opolskie nowe horyzonty
12/13
rok szkolny
szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna
patronat Ministra Edukacji Narodowej, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej
popierają nas Andrzej Wajda
Agnieszka Odorowicz Dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej
Kiedy w 1955 roku odbierałem w Cannes Srebrną Palmę, dziennikarze zapytali mnie o ulubiony film. Odpowiedziałem, że podejrzewam, iż jest to Złoty wiek Luisa Buñuela. Mogłem jedynie podejrzewać – nie miałem możliwości zobaczenia go w Polsce. Zorganizowano wtedy prywatny seans – moje osobiste spotkanie z klasyką kina. Dziś młodzi widzowie mają zupełnie inne szanse. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej prezentują zarówno klasykę, jak i najciekawsze filmy współczesne. To propozycja nie tylko dla przyszłych reżyserów, lecz także dla tych wszystkich, którzy wierzą w magię kina.
Projekt Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej, realizowany z powodzeniem w wielu miastach w Polsce, świetnie spełnia misję edukacji młodej widowni. Projekcje kinowe filmów z całego świata, warsztaty filmowe dla uczniów i pedagogiczne dla nauczycieli stanowią doskonałe uzupełnienie Filmoteki Szkolnej. Program ten zainicjował Polski Instytut Sztuki Filmowej, od 2009 roku obejmuje on wszystkie szkoły ponadpodstawowe w kraju. Cieszę się, że udało się nawiązać współpracę i stworzyć program Filmoteka Szkolna – Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej. Kino jest bowiem najlepszym miejscem odbioru sztuki filmowej. Zazdroszczę uczniom, że mają taką szansę na spotkania z mądrym filmem, a nauczycielom, że mogą kształtować wrażliwość i świadomość artystyczną swoich podopiecznych.
Jerzy Stuhr Jan Jakub Kolski Nie ukrywajmy. Widownią kina dzisiaj w Polsce jest młodzież. To jest ich forum informacji o świecie, o kondycji człowieka, wyborach moralnych. Muszą przyjść na to spotkanie z filmem przygotowani. Muszą się dowiedzieć i przeżyć jak o tym świecie myśleli wielcy artyści kina. Muszą się nauczyć z ekranem dyskutować, a nie tylko przed nim wypoczywać. Dlatego tak bardzo wierzę w celowość programu Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej i przyjąłem funkcję Ambasadora tego programu.
Krzysztof Zanussi
Przed każdym nowym filmem zapominam wszystko, co wiedziałem wcześniej. Ze strachu. Na plan wchodzę przerażony, ale... ufny. Wierzę w dobre serce filmu. I film – jak dobry nauczyciel – zwykle oddaje tę wiarę. W kilka dni uczy mnie wszystkiego od nowa. A potem ten refleks, odbity od ekranu, rozmnaża się na tysiące mniejszych nauk. Tak rozmawiamy ze sobą – film, ja i Ty. Echo tej rozmowy może być potężne i ponieść się daleko...
Andrzej Maleszka Przez wiele lat szkoły uczymy się czytać teksty drukowane, po czym w życiu dojrzałym najczęściej korzystamy z przekazów audiowizualnych. Ich lektura wymaga osobnej edukacji. Nie można być dzisiaj analfabetą filmowym.
2
Film powinien być jak najlepszy prezent. Musi być wymarzoną i zarazem cudowną niespodzianką. Bardzo ważne jest, aby dzieci poznawały film w dobrej atmosferze. W miejscu, które lubią i z ludźmi, którym ufają. By mogły dzielić się radością i niepokojem. Fantastyczną cechą widowni dziecięcej jest to, że odbierają film jako zbiorowość. Chcą dzielić się emocjami. Stąd ważne są inicjatywy, które pozwalają dzieciom wspólnie i w przyjaznym miejscu oglądać dobre filmy.
ekran na świat Projekt Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej nieustannie się rozwija, by jak najlepiej odpowiadać na potrzeby uczniów i nauczycieli. W 2012 roku został laureatem Nagrody Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w kategorii „edukacja młodego widza”, która jest przyznawana przez niezależne grono specjalistów. Jest to dla nas nie tylko powód do radości, lecz przede wszystkim potwierdzenie, że nasze wysiłki są zasadne i mają sens, znajdują uznanie wśród osób niezwiązanych z naszym projektem. Tym goręcej zapraszamy Państwa do współpracy! Bieżąca edycja 2012/13 będzie realizowana w 32 miastach w Polsce. Oznacza to, że weźmie w niej udział około 3 tysięcy nauczycieli i 50 tysięcy uczniów. Pokazanych w jej ramach zostanie około 200 tytułów na ponad 2200 seansach. Patronatem objął ją Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Minister Edukacji Narodowej oraz Polski Instytut Sztuki Filmowej. Nauczyciele mogą wybierać cykle dopasowane do grupy wiekowej swoich uczniów. Każdy cykl obejmuje dziewięć comiesięcznych seansów odpowiednio wyselekcjonowanych tytułów. Przed projekcjam uczniowie wysłuchują prelekcji, a po filmie mogą wziąć udział w dyskusji albo warsztatach i konkursach plastycznych. Opiekunowie otrzymują dodatkowo
materiały o filmie i scenariusze lekcji. Tematyka cykli jest bardzo różnorodna – część spotkań poświęcona jest zagadnieniom filmoznawczym i audiowizualnym, część – zagadnieniom kulturowym i społecznym. Projekt Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej pozwala na realizację różnych elementów podstawy programowej. Wszystkie filmy wybrane do projektu i oglądane na dużym ekranie w niepowtarzalnej atmosferze kina niezmiennie od wielu lat stanowią swego rodzaju okno na to, co być może nieznane – inny świat, jego mieszkańców, ich zwyczaje, emocje i uczucia. Zapraszamy do wyjrzenia przez nie! Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej to nie tylko regularne spotkania w kinie, lecz także warsztaty dla nauczycieli podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu, sobotnie spotkania dla nauczycieli z cyklu Psychologia w kinie, przygotowany wspólnie z Narodowym Instytutem Audiowizualnym internetowy pakiet lekcji filmowych EKRAN 2.0 oraz zestaw scenariuszy Nowe media w Twojej szkole. Uczniowie natomiast mogą spróbować swoich sił jako twórcy, biorąc udział w projekcie Film na horyzoncie. W zeszłym roku w jego ramach powstało ponad 25 filmów krótkometrażowych.
