Ahmistean thormtean

Page 1

មាតិកា ឧទ្ទិសកថា....................................................................................................... 4 សេចក្តថ្លែ ី ងអំណរគុ ណ ................................................................................. 5

អារម្ភកថា ........................................................................................................ 7 ស

ៀន ......................................................................................................... 12

អបាយមុ ខ................................................................................................... 13

សសចកតីស្តើម្ ................................................................................................... 14 ធម្មទាន......................................................................................................... 20 អាម្ិសទាន ................................................................................................... 27 បាដប ......................................................................................... 29 គ ក្ទាន ិ ុ គល ិ េងឃ

.................................................................................................... 30 ............................................................................................... 32 .................................................................................................. 38 .................................................................................... 39

ទានក្នុងេបបុរេបញ្ញ ត្ធម៌ .......................................................................... 42 តិ ិ េបបុរេទាន ............................................................................................... 45 ិ េងគហធម៌ ................................................................................................... 48 ហ ហ

មាតាបតា ិ ........................................................................... 49 ............................................................................. 50

.................................................................................. 53

................................................................................. 54 1


................................................................... 55

......................................................................... 56

ទានប្បសេទ្ .................................................................................................. 59 ទានក្នុងព្រះវន័ ិ យ ........................................................................................ 59 ទានក្នុងព្រះេូ ព្ត្ ........................................................................................ 59 ទានក្នុងព្រះអភធមម ..................................................................................... 60 ិ ក្រុណាទាន ................................................................................................. 60 បូ ជាទាន ឬ បដកា ិ រទាន .............................................................................. 61 ហ

......................................................................... 61

កាលទាន .................................................................................................... 61 អេមមត្ទាន ................................................................................................ 62 អភ័យទាន................................................................................................... 63 ទក្ខណានុ បបទាន ......................................................................................... 65 ិ .................................................................................................... 68 ................................................................................................. 77 ទានមាន្លលអ ............................................................................................ 86 ទក្ខណាទាន ................................................................................................ 87 ិ

ឆឡង្គទាន .................................................................................................... 91 ទានានិសង្ស.................................................................................................. 96 អានិេងសននធមមទាន.................................................................................... 98

អានិេងសននចត្ុ បបចច័យទាន ...................................................................... 100 អានិេងសននចវរទាន ................................................................................. 100 ី 2


អានិេងសននបណ ិ ឌ បាត្ទាន........................................................................ 101 អានិេងសននសេនាេនទាន ....................................................................... 103 អានិេងសននគលានសភេជ្ជ ទាន ................................................................. 105 ិ

ទានវិចារណកថា ...................................................................................... 108 សធវើទានបានក្ក ឬ ? .................................................................................... 116 េ័ព្វសក្ព្ង្សំណាង្ ....................................................................................... 123 ទានូ បនិេស ័យ ........................................................................................... 127 េីលូ បនិេស ័យ .......................................................................................... 129 ភាវនូ បនិេស ័យ .......................................................................................... 134

សរឿង្សោសទ្យ្យក្ាហ្មណ៍............................................................................. 149 ក្ព្ះសបាឋិលសតេរ ........................................................................................... 155 អវសានកថា .............................................................................................. 159 ........................................................................................... 167 សសចកតីជូនដំណឹង្....................................................................................... 168 ......................................................................... 169

3


ឧទ្ទស ិ កថា េូមឧទិ េប ទ ុ ណយក្ុេល

ថ្ដលសក្ត្ស ើ

់ ដក្ព្េងព្បម ូ លសរៀបសរៀងជាសេៀវសៅសនះ

ំ ី ការរាយាមអត្់ធន់ ើងអរ

ជ្ូនចសំ

ះមាតាបតា ិ

ព្គូ

ំ ៧ េនាតន ថ្ដលមានជ្វី ត្រេ ់សៅេរវនលក្ ឧបជ្ាយាចារយ ញាត្កាទា ង ៃ ីត ិ ិ ថ្ដលបានថ្ចក្ឋានសៅស ធមទា ម នសនះ សោយ

ើ យក្ីត

េូមអនុសមាទនាក្ុេលផលបុណយ

ព្ជ្ះថ្លែ ស

នន

ំ ើ យេូមឲ្យបានេសព្មចនូវេមបត្ិតទាង

ឡាយ ៣ ព្បការ គឺេមបត្ិតមនុេស េមបត្ិសទវតា និង េមបត្ិព្រះន ត ត ិ វ ន ។

េូមអេ់សលាក្មត្ ត ក្ ន អានបានជ្ួបព្បទះ នូវរុទរ ធ រ ៤ ព្បការ គឺ ិ អ

អាយុ វណណៈ េុខៈ រលៈ ។

េូមសាេនាព្រះេមណសោត្មព្រះបរមព្គូ

មានអាយុយឺនយូរ

ំ ល់េត្វ ំ ព្គប់ក្ណ ត្់ ៥០០០ ព្រះវេា សដើមបជាម ប ែ ់សាខាដ៏ព្ត្ជាក្់ព្ត្ជ្ដ ី ំ ទាងឡាយក្ ។ ន ុ ងនព្ត្ភរ

េូមសេចក្ីតបរេ ថ ន ត នចត្ ត ត្ន ត ិ ក្រជានិចន ច ិ រនរត ៍ ។ ិ ុ ទិ ធ េិត្សៅក្ ិ េ ុ ងេនា សសព្វ សោត សុខី សោនតុ

សូ មសព្វសត្វទង ាំ ឡាយ បានសុ ខសប្បាយ ។ May all beings be happy.

4


សសចកតថ្ី លែង្អំណរគុណ ំ េូមថ្លង រព្រះគុណ និង អរគុណយា៉ាងព្ជាលសព្ៅចសំ ែ អណ

ះ៖

ភក្ មហា យ្ិន សនឿន ព្បធានរុទិ ក្េមាគមថ្ខ រម សៅទី ធ ិ ិ ុ វខ នយធសោ

ព្ក្ុងសាន់តាអាណា (Santa Ana, California) ថ្ដលព្រះអងបា គ នជ្ួយថ្ក្

ំ េព្មួលវាក្យេ័រទ ភាសាបាលី និង អត្ន ល ថ ័យ ព្រមទាងបានផ ត ់ ក្បួនចាប់ សផសងៗ េព្មាប់ដក្ព្េង់មក្បញ្ូ ច លក្ុ ងសេៀវសៅសនះ ។ ន

ភក្ សម ត្សថ ោ មហា សុខ សសឿន ថ្ដលព្រះអងបា ខ គ នជ្ួយវាយអក្សរ ិ ុ ធម

ំ យូទរ័ (computer) និងជ្ួយរិនិត្យ អត្ន ក្ុរ ថ ័យ ឃ្លែលបះ អក្ោ ខ វរិ ុ ទសធ ោយអេ់ រីេមត្ភា ថ រមនខា ែ ចសនឿយព្រះកាយ ។ ិ

សលាក្ អុច ណាត ព្បធានវត្សត ខមររុទិ កាោម ព្ក្ុង ធ

Beach

California)

ិ (Long ងបច

ថ្ដលសលាក្បានជ្ួយសផៀទ ងផ្ទទត្់ថ្ក្េព្មួលឃ្លែលបះ

ំ ិ ត្ដល ៏ ៗ អក្ោ រថ ូ ប អត្រថ េ និង ខ វរិ ុ ទ ធ និង ផល ត ់ គន អ សធឲ្យសេៀវសៅសនះមានអត្ ើវ អត្ន ថ ័យអាចទទួលយក្បាន ។

ំ ៏ ន សលាក្ គុជ សុជាតិ ថ្ដលសលាក្បានចណា យសរលសវលាដមា

ត្នមែ ជ្ួយរចនាព្ក្បសេៀវសៅសនះ ឲ្យមានសសាភ័ណភារគួរជាទីព្ជ្ះថ្លែក្ុ ង ន ព្រះរុទសា ធ េនា ។

ឯក្ឧត្ម ត ហ្ុង្ ទ្ូោយ្ េមាជ្ក្ ធ ភា ននព្រះោជាណាចព្ក្ ិ ព្រឹទេ

ក្មុ ជាអាណត្ ព ត ី ិទ

ថ្ដលសលាក្មានចត្ ិ ព្ត ជ្ះថ្លែ

ំ ិ ត្ និង េណ ំ ូ មររ ឲ្យខុ ំ្ ផួ ចសផ ត ត គន ើម

ក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនា

សេៀវសៅសនះផាយជាធមទា ម ន។

5


ព្បេិនសបើោមនការឧបត្ម ថ ជ្ ភ ួ យសព្ជាមថ្ព្ជ្ង

ំ រីេណា ក្់ព្រះេងឃ

និង អេ់សលាក្ដូចបានជ្ព្មាបខាងសលើសនះសទ សេៀវសៅ អាម្ិសទាន និង ំ នសលចសច ធម្មទាន សនះ ព្បាក្ដជារុបា េព្មាប់ព្រះរុទសា ធ េនាស

ើយ ។

ជារូបោង ជាេមទ នម លថ្ល ធ ែ ែ ិ ិ ក្ម

២ នៅ

ឡងប្បច ៊ិ រដ្ឋ លីហ្័រវ ញ៉ា ស (Long Beach, California, USA) ថ្ងៃ ១៥

ខខ

ព្.ស. ២៥៥៦

ត្ត្ូវនឹងថ្ងៃទី ២៨ ខខ គ.ស. ២០១២ November 28, 2012

គឹ

6

ៀត


អារម្ភកថា សេៀវសៅ អាម្ិសទាន

ធម្មទាន សនះជាសាននដទី ៣ របេ់ខុ ំ្

់ ី សេៀវសៅ ក្ទ្ឹសក បនាទបរ ី ត ម្ម្ល និង សេៀវសៅ ក្ព្ះព្ុទ្ធដីកា ថ្ដលបាន

ំ ៉ា ងសព្ចនបង ំ ទទួលការោព្ទយា ក្់េបបុរេជ្ន សលាក្អក្ ន អានរី ើ ួ រគ រីេណា ព្គប់មជ្ឈោាន

ជាស

ំ ូ បខុ ឲ្ ំ្ យកាន់ថ្ត្មានទឹក្ ត្ុញា ុ ងរ

កាែហាន

មាន

វរី យភារ និង សមាទនភារក្ុ ងក្ ច ន ច រព្បមូល ចងព្ក្ងជាសេៀវសៅ ថ្ផក្ ន ិ ិ កា រុទសា ធ េនាត្សៅសទៀត្ ។ វណណក្មល ម សីម នះ

ឯក្ឧត្ម ត

អាណត្ទ ិត ី

ំ្ ងព្ក្ងសរៀបសរៀងស ខុ ច

ើង

ំ ូ មរររបេ់ តាមេណ

េមាជ្ិក្ព្រឹទេ ធ ភាននព្រះោជាណាចព្ក្ក្មុ ជា ព

ថ្ដលជារុទមា ធ មក្ជ្នមាន

ព្ជ្ះថ្លែ

សចត្នាមុត្ព្េួច

ំ្ ទផងថ្ដរ ។ ព្បាថ្លនបណ ន ន លរុទសា ធ េនា ដូចខុ បា ុ ត ះឧបនិេស ័យទុក្ក្ុ ងថ្ល ោនសទ ស

ក្ុ ងសលាក្េន មនុេសមានក្់ៗមានទេសនៈ ជ្សំ នឿ ទិដិា មិនដូច ន ន ិ វាេ

ើ យព្ត្ូវបានសគចាត្់ជា ២ ព្បសភទ ។ ព្បសភទទី ១ ជាមនុេសសជ្ឿក្មម

ផល បុណយបាប ចូល

សធើទាន រក្ាេីល ចសំ រនភាវនា ។ ចថ្ំ ណក្ វ ើ

ព្បសភទទី ២ ជាមនុេសមនសជ្ឿក្ម ផ ម ល ក្ុេលាក្ុេល មនច ូល ិ ិ

សធើវ

ំ ះគន ់ទាយក្ទាយិកា ថ្លជាមនុេសលង បុណយេុនរទ ទាន ថ្លមទាងរ ៃ ់សលែ ិ យក្ព្ទរយេមបត្ិខ សទៀត្ផង ។ ត ួ នឯងសៅថ្ចក្ចាយឲ្យសគទសទៗ ែ 7


ំ្ រសេរសេៀវសៅសនះ ខុ េ (Theravada

សោយថ្ផក្ អ សៅសលើគមីរព្រះរ ព ុ ទសា ធ េនា ថ្ផក្ អ សៅសលើ

Buddhism)

ំ ំ ឺេបប ក្ុ ងសោលប ណ ងជ្ួយបភ ន ែ ុ រេជ្ន

ទេសនវជា ិ ជ (Philosophy)

ព្បសភទទី ១ ឲ្យបានយល់ចាេ់ រីព្បសភទននទានលក្ណ ៈននទាន និង ខ េិលបៈបសចក្ ច សទេ សាេនា ។ (giving

up)

ននការសធើទានឲ្យបានព្ត្ វ ឹមព្ត្ូវ

មិនមានឆនៈទ បញ្ុ ច ះបញ្ូ ច លមនុេសព្បសភទទី ២ ឲ្យបរចា ិ ចគ

ទានស

ើយ

់សចក្ចាក្េ ់ រក នថ្មនសដ ើមបចាក្ ើ យក្៏រត្ថ្ត្ម ិ ិ ី

ទាយក្ទាយកាថ្ដលមានេទា ធ ិ អានិេងស

តាមគនង ែ ព្រះរុទ ធ

ព្ជ្ះថ្លែមក្ស

(faith)

ផ្ទកប់មុខ

(advantage)

ើ យសនាះ

ូ ត្ោច់

ឲ្យសជ្ឿ

ហានលក្់

ំ រ សោព្ក្បី សេះដរំ ី យក្មក្សធើទានក្ ៏សទថ្ដរ ។ ព្ទរយេមបត្ិត ថ្ព្េចកា វ លីសវ បើព្រះ

បានរក្ស

ធមវម ន គ ង ិ ័យសោយព្រះអងឯ

័ បានយក្រុទភា ធ រសៅព្គបេងត្ ក ់រួក្សាវក្ ំ ទាងងងឹ ត្ងងល់ ខះ វ ការរិចារណារក្ស

ក្ព្៏ ទង់រុំ

ឲ្យសជ្ឿរុទវធ ចនៈរបេ់ព្រះអងគ

ោេ់សត្ឿនរុទ ធ

ត្ុផល ។ ព្រះ

សាេនិក្ជ្នឲ្យសព្បើវចារណញ្ញ ញ ណ (reason) ឬ េមាមទិដិា (ការយល់ព្ត្ឹម ិ សជ្ឿអីម វ ួ យ ។ ព្ទង់សទេនាទុក្ក្ុ ង ន

ព្ត្ូវ) មុននឹង

ថ្ល ៖

ក្ុព្ំ បកាន់

១.

1

ឮតាមោន,

ក្ុព្ំ បកាន់

២. ១

លាមេូព្ត្

២១៨

8

1

),


៣.

ក្ុព្ំ បកាន់

ត ),

ក្ុព្ំ បកាន់

៤. គមរីព

៥.

),

សាមនយក្),

ត ក្ុព្ំ បកាន់

៦.

ត្ព្មូវ),

៧.

សោយការនឹក្សៅ ឬ (កាត្់

ក្ុព្ំ បកាន់

,

ក្ុព្ំ បកាន់

១០. ព្គូសយើង ព្រះ

រុទវធ ចនៈសនះ

,

ក្ុព្ំ បកាន់

៩.

ើយ

ត ក្ុព្ំ បកាន់សោយ

៨.

,

គ ត ក្ុព្ំ បកាន់

ថ្ល េមណៈ

ជា

ព្ទង់សទេនា

ក្យ

សនះទុក្ យូរ

េិត្សៅតាមេ សំ ៅសដើមដថ្ដល ថ បញ្ញ ជ ក្់ចាេ់ថ្ល

ណាេ់មក្

ហាក្់ដូចជាសៅលីៗ ម

ព្រះរុទសា ធ េនាជាសាេនាព្បគល់

សេរភារឲ្យប ការនិយាយ ការសធើវ ការគត្ ុ គល គ មានក្់ៗក្ុ ងការសជ្ឿ ន ី ិ ស

ត្ុផលសទ េូមបថ្ត្ក្ ន ើវទាន ដូច ី ុ ងការសធ

9


មានរុទភា ធ េិត្មួយថ្ល រិចារណាស

“វិសចយ្យ

ទានំ

សុគតប្បសតេំ”2

3 ់ ើ យឲ្យ ជាអសំ រើថ្ដលព្រះេុគត្ ព្ទងេរសេ ើរ ” ។

ំ្ ងឃមថ្ល ខុ េ ឹ

សាននដសនះគង់អាចបានជាព្បទីបត្ូចមួយ

“កាល

ំ ឺែ ជ្ួយបភ

មត្ ត ក្ ន អានឲ្យយល់ រីទានូបនិេស ័យ ទានានិេងស ិ អ

េបបុរេជ្ន

េិលបៈបសចក្ ទានឲ្យបានផលល ច សទេក្ុ ងការសធ ន អ តាមព្រះរុសទាធវាទ ។ ើវ ំ្ ូ មអភ័យសទាេទុក្ជាមុន ខុ េ

ំ ់ ក្ រីេណា ក្អ ន ព្បាជ្​្

និង

ោជ្បណិ ឌ ត្

អត្សថ កាវទ ធ េនា ព្បេិនសបើអេ់សលាក្ជ្ួប ព្បទះស ិ ខាងព្រះរុទសា មានក្ ំ

ុ េ ឆង គ ថ្ផក្ ន និយមន័យ

ក្យសរចន៍ ឃ្លែព្បសយាគ

ឬ អក្ោ ខ វរិ ុ ទ ធ

ំ សោយេនាតនចត្ ំ្ ទ រង់ ដូចសមច ត ក្ីត េូមសមតាតថ្ក្លអ ត នុសព្ោះផង ។ ខុ បា ិ អ ំ ួ លការរះគន ់សាថបនា សោយចិត្សត សាមះេ រក្ោយជាទ ំ ុ ត្ ។ ចាទទ ិ ី ី បផ

ំ្ ូ មសរៀបោប់អរ ំ ី ជ្ីវព្បវត្ិេសង សឆៀែ ត្ក្ុ ងឱកាេសនះ ខុ េ ប ន ត ខ របេ់ខុ ំ្ ។

ំ្ ទសក្ត្សៅឆ្ ខុ បា សៅភូមិនព្ជ្ ន ំ ១៩៤៦ (នលៃថ្ខមនព្បាក្ដ) ើ ិ

ុ នំ ព្ជ្ ព្េុក្

ំ ង ។ សលាក្ឪរុក្ស្មះ ឈុន ហ្ូយ្ អក្ សមាងឫេស ី សខត្តបាត្់ដប ន មាតយ ំ្ ទមានបងបូ ន ស្មះ សា លន់ ។ ខុ បា អ ៥ នាក្់ ព្បុេ ២ នាក្់ និង ព្េី ៣ នាក្់ ស

ំ្ ក្ូនព្បុេចបង ។ ើ យខុ ជា

័ ខបា ជ្ីវត្សៅមាត្ ុ ភូមិក្ុ ងយ ន ុ វវយ ិ ុ ំ្ ន

ំ្ ទ មធយម ។ ខុ បា

បានលាចាក្ការេិក្ាសៅ ឆ្ន ំ ១៩៦៦ មក្រក្ទទួលទានជាជ្នសាមញ្ញ ។ ២

2

៥៥ (“

, 3

,

ឥធ

;

” ។)

(sugata): the Well-Gone one

(Siddhattha Gotama)

10


ំ្ នសភៀេ សព្កាយរបបព្បល័យរូជ្សាេន៍បុ ៉ាល រត្ នាចុងឆ្ន ំ ១៩៧៩ ខុ បា ខួ នច ែ ូ លមក្រេ់សៅជ្រំ ំ ខាវអុោងសៅក្ ន ឹ ក្ដីននព្បសទេនល ី ុ ងទ ំ េីហា ឆ្ន១៩៨១ ព្ត្ូវបានរោាភបាល ិ រេ់សៅក្ុ ងទ ន ឹ ក្ដេ ី

រដាអាសមរក្ ិ

ិ (Long Beach) រដា ងបច

ទីព្ក្ុង

ជ្ីវត្ក្ ន ឹ ក្ដីលីសម នះ ិ ុ ងទ

លី

សៅថ្ខ

អាសមរក្អន ុ ញ្ញញត្ឲ្យចូលមក្ ិ

ក្ុ ងនាមជាជ្នសភៀេខ ន ែ ួន

័ រវ ញា៉ា (California) ។

ខុ សំ្ ឆៀែ ត្ឱកាេបនវត ជា ិ ជ

សៅព្ក្ុង

័យ សៅមហាវទាល ិ

ិ អេ់រយៈសរល ៣ ឆ្ន ំ ។ សៅនលទ ងបច ៃ ី ៨ ថ្ខមល ិ ុ នា ១៩៨៤

ំ្ នទទួលអនុបរញ្ញ (June 8, 1984) ខុ បា ន សអ ិ ញ ប័ព្ត្ថ្ផក្ Art in Science, majoring Electronic Technology) ។

ចព្ត្ូនិច (Associate of

ំ្ ុ ំបានេិក្ាខង លីសវ បើខុ រ ព ់ខេ ព ់ ថ្វងឆ្ៃយ

់ខុ ំ្ ក្ុ ងឆ្ក្ជ្ ន ិ ីវត្របេ

បុ ថ្៉ា នត

ំ្ នជ្សំ នឿជាក្់សលើព្រះរុទសា សោយខុ មា ធ េនា សដើរតាមព្រះរុសទាធវាទ ព្បកាន់

(Noble Eightfold Path) គឺ ព្បកាន់េមាមវាយាមៈ

យក្មាោ៌ខះ ែ នន

(ការព្បងថ្ព្បងរាយាមព្ត្ូ វ) ឹ

េមាមក្មន ម ៈត

(ការងារព្ត្មព្ត្ូ វ) ឹ

និង

េមាមអាជ្ីវៈ (ការចិញ្ឹច មជ្ីវត្ព្ត្ ិ ិ ុ ំ្ បានជ្ួបព្បទះសេចក្ីត ឹមព្ត្ូវ) ថ្ខសជ្ីវត្ខ េុខចសំ រន ន ឹ ក្ដីលីម ។ ើ មានជ្ីវភារេមរមយក្ុ ងទ “ ត

”4

4

១៥

11


ស ស ស ស ស

ៀនក្នុងសលាក្យ៍ ី ៀនជ្ក្់បារ ី

ៀនថ្លបងេុ ីេង

ៀន

រុំអាចសដម ើ បី ស ស ស

ៀនជាប់េុីសាែ ៀននព្ក្ក្នែង

តាមព្ចក្តាមសក្ៀន

ៀនសលងចព្ត្ងគ

ៀនជ្ក្់ក្ញ្ញ ា

និងស

ៀនទា ំងព្គប់

ៀនអេ់ទា ំងសនះ

មានស

ៀនខែះសចះ

ឲ្យមានចំសណះ

ជ្ក្់សមលមសហាព្េរ ។ ើ ៀនថ្ត្ងរូបអងគ

េុ ទថ្ធ ត្សៅស

ៀនសធវការងារ ើ

សនះព្ត្ូវស

ៀនចុ ះ

(

ៀនផក្ ឹ េុ ោ

ៀនខំេូធយសរៀន

មួ យយា៉ាងសៅស ស

រណ៌នារុំចប់

ៀន ។ បំសរ

ការសរៀន

ថ្បបសនះសៅស

សធវថ្ព្េចំ ការ ើ

មនឲ្យខវ ះសហាច ិ

សព្

ក្ុំបសី

ៀន

ព្បសយាជ្ន៍ ។

ះមានព្បសយាជ្ន៍ ៀនស

ើយ ។

សបមានការសហាច ើ

សនមេចត្ព្ះសងឃរាជ ជួន ណាត្ នោត្ញ្ញានណា)

12

ៀន

ៀនលាបទឹក្អប់

វជា ិ ជ រសបៀន បំសរ

ៀនជ្ក្់អាសភៀន ។

ៀនសដរើ សលងយប់

ព្េដរ ី ណ៌នា


អបាយ្ម្ុខ អបាយមុ ខជ្ព្ងុក្

ិន

ំអក្ សព្ចននា ន សលងឲ្យេននធ ើ ក្ំរុងព្បព្រឹត្តងងឹត្ឈង ឹ

សទើបបានយល់ ចាេ់ថ្លខែួនសធាែយ សដ

សជ្ង ើ ព្តាថ្ត្ស

អនក្ខែះមែងស ឹ

់ លចលង ិ

ើ យសៅថ្ត្សឆែៀត្

ទំោ ំភា្ក្់ខួ នជ្ួ នអេ់ ព្ទរយ ែ

សក្ត្សោគឈ ចាប់ សាែប់បសណា ត យ ើ ឺ ស

័ ត្ុ សនាះយុវនយុវត្ ី

ឲ្យស

ើ យរីសក្មងទាន់មានេុ ខ

នាងអនក្ចូ រសរៀនក្ុំធុ

ព្ទាន់

ព្េូ ត្សរៀនឲ្យទាល់ ថ្ត្រ វទាជាព្ទរយដ៏ ចមបង ិ

ូ ត្

ជាព្ទរយព្សាលផងមនលំ បាក្ ិ សៅមក្យក្ជាប់សៅជាមួ យ ចង់បានអវៗវ ិ ី ទាថ្ព្េក្ (

េងកន ិ ឲ្យសតតដួ ង

ឫទ័យ

យប់នលៃសដក្ព្រួយនឹក្សាតយសព្កាយ។ លុ ះដល់ រ ំរឹងស

ជ្ួ នក្៏បសណា ត យសដ

ឹ ក្

សជ្ង ើ សទៀត្ ។

រត្ថ្ត្លៃ ង់ព្ទូងចសងអៀត្ ឹ

អសព្ងៀត្នឹងសាែប់សទើបលយសព្កាយ ។ ជ្ួ នកាលធាែក្់ជាប់ដល់ រូបសខាយ គួ រឲ្យព្រឺខាែចអបាយមុ ខ ។

នាងអនក្ព្បុេព្េីគួ រខាែចទុក្ខ

ព្ត្ូវខំេព្មុក្ព្បងសរៀនេូ ព្ត្ ។ ឹ ័ ទាន់វយសៅសក្ម ងព្ត្ូវខំព្េូ ត្

បានដល់ សកាះសព្ត្យេ ើ ឹមេព្មាក្។ ក្នែងសលើេថ្លងឥត្ព្ទរយសាក្ សវចជាបសងវចសាពយរុនថ្រក្ ។ វទាអាចជ្ួ យស ិ

ទាន់ថ្ភនក្

សៅព្ទរយថ្បែក្ៗឲ្យមូ លមក្ ។

សនមេចត្ព្ះសងឃរាជ ជួន ណាត្ នោត្ញ្ញានណា)

13


ើ សសចកតសី ្តម្ ក្យថ្ល ទាន ជាភាសាបាលី ឬ េស្កំ េឹ ត្ ជានាមេ័រទផង ជា ក

័រទផង ។ ទាន ជានាមេ័រទ ថ្ព្បថ្ល អសំ ណាយ (ការឲ្យ) អៗថ្ដលគ ក្ិរយាេ ួរ ិ ីវ ័រទ ថ្ព្បថ្ល ឲ្យ ជ្ូន ព្បសគន ថ្លវយ (តាម ជាក្ិរយាេ ិ

។ រឯ ី

ឋានានុព្ក្ម) ។ ក្៏បុ ថ្៉ា នត

បរចា ិ ច គទាន ថ្ចក្ទាន េូមទាន

ថ្ខរម និយមនិយាយថ្ល ឲ្យទាន សធើទាន វ ទួលទាន ។

សត្ើទានមានព្បវត្ិរ ? តាមការព្សាវព្ជាវននអក្ ត ី ព្ត្មណា ន ព្បាជ្​្ខាង ឹ

ព្បវត្ិវត ទា សាេនវទា េងម និង ទេសនវជា គ វទា ិ ិ ិ ិ ជ សគបានព្រមសព្រៀងោន ថ្ល ទាន ជាគុណធម៌មួយមាន ឬ

សក្ត្ស ើ

ើងននមនុេសជាត្ិ ។

់ព្ក្ថ្ េក្ីភារចាេ ខ

ំ ី ការក្សក្ត្ស តាងរ ើ

ើង ននរិភរសលាក្

ំ ត្គឺេមទ ង់ ថ្ដលេសព្មចរូបោងបាន ធ ណ ិ ិេ

ំ ុ ងប ំ ំ ូ លសនះ ដូច ទាងក្ កា ន ុ ោណកាល ទាងបច ច ន ល ក្ុ ងរ ន ិ ភរសលាក្ទាងម ុ បបន ជាទួរថ្អថ្

ំ ព្បាសាទរីោ៉ាមីត្ (the វល (the Eiffel Tower) សៅព្បសទេបាោង,

Pyramid) សៅព្បសទេសអ

សប ី (Egypt), មហាក្ថ្ំ ផង (the Great Wall) សៅ

ព្បសទេចន, អងរគ វត្ត (Angkor Wat) សៅព្បសទេថ្ខរម ជាសដម ធ ឹងថ្ត្ ើ េុទេ ិ សក្ើត្ស

ើងរីអសំ ណាយ

មនុេស 14


៉ា សទៀត្ មនុេសព្គប់ជាត្ិសាេន៍ សលើរិភរសលាក្ជាេមិទិ នន មាង ធ

័យបូោណត្ោនតាមលោ ំ ប់សរៀងមក្ដល់េរវនលៃ ។ ចណ ំ ុ ច មនុេសក្ុ ងេម ន សនះេបញ្ញ ជ ក្់ថ្ល

់សៅ មនុេសសក្ត្មក្រេ ើ

រក្ច ី សំ រន ើ

សព្

ះថ្ត្មាន

អសំ ណាយននមនុេស គឺ មាតាបតា ចញ្ បុរវជ្នចញ្ ិ ិ ឹច មបុព្ត្ធតា ី ិ ឹច មអនុជ្ន ត្ៗោនមក្ ។ ការចិញ្ឹច មសនះ សគនិយមយក្មក្សព្បើជា

ំ ុ ក្បរំ ុ ង ក្យថ្ល ទន

ថ្លផុ ងសផ ច ត ថ្លថ្លរក្ា ។ លុះព្រះរុទប ធ រមព្គូបានព្តាេ់ដឹង ព្ទង់បានយក្ ើម ក្យសនះ មក្សព្បើជា

៉ា ងគួរឲ្យក្ត្់េោ ំ ល់ ។ ថ្ដលមានន័យសព្ចនយា ើ

ក្ុ ងគម រមង ល ន គ ត្ទ ថ ី បនី ីព

ំ ី ទាន ព្រះេរវញ្ញរុទព្ធ ទង់ព្តាេ់អរ ូ

មាន

ំ ន័យ ៣ យា៉ាងសោយអណា ចនន ចាគសចត្នា វរត្ ិ ិ (abstinence) និង សទយយធម៌ ។ ន័យ ៣ យា៉ាងសនាះ គឺ ៖ ១.

សចត្នា (intention) ថ្ដលលះសទយយវត្ុ ឲ្យ ថ

ដល់បុគល គ ដនទ ស្មះថ្ល ទាន ។ ២.

វិរតិ

ទានំ

សចត្នាថ្ដលសវៀរចាក្អក្ុេលក្មម

មាន

បាណាត្ិបាត្ ជាសដើម ស្មះថ្ល ទាន ។ ៣.

បុគល គ ដនទ ស្មះថ្ល ទាន ។

សទយយធម៌គឺវត្ុ ថ្ដលសគព្ត្ូ វលះឲ្យដល់ ថ

ទនឹ មោ ទ ន សនះផងថ្ដរ ព្រះេមាមេមុ ទ ព ធ ព្រះអងព្គ ទង់េថ្មង ត រនយល់

ំ ី ន័យខុេោន រវាង ជាសរឿយៗ អរ រុទប ធ រេ ិ ័ទយល់ចាេ់ ស

(giving) និង

ើ យមានេទាធព្ជ្ះថ្លែ បសំ រ 15

គ (generosity) ឲ្យ

ឧបនិេស ័យ (basis)


ក្ុ ងការសធ ។ ព្រះទេរល ព្ទង់អធិបាយ រីន័យ ៤ យា៉ាងសផសង ន វ ើទាន សទៀត្ ននទាន និង ន័យ ៤ យា៉ាង

ចាគៈ (relinquishment) ។

ន័យ្ ៤ យ៉ាង្រប្ស់ទាន

ំ (ក្ណា

១.

អសំ ណាយណាមួយ

ថ្ដលសៅជាប់ជ្ ំ

់ ) ឬ ឲ្យសោយសាទក្់សេើរទ មិនព្ជ្ះព្េ

អសំ ណាយតាមទសំ នៀមទមាែប់ននវងសព្ត្ក្ូល ។

ក្់

សោយមចរា យៈ ិ

៏ ះចាក្មចរា យៈ ឬ ក្ជា ិ

២. អសំ ណាយថ្ដលជាប់សោយត្ណា ក្ ា គឺ ទាយក្ទាយកាអ ន ឲ្យទាន ិ

ព្បាថ្លនយក្សេរេ ែ ិ ី ួ េី ត និង ផលព្បសយាជ្ន៍មក្ខួ នវ

ចសំ

ក្ុ ងភរសនះ ឬ ភរខាងមុខ ។ ន

ះអាមេ​េ ុខ ិ

៣. អសំ ណាយមនេមគ ួ រ គឺ បុគល គ ណា មានព្ទរយេមបត្ិតសព្ចន ិ ើ

មានវត្ុ នល ថ ថ្ល ែ ែ សព្ចន ើ

លុះព្ត្ូវការចាត្់ថ្ចងទាន

បុគល គ សនាះ

ក្៏ចាត្់ថ្ចង

សោយរលីបរលាបេួ ចសេ តា មនេមតាមេក្ ត ត សោយវត្ុ សថ្លក្ទាបធម ថ ម ើង ិ ិត ំ ននព្ទរយេមបត្ិរបេ ់ ខួ ន តាមក្មាែង ត ែ ។ ៤. អសំ ណាយចសំ

ះមុខបដិោគ

ក្ៈ (អក្ ន ទទួល) ផ្ទទល់ថ្ដលជា

បុគល គ ខសត្់សោយគុណធម៌ និង ព្ទរយេមបត្ិត ឬ មានគុណធម៌ខេ ព ់។

ន័យ្៤ យ៉ាង្រប្ស់ចាគៈ

១. លះ

គ (cāga) ការ

វត្ុ ណាម ថ ួ យចសំ

ះបដិោគ

ក្ៈសដើមប ី

សលាភៈ (greed) និង មចរា យៈ (stinginess) ឲ្យព្សាលសេើងរ ត ិ ី

ំ េនាតន គឺចណា យព្ទរយធន សដម ើ បទ ី ុ ក្ជាអលងាករ 16

ឬ ជាក្លាណវត្ុ នន ថ


ចិត្ត មិនបសណា ត យឲ្យចិត្ព្ត ជ្លក្់ជាប់សៅក្ុ ងក្ ន ិសលេ (defilement) ។ ២.

ំ បណ ងចសំ

់ ំ សោយមនជាប ជ្ ិ

គ ការឲ្យ

់ ណា ក្ត្ ា គឺ

ឲ្យសោយ

ះនិោមេ​េ ុ ខ សដើមបសធ វ ត្ ត យបរេ ែ ិ ិ ឲ្ ិ ុ ទ ធ ឲ្យបញ្ញញរបេ់ខួ នមាន ី ើច

ំ មាែងល ូ ត្លាេ់ស

លុ សក ំ លង ើក ជាត្ព្មាប់

៍ និង ើ បជាព្បសយាជ្ន ើងផង សដម ី

ំ ន់សព្កាយផង ដូចយា៉ាង ការចណា ំ ដល់បចា​ាជ្នជ្នា យព្ទរយេមបត្ិត ជ្ួយ ឧបត្ម ថ ព្ភ រះរុទសា ធ េនា សាលាសរៀន

មនី រសរទយ ទ

សាធារណព្បសយាជ្ន៍ ។ ៣.

លល ន ់ សាពន

ក្សាងសេនាេនៈ

មជ្ឈមណឌលវបេសនា ិ

ការឲ្យវត្ុ ដ ថ ៏សព្ចននព្ក្ថ្លង ើ

អណ ូ ត ងទឹក្

េព្មាប់

ជា

សលើេវេ ិ ័យននមនុេស

ំ ុ ត្ ក្ព្មអក្ សាមញ្ក្ ថ្ដលោប់ថ្លជាការបរចា ញ ុ ងសលាក្ ន ព ់ខេ ព ់ បផ ន ិ ច គយា៉ាងខង ផងលះបាន ដូចជាមហាបរចា ិ ច គននព្រះស

ធិេត្វ ។

គ ការលះកាត្់អាល័យក្ុ ងជ្ វី ត្ ន ត ុ ខក្ុ ងព្ទរយ ន ិ និង សេចក្ីេ

៤.

េមបត្ិផ្ទ សដម ត ទ ល់ខួ ន ែ វ ថ្េង វ រក្ឧបាយ ជ្ួយសព្ជាមថ្ព្ជ្ង មនុេសក្ុ ង ន ើ បេ ី ះ សលាក្ ឬ លះបង់ព្ទរយេមបត្ិត ថ្ចក្ចាយជាព្បសយាជ្ន៍ ផល ត ់ សេចក្ីេ ត ុខ ិ៍ ត ថ្ំ ណល ។ ចសំ រនរ ើ ុ ងសរឿង ដល់មហាជ្នទុក្ជាសក្រដ តាមរយៈន័យសផសងោន

េសងត្ ក សមលស ើ

ចាេ់ថ្ល

ដូចថ្ដលបានរិរណ៌នាមក្សនះ

ំ គ មានក្មាែងជាង

ំ ូ លាយលជា ខេ ព ់ ផាយរេីរម ុ ងសរឿងទូលទ អ ង សនះ សបើស

។ បុ ថ្៉ា នត

សគអាច

ឬ ថ្លជាធម៌ខង ព ់ និង

ំ លតាមលក្ណ ៈរួបរួមមានន័យថ្លអសំ ណាយ ការថ្ចក្រថ្លក្ ខ 17


ព្ទរយេមបត្ិច ត សំ ស

ត្ុផលវ ិ

ះេត្វ

បុគល គ ដនទបុ ៉ាណាណះ

ថ្ត្សបើនិយាយតាម

ជាស្មះ បរកា ិ ខ រវត្ុ ថ ថ្ដលសគព្ត្ូវឲ្យ ។

ជាស្មះ សចត្នា (volition) ថ្ដលជា សចត្េិក្ (mental factors)

េព្មាប់លះ ។

ចាត្់ជា ផល ។

ចាគសចត្នា ខះ វ សទយយវត្ុ ថ ឬ ទាន

ចាត្់

ចាគៈ

មនសក្ ត្ស ិ ើ

ជា ស

អាព្េ័យោនសៅវ ិ

មាន

ត្ុ រឯ ី

ទាន

សៅមក្ គឺថ្លសបមាន ើ

សទយយវត្ុ ថ ខះ វ ចាគសចត្នា

ើង ឬ ព្បព្រឹត្សត ៅបានស

ំ ន ទុក្ជាលអា

ើយ ។

រុទភា ធ េិត្ថ្ល

“សទ្វមានិ

េិកសខ វ ទានានិ ។ កតមានិ សទ្វ ។ អាម្ិសទានញ្ច ធម្មទានញ្ច ។ ឯតទ្គគំ េិកសខ វ ឥសម្សំ ទ្វិននំ

ំ ទានានំ យ្ទ្ិទ្ំ ធម្មទានតិ” ។(5) “មានលភក្ ទាន ខ ងឡាយ ិ ុ ទា មាន ២

។ ទាន ២

សត្ើដូចសមច ត ។

ំ ំ ។ មានលភក្ ទានទាង ខ ងឡាយ ិ ុ ទា ២

ធមទា ម ន

ំ ត្អ ំ ី ទាន តាមរយៈការេិក្ាថ្េង រ វ យល់លអ ិ

”។ សគបានដង ឹ ថ្ល

អាម្ិសទាន (Amisa-dana)6 និង ធម្មទាន (Dhamma-dana)7 ព្ត្ូវបាន ់ ទានចមបង បុោណាចារយចាត្ជា សាេនា

សព្

ក្ុ ងបណា ន ត ទាន

ះថ្លព្បសភទទានសផសងសទៀត្

០ ២០៥ giving material things 7 giving the Dhamma; giving the Truth; giving the Buddha’s teachings 5 6

18

ព្ត្ូវ

ក្ុ ងរ ន ុ ទធ

ចូល

ក្ុ ង ន


៉ា វ ិ អាមិេទាន ឬ ក្ុ ងធម ទា ន ម ន សោយសចៀេមិនរួច ។ មាង

សទៀត្ ព្រះរុទ ធ

បរមព្គូ មុននឹងព្រះអងបា គ នព្តាេ់ដឹងេមាមេសមាពធញ្ញ ិ ញ ណ ព្រះអងព្គ ទង់ បានបសំ រ ជាត្ិ ។

ំ ទានបារមី ទានឧបបារមី និង ទានបរត្បា នត្ ណ ថ រមជាសព្ច ី ើ

ធ ធ

“What we do for ourselves dies with us. What we do for others and the world remains and is immortal.” --Albert Pine

19


ធម្មទាន មក្រី

ក្យថ្ល

ថ្ព្បថ្ល

៌ ឲ្យធមជា

ំ ា ត្់ ទាន ។ ការឲ្យធម៌ជាទានដល់អក្ ន ដនទ ដូចជាការរនយល់ថ្ណនាបងា បសព្ងៀនធម៌ េថ្មង ត ធម៌ សាតប់ធម៌ ការជាវគមីរព ថ្ដលជាព្រះរុទដ ធ ីកា និង ការឲ្យសេៀវសៅក្បួនចាប់ េព្មាប់អាន ទសនទ

សរៀនេូព្ត្ សចះចា ំ យល់

ដង ម ន ។ ធមទា ម ន ថ្ចក្សច ឹ រីព្រះធម៌ សៅថ្ល ធមទា ១. សោកិយ្ធម្មទាន

២. សោកុតតរធម្មទាន សោកិយ្ធម្មទាន ន័យថ្ល

ថ្ព្បថ្ល

ជា ២ ព្បសភទ គឺ ៖

ឲ្យធម៌ដល់មនុេសសលាក្

សោយ

ចសំ ណះវជា សំ រន ក្ុ ង វ ន ិ ជ េព្មាប់សធើឲ្យបានច ើ

ឲ្យបញ្ញញ

ឥធសលាក្ (សលាក្បចុ បបន )ន និង បរសលាក្ (សលាក្ខាងមុខ) បានដល់ វជា ច ិ ជ 8 រុទសា ធ េនា

8

វោ ធ សនា ៊ិ ា ព្ុទសា

ំ ូង ថ្លនក្់ដប

ថ្លនក្់ក្ណា ត ល

វជា ិ ជ អក្សរសាស្កេ ត

ោ ៣ ថ្នាក់គឺ ថ្នាក់ដ្ាំប្បង ូ (ថ្នាក់ទី១), ថ្នាក់កណា េ ល (ថ្នាក់ទី២)

ថ្នាក់ប្បាំផុត្ (ថ្នាក់ទ៣ ី )។

ថ្នាក់ដ្ាំប្បង ូ បានដ្ល់ ទ៊ិដ្ឋធមម៊ិកត្ថត្ប្បនោជន៍ (ត្ប្បនោជន៍ប្បចចុប្បបនា) មាន ៤ ោ៉ាងគឺ ១) ឧដ្ឋឋនសមបទ, ២)

អារកខសមបទ, ៣) កលាណមត្ ៊ិ េតា,

) សមជីវតា ៊ិ ។

ថ្នាក់កណា េ លបានដ្ល់ សមបរាយ៊ិកត្ថត្ប្បនោជន៏

(ត្ប្បនោជន៍ប្បរនោក) មាន ៤ ោ៉ាងគឺ ១) សទធសមបទ, ២) សីលសមបទ, ៣) ចាគសមបទ, ប្បញ្ញាសមបទ ។

ថ្នាក់ប្បាំផុត្បានដ្ល់ ប្បរមត្ថត្ប្បនោជន៍

ន៊ិព្វវន) មាន ៣ ោ៉ាងគឺ ធសីល, ធសមាធ៊ិ,

ត្ប្បនោជន៍ល៊ិ ត្ អ សុ ខុម ឯកនេប្បរមសុ ខ (សុ ខកាុងត្ព្ះ

ធប្បញ្ញា ។ ទាំង ៣ ននះនៅថ្ន ថ្ត្ត្ស៊ិក្ខខ ។

20

)


គណិត្វទា ភូមវិ ទា ព្បវត្វិត ទា ិ ិ ិ

សោកុតតរធម្មទាន ថ្ព្បថ្ល

បញ្ញញ

វបេសនាញាណ) ិ

វទាសាស្កេ សត េដក្ ា ិច។ ច ិ ឲ្យវជា ិ ជ

េព្មាប់ថ្វក្ថ្

ក្

ឲ្យបញ្ញញ (វបេសនា ិ

ំ នព្ត្លក្ណ ធម៌ េចធ ខ ច ម៌ េព្មាប់រសោះមន ុ េស េត្វ សច បានដល់វជា ធ េនា ិ ជ រុទសា

ំ ុ ត្ ថ្លនក្់ទីបផ

ំ ី អរ

េងាខរធម៌

ចាក្នព្ត្សលាក្

ថ្លនក្់បរមត្វថ ជា ិ ជ

សោកុតតរធម្មទាន សនះជ្ួនកាលសលាក្សៅថ្ល សិប្បតតធម្មទាន ។

ំ ី ការបរចា សដើមបឲ្យេបប ិ ច គផសរវផាយ ី ុ រេជ្ន បានយល់ចាេ់ អរ

ំ ចណា យធមទា រីរសបៀប សធើធម ទា ម ន បុោណាចារយបានេថ្មង ត វ ម ន សោយ ថ្ចក្សច

ជា ៣ ព្បការ

១. កលនំ ស ២.

ក្យរនយល់

ល បសព្ងៀន

៣. ធម្មសទ្សនំ េថ្មង ត ធមសម ទេនា ។ ថ្ល ស

កលនំ

ក្យរនយល់ថ្ណនា ំ សធអតា ថ ធបាយ ើវ ិ

ំ ិត្ឲ្ ព្រះធមស៌ ោយតាងច ត យអក្ ន សាតប់សចះដឹង យល់អត្ន ថ ័យ និង ជ្សព្ៅរបេ់ ព្រះធម៌ ដូចជា ក្ុេល ព្ត្ូវ មចា ិ ា ទិដិា

អក្ុេល បាប

បុណយ គុណ

សទាេ ខុេ

៌ េមាមទិដិា ធម៌ណាគួរព្បត្បត្ គួរសវៀរចាក្ ធម៌ ិ ិត ធមណា

ំ ត្់បង់ក្សលេ ំ ប់ មាន ណាអាចជ្ួយក្ចា (kilesa) ក្ុ ងេនា ន ត ន បានជាលោ ិ ៌ ន ជាអាទិ សធើទាន រក្ាេីល ចសំ រនភាវនា ជាសដម ។ អក្ុេលធមមា វ ើ ើ សលាភៈ សទាេៈ សមា

ៈ អ

អសនាត្តបបៈ ថ្ដលជាធម៌ ិ រក្ៈ ិ 21

ទុក្ខ


សៅ ។ល។

មងចិត្ត

ំ ំ ប់ នាមក្ន ូ វក្ីវត បបរ ត ព្ក្ហាយព្ត្ូវលះបង់សចាលជាលោ ិ ត្សត ិ ថ្ល បសព្ងៀនធម៌ ដល់អក្ ន ថ្ដលមានចត្ ិ ព្ត បាថ្លន ចង់

សចះ ចង់ដង សោយវធ ិ ីសផសងៗ ដូចជាការបសព្ងៀនផ្ទទល់មាត្់ េរសេរជា ឹ សេៀវសៅ អាត្់ជាថ្ខសអាត្់ អក្ ន ទទួលបានអាន

សាតប់

អត្ន ថ ័យរបេ់ព្រះធម៌ ។

ជា េុីឌី (CD) ជា ឌីវឌ ី ី (DVD) ឲ្យដល់

សរៀនទសនទ

េូព្ត្

ថ្ល ធមាមចារយ ថ្ដលជារ

ធម្មសទ្សនំ

ំ ់ ូ ត្បានសចះចាយល ុ េសូត្ មានព្បាជា្

បានេិក្ាគមរព្រះនព្ត្ប ដក្ សចះចា ំ ដង ថ ័យព្រះធម៌ ឹ យល់ ជ្សព្ៅអត្ន ីព ិ ំ ួ នសវាហាេ័រទ លបលា មានេន ី ស

មានលីមា វ ត្់ អាចេថ្មង ត សលើធមាមេនៈក្ីត

ំ ី រេ របេ់ព្រះ លេថ្មង ក្ ត ជាទូសៅក្ីត សធើឲ្យអ វ ន សាតប់ចាប់អារមណ ម ៍ អរ

ំ ី ទាន (generosity), េីល (ethics) ធម៌ ដូចជា េថ្មង ត អរ (development)

ជាសលាក្ិយធមទា ម នក្ីត

េិបបត្ធ ត មទា ម នក្ីត ។

េថ្មង រី ត

អរយេច ច ិ

ភាវនា

ជា

គួរព្ជ្ួត្ព្ជាប និង ក្ត្់េមាគល់ផងថ្ដរថ្ល ការេថ្មង ត ធមសម ទេនា

ដល់ជ្នដនទ មនថ្មនសចះថ្ត្សធ ។ ជាការរិត្ ធមាមចារយ វ ិ ើសៅបានងាយៗសទ ឬ្ ធមក្ ម លក្ ិ

េថ្មង ។ ត ធម៌ គបបដម ក ់ ធម៌ ៥ យា៉ាងទុក្ក្ុ ងខ ន ួ នឲ្យបាន ែ ី ល

េមដូចព្រះដ៏មានព្រះភាគ ព្ទង់ព្តាេ់ទុក្9ថ្ល៖

9

ប្ប៊ិដ្ក

(

)

៤៥ ទាំព្រ័ ១១១

22


មានលអាននទ ការេថ្មង សោយ ត ធម៌ដល់ជ្នដនទ មិនអាចសធើបាន វ

ងាយសទ

។ មានលអាននទ កាលភក្ ង ខ ត ធម៌ដល់ជ្នដនទគបបត្ម ក ់ ធម៌ ិ ុ េថ្ម ី ល

៥ យា៉ាង ឲ្យមានក្ុ ងខ ន ួ នេ ែ ិន សទើបគួរេថ្មតងធម៌ដល់ជ្នដនទ

។ ធម៌ ៥

ំ ត្ យា៉ាងសនាះដូចសមច ត ខះ ែ ? គភ ខ វេថ្មង ត ធម៌ដល់ជ្នដនទ សោយតាងច ឺ ក្ ិ ុ ព្ត្ូ ិ ត ថ្ល៖

  

“អាតាមអ

នឹងេថ្មង ត នូវអនុបុរីវ ក្ថ្ល ១”

“អាតាមអ

នឹងេថ្មង ត នូវ

“អាតាមអ

នឹងេថ្មង ត

ក្យ សលើក្អាងស

(ដល់អក្ ន សាតប់) ១”  

ក្យ សោយអាព្េ័យនូវការអាណិត្

នឹងមិនអាព្េ័យអាមិេជាស

“អាតាមអ

នឹងេថ្មង ត ធម៌

“អាតាមអ

និង បុគល គ ដនទ ១” ។

ត្ុេថ្មង ត ធម៌ ១”

សោយមនបានសបៀត្សបៀនខ ែ ិ ួ នឯង

ធមទា ម នជាអាយុននព្រះរុទសា ធ េនា

ឲ្យមានរនឺ រេ ែ ីរម ុ ងសរឿង

ត្ុផល ១”

អាចសលើក្េួ យរ ទ ុ ទសា ធ េនា

េិត្សេ រថ ដោបដល់ព្គប់ ថ

៥០០០

ព្រះវេា

ំ ួ ង រថ្មងបានផលាែនិេងសទាងអ ំ ក្ ធមទា ម នជាព្បធានននទានទាងរ ន េថ្មង ត ំ ក្ ទាងអ ន សាតប់

េរសេើរ អក្ ន បសំ រ

ក្ុ ងគម រអដ ក្ ន ា ថ្លធមប ម ទ ីព

ព្រះរុទប ធ រមព្គូព្ទង់ព្តាេ់

ធមទា ម នដូចសនះថ្ល ទាយក្ទាយកាមានេទា ធ ព្ជ្ះថ្លែ ិ

ំ ត្់ចវរ បានថ្លវយព្បសគនេរ ី

ថ្ដលមានសាច់ម៉ាដរា សលើបរសលាង

់ នរេជាត្ិដ៏ឆ្ៃ បិណឌបាត្ថ្ដលមានក្ិនព្ក្អ ប ែ ូ បឈុ យឈ ៃ ៃ មា 23

ចងា​ាន់

់ រិសា ព្រម


ំ ទាងសេនាេនៈ បសចក្ ច រុទ ធ ព្រះអរ សនះ រ

ូ ត្ដល់ព្រ

យា៉ាងព្បណីត្ចសំ

គិលានសភេជ្ៈជ

ះព្រះេមុ ទ ព ធ ព្រះ

នាតខីណាព្េរ ថ្ដលគង់សៅមរសដរោេ ក្ុ ងចព្ក្វា ន ី

់ ការអនុសមាទនាសោយោថ្ល មសលាក្ ក្៏រុព្ំ បសេើរសេើ ដល ម

ំ ៤ បាទរបេ់សលាក្ទាងសនាះក្ ។ ក្រិ យាអន ន ុ សមាទនា ិ ុ ងេមាគមសនាះសទ ់ ថ្ដលព្រះរុទជា ធ សដើម ព្ទងបានសធ ើ វស

ើ យ សោយព្រះោថ្លព្បក្បសោយ ៤

ំ ុ ត្ ។ សព្ បាទ ក្ុ ងេមាគមសនាះឯង ព្បសេើរ បផ ន

ះថ្ល ទានសនាះ (ចីវរ

់ ត្នមន បណ ទា ជ ន) រថ្មងមនដល ែ ូវ ិ ឌ បាត្ សេនាេនៈ និង គលានសភេជ្ ិ ិ ចថ្ំ ណក្ទី ១៦ ននព្រះោថ្លសនាះសទ ។

ទានក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនា រថ្មងមានធមទា ម នជា បទោាន សព្

បុគល គ ថ្ដលបសំ រ

ទាននានា

ះថ្ល

ឲ្យបានព្ត្ឹមព្ត្ូវតាមគនង ែ ព្រះរុទសា ធ េនា

ំ លុះព្តាថ្ត្បុគល ក្់ ធមក្ គ សនាះ រាយាមព្ត្ងព្តាប់សាតប់ សរៀន រីេណា ម លិក្ ឬ ធមាមចារយ ថ្ដលមានសទរសកាេលយ ក្ុ ងការ ន

សនាះសសាត្សទ

សគនឹងបរចា ិ ច គទានព្បក្បសោយ

និង សទាមនេសេ

រនយល់ថ្ណនា ំ សបើរុំ

សសាមនេសេ

គត្ចត្ ិ ត

គត្ចិត្ត បានន័យថ្ល ចិត្ព្ត បក្បសោយសសាមនេស និង

៉ា សទៀត្ ថ្ដល សទាមនេស គឺ ជាចិត្មា ត នក្សំ ណើត្រីធមជា ម ត្ិ ។ មានចិត្ម ត ាង ព្រះេមាមេមុ ទ ព ព្ធ ទង់េរសេើរ គឺ ឧសបកាខេ ព្បក្បព្រមសោយភារក្ណា ត ល មនស ិ

