KÜNYE ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ADINA SAH‹B‹ Mahmut AKILLI YAYIN KURULU BAfiKANI Adnan DALGAKIRAN
GELECE⁄‹ PARLAK MAK‹NELER
YAYIN KURULU Adnan DALGAKIRAN, Merih ESK‹N Mustafa BOZKURT, Kutlu KARAVEL‹O⁄LU Sevda Kayhan YILMAZ, Mahmut AKILLI, Serol ACARKAN, Nam›k Kemal MEM‹fi, Ali R›za OKTAY, Dr. ‹smet YALÇIN S. Tansel KÜNB‹, Mehtap ÖNAL, Ebru ATAMER YAYINA HAZIRLAYANLAR Free Birds Yay›n Çözümleri
Plastik sektörü Türkiye’de büyük yat›r›mlar yap›yor. Plastik sektöründeki ifllem kapasitesindeki art›fla paralel olarak her y›l makine ve teçhizat yat›r›m› da art›fl gösteriyor. Sektörü 2008 y›l› sonuna kadar 672 milyon dolar makine teçhizat yat›r›m› yaparak iflleme kapasitesini 5,6 milyon tona yükseltmesi bekleniyor.
YAYIN D‹REKTÖRÜ
SORUMLU YAZI ‹fiLER‹ MÜDÜRÜ Tugay SOYKAN (tugay@freebirdsyayin.com)
MUHAB‹R Umut Bar›fl UÇAN (umut@freebirdsyayin.com)
expo
KATKIDA BULUNANLAR Derya BOZKURT, Bahtiyar ORHAN, Kemal Cenk SARIO⁄LU
moment
2
SANAT YÖNETMEN‹ Ersin KARATA⁄ FOTO⁄RAF Candan YAfiARTAfi YAYIN ADRES‹ Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 K:2 Seyrantepe / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 YAYIN TÜRÜ Süreli Yerel Dergi REKLAM VE PAZARLAMA Freebirds Yay›n Çözümleri REKLAM YÖNETMEN‹ Adem TAVUKCU (adem@freebirdsyayin.com) ADRES Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 K:2 Seyrantepe / ‹STANBUL Tel: 0212 269 25 23 – 24 Faks: 0212 269 25 27 BASKI VE C‹LT Gizben Matbaac›l›k Ltd. fiti. Yeflilce Mah. Diken Sok. No: 3 Seyrantepe / ‹STANBUL Tel: 0212 270 40 78 Faks: 0212 270 40 89 MOMENT EXPO Dergisi, Freebirds Yay›n Çözümleri taraf›ndan T.C. yasalar›na uygun olarak yay›nlanmaktad›r. “Moment Expo Dergisi” ibaresi kullan›larak al›nt› yap›lmas› izne ba¤l›d›r. Moment Expo Dergisi Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin 7.500 adet bas›lan ücretsiz süreli yay›n›d›r.
Tugay SOYKAN
Can ERÇAKICA
Dergimizin bu ay ki kapak konusu, kauçuk ve plastik iflleme makineleri. Makine sanayii içerisinde h›zl› bir geliflim gösteren kauçuk ve plastik iflleme makinelerine iliflkin güncel veriler ve bu sektörde faaliyet gösteren firmalar›n görüflleri kapak haberimiz de yer al›yor. Türkiye, plastik iflleme sektöründe y›ll›k 4,9 milyon ton iflleme kapasitesiyle Avrupa ülkeleri aras›nda beflinci s›rada yer al›yor. Plastik iflleme sanayiinde yaflanan geliflmelere paralel olarak kauçuk ve plastik iflleme makineleri de geliflimini ve büyümesini devam ettiriyor. Plastik sektöründeki ifllem kapasitesindeki art›fla paralel olarak her y›l makine ve teçhizat yat›r›m› da art›fl gösteriyor. 2007 y›l›nda 550 milyon dolarl›k yat›r›m yapan sektörün, 2008 y›l›nda 672 milyon dolar makine teçhizat yat›r›m› yaparak iflleme kapasitesini 5,6 milyon tona yükseltmesi bekleniyor. Makine Tan›t›m Grubu’nun Çin’in Pekin flehrinde düzenlenen CIMES 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’na kat›l›m› da dergimizde oldukça genifl bir flekilde ifllendi. Makine Sanayii Sektör Platformu’na üye derneklerden Akder’in Yönetim Kurulu Baflkan› Ahmet Serdaro¤lu ile sanayide tamamlay›c› bir unsur olan ve a¤›rl›kl› olarak otomotiv, inflaat ve makine imalat sektöründe büyük önem tafl›yan hidrolik ve pnömatik sistemlerin Türkiye’deki geliflimi ve sorunlar› üzerine bir röportaj gerçeklefltirdik. Çin’deki CIMES 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’nda Türk stand›n› ziyaret eden Shanghai Tongji Üniversitesi Tak›m Tezgâhlar› Kürsüsü Baflkan› Profesör Savafl Tumis ile Türk makine sektörünün Çin pazar›ndan nas›l faydalanabilece¤i üzerine bir sohbet gerçeklefltirdik. Dergimizin di¤er haberleri aras›nda ise Karadeniz Teknik Üniversitesi’nin evrensel boyutlara ulaflan e¤itim sistemi, Tansu¤ Makine’nin günefl enerji sistemleri üretimi, makine sektöründe bir dünya devi olan Bosch Rexroth’un gelecekteki Türkiye yat›r›mlar› ve daha bir çok haber yer al›yor.
“ “Dünya makine sektörü içerisinde
büyük bir sat›c› konumunda olan Çin ayn› zamanda büyük bir al›c› durumunda. Bu nedenle Türk makinecilerinin bu ülke ile yak›n temaslar kurmas› ve kendisini tan›tmas› büyük önem tafl›yor. Bunun fark›nda olan Makine Tan›t›m Grubu da Çin’in Pekin flehrindeki CIMES 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’na milli kat›l›m gerçeklefltirdi.””
expo
‹Ç‹NDEK‹LER
moment
4
14
6
Baflkandan
7
Genel Sekreterden
8
K›sa k›sa
12
OA‹B’den
14
Makine Tan›t›m Grubu’nun Çin ç›karmas›
24
Kapak: Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri
30
Malkan Makine ilk 5’i hedefliyor
34
Türkiye’de bir dev: Bosch Rexroth
38
Makine ihracat›m›z›n h›zla geliflen pazar›: ‹talya
44
Ak›flkan›n gücü, AKDER
48
Çin’de bir Türk profesör
52
Makine ihracat›nda internet zaman›
56
Tansu¤ Makina yüzünü günefle döndü
60
Asr›n deneyinde bir Türk makinecisi
64
TÜB‹TAK MAM gelece¤e uzan›yor
68
AKYAPAK ihracatla büyüyor
“ Makine Tan›t›m Grubu’nun Çin ç›karmas›”
24
“ Ak›flkan›n gücü, AKDER ” Karadeniz’de evrensel bir üniversite
72
Göstergeler
77
Ayl›k ihracat rakamlar›
88
5
Anadolu’nun dahi mühendisi
92
Fuarlar
94
‹letiflim
96
52
expo
“ ‹Makine ihracat›m›z›n h›zla geliflen pazar›: ‹talya”
44
moment
38
BAfiKANDAN
>>ADNAN DALGAKIRAN Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan›
expo
O gün bugün mü? moment
6
DÜNYANIN SON YÜZYILDA YAfiADI⁄I EN BÜYÜK EKONOM‹K KR‹ZLERDEN B‹R‹N‹N ‹ÇER‹S‹NDEY‹Z. MAK‹NE SEKTÖRÜNDE ‹Ç P‹YASADA YÜZDE 30’LARI GEÇEN B‹R DARALMAYLA KARfiI KARfiIYAYIZ. BU KR‹Z‹N D‹⁄ERLER‹NDEN FARKI TÜM DÜNYAYLA B‹RL‹KTE YAfiANMASI. BU NEDENLE ÇOK DAHA D‹KKATL‹ OLMALIYIZ. Bugün yaflanan ekonomik krizin Türkiye’nin yaflad›¤› geçmiflteki krizlerden fark› eskiden ekonomik krizin sadece Türkiye’de yaflanmas› ayn› tarihlerde dünyada ekonomik bir daralman›n söz konusu olmamas›yd›. Türkiye’deki krizle daralan iç pazar›n yerini ihracata yönelik faaliyetler alm›flt›. Dövizin de Türk Liras› karfl›s›nda h›zla yükselmesi ihracatç›m›za avantaj sa¤lam›flt›. O y›llarda yaflanan kriz, devletin yap›sal reformlar› gerçeklefltirememesi bütçede ciddi aç›k vermesi, borç stokunun yüksek olmas› gibi kötü bir pozisyonda olmas›; üstüne üstlük, Türk bankac›l›k sisteminin sa¤l›kl› olmad›¤› bir dönemi içermesi. Bugün ise dünyada büyük bir finansal kriz yaflan›yor. Bu finansal krizin ana nedenleri bafl›nda da spekülatif kazançlar› dünya ekonomisindeki pay›n›n yüksek oluflu ve bu balonun bir noktada sönmeye mecbur olmas›ndan kaynaklan›yor. Ancak yaflanan bu finansal krizin reel sektörü vurmas›n›n kaç›n›lmaz oldu¤u aflikârd›r. Elbette ki ülkemiz bundan ciddi flekilde etkilenecektir. Yine de flükretmeliyiz ki, bu dönemde ülkemizin borç stokunun gayri safi milli has›lam›za oran› makul seviyelerde olup, bankac›l›k sistemimizde al›nan tedbirler neticesinde geçmiflteki zay›f bünyeli yap›s›nda oldukça uza¤›ndad›r. Ancak ithalat ihracat a盤›m›z›n ve cari a盤›m›z›n yüksek seviyelerde olmas› ve özel borçlar›n›n yüksek seviyelerde olmas› üzerimizdeki en büyük risklerdir. Bu defa içerdeki daralmay› çok h›zl› yükselen ihracat oranlar›yla kapamam›z pek mümkün gö-
rünmüyor çünkü dünyadaki ekonomik daralma bu süreçte buna izin vermeyebilir. Bu dönemin olabilecek en önemli sonuçlar› zay›f finansal yap›ya sahip ölçek ekonomisine geçememifl firmalar›n oyunun d›fl›na itilmesi olabilir. Ayn› sektörde çok say›da firman›n yer almas› ülkemiz ekonomisini en zay›f noktas›d›r. Normal flartlarda dahi beklenen konsolidasyon süreci, küresel krizinde tetiklemesiyle h›z kazanaca¤›n› öngörebiliriz. Bu dönemde yap›lmas› gerekenler finansal yap›s› zay›f ölçek ekonomisine geçememifl firmalar›n h›zla birleflmeye gitmeleri, birli¤imizin projelerinden olan ortak sat›n alma organizasyonu gibi projelerin hayata geçirilmesi, verimlilik üzerinde büyük bir hassasiyetle durulmas›, maliyet analizlerinin ciddi flekilde yap›lmas›d›r. Bu kriz gelmeden evvel y›llard›r savundu¤umuz bir görüfl var; oda yat›r›m mallar›n› üretemeyen ülkelerin yaflanan küresel krizlerden herkesten daha fazla etkilenece¤idir. Türkiye’nin ithalat ihracat a盤›n›n en büyük ikinci kalemi olan (yaklafl›k 20 milyar dolar) makine d›fl ticaret a盤› kapat›labilecek projeleri hayata geçirebilseydik ülkemiz dünyada yaflanan bu küresel krizden çok daha az hasarla ç›kabilirdi. Hepinize Çal›flmalar›n›zda Baflar›lar Dilerim Sayg› ve Sevgilerimle
GENEL SEKRETERDEN
>> MAHMUT AKILLI Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreteri
Tüm dünyan›n gündeminde olan mali krizin reel ekonomiye s›çrayarak daha da derinleflmesi yönündeki beklentiler ülkemiz sanayi sektörlerini dolay›s›yla makine sanayimizde faaliyet gösteren firmalar›m›z› da do¤al olarak endiflelendirmektedir. Organizasyonel örgütlenme ve sektörel bilinçlenme aç›s›ndan oldukça tecrübe kazanm›fl olan Türk makine sektörünün bu krize finansal, idari, teknik ve küresel pazar geliflmeleri aç›s›ndan haz›rl›k yapmas›, gelece¤e yönelik muhtelif senaryolar› de¤erlendirmesi ve bu de¤erlendirmeler ›fl›¤›nda alternatifli, k›sa, orta ve uzun vadeli perspektifleri de ihmal etmeyen bir icra plan› haz›rlamas› önem arz etmektedir. Bu kapsamda olabilecek olumsuz geliflmelere sektörü haz›rlamak birinci derecede öncelik arz etmekle birlikte, sektörün Türk sanayisinin gelece¤i aç›s›ndan oynayaca¤› yap›sal-stratejik rol dikkate al›nd›¤›nda, k›sa vadeli haz›rl›klar›n mutlaka uzun vadeli ve ciddi bir çal›flma program› ile birlikte ele al›nmas›n›n da gerekli oldu¤u unutulmamal›d›r. Bu noktada, Genel Sekreterli¤imiz organizasyonunda Türk Makine Sanayi Sektör Plat-
formu Baflkanlar Kurulu’nun Kas›m ay› içerisinde bir araya gelmesi planlanmaktad›r. Di¤er taraftan, Genel Sekreterli¤imiz geçti¤imiz ay faaliyet ve çal›flmalar›na devam ederek, Filibe/Bulgaristan’da 64.Uluslararas› Plovdiv Sonbahar Fuar›’na makine sektöründe milli kat›l›m organizasyonu gerçeklefltirmifl, ayr›ca Çin’de gerçeklefltirilen CIMES 2008-9. Uluslararas› Tak›m Tezgâh› ve Ekipmanlar› Fuar›’na genifl kat›l›mla Makine Tan›t›m Grubu ad›na ifltirak etmifltir. Bunun yan› s›ra, “11. D›fl Ticaret Haftas›” etkinlikleri kapsam›nda yer alan “Baflar›l› ‹hracatç›lar Ödül Töreni” ve an›lan hafta kapsam›nda baz› etkinlikler DTM koordinasyonu ve Genel Sekreterli¤imiz organizasyonunda gerçeklefltirilmifltir. Birli¤imiz, makine sektörü ad›na çal›flmalar›n› büyük bir sevgi ve özenle yapmay› önümüzdeki dönemlerde de sürdürecektir. Temennim bu yap›lanlar›n sektörümüze maksimum fayday› sa¤lamas›, firmalar›m›z›n tüm kriz ortamlar›ndan beraberlik içerisinde, azimle, güçlenerek ç›kmas›d›r.
