Nieuwsbrief april 2016 Overzicht van de voorbije activiteiten: 15 maart 2016: Herkennen van dagactieve nachtvlinders Het zaaltje van het NP-Museum in Turnhout was weer goed gevuld voor onze tweede workshop van dit jaar. Dagactieve nachtvlinders vormen dan ook een mooie aanvulling tijdens onze wandelingen overdag. De meeste zijn opvallend van kleur en tekening en daarom goed te herkennen. Ook enkele opvallende micro’s en trekvlinders werden besproken. Helaas bestaat er weinig goed Nederlandstalig materiaal rond deze dagactieve soorten. Onze vlinderwerkgroep zal dit jaar ook voor het eerst wespvlinders vangen met feromonen. Hierover verneem je nog meer in één van onze volgende nieuwsbrieven. 23 maart 2016: vergadering meetnettenproject dagvlinders In 2016 wordt het meetnettenproject rond dagvlinders opgestart in Vlaanderen. Alle kandidaat-medewerkers uit onze regio werden uitgenodigd in het NPMuseum in Turnhout. Binnen onze regio zullen Kommavlinder, Heivlinder, Veldparelmoervlinder en Gentiaanblauwtje worden geteld. Na een overzicht van het project door Wim Veraghtert werden de verschillende locaties verdeeld. Er hebben zich maar liefst meer dan 20 mensen aangemeld om hieraan deel te nemen! In 2017 komen hier ook nog de Bruine eikenpage en het Oranje zandoogje bij. Deze laatste soort is bij ons en in Nederland nog vrij talrijk aanwezig maar kent in de rest van Europa een sterke achteruitgang. In het najaar wordt opnieuw een vergadering gepland om de eerste ervaringen te bespreken en de nieuwe meetnetten rond Bruine eikenpage en Oranje zandoogje op te starten. Kandidaten mogen zich nog altijd melden en worden dan tijdig op de hoogte gebracht. Verantwoordelijke meetnet dagvlinders: wim.veraghtert@natuurpunt.be Verslag van de vergadering werd naar alle medewerkers rondgestuurd. Indien je dit ook graag ontvangt dan stuur je een mail naar willy_ronsmans@msn.com
27 maart 2016: Lieveheersbeestjeswandeling in Landschap de Liereman Op paaszondag werden er geen paaseitjes gezocht maar mooi versierde lieveheersbeestjes. Het weer was ons goed gezind en er werd naarstig geklopt en gesleept. Dit leverde heel wat soorten op maar niet alle lieveheersbeestjes waren al uit hun winterslaap ontwaakt. Vooral het zeer variabel tienstippelig lieveheersbeestje werd in al zijn kleuren en vormen aangetroffen. Onderstaande soorten werden gezien: Zevenstippelig lieveheersbeestje Vijfstippelig lieveheersbeestje Tienstippelig lieveheersbeestje (7 verschillende variaties!) Elfstippelig lieveheersbeestje Viervleklieveheersbeestje Vloeivleklieveheersbeestje Aziatisch lieveheersbeestje (4 variaties ) Zwart lieveheersbeestje Struweelnepkapoentje
Tienstippelig lieveheersbeestje - Adalia decempunctata 2016-03-27 Landschap De Liereman - Hoge Mierdse Heide Š Jelle Ronsmans
Nog enkele foto’s van de inventarisatie :
Zwart lieveheersbeestje - Exochomus nigromaculatus 2016-03-27 Landschap De Liereman - Hoge Mierdse Heide © Jelle Ronsmans
Vloeivleklieveheersbeestje - Oenopia conglobata 2016-03-27 Landschap De Liereman - Hoge Mierdse Heide © Jelle Ronsmans
Elfstippelig lieveheersbeestje - Coccinella undecimpunctata 2016-03-27 Landschap De Liereman - Hoge Mierdse Heide © Jelle Ronsmans
Foto: Jelle Ronsmans
Foto: Ward Machielsen
Korte mededelingen: Uitstel vergadering Omwille van de aanslagen in Brussel werd de vergadering van de Vlinderwerkgroepen in Mechelen op 22 maart 2016 uitgesteld. Er is nog geen nieuwe datum. Presentaties bij Vlinderwerkgroep Atalanta Onze vlinderwerkgroep zal in het najaar te gast zijn bij Vlinderwerkgroep Atalanta. We zullen hier de film rond dagvlinders in BelgiĂŤ (Emiel Boeckx) tonen en ook onze presentatie rond dagactieve nachtvlinders. Een juiste datum moet nog worden afgesproken. Lieveheersbeestjes bij NP Markvallei: Onze vlinderwerkgroep werd gevraagd voor een presentatie te geven rond de lieveheersbeestjes en een wandeling. Dit zal waarschijnlijk doorgaan in de maand augustus. Voorstelling Vlinderwerkgroep Taxandria: Gilbert Loos stelde op maandag 14 maart 2016 onze vlinderwerkgroep voor met een korte ppt bij de afdeling Turnhoutse Kempen. Bedankt Gilbert! Leuke waarnemingen in maart 2016
