Krvava zetva

Soko Joševački

Krvava žetva

Soko Joševački

PREDGOVOR 2

Krvava žetva Soko Joševački Divide et impera. Nasuprot stranih i inostranih tuđinskih hipoteza i šema, koje su taj živi, ranjeni organizam („hrvatski”) uvek ponovo razrezivali oštrom britvom svojih interesa, mi smo sveukupnoj našoj inteligenciji govorili, da za hrvatski narod nema drugog rešenja nego da se odredi i koordinira nasuprot ostalih balkanskih naroda, a naročito spram srpskog i da u solidnoj zajednici s njima pristupi preispitivanju svojih takozvanih zapadnjačkih i latinskih kulturnih predrasuda i obmana. U prvom redu mi smo to govorili našem visokom kleru i gospodi biskupima: vjerujte, gospodo, što hoćete i kako hoćete, ali ne vjerujte, da vam mi vjerujemo da vi vjerujete u interesu našeg naroda. Vi vjerujete u interesu Vatikana, a Vatikan je dosljedan i hladnokrvan neprijatelj našega naroda.”

M. Krleža „Republika” 1947. br. II 767.

3

Krvava žetva Soko Joševački Od dolaska slavenskih politeističkih pagana iz sibirskih tajgi na balkanske prostore datira perfidna politika rimsko-vatikanskih pretenzija, da po svaku cijenu kotrolišu ili određuju, blagosiljaju ili proklinju, raduju se ili obuzimaju „žalošću i zbunjenošću” onim što se zbiva kod „barbarskih došljaka”, kojih se Sveti Otac Grgur I toliko uplašio u svojoj ,,De Sclavorum gente”.

Istorija uči onoga ko je zna, da su cezaropapistički politički interesi, uglavnom u punoj posrednoj ili neposrednoj harmoniji sa političkim planovima i akcijama svih vekovnih neprijatelja Južnih Slovena. Sa svima njima rimski Apostolikusi ulaze u saveze da bi pokorili ,, pomorske bandite” „prestupnike i nasilnike”, „zao porod”, „protivnike hrišćanstva”, „zemlju šizmatika, heretika i ostalih zaverenika”. To je kolekcija „epiteta ornantia” Vicariusa Christi od Ivana VIII preko Bonifacija VII i Klimenta VI do Gregorija XI kad govore o Hrvatima i ostalim Slovenima. I tako vekovima: Normani, Franci, Arpadovci, Mlečani, Habzburgovci, Germani. „Bečka i Vatikanska diplomatija samo o tome rade da bi zatrli male narode” - dobro reče Štrosmajer davne 1897. i zaista, ako postoji neka konstanta u istoriji južnoslovenskih naroda onda je to vekovna stalna borba za slobodu jezika, pisma, svoje kulture, svoga mora i svoje zemlje. Negiranje i otpor svemu što se nameće iz Doma Nazarenčevog navodi pape na stalno traganje za poslušnim slovenskim vladarima. Traže im se kraljevi još od XI veka širom Evrope. Tada je to trebao biti neki danski kraljević Estridsonske loze umesto glagoljaša Petra Krešimira IV, a u maju 1941. to je Aimone di Savoia, vojvoda od Spoleta, sinovac V. Emanuella III, kome Pavelić nosi krunu Zvonimirovu „koja predstavlja suverenitet NDH”. Usput rečeno, nesuđeni Tomislav II, koji je trebao biti okrunjen na Duvanjskom polju, prvo je oklevao, onda je u pijanom društvu izvrgavao ruglu svoju krunu i kraljevinu i napokon odbacio ovu ustašku farsu. Nakon ovog sramnog čina Pavelić predaje Musoliniju ono što je još 1939. Maček nudio - najveći deo Dalmacije s ostrvima. Po obavljenom veleizdajničkom zadatku prima ga najozloglašeniji ovovekovni cmi Petar Angelicus Pio XII - da bi izrazio svoje zadovoljstvo.

A neposlušni gube i glave. Na Spasovdan 879. godine Pontifex Maximus u crkvi Svetog Petra u Rimu blagosilja ubistvo hrvatskog kneza Zdeslava, ubijenog zbog političkog koketiranja sa Bizantom, a protiv franačkih osvajača. A kad je Papin vazal Dimitrije Zvonimir ubijen, zbog toga što je svoju domovinu pretvorio u papinski feud, onda čitav narod dobija pokoru. Vekovima se kotrljaju glagoljaške glave . . .