ចត្ ិ សត

គត្ចត្ ិ ត បានន័យថ្ល ចត្ ិ ត

យល់ចាេ់តាមការរិត្ថ្ដល

ង ែ សឃ្លែងតាមសសាមនេស និង សទាមនេសចត្ ិ ត ។ ឧសបកាខចត្ ិ តសនះ មន ិ

ថ្មនជាចិត្សត ក្ើត្រីធមជា ម ត្ិសទ

គឺជាចិត្ថ្ត ដលសក្ើត្ស 24

ើងរីការអប់រ ំ សោយ


ចសំ រន ោ ម ា ន វបេសនាក្ម ម ា ន ឬ េត្ិបោាន ។ ិ ើ េមលក្មោ

អក្ ន ថ្ដលបានសាតបព្់ រះធម៌ យល់ន័យព្រះធម៌រិត្ ស

ព្បត្បត្ ិ ិត ថ្ដល

ូ រសច

១. បដិោគ

ូ ត្ដល់សក្ត្មានឧសបកា ខេ ើ

មក្រីព្បភរ ៣ យា៉ាងគឺ ៖

ប្សាសទា

ើ យរាយាម

ថ្ត្ងថ្ត្បសំ រ

គត្ចត្ ិ ត

មានចិត្ព្ត ជ្ះថ្លែសាអត្បរេ ិ ុ ទធ

ចសំ

ទាន

ះគុណធមន៌ ន

ក្ៈ (អក្ ន ទទួល) មានសមតាតចិត្អា ត ណិត្ ដល់អក្ ន ទទួល ជ្ួយឲ្យរួច

ំ ផុត្រីទុក្ក្ ។ ខ ងល វ ់ និង ក្ងះ វ ខាត្ទាងឡាយ

២. សសង្វសោ មានចត្ រីរូប និង េងាខរ ត្ក្់េុ ត្ រីបញ្ញ ត សងគ វ ែ ា ិ េ

ំ ទុក្សខ ទាេក្ុ ងសលាក្ ខិត្ខសំ ធើទាន សដម ន វ ែ ើ បរី សោះខ ួន

រីេងារវដត ។

៣. សតសុចរ ិោ រាយាមជ្រំ ះកាយ វាចា ចិត្ត របេ់ខួ នឲ្យ បាន ែ

សាអត្បរេ ធ ូ រផង់ ិ ុ ទផ បដោ ិ គ

ក្ៈអក្ ន ទទួល

សោយោក្់កាយ

ឱនលសំ ទាន

សទាះបីអក្ ន ទទួលសនាះ

ំ សោយ ព្រមទាងសោររច សំ

ជាបុគល គ ព្បសភទណាក្៏

ះសទយយវត្ុ ថ ថ្ដលខួ នព្ត្ូ វលះបង់ សោយការ ែ

ំ ិត្េអា ំ ងតាមបសចក្ េអ ច សទេ េិលបៈ ជាមុនសទើបលះឲ្យ ។ សនាះ

សោររចសំ

បុគល ម គ ថ្ដលមានសភាគេមបត្ិេ ត ុ ក្េ ត ត ភ

ទទួល

ដថ្ំ ណងឋាននរត េក្ិត ព្គប់ជាន់ថ្លនក្់ ក្ុ ងសា ន ថ ប័នននរដា ឬ ព្បសទេនីមួយៗក្ីត ំ បុគល គ ថ្ដលបានរសោះខ ែ ជ (ordinary man) ឆង ែ សៅកាន់អរយជ្ន ី បុលុជ្ន ិ ួ នរ (noble person)មានសសាតាបនន (the stream-winner) េក្ទាោមី (the oncereturner) អនាោមី (the non-returner) និង អរ 25

នត (the Worthy One) ជាសដើម


ំ ់ និយាយ ក្ីត េុទថ្ធ ត្បានមក្រីការសរៀនេូព្ត្ ការសាតប់ ការព្បត្ិបត្ិទា ត ងអេ រួមសៅ បានមក្រីធមទា ម ន ។ អាព្េ័យស

ត្ុសនះ សទើបព្រះសលាក្នាល

10 រុទភា ធ េិត្ថ្ល “សព្វទានំ ធម្មទានំ ជិនាតិ” “ធមទា ម ន

ំ ួ ង” ។ រថ្មងឈះ ន អេ់ទានទាងរ ការបសំ រ

ធមទា ម ន ឲ្យមានផលាែនិេងសសព្ចើន ដូចថ្ដលព្រះភគវា

ំ ់សចះេថ្មង មានរុទដ ធ ីកាសនាះ រុទប ធ រេ ត ធម៌អាល៌ េរសេរ ចារ ិ ័ទមិនចាបាច ជាសេៀវសៅធម៌ រនយល់បសព្ងៀនអក្ ន ដនទឲ្យយល់ចូលចត្ ិ សត ថ្ចក្ចាយផាយព្រះធម៌

មានេទាធព្ជ្ះថ្លែ

ើយ ។ ព្ោនថ្់ ត្

តាមរយៈការ

គមររ ីព ុ ទ ធ

សាេនា សបាះរុមសព េៀវសៅធម៌ លត្េសមង ែ ព្រះធម៌សទេនាននសលាក្អក្ ន ព្បាជ្​្ រ

ំ ល ុ េសូត្ ធមក្ ម លិក្ ធមាមចារយ ថ្ដលមានសវាហាេដ វ ត្់ ក្ុ ងការ ន ី ីមា

ឬ ឌវី ឌ ន ី ី (DVD) ថ្ចក្ចាយដល់អក្

េថ្មង ះ ត បញ្ូ ច លក្ុ ងបន ន ទ េុីឌី (CD) យក្សៅសរៀន សាតប់ អាន រ ធម៌

ូ ត្ដល់ សចះចា ំ ដង ថ ័យរបេ់ព្រះ ឹ យល់រីអត្ន

រាយាមព្បត្បត្ ត ុ ណព្បសយាជ្ន៍ក្ុ ងបច ន ច ន ិ ិឲ្យបានសៅជាគ ុ បបន

បរសលាក្ ស្មះថ្លជាអក្ ន បានបសំ រ

( ធ

ត”

10

ធមទា ម នសោយរិត្ព្បាក្ដ ។

)

៥២

៦( ។)

26

និង


អាម្ិសទាន អាម្ិសទាន មក្រី

ក្យ អាមិេ + ទាន = អាមិេទាន ថ្ព្បថ្ល ឲ្យ

អាមេជាទាន ។ អាម្ិស ថ្ព្បថ្ល នុយសព្គឿងបសញ្ញ ា ត្ចត្ ិ ិ ត ឬ អនាទក្់ននចត្ ិ ត ឬ ក្៏ ថ្លជារបេ់ថ្ដលសគគបបប ី ៉ាះ

ល់ព្ត្ូវ សោយក្សលេមានត្ណា ា ជា ិ

័យសនះ អាម្ិស បានដល់បច័យ សដម ៤ យា៉ាង (ចត្ុបបច័យ ត ុ ងន ន ច ច ) ើ ។ បុ ថ្៉ា នក្ និង ទានវត្ុ ថ ១០ យា៉ាង ។

ក្យ ប្ចច័យ្ (necessities; requisites) ថ្ព្បថ្ល សព្គឿងអាព្េ័យនន

េត្សវ លាក្ ឬ សព្គឿងព្ទព្ទង់ជ្វី ត្េរ ។ វ េត្ឲ្ វ យព្បព្រឹត្សត ៅបានក្ុ ងសលាក្ ន ិ

ប្ចច័យ្ ៤ យ៉ាង្

១. ចីវរប្បចច័យ្ បានដល់នព្ត្ចវរ ី សដើម ី េបង់ េងាដជា

២. ប្ិណឌបាតប្បចច័យ្ បានដល់ចងា​ាន់បណ ិ ឌ បាត្ និងសភាជ្នាហារជាសដើម

៣. សសនាសនប្បចច័យ្ បានដល់ទីេព្មាប់សដក្ អងុ យមានក្ គ ុ ដិ សាលា ព្រះវហារជាសដ ិ ើម

ំ ់រាបាលសោគសផសងៗ មាន ៤ គិោនសេសជជប្បចច័យ្ បានដល់ថ្លនេព្មាប ំ ំ ំ ឹក្ជាសដើម ។ ថ្លនលាប ថ្លនសលប ថ្លនផ ក្យថ្ល បច័យ ច

ក្យេព្មាប់សព្បើចសំ

ដូចរិរណ៌នាមក្សនះ

ះថ្ត្ព្រះេងឃ

27

សាតប់សៅហាក្់បីដូចជា

បុ ថ្៉ា នរ ត ុ ំថ្មនដូសចានះសទ

ក្យសនះ


េព្មាប់សព្បើទូសៅ

សព្

ំ ះមនុេសេត្រវ ថ្មងព្ត្ូវការបច័យ ច ទាង

ណាមួយ មនអាចខ ះ វ បានស ិ

េព្មាប់

ដូចជា

ើយ ព្ោន់ថ្ត្សព្បើ ដណតប់

សនះ

ំ ីសផសងរីព្រះេងឃ ក្យេដ

ំ បទបា ងោងកាយ ិ

ទីជ្ព្មក្

ំ ណ ំ ី ព្ត្សាច ់េព្មាប់បរសភាគ េព្មាប់ព្ជ្ក្អាព្េ័យសៅ បាយទឹក្ នច និង ី ិ ឱេលេព្មាប់រាបាលសោគសផសងៗជាសដើម ។

វតេុ១០ យ៉ាង្

ំ ប ព្គប់មុខ បថ្ងម អ ចអា

១. អននំ សព្គឿងបរសភាគ មាន ិ

២. បានំ ទឹក្អដបា ា ន ៨ យា៉ាង មានទឹក្ថ្ដលសគសធរ ែ វ យ ព្ក្ឳ ើវ ី ថ្ផសា

ឈូក្ជាសដើម (

បិដក្

៦៦ ទំរ័រ ៦១)

ំ ត្់សេៀែ ក្ដណតប់ បទបា ំ ៣. វតេំ េរ ងោងកាយ ិ ៤.

យនំ

ំ ិះ យានជ្ន

ំ សំ ណើរឲ្យេសព្មច ថ្ដលញា ុ ងដ

ំ ុ ត្ សទាចព្ក្យានយនត ជាសដម ើ មានថ្េបក្សជ្ង ើ ជាទីបផ

មាន

៥. មាោ ផ្ទកសឈើព្គប់យា៉ាងថ្ដលសគសោត្ព្ក្ង ចងជាភួងមាល័យ

ឬ មិនទាន់ព្ក្ងចងជាភួងមាល័យ

៦. គនធំ សព្គឿងព្ក្អូបថ្ដលជាគនជា ធ ត្ិមានក្ន ិែ និង សព្គឿង ថ្ផសផស ំ

់ក្នក្ ដល់សព្គឿងព្ក្អូប ថ្ដលសគក្នក្ ិ ីត ឬ មនទាន ិ ិ ីត

់លាបថ្េបក្ខាងសព្ត ឲ្យ ៧. វិសលប្នំ សព្គឿងលាប គឺវត្ុ េព្មាប ថ

គួរជាទីសព្ត្ក្អរសរ

ចិត្ត

ំ វាងនន ំ ៨. សយ្នំ ទីសដក្ក្ថ្នង មានថ្ព្គតាង ែ េព្មាប់សដក្ អងុ យ គ 28


ំ សដើម សចៀមព្រជា ការ

់ ៩. អាវសលំ ទីលសំ ៅ មានផះ ទ េថ្មបង ភូមព្គ ិ ិ ះ ឹ វមានេព្មាប

ររយុះ សភៀែ ង ខយល់ ក្សំ ៅនលជា ៃ សដើម

១០. ប្ទ្ីសប្យ្យ ំ ព្បទីបជាវលា មានសព្បង ចសងៀក ងសោមជាសដម ើ ។ អាមិេទាន

េថ្មង ត ថ្

ដូចបានស

លមក្សនះ

ក្ស្មះតាមលក្ណ ៈ ខ

ព្រះេមាមេមុ ទ ព ព្ធ ទង់ព្តាេ់

តាមក្ិចនច នទានសនាះមានសព្ចើន

ព្បការ បុ ថ្៉ា នតេូមសលើក្យក្ព្ត្មថ្ត្ទាន ២ ព្បសភទ គឺ ឹ និង

មក្អធបាយម ុ ន សព្ ិ

ំ សាេនិក្ទាងឡាយ ព្ត្ូវការសធើជា វ សផសងៗ សទៀត្

នឹងរិរណ៌នាក្ុ ង ន

ំ ២ ព្បសភទសនះ រុទ ធ ះទានទាង

ឹ ក្ញាប់ជាងទានឯសទៀត្ៗ ។ រឯទាន ី ំ ័រខាងសព្កាយ ។ សៅទរ

ិ គ បាដប្ ុ ល គ ក ិ ទាន

បាដិប្ុគគលក ិ ទាន ថ្ព្បថ្ល ទានថ្ដលសគឲ្យចសំ

ំ ិត្ថ្ល សោយតាងច ត សាសលា

សលាក្សនះ

ះរូបបុគល គ មួយៗ

អក្ ន សនះជាញាត្ម ត ច់ ិ ិត្សា

ជាព្គូអាចារយ

ជ្នសនះជាទីព្េឡា ិ ត្ ជាមាតាបិតា ជាសាវមី ភរយា ិ

ជ្នសនាះមនថ្មនជាទ ិ ីោប់អាន ស

ត សំ រ ើ យក្៏មានចត្ ិ ប

ទានចសំ

់ ោប់អាន ះថ្ត្ជ្ន

់ សាររបេ់ខន សនាះៗ ឬ ការសាងេង់ អម ង ឬ ន វ ព្គួ ីវ ួ យេព្មាប់ថ្ត្ក្ុ ងរង ួែ ឧទិ េជ្ ទ ូ នចសំ

ះថ្ត្បុគល គ ជាទីោប់អានព្េឡា

បាដិប្ុគគលក ិ ទាន ឬ

សរ

ចត្ ិ ត ។

បាដិប្ុគគលក ិ ទាន មានបុគល គ អក្ ន ទទួល ១៤ ថ្បប គ៖ ឺ 29

សៅថ្ល


១. ព្រះេរវញ្ញរុទ ធ (one who has already understood) ូ ២. ព្រះបសចក្ ច រុទ ធ (a private Buddha) ៣. អរ ៤. អរ

ត្ផ ត លបុគល គ (the fruition of arahantship)

ត្ម ត គប គ ុ គល គ (the path to arahantship)

៥. អនាោមិផលបុគល គ (the fruition of non-returning) ៦. អនាោមិមគគបុគល គ (the path to non-returning)

៧. េក្ទាោមិផលបុគល គ (the fruition of once-returning) ៨. េក្ទាោមិមគគបុគល គ (the path to once-returning)

៩. សសាតាបត្ិផលប ត ុ គល គ (the fruition of stream-entry) ១០. សសាតាបត្ិមគ ត គបុគល គ (the path to stream-entry)

១១. បគល គ សព្តសាេនា ថ្ត្មានការសនឿយណាយចាក្កាម ១២. មនុេសមានេីល

១៣. មនុេសព្ទុេ​េ ត ីល ១៤. េត្វត្ិរចា​ាន សង្ឃ ព្បសគនចសំ

សង្ឃ

ថ្ព្បថ្ល “ព្បសគនេងឃ” ។ ទានថ្ដលទាយក្ទាយកា ិ

ំ ត្ ះព្រះេងឃសោយសោររ និង សោយតាងច ត្ ិ ព្ត ជ្ះថ្លែ មនគ ិ ិ

់ ំ ព្បកានថ្ល ភិក្ុ ខថ្ដលសគនិមនរ ក្់ភិក្ុ េងឃ ជាភិក្ុ ព្បសភទណាមាន ត ី េណា ខ ខ េីល ឬ ព្ទុេ​េ ត ីលសៅថ្ល

30

គោទ្កខិណាទាន ឬ


សង្ឃគោទាន ។ ថ្ចក្តាមព្បសភទបុគល គ អក្ ន ទទួលមាន៧ គ៖ ឺ

សង្ឃ

១. ភក្ ខ ុ ទជា ធ ព្បធាន ិ ុ េងឃមានព្រះរ

២. ភក្ ខ ី េងឃមានព្រះរុទជា ធ ព្បធាន ិ ុន

៣. ភិក្ុ េងឃ និង ភិក្ុ ន ខ ខ ី េងឃមានព្រះរុទជា ធ ព្បធាន ៤. ភិក្ុ េងឃ និង ភិក្ុ ន ខ ខ ី េងឃ ៥. ភក្ ខ ិ ុ េងឃ

៦. ភក្ ខ ី េងឃ ិ ុន

៧. សាមសណរ ។ ក្ុ ង ន

៌ និង េងឃ ក្យថ្ល សង្ឃ មានន័យ ២ យា៉ាង គឺ េងឃក្ុ ងព្រះធម ន

វន ិ ័យ ។

១.

សង្ឃកនង្ក្ព្ះធម្៌ បានដល់េងឃរត្នៈេសំ ៅយក្ព្រះអរយ ិ ុ

បុគល ៤ រួក្ ថ្ដលបានេសព្មច ១ សសាតាបត្ិមគ គ ត គ ២)

េក្ទាោមិមគគ

អនាោមផល, ៤) អរ ិ

េក្ទាោមិផល,

ត្ម ត គគ

អរ

៣)

សសាតាបត្ិផល, ត

អនាោមិមគគ

័ ់ ត្ផ ត ល ថ្ដលជាសាវក្របេ

់ អក្ ព្រះេមាមេមុ ទ ព ប ធ រមនាល អក្ ន ព្បត្បត្ ត អ អក្ ន ព្បត្បត្ ត ន ព្បត្បត្ ិ ិល ិ ិព្ត្ង ិ ិត សោយព្បនរ

ព្បត្បត្ ធ ត ម ច ម៌ ើ បដ ឹ ចាេ់នូវអរយេច ិ ិសដ ិ ី ង

ដល់ការថ្លវយបងគ ំ ការបូជាជាសដម ើ ។ ២) សង្ឃកនង្ ុ

ព្បត្បត្ ត ម ើ បគ ិ ិសដ ី ួរ

ំ ី វិន័យ្ េសំ ៅយក្រួក្ននបរវជ្ិត្ គឺ ភិក្ុ ខ តាងរ 31


៤ រូបស ចសំ ៀ

ើងសៅ ។

ក្ុ ងវចនាន ន ុ ព្ក្មថ្ខរម

ំ ី ៤ ះភក្ ខ ងរ ិ ុ តា

ក្យថ្ល សង្ឃ តាមលទិ រ ធ ុ ទសា ធ េនា េសំ ៅ

បា ខ ម សលា ើងសៅ ។ តាមការរនយល់ របេ់ភក្ ិ ុ ធម

ំ ំ ថ្លភក្ ឬ ភក្ ខ ខ ី េងឃ ឬ សាមសណរទាងសៅប ុ លុជ្ន ជ ទាងបាន ិ ុ េងឃ ិ ុន

េសព្មចអរយមគ គ អរយផលស ិ ិ

ំ ួ នយា៉ាងត្ិច ៤ អងគស ើ យ ព្ត្ូវមានចន

ក្យថ្ល សង្ឃ ក្ុ ងវ ន ន ិ ័យ សៅបានថ្ត្ចសំ

សៅ សទើបសៅថ្លេងឃ ។

សង្ឃ និង េិកនី ខុ សង្ឃ ចថ្ំ ណក្សាមសណរ មនស ិ សទ សព្

ះសាមសណរសព្បើព្បាេ់បានចសំ

ើង

ះ េិក ខុ

មាន សៅថ្ល

ះថ្ត្េងឃចត្ុវគគ

េព្មាប់ទាយក្ទាយកាសធ វ ុ ណយេងឃទាន ។ ឯេងឃបញ្ចវគគ េព្មាប់សធើវ ិ ើប ំ ន ក្ងេ េងឃក្មម (ក្ិចកា ច ររបេ់េងឃថ្ដលព្បជ្ុោ ីមា) នានា មិនស ុន សាមសណរស

ើយ ។

ំ ុ ះសនះ មក្ដល់ចណ

បញ្ញ ា មួយសចាទស

ើង

ំ េងឃទានចាបាច ព្់ ត្ូវថ្ត្មានភក្ ចាប់រី ៤ អងសគ ខ ិ ុ េងឃ ំ ់ ន ំ ួ នភិក្ុ េងឃសនះ ក្ណ ត្ច ជារុទប ខ ធ ញ្ញត្ិត ឬ អីវ ? ំ្ ូ មមិនសឆើយត្បេ ំ ខុ េ ែ

ំ ទាងសនះសទ

់ព្រះសត្ជ្ៈព្រះគុណបណិ ឌ ត្ អត្ប ថ ទវភាគរបេ ិ

ហ្ុក

មាន

ថ្លសដម ើ បប ី សំ រ

ើងសៅ ឬ ? សត្ើការ

ំ្ ូ មសលើក្យក្ បុ ថ្៉ា នតខុ េ

ំ ់ ោន ។ ព្បធានបទ “ការសវរចងា​ាន់” មក្រិចារណាទាងអេ

ង្ហា ់

សាវណណ

សព្កាម

ការសវរចងា​ាន់ជារិធក្ម ម ម ួ យដ៏លថ្អ ដរ ។ ោល់សរលសធើប វ ុ ណយក្ុេល ី 32


សៅសវលានលៃជ្ិត្ព្ត្ង់ រុទប ធ រេ ា ន់ ។ ការសវរចងា​ាន់ទុក្ ិ ័ទថ្ត្ងសធការសវរចងា ើវ

ំ ត្ ដូចជាេុនរទ ក្ថ្ល ទូល ព្រះេងឃឲ្យបានព្ជាប និង តាងច ែ ុង ន ិ រត បេ់ខួ នក្ ការបសំ រ

ទានសនះ ។ ក្ុ ងការសវរសនាះ មាន ន

បានមក្សោយធម៌ សក្ត្ស ើ

ើងសោយធម៌ ។ បាន

ក្យថ្ល ព្បក្បសោយធម៌ ថ្ល

ថ្ដលបានយក្

មក្សធទានសនះរ ុ ំថ្មនបានរីការលួចបន ែ ់ ឬ េមាែប់េត្យ វ ក្មក្សធើប វ ុ ណយ ើវ ៌ ។ ការស សទ គបានមក្ព្បក្បសោយធម ឺ

ំ យព្រះេងឃមាន លដូសចះ ន សដើមបក្ ី ុ ឲ្

ំ ី ចងា​ាន់ថ្ដលយក្មក្ព្បសគនសនះ សព្ ការេងស ័យ អរ សាច់បានមនព្ត្ូ វអាបត្ិត សោយការបរេ ធ ិ ិ ុ ទិ សោយស ស

ះព្រះេងឃអាចឆ្ន់

ត្ុ ៣ យា៉ាង គឺ មន ិ

សគេមាែប់ មនបានឮេត្ ថ្វ ព្េក្សរលថ្ដលសគេមាែប់ និង មនបាន ិ ិ

៌សវរសនាះ បានបនត សទៀត្ថ្ល ខុ ព្ំ្ រះ េងស ័យថ្លសគេមាែប់សដើមបខ ែ ។ ក្ុ ងធម ន ី ួន ក្រុណាេូមឧទិ េក្ ទ ុ េលជ្ូនព្ក្ុមព្គួសារ បតាជាសដ ម ើ ិ

ថ្ដលថ្ចក្សាថនសៅមានមាតា

សនះចាត្់ជាការព្បសគនសោយវាចា

និង

ំ ី បញ្ញ ជ ក្់អរ

ំ ៏ ម នទាេ់ សោលបណ ងននការសធើក្ នសវរក្ ោ វ ុ េលសនះ ។ បុ ថ្៉ា នតសបសគព្បសគនម ើ ិ អីថ្ដរ សព្ វ

ះបុណយក្ុេលសក្ើត្ស

់ រា យៈក្ ន ូ វច ែ ិត្ត ។ ើងរីសចត្នាលះបងមច ិ ុ ងផ

ការសវរសនះ មានបញ្ញ ា មួយថ្ដលរុទប ធ រេ ត ៗ ោនមក្សោយ ិ ័ទអនុវត្ត្

សារសេៀវសៅ “គិ

ខ អងសគ វរជាបុគល គ ិ ព្បត្បត្ ិ ិ”ត េរសេរថ្លភក្ ិ ុ១

សនះជាការភាន់ព្ច

អងសគ ៅ ៣ អងគ សវរជាគណៈ បញ្ញត្ក្ម សម ទ ។ ិត

សព្

រី ៤ អងសគ

ះការសធើទានសនះ វ

ក្យថ្លសធើទានច សំ វ

33

រី ២

ើងសៅសទើប សវរជាេងឃ ។

សក្ត្រ ើ ី

សចត្នាក្មរ ម ុ ថ្ំ មន

ះព្រះេងឃមានន័យថ្ល ព្កាលចិត្ត


ទូសៅមិនចសំ

ះអងណា មួយ ។ ដូចជាការោក្់បាព្ត្ចសំ គ

អងថ្គ ដលនិមនម ត ក្បណ ិ ឌ បាត្

ចត្ ត ូ សៅ ិ ទ

ំ ី ទិេទាង ំ ៤ ។ ការ េងឃថ្ដលនិមនម ត ក្អរ ចសំ

ះព្រះេងឃ ស

មនច សំ ិ

ះព្រះេងឃ ១ ះអងណា ជាព្រះ គ

ចត្ ិ ថ្ត បបសនះ ជាការសធទាន ើវ

ំ ួ នព្រះេងឃស ត្រ ើ យមនគ ិ ិ ី ចន

ើយ ។ ព្ត្ង់សចត្នាថ្បប

សនះ ភិក្ុ ប ខ ុ ៉ានាមនអងក្ គ ៏ចាត្់ថ្លជាេងឃថ្ដរ ។ អក្ ន ខះ ែ និមនច ត សំ សព្ចើនវត្ត

មានចត្ ត សំ ិ ច ចសំ

ផុ ោ គ ំ ន សធជាេងឃ ើវ

ះបុគល គ រួចសៅស

ំ ចសៅជាេងឃសក្ើត្សទ សព្ រុអា

ើយ ។

ះព្រះេងឃ ៤ អងគ ឬ ៤ អងសគ

រុទបា ធ នបញ្ត្ ញ ិតចសំ

ះព្រះេងឃ

ះភិក្ុ ខ ១ អងៗ គ ះ

ត ម ថ្ដលព្រះ ើងសៅ ជាបញ្ញត្ិក្ម

េព្មាប់បសំ រ

ក្ច ច ររបេ់េងឃថ្ដល ិ កា

រណ៍ ព្រះេងឃ ៤ អងអា ង គ ចសធើឧសបាេលេថ្ម វ ត

សៅថ្ល េងឃក្មម ។ ឧទា

បាត្សមាក្ ខបាន។ ព្រះេងឃ ៥ អងគអាចសធើក្ឋ វ ម ន ។ ព្រះេងឃ ២០ ិនក្មបា ិ អងគ

ំ ូ រព្រះេងឃ ក្ុ ងមជ្ឈ មព្បសទេថ្ដលេ ប ន ិ

បានជាសដម ើ ។ ស

សយាលសៅតាមទំ

ំ ួ េក្ុលបុព្ត្ជាភក្ អាចបប ិ ុខ

ំ ួ នព្រះេងឃត្ចជាងោ ត្ុថ្ដលេងឃក្មមា ម នចន ន សនះ គឺ ិ ំការងារ ។ សបើការងារសនាះមានទំ

ំត្ូច ព្ត្ូវការព្រះ

ំ ួ នត្ិច ដូចជាការសធើឧសបាេលក្ម េងឃក្៏មានចន វ ម ការេថ្មង ត បាត្ិសមាក្ខ ជា

ំ ន់ខាែង ំ ក្៏ព្ត្ូវការព្រះភក្ សដើម ។ សបើការងារសនាះេខា ខ ិក្អងគ ិ ុ េងឃជាេមាជ្ ំ នចន ំ ួ នសព្ចនអង ព្បជ្ុមា គ ើ

ើ យព្ត្ូវរិសព្ោះ

ំ ួ េក្ុលបុព្ត្ជាសដម ដូចជាការបប ើ ។

34

រិភាក្ាោនឲ្យបានលិ ត្ល ន អ អ ់


បញ្ញ ជ ក្់ថ្ល

ំ ួ នព្រះេងឃចាប់រី ចន

េព្មាប់សធើជាអង ព្គ បជ្ុ ំ សដើមបប វ ី សំ រ េងឃទានសនាះស

ះព្រះេងឃសនាះ

ចិត្ទ ត ូ សៅមិនចសំ

ើងសៅសនាះ

គឺ

ក្ច ច ររបេ់េងឃ ។ ចថ្ំ ណក្េងឃទាន ិ កា

សចត្នាក្មម

ជាសចត្នារបេ់អក្ ន សធើទាន វ

ះភិក្ុ អង ណា មួយ ។ ព្រះរុទម ខ គ ធ ិនបានេថ្មង ត ថ្ល សធើវ

យក្បញ្ញត្ក្ម រម បេ់េងឃក្មម ិត

េងឃទានសនះ បានជាសេៀវសៅ “គិ ស

ក្ច ច ររបេ់ព្រះេងឃ រុំថ្មនេព្មាប់ ិ កា

ំ ួ នបុ ណា ៉ា ទានឲ្យសក្ត្ជាេងឃទាន ព្ត្ូវថ្ត្មានភក្ ខ ន ណ ស ើ ិ ុច ការភ័នព្ត ច

អងគ

ម ថ្ដលព្រះរុទបា ធ នបញ្ញត្ិត សដើមប ី ើយ ។ សនះជាបញ្ញត្ក្ម ិត

ឲ្យព្រះេងឃអនុវត្េ ត ព្មាប់បសំ រ គឺទានចសំ

ើយ ។ សោយសារ

មក្សធើវជាសចត្នាក្មមរបេ់

ិ ព្បត្បត្ ិ ិ”ត េរសេរដូចបានស

លមក្

ភារ សទាះបីអក្ សោយការ ធ េនាសបើក្េិទិ សេរ ធ ន សធើទាន វ ើ យ ។ រុទសា ី

ព្េឡា

់ សរ

ចត្ ត ីត សោយ ិ ក្

ចត្ ត ូ សៅ ថ្ដលសៅថ្ល េងឃទានក្ីត ក្៏ ិ ទ

សព្េចថ្ត្ទឹក្ចត្ ត ុ ទប ធ រេ វ ធ ។ ិ រ ិ ័ទ សធើសៅតាមេទា

វភាគក្ថ្ល ថ្ដលបានដក្ព្េង់មក្រិរណ៌នាស ិ

ើ យសនះចាត្់ទុក្ជា

ំ េព្មាប់ទាយក្ទាយិកា រិចារណា ថ្េង ំ ី ភារ ព្បទីបឆុ ះបញ្ញ ែ ច ង វ យល់អរ ំ ខុេោន រវាងបាដិបុគល គ ិ ក្ទាន និង េងឃទាន ព្រមទាងអាន ិ េងសននទាន ំ ទាង ២ សនះផង ។ ព្រះបរមសាសាតេថ្មង ត ថ្ល សុគតប្បសតេំ ថ្ព្បថ្ល កាលរិចារណាស ព្ទង់េរសេើរ” ។

35

“វិសចយ្យ

ទានំ

ើ យឲ្យ ជាអសំ រើថ្ដលព្រះេុគត្


ំ ២ ព្បសភទសនះគឺ បាដិបុគល រវាងទានទាង គ ិ ក្ទាន និងេងឃទាន

បុោណាចារយសលាក្ស

លថ្ល

េងឃទាន

មានផលាែនិេងស

បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន ។ បុ ថ្៉ា នសត បើទាយក្ទាយិកាសធើវ ំ ី ៤ តាងរ

េងឃទានបុ ៉ានាមនសទ េមបត្ិជាត្ ត ិ

ដល់

សព្ចនជាង ើ

សព្ចន ើ ចាប់

នចា ើងសៅ ទានរបេ់សគក្៏មានផលាែនិេងសសព្ចនម ើ ិ

សាេនា

ំ ដូចជាចណា យធនធានថ្ដលខួ នមានសដ ែ ើមបក្សាង ី ព្បសយាជ្ន៍

ជាសាធារ

បសងើត្ ក ជាអងកា គ រ

េមាគមអម អត្់ឃ្លែនខះ វ ីវ ួ យ នរអងាគេ សដើមបជ្ ី ី ួ យេសស្កងាគះ ដល់ជ្នព្ក្ព្ក្ ខាត្ ឬ ជ្នរិការ ក្ុមារក្ព្ំ

់ ូ ត្ដល់ សធើផ វ ូ វែ ជ្ក្ ី ព្េះ អណ ូ ត ងទឹក្ េង

សាពន សាលាសរៀន មនី រសរទយ ផារ ក្សាងវត្អា ទ ត ោម មានក្ុដិ សាលា ព្រះ វហារ េួនចារឧទិ េ ទ ជ្ូនចសំ ិ ំ ់ សនះ ទានទាងអេ

ះសាេនាជាសដើម ។

សង្ឃទាន

សាធារណទាន បាន សព្

វន ិ ័យ

ក្យ េងឃ

បុ ថ្៉ា នសត គអាចសៅ

ថ្ល ហ ៤

ក្យ សាធារណៈ មានន័យថ្ល

ទូសៅ ៗ។

៏ ន េរុបសេចក្ីតមក្ ទានមានសព្ចនព្បសភទ ឯការបរចា ើ ិ ច គទាន ក្មា

សព្ចនថ្បបបទតាមលក្ ណ ៈរបេ់ទាន ខ ើ

ត្ុសនះ

ំ ី ទានណាមួយ រិចារណាយល់ដង ន អ អ ់អរ ឹ ឲ្យបានលិ ត្ល សធើវ

សដើមបបសង ើន ក េ ី

ំ ែ ក្ុ ងេនា ឲ្យសក្ើត្ខាែងកា ន តន 36

រួចស

រុទប ធ រេ ិ ័ទ

ថ្ដលខួ នប រំ ុ ងនឹង ែ ើ យលះមចរា យៈ ិ


េរំ ួ ចចិត្ព្ត ជ្ះថ្លែ

បសំ រ

ទានសនាះ

សោយសោររ

តាមគនង ែ ព្រះរុទ ធ

សាេនា សទើបរុទប ធ រេ ិ ័ទបានទទួលផលាែនិេងសសព្ចនជាទ ើ ីសរ ជាឧបនិេស ័យសព្រងវាេនាេព្មាប់អនាគត្ជាត្ិ ។ ទក្ិណាទាន ថ្ដលនឹង ខ

ចត្ ិ ត ថ្ដល

ផលបរប ិ ូ ណ៌សៅបាន ព្ត្ូវអាព្េ័យសលើ

ចិត្េ ត ទាធព្ជ្ះថ្លែ សចត្នា (will) មុត្ព្េួចននទាយក្ទាយិកាសនាះ ។ សបើចិត្ត ំ ផលក្៏បានសព្ចើន សបើចិត្ត ព្ជ្ះថ្លែខាែង

ព្ជ្ះថ្លែ ផលថ្ដលព្ត្ូវបានក្៏

ត្ចថ្ដរ ។ ដូចសនះ ជ្នអក្ ន បរចា ិ ិ ច គទាននានា ថ្ដលព្បាថ្លនឲ្យបានអានិេងស

ំ ត្ ំ ុ ងសធើវ និង សព្ចនសនាះ គួរតាងច ើ ិ ព្ត ជ្ះថ្លែបរេ ិ ុ ទ ធ សាអត្សៅសរលមុនសធើវ ក្រ សព្កាយសរលសធើរវ ួ ច ។

37


សេចក្ីសច ត

មក្រី

មានព្បភរ

ក្យ

រីទានយក្មក្សោយេសងប ខ ធម៌សព្ចើនរួក្

ថ្ព្បថ្ល ការដក្ព្េង់

ត្ុសនះស

ទានក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនា

ើ យ សទើបសលាក្

ំ ធម៌ទាងឡាយ ថ្ដលព្រះរុទប ធ រមព្គូព្ទង់េថ្មង ត

ចូលក្ុ ង ន

ដូចត្សៅសនះ ៖

ក្. ប្ុញ្ញកិរ ិយ ១០ សៅថ្ល ទានម្យ្ៈ បានន័យថ្លបុណយ

ំ ី សធទាន េសព្មចអរ ។ ើវ

ខ. អរ ិយ្ក្ទ្ព្យ ៧

ទានជាព្ទរយដ៏ព្បសេើរ ។

11

ថ្ល ចាគធនំ បានន័យថ្លព្ទរយ គការឲ្យ ឺ

គ. ទ្សព្ិធរាជធម្៌ ១០ សៅថ្ល ទាន បានន័យថ្ល ការចញ្ ិ ឹច ម

ំ ុ ក្បរំ ុ ងឲ្យអភ័យ ។ ទន

. ក្ប្សយជន៍ប្រសោក ៤ សៅថ្ល ចាគៈ បានន័យថ្លលះបង់

ព្ទរយេមបត្ិក្សាង ។ ត

ំ ង. បារម្ីធម្៌១០ សៅថ្ល ទាន បានន័យថ្លការក្សាងក្មាែង

11

អរយត្ទព្យ ៊ិ

៧ ោ៉ាង គឺ ១) សទធធនាំ, ២) សីលធនាំ, ៣) ហ្៊ិរធនាំ ៊ិ ,

៧) ប្បញ្ញាធនាំ ។

38

) ឱត្ប្បបធនាំ, ៥) សុ ត្ធនាំ, ៦) ចាគធនាំ


ព្តាេ់ដឹងសោយព្ទរយ ។

ច. ម្ង្គល ៣៨ សៅថ្ល ទាន បានន័យថ្ល ការបសំ រ

ំ គុណធម៌នាឲ្យច សំ រន ើ ។

ទានជា

ឆ. សង្គហ្ធម្៌ ៤ សៅថ្ល ទាន បានន័យថ្ល ការបរចា ិ ច គទានជា

៌។ គុណធម៌សធើឲ្យេង ម វ គ មនុេសមានសាមគីធម គ ជ្. អនុប្ុព្វីកថា ៥

12

សៅថ្ល ទានកថា បានន័យថ្លធម៌ថ្ដលព្រះ

ំ ៃ។ េមាមេមុ ទ ព ព្ធ ទង់េថ្មង ត ព្បចានល ឈ.

សៅថ្ល

សប្បរុ ិសប្ញ្ញ តតិ

ទាន

ំ េបបុរេទាងឡាយបញ្ ត្ ញ ិតេព្មាប់សលាក្ ។

បានន័យថ្ល

ធម៌ថ្ដល

. សប្បរុ ិសធម្៌ សៅថ្ល សកកចចំ ទានំ សទ្តិ បានន័យថ្ល

េបបុរេឲ្យទានសោយសោររ ។

ទានក្ុ ងរ ន ុ ទសា ធ េនា មានព្បភរ

ធមស៌ ព្ចន ើ

។ សត្ើ

៉ា ងណា ? មានសារព្បសយាជ្ន៍ខុេោនដូចសមច សេចក្ីអធ បាយយា ត ត ? ិ សទ

ចសំ

សព្

ំ្ ូ មមិនអធិបាយអរ ំ ី ទានទាងអេ ំ ់ ក្ុ ងសេៀវសៅដ ៏ ូ ច សេើងសនះ ខុ េ ត្ ន ត ៌ខះ ះក្ុ ងធម សលាក្អក្ ន ែ ន អានបានសចះចារំ ួ ចស

ះថ្ត្សរឿងរិបាក្យល់បុ ស៉ា ណាណះ ។

រុទប ធ រេ ិ ័ទធាែប់បានដឹងរួចមក្ស 12

អនុ ព្វ៊ិកថ្ន

គឺ ៖ ទនៈ សីលៈ សគគៈ ក្ខមាទីនវៈ

39

ថា ន ើ យថ្ល ក្ុ ងស

ំ្ ធិបាយខះ ែ ើ យខុ អ

ធិេម័យ ៤៥ ព្រះ

ននកខមាមន៊ិសាំសៈ ។


់ សំ រ វេា ព្រះរុទព្ធ ទងប

រុទក្ ធ ិចច ៥ យា៉ាង សោយោមនសនឿយណាយព្រះ

កាយរល ។ ក្ុ ងរ ន ុ ទក្ ធ ច ិ ច ៥ យា៉ាងសនាះបានស

លថ្ល សរលនលរៃ សេៀលព្រះ

េមាមេមុ ទ ព្រះអងព្គ ទង់ចាប់សផើម ព ព្ធ ទង់េថ្មង ត ព្រះធម៌ ។ ក្ុ ងសរលសនាះ ន ត ំ ី ទានទុក្ជាមុន េថ្មង ត អរ

ំ ី េីល ត អរ ើ យព្ទង់េថ្មង

ំ ប់ កាមាទីនវៈ និង សនក្ម ខ ៈ តាមលោ ទានជាមុន ? សព្

ះព្ទង់ទត្ស

ឋានេួគ៌

់ ំ ី ព្ទងេថ្ម ង ត អរ

និេស ័យេនាតនននមនុេស ថ្ដលចាប់

អារមណ ម ៍ សលើព្ទរយេមបត្ិត េុខចត្ ព ់ ិ ង ិ រត េ់សៅជាមួយព្ទរយ នឹក្ថ្លជ្ីវត្ខ ំ ខេ ះ ព ់ សោយសារព្ទរយ សព្បក្មា ែ ងព្ទរយជ្ ន ដនទ គត្ថ្ត្រ ិ ជាន់អក្ ើ ិ ី រេ់យក្រួច

៌ ខួ នថ្ត្មា ែ ន ក្់ឯង មនសអ ន ដនទ ។ល។ ក្ុ ងធម ន ិ ើសរើដល់ការរេ់សៅ របេ់អក្ សទេនាសនាះ

ំ ព្រះអងព្គ ទង់ថ្ណនាឲ្យ

អសំ ណាយដល់មនុេសថ្ដលព្ត្ូវសធើវ

មនុេសលះបង់ព្ទរយេមបត្ិត

អសំ ណាយ

សធើវ

ំ ត្់ អក្ ន ទីទាល់ព្ក្ក្េ

ទុគ៌ត្ និង អក្ ម ចញ្ ន រងសព្ោះសោយសព្ោះថ្លនក្់ធមជា ម ត្ជាសដ ើ ិ ិ ឹច មមនុេស ថ្ដលព្ត្ូវចញ្ ម វ មី បុព្ត្ធតាជាសដ ើ ។ ិ ឹច ម មាន មាតាបតា ិ ភរយាសា ិ ី

់ ់ ថ្ល ព្ទរយេមបត្ិត សគ រិសេ​េជាងសនះសៅសទៀត្ ព្រះអងព្គ ទងរនយល

មិនព្ត្ូវព្េឡា

់ ជាប់ចិត្ទា ត ល់ថ្ត្ចាយមិនសក្ើត្សទ ។ សគមិនព្ត្ូវេនស ំព្ទរយ

អក្ ន ដនទ

។ ក្ុ ងនាមជាមន វសធខ ន ុ េសមនព្ត្ូ ែ ែ ក្់ដុនោបសៅជា ិ ើវ ួ នឲ្យធា

េមបត្ិត

់ ជាក្មាែងជ្ ំ ិះជាន់ សព្បព្បាេ ើ

អក្ ។ ជាមនុេសព្ត្ូវថ្ត្ជាសៅហាវយរបេ់ព្ទរយ ន សោររបូជាព្ទរយេមបត្ិសទ ត េមបត្ិត ស

ើ យព្ត្ូវបសំ រ

មុខងាររបេ់ខួ នសោយព្ទរយេមបត្ ែ ិត សព្ 40

ះបុគល គ


ំ ព្គប់រូប មិនអាចនាយក្ព្ទរយេមបត្ សរលអត្ភា ែ ត រ ិតសៅជាមួយខួ នបានសទ ថ្បក្ធាែយចាក្សលាក្សនះសៅ

សនះេបញ្ញ ជ ក្់ឲ្យស

ំ ូង ់ ជ្ីវភារននមនុេសជាដប ព្រះរុទប ធ រមព្គូព្ទង់បានគត្ដល ិ ំ ី ទានមុនអនុរីវ ក្ថ្លដនទៗ ។ េថ្មង ត អរ

អាព្េ័យសោយញាណទេសនៈថ្បបសនះស

ព្ទង់ព្បទានភាេិត្

យា៉ាងចាេ់ថ្ល សទើបព្រះអងគ

ើ យ សទើបព្រះសាសាត

៤១

១៣៥ ថ្ល៖

អាទ្ិតតសឹ ម អោរសមឹ យ្ំ នីហ្រតិ ភាជនំ តំ តសស សោតិ អោេយ្ សនា ច យ្ំ តតេ ឌយ្ហតិ ឯវមាទ្ិតត

សោសកា

ជរាយ្ ម្រសណន ច និហ្សរសលវ ទាសនន ទ្ិននំ សោតិ សុនិ តំ ។ កាល សច

13

ភាជ្ន៍ណា

ផះ ទ

ហ 13

។ (

)

41

ឬ(

)

១៣៥


ំ ឺថ្ល សេចក្ីតសនះបភ រូបកាយមនុេសសព្បៀបដូចផះ ែ ទ ចិត្ម ត នុេសសព្បៀប

ដូចបុគល ះ ះ គ ថ្ដលសៅក្ុ ងផ ន ទ ព្ទរយេមបត្សព្បៀបដ ូ ចជាភាជ្នៈសៅក្ុ ងផ ន ទ ។ ិត មាចេ់ផះ ទ ជ្ញ្ូ ជ នសច

កាលសភងសឆះផ ះ ទ ើែ

ព្បសយាជ្ន៍របេ់សគ ។ ចថ្ំ ណក្ សភើង យា៉ាងណាមិ ែ

ជ្ោ និង មរណៈ

នូវ

សឆះ

ព្ទរយេមបត្ិត

សោយការឲ្យទាន

សនាះក្៏

ជា

ំ ី មនបាន ក្៏ព្ត្ូវជាចណ ិ

ថ្ដលយក្

រូបកាយ

សច

ណាបាន

ព្ត្ូវសភើង ែ នា ំ

។ សយង ើ

ព្ទរយេមបត្ិត

ក្៏មិនមានព្បសយាជ្ន៍ ដល់សយើងក្ុ ងជាត្ ន ិខាងមុខ

សនាះ ដូចជា

់ មនមានព្បសយាជ្ន ៍ដល់មាចេ់ផះ ភាជ្នៈថ្ដលព្ត្ូវសភងសឆះអេ ទ ។ ចថ្ំ ណក្ ើែ ិ ព្ទរយេមបត្ិត

ថ្ដលសយងបានសធ ទានជាសព្េចស ើ ើវ

ព្បសយាជ្ន៍ ដល់សយងសៅអនាគត្ ើ សច

រីផះ ទ

សភើងសឆះបានដ ែ ូ សចានះ ។

ើ យសនាះ

រថ្មងជា

ដូចជាភាជ្នៈថ្ដលមាចេ់ផះ ទ យក្

ទានកនង្សប្ប រុ ិសប្ញ្ញ តធ តិ ម្៌ ុ

សប្បរុ ិសប្ញ្ញ តតិធម្៌

មានន័យថ្ល

ធម៌ថ្ដលេបបុរេព្បកាេឲ្យ

មនុេសសលាក្ដង ។ ន ឹ ឬ ធម៌ថ្ដលេបបុរេបញ្ញត្ិត ទុក្មក្ ក្ុ ងសលាក្

សប្បរុ ិសប្ញ្ញ តតិធម្៌មាន ៣ យ៉ាង្

១. ទាន ការបរចា ិ ចគ

42


២. ៣.

ការបួេជាភិក្ុ ខ សាមសណរ

ការបសំ រមាតាប តា ើ ិ ។

ំ ក្យថ្ល សប្បរស បានដល់អក្ មានព្រះរុទជា ន ព្បាជ្​្ទាងឡាយ ធ ុ

សដម ធ ញ្ញត្ិត សទ ជាបញ្ញត្ិត ើ ។ បុ ថ្៉ា នតធម៌ ៣ យា៉ាងខាងសលើសនះ រុំថ្មនជារុទប ំ របេ់អក្ ជាយូរយាណាេ់មក្ស ន ព្បាជ្​្បុោណាចារយទាងឡាយ ព្រះរុទបា ធ នព្តាេ់ដឹងនូវេមាមេសមាពធិញ្ញញណ

ព្ទង់យល់ស

ើ យ ។ លុះ ធម៌

ថ្ល

់ព្រះអងគ សោយឥត្មានថ្ក្ថ្ព្ប សនះល អ សទើបព្ទង់ោក្់ចូល ក្ុ ងសាេនារបេ ន េូមបបន ត ត ។ ព្រះរុទព្ធ ទង់សធយា ើវ ៉ា ងសនះ សព្ ី ិ ចបន ួច

ះព្រះអងរគ ក្ាទុក្នូវធម៌

ំ បុោណននេបបុរេទាងឡាយ ក្ុ ងអត្ ត្កាលសដ ម ដល់ក្ត្ ន ើ បឲ្យេម ី ិ យេ ិត ី របេ់ព្រះអងគជាអក្ ន ថ្េង វ រក្ព្ត្ូវ មិនថ្មនថ្េង វ រក្សក្រ ិ៍ ត ស្មះស

ើយ ។

៌ មានព្បសយាជ្ន៍ដល់េងម ់ េបបុរេបញ្ ញត្ិធម ត គ មនុេសសព្ចនណាេ ិ ើ

សបសយ ងសា គ ល់ន័យ ើ ើ

ំ សាគល់បណ ងរិត្របេ់ធម៌សនះ

ំ ៣ យា៉ាង ។ ព្បត្បត្ ឲ្យបានព្ត្ូ វព្គប់ទាង ិ ិត ន័យរបេ់

ទាន

ំ ន សោររ ើ យនាោ

រុំថ្មនសៅយក្ថ្ត្ព្ត្ឹមបាដិបុគល គ ិ ក្ទាន

េងឃទាន មានោក្់បាព្ត្ សវរោរបងសុក្ូលបុ ស៉ា ណាណះសទ គសៅ យក្ការរួម ឺ ៌ ុ ងេង រេ់ដ៏មានេីលធមក្ ម ន គ

មានការលះបង់នូវព្ទរយ

េមបត្ិត

សាង

សាធារណព្បសយាជ្ន៍ឲ្យេងម គ មានការេង់សាពន សាលាសរៀន មនី រសរទយ ទ វត្អា ។ ត ោម មជ្ឈមណឌលវបេសនា ិ ន័យរបេ់

មិនថ្មនសៅយក្ព្ត្ឹមថ្ត្ការបួេ 43

ភិក្ុ ខ


សាមសណរបុ ៉ាសណាណះសទ

គឺសៅការ

សបៀត្សបៀនោនសោយសព្បើយេ​េក្ិត

វណណៈ សៅរងស ។

រិសេ​េ

ព្ត្ូវមានេីលធម៌េព្មាប់ព្ក្ុមព្គួសារ

ន័យរបេ់

មនថ្មនសៅយក្ថ្ត្ការប សំ រមាតា ិ ើ

មានមនុេសធម៌េព្មាប់មនុេសជាត្ិក្ុ ងរ ន ិ ភរសលាក្ ។

បិតាសទ

ំ ់ គឺសៅយក្ការបសំ រប ើ ុ រវបុរេទាងអេ

ននរិភរសលាក្

សព្

េព្មាប់ឲ្យបចា​ាជ្នរេ់សៅបានេុខ

រិភរសលាក្សក្ើត្មានវត្ុ សផសងៗ ថ

េបាយក្ុ ងបច ន ច នសនះសោយសាននដរបេ់សលាក្ ។ ុ បបន ន័យរបេ់

ទាន

ក្នង ែ មក្សនះ ។ ផុ យសៅវ ទ ិ ការសធទាន សព្ ើវ

ំ ូ លាយណាេ់តាមការេសងត្ ទូលទ ក រិចារណា ចត្ ន ិ នត នមនុេសព្គប់ជាន់ថ្លនក្់ រថ្មងចសងៀអ ត្ក្ុ ង

ំ ំ ះចិត្រត បេ់សគលុះសព្កាមអណា ចរបេ់មចរា យៈ (ក្ណា ិ

ំ សព្ចនជាងសព្កាមអ ណា ចរបេ់េទាធ ។ ដូចមានរុទភា ធ េិត្មួយស ើ

់)

លថ្ល៖

“ទានញ្ច យ្ុទ្ធញ្ច សមានមាហ្ុ អប្ាប្ិ សនាត ព្ហ្ុសក ជិននតិ

អប្បម្ប ិ សច សនទោសនា ទ្ទាតិ សតសនវ សសា សុខី ប្រតេ” ។ ំ អក្ ស ន ព្បាជ្ទា ្ ងឡាយ

លថ្ល ការឲ្យទាន និងការ ចាំងជារបេ់

សេើ ោ ម ន អក្ ន ចាំងព្បលុយលះបង់ជ្វី ត្ ន ត្ច ន េព្ត្ូវ ិ េូមបមានោ ិ ក្៏អាចឈះ ី មានោនសព្ចើន អក្ ន ឲ្យទានេូមបថ្ត្មានព្ទរយេមបត្ ត ិចត្ួច ថ្ត្មានេ ិត្ ី អាចឲ្យទានបានសេចក្ីេ ត ុ ខនឹងមានក្ុ ងសលាក្ខាងម ន ុខ

ក្៏

សោយផលនន

សចត្នាទាន ។

អធបាយថ្ល ជាធមតា បុគល ម គ ថ្ដលខាែចអេ់ព្ទរយេមបត្ិតរថ្មងឲ្យ ិ

់ ៏ចាំងមិនសក្ើត្។ បុគល ័ យ ក្ុ ង ទានមិនសក្ើត្ អក្ ន ខាែចសាែបក្ គ កាត្់ក្អាល ន ីត 44


់ខួ នបានសទ ជ្ីវត្របេ ែ ន ចាំងបាន ិ ើ បអាចសៅជាអក្

បុគល គ កាត្់អាល័យក្ុ ង ន

់ ខួ នបានសទ ព្ទរយេមបត្ិរបេ ។ ដូសចនះ សទើប ត ែ ន សធទានបាន ើ បអាចសៅជាអក្ ើវ អក្ ន ព្បាជ្ស្ លាក្ស

ំ លថ្ល ការសធើវចមាំង និង ការសធើទានមានទ វ

ំបុ ន ៉ា ោន ។

អក្ ន ចាំងេូមបរ ែ ន ត្ច ិ មានអាវុធត្ច ិ ថ្ត្ហាន ព្បលុយ ី ួ ក្ខួ នមានោ

់ ីវត្ លះបងជ្ ិ សដើមបប ី ុ រវស សនះ

ត្ុអីម វ ួ យ អក្ ន ចមាំងថ្ដលមាន

ំ ះក្ងចមាំ ជ្័យជ្ន ងរបេ់សគ។ ុន

កាែហានថ្បប

អក្ េូមបខ ថ្ត្មាន ន សធើទាន វ ែ ត ត ិតព្ត្មថ្ត្បន ឹ ិ ចបន ី ួ នមានព្ទរយេមបត្ ួច

់ ចត្ ត ងឲ្យទាន ិ ច

ំ ែ មានេទាធខាែងកា

មានឥស្កនី យ ទ ៍ ធម៌

ំ ំ ួ ន សគព្ត្ូវថ្ត្ឲ្យទានបាន ស ក្មាែងមា ម ក្ុ ងសលាក្ខាងម ន ុខ ។

ព្បក្បព្រមសោយ

ត ុ ខចសំ រន ើ យសគនឹងបាន សេចក្ីេ ើ

សប្បរុ ិសទាន

សប្បរុ ិសទាន ថ្ព្បថ្ល អសំ ណាយរបេ់ជ្នេបបុរេ ឬ អសំ ណាយ

របេ់ជ្នអក្ ន មានចិត្េ ត ប ៃ ់ចាក្បាប ។ េបបុរេសធើទានសោយសា វ ម រត្ខ ព ់ ី េ ក្ុ ងរសបៀប ៥ យា៉ាងគឺ៖ ន

