum. Korleis det er organisert, eller delt opp,

verknader for korleis våre lokale kraftselskap rundt i kommu-

og kven som har ansvar for kva. Statnett byggjer dei store

nane kan drivast. Noko som kan få store konsekvensar for

”motorvegane”. Dei får kjeften for monstermaster og blir

både driftsmodell, lønsemd og dagens verdi.

utfordra på traseval og det meste. Spennande tema for lokale kraftlag som er kommunale, Vi begynne med ein gjennomgang av dei planane Statkraft

saman med framtida til dei aller minste kraftverka, som skulle

har for dei store linjene i vårt område, og kva tankar Statnett

bidra til at lokale bønder fekk eit ekstra bein å stå på. Grøne

har om kva dei ynskjer, vil søkja konsesjon på, og kva dei

sertifikat er eit anna, langt over middels interessant tema,

tenkjer om framtida. Vi kan seie at Statnett er den store

som det kan vera god grunn til å sjå nærare på i seinare

hovud-transportøren av elektrisk straum i Noreg. Dei driv

magasin.

linjene som vert kalla 300 kV- og 420 kV-linjer. I mellomtida er det alltid interessant å vita litt om kva som I leddet under som hentar straum frå Statnett sitt nett finn vi

skjer, og ikkje minst kvifor. All informasjon byggjer på å ha

grosisstleddet, som gjennom trafostasjonar hentar ut straum

kjennskap til, og kunnskap om. Hardangerfjordmagasinet

og tek den vidare på eit gjennomgåande nett på 66 kV.

serverar her eit lite bidrag til kva som skjer, før straumen

Grossisten distribuerar straum vidare ut i ein region og for-

kjem inn i leidningane dine og skaffar deg ljos, varme, TV, og

delar til lokalselskapa som transformerar ned til 22 kV- nett

ikkje minst tilgang til det nettet som du veit, med forstavinga

og leverar straum som er klar til bruk for all forsyning utanom

inter-, nettet som vi alle er heilt avhengig av.

kraft-krevjande Industri.

BENTE RUDBERG

KRAFTLINJER FOR FRAMTIDA!

Traseval for nye kraftlinjer, bygging av ”monster-master”, og aktivitet knytt til transportsystem av elektrisk kraft, i regi av Statnett, har i seinare år hausta kritikk. Store naturinngrep og arealkrevjande prosessar treng å bli ettergått. Men, 32om vi hadde vore litt meir reflekterte, så burde vi ha forstått at all den vasskrafta (fyrst og fremst) som vi har bygd ut, må fraktast til der ho skal nyttast. Etter kvart som kraftmengdene som blir produsert aukar, så må vi ha ”kraftigare” saker, større linjer, til å frakta straumen dit han skal nyttast.

I Kvinnherad har Statnett hatt møter med partar som vil bli rørt av planar

Mauranger – Jukla – Eidesfossen

for opp-gradering av eksisterande 300 kV linjer, alternativt bygging av

Grunna mange planar om utbygging av småkraftverk i Eidesfossen

nye linjer med kapasitet på 420 kV gjennom kommunen. I tillegg har

og Herand blir det naudsynt å auke overføringskapasiteten på denne

Statnett planar for opp-gradering vidare frå Blåfalli, mot Sauda i sør, og

strekninga. Difor er det planlagt ei ny linje, som skal erstatte den gamle,

frå Mauranger mot Samnanger i nord. I tillegg omfattande planar om ei

med tilhøyrande utviding av transformatorkapasiteten i Mauranger. SKL

stor ny linje frå Blåfalli mot Karmøy.

arbeider med konsesjonssøknaden nå, på oppdrag frå Statnett. Målet er å sende konsesjonssøknaden til NVE i vinter. NVE vil då sende saka ut på

Sjølv om Statnett har halde møter med partar som vert rørte, og hatt

høyring til kommunar, grunneigerar og til ulike interesser som kan bli

opne møter, så er det likevel mange som lurer på kva det no blir til

råka av desse planane.

med hovud-kraftlinjene i vårt nærområde. Alle hugsar saka rundt monster-mastene i Hardanger og den dårlege stemninga det skapte.

Sauda – Blåfalli – Mauranger – Samnanger

Difor trur vi status for dei store kraftlinjene på dei ulike strekningane som

Linja blir i dag drive med ei spenning på 300 kV (300 000 volt) på heile

vedkjem magasinet sine leserar, vil vera av stor interesse. Statnett har

strekninga. Analyser som Statnett har utført i samarbeid med dei regio-

forståing for at folk lurer på kva resultatet vil bli, og har vist stor velvilje,

nale nettselskapa på Vestlandet, syner at det i åra som kjem blir naudsynt

gjennom å dela informasjonen sin med Hardangerfjordmagasinet sine

å auke overføringskapasiteten i regionen. Ny kraftproduksjon må knytast

leserar.

til nettet, som må ha kapasitet til å overføre krafta dit ho skal brukast. I tillegg til dette er det og klart at mange nettanlegg etter kvart må forny-

I dialog med prosjektansvarleg Bente Rudberg og direktør Tor Inge

ast for å tilfredsstilla krava til trygg levering av straum. Mange av desse

Akselsen i Statnett, kan vi opp-summera korleis ståa er i våre nær-

anlegga vart bygde dei fyrste tiåra etter krigen og begynner å bli gamle.

områder, november 2015.

Sauda – Blåfalli – Mauranger – Samnanger vart bygd seint på 60-talet

dering. Det betyr i praksis ingen synleg endring. Det vil bli skifta isolatorar

og er no snart femti år gamal. For å modernisera linja og for å auke

på mastrene, linjene vil bli strama litt, fordi metall utvidar seg med høgare

overføringskapasiteten vil Statnett gjennomføra eit prosjekt i fleire trinn.

temperatur. Dette vil medføra litt høgare stråling, men langt innanfor grenseverdiane for kva som er forsvarleg. Visuelt vil endringane ikkje

Strekninga frå Sauda til Blåfalli må stå på venteliste til konklusjonen er

merkast, seier Bente Rudberg, prosjektleiar for prosjektet i Statnett.

klar på kva som må gjerast for å auka overføringskapasiteten til Karmøy. Her har Statnett sendt over eit dokument (ei såkalla konseptvalutgreiing)

Prosjektleiaren seier at endringane vert mindre enn det Statnett såg føre

til Olje- og energidepartementet med forslag om å byggja ei ny linje frå

seg då dei starta på arbeidet med opp-gradering av linja. Det er særleg

Blåfalli til Karmøy, alternativt byggja ein ny leidning frå Suldal til Karmøy.

to hovud-grunnar til at dei vil føreslå ei mindre opp-gradering i denne

Kva Statnett vil gjera med linja frå Sauda til Blåfalli vil bli påverka av kva

omgang. -I det aktuelle området vil det bli gjennomført mindre utbyg-

løysing som blir vald for å auka straumforsyninga til Karmøy.

ging av småkraft enn det vi trudde. I tillegg kan vi i dag gjennom ny datateknologi utnytta linjenettet betre, og meir effektivt.

Frå Mauranger til Samnanger arbeidar Statnett med fleire løysingar, og dei har ikkje konklusjonen på kva dei ynskjer her, heilt klar enno. Det vert

-Det Statnett oppnår ved å velja ei slik løysing gjennom Kvinnherad, er

vurdert opp-gradering på eksisterande trase, noko som er utfordrande

at vi mellombels ordnar oss. Denne kapasitetsauken gjev oss det løftet vi

grunna ein trang og smal trase. Statnett vurderer og ein ny trase, med

treng i denne omgang. Men, vi legg ikkje skjul på, seier Bente Rudberg,

nye stader for fjordspenn i staden for dei eksisterande!

at gjennom dette valet så skubbar vi ei større løysing fram i tid, truleg 15 – 20 år. Vi meiner likevel at dette er ei god løysing, fordi det så langt

For hovudtraseen gjennom Kvinnherad, frå Blåfalli – Austrepollen/

fram i tid kan vera nye løysingar som gjer det enklare å auka overførings-

Mauranger er den siste oppdaterte vurderinga at Statnett ynskjer å auka

kapasiteten utan å leggja nye linjer.

overføringskapasiteten i linja gjennom det dei kallar temperatur-opp-gra-

I store delar av Kvinnherad vil det vera vanskeleg med ny trase, t.d. på

Statnett vil starte med å opp-gradere dei eksisterande leidningane frå

sida av eksisterande, sjølv om den gamle linja i ettertid blir demontert.

Sauda til Karmøy for å dekkje det aukande forbruket som kjem som ein

Difor vil vi kanskje måtta sjå på nye løysingar t.d. forbi Rosendal? Det

konsekvens av elektrifiseringa av sokkelen, bygginga av Hydro sin pilot,

er ikkje enkelt med ny trase, då du mot aust snart kjem i konflikt med

og av næringsutviklinga i regionen elles.

nasjonalpark, og mot vest ser alle at det vil vera utfordrande med ny trase. No skal det seiast at vi har teknikkar for å skifta ut til nye linjer og

Men, dersom Hydro får så gode resultat at dei byggjer ein ny aluminiums-

master i eksisterande trase, forklarar Bente Rudberg.

fabrikk, vil straumforbruket truleg bli meir enn dobbelt så høgt som i dag i dette området, samstundes som ein då må stilla enno høgare krav til

Utfordringane når det gjeld overføringskapasiteten er at vi må ha ny linje

sikker forsyning. Difor er Statnett si faglege vurdering at ein då bør

i drift før vi kan kopla ut den gamle. Så snart som utviklinga går på tek-

byggje ein heilt ny kraftleidning frå anten Blåfalli (Matre) eller Suldal til

nologiske områder, og at betre løysingar dermed kan vera tilgjengelege

Karmøy. Statnett meiner den beste løysinga vil vera ei ny linje frå Blåfalli.

om 15 – 20 år, så meiner vi at den løysinga vi no går for, er den beste

Men, her skal Olje- og energidepartementet om ikkje lenge, ta ei endeleg

og er mest rett, sluttar prosjektansvarleg i Statnett, Bente Rundberg. - Då

avgjerd.

får dei som styrer på ulike felt, ta den avgjerda dei meiner er den rette, Oppsummering!

når den tida kjem.

Skal vi no prøva oss på ei oppsummering, vil det vera at i området Auka overføringskapasitet til Karmøy

frå Austrepollen i Mauranger og mot Samnanger blir det vurdert om

Statnett sende etter sommarferien ei såkalla konseptvalutgreiing (kvu)

traseen i dag er ueigna til opprusting, og at Statnett difor vil søkja om

om auka overføringskapasitet til Haugalandet, til Olje- og energidepar-

konsesjon for ny trase som og inneber kryssinga av Maurangerfjorden og

tementet. Saka er no på høyring. Kjernen i denne saka er at Statnett har

Hardangerfjorden på nye stader.

konkludert med at det kan bli naudsynt å gjere store tiltak med betydelege investeringar dei næraste åra for å forsterke straumforsyninga til

Linja frå Blåfalli til Mauranger vil i fyrste omgang bli opp-gradert gjennom

Haugalandet. I utgreiinga som er sendt departementet er det peika på

tiltak som blir lite synlege, men inneber auka varme og stråling, sjølv om

fleire alternative måtar å gjere dette på. Departementet skal trekkje sin

dette er langt innanfor dei grenser som strålevernet reknar for å vera

konklusjon, etter at høyringa er over. Truleg tar Olje- og energiministeren

sikre. Det inneber at noko endeleg ny løysing for denne traseen ikkje er

ei avgjerd ein gong tidleg på nyåret.

funnen, men at avgjerda for dette er skubba 15 – 20 år fram i tid.

I dei analysane som ligg til grunn for Statnett sitt arbeid, kjem det fram at

Frå Blåfalli til Sauda er det ingen avklaring fordi det vil vera avhengig av

det er fleire viktige årsaker til at ein no treng å forsterke straumforsyninga

kva som blir endeleg løysing for framføring av meir straum til Karmøy.

til Haugalandet, Forbruk av straum kjem til å auka som ein konsekvens

Skulle ny linje frå Blåfalli til Karmøy bli valet, så vil det medføra ei bety-

av at Utsira-høgda skal forsynast med straum frå land for å unngå foru-

deleg utfordring. Det å finna ein trase som blir optimal gjennom sentrale

reinande gassturbinar ute på plattformene. I tillegg ligg det føre planar

områder blir krevjande. Ikkje minst fordi det i store delar av området er

om fleire utvidingar i Haugalandet Næringspark i Gismarvik. Og sist, men

tett folkesetnad. Det vil neppe gi høge odds å tippa at vi nok vil høyra

ikkje minst, skal Hydro starte ein pilot på Karmøy for å teste ut ein ny

meir til traseval og gjennomføring. Men, statusen november 2015 er du

teknologi for produksjon av aluminium.

no oppdatert på.

Dersom Hydro sin pilot viser positive resultat, vil selskapet vurdere å

Takk til Statnett, Bente Rudberg og Tor Inge Akselsen!

byggje ein ny aluminiumsfabrikk på staden. I så fall vil straumforbruket auka enno meir, sjølv om forbruket for kvart tonn produsert aluminium vil gå ned.

Samnanger

Mauranger

Blåfalli

Sauda

Saurdal/ Hylen Håvik Kårstø

Samnanger Mulig ny ledningstrase Ombygges i etapper Temperaturoppgraderes

Mauranger 31

PRESSEMELDING 10.9.2015 Dei ekstraordinære generalforsamlingane i Haugaland Kraft og SKL vedtok torsdag 10.09.15 omstrukturering av selskapa gjennom kjøp og sal av verksemdsområde. Vedtaka er gjort med atterhald om godkjenning hjå styresmaktene. Etter omstruktureringa vert SKL eit reindyrka produksjonsselskap, og Haugaland Kraft eit reindyrka kunde/infrastrukturselskap. Haugaland Kraft vil framleis eiga over 40,5 % i Sunnhordland Kraftlag. Begge selskapa har hatt god utvikling dei seinare åra, og har skapt store verdiar for eigarane sine. Det er no naudsynt å gjera strukturelle endringar for å sikra vidare vekst, seier styreleiar i Haugaland Kraft, Didrik Ferkingstad. Reindyrking, spissing og fokus på kjerneverksemder vert viktig framover for å sikra strategien til selskapa om framleis vekst og utvikling. Kraftbransjen står ovanfor store strukturelle endringar og behovet for investeringar i nett og produksjon er stort i dei komande åra, uttalar styreleiar i SKL, Atle Neteland. Dei strukturelle endringane vil sikra og kvalitetsbetra beståande produksjon i SKL, samstundes som det vil gje rom for ny produksjon og utbygging. Begge selskapa har vore viktige for utviklinga av regionen og eigarskapet til selskapa vil framleis vera regionalt forankra. Reindyrking, spissing og fokus på kjerneområda vil vera med på å få fram potensiale til å skapa langsiktige verdiar, sikra og utvikla arbeidsplassar og gje kundane best moglege produkt og tenester til konkurransedyktige prisar. Transaksjonen inneber eit betydeleg skifte av aktiva, der SKL si nettverksemd og marknadsverksemd vert seld til Haugaland Kraft, medan SKL overtek Haugaland Kraft si produksjonsverksemd.

32 32

Vi har fortalt om hovudvegane for straum på 300 – 420 kV-linjer som Statnett har ansvaret for og driftar. Her skal det i framtida investerast mange milliardar kroner for å rusta opp, og effektivisera hovudårene. I begge endar av Statnett sitt linjenett er det

om kraftutbygging i Blåelva på nytt sett på vent.

kravet om å ikkje blanda ulike forretningsområder.

andre aktørar. På leverandørsida står produsentar

I 1946 fekk SKL etter kvart hand om fallretta-

I denne omfordelinga ligg det og ein tilsettings-

av straum, som matar sitt produkt inn på hovud-

ne, arbeidet med å produsera elektrisk kraft frå

garanti. Det betyr at alle får halda fram i jobbane

nettet for transport fram til destinasjonane der

Blåelva kom så smått i gang. Historia fram mot i

sine, sjølv om nokon byter selskap som arbeids-

straumen skal brukast.Under vegs vert straum

dag, november 2015, kjenner vi omfanget av. Når

gjevar, og nokon få må pendla litt meir. Likevel ei

trekt ut gjennom transformatorstasjonar og dis-

SKL neste år feirar 70 års jubileum, så er det ein

lukkeleg fordeling der alle fortset i jobbane sine,

tribuert av grosistar på 66 kV anlegg til lokallaga.

historie som plasserer SKL som ein av dei viktige

og begge selskapa blir betre tilpassa dei ulike

Det er denne distribusjonen SKL no trekkjer seg

bærebjelkane for utviklinga av næringslivet, ikkje

krava for framtida. For SKL betyr det at dei aukar

ut av, samstundes som SKL aukar produksjonen

minst i Sunnhordland. Samstundes har selskapet

produksjonskapasiteten sin til rundt 2,5 TWh,

sin, og såleis vert ein større leverandør til Statnett.

levert straum som har vore med å løfta leve-

(milliardar kWh) medan selskapet avviklar si drift

standaren for private bustader i ein heil region.

av grossist-nettet, som leverar straumen til lokal�laga. Selskapa som i neste omgang er dei som

Sunnhordland Kraftlag, i dagleg tale SKL, gjennomgår ei total strukturendring som trer i kraft

Knapt nokon stad i Noreg har eit meir eller mindre

leverar straumen i veggen hos alle bedrifter og

frå 1. januar 2016. Då blir selskapet ei rein pro-

kontinuerleg anleggsarbeid innan kraftutbygging i

private som nyttar seg av vanleg forsyning. Magne

duksjonsbedrift som skal spissa kompetansen sin

same vassdraget, hatt ei så lang levetid. Selskapet

Heimvik ser ljost på framtida til SKL etter denne

mot å bli ein best mogleg produsent av vasskraft.

har vore gjennom ulike periodar, og prøvt seg på

omstruktureringa og ser fram mot ei målretta drift

Bli ei fagleg og teknologisk leiande bedrift som

litt ulike arenaer. Når SKL no går hundre prosent

av produksjonsanlegga, med den klare målsetting

gjennom eit sterkt fagmiljø vil generera stor verdi-

attende til røtene sine, produksjon av vasskraft,

å levera mest mogleg kraft, når prisen er best. Slik

skaping. Konsernsjef i SKL, Magne Heimvik, seier

og spissar kompetansen sin mot slik produk-

vil det bli store investeringar hovudsakleg i anleg-

dette er ei naudsynt og gunstig omlegging av

sjon, så er det eit ynskje om å konsentrera seg

ga i Blåelva, for å tilpassa heile anlegget til å løysa

selskapet, tilpassa framtida.

om det selskapet er aller best til, samstundes er

framtidige utfordringar. Eigarane til SKL går inn

omstruktureringa framskunda av nye råmer gitt av

med 750 millionar kroner i nye investeringar, noko

Framtidsvonene og draumen om vasskrafta som

styresmaktene. Råmer som mellom anna inneber

som gjev eit godt grunnlag for gjennomføring av

SKL no produserer, går heilt attende til starten

at eit selskap ikkje kan blanda produksjon og nett

den føreståande prosessen.

på 1900-talet. For om lag hundre år sidan kom

i same selskapet. Omstruktureringa som trer i kraft frå nyttår, vitnar

planane om Blåfoss by i Matre, og dei fyrste tankane om kva vasskrafta kunne nyttast til gjennom

I SKL sitt høve vart det etter kvart klart at

om ei konsernleiing som er dyktig på å finna opti-

produksjon av elektrisk straum, såg dagens ljos.

Haugaland Kraft, som samstundes er største eiga-

mal løysing for framtida, innanfor dei rammevilkår

ren i SKL hadde same utfordringane, med litt

som styresmaktene til ei kvar tid legg. Med ein

Av ulike årsaker vart planane om Blåfoss by skrin-

motsett forteikn. Difor høvde det bra for begge

slik bakgrunn, vert nok SKL framleis ein betydeleg

lagt, og vanskeleg tider medførte konkursar, der

selskapa at SKL kjøpte Haugaland Kraft sin pro-

grunnpilar for velstand i vår region.

ein bank i Bergen vart sitjande på fallrettane i

duksjon, samstundes som Haugaland Kraft kjøpte

Blåelva. Så kom andre verdskrigen, og la ei klam

SKL sitt linjenett. Gjennom denne symbiosen,

hand over lokale initiativ, dermed vart ulike planar

kan begge selskapa spesialisera seg, og etterleva

33 33

BERGENHELG INA BREIVIK ØYVIND ANGELTVEIT

"Margot i storform!" Sunnmørsposten

UN 1095,-

KE FRA K HOTELLPAK

KE HOTELLPAK

PREMIERE 14. JANUAR OLE BULL SCENE

90,-

FRA KUN 9

PREMIERE 28. JANUAR RICKS TEATER PAAL FLAATA • VIDAR BUSK • STEPHEN ACKLES - EN STORSLÅTT HYLLEST TIL

KE HOTELLPAK

5,-

FRA KUN 99

KE HOTELLPAK

EKSTRA! RICKS TEATER 15. – 23. JANUAR

5,-

FRA KUN 99

RICKS TEATER 8. – 9. APRIL

ÅRETS JULEGAVE! SHOW&HOTELL FRA KUN 990,- * * Priseksempel, gjelder per. pers. i dobbeltrom på Royal Hotel og billett til Margot

Bestilling: BERGENHELG.no

Hotel Norge

Royal Hotel, Bryggen

n n i F ! n n i v og RGEN

I BE D N E K E WE

Overnatting i suite på Radisson Blu, middag for to, og valfri showbillettar til eit av showa til BERGENHELG! I magasinet er gøymt eit tal av snøfnugg. Dei må du finna, skriva kva side dei er på, og senda svaret til e-postadressa nedanfor. LUKKE TIL. Ikkje gløym å ta turen innom facebooksida vår. Der finn du ein link til bladbart magasin på nett. Send linken til vener på andre sida av jorda om du vil. Med denne linken kan alle som ikkje får papirmagasin, likevel få sjå og lesa i magasinet. Kjekt om du likar oss når du er innom facebook, dersom du synest dette er verd eit like-klikk frå deg.!I svaret må du ha rett tal kva sider du fann dei på.

Send svaret ditt på e-post til: sigurd.vikoren@prinfo.no

Opplev: - SjøløveShow - Mating av dyrene - Stor reptil- og Slangeavdeling

Møt en typisk bergenser... På Akvariet i Bergen møter du blant annet denne Flekksteinbiten. Arten er kjent for å ha det i kjeften (stort sett vennligsinnet, men kan bite godt fra seg) og tåler uvær og kulde spesielt godt (den har frostvæske i blodet). Både bergensere og steinbit kan godt virke skremmende, men det er mest utenpå. Når man først blir kjent, har man en venn for livet. Velkommen til Akvariet.

akvariet.no

ÅpNINGSTIDeR: 1. SEPT – 1. MAI : Man – onS kl. 10.00 – 16.00 torS kl. 10.00 – 18.00 Fre – Søn kl. 10.00–16.00 1. MAI – 1. SEPT : Man – Søn kl. 09.00-18.00

www.rodne.no

Hardangerfjordekspressen Den raskeste veien mellom Bergen og Rosendal. Daglige avganger året rundt. M/S Rygerfonn har øket kapasiteten fra 114 til 145 personer. Se www.rodne.no for tidtabell og priser. Velkommen om bord!

Tlf. 51 89 52 70 – mail@rodne.no

Vinnaren Hei! Eg er den heldige vinnaren av jakten på dronning Sonjas diadem. Hipp hipp hurra, og mange tusen takk! Fantastisk kjekt! Mitt navn er Ingunn Westergaard Hidle. Eg bur i Førde, og er gift med Hans Ole Hidle. Eg er stort sett heimeverande mor til våre to døtre Christina og Ida Jeanette. Eg likar gode bøker og filmar, gå turar med Anton (vår franske bulldog), og å vera i lag med familie og venner. Vinter og jula, er favoritt tida mi i året. Det er så friskt og godt ute, og så er det så flott når hus og hager er pyntet med lys og julepynt! God jul til alle! Med vennlig hilsen Ingunn Westergaard Hidle

JOSTEIN EITRHEIM Leiar Hardangerrådet

Jostein Eitrheim

ny leiar i Hardangerrådet! Hardangerrådet, ein viktig institusjon i eit viktig område i regionen rundt Hardangerfjorden. Hardangerrådet har vore og vil vera ein organisasjon som vil stå sentralt og ha betydeleg kraft både i administrative og politiske relasjonar i framtida. Gjennom mange år har Hardangerrådet vore leia av den karismatiske hardingen, Leiv Vambheim, som i august gjekk av med pensjon.

