NAM KOK น้ำ�กก
PREFACE
หนังสือเล่มนี้ จัดทำ�ขึ้นเพื่อรวบรวมข้อมูล ของแม่น้ำ�กก ซึ่งเป็นเแม่น้ำ�สายสำ�คัญของจังหวัด เชียงราย มีเนื้อหาเกี่ยวกับความเป็นมาของแม่น้ำ�กก สถานที่ท่องเทียวของแม่น้ำ�กก ตลอดจนถึงสภาพ ภูมิประเทศ โดยผู้จัดทำ�ได้จัดเรียงให้มีรูปแบบที่เข้าใจ ง่าย ไม่น่าเบื่อ รวมทั้งมีรูปภาพประกอบที่สวยงาม ซึ่งหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะให้ผู้้อ่านได้รับความรู้ ความ ประทับใจ ในหนังสือเล่มนีไ้ ม่มาก็นอ้ ย และขอขอบคุณ เจ้าของเว็บไซน์ และข้อมูล ทีม่ สี ว่ นช่วยให้หนังสือเล่ม นี้ให้มีความสมบูรณ์ มา ณ ที่นี้ หนังสือเล่มนี้จัดทำ�ขึ้นโดยนักศึกษาชั้นปีที่ 2 สาขาวิชาเอกการออกแบบกราฟิกดีไซน์ สำ�นักวิชา คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัย ราชภั ฏ เชี ย งรายในรายวิ ช าการออกแบบวารสาร (GD3209) ภาคการศึกษา 2/2558 โดยมี อาจารย์ฐานปัทม์ ไชยชมภูเป็นอาจารย์ประจำ�วิชา ธัญญาลักษณ์
พุทธชัย
CONTENTS
สภาพภูมิประเทศ
03
สาขาแม่น้ำ�ฝาง
05
สาขาน้ำ�แม่ลาว
08
อุทยานแห่งชาติลำ�น้ำ�กก 09 สาขาน้ำ�แม่สรวย
21
สาขาน้ำ�แม่กกตอนล่าง
25
01
NAM KOK
แม่น้ำ�กก แม่น้ำ�กก เป็นแม่น้ำ�สายสำ�คัญสายหนึ่งใน ภาคเหนือของประเทศไทยโดยมีต้นกำ�เนิดมาจาก ภูเขาตอนเหนือของเมืองกก จ.เชียงตุง ภายใน อาณาเขตของรัฐฉานในประเทศพม่า ไหลเข้าสู่ ประเทศไทยที่ช่องแม่น้ำ�กก อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ไหลมาเรื่ อ ยๆ จนผ่ า นตั ว อ.เมื อ งเชี ย งราย หลังจากนั้นก็ไหลลงแม่น้ำ�โขงที่บริเวณสบรวก อ.เชียงแสน จ.เชียงราย
NAM KOK 02
สภาพภูมิประเทศ สภาพภูมปิ ระเทศประกอบไปด้วยเทือกเขาสูง ชัน ทางทิศเหนือ คือเทือกเขาแดนลาว ทิศใต้ คือ เทือกเขาขุนตาล ทิศตะวันออก คือเทือกเขาผีปนั น้ำ� ซึ่งเป็นต้นกำ�เนิดของแม่น้ำ�สาขาที่สำ�คัญ มีที่ราบ เชิงเขากระจายอยู่ระหว่างหุบเขาและมีที่ราบลุ่ม แม่น้ำ�ตลอดสองข้างฝั่งลำ�น้ำ�แม่น้ำ�กก ความยาว ของแม่น้ำ�กกรวมทั้งหมด 285 กิโลเมตร ช่วง แรกประมาณ 128 กิโลเมตร อยู่ในเขตสหภาพ พม่า ส่วนที่อยู่ในประเทศไทยยาวประมาณ 157 กิโลเมตร โดยมีสภาพภูมิประเทศและสภาพลุ่มน้ำ� แต่ละลุ่มน้ำ�สาขาดังนี้ 03
NAM KOK
น
น้ำ�แม่กกตอนล่าง น้ำ�แม่ฝาง
น้ำ�แม่สรวย
น้ำ�แม่ลาว
พะเยา
เชียงใหม่ NAM KOK 02