zapisy Nauczyciele mogą zgłaszać uczniów do projektu Filmoteka Szkolna. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej do 30 września 2012 roku. Formularz zgłoszeniowy wraz z regulaminem uczestnictwa dostępny jest na stronie programu: www.nhef.pl w zakładce Edukacja filmowa. W tym roku mogą Państwo wypełnić formularz on-line, logując się wcześniej na stronie www.nhef.pl.
Jest to najwygodniejsza i najszybsza forma zgłoszenia się do projektu, dlatego namawiamy do jej wykorzystania. Pozostaje też oczywiście opcja pobrania formularza ze strony i przesłania go po wypełnieniu faksem do kina. Numery faksów znajdują się w treści formularzy.
3
szkoła podstawowa -
filmowe podróże W każdej kulturze funkcjonują teksty i opowieści, poznawanie których zaczyna się już od najmłodszych lat. Jeśli dzisiaj dziecko dowie się, jakie bajki są opowiadane do snu jego rówieśnikowi z Japonii, jakie legendy zna mały Rosjanin i jakich bohaterów ceni kilkulatek w Egipcie, to w przyszłości z dużo większą łatwością odnajdzie się w wielokulturowym świecie.
o cyklu Wszystkie filmy wyselekcjonowane do tego cyklu są reprezentatywne dla różnych, niekiedy bardzo odległych i mało znanych krajów. Widzowie mogą poznać ekranizacje najpiękniejszych bajek świata. Czasami nie opowiadają one wprost o miejscu, z którego pochodzą, czasami ma się wrażenie, że podobne historie mogłyby zostać wymyślone w Polsce. Paradoksalnie stanowi to podstawę niniejszego cyklu. Po pierwsze, od najmłodszych lat należy uczyć się szukania związków między różnymi elementami kultury. Po drugie, warto wcześnie zaszczepić uczniom wiedzę, że wszyscy ludzie są do siebie podobni, a różnice w wyglądzie czy zwyczajach są zaledwie powierzchowne. Część tej wiedzy
jest przekazywana w trakcie multimedialnych prelekcji, kiedy omawiane są podstawowe informacje z dziedziny geografii lub historii, przeplatane ciekawostkami dotyczącymi danego kraju. po seansie Konkursy lub warsztaty plastyczne są świetną okazją, by zdobyte informacje i świeże wrażenia utrwalić poprzez zajęcia artystyczne, rozwijające twórcze myślenie. Widzowie mogą wziąć w nich udział tuż po filmie. Nauczyciele dostają również materiały dydaktyczne, stanowiące dodatkowe uzupełnienie tematu spotkania. Dzięki nim mogą poprowadzić już w szkole kolejne zajęcia związane z filmem.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Mój sąsiad, Totoro Temat: Japonia 1. Najważniejsze informacje o Japonii (położenie geograficzne, symbolika flagi i godła). 2. Japońskie, czyli niepowtarzalne (alfabet, architektura, sztuka). 3. Z czego najbardziej znana jest Japonia na świecie? 4. Dlaczego nazywa się ją Krajem Kwitnącej Wiśni? 5. Anime jako gatunek filmu animowanego (krótka charakterystyka). Mój sąsiad, Totoro reż. H. Miyazaki Japonia, USA 1988, 85’
Każde zagadnienie omawiane w trakcie prelekcji multimedialnej może być dodatkowo pogłębione na zajęciach szkolnych. Służą do tego opracowane specjalnie na potrzeby projektu materiały dydaktyczne. 4
tytuł filmu
temat zajęć i opis filmu
1
Mój sąsiad, Totoro reż. H. Miyazaki Japonia, USA 1988, 85’
Japonia Dwie dziewczynki przeprowadzają się wraz z ojcem na wieś, by być bliżej chorej mamy. Wkrótce odkrywają, że pobliski las pełen jest niesamowitych mieszkańców.
Sekret księgi z Kells reż. T. Moor Francja, Belgia, Irlandia 2009, 75’
Irlandia Dwunastoletni Brendon wychowuje się w opactwie w czasach, kiedy nie znano jeszcze druku. Marzy o umiejętności pisania i ilustrowania ksiąg. Pewnego dnia poznaje brata Aidena, który opowiada mu o prastarym celtyckim rękopisie.
grudzień
Dziadek do orzechów reż. M. G. Johnson, T. Ilyina USA, Niemcy, Rosja 2004, 82’
Rosja Rozpieszczony książę, który nikogo nie szanuje, zostaje zamieniony w dziadka do orzechów. Jest to kara za jego złe zachowanie. Może mu pomóc tylko Klara, która jako jedyna potrafi zdjąć z niego czar.
styczeń
Pan Patyk reż. A. Engmark Norwegia 2009, 71’
Norwegia Junior właśnie przeprowadził się z rodziną z miasta na wieś. Pewnego dnia znajduje mówiącą drewnianą gałązkę. Okazuje się, że to Pan Patyk, który staje się jego pierwszym przyjacielem i towarzyszem zabaw w nowym miejscu zamieszkania.
