Volksverhalen
Proef de streek De bewoners van De Friese Wouden worden wâldpyken (woudkippen) genoemd. Het was vroeger eigenlijk een scheldnaam voor de arme bewoners van de zandgronden. De naam Wâldpyk wordt nu met trots gedragen. Want de Wâldpyk is dwars (tegendraads), oars as oars (anders dan anders) en rûch (robuust, ruig). Vrijgevochten, authentiek, liever kleine baas dan grote knecht. Niet voor niets dat juist in deze streek oude en bijzondere streekgewassen volop in gebruik zijn. www.waldpyk.com
en har skreauw y d , n e rr ei in stik twa bruo melken n wennen r to a e s m u n S e n Yn eagen se soe en ar. Doe s p in joun m O te . s k a n swart, E in Houw n ûndere umar en fa S ie n e w b k t s sa ang i tu n, da woarden n sweve n lân, dat le e lâ rr t o a d ru r b ide en. It lân wyts oe er. De be t to melk s w e n dêr hwat w e r e e n ait w almar hin a dêr no dat gong ong en h g m ro e ne w dat sy bin ne n se. tstien bin n û r forkochte a m ege ar en Su oan, dy fr m e n t a s m a E in om r nammen ze. Der k arste ma it is de e Hoe’t de er, dy skeat in haz d r a m n “ ger, y ma , in jag sei de ja e,” sei d g ,” n a o Der wie J J “ “ . ” r) t? ar Eastema hat Sum ol ‘t hwa him: “W e namme mar.” Sa d a s “ rp a r, o e d g ge dat sei de ja (Doe kri ” “Och,” t? a d jo n ne “hoe hie e krige. m de nam
Boeren
Ontdek op de fiets het Nationaal Landschap Noardlike Fryske Wâlden langs 11 bijzondere picknickbanken.
rsma a a J m a D
verzame een grote s a ng w li e t, dikan verzam n hulppre en. Zijn e d u r a o is in ra W k e e ie tl ns die un e Fries Godsdie omvang alen in d n rh he e e e v , s ri n lk vo histo sc erhale laar van (cultuur) 0 volksv 0 re a .5 6 tb 1 a h e c ruim risch an ons bedraagt een histo ling is v verzame is hij zelf e u D N . . a e p rd Euro lijke waa schappe en weten worden. figuur ge
Bent u Neem in de No ard dan e ens e like Frysk en st e reekp Wâlden ? rodu ct me e.
Ontdek het verhaal van De Noardlike Fryske Wâlden
e zouden z n avond e e r p O . rm oste ee broers mar en O en twee u d S n o n a o e d s w s , r gen t nd tu In Suma land vlie n stuk la t e e e h r p e o v n lke its o De broers gaan me er ging. ns iets w e e e r w in n e e z n hee ooit mee zagen n almaar en daar n e in. Toen n s te a k w a a rt m ren zwa omkeerd t. van onde ze rechts t a d verkoch g e n z a ob ebben h d n werden z la t He stonden melken. meer on a zijn gaan u S n e rmeer an vroeg en Ooste as. Een m m a h a n n s e t e a la maar t op de eerste Hoe de p en jager, die schoo is it ar]. d r a a, ma r [Eastem J ens e e “ e e s i: a e rm z w te r r s E Oo De jage de naam et ging. gen?” dat dorp g e hem of h re aar gekre k lk n e e r o o T o v ar].” dat e heb je [earste m ar].” eetje, ho J “ i: aar [sam e z m o n z a gen.” , m h c e D ar] gekre de: “A m rd u o o [S r tw e an me De jager aam Sua orp de n d t a d ft Zo hee
Boeren
Nationaal landschap Noardlike Fryske Wâlden, een ‘smûk’ landschap
Bezoek de boer
De 130 km fietsroute door het Nationaal Landschap De Noardlike Fryske Wâlden is gebaseerd op het fietsknooppuntensysteem. De fietsroute voert u door afwisselend landschap, kleine dorpjes en langs 11 bijzondere picknickbanken. De kleurrijke picknickbanken met gebiedskaart vertellen u door tekst, spelletjes en foto’s het verhaal van de Noardlike Fryske Wâlden.
