៥០
ឥតគិត ៃថ� !
មីនា-មេសា ២០២២
ដ�ើម្បីឱ្យភ្នំពេញ ក្លាយជាទីក្រុង មានបរិស្ថានរស់ន�ៅស្អាត! © CJSinc. 2022
មាតក ិ
៥០
មីន - េមសា
២០២២
អត�បទពិេសស ០៣
េដ�ម្បីឱ្យភ�ំេពញកា �យជទី្រក�ងមា នបរ�សា �នរស់េ�សា �ត!
០៤
ស�នភពទីលនេចលសំរាមក�ងទ ុ ី្រក�ងភ�ំេពញបច�ប្បន� ុ ក្រុម�៊ុៃក្រមូលសំរាមទៅ្រនពុងេីក្រុង្នំទពញ
០៦
របរទញ ិ នង ិ េរស ើ េអតចយ
ំ កណ ត់្រតអក � និពន� ្របែហលជាមាន្របជាពលរដ�រស់េនក�ុងទ្រី ក�ងភ�ំេពញមួយ
ចំនួនេនពុំទន់ដឹងពីេសវ្របមូលសំរមថ�ីេនេឡយ ី ។ មាន ្រក�មហ៊ុន្របមូលសំរមថ�ីចំនួន ៣ កំពុងេធ�្រី បតប ិ ត�ក ិ រ ្របមូលសំរមក�ុងទី្រក�ងភ�ំេពញ ចប់ពីែខកក�ដ ឆា�ម ំ ុន។
០៧
សម�សន៍ម�ស់អាជី វកម�េអតចយ
០៨
ករយល់េឃញ ើ ទូេទរបស់្រ�ជាពលរដ�រស់េនក�ងទ ុ ្រី ក�ងភ�ំេពញ
េសវ្របមូលសំរមថ�ីេនះ កំពុងទទួលបានករគាំ្រទេ្រចន ី ពី
ការសា្រសួរពីការយល់ទឃើញេូទៅរ្រស់យុវជៃ ៃថិងពលរែ�
នង ឹ ករដក់ឱ្យដំេណីរករេសវ្របមូលសំរមថ�ីេនះ
០៩
ចំេពាះប��សំរាម
ពលរដ�រស់េនក�ុងទី្រក�ង េបីេ្របៀបេធៀបនឹងេសវមុន។ ទន�ឹម
រស់ទៅក្រុង្នំទពញ អំពី្រញ្ហាសំរាម
រជធានីភ�ំេពញ ក៏បាន្របកសព្រងឹងវ ិធានចំេពះករេចល
ករែកៃច�សំរាមេនកម�ជា ុ
នង ិ ែញកសំរមជាេដីម េទកន់ពលរដ�រស់េនទ្រី ក�ងភ�ំេពញ
សថិ្រ្�្រម្មធុង្ររិសាថាៃ ទែើម្�ី្ររិសាថាៃរស់ទៅសា�តទាំងអស់គានា! ១១ ១២
អ�ែី ដលខ�ំច ឹ ថ ខ�ំអា ឹ បេង�ើតឱ្យមនចលនា ុ ង់បានេនាះគឺ ខ�ំស ុ ង្ឃម ុ ចនង ផុសផុលក�ុងចំេណម្រក�មយុវជន ឱ្យគិតគូរពីសុខភពបរស ិ � ន!
១៣
គយគៃ់ទេសភាពក្រទេសជ្រ៉ុៃ Japan View
១៤
ការខស�ងយល់ពីកជុងមួយអំពី “វ្រ្�ធម៌” ជ្រ៉ុៃ - ្រម្ពុជា!
២០
ផងែដរ។ េដីម្បេី ធ�ឱ ី ្យទ្រី ក�ងមួយស�ត នង ិ មានអនាម័យ ករចូលរួម
សលដូង សលៃច�ពស ី ំរាម?!
្របធា នបទ្របចា ំ
១៨
រមណីយដ�នជិ ះស�េី ល្រើ ពល ឹ ទក ឹ កក Hunter Mountain Shiobara Japan Foundation
័ ទស្សនៈរបស់ផលត ងចំេពាះវិស័យភពយន�ែខ�របច�ប្បន� ិ ករភពយន�វយេក� ុ
ពី្រគប់មជ្ឈដ�នពក់ព័ន� គឺជាេរឿងមួយែដលពុំអចេមីលរ ំលង បានេឡយ ី ។ ដូេច�ះ ក�ុង្របធានបទចុះផ្សោយពេិ សសេលខ េនះ
េយង ី ខ�ុំបានេធ�ីបទសមា�សភាគីពក់ព័ន�មួយចំនួនអំពី
ករយល់េឃញ ី របស់គាត់ ចំេពះប��កកសំណល់ ែដល
សង�មែខ�រកំពុង្របឈមបច�ុប្បន�។ ជាមួយគា�េនះែដរ កិច�័ សមា�សពេិ សសជាមួយផលត ង ែដល ិ ករភាពយន�ែខ�រវយេក�
កំពុងេលចេធា�មា�ក់ គឺេលក លី ប៉ូែឡន និង្របធានសមាគម នស ំ ០២២ គេឺ លក ែហម សុៃី ថ ិ ្សត ិ ែខ�រេន្របេទសជប៉ុនឆា�២
ទសច្រ្ីរាយការណ៍ពីក្រទេសជ្រ៉ុៃ Report from Japan
ក៏្រត�វបានេលីកមកចុះផ្សោយក�ុង្របធានបទ្របចំែដរ។
អំពក ន ុ ី រសក ិ ្សោ្រសវ្រជាវេនក�ង្រ�េទសជប៉ ុ
ថ�ីពីករចុះផ្សោយេលខេនះ។
បទសម�សន៍្រ�ធនសមគមនស ិ ្សត ិ ែខ�រ
េយង ី ខ�ុំសង្ឃម ឹ ថា ្របយ ិ មត ិ �អ�កអននង ឹ ទទួលបានព័ត៌មាន
ទហារាសា�ស្ក្រ�ំខែ Fortune Telling
េហរាស�ស�្រ�ចំែខមនា ី នង ិ េមស
តំណង្រក�មអ�កនព ិ ន�
២២ ែស�ងយល់អំព្រី �េទសជប៉ុន
ណ�្រ វិសាល nyonyum@cisinc.co.jp
About JAPAN
ព័ត៌មាៃមូលដា�ៃអំពីក្រទេសជ្រ៉ុៃ / អាកាស�តុៃថិងរែូវ / ខ្ៃេីជ្រ៉ុៃ
�គប់�គង�រេ�ះពុម�ផ��យេ�យ យាោមាោ�្�គី យូគីទអ
�កុមនិពន� និងទីផ��រ
nyonyum.net 2
សល
កាណ� �ុីរអា ូ៉ គី
អូៃ ចថិៃ�ា
រាៃី��ា្រថិ ម៉ូអថិុ
ណ�្រ វិសាល
ទ� ច័ៃទៃមុៃនីរ័តន សាទរឿៃ ភារិេ� ឈឺៃ ឈៃ់
ែផ�កេរៀបចំ និង រចនា អ៊ួៃ ចាៃ់រា៉
2021
េដ�ម្បីឱ្យភ�ំេពញ ��យជាទី្រកុង
�នបរ���នរស់ េនៅ��ត! �សបនឹង�រអភិវឌ��ន៍េសដ�កិច� និងសង�មេ�កម���បច��ប��ន� �រ�គប់�គងសំ�ម
គឺេ�ែត�ប����បឈមស��ប់កម��� �ពិេសសេ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ។ ខណ�ដេ��� �ទី�ំងផ��កសំ�មមួយកែន�ងេ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ។
េ�យ�រកំេណើន�ប�ជនមករស់េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ�នេកើនេឡើង�លំ�ប់
េធ�ើឱ��ចំណ�ះសំ�មេ�ទីផ�កសំ�មខណ�ដេ��� �នេកើន���ំងេលើសចំណ�ះែដល�ចផ��ក�ន�តឹម���ំ២០២១។
េឆ�ើយតបេ�នឹងកំេណើនៃនត�ម�វ�រែបបេនះ ���ជ�នីភ�ំេពញ �នកំណត់សេ�មចនូវទី�ំងេ�លសំ�ម
ចុងេ��យថ�ី ែដល�នទំហំដី�ប�ណជិត២ដងៃនទំហំទី�ំងផ��កសំ�មបច��ប��ន� ែដល�នទី�ំងស�ិតក��ង�សុក អង�ស�ល េខត�ក���ល។ េគរ�ពឹង��របេង�ើតេឡើងនូវទីេ�លសំ�មថ�ីេនះ នឹងជួយែកលម��រ�គប់�គងសំ�ម េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ�េពលអ�គត។
េ��ពីេនះ ���ជ�នីភ�ំេពញ �នេ�ជើសេរ�ស�កុមហ៊ុន�គប់�គងសំ�មធំៗចំនួន ៣
ស��ប់េធ�ើ�រែកលម��រ�គប់�គង និងដឹកជ���នសំ�មក��ងទី�កុងភ�ំេពញ ែដល�ន�ប់ដំេណើរ�រពីែខកក�� ���ំ២០២១កន�ងេ�េនះ។ �នមតិ��រណៈ�េ�ចើន�នេ�តសរេសើរចំេ�ះេស��បមូលសំ�មថ�ីេនះ
ខណៈ���ជ�នីភ�ំេពញ�ននឹងកំពុងព�ងឹងនូវ�រអនុវត�ិ�រែបងែចកសំ�ម និងលក�ខណ�េ�លសំ�ម។ �មួយ���េនះ បច��ប��ន� េគក៏សេង�តេឃើញ�ន�ររ�កចំេរ�នគួរឱ��កត់ស���ល់ពី�រែកៃច�សំ�មែដល�ច េ�បើ��ស់េឡើងវ�ញ េ��មអង��រ និង�ជីវកម�ឯកជនមួយចំនួនផងែដរ។
3
សា�នភាពទីលានេចាលសំរមក�ងទី � ្រកងភ� ក�ងភ�ំេពញបច� ប � ្បន� េតើអ�ក�ំងអស់����ប់គិតេទ� េតើសំ�ម�ត�វ�នបេ��ញេ�លក��ងមួយៃថ�ៗ�នចំនួនប៉ុ��ន? �បែហល�អ�ក ពុំសូវ�នគិតអំពីចំនួនសំ�មែដលខ��ន�នេ�ល�េរៀង�ល់ៃថ�េទក៏មិនដឹង។ េ�េពលអ�កេឃើញគំនរសំ�មែដល �ត�វ�នេ�ល��ប�ំ��ល់នឹងែភ�ក
េ�ះអ�កនឹង�ច�សៃមេឃើញនូវទំហំសំ�ម
ែដល�ត�វ�នបេ��ញេ�ល
�ំងេ�ះ។ េតើ��ន�ពៃន�រេ�ះេ�ល និងផ��កសំ�មេចញពីទី�កុងភ�ំេពញ ស�ិតេ�ក��ងស�ពែបប�?
រ�យ�រណ៍ប���ញ�សំ�មក��ងទី�កុងភ�ំេពញ �នេកើនេឡើងជិតដល់
៣០០០េ�ន េ�ក�ង � មួយៃថ�។ �ល់សំ�មែដល�បមូលេចញពីទ�ី កុងភ�េំ ពញ
គឺ�ត�វ�នយកេ�េ�លេ�ទី�ន�ក់សំ�មខណ�ដេ��� ែដល�នទី�ំង ស�ត ិ េ�ែក��របឹងេជើងឯក ក�ង � ខណ�ដេ��� ច��យ � �ប�ណ ១៥គីឡេ� ម៉�ត េ��គ �ងត���ង ទី�កុងភ�ំេពញ។ ទី�ន�ក់សំ�មខណ�ដេ��� �ត�វ�នបេង�ើតេឡើង �លពី�ប�ណ�ង ១០���ំមុន ប៉ុែន� បច��ប��ន� ទី�ន�ក់សំ�មខណ�ដេ���
េនះ �ន���យ�ភ�ំសំ�មដ៏ធំ�គបដណ�ប់េលើទំហំដី�ប�ណ ៣០ហិច�
�ំងមូល។ េ�យ�រទី�នេនះ�នេពញេហៀរ និងមិន�ចផ��កសំ�ម
េចញពីទី�កុងភ�ំេពញបន�េទៀត�ន�តឹម���ំ២០២១ ���ជ�នីភ�ំេពញ
�នបេង�ត ើ ទី�នផ�ក � សំ�មថ�ី ែដល�នទំហដ ំ �ី ប�ណ ៥០ហិច� េ�ក�ង � �សុកអង�ស�ល េខត�ក���ល េហើយ�នគេ��ងនឹងប��ប់�រ�ងសង់េ� ���ំ២០២៣។
�សប�ម�ររ�កចំេរ�នេសដ�កច ិ េ� �កម�� � បច�ប � �� ន� �ររ�កធំៃនៃផ��ក�ទី�កុង
ភ�ំេពញ គឺ�ត�វ�នេកើនេឡើងេទ�ដង។ �ប�ជនរស់េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញែដល �នចំនួន�តឹម�ប�ណ
៥៧មុឺន�ក់
េ����ំ១៩៩៨
�នេកើនេឡើងដល់
�ប�ណ ១�ន៥ែសន�ក់ េ����ំ២០១៥។ េគ�ប�ណ� ចំនួន�ប�ជន
រស់េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ េ����ំ២០៣៥។
នឹងេកើនេឡើងដល់�ប�ណ
២�ន៨៦មុឺន�ក់
ដូេច�ះ �រ�ងសង់ទី�នផ��កសំ�មថ�ីេ��សុកអង�ស�ល
នឹងេឆ�យ ើ តបេ�នឹង�រេកើនេឡើងៃនចំនន ួ �ប�ជនែដលរស់េ�ក�ង � ទី�កុងភ�េំ ពញ �េពល�ងមុខ។
▲���ន�ពគំនរសំ�ម និង�រ�បមូលសំ�មម��ំផ��រ៧មក� ◀េ�យ�រពុំ�ន់�ន�រេ�រព និងអនុវត�ន៍�ននូវ�រែបងែចកសំ�មឱ�� �ន�តឹម�ត�វេ�េឡើយ
សំ�មមួយចំនួន
គឺ�ត�វ�នេ�ះបង់េ�ល�យ
ឡំ�� ែដលបង�រ�បន��កធ�ន់ធ�រមួយស��ប់�រ�គប់�គង និងែកៃច�សំ�មេ�
កម���។ ដូេច�ះ េគសេង�តេឃើញ�នវត��នអ�កេរ�សសំ�មេ��មគំនរសំ�ម េ�ទី��រណៈ និងកែន�ងផ��កសំ�ម�េដើម។ ���ង�មិញ បច��ប��ន�
���ជ�នីភ�ំេពញ កំពុងព�ងឹងវ��ន�រែបងែចកសំ�មចំេ�ះ�ប�ពល
រដ�រស់េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ េ�យ�ប�ស់អនុវត�ន៍នូវវ��ន�រ�កពិន័យ
ចំេ�ះអ�ក�ំង�យ�ពុំអនុវត��មវ��នេ�លសំ�ម ែដលកំណត់េ�យ
4
���ជ�នីភ�ំេពញ។
្រក�មហ៊ុន្របមូលសំរមេ�ក�ងទី � ្រក�ងភ�ំេពញ
សព�ៃថ�េនះ �រ�រ�បមូលសំ�មក�ង � ទី�កុងភ�េំ ពញគឺសត �ិ េ�េ��ម�រ
េដើម�� ឱ ី �� ទទួលខុស�ត�វក�ង � �រ�បមូល និង�គប់�គងសំ�ម�នេធ�ឱ ើ �� �បេសើរ
ភ�ំេពញ ប���ប់ពី�ជរ���ភិ�ល�នដកសិទ�ិ�បមូលសំ�មពី�កុមហ៊ុន
េពលមុន។ �កុមហ៊ុន�បមូលសំ�មចំនួន ៣ �ត�វ�នែបងែចកឱ���បមូល
�គប់�គងរបស់រ���ករស�យ័ត�គប់�គងសំ�មនិងសំណល់រ�ងៃន�ជ�នី សុីន�ទី�លពីចុង���ំ២០១៩។ ប���ប់ពី�ន�ររ�ះគន់េ�ចើនអំពីប��� �បមូល និង�គប់�គងសំ�មមិន�នល� េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ �� �ជ�នីភ�ំេពញ �នេបើកឱ���ន�រចូលរួមេដញៃថ�ពី�កុមហ៊ុន�បមូល សំ�មល��ីៗចំនួន
១០�កុមហ៊ុន
េដើម��ីទទួលបន��កស���តសំ�មក��ង
�កុងភ�ំេពញ។ �រេ�ជើសេរ�ស�កុមហ៊ុន�បមូលសំ�មឯកជនចំនួន ៣
ែដល��� ប់ � នបទពិ េ�ធន៍ ក� ង �រ�រ�បមូ ល សំ � មេ�កម�� � ពី មុ ន
េឡើងេ�ចើននូវេស��បមូលសំ�មក��ងទី�កុងភ�ំេពញ
េបើេ�បៀបេធៀបនឹង
សំ�មេ��មតំបន់េ�លេ�ចំនួន ៣ ពីប���ខណ�ចំនួន ១៤ ែដល
កំណត់េ�យ�����នីភ�ំេពញ។ �កុមហ៊ុន�ំង ៣ េនះ�ន�ប់
េធ�ើ�បតិបត�ិ�រ�បមូលសំ�ម�ប់ពីែខកក�� ���ំ២០២១។ �នមតិ
��រណពី�ប�ជនរស់េ�ក�ង � ទី�កុងភ�េំ ពញ�េ�ចើន�ន�ទរចំេ�ះ េស�កម��បមូលសំ�មថ�ីេនះ។
800 Super / Global Action for Environment Awareness Public Limited
Mizuda Group Co., Ltd
CINTRI(Cambodia) Everbright(China)
ខណ�ទួលេ�ក ឫស��ីែកវ ែសនសុខ េ��យច���រ និងែ�ពកេ���
ខណ�ដូនេពញ ៧មក� ដេ��� េ�ធ�ែសនជ័យ និងកំបូល
ខណ�ចំ�រមន បឹងេកងកង �នជ័យ និងច��រអំេ�
េដើម��ីេ�ះ��យប���សំ�មេ�ទី�កុងភ�ំេពញ គឺ�ម�រឱ���ន�រចូលរួមពី�គប់�គី�ក់ព័ន�។ �ប�ពលរដ� ក៏េដើរតួរ�ទីសំ�ន់
ក��ង�រេធ�ើឱ���បេសើរេឡើងនូវ���ន�ព�គប់�គងសំ�មែដរ។ �រែបងែចកសំ�មឱ���ន�តឹម�ត�វមុនេពលយកេ�េ�ះេ�ល និង�រ
បង់��ក់ៃថ�េស��បមូលសំ�មឱ���នេទៀង�ត់ជូន���ប័ន�គប់�គងសំ�មពីសំ�ក�ប�ពលរដ���ក់ៗ នឹងចូលរួមជួយស�ម�លដល់
�រដឹកជ���ន និង�រ�គប់�គងសំ�ម�រួម។ ���ង�មិញ �ជរ���ភិ�លកម��� ក៏�នខិតខំេរៀបចំ និងអនុវត�ន៍នូវេ�លនេ��យ �គប់�គងសំ�មក��ងទី�កុង���ងសកម�ផងែដរ េ�យ�ន�ប�ស�ក់េចញនូវែផន�រអភិវឌ��ន៍ទី�កុងនិរន�រ�ពស��ប់�ជ�នីភ�ំេពញ
េ���ះេ��ន់��ំ២០៣០�េដើម។ ម���ងេទៀត �រព�ងឹង និងព�ងីកសមត��ព�បមូលសំ�មរបស់�កុមហ៊ុន�បមូលសំ�មឯកជន �ពម�ំង �រែកៃច�សំ�ម�មទ�មង់េផ��ងៗ ក៏��ប�រសំ�ន់មួយផងែដរ។
5
របរទិញនិងេរ�សេអតចា捵យ �ទូេ� េគក៏សេង�តេឃើញ�េរឿយៗនូវ�រែបងែចកសំ�មែដល�ចែកៃច��ន េធ�ើេឡើងេ��មេគហ���ននីមួយៗផងែដរ។ អ�កេរ�សនិង�បមូលទិញេអត�យ
�នចូលរួមចំែណក���ងសំ�ន់ក�ង�រ�បមូលសំ�មែកៃច��ំងេ�ះ។
េគែតងែត�បទះ
េឃើញនូវវត��នអ�កេរ�សនិងទិញេអត�យ េ��មទីេ�លសំ�ម��រណៈ ឬេ��មេគហ��ន � និង�ម�ង�ជីវកម���
េ�ក��ងទី�កុង។ អ�កេរ�សនិង�បមូលទិញេអត�យ �ទូេ� គឺ��ប�ជន�កខ��ត់ែដល���នរបរ និង��ក់ចំណ�លច��ស់�ស់ មកពី�មេខត� មក�ំងទីលំេ�រស់េ��យទី�កុងភ�ំេពញ ឬេ�ែក��រទី�នេ�លសំ�ម���ល់ េដើម��ី�បកបរបរេនះចិ��ឹមជីវ�ត។ ទស���វដ�ីញញឹមែខ�រ �ន�កសួរេ�កអ៊� អិន ធី ែដល�បកបរបរេរ�សនិងទិញេអត�យេនះរយៈេពល�ប�ណ២០���ំ។
េតើមូលេហតុអ�ី�ំឱ��េ�កអ៊��ប់េផ�ើម�បកបរបរ េនះេឡើង? �លេដើមេឡើយ ខ��ំ��ប់�នរស់េ��មួយជន�តិេវៀត�ម ែដល�អ�កេរ�សនិងទិញេអត�យ
េទើបខ��ំ�នដឹងពីរបរេនះ។
�លេ�ះ ខ��ំមិន�នមុខរបរអ�ីច��ស់�ស់េទ េហើយក៏ពុំ�នជំ�ញ �រ�រអ�ីែដរ ដូេច�ះខ��ំក៏េផ�ើមរករបរេនះបន�ិចម�ងៗ រហូតមកដល់េពល េនះេ�។
េតើ�ត�វទិញេអត�យេ�យរេបៀប�ែដរ? អ�កទិញនិងេរ�សេអច�យ គឺ�ទូេ� �ត�វអូសរេទះេដើររក�បមូល
ឬទិញេអត�យេ��មផ�ះរបស់បងប��ន�ប�ជនក��ង�សុកភូមិ។
េ�េពលេឃើញរេទះេអត�យ
�ធម��
បងប��ន���ស់ផ�ះែដល�ន
េអត�យ ែតងែតេ�េដើម��ីលក់េអត�យែដល�ត់�នសន��ំទុក�ំង េ�ះ។ �មពិតេ� �ប�ជនែខ�រ�នទ���ប់ែបងែចកសំ�ម ែដល�ច
ែដរ។ េហើយក៏�នៃថ�ខ�ះរកទិញពុំ�នេ�ះក៏�នែដរ។ េ�យ�ររបរ
េហើយសេង�តេឃើញ�បរ��ណេអត�យ ែដលទិញ�នគឺេ�ែត�ន
មួយៃថ�។
ែកៃច��ន(េអត�យ)យូរមកេហើយ។
ខ��ំ�បកបរបរេនះ�ង
២០���ំ
េ�ចើនរហូតែដរ។
�ធម�� េ�កអ៊��បមូលទិញ�នវត��អ�ីេ�ចើន�ង េគ? របរេដើរទិញេអត�យ គឺេយើងេដើរទិញចល័តរហូត ដូេច�ះេអត-
�យែដល�បមូ ល ទិ ញ �ន�ខុ ស ��� ខ�ះ ៗែដរេ��មតំ ប ន់ ។
ឧ�ហរណ៍ េ�តំបន់ែសនសុខេនះ គឺសំបូររង��ល និងេបៀរ���ឌិន
េ�ចើន ដូេច�ះេអត�យ�បមូលទិញ�នេ�ចើនពីតប ំ ន់េនះ គឺ��បេភទដប
និងកំប៉ុង��េបៀរ។ ស��ប់េអត�យ�មផ�ះវ�ញ គឺ�គេ�ចើន�ន�
�បេភទែដក កង់ ឬម៉ូតូ�ស់ ឬឧបករណ៍េអឡិច�ត�និក�ស់ៗែដលេគ ឈប់េ�បើ និងសំបកេកស�ក�ស�េដើម។
េតើចំណ�ល�ប�ំៃថ�វ�ញ���ងេម៉ចែដរ?