7 moment
ORGAN‹ZASYONEL ÖRGÜTLENME VE SEKTÖREL B‹L‹NÇLENME AÇISINDAN OLDUKÇA TECRÜBE KAZANMIfi OLAN TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜ BU KR‹ZE KARfiI F‹NANSAL, ‹DAR‹, TEKN‹K VE KÜRESEL PAZAR GEL‹fiMELER‹ AÇISINDAN HAZIRLIK YAPMALI VE B‹R ‹CRA PLANI HAZIRLAMALI.
expo
Krize karfl› bir gelecek plan›m›z olmal›
KISA KISA
expo
Devrim Arabalar›, Ya yapsak…
moment
8
Senaryosunu Murat Diflli ile birlikte yazan Tolga Örnek'in yönetti¤i film, ''Devrim''i üretme görevini üstlenmifl 23 mühendisin inanç ve azim öyküsünü anlat›yor. Filmde aralar›nda Taner Birsel, Halit Ergenç, Vahide Gördüm, Serhat Tutumluer, Ali Düflenkalkar, Selçuk Yöntem, U¤ur Polat ve Altan Gördüm'ün yer ald›¤› sanatç›lar rol al›yor. Filmde, dönemin Cumhurbaflkan› olan ve ''Yerli üretim bir otomobil yap›lmas›n› emreden'' Cemal Gürsel'i Sait Genay canland›racak. ''Benzini bitti diye yolda kalan araba olarak'' tarihe geçen ''Devrim''in filmine, Do¤ufl Holding, Do¤ufl Otomotiv, Garanti Bankas› ve Koç Allianz ana sponsor olarak katk›da bulunuyor. Bir birlik ve baflar› öyküsünü ele alan ''Devrim Arabalar›'' filminin, 24 Ekim 2008'de vizyona girdi. “Devrim Arabalar›” azmin ve birbirine inanan insanlar›n neleri baflarabilece¤ini gösteren, bu topraklarda yaflanm›fl bir baflar› öyküsü. Hikaye, bu arac› üretme görevini üstlenmifl 23 mühendisin kariyerlerini ve aile hayatlar›n› riske atarak girdikleri bu üretim maceras›nda zamanla, yoklukla, politikayla, karfl›lar›na ç›kan say›s›z engelle mücadelelerini anlat›yor. “Devrim Arabalar›” Türk mühendisinin ve iflçisinin, 20 sene öncesine kadar toplu i¤ne dahi üretemeyen bir ülkede kalk›flt›klar› bu meydan okumay›, bugün her fleye kolayca sahip olan nesillere, idealist zihniyeti ve zaferi de aktararak yaflatt›klar› bir birlik ve baflar› öyküsü. Bu arada, Do¤ufl Power Center bünyesinde de 15 Ekim-15 Aral›k tarihleri aras›nda ''Devrim Arabalar›'' sergisi aç›lacak.
Yeni Maestro Serisi 30. YILINDA, “‹STANBUL SANAY‹ ODASI 2007 YILI TÜRK‹YE’N‹N EN BÜYÜK 500 SANAY‹ KURULUfiU” RAPORUNDA 176. OLARAK ÖNEML‹ B‹R BAfiARI GÖSTEREN H‹DROMEK, YEN‹ NES‹L KAZICI YÜKLEY‹C‹S‹ OLAN “MAESTRO” SER‹S‹N‹ MÜfiTER‹LER‹NE SUNDU. “Kullan›m kolayl›¤›” dikkate al›narak tasarlanan “Maestro” serisi özgün stile sahip kabini ve kabin özellikleriyle ön plana ç›karken, güçlü ergonomisi ve operatöre sundu¤u konfor ile kaz›c› yükleyiciden al›nabilecek verimi önemli ölçüde artt›r›yor. Genifl görüfl aç›s›, ferah iç hacmi, ayarl› direksiyonu, tam otomatik flanz›man›, çift fren pedal› sayesinde operatörüne, otomobil kadar güvenli sürüfl olana¤› tan›yor. Bununla birlikte Maestro serisi, kabin içi estetik unsurlar göz önüne al›narak dizayn edildi¤i için, bu seride operatör kullan›m ve konforu en üst düzeyde yer al›yor. Maestro serisinde üstün kabin özelliklerinin yan› s›ra yeni opsiyonel donan›mlar da müflterilerin be¤enisine sunuluyor. Yeni nesil joystickler, hidrolik k›zak kayd›rma, hava kompresörü, çabuk sök-tak aparatlar› ve hava amortisörlü koltuklar gibi opsiyonel özellikler, operatöre kullan›m kolayl›¤› sa¤l›yor. Hidromek pazara sundu¤u yeni “Maestro” serisiyle ifl makineleri sektörüne üst s›n›fta kusursuz bir ifl makinesi kazand›rman›n gururunu tafl›yor.
Her iki çal›flman›n da 2009’da tamamlanaca¤›n› belirten Young, “Böylece 80 milyon Euro’luk yat›r›m yapm›fl olaca¤›z” dedi. Hidropar Kocaeli’nin 10.y›l› nedeniyle düzenlenen geceye, Bosch Rexroth Afi Murahhas Azas› ve Genel Müdürü Steven Young:’›n yan› s›ra Tafl›t Araçlar› Yan Sanayi Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan› Ömer Burhano¤lu, ‹stanbul Ticaret Odas› Bakan Vekili Hasan Büyükdere, Gebze Ticaret Odas› Baflkan› ‹brahim Baflarar ile çok say›da davetli kat›ld›. Gecedeki konuflmas›nda yat›r›mlar› hakk›nda bigi veren Bosch Rextroth MJurahhas Azas› ve Genel Müdürü Steven Young, 1976’dan beri Türkiye’de yat›r›mlar›na devam ettiklerini söyledi. Young, “ Bursa tesislerimizi yenileyerek 60 milyon Euro yat›r›mla mevcut kapsitemizi 3 kat›na ç›kar›yoruz. Ayr›ca Gebze TOSB’daki 20 milyon Euro tutar›ndaki yat›r›m›m›z devam ediyor. Her iki tesisi 2009 y›l›nda tamamlayaca¤›z” dedi. Türkiye’nin umut verici bir ülke oldu¤unun alt›n› çizen Young, “Baflar› paylaflt›kça ço¤al›yor. Türk sanayisinin vazgeçilmeyen sistem ve çözüm orta¤› olaca¤›z. Üreterek, katma de¤eri yüksek ürünler ile birlikte daha yüksek baflar›lar› hedefliyoruz” diye. Konufltu. Hidropar Kocaeli Hidrolik Otomasyon ve Elektrik Sanayi Limited fiirketi Genel Müdürü Tunç At›l ise “ 10 y›l önce Bosch Rextroth , Do¤u Marmara ve Bat› Karadeniz bölgelerini kapsayan alanda ana bayilik yapmak üzere Hidropar Kocaeli’nin kurulmas›na önayak oldu. 3 kifli ile bafllayan maceram›z 81 mühendis 24 kiflilik çal›flan›m›z ile hedeflerini aflan bir fairmaya ulaflt›. Bu baflar›da çal›flma arkadafllar›m›n ifllerini kendi iflleri gibi benimsemeleri, Rextroth markas› ve bilgi birikimi büyük rol oynad›” diye konufltu. At›l, bugün gelinen noktada müflterilerinin Hidropar Kocaeli’yi bir “mühendislik üssü” olarak görmelerini istediklerini de anlatt›.
9 moment
BOSCH REXROTH MURAHHAS AZASI VE GENEL MÜDÜRÜ STEVEN YOUNG, BURSA TES‹SLER‹N‹N KAPAS‹TES‹N‹ 60 M‹LYON EURO YATIRIMLA 3 KATINA ÇIKARACAKLARINI, GEBZE TOSB’ DA ‹SE 20 M‹LYON EURO TUTARINDA YATIRIMIN SÜRDÜ⁄ÜNÜ SÖYLED‹.
Sanayi ve Ticaret Bakan› Zafer Ça¤layan yapt›¤› aç›klamada, 12 Mart’ta Resmi Gazete’de yay›mlanarak yürürlü¤e giren Araflt›rma ve Gelifltirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakk›nda Kanun’un devrim niteli¤inde oldu¤unu belirterek, 31 Temmuz’da da uygulama yönetmeli¤inin yay›mland›¤›n› an›msatt›. Bir buçuk ayl›k sürede 18 yerli ve çok uluslu firman›n Ar-Ge Merkezi kurma belgesi almak için Bakanl›¤a baflvurdu¤unu bildiren Ça¤layan, flöyle dedi: "Koç Holding dokuz, Zorlu Holding üç, Sabanc› Holding, BSH Bosch Siemens, Safkar Grup, Türk Silahl› Kuvvetleri Güçlendirme Vakf›’na Havelsan Hava elektronik Sanayi, Banksoft Biliflim Bilgisayar Hizmetleri ve BIS Çözüm ve Entegrasyon Hizmetleri Ar-Ge Merkezi kurmak için baflvuru yapt›. 18 Ar-Ge Merkezi’nde ilk aflamada 2 bin 755 Ar-Ge personeli çal›flacak. Firmalar, 2008-2009 y›llar›nda 1 milyar 540 milyon 743 bin YTL’lik ArGe bütçesini bu merkezlerde kullanmay› taahhüt etti." Türkiye’nin uluslar aras› çapta Ar-Ge merkezi olma yolunda ilerledi¤ini ifade eden Sanayi ve Ticaret Bakan› Zafer Ça¤layan,bu destek uygulamas›n›n Türkiye’nin rekabet gücünü artt›raca¤›n› kaydetti.
expo
Bosch Rexroth’tan 80 milyon Euro’luk kapasite 18 firma Ar-Ge merkezi kurmak yat›r›m› için baflvuru yapt›
KISA KISA
Ero¤lu fiirketler Grubu’nun büyük yat›r›m›
SANKO MAK‹NA 18-20 EYLÜL 2008 TAR‹HLER‹NDE MACAR‹STAN’IN BAfiKENT‹ BUDAPEfiTE’DE DÜZENLENEN EBSZ 2008 ‹fi MAK‹NELER‹ FUARINDA MST MARKA M5 SER‹ BEKOLODERLER‹N‹ SERG‹LED‹.
expo
YÜKSEK TEKNOLOJ‹ ‹LE ÜRET‹M YAPACAK “AVRUPA ÜRET‹M MERKEZ‹” YAKINDA FAAL‹YETE GEÇ‹YOR.