Når denne grunnleggjande viktige organisa-

-Kven er Jostein Eitrheim? - Fødd og oppvak-

godt til næringslivet og har eit godt kontaktnett

sjonen skulle sjå seg om etter arvtakaren i leiar-

sen i Odda, langt over middels oppteken av,

både her, og ikkje minst mot politiske miljø.

stolen, personen som skal eina hardingen, og

og interessert i samfunnsspørsmål, og gjennom

vera deira talsmann ut, så fall valet på Jostein

å ha søkt, og fått jobben som dagleg leiar av

Etter å ha jobba i bransjen i 24 år, så dreiv Jostein

Eitrheim. Ein jovial, roleg og kunnskapsrik odding.

Hardangerrådet, sjølvsagt oppteken av alt som

som sjølvstendig konsulent for fylkeskommunen

Hardangerfjordmagasinet har alt møtt den nye

kan optimalisera dagleglivet, og dei viktige tinga

og Skyss, og jobba med buss-anbodspakkar, på

leiaren ved eit par høve. Jostein Eitrheim gjev

for alle i Hardanger, både einskildpersonar og

Osterøy, Askøy og Sotra, og med spesialtilbod

eit godt fyrste inntrykk. Han er audmjuk overfor

næringsliv.

for skuleskyss i Sunnhordland, og vart såleis godt

oppgåva som ventar han, men viser tydelege prov

kjent med lokale sidevegar over eit stort område.

på at har god kunnskap om utfordringane som

Gjennom å ha jobba med kollektivtrafikk i Odda

ventar. Det er ei god ballast.

og Norheimsund, også med ansvar som inklu-

Siste tre åra har Jostein vore tilsett som teknisk sjef

derte både Fusa og Kvinnherad, så er den nye

i Odda kommune. Samfunnsinteressa til Jostein

I dag har eg fått audiens og sit på kontoret til

sjefen godt kjent geografisk i Hardanger, og

førte han og inn i lokalpolitikken. Gjennom ei

Hardangerrådet, i Kinsarvik klar til å prøva å skriva

også i regionen som grensar opp mot Hardanger.

tverrpolitisk bygdeliste vart han vald inn i kommu-

litt, og bidra til at lesarane blir litt meir kjent med

Ikkje berre har han frå tidlegare jobbar god

nestyret, sjølv om han bad fint om å få stå langt

hardingane sin mann!

kunnskap om geografi, men han kjenner og

nede på lista. Men fordi han valde eit anna møte

NY LEIAR I HARDANGERRÅDET

på nominasjonskvelden, så hamna han ikkje så

Hardangerkonferansen er nyleg avslutta, og gjen-

veksa og utøva dei tenester dei er tiltenkt, så må

langt nede likevel. Slik enda Jostein i tillegg opp

nomgangsmelodien her var positiv?

sentera forstå at dei er til for ein større region.

som formann i kontrollutvalet, og fekk såleis eit langt meir omfattande politisk liv enn han hadde

-Ja,

vekst.

-Samferdsel er eit viktig tema – sjå på geografien

drøymt om.

Næringsbarometeret i Hardanger viser at optimis-

i Hardanger – ikkje til å undra seg over at priorite-

men går opp i Hardanger. Samstundes blir det helt

ringane kan vera ulike.

temaet

var

Hardanger

Hardangerrådet sin nye sjef vart og attvald fire

litt malurt i begeret for oss og. Problema i offsho-

år seinare, men når han eit år inn i den valperio-

re er positive i Hardanger, når bedrifter får sårt

-To samband aust – vest, Europaveg 134 over

den vart tilsett som teknisk sjef i kommunen, så

tiltrengte ingeniørar som i ein periode har vore

Haukeli og riksveg 7 over Hardangervidda. Korleis

måtte han søkja om avskjed frå sine posisjonar i

heilt uråd å skaffa seg. Men vi fryktar sjølvsagt at

Hardanger skal stå fram med ei røyst ut, korleis

politikken. Tilsette i rådmannsgruppa kan ikkje ha

problema og vil ”eta seg inn på oss,” gjennom

vi ynskjer å prioritera blir krevjande, men dersom

politiske verv, slik er det berre.

arbeidsledige, og vår leverandør-industri.-

vi ikkje klarar slike utfordringar, så går det fyrst

Av andre interesser som ligg Jostein nært, er bruk

-Låg kronekurs er bra for reiselivsnæringa, og for

av naturen, friluftsliv. Nærområdet på Seljestad

eksporten frå dei store prosessbedriftene. Vi må

med bortover-ski likar han godt. Litt verre med

bruka kompetansen vår og vidare-utvikling denne

-Samband mot Bergen krev harde prioriteringar

nedoverski, alpinbakkar som ikkje har same til-

kompetansen til å jobba fram ein enno grønare

frå Hardanger. E 16 via Voss - Kvamskogtunellen -

trekningskraft på han.

industri, og vera leiande innan denne omlegginga.

Hordalandsdiagonalen 134. Dette er viktige saker

Ikkje minst er dette viktig innan dei næringane

for Hardanger som har ein krevjande topografi.

No har Jostein og familien nytta seg for fullt av

som alt er her. Inovasjon - forsking - lønsemd

Det vil krevja mykje energi av oss, tillit og gode

den nye infrastrukturen som regionen vår er vel-

- kompetanse, er nøkkelord. Dette jobbar vi godt

prosessar.

signa med, Folgefonntunell og Jondals-tunell har

med i Hardanger no, på mange plan.

og fremst utover oss sjølve. Difor treng vi gode

ført til investering i hytte ved fjorden i Jondal. Her

prosessar.

-Her kjenner eg at mine tidlegare erfaringar frå

vonar han å få tid saman med to barn og fem

-Dyrk smart prosjektet innan fruktbransjen, er eit

kollektivtrafikken gjer at eg er litt på heimebane,

barneborn, og vil kosa seg med båt- og hytteliv.

godt døme. Betra miljø og å dyrka økologisk kan

men at vi må jobba godt med tematikken. Store

-Barneborna er no ein viktig del av mitt liv, seier

auka etterspurnad, og tal på arbeidsplassar. Frukta

utfordringar, som eg gler meg til å ta fatt på, seier

Jostein.

frå Hardanger er etterspurd, og marknaden vil ha

den nye leiaren i Hardangerrådet.

meir enn vi produserer i dag. Samstundes som han prøver å vera aktiv, er han

-Viktig å jobba med tiltak som kan styrkja alderssa-

interessert i all slags sport. Kona ville ha nytt TV

-Vi må bruka og halda i hevd merkevara Hardanger.

mansetjinga i Hardanger. Vi har for mange eldre.

seier Jostein, etter VM i Brasil,. Det vart for mykje

Ei merkevare som er positivt lada, og som folk har

Vi må klara å halda på ungdomen. Utdanning på

tykte ho, når Jostein ville sjå to kampar på ein dag.

kjennskap til. Det gjev assosiasjonar til natur, og

høgskulenivå, interessante arbeidsplassar, er ting

Slik har leiaren i Hardangerrådet no eiga TV-stove

ikkje minst produkt av frukt. Vidareforedling på

vi må jobba med. Vi må laga ein region som er

der han kan finna seg til rette om det skulle bli

flasker i Ulvik og Ullensvang er i ein spennande

interessant å busetja seg i. Gode tilbod til born.

mykje sport. Han meiner å vera arveleg belasta,

prosess, og opnar for mange interessante produkt

Arbeid til begge dei vaksne. Flytt til Hardanger har

då det går eit rykte om at mor hans også måtte

i framtida.

gitt oss mykje kunnskap og eg trur vi vil få positive

kjøpa seg eige TV til å ha på kammerset. Soga

effektar av dette i lang tid framover.

fortel at ho kjøpte seg eit TV som du ikkje kunne

-Dette må og skal eg og Hardangerrådet støtta

sjå sport på.

opp om, seier ein engasjert Jostein Eitrheim.

Team Hardanger – Regionalt Næringsråd, som skal

-Hardanger må skaffa seg gode alliansar, og forstå

vera ein sentral bidragsytar til gründerar som har

Samfunnsengasjert, sportsengasjert, likar friluftsliv

at det som er bra for naboen er bra for oss. Større

gode idear, og vil etablera seg i Hardanger må vi

og set umåteleg pris på den vakre naturen vår.

alliansar har større gjennomslag.

leggja mykje arbeid i.

min, halda den i god stand. Eg koser meg med å

-Vi må leggja til rette for at folk snakkar med kvar-

Ja vel, Jostein, kanskje vi må trekkja pusten litt,

vaska bilen!

andre. Suksess-historier har ofte ein tilfeldig start,

Den nye leiaren i Hardangerrådet vert nok ikkje

difor er møteplassar for å utvikla idear og tenkja

utan utfordringar med det fyrste, men framtida

høgt saman, viktige.

ser lys ut, slik eg ser det. Hardangerrådet har fått

– Ja, seier Jostein, og så likar eg å stella med bilen

-Du har ikkje fungert lenge i den nye rolla di Jostein. Samstundes har det vel og vore litt sånn

ein ny leiar som ser utfordringane, veit mykje

krigs-stilstand, med val, og ny organisering av

-Skal vi få til gode løysingar som i sum tenar

om kva som må til, og då er i alle høve ei godt

plattformer og ny administrasjon rundt i kom-

oss alle, så må vi ha tillit til kvarandre, vera aud-

fundamentert plattform på plass, og det er berre

munane. Men litt har du vel begynt å kjenna på

mjuke og forstå vinsten av å stå samla ut, etter

å ynskja lukke til!

lukta?

å ha blitt samde innbyrdes. Skal regionsentera

Baroniet

FOTO: KÅRE EIK

Ein stad å bu!

- Tak over hovudet! - Heima på basen min! - Der eg bur! - og mykje meir. Kjært barn har mange namn. Heimen min, er ein stad der eg oppheld meg store delar av livet mitt. Ein grunnleggjande viktig stad frå den dagen du blir fødd, og

se, og no kan dei vera på leit etter bustad i området der dei

gjennom heile barndomen. Ein gong, ofte mens du enno er

hadde sin fagraste vår. Eit trygt oppvekstmiljø for dei små.

ung, skal du flytta heimante, for å stå på eigne bein, få din eigen heim. Her bur du kanskje heilt til du seinare i livet vel ein annan

For dei bygdene som skal vera levande i framtida, så må det

form for bu-eining? Uansett val, heimen er alltid viktig.

sjølvsagt vera ein arbeidsplass for dei vaksne, og gode tilbod på fritida både for store og små. Heilt sentralt vil det og vera å ha ein

Gjennom heile livet må vi ha ein stad å bu. Du treng eigentleg

bustad som legg grunnlag for å byggja seg eit triveleg tilvære.

ikkje vera så mykje rakettforskar for å forstå at dette er ein viktig stad i livet vårt frå vogga til grava.

Difor har vi i dette magasinet prøvt å visa kva som «er på trappene» i dei ulike lokalitetane knytt til eigedom/tomt/hus/leilighet/

I desse dagar er det jul, då er heimen kanskje på sitt mest

hytter. Kva er tilgjengeleg i dag, og ikkje minst kva som ligg i

sentrale. Familiar samlast og sentrum er oftast i heimen. I slike

løypa i dei komande år.

stunder vil kanskje framtidig bustad ofte vera eit sentralt tema. Besto får heim sine favorittar, og når dei omtalte borna, nærmar

Vi i Hardangerfjordmagasinet vonar å bidra til eit grunnlag for

seg den milepælen i livet, at dei skal bli forldre til

familien sin

ein diskusjon om kvar vil vi bu? Skal vi snart flytta heim til besto,

neste generasjon, så vil gjerne besto diskutera om dei ikkje snart

eller kanskje ho må flytta til dei ho er/vert besta til. Vi flyttar meir

skal flytta heim?

på oss enn før. Ikkje minst med ein slik bakgrunn, er det interessant å vera oppdatert på kvar vi kan byggja og bu.

Dei yndige som er i ferd med å bli foreldre til neste generasjon, har vore ute i verda å skaffa seg utdanning, kompetan-

Lukke til!

—— ME ——

—— AN —— An Ku Ku Tel Fø Sis An Sid Se Fa E-p

Ikkje sal, ingen kostnad. Enklare kan ein vel ikkje uttr ykkja ein fordel som berre er din? Kontakt oss når du skal selja eller kjøpa bustad!

Birgitte Amailie Liknes Megler MNEF 51 91 55 34 birgitte.liknes@em1.no

Bente Faksnes Megler MNEF 926 33 943/519 15 532 bente.faksnes@em1.no

Ove Sagenes Megler MNEF 928 063 33/519 15 531 ove.sagenes@em1.no

Håkon Brandtzæg Eiendomsfullmektig MNEF 938 16 627/519 15 530 hakon.brandtzaeg@em1.no

Paddetårnet

FOTO: KÅRE EIK

UTFØRER ALT ARBEID I GRUNN OG BETONG

Det er vinter, så hugs våre vener, småfuglane!

Telefon: 53 48 01 80 Telefax: 53 48 15 00 Mobiltlf.: 951 18 771

BYGGEKLARE TOMTER I LANDAMARKA Solvendte tomter med nydeleg sjøutsikt på Halsnøy

PRISAR FRÅ 590.000,-

Tomtestr. frå 800m2 til 1000m2 Første byggetrinn er på 12 tomter og er byggjeklare.

Førstemann til mølla!

La deg inspirera av vår nye huskatalog!

Sjå katalogen vår her: http://pub.webbook.no/byggmann/ huskatalog/ eller ta kontakt for å få den tilsendt.

Bjoanesvegen 62, 5454 Sæbøvik • post@oybygg.com • Tlf: 53 48 00 00 • Ope: 7–16.30 (fre 7–18) 9–13.30

ØYBYGG

A S

Alt du treng – gjort enkelt

Neslia Øvre EI LITA ”SANNSOGE”:

REKNEEKSEMPEL - nokre tenkte tilfelle der folk tenkjer ansleis enn me har vore van med...

Ei godt vaksen dame som nyss var i kontakt med oss, tenkte ho ville selja einebustaden ho budde i. Der var det etter mange

Du vil kjøpa ein flott bustad på utsiktstomt i Neslia på ca 140

år blitt skrikande behov for vedlikehaldsarbeid både inne og

m2, men ynskjer å ha låge bukostnadar dei første åra. Korleis

endå meir ute. Ho hadde tenkt å kjøpa sentrumsleilighet,

kan det gå til? Kanskje dåke har fleire små born eller ynskjer å

men ville aller helst ha mykje meir plass, m.a. til fleire barne-

spara til ein bubil? Ok, her er eit døme:

born på besøk. Ho vurderte då å låna ein million for å koma i

Pris

kr 3.790.000

Eigenkapital

Husbanklån

kr 3.000.000 (max 80%)

nytt hus, men landa på at om ho heller lånte 1,5 mill kr, så ville

790.000 (ca 20%, evt. inkl. startlån)

ikkje lånet kosta ho meir enn knappe tre tusen i månaden. Og då ville ho kunna ha ein reserve på heile 500.000 kroner til å bruka på alt anna enn reparasjonar på gamalt hus.

Derfor vel du å ikkje betala avdrag første 8 åra. I tillegg bestemmer du deg for å binda renta, slik at lånekostnadane blir heilt

Men betre enn slike historiar er det at no

lik alle desse åra. Renta som lånekundane kan velja nett no er

kan folk få seg

ca 2,667% med 10 års rentebinding. Om renta inkl. gebyr

ny romsleg

skulle stiga noko og bli 3,000%, så kan reknestykker bli slik:

bustad i Neslia

Avdrag

Renter pr. år

kr 90.000

med innflytting kanskje til

- Skattelette 28% kr 25.200 = Årskostnad

neste jul.

kr 65.000

Månadskostnaden blir på låge 5.417 kr i dette høvet.

Kontakt: Einar Holsvik, tlf.91 51 52 15, mail: einar.holsvik@icloud.com

velkOmen innOm!

Opningstider: mandag - fredag: 07.00 - 17.00 lørdag: 09.00 - 14.00

Kvinnherad bygg, 5472 Seimsfoss T: 53 48 28 90 E-post: sveinbjarte@kvinnheradbygg.no

NESLIA ØVRE - NYTT BYGGEFELT I ROSENDAL KJEM 2016 TOMANNSBUSTADER OG ENEBOLIGTOMTER

Ospelunden, uskedalen - tOmannsbustader Og enebOligtOmter kOntaktpersOn: Oddbjørn krOka, t: 90 78 81 98

kvinnheradbygg.nO

24 nye bustadar i 4 leilighetsbygg er under prosjektering i hjarte av Rosendal. Moderne leiligheter i ulike størrelsar kjem for sal her i 2016. Høg standard, universal utforming og gode terrassar til ein fornuftig pris.

ALT SNIKKARARBEID VERT UTFØRT AV:

GRUNN OG BETONGARBEID BLIR UTFØRT AV:

i r e t i e h g i l i e l rne il sals e d o M sendal t Ro

Moderne leiligheiter i 4-manns bustad på 91 m2 sentralt i Rosendal klare til bygging. 3 eller 2 soverom, gode romløysninger og lav dokument avgift pga nybygg. Dei 2 første leilighetene selges for redusert pris til 2 490 000,-. Her får ein og innverknad på innvendig material valg. Dei 2 siste vert solgt nøkkelferdige og til ein høgare pris. Ta kontakt med Kjetil, tlf: 958 31 980 eller e-post: kjetil@k-el.no for ein uformell prat og leveransebeskrivelse.

ROSENDAL

LEVERER ALLE KVITEVARER

UTFØRER ALT ELEKTRISK

ALT RØYRARBEID - BADEINNREDNING

ALT I GRUNN OG BETONG

www.dimmelsvik.no

ALT INNEN Rﾃ郎RARBEID OG BADEINNREDNING

Tlf: 53 77 12 50 Mob: 47454001 www.johansen-ror.no

75 75 år

med spenning ”I 2016 fyller Kvinnherad Elektro 75 år, vi ynskjer å takka alle våre tilsette, kundar, leverandørar og samarbeidspartnera opp igjennom tida for deira bidrag til å forma bedrifta til det den er i dag. Bli med oss på reisa framover, vi garanterer høg spenning”.

“GULL AV GRUS” - gjer Uskedalen endå betre!

Uskedalen har vore rekna som ei bygd med rikt lagstilbod og godt bygdemiljø. Dei siste åra har vore prega av optimisme med god byggjeaktivitet og gledeleg tilflytting. Sentralt i bygda føregår for tida utbygginga av eit prosjekt som understrekar denne positiviteten. TEKST: THOR INGE DØSSLAND FOTO: ESPEN EIK ILLUSTRASJON: WERMUND VETRHUS

Mange hadde snakka om at grusbanen sentralt i

Anlegget er møtt med den positive velvilje som

bygda, var for lite i bruk. Det hadde vore tankar

desse gode planane fortener.

om kunstgrasbane, men i starten av 2014 starta ei

tilpassa alle aldersgrupper som innbyr til aktivitet og

arbeidsgruppe som såg større muligheter.

Dei såg

avkobling; - ein sosial møteplass. Nærleiken til skulen

for seg eit aktivitetsområde der kunstgrasbanen var

og Aktivitetshuset er ein klar styrke både for desse, og

sentral. Området skulle innehalda eit variert tilbod,

for aktivitetsområdet.

Det vert eit anlegg

det skulle vera tilpassa alle aldersgrupper. Eit godt utgangspunkt var det også at idrettslaget hadde sikra

Framdrifta går gledeleg fort, og anlegget har mot-

eit betydeleg areal rundt grusbanen då den vart bygd.

teke økonomisk stønad frå Sparebank1-stiftinga Kvinnherad, Trond Mohn-fondet, Marine Harvest og

Etter at planarbeidet starta, har arbeidet gått fort på

Extra-stiftelsen. I tillegg vil prosjektet motta investe-

fram, mykje takka vera ein imponerande dugnadsinn-

ringsmidlar frå Kvinnherad kommune og spelemidlar.

sats. Kunstgrasbanen med flomlys var klar i starten

Dette er nødvendig og kjærkome. Det er også den

av oktober i år, og no er ein i gang med byggetrinn

store dugnadsinnsatsen og velviljen elles som vert

2. Aktivitetsområdet rundt banen med turstiar, tre-

lagt ned. I den samanheng er lokale entrepenørar ein

ningsapparat og sitjegrupper med bålpanner byrjar å

avgjerande samarbeidspartnar.

ta form. Planane inneheld 3 byggetrinn til slik at det også vil koma klatrepark, BMX sykkelløype, skatepark,

Då arbeidsgruppa starta, kalla dei prosjektet ”GULL AV

sandvolleyball-bane og boccia-bane. I tillegg til idretts-

GRUS”. Dei traff godt med namnet!

laget si prosjektgruppe, er også Uskedal Helselag sterkt involvert i prosjektet.

Vi satsar på bygda vår! Velkommen til

USKEDALEN

- Ein god stad å bu, midt i Kvinnherad

Ospelunden Byggefeltet har fleire tomannsbustader, og ein tremannsbustad att. Prisantydning fra 2.290.000,- og ein kan få husbankfinansiering.

Husbankfinansierte leiligheter med mulighet for kommunalt startlån. Praktfulle og solrike tomter med utsikt mot sjø Midt i Kvinnherad

KONTAKT

TA KONTAKT FOR VISNING:

IVAR GUNDERSEN T: 46 21 91 00 ivar.gundersen@hordalandengineering.com

OSPELUNDEN 16, 5463 USKEDALEN T: 907 88 198 www.facebook.com/Ospelunden

Fylg med!

Dønhaugstølen / Øvre Halsane

DØNHAUGSTØLEN/ ØVRE HALSANE

Området er svært solrikt med flott utsikt utover fjorden, regulert for 15 Området er svært solrikt med flott utsikt utover fjorden, einebustadar og 9 tomannsbustadar.

regulert for 15 einebustadar og 9 tomannsbustadar.

Spanande SENIORTUN under planlegging midt i smørauga.

Kontaktpersonar: ERLEND BJØRNEBØLE T: 99 48 65 00 / ERLEND.BJORNEBOLE@KNETT.NO MAGNE HUGLEN T: 97 04 01 53 Kontatpersonar: Erlend Bjørnebøle Tlf 99486500 erlend.bjornebole@knett.no

USKEDAL EIGEDOM JOHANNES HJØNNEVÅG, j.h@live.no, T: 905 53 980

Midt i Kvinnherad mellom Rosendal og Husnes ligg den flotte bygda: Uskedalen. Magne Huglen Ei langstrakt bygd påTlfover ei mil, mellom flotte majestetiske fjell. Med sine omlag 97040153 1000 innbyggjarar, er dette ei aktiv bygd, som rommer mykje. Dugnadsånda er stor, og det gjev god aktivitet i lag og organisasjonar.

Uskedalen - Ein god stad å bu 53

ROSENDAL BRYGGJE

18 lekre leiligheter i sjøkanten! Balkong mot

ROSENDAL BRYGGJE

18 lekre leiligheter i sjøkanten! Balkong mot sjøen, heis og garasje.

iligheter i sjøkanten! Balkong mot sjøen, heis & garasje.

Bildetviser viserfasaden fasaden mot sjøen. Solrike balkonger med Bildet mot sjøen. Solrike flott utsikt. Heis direkte fra garasje. balkonger med flott utsikt. Heis direkteSalget har startet! fra garasje. Salget har startet.