Księżniczka słońca reż. P. Leclerc Francja 2007, 74’
Egipt Mała Akesha, córka faraona, wyrusza w daleką i niebezpieczną podróż w poszukiwaniu swojej matki, Nefretete. W trakcie wędrówki spotyka ją wiele przygód, w trudnych chwilach może jednak liczyć na przyjaciela, który jej towarzyszy.
marzec
Lato Muminków reż. M. Lindberg Finlandia, Austria, Polska 2008, 78’
Finlandia W Dolinie Muminków panuje leniwa wakacyjna atmosfera. Wybuch wulkanu przerywa sielankę i zmusza Muminki do odbycia dalekiej podróży. Nikt nie wie jak będzie wyglądało życie w nowym miejscu i czy kiedykolwiek uda się wrócić do domu.
kwiecień
Przygody lisa urwisa reż. T. Schiel, J. Wizmur Francja, Luksemburg 2004, 95’
Francja Historia lisa Rennarta, który walczy z niesprawiedliwością społeczną i na każdym kroku udowadnia, że inteligencja jest ważniejsza od siły fizycznej. Początkowo postrzegany jako złodziejaszek, wkrótce staje się bohaterem.
El Cid – legenda o mężnym rycerzu reż. J. Pozo Hiszpania 2003, 90’
Hiszpania Rodrigo wiedzie spokojne życie na dworze króla Hiszpanii, przyjaźni się z jego najstarszym synem, Sancho i jest zakochany w przepięknej Gimenie. Pewnego dnia musi jednak stanąć w obronie swojego kraju, co nie będzie łatwe.
Wyprawa po magiczne serce reż. Pekka Lehtosaari Finlandia, Niemcy, Rosja, Wielka Brytania, 2007, 78’
Magiczne podróże Niezwykła opowieść przenosząca nas w świat skandynawskiej mitologii, trolli, elfów i magii. Podsumowanie ośmiu filmowych wędrówek i próba zastanowienia się, co mogą przynieść podróże do obcych krajów, nieznanych lądów, jakie emocje możemy odkryć, spotykając się z nieznanymi dotąd ludźmi.
5 6 7 8 9
listopad luty
4
maj
3
czerwiec
2
październik
spotkanie
5
szkoła podstawowa -
młodzi w obiektywie Dzieci niezwykle łatwo utożsamiają się z bohaterami filmu i przenoszą się do przedstawionego w nim świata. Każda z przygód obejrzanych na ekranie zagwarantuje im nie tylko świetną zabawę, lecz także naukę.
o cyklu Bohaterowie filmów prezentowanych w tym cyklu są rówieśnikami widzów. Dzięki temu zagadnienia omawiane przy okazji każdego spotkania będą o wiele bardziej zrozumiałe dla odwiedzających kino uczniów. Film jest świetnym narzędziem służącym do uwrażliwiania i poszerzania wiedzy poprzez zabawę. Jest to możliwe szczególnie wtedy, gdy tytuły proponowane dzieciom są wyjątkowe nie tylko ze względu na zastosowane
w nich najnowsze efekty specjalne czy wielkość budżetu kampanii reklamowej, lecz przede wszystkim – na walory artystyczne i zawartość merytoryczną. Tytuły tu zaproponowane łączą w sobie atrakcyjną i interesującą dla młodych widzów formę z niebanalną i wartościową pod względem edukacyjnym treścią.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed zestawem filmów List oraz Magiczne drzewo (odc. Berło) Temat: Przyjaźń 1. Co znaczy słowo przyjaźń? 2. Jakie cechy powinien mieć prawdziwy przyjaciel? Na czym polega prawdziwa przyjaźń? Czy wystarczą wspólne zainteresowania, czy też potrzeba czegoś więcej? 3. Jakie trudności, problemy pojawiają się w tego typu relacjach? 4. Które filmy lub książki opowiadają o przyjaźni? 5. Informacje o filmach – dwie historie o przyjaźni, które poruszają dwa ważne tematy: poświęcenie i zaufanie.
List reż. D. Hasanović Bośnia i Hercegowina, Polska 2001, 49’
Każde zagadnienie omawiane w trakcie prelekcji multimedialnej może być dodatkowo pogłębione na zajęciach szkolnych. Służą do tego opracowane specjalnie na potrzeby projektu materiały dydaktyczne. 6
tytuł filmu
temat zajęć i opis filmu
1
Latająca klasa reż. T. Wigand Niemcy 2003, 110’
Konkurencja Uczniowie męskiej szkoły muzycznej zachowują się wzorowo i są niezwykle uzdolnieni. Po lekcjach jednak spotykają się i bawią tak samo, jak inne dzieci. Dodatkowo muszą walczyć z ulicznymi chuliganami o honor swojej paczki.