Yerli Mst marka bekoloderlerin Macaristan ç›kartmas›
moment
10 Talafll› imalat yapan CNC tezgâhlar› için “Hassas Tutucu Tak›m Sistemleri” üreten ve merkezi Bursa’da olan Ero¤lu fiirketler Grubu, geçti¤imiz mart ay›nda Almanya Mössingen’de yeni üretim tesislerinin temelini att›. Yeni tesis, 1997’den beri faaliyet gösteren pazarlama flirketi ve 2007 y›l›nda kurulan üretim flirketinin bulundu¤u yerde 6.000 metrekare aç›k, 2400 metrekare kapal› alan üzerinde kurulacak. Ero¤lu’nun Avrupa fabrikas› olarak yüksek teknoloji ile üretim yapacak olan tesisin inflaat› h›zla tamamlan›yor. Mart ay›ndan bu yana devam eden çal›flmalarla ekim ay›na yetifltirilmeye çal›fl›lan tesiste, idari binan›n 3 kat›n›n kaba inflaat› tamamland›. Ero¤lu fiirketler Grubu Yönetim Kurulu Baflkan›’n›n bizzat kontrolünde gerçeklefltirilen projenin tamamlanmas›yla Kas›m 2008’de 30. y›l kutlamalar› ile birlikte aç›l›fl yap›lmas› planlan›yor. Bugün Almanya d›fl›nda ‹ran’da da flubesi olan Ero¤lu fiirketler Grubu’nun Yönetim Kurulu Baflkan› Nusret Ero¤lu, konuyla ilgili olarak : “Tesislerimize yapt›¤›m›z yat›r›mlarla teknolojiyi yak›ndan takip ediyor ve üretim kapasitemizi sürekli artt›r›yoruz. Bugüne kadar Almanya’da üretti¤imiz özel ürünler d›fl›nda ürünlerimizi Türkiye’de üretip dünyaya pazarl›yorduk. Ama art›k Almanya’da kurdu¤umuz bu tesis, yüksek teknoloji ile üretim yapan ikinci merkezimiz olarak faaliyet gösterecektir. Bundan dolay› çok mutluyuz.” fleklinde konufltu.
M5 serisi MST marka beko-loderler fuarda büyük ilgi gördü. Farkl› markalardaki ifl makinelerinin aç›k alanda arazi koflullar›nda yapt›¤› gösteri ve performans flovlar›yla s›ra d›fl› bir konsepte sahip olan fuar 1100 metrekare kapal› ve 4000 metrekare aç›k alanda gerçekleflti. ‹lki geçti¤imiz y›l düzenlenen fuara bu y›l 57 firma kat›ld›, 3 gün devam eden fuar yaklafl›k 3000’nin üzerinde ziyaretçi ald›. Tüm beko-loder markalar›n›n yer ald›¤› fuarda MST beko-loderler yapt›klar› performans flovlar›yla hünerlerini sergileyip büyük be¤eni toplayarak rakiplerine fark att›. Üstün kalite anlay›fl› ve sat›fl sonras›nda müflteri memnuniyetine verdi¤i önemle her geçen gün pazar pay›n› artt›ran MST marka bekoloderler Macaristan pazar›nda bir kez daha gücünü sergiledi. M5 seri bekoloderler Uluslararas› standartlarda ROBS ve FOBS kabin en üst düzeyde güvenli¤i ergonomik kumanda kollar› ve en ince detaylar› düflünülmüfl kontrol paneli operatörün emrine sunulmufltur. MST Bekoloderler, teknolojik üstünlüklerinin yan›nda, Sanko Makina güvencesi ve yayg›n servis a¤› ile kullan›c›s›na en iyi hizmeti vermektedir.
6. Pompa-Vana Kongresi baflar›yla gerçeklefltirildi
11 moment
Ana temas› “Su Temini ve Enerji Verimlili¤i” olan kongrede 24 bildiri ile birlikte “Dünyada ve Türkiye’de Artan Su Sorunlar› ve Çözüm Önerileri” konulu bir konuflma, “Susuzluk ve Kentsel Çözümler” isimli bir panel ve ayr›ca 3 bilgilendirme konuflmas› yap›ld›. Pompalar, vanalar ve bunlara iliflkin tesisler üzerinde araflt›rma, tasar›m, imalat ve iflletme faaliyetlerinde bulunan kiflileri ve ayr›ca sektöre katk› yapan di¤er kurulufl temsilcilerini bir araya getiren kongreye Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i taraf›ndan, makine sektöründe bir kalite markas› olan TURQUM®’u tan›tmak amac›yla bir info-stand ile kat›l›m sa¤land›. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Baflkan› Adnan Dalgak›ran’›n Türk Makine Sektörü, Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Sn. Kutlu Karavelio¤lu’nun Türk Pompa Sektörü hakk›nda bilgilendirme konuflmas› yapt›¤› kongrede; OA‹B Genel Sekreter Yard›mc›s› ‹smet Yalç›n ise TURQUM® (Turk›sh Qual›ty Of Mach›nery) hakk›nda bir sunum gerçeklefltirdi. Avrupa Pompa ‹malatç›lar› Derne¤i, Avrupa Vana Sanayicileri Derne¤i, Türkiye Döküm Sanayicileri Derne¤i, Ege Üniversitesi, 9 Eylül Üniversitesi, Do¤algaz Cihazlar› Sanayi ve ‹fl Adamlar› Derne¤i ve Türkiye Yang›ndan Korunma ve E¤itim Vakf›’n›n destekleri ile bu y›l alt›nc›s› düzenlenen Kongre, 1976 y›l›ndan itibaren düzenlenmeye bafllanarak, bugün alan›nda Türkiye’nin en sayg›n etkinli¤i olarak sektördeki yerini ald›. Düzenleme Kurulu Baflkan› Prof. Dr. Cahit Özgür’ün aç›l›fl konuflmas›n› gerçeklefltirdi¤i Kongre’de, 9. Cumhurbaflkan› Süleyman Demirel, Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Baflkan› Adnan Dalgak›ran, ‹ller Bankas› Genel Müdür Yard›mc›s› fievki Nalçac›o¤lu, ASK‹ Genel Müdür Yard›mc›s› Mahmut Emirdo¤an, DS‹ Genel Müdürü Haydar Koçaker de birer konuflma gerçeklefltirdi.
expo
POMSAD TARAFINDAN DÜZENLENEN VE 9. CUMHURBAfiKANI SÜLEYMAN DEM‹REL TARAFINDAN AÇILIfiI YAPILAN 6. POMPA-VANA KONGRES‹, 16-18 EK‹M 2008 TAR‹HLER‹NDE ANKARA DS‹ KONGRE SALONU’NDA GERÇEKLEfiT‹R‹LD‹.
OA‹B’DEN
11. D›fl Ticaret Haftas›’nda baflar›l› ihracatç›lar ödüllendirildi
expo
‹LK‹ 1998 YILINDA DÜZENLENEN VE BU YIL 13-19 EK‹M 2008 TAR‹HLER‹ ARASINDA ON B‹R‹NC‹S‹ YAPILAN DIfi T‹CARET HAFTASI ETK‹NL‹KLER‹ KAPSAMINDA 13 EK‹M 2008 TAR‹H‹NDE ANKARA SHERATON OTEL’DE DÜZENLENEN “BAfiARILI ‹HRACATÇILAR ÖDÜL TÖREN‹”, DAHA ÖNCEK‹ YILLARDA OLDU⁄U G‹B‹ BU YIL DA OA‹B GENEL SEKRETERL‹⁄‹ ORGAN‹ZASYONU ‹LE GERÇEKLEfiT‹R‹LD‹.
moment
12
OA‹B Genel Sekreterli¤i taraf›ndan 13 Ekim 2008 tarihinde Ankara Sheraton Otel’de düzenlenen, Baflar›l› ‹hracatç›lar Ödül Töreni’nde 2007 y›l›nda Türkiye genelinde en fazla ihracat yapan Ford Otomotiv, Tüprafl Türkiye Petrol Rafineleri ve Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye ihracat baflar› ödülü ald›. Ödül töreni kapsam›nda 23 temel sektörde 23 firmaya “Sektörel ‹hracat Baflar› Ödülü”, 8 firmaya “‹hracat Performans Ödülü”, 3 firmaya “Yurtd›fl› Müteahhitlik Hizmetleri Ödülü”, 6 firmaya “Serbest Bölgeler Ödülü”, 5 yazara haz›rlam›fl olduklar› makaleleriyle “D›fl Ticaret Bilim ödülü” verildi. OA‹B üyesi olan ve ödül alan firmalar ise flöyle s›raland›: fiiflecam D›fl Ticaret A.fi. ( Sektörel ‹hracat Baflar› Ödülü / Çimento ve Toprak Ürünleri ‹hracatç›lar› Birli¤i), Arçelik A.fi. ( Sektörel ‹hracat Baflar› Ödülü / Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i), Volvo Otomotiv Türk Ltd.fiti. (‹hracat Performans Ödülü ), Durer Yat›r›m ve Pazarlama A.fi. (‹hracat Performans Ödülü) Ayn› zamanda, Türkiye genelinde tüm resmi ve özel ilkö¤retim okullar› ile lise ve dengi okul ö¤rencileri aras›nda, Milli E¤itim Bakanl›¤›’n›n deste¤i ile gerçeklefltirilen kompozisyon yar›flmalar›nda d›fl ticaretin önemini flimdiden kavram›fl ve bunu en iyi flekilde yaz›l› olarak ifade eden 9 ö¤renci de ödüllendirildi. Ayr›ca, D›fl Ticaret Haftas› etkinlikleri kapsam›nda, Giresun, Çorum, Kahramanmarafl, Erzincan, Antalya, Ayd›n, Tekirda¤ ve Rize illerinde düzenlenen Ödül Törenleri ile 2007 y›l›nda 39 il baz›nda ilk üç s›raya giren 114 firmaya ‹hracat Özel Ödülü verildi. 11. D›fl Ticaret Haftas› kapsam›nda, Genel Sekreterli¤imiz organizasyonunda 16 Ekim 2008 tarihinde Çorum Ticaret ve Sanayi Odas› Toplant› Salonu’nda Abu Dhabi Ticaret Müflaviri ve Milano Ticaret Ataflesi ile Genel Sekreterli¤imiz ve D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› yetkililerinin de kat›ld›¤› ve ilgili ülkelerle ticaretin gelifltirilmesi imkanlar›n›n tart›fl›ld›¤› “Komflu ve Çevre Ülkelerle Ticari ‹liflkiler ve ‹fl ‹mkanlar› Bilgilendirme Semineri” yap›lm›fl olup, bu toplant›n›n akabinde; Çorum, Sinop, Kastamonu, Çank›r›, K›r›kkale, Yozgat ve Amasya illerinde bir önceki takvim y›l›nda il baz›nda en fazla ihracat yapt›¤› tespit edilen ilk üç firma “‹l ‹hracat Özel Ödülü” ne lay›k görülerek, düzenlenen ödül töreni ile ödüllerini ald›lar.
