2015 5

Nieuwsbrief mei 2015 Overzicht van de voorbije activiteiten

Vrijdag 10 april 2015: Nachtvlinderinventarisatie Liereman (Rode Goor) Tijdens deze eerste inventarisatie in het Rode Goor was het meteen raak: een mooi exemplaar van de Gevlamde vlinder. Voor de meesten ook de eerste keer dat ze dit juweeltje onder de nachtvlinders in levende lijve konden aanschouwen! Een 30-tal soorten werden genoteerd.

Volgende keer zal gevangen worden in het moerasgedeelte. Mogelijk levert dit opnieuw een “topsoort� op.

Gevlamde vlinder (foto: Emiel Boeckx)

Zondag 12 april 2015: Inventarisatie Provinciaal Domein De Averegten in Heist op de Berg: Samen met domeinwachter John Ceunen en Tom Schildermans werden de meest interessante gebieden bezocht. Omdat het nog vroeg op het jaar was werden er geen opvallende soorten genoteerd. Waargenomen dagvlinders waren Oranjetipje , Citroenvlinder, Klein koolwitje, Boomblauwtje, Dagpauwoog, Gehakkelde aurelia en Atalanta. Onder de nachtvlinders noteerden we Wilgenlangsprietmot, Voorjaarskortvleugelmot en rupsen van Hagenheld en Rietvink. Ook twee Bruine winterjuffers werden gezien. Tenslotte werden ook de slakken in het gebied geĂŻnventariseerd door Jelle Ronsmans. Hij vond in totaal 24 soorten.

Er zal nog een inventarisatie plaatsvinden in de graslanden waar we op zoek zullen gaan naar de Bruine vuurvlinder.

Jeneverbesschildwants - Cyphostethus tristriatus (imago) Fotowaardering : 1 stem(men) 2015-04-12 Hallaar - Averegten - Bos (Groendomein provincie Antwerpen - regio Kempen) Š Vlinderwerkgroep Taxandria

Hageheld - Lasiocampa quercus (rups) 2015-04-12 Hallaar - Averegten - Bos (Groendomein provincie Antwerpen - regio Kempen) Š Vlinderwerkgroep Taxandria

Gehakkelde aurelia - Polygonia c-album (imago) 2015-04-12 Hallaar - Averegten - Bos (Groendomein provincie Antwerpen - regio Kempen) Š Vlinderwerkgroep Taxandria

Vrijdag 24/25 april 2015: Nachtvlinders vangen in Landschap de Liereman: Er werden drie nachtvlindervallen opgesteld waarvan één aan het bezoekerscentrum en twee in de Liereman tussen de gagelstruiken. In totaal werden een 35-tal soorten genoteerd waaronder Gevlekte winteruil (Conistra rubiginea) en de zeldzame Grijze boogbladroller (Acleris lipsiana) die o.a. gagel als waardplant heeft.

Berkenbrandvlerkvlinder - Pheosia gnoma (imago) 2015-04-25 Landschap De Liereman - Bezoekerscentrum © Vlinderwerkgroep Taxandria

Dennenpijlstaart - Sphinx pinastri (imago) 2015-04-25 Landschap De Liereman - Liereman © Vlinderwerkgroep Taxandria

Zondag 26 april 2015: Tuinhierdag in Beerse Onze vlinderwerkgroep nam voor de eerste keer aan de tuindagen in Beerse. De belangstelling aan onze infostand was groot en heel wat mensen tekenden de petitie. Gelukkig is het nog niet te laat. Zet je naam voor 30 juni onder deze petitie en overtuig Vlaams minister van Natuur Joke Schauvliege om de voorstellen aan te passen.

Wat STAAT

er op het spel?

Kleine natuurreservaten ten dode opgeschreven De steun voor aankoop en beheer van erkende natuurreservaten kleiner dan 10 hectare wordt geschrapt. Nochtans liggen precies die kleine parels op wandelafstand van woonkernen.

Wandelen of spelen in de natuur: 40% geschrapt Speelbossen, paden voor wandelaars, ruiters en fietsers: in de nieuwe voorstellen wordt het mes gezet in de openstelling van natuurgebieden.

Bezoekerscentra zijn met sluiting bedreigd. Gezond genieten van de natuur? Vergeet het maar.

Vlaamse natuur dreigt uit de boot te vallen Natuur die niet onder bescherming van Europese richtlijnen valt, krijgt nog amper steun voor aankoop en beheer. Minstens een derde van onze 400 natuurreservaten zal in de kou blijven staan.