Grote vos - Nymphalis polychloros (imago) 2016-03-10 Tielen - Kamp (Niet vrij toegankelijk !) Š Willy Ronsmans
Vlinder van de maand: de kamperfoelie-uil (Xylocampa areola)
Foto: Marc Herremans In het voorjaar kan je bij ons deze uil bij ons overal aantreffen maar nooit in grote aantallen. Hij komt vooral voor op de zandgronden waar zijn waardplant aanwezig is. Kenmerken Voorvleugellengte: 15-18 mm. De zwartachtig grijze voorvleugel heeft een uitgebreide asgrijze marmering en een ruw korrelig uiterlijk. Karakteristiek is de tekening in het middenveld die bestaat uit een lichte ringvlek en een gedeeltelijk daarmee versmolten ’tweede ringvlek’; deze laatste is vaak weer verbonden met de lichte niervlek. Sommige exemplaren zijn tamelijk donker van kleur. Andere hebben een rozeachtige gloed, vooral in de franje, maar soms ook op de rest van de voorvleugel. Habitat Loofbossen, struwelen en tuinen. Waardplanten Kamperfoelie. Vliegtijd en gedrag Half februari-half mei in één generatie. De vlinders komen op licht en gaan daarbij vaak op boomstammen of paaltjes in de buurt van de lichtbron zitten; ze kruipen vaak weg onder het laken als daarmee gevangen wordt. De vlinders bezoeken wilgenkatjes en komen ook op smeer.
Activiteiten april 2016: Zaterdag 2 april 2016: Nachtvlinders vangen in Turnhouts Vennengebied We gaan op zoek naar de voorjaarssoorten die nu volop actief zijn. Misschien zit er wel een zeldzaamheid tussen‌ Er wordt een lichtval opgesteld en we maken een wandeling langs de ingesmeerde bomen en bloeiende wilgen. Samenkomst: Bezoekerscentrum Klein Engelandhoeve Turnhout Uur: 21.00 uur Meebrengen: waterdichte schoenen , zaklamp en nachtvlindergids Info: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Graag een seintje als je aanwezig zal zijn. Woensdag 6 april 2016: Inventarisatie in het Prinsenpark in Retie: Zoals elk jaar brengen we opnieuw een bezoek aan het Provinciaal domein in Retie. We bezoeken de verschillende biotopen want de eerste dagvlinders zijn weer actief.
Foto: Boeckx Emiel
Kleine parelmoervlinder
Samenkomst: Ingang Provinciaal domein Uur: 13.00 uur – 16.00 uur Info: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Graag vooraf een seintje als je mee op stap gaat.
Donderdag 14 april 2016: Herkennen van dagvlinders We nodigen jullie uit op onze derde workshop van het jaar. Na de lieveheersbeestjes en de dagactieve nachtvlinders bekijken we nu de verschillende dagvlinders die in onze regio actief zijn. Onze voorzitter toont ook nog een korte film van de verschillende dagvlinders in de provincie Antwerpen. Samenkomst: NP- Museum Turnhout Uur: 20.00 uur – 22.00 uur Info en inschrijvingen: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 De activiteit is gratis maar vooraf inschrijven is verplicht. Zondag 17 april 2016: Bijenwandeling in Landschap de Liereman De natuurstudiegroep van Landschap de Liereman organiseert zoals vorig jaar opnieuw een bijenwandeling. Samen met de plaatselijke imker breng je een bezoek aan de honingbijen en Gilbert Loos geeft meer uitleg over de andere (solitaire) bijen in het Landschap. Leden van onze vlinderwerkgroep zullen eveneens aanwezig zijn om te helpen. Samenkomst: BC Landschap de Liereman Uur: 13.30- 16.30 uur Info: bc.deliereman@natuurpunt.be of 014 42 99 66 Vrijdag 22 april 2016: Nachtvlinders vangen in Landschap de Liereman Om 19.00 uur start aan het BC de avondwandeling Weidevogels en rugstreeppadden door studiewerkgroep van LDL. De Vlinderwerkgroep zet in de buurt van het bezoekerscentrum een nachtvlinderval op. We maken ondertussen ook een wandeling in het gebied en geven achteraf meer uitleg over de nachtvlinders aan de aanwezigen. Samenkomst: BC Landschap de Liereman Uur: 20.30 uur (nachtvlinders) Info: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70