>>LopendVuur07 De krant van de Nederlandse Topsport >> oktober 2016
EK korfbal: “De kans op een finale tussen Nederland en België acht ik kleiner dan ooit” > 2
Het IOC, het IPC en de Fancy Bears > 4
Het nieuwe Thialf: van knipen-plakaccommodatie naar modern ijsstadion > 5
Moto 3GP-coureur Bo Bendsneyder (17): “Pas als ik wereldkampioen ben, heb ik mij echt bewezen” > 8
Goede perspectieven voor Tokyo 2020
Paralympische Spelen overtreffen alle verwachtingen
>> Voor de start van de Paralympische Spelen werd de vraag regelmatig gesteld: Hoeveel medailles gaat Nederland halen? Een keiharde doelstelling in cijfers was er niet, erkent chef de mission André Cats. Keer op keer werd er gezegd: we hebben het grootste, best voorbereide team ooit. Nu Rio 2016 achter ons ligt, komt Cats daar op terug: “We wisten wel dat we het beter zouden gaan doen dan in Londen (TeamNL won daar 39 medailles, red.). Maar hoeveel beter? Ik wilde geen extra druk op de sporters leggen. Een doelstelling als ‘Londen+1’ zou onzinnig zijn, zeker nu we uiteindelijk met 62 medailles naar huis zijn gegaan.
Want hadden we de lat met zo’n doelstelling niet te laag gelegd? En op voorhand zeggen: ‘we halen zestig medailles’, dat was ook vreemd geweest.” Perspectief Toch, de 62 medailles die op 19 september ingecheckt werden voor de vlucht van Rio naar Schiphol, die had Cats nou ook weer niet verwacht. “Dat is iets waar we op hoopten, maar niet op voorhand op rekenden”, zegt hij. “Ik kijk dan ook met veel tevredenheid terug op deze Spelen. En daarbij kijk ik verder dan het aantal medailles. In vergelijking met Londen scoren we ook beter met vierde, vijfde en zesde plaatsen. Het is als sporter heel vervelend als je net naast het podium eindigt, maar het laat wel zien dat we ook in de breedte de aansluiting met de wereldtop gemaakt hebben. En de gemiddelde leeftijd van de sporters die die aansluiting hebben gemaakt, biedt ook voldoende perspectief voor verdere groei van het prestatieniveau richting Tokyo 2020.” Bij de sporters zelf blijft niet alleen de herinnering aan de medailles, maar vooral ook aan de sfeer binnen Paralympic TeamNL hangen. Assistentchef de mission Esther Vergeer blikt terug: “We hebben in het dorp een plek weten te creëren waar alle sporters
FOTO: NOC*NSF
Zeventien keer goud, negentien keer zilver en 26 keer brons. Alleen de cijfers van Paralympic TeamNL tonen al aan dat de Paralympische Spelen in Rio de Janeiro alle verwachtingen overtroffen hebben. De Nederlandse ploeg eindigde met 62 medailles op de zevende plaats in het medailleklassement, nog voor thuisland Brazilië.
Met 62 medailles keerden de Paralympiërs terug naar huis.
graag samenkwamen, in een heel ontspannen sfeer. Met een kopje koffie, een beetje in de zon, konden ze hun verhaal kwijt, konden ze hun blijdschap en ook teleurstelling delen met gelijkgestemden. We hebben daar ook onze interne huldigingen gedaan. Om de zoveel dagen werden de medaillewinnaars in het zonnetje gezet. Meer dan ooit heb ik gezien dat er veel contact was tussen mensen uit totaal verschillende sporten; het was echt één team. Natuurlijk ga je van alleen sfeer geen medailles winnen,
maar het feit dat iedereen zich vertrouwd en op zijn gemak voelde, heeft in mijn ogen zeker bijgedragen aan het uiteindelijke resultaat.” Laat op gang Ook in de stadions werden de sporters met veel passie en enthousiasme ontvangen. Kort na de Olympische Spelen – precies zestien dagen voor de start van de Paralympische Spelen – kwam het >> lees verder op pagina 2
Titelverdedigers
Wielersucces
In totaal zes Nederlandse sporters begonnen als titelverdediger aan de Paralympische Spelen in Rio: atlete Marlou van Rhijn, tafeltennisster Kelly van Zon, tennisster Marjolein Buis en zwemmers Lisette Teunissen, Marc Evers en Michael Schoenmaker. Van Rhijn behield haar titel op de 200 meter en voegde die van de 100 meter toe, Van Zon prolongeerde haar Paralympische titel en Evers wisselde het goud van de 100 meter rugslag in voor dat op de 200 meter wisselslag. Gesteld dat alle Paralympisch kampioenen zich over vier jaar kwalificeren voor Tokyo 2020, herbergt Paralympic TeamNL tegen die tijd veertien titelverdedigers.
Net als vier jaar geleden bezorgde de zwemploeg Paralympic TeamNL in Rio de Janeiro de meeste medailles: in totaal 21 (vier jaar geleden nog dertien, red.). De meest opvallende progressie boekten echter de wielrenners, die in vergelijking met Londen tien medailles meer haalden: zes om zestien. Niet voor niets mocht een wielrenster – Alyda Norbruis, goed voor twee keer goud en één keer brons – de Nederlandse vlag dragen tijdens de sluitingsceremonie. Cats verklaarde zijn keuze: “Alyda is een sporter met een ijzersterk karakter. Ze heeft haar eigen verwachtingen volledig waargemaakt en is een ware ambassadeur voor de Paralympische sport.”
HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016 NOC*NSF 1
Vervolg pagina 1:
FOTO: MATHILDE DUSOL
zorgwekkende bericht dat slechts twaalf procent van de entreekaartjes verkocht was. Het schrikbeeld van lege tribunes doemde op aan de horizon. Zeker na de bomvolle tribunes in Londen in 2012
zou dat een enorme stap terug in de tijd zijn voor de Paralympische sport. Cats: “Drie weken voor de Spelen dachten we dat we in lege stadions zouden sporten. Uiteindelijk zijn er ruim 2 miljoen kaarten verkocht. Ook dat is kennelijk Brazilië: daar komt het laat op gang. Een beetje geholpen door de lage ticketprijzen, die ook voor de gemiddelde Braziliaan goed te betalen waren.” Volle tribunes, uitverkochte stadions met enthousiaste Braziliaanse fans, die juichten voor iedereen. Niet alleen de winnaar kreeg een enorm applaus, ook de sporter die als laatste aantikte in het zwembad, kon op bijval rekenen. En wat te denken van de teamsporten, waar elke mooie actie het publiek op de banken kreeg.
