arcadis_cover:Layout 2
5/13/09
3:15 PM
Page 6
MAGAZYN PRACOWNIKÓW ARCADIS W POLSCE
Kropla drà˝y ska∏´ O bran˝y drogowej i przeszkodach w rozwoju
Mam serce do pracy w drogach Jerzy Kaczmarek – fachowiec i pasjonat
SAP
ekstraklasa w zarzàdzaniu Spójne zarzàdzanie projektami, finansami i ksi´gowoÊcià
NUMER 1(6)2009
EDYTORIAL
NEWS
NEWS
3
Lotnisko bezpieczne dla Êrodowiska
TEMAT NUMERU 4 SAP – ekstraklasa w zarzàdzaniu WYWIAD NUMERU 10 Kropla drà˝y ska∏´ FOTOREPORTA˚ 12 ARCADIS Winter Cup 2009 W REGIONACH 14 Cel: profesjonalizm! WOKÓ¸ GRUPY
16 Globalna struktura zatrudnienia
17 Nowe êród∏o 17 Arcadis Women's Network ZOOM 18 Mam serce do pracy w drogach AKADEMIA ARCADIS 20 Skrojone na miar´ – prezentacje multimedialne w naszej firmie
Kole˝anki i Koledzy! Od chwili konsolidacji, czyli w ciàgu ostatnich dwóch lat, nasza firma szybko si´ rozwija∏a – zwi´kszyliÊmy zatrudnienie niemal dwukrotnie, do∏àczy∏ Elekol, otworzyliÊmy nowe biura w Katowicach i Szczecinie, zwi´kszyliÊmy przychody. S∏owem – uroÊliÊmy. Teraz nadszed∏ czas na ugruntowanie pozycji. Przed nami etap pracy nad poprawà organizacji, jakoÊci i wydajnoÊci. Pomo˝e nam w tym m.in. SAP, czyli nowoczesny system informatyczny wspomagajàcy zarzàdzanie firmà, zw∏aszcza w obszarze projektów i finansów. Gdybym mia∏ zdefiniowaç zmian´, jakà wniesie SAP, powiedzia∏bym, ˝e boczne, wàskie drogi mo˝e i sà mi∏e na wakacjach, ale na co dzieƒ wolelibyÊmy autostrady. Przygotowania do wdro˝enia projektu rozpoczynamy ju˝ w maju. System jest dopracowany i sprawdzony w podobnym do naszego modelu biznesowym, poniewa˝ od 10 lat jest wykorzystywany w ARCADIS w Holandii. SAP to zupe∏nie nowa jakoÊç w sensie usystematyzowania procesów, obiegu dokumentów, planowania i bud˝etowania. To dost´p on-line do kompleksowej, rzetelnej i aktualnej informacji m.in. o finansach firmy, prowadzonych projektach czy rentownoÊci. SAP jest tak˝e krokiem w kierunku realizacji strategii – doskona∏oÊci operacyjnej i innowacyjnoÊci, poniewa˝ oznacza usprawnienie i automatyzacj´ wielu procesów. Dla osób bioràcych udzia∏ we wdro˝eniu jest szansà na rozwój osobisty i zawodowy. Nam wszystkim system oferuje nowoczesne Êrodowisko pracy, mo˝liwoÊç poznania nowych narz´dzi i bardziej efektywnà dzia∏alnoÊç. Wdro˝enie projektu b´dzie wymaga∏o czasu i wielu wysi∏ków. Jednak trwa∏y sukces firmy trzeba budowaç na nowo ka˝dego dnia, a nie po prostu liczyç, ˝e si´ zdarzy. Zmiana towarzyszy∏a nam zawsze i na zawsze z nami pozostanie. Alternatywà dla niej jest tylko spadek znaczenia i si∏y konkurencyjnej firmy. Dlatego trzeba si´ zmobilizowaç i wyeliminowaç niepotrzebnà prac´ na rzecz podniesienia jakoÊci i sprawnoÊci naszych dzia∏aƒ.
PO GODZINACH 22 Drogowcy na stoku POLISH YOUR ENGLISH 23 Making appointments FOCUS, magazyn pracowników ARCADIS w Polsce Wydawca: ARCADIS Sp. z o.o., ul. Pu∏awska 182, 02-670 Warszawa, tel. +48 022 203 21 01, fax +48 022 203 20 01 Redakcja: Lidia Deja (redaktor naczelna), Urszula Bodzon, Katarzyna Wróblewska, Marcin Moczulski Kontakt z redakcjà: news@arcadis.pl Projekt graficzny i produkcja: Novimedia Custom Publishing. Katowice, Warszawa, Sopot – www.novimedia.pl Do u˝ytku wewn´trznego. Wszystkie materia∏y sà obj´te prawem autorskim. Przedruk wy∏àcznie za pisemnà zgodà redakcji. Redakcja zastrzega sobie prawo do redagowania i skracania tekstów. Wszelkie prawa zastrze˝one © 2009
2
Marek Adamek Prezes Zarzàdu
Lotnisko bezpieczne dla Êrodowiska
W drugiej po∏owie kwietnia w warszawskim hotelu Marriott odby∏a si´ konferencja na temat bezpieczeƒstwa lotnisk. O lotnisku bezpiecznym dla Êrodowiska mówi∏a Magda Dzierzyk z Biura Ochrony Środowiska i Geologii ARCADIS.
H
onorowy patronat nad tym wydarzeniem objà∏ Urzàd Lotnictwa Cywilnego oraz Zwiàzek Regionalnych Portów Lotniczych. W konferencji wzi´li udzia∏ operatorzy lotnisk oraz przedstawiciele urz´dów centralnych zwiàzanych z transportem lotniczym, MSWiA i mediów. Jednym z tematów konferencji by∏o „Lotnisko bezpieczne dla Êrodowiska”. Zaprezentowa∏a go Magda Dzierzyk z Biura Ochrony Ârodowiska i Geologii ARCADIS. „Lotnisko i bezpieczeƒstwo ∏àczà si´ w sposób oczywisty. Bezpieczne lotnisko w powszechnym rozumieniu to ochrona pasa˝erów przed terroryzmem, wygodne warunki podró˝owania oraz bezproblemowe dotarcie do celu. Tymczasem dzisiaj bezpieczne lotnisko to równie˝ takie, które pozostaje przyjazne dla Êrodowiska i okolicznej spo∏ecznoÊci”, podkreÊla∏a na konferencji Magda Dzierzyk.
Wspó∏czeÊnie port lotniczy jest tak du˝ym i z∏o˝onym przedsi´wzi´ciem, ˝e jego wp∏yw na otoczenie jest ogromny – od krajobrazu, zanieczyszczenia atmosfery po Êrodowisko gruntowo-wodne. Ma równie˝ znaczàcy wp∏yw na ludzi, g∏ównie ze wzgl´du na ucià˝liwoÊç akustycznà. Podstawowà sprawà jest w∏aÊciwa jego lokalizacja oraz analiza potencjalnych rodzajów ryzyka: konfliktów spo∏ecznych, zanieczyszczenia wód podziemnych i gruntów, wykupu/dzier˝awy ska˝onego terenu, uzyskania stosownych pozwoleƒ Êrodowiskowych. Przepisy prawne regulujà tak˝e kwesti´ eksploatacji lotnisk w sposób mo˝liwie najbardziej przyjazny dla Êrodowiska. Do obowiàzków administracji zarzàdzajàcej portami lotniczymi nale˝à m.in.: • stosowanie zabezpieczeƒ akustycznych;
Konferencja na temat bezpieczeƒstwa lotnisk
•
stosowanie zabezpieczeƒ przed przedostawaniem si´ zanieczyszczonych wód opadowych do gleby;
•
stosowanie Êrodków umo˝liwiajàcych usuwanie odpadów powstajàcych w trakcie eksploatacji lotnisk.
Magda Dzierzyk od 8 lat pracuje w doradztwie Êrodowiskowym. Ukoƒczy∏a Wydzia∏ Chemii na Uniwersytecie Hertfordshire, a nast´pnie podyplomowe studia na Wydziale Zarzàdzania i Marketingu na Uniwersytecie Middlesex w Wielkiej Brytanii. W latach 1994–1999 zajmowa∏a si´ analizà zanieczyszczeƒ gruntów i wód gruntowych w laboratorium chemicznym w Wielkiej Brytanii. Po powrocie do Polski pracowa∏a w firmie WSP – najpierw jako doradca Êrodowiskowy, a od 2002 r. jako dyrektor polskiego oddzia∏u firmy. W latach 2005–2008 prowadzi∏a spó∏k´ ERM Polska. Od stycznia br. pracuje w ARCADIS.
3
TEMAT NUMERU
TEMAT NUMERU umów, monitoring fakturowania, etc. W ten sposób obecni kierownicy projektów b´dà mogli skoncentrowaç si´ na swoich podstawowych zadaniach, tj. ustaleniach z inwestorem i podwykonawcami, przygotowaniu bud˝etu i accruali oraz kompletowaniu zespo∏u.