listopad
Dzieciaki z podwórka reż. Y. Gustafsson, C. Edfeldt Szwecja 2006, 96’
W poszukiwaniu domu Mała dziewczynka i jej dziadek są uchodźcami z Afryki. Po śmierci staruszka Amina zostaje bez opieki. Zajmuje się nią sąsiad, który jest muzykiem rockowym i przez wiele lat nawet nie myślał o tym, że mógłby zostać ojcem.
grudzień
Brak zasięgu reż. A. Kristinsson Islandia 2007, 83’
Nowoczesność Chłopiec uzależniony od Internetu i telefonu komórkowego musi wyjechać z miasta na wieś, którą burza niespodziewanie odcina od prądu. Technika staje się nagle bezużyteczna, zaś sytuacja coraz bardziej groźna.
styczeń
August Rush reż. K. Sheridan USA 2007, 114’
Talent Mieszkający w domu dziecka chłopiec we wszystkim rozpoznaje rytm i wszędzie słyszy muzykę. Pewnego dnia jego talent zostaje odkryty. Bohater dostaje szansę zagrania na ogromnym koncercie, jednak ktoś chce mu to uniemożliwić.
Milionerzy reż. D. Boyle W. Brytania 2004, 98’
Różnice poglądów Dwaj bracia znajdują torbę pełną pieniędzy. Jeden z nich chce je zainwestować, drugi – rozdać biednym. Sytuację komplikują nagle przestępcy, którzy chcą odzyskać utraconą gotówkę.
Most do Terabithii reż. G. Csupo USA 2007, 95’
Wyobraźnia Dwoje szkolnych przyjaciół odkrywa w pobliskim lesie tajemniczą krainę zamieszkaną przez dziwne istoty. Wkrótce zostają jej władcami, jednak to oznacza sporo kłopotów i obowiązków.
. List reż. D. Hasanović Bośnia i Hercegowina, Polska 2001, 49’ . Magiczne drzewo (odc. Berło) reż. A. Maleszka Polska 2005, 25’
Przyjaźń 1. Mały chłopiec wyrusza w podróż swojego życia, by wysłać list do ONZ z prośbą o nowe kule dla swojego niepełnosprawnego przyjaciela. 2. Adam dostaje w nagrodę za dobre wyniki w nauce stypendium oraz drewniane berło, które okazuje się magicznym przedmiotem spełniającym wszystkie zachcianki.
Akeelah i jej nauczyciel reż. D. Atchison USA 2006, 112’
Wytrwałość Kilkunastoletnia dziewczynka przygotowuje się do krajowego konkursu w literowaniu trudnych słów. W chwilach słabości zawsze pomaga jej stary nauczyciel, który podnosi ją na duchu i zachęca do ćwiczeń.
Sto minut wakacji reż. A. Maleszka Polska, Niemcy 1998, 89’
Rodzice i dzieci Zapracowani rodzice próbują zorganizować wakacje dla swoich dzieci, którym na co dzień nie poświęcają zbyt wiele czasu i uwagi. Okazuje się, że zobowiązania zawodowe mogą im w tym przeszkodzić.
6 7 8 9
luty marzec
5
kwiecień
4
maj
3
czerwiec
2
październik
spotkanie
7
szkoła gimnazjalna
kino współczesne Czy kino współczesne musi kojarzyć się młodemu widzowi tylko z komercją? Czy atrakcyjność filmu zawsze pokrywa się ze środkami przeznaczonymi na jego kampanię reklamową i gadżetami, które towarzyszą promocji?
o cyklu Kino współczesne to przegląd filmów niszowych, które gościły na polskich ekranach w ostatnich latach. Niszowych dlatego, że trudno było je odnaleźć w repertuarach większości dużych kin, gdzie musiały konkurować z komercyjnymi superprodukcjami o wielkich budżetach promocyjnych. Cykl przypomina kilka z tych niedocenionych tytułów i udowadnia, że kino ostatnich lat to również wartościowe propozycje, które poruszają
ważne problemy i rozwijają wrażliwość młodych widzów. Oprócz prezentacji nieznanych, a często niedostępnych pozycji, cykl ma zachęcić do własnych poszukiwań. Uczy sprawniejszego i bardziej krytycznego poruszania się po repertuarze kina oraz uważniejszego śledzenia premier w poszukiwaniu filmów poruszających, mądrych i estetycznie ciekawych.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Paranoid Park Temat: Izolacja 1. Wyjaśnienie znaczenia terminu izolacja w ujęciu psychologicznym i społecznym oraz terminów: outsider i zdarzenie traumatyczne. 2. Rodzaje izolacji i ich przyczyny oraz skutki. 3. Charakterystyka głównego bohatera. Czy zaprezentowana przez reżysera postać głównego bohatera jest wiarygodna? 4. Zwrócenie uwagi na elementy języka filmu, które podkreślają izolację bohatera. Jak funkcjonuje nasza pamięć? Czy film pokazuje obiektywny czy subiektywny zapis wydarzeń? 5. Informacje o reżyserze.