OA‹B, 1. Olympexpo Fuar›’na kat›ld›
12. ‹hracat Koordinasyon Toplant›s›’nda makine sektörü temsil edildi D›fl Ticaret Haftas› etkinlikleri kapsam›nda, ihracatç› sektörlerimizin ilgili kurum ve kurulufllarla koordinasyon ve iflbirli¤inin devam› ile ihracat›m›z›n sorunlar› ve ihtiyaçlar›n›n genel bir de¤erlendirilmesinin yap›lmas› amac›yla, Devlet Bakan› Kürflad Tüzmen baflkanl›¤›nda 13 Ekim 2008 tarihinde Ankara Sheraton Otel’de gerçeklefltirildi. Küresel rekabet ortam›nda ihracat›m›za yeni bir ivme kazand›rmak üzere, önümüzdeki dönemde at›lmas› gereken ad›mlar›n tart›fl›ld›¤› toplant›ya, makine sektörünü temsilen Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar Birli¤i Yönetim Kurulu Baflkan Vekili Kutlu Karavelio¤lu ifltirak ederek, makine imalat sektörünün önemi ve sektörde dikkat edilmesi gereken hususlar hakk›nda bilgi verdi.
OA‹B, BULGAR‹STAN’DA 64. PLOVD‹V ULUSLARARASI TEKN‹K FUARI’NA 3. KEZ MAK‹NE SEKTÖRÜ M‹LL‹ KATILIM ORGAN‹ZASYONU GERÇEKLEfiT‹RD‹. Kuruldu¤u tarihten bu yana Türk makine ihracatç›lar›na uluslararas› sektörel fuarlara kat›l›m› teflvik eden, ticaret ve al›m heyetleri düzenleyen Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i yine ayn› hedef ile makine sektöründe Bulgaristan’›n Plovdiv flehrinde 29 Eylül-04 Ekim 2008 tarihleri aras›nda düzenlenen ve Bulgaristan’da gerçeklefltirilen en önemli ve en büyük fuar olan Plovdiv 64.Uluslararas› Teknik Fuar›’na (Plovdiv International Technical Fair-Machine Building) bu y›l üçüncü kez Makine Sektörü’nde Milli Kat›l›m Organizasyonu gerçeklefltirdi. Fuara Makine sektöründe faaliyet gösteren 10 firma standlar›yla kat›larak ürünlerini sergiledi. 286 metrekarelik alanla kat›l›m sa¤lanan ve baflta Bulgarlar olmak üzere çevre ülke ziyaretçileri taraf›ndan yo¤un bir ilgi olan fuarda, Türk Makine Sektörü’nün tan›t›m› yap›ld›. OA‹B info-stand›nda da ziyaretçiler Türkiye ve Türk makine sektörüyle ilgili bilgilendirildi.
expo
Plovdiv Fuar’›na milli kat›l›m
13 moment
Fuar bölgede bafllat›lan ve toplam tutar› 40 milyar dolar› geçen yat›r›m ata¤›ndan Türk flirketlerinin azami pay almas›na katk›da bulunmak, bu yat›r›m pastas›ndan pay almak isteyen ifladamlar›na projeleri yak›ndan takip etmeleri, yetkililerle yak›n temas kurmalar› ve talip olacaklar› projelere en iyi flekilde haz›rlanmalar› için f›rsat yaratmak; böylelikle bölgeye yap›lacak yat›r›mlarda Türk firmalar›na avantaj sa¤lamak amac›yla düzenlendi. Bu y›l ilki düzenlenen fuara müteahhitlik hizmetleri, inflaat ve yap› malzemeleri, otel ekipmanlar›, elektrik ve elektronik aksamlar›, ayd›nlatma, beyaz eflya, iç mimarl›k ve dekorasyon ile stadyum ve tribün ekipmanlar› sektöründe faaliyet gösteren 120’ye yak›n firman›n yan›nda ‹MM‹B, OA‹B, ‹GEME, EXIMBANK, ‹stanbul, Samsun, Trabzon ve Mu¤la Ticaret Odalar› da birer info-standla kat›l›m sa¤lad›. Fuar› yaklafl›k 3 bin 300 kifli ziyaret etti.
expo
GÜNDEM
moment
14
Makine Tan›t›m Grubu’nun
Çin ç›karmas› MAK‹NE TANITIM GRUBU Ç‹N’‹N PEK‹N fiEHR‹NDE DÜZENLENEN CIMES 2008 ULUSLARARASI MAK‹NE FUARI’NA 600 METREKAREL‹K BÜYÜK B‹R ALANDA MAK‹NE SANAY‹‹ SEKTÖR PLATFORMU ÜYES‹ OLAN 9 DERNEK VE B‹RL‹⁄‹N STANDLARINI DA YANINA ALARAK KATILIM GERÇEKLEfiT‹RD‹.
moment
15
expo
GÜNDEM
D
expo
ünya makine sektörü içerisinde büyük bir sat›c› konumunda olan Çin ayn› zamanda büyük bir al›c› durumunda. Bu nedenle Türk makinecilerinin bu ülke ile yak›n temaslar kurmas› ve kendisini tan›tmas› büyük önem tafl›yor. Bunun fark›nda olan Makine Tan›t›m Grubu da Çin’in Pekin flehrindeki CIMES 2008 Uluslararas› Tak›m Tezgahlar› ve Ekipmanlar› Fuar›’na kat›l›m gerçeklefltirdi. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i Yönetim Kurulu taraf›ndan makine sektörünün yurt d›fl›nda daha etkin bir flekilde tan›t›labilmesi, makine ve aksamlar› sektörünün ihracat›n›n art›r›lmas›, yurt içinde ve yurt d›-
moment
16
fl›nda imaj›n›n gelifltirilmesine yönelik faaliyetlerinin gerçeklefltirilmesi, markalaflma, AR-GE ve ortak tan›t›m çal›flma-
lar›n›n organize edilmesi amac›yla gerekli finansman›n sa¤lanmas›na yönelik olarak kurulan Makine Tan›t›m Grubu (MTG), Çin Halk Cumhuriyeti’nin (ÇHC) baflkenti Pekin’de 09-13 Ekim 2008 tarihleri aras›nda düzenlenen CIMES 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’na (CIMES 2008 The 9th China International Machine Tool & Tools Exhibition) bu y›l ilk kez Makine Sanayii Sektör Platformu üyesi olan 9 dernek/birli¤in standlar›n›n yer ald›¤› 600 metrekarelik bir alanda kat›l›m organizasyonunu sa¤lad›.
AY YILDIZ ALTINDA CIMES 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’nda ay ve y›ld›z formunda tasarlanm›fl ve bankosunun üstüne büyük bir Türk bayra¤› aç›lm›fl olan stand›n alt›nda Türk makine sektörü bir bütün olarak
expo moment
17
temsil edildi. Makine Sanayii Sektör Platformu üyesi olan 9 dernek ve Birli¤e ait standaki hilal formunun içine dizilmifl bölmelerde Çinli konuklar› ile görüflmeler gerçeklefltirildi. Çin’in Türkiye’yi daha iyi tan›mas› ad›na yap›lan görüflmelerde ve sohbetler de hem Çinliler hem de Türkler birbirlerinden çok fley ö¤reniyor, asl›nda iki tarafta birbirini ne kadar az tan›d›klar›n›n fark›na var›yorlard›. Bu anlamda Makine Tan›t›m Grubu’nun bu ilk organizasyonda Çin’i seçmesinin yerinde bir karar oldu¤u ortaya ç›k›yordu. Çin’de yükselen dev binalar, ola¤anüstü h›zla geliflen üretim ve ihracat› karfl›s›nda korkmadan, bu ülkeden nas›l fayda sa¤lanabilece¤inin yollar›n› arayan Makine Tan›t›m Grubu Baflkan› ve Üyeleri yapt›klar› görüflmelerle Türkiye’nin ve
makine sektörünün tan›t›m› ad›na faaliyetler yürütüyorlard›. Di¤er taraftan bu organizasyona kat›lan Makine Sanayi Sektör Platformuna üye 9 derne¤in temsilcisi de kendi sektörleri hakk›nda Çinli muhataplar›na bilgi veriyorlard›. Fuara, makine sektöründe faaliyet gösteren ve Makine Sanayii Sektör Platformu üyesi olan ‹MDER (Türkiye ‹fl Makinalar› Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i), ‹SDER (‹stif Makinalar› Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Derne¤i), ‹MES Sanayi Sitesi, ‹SK‹D (‹klimlendir-
me, So¤utma, Klima ‹malatç›lar› Derne¤i), KBSB (Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri Birli¤i), M‹B (Makina ‹malatç›lar› Birli¤i), PAGDER (Plastik Sanayicileri Derne¤i), TÜMMER (Türkiye Mermer Do¤altafl ve Makinalar› Üreticileri Birli¤i) ve POMSAD (Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i) standlar›yla kat›larak dernek/birliklerini tan›t›c› materyaller ile üye firmalar›na ait kataloglar› sergiledi. Ayr›ca Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i üyesi olan baz› firmalara OA‹B stand›nda görüflme
expo
GÜNDEM
moment
18
yapma imkân› sa¤land›. W3-D200.’de kat›l›m sa¤lanan ve a¤›rl›kl› olarak Çinli ziyaretçiler taraf›ndan ziyaret edilen fuarda, Türk Makine Sektörü’nün tan›t›m› yap›ld›. OA‹B ve MTG info-stand›nda da ziyaretçiler Türkiye ve Türk makine sektörüyle ilgili bilgilendirildi.
09 Ekim 2008 Perflembe günü OA‹B Genel Sekreteri Mahmut Ak›ll›’n›n da kat›ld›¤› aç›l›fl töreninin ard›ndan, W3-D200 nolu holdeki OA‹B stand›nda Makina Tan›t›m Grubu Baflkan› Ali R›za Oktay ve üyeler Kutlu Karavelio¤lu, Sevda Kayhan Y›lmaz, Mustafa Bozkurt, Na-
m›k Kemal Memifl ve OA‹B Genel Sekreteri Mahmut Ak›ll›, stand› ziyaret eden firma ve üst düzey yetkililerle görüflerek Türk Makine Sektörü hakk›nda bilgiler verdi. Türk taraf› olarak fuara kat›lan herkesin ortak görüflü çok önemli bir tecrübe edinildi¤i yönündeydi. Görmezden gelinmesi mümkün olmayan Çin pazar›n›n tan›nmas› aç›s›ndan bu fuar›n kendilerine önemli f›rsatlar sundu¤unu söyleyen dernek temsilcileri, Makine Tan›t›m Grubu Üyeleri ilerleyen dönemlerde hem Türk makine sektörünün toplu tan›t›m›n›n yap›labilece¤ini hem de ihtisas fuarlar›na göre derneklerin ve flirketlerin seçilerek ça¤r›lmas› gerekti¤ini belirtiler. Fuardaki ortak görüfllerden biri buydu. Fuar süresince standta ziyaretçilere Türk kahvalt›s› hizmeti sunuldu. Fuar›n ikinci günü ise standta düzenlenen kokteyle fuar flirketi üst düzey yetkilileri ile fuar ziyaretçileri kat›ld›. Çeflitli medya mensuplar›na OA‹B, MTG ve Türk makine sektörü ile fuara kat›l›m konusundaki hedefler hakk›nda bilgiler verildi.
moment
19
expo
GÜNDEM
Muhittin Öztürk
expo
‹MDER – ‹SDER Uluslararas› ‹liflkiler Sorumlusu
moment
20
OA‹B’in milli kat›l›m fleklinde organize etti¤i CIMES 2008 Fuar›’nda Türkiye ifl makineleri ve istif makineleri sektörünü temsil ediyorum. Türkiye 50’den fazla ülkeye ifl makineleri ihracat› yapan ve bu mal grubunda 2007’de 940 milyon dolar ihracat gerçeklefltiren önemli bir oyuncu konumunda. 2008 y›l›n›n sonunda ise ifl makineleri ve istif makinelerinde 1 milyar 200 milyon dolarl›k ihracat rakam›na ulaflmay› bekliyoruz. Bu nedenle dünyan›n her yan›ndaki fuarlar bizim için çok önemli. Pazar›m›z› daha da geniflletebilmek için dünyan›n birçok noktas› ile ticari iliflkiler kurma gayreti içerisindeyiz. Bu yönüyle OA‹B’in düzenlemifl oldu¤u bu fuar organizasyonuna kat›lmak bizim aç›m›zdan çok faydal› oldu. Di¤er taraftan Çin art›k tüm dünya aç›s›ndan çok önemli bir pazar konumunda. Art›k ticaret yapan kimse Çin’i görmezden gelemez. Bu durum ifl ve istif makineleri içinde geçerli. Bu nedenle ‹MDER ve ‹SDER olarak bu fuara mutlaka kat›lmam›z gerekti¤i karar›n› alm›flt›k ve OA‹B’in bize bu f›rsat› sunmas›ndan dolay› da çok mutlu olduk. Asl›nda bu fuar ifl makineleri üzerine de¤il. Ancak Türk makinecilerinin burada güçlü bir flekilde bir arada temsil edilmesinin gelecek için çok faydal› sonuçlar do¤uraca¤›na inan›yorum.