Liesette Bruinsma was de meest succesvolle Nederlandse sporter tijden de Paralympische Spelen in Rio.
Ook organisatorisch kwamen de Carioca’s – zoals de inwoners van Rio de
Vijf keer eremetaal De meest succesvolle Nederlandse sporter tijdens de Paralympische Spelen in Rio was zwemster Liesette Bruinsma. De zestienjarige zwemster won maar liefst vijf medailles: twee keer goud, een keer zilver en twee keer brons. Na elke race stond ze met een grote glimlach op het podium, ongeacht de kleur van de medaille. Het gevoel van het winnen van een medaille omschrijft de zestienjarige Friezen als: “Iedereen droomt er weleens van om de Staatsloterij te winnen. Het is niet aannemelijk dat dat gebeurt. Dat ik hier vijf medailles win, is te vergelijken met het gevoel dat je hebt als dat wél lukt. En dan nog tien keer zo mooi.”
Janeiro heten – wat laat op gang. “We gingen hier wel met een knoop in onze maag naartoe. Tijdens de Olympische Spelen ging er wel het een en ander mis in de organisatie”, zegt de Nederlandse chef de mission. “Gelukkig is gebleken dat Brazilianen snel leren en snel kunnen schakelen. Dat hebben ze voor de
Paralympische Spelen absoluut gedaan. Een aantal grote pijnpunten is opgelost en wij hebben hier nergens last van gehad. Uitstekende faciliteiten om goed in te sporten. Het was een prachtige tijd.”
Van 22 tot en met 30 oktober is Sportboulevard Dordrecht het decor van het EK korfbal, dat voor de zesde keer wordt georganiseerd. Bondscoach Wim Scholtmeijer: “De kans op een finale tussen Nederland en België acht ik kleiner dan ooit.”
>> Net als in 2010 vindt het toernooi in Nederland plaats en dat maakt volgens Scholtmeijer (34) de beleving bij de fans nog groter. “Nederland heeft de grootste korfbalcommunity en zeker Dordrecht is een echte korfbalstad. Tijdens het WK vorig jaar in Antwerpen waren er al veel Nederlandse supporters en dat zullen er nu alleen maar meer zijn.” De ijshal van Sportboulevard Dordrecht is getransformeerd tot een korfbalhal en biedt plaats aan 4.000 toeschouwers. Gaan zij op zondag 30 oktober ‘gewoon’ weer een finale tussen de groepshoofden Nederland en België te zien krijgen? Scholtmeijer is er nog niet zo zeker van en is benieuwd naar het niveau van de Belgen. “De vorige coach, Detlef Elewaut, heeft met zijn groep heel erg naar het WK in eigen land toegeleefd. Zijn spelers en speelsters gingen voor elkaar door het vuur en omdat zij in de finale boven zichzelf uitstegen, moesten wij echt tot het gaatje gaan om de
Colofon
FOTO: ANP PHOTO
Nederlands korfbalteam op jacht naar prolongatie EK-titel overwinning binnen te slepen. Ik weet niet hoe groot voor hen de tik was dat ze het niet gehaald hebben en hoe sterk ze dus nu zijn. De kans op een finale tussen Nederland en België acht ik kleiner dan ooit.” Wat is winnen? Tijdens het WK in 1991 wisten de Belgen Nederland te verrassen, maar verder heeft na een groot landentoernooi altijd nog het Wilhelmus geklonken. Dat is voor oud-international Scholtmeijer allerminst een reden om achterover te gaan leunen. “Wat is winnen als je de beste van de wereld bent? Is het dan genoeg om één goal meer te maken dan je tegenstander? Of gaat het om meer? We dagen onszelf constant uit om nieuwe dingen te doen, om nog beter te worden en een voorbeeld te zijn voor de korfbalwereld. Als we de binding weten te behouden en met z’n allen sterker worden, dan winnen we pas echt.” Bij die uitleg past ook de tour die de selectie van Scholtmeijer voorafgaand aan het EK door Nederland maakte. In augustus en september deed Oranje Rotterdam, Enschede, Heeze, Nijeveen, Kampen en Koog aan de Zaan aan om daar clinics te geven en wedstrijden te spelen. Scholtmeijer: “Hiermee laten we zien dat we niet een of ander elitegroepje zijn, maar dat we klaarstaan voor de rest
Wim Scholtmeijer geeft zijn team instructies in de kleedkamer tijdens de Korfbal Challenge.
van korfballend Nederland. Net zoals zij voor ons klaarstaan op het moment dat wij onze wedstrijden moeten winnen. Afgaande op het enthousiasme van de clubs en de kinderen kan ik niet anders dan zeggen dat de tour een enorm succes was.”
Twee dagen voor het toernooi neemt het team zijn intrek in het hotel en dan ligt de focus volledig op het openingsduel tegen Catalonië. “Ik verwacht dat er veel mensen komen en reken op een positieve en enthousiaste sfeer. We gaan het publiek een mooi toernooi laten zien.”
Focus Na de tour door Nederland verbleef Oranje een week in Portugal om zich verder voor te bereiden op het EK.
>> Meer info: www.thisiskorfball.com
Suzanne Struik Begin september maakte PKC/SWKGroep-speelster Suzanne Struik bekend het EK te moeten missen. De drievoudig Korfbalster van het Jaar kampt met een blessure aan haar schouder, waaraan ze inmiddels is geopereerd. Scholtmeijer: “Suzanne is een voorbeeld voor veel jonge meiden en het is jammer dat zij haar nu niet op dit podium zien spelen. Het is doodzonde dat ze er niet bij is.”
Colofon Lopend Vuur is een uitgave van NOC*NSF Ontwerp Diep Arnhem, Opmaak Studiorvg, Rotterdam Druk Edauw & Johannissen BV, Den Haag, Hoofdredactie Friso Schotanus (Het Sportbureau)/NOC*NSF, Eindredactie Janneke Westermann, Medewerkers Erik Riemens, Nick Tol, Roelof Jan Vochteloo, Tessa de Wekker, Robin Wubben, Redactieadres NOC*NSF: Lopend Vuur T.a.v. Annemiek van der Meer, Postbus 302, 6800 AH ARNHEM, Tel.: 026 483 47 83, E-mail: lopendvuur@nocnsf.nl, www.nocnsf.nl/lopendvuur 2 NOC*NSF HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016
Samenstelling Vakjury NOS | NOC*NSF Sportprijzen 2016 bekend
Marianne Timmer en Guus Hiddink in vakjury Sportgala
>> NOC*NSF heeft de vakjury samengesteld op basis van ervaring en expertise. “Van Leontien van Moorsel namens de sporters, Joop Alberda namens de coaches en journalist John Volkers liep de zittingstermijn af. Voor hen in de plaats komen nu nieuwe vakjuryleden”, vertelt NOC*NSF-manager topsport en juryvoorzitter Jeroen Bijl. “Zij hebben op alle fronten hun sporen verdiend in de topsport, het is mooi dat we hun expertise aan het gezelschap kunnen toevoegen. Marianne kent de topsport als geen ander. Jarenlang was ze als schaatsster in de absolute top actief, waarna ze direct verder ging als coach. Dus ook die kant van het vak kent ze.