Paranoid Park reż. G. Van Sant Francja, USA 2007, 90’
Każde zagadnienie omawiane w trakcie prelekcji multimedialnej może być dodatkowo pogłębione na zajęciach szkolnych. Służą do tego opracowane specjalnie na potrzeby projektu materiały dydaktyczne. 8
tytuł filmu
temat zajęć i opis filmu
1
Jak to jest reż. B. Webb Wielka Brytania 2009, 100’
Przyjaźń wystawiona na próbę Ostatnie dni wakacji Robbiego i Ziggiego przerywa informacja o poważnej wadzie serca jednego z przyjaciół. Robbie trafia do szpitala. Dręczy go niespokojna myśl: nie chce umrzeć jako prawiczek. Wygadany, ale równie niedoświadczony Ziggy, czując odpowiedzialność za spełnienie ostatniego życzenia przyjaciela, obmyśla plan, przez który obaj nieraz wpadną w kłopoty.
listopad
Mean Creek reż. J. A. Estes USA 2004, 87’
Przemoc wśród rówieśników Nastolatek zwierza się bratu, że jest dręczony przez szkolnego kolegę. Wspólnie obmyślają zemstę, jednak perfekcyjnie przygotowany plan wymyka się spod kontroli. Poruszający dramat potwierdzający tezę, że w każdym człowieku kryje się tajemnica.
grudzień
Strasznie głośno, niesamowicie blisko reż. S. Daldry USA 2011, 129’
Pogodzenie się ze stratą Tata Oskara, Schell, ginie w zamachu na World Trade Center w Nowym Jorku. Chłopiec, próbując poradzić sobie z jego stratą i jednocześnie zachować pamięć o nim, przemierza miasto w poszukiwaniu zamka pasującego do tajemniczego klucza znalezionego w rzeczach ojca.
styczeń
Rytm to jest to! reż. T. Grube, E. S. Lansch Niemcy 2004, 100’
Praca w grupie Niezwykły dokument o młodych ludziach z przedmieść Berlina, którzy wspólnie przygotowują się do inscenizacji Święta wiosny. Dobry przykład, jak praca metodą projektu pomaga nie tylko w realizacji szkolnego programu nauczania, lecz także uczy społecznego współdziałania.
luty
Paranoid Park reż. G. Van Sant Francja, USA 2007, 90’
Izolacja Alex ma kilkanaście lat i jest wielkim fanem deskorolek. Jego rodzice się rozwodzą, on zaś boryka się z typowymi problemami nastolatków. Pewnego dnia przypadek powoduje, że jego życie zmienia się diametralnie. Poruszający obraz świata wewnętrznego głównego bohatera, podkreślony przez muzykę i montaż.
marzec
Boy reż. T. Waititi Nowa Zelandia 2012, 87’
Droga do dojrzałości Lata 80., Nowa Zelandia. Jedenastoletni Boy wychowuje się bez ojca. Po latach rodzic powraca i chce stać się dla chłopca wzorem. Z czasem Boy odkrywa, że stracone lata nie są łatwe do nadrobienia, a drogę ku dorosłości i dojrzałości musi znaleźć sam.
kwiecień
Przeznaczone do burdelu reż. Z. Briski, R. Kauffman Indie, USA 2004, 85’
Sztuka dystansu Przejmujący dokument ukazujący życie dzieci zamieszkujących dzielnicę Czerwonych Latarni, które biorą udział w lekcjach fotografii zorganizowanych przez twórców filmu. Czy żyjącym w nędzy i ubóstwie bohaterom potrzebna jest sztuka? Czy uda się im pokonać przeznaczenie?
Handlarz cudów reż. J. Szoda, B. Pawica Francja, Polska, Szwecja 2009 , 110’
Na obcej ziemi Dzieci dagestańskich uchodźców próbują przedostać się z Polski do Francji, gdzie znajduje się ich ojciec. Nielegalna podróż stanie się doświadczeniem, które zadecyduje o ich dalszym życiu.
Fighter – kochaj i walcz reż. N. Arthy Dania 2007, 100’
Pasja Aicha po lekcjach trenuje sztuki walki w szkolnej drużynie. Ze względu na porywczy temperament, musi przenieść się do profesjonalnego klubu kung-fu, gdzie ćwiczą również chłopcy. Jej decyzja nie spotka się z przychylnością konserwatywnych rodziców.
4 5 6 7 8 9
maj
3
czerwiec
2
październik
spotkanie
9
szkoła ponadgimnazjalna
trudne tematy Problem przemocy wśród młodzieży, braku realnej tolerancji dla odmienności narodowościowej, religijnej, rasowej i seksualnej czy wyzysku najbiedniejszych to przedmiot rozważań coraz większej liczby artystów. Wiele filmów traktuje te problemy w sposób bezpośredni i bezpretensjonalny.
o cyklu Kino współczesne coraz częściej i odważniej podejmuje tematy egzystencjalne, społeczne i cywilizacyjne. Stawia pytania o kondycję człowieka w nowoczesnym świecie, o jego miejsce w systemie, który sam stworzył i o relacje międzyludzkie. Wybrane tytuły cyklu Trudne tematy stanowią punkt wyjścia do dyskusji o tym, z czym nastolatek spotyka się na co dzień w szkole, wśród znajomych lub co dociera do niego ze świata mediów. Przybliżają mu perspektywy, których być może nie zna, a których poznanie pozwoli mu lepiej ukształtować własną wrażliwość i wypracować mocniejszą postawę moralną. Filmy w tym cyklu dotykają najbardziej palących
problemów współczesności. Odzierają one istotę rzeczy ze stereotypów i tłumaczą ją na wyrazistych przykładach, pozostając jednocześnie z daleka od epatowania okrucieństwem czy erotyką. poziom trudności Cykl adresowany jest do młodych ludzi, którzy w sposób otwarty i dojrzały starają się poznawać prawdę o otaczającej ich rzeczywistości. Ma on uwrażliwić młodego człowieka na los innych, pomoc mu zrozumieć złożoność świata i ludzkiej natury, kształtować u niego postawę poznawczą i umiejętność obrony własnych przekonań, a przede wszystkim skłonić do dyskusji.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Na krawędzi nieba Temat: Izolacja i asymilacja kulturowa 1. Typologia spotkań kulturowych (izolacja, konfrontacja, asymilacja). Problem imigracji pierwszego i drugiego pokolenia – poziom znajomości języka, rozumienia kultury, kompetencje społeczne. 2. Zjawisko enklawy kulturowej. 3. Sytuacja mniejszości tureckiej w Niemczech. Niemcy jako kraj o największym odsetku imigrantów pochodzenia tureckiego w Europie. Konfrontacja mentalności tureckiej i europejskiej. Polityka państw europejskich wobec imigrantów. 4. Co jest lepsze – izolacja czy asymilacja? Czy możliwa jest całkowita asymilacja w kontekście różnic kulturowych? Granice tolerancji i wolności osobistej. Tygiel kulturowy bez integracji – konsekwencje, rola stereotypów. 5. Najważniejsze informacje o filmie. Sylwetka twórcza Fatiha Akina – niemieckiego reżysera o tureckim pochodzeniu.