Međutim, narod se ne da. On instinktivno ćuti istinu. A istina potresa ovo tlo i uprkos imperijalnim principima, petnaest vekova provaljuje kao lava protiv vladavine koja hoće da ga podredi stranim interesima. Vekovna upornost u borbi za slovensko bogoslužje za pravo glagoljanja, izraz je te nonkonformističke volje. Hrvatski glagoljizam je nasuprot rimskom latinizmu političan i nacionalan. On čuva dušu i život narodnog jezika. Odupirući se stranoj supremaciji, on afirmiše sospstveni govor i pismo. Narodni sveštenici to znaju: od Grgura biskupa Ninskog na čijoj je strani i njegov kralj Tomislav, do Štrosmajera biskupa đakovačkog na čijoj je strani dobar deo nižeg klera. Glagoljaška hereza pretvoriće se u pučku književnost, u neobično rano datiranu literaturu, u jedan južnoslovenski jezik.

Rimska kurija tu međutim vidi „error” koji treba zatrti. U XI veku podrškom Mađarima, da osvoje hrvatsku krunu osnuju zagrebačku biskupiju, (zagrebačka katedrala i danas nosi ime Sv. Stjepana, mađarskog kralja, koja osim što ima zadatak da guši glagoljizam, treba da posluži i za mađarski Drang nach Siiden - do mora, a na pragu XX veka sa dva teroristička akta na narodne svetinje - „Decretales” od 1898. i „Actes de litúrgico” od 1906. Sve pod devizom uspostavljanja u Hrristu.

Pozivajući se na ove akte zatiru italijanski okupatori glagoljicu i sveštenike glagoljaše u istarskim krajevima. Još opasnijom pobunom smatralo se bogumilstvo koje se 4

Krvava žetva Soko Joševački u XI veku širi poput prerijske vatre od Bosfora do Pirineja. Ova „manihejska hereza” i ,,kuga” istrebljavana je u Bosni i Dalmaciji ognjem i mačem mađarskih vlastodržaca.

Nema teološkog obračuna sa učenicima popa Bogumila, krstjanima, patarenima, katarima i drugima koji veruju da je Isus Hristos stariji, a Sotona mlađi, odmetnuti sin Božji, koji odbacuju crkveno ustrojstvo, Stari zavet, kult Marije, crkvu, krst i liturgiju. Na njih se ide ćutnjom i fizičkim istrebljenjem po utvrđenim pravilima ove krvave pljačkaške igre rimske katoličke crkve - prethodnice kolonijalnih klanja i genocida. U ovim se pohodima proslavio Nikola Tavelić, godinama istrebljujući bogumile po Bosni i napokon zaglavivši u Palestini u nekoj od sedam - papinskih krstaških katastrofa, da bi ga kao apostola Hrvatske, novopronađenog blaženika i ,, . . . katoličkog borca protiv verskih zabluda koje su dolazile preko Drine”, iščeprkao iz arhivskog mira, ko drugi, nego Stepinac, i kandidovao ga 1939. godine za prvog hrvatskog sveca.

Eto primera kako se danas mnogo toga zaboravilo ili se krivo tumači i prisvaja od onih koji su u istoriji išli, ne na strani svog naroda - koji iskazuje snagu svog duha u tadašnjoj evropskoj pustoši - nego protiv njega.

Tu crvenu nit otpora nastavlja u 16. veku labinjanin Flacius Mathias Illyricus, taj ,,Ahil čistog luteranstva” koji kao begunac luta svetom i postavlja princip Historia Est Fundamentum Doctrinae. Onu zatiruću nit nastavljaju Venecija i Beč uz izdašnu pomoć Congregatio Inqvisitionis. Gore knjige, autorima pucaju kosti. . . Čak i u krvavim turskim osvajanjima izvršenim uz punu indiferentnost zapadnih sila, Vatikan vidi šansu i ne propušta priliku. Ovaj puta za unijaćenje pravoslavnog življa izbeglog ispred turskog zuluma. I sa ovim najkrvavijim petstogodišnjim neprijateljem Slovena šuruje se ispod žita, jer neprijatelj šizmatičkih pravoslavaca ne može biti i neprijatelj Rima.

Uostalom, fanatično histeriziranje biskupske crnožute četvorke Bauer, Stadler, Jeglić, Šarić nakon sarajevskog atentata i objave „pravednog” rata „zločincima i neprijateljima Božjim” u Srbiji, uz punu podršku Sancta Sedes i Pia X koji u Srbiji vidi „razornu bolest” - najbolje ilustruju stogodišnju netrpeljivost, neprijateljsku i militantnu obuzetost klera kad je u pitanju pravoslavlje.