Hüseyin M. Yüksel ‹‹SK‹D Dernek Müdürü OA‹B’in organizasyonu ile bu fuara ilk defa kat›l›yoruz. Oldukça büyük bir fuar. Bir buçuk gün içerisinde sadece 3 holü gezebildim. Güzel ürünler ve büyük firmalar›n bu fuarda yer ald›klar›n› görmekte bizim aç›m›zdan çok önemli. Asl›nda ‹SK‹D’in genel prensibi kendi alan›ndaki fuarlara kat›lmakt›r. Fakat Çin çok önemli bir pazar oldu¤undan dolay› bu fuar› görmek ve Çin’i tan›mak istedik. Bu fuar sayesinde Çin’deki ba¤lant›lar›m›z› gelifltirme f›rsat› da bulduk. OA‹B’in bu organizasyonun titizlikle haz›rland›¤›n› ve çok baflar›l› oldu¤unu gördüm. Bu nedenle eme¤i geçen herkese teflekkür ediyorum. Ayn› zamanda bu fuar içerisinde Türk bayra¤› alt›nda güçlü bir flekilde bir arada durmam›zda ülke tan›t›m›z›n yap›lmas›n› ve ihracat›m›z›n artmas›n› sa¤layacakt›r diye düflünüyorum.
Fuardaki ziyaretçi say›s› az olmas›na karfl›n, gelen kiflilerin oldukça profesyonel oldu¤unu gözlemledim. Fuarda kuru bir kalabal›k olmamas› bence çok önemli. Bu aç›dan bak›ld›¤›nda iyi bir fuar oldu¤unu söyleyebilirim. Di¤er taraftan OA‹B’in böyle büyük bir organizasyonu baflar› ile gerçeklefltirmifl olmas› da gelece¤e dair umut veriyor. Umar›m ilerleyen dönemde de bu tarz milli kat›l›m fuarlar› devam edecektir. Çünkü bu fuarlar hem ülke tan›t›m›z hem de makine sektörümüzün ihracat›n› gelifltirmesi aç›s›ndan çok önemli. Biz Türkiye’de Pagder olarak tüm plastik sanayisini tek bir çat› alt›nda temsil ediyoruz. Ancak Çin’deki durum farkl›. Burada plastik makinecileri ayr› olarak temsil ediliyorlar ve daha birçok alt dala ayr›l›yorlar. Bu nedenle bu fuar öncesi çok say›da dernekle ba¤lant›ya geçerek Çin ziyaretimiz konusunda önceden kendilerini bilgilendirdik. Bu çal›flma bile bizim aç›m›zdan çok önemliydi. Bu nedenle OA‹B’e flükranlar›m›z› sunuyoruz. Ancak derneklerin yan› s›ra makine firmalar›n›n da bu fuara kat›larak ürettikleri makineleri sergileme imkan› bulsalard› daha iyi bir ifl yap›lm›fl olurdu diye düflünüyor. Pagder olarak 4 bin 500 tane üyemiz var. Bizim sektörümüz asl›nda Çin’den korkuyor. Biz oraya bir fley satamay›z diye bu pazardan çekiniyorlar. Ancak bizim kalitemiz Çin mallar›na göre oldukça yüksek ve fiyatlar›m›z› da biraz afla¤›ya çekebilirsek bu pazardan çok büyük paylar alabilece¤imiz kanaatindeyim. Ayn› zamanda benim buradan gözlemledi¤im kadar›yla bu fuara Avrupal› al›c›larda geliyor. Türkiye’nin bu fuarda temsil edilmesi sayesinde Avrupal› al›c›lar›n gözünde de daha de¤erli bir noktaya oturduk diye düflünüyorum.
Banu Ergan PAGDER Araflt›rma ve Fuar Organizasyon Uzman›
Nail Türker M‹B Genel Sekreter Yard›mc›s›
sa¤land›¤› takdirde Türk mermer makinecileri Çin pazar›na girifl yapabilir. Günümüzde ise mermer iflleme makineleri konusunda ülkemize birçok Çin ürünü girmektedir. Bununda önüne geçmek için derneklerin ya da firmalar›n uzmanl›k alan› olan fuarlara kat›lmalar›n›n daha yerinde olaca¤›n› düflünüyorum.
Gökhan Sezer Türktan
Münevver Olcaysoy ‹MES ‹fl Gelifltirme Birim Baflkan›
Haflim Acar TÜMMER Yönetim Kurulu Üyesi Bu fuar bizim aç›m›zdan çok enteresan bir deneyim oldu. Asl›nda mermer makineleri ile ilgili bir fuar de¤il. Ancak Çin kültürünü tan›mak ve anlamak bak›m›ndan önemli tecrübeler ediniyoruz. ‹lerleyen dönemde bu tarz milli kat›l›m fuarlar›na firmalar›n ça¤r›lmas›n›n ve ürünlerinin sergilenmesinin daha iyi olaca¤› kanaatindeyim. Di¤er taraftan Türk mermer makinecilerinin Çin pazar›na hitap edebilmesi için ‹talya kadar kaliteli ama yüzde 20 daha ucuz makineler yapmas› gerekiyor. Ancak bu
Bu fuara ilk kez kat›l›yoruz. Bu nedenle bu bizim için bir provayd› diyebilirim. Stand ve OA‹B’in organizasyonu bence çok baflar›l›. Derneklerde bu fuar› daha iyi tan›tabilirlerdi diye düflünüyorum. Bu bizim için çok önemli bir deneyimdi. Makine Tan›t›m Grubu’nun faaliyetleri gelece¤e dair bizlere çok büyük umutlar veriyor. Bu nedenle bu tarz fuarlara milli kat›l›mlar mutlaka sürmeli. Sadece bir kere yap›l›p b›rak›lmamal›. Belki k›sa vadede de¤il ama uzun vadede bu fuar kat›l›mlar›n›n meyvesini toplayaca¤›m›za inan›yorum. ‹MES Sanayi Sitesi olarak bu organizasyon bizim tan›t›m›za çok fayda sa¤lad›. Bu bile tek bafl›na çok önemli. Bu fuara geldikten sonra Çin pazar›n›n Türkler taraf›ndan çokta iyi bilinmedi¤ini yak›ndan gözlemledik. Çin çok h›zl› bir flekilde sanayilefliyor ve ülkemiz makine üreticilerine büyük f›rsatlar sunuyor. Bu yönüyle de¤erlendirildi¤inde mutlaka Çin’e yönelik fuar etkinliklerinin artmas› gerekiyor. OA‹B’in bu organizasyonu da bu anlamda at›lm›fl çok sa¤lam ve do¤ru bir ad›m oldu.
Bu fuara gelmekteki amac›m›z Türk makine sektörünü Çin’e tan›tmakt›. OA‹B’in bize böyle bir flans vermesinden dolay› da çok memnun olduk. Derneklerin ve OA‹B’in Türk bayra¤› alt›nda bir arada güçlü bir tablo çizmifl olmas›n›n da ayr› bir gurur kayna¤› oldu¤unu söyleyebilirim. Makine Tan›t›m Grubu’nun bu tarz organizasyonlara devam etmesi durumunda yurt d›fl›ndaki bir çok ülkede Türk makinesi kavram›n›n zihinlere kaz›naca¤›n› düflünmüyorum. Fuar› de¤erlendirecek olursak, a¤›rl›kl› olarak tak›m tezgahlar› üzerine ihtisaslaflm›fl bir fuard›. Yeni bir fuar olmas› ve fuar merkezinin flehre uzak olmas› sebebiyle az ziyaretçi geldi. Ancak gelen kifliler oldukça profesyoneldi. OA‹B’in ve Makine Tan›t›m Grubunun bu fuar organizasyonu hem Çin’i tan›mam›z› hem de kendi içimizde, dernekler olarak kaynaflmam›z› sa¤lad›. Biz bir aile oldu¤umuzu daha iyi anlad›k. Ancak Makine Sanayii Sektör Platformu’na üye olan 27 dernekten 9’u burada yer ald›. ‹lerleyen y›llarda bu say›n›n daha da artmas› gerekiyor.
expo
POMSAD Genel Sekreteri
21 moment
CIMES 2008 sektörel bir fuar olarak oldukça kalabal›k. Ayn› zamanda gelen al›c›lar›n profesyonel olmalar› da çok önemli bir konu. fiimdiye kadar temasa geçti¤imiz kiflilerin hepsi sektörleri konusunda çok ciddi ve bilgili kiflilerdi. Bu yönüyle bu fuar›n çok iyi oldu¤unu düflünüyorum. Ayn› zamanda fuarda dünyaca tan›nm›fl bir çok makine firmas› da yer al›yor. Ancak Çin gibi kapal› ekonomilerden yeni ç›km›fl toplumlarda fuar konusunda tecrübesizlik hakim. Onlarla ifl yapabilmek için kültürlerini tan›makta çok önemli bir konu. Bu nedenle OA‹B’in bu organizasyonun çok faydal› oldu¤u kanaatindeyim. Ancak buraya kat›l›m›n firmalar düzeyinde gerçeklefltirilmesinin daha da faydal› olaca¤› düflüncesindeyim. Yine de bir ilk ad›m olarak önemli tecrübeler ediniyoruz.
