NP3 MANIFEST l 2007 Après-Garde
NP3 MANIFEST ll 2008/2009 Re:AVANTAprés-GARDE
1
NP3 MANIFEST l 2007 Après-Garde De experimentele voorhoede van weleer is opgegaan in een oneindig gebied van televisie-concepten, dynamische websites, enzovoort. In deze wereld van visuele cultuur waar ‘(ver)nieuwe(nde) media’ aan de lopende band hun intrede doen, weet de beeldende kunst hier maar matig gebruik van te maken. De catalogus- en CV-waarde van deze ‘nieuwe media’ worden door kunstenaars echter zwaar overschat. Kijk naar de toename van BLOG’s waar kunstenaars elkaar laten zien wat ze aan het doen zijn. Materiële prietpraat, vercommercialiseerd presteren en samplend concurreren lijkt hier een valkuil voor de kunst en kunstwereld. Verwordt kunst dan niet tot gezelligheid? Is het belangrijker om een sfeervolle tentoonstellingsopening neer te zetten voor een zo groot mogelijk publiek dan het veroorzaken van een kritische discussie? De kunst stagneert, het blijft al jarenlang angstvallig stil en vernieuwing wordt niet opgepikt. Dit blijkt een continu terugkerende discussie. Zoals kunstenares Elaine Sturtevant al in 1999 signaleerde dat de hedendaagse kunst was gestagneerd, kan NP3 zich anno 2006 vinden in haar statement: “De huidige kunst is nep. Niet omdat het kopieën, toe-eigeningen, simulaties of imitaties zijn of omdat alles op elkaar lijkt, maar omdat de doorslaggevende portie kracht, lef en passie doorgaans ontbreekt.” Is de kunstwereld momenteel wel klaar voor vernieuwing? Is de kunstenaar bereid om de ivoren toren te verlaten, weg te gaan van de plek waar het veilig en vertrouwd is? NP3 voorziet hier een stille revolutie. Vernieuwingen en avant-gardistische tendensen hebben zich verplaatst naar terreinen als de visuele cultuur waar snelle technische en visuele veranderingen aan de orde van de dag zijn. Hier zit echter ook de crux. Waar jonge kunstenaars zich midden in het multimediaal globalisme bevinden en zich hier selectief mee voeden, zal een groot deel van de oudere generatie vermoedelijk veel terughoudender tegenover deze vernieuwingen met een hoog copy-paste gehalte staan. Houdt de oudere generatie, die zich actief mengen in debatten over kunst en de organisatie van tentoonstellingen, de vernieuwing tegen? Is deze generatiekloof de reden dat het al geruime tijd stil is of is hier sprake van een stilte voor de storm? Kunst is verworden tot een gadget. Niet voorspelbaar maar: oh leuk, had ik dat maar bedacht. De materiële waarden en normen vieren weer hoogtij. Iedereen begeeft zich op zijn eigen eilandje en heeft de waarheid in pacht. Als er maar verkocht wordt, op wat voor manier dan ook. Media-aandacht lijkt hier op kermisprullaria maar wordt van de allerhoogste waarde geacht. Supersterren lijken echter te ontbreken, want iedereen is al een superster. Warhol had ongelijk. Verwordt het kunstenaarsbolwerk nu daadwerkelijk tot een plek waar de ‘bevoorrechte’ kunstenaar in zijn one minute of fame het museum bevolkt en zijn burn-out carrière eindigt door linea recta via de achterdeur het bejaardenhuis te betreden waar het grote vergeten begint?