Fast

Omko Adres BRA a Antal Felles Tomt Eiend

Faste priser

fra 2.990.000

Omkostninger Adresse BRA areal Antall rom Fellesutgifter Tomt Eiendomstype

fra kr 13.172 Rosendal Bryggje fra 69 til 145 kvm 2, 3 og 4-roms fra kr 1.380/mnd ca 1.600 kvm Eierleiligheter

Ta kontakt for avtale om visning, M: 928 52 363 / 40 40 45 52. KONTAKTPERSON Thor-Kristian & Therese Tlf: 90 22 77 77 www.rosendalbryggje.no Avdeling Bergen Nybygg Tlf: 902 27 777 dnbeiendom.no Mobilprospekt: Send Bolig 71515178 til 09999

PROSJEKT PÅ GONG? SPØR OSS - VI HAR LØYSINGANE!

ige Vi har dykt rte og kvalifise et fagfolk til d meste!

SPØR OSS I DAG!

HIBAHUS -VI SREDDARSYR BUSTADEN ETTER DINE ØNSKJE SNAKK MED OSS FØR DU SKAL BYGGJA! Kom innom og hent Hibahus katalog. Vi har løysningane for deg!

Månd. - fred.: 07.00 - 18.00 Laurdag: 09.00 - 15.00

Teigen Bygg & Trelast AS, Husnes Telefon 53 47 59 10 / info@teigen.byggern.no

TEIGEN

56 FOTO: AMUNDSEN SPORT / YUKINORI OTSUKA

ILLUSTRASJON: PAAL J KAHRS ARKITEKTER / VY COMMUNICATION

Nå startar utbygginga av Vestlandet sin nye, store sommar- og vintersportsstad Når Eidfjord Resort er ferdig utbygd vil det vera eit høgfjellseldorado med totalt 560 fritids-einingar med hytter og leiligheter. I tillegg vil det bli eit landsbysentrum som er omkransa av eit rikt aktivitets- og opplevingstilbod. Sjølve baseområdet ligg 800 moh, toppunktet på den

vinter. Vi kan nemna, terreng- og reilspark, akepark,

Eidfjord Resort satsar stort i Sysendalen, i eit område

planlagde gondolbanen, Amundsen Viewpoint, ligg på

alpin-nedfartar i alle kategoriar, saman med utforløy-

som er eit eldorado for natur- og fjellopplevingar året

ca. 1111 moh.

per til både ski og sykkel, klatrepark og aktivitetspark

rundt, ved foten av Hardangervidda.

for barn, med mykje meir. Her kjem ein tett og intim fjellandsby med gågate,

For å hindre fråflytting frå dette fantastiske områ-

butikkar, restaurantar, serveringsstader og stader der

Frå enden av gågata i sentrum av landsbyen går turen

det, ynskje vi å bidra til å sikra neste generasjon sitt

det vert ulik underhaldning. Det er og planlagt eit

med den ca. 2000 meter lange gondolbanen opp til

næringsgrunnlag, ved å leggja til rette for eit rikt utval

hotell med alle fasilitetar.

Amundsen Viewpoint, eit opplevingssenter som kan

næringar knytt til ei så omfattande utbygging som

by på spektakulær utsikt og spanande lokal kultur og

Eidfjord Resort.

Eit fjellområde på heile 3.500.000 m2 skal under vegs

historie.

FOTO: EIDFJORD RESORT

verta fyllt med spennande aktivitetar både sommar og

FOTO: AMUNDSEN SPORTS / YUKINORI OTSUKA

Samstundes vil ei slik ambisiøs og omfattande utbygg-

Vi ynskjer å tilby norske natur- og fjellopplevingar til

I fyrste fase av utbygginga har vi no lagt ut 30 attrak-

ing som Eidfjord Resort har planar om, føra til store

ein stadig aukande reiselivsmarknad i heile verda. Vi

tive hyttetomter for sal. 9 stk. vart selde alt på fyrste

utfordringar for ein kommune som Eidfjord med berre

ser at dette vil vera økonomisk forsvarleg dersom det

vising. Talet på selde tomter har no kome opp i 11,

951 innbyggjerar.

er ein heilhetleg og forent kommunikasjon frå reiselivs-

samstundes som vi har 2 reserverte alt før vår andre

aktørar langs heile Hardangerfjorden.

visingshelg. På denne bakgrunn er vi svært spente på kor mange tomter vi har att til nyttår?

Prosjektet er avhengig av å få tilført arbeidskraft frå området rundt Eidfjord, og vi ser på Hardangerregionen

Eidfjord Resort har planar om å kunne ha eit rikt og

som eit særleg viktig område i den samanheng.

godt tilbod til cruiseturistar også om vinteren. Skal vi få

Salet av desse tomtene skal bidra til å finansiera dei

det til, er vi heilt avhengig av samarbeid med destina-

store investeringane vi har i neste fase av prosjektet,

Eidfjord Resort vil vera eit løft for heile Hardanger, og

sjonar langs fjorden som kan bidra med å gi turistane

og dersom salet held fram i same tempo, vil vi starte

samstundes bidra til å auka samarbeidet mellom reise-

eit variert tilbod.

bygging av det fyrste stolheisanlegget alt neste år.

Vintercruise er blitt meir og meir populært rundt

Uavhengig av tomtesalet har vi starta detaljplanleg-

omkring i verda. Saman med reiselivet langs heile

ging av både barneskianlegg, aktivitetsområde for

Vi trur at vi må samarbeida regionalt for å skapa

Hardangerfjorden vil det vera mogleg å tilby cruise-

barn og prosjektering av den fyrste stolheisen.

verdiar lokalt, og meinar såleis at ei auka satsing på

turistane ei heilt unik fjord- og fjelloppleving.

livsaktørane i heile regionen. Dette vil bidra til å opna for auka satsing på næringar knytt til reiseliv.

Planen vidare er å opne for nye felt med fantastiske

reiseliv langs heile Hardangerfjorden vil bidra til å auka Vi meiner at eit slikt samarbeid vil opna for ei større sat-

hyttetomter i området. Vi har også starta detaljarbei-

sing på heilårs turisme langs heile Hardangerfjorden,

det med dei fyrste leilighetsbygg no i den fyrste fasen.

Vi i Eidfjord Resort er av den meining at aktivitet avlar

og gjera det mogleg å få til gode og bærekraftige

Eit godt råd er uansett å sikra seg ein fritidseigedom

aktivitet, og ynskjer difor å inngå aliansar og samarbeid

løysingar for reiselivet.

i ein tidleg fase, då signala frå marknaden er at dette

verdiskaping for alle i bransjen.

er eit etterlengta og kjærkome prosjekt som mange

med andre reiselivsaktørar langs Hardangerfjorden. Å

har venta på.

kunna by t.d. cruiseturistar eit stort utval av destina-

Reiselivsnæringa i Hardangerregionen er ei næring

sjonar og severdigheiter er og heilt avgjerande for å

som vil få meir og meir å seie når det gjeld å fremja

få til ei storsatsing på turisme frå inn- og utland, slik

lokal kultur og historie, og vil i aukande grad bidra til

Meir informasjon om planar og utbygging finn du på

Eidfjord Resort har planar om.

den totale verdiskapinga i Noreg i framtida.

våre nettsider. Følg også Eidfjord Resort på Facebook.

For meir informasjon om kjøp av tomt, hytte eller leilighet, sjå våre nettsider: www.eidfjordresort.no

Guest Services for Summer & Winter: Tickets Cafe Rentals Souvenirs

Restaurant & Apres Bar

Date: 11/2015

Contour Interval: 1 metre

Adult Beginner Zone

Mountain Resort Planners Ltd. Box 63 Whistler, B.C. Canada V0N 1B0 (604)932-5976 Fax:(604)932-1897 www.ecosign.com info@ecosign.com

Potential Water Reservoir

Children's Beginner Zone

100

125

LEGEND

A LI FT

MC L/ LIF T

Beginner 42 Cabin Parcels

Proposed PH1 Lifts

Proposed PH2 Lifts

25 Apartment Units

Main Skier Restaurant & Large Sport Shop

Proposed Cross-Country Trails

Hotel

Cross-Country Trail R.O.W. (40m)

Commercial Use in Village Street:

Bus & Car Drop Off

Tubing Existing Cross-Country Trails

600 Cars

280 Cars

School Group Hostel or Doggie Hotel

Re-Routed Main Nordic Ski Routes

K L

20 Apartment Units

36 Cabin Parcels

27 26

Grocery Store

24 Cabin Parcels Welcome Center

Nordic Skier Bridge & Entrance Portal

Bakery/Pizzeria Coffee Roaster/Cafe Toy Store Pet Store Outdoor Outfitters Camping, hunting, fishing Souvenir shop Nordic Ski Store Book Store Brewery/Pub Catering & Take Away Delicatessen Gift & Interior Decor Art Gallery/Jewellery Nordic Sweaters, wool, Sporting clothes etc. Mini Museum

PH1 Pistes Hostel or B&B

Novice Intermediate

Expert

Skier Ability Levels

TU BI NG

Combilift & Storage Building

Play Zone House: Tickets Snackbar WC

EIDFJORD RESORT

Snow Play Zone: 3 Tubing Lanes 2 Sledding Lanes Moving Carpet Picnic Shelters and Fire Pits Playground

Eidfjord Resort

11 10 7

RESORT VILLAGE ILLUSTRATIVE

ILLUSTRASJON: ECOSIGN MOUNTAIN PLANNERS LTD / MIEKE PRUMMEL

Kontakt oss for prisliste og gode tomtekart. Vårt salgsteam består av: Fredrik, Hanne, Tone og Henriette.

Fredrik Nesslin

Hanne Blikås Handeland

Tone Ravnanger

Henriette Johansen

Ansvarlig megler, Eiendomsmegler MNEF Mob. 92 01 85 14 fredrik@herland-eiendom.no

Eiendomsmegler MNEF Mob: 988 22 926 hanne@herland-eiendom.no

Eiendomsmegler MNEF Mob: 95 26 58 24 tone.ravnanger@emvest.no

Saksbehandler/Megler MNEF Mob: 41 44 42 72 henriette.johansen@emvest.no

Fredrik: - Sysendalen er og har alltid vært en viktig del av livet mitt. Jeg er oppvokst med hytte på Liseth og for meg er det ikke fredag før vi passerer Hardanger- broen. Jeg har god erfaring med salg av tomter, hytter og leiligheter i Sysen- dalen og elsker atmosfæren i fjellet.

Hanne - Det skal være kvalitet i alt vi gjør. Som fagansvarlig i Herland Eiendom er jeg opptatt av detaljene. For meg er det viktig at kunden er i fokus slik at kjøper har et godt beslutningsgrunnlag så vel som god oppfølging gjennom hele kjøpsprosessen. For en emigrert østlending er det fantastisk å nyte vakre Vestlandet blant majestetiske fjorder og fjell. Velkommen ttil fjells og velkommen til Eidfjord Resort.

Tone - Vi lever av å realisere drømmer. Jeg har vært med i utviklingen av Myrkdalen Fjellandsby siden oppstarten i 2001 og har derfor lang erfaring med salg og markedsføring i destinasjonsutvikling. Jeg ser Eidfjord Resort som et spennende og egenartet nytt tilskudd i ferie og fritidsmarkedet på Vestlandet. Jeg er glad for å kunne være med helt fra starten.

Henriette - Vi tilrettelegger for kunden. Jeg har vært en del av Tone sitt team i Myrkdalen Fjellandsby siden oppstarten i 2001. Min funksjon som medhjelper og saksbe-

beidet. I en travel hverdag med store avstander kan jeg koordinere og tilrettelegge.

----

10- 4

Hardingtakst

NOEN BOLIGER ER SKIKKELIG SKUMLE Det er desverre ikke alltid så enkelt å se hvilke. En sertifisert takstmann fra NTF som benytter Boligsalgsrapport er den beste garantien for en trygg og sikker bolighandel. Mange selgere og kjøpere er ofte bekymret for at boligens tilstand kan være dårligere enn forventet. Med sikrere informasjon om boligens tekniske tilstand unngår du at bolighandelen blir et årelangt mareritt av usikkerhet og krangel. I en Boligsalgsrapport legges det spesielt vekt på de byggetekniske forholdene som er særlig relevante ved eierskifte. MED EN BOLIGSALGSRAPPORT ER DU TRYGG!

www.ntf.no

Din lokale takstmann! Me tek på oss oppdrag i Hardanger og omkringliggjande kommunar. Me tilbyr blant anna tenester som bustadtaksering, teikning og rådgjeving innan bygg.

ME TILBYR:

I 2014 blei David Haltvik tilsett som takstfullmektig for

Førehandstakst.

Hardingtakst og seinare overteke den daglege drifta og

Tilstandsrapport.

Verdi - og lånetakst. Bustadsalsrapport. Tomtetakst.

eigarskapet. Stein Rykkje etablerte Hardingtakst i 2004 og

Energimerking av bustad.

har sidan teke på oss oppdrag for privatpersonar, finans-

Mindre arkitektoppgåver.

institusjonar, meklarar og advokatar. David Haltvik har fagbrev som tømrar, utdanna fagteknikar bygg ved Fagskulen Sogn og Fjordane, og er ser-

David Haltvik

tifisert takstmann gjennom Norges Takseringsforbund

Fagtekniker bygg & sertifisert takstmann

(NTF), studie ved Norges Eiendomsakademi. Haltvik som kjem frå Øystese, har stor kompetanse og kjennskap om

905 34 740 david@hardingtakst.no www.hardingtakst.no Hardangerfjordvegen 656 5610 Øystese

lokal byggjeskikk. Sjå heimesida vår for meir informasjon.

«Gode verdiar bør vedsetjast, god taksering er eit godt utgangspunkt.»

SUNDE Prosjektutvikling AS

Selskapet etablert i 2002, men vart eigentleg sett i drift for fullt då Ove Lemicka i 2005 slutta i jobben som Næringssjef og begynte å jobba i si eiga bedrift på full tid.

Sunde Prosjektutvikling er eigentleg to

viktig, i tider då bankane stramar

selskap. Sunde Prosjektutvikling byg-

inn og stadig stiller nye høge krav.

gjer og sel hus. Sundegarden Eigedom

Selskapet driv eit utstrakt samarbeid

er eit selskap som driv utvikling av eigedom. Samstundes driv selskapet

OVE LEMICKA

å leiger ut eit 40-tals eigedomar i

med kommunen for dei som fell utanfor banksystemet. Kommunen er ein god samarbeidspartnar, seier Lemicka.

Kvinnherad, Bergen og Årdal. I tillegg har selskapet og utlei-

Selskapet bidrar og med vegleiing innan husbanklån og startlån.

ge-hus i Thailand og på Kanariøyane.

Rimelege bustader, fleksibelt, tilpassa eige behov. Hjelp til finans. Sosial profil både på utleige og sal/finans. Godt samarbeid med

Sunde Prosjektutvikling driv i dag mest med å kjøpa tomter i ulike

kommunen. Fantastiske lokaliteter i Kvinnherad. Brukar lokale

bustadfelt. Byggjer tomanns-bustader. Sel desse med nøkkel

leverandørar. Har eit langt samarbeid med Byggern Teigen, noko

i døra. Likevel er ein av dei viktige tinga selskapet tilbyr; Din

som garanterer god kvalitet.

påverknad på prosjektet, der du kan vera med å bestemma kva som skal vera med, og korleis du vil ha det. Det krev då at du

Vi kan byggja i kommunane rundt om her i Hardanger og

kjem inn i prosessen på eit tidleg tidspunkt. I slike samanhengar,

Sunnhordland. Vi har også hatt prosjekt til dømes på Stord og i

seier Ove Lemicka, er vi fleksible.

Bergen. No har vi og oppretta eit selskap som skal byggja bustader i Larvik i Vestfold.

Vidare legg Sunde Prosjektutvikling mykje ned i arbeidet med å hjelpa kunden til finansiering, noko Ove Lemicka seg på som meir og meir

Kontakt oss for en bustad prat: www.sundeprosjekt.no

NESTE PROSJEKT: BÅTHUSET PÅ SUNDE, SOM PÅ TOPPEN VIL FÅ 4 FLOTTE LEILIGHETER.

HOVEDPROSJEKT I DAG: SOLBAKKEN, (GAMLE THORKELSEN DAGLEGVARER PÅ SUNDE). 11 LEILIGHETER MED FLOTT UTSIKT BÅDE MOT FJORD OG FJELL, PÅ IDYLLISKE SUNDE. SUNDE PROSJEKTUTVIKLING BRUKAR OFTAST LOKALE LEVERANDØRAR OG BYGGMEISTRAR.

GAMLE PRESTABUSTADEN PÅ SUNDE: EIT RENOVERINGSPROSJEKT, EIT VELDIG FINT BYGG SOM OVE LEMICA KJØPTE HOS KOMMUNEN FOR 1 1/2 ÅR SIDAN, OG SOM I DAG ER KLART FOR SAL.

OVE LEMICKA ER ALLTID PÅ JAKT ETTER NYE TOMTER SOM DET KAN PROSJEKTERAST NYE BUSTADER PÅ. HER EIT OMRÅDE VED KLUBBAVIKJO PÅ VALEN, SOM HAN HAR UNDER VURDERING.

Her f책r du; Hus, hytter, p책bygg, bytting av tak, terassar, YOU NAME IT!

BYGGERN HARDANGERFJORD

Med adresse Gamle Dalaveg, i Sandvenhagen Industrifelt, litt opp frå sentrum i Norheimsund ligg Byggern-verksemda med det flotte namnet Hardangerfjord! Vart etablert 17. juni 2010, og fleire av aksjonerane hadde tidlegare kjennskap til Byggern-kjeda.

Alt frå andre året var rekneskapstale positive og i 2012 vart den

var til Studentskipnaden i Bergen på 400 m2, som totalentrepri-

nye verksemda i Norheimsund kåra til årets Byggern-bedrift.

se. Kvamskogen er ein attraktiv hyttestad, der firmaet no og i

Viktige poeng i grunnlaget for ei slik kåring er kjedeomsetning

samarbeid med grunneigarar vil samarbeide om utbygging av

og kundehandsaming.

hyttefelt. Om du vil undersøke moglegheit for tomt, så kan Byggern Hardangerfjord vidareformidle din førespurnad til aktu-

Hos Byggern i Sandvenhagen Industrifelt får du alt tilhøyrande

elle grunneigarar.

faget; Hus, hytter, påbygg, bytting av tak, terassar, you name it! Sjølv om Byggern Hardangerfjord ikkje har eigne tømrarar, så har

Med eit bakteppe der firmaet har eigen arkitekt, dyktige fag-

dei kontakt med fagfolk, slik at bedrifta tilbyr ferdige prospekt.

folk, butikk med alt frå maling til skruer. Vil du finna eit miljø

Eller som det heiter i dag, nøkkelferdige produkt.

med topp utval av varer, saman med personell som set kunden i sentrum, og gjerne gjev deg gode råd, etter mottoet – Du kan

I Sandvenhagen Industrifelt finn du og ein stasleg butikk, med

stola på fagfolk. Byggern likar å framstå – glad, pålitelig, proff

eit imponerande utval og varespekter med stor breidde. Her finn

og villig!

du det du treng knytt til bransjen. I Byggern Hardangerfjord er det fem tilsette med brei erfaring frå byggebransjen. Bedrifta har

Hos Byggern Hardangerfjord får du fullverdige byggevareprodukt

til og med eigen arkitekt, som kan hjelpa deg med dei bygge-

– i eit miljø der dine kontaktpersonar held seg oppdatert i ein

prosjekt du måtte ynskja. I tillegg leverar dei som Byggern bedrift

marknad med stadig nye trendar. På butikken i Sandvenhagen

alt av hus og hytter frå Hibahus sitt sortement.

Industrifelt finn du og ulike typar omnar utstillt – og hos Byggern Hardangerfjord kan du og få montør.

Byggern Hardangerfjord har levert hytter både på fjell og ved fjorden. Flest hytter har dei levert på Kvamskogen. Største hytta

GAMLE DALAVEG 124, 5600 NORHEIMSUND - TLF 56 90 40 89 INFO@HARDANGERFJORD.BYGGERN.NO - WWW.BYGGERN.NO

Byggmeister MAGNAR TVEIT AS Byggmeister Magnar Tveit

vart etablert

1993. Dreiv

ørar som teiknar og bereknar etter ynskje og behov. Idehus

då åleine fram til at oppdraga vart meir omfattande og

teiknar og garasjar og har eigen katalog for dette i tillegg til

kapasiteten ikkje strakk til. Byggmeister Magnar Tveit

hyttekatalog med hytter tilpassa både fjell og fjord. Oppdraga

as som er ei vidareføring av det personlege føretaket vart

er naturleg nok i størst mogeleg grad tilknytt nærmiljøet,

etablert januar 2001 av dei tilsette. Fram til 2010 var me 3

med hovudtyngde i ytre deler av Kvam Herad, men me utfø-

tilsette utanom lærlingar og innleigd arbeidskraft. I tillegg

rer arbeid i alle kringliggjande kommunar. Utover nybygg

til husbygging og rehabiliteringsjobbar bygde me eige lager

og rehabilitering av bustader har me i tillegg erfaring frå

i Røyrvik, i Kvam 2000-2001, der me har vår base med kon-

driftsbygningar og også grindverksbygging og vernevøling

tor. Lageret hendlar eigen aktivitet i tilleg til å kunna levera

av eldre bygg.

byggjevarer til nærmiljøet.

Bemanninga er stabil, frå 2014

er me totalt 5 tilsette. Me har ein stab som har ein svært god

Byggmeister Magnar Tveit as kan i dag levera og montera

og varierande bakgrunn. Me har handtverkarar med betong

alt du må ynskja og me støttar oss til lokale leverandørar

og blikkenslagar/ ventilasjonsbakgrunn i tillegg til tømrar og

innan VVS, elektro og andre fag der det er nødvendig. Me

møbelsnikkarerfaring.

har innkjøpsavtalar med Byggeriet/ Mestersalg og klarar gjennom dei, gode konkurransedyktige prisar på alt innan

Byggmeister Magnar Tveit as er medlemer i Idehuskjeda

byggjevarer. Har du eit prosjekt så ta kontakt med oss, så

og kan i tillegg til Idehus levera og byggja alt du må ynskja.

prøver me å hjelpa så langt det er mogeleg. Me har som

Tilknytinga til Idehus gjer at me kan tilby hus frå deiras

regel ei råd for det meste, enten det er gammalt eller nytt.

rikholdige katalogar med alle dei endringar du som kunde ynskjer, Idehus stiller med ein stab av arkitektar og ingeni-

Tlf: 56 55 83 02 - Mob: 97 71 70 38 - magntve@online.no

BH Bygg i Eidfjord AS vart starta av Bjarne Holsen som enkeltmannsføretak i 2008. I 2013 vart firmaet eit aksjeselskap. I 2015 er det tre tilsette

BH Bygg Eidfjord AS har eige regulert og godkjent hyttefelt

i BH Bygg Eidfjord AS. Firmaet har kjøpt nye lokaler og flytta

på Grov i Sysendalen med til saman 14 tomter. Her vil infra-

inn i Gamlenaustvegen 34 i desse dagar. Dei nye lokale er

strukturen vera på plass sommaren 2016 , og firmaet kan

romslege og dei vel 1000 kvadratmeterane gjev god plass

levera alt frå tomter til nøkkelferdig hytte i frå 50 m2 og opp

for produksjon av veggelement og prekutt material for eige

til 150 m2. Ta kontakt!

bruk, og på sikt for sal. Særleg vinters- dagen er det eit stort framsteg å kunna gjere dette arbeidet under tak.

For utan å levera alt innan nye hus/leiligheter/hytter, tar firmaet og oppdrag med oppussing og renovering. Bjarne

BH Bygg Eidfjord AS har planar om å investera i eit moderne

Holsen vurderar arbeidsstokken som svært dyktige, og mei-

kappanlegg, og vil seriøst vurdera det så snart det er praktisk

nar dei er for tida høveleg mange, men vurderer å tilsetja ein

mogleg.

lærling i tillegg.