Sprovođenje politike katoličenja, koštalo je čovečanstvo nekoliko desetina miliona života. Čitava plemena, narodi, kulture i civilizacije zbrisani su sa lica zemlje u ime katoličkog Boga i Božje Matere, u vreme kad je u borbi za svetsku prevlast, crkva kao ideolog i prethodnica, ruku pod ruku sa kolonijalnim osvajačima učvršćivala vlast i pozicije na novoosvojenim teritorijama. Najdrastičniji primer novovekog oživljavanja sredstava i metoda najcrnjeg srednjevekovnog mračnjaštva desio se na ovim našim istorijskim vetrometinama.

I starija i novija istorija puna je događaja koji potvrđuju dijabolizovanu politiku rimske katoličke crkve. Ilirizam kao politički plan ujedinjenja svih južnoslovenskih naroda, javlja se kao logična formula i sugestivan program otpora bezobzirnoj denacionalizaciji i pretećem naletu mađarizacije, germanizacije i latinizacije. On je doduše izraz intelektualne fermentacije vrlo tankog sloja hrvatske inteligencije, koja se budi iz letargičnog sna, ali istorijski znači javu stvaranja prvih nacionalnih, političkih i kulturnih koncepcija o jedinstvu i bratstvu naših naroda na Balkanu.

Ilircima je jasno, da se mogu osloboditi samo zajedničkom borbom za ujedinjenje u jednu slobodnu i jaku nacionalnu državu: ili zajednički ostvarena budućnost ili propast.

Nosilac ilirističkih ideja otpora Beču i Budimu bilo je niže sveštenstvo tolerantno prema pravoslavlju, blisko svom narodu i njegovim htenjima. Ono je i kasnije verno tradicijama hrvatskog preporoda i mislima najistaknutijih narodnih sveštenika Račkog, Štrosmajera, Mesića, Dobrile, Pavlinovića i drugih.

5

Krvava žetva Soko Joševački Klerikalno habsburška osovina opravdano se oseća ugroženom. Svi protivnici ilirskih ideja i nastojanja dižu dreku, a prevratničke ideje, pa i samo ilirsko ime zabranjuje se kraljevskim policijskim reskriptom. Panslavistički bauk i ideje zbližavanja katolika i pravoslavaca, zatiru sa Bahovim apsolutizmom uz izdašnu pomoć klerikalnog bukača protiv ilirizma, biskupa Haulika Juraja (koji usput rečeno i dan-danas ima svoju ulicu u Zagrebu), da bi se već 60-tih godina jasno pokazalo, kako je opasno ućutkivati duhovnu memoriju naroda, jer ona redovno pre ili kasnije vaskrsne novim neodoljivom snagom.

Oživljene ideje oslobođenja, ujedinjenja, jedinstva jednokrvne braće podeljene verama i crkvama postaju programska platforma Štrosmajerove Narodne stranke.

Zajedno sa kanonikom Račkim, borcem za načela kosmopolitske nauke, Štrosmajer je simbol težnje narodne svesti za afirmaciju kroz otpor. On je simbol koji pokazuje kako jedan od najviših sveštenika Katoličke crkve u Hrvatskoj, može svoje fizičke, umne pa i materijalne pomoći staviti u službu svog naroda: dobrotvor je mnogih kulturnih ustanova, osnivač Hrvatskog sveučilišta, osnivač Jugoslovenske akademije nauka i umetnosti u Zagrebu - najzaslužnijeg političkog lučonoše vremena, zagovornik glagoljizma kao mosta između pravoslavlja i katoličanstva, inicijator štampanja glagoljskih misala, inicijator kulta slavenskog bogoslužja Ćirila i Metodija, itd.

Ciceronskom elokvencijom zalagao se za demokratizaciju crkve i kritikovao hegemoniju kardinalskog kolegijuma. Zalagao se za ekumensku crkvu biskupa i sveštenstva, a ne svevlasti Rimske kurije, ustao protiv oštrih osuda protestantizma, tražio zabranu bavljenja klera trgovačkim poslovima. Suprotstavio se dogmi o papinoj nepogrešivosti cum ex catedra loquitur na Vatikanskom koncilu 1869-70. godine i izbezumio svojim stavom brojčano nadmoćne i organizovanije ultramontance, koji su raskupusali svoje biblije udarajući ih o klupe, da bi zaglušili govornika. Služenje Bogu za Štrosmajera znači služenje svome narodu.