Ekstraklasa w zarzàdzaniu SAP, czyli spójne zarzàdzanie projektami, finansami i ksi´gowoÊcià. Rozmowa z Markiem Dzikiewiczem, dyrektorem finansowym i cz∏onkiem Zarzàdu, odpowiedzialnym za wdro˝enie systemu SAP w Polsce. Rozpoczynamy przygotowania do wprowadzenia systemu SAP. Jego wdro˝enie jest przewidziane na poczàtek stycznia 2010. Dla wielu to ca∏kowita nowoÊç. O co chodzi w SAP-ie? Na czym polega zmiana i jakich obszarów b´dzie dotyczyç? Marek Dzikiewicz: To prawda, po wielomiesi´cznych rozmowach i analizach wniosek jest taki, ˝e system ten mo˝na, a nawet trzeba wprowadziç tak˝e u nas. Decyzj´ podjà∏ zarówno Zarzàd w Holandii, jak i w Polsce. Wszyscy zgodziliÊmy si´ co do faktu, ˝e zarówno organizacyjnie, jak i pod wzgl´dem kadrowym jesteÊmy przygotowani do jego wdro˝enia. Czym jest SAP? To znacznie wi´cej ni˝ tylko system IT. To nowoczesne narz´dzie pozwalajàce na lepsze zarzàdzanie firmà. Umo˝liwia spójne i zintegrowane zarzàdzanie projektami, finansami i ksi´gowoÊcià. Kluczowym aspektem jest to, ˝e SAP odzwierciedla przep∏yw informacji, decyzji i dokumentów, które regulujà naszà prac´, a nast´pnie jest stra˝nikiem tego, czy wszystko odbywa si´ zgodnie z przyj´tymi za∏o˝eniami i procedurami. Dlaczego obecny system jest niewystarczajàcy? M.D.: Wynika to z kilku rzeczy: systemy, które pozwoli∏y rozwinàç si´ firmie do dzisiejszego rozmia-
4
ru, nie sà ju˝ w stanie wspieraç dalszego rozwoju, a gdy rozmawiamy o pracy nad rentownoÊcià firmy, wr´cz mogà byç ku temu przeszkodà. Dzisiaj pos∏ugujemy si´ ró˝nymi i niezintegrowanymi ze sobà systemami, tj. finansowo-ksi´gowym i do zarzàdzania projektami. Ten drugi powsta∏ kilka lat temu i odzwierciedla∏ potrzeby organizacji w ówczesnym kszta∏cie. Natomiast system finansowo-ksi´gowy, zakupiony od firmy C-Land, drastycznie odstaje od potrzeb, nie tylko przysz∏ych, ale i bie˝àcych. Jego podstawowe mankamenty to czasoch∏onnoÊç, brak bezpieczeƒstwa, wiarygodnoÊci i mo˝liwoÊci uzyskania potrzebnych danych. Dzisiaj r´cznie musimy ksi´gowaç kilkaset faktur miesi´cznie, a w dodatku nie jesteÊmy w stanie automatycznie wygenerowaç p∏atnoÊci. Zarzàdzanie du˝à organizacjà bez dobrych systemów informatycznych jest jak próba zaprojektowania drogi nie w programach klasy AutoCAD czy Bentley, ale w PowerPoincie. JakieÊ konkretne przyk∏ady? M.D.: Na przyk∏ad system êle pokazuje terminy p∏atnoÊci, tj. b∏´dnie liczy dni. Poza tym nie mo˝emy sprawdziç wysokoÊci sprzeda˝y w interesujàcym nas okresie, np. od lutego do maja, poniewa˝ system zawsze pokazuje dane od poczàtku roku. Nie ma te˝ funkcji raportowania, czyli musimy przerzucaç
dane do Excela i liczyç „na piechot´”, a przecie˝ mo˝na by ten czas wykorzystaç efektywniej. Czego mo˝emy spodziewaç si´ po SAP-ie? M.D.: SAP to najwy˝sza klasa, jeÊli chodzi o nowoczesne programy wspomagajàce zarzàdzanie. Pozwala na natychmiastowe wygenerowanie wiarygodnej i aktualnej informacji, zapewnia spójnoÊç i bezpieczeƒstwo danych. Oznacza odejÊcie od wielu ˝mudnych, wykonywanych r´cznie czynnoÊci na rzecz automatyzacji procesów. Z bazy danych zgromadzonych w systemie mo˝na w∏aÊciwie wygenerowaç dowolne informacje – dla projektu, biura czy linii biznesowej. Niemniej wymaga od organizacji uporzàdkowania procesów, podzia∏u obowiàzków i danych wejÊciowych do systemu. Kto przede wszystkim skorzysta na jego wdro˝eniu? M.D.: Na pewno ksi´gowoÊç i kontroling. Ale przede wszystkim skorzystajà kierownicy projektów. B´dà mieli dost´p do portalu, czyli takiej nak∏adki na SAP-a, która pozwoli na znacznie sprawniejsze zarzàdzanie projektami. Zostanà te˝ zatrudnieni administratorzy projektów, odpowiedzialni m.in. za planowanie bud˝etu w SAP-ie wspólnie z kierownikami projektów, rejestracj´
Czyli przyszli u˝ytkownicy SAP-a to kierownicy projektów, kontroling i ksi´gowoÊç? M.D.: Mo˝emy mówiç o dwóch grupach u˝ytkowników – tych, którzy b´dà bezpoÊrednio korzystaç z SAP-a, tj. ksi´gowoÊç, kontroling i administratorzy, oraz tych, którzy korzystaç b´dà z portalu, czyli wszystkie osoby rejestrujàce czas pracy, kierownicy projektów oraz szefowie biur i dzia∏ów. Zarzàd i wszyscy mened˝erowie wreszcie otrzymajà rzetelnà i aktualnà informacj´ zarzàdczà. B´dà mogli sprawdziç np. stopieƒ zaawansowania projektu, jego rentownoÊç, fakturowanie i inne dane. MyÊl´, ˝e korzystanie z SAP-a oka˝e si´ naprawd´ przyjazne, poniewa˝ zakres dost´pu do informacji b´dzie sprofilowany, czyli dostosowany do potrzeb u˝ytkownika.
To pozwoli uniknàç d∏ugiego surfowania po systemie w poszukiwaniu po˝àdanej informacji, a tak˝e zapewni wi´ksze bezpieczeƒstwo danych. W sumie najwi´kszà grupà u˝ytkowników b´dà osoby rejestrujàce czas. Czy dla nich nowy system to du˝a zmiana? M.D.: Co do zasady niewiele si´ zmieni, nadal b´dzie rejestracja czasu pracy, tyle ˝e tygodniowo zamiast miesi´cznie. Nad ostatecznym kszta∏tem jeszcze pracujemy. Czy wdro˝enie systemu wià˝e si´ z jakimiÊ trudnoÊciami? M.D.: System musi byç dobrze zaprojektowany. Trzeba bardzo starannie okreÊliç jego funkcjonalnoÊç (np. plany kont, schematy ksi´gowe), rol´ u˝ytkowników i w∏aÊciwie przydzieliç uprawnienia do korzystania z systemu. Trzeba zatem starannie przygotowaç projekt do wdro˝enia. System SAP wymaga te˝ sporego nak∏adu pracy przy wprowadzaniu nowych projektów w poczàtkowej ich fazie, ale za to póêniej znacznie u∏atwia ich zarzàdzanie.
„Zarzàdzanie du˝à organizacjà bez dobrych systemów informatycznych jest jak próba zaprojektowania drogi nie w programach klasy AutoCAD czy Bentley, ale w PowerPoincie”.
10 lat funkcjonuje SAP w holenderskim ARCADIS i sprawdza si´ w podobnym do naszego modelu biznesowym Implementacja SAP-a podobno nie powiod∏a si´ w GDDKiA... M.D.: Problemy GDDKiA dotyczy∏y modu∏u kadrowo-p∏acowego. My go nie wprowadzamy, przez co wdro˝enie SAP-a jest znacznie prostsze. W ARCADIS te˝ b´dziemy wymieniaç modu∏ kadrowo-p∏acowy, ale b´dzie to niezale˝ny, choç w pe∏ni z SAP-em zintegrowany system e-Nova. Poza tym trzeba pami´taç, ˝e na poczàtku wdra˝ania tak du˝ego programu nie wszystko dzia∏a perfekcyjnie. To normalne. Trzeba tylko umieç sprawnie dokonywaç ewentualnych korekt. System ju˝ od 10 lat funkcjonuje w holenderskim ARCADIS i sprawdza si´ w podobnym do naszego modelu biznesowym. Wdro˝enie w pojedynk´ tak du˝ego systemu zaj´∏oby nam pewnie 2 lata. Nie wspominajàc o znacznie wy˝szych kosztach. Czyli my otrzymujemy gotowy produkt? M.D.: Otrzymujemy system stabilny i sprawdzony, stosowany doÊç powszechnie w du˝ych i nowoczesnych korporacjach. OczywiÊcie w pewnych obszarach konfiguruje si´ go pod danà firm´, choçby ze wzgl´du na jej specyfik´ organizacyjnà czy regulacje prawne danego kraju. Nie b´d´ jednak ukrywa∏, ˝e my te˝ musimy si´ do niego dostosowaç, poniewa˝ zmienia on istotnie dotychczasowy sposób zarzàdzania projektami oraz ca∏ym biznesem. Przygotowanie i implementacja SAP-a b´dà wymaga∏y czasu i zaanga˝owania ca∏ych zespo∏ów odpowiedzialnych za jego wdro˝enie. Ale dzi´ki doÊwiadczeniu kolegów z Holandii projekt jest dobrze rozpisany na partytury i ma wbudowanà funkcj´ kontroli jakoÊci wdra˝ania. Nasz polski zespó∏ jest w pe∏ni profesjonalny. Odpowiednio zostanà zaplanowane wszystkie procesy migracji danych, infrastruktura techniczna, a tak˝e testy, warsztaty wdro˝eniowe i szkolenia dla u˝ytkowników. Po prostu nie mo˝emy sobie pozwoliç na nieumiej´tne lub niechlujne jego wprowadzenie. W zamian otrzymamy wi´kszà stabilnoÊç i transparentnoÊç przedsi´biorstwa, dost´p do rzetelnej i aktualnej informacji, która dociera na czas do w∏aÊciwego odbiorcy i w zakresie przez niego po˝àdanym.
5
TEMAT NUMERU
TEMAT NUMERU
SAP 1
Dlaczego SAP?
Systems Applications Products 3
G∏ównym celem wdro˝enia systemu jest integracja zarzàdzania w ró˝nych obszarach (zw∏aszcza zarzàdzania projektami, finansami, ksi´gowoÊcià) oraz podniesienie funkcjonalnoÊci i wydajnoÊci narz´dzi informatycznych, tak aby skutecznie wspiera∏y dalszy rozwój firmy w Polsce.
2
UJEDNOLICONE PROCEDURY I INFRASTRUKTURA IT BOGUS¸AW AUGUSTYNOWICZ dyrektor IT Obecnie u˝ywany system jest hybrydà systemu do zarzàdzania projektami oraz systemu kadrowo-p∏acowego i ksi´gowego. Ten ostatni jest wykonany przestarza∏à technikà, ma luki w bezpieczeƒstwie i nie stosuje si´ do podstawowych zasad tworzenia baz danych. System pracuje wolno i pojawiajà si´ cz´ste usterki. Du˝ym problemem jest brak spójnoÊci obu systemów. SAP wymusi na nas ujednolicenie procedur, przy których definiowaniu b´dziemy musieli bardzo rzetelnie wspó∏pracowaç na etapie wdro˝enia programu. Naszym pierwszym zadaniem b´dzie zidentyfikowanie i zdefiniowanie potrzeb, ale ten wysi∏ek przyniesie w d∏ugoterminowej perspektywie pozytywny skutek w postaci, mam nadziej´, systemu ∏atwego w u˝yciu, szybkiego i bezpiecznego, spe∏niajàcego oczekiwania u˝ytkowników. Z punktu widzenia IT jest jeszcze jedna korzyÊç. Aby SAP dzia∏a∏, infrastruktura musi byç we wszystkich oddzia∏ach doprowadzona do jednolitego, ustandaryzowanego poziomu. W efekcie, oprócz dzia∏ajàcego SAP-a, zyskamy znaczne u∏atwienie w wymianie danych i informacji, a dzi´ki temu w realizacji prac projektowych.
