Nieuwsbrief februari 2014 Waarnemingen in januari 2014 Januari is normaal geen maand waarin je dagvlinders ziet rondvliegen. Toch zorgt de zachte winter ervoor dat sommige dieren het noorden (of zuiden) kwijt zijn. Zo vlogen er op 6 januari nog citroenvlinders rond in Mol, Veerle en Wortel Kolonie! Ook de Atalanta werd nog rondvliegend waargenomen en heeft steeds meer de gewoonte om de verre reis richting zuiden te annuleren. De eerste nachtvlinders zijn ook reeds wakker : Kleine voorjaarsspanner, Grote voorjaarsspanner en Perentak zijn de eersten die uit de pop kruipen. Ook de overwinteraars worden al af en toe gezien: Hopsnuituil, zwartvlekwinteruil, bosbesuil , wachtervlinder, Roodkopwinteruil en Gevlekte winteruil. Toch heeft dit zachte weer meer nadelen dan voordelen: onnodig energieverbruik, gebrek aan voedsel, schimmels, enz. Gelukkig laat de meerderheid van de vlinders zich hier niet aan vangen en zullen we nog even geduld moeten hebben alvorens het vlinderseizoen opnieuw kan beginnen!
foto’s: Eric Hantson Bosbesuil
Roodkopwinteruil
Vlinder van de maand:
De Atalanta
Foto: Emiel Boeckx De Atalanta is één van de weinige dagvlinders die in elke maand van het jaar actief rondvliegend is waargenomen. Dit is op zich is al een reden om hem deze maand eens in de kijker te plaatsen. Uiteraard speelt de zachte winter hierin een belangrijke rol. Strenge winters overleven ze meestal niet. Maar ook vroeger waren er al meldingen van overwinterende Atalanta’s. Zo werd op 7 februari 1963 een Atalanta in een grot bij Cottessen in Zuid-Limburg gevonden in een lange en koude winter. Het zwarte behaarde lijfje zorgt ervoor dat hij zich bij zonnig weer vlug kan opwarmen en actief wordt bij temperaturen waar de meeste andere dagvlinders, die bij ons overwinteren, hun schuilplaats niet verlaten. De meeste vlinders blijven echter niet bij ons en trekken in het najaar zuidwaarts. Er zijn ook al heel wat waarnemingen van Atalanta’s die ’s nachts trekken. Ze worden daarom soms ook in lichtvallen aangetroffen. Bij hun
trektocht trotseren de vlinders heel wat hindernissen zoals de Alpen of PyreneeÍn. Er werden vlinders waargenomen tot boven de 2000 meter! De rupsen van de Atalanta vertonen ook geografische verschillen zoals blijkt uit onderstaande foto’s:
Volwassen rups Zuid-Europese type. De gele stippen zijn verbonden met elkaar en vormen een lijn
Een volwassen rups West-Europese type. De gele vlekken zijn gescheiden.
In het Noorden van Europa komen ook volledig zwarte rupsen van de Atalanta voor. Bron: http://www.schmetterling-raupe.de/hensle.htm
Al gehoord van vlinder- en insectenkastjes?
Vlinders sieren je tuin! De groei van rupsen, de metamorfose van pop naar vlinder en het vrolijke gefladder: als je de tuin ‘vlindervriendelijk’ maakt kan je dit allemaal van dichtbij zien. Je draagt ook bij aan de instandhouding van verschillende vlindersoorten én je kan volop genieten van hun schitterende kleurenpracht. Door jouw tuin vlindervriendelijk in te richten help je de populatie in stand te houden. Veel vlinder- en libellensoorten balanceren namelijk op de rand van het uitsterven. Met z'n allen kunnen we een bijdrage leveren aan een vlindervriendelijke omgeving!
Vlinders houden van afwisseling en variatie. Ze oriënteren zich met behulp van de planten in een tuin, zoals wij bijvoorbeeld aan de hand van bepaalde gebouwen weten waar we zijn. Het is daarom belangrijk om in de tuin variatie aan te brengen in de hoogte van de planten, zodat vlinders er hun weg kunnen vinden. Hoogteverschillen tussen planten creëren vaak ook meer beschutte plekjes, waar vlinders graag gebruik van zullen maken.
