Αποκατάσταση καμένων περιοχών Δρ Γεώργιος Λυριντζής, Διατελέσας Τακτικός Ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ Δρ Γεώργιος Μπαλούτσος, Διατελέσας Τακτικός Ερευνητής του ΕΘΙΑΓΕ Δρ Γεώργιος Καρέτσος, Εντεταλμένος Ερευνητής, Δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος, Εντεταλμένος Ερευνητής Αθανάσιος Μπουρλέτσικας, MSc Δασολόγος, Γεώργιος Μάντακας, DSPU Δασολόγος Κωνσταντίνος Καούκης, MSc Δασοπόνος Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων & Τεχνολογίας Δασικών Προϊόντων
Αποκατάσταση καμένης περιοχής με δασοπονικά είδη απόλυτα προσαρμοσμένα στο περιβάλλον.
Εισαγωγή και τοποθέτηση του προβλήματος Το δάσος είναι ένας ανεκτίμητος ανανεώσιμος, φυσικός και πλουτοπαραγωγικός πόρος που παρέχει αγαθά και υπηρεσίες οι οποίες συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ανθρώπου. Ο πόρος όμως αυτός, εκτίθεται συχνά σε σοβαρούς κινδύνους από φυσικά και ανθρωπογενή αίτια. Μεταξύ των αιτίων αυτών είναι και οι δασικές πυρκαγιές που θεωρούνται φυσικό φαινόμενο και αναπόσπαστο στοιχείο των μεσογειακών δασικών οικοσυστημάτων. Από τις πυρκαγιές καταστρέφονται κάθε χρόνο σημαντικές εκτάσεις δασών, με σοβαρότατες δυσμενείς επιπτώσεις. Ενδεικτικά αναφέρονται η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, η μείωση της αξίας των παραγόμενων δασικών προϊόντων, η αύξηση της επιφανειακής απορροής από τη βροχή, που συμβάλλει στη διάβρωση του εδάφους και τη δημιουργία πλημμυρών, οι ζημιές στην πανίδα, στις αγροτικές εκτάσεις και στις δομημένες περιοχές καθώς και η απώλεια ακόμη και αυτής της ανθρώπινης ζωής. Οι πυρκαγιές στην Ελλάδα εκδη-
λώνονται κυρίως σε περιοχές με βλάστηση μεσογειακού τύπου, η οποία καλύπτει περίπου το 40% της έκτασης της χώρας. Η βλάστηση αυτή, εκτός από φρυγανική και μακκία, περιλαμβάνει και τα χαμηλού υψομέτρου πευκοδάση με κυρίαρχα δασικά είδη τη Χαλέπιο και την Τραχεία πεύκη, τα οποία καταλαμβάνουν έκταση 570.000 εκταρίων ή 5.700.000 στρεμμάτων, δηλαδή το 16,8% περίπου του συνόλου των ελληνικών δασών. Τα δάση αυτά εκτείνονται κυρίως γύρω από αστικά κέντρα ή πλησίον τουριστικών περιοχών και αυτό τα καθιστά αντικείμενο ανθρωπογενών επιδράσεων, είτε με τη μορφή έντονης εκμετάλλευσης, είτε με τη μορφή εκχέρσωσης και συρρίκνωσης από την πίεση της έντονης οικιστικής δραστηριότητας και της τουριστικής ανάπτυξης.
Διαχειριστικά μέτρα στις καμένες περιοχές Οι ιδιαίτερα δυσμενείς επιπτώσεις από πυρκαγιές στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον και στις δραστηριότητες του ορεινού, αγροτικού ή αστικού πληθυσμού,