DUURZAAMSTE HOGESCHOOL VAN NEDERLAND STAAT NU IN DELFT
DUURZAME HAAGSE HOGESCHOOL DELFT POPULAIR BIJ STUDENTEN De toekomst is duurzaam. Een gloednieuwe school voor de ingenieurs van morgen, die niet aan de hoogste duurzaamheideisen voldoet, zou dan ook een gemiste kans zijn. Het bestuur van de Haagse Hogeschool moet dit hebben ingezien toen men in 2005 Royal Haskoning selecteerde om de nieuwe Haagse Hogeschool te Delft voor hen te ontwerpen. Het resultaat, ontworpen door architect Syb van Breda, mag er zijn. Wat heet, het is met een indrukwekkende GreenCalc+ score van 256 meteen de meest duurzame hogeschool van Nederland geworden. Van Breda wijst op het belang van zijn vak voor het bereiken van die status: het ontwerp van een gebouw vormt de grondslag voor een laag energiegebruik. COMPACT “De grootste duurzaamheidslag hebben we geslagen door een extreem compact, goed geïsoleerd en slim ontwerp te maken. Het leverde een gebouw op dat niet alleen een laag energiegebruik kent, maar ook in staat is om een groot deel van zijn eigen energie te produceren. Vraaggestuurde installa-ties zorgen er vervolgens voor, dat het lage energieverbruik nog met enige tientallen procenten wordt verlaagd”. Het is duidelijk, architect Syb van Breda begint zijn verhaal aan de basis, namelijk het ontwerp. “Vergelijk dit gebouw eens met de modernistische schijfvormige gebouwen uit de jaren zeventig”, licht Van Breda toe, “die waren hoog en smal en raakten door hun grote geveloppervlak heel erg veel energie kwijt. De Haagse School is daarvan het omgekeerde; een compact gebouw is per definitie energiezuinig”. Het geheim van de hoge duurzaamheidscore van de door hem ontwor-pen Hogeschool in Delft, heeft Van Breda daarmee al meteen prijsgegeven. Toch heeft de architect daarmee allerminst al zijn kruit verschoten. Daarvoor valt er te veel over de in strakke lijnen vormge-geven school te vertellen. Neem de entree van het gebouw: een ruim atrium dat door de hoge gla-zen puien de grens tussen binnen- en buitenwereld doet vervagen en de
Koplopers doorbreken de Circle of Blame
www.duurzaamvastgoedportal.nl ondersteunt u met informatie over rendemen, techniek en wetgeving Dit is een publicatie van: Agentschap NL NL Energie en Klimaat Postbus 8242 | 3503 RE Utrecht
juni 2010
paardenkastanjes naast de school ogenschijnlijk het gebouw binnenbrengt. “Als je zo’n compact gebouw maakt, moet je wel grote openingen gebruiken om het benodigde daglicht binnen te laten treden” verontschuldigt Van Breda zich bijna voor de hoeveelheid glas in zijn ontwerp . Eventuele excuses zijn niet echt nodig, want het energieverlies van de voor 38 procent uit glas bestaande gevel, wordt weer goedgemaakt door de besparingen op de elektriciteit voor kunstlicht. BINNENWERELD
Syb van Breda Architect Syb van Breda is misschien wel het meest bekend van de interviews met De Volkskrant in april 2009 en anderhalf jaar daarvoor. Als Directeur Architectuur bij Royal Haskoning Architecten Dubai maakte Van Breda namelijk zowel de extravagante bloei als de werdegang van architectuur en bouw in de oliestaat mee. Na zijn terugkeer uit Dubai in 2009, volgde een periode van bezinning, waarna de architect onder de naam Syb van Breda & Co, architects zijn eigen bureau oprichtte. Van Breda is naar eigen zeggen gefascineerd door “transit architecture”: gebieden, gebouwen en objecten die mobiliteit van en interactie tussen mensen bevorderen en die het functionele ontstijgen door een goed geïntegreerd architectonisch en engineering ontwerp. www.sybvanbreda.com