2
NP3 MANIFEST ll 2008/2009 Re:AVANTAprés-GARDE Met de term Après-Garde luidde NP3 in 2007 een nieuwe periode in. Een periode waarin zij een stille revolutie voorzag. Maar is deze revolutie ook in gang gezet? Of heeft alles al stiekem plaatsgevonden? Hebben wij IETS gemist? Hebben jullie IETS gemist? Heeft NP3 de kunstwereld kunnen uitdagen en een spiegel voor kunnen houden? Of is NP3 zelf door de kunstwereld in de verleiding gebracht om mee te gaan in de STROOM? Conformeert ook zij zich daardoor aan de huidige trends van visuele overkill en hipheid binnen de massacultuur? Is zij opgegaan in de wereld van de 'kunst'wannabees en preekt zij vanuit haar eigen ivoren toren over het belang van de visuele cultuur? Is dit nu werkelijk het nieuwe Walhalla voor de kunstenaar? Waar wij onze hoop vestigen op een doorbraak en kruisbestuiving tussen kunst en de visuele uitspattingen binnen het consumptieparadijs zien ook wij ons een gemeengoed najagen dat niet of nauwelijks door kunstenaars lijkt te worden omarmd of erkend. Waar wij deze kruisbestuiving zien als een nieuwe kans en een rijke voedingsbodem waar de kunstenaar zijn inspiratie, werklust en passie uit kan halen, lijkt het commerciële machtsvertoon van de mediagiganten de kunstenaar juist af te schrikken. De kunstenaar grijpt terug naar traditionele kunstvormen en conformeert zich aan oude waarden om zijn bestaansrecht zeker te stellen. En dat terwijl ze de wapenuitrusting in huis heeft om de visuele strijd met het digitale tijdperk aan te gaan! Waarom gaan ze de strijd niet aan? Waarom willen ze zich eindeloos blijven herhalen en vasthouden aan clichés? Wat hebben de kunst en kunstenaar nodig om uit deze impasse te komen? Bieden wij de kunstenaar de juiste handvatten of is Aprés-garde inmiddels ook weer tot een STROOM geworden die achterhaald is? Achterhalen we onszelf of worden we hier met open ogen misleid, bedriegt de schijn en blijkt dat juist in de herhaling de vernieuwing zit en is de revolutie al in stille gang...? STROOMER # 1 Waar de avantgarde stopt, de Aprés-garde start en zich alweer kopieert, zoekt NP3 de komende twee jaren onder de naam AVANTAprés-GARDE door naar manieren om cruciale breekpunten tussen publiek, kunstenaar en curator bloot te leggen. De discussie moet verder gebracht worden, niet alleen door signaleringen en knelpunten te presenteren, maar ook door op zoek te gaan naar antwoorden in sociale en tentoonstellingsinteractie. Meer dan andere jaren moet er face-to-face gezocht worden naar woord en weerwoord. Waar ligt daadwerkelijk de vermeende vervlakking binnen de kunsten? Doet de elitekunst (lees: gevestigde kunst) niet een nog grotere duit in het zakje dan de massacultuur door haar ogen te sluiten voor de veranderingen die zich voordoen? NP3 stelde zich in deze discussies op als aanjager en intermediair maar wil de komende tijd meer gaan functioneren als actief en fysiek alterego, een avatar1 die de visuele representatie van de kunstenaar en kunstwereld op zich neemt. Waar Archie het alterego van Andy Warhol was en Rrose Selavy deze rol voor Duchamp innam, blijkt NP3 ook een rol als alterego te vervullen. NULLPROMO-DISPLAY en NPeG kunnen in dit licht gezien worden als de EGOtar's (de afsplitsing van een persoon of situatie in de werkelijkheid) van het artistieke kunstenaarsproces. NP3 wil dit spel tussen de ego's van de kunstenaar, curator en kunstinstelling nu meer dan voorheen bewust inzetten, onderzoeken en remixen. Is het tentoonstellen de nieuwe kunstvorm voor de EGOtar van de kunstenaar? Is het niet meer dan een arrogante (alter)egotrip, of is het een logisch gevolg van de crises binnen de kunst en voelt de kunstenaar zich daarom genoodzaakt de barricades op te gaan en de kunsten uit de impasse te bevrijden? Met al deze vragen die ze zichzelf en de kunstwereld voorlegt, wil NP3 haar functie als EGOtar uitbouwen door ook voor de hedendaagse kunstenaar en kunstwereld deze rol te vervullen. Een EGOtar waar de kunst zijn boekje te buiten kan gaan of zich kan verschuilen om zo pseudoniemaal op zijn bek te gaan.