អ�កេរ�សនិង�បមូលទិញេអត�យ គឺមិន�នចំណ�លេទៀត�ត់
6
េទ។
ៃថ��ទិញ�នេ�ចើនេ�
ចំណ�លក៏�នេ�ចើនេ��ម
េនះខ��ំរកយូរេហើយ ដូេច�ះធម�� ខ��ំ�ចរក�នពី ៤ េ� ៥ មុឺនេរៀលក��ង
េតើរបរេនះ�នផលលំ�កអ�ីខ�ះែដរេទ? ខ��ំ��នប���អ�ី�មួយនឹង�រ�រេអត�យេនះេទ។
ក៏ប៉ុែន�
ឥឡ�វសំបរូ អ�កេដើរទិញេអត�យេផ��ងេទៀតែដរដូេច�ះ�ពិ�ករក
ទិញ�ងមុន េហើយចំណ�លក៏�ថយចុះេ��មហ�ឹងែដរ។
េតើមូលេហតុអ�ីែដល�ំឱ��េ�កអ៊�េ�ែតបន�របរ េអត�យេនះរហូតមក? (េសើច) របរេអត�យេនះ គឺមិនសូវ�នេគេធ�ើេ�ះេទ េ��ះ �គេ�គច។ ក៏ប៉ុែន� េ�យ�រខ��ំរករបរេនះយូរមកេហើយ �ន
ម៉យ ូ េអត�យ�មផ�ះនិង�ងខ�ះែតងែតទូរស័ពម � កខ�ឱ �ំ �� េ��បមូលទិញ េអត�យរបស់�ត់។ េហើយេពលខ�ះ េពលេគេឃើញរេទះខ��ំអូស�ត់មុខ
ផ�ះ�ត់ �ត់េ�ឱ��ចូលទិញេអត�យ�ត់ ក៏�នញឹក�ប់ែដរ េ��ះ
េគ���ល់ទុកចិត�។ ដូេច�ះ ខ��ំសប��យចិត�េ�េពលេឃើញ�នេភ��វេជឿ ទុកចិត� និងទូរស័ព�េ�រកេដើម��ីឱ��មកទិញេអត�យរបស់ពួក�ត់៕
សមា︇�សន៍មា︇�ស់ឣជីវកម�េអតចា捵យ េគដឹង� វ�សយ ័ ែកៃច�ស� ំ ម គឺមន ិ �តឹមែត�ច�ត់បន�យបរ��ណសំ�មប៉េុ ��ះ� េទ ប៉ែុ ន���នបេង�ត ើ �រ�រដល់�ប�ពលរដ� ែថមេទៀត។ ប៉ុែន� េគពុំ�ន់េឃើញ�នវត��នេ�ងច�កែកៃច�សំ�ម�ទង់��យធំ�មួយេ�ក��ង�បេទសកម���េ�េឡើយេទ។
េ�យ�រ�រេ�លសំ�មែដល�ន�រែបងែចក�តឹម�ត�វ មិន�ន់�ត�វ�នអនុវត�ច��ស់�ស់េ�េឡើយ ដូេច�ះ អ�កេរ�សនិង
�បមូលទិញេអត�យ �ពិេសស�ជីវកម�ទិញេអត�យ ក៏�នតួ�ទីសំ�ន់ក�ង�រ�ត់បន�យចំណ�ះសំ�មែដល�ត�វ�ន បេ��ញេ�ល�េរៀង�ល់ៃថ� �មរយៈ�រ�បមូលទិញសំ�មែដល�ចែកៃច��នេឡើងវ�ញ�ំងេ�ះ។
បង�សី យន់ ម៉ុល និង��មី�ន�ប់េផ� ើម�ជីវកម�ទិញេអត� ជិត ២��ំមកេហើយ យ�ន�ប�ណ ។ េ��យពីេរៀប�� ហ៍ពិ�ហ៍េហើយ��ម េផ�ើមេបើក�ជីវកម�ទ បង�សីនិង��មី�ន ិញេអត�យេនះេឡ ើង េ�យ�រ��ម ីរបស់បង�សី��ប់� �បកបរបរេដរើ ទិញេអ អ�ក ត�យពីមន ុ ។ បង�សម ី ល ៉ុ �ន��ប់បគ ុ ល � ក � �ជីវកម�េនះ គឺព ិ ទស�� �វដញ �ី ញម ឹ ុំ�ន��ក់ចំណ�លេទ ៀត�ត់េ�ះេទ េ�� ះចំណ�ល��ស័យេល បុគ�លិកទិញេអត� យរក�ន�ប�ំៃថ�។ ើ បង�សី៖ “េបើែខ� ទិញ�នេ�ចើន ែខេ� បុគ�លិកេចញ�បមូល ះខ�ំក៏�នចំណ�លខ� ស់េ��មហ�ឹង េ�� ទិញេអត�យគឺេឡ ះ�ទូេ��រ�បមូល ើងចុះ��ស័យេលើែខែ ដលបុគ�លិករកទិញ �ន”។ េលើលពីេនះ �នអ�ម័យេទ េហ បង�សី��ប់េយើង� ើយ��ចបង�រឱ���នេ �រ�រទិញេអត�យ ��ះ��ក់ដល់�ង� េនះ គឺពុំសូវ ពុំ��តដូចេគេផ��ងេ យផងែដរ។ បង�ស “ ទ េហើយេ�េពល�ប ី៖ ដូចែដល�នេឃ មូលទិញក៏េ�យ េព ើញ��ប់អ��ឹង អ�ក រករបរេនះគឺ ចំេ�ះេអត�យ�ប លេរៀបចំែបងែចកស េភទែដក គឺ�ត�វ�បុង ��ប់ដឹកេចញេ�ល �បយ័ត��គប់េពល េ�� ក់េ�េដប៉ូធំក៏េ�យ េធ�ស�បែហស”។ �ពិេសស ះ� � ចប ង�រឱ��មុតៃដេជើង ឬ� េ�យែឡក េ�យ យនឹងេ��ះ��ក់ដល �របង�សីជួលដីេគេ ់�ង�យ�បសិនេបើ ដើម��ីេធ�ើ�ទី�ំងទិញ ស��ប់បង់ៃថ�ជួលដី និងបុគ�លិក គឺ�បន និងផ��កេអត�យែប �កមួយស��ប់ខ�ន។ “ បេនះ ប��ចំ� ៃថ�ដីដែដល ដូេច�ះេព យ�ប�ំែខ េ� ះែខ ខ� ះ ទិ ញ មិ នសូវ�នក៏េ�យ ក៏ លែខែដលរកទិញមិ នសូវ�ន គឺពិ�កស �ត�វបង់ចំ�យេល ើបុគ�លិក និង ខិតខំ�បឹងែ�បង�ត់ ��ប់ខ�ំ”។ ែតេ�ះ� ែចងនូវ�រ�បមូលទិ ��ង�ក�ី បង�ស ញេអត�យ និងស ី�ន��ប់�ខ��ននិង ន��ំសំៃចេលើ�រចំ� ��មីែតងែត �នខ�ះនូវប��ស�� យ�� េដើម��ីបន�រ មែដលសង�មែខ�រេយ បរេនះេ��ះ��ចជ ើងកំពុងជួប�បេទះ។ ួយ�ត់បន�យ គួររ�ឭកផងែដរ� េ� េ�ង�ជីវកម�ទិញេអ ត�យរបស់បង�ស �នទទួលទិញដូច� ី�នទទួលទិញសំណ ៖ ែដក�គប់�បេភទ �ក ល់ែដល�ចែកៃច�� �សនិងជ័រ�គប់�បេ នេស�ើរែត�គប់�បេភទ ភទ កំប៉ុងនិងដប�� េ�លគឺ េបៀរ�េដើម៕
7
ការយល់េឃ�ញទូេ�របស់្របជពលរដ�រស់េ�ក�ងទី � ្រក�ងភ�ំេពញ ចំេពាgះប��សំរម
�រែញកសំ�ម និង�រេ�លសំ�មេ��ធុងសំ�ម�មទី��រណៈ គឺ�ប���េ�ទ��ប�ំេ�េឡើយ។ វត��នៃន�រេ�ះេ�ល សំ�ម�យឡំ��
និង�យ���យេ��មទី��រណៈ
ក៏េ�េឃើញ�នេ�ចើនេ�េឡើយ
�ំងេ�ទី�កុងនិង�មទីជនបទ។
�កសួងបរ���ន ���ជ�នីភ�ំេពញ �ពម�ំង���បនអបរ� និងអង��រ�� ���ប់�នចូលរួមេធ�ើ�រផ��ព�ផ��យ�បន�ប���ប់មក
េហើយ �មរូប�ពេផ��ងៗដល់�ប�ពលរដ�ទូេ�ឱ��យល់ដឹងពី�រែបងែចក និងេ�លសំ�មឱ���ន�តឹម�ត�វ �ពម�ំងផលប៉ះ�ល់ ពីសំ�ម។ បច��ប��ន� េ�ះេគសេង�តេឃើញ�នវត��នៃនធុងសំ�មែដល�ន�រែបងែចក�បេភទសំ�មមួយចំនួន �ត�វ�ន�ក់ឱ�� េ�បើ��ស់េ��ម��េរៀន ឬអង��ព��ខ�ះេហើយក�ី ែតចំនួនេ�ះ�ក់ដូច�េ��នក�មិតេ�េឡើយ។ េ�ះ����ងេនះក�ី �លពីែខក���
���ំ២០២១
���ជ�នីភ�ំេពញ�នេចញេសចក�ី�ប�ស់ែណ�ំពី�រែញកសំ�មេ��មេគហ���នរបស់
�ប�ពលរដ� និង�ម�ង�ជីវកម��� �ពម�ំងេធ�ើ�រ�ព�ន�កពិន័យ���ងមុឺង���ត់ចំេ�ះបុគ�លែដលមិន�នអនុវត��តឹម�ត�វ
�មេសចក�ី�ប�ស់េ�ះ។ �លពីចុងែខមក� កន�ងេ�េនះ ទស���វដ�ីញញឹម �នេធ�ើ�រ�កសួរ�ប�ពលរដ�រស់េ�ក��ងទី�កុង
ភ�ំេពញចំនួន ៦១ �ក់ ស�ីពី�រយល់េឃើញ���ល់ខ�នចំេ�ះប���សំ�ម�េពលបច��ប��ន� េហើយលទ�ផល�នប���ញដូច�ងេ��ម។
ការសាកសួរពីការយល់េឃ�ញទូេ�របស់យុវជន
�ង ភ�ំេពញ អំពីប��សំរម និងពលរដ�រស់េ�្រក �្រកងភ� ងភ�
េតើអ�ក��ប�ពលរដ�រស់េ� ឬ�បកប�ជីវកម�
េតើអក � គិត��រែបងែចក(ែញក) សំ�មមុនេពល
���ស់�ង�ជីវកម� ............................. 3.3%
សំ�ន់�ស់ ..................................... 95.1%
េ�ក��ងទី�កុងភ�ំេពញ?
សិស��និស��ិត .................................... 50.8%
សំ�ន់ខ�ះ��រ ....................................... 3.3%
����ងៗ ................................................. 8.2%
មិនសំ�ន់�ះ....................................... 0%
បុគ�លិក��ុមហ៊ុន ................................ 37.7%
មិនសូវសំ�ន់....................................... 1.6%
េតើអ�កគិត�អ�កេ�លសំ�មេ�យែញកសំ�ម
េតើអ�កគិត� �ប�ពលរដ�ទូេ��ចអនុវត�នូវ
�តឹម�ត�វែដរឬេទ?
េ�យ���ជ�នីភេ�ំ ពញ មុនេពលេ�ល�ន
�ម�រែណ�ំរបស់�����នីភេ�ំ ពញ �ន ��ឹម���វ .............................................. 50.8%
��ឹម���វខ�ះៗ....................................... 34.4% មិនសូវ��ឹម���វ .................................... 6.6%
មិន��ល��កសំ�ម��ល�ល ............ 8.2%
េតើអក � ដឹងពី�រ�កពិនយ ័ ចំេ�ះ�រេ�លសំ�ម មិន�នែបងែចក(ែញក)�តឹម�ត�វ និងមិន�ត�វ
�មេពលេវ�េ�ល និងទី�ំងេ�ល ែដរឬេទ?
ដឹងច��ស់ ........................................... 14.7%
�តឹម�ត�វ ែដរឬេទ?
�គ��ើន�ចអនុវត��ន........................ 10%
�ចអនុវត��នខ�ះៗ ............................... 40% មិនសូវ�ចអនុវត��ម��ឹម���វ ................ 45% ពុំអនុវត��ម ............................................ 5%
េតើអ�ក�ំ�ទនូវ�រ�ត់វ��ន�រ�កពិន័យ
ចំេ�ះបុគ�លមិនេ�រព�មវ��ន�រែបងែចក សំ�ម និងេ���ងេពលេ�លសំ�ម�តឹម�ត�វេទ?
�ំ����ញទំហឹង ................................. 68.3%
អត់ដឹង�ះ....................................... 19.7%
មិនសូវ�ំ�� ............................................ 5%
បច��ប��ន� �ន�កុងហ៊ុនឯកជន ៣ កំពុង�បមូល សំ�មក��ង�កុងភ�ំេពញ។ េតើអ�កេពញចិត�នឹង េស��បមូលសំ�មបច��ប��េនះ ែដរឬេទ?
��ញចិត��ស់ .................................. 45.9%
�ំ��ខ�ះ��រ ........................................ 26.7% ពុំ�ំ���ះ............................................ 0%
េតើអ�កគិត��ប�ពលរដ�រស់េ�ក��ង�កុងភ�ំេពញ
យល់ដឹងពី�រែបងែចក(ែញក) សំ�មក�មិត�?
��ញចិត�ខ�ះ��រ ................................... 34.4%
យល់ដឹងច��ស់ ..................................... 3.3%
មិន��ញចិត��ល់���ះ ..................... 1.7%
មិនសូវយល់ដឹង�� .............................. 37.7%
មិនសូវ��ញចិត� ..................................... 18%
េតើអក � យល់�ង � �ចំេ�ះៃថ�េស��បមូលសំ�ម ថ�ីេនះ?
�រ�រែបងែចក(ែញក) សំ�ម ែដលកំណត់េឡើង
ដឹងខ�ះៗ ............................................. 42.6%
មិនសូវដឹង ............................................. 23%
����ស់ ............................................. 5.1%
����ខ�ះ��រ ....................................... 18.6%
ត���សមរម�� ....................................... 74.6% ត����ក ............................................. 1.7%
8
យកេ�េ�ល គឺសំ�ន់ ែដរឬេទ?
យល់ដឹងខ�ះៗ�ើយ ............................... 59% មិនយល់ដឹង�ះ .................................... 0%
េតើអ�កគិត��ំ�ច់គួរែត�នកម�វ�ធីខ�ី�មួយ
អប់រ�ពី�រែបងែចកសំ�ម ឬ�រយល់ដឹងពីប��� សំ�ម េ��ន់��រណៈជនែដរេទ?
�ំ�ច់�ស់ ..................................... 90.2%
ចំ�ច់ខ�ះ��រ ......................................... 9.8% មិនសូវ�ំ�ច់.......................................... 0% មិន�ំ�ច់�� ........................................... 0%
ការែកៃច�សំរមេ�កម�ជ � េបើនិ�យដល់�រែកៃច�សំ�មេ�កម���វ�ញ េយើងមិន�ន់េឃើញ�ន�រែកៃច�សំ�ម�ទង់��យធំ េដើម��ីផលិត� �មពលស��ប់េ�បើ��ស់េ�េឡើយេទ។
�រែកៃច�សំ�ម
គឺ�វ�ធីមួយដ៏សំ�ន់េដើម��ីចូលរួមេ�ះ��យប���
សំ�មែដលកំពុងជួប�បេទះ។ �មរ�យ�រណ៍របស់�កសួងបរ���ន�នឱ��ដឹង� សំ�មែដល�នបេង�ើតេឡើង
េ�កម���ក��ងមួយៃថ�ៗ�ន�ង ១ មុឺនេ�ន និងជិត ៤ �នេ�នក��ងមួយ���ំ។ សំ�ម�ំងេ�ះ�ន ៦៥ �គរយ �សំណល់សរ��ង� ២០ �គរយ�សំណល់��ស�ិក និងេ�េសសសល់គឺ�សំណល់រ�ង និងសំណល់េផ��ងេទៀត។ បច��ប��ន�
�នអង��រ
និង�កុមហ៊ុនវ�និេ�គទុនបរេទស�េ�ចើន
កំពុង�ប់�រម�ណ៍នឹង�រែកៃច�វ�ស័យសំ�ម
េ�ទី�នេ�លសំ�មខណ�ដេ��� េធ�ើ��មពលេ�បើ��ស់។ េ�ះ��រែកៃច�សំ�មគឺ�វ�ធីមួយដ៏សំ�ន់ក�ង�រ �ត់បន�យបរ��ណសំ�មេ�េលើទី�នេ�លសំ�មក�ី បច��ប��ន� េគពុំ�ន់េឃើញ�នវត��ន�កុមហ៊ុនវ�និេ�គ ឬ
អង��រ�មួយ�ននឹងកំពង ុ េធ�� ើ រែកៃច�ស� ំ មឱ��េ���មពលេ�បើ��ស់ពត ិ ��កដេ�េឡើយេទ។ ��ង � �មិញ �នអង��រ និង�ជីវកម�ឯកជនមួយចំនួនកំពុង�ប់�រម�ណ៍នឹង�រែកៃច�សំ�មមួយចំនួនេធ�ើ�វត��េ�បើ��ស់�� េដើម��ីចូលរួមចំែណក�ត់បន�យប���សំ�មេ�កម���។
សិប្បកម�ធុងបរ�សា�ន េដ�ម្បីប រ�សា�នរស់េ�សា�តទាgំងអស់គាា� ! សិប��កម�ធុងបរ���ន
គឺ�សិប��កម�ែកៃច�េឡើងវ�ញនូវសំបកកង់រថយន��ស់ៗែដលេ�បើ�រែលងេកើត
េធ�ើ�ធុង
សំ�មេ�បើ��ស់េ�ទី��រណៈ និងឯកជន។ សិប��កម�េនះ �នផ�ល់នូវផលចំេណញ�េ�ចើនដល់�ររស់េ� �ប�ំៃថ�របស់�ប�ជន�គប់�ស�ប់វណ�ៈ េហើយ��នជួយេធ�ឱ ើ �� �បេសើរផងែដរដល់បរ��ន � និង�រ�គប់�គងសំ�ម។ បច��ប��ន� សិប��កម�ធុងបរ���ន កំពុងទទួល�ន�រនិយម�ំ�ទេ�ចើនពីសំ�ក់បងប��ន�ប�ជនែខ�រ។
បង�សី េសឿង សុ�រ� ���ស់សិប��កម�ធុងបរ���ន�នវ័យ�ង ៣០
���ំ �ន�សុកកំេណើតេ��សុកៃ�ពឈរ េខត�កំពង់�ម េហើយបច��ប��ន�
បង�សី កំពុងរស់េ�ក��ង�ជ�នីភ�ំេពញ។ បង�សី�នបេង�ើតសិប��កម�
េនះេឡើងដំបូងកំឡ�ង���ំ២០១០ េ�យចិត��ស�ញ់ និង�នេបះដូង �អ�កចង់ចូលរួមក��ង�រជួយ�រ�របរ���ន។
ប៉ុែន�ក�ងដំេណើរ�រៃន
�រ�ប់េផ�ើម�ជីវកម�េនះ �នជួបនឹងឧបសគ�េ�ចើន �ពិេសសេ�ះគឺ សិប��កម�េនះមិនសូវទទួល�ន�រ�ំ�ទពីម�ជនេ�ះេទ។ ��ស័យ ែបបេនះេហើយ បង�សី ក៏�នសេ�មចចិត���ក់ដំេណើរ�រមួយរយៈេពល េ����ំ២០១៥។
���ង�មិញ បង�សី ក៏មិន�នេ�ះបង់�ជីពមួយេនះរហូតែដរ។
េ�យចិតេ� �ែត�ស�ញ់ និងេ�ែតចង់ចល ូ រួមជួយសង�ម�ងែផ�កេនះ បង�សី ក៏សេ�មច�ប់េផ�ម ើ សិប�� កម�េនះេឡើងវ�ញម�ងេទៀតេ���២ �ំ ០១៨។ េ�យក�ីព���មនិងខិតខំ�បឹងែ�បង
មិនយូរប៉ុ��នផលិតកម�របស់
បង�សី ក៏ទទួល�ន�រ�ំ�ទពីសំ�ក់�ប�ជន េហើយ�នេធ�ើឱ��ធុង បរ���នរ�ក�យ�រេ�បើ��ស់�ហូរែហ។ សិប��កម�ធុងបរ���នរបស់បង�សី
សុ�រ��នដូច�៖
ធុងសំ�ម
េផើង��� េ�អី�ឈុត រូបសត� និង�ន�រទទួលកម៉�ង់�មត�ម�វចិត�
9
េភ��វមួយចំនួនផងែដរ។ ចំេ�ះបេច�កេទសៃន�រផលិតវ�ញ �ល់សិប��ករ ឬកម�ករ ែដល បេ�មើ�រេ�សិប��កម�ធុងបរ���ន គឺសុទ�ែតឆ�ង�ត់�រហ�ឹក�ត់��ង���ត់ជំ�ញ់ពី�ប�ន ែផ�ក។ ប៉ុែន�ចំេ�ះ�រ�រេនះ បង�សី�នប���ក់បែន�មដូេច�ះ�៖ “�រេធ�ើធុងបរ���នពី កង់�នេនះ ត�ម�វឱ��សិប��ករតស៊ូ និងអត់ធ�ត់��ំង និង�ម�រឱ��កម�ករ�គប់រូបយកចិត� �ក់ខ�ស់េ�េលើតួ�ទីរបស់ខ�ន
េ��ះ�ល់ផលិតផលសុទ�ែតេធ�ើេ�យៃដ
េបើ�បែហសនឹង
េចៀរេវៀច ឬ�នេ��ះ���ក់ដល់ពួក�ត់ េហើយផលិតផលែដលេចៀរេវៀច ឬ�នប���ក៏មិន �ចលក់េចញ�នែដរ”។
�លទ�ផលក��ង�រខិតខំ�បឹងែ�បងរបស់បង�សី និងសហ�រ�ៃនសិប��កម�េនះ ធុងបរ���ន
ទទួល�ន�រ�ំ�ទេ�ចើនេឡើងពី�កសួងបរ���ន អង��រ ���ប័នឯកជន មន�ីរបរ���ន�ម ប���រេខត�
និង�ប�ពលរដ��វេ�បើ�មផ�ះ
មកទល់បច��ប��ន�េនះ
និងក��ងគេ��ងសប���រសធម៌េផ��ងៗ�េដើម។
សិប��កម�របស់បង�សីម�រញឹកេ�ចើន
ដ��ិតត�ម�វ�រេ�បើ��ស់ធុង
បរ���នពីសំ�ក�ប�ពលរដ��ន�រេកើនេឡើង។ ក��ងេ�ះផងែដរ បង�សី ក៏ទទួល�ន គេ��ងមួយរ�ងកិច�សហ�រ�កសួងបរ���ន
និងអង��រ
UNDP
ែដលក��ងគេ��ងេនះ
បង�សី �ត�វទទួលបន��កផ�ត់ផ�ង់ធុងស��មក��ង��េរៀន៨០កែន�ង ស��ប់៧េខត��កុង។ ចំេ�ះតៃម�ធុងបរ���នេនះវ�ញ បង�សី �នប���ក់ដូេច�ះ�៖ “ធុងស��មៃច�ពីសំបកកង់�ន
មួយ�នតៃម� ១០មុឺនេរៀន េហើយេ�ចើន���ំេ�មុខេទៀតក៏មិន�ន�រចុះៃថ� ឬេឡើងៃថ�េ�ះេទ គឺលក់ក�ងតៃម�េនះដែដល”។
បង�សី សុ�រ� �នរ�ឭក� “សិប��កម�ធុងបរ���ន ដំបូងេឡើយគឺមិន�នៃដគូសហ�រ
�មួយចូលរួមចំែណកេឡើយ ប៉ុែន�មកទល់េពលេនះ េ�យ�កសួងបរ���ន�នេមើលេឃើញ ពីកិច�ខិតខំ�បឹងែ�បងមួយេនះ
�នផ�ល់�ប័ណ�សរេសើរ��បតិបត�ិករគំរូ
និងេលើកទឹកចិត�
ឱ��បន�សិប��កម�េនះបន�េទៀត។ េ��ពីេនះ សុទ�សឹងែត��រខិតខំ�បឹងែ�បងរបស់ពួកេយើង �ំង�សុង
េហើយចំេ�ះគេ��ងជំនួយធំៗ
ពួកេយើងមិន�ន់ទទួល�នគេ��ង�មួយ
េ�េឡើយេទ។ បច��ប��ន�េនះេបើេ�ះបី� េយើង�នេដើរមក���យពីអតីត�ល និង�ន�រ
និយម�ំ�ទផលិតផលរបស់េយើងេ�ចើនក៏េ�យ ែតស��ក � ផ ់ លិតផលរបស់េយើងេ��នក�មិត េ�េឡើយ”។ េ�ះ�ែបបេនះក�ី ក៏បង�សីមិន�នបំណងេ�ះបង់�ជីពេនះ�េលើកទី២ែដរ ដ��ិតសិប��កម�េនះ មិនែមនេ���តសំ�ន់ែត�រលក់ផលិតផលេ�ះេទ ប៉ុែន���ែផ�កមួយក��ង �រជួយសង�មបរ���ន និង�ំឱ���ប�ពលរដ�េចះទុក�ក់សំ�ម។
ចក��វ�ស័យ�ៃថ�អ�គតរបស់បង�សី គឺមិនែមន�តឹមែត�រលក់ផលិតផលឱ���នេ�ចើន
េ�ះេទ ប៉ុែន�បង�សី ក៏កំពុងព���មបណ��ះប���ល និងផ��ព�ផ��យេ��ន់��រណៈ ជនផងែដរ �មរយៈសិ���� េវទិ���រណៈ េដើម��ីពន��ល់ែណ�ំេ�ដល់�ប�ជនឱ�� ចូលរួមែថ�ំបរ���ន។ ទន�ឹមនឹងេនះ�ៃថ��ងមុខ បង�សីសង��ឹម� សិប��កម�េនះនឹងទទួល �នជំនួយពី��ប័ន
ឬ�កុមហ៊ុនវ�និេ�គ�មួយ
ែដល�នបំណងចូលរួមចំែណកេធ�ើឱ��
�បេសើរេឡើងនូវបរ��ន � ។ មួយវ�ញេទៀត បង�សីក� ៏ នបំណងព�ងីកទីផ� � រលក់ឱ�� �បេសើរ�ង