De vakjury 2016 bestaat uit:
FOTO: SPORTFOTOGRAFIE.NL
Eind van dit jaar, op 21 december, blikken we terug op de mooiste sportmomenten van 2016 met het NOS | NOC*NSF Sportgala. Het gaat om de Sportman, Sportvrouw, Paralympische sporter, Sportploeg, Coach en het Young Talent van het Jaar. Marianne Timmer, Guus Hiddink en AD-journalist Hans Klippus treden toe tot de vakjury als nieuwe leden.
• Marianne Timmer, Sportvrouw van het Jaar 1998, coach; • Guus Hiddink, Coach van het Jaar 2002 en 2005, coach; • Hans Klippus, sportjournalist; • Pieter van den Hoogenband, winnaar Fanny Blankers-Koen Carrièreprijs, Sportman van het Jaar 1999, 2000 en 2004; • Esther Vergeer, Paralympisch sporter van het Jaar 2002, 2003, 2005, 2008 en 2010; • Charles van Commenée, voormalig technisch directeur NOC*NSF en UK Athletics; • Ewoud van Winsen, sportjournalist; • Jeroen Bijl, manager topsport NOC*NSF, tevens voorzitter van de vakjury.
En aan de staat van dienst van topcoach Hiddink hoef ik natuurlijk ook niets toe te voegen. Naast het feit dat hij het voetbal van binnen en van buiten kent, heeft hij een brede kijk op sport. Tot slot is ook de gelouterde AD-sportjournalist Hans Klippus nieuw in de vakjury. Hij treedt toe op voordracht van de NSP, de Nederlandse Sportpers, en brengt met zijn jarenlange ervaring met verschillende takken van sport ook enorm veel deskundigheid in.”
De vakjury heeft als eerste taak de nominaties vast te stellen. In een Olympisch en Paralympisch jaar is een gouden medaille op de Spelen in principe goed voor een automatische nominatie, met de kanttekening dat de jury zich in zo’n jaar moet houden aan een maximumaantal van tien genomineerden per categorie. De daadwerkelijke stemming vindt vlak voor de live tv-uitzending plaats.
Marianne Timmer werd in 1998 Sportvrouw van het Jaar en maakt nu zelf deel uit van de vakjury.
Genodigde topsporters brengen dan hun stem uit op de sporters, net als de genodigde bondscoaches dat doen voor de coachprijs. Ook de vakjuryleden brengen dan hun stem uit. De stemmen van de sporters of coaches tellen voor vijftig procent mee in de uitslag, de stemmen van de vakjuryleden staan voor de overige vijftig procent.
FOTO: ANP PHOTO
E-learning voor topsporters
Professionalisering van het beroep van topsporter Topsport is een beroep en behelst veel meer dan alleen hard trainen. Maar wat komt er dan op een topsporter af? Hoe ziet de wereld van een topsporter eruit? Welke partijen dragen allemaal bij aan de carrière van een topsporter? En wat wordt er eigenlijk van een topsporter verwacht? Door middel van een e-learningprogramma wil NOC*NSF bijdragen aan de ontwikkeling en professionalisering van topsporters.
>> Om topsporters aan het begin van, maar ook tijdens hun carrière, meer kennis en inzicht te verschaffen om het beroep van topsporter zo goed mogelijk uit te oefenen, is NOC*NSF actief bezig waardevolle en relevante informatie mee te geven. Naast nieuwsbrieven, roadshows en masterclasses die al vanuit Athlete Services worden aangeboden, wordt momenteel ook een e-learning ontwikkeld. Naast die basiskennis worden ook cases voorgelegd waar een topsporter in de dagelijkse praktijk mee te maken kan krijgen. Op deze manier worden topsporters beter voorbereid op (onverwachte) situaties. Joris Pijs, roeier en lid van de NOC*NSF Atletencommissie, is betrokken bij de ontwikkeling van het e-learningprogramma: “De aantrekkelijke en overzichtelijke manier waarop de e-learning wordt ontwikkeld
kan sporters veel bewuster maken van situaties waar zij mee te maken krijgen. Wat moet je weten rondom onderwerpen als sponsoring, doping en matchfixing? In welke situaties kan je terechtkomen als je niet goed op de hoogte bent van de regels? Ik wist bijvoorbeeld niet dat je tijdens de Olympische Spelen als sporter niet op andere sporten mag wedden. Iets wat heel onschuldig lijkt, maar best grote gevolgen kan hebben, zoals een schorsing. Uiteindelijk wil je als topsporter goed voorbereid aan de start staan bij wedstrijden, dus waarom niet ook buiten het sportveld?” Topsportstatus “De e-learning is onderdeel van de kennisontwikkeling voor topsporters om hun beroep zo goed mogelijk uit te oefenen, zoals dit van medewerkers binnen een bedrijf ook vaak wordt gevraagd”, vult Nienke Kingma, projectleider van de
e-learning, aan. Het is belangrijk op de hoogte te zijn van de bedrijfsorganisatie, ontwikkelingen in het vakgebied en de markt waarin je je bevindt, maar ook van je rol, verantwoordelijkheden en mogelijkheden binnen het bedrijf. “Dit gaan we nu ook voor topsporters aanbieden, als onderdeel van de professionalisering van het beroep topsporter.” Als je als topsporter gebruik wilt maken van voorzieningen die gekoppeld zijn aan een topsportstatus wordt vanaf 2017 als voorwaarde gesteld dat je de e-learning voltooit. De e-learning is daarnaast beschikbaar voor talenten, coaches, begeleidingsteams en andere betrokkenen. Ook voor hen is het waardevol om deze inzichten te krijgen.