สาขาแม่น้ำ�ฝาง 05
NAM KOK
มี ต้ น น้ำ � อ ยู่ บ ริ เ ว ณ ดอยขุ น ห้ ว ยฝางและดอย หั ว โท อยู่ ท างตอนใต้ ข อง อำ�เภอไชยปราการ จังหวัด เชี ย งใหม่ ไหลไปทางทิ ศ
เหนือ ผ่านอำ�เภอฝาง แล้ว ไหลไปบรรจบกับแม่นำ้ �กกที่ ตำ�บลท่าตอน อำ�เภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ ความยาว ของลำ � น้ำ � แม่ ฝ างประมาณ
122 กิโลเมตร ลำ�น้ำ�ย่อย ที่สำ�คัญ ได้แก่ น้ำ�แม่ทะลบ น้ำ�แม่งอนน้อย น้ำ�แม่มาว น้ำ� แม่นาวาง น้ำ�แม่สาว และน้ำ� แม่แหลงหลวง เป็นต้น
สถานที่ท่องเที่ยว หมู่บ้านท่าตอน เป็นหมู่บ้านริมแม่น้ำ� กก เหนือขึน้ ไปจากอำ�เภอฝาง 24 กิโลเมตร จากเชียงใหม่มีรถประจำ�ทางออกจากประตู ช้ า งเผื อ กไปลงที่ ฝ างใช้ เ วลาประมาณ 4 ชัว่ โมง แล้วจะมีรถสองแถววิง่ ประจำ�ระหว่าง ฝางกับท่าตอน ใช้เวลาประมาณ 30 นาที มี เรือหางยาวบริการถึงเชียงราย ออกจากท่า ตอนเวลา 12.30 น. ถึงเชียงราย 16.30 น. และจากเชียงรายเวลา 10.30 น. ถึงท่า ตอน 15.30 น. ระยะทาง 80 กิโลเมตร ค่าโดยสารคนละ 200 บาท ถ้าหากต้องการ เช่าเรือเหมาลำ� ลำ�ละ 1,600 บาท สามารถ นั่งได้ 8 คน NAM KOK 04
กิจกรรมที่น่าสนใจ ล่องแม่น้ำ�กก ท่าตอน-เชียงราย จากท่าตอนมี เรือหางยาวบริการถึงเชียงราย ออกจากท่าตอน เวลา 12.30 น. ถึงเชียงราย 16.30 น. และจากเชียงรายเวลา 10.30 น. ถึงท่าตอน 15.30 น. ระยะทาง 80 กิโลเมตร ค่าโดยสาร คนละ 350 บาท ถ้าหากต้องการเช่าเรือเหมาลำ� ไป-กลับท่าตอนราคา 3,000 บาท เชียงราย-ท่า ตอน เที่ยวเดียวราคา 1,800บาท นั่งได้ 4 คน 07
NAM KOK
สาขาน้ำ�แม่ลาว น้ำ�แม่ลาว มีต้นกำ�เนิดจากเทือก เขาผี ปั น น้ำ �ในเขตอำ �เภอเวี ย งป่ า เป้ า จังหวัดเชียงราย ไหลไปทางทิศเหนือ ผ่านอำ�เภอเวียงป่าเป้า เข้าสู่อำ�เภอ แม่ ส รวย จากนั้ น เป็ น เส้ น แบ่ ง เขต ระหว่ า งอำ � เภอพานกั บ อำ � เภอเมื อ ง จังหวัดเชียงราย แล้วไหลไปทางทิศ
ตะวันออกเฉียงเหนือเข้าสู่อำ�เภอเมือง จั ง หวั ด เชี ย งรายจนไปบรรจบกั บ แม่น้ำ�กกที่บ้านป่าตง ตำ�บลรอบเวียง อำ�เภอเมือง จังหวัดเชียงราย ความ ยาวของลำ�น้ำ�แม่ลาว ประมาณ 210 กิโลเมตร ความลาดชันเฉลี่ยประมาณ 1:1,000 โดยบริเวณต้นน้ำ�มีความ