Minder zichtbaar dan het spel van licht en lijnen in de gevel, is het klimaatsysteem dat als een stelsel van bloed- en zenuwbanen in vloeren, wanden en dak van het gebouw is geïntegreerd. Kenners van duurzame technieken zullen niet verrast opkijken van de aanwezigheid van een systeem voor warm-te- en koude opslag in de zeventig meter diep gelegen watervoerende bodemlaag onder de school. Ook met de opstelling van de PV-panelen op het dak, begeeft de Haagse Hogeschool zich evenmin op onbekend terrein. Meer opvallend is het stelsel van leidingen dat is verzonken in het asfaltzwarte beton van het parkeerdak. De parkeervoorzieningen op het gebouw fungeren daarmee als een grote zonnecollector. De opgenomen warmte wordt opgeslagen in het eerdergenoemde langetermijnre-servoir in de bodem. “Dit is op basis van de GreenCalcscore de meest duurzame school van Neder-land”, vat Van Breda het resultaat van alle energiebesparende maatregelen van de Haagse Hoge-school in één zin samen, “maar misschien nog wel opmerkelijker is de vijfde plek op de lijst van duurzame gebouwen van Nederland”, vervolgt de architect. “Scholen zijn namelijk lastig te verwarmen en te koelen; in tegenstelling tot de meeste andere gebouwen, lopen er de hele dag grote aantallen mensen in en uit. Daarnaast varieert het gebruik van de ruimtes continu. Nu eens is een leslokaal leeg, dan is het plotseling gevuld met dertig studenten. Des te opmerkelijker is het dat we als school die vijfde plek hebben gehaald”. Veel is daarbij te danken aan het innovatieve gebouwbeheersys-teem Octalix. “Het gebouw wordt daarmee vraaggestuurd geregeld”, licht Syb van Breda toe. “De door het hele gebouw aangebrachte sensoren detecteren niet alleen of er personen in een ruimte aanwezig zijn, maar meten ook de CO2-concentratie. Op basis van al die metingen zorgt Octalix er voor dat alle ruimtes met een minimum aan energie optimaal
Duurzaamste hogeschool van Nederland staat nu in Delft
Pagina 2/3
gekoeld, verwarmd of geventileerd worden”. Het geheel aan installaties en het ontwerp is niet alleen op papier indrukwekkend: het leverde de Haagse Hogeschool in 2009 de NET Trofee op; de prijs die jaarlijks door het ministerie van VROM wordt uitgereikt aan een initiatief dat uitblinkt door zijn energiezuinige aanpak. LEREN VOOR EEN DUURZAAM LEVEN Het duurzame ontwerp van architect Syb van Breda en Jorge Moura lijkt in de smaak te vallen bij de studenten. Sinds de opening van de hogeschool op 19 november 2009 door de populaire wis- en natuurkundige prof. dr. Robbert Dijkgraaf, lijkt er een kentering te zijn gekomen in het dalend aantal techniekstudenten van de Haagse Hogeschool. De instroom van studenten voor de Academie voor Technology, Innova-tion & Society – samen met de Academie voor ICT en Media hoofdbewoner van het gebouw – steeg met maar liefst 28 procent ten opzichte van het jaar 2008. Daarmee is een einde gekomen aan de constante daling van het aantal studenten in de techniekvakken van de Haagse Hogeschool van 39 procent in de periode 2000-2007. Natuurlijk is het niet alleen aan de aantrekkingskracht van het ge-bouw te danken, dat de studentenaantallen weer toenemen, “Maar”, stelt Syb van Breda, “het zal zeker zijn bijdrage hebben geleverd; het is niet voor niets dat de opdrachtgever stevig gehamerd heeft op een zo groot mogelijke energie-efficiënte van de nieuwbouw. Niet alleen vanwege de energiebesparing van circa € 55.000 per jaar, maar ook om de studenten van dichtbij kennis te laten maken met techniek en schoonheid van duurzaamheid in de praktijk”. Kennelijk wordt dat door hen op prijs gesteld.
Projectgegevens Opdrachtgever: Stichting HBO Haaglanden en Rijnstreek Den Haag Architect: Royal Haskoning Architecten, met als projectarchitecten Syb van Breda en Jorge Moura Constructeur: DHV Den Haag Adviseur duurzaamheid, bouwfysica, brandveiligheid, akoestiek, energiebeheersing: Peutz Zoetermeer Adviseur installaties en energie: DWA Bodegraven Bouwprojectmanagement: Alphaplan Alphen aan den Rijn Hoofdaannemer: BVR Bouw, Roosendaal Installaties: Kuijpers Installaties Utrecht-Tilburg Gevelbouw: Sorba Winterswijk Bruto vloeroppervlak: 19.000 m2 Totale bouwkosten inclusief installaties: € 20 miljoen ex BTW EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt): 0.59 (65 procent lager dan de wettelijke norm voor dit gebouw) Meerkosten duurzame energievoorzieningen: circa € 1,5 miljoen (hiervan is € 0,5 miljoen gesubsidieerd) Oplevering: juli 2009 Subsidieverstrekkers: Prov. Zuid-Holland, Gem. Delft, SenterNovem
Duurzaamste hogeschool van Nederland staat nu in Delft
Pagina 3/3