BH Bygg Eidfjord AS er forhandlar av IDE HUS sine hus,

Bjarne Holsen ser for seg mykje arbeid i Sysendalen framover,

hytter og garasjar, og gjennom denne avtalen kan firmaet

eit området med kvalitet som har mange tomter. BH Bygg

levera heile IDE-HUS kjeden sitt sortement. Me leverer hus

Eidfjord AS har gjennom ulike investeringar posisjonert seg,

og hytter i desse kommunane: Eidfjord, Ullensvang, Odda,

og er klar for framtida!

ulvik, Granvin og Voss.

Tlf: 99 61 39 75 - bjarne@bhbygg.no - www.bhbygg.no

Lofthusbygg AS Tlf 957 71 839

Lofthus Bygg tar grep for å bli ein komplett leverandør innan byggebransjen. Rune Lofthus har ein solid bakgrunn og brei erfaring innan byggebransjen, han starta for seg sjølv i 1986 i ein alder av 22 år. Byrja karrieren med bygging av nye hus, seinare ombygging og påbygg av hus. Dreiv og med støyping av grunnmurar.

Frå rundt tusenårsskiftet starta Lofthus

betongsaging i 2014, gjennom selskapet

I det nye Lofthus Bygg AS blir både Vidar

med å tilsetja eigne folk, og i 2007

Hardanger Betongsaging AS. Firmaet

Bratland og Rune Lofthus aksjonerar.

vart Lofthus Bygg AS stifta. Firmaet har

har hatt ein god start med oppdrag for

Aktiviteten blir samla under ein paraply,

bygd hytter både høgt oppe i Sysendalen,

Statkraft, industrien i Odda og andre

og dei får vel 10 tilsette. Vinsten blir at

og heilt ute i Hardangerfjorden på

entreprenørar i distriktet

selskapa og personane utfyller kvarandre,

Borgundøy. Av større prosjekt, bygde

og kundane får alt på ein stad. No kan

Lofthus Bygg i 2009 det nye service-

Vidar Bratland arbeidde i anleggsbran-

du hos Lofthus Bygg AS, få alt frå repara-

bygget til Garden Camping.

sjen i

heim i

sjonar, via ulike tiltak heilt til nøkkelferdig

1999 og byrja i faren sit firma. Saman

Bergen, til han flytta

hus. Firmaet har sterk fagkompetanse

Etter å ha hatt kontor i eit lite bygg i

starta dei Vidar sitt noverande firma JVB

innan tømrarfaget, og alt innan betong-

sentrum, så flytta

firmaet i 2008 til

Rehabilitering, som utfører alt av mur og

faget, mur og flis.

noverande base på Ulvasand, litt utanfor

flis, rehabilitering av piper, montering av

sentrum på Lofthus.

omnar og branntetting.

Komplett

leverandør

innan

bustad-

marknaden, betongsaging, kjerneboring, Rune Lofthus starta og eigedomselskapet

I 2011 dør faren, og seinare har Vidar

branntetting, rehab av piper.

Klemr as i 2009, som har 5 utleige bu-

drive selskapet, som no går saman med

stader på Lofthus.

Lofthus Bygg og komplimenterar tilbodet

Siste støre oppdrag til Lofthus Bygg er

som byggefirmaet gjev. Selskapet som dei

utvikling av ein industrieigedom i Lofthus

Saman med Vidar Bratland byjra Lofthus

to har saman, Hardanger Betongsaging

sentrum til 5 leiligheter. Prosjektet skal

Bygg med alt innan kjerneboring og

utgår som eige selskap.

ferdigstillast i april 2016.

RUNE LOFTHUS - mob. 95 77 18 39 - Lofthusbygg@lofthus.no VIDAR BRATLAND - mob. 48 00 83 30 - vidbratl@online.no

KOMPLETT LEVERANDØR INNAN BUSTADMARKNADEN, BETONGSAGING, KJERNEBORING, BRANNTETTING, REHAB AV PIPER.

RØYNSTRAND ENTREPRENØR AS

Med base i Odda driv Røynstrand Entreprenør AS med oppdrag frå Etne til Eidfjord. Selskapet har hovedfokus på vatn, avløp, betong og snikkararbeid. Bedrifta er leia av Eric Jan Kerkhof, ein triveleg nederlendar som har hatt opphald i Odda sidan 2008. I firmaet er det 51 tilsette. 5 av desse er lærlingar.

Røynstrand Entreprenør AS har ein maskinpark med laste-

Eit anna stort prosjekt som går over fem sommarsesongar,

biler, gravemaskiner, dumper, byggekraner m.m. I bransjen

er tilrettelegging av vatn og kloakk for ca 500 hytter på

er det stor fokus på HMS- og kvalitetssikringsarbeid. På den

Løyning. Eit arbeid som selskapet har att to sesongar på.

bakgrunn har selskapet opparbeida seg eit langvarig kunde-

Røynstrand har i 2015 brukt 30 - 35 % av kapasiteten sin på

forhold til alle dei store industribedriftene i indre Hardanger,

utvidingsprosjekt på Tizir og Boliden.

kommunane Odda, Eidfjord og Ullensvang. Statkraft, Statnett, Statens vegvesen, som saman med mange små-

I Odda sentrum er siste byggetrinn på Almerket i gang. Når

bedrifter og private er gode kunder.

det står ferdig har Røynstrand Entreprenør laga heile 36 nye leiligheter på Prestegarden, til den private marknaden.

Røynstrand har hatt eit godt år i 2015 og 2016 ser bra ut.

Fyrste byggesteg starta i september 2011. Andre byggesteg

Firmaet har drive med rehabilitering av

ein betongdam ved

i 2013, medan det siste og tredje byggesteget starta opp

Krokavatn i Etnefjella, slikt arbeid med forsterkning av plate-

i 2015. Leilighetene vil vera klare til innflytting desember

dam er den første av sitt slag mtp. utførelse etc. i Noreg. Eit

2016. Alle leiligheter med unntak av den største er selde.

arbeid som har gått over 2 sommarsesongar. www.roynstrand.no

Sprengingsarbeid Graving og grunnarbeid Natursteinsmuring Forskaling og betongarbeid GBS har dyktige fagfolk og godt utstyr GBS er interessert i sm책 og store oppdrag Ta kontakt med oss p책 telefon 56 55 56 49 for 책 f책 jobben gjort med god kvalitet, til rett tid og avtalt pris.

GBS Entreprenør

Nær sjøen i sentrum av Øystese har dei basen sin, GBS Entreprenør AS, eit lokalt selskap som i 2016 rundar 20 år.

I 1996 var det tre karar som kjente kvarandre

I dag handterer selskapet komplekse oppdrag

Med ei årsomsetning på 60 – 80 millionar kroner

gjennom arbeid frå tidlegare, som gjekk saman og

hos Statens Vegvesen, der staten har ansvaret for

ser framtida ljos ut for GBS og alle dei tilsette, slik

kjøpte eit konkursbu. Alf Steine, Jan Mo, og Bjørn

vegen og drenering, medan kommunen er ein

både vi og dagleg leiar Bjørn Øyri ser det. Ein solid

Øyri etablerte det nye firmaet GBS Entreprenør,

del av same oppdraget med ansvar for vatn og

mann med reflekterte tankar kring kva som skal

med 1/3 eigarskap på kvar. Bjørn Øyri som er 20 år

avlaup. GBS har mange oppdrag med småkraft-

til i framtida for å skapa godt miljø på arbeids-

yngre enn dei to andre aksjonærane, vart dagleg

verk, og arbeid med rehabilitering, revisjon og

plassen, noko som gjev grunnlag for framvekst

leiar, medan dei to andre eigarane sit i styret til

forsterking av damanlegg for Kvam kraftverk og

av solide fagmiljø, som vil vera grunnlaget for

verksemda.

BKK. Selskapet har og gjennomført fundamente-

trivsel, kompetanse og lønsemd! GBS ei bedrift

ring av trafostasjon.

for framtida.

men firmaet vaks, slik at innan 5 år var dei vortne

Saman med tre andre lokale selskap har GBS gått

Sjå meir på; www.GBS-entreprenør.no

nærare 20 tilsette, og veksten har fortsett jamt,

saman, og danna selskapet Fuglafjell, for å byggja

slik at selskapet i dag har litt over tretti tilsette.

barnehagar i Kvam. Nye bygg i Strandebarm,

Ein arbeidsstokk med solid bakgrunn, som gjev

Tørrvikbygd, Øystese og Norheimsund. I ein total-

god garanti for sluttproduktet til oppdragsgivar.

entreprise på 100 millionar kroner har GBS ca.

I starten var det i GBS berre eit einsifra tal tilsette,

¼ part, med grunn/betong og anlegg utom-hus. Ein viktig medspelar i oppstarten var den gamle

VEGBYGGING SKIPADALEN - Valland, kontrakt 33 mill. FUGLAFJELL BARNEHAGAR 4 stk. i Kvam,

Hardangerbanken, som sytte for naudsynt kapital.

Selskapet driv og med bustadbygging, og saman

Lokalbanken stilte opp, og satsa på oss, seier

med Kvammabygg ferdigstiller dei leilighetskom-

Bjørn Øyri. Han flytta heim, etter teknisk fagskule,

pleks i Kvam. Eit prosjekt som vart lagt ut no,

med 10 leiligheter, selde 8 einingar fyrste veka.

etter ti års praksis som anleggsleiar innan

Oppdrag som er i arbeid november 2015:

grunn og betongarbeid, kontrakt 25 mill. TORPEVEGEN - Vegutviding og nytt VA anlegg i vegen, kontrakt ca. 8 mill.

tunell og betong,

Byggestart på komplekset er våren 2016.

Etter ein oppstart mot privatmarknaden med pri-

GBS er eit solid entreprenørfirma i god utvikling.

vate bustadtomter, utvida selskapet raskt arenaen

I tillegg til kontor og lagerfasilitetane sentralt i

SEKKELVA KRAFTVERK

sin til den kommunale marknaden med avlaup og

Øystese, har selskapet eit stort industriområde i eit

- Fyksesund, kontrakt 6 mill.

vatn, som innebar meir komplekse oppdrag. Slik

gamalt grustak lenger oppe i bygda. Her er grov-

MELSTVEITVEGEN

har selskapet utvikla seg og tilpassa kompetansen

lagerplass og betongproduksjon. Området har og

- utviding veg, kontrakt 3,5 mill.

sin mot større oppdrag, samstundes som dei fram-

fasiliteter som 2000 kvadratmeter under tak.

TVERRGJUVLO KRAFTVERK - Evanger – Voss kontrakt 10. mill.

leis deltek på den private marknaden.

KJØKKENSJEFEN i Odda Ragnhild B. Hauge er Knapphus Kjøkkensenter sin representant i Odda. Ei blid, triveleg og velutdanna dame frå Jondal, som gjev deg som kunde ei fyrsteklasses orientering om kjøken. Dama har bak seg to år på møbelsnikkar-linje i Arna, to år på kunsthandtverk på Voss, før ho begynte som lærling på Folgefonn Designsenter som møbelsnikkar.

Her fekk ho innsyn i alle sider av handverket,

Knapphus Kjøkkensenter har hovedsete på

spørsmål, samstundes som ho gjerne gjev deg

all produksjon vart utført etter oppgitte mål

Knapphus i Øvre Vats. Har avdelingar i Sauda

råd. Det Ragnhild ikkje kan svara deg på om

frå kundane. Ei nisjebedrift med hovudfokus

og Odda. Oppstarten var i 1988 i Ølen, og i

kjøken, treng du ikkje veta.

på kjøken med spesialmål. Noko som Ragnhild

dag er det 12 tilsette, fordelt med 4 på sal,

karakteriserer som interessant og lærerikt. Ho

3 ute-montørar, 4 på verkstad/lager og 1 på

Gode utstillingar gjev deg eit godt innsyn i kva

fekk prøvt seg på det meste, var ei stund

rekneskap/marknadsføring. Det viktigaste for

som er tilgjengeleg på kjøkenfronten, ulike løy-

arbeidsleiar og hadde ansvar for heile produk-

Knapphus Kjøkkensenter å vera gode på, er:

singar, kvalitetar, og ikkje minst smarte detaljar.

sjonsprosessen. Ein utfordrande og kjekk arbeidsplass som gav Ragnhild inngåande kjennskap til ulike sider

Hos Ragnhild får du ei solid innføring i det - Kunnskap om det vi held på med

meste. Skulle du ynskja å gå vidare i prosessen,

- Vera nær marknaden vår for god

så vil møbelsnikkaren med inngåande kunn-

oppfølging

skap om kjøken gje deg gode råd. Om du tar

ved kjøken. Kjøkeneksperten tok meisterbrev

- Gode råd og tips

bilete av og mål på ditt gamle kjøken, så vil

i faget, og veksla då mellom skule i Odda og

- Personleg service

Ragnhild laga eit flott 3 D forslag til ny innred-

jobben i Jondal.

- Levera minst det du som kunde ventar

ning på kjøkenet ditt.

- Oppfølging under vegs, og ikkje minst Folgefonn Designsenter i Jondal vart kjøpt opp, og etter ei tid lagt ned. Noko som medfør-

etter levering

Du får opp digital løysing på ein stor skjerm på

- Det økonomiske skal bli som avtalt

te at det vart jobb på Coop i Jondal og ei

veggen, og mens du og ho ser på dette saman, så kan ho endra på innredninga, og såleis finna

stund i barnehagen. Men så søkte Knapphus

Ragnhild i sentrum på ein smakfull butikk i

den optimale løysinga saman med deg. Du kan

Kjøkkensenter etter folk til opning av ny butikk

Odda er som hand i hanske til desse grunnleg-

velja ulike løysingar på detaljar, og få ein pris på

i Odda. Her fann Ragnhild draumejobben sin.

gjande elementa. Du kjenner med ein gong at

kva godsakene vil kosta deg.

Ho legg ikkje skjul på at ho trivest som fisken

du kjem inn i ein butikk som møter deg med

i vatnet, og at ho får bruka all kunnskapen sin

kvalitet, i eit ljost og triveleg lokale. Der du blir

Knapphus Kjøkken tilbyr å gjera alt. Riva det

til det ho likar best, og til gleda for kundane.

møtt av ei blid dame frå Jondal, som gjev deg

gamle kjøkenet. Installera ferdig det nye, kom-

merksemd, og etter kvart både svarar på dine

plett med kvitevarer, og tenester frå elektrikar

og røyrleggjar. Om du vil ta ansvar for delar av

prosess fekk vi opp 3 D teikningar der vi såg

ken og bad på Knapphus. Det betyr at du

arbeidet sjølv, så er det opp til deg. Kjøkenet

korleis kjøkenet ville bli, og kunne tilpassa

kan få tilbod om ein totalpakke med kjøken,

blir levert på adressa hos deg, etter avtale.

og få det akkurat slik vi ville. Det var så bra!

bad, vaskerom og garderobe, hos Knapphus Kjøkkensenter, med dei klare vinstar som ligg

Flott dette med gode opplegg og flinke folk,

Når kjøkenet kom heim til oss, vart det levert av

men spørsmålet er; Fungerer det så bra i

folk med innsikt, som sytte for at kjøkenet kom

praksis som vi er i ferd med å tru? Vi vil gjer-

i hus på ein god og forsvarleg måte. Produktet

Knapphus Kjøkkensenter AS likar å bruka loka-

ne ha nokon på plass som har kjøpt kjøken

var heilt topp, og vi kan ikkje få rost Knapphus

le samarbeidspartnerar. I Odda er vi heldige,

hos Knapphus Kjøkkensenter, og gått gjen-

Kjøkkendenter og Ragnhild nok. Både ho og

seier Vegard Nordtveit, på hovudkontoret. I

nom heile prosessen. Korleis er stemninga hos

kjøkenet var, og er heilt suverent.

tillegg til Ragnhild på butikken, har vi fått med

kjøparen då?

i det.

oss snikkar Roar Orrestad som monterer våre Jan Helge var ikkje så gira som kona på å få

kjøken i Odda-regionen.

På Hauso bur ekteparet Gunn Berit og Jan

nytt kjøken, men vedgår gjerne at det er blitt

Helge Eidnes. Dei er akkurat ferdig med å

veldig bra, og at det i dag er triveleg å sitja på

Kjøkenet er på mange måtar sjølve hjarta i

installera sitt nye kjøken, (mangler berre tak-

kjøkenet rundt bordet, ikkje minst i lag med

huset. Om fasilitetane er optimale, så er det

foringane) og spørsmålet er då; -Er Gunn Berit

gode vener og eta god mat. I slike omgivnader

staden der grunnlaget for dei gode smakane,

og Jan Helge nøgd med service, produktet,

blir det lett ei triveleg kvalitetsstund.

opplevingane, og den gode drøsen oppstår. I

og i det heile? Kokken frå Hauso, som har

tillegg er kjøkenet grunnleggjande viktig for

faglig kunnskap om kva som er viktig i eit

Knapphus Kjøkkensenter leverar norsk kva-

kjøken, seier; I frå dag ein vart vi møtt med

litet, Strai Kjøkken. I tillegg har Knapphus

velvilje, god info, og nyttige råd. Etter ein liten

Kjøkkensenter AS eigenproduksjon av kjø-

kjærleiken! God appetitt! (Sjå vår annonse på baksida av magasinet)

TUNGESVIK-hytten - når du vil realisere hyttedraumen!

Flotte hytter på fjellet og ved sjøen

Me bygger ﬂotte hytter på fjellet og ved sjøen. Både ferdig hytter, prosjekterte hytter, byggesett og teiknar etter ønske frå kjøpar. Me bygger blant annet: • i Langedalen/Solfonn, Odda kommune • i Hordadalen/Røldal, Odda kommune • på Vågslid, Vinje kommune • på Molnes, Etne kommune

• på Ænes, Kvinnherad kommune • på Espenes, Sveio kommune • på Husnes, Kvinnherad (boligtomter)

Ta kontakt på tlf. 975 20 815 for meir informasjon.

HÅVARD FATLAND

Det er ei velsigning for heile regionen vår at vi har så mange gode bedrifter som nyttar seg av lærlinge-ordninga, og ser eigenverdien i å syta for etterveksten i både tradisjonelle, meir sjeldne og nye handverk. Det har lenge vore snakka om dei med kloke hovud, og mindre

gåande og søkte på læreplass, så var det Kvinnherad Elektro som

om dei med flinke hender. Heldigvis anar vi ei endring, og at

var mitt fremste håp, og gleda var stor då eg våren 2013 fekk

handverk er i ferd med å finna attende til den status det fortener.

melding om at eg kunne få læreplass..

Håvard Fatland frå Valen i Kvinnherad er lærling hos Kvinnherad

I Kvinnherad Elektro har eg vore med på det meste, eigentlig

Elektro AS i Rosendal. Vi treff han ein dag tidleg i desember, for

alt. Det har vore inspirerande, variert og interessant arbeid. Eg

ein liten prat rundt dette med å vera lærling, i ein travel kvardag

føler eg har fått god opplæring hos flinke fagfolk. Ikkje minst av

i ei moderne bedrift.

kjekke folk, i ei bedrift med veldig godt miljø.

Håvard begynte i Kvinnherad Elektro i september 2013. Det stod

Hausten 2014 og våren 2015 var det teoriopplæring ein dag i

i utgangspunktet mellom elektro og mekanisk for meg, seier

veka. Eine veka på skule på Stord, og andre veka på bedrifta,

Håvard. Etter kvart bestemte eg meg for elektro, fordi eg syntest

seiar Håvard, som til våren reknar med å ta fagbrev. Han har og

det såg mest interessant ut.

nyleg vurdert kurs om installasjon i såkalla smarthus. Eit hus og ein installasjon som er veldig interessant, seier Håvard, og vonar

Håvard gjekk to år på Kvinnherad Vidaregåande, der eg og fekk

at dette blir ei aktuelt tema i framtida. -Veldig spennande.

prøva meg i Kvinnherad Elektro gjennom utplassering. I den perioden fekk eg og jobbintervju i bedrifta. På bakgrunn av denne

Håvard sitt råd til ungdom som lurer på kva fag dei skal velja, er

perioden så kjente bedrifta litt til meg og omvendt.

at elektro er spennande og variert, og ikkje minst, skjer det alltid er noko nytt innan elektro, noko som heilt klart gjer dette til eit

Det er ingen ting å leggja skjul på at når eg var ferdig på vidare-

interessant yrke.

Bli lærling! Vårt samfunn treng kanskje meir enn nokon gang folk med flinke hender. Handverk er i ferd med på ny å få den statusen det fortener. Har du interesser, så ta kontakt med kontor og kontaktperson, så får du svar på dei spørsmål du har. Dette gjeld både ungdom og foreldre.

Ikkje tru på ting som kjem fram i media om at

Tverrfaglige opplæringskontor er ein fellesnem-

det ikkje finnest lærlingplasser innan enkelte

nar for opplæringskontor som tilbyr lærlingar og

fag. Dette stemmer ikkje alltid. Ta kontakt med

lærlingplassar innan mange fag.

opplæringskontora, så får du svar.

VI HAR: OPPLÆRINGSKONTORET HANDALAG Norheimsund – Tone Søgård 915 53 338

OPPLÆRINGSKONTORET FOR YTRE SUNNHORDLAND Leirvik – Nina Hagerup Johannesen 481 41 330

OPPLÆRINGSKONTORET FOR HARDANGER Odda – Terje Rongsvåg 917 16 107

HAUGALAND OPPLÆRINGSKONTOR Bjoa – Bjørn Johannesen 481 41 330

OPPLÆRINGSKONTORET FOR SUNNHORDLAND Husnes – Torill Kleven 908 62 240

OPPLÆRINGSKONTORET FOR HARDANGER

20 år med lærlingar Vi har så langt i år hatt 154 lærlingar i 31 ulike fag, i 42 medlemsbedrifter, knytt til kontoret, seier Terje Rognsvåg.

OPPLÆRINGSKONTORET FOR

- HARDANGER Han er leiar for opplæringskontoret i jubileums-

offentlege- og private bedrifter. For på den måten

vi i hovudsak i Bergen, men samarbeidet betyr og

året. Kontoret vart stifta på eit møte i Vasstun

å kunna gi distriktet eit best mogleg tilbod innan

at vi kvart år held fleire slike kurs ute i distriktet.

Selskapslokaler 11. januar 1995. Etablering av

fagopplæring. Dette har ein lukkast godt med og

Viktig for oss ute i distriktet er det og at vi kan

eit lokalt tverrfagleg opplæringskontor vart lan-

grunna dette samarbeidet har opplæringskontoret

vera ein god samarbeidspartnar for rådgjevarar

sert i strategisk næringsplan for Odda kommune

for Hardanger vorte eit av dei største tverrfaglege

ogelevar på ungdomsskulen. For NAV og andre

september 1994. Alt i januar 1995 var Odda

opplæringskontora i Hordaland. Kontoret omset i

som treng rettleiing innan fagopplæring.

kommune, Ullensvang herad, Odda Smelteverk,

år for ca. 6 millionar kroner, har så langt i år 154

Odda Bilsenter, Steinsvik Maskinindustri med fleire

lærlingar i 31 ulike fag. Totalt kan opplæringskon-

OPPFØLGING AV LÆRLINGAR OG BEDRIFTER

(totalt 16 store og små) bedrifter klare til å etablera

toret tilby rundt 40 fag i 50 ulike bedrifter.

Opplæringskontoret tar seg av alt det praktiske

Opplæringskontoret for Hardanger. Ikkje lenge

rundt lærlingane inkludert å fylgja opp teori dei

etter vart Kari Herstad tilsett som dagleg leiar. Per

Staten betalar tilskot til kvar lærling og vi får ein

måtte mangla. Bedriftene syt for den faglege

Steinar Nilsen vart vald som opplæringskontoret

prosentdel av tilskotet til vår drift. Sidan så mange

oppfylgjing på arbeidsplassen. Dei reiser ut og

sin fyrste styreleiar. Opplæringskontoret vaks raskt

bedrifter er medeigar i kontoret, og vi har så

føl opp kvar einaste lærling minimum to gonger

og Eidfjord og Jondal kommunar, saman med

mange lærlingar så vert kostnadane til administra-

i året. Vi køyrer og årleg kurs i eigen regi, for

mange andre store og små bedrifter vart med-

sjon av den einskilde lærlingen også mellom dei

både nye lærlingar og for andre års lærlingar.

lemer.

lægaste i Hordaland, seier ein nøgd Rogtnsvåg.