De meeste vlinders leven van nectar die ze uit bloemen halen. Omdat er vanaf het vroege voorjaar tot in de herfst vlinders vliegen, moeten er gedurende die periode ook bloemen met nectar in de tuin te vinden zijn. Vlindersoorten die als vlinder overwinteren zoeken beschutte plekjes op. Vaak verschuilen ze zich op rommelzolders, in schuurtjes of tussen de bladeren. Als het maar beschutte plekjes zijn om de koude winter door te komen. Je kan de vlinders dus een handje helpen met een vlinderkast! Overige insecten Insecten zijn onmisbaar in de natuur, en dus ook in jouw tuin. Lieveheersbeestjes en gaasvliegen helpen je de strijd tegen luizen te winnen en bijen zijn behulpzaam bij de bestuiving van uw planten, kruiden en fruitbomen. Door intensieve landbouw, het verwijderen van heggen en het verdwijnen van heideterreinen, neemt het aantal insecten af. Door ze een nestplaats te bieden, helpt u ze van daaruit hun nuttige werk te doen. Onze bijennesten trekken voornamelijk de rode metselbijen aan, een nietstekende bijensoort die ongevaarlijk is voor kinderen en huisdieren. Meer informatie over vlinder- en insectenkastjes vind je op www.vivara.be in de categorie ‘Bijen en Vlinders’.
Vermiste man overleeft vier weken op vlinders in jungle donderdag 30 januari 2014, 09u33 Bron: Cairns Post
WILDLIFE PICTURES / REPORTERS Drie weken nadat de zoektocht naar een vermiste Australiër gestaakt werd, is hij teruggevonden. De 40-jarige Stephen Currie was 28 dagen vermist, had geen schoenen of T-shirt meer en woog 15 kilogram minder, maar kon overleven in de jungle door vlinders, fruit en mosselen te eten. De 40-jarige Stephen Currie verdween op 29 december. Wandelen was wat hij zou gaan doen om 8.30 uur, maar wekenlang werd daarna niets mee vernomen van de man. Hij liep verloren, vertelde hij toen een wandelaar hem na 28 dagen aantrof aan de rand van een bosrijk gebied. Daar werd niet echt meer op gehoopt, want de zoektocht naar de man werd al drie weken daarvoor stopgezet. ‘We waren er echt van overtuigd dat we hem niet meer zouden vinden’, zegt Vince Marcel van de politie in het Australische Chillagoe. ‘Het is ongelooflijk.’ De politie had de zoektocht drie weken eerder opgegeven omdat het 40 graden was op dat moment en er geen enkele aanwijzing en niet het minste spoor was dat kon leiden naar Currie. De teruggevonden man had geen schoenen of T-shirt meer en woog 15 kilo minder dan voor zijn verdwijning, maar had het al bij al niet slecht, vertelde hij aan de politie. ‘Hij sliep in het zand en bedekt zijn lichaam met een laagje schors’, aldus de politie. ‘Elke dag wandelde hij langs een riviertje, in de hoop ergens een pad of een weg aan te treffen.’ Het was die rivier die zijn redding zou worden. ‘Door mosselen, fruit en vlinders te eten, kon hij al die tijd overleven’, aldus de politie.
Activiteiten februari 2014
Donderdag 6 februari 2014 Nachtvlinderwandeling in Landschap de Liereman : Ze geven donderdag tot 10째C en vrij droog weer. Daarom gaan we voor de eerste keer dit jaar op stap. Veel soorten vliegen er nog niet maar op ons verlanglijstje staan o.a. Kleine voorjaarsspanner , Perentak , Bosbesuil, Wachtervlinder, Roodkopwinteruil en Gevlekte winteruil. Samenkomst: BC De Liereman in Oud-Turnhout Aanvang: 19.00 uur Einde: 20.30 uur Info: Willy Ronsmans 0495 16 96 70
Woensdag 19 februari 2014: Vergadering Vlinderwerkgroep Taxandria Aanvang: 19.30 uur Plaats: Natuurpunt Museum Turnhout Agenda volgt nog!