េនះេ�ក��ង�សុក និងេ��ន់ទីផ��របរេទសផងែដរ៕
▶បង�សី សុ�រ� ទទួល
ប័ណស � រេសើរ��បតិបត�ក ិ រ គំរព ូ រី ដ�ម�ន��ី កសួងបរ��ន �
10
�ែខតុ� ���ំ២០២១
សាលាដូង សាលាៃច�ពីសំរម?! ��ដូង �នទី�ំងស�ិតេ�េលើកំពូលភ�ំគីរ�រម�� េខត�កំពង់ស�ឺ។ ��េនះ�ត�វ�នបេង�ើតេឡើង និង�គប់�គងេ�យ
េ�ក អ៊ុក ���ន់េដ ែដលមនុស��ទូេ��ន���ល់េ�ក��អ�កចម��ំងសំ�មមួយរូប។ អ�កចម��ំងសំ�ម េ�ទីេនះ�នន័យ� “�រយកសំ�មមកែកៃច�ឱ�����យេ�របស់�នតៃម� និង�ន�បេ�ជន៍”។ ��ដូងែដលស�ិតេ�េលើភ�ំគីរ�រម��េនះ �ត�វ�ន �ងសង់េឡើងេ�យ�កសំណល់ដូច�៖ ដប���ស�ិក ដប��េបៀរ បំពង់បឺត គ�មបដបទឹកសុទ� កង់�ន ធុង���ស�ន និងសំណល់េផ��ងៗេទៀត មកែកៃច�បេង�ើត�បន�ប់សិក�� រូបលម� និមិត�ស��� និងវត��អនុស��វរ�យ៍�េ�ចើន។ បច��ប��ន� ��ដូង
�នសិស��ចំនួន ១០៧�ក់ កំពុងទទួល�ន�រអប់រ� និងប����ប�រយល់ដឹង�ក់ទងនឹងសំ�ម ែដល�ចេ�បើ��ស់េឡើងវ�ញ �ន ក��ងេ�លបំណង�ត់បន�យ���ស�ិកេ�ៃថ�អ�គត។
��ដូង�ន�ងសង់េឡើងេ�េដើម���ំ២០១៧ េលើៃផ�ដី ១ហិច� សម���នេ�យរដ�។
��េនះ បេ�ងៀនសិស��ក�មិតបឋមសិក�� គឺ�ប់ពី��ក់ទី១ ដល់ទី៣។ េ�ក ���ន់េដ
�ន�ងសង��េនះេឡើងេ��មេ�លគំនិតធំៗពីរ គឺែកៃច�សំ�ម និងចូលរួមបណ��ះ ចក�វ� ស � យ ័ ដល់ក� ុ រ។ េ�ក ��ន � េ់ ដ៖ “�រែកៃច�សំ�ម គឺេយើងបេ�ងៀនឱ��េក�ងៗេចះយកសំណល់ ���ស�ិកមកៃច�េ�បើ��ស់េឡើងវ�ញ ដូច�េធ�ើរូបលម� វត��អនុស��វរ�យ៍េផ��ងៗ និមិត�ស����តិ និងេដគ័រ��។ ចំែណកឯ ចក��វ�ស័យវ�ញ គឺេយើងបេ�ងៀនឱ��ពួក�ត់េចះ�ត់បន�យ�រេ�បើ ��ស់សំ�ម េ�យជំនួសមកវ�ញនូវ�រេ�បើដបទឹក បំពង់បឺត���ល់ខ�ន េហើយបដិេសធចំេ�ះ �រេ�បើ��ស�ិក។ �ពិេសស េ�ក�នបេ�ងៀនកុ�រឱ��េចះថ�ឹងែថ�ង�៖ “េហតុអ�ី�ន�ពួកេគ
ចំ�យេពលេ�ចើនេ�េលើ�រែកៃច�? េហតុអ�ីក៏មិនរួម����ត់បន�យសំ�មវ�ញ? េតើមួយ� ��យ�សួល�ង”? �តង់ចំណ�ចេនះេ�កចង់�នន័យ� �រែកៃច�សំ�ម គឺ��ន់ែត� ដំេ�ះ��យរយៈេពលខ�ីប៉ុេ���ះ រយៈេពលែវង។
រ�ឯ�រ�ត់បន�យសំ�ម
គឺ�ដំេ�ះ��យស��ប់
េ�លបំណងរបស់េ�ក ���ន់េដ មួយេទៀតេ�ះ គឺ�រេមើលេឃើញ�សំ�មគឺ�ប��� រួមរបស់ពិភពេ�ក េហើយ�រេ�បើ��ស់�នកំេណើនេ�ចើន។ េ�ក ���ន់េដ៖ “មនុស��មិន
េចះែកៃច� េចះែតេ�ះេ�ល េហើយេមើលមិនេឃើញពីតៃម� និង�បេ�ជន៍របស់សំ�ម។ ដូេច�ះ ខ��ំ ព� � �មប���� ប រូ ប �ពែដល�សមិ ទ�ិ ផ លែកៃច� េចញពី សំ � ម�ំ ង េ�ះឱ� � មនុ ស� � ��� � ន េឃើញ េហើយេចះចូលរួមែកៃច� និង�ត់បន�យសំ�មេ�ៃថ�អ�គត”។
ទន�ឹមនឹង�រេធ�ើេរឿងែបបេនះេ�ក
��ន � េ់ ដ ក៏ទទួល�ន�រ�ក់�យេមើល ��លផងែដរ
េ�យ�នអ�កខ�ះ
�នេ�រូបេ�ក��មនុស��សំ�ម
េហើយក៏�នអ�កេ���សំ�មក៏ �នែដរ
ប៉ែុ ន�រប ូ េ�កមិនអន់ចត ិ ន � ង ឹ
អ� ក ែដល�នេ�ខ�� ន ែបបេ�ះែដរ។ ផ��យមកវ�ញ
េ�ក�នបេង�ើត�ក�� េ���កមួយ����៖ “សំ�ម�ចយក េ�ែកៃច��ន
�ងសំ�មេហើយ ��នន័យ�
ប៉ុែន�េបើមនុស�����ប់ គឺែកមិនេកើតេទ”។ សំ�មឥត�បេ�ជន៍
េយើង�ចែកៃច�ឱ�� �ន�បេ�ជន៍�ន
ែត�បសិនេបើមនុស��េ�ះេកើតមក���ន
�បេ�ជន៍េ�ះេទ ខំែក���ង�ក៏មិន�ន�បេ�ជន៍ែដរ។ មួយវ�ញេទៀត េ�ក មិន�នស�ប់សំ�មេ�ះេទ
ប៉ុែន�េ�កស�ប់មនុស��ែដលមិនយល់ពីរេបៀប�គប់�គង
ស��ម និងែកៃច�សំ�ម េហើយេចះែតេ�ះេ�ល�សទឹក�សដី�មទី��រណៈ។ គួរប���ក់ផងែដរ� មុនេធ�ើ�រ�ងសង់��ដូង េ�ក អ៊ុក ���ន់េដ ���ប់
����ក់ដឹក�ំែផ�កបដិស���រកិច�េ�ស����រមួយេ�ក��ងេខត�កំពង់ធំ �លពី��ំ ២០១០ ដល់��ំ២០១៣។ លុះដល់��ំ២០១៤ េ�ក�ប់េផ�ើម�នគំនិត�កមក
បេ�មើ�រ�រែដលខ��នគិត��ន�បេ�ជន៍រួមវ�ញម�ង ��ងបេ�មើ�បេ�ជន៍��ល់
ខ��ន។ េ�កក៏ចង់ែស�ងរកេសចក�ីសុខ���ល់ខ�ន �មរយៈ�រេឃើញកុ�រែខ�រ�ន�រ អប់រ�
និងេចះដឹងេ�ចើន
យល់ដឹងពី�រែកៃច�សំ�ម
និង�ត់បន�យ�រេ�បើ��ស់
���ស�ិក�េដើម។ ��ដូងដំបូង គឺ�នទី�ំងេ�េ�ះ�ច់ ប៉ុែន�េ�យ�រ�ន
ប���ដីធ�ី េទើបេ��យមកេ�ក ���ន់េដ �នប��រ��ដូងេ�ះ មកទី�ំងេលើភ�ំ គីរ�រម��បច��ប��ន�េនះ។ មួយវ�ញេទៀត េ�កក៏�នប���ក់��ប់ផងែដរ� ��ដូង
ដំេណើរ�រេ��ន គឺេ�យ�រ�នម�ជន�ំ�ទ និង�ស�ញ់វ�ស័យអប់រ��ន ផ�ល់ជំនួយ�ហូរែហេដើម��ី�ដេង�ើមដល់កុ�ររស់េ�េ�េលើភ�ំេនះ៕
11
អ�ីែដលខ�ំច � ង់បាĀនេនះគឺ ខ�ំស � ង្ឃឹមថ ខ�ំឣ � ចនឹងបេង� �តឱ្យមាានចលនផុសផុល ក�ងចំ � េណម្រក�មយុវជន ឱ្យគិតគូរពីសុខភាពបរ�សា�ន! ក�����ស�ិក �េ���ះេ�េ��របស់ បង�សី �ត សុ�វ� ���បនិកយុទ���រ
Think Plastic ែដល� យុទ���រសង�ម េដើម��ីេលើកកម�ស់�រយល់ដឹងអំពី�រ បំពុលេ�យ���ស�ិក និងេលើកទឹកចិត��ប�ជនឱ��ចូលរួម។ បង�សី សុ�វ� �ន េលើកេឡើង�៖ “�េរៀង�ល់ៃថ� េយើងេឃើញ�នសំ�ម�គប់ទក ី ែន�ង �ំងេលើេ�ក
ក��ងទេន� សមុ�ទ េលើេឆ�រ ឬក��ងៃ�ពេឈើ�េដើម។ សំ�មេកើនេឡើង�ល់ៃថ�គួរឱ�� កត់ស��ល � ់ មិន��សំ�មសរ��ង� ស��ម�ដប កំបង ៉ុ ជ័រ��ស � ក �ិ ឬសំ�មរ�ង ដៃទេទៀត។ មូលេហតុែតមួយេ�ះ គឺមកពីេយើងេ�បើេ�យមិនអស់លទ��ព េហើយ អ�កខ�ះបំេភ�ចេ�លនូវ�ប�រ�ំឱ��ខូតដល់បរ���នរស់េ�របស់ខ�ន។
�ក់ែស�ង
េបើនិ�យពី សំ�ម���ស�ិក ែដលេគេ�បើក�ងវ�ស័យេវចខ�ប់ចំណី��រ គឺ��យ �សួលេ�បើ �យេ�ះេ�ល�ស់ និងតំៃលេ�កេទៀតេ�ះ �នេធ�ើឱ��មនុស��
ទូេ�ែតងែតេ�បើ�ែតម�ង េហើយេ�ះេ�ល។ េតើអ�ក�ំងអស់��ដឹងេទ����ស�ិក ប៉ះ�ល់��ងដូចេម�ចខ�ះ? �រពិតេ� របស់��ស�ិក�ំងអស់េ�ះ េយើង�ច េ�បើ��ស់��នេ�ចើនដងមុននឹងេ�ះ�េ�ល �នយូរអែង�ង េ�យមិនខ�ះ���យ”។
ឬែកៃច�េធ�ើអ�ីេផ��ង
និង�ចេ�បើ�
បង�សី សុ�វ� សេង�តេឃើញ��រ���ស់
ប��រឥរ��បថេ�បើ��ស់��ស�ិក
គឺ�េរឿង
សំ�ន់។ “េដើម��ី�ត់បន�យ និងេចៀស�ងពី
�រេ�បើ��ស់��ស�ិក េពលខ�ះេយើងេ�ផ��រ េយើងគួរ�ប�ន់��ប់នូវ�រេ�បើថង់�ក�ត់ ឬ
ក�ន�កយួរ��ល � ខ ់ ន � ែដល�ចេ�បើ�នេ�ចើនដង េហើយព���មេឆ�ើយ�េទ! ចំេ�ះ���ស�ិក”។
បង�សី សុ�វ� េជឿ�ក់� �រប��រ�រគិត និងទ���ប់េ�បើ��ស់��ស�ិក ឬ�កមកេ�បើ�
ឱ��អស់ពីសមត��ព េ�ះកំេណើន���ស�ិកនឹង �ត�វ�ន�ត់បន�យេ�ចើន។ េ�យេឃើញនូវប����ំងេនះ
បង�សី
សុ�វ�
ក៏�នេផ�ើមបេង�ើតយុទ���រ
ThinkPlastic េឡើង �មរយៈ�រផលិតវ�េដអូខ�ីៗ ែដលេលើកេឡើងពីប����ក់ទង នឹងស��ម និង�រ�ត់បន�យ���ស�ិក េ�យជំនួស��រេ�បើ��ស់នូវ�បអប់ ឬដប
���ល់ខ�នែដលេ�បើ�នេ�ចើនដង ជំនួសឱ���រទទួលយកថង់��ស�ិក���ល់េពល េយើងទិញអី��ន់។ ចង់េធ�ើេរឿងេនះ
បង�សី�នបែន�មេទៀត�
មូលេហតុចម��ងែដលេធ�ើឱ��រូប�ត់
គឺេ�យ�រ�ត់��ំមិន�ន�មួយប���េនះ
និង�រម���ំងអំពី
�រេកើនេឡើងៃន���ស�ិកក��ងសង�មែខ�របច��ប��ន�។ បង�សី សុ�វ� ែតងែតជួយ�ំ�ទ និងផ��ព�ផ��យពីសិប��កម�ែកៃច�របស់េ�បើ��ស់ឱ��អស់ពីលទ��ពមុនេ�ះេ�ល និង ផលិតផលែដលៃច�ពីសំ�ម េ�េលើទំព័រេហ�សបុករបស់បង�សីផងែដរ៕ ទំព័រ Facebookរបស់ បង��ី សុ�វ�
https://www.facebook.com/ThinkPlasticNow
12
រមណីយ���នជិះស�ី�ើ�ឹល � ទឹកកក Hunter Mountain Shiobara មានទី�ំងស�ិតនៅក្នុង�្ត្ត Tochigi ស�ិតនៅ�៉្ក�ង�ើង�្តំបន់
Kanto(តំបន់�្ប្រ�ងរបស់ទីក្ុងតូក្��) រមណីយដ្ឋ្ន Hunter Moun-
tain Shiobara គឺជាក�្ល្ងជិះស�ី�ើ�្ឹលទឹកកកកម្សាន្តមួយដ៏�្ញ-
និយម នៅក្នង ុ ប្ទ្សជប៉ន ុ ។ មានជនជាតិជប៉ន ុ រស់នៅក្នង ុ ទីកង ុ្ តូក�្ �
Tochigi Prefecture
និងតំបន់�្ប្រ�ងទីក្ុងតូក្�� រួមជាមួយជនបរទ្សខ្លះ�្រ (បច�ុប្បន្ន
�្ស��្ត�ើញមានកំណើនជនបរទ្សមកពីបណា�្ប្ទ្សនៅអាសុី
អា�្នយ ្ ដ ៍ ច ូ ជា៖ ជនជាតិខរ្្ម ថ្ �ៀតណាមជាដើម) �នទៅជិះស�ក ី ម្សាន្ត
នៅរមណីយដ្ឋ្ន�្ះជា�ៀង�ល់�្ំ។ �
Maeguro, Aza, Yumoto-Shiobara, Nasu-Shiobara-Shi
រមណីយដ្ឋ្ន Hunter Mountain Shiobara ស�ិតនៅ�ើកំពូលភ្នំ
កម�ស់ប្មាណ ១៦៣៨�៉្�្ មានទី�្ស � �្្ប់ជីះស�ី�ើ�្ឹលទឹកកក ធំទូ�យ
ស�្្ប់អ្នកជិះស�ីកម្សាន្តគ្ប់ក�្ិត។
រមណីយដ្ឋ្ន�្ះ
មានទី�នស�្ប ្ អ ់ កពុ ្ន � ំ ះ្ ជិះ�ះ និងកុមារតូច ទី�នក�្ត ិ បឋម
គ�្្ងជាមុនច្�ស់�ស់ និង�្ញដំណើរពី�្ឹក�្លឹម ពីចំណត
��ង ំ្ ស�្ប ្ អ ់ កជិ ្ន ះស�ក ី �្ត ិ ខ�ស់។ ជាទូទៅ នៅរមណីយដ្ឋន ្ ជិះស�� ី ើ
ជាលក�ណៈគ្ួសារ �ម�នផ្ទ្ល់ខួន ្ល ក៏�ើញមានជាញឹក�ប់�្រ។
នីមួយៗ �យសុវត�ិ�ព។
ពីខ្ធ្ន� រហូតដល់ខ្មីនា��្ំបនា្ទ្ប់។
�្ជរួ ភ្នំ �្លគ្បដណ�ប់�យ�្ល ឹ សក្បស ុ �តសន�ង ឹ តជាប់ៗ��ក ្ ង ុ្ន
ដ៏�្ញនិយមមួយនៅក្នុងប្ទ្សជប៉ុន។ មានជនជាតិជប៉ុនជា�្ើន
�តុអ� ំ យ�ន�្ន ើ ស�្ប ្ កា ់ រជិះស�ទ ី ក ឹ កក ក្នង ុ ចំ�មរមណីយ
គ្ួសារនៅក្នុងរដូវរ�រ។ �្្ពី�ះ �្ក៏�ើញមានដំណើរកម្សាន្តជា
�្ះ
�្ល�ប់អារម្មណ៍នឹងការជិះស�ីកម្សាន្ត�្ះ ជាញឹក�ប់ផង�្រ៕
�្លមានជ�្្លតិច ទី�នជ�្្លមធ្�ម និងទី�នជ�្្ល�ទ
�នក្ុង ឬរថ�្លើង�្ល�នកំណត់។ �្្ពី�ះ ដំណើរកម្សាន្ត
�្ឹលទឹកកក មានខ្ស្រ�កស�្្ប់នាំអ្នកជិះស�ីទៅកាន់ទី�ន�ល�
អំឡុង�្ល�្លអាចជិះស�ី�ើ�្ឹលទឹកកក�ន ជាទូទៅ គឺ�ប់�្តើម
�្ព ្ កា ី រជិះស�ក ី ម្សាន្ត �្ញ�វទ្សចរអាចទស្សនានូវទិដ� � ពដ៏បណី ្ ត
ការជិះស�ីកម្សាន្ត�ើ�្ឹលទឹកកកនៅរដូវរ�រ
គឺជាវប្បធម៌កី�
អំឡង ុ រដូវរ�រ។ រមណីយដ្ឋន ្ Hunter Mountain Shiobara មានអាកាស
�្ង�្នាំកូនៗរបស់ខួន ្ល ទៅ�្ងកម្សាន្តនៅទី�នជិះស�ី ជាលក�ណៈ
ដ្ឋ្នដ�្ទៀតក្នុងប្ទ្សជប៉ុន។ �ើងភ្នំ និងជំ�លភ្នំនៅរមណីយដ្ឋ្ន
ក្ុម�មរយៈកម្មវ�ធីសា�
គឺ�្�វ�នគ្បដណ�ប់�យ�្ឹលសម៉ដ�្ � ។
បនា្ទ្ប់ពីបង់�្ក់
ជាលក�ណៈក្ុមហ៊ុន
ឬជាក្ុមមិត្តភក្តិ
ចូលកម្សាន្ត �្ញ�វទ្សចរអាច�្វកា ើ រជួលនូវសមា�រ្ ៈស�្ប ្ � ់ ង ្ ស�ម ី យ ួ ចំនួនដូចជា៖ ស�ី កា�្ររស�ី ស�្ល�កបំ�ក់ស�្្ប់ជិះស�ី �្្ម�្ និង �្ន�សុវត�ិ�ពជាដើម ក្នុងត�្ល្សមរម្��្ល�នកំណត់។ �្្ពី�្ះ នៅក្នុងរមណីយដ្ឋ្ន ក៏មានអា�រដ្ឋ្ន និង�ងលក់វត�ុអនុស្សាវរ�យ៍ ប្�ំតំបន់ពិ�្សៗ ស�្្ប់�្ញ�វទ្សចរផង�្រ។
�្អាច�្វើដំណើរកម្សាន្តវ�លវ�ញក្នុងថ្ង្�្មួយ ពីទីក្ុងតូក្��ទៅកាន់
រមណីយដ្ឋន ្ Hunter Mountain Shiobara �្ះ។ ប្សិន�ើ�ដ ើ្វ ណ ំ រើ
ពីទក ី ង ុ្ តូក�្ � � មរយៈ�នក្ង ុ ឬរថ�្លង ើ �្�វ�្ ចំណាយ�្លប្មាណ
២ ��ង ្ កន្លះ ទៅ ៣ ��ង ្ ដើមប្ ទៅ ី កាន់រមណីយដ្ឋន ្ �្ះ។ ��ង ្ ណាមិញ ដំណើរកម្សាន្តជិះស�ី�ើ�ឹល ្ ទឹកកក គឺជាទូទៅ�្�វ�ន�្វើ�ើង ជាក្ុម។ ស�្្ប់�្ញ�វទ្សចរជាលក�ណៈក្ុម �គ�្ើន �្�ៀបចំ
JAPAN VIEW
Vol. 23 13
កា រែស�ងយល់ពី្រជុងមួយអំពី “វប្បធម៌” ជប៉ុន - កម�ជ � !
〜កា រផ្សព�ផ្សោយអំពីកិច�សហ្របតិបត�ិកា ររវងមូលនិធិជប៉ុន×ញញឹមែខ�រ〜 េ�េពលឮ�ក�� “វប��ធម៌ជប៉ុន” និង “វប��ធម៌ែខ�រ” េតើអ�កនឹង�សៃមេឃើញអ�ីខ�ះ? វប��ធម៌គឺ�គុណតៃម�ែដល
បេង�ើតេឡើងេ�យមនុស���តិ េហើយ�នផ��ព�ផ��យេ�ក��ងតំបន់ ឬក��ងសង�មមួយេ�ះ។ �េរៀង�ល់ៃថ� េយើង��ក់ៗ�នចូលរួម ក��ង�របេង�ើតេឡើងនូវវប��ធម៌ថ�ីៗ�មរយៈរូប�ព
និងសកម��ពេផ��ងៗរបស់េយើង
េ�យ�រសិក��ែស�ងយល់ពីអ�ករស់េ�
ជុំវ�ញខ��ន និង�រផ��ព�ផ��យនូវចំេណះដឹង ក៏ដូច�គំនិតរបស់ខ�នដល់អ�កដៃទ�េដើម។ មូលនិធិជប៉ុនែដលកំពុងេធ�ើ�បតិបត�ិ�រ ��ស់ប�រវប��ធម៌�មួយ�បេទសេផ��ងៗ និងចូលរួមអភិវឌ��វប��ធម៌ថ�ី រួម�មួយនឹងទស���វដ�ីញញឹមែខ�រែដលកំពុងផ��ព�ផ��យជូន ដល់�ប�ជនកម���ស�ីអំពី�បេទសជប៉ុន �នរួមសហ�រ��េធ�ើ�រែណ�ំអំពីវប��ធម៌ជប៉ុន និងកម���ពី�ជុងេផ��ងៗ េដើម��ី�ែផ�ក មួយៃនសកម��ព “��ស់ប�រវប��ធម៌អន�រ�តិ”។
�ក លី ប៉ូ�្ន ជាផលិតករ�ពយន្ត��្តខ្លីវ័យ�្ម្ងមួយរូប �្ល
កំពុងទទួល�នការ�ប់អារម្មណ៍ពីមជ្�ដ្ឋ្នអ្នកផលិត�ពយន្តខ្ម្រ និង បរទ្ស។ �ក ប៉ូ�្ន ជាអតីតនិស្សិត�្ន្ក�្ជ�សា�្្ត ប៉ុ�្ត្ �ន�ក
មក�ប់អារម្មណ៍នឹងការផលិតខ្ស្�ពយន្តវ�ញ នៅ��្ំ២០១២។ �យ មានទ្ព�សល្� និង�ពបុន ិ ប្សព្វក្នង ុ ការនិពន� និងដឹកនាកា ំ រផលិត
�ពយន្តខ្លីរបស់�ក�នឈ្នះ�នរ��្ន់ Tropfest SEA នៅក្នុង��្ំ ២០១៥។ នៅក្នុងកម្មវ�ធី “សិកា្សា � ��ពយន�កម�ុជា-ជប៉ុន” រយៈ�្ល
៩ ថ្ង្ �្លសហការ�ៀបចំ�ើង�យមជ្�មណ�លអាសុី ការ��ល័យ ភ្ន� ំ ញ ្ រួមជាមួយក្ម ុ �ពយន្តឈូករ័ត្ន (Sunflower Film Organization)
�្លមានវត្តមានចូលរួម�យផលិតករ�ពយន្តវ័យ�្ម្ង�ក់កណា�្ល អាជីព (Semi Professional) ចំនួន ១៦ រូប �ក ប៉ូ�្ន �្�វ�ន
អ��ើញចូលរួមក្នុងនាមជាគ្�ឧទ�្ស
ដើម្បីប�្ៀនការសរ�្រអត�បទ
�ពយន្ត អនុវត្តការសរ�្រអត�បទពីប្�ម�កទៅជាអត�បទ�ព
យន្តខ្លី អភិវឌ្�សាច់�ឿង និងដឹកនាំ�ឿង។ �ក់ទិននឹងប្�នបទដូច�ន�ៀប�ប់�ង�ើ�្ះ ទស្សនាវដ្តី ញញឹម �នសាកសួរ
រូប�កអំពី វ�ស័យ�ពយន្ត��្តខ្លី និងឧស្សាហកម្ម�ពយន្តខ្ម្រ �្ម�ំង�ពយន្តជប៉ុន�្ល�ក�នទស្សនាកន្លងមក
រួម�ំងគ�្្ងផ�្ស់ប�រ្ត ធន�នមនុស្សក្នុងវ�ស័យ�ពយន្តជប៉ុន-កម�ុជា �្ល�ន�ៀបចំ�ើង�យ មជ្�មណ�លអាសុី ការ��ល័យភ្នំ�្ញ កាលពីខ្ធ�្ន ��្ំ២០២១ កន្លងទៅ�្ះ។
ទស្សនៈរបស់ផលិតករភា ពយន�វ�យេក�ងចំេពា ះវ�ស័យភា ពយន�ែខ�របច� ប � ្បន� េត�មូលេហតុអ�ីនឱ ំ ្យេលា កប��រពីកា រសិក្សោជំនញេវជ�សា �ស� មកចា ប់យកវ�ស័យែតងនិពន� និងផលិតែខ្សភា ពយន�វ�ញ? �មពិតទៅ ខ្ញុំ�នសិក្សា�្ន្កសុ�ភិ�ល�មក�ី��្ ្ របស់ឪពុកខ្ញុំ
�្យ ្ ប្ឡងជាប់�ក់ឌប ុ ��ម ្ ។ ក្នង ុ អំឡង ុ �្លសិកសា ្ ជំនាញ�្ទ�្ �ះ ក៏មានកម្មវ�ធីសិក្សា�សា��ំងនៅមជ្�មណ�ល�សា��ំងផង�្រ។ មជ្�មណ�ល�សា��ំង�្ះ�ើយ
គឺជាក�្ល្ង�្លបង�ឱកាសឱ្�ខ្ញុំ
�នស្វង ្ យល់ពច ី ណ ំ ង់ចណ ំ ល � ចិតខ្ល ្ត ន ួ ឯងបន្តច ិ ម�ងៗ �មរយៈការចូល អាន�ៀវ�ក្នុងបណា�្ល័យ�ះ។ បណា�្ល័យនៅមជ្�មណ�ល�សា
��ំង មិន�្ឹម�្មាន�ៀវ�ស�្្ប់អាន�្ើនប៉ុ�្ះ� ទ្ ប៉ុ��្ក៏
មានខ្ស្�ពយន្តចងក្ងជាឯកសារ និង DVD ផង�្រ �្លប្មូលផ�ុំ នូវ�ឿងអឺរ�ុប និងជប៉ុនជាដើម។ ដូ�្ន្ះនៅ�្លទំ�្រ ខ្ញុំ�នទៅទី�ះ
�ក់ទងនឹងការថតវ�ដ្អូនៅក្នុង�្ត្ត�្ះវ��រ �យ�្ល�ះខ្ញុំកំពុង
�ៀន��្ំទី៣។ �្្យមកទៀត ខ្ញុំក៏មានឱកាសទៅថត�ឿងខ្លីមួយទៀត ��្ះថា IVA �ើយ�ឿង�ះ�នជាប់ជា BEST SCREENPLAY
�្នក ្ អត�បទ�ឿងល�បំផត ុ ក្នង ុ ការប្កួតនៅម��្ប�ពយន្ត�ៀតណាម
មួយ នៅទីក្ុង�្ហ�ន។ �ប់�ំងពី�្ល�ះមក ខ្ញុំ�ប់��ើមដឹងពីអ្វី
�្លខ្លួនឯងចូលចិត្ត និង�្វើ�ជា�ៀង�ល់ថ្� ្ង យមិន�ឿយហត់ �ះ មាន�្លខ្លះខ្ញុំចំណាយ�្លសរ�្រ�ឿងដល់��្ង ១ ឬ២ យប់ក៏មាន
�្រ។ �ក់ទងនឹងជំនាញ�្ទ្��្លខ្ញុំ�ន�ៀនវ�ញ �ក់ពុំ�នបណ��ះ បណា�្លផ្ល�វអារម្មណ៍ និងគំនិតរបស់ខ្ញុំឱ្�គិត�ន�្ង��្យដូចការនិពន� �ឿងខ្លី�្ះ�ើយ
�ើយខ្ញុំ�ៀន�ន�្មួយជាប់ៗប៉ុ�្ះ�
ស�្្ចចិត្ត�ះបង់�នៅក្នុង��្ំទី៥ �្ម�ង។
ដូ�្ន្ះខ្ញុំក៏
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនឯងកំពុងដក់ចិត្ត�្�ញ់វ�ស័យ�ពយន្ត �្ល
េ�េពលរូបេលា ក កំពុងសិក្សោេ�មហា វ�ទ្យោល័យេវជ�សា �ស� េលា កបា នងកមកចា ប់ឣរម�ណ៍េល�កា រផលិតែខ្សភា ពយន�វ�ញ ។ េត�េ�េពលេនះ េលា កបា នសិក្សោអំពីកា រសរេសរអត�បទភា ពយន� និងកា រដឹកនំេរឿង បា នេដយរេបៀបណែដរ?