Opplæringskontoret har og lokal markering av dei

Rognsvåg vart tilsett som leiar i 2003. I dag er og

LOKAL SAMARBEIDSPARTNAR INNAN

bedrifter. Eltel Sønnico og Brubakken er dei to sist

Trygve Bolstad tilsett som opplæringskonsulent,

FAGOPPLÆRING

innmeldte.

saman med Solfrid Flotve som er lærling.

Noko av grunnen til suksessen er eit svært godt

nye fagarbeidarane. Vi får stadig nye medlems-

fylkeskommune.

Det er enno slik at det ikkje er nok lærlingplasser i

Ja, vi har faktisk ein lærling innan kontor og admi-

samarbeid

Opplæringskontoret er eigentleg ein stor lære-

med

Hordaland

enkelte fag, medan det i nokon fag er for få ung-

nistrasjon. Dette er heilt nytt, og Solfrid er den

institusjon, som mellom anna kjøper eit vesent-

domer/lærlingar. Vi ser og at vi ikkje har hatt same

fyrste lærlingen innanfor dette faget sidan Terje

leg tal teoritimar hos Hordaland fylkeskommune.

tradisjon for å ta inn lærlingar i alle fag. Mellom

Rognsvåg vart tilsett ved kontoret, seier han. Han

Største delen avteori vert då gjennomført ved

desse faga er til dømes som tidlegare nemnt,

viser til at det i medlemsbedriftene no faktisk er to

Odda vidaregåande skule, men vi har og lær-

kontor- og administrasjonsfaget, men også sals-

lærlingar innanfor faget kontor og administrasjon.

lingar som må til Bergen eller andre stader for å

faget. I salsfaget har vi enno ikkje mange bedrifter,

Solfrid skal vera lærling her hos oss i tre og eit halvt

få naudsynt teori. Ei viktig sak som opplærings-

men vi har bedrifter som ynskjer lærling, men vi

år. I periodar kjem ho til å vera utplassert i andre

kontora ute i distrikta arbeidar med er å kunna

har enno ikkje klart å få tak i.

medlemsbedrifter for å få enno breiare erfaring,

tilby meir lokal nettbasert fjernundervisning for

seier Rognsvåg.

mindre fag for å unngå at så mange må reisa langt

Opplæringskontoret har nyleg flytta inn til Odda

for teoriundervisning.

sentrum, til Eitrheimsvegen 18 (over Fargeriket).

OMSET I ÅR FOR 6 MILLIONAR Ein av tankane bak etableringa i 1995 var å prøva

Vi bidreg og som instruktørar på kurs for bedrifter

å få med flest mogleg bedrifter, både store og små,

i regi av fylkeskommunen. Slike kurs gjennomfører

FOTO: M. EVJEN

HANDALAG OPPLÆRINGSKONTOR

- HANDALAG OPPLÆRINGSKONTOR

Ytre Hardanger Opplæring har fått nytt namn. Kontoret i Norheimsund har teke det gode gamle klingande namnet ”Handalag Opplæringskontor”. Handalag er eit fleirfagleg opplærlingskontor

Begge fagansvarlege er svært nøgde med lær-

og har dei siste 15 åra formidla lærlingar ut til

lingen, som dei mellom anna meiner kjem med

sine medlemsverksemder.

gode innspel i arbeidet. Samstundes er Malin svært nøgd med dei interessante oppgåver

Handalag er i dag ein betydeleg organisa-

som ho får. Ho starta læretida i august i år, og

sjon som har 30 medlemsverksemder med 64

løyser alt no mange oppgåver; mellom anna

lærlingar i 22 ulike fag, i kommunane Kvam

utfører ho resepsjonsoppgåver og jobbar med

og Jondal. Kontoret ynskjer i framtida også å

rekneskap og lønskøyring.

jobba for Samnanger og Fusa. I media kjem det fram påstandar om at det På opplæringskontoret er dei godt nøgde med

Vi driv med rekruttering på kort og lang sikt.

er vanskeleg med lærlingplass i einskilde fag,

verksemdene, eller samarbeidspartnarane, som

Norheimsund vidaregåande får kvart år besøk

som t.d. byggfag og kokk. Det er ikkje alltid

dei gjerne nemner dei som;

”dei er gode

av oss der me marknadsfører lærlingordninga

heile sanninga. Her i distriktet har vi ofte ledig

læreverksemder og flinke til å ta i mot lærlin-

og våre lærebedrifter. Svanhild Birkenes her på

plassar. - Så ikkje tru på rykte, men sjekk med

gar”. Ved å nytta kontoret har verksemdene

kontoret hos oss, er også aktiv i ”headhunting”

oss, seier Tone.

stordriftsfordelar. – Vi følgjer opp lærlingane og

av elevar til verksemdene.

sikrar kvalitet, seier dagleg leiar, Tone Søgaard.

Å ta inn lærlingar er nyttig, både samfunns-

- Vi jobbar med rekruttering av lærlingar til

Malin er lærling ved vårt kontor. Ho kjem frå

messig

verksemdene og vi jobbar med å finna verk-

Bergen og søkte jobb i Kvam. Malin er ein

Handalag vil arbeida for fleire yrkesfag i nær-

semder til ungdomen som søkjer lærebedrift.

samarbeidslærling mellom Handalag og NLT

området, som t.d. salsfaget. Vi håpar det vil bli

For tida arbeider vi med prosjektet; ”Yrkesfag

Hordaland, som er lokalisert i Øystese. Ho er

mange plassar i relativt nye og relativt ukjente

i fokus”. Vi driv mellom anna med utstrakt

lærling i faget kontor og administrasjon og har

fag i området vårt. Det er berre å ta kontakt

informasjonsarbeid om yrkesfaga mot ungdom

Svanhild (Handalag) og Marie (NLT Hordaland)

med oss, for å høyra kva som finst.

og foreldre. Mellom fleire tiltak kan grupper

som fagleg ansvarlege for opplæringa.

av elevar i niande klasse få prøva seg ute i verksemdene og bli nærare kjent med dei ulike

Bedriftene har tilsett Malin i 50 % kvar, og har

yrkesfaga. Det vert også jobba med utplasse-

samordna kva oppgåver dei skal prioritera slik

ring av lærlingar til Irland og Danmark.

at dei til saman dekkjer områda i læreplanen. 82

og for den einskilde verksemda.

OPPLÆRINGSKONTOR FOR SUNNHORDLAND

OPPLÆRINGSKONTORET FOR

- SUNNHORDLAND Opplæringskontoret for Sunnhordland er eit fleirfagleg opplæringskontor som formidlar og administrerer lærlingar i kommunane Kvinnherad og Etne. Me har rundt 50 medlemsbedrifter og 70-80 lærlingar i systemet til ei kvar tid i ca. 20 ulike fag.

På kontoret er det to tilsette: Torill Kleven,

det, t.d. foreldre) kan hente inn dei opplys-

dagleg leiar og Anita Osmundsen, opplæ-

ningane dei ønsker om dette. Bildene som

ringskonsulent.

er vedlagt er frå årets yrkesmesse som var 25.11.15.

Pr. i dag har me lærlingar i desse faga: Byggfag: Tømrarfaget, anleggsmaskin-

Oppfølging av lærlingar består av alt papir-

førarfaget, betongfaget Mekaniske fag:

arbeid frå kontrakten er inngått til fagprø-

CNC-maskineringsfaget, kjemiprosessfaget,

ven er bestått. Dette er t.d. godkjenning

sveisefaget, industrimekanikarfaget, indus-

som lærebedrift, kontraktar, oppmeldingar

trirøyrleggarfaget, bilfaget - lette kjøretøy,

til eksamenar og fagprøvar. Ofte må lærlin-

bilfaget - tunge kjøretøy, bilskadefaget,

gar gjennom eksamenar i læretida, og nokre

anleggsmaskinmekanikarfaget, laboratorie-

treng kanskje også eit undervisningsopplegg

faget

som me legger til rette for. Me er også på besøk til alle lærlingar minst 2 gonger i året,

Elektrofag: Energimontørfaget, automa-

eller oftare når det er behov for det.

tiseringsfaget, elektrikarfaget Service og samferdsel: Salsfaget Hovedoppgåva vår er

Då ser me til at lærlingane får den opplæ-

å formidla søkarar til læreplasser og følga

ringa dei skal ha i forhold til læreplanen

dei opp i læretida, fram til fagbrev. Me tek

for faget. Me ser også til at dei trives og at

oss av det administrative arbeidet, samt

læreforholdet fungerar slik det skal. Nokre

oppfølging av lærlingane, slik at bedriftene

gonger kan det vera at ting ikkje fungerer

kan konsentrera seg om å gje lærlingen

og då må me følga opp dette.

opplæring i faget sitt. Opplæringskontoret for Sunnhordland er ei I tillegg er me behjelpelige for andre tilsette

privat bedrift som er eigd av medlemsbe-

i bedriftene som ikkje har teke fagbrev, slik

driftene. Me har mange flinke bedrifter som

at dei kan gjera dette som praksiskandidatar.

jevnt og trutt tar inn lærlingar og utdannar

Kvart år arrangerer me også Yrkesmesse

dei til gode fagfolk. Men me ønsker oss

i Husneshallen. Der kan bedrifter, skular

alltid fleire bedrifter. Dersom noken ønsker å

og andre visa kva utdanningsmuligheter og

prøva dette, eller få informasjon om korleis

yrkesmuligheter som fins, og rundt 800

det fungerer, må dei gjerne ta kontakt med

elevar frå ungdomsskular og vidaregåande

oss.

skular i Kvinnherad (og andre som ønsker

ROCKEMUSIKAR IMPRESARIO FYLKESRÅDMANN RÅDMANN DIREKTØR I SKL DIREKTØR I BRANN DEKAN KREATIV TENKJAR ORDFØRAR OFFENTLEG FORVALTING ER MIN PROFESJON!

HARRY - THE MAN

HARRY - the man!

Vaks- opp ein innsidepasning frå Brann stadion, i området vest for det som i dei dagar var kalla for Hansa-tribunen. Han traff tidleg sin betre halvdel som trødde sine barnesko bak den andre svingen på Brann stadion. Dei unge bergenserane møttest på gymnaset, og som Harryen seier; -Sidan var det berre aktuelt med kortreist dame for denne guten. TEKST: SIGURD VIKØREN FOTO:

Harryen var ein svært aktiv ung mann som stud-

Etter nokre år begynte likevel vestlendingen i oss

fylkesrådmann var kanskje ei handling som såleis

erte offentleg administrasjon, skaffa seg analy-

og dra meir og meir i oss, og lengten etter vest-

viste seg å vera i overkant? Men, fullt ut mi eiga

tiske evner og kunnskap om økonomi. Den unge

landet vart aukande. Difor, når høvet baud seg til

avgjerd. Ein er vel kanskje ikkje alltid like profesjo-

bergensaren var aktiv i studentsamskipnaden. Var

å bli organisasjonssjef i Rogaland fylkeskommune,

nell i slike høve.

med i rockebandet ”Teen Beats”. Gjennom denne

så flytta vi til Stavanger og Rogaland.

aktiviteten skaffa unge Herstad seg god geo-

I denne usikre perioden vart eg spurd om å overta

grafisk kunnskap om heile Hordaland fylke på alle

Det var likevel litt lengre nord på vestlandet vi

som adm. dir. i SKL. Det var sjølvsagt eit faciner-

turane rundt omkring for å spela til dans. I tillegg

hadde våre sterkaste kjensler. Eg har i alle år

ande tilbod, og Harryen takka ja, fordi han var

vart han snart arrangement-sjef hos Scala. Denne

gjennom hytte på Reksteren hatt eit nært forhold

sikker på å gjera ein god jobb for Sunnhordland.

arrangøren som hadde alle dei kjente artistane

til Sunnhordland. Kvinnherad har og vore mellom

Ei av dei fyrste sakene som kom opp etter at eg

på sine arrangement i Hordaland. Harryen ordna

dei stadane eg har vore gjest kvart einaste år. Difor

hadde teke til i jobben, var at Kvinnherad og

med band som Super Tramp, Jetro Tull, Pussycats

var det ikkje vanskeleg med avgjerda då sjansen

Stord ville selja aksjepostane sine i SKL. Det ville

og 1-2-6.

baud seg til å bli rådmann på Stord, valet var

medføra at Sunnhordland mista aksjemajoriteten

eigentleg meir enn lett. I 1983 begynte eg som

i, og styringa over selskapet.

All denne aktiviteten førte til at herr Hestad på

rådmann i Sunnhordlandkommunen, og var med

det tidspunktet han var ferdig med studiane sine

det på plass i hjarta av mitt favorittdistrikt.

hadde opparbeida seg 5 års lønsgjevande arbeidskompetanse.

Etter at Harry Herstad saman med styreformann Magnar Meling hadde kjempa intenst mot dette

Ni år seinare fekk eg så tilbod om jobben, som

salet, så tapte dei likevel saka, og aksjar vart selde.

sett med mine auger var sjølve kremjobben;

Når dei faktiske tilhøva var avklart, stod det klart

- Det var mange kjekke folk i familiane våre

Fylkesrådmann i Hordaland. Siste arbeidsdagen

for meg at forutsetningane hadde endra seg så

som hadde sterke meiningar om korleis vi skulle

min på Stord var 30. juni 1991. Dagen etter 1.

mykje at eg ikkje ville meir. Det var no krefter

oppføra oss, og korleis vi skulle gjera ting, tidleg

juli begynte eg som rådmann i Hordaland fylke.

utanfor Sunnhordland som hadde det avgjerande

gifte som vi var. Dette var nok godt meint, men

Eg var så gira på å koma i gong og gjera ein god

ordet i SKL.

kunne vera utfordrande for unge med eigne klare

jobb, at eg kunne ikkje venta. Her fekk eg jobba

meiningar. Etter studiane fekk eg tilbod om å

på ein flott arbeidsplass med mange ”hestekrefter

Vi sit i sofaen hos Hardangerfjordmagasinet, og

begynna på to ulike doktorstipend, og eit tilbod

under panseret,» som vi prøvde å setja i system,

har ei triveleg stund. Harryen filosoferer over tida

om ein normal jobb i Bodø.

saman med flinke folk, og ein dyktig og inspirer-

i fylkeskommunen og SKL, samstundes som han

ande fylkesordførar, Magnar Lussand.

ser utav vindauga. Han avbryt resonementet han

Ikkje minst med bakgrunn i alle velmeinande

er mitt i, og seier; - Eg trivest veldig godt her i

sterke personar i vår familie, var det unge paret

Eg er veldig tett knytt til familien min, og då det

Rosendal, her er noko heilt spesielt. - Eg er særleg

veldig trygge på at det ville vera bra med ein fjord

i 1996 vart konstatert sjukdom, som vi frykta var

glad for at vi i fylkeskommunen fekk lagt vegen

mellom seg og resten av familien. I tillegg var eg

alvorleg i den næraste flokken, valde eg å fyrst

til Eik og Hatteberg utanom Baronihagen, og at

fasinert av å få vera med å byggja opp Nordland

søkja om permisjon, men så valde eg å slutta i

styret i SKL seinare vart med på langsiktig samar-

fylkeskommune frå grunnen av, etter dei nye

jobben som fylkesrådmann, for å flytta nærare

beid med Baroniet. Det kjennest godt å ha vore

reformprinsippa i forvaltinga. Difor valde Torun og

Stord. Ingen var vel gladare enn meg då vi sei-

ein del av slike avgjerder.

eg Bodø, og her fekk eg fem gode år, i lag med

nare kunne konstatera at symptoma var falske,

eit godt team.

og at helsa var ok. At eg sa frå meg jobben som 85

Attende på sporet, seier Harryen; - Etter å ha

Då fekk eg jobb som dekan på høgskulen Stord/

Likevel, i ein alder av 69 år, er du vorte vald til

slutta i SKL og i Hordaland Fylkeskommune sat

Haugesund, med ansvar for utdanning og forsk-

ordførar på Stord. Ein kommune som har vore

eg nok att med litt av den kjensla som du har, når

ing innan lærarutdanninga og sjukepleie. Eg

gjennom ei enorm utvikling, og som i dag har

du set att på stasjonen og toget går. Det er ei ikkje

brende for å vidareutvikla dette med vidareutdan-

store utfordringar ikkje minst i høve til oljerelatert

heilt god kjensle. Difor var eg på mange måtar

ning i offentleg leiing på ulike nivå. Grunna korleis

industri. Det må bety at folk stolar på deg, har tru

verkeleg klar for nye utfordringar.

høgskulen sine studiar var delt mellom Haugesund

på deg, og likar deg.

og Stord viste dette seg vanskeleg å få til. - Eg har alltid elska Brann, og når det dukka opp

Sjølv om du har sett det politiske landskapet i

eit tilbod om å bli både sportsleg og administrativ

I 2007 vart eg kontakta av Jan Davidsen i

mange år, så er dette likevel ein ny innfallsvinkel,

direktør var eg sjanselaus, og redningslaust for-

Fagforbundet og fekk tilbod om jobb som kritisk

der dine avgjerder kan bli sentrale og avgjerdande

tapt. Eg hadde sjølvsagt, eg og, høyrt mykje om

tenkjar i staben i Oslo. Eit tilbod som var interes-

for mange Stordingar. Korleis ser den nye ordfør-

vepsebolet og at ein måtte halda seg klar klubben

sant, utfordrande og vanskelig å seie nei til. Då eg

aren på åra fram mot 2020?

i Idrettsveien. Seinare er dei to sjefsjobbane blitt

ikkje ville flytta til Oslo, vart vi samde om nokre

ulovleg å samla på ein person, i norsk fotball.

dagar i veka i Oslo, samstundes som eg kunne

-Fyrste gong eg var til val politisk var i 2011, då

Men, som ein med hjarte og sjel i Brann, så såg

administrera særskilde prosjekt frå Stord.

var eg gjennom valnatta varaordførar, ordførar, og

eg forbi alle åtvaringar, og tok sats.

enda som opposisjonsleiar. Dei fire åra eg har leia Saman med høgskulen i Hedemark har vi fått

opposisjonen har gitt meg innsikt, og eg ser det

- Min gamle ven Davy Wathne sa det treffande

til det som vi ikkje lukkast med på høgskulen

som viktig å praktisera formannskaps-prinsippet

på TV 2 – Harry Herstad går frå kraftbransjen i

Stord/Haugesund. Høgskulen i Hedemark har fått

der vi er likeverdige menneske og parti, anten vi

Sunnhordland, til den elektriske stol på Brann

hundrevis om ikkje tusenvis med nye studentar på

sit i leiinga eller i opposisjon. Etter formannskaps-

stadion! Eigentleg var det berre fornamnet, eg

kurs i offentlig leiing, på ulike nivå. Mitt ansvar har

lovane er både partia og dei einskilde kommu-

kom inn i ein organisasjon som verkeleg trong

særleg vore å byggje opp eit tilbod til rådmenn og

nestyre-representantane ”dømde” til samarbeid,

vidareutviklast på alle nivå.

andre toppleierar i offentleg forvalting i Noreg.

og å vera lojale mot innbyggjarane. Vi må skapa

På dette leiarnivået høver det ikkje med vanleg

grunnlag for synergiane som ligg i dette lov-

Eg vart sterkt åtvara mot dei mange og sterke

skuleklasse-undervisning. Vi har i staden bygd opp

verket. Eg har ingen planar om å gjera karriere i

uformelle miljø i klubben. Eg visste om mange av

ulike ”refleksjonsrom” for sjølvinnsikt og etter-

Arbeiderpartiet. Min lojalitet er til innbyggjarane.

dei lite flaterande rykta, men kjærleiken (til Brann)

tanke. Her hentar vi inn skarpskodde forskerar og

gjer blind. Eg visste det var risikosport å gå inn

røynde leierar som føreleserar. - Du slepp ikkje til

Den nye ordføraren i Stord er langt over middels

i dette. Ekstremsportveka på Voss varer berre ei

her utan at du har vore ute ei vinternatt før, og

interessert i verds-litteraturen. Har sterk kjærleik

veke kvart år. Slik var det ikkje i Brann. Her var det

har forstått korleis du fann vegen heim att. Her

til Shakespeare og Saramago, han les når det blir

ein heilkontinuerleg prosess. Ein spiral utan ende.

diskuterer vi oss fram til ny innsikt om eigen og

ei råd, på senga, flyet, ferja. -Så er det dette med

andre sine roller.

trimmen då, som står høgt oppe på lista over ting

Svært mykje var skakkjørt i Brann. Mangelfull kart-

som eg må få tid til, men, som likevel i periodar

legging av grunntilhøve, utilstrekkeleg planarbeid,

Etikk, mentalisering, cognitiv terapi o.s.b. Respekt

altfor lett blir salderingspost. Herregymnastikk

gjorde at tribunane vart dyrare enn dyrt. Store

og likeverd mellom dei politiske og administrative

med den gamle turnaren Lars Mugås, der vi driv

kostnader knytt til dette, undergrov økonomi-

leiarrollene. Her prøver vi å kartleggja det mest

gode øvingar og oppvarming etter den gamle

en. Problem i spelarstallen, missnøye med spelar-

vesentlege innhaldet i det overordna samfunns-

modellen med hode, skulder, kne og tå, er balsam

utviklar og trenar. Likevel - om enn etter mykje

oppdrag, som er knytt til leiing i offentleg forval-

for sjela mi og ferskvare for kroppen. Før vi til slutt

turbulens tok vi 6. plass i serien dette året. I 1999

ting. Kva betyr kvar rolle, korleis skal vi forvalte?

kjører knallhardt med ei eller anna form for ball-

- då alt var nær ved å rakne - tok vi sølvplassen

Korleis bør ein leia offentlege verksemder? Kva

spel, slik at dei som treng fingrane sine til finare

i serien! Eg såg likevel ingen konstruktiv løysing

betyr trepartsamarbeid?

operasjonar dagen etter, får eit lite problem.

valde eg å slutta i mitt kjære Brann, utan noko

Kva er tillitsbasert leiing? Kva er politisk makt, kva

- Takk for praten Harry! Gratulera med oprykket

som likna på fallskjerm! Eg forlet Idrettsvegen

makt ligg i den administrative utgreiinga? Kva

til Brann, og ikkje minst formelt, gratulera som

med sterk kjærleikssorg, men eg berre måtte ut

er god personalpolitikk og best organisering t.d.

ordførar. Eit triveleg møte med ein interessant

av hengemyr, som ikkje hadde noko synleg botn.

innan skulesektoren? Kva er innhaldet i dei ulike

mann, med innebygde duracell-batteri, god reto-

moteretningar som stundom vert kasta inn i kom-

rikk, strålande intelligens og eit vinnande vesen.

Neste steg var ein jobb for Lauritz Eidesvik, m.a.

munesektoren? Ofte ideologiar som er øydeleg-

Blir nok fire spennande år på Stord!? - eller høyrde

med å utreda saka om nytt administrasjonsbygg

gjande og gjer deg dummare, både innan leiing,

eg åtte?

i Langevåg. Medan eg framleis jobba der, vart

personalforvalting og organisering.

på dei grunnleggjande problema i klubben. Difor

Sigurd

eg spurd om å gjera ein analyse av ein vanskeleg situasjon i Fitjar. Her fekk eg seinare tilbod om

Harry, du har hatt mange krevjande stillingar,

overta som rådmann. Etter semje med Lauritz

flotte jobbar. Likevel vil mange seie uriaspostar

Eidesvik, så valde eg å jobba med det eg eigentleg

som krev mykje av den som har dei. Å måtte stå

er proff i, offentleg forvalting. Rådmann i Fitjar var

ansvarleg for dei val som blir tekne, vil lett bety at

eg frå 2000 – 2003.

du vil vera ansvarleg for upopulære avgjerder, og kan peikast på som den skuldige.