6
Co da nam SAP?
5
Grupy u˝ytkowników
Podstawowi u˝ytkownicy (prime users) systemu SAP (w j. angielskim i polskim): ksi´gowoÊç, kontroling, administratorzy projektów (nowa funkcja). Pozostali u˝ytkownicy (second users) portalu SAP (w j. polskim): zarzàd, kierownicy i dyrektorzy biur, kierownicy projektów – wszyscy, którzy rejestrujà czas pracy.
Etapy przygotowania i wdra˝ania projektu
Planowanie oraz przygotowanie projektu – do koƒca kwietnia 2009 r. Opracowanie szczegó∏owego planu dzia∏ania (Blueprint) – maj-15 lipca 2009 r. Realizacja – 15 lipca-paêdziernik 2009 r. Szkolenia – listopad-grudzieƒ 2009 r. Start projektu – 4 stycznia 2010 r.
Zespó∏ odpowiedzialny za projekt – struktura
Z perspektywy krajowej: Mo˝liwoÊç skorzystania z systemu ju˝ sprawdzonego w innych spó∏kach ARCADIS; wykorzystanie doÊwiadczeƒ i dobrych praktyk. Podwy˝szenie funkcjonalnoÊci i raportowania/jakoÊci generowanych informacji. SpójnoÊç i aktualnoÊç informacji w ró˝nych obszarach – jedna wspólna baza danych. Zautomatyzowanie procesów. Usprawnienie systemu zarzàdzania projektami i ca∏à firmà. Ujednolicenie procedur. Ujednolicenie standardu struktury IT w ca∏ej firmie. Ni˝szy koszt wprowadzenia (jedna platforma we wszystkich spó∏kach ARCADIS w Europie). Mo˝liwoÊç bezpiecznego wzrostu firmy, w tym integracj´ potencjalnych przysz∏ych akwizycji. Mo˝liwoÊç rozwoju zawodowego pracowników, podwy˝szenie kompetencji, praca w nowoczesnym Êrodowisku pracy z wykorzystaniem najnowszych technologii.
Komitet wykonawczy projektu Marek Adamek, Waldemar Ostrowski, Marek Dzikiewicz, Michiel Roelofs, Marja Mom, Ger Lanjouw
Asystent kierownika projektu
Zespo∏y funkcjonalne
Miriam Ramirez ANL tbd Gra˝yna Pietrykiewicz (nowa osoba zostanie powo∏ana)
Jerzy Matak Tomasz Jaworski Witold Kalinowski Artur Taraziewicz Magdalena Dzierzyk Kierownicy Projektu APL (A. Wiszowaty, E. Makosz, P. Murawski)
Tbd Testowanie Robert Rensen
Ger Lanjouw
Zarzàdzanie projektami
Kontrola jakoÊci
Marek Dzikiewicz Ger Lanjouw
Zespó∏ techniczny Ger Lanjouw Bogus∏aw Augustynowicz
Finanse
Infrastruktura IT
Ger Lanjouw Paul Bijlsma Rogier Vedder Adrian Megger Jacek Podgórski El˝bieta Kosiec
Bogus∏aw Augustynowicz Grzegorz Ró˝aƒski
Waldemar Ostrowski Andrzej Berliƒski Pawe∏ Pilecki Hanna Poppe Maria Zió∏kowska Gra˝yna Pietrykiewicz
Zarzàdzanie bazà danych
Zarzàdzanie zmianami
Marek Dzikiewicz AEPEX
Lidia Deja
Odwzorowanie bazy danych i czyszczenie
Komunikacja
Grzegorz Ró˝aƒski Bogus∏aw Augustynowicz APL Finance
Lidia Deja
Bezpieczeƒstwo
Szkolenia
ANL
El˝bieta Wypyska
Tbd Uprawnienia
Rozwój Paul Bijlsma Marek Dzikiewicz
Komitet opiniodawczy
Anna Cohen
Johan Tijhuis Mathew Kyte KPMG PL
Zarzàdzanie projektami
Z perspektywy globalnej: Przekszta∏cenie ARCADIS w firm´ transnarodowà. Ujednolicenie standardów raportowania (spó∏ki lokalne, linie biznesowe, informacja dla klienta, udzia∏owca i opinii publicznej). WiarygodnoÊç informacji. SpójnoÊç organizacyjnà (SAP we wszystkich spó∏kach europejskich; Deltek – w Ameryce). Lepszà integracj´ poszczególnych funkcji biznesowych. Ni˝sze koszty funkcjonowania.
4
AEPEX
Migracja Wdra˝anie TbdTbd André Kooij
Key users / tbd
Tbd
7
TEMAT NUMERU CZAS NA SAP
RZETELNA ANALIZA FINANSOWA
JACEK PODGÓRSKI specjalista ds. ksi´gowoÊci
EWA MAKOSZ dyrektor Biura Ochrony Ă‚rodowiska i Geologii w Warszawie
WdroË?enie w naszej firmie systemu SAP moË?na porĂłwnaç do rewolucji technologicznej, poniewaË? naleË?y on do ĂŠcisâˆ?ej ekstraklasy w zakresie oprogramowania biznesowego dla firm. SAP jest znanĂ i cenionĂ na rynku markĂ . Obecny program finansowo-ksi´gowy C-Land jest przy nim produktem juË? przestarzaâˆ?ym i niefunkcjonalnym. Problemem jest teË? to, Ë?e w skali caâˆ?ej firmy korzystamy obecnie z kilku systemĂłw elektronicznych, ktĂłre nie stanowiĂ zintegrowanej caâˆ?oĂŠci.
Z mojego punktu widzenia, mankamentem obecnego systemu jest brak funkcji mened erskiej, tj. jako dyrektor biura nie mam mo liwości monitorowania projektów, których nie jestem bezpośrednim kierownikiem. Liczę te , e nowy system ułatwi generowanie raportów dotyczących np. kosztów na poszczególnych tematach, rentowności projektów czy wyników biura. Dzisiejszy system jest bardzo czasochłonny i ma ograniczone mo liwości analizowania danych. A przecie rzetelna analiza finansowa jest dzisiaj jedną z podstawowych funkcji i obowiązków ka dego szefa biura czy kierownika projektu. Mam te nadzieję, e system SAP – dzięki bardziej kompleksowej i rzetelnej bazie danych – będzie cenną pomocą w przygotowywaniu materiałów ofertowych oraz usprawni pracę związaną z zarządzaniem projektami.
DobrĂ ilustracjĂ tej sytuacji jest rejestracja czasu pracy pracownikĂłw produkcyjnych w tzw. systemie wewn´trznym. W pierwszym etapie pracownicy wprowadzajĂ do systemu czas pracy, ktĂłry jest zatwierdzany przez kierownikĂłw pracowni. W drugim etapie ksi´gowoÊç przerzuca wprowadzane dane do Excela i rozlicza je na wynagrodzenia. Trzecim etapem jest r´czne wprowadzenie wszystkich uzyskanych wczeĂŠniej informacji do systemu C-Land i obciĂ Ë?enie kosztami wynagrodzeĆ’ poszczegĂłlnych projektĂłw. Nadmierna pracochâˆ?onnoÊç jest konsekwencjĂ niedoskonaâˆ?oĂŠci programu C-Land, ktĂłremu brak moË?liwoĂŠci importu danych w postaci plikĂłw elektronicznych. NiektĂłrzy kontrahenci wystawiajĂ nam faktury w wersji elektronicznej, skâˆ?adajĂ ce si´ z kilkudziesi´ciu rekordĂłw danych. Z uwagi na wspomniane kâˆ?opoty techniczne wszystkie dane z takich faktur muszĂ byç wprowadzane r´cznie. Nie mamy moË?liwoĂŠci dokonywania automatycznych pâˆ?atnoĂŠci dla dostawcĂłw. Technika pâˆ?atnoĂŠci w formie r´cznego przepisywania danych z faktury do systemu bankowoĂŠci elektronicznej zostaâˆ?a zarzucona przez wi´kszoÊç firm na poczĂ tku obecnej dekady. SAP umoË?liwi m.in. standaryzacj´ procedur w firmie, automatyzacj´ ksi´gowaĆ’ i pâˆ?atnoĂŠci. Usprawni przepâˆ?yw informacji mi´dzy biurami terenowymi. Wesprze zarzĂ dzanie budË?etem poprzez prognozy kosztowe i przepâˆ?ywowe. Dost´pne w kaË?dej chwili informacje o przewidywanych terminach spâˆ?ywu naleË?noĂŠci i koniecznych pâˆ?atnoĂŠciach pozwolĂ sterowaç pâˆ?ynnoĂŠciĂ finansowĂ . Nowy program zapewni aktualne informacje o rentownoĂŠci poszczegĂłlnych projektĂłw i segmentĂłw rynku.