GÜNDEM
Mahmut Ak›ll›
expo
OA‹B Genel Sekreteri
moment
22
Çin makine sektörünün günümüzde gelmifl oldu¤u seviyeyi Türkiye makine sektörü ile karfl›laflt›rd›¤›m›zda Çin’in iflçilik, mühendislik ve kullan›lan malzeme kalitesi yönünden Türkiye’nin gerisinde oldu¤unu söyleyebiliriz. Ancak Çin dünya çap›nda büyük bir üretim s›çramas› yapm›fl durumda. Bunun en önemli nedenlerinden birinin, Çinli bireylerin tüketime de¤il üretime odaklanm›fl olmalar›. Di¤er taraftan Çin hükümeti de üretimi çok büyük oranda destekliyor. Bu hem d›flar›dan gelen sermaye hem de ülke içindeki sermaye için geçerli. Tabiî ki bir de bunun üzerine ucuz iflçilik baflta olmak üzere di¤er girdi maliyetlerinin de minimize edilmesi Çin’i her sektörde oldu¤u gibi makine sektöründe de büyük bir üretici ve ihracatç› konumuna tafl›yor. Çinlilerde kalitesiz makine üretimi yayg›n olmakla birlikte, dünya pazar›ndan çok büyük bir söze sahipler. Ancak pazarlar› az geliflmifl ve geliflmekte olan ülkeler. Böyle devam ederse Çin’in parlak günlerinin çokta uzun sürmeyece¤ini düflünüyorum. Çünkü Çin teknoloji üretmek yerine kopyac›l›¤› seçiyor. Devlet kontrolü alt›nda bu üretim flekli bir müddet belki daha devam edebilir. Ancak teknoloji üretmeyen bir Çin sadece ucuz iflçilikle bir süre bu parlak günlerini daha sürdürebilir. Fuar yönetimi, mesleki örgütler ve çeflitli Çin dernekleri ile yapt›¤›m›z görüflmeler neticesinde Çin toplumun ve Çin firmalar›n›n Türkiye’yi tan›mad›¤› ya da çok az tan›d›¤›n›
anlad›k. Çin’deki firmalar Türkiye makine sektörünün geliflmifl düzeyi ve standartlar› karfl›s›nda oldukça flafl›rd›lar. Ayn› zamanda Çinlilerin Türklere karfl› bir antipatisinin de¤il aksine sempatisinin oldu¤unu gördük. Bundan sonraki süreçte de Türk bürokrasisinin, siyasetçisinin, ifl dünyas›n›n ve medyan›n bu ülkeyle sa¤l›kl› ve etkin temaslarda bulunmas› gerekiyor. OA‹B ve Makine Tan›t›m Grubu olarak ilerleyen y›llarda da bu flekilde fuarlara milli kat›l›m gerçeklefltirece¤iz. Bu ilk deneyimimizde ve bir sürü art› ile ülkemize geri dönece¤imizi düflünüyorum. Pratikte fark edilen eksikliklerde mutlaka düzeltilecek ve daha da geliflece¤iz. Çin’in ard›ndan Hindistan, Rusya ve Brezilya’n›n mutlaka öncelikle olarak fuar organizasyonlar›n›n yap›lmas› gerekli pazarlar olarak belirlemifl durumday›z. ‹lerleyen dönemde bu ülkelere en etkin flekilde hangi fuarlara kat›labilece¤imizi araflt›raca¤›z. fiu unutulmamal› ki dünyan›n en kaliteli ürününü bile üretseniz müflterisine o ürünü iyi bir flekilde tan›tmad›ktan sonra dünyan›n en kalitesiz ürünüdür. Bu nedenle fuarlarda Türk makinesinin kalitesini vurgulayan çal›flmalara da imza at›yoruz.
fiimdi ise bu karar›n ne kadar yerinde oldu¤unu gözlemleyebiliyoruz. Çünkü hem Çin’i tan›mak hem de ülkemiz makine sektörünü tan›tmak ad›na burada önemli temaslar gerçeklefltirdik. Çin ihmal edilmesi mümkün olmayan bir pazar. Art›k herkes bunun fark›nda oldu¤undan dolay› bizler de Makine Tan›t›m Grubu olarak buradaki yerimizi ald›k. Zaten Makine Tan›t›m Grubu ad› üzerinde Türk makine sektörünü dünyaya tan›tmak için kuruldu ve bu yöndeki en önemli ad›mlardan biri de fuarlar olacakt›r. Ayn› zamanda OA‹B’in ve Makine Tan›t›m Grubu bu fuar organizasyonunu çok büyük bir baflar›yla gerçeklefltirdi. Bu fuar bir ilk oldu¤undan var olan eksikliklerde giderilerek daha iyi ifller yap›laca¤› kanaatindeyim. Her fleyden öte buradan ülkemize Çin hakk›nda büyük bir tecrübe kazanm›fl olarak dönece¤iz.
Sevda Kayhan Y›lmaz Makine Tan›t›m Grubu Üyesi
Ali R›za Oktay Makine Tan›t›m Grubu Baflkan› CIMES Uluslararas› Makine Fuar› öncelikle Çinlilere yönelik olmas›na karfl›n her geçen y›l yurtd›fl›ndan gelen kat›l›mc› say›s›n›n da art›¤› bir fuar. Bu y›l 36 farkl› ülkeden bu fuara kat›l›m gerçeklefltirilmifl durumda. Di¤er taraftan bu fuar›n büyük bir potansiyel bar›nd›rd›¤›n› bildi¤imizden dolay› da Makine Tan›t›m Grubu olarak Türkiye makine sektörünün burada temsil edilmesi gerekti¤ine karar verdik.
Çinlilerin fuarc›l›k anlam›nda daha geliflmesi gerekiyor. Ancak bu fuara bakt›¤›m›zda Çin’de haz›rl›¤› en iyi yap›lm›fl fuarlardan birisi. Zaten Makine Tan›t›m Grubu olarak bu fuar› seçmemizin nedenlerinden biri her y›l h›zl› bir flekilde gelifliyor olmas›yd›. Bu fuar Türkiye için bir prestij fuar›yd›. Ben her zaman ihtisas fuarlara kat›l›mdan yanay›md›r ancak bu fuar›n özelli¤i Türk makinesinin üretim gücünü genel olarak Çinlilere göstermekti. Bunu da baflard›¤›m›z› düflünüyorum. Bu fuarlar›n devam› da gelecek. Buradaki eksiklikleri görüp ilerdeki fuarlara daha iyi bir flekilde kat›laca¤›z. Bu fuardan ö¤rendi¤imiz en önemli fleylerden biri, iki ülkenin de birbirini çok az tan›d›¤› oldu. Bu iliflkiler gelifltirildi¤i takdirde iki ülkenin de büyük kazançlar elde edece¤ini düflünüyorum. Çin’den çekinmemek gerekiyor. Aksine bu denli h›zl› geliflen bir ülkeden biz nas›l kazanç sa¤layabiliriz diye bakmal›y›z. Bu fuara yap›lan milli kat›l›mda Çin’e Türk makine sektörünün birlik içerisinde ilk ad›m›yd›. Bunun ard›ndan ülkemize döndü¤ümüzde bu gezinin faydalar›n› daha iyi anlayaca¤›m›z› düflünüyorum.
Çin’i tan›mak anlam›nda çok de¤erli bir fuar oldu. Kafam›zdaki Çin imaj› de¤iflti. Makine Tan›t›m Grubu’nun yapt›¤› bu faaliyetle Türk makine sektörünün gücünü ve geliflmifllik düzeyini tüm dünyaya göstermeye çal›fl›yoruz. Biz burada Çinlilere Türkiye’nin h›zla bir sanayi toplumu olmaya do¤ru gitti¤ini gösterdik. Onlarda böylelikle bizi daha yak›ndan ve do¤ru bir flekilde tan›d›lar. Çünkü onlar›n akl›ndaki Türkiye imaj› da farkl›yd›. Bu yönü ile Makine Tan›t›m Grubu’nun çok baflar›l› bir ifle imza att›¤›n› düflünüyorum. Biz bu ilk fuarlara tüm Türk makine sektörünü tan›tmay› amaçlam›flt›k. ‹lerleyen zamanda daha fazla ihtisas fuarlar›na yönelik çal›flmalar yapmay› planl›yoruz. Buna göre de dernekler ve firmalar aras›nda seçimler yap›lacak.
Nam›k Kemal Memifl Makine Tan›t›m Grubu Üyesi
Kutlu Karavelio¤lu Makine Tan›t›m Grubu Üyesi CIMES büyük bir fuar; Çin'in en büyük makine fuar›, dünyada ilk üçte gösteriliyor. Düzenleyen firma da dünyada fuarc›l›k sektörünün en önde gelen kurulufllar›ndan kabul ediliyor. Biz, 1992'de bafllayan CIMES'in 9.suna kat›lm›fl olduk. Elimizdeki bilgi, Çin imalat sanayi için ana fuar oldu¤u, 200 bine yak›n kiflinin gezdi¤i ve bunlar›n %78'inin ticari misyonlu insanlar oldu¤udur. Bu sene, toplamda kapal› sergi alanlar› 150 bin metrekareyi aflan iki fuar yerleflkesinde birden düzenlenmifl oluflu, üretim sektörünce veya endüstri taraf›ndan ithaf edilen önemin bir ifadesi. ‹statistikler henüz netleflmemekle birlikte, 30 ülkeden 1500'e yak›n firman›n ürünlerini sergiledi¤i, 60 ülkeden ziyaretçiler gelmifl oldu¤u aç›kland›. Buna ra¤men, Çin'de fuar kültürü elbette sanayileflmifl ülkelerdeki kadar köklü de¤il; henüz olufluyor. Son 20 y›lda Çin'de birçok fuar gördük; spesifik, belli bir alana yönelik düzenlenen bir çok fuar ziyaret ettik; hemen hepsi genel fuarlard›, birçok sektörü bir arada görürdük. Yeni Çin'de ihtisas fuarc›l›¤› yükseliyor. CIMES bunlardan biri. Tak›mlar ve tezgâhlar öne ç›kar›l›yor ama di¤er birço¤u gibi genel makine fuar›-
expo
Makine Tan›t›m Grubu Üyesi
d›r; sanayici iseniz, makine ihtiyac›n›z için takip etmeniz gereken en önemli Çin fuar› say›l›r. Üretim yap›yorsan›z, ihtiyaç duyaca¤›n›z birçok üretici veya tüccar bulursunuz burada; buna hammadde, ölçü ve kalite kontrol sistemleri gibi yan sektörler de dahildir. Genel makine, IT ve telekomünikasyon, elektrik ve elektronik, otomotiv ve parçalar›, inflaat makineleri, metal, maden, petrokimya, kauçuk, plastik, nakliye ve depolama, gemi infla gibi ana sektörler; tak›m, aparat, model, kal›p, diflli ve yatak gibi yan sektörlerin al›m kararlar›nda önemli bir fuard›r. O yüzden de 30 ülkeden teflhirci, 60 ülkeden ziyaretçi kat›l›r. Makine Tan›t›m Grubu bir haz›rl›k yürütüyor. Türk makinelerini ve imalatç›lar›n› tan›t›m için bir proje haz›rl›yor. 2009 ile bafllayacak, sistemli bir atak. Genifl bir tabanda araflt›rma yap›yoruz. Üretici, kullan›c›, ihracatç›, ithalatç›, sosyal katmanlar, fikir önderleri, okullar, kamu konuyu nas›l alg›l›yor araflt›r›yoruz. Profesyonel bir araflt›rma bu; Türkiye'nin önde gelen kurulufllar›ndan biri yürütüyor bu araflt›rmay›. Makine imalatç›lar›m›zla, segment örgütleri, dernekleri, birlikleri vas›tas›yla biraraday›z; birlikte bir strateji oluflturuyoruz. Genel manada, kavram olarak makine, Türk makinesi, Türk mal› imaj› nas›l yüceltilebilir?.. Alt segmentler nas›l tan›t›labilir?.. Kapsaml›, hedefe varacak bir tan›t›m ata¤› nas›l planlanabilir? Strateji belirleniyor. Medya aya¤› var; fuar aya¤› var; konferanslar, toplant›lar.. Öte yandan, birlikte davranmay› ö¤reniyoruz; bir ortak kültür amaçl›yoruz.. CIMES kat›l›m› da bu aray›fllardan biridir; ben baflar›l› oldu¤unu düflünüyorum. Bir prova, bir deney, bir s›nav hatta. Buraya birlikte geldi¤imiz 10 dernek ile, 10 alt sektörümüzü detayl› tan›tabildik; onlar› muhataplar› ile buluflturabildik. Reklamlar› yap›ld›, ilanlar, TV çekimleri, bas›l› materyaller haz›rland›.. ‹lgi çekici bir vitrin oluflturulabildi.. Çine herkes mal almaya geliyor, burda mal nas›l sat›labilir diye düflünmek do¤ru olmazd›. Görüyorsunuz, bütün dünya burada. ‹hracatç› Birli¤inden, MTG'ndan Yönetim Kurulu arkadafllar›m›z durumu yerinde izledik; de¤erlendirdik. Dönüflümüzde olup biteni ayr›nt›l› irdeleyece¤iz; bu türlü etkinliklere tan›t›m ata¤›m›zda nas›l yer ay›rmal›y›z, nas›l düzenlemelerle baflar›l› oluruz. Alt sektörlere nas›l destek oluruz, onlar›n da katk›lar›yla cevaplar›n› bulaca¤›z. Fuar kat›l›mlar› önemli; hedef ülkelerin büyük fuarlar›nda sektörün gücünü gösterecek genifl kat›l›mla yer almak da önemli; ihtisas fuarlar›nda ilgili alt sektörümüzü destekleme de. Bunlar aras›nda bir denge sa¤lamak zor olmaz. Sektörler bunun için oluflturuyor fonlar›, ihracatlar›ndan tasarruf ederek meydana getirdikleri bütçenin bir k›sm›n›n bu amaçla harcanmas›n› istiyorlar. Tan›t›m eksi¤imiz var; bunu h›zl› ve güçlü biçimde gidermeliyiz.