និងការអានប្�ម�ក�្សង ្ ៗ។ បនា្ទប ្ ម ់ ក នៅថ្ងម ្ យ ួ ក្នង ុ ��ំ្ ២០១២
�នមកពីការទស្សនា�ពយន្តនានា មកពីបទ្ ្ ស�្សង ្ ៗក្នង ុ ពិភព�ក
ដើម្បី�ើលខ្ស្�ពយន្ត�ំង�ះ �ើយ��ន�្វើឱ្�ខ្ញុំ�ប់អារម្មណ៍ ��្ង��្ំងទៅនឹងការ�្ងនិពន�សាច់�ឿងនីមួយៗ
�្្ះខ្ស្�ពយន្ត
�ង ំ �ះ�នរ��ច ្ ពីការអប់រផ � វ�្ល ចិត្ត និងទស្សនៈវ�ទ� ្ ជាដើម។ យូរៗទៅ
ខ្ញុំ�នចូលចិត� ្ត ំងពី�្ម្ង
�្លមានការសរ�្រ�ឿងខ្លីៗពី�្ះពី�ះ
ខ្ញុំ�ន�ើញ មជ្�មណ�លវប្បធម៌កម�ុជា-អាល្លឺម៉ង់ META HOUSE
�នស្វង ្ រកអ្នកផលិតខ្សវ្ ដ � អ ្ ឯ ូ កសារខ្លៗ ី �ក់ទងនឹងសិទអ ិ� ក�្ ្ន �ញ់ �្ទដូច��្ របស់អង�ការសហគមន៍ឥន�ធនូកម�ុជា (ROCK)។ ខ្ញុំ�ន
�ប់អារម្មណ៍ និង�នដក់�ក្�ចូលរួម �ើយក៏ជាប់នៅ�្ល�ះ។ �្្យមក នៅក្នុងអំឡុង��្ំ�ង�ើ�្ល ខ្ញុំទទួល�នគ�្្ងតូចមួយ
14
�្ង់ចំណ�ច�្ះ ខ្ញុំអាចនិ�យ�នថា ចំណ្ះដឹង�ំងអស់�ះ គឺ
�ង ំ �ស់ �ង ំ ថ្មី គួបផ្សន ំ ង ឹ �ពយន្ត�្លមាននៅក្នង ុ បណា�ល ្ យ ័ របស់ មជ្�មណ�ល�សា��ំង កាលពីខុំនៅ ្ញ �ៀនជំនាញ�្ទ្�។ ខ្ញុំមិន�ន
ទទួលការប�្ៀន�្ន្ក�្ះពីមជ្�មណ�លទ្ �ើយនៅ�្ុកខ្ម្រយើងក៏ មិន�ន់មានសា�ប�្ៀនផលិតខ្ស្�ពយន្តច្�ស់�ស់នៅ�ើយ �្រ
គឺមាន�្សា�ស��្ងនៅសាកលវ�ទ្�ល័យភូមិនវ�� ចិ�្សិល្បៈ
�្ប� ុ៉ ះ្� ។ ចំ�ះរូបខ្ញំុ �ល់�ល ្ អាន�ឿងប្�ម�ក ឬក៏ទស្សនា
រស់នៅទី�ះមិន�្នសុទ�្ � អាក្ក់�ង ំ អស់�ះទ្។ ខ្ញស ំុ ��ត ្ �ើញ-
ចំណច � �ះ �នប��ញ ្ ពី�ឿង��វ្ �្សង ្ ៗដ៏គរួ ឱ្��ប់អារម្មណ៍�ប ្ ហ្នង ឹ ?
�យសារមានសមា�ធ ្ ពីគសា ួ្ រ ឬអ្វម ី យ ួ ប៉� ុ ខ ្� ក ំុ្ញ � ៏ ញ ើ មានអ្នករស់នៅ
ខ្ស្�ពយន្តអ្វីមួយ ខ្ញុំ�្ង�្មានចម្ងល់ថា �្តុអីក ្វ ៏�្ង់ចំណ�ច�្ះ �ើអកនិ ្ន ពន��ត់មានវ�ធសា ី �្�្ ្ត បណាទើប�្វឱ ើ �្ �រ��ច ្ �្ញមក�ន
��្ងដូ��្ះ? មួយវ�ញទៀត នៅ�្លដំបូងអំឡុង��្ំ២០១០ �្លខ្ញុំ
�នសិក្សា�្្វ�្្វវ�ដ្អូក្លីប�ៀប�ប់ពីការថត�ពយន្តនៅ�ើប្ព័ន� អីន ុ ធឺណត ិ គឺ�ល ្ �ះអីន ុ ធឺណត ិ នៅមិន�ន់មាន�្� ើ ស ្ ទ ់ ល ូ ទ ំ � ូ យ ដូចបច�ប ុ ប្ ន្ននៅ�ើយទ្។ �ល់�ល ្ ទំ�រ្ ខ្ញ� ំុ នចំណាយ�្លប្មាណ ១��ង ្ ទៅ�ងអុន ី ធឺណត ិ ដើមប្ អ ី ង�យ ុ �្វ្ �្វ្ រក�ើល�ឿងខ្លៗ ី �ម
យូធ្��ប។ �ើសពី�្ះទៀត ខ្ញុំ�ន�ៀនពីសិកា្សា � �បណ��ះបណា�្ល ពី�ពយន្ត និងការសរ�្រ�ឿងខ្លីនៅមជ្�មណ�ល META HOUSE និងមជ្�មណ�ល BOPHANA ជាដើមផង�្រ។
ថា អ្នកប្កបរបរ�្ស្��រ�ំង�ះ �្វើ�ើង�យជ�្ើសរបស់�ត់ ខ្លះជាមនុសស្ ល� រួស�យ�ក់�ក់ដច ូ ជាអ្នកភូមម ិ កពីជនបទរបស់ខ� ំុ្ញ រ្ ។
ដូ�្ន្ះ ខ្ញុំគិតថាការផ្សព្វផ្សាយ�គ�្ើននៅក្នុង�្ុកខ្ម្រប��្ំង�្មួយ �្ុង
�ើយចំ�ះអ្នក�្លមានប��្អយុតិ្តធម៌មួយចំនួន
ឬក៏អ្នក
�្លមានជីវត � ជួបទុកលំ � �ក�្ប�្ះវ�ញ គឺមន ិ សូវ�្វ� �ន�ើកយកមក
ប��្ំងឱ្��ើញ�ះទ្ �លគឺ �ឿង�្ះ�ន�្វើឱ្��ត់បងតុល្�យ�ព�្សំ�្ងរបស់ពួក�ត់ក្នុងសង�ម។ មួយវ�ញទៀត ក៏មានបងប��ន ជនជាតិ�គតិច�្លពួក�ត់�ត់សំ�្ង
មិនទទួល�នសិទរបស់ �
�ត់�្ញ�្ញផង�្រ។ ��្ងណាក៏�យ ខ្ញុំមានគ�្្ង�្វើវ�ដ្អូ អំពីបងប��នជនជាតិ�គតិចព្នងនៅ�្ត្តស�ឹង�្្ង
�យសារខ្ញុំសម្លឹង
េយ�ងខ�ំបា � នឮថេលា កមា នកា រចា ប់ឣរម�ណខា ៍ �ង ំ ចំេពា ះែខ្សភា ព យន�មួយែដលមា នចំណងេជ�ងថ “Amelie”។ េត�ចំណច ុ ណ ខ�ះែដលេធ��ឱ្យរូបេលា កចា ប់ឣរម�ណ៍េល�ភា ពយន�មួយេនះ?
�ើញលក�ណៈពិ�ស ្ របស់ពក ួ �ត់ គឺ�ង់ ្ ចណ ំ ច � �្លពួក�ត់រស់នៅ
ខ្ញ� ំុ � ំ នថា កាលពី�២ ំ្� ០១១ ខ្ញ� ំុ នទស្សនាខ្ស� ្ ពយន្ត “Amelie”
មនុស្សជាដើម។ �្ង់ចំណ�ច�្ះ ខ្ញុំចង់ប��្ញឱ្�សារ�រណជន�ើល
�្ះនៅបណា�្ល័យរបស់មជ្�មណ�ល�សា��ំង។ ខ្ញុំ�នទស្សនាខ្ស្
�ពយន្តជា�្ន ើ នៅទី�ះ ប៉� ុ ច ្� � ំ ះ�ឿង “Amelie” �្ះវ�ញ ខ្ញទ ំុ ស្សនា �ើយ �ក់មានអារម្មណ៍ថា�ដូចទៅនឹងជីវ�តរបស់ខ្លួនឯង �យសារ
មានចំណច � ខ្លះក្នង ុ សាច់�ឿង�្ដៀងទៅនឹងរូបខ្ញផ ំុ ល ្្ទ ។ ់ ខ្ញ� ំុ ប់អារម្មណ៍
អត្តចរ�តរបស់តអ ួ ង��្ក ី ង ុ្ន �ឿង�្ះ គឺនាង អា�្លី (Amelie)។ អា�្លី ចូលចិតរស់ ្ត នៅក្នុង�ព�្ង�មសា�្ត់មា្ក � ់ឯង និងចូលចិតជួ ្ត យអ្នកដ�្។ មួយវ�ញទៀត�ះ
គឺខ្ញុំចូលចិត�ឿង�្ ្ត ះ�្ង់ថា
មិនដូចខ្ស្�ពយន្ត
�ល់ថ្ម ្ង ិន�នបំផ្ញ � ធម្មជាតិ
ប៉ុ��្ពួក�ត់�នជួយធម្មជាតិទៅវ�ញ
�យការរស់នៅ�្បធម្មជាតិ មិនឈ្លក់នង ឹ សមា�រ្ ៈនិយម�្ល ុ ។ �ល
គឺសង�ម�្បមូលនិធននិយម �នបង�ប��� ្ ស្ ង ្ ៗ�ើបរ�សាន ្� និងសិទិ� �ើញថា�្លខ្លះ “អ្នកក្ក៏អាចប�្ៀនអ្នកមាន�ន�្រ”។ មានន័យថា ទមា�្ប់�្ការរស់នៅ�្បធម្មជាតិប្�ំថ្ង្របស់ពួក�ត់
�នប�្ៀន
យើង�ំងអស់�្ន � ូវការចូលរួម�្រក្សាបរ�សា�្នធម្មជាតិទៅវ�ញ។ ដូ�្ន្ះ ខ្ញច ំុ ង់�� ើ្វ ឿង�្ះ ដើមប្ យ ី កគំរជ ូ វី ត � របស់ពក ួ �ត់មកផ្សព្វផ្សាយឱ្�សកល �ក�ន�ើញ និង�ៀនសូ�ពី ្ ពួក�ត់។
េប�និយយអំពី វ�ស័យភា ពយន�េ�កម�ជ � វ�ញ គឺេ�មា នក្រមិត
ប្ចណ���ន ្ ស ី ��ជា ្ ដើម។ ខ្ញគ ំុ ត ិ ថា ខ្ស� ្ ពយន្ត�ង ំ �្ះ �នប��ញ ្
េ�េឡ�យេដយសា រស�ង�មសុី វ�លកន�ងេ�។ ក�ងេពលបច� � ប � ្បន� េនះ េត�េលា កគិតថ បុគល � ែបបណែដលមា នសកា �នុពលស្រមា ប់សា �រ វ�ស័យភា ពយន�េនះេឡ�ង វ�ញ?
ផ្ទ្ល់ខួន ្ល �្ងប្វ័��� � ្ ខុស��្ពីខ្ស្�ពយន្ត អា�្លី �្លប��្ញឱ្�
បន្តិច�ើងវ�ញ�ើយ�្រ។ មានយុវជន�ប់អារម្មណ៍�ើការផលិត�ឿង
�្លនៅជុំវ�ញខ្លួនសាម��ៗ។ �លគឺ មិន�ំ�ច់�្មាន�នទំ�ើប
ទៅ�ើ�្ន្ក�្ះទ្។ ម្��្ងទៀត កាលពីមុន ប��្កវ�ទ្�គឺនៅពុំ�ន់
ក្នុង�្ុក �្ល�ើក�ើងពី�្កូលអ្នកមាន �ពមាន�ន �្ព្�សម្បត្តិ
ស�ក ុ ស�ម� ផ�ះវ�� �ន សមា�រ្ ៈនិយម និងការ��ះ្ ��� ្ ឿង�្ព្�សម្បត្តិ មក�្វើឱ្�មនុស្សមានចិត្តរស់នៅចង់មាន�នគិត�្ពីផលប្�ជន៍ មនុស្ស�ើញពីអ្វី�្លសំ�ន់ស�្្ប់ជីវ�តរស់នៅប្�ំថ្ង្ជាមួយនឹងអ្វី សមា�្រៈនិយម�្ស្ងៗទើប�្វើឱ្�ជិវ�តអសា�្រ្��ះទ្ �ឿងរបស់អា�្លី �នប��្ញជាពិ�្សអំពីការមានចិត្តជួយអ្នកដ�្�យក�ីរ�ក�យ។ �ឿង�្ះ
�នជ�្ុញទឹកចិត្តខ្ញុំថា
នៅ�្ល�្លអ្នកនិពន�ប��្ញ
សាច់�ឿងអ្វីមួយដល់សា�រណជន �ើចំណ�ចណាសំ�ន់ និងអប់រ�សតិ
អារម្មណ៍របស់មនុស្ស��្ងដូច�្ត្ចខ្លះ? ដូ�្ន្ះ�ើយខ្ញុំចង់បន�ដើរ�ើ ផ្ល�វ�្ះក្នុង�លបំណង�្ប�្ះ។
េយ�ងខ�ំស � េង� តេឃ�ញថ សា �ៃដភា ពយន�ខីរ� បស់េលា ក គឺភា គ េ្រច�នទា ក់ទងនឹង�ស�ី បងប�ន � ជនជតិភា គតិច និងសត� ឬអ�ីៗ ែដលងយរងេ្រគា ះ។ េត�មូលេហតុអ�ីែដលនំឱ្យេលា កចូលចិតេ� ល�កនូវ េរឿងទា ំងេនះេឡ�ងក�ងសា � � ៃដរបស់េលា ក? �មពិតទៅ ខ្ញុំមាន�្ុកកំណើតនៅទីជនបទ �ើយរស់នៅជីវ�ត�្ប
សាម��ៗ �្ពស ំុ វូ �ន�ើញពី�ពលំ�ក�្ទនារបស់បជា ្ ពលរដ�មួយ ចំនួន�្លរស់នៅ�មតំបន់អាណាធិប�្យ្�ជាដើម�ះទ្។ ជាទូទៅ
ខ្ញស ំុ ��ត ្ �ើញថា បច�ប ុ ប្ ន្ន វ�សយ ័ �ពយន្តខ្មរ្ គឺកព ំ ង ុ ផុសផុល��ង ំ្
អប់រ�ខ្លីៗ ពី�្ះពី�ះ ខុសពីជំនាន់ខ្ញុំ �្លពុំសូវមានការ�ប់អារម្មណ៍ រ�កច�្ើន ខ្វះមុខខ្វះ�្្យ មិនមានឧបករណ៍សម្ប�រ�្បដូចឥឡ�វ�្រ
�្ះ្ ឥឡ�វ�្ះសូម្បី�្ទូរស័ព�ក៏អាចយកមកថតផលិត�្ញជាខ្ស្វ�ដ្អូ �ន�្រ។ ផ�ុយមកវ�ញ �្ប�្ល�្លមានការរ�កច�្ើន�្ប�្ះ ខ្ញុំ
ចង់សរួ ថា �ើ�ពយន្តក្នង ុ �្ក ុ យើងមានគុណ�ពក�្ត ិ ណា? ជាក់សង ្� ដូចជាខ្ញុំខ្លួនឯងបច�ុប្បន្ន ក៏នៅសួរខ្លួនឯង�្រថា �ើខ្ញុំ�នដើរទៅដល់
ក�្ត ិ ណា? �ើយគុណ�ព�្លខ្ញ� ំុ � ើ្វ ពយន្តមានក�្ត ិ ណា? ខ្ញច ំុ ង់ សង�ត់ធ្ងន់ថាការ�រអ្វីក៏�យមិនថាអ្នករ�ំ
ឬក៏សិល្បៈ�្ស្ងៗ�ើយ
គឺ�ើត�្ញមកពីក្នុងខ្លួន និងចិត្ត�្�ញ់ ដក់ចិត្តដក់កាយទៅ�ើ ការ�រ�ះ ជាពិ�្ស ការព�្ឹងនូវបំណិនជីវ�តរបស់ខ្លួន។ ដូ�្ន្ះ អ្នក
�្ល�្វ� ើ ពយន្តមានគុណ�ព គឺ�ត់ជាមនុសស្ �្ល�្ង�្សង ្្វ យល់ ពីមជ្�ដ្ឋន ្ ជុវំ ញ � ខ្លន ួ និងជាសកល រួម�ង ំ ការសិកសា ្ �្វ្ �្វ្ ពីទស្សនៈ វ�ជា្� ចិតសា ្ត �្្ត ប��ស ្ កលរបស់ពភ ិ ព�ក ក្នង ុ សាច់�ឿង�្លនាឱ ំ �្ អ្នកទស្សនាចូលរួមគិតពិ�រណាចំ�ះប��� ្ ត ើ �ើង�្សង ្ ៗក្នង ុ សង�ម។
ខ្ញុំ�នឮពីតំបន់�ំង�ះថា ជា
ក�្លង ្ សម្បរ� ទៅ�យ�ឿង��វ្ មិន ល��ើត�ើងជា�ៀង�ល់ថ។ ្្ង នៅ
�្លខ្ញុំ�នមកសិក្សានៅទីក្ុង ភ្នំ�្ញ
ខ្ញុំ�ន�្វើការ�រស្ម័គ្
ចិត្តនៅអង�ការ��ំងមួយក�្ល្ង ដើម្បីជួយកុមារកំ�្នៅ�មផ្ល�វ រថ�្លើង �យកាល�ះផ្ល�វរថ-
�្លង ើ មានស�ព�ស់ និងជាតំបន់ អាណាធិប�្យ្�។
�្ល�ះ
ខ្ញំ� ុ ្ង�្ឮ�្និយមនិ�យពីរូប �ពមិនល�ពីតំបន់�ះ ដូចជា៖ �ឿង�្ឿង��ន
និង�ឿងជួញ
ដូរផ្លវ� �្ទជាដើម។ ប៉� ុ នៅ ្� �្ល ខ្ញុំទៅ�ើញជាក់ស�្ង
��្ស្ង
ពីអ្វី�្ល�នឮ�ំង�ះ។ អ្នក
15
េ�ក�ងកា រផលិ � តភា ពយន�ែខ�រ េត�មា នែផ�កណខ�ះែដលជទូេ� គួរែតយកចិតទ � ុកដក់ែកលម� និងេធ��ឱ្យមា នភា ពទា ក់ទា ញកា ន់ ែតខា� ង ំ េឡ�ង? ស�្្ប់រូបខ្ញុំ គឺខ្ញុំចូលចិត្តការសំ�្ង�្លស្ត្ង�្ញ�ើង�យ
ធម្មជាតិ។ នៅក្នុងខ្ស្�ពយន្ត�្លខ្ញុំ�នផលិត កន្លងមក គឺខ្ញុំ�្ង�្ �្ើស��សយកតួរអង��្លជាប្ជាជនធម្ម� ឬអ្នកប្កបមុខរបរ�្ល
�្�វនឹងឈុត�ក�ះ។ ជាឧ�ហរណ៍ នៅក្នុង�ឿង “ទឹកថា�្ំក្ហម” �្ល�នដក់ប��្ំងនៅទីក្ុងតូក្��កន្លងទៅ�្ះ គឺនិ�យពីខ្ស្ជីវ�ត គ្សា ួ រអ្នក�្សាទខ្មរ្ មួយ។ ខ្ញ� ំុ នស្វង ្ រកបងប�ន � អ្នក�្សាទខ្មរ្ យើង
នៅ�មភូមិ ដើមប្ ម ី កស�្តង ្ �្ះ្ ពួក�ត់ គឺស�្តង ្ ស័កស ិ្ត មនឹងឈុត
�ក�ក់ទងនឹងជីវ�ពជាអ្នក�្សាទប្�ំថ្ង្របស់�ត់។ ដូ�្ន្ះ ការ
ស�្ត្ងពីធម្មជាតិនៅក្នុង�ឿង និងនិ�យ�សាសាម��ៗរបស់�ត់ �្ញពី�ត់�យពុមា ំ នការ�ៀបចំ និង�្ង ្ ទុកមុនស�្ប ្ កា ់ រស�្តង ្ គឺជា�ឿងសំ�ន់ ជាជាងការ�ៀបឫក�ដើមប្ ស ី �្តង ្ �្លមិនស្តង ្ �្ញ
ពីលក�ណៈធម្មជាតិរបស់តួស�្ត្ង�ះ។ ម្��្ងទៀត ខ្ញុំគិតថាការប��ើត
បំ��នូវការកម្សាន្តអារម្មណ៍របស់�ត់
�ើយមាន�ពយន្តប្ទ្សជិត
�ងយើង ក៏ដូចជានៅក្នុងតំបន់ជា�្ើន�្លខ្ម្រយើងនិយមទស្សនា។
��ង ្ ណាមិញ �មការយល់�ញ ើ របស់ខំុ្ញ ខ្ស� ្ ពយន្តជប៉ន ុ មួយចំនន ួ
គឺមានលក�ណៈពិ�្សខុសពី�ពយន្តប្ទ្សដ�្។
ដូ�្ន្ះ
យកនូវ�ពយន្តជប៉ុន�្លថ្មីខុសពីអី� ្វ ្លខ្ម្រយើង��្ប់ទស្សនា ដក់ប��្ំងឱ្�ប្ជាពលរដ�ខ្ម្រទស្សនា
គឺសំ�ន់
ការនាំ មក
ដើម្បីឱ្��ត់�ន
ស្វ្ងយល់នូវអ្វីថ្មី
�ះបីជាមានចំនួនអ្នកទស្សនានៅមានក�្ិត��្ង
ម��្ពជប៉ុន
ឱ្�កាន់�្ទូលំទូ�យទៅកាន់ប្ជាពលរដ�ដ�្ក៏
ណាក្តី។
�្បជាមួយ��្�្ះ�្រ
ប្សិន�ើមានការផ្សព្វផ្សាយអំពី
សំ�ន់ផង�្រ។ ខ្ញុំស��្ត�ើញថា មានប្ជាពលរដ�ខ្ម្រទូទៅ គឺនៅ មានចំនួនតិចតួចនៅ�ើយ�្ល�នដឹង និងសា�្ល់ពី�ពយន្តជប៉ុន។ ដូ�ះ្្ន ប្សិន�ើមានការផ្សព្វផ្សាយ ជាក្បន ួ រថយន្ត�សនា�មដងផ្លវ� ទៅកាន់ប្ជាពលរដ�ទូទៅ
ជាពិ�្ស
សិស្សនិស្សិត
គឺរត � �្ស� ំ ន់�ះ្ ពួក�ត់ជារលកថ្មជ ី នា ំ ន់�យ ្ �្លនឹងនាឱ ំ �្ មាន ការ�្ញនិយមនាថ្ង្�ងមុខ។
ខ្ស្�ពយន្តជប៉ុន �្លជះឥទ�ិពលដល់រូបខ្ញុំក្នុងការផលិតខ្ស្�ពយន្ត
េ�ក�ង� “សិកា �សា លា ភា ពយន�កម�ជ � -ជប៉ុន” ភា ពយន�ខា�តខ�ី ចំនួន ៣ េរឿង្រត�វបា នផលិតេឡ�ង េដយេយងតា ម្របេលា ម េលា កេដ�ម ែដល្រត�វបា នសរេសរេឡ�ងេដយគេ្រមា ង “YOMU” របស់មជ្ឈមណ�លឣសុី េហ�យ្របេលា មេលា កេនះបា នេល�កយក ្របធា នបទស� ីអំពីរេបៀបរស់េ�ជមួយនឹង វ�បត�ិៃនជំងឺកូ វ�ដ១៩។ េ� េពលេនះ េត�េលា កបា នេផ�តេ�េល�ចំនុចណខ�ះ េ�េពលបេ្រង�ន អំពីកា រអត�បទភា ពយន�ទា ង ំ េនះ?