SPĂ“JNOĂ‚ĂĽ DANYCH ADRIAN MEGGER kierownik Dziaâˆ?u Kontrolingu Obecny system ksi´gowy jest maâˆ?o przyjazny dla uË?ytkownikĂłw, zarĂłwno tych, ktĂłrzy bezpoĂŠrednio wprowadzajĂ dane, jak i odbiorcĂłw ostatecznych („end usersâ€?). Nie daje moË?liwoĂŠci analizy oraz odpowiedniej prezentacji danych. System nie speâˆ?nia rĂłwnieË? wymogĂłw korporacyjnych dotyczĂ cych kontroli wewn´trznych i minimalizowania ryzyka, np. bâˆ?´dĂłw przy raportowaniu czy podwĂłjnego ksi´gowania faktur. Dodatkowym minusem jest brak elastycznoĂŠci i moË?liwoĂŠci dostosowywania systemu do zmian w organizacji lub nowych wymogĂłw zwiĂ zanych z raportowaniem. Obecny system moË?e sprawdza si´ w duË?o mniejszych przedsi´biorstwach, w ktĂłrych wyst´pujĂ rutynowe ksi´gowania. Jednak dla duË?ych spĂłâˆ?ek, takich jak nasza, wyst´puje koniecznoÊç konsolidacji grupy (ARCADIS Polska, ARCADIS Project Consulting i Eco2) oraz wymagane sĂ raporty dwutygodniowe, miesi´czne i kwartalne (wg Mi´dzynarodowych StandardĂłw SprawozdawczoĂŠci Finansowej), jest on zdecydowanie niewystarczajĂ cy. ReasumujĂ c: najwi´ksze trudnoĂŠci z obecnym systemem ksi´gowym to brak moË?liwoĂŠci pozyskiwania danych do analizy oraz brak raportĂłw sprawdzajĂ cych prawidâˆ?owoÊç ksi´gowaĆ’. Dodatkowo system, w ktĂłrym odbywa si´ rejestracja czasu pracy oraz rozliczanie projektĂłw, nie jest kompatybilny z systemem ksi´gowym, z ktĂłrego sĂ eksportowane dane, tj. koszty czy sprzedaË?. MyĂŠl´, Ë?e SAP zapewni podstawowe kontrole ksi´gowe i spĂłjnoÊç danych. Przejmie cz´Êç zarzĂ dczĂ i ksi´gowĂ , co wyeliminuje koniecznoÊç r´cznego wpisywania danych. Nowy system pozwoli na generowanie raportĂłw w sposĂłb, jaki umoË?liwi analiz´ odpowiednich danych. Kierownik projektu b´dzie miaâˆ? bieË?Ă cy podglĂ d na koszty i sprzedaË? zarejestrowane na projekcie i nie b´dzie musiaâˆ? czekaç na koniec miesiĂ ca, aË? wszystko zostanie zaksi´gowane i rozliczone. Unikniemy teË? podwĂłjnego, r´cznego ksi´gowania faktur w rĂłË?nych systemach, zarĂłwno faktur sprzedaË?owych, jak i kosztowych od podwykonawcĂłw. Z punktu widzenia kontrolingu SAP wyeliminuje manualne uzgodnienia pomi´dzy systemami, co pozwoli na poĂŠwi´cenie wi´kszej uwagi analizie danych. Dodatkowo, dzi´ki moË?liwoĂŠci zintegrowania z systemem raportowym caâˆ?ego ARCADIS, przyĂŠpieszy proces raportowania w naszej spĂłâˆ?ce.
8
UĹ ATWIONE RAPORTOWANIE
Znam system SAP z poprzedniego miejsca pracy i wiem, Ë?e czeka nas ci´Ë?ka praca zwiĂ zana z jego implementacjĂ . Jednak finalnie program ten znacznie zwi´kszy efektywnoÊç dziaâˆ?ania caâˆ?ej firmy.
JERZY MATAK dyrektor operacyjny Obecny program do zarządzania projektami słu y mi do ich monitorowania i tylko w takim zakresie z niego korzystam. Trudno mi więc w szczegółach opisać zalety i wady obecnego systemu. W ka dym razie jedno jest pewne, e stary system powstał parę lat temu i był dostosowany do wczesnych potrzeb firmy. W tym czasie jednak spółka się rozrosła pod względem ilości i zło oności projektów. Myślę więc, e – wobec nowych potrzeb ARCADIS – decyzja o wdro eniu zupełnie nowego systemu wydaje się korzystniejsza ni rozwijanie starego. Mam nadzieję, e nowy system ułatwi dostęp do danych, poniewa dzisiaj trochę trzeba się nabiegać, eby znaleźć i skompletować wszystkie potrzebne informacje. Jestem przekonany, e będzie lepszy do monitorowania zarówno strony finansowej projektów, jak i merytorycznej, tj. tego, kiedy i co powinno się zdarzyć, kto jest za to odpowiedzialny, etc. Zaletą nowego systemu byłaby te potrzeba większego zdyscyplinowania przy wprowadzaniu danych, a więc planowaniu prac i bud etu we wstępnym etapie. Z ró nych względów dla firmy korzystne będzie z pewnością ułatwione raportowanie.
9
WYWIAD NUMERU
Kropla drà˝y ska∏´ O funkcjonowaniu bran˝y drogowej w czasach stagnacji gospodarczej oraz o najwi´kszych przeszkodach w realizacji projektów w rozmowie z Waldemarem Ostrowskim, wiceprezesem ds. infrastruktury. Wszyscy mówià o kryzysie. Czy w naszej bran˝y te˝ obserwuje si´ spowolnienie? Waldemar Ostrowski: W drogownictwie nie ma takiego kryzysu, jaki znajà inne bran˝e. Sà realizowane, choç nie bez przeszkód, rzàdowe i samorzàdowe plany inwestycyjne. Trzeba jednak podkreÊliç, ˝e nasz sektor jest bardzo konkurencyjny. Kryzys ekonomiczny sprawi∏, ˝e na polski rynek wesz∏y kolejne firmy zagraniczne. Chyba si´ nie pomyl´, jeÊli powiem, ˝e w ostatnich kilku miesiàcach pojawi∏o si´ oko∏o dziesi´ciu nowych przedsi´biorstw. Cz´sto to firmy efemerydy, powo∏ywane do jednorazowych inwestycji. Majà k∏opot z dobrymi kadrami i – poprzez zani˝anie cen i jakoÊci przygotowania inwestycji do realizacji – psujà rynek. Na przyk∏ad: inwestor skalkulowa∏ bud˝et na ok. 15 mln z∏ brutto, a firma wygrywajàca z∏o˝y∏a propozycj´ na 3 mln. Przecie˝ to cena dumpingowa! Ale takie jest nasze prawo, ˝e za najkorzystniejszà uwa˝a si´ ofert´ najtaƒszà. W dodatku takie same zasady obowiàzujà przy dró˝ce i drodze ekspresowej przechodzàcej przez pó∏ Warszawy. Tymczasem zamawiajàcy narzeka na jakoÊç projektów... W.O.: I pewnie czasem ma racj´. Prowadzimy nadzory i wiemy, jak to wyglàda, kiedy dokumentacja jest niekompletna. Pewnie przetarg zosta∏ tak wygrany, ˝e nie by∏o pieni´dzy na porzàdne przygotowanie dokumentacji. Czy do naszych projektów te˝ sà zastrze˝enia? W.O.: Nie twierdz´, ˝e nasza dokumentacja jest zawsze bezb∏´dna. Czasem wymaga korekty. Ale widz´ wi´kszy problem – bardzo cz´sto nadzór nad inwestycjà jest po prostu s∏aby. Wiele pytaƒ i wyjaÊnieƒ dotyczy spraw b∏ahych, ciàgnàcych si´ w nieskoƒczonoÊç, a które mo˝na po prostu wyjaÊniç na budowie. W rezultacie projektanci d∏ubià w starych sprawach, zamiast pracowaç ju˝ nad nowymi. Ale ciàgle wracamy do problemu procedur przetargowych. StartowaliÊmy np. do przetargu na nadzór inwestorski na S8 Konotopa – Prymasa Tysiàclecia. Wygra∏a oferta o 20 mln z∏ ni˝sza od naszej. To gigantyczna ró˝nica. Nadzór zatrudnia wówczas 20 osób zamiast 50 i w konsekwencji brakuje i ludzi, i kompetencji.
10
Opinii publicznej nie interesujà sprawy formalnoprawne, ale za to widzi rosnàce opóênienia w realizacjach... W.O.: Naszym najwi´kszym problemem sà ustalenia z w∏aÊcicielami sieci energetycznej, sanitarnej, gazowej i telekomunikacyjnej. To po prostu paƒstwo w paƒstwie. Powoduje to i opóênienia, i wzrost kosztów – naszych i wykonawców, którzy wyst´pujà z roszczeniami w zwiàzku z postojem na budowie. Kolejna sprawa to ciàg∏e opóênienia wynikajàce z decyzji Êrodowiskowych czy lokalizacyjnych. Ostatnio np. sàd administracyjny cofnà∏ decyzj´ lokalizacyjnà dla drogi nr 79, wyprowadzajàcej ruch w kierunku Piaseczna i dalej Góry Kalwarii. Poza tym w urz´dach paƒstwowych sà problemy kadrowe – êle przeszkoleni, kiepsko op∏acani i bojàcy si´ podejmowaç decyzje urz´dnicy. Jak wi´c w takiej sytuacji widzi Pan nasze jutro? W.O.: Jestem optymistà. Portfolio mamy pe∏ne, zadaƒ sporo, choç zawsze mo˝na i trzeba pracowaç nad efektywnoÊcià i lepszà organizacjà pracy. MyÊl´, ˝e SAP te˝ oka˝e si´ pomocny. Na pewno b´dziemy starali si´ rozwiàzaç kilka naszych problemów, aby uzyskaç wi´kszà p∏ynnoÊç finansowà. Jeden z nich to umowa rycza∏towa. Oznacza ona, ˝e podpisujemy z inwestorem umow´ przy bardzo konkretnych za∏o˝eniach. Jednak w czasie realizacji projektu okazuje si´, ˝e musimy wprowadzaç szereg zmian, co diametralnie zmienia nasze koszty (patrz ramka obok). Przyk∏adem mo˝e byç A1, gdzie okaza∏o si´, ˝e po uzgodnieniu przepisów krajowych z unijnymi trzeba zaproponowaç inne warianty przebiegu drogi. Umowa rycza∏towa niesie wi´c z sobà ryzyko finansowe, którego nie mo˝e ponosiç biuro projektowe. Kolejny problem to warunki p∏atnoÊci. W przeciwieƒstwie np. do firmy wykonawczej, która fakturuje co miesiàc, my nie mo˝emy wystawiaç faktur czàstkowych. W rezultacie kredytujemy – najcz´Êciej mocno opóêniajàcà si´ – inwestycj´.
