Nieuwsbrief juni 2016 Overzicht van de voorbije activiteiten: 2 mei 2016: Lezing over wespvlinders in Mortsel Een aantal leden van onze vlinderwerkgroep was aanwezig op de lezing rond wespvlinders. Deze prachtige beestjes hebben nog veel geheimen en hun verborgen levenswijze zorgt ervoor dat we ze maar zelden te zien krijgen. Toch is deze soortengroep vrij eenvoudig te inventariseren met feromonen (lokstoffen). Onze vlinderwerkgroep zal ook hieraan meewerken en op regelmatige basis wespvlinders inventariseren in onze regio. Omdat de vlinders enkel bij gunstige weersomstandigheden vliegen wordt er steeds op het laatste moment beslist om op stap te gaan. Wil je hieraan graag deelnemen dan geef je ons een seintje en dan houden we je op de hoogte. Zaterdag 21 mei 2016 : Inventarisatie in Postel/E34: Deze keer hadden we nog eens geluk met de weersomstandigheden en verzamelden we in Postel voor een inventarisatie langs de E34 en het aangrenzende Reusels Bos. Deze locaties herbergen heel wat zeldzame en interessante soorten. In de bermen troffen we verschillende Veldparelmoervlinders aan die er nectar zoeken op de margrieten en koekoeksbloemen. Maar ook verschillende Hooibeestjes en Bonte dikkopjes komen in de bermen voor. Op de parking bevindt zich nog een restant heide waar we de rupsen aantroffen van de zeldzame Bruine metaalvlinder. Ook andere dagactieve nachtvlinders werden hier aangetroffen waaronder Gewone heispanner , Mi-vlinder, Dwerghuismoeder, Sint-janskruidblokspanner, Sint-jacobsvlinder en Gammauil. In het bos vlogen heel wat Bonte dikkopjes en de zeldzame Bonte Bandspanner werd meermaals waargenomen. Ook hier troffen we weer heel wat dagactieve nachtvlinders aan : Brandnetelbladroller, Boterbloempje, Zuringspanner en Zilverstreep. Ook veel rupsen van de Rietvink zaten op het pijpenstrootje te rusten en de rups van de prachtige Grote Beer werd op brandnetel gezien.
Veldparelmoervlinder - Melitaea cinxia 2016-05-21 Postel - Reusels Bos Š Gilbert Loos
Bonte bandspanner - Epirrhoe tristata (imago) 2016-05-21 Postel - Reusels Bos Š Gilbert Loos
Naast de vlinders werden nog andere interessante soorten aangetroffen waaronder twee zeldzame sluipwespen : Megarhyssa superba en Megarhyssa vagatoria
Megarhyssa superba ( imago) 2016-05-21 Postel - Reusels Bos Š Gilbert Loos
Er werden ook een vijftien-tal kevers gevonden waaronder Kleine wespenbok, Bonte ribbelboktor, Groene zandloopkever en een grote dennensnuitkever “Brachyderes incanus”
Brachyderes incanus (imago) 2016-05-21 Postel - Reusels Bos © Gilbert Loos Heel wat libellen vlogen rond het ven waaronder de Venwitsnuitlibel. Tenslotte vonden we ook nog een prachtige Kegelspin in haar web. Deze spin is verkozen tot de Europese spin van 2016. Ze heeft de gewoonte om haar wielweb te bekleden met afval en prooiresten om zo aan het zicht te ontsnappen. Meer informatie over deze spin vind je op deze link: https://www.natuurpunt.be/nieuws/kegelspin-europese-spin-van-het-jaar-201620160120#.V0yMsNSLTs0
Kegelspin - Cyclosa conica (imago) 2016-05-21 Postel - Reusels Bos © Gilbert Loos
Zaterdag 28 mei 2016: inventarisatie (moeras)nachtvlinders in de Rode Del in Arendonk: Door het felle omweer is deze activiteit helaas niet kunnen doorgaan. We zoeken nog een nieuwe datum. Vlinder (en bijen) van de maand: Deze keer vragen we speciale aandacht om uit te kijken naar de “Dwerglangsprietmot” die je kan aantreffen op bloeiende Ereprijs. Deze zeldzame micro wordt waarschijnlijk vaak over het hoofd gezien maar is toch goed te herkennen. Er zijn nog maar heel weinig waarnemingen uit onze regio.