Premalo se o njemu danas zna. Njegovim dugogodišnjim naporima pružili su otpor i ultramontanci i bizantinci, podjednako zadojeni nesnošljivošću i verskim fanatizmom. Iz laboratorija reakcionarnog cmo-žutog klerikalizma kolaju parole protiv slovenske i južnoslovenske solidarnosti. Klerikalizam se uključuje u politička zbivanja razbijanjem nastojanja već obeshrabrenog Štrosmajera i drugih rodoljuba (F. Rački, N. Nodilo, F. Potočnjak, F. Supilo, A.G. Matoš). On postaje sve organizovaniji, smišljeniji, opasniji.

U oktobru 1901. vraćaju se jezuiti u Zagrebu, iako ih je nadbiskup Haulik htio dovesti još pre 40 godina, pa mu se tome suprotstavilo Gradsko vijeće, s obrazloženjem da se plaše mogućih uličnih nereda povodom dolaska „ježuvitah”. Toliko je taj isusovački soj bio omražen zagrebačkim purgerima pre 125 godina (i oni danas imaju trg u Zagrebu). Sada se vraćaju, da preuzmu ulogu kičme i žile kucavice ostvarivanja klerikalnog programa veka, utvrđenog na Stadlerovom „Prvom hrvatskom katoličkom kongresu”, popovskom saboru održanom godinu dana ranije u Domu hrvatskog sokola u Zagrebu.

Napredna hrvatska omladina otvara antiklerikalni front oko „Hrvatskog đaka” ranopreminulog J. Janušića. Potpomognuta rodoljubima i političarima F. Supilom, N. Nodilom i F. Potočnjakom, u Rezoluciji 1907. godine, ona otvoreno ukazuje na vatikanski Rim kao neprijatelja hrvatskog naroda. Klerikalizam odgovara drsko i bezobzirno „Hrvatstvom”, „Hrvatskom stražom”, „Danom”, „Vrhbosnom”, „Katoličkim listom”, itd.

Frankovci ironijom sudbine „ukamaćuju” Antu Starčevića za sebe, isto onako kao što će to i sa Stjepanom Radićem kasnije napraviti njegovi najljući protivnici klerikanci.

Starčević je smatrao da hrvatski narod svu svoju nesreću treba zahvaliti popovima a „ludi Stjepan” (Radić) kako ga je krstila klerikalna štampa, da će „Hrvatski narod biti tek onda sretan kad ga prokune Rim”, a seljaku govori: „Vjeruj u boga, ali ne i u popa”. Zato ga urednik „Vrhbosne”, naziva „papožderom” i „popožderom”.

6

Krvava žetva Soko Joševački A u Krašiću, septembra 1924. god. pred desetinama hiljada seljaka Radić reče: „Sveštenici, odnosno biskupi su učitelji vjere i njih kao takve slušamo u crkvi, pa i izvan crkve. Ali kad vjeru pomješaju sa politikom i to sa ovakvom poganom politikom osvete, krvi, oholosti i proždrljivosti, onda nisu učitelji, nego rušitelji vjere i crkve.”

Još 1904. Stjepan Radić u „Hrvatskoj misli” o klerikalizmu kaže: „Klerikalac je komu je pojam crkve viši od vjere; klerikalac je, tko Papu zamjenjuje sa crkvom; klerikalac je tko vjeruje, da je kraljevstvo Božije na ovom svijetu i da je u moći Petrova ključa i svjetska vlast nad vladarima i narodima, kako je to tvrdilo srednjevjekovno papinstvo; klerikalac je ko si umišlja, da se vjerska osvjedočenja može silom stvoriti ili uništiti; klerikalac je ko je vazda pripravan da čistu zapovjest svoje savjesti žrtvuje tuđem autoritetu.”

Antiklerikalci Starčević i Radić i njihova životna borba, posmrtnom tragikom ostaju na barjacima klerikalnofurtimaške i steklićke politike dr Josipa Franka i dr Vlatka Mačeka.

Nakon sudbonosnog Vidovdana 1914. austrofilska klerikalna kontaminacija kulminira.

Nadbiskup Ante Bauer pozivajući u bratoubilački „opravdani i sveti rat” kliče u Čmomercu: „Hrvati junaci, ljubljeni naš kralj, zove Vas u boj”.