„Jestem optymistà. Portfolio mamy pe∏ne, zadaƒ sporo, choç zawsze mo˝na i trzeba pracowaç nad efektywnoÊcià i lepszà organizacjà pracy. MyÊl´, ˝e SAP te˝ oka˝e si´ pomocny”. Jakie wysi∏ki podejmuje nasza firma, ˝eby sytuacj´ zmieniç? W.O.: Próbujemy lobbowaç na rzecz naszych interesów. Ale nie mo˝emy tego robiç
Pod koniec kwietnia w Warszawie odby∏ si´ kongres „Jak prze∏amaç bariery niemo˝noÊci w budowie dróg w Polsce?”. Zorganizowanie forum by∏o odpowiedzià na zapotrzebowanie Êrodowiska, które domaga si´ szybszego usuwania barier w realizacji programów budowy sieci drogowej w Polsce. Jego celem by∏o podj´cie dzia∏aƒ, które u∏atwià inwestycje drogowe, zw∏aszcza w fazie ich przygotowywania. W kongresie wzi´∏y udzia∏ wszystkie strony zaanga˝owane w proces inwestycyjny, m.in.: GDDKiA, zarzàdy dróg wojewódzkich, firmy projektowe, geodezyjne i wykonawcze, spó∏ki zajmujàce si´ obs∏ugà inwestycji.
w pojedynk´. Stàd wraz z innymi firmami w ramach Polskiego Kongresu Drogowego zorganizowaliÊmy forum „Jak prze∏amaç bariery niemo˝noÊci w budowie dróg w Polsce?”. Wzi´liÊmy udzia∏ w dwóch warsztatach. Pierwszy to „Pola konfliktów – przygotowanie inwestycji a wymogi i przepisy ochrony Êrodowiska”. Andrzej Wiszowaty i Ewa Makosz omówili ró˝nego rodzaju problemy powsta∏e w trakcie realizacji umowy i projektu na przyk∏adzie A1. Drugi to „Porównanie metod realizacji inwestycji drogowych oraz ocena ich efektywnoÊci: Partnerstwo Publiczno-Prywatne (PPP), „Projektuj/Buduj”, metoda tradycyjna na podstawie FIDIC”. Na tej sesji wystàpili przedstawiciele ARCADIS z Holandii, którzy podzielili si´ swoim wieloletnim doÊwiadczeniem w zakresie PPP i „Projektuj/Buduj”. Co uda∏o si´ za∏atwiç? W.O.: Kongres zakoƒczy∏ si´ wnioskami spisanymi w dokumencie koƒcowym, który zosta∏ przes∏any do osób i urz´dów decyzyjnych. Za wczeÊnie na konkluzje, ale jestem umiarkowanym optymistà. Mo˝e nie wszystko uda si´ za∏atwiç, ale w myÊl powiedzenia: kropla drà˝y ska∏´...
ROZWIÑZANIA ÂRODOWISKOWE W PROJEKCIE WST¢PNYM/DECYZJI LOKALIZACYJNEJ
ROZWIÑZANIA ÂRODOWISKOWE W RAPORCIE/DECYZJI ÂRODOWISKOWEJ
1. brak przejÊç dla zwierzàt
1. 35 przejÊç dla zwierzàt, w tym: estakada o d∏ugoÊci 1700 m 4 mosty poszerzone 2 przejÊcia tylko dla zwierzàt 28 przepustów z pó∏kami
2. 3 mosty jednoprz´s∏owe w rejonie obj´tym programem Natura 2000
2. 22 przejÊcia dla p∏azów
3. brak lokalizacji ekranów
3. 37 odcinków ekranów akustycznych (oko∏o 150 tys. m2)
Wi´cej na: www.pkd.org.pl
11
FOTOREPORTA
ARCADIS
Winter Cup 2009 W pierwszym tygodniu marca we Freibergu odbyâˆ?y si´ mi´dzynarodowe zawody ARCADIS Winter Cup. W zmaganiach udziaâˆ? wzi´âˆ?o 27 druË?yn z caâˆ?ego ĂŠwiata. Pierwszy raz przyjechaâˆ?y zespoâˆ?y z Wâˆ?och i USA. Polsk´ reprezentowaâˆ?y trzy druË?yny: dwie w piâˆ?ce siatkowej – Wrocâˆ?aw’s Tigers i Warsaw’s Falcons oraz jedna druË?yna w piâˆ?ce noË?nej – Polish Eagles. Siatkarze z Wrocâˆ?awia zdobyli trzecie, a z Warszawy drugie miejsce. Piâˆ?karze, po zaci´tej walce z wymagajĂ cymi rywalami, ostatecznie takË?e zaj´li trzeciĂ lokatÄ™. Tradycyjnie druË?yny do walki zach´caâˆ? gorĂ cy doping kibicĂłw, ktĂłrzy przez caâˆ?e zawody tworzyli niezapomnianĂ atmosfer´. Turniej we Freibergu to okazja do spotkania i wspĂłlnej zabawy pracownikĂłw ARCADIS z caâˆ?ego ĂŠwiata. Do zobaczenia za rok!
12
13
W REGIONACH problemu ze wspó∏pracà. M∏odsi majà mo˝liwoÊç nauki pod okiem bardziej doÊwiadczonych, a starsi – satysfakcj´ z tego, ˝e ich koledzy zdobywajà kolejne uprawnienia. To w koƒcu te˝ ich sukces. Pracownicy chwalà wyjàtkowà atmosfer´ w pracy. Jaki jest Pana sekret? E.D.: To nie ˝aden sekret, to czysta klasyka: wyznaczenie celów do realizacji, stworzenie mo˝liwoÊci ich wykonania i weryfikacja tego, co osiàgn´liÊmy. Jako dyrektor biura jestem te˝ kierownikiem projektu. Uczestnicz´ wi´c bezpoÊrednio w procesie projektowania. Musz´ w∏aÊciwie rozdzielaç prac´ mi´dzy ludzi i szukaç zewn´trznych kontrahentów. Atmosfera w pracy jest wa˝na, bo dzi´ki niej pracownicy chcà pracowaç. W jaki sposób mo˝na zmotywowaç pracowników? E.D.: Moim zdaniem poprzez mo˝liwoÊç rozwoju zawodowego i dost´p do narz´dzi, za pomocà których ten rozwój mo˝na osiàgnàç. Mam na myÊli sprz´t komputerowy i dobre oprogramowanie wspomagajàce proces projektowania. Trzecim elementem wa˝nym dla stworzenia dobrej atmosfery jest oczywiÊcie odpowiednie wynagrodzenie.
W biurze w Radomiu pracuje 13 osób. Na zdj´ciu od lewej: Krzysztof Ma∏ek, Jaros∏aw Grymu∏a, Piotr Skrzyƒski, Mariusz Siuda, Edward Dmochowski, Andrzej Falkiewicz, Konrad Gutowski, Maria So∏tyk, Tomasz Buchmiet, Renata Skrzek, Sebastian Mi´kus.
Cel:profesjonalizm! W Biurze Infrastruktury Drogowej w Radomiu bardzo wa˝na jest dobra atmosfera pracy. Dlaczego i jak uda∏o si´ jà osiàgnàç? O tym w rozmowie z dyrektorem biura Edwardem Dmochowskim. Jak Pan trafi∏ do bran˝y drogowej? Edward Dmochowski: Poczàtki si´gajà pracy w Urz´dzie Miejskim w Radomiu, gdzie by∏em dyrektorem Miejskiego Zarzàdu Dróg. Potem pracowa∏em w Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Biurze Zarzàdzania Drogami i Mostami. Jak widaç, przez d∏ugie lata by∏em „po drugiej stronie”, czyli reprezentowa∏em „zamawiajàcego”. Organizowa∏em procesy inwestycyjne zwiàzane z budownictwem dróg. Teraz jest odwrotnie – wykonuj´ to, co w zamówieniu okreÊli inwestor. Co si´ czuje, je˝d˝àc po drogach przez siebie zaprojektowanych? E.D.: Ogromnà satysfakcj´. Zw∏aszcza, gdy widz´ dobre rezultaty naszej pracy. RadoÊç sprawiajà mi równie˝ opinie ludzi, którzy je˝d˝à naszymi drogami, chwalà nasze pomys∏y i doceniajà wi´ksze bezpieczeƒstwo w ruchu drogowym. Takie informacje sà dla nas nie tylko bardzo mi∏e, ale i cenne.
14
Do ARCADIS do∏àczy∏ Pan w 2004 roku. Co si´ zmieni∏o od tego momentu? E.D.: KiedyÊ mieliÊmy jednà pracowni´ drogowà. Teraz mamy ju˝ dwie, nad którymi czuwa nasz g∏ówny projektant – Mariusz Siuda. Przez ten czas zwiàzali si´ z nami niezwykli ludzie, którzy swojà przysz∏oÊç widzà w bran˝y drogowej. Dwójka z nich przygotowuje si´ obecnie do egzaminów, aby uzyskaç uprawnienia do samodzielnego projektowania. A co pozosta∏o bez zmian? E.D.: Nasz g∏ówny cel, którym wcià˝ jest ch´ç stworzenia profesjonalnej kadry projektowej.
Jak w tej chwili wyglàda zespó∏ ARCADIS Radom? E.D.: Mamy 12 pracowników na pe∏nym etacie i studenta piàtego roku kierunku drogownictwa, który pracuje na pó∏ etatu. Jest g∏ówny projektant z ogromnym doÊwiadczeniem projektowym i dwóch projektantów samodzielnych, posiadajàcych uprawnienia do projektowania i kierowania robotami drogowymi. Wspó∏pracujà z nimi asystenci. Wiekowo nasz zespó∏ jest mocno zró˝nicowany. Z jednej strony tworzà go bardzo m∏odzi ludzie, a z drugiej – osoby z ogromnym doÊwiadczeniem. Nie majà jednak najmniejszego
Na motywacj´ sk∏adajà si´: mo˝liwoÊç rozwoju zawodowego i dost´pnoÊç narz´dzi, za pomocà których rozwój mo˝na osiàgnàç. Trzecim elementem jest odpowiednie wynagrodzenie.
Mariusz Siuda, g∏ówny projektant Pracy projektanta nie da si´ rozliczyç na godziny, to nie ten rodzaj pracy. Zdarzy∏o mi si´ jednak, ˝e znalaz∏em genialne rozwiàzanie w ciàgu 30 minut. By∏ to pomys∏, do którego informacje zbiera∏em miesiàcami, a zastanawia∏em si´ ca∏y tydzieƒ. Co wi´cej, przy dobrym przygotowaniu czasem wszystko uk∏ada si´ w g∏owie w jednej chwili i nie trzeba wtedy „a˝” pó∏ godziny.
Krzysztof Ma∏ek, kierownik zespo∏u drogowego ZD 2 W pó∏ godziny mo˝na coÊ skorygowaç, poprawiç, nanieÊç elementy w planie sytuacyjnym, a tak˝e wprowadziç dane. Zale˝y tylko od tego, co w konkretnym dniu jest do zrobienia, gdy˝ pracujemy nad kilkoma projektami.
Piotr Skrzyƒski, asystent projektanta W pó∏ godziny mog´ wszystko... zaczàç, ale skoƒczyç nie zawsze. Przyk∏ad? Mog´ poszerzyç komuÊ drog´, jednak tylko zmieniajàc jej szerokoÊç w przekroju normalnym (Êmiech).