Roeier Joris Pijs is betrokken bij de ontwikkeling
Systeem Els van Kernebeek, hoofd topsport bij NOC*NSF, legt uit: “Wij vinden het belangrijk dat topsporters die gebruikmaken van voorzieningen die door ons, onze sponsoren en het ministerie van VWS worden aangeboden, beschikken over kennis die hoort bij het beroep topsporter. Zo ben je als topsporter onderdeel van een systeem bestaande uit partijen die topsport in Nederland
Bij de ontwikkeling van de e-learning zijn verschillende partijen betrokken waaronder bonden, de NOC*NSF Atletencommissie en NLSporter. Ook wordt een groep actieve topsporters betrokken om de e-learning zo aantrekkelijk mogelijk aan te kunnen bieden.
van het e-learningprogramma.
mogelijk maken. Het is belangrijk te weten welke positie en rol je als topsporter in dit geheel inneemt. Onder andere deze informatie bieden we aan via de e-learning.”
>> Meer info: www.nocnsf.nl/athleteservices HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016 NOC*NSF 3
Het IOC, het IPC, en de Fancy Bears Er is op het internationale toneel veel te doen rondom het mondiale antidopingbeleid. Een commissie van WADA legde een omvangrijk Russisch dopingprogramma bloot, het IOC besloot daarop niet tot een collectieve uitsluiting van Russische sporters terwijl het IPC het Russische Paralympisch Comité wel uitsloot. En hackers stelen vertrouwelijke informatie en publiceren die op het internet. >> Een zichzelf ‘Fancy Bears’ noemende hackersgroep heeft via een account van het IOC toegang gekregen tot gegevens van tientallen – en misschien wel honderden – deelnemers aan de Olympische Spelen in Rio. De gestolen informatie (het gaat om medische dispensaties) wordt druppelsgewijs vrijgegeven, met als gevolg dat een aantal Olympische sporters niet weet of hun gegevens ook nog openbaar gemaakt zullen worden. Er is zelfs een discussie ontstaan over de vraag of
sporters die medicijnen gebruiken niet helemaal van sportbeoefening moeten worden uitgesloten. De gestolen gegevens zijn afkomstig uit de mondiale database ADAMS, die door het World Anti-Doping Agency wordt beheerd. In dit systeem zaten op het moment van de hack geen dispensatiegegevens van de Nederlandse Dopingautoriteit, en voor openbaarmaking van die gegevens hoeft dus niet gevreesd te worden. De hackers hebben echter toegang gekregen tot informatie van Olympische deelnemers die was ingevoerd door internationale federaties, en het kan zijn dat nog meer van dergelijke ‘internationale dispensaties’ via het internet openbaar gemaakt zullen worden. Als dit een Nederlandse sporter mocht overkomen, raden wij hem/haar aan hiervan aangifte te doen. De Dopingautoriteit kan hierbij helpen. De opgelaaide discussie over het dispensatiesysteem als zodanig lijkt vooralsnog geen praktische gevolgen te gaan hebben. In sportorganisaties en antidopingorganisaties vindt het overgrote deel van de mensen dat een sporter die om medische redenen een dopinggeduid middel gebruikt niet
‘zomaar’ van de sport moet worden uitgesloten. Daarvoor is nu juist het systeem van medische dispensaties in het leven geroepen, en dat systeem gaat zeker niet verdwijnen. Wel kan het zijn dat er meer gelet gaat worden op mogelijk misbruik van het systeem (en dat is dan maar goed ook). IOC en IPC Het omvangrijke dopingsysteem in Rusland is door WADA blootgelegd in een rapport van independent person Richard McLaren. Er blijkt in dat land jarenlang een systeem bestaan te hebben dat erop gericht was om ongewenste ‘positieve’ bevindingen te laten verdwijnen. Honderden ‘betrapte’ sporters konden zo de dans ontspringen. Tijdens de Olympische Winterspelen in Sochi – waar veel buitenlandse waarnemers aanwezig waren – werd dat systeem nog verder uitgewerkt, met nachtelijke verwisseling van stalen via een gat in de muur van het dopinglaboratorium als absoluut dieptepunt.
in Rio naar buiten kwam, moest het IOC op korte termijn beslissen wat het zou doen. Het IOC besloot uiteindelijk om de verantwoordelijkheid grotendeels bij de internationale federaties neer te leggen, met als gevolg dat bijna 75 procent van de Russische sporters ‘gewoon’ mocht meedoen. Het IOC ging hiermee in tegen het advies van WADA en van vele Nationale Anti-Doping Organisaties (waaronder de Dopingautoriteit). Daarna was het afwachten wat het IPC zou doen. Het IPC had wat meer tijd, en het IPC heeft een andere structuur dan het IOC, waardoor de twee besluiten niet helemaal vergelijkbaar zijn. Desalniettemin mag het opvallend heten dat het IPC tot een heel ander besluit kwam dan de ‘grote broer’, het IOC. Een besluit dat gebaseerd was op veel extra informatie die het IPC bij Richard McLaren had opgevraagd. En hopelijk een besluit dat eraan zal bijdragen dat de Paralympische sport in de toekomst ‘schoner’ wordt, ook in Rusland.
De omvang en doordachtheid van dit hele systeem, en de betrokkenheid van heel veel Russische personen en organisaties, zijn verbluffend. Omdat het hele schandaal kort voor de Spelen
OPVALLEND SUCCES JETZE PLAT
“Mijn doel blijft om de beste te zijn met de handbike” Nog maar goed en wel bekomen van de jetlag na de Paralympische Spelen denderde Jetze Plat alweer door de straten van Berlijn. In een kopgroep van vijf bleek de handbiker/triatleet in de marathon de snelste. En hij blikt ook vooruit op de komende vier jaar: “Het doel blijft om de beste te worden met de handbike.”
Nederlandse Paralympiër in Rio de Janeiro twee sporten: paratriatlon en handbiken. Als triatleet bleek hij aan de Copacabana een klasse apart en won hij goud. Op het handbikeparcours was er een paar dagen later brons in de wegwedstrijd. “Brons was op dat moment balen”, zegt hij. “Ik ga altijd voor het maximale en dat was drie keer goud. Was dat een realistisch doel? Het was een heel hoog doel, maar ik wist dat het kon. Brons is gelukkig nog wel een medaille; beter dan vierde worden.” Naast het brons in de wegwedstrijd handbikete Plat naar een zesde plaats in de tijdrit. “Daarna was ik goed zuur”, erkent hij. “De tijdrit liep goed, maar het was niet mijn beste tijdrit en dat moet 4 NOC*NSF HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016
wel op de Paralympische Spelen. In de wegwedstrijd liep het goed, maar was ik gewoon niet sterk genoeg. Ik kan mezelf
Hongerig Nu de stofwolken van Rio 2016 wat zijn FOTO: MATHILDE DUSOL
>> Plat combineerde als enige
daarin niks verwijten. Mijn voorbereiding was goed. Voor de wedstrijd kon ik mezelf al in de spiegel aankijken en zeggen: ik heb er alles aan gedaan. Fysiek en mentaal was ik op mijn sterkst.”