១. សទាធ ទានំ សទ្តិ ឲ្យទានសោយេទាធគឲ្យសោយច ត្ ឺ ិ សត ជ្ឿក្មម

់ ក្មម សជ្ឿថ្លេត្ទា ំ និង ផលវបាក្របេ មានក្មថ្ម ដលខួ នបានសធ វ ងឡាយ ែ ិ ើវ ស

ែ ។ ើ យជារបេ់ខួ ន

២. សកកចចំ ទានំ សទ្តិ ឲ្យទានសោយសោររ គឺសោររសទយយវត្ុ ផង ថ

សោររបដិោគ

ំ ត្ទានវត្ុ ថ ក្ៈ (អក្ ន ទទួលផង) ។ សោររសទយយវត្ុ ថ គឺ េអា 45


សោយផិត្ ច ផង ច ់ មិនខីខា ជ ជ តាមថ្ត្បាន ។ ឯ ់ នដ៏ខង ោបអា ព ់ខេ ព ់ ចសំ

សោររ បដិោគ

ក្ៈ គឺ េថ្មង ត

ះអក្ េម ន ទទួល ទានមនសរ ុ ខ សរេវណ ណៈ ។ ិ ើ ើ

៣. កាសលន ទានំ សទ្តិ ឲ្យទានតាមកាលគួរ គឲ្យតាមកាលតាម ឺ

រដូវថ្ដលសគព្ត្ូវសធើវ ដូចជាចូលវេា សច

វេា រដូវរងាឲ្យសព្គឿងសេៀែ ក្

ដណតប់ រដូវសតតឲ្យទឹក្ ឬ ក្៏សរលមានវត្ុ ល ថ ីសម ថ្លមងមានថ្ផសែ ឈើជាសដើម ។

៤. អនុគគហ្ត ិ ចិសោត ទានំ សទ្តិ ឲ្យទានសោយការអនុសព្ោះគឲ្យ ឺ

សោយចត្ ិ សត មតាត អាណិត្អាេូរយា៉ាងសទារទន់ចសំ

ះេមណៈ ឬ ជ្នព្ក្ព្ក្ ី

ំ ក្ថ្ដលរងទុក្សខ វទនា សោយការសព្េក្ឃ្លែនជាសដម លបា ើ ឲ្យបានេុខព្េួល ំ ី ទុក្ព្ខ រួយ ផុត្អរ បដិោគ

ក្ៈសនាះមក្វ ិ

ើ យឥត្ ស

ើយ ។

ំ ត្ ំ ់ រ តាងច ចអ ត នឹងទារយក្គុណបណា ិ ថ្ល ីវ ី

៥. អោតនញ្ច ប្រញ្ច អនុប្ហ្ចច ទានំ សទ្តិ ឲ្យទានសោយមន ិ

ំ ត្ បានតាងច និង អក្ ម ែ ន ដនទ គឲ្យសដ ទ បង់សលាភៈ ើ បបសនា ិ សត បៀត្សបៀនខួ នឯង ឺ ី

ំ ំ លវល ់ ក្ុ ងេងារវដ និង មចរា យៈ ព្រមទាងអាេវក្ សលេ ថ្ដលនាឲ្យវ ថ្ត ត្ ន ិ ិ ិ បុ ៉ាសណាណះ មិនអួត្អាងឲ្យអក្ ន ដនទសេើចេរសេ ៃ ើរ ។ ខួ ន គឺមិនឲ្យអក្ ែ ន ដនទេរសេើរខួ ន ែ

ថ្លមិនសបៀត្សបៀន

មិនសបៀត្សបៀនអក្ ន ដនទ គឺមិន

់ នាទបអក្ បងាអបប ន ដនទ ។

េបបុរេសធទានក្ ល ន ែ ូ រន ៥ យា៉ាងសទៀត្គឺ ៖ ើវ ុ ងរសបៀបនល ១. សកកចចំ សទ្តិ ឲ្យទានសោយសោររចសំ

ះវត្ុ ថ្ដលព្ត្ូ វឲ្យ ។ ថ

ំ ិត្សត ោររចសំ ២. ចិតឹ កោវ សទ្តិ ឲ្យទានសោយតាងច 46

ះសទយយវត្ុ ថ


និង បដិោគ

ក្ៈ ។

៣. សហ្ោេ សទ្តិ ឲ្យទានសោយនដខួ នឯង ។ ែ

៤. អនប្វិដឋំ សទ្តិ ឲ្យទានសោយមនសបាះឲ្យ ។ ិ

៥. អាគម្នទ្ិដឋិសកា សទ្តិ ឲ្យទានសោយចត្ ិ សត ជ្ឿថ្លនឹងទទួលផល សោយរិត្ ។ េបបុរេ

សធើទានរ វ ុ សំ រេបដ ិោគ ើ

ក្ៈ (អក្ ន ទទួល) សទ មនុេសល អ

ក្៏សលាក្ជ្ួយេសស្កងាគះ មនុេសអាព្ក្ក្់ ក្ស៏ លាក្ជ្ួយេសស្កងាគះ ។ សលាក្ជ្ួយ េសស្កងាគះមនុេសអាព្ក្ក្់សោយសារសលាក្មានចត្ ត ណិត្ ិ អា មានទុក្ខ

ំ ួ យរីអក្ ជ្ន ន ដនទ

មានសព្ោះថ្លនក្់សក្ត្ស ើ ។

ើង

ចរយាល រអ បេ់េបបុរេ ិ

មនុេសអាព្ក្ក្់ថ្ព្បចត្ ត ក្ជាមនុេសលវអ ិ ិ ម េបបុរេ

មួយរួក្សទៀត្

ក្៏មាន ។

សព្

រថ្មងបួងេួងេុំ

ក្ុ ងទានសនះអាចសធ ន វ ើឲ្យ

សវលាសធើទាន វ

រុំបាននឹក្នាដល់

ក្រិ យាព្បព្រ ិ ឹ ត្ិត ជ្សំ នឿ ទិដិា ជាត្ិសាេន៍ លទិ ធ ឬ សាេនា ននមនុេសស សលាក្លះបង់ចិត្ធ ត មតា ម អេ់ស

ើយ

គច ឺ ិត្ថ្ត ដលេ

សសាមនេសសវទនា ។ សលាក្អាព្េ័យថ្ត្ជាមួយចិត្ត ថ្ដលេ ឧសបកាខសវទនា ធមជា ម ត្ិ

សសាមនេសសវទនា

ជាសវទនាមានមក្

សវទនាសនះមានគូជាមួយសទាមនេសសវទនា

ឧសបកាខសវទនា ជាសវទនាសក្ត្ស ើ វបេសនាក្ម ោ ម ា ន) ិ

ើយ ។

គត្ជាមួយ គត្សោយ

ឯងជាមួយ

ចថ្ំ ណក្

ម ាន ើងរីការអប់រ ំ (តាមរយៈេមលក្មោ

ជាសវទនាមិនមានគូ ។ មនុេសធមតា ម សធើទាន វ 47


់អាន មនុេសថ្ដលខួ នោប ែ

វត្ថ្ត ដលខួ នច ែ ូ លចិត្ត ់ ថ្ដលខួ នកាន ែ

លទិ ន ធ ិ កាយថ្ដលខួ នព្េឡា ែ

ចត្ ិ រត បេ់សគអាព្េ័យជាមួយសសាមនេសសវទនា

សាេនា ។

សព្ចនធា ែ ក្់ ើ

័ យឧសបកាខសវទនា សៅជាបាដប គ ិ ក្ទាន ។ ទានថ្ដលសគសធើសោយអាព្េ វ ិ ុ គល សព្ចើនថ្ត្ជាេងឃទាន ឬ សាធារណទាន ។ ព្បមាទ

អសប្បរស សធើទានសោយសា ខះ វ ម រត្ទាប វ ី ុ ផុ យព្េ ទ

ំ ី េបបុរេ ះអរ

នលល ែ ូ រន និង សោយ

ទានថ្ដលអេបបុរេសធើវ

សៅថ្ល

អសប្បរុ ិសទាន ថ្ដលមានន័យផុ យោ ថ្ដលបាន ទ ន និង េបបុរេទាន ិ ស

លរួចមក្ស

ើ យសនះ ។

សង្គ

ធម្៌

ថ្ព្បថ្ល ធម៌េព្មាប់េសស្កងាគះោន គឺ ធម៌េព្មាប់េសស្កងាគះ

រវាងមាតាបតា និង បុព្ត្ធតា សាវមី និង ភរយា ព្គូបាអាចារយ និង េិេស ិ ី ិ សៅហាវយនាយ និង ក្មក្ ម រ។ េងហ គ ធម៌ជា

ំ ឬ្ ព្គឹះរបេ់េងម គ ។ េងហ គ ធម៌មានទីតាង

អងនគ នការេសស្កងាគះ ៤ ព្បសភទ សៅថ្ល េងគ ១. ទាន ការឲ្យសទយយវត្ុ ថ ២. ប្ិយ្វាចា ការស

វត្ុ ថ គឺ ៖

លវាចាគួរឲ្យចង់ឮ ចង់សាតប់

៣. អតេចរ ិយ ការព្បព្រឹត្ិអ ត សំ រើជាព្បសយាជ្ន៍ដល់ោន ំ ួ នសេ ៤. សមានតតោ ការតាងខ ែ ម ុ ណធម៌ ។ ើៗសោយគ 48


មា ់ ោប្ិោ

៌ ៥ យា៉ាង មាតាបតាេសស្កងា គ ះបុព្ត្ធតាសោយធម ិ ី

១. បាបា និវាសរនតិ មាតាបតា ថ្ត្ងថ្ត្ហាមព្បាមក្ូនឲ្យសវៀរចាក្ ិ

ំ អសំ រើបាបទាងឡាយថ្ដលេង ម គ េប អ ់សខើម ព ស

លគសវៀរចាក្ការេមា ែ ប់េត្វ ឺ

័ ច ព្ទរយេមបត្ិតអក្ សបៀត្សបៀនរាបាទអក្ ន ដនទ លួចឆក្់បន ែ ់ សក្ងព្បវញ្ ន ដនទ ំ ការព្បព្រឹត្ិសល ត ើ េរ ម សលាភព្បនរណ ី ក្ុ ស

សលើព្បរនក្ ធ ូ នអក្ ន ដនទ

ការនិយាយ

ំ ក្ ឆសបាក្អក្ ង ន ដនទ ព្រមទាងសវៀរចាក្ការសេរសព្គឿងព្េវ ឹ ឬ អាសភៀន យា៉ា

ៀន

មួយអសនើ ែសោយថ្លបង

លា

ំ អាវាថ្េព្គប់ព្បសភទថ្ដលនាការវ នាេអន ោ ត យដល់ខួ ន ែ និង េងម គ ជាត្ិ ។ ិ

ំ ូ នឲ្យសធើអ ២. កលាសណ និសវសសនតិ មាតាបិតា ថ្ត្ងថ្ត្ដឹក្នាក្ វ សំ រើ

៌ ដូចជាការសធទាន បុណយក្ុេល អសំ រើេុចរត្ រក្ាេីល ការសចះ ត ិ យុត្ិធម ើវ សោររមាតយឪរុក្ ព្រះេងឃ ចាេ់ទុំ ឧត្ម ត ព្រឹទាធចារយ ព្ត្ក្ូលសរៀមចបង ។ ៣.

សិប្ប ំ សិកាខសប្នតិ

័ កាលសបើក្ូនមានវយល ម ម េមនឹងេិក្ា

ឪរុក្មាតយថ្ត្ងថ្ត្ខះ ន ថ្ខង ន បញ្ូ ជ នក្ូនឲ្យសៅសរៀនេូព្ត្តាមសាលានានា និង ជ្ួយជ្រំ ុ

សលើក្ទឹក្ចត្ ត យក្ូនព្េឡា ិ ឲ្

់ សរ

ចត្ ត សំ ិ ច

ះការេិក្ា

ំ ទាង

ថ្ផក្ ន រុទច ធ ព្ក្ និង អាណាចព្ក្ ជារិសេ​េ មុខវជា គ ព្ត្ូវការនា ិ ជ ថ្ដលេងម ំ ់ អរ ំ ី ផលវបាក្ននភារ បចុ បបន សន នះ ។ មនថ្ត្ប ច ុ ស៉ា ណាណះ ោត្់ថ្លមទាងរនយល ិ ិ

លង ៃ ់សលែ ថ្ដលជាមាោ៌មួយ្នសៅរក្ឱនភារ ភារសថ្លក្ទាប មិនអាច ថ្លរក្ា ឬ សលើក្េួ យជ្ ទ ក បានស ីវភារព្គួសារ ឲ្យរុងសរឿងលុ សក ំ លើង 49

ើយ ។ មាន


ថ្ត្ចសំ ណះសចះដឹងបុ ៉ាសណាណះ ថ្ដលសធឲ្យ ើវ

មានក្ិត្ិយេនល ថ្ល ត ែ ែ មានសគ

សោររោប់អាន និង អាចជ្ួយសលើក្េួ យវងសព្ត្ក្ ទ ូ លជាត្ិ សាេនា ឲ្យបាន រុងសរឿង ចសំ រនជាភ សយាភារ ។ ើ ិ

៤. ប្ដិរ ូសប្ន ទាសរន សសញ ញ សជនតិ មាតាបតា ឹ ថ្ល ក្ូន ិ កាលសបដ ើ ង

័ ំ ម របេ់ខួ នច សំ រនវ ល ែ ម មានគូព្េក្រស ើ យធ ក្ូនសៅឲ្យមានភរយា ិ

សាវមី

ំ ុ ក្ោក្់ ោត្ថ្់ ត្ងថ្ត្សរៀបចទ

ើយ

សៅតាមេមត្ភា ថ រ

វងសព្ត្ក្ូល និង តាមព្បនរណីរបេ់ខួ ន ែ ។

ធនធាន

រូជ្រងស

៥. សម្សយ្ ទាយ្ជជំ និយ្ាសទ្នតិ មាតាបតា ថ្ត្ងថ្ចក្ចាយព្ទរយ ិ

៌ក្ របេ់ខួ នតាមេម ័យកាល គឺ ថ្ចក្ឲ្យក្ូនជានិចច និង ជា េមបត្ិសក្រមត្ ត ែ សរឿយៗមិនថ្ដលខាន ។ កាលេម័យ គឺ មាតាបិតា ថ្ចក្ព្ទរយឲ្យក្ូនតាម កាល សៅសរលថ្ដលក្ូនថ្បក្មានព្ក្ុមព្គួសារស មាតាបតា ជាអក្ ន មានព្រ ិ

់រូប សព្ បុព្ត្ធតាព្គប ី

ើយ ។

៌ ៤ និង េងគ មវហារធម ិ

ធម៌ ៥ ចសំ

ំ ់ ជាអក្ ះថ្លសលាក្ទាងសទ វ បានចញ្ ន មាន ិ ឹច មបបាច ី

ឧបការគុណធសំ ធង រុំអាចគណនាបា

គឺមានអននគ ត ុ ណ គុណធន ៃ ់ ដ៏

់ អេមគុណ គុណសព្បៀប នព្ក្ថ្លង អសនក្បបគុណ គុណសព្ចើនោប់មនអេ ិ សេើ រ ។ ម ុ ំបាន អបបមាណគុណ គុណព្បមាណមនបាន ិ

មានក្ត្ញ្ក្ត្សវទ ី តាធម៌ ចសំ ូញ 50

ព្រះរុទសា ធ េនា សដើមបឲ្យ ី

ះមាតាបតា បុព្ត្ធតា ិ ី


ព្ត្ូវ

ត្បេង ន េងគ

គុណ

មាតាបិតា សោយ

ធម៌ ៥ យា៉ាង និង េមបទា ៤ យា៉ាង ។

។ សង្គហ្ធម្៌ ៥ យ៉ាង្

វិ

១. េសោ សនសំ េរ ិសាម្ិ បុព្ត្ធីតា គបបច ី ិញ្ឹច មថ្លរក្ា មាតាបិតា

ំ ុ ក្បរំ ុ ងនូវបច័យ ំ សោយផត្ ៤ មានជ្ូន បាយទឹក្ នំ គ ់ផង គ ់ ទន ច ទាងឡាយ

ំ ី ព្ត្សាច ់ េសំ លៀក្ប ំ ចណ ី ២. កិចចំ សនសំ

ក្់ ក្សនល ទ ខល ន ់ សខើយ ន រូក្ថ្ព្គ ថ្ព្រព្រំ មុងភួយ ំ និង ថ្លនថ្ក្សោគ ។

រ ិសាម្ិ បុព្ត្ធតា ី គបបជ្ ិ ី ួ យសធើវការងារ មាតាបតា

សបើេិនជាសលាក្មានធុរៈរឹង

ក្់សយើង ។ ធមតា ម ក្ូនថ្ត្ងមានក្ិចកា ច រផ្ទទល់

់ បុ ថ្៉ា នតសបេ ំ ២ មានធុរៈព្ត្ូវរឹង ខួ នសព្ច នណាេ ែ ើ ើ ិនជាសលាក្ទាង ក្ូនព្ត្ូវប

ក្ស់ នាះ

ឈប់ការងាររបេ់ខួ នេ ែ ិន សទាះបីជារវល់យា៉ាងណាក្៏សោយ មន ិ

ព្ត្ូវសធព្រសងើ យក្សនើ យ ឬ សធើម ង ។ ត វ នដ ឹ មនឮសនាះសទ ើវ ិ ិ

៣. កុលវំសំ ឋសប្សាម្ិ បុព្ត្ធីតា គបបថ្លរក្ាវងសព្ត្ក្ ូ លឲ្យ ី

បានល អ ព្ត្ូវការ ិ៍ ត មានសក្រស្ មះ ឫក្ស

ិ៍ ត រសក្រស្ ម ះមាតាបិតារបេ់ខួ ន ែ និង ត្សំ ក្ើងវងសព្ត្ក្ូលឲ្យ

ំ ំ រយាបល ក្ុ ងេង ម ព្រមទាងសរៀបច ឥ អាក្បបក្រិ យា ន គ ិ ិ

ំ យព្ត្ូវដូច មារយាទឲ្យបាននលល ែ ូ រន ព្ត្ូវដង ឹ សាគល់ឋានៈសរៀមចបង ក្ុឲ្

បូោណថ្ល “ដឹងសឆើយត្ប ត្ដង ក្ូនសសាត្ថ្រងឆង ។ បុព្ត្ ៃ គ ត្បត្សមបា” ិ ិ 51


ធីតាព្ត្ូវមានេីលធម៌

េុជ្ីវធម៌ជានិចច

ព្បសយាជ្ន៍ដល់ខួ ន ែ និង េងម គ ។

ើ យព្បព្រឹត្ថ្ត ត្អសំ រើថ្ដលមាន

៤. ទាយ្ជជំ ប្ដិប្ជាជម្ិ បុព្ត្ធតា ី

គបបសោររព្បត្ បត្ តាឲ្យបានល សអ ោយនព្ត្បណាម ត ិ ិមាតាប ិ ី

គឺការសោររព្បណិប័ត្ន៍ សោយ

័ ់ ជ្ោ ថ្ដលោត្់មានវយចាេ

មិនព្ត្ូវសធម ើវ ុ ខព្ក្ ូ វ

ព្ចសងងព្ចងាង ចងចសញ្ ិ ើច ម

ព្េក្់ទឹក្ថ្ភក្ ន

៥. ទ្កខិណំ អនុប្បទ្សាម្ិ

បុព្ត្ធតាគបប សធ វ ុ ណយ្បនក្ច ី ិ ច ី ើប សធប ើ វ ុ ណយ

ឲ្យបាន

ជារិសេ​េសរល

កាយវការ ិ

ក្យ

ឲ្យមាតាបតាច ុ ក្ថ្ណនសដម ើ ព្ទូង ិ សរល

មាតាបិតាសធើមរណកាល វ

ឲ្យបានេមរមយ

ទ ុ េល ើ បឧទ ឹ ក្ញាប់ សដម ី ិ េក្

ំ ២ ព្រមទាងញាត្ ំ ំ ៧ េនាតន ទាង កាទា ង ិ

ំ ព្រមទាង សលាក្

សម្បទាធម្៌ ៤ យ៉ាង្

១. ស

ម្បទា ដល់ព្រមសោយេទាធ ។ ព្បេិនសបើមាតាបតាជា ិ

អក្ ដ ន ោមនេទាធ សជ្ឿសលើក្មផ ម លសទ បុព្ត្ធតាគបប ឹ នា ំ ី ី ក្

ំ ២ ឲ្យ ទាង

មានេទាធព្ជ្ះថ្លែផង ។

២. សីលសម្បទា ដល់ព្រមសោយេីល ។ ព្បេិនសបើមាតាបិតាជា

់ ថ្ណនា ំ អក្ រនយល ន ព្ទុេ​េ ត ីល មានការេមាែប់េត្ជា វ សដើម បុព្ត្ធតាគបប ី ី 52


ំ សលាក្ទាងសទ ឲ្ វ យរក្ាេីល រិសេ​េបញ្ចេីល

៣. ចាគសម្បទា ដល់ព្រមសោយការលះ ។ ព្បេិនសបើ មាតាបតា ិ

ំ ជាមនុេសក្ណា

ំ មនសចះច ណា យធនធានសធើទាន វ ិ

បុព្ត្ធតា ី

់ ថ្ណនា ំ ក្ុឲ្ ំ យោត្់លុះសព្កាមអណា ំ គបបរនយល ចមចរា យៈសធ វ ិ ើជាទាេក្រនន ី ព្ទរយេមបត្ិត ឲ្យោត្់សចះបរចា ។ វ ិ ច គធនធានសធើជាទាន

៤. ប្ញ ញ សម្បទា ដល់ព្រមសោយបញ្ញញ ។ ព្បេិនសបើមាតាបិតាជា

អក្ ន មនច ូ លចត្ ត ត ប់ធម៌សទេនា ិ ិ សា

េិក្ាសរៀនេូព្ត្ធម៌អាល៌

ធម៌

ំ ត្ តាងច ត សំ រន ិ ច ើ

ចសំ រនសមតា ត ភាវនា ើ

់ ថ្ណនា ំ បុព្ត្ធតាគបប រនយល ី ី

េិក្ាអត្ន ថ ័យរបេ់ព្រះធម៌ ក្មោ ម ា ន សដើមបឲ្យ ី

បុព្ត្ធតា ី

កាលសបបានអន ុ វត្េ ត ងគ ើ

និង េមបទា ៤ យា៉ាង អក្ ន មានគុណ ប្ដិការទាន

សក្ើត្បញ្ញញ

គបបេសស្កងា គ ះ ី េិទិ ធ

ំ ៥ យា៉ាង ធម៌ទាង

ម៉ាត្់ចត្់ មនសធ េ វ ព្បថ្ ិ

នឹងមានស្មះថ្ល បានបសំ រ

ស្មះថ្ល

ព្េឡា

សាវមីគបបេសស្កងា គ ះភរយាសោយេង គ ិ ី ១.

ោត្់ឲ្យសចះសាតប់

េ ចសំ

ប្ូជាទាន ឬ ផង

ធម៌ ៥ យា៉ាង គឺ ៖

់ ោប់អានជាភរយារបេ ់ខួ ន ែ ។ សាវមី ិ

សោយចិត្សត សាមះព្ត្ង់ ។

53

សលើក្ត្សំ ក្ើងជាភរយាសរ ិ


២. បាវព្

វ ។ ខណៈស

រិសោះរិសា ក្ ំ

ំ្ ដ ំ រ មិនព្បមាលសមើលងាយភរយាដ ូ ចជាខុ ក្ ិ

អវិមាននាយ្ មនស ិ

លសៅកាន់ភរយា គបបសី ិ

ក្យសោយោយឥត្ព្បសយាជ្ន៍

ុ េខុេឆង គ បនិ ចបន ត ត ក្៏គួរ ួច សាៃត្់ៗ សោយ

ឲ្យ ស

លអ ។

ំ ថ្ី ផម ក្យេដ អ ថ្លម ា

សបើភរយាមាន ិ

ើ យទូនាមនសព្បៀនព្បសៅ

៣. អនតិចរ ិយយ្ មិនព្បព្រឹត្ក្ គម ត នង ែ ចិត្ភ ត រយា ត បត្់ ិ ឺ ិនព្បព្រឹត្ក្

ព្រំថ្ដនជាបីត

ដនទ េមដូច

យក្សបះដូងរបេ់ខួ នថ្ដលមានមា ែ ច េ់ស ក្យបុោណាចារយស

៤. ឥសសរ ិយ្សវាសសសគគន

លថ្ល “ព្ត្សងៀត្សឆ ៀែ ត្រង” ។ ី ំ ំ សំ ព្បគល់អណា ចជាធច

ំ ុ ក្ោក្់ព្ទរយេមបត្ិត ស្កេី សមផ ះ ត ទ សរៀបចទ មានេិរេ ី ួ េី ត ។ ៥.

ើ យសៅបូជាដល់ស្កេី ត

អលង្កករានុប្បទាសនន

ទា ំ

ះភរយាជា ិ

ំ សគ លអ

ោានឲ្យ

សាវមីគបបសរៀបច សំ ព្គឿងអលងាករ ី

់ព្ោន់ េព្មាប់សព្បើព្បាេ់តាម កាលៈសទេៈ តាមេម័យនិយម ភរយាព្គប ិ និង តាមេមត្ភា ថ រ។

ភរយាគបប េសស្កងា គ ះសាវមីសោយេងគ ិ ី ផឹត្ ច ផង ច ់

១. សុសវ ំ ិហ្ត ិ កម្មនាត ភរយាគបប ិ ី សរលសវលា ។

េព្មាប់សាវមី

54

ធម៌ ៥ យា៉ាងគឺ ៖

ំ ី អាហារសោយ មូ មច ណ ា

ព្ត្ូវ


២. សុសង្គហ្ត ិ ប្រ ិជនា ភរយា គបបេសស្កងា គ ះញាត្ិខាងសាវមី និង ិ ី

ខាងខួ នសោយព្បនរ ។ ែ

៣. អនតិចារ ិនី ភរយាម នគបប ព្បព្រ វយក្ ត នង ែ ចត្ ត ី ត គម ិ ិ ឹ ត្ក្ ិ ប ឺ នព្ត្ូ ិ ី

់ សាវមី សៅព្បគល់ឲ្យបុរេដនទសព្ត សបះដូងរបេ់ខួ នថ្ដលជាក្ម េ ែ ម ិទិ របេ ធ រីសាវមខ ែ ី ួ នស មក្ស ក្ុ ង ន

ើយ ។

ំ ៤. សម្ភតំ អនុរកខតិ ភរយាគបប ថ្លទា ព្ទរយេមបត្ ត ិ ិតថ្ដលបីរក្បាន ី

់បង់ខូចខាត្សោយស នាេបាត្ ិ ើ យ មនឲ្យវ ិ

ត្ុការណ៍ណា

៥. ទ្កាខ ច សោតិ អនលសា សព្វកិសចចស ុ ភរយាគបប ្ ិ ី ែ េនវ

ំ ី ជាសដម មានការចាត្់ថ្ចងមូ ា ចណ ើ សោយ

មន ិ

់ ៅ សៅហាវយនាយ

ទាេក្មក្ ម រ សោយេងគ

ព្ត្ូវមានេនាតនចត្ ត សនាតេ ិ េ

ក្ិចច ៥ យា៉ាង គ៖ ឺ

េសស្កងាគះដល់

១. យ្ថាព្លំ កម្មនតំ សំវិធាសនន ចាត្់ថ្ចងការងារឲ្យសធើេមគ វ ួរ

ំ ដល់ក្មាែង

។ សៅហាវយនាយ កាលសព្បើក្មក្ ម រឲ្យសធើវ

ការងារណាមួយ គបបព្បសម លសម លេមត្ ភា ថ រទាេក្មក្ ម រេិន សបើក្មក្ ម រ ើ ើ ី សនាះមានព្បាជា្ បាន

ំ ំ ួ នលម មានក្មាែងមា ម ម ទទួលការងារធន ៃ ់ព្សាល

ចាត្់ថ្ចងឲ្យសធើតាមេមត្ ភា វ ថ រ។

២. េតតសវតតនានុប្បទាសនន 55

ឲ្យសភាជ្នាហារ

និង

រងាវន់


ំ ុ ក្បរំ ុ ងសភាជ្នាហារេព្មាប់ទាេក្មក្ សៅហាវយនាយគបបទ ម រ ី ន ឲ្យបានព្គប់ព្ោន់តាមកាល តាមសវលា ។

បរសភាគ ិ

៣. គិោនុប្ដ្ឋឋសនន រាបាលក្ុ ងសរលមានជ្ម ន ឺៃ ។ កាលសបើ

ំ ត្់សផសងៗសក្ត្ស ទាេក្មក្ ម រមានជ្មដ ឺៃ កា ើ ព្បញាល់ទិ

ើង

ំ ់រាបាលសោគ ថ្លនេង ក ូ វេព្មាប

សៅហាវយនាយគួរព្បញាប់ ឬ

អសញ្ើជ

ំ ុ ខភារ ជ្មឺទាេក្ម រិនិត្យរាបាល ថ្លទាេ ក្ ៃ ម រ ឬ បាវព្ េះសេបយ ើ ។

វ រ

សរទយ

មមក្

ូ ត្បានជា

៤. អចឆរ ិយនំ រសានំសវ ំ ិភាសគន ថ្ចក្សភាជ្នាហារថ្ដលមាន

ំ ី ថ្ដលោប់ព្បសេើរ ឬ ថ្ផសែ ឈើណា រេជាត្ិថ្បក្ ដូចជាចណ ែ ៗឲ្យបរសភាគ ិ

ំ ូ វមាន ជ្ួនជាបានមង ំ ថ្ដលរុេ ត មាកល សៅហាវយនាយ ព្ត្ូវថ្ត្ថ្ចក្រថ្លក្ ដល់ទាេក្មក្ ះ ម រឲ្យបានបរសភាគខ ែ ៗផង ។ ិ ៥.

សម្សយ្

សវាសសសគគន

៏ សបក្ឱកាេឲ្យេបាយក្ ន ើ ុ ងកាលដ

ំ េមគួរ ។ ដូចជាមានរិធប ឬ ី ុ ណយទានអម ីវ ួ យ មានថ្លបងរបាមសហាព្េរ ំ ក្ុ ងសរលប ន ុ ណយចូលឆ្នជាសដ ើម បានសៅសលង

ំ នត ក្សា

សៅហាវយនាយព្ត្ូវសបើក្ឱកាេឲ្យក្មក្ ម រ

េបាយនឹងសគ

េព្មាប់ចាយវាយខះ ែ ៗផង ។

ំ ព្រមទាងសប ើក្រងាវន់ព្បាក្់កាេ

ទាេក្មក្ ម រព្ត្ូវសោររព្បត្ិបត្ិតាមត្ ត ួ នាទីរបេ់ខួ នក្ ែ ុ ងេង ន គ

៥ យា៉ាងគឺ៖

56

ធម៌


១. ប្ុព្ដ្ឋ វុ ឋ យ្ិសនា ច សោនតិ សព្កាក្សធើការម វ ុ នសៅហាវយនាយ ។

ក្ច ច រណាថ្ដលសៅ ិ កា

វយនាយចាត្់ថ្ចងោក្់ឲ្យសធើវ គបបេ ទ ទ រព្បញាប់ ី ុ ះសា

ព្បញាល់ សធើឲ្យបានម វ ុ នសៅហាវយនាយរបេ់ខួ ន ែ ។ ២. ប្ចាឆនិបាតិសនា

សបើ

ការងាររបេ់សៅហាវយនាយ

សព្កាយសៅហាវយនាយ ។ កាល ់ ទីបផ ំ ុ ត្ ព្ត្ូវសធឲ្យដល ើវ

់ ុេសរលសវលា សបើសៅហាវយនាយ ឈបស់ សរលសវលា មិនព្ត្ូវឈបខ ំ ់ មសព្កាយសទើបគួរ ។ ចាឈប តា ៣. ទ្ិនានទាយ្ិសនា

ណាថ្ដលសៅហាវយនាយឲ្យ

ទាេក្មក្ ម រព្ត្ូវមានេចសច ទៀងព្ត្ង់

សៅហាវយនាយ

ំ ិ ត្ព្បព្រឹត្ល គន ត ួ ចលាក្់យក្ព្ទរយ

សៅហាវយនាយស

ដល់ ើយ

យក្ ។ មនព្ត្ូ វមាន ិ

ើយ ។

៤. សុកតកម្មករា សធើការងារសោយយក្ច ត្ វ ត ុ ក្ោក្់ ។ ការងារ ិ ទ

ថ្ដលសៅហាវយនាយបញ្ញ ជ ឲ្យសធើវ គបបមានេ ុ ឆនៈទ ី ផត្ ច ់ មនធ ុ ឹ ច ផង ិ

ដូចជារបេ់ខួ ន ែ

ព្ទាន់មនខ ជ ជ ឬ ិ ីខា

ថ្ត្រីនដ

ខព្ំ បងថ្ព្បងសធ វ ឹ ើសោយ ំ ត្េ ំ ង សចះេអ អា ិ

ំ ីឃ្ល ់ ថ្ត្បានេសព្មច ខិត្ខខ ម ម ត្សធើឲ្យទាល វ

ំ ិត្ិគ ៥. កិតតិវណណហ្រា នាក្ ត ុ ណសៅហាវយនាយសៅស

ក្ុ ងទ ន ី ដនទ ។ ក្ត្ ិ គ ិ ត ុ ណ គគ ឺ ុ ណេមបត្ិត

លេរសេើរ

ចរ ិ េូ ត្ប ែ ូ ត្ សទៀងព្ត្ង់

ំ ុ ណវសេ​េសនះសៅ គុណេមបត្ិថ្ដលលប ខ ត ិ ី រច ខាចយ ។ ទាេក្មមក្រគបបនា ី គ ស

លព្បាប់ជ្នដនទ

េរសេើរថ្លសៅហាវយនាយរបេ់ខួ ន ែ

ណាេ់ សលាក្សចះេសស្កងាគះមិនព្បកាន់វណណៈ ឬ សចះស 57

លអ

ក្យថ្ផម អ ថ្លម ា


់ មក្ សៅកានក្ ម រ

មិនព្បមាលសមើលងាយដល់ជ្នដនទជាសដើម

់សៅហាវយនាយ ។ ក្ត្ ិ យេរបេ ិត

េងហ គ ធម៌ (assistance)ជា

សបើ

សដើមបសល ី ើ ក្

៏ ខា ំ ន់របេ់េងម ដេ គ ជាត្ិ ។

េងគហធម៌សក្ត្មាន ើ

េងម គ ជាត្ណា ិ

េងម គ ជាត្ិសនាះ

រថ្មងជ្ួបព្បទះេនិ ភារ (peace) េុខុមាលភារ (welfare) ត (fraternity) េមភារ (equality)

ភាត្រភារ

វឌឍនភារ (progress) ជាសាថររ ។

ហ ហ

។ When a person is down in the world, an ounce of help is better than a pound of preaching. (Edward G. Bulwer-Lytton) ។ ធ ។ Give a bowl of rice to a man and you will feed him for a day. Teach him how to grow his own rice and you will save his life. (Confucius)

58


ទានប្បសេទ្ ថ្ព្បថ្ល

ព្បសភទននទាន

ព្រះេមាមេមុ ទ ព ព្ធ ទង់

ំ ី ទានមានសព្ចើនព្បសភទ ព្សាវព្ជាវេថ្មង ត រនយល់រុទប ធ រេ ិ ័ទ អរ

មិនអាច

់ បានសទ ។ សព្តរីព្បសភទទានថ្ដលបានអធិបាយខាងសដើម បរយាយឲ្យអេ ិ រួចមក្ស

ំ្ ូ មសលើក្យក្ ទានក្ុ ងព្រះវ ន ន ន ូ ព្ត្ ិ ័យ ទានក្ុ ងព្រះេ ើ យសនាះ ខុ េ

ទានក្ុ ងព្រះអភ ធម ន ម ក្រុណាទាន បូជាទាន ឬ បដកា ិ រទាន េងគ ិ អនុគគ

ទាន ឬ

ទាន កាលទាន អេមត្ ម ទាន អភ័យទាន ទក្ណាន ុ បបទាន និង ិខ

ក្ឋិនទានមក្រិរណ៌នាសោយេសងប ខ ។

ទានកនង្វិ នយ្ ័ ប្ិដក ុ ទាន

៤ យា៉ាង គឺ

ចីវរបបច័យ ច , ២ បិណឌបាត្បបច័យ ច , ៣ សេនាេនបបច័យ ច , និង ៤ គិលានសភេជ្ប ជ បច័យ ច ។ េូមអានការរនយល់សៅក្ុ ងអាម ន ិេទាន ។

ទានកនង្សុតនត ប្ដ ិ ក ុ ទាន

១០ យា៉ាង គឺ ១

ំ ត្់), ៤ យានំ (យាន អនំន (បាយ), ២ បានំ (ទឹក្), ៣ វត្ថ ំ (េរ មាលា (ផ្ទក), ៦

គនំធ (សព្គឿងព្ក្អូប), ៧ 59

, ៥

ំ (សព្គឿងលាប), ៨ វសលបន ិ


សេយយ ំ (ទីសដក្), ៩ អាវេល ំ (ទី

សៅ), និង ១០ បទីសបយយ ំ (សព្គឿង

ព្បទីប) ។ េូមអានការរនយល់ននទានវត្ុ ថ ១០ យា៉ាង ក្ុ ងអាម េទាន ។ ន ិ

ទានកនង្អេិ ធម្មប្ដ ិ ក ុ ៦

(sense objects) ។

គឺ ៖

១ រូបទាន (a gift of visible object) គឺ

(២) (៤) (៥) (៦)

ននចិត្ត ស

ំ ី ព្ចមុះ, ទាន (a gift of smell) គឺការឲ្យអីៗជាច ណ វ

ំ ី អណា ឲ្យអីៗជាច ណ វ ត ត្,

ទាន (a gift of taste) គឺ

កាយវញ្ញ ិ ញណស

ំ ី ចក្ុ ,ខ ឲ្យអៗជាច ណ ីវ

ំ ី ព្ត្សចៀក្, ឲ្យអៗជាច ណ ីវ

ទាន (a gift of sound)

(៣)

គឺ

ំ ី នន ឲ្យអៗជាច ណ ីវ

ទាន (a gift of mind-object or Dhamma)

ំ ី ឲ្យអីៗជាច ណ វ

ទាន

(a

gift

of

touch)

៉ាះ ឬ កាន់បាន ថ្ដលសៅថ្ល េមេ លគវត្ ថ ផ ស, និង ឺ ុ អាចប

លគឺធម៌ថ្ដលជាសេចក្ីតរិត្សធើឲ្យសក្ វ ើត្បញ្ញញ ។

ករ ុណាទាន

មនុេសខះ ជាអក្ ែ ក្ុ ងសលាក្សនះ ន ន មានេនាតនចត្ ិ ត អាណិត្ អាេូរ

សទារទនស់ ៅរក្មនុេសេត្ដ វ នទ

ើ យបានឲ្យសព្គឿងបរសភាគសោយការ ិ

៉ា ំ អាណិត្ថ្ត្មាង មិនអាព្េ័យយក្ក្មាែងសព្ប ន ើព្បាេ់ ។ ការឲ្យទានដូសចះ សៅថ្ល ករ ុណាទាន ។

60


ិ រទាន ប្ូជាទាន ឬ ប្ដកា

មនុេសខះ ែ យល់ចាេ់រីគុណូបការៈ

ឬ គុណេមបត្ិណាម ត ួយ

របេ់សលាក្អក្ ព្គូអាចារយ ន ដ៏មានគុណ មានមាតាបតា ិ ព្ទព្ទង់ នូវេីលគុណខង ព ់ខេ ព ់ ជាសដម ើ ស

សំ វ ើ យបានសធើទានច

ឬ សលាក្អក្ ន ះសលាក្អក្ ន

ដ៏មានគុណសនាះ ការឲ្យទានថ្បបសនះ សៅថ្ល ប្ូជាទាន ឬ ប្ដិការទាន ។

ំ ូ លាយ ចង់ឲ្យសេចក្ីេ មនុេសខះ ែ មានេនាតនចិត្ធ ត ូ រទូលទ ត ុ ខចសំ រន ើ

់ សលា និង ព្បសយាជ្ន៍ដល់អក្ ន ដនទ ថ្ដលជាញាត្ិមិត្ត សាចសា

ិ ត្ក្ីត ឬ ជា

មនុេសរួមេងម គ ជាត្ិក្ីត ថ្ដលលម ម េមគួរដល់ការទទួលអសំ ណាយេសស្កងាគះ ស

ើ ទុនក្ីត សព្គឿងបរសភាគសព្ប ើ បី ើ យក្៏ថ្ចក្ព្ទរយេមបត្ិតជាសដម ិ ើព្បាេ់ក្ីត សដម

ំ ុ ក្បរំ ុ ងជ្ួយជាក្មាែង ំ េសស្កងាគះឲ្យសក្ត្មានព្បសយាជ្ន ៍សេើ ម ទន ម ុ ខោនស ើ ការឲ្យទានដូសចះ ន សៅថ្ល

ទាន ឬ

ើង ។

ទាន។

កាលទាន

ថ្ព្បថ្ល ការឲ្យទានតាមកាលសវលា ។ កាលទាន ៥

១. អាគនតុកទានំ ទានចសំ ២. គម្ិកទានំ ទានចសំ

៣. គិោនទានំ ទានចសំ

ះអក្ ន សទើបនឹងមក្ដល់លីម

ះអក្ ន ថ្ដលសរៀបចសំ ធើដ វ សំ ណើរសៅទីឆ្ៃយ ះអក្ ន ជ្មឺៃ 61


ំ ុ ងអត្់ឃ្លែន ៤. ទ្ុព្ភិកទា ខ នំ ទានក្ុ ងសរលសវលា ថ្ដលក្រ ន

ំ ូង ។ ៥. នវទានំ ទានថ្ផសែ ឈើ ឬ វត្ុ ថ្ដលសទ ថ ើ បនឹងមានដប

អសម្មតទាន

អសម្មតទាន ថ្ព្បថ្ល ទាន ថ្ដលសលាក្អក្ ត្ ន ព្បាជ្​្ មនេន ម ថ្លជា ិ

ទាន សព្

ះថ្លទានសនាះ មិនបានបុណយ ក្ុេល និង ផលាែនិេងសសទ ។

អេមត្ ម ទាន មាន ៥ យា៉ាង គឺ ៖

់ បុរេ ការឲ្យបុរេដល់ស្កេី ត ១. ឥតេីទានំ ឲ្យស្កេី ដល ត

២. ឧសេទានំ សបក្ថ្លងសោឧេភ គឺ សោបា ឬ សោស្មលដល់ ើ

សមសោ ការឲ្យសមសោដល់សោឧេភ

៣. ម្ជជទានំ ការឲ្យទានទឹក្ព្េវង ឹ ឬ ថ្លនសំ ៤. សម្ជជទានំ

ំ ុ ក្ សព្ចៀងក្ប ែ ក្ថ្ំ បង ែ ព្ក្មាច់ព្ក្សមម ើ

និង

ៀន

ំ ំ សព្ចៀងជាទាន ឬ ឲ្យទានរបាោ

ំ ូ រស្កេី ត និង បុរេថ្ដលជារូបនាឲ្យសក្ ំ ៥ ចិតក ត ម្មទានំ ឲ្យទានរូបគន ត្ ើ

ត្សំ រក្សព្ត្ក្ព្ត្អាល សៅរក្កាមគុណ ។ សព្

ំ ន សធើវស អេមត្ ម ទានសនះ សាធុជ្នជាេបបុរេ មនគ ួ រគបបនា ិ ី ោ

ើយ

ះថ្លទានសនះ បុោណសលាក្មនបានេន ត្ ម ថ្លជាទានបានផលាែនិេងស ិ

ំ ន ខល ដូចទានដនទសទៀត្សទ ។ គួរនាោ ឬ សាធារណទាន វ ់ ខាវយសធើេងឃទាន វ សទើបបានផលក្នព្មសព្ចើន ទុក្ជាបុញ្ញនិធិសៅអនាគត្ជាត្ិ ។ េរវនលៃសនះ សគេសងត្ ក ស

ំ ក្ុ ងវត្ សរលមានរិធីបុណយទានធៗ ន ត

62


អាោមមង ត ៗ មាចេ់សដើមទានព្បធានសដើមបុណយ ថ្ត្ងថ្ត្ជ្ួលថ្លបងរបា ំ ក្ុន សលាខន យសក្ កាោ៉ាអូសខ ឆ្ក្ក្ថ្ំ បង ែ មក្េថ្មង ត ថ្ចក្ជ្ូនអក្ ន ព្េុក្ អក្ ន ភូមិ ី ំ នេ ក្សា ត បាយ ។ សោយេនត្ ម ិថ្លជាទានមានអានិេងស សធត្ៗោ ន សរៀងមក្ ។ ើវ

ំ ន សចះថ្ត្នាោ

អេ័យ្ទាន

អេ័យ្ទាន ថ្ព្បថ្លឲ្យអភ័យដល់មនុេស េត្វ ឬ សធមន វ យ ើវ ុ េស េត្ឲ្

អេ់ភ័យ ។ អភ័យទានថ្ចក្សច អភ័យទានផូ វេមា ែ ភ រៈ ។

័យទានផូ វច ជា ២ ព្បសភទ គអភ ែ ត្ ឺ ិ ត និង

១. អេ័យ្ទាន្ែវចិ តត អភ័យទាន ថ្ដលសគសធើខាងផ វ ែ ិត្ត ស ូ ូ វច

គឺការអត្់ឱន បុគល គ ដនទ

បទសលើ េ ម

សកាងកាច ថ្ដល

ព្បព្រឹត្ម ត ក្សលើខួ ន ែ ។

២. អេ័យ្ទាន្ែវសមា ភ រៈ អភ័យទាន ថ្ដលសគសធខាងផ ែ ុ ថ បាន ើវ ូ ូ វវត្

ដល់អសំ ណាយ

ព្រះរុទ ធ

សផសងៗ ថ្ដលជ្ួយឲ្យមនុេស ថ្ល ភ័យ

ំ ី ទឹក្ ១. ឧទ្កេ័យ្ ភ័យសក្ត្អ រ ើ

ភ័យ ។

៨ យា៉ាងគឺ ៖

ំ ី សភង ២. អគគេ ិ ័យ្ ភ័យសក្ត្អ រ ើ ើែ

ំ ី សចារក្មម ៣. សចារេ័យ្ ភ័យសក្ត្អ រ ើ

ំ ៤. រាជេ័យ្ ភ័យសក្ើត្រីអណា ចអក្ ន ព្គប់ព្គង ំ ី សក្ត្ ៥. ជាតិេ័យ្ ភ័យអរ ើ

63


ំ ី ចាេ់ ៦. ជរាេ័យ្ ភ័យអរ

ំ ី ឈឺ ៧. ព្ាធិេ័យ្ ភ័យសក្ត្អ រ ើ

ំ ី សាែប់ ។ ៨. ម្រណេ័យ្ ភ័យសក្ត្អ រ ើ ភ័យ

យា៉ាងខាងសដម ើ

ំ ុ បបន ជាភ័យមានសៅព្បចាបច ភ ច ន រ

័ មានព្បចានព្ត្ភរ ំ ។ រឯភ ី ័យ ៤យា៉ាងខាងចុងជាភយ ។

អាព្េ័យស

ត្ុសនះ

សទើបបុោណាចារយសលាក្ថ្ចក្

អភ័យទានជា ២ ថ្ផក្ យ ន សទៀត្ គឺ អភ័យទានខាងផូ វសលាក្ ែ ិ និង អភ័យទាន ខាងផូ វសលាក្ ែ ុ ត្រត ៈ ។

អេ័យ្ទានខាង្​្ែវសោកិ យ្ បានដល់អសំ ណាយ ូ

ំ ប់ទឹក្ ព្បឡាយ ព្េះ អណ ថ្ព្រក្ ទន ូ ត ង បនាទយការ

សាថបនា

ំ រសចារខាមងេព្ត្ូ វ

ំ ់សភង ់ ក្់ព្ទុង ឲ្យបានរួច សព្គឿងរលត្ ជ្ួយេសស្កងាគះេត្ថ្វ ដលព្ត្ូវសគចាបោ ើែ ភ័យ ឬ ជ្ួយថ្លរក្ាការ

អេ័យ្ទានខាង្​្ែវសោកុ តតរៈ បានដល់ការ ូ

សោយបសព្ងៀន

ក្បួនខានត្ ស

រជ្វី ត្េត្ វនព្រ ិ

សក្ត្ ើ

សដើមប ី

ជាសដម ើ ។

សោយេថ្មង ត ធមសម ទេនា

សធើឲ្យមន វ ុ េសមានបញ្ញញ

ធម៌ ឬ

សោយការ

ឈឺ

សាែប់

អាព្េ័យស

ត្ុសនះស

គមីរព

ជាេមាមទិដិសា មើល

អរយេច ធ ច ម៌ បានេសព្មចមគផ គ ល និ វ ន អេ់ភ័យ ិ ចាេ់

ឲ្យ

ើយ

រី

បានជាព្រះ

េមណសោត្ម ទា ត បរមព្គូព្ទង់េសស្កងាគះអភ័យទានសនះចូលសៅក្ុ ងធម ន ម ន។

64


ទ្កខណា ិ នុប្បទាន ទ្កខិណានុប្បទាន

មក្រី

ក្យ

ទក្ណ ិខ

+

អនុបបទាន

=

ំ បា ៏ ន បុ ថ្៉ា នសត ៅទី ទក្ណាន ុ បបទាន ។ ទ្កខិណ ថ្ព្បថ្ល ខាងត្បូង ខាងសាតក្ ិខ

សនះ ទ្កខិណ ថ្ព្បថ្ល អសំ ណាយ ថ្ដលទាយក្ទាយកាសជ្ឿក្ម ម សជ្ឿផល ិ ចាេ់លាេ់ស

ើយ

សទើបសគលះឲ្យ

អសំ ណាយថ្ដលសគឲ្យដល់

ទក្សណយយប ។ អនុប្បទាន ថ្ព្បថ្ល តាមឧទិ េឲ្យ ។ ដូសចះ ុ គល គ ទ ន ស ិខ

ើយ

ក្យថ្ល ទ្កខិណានុប្បទាន ថ្ព្បថ្ល ទក្ណាទាន ថ្ដលបុគល គ តាមឧទិ េ ទ ិខ

ឲ្យដល់

ប់

អសំ ណាយថ្ដលសគឧទិ េទក្ ណាទាន ទ ិខ

បុគល គ ថ្ដលថ្ចក្ឋានសៅកាន់បរសលាក្ស ឧបការជ្ន

សាសលា

មានជ្ីដូនជ្ីតា

ត មាែ ិ ត្ មត្ ិ េ

ើយ ។

មាតាបិតា

ចសំ

ព្គូអាចារយ

់ ថ្ដលបានថ្ចក្ឋាន សយងរ ុ ំបានដឹងថ្ល សលាក្ ើ

ំ ទាងសនាះ សយានយក្ក្សំ ណើត្ ជាសទវតា ជាមនុេស ឬ ជាសព្បត្វេ ិ ័យ ។ ដូសចះ ន

ំ ន សធទក្ ក្ុលបុព្ត្ក្ុលធីតាគួរនាោ ខ ុ បបទាន ើវ ិណាន

៏ នគុណទាងសនាះ ំ អក្ ឲ្យបាន ន ដមា និង សព្

ឹ ក្ញាប់

់ ់ ដឹង ព្រះរុទប ធ រមសាសាតព្ទងបានព្តាេ

និង

ការសព្េក្ឃ្លែនរបេ់រួក្សព្បត្ក្ុ ងសបត្ភ ន ូ មិ

ំ ះររួក្សព្បត្ទាងសនាះ

ឧទិ េជ្ ទ ូ នចសំ ។

ស (

ចាេ់នូវទុក្ខ

របេ់រួក្សព្បត្)

ំ វី ត្ឲ្យរេ ់ សៅបានសោយសារផល អាចញា ិ ុ ងជ្

ំ ននទានថ្ដលញាត្ិមិត្ឧ ត ទិ េឲ្យរ ទ ី សលាក្សនះបុ ៉ាសណាណះ ។ រួក្សព្បត្ទាងសនាះ សទាះបីជាសដើរព្តាច់ថ្េង វ រក្ជ្ួបជ្នជាញាត្ម ិ ត្ ិ ត 65

បងបូ នក្ អ ូ នសៅ

ើ យក្៏


ំ ច័យ ំ ត្់សខាអាវ សោយ ក្៏មិនអាចេុប ៤ យា៉ាង មាន អាហារបិណឌបាត្ េរ ច សេនាេនៈ គិលានសភេជ្ៈជ បានស

ើយ ។ អាព្េ័យស

ត្ុសនះ សទើបព្រះដ៏

ំ ជ្នជាញាត្ិ ថ្ល ៖ មានព្រះភាគ ព្ទង់េថ្មង សោក្ ត ទុក្ក្ុ ងត្ ន ុ ឌឌេូព្ត្រឭ ិ “បុគល គ កាលរឭក្នឹក្ស

ឧបការគុណ

់អ ខួ នក្ ែ ុ ងកាលម ន ុ នថ្ល អក្ ន សនះបានឲ្យវត្ុ សនះដល ថ សនះដល់អ

ទក្ណាទាន ចសំ ិខ

ំ ជ្នទាងសនាះ

ជាញាត្ិមិត្ត

ំ ះសព្បត្ទាងឡាយសនាះ” ។

ថ្ដលសលាក្សធើវទុក្ដល់

អក្ ន សនះបានសធើគ វ ុណ

របេ់អ

ដូសចះ ន គួរឲ្យ

សដម (ទក្ណាន ឲ្យេសព្មច ទ ុ បបទាន) ថ្ដលសយងសធ ើ បឧទ ិខ ើ ើវ ី ិ េផលទាន

ំ ព្បសយាជ្ន៍ដល់រួក្សព្បត្ទាងសនាះ ទាល់ថ្ត្សធព្បក្បសោយអង គ៣។ ើវ ទ្កខិណានុប្បទានក្ប្កប្សដ្ឋយ្អង្គ ៣ យ៉ាង្

១. ទ្កខិសណយ្យសម្បទាយ្ ដល់ព្រមសោយទក្ិសណយយប ។ ខ ុ គល គ

ទក្សណយយប ុ គល គ ិខ ស

គឺ

ំ បុគល ណាទានឲ្យបានផលសព្ច ន គ អក្ ន ញា ិខ ើ ុ ងទក្

៌ េ លគព្រះេងឃ និង សលាក្អក្ ន មានេីល មានគុណធមខ ព ់ ។ ព្រះ ឺ

េងឃមានអានុភារចសំ

ះទក្ណាទាន ២ យា៉ាងគ៖ ិខ ឺ

ព្រះេងឃជាបុញ្ញសខត្ត

(ថ្ព្េបុណយដព្៏ បសេើរ)

ំ ថ្ដលអាចញា ុ ង

ទាយក្ទាយិកា អក្ ន មានរូជ្ព្េូវ គឺ សទយយធម៌ េូមបថ្ត្ត្ ិចត្ួចក្៏អាច ី េសព្មចបុណយក្ុេលដ៏សព្ចនបាន ើ បដោ ិ គ ឧទិ េ ទ

ក្ៈ

ននទក្ណាន ុ បបទានសទ ិខ

រួក្សព្បត្ជាញាត្ម ិ ិត្ត

66

សបម វ ើ នមានព្រះេងឃមក្សធ ិ ើជា

បុណយក្ុេល

េសព្មចបានសទ ។


ព្រះេងឃជាអក្ ន មានេីល មានវត្ព្ត បត្ិបត្ិល ត អ មានការព្បព្រឹត្ិសៅ ត

តាមគនង ែ ននព្រះនរវសលាក្ុត្រត ធម៌ជាសដើម ព្ជ្ះថ្លែសព្ត្ក្អរបាន ។ ២.