ลาดชันประมาณ 1:500 กลางน้ำ� ประมาณ 1:1,000 และท้ า ยน้ำ � ประมาณ 1:2,000 ลำ � น้ำ � ย่ อ ยที่ สำ�คัญ ได้แก่ น้ำ�แม่โถ น้ำ�แม่เจดีย์ น้ำ� แม่ฉางข้าว น้ำ�แม่ปนู หลวง น้ำ�แม่ต๊ำ� น้ำ� แม่ยางมิ้น น้ำ�ตาช้าง น้ำ�แม่สรวย และ น้ำ�แม่กรณ์น้อย NAM KOK 06
อ.ฝาง จ.เชียงใหม่ น้ำ�ตกห้วยกล้างปลา
บ่อน้ำ�ร้อน ห้วยหมากเลี่ยม
น้ำ�ตกโป่งพระบาท น้ำ�ตกห้วยแม่ซา่้ ย
น้ำ�ตกห้วยแก้ว น้ำ�ตกขุนกรณื
อ.แม่สรวย 09
NAM KOK
ไปพะเยา
อุทยาณแห่งชาติ ลำ�น้ำ�กก แบ่ ง เป็ น 3 ฤดู อ ย่ า งชั ด เจน คื อ ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่เดือนมีนาคม - เดือน พฤษภาคมอุ ณ หภู มิ เ ฉลี่ ย ประมาณ 38 องศาเซลเซี ย ส ฤดู ฝ น เริ่ ม ตั่ ง แต่ เ ดื อ น มิถุนายน-เดือนตุลาคม และฤดูหนาว เริ่ม ตั้งแต่เดือนพฤศจิกายนถึงกุมภาพันธ์เดือน ธันวาคม เป็นเดือนที่มีอุณหภูมิต่ำ�สุด เฉลี่ย ประมาณ 5 องศาเซลเซียส ส่วนยอดดอย มีหมอกตลอดฤดูหนาว
น้ำ�ตกโป่งพระบาท อยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงรายไป ทางทิ ศ เหนื อ ตามทางหลวงแผ่ น ดิ น หมายเลข 110 (เชียงราย-แม่จัน) ระยะทาง 14 กิโลเมตร เป็นน้ำ�ตก ที่ มี ลั ก ษณะแก่ ง หิ น ธารน้ำ � ใสฟู ข าว
สะอาด ภายใต้สภาพอากาศอันร่มรื่น สถานที่โดยรอบประกอบด้วยพรรณ ไม้สวยงาม เหมาะสำ�หรับเป็นสถาน ที่พักผ่อนและเที่ยวชมความงามทาง ธรรมชาติ
NAM KOK 08
11
NAM KOK
น้ำ�ตกโป่งพระบาท เป็นที่นิยมสำ�หรับการมาพักผ่อนคลายร้อย มองไปรอบ ๆ จะมีผีเสื้อนานาชนิด
NAM KOK 10
น้ำ�ตกห้วยแม่ซ้าย น้ำ�ตกห้วยแม่ซ้าย เป็นน้ำ�ตก ที่เกิดจากลำ�น้ำ�ห้วยแม่ซ้าย ที่มีน้ำ� ไหลในปริ ม าณที่ ส ม่ำ � เสมอตลอด ปี น้ำ�ตกแห่งนี้มี 2 ชั้น มีความสูง ประมาณ 15 เมตรและ 20 เมตร ตามลำ�ดับแต่ละชั้นมีความสวยงาม แตกต่างกันไป และสามารถสัมผัสได้ กับทัศนียภาพ และความร่มรื่นของ ธรรมชาติโดยรอบของน้ำ�ตกได้อีก ในบรรยากาศหนึ่ง
13
NAM KOK
ที่มารูปภาพ http://wangwern.blogspot.com/ NAM KOK 12
น้ำ�ตกขุนกรณ์ อยู่ห่างจากตัวเมืองเชียงราย ประมาณ 34 กิโลเมตร เป็นน้ำ�ตก ที่ มี ธ ารน้ำ � ที่ ใ สสะอาดไหลตลอดปี โดยที่ปราศจากตะกอนหินปูนมีความ สูงกว่า 70 เมตร เส้นทางเดินขึ้นสู่ น้ำ�ตกขุนกรณ์มโี ขดหิน และแก่งต่างๆ ซึ่งมีความสวยงามรายรอบไปด้วย พันธุ์ไม้นานาชนิด สภาพป่าโดยรอบ มีความอุดมสมบูรณ์และมีความหลาก หลายทางชีวภาพสูง มีบรรยากาศ ร่มรื่นเหมาะสำ�หรับการพักหย่อนใจ