Hrvatski službeno čelni popovi beskrupulozno učestvuju u promociji vremena krvi, laži, mraka, gluposti i smrti. U nastojanjima da se po svaku cenu onemogući zbližavanje i ujedinjenje naših naroda oni u ime Božje, i punu podršku od Vatikana, huškaju „puk božji” na klanicu, da srlja u krvave ralje ratne hijene, ne bi li očajnički sprečili brodolom katoličkog neizlečivog crno- žutog bolesnika.

Napokon i Majska deklaracija iz 1917. godine izraz je klerikalističkog neodustajanja od habsburškog žezla, iako se zvuci zakucavanja kovčega nad lešom dvoglavog orla - vrlo dobro čuju. „Nota per la pace” Benedikta XI sličan je pokušaju spašavanja „bedema katolicizma”. Ali, njemu spasa nije bilo. Evropskom scenom počinje kružiti novi bauk, bauk boljševizma. „Časni naslov” Antemurale Crhistianitatis, a što znači pogibija od „varvara i antihrista” za „materijalni i duhovni proboj Evrope”, sada podrazumeva i borbu protiv crvene opasnosti i „rušilačke kuge komunističke opasnosti”. Papi se „stežu očinske grudi” od „teškoća, briga i pomoći za duše”.

Ta pomoć manifestuje se na hrvatskim stranama, verskim progonima i internacijama u istarskim krajevima pod italijanskom okupacijom. Tu katolička crkva punim plećima podržava italijanski ekspanzionizam i politiku odnarođivanja aminovanih nešto kasnije ugovorom u Rapalu. Počinje era Lateranske srdačne sloge Vatikana i fašizma. Fašistički cezaropapizam.

Nekadašnji antiklerikalac Benito Musolini, ,,il duce Latino”, „čovek poslat od providnosti” useljava u „tople molitve” Pia XI - pape koji Katoličkoj akciji tj. ideologiji tzv. rehristinizacije društva daje definitivnu formu, organizaciju i ideologiju. Pod firmom širenja Hristove kraljevine, i „spašavanja duša” a kao odgovor na „kugu” laicizacije, i narastajućeg radničkog pokreta, crkva ovom akcijom otvoreno želi i teži preuzeti u svoje ruke čitav društveni i politički život - i tako - ostvariti stari papinski san.

Orlovsko i krstaško bratstvo, listovi „Domagoj” i „Nedjelja” pretvaraju se u efikasan instrument klerikalizma za mobilizaciju „katoličkih sila” i ostvarivanje luciferskih političkih aspiracija klerofašističke simbioze. Marširaju Merzove i Protulipca garde.

Utabava se staza Paveliću i ustaštvu, a „Dux populi Croatici” V. Maček ,,s posebnim simpatijama i povjerenjem prati križarski rad” (1937. god.) raspirivanja šovinizma i verske netrpeljivosti.

Compania Jesu iz Palmotićeve ulice, oni isti kojima zagrebački purgeri nisu dali u Zagreb 1860. godine, oni isti za koje Krleža reče da su „spalili, iskorijenili čitavu našu pučku poeziju i narodnu književnost”, sa devizom Ad maiorem Dei gloriam uzimaju sve 7

Krvava žetva Soko Joševački više stvari u svoje ruke. Nakon višegodišnjeg natezanja upravo oni nalaze ostarjelom nadbiskupu zagrebačkom, Anti Baueru, naslednika. Coadjutorem cum iure succesonis postaje 35-godišnji biskupov ceremonijal dr A. Stepinac - đak jezuitskog Germanicuma u Rimu. Stepinčev jezuitski fanatiziran antikomunizam i formalno i zakasnelo solunsko dobrovoljaštvo u koje dospeva iz zarobljeništva, bili su Aleksandru Karađorđeviću dovoljan razlog da pristane na polaganje zakletve vernosti kralju, ovog krstaškog bojnika. Nakon zaklinjanja kralju, Stepinac se sastaje sa srpskim patrijarhom Varnavom i dogovara o sinhronizaciji borbe protiv komunističke aveti. Njegovo posveštenje u Zagrebu vrši se uz krstaršku bakljadu.

Crkveno politička alijansa Maček-Stepinac stvaraju klerofašističku aparaturu.

Mačekove seljačke i građanske zaštite dobijaju oblik vojnih formacija. Pogromi komunista, antifašističkih boraca, progresivnih Hrvata i Jevreja u Banovini Hrvatskoj sve su učestaliji.

Stepinčeva antikomunistička propaganda ima u tome lavovski udeo. Napokon ona je papinski legalizovana enciklikom ,,Quadragesimo anno” još 1931. godine, a 1937. godine enciklikom „Divini Redemptoris” - poznatim platformama - antikomunističke političke akcije Katoličke crkve.