Dwerglangsprietmot - Cauchas fibulella (onbekend) 2016-05-26 Halle (Halle) (Dg) © Kurt Geeraerts Meer info over de bijen op ereprijs kan je vinden op onderstaande link: http://aculea.be/onewebmedia/Ereprijsbijen_FINAALch.pdf
Nieuwe nachtvlinder voor Vlaanderen gevonden in Landschap de Liereman Tijdens een inventarisatie in een grasland in het Landschap de Liereman vond Willy Ronsmans, van de Vlinderwerkgroep Taxandria, een nieuwe dagactieve nachtvlinder voor Vlaanderen. Het gaat om een micro uit de familie van de oermotten (Micropterigidae): de Gebandeerde oermot of Micropterix aureatella. Dit purperkleurig vlindertje heeft twee lichte dwarsbanden over de vleugels en een lichte vlek in de vleugelpunt. Ook het oranje kopje valt op! De grootte varieert tussen de 7 en 9 mm. De vlinders zijn overdag actief in de maanden mei en juni en worden vretend waargenomen op bloeiende grassen. Oermotten hebben geen roltong maar bijtende monddelen. Over de ecologie is nog maar weinig bekend. Wel is geweten dat de rups overwinterd.
Gebandeerde oermot - Micropterix aureatella (imago) 2016-05-19 Landschap De Liereman - Laksheide Š Willy Ronsmans
Gebandeerde oermot (Micropterix aureatella) Foto :Chris Snyers
De vlinders zijn ook in Wallonië nog maar op enkele plaatsen waargenomen. De grootste populaties werden aangetroffen in Eupen (Luik) en Brùly (Namen). Ook in Nederland is de vlinder nog maar van twee locaties bekend.
Verspreiding in België van de Gebandeerde oermot (BRON: waarnemingen.be) Op zoek naar andere populaties in Vlaanderen? Doordat de vlinders erg klein zijn én alleen overdag actief, worden ze vaak over het hoofd gezien. Ze kunnen niet gevangen worden met de traditionele methodes (lichtval, smeren, feromonen). Mogelijk zijn er nog wel meer locaties met geschikte graslanden waar door middel van slepen en zichtwaarnemingen vlinders gevonden kunnen worden.
Ook meikevers houden van licht! 107 exemplaren in één val.
Gewone Meikever - Melolontha melolontha (imago) Fotowaardering : 2016-05-13 Oud-Turnhout © Jelle Ronsmans
1 stem(men)
Activiteiten juni 2016: Nationale nachtvlindernacht in het Grootenhoutbos Nachtvlinders zijn hot: de voorbije jaren is nachtvlinders kijken bij heel wat natuurliefhebbers een populaire hobby geworden. Maar helaas is onbekend ook onbemind: voor de gemiddelde Vlaming is een nachtvlinder synoniem voor een bruine of grijze, harige mot die wellicht gaten in je kledij maakt. Niets is minder waar! Met de Nationale nachtvlindernacht zetten we de kleuren- en vormenpracht van nachtvlinders in de kijker. Op een vijftiental locaties in Vlaanderen kan het publiek op vrijdagavond, zaterdagavond of zelfs zondagochtend kennis maken met de wondere wereld van de nachtvlinders. Inventarisatie nachtvlinders in het Grootenhoutbos. Wanneer? 04/06/2016 van 21u30 tot 00u30 Wie? Vlinderwerkgroep Taxandria Afspraakplaats brug over E34 in Vosselaar De Breem Organisatie Vlinderwerkgroep Taxandria Willy Ronsmans 0495 16 96 70 willy_ronsmans@msn.com Mede-organisatoren Natuurpunt Studie
Meer info : https://www.natuurpunt.be/pagina/nachtvlindernacht-3-5-juni
5 juni 2016: infostand vlinderwerkgroep Taxandria in Vosselaar
19 juni 2016: Kleine beestjeswandeling Kijkverdriet /Kesseven Ravels Samenkomst: 14.00- 17.00 uur Boshuis Ravels (org. Turnhoutse Kempen afd. Ravels) Gids is, insectenspecialist en actief lid van onze Vlinderwerkgroep, Gilbert Loos
21 juni 2016: Inventarisatie de Hooyput en het Goorken in Arendonk Dit is de eerste keer dat we met de Vlinderwerkgroep deze gebieden bezoeken. Benieuwd wat we hier zullen aantreffen! Samenkomst: 12.30 uur parking Stadspark Turnhout t.h.v. het fietshuis Einde: 16.00 uur Info: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 Graag een seintje als je mee op stap wil gaan
25 juni 2016: Inventarisatie nachtvlinders Landschap de Liereman Tijdens dit weekend is er heel wat beweging in het Landschap! Zo’n 70 tot 90 mensen overnachten in het Bezoekerscentrum die deelnemen aan de Expeditie van Natuurpunt. Aan onze vlinderwerkgroep werd gevraagd om dan nachtvlinders te vangen. Samenkomst: 21.30 uur aan het bezoekerscentrum Info: willy_ronsmans@msn.com of 0495 16 96 70 28 juni 2016 :Vergadering Vlinderwerkgroep in het NP – museum in Turnhout Aanvang: 20.00 uur We maken de planning op voor de zomermaanden.