Jetze Plat behaalde in Rio goud als triatleet.
opgetrokken, kan Plat eindelijk genieten. “Na het goud op de triatlon moest de knop snel om: drie dagen later was de tijdrit al. Ik heb er dus wel even van genoten, maar de focus lag snel alweer op de sport. Ik moest hongerig blijven naar succes. Dat is goed gelukt. Hoe? Ik werk al zolang ik weet om de beste te zijn met de handbike. En dat is me op grote toernooien nog niet gelukt. Dat doel was er dus nog steeds. Dat maakte me hongerig genoeg.” Had hij zonder de combinatie van twee sporten in Rio de beste kunnen zijn met de handbike? “Ik geloof niet dat ik zonder triatlon wel twee keer goud had gewonnen”, zegt hij. “Of ik beide sporten in de toekomst blijf combineren? Dat moet ik eerst goed op een rijtje zetten. Het wordt sowieso interessant om te kijken waar ik progressie kan boeken, waar ik het gat met de concurrenten kleiner kan maken. Daar kijk ik nu al naar uit.”
Nieuw Thialf bijna klaar
Van knip-en-plakaccommodatie naar modern ijsstadion 5 November is het D-Day. Het nieuwe Thialf wordt dan na anderhalf jaar bouwen in gebruik genomen. Op 9 december is de echte test. Dan maakt de internationale top tijdens wereldbekerwedstrijden voor het eerst kennis met wat de snelste laaglandbaan ter wereld moet worden. “We hebben er hard voor moeten knokken. Dan is het extra mooi als het eindelijk zover is’’, zegt Eelco Derks, directeur van Thialf.
Ten derde is de logistiek in het gebouw sterk verbeterd, zodat bijvoorbeeld cateringmedewerkers geen kilometers meer hoeven te lopen op een dag tussen keuken en restaurants. Als laatste is er natuurlijk het ijs. Daarmee kan straks veel meer gevarieerd worden. ‘Schoon’ ijs voor optimale glij-omstandigheden bij lange afstanden, ‘vies’ ijs voor meer grip in de
Kennismaken De schaatsers hebben voor een deel al kunnen kennismaken met het nieuwe Thialf. Vorig seizoen was de baan tijdens het bouwen gewoon open. De nieuwe buitenkant was al zichtbaar, want die was over het oude dak heen gebouwd. Nadat de laatste schaatsers in maart vertrokken waren, namen de bouwers weer bezit van het hele complex. “Het oude omhulsel is weggehaald. De tweede ring is ontsloten. Nu is het nog een kwestie van inrichten. Dan kan ook de ijsvloer erin, zodat alles klaar is voor 5 november.’’
Oude Thialf-stadion.
Innovatielab Thialf Onderdeel van het nieuwe ijsstadion is Innovatielab Thialf. Hier investeren Thialf, Sportstad Heerenveen en Topsport Noord in. Er zal wetenschappelijk onderzoek gedaan worden naar alles wat met schaatsen, skeeleren en ijs te maken heeft. Inge Stoter is sinds augustus innovatiemanager van het lab. Haar eerste taak is om een businessplan te schrijven om in 2017 een subsidie van Sportinnovator te krijgen. De eerste brainstormbijeenkomst met zestien bedrijven is inmiddels achter
FOTO: ANP PHOTO
ter wereld met zoveel schaatshistorie. Maar daarmee alleen red je het niet. Je mag nooit op je lauweren gaan rusten, maar je moet je blijven ontwikkelen.’’ Dat was hard nodig, zegt Derks. Het oude Thialf, gebouwd eind jaren tachtig, “was een knip-en-plakaccommodatie”, zegt hij. “In de loop van de jaren was er van alles aan de ijsbaan gebouwd. Kantoren, een warming-uphal. Het was geen geheel meer.’’ Het nieuwe Thialf is op vier punten een verbetering ten opzichte van de oude ijsbaan. Ten eerste zal het energieverbruik vijftig procent
Beleving Het tweede punt is beleving die wordt gerealiseerd door een transparant gebouw. “Overal in het gebouw heb je uitzicht op het ijs. En je kan naar buiten kijken. Dat zorgt voor veel meer openheid en beleving van schaatsers en publiek’’, zegt de directeur.
bochten bij het sprinten bijvoorbeeld. Derks: “We kunnen straks veel meer experimenteren met ons ijs. Zo kunnen we zorgen voor optimale trainings- en wedstrijdomstandigheden.’’
FOTO: ANP PHOTO
>> Hij refereert aan de lastige aanloop naar de bouw van het nieuwe Thialf. Heerenveen verloor het bid dat de KNSB had uitgeschreven voor het nieuwe nationale ijsstadion. Dat ging naar Almere, maar dat plan is inmiddels afgeschoten. Ondertussen besloot de provincie Friesland om zelf het nieuwe stadion te financieren. Derks: “Natuurlijk was het fijn geweest als het makkelijker was gegaan, maar achteraf kon het niet anders. Het was voor Friesland en Thialf niet slecht om met de neus op de feiten te worden gedrukt. Er is maar één plek
lager liggen. Derks: “Daar zorgen nieuwe koelmachines en isolatie voor. Het stadion is een soort thermosfles.’’
Nieuwe Thialf-stadion.
de rug. “Allemaal bedrijven en instellingen die iets met ijs en sport te maken hebben, waren er’’, zegt Stoter. Die toekomstige partners zijn belangrijk, want het is de bedoeling dat Innovatielab Thialf een ‘living lab’ wordt. Bedrijven en onderzoeksinstellingen kunnen hun wetenschappers er tijdelijk ‘stallen’ en gebruikmaken van alle aanwezige meetapparatuur. Daarnaast hoopt Stoter ook zelf onderzoekers in dienst te nemen. Verbinden Innovatielab Thialf zal zich gaan richten op drie onderzoeksgebieden: betere schaats- en skeelerprestaties voor topen breedtesport, de schaatsbeleving
vergroten voor deelnemers en publiek en hoe je een sportaccommodatie optimaal kunt inrichten, gebruiken en exploiteren. Bij dat laatste thema zullen duurzaamheid en energie een belangrijke rol spelen. Stoter ziet drie taken weggelegd voor het nieuwe centrum. “Verbinden is de eerste’’, zegt ze. Het verbinden van onderzoeksvraag en -antwoord past hierbij, maar ook het bij elkaar brengen van bedrijven, onderzoeksinstellingen en overheden. Ten tweede moet Innovatielab Thialf een kennisloket worden. Stoter: “Als mensen iets willen weten over innovatie en onderzoek in de
schaats- en skeelersport, dan mogen ze bij het Innovatielab komen.’’ Als laatste wil Innovatielab Thialf (mede-)eigenaar en uitvoerder zijn van onderzoeksprojecten, van de eerste fase tot het vermarkten van een product. Vanuit haar tijdelijke kantoor tegenover Thialf heeft Stoter de laatste fase van de bouw goed kunnen bekijken. “Het is uniek dat we van start kunnen gaan in een compleet nieuwe accommodatie. Al tijdens de bouw is bepaalde apparatuur aangelegd, zoals meetlussen in de vloer. Het is geweldig om op die manier bij het nieuwe Thialf betrokken te zijn.’’
HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016 NOC*NSF 5
Dopingwet en de (mogelijke) consequenties voor topsporters Al jaren wordt er in Nederland gesproken over een dopingwet en die lijkt er nu ook gauw te gaan komen. Begin september stemde de ministerraad in met de Wet uitvoering antidopingbeleid van minister Schippers van VWS, die haar wetsvoorstel inmiddels ook naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Wat houdt dit voorstel in voor de Nederlandse topsporters? >> In april 2010 stuurde minister Ab Klink een brief aan de Tweede Kamer, waarin hij een wetsvoorstel aankondigde om een juridische basis te creëren voor het antidopingbeleid en de uitvoering van dopingcontroles. Met het wetsvoorstel dat er nu ligt wordt straks
– als de wet erdoor komt – voldaan aan de eisen van de Wet bescherming persoonsgegevens. In de praktijk zal er voor sporters weinig veranderen; zij moeten nog steeds handelen in overeenstemming met het dopingreglement en whereabouts invullen als zij in een geregistreerde testing pool zitten. Anders dan bijvoorbeeld in Duitsland, betekent de nieuwe wet niet dat dopinggebruik in Nederland strafrechtelijk verboden wordt. Door deze dopingwet verandert de positie van de Dopingautoriteit echter wel. De Dopingautoriteit verandert van een onafhankelijke stichting in een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan (zbo) en zal in die hoedanigheid worden belast met de drie taken die zij al vervult: het uitvoeren van dopingcontroles, het uitvoeren van de zogenaamde intelligence & investigation-activiteiten en het geven van voorlichting over dopinggebruik in de sport.
Rondetafelgesprek De vaste kamercommissie van VWS organiseert binnenkort een rondetafelgesprek over de Wet uitvoering antidopingbeleid. Direct betrokkenen en/of belanghebbenden worden dan uitgenodigd om hun standpunten in te brengen.
Balans Chiel Warners, voorzitter van de Atletencommissie van NOC*NSF: “In haar brief aan de Kamer schreef Schippers dat er met dit wetsvoorstel 'een goede balans kan worden bereikt tussen een effectieve bestrijding van dopinggebruik in de sport en de privacy van de betrokken sporters. Ik vind het een positieve ontwikkeling dat effectieve dopingbestrijding in Nederland een wettelijke en stevige basis krijgt – met hopelijk op termijn de daarbij behorende funding.'” Ingaand op dat laatste, financiële aspect stelt Warners te gaan volgen of de invoering van de wet geen nadelige gevolgen heeft voor de middelen voor
de uitvoering van het antidopingbeleid. “Het mag niet zo zijn dat het een ten koste gaat van het ander.” Volgens Warners kleven er ook enkele nadelen aan de veranderde positie van de Dopingautoriteit. “Aan de voorkant merken sporters hier niet zoveel van, maar achter de schermen kunnen nu meer mensen hun gegevens inzien. Topsporters moeten al meer dan andere mensen toestaan dat er inbreuk wordt gemaakt op hun privacy (bijvoorbeeld door het aanleveren van whereabouts). Omdat we nu nog niet kunnen overzien wat de gevolgen van deze wetgeving zijn voor de privacy van topsporters, zullen we dit zeker nauwgezet gaan volgen.”
NVOD-jubileumcongres netwerkt voor en met Rio-gangers
“Topsporter zijn is ook een beroep” “Gelukkig is er een grote groep topsporters die goed terechtkomt, maar het zwarte gat komt zeker voor. Iedereen is wel op zoek naar een juiste invulling. Daarvoor is het jubileumcongres van de NVOD op 31 oktober bedoeld.” >> Nienke Kingma, oud-medaillewinnares op de Olympische Spelen van 2008 en 2012, NVOD-lid en tegenwoordig werkzaam bij NOC*NSF weet wat het is, de zoektocht naar maatschappelijke invulling na een loopbaan als topsporter. “Als topsporter heb je één doel en daar zet je alles voor opzij. In het echte leven werkt dat niet zo en stel je jezelf vaak minder concrete doelen. Topsporter zijn is ook een beroep. In dat geval blijft de drijfveer, namelijk het opbouwen van een maatschappelijke carrière. Alleen het doel verandert.” Lastig Het jubileumcongres van de Nederlandse Vereniging van Olympische Deelnemers (NVOD) op 31 oktober op Papendal is daarop gericht. Netwerken, verbinding en kruisbestuiving tussen 6 NOC*NSF HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016
Nederlandse Vereniging Olympische deelnemers
oud-Olympiërs en Rio-gangers. “De kracht van de NVOD is het netwerk. De leden zijn allemaal Olympiërs en veel van hen zitten nog actief in het bedrijfsleven. Het is alleen best lastig om zelf te bedenken wie er in dit netwerk zitten”, zo gaat Kingma verder. “Het congres is ook bedoeld om dat inzichtelijk te maken, zodat de kracht van dit netwerk zo goed mogelijk benut kan worden.’’ Ook voor de vereniging (met ruim 800 leden) zitten er voordelen aan.
“Voor de NVOD betekent het verjonging en versterking van het ledenbestand, wordt de behoefte van de sporters ook meer duidelijk en is het netwerk beter in beeld. En dan ontstaat er vaak iets als een dagje meelopen of een keer koffie drinken. NVOD-leden vinden het erg leuk op deze informele manier mede-Olympiërs op weg te helpen naar een nieuwe carrière”, vult Gijze Stroboer, voorzitter van de NVOD nog aan.