De Noardlike Fryske Wâlden tussen Dokkum en Drachten is een Nationaal Landschap. Het gebied dankt deze titel aan de unieke combinatie van landbouwgrond, natuur en cultuurhistorie. Je ziet hier houtwallen, weidegronden, meren, moerassen en zandpaden. De natuurwaarde en biodiversiteit zijn er bijzonder groot. Het eeuwenoude coulisselandschap met elzensingels en dykswâlen met daaronder (bramen)struiken is vrijwel intact gebleven. Dat maakt het uniek in heel Europa. Doordat de boeren de bomen destijds hebben geplant als veekering, is een fijnmazig Verschillende boerenbedrijven in de Noardlike Fryske Wâlden richten zich naast hun (melk)veehouderij ook op recreatie en toerisme. Er is van alles verkrijgbaar en te beleven. Wat te denken van ambachtelijke kaas en biologisch vlees in een boerderijwinkel, boerengolf spelen, kamperen en overnachten in een appartement op het boerenerf? Ook is het op sommige bedrijven mogelijk te boogschieten, kano’s te huren of een educatieve rondleiding te krijgen. Deze boerderijen - zie www.noardlikefryskewalden.nl - zijn een bezoek meer dan waard!
patroon ontstaan met een besloten karakter. Een smûk (knus) landschap noemen we dat hier. Naast de prachtige cultuurhistorische eigenschappen, roemen kenners de grote variatie aan flora en fauna. Sporen van eeuwen geleden zijn nog zichtbaar in het landschap, zoals pingo’s uit de ijstijd, hoge zandgronden en veenafgravingen. Samen met natuurorganisaties onderhouden ruim duizend betrokken boeren en particulieren dit kleinschalige coulisselandschap door aan agrarisch natuur- en landschapsbeheer te doen. Zij zijn aangesloten bij de vereniging Noardlike Fryske Wâlden.
de r kano ij b.v. e p k e Ontd ing b omgev e lden. g i t h eanwâ F prac f o m llu n/ âld, Ko creere Earnew aande.nl/re es w out www.d arwater-r n/ creere /va routes aande.nl/re w www.d ater w t op-he
espot #Boer g en! ld @deWâ ryske Wâlden,
Klimmen, klauteren en springe n in, bij en boven het water, he t kan allemaal in het Hosseb os bij Drogeh am
De kinderen sp elen heerlijk met z and en water bij één van de locaties met NFW picknickbank #dekruidhof
eF oardlik From N nd Friesla
Ontde k fietsp de pracht ig ad ric hting ste pingo ’s Twijze lerheid langs het e.
Tips van de boswachter
boswandeling bij Maak een mooie bij in Veenklooster of ate hst Fogelsang k. jer nts Oe in te Stania Sta
-K
-Ol
npad
Op pa
d met
ma m Wed ad Me
de bos
-
enp Laarz
eld aswer de moer ef de enpost aan le e b Buit k en km. Ontde Mieden bij pad is ca 2 t e van d terweg. He Rohels
wacht er
?
voor e xc www.s ursies in de n taatsb osbeh atuur kijk op eer.nl/ noard : fryslan
Mooi u
itzicht
s op! Het is prima als je Los de enrevinbu . d het juiste woord Los de rebus op gezocht wordt and. Het woord dat hulp vraagt van iem ke Fryske Wâlden. rdli Noa de t me heeft te maken
Bezoek d en de v e kijktoren a a ogelkij khut in n de Burgum e de Soe stpolde rmar r. Mei mooglik makke troch:
‘Stil’. ‘Hoor je dat?’ Even verderop vliegt een bruine Kiekendief. De grauwe ganzen vliegen luid gakkend over. ‘Zo waarschuwen ze elkaar voor de Kiekendief. Ze beschermen hun jonge kroost.’ Op de Leijen overnachten veel vogels. ‘ Vooral ’s avonds is het hier prachtig’, zegt boswachter Jeffrey. Je ziet ze ‘s avonds met hele groepen tegelijkertijd aankomen. Ik heb hier ook wel eens een visarend gezien, met een spanwijdte van twee meter. Prachtig gezicht.
Leuke dingen doen In de Noardlike Fryske Wâlden kun je nog lekker ouderwets ravotten, hutten bouwen, slootje springen en mag je gerust heel vies worden. Er zijn meerdere laarzenpaden (kijk op de kaart bij ) en speelbossen waar je je helemaal kunt uitleven.
nk.nl
a rhalenb
www.ve
Leuke dingen doen, lekker in de buitenlucht. Kijk op: www.dwaande.nl/recreeren/ontdek