Havbruk

- oppdrett Ei næring som er viktig for svært mange rundt Hardangerfjorden. Ei næring som er komen for å bli. Ei næring som svært mange meiner svært mykje om.

Ei næring som i tillegg til eigne arbeidsplassar

brønnbåtar, smoltproduksjon, reinsefisk, slakteri.

investerer mykje pengar i næringsfattige distrikt, i

Til og med produksjon av fjellaure i ein fjellhall.

andre næringar i lokalmiljøet, hos elektrikar, røyrleggjar, veterinær, transportør, mekanisk industri og

Slik eg opplever næringa, så tar dei utfordringane

mykje anna. Mange i oppdrettsnæringa investerer

sine om lus, sjukdom og røming på alvor. Det er

og mykje pengar i viktige fritidsaktivitetar i bygdene.

mi von at i tida som kjem så vil alle gode krefter og all kompetanse som er tilgjengelig i ulike fagmiljø

I dette magasinet presenterer vi nokre næringar

arbeida saman mot å løysa utfordringane til ei viktig

som er tett knytt til næringa, som spesialtransport,

næring. Ei næring som er komen for å bli!

Der fjellauren møtest! Heilt frå gamle dagar og fram til i dag, har det vore ein tradisjon at mange fiskarar aldri fortel kvar dei får dei største fiskane, eller kvar den beste fiskeplassen er. Slike tradisjonar vert mange stader enno haldne i hevd, men ikkje i Tyssedal, her har dei teke vare på fjellfisken sitt genuine arvematerial, og tryllar fram fiske-delikatesser i hopetal. Hardanger Fjellfisk deler godsakene sine med alle dei som vil ha. Sjølv om fiskeplassen ikkje akkurat ligg framme i sola, er her ingen løyndom som ingen vil fortelja om.

I ein stor fjellhall mellom Hardangerfjorden og

Salet er til grossistar, storkjøken, restaurantar,

fjellsida frå Hardangervidda. Vår fjellaure får veksa

riksveg 13 er det eit imponerande anlegg der

hotell, og andre serveringsstader. Du kan og få

naturleg i sitt eige tempo – utan nokon vaksiner,

fjellaure frå Hardangervidda med tusenår gamle

kjøpt produkta i nokre forretningar. Dagleg leiar

antibiotika eller andre medisinar. Fordi det er like

gener lever fiskelivet sitt i ca. 2 år. I runde kar

Helge Patterson avsluttar kvar fredag salet for den

enkelt som det er sant. Fisk som har hatt det kjekt

med ein diameter på åtte og ein halv meter, kan

veka, og volumet som blir slakta på måndagen

smakar betre.

det vera opptil ti tonn med den flottaste fjellaure.

er identisk med det volumet det har tikka inn

Fisken har ulik alder og storleik, men vert slakta

tinging på. Slik vert den delikate fjellauren alltid

I tillegg er dette eit skjerma anlegg, på land,

ei ferskvare.

der ein brukar spillvarme frå prosessindustrien i

når han er pluss/minus 550 gram. Nokre er mindre

Tyssedal i ein varmevekslar som gjer at vasstempe-

og nokre vert litt større. I fjellhallen har produk-

Hardanger Fjellfisk omset heile produksjonen sin,

raturen auren oppheld seg i er tilnærma 12 grader

sjonsleiar Signe Jordal også eit kar med gytefisk

og kunne eigentleg seld meir, men kapasiteten i

heile året. Dette er attvinning av spillvarme, brukt

som er opp mot fem kg. Slik har Hardanger

noverande anlegg er fullt utnytta. Selskapet har

til matproduksjon, gjenbruk av ein ressurs som

Fjellfisk hand om produksjonen heilt frå egg til

likevel konsesjon på oppdrett av meir fisk enn dei

elles ville gått rett ut i fjorden. Ein produksjon i

slaktefisk.

produserer i dag, så utvidingsplanar er til vurde-

tråd med moderne grøne prinsipp.

ring. Fyrsteklasses matfisk som marknaden gjerne Vi snakkar om eit fiskeprodukt frå øvste hylle.

vil ha meir av, det ”luktar” utviding og produksjon

I tillegg gjev dette stor vinst i veksten til fisken.

Hardanger Fjellfisk har slakteri i Simadalen i

opptil det selskapet har konsesjon på.

Same auren ute i naturen på Hardangervidda vil

Eidfjord og kvar måndags-morgon før du ein

nok bruka 3 – 4 år på å nå slakte-vekta på halv-

gong har vurdert å stå opp, køyrer bilen med

Hardanger Fjellfisk marknadsfører auren sin under

kiloen. Hos Hardanger Fjellfisk når auren denne

slakteklar fisk frå Tyssedal. Slik held Hardanger

parolen ”Fisk som har hatt det kjekt smakar

vekta på 1,5 – 2 år, eller halve tida.

Fjellfisk marknaden sin med fersk fisk heile året.

betre!” På nettsida si skriv dei vidare: - Fjellauren

Hardanger Fjellfisk er einaste plassen for fjellaure

vår lever i eit skjerma miljø inne i fjellet i Tyssedal.

der oppdrettsfisk vert slakta heile året.

Flaska opp på krystallklart vatn som renn ned

Naturen er slik innretta at når temperaturen går

I Hardanger har fjellaure vore på menyen i fleire

Det er bare ein einaste, betre måte å skaffa seg

ned, så minkar fisken aktiviteten for å spara

tusen år. Dei gamle hardingane hadde god kunn-

denne delikatessen på. Då må du snøra fjell-

energi, og når temperaturen kjem under tre gra-

skap om kva dei kunne oppleva når dei la ut på

støvlane på, hiva sekken på ryggen og ta ut, opp-

der sluttar fisken å ta til seg næring. Gjennom

tur opp dei bratte fjellsidene. På Hardangervidda

over dei bratte fjellsidene, og fiska fjellauren sjølv,

vinteren under isen er det lite aktivitet og lite

kunne løna vera fangst av den flottaste fjellaure

på Hardangervidda, akkurat som i gamle dagar.

eting. Difor er det heller ikkje mykje vekst i denne

du kan tenkja deg. Fisken vart enten røykt eller

perioden.

graven, eller fisken vart servert med skikkeleg

Inne i fjellhallen i Tyssedal vert det kvart år produ-

rjome, og beste sort poteter. Hardangervidda var

sert 80 tonn av den finaste fjellauren, fisk med

reine spiskammerset for hardingane før i tida.

same gen-materialet som fisken dei gamle hard-

Når temperaturen med hjelp av varmevekslaren held seg på 12 grader i fjellhallen, så betyr det at

ingane henta på Hardangervidda gjennom tusen-

fisken tek til seg næring og veks heile året. På den

Kvar måndag har Hardanger Fjellfisk det ekstra

vis av år.

måten når auren slaktevekta tidlegare. Gjennom å

travelt, når dei prøver å leggja til rette for at vi kan

ha utvikla kompetanse på optimal produksjon av

oppleva dei gamle tradisjonane. Fjellaure som er

Vektauke på den samla populasjonen i fjellhallen i

fisk, veit Signe og Helge og dei andre som jobbar

blitt vel ein halv kilo stor, vert frakta med spesial-

Tyssedal kan på ein dag vera 300 kg. På anlegget i

med denne fisken, at med 12 grader er vektauken

bilen til slakteriet i Eidfjord, nokre kilometer lenger

Tyssedal er det tre heiltidstilsette som har det kjekt

optimal for denne fisken. Ein kan ikkje varma meir

inne i Hardangerfjorden. Etter slakting vert fjell-

saman med auren, medan sju deltidstilsette syt

opp, og fora meir, for då vil det gå ut over kvali-

auren pakka på is i kassar, og vert kjørt til fersk-

for at eit kjekt fiskeliv vert foredla til produkt, som

teten på fiskekjøtet.

varediskar og restaurantar over heile sør-Noreg.

gjev store opplevingar for våre smaksløkar. - Fisk som har hatt det kjekt smakar betre!

FOLIEBAKT AURE

FJELLAURE I RØMMESAUS

4 porsjoner

HALLINGSTUENES GRILLAURE MED SITRONSMØR

2 stk fjellaure á ca 600g

2 stk aure á ca 600 g

4 porsjoner

2 ss smør (ca 50g)

Salt

4 stk skinn- og beinfrie aurefileter á 200g

400-500g grønnsaker

Mel til å vende fisken i

(2 stk aure á 600g)

salt

50 g smør

Salt, nymalt pepper

pepper

1 ½ beger seterrømme

½ dl olje til pensling

aluminiumsfolie

2 dl buljong eller fiskekraft

Ca 500 g grønnsaker etter smak

1 liten bunt gressløk skåret i små biter Forvarm stekeovnen til 200ºC

Finn frem aurefiletene og alle ingrediensene til

Smelt smøret og pensle aluminiumsfolien der

Skrap fisken godt for skjell og vask den godt

sitronsmøret. Kutt smøret i ca 2 cm store

fisken skal ligge. Legg på ørreten og fordel

Krydre fisken med salt og vend den i mel

terninger. Forbered grønnsakene og potetene

grønnsakene omkring. Krydre alt sammen med

Varm opp smøret i en stekepanne og brun

du vil servere til.

salt og pepper og hell resten av smøret over

fisken på begge sider.

fisken. Brett folien omkring fisken og plasser

Lag sitronsmøret. Kok opp fløten med sitronsaft

”pakken” på et stekebrett i stekeovnen.

Hell så kraft og rømme over fisken og kok den

og visp inn 3-4 smørbiter. Når smøret har smeltet

Beregn tilberedningstiden til 30-35 minutter.

på svak varme en 5 minutters tid. Smak

og jevnet seg med sausen, visper du inn 3-4 nye

sausen til med salt og dryss over gressløken.

smørklumper. Fortsett slik til alt smøret er opp-

Server retten med smeltet smør eller

brukt. Sausen skal være nær kokepunktet hele

hollandaisesaus.

tiden, men den bør ikke fosskoke. Varm en grillpanne. Krydre fisken med salt og nymalt pepper og pensle den godt med olje. Stek fisken i ca 1 ½ minutt på hver side.

HARDANGER FISKEFOREDLING

HARDANGER FISKEFOREDLING AS - eller Hafi, som verksemda og vert kalla! 15.000 tonn laks har kvart år sin siste kontakt med Hardangerfjorden, utanfor Bakkabreivene i Strandebarm. Her blir den slakteklare laksen sugd opp av fjorden, gjennom eit røyrsystem som endar på disken for bløgging. Dette er startfasen på det ultimate fiskemåltid for 75 millionar personar.

15.000 tonn laks har kvart år sin siste kon-

I dag vert fisken pumpa rett inn, bedøva

heilt naudsynt. I dag er produksjonen på

takt med Hardangerfjorden, utanfor Bakka-

med straum, før fisken vert bløgga. Det er

15.000 tonn. Eller ca. 83 tonn ferdig sløyd

Breievne i Strandebarm. Her blir den slakte-

strenge krav til korleis dette skal handterast.

laks pr. dag. Dette gjev ei omsetning på

klare laksen sugd opp av fjorden, gjennom

Dei som utfører dette må ha kursing, og ta

ca. 55 millionar. 34 personar er fast tilsette

eit røyrsystem som endar på disken for

sertifikat, så her er det langt frå noko tut

på slakteriet, medan ein gjennom Norske

bløgging. Dette er startfasen på det ultimate

og køyr.

Landbrukstenester leiger inn ekstrahjelp i

fiskemåltid for 75 millionar personar.

periodar med stor produksjon. Saman med kontorleiaren Anne Marie Tveit

Prosessane inne på eit slakteri for laks veit

og dagleg leiar Knut Roger Sivertsen får

Gjennom ombygging og den store moderni-

dei fleste lite om. Det siste leddet i opp-

eg historikken til bedrifta som i 2016 fyller

seringa i 2011 – 2012 vart det investert over

drettsbransjen si linje, før fisken startar på

30 år, og som i 2011 – 2012 har gjennom-

30 mill i bygning og maskinar for å koma

si ferd mot middagstallerken. Her finn du

gått utbygging og store moderniseringar,

opp til dagens krav. Med desse grepa kunne

strenge reguleringskrav av ein fisk som

for mange titals millionar. Ei modernisering

ein produsera 20 tonn meir per dag, med

er underlagt lovverket for mattryggleik,

der brorparten av investeringane har gått til

same arbeidsstokk.

dyre-helse og velferd.

lokale leverandørar.

Det har skjedd mykje i bransjen sidan lokale

Hardanger Fiskeforedling er i dag ei mod-

gitt naturlege variasjonar, som ein ikkje har

oppdretterar i 1986 starta eige slakteri for

erne bedrift, som driv i ein bransje der krava

kontroll på. T.d. temperatur, som verkar inn

laksen sin i Strandebarm. Delvis frakta dei

til effektivitet og lønsemd er stor. Difor må

på kor mykje fisken veks, og dermed kva tid

laksen med eigen brønnbåt, håva laksen opp

fiskeforedlerana på Bakka-Breievne ha stort

han er klar for slakting. Om fisk er meldt

av merdane. Hadde krane på kaien utanfor

fokus på drifta, samstundes som ein ser i

inn, så kan det bli endringar med kort var-

slakteriet der dei heiste fisken opp, bedøva

krystallkula og er målmedviten på kva som

sel, difor må Hardanger Fiskeforedling vera

han med CO2 og bløgga fisken før han vart

vil krevjast i framtida.

fleksibel. Ikkje minst må arbeidsstokken vera

Produksjonen er variabel fordi ein er pris-

transportert inn på slakteriet. Slakteriet er i

fleksibel og tilpassningsdyktig.

dag eigd av to lokale oppdretterar, Lingalaks

I ljos av dette, driv bedrifta med å utarbeida

AS og Tombre Fiskeanlegg AS, i tillegg til

reguleringsplan for området, for å kunne

Innan fiskeri finnes ein spesiell regel, der

Norway Royal Salmon AS.

utvida og effektivisera drifta inn i framtida,

permisjon kan innførast med tre dagars var-

noko som dagleg leiar Sivertsen seier er

sel. Det er til ei kvar tid oppdrettaren som

HARDANGER FISKEFOREDLING

bestemmer kva tid det skal slaktast. Difor er

Om du reknar 200 gr. fisk til ein middag, så

vi heilt avhengig av ein fleksibel arbeidsstokk

produserer vi 75 millionar middagar i året,

som kan trø til med overtid, eller på ein laurdag

eller 415.000 pr. dag. Eit anna reknestykke

om det er naudsynt. Slik er Hafi heldig som

som fortel noko om kva som går føre seg på

har en svært dyktig og fleksibel arbeidsstokk,

Bakkabreivane, er; Ein dags produksjon her, vil

understreker Sivertsen. I 2015 hadde vi noko så

kunna gi middag til alle 8500 i Kvam herad kvar

skjeldent som fellesferie. Det kan vi alt no seie

dag i 50 dagar!

at det ikkje blir i 2016. Hardanger Fiskeforedling er i dag ei solid Hardanger Fiskeforedling har i alle år vore ein

bedrift med sunn økonomi, og har eit godt

god arbeidsplass for skuleungdom, som har

rykte. Bedrifta har dyktige medarbeidarar som

kunna fått seg jobb her. Av dei fast tilsette

foredlar ei etterspurd vare, frå verdas beste

på slakteriet er 50 % norske. Elles er her folk

fjord. Produksjonen er fordelt på kjølevare som

frå Spania, Serbia, folk frå Lithauen og Polen.

blir frakta raskt ut med bil og med fly, og fisk

Veldig mange av dei har etter kvart busett seg

som blir frosen.

i lokalmiljøet og stifta familie. Om lag 50 % kvinner/menn, med ei lita overvekt på menn

Ei bedrift som genererer stor aktivitet i andre

akkurat no.

næringar, som vi har nemnt. I tillegg kjem ca. 8-9 trailerar pr. dag, som kjem med isopor-

Arbeidsplassane i Hardanger Fiskeforedling er

kassar for pakking, og transport av fisk ut.

viktige i eit næringsfattig område. I tillegg

Brønnbåtar som leverer fisk. Folk som vaskar

genererer aktiviteten på slakteriet mange fleire

på bedrifta. Aktivitet knytt til handsaming av

arbeidsplassar i andre næringar. Slakteriet gjer

fiskeavfall, med transport og m.m.

årlege store innkjøp hos lokale leverandørar. Kjøper mange tenester hos elektrikar, røyr-

Knut Roger Sivertsen ser positivt på framtida,

leggjar og kjøleteknikk. Kvinnherad Bygg og

men er særleg klar på, og medviten om, at

Ølve Industrier er regionale bedrifter som har

kravet som vert stilt, er at bedrifta må vera

hatt oppdrag under modernisering.

konkurransedyktig. Bedrifta må fylla alle dei strenge krav som blir stilt både frå oppdretter-

-Vi er underlagt strenge hygienekrav, seier

ane, myndighetene og ikkje minst kundane.

Anne Marie. Veterinær-kontoret analyserer

Fyrst då vil Hardanger Fiskeforedling AS vera ei

prøver som vi kvar dag tar ut frå produksjonen

sikker bedrift for den spanande framtida.

her. Såleis representerer veterinærane ei teneste vi investerer mykje pengar i. Vi er underlagt eit stengt regime når det gjeld myndighetskrav, og kanskje enno strengare kundekrav.

FRØFISK

Her ser 400.000 laks dagens ljos for fyrste gong, kvart år.

FRØFISK! Eit forteljande namn om kva dei driv med under fossen der Sagielva renn ut i Skjoldafjorden. I ein sjarmerande lokalitet ser 400.000 laks dagens ljos for fyrste gong, kvart år. I kara til Trond Skogen vert rogna klekt og små minifiskar tar dei fyrste symjetaka med sporen. Fisk som om tre år skal utgjera reine delikatessen på din og andre sine tallerkar i mange land.

All laks også i oppdrett kjem frå egg og

månader og 150 gram. Av utsjånad kan

vakings-anlegg, der oksygen tilførsle, kor

startar livssyklusen som små individ. All

dei minna litt om småfisk som du får i

mykje mat som blir servert, og til kva

fisken i anlegget til Frøfisk avsluttar sitt

fjellvatn.

tid, er mellom ting du kan styra via pc.

opphald hos Trond, med å bli transportert

Ei investering på ein million, levert av eit

med bil til ein av dei grøne båtane til

Begge storleikar har gått gjennom to run-

lokalt firma. Gjennom året blir alt som

Bømlo Brønnbåtservice og sett ut i NRS

dar med vaksinering, slik at fisken er sunn

kan handlast her, investert lokalt. I tillegg

Feøy sine anlegg på Karmøy eller Bømlo.

og har god helse. Utanom eting for å bli

er Frøfisk

større, er vaksineprogrammet mellom dei

vitetar.

sponsor av lokale fritidsakti-

Frøfisk leverar to storleikar med smolt.

viktige tinga i ein smolt sitt liv. Så viktig

Den minste vert kalla for 0-åring, blir klekt

blir vaksineringa sett på, at utan vaksine

I tredve år, frå oppstarten i 1985 har

i desember og levert i september året

er smolten rett og slett ikkje salsvare.

Trond Skogen og faren levert smolt til

etter, 9 månader gamal. Då er småfiskane

oppdrettsanlegg. Som medlem i NRS,

ca. 80 gram. Den andre typen smolt, som

Frøfisk er ei lita med viktig bedrift som

Norway Royal Salmon, går no all smolt

Frøfisk leverar vert kalla vårfisk. Klekt i

høyrer til i havbruksnæringa. Viktig for

til selskap under denne paraplyen. Ei god

januar, og levert for utsetjing i sjø i april

verdiskaping og arbeidsplassar. Kjøper

ordning for både mottakar og Frøfisk, då

året etter. Då er dei nærast å rekna som

rogn lokalt og kjøper fòr lokalt. Frøfisk

det gir forutsigbare rammer for drifta og

ein konfirmant i ein lakselivssyklus, 15

har nyleg investert i eit nytt digitalt over-

sikrar kontinutet og tryggleik.

DEI GRØNE BÅTANE! Havbruksnæringa, ei relativt ny næring, som mange meiner mykje om. Ikkje alle har like god oversikt på heile omfanget, verdiskapinga, arbeidsplassane, alle næringar som har oppdrag hos fiske-produsentane. I dette magasinet kan du lesa om delar av denne næringa. Brønnbåtar er ein heilt naudsynt leverandøraktivitet for næringa. Tidleg på 1980-talet begynte dei fyrste fiskane å

I dag driv Bømlo Brønnbåtservice AS med 5 moderne

Sjølvsagt er bruk av ferskvatn eit langt steg mot ei

symja i heimelga merdar, og ei næring som har hatt

båtar. Storleiken på båtane fortel noko om utviklinga.

grønare oppdrettsnæring, men det er tidkrevjande.

ei eventyrleg utvikling var i ferd med å sjå dagens ljos.

Den fyrste nye båten Agasøster tinga hadde kapasitet

Fisken må vera i ferskvatn 6-7 timar, og det trengst

På Bømlo såg Geir Agasøster at næringa ville ha trong

på 325 kubikkmeter. Den nye dei no har tinga, har

store mengder med ferskvatn. No er ein begynt å

for ”skyss” for fisken, når den skulle frå oppvekst i

kapasitet på 3600 kubikkmeter. Noko som betyr at dei

bruka supply-båtar til å forsyna brønnbåtane med

fiskebarnehagen, til merden i sjøen, og etter opp-

kan lasta 540 tonn levande laks. Godt over 100.000

ferskvatn, slik at det skal vera ein mest mogleg effektiv

foring attende til land, til slakteri og vidare transport

fisk, dersom dei har ei vekt på 5 kg.

operasjon. I slike operasjonar må ein og pumpa inn oksygen i vatnet for at fiskane skal få pusta.

ut i verda. Lasterommet på brønn-båtane er i stål, og teknikken Den unge bømlingen kjøpte seg ein gamal tre-båt

dei brukar for å lasta og lossa er med store slangar

Same framgangsmåten brukar næringa no og på

frå 1952. Med den starta han å frakta fisk frå merdar

og bruk av hevertprinsippet. Suge inn, og blåse ut.

handsaming mot ein amøbe, ein liten krabat med

rundt omkring i Hardangerfjorden, på Tysnes, Halsnøy

Rederiet Bømlo Brønnbåtservice AS som no opererer 5

kallenamnet AGD, som festar seg på gjellene til fisken.

og lenger inne i fjorden. I starten var det til Øklandsvåg

båtar, har 70 tilsette. 4 på kontor, og resten på båtane.

Her er ferskvatn enno meir effektivt, og etter 3 timar

og Bremnes Fryseri det meste vart frakta, før slakteriet

Båtane er sertifisert for fart i nord-Europa, men går

er amøben historie. Denne amøben er ein organisme

i Strandebarm var på plass.

hovudsakleg i Noreg. Har i tillegg nokre oppdrag der

som høyrer til i sørlegare strøk, og ein trur at den har

dei går med smolt til Shetland.

kome til våre farvatn gjennom ballastvatn.

og i 1989 kom den fyrste stålbåten. No vart det stor

Båtane fraktar både smolt ut til dei ulike destina-

Luseplaga er kanskje den største utfordringa hav-

auke i produksjonen av fisk, utan at salsapparatet var

sjonane, for oppdrett i merdar i sjø. Etter opphaldet

bruksnæringa har, og det blir sett inn store ressursar

godt utvikla og klarte å ta unna all fisken. Mykje fisk

i sjøen, og når fisken har oppnådd slaktevekt, må

for å få tatt knekken på lusa. Nye grøne konsesjonar

vart levert til fryseri, og etter kvart var det store ”lakse-

brønnbåtane på plass og frakta fisken til slakteria, og

krev og ein reduksjon av kva som blir akseptert av

berg” med frosen laks.

vidare transport ut til marknaden, i den store verda. I

lus, før konsesjonar kan bli trekt attende av kontroll-

2012 vart norsk laks omsett i 44 land.

myndighetene.

kom i kjølvatnet av FOS-konkursen. Det vart mange

Båtane vert mykje kontrollert, og må ofte i dokk for

Dei grøne båtane til Geir Agasøster og Bømlo

andre konkursar og, som eit resultat av dårlege tider.

kontroll av veterinær og mattilsynet. Kvar gong dei

Brønnbåtservice ser ljost på framtida til ei næring dei

Det var dårleg koordinering mellom produksjon, sals-

byter frå smolt-transport til slaktefisk, eller omvendt,

er sikre på at har ei framtid av stor betydning for mat-

apparat og marknad. Men etter kvart fekk ein kontroll

må dei i dokk for desinfeksjon og meir kontroll.

produksjon, til ein aukande populasjon av menneske,

på ting, salet tok seg opp og næringa gjekk betre tider

Hygienekrava er svært omfattande.

som skal ha mat.