អំពីជីវ�តមនុស្សសាម��ៗ ប្ជាជនក្ីក្នៅផ�ះតូចៗ ប៉ុ�្ត្�ក៏រ��្ចពី
�្ល�នប្�្ឹត្ត�ើងកន្លងទៅ�្ះ មានសិកា្កា � មចំនួន១៦នាក់ មាន
និងពីធម្មជាតិ
�នបង�លក�ណៈ�យ�្ួលក្នុងការពិ�ក្សាអំពីការផលិត�ពយន្តមួយ
និង�្ន្ប្ឌិតថ្មីប��្ម�ើអី្វ�្លអ្នកផលិត�ពយន្តខ្ម្រយើង�នប��ើត
កន្លងមក ក៏ជា�ឿងចំ�ច់មួយផង�្រ ស�្្ប់អ្នកប��ើត�ពយន្តខ្ម្រ យើងបច�ុប្បន្ន និង អនាគត។
េត�េលា កចូលចិតភា � ពយន�ជប៉ុនែដរេទ? �មពិតទៅ
ខ្ញុំក៏�ប់អារម្មណ៍នឹងខ្ស្�ពយន្តរបស់ជប៉ុនផង�្រ។
របស់ខុំ� ្ញ ះ គឺ�ពយន្តរបស់�ក Hirokazu Koreeda �្លនិ�យ
សុភមង�លក្នង ុ គ្សា ួ ររបស់ពក ួ �ត់�ង ំ �ះ និង�ពយន្តអំពក ី មា ុ រតូចៗ �្ល�្វើឱ្�អ្នកទស្សនាមានអារម្មណ៍រ�ក�យជាមួយនឹង
បរ��កាស�ំង�ះ។
នៅក្នុងកម្មវ�ធី “សិកា្សា � ��ពយន�កម�ុជា-ជប៉ុន” រយៈ�្ល ៩ ថ្ង្
វ័យ�្សង ្ ៗ��ច ្ ល ូ រួម គឺពត ិ ជា�ន�្វឱ ើ �្ បរ��កាសមាន�ពច�្ះុ �្ល
�្លមានគុណ�ពល�។ ក្នុងកម្មវ�ធី�ះ ខ្ញុំពុំ�នប��្ត់ឱ្�សិកា្កា � ម
េ�ក�ងមេហា ្រសពភា ពយន� � ជប៉ុន ែដល្រត�វបា ន្របា រព�េឡ�ងមួយ ឆា �ម ំ � ង ជេរៀងរល់ឆា �េំ �កម�ជ � េត�េលា កធា �ប់បា នអេ�� �ញ េ�ចូលរួមទស្សនេទ? េហ�យេលា កបា នចា ប់ឣរម�ណ៍េ�េល�ចំនុចអ�ីខះ� ?
�ំង�ះ�្ះផលិត�ពយន្ត�នល��្ល�្ញពីលទ�ផល�្វគ�សិក្សា
ខ្ញុំ�្ប � ់�នទៅទស្សនាខ្ស្�ពយន្តគំនូរជីវចលជប៉ុនមួយ�ឿង��្ះ
�យការ�ើលពីសង�មរបស់ខ្ម្រយើងសព្វថ្ង្។ �ល គឺ�មរយៈវគ�
ថា “In This Corner of the World” នៅក្នុងម��្ប�ពយន្តជប៉ុន ម្តងនៅ��្ំ២០១៧។
�ឿង�ះនិ�យអំពីជិវ�ត�្ម្ង�្ីជប៉ុនមា�្ក់ក្នុង
អំឡង ុ �្លស�្ាម� � ក�ើកទី២ �្ល�្លមានការទមា�ក ្ � ់ ប ្ � ់ ក ្ នុយ�្ល្�៊្រ។ ខ្លឹមសារ�្�ឿង�ះ គឺនិ�យសំ�ន់អំពីផលប៉ះ�ល់ �្ស្ងៗ �្លកុមារ��ះ�នជួបប្ទះ �ះបីជានាងរស់នៅ�ះមួយ �្ប្រក្ុងហុីរ�ូសុីមា�្�ះក្តី។ ប៉ុ�្ត្�យសារជម្ងឺកូវ�ដ១៩ ខ្ញុំ�ន�នទៅ ចូលរួមកន្លងមក�្ះមួយរយៈ។
ចំ�ះវ�ស័យខ្ស្�ពយន្តនៅ�្ុកខ្ម្រ
ដូច�្លយើងដឹង�ើយថា
ប្ជាជនខ្ម្រ�គ�្ើននិយមទស្សនា�ឿង��្ច
16
ឬ�ឿងកំ�្ល្ង
�្ល
�ះទ្ ផ�យ ុ ទៅវ�ញ ពួកយើង�ន��ត ្ ទៅ�ើការជំនព ំុ � ិ ក្សាអំព� ី ល ្ �្��្លយើង�នផលិត�ឿងកន្លងមក ថា�ើដើម្បីផលិត�ឿងមួយឱ្�
�នល� �ើយើង�្�វ�ើល�ើចំណ�ចណាខ្លះ? �ើយពី�ុង ្ ណាខ្លះ? សិក្សា�្ះ ខ្ញុំ�នសួរសំណ�រ�្ើនទៅកាន់សិកា្កា � ម �ើយក៏�នឱ្�
ឱកាស�្ន ើ ទៅសិកាកា ្� មដើមប្ ឱ ី �្ ពួក�ត់សរួ ��ទៅ ្ វ�ញទៅមក ស្វង ្ យល់ ឱ្�សុីជ�្្អំពីឫសគល់�្ប��្នៅក្នុងសាច់�ឿងនីមួយៗ �្លស្ត្ង �្ញពីសកម្ម�ពនានារបស់តួអង�ក្នុងសាច់�ឿង�ះ។ ជាឧ�ហរណ៍
នៅក្នង ុ សាច់�ឿងស�្តង ្ របស់�ពយន្តខ្មរ្ ជាទូទៅ យើងស��ត ្ �ើញ ថាតួអង�ឪពុកគឺ�្ង�្ជាអ្នកមានអំណាចបំផុត
ខណៈតួអង�មា�្យជា
អ្នកស�្បស�្ួល និង�គ�្ើនទន់�្សាយនៅក្នុងគ្ួសារ មិន��្ន សំ�ច ្ ចិតជា ្ត ដើម។ �ើ�ត ្ អ ុ � ី្វ នជា��្វ� �្�ប ្ �្ះ? ប៉� ុ � ្្ត ម�តុពត ិ
មានមា�្យ និង�្្តីជា�្ើនរូបណាស់�្លមានជំហរជាអ្នកដឹកនាំ និង
ផ�ត់ផង់ � ដល់គសា ួ្ រ និងសង�ម។ យើងស��ត ្ �ើញមាន�ឿង ឬឈុត�ក ដ�្ទៀតជា�្ើននៅក្នុងខ្ស្�ពយន្តខ្ម្រ
ក៏ដូចជាប្ជាជនខ្ម្រមួយ
ចំនួន�្ើន គឺនៅប្កាន់ផ្នត់គំនិត�ស់ពុំ�ន់សម័យ និងមានការ��ស
�ើងចំ�ះយ្នឌ័រ (ខ្វះការយល់ដង ឹ �្ន ើ ពីសម�ពយ្នឌ័រ) ជាដើម។ ដូ�ះ្្ន នៅក្នង ុ ការប�្ៀនស�អ ី ព ំ កា ី រសរ�្រអត�បទ�ពយន្ត��ត ្ ខ្លច ី ន ំ ន ួ
៣ �ឿង �យយកប្�ម�កដើម ជា�ល�្ល�ះ គឺខ្ញុំ�ន ��្តសំ�ន់ទៅ�ើការពិ�ក្សា��្អំពី តួអង�នីមួយៗនៅក្នុងសាច់�ឿង
យកមកឆ្លុះប��្ំងនៅក្នុងសង�មខ្ម្រយើងបច�ុប្បន្ន ដើម្បីបំផុសឱ្�មាន ការគិតពិ�រណា�ើងវ�ញពីសម�ព�្យ្នឌ័រ
និងការផ�្ស់ប�រ្ត ផ្នត់
គំនិតជាដើម ក្នុងការសរ�្រអត�បទ�្ប�ពយន្ត�្ះ�ើង។
ក�ងនមេលា ក � ប៉ូែឡន ជ្រគ�ឧេទ�សមា �ក់ េត�េលា កបា នចូលរួម ផ�ល់ដំបូន�នែបបណខ�ះេ�កា ន់សិកា �កា ម? �មពិតទៅ
ពិត�្ន
ប៉ុ�្ត្
នៅក្នុងកម្មវ�ធីសិកា្សា � ��ះ
ខ្ញុំមានតួនាទីជាគ្�ក៏
ខ្ញុំ�ត់ទុកខ្លួនខ្ញុំជាអ្នក�្ករ��្កបទពី�ធជាមួយ
សិកា្កា � ម�ំង�ះ �យចូលរួមអង�ុយជុំ�្� ដើម្បី�្វើការពិ�ក្សាផ្ទ្ល់ ជាមួយពួក�ត់ ជាជាងការឈរប�្ៀន�្ើសា�្យនៅមុខពួក�ត់។
ម្��្ងទៀត �យសារខ្លួនខ្ញុំផ្ល ្ទ ់ជាអ្នក�្�ញ់លទ�ិប្ជាធិប�្យ្� ដូ�ះ្្ន ខ្ញច ំុ ល ូ ចិតសា� ្ត ប ្ ់ និង�្ង�្�រពនូវគំនត ិ របស់អកដ�្ ្ន និង�្រ� � ព
�្ការប��ញ ្ គំនត ិ របស់ពក ួ �ត់ �ះបីជា�ជាគំនត ិ �្បណាក៏�យ។ ដូចយើងដឹង�ើយថានៅក្នុងសា�ខ្ម្រយើងទូទៅ
គឺពុំសូវ�ើកចំហរ
ឱ្�មានការដ្ញ�លសាកសួរ�្ន ើ �ះទ្។ ដូ�ះ្្ន កម្មវ�ធស ី កា ិ សា ្� � �ះគឺមានលក�ណៈពិ�្ស
�យ��ន�ើកចំហរឱ្�មានការជជីក
សាកសួរ និងពិ�ក្សាជា�្រ� ��្ក�ើការយល់�ើញ�្ស្ងៗរបស់អក ្ន ចូលរួម។ �្ង់ចំណ�ច�្ះ ខ្ញុំសូមគូសប��្ក់ថា ការសិក្សាពីសិល្បៈ គឺ
មា�្ក់ៗអាចសិក្សា�ន ក៏ប៉ុ�្ត្ �ពុំមានន័យថា អ្នកគ្ប់�្អា � ចកា�្យ ជាអ្នកសិល្បៈដ៏លមួ � យរូប�ន�ំងអស់�ះទ្។
�្ដៀង��្�្ះ�្រ
ការនិ�ន និងសរ�្រ�ឿង គឺ�្�វ�្�្ញពីចិត្ត និងគំនិតរបស់អ្នក សរ�្រផ្ទ្ល់
�ើយយើងមិនអាចទៅ�ប់�្ពួក�ត់ឱ្�សរ�្រ�ន
ទ្។ ដូ�្ន្ះ ការបំផុសឱ្�មានការសាកសួរជាសំណ�រ និងការពិ�ក្សា គឺជា�ឿងសំ�ន់ �ះបីជាគំនិត�ើក�ើង�ះជាអ្វីក៏�យ។
េត�សិកា �កា មមា នសំណរួ អ�ីខះ� មកកា ន់រូបេលា ក? និងកំឡុង�្លថត។
ឧ�ហរណ៍
ការ�ើកឱ្�មានវគ�បណ��ះបណា�្លសរ�្រអត�បទ�ឿង �្លមានវត្ត
មានគ្�ជំនាញជប៉ុនចូលរួម
គឺ�នផ្តល់ផលប្�ជន៍�្ើនស�្្ប់
ពួកយើង ដើម្បី�្វើការស្វ្ងយល់ឱ្��នកាន់�្ទូលំទូ�យ អំពីរ�ៀប
សរ�្រអត�បទ�ពយន្ត�្ះ។ សិកា្កា � មជា�្ើនស�្ត្ងការ�្ញចិត្ត ចំ�ះការប�្ៀនរបស់គ្�ជំនាញជប៉ុន។
េត�េលា កគិតថកម� វ�ធីសិក្សោែបបេនះចា ំបា ច់េទស្រមា ប់ៃថ� ខាងមុខ? �យសារនៅកម�ុជាយើងពុំ�ន់មាន
សា�បណ��ះបណា�្ល�ព
យន្តច្�ស់�ស់នៅ�ើយ ដូ�្ន្ះ ការប��ើតឱ្�មានវគ�បណ��ះបណា�្ល
ខ្លី�្ប�្ះ គឺ�ំ�ច់ស�្្ប់យើងនា�្លបច�ុប្បន្ន។ ជាពិ�្ស កម្មវ�ធី
�្ះគឺ�នផ្តល់ឱ្�យើងនូវឱកាសដើម្បីគិតអំពីការផលិត�ពយន្ត�្ល មានគុណ�ពរួម��្ និង�នផ្តល់ជាក�្ល្ងជួបជុំ ដើម្បីពិ�ក្សា មិន�្ឹម
�្�ឿងផលិត�ពយន្តប៉ុ�្ះ� ទ្ គឺយើងអាចពិ�ក្សាពី�ឿង��្វសង�ម �្ស្ងៗ�យ�្រ� និង��្នគំនាបអ្វី�ំងអស់។ ដូ�្ន្ះ កម្មវ�ធីវគ�សិក្សាខ្លី
�្លមានរយៈ�្ល ៩ ថ្ង្�្ះ គឺពិតជា�នជួយឱ្�ផលិតករ�ពយន្ត
វ័យ�្មង ្ �នស្វង ្ យល់ប��ម ្ �ង ំ ពីមល ូ ដ្ឋន ្ គ្ះឹ ក្នង ុ ការផលិត�ពយន្ត ក៏ដូចជាប��្សង�ម
ចិត្តគំនិត
និងអារម្មណ៍មនុស្ស�កផង�្រ។
�ើយសិកា�្សា��្ះក៏�នជួយឱ្�សិកា�្កាម�ំងអស់�ន�ក�្ញ ពីសា�្ន�ពបច�ុប្បន្នរបស់�ត់ មកនៅក្នុងបរ�សា�្នថ្មីមួយ�្លពួក�ត់ អាច�ៀន និងជ�្កពី�ឿង��្វនានា�ក់ទងនឹងការផលិត�ពយន្ត។ ប្សិន�ើមានឱកាស�្្យទៀត
ខ្ញុំគិតថា
ការ�ៀបចំឱ្�មានសិកា្�
សា��្ប�្ះ នៅ�មបណា�្រ�្ត្តដូចជា៖ �្ត្តកំពត ឬ�្ត្តរតនគិរ�
ឬមណ�លគិរ� �្លនៅ��្យពី�្ហដ្ឋ្នរបស់សិកា្កា � ម នឹងរ�ត�្ជួយ ឱ្�ការ�្ូបយកចំណ្ះដឹងពីកម្មវ�ធីសិក្សាកាន់�្ទទួល�ន�្ល្ផ្ល � ៕ �
Profile: �ក លី ប៉ូ�្ន �ើតនៅ��្ំ១៩៨៩។ �កជាអ្នកសរ�្រអត�បទ
�ពយន្ត និងអ្នកផលិត�ពយន្ត��្តខ្លី។ នា��្ំ២០១២ នៅ�្ល�្ល �កកំពុងសិក្សា��្ំទី ៥ ក្នុងម�វ�ទ្�ល័យ�្ជសា � �្ត្ �ក�ន�ប់
�្តើមផលិតខ្ស្�ពយន្ត��្តខ្លី។ នៅ��្ំ២០១៥ ខ្ស្�ពយន្តរបស់�ក
�គ�្ន ើ ពួក�ត់សរួ សំនរួ ពីប��ក ្ ទ្ស�្សង ្ ៗ�ក់ទងនឹងការសរ�្រ
អត�បទ�ពយន្ត
េត�េលា កមា នចំណប់ឣរម�ណ៍យ៉ងណចំេពា ះកម� វ�ធីសិក្សោេនះ?
សិកា្កា � មខ្លះ
សួរថា �ើការសរ�្រអត�បទ�ពយន្ត និងប្�ម�កខុស��្ដូច
�្ត្ចខ្លះ? �ើយក៏មានអ្នក�្ស្ងទៀតសួរថា អ្នកដឹកនាំ និងអ្នកថត�្វើការ
ជាមួយ��� ្ ង ្� ដូច�្តច ្ �ើយអ្នកណាមានទំនល ួ ខុស�្វ� អ្វខ ី ះជា ្ល ដើម។
��្ះថា “Colourful Knots” �នឈ្នះការប្កួតខ្ស្�ពយន្ត��្តខ្លី Tropfest SEA នៅប្ទ្សមា�្�្សុី។ នា��្ំ២០១៧
ខ្ស្�ពយន្ត
“RED INK” �្�វ�ន�ក់ប��្ំង�មការ�្នាំរបស់ �ក រ�ទ�ី ��្ន់
ក្នុងម��្ព�ពយន្តអន្តរជាតិតូក្�� នៅ CROSS CUT ASIA �្ល ជាគ�្្ងរបស់មជ្�មណ�លអាសុី។
17
បទស��្រសន៍�ប�នស�គមនិស្រ�ិតែខ�រ អំពីការសិក្រ��សាវ�ជាវេ�ក្ន�ង�បេទសជប៉ុន
�ក �្ម សុថ ី ្ (២៦��) ំ្ �្វ� �ន�្ស ើ ��សជាតំណាង�្សមាគមនិសស្ ត ិ ខ្ម្រនៅប្ទ្សជប៉ុន
ស�្្ប់អណត្តិ�្ំ២ � ០២២
�ើយ�កក៏ជានិស្សិត
�្្វ�្្វថា�្ក់បណ�ិត�្ន្កអភិវឌ្�សង�ម មួយរូបផង�្រ។ ជាអតីតនិស្សិត សិក្សាជំនាញ�សាជប៉ុន
នៅវ�ទ្�សា�្ន�សាបរទ្ស(IFL)
�្សាកល
វ�ទ្�ល័យភូមិនភ្ន � ំ�្ញ �ក សុីថ្ �នសិក្សាស្វ្ងយល់អំពីសង�ម និង វប្បធម៌ជប៉ុនជា�្ើន �្ម�ំង�្ះនិ�យ�សាជប៉ុន��្ងសា្ទ្ត់ជំនាញ មុននឹង�កទៅសិក្សានៅប្ទ្សជប៉ុននៅ��្ំ២០១៨។ ក្នុងអំឡុង�្ល រស់នៅ និងសិកសា ្ �្វ្ �្វ្ ក្នង ុ ប្ទ្សជប៉ន ុ រយៈ�្លជាង ៤ ��ក ំ្ ន្លង មក�្ះ
�្្ពីកិច�ការ�្្វ�្្វនៅសាកលវ�ទ្�ល័យ�ក
សុីថ្
�នបំ�្ញការ�រស្ម័គ្ចិត្ត និងការ�រ�្្��្ងសិក្សាផង�្រ ដើម្បី ផ្សា��្ប់នូវអ្វី�្លខ្លួន�នសិក្សាទៅនឹងសង�មពិត ក្នុង�លបំណង ស្វ្ងយល់ឱ្�សុីជ�្្អំពីប្ជាជន និងសង�មជប៉ុន។ ទស្សនាវដ្តី ញញឹមខ្មរ្ �ន�្វប ើ ទសមា�ស ្ ន៍ដម ើ ប្ សា ី កសួររូប�ក អំពីការ យល់�ើញផ្ទ្ល់ខួន ្ល ចំ�ះជីវ�ពរស់នៅ ការសិក្សា និងការ�រ ស្មគ ័ ចិ ្ តជា ្ត ប្�ននិសស្ ត ិ ខ្មរ្ អណត្ត� ិ ២ ំ ្ � ០២២�្ះ ដូចតទៅ។ ្របវត�ិសិក្សោមុនេពលមក្របេទសជប៉ុន
មុន�្លមកសិកសា ្ នៅប្ទ្សជប៉ន ុ
ខ្ញគ ំុ ជា ឺ និសស្ ត ិ �្ល�ៀនជំនាញ
�សាជប៉ុន(អក្សរសា�្្តជប៉ុន) នៅ វ�ទ្�សា�្ន�សាបរទ្ស(IFL)
�យ�្ល�ះខ្ញប ំុ ន្ត�ៀនរហូតដល់ប��ប់ការសិកសា ្ ��ទ ំ្ ៣ ី ។ �មពិតទៅ ខ្ញ� ំុ នមកប្ទ្សជប៉ន ុ ជា�ើកដំបង ូ គឺកង ុ្ន ��២ ំ្ ០១៦ ក្នង ុ នាមជានិសស្ ត ិ
ផ�្ស់ប�រការសិក្សា(Exchange Student) រយៈ�្លមួយ��្ំនៅសាកល វ�ទ� ្ ល័យ Utsunomiya។ មូល�្ត� ុ ល ្ នាឱ ំ �្ ខ្ញ� ំុ នមក�ៀននៅជប៉ន ុ �មកម្មវ�ធីផ្ស � ់ប�រការសិក្សាក្នុង�្ល�ះ អា�រូបករណ៍ស�្្ប់និស្សិត�្នើម
�្លខ្ញុំ�នដក់�ក្��្នើសុំនៅ
�្ឹម�្�វ ខ្ញុំ�នជាប់អា�រូបករណ៍ �ះរយៈ�្ល១��្ំ គឺ�ប់��ើមពី ��្ំសិក្សា២០១៦ ដល់�្ំ២ � ០១៧។
កា របន�សិក្សោថ�ក់អនុបណ�ិត និងបណ�ិតេ�្របេទសជប៉ុន
�្្យ�្ល�្លខ្ញុំប��ប់កម្មវ�ធីផ្ស � ់ប�រការសិក្សា
នៅជប៉ុន ខ្ញុំ�ន�្ឡប់មក�ៀនប��ប់ថា្ក � ់បរ���្ប�្�សាជប៉ុន នៅ
វ�ទ� ្ សា�ន ្ �សាបរទ្សរយៈ�្លមួយ��ទ ំ្ ៀត។ នៅក្នង ុ អំឡង ុ �្ល�ះ ខ្ញុំក៏�នដក់�ក្�សុំអា�រូបករណ៍មួយ�្ស្ងទៀត �្លផ�ល់ឱកាស ឱ្�និស្សិតខ្ម្រទៅបន្តការសិក្សាថា�្ក់អនុបណ�ិតនៅប្ទ្សជប៉ុន។ ឆ្លង កាត់�មលក�ខណ�ដក់�ក្� និងសមា�ស ្ ន៍រច ួ មក ខ្ញ� ំុ វ�្ �ន�្ស ើ ��ស
ស�្ប ្ ក ់ ម្មវ�ធអា ី �រូបករណ៍មយ ួ ស�្ប ្ ថា ់ ក ្� អ ់ នុបណ�ត ិ �្ះ�្ប�្ល ខ្ញុំ�ៀនជិតចប់��្ំទី៤។ ដូ�្ន្ះ �្្យប��ប់ថា្ក � ់បរ���្ប�្�សាជប៉ុន
��្ម ខ្ញុំ�នបន្តមកសិក្សាថា�្ក់អនុបណ�ិតនៅប្ទ្សជប៉ុន ក្នុងខ្ក��្ ��្ំ២០១៨
�្ម�ង។
ការមកសិក្សានៅប្ទ្សជប៉ុនជា�ើកទី២�្ះ
គឺជាបំណង�្្ថា្ធ � ំរបស់ខ្ញុំ ក្នុង�្ន្កសិក្សាអន្តរជាតិ។ នៅក្នុងដ្��្តឺម៉ង់សិក្សាអន្តរជាតិ
�្លខ្ញុំ�នសិក្សាស�្្ប់ថា្ក � ់
អនុបណ�ិតកន្លងទៅ�្ះ គឺសិក្សា�ើមុខជំនាញ អភិវឌ្�សង�ម (Social
Design)។ ជំនាញ�្ះ គឺសិក្សាទៅ�ើ�្ន្កអភិវឌ្�សង�ម �យ��្ត សំ�ន់ទៅ�ើសុខមាល�ពសា�រណៈរបស់ជនអ��្ប្�្សន៍ �្ល
មករស់នៅក្នុងប្ទ្សជប៉ុន។ ជាឧ�ហរណ៍ យើង�្វើការសិក្សា�ើ ជនអ��្ប្�្សន៍
ថា�ើពួក�ត់នឹងជួបប្ទះនូវប��្អ្វីខ្លះប្សិន�ើ
មករស់នៅបរទ្ស �ើយប្សិន�ើតប ំ ន់មយ ួ �ើកទទួលឱ្�ជនបរទ្ស មករស់នៅ ថា�ើ�� ្ សា�រណៈ�្បណា(ដូចជានៅមន�រី �្ទ�្ សា�
�ៀន បុស�ប៉ ្ត ូលិសជាដើម) គួរ�្�វ�នគិត និង�្ៀម�ៀបចំស�្្ប់
18
ស�្ល ួ ដល់ពក ួ �ត់�ល ្ ជួបប��។ ្ ល។ និ�យជារួម ជំនាញអភិវឌ្�
សង�ម�្ះ គឺយកចិត្តទុកដក់ និង�ំ�រទៅ�ើ�្ន្ក សុខមាល�ព ការអប់រ� សុវត�� ិ ព និងប��វ្ ប � តិផ្ល ្ត វ� ចិតរបស់ ្ត ជនបរទ្ស �្លមករស់នៅ
ក្នុងប្ទ្សជប៉ុន។ ស�្្ប់ថា្ក � ់បណ�ិតបច�ុប្បន្ន�្ះ ខ្ញុំបន្ត�្្វ�្្វ លម�ិតនៅ�ើមុខជំនាញអភិវឌ្�សង�មដ�្ល
�យ��្តសំ�ន់ឱ្�
សុីជ�្្�ើវ�ស័យ�ំ�រ និងសុខមាល�ពរបស់ជនអ��្ប្�្សន៍។
អំពីជវភា ពរស់េ�ក�ង្របេទសជប៉ � ុន
គឺ�យសារកម្មវ�ធីផ�ល់
សាកលវ�ទ� ្ ល័យ។ �យមានពិនស ុ� ក ិ សា ្ ខ�ស់ និង�នបំ�ញ ្ នូវលក�ខណ�
នៅ��្ំ២០១៧
អ្នក�ំង�ះ រួម�ំង ការប��ើត�ើងនូវក្ុម�សាច�្ុះ ដើម្បីជួយ
ការ�្ះ�សាជប៉ុន គឺជាទុនមួយ�្ល�នជួយដល់ការសិក្សារបស់
ខ្ញុំជា�្ើន ក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយសា� មិត្តភក�ិ និងជនជាតិជប៉ុន រស់នៅជុំវ�ញខ្លួន។ មួយវ�ញទៀត ��នជួយឱ្�ខ្លួនខ្ញុំមាន�ពកា�្�ន ក្នុងការប្កួតប្�្ងជាមួយនិស្សិតជប៉ុនទៀតផង។
��្ងណាមិញ
ប្សិន�ើយង ើ មក�ៀននៅជប៉ន ុ �ើយ�្ះ�្ម ឹ �្�សាជប៉ន ុ មួយ�ះ គឺយើងមិនមានអ្វី�ើសពីនិស្សិតជប៉ុន�ះទ្
គឺយើង�្ៀបដូចជា
និស្សិតជប៉ុនធម្ម�អ��ឹង។ ប៉ុ�្ត្ ប្សិន�ើយើង�្ះ�សាជប៉ុន និង អង់�្ល្សផង�ះ រួម�ំងជំនាញអ្វី�្ស្ងប��្មទៀត ទើបយើង�ើល
ទៅអាច�ើសនិស្សិតជប៉ុន�ន។ �ះជា��្ងណាក៏�យ ការ�្ះ
�សាជប៉ុន គឺអាចជួយយើង�ន�្ើនក្នុងការស្វ្ងយល់ពីវប្បធម៌ និង
អត្តចរ�តរបស់ជនជាតិជប៉ុន �មរយៈការ�្្�័យ ្ �ក់ទងផ្ទ្ល់ និង �មការអាននានា ប្ទ្សជប៉ុន។ �្្ពី�្ះ
�្ល�្វើឱ្�យើង�យបន្សាំខ្លួនក្នុងការរស់នៅក្នុង
ផលលំ�កខ្លះ�្លខ្ញុំជួបប្ទះ�ះ
គឺ�ពឯក�រ។
ខ្ញុំគិតថា ជាទូទៅ នៅ�្លយើងមករស់នៅក្នុងប្ទ្សដ�្ �្លជា សង�មមួយថ្មី �នឹង�្វើឱ្�យើងមានអារម្មណ៍ថាឯកា។ ម្��្ងទៀត �្ល មានប��្ ការ�្លមិនដឹងថា�្�វទៅរកអ្នកណាឱ្�ជួយ ��្នអ្នកប្ឹក្សា �បល់�្លជួបប��្ជាដើម ប្ទ្ះនា�្លកន្លងមក។