Na krawędzi nieba reż. F. Akin Niemcy, Turcja, Włochy 2007, 122’
Każde zagadnienie omawiane w trakcie prelekcji multimedialnej może być dodatkowo pogłębione na zajęciach szkolnych. Służą do tego opracowane specjalnie na potrzeby projektu materiały dydaktyczne. 10
tytuł filmu
temat zajęć i opis filmu
1
Fanatyk reż. H. Bean USA 2001, 98’
Ksenofobia Młody chłopak żydowskiego pochodzenia nie akceptuje swojej tożsamości. Z czasem jego antysemityzm przeradza się w chorobliwą nienawiść rasową i narodowościową. Jak walczyć z nietolerancją?
9
Combat girls. Krew i honor reż. D. F. Wnendt Niemcy 2011, 103’
Przełamywanie uprzedzeń Marisa ma dwadzieścia lat i nienawidzi obcokrajowców. Zachowuje się agresywnie i prowokująco, nie szanuje nikogo poza członkami gangu neonazistów, do którego należy. Pewnego dnia poznaje afgańskiego uchodźcę i od tego momentu jej wyobrażenie o świecie zaczyna powoli się zmieniać. Czeka ją jednak spore niebezpieczeństwo ze strony jej niedawnych przyjaciół.
Na krawędzi nieba reż. F. Akin Niemcy, Turcja, Włochy 2007, 122’
Izolacja i asymilacja kulturowa Wielowątkowa opowieść o tureckiej mniejszości w jednym z niemieckich miast. Niektórzy jej przedstawiciele doskonale zasymilowali się z obcą kulturą, nie tracąc przy tym niczego ze swojej tożsamości. Inni – muszą żyć w prawie całkowitej izolacji, walcząc o lepszy los.
Berlin Calling reż. H. Stohr Niemcy 2008, 100’
Uzależnienie Popularny DJ, intensywnie pracujący nad kolejną płytą, wspomaga się narkotykami. Nałóg przejmuje kontrolę nad jego życiem zawodowym i prywatnym. Wkrótce fatalne konsekwencje uzależnienia stają się odczuwalne dla niego i jego najbliższych.
XXY reż. L. Puenzo Argentyna 2007, 91’
Poszukiwanie tożsamości Alex ma 15 lat. Pytania, które sobie zadaje są wiele trudniejsze niż te, z którymi borykają się inne nastolatki. Jako hermafrodyta musi zadecydować o swojej płci. Czy młody człowiek może żyć w zgodzie ze sobą? Jaki wpływ ma na niego otoczenie?
Droga na drugą stronę reż. A. Damian Polska, Rumunia 2011, 72’
Kafka w XXI wieku Oparta na faktach, niezwykła pod względem wizualnym, pełnometrażowa animacja rekonstruuje historię niesłusznie skazanego obywatela Rumunii, który w krakowskim więzieniu rozpoczął protest głodowy. Film pokazuje świat, w którym role społeczne i procedury są w stanie zastąpić człowieczeństwo.
Zakazane owoce reż. D. Karukoski Finlandia, Szwecja 2009, 102’
Wkraczanie w dorosłość Dwie nastolatki wychowane w zamkniętej, tradycyjnej społeczności na skandynawskiej prowincji, mimo zakazu rodzin, postanawiają wyruszyć na podbój „wielkiego świata”. Są ciekawe wszelkich nowości, chcą spróbować „zakazanych owoców” dorosłego, wielkomiejskiego życia. Wkroczenie w dorosłość przyniesie im zarówno radość, jak i wiele rozczarowań.
luty
listopad
8
grudzień
7
Pusty świat marketingu Film w bezpośredni sposób konfrontuje ideologie i wartości deklarowane przez znane światowe marki oraz ich zastosowanie w praktyce. Na przykładzie telefonu komórkowego pokazano kreowanie własnego wizerunku przez znaną korporację oraz fałsz, który się pod nim kryje.
styczeń
6
Wojna w twoim telefonie reż. F. Piasecki Poulsen Dania 2010, 82’
marzec
5
Społeczeństwo wielokulturowe Nagrodzona Złotą Palmą w Cannes filmowa opowieść o umiejętności odnalezienia się w wielokulturowej społeczności. Na przykładzie uczniów paryskiej szkoły – Francuzów i imigrantów – pokazuje problemy związane z wzajemną akceptacją, poszanowaniem odmienności i porozumieniem.