Båtane til Bømlo Brønnservice er og sterkt med i arbei-

Øydrott – Øylaks – Øyfjord – Øysund – Øytind og den

Etter kvart kjøpte Bømlo Brønnbåtservice fleire båtar,

Statleg sals-selskap gjekk konkurs, og mange vanskar

i møte. For Geir Agasøster og Bømlo Brønnbåtservice var det mykje å gjera, og i 1993 kom det ny stålbåt,

det med avlusing av fisk. Her har dei tradisjonelt brukt

nye båten som kjem, Øystrand vil ha fullt opp å gjera

I 1995 tinga Bømlo Brønnbåtsercise sin fyrste nye båt

hydrogenperoksyd H2 O2, men som med mykje anna,

med ulike operasjonar knytt til havbruk. Dei grøne

direkte frå verftet Aas Mek. Verkstad utanfor Molde.

så blir lusa etter ei tid med handsaming resistent for

båtane har ei sentral rolle gjennom store delar av

Her har Agasøster tinga alle dei nye båtane sine, 15

kjemiske middel som blir brukt. Det som no er under

laksen sitt liv i moderne havbruksnæring.

stk. i talet og Aas verftet som runda 100 år i 2011 er

utprøving er å fylla opp lasterommet med ferskvatn og

nok det verftet som har bygd flest brønnbåtar i verda,

pumpa fisken opp i dette. Etter 6-7 timar er lusa daud.

noko dei etter kvart vart spesialister på.

Lusa tåler ikkje ferskvatn, og så langt har lusa ikkje blitt resistent for den handsaminga.

FRÅ VENSTRE: BENEDIKTE NORDHUS, NILS BJARTE SÆTREVIK OG ODA ALMELAND

ROGNKJEKS

Cyclopterus lumpus

Rognkjeks I går møtte eg 400.000 av dei. Sjarmerande, trivelege og robuste. Verkeleag ein fisk å bli glad i. I eit stort nytt bygg på meir enn 1200 kvadratmeter på Årskog Industriområde i Fitjar kommune, i store kar var det rognkjes i alle storleikar frå nokre få gram og heilt opp til 30 – 40 gr.

Tillitsfulle fiskar, som brukar sugekoppen på undersida av

Gjennom eigedomsselskapet Vem Eigedom, var han ein av

kroppen til å hengja seg fast i veggen på kara og kviler seg litt.

medeigarane til ei flott tomt i sjøkanten, og luseproblema for

Eit vel utvikla hirarki frå tidleg i livssyklusen, styrer kvar dei finn

lakse-oppdretterane var eit kjent fenomen. Samstundes hadde

kvileplassen sin, og ei rad andre ting som er viktig i tilværet.

Sætrevik sans for den miljøvennlege metoden for å kvitta seg med lakselus, gjennom å nytta reinsefisk.

Du blir i godlag berre av å sjå på desse fiskane. Rolege er dei om du går inntil karet og kikkar oppi. Ganske roleg om du tek

Sætrevik er veldig nøgd med den mottaking han fekk hos dei

ei oppi handa og, men dei likar seg sjølvsagt best i sine trygge

lokale oppdretterane når han reiste rundt og presenterte konsep-

omgivnader i kara sine, der dei får mat som er tilpassa, og der

tet på Årskog. Oppdrett av rognkjeks basert på stamfisk fanga i

ikkje minst ogsygentilførsla er nøye overvaka, slik at livsgrunn-

Sunnhordland. Oppdretterane viste stor interesse for prospektet,

laget er det beste.

og var langt over middels interessert i å bidra til å minisera luseproblemet mest mogleg.

I anlegget på Årskog har dei stamfisk, klekke rogna, og rognkjeksen har sitt fyrste halvår i i ulike kar på bruket her, før dei

Slik vart Vest Aqua Base etablert, med 30 % eigarskap av Vem

tek fatt på si livsoppgåve. Når dei er ca. eit halvt år, vert dei sett

Eigedom, og sju lokale oppdretterar tilhøyrande Salmon Group

ut i laksemerdar rund omkring, med ”license to kill.” Denne

vart medeigarar med 10 % kvar. Austevoll Melaks, Troland lakse-

vesle trivelege skapningen går laus på lakselusa, klør laksen litt

oppdrett, Tombre Fiskeanlegg, Engesund Fiskeoppdrett, Eide

på ryggen og et opp den mykje hata lakselusa. Små luse-skap-

Fjordbruk, Telavåg fiskeoppdrett, og Langøylaks. Anlegget har

ningar som får mange overskrifter og mykje omtale i alle typar

no i slutten av november levert dei fyrste 31.000 rognkjeksa.

mediar, står øvst på menyen til Cyclopetrus lumpus. Heilt utan

Aksjonærane har inngått langsiktig innkjøps avtale og har dermed

kjemikalier, eller mekaniske prosessar som stressar laksen, smyg

skaffa seg prioriterte kundar til ”dei yndige små.” Kundar som vil

desse små sjarmtrolla seg rundt sine ”storebrør” og avlusar dei

ta unna ca. 50 % av den årlege kapasiteten i anlegget. Resten vert

på ein roleg og behageleg måte. Primus motor og gründaren av

selde i marknaden, som etterspør produktet Cyklopetrus lumpus.

Vest Aqua Base, Er Vem-Eigedom og blant eigarane av eigedoms selskapet Nils Bjarte Sætrevik, han fortel at anlegget etter at alle

Vi trur på ei blømande framtid for Vest Aqua Base og deira

løyva var på plass har fått konsesjon på oppdrett av 2,5 millionar

bidrag til ei meir miljøvennleg og framtidsretta oppdrettsnæring.

rognkjeks kvart år. Sætrevik har yrkeserfaringa si innan elektro

Naturen sine eigne løysingar er ofte dei beste. I denne saman-

og litt innan eigedom, og er dagleg leiar i Vest Elektro Maritim

heng og utført av ein særleg sjarmerande aktør.

As, slik at oppdrett er eit nytt område for den blide stordingen.

101

H.I. BERGE TRANSPORT AS

H.I.

70 prosent av oppdraga til H. I. Berge

mindre sagbruk og byggevarefirma i distrik-

Eikelandsosen. Dagens eigar, Hans Inge

Berge

Transport

har

base

Transport

tet. Saman med ein del køyring for mekanis-

starta som sjåfør hos faren, Hans Berge,

Fiskemerdar, oksygen, mat/for og ulike typar

som hadde starta med transport tidleg på

stykkgods, køyrer dei opp- og nedover heile

70-talet. I 1996 overtok Hans Inge som

vestlandskysten. Hovudtyngda er likevel

Kranbil er likevel hovud-aktiviteten med

eigar, og i 2006 vart selskapet etablert som

knytt til Bjørne- og Hardangerfjordregionen.

ulike typar lasting og lossing av både fisk og

kjem

frå

oppdrettsnæringa.

AS.

ke bedrifter.

mange andre produkt. H. I. Berge Transport Av ein bilpark på seks køyretøy, er det

har samtlige lokale oppdretts-firma som

Firmaet representerer ein viktig del av det

hovudsakleg kranbilar og lukka godsbilar.

kunder og kjører fòr frå alle dei tre store

transpot-behovet som er knytt til hav-

Men H. I. Berge Transport utfører og vare-

leverandørene, BioMar, Skretting og Ewos.

bruksnæringa. Såleis er H. I. Berge ein god

taxi-oppdrag på hastegods. Vi er og trans-

representant for den store underskogen av

portør for LiftUp som produserer pumper

Som alle innan havbruksnæringa ser Hans

solide arbeidsplassar som er komne i kjøl-

og div. utstyr til oppdrettsnæringa. I til-

Inge positivt på framtida. Har tru på at dei

vatnet av fiskeoppdrett.

legg til fiskeoppdrett har firmaet lager for

utfordringane næringa har, vert løyste og at

Felleskjøpet, har og køyre-oppdrag for fleire

det blir fleire oppdrag.

102

KJELLMI AS Kjellmi AS seier på si heimeside ”Me og er avhengige av Norske Fiskeoppdrettere!” Kjellmi vart starta i år 2000 av Kjell Berge

vogntog og leverer direkte hos kundane.

dukt som heiter SoftAcid Aqua M som er

etter at han då selde Transportbedrifta

Kjell trur at dette er noko som anlegga set

laga av Borregaard i Sarpsborg. Dette er

Smoltekspressen AS, som han starta på

pris på, for dei veit då til ei kvar tid når vare-

eit unikt produkt, som er betydeleg mindre

1980 tallet. Laksenæringa har såleis altid

ne vert levert.

korrosivt enn andre produkt på marknaden.

vore ein svært viktig oppdragsgivar. I år fekk

Det er bra både for folk og utstyr. Dette har

Kjellmi inn Hans Inge, som er bror til Kjell,

Til Smolt/Yngel produsentar går det meste

blitt veldig godt mottatt, og står nok for den

på eigarsida. Han er 20 år yngre og har den

til betring av vatn og ph regulering, slik

største del av omsetninga i Kjellmi pr i dag.

arbeidskapasiteten som skal til for å vera

som Cilikat, eller ”vassglas” som mange

Sjøanlegga brukar og dette på død fisk.

med på vidareutvikling av Kjellmi.

seier, og Kalkslurry. Mange Settefiskanlegg brukar no rersirkulering av vatnet, og rensar

Både fyrst og sist er Kjellmi heilt avhengig

-Dette synest me fungerar svært godt, seier

då dette. Dei leverar vi Lut, Kalk og Sodium

av Norske Fiskeoppdrettere, som står for

eldstemann!

Bicarbonate til. -Sodium Bicarbonate er fak-

hundre prosent av oppdraga. Brødrene

tisk det same som me i daglegtale kallar

Berge ser ljost på framtida, og ser fram

bakepulver, seier Kjell Berge.

til vidare godt samarbeid med oppdretts-

Kjellmi leverer i dag til anlegg frå Trøndelag i nord, og til Agder i sør. Dette er både

næringa.

til Smoltanlegg, Sjøanlegg og Slakteri/

Til alt avskjær og slo (innmat) på Slakteri/

Foredlingsbedrifter. Kjellmi AS har 3 eigne

Foredlingsbedrifter leverer Kjellmi eit pro-

103

5°0'0"E 280 000

260 000

5°30'0"E

300 000

6°0'0"E 340 000

320 000

Til Sognefjord

6°30'0"E 360 000

1205

60°40'0"N

Volahytta

Nasjonale turistveger Jernbane Ferje Fjordcruise Turisthytte

1114

National Tourist Routes Railway Car ferry Fjord cruise Tourist cabin

1327

1461

60°30'0"N 6 720 000

1131

Torfinnsheim Høgabu

Alexander Grieg

1193

B Vending

978

231

1350

Kiellandbu

1320

1241

60°20'0"N 6 700 000

1260 987

673

1233 686 842

341

1299

1046 976

60°10'0"N 6 680 000

1572

1410

665 1395

D 5°0'0"E

673

Fo lg

600

st u nn

ele

Mosdalsb

1454 Holmaskjerbu

243

60°0'0"N 6 660 000

efo

1339

6°0'0"E

752

Fonnabu

Kvann 1520

737

1426

Sauabrehytta

E 59°50'0"N 6 640 000

749

1200

724

156

1302

1152

1248

Simlebu

1602

Sandvasshytta 1435

474

Blomstølen

59°40'0"N 6 620 000

1299

937 432

Storavassbu Løkjelsvatnhytta 1538

Olabu + Olalihytta

G 59°30'0"N 6 600 000

1187

1105

Kvilldal

1423

716

260 000

280 000 7°0'0"E

300 000 5°30'0"E

Til Stavanger

320 000

7°30'0"E

340 000

Til Stavanger

360 000 6°30'0"E

Strandd

7°0'0"E

400 000 1703 Flå ms ba na

8°0'0"E

440 000

8°30'0"E

460 000

480 000

Kongshelleren

1699

1731

1802

1708

Storestølen fjellstugu

1636

A Til Oslo

Geiterygghytta

1470

60°40'0"N

380 000

7°30'0"E 420 000

1710

Raggsteindalen

6 720 000

1477

1599

Finsehytta 1731

1849

Rembesdalsseter

1740

60°30'0"N

1620

Hakkesetstølen

Hardangerbrua 1485

Tuva

Fagerheim

1358

Kjeldebu

6 700 000

Krækkjahytta

Halne Fjellstove

1648

1383

Dyranut Fjellstove

1530

Vivelid fjellstova

Bjoreidalshytta

Hedlo

Solheimstulen

1414

Stigstuv

Trondsbu

Rauhelleren

Hadlaskard 1681

6 680 000

Stavali

Åan

Heinseter

60°20'0"N

Torehytten 1690

1407

Litlos

1446

8°0'0"E

7°0'0"E

1480

Stordalsbu

1674

Kalhovd turisthytte

60°0'0"N

Mogen Hellevassbu

1721

Middalsbu

1639

Lufsjå

Helberghytta

6 640 000

1547

Gaustatoppen turisthytte 1561

Haukeliseter

59°50'0"N

ntjørnsbu

1474

Lågaros

60°10'0"N

Mårbu

Sandhaug

6 660 000

Besso

Tyssevassbu

1574

6 620 000

1658

1313

Holmavatn

Bleskestadmoen

1291

Sloaroshytta

1367

1300

dalen

Kilom et er 10

6 600 000 59°30'0"N

1537 1604

Tjørnbrotbu

380 000

Kartgrunnlag: Statens Kartverk - Forhandler 609008 Layout: Asplan Viak as, p.nr 529256

1367

Krossvatn

1381

8°0'0"E

1507

400 000

Til Oslo

1449

59°40'0"N

1392

7°30'0"E

105

420 000

440 000 8°30'0"E

460 000

8°30'0"E

480 000

FOTO: KÅRE EIK

Fonnabu Til og med på Folgefonna kan det vera godt å ha ein bustad – Været oppe på fodno kan skifta fort, - så i nokre høve kan eit hus vera naudsynt og livbergande.

Smio

FOTO: KÅRE EIK

SOLFRID BORGE ER

Ullensvang si fyrstedame Ein vaskekte harding som nett har teke fatt på sin fjerde periode som ordførar. Med base i Kinsarvik, styrer ho eit herad som verdas vakraste fjord deler i to. Difor er heradet utfordrande å halda saman, når ferdsleårene er flytta på land og fjorden såleis kan vera eit stengsel.

I alle høve når storebror i Bergen vil gjera kraftige

–Ja, det må no heilt klart vera slik Solfrid, at når du

Ullensvang har ein sterk identitet. -Eg er stolt over

innhogg i ferjerutene som betyr enno meir her enn

vert vald for fjerde gong, så har folk tillit til deg, og

kvaliteten du finn i heradet. Innan idrett, kultur, og

dei fleste andre plassar. Men, i Ullensvang sa dei i

likar deg. – Eg prøver så langt eg kan å vera ute for

ikkje minst dugnad og friviljug innsats.

frå, med Solfrid i spissen, at dette ville dei ikkje ha

folket. Det er viktig at ordføraren møter opp i alle

noko av.

samanhengar og er synleg.

Når denne perioden er ferdig så har Solfrid vore

-Det er ikkje vanskeleg å skjøna at ordførar-rolla er

ordførar samanhengande i 16 år. Frå 2003 – 2019,

ein livsstil, og at du må gje avkall på privatliv og stilla

ein formidabel innsats for Noregs fruktkommune, og

opp på ulike møter og arrangement på kveldstid og

Sett med mine augo utanfrå, har Hardanger vist stor

folket som bur der. Ein ordførarjobb er slett ingen

i helgar. –Ikkje minst, seier Solfrid, går det vanvittig

vilje til samarbeid over kommunegrensene gjennom

9-16 jobb. Det er ein livsstil der du må vera synleg,

mykje tid i reising til møter i Oslo og Bergen.

Hardangerrådet. I saker der samarbeid har vore til

-Skal me slå oss saman med nokon, må det vera ein vinst. Me kan ikkje driva med samanslåing for

og stilla opp både kveld og helgar.

samanslåinga si skuld, i strid med folk sin vilje.

beste for dei små kommunane, utan ei tvungen Det kan vera tidkrevjande å flytta seg internt i

samanslåing. Er det ynskje om samanslåing, så stiller

Solfrid har aldri vore i tvil om kva som var partiet for

Hardanger og. Når vi har eit herad som ligg på begge

det seg litt annleis.

ho. Heller ikkje kva som er det beste partiet for byg-

sider av fjorden, er der utfordringar. Me har fått nye

dene. Ho meiner det var tilfeldig at ho vart sentral

betre vegar og infrastruktur, men for mange av oss er

Kva tenkjer du Solfrid? Om framtida, dersom du

i politikken. So tilfeldig, at nokon spurde om du vil

fjorden framleis vegen. –Det vert heilt gale når fylke-

skulle ta fram ei sak? –Samferdsle! Alle har sin veg,

vera med i Senterpartiet.

sleiinga skal bestemma korleis me skal driva heradet,

i Ullensvang har me mange. Riksveg 13 går på langs

seier ei engasjert Solfrid Borge.

gjennom Hardanger. Vegen er stamveg berre i nam-

Solfrid vart på mange måtar kasta rett uti det. Rett

net, og frå Odda til Bu er vegen i alle høve «ikkje

nok hadde ho ein periode som vararepresentant,

Noko av det viktigaste for ein ordførar er å kunna

men fyrste gongen ho vart vald inn i heradstyret,

driva lobby, ha eit stort og godt kontaktnett. Vita

vart ho vald til ordførar. -Det var med skrekkblanda

kven ein skal ringja til, og ha evna til å samarbeida og

Riksvegen 13 får no den lenge etterlengta ras-

fryd, seier Solfrid, og eg var veldig audmjuk for den

skapa alliansar. Det kan vera krevjande, men veldig

sikringa i Deildo, mellom Lofthus og Børve, det er

jobben eg skulle ta fatt på.

tilfredsstillande når me lukkast.

positivt. Aust/vest skjer det mykje om dagen. Heile

-Det var godt eg ikkje visste kva eg gjekk til, kor

Når me ser det nyttar, gjev det inspirasjon. Me jobba

Hardangervidda. Det er utenkjeleg at vi ikkje skal få

tidkrevjande det var, og utfordringane med alle dei

på, og fekk på plass att ferjerutene, vann striden om

større vinterregularitet mellom dei to største reise-

vanskelege sakene. –Jau, men når du no går på din

plassering av tingretten, og skatteoppkrevjarane.

livsdestinasjonane i Noreg, Hallingdal og Hardanger.

det gjorde eg. Partiet oppmoda meg, og vi gjorde

Eg ser det som viktig å spela på lag med folket, lytta,

Om me då oppsumerer den røynde ordføraren sine

eit godt val. Slik eg ser det, vil det vera bra med ein

og føler dei vert tekne på alvor i saker som er viktige

haldningar, leveregel og inspirasjon; Syt for å ha eit

røynd politikar på plass, når no kommunereforma

for framtida i heradet. Ullensvang er ein geografisk

stort og godt nettverk. Det kokar ofte ned til gode

skal avgjerast.

utfordrande herad. Men, når me no skal ta stilling

relasjonar. Då er det viktig med ei god kontaktflate.

til kommunereforma, er det viktig for meg å halda

Ikkje vær redd for å arbeida målretta og hardt. By på

Vidare er det store saker som Nav, Politi og Helse som

kommunen samla. Så får tida vise om det kan verta

deg sjølv, lytt, og ver til stades til ei kvar tid, når folk

skal gjennom store strukturendringar. Her vil det vera

små grensejusteringar i framtida.

treng deg. Då vert det ekstra kjekt når ein lukkast.

Det kjem uansett ikkje til å vera snakk om å tilby

Eg trur Ullensvang, saman med ordføraren sin Solfrid

Ullensvang på billegsal. Me får sjå! Det har no stillna

Borge, kjem til å gjera nettopp det, lukkast!

mykje å skriva heim om!»

Ullensvang stør E 134 over Haukeli og riksveg 7 over

fjerde periode, så visst du no kva du gjekk til? –Ja,

godt med røynsle, samstundes som eg også gjerne ville vera med å sluttføra andre store saker i heradet. Ekstra gledeleg og inspirerande for meg var at eg

litt sentralt om desse krava til kommunesaman-

vart samrøystes vald til ordførar, utan motkandidat.

slåing, så kven veit? Viktige avgjerder skal takast.

108

Solfrid Bauge

Peder

- med ein fin bukett Kvinnherad ligg der som eit smykke ved Hardangerfjorden. Ikkje berre Sunnhordland, og kanskje ikkje heilt Hardanger.

Men, noko midt mellom, utstyrt med mykje av det beste

Utfordringa blir fort at vi har gløymt nokon. Det er ikkje

frå begge regionar, og Kvinnherad er

vond vilje, men heller eit uttrykk for at fleire fortenar ros og

limet som bind

Sunnhordland og Hardanger saman, til den finaste indre-

heiderleg omtale.

fileten på vestlandet. 2015 har vore eit år der kvinnheringane har fått mykje merksemd.

Både båthamna på Husnes og i Uskedalen har fått utmerkingar som årets hamn, fleire gonger. Sparbutikken i Uskedalen

Slike utmerkingar vitnar om kvalitet på mange plan.

er blitt årets sparbutikk. Fleire fotografar har fått utmerk-

Å løfta fram positive hendingar er heilt i tråd med

ingar. I tillegg kjem så dei vi har gløymt. Eit lite tips til oss, så

Hardangerfjordmagasinet sin ambisjon. Slike prestasjonar

kan det bli ei endring på det.

er noko å strekkja seg etter for alle oss andre. Det betyr at mange presterar noko som andre synest om, og set pris på.

-Du må ikkje ta bilete av meg, eg har ikkje vunne noko! Sa

Det er positivt.

Peder ordførar. Jau, visst har du det. Du vart ny ordførar i Kvinnherad!

110 110

UTMERKELSAR: NM i Sjømatprodukt 2001: 2. plass Fiskepudding 2002: 2. plass Fiskekaker 2004: 2. plass Fiskepudding 2006: 3. plass Fiskepudding 2008: 2. plass Fiskepudding 2011: 2. plass Fiskepudding 2011: 3. plass Fiskekaker 2013: 1. plass Fiskepudding 2013: 2. plass Gourmetburger 2015: 2. plass Fiskekaker

Vi hadde lyst til å gjera noko artig med ordførarkandidatane, samstundes som dette er eit høve til å synleggjera korleis vi tenkjer og prioriterer REDAKTØR TOMAS BRUVIK SIDE 44

ONSDAG

19. AUGUST 2015 • NR. 90 • 43. årgang • Laussal kr 25,- • Tlf: 53 48 21 30

u PÅ HOVUDET UT

Politikarane tok over TEMA

det dei ni ordførarkandidatane som har gått inn og ut dørene i redaksjonslokala til Kvinnheringen. I avisa kan du lesa om alt frå

NHER

Vibe, rusomsorg og portrett med Arild Landa til reisebrev frå Færøynene, pulsen på kulturlivet i kommunen, og mykje meir.

Vidar

Hålan

POLITIKARANE LAGAR AVIS: Denne veka har Kvin nheringen sine tilsette i periodar vore vist på gata. I staden er

KVIN

Foto:

ORDFØRARAVISA Denne avisa har ordførarkandidatane Otto Benjaminson, Ove Lemicka, Peder Sjo Slettebø, Bjarnhild Sjo, Hege Lægreid Røssland, Johnny Håvik, Kent Are kjørsvik Petterson, Arne Gjerde og Hans Inge Myrvold laga.