U Mariji Bistrici Stepinac govori o „nemani krvave Kominterne”. U Kloštru Podravskom obraća se seljacima da ne slušaju „glas komunističkih zločinaca koji ih upućuju na ubijanje djece”. U Sv. Križu Začrtju da „hrvatski narod mora paziti da mu se komunistička kuga ne uvuče u kuću”. U selu Glogovnici govori o družini komunističkih zločinaca „koje Bog ne smije pustiti nekažnjene”.

I nebesa uslišavaju molbe nadbiskupove. Koristeći Mačeka, Subašića i ostalu družinu kao sredstvo, osnivaju se novi koncentracioni logori i u njih, uz pomoć Mačekovih i Kenfeljinih seljačkih i građanskih straža (kasnije ustaških organa), trpaju komuniste i antifašističke borce, da bi po dolasku Hitlera i Pavelića bili izručeni zverima ravno u ralje.

Kult Majke Božje u prastarom zavetištu u Mariji Bistrici i legende o hiljade njenih „čudesa” opisanih u „Libri miraculorum”, verske i svetovne „vođe” hrvatskog naroda pretvaraju u manifestaciji ofanzivnog klerikalizma, crkveni rekviziti se vešto, uz klerikalni žongleraj, interpoliraju na politički teren. Uz suglasnost Mačeka, - Coadiutor Stepinac od 1935. godine (do 1945.) na čelu procesije pešaci Via crucis od Zagreba do Marije Bistrice, manipulišući iskrenim verskim osećanjima masa, kao što to uostalom i dan-danas čine nastavljači njegove „crkve”, pritajeni zagovornici njegove politike.

O procesiji 1941. godine, ustaški „Novi list” od 14. jula kaže, da je učešće bilo „izuzetno veliko (oko deset hiljada)” upravo zbog toga što je to bilo prvo hodočašće Majci Božjoj u NDH. Na Marijinom svetištu se na „posebno načinjenom oltaru vijala ustaška zastava”. Svetilište je pretvoreno u simbol ustaštva. U ustaški Lourdes. Ni o tome se danas ,,ne zna”.

Pod Mačekovom „mirnom i muževnom rukom”, Stepinčeva uporna nastojanja i vatikanski blagoslov, rada se „nagrada Božja za hiljadugodišnju vjernost Hrvata Svetom ocu” - Nezavisna država Hrvatska. Sramni pakt koji Dragiša Cvetković uz saglasnost Mačeka potpisuje na Belvederu, logičan je završetak politike nacionalne izdaje jugoslovenske buržoazije. Čuvajući svoje klasne privilegije i pozicije i sama naslućujući, da joj odzvanjaju istorijska zvona, ona je spremna na savez sa crkvom, sa fašizmom, sa crnim đavolom.

Kratkovidna i nezajažljiva ona je slepo, sistematski pripremala svoje političko samoubistvo. I sad se u njega sunovraćuje uz euforičan angažman klerofašističke propagande i petokolonaške samohvale. U četvrtak, 10. aprila u 16 sati Kvaternik proglašava Nezavisnu državu Hrvatsku. Maček proglasom poziva hrvatski narod da se pokorava fašističko ustaškim vlastima. Stepinac zapisuje u svoj dnevnik: „Veliki četvrtak.

8

Krvava žetva Soko Joševački Današnji dan je prekretnica u životu hrvatskog naroda. Jugoslavija se raspada, a Hrvatska postaje nezavisnom državom . . .”. A zatim dodaje: „Narod je proglašenje primio sa velikim oduševljenjem, te su bile odmah izvješene hrvatske zastave. Isto tako narod je njemačkoj vojsci pripremio srdačan doček”. (IV knjiga Dnevnika str. 190.)

Eto intelektualnih, moralnih i političkih horizonata tog studenta agronomije i doktora filozofije i teologije. On nezavisnost i nije u stanju da sagleda drugačije, nego pod vatikanskom duhovnom knutom i okupatorskom čizmom. Uz služenje Bogu i lekoviti balsam molitve, veleizdaja je logičan i neminovan, voljom Svevišnjeg i unutrašnjim diktatom, dirigovani postupak. Uostalom, da mu moralni i politički portret nije odgovarao kriterijumima Grada Pastira Gospodnjeg, on nikada ne bi ni postao nadbiskup. U vatikanskoj kadrovskoj politici tog vremena prolaze samo oni koji su spremni svim sredstvima moralnog, političkog i verskog uticaja da se bore protiv svega što ima veze sa marksizmom i komunizmom, protiv svega što bi moglo ugroziti klasni poredak stvari i imetak i interese rimske katoličke crkve, protiv svega što je u istorijskom kontinuitetu stogodišnje borbe hrvatskog naroda za slobodu.