Vangnet Hoewel de NVOD meerdere malen per jaar activiteiten organiseert, is het voor het eerst dat de vereniging zo’n invulling geeft aan een bijeenkomst. Stroboer liet al eerder weten dat zijn persoonlijk streven is om ooit met de NVOD een groot zakelijk sportbusinessnetwerk te creëren. Met een vangnet voor Olympiërs die een zakelijke carrière ambiëren en daarover willen spreken met iemand. Dat onderschrijft ook chef de mission en technisch directeur van NOC*NSF Maurits Hendriks: “Olympiër ben je voor het leven en dit schept een band. Dit netwerk is waardevol om te benutten. De transitie van topsportcarrière naar maatschappelijke carrière is uitdagend en soms best lastig. Ik ben daarom erg blij dat de NVOD zich op deze manier inzet om de jonge generatie op weg te helpen. Dit is een mooi voorbeeld van de kracht van sport.”
Het NVOD-jubileumcongres vindt plaats op 31 oktober om 18.30 uur in Hotel Congrescentrum Papendal. Olympiërs kunnen zich tot 26 oktober aanmelden voor het congres via info@nvod.nl.
Fonds voor de Topsporter past regels strikt toe Wanneer je als topsporter over onvoldoende middelen beschikt om je sport fulltime te beoefenen, kun je een stipendium en/of kostenvergoeding ontvangen van het Fonds voor de Topsporter. Het Fonds keert deze voorzieningen uit als voorschot. Om aan te tonen dat je de ontvangen voorzieningen terecht hebt ontvangen, vraagt het Fonds je om twee dingen te doen.
>> Ten eerste moet je bij de Belastingdienst aangifte inkomstenbelasting doen. Deze aangifte moet je vervolgens uploaden via het portal van
het Fonds voor de Topsporter: www.topsportfonds.nl. Hiermee kan het Fonds vaststellen dat iedereen in staat zal zijn om zijn of haar inkomenstoets in te dienen. Wanneer je aangifte hebt gedaan – vóór 1 april – dan verstuurt de Belastingdienst voor 1 juli een voorlopige of definitieve aanslag inkomstenbelasting, of een brief waarin staat dat er geen aanslag wordt opgelegd. Deze wordt verstuurd via www.mijnoverheid.nl, www.mijnbelastingdienst.nl, of via de post. Inkomenstoets Voor het stipendium en/of de kostenvergoeding die je in 2015 hebt ontvangen,
moet je vóór 31 december 2016 de inkomenstoets invullen en de aanslag inkomstenbelasting als bijlage bij de inkomenstoets in het Fonds-portal toevoegen. Let erop dat je zowel de voor- als achterkant van het document toevoegt.
voorschot stipendium en/of de kostenvergoeding wordt teruggevorderd indien voor het einde van 2016 niet de juiste documentatie is aangeleverd. Het advies aan alle topsporters is uiteraard om het niet zover te laten komen.
Strikte naleving De wijze waarop de inkomenstoets 2014 uitgevoerd werd, was toen nieuw. Vandaar dat er coulant met de termijnen werd omgegaan. Voor de inkomenstoets 2015 wordt verondersteld dat de werkwijze nu voor iedereen bekend is en daarom zal het Fonds zich strikt aan de termijnen houden. Dat betekent dat het
>> Meer info: Op de site van het Fonds, www.topsportfonds.nl, is de informatie nog een keer na te lezen en via de helpdesk op de site kunnen sporters hun vragen kwijt
Paralympiërs en niet-sporters gaan samen voor goud FOTO: ANP PHOTO
doelstelling ook werkelijk gehaald hebben. Dan gaan ze – figuurlijk gezien – voor goud.”
>> Meer info: www.paralympisch.nl/samen-voor-goud
Barbara van Bergen: “Te gek om te zien wat iedereen doet” Barbara van Bergen is een van de Paralympische buddy’s.
De Nederlandse sporters wonnen op de Paralympische Spelen 62 medailles. De komende maanden gaan ook mensen met een beperking die nu nog minder sportief bezig zijn voor goud. Dat doen ze onder de naam ‘Samen voor Goud’ met hulp van de Paralympische sporters die voor TeamNL in actie kwamen in Rio. >> De sportparticipatie onder mensen met een beperking loopt significant achter bij die in de ‘valide’ wereld. Het project ‘Samen voor Goud’, een initiatief van NOC*NSF, wil daar verandering in brengen. Projectcoördinator Lars Cornelissen legt uit: “De afgelopen maanden hebben mensen met een beperking die niet sportief actief waren zich aan kunnen melden. Samen met regiocoaches die de sport voor mensen met een beperking coördineren, is er voor iedereen gezocht naar een sport die ze leuk vinden én die met
hun beperking mogelijk is. Vervolgens hebben we deze toekomstige sporters gekoppeld aan een Paralympiër.” Die koppeling moet vooral zorgen voor motivatie. “De koppeltjes zijn gemaakt op basis van sport of locatie”, legt Cornelissen uit. “Het meest ideale is natuurlijk iemand uit dezelfde woonplaats én die dezelfde sport wil doen. Dat bleek niet altijd mogelijk, dus hebben we de best mogelijke combinaties gemaakt. Het leuke is dat de deelnemers hun Paralympische buddy echt
gaan volgen en zien wat er allemaal mogelijk is met een beperking. Dat stimuleert om zelf aan de slag te gaan. In de komende maanden zullen veel Paralympiërs ook echt actief met hun maatje gaan sporten.” Elke deelnemer heeft al een sportieve doelstelling geformuleerd die hij of zij wil halen. “Dat is voor veel deelnemers best lastig, omdat ze niet eerder gesport hebben. Ze hebben geen idee waar ze staan of wat er mogelijk is. De doelstellingen die ik tot nu toe gezien heb, variëren van de 100 meter in een bepaald aantal seconden lopen tot een aantal baantjes trekken in het zwembad of beter leren verdedigen met rolstoelbasketbal. Het gaat echt alle kanten op”, vervolgt Cornelissen. “In april 2017 organiseren we een sportdag waar we van alle nieuwbakken sporters gaan meten of ze hun
Rolstoelbasketbalster Barbara van Bergen heeft de Rotterdamse Carolien Danckaerts als buddy. “Carolien wil graag fietsen op een tandem”, zegt Van Bergen. “Dat is natuurlijk totaal iets anders dan ik doe en samen fietsen lukt ook niet. Wel kan ik haar motiveren in wat ze doet. We hebben met alle deelnemers een Facebookgroep; het is mooi om daar te lezen waar iedereen mee bezig is. De één vertelt dat hij lekker is gaan fietsen, de ander vraagt advies voor het regelen van een sportrolstoel. We helpen elkaar allemaal.” Sporten is volgens Van Bergen belangrijk: “Het houdt je gezond van lijf en geest, ongeacht je leeftijd, of je nou wel of geen beperking hebt. Voor mensen met een beperking is sporten vaak lastiger, omdat het niet zomaar overal kan. Als ik daar een klein beetje mee kan helpen, is dat heel mooi.”