kwiecień
4
Klasa reż. L. Cantet Francja 2008, 128’
maj
3
*zwycięzca plebiscytu publiczności NHEF /
czerwiec
2
październik
spotkanie
11
pod patronatem
nhef
jak zrobić film? podręcznik dla najmłodszych filmowców „Książka stanowi świetną lekturę także dla nauczycieli, chcących włączyć audiowizualne środki przekazu do swoich narzędzi dydaktycznych”
„Jak zrobić film” kształci nie tylko przyszłych filmowców, ale także – świadomych widzów. Książka stanowi świetną lekturę także dla nauczycieli chcących włączyć audiowizualne środki przekazu do swoich narzędzi dydaktycznych. Autor: Radivoje Andrić „Jak zrobić film” to książka o filmowaniu stworzona przez filmowca. Zanim rozpoczął studia na Wydziale Sztuk Dramatycznych Radivoje Andrić (ur. w 1967 r.), reżyserował przedstawienia w amatorskim teatrze Dadov. Zdobywał doświadczenie pracując przez 10 lat jako asystent wielu znanych jugosłowiańskich reżyserów. Od 1997 roku realizuje filmy dokumentalne. Jego pełnometrażowy debiut fabularny „Tri palme za dve bitange i ribicu” (Trzy palmy dla dwóch próżniaków i jednej panienki) otrzymał nagrody na większości festiwali filmowych w Jugosławii. Jego drugi film „Munje!” prezentowany był w programie Warszawskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w 2002 r. W 2004 r. Andrić był także jurorem WMFF w konkursie „Nowe Filmy, Nowi Reżyserzy”, zaprezentowano wówczas jego film „Kiedy dorosnę, zostanę kangurem”.
12
Andrić zwraca się do młodych czytelników w sposób bezpośredni i odwołuje się do własnych doświadczeń filmowych. Traktuje czytelników poważnie i jednocześnie buduje z nimi pewnego rodzaju relację partnerską – to, co mówi o filmowaniu nie jest wygłaszanym ex katedra wykładem, lecz raczej formą dialogu z młodym, ciekawym świata człowiekiem. Autor pokazuje, jak przedmioty codziennego użytku można wykorzystać w twórczy sposób, aby zrealizować ujęcia filmowe. Punkt dystrybucji: www.filmpro.com.pl
warsztaty we Wrocławiu podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego T-Mobile Nowe Horyzonty W wakacje podczas MFF T-Mobile Nowe Horyzonty we Wrocławiu nauczyciele z całej Polski mogą wziąć udział w przygotowanych specjalnie dla nich warsztatach filmowych. Program zajęć został pomyślany tak, by z jednej strony poruszać na poziomie ogólnym kwestie filmoznawcze, jak na przykład historia kina, analiza operatorska i montażowa czy język filmu, przybliżać kino prezentowane na festiwalu oraz szeroko pojęte zjawiska i zagadnienia audiowizualne, z drugiej zaś – zachęcać nauczycieli do kręcenia własnych filmów dokumentalnych, fabularnych i animowanych na specjalnych zajęciach z filmowcami, którzy przekazują im całą swoją wiedzę i umiejętności.
Warsztaty łączą oba te elementy, dzięki czemu od wielu lat cieszą się dużą popularnością. Dzięki spotkaniom we Wrocławiu poszerza się grono pedagogów przekonanych o potrzebie i skuteczności edukacji filmowej, którzy włączają ją do programu nauczania i zachęcają innych do jej realizacji. Informacje o zapisach wiosną na stronie www.nhef.pl.
film na horyzoncie Uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych mogą wziąć udział w kursie internetowym, którego celem jest przybliżenie informacji o procesie tworzenia filmu i pomoc w stworzeniu własnego krótkiego metrażu. Zadaniem uczestników jest nakręcenie krótkiego filmu dokumentalnego, animowanego lub fabularnego. Jego czas trwania nie powinien przekraczać 5 minut. W każdym przypadku nad uczestnikami będą czuwać
doświadczeni specjaliści, którzy ocenią wyniki pracy lub doradzą rozwiązania formalne. Kurs podzielony jest na trzy etapy. W pierwszym z nich wyjaśnione zostaną reguły pisania scenariusza, w drugim – zasady robienia zdjęć, natomiast w ostatnim – techniki montażu. Najlepszy film zostanie nagrodzony. Więcej informacji o rejestracji i projekcie na stronie www.nhef.pl.
13
ekran . internetowy pakiet lekcji filmowych. włącz tryb online! Jak atrakcyjnie przedstawić uczniom wiedzę o sztuce filmowej? W jaki sposób zilustrować zajęcia o takiej tematyce, by były zrozumiałe?
Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w najnowszym edukacyjnym projekcie Nowych Horyzontów Edukacji Filmowej oraz Narodowego Instytutu Audiowizualnego – internetowym pakiecie lekcji filmowych EKRAN 2.0.
współpraca
Projekt ten jest kontynuacją wydanego w 2010 roku multimedialnego pakietu DVD Czy wierzysz w to, co widzisz? Pozytywne recenzje i zainteresowanie projektem skłoniły organizatorów do stworzenia materiałów dydaktycznych skierowanych również do uczniów szkół gimnazjalnych. Pakiet został opracowany przez nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych, ekspertów w dziedzinie filmu i edukacji filmowej, którzy proponują różnorodne i atrakcyjne formy pracy dla uczniów.