23 moment
Mustafa Bozkurt
Türk makine imalat sanayisini dünya pazarlar›na tan›tmak amac›yla yapt›¤›m›z faaliyetlerini ilkini Çin Cimes 2008 fuar›nda gerçeklefltirdik. Konumu itibariyle ayn› zamanda büyük bir al›c› potansiyeli bulunan Çin için bu fuar önemli bir yer tutmaktad›r. Bu fuarda Çin makine tedarikçilerini yan› s›ra fuar› ziyarete gelen di¤er ülke firmalar›na da ulaflma imkan›m›z oldu. Makine sektörünü temsil eden derneklerin kat›l›m›yla iyi bir organizasyon oldu¤unu gözlemledik. Dernek temsilcileri üye firmalar›n tan›t›m›n› çok iyi flekilde gerçeklefltirdiler. Kat›l›m›n yo¤un oldu¤u bu fuarda Türk makine imalat sektörünün geldi¤i nokta ortaya ç›km›fl oldu. Stand organizasyonu ve faaliyetler aksamas›z olarak sürdürüldü. Bir sonra ki fuarlar için iyi bir referans oldu¤u inanc›nday›m. Makine sektöründe büyük bir sat›c› konumunda olan Çin ayn› zamanda büyük bir al›c› durumunda. Türk makine sektörü için iyi bir tan›t›m ile ihracat›m›zda önemli bir yer tutaca¤›na inan›yorum. Ayn› zamanda uluslararas› pazarlar için iyi bir iflbirli¤i gerçeklefltirmeye aç›k bir ülke. Firmalar›m›z›n bu f›rsat› de¤erlendirmelerini umut ediyorum.
moment
expo
KAPAK
24
Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makineleri
T
ürk plastik sanayisinin dünya plastik sektörü içindeki pay› yüzde 1,6 düzeyinde. Türkiye, plastik iflleme sektöründe y›ll›k 4,9 milyon ton iflleme kapasitesiyle Avrupa ülkeleri aras›nda beflinci s›rada yer al›yor. Plastik iflleme sanayiinde yaflanan geliflmelere paralel olarak kauçuk ve plastik iflleme makineleri de geliflimini ve büyümesini devam ettiriyor. Türk plastik ve kauçuk iflleme makineleri sektöründe faaliyet gösteren 808 firma bulunuyor. Bu firmalar›n 209’u birden fazla ürün üretiyor. Firmalar›n yüzde 29’u kal›p, yüzde 16’s› plastik iflleme makineleri imal ederken, yard›mc› ekipman ve ambalaj makineleri imal eden firmalar›n oran› yüzde 12 düzeyinde. Firmalar›n yüzde 69’u ise plastik ön iflleme ve geri dönüflüm, son ifl-
‹HRACAT ‹THALATTAN DAHA HIZLI ARTIYOR Türkiye’nin son iki y›ldaki kauçuk ve plastik iflleme makineleri ihracat›na bak›ld›¤› zaman sektör ihracat›n›n 2007 y›l›nda yüzde 12,7 oran›nda art›fl göstererek 70,3 milyon dolar olarak gerçekleflti¤i görülüyor. Türkiye’nin son iki y›ldaki sektör ihracat›, ürün baz›nda incelendi¤inde ise, 23,2 milyon dolar ile birinci s›rada kauçuk/plastik eflyalara di¤er flekilde biçim verme makineleri yer al›yor. Bu makineleri 11,3 milyon dolar ile kauçuk/plastik için ekstrüzyon makineleri izliyor. En fazla ihracat art›fl› ise d›fl lasti¤in dökümüne mahsus makinelerde kaydedilmifl durumda. Türkiye’nin ülkeler itibar›yla kauçuk ve plastik iflleme makineleri ihracat› incelendi¤inde, 13,1 milyon dolar ile Rusya Federasyonu’nun ilk s›rada yer ald›¤›
görülüyor. Türkiye’nin sektör ihracat›nda di¤er önemli pazarlar› ise s›ras›yla 6,3 milyon dolarla ‹ran, 5,7 milyon dolarla Romanya, 4,8 milyon dolarla Kazakistan ve 3,6 milyon dolarla Bulgaristan oluflturuyor. Di¤er taraftan, Türkiye’nin sektör ihracat›ndaki ilk 10 ülke aras›nda en fazla ihracat art›fl› gerçekleflen ülke Yunanistan, ihracat›nda en fazla düflüflün oldu¤u ülkenin ise Ukrayna oldu¤u görülüyor. Türkiye’nin 2006 y›l›nda 459,4 milyon dolar olarak gerçekleflen kauçuk ve plastik iflleme makineleri ithalat›, 2007 y›l›nda yüzde 5,92 artarak 486,6 milyon dolar olarak gerçekleflmifl durumda. Türkiye’nin kauçuk ve plastik iflleme makineleri ithalat›nda ilk s›rada 140,3 milyon dolar ile kauçuk/plastik enjeksiyon makineleri yer al›yor. Kauçuk/plastik için ekstrüzyon makineleri ithalat› 2007 y›l›nda 97,2 milyon dolar ile Türkiye’nin ithal etti¤i kauçuk/plastik iflleme makineleri aras›nda ikinci s›rada yer almakla birlikte bu makineler ithalat›nda en fazla azalma görülen makineler olarak dikkat çekiyor. 2007 y›l›nda Türkiye’nin kauçuk ve plastik iflleme makineleri sektöründe bafll›ca tedarikçisinin Almanya oldu¤u görülüyor. Ancak Türkiye, Almanya’dan 2006 y›l›n-
25 moment
lem, ölçme, finisaj, kaynak makineleri ile aksam ve parçalar imal ediyor. Plastik sektöründeki ifllem kapasitesindeki art›fla paralel olarak her y›l makine ve teçhizat yat›r›m› da art›fl gösteriyor. 2007 y›l›nda 550 milyon dolarl›k yat›r›m yapan sektörün, 2008 y›l›nda 672 milyon dolar makine teçhizat yat›r›m› yaparak iflleme kapasitesini 5,6 milyon tona yükseltmesi bekleniyor.
expo
PLAST‹K SANAY‹N‹ YÖNLEND‹REN BAfiLICA SEKTÖRLER DÜNYADA OLDU⁄U G‹B‹ TÜRK‹YE’DE DE AMBALAJ VE ‹NfiAAT MALZEMELER‹ SEKTÖRLER‹. DOLAYISIYLA SÖZ KONUSU SEKTÖRLERDE KAYDED‹LECEK BÜYÜME PLAST‹K ‹fiLEME SEKTÖRÜNE DE YANSIYOR. TÜRK‹YE’N‹N, 2010 YILINDA 6,9 M‹LYON TON ‹fiLEME KAPAS‹TES‹NE ULAfiARAK AVRUPA VE AVRASYA’NIN ÜÇÜNCÜ BÜYÜK PLAST‹K ‹fiLEME KAPAS‹TES‹NE SAH‹P ÜLKE KONUMUNA GELECE⁄‹ TAHM‹N ED‹L‹YOR.
KAPAK da 153,9 milyon dolar kauçuk ve plastik iflleme makinesi ithal ederken, bu miktar 2007 y›l›nda yüzde 5,9 azalarak 144,8 milyon dolar olarak gerçekleflmifl. Türkiye’nin sektör ithalat›nda Almanya’y›, s›ras›yla ‹talya, Çin, Tayvan ve Avusturya takip ediyor.
expo
DÜNYA KAUÇUK VE PLAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ ‹HRACATI
moment
26
Birleflmifl Milletler (BM) ‹statistik Bölümü verilerine göre 2007 y›l›nda toplam kauçuk ve plastik iflleme makineleri ihracat›, bir önceki y›la göre yüzde 14,4 oran›nda art›fl göstererek 20,6 milyar dolar de¤erine ulaflm›fl. Dünya kauçuk ve plastik iflleme makineleri ihracat›nda ilk s›rada Almanya yer al›yor. Bu ülkeyi ‹talya ve Japonya takip ediyor. Türkiye, 2007 y›l›nda, kauçuk ve plastik iflleme makineleri ihraç eden ülkeler aras›nda 29. s›rada yer al›yor. Kauçuk ve plastik iflleme makineleri ihraç eden ilk 20 ülke aras›nda en fazla ihracat art›fl› yüzde 38,3 ile Çin’de gözlenmifl durumda. Söz konusu ülkenin dünya kauçuk ve plastik iflleme makineler ihracat› içerisindeki pay› yüzde 7 düzeyinde. Dünya ithalat rakamlar›na bakt›¤›m›z zaman, 2007 y›l›nda dünya kauçuk ve plastik iflleme makineleri ithalat›, bir önceki seneye k›yasla yaklafl›k yüzde 10 oran›nda artarak 19 milyar dolar olarak gerçekleflmifl. 2,5 milyar dolar ithalat› ile Çin Halk Cumhuriyeti, dünya genelinde kauçuk ve plastik iflleme makineleri ithalat› ya-
Jon Erba¤an Lider Makine Sat›fl Müdürü Genel olarak plastik iflleme makineleri ve di¤er makine imalatç›lar›n›n sorunlar›n›n bafl›nda global daralmalardan kaynaklanan küçülmeler, piyasa tedirginlikleri, hammadde fiyatlar›n›n petrole dayal› oluflundan dolay› de¤iflkenlik içerisinde oluflu ve bunlar gibi birtak›m sorunlar temel teflkil ediyor.
pan ülkeler aras›nda lider konumunda yer al›yor. Çin’i ABD, Almanya, Meksika ve Rusya Federasyonu takip ediyor. Türkiye, 2007 y›l›nda, kauçuk ve plastik iflleme makineleri ithalat› ile dünya sektör ithalat›nda 16. ülke konumunda bulunuyor.
SEKTÖRÜN GÜÇ B‹RL‹⁄‹ YAPMASI GEREK‹YOR Kauçuk, plastik ve lastik iflleme makine-
“ Türkiye’deki kauçuk, plastik ve lastik iflleme
makineleri sektöründe iflletmelerin küçük ölçekli olmas› finansman kaynaklar›na eriflmelerini güçlefltirmeye devam ediyor. Bu nedenle, sektördeki iflletmelerin potansiyellerini birlefltirecek bir organizasyona yönelmesi gerekiyor. Sektördeki sorunlar›n çözümüne yönelik tedbir al›nmas› halinde, kauçuk ve plastik iflleme makineleri büyüme potansiyeline sahip bir sektör olarak tan›mlan›yor. ”
leri sektöründe çok say›da firma faaliyet göstermekle birlikte bu firmalar›n ço¤unun üretim kapasitelerinin düflük oldu¤u görülüyor. Girdi maliyetlerinin yüksekli¤i nedeniyle sektörde yurt d›fl›ndaki firmalarla rekabet sorunu yaflan›yor. Ayr›ca, iflletmelerin küçük ölçekli olmas› finansman kaynaklar›na eriflmelerini güçlefltirmeye devam ediyor. Bu nedenle, sektördeki iflletmelerin potansiyellerini birlefltirecek bir organizasyona yönelmesi gerekiyor. Sektördeki sorunlar›n çözümüne yönelik tedbir al›nmas› halinde, kauçuk ve plastik iflleme makineleri sektörü büyüme potansiyeline sahip bir sektör olarak tan›mlan›yor. 2007 y›l›nda kauçuk ve plastik iflleme makineleri sektöründe d›fl ticaret a盤› yüzde 4,8 art›fl göstermifl. ‹thalat› ihracat›n›n çok üzerinde gerçekleflen sektörde d›fl ticaret a盤›n›n kapat›lmas› için ihracat›n artmas› ve sürdürülebilir hale gelmesi gerekiyor. Türkiye’nin geçti¤imiz y›l söz konusu sektörde ithalat art›fl oran› yüzde 6 oran›nda iken ih-
expo racat art›fl oran› ithalat art›fl oran›n›n üzerine ç›karak yüzde 12,8 oran›nda gerçekleflmifl durumda. Plastik sanayini yönlendiren bafll›ca sektörler dünyada oldu¤u gibi Türkiye’de de ambalaj ve inflaat malzemeleri sektörleridir. Dolay›s›yla söz konusu
sektörlerde kaydedilecek büyüme plastik iflleme sektörüne de yans›yacakt›r. Türkiye’nin, 2010 y›l›nda 6,9 milyon ton iflleme kapasitesine ulaflarak Avrupa ve Avrasya’n›n üçüncü büyük plastik iflleme kapasitesine sahip ülke konumuna gelece¤i tahmin edilmektedir.