U subotu 12. aprila Kvaternik imenuje vladu i ministre. Na vaskršnju nedelju Pavelić dolazi u Karlovac. Tamo sa svojom grupicom ustaša čuči do utorka, čekajući da se Maček i Stepinac konačno dogovore sa specijalnim izaslanikom Fiirera i Ribbentropa, Edmundom Veesenmayerom o svim modalitetima „nezavisnosti”. U utorak Pavelić stiže u Zagreb.

Stepinac sa neskrivenim oduševljenjem pozdravlja Pavelićevu Nezavisnu državu Hrvatsku, sastaje se sa ustaškim prvacima, Žanićem, Kvaternikom, Pavelićem, razvija proustašku propagandu, organizuje svečane prijeme, prisustvuje svečanim priredbama i paradama.

Ustaške „Hrvatske novosti” (u vaskršnjem broju od 1941. godine) konstatuju da je „... uspostavljena uska suradnja između ustaškog pokreta i najviših predstavnika rimokatoličke crkve i vlasti u državi Hrvatskoj”. Crkvene institucije i župni uredi postaju instrument režima spreman za „Dom i Poglavnika”. U vaskršnoj nedelji 1941. godine Divi Filius nije Isus Krist, nego Ante Pavelić. Stepinac je u svojoj poznatoj Poslanici, koja je krajem aprila 1941. godine brujala iz „krugovala” i javnih razglasa, zaklinjući se Poglavniku, pozvao sveštenstvo na uzvišeni rad na očuvanju i unapređenju NDH i objašnjavajući da je NDH „Ruka Božija na djelu” tražio da se moli za najvećeg krvnika hrvatskog i srpskog naroda.

Njegov, Kolarekov i Penićev „Katolički list” (kontinuitet njegovog imena danas čuva „Glas koncila” - u podnaslovu Katolički tjednik) objavljuje „Načela ustaškog pokreta iz 1933. god., da čitatelji upoznaju osnovnu liniju po kojoj se upravlja život u NDH”. Taj isti „Katolički list” (Zagrebačke nadbiskupije) u rubrici „Crkvene vijesti” kasnije će u slepilu antikomunističke histerije, objavljivati imena lica nad kojima je pokretni preki ustaški sud izricao smrtne kazne.

Stepinac je odobrio prisustvo svešteničkih delegata u Pavelićevoj pratnji, kada je Musoliniju i fašističkoj Italiji sredinom maja predao Dalmaciju i ostrva . . . U junu 1941. on dovodi Paveliću ceo hrvatski episkopat ispred crkve Sv. Marka „pozdravljajući ga od srca kao državnog glavara s obećanjem iskrene i lojalne suradnje”. Venčava, sahranjuje i propoveda ustaškim prvacima. Katolička akcija sa Stepincem na čelu pomaže ustaške vlasti, a „Križari” kao najbrojnija organizacija Katolitičke akcije, daju najviše „dobrovoljaca” za istočni front.

Stepinac je u julu 1941. primio iz Rima akt o pokrštavanju Srba. Još ranije Srbi se pozivaju pamfletom iz biskupske štamparije, da napuste pravoslavlje. Iza zločinstava pokrštavanja staće na način koji jedva poznaje i mračni Srednji vek - vrh Katoličke crkve u Hrvatskoj sa Stepincem na čelu, a prećutno Rimska kurija, koja nikada nije intervenisala, da se stane sa zverstvima. Naime, 17. novembra 1941. plenum Biskupske konferencije izabrao 9

Krvava žetva Soko Joševački je tzv. „Odbor trojice” na čelu sa Stepincem, za Hrvatsku i Bosnu i Hercegovinu i osnovao radni izvršni odbor, da sprovodi pokatoličavanje u dogovoru sa ustaškim ministarstvom pravosuđa i bogoštovlja. Stepinac se nije protivio rušenju pravoslavnih crkava. Naredio je da se svake godine crkvenim svečanostima obeležavaju godišnjice proglašenja NDH i Pavelićev imendan i rođendan. Sa čitavim zagrebačkim sveštenstvom učestvuje u otvaranju ustaškog Sabora. Prima od Pavelića najviše ustaško odlikovanje, Velerd sa zvijezdom, koji redovno nosi na ustaškim proslavama preko svog natpastirskog krsta. Imenovan je vojnim vikarom ustaške vojske tj. bio je najviši vojni sveštenik ustaša i domobrana. Odobrio je Ceceljin molitvenik za ustašku vojsku „Hrvatski vojnik” i svečanu misu zadušnicu u katedrali za vođu „Crne Legije” Juru Francetića.

