10 minute read
Gespot
Onder redactie van Frank Husslage en Ico Kloppenburg
Advertisement
Vrij tot elke prijs…
Kurt Albert was in de jaren 70 een van de West-Europese pioniers van het vrij klimmen. Doel was voortaan niet langer ‘simpelweg bovenkomen’, maar vooral bovenkomen zonder aan haken te trekken, in laddertjes te staan et cetera. Een vrijgeklommen route werd voorzien van een rode punt, de Rotpunkt. Vanzelfsprekend? Zeker, en iedereen die deze eeuw is begonnen met klimmen, zal zich afvragen waarom dat niet altijd zo is geweest. Tom Dauer schetst een beeld van een Duitse klimreus waarin veel vragen open blijven. Niet omdat Dauer niet goed naar de antwoorden hee gezocht, maar omdat niemand die hij sprak echt tot Kurt leek te kunnen doordringen. Wat overblij is dat Kurt de verpersoonlijking was van het idee dat klimmen vrijheid is en dat die vrijheid boven al het andere in zijn leven ging. Verplichtingen aan relaties, persoonlijk of in de zakelijke sfeer, stonden die vrijheid in de weg en kwamen dus op het tweede plan. Tegelijk schetst het boek een beeld van een heel vriendelijke man, die volkomen zonder kapsones door het leven ging. Een kind in een volwassen lichaam, onvermoeibaar op zoek naar nieuwe uitdagingen en een grote inspiratie van heel veel klimmers. Ondanks de onbeantwoorde vragen mooi om te lezen en een goed beeld van een bepalend tijdperk uit de klimgeschiedenis. [Ico Kloppenburg]
Kurt Albert, Frei denken, frei klettern, frei sein, Tom Dauer Tyrolia (2020), tyroliaverlag.at ISBN 9783702238742 € 31,99
Het onmogelijke mogelijk
Beyond Possible, Nimsdai Purja Hodder & Stoughton (2020), hodder.co.uk ISBN 9781529312249 € 19,29
Als Nepalees komt Nimsdai Purja net als twee oudere broers terecht bij de Gurkha’s in het Britse leger, om daarna door te stomen naar de nog meer gespecialiseerde Special Boat Service, zo’n beetje de top van wat je als militair kunt bereiken. Pas op latere lee ijd start hij met bergbeklimmen. Het lijkt bijna zoals wij het over een eerste vierduizender hebben, zoals hij zijn eerste achtduizender klimt. Als hij daar een keertje spoort door de sneeuw en na verloop van tijd omkijkt, liggen zijn maten honderden meters op hem achter. Hij blijkt op extreme hoogte erg goed te functioneren. Hij klimt alle veertien achtduizenders om de Nepalese klimgemeenschap vooruit te helpen. Maar dan wel in Nimsstijl: waar het record voor die serie beklimmingen tot dan toe rond de zeven jaar lag, stelt Nimsdai het op zes maanden en zes dagen, zonder ook maar een dode of gewonde in zijn team. In eerste instantie stoorde me de meer dan zelfverzekerde toon van deze Nepalese elitesoldaat. Hij weet wel heel erg goed wat hij doet en waarom. Maar gaandeweg slijt die irritatie, ook omdat Nimsdai stukje bij beetje meer van zichzelf en zijn drijfveren laat zien. Maar vooral omdat de auteur niet overdrij , maar echt buitencategorie goed is in de dingen die hij doet. Mijn ergernis maakte uiteindelijk plaats voor veel respect en zelfs sympathie. [Frank Husslage]
Een glorieus en bitter naschri Altitude
In het boek Winter 8000 van Bernadette McDonald (Hoogtelijn 1/2021, pagina 81) hee hoofdstuk 14 de titel Een berg voor volbloeds. Zij hee het over de K2, de enige berg van de veertien 8000’ers die tot dan nog nooit in de winter is beklommen. Die volbloeds kwamen afgelopen winter. Tien Nepalezen voerden een ongekend kunststukje op door gezamenlijk de 8611 meter hoge K2 te beklimmen, met Nimsdai Purja als enige zonder gebruik van extra zuurstof. McDonald schreef een lijvig nawoord, dat opgenomen wordt in de tweede Engelstalige editie van haar boek en dat meteen meegaat in de Duitse versie van het boek dat binnenkort verschijnt. De meest recente episode van het winterklimmen op 8000’ers werd er een van opgetogenheid, bewondering en trots over de tien succesvolle Nepalezen. En een van verlies en rouw over de vijf volbloedklimmers die verongelukten op de berg. [Peter Daalder]
Winter 8000, In eisiger Kälte auf den höchsten Bergen der Welt, Bernadette McDonald AS Verlag (verschijnt binnenkort), as-verlag.ch ISBN 978-3-03913-030-6 € 37 / CHF 39.80
De Fransen hebben een ona ankelijke site met veel nieuws en achtergrond over bergsport. Op altitude.news vind je diverse categorieën die de moeite waard zijn. Vooral het expeditienieuws is compleet. Maar er is ook informatie over cultuur, fun en een top 5 (een hele serie met ‘de beste 5’). TIP: zet in je browser het vertalen aan als je op school blij was dat je het vak Frans kon laten vallen.