គឺជាផលលំ�ក�្លខ្ញុំ�្ប � ់�នជួប
សកម�ភា ពេ្រ�ពីកា រសិក្សោ្រសា វ្រជវ
�ំងថា�្ក់អនុបណ�ិត និងថា�្ក់បណ�ិត�្ះ គឺខ្ញុំពុំមានប��្�្ក់កាស
ស�្្ប់ជីវ�ពរស់នៅ�ះទ្ �្្ះត�្ល្អា�រូបករណ៍�្លផ�ល់ឱ្� គឺគ្ប់�្ន់ស�្្ប់ការ�យ�យ និង�្វើកិច�ការ�្្វ�្្វ�្ស្ងៗ។ ដូ�្ន្ះ
�្្ពីការ�្្វ�្្វនៅសា�
និងការ�រ�្្��្ងមួយចំនួន។
ខ្ញុំអាចទៅ�្វើការ�រស្ម័គ្ចិត្ត
ខ្ញុំ�្ង�្�្ល�ត�្លទំ�្រមួយចំនួន
▲ ចូលរួមក្នុងកម្មវ�ធីវ�ទ្�ុផ្សាយពីបទពិសាធន៍ការ�រអ្នកស្ម័គ្ចិត្តក្នុងក្ុង Utsunomiya
▲ រូបថតអនុស្សាវរ�យ៍កុង ្ន កម្មវ�ធី�្នាំវប្បធម៌ខ្ម្រទៅកាន់សិស្សអនុវ�ទ្�ល័យ
��្ំ២០២០
Utsunomiya ��្ំ២០១៦
ដើម្បី�្វើការ�រស្ម័គ្ចិត្តជាអ្នកបក�្្នៅសា��្ុក
បុស�ប៉ ្ត ូលិស
និងមន�ីរ�្ទ្� �ើយការបក�្្�្ះ�្លខ្លះជួយឱ្�ខ្ញុំទទួល�នក�្្ ខ្លះៗ�្រ។ ខ្ញុំ�្វើការ�រស្ម័គ្ចិត្ត�្ះ គឺមិន�្នដើម្បី��្តទៅ�ើការ
រក�្្ក់�ះទ្ គឺខ្ញុំ�្វើដើម្បីជួយស�្ួលដល់បងប��នខ្ម្រ �្ល�ត់មក
ទទួល�្�ព្��លនៅមន�ីរ�្ទ្� �ើយមួយទៀត�ះ គឺដើម្បីជាការ
�្ល្ងអំណគុណចំ�ះជនជាតិជប៉ុន �្លជួយផ�ល់អា�រូបករណ៍ដល់ រូបខ្ញុំ និងនិស្សិតខ្ម្រដ�្ទៀត ជាការតបស្នង�្ឡប់ទៅវ�ញ។
កា រយល់េឃ�ញអំពីវប្បធម៌ និងកា ររស់េ�របស់ជនជតិជប៉ុន
ដំបង ូ ខ្ញមា ំុ នអារម្មណ៍ថាប្ជាជនជប៉ន ុ �្ៀបដូចជាមនុសស្ យន្តអ��ង ឹ
�្ះ្ ពួក�ត់ខត ិ ខំ�ត ្� �ើការ�រនិងមាន�ពហ្មត់ចត់ មុង ឺ មា�ត ្ ជា ់ មួយ
ការ�រ��្ំង�្ក។ វប្បធម៌�្វើការ�រ�្ើន�្ក�្ប�្ះ �ើលទៅ�ក់
មិនសូវមានក�ស ី ខ ុ ក្នង ុ ជីវត � �ើយ �យសារពួក�ត់យក�្ល�្���រើ �្�ំង�្ុងរបស់ខ្លួន ទៅបំ�្ញ�្ការ�ររបស់ពួក�ត់។ ម្��្ងទៀត ខ្ញុំស��្ត�ើញញថា
ប្ជាជនជប៉ុនមានការកំណត់ច្�ស់�ស់អំពី
គ�្្ង�្វើអ្វីមួយ ឬ�្នការស�្្ប់ជីវ�តរស់នៅរបស់ពួក�ត់នា�្ល
�ងមុខ។ ប៉ុ�្ត្ �្លខ្ញុំរស់នៅក្នុងប្ទ្ស�្ះយូរៗទៅ ខ្ញុំក៏យល់ថា ទំ�ៀមទមា�្ប់�្ប�្ះ គឺជា�ឿងល�ទៅវ�ញ។ �មពិតទៅ ជនជាតិជប៉ុន
មិន�្ន��្នក�ីសុខទ្ �្អ្វី�្លជាក�ីសុខរបស់ជនជាតិ�្ះ គឺការ�្វើ ការ�រអស់ពីចិត្ត
និងប្ឹង�្្ង�្វើការឱ្��នល�
ការ�រ�ន�្ើនទៅវ�ញ។
រួម�ំងការបំ�្ញ
ខ្ញុំចង់បន្ត�្វើការ�រ�្លខ្ញុំកំពុង�្វើ
សព្វថ្ង� ្ ះ្ �លគឺ ការ�រជាម�្តក ី្ ច ិ សន្ � �ស�្បស�្ល ួ ជនបរទ្ស
ក្នង ុ ប្ទ្សជប៉ន ុ រយៈ�្លមួយ��ំ្ ឬពីរ��ំ្ បន្តទៀតដើមប្ ប ី ន្តដក�្ង់
យកបទពិ�ធន៍ពីការ�រ�្ះ។ នៅថ្ង្អនាគត ខ្ញុំមានបំណងចង់កា្យ � ជាម�្ីម � ួយរូប�្ន្កស�្បស�្ួលជនបរទ្សនៅសា�ក្ុង
ឬនៅ
ក្សួងណាមួយ �្ល�ក់ទង់នង ឹ ជំនាញរបស់ខំុ្ញ ដើមប្ ច ី ល ូ រួមប�្កា ើ រ
�្ុកទ្សរបស់យើង។ ខ្ញុំចង់�ើញប្ទ្សយើងមានការអភិវឌ្�ន៍ដច ូ
ប្ទ្សជប៉ន ុ �្លមានការ�ៀបចំ និង�ត់�ង ្ ទីកង ុ្ មានសណា�ប ្ � ់ ប ្� ់
▲ រូបថតទទួលស��្ប�្ប��ប់ថា�្ក់អនុបណ�ិត ខ្មិនា ��្ំ២០២០
និងមានលក�ណៈជាប្ព័ន��ើយមាន�ព�ឿន�ឿនដូចជា
ប្ទ្សដ�្។
ពា ក្យផ� ំេផ��ដល់និស្សិតែខ�រែដលមា នបំណងេ�សិក្សោេ�្របេទស ជប៉ុន
ខ្ញគ ំុ ត ិ ថាការយល់ដង ឹ ពីវប្បធម៌ ការរស់នៅ និង�សារបស់ជាតិសាសន៍
មួយ គឺជា�ឿងសំ�ន់ ដើម្បីបន្សាំខ្លួនមុននឹងទៅរស់នៅទី�ះផ្ទ្ល់។ ការរស់នៅ�្្ប្ទ្ស គឺមានការលំ�ក�្ើន ដូ�្ន្ះសូមកុំមានគំនិត
គិតថាទៅ�ៀននៅបរទ្សដើម្បីសប្�យ�ះ�ើយ។ ដូ�្ន្ះ �ើអ្នកចង់ មកសិកសា ្ នៅបរទ្ស គឺ�វ�្ �ៀន�សាប្ទ្ស�ះ និង�្វកា ើ រយល់ដង ឹ
ឱ្��ន�្ើនអំពីវប្បធម៌�្ជាតិសាន៍�ះជាមុន។ ម្��្ងទៀត ការដឹងពី ទី�ំង�្ល�យ�្ួលក្នុងការ�ះ�្្យនូវប��្�្ស្ងៗ�្លនិស្សិត
អាចនឹងជួបប្ទះ ដូចជា សមាគមនិស្សិតជាដើម ក៏ជាប្ការសំ�ន់
មួយផង�្រ។ មួយវ�ញទៀត ការទៅ�ៀននៅ�្ុក�្្ និស្សិត�្�វប្ឹង �ប់យកនូវចំណ្ះដឹងល�ៗឱ្��ន�្ើនពីប្ទ្ស�ះ �្លនឹង�្វើឱ្�
សង�មរ�កច�្ើន និង�្�វដឹងថាយើងមកទី�្ះដើម្បីអ្វី �ើយនឹងនាំយក អ្វី�្ឡប់ទៅវ�ញ ដើម្បីអភិវឌ្�សង�មជាតិយើងវ�ញ។
េបសកកម�ក��ងនមជ្របធា នសមា គមនិស្សិតែខ�រេ�្របេទស ជប៉ុន ក្នង ុ នាមជាប្�នសមាគមនិសស្ ត ិ ខ្ញមា ំុ នបំណង�្វកា ើ រ�ៀរគរនិសស្ ត ិ
ខ្មរ្ �ង ំ អស់ឱ�្ �នយល់ព� ី លគំនត ិ ដំបង ូ �្ការប��ត ើ សមាគមនិស្សិត
េ្រកា យប�� ប់កា រ្រសា វ្រជវថ�ក់បណ�ិត
បនា្ទ្ប់ពីប��ប់ថា្ក � ់បណ�ិត�្ះ
�្ឹម�្�វ
�្ះ�ើង។ នៅ�្ម ្ �ក្���ក ្ ខ្មរ្ បុ�ណមួយ�្ល�លថា “នៅផ�ះ
មា�្យទី�្ នៅ�្្មា�្យ�្មួយ” ខ្ញុំចង់�ើញនិស្សិតខ្ម្រលះបង់គំនិត
បក្សពួកនិយម�្ញ និងមិនមានគំនិតអវ�ជ�មាន�ើ��្ទៅវ�ញទៅមក ឬការគិត�្ពីផលប្�ជន៍ស�្្ប់ខ្លួន ឬបក្សពួកខ្លួន �្រមកគិតពី
ផលប្�ជន៍រួមវ�ញ។ មួយវ�ញទៀត ខ្ញុំចង់�ើញសមាគមមានជំហរ
អព្�ក្ឹតរ�ងមាំ ស�្្ប់ជាទី�្�័យ ្ របស់និស្សិតគ្ប់រូប និងគ្ប់
និនា�្ការ។ ការស្វ្ងរកទី�ំងការ��ល័យកណា�្លស�្្ប់សមាគម និសស្ ត ិ ខ្មរ្ �្វកា ើ រ ក៏ជា�ល�មួយ�្លសមាគមយើងខ្ញច ំុ ង់�ន�្រ៕
▲ រូបថតទទួល�្្សមាគមពីប្�នមុន�្្យ�្លជាប់��្ត ក្នុងអណត្តិថ្មី�្ំ២ � ០២២
19
មី�
េ����ស�បប�ំែខ �សី�ុត ្ ចុះ។ �ររកសុី ៈ ការរកសុីជួបឧបសគ�
�សីលមធ្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ការរកសុីពិត�្ន�្ជួប
�សី�ើងខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ �ើមានបំណង
ទុនរកសុ� ី យ�្ង់�យ ្ ធំ�យ ើ �ើយក៏មន ិ �្វ�
�្្ះអ្វីៗ អាចដំណើរការ�ន�្ួល�ើងវ�ញជា
ខុស�ស់អីទ ្វ ្។ �្�្�វ�្វើប��ីចំណាយចំណ�ល
�្ន ើ ។ មិន�្វ� ��ន ្ ប្ថុយប្ថានក្នង ុ ការបណា�ក ្ ់ ប្កបមុខរបរ�មផ្លវ� ងងឹត�្មស ើ ផ្លវ� ច្�ប់ផង�្រ។
បណ�ើរៗ។ �រ�រ ៈ �ើមានគ�្្ងចង់�្វើការ�រ
�រ�រ ៈ កុគ ំ ប្ប� ី អ ើ្វ � ី្វ ល ្ មិនសម�្នក ្ អ្នកផង�ើយ
អ្វម ី យ ួ ចូរកុនៅ ំ សា្ទក ្ � ់ រើ� ឱ្��ះ ពុ� ំ ះទ្�ន
ពុមា ំ នអ្នកណាជួយឈឺ�ល ្� �ើយ។ �ឋាដកិ � ច� ៈ នៅ
�ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្ចំណ�លខ្សត់�្សាយបន្តិចក្តី
�្្ះនៅ�្ល�្ល�នជួប�ពលំ�កលំបិនគឺ ដើមខ្មានចំណល � ខ្សត់�សា ្ យ �្នៅចុងខ្អាច
មានចំណ�ល�្ើនគួរសម។ សុខ�ព ៈ �្�វ�្ល�ត
�្លស�្្កឱ្��ន�្ើន និងមិន�្�វ�្វើការធ្ងន់ ធ្ងរហួសកមា�ង ំ្ �ើយ។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន ជ ៍ ប ួ
�ឿងរការំ កូស�្ន ើ ។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័ត�្ ្ន ះ្ ថា�ក ្ ់
ច�ចរណ៍ �្ល�ើកបរខ្វះការប្ុងប្យ័ត។ ្ន
�្ឹម�្បង់�ត�្ល�្�ឥតអំ�ើ�្ប៉ុ��្ះ។ �្�ើ�្ះ�យ�យ�យសន្សំសំ�្ គឺពុំមានប៉ះ �ល់ដល់�្ដកិ � ច�គ្ួសារ�ើយ។ សុខ�ព ៈ អាច
មានជំងឺឈឺថា�្ត់�្ើនមក�ំញី។ ដូ�្ន្ះ�្�វរក្សា
អនាម័យ�្ការហូបចុកឱ្��នល�។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះ គូ�្ហ ្ន ៍�ង�្ះយល់ចិត�� ្ត ្ទៅវ�ញទៅមក ទើប ចំណង�្នហ ្ អា ៍ ចគង់វង្ស�នយូរអ�្វង ្ ។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័តមុ ្ន តកាំបិតពូ� ឬឧបករណ៍ចុង�្ួច។
ចង់រកសុីចូលហ៊ុនជាមួយបងប��ន�តិមិត្ត គឺមិន ឱ្��ន�្ឹម�្�វ
ទើបទៅថ្ង្�្យពុំមាន�ឿង
ជ��ះ្ �ើត�ើង។ �រ�រ ៈ �ះ�នប្កបការ�រ
អ្វក ី � ៏ យគឺរ�្ង�្ងទទួល�នផលស�្ច ្ �យ បំណង�្្ថា្� � ំងអស់។
�្�្លក��្ងណា
កុឱ ំ �្ មានអំនត ួ អួត��ង ្ កា�ង ្ ឱ្��ះ។ ប្យ័ត�្ ្ន រ
�ើតជា�ឿង��វ្ ។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្មានចំណល � ពីគ្ប់ទិសទីកី្ត �្�្ព្��្ើនទុក��្ើន។ ប្យ័ត្ន
អាចជួប�្ះ្ �រលួចឆក់បន់ ្ល ។ សុខ�ព ៈ សុខ�ព ល�ជាពុំមានប��្អ្វី�ទ�ើង�ើយ។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ន្ហ៍មាន�ពល��កល�ិនល�ណាស់។
�ឋាឋាះ��ឋាក់ៈ ពុំមានជួបអ្វីគួរឱ្�កត់សមា�្ល់�ើយ។
�សីលមធ្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ការរកសុី�ប់�្តើមមាន
�សី�ង ើ ខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ អាចបណា�ក ្ ទ ់ ន ុ
�សីលមធ្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ក្នុងទំនាក់ទំនង�្ការ
កណា�ល ្ ខ្ទៅគឺអាចបណា�ក ្ ទ ់ ន ុ រកសុ� ី យ�្ង់
ទីជិត��្យ�នមិនថាផ្ល�វ�ក ឬផ្ល�វទឹក គឺសម
សារ�ើ�វ�្ �្ះពិនត ិ �្ �ើលគុណ�ព និង�ប់ចន ំ ន ួ
ដល់�យ ើ ។ ដូ�ះ្្ន �្វ� រ�ៀសរ�្�ប់�� ្ ប់�ង ើ
�ើង។ �រ�រ ៈ មុននឹង�ប់ប្កបការ�រអ្វីមួយ
�ពល�ប្�ើរជាបណ�ើរៗ។
ដូ�្ន្ះ�ប់ពី�ក់
�្្យតូចធំ�ន�យពុំមានឧបសគ�អ្វីមក�ំង
សា�្ត់�ើយ។ �រ�រ ៈ �ល់សមា�្ធការ�រ�្�វ�ន សាបរ�ប�ត់�� ្ លជាបណ�ើរៗ។
ដូ�្ន្ះ
អាចប្កបការ�រ�ន�្ញ�្�ញ ្ �ើង �្វ� ើ ន ើ្
�ន�្ន ើ ។ �ឋាដកិ � ច� ៈ នៅដើមខ្មានចំណល � �្ើន
គួរសមដូចធម្ម�។
�្ដល់ចុងខ្�្ប់�្មាន
ចំណល � �្ន ើ ពីគប់ ្ ទស ិ ទី។ សុខ�ព ៈ នៅដើមខ្
មានជំងឺឈឺថា�្ត់�្ើន។ �្ដល់ចុងខ្�្រជាមាន សុខ�ពល�ជាធម្ម�។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ន្ហ៍�្�វ
�្ះអត់ឱនឱ្���ទៅ ្ វ�ញទៅមក ទើប�នសុខកាយ សប្�យចិត។ ្ត �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ប្យ័តរ� ្ន កទឹក��្។
រកសុី�យ�្ង់�្យតូចធំ
ឬ�្ញទៅជួញដូរ
ប្កប�្�ំងអស់។ �រ�រ ៈ ឱកាសល�ៗ�នមក
បន្តច ិ �្ះ្ �្ល�្�ជាមាស�្ក ្ ់ �្វ� ើ ន ើ្ �ន
�្ើន។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្មានចំណ�ល�្ើនពី គ្ប់ទស ិ ទីក។ ី្ត �្នៅចុងខ្ �ងប្យ័តប្ ្ន �្ង �្្ង�ញ់�ក�្ បង់�ត�្ព្�ឥតអំ�ើ។
សុខ�ព ៈ �្�វយកចិតទុ ្ត កដក់របបហូបចុកឱ្��ន ទៀង�ត់�ល ្ �្� ទើបមិនអន្ត�យដល់កពះ។ ្ ��ឋា� ៈ គូ�្ហ ្ន ៍មាន�ពល��កល�ិនល�ណាស់។
�ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ពុំមានជួបអ្វីគួរឱ្�កត់សមា�្ល់�ើយ។
រកសុី គឺមុននឹងទទួល ឬប្គល់មុខទំនិញសព្វ
ឱ្��ន�្ឹម�្�វ ទើបពុំមាន�ឿងជ��្ះវ��ទ�ើត �្វ� �ៀបចំគ�្ង ្ �្នការឱ្��នច្�ស់�ស់សម ឹ អនុវត្ត�ម�្្យទើបអ្វីៗអាចដំណើរការ�ន �្ួល។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្មានចំណ�ល�្ើន
គួរសមក្តី �្ពុំមានសល់អីជា ្វ ដុំកំភួន�ើយ �្្ះ ចំណល � �្ន ើ ចំណាយក៏�ន ើ្ �្រ។ សុខ�ព ៈ �្វ�
យកចិត្តទុកដក់ចំ�ះអនាម័យ�្ការហូបចុក។
��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ន្ហ៍ប្យ័ត្នមានអ្នក�្្នាំ�ឿង មកអុជអាល។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ �្ន ើ �្�ត ើ មាននៅ�្ល
យប់។ �ើពុំមានការ�ំ�ច់ទ្គួរកុំ�្ញ�្្ផ�ះ។
�សី�ើងខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ ការរកសុី�្ើន
�សី�ត ុ្ ចុះ។ �ររកសុី ៈ ការរកសុ� ី ល ្ ��ប ្ � ់ មា ្ ន
�សី�ត ុ្ ចុះ។ �ររកសុៈី ការរកសុ� ី ន ើ្ �ញ់�ៀប ្
�ើង�ើង �្ះ្ ឱកាសល�ក�្មាន គឺពមា ំុ ន�្ន ើ
គំហក ុ �្មង។ ្ត ដូ�ះ្្ន មិន�្វ� បណា�ក ្ ទ ់ ន ុ រកសុ� ី យ
�្ម�ំងដើមទុនតិចខ្វះមុខខ្វះ�្្យទៀតផង។
មាន�្ៀប�ើអ្នកដ�្។ ដូ�្ន្ះ�្�វ�ប់�្�ប់
�ើយ។ �រ�រ ៈ �្ល�ល់ប��្ជួបប��្ �ើយ
រត់រកពឹង�ក់អកណា ្ន មា�ក ្ គ ់ រឺ �្ង�្ងទទួល�ន
ផលស�្ច ្ ដូចបំណង�្ថា ្ � ្� ម� ្ ង ំ �្វ� �ន�្ ជួយទំនក ុ ប�្ង ុ ទៀតផង។ �ឋាដកិ � ច� ៈ មានចំណល � �្ើនពីគ្ប់ទិសទី អាចប��ើនដើមទុនរកសុី ឬ
�ើក�ងលក់ដរូ ថ្មី �យពុមា ំ នឧបសគ�អ្វ� ី យ ើ ។ សុខ�ព ៈ �្វ� �ៀស�ងការ��ភ ្ សុ� ី ភ ្� ផឹក ទើប
មិនអន្ត�យដល់កពះ� ្ ះ�ៀន។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះ
ក��្ះក្មុំអាច�ក់ទងសាងពន្លក�្ន្���្ម ��្ម�ន។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ពុំមានជួប�្្ះថា�្ក់អ្វីធំដុំ គួរឱ្�កត់សមា�្ល់�ើយ។
�ពរុង�ឿង២ខ្ជាប់ៗ��្ �្រជា��្ក់ចុះ��្ង
�្ង់�្យធំ�ើយ �ើយក៏មិន�្�វរកសុីផ្ល�វ��្យ �្រ។ �រ�រ ៈ សន�ុះការ�រ�្ៀបដូចជា អុំទូក ប��្សខ្ស្ទឹកហូរ �ក់ថយ�្្យ
ពិ�ករុលទៅមុខ�្�យ
ដូ�្ន្ះ�ល់�្ខិតខំប្ឹង�្ង ្
បន្តច ិ ទើបមិននៅ�្ង ឹ មួយក�្លង ្ ។ �ឋាដកិ � ច� ៈ មិន
�្្ន់�្មានចំណ�លតិចតួចស្តួច�្តើងប៉ុ��្ះទ្
�្ម�ង ំ �្វ� �ញ់�ក�្បង់�ត�្ព្�ទៀតផង។ សុខ�ព ៈ �្�វ�្ល�ត�្លស�្្ក និង�ត់�ណ ្
ឬ�្ងកី�ឱ្��ន�្ន ើ ។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន ៍ ប្យ័តមា ្ន នជនទី៣ ចូល�្ៀត�្្ក។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ អាច�ើតមាន�្លយប់ និង�្្យ�្ល�្វ�ង។
�្
�យការបង្វិលដើមទុនមាន�ពយឺត��្វ
�រ�រៈ ចំ�ះបុគ�លិកកម្មករនៅ�មបណា�្ក្ុមហ៊ុន ឬ�ងចក្នានា ចូរកុំបង��ឿង��្ះប្�្ក
ជាមួយ�កប្�ន ឬ��្ឱ្��ះ ទើប�ន សុខ។ �ឋាដកិ � ចៈ� ចំណ�លតិចតួច មិន�្�វឱ្��្ ជំ�ក់បំណ�ល ឬខ�ីរបស់របរមានត�្ល្�ើយ។ ប្យ័ត� ្ន ញ់�ក�្
បង់�ត�្ព្�អស់រលីងពី
ខ្លន ួ ។ សុខ�ពៈ �្វ� យកចិតទុ ្ត កដក់ច� ំ ះការហូប
ចុកឱ្��នទៀត�ត់�ល ្ �្� ទើបមិនខូចក្ពះ។
��ឋា�ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍ �ល់�្�ប់ប��ប់�ឿង ជ��ះ្ តូច�ច ទើបមិន�លដលធំ�ន។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ៈ់ ប្យ័ត�្ ្ន ្ះថា�្ក់�្លដើរឆ្លងកាត់ផ្ល�វថ្នល់។
�សី�ើងខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ ការរកសុី�ន
�សី�ុត ្ ចុះ។ �ររកសុីៈ ការរកសុី�្លសង្ឃឹមថា
�សីលមធ្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ជួញជិតល�ជាងជួញ��យ ្
ចូលឥតទំ�្រ�្ �ើយ�ះបីជាមានអតិថិជនខ្លះ
លក់ទំនិញមិន�្ញកប់ដើមទុន
អាក្ក់ៗទ្ ក៏�ន�្ម ឹ �្�ត�្ទទ្�ឡប់ ្ ចល ូ
កាក់កបល�ណាស់ �យមានទំនញ ិ លក់�ញ ្ ទិញ ខ្វះបំណ�លខ្លះៗក្តីក៏មិនភ័យ�្ួយ�ត់បង់១កាក់
១�្ន�្រ។ �រ�រ ៈ �ះ�នប្កបការ�រអ្វីក៏
�យ
គឺរ�្ង�្ងទទួល�នផលស�្្ចដូច
បំណង�្្ថា�្�ំងអស់�្ម�ំង�្�វ�នបងប��ន