Z jakimi trudnoÊciami przychodzi si´ Panu mierzyç najcz´Êciej? E.D.: Pojawiajà si´ one w∏aÊciwie codziennie. W naszej pracy wa˝na jest znajomoÊç ró˝nych regulacji prawnych: przepisów budowlanych, uwarunkowaƒ technicznych, post´powania administracyjnego. Przy zarzàdzaniu ludêmi dochodzi do tego tak˝e kodeks pracy.
Tomasz Buchmiet, kierownik zespo∏u drogowego ZD 1 Wszystko zale˝y od tego, jaki jest problem, jakie doÊwiadczenie cz∏owieka, czy ju˝ si´ spotkaliÊmy wczeÊniej z takà sytuacjà, czy nie i jak bardzo znamy temat. Przez 30 minut mo˝na zaprojektowaç oÊ drogi, wprowadziç rozwiàzanie techniczne i in˝ynierskie, ale te˝ myÊleç nad jakimÊ rozwiàzaniem.
Konsultacje z mieszkaƒcami to chyba tak˝e k∏opot? E.D.: OczywiÊcie. Zawsze budowa czy rozbudowa drogi powoduje zak∏ócenie stanu istniejàcego. Gdy projektujemy drog´, myÊlimy o tym, by okolicznym mieszkaƒcom w jak najwi´kszym stopniu oszcz´dziç ucià˝liwoÊci zwiàzanych z budowà. Ale nie ma mo˝liwoÊci wybudowania drogi ca∏kowicie bezkonfliktowo. Czasami czyjaÊ w∏asnoÊç musi ulec likwidacji i wtedy dochodzi do trudnych sytuacji. Nad jakimi projektami pracujecie w tej chwili? E.D.: Realizujemy 18 projektów drogowych w ró˝nym stopniu zaawansowania. Najwi´kszym wyzwaniem jest zaprojektowanie drogi ekspresowej S19. Musimy m.in. ukoƒczyç koncepcj´ programowà przebiegu drogi S19 na odcinku o d∏ugoÊci 80 km i opracowaç dokumentacj´ projektowà dla odcinka o d∏ugoÊci ok. 60 km. Projekt, z którego jest Pan szczególnie dumny, to... E.D.: W tej chwili intensywnie ˝yjemy projektem drogi ekspresowej S19. Moim zdaniem realizowany jest wzorcowo przez ca∏e nasze biuro. Wierz´ natomiast, ˝e najwi´ksze wyzwania dopiero przed nami.
Renata Skrzek, referent ds. administracyjnych W zale˝noÊci od potrzeb w 30 minut mog´ wystawiç faktury, przyjàç poczt´, zarejestrowaç korespondencj´ wychodzàcà itd. Sà takie dni, ˝e przez pó∏ godziny mog´ odebraç kilka telefonów albo przez pó∏ godziny mieç tego samego rozmówc´!
Maria So∏tyk, starszy asystent projektanta Przez pó∏ godziny mo˝na wydrukowaç 7-8 rysunków po 1,5 metra ka˝dy!
Edward Dmochowski, dyrektor W ciàgu 5 minut mo˝na si´ zdenerwowaç, a przez kolejne pó∏ godziny uspokoiç. A tak powa˝nie: przez pó∏ godziny mog´ rozpoznaç zaistnia∏y problem, przygotowaç pytania do pracowników i uzyskaç odpowiedzi. Wyzwaniem jest w∏aÊciwie ka˝dy telefon i udzielenie konkretnej odpowiedzi osobie, która niespodziewanie dzwoni, oczekujàc jasnego i szybkiego rozwiàzania okreÊlonego problemu.
WOKÓ¸ GRUPY
GLOBALNA STRUKTURA ZATRUDNIENIA OGÓ¸EM 213
13 795
WkrĂłtce globalny intranet ARCADIS zastĂ pi nowa strona – The Source (pol. ĂŞrĂłdâˆ?o).
8
17
Nowe ĂŞrĂłdâˆ?o
62
Hiszpania
31
Kanada SĹ‚owacja WĹ‚ochy Chiny Zjednoczone Emiraty Arabskie
36
186
59
237 346 460
Inne
614
Rumunia 4696 Czechy
615
Chile Polska 899 Francja Niemcy Belgia Wielka Brytania
926
Brazylia
P
owstanie nowego intranetu jest odpowiedziĂ na potrzeby pracownikĂłw i zmiany w funkcjonowaniu firmy. Coraz cz´Êciej kontaktujemy si´ i wspĂłâˆ?pracujemy globalnie, dlatego teË? nowoczesna platforma komunikacji i wymiany informacji jest warunkiem skutecznoĂŠci naszych dziaâˆ?aĆ’. Udoskonalony intranet jest rĂłwnieË? zwiĂ zany z nowĂ , wprowadzonĂ w ubiegâˆ?ym roku strategiĂ biznesowĂ . The Source ma na celu wzmocnienie efektu synergii i budowanie pozycji ARCADIS jako globalnego lidera w swojej branË?y.
Holandia 1599
Stany Zjednoczone
3004
WED¸UG WIEKU
Gâˆ?Ăłwne zalety The Source to uproszczony dost´p, bardziej czytelny ukâˆ?ad zawartoĂŠci oraz bezpieczeĆ’stwo uË?ytkowania.
Ĺšrednia: 39,7
ARCADIS CHILE
ARCADIS CZECHY
PRC
ARCADIS NIEMCY
ARCADIS STANY ZJEDNOCZONE
ARCADIS HOLANDIA
ARCADIS AYH
ARCADIS FRANCJA
ARCADIS POLSKA
ARCADIS GMI
RTKL
ARCADIS LOGOS
ARCADIS BELGIA
45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35
WED¸UG P¸CI ,
,
ARCADIS GMI
16
,
,
,
ARCADIS HOLANDIA
ARCADIS AYH
,
ARCADIS CZECHY
,
,
ARCADIS LOGOS
,
,
ARCADIS CHILE
,
PRC
,
,
,
ARCADIS POLSKA
,
,
ARCADIS ARCADIS STANY FRANCJA ZJEDNOCZONE
,
,
ARCADIS BELGIA
,
RTKL
,
,
The Source dziaâˆ?a od poczĂ tku 2009 r. Sukcesywnie podâˆ?Ă czane sĂ do niego kolejne kraje. Z nowej strony korzystajĂ juË? spĂłâˆ?ki w Holandii, Francji, Niemczech, Stanach Zjednoczonych, Belgii oraz Wielkiej Bryta-
,
ARCADIS NIEMCY
nii. WkrĂłtce doâˆ?Ă czy do nich rĂłwnieË? Polska, a wraz z niĂ Czechy, Chile, Brazylia i pozostaâˆ?e kraje, w ktĂłrych dziaâˆ?a ARCADIS. Informatycy pracujĂ nad bezpiecznym podâˆ?Ă czeniem polskiego systemu do mi´dzynarodowej sieci. Pierwsi uË?ytkownicy b´dĂ mogli korzystaç ze strony juË? pod koniec maja. W poczĂ tkowej fazie do The Source zostanie przyâˆ?Ă czonych okoâˆ?o 40 osĂłb najbardziej zaangaË?owanych w projekty mi´dzynarodowe. Docelowo dost´p b´dĂ mieli wszyscy pracownicy. Strona, ktĂłrej administratorem sÄ… Holendrzy, zostaĹ‚a zbudowana na platformie SharePoint, sĹ‚u Ä…cej do prezentowania stron internetowych dla firm. Gâˆ?Ăłwne zalety The Source to uproszczony dost´p – bez potrzeby logowania si´, bardziej czytelny ukâˆ?ad zawartoĂŠci oraz bezpieczeĆ’stwo uË?ytkowania. Strona jest bardzo praktyczna i âˆ?atwa w nawigacji. W The Source moË?na znaleêç m.in. baz´ kontaktĂłw pracownikĂłw, baz´ zdj´ç czy informacji o projektach realizowanych przez ARCADIS na caâˆ?ym ĂŠwiecie. Na nowej stronie jest wi´cej miejsca na wspĂłâˆ?prac´ w ramach tzw. communities. SĂ to mi´dzynarodowe grupy, ktĂłre pracujĂ w tych samych obszarach lub wspĂłâˆ?pracujĂ przy wspĂłlnych projektach. Communities dajĂ moË?liwoÊç wymiany informacji i doĂŠwiadczeĆ’ oraz zawodowego know-how osobom z rĂłË?nych krajĂłw.
Arcadis Women's Network Inicjatywa zza oceanu
Stanach Zjednoczonych powstaâˆ? projekt Arcadis Women’s Network. WymyĂŠliâˆ?y go kobiety pracujĂ ce w ARCADIS US. Autorki chcĂ wspieraç moË?liwoĂŠci rozwoju zawodowego kobiet zatrudnionych w naszej firmie. Inicjatywa stwarza moË?liwoÊç wymiany informacji, idei i doĂŠwiadczeĆ’ zawodowych pracownikĂłw ARCADIS. Ma promowaç wartoĂŠci profesjonalizmu i jakoĂŠci w pracy. Jednym z celĂłw jest rĂłwnieË? umacnianie wizerunku ARCADIS jako atrakcyjnego pracodawcy i pozyskiwanie najlepszych specjalistĂłw. Do dziaâˆ?ania w ramach Arcadis Women’s Network zapraszani sĂ zarĂłwno m´Ë?czyĂŞni, jak i kobiety. Grupa ma swojĂ stron´ internetowĂ i forum.
W
Ĺšrednia
17
Na zdj´ciu od lewej: Bronis∏aw Jefimow, Tadeusz Kowalczyk, Leszek Miko∏ajków, Jerzy Kaczmarek i Andrzej Jeliƒski
ZOOM
Mam serce
do pracy w drogach Fachowiec, in˝ynier-pasjonat, niezwyk∏a i „energetyczna” osobowoÊç. 81 lat, w tym 55 w drogownictwie, wcià˝ m∏ody i ciekawy Êwiata – Jerzy Kaczmarek.
P
an Jerzy lubi w´z∏y drogowe, bo „woli trudne rzeczy, nie te ∏atwe”. Nieustajàco poszukuje ulepszeƒ, ch´tnie rozmawia i dzieli si´ doÊwiadczeniem z m∏odà kadrà. Choç koledzy mówià o nim: „Êwietny in˝ynier”, „entuzjasta”, „niezastàpiony”, sam pozostaje skromny. PodkreÊla, ˝e nikt nie jest niezastàpiony, a jego po prostu interesujà drogi, nowe rozwiàzania, u∏atwienia i bezpieczeƒstwo ruchu. O drogach wie wszystko. Ma du˝à wiedz´ historycznà. Po co wspó∏czesnym drogowcom taka wiedza? „Nie ma co si´ dziwiç. Jak in˝ynier projektuje drog´, dobrze, ˝eby wiedzia∏, na jakim pod∏o˝u buduje. Wiele dróg remontowanych, czy nawet nowych, bazuje tak naprawd´ na starych szlakach, które powsta∏y jeszcze przed wojnà albo tu˝ po”, wyjaÊnia Pan Jerzy.