ទាយ្កានំ

ំ ត្ អាចញា ត ួ ក្សព្បត្ ិ រ ុ ងច

ឲ្យ

ទាយក្ទាយកាថ្ដលជាញាត្ បាន ិ ិ

ឧទ្ទិសសសន

ំ ិត្ត ឧទិ េច ថ្ំ ណក្បុណយឲ្យ ។ ទាយក្ទាយិកាថ្ដលជាអក្ ទ ន ឲ្យទានគបបតា ី ងច ឧទិ េប ទ ុ ណយក្ុេល ចសំ

៏ នគុណ មានមាតាបិតា ះស្មះសលាក្អក្ ន ដមា

ំ ំ ៧ េនាតនដូចជាស្មះ េុខ សៅ ចាន់ ថ្ចម សដើមប ី ព្រមទាងញាត្ កាទា ង ិ ំ ឲ្យអេ់សលាក្ទាងសនាះមក្ទទ ួ លយក្ចថ្ំ ណក្បុណយថ្ដលបងបូ ន អ ក្ូនសៅ ញាត្ម ។ បុ ថ្៉ា នសត បើេិនជាទាយក្ ត នសធក្ ន ិ ត្ ិ បា ើវ ុ ងឱកាេសនះ ទានមិនបានឧទិ េច ថ្ំ ណក្បុណយក្ុេលសនាះ ទ

អក្ ន ឲ្យ

ឲ្យសទ រួក្សព្បត្ថ្ដលជា

ញាត្ម ត ៏មនអាចទទ ួ លចថ្ំ ណក្បុណយបានថ្ដរ ។ ិ ត្ ិ ក្ ិ

៣. សប្ោនំ អតតសនា អនុសមាទ្សនន សព្បត្មក្អនុសមាទនាសោយ

ខួ នឯង ។ រួក្ញាត្ិថ្ដល ែ

សព្បត្វេ ង ិ ័យ កាលសបបានដ ឹ បាន ើ

ថ្ល ញាត្ិមិត្ត បងបូ ន អ ក្ូនសៅ របេ់ខួ នបានសធ ែ វ ុ ណយក្ុេលឧទិ េផលសៅ ទ ើប

ឲ្យ ព្ត្ូវសចះអនុសមាទនាទទួលយក្សោយខួ នឯងន ែ ូ វចថ្ំ ណក្បុណយក្ុេល សនាះ សបើមនសចះអន ុ សមាទនាសទព្បាក្ដជាមនអាចេសព្មចផលស ិ ិ ការសរៀបោប់សោយេសងប ខ

សនះ

ទក្ណាន ុ បបទានសនះ ទាយក្ ិខ

សធើសវ

ើយ ។

ក្៏លម ម យល់ដង ឹ ស

ើ យថ្ល

ើងេព្មាប់អីវ ? សធយា ើវ ៉ា ងណា

សទើបបានអានិេងសព្បសេើរនព្ក្ថ្លង ? តាមការរិត្ ការសធើទានត្ព្មូ វឲ្យ វ 67


ទាយក្ បដិោគ

ំ េរំ ត្េព្មា ងសទយយវត្ ិ ុថ

សព្បើវចារណញ្ញ ញណ ិ

ក្ៈ(អក្ ន ទទួល)

សព្ជ្ើេសរេ ើ

ំ ំ ព្ជ្ះថ្លែ ព្រមទាងសោររទា ងវត្ ថ ុ ទាន

អក្ ន ទទួលទាន សទើបមាចេ់សដើមទានបានទទួលផលក្នព្មោប់ព្បសេើរ ។ ព្រះរុទប ធ រមព្គូព្ទង់

ភាេិត្

ថ្ល ៖

“វិសចយ្យ ទានំ សុគតប្បសតេំ

សយ្ ទ្កខិសណយ្ា ឥធ ជីវសោសក ឯសតសុ ទ្ិនាននិ ម្ហ្ប្ផោនិ ព្ិជានិ វុោតនិ យ្ថា សុសខសតត”

់ “ទានថ្ដលបុគល គ សព្ជ្ើេសរេឲ្យជាទានថ្ដលព្រះេ ុ គត្ព្ទងេរសេ គ ើ ើរ បុគល ំ ទាងឡាយឯណា ជាបុគល ទានថ្ដល គ គួរដល់ទក្ិណាទានក្ ខ ន ុ ងសលាក្សនះ ំ ុង សគឲ្យដល់បុគល គ រួក្សនះ ជាទានមានផលសព្ចន ន ើ ដូចជារូជ្ថ្ដលសគោក្ ថ្ព្េលដ អ ូ សចានះឯង ” ។

បុណយ ក្ឋិនទាន ថ្ដលព្បជាជ្នសធើក្ រម េរវនលសៃ នះ សគ វ ុ ងព្បសទេថ្ខ ន

ំ ផ ំ ុ ត្ខាងអាមេទាន ចាត្់ថ្លជាបុណយមួយធប ។ ិ ២ បទគឺ ក្ឋន ិ + ទាន = ក្ឋន ិ ទាន ។

ំ ត្់ ថ្ដលទាយក្ កឋិន ថ្ព្បថ្ល េរ

ក្ុ ងក្ឋ ន ិនកាល គឺ

ក្យ ក្ឋិនទានសនះ មាន ព្បសគនដល់ភក្ ខ ិ ុ េងឃ

ំ ី នលៃ ១ សោច ថ្ខ អេសុជ្ ដល់នលៃ ១៥ សក្ើត្ ថ្ខ តាងរ

ំ ត្ស់ នះឯង ។ ក្ត្ក្ ុ ណយព្បសគនេរ ិត ។ បុណយក្ឋិនទាន គជាប ឺ ំ ត្សផសងសទៀត្ កឋិន មានន័យលអ គឺ ិ 68

ក្យថ្ល ក្ឋិន មក្រី ក្លៈ


លេរសេើរ ព្បជ្ុរំ ួ បរួមនូវរូបធម៌

ធាត្ុថ្ព្បថ្ល ក្ព្ម ឬ រេ់សៅសោយក្ព្ម ស

និង នាមធម៌ េិត្សេ រថ េសស្កងាគះទុក្ ឬ សអាបព្ក្សសាបទុក្ ។ ថ ថ្ព្បថ្ល កក្ម្ មានន័យថ្ល ព្ក្នឹងសធើឲ្យសក្ ត្ស វ ើ

េមដូចបទវគ ិ គ

ើងជាក្ឋិនសរ

ៈថ្ល កលិតិ កិសចចន ជិវតីតិ > កឋិសនា េភាវៈឯណា

ថ្ដលរេ់សៅបានសោយក្ព្ម េភាវៈសនាះឯងសៅថ្ល ក្ឋិន សព្ ថ្ដលបុគល គ កាត្់សច

មានការសព្បៀបសធៀបសៅនឹងសឈើេឹង ន ស

អងគ

ះសលាក្

រីសដើម

ន ុ ះលូត្លាេ់បានសោយ ើ យយក្សៅសបាះភាជប់សៅនឹងដី សឈើេឹងសនាះដ

ក្ព្មយា៉ាងណា រ ី

ក្ព្មយា៉ាងសនាះថ្ដរ ។

ក្ច ិ ថ្ច ដលសក្ត្ស ើ

ថ្ព្បថ្ល សាលសរសសើរ រីសព្

សធក្ឋ ិនសនាះ ើវ

ើងជាក្ឋិនសរ

ះចីវរទាន ថ្ដលរុទប ធ រេ ិ ័ទ យក្មក្

ជាទានវសេ​េជាងទានដនទ ិ

ឡាយ មានព្រះេមាមេមុ ទ ថ្ត្ងស ព ជា ធ សដម ើ ថ្ដលបុគល គ បានសធើសវ

ទីសនាះ បានសោយ

ំ ថ្ដលព្រះអរយប ុ គល គ ទាង ិ

លេរសេើរចសំ

ើ យ សោយេទាធព្ជ្ះថ្លែ សព្

ះក្ឋិនទាន

ះថ្ត្បុគល គ សនាះ បានឲ្យ

សេចក្ីេ ត ុ ខព្េួល ដល់ភិក្ុ េងឃក្ ខ ន ុ ទសា ធ េនា ថ្ដលបានទទួលនូវ ុ ងព្រះរ អានិេងស ៥ ព្បការសនាះថ្ដរ ។

ថ្ព្បថ្ល ក្ប្ជុំរ ូប្ធម្៌ និង នាម្ធម្៌ គឺ រូបធម៌ បានដល់ភក្ ខ ិ ុ េងឃ

ថ្ដលសលាក្បានកាន់ព្រះវេា

ំ ព្រមទាងនព្ត្ច វរ ី

សោយចវរកាល ។ ឯនាមធម៌ បានដល់ ី

ព្បក្បសោយធម៌ និង អនុសមាទនា 69

ថ្ដលសក្ត្ស ើ

វេា ៣ ថ្ខ

ើងព្បក្ប

ព្កាលព្គង

់ េរ ំ ត្់ក្ឋិន ។ ត្ិព្បគល ត


ថ្ព្បថ្ល សេត ិ សសេរ

ំ តាងសៅេ រថ ថ ិត្សេ

វគ ិ គ

ៈថ្ល លិរសតេន កលិនំ ក្ឋិន គឺ ការ

់រយៈកាល ៥ ថ្ខ ។ ខួ នអេ ែ

ថ្ព្បថ្ល សសគង្កគះទ្ុក ក្កសសាប្ទ្ុក គឺ សអាបព្ក្សសាបនូវអានិេងស

៥ មនឲ្យឃ្ល ែ ត្សៅទីដនទបាន ។ ក្ឋន គ ២ ថ្ផក្ ន ិ អាចេសព្មចផលដល់បុគល ិ គឺទាយក្ទាយិកា ក្៏បានទទួលអានិេងស រឯបដ ិោគ ី

ក្ៈ ភិក្ុ អ ខ ក្ ន ព្កាល

៏ នទទួលអានិេងស ។ សបើនិយាយឲ្យខីក្ឋ ព្គង និង អនុសមាទនា ក្បា ែ ិនជា ក្ច ច ួ យក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនា ថ្ដលសក្ត្តាមរ ុ ទាធនុញ្ញញត្ េព្មាប់ ិ ម ើ សព្ក្ៀក្ទុក្ នូវអានិេងស ៥ របេ់ភក្ ិ ុខ ។ ក្ឋន ិ ទានសនះសក្ត្មានស ើ

ន ើងក្ុ ងបឋមស

ធិកាល

៊ុំ ុ ក្ ុទ

ថ្ដលព្រះបរម

ំ ត្ប ់ ងសុក្ូលចីវរ រុទា ំ ន់ សាសាត ព្ទង់អនុញ្ញញត្ឲ្យភិក្ុ េងឃសព្ប ខ ើព្បាេ់ថ្ត្េរ ់ បានព្ទងអន ុ ញ្ញញត្ឲ្ ត យសព្បើគ វត្សត ជ្ត្

បត្ីចវរសៅស ី

ើយ ។

េម័យមួយ កាលថ្ដលព្រះដ៏មានព្រះភាគ ព្ទង់គង់ចា ំ វេាសៅ

ជាអាោមរបេ់អនាលបណ ិ ិ ឌ ក្សេដីា សទៀបព្ក្ុងសាវត្ីថ មានភក្ ិ ុខ

៣០ អងគ ស្មះថ្ល ភទវទ គិយសត្ រថ ក្ុ ងថ្ដនបាឋា ជាអក្ គ ន ន ព្បព្រឹត្ធ ត ម៌សៅក្ុ ង ន នព្រ

ំ ន សច ក្៏នាោ

រីទីសនាះមក្កាន់ព្ក្ុង

សលាក្នាល ។ សទើបថ្ត្មក្ដល់

សាវត្ីថ សដើមបន ើ ី ឹ ងោល់បសំ រព្រះ

ក្់ក្ណា ត លផូ វែ ជ្ួនជាដល់នលៃចូលវេា

់ ក្៏នាោ ំ ន ថ្េង ំ នឹងព្េូត្មក្សទៀត្មនទាន សទៀប វ រក្ទីសេនាេនៈសៅចាវេា ិ ព្ក្ុងសាសក្ត្ នា

ំ ក្់ក្ណា ។ ភក្ ត លផូ វសនាះសៅ ែ ខ ងឡាយសនាះមាន ិ ុ ទា

ំ អផសុក្ជាខាែងសោយគ ិត្ស

ថ្ល ព្រះដ៏មានព្រះភាគ ព្ទង់គង់សៅទីជ្ិត្ 70


ចមាៃយ

សយាជ្ន៍សទៀត្សសាះ

់ បសំ រព្រះអង ដសំ ណើរមនបានសៅោល គ។ ិ ើ លុះដល់នលសៃ ច

ព្េូត្សច សៅស

ព្រះវេា

ដសំ ណើររីទីសនាះសទៀត្

ស ែ ើយ តាមផូ វថ្ដលសៅមក្

ំ មិនេមសបើសយើងទាងឡាយមក្េ ក ុន

បវរណាសព្េចស

៏ ោ ំ ន សលាក្ក្នា

ទទួលរដូវសនាះមានសភៀែ ងរលឹមសជាក្ជា ំ រសរ

ប៉ាបុិចប៉ាបាច់ ។ កាលមក្ដល់ព្ក្ុងសាវត្ីសថ ព្កាបថ្លវយបងព្រះបរមសាសា គំ ត រួចស

ើយ

សៅ សោយទឹក្ និង ភក្់រអិល ៏ ូ លសៅកាន់វត្ត សជ្ត្ ើ យ ក្ច

ំ ប់ គ ន ីដ៏េមគួរ ។ លោ ើ យ ក្៏អងុ យក្ ុ ងទ

់ ់ទាក្់សៅរក្ភក្ ំ សនាះព្រះដ៏មានព្បាជា្ញាណព្ទងមានព្រះបន ទ ខ ង ិ ុ ទា ូ លោក្ សនាះថ្ល

ំ ំ មានលភក្ ! េររយន រត បេ់អក្ លម ខ ងឡាយ ន ទាងឡាយ ម អត្់ ិ ុ ទា ី

់ ន ឬ សទ? លម ំ េងត្ ក បា ម ព្បព្រឹត្សត ៅបាន ឬ សទ ? អក្ ន ទាងឡាយមានការ ់ថ្ទងោន ឬ សទ ? អក្ ំ ព្រមសព្រៀង សសាមះសេើ ម ឥត្មានវវាទទាេ ន ទាងឡាយសៅ ិ ំ ំ ក្សោយអាហារបណ ចាព្រះវេាសនាះសសាត្ ព្េួលបួលមនល បា ិ ិ ឌ បាត្ ឬ ំ សទ ? ភក្ ក្ព្៏ កាបថ្លវយបងទ ខ ងឡាយ គ ំ ូ ល តាមដសំ ណើរសនាះរួចស ិ ុ ទា

ើ យ ក្៏

ំ ក្របេ់ខួ ន ព្កាបថ្លវយបងទ គ ំ ូ លការលបា ែ ថ្ដលមានមក្តាមផូ វែ សោយេរវ ព្គប់តាមដសំ ណើរ ។

ំ ី េងារវដត មនមានទ ព្រះជ្ិនព្េី ព្ទង់េថ្មង ព្បាររធអរ ត ធមក្ថ្ល ីម ិ ី

ំ ុ ត្ សព្បាេព្បទានដល់ភក្ ំ បផ ។ លុះចប់ធមសម ទេនាស ខ ងសនាះ ិ ុ ទា ំ ទាងសនាះ ក្៏បានេសព្មចព្រះអរ

ើ យភក្ ិ ុខ

ំ ់អងគ ។ បនាទបរ ់ ី សនាះមក្ ព្រះ នទា ត ងអេ

71


់ អងព្គ ទងព្រះត្ព្ម ិះថ្ល

សបើ ត្ថ្លគត្បានអនុញ្ញញត្ កឋិនោេរកិចច1ទុក្

៉ាែ េមភក្ ំ រីព្ោមុនមក្ សមះ ខ ងឡាយសនាះន ួ យទុក្សៅនឹង ិ ុ ទា ឹ ងបានលះចវរម ី យក្មក្ថ្ត្េបង់ និង ចវរ ត រព្សាល មន ី បុ ស៉ា ណាណះ មានអត្ភា ិ

ក្ថ្នង ែ

ំ ក្យា៉ាងសនះសសាះស លបា

ើយ ស

ិ តាថរក្ច ើ យក្ឋន ិ សច នះសសាត្ ព្រះរុទ ធ

័ ុ ថ្ំ ដលសលាះ ព្រះអងថ្គ ត្ងអនុញ្ញញត្ទុក្ដល់សាវក្រ សជាគព្ទង់ព្រះត្ព្មិះយា៉ាងដូសចះ ន ស

ព្រះដ៏មាន

់ ់សៅ ភិក្ុ ទា ំ ខ ងឡាយ ើ យ សទើបព្ទងព្តាេ

មក្ ។ ព្រះអងព្គ ទង់អនុញ្ញញត្ក្ឋិនតាថរក្ច ធ ីកាថ្ល ៖ ិ សច នះសោយព្រះរុទដ ស

ំ ំ “ … ត្ថ្លគត្អនុញ្ញញត្ឲ្យភក្ ថ្ដលបានចាព្រះវេារ ខ ងឡាយ ួច ិ ុ ទា

ំ បានព្កាលក្ឋន ន ទាងឡាយ ិ បាន ។ កាលសបអ ិ ស ើ យ ព្កាលក្ឋន ើ ក្

នឹងបានេសព្មចនូវអានិេងស ៥ ព្បការ ...” ។

ើយ

កឋិនថ្ប្ែកព្ីចីវរទាន សដ្ឋយ្សហ្តុ ៥ យ៉ាង្

១. ថ្ប្ែកសដ្ឋយ្កាល ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់អនុញ្ញញត្ឲ្យសធើក្ឋ ន វ ិ រយៈសរលថ្ត្ ២៩ នលៃ ោប់រីនលៃ ១ សោច ថ្ខ អេសុជ្ រ

១៥ សក្ើត្ ថ្ខក្ត្ិក្ ត ។ រយៈសរលសនះ សៅថ្លក្ឋិនកាល ថ្ល រដូវក្ឋិន ។ វត្ន ត ី មួយៗ

ទទួល

េបង់ ចីវរ េងាដី ព្ត្ឹមព្ត្ូវតាមរុទប ធ បញ្ញត្ិត

1

វន័ ៊ិ យប្ប៊ិដ្ក (

)

៨ ទាំព្រ័ ទី ១

72

ក្យសាមញ្ញសៅ

បានថ្ត្មង ត ចថ្ំ ណក្ភក្ ិ ុ វខ ិ

ទទួលព្កាលព្គងក្ឋន ត ថ្ដរ ។ ិ និង អនុសមាទនា បានថ្ត្មង ២. ថ្ប្ែកសដ្ឋយ្វតេុ

ូ ត្ដល់នលៃ

ំ ត្់មក្សធើវ េរ

ក្៏

ំ ត្់សព្តរី អងក្ គ ឋិន ។ េរ


សនាះរុំ

បានស

ំ ត្់ទាង ំ ៣ េរ

ើយ ។

ំ ់ជាអងក្ ំ នសទ គបានថ្ត្ម នឹងយក្ទាងអេ គ ឋិនរុបា ួ យមុខ សទាះបី ទាយក្ ឺ

សវរព្បសគនចវរ ខ ក្ ន ព្កាលព្គងព្ត្ូវសព្ជ្ើេ ី ១ នព្ត្ ក្៏សោយ ។ ភក្ ិ ុអ

់ សរេយក្ថ្ត្វត្ ន ថ ួ យមក្សធើជាក្ឋ វ ិ សបេ ើ ើ ិនជាសលាក្ចង់ព្កាលព្គង េបងថ្ត្ ុម

៏ ន ចីវរក្៏បាន េងាដីក្បា ៏ ន ឲ្យថ្ត្សរេយក្ថ្ត្ម មួយក្បា ួ យ សដើមបព្កាល ើ ី ព្គងឲ្យព្ត្ឹមព្ត្ូវតាមវនយបបញ្ ញត្ិត ។ ិ វន ិ ័យ

៣. ថ្ប្ែកសដ្ឋយ្អំសព្ើ ទាយក្ទាយកាគបប សធ វតាមព្រះ ិ ឹ ី ើវឲ្យព្ត្មព្ត្ូ ស

ខ ក្ ន ព្កាលព្គង ើ យភក្ ិ ុអ

រុទប ធ បញ្ត្ ញ ិត និង រុទាធនុញ្ញញត្ សទើបស

និង

អនុសមាទនា

ិ សរ ើងជាក្ឋន

៤. ថ្ប្ែកសដ្ឋយ្ប្ដិោគហ្កៈ មានថ្ត្ភិក្ុ ខ

ក្ឋិនបាន សព្តរីភក្ ខ ុំ ិ ុរ

បានស

ឲ្យព្ត្មព្ត្ូ វតាម ឹ

លក្ណ ៈបាន ។ ខ

ើយ

ភក្ ខ ិ ុ សនាះ

ទទួល ថ្ត្

់ ព្រះវេាព្គប ំ ់ ៣ ថ្ខ ក្ុ ងវត្ បានគងចា ណា មួយ សទើបទទួលព្កាលព្គង ន ត ំ ំ អនុសមាទនាក្ឋន សត នាះបាន ។ សបើភក្ ឬ បានចាវេា ន ខ ុ ំបានចាវេា ិ ក្ុ ងវត្ ិ ុរ ថ្ដរ បុ ៉ាថ្នោ ត ច់វេា រុំអាចទទួលព្កាលព្គងក្ឋិនបាន

៏ នអានិេងស ៥ ភិក្ុ ខ ៥. ថ្ប្ែកសដ្ឋយ្អានិសង្ស ទាយក្ទាយិកា ក្បា

អក្ ន ព្កាលព្គង អនុសមាទនា ក្៏បានអានិេងស ៥ អេ់រយៈសរល ៥ ថ្ខ ។

អានិសង្សរប្ស់េិកមាន ខុ ៥ យ៉ាង្

់សៅកាន់ព្េុក្ភូមិនិគមជ្នបទ បាន ១. អនាម្នតចាសរា ភិក្ុ ព្តាច ខ

ំ ់ព្ត្ូវលាភក្ សោយសេរម បាច ខ ន ី នចា ិ ិ ុ ផងោ 73

(សោយមនព្ត្ូ វអាបត្ិត ិ

ក្ុ ង ន


ចារត្េ ិ ិកាខបទ)

ំ ់ ២. អនាទានចាសរា ភក្ ស់ ៅកាន់ទីដនទ សោយមនចា បាច ខ ិ ុ ព្តាច ិ

យក្ចវរ ី

ំ ់ ជាប់សៅជាមួយខួ នទា ងអេ ែ

បឋមក្ឋន ិ េិកាខបទ)

(សោយមនព្ត្ូ វអាបត្ិត ិ

ក្ុ ង ន

់អាហារ សោយរួមវង់ោនបាន (សោយមិន ៣. គណសភាជនំ ភិក្ុ ឆ្ន ខ

ព្ត្ូវអាបត្ិត ក្ុ ងគណសភាជ្នេ ន ិកាខបទ)

់ បាន ៤. យវទ្តេចីវរ ំ ភក្ នព្ត្ូ វការសព្បព្បាេ ខ ុ ក្ោក្់ចវរថ្ដលម ិ ុទ ី ិ ើ

(សោយមនព្ត្ូ វអាបត្ិក្ ត ុ ងបឋមក្ឋ ន ិនេិកាខបទ) ិ

៥. សយ ច តតេ ចីវរ ុប្ាសទា សសា សនសំ េវិសសតិ េងឃលាភ

សផសងៗ ថ្ដលសក្ើត្ស

់ វេាក្ ំ ថ្ត ដលសលាក្ ន ើងព្ត្ូវបានភិក្ុ ខ ថ្ដលគងចា ុ ងវត្

បានព្កាលព្គងក្ឋិនសនាះ ។

អានិសង្សរប្ស់ទាយ្ក

៥ យ៉ាង្

១. េិកប្ ខ ញ ញ វិសារសទា រថ្មងជាអក្ ន បរប ិ ូ ណ៌ ព្បក្បព្រមសៅ

សោយបញ្ញញ

២. សុរ ូប្ោ រថ្មងជាអក្ ន មានរូបល អ

៣. សុវណណោ ជាអក្ ន មានរណ៌េមបុរកាយសាអត្ល អ

់ ៤. សុសណា ឋ នា ជាអក្ ន មានេណា ា នព្ទងព្ទាយសា អ ត្ល អ

៥. ចកកវតតិ រាជា សោតិ រថ្មងបានសក្ើត្ជាសេច ត ចព្ក្រត្ិត ក្ុ ងជាត្ ន ិ

ណាមួយមនខាន ។ ិ

74


េូមសលាក្អក្ ន អាន

អានិេងស

ក្ឋិនទាន

រិចារណា

វភាគ ិ

ថ្ដលបានស

អានិេងស ននអាមេទាន ិ

លឹង ែ ថ្លង ែ

លមក្ខាងសលើសនះ ចុះ ។

េព្មាប់ទាយក្ទាយកា ិ

អានិេងស

សៅក្ុ ងវ ន នយបបញ្ ញត្ិតសទ បុ ៉ាថ្នអា ត និេងសេព្មាប់បដិោគ ិ ក្ុ ងវ ន ន ិ ័យ

សព្បៀបសធៀប

មនស ិ

នឹង មាន ើ

ក្ៈ មាន

សៅ

។ ដូសចះ អក្ ន សយើងមិនអាចេសព្មចសេចក្ីថ្ល ត ន សធើក្ឋ វ ិនទាន

៉ា បានផលត្ចសព្ច នប ុ ណា ណ ស ិ ើ

ើយ

ក្៏មនបានន ិ ិ យាយ

សព្

ះវន ិ ័យ

៏ នបានន ក្ម ិ ិ យាយ

់ ់ក្ឋន ព្ទងចាត្ ម ិ ក្មថ្ល

៏ ិ សេ​េមួយ ។ ព្រះ ក្ឋន ិ ជាេងឃក្មមដរ

ជាេងឃក្មមរិសេ​េ សព្

ះព្ទង់ធាែប់ចូលរួមព្កាល

បុរវក្រណ៍

) ខះ ែ សបច ូ បេសព្មចស ើ វរមានរ ី

ជ្ួយចាត្់ថ្ចងសធើវចវរ ី

ំ ន់េសំ រចរូ រុទា

ោក្់ក្ឋន ម ជាមុខងារលព្អ បនររបេ់ព្រះេងឃ ិ ក្មថ្ល

អនុញ្ញញត្ឲ្យផ្ទអក្ព្បត្ិបត្ិវត ន ិ ័យ ៥ ខ អេ់រយៈ៥ ថ្ខ ។ បចុ បបន កា ច ន លសនះ

ជាេម័យេមាភរៈនិយម

ថ្ចងសធើច ចាត្ថ្់ ចងក្ុ ងប វ វរ ន ុ រវក្រណ៍ ដូចភក្ ខ ុ ងស ន ី ិ ុ ក្ ំ ត្់ចវរស ការខះ វ ខាត្េរ ី

ន ស ើ យ ។ ដូសចះ

ើ យបានជា

ំ ំ ត្់ចវរ ំ ក្ព្ម គឺ ព្ក្ទាងេ រ ឲ្យសក្ ត្ស ី ព្ក្ទាងសធ ើវ ើ រុទាធនុញ្ញញត្ និង រុទប ធ បញ្ញត្ិត ។

75

ក្ឋិនផ្ទទល់ព្រះអងគ

ក្៏ជ្ួយចាត្់ថ្ចង ើយ ។

ទុក្

់ ូ ត្ដល់ព្ទងបាន

ំ ់ចាត្់ ភិក្ុ ម ខ ិនចាបាច

ធិេម័យ ថ្ដលមាន

ក្យក្ឋន ិ មានន័យថ្ល

ិ សរ ើងជាក្ឋន

អងគ តាម


វតេសទា សោតិ វណណសទា ។ គ ត ( (

76

) )។


ំ ំ ឬ េោ ំ ល់ននទាន ។ វត្ុ ទា ំ ទានលកខណៈ ថ្ព្បថ្ល សព្គឿងចណា ថ ង

ំ ល់ ឬ អេ់ សទាះមានរូបក្ីត ឥត្រូបក្ីត េុទថ្ធ ត្មានលក្ណ ៈេព្មាប់េោ ខ

ខេ ព ់ ទាប េ សលម ឆ្ែត្ លង ៃ ់ េូ ត្ ែ កាច ល អ

ំ ំ។ ចណា

អាព្ក្ក្់ ព្ត្ូវ ខុេ ធ ំ ត្ូច សព្ចន ើ ត្ច ិ ។ លក្ណ ៈ ខ

ទាន

៏ នលក្ណ ំ ក្មា ៈដូចរូបធាត្ុ និង អរូបធាត្ុទាង ខ

ឡាយសនាះថ្ដរ ។ លក្ណ ៈននទានសក្ត្ស ខ ើ សទយយ

ទាបសថ្លក្ ថ្ល ហ្ីនទាន) ។

អក្ ន សធទាន ើវ

កាយ, វាចា, ចត្ ិ ,ត ឬ សទយយ

ទានរបេ់សគក្៏មានលក្ណ ៈទាបសថ្លក្ (សៅ ខ

អក្ វាចា, ចិត្,ត ឬ សទយយ ន សធើទានមានកាយ, វ

មធយម ឬ ក្ណា ត ល

ឬ ក្ណា ត ល (សៅថ្ល ម្ជឈ ិម្ទាន) ។

និង

ើងអាព្េ័យចត្ ិ ,ត កាយ, វាចា,

៏ នលក្ណ ទានរបេ់សគ ក្មា ៈមធយម ខ

ខង ព ់ខេ ព ់

សទយយ

លក្ណ ៈខង ខ ព ់ខេ ព ់ (សៅថ្ល ឧតតម្ទាន) ។

អក្ វាចា, ចត្ ន សធទានមានកាយ, ើវ ិ ,ត

ទានរបេ់សគក្៏មាន

ំ ៥ គេទា ចត្ ត ប មានន័យថ្ល ចត្ គ មានឥស្កនី យ ទ ៍ ទាង ទ, ិ ទា ិ រត បេ់បុគល ឺ

វរី យ, េត្ិ, េមាធិ ិ

ទន់សខាយ ។ ចត្ ត ធយម ឬ ិ ម

បញ្ញញ

77


ក្ណា ត ល មានន័យថ្លចិត្រត បេ់បុគល គ មានឥស្កនី យ ទ ៍ ក្ណា ត ល ។ ចត្ ត េ ព ់ គឺ ិ ខ

មធយម ឬ

ចត្ គ មានឥស្កនី យ ទ ៍ ិ រត បេ់បុគល

ខេ ព ់។

កាយវាចាខេ ព ់ គឺកាយវាចាថ្ដលសគបានអប់រ ំ សោយចរយាសាក្ល ិ ចសំ

ត្មល ក ់ ទុក្សៅក្ុ ង ន ោរវៈ ៦ យា៉ាង គឺ ៖ ១

ះព្រះរុទ)ធ ,

(សោររចសំ

(២)

(សោររចសំ

េិកាខបទ), (៥)

ះព្រះេងឃ), (៤)

(សោររចសំ

ធន ៃ ់ ព្សាល

សទយយវត្ុ ថ

៌ ។ ក្ុ ងោរវធម ន

េសំ ៅ

អន់

បុ ថ្៉ា នត

េមបត្ិត

សោររ ។ អក្ ះ ន សធើទានខ វ ែ កាយវាចា

ះ (៦)

ទាប ក្ណា ត ល ខេ ព ់

ចត្ ិ ត

សព្

ះថ្លអក្ ះ ន សធើទានខ វ ែ មាន

មានកាយវាចាព្បក្បសោយការ

មានសទយយវត្ុ នល ថ ល ែ ូ រន បុ ៉ាថ្នត

៣),

ំ ៤ ទាង

ថ្ចក្

មានចិត្ទា ត ប ៤ រួក្ គឺ ៖ ១

៤)

សនះមានអារមណ ម ៍ ខុេោន ក្ុ ង ន

រួក្ោមន 78

កាយវាចា

ទាប ក្ណា ត ល ខេ ព ់

មនុេស ។

ទាន ។

មានចត្ ត េ ព ់ ិ ខ

ការព្បត្ិបត្ិត

សោររ ។

២ ការបសំ រ

(សោររចសំ

ះអបបមាទធម៌),

កាយវាចា

ំ ក្ ការអប់រថ្ផ ន ខាងេីលធម៌

សទយយទាន

(៣)

(សោររទទួលបដេ ា រក្ច ិ ណា ិ )ច ។

ចរយាព្បព្រ ិ ឹ ត្ត

សៅតាម

ះព្រះធម៌),

(សោររ

ខព្ំ បឹងេុីឈួ លសគ សធើវ ន


ក្មក្ ។ រួក្ព្ក្ ម រលីថ្េងសដើមបយក្ល ុ យកាក្់មក្ចាត្់ថ្ចងសធទាន ើវ ី ព្បងសធ វ ឹ ើការ

ព្បក្បអាជ្ីវក្មម

ធមតា ំ ម សដើមបេនស ី

សធើទានក្ វ ន ួយ ។ ុ ងសរលណាម

េល់ទុក្ សព្

របេ់ខួ នសដ ម ែ ើ បី

មក្សធើទាន វ

នឹក្ចង់សធើវទានសរលណា សធើភា វ ែម

់ រីការសព្បើព្បាេ់ ។ ះខួ នមានព្ទរយេល ែ

ទាន

ក្ណា ត ល ឬ

ឥស្កនី យ ទ ៍ េីលធម៌ និង ការសោររ ។ សបើ

វត្ុ សថ្លក្ទាបមក្សធ ទាន ។ស ថ ើវ ឬ

បនយ ថ

មានព្ទរយ

មិនព្រួយគិត្គូរយូរសរល

ចត្ ិ ត

ទាប

ទុក្ឲ្យបានលម ម

ព្គប់ព្ោន់

មាន

យក្

ខំ

តាម

ខេ ព ់ សៅជា

។ ទាសទាន ព្បេិនសបើសគយក្

សទយយវត្ុ ថ ំ ប់ ឬ េអ

ំ ទាន ព្បេិនសបើសគយក្វត្ុ េ ប់ ឬ ថ ណ

មក្សធទាន ។ សា ទាន ព្បេិនសបើសគយក្វត្ុ ជា ថ ើវ

ចិត្ត

ំ ប់ ឬ សថ្លក្ទាប បានដល់វត្ុ ថ មក្សធទាន ។ វត្ុ េ ថ អ ើវ

ថ្ដលសគមិនចូលចិត្សត ព្បើ សោយសគចាត្់ថ្លជាវត្ុ ម ថ ិនល អ ឬ ជាវត្ុ ល ថ ថ្អ ដរថ្ត្សគ មនព្េឡា ិ

់ ឬ ជាវត្ុ ថ្ដលសគម នសរ ថ ិ

ំ ។ វត្ុ េ ប់ ឬ ថ ណ

និយម ឬ ជាវត្ុ ថ្ដល ថ

ួ េ​េម័យ

បានដល់វត្ុ ល ក្ ថ ក្ អ ៏មាន មនល អ ៏មាន ិ

័យក្មា ៏ ន ហ មនុេសនិយមក្៏មាន មនុេសមនន ន ិ ិ យមក្៏មាន សៅក្ុ ងេម ំ ូ ល ឬ បណ េម័យក្៏មាន ថ្ត្សគចូលចិត្សត ព្បើ ។ វត្ុ ជាក្ រ ថ ូ ត លចិត្ត 79

វត្ុ ថ្ដល ថ


សគព្េឡា

់េម័យ សគមិនហានសព្បើ ឬ មិនទាន់សព្បើ ។ ួ េ ឬ ជាវត្ុ ទាន ថ

មានចត្ ត ែ ហានក្ុ ង ន ិ កា បុគល គ មាន ទានរី

ំ ត្ ក្មាែងច គ ោមន ិ ត បុគល សធើទាន វ

េល់ទុក្ សព្

។ ចថ្ំ ណក្

ជាងបុគល គ មាន ោមន

មាន

ព្គប់ព្ោន់

និង

ព្ក្

សធទានរ ើវ ី

គអ ន ព្ក្ខព្ំ បឹងសធើការរក្េ វ ុី ឺ ក្

សធទានរ ើវ ី

និង បុគល គ ព្ក្

និង

សធើវ

េល់ ។

សដើមបយក្ល ុ យមក្ ី

ំ និ ច សធទាន ។ ព្បេិនសបើទានសនាះធប ត អក្ ន ព្ក្ខព្ំ បងត្េ ូ េនស ំព្បាក្់ ៣ ើវ ឹ ៤ ឆ្ន ំ សទើបសធើវ

ំ ់ បាន មនចា បាច ិ

បាន ។

៏ សធទានសរលណាក្ ើវ

អក្ ន មាន

ំ ់ត្េូ សធើការងារអ មនចា បាច វ វ ។ ិ ីសទ

ក្ុ ងគម ប ន ព ម ទ បុបវផ គគ សរឿងមហាក្េសបសត្រថ បិណឌបាត្ទាន ព្រះ ីរធម

ំ ី ក្េសបសត្រថ ថ្ល ព្រះអងមា រុទសធ ឃ្លសាចារយ មាននិយាយអរ គ នចត្ ត ណិត្ ិ អា អក្ ន ព្ក្ណាេ់ ។

បណ ន ព្ក្ សោយសលាក្ ត្ថ្ល អក្ ន ិ ឌ បាត្ថ្ត្ជាមួយអក្

ព្ក្មានចត្ ត ែ ហាន មានចត្ ត េូ ចសំ ិ កា ិ ត្

ះបុណយក្ុេល ។ មាននលម ៃ ួ យ មាន

សទរធីតាជាសព្ចើនចុះមក្ោក្់បាព្ត្សលាក្

ព្រះសលរៈមិនព្រមទទួល ។

ំ ំ ់ោន សរលសនាះ សលាក្និយាយសៅកាន់សទរធីតាទាងឡាយថ្ល នាងទាងអេ

ំ ឹ ងសនះមនបាត្ ំ ក្បន ់សាៃត្់ បានសលចឮដល់ព្រះ ក្ុម ែ ់េមបត្ិអ ត ក្ ន ព្ក្ ។ ដណ ិ ឥនទ ។ ការោក្់បាព្ត្ក្៏បានេសព្មច សោយព្រះឥនថ្ទ ក្ង ែ សភទជាអក្ ន ព្ក្ ។ ត្ួ យា៉ាងសនះេឲ្យស

រីការសលើក្េួ យឋានៈ អក្ ទ ន ព្ក្ក្ុ ងម ន ុ ខងារបសំ រ

គឺអក្ ន ព្ក្មានចិត្កា ត ែ ហានជាង ត្េូ ជាង លសំ អានជាង បានជាទា 80

ទាន

ចិត្ព្ត រះ


អរ

នឲ្ ត យមានការអាណិត្ជាងអក្ ន មាន សរឿងលាជ្សទវធតា ី

ំ ត្់មានក្់ ក្ុ ងព្ត្ក្ ន ូ លក្េ ់ ី ោក្់បាព្ត្ស បនាទបរ បដិេនិ ធ

ក្ណា ត ល

ើយ

លីក្ ម ុ ងឋានេ ន ួ គ៌ ។

គមរធម ប ម ទ បាននិយាយថ្ល ីព

នារ ី

ោក្់បាព្ត្ព្រះក្េសបៈ ។

ព្ត្ូវសាែប់សោយរេ់ចក្ ឹ រិចារណា

លាជ្

បានចាប់

ជាវត្ុ ធ ថ ុ នទាប

ឬ ខេ ព ់ ? តាមការព្សាវព្ជាវរបេ់អក្ ន ព្បាជ្ខា ្ ងអាហារ ក្ុ ង ន

ព្បសទេឥណា ឌ េម័យសនាះសគថ្លលាជ្ជាអាហារធុនអន់ ជាអាហារថ្ដល សគបរសភាគបសណា ត ះអាេនន ច ំ ិ សៅព្បសទេថ្ខរម លាជ្

ំ ុ ត្ ជាអាហារធុនអន់បផ

ំ សនះបានសក្ើត្ជាសទរធីតា មិនថ្មនសោយអណា ច

សខាមច ។ នារ ី លាជ្

ំ សៃ ទ ។ ងសរល មិនថ្មនជាអាហារព្បចានល

សទ គឺព្បាក្ដជាសោយ

ចត្ ត េូ កាែហាន សមាះមុត្ ក្ុ ង ន ិ ត្

់ខួ ន ការសធទានរបេ ែ ព្បក្បសោយបសាទៈេទាធព្ជ្ះថ្លែ ។ ើវ សរឿង ចុសលែកសាដកក្ាហ្មណ៍

ំ ី ព្ អរ

ំ ត្់មានក្់ មណ៍ក្េ

ព្ត្ូវថ្ត្ខាន ។ នលៃមួយព្

មរធម ប ម ទ ីព

ំ ត្់បង់ក្ថ្ត្មួយ មានេរ

មាននិយាយ

។ សបើមានក្់ព្ត្ូវការសៅណាមក្ណា មានក្់

់ ម៌សទេនា របេ់ មណ៍ជាសាវមី សៅសាតបធ

់ ព្រះបរមសាសាត សោយធមស៌ នាះព្ទងេថ្ម ង ត នលលក្ឲ្យលម ម ដល់េនាតនចត្ ិ ត របេ់ព្

ណ ម ៍

់ ម៌រិសោះខាែងណាេ ំ ់ ោត្់សាតបធ

ំ ត្់បង់ក្ ។ ោត្់សចះថ្ត្សាទក្ស់ េើ រទ មង សោយេរ ត កាត្់ចិត្ត 81

ចង់បូជាធម៌

បូជា មង ត ដក្


ំ ី ក្ាលព្រលប់លុះដល់ជ្ិត្ភឺែ សទើបចិត្េ ំ លយ តាងរ ត ទាធឈះ ន ចិត្ក្ ត ណា បាន ស

ំ ត្ប ់ ូ ជាចសំ ើ យេសំ រចោក្់េរ

ជិតំ សម្ (អ ំ ត្ស់ នះ ក្េ

ឈះ ន ស

ើ យៗ) ។

ះព្រះធមស៌ ោយភាែត្់ថ្ល ជិតំ សម្

រិចារណា

័ ក្ណា ំ បានសធើវជាមួយក្ងទរ

បុ ៉ាណាណ មានចិត្ត ត្េូ បុ ៉ាណាណ មាន

់ អេ់

មណ៍

ចមាំងថ្ដលព្

ជាចមាំងធ ំ

ោព្ត្ី

កាែហានសមាះមុត្បុ ៉ាណាណ មានក្ងរល

ំ ូ ថ្ក្បុ ណា ៉ា ធម៌ គឺ េទាធ វរី យៈ េត្ិ េមាធិ បញ្ញញខាែងរ ណ ។ ផលទាននន ិ ព្

មណ៍សនះ បានសធើវឲ្យោត្ស់

ន ៃទី ៧ សោយ ើងឋានៈ ជាមហាសេដីា ក្ុ ងនល

ំ ់ ព្រះមហាក្សព្ត្ ព្រះនាមព្រះបាទ បសេនទិសកាេល ។ ការថ្ត្ងតាងរបេ ំ ត្់ក្ញ្ញ ំ ត្ សត្ផលទានសនាះ បានេសព្មចសោយេរ ច េ់ ឬ សោយក្មាែងច ើ ិ ត? ក្ុ ងគម ប ន ព ម ទដថ្ដល ីរធម

ចុះស្មះោត្់ចូលក្ុ ងបញ្ ន ីជ ។

ោត្់ចូលសៅដល់

ំ ិ មហាសេដីាបានេុទ

អក្ ន ចាត្់ថ្ចង

ោត្់ឲ្យសៅ ព្រះ

ព្គូ

ំ ុ ងព្ត្ូវសចាមសោមោល់ ព្រះេមាមេមុ ទ ព ក្ ធ រ

់ព្បគល់ មហាសេដីា ។ បុ ថ្៉ា នតព្រះអងម គ នទាន ិ ។ លុះ

សរឿងទុគ៌ត្បុរេ

ក្ុ ងសរល ន

សោយរួក្

សៅបុគល គ ណាមានក្់

ចូលសៅដល់ព្រះអងព្គ ទង់ព្បទានបាព្ត្ឲ្យ ។ រួក្

បាព្ត្សោយសដ

82

ំ ី ១០០០ ក្ហាបណៈ តាងរ


ើងសៅដល់ សព្ចើន

់ ហាបណៈ ោត្់រុំព្រមលក្់ឲ្យ។ ោត្់យាងព្រះ នក្

រុទសធ ៅឆ្ន់ក្ុ ងខ ម ន ទ របេ់ោត្់ទាល់ថ្ត្បាន សព្កាយមក្ផលទានសនះ បាន ជ្ួយឲ្យោត្់ស សោយ

ើងឋានៈជាមហាសេដីា ។ សត្ើបុរេបានស

ចងា​ាន់សាមញ្ញតាមទុគគ

ំ ់ ? បានចាំងឈះ ន ក្មាែងព្បាក្ ទានបានផលរ ព្ោន់ថ្ត្មាន

ំ ត្ ក្មាែងច ិ ត

័ េជាងអក្ ន មាន

ឬ សោយ

។ សនះមិនថ្មន

សព្ចនប ុ ស៉ា ណាណះ ។ សបអ ន មាន ើ ើ ក្

អក្ ន មានព្ទរយ

ំ ត្ ក្មាែងច ិ ថ្ត ដល

ំ ិត្បា ក្មាែងច ត នជាអក្ ន ព្ក្សធើវ

សោយ

ដូចអក្ ន ព្ក្ ទានរបេ់

ើងជាមហាសេដីា

ោច់ខាត្សទ

សគ ហ ផលសព្ចន ើ

់ ថ្ដលខួ នថ្លងព្ត្ូ សព្ចនសរ េយក្ថ្ត្វត្ ៗ វ ថ ែ ើ ើ ុ អន

ការសព្បើព្បាេ់ឲ្យជាទាន សោយគិត្ថ្លទុក្យូរៗសៅមុខជា

សចាល ។

ទានថ្ដលមានលក្ណ ៈថ្បបសនះ សៅថ្ល ទាសទាន ។ ផុ យសៅវ ខ ទ ិ

អក្ ន ព្ក្

ខព្ំ បងរក្ព្ទរយេមបត្ បុ ថ្៉ា នតមនបានវត្ ថ ៗ អ សសាះ បានថ្ត្វត្ុ ថ ើ បសធ ឹ ិត សដម ើវ ិ ី ទាន ុល អន់ៗ

បានវត្ុ ល ថ សអ

៏ េ់ រក្យា៉ាងណាសៅសទៀត្ក្អ

ត្ថ្ល វ ើ យយក្សៅសធើទានសោយគ ិ ើយ ។

ំ ំ ត្់មានក្់មានដណា ដូចនារក្ លក្ុ ងគម ន ី េ ីរព

ធមប ម ទ នាងមានចិត្ច ត ង់បូជាព្រះសចត្ិយ ថ្ដលសគបញ្ុ ច ះព្រះសាររី ក្ធាត្ ុ ិ

ថ្ត្សោយខួ នព្ក្សរក្រក្សព្គឿងេកា ក្៏សបះផ្ទកនសនាង ែ ក រៈ នលល ែ ូ រប ន ូ ជាមនបាន ិ ំ ុ ត្យក្សៅបូជាព្រះសចត្យ នព្រ ថ្ដលអក្ ។ ន ផងចាត្់ទុក្ថ្ល ជាផ្ទកអន់បផ ិ ់ េ ទានរបេ់នាងក្៏បានសៅជាទានខង ព ខ ព ់

សព្

ះចត្ ព ់ ិ រត បេ់នាងខេ

ការ

សោរររបេ់នាងដិត្ដល់ ។ ទានមានលក្ណ ៈចិត្ខ ខ ត េ ព ់ កាែហាន ត្េូ ថ្បប 83


សនះ ក្៏សៅថ្ល សាម្ីទាន ។

ំ ោ ំ ប់ថ្លនក្់ននទានឲ្យបានព្ត្មព្ត្ូ សដើមបសរៀបច ល វល អ សយងព្ត្ូ វសរៀបច ំ ឹ ើ ី

ំ ប់នន លោ

់ នលល ែ ូ ររបេ ន

វត្ុ ថ

ទាយកាអ ក្ ន ឲ្យទាន ។ ិ

និង

់ លក្ណ សដើមបងាយយល ៈននទាន ខ ី

ំ ែ ហានននចត្ ក្មាែងកា ត យក្ ិ ទា

ំ្ ូ មសលើក្យក្ទានទាង ំ ខុ េ

ព្បសភទតាមលក្ណ ៈននសទយយវត្ុ ថ គឺ ១ សាម្ីទាន, ២ សោយ្ទាន, ខ ៣ ទាសទាន មក្រនយល់សោយេសងខបដូចត្សៅ ៖ ១. សាម្ីទាន

ការឲ្យ ជ្ូន ព្បសគន ថ្លវយ វត្ុ ព្បណ ថ ី ត្ថ្ដលមាចេ់

់ ថ្ត្ហានលះបង់ ទាន មនហា នបរសភាគ ឬ សព្បព្បាេ ិ ិ ើ បូជា

សៅហាវយនាយ

វត្ុ ថ្ដលខ ថ ែ ួ នមាន

សគថ្ត្ងសព្ជ្ើេ

អក្ ន បសំ រ ើ

ព្បសគន

មានចិត្ត ចង់ជ្ូនវត្ុ អ ថ ម ីវ ួ យ

វត្ុ ណាថ្ដលមានត្នម ព្ែ បសេើរជាង ថ ។ បុគល គ ណាបានបសំ រ

ជ្ូន

សាមទាន បុគល គ សនាះស្មះថ្ល ទានប្តី ឬ ទានសាម្ី ថ្ព្បថ្ល អក្ ន មាន ី ទានជាមាចេ់ ។

២. សោយ្ទាន

ការឲ្យវត្ុ ថ្ដលខ ថ ែ ួ នមាន

បរសភាគ ឬ ិ

ំ សព្បើព្បាេ់យា៉ាងណា ក្៏ថ្ចក្ចាយចណា យឲ្យយា៉ាងសនាះ ។ ទាន សព្បៀបបាននឹងមត្ ត មាែ ិ េ

់ ។ បុគល គ ណាបានបសំ រ

េហាយទាន បុគល គ

សនាះស្មះថ្ល ទានសោយ្ ថ្ព្បថ្ល អក្ ន មានទានជាេមាែ ៣. ទាសទាន

ការឲ្យវត្ុ ថ្ដលខ ថ ែ ិនព្េឡា ួ នម 84

់ សរ

់ ។

ចិត្ត ដូចជា


វត្ុ ម ថ ិនល អ

មិនគួរដល់ការបរសភាគសព្ប ិ ើព្បាេ់

ំ ចណា យឲ្យដល់អក្ ន ដនទ ។ ទាន ណាបានបសំ រ

សទើបចាត្់ថ្ចង

សព្បៀបសៅនឹងអក្ ន បសំ រ ើ ។ បុគល គ

នូវ ទាសទាន បុគគលសនាះស្មះថ្ល ទានទាស ថ្ព្បថ្ល

ំ ៣ ព្បសភទ ខាងសលើសនះ រុទ ធ អក្ ន មានទានជាទាេៈ ។ ក្ុ ងបណា ន ត ទានទាង បរេ ិ ័ទជាទាយក្ទាយិកា សាមីទាន សព្

គួរបសំ រ

តាមេមត្ភា ថ ររបេ់ខួ ន ែ

ះមានរុទសា ធ េនេុភាេិត្ស

េហាយទាន

ំ ប់ដល់ ើងលោ

ំ សំ រ បុ ថ្៉ា នសត ចៀេវាងក្ុប

ទាេទាន

លថ្ល ៖

់ចត្ ់ ត្ អក្ ច ន ឲ្យវត្ុ ោប ថ ថ ិ ត រថ្មងបានវត្ុ ោប ិ វត ិ

សសដឋនទសទា សសដឋម្ុសប្តិ ឋានំ

អក្ ន ឲ្យទីឋានដ៏ព្បសេើរ រថ្មងដល់នូវទីឋានដ៏ព្បសេើរ ។ អគគសស ទាោ លេសត ប្ុនគគំ

អក្ ន ឲ្យវត្ុ ដ ថ ៏សលើេ រថ្មងបានវត្ុ ដ ថ ៏សលើេវ ិ

អគគទាយ្ី វរទាយ្ី សសដឋទាយ្ី ច សយ នសរា ទ្ីឃាយ្ុ យ្សវា សោតិ យ្តេ យ្តេប្ប្ជជ តិ ូ

នរជ្នណាឲ្យវត្ុ ដ ថ ៏សលើេ ឲ្យវត្ុ ល ថ អ ឲ្យឋានដ៏ព្បសេើរ នរជ្នសនាះសៅសក្ត្ ើ ក្ុ ងភរណាៗ រថ្មងជាអក្ ។ ន ន មានអាយុថ្វង មានយេ (ក្ុ ងភរសនាះៗ) ន

85


ទានមាន្លលអ ដូចសមច ត សៅថ្លទានមានផល (phala)ល អ ? ទានមានផល (fruit) ល អ

គទានថ្ដលទាយក្ ឺ

ព្ត្ឹមព្ត្ូវតាមរសបៀបបសចក្ ច សទេ

់សចះសរៀបចចា ំ ត្់ថ្ចង បុនព្បេប ិ តាមទសំ នៀម

តាមេម័យនិយម

សធើបាន វ តាម

៍ខាងេមាភរៈ ។ សេចក្ីព្បាថ្ល ត ន ននអារយជ្ន និង តាមការវវឌឍន ិ ស

ក្បួនបសចក្ ច សទេ សគថ្ចក្សៅតាមមុខវត្ុ ន ថ ី មួយៗ ថ្ដលព្ត្ូវបសងើត្ ក

ៀែ ក្ប ំ ច សទេខាងសធេសម ើងមានជាអាទិ ក្បួនបសចក្ ើវ

ក្់ ក្បួនបសចក្ ច សទេ

ខាងសធើម ក្បួនបសចក្ វ ូ មអាហារ ា ច សទេខាងនិយាយ េរសេរ ថ្ត្ងនិរនធ ចង ព្ក្ង សឃ្លែងឃ្លែ ព្បសយាគ ។ល។ មនុេសសចះសធើម វ ូប ា

ព្គប់ៗោន

អក្ ន ខះ ែ សធព្ត្ូ ើវ វតាមក្បួន

បសចក្ ច សទេ អក្ ន ខះ ែ សធើខ វ ុេក្បួន ។ មូ បអាហារថ្ដលសគសធ ា វ វតាមក្បួន ជា ើព្ត្ូ មូ បអាហារមានេ ា ិលបៈ ។ េិលបៈ ។ មូ ប ា

ទាន

េិលបៈ

ផលទាន

ក្៏ជាផលមាន

តាមក្បួនមានរសបៀបចិត្បថ្នែ ហាន់សព្គឿង បុក្សព្គឿង

ំ ់បញ្ូ ច លសព្គឿង ឬ ផស ំសព្គឿងខុេោនតាមមុខ កាត្់សាច់ ចស្កញ្ញ ិ ច សាច 86

។ ការ


ំ ួ នទឹក្ ចន ំ ួ នសព្គឿង ការោក្់ ោក្់សព្គឿង ចូលមុនសព្កាយ ការបា៉ាន់សាមនចន ំ ំ ់ សនះេុទថ្ធ ត្មានថ្ចងព្បាប់ យូរឆ្ប់ និង ការនលសព្បើក្មាែងសភ ង ទាងអេ ើែ ់ឲ្យទានរបេ់ខនព្បសេ ក្ុ ងក្ប ព្បេិនសបចង ន ន អក្ ន សធទាន ែ ូ រន ើវ ើ ើរ នលល ួ ន ។ ដូសចះ ួែ ព្ត្ូវចាត្ថ្់ ចងសទយយទានរបេ់ខួ ន ែ មានេិលបៈ សព្