Steun voor samenwerking met gemeenten verdwijnt Voor natuurreservaten die we samen met gemeenten beheren, wordt de steun geschrapt. In de praktijk zal dat vaak het einde betekenen van lokale natuurgebieden.

Meer info vind je op: http://www.natuurpunt.be/petitie-red-de-natuur-je-buurt-nu-het-nog-kan

Onze infostand (foto: Emiel Boeckx)

Donderdag 30 april 2015 Filmvoorstelling “dagvlinders in België” in het NALAH in Halle We waren te gast bij onze buren van Natuurpunt Voorkempen. Ze starten eveneens met een lokale vlinderwerkgroep. Eerst werd onze vlinderwerkgroep voorgesteld a.d.h.v. een overzicht van onze activiteiten.

Daarna vertoonde onze voorzitter zijn film rond dagvlinders in België.

Onze vlinderwerkgroep staat steeds open voor samenwerking met de omliggende studiewerkgroepen.

We wensen de nieuwe vlinderwerkgroep van de Voorkempen veel succes en superleuke waarnemingen!

Vlinder van de maand De kleine vuurvlinder (Lycaena phlaeas) is een dagvlinder uit de familie Lycaenidae, de kleine pages, vuurvlinders en blauwtjes.

De wetenschappelijke naam phlaeas betekent volledig, overlopend van en is de bijnaam van diverse Griekse goden.

Beschrijving De bovenzijde van de voorvleugel is oranje met onregelmatige zwarte vlekken en een bruine rand. Aan de onderzijde is de tekening vergelijkbaar, maar met een licht grijsbruine bruine rand en lichter oranje.

De achtervleugel aan de bovenzijde bruin met wat zwarte vlekken en een oranje veld bij de achterrand. De onderzijde is licht grijsbruin en heeft een heel onduidelijke tekening: hieraan is ze in Europa gemakkelijk van andere vuurvlinders te onderscheiden. Bij sommige ondersoorten buiten Europa is echter een duidelijke oranje band langs de achterrand van de vleugel te herkennen. Het verschil tussen de mannelijke en vrouwelijke exemplaren is niet zo groot: Aan de onderzijde zijn de zwarte vlekjes op de voorvleugel van het vrouwtje groter en meer ongeordend. In zeer kleine aantallen worden exemplaren waargenomen met een lichtgele of witte in plaats van het oranje tekening.

Met een voorvleugellengte van rond de 13 millimeter is de kleine vuurvlinder een vrij kleine vlinder.

Verspreiding en leefgebied Hij komt in heel het Palearctisch gebied algemeen voor. Ook in het Nearctisch gebied en in oostelijk Afrika komt de vlinder voor. De soort vliegt tot een hoogte van 2400 meter in berggebied. Hij komt ook boven de poolcirkel nog voor. De habitat bestaat vooral uit OPEN gebieden, met name schrale graslanden, maar bijvoorbeeld duinen en heide.

De vliegtijd in Nederland en BelgiĂŤ is van maart tot en met oktober in twee of drie jaarlijkse generaties. De grootste aantallen vlinders worden gezien in augustus en september

Voortplanting

Eitje op schapenzuring.

Het mannetje zoekt een vrouwtje om mee te paren. Er zijn twee zoekstrategieĂŤn: patrouilleren en op wacht zitten. Bij het patrouilleren vliegt een mannetje rond en zoekt actief naar een vrouwtje. Bij het op wacht zitten, blijft een mannetje aan de grond en vliegt het op als er een soortgenoot verschijnt. Recent onderzoek aan een ondersoort van de kleine vuurvlinder geeft aan dat bij hogere lichtintensiteit er meer wordt gepatrouilleerd. Vermoedelijk kunnen vlinders die patrouilleren makkelijker warmte kwijt aan de omgeving.[2] Vrouwtjes paren in hun leven slechts een keer, mannetjes zijn vrij vasthoudend bij het aandringen op paring. Als vrouwtjes hebben gepaard, voorkomen zij daarom toenadering door aandringende mannetjes door hun vleugels gesloten te houden.[3] De eitjes worden bij volle zon afzonderlijk afgezet op de onderkant van het blad van de waardplant. Een wijfje dat eitjes gaat afzetten heeft een lage vlucht die vaak wordt onderbroken. Als er een wolk voor de zon schuift, wordt het afzetten van de eitjes onderbroken. In het voorjaar heeft het wijfje een voorkeur voor hoge planten in hoge begroeiing, in het najaar voor lage planten in een lage begroeiing.