Pami´ç do przepisów Zna obowiàzujàce parametry techniczne. Z ramienia Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych koordynowa∏ „Wytyczne projektowania dróg” z 1995 r. W zespole prof. Tadeusza Sandeckiego wspó∏pracowa∏ przy opracowywaniu obecnie obowiàzujàcych „Wytycznych projektowania dróg publicznych” (1999 r.) i „Przepisów techniczno-budowlanych autostrad p∏atnych”. „M∏odemu cz∏owiekowi czasem trudno si´ w tym po∏apaç, a ja te wszystkie warunki techniczne, jakie muszà spe∏niaç drogi, znam na pami´ç i wiem, gdzie je znaleêç”, mówi Pan Jerzy. Dlatego m∏odsi koledzy tak ch´tnie korzystajà z jego pomocy. „Lubi´ z nimi rozmawiaç. Ch´tnie dziel´ si´ tym, co wiem. Po co chowaç? Nie mówi´ im »zrób tak i tak«. Raczej stawiam pytania, zach´cam do przemyÊlenia problemu jeszcze raz, naprowadzam, podpowiadam. Ucz´ ich zaglàdania do przepisów. Staram si´, aby sami dochodzili do najlepszych rozwiàzaƒ. Potem mówi´: poka˝, jak ci to wysz∏o. Nie tworz´ bariery. Pewnie dlatego nawet m∏ode dziewczyny przychodzà, ˝eby przedyskutowaç projekty”, Êmieje si´.
18
55
Zespó∏ Weryfikacji nale˝y do Pionu Drogowego. Sk∏ada si´ z doÊwiadczonych in˝ynierów. ˚artobliwie mówià, ˝e ich praca polega na „szukaniu haka”, a na serio jest to sprawdzanie rozwiàzaƒ projektowych pod kàtem zgodnoÊci z obowiàzujàcymi przepisami technicznymi, wymogami prawa i zamówieniem inwestora. Formalna weryfikacja nast´puje po zakoƒczeniu prac przez zespó∏ projektowy. Weryfikatorzy podkreÊlajà jednak, ˝e znacznie wa˝niejsza i efektywniejsza jest weryfikacja w trakcie powstawania projektów. Zach´cajà wi´c do konsultacji i rozmów w czasie toczàcych si´ prac. Mniejszy jest wówczas nak∏ad si∏ i czasu, a praca idzie ∏atwiej i sprawniej.
In˝ynier musi si´ uczyç ca∏e ˝ycie. ˚eby byç dobrym, trzeba mieç w sobie ciekawoÊç i ch´ç ciàg∏ego poszukiwania – Êledziç nowoÊci i trendy.
lat
w drogownictwie Jerzy Kaczmarek i projektant Adam Gràdecki
Ciàgle poszukiwaç Rozumie trudnoÊci, jakie projektanci napotykajà – zdumiewa go zw∏aszcza koniecznoÊç opracowywania dla wykonawcy robót bardzo szczegó∏owych specyfikacji. „800-stronicowy elaborat!”, wykrzykuje. „Jak mi kolega powiedzia∏, ˝e musi zrobiç rysunek, jak u∏o˝yç kostk´ chodnikowà, to si´ z∏apa∏em za g∏ow´. Detale sà doprowadzane do absurdu. Przecie˝ specyfikacje powinny byç przewodnikiem po normach i przepisach, którym wykonawca musia∏by si´ podporzàdkowaç”, mówi Pan Jerzy. Po studiach sp´dzi∏ rok na budowie, ale szybko doszed∏ do wniosku, ˝e to nie dla niego. Ma serce do projektowania, bo tu ca∏y czas coÊ si´ dzieje. Nie ma dwóch takich samych projektów. „In˝ynier musi si´ uczyç ca∏e ˝ycie. ˚eby byç dobrym, trzeba mieç w sobie ciekawoÊç i ch´ç ciàg∏ego poszukiwania. Trzeba Êledziç nowoÊci, trendy, interesowaç si´, co i jak robià inni w Polsce i na Êwiecie”, podkreÊla dobitnie. Sam czyta wszystko, co pojawia si´ na polskim
rynku, ale zaglàda te˝ do literatury niemieckiej. Chcia∏by w firmie zorganizowaç coÊ w rodzaju warsztatów na temat stosowanych rozwiàzaƒ technicznych. Umo˝liwi∏yby one wymian´ wiedzy i doÊwiadczeƒ oraz da∏y m∏odej kadrze mo˝liwoÊç zadawania pytaƒ i wspólnej dyskusji. Sam godzinami móg∏by rozmawiaç np. o technicznych rozwiàzaniach odwodnienia dróg.
Teoria, praktyka i... wyobraênia! Mówi, ˝e m∏odzi ludzie, którzy przychodzà do firmy, sà dobrze wykszta∏ceni. Si∏à rzeczy jednak – ze wzgl´du na uczelniane programy – majà wiedz´ teoretycznà. Istnieje potrzeba praktyki. PodkreÊla, ˝e najlepsi w swoim zawodzie b´dà ci, którzy si´ anga˝ujà. Bo sama wiedza nie wystarczy, oprócz niej potrzebne jest „zami∏owanie do tego, co si´ robi”. „Jedni nudzà si´ w pracy ca∏e ˝ycie. Dla mnie praca to hobby”, podkreÊla. Dla Pana Jerzego projektowanie to sposób myÊlenia i patrzenia. Niezb´dna jest tutaj wyobraênia przestrzenna, która pozwala zastanowiç si´, jak i co b´dzie widzia∏ kierowca. Tego ˝aden przepis nie powie. In˝ynier projektant musi umieç po∏àczyç ró˝ne elementy, zapewniç ich funkcjonalnoÊç, pomyÊleç o bezpieczeƒstwie ruchu, zastanowiç si´, jaki np. w´ze∏ drogowy by∏by tu najlepszy – WA, WB, a mo˝e „tràbka”. Budowanie dróg to bowiem w du˝ej mierze in˝ynieria ruchu. „Trzeba przewidywaç, jak si´ zachowa kierowca. A poza tym trzeba mieç dystans do siebie i tego, co si´ robi. Zamiast traciç czas na pieniactwo, lepiej usiàÊç i przedyskutowaç. Czasem warto za˝artowaç, ˝eby roz∏adowaç atmosfer´ – dobry humor, ˝art, to jest to, co czyni i ˝ycie, i prac´ ∏atwiejszym”, podsumowuje Pan Jerzy.
Ukoƒczy∏ Wy˝szà Szko∏´ In˝ynierskà w Szczecinie, a nast´pnie studia magisterskie na Politechnice Warszawskiej. W 1954 r. rozpoczà∏ prac´ w Centralnym Zarzàdzie Dróg Publicznych w Dziale Dokumentacji. Od 2002 r. pracuje w Profilu, a obecnie w ARCADIS. Ma córk´, która jest informatykiem i mieszka w Kanadzie. Pan Jerzy lubi sp´dzaç czas wolny na dzia∏ce. Mówi, ˝e to najlepsza si∏ownia i fitness w jednym. Wraz ze znajomymi Êwi´ta i sylwestra lubià sp´dzaç w Spale, bo „przynajmniej dziewczyny nie muszà gotowaç”. Lubi taƒczyç. Mówi, ˝e „druga m∏odoÊç jest wieczna”.
19
AKADEMIA ARCADIS 1
Skrojone na miar´ – prezentacje multimedialne w naszej firmie
Prezentacja prezentacji
Slajd z tekstem 1 Slajdy majà ustawione marginesy, dzi´ki czemu tekst zachowuje w∏aÊciwe proporcje. 2 Interlinia i wypunktowania zosta∏y okreÊlone, aby konsekwentnie budowaç czytelnoÊç tekstu. 3 Nie wszystkie slajdy potrzebujà zdj´cia. Bia∏e lub szare t∏o zapewnia odpowiednià przejrzystoÊç.
2
3
Case study (analiza przypadku) 1 Ró˝ne uk∏ady slajdów pozwalajà prze∏amaç monotoni´ prezentacji, a zarazem w∏aÊciwie przedstawiç informacje, które chcemy przekazaç, jak np. w przypadku case studies. 2 Nawet przy du˝ej liczbie zdj´ç i tekstu powinny byç zachowane odpowiednie marginesy i odst´py.
Po∏àczenie obrazów i s∏ów jest szeÊciokrotnie skuteczniejsze ni˝ same s∏owa. O tej proporcji doskonale wiedzà wszyscy, którzy na co dzieƒ przygotowujà prezentacje multimedialne.
P
rezentacje sà jednym z podstawowych narz´dzi naszej pracy. S∏u˝à m.in. do przedstawienia oferty firmy, podsumowania wyników, przekazania informacji klientom i pracownikom. Strona wizualna i sposób jej przedstawienia sà równie wa˝ne jak zawartoÊç merytoryczna. W ARCADIS do tworzenia prezentacji wykorzystujemy program PowerPoint. Aby budowaç spójny wizerunek, stworzyliÊmy wewn´trzne szablony do tworzenia prezentacji. U∏atwiajà nam one przygotowywanie przejrzystych i zgodnych z naszymi wewn´trznymi standardami dokumentów.
Szablon to wzorcowa prezentacja utworzona z myÊlà o mo˝liwoÊci jej wielokrotnego wykorzystania. Dzi´ki niemu mo˝emy szybko przygotowaç prezentacj´, jako ˝e ca∏a praca projektowa zosta∏a ju˝ wykonana. Szablon zosta∏ pomyÊlany tak, aby spe∏nia∏ wszystkie najwa˝niejsze potrzeby u˝ytkowników. Oto kilka praktycznych porad, jak z wykorzystaniem szablonu stworzyç przejrzystà, interesujàcà prezentacj´:
•
mogà znaleêç si´ najwy˝ej dwa zdj´cia. JeÊli to konieczne, zamieÊç trzy – nigdy wi´cej! Zadbaj o czytelnoÊç tekstu. Ka˝dy slajd powinien zawieraç minimum tekstu i maksimum treÊci.