�តិមិត្តជួយ�្្ម�្្ងទៀតផង។ �ឋាដ�កិច� ៈ ពិត�្ន�្មានចំណ�ល�្ើនពីគ្ប់ទិសទីកី។ ្ត �្
ចំ�ះ�្ព្���្ក្�យកុំគប្បីលូក�្ទទួលយក ឱ្��ះ ទើបមិននាអ ំ ព ំ ល់ទក ុ ដ � ក់ខន ួ្ល ។ សុខ�ព ៈ
�្វ� យកចិតទុ ្ត កដក់ច� ំ ះអនាម័យ�្ចណ ំ អា ី �រ។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍ប្កប�្�ព��្ម�្ជាក់
20
ឧបសគ�ខ្លះៗក្តី �្មិន�ទជាប��្ធ្ងន់ធ្ងរ�ើយ
ដូចទឹកឃ្មុំ។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ពុំមានជួបអ្វី�ើយ។
អាចរក�្ក ្ ច ់ ណ ំ ញ ្ �ន��ង ្ �យ�ះ �្រជា �្លនាំឱ្��ំង
ស�ះដល់ការទិញ ទំនិញថ្មីចូល។ �រ�រៈ �ើមាន
បងប��ន�តិមិត្តសា�្ត់មកបបួលឱ្�រួមការ�រជា មួយ
�ង�្ះ�្ិះរ�ះពិ�រណាឱ្��នល�ិនល�ន់
ទើបមិនជាប់�ក់ព័ន�ក្នុងបទ�្មើស�្ស្ងៗ។
�ឋាដកិ � ចៈ� ចំណល � តិចតួច និងខំរក�ន�យកមា�ង ំ្ �ើស�មផង�ះ។ ដូ�្ន្ះកុំរក�នមក�យ តឹង�្�យ�យធូរឱ្��ះ។ ប្យ័ត�្ ្ន លខ្វះ មុខខ្វះ�្យ ្ គឺមន ិ �យរត់រកពឹង�ក់�� ្ យ ើ ។
សុខ�ពៈ ប្យ័តមា ្ន នជំងឈ ឺ ថា ឺ ត ្� � ់ ន ើ្ មក�ញ ំ ។ ី
��ឋា�ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍ប្យ័តមា ្ន នជនទី៣ ចូល �្ៀត�្្ក។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ៈ ប្យ័ត�� ្ន ្ក់ពីទីខ�ស់។
�្្ះដំណើរផ្ល�វ��្យ
�ើមិន�នជួបនឹង�្្ះ
ផ�ះវ�ញ�្ប� ុ៉ ះ្� ។ �រ�រ ៈ មុន�្លចុះហត��្� ឬផ្តត ិ សា�ម ្ �្�� ្ ល ើ ខ ិ ត ិ សា�ម ្ �្សង ្ ៗ �ងពិនត ិ �្
ពិចយ ័ ឱ្��នល�ត ិ ល�ន់ទប ើ ពុមា ំ នការ��ះ្ ��យ ្ នាំឱ្�បង់�តផលប្�ជន៍�្ើន។ �ឋាដ�កិច� ៈ ពិត�្ន�្មានចំណ�ល�្ើនគួរសមក្តី �្ពុំមាន
សល់អីជា ្វ ដុំកំភួន�ើយ �្្ះចំណាយ�្ើនជាង
ចំណ�ល។ សុខ�ព ៈ �្�វយកចិតទុ ្ត កដក់ចំ�ះ អនាម័យ�្ការហូបចុក។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍
មាន�ពស្នទ ិ សា�ល ្ ដូចប្ក្តី។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័ត្ន �្្ះថា�្ក់លង់ទឹក។
�សីលធម្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ការរកសុី�ប់��ើមមាន
�សី�ើងខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ ការរកសុី�ន
�សី�ុត ្ ចុះ។ �ររកសុី ៈ ការរកសុីមិន�្�វ��្ន
�ើង�ប់�្បន�ិច
ចូលឥតទំ�រ្ �្ �ើយ�ើ�ះបីជាមានអតិថជ ិ ន
ធំ�ើយ
�ពល�ប្�ើរជាបណ�រើ ។ ដូ�ះ្្ន �្វ� រ�ៀសរ�្�ប់
ទើប�ភសកា�្រៈមិន�ល
ហួស��ក ្ ដ ់ ល់�អ ្ កដ�្ ្ន ។ �រ�រ ៈ �ើមាន�្មក
បបួលរួមការ�រជាមួយ �ង�្ះ�្ះិ រ�ះពិ�រណា
ឱ្��នល�ិតល�ន់ ប្យ័ត�្ ្ន �ញ់�ក�្អាចនាំ អំពល់ទុកដល់ � ខួន ្ល ។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្មាន
ចំណល � គួរសមក�ី �្ពមា ំុ នសល់អជា ី្វ ដុក ំ ភ ំ ន ួ �ើយ �្ះ្ ខ�ង់ចណា ំ យធំជាងខ�ង់ចំណ�ល។ សុខ�ព ៈ ក្នង ុ ខ្�ះ្ �្វ� យកចិតទុ ្ត កដក់ច� ំ ះអនាម័យ�្ ចំណអា ី �រ។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន ម ៍ ន ិ �្វ� មាន
ការប្ច័ណខុ � ស�ឿង�ើយ
ទើប�នសុខកាយ
សប្�យចិត។ ្ត �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័ត�្ ្ន ះ្ ថា�ក ្ រ់ �ក ទឹក��្។
កាក់កបល�ណាស់។
មានទំ�្ញលក់�្ញទិញ
ខ្វះបំណល � ខ្លះៗសងមិនគ្ប់កក ី� ម ៏ ន ិ ភ័យ�្យ ួ �្រ។ �រ�រ ៈ ក្នុងខ្�្ះ �ល់កិច�ការ�រមាន�ពល� ប្�ើរ ជាពិ�្ស�ើមានទុក�ធុរៈ�្�វរត់ពឹង�ក់ អ្នកណាមា�្ក់ក៏ទទួល�នផលស�្្ច�្រ។
�ឋាដកិ � ច� ៈ មានចំណ�ល�្ើនពីគ្ប់ទិសទី អាច ប��ើនដើមទុនរកសុី�យពុំមានឧបស័គ�អ្វីមក�ំង
សា�្ត់�ើយ។ សុខ�ព ៈ សុខ�ពពុំមានប��្អ្វីធំ ដុំ�ទ�ើយ។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍មាន�ព
ល��កល�ិនល�ណាស់។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ពុំមានជួប�្្ះ ថា�្ក់អ្វីធំដុំគួរឱ្�កត់សមា�្ល់�ើយ។
ប្ថុយប្ថានក្នង ុ ការ�ះទុករកសុ� ី យ�្ង់�យ ្ �ើយក៏មិន�្�វប្កបមុខរបរ�្ប្ងសុី
សង�្រ។ �រ�រ ៈ �ល់កិចកា � រជួប�ឿងរកាំរកូស �្ើន។ ដូ�្ន្ះ �្�វ�្ះអត់ធ្មត់ និងរមា�្ប់ចិត្តឱ្� �្ជាក់ ទើប�ឿងតូចមិនអាចកា�យ ្ ជា�ឿងធំ�ន។
�ឋាដកិ � ច� ៈ ពុំ�្ន់�្មានចំណ�លតិចតូចប៉ុ�្ះ� ទ្ �្ម�ំង�នជួប�្្ះ�ញ់�ក�្បង់�ត �្ព្�ទៀតផង។ សុខ�ព ៈ �្វ� �្ល�ត�្លស�្ក ្ ឱ្��ន�្ើន និងមិន�្�វ�្វើការ�រធ្ងន់ធ្ងរហួស
កមា�ង ំ្ �ើយ។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន ប ៍ ្យ័ត្នមាន
អ្នកទី៣ ចូលមក�្ៀត�្្ក។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័ត្ន �្ះ្ ថា�ក ្ � ់ ក ្� ព ់ � ី ទ ើ ខ ី ស់ � ។
�សី�ើងខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ ការរកសុី�យ
�សុល ី ធម្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ការរកសុព ី ត ិ �្ន�្�ត ុ្
�សី�ត ុ្ ចុះ។ �ររកសុី ៈ ការរកសុជ ី ប ួ នឹងគូប�្ ្ ង
បំណង�្្ថា្�
�្្ះនៅ�្មានទំនិញលក់�្ញទិញចូលជាហូរ
�ៀបចំ�ើង�្ួលទុកស�្្ប់ទប់ទល់ជាមុន ទើប
សុច�រ�ត�្ឹម�្�វនឹង�នច�្ើនរុង�ឿងសម�ម �្ផ�ុយទៅវ�ញ�ើរកសុីក្នុងទុច�រ�ត
នឹង�ននាំទុក��សដក់ខ្លួន។ �រ�រ ៈ ចំ�ះ
បុគ�លិកកម្មករទៅ�មក្ុមហ៊ុន ឬ�ងចក្នានា
នឹងទទួល�នការ�តសរ�ើរពីប� ្ ន ឬ��្។
�ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្មានចំណល � �្ន ើ ពីគប់ ្ ទស ិ ទីកក�ី។ �្អ្វី�្�វប្ុងប្យ័ត� ្ន ះ គឺមិន�្�វឱ្�
�្ជ� ំ ក់បណ ំ ល � �ើយ។ សុខ�ព ៈ �្វ� �ៀស�ង
ការ��្ភសុី��្ភផឹក ទើបមិនមានអន្ត�យដល់ ក្ពះ�ះ�ៀន។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះក��្ះក្មុំអាច
�ក់ទងសាងពន្លក�្ន្��ន�យពុំមានឧប-
ចុះបន�ិចក�ី។ �្ពុំមាន�ទប��្អ្វីធ្ងន់ធ្ងរ�ើយ �្ដ�្ល។ �រ�រ ៈ មុន�្លមានហត��្� ឬ
ផ�ត ិ សា�ម ្ �្�� ្ ល ើ ខ ិ ត ិ សា�ម ្ �្សង ្ ៗ �ងប្យ័ត្ន ប្�្ង�្្ងមាន��្ំង��្ត់។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន �្មានចំណ�ល�្ើនគួរសមក�ី ជាដុំកំភួន�ើយ
�្ពុំមានសល់អី្វ
�្្ះ�យ�យខ�ះ��្យ�្ក។
សុខ�ព ៈ �្�វយកចិតទុ ្ត កដក់ចំ�ះអនាម័យ�្
ការហូបចុក។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន � ៍ ល់�� ្ ះ្ អត់ឱនឱ្���្ទៅវ�ញទៅមក
ទើបចំណង�្ន្�
មិន�្្ះ�។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ប្យ័ត�្ ្ន ្ះថា�្ក់លង់
សគ�អ្វី�ំងសា�្ត់�ើយ។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ពុំមានជួប
ទឹក។
�សីលធម្ � �ម។ �ររកសុី ៈ �ើមានមនុសស្ សម�� ី ម ្�
�សី�ុត ្ ចុះ។ �ររកសុី ៈ ការរកសុីនៅ�្�្ក � ់ចុះ
ហ៊ុនជាមួយ
អាចរកចំណ�ល�នខ្លះ។ �រ�រ ៈ ចំ�ះបុគ�លិក
�្្ះថា�្ក់អ្វីធ្ងន់ធ្ងរ�ើយ។
�្ជាក់�្វើជា��្ក់�ក់ទង�កអ្នកឱ្�រកសុីចូល �ង�្ះ�្ិះរ�ះពិ�រណាឱ្��ន
ល�ត ិ ល�ន់ ទើបមិន�ញ់�ក�្។ �រ�រ ៈ �ះ�ន ប្កបកការ�រអ្វីក៏�យ
គឺមិន�្�វ�្វើ�ំងតក់
ក្ហល់ខ្វះការពិ�រណា�ើយ។ ប្យ័ត�្ ្ន មាន
ការ��្ះ��្យអាចបង់�តផលប្�ជន៍ និង នាំអំពល់ទុកដ � ក់ខ្លួន។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ពិត�្ន�្មាន
ី្វ ដុក ំ ភ ំ ន ួ ចំណល � �្ន ើ គួរសមក�ី �្ពមា ំុ នសល់អជា
�ើយ �ើយក៏មានខុសពីទក ូ ធំ�ង ្� ធំ�ះ�្រ។
សុខ�ព ៈ �្វ� �ៀស�ងការ��ភ ្ សុ� ី ភ ្� ផឹកទើប
មិនអន្ត�យដល់សខ ុ �ព។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន ៍ ប្យ័តមា ្ន នអ្នក�្នា ្ � ំ ឿងមកអុជអាល។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ
ដ�្ល ដូ�្ន្ះ�ល់�្ខិតខំប្ឹង�្្ងបន�ិចទើប
�ើង��្ំង�្ញមុខមកត�ំង។ ដូ�្ន្ះ �្�វ�្ៀម មិនប�ជ័យ។ �រ�រ ៈ �ះ�នប្កបការ�រអ្វី
ក៏�យ គឺ�្�វ�្ះស�្បស�្ួលទៅ�មកាលៈ ទ្សៈ�្ប ្ ល ួ្ ទើបអាច�ះជំ�ន ្� ទៅមុខ�ន។
�ឋាដកិ � ច� ៈ ខ�ង់ចំណាយធំជាងខ�ង់ចំណ�ល ដូ�្ន្ះ អាចជួបវ�បត្ត� ិ ដ ្ កិ � ចគ្ � សា ួ រ�ៀសមិនផុត�ើយ។
សុខ�ព ៈ ស�្្ប់អ្នកជំងឺទើប�នជាសះ�្បើយ �ងស�្្កឱ្��ន�្ើន។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ
�្នហ ្ ជ ៍ ប ួ �ឿងរការំ កូស�្ន ើ ។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័ត្ន �្្ះថា�្ក់�្លដើរឆ្លងកាត់ផ្ល�វថ្នល់។
�សីលធម្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ការរកសុីក្នុងខ្�្ះពិត �្ន�្មាន�ពល�ប្�ើរជាបណ�ើរៗក�ី �្�ះ �នប្កបរបរអ្វម ី យ ួ គឺ�វ�្ �្ក ្ ដប្ជាទើបអាច
ឬក្ុមហ៊ុននានា
�ះជំ�នទៅមុខ�ន។ �រ�រ ៈ �ះ�នប្កប
ឬប្�ន។ �ឋាដកិ � ច� ៈ ក្នុងខ្�្ះ មិន�្្ន់�្មាន
ជាប់ជានិច� ជាពិ�្សមុន�្លទទួល ឬប្គល់
កម្មករនៅ�មបណា�្�ងចក្
�្�វ�ៀស�ងការ��្ះប្�្កជាមួយនឹង��្ ចំណ�លតិចតួចប៉ុ�្ះ� ទ្ �្ម�ំង�ញ់�ក �្បង់�ត�្ព្�ផង។ សុខ�ព ៈ �្�វ�្ល�ត�្ល
ស�្្កឱ្��ន�្ើន និងមិន�្វើការ�រ�្ល្ច�យ
�្ល្ចទឹក�ើយ។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍�ល់�្ �ប់ប��ប់�ឿងរកាំរកូសទើបពុំមានការប្ះ�។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ប្យ័ត�្ ្ន ្ះថា�្ក់�ើកបរ�្លយប់។
ប្យ័តមុ ្ន តកាំបិតពូ� ឬឧបករណ៍ចុង�្ួច។
ការ�រអ្វីក៏�យ
គឺ�្�វមានសា�្រតីប្ុងប្យ័ត្ន
ទំនិញសព្វសារ�ើ �ង�្ះពិនិត្�គុណ�ព និង
�ប់ចន ំ ន ួ ឱ្��ន�្ម ឹ �្វ� ។ �ឋាដកិ � ច� ៈ មានចំណល � តិចតូច �្ចង ុ ខ្�នចូលខ្ថី្ម នឹងមានចំណល �
�្ើនមកពីគ្ប់ទិសទិ។ សុខ�ព ៈ �្�វយកចិត្ត ទុកដក់ច� ំ ះរបបហូបចុកឱ្��នទៀង�ត់�ល ្
�្�។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន មា ៍ ន�ពស្នទ ិ សា� � ល ្
ដូចប្ក្តី។ �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័តជួ ្ន ប�្ះ្ ថា�ក ្ � ់ ល ្ �្វើដំណើរផ្ល�វ��្យ។
�សី�ង ើ ខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ ការរកសុ� ី ះ�ន
�សីលមធ្ � �ម។ �ររកសុី ៈ ជួញជិតល�ជាងជួញ��យ ្
�សី�ើងខ�ស់��្ ្ ត។ �ររកសុី ៈ ការរកសុីអាច
ក៏មន ិ មានភ័យ�្យ ួ អ្វ� ី រ្ �្ះ្ �កអ្នកអាចយក
អាក្ក់ៗទ្កន ៏ ង ឹ �ន�្ម ឹ �ត�្ទទ្�ឡប់ ្ ចល ូ
អាច�្ញទៅរកសុជ ី ញ ួ ដូរនៅ�មទីជត ិ ��យ ្ មិន
ជួបគូប�្ ្ ង�ើង��ង ្ំ �្ញមកត�ង ំ ��ង ្ ណាក�ី �្ៀបឈ្នះជានិច�។ �រ�រ ៈ ឱកាសល�ៗ�នមក ដល់�ើយ
ដូ�្ន្ះ�្�វ�ៀស�្�ប់�ើង�ប់�្
បន�ច ិ �្ះ្ �្ល�្�ជាមាស�្ក ្ ់ �្វ� ើ ន ើ្ �ន
�្ើន។ �ឋាដកិ � ច� ៈ �្្�្ពីមានចំណ�ល�្ើនពី គ្ប់ទស ិ ទី គឺនៅមានបងបង�ន � �តិមត ិ យក� ្ត ភ
សកា�រ្ ៈមកឱ្�ដល់ផះទៀតផង។ � សុខ�ព ៈ �្វ� �្ល�ត
�្លស�្្ក និង�្ងកី� ឬ�ត់�្ណឱ្�
�ន�្ើន។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះគូ�្ហ ្ន ៍មាន�ពល��ក ល�ិនណាស់។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ប្យ័តមុ ្ន តកាំបិតពូ� ឬឧបករណ៍ចុង�្ួច។
�ឋា�
មី�-េម� ២០២២
�្ះ្ ដំណរើ ផ្លវ� ��យ ្ �ើមន ិ �នជួបនឹង�្ះ្ ថា�ក ្ ់ ផ�ះវ�ញ�្ប� ុ៉ ះ្� ។ �រ�រ ៈ �ះ�នប្កបការ�រ អ្វីក៏�យ
គឺ�្�វមានទំនាក់ទំនងល�ជាមួយនឹង
មនុស្សផង�ំ�យ ទើបអ្វីៗអាចដំណើរការ�ន
�្ួល។ �ឋាដកិ � ច� ៈ នៅដើមខ្ពិត�្ន�្មាន ចំណ�លតិចតួចស�ួច��ើងក�ី
ប៉ុ��្នៅចុងខ្មាន
ចំណ�ល�្ើនពីគ្ប់ទិសទី។ សុខ�ព ៈ �្�វ�្ល�ត
�្លស�្្ក និង�ត់�្ណឱ្��ន�្ើន។ ��� ឋា ៈ ចំ�ះគូ�ហ ្្ន � ៍ វ�្ �្ះអត់ឱនឱ្���ទៅ ្ វ�ញ
ទៅមក ទើប�នសុខកាយសប្�យចិត។ ្ត �ឋាះឋា ��ក ឋា ់ ៈ ប្យ័ត�្ ្ន ្ះថា�្ក់រអិល �ើងចុះកាំជណ�ើរ។
ឬជំពប់�ើង��្ក់�្ល
បណា�្ក់ទុន�យ�្ង់�្យតូចធំ�ន �្ម�ំង
ថាផ្ល�វ�ក ឬផ្ល�វទឹក�ើយ គឺសមប្កប�្�ំង
អស់។ �រ�រ ៈ ពិត�្ន�្�ល់កិចកា � រ�រទទួល �ន�គជ័យសម�មបំណងប្ថា�្ក�ី
�្ចូរកុំ
ប��្ញ�ពអំនួតអួត�្ម្ងកា�្ងឱ្��ះ ទើបមិន
នៅឯ�មា�្ក់ឯង។ �ឋាដ�កិច� ៈ ពិត�្ន�្ចំណ�ល
�្ន ើ ពីគប់ ្ ទស ិ ទីកី� �្�ព្ ្ ��្ន ើ ទុក�្ � ន ើ ប្យ័ត្ន �្ះ្ �រលួចឆក់បន់ ្ល ។ សុខ�ព ៈ ចំ�ះសុខ�ព
ពុំមានប��្�ទធ្ងន់ធ្ងរ�ើយ។ ��ឋា� ៈ ចំ�ះ
គូ�្ហ ្ន ៍ប្កប�្�ព��្ម��្ម និង�្ជាក់�្ជុំ ដូចទឹកអំឫទ�។ �ឋាឋាះ��ឋាក់ ៈ ពុំមានជួប�្្ះថា�្ក់អ្វី ធំដុំគួរឱ្�កត់សមា�្ល់�ើយ។
21
ស្វែងយល់អំពីប្រទេសជប៉ុន ទស្សនាវដ្តញ ី ញឹមខ្មរែ សូមផ្តលជ ់ ន ូ នៅព័តមា ៌ នជាមូលដ្ឋន ា
About JAPAN
មួយចំនួនស្តីពីប្រទេសជប៉ុន
ជូនប្រិយមិត្តអ្នកអានដើម្បី
ស្វែងយល់ពីប្រទេសជប៉ុន។ យើងខ្ញុំសង្ឃឹងថា ប្រិយមិត្តអ្នក
អាននឹងមានឱកាសទៅទស្សនាប្រទស េ ជប៉ន ុ ក្នង ុ ដំណរើ កម្សាន្ត ផ្ទាល់ខ្លួន ជាមួយមិត្តភក្តិ ឬក្រុមគ្រួសារ នាថ្ងៃណាមួយ។
ព័ត៌មានមូលដ្ឋានរបស់ប្រទេសជប៉ុន ចំនួនប្រជាជន
125.12 លាន
រូបិយប័ណ្ណ នាក់
(ខែតុលា ឆ្នាំ 2021 / ការិយាល័យស្ថិតិនៃក្រសួងមហាផ្ទៃ និងស្ថិតិ)
ប្រទេសកម្ពុជាមានប្រមាណ 15.28 លាននាក់ (ខែមិនា ឆ្នាំ 2019 / ការិយាល័យស្ថិតិនៃក្រសួងផែនការ)
US$1
(ប្រហល ែ 4000រៀល)
= ប្រហែល 113 យ៉េន ខែតុលា ឆ្នាំ2021
* អត្រាប្តូរប្រាក់ប្រែប្រួលជារ�ៀងរាល់ថ្ងៃ។
នៅប្រទេសជប៉ន ុ មានក្រដាសប្រាក់៖ 1,000យ៉េន 2,000យ៉េន
5,000យ៉េន 10,000យ៉េន ហ�ើយតម្លៃតូចជាងនេះគឺជាប្រាក់កាក់។
ផ្ទៃដី
378,000
ដែលមាន 1យ៉េន 5យ៉េន 10យ៉េន 50យ៉េន 100យ៉េន និង 500យ៉េន។
លុយធីប
នៅប្រទេសជប៉ុនមិនមានទំលាប់ឱ្យប្រាក់ធីបទេ។
ប្រមាណពីរដងនៃទំហំផ្ទៃដីប្រទេសកម្ពុជា (កម្ពុជាៈ 181,035 km²)
ម�៉ោងន�ៅជប៉ុន
+2 ម�៉ោង
ម�៉ោងកម្ពុជា
ម៉ោង12ថ្ងៃត្រង់នៅប្រទេសកម្ពុជា គឺត្រូវនឹងម៉េាង2 រស�ៀល
នៅប្រទេសជប៉ុន។
ពន្ធ
10%
ពន្ធល�ើការប្រើប្រាស់
ចាប់ពីឆ្នា2 ំ 019 មក ជាគេាលការណ៍ តម្លៃដែលបង្ហាញល�ើ
មុខទំនិញទាំងអស់ គឺជាតម្លៃដែលរួមបញ្ចូ លពន្ធប្រើប្រាស់ ១០% ជាស្រេច។
ហាងទំនិញដែលល�ើកលែងពន្ធ
ភាសា
ភាសាជប៉ុន (ជាភាសាផ្លូវការ) ប្រជាជនជប៉ុនភាគច្រើនមិនអាចនិយាយភាសាអង់គ្លេសបាន