ះបសចក្ ច សទេជាស

ំ សគសព្ចើនថ្ត្អសញ្ើជ ទានធៗ ថ្ចង សព្

ឲ្យបានព្ត្មព្ត្ូ វតាមក្បួន ឹ

សទើបជាទាន

ត្ុននេិលបៈ ។ ក្ុ ងរ ន ុ ទេ ធ ម័យ អក្ ន សធើវ

មហាឧបាេិកា ស្មះ វសាខា សៅជ្ួយចាត្់ ិ

ះស្កេី សនះមានបសច ក្ មានបចក្ ត ច សទេខាងសធើវមូ បអាហារផង ា ច សទេ

ខាងព្បាព្េ័យទាក្់ទងសភៀ្ ផង ។ ់ថ្ត្យល់ សដម ើ បឲ្យកាន ី

ំ្ ូ ម ខុ េ

សលើក្យក្ទក្ិណាទាន ខ

រីគមីរព

ទក្ណាវ ភង គ ូ ព្ត្ មក្រិរណ៌នាដូចត្សៅ ។ ិ េ ិខ

ទ្កខណា ិ ទាន

ទក្ិណាទាន មានសេចក្ីតបរេ េ ខ ខ ិ ុ ទិ ធ គឺ ិ ុ ទិ ធ ៤ យា៉ាង សៅ ទក្ិណាវ ១) ទាយក្បរេ ិ ុ ទធ

២) ទាយក្មនបរ េ ិ ិ ុ ទធ

៣ ទាយក្មនបរ េ ិ ិ ុ ទធ ៤) ទាយក្បរេ ិ ុ ទធ ទយកប្បរសុ ៊ិ ទធ គឺ

ចាត្ថ្់ ចង

សទយយទាន

បដិោក

ក្ៈមិនបរេ ិ ុ ទ,ធ

បដិោគ

បដោ ិ គ

បដោ ិ គ

ក្ៈមនបរ េ ិ ិ ុ ទធ

ក្ៈបរេ ិ ុ ទធ ។

រក្ព្ទរយតាម

តាមក្បួន 87

ក្ៈបរេ ិ ុ ទ,ធ

ព្ត្ូវ

។ ទយកមន ៊ិ ប្បរសុ ៊ិ ទធ គទាយក្ ឺ


ចាត្ថ្់ ចង

ទាយិការក្ព្ទរយតាម មនព្ត្ូ វតាម ិ េីលធម៌

ខួ ន ែ

ក្បួន ។ ប្បដ្គ្គ ៊ិ គ ហ្កៈ ថ្ត្ទានសធើសវ សព្

ប្បដ្៊ិគ្គគហ្កៈប្បរសុ ៊ិ ទធ

សទយយទាន

គឺ

មាន

់ថ្ចងស មានការនវឆ្ែត្សចះសព្បើវត្ុ ថ្ដលសគចាត្ ថ ប្បរសុ ៊ិ ទធ គឺ

ើងតាម

ន ថ នភារទី ើងសៅក្ុ ងសា

ំ ុ ត្ ថ្ដលជាទានលប អ ផ

ំ ះទាងខាង

។ មាន

មានសេចក្ីតបរេ ិ ុ ទិ ធ ។

ំ សោលបណ ងរុទសា ធ េនាចង់ឲ្យមនុេសរក្សេចក្ីបរ ត េ ធ ង វ រក្ ិ ុ ទិ ថ្េ

ំ ់ោន សដម ការសចះដង ន ឹ ទាងអេ ើ បរេ ិ ភរសលាក្ ថ្ដលសចះថ្ត្រក្សរឿង ី ់សៅក្ុ ងរ ំ ុ ត្ សទើបសលាក្េរសេើរទានទី ៤ ថ្លជាទានល អ ជាងទានទី ោនមនមានទ ិ ី បផ ២ និងទី ៣ ។ បដិោគ

ទាយក្

ក្ៈមនបរ េ ិ ិ ុ ទ ធ សទើប

សចះដង ឹ ព្គប់ោន បរេ ធ មម ិ ុ ទក្

ទាយក្មិនបរេ ិ ុ ទ ធ និង

និង បដោ ិ គ

ំ ី ទក្ណាវ អរ េ ិ ុ ទិ ធ សដើមបឲ្យ ិខ ី

ំ ួ នឲ្យបានបរ ក្ៈ សរៀបចខ េ ែ ិ ុ ទ ធ ឲ្យមាន

ំ តាមបណ ងព្រះរុទសា ធ េនា

ទទួលសេចក្ីតេុខចសំ រន ើ

េងម គ មនុេសព្បាក្ដជាបាន

ឋានេួគ៌ព្បាក្ដជានឹងសបើក្ទាវរសោយ

ំ ួ លមនុេសបរេ ំ ចាទទ នខានស ធ ងឡាយសនាះម ិ ុ ទទា ិ និង

ំ ល់ថ្ល គួ ក្ត្់េោ

ការទទួលទានសនះ

។ កាលសបើសយងសធ ើ ើវ

ើយ ។

ឹម

ទក្ណាវ េ ត េ ធ ុ ងការឲ្យទាន) ន ិ ុ ទិ ធ (សេចក្ីបរ ិខ ិ ុ ទិ ក្ មនេ សំ ៅយក្ព្ត្មថ្ត្អាជ្ វី ក្មប ម រេ ិ ឹ ិ ុ ទធ

េីលបរេ ត េ ធ ិ ុ ទ ធ បុ ស៉ា ណាណះសទ គឺ េសំ ៅយក្សេចក្ីបរ ិ ុ ទិ ខាង 88

សចះដឹង


ំ សាគល់រសបៀបបសចក្ ច សទេទូសៅ ជារិសេ​េសាគល់ វន ច សទេ ទាង ិ ័យ បសចក្ ំ ខាងអក្ ក្ ន ឲ្យ ទាងខាងអ ន ទទួល ។ សព្ បសចក្ ច សទេទូសៅ

មនសា គ ល់ ិ

ះថ្លសបើទាយក្

ទានរបេ់សគព្ោន់ថ្ត្មនេ ូ វល អ ិ

ថ្ត្សបម គ ល់វន ិ ័យ ើ នសា ិ

បសចក្ ត្ជាទានតាមវ ន ច សទេសនាះ ទានរបេ់សគក្៏មនសក្ ិ ័យស ិ ើ

ើយ ។

ំ សបើជាក្ឋិនទានព្ត្ូវថ្ត្មានបសចក្ ច សទេខាងវន ិ ័យទាងេងខាង

គឺ

ំ ី សរឿងកាត្់សដរសបាក្ ក្៏ព្ត្ូវសាគល់វន ច សទេ អរ ិ ័យបសចក្

ខាងទាយក្

ំ ី សរឿងខន ័ ធននចវរ ំ គក្់ ព្ជ្លក្់ចវរ យព្សាប់ ។ ី អរ ី ថ្ដលសគកាត្់សដរចណា ចថ្ំ ណក្ខាងភក្ ិ គ ិ ុ ខ គឺ បដោ ព្គងអនុសមាទនា

ក្ៈព្ត្ូវថ្ត្សាគល់ វន ច សទេ ខាងព្កាល ិ ័យបសចក្

ខាងណាមួយ

បនិ ចបន ត ត ក្៏រុំសក្ើត្ជាក្ឋិនស ួច សលាក្ឲ្យន័យ សរ

ន ស ើ យ ។ ដូសចះ

អងគ តាមរុទាធនុញាត្ត និង រុទប ធ បញ្ញត្ិត ។

បសចក្ ច សទេននការឲ្យទាន

សបទាយក្ទាយ កា ើ ិ

ើងជាក្ឋិន

ំ ី រសបៀប បានយល់ដង ឹ អរ

ំ ព្រមទាងអន ុ វត្ឲ្ ត យបានព្ត្ឹមព្ត្ូវ

ំ ទក្ិណាវ េ ខ ធ ែ ច ងជាសោល ិ ុ ទិមក្ឆ ុ ះបញ្ញ

សោយយក្

ផលាែនិេងសជាទីសមាទនៈនឹងសក្ើត្

ំ ំ ឃ្លត្់ឃ្លង ំ បានស ចអីមក្ោ​ោ ង វ ើងជាព្បាក្ដ ោមនអណា

អននសទា ព្លសទា សោតិ វតេសទា សោតិ វណណសទា យនសទា សុខសទា សោតិ ទ្ីប្សទា សោតិ ចកខសទា ុ 89

េូមប ី

ើ យបានជាអ ក្ថ្លចារយ

ក្យ ក្ឋិន ថ្ល ក្ព្ម គឺ ក្ព្មនឹងសធឲ្យសក្ ត្ស ើវ ើ

េរុបសេចក្ីតមក្

មានស

មានវន ច សទេ ិ ័យបសចក្

ើយ ។


អាកឲ្យនត្គឿងប្បរនោគ ន្មះថ្នឲ្យកមាលង ាំ អាកឲ្យសាំ ព្ត្់ន្មះថ្ន ៊ិ ឲ្យព្ណ៌សមបុរ អាកឲ្យោន ន្មះថ្នឲ្យនសចកេស ី ុ ខ អាកឲ្យ ត្ប្បទប្ប ី ន្មះថ្នឲ្យចកខុ ។

សុខសស ទាោ សម្ធាវី សុខំ សសា អធិគចឆតិ អាកមានត្បាោា ោអាកឲ្យនូ វនសចកេស ី ុ ខ (ដ្ល់អាកឯនទៀត្) នោក រខមងបាននូ វនសចកេីសុខ (ននាះមកខលួនវញ) ៊ិ ។

កលាណការ ី កលាណំ បាប្ការ ី ច បាប្កំ អាកនធវអ អ ឹងបានផលលអ អាកនធវអ ើ ាំនព្ល ើ ន ើ ាំព្អា ី ត្កក់នង ឹ បានផល អាត្កក់ ។

90


ឆឡង្គទាន ឆឡង្គទាន មក្រី

ក្យ ឆ + អងគ + ទាន = ឆ

និង អងរគ បេ់បដោ ិ គ

ក្ៈ អក្ ន ទទួល ៣

ងទា គ ន ថ្ព្បថ្ល ទាន

ព្បក្បសោយអងគ ៦ ។ អងគ ៦ សនាះ គឺ អងគរបេ់ទាយក្

អង្គរប្ស់ទាយ្ក

១. ប្ុសព្វវ ទានា សុម្សនា សោតិ ទាយក្ សព្ត្ក្អរក្ុ ងកាលម ន ុន ំ ុ ងឲ្យ ក្ុ ងកាលក្ រ ន

៣. ទ្ោវ អតតម្សនា សោតិ ទាយក្ ទានថ្ដលខួ នបានឲ្យរ ែ ួ ចស

អក្ ន ឲ្យមានចត្ ិ ត

ំ ត្ អក្ ន ឲ្យញា ត យព្ជ្ះថ្លែ ិ ឲ្ ុ ងច

២. ទ្ទ្ំ ចិតតំ ប្សាសទ្តិ ទាយក្

អរ

អក្ ន ឲ្យ ៣

ើយ ។

អក្ ន ឲ្យមានចត្ ិ សត ព្ត្ក្

ំ ៣ យា៉ាងសនះសៅថ្ល ១ បុរវសចត្នា ២ មុញ្ជនសចត្នា ៣ អងទា គ ង

អបោបរសចត្នា ដូសចនះវ ិ

ក្៏បាន ។

អង្គរប្ស់ប្ដិោគហ្កៈ ៣

១. បដោ ិ គ

វីតរាោ

វា

សោនតិ

រាោវិនយយ្

ក្ៈ អក្ ន ទទួលទានអេ់ោគៈ (រីខនេ ធ នាតន) ស

ំ ត្់បង់ោគៈ ព្បត្ិបត្ិសដ ត ើមបក្ ី ចា

91

វា

ប្ដិប្នាន

ំ ុង ើ យ ឬ ក្រ


២. វីតសទាសា វា សោនតិ សទាសវិនយយ្ វា ប្ដិប្នាន បដិោគ

ក្ៈអក្ ន ទទួលទានអេ់សទាេៈ (រីខនេ ធ នាតន) ស

់ ូ វសទាេៈ ំ ត្់បងន សដើមបក្ ី ចា

ំ ុ ងព្បត្បត្ ើ យក្រ ិ ិត

៣. វីតសមាោ វា សោនតិ សមាហ្វិនយយ្ វា ប្ដិប្នាន

បដិោគ

ក្ៈ អក្ ន ទទួលទានអេ់សមា

ំ ត្់បង់សមា ព្បត្ិបត្ិសដ ត ើមបក្ ី ចា

ៈ។

ៈ (រីខនេ ធ នាតន) ស

ំ រួមអងទា ក្ គ ងថ្ផ ន ខាងទាយក្

ជា ៦ ព្បការ សទើបសៅថ្ល ឆ

ព្រះេមាមេមុ ទ ព ព្ធ ទង់េរសេើរ ឆ

ំ ុង ើ យ ឬ ក្រ

និង ថ្ផក្ ន ខាងបដិោគ

ក្ៈព្ត្ូវ

ងទា គ ន ថ្ព្បថ្ល ទានព្បក្បសោយអង៦ គ ។ ងគទានសនះថ្ល ទាយក្ទាយកាអ ក្ ន សធើទាន វ ិ

នឹងបានអានិេងសសព្ចើនឥត្គណនា ។ ការបសំ រ

ទានឲ្យបរេ ច សទេ ដូចថ្ដលបាន ិ ុ ទ ធ តាមរសបៀបបសចក្

សរៀបោប់មក្ ជាក្ច គ សធើបានសោយក្ព្មជាងការរក្ាេ វ ិ ថ្ច ដលបុគល ីល ។ សបើ បុគល គ ព្ត្ូវការ ត្ម ព្ត្ូវសវៀរ មក្

ព្ោន់ថ្ត្សរៀនេូព្ត្ឲ្យសចះដង ឹ េិកាខបទថ្ដលព្ត្ូវ

េមាទានេីលសនាះរីភិក្ុ ខ ឬ សាមសណរ ។

ខព្ំ បឹងព្បត្ិបត្ិេព្ងួ មឲ្យបានព្ត្ឹមព្ត្ូវ ត

េសព្មចបរេ ិ ុ ទធ

៏ ចញា ំ ុ េលសនាះឲ្យ ក្អា ុ ងក្

ំ ក្ ំ ក្ ។ បុគល គ ព្គប់ជាន់ថ្លនក្់ទាងអ ន មាន ទាងអ ន មធយម

ំ ក្ ទាងអ ន ព្ក្ អាចកាន់រក្ាេមាទាន ំ ចណា យបង់ព្ទរយធន ។

ចថ្ំ ណក្ការបរចា ិ ច គទាន

ំ ់ បានដូចោន សោយមនចា បាច ិ

លុះព្តាថ្ត្បុគល គ មានសទយយវត្ុ ថលម ម លះ 92


សធើសក្ វ ើត្ផង និង មានបដិោគ

ក្ៈអក្ ន ទទួលផង ។ មិនថ្ត្បុ ៉ាសណាណះ ទាយក្

ទាយកាព្ត្ូ វចាត្់ថ្ចងសធើទានសនាះ តាមបសចក្ វតាម វ ច សទេ​េិលបៈ ព្ត្មព្ត្ូ ិ ឹ រុទាធនុញាត្ត សទើបនឹងបានផលាែនិេងស សរ មានស្មះថ្ល ជាទានដ៏ព្បនរ ។

សល

ំ េមតាមបណ ង

ទានដក្៏ ប្ពព្មានសាេន ៧ ក្ប្ការ

១. តណហុតតរ ិយ្ទានំ ទានសដើមបឆ ែ ចាក្ត្ណា ា ថ្ដលជាសព្គឿងនា ំ ី ង

់ ុ ងនព្ត្ភរ េត្វ ឬ បសណើ ត រេត្វឲ្យអសនាទលសក្ត្សា ែ បក្ ន ើ

២. ចិតកា ី រទានំ ទានសោយការសោររ គឺ សោររ

កាយ

ំ ព្រមទាងសទយយវត្ ុ ថ ថ្ដលព្ត្ូវលះឲ្យ

៣. ហ្ិសរាតតប្បទានំ ទានសោយការខាមេបាប ខាែចបាប សខើមបាប ព ៤.

និរវសសសទានំ

សាតយសព្កាយ

ទានសោយមនគ ត្េ នំ ចទុក្ ិ ិ

៥. ទ្កខិសណយ្យទានំ ទានចសំ

មនន ិ ឹ ក្

ះទក្ិសណយយប ខ ុ គល គ

៦. សសាម្នសសប្វិ ចារទានំ ទានសោយសសាមនេស រក្ោយ និង ី ូ

ការរិចារណាស

ព្បសយាជ្ន៍ជាក្់លាក្់ សោយ

៧. អលង្កករប្រ ិវារទានំ ទានជាសព្គឿងអលងាករ និង ជាបរវារនន ិ

ំ ិត្ថ្ល ់រច ំ ិត្ត ។ ចិត្ត គឺ តាងច ត នឹងយក្ការឲ្យទាន សធើជាសព្គឿងអប វ

៏ព្បនរ ៧ ព្បការខាងសលើសនះមានស្មះ បុគល គ ថ្ដលបានសធើទានដ វ

ថ្លជាបុគល គ ភា្ក្់រឭក្ មានការព្បាថ្លននឹងជ្ិះនាវានព្ត្លក្ណ ខ ៍ សឆ្ពះសៅរក្ទី 93


សាថនបរមេុខ គឺ ព្រះនិ វ ន ។ ផុ យសៅវ ទ ិ

ំ ំ បុគល ងប គ ថ្ដលសធើទានទា វ

ំ ីខា ទាងខ សព្ ជ ជ សោយមនសចះដ ច សទេ​េិលបៈននការសធទាន ឹងបសចក្ ិ ើវ ិ៍ ត សក្រស្ ម ះយេ​េក្ិត

ក្៏សធើតាមទ សំ នើងចត្ វ ត ង់ ិ ច

ព្ទរយេមបត្ិត

ះអាង

សោយ

ញាណវបបយ ុ ត្ត មនអន ុ វត្តា ត មចាបព្់ រះរុទសា ធ េនា ថ្ដលមានមក្ក្ុ ង ន ិ ិ គមីរដ ព ីកា មានស្មះថ្លបុគល គ ងប់ងល់នឹងត្ណា ា ព្បាថ្លនសលាក្ិយេុខ ឬ ំ ន េព្មុក្ជ្ិះថ្ត្នាវានព្ត្សលាក្ ។ អាមិេ​េុខ នាោ

់ ក្ុ ងេម ំ ៣ គឺ នាវានព្ត្សលាក្ សបក្វ ន ុ ព្ទវដេ ត ងារននភរទាង ិ ើ លវល

ំ ំ កាមភរ រូបភរ និង អរូបភរ ថ្ដលព្រះអរយប ុ គល គ ទាងឡាយថ្ត្ងថ្ត្ខ ិ សចៀេវាង ។ រឯ ថ្វ ដលមានឧបនិេស ័យចាេ់កាែ ខ ៍ ផុ ក្េត្ ទ ី នាវានព្ត្លក្ណ សបើក្យាព្តាសឆ្ពះសៅកាន់ព្រះនិ វ ន ។

ព្រះរុទព្ធ ទង់ព្តាេ់ថ្ល “សព្វរសំ ធម្មរសសា ជិនាតិ” “រេធម៌ រថ្មង

ំ ួ ង” ។ រេ ឈះ ន អេ់រេទាងរ ជាត្ឆ្ ិ ៃ

់ រិសា

ំ ់ ទាងអេ

សភាជ្នាហារដ៏មានរេ

ព្ោន់ថ្ត្ជាបច័យ ច េព្មាប់សសាយទុក្ខ

បុ ៉ាសណាណះ ។ ចថ្ំ ណក្ ធមរម េ គឺ ស

ក្ុ ងេងារវដ ន ត

៌ (qualities conducive to ធិបក្ិយធម ខ

enlightenment) ៣៧ ព្បការ និង សលាក្ុត្រត ធម៌ (supermundane qualities) ៩ ំ ួ ង សព្ ជារេព្បសេើរនព្ក្ថ្លង ជាងរេទាងរ

ះថ្ល ធមរម េ អាច

់ ះ ំ ុ លុជ្ន ញា ជ ឲ្យចងជ្ ខ ៍ ជាងនាវានព្ត្សលាក្ ។ ិ នាវានព្ត្លក្ណ ុ ងប បានស

លថ្ល

គួរទានព្់ រះរុទសា ធ េនា ជាស

ការបានសក្ត្ជាមន ុ េស ើ

៏ ម ក្ុ ងព្បសទេដ េ ន

៏ ព្មនព្ក្ថ្លង ។ ត្ុការណ៍មួយដក្ 94

មិន


ព្ត្ូវបសណា ត យឲ្យឱកាេដ៏ព្បសេើរសនះ ធមរម េ

ក្នង ែ សៅសោយរុំបានសព្ក្បជ្ញ្ជក្់ ៗ

ំ ន ព្តាប់តាមេត្វ ុ ម ំ នាោ

ថ្ដលខសំ

ំ ងផ្ទកឈូក្ផ្ទកក្ុ ងប ថ្េង វ រក្លអ ន ឹង ។

។ ថ្

បបនឹ មក្ាលសប ក្ថ្ភ ក្ ថ្ក្បរផ្ទកឈូក្សធើវ ែ ន ភះៗ ើ ឹែ

ើរ

ព្តាប់ក្ថ្ងប ក ថ្ដល

់ នឹងរេជាត្ិ ច ី មនខ ិ ីរវល

ំ ុ ងព្ត្ឹបសោយវរិ យភារ សក្េរផ្ទក ថ្ដលភមរជាត្ិក្រ និង អបបមាទភារ ។ ិ

។ ា

14

( (

14

(

)

៥២

៣៨

95

) )។


ទានានិសង្ស ទានានិសង្ស មក្រី

ក្យ ទាន +

និេងស = ទានានិេងស ថ្ព្បថ្ល

ផលននការសធើទាន ឬ ផលាែនិេងសននការសធើវទាន ។ សលាក្ចាត្់ វ ទាន និង ធមទា ម ន ជាក្លាណវត្ុ ម ថ ួ យដ៏ព្បសេើរ ។ េបបុរេ ំ ក្ណា

់ មិនសជ្ឿក្មផ ម ល

សលាក្ោប់

ទាន

យល់ថ្ល

មានសៅ

អាមេ ិ សលាក្

សោយរិត្ ចថ្ំ ណក្ មនុេស

ទាន

អេ់ព្ទរយ

ថ្លជាព្បនរណីធម៌ននបុរវបុរេ

។ ឬ

ចាត្់ជា

បុញ្ន ញ ិ ធិ ជាទីរឹងរំនាក្់ននេត្វសលាក្ ។ ទានរថ្មងេសព្មចព្បសយាជ្ន៍ឲ្យ ស

ំ ូ វសលាក្ ំ ូ វធម ៌ គឺឥធសលាក្ និង បរសលាក្ ។ ជាក្់ចាេ់ ទាងផ ទាងផ ែ ែ ទាយក្

ំ សេចក្ីេ ក្មាែង ត ុខ

អក្ ន ឲ្យទាន ស្មះថ្ល បានឲ្យនូវអាយុ រណ៌េមបុរ

់ ់ បុគល អងអាចដល គ ដនទ ។ ការឲ្យទានសនះ ស្មះ

ំ ុ ក្សោយព្បនរ សព្ ថ្ល ជាអក្ ន ចងមត្ ិ ត ព្បមូលក្មាែងទ

ះថ្ល មនុេសក្ុ ង ន

់ រថ្មងោ៉ាប់រងការលបា ំ ក្សនាះ

ឯង ។ កាលសបើ

សលាក្ រថ្មងមានក្ិចធ ។ កាលសបើ ក្ិចកា ច ុ រៈរវល់ជាធមតា ម ច រធុរៈសក្ើត្ស បុគល គ អក្ ន ឥត្មិត្េ ត មាែ មានមត្ ត មាែ ិ េ

់ ព្ត្មច ំ ួ នណា ក្មាែងក្ ំ ៏មានតាមចន ំ ួ នសនាះថ្ដរ ។ ន ឹ

បុោណាចារយសលាក្បានចាត្់ទាន ជាមត្ ត មាែ ិ េ 96

ើង

ំ ៏ ឬ ជាក្មាែងដ


ព្បសេើរ

សព្

ះជាបច័យ ច ជ្ួយជ្ូនដសំ ណើរ

អវយវៈ

គឺ

នដសជ្ើងជាមត្ ត មាែ ិ េ

ឲ្យជ្ួបព្បទះសេចក្ីេ ត ុ ខចសំ រន ើ

ំ ី បចុ បបន តាងរ សន រៀងដោបដល់បរសលាក្ ។ ោងកាយមនុេសសយងព្ត្ូ វមាន ច ើ ់

សោះព្សាយក្ច ច រធុរៈ យា៉ាងណាមិ ិ កា

ំ ់េព្មួល ជាក្មាែងេព្មាប

បុគល គ អក្ ន មានេទាធ សព្ត្ក្អរក្ុ ង ន

ំ ់ខួ នក្ ៏ ៉ា ង ការបរចា យា ត ក្មាែងរបេ ែ ិ ច គទាន ក្៏រថ្មងបានទាន សនាះឯងជាមិត្ជា ំ សនាះថ្ដរ ។ រឯប គ មិនមានេទាធជាអក្ ន ក្ណា ី ុ គល ោមនមត្ ត មាែ ិ េ

់ មានស្មះថ្ល បុគល គ

់ ឬ ោមនក្មាែងដ ំ ូ ចោននឹងោងកាយថ្ដលក្ប ំ ុ ត្នដសជ្ើង ។ អានិសង្ស ៥ យ៉ាង្ពនអាម្ិសទាន

១. ប្ិសយ សោតិ ម្នាសបា រថ្មងជាទីព្េឡា

ំ ទាងឡាយ

់ សរ

ចត្ ិ ត ននជ្ន

់ ប់រក្ ២. សប្បរុ ិសា េជនតិ មនុេសថ្ត្ងថ្ត្សេរគបោ

៣. កលាណកិតតិសសទាទ អព្ភុគគចឆតិ ក្ត្ ត ័រទរថ្មងឮលបខ ិ ិេ ី រច ខាចយ

ព្គប់ទិសានុទិេ

៤. វិសារសទា ឧប្សង្គម្តិ រថ្មងមាន

ំ ន សរលចូលសៅកាន់ទីព្បជ្ុជ្

កាែហានមនអ មសអៀន ិ ឹ

៥. សុគតឹ សគគំ សោកំ ឧប្បជជតិ សរលសធើកាលក្ វ ិរយាន ិ ឹ ងបានសៅ

សក្ត្ក្ ។ ន ុ គត្ភរ ើ ុ ងេ ិ

ំ ៥ យា៉ាង ដូចស អានិេងសទាង

លមក្សនះ ថ្ចក្សច

អានិេងស ៤ ខាងសដើមជា សនទិដិក ឋ ្ល គឺផលគួរស 97

ជា ២ ថ្ផក្ ន គឺ

់ ាេ់សោយ ជាក្ច


ខួ នឯងក្ សន នះ ។ អានិេងសមួយខាងចុងជា សម្បរាយ្ិក្ល គឺ ែ ន ច ុ ងបច ុ បបន ផលថ្ដលព្ត្ូវបានជ្ួបព្បេរវស

ចាេ់ក្ុ ងបរសលាក្ ។ ន

អានិសង្សពនធម្មទាន

ការេថ្មង ត ធមសម ទេនាជាសាធារណៈក្ីត

៌ សទាេ ខុេព្ត្ូវ ផូ វសលាក្ ផូ វធម ែ ែ

មនុេសមានក្់ ឬ សព្ចើននាក្់ក្ីត សៅថ្ល

ធមទា ម ន ។ ធមក្ ម លិក្េថ្មង ត ធម៌សទេនា ព្បាជា្ ដល់

ំ ី គុណ សព្បៀនព្បសៅអរ ចសំ ណះវជា ិ ជ

ដនទ

បានសេចក្ីតេុខ

ំ ិ ត្ ឬ ជាសដម ការេិក្ាព្ត្ងព្តាប់សាតប់យក្ឧបាយ ោប់ថ្លជាសមគន ើ

រូជ្ននសារព្បសយាជ្ន៍ព្គប់ថ្បបយា៉ាង ។ បុគល គ ថ្ដលបានេសព្មចមគផ គ ល និ វ ន ក្៏សព្

ះអាព្េ័យការសាតប់ ជាបច័យ ច ។

បុគល គ អក្ ន សព្បៀនព្បសៅធម៌ ស្មះថ្ល ឲ្យព្រះនិ វ ន េមដូចរុទ ធ

ភាេិត្ថ្ល “

ត ត

ត ,

ត ត”

15

;

;

;

ត (

(

)

)

,

,

, ,

” ។ “សព្វទានំ ធម្មទានំ ជិនាតិ” “ធមទា ម ន 15

(

)

៨០

98


ំ ួ ង ” ។ ធមទា រថ្មងឈះ ន ទានទាងរ ម ន ជាទានមានផលាែនិេងសខេ ព ់ ឈះ ន ំ ់ សព្ អាមេទាន ទាងអេ ិ

ះស

ត្ុថ្លធមទា ម នជាព្បធាន ឬ ជាជ្ីវត្នន ិ

ំ អាមេទាន ។ ធមទា ម នជាអាយុននព្រះរុទសា ធ េនា អាចញា ុ ទធ ិ ុ ងព្រះរ សាេនា ឲ្យមានរនឺ រេ ែ ី រម ុ ងសរឿងដោបសរៀងមក្ ។ ការេថ្មង ត ធម៌ដល់អក្ ន

ដនទ កាលសបើអក្ ន សាតប់ទទួលសាតប់ សោយសោររ រថ្មងបានអានិេងសយា៉ាង ៏ នទទួលអានិេងស ដ៏ ព្បសេើរ ចថ្ំ ណក្ធមក្ ម លិក្ សលាក្អក្ ន េថ្មតងធម៌ ក្បា ៉ា ងមក្វ ិ នលថ្ល ែ ែ សព្ចនយា ើ

ព្បការ ។

សបើនិយាយរួមអានិេងសននធមទា ម នមាន

អានិសង្ស ៥ ក្ប្ការពនធម្មទាន ១. អតេប្បដិសសំ វទ្ី ធម្មប្បដិសសំ វទ្ី សលាក្អក្ ន េថ្មង ត កាលសបើ

េថ្មង ត ធម៌ សោយផត្ ច ់ តាមអងគននធមក្ ម លក្ ិ ច ផង ិ ចសំ

ះព្រះេទម ធ ម នឹងរងរ ឹ ត្ ឹ

ថ្ត្ជាអក្ នថ នធម៌ ដន៏ ព្ក្ថ្លងស ន យល់ដង ែ ែ យក្ុ ងអត្ ន ឹ ចាេ់ ធុ ះធា ២. បាសមាជជំ

ំ ុ ត្ សសាមនេសព្ជ្ះថ្លែជាទីបផ

ើងសទៀត្

រក្ោយក្ ន ថននធម៌ រថ្មងសក្ើត្ស ី ុ ងអត្

៣. ប្ីតិ ការសព្ត្ក្អរក្ុ ងអត្ នថ នធមស៌ នាះ ក្៏រថ្មងសក្ត្ស ន ើ

ើងសោយ

ើង

៤. ប្សសទ្ធិ កាយ និង ចត្ ម លក្ ន សាតប់េប ៃ ់ ចាក្ ិ និង អក្ ិ នត នធមក្

អក្ុេលធម៌សផសងៗ រ

ំ ូ ត្ដល់សក្ើត្េសងគ វ ត្ក្់េុ ត្ក្ ែ ុ ងេងា ន ខ រទាងឡាយ

ំ ុ ងេថ្មង ំ ំ ុង ៥. សមាធិ ចិត្រត បេ់សលាក្ថ្ដលក្រ ក្ ត ធម៌ ក្៏តាងមា ន

អារមណ ម ៍ េប ៃ ់សាៃត្់ចាក្នីវរណធម៌

99


ំ ៥ យា៉ាងសនះជា សនទិដិក អានិេងសទាង ឋ ្ល គផលថ្ដលស ឺ

ចាេ់ក្ុ ងបច សន នះក្៏មាន ជា សម្បរាយ្ិក្ល គឺ ផលថ្ដលព្ត្ូវមាន ន ច ុ បបន ៏មាន ។ ជាប់ត្សៅក្ុ ងបរសលាក្ក្ ន

អានិសង្សពនចតុប្បចចយ្ ័ ទាន

សៅព្ត្ង់

អាមិេទាន

ំ្ នរនយល់រួចមក្ស ខុ បា

ើយ

ចត្ុបបច័យ ច ថ្ដលមានចីវរ បិណឌបាត្ សេនាេនៈ និង គិលានសភេជ្ៈជ ។ បុ ថ្៉ា នសត ោយយល់ស

័យ ថ្ល រុទប ៤ ធ រេ ច ិ ័ទនិយមសធទានបច ើវ

ឬ សៅថ្ល

បុណយបច័យ ៤ សទើបខុ សំ្ លើក្យក្អានិេងសនីមួយៗននចត្ុបបច័យ ច ច ទាន មក្ រណ៌នាឲ្យបានរិសាតរជាងមុនបនិ ចសទៀត្ សដើមបឲ្យទាយក្ទាយ ត ិកា បាន ី យល់

មានេទាធព្ជ្ះថ្លែកាន់ថ្ត្សព្ចើនស

ើ ងៗ ។

អានិសង្សពនចីវរទាន

ក្យថ្ល

ចីវរៈ

ដូចជាបានថ្ត្ខាងេបង់

ចវរ ី

ជាបរកា ិ ខរ

ំ ី េព្មាប់បរវជ្ត្ ិ ថ្ត្ ១ មុខបុ ស៉ា ណាណះ ។ បុ ថ្៉ា នសត បតាមសេចក្ ើ ីត ថ្ដលថ្ចងអរ ចីវរបបច័យ ច សនាះ ថ្ដលជា

សលាក្ថ្លេូមបថ្ត្សព្គឿងសេ ៀែ ក្ ី

មនុេសព្គបរ់ ូ ប

ក្់របេ់ព្គ

េទ ថ ូ សៅ

៏ ប់ចូលចវរបបច ័យ សដរភាជប់ោនសោយសចេ ក្ោ ច ថ្ដរ ។ ី សទាះព្គ

េក្ ថ ីត

បរវជ្ត្ ិ ក្ីត

េុទថ្ធ ត្ព្ត្ូវការ

័យ ំ នសព្គឿង សេៀែ ក្ ចវរបបច (សព្គឿងសេៀែ ក្ដណតប់) ដូចៗោន ។ សបើរុមា ច ី ដណតបស់ ទ មនុេសព្បាដក្ជាមិនអាចរេ់សៅបានេុខព្េួល ស

ើយ សព្

ថ្ត្ការអនោ ត យសោយភារសតត និង ព្ត្ជាក្់ជាសដើម ។ សបើសទាះបីជារេ់សៅ 100


៏ នសោយ បានក្បា

សវទនា ដូចជា មនុេសនព្រ ឬ េត្វសាវថ្ដលការ

សតត ឬ ព្ត្ជាក្់សោយសារថ្ត្សោមបុ ស៉ា ណាណះ ។ អាព្េ័យស

ត្ុសនះស

ើយ

បានជាទាយក្ទាយកា ិ

បានឲ្យ

័យ ំ ត្់ សខាអាវ ដល់មាតាបតា ចវរបបច មានេរ សោយបូជាគុណសលាក្ ឬ ច ី ិ ដល់ព្គ

េ ថ សោយេសស្កងាគះ និង ព្បសគននព្ត្ចីវរចសំ

ះ បរវជ្ិត្ សោយ

បូជាគុណធម៌របេ់សលាក្ ។ ការឲ្យចីវរទានបានទទួលផលាែនិេងសសព្ចើន ំ ំ ទាងបច កា ។ បដិោគ ច ន ល ទាងអនាគត្កាល ុ បបន រថ្មងមានេមបុរល អ ក្ុ ងបច ន ច ន ស ុ បបន និង េមបូរសៅសោយសព្គឿងសេៀែ ក្ ំ ុ ត្ន គមីរេ ព យ ត ិ កាយ

ព្ត្ង់

េមាមេមុ ទ ព ធ ព្ទង់គង់ព្រះជ្នសម ៅស

ក្ៈជាអក្ ន ទទួលនូវទាន

ើ យទាយក្ទាយកាន ិ ឹ ងមានេមបុរល អ

់ ុ ងអនាគត្កាល ក្ក្ ។ ន ំ ុ ត្ត សទវតាេយ

ថ្ចងថ្លកាលព្រះ

ើយ មានសទវតាចូលមក្ទូលេួរព្រះអងគ

ថ្ល “បរិព្ត្ព្រះដ៏មានព្រះភាគដ៏ចសំ រន សទើបបានស្មះថ្ល ថ ជាទាន ើ ឲ្យវត្ុ អ ីវ ់ ់ ថ្ល “វតេសទា សោតិ វណណសទា” “ការឲ្យ ឲ្យរណ៌េមបុរ ?” ព្ទងព្តាេ ំ ត្ជា ់ ទាន បានស្មះថ្ល ឲ្យរណ៌េមបុរជាទាន គបានស្ េរ ម ះថ្ល ឲ្យ ឺ វណណទានដល់អក្ ជា ន ទទួលនូវទាន ក្ុ ងបច ន ច ន ត្ិ ស ុ បបន អក្ ន ឲ្យទានសនាះ សេៀែ ក្

ើ យទាយក្ទាយិកា

ថ្ត្ងបានជាអក្ ន មានរណ៌េមបុរល អ

ក្់ និង ព្ទរយេមបត្ិត ក្ុ ងអនាគត្ជាត្ ន ិ” ។

អានិសង្សពនប្ិណឌបាតទាន

ំ ូ រសព្គឿង េប

ំ ហារមានបាយ បបរ នំចណ ំ ី ជាសដើម ថ្ដលោក្់ចូលសៅក្ុ ង ដុអា ន 101


មាត្់ ទំ

រសលបចូលសៅបាន ភាសាបាលី សៅថ្ល ប្ិណឌបាត ។ អក្ ន

់ ោ ំ ល់ កាន់ព្រះរុទសា ធ េនាធាែបេ

៉ា ថ្ល ក្យសនះថ្ត្មាង

ជាចងា​ាន់របេ់

ំ ី បណ ព្រះេងឃ ។ បុ ថ្៉ា នតតាមសេចក្ីថ្ដលថ្ចងអ រ ត ច សនាះ សលាក្ ិ ឌ បាត្បបច័យ ថ្លេូមបថ្ត្ អាហាររបេ់ព្គ ី

េថ

ឬ េត្វទូសៅ ថ្ដលជាសព្គឿងសលបចូល

សៅតាមមាត្់ដូចោន ក្៏សលាក្ោប់ចូលក្ុ ងរ ន ួ ក្បិណឌបាត្បបច័យ ច ថ្ដរ ។ មនុេសេត្វ

េុទថ្ធ ត្ព្ត្ូវការបិណឌបាត្បបបច័យ សបើោមន ច

បណ ជាសព្គឿងអាព្េ័យសទ ច ិ ឌ បាត្បបច័យ

់សៅ រិត្ជាមនអាចរេ ិ

់ បានជាោច់ខាត្ ។ ព្រះបរមសាសាតព្ទងបានេថ្ម ង ត ថ្ល “សសព្វ សោត អាោរដឋិតិកា អាហារ” ។

ំ ំ ួង េត្វទាងឡាយទា ងរ

ំ វី ត្រេ ់សៅបានសោយ តាងជ្ ិ

ំ ណ ំ ី េព្មាប់ ក្យថ្ល អាហារ មិនេសំ ៅយក្ថ្ត្បាយ បបរ នច

មនុេសបរសភាគសនាះសទ េូមបថ្ត្សៅ ម ឫេ សដើម េឹក្សឈ ែ ិ ើជាសដើម ថ្ដល ី ំ រសភាគក្ ៏អាចសៅថ្ល េត្ត្ វ ូ ចធ ប ិ

អាហារដូចោន

អាហារបរសភាគ ឬ ក្៏មានថ្ដរ ថ្ត្បរសភាគម នសក្ ត្ ិ ិ ិ ើ សព្

សបើមនុេសេត្ោ វ មន ះមានជ្មឺឈ ៃ ឺថ្លកត្់

ំ ក្៏ដល់នូវសេចក្ីសា ថ្ំ ដរ ។ ត ែ ប់ សទាះបីជាមិនសាែប់ ក្៏ោមនក្មាែងរល ស

ត្ុសនះ បានជាទាយក្ទាយិកា បានឲ្យបិណឌបាត្បបច័យ មាន ច

ំ ី អាហារដល់មាតាបតា ចណ សោយបូជាគុណសលាក្ ដល់ព្គ ិ េសស្កងាគះ

និង

ដល់បរវជ្ត្ ិ សោយបូជាគុណធម៌របេ់សលាក្

េសថ ោយ

ការឲ្យ

ំ បណ ងបច កា ច ន ល ិ ឌ បាត្ទាន នឹងបានទទួលផលាែនិេងសសព្ចនអសនក្ទា ើ ុ បបន ំ ទាងអនាគត្កាល ។ បដិោគ

ំ ំ ួ ន ក្ុ ង ក្ៈអក្ ម ន ទទួលទាន មានក្មាែងមា ន 102


បចុ បបន កា ច ន ល ស

ើ យទាយក្

មាចេ់ទាន នឹងមានរូបេមបត្ិតល អ មាន

ំ ំ និង ព្ទរយេមបត្ិសព្ច ក្មាែងរល ន ។ ត ន ើ ក្ុ ងអនាគត្កាល ំ ុ ត្ន គមរេ ត ិ កាយ ព្ត្ង់ ីព យ

បរមសាសាត ព្ទង់គង់ព្រះជ្នសម ៅស

ំ ុ ត្ត េថ្មង សទវតាេយ ត ថ្លកាលព្រះ

ើយ មានសទវតាចូលសៅទូលេួរព្រះអងគ

ថ្ល “ទ្សទា ព្សោ សោតិ” “បរិព្ត្ព្រះដ៏មានបុណយដ៏ចសំ រន ថ ីវជា ើ ! ឲ្យវត្ុ អ ំ ទាន សទើបបានស្មះថ្លឲ្យក្មាែង ?” ព្រះរុទព្ធ ទង់ព្តាេ់ថ្ល “អននសទា ំ ព្លសទា សោតិ ឲ្យបាយជាទានបានស្មះថ្លឲ្យរលទាន គឺ ឲ្យក្មាែង ដល់បដោ ិ គ

ក្ៈ អក្ ជា ន ទទួលនូវទានក្ុ ងបច ន ច ន ត្ិ ស ុ បបន

ើ យទាយក្ទាយកា ិ

ំ ូ រ ព្ទរយេមបត្ិត ក្ុ ងអនាគត្ជាត្ ជាមាចេ់ទានថ្ត្ងបានេប ន ិ” ។

អានិសង្សពនសសនាសនទាន

ទីព្ជ្ក្ ទីសដក្ ទីអងុ យក្ គ ន ី សៅថ្ល សសនាសនៈ ។ ុ ងភាសាបាល

ំ ល់ សយងជារ ុ ទប ធ រេ ើ ិ ័ទធាែប់េោ

ក្យសនះថ្ល ជាស្មះទីលសំ ៅ របេ់េងឃ

ំ រួក្ ក្សនល មានក្ុដិ សាលា ព្រះវហារ បងន សខើយជាសដ ម គ ់ ត្ុ ទូ តាង ទ ន ិ ើ ។ បុ ថ្៉ា នតា ត ម

ំ ី សេនាេនបបច័យ ័យ ថ្ដលសលាក្អធិបាយអរ (ក្ុ ងបច ៤ ) ច ន ច

ំ សតអី សេនាេនៈ មនេ សំ ៅព្ត្មថ្ត្ក្ បងន ុ ដិ សាលា ព្រះវហារ គ ់ ត្ុតាង ិ ិ ឹ រូក្ថ្ព្គ សខើ យ របេ់ព្រះភក្ ន ខ ុ ស៉ា ណាណះសទ េូមបផ ទ េថ្មបង ខម ទ លំ ិ ុ េងឃប ី ះ សតអី រូក្ថ្ព្គ ជាទីសៅ ទីសដក្ ទីអងុ យ របេ់ព្គ គ សេនាេនបបច័យ ច ថ្ដរ ។

៏ ប់ចូលក្ុ ង េ ថ ក្ោ ន

ំ ំ ទាងមន ថ្ត្ងថ្ត្អាព្េ័យ ុ េសទាងេត្ វ ថ្ដលសក្ើត្មក្ក្ុ ងសលាក្សនះ ន 103


សោយសេនាេនបបច័យ ច ជាទីសដក្រូន ព្ជ្ក្សកាន ដូចោន ោមនជ្នណាមានក្់

អាចសចៀេរួចបាន ។ សបើោមនសេនាេនបបច័យ ច ជាទីអាព្េ័យសទ មនុេស ់ សៅេុខព្េួលបានស និង េត្វមនអាចរេ ិ

វរេ់សៅក្ុ ងទ ន ឹ ក្ ើ យ ។ េូមបេត្ ី

ំ ុ ក្ រូង រនធ ក្ីត សលើសោក្ក្ីត េត្វមានសជ្ង ើ ក្ីត ឥត្សជ្ង ើ ក្ីត ក្៏ព្ត្ូវមានទឹក្ ដី េប ជាទីសានក្់អាព្េ័យតាមសាថនភាររបេ់ខួ ន ែ សទើបអាចរេ់សៅបានេុខ ។ ត្ុសនះស

ច ើ យ បានជាទាយក្ទាយិកា បានឲ្យ សេនាេនបបច័យ

សលាក្ ឲ្យដល់ព្គ

ំ ត្់ទុគ៌ត្ សោយេសស្កងាគះ និង ដល់បរវជ្ត្ េ ថ អក្ ន ក្េ ិ

មានផះ ភួយសខើ យ ដល់មាតា បតា សោយបូជាគុណ ទ រូក្ ថ្ព្គ ក្សនល ទ ន ិ អក្ ន មានេីលបរេ ិ គ ិ ុ ទ ធ សោយបូជាគុណធម៌របេ់សលាក្ ។ បដោ

ក្ៈអក្ ន

ទទួលនូវទាន បានជាទីព្ជ្ក្សកានសៅយា៉ាងេុខព្េួល ក្ុ ងបច កា ន ច ន ល ុ បបន ស

មាចេ់ទាននឹងបានជាអក្ ន មានព្ទរយធន

ើ យទាយក្

មានផះ ទ

េថ្មបង ព្បាសាទ វមាន រេ់សៅជាេុខសក្សមក្ានក្ ។ ត ុ ងអនាគត្កាល ន ិ ំ ុ ត្ន ក្ុ ង ន គមរេ ត ិ កាយ ព្ត្ង់ ីព យ

៏ នបុណយគង់ព្រះជ្នសម ៅស ព្រះដមា

ំ ុ ត្ត េថ្មង សទវតាេយ ត ថ្ល កាល

ើ យ មានសទវតាចូលទូលេួរថ្ល “ សយ

ត”16 “បរិត្ព្រះអងដ គ ៏ចសំ រន ើ !

ឲ្យ

អីវ

់ ់ ថ្ល “ សសា ច សព្វទ្សទា សោតិ ? ” ព្ទងព្តាេ

ឲ្យព្គប់

ណាឲ្យទីសៅ

សយ ទ្ទាតិ ឧប្សសយ្ំ ” “

សនាះ

់មុខ ” ។ សទវតាចូលសៅព្កាបទូលេួរព្រះសលាក្នាលថ្ល ស្មះថ្លឲ្យវត្ុ ព្គប ថ 16

(

)

៨០

104


សំ ទ្ិវា ច រសោត ច សទា ប្ុញ្ញ ំ ប្វឌ្ឍតិ ” “បរិព្ត្ព្រះអងដ គ ៏ចសំ រន ើ !

ំ ់ទាងនល ំ ំ ួ ងដល់រួក្ជ្នណា ? ” បុណយថ្ត្ងចសំ រនទា ងយប ៃេរវកាលទាងរ ើ ព្រះេមុ ទ ព ព្ធ ទង់េថ្មង ត ថ្ល

វនសរាបា

“អារាម្សរាបា

សយ្

ជនា

សសតុការកា ប្ប្ញ្ច ឧទ្បានញ្ច សយ្ ទ្ទ្នតិ ឧប្សសយ្ំ សតសំ ទ្ិវា ច

ំ រសោត ច សទា ប្ុញ្ញ ំ ប្វឌ្ឍតិ ”17 “ មានលសទវតា ! ជ្នទាងឡាយណា បាន ំ ួ នសឈើផ្ទក ោេ ំ ួ នសឈើមានេឹក្ជាម ោេ ប ែ ែ ់ េង់សាពន េង់សោងោក្់ទាន ំ ទឹក្ សាងអណ ូ ត ងទឹក្ និង សាងទីលសំ ៅជាទាន បុណយរបេ់ជ្នទាងសនាះ

ំ ់ទាងនល ំ ំ ួ ង ។ មាង ៉ា សទៀត្ផលបុណយ ថ្ត្ងថ្ត្ចសំ រនទា ងយប ៃ េរវកាលទាងរ ើ នានា

ំ ថ្ដលរួក្ជ្នទាងឡាយបានសធ ើសវ

ំ ួ លរួក្ជ្ន រថ្មងរង់ចាទទ

ើយ

ថ្ដលសធប ដូចញាត្ម ន ើវ ុ ណយសនាះ ក្ុ ងសលាក្ខាងនាយ ិ ត្ ិ ថ្ត ដលព្េឡា ស

់ចាទទ ំ ួ លោនយា៉ាងដូសចានះឯង ” ។ ទ ើ យទនឹ ងរង

់ ោន

អានិសង្សពនគិោនសេសជជទាន

ំ ូ ក្ ំ ់រាបាលសោគព្គប់ជ្រ ថ្លនេព្មាប

ក្ុ ងភាសាបាល ន ី

សៅថ្ល

័យ គិោនសេសជជៈ ថ្ដលក្ុ ងបច ៤ សៅថ្ល គលានសភេជ្ ប ជា ន ច ជ បច័យ ច ិ ំ ឱេលេព្មាប់រាបាលជ្មឺៃ ទាងព្គ និង

មនុេសេត្ក្ ថ្ត្ងថ្ត្មានជ្មឺដមា វ ុ ងសលាក្ ន ៃ ក ត្ព្់ គប់ៗរូបព្ោន់ថ្ត្ត្ច ិ

សព្ចន ើ

េះសេបយស ើ 17

ំ ំ េ ថ ទាងបរ វ ជ្ិត្ និង ទាងេត្ វ។

ំ ំ ់ បាច ើ យព្ត្ូវការថ្លនថ្ក្សោគជាចា

ើងវ ិ ២

សទើបជ្មសនាះ ឺៃ

។ ទាយក្ទាយកាមានេទា ធ ព្ជ្ះថ្លែបានឲ្យ ិ

105

បានជា

បាន


ំ ់យា៉ាងដល់ព្គ ព្បសគនសភេជ្ៈជ ថ្លនសរទយព្គប ជ្មឺៃ ឬ អា

េ ថ និង ព្រះេងឃ ថ្ដលមាន

ធ សៅថ្ល បានសធើគ ទា វ លានសភេជ្ ជ ន ។ អាព្េ័យស ិ

បានជាទាយក្ទាយកា ិ

បានឲ្យគលានសភេជ្ ប ជ បច័យ ច ិ

ំ ់ មានថ្លនេង ក ូ វដល

មាតាបតាឈ ិ ឺ ចាេ់ ជ្ោសោយបូជាគុណសលាក្ ឲ្យដល់ព្គ ជ្មឺសោយេសស្កងា ៃ គ ះ និង ព្បសគនចសំ របេ់សលាក្ ។ បដិោគ អា

ះបរវជ្ិត្អា

ត្ុសនះ

េអ ថ ក្ ន មាន

ធ សោយគុណធម៌

ក្ៈ អក្ ន ទទួល បានជាេះសេបយរ ៃ ក ត្់ ឬ ី ជ្មឺដមា ើ

ធក្ុ ងបច កា ក្ ន ច ន ល ។ ទាយក្ទាយកាអ ន ឲ្យនឹងបានជាមនុេសោមន ិ ុ បបន

ំ ូ វកាយទា ំ ូ វច សោ​ោរាធិ មានេុខភារលទា ងផ ។ អ ងផ ែ ែ ត្ ន ិ ត ក្ុ ងអនាគត្

េរុបសេចក្ីតមក្ ទាយក្ទាយកាជាអ ក្ ៤ គឺ ចីវរ ន ឲ្យនូវបច័យ ច ិ

ប្ិណឌបាត សសនាសនៈ និង គិោនសេសជជៈ ដល់បដិោគ គួរទទួលស្មះថ្លជាអក្ ន ឲ្យឋានៈ ៥ យា៉ាង ដល់បដិោគ សគទទួល នាបចុ បបន សន នះ ។ ស ច ទាយក្ទាយកាសនាះវ ិ ិ

ក្ៈ អក្ ន ថ្ដល

ៈ ក្ុ ងសរលថ្ដល ន

ំ ៥ យា៉ាង សនាះនឹងផល ត ់ ឲ្យ ើ យឋានៈទាង

ក្ុ ងអនាគត្កាល ។ ន

ឋានៈ ឬ អានិសង្សសាធារណៈ ៥ យ៉ាង្

១. អាយ្ុៈ ការមានអាយុរេ់សៅយនយ ូរ ឺ

២. វណណៈ ការមានរណ៌េមបុរថ្េបក្លគ អ ួ រឲ្យគយគន់ ៣. សុខៈ ការមានសេចក្ីតេុខកាយេបាយចិត្ត ំ ំ ិត្ត ៤. ព្លៈ ការមានក្មាែងកាយ ក្មាែងច

៥. ប្ដិភាណៈ ការមានព្បាជា្​្ែេនវ ។ 106


េូមបបានសា ត ប់ ី

គួរេសងត្ ម ក ថ្លមនុេសក្ុ ងេង ន គ េរវនលៃសនះ

យល់ដឹងថ្ល

អានិេងសននទានមានសារព្បសយាជ្ន៍

បាន

េព្មាប់ជ្ីវត្ក្ ន ិ ុង

បចុ បបន ច ន និង បរសលាក្ក្៏សោយ ក្៏មនេ ូ វហានបរចា ិ ិ ច គព្ទរយេមបត្ិត ឲ្យជា ទានសោយេទាធព្ជ្ះថ្លែថ្ដរ

សព្

ំ ុ ងថ្ត្ ះសគក្រ

័ ព្េវងវ ឹ យ

ព្េវងព្ទរយ ឹ

ព្េវងមច រា យៈ េមដូចរុទភា ធ េិត្ថ្ល “ ម្សចឆរា ច ប្មាទា ច ឯវំ ទានំ ឹ ិ

កង្ខមាសនន សទ្យ្យ ំ សោតិ វិជានោ”18 “បុគល គ ឲ្យ

ន ទ្ីយ្តិ ប្ុញ្ញ ទានមនបាន សព្ ិ ១ អក្ ន មាន

របេ់ខួ ន)” ។ ែ

់ និង

័ ព្ក្ ឬ ស ទល

ហ ថ្ដល សធេ វ ព្បថ្

ត្ុដនទស

មនុេស

18

ព្បមាទ

សធើវទានសក្ើត្មាន

ំ ២ សនះ េ ទាង

ំ ះសបម ណា ើ នក្ ិ

ើយ ។ សព្

័ ់ចាេ់ មនមានជ្ម មនព្េវ ង ង ន យសក្ ម មនទាន ឹ ក្ុ ងវ ិ ិ ិ ឺៃ តាម

់ ១ សោយ

ំ សចះដង ឹ ព្ត្ូវការសោយបុណយក្ុេលគួរឲ្យទាន (តាមក្មាែង

អធិបាយថ្ល

ំ យា៉ាងគឺ ក្ណា

ំ ត្ុ ២ យា៉ាង គសោយ ក្ណា ឺ

ះស

មនថ្មនជា ិ

់ មនសា តយ ឬ ិ

ំ ន សធើទាន ។ ជ្នថ្ដលជាអក្ ។ ន ព្ត្ូវការបុណយគួរនាោ វ

(

)

107

ទាន


ទានវិចារណកថា ទានវិចារណកថា

ំ ី ទាន ការរិចារណាអរ

ថ្ព្បថ្ល

ការ

ំ ី សោះព្សាយបញ្ញ ា ទានសោយវចារណញ្ញ ញ ណ ។ តាមរយៈការរនយល់អរ ិ ់ ទានព្ត្ងៗ

ជាសព្ចើនវគរគ ួ ចស

ើយ

មានបញ្ញ ា សក្ើត្ស

ំ ី អរ

ើង

ំ ន សធើវ បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន និង េងឃទាន ថ្ដលេរវនលសៃ នះព្បជាជ្ននិយ នាោ ឹ ក្ញាប់ជាងសគ ។ បញ្ញ ា