• •
•
•
20
przekazywaç informacje dotyczàce omawianego tematu. Dlatego jedna prezentacja powinna si´ sk∏adaç z nie wi´cej ni˝ 50 slajdów. PrzemyÊl elementy graficzne, takie jak diagramy i wykresy. Potrzebne sà tylko te, które przyczyniajà si´ do wskazania istoty zagadnienia. Zachowaj przejrzystoÊç. Na jednym slajdzie
Je˝eli mo˝esz, przyjdê wczeÊniej. Staƒ w miejscu, z którego b´dziesz mówi∏ i upewnij si´, ˝e jest ono dobrze przygotowane. Rozpocznij od przywitania si´ z uczestnikami i okreÊlenia celu i tematu spotkania oraz korzyÊci p∏ynàcych z uczestnictwa.
1
JeÊli mo˝esz, zacznij ˝artem lub anegdotà. Rozluênisz atmosfer´, a zarazem wzmocnisz zainteresowanie s∏uchaczy.
Wyró˝nij najwa˝niejsze elementy. Jednak podkreÊlenia, kursyw´ czy wypunktowania stosuj konsekwentnie i z umiarem. Panuj nad rozmiarem prezentacji. Kompresuj obrazy i pliki, które chcesz wykorzystaç.
Nie czytaj slajdów z ekranu! Slajdy powinny zapowiadaç i podsumowywaç to, co masz do powiedzenia.
2
W∏àcz s∏uchaczy do prezentacji. Zach´caj ich do zadawania pytaƒ i dzielenia si´ doÊwiadczeniami. Zaskoczy Ci´, jak wiele z ich uwag b´dzie przydatnych przy tworzeniu kolejnej prezentacji.
Slajd tytu∏owy 1 W∏aÊciwa wielkoÊç i rodzaj czcionki sà podstawowym warunkiem czytelnoÊci tekstu. W ARCADIS standardowà czcionkà jest Arial, wielkoÊç waha si´ pomi´dzy 16 (case studies) a 48 pkt (tytu∏y). 2 W∏aÊciwie dobrane zdj´cie na slajd otwierajàcy pozwoli przyciàgnàç uwag´ s∏uchaczy. 3 Upewnij si´, ˝e tytu∏ prezentacji jest czytelny na tle zdj´cia. 4 Logo ma sta∏e miejsce na ka˝dym slajdzie.
Wykresy i kolory 1 Jeden wielowymiarowy wykres skutecznie zastàpi d∏ugie kolumny danych. Warto, aby jego forma by∏a spójna z resztà prezentacji.
2 Odpowiednia kolorystyka wzmacnia przekaz s∏owny. Jest to jeden z tych elementów, które wyró˝niajà nasze prezentacje na tle pozosta∏ych. U˝ywaj palety kolorów ARCADIS, wybierajàc w∏aÊciwe wartoÊci w ustawieniach RGB.
40.0
3
0.52
1
1
30.0
0.35
31.6 26.8
0.22
21.2
0.18
2 10.0
13.3 10.7
0.0
4
2
2004
2005
2006
2007
2008
+12%
+24%
+60%
+26%
+18%
NieprzemyÊlane dygresje to najwi´kszy wróg prezentacji. Staraj si´ nie robiç „wycieczek” na tematy odbiegajàce od g∏ównego wàtku. Kontroluj czas. Warto przeçwiczyç prezentacj´ z u˝yciem zegarka lub stopera.
234 189 0 172 170 170 149 151 31
JeÊli jest taka potrzeba, wydrukuj materia∏y pomocnicze dla uczestników. Rozdaj je jednak pod koniec prezentacji, aby nie odwracaç uwagi s∏uchaczy od swojego wystàpienia.
101 70 83 56 73 108 88 141 100 127 189 207 174 38 51
Zrób dodatkowà kopi´. Gdyby coÊ posz∏o nie tak, b´dziesz móg∏ spokojnie przeprowadziç pokaz, korzystajàc z kopii, którà zapisa∏eÊ na p∏ycie CD lub pendrivie.
R 0
0.44
20.0
• Ogranicz liczb´ slajdów. Slajdy powinny jasno
Przygotowanie ciekawej i atrakcyjnie wyglàdajàcej prezentacji to nie wszystko – trzeba jà jeszcze poprowadziç. Dla niektórych wystàpienia publiczne wià˝à si´ z du˝ym stresem. Inni z kolei dobrze si´ czujà w takich sytuacjach. Wi´kszoÊç z nas jest gdzieÊ poÊrodku. Kluczem do poprowadzenia dobrej prezentacji jest odpowiednie przygotowanie si´ oraz zwracanie uwagi na szczegó∏y. Warto pami´taç o kilku zasadach dotyczàcych publicznych wystàpieƒ:
G
B
121 162
21
PO GODZINACH
POLISH YOUR ENGLISH
Making appointments Being able to make, change and cancel appointments is an important skill in business English. Here are some useful expressions you can use to do this concisely and clearly. Making appointments
I'd like to arrange an appointment.
Drogowcy na stoku
When's convenient for you? Would you be available on Tuesday? Tuesday suits me, how about you?
Actually, I`ve got something scheduled on Tuesday. Could we meet on Friday instead?
MARCIN MOCZULSKI Konsultant ds. ochrony Êrodowiska w katowickim Biurze Ochrony Ârodowiska
Ju˝ po raz piàty pracownicy firm drogowych spotkali si´ na oÊnie˝onych stokach.
Tuesday is going to be a little difficult. I'd much prefer Friday, if that's all right with you. I am afraid I will be out of the office on Tuesday, but I will be available on Friday afternoon. So, shall we say next Friday, is 12 fine for you? I could make it after hour, lets say 4.15? If possible, I'd like to meet in the afternoon. All right then, 4.15 on Friday.
C
oroczne Mistrzostwa Polski Drogowców w Narciarstwie Alpejskim tym razem odby∏y si´ 28 marca w Zakopanem, na stoku slalomowym Harenda. Do organizatora imprezy, Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, nap∏yn´∏o 375 zg∏oszeƒ, lecz ostatecznie narty za∏o˝y∏y 254 osoby. WÊród nich znaleêli si´ pracownicy firm cz∏onkowskich i partnerów OIGD, a tak˝e cz∏onkowie ich rodzin. Na stoku oczywiÊcie nie mog∏o zabraknàç naszej reprezentacji.
Towarzyski sport Choç impreza z za∏o˝enia mia∏a charakter sportowy, dla uczestników rywalizacja – nawet ta zdrowa – by∏a kwestià drugorz´dnà... „Reprezentacja ARCADIS wzi´∏a udzia∏ w tych zawodach dopiero po raz drugi, jednak mogliÊmy si´ ju˝ przekonaç, jakie emocje towarzyszà temu wydarzeniu. Ogromnà zaletà by∏ fakt, ˝e mogliÊmy lepiej poznaç osoby z naszego zawodowego otoczenia, co ma znaczenie nie tylko towarzyskie, ale i biznesowe. Mistrzostwa da∏y nam równie˝ szans´ jeszcze lepszej integracji bran˝y Êrodowiskowej z drogowà”, powiedzia∏ po zawodach Marcin Moczulski z katowickiego Biura Ochrony Ârodowiska.
Goràcy doping Ze wzgl´du na ogromne zainteresowanie, uczestników podzielono pod wzgl´dem wieku i p∏ci. Ka˝dego z 254 zawodników czeka∏y dwa zjazdy na trasie slalomu giganta. Atmos-
22
fera by∏a bardzo goràca. Dodatkowo zawodników zagrzewa∏ w pe∏ni profesjonalnà konferansjerkà prezes Zarzàdu OIGD Wojciech Malusi. Po ca∏ym dniu sportowych zmagaƒ nadszed∏ czas na w pe∏ni zas∏u˝onà uroczystà kolacj´.
Najliczniejsi W póênych godzinach popo∏udniowych uczestnicy mistrzostw spotkali si´ w niezwykle urokliwym domu wczasowym „KoÊcielisko”. Tam nastàpi∏o og∏oszenie wyników i wr´czenie nagród najlepszym. Ciekawostkà by∏o to, ˝e wÊród zwyci´zców zawodów znalaz∏ si´ „laureat” specjalnie na t´ okazj´ utworzonej kategorii: najbardziej efektownego upadku. Niestety, tym razem ekipie ARCADIS nie uda∏o si´ znaleêç w Êcis∏ej czo∏ówce, ale to nie oznacza, ˝e wróciliÊmy z pustymi r´kami. SpoÊród wszystkich zespo∏ów to w∏aÊnie nam przyznano specjalne wyró˝nienie dla najliczniejszej reprezentacji bioràcej udzia∏ w zawodach. W klasyfikacji koƒcowej s∏owa szczególnego uznania nale˝à si´ Edwardowi Grzelewskiemu z warszawskiego biura, który w swojej grupie zajà∏ 5. miejsce. „Na d∏ugo pozostanie mi w pami´ci przyjazna atmosfera tej imprezy, a tak˝e doskona∏a organizacja. Zaskakujàce dla mnie by∏o to, ˝e choç na co dzieƒ nie tylko wspó∏pracujemy, ale czasem i konkurujemy, to tutaj uda∏o si´ zbudowaç atmosfer´ wyjàtkowej przyjaêni”, podsumowa∏ mistrzostwa Marcin Moczulski.
Ma serce do sportu – jeêdzi na nartach, gra w pi∏k´ no˝nà, siatkówk´ i tenisa, jeêdzi na rowerze, ˝egluje i chodzi po górach. Szczególnie emocjonalnie podchodzi do startów w biegach d∏ugodystansowych. Sam nie uwa˝a siebie za sportowca, a jedynie za kogoÊ, kto wolny czas lubi sp´dzaç aktywnie.
To change arranged appointment you might say Unfortunately, due to some unforeseen business, I will be unable to keep our appointment for tomorrow afternoon. Would it be possible to arrange another time later in the week? Could we move up the meeting a few days? My schedule has changed. Is next Thursday convenient for you? I'm afraid that I have to cancel our meeting on Wednesday, as something unexpected has come up. Would you be free to meet early next week?
It is always appropriate to apologise I apologise for any inconvenience.
And confirm the date Please confirm if this date and time is suitable / convenient for you. I look forward to seeing you on... One last tip – it's better to ask for help or clarification when you're having a telephone conversation, than to pretend you understand something that you didn't. It's perfectly acceptable to use phrases like: Could you repeat that, please? Could you speak a little more slowly, please? Would you mind spelling that for me please? Would you mind repeating that? Using phrases like these will help make sure that you have a successful phone call, and may save you from lots of problems later on.
23