ដូច្នេះវាមានផលលំបាកបន្តិចចំពេាះភ្ញៀវទេសចរណ៍។ មានកន្លែង មួយចំនួនដែលសរសេរការណែនាំជាភាសាអង់គ្លេសដូចជា៖
នៅតាមស្ថានីយ៍រថភ្លើងជាដ�ើម ជាទូទៅ មានផ្លាកសញ្ញាបង្ហាញ ផ្លូវនិងអគារជាដ�ើមត្រូវបានសរសេរតែជាភាសាជប៉ុនប៉ុណ្ណោះ។
ប្រសិនប�ើអ្នកទៅទស្សនាប្រទេសជប៉ុន សូមត្រៀមទាញយកកម្ម វិធីផែនទីណែនាំជាភាសាអង់គ្លេសជាជំនួយ។
▼ េយាងពី
● Website「JAPAN. Tax-Free Shop」
https://tax-freeshop.jnto.go.jp/eng/index.php អ្នកក៏អាចស្វែងរកព័តមា ៌ នបន្ថែមអំពី
ហាងទំនញ ិ ដែលល�ើកលែងពន្ធ នង ិ រប�ៀប កាត់ពន្ធនៅតាមបណ្ តា ភ្នាក់ងារទេស_
ចរណ៍តាមតំបន់នីមយ ួ ៗក្នុងប្រទេស ជប៉ុនផងដែរ។
22
About JAPAN ការពិសាសុរា・ការជក់រារី គៅកនាុង្បគទសជប៉ុនការទទួលទានសុ រា នង ិ ជក់រារគ្កាមអាយុ ី 20ឆ្នា ំ ្តរូវរានហាមឃាត់។ ជនបរគទសស្នាក់គៅ្បគទសជប៉ុន ្តរូវគេារពតាមចបាប់ជប៉ុន ែចូគចនាុះសចូ ម្បរង្បយ័តនា! គៅគភ្ជនយ ី ដាឋាន
និងហាងលក់រារមួ ី យចំនួន គឺទាមទារការបង្ហាញអតតាសញ្�ណប័ណ� ជាគែម ើ គែម ើ ្គី ផទាៀងផ្ទាត់អាយុ។
ការទំនាក់ទំនង ការយប្រើបរាស់ទូរស័ពទៃផដ គៅកនាុង្បគទសជប៉ុន ការគ្បើ្រាស់ទចូរស័ពទាមែគឺត្មរូវឱ្យមាន ការចុុះកិច្សន្យជាមួយ្ករម�៑ុនទចូរគមោគមន៍ គ�ើយ្តរូវបង់មថលៃ គសវា្បចាំដខជារួម ទាំងការនយ ិ យទចូរស័ពទា នង ិ គសវាអុន ី ធណ ឺ ិ ត។
គបើគ្បៀបគធៀបនលឹង្បគទសកម្ុជា ដែល្េាន់ដតទិញសុី មកាត របស់្ករម�៑ុនទចូរគមោគមន៍មកគ្បើ្រាស់គោុះ គៅ្បគទស
កហនលងជក់រារី
ការជក់រារគៅតាមែងផលៃ ី ចូ វគ្ឺ តរូវរានហាមឃាត់គដាយបទបញ� តតាិ
មន្ករង ខ័ណ្ឌ ឃំុ ្ចូមជា ិ គ្ចើនកដនលៃង។ ្បសិនគបើអនាកជក់រារ ី គៅគ្ៅកដនលៃងដែលកំណត់ គន ័ ែចូគចនាុះចចូរ្បរង្បយ័តនា។ ឺ ង លឹ ្តរូវពន ិ យ
គៅតាមហាងកាគ�វែ និងគភ្ជនីយដាឋានភ្គគ្ចើន គឺមានដបងដចក ជាដផនាកកដនលៃងមន ិ ជក់រារ ី នង ិ ដផនាកកដនលៃងជក់រារ។ ី
កាតស្មាប់គ្ញៀវគទសចរណ៍បរគទស។
កហនលង WiFi ឥត្រង់បរាក់ គៅតាមគភ្ជនីយដាឋាន និងស្ថែនីយរ៍ ថគ្លៃង ើ ជាគែើម ប៉ុដនតា គែើម្ ី
គ្ប្ើ រាស់ គគត្មរូវឱ្យគធវែកា ើ រចុុះគឈា្មុះជាមុនសិន ែចូគចនាុះសចូ ម្បរង
តង់ស្យុងអគ្ិសនីគៅ្បគទសជប៉ុនគឺ 100V គ�ើយគ្បកង់គៅ
ភ្គខ្ងគកត ើ ្បគទសជប៉ុនគឺ 50Hz ដតភ្គខ្ងលិច្បគទសជប៉ុន វញគ ិ ឺ 60Hz។ គដាយគៅ្បគទសកម្ុជា គគគ្បើ្រាស់គ្គ�ងអគ្ិសនី តង់ស្យុង 200V ែចូគចនាុះអនាកចំរាច់្តរូវគ្តៀមឧបករណ៍បតាចូរតង់ស្យុង យ៉ងណ្មញ ិ
គឺមានភ្ពស្មុគស្្មញបនតាិចចំគពាុះនីតិវធ ិ ីចុុះគឈា្មុះ គ្បើ្រាស់ ប៉ុដនតាគៅតាម្ពលានយនតាគហាុះជប៉ុន មានលក់សុីម
្បព័ន្ធអុន ៏ ំពុងដតគកន ី ធណ ឺ ិ ត WiFi ដែលឥតគត ិ មថលៃកក ើ គឡង ើ
តង់សភយពុងអ�្ិសនី
អគ្ិសនីគៅកនាុង្បគទសជប៉ុន។
ជប៉ុនវញ ិ
្បយ័តនា។
គៅកដនលៃងគផសេងៗជាគ្ចើន។
មានឧបករណ៍
▼ យ៉ោងពី
គអឡច ួ ចំនួនែចូចជា៖ កំុព្យចូទ័រផ្ទាល់ខួ ន លៃ នង ី យ ិ ្តរូនច ិ គសរថ្ម ី ម ិ ទចូរស័ពទា ថ្មីៗជាគែើម អាចគ្បើ្រាស់រានជាទចូគៅទចូទាង ំ ពិ្ពគលាកជាមួយ ួ
● Website「JAPAN Mobile Tips」 www.jnto.go.jp/mobiletips/eng/
INPUT: 100-240V, 50-60Hz។ ម៉្យងគទៀត គៅកនាុង្បគទសជប៉ុន រចូបរាងមន្ពីគ្លៃង ើ គឺជា្បគ្ទមានរន្ធគដាតពីររាងតំដប៉ត្បគ្ទ A។
គគ�ទំពរ័ ដែលសគង�បព័តមា ៌ នការ
សចូ ម្បរង្បយ័តនាចំគពាុះឧបករណ៍ដែលមានឌុយគដាតគ្លៃង ើ ខុសេានា
គ្បើ្រាស់ទចូរស័ពទាចល័តគៅកនាុង្បគទស
(្បគ្ទមចូល្បគ្ទមានគជើងបីជាគែើម) គពាលគឺអនាក្តរូវការអាដាប់ទរ័ គែម ើ ្គី ដាតវា។
※ ្បដាប់ផ្លៃស់បចូ រតង់ តា ស្យុងអគ្ស ិ នី
ថ្មីៗគនុះ ្បសិនគបើអនាកទាញយកកម្មវធ ិ ីទុកជាមុន
អនាកអាចគ្ប្ើ រាស់់គសវាកម្ម្បព័ន្ធអុន ី ធណ ឺ ិ ត WiFi ឥតគត ិ មថលៃ
ជប៉ុន។ SIM កាត រចូតទ័រ WiFi ការ
គ្បើ្រាស់ WiFi ឥតគិតមថលៃជាគែើម។
នង ិ អាដាប់ទរ័ គដាតគអា ឺ ចទញ ិ រានគៅតាមហាង
អគ្ស ិ នធ ី ំៗកនាុង្បគទសជប៉ុន។
●「Japan Connected-free Wi-Fi 」 ●「Travel Japan Wi-Fi 」 ្បសិនគបអ ំ ពរី ខ្ងគលើទុកជាមុន ិ ទា ើ នាកទាញយកកម្មវធ ី ង
អនាកអាចគ្បើ្រាស់គសវាកម្ម WiFi ឥតគិតមថលៃគៅកដនលៃង SE type
A type
ដែលមាន WiFi។
BF type
មថងៃ�ប់ស្មាក្បចាំឆ្នា2 ំ 022 មានែចូចខ្ងគ្កាម។ គៅមថងៃ�ប់ស្មាក្តរួតេានាចំមថងៃអាទត ិ ្យគ្ឺ តរូវគផទារគៅ�ប់
គៅមថងៃចនទាជំនួសវញ។ គៅ្បគទសជប៉ុនគគគធវែើែំគណើរកំស្នតាគៅមថងៃចុងសរាតា�៍ គៅមុនមថងៃបុណ្យមួយមថងៃ ឬមថងៃបុណ្យ ិ
ផថ��្រ់សប�ាក
វសសេមកាល បុណ្យ OBON “បុណ្យ្ជាុប ំ ណ ិ ិ ្ឌ ជប៉ុន” (មថងៃទ1 ី 3 ែល់ទ1 ី 5 ដខសីហា) បុណ្យចចូលឆ្នាំថ្មី (មថងៃទ2 ី 9 ដខធនាចូ ឆ្នា2 ំ 022~មថងៃទី3 ដខមករា ឆ្នា2 ំ 0 23) ដែលគធវែើឱ្យចរាចរណ៍មានភ្ពមមាញលឹក និងតមមលៃសណ្ ឋា េារគឡើងមថលៃជាគែើម។
ៃថ�ទី 01
ែថ�បុណ��ចូល���ំសកល
ៃថ�ទី 10
ែថ�បុណ��េពញវ័យ
ៃថ�ទី 11
ទិ�ែថ���ប��តិ
ៃថ�ទី 23
ពិធប ី ណ ុ �� ចេ�មើន�ពះជន��ពះេ�អធិ�ជ��
ែខមិ�
ៃថ�ទី 21
ែថ�និ�ឃរដូវ
ែខេម�
ៃថ�ទី 29
ែថ�បុណ�� Showa
ៃថ�ទី 03
ទិ�រ�លឹករដ�ធម�នុញ
ៃថ�ទី 04
ទិ�ៃនៃថ�ៃបតង
ែខមក�
ែខកុម�ៈ
ែខឧស�
ៃថ�ទី 05
ែថ�បុណ��កុ�រ
ែខកក��
ៃថ�ទី 18
ែថ�បុណ��សមុទ��
ែខសី�
ៃថ�ទី 11
ែថ�បុណ��ភ�ំ
ៃថ�ទី 19
ៃថ�រ�លឹកគុណមនុស���ស់
ៃថ�ទី 23
ទិ�សម��តី
ៃថ�ទី 10
ែថ�បុណ��កី��តិ
ៃថ�ទី 03
ទិ�វប��ធម៌
ៃថ�ទី 23
ទិ�ពលកម�
ែខក��� ែខតុ� ែខវ�ច�ិ�
23
អាកាសធាតុនិងរដូវ អាកាសធាតុ តំបន់ភាគច្រើននៃប្រទេសជប៉ុន គឺស្ថិតនៅតំបន់ក្តៅ ល្មមដែល
មានសីតណ ុ ្ហភាពខុសៗគ្នាចែកចេញជាបួនរដូវ។ ម្យង ៉ា ទ�ៀត សណ្ ឋា ន ដីប្រទេសជប៉ុនមានរាងទ្រវែងដែលលាតសន្ធឹងពីភាគខាងត្បូង
ទៅខាងជ�ើង ហ�ើយទទួលឥទ្ធិពលពី ខ្យល់រដូវ និងចរន្តទឹកសមុទ្រ ដែលនាំអោយអាកាសធាតុតាមតំបន់នីមយ ួ ៗមានភាពខុសៗគ្នា។
កោះ Hokkaido ដែលស្ថិតនៅភាគខាងជ�ើងបង្អស់នៃប្រទេស ជប៉ុន គឺមានភាពត្រជាក់ខ្លាង ំ ក្នុងរដូវរងា តែកោះ Okinawa ដែល
ស្ថិតនៅភាគខាងត្បូងបង្អស់នៃប្រទេសជប៉ុនវញ ិ មានសីតុណ្ហភាព កៅ្តល្មមពេញមួយឆ្នា ំ ទេាះបីជារដូវរងាក៏មន ំ ដែរ។ ិ រងាខ្លាង
ល�ើសពីនេះទ�ៀត ដេាយសារតែជប៉ុនមានជួរភ្នំខ្ពស់ៗច្រើន ធ្វើ
ឱ្យរដូវរងាមានពពក ឬព្រិល និងភ្លៀងជាញឹកញាប់នៅក្នុងប៉ែក សមុទ្រជប៉ុន
ប៉ុន្តែប៉ែកមហាសមុទ្រប៉ា ស៊ី ហ្វីកវញ ិ
មានមេឃស្រលះ។
រដូវ
គឺភាគច្រើន
រដូវភ្លៀង ជាទូទៅ ចាប់ពីចុងខែមថ ិ ុនា ដល់ចុងខែកក្កដា មានភ្លៀងធ្លាក់ច្រើន
ល�ើកលែងតែនៅកោះ Hokkaido។ ភ្លៀងនៅប្រទេសជប៉ន ុ មន ិ មែនជាភ្លៀង
ធ្លាក់ខ្លាង ំ ៗនោះទេ តែវាភាគច្រន ើ ជាភ្លៀងរលឹមស្រិចៗរយៈពេលយូរ។
ខ្យល់ព្យុះ ព្យុះសុី ក្លូនត្រូពច ្ល កាត់ប្រទេស ិ ក�ត ើ នៅល�ើសមុទ្រភាគខាងត្ង បូ បក់ឆង ជប៉ុនជាច្រើនដងពីខែកក្កដា ដល់ខែតុលា។ វានាំមកជាមួយខ្យល់បក់ នង ំ ពេលបក់ឆ្ពេាះទៅភាគខាងជ�ង តា លអេាយ ើ ម្តងៗ ដូច្នេះបណ្ ិ ភ្លៀងខ្លាង
មានគ្រេាះមហន្តរាយដូចជា៖ ការធ្លាក់បាក់ដីភ្នំ នីវូទ៉ ឹកសមុទ្រឡ�ើងខ្ពស់ នង ិ ទក ឹ ជំនន់ជាដ�ើម។
រដូវនៅប្រទេសជប៉ុនចែកជា៤គ៖ ួ ៗ គេអាច ឺ រដូវផ្ការក ី រដូវកៅ្ដ រដូវស្លឹកឈ�ជ្ ើ រុះ នង ិ រដូវរងា។ នៅតាមរដូវនម ី យ
សប្បាយរករាយជាមួ យទេសភាពខុសៗគ្នាក្នុងរដូវទាំង៤ នោះ ព្រមទាំងពិធីបុណ្យនានា និងចំណីអាហារផ្សេងៗ ី ជាដេីម។
រដូវផ្ការីក
បន្ទាប់ពរី ដូវរងាកន្លងផុត រដូវផ្ការកន ី ង ឹ ឈានមកដល់។ មានផ្កា SAKURA នង ផ្ កា ផ្សេងៗទ�ៀតជាច្រ ន ិ ើ រកស្ ី គុ សស្គាយ ដែលវាក៏
វាជារដូវដែលព្រះអាទត ំ ។ នៅពេល ិ ្យបញ្ចេ ញពន្លឺ នង ិ ក្តៅ ខ្លាង រដូវភ្លៀងដែលចាប់ពច ុ ង ខែម ថ ុ នា ដល់ ពា ក់ ក ណ្ តា លខែកក្កដា ី ិ
ក្នុងអំឡងពេលនេះ សម្រាប់អក ្ន ទេសចរមកពប្រទេ សកម្ពុជាវញ ិ ី ុ ច្បាស់ជាមានអារម្មណ៍ត្រជាក់នៅឡ�យ ដូច្នេះ ើ
ជិតដល់៤០អង្សាសេ
ជារដូវធ្វឱ ើ ្យមានអារម្មណ៍ស្រស់ស្រាយផងដែរ។ យ៉ាងណាមញ ិ ផ្កា SAKURA រកចាប់ ពីចុងខែមនា ទៅដ�ើមខែមេសា ក៏បុន្តែ ៉ ី ី
ប�ើអ្នកទៅទស្សនាក្នុងរដូវនេះ គួរត្រៀម ការពារសម្លៀកបំពាក់ការពាររងា។
កន្លែងទស្សនា・ព្រឹត្តិការណ៍ ការម�ើលផ្កា SAKURA និងផ្កាដទៃទ�ៀត ប�ើនិយាយពីរដូវផ្ការក ី គេសំ ដៅល�ើផ្កា SAKURA។ មាន
ភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសជាច្រន ើ មកទស្សនាផ្កា SAKURA នៅ
ប្រទេសជប៉ុន។ គួររ ំលឹកថា ផ្កា SAKURA រកអាស្រ័យល� ី ើ
កន្លងផុតទៅភ្លាមនេាះ
សីតុណ្ហភាពនឹងក�ើនយ៉ាងល�ឿនដែល បញ្ជាក់ថារដូវកៅ្តមកដល់ហ�ើយ។ សីតុណ្ហភាពខ្ពស់បំផុតក�ើន ហ�យ ើ ដោយរដូវកៅ្តនៅប្រទេសជប៉ុន មានសំ ណ�ើមខ្ពស់ ដូច្នេះថ្ងៃខ្លះអាចមាន អារម្មណ៍ថាកៅ្តជាងប្រទេសកម្ពុជា ទៅទ�ៀត។
កន្លែងទស្សនា・ព្រឹត្តិការណ៍ បុណ្យរដូវក�ៅ្ត កម្មវិធីបាញ់កាំជ្រួច ឡ�ើងភ្នំ FUJI ហែលទឹកសមុទ្រ ជាដ�ើម
នៅប្រទេសជប៉ន ុ មានវស្សមកាលរដូវកៅ ្ត ហ�យ ិ ើ មានព្រឹត្តិការណ៍
អាកាសធាតុនៃឆ្នាន ំ ង ួ ៗ ដូច្នេះអ្នកគួរស្វែរកព័ត៌ ិ តាមតំបន់នម ី យ
ជាច្រើនប្រារព្ធឡ�ើង
ចាប់ពីភាគខាងត្បូងនៃប្រទេស ហ�ើយជារ�ៀងរាល់ឆ្នានំ ៅចុងខែ
នម ួ ៗ ទូទាង ំ ប្រទេស ហ�យ ៉ឺ គ្រាប់ ី យ ើ កាំជ្រួចរាប់ពាន់ទៅរាប់មន
មានបន្ថែមល�ើបណ្ តា ញអុីនធឺណិតជាដ�ើម។ ផ្កា SAKURA រក ី មនាទ ស្អាត ី ៅដ�ើមខែមេសា ផ្កា SAKURA នៅតូក្យូរកស្រស់ ី គួរឱ្យគយគន់។
24
រដូវក្តៅ
ប្រពៃណីនៅរដូវកៅ្ត។
ជាពិសេស
កម្មវធ ំ រួចគឺជាពិធី ិ ីបាញ់ កាជ្
វាត្រូវបានគេប្រារព្ធធ្វើឡ�ើងតាមតំបន់
នឹងត្រូវបាញ់ បង្ហេាះទៅល�ើមេឃ។
About JAPAN សីតុណ្ហភាព និងបរិមាណភ្លៀងប្រចាំឆ្នាំ (ជប៉ុន / កម្ពុជា) សីតណ ុ ភា ្ហ ពជាមធយ្ ម
Tokyo
ភ្នព ំ ញ េ
កំពស់ទក ឹ
Tokyo
ភ្នព ំ ញ េ
ទិន្ននយ ័ នៃតារាងមធ្យមភាគខាងក្រោម គិតពីខែសីហា ឆ្នា2ំ 015 រហូតដល់ខែកក្កដា ឆ្នា2ំ 019។ ទន ្ន យ ័ នេះដកស្រង់ពកា ិ ន ី របង្ហាញ
ពីឧត្តុនិយមនៃទីភ្នាក់ងារឧត្តុនិយមជប៉ុន។
ខែ 531.5 (℃)
30
ភ្នព ំ ញ េ
25.6
30.8
29.5
Tokyo
26.9
29.2
20
28.0
27.8
200
159.8
149.3
150
141.5 123.6
122.2
16.8
117.0
106.5
14.7
15
85.5
100 81.0
11.9
70.7
10
5
250
28.6
28.3
209.5 26.4 193.0 22.8
22.0 20.0
28.5
27.3
(mm) 244.0
6.9 26.0 6.9 5.8 10.0 15.5
49.0
47.0
30.2
50 6.6 26.1 15.0
4.0
0
រដូវរងា
រដូវស្លឹកឈ�ើជ្រុះ
ជារដូវដែលមានកំដៅនង ិ សំ ណ�ើមធ្លាក់ចុះ
កំពស់ទក ឹ
សីតណ ុ ភា ្ហ ពជាមធ្យម
25
30.0
29.3
279.0
ហ�យ ើ ជារដូវ
ដែលងាយស្រួលរស់នៅ។ ក្រៅពីសលឹ ្កឈ�ជ្ ើ រុះដែលមានប្រជា
វាជារដូវត្រជាក់បផ ំ ត ុ ប្រចាំឆ្នា ំ។ ប�អ ្ន ទៅកំសាន្តប្រទេសជប៉ន ុ ើ ក
ប្រិយភាពសំ រាប់ជនបរទេស រដូវស្លឹកឈ�ជ្ ើ រុះក៏ជារដូវដែលមាន
ក្នុងរដូវនេះ សូ មរ�ៀបចំសម្លៀកបំពាក់ការពារត្រជាក់សំរាប់រដូវ រងានេះ។ ប�ទេាះ បជា ំ បនច ្តិ ប៉ុន្តែទេសភាពព្រិល ើ ី វាត្រជាក់ខ្លាង
សូ មកុំភ្លេចសាកល្បងម្ហូបអាហារជប៉ុនក្នុង
ជនជាតខ្មែ ិ រមកទស្សនា។
ចំណីអាហារឆ្ងាញ់ ៗផងដែរ។ ប�ើអញ្ជ ើ ញមកលេងក្នុងរដូវនេះ រដូវកាលនេះ។
កន្លែងទស្សនា・ព្រឹត្តិការណ៍ ទស្សនាស្លឹកឈ�ើប្រែពណ៌ក្រហម
ផ្កា Cosmos នឹងការកំសាន្តនៃរដូវស្លឹកឈ�ើជ្រុះជាដ�ើម
ដែលពុមា ំ ននៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា គព ឺ ត ិ ជាគួរឱ្យទាក់ទាញសម្រាប់
កន្លែងទស្សនា・ព្រឹត្តិការណ៍ ព្រិល ស្គី (កីឡារដូវត្រជាក់) ពិធីបុណ្យចូលឆ្នាំថ្មី ជាដ�ើម
យ៉ាងណាមញ វាមន ំ ិ ិ មានព្រិលធា្ល ក់គរនៅគ្រប់កន្លែងទូទាង
ពណ៌ស្លឹកឈ�តា ើ មដ�ើមឈ�ល� ើ ើ ភ្នំ និងដ�ើមឈ�តា ើ មផ្លូវ ដែល ប្រែពព ើ គព ី ណ៌បៃតងទៅជាពណ៌ក្រហមឬពណ៌ល�ឿងជាដ�ម ឺ ត ិ
ប្រទេសក្នុងរដូវរងានេាះទេ។ កន្លែងពេញនយ ិ មសំ រាប់ភ្ញៀវទេស ចរណ៍ដែលចង់បះព្រិ ៉ លគមា ៏ ញនយ ឺ ន៖ រមណីយដ្ឋានជះិ ស្គីដពេ ិ ម
នៃធម្មជាតិ! ដេាយហេតុនេះហ�ើយ ទ�ើបរដូវស្លឹកឈ�ជ្ ើ រុះក៏ដូច
រករាយជាមួ យនង ី ឹ ONSEN (ទក ឹ កៅ្តធម្មជាត)ិ នៅ Zao នៃខេត្ត
ជាស្រស់ស្អាត ដែលយ�ង ើ អាចនយា ិ យបានថាជាសម្រស់សិល្បៈ
រដូវផ្កា SAKURA រក ី នៅ Kyoto Nara និង Nikko ជាដ�ើមគឺ
ជាចំណុចដែលមានភ្ញៀវទេសចរណ៍ជាច្រន ើ មកទស្សនា។
ស្ថិតនៅកោះ Hokkaido និងខេត្ត Nagano ហ�ើយអ្នកក៏អាច Yamagata និងទេសភាពព្រិលនៅ Shirakawago នៃខេត្ត
Gifu ដែលជាកន្លែងមានផ្ទះបែបប្រពៃណីបុរាណ ដែលត្រូវបាន ចុះក្នុងបញ្ជីបេតិកភណ្ឌពិភពលេាកទាំងនេះផងដែរ។
25
About JAPAN
26
េស�បកែ�បអត�បទឬ��ល់�ត់ ���ជប៉ុន-ែខ�រ ��វ��វព័ត៌�នែផ�ក�ណិជ�កម�េ��មត�ម�វ�ររបស់អតិថិជន េរៀបចំសកម��ព�ណិជ�កម��ក��ប់ េ�ះពុម�ផ�យទស��វដ�ី “ញញឹម” និង “ញញឹមែខ�រ” ផ�ព�ផ�យដំណឹងេ�ជើសេរ�សបុគ�លិកនិង�ណិជ�កម�េផ�ងៗ�មវ�ប�យ ឌីហ�ញ�មប័ណ� ខិតប័ណ� ��ឡ�ក ប៉ូស�ឺ ��ណ��ណិជ�កម��េដើម លក់ផលិតផលសិប�កម�ក�ង�សុក �ពិេសសកុ�ល�ជន៍េខត�កំពង់��ំង
អស័យដ�ន : ផ�ះេលខ ៧៦Eo ផ�ូវេលខ ៤៥៤ សង�ត់ ទួលទំពូង ខណ� ចំករមន ភ�េំ ពញ, កម�ុជា ទូរស័ព� : ០១២ ៥០០ ០៥២ / ០១៦ ៦៥៧ ២៩០, cjs@cisinc.co.jp
27
បោះពុម្ពផ្សាយេលខទី៥០ សម្រាប់ែខមនា នា ២ ំ ០២២ ី -មេសា ឆ្ © CJSinc. 2022
ទស្សនាវដ្តី “ញញឹមខ្មែរ” ផ្សព្វផ្សាយអំពីវប្បធម៌ និងសង្គមជប៉ុន ន�ៅកម្ពុជា។ ក្នុងគ�ោលបំណងចូលរួមពង្រឹងចំណងមិត្តភាព កម្ពុជា និង ជប៉ុន ឱ្យកាន់តែស្និទ្ធស្នាលថែមទ�ៀត ក្រុមការងារយ�ើងខ្ញុំ ខិតខំណែនាំនូវប្រធានបទ ព័ត៌មានចុះផ្សាយថ្មីៗ ទាក់ទងនឹងប្រទេសជប៉ុន ដែលមានខ្លឹមសារ និងអត្ថប្រយ�ោជន៍ សម្រាប់ប្រិយមិត្តអ្នកអាន ដ�ើម្បីធ្វើការស្វែងយល់អំពីប្រទេសជប៉ុន។ ទាំងខ្លឹមសារ និងការរចនា ត្រូវបានធ្វើឡ�ើងឱ្យកាន់តែងាយស្រួលក្នុងការអាន និងទាន់សម័យ។ សូមប្រិយមិត្តអ្នកអាន រីករាយជាមួយនឹងការចុះផ្សាយរបស់យ�ើងខ្ញុំ។