14
Zawiera on 28 scenariuszy lekcji i prezentacji multimedialnych (zgrupowanych w 19 blokach tematycznych) oraz około 120 fragmentów filmowych. W oparciu o komplet materiałów można prowadzić zajęcia z języka polskiego, wok-u, wos-u, historii czy godziny wychowawczej. Elektroniczna wersja pakietu lekcji filmowych obejmuje zagadnienia dotyczące m.in.: struktury i narracji filmowej, języka filmowego, zniekształceń rzeczywistości w obrazie filmowym, filmu jako źródła historycznego czy pojęcia audiowizualności. Pakiet dostępny jest dla nauczycieli gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych po zalogowaniu na stronie NHEF (www.nhef.pl) lub stronie NINATEKA EDU (www.nina.gov.pl/edukacja/ninateka-edu).
miasto
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Głubczyce
. pon
. śr
. wt
. czw
. pt
. śr
. czw
. pon
. pt
Kędzierzyn Koźle
. czw
. pt
. śr
. pon
. śr
. czw
. pon
. czw
. wt
Kluczbork
. pon
. wt
. pt
. śr
. czw
. pt
. wt
. śr
. pon
Krapkowice
. śr
. pon
. wt
. czw
. pon
. wt
. śr
. wt
. śr
Lubliniec
. pt
. czw
. śr
. wt
. pon
. śr
. czw
. pt
. wt
Namysłów
. pon
. pt
. śr
. pon
. wt
. czw
. śr
. pon
. śr
Nysa
. wt
. pon
. czw
. pt
. pon
. wt
. czw
. pt
. pon
Olesno
. śr
. pt
. pon
. wt
. pt
. pon
. wt
. czw
. pt
Strzelce Opolskie
. pt
. pon
. wt
. śr
. czw
. pt
. pon
. śr
. pt
Ujazd
. pon
. pt
. śr
. pon
. wt
. śr
. pt
. czw
. pon
Seanse dla zaczynają się o godzinie: . i . Jeżeli więcej niż dwie grupy wiekowe będą zainteresowane seansami, godziny projekcji mogą ulec zmianie. Szczegółowe informacje można uzyskać u koordynatora projektu. Cena biletu dla jednego ucznia na jeden pokaz: 8 PLN Cena karnetu dla jednego ucznia na wszystkie pokazy: 65 PLN (czyli 7,2 PLN za pokaz) Opiekun przed pierwszym pokazem wybiera jedną formę płatności dla całej klasy. Jeśli wybierze bilety, kupuje je co miesiąc przed pokazem dla tylu uczniów, ilu będzie obecnych. Jeżeli wybierze karnety, wykupuje je dla wszystkich uczniów w klasie przed pierwszym pokazem. Karnety nie podlegają zwrotowi (również w przypadku nieobecności ucznia na pokazie lub rezygnacji). Uczniowie w trudnej sytuacji materialnej (2 osoby z klasy) otrzymują darmowe bilety. Opiekunowie uczestniczą w spotkaniach nieodpłatnie.
15
stowarzyszenie nowe horyzonty zamenhofa 1, 00-153 warszawa www.nhef.pl koordynacja programu: główny koordynator: Bolesław Drochomirecki t 502 581 241 bolek.drochomirecki@gmail.com Biuro Turystyczne MUZON Spychalskiego 13, 45-716 Opole koordynacja i zapisy: Aleksandra Marczak t 607-048-540 marczak.ola@gmail.com biuro.muzon@gmail.com www.muzon.pl
Głubczyce Miejski Ośrodek Kultury – Głubczyce ul. Kościuszki 24 48-100 Głubczyce
Namysłów Namysłowski Ośrodek Kultury Plac Powstańców Śląskich 2 46 -100 Namysłów
Kędzierzyn-Koźle Miejski Ośrodek Kultury Aleja Jana Pawła II 27 47-220 Kędzierzyn-Koźle
Nysa Nyski Dom Kultury ul. Wałowa 7 48-300 Nysa
Kluczbork Kluczborski Dom Kultury Ul. Mickiewicza 5 46-200 Kluczbork
Olesno Miejski Dom Kultury ul. Wielkie Przedmieście 31 46-300 Olesno
Krapkowice Krapkowicki Dom Kultury ul Prudnicka 7 47-300 Krapkowice
Strzelce Opolskie Strzelecki Ośrodek Kultury Plac Stefana Żeromskiego 7 47-100 Strzelce Opolskie
Lubliniec Miejski Dom Kultury ul. Plebiscytowa 9 42-700 Lubliniec
Ujazd Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury ul. 3 Maja 5 47-143 Ujazd
wsparcie
współorganizator
Zrealizowano z udziałem środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
patronat
partner
stowarzyszenie nowe horyzonty
patronat medialny
mecenat
organizator
ponadto projekt nowe horyzonty edukacji filmowej realizowany jest w Białymstoku, Bolesławcu, Bydgoszczy, Częstochowie, Elblągu, Falenicy, Gdańsku, Głogowie, Jeleniej Górze, Katowicach, Kielcach, Koninie, Krakowie, Krośnie, Legnicy, Lubinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Poznaniu, Radomiu, Skierniewicach, Szczecinie, Wałbrzychu, Warszawie, Wągrowcu, Wrocławiu, Wrześni, Zgorzelcu, Zielonej Górze, Żarach oraz Żyrardowie