Rups

Rups

De rups van de kleine vuurvlinder vertoont enige gelijkenis met een naaktslak. Hij is groen met een rozerode rand en rugstreep van variabele omvang en met witte spikkeltjes. Hij is lichtbehaard. De kleine kop is bruin. De volgroeide rups meet 15 tot 18 millimeter.

Waardplanten die de kleine vuurvlinder in Nederland en BelgiĂŤ gebruikt zijn vooral schapenzuring (Rumex acetosella) en in mindere mate veldzuring (Rumex acetosa). Daarbuiten worden ook ANDERE soorten zuring (Rumex), varkensgras(Polygonum aviculare) en alpenzuurkruid (Oxyria digyna) gemeld.

De rups eet een dun laagje van de onderkant van het blad, en laat de bovenkant van het blad intact. Hierdoor ontstaan min of meer doorzichtige venstertjes in het blad, die een duidelijke indicatie voor de aanwezigheid van de rups vormen. De rups is te vinden van halverwege augustus tot halverwege mei en de volgende generatie van eind mei tot in juli. De rups overwintert halfvolgroeid in de strooisellaag. De overwintering geschiedt niet voor alle rupsen in hetzelfde stadium, waardoor de vlinders in het voorjaar flink verspreid in de tijd verschijnen. De verpopping vindt ook in de strooisellaag of op een dood blad plaats.

Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Kleine_vuurvlinder

Activiteiten mei 2015 Dinsdag 5 mei 2015: Inventarisatie in het Prinsenpark in Retie Samenkomst: parking stadspark om 10.30 uur of rechtstreeks aan de ingang van het Provinciaal domein Duur: 11.00 uur – 15.00 uur Wie graag vanuit Turnhout meerijdt geeft een seintje bij willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70

Kleine parelmoervlinder - Issoria lathonia (imago) Fotowaardering :

2 stem(men)

2014-04-05 Retie - Prinsenpark (Groendomein provincie Antwerpen - regio Kempen) Š Boeckx Emiel

Zaterdag 23 mei : DAG VAN DE BIODIVERSITEIT in DEN ROOY Op de dag van de biodiversiteit doen we een ganse dag aan natuurstudie.

We zullen verschillende soortgroepen en inventarisatietechnieken de revue laten passeren. Al de waarnemingen die we doen verwerken we in waarnemingen.be. Op het einde van de dag hopen we een lange soortenlijst bij elkaar gesprokkeld te hebben, een biodiverse lijst!

Wanneer?

9.00u – 12.00u: planteninventarisatie (enkele percelen). – Stijn L 14.00u – 17.00u: insecten – Bart H, Bart R 18.00u – 21.00u: algemene wandeling, inventarisatie van poelen met fuiken, netten op vis, invertebraten en amfibieën – Bart H 22.00u - ??? u: nachtvlinders (lampen, en zaklamp) – Bart H, Bart R, Marc VO, vleermuizen, muizen - Dimi, nachtvogels Afspraakplaats? een kwartier voor iedere activiteit worden bijkomende deelnemers opgewacht aan het kerkplein van Meerle, Gemeenteplein 1 Verantwoordelijke: Bart Hoeymans (0479 79 93 61) en Bart Royens (0496 36 32 61) Organisatie: NP Markvallei Onze vlinderwerkgroep neemt deel aan de insecteninventarisatie en de nachtvlinderinventarisatie. Wie graag vanuit Turnhout meerijdt geeft een seintje bij willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Insectenwandeling: samenkomst om 13.00 uur (parking stadspark) Nachtvlinders: samenkomst 20.00 uur (parking stadspark)

Vrijdag 29 mei 2015: Nachtvlinders inventariseren in Landschap de Liereman Deze keer worden de vallen opgesteld in het moerasgedeelte van het Rode Goor (Arendonk). Mogelijk levert dit opnieuw enkele zeer interessante soorten op.

Samenkomst: einde van de Bergstraat aan het infobord van het Rode Goor.

Start: 21.30 uur Info: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70

Berkeneenstaart - Drepana falcataria (imago) 2015-04-25 Landschap De Liereman - Liereman Š Vlinderwerkgroep Taxandria

Steun onze vlinderwerkgroep en koop onze nieuwe verjaardagskalender!

Hiermee kunnen wij materiaal aankopen om te inventariseren.

Hij kost vijf euro . Alle foto’s zijn gemaakt door fotografen uit de vlinderwerkgroep en de omliggende afdelingen.

Hij werd gedrukt en ontworpen door de leerlingen van Campus Zenit (6de jaar drukken ).

Meer info en bestellen kan op het secretariaat van de vlinderwerkgroep: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70