សចាទស

ចា ក្ ន ន ើងថ្ល ក្ុ ងការបរ ិ ច គទាន សត្ើទាយក្ទាយកាអ ិ

សធើទានព្ត្ូ វសព្ជ្ើេសរេសទយយវត្ ឬ សទ វ ើ ើ ុ ថ ឬ សទ ? ព្ត្ូវសព្ជ្ើេសរេឋានៈននទាន ់សធើទាន សទយយវត្ុ េព្មាប ។ ថ វ

? ស

បុោណាចារយបានបងាគប់ថ្ល ព្ត្ូវថ្ត្យក្វត្ុ ណា ថ្ដលសក្ត្ ថ ើ

ើងចាក្អាជ្វី ក្មព្ម បក្បសោយធម៌

ំ ៉ា ងសនះ សលាក្ថ្ណនាយា

សព្

សលាក្មិនចង់ឲ្យមនុេសជ្ិះជាន់មនុេស សោយសរឿងទានគឺការេងត្ ក ់េងិន ក យក្ព្ទរយរីជ្នរួក្មួយ េុី

សៅេសស្កងាគះដល់ជ្នរួក្មួយ

ំ ី ជ្នដនទយក្មក្សធើទាន វ ឹបសលើអរ

េមបត្ិត

ថ្ដលយក្មក្សធើទាន វ

(អាជ្ីវក្មព្ម ត្ឹមព្ត្ូវ) ថ្ដរ ។

108

សព្

សបាក្ព្បាេ

ះទានជាក្ុេលធម៌

ព្ទរយ

ក្៏ព្ត្ូវបានមក្សោយក្ុេលាជ្វី ក្មម


ឋានៈននទាន

ំ សលាក្ថ្ណនាថ្ល

សព្ជ្ើេសរេ ើ

ក្ុ ងការ ន

ំ ២ គឺ េងឃទាន និង ទាង

បាដិបុគល នសក្ ត្ គ ិ ក្ទាន ព្ត្ូវសធើេងឃទានជាម វ ុ ន សបើសធេងឃទានម ើវ ិ ើ ព្ត្ូវសធើវ បាដប គ ិ ក្ទាន ។ ិ ុ គល បញ្ញ ា

សចាទស

ើងថ្ល

ជាអក្ ន សធើវ

េងឃទានព្ត្ូវសព្ជ្ើេសរេរ ើ ូ បភិក្ុ ខ សាមសណរ ឬ សទ ? សព្ជ្ើេសរេសទ ។ ើ

េងឃទាននឹងធាែក្់សៅជា

សព្ជ្ើេសរេ ើ

បាដប គ ិ ក្ទាន សោយេ័យ វ ព្បវត្ិត ។ ិ ុ គល បញ្ញ ា

សចាទស

មិនព្ត្ូវ

េ ើ សរេ ើងថ្ល សបើមនសព្ជ្ ិ ើ

ចុះព្បេិនសបើ

ំ ៤ អងគ ឬ សព្ចើនជាងសនះ ឬ ភិក្ុ ខ ១ អងថ្គ ដលេងឃចាត្់សៅក្ុ ងនាម ភិក្ុ ទា ខ ង ន របេ់េងឃសនាះជាភក្ ឬ សទ ? ខ េ​េ ត ីល សត្ើសក្ត្ជាេងឃទាន ិ ុ ព្ទុ ើ ព្បេិនទាយក្

់ សរឿង បុ ថ្៉ា នម ត នខ ច ិ ី រវល ថ្ចងសទយយទាន

មនដ ង ឹ ថ្ល ិ

ព្ទុេ​េ ត ី ល ឬ ដង ឹ ថ្ដរ

គត្ថ្ត្សរឿងព្រះេងឃ សរឿងចាត្់ ិ

សរឿងព្បណិប័ត្ន៍ព្រះេងឃឲ្យបានដិត្ដល់ ។

ំ សលាក្រុំបាន េសំ ៅ េងឃទានសលាក្េសំ ៅយក្ការសោររជាធ។

យក្ចត្ ិ សត សាមនេសអរេបាយ ចសំ វេាសព្ចន ើ ជាធមាមចារយបសព្ងៀន ជាធមក្ ម លក្ ទ ិ ិ ។ល។ ផុ យសៅវ សព្

ះបដិោគ

ក្ៈអក្ ន មានេីលធម៌ មាន

ក្មោ ម ា ន និង វបេសនា ិ

ព្បេិនសបើ ទាយក្

េបាយចត្ ិ ត

ះបានព្រះមហាសលរ ព្រះធមក្ ម លិក្ ។ល។ េងឃទានរបេ់សគ ក្៏ធាែក្់ចុះ 109


សៅជាបាដិបុគល គ ិ ក្ទានសោយេ័យ វ ព្បវត្ិត សព្ របេ់េបបុរេ ខេ ព ់

ខេ ព ់។

ត្ុថ្លេងឃទាន ជាទាន

ំ ់ ឬ ជាទានរបេ់អក្ ន ព្បាជ្​្ ថ្ដលបានឆង ែ កាត្់ការអប់រជាន

គឺសលាក្បានឆង ែ ចាក្

ឧសបកាខេ

ះស

សសាមនេសេ

គត្ចត្ ិ ត

គត្ចត្ ច ត ព្មាប់សព្បើ ក្ុ ងក្ ន ច សំ រ ិ ត ថ្ដលជាចត្ ិ េ ិ ប

ដូសចះ ន

សដើមបសធ វ ុ ណភារខេ ព ់ស ី ើទានឲ្យមានគ

ំ ួ នឲ្យមាន អប់រខ ឧសបកាខេ ែ ចិត្ត

សៅមាន

ឧសបកាខេ

សព្ោត្ព្ោត្

គត្ចត្ ិ ត។

សសាមនេសេ

សទ

សសាមនេសេ

គត្ចត្ ិ ត សព្

ជាចត្ ិ សត ក្ត្ ើ

គត្ចត្ ិ ត

ចិត្សត ក្ើត្រីការអប់រ ំ សោយ ជាសដើម ។ សសាមនេសេ

ក្ត្ចត្ ិ ត ស

គត្ចត្ ិ ត

សសាមនេសេ

មនថ្មនជាច ត្ ិ ិ សត ក្ត្ស ើ

ជាង

ើងសោយការអប់រ ំ

រីធមជា ម ត្ិ ។ ចថ្ំ ណក្ ឧសបកាខេ ចសំ រនេមលក្ម ោ ម ាន ើ

ើយ

គត្ចត្ ិ ត ជា

សៅមានគុណភារទន់សខាយ

គត្ចត្ ិ ត ជា

ឬ វបេសនាក្ម មោាន ិ

ំ គត្ចិត្ត ជាចិត្ថ្ត ដលញា ិកា ឲ្យ ុ ងទាយក្ទាយ

សធបានព្ត្ មថ្ត្បាដ គ ិ ក្ទាន ។ ចថ្ំ ណក្ឯ ឧសបកាខេ ិបុគល ើវ ឹ ំ ំ ថ្ដលញា កា ប គ ិ ក្ទាន ិ ុ គល ិ ឲ្យសធើវទាងបាដ ុ ងទាយក្ទាយ ហ

ក្ុេលជាន់

ំ ប់ ើងតាមលោ

ំ ូ ង ព្ត្ូវសរៀនសធទាន ដប សោយរឹងថ្ផក្ អ សលើ សសាមនេសេ ើវ ំ ាយាមលះបង់ ខរ

សៅដល់

គត្ចត្ ិ ត ជាចត្ ិ ត េងឃទាន ។

េងឃទានមានផលាែនិេងស សព្ចនជាង បាដប គ ិ ក្ទាន ។ មាន ិ ុ គល ើ បញ្ញ ជ ក្់

កាលព្រះនាង បជាបត្ិសោត្មី ជាមាតាចិញ្ឹច ម 110


ំ ត្់សាដក្ថ្ដលព្រះនាងខត្ ំ ា បានថ្លវយេរ

ព្រះេិទត្ ធ ថ

ំ សោយព្រះ យា៉ាងេរំ ត្េព្មា ង ិ សាសាត

ថ្ត្ព្ទង់រុំបានទទួលសទ

័ ់ព្រះអងវគ ិ េងឃសាវក្របេ

េរថ បេ់ព្រះនាងផ្ទទល់ ចសំ

ះព្រះបរម

ព្ទង់បានបថ្ងរវ ឲ្យព្រះនាងថ្លវយចសំ

ព្រះអងព្គ ទង់សឈង វ យល់ថ្ល

អានិេងសននេងឃទាន បានផលសព្ចើនជាង បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន ព្រះនាង

ព្រះរុទអ ធ ងគ

បជាបត្ិសោត្មី

ថ្លវយ

ចសំ

់ ាេ់ ។ សនះបញ្ញ ជ ក្ច

ថ្ល ព្រះរុទព្ធ ទង់បានបសព្ងៀនព្រះមាតាចញ្ សព្ វ ិ ឹច មឲ្យសចះសធើេងឃទាន ៗ

បាន ។

ំ ក្ក្ុ ងការសធ ការលបា េងឃទាន ន ើវ

សសាមនេសេ

គត្ចត្ ិ ត

ឲ្យសៅជា

គឺ

ឧសបកាខេ

់ នោជ្បុព្ត្ទាង ំ ២ ឲ្យ សវេសនរត ព្ទង់ោក្ទា ចត្ ិ សត សាមនេស

គត្ចត្ ិ ត

ចត្ ិ សត ទាមនេស ព្

ដមល ក ់ ចិត្ក្ ត ុ ងឧសបកា ន ខ ញាណ សទើបព្រះអងគ បញ្ញ ា មានសចាទសទៀត្ថ្ល

សព្ជ្ើេសរេបដ ិោគ ើ

ំ ិត្រ ការសរៀបចច ត ី ។

កាលព្រះ

ព្រះអងព្គ ទង់

ណ ម ៍

អក្ ន ថ្ដលសធើបាដ វ គ ិ ក្ទាន ិបុគល

ក្ៈ ឬ សទ ? ព្ត្ូវសព្ជ្ើេសរេ សព្ ើ

ំ ី ការសព្ជ្េ ផលាែនិេងសសព្ចនអ រ ោ ើ សរេបដ ិ គ ើ ើ

ក្ៈ

ើ យព្ទង់ ។

សត្ើព្ត្ូវ

ះទានសនះ ព្ត្ូវបាន

មនថ្មនដ ូ ចេងឃទាន ិ

ំ ៧ ថ្ដលមានផលសេើៗោ ទាង ម ន សនាះសទ ។ ថ្លវយទានព្រះេ ញ្ូ រ ញ ុ ទ ធ បាន ផលសព្ចើនជាងព្រះបសចក្ ច រុទ ធ ។ ថ្លវយទានព្រះបសចក្ ច រុទ ធ បានផលសព្ចើន 111


ជាង ព្រះអរ

ត្ផ ។ ថ្លវយទានព្រះអរ ត លបុគល គ

សព្ចនជាងព្រះអរ ើ

ត្ផ បានផល ត លបុគល គ

ត្ម ត គប គ ុ គល គ ។ ថ្លវយទានព្រះអនាោមីបុគល គ បានផល

សព្ចនជាងព្រះេក្ទាោម ។ ថ្លវយទានដល់ព្រះេក្ទាោមីបុគល គ គ ើ ីបុគល នផលសព្ចនជាងសសាតាបន ន ។ ព្បសគនទានភក្ ខ ើ ិ ុ េងឃមានេ ីល

សព្ចើនជាងភិក្ុ ព្ទុ េ​េ ខ េ​េ ត ីល ។ ព្បសគនទានភិក្ុ េងឃព្ទុ ខ ត ីល បុលុជ្ន ជ មានេីល

ឲ្យទានដល់បុលុជ្ន ជ មានេីល

នផល

នផលជាង

នផលជាង

បុលុជ្ន ជ ព្ទុេ​េ ត ីល ។ ឲ្យទានដល់បុលុជ្ន ជ ព្ទុេ​េ ត ីល បានផលជាងេត្វ ត្រចា វ រចា ិ ា ន ។ ឲ្យទានដល់េត្ត្ ិ ាន ព្បេិនសបើ

ឧសបកាខេ

គត្ចិត្ត គឺ

ំ ុ ត្ ។ នផលត្ចប ផ ិ

បុគល ប គ សធើបាដ វ គ ិ ក្ទាន ិ ុ គល

មានឧត្ម ត គត្ិ

ំ ជ្ួយរសោះទ ុ ក្ព្ខ រួយននមនុេសដូចោន។

សោយអាព្េ័យ ថ្ល មនុេសព្ត្ូវថ្ត្

ំ បុគល ង គ មានឧត្ម ត គត្ិ និង បណ

យា៉ាងសនះ សរលព្ត្ូវការសធទានម ង ថ្ដល ត ៗ សគថ្ត្ងថ្ត្សព្ជ្េ ុ គល គ ើ សរេរក្ប ើវ ើ សទយយទានរបេ់សគ

គួរ

មនុេសមានទុក្ព្ខ រួយសោយ

ំ ុ ងមាន ឧទក្ភ័យ អគភ ខ ័យ រាធិភ័យ បុគល គ ថ្ដលក្រ ីគ ័យ សចារភ័យ ទុរិភ ក្ភ ខះ សំ រ វ ខាត្ក្ុ ងការប ន

សបេក្ក្មម

ការសរៀនេូព្ត្ ការផសរវផាយ

សាេនា ការផសរវផាយេីលធម៌េងម គ ជាសដើម ។ សបើបុគល គ គួរទទួលមាន សព្ចន ើ

សគ, ៣

, ២

សព្ជ្េ ើ សរេ ើ

ថ្ដល

ថ្ដលមានគុណូបការៈសព្ចើន 112

ណា

សព្ចន ើ

មនុេស ។


ំ អក្ ងល អ ន មានបណ

េបាយសទ

មានឧសបកាខេ

គត្

មិនសធើទានសដ វ ើមប ី

គឺសធើទានសដ វ ត សំ រន ើមបសេចក្ ីច ើ ី

សដើមបមន ី ុ េសធម៌

េមបូរណ៌

េនិ ភារ ននេងម ត គ មនុេស ។

សនះមនច ូ លចត្ ិ ិ ត

់ មនុេសថ្ដលមានការខះ ថ្ត្សធើទានដល វ វ ខាត្ ំ ់ ។ េបបុរេ ជាការចាបាច

អសំ ណាយរបេ់ មាន

ទានដល់មនុេស

ចូលចត្ ិ ត

ព្បក្បសោយឧសបកាខញាណ មិន

សដើរកាត្់មុខមនុេស

ឃ្លែន

បាដប គ ិ ក្ទាន ិ ុ គល

ផលានិេងសមិនចា

ំ សធើទានព្បក្បសោយេមបទាទា វ

បច័យ ច េមបទា ៣ វត្ុ េមបទា ថ

សដើមប ី

ំ ុ ងព្ត្ូវការវត្ុ ថ ថ្ដលក្រ

សនាះសទ ។

និង

សព្ជ្េ ើ សរេ ើ

់ េងឃទានសទ ៤ គឺ ១

សៅ

ព្បេិន

សចត្នាេមបទា ២

៤ គុណាត្សរក្េមបទា ។ ិ

ំ ៣ កាល សៅថ្ល ១. សចតនាសម្បទា គមានសចត្នាល ព្អ គប់ទាង ឺ

បុរវសចត្នា

(កាលមុនឲ្យ)

មុញ្ចនសចត្នា

ំ ុ ងឲ្យ) (កាលក្រ

និង

អបោបរសចត្នា (កាលថ្ដលបានឲ្យរួចស

ើ យ)

ំ ទាងឡាយ ៤

់ ព្េ័យសព្បើព្បាេ់របេ់ ក្់រំនាក្អា

៌ស ២. ប្ចច័យ្សម្បទា គសទយយទានព្បក្បសោយធម ឺ

បុគល គ ព្គប់រូបក្ុ ងសលាក្ ន

ថ្ដលជាទីរឹង

៣. វតេសម្បទា គមានបដ ិោគ ឺ ុ 113

ក្ៈជាព្រះអរ

លគឺ បច័យ ច

នត ឬ យា៉ាងទាប


ណាេ់ព្ត្ឹមអានាោមី

៤. គុណាតិសរកសម្បទា គបដ ិោគ ឺ

នព្ក្ថ្លងថ្ដលសទើបសច

ទាន

ចាក្និសោ េមាបត្ិត ។

ក្ុ ងបច កា ន ច ន ល ុ បបន

ំ មានក្មាែងសព្ច ន ើ រ

សដើមបឲ្យបានផលា ែ និេងសសព្ចើន ី ំ ចាបាច ព្់ ត្ូវសព្ជ្ើេសរេបដ ិោគ ើ

ព្ត្ូវលះបង់មនុេសព្ទុេ​េ ត ីល បដោ ិ គ

ក្ៈ

គួរ

ថ្ល

អក្ ន ព្ទុេ​េ ត ីល

ក្ៈមានេីលាទិគុណវសេ​េ ិ អាចផល ត ់ ផលដល់

ំ ុ ត្ស ូ ត្ដល់អនាគត្កាលោមនទីបផ

ំ ក្ៈ ។ បុ ថ្៉ា នតេូមចាថ្ល យក្

ើយ

បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន

មានេីលសទ គព្ត្ូ ឺ វ

សបើអក្ ន ព្ទុេ​េ ត ីល និង អក្ ន មានេីលសៅជ្ត្ ិ ោន ។ អត្់

សាែប់

ព្ត្ូវយក្ចាប់មនុេសធម៌ ឬ អភ័យទានលក្ណ ៈមក្កាត្់សេចក្ីត ។ តាម ខ ់ នុេសធម៌ ឬ អភ័យទានលក្ណ ចាបម ៈ ខ អក្ ន ព្ទុេ​េ ត ីល

សទើបចាត្់ថ្លជាមនុេសមានចិត្េ ត បបុរេ

សាេនិក្មានឧត្ម ត គត្ិខង ព ់ខេ ព ់។ ៉ា វ ិ មាង

ព្រះបញ្ញញគុណ

សទៀត្

រុទប ធ រេ ត ក្ីត ិ ័ទថ្ដលមានចត្ ិ ភ

ព្រះវេ ធ ុណ ិ ុ ទិ គ

និង

ព្ត្ូវ

សៅ

េមជារុទ ធ

សោររបូជាចសំ

ព្រះមហាក្រុណាទិគុណននព្រះ

ំ ន ខិត្ខសំ រៀនផាយព្រ េមាមេមុ ទ ព ប ធ រមព្គូ គួរនាោ

៌ វម ហារធម ិ

សមតាត

(loving-kindness) ក្រុណា (compassion) មុទិតា (sympathy) និង ឧសបកាខ 114


ំ ូ លាយដល់ (equanimity) ឲ្យបានទូលទ ជ្ីវត្ ិ

េត្វក្ុ ងសលាក្ ។ ន

ព្រះរុទសា ធ េនា ជាមាោ៌ននជ្ីវត្ ត េព្មាប់ ិ និង ជាចរយាសាស្កេ ិ ំ មានសោលបណ ងធថ្ំ ត្មួយគត្់

រិភរសលាក្ ។

េថ្មង ត ថ្ល “

គសេចក្ ត រនន ឺ ីតេុខេនិភា ”19 “ការ

មិនសបៀត្សបៀនោន ជាេុខក្ុ ងសលាក្ ” ។ “នតេិ សនតិប្រ ំ សុខំ”20 “េុខសព្ត ន រីសេចក្ីតេប ៃ ់ មិនមាន ” ។ អងកា គ រេ

ព្បជាជាត្ិ យល់ត្នមព្ែ រះរុទសា ធ េនាថ្ដលមាន

សព្បៀនព្បសៅដ៏មានខឹមសារ គឺធម៌អ ែ

ក្យ

ន ថ្ដលជា ឹ ងា ការមនសបៀត្សបៀនោ ិ

មូលោានននេុខេនិ ភារននមន ត ុ េសក្ុ ងរ ន ិ ភរសលាក្ ក្៏បានេសព្មចអនុម័ត្ របេ់ព្រះរុទសា ធ េនា

ឲ្យសធើប វ ុ ណយរិសាខបូជា េ

“…

ំ ី នលៃទី ១០ ថ្ខធូ ន ឆ្ន ំ ១៩៩៩ (រ.េ. ២៥៤៣) ។ ព្បជាជាត្ិ តាងរ ធ ធ ”។

19 20

សៅទីសានក្់ការអងកា គ រ

១០ ២

៦៣

115


សធវទា ើ នបានក្ក ឬ ? មនុេសមានទេសនៈយល់

សព្បើវចារណញ្ញ ញ ណព្ត្ះរ ិ ិ ះរក្ស ិ

សជ្ឿផលាែនិេងសននទានតាមរុទដ ធ ីកា ។ សព្

សគយល់ថ្ល

ផលបសងើត្ ក ជាព្ទរយេមបត្ិត

មាន

ទាន

ព្ទរយ

មាចេ់ទាន ។ ចំ

ក្យថ្លសធទាន ើវ

ំ បួន សគសរៀបចក្

ព្ទរយ ជា

សទ គឺឲ្យផលជា

។ សព្

ថ្ល

ទាន

យ កាលណា

។ សបក្ ន ើ ុ ងជាត្ ិសនះអេ់

ក្យ

សធើទាន វ

៏ េ់ ជាត្ិមុខក្អ

សបាក្េុីថ្ត្បុ ស៉ា ណាណះ ។

តាមគត្បណ នថ្មន វ ិ ិ ឌ ត្ ការសធើទានម ិ

ផល

មិនមានជ្សំ នឿ

មនុេសលង ៃ ់

មិនយល់ថ្ល ទានជាអសំ ណាយ ជា ដូចោន ។

ំ ី ទាន ក្មា ៏ នេទាធ ការរិត្អរ ើ

ព្បេិនសបើ

យល់ស

ត្ុ

ះថ្លទានជាមូលធនសដើម ននសេចក្ីតចសំ រនខាងផ ើ ូ វែ

ំ ុ ងសលាក្សនះ ំ ុង ចត្ ទាងក្ ែ ភ រៈ េព្មាប់មនុេសជាត្ិ ទាងក្ ន ន ិ ត ខាងផូ វេមា សលាក្ខាងមុខ ។

116


្លទានកនង្សោកប្ចច ប្បនន ទានបានសធឲ្យរ ច ន ើវ ិ ភរសលាក្បចុ បបន ុ ុ

រក្ច ី សំ រន ើ ។ សយងអាចស ើ សព្ចន ើ

ំ ិ ត្បញ្ញញ មនុេស សក្ើ គន

មនុេស មានេុខភារល អ នព្បេណីយោាន

ផារសព្ចើន

ព្បត្យក្ស

សាលាសរៀន

មនី ររាបាលសោគសព្ច ន ទ ើ

ំ ង់ថ្ផ ចណ ំ ផូ វល ត្ ែ ល ន ់ សាពន ក្រ

សេដាក្ិចច

ព្បសទេ

រក្ដ ី ុ ះោល

វត្អា ត ោមសព្ចើន េីលធម៌េងគម មានការរក្ច ី សំ រន ើ ។ េងម គ បានទទួលសេចក្ីេ ត ុ ខចសំ រន ើ

កាលណា

េងម គ

លទផ ធ លននវភាគទាន ិ

៏ នទទួលសេចក្ីតេុខចសំ រនថ្ដរ ក្បា ើ មនុេស

ថ្ដលសយងស ើ

បចុ បបន ច ន ។ ដូសចះ ន ការសធើទានម វ ិនថ្មនឲ្យផលជាការ ំ ិ ត្ព្បាជា្ ជា គន

ចាេ់

សនះគជា ឺ ក្ុ ងជ្ វី ត្ ន ិ

ព្ទរយសទ គឺ

ផល

ំ បសចក្ ច សទេខេ ព ់ េុខភារល អ ថ្ដលជាក្តាតនាឲ្យកា ែយ

ំ ់។ សៅជាអារយជ្ន ជាធនធានមនុេសថ្ដលេងម វការជាចាបាច គ នលល ែ ូ រព្ត្ូ ន ន

ព្ទរយសៅថ្មន

់ តាមព្ទឹេីរ ត ុ ទសា ធ េនាអក្ ន សធទានអេ ើវ

ក្៏បុ ៉ាថ្នផ ត លននទាន ជ្ួយឲ្យទាយក្

ក្ុេលចិត្ជា ត បច័យ ច ឲ្យមានបដិេនិ ច ធ ិត្ល ត សអ ៅក្ុ ងភរល ន ីម 22 ១ អបាយបដេ ិ និ ធ , ២ កាម

មានចិត្ល ត អ

ថ្ចក្បដិេនិ 21 ធ (linked appearing) ជា ៤ គឺ 23 24 បដេ ិ និ ធ , ៣ រូបាវចរបដេ ិ និ ធ , និង

Patisandhi conception, reunion, ឬ rebirth Apāya-patisandhi: rebirth-linking in the woeful plane. 23 Kāma-sugati-patisandhi: rebirth-linking in the sensuous blissful plane. 24 Rūpā-vacara-patisandhi: rebirth-linking in the fine-material sphere. 21 22

117


អរូបាវចរបដិេនិ 25 ធ

អក្ ន មានចិត្ល ត ម អ ិនថ្ដលសៅចាប់បដិេនិ ធក្ុ ង ន

់ណាេ់ ក្៏គង់សៅបដិេនិ ក្ អបាយភូមិសទ សបអន គថ្លសប ធ ុ ងកាមេ ន ុ គត្ភរ ើ ិ ឺ ើ

់ េ សក្ត្ក្ ន ុ េស រថ្មងសក្ត្ក្ ន ូ លខង ព ខ ព ់ ឬ ព្ត្ក្ូលមានព្ទរយ ើ ុ ងឋានមន ើ ុ ងព្ត្ក្ េមបត្ិថ្ដរ ។ ត

ការសោះព្សាយខាងសលើសនះ

បានរឹងថ្ផក្ អ សៅសលើបរមត្ធ ថ ម៌ថ្ដល

ំ ី ចិត្ទា ំ ំ្ ូ មរនយល់ព្ត្ួេៗអរ ំ ី បដិេនិ ធ េីអ ត រ ត ងព្េ ុ ង ។ ខុ េ ំ ី ត្ូចមក្ ចាប់តាងរ

និយាយ រីភរក្ុ ងជាត្ ន ច ន ិបចុ បបន

។ សបើសយើង

សយងសធ វ ើ ើបាប

(អក្ុេលក្មម)ខះ ។ បាបបុណយសនះ ែ សធើវបុណយ (ក្ុេលក្ម)ម ខះ ែ ជាធមតា ម បសងើត្ សលាក្សៅថ្ល វបាក្ ក ជា ផលរួមោនសព្ចន ិ ើ វបាក្វ ញ្ញ ិ ិ ញ ណ ជាត្ួ បដិេនិ ធ នន

ំ ថ្ដលអាចជ្ួយរុ គព្ោន ថ្់ ត្ជា ក្មាែង ឺ ចសំ

ឬ វបាក្វ ញ្ញ ិ ិ ញណ ។

េត្វ បុ ថ្៉ា នតមិនថ្មនជាត្ួ វញ្ញ ិ ញ ណ សទ

ព្ចានសៅភរមួយសទៀត្បុ ស៉ា ណាណះ ។

ក្យថ្ល បដេ ិ និ ធ មាន ២ បទគឺ បដិ + េនិ ធ ។ បដិ ថ្ព្បថ្ល សឆ្ពះសៅ ឬ ំ ះសៅ េនិ ធ ថ្ព្បថ្ល ត្ ឬ ត្ណ ។ ដូសចះ ន

ត្ជាត្ិ

ត្ភរ សៅមុខសទៀត្ ។

ក្យ

បដេ ិ និ ធ ថ្ព្បថ្ល ការ

ំ ុ ត្ននជ្ីវត្ ចិត្ជា ត ន់សព្កាយបផ ន ិ ស្មះថ្ល ចុត្ច ិ ិត្ត ។ ក្ុ ងសរលសនាះ

ំ ន់សាបេូនយសទ ។ អណា ំ ព្ក្ថ្េជ្ីវត្សៅរ ចក្មម នឹងរុ ុ ទា ិ ឲ្យរអលឃ្ល ែ ត្សៅចាប់ភរលីម ិ

ំ សោយអណា ច

ភាជប់រីអត្ត្ ច ន ជាព្បភរននជ្វី ត្ល ិ ីម ។ ី សៅបចុ បបន 25

Arūpā-patisandhi: rebirth-linking in the immaterial sphere.

118

បដេ ធ ត្ ិ និ ច ិ ត

ព្ចា

ថ្ដលជាចត្ ិ ត


មនុេសសក្ើត្មក្មិនដូចោនសទ អក្ ន ខះ ែ មាន អក្ ន ខះ ែ ព្ក្អក្ ន ខះ ែ សក្ើត្ក្ុ ង ន

វមានព្បាសាទ អក្ ះ ត្ក្ ន ខះ ែ សក្ត្ក្ ន ទ សឈើ ឬ ខម ទ េបូវ ។ េូមបថ្ត្សក្ ន ិ ើ ុ ងផ ើ ុង ី

៏ នដ ៏ នដ ព្បាសាទដូចោន រូបោងក្ម មារយាទ ក្ម ូ ចោន ចត្ ែ ចរយា ូ ចោន ិ ិ សត លើម ិ ិ សធើឲ្យេត្ សវ លាក្ខុេថ្បក្ វ ែ ោនយា៉ាងសនះ? ព្រះរុទបា ធ ន

សទៀត្ ។ សត្ើ

ំ ងសនះ ំ ព្តាេ់ដឹងសរឿងអាល៌ក្បា ព្ទង់មានព្រះបនូ លថ្ល “កម្មំ សសតត វិេជជតិ ទ យ្ទ្ិទ្ំ

ំ “ក្មរម ថ្មងថ្បងថ្ចក្េត្ទា វ ងឡាយ

ហ្ី ប្បណីតោយ្”

សថ្លក្ទាប និង នលថ្ល ែ ែ ”។

ដូសចះ យបញ្ញ ន សយងអាចសឆ ា បរសលាក្បានថ្ល បដេ ធ ត្ ិ និ ច ើ ើែ ិ ត

សធទានក្ សន នះ នឹង ន ច ើវ ុ ងបច ុ បបន ក្ុ ងព្បសទេថ្ដលមាន ន ឃ្លត្់បាន

ឲ្យ

ជ្វី ត្ល ម ន ូ លេុ ក្េ ត ត ភ ិ ីម ក្ុ ងព្ត្ក្

សយានយក្ក្សំ ណើត្ក្ុ ងព្ត្ក្ ន ូ លខេ ព ់

សបើអក្ ន សធើទាន វ េមប

ព្រះ

អក្ ន

់ េ រុងសរឿង ក្ុ ងភរខ ង ន ព ខ ព ់ សោយោមនអីអាចហាម វ

ព្បសទេចសំ រន ព ់ខេ ព ់ ើ ភរខង បរសលាក្ ។

ឲ្យ

។ សនះគការសធ ទាន ឺ ើវ

ហ ផលក្ុ ង ន

ព្ទង់ព្តាេ់ថ្ល “ាោ ហ្សវ នប្បសំសនតិ ទានំ” “បុគល គ

ំ លទាងឡាយម នេរសេ ិ ើរទានស

ម មនុេស ើ យ” ។ ធមតា

់ េបបុរេជ្នណាមានក្់ស េរសេើរទាន គអ ថ ឺ សំ ណាយជាវត្ុ ដល

ល មនថ្ដល ិ ើយ សព្

ះជ្ន

ំ ូ ក្សនះ ជាអក្ ជ្រ ន លង ៃ ់សលែ អបបឥត្ព្បាជា្ ោមនការរិចារណាឲ្យបានថ្វង ឆ្ៃយថ្ល ទានថ្ដលសគសធើសវ

ទ ើ យ រថ្មងមានព្បសយាជ្ន៍សនាះសទ ។ ផុ យសៅ 119


វិ

បុគល គ

រិចារណាចសំ

លថ្ត្ងថ្ត្យល់ថ្ល

ត្ុផលសផសងៗសសាះ ចាយវាយព្ទរយរបេ់ខួ ន ែ ឲ្យអក្ ន

ះស

ដនទទសទៗ ោមនបានអមក្វ ិ ីវ ៉ា សទៀត្ មាង

េរសេើរមនុេស

អនក្សធទានជាមន ុ េសឥត្សចះគិត្ ើវ

ជ្ន

សសាះ ។

លថ្ត្ងេប អ ់បណិ ឌ ត្

សព្

ះបណិ ឌ ត្មនស ិ

ល ថ្ដលរេ់សៅខះ វ េត្ិ ខះ វ វចារណញ្ញ ញ ណ សាបសព្ ិ

ល ះ

ថ្ត្អសំ រើអក្ុេល ។ ជ្ន

ំ ិត្ត លជាមនុេសខះ វ េត្ិ ខះ វ ការហាត្់រត្់ លត្់ដច

ខួ នឯងបានសោយខន ែ ីត

ំ ក្នឹងសធើវ ថ្ដលអក្ ន ដនទលបា

បសណា ត យឲ្យចត្ ត ឹក្ តាមទសំ នើង ។ រឯ គ ថ្ដលទូនាមនចត្ ិ ដ ី បណិ ឌ ត្ ជាបុគល ិ ត ។

ព្បក្បសោយធម៌ ៤ យា៉ាង សៅថ្ល បណិ ឌ ត្ធម៌ គឺ ៖ ១. អតតសទ្ ុ ធិ

បរេ ធ សំ ិ ុ ទច

២. ប្រប្រ ិសុទ្ធិ បរេ ធ សំ ិ ុ ទច ៣. សង្គហ្ៈ

ះខួ នឯង ែ

ះអក្ ន ដនទ

ជ្ួយេសស្កងាគះអក្ ន ដនទ

៤. កតញ្ញូ ដង ឹ គុណឧបការជ្ន ។ ់បណិ ឌ ត្ ដូសចះ ន សយើងគបបសេរគប ី

ថ្ដលបានអប់រ ំ ឧសបកាខេ

បនុ ំទ

ចរយា ិ

សព្

បានសោយព្បនរ

សធើទានសោយ វ

ថា

ំ ក្ ដូច គត្ចត្ ែ ិ ត ។ បុ ថ្៉ា នត ការទូនាមនខួ នតាមបណ ិ ឌ ត្ ជាការលបា

រុទភា ធ េិត្ថ្ល “

តថា

26

ះបណិ ឌ ត្ជាេបបុរេជ្ន

”26 “

(

)

៥២

៥៥

120

១៥


ខួ ន ែ

”។ ព្េី

ទូនាមនបានសរក្

ថ្ល “ការព្ោន់ថ្ត្ព្បសៅនរជ្នឲ្យ

ិ សតាបសទេ

បានជាបណិ ឌ ត្ នរណាក្៏សធើបានងាយ ថ្ត្ការទូនាមនខួ នឯងឲ្យព្បព្រ វ ែ ឹ ត្សត ៅ តាមគនង សំ ែ ធម៌ជាការព្ក្ សធើបានច វ មហាត្័ន ម ថ្ចក្ជា ២ បទគឺ ម

ះថ្ត្មនុេសមានមហាត្័ន ម ”។

ៈ + អាត្័ន ម = មហាត្័ន ម ។ម

ក្យថ្ល

ៈ ថ្ព្បថ្ល ធ,ំ

អាត្័ន ម ជាភាសាេស្កំ េឹត្ ក ភាសាបាលីថ្ល អត្ត ថ្ព្បថ្ល ខួ ន ែ ឬ ព្រលឹង ។ ត្័ន ក្ ខនី ត មានជ្ ំ ម គជាអ ន មាន វរី យៈ ឺ ិ

មនុេសមាន

ត្េូ យក្ឈះ ន ធមជា ម ត្ិ មនរ ិ ឹង

មហាត្័ន ម

ក្ស់ ទវតា ឥនព្ទ រ

បសនាថក្បនាទប

បចុ បបន ក្ ច ន មម (ក្មល ម )ីម របេ់ខួ ន ែ មីរព

ភាររបេ់ខួ ន ែ មិនផសងសព្រង

។ មនុេសមាន ម ជាអក្ ន និយមឈះ ន សលើខួ នឯង ែ

មនរ អ សលើអត្ត្ក្ម ម ិ ឹ ងថ្ផក្ ី

ឆ្ក្ជ្ីវត្ ិ ។

រខេ ព ់ មានចត្ ិ ត

(ក្មចា ម េ់)

ត្េូ ព្កា

រឹងថ្ផក្ អ ថ្ត្សលើ

នសនៀលយក្សជាគជ្័យក្ុ ង ន

ធមប ម ទ

“សយ សហ្សស ំ សហ្សសសន សង្កគសម្ មានុសស ជិសន ឯកញ្ច សជយ្យម្ោតនំ ស សវ សង្កគម្ជុតតសមា” ។27 “សូ មបប្ប ី ុគគលអាចយកជ័យជាំនះនលើមនុ សសកាុងសង្រ្គគមរាប្ប់

27

(

)

៥២

121

ដ្ងក៏


នដ្ឋយ ក៏មន ល ខត្មា​ាក់នឡយ ៊ិ ត្ប្បនសើរោងក្ខរឈ្ាះនលើខួ នឯង ើ ប្បុគគលអាកឈ្ាះខលួនឯង ោអាកឈ្ាះសង្រ្គគមដ្៏ត្ប្បនសើរប្បាំផុត្” ។

“ អោត ហ្សវ ជិតំ សសសយ្ា ” “ឈ្ាះខលួនឯងត្ប្បនសើរោងឈ្ាះអវៗ ី ទាំងអស់ ” ។ “ តណហកខសយ សព្វទ្ុកំ ខ ជិនាតិ ”28 “ ក្ខរអស់នៅថ្នត្ណា ា រខមងឈ្ាះនូ វទុ កទ ខ ង ាំ ព្ួង ” ។

28

(

)

៥២

122


េ័ព្សវ ក្ព្ង្សំណាង្ ក្យ េ័ព្វ

ំ សព្រងេណា ង ។

ក្យ សំណាង្

សព្រងនាយ ឬ ភ័រវសព្រង ។

អសំ រើថ្ដលបានសាង

ំ ថ្ល េណា ង

សទើបថ្ខរម ចូលចត្ ត ិ យាយរួមោនថ្ល ិ ន

ំ ភ័រវេណា ង

ំ ក្យ ភ័រវ េណា ងនិង វាេនា មាន

ំ ភ័រវសព្រងេណា ង ភ័រវវាេនា ឬ ភ័រវសព្រងវាេនា ។ ជាត្ិសាេន៍

សទាះបី

ការព្បាថ្លន

ព្ត្ក្ូលអភជ្ន ឬ វណណៈខេ ព ់ ិ បរវារ ិ

ផូ វសលាក្ ែ

ចិត្កា ត ែ ហាន

ំ បណ ងសក្ត្ ើ

លគឺ

េក្យេ ិត

រូបសឆ្មសលាមរណ៌ល អ

អាយុយឺនយូរ

ព្បាជា្​្ែេនវ

៌ ។ ផូ វធម ែ

ោន ស

ព្បាថ្លន

េុខភារបរប ិ ូ ណ៌ ព្បាថ្លន

រី

េសំ ៅ

ក្យ វាសនា

ំ សព្រងេណា ង ភ័រវសព្រង ។ ដូសចះ ន និយមន័យដូចោន

ំ ថ្ល េណា ង ឬ

ភាសាបាលី

ំ ក្មាែងកាយ

សាមរត្រី ងប ឹ ុ ឹង ។ ជារិសេ​េ

មានចសំ ណះសចះដឹងខង ព ់ខេ ព ់

ព្បាថ្លន

សភាគេមបត្ិត រូបេមបត្ិត និង បញ្ញញេមបត្ិត ។ 123

ំ ទាង ៣


ក្៏បុ ៉ាថ្នច ត សំ

ំ ំ ់សនាះ ជ្ួនកាលក្បា ៏ នេសព្មច ះសោលបណ ងទាងអេ

ជ្ួនកាលក្៏មនបានេសព្មច េមដូច ិ

ំ ់ ក្យសសាែក្មួយថ្ល “ មនុេសទាងអេ

គជាសា ថ បនិក្ននសជាគវាេនារបេ់ខួ ន ែ ” ។ ជាការរិត្ណាេ់ថ្ល មនុេស ឺ សយងមា នដ ក្ុ ងព្បាសាទ ន ក្់ៗ សក្ត្មក្ម ូ ចោនសទ អក្ ន ខះ ែ សក្ត្មក្ក្ ន មាន ន ិ ើ ើ ិ ើ ុ ងវ

អក្ ះ ន ខះ ែ សក្ើត្ក្ុ ងផ ន ទ ល ម ផះ ទ សឈើ ឬ ខម ទ េបូវ ។ េូមបថ្ត្សក្ ន ូច ើត្ក្ុ ងព្បាសាទដ ី ោន រូបេមបត្ិតមិនដូចោន ចរយាេមបត្ ត ៏មនដ ិ ិក្ ិ ូ ចោន ព្បាជា្​្ែេនវក្៏មិន ំ ដូចោនសទៀត្ ទាងសនះសព្

ះស

ត្ុអីវ ? សបើស

លសៅតាមន័យ ថ្ដលបាន

ថ្ចងក្ុ ងព្រះរ បត្ ន ុ ទសា ធ េនាថ្ល មក្រីការព្បព្រឹត្ិព្បត្ ត ិ ិត និង ការរាយាមខំ េនស ំឧបនិេស ័យមនសេ ម ន សនាះឯង ិ ើោ

ព្រះភគវាព្ទង់េថ្មង ត ថ្ល

“កម្មំ

សសតត វិេជតិ យ្ទ្ិទ្ំ ហ្ីនប្បណីតោយ្”29 “ក្មរម ថ្មងថ្បងថ្ចក្េត្វ សលាក្ឲ្យសថ្លក្ទាប នលល ែ ូ រន ខុេសោយថ្

ក្រីោ្ ន ” ។ អសំ រើ ថ្ដលេត្សវ លាក្

បានសាងេនស ំមក្មនដ នខ ុេថ្បក្ ែ រី ិ ូ ចោន ឬ ឧបនិេស ័យមានមក្ត្ចសព្ច ិ ើ ំ ចបានសេើ ដ ោន សទើបក្សំ ណើត្ និង ការព្បាថ្លនននេត្សវ លាក្ រុអា ម ូ ចោន ។

ក្យថ្ល ឧប្និសស ័យ្ ជាភាសាបាលី ថ្ព្បថ្ល ក្ុេលធម៌ ថ្ដលសដក្

អាព្េ័យសៅក្ុ ងខន េ ន ខ នាតន ស

ំ ឬ ថ្លក្ុេលថ្ដលបានអប់រក្សាងេនស ំទុក្

៉ា សទៀត្ បានដល់ ភ័រវសព្រងេណា ំ ង ថ្ដលបានក្សាង ើ យ ។ ន័យមាង

ទុក្មក្រ

់ ប់ជាចណ ំ ុ ចចណ ំ ូ លចត្ ូ ត្ដក្ជា ិ ត។

តាមគមរព្រះរ ុ ទសា ធ េនា សលាក្ចាត្់ ឧបនិេស ័យ ីព

29

(

)

២៨

៥៥

124

៣ យា៉ាងគ៖ ឺ


ំ ១. ទានូប្និសស ័យ្ ភ័រវសព្រងេណា ង ថ្ដលបានសាងទុក្ មក្

ំ សោយអណា ចការបរចា ិ ច គព្ទរយសៅជាទាន

ំ ២. សីលប្ ូ និសស ័យ្ ភ័រវសព្រងេណា ង ថ្ដលបានសាងទុក្មក្

សោយការរក្ាេីល

ំ ៣. ភាវនូប្និសស ័យ្ ភ័រវសព្រងេណា ង ថ្ដលបានសាងទុក្មក្

សោយការ

ភាវនា ។

ឧបនិេស ័យ បានដល់ ទាន េីល

ចាត្់ថ្លជាឧបនិេស ័យ

ំ ៣ ព្បការសនះ ភាវនា ។ ទាង

ថ្ដលេត្សវ លាក្បានេនស ំសាងទុក្មក្រ

ំ ុ ចចណ ំ ូ លចត្ ជាប់ជាចណ ិ ត។

េត្សវ លាក្ថ្ដលព្តាចរ់ ងាគត្់ក្ុ ងេងារវដ ន ដ

ូ ត្ដក្់

សបើមិនទាន់េសព្មច

និ វ នដោបណា រថ្មងជ្ួបបញ្ញ ។ ដូសចះ ា ទុក្សខ សាក្សព្ចនព្បការ ន សដើមបសរ ើ ី ើ ំ នស ំបសំ រ បព្មះឲ្យផុត្បញ្ញ ា ទុក្ខ ព្បាថ្លនសេចក្ីេ ត ុ ខ ព្ត្ូវថ្ត្រាយាមខេ ទាន េីល

ភាវនា សទើបបានស្មះថ្លជាអក្ ន មានឧបនិេស ័យល អ

ំ ុ ក្ ថ្ដលជាស គុណធម៌ ក្ុេលធម៌ ឬ បុញ្ញក្មមព្បចាទ ំ ំ ីវត្ក្ ភ័រវសព្រងេណា ងលព្អ បចាជ្ ន ដ។ ិ ុ ងេងារវដ តាម

សាមញ្ញញ សបើសគស

ត្ុបសងើត្ ក បានជា

បុគល សំ លើព្ត្ក្ូល គ ណាមានក្់សក្ត្ច ើ

ំ អភជ្ន មានអណា ច េក្យេ ព្ទរយេមបត្ិត បរវារ មានបញ្ញញ សាមរត្ី ភឺែ ិ ិត ិ សាវង កាែហាន មានរូបេមបត្ិតព្េ​េ់សសាភា ព្បក្បការងារបានេសព្មច ំ ំ ន សកាត្េរសេើរចសំ េមតាមបណ ងព្បាថ្លន សគក្៏ថ្ត្ងនាោ 125

ះបុគល គ សនាះថ្ល


ំ មានភ័រវសព្រងេណា ងលអ អ សាចរយសម៉ាះ ែ

សគ

ផុ យរ ទ ី

ដូចបានស

លមក្

៎ ន ! ថ្ត្សបើ

សនាះ សគរថ្មងនា ំ

ំ ោននិយាយថ្ល ជាបុគល ងលសអ សាះស គ អភ័រវោមនសព្រងេណា ំ ភ័រវសព្រងេណា ងរុំថ្មនសក្ត្ស ើ

ណាសលាក្ព្បទានឲ្យសនាះសទ មានការរាយាមឧេា

ើយ ។

ើងឯងៗ ឬ សោយព្រះជាមាចេ់អងគ

ំ សព្រងេណា ងសក្ើត្ចសំ

ថ្ត្បុគល គ ណា

៍ េងាវត្ ព្បឹងថ្ព្បងេនស ំឧបនិេស ័យលសអ ោយខួ ន ែ

ឯងបុ ស៉ា ណាណះ ។ បុគល គ ណាបានបសំ រ

ឧបនិេស ័យទុក្ស

ំ ស្មះថ្ល ជាមាចេ់សលើភ័រវសព្រងេណា ងសនាះ ៉ា សទៀត្ មាង

សក្ើត្

រុទប ធ រេ ួ រសព្បើ ិ ័ទមនគ ិ

គ សនាះ ើ យ បុគល

ៗ។

ក្យ

“ព្រ

ល ម ិ ខិត្”

ចសំ

ំ ដសំ ណើរជ្ីវត្បច ង ឬ អភ័រវ អត្់សព្រង ច ន ថ្ដលជ្ួបព្បទះភ័រវសព្រងេណា ិ ុ បបន ំ េណា ងសនាះស ព្

ើយ

សព្

ក្យ

“ព្រ

មលិខិត្”

សនះ

ជា

ក្យថ្ដល

់ ់ ថ្ល “អោត ហ្ិ មណ៍បរេ ិ ័ទព្ត្ូវសព្បើថ្ត្បុ ស៉ា ណាណះ ។ ព្រះរុទព្ធ ទងព្តាេ

អតតសនា ឥនព្ទ រ

នាសថា”

“ខួ នទ ែ ីរឹងខួ ន” ែ

ំ ី រឹងអក្ ចូរក្ុទ ន ដនទមានសទវតា

មជាសដើម ។ េុខ ទុក្ខ មាន ព្ក្ អាព្ក្ក្់ ល អ សក្ើត្មក្រីទសងើរវ បេ់ខួ ន ែ

សយើង ោមនអក្ ន ដនទណាមក្ជ្ួយសយើងបានស

ើយ ។

ំ ដូសចះ មានភ័រវសព្រងេណា ងរិត្ៗ ព្ត្ូវខំ ន សដើមបឲ្យបានជាប ុ គល គ ី

ំ ត្ តាងច ត សំ រ ិ ប

ទានឲ្យបានជាទានូបនិេស ័យ

េីលូបនិេស ័យ បសំ រ ់ៗជាត្ិ ។ ជ្ីវត្ព្គប ិ

បសំ រ

េីល

ឲ្យបានជា

ភាវនាឲ្យបានភាវនូបនិេស ័យទុក្ជាក្នព្មេព្មាប់

126


ទានូប្និសស ័យ្

ំ ទានូប្និសស ័យ្ ថ្ព្បថ្ល ភ័រវសព្រងេណា ង ថ្ដលបានសាងទុក្មក្

ំ សោយអណា ចការបរចា ិ ច គព្ទរយសៅជាទាន

ក្យថ្លទាន

ជាភាសា

េស្កំ េឹត្ផង ជាភាសាបាលីផង ថ្ព្បថ្ល អសំ ណាយ (ការឲ្យ) ព្បសគន ជ្ូន ក

ំ ំ្ នរនយល់ ថ្លវយនូវបច័យ ។ ទានសនះ ខុ បា ច ទាងឡាយឲ្យជាទាន ថ្

រសេើ រេរ ទ វ ព្គប់មក្ស

បុគល គ ថ្ដលអាចបសំ រ

ខុ ព្ំ្ ោន់ថ្ត្ជ្ព្មាបបថ្នម ថ សទៀត្ថ្ល

ើយ

ទានឲ្យបានជាឧបនិេស ័យសក្ត្ ើ

ំ ះ សលើេព្ត្ូវននចិត្សត រាយាមចាំងយក្ជ្័យជ្ន ជាមុនេិន សព្

ូរ

លុះព្តាថ្ត្

លគឺ សលាភៈ មចរា យៈ ិ

ះការសធទានទ ង ។ ព្រះេមាមេមុ ទ ុ ក្ដូចជាការសធចមាំ ព ធ ើវ ើវ

ព្ទង់មានព្រះត្ព្មាេ់ថ្ល “ទានញ្ច យ្ុទ្ធញ្ច សមានមាហ្ុ ” “ទាន និង ចមាំងសេើ ោ ម ន”។

់ ័យសនះ ព្រះអងព្គ ទងេថ្ម ក្ុ ងន ង ន ត បញ្ញ ជ ក្់ថ្ល ការបសំ រ

ព្បហាក្ព្់ បថ្

ទានសនះ

លនឹងការសធចមាំ ង ។ សរលណាព្បសទេជាត្ិ មានេស្កងាគម ើវ

័ និង ក្ងរលទាហាន ថ្ដលមានក្មាែងខា ំ ែ ងកា ំ ែ សគថ្ត្ងថ្ត្ព្ត្ូវការសមទរ

មានព្បាជា្សាមរត្វាងនវ មានចត្ ី ិ ត កាែហាន មានសេបៀងអាហារ និង េ វ វុធ ព្គប់ព្ោន់សាគល់កាលសវលា

ំ ុ ចសខាយខាែង ំ ចណ

និង

ំ រិត្ព្បាក្ដ ជាអក្ ត្់អត្់ធន់ ត្េូ បូ រផ្ទ ន មានអណ ត ត ច់ ំ ះរីខាមងេព្ត្ូ ំ ជ្័យជ្ន វ ។ យា៉ាងណាមិ ក្៏ដូសចានះថ្ដរ

សដើមបទាមទារយក្ ី

បុគល គ ថ្ដលអាចបសំ រ

លុះព្តាថ្ត្រាយាមចាំងឲ្យបានឈះ ន េព្ត្ូវ 127

របេ់េព្ត្ូវ

ទានបាន

ននចត្ ត មុន ិ ជា


េិន សទើបអាចបសំ រ

ទានសក្ើត្ ។

េព្ត្ូវននចត្ ។ ធមតា ត នដល់សលាភៈ និង មចរា យៈសនះឯង ម បុគល គ ិ បា ិ

ថ្ដលមានចត្ ត ប់ជ្ ំ ិ ជា ំ ក្ណា

់ េិត្សា វ វ

ក្់

ួ ងថ្

់ ចង់បានចងមាន

ួ េក្រំ ត្ ិ

ចត្ ិ ត

ំ ដល់សៅហានលះចាយ ចណា ំ ក្ុថ្ល យព្ទរយធន ថ្ដល

់ អក្ ខួ នមានឲ្យសៅជាទានដល ែ ន ដនទសនាះ

េូមបថ្ត្ខ ែ ី ួ នឯង

ំ ន ក្៏រុហា

ំ បរសភាគចាយវាយធនធាន ថ្ដលខួ នមានទា ងឡាយ ឲ្យបានេមគួរដល់ ែ ិ េមត្ភា ថ រខួ ន ែ ំ ក្ណា

់ េិត្ វ

ំ ូ ក្សនះ បុគល គ ជ្រ

ជាមនុេសចា

់ ចាល

ធាែក្់ក្ុ ងត្ព្មាថ្ល ន

បសណា ត យចត្ ត ួ នឲ្យឋ ែ ិត្សៅសព្កាម ិ ខ

ំ អណា ចសលាភៈ និង មចរា យៈ ។ ចត្ ិ ិ រត ថ្មងសៅ បានមិនសចះេប ក ់េល ក ់ ថ្ត្ងថ្ត្ព្ក្

ង ម អនះ ទ អថ្នង ទ ចង់មាន

ល់ព្ក្ហាយ សាតយសព្កាយ សៅសរល

់បង់សៅសោយព្បការសផសងៗ ថ្ដលព្ទរយេមបត្ិវត នាេបាត្ ិ ំ ន់ជាសដម ទឹក្ជ្ន ើ

ជាមនុេស

បុគល គ ព្បសភទសនះ

មានខយល់រយុះ

ំ ៏មាន សទាះបីរេ់សៅោប់រយឆ្នក្

់ខួ ន ស្មះថ្លរុំបានសាងព្បសយាជ្ន៍អេព្មាប ែ េព្មាប់េងម គ ជាត្ិ េងម គ ីវ សលាក្ស

ើយ

សោយស

រេ់សៅទមន ៃ ់ថ្ផនដី ។

ត្ុថ្ល ការសធើទាន និង ចមាំងព្បហាក្់ព្បថ្ វ

លោន សទើប

ំ ី ទានជាមុន ស ព្រះបរមសាសាត ព្ទង់េថ្មង ត ទុក្ក្ុ ងអន ន ុ បុរីវ ក្ថ្ល អរ ំ ី េីលតាមលោ ំ ប់ ព្ទង់េថ្មង ត អរ ត្នមនែ នទាន