15
NAM KOK
น้ำ�ตกขุนกรณ์ มีบรรยากาศที่ร่มรื่น เป็นที่นิยมสำ�หรับการ ท่องเที่ยวเป็นครอบครัว และหมู่คณะ NAM KOK 14
น้ำ�ตกห้วยแก้ว อยู่ ห่ า งจากตั ว เมื อ งเชี ย งราย ประมาณ 25 กิโลเมตร ไปทางทิศตะวัน ตกตามถนนสายเชียงราย-สี่แยกบ้านเด่น ห้า เป็นน้ำ�ตกที่เกิดจากลำ�น้ำ�ห้วยแก้วไหล ลงสู่ห้วยโป่งน้ำ�ร้อน และไหลลงสู่แม่น้ำ� กก ตัวน้ำ�ตกมีทั้งหมด 3 ชั้น แต่ละชั้นมี ความสวยงามแตกต่างกันออกไปชั้นที่ 1 มีความสูงประมาณ 30 เมตร ชั้นที่ 2 เป็นชั้นที่สูงที่สุดคือประมาณ 40 เมตร และชัน้ ที่ 3 มีความสูงประมาณ 10 เมตร พื้นที่โดยรอบมีพรรณไม้นานาชนิด ที่หา ยากและแปลกตา มีนกนานาชนิด ที่ส่ง เสียงร้องเรียกให้เข้าไปค้นหาและสัมผัสน้ำ� ไหลตลอดปี 17
NAM KOK
น้ำ�ตกห้วยแก้ง มีความร่มเย็นโอบล้อมไปด้วยต้นไม้นานาพพันธ์ เหมาะ สำ�หรับการพักผ่อนคลายร้อย NAM KOK 16
บ่อน้ำ�ร้อน ห้วยหมากเลี่ยม บ่อน้ำ�ร้อนห้วยหมากเลี่ยม อยู่ห่าง จากตัวเมืองเชียงราย 20 กิโลเมตร บ่อน้ำ�ร้อนแห่งนีเ้ ป็นบ่อน้ำ�ร้อนธรรมชาติ ที่เกิดจากความร้อนใต้พิภพที่มีน้ำ�ร้อน ผุดขึ้นมาตลอดเวลาเป็นที่นิยมนำ�ไข่ไป แช่ใช้เวลานานประมาณ 30 นาทีไข่จะ มีรสชาติมันและอร่อยกว่าไข่ต้มธรรมดา และบริเวณโดยรอบมีทิวทัศน์ที่สวยงาม ของแม่น้ำ�กกมีสถานที่กางเต็นท์พักแรม สำ�หรับนักท่องเที่ยวที่ต้องการค้างแรม
19
NAM KOK
NAM KOK 18
สาขาน้ำ�แม่สรวย 21
NAM KOK
น้ำ�แม่สรวย มีต้นน้ำ�อยู่บริเวณ ดอยแม่วังน้อยและดอยหลุมข้าว ซึ่ง อยู่ทางตอนเหนือของอำ�เภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย โดยน้ำ�แม่สรวยไหล ลงไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ แล้ว
ไหลไปบรรจบกับน้ำ�แม่ลาวที่บ้านกาด ตำ�บลแม่สรวย อำ�เภอแม่สรวย จังหวัด เชียงราย ความยาวของลำ�น้ำ�แม่สรวย ประมาณ 60 กิโลเมตร ความลาดชัน เฉลี่ยประมาณ 1:200
สถานที่ท่องเที่ยว ตั้งอยู่หมู่ 14 บ้านเด่นภูเวียง ตำ�บล แม่สรวย อำ�เภอแม่สรวย จังหวัดเชียงราย เป็น อ่างกักเก็บน้ำ�ขนาดใหญ่สวยงามโดยมีภูเขา ล้อมรอบกักเก็บน้ำ�จากลำ�น้ำ�สรวยผันน้ำ�ไปใช้ ประโยชน์ในด้านการเกษตรกรรม และอยู่ใน เขตดูแลรับผิดชอบของสำ�นักงานชลประทาน แม่สรวย ภายในอ่างเก็บน้ำ�แม่สรวยจะมีรา้ นอาหาร ร้านกาแฟกับมุมสวย บรรยากาศดี ให้บริการ แก่ นั ก ท่ อ งเที่ ย ว หรื อ จะเช่ า แพล่ อ งเรื อ ชม วิวของอ่างเก็บน้ำ�แม่สรวยใช้เป็นที่สังสรรค์ กับเพื่อนๆได้ ภูน้ำ�สรวยอยู่ห่างจากอำ�เภอ แม่สรวย 7 กิโลเมตร ใช้เส้นทางที่จะไปดอย วาวี ดอยช้าง เข้าที่บ้านตีนดอย ถนนได้รับ การพัฒนาขึ้นมาใหม่ดีมาก NAM KOK 20