/ Mote:

INGE

N ONSD AG 9.

Strikk SEPT

EMBE

R 2015

Hardangerfjordmagasinet ynskjer Brann til lukke med opprykket! Måtte det berre vera starten på ein periode som endar med at ”gullet ska hem.” Skal ein setja seg høge mål, er det viktig å vita kven vi er. Kva vi har i bagasjen, kjenna historien vår. Ein viktig del av historien i Idrettsveien er sentrale spelerar. Ein viktig spelar for Brann gjennom 13 år er ”Geddien” Bømlingen som kom, såg og vant ein stor plass i bergensarane sine hjarter.

” n e i d d e ”G Geirmund Brendesæter er namnet i kyrkjeboka, og

og Bayern Munchen. Han starta 13 av 17 kampar

Mindre kjent er det kanskje at i 1993 var bømlingen

bømlingen hadde ein kometkarriere, med mange

og hadde såleis ei sentral rolle på bundesliga-laget.

sin store draum i ferd med å bli verkeleg Han var samd

interessante hendingar, som ikkje mange kjenner til,

Når sesongen var ferdig så reiste Geirmund heim på

med Sunderland og hadde sagt ja. Var klar til å reisa

og som lett kunne gitt ”Geddien” ein endå meir

ferie, Brann var då halvvegs i sesongen og hadde ikkje

til Premier league og England, men så gjekk noko

lysande karriere, men du vera, kva har ikkje Geirmund

starta særleg bra. Kjell Tenfjord spurde Geirmund om

gale og overgangen i vasken. Kanskje er det vel heller

fått vore med på?

han kunne tenkja seg å koma heimatt? Geirmund, ein

ikkje så kjent at Geirmund reiste på treningsopphald i

heimekjær bømling, vart meir enn freista, og svarte ja.

Eintracht Frankfurt, der var fleire norske spelerar, m.a.

Dermed kjøpte Brann ”Geddien” heimatt frå Tyskland.

Jan Åge Fjørtoft.

levingane han hugsar best, så kjem han fyrst med si

-I dei 13 åra eg spelte på høgt nivå, var norsk fotball

I 2003 var ein strålande karriere slutt. Avskjedskampen

dårlege kjensle for 2-2 resultat. Geirmund debuterte

veldig bra, seier Geirmund. Landslaget var i sluttspel

enda med 3-1 siger over Vålerenga sette eit verdig

på Bremnes sitt A-lag som 15. åring, og avslutta

både i 1994 og 1998. Rosenborg var i Champions

punktum, og Geirmund flytta heim til Bømlo, der han

den karrieren etter 5 sesongar med å spela 2-2 mot

league kvart år. Brann var i cupvinnarcupen. Vi tapte

jobbar og bur på heimlege trakter. Samstundes er

Odda, og dermed rykte Bremnes ned. Året etter spela

cupfinalen for Rosenborg, men i åttandels-finalen

Geirmund no starta på ei trenarutdanning. Dette er

Geirmund for Stord i vår nest øvste divisjonen, der

slo Brann PSV Eindhoven, noko som den gongen var

den gamle toppspelaren sugen på og har vore sikker

Stord rykte ned etter 2-2 mot Hødd.

rekna for å vera ein stor sensasjon. Halve Nederlandske

på at han ville bli trenar når tida var rett. Geirmund

landslaget spelte der, mange av dei hamna etterpå i

har sterke meiningar om korleis fotball skal spelast og

I 1991 kom Geirmund Brendesæter, eller som han vert

Barcelona. Brann rauk mot Liverpool i kvarten, medan

utviklast. - Mine meiningar her, går eg aldri på kom-

kalla i Bergen, ”Geddien” til Brann. Han spelte ving og

Geirmund var i Tyskland.

promiss med, seier ein engasjert trenar for Bremnes

Det er mange store opplevingar i hans fotballkarriere, men når eg ber han om å trekkja fram nokre av opp-

spiss, og var toppscorar på 2-ar laget til Brann. Så kom

sitt gutar 13-lag.

Halvar Thoresen frå Nederland til trenarjobb i Brann.

Rosenborg vann serien kvart år, men Geirmund fekk to

Han meinte Geirmund var heilt lik på eit av dei store

andreplassar med Brann, og to sølv i cupen. -Største

Fotball har alltid vore det viktigaste i livet mitt, og i

back-talenta i Nederland. Thoresen ville ha ein ny type

cup-opplevinga, seier Geirmund, var i semifinalen

serien om store opplevingar så kjente eg på meg at det

back, og satsa på omskulering av Geirmund. Dette var

mot Lillestrøm. Den gongen spelte vi heime/borte. I

var stort når vi no var i Haugesund, og vant Haugesund

Bømlingen berre så passeleg nøgd med, han hadde

Lillestrøm tapte vi 3-1. I returkampen i Bergen framfor

Avis Cup. Når arrangøren spelte ”Vi are the champ-

heilt andre planar for fotballkarrieren enn å spela back.

stinn brakke på stadion låg vi under 0-1 i pause, og

ions” etter finalesigeren, gjekk det opp for meg at det

publikum ”bua” når vi gjekk til pause. Dette var då

hadde eg aldri opplevd som spelar. Det var stort, seier

Men, det var frå back-posisjonen ting begynte å

Tore Andre Flo var på sitt aller beste, før han gjekk til

den gamle back-kjempa, som har hatt langt fleire turar

skje, utviklinga kom i ekspress-fart. Som back vart

Chelsea, og i andre omgang gjorde Brann ein kjem-

opp og ned langs sidelinja på Stadion, enn alle andre.

Geirmund ein sentral aktør i den raude drakta, scora

peomgang. Blæs Lillestrøm av banen og scora 4 mål.

336 kampar gjev Geirmund sølv på adelskalendaren

mål mot Rosenborg, og gav han plass på landslaget.

Dermed var vi i cupfinalen og stadion var i ekstase. Det

til Brann, i seg sjølv ein betydeleg idretts-prestasjon.

Ting gjekk ”Geddien” sin veg, og han vart etter kvart

var ei stor oppleving. Lukke til i trenarkarrieren Geirmund,

så gira på å koma seg vidare ut i verda, at han sa ja til det fyrste tilbodet som dukka opp. Etter sesongen

Geirmund fekk tilbod frå Rosenborg, men svarte med

1996 pakka han baggen og reiste til Arminia Bielefeld

å gå ut i bergens-avisene og sa at det var berre ein

i tysk Bundesliga.

klubb i Noreg, og det var Brann. Snakka meg om å byggja seg omdøme i verdens beste by!

Då andre halvdel av sesongen starta i Tyskland på nyåret -97, spelte Geirmund mot Borussia Dortmund

113

vi skal nok fylgja med.

BILDET ER FRA KRISTKONGENE PÅ MOSTER.

URPREMIERE PÅ MOSTRASPELET

I slik ei natt: 27. mai 2016 har Bømlo Teater urpremiere på eit nytt sogespel, I slik ei natt. I pinsehelga 2015 vart Mostraspelet - Kristkongane på Moster, sett opp for 31. gong. Fram til 2013 gjekk spelet kvart år i 30 år, noko som gjer spelet det lengst levande i Noreg etter Stiklestadspelet. I slik ei natt er skrive av Svein Tindberg. Han er ein av Noregs

han frå ein nådelaus viking og drapsmann til den kristne legen-

fremste skodespelarar og tekstformidlarar og var i fleire år

da seinare kjent som Olav Digre, Heilag Olav og Rex perpetuus

skodespelar og regissør for Kristongane på Moster. Hans bror,

Norvegiae, Noregs evige konge. Handlinga føregår på Moster,

den erfarne og anerkjente Ivar Tindberg skal ha regi. Far

i England, i Frankrike, ombord på skipa, på Selja og i Cadiz.

deira Snorre Tindberg var med å teikne Moster Amfi på opp-

Du møter eit rikt persongalleri og Tindberg har på meisterleg

drag frå Bømloteateret, så tilknytinga til familien Tindberg er

vis fletta vågal humor saman med grunning over eksistensielle

sterk til Bømlo og til vår region. Musikken er skriven av Kjetil

spørsmål om tru, liv og død. Problemstillingane er gjort like

Bjerkestrand, ein av Noregs best renommerte komponistar av

relevante for menneske i dag som den gong, anten det gjeld tru

film- og teatermusikk.

eller menneskeverd.

I slik ei natt er eit fullstendig nytt teaterstykke utan annan

Olav Haraldsson er det enkeltmennesket som har betydd mest

samanheng med Kristkongane på Moster enn at begge delvis

for Noreg som nasjon og som har gjort Noreg mest kjent i den

er bygd over hendinga på Moster i 1024. På og bak scena står

store verda. Han er myteomspunnen og opphav til ei mengd

som vanleg Bømlo Teaters eigne frivillige skodespelarar, godt

legender. Me veit så mykje om han og samstundes så lite.

styrka av nokre profesjonelle aktørar. Omlag 150 lokale eldsjeler

Tindberg har funne ein moderne veg inn i eit slags mysteriespel

er engasjert i arbeidet med å planlegge og gjennomføre spelet.

som blir styrka av Bjerkestrand sin musikk, Ivar Tindberg sin regi og det visuelle uttrykket til scenograf og kostymedesiger

Vårt nye spel fortel om Olav Haraldsson sitt liv og reise før

Gjermund Andresen.

han kom til Moster og om når satt Kristenretten her i 1024. Kristenretten var ei hending som blir sagt å ha definert Noreg

Det er ein unik scene på Bømlo: Moster Amfi. Eit utandørs

som rettsstat i overgangen frå norrøn til kristen religion og

amfiteater med omlag 1100 sitjeplassar. Scenen vart bygd for

lovsystem.

urpremieren til Kristkongane på Moster i 1984, i ei nedlagt marmorgruve og etter modell frå dei antikke, greske amfiteatra.

Me følgjer det unge kongsemnet, etterkomar etter Harald Hårfagre, gjennom dei føregåande opplevingane som endrar SE WWW.BOMLOTEATER.NO FOR MER INFORMASJON.

114

FOTO: GRETHE KJØSNES

KLAR FOR FØR-LESEPRØVE HJÅ BØMLO TEATER. FRÅ VENSTRE REGISSØR IVAR TINDBERG, FORFATTAR OG TORE HUND SVEIN TINDBERG OG SCENEOGRAF GJERMUND ANDRESEN.

FRÅ VENSTRE: RAGNHILD RANDAL OG ØYSTEIN KAUSRUD FRÅ BØMLO TEATER, SCENEOGRAF GJERMUND ANDRESEN, REGISSØR IVAR TINDBERG OG FORFATTAR SVEIN TINDBERG KLAR FOR Å STARTA PROSESSEN MED ”I SLIK EI NATT”.

DET NYE MOSTRASPELET: Drøymer om å ta attende Olav frå Trondheim

I slik ei natt

Haraldsson og vore instruktør for ”Kristkongane på Moster”, som har vore spela sidan 1984. Brørne fortel at dette er fyrste

Olav den heilage er den desidert største nordmann gjennom

gongen dei jobbar saman profesjonelt, og at samarbeidet gjev

alle tider, og Kristenretten, som vart sett på Moster i 1024, har

stor tryggleik. Desse to vart tidleg kjende med Mostraspelet og

vore med å forma vårt samfunn. Alt er konsekvensen av det som

Moster Amfi. Far deira, sceneograf Snorre Tindberg, vart nemleg

skjedde på Moster den gongen, seier Svein Tindberg, som no

henta til Moster av Ragnhild Randal då amfiet skulle teiknast

debuterer som forfattar.

tidleg på 80-talet.

Søndag 06.09 presenterte han ”I slik ei natt” – det nye

Gjennom far fekk me respekten og kjærleiken til denne staden,

Mostraspelet – for oppdragsgjevar Bømlo Teater og 55 av teate-

difor er me fulle av ærefrykt for oppgåva, seier dei. For Svein

ret sine medlemmer.

Tindberg er dette debuten som forfattar, og han trong litt press frå Bømlo Teater si side før han våga å seie ja.

Med seg hadde han broren Ivar, som skal ha regien, og sceneograf Gjermund Andresen. Kjetil Bjerkestrand skal lage musikken.

Oppgåva var Olav Haraldsson og Kristenretten. Alt er korrekt

Ein stor dag, slo dei fast, både forfattar og teatersjef Øystein

historisk, men naturlegvis mykje dikting. Ingen veit korleis Olav

Kausrud, før 55 forventningsfulle Mostraspel-aktørar kasta seg

og Grimkjell tala med kvarandre. Kristenretten har ikkje fått

over manus for fyrste gong.

den plass i historia den fortener. Trondheim har overtatt Olav Haraldsson. No skal me ta han attende, seier han, som lovar ei

Dette er ein før-leseprøve, både for at aktørane skal bli kjende

meir moderne teaterform enn i ”Kristkongane på Moster”.

med det nye spelet og for at me skal få inntrykk av korleis det kan bli; dagen i dag markerer starten på prosessen, seier regissør

Scenane vert lagde til ulike stader, både Moster, til sjøs og til

Ivar og forfattar Svein Tindberg.

andre land der Olav ferdast medan han var i viking. Eg har tenkt stort, så er det opp til regissør og sceneograf å løyse dei oppgå-

Forfattaren spelar Tore Hund

vene, seier Svein Tindberg og smiler stort.

”I slik ei natt” er skrive for rundt 20 roller pluss eit stort ensemble, så det er ein stor rollekabal som skal gå opp.

- ”I slik ei natt” skal ha premiere i Moster Amfi 27. mai 2016, opplyser Øystein Kausrud, og fortel at stykket vart svært godt

Me er i gang med å få skodespelarar på plass, det blir ei god

motteke av dei 55 gamle mostraspelarane som las manus på

blanding av lokale og profesjonelle krefter. Berre ein er heilt

søndag.

klar, det er Tore Hund, som skal spelast av Svein. Han seier at han ikkje har skrive den rolla med seg sjølv i tankane, men etter mi meining er han den absolutt rette Tore Hund. Og han sa heldigvis ja, smiler regissør Ivar. Svein har tidlegare spela Olav

Dette blir grådig kjekt, lovar han.

117

FOTO: M. EVJEN

ANNE GRETHE OG REIDAR

Baroniet i Rosendal

- Skandinavias minste slott, med ein storslått natur, tusenvis av vakre roser, og ein særeigen historie. Eit unikt kultursenter til glede for oss som bur her og alle gjestene som vitjar denne oasen.

Styraren Anne Grete Honerød, seier gjerne om folk

som har stått bak det store løftet, eit løft som

alle dei som vitjar Baroniet utanom opningstid, legg

som bidreg med noko positivt for Baroniet, at dei er

Marcus Gerhard nok ville vore svært nøgd med!

gjestene att store inntekter til overnattingsstader,

Marcus Gerhard sine gode englar. Det har ho sikkert

kafear, butikkar og andre i regionen.

rett i, men om nokon verkeleg fortenar eit slikt

Baroniet er langt meir enn eit kinderegg - Her finn

omdøme, så er det Anne Grete sjølv, og husbonden

du ein oase av venleik og dufter - ei sanse-opp-

Kulturlivet på Baroniet i sommarhalvåret er aktivt

hennar, Reidar Nedrebø.

leving frå ei svunnen tid, tilgjengeleg i ei moderne

og eventyrleg. Etter ein liten sjekk frå dei tre siste

drakt, der opplevingane står i kø heile sommaren;

somrane, fann eg mellom dei meir kjente;

Samstundes som Baroniet Rosendal feira 350 års

Shakespeare framført på originalspråket - ulike

jubileum, var det 35 år sidan det unge nygifte paret

andre teateropplevingar - Ikkje minst nyskapinga,

Herborg Kråkevik, Sissel Kyrkjebø, Sigvart Dagsland,

flytta til Rosendal og vart styrar-par på det ærver-

teaterframsyninga om Baroniet sin eigen historie. Ei

Karoline Krüger, Bjørn Eidsvåg, Solveig Kringlebotn,

dige Baroniet.

spennande forteljing som har langt fleire sider enn

Kari Bremnes, Håvard Gimse, Odd Nordstoga,

mange har kunnskap om.

Sondre Lerche, Anne Grete Preus, Kåre Konradi,

Nokon av oss hugsar korleis det var før, når Baroniet

Ingrid Andsnes, Arve Tellefsen, Åse Kleveland,

var eit hus i ein park, der vi gjekk turar og vart

Rundt Baroniet kan du møta dronningar frå fleire

Thomas Dybdal, Ingrid Olava, Julian Berntzen, Helge

fortalt historier om baronar og livet i gamle dagar.

land, kjendisar i alle format, føredragshalderar i

Jordal, Aurora, Ketil Bjørnstad, Leif Ove Andsnes,

Gjennom dei siste 35 åra har det funne stad ei

hopetal, som deler av sin kunnskap. – Du kan

Knut Buen, Elise Båtnes, Mari Boine, Moddi, og Tine

enorm utvikling av livet på og omkring Baroniet.

oppleva rosehagen, kjøken- og urtehagen. ”Have-

Ting Hellseth. Mange av dei kvart år, andre fleire

Ei utvikling som har løfta Noreg sitt einaste baroni

kafé” med servering av mat og god drikke. Estetisk

gonger. I tillegg har her vore mange flotte artistar

fram, som det kulturelle senteret det ein gong var,

oppgradering og vedlikehald av hovudbygning og

med mindre kjente namn.

og til den posisjonen Baroniet har i dag.

andre bygg. Ny konsertsal med konferanse-fasilitetar på ærverdige avlsgarden, er snart klar – fylkes-

Smått utruleg, - samstundes har eg ei sterk kjensle

Mange har bidrege, med pengar, kompetanse og

vegen har fått ny trase, utanom baronihagen, og

av at dei alle, svært gjerne vil koma igjen.

velvilje, men utviklinga har hatt ei dagleg leiing, ein

alle Baroniet sine sauer har fått ny flott bustad.

administrasjon som har hatt oversikt, sytt for konti-

”Jau so,” eigentleg skulle eg berre seie ein liten ting

nuitet, teke vare på tradisjon og historie. Dei har

Baroniet er ein betydeleg og viktig arbeidsplass for

gjort Baroniet Rosendal til eit historisk kultur-

ungdom gjennom heile sommaren. Bare i sesongen

senter i ei moderne tid. Det er nokon med kløkt

er det 60.000 betalte besøk kvart år. Saman med

118

til Anne Grete og Reidar - Tusen takk! Sigurd

SIGURD PÅ EIN TYSDAG!

Det er adventstid Det er adventstid, tid for ettertanke. Vi treng ikkje vera mattegeni, rakettforskar, eller ha meir enn 140 i IQ, for å forstå at vi er mellom dei priveligerte. Alle vi som bur rundt verdas flottaste fjord bur tett opp til honningkrukka. Du skal ikkje sjå veldig mykje på TV før du anar at vi har det langt betre enn dei aller fleste andre.

120

Vår Herre har gitt oss naturressursar som både har gitt oss

er tilgjengeleg hos oss? Vi har vel alle eit ansvar for bygda vår?

økonomi i særklasse, samstundes som han har busett oss midt i

Miljø, utval og livet i ei bygd blir aldri betre enn det vi saman får

verdas flottaste natur-område. Forfedrene våre har forvalta verdi-

til. Dersom berre halvparten bryr seg, så blir det ikkje optimalt.

ane og bygd opp bygdesamfunn til å bli glad i. Levande bygder. Pengar tener du ikkje på å handla i bydn. Frå her eg set og skriv Vi har organisert demokratiet vårt på ein slik måte at det gagnar

i Kvinnherad, er det vel 100 km til bydn. Eg skal heim igjen og,

dei fleste og fungerer totalt sett betre enn dei fleste andre stader.

så då blir det 200 km. Staten betalar dårleg km.-godtgjerdsle høyrer eg nokon seier. Likevel meiner staten at det kostar kr. 4,10

No vil nokon straks seie at det kunne vore betre, og det kunne

pr. km. å køyre med eigen bil. Om du køyrer til bydn med bil, så

vore annleis. Jau so, vi treng noko å strekkja oss etter, og bidra

kostar det då kr. 820,- Ferja kostar vel litt over 100 kr. kvar veg,

med vår skjerv for at ting skal bli enno litt betre til neste genera-

så då ryk det i alle høve 1000 kroner. Ikkje mange varer som er

sjon overtek i bygdene våre.

så mykje billigare.

Skal vi i framtida konkurrera med alt dei store by-samfunna

Så går det lett ein dag på ein bytur. Kva er timeløna di? X 8. Blir

flyt over med, så må vi vera reflekterte. Skal vi som ynskjer det,

fort litt pengar. Så var det dette med mogleg reklamasjon osv.

kunna bu i levande bygder i framtida, så må vi etablera samfunn

Nei, noko særleg å tene på ein tur til byd for å handla? Neppe.

som trekkjer til seg folk med kloke hovud og flinke hender. Vi må Sjølvsagt gjer du som du vil sjølv, det er det som er så fint med

etablera attraktive bygdesamfunn.

å bu på verdas beste plass. Eg ville berre nemna at det er ikkje Skal vi lukkast med det, må bygdesamfunnet ha arbeidsplassar

heilt sikkert at det fortset å vera slik. At alle butikkane er her,

som ungdommen ynskjer, gode tilbod på fritida og eit bra utval

når du plutselig har bruk for dei, fordi for mange tenkte det sam

av butikkar. Vi veit at eldsjeler betyr enormt mykje for ulike aktivi-

som deg. Det betyr sikkert ingenting om eg handlar i bydn. Eller

tetar. Difor går ofte folk i bygda saman, og gjennom ulike tiltak

kanskje du ikkje tenkte i det heile? Om vi ikkje skal ta ansvar

samlar inn pengar til drift av gode lag og foreiningar. Vi vil gjerne

sjølve, kven er det då som skal gjera det?

ha slike aktivitetar i bygdene. Eit av dei viktige grunnelementa for Det kostar i alle høve ikkje mykje å spørja din lokale leverandør

å ha ei levande bygd.

om eit tilbod. Så får de og ein god prat om pris og frakt og reklamasjon og framtida. Slik blir det lettare ein god handel til rett pris.

Når det gjeld ein av dei andre viktige grunnpilarane vi treng for levande bygder, dei lokale butikkane, så er mønsteret annleis. Vi

GOD HANDEL!

reiser til bydn å handlar. Vi handlar på nett. Kvifor gjer vi slike val, når vi har dei same varene i lokale butikkar? Skal vi kjøpa noko som ikkje er til sals i nærmiljøet er saka sjølvsagt annleis. Men kvifor kjøper vi ei vare langt vekke, som

121

122 FOTO: SVERRE HJØRNEVIK

FOTO: CH INNOVATION NORWAY

FOTO: SVERRE HJØRNEVIK

FOTO: SREINHOLD KAGER

FOTO: CH INNOVATION NORWAY

KLAR FOR NOE NYTT? - vi kan kjøkken, bad, garderobe og vaskerom

SKAL DU INVESTERE I KJØKKEN, BAD, GARDEROBE ELLER VASKEROM? Ønsker du noe som både ser bra ut og som holder innvendig? Ja da skal du avtale en «date» med en av oss.

TORE NORDTVEIT

JAN REIDAR BIRKELAND

ØYVIND NORDTVEIT

vinnarskalle.no

RAGNHILD B. HAUGE

Avd. Sauda: 400 39 242 Åpent: Tirsdag og torsdag kl. 12.00 - 18.00 Fredag: kl. 12.00 - 16.00

Knapphus Kjøkkensenter: 52 76 70 70 Åpent: Man-fre kl. 09.00 - 16.00 Tors kl. 09.00 - 18.00 - Lør kl. 10.00 - 14.00

knapphus-kjokkensenter.no

Avd. Odda: 488 91 180 Åpent: Man - tirs - fre: kl. 10.00 - 16.00 Ons: Internt arbeid, Tors: 10.00 - 18.00