HET LOPEND VUUR OKTOBER 2016 NOC*NSF 7
AGENDA 2016 18-21 oktober: Werkbezoek Pyeongchang en Tokyo 31 oktober: Congres Nederlandse Vereniging Olympische Deelnemers over Nieuwe Carrière 1 november: Nationaal Coach Platform: Wat heeft Rio ons gebracht? 6 november: Paralympische Talentdag 9 december: Nationaal Coach Congres: de invloed van ‘identiteit’ op jouw coachgedrag – NLcoach 21 december: NOS | NOC*NSF Sportgala 2016, Amsterdam RAI 24-25 januari: Maurits Hendriks bezoekt IAT post-Olympic workshop: evaluatie en vooruitblik, Finland
HET TALENT BO BENDSNEYDER
“Het draait echt alleen maar om het resultaat”
>> Vorig seizoen maakte hij furore in de Red Bull MotoGP Rookies Cup. Twee wedstrijden voor het einde van dat seizoen pakte hij als eerste Nederlander ooit de titel, nadat hij het seizoen daarvoor als negende was gefinisht. Als kampioen van de Red Bull MotoGP Rookies Cup in 2015 werd hij dit seizoen opgenomen in het fabrieksteam van KTM in de Moto3-klasse van het MotoGP-wereldkampioenschap. En dat bevalt hem meer dan goed, zo liet hij al eerder weten. “Iedereen binnen het team is echt heel oprecht, ze zeggen de dingen altijd rechtstreeks en doen er echt alles aan om ons als team te blijven verbeteren. Dit is echt het meest belangrijke.” Onlangs kreeg hij prettig nieuws, want Red Bull verlengde zijn contract. “De
resultaten zijn goed en daarmee is de doelstelling gehaald. Het gaat echt allemaal om resultaat. Tegelijkertijd is het gewoon heel moeilijk om punten te pakken. Als je dat lukt, dan heb je het gewoon heel goed gedaan.” Bo Bendsneyder op Silverstone, waar hij derde werd.
Champagne En dat etaleerde Bendsneyder eind augustus op Silverstone. Daar werd hij knap derde. Champagne drinken om het te vieren, mocht hij nog niet. Eind september stond hij met nog vijf races te gaan op 52 punten. “Het was niet zozeer het circuit dat de doorslag heeft gegeven, al kan ik met mijn vloeiende rijstijl op Silverstone goed uit de voeten. Het ging die dag, of beter gezegd het hele weekend, eigenlijk super. We hebben met zijn allen gewoon keihard gewerkt. En ik moet ook hard werken. Ik ben vrij
NIEUWS
Maurits Hendriks op de voet gevolgd Deze maand is het boek Presteren! PRESTEREN! verschenen, waarvoor journalist Maarten Westermann technisch directeur Maurits Hendriks Maurits Hendriks lange tijd op de voet heeft gevolgd, om te weten te komen wat presteren is. Het boek schetst een beeld van de weg die TeamNL aflegde van Sochi naar Rio. Westermann gaat de drijfveren van Hendriks na en probeert te achterhalen wat zijn Inclusief olympisch dagboek over Rio
op de voet gevolgd door Maarten Westermann
FOTO: ANP PHOTO
“Ik ben nog een talent en moet mij nog steeds bewijzen. Pas als ik wereldkampioen ben, dan heb ik mij echt helemaal bewezen”, vindt Moto 3GP-coureur Bo Bendsneyder (17). De Rotterdammer is dit seizoen actief ‘bij de echte mannen’, zoals hij het zelf omschrijft. Dat het er allemaal uiterst professioneel aan toegaat, bewijst wel de organisatie rondom Bendsneyder. Zo heeft hij een informatieve website, is hij volop actief op sociale media, vlogt hij en beschikt de coureur zelfs over een webshop.
aandeel is in de successen van de Nederlandse Olympische sporters. Dit verhaal is voor sportliefhebbers interessant, maar kan ook als managementboek dienen. Het leert hoe je een team smeedt, hoe je omgaat met verwachtingen van de buitenwereld, hoe je tegenslagen verwerkt en hoe je in het strijdperk treedt met de concurrentie. Het boek is te bestellen via: http://presterenindesport.nl.
lang met mijn 1,80 meter en daardoor ook wat zwaarder, want ik weeg 64 kilo. Ten opzichte van de kleine jongens moet ik extra mijn best doen.” De Rotterdammer – al jarenlang rijdend met nummer 64, het omgekeerde nummer van held Valentino Rossi – kijkt met de contractverlenging op zak ook al vooruit. “In algemene zin is het zo dat in het eerste jaar alles nieuw is. Je komt in een nieuw team, met andere rijders
en in landen waar je nog nooit geweest bent. Daaraan wennen en je verbeteren kan tot halverwege zo’n seizoen. In het tweede seizoen ben je vertrouwder met de omstandigheden, net als met de circuits. Zo’n jaar is toch wat anders en je moet er dan ook echt wel staan. Dat wil niet zeggen dat het tweede jaar makkelijker is, want het eindresultaat telt dan nog meer, alleen heb je dan wel een voorsprong.”
NIEUWS
Los Angeles en Parijs de topfavorieten voor OS 2024 Nu Rome zich teruggetrokken heeft als potentiële gastheer voor de Olympische Spelen van 2024, zijn Los Angeles en Parijs de grootste kanshebbers om de Spelen te mogen organiseren. Ook Boedapest is nog kandidaat. De nieuwe burgemeester van Rome, Virginia Raggi, liet op een persconferentie weten dat het vanwege de kosten onverantwoord zou zijn om de kandidatuur voor de organisatie van de Olympische Spelen van 2024 te steunen. Rome draagt een schuldenlast van 13 miljard euro. Veel Fransen zijn
evenmin enthousiast over het organiseren van de Spelen, nu men net het EK voetbal achter de rug heeft, waarbij terreurdreiging een flinke extra last was. Het Duitse Hamburg trok zich eerder al terug, nadat de inwoners in een referendum tegen de Olympische ambities hadden gestemd. Het IOC kiest op 13 september 2017 in de Peruaanse hoofdstad Lima wie de Spelen van 2024 mag organiseren. Over vier jaar is Tokyo gastheer van de Olympische Spelen.