23
NAM KOK
เขื่อนแม่สรวยเป็นสถานที่สำ�คัญอีกแห่งนึ่งที่ทำ�หน้าที่กักเก็บน้ำ� อีกฟากหนึ่งของเขื่อนแม่สรวยจะเป็นสถานที่ท่องเที่ยว สำ�หรับผู้ที่สนใจในเรื่องของกิจกรรมทางน้ำ� มีร้านอาหารให้บริการ NAM KOK 22
สาขาน้ำ�แม่กก ตอนล่าง 24
NAM KOK
น้ำ�แม่กก มีต้นกำ�เนิดมาจาก ภู เ ขาทางเหนื อ ในรั ฐ เชี ย งตุ ง ไหล มาทางทิศใต้ของ สหภาพพม่า เข้า สู่ เ ขตประเทศไทยที่ ช่ อ งน้ำ � แม่ ก ก อำ�เภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ และ
มีน้ำ�ฝางไหลมารวมที่ตำ�บลท่าตอน อำ�เภอแม่อาย จังหวัดเชียงใหม่ จาก นั้นไหลไปทางทิศตะวันออก เข้าสู่เขต อำ�เภอเมือง จังหวัดเชียงราย จากนัน้ ไหลไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
เข้าสู่อำ�เภอเชียงแสน แล้วไหลไปลง แม่นำ้ �โขงทีบ่ า้ นสบกก ตำ�บลบ้านแซง อำ�เภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย ความยาวของแม่น้ำ�กกเฉพาะส่วนที่ อยูใ่ นเขตประเทศไทยประมาณ 157
กิโลเมตร ความลาดชันเฉลีย่ ประมาณ 1:1,500 ลำ�น้ำ�ย่อยทีส่ ำ�คัญ ได้แก่ น้ำ�แม่ฝาง น้ำ�เมืองงาม ห้วยน้ำ�ริน ห้วยลู ห้วยหมากเลีย่ ม น้ำ�แม่ยาว น้ำ� แม่กรณ์ น้ำ�แม่ลาว และห้วยเผือ NAM KOK 25
บรรณานุกรม
Haii Wiki. 2556. “สภาพภูมิประเทศ” [ระบบออนไลน์] แหล่งที่มา http://goo.gl/cLpLo3 (28 กุมภาพันธ์ 2558) Travel MThai. 2557. “อุทยานแห่งชาติลำ�น้ำ�กก จังหวัดเชียงราย” [ระบบออนไลน์] แหล่งที่มา http://travel.mthai.com/blog/88496.html “ข้อมูลท่องเที่ยว จังหวัดเชียงราย” 2554. [ระบบออนไลน์] แหล่งที่มา http://www.oceansmile.com/N/Chiarai/Chiangrai6.htm
NAM KOK : น้ำ�กก มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย เลขที่ 80 หมู่ที่ 9 ถนนพหลโยธิน อำ�เภอเมือง จังหวัดเชียงราย 57100 โทร 0 5377 6000 - 5, แฟกซ์ 0 5377 6001 Copyright © Chiang Rai Rajabhat University All Right Reserved. power by Office of Organization Communication