Krajem 1941. godine Pio XII podstiče na izvršavanje vojničkih dužnosti, a Stepinac božićnom porukom poziva hrvatske radnike oterane na rad u Nemačku, da dobro rade, jer je to njihova verska i patriotska dužnost. Trudeći se da dokaže neophodnost NDH i braneći je, Stepinac u promemoriji Papi Piju XII navodi, da je to potrebno već i zbog 240.000 pravoslavaca „prelaznika na katolicizam” itd, itd. Sa ustaškog programa i odlučne obrane NDH Stepinac nikad ne silazi. On taj program razvija do kraja 1945. godine, podstrekavajući i obavezujući vernike na antinarodni rad, a nakon oslobođenja zemlje na terorizam krstaša. Jasno je da on nije ništa popuštao u svom ustašluku od prvih dana okupacije pa do kraja, već naprotiv, da je još žešći neprijatelj naroda, branič ustaša i ustaške NDH i njihov podstrekač što je narodna pobeda bliža, a ustaški zločini i izdaja veći.

I preko groba NDH, Stepinac ostaje njen zarobljenik, gurajući sveštenike i ostale u avanturu ustaško-krstaškog terorizma, sramoteći crkvu svojim zločinima i zločinima svojih sveštenika. Krajem rata, jula 1944. u Mariji Bistrici on ovako govori o antifašističkoj savezničkoj i narodnooslobodilačkoj borbi u Jugoslaviji: „Smatra li možda ratujuća stranka, dok strahotama pogađa našu zemlju, da je zločin, što hrvatski narod svom snagom svog bića stoljećima teži za slobodom i danas brani svoju državnu samostalnost uz nečuvene žrtve?... Već se dva desetljeća pokušavalo, sad ovom, sad onom prilikom, narinuti komunističko naziranje na svijet. Hrvatski ga je narod plebiscitarno odbio ...”

Na Josipovo 1945. godine, kad je rat već dobijen, on se u bazilici u Palmotićevoj ulici, zgražava vremena u kojem će se „klevete i laži raskrinkati”, da „su eventualne greške kojeg sveštenika, sitnica prema onom što se zbilo na drugoj strani, kojoj možda neupućena svjetska javnost plješće. 1 zato nas malo dira grožnja, kojom se, zagrebački nadbiskup uvrštava među ratne zločince. Iako se dotični utvaraju da strahujemo prema njima, neka znadu, da vedra čela, mime savjesti „stojimo na svom mjestu, došlo mu što drago . ..”

Ovo o „vedrom čelu”, „mirnoj savjesti” („navijati će kao papagaj i na suđenju koje već sluti, jer mu na „mirnoj savjesti”), između ostalog, leže „sitnice”: popovi koljači od komandanta Jasenovačkog logora Miroslava Majstorovića alias Vjekoslava Filipovića iz Petričevca, koji je učestvovao u pokolju školske djece u Drakuliću kod Banja Luke, pa preko Sidonija Scholza iz Našica, fra Zvonka Brekala, pomoćnika Majstorovića u Jasenovcu, fra Srećka Perića iz Livna, fra Vjekoslava Šimića iz Knina, fra Petra Glavaša itd, itd. do zverstava časnih sestara u dečjem logoru u Jastrebarskom.

U momentu sloma fašizma on je zajedno s Pavelićem i Mačekom stvarao planove o prelaznoj vladi, povezivanju sa Rožmanom, Rupnikom, Dražom Mihajlovićem, i klerikalnim delom izbjegličke vlade u Londonu, pripremao stranu oružanu intervenciju i okupaciju, te je preko Poslanice od 24. 3. 1945., razaslane na engleskom i francuskom jeziku u inostranstvo, stanje u zemlji prikazivao kao građanski rat, koji traži anglo-američku intervenciju. Ta antipartizanska poslanica objavljena u „Katoličkom listu”, sastavljena je u Poglavnikovom kabinetu kao „plebiscitarna biskupska izjava protiv boljševizma i partizanskog divljanja”, jer Zapad je obmanut „morem laži, neistina i kleveta”.

10