1
Avatar: In moderne 3D platforms wordt met een avatar een 3-Dimensionaal persoon bedoeld die de speler naar eigen smaak kan aankleden en stylen. (Met name in het Computerplatform Second Life is dit zeer uitgebreid.) Deze avatar stelt de persoon voor die meespeelt in dit platform, en via deze avatar is de speler in staat om allerlei handelingen te verrichten. Een avatar wordt gewoonlijk gebruikt als verpersoonlijking voor de persoon achter de computer. Het is de verschijning van een speler in de virtuele wereld of fantasiewereld. bron: Wikipedia)
3
STROOMER # 2 We hebben de krachten en zwakheden van de huidige plaatjesmaatschappij nog niet op waarde kunnen schatten. Waar enerzijds haar kracht ligt, schuilt anderzijds een valkuil die de Nederlandse kunstenaar meesleurt in een overvloedige trog des overvloeds die de kunstzinnige vernieuwing tegenhoudt. Luxe, luiheid, conservatisme en directe behoeftebevrediging voeren de boventoon. Kunstenaars missen de noodzaak om te produceren, om denkkaders te veranderen, uit te dagen, te prikkelen en de barricades op te gaan: de levensdrift die de kunstenaar doorgaans zo siert. NP3 blijft kunstenaars zoeken die deze luxe achter zich willen laten en onderdeel willen uitmaken van haar zoektocht naar antwoorden op de vele vragen die de kunstdiscussie oproept. Die niet alleen maar willen tentoonstellen of CV's willen vullen in de hoop daardoor meer kans op een subsidie te maken. Nee, die kunstenaar die zijn nek uit durft te steken, het experiment durft aan te gaan om vanuit een persoonlijke visie en fascinatie een werk te realiseren dat bijdraagt aan persoonlijke kwaliteitsontwikkeling en een impuls is voor de kunstwereld. Bewustwording, plaatsbepaling en de confrontatie aangaan zijn van groot belang voor de kunst en kunstwereld. NP3 wil in haar programmering deze kunstenaar uitdagen, prikkelen, stimuleren en desnoods belemmeringen opwerpen waar dit nodig lijkt. Uitwisselingen en confrontaties tussen INTER en NATIONAAL zullen dit op scherp gaan stellen. NP3 gaat de komende periode op zoek naar een nieuwe voorhoede van de (inter)nationale Nederlandse kunst. Door de teugels aan te trekken, het vuur aan de schenen te leggen, de grond onder de voeten weg te slaan en nieuwe mogelijkheden aan te reiken, zoeken we samen met de kunstenaar naar nieuwe oplossingen, naar nieuwe autonomie en authenticiteit. Een nieuwe generatie, de YDA's: Young Dutch Artists. STROOMER # 3 De Nederlandse kunstenaars moeten de internationale markt op om de economie te stimuleren en hun eigen draagvlak te vergroten. De overheid trekt haar portemonnee en verleidt daarmee menig onafhankelijke kunstinstelling de trend te volgen. NP3 volgt de discussies over de lokale, regionale, nationale en internationale kunstwereld op de voet en ziet het belang van deze discussie in. Wij vragen ons echter af: zijn kunstenaars zich wel bewust van hun positie binnen de (inter)nationale kunstwereld? Zijn ze zich bewust van kansen en mogelijkheden die deze kunstwereld hun kan bieden en, misschien nog belangrijker, wat zij deze wereld kunnen bieden? Menigeen durft niet vanonder de kaasstolp de wijde wereld in te kijken. Deze verlegenheid, behoudendheid en afstandelijkheid is de trend die NP3 signaleert. Nederland is te klein, Europa te groot en de wereld angstaanjagend. Is de Nederlandse kunstenaar wel toe aan het Stoere Grote Buitenland, waar verzamelaars alles met het Grote Geld kopen en Grote Shows alles bepalend zijn? Is het te vroeg voor de internationalisering van de Nederlandse kunst? De Nederlandse kunst en kunstenaar lijken er nog niet klaar voor. Niet internationalisering houdt de Nederlandse kunstwereld in zijn greep maar het is INTERNalisering wat de klok slaat. NP3 wil diÊ kunstenaars internationaliseren die het vuur aan de schenen kunnen weerstaan, die met uitgestrekte nek over grenzen durven kijken. NP3 wil visies en persoonlijke fascinaties exporteren die volgens ons ook voorbij het polder landschap gezien moeten worden. De YDA's gaan op reis. Maar waar blijft NP3 in dit verhaal als "initiatief dat continu in beweging blijft, ontkent, bevestigt, grenzen opzoekt, verbanden (ver)legt en ontkracht, op haar hoede blijft en keuzes maakt"? Waar staat een podium dat zich juist ten doel stelt vastgeroeste structuren en gewoontes binnen de kunstwereld bloot te leggen? Hoe verhoudt zij zich tot INTERNalisering? Waarom noemt zij enerzijds de luxe van de consumptiemaatschappij als een valkuil voor de kunst en kunstenaar maar eet zij anderzijds ongegeneerd mee uit de grote subsidiepot? Waarom is zij zo angstvallig op zoek naar vernieuwing? Ontleent ook zij stiekem haar bestaansrecht aan de erkenning die zij krijgt binnen de kunstwereld en raakt zij hiermee verstrengeld in de vicieuze cirkel van de interne instituties waar zij zelf voor waarschuwt? Het antwoord hierop moeten we verschuldigd blijven en waarom willen we eigenlijk weten of we de waarheid in pacht hebben? Wat is de waarde van dit antwoord? Moeten we ons niet gewoon richten op onze kracht en gedrevenheid? Onze legitimatie verhalen we op onze instincten, het emotieve curatorschap, het aanvoelen dat er iets in de lucht hangt: idealisme ten top. Door kritisch, driftig en flexibel te zijn, blijven we actief duwen op een stille revolutie... Pas op, de AVANTAprès-garde komt eraan!
4