Trekking in Southern Norway, The 10 best multi-day trekking routes, Ute Koninx Cicerone (2021), cicerone.co.uk ISBN 9781852849757 € 23,95
Zuid-Noorwegen lonkt
Trekking in Southern Norway, The 10 best multi-day trekking routes is een Engelstalige wandelgids die uitnodigt om met rugzak richting Noorse bergen te trekken. De trektochten in Jotunheimen, Rondane, Dovre ell, Trollheimen en Ryfylke zijn zowel klassiekers als minder bekende juweeltjes en geschikt voor ervaren bergwandelaars met goede conditie. Daarnaast worden hoogtepunten beschreven, zoals de iconische Preikestolen en Noorwegens ‘hoogste’ Galdhopiggen. De tochten variëren van drie tot acht dagen en combinaties zijn mogelijk. Bij elke trekking staat een duidelijke routebeschrijving, naast zaken als topogra sche kaarten, hoogtepro elen, de moeilijkheidsgraad en afstand. Hoewel de routes bewegwijzerde paden volgen, lopen ze ook door afgelegen en uitdagend terrein. Daarbij worden er vaak makkelijkere alternatieven geboden. De auteur levert extra’s door advies over aanreisroutes per openbaar vervoer en accommodaties, naast algemene informatie waaronder geologie, de planten- en dierenwereld, klimaat, uitrusting en veiligheid. Interessante weetjes tonen dat Ute Koninx veel bergkilometers in de benen hee . Zo tref je tijdens een van de Ryfylkeetappes niet alleen rots en steen onder je bergschoenen, maar start die dag met 4444 traptreden via de langste houten trap ter wereld. De volgende dag voert langs Kjeragbolten. Deze tussen rotswanden ingeklemde kei hangt 1000 meter boven de ord en is een fotomomentje voor waaghalzen. De trekkinggids biedt ook voldoende uitdagingen voor ‘normale berg-lie ebbers’. De foto’s leveren voorpret en de gedegen beschrijvingen kunnen daar alleen maar veel wandelplezier aan toevoegen. De gpxtracks voor de routes zijn gratis te downloaden via cicerone.co.uk/ 975/gpx. [Myra de Rooy]
Kleintjes kunnen groot zijn HET LANGSTE NATUURPAD VAN NEDERLAND
Ukkie gaat over een jak, de allerkleinste van de kudde. Ze woont met haar familie op de top van een ijzige berg, waar het hard stormt en waait. De schutbladen vol sneeuwvlokken en de paginagrote illustraties zweven je in gedachten zo naar Tibet. Op de cover staart een grote groep jaks je onnozel aan, fenomenaal getekend door Kate Hindley. Boeiend is de vogel die in alles met Ukkie meegaat, evenals de bergmarmot op de achtergrond. Beide spelen geen rol in het verhaal. Knappe ouder die de pagina kan omslaan zonder iets over die twee erbij te verzinnen. Het op rijm lezen in een soms wat gezochte vertaling, maakt het verhaal wat minder spontaan. Het verhaal zelf omvat de eenvoud van een kleine jak die groot wil zijn, maar wat ze ook doet, het lukt niet. Tot de kudde haar roept om een nog kleinere jak te redden, iets wat alleen zij kan met haar kleine voetjes. Dan ziet ze in dat iemand die klein is ook groot kan zijn. Een boek met een uiteraard kinderlijk eenvoudige moraal en prachtige beeldvullende plaatjes in een lekker groot, vierkant formaat. En wie weet kun je als het boek uit is, je eigen heroïsche verhaal vertellen over een ijzige berg, in storm en wind. Houd het wel een beetje klein… [Lineke Eerdmans]
Ukkie, Lu Fraser, Kate Hindley, vertaald door Bette Westera Querido (2020), querido.nl ISBN 9789045125053 € 15,99
De behoe e om ook in Nederland over onverharde ondergrond te struinen, groeit. De makers van natuurblad Roots spelen hierop in door een route van 456 kilometer in kaart te brengen. Ze claimen dat 70% onverhard is. Bij de route hoort een leuk boekje met duidelijke kaarten, maar ook hun site rootsmagazine.nl/langste-natuurpadnederland biedt hulp. Handig, want de wandelingen zijn niet gemarkeerd en het loont dus om daar de gpx-bestanden te downloaden. ISBN 978 90 5956 700 9.
In Climbing Gold behandelen Alex Honnold en Fitz Cahall verhalen uit de klimwereld van lang geleden tot aan de Olympische Spelen van Tokyo. Waarom? Omdat we ook in deze tijd, waarin je lmpjes van alle belangrijke boulders kunt bekijken terwijl je ervoor staat, nog steeds behoe e hebben aan wat Honnold ‘kampvuurverhalen’ noemt. Je vindt deze serie via je favoriete podcastapp.