Bruine daguil - Euclidia glyphica (imago) Fotowaardering : 2016-05-05 Eindhout - Hezemeerheide II © Boeckx Emiel
Oproep om mee te helpen aan onderstaande uitdaging! Tom Huysmans , domeinwachter in het Provinciaal domein de Averegten vraagt de hulp van onze Vlinderwerkgroep. Hij wil dit jaar 1000 soorten vinden ! Meer info vind je in onderstaand artikel: Biodiversiteit, de rijkdom aan soorten in de natuur, ligt bij Natuurpunt Heist-op-den-Berg in de bovenste schuif. We moesten dan ook niet lang nadenken toen domeinwachter Tom ons vroeg om mee te werken aan een ambitieus plan: in één jaar tijd 1000 soorten zoeken in het provinciale groendomein De Averegten in Hallaar. 1000 soorten Duizend soorten libellen, bloemen, paddenstoelen, vogels, zoogdieren, grassen, bomen, vlinders,…… zoeken en op naam brengen is een hele klus. Natuurpunt neemt deze uitdaging aan en gaat volop mee zoeken, snuffelen en speuren in De Averegten. Bij het schrijven van dit artikeltje, na 3 maanden speurwerk van verschillende mensen, staat de teller op 242 soorten. We zijn dus mooi op schema. Er werden ook al enkele uitzonderlijke soorten waargenomen zoals de zeldzame vinpootsalamander. Dit is alvast een mooie start. Wil je ook mee speuren ? Ben je ook een speurneus die graag buiten op ontdekking gaat. Dan is dit de kans om je speurkwaliteiten te testen in het mooie Averegtenbos. Elke waarneming is waardevol, van merel tot zeldzaam korstmos. Alle waarnemingen dienen wel geregistreerd te worden op www.Waarnemingen.be Dit kan op een redelijk eenvoudige manier. Indien je van de vaste wandelpaden wil afwijken om je neus dieper in het bos te steken dan dien je wel op voorhand hiervoor toestemming te vragen bij Tom Huysmans, de domeinwachter op 0474 95 00 90 Tom kan je ook meer info geven over de actie en de natuurrijkdom in De Averegten. Meer info over deze actie kan je ook vinden op de website van de provincie Antwerpen: www.provincieantwerpen.be 1 jaar, 52 weken, 366 dagen, 1000 soorten in 2016. De Averegten uitgekamd, op zoek naar beestjes en plantjes. Naar piepkleine insecten en torenhoge bomen. Een uitdaging die de grote natuurrijkdom van de Averegten zeker in de schijnwerpers zal zetten. De Averegten zijn meer dan een bos, het is een hele gemeenschap van natuurlijk leven. En naar die rijke en boeiende natuur gaan we met zijn allen op zoek. Tom Huysmans -PROVINCIALE GROENDOMEINEN KEMPEN Domeinwachter De Averegten Boonmarkt 12, 2220 Heist-op-den-Berg T 0474 95 00 90 tom.huysmans@provincieantwerpen.be Volg mij op twitter: @WachterTom Volg ons via: Facebook www.averegten.be