និងផលននទាន

បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន

សព្

ើយ

់ ់ ំ ី ះព្ទងចង ឲ្យរ ុ ទប ធ រេ ិ ័ទយល់អរ

ព្ទង់ចង់ឲ្យ

រុទប ធ រេ ិ ័ទសរៀនសធើវ

ំ បណ សធើេងឃទាន សដើមបោ វ ី ផាំ ុ ត ះឧបនិេស ័យ សៅ 128


ថ្ល

ទានូបនិេស ័យ

ជាភ័រវសព្រង

ទុក្ជាបុញ្ញនិធិ

ឥធសលាក្ និង បរសលាក្ ។

ំ េណា ងេព្មាប់

សីលប្ ូ និសស ័យ្

សីលប្ ូ និសស ័យ្ សោយការរក្ាេីល ។

ំ ថ្ព្បថ្លភ័រវសព្រងេណា ងថ្ដលបានសាងទុក្មក្

ក្យថ្ល េីល ជាភាសាេស្កំ េឹត្ ឬ បាលី ថ្ព្ប ក

វរត្ ិ ិសចត្នា សវៀរចាក្អសំ រើអាព្ក្ក្់ េិកាខបទ ឬ វន ិ ័យបញ្ញត្ិត

ផូ វកាយ វាចា ការមិនព្បព្រឹត្ិក្ន ង ែ ត ែ

ចរយាេណា ត ប់ធានប់ និេស ័យ (foundation) ិ

ំ ួង ។ ការេព្ងួមមនសធ វ សំ រើអាព្ក្ក្់ទាងរ ិ ើអ

ព្បព្ក្ត្ី

ក្យថ្ល វិរតិ ថ្ព្បថ្ល សចត្នាសវៀរចាក្ មាន ៣ យា៉ាង គឺ ៖

១. សម្បតតិវិរតិ សវៀរចាក្សោយការដល់ព្រម សព្

ះរិចារណា

ចាេ់នូវគុណធម៌ និង ត្នមជា ែ ត្ិក្សំ ណើត្ ថ្ដលបានសក្ត្មក្ជា ើ

ំ ួ ងសសាះស មនុេស សោយក្ព្ម ។ ដូសចះ ទា ន មនគ ួ រសៅសធើបាបក្ម វ ម ងរ ិ សទាះបីជាចសំ

ើយ

ំ ងម ំ ុ ខអក្ ះមុខ ឬ ក្បា នព្បព្រឹត្ត ដូចជាជ្ួប ន ដនទក្ីត ក្៏មនហា ិ

៏ ិនេមាែប់ ស ព្បទះេត្វមានជ្ីវត្ ិ ថ្ដលគួរេមាែប់ក្ម

់យក្ដូសចះ ដនទ ថ្ដលគួរកាន់យក្ក្៏មនកាន ន ជាសដើម ។ ិ

ព្ទរយេមបត្ិអ ត ក្ ន

ំ ២. សមាទានវិរតិ ការសវៀរចាក្មនសធ បាបទា ងឡាយ សោយបាន ិ ើវ

េមាទានេីល រីភក្ ឬ សលាក្អក្ ខ ន មានេីលរូបណាស ិ ុ សាមសណរ បានរាយាមព្បត្ិបត្ិតាមទា ត វ រកាយវាចា េិកាខបទ

ើ យ ក្៏

មិនហានព្បព្រឹត្ឲ្ ត យក្នង ែ ចាក្

ឬ វន សោយមានការសអៀនខាមេ និង មានការ ត ិ ័យបញ្ញត្ិសនាះ 129


ថ្ព្ក្ងរថ្អងសខើមច សំ ព

ំ ះផលអាព្ក្ក្់លាមក្ទាងសនាះ ។

៣. សម្ុសចឆទ្វិរតិ ការសវៀរចាក្សោយោច់ខាត្ គអ ឺ សំ រើបាបណា

ថ្ដលបានសវៀរចាក្សោយកាយវាចាស វលព្ត្ ិ

ប់សក្ត្សទៀត្បានសទ ើ

ំ ំ ច ុ អា ើ យ អសំ រើបាបទាងឡាយសនាះរ

េសំ ៅយក្ការសវៀរចាក្ននព្រះអរយប ុ គល គ ិ

មានសសាតាបននជាសដើម ។ អសំ រើបាបណាថ្ដលព្ទង់បានលះបង់ស ព្ជ្ះព្េ

ះមិនអាចព្ត្

ប់សក្ើត្វ ិ

បានស

ើយ

ើ យ គឺ

េីលថ្ដលថ្ព្បថ្ល

ំ វ រកាយវាចាសោយេត្ិ មនបសណា េព្ងួម គឺ េព្ងួមព្បយ័ត្ប ងទា ន ទបា ត យ ិ ិ ំ ឲ្យបាបទាងឡាយ សព្ជ្ៀត្ថ្ព្ជ្ក្ចូលមក្បាន ។ រាយាមរក្ាកាយវាចាឲ្យ

ំ ៏ ាយាមរក្ាឲ្យបាននលល ជាព្បព្ក្ត្ីធមតា យា េណា ម ទាងចរ ត ប់ធានប់ ក្រ ែ ូ រល ន អ ិ ព្បសេើរព្គប់សរលសវលា ។

១. និចស ច ល ី បានដល់េីលថ្ដលគួររក្ាជានិចច

ឬ សៅថ្ល

បញ្ចេីល គឺេីលថ្ដលមានេិកាខបទ ៥

២. ឧសបាសលសីល េីលេព្មាប់ដុេខាត្់ ជ្ព្មះចត្ ត យបានថ្លែ ិ ឲ្

ំ ប់ ស សាអត្ជាលោ

ើងសៅ ឬ សៅថ្លេីល ៨ សព្

ះមានេិកាខបទ ៨

៣. ចតុប្ារ ិសុទ្ធសល ី េីល ៤ មានបាត្ិសមាក្េ ខ វំ រេីល ជាសដើម

ជាេីលេព្មាប់ភក្ ខ គ ិ ុ េងឃអង េិក្ាសោររព្បត្បត្ ិ ិត ។

ថ្ដលបានបួេក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនាសលាក្

ំ្ ូ មសលើក្យក្ព្ត្ឹមថ្ត្េីល ៥ េព្មាប់ខណៈសនះខុ េ 130

ឬ និចេ ច ីល


មក្អធិបាយខះ ែ ៗបុ ៉ាសណាណះ តាមន័យខាងសដើម ។

សដើមបបញ្ញ ជ ក្់រីេីលូបនិេស ័យ ី

ឲ្យព្េបសៅ

ំ េត្ថ្វ ត្ងជ្ួបព្បទះបញ្ញ ា ទុក្សខ សាក្ជាសព្ចនជ្ ើ

រូក្ ។ បញ្ញ ា ទុក្សខ សាក្ថ្ដលសក្ត្រ ច ក្ន ខ ធព្ត្ូវជ្ួបព្បទះនឹង ើ ី េភាវធម៌ គបញ្ ឺ ំ ៉ានបញ្ចក្ន ការសក្ត្ ម ា ខះ វ ខាត្ក្ុ ងការរក្សដ ន ខ ធផង ើ បប ើ ចាេ់ ឈឺ សាែប់ ។ បញ្ញ ី ប ។ បញ្ញ ា ភ័យខាែចត្ក្់េុ ត្ ែ ថ្ដលសក្ើត្សច

ំ រីេងម ច គ ដូចជាការសព្បើអណា

អាព្ក្ក្់ជ្ួរជាត្ិ កាប់េមាែប់សបៀត្សបៀន សធើទ វ ុក្ប ខ ុ ក្សមន ំ ំ រសលាភប

សបាក្ព្បាេ

រប ំ

ំ ត្់េិទិ សេរ នបបា ភារ ធ ី

មួលបងាកច់ព្បាេចាក្រីេភាវរិត្

័ ច លួចឆក្ ម ់ឆក្់ព្បវញ្

ក្

មានចត្ វ ិ សត លមងងឹត្វសងង

ំ សភច ែ សាមរត្ី ។ ទាងសនះេ ុ ទថ្ធ ត្ជាមហាភ័យ ថ្ដលបងសក ច េត្ថ្វ ដលសលាក្ស

ក្យេមីក្ ត ុ

លថ្ល ខះ វ េីលធម៌សនាះឯង ។

ំ ិ ត្នន ជាផត្ ន ់ គន

័ ឌ ននចាប់ ដូសចះ ណ ន អក្ ន ថ្ដលបានរក្ាេីល ជាអក្ ន រេ់សៅក្ុ ងព្ក្បខ ន

៌ មនបានបង យុត្ធម កា ក រភ័យខាែចដល់េងម គ ។ និចេ ច ីល គឺេីលថ្ដលព្ត្ូវ ិត ិ រក្ា ព្បត្បត្ ិ ិត ដុេខាត្់ ឲ្យបានព្បសេើរព្គប់សរលសវលា ។ ៥

ំ ត្់ជ្ីវត្សគ ១. បាណាតិបាត ការេមាែប់េត្វ បបា ិ ២. អទ្ិនានទាន ការលួចព្ទរយរបេ់សគ

៣. កាសម្សុម្ិចាឆចារ ការព្បព្រឹត្ខ ន ិត ុេក្ុ ងកាម ៤. ម្ុសាវាទ្ ការស

ក្យក្ុ

ក្

៥. សុរាសម្រយ្ ការផឹក្ទឹក្ព្េវង ឹ ។ 131


ព្ត្ូវេិក្ាេិកាខបទ

៥ សនះ ឲ្យបាន

អសំ រើអាព្ក្ក្់ ។ កាលសបើបុគល គ ណាបានព្បព្រឹត្ត ំ បុគល ម គ បាប នាឲ្យេង គ ភ័យខាែចត្ក្់េុ ត្ ែ ធុ

ើ យ ស្មះថ្លជា

ព្ទាន់សខើមរសអ ម ព ើ និង បាន

ស្មះថ្លជាបុគល គ ព្ទុេ​េ ត ីល គឺជាអក្ ន ោមនេីល ។ ដូសចះ ន សដម មះ ើ បបានស្ ី ថ្ល ជាបុគល គ មានេីល រក្ាេីល

លួចព្ទរយសគ

ការសវៀរចាក្

ព្បព្រឹត្ិខ ត ុេក្ុ ងកាម ន

ផក្ ឹ ។ ឹ ទឹក្ព្េវង

រក្ាេីល

ឲ្យមានេណា ត ប់ធាែប់លនអ លល ែ ូ រន េមគួរដល់ និចេ ច ីល

ំ ៥ ខ សនះ ។ េិកាខបទទាង

ព្ត្ូវ

េមាែប់ ក្យក្ុ

េត្វ

ក្សបាក្ព្បាេ

រក្ាកាយ វាចា

ក្យថ្ល េីលធម៌ ។

គឺជាេីលថ្ដលបុគល គ មានក្់ៗ

ព្ត្ូវរក្ាព្បត្ិបត្ិឲ្យបាន ត

់ ជាប់ជានិចច សដើមបសេចក្ ង ម ត ុ ងរង ន វ េង គ ព្គួសារ េងម គ ជាត្ិ ីតេុខសក្សមក្ានក្ ី ំ ូល ។ និង រិភរសលាក្ទាងម

់ ព្មាប់េងម ំ និចេ ឬ ថ្ល ច ីលសនះ ជាចាបេ គ ជាធម៌មានព្បចាសលាក្

ំ ជាបណ ងននមនុេសេត្វ ព្តាេ់ដឹងក្ីត

ំ ់ព្គប់សរលសវលាសទាះសបើមានព្រះរុទ ធ ជាចាបាច

មិនមានព្រះរុទព្ធ តាេ់ដឹងក្ីត

៏ ងម ក្េ គ មនុេសេត្វថ្ត្ងប៉ាង

ំ ់ សដើមបេ ព្បាថ្លនជាចាបាច ភារសេចក្ ម ធ ន គ ។ ី ីតេុខព្េួលក្ុ ងេង ី ិទិ សេរ ដូសចះ ន បុគល គ ព្គប់រូប

់ ក្់ជាប់ក្ុ ងច ទមាែបដ ត្ ន ិ ត

បុគល គ រក្ាព្បត្ិបត្ិល ត សអ

ំ នស ំអប់រឲ្យមានេ ំ ព្ត្ូវរាយាមខេ ីលជា

ថ្ដលសៅថ្លេីលូបនិេស ័យ

សព្

ំ ៤ យា៉ាង ។ ើ យនឹងបានជាក្មាែង 132

ះេីល

ថ្ដល


១. ឧទ្កសរណសីលគុសណា េីលមានអានុភារព្ត្ជាក្់ដូចទឹក្ ២. ឧសបាសលសសមាសីលគុសណា េីលមានអានុភារដូចឱេល

ំ ក្ ៣. អាចារសសមាសីលគុសណា េីលមានអានុភារញា ន រក្ា ុ ងអ

ឲ្យព្បព្រឹត្ល ត អ

៤. ម្ណីសសមាសីលគុសណា េីលមានអានុភារដូចជាថ្ក្វមណីដ៏

មានរេី ភ ម ឺថ្ល ែ ែ ។ រ

បុគល គ ថ្ដលបានរក្ាេីលឲ្យបានបរេ ិ ុ ទធ

ល រថ្មងបានអានិេងស ៥ យា៉ាងគឺ ៖

មនធ ែ ែយ ិ ុ ះធា

មនឆ ក្ ែ ិ

៍ សព្ ១. អក្ ន រក្ាេីល នឹងបានព្ទរយដ៏សព្ចន ើ មិនមានអធក្រណ ិ

មានការមិនព្បមាទ

ិ៍ ត ២. អក្ ន រក្ាេីល នឹងមានសក្រស្ ម ះរិសោះលជា អ ក្លាណ េ័រទ

ផុេអថ្ណតត្ស

់ទិេសានុទិេ ទ ើងលបរន ី ឺ ព្គប

ំ ន ថ្ត្ងថ្ត្រក្ោយ ់ ី ព្បជ្ុជ្ ៣. អក្ ន រក្ាេីល កាលនឹងចូលសៅកានទ ី

ំ ុ ងចុះ មិនសអៀនអន់ ោក្់មុខេយ

៤. អក្ មិនវសងង ន រក្ាេីល សវលានឹងសធើកាលក្ វ វ សាមរត្ី ិរយា ិ

៥. អក្ ន រក្ាេីល បនាទប់រីថ្បក្ធាែយខនសធ ៅ រថ្មងបានសៅសក្ត្ក្ ន ើ ុង

េុគត្ភរ ។ ិ

៉ា សទៀត្ សលាក្សព្បៀបេីល ដូចជាថ្ផនដី ។ មាង 133

នព្រព្រឹក្ា


លតាតវលិ៍ ែ អាច

សៅបានសព្

មានេីលជាមូលោាន ។ រិត្ថ្មន

ះមានថ្ផនដីជាមូលោាន ។ ក្ុេលធម៌

ំ អាចសក្ត្មាន និង តាងសៅបានល ុ ះព្តាថ្ត្ ើ

ំ នទី ២ បនាទប់រីទានក្៏ េីលជាជ្ហា

អក្ វថ្ត្ ន សធើទានព្ត្ូ វ

េីល

ព្ទុេ​េ ត ីល យក្

ទាន

បានបុណយថ្ដរ ថ្ត្ជាបុណយលាយបាប មិន ការស

លោប់សរៀបមក្សនះ

សបើេិន

បរេ ធ អ ត្ ។ ិ ុ ទសា

បញ្ញ ជ ក្់ឲ្យស

ចាេ់ថ្ល

េីលជា

ំ ំ ួ ងសក្ត្ គុណធម៌ដព្៏ បសេើរ ជាទីតាងននក្ ុ េលដនទ សធើឲ្យក្ វ ុ េលធម៌ទាងរ ើ

ំ ន្នចូលដល់ភាវនា ថ្ដលជា ំ តាងសៅ និង ចសំ រនបាន និង ជាជ្ហា ើ ឧបនិេស ័យជាន់ខេ ព ់ សទៀត្ផង ។ សាធុជ្ន

េនស ំបសំ រ

ំ ចង់បានភ័រវសព្រងេណា ងល អ

ព្ត្ូវរាយាមខិត្ខំ

េីល ឲ្យបានជាឧបនិេស ័យ សៅថ្ល េីលូបនិេស ័យ ។

ភាវនូប្និសស ័យ្

ំ ភាវនូប្និសស ័យ្ ថ្ព្បថ្ល ភ័រវេណា ង ថ្ដលបានសាងទុក្សោយ

ការបសំ រ

់ សំ នឹក្ព្ត្ងច ស

ភាវនា ។ ភាវនា ជាភាសាបាលី ឬ េស្កំ េឹត្ ក ថ្ព្បថ្ល ការចសំ រនការ ើ

ះអារមណ ជាសរឿយៗ នឹក្ ម ៍ លថ្អ ត្មួយ ដថ្ដលៗ សព្ចនដង ើ

ំ ឹ ងេឹងសា ម ម ធិ ។ ើ យនឹក្សទៀត្ ររ

ភាវនា (cultivation) ថ្ព្បថ្ល ការចសំ រន ើ េព្មាប់សព្បើជាមួយនឹង

ដនទ ដូចជា

ចសំ រន ើ

134

ឬ សាមរត្ី),

ក្យ


(

),

(ការចសំ រន ើ

សមតាតភាវនា

),

េមាធភាវនា (ការចសំ រន ិ ើ

),

)។

ំ ត្ ភាវនា (spiritual cultivation) បានដល់ការអប់រច ត យេិត្សៅក្ ថ ន ិ ឲ្ ុង

់ ថ្អ ត្មួយ ព្បាេចាក្នីវរណធម៌ អារមណ ម ៍ មូលេប ៃ ល ៥

(sensual desire) ២

(sloth and torpor) ៤

(mental hindrances) (ill-will) ៣

(restlessness and remorse)

់ធុ ះនព្ត្លក្ បសងើត្ ណ ធម៌ ក បញ្ញញ សដើមបចាក្ ែ ខ ី

(doubts)

អនិចច ំ

៌ ន ក្់ (impermanence) ទុក្ខ ំ (suffering) អនតាត (non-self) ។ ភាវានាសនះ ជាធមថ្ល ខេ ព ់ ក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនា

សលាក្អក្ ន ព្បាថ្លនសេចក្ីតេុខចសំ រន ើ

ក្ុ ង ន

ំ េងារវដដ ឬ ព្បាថ្លនរសោះខ ែ ួ ចផុត្ចាក្ជ្ីវត្អសនា ទ លសក្ើត្សាែប់ ព្ត្ូវខំ ិ ួ នឲ្យរ រាយាមេនស ំបសំ រ

ភាវនាធម៌

េមលភាវនា

ឲ្យសក្ត្បានជាឧបន សព្ ច ើ ិ េស ័យបច័យ

វបេសនាភាវនា ិ

និង

ះជា

៌ ងរ ំ ួ ង ។ ព្រះរុទ ធ គុណធម៌េព្មាប់ទូនាមនចត្ ថ ន ុ េលធមទា ិ ត ឲ្យេិត្សៅក្ ុ ងក្ ព្ទង់ព្តាេ់េថ្មង ត ក្ុ ងគម ន ីរព ំ ទាងឡាយមានច ិត្ត

”30 “ធម៌

ថ្ល “

ជា

”។

ព្រះរុទដ ធ ីកាសនះបញ្ញ ជ ក្់ថ្ល ធម៌ជាក្ុេលក្ីត ជាអក្ុេលក្ីត រថ្មង

មានចត្ ត ថ្ដនសក្ត្ ត ព្បធាន ។ សដម ើ បច ិ ជា ើ មានចត្ ិ ជា ើ ី សំ រនភាវនាឲ្យបានផល ំ ព្បសយាជ្ន៍រិត្ព្បាក្ដ សគព្ត្ូវក្ណ ត្់ 30

(

)

៥២

២១

135

សាគល់

ក្យថ្ល

ជាមុនេិន ។


ព្រះរុទ ធ

រូប (rupa)

គមីរអភ ព ិធមម

ចិត្ត (citta) សចត្េិក្ (cetasika)

៌ ង ំ ៤ ព្បការសនះមានន័យលិ ត្ និ វ ន (nibbana) ។ ធមទា អ

ំ េុខុម ថ្ដលសលាក្អក្ មនងាយន ន ព្បាជ្ទា ្ ងឡាយ ត ិ ឹ ងសលើក្មក្ េថ្មង រនយល់អក្ ន សាតប់ឲ្យយល់បានសោយងាយៗសនាះសទ ។

ក្យថ្ល ចិត្ត (mind) ជាអរូបធម៌ រុំអាចសមើលស

សោយថ្ភក្ ន ឬ

ឬ ចាប់សោយនដបានសទ ។ ចិត្ត ជានាមធម៌មានព្ត្ឹមថ្ត្ស្មះ

ំ េព្មាប់ក្ណ ត្់សៅឲ្យដឹងថ្លព្ោន់ថ្ត្ជាចត្ ត ុ ស៉ា ណាណះ ។ ិ ប

ចត្ ម ៍ ជាធាត្ុទទួលដង ឹ ព្ត្ះរ ិ ត ជាធាត្ុសសាយអារមណ ិ ះិ រិចារណា

េនស ំអារមណ ម ៍ ជ្ួនកាលសលាក្សៅថ្ល មសនាធាត្ុ

ឬ វញ្ញ ិ ញ ណធាត្ុ មាន

សចត្េិក្ ជាធាត្ុសក្ើត្រលត្់សៅរួមជាមួយ ។ ចិត្ត និង សចត្េិក្ ជា អរូ ធាត្ុ

ថ្ត្ងអាព្េ័យសៅនឹងរូបធាត្ុ

រូបោងកាយជាទីជ្ព្មក្

ំ អាព្េ័យ ។ រូបោងកាយននមនុេស េត្វទាងឡាយ ជាជ្ព្មក្ននចត្ ិ ត។ រូបោងកាយជាធាត្ុ

់ មនដ មនយល ង ឹ ិ ិ

ព្ោន់ថ្ត្ជាទីជ្ព្មក្ននចត្ ិ ត

បុ ៉ាសណាណះ ។ ចិត្ម ថ្ត្ងនឹក្សរ ត ិនថ្មនព្ជ្ក្សៅ ឬ ព្តាច់ចរថ្ត្ក្ុ ងោងកាយសទ ន ់ សងាអនសៅកាន់អារមណ សទារទនប ម ៍ សផសងៗ ខាងសព្ត សទាះជាទីជ្ិត្ ឬ ឆ្ៃយ ចត្ ម ៍ ព្គប់សរលសវលា ិ ថ្ត ត្ងអថ្ណតត្ព្ត្ថ្េត្នឹក្រក្អា មណ

ក្យថ្ល

ំ ី ចត្ អារម្មណ៍ បានដល់ធមជា ម ត្ិថ្ដលចត្ ិ ថ្ត ត្ងនឹក្រក្ ឬ ជានុយជាចណ ិ ត ។ ំ ី ននចត្ ៉ា ងណាេ់ ោប់មនអេ ់ ថ្ត្សបើស អារមណ ម ៍ ជាចណ ត នសព្ចនយា ិ មា ើ ិ សោយខី មានព្ត្ ែ ឹម ៦ យា៉ាង

១) រូបារមមណ៍ (អារមណ ម ៍ បានដល់រូប), ២) 136


េទាទរមណ ម ៍ (អារមណ ម ៍ បានដល់េសមង ែ ), ៣) គនាធរមណ ម ៍ (អារមណ ម ៍ បាន ដល់ក្ន), ៤) រសារមណ ម ៍ (អារមណ ម ៍ បានដល់រេជាត្ិ), ៥) សផ្ទដា វ រមណ ម ៍ ិែ (អារមណ ម ៍ បានដល់ការប៉ាះ

ល់), ៦) ធមាមរមណ ម ៍ (អារមណ ម ៍ បានដល់វត្ុ ថ ឬ

អថ្ដលច ត្ ក្ ច ន )ីត ។ រូប េសមង ែ ក្ន ីវ ិ រត ថ្មងនឹក្រក្ជាអត្ត្ ី អនាគត្ បចុ បបន ិែ ើ យ ថ្ដលចិត្ថ្ត ត្ងសសាយថ្ត្ងនឹក្រក្មិនោច់ ។

រេ េមេ ផ ស ធមាម សនះស

ំ ៦ សនះ ថ្ត្ងសក្ើត្ស អារមណ ម ៍ ទាង

ននរូបកាយ ៦ ថ្ដរ

ើង ឬ ព្តាច់ចរចុះស

ើងតាម ទាវរ

១) ចក្ុ ទា ខ វ រ (ទាវរថ្ភក្ ន ), ២) សសាត្ទាវរ (ទាវរព្ត្សចៀក្),

៣) ឃ្លនទាវរ (ទាវរព្ចមុះ), ៤) ជ្វា ត ត្), ៥) កាយទាវរ (ទាវរ ី ា ទាវរ (ទាវរអណា កាយ), មសនា

៦ មសនាទាវរ (ទាវរចត្ ន ព្ត្សចៀក្ ព្ចមុះ អណា ត ត្ កាយ ិ )ត ។ ថ្ភក្

ជាទាវរ សព្

អាយត្នៈ

ថ្េនសព្ៅ សព្

ថ្ព្បថ្ល

ះមនសចះសរ ិ

១. ២. សក្ត្ស ើ

ះជាចសនាែះព្បសហាងសច

ចូលននអារមណ ម ៍ សៅថ្ល

េព្មាប់ផុ ក្អារម ណ ទ ម ៍

អណ ូត ង

ំ សោយអារមណ ម ៍ ទាងឡាយសសាះស

ជាអណ ូត ង ើយ ។

អារមណ ម ៍ ជាទីព្បាថ្លន

អារមណ ម ៍ មិនជាទីព្បាថ្លន ។

កាលសបើ រូប េមង ែ ក្ិន ែ រេ េមេ ផ ស

ធមាម បានប៉ាះ

ល់ ឬ

ន ព្ត្សចៀក្ ព្ចមុះ អណា ត ត្ កាយ មសនាវញ្ញ ិ ញ ណ គឺ ើងតាមផូ វែ ថ្ភក្

ដង ែ រិសោះ ក្នព្ក្អ ូ ប រេជាត្ិឈុ យឆ្ ៃ ៃ ឹ ថ្ល រូបសាអត្ េសមង ិែ ភន ែ ់ ធមាម ឬ វត្ុ សថ

ត្ុការណ៍នាអត្ីត្

137

ឬ បចុ បបន ច ន

់ េមេ ផ សទន់

ជាទីោប់


ក្៏សក្ើត្ការព្បាថ្លនសរ

ចិត្ត សសាមនេស សព្ត្ក្អរ េបាយរក្ោយសោយ ី

កាម គឺ ចង់ឲ្យសក្ត្ោគៈ ត្សព្មក្សព្ត្ក្ព្ត្អាល សភត្សភ ន ើ ើែ ើែ សព្េើបព្សាល ចសំ

ះអារមណ ម ៍ ជាទីព្បាថ្លនសនាះ

ឥោារមណ ម ៍ ។

ផុ យសៅវ ទ ិ

អារមណ ម ៍ ថ្បបសនះស្មះថ្ល

កាលសបើជ្ួបព្បទះអារមណ ក្ិន ម ៍ ដូចជា រូប េសមង ែ ែ

ំ េ់ មិនជាទីោប់គួរ មិនេមព្បាថ្លន ក្៏សក្ើត្សទាមនេស េមេ ផ ស ធមាម ជាទនា ំ ន ក្់ភាែម ចសំ និង េប អ ់ ថ្លនងថ្ល ស្មះថ្ល អនិោារមណ ម ៍ ។

ំ ះអាមណ ។ អារមណ ម ៍ ទាងសនាះ ម ៍ ថ្បបសនះ

ចត្ ត ត្មានរូបសទ ថ្ត្សគអាចដង ឹ បាន េមាគល់បាន ព្ត្ង់ចលនានន ិ ឥ

ចិត្ត ថ្ដលថ្ត្ងគិត្េនស ំសរសៅកាន់អារមណ ម ៍ ព្គបស់ រលសវលា ។ ចិត្ជា ត ធាត្ុ ដឹងអាចបញ្ញ ជ ោងកាយ ជាធាត្ុមនដ ត សំ រើជាបាប ឹងឲ្យមានចលនាព្បព្រឹត្អ ិ

បុណយ គុណសទាេ ខុេព្ត្ូវ ក្ុេលអក្ុេល ព្គប់ថ្បបយា៉ាង សោយមាន សចត្េិក្

៌ ូ ចោន ថ្ដលជាអរូបធមដ

អក្ុេលសចត្េិក្

៏ ព្មុ ក្ុេលសចត្េិក្ ក្ជ្

ក្៏ជ្ព្មុ

់ជាមួយោន រថ្មងសក្ត្រលត្ ើ

បញ្ញ ជ ចិត្ឲ្ ត យសៅជាអក្ុេល

បញ្ញ ជ ចិត្ឲ្ ត យសៅជាក្ុេល ។

សបើជា

សបើជា

ដូសចះ ន សដើមបឲ្យបានគ ុ ណព្បសយាជ្ន៍រីចត្ ិ ត សគព្ត្ូវខិត្ខំ រាយាម ី

ំ ូ នាមនចត្ អប់រទ ិ ត សោយទា សព្

ព្បគងចត្ ត យឋត្ ន ុ េលធម៌ជានិចច ។ ិ សៅ ក្ុ ងក្ ិ ឲ្

ះសបសគម នបានទ ូ នាមនអប់រ ំ ើ ិ

សទ

ព្បាថ្លនខះ ែ មិនជាទីព្បាថ្លនខះ ែ ។ សៅសរល 138

រថ្មងសរសៅកាន់អារមណ ម ៍ ជាទី ំ ប៉ាះព្បទះអារមណ ម ៍ ទាងសនាះ


ើ យ សបើោមនេត្ិរឭក្នឹក្ដឹង

បញ្ញញរិចារណាឲ្យស

់ ខុេ ព្បកាន់ខុេ ជាស សទ ចត្ ិ រត ថ្មងគត្យល ិ សរ

សៅសោយ

សៅ

មងស

គុណសទាេ

ត្ុធាែក្់ចុះសៅក្ុ ងសព្ជាះ ស ន

មង ។ កាលសបច ទ ើ ត្ ិ ព្ត បក្បសោយមនិ លសៅ

ទុក្ន ខ ឹ ងសក្ត្មានរ ើ ិ ត្ព្បាក្ដ សៅ

ដូច

រុទភា ធ េិត្

ក្ុ ង ន

មង

ថ្ល “ចិសតត សង្កិលសិ ដឋ ទ្ុគគតិ បាដិកង្កខ”31 “កាលសបច ើ ិត្ត

ើ យ ទុគត្ិនឹងសក្ើត្ស

ើងព្បាក្ដ” ។

ក្យថ្ល ភាវនា បានដល់ការចសំ រន ើ ការនឹក្ព្ត្ង់ចសំ

លថ្អ ត្មួយ នឹក្ស

ះអារមណ ម ៍ ដ៏

ក្យ នឹក្ ឬ រឭក្ េសំ ៅយក្ េត្ិ បាន

ើ យនឹក្សទៀត្ ។

ដល់ការចសព្មនេត្ េត្ិ ថ្ព្បថ្ល ការរឭក្បានជាគូ ើ ិឲ្យសរឿយៗ សព្ចនដង។ ើ នឹងេមបជ្ញ្ញៈ ថ្ព្បថ្ល ការដឹងខួ ន ែ ។ សព្ចន ើ

ំ ២ ព្បការសនះ គឺ េត្ិ និង េមបជ្ញ្ញៈជាធម៌មានឧបការ ធម៌ទាង ជាក្ុេលសចត្េិក្សក្ត្ស ើ

ក្ុ ងគ ន ុ ណព្បសយាជ្ន៍ជានិចច ។ សរលនិយាយេី ត

ើងជាមួយចត្ ិ ត

ំ ត្ ញា ត យព្បព្រឹត្សត ៅ ិ ឲ្ ុ ងច

ក្យថ្ល ការរឭក្ គរឭក្ម ុ នសរលសធើវ មុន ឺ

គិត្ព្បក្បក្ិចកា ច រអីៗ វ

ំ មានសាមរត្ម ែ ភាែង ី ិនសភច

ំ ុ ងសធើវ ក្រ ំ ុ ងស េមបជ្ញ្ញៈ គឺការដឹងខួ នក្ រ ែ ុ ងសរលថ្ដលក្ ន

លេី ត ព្បក្បក្ិចច

ំ ២ ព្បការសនះ រថ្មងញា ំ ការព្គបថ្់ បបយា៉ាង ។ ការមានធម៌ទាង ុ ងឲ្យបាន ំ េសព្មចផលព្បសយាជ្ន៍ទាងខាងផ ែ ូ វសលាក្ ទាប ថ្លនក្់ក្ណា ត លរ

31

(

ំ ៌ ទាងខាងផ ែ ូ វធម

ូ ត្សៅដល់ថ្លនក្់ខេ ព ់ បាន ។ )

២០

១១៥

139

ំ ី ថ្លនក្់ តាងរ


ការសរៀបោប់

បញ្ញ ជ ក្់ឲ្យស

សក្ត្រ សំ រនន ើ ី ភាវនា គការច ឺ ើ ូ វេត្ិ ថ្លនក្់ទាប

រីគុណព្បសយាជ្ន៍ ថ្ដល

ថ្លនក្់ក្ណា ត ល ។ ការចសំ រន ើ

េត្រឭក្រ ិ ិ ចារណានូវធម៌ ៤ ព្បការ គឺ កាយ សវទនា ចត្ ិ ត ធម៌ ជាព្រះរុទ ធ ដកា ក្ុ ងេត្ បោ ថ្ល ន ា នេូព្ត្ សទើបចាត្់ថ្លជា ការចសំ រនេត្ ព ់ អាច ី ិ ើ ិ ន ក្់ខេ ំ រសោះេត្ វឲ្យឆង ែ ផុត្ចាក្េងារវដដ ។

ព្រះេមាមេមុ ទ ព ប ធ រមនាល ព្រះអងព្គ ទង់ព្តាេ់យា៉ាងសនះថ្ល “មានល

់ ុ ក្ខ ំ ំ ត្់បងទ ភក្ មានថ្ត្េត្បោ ខ ងឡាយ ា នសនះសទ ថ្ដលជាខព្បត្បត្ ត ចា ិ ុ ទា ិ ិ ិក្ ំ ួ ង និង ជាមាោ៌េព្មាប់សធើដ ំ ់ទុក្”ខ ។ សទាេទាងរ វ សំ ណើរសឆ្ពះសៅកាន់ទីរលត្ ់ព្ជាបចាេ់រីេត្បោ សបចង ាន ើ ិ ំ ័រ ២៤៤ បថ្នម ទរ ថ សទៀត្ចុះ ។

េូមសមតាតអាន

បដក្ ិ

១៧

ការចសំ រនេត្ បោ វិ បេសនាក្ ា នក្ីត ការចសំ រនេមាធ ិ ើ ិ ើ ីត មានន័យ និង

សោលសៅថ្ត្មួយដូចោន

ំ ូ វច គឺជាមាោ៌េព្មាប់អប់រផ ែ ត្ ត យព្បព្រឹត្សត ៅក្ុ ង ន ិ ឲ្

ក្ុេលធម៌ សដម ត្ ើ បសាងច ិ ថ្ត ដលធាែប់ថ្ត្ព្តាច់ចរតាមទសំ នើង ថ្ដលធាែប់ថ្ត្ង ី ំ ងឹត្វសងង ចក្ិសលេឲ្យសៅជា ចិត្ថ្ល វ សោយអណា ត ែ បរេ ធ អ ត្ គួរដល់ការ ិ ុ ទសា ំ ី ថ្លនក្់ទាប ក្ណា ងារ ជាគុណព្បសយាជ្ន៍តាងរ ត ល និង ខេ ព ់ បាន ។

ំ ៣ ព្បការសនះ រថ្មងអាព្េ័យ េូមព្ជាបថ្ល ទាន េីល ភាវនា ទាង

ំ ួ យដល់ោន ។ ទាន គឺ ការថ្ចក្រថ្លក្ ំ ជាជ្ន ជ្ួយបសំ រ សេចក្ីព្ត្ូ ត វការ

ខាត្ ឬ

ដល់អក្ ន ថ្ដលមាន

ំ នជ្ួយ សព្េក្ឃ្លែន ជាជ្ហា

ឧបត្ម ថ ដ ភ ល់េងម គ មនុេសេត្វ ឲ្យព្បព្រឹត្សត ៅបានេុខព្េួល ។ េីល គឺ 140


ព្បនរណីចាប់ េណា នលល ព្អ បសេើរ ការសោររេិទិ ធ ត ប់ធានប់ ចរយាព្បនរ ែ ូ រល ន ិ ោន ក្ុ ងេង ម ន គ ព្គួសារ សោយឲ្យត្នមែសៅសលើជ្ីវត្ ធ ក្ូន ិ ព្ទរយេមបត្ិត បព្បរន ីត មនសបៀត្សបៀន ប៉ាះ ិ

ំ ល់ រសលាភេ ធ ន កាយវាចា និយាយេី ត ឈរសលើ ិទិ ោ

់សលើយុត្ិតធម៌ ។ ភាវនា ជាធម៌ថ្លនក្់ខេ សាមរត្ព្បកាន ព ់ ក្ុ ងព្រះរ ន ុ ទសា ធ េនា ី ំ ុ គល អាចនាប ង គ អក្ ន ព្បត្ិបត្ិឲ្យឆ ត ែ ផុត្ទុក្សខ ទាេ ំ ត្ប ់ ង់សមា ក្ចា

អវជា ិ ជ

មិចា​ាទិដិា

សោយមានបញ្ញញជារនឺ ែ

សធើច វ ិត្ឲ្ ត យមានការេសណា ត េសព្បាេ

ព្បណី សមតាតអាណិត្ សោយមានទឹក្ចត្ ត្ក្់េុ ត្រ ត សងគ វ ែ ិ ថ្ដល ិ េ ី ជ្ីវត្ ំ ុ ងថ្ត្ព្បព្រឹត្សត ៅសៅក្ុ ងេងារវដ ក្រ សដ នះ ន

ព្គងទាន េីល ឲ្យព្បព្រឹត្សត ៅកាន់ថ្ត្ព្បសេើរស ំ ួយ ភាវនាចិត្ជា ត ជ្ន

ភាវនាធម៌សនះអាចជ្ួយ

ុំ

មាន ន សធើទាន វ ើងសទៀត្ ។ អក្

សគថ្ត្ងឲ្យសោយចិត្េ ត សងគ វ សផក្ ត អារមណ ម ៍ សៅសលើធម៌

៣ ព្បការគឺ អនិចច ំ ទុក្ខ ំ អនតាត មាន

អាណិត្ គត្ព្បាថ្ល ន ឲ្យអក្ ន ទទួល ិ

ំ បានេុខេបាយ រួចផុត្រីទុក្ក្ ខ ងល វ ់ សោយការខះ វ ខាត្ អត្់ឃ្លែនទាងសនាះ មនបានគ ត្រ ិ ិ ី ក្ត្ ិ យេ ិត បសំ រ

ទានសដើមបប ី សំ រ

ិ៍ ត សក្រស្ មះ

សព្

ំ ះអណា ចទានសនាះសទ

អក្ ន រក្ាេីល

សគ

សេចក្ីតព្ត្ូវការ និង ជ្ួយេព្មាលទុក្សខ សាក្ នន

ំ មនុេសេត្ក្ និង សដើមបរី សោះខ សច វ ុ ងសលាក្ ន ែ ួ នសគ ក្ុ ងសលាក្សនះផង ។ ន

ភាវនាចត្ ិ ត

ចាក្រីអនង ែ ់ទុក្សខ សាក្

ថ្ត្ងគត្អាណ ិ ិ ិ ត្ជ្ួយេសស្កងាគះជ្វី ត្

មនុេសេត្វ ឲ្យរួចផុត្វបត្ ត ័យសរៀរសវោ សោយោមនគត្រ ិ ិភ ិ ី ក្ត្ ិ យេសល ិត ើ ក្ ំ េ់ ឬ ចង់បាន ក្រ

ក្យស

លេរសេើររីអក្ ន ដនទណាមានក្់ស 141

ើយ ។


ំ ួ យដល់ទាន ។ អក្ េីលជាជ្ន ន បសំ រ

េីលឲ្យបានបរេ ធ អ ត្ សទើបសធើវទាន ិ ុ ទសា

ទានព្ត្ូវមានេីល គឺ រក្ា

ផលាែនិេងសព្បាក្ដសៅបាន ។

សបរ វ ុ ណយ ឬ យក្បាបសៅ ើ ុ ំសនាះសសាត្សទ នឹងមានស្មះថ្លសធើបាបលាយប ំ ំ រថ្លក្ប ុ ណយ នាឲ្យខាត្ទ ុ នបាត្់បង់ក្នព្មផល ដូចអក្ ន ថ្ដលលួចឆក្ ម ់សក្ង ់បានអណា ័ ច ព្ទរយេមបត្ិអ ំ ព្បវញ្ ច បាន ត ក្ ន ដនទ យក្សៅសធទានសោយចង ើវ ិ៍ ត សក្រស្ ម ះមុខមាត្់ សទាះបីបសំ រ

ឬ េមាែប់ជ្ីវត្េត្ វក្ីត ភូត្ភរក្ុ ិ

ក្សបាក្ព្បាេក្ីត

ទានមានចត្ េ ិ សត ធប ើវ ុ ណយ ក្៏ស្មះថ្លមនបរ ិ ិ ុ ទថ្ធ ដរ ។

ំ ួ យដល់ភាវនា ។ េមាធភាវនាក្ េីលជាជ្ន ិ ិ ីត វបេសនាភាវនាក្ ីត

ថ្ដលអាចព្បព្រឹត្សត ៅបាន

លុះព្តាថ្ត្មានេីលបរេ ធ ខាងសដម ើ ិ ុ ទជា

ំ ួ យដល់ទាន ជាជ្ន ំ ួ យដល់ភាវនា ។ ចថ្ំ ណក្ទាន ជា ដូសចះ ន េីលជាជ្ន ំ ួ យដល់េងម ំ ួ យដល់េីលភាវនាថ្ដរ ។ សលាក្ ំ ់ និង ជាជ្ន ជ្ន គ ជាចាបាច អក្ ន ថ្ដលរក្ាឧសបាេលេីល រ ក្៏សោយសារមានអក្ ន បសំ រ

ូ ត្ដល់ចត្ុបារេ ធ ីល បសំ រ ិ ុ ទិ េ

ំ ុ ក្បរំ ុ ង ។ ដូសចះ ទាន ជ្ួយទន ន សទើបស

ធម៌ ៣ ព្បការសនះ គឺទាន េីល ភាវនា ព្ត្ូវអាព្េ័យោន ។ ៉ា វ ិ មាង

សទៀត្ សលាក្ចាត្់ទុក្ថ្លជាឧបនិេស ័យ សព្

ំ នស ំ ខប ំ សំ រ ភាវនាសនះ េត្វសលាក្ព្ត្ូវរាយាមខេ

ភាវនា

លថ្ល

ះទានេីល

ំ ូេ ឲ្យបានជាសានមគន

់ ប់ក្ុ ងច ដត្ ត្ ន ត យជាទមាែប់ននចត្ ម ះថ្ល អក្ ន សចះសធើទាន វ ិ ដក្ជា ិ ឲ្ ិ ត គឲ្យមានស្ ឺ ំ ៣ ព្បការ សចះរក្ាេីល ជាអក្ ន មានភាវនាធម៌ ។ សបើោមនឧបនិេស ័យទាង ំ សនះសទ មនុេសសលាក្មិនអាចជាអក្ ជាអក្ ន សចះថ្ចក្រថ្លក្ ន មានចិត្សត លាភ 142


ំ លន់ ក្ណា

់ ជាប់ជ្ ំ

ក្់ ជាអក្ ន មានចរយាេណា ត ប់ធានប់មិនល អ មិនគួរ ិ

ោប់រក្ ជាអក្ ន ព្បទូេ ត សធទ ខ ុ ក្មិន ើវ ុ ក្ប ខះ វ រនឺ រេ ែ ី ក្ ម ុ ងជ្ ន ិ សព្ ីវត្

ះត្បត្ ិ

ដល់េងម គ មានចត្ ត ៏ងងឹត្ងងល់ ិ ដ

វសងង វ ។

ំ មនុេសថ្ដលមានបុណយភ័រវសព្រងេណា ង បានសាងមក្ រីអត្ត្ ី

ជាត្ិមានក្សំ ណើត្បានស

រនឺ សលាក្សនះ ព្បក្បសោយសេចក្ីតេុខសរ ែ

ំ ម សោយសារមានឧបនិេស ័យទាង

លក្ណ ៈ ជាមនុេស ជាសទវតា ជាព្រ ខ

ំ នស ំបនសត ទៀត្ក្ុព្ំ បមាទភាែងសភ ំ ៣ ព្បការសនះ ។ ដូសចះ ច ន ព្ត្ូវរាយាមខេ ែ ឲ្យ ំ ូ េសនះ សានមគន

រលប់រលាយេូនយបាត្់រីចត្ ិ សត

ំ ូ េសនះ បសណា ត យឲ្យសានមគន

រលប់បាត្់អេ់សនាះ

ើយ

សទាះបីជាសគសក្ត្ក្ ន ើ ុង

េម័យរុទកា ធ លទាន់ព្រះេមាមេមុ ទ ព ធ ក្៏សគមិនអាចបសំ រ

ទាន

័ ំ ំ ព្រមទាងព្រះអរ យសាវ ក្ទា ងឡាយ ិ

ថ្លវយចងា​ាន់ដល់ព្រះេមុ ទ ព ប ធ រមព្គូ មណ៍ ។

ដូច សតាសទយយព្

សបើេិនជា

់ ក្រំ ត្ណា សទាះបីវទាសាស្កេ ប ក្៏ ត សចក្ ច សទេ រក្ច ិ ី សំ រនដល ើ ិ

ំ ់ យសក្ើត្ជាមាេ ស អាចថ្ក្នចនេណ ឬ សាពនឲ្ សរព្ជ្

ំ ៉ា ងណា មានរនឺ ថ្ចងចា ងបានយា ែ

ំ េណា ង សទាះបីជា

សគ

ំ ចនចមា ន េ ឲ្យ ើ យរុអា

ជា

បុគល គ ថ្ដលោមនបុណយសព្រង

៏ នអាចរក្ា សលើក្ោក្់ឲ្យអងុ យសល គ ែ ក ក្ម ើ បល័ ង ិ

បល័ ង ែ សក នាះឲ្យគង់វង់ឋត្ ិ សឋរបាន ។ ំ ួយ ជ្ន

មន ិ

េសំ រច

ំ ថ្ត្សបោ ងជា ើ ម នបុណយសព្រងេណា

ព្បទះឧបេគវគ បត្ ិ ិតយា៉ាង 143

ការរាយា សធឲ្យ ើវ រ

ូ ត្ដល់សរលខះ ែ


ំ មានការត្ូចចិត្ត្ ងព្បាថ្លន ។ ត បត្ថ្ត្ម ិនបានេសព្មច តាមបណ ិ ព្រះរុទដ ធ ីកា

េថ្មង ត ធម៌សទេនាទូនាមនេត្ន ត ិ ក្រ មានព្ត្មថ្ត្ ៣ យា៉ាង គឺ ៖ ឹ

ព្ត្ូវបសំ រ

២.

ត្ម ថ្ត្ ១ ព្រះអងសគ ទ ះ

ដូសចះ ន ការបសំ រ

ខី ែ

បុណយក្ុេល

ព្ត្ូវដុេខាត្់ចត្ ែ អ ត្ ។ ិ រត បេ់ខួ នបានឲ្យសា

ព្រះរុទសា ធ េន៍សនះ

សព្

បព្ំ រួ

់ ៉ា ង មិនព្ត្ូវសធើបាបព្គប យា វ

១.

៣.

ថ្ដលព្រះេមាមេមុ ទ ព ព្ធ ទង់បានព្តាេ់

រុំថ្មន

ជាដកា ី

របេ់ព្រះ

ជារុទវធ ចនៈរបេ់ព្រះរុទព្ធ គប់ព្រះអងគ ។

ទាន រក្ាេីល ចសំ រនភាវនា ើ

ជាការព្គប់ព្ោន់

់ ំ ត្់បងសលាភៈ ំ ត្់បង់ ទានអាចក្ចា និង មចរា យៈ, េីលអាចក្ចា ិ

សទាេៈ, ហ

ំ ត្់បង់សមា ភាវនាអាចក្ចា

ចាត្់ជាអក្ុេលមូល គឺ

ៈ ។ សលាភៈ សទាេៈ សមា

ំ ឫេគល់ននអសំ រើបាបទាងឡាយ ។ សបើ

ំ ំ ត្់បង់អេ់ ថ្មក្ធាងេឹក្ថ្ផ ឫេគល់ននអសំ រើបាបទាងសនាះព្ត្ូ វបានក្ចា ែ ែផ្ទក ំ ននអសំ រើបាបអក្ុេលទាងសនាះ នឹងមិនអាចសក្ើត្មានស បុគល គ ថ្ដលមានការរាយាម បសំ រ

ើយ ។

ទាន េីល ភាវនា ឲ្យបានជា

ឧបនិេស ័យ ស្មះថ្ល ជាអក្ ន បានសាងភ័រវសព្រងវាេនា បុណយបារមី និង

ំ ត្ចត្ ស្មះថ្ល បានដុេខាត្់េអា ត យបរេ ធ ូ រផង់ តាមឱវាទរបេ់ព្រះ ិ ឲ្ ិ ុ ទផ អរ

នេ ត មាមេមុ ទ ព ធ រួចសព្េចសៅស

ើយ ។

144


ឧប្និសស ័យ្ ៣ ក្ប្ការ មាន្ោែនិសង្សស្សង្ៗោន ១. ទានូប្និសស ័យ្ បុគល គ មានទានូបនិេស ័យនឹងសក្ើត្ក្ុ ងព្ត្ក្ ន ូល

ព្បក្បសោយសភាគេមបត្ិត

ជាអក្ ន សធអាជ្ ម សព្មចតាមសេចក្ីតព្បាថ្លន ីវក្មេ ើវ

់ ុ ណព្បសយាជ្ន៍សទ ។ ំ ឲ្យខូចខាត្បាត្់បងគ ឥត្មានឧបេគគោ​ោង ២.

បុគល គ មានេីលូបនិេស ័យនឹងបានសក្ត្ក្ ន ើ ុង

សីលប្ ូ និសស ័យ្

ព្ត្ក្ូលខង ត្ថ្ំ ណងត្ួនាទីល អ មានរូបេមបត្ិត ព ់ខេ ព ់ ព្បក្បសោយក្ិត្ិយេ ត សឆើត្ឆ្យ សោ​ោ

េសំ

េុខភារបរប ិ ូ ណ៌

ងរិសោះ

ធ សបៀត្សបៀន ។

៣.

ភាវនូប្និសស ័យ្

មានព្បាជា្ឆ្ែត្នវ

មានសាមរត្ី

អាយុយឺនយូរ

ឥត្មាន

បុគល គ មានភាវនូបនិេស ័យនឹងសៅជាអក្ ន

ំ ិ ត្ ចត្ ត ន ិ គ

រងប ឹ ុង ឹ

កាែហាន

ំ ឹង យល់សាគល់ចាេ់ស ងារេិក្ាសរៀនេូព្ត្ ឆ្ប់សចះចាដ េភាររិត្ៗ ។

ព្បក្បការ

ត្ុការណ៍ តាម

ការសរៀបោប់អានិេងសទាន េីល ភាវនា សោយេសងប គសដ ខ ើ បី ឺ ម

់ ័យស បញ្ញ ជ ក្ន ភ័រវសព្រង

រូបេមបត្ិត បសំ រ

ើងវ ិ

ំ ី អរ

ំ េណា ងល អ

បញ្ញញេមបត្ិត

ំ ក្យថ្ល ភ័រវសព្រងេណា ងល អ ។ អីថ្ដលសៅថ្ល វ

?