PODCAST HONNOLD
Sportief monument
Vaak voeren bergwandelingen je terug in de geschiedenis, maar in de Dolomieten is de geschiedenis altijd dichtbij. Ruim 150 duizend soldaten lieten hier het leven tijdens de Eerste Wereldoorlog, vaak in de strijd, vaak ook door de harde omstandigheden in de bergen. Wie langs de via ferrata’s gaat, kan zich moeilijk voorstellen dat hier grenzen werden bewaakt. Bepi Monti, de sympathieke waard van de Carduccihut kwam met het plan om 100 jaar vrede na die zinloze oorlog te vieren met een netwerk van via ferrata’s, langs en over de oude grenzen. Het levert een prachtig netwerk op dat in negen dagen kan worden afgelegd. In de rugzak zit dan zeker het mooie en compacte Engelstalige gidsje met foto’s die je doen watertanden. Alvast een voorproe e bekijken? Op dolomitisenzacon ni.eu/en is ook alle informatie terug te vinden. Wat wel apart is, is dat de gesuggereerde volgorde uit het boekje een andere is dan die op de website. [Ico Kloppenburg] Nadat Zuurstofschuld van Volkskrantjournalist Toine Heijmans groots was aangekondigd, viel het begin me tegen. Het is mooi geschreven, maar zó somber, zwaar. Terwijl ik me had verheugd op zijn bergroman. Lag het aan mijn stemming? Kennelijk niet, ik hoorde dit ook van anderen. Ik raakte enigszins in verwarring. Heijmans beschrij op fraaie wijze dramatische gebeurtenissen uit de bergsport. Over Hannelore Schmatz, Alison Hargreaves en Toni Kurz. Allemaal verhalen met een droevig einde. Heijmans weet veel van de bergsport, klom zelf, kent de klimmers, de bergen, de anekdotes. Sommigen, onder wie Ueli Steck, krijgen andere namen. De rode draad in het boek is het klimleven van hoofdpersoon Walter Welzenbach en de vriendschap met zijn bergmaten. De naam van Walter is een knipoog naar de legendarische Duitse klimmer Willo Welzenbach, die overleed op de Nanga Parbat. Interessante stukken, maar het onbehagen bleef. Dus ging ik het boek, dat aan de vijfde druk toe is, nog een keer lezen. Dan blijkt hoe knap Heijmans de roman in elkaar gestoken hee . En worden ogenschijnlijk onbelangrijke details duidelijk. Het leven hoog op de berg, dat Heijmans niet zelf hee ervaren, is goed geschetst. Ook niet-klimmers en mensen die niet veel ervaringsboeken hebben gelezen, kunnen meevoelen met de alpinisten als ze lijden aan kou, ontbering, angst, het eindeloze wachten en de a akeling op grote hoogte. Ze begrijpen dan ook de zin die Heijmans aanhaalt waarom we bergen beklimmen: Om uit de gevangenis te ontsnappen. [Peter Daalder]
Dolomites without borders, Daniel Rogger Versante Sud (2020), versantesud.it ISBN 9788855470278 € 19,50 Zuurstofschuld, Toine Heijmans Uitgeverij Pluim (2021), uitgeverijpluim.nl ISBN 9789083108209 € 22,50
Langs ijzeren wegen door Helvetië
In deze gids worden honderd via ferrata’s in Zwitserland en soms het grensgebied met de buurlanden gedetailleerd beschreven. Van de allersimpelste beginnersroutes zoals de korte, lichte routes op de Brunnistöckli tot extreme klettersteigs, als de enorm uitgebreide en zware Leukerbadner Klettersteig. De feitelijke topo wordt voorafgegaan door een zeer grondige beschrijving van het verschijnsel klettersteig. De in de topo gebruikte moeilijkheidswaardering volgens de Hüslerschaal wordt uitgebreid toegelicht, met de bij elke trede behorende kennis en ervaring. Ook worden expliciet de gevaren van een via ferrata benoemd. De routes zijn gerangschikt per Bundesland. Per route is er een beschrijving in tekst, met daarbij een blok met feitelijke gegevens als zwaarte, lengte, hoogte, een schematische schets, bereikbaarheid et cetera. De auteurs Daniel Anker en Eugen Hüsler hebben hun sporen als berggidsauteurs ruimschoots verdiend en hun opgedane ervaring vind je terug in deze gids: een mooi afgewogen selectie van routes, die naar gelang hun moeilijkheidsgraad en daarbij verlangde ervaring van klimmers ook de juiste soort informatie bieden. [Frank Husslage]
Die Klettersteige der Schweiz, Daniel Anker, Eugen E. Hüsler SAC (2020), sac-cas.ch ISBN 978-3-03902-072-0 € 29,95
Knappe bergroman
VR-bril op en klimmen maar!
Toch maar weer een klimvideogame om de tijd thuis door te komen. Maar nu een in 3D met hulp van een virtual realitybril. Het spel heet The climb en is online te koop voor de bezitters van een Oculus VR-bril.