ំ ភ័រវសព្រងេណា ងល អ

គជាសភាគេមបត្ ឺ ិត

ំ ថ្ដលសក្ើត្រីបុណយសព្រងេណា ង

ទាន េីល ភាវនា ឲ្យបានជាឧបនិេស ័យ ដូចស

លរួចមក្ស

ំ នស ំ ខេ ើយ ។

េរុបសេចក្ីតមក្ រូបេមបត្ិក្ ត ីត សភាគេមបត្ិក្ ត ីត បញ្ញញេមបត្ិក្ ត ីត េុទ ធ

ថ្ត្ជាវត្ុ ព្បាថ្ល ថ ន ននេត្សវ លាក្ ក្ុ ងឋានមន ន ុ េស សទវតា ព្រ 145

ម ថ្ដលព្ត្ូវបាន


ំ នស ំក្សាង ។ បុ ៉ាថ្នភ សៅតាមឧបនិេស ័យ និង ការរាយាមខេ ត ័រវសព្រង ំ េណា ងល អ ក្ុ ងក្ សំ ណើត្មនុេស សទវតា ព្រ ន

ំ នសេើ ោ ម រុបា ម ន សនាះសទ សព្

ំ សៅមានការព្បណាងព្បថ្ជ្ង គសៅមានឋានៈ ទាបខេ ព ់ ខុេសោយថ្ ឺ

ក្រី

សនាះ គឺសេើ សោយភារអសនា ត្ ម ទ លវលសក្ ិ ើ ចាេ់ ឈឺ សាែប់

ោន ។ សបើសេើោ ម ន វិ

ំ ៣ គឺ អនិចច ំ ទុក្ខ ំ អនតាត ។ ោល់ក្សំ ណើត្ ឬ សេើ សោយនព្ត្លក្ ណ ធម៌ទាង ម ខ ថ្ដលមានសៅក្ុ ងកាមភរ ន

រូបភរ

អរូបភរ

មិនអាចសគចផុត្រត្់រួចរី

េភារមនសទៀង (អនិច)ច ំ េភារជាទុក្ខ (ទុក្)ខ ំ និង េភារេូនយទសទ ឬ ិ ហាមមនបាន (អនតាត) ជាោច់ខាត្ ។ ិ អក្ ន

បានបសំ រ

ទាន េីល ភាវនា ឲ្យបានជាឧបនិេស ័យសេើ ម

ដូចោន សបើសក្ើត្ក្ុ ងឋានមន ន ុ េស រថ្មងបានជ្ួបោនសោយក្េ ីត ុ ខ មសនារមយ ជា គូសាវមភរ បងបូ នក្ អ ូ នសៅសៅញាត្ិ មាតាបតា ត ក្ិត ឬ ី យា ិ ិ មត្ ិ ភ ោនជាេមាគមអម ីវ ួ យ

ថ្ត្ងព្បព្រឹត្សត ៅសៅក្ុ ងសោលសៅ ន

សធើការរ វ ួម

សចះថ្បងថ្ចក្

ំ ័យទន់ភន រថ្លក្ ឲ្យអភ័យ ជ្ួយោនមានចត្ ែ ់មន ិ សត សាមះព្ត្ង់ ចរយាអធាព្េ ិ ិ ័ ច យក្ឈះ សបៀត្សបៀនោន សោររេិទិ ធ មិនគិត្សក្ងព្បវញ្ ន ចា សមតាតអាណិត្អាេូរ

ំ ថ្ចក្រថ្លក្គ ុ ណព្បសយាជ្ន៍ដល់ោន

ត្មាែភារ មានត្ព្មះព្បាជា ្ រិចារណាស ិ អាព្េ័យស

់ ោន មានចិត្ត ព្បក្បសោយ

ត្ុផល យល់ចាេ់រិត្ព្បាក្ដ ។

ត្ុសនះ សបើចង់ឲ្យមានស្មះថ្ល ជាអក្ ន មានភ័រវសព្រង

ំ េណា ងល អ ព្បក្បសោយសភាគេមបត្ិត រូបេមបត្ិត បញ្ញញេមបត្ិត រុទប ធ រេ ិ ័ទ

146


ំ ទាងឡាយ ថ្ដលមាន

32

គួរគបបសរៀនសធ រក្ាេីល ចសំ រនភាវនា វ ើទាន ើ ី

ឲ្យបានខាជប់ខួ ន ជ បានជាមនុេសមានេីល ទាន ភាវនា ជាក្លាណការ ី ។

បចុ បបន ជា ផ ច ន ត្ិសនះ នឹងកាែយជាអត្ត្ជាត្ ត ម ល ី ិ ននអនាគត្ជាត្ិ ។ ព្ទឹេីក្ម និយាយថ្ល អីៗថ្ដល វ ក្មរម បេ់

សាថបនាជ្ីវត្ ិ

រីអត្ីត្ជាត្ិ

មានក្ុ ងបច ជា ន ច ន ត្ិ អាព្េ័យមក្រីផលនន ុ បបន ស

អនាគត្ជាត្ិ ។

ម ុ ងបច ន ច នជាត្ិសនះ ើ យផលននក្មក្ ុ បបន

គួរចាប់អារមណ ម ៍ ថ្ល លសីវ បើអៗ ីវ

មានក្ុ ងបច ជា ន ច ន ត្ិ គឺ ុ បបន

ជាផលននក្មប ជា ម នម ត ក្រីអត្ត្ជាត្ ច ន ត្ិ មន ី ិ បុ ថ្៉ា នតអត្ត្ជាត្ ី ិ និង បចុ បបន ិ ំ ដូចោនទាងព្េ ុ ងសទ ។

ព្ត្ង់បចុ បបន ជា ច ន ត្ិ ជាផលននក្មម

ដូចោន

រីអត្ីត្ជាត្ិ

ព្ត្ង់បចុ បបន ជា ច ន ត្ិ

ខុេោន

ំ េិក្ា ក្សាង អប់របណ ត លលីម ។ ុ ត ះបណា

មានការ

ក្ុ ងបច ជា ន ច ន ត្ិ ុ បបន

់អនាគត្ជាត្ិ ។ មានឱកាេថ្ក្នចនរចនាជ្វី ត្ឲ្យបានច រំ ុ ងចសំ រនេព្មាប ិ ើ តត

ថា

គត

”។33

“ (

) (

32

)

”។

ោ៉ាង គឺ ១) កមមសទធ (ក្ខរនជឿនលើកមម គឺអាំនព្ខើ ដ្លសត្វបាននធវើ), ២) វបាកសទ ធ (ក្ខរនជឿផល គឺ ៊ិ

ផលថ្នកុសល នង ាំ ឡាយមានកមមខដ្លខលួននធវើនហ្យ ៊ិ អកុសកមម), ៣) កមមសសកតាសទធ (ក្ខរនជឿថ្ន សត្វទង ើ ោ រប្បស់ខួ លន), 33

៤) ត្ថ្នគត្នព្វធ៊ិសទធ (នជឿក្ខរត្តាស់ដ្ឹងរប្បស់ត្ថ្នគត្) ។ (

)

៥៨

147


ថា

ន ត

ត”

34

“ ”។

ថា

ត ”

“ (

34

(

)

៥២

35

(

)

៥២

២៣ ៣៨

148

)

”។

35


សរឿង្សោសទ្យ្យក្ាហ្មណ៍

មានព្

ក្ុ ងរ ន ុ ទេ ធ ម័យ

ព្រះ

មណ៍មានក្់ស្មះសតាសទយយព្

សោត្ម ព្ទង់គង់ធរមានសៅស

ើយ

មណ៍ (The Brahmin Todeyya) ជា

អក្ ន មានព្ទរយេមបត្ិតសព្ចើន បុ ៉ាថ្នតោត្់បានកាែយសៅជាមនុេសអភ័រវោមនសជ្ឿ ំ បុណយបាប គុណសទាេ សព្រងេណា ងអីសសាះ ។ វ មណ៍សនះ

ព្

់ បរសភាគសព្ប ែ ិ ើព្បាេ់ខួ នោត្ សាច់សាសលា

ំ ជាមនុេសក្ណា

់ េិត្ វ

ឥត្ហានចាយវាយ

ំ ឬ ថ្ចក្ចាយចណា យ ដល់ក្ូនសៅញាត្ម ិ ត្ ិ ត

់សៅ ោត្់ខល ំ ប ិ ិ ត្ណាក្៏សទថ្ដរ ។ កាលោត្់មានជ្វី ត្រេ

លួចយក្ព្ទរយមានមាេសរព្ជ្ថ្ក្ ក្ង

់ ុ ក្សៅសព្កាមជ្សណើ ត រផះ សៅក្បទ ទ

៏ ុ ឲ្ ំ យដឹងថ្ដរ ។ មនឲ្យអ ក្ ន ណាមានក្់ដឹង េូមបថ្ត្ក្ ូ នព្បុេ បសងើត្ ក របេ់ោត្់ក្រ ិ ី

ំ ក្ ោល់ព្រឹក្ព្រះេមាមេមុ ទ ព្ទ រម ទាងភ ព ធ មួយអសនើ សោយព្រះអានន ែ ិ ុខ

ំ េងឃទាងឡាយ ព្ទង់និមនប ត ណ ទ ោត្់ ក្ព្៏ ិ ឌ បាត្ សៅមុខផះ ់ ព្ត្បាយ ១ ថ្វក្ នឹងោក្បា បុ ស៉ា ណាណះ

ព្

មណ៍ទុយ៌េ

ឬ បបរ ១ សបាយសសាះស មានចិត្េ ត ប អ ់សខើមធ ព ុ

ំ េមាមេមុ ទ ។ ព ធ ជាខាែងថ្លមសទៀត្ផង ោល់ព្រឹក្ឲ្យថ្ត្ស

ព្រះអងន គ ិ មនសត ៅដល់

មណ៍រុំសអើសរើ

ព្ទាន់

ព្

ើ យ ។ មិនថ្ត្ ចសំ

ះព្រះ

ំ មណ៍តាងថ្ព្េក្

សជ្រត្ះសដៀលថ្ល “យសអ ការរក្េ ត អងសគ នះមនសចះសធ ុ ីអន ិ ី ើ ! េមណសោត្ម ិ ើវ ីវ ឹ ង ំ ី សគសសាះ ១ នលៗ ៃ គិត្ថ្ត្រីសដើរេូមទានសគ ” ។ ោត្់ថ្ព្េក្សជ្រ សោយេដ 149


ដថ្ដលៗ ជាសរៀងោល់ព្រឹក្ រ

ូ ត្ដល់ព្រះអាននទ ជាឧបោាក្របេ់ព្រះអងគ

ព្ទាន់ សទើបទូលេូមអងរវ ព្រះេមាមេមុ ទ ព យា ធ ៉ា ងសនះថ្ល “បរិព្ត្

មានការធុ

ំ ិ មនប ព្រះអងដ េូមព្រះអងគក្ុន គ ៏ចសំ រន ត ណ ទ សតាសទយយព្ ើ ិ ឌ បាត្មុខផះ

មណ៍

ំ សទៀត្អី នាថ្ត្សគសជ្រព្រះអង សគ ទ ព្កាបទូល” ។ ព្រះដ៏មានព្រះភាគព្ទង់ព្រះ ត្ព្មាេ់េួរសៅអាននវទ ិ

ថ្ល “មានលអាននទ សបើដូសចានះសត្ើសយើងនឹងសៅខាង

ណាសទៀត្អាននទ”? អាននទ ត្បទូលព្រះរុទដ ” ។ ធ ីកាថ្ល “សៅផូ វសផសងសទៀត្ ែ ព្រះេមុ ទ ព ព្ធ ទង់ព្តាេ់េួរសៅកាន់អាននសទ ទៀត្ថ្ល

“ចុះសបើមានសគសជ្រសយង ើ

សទៀត្ សត្ើសយងសៅខាងណាសទៀត្អានន ទ ? ” អាននទ ទូលថ្ល “សចះថ្ត្សៅផូ វែ ើ ឯនុ៎ះសផសងសទៀត្ព្រះអងគ ” ។ ព្រះរុទអ ធ ងគ ព្ទង់មានព្រះភស្កក្ត ំ ់ សៅកាន់អាននទ យា៉ាងសនះថ្ល ទាងមានព្រះត្ព្មាេ

ឹ ម ព្រម

“មានលអាននទ ក្ុ ង ន

សលាក្សនះ សទាះបីសៅក្ុ ងទ ន ីណាក្៏សោយ អក្ ន ថ្ដលសគមនន ិ ិ នាទសនាះ ឥត្ មានសសាះស

ក្៏ ន ើ យសៅក្ុ ងសលាក្សនះ

36 ើយ (នតេិ សោសក អនិនទិសោ) ស

ំ ងថ្ដរ ំ ោមនទីណាឲ្យសាៃត្់ក្បា (នតេិ សោសក រសោ នាម្)” ។37

ំ ព្រះអងថ្គ ត្ងថ្ត្និមនប ត ិណឌបាត្ ោល់ៗព្រឹក្ ជាព្បចាសៅរ ទ ី មុខផះ ំ មណ៍ ដ៏មហាថ្េនក្ណា

សតាសទយយព្

់ េិត្ វ ។ សព្កាយមក្ សតាសទយយ

មណ៍ ធាែក្់ខួ នមានជ្ម ែ ៃ ឺដល់សាែប់ បានសៅចាប់ក្សំ ណើត្ជាេត្វថ្ឆក ឺឈ

ព្

៥២

36

;

,

;

,

” ។) ១

37

,

(“

, ១១៨ (“

” ។)

150

,

;


សៅសព្កាមផះ ទ របេ់ោត្់ ។ លុះដល់ក្ូនថ្ឆធ ក សំ ជ្ ំ

់ ឹ ងព្ទរយេមបត្ិត ក្ន

សោយមាន

ជាសរៀងោល់នលៃ

ំ ច ើង សោយអណា

ជាប់

ថ្ត្ងថ្ត្សៅសដក្សព្កាមជ្សណើ ត រ

ំ នឹក្ខាែចថ្ព្ក្ងសគមក្ដសណើ ត មយក្ក្ណ ប់ព្ទរយេមបត្ិត ។

ោល់សរលព្រឹក្ឲ្យថ្ត្ព្រះរុទប ធ រមសាសាត ព្រះអងន គ ិ មនដ ត ល់មុខផះ ទ

ថ្ឆសក តាសទយយព្ ស

មណ៍

េុ ះសច ទ

មក្ឈរេមឹងសម ែ ើល

ព្រះភស្កក្ព្ត រះអងគ

ើ យព្រុេឥត្ឈប់ ។ សៅសរលព្រឹក្មួយ ព្រះបរមសាសាតព្ទង់មានព្រះ ឹ ម សទើបព្ទង់ព្តាេ់សៅកាន់ថ្ឆក សតាសទយយព្

ភស្កក្ត

សតាសទយយព្

មណ៍

កាលអក្ ន សៅជាត្ិជាមនុេស

មណ៍ថ្ល “មានល

អក្ ន េប អ ស់ ខើមត្ថ្លគត្ ព

់ ល់ត្ថ្លគត្ ឬ ព្រះ ណាេ់ ។ អក្ ន មនថ្ដលសធ វ ុ ណយទាន ព្បសគនចងា​ានដ ិ ើប

េងឃអងណា េូមបថ្ត្បាយ ១ ថ្វក្ក្៏ោមនថ្ដរ មិនថ្ត្បុ ស៉ា ណាណះ អក្ គ ន ថ្លម ី

ំ ទាងេ ប អ ់ត្ថ្លគត្ថ្ព្េក្សជ្រត្ថ្លគត្ ោល់សរលសវលា ។ ឥ ូ វសនះ អក្ ន បាន សាែប់សៅចាប់ក្សំ ណើត្ជាេត្ថ្វ ឆក ហ

ក្៏សៅថ្ត្េប ”។ អ ស់ ខើមត្ថ្លគត្សទៀត្ ព

ក្ុ ងសរលថ្ដលព្រះអង មា ន គ នព្រះត្ព្មាេ់ ចសំ

(Subha)

ព្បុេ

សតាសទយយព្

ះថ្ឆយា ក ៉ា ងសនះ

់ ំ ន ក្់ មានការថ្លនងថ្ល មណ៍សាតបឮ

ំ សទើបទូលេួរព្រះេមុ ទ ំ ីស អាក្់ អន់ចិត្ជា ត ខាែង ព ធ អរ

ត្ុការណ៍សនាះ ។ ព្រះ

រុទេ ធ ថ្មង ត រនយល់ ព្

មណ៍បុព្ត្ថ្ល “មានលព្

ជ្ ំ

់ថ្ចក្ចាយចណា ំ មនថ្ដលសចះលះបង យជ្ួយអក្ ន ិ

ំ យល់ដង ន ជាមនុេសក្ណា ឹ សទថ្ល ឪរុក្អក្ ់ ឹ ងព្ទរយេមបត្ិត ក្ន

ដនទ េូមបថ្ត្បន ត ត ិ ចបន ី ួ ចស

មណ៍បុព្ត្! អក្ ន អត្់បាន

់ េិត្ ជាមនុេសមានចត្ វ ត ប់ ិ ជា

ំ ួ នឯងសសាត្សទៀត្ក្ ៏ ិនហានចាយ ម ែ ើយ ទាងខ 151


បរសភាគថ្ដរ ិ ំ ក្ណា

ំ សោយអណា ចការជាប់ជ្ ំ

់ ឹ ងព្ទរយេមបត្ិត ក្ន

និង

់ េិត្សទ ់សាែបស់ ៅសក្ត្ជាេត្ ំ ថ្វ ឆក សដក្ចាថ្លរក្ាព្ទរយ វ វ ើ បសធើឲ្យោត្ ើ

សោយខាែចមានសគមក្ដសណើ ត មយក្ ។ សបើអក្ អក្ ន មនសជ្ឿសទ ន សៅជ្ីក្សៅ ិ សព្កាមជ្សណើ ត រ អក្ ន នឹងស មណ៍បុព្ត្

ព្

មាេព្បាេ់ថ្ក្វក្ងសនាះស

ើយ ” ។

ំ ក្ ព្បញាប់នាអ ន បសំ រសៅជ្ ីក្សព្កាមជ្សណើ ត រ ើ

មាេសរព្ជ្ថ្ក្វក្ងយា៉ាងសព្ចើនេនឹ ក្េនា ធ ធ ប់ សទើបលាន់មាត្់ថ្ល “ឱ ! ឪរុក្ សយងជាមន ុ េសលង ៃ ់ណាេ់ ើ

ឥត្ហានចាយវាយបរសភាគព្ទរយេមបត្ ែ ិ ិតខួ ន

ំ ំ ឯងផង ទាងឥត្បានច ណា យព្ទរយធនបសំ រ ំ ផ្ទ ំ ែ ព្បសយាជ្ន៍ផង ថ្លមទាងប សៅជាក្សំ ណើត្ត្ិរចា​ានវ ិ

បុណយទានឲ្យបានជាផល

ជាត្ិក្សំ ណើត្ ជាមនុេសេូនយសសាះ កាែយ

ំ សំ រ យា៉ាងសនះ ។ ដូសចះ ន សយើងនឹងខប

ទាន ឲ្យ

ំ បានជាផលព្បសយាជ្ន៍សក្ត្រ ”។ ើ ី ព្ទរយេមបត្ទា ិត ងឡាយត្សរៀងសៅ ំ ឹ ះត្មក្ អណ

រាយាមបសំ រ

ព្

មណ៍បុព្ត្

ទាន រក្ាេីល ចសំ រនភាវនា តាមព្រះរុទដ យា៉ាង ធ កា ី ើ

ខាជប់ខួ ន ជ ឥត្មានសធេ វ ព្បថ្

េស

ើយ ។

សរឿងនិទានខាងសលើសនះ បញ្ញ ជ ក្់ឲ្យស

ថ្ល អក្ ន មានព្ទរយេមបត្ិត

ើ យ ក្៏រុំអាចបសំ រ

ទានសក្ត្ថ្ដរេមដ ូ ចព្រះ ើ

ដ៏មហាសាលយា៉ាងណាក្៏សោយ ំ អណា ចសលាភៈ មចរា យៈស ិ រុទ ធ

38

ំ បានជារុទសា ធ េនិក្ដស៏ ឆមខ ើន

ក្ុ ងគម រីព ន (

)

ថ្ត្សបើបសណា ត យចត្ ត យេិត្សៅសព្កាម ថ ិ ឲ្

ំ ថ្ល “ម្សចឆរ ំ ទ្ទ្សោ ម្លំ”38 “ក្ណា

៥២

៧២

152

់ ជា


់អក្ ៉ា សទៀត្ អនក្ថ្ដលមានចិត្សត លាភលន់ជាប់ មនិ លរបេ ទ ន ឲ្យ (ទាន)” ។ មាង ជ្ ំ

ក្់

ួ ងថ្

គុណសទាេ

ងចសំ

ះសភាគេមបត្ិត

សោយខះ វ ព្បាជា្រិចារណាឲ្យស

ំ ី ព្ទរយេមបត្ិសនាះៗ ថ្ដលសក្ត្មានអ រ ត ើ

ំ ែ េមាែប់ខួ ន ឬ បានបផ្ទ ែ សតាសទយយព្

ខួ នសព្ ែ

មណ៍យា៉ាងសនះឯង

យា៉ាងសនះសទៀត្ថ្ល ៖

ទុក្ដូចជាមនុេស

ះថ្ត្សភាគព្ទរយ មានត្ួ យា៉ាងដូចជា

់ បានជាព្រះរុទអ ង ធ ងគព្ទងេថ្ម ត បញ្ញ ជ ក្់ គ

“ គត

;

”39

”។

ំ ដូសចះ ន សដើមបចាំ ន ចិត្សត លាភលន់ ក្ណា ី ងឈ ះ

សព្បើវចារណញ្ញ ញណ ិ បញ្ញ ជ ក្ស់ ទៀត្ថ្ល

សៅតាមព្រះរុទដ ធ ីកា

ព្ត្ូវ

ថ្ដលព្ទង់មានព្រះត្ព្មាេ់

“កាលសបផ ទ ព្ត្ូវសភងឆ្បសឆះស ើ ះ ើែ

ថ្ដលសគព្បញាប់ ជ្ញ្ូ ជ នសច

់ បាន

ើយ

ព្ទរយេមបត្ិតណា

ផុត្មក្បាន ព្ទរយេមបត្ិសនាះ នឹងបានសៅ ត

ជាព្បសយាជ្ន៍របេ់សគ យា៉ាងណាមិ

ំ អត្តភារោងកាយននេត្ទា វ ងឡាយ

កាលសបើព្ត្ូវសភើង ែ គឺជ្ោ រាធិ មរណៈ ឆ្បសឆះស

ំ ើ យ ព្ទរយេមបត្ិតទាង

ឡាយ ក្៏ព្ត្ូវថ្ត្វនាេអន ោ ត យសៅជាមួយនឹងរូបោងកាយសនាះថ្ដរ ។ ដូសចះ ន ិ

39

(

)

៥២

153


៍អរ ំ ី ព្ទរយេមបត្ិត គបបជ្ញ្ សដើមបឲ្យបានព្បសយាជ្ន ត ី ី ូ ជ នព្ទរយេមបត្ិសច លគរឺ ូ បោងកាយសោយការខល វ ់ ខាវយ បសំ រ

ផុត្រីអត្ភា ត រ ស

ទានថ្ដលសគបានបរចា ិ ច គស

ឲ្យ

ទាន ។

ន េព្ត្ូវស ើ យ ស្មះថ្លសគបានចាំងឈះ

លគឺ

សលាភៈ មចរា យៈ ផង ស្មះថ្ល សគបានជ្ញ្ូ ជ នេមបត្ិតឲ្យផុត្រីសភងសឆះ ិ ើែ ផង និង បានសធើព្ទរយេមបត្ ឲ្យមានខឹមសារផង ”។ វ ែ ែ ិត ថ្ដលឥត្ខឹមសារ ព្រះរុទប ធ រមព្គូ ព្ទង់ព្តាេ់បថ្នម ថ ថ្ល ៖

“នោគៈទាំងឡាយឥត្ខលម ឹ សារ ខត្អាកមានត្បាោាអាចនធវឲ្ ើ យ មានខលម ឹ សារបាន” ។

“ ន

ត ត តថា ”

“ ”។

ថា

គ ន

ត”

“ ”។

154


ិ សតេរ ក្ព្ះសបាឋល

ចសំ

េម័យមួយ ព្រះទេរលព្ទង់គង់សៅក្ុ ងវត្ សត ជ្ត្ ន

ព្ទង់ព្បាររធ

ំ ់ព្រះនព្ត្បដក្ ះសបាឋិលសត្រថ ជាអក្ ជា ន មានព្បាជា្វាងនវ សចះចាចប ិ

ំ ធមាមចារយដស៏ ឆម ។ ខ ងឡាយ ើន បសព្ងៀនធម៌ដល់ភក្ ិ ុ ទា ថ្ល

់ ព្រះបរមសាសាតព្តាេ់សៅខួ ន ព្ោមួយ ព្រះសបាឋល ែ ិ ៈ បានសាតបឮ

“ភិក្ុ មានគម ក្៏សក្ើត្មាន ខ ព ីរទសទ”

ចូលសៅអាព្េ័យជាមួយនឹងរួក្ភិក្ុ ខ

៉ា ងខាែង ំ ស ត្ក្់េុ ត្យា ែ

ថ្ដលេុទេ ធ ឹងថ្ត្ជាព្រះអរ

ើ យបាន នមា ត ន

ំ ូ ងព្រះសបាឋិលៈបាន ព្បមាណ ៣០ អងគសៅក្ុ ងនព្រសា ន ៃ ត្់មួយក្ថ្នង ែ ។ ដប ចូលសៅរក្ព្រះសលរៈ

ថ្ដលជាព្បធានមុនសគ

ំ ក្ព្រះសលរៈសធជាព្គូ េុយ ើវ

បសព្ងៀនវបេសនា របេ់ខួ ន ែ បុ ថ្៉ា នតព្រះសលរៈជាព្បធានបានបដសិ េធមនព្រម ិ ិ ទទួល ។

បនាទប់មក្ ព្រះសបាឋិលៈ បានចូលសៅរក្ព្រះសលរៈដនទៗសទៀត្សធើជា វ

ំ ំ ុ ត្ក្៏បានចូលសៅរក្ ព្គូ ថ្ត្ព្ត្ូវព្រះសលរៈទាងសនាះបដ សិ េធដថ្ដល ។ ទីបផ ់ ើព្រសងើ ់ សាមសណរអាយុ ៧ ឆ្ន ំ ។ សាមសណរបានគងសធ យដូចជាមនចង វ ិ ទទួលព្រះសបាឋិលៈសធើវជាេិេស ។

ំ ងរវ ក្រ សាមសណរ ជាសព្ចើនសលើក្សព្ចើនព្ោ ព្រះសបាឋិលៈ បានេុអ

លុះសាមសណរសនាះ ដឹងថ្ល ព្រះសបាឋិលៈ លះទិដិមា ា 155

ខះ ែ ស

ើ យ សលាក្ក្៏


ំ ូ ក្មួយ មានរនដ បានព្បាប់ថ្ល “សលាក្អាចារយ ដប ធ ល់សៅ ៦ េត្ទ វ នសង

ចូលសៅសៅខាងក្ុ ងបាន តាមរនថ្ធ ត្មួយ ឯបុគល ន គ ថ្ដលព្បាថ្លនចង់ចាប់េត្វ ំ ទនសងសនាះ ព្ត្ូវថ្ត្ ុ ៉ា ក្រនទា ស ធ ង៥ ទនសងសនាះចូលសៅ យា៉ាងណាមិ ស

ំ ៥ សលាក្ព្គូអាចារយ ព្ត្ូវបទទា វ រទាង ិ

ំ ត្់ការងារក្ុ ងមសនាទា ន វ រ ក្៏យា៉ាងសនាះឯង” ។ ើ យព្ត្ូវក្ណ ព្រះសបាឋិលៈ បានសាតប់យា៉ាងដូសចះ ន ស

ជាក្់ចាេ់ ឥត្មានការេងស ័យ សព្

ើ យ សក្ើត្មានបញ្ញញ យល់ ើ យបានចាប់

ះសលាក្ ជារហ

ត្ស

ព្រះបរមព្គូ ព្ទង់បានបសញ្ច

ព្រះរេី សៅ ម

ដូចជាព្បថ្លប់គង់

“សយោ សវ ជាយ្តី

អសយោ េូរ ិសង្ខសយ

យ្ថា េូរ ិ ប្វឌ្ឍតិ ” 40

សផម ើត ព្បាររធបសំ រ សៅក្ុ ងទ ន ីចសំ

នូវេមណធម៌ ។

ះមុខ ស

ើ យព្តាេ់ព្រះោថ្លសនះថ្ល ៖

ឯតំ សទ្វធា ប្លំ

សព្

ំ ់វាសៅថ្ក្បរមាត្់រនធ ថ្ដល ើ យ ចាចាប

និសវសសយ្យ

“បញ្ញញសក្ត្ស ើ

ើងបាន

សព្

ះការព្បក្បរិត្

ការអេ់សៅននបញ្ញញ

ំ ២ យា៉ាង (គឺផូ វ) ះការមនព្បក្ប បណិ ឌ ត្សាគល់ផូ វទា ង ែ ែ ននសេចក្ីច ត សំ រន ិ ើ

និង សេចក្ីតវនាេសនាះស ិ សក្ើត្ស

ើងបាន ” ។

ក ់ ខួ នសោយស ែ ើ យ គបបត្ម ី ល

ត្ុថ្ដលបញ្ញញនឹង

ថ្លមនុេសមានបញ្ញញ ៣ យា៉ាង េព្មាប់បណ ុត ះ

ព្រះរុទ ធ

ំ ៣ យា៉ាងសនាះគឺ ៖ បណា កា ត លផ្ទទល់ខួ ននាបច ែ ច ន ល ។ បញ្ញញទាង ុ បបន 40

(

)

៥២

៨០

156


១. សុតម្យ្ប្ញ ញ បញ្ញញបានមក្រីការសាតប់ធមសម ទេនា សាតប់

៌ ជាសដើម បាឋក្ថ្ល សាតបព្់ គូបសព្ងៀន អានសេៀវសៅ េិក្ាបរយត្ ត ិ ិធម ស

២. ចិនតម្យ្ប្ញ ញ បញ្ញញបានមក្រីការេញ្ឹច ងគត្ ិ ការព្ត្ះរ ិ ះរក្ ិ

ត្ុផលតាមធមតា ម ននមនុេស ឬ រិចារណាអៗថ្ដលបានសរៀនបានអាន ីវ

បានសាតប់មក្ស

ើ យជាសដើម

៣. ភាវនាម្យ្ប្ញ ញ គឺបញ្ញញបានមក្រីការចសំ រន ើ ការព្បត្ិបត្ិត

៌ថ្ដលបានសរៀន ការយក្បរយត្ ត ិ ិធម

(អនុវត្)ត ផ្ទទល់ខួ នមានជាអាទ ែ ិ គឺ

បានអាន

បានព្ត្ះរ ិ ះិ

មក្

ត្បត្ ិ ិត

ការចសំ រនភាវនា េមលក្មោ ម ាន ើ

(calming of the mind) វបេសនាក្ម ោ ម ា ន (arising of insight) ឬ េត្បោ ាន ិ ិ (foundation of mindfulness) ។

បញ្ញញ សៅក្ុ ងោថ្លខាងសល ន ើ សនះ ព្រះរុទព្ធ ទង់េសំ ៅយក្ ភាវនាម្

យ្ប្ញ ញ ថ្ដលជាបញ្ញញសក្ត្ស ើ

ើង បានសោយសារការព្បក្បរិត្ ស

ើយ

ំ ុ ត្ ។ រឯ ព្រះអងព្គ ទង់ឲ្យត្នមខ ញ និង ចិនតម្យ្ប្ញ ញ ែ េ ព ់ បផ ី សុតម្យ្ប្ញ ថ្ដលជាបញ្ញញខីរ ច ី អក្ ន ព្បាជ្ដ ្ នទសនាះ ព្រះអងម គ ិនេូវសរ ស

ន ស ើយ ។ ដូសចះ

ំ ចាព្រះនព្ត្ប ដក្រ ិ

័ បុ ៉ានាមន ព្រះទយ

ើ យបានជាព្ទង់ព្តាេ់សៅព្រះសបាឋិលៈ ថ្ដលសរៀនសចះ

ូ ត្បានជាធមាមចារយថ្ល

“ភក្ រទសទ ” ខ ិ ុ មានគម ីព

ព្រះ

ំ ុ េន័យថ្ល “ភក្ ត្ព្មាេ់ថ្ល “ភក្ រទសទ ” គឺ ព្រះភគវា ព្ទង់បផ ខ ខ ិ ុ មានគម ីព ិ ុ មាន ថ្ត្ព្ទឹេី ត ខះ វ ការបដប ិ ត្ិ”ត ។

េម័យរុទកា ធ លជាេម័យចិត្ន ត ិ យម 157

គឺេម័យថ្ដលមនុេសោប់


អានការហាត្់រត្់ចិត្ជា ត ធ ំ ។ សគរាយាម ចត្ ត េ ព ់ ឯក្ ិ ខ

ចត្ ិ ថ្ត ដលសគ

វ ឹ ក្

វ ត យបានដល់ក្រំ ត្ជា ឺ នច ិត្ឲ្ ិ

វ ឹ ក្

ប វ អ រេ ឺ នល ិ ុ ទសធ

ំ ុ ត្ គឺេសព្មចអរ េសព្មចមគផ គ លដល់ថ្លនក្់ខេ ព ់ បផ

ើយ

អាចឲ្យសគបាន

ត្ប ជាព្រះ ត ដិេមទា ិភ

័ ខីណាព្េរ ព្បក្បសោយឫទិ ធ ដូចព្រះមហាសមាគលា ក្នន គ ែ ន ជាទុត្យសាវ ិ ព្រះេមុ ទ ព ជា ធ សដើម ។

ំ ិត្សត ោយចសំ រន សព្កាយព្រះរុទប ធ រន ម ាន ិ ិ វ ន ការអប់រច ើ េមលក្មោ

័ សធេ វបេសនាក្ម ោ ម ា ន ឬ េត្បោ ា ន ជាសដើម ព្ត្ូវបានសាវក្ វ ព្បថ្ ិ ិ

េ ឬ

ំ ន ខល ៌ថ្ត្មាង ៉ា ។ ដូសចះ សេើរថ្ត្ប សំ ភច ធម ទ ែ សចាល នាោ វ ់ ខាវយថ្ត្ខាងបរយត្ ន ិ ិត ស

ំ ប់ខាងសព្កាយមក្ទល់ោននឹងបចុ បបន សន នះ សគរុំធាែប់ជ្ួប ច ើ យបានជាលោ

ព្បទះព្រះអរយប ុ គល គ ិ អនាោមី និង ព្រះអរ

គឺ

ព្រះព្រះសសាតាបនន

នសត សាះស

ើយ ។ ត

ព្រះេក្ទាោមី

ព្រះ

។ The mind is excitable and unsteady; it is difficult to control and to restrain. The wise one trains his mind to be upright as a fletcher straightens an arrow.

158


អវសានកថា ជាក្លាណព្បនរណី

់ ជាទសំ នៀមមួយដ៏វសេ​េរបេ ិ

ំ វសេ​េននបណ មានព្រះស ិ ិ ឌ ត្ទាងឡាយ

ធិេត្ជា វ សដើម ថ្ដលសលាក្ថ្ត្ង

ទាន

ំ ី មុនរុទេ េបបុរេជ្ន មានជាប់តាងរ ធ ម័យមក្សម៉ាះ ែ ស បសំ រ

៏ ចរយាដ ៏ ើ យក្ជា ិ

ទុក្ជាឧបនិេស ័យ សៅថ្ល ទានូបនិេស ័យ ជាសរៀងោល់ជាត្ិ មន ិ

ំ ថ្ដលរលងខក្ខាន ។

ជ្នជាត្ថ្ខ វ ិ រម សធើទាន

អនុសព្ោះចសំ

សោយក្រុណាអាណិត្អាេូរផង

ះការខះ វ ខាត្ផង

សោយការបូជាគុណធម៌ផង

សោយ សោយ

ត្បេង ន េងគុណូបការៈផង ។ ជារិសេ​េ

់ ជាត្ិថ្ខរម និយមសធើទានដល វ

៏ ឹងមាន ។ បតាក្ េ ិ

បរវជ្ត្ ន ុ ទសា ធ េនា ជាងដល់ជ្នដនទសទៀត្ ដោបដល់សភច ែ គត្មាតា ិ ក្ុ ងរ ិ ល់ស

មក្រី

ថ្លបរវជ្ត្ មានការខះ វ ិ

៌ ួ រដល់ការសោររបូជាផង ។ ខាត្ គួរអនុសព្ោះផង មានគុណធមគ

់ រួក្បរវជ្ិត្សនះ ជាមសធាបាយជ្ួយរព្ងីក្ សេចក្ីត ការសធើទានដល វ

ំ ូ សៅដល់េរវេត្ឥ េុខចសំ រន វ ត្សរេម ុ ខ សព្ ើ ឲ្យរក្ធ ី ទ ើ បសព្មព្រះរ ុ ទសា ធ េនា ើ

ះរួក្បរវជ្ិត្ជាអក្ ន

សោយធាែប់មានព្បនរណីសធទាន ើវ

ំ ី បុោណ តាងរ

់ ុ ងវ ំ ខសត្់អក្ កាល សទាះបីព្េុក្សទេធាែក្ក្ ន បត្ ត ៗ ន ព្បាជ្​្ ខសត្់គមីរក្ប ព ួ នខានត្ ិ ិធ 159


័យខះ ដូចក្ុ ងេម ន ែ

មានេម័យលថ្ងក្ វ ជាសដើម

ជ្នជាត្ិថ្ខរម ក្៏សៅថ្ត្រក្ា

ព្បនរណីសធទានដោប ។ ចថ្ំ ណក្ជ្នជាត្ិសៅបេិមព្បសទេ ថ្ដលកាន់ ច ើវ

សោយមានចត្ ិ រសាេនា (សាេនាសផសងរីព្រះរុទ)ធ និយ សធទាន ើវ ិ ត

ជាសាក្ល គឺ មនសធ ិ ើវចសំ

ះថ្ត្ក្ុ ងរង ង ន វ ់ជាត្ិសាេន៍ របេ់សគ បុ ស៉ា ណាណះសទ

ំ ូ លចិត្សត ធើវរវាងជាត្ិ សគថ្លមទាងច រណ៍

ឧទា

(World

ជាត្ិ

(អនរត ជាត្ិ)

សទៀត្ផង

ជាក្់ថ្េង ត មានអងកា គ រក្មវម ធ ិ សេបៀងអាហាររ ី ិ ភរសលាក្

Food

Program)

ំ ួ យរិភរសលាក្ អងកា គ រជ្ន

Organization) អងកា គ រកាក្បាទព្ក្ និង

និង

អងកា គ រសផសងៗ

ជាសព្ចន ើ

(World

Relief

មអនរត ជាត្ិ (International Red Cross)

ំ ួយ ថ្ដលថ្ត្ងថ្ត្ផល ត ់ ជ្ន

ជាអសំ ណាយ

ំ ុ ងអភិវឌឍនានា ក្ុ ងរ មនុេសធម៌ដល់ព្បសទេព្ក្ីព្ក្ក្រ ន ន ិ ភរសលាក្ ក្ុ ងព្ោ

មានទុរភក្ស ជ្មឺឆ ៃ ង ែ កាចសាហាវ សព្ោះភយនោ ត យធមជា ម ត្ិ ដូចជាទឹក្ ិ ំ ន់ រយះេងឃោ រញ្ជយថ្ផនដី ភសន ំ ភងផ ជ្ន ម ទ ើ សព្ ើែ ុ ះជាសដ ុ ួ ទានជាេងគ

ក្មម ម ួ យដ៏ព្បនរ ចសំ

ះសគយល់ចាេ់ថ្ល

ះមនុេសជាត្ិសលើរិភរសលាក្ ។

រុទសា ធ េនា អធិបាយថ្ល ទានមាន ២ ព្បការ គឺ អាមិេទាន និង

់ ធមទា ៤ និងទានវត្ុ ថ (វត្ុ េព្មាប ម ន ។ អាមិេទាន បានដល់ការឲ្យបច័យ ច ថ

ឲ្យទាន) ១០ យា៉ាងជាទាន ។ រឯធម ទា ម ន បានដល់ការឲ្យធម៌ជាទាន ។ ី ំ ២ ព្បការសនះ ធមទា បណា ។ ត ទានទាង ម នជាទានព្បសេើរជាងអាមេទាន ិ ព្រះេមាមេមុ ទ ព ធ

ព្ទង់ព្តាេ់េថ្មង ត ថ្

លក្ណ ៈក្ិចនច នទានជាសព្ចើនព្បការ ខ

ក្

មានជាអាទិ

160

អាមេទាន ិ

តាម

បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន


(អសាធារណទាន) េងឃទាន និង សាធារណទាន ។ បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន បានដល់ទានថ្ដលសគឲ្យចសំ

ះរូបបុគល ព្គួសារ គ

េងឃទាន បានដល់ទានថ្ដលសគព្បសគនចសំ

ឬ បក្សរួក្មួយៗ ។

ះព្រះេងឃសោយសោររ និង

ំ ត្ តាងច ិ ព្ត ជ្ះថ្លែ ។ សាធារណទាន បានដល់ទានថ្ដលសគឲ្យចសំ ទូសៅ

មិនព្បកាន់ជាត្ិ

សាេន៍

រណ៌េមបុរ

ះមនុេស

េងឃទាន

សាធារណទានបានផលជាងបាដិបុគល គ ិ ក្ទាន ឬ អសាធារណទាន ។ សាធារណទាន បានផលព្បហាក្ព្់ បថ្

ថ្បក្ ែ

ព្ត្ង់សាធារណទាន

សាធារណទាន

ងាយសធើវ

សាធារណព្បសយាជ្ន៍ មណឌលក្ុមារក្ព្ំ

លោននឹងេងឃទាន ខុេ

ងាយព្េួេសធជាងេងឃទាន ើវ

គឺទាយក្ទាយកា ិ

ងាយនឹង

សាងេង់អាោរេិក្ា

ដូច

និង

ចត្ ត សំ ិ ច

។ ះ

មនី រសរទយ ទ

មជ្ឈមណឌលវបេសនា ក្ុដិ សាលា ព្រះវហារ ។ល។ ិ ិ

៍ដល់េិេស អក្ សដម ន ជ្មឺៃ សក្ង ម ក្ព្ំ ើ បជាផលព្បសយាជ្ន ី

អនាថ្ល វបេសនាជ្ន ិ

ំ ក្សធើវ គឺថ្លទាយក្ទាយកាល ំ ក្ ព្រះេងឃមនសរ េម បា ុ ខ ។ េងឃទានលបា ិ ើ ិ នឹងសធព្បក្បសោយ ឧសបកាខេ ើវ ព្បក្បសោយ សសាមនេសេ

គត្ចិត្ត សព្

ះថ្លសបើទាយក្ទាយិកា សធើវ

គត្ចិត្ត ឬ សទាមនេសេ

គត្ចិត្សត នាះ

ទានរបេ់សគនឹងធាែក្់សៅជា បាដិបុគល គ ិ ក្ទាន សោយេ័យ វ ព្បវត្ិត ។ ទេសនរុទន ធ ិ យមបងា​ា

រួក្ទាយក្ទាយកាបានជាទ ិ ីសរ

ថ្ល

ផលននការឲ្យទានរថ្មងបណា ត លឲ្យ

ំ ចត្ ិ ត ននសាធុជ្នទាងឡាយ

មនុេសលន អ ិ យមសេរគប់ោបរ់ ក្ មាន

161

កាែហានមិនអឹមសអៀន សរលចូល


ំ ន មានក្ិត្ិេ ៏ អ សៅទីព្បជ្ុជ្ ត ័រទលបខ ី រច ខាចយ ព្គប់ទិសានុទិេ មានក្សំ ណើត្ដល ំ ី សធមរណកាល ក្ុ ងេ បនាទប់អរ លាចាក្សលាក្សនះសៅ ។ ន ុ គត្ភរ ិ ើវ ញាណទេសនៈថ្ល

ការបរចា ិ ច គទាន

មានសារព្បសយាជ្ន៍

ដល់ជ្វី ត្បច ច ន និង អនាគត្ដូសចះ ន សទើបព្រះរុទប ធ រមព្គូ ព្ទង់ខិត្ខព្ំ សាវ ិ ុ បបន

ំ ី ទាន និង រសបៀបសធើទានឲ្យបានបរ ព្ជាវេថ្មង េ ត រនយល់រុទប ធ រេ វ ិ ័ទ អរ ិ ុ ទធ យា៉ាងលិ ត្ល ន អ អ ់េរវព្គប់

មានព្បាក្ដក្ុ ងសា ន ថ នធម៌សផសងៗ ដូចជាក្ុ ង ន

៌ េបបុរេបញ្ អនុបុរីវ ក្ថ្ល បារមធម ញត្ិត បុញ្ញក្រិ យាវត្ ី ិ ិ ុ ថ ទេរិធោជ្ធម៌ អរយព្ទរយ អធោ ិ ិ ា ន េងគ

ធម៌ ឧបនិេស ័យ ។ល។

ំ ី ទាន ជាមុន សទើប ក្ុ ងអន ន ុ បុរីវ ក្ថ្ល ព្រះេមាមេមុ ទ ព ធ ព្ទង់េថ្មង ត អរ

ំ ី េីល ភាវនាជាសព្កាយ ។ ព្រះសលាក្នាលព្ទង់ចាត្់ទានជា ព្ទង់េថ្មង ត អរ ់ ់រនយល់េត្វសលាក្ ឲ្យយល់អរ ំ ី ភារខសត្់ អត្់ ះព្ទងចង

ំ ូ ង សព្ ក្មវម ត្ុ ដ ថ ប

ឃ្លែន ក្ងះ វ ខាត្ សេចក្ីតព្ត្ូវការ ំ ី តាងរ

ថ្ត្ងសចាទជាបញ្ញ ា

សរៀនសធើទានេនស ំឧបនិេស ័យមុននឹង្ន វ

មនុេសេត្វ

ឲ្យលះបង់សលាភៈ មចរា យៈ ិ េីល និង ភាវនា ។

់ ំ ាយាម រុទប ធ រេ ត ុ ខចសំ រន ិ ័ទ ថ្ដលព្បាថ្លនចងបានសេចក្ ីេ ើ គួរថ្ត្ខរ

េនស ំបសំ រ

ទាន

តាមេមត្ភា ថ រ

ឧបនិេស ័យរីបចុ បបន ជា ច ន ត្ិ សរៀងរ ដូចជាសេបៀង

ថ្ដលអាចសធើសៅបាន វ

សដើមបបណ ី ុត ះ

ំ ប់ ជាត្ិ សព្ ូ ត្សៅតាមលោ

ំ ជាក្ណ បព្់ ទរយជាប់តាមខួ នជាន ែ ិ ចច

ះទានទុក្ អក្ ន មាន

ំ ទានូបនិេស ័យរីអត្ីត្ជាត្ិ ស្មះថ្លជាអក្ ប់សព្រង ឬ ថ្លមាន ន មានក្ណ 162


ំ ភ័រវេណា ងល អ

ជាប់តាមមក្ក្ុ ងបច ន ច ន ុ បបន

អក្ ន ថ្ដលសាងទានក្ុ ង ន

ំ បចុ បបន ងលសអ ៅអនាគត្ ។ ច ន បានស្មះថ្លជាអក្ ន មានភ័រវសព្រងេណា មនុេសមានក្់ៗ ព្បាថ្លន

េមបត្ិត ៣ ព្បការគឺ សភាគេមបត្ិត

ំ ៣ ព្បការសនះ សក្ត្មានស រូបេមបត្ិត និង បញ្ញញេមបត្ិត ។ េមបត្ទា ិត ង ើ

ើង

អាព្េ័យរីការេនស ំឧបនិេស ័យ ៣ យា៉ាងថ្ដរ គទាន េីល ភាវនា ។ ដូសចះ ន ឺ សដើមបឲ្យបានព្បក្បសោយេមបត្ ិត ៣ ព្បការ ឬ ី

ក្យសាមញ្ញថ្លសព្រង

ំ ំ ន ហាត្់សរៀនសធើទាន េណា ងលសអ នាះ គួរនាោ រក្ាេីល ចសំ រនភាវនា តាម វ ើ ថ្ដលអាចសធសៅបាន ក្ុសំ ធេ វ ព្បថ្ ើវ ព្ទរយេមបត្ិត ដូច

័ េ ក្ុព្ំ េវងន ឈក្ ែ ់វសងង វ នឹង ឹ ឹ ងវយ

ក្យសសាែក្បុោណថ្ល “ ព្េវងព្ទរយសភ ច ែ បុណយ ព្េវង ឹ ឹ

ព្បរនសធ ភច ច ែ មាតយ ព្េវងកាយសភ ែ ចាេ់ ” ។ ឹ ក្៏បុ ថ្៉ា នគ ត ួ រព្ជាបថ្ល

ការសធើទាន វ

រក្ាេីល

ំ ត្ចត្ េអា ិ ត រិត្ជារុថ្ំ មនងាយព្េួល ដូចស តាមការសចះចា ំ យល់ដង ត ឹ រីព្ទឹេី សនាះសសាះស “និយាយងាយជាងសធើវ " ។ ស

ការព្បត្បត្ ត ុ េខាត្់ ិ ិដ

ក្យជាសលាក្សវាហារ

ើយ េមដូច

ក្យសសាែក្ថ្ល

ត្ុសនះ បានជាព្រះដ៏មានព្រះភាគ ព្រះអងគ

ំ ី ទាន ព្ទង់េថ្មង ត ធម៌ព្េបសៅតាមឧបនិេស ័យននេត្វ ។ ព្រះអងេ គ ថ្មង ត អរ ំ ប់ថ្លនក្់ខាងសដើម ជាលហា ំ ត្់ថ្ដលបុគល ជាលោ គ ព្គប់ព្បសភទ ងាយព្េួល ក្ុ ងការប សំ រ ន

។ បនាទប់មក្ េីល គជាថ្ល ន ក្់ក្ណា ត ល សទើបភាវនា គជា ឺ ឺ

ំ ត្ ំ ប់ត្សៅ ។ ថ្លនក្់ខេ ព ់ េព្មាប់អប់រច ធ ូ រផង់ ជាលោ ិ ត ឲ្យបរេ ិ ុ ទផ ក្ុ ងសលាក្ ន

់ស រះគន ិ

សាេនា

163

ើយ សព្


ំ ិ ត្ សយាបល់សផសងៗោន ។ មនុេសមានក្់ៗ មានទេសនៈ គន

សយាបល់ថ្ល រុទ ធ

ំ ុ េសឲ្យរឹងថ្ផក្ ំ សាេនាអប់រមន ង ជាស អ ខួ នសល ែ ើ សព្រងេណា មនុេសខិលសធ ។ សយាបល់ ជ វ ើការងារ សក្ើត្ស

សក្ើត្ស

ំ ត្ុមួយនាឲ្យ

ម ៍ មនថ្មន ើងតាមអារមណ ិ

ំ ងដ៏រិត្ព្បាក្ដ នន ញ ណ ថ្ផក្ អ សៅសលើវត្ុ ប ថ ណ ិ ើង តាមវចារណញ្ញ

រុទសា ធ េនាស

ធ េនា មិនបសព្ងៀនមនុេសឲ្យអងុ យ គ ើយ ។ ការរិត្ រុទសា

ំ ព្ត្សបាមក្ាលជ្ងង ។ ផុ យសៅវ គ ់ យក្នដព្ទចងាករង់ចាសព្រងវាេនាសទ ទ ិ រុទសា ធ េនាបសព្ងៀនមនុេសមានក្់ៗ

ឲ្យទទួលខុេព្ត្ូវចសំ

ះសជាគវាេនា

របេ់ខួ ន ែ បានន័យថ្លសជាគវាេនាននមនុេសមានក្់ៗ េិត្សៅក្ ថ ន ត ប់នដ ុ ងក្ណា របេ់ខួ ន ែ រុថ្ំ មនេិត្សៅក្ ថ ន ត ប់នដននព្រះអាទិសទរស ុ ងក្ណា រុទសា ធ េនា

បសព្ងៀនមនុេសឲ្យ បុ ថ្៉ា នត

ជាញាណទេសនវជា ម ិ យម ជាសាេនា ិ ជ ននក្មន រនយល់ថ្ល មនុេស

មនុេសឲ្យសដក្ផសងសព្រង

់បានេសព្មចផល ។ មានក្សំ ណើត្ល អ សធើការងារឆ្ប វ ព្រះរុទ ធ

ើយ ។

មានភ័រវវាេនារថ្មង

ំ នព្ត្ឹមថ្ត្សព្ក្ើនរឭក្ឲ្យមន ុ េស សធើការងារប វ ុ ស៉ា ណាណះ

ំ សទ ព្រះអងថ្គ លមទាងបានសៅថ្ល “វិរ ិសយ្ន ទ្ុកម្ ខ សចឆតិ”

“សោយការ

រាយាម មនុេសអាចឆង ទុក្ខ ែ រីទុក្សខ ទាេព្គប់យា៉ាងបាន ”។ អធបាយថ្ល ិ ននមនុេសថ្ដលនឹងអេ់សៅបាន

ក្៏សោយសារការខព្ំ បងរាយាមនន ឹ

ំ មនុេសទាងឡាយ ។

164


ដូសចះ ន ស

ថ្ល ព្រះរុទសា ធ េនា មិនថ្មនជាសាេនាសាងសេចក្ីត

ំ ់រលាយទ ំ ំ ិលសចះ េុខ និងរលត្ ុ ក្សខ ោយការផសងសព្រងសទ ។ បុ ថ្៉ា នតមនុេសក្ជ្

ំ ន សដក្ផសងសព្រង លុះធាែក្់ខួ នសៅជាមន ំ ថ្ត្នាោ ែ ុ េសព្ក្ខសត្់ ក្៏តាងសចាទរ ុ ទធ សាេនាថ្ល បសព្ងៀនខួ នឲ្យសដក្ផសងសព្រងសៅវ ែ ិ គួរឲ្យសសាក្សាតយ

ំ ួន មានរុទប ធ រេ ិ ័ទមួយចន

មានចិត្រត សវរវាយ ើ

មានេទាធដូចទឹក្សលើេឹក្ឈ ែ ូ ក្ រុព្ំ រមចង់សព្បើព្បាជា្រិចារណាថ្ល “មនុេស ំ ទាងឡាយមានេមត្ ភា ថ រសៅក្ុ ងខ ន ួន ែ

់ខួ ន េព្មាប់រចនាថ្ក្នចជ្ ន ីវត្របេ ែ ិ

ំ ន ចុះចា តាមព្បឡាយឆនៈទ ” ។ រួក្ោត្់ថ្បរជានាោ កាែហាន បសនាថក្បនាទប ព្រ

ម បសណា ត យឲ្យព្រះព្រ ព្រះ

ថា ”

៉ា ងរបេ់ព្រះ ភាររបេ់ខួ ន ែ េុខចត្ វ ិ សត ធើជាអាយ

័ ។ យ ម ចារសព្រងវាេនារបេ់ខួ នតាមព្រះទ ែ ភាេិត្ថ្ល “

ថា 41

“ខួ ន ែ

ហ ហ

័ ដល់សាវក្ព្រះអង គ សៅក្ុ ង ន

41

42

ហា

42

ខួ ន ែ

” ។

ទីរឹង

់ វរិ យភារ ខះ វ ិ

“មានល

ព្រះអងគ

និ វ នេូព្ត្ ថ្ល “ត ហ

(

)

៥២

(

)

១៦

៥ ២១

165

ឭ ត

ំ អក្ ន ទាងឡាយច ូ រយក្


ខួ ន ែ

រឹង យក្ខួ នជាទ ែ ី ជាអវសាន

ំ ក្ ក្ុយ

េូមមត្ ត ក្ ន អាន ិ អ

ំ សី ព្បការ គឺ អាយុ វណណៈ េុខៈ រលៈក្ុប េូមព្រះរុទសា ធ េនា

ដនទ ស

ើយ ” ។

ំ បានជ្ួបព្បទះនូវរុទរ ធ រទាង ែៀងឃ្លែត្ស

គង់វង់េិត្សេ រថ ថ

ើយ ។

សៅបានយឺនយូរ

៤ ព្គប់

ំ ល់េត្ន ំ ក្ណ ត្់ ៥០០០ ព្រះវេា សដើមបជាម ប ែ ់សាខាព្ត្ជាក្់ព្ត្ជ្ដ ត ិ ក្រ ី ក្ុ ងនព្ត្ភរ ។ ន

េូមព្រះោជាណាចព្ក្ក្មុ ជា េិត្សៅក្ ព ថ ន ុ ខេនិ ភារព្បាេចាក្ ត ុ ងេ

េស្កងាគមជានិចន សក្ត្ ច ិ រនរត ៍ ។ េូមវឌឍនភារ េុខុមាលភារ េុភមងល គ ើ ំ មានដល់ព្បជារលរដាថ្ខរម ទូទាងព្បសទេ

េូមជ្មកាចសាហាវសផសងៗ ឺៃ

ំ ុ ងោត្ត្ាត្រិភរសលាក្ និង សព្ោះថ្លនក្់ធមជា ំ ថ្ដលក្រ បរ ម ត្ិទាងឡាយ សវៀេសចៀេឆ្ៃយរីថ្ដនដីថ្ខរម ។

ំ ំ ួ ង ក្ុឲ្ ំ យមានសរៀរនឹងោន េូមេត្វ េូមេត្វសលាក្ទាងឡាយទា ងរ

ំ ំ ួ ង បានដល់នូវសេចក្ីត សលាក្ទាងឡាយទា ងរ

សក្សមក្ានត ។

ំ េូមេត្វសលាក្ទាងឡាយ ព្បក្បសោយសេចក្ីេ ត ុ ខជានិចន ច ិ រនរត ៍ ។

ចប្់សដ្ឋយ្សនមតិ

166


1) មងគលត្ថទីបនីថ្ព្ប (ភាគ ១-៤)

ភក្ខ ិ ុ

2) ោថ្លធមមបទថ្ព្ប

ភក្ខ ិ ុ មហា យន ិ សនឿន

3) ទានក្ថ្ល

ថ្

4) ទានទេសនៈ 5) រនែឺធមមសទេនា

សោយ

6) ឧបនិេស ័យ

7) សាេនេុ ភាេិត្ (ភាគ ១-៣)

ភក្ខ ិ ុ សខៀវ ជ្ុ ំ សោយ មុ ិ

៉ា ខួន សារុន សាវា៉ា ន

ថ្េម េូ រ

9) ព្ទឹេតីក្មមផល

សោយ ឈុ ន គមសអៀត្ ឹ

10) ព្រះរុទធដកា ី

ឈុ ន គមសអៀត្ ឹ

11) បុ ណយព្បនរណី

13) រុទធសាេនា ២៥០០

ជ្ួ ន ចនា ិ ត

ម សចៀវ

រុទធសាេន ណិឌ ត្យ

8) អតាថធបាយសាេនេុ ភាេិត្ ិ

12) រនែឺរុទធសាេនា

យិន សនឿន

សោយ ឆង ឹ ផ្ទន់ េុ ផុន

សោយ សសាម ងន

សោយ

14) Buddhism 15) Buddha: the Intelligent Heart

រុទធសាេនបណិឌ ត្យ

by Richard Abbotts Gard by Alistair Shearer

167


ំ ឹ ង្ សសចកតជ ី ន ូ ដណ សបរ ធ រេ ើ ុ ទប ិ ័ទព្ត្ូវការសេៀវសៅ អាម្ិសទាន

ធម្មទាន សនះ

ថ្ចក្ជាធមទា ម ន េូមទាក្់ទងជាមួយនឹង ភក្ យ្ិន សនឿន ខ ិ ុ មហា វត្ត

សាន់តាអាណា

2630 N Grand Ave, Santa Ana, CA 92705, USA ទូរេ័រទ (714) 744-2834

សលាក្ ង្៉ាូវ ោ

ំ ួលតាឯក្ ុទ

ផទះសលខ 256 ព្ក្ុមទី ១ ភូ មទួ ិ លតាឯក្ ំ ង សខត្តបាត្់ដប ំ ង ព្េុ ក្បាត្់ដប

ទូរេ័រទ 012-726-856

សលាក្ ហ្ុង្ ប្ូហ្ុន ី

ផទះសលខ 13 FE. ផែូវសលខ 146 េងាកត្់វាលវង់

ខ័ណឌ ៧ មក្ោ

ភនសំ រ

ទូរេ័រទ 012-245-476

សេៀវសៅ អាម្ិសទាន សគ

ទំរ័រ

ធម្មទាន សនះ មានចុ ះផាយក្នុង ់

http://www.dhamma4khmer2.org

168


169


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.