DÜNYA KAUÇUK VE PLAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ ‹HRACATI ($) Ülke Ad›
2006
1
Almanya
4.610.679.000
5.216.170.000
13,13
2
‹talya
1.871.501.848
2.466.035.750
31,77
3
Japonya
2.316.478.553
2.272.583.110
-1,89
4
ABD
1.390.415.004
1.452.475.126
4,46
5
Çin
1.044.562.514
1.444.174.659
38,26
6
Avusturya
1.156.977.618
1.384.412.133
19,66
7
Fransa
1.024.920.273
1.218.503.107
18,89
8
Kanada
876.019.515
989.512.889
12,96
9
‹sviçre
643.900.802
743.737.895
15,51
10
G. Kore Cum.
464.558.826
580.894.218
25,04
Di¤er TOPLAM Kaynak: BM ‹statistik Bölümü
2007
DE⁄‹fi‹M (%)
2.634.947.645
2.862.435.310
8,63
18.034.963.604
20.630.934.197
14,39
moment
27
KAPAK DÜNYA KAUÇUK VE PLAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ ‹THALATI ($) Ülke Ad›
2006
2007
DE⁄‹fi‹M (%)
1
Çin
2.451.359.141
2.561.956.163
2
ABD
2.207.502.562
2.153.825.264
-2,43
3
Almanya
916.233.000
1.149.110.000
25,42
4
Meksika
796.431.320
919.018.388
15,39
5
Rusya Fed.
603.545.111
888.360.992
47,19
6
Fransa
481.144.743
571.881.844
18,86
7
Japonya
482.073.752
529.932.094
9,93
8
‹talya
466.674.804
501.550.739
7,47
9
‹spanya
372.485.361
501.048.788
34,52
10
Polonya Di¤er TOPLAM
4,51
430.980.415
500.715.732
16,18
8.148.995.124
8.770.715.305
7,63
17.357.425.333
19.048.115.309
9,74
Kaynak: BM ‹statistik Bölümü
expo
TÜRK‹YE’N‹N ÜLKELERE GÖRE KAUÇUK VE PLAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ ‹HRACATI ($) ÜLKE ADI
2006
2007
moment
28
2008 DE⁄‹fi‹M (Ocak-A¤ustos) (2007/ 2006)
1
RUSYA FED.
10.407.221
13.171.782
8.786.481
26,56
2
‹RAN
4.648.141
6.313.499
7.758.824
35,83
3
ROMANYA
6.611.432
5.769.136
3.656.585
-12,74
4
KAZAK‹STAN
3.793.096
4.842.555
1.426.840
27,67
5
BULGAR‹STAN
2.858.636
3.651.708
2.288.098
27,74
6
UKRAYNA
4.629.967
3.092.433
2.072.095
-33,21
7
ALMANYA
2.778.358
3.059.959
3.128.092
10,14
8
AZERBAYCAN
1.826.322
2.515.093
1.673.722
37,71
9
FAS
1.196.412
2.473.826
2.231.316
106,77
10
YUNAN‹STAN
676.237
2.082.787
1.931.190
208,00
D‹⁄ER
26.028.011
26.801.465
35.360.405
2,97
TOPLAM
65.453.833
73.774.243
70.313.648
12,71
Kaynak: TÜ‹K
“FUARLARA TAM DESTEK VER‹LMEL‹” Lider Makine Sat›fl Müdürü Jon Erba¤an, genel olarak plastik iflleme makineleri ve di¤er makine imalatç›lar›n›n sorunlar›n›n bafl›nda global daralmalardan kaynaklanan küçülmelerin, piyasa tedirginliklerinin, hammadde fiyatlar›n›n petrole dayal› oluflundan dolay› de¤iflkenlik içerisinde oluflunun ve bunlar gibi birtak›m sorunlar›n temel teflkil etti¤ini söylüyor. Bunun yan› s›ra yat›r›m yapmay› düflü-
nen ülkelerin makineleri teknik donelerini araflt›rmaks›z›n sadece fiyat odakl› analiz etmelerinin de s›k›nt›lara yol açt›¤› belirten Erba¤an, gerçek makine imalatç›lar›n›n fiyatlar›n›n yüksek kalmas›n› ve bir flekilde kendilerini ifade edememelerine yol açt›¤›n›n alt›n› çiziyor. Ülkemizde imal edilen ihracata yönelik makinelerin gerçek anlamda bir Avrupa kalitesinde olup olmad›¤›n› önce imalatç›n›n, daha sonra da bir kurumun onay›n›n kaliteyi yükseltece¤i kanaatindeyiz
Ercan ‹¤debeli ‹nka Makina Sat›fl Müdürü Kauçuk ve plastik malzemeler, geliflmifl ülkelerde hayat›n birçok alan›na girmifl ve dolay›s› ile malzeme olarak büyük kullan›m alanlar› oluflturmufl durumda. Bu ülkeler, kauçuk ve plastik malzemeler konusunda Türkiye'ye göre çok ileri seviyede bilgi birikimine ve üretim tekniklerine sahipler. Türkiye'de ise, malzeme teknolojisinin az geliflmifl olmas› ve buna ba¤l› olarak kullan›m alanlar›n›n ve kapasitesinin az olmas›, bu sektördeki makine üreticilerinin de buna paralel olarak geliflimini güçlefltiriyor.
diyen Erba¤an, ihracatta her sektörde oldu¤u gibi özellikle geliflmifl ülkelerde makine imalatç›lar›na devlet deste¤inin sa¤lanmas› lokomotif olarak görünen tekstil ve turizm dallar›n› geçece¤ine inand›¤›n› söylüyor. Erba¤an ihracat› art›rmak için, milli kat›l›mlardaki fuarlara yüzde 100’e yak›n teflvik yap›lmas›, metrekare ve teflvik kapsam›n›n geniflletilmesi, do¤ru firmalarca düzenlenmesi, yurtiçinde yap›lan fuarlar›nda teflvik kapsamlar›na al›nmas›, fuarlar›n ihtisas fuarlar› fleklinde düzenlenmesi, düzenlenen fuar›n müflteri durumundaki ülkelerde tan›t›m›n›n kuvvetli bir flekilde yap›lmas› gibi baz› iyilefltirmelerle sektörün geliflmesine büyük katk› sunaca¤›na inand›¤›n› belirtiyor.
“TEKNOLOJ‹K YATIRIMLAR ARTMALI” Kauçuk ve plastik malzemeler, geliflmifl ülkelerde hayat›n birçok alan›na girmifl ve dolay›s› ile malzeme olarak büyük
kullan›m alanlar› oluflturmufl durumda ve bu ülkeler, kauçuk ve plastik malzemeler konusunda Türkiye’ye göre çok ileri seviyede bilgi birikimine ve üretim tekniklerine sahipler diyen ‹nka Makina Sat›fl Müdürü Ercan ‹¤debeli, Türkiye’de, malzeme teknolojisinin az geliflmifl olmas› ve buna ba¤l› olarak kullan›m alanlar›n›n ve kapasitesinin az ol-
mas›n›n, bu sektördeki makina üreticilerinin de buna paralel olarak geliflimini güçlefltirdi¤ini söylüyor. Makina üreticilerinin, bu sektörde teknoloji ve kapasite geliflimini sa¤lamas› için, Türkiye pazar›na hitap etmeleri yeterli olmamakta, ürünlerini özellikle Avrupa’daki geliflmifl ülkelere satabilmeleri gerekmektedir diyen ‹¤debeli, makinelerin teknolo-
TÜRK‹YE’N‹N KAUÇUK VE PLAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ ‹HRACATI ($) MADDE ADI KAUÇUK/PLASTIK ENJEKSIYON MAKINALARI KAUÇUK/PLASTIK IÇIN EKSTRÜZYON MAKINELERI KAUÇUK/PLASTIK IÇIN PÜSKÜRTME DÖKÜM
2006
2007
8.352.201
4.361.265
7.072.561
-47,78
11.439.164 18.733.229
11.367.280
63,76
jik özelliklerinin en üst noktalarda olmas› zorunlulu¤unu getirdi¤i için üretici firmalar› AR-GE konusunda etkin olmas›n› gerekti¤inin alt›n› çiziyor. Makine üreticilerinin organizasyonel yap›s› genel olarak bu duruma uygun olmad›¤›n› belirten ‹¤debeli, geliflime uygun olan ve ihracat yapan makine üreticilerinin ise, y›llard›r uygulanan düflük kur politikas› ve KDV iadelerinin al›nmas›ndaki güçlükler nedeni ile büyük finansal sorunlar yaflad›klar›n› belirtiyor.
2008 DE⁄‹fi‹M (Ocak-A¤ustos) (2007/ 2006)
389.097
14.885
875.607
-96,17
188.626
312.318
678.551
65,58
5.010.915
3.181.700
3.003.518
-36,50
DIS LASTIGIN DÖKÜMÜNE MAHSUS MAKINELER
375.061
1.810.765
1.131.937
382,79
LASTIKLERE SIRT KAPLAMA MAKINELERI
145.596
73.381
47.300
-49,60
MAKINELERI KAUÇUK/PLASTIK IÇIN VAKUMLU DÖKÜM
MAKINELER
‹Ç LASTIGIN DÖKÜMÜNE MAHSUS MAKINELER
32.670
49.789
33.094
52,40
LASTIKLERE BASKA BIR USULLE SEKIL VERME
300.311
398.708
1.892.607
32,77
781.333
1.636.056
842.194
109,39
3.559.280
3.263.266
1.983.769
-8,32
0
15.958
125.152
-
362.993
1.299.965
1.192.014
258,12
400.740
991.385
951.601
147,39
463.473
1.328.412
968.125
186,62
5.614.028
7.018.532
5.112.850
25,02
KAUÇUK/PLASTIK ESYALARA DIGER SEKILDE BIÇIM 21.247.259 20.708.566
23.235.379
-2,54
MAKINELERI KAUÇUK/PLASTIK IÇIN PRESLER KAUÇUK/PLASTIK IÇIN DIGER SEKIL VERME MAKINE VE CIHAZLARI SÜNGER GÖRÜNÜSLÜ/GÖZENEKLI ÜRÜN IMALINE MAHSUS REAKTIF REÇINE ISLEME MAKINE VE CI SÜNGER GÖRÜNÜSLÜ/GÖZENEKLI ÜRÜN IMALINE MAHSUS DIGER MAKINE VE CIHAZLAR KAUÇUK/PLASTIK ESYALARI PARÇALARA AYIRMA MAKINELERI KAUÇUK/PLASTIK ESYALARI KARISTIRICI, YOGURUCU, ÇARPICI MAKINELER KAUÇUK/PLASTIK ESYALARI KESME, YARMA, SOYMA MAKINELERI VERME MAKINELERI KAUÇUK/PLASTIK ISLEYEN MAK.DÖKME
2.241.246
1.520.901
3.212.593
-32,14
4.549.840
7.055.162
6.587.516
55,06
65.453.833 73.774.243
70.313.648
12,71
DEMIR/ÇELIK DÖKÜM AKSAM, PARÇALARI KAUÇUK/PLASTIK ISLEYEN MAK.DIGER MADDELERDEN AKSAM, PARÇALARI TOPLAM Kaynak: TÜ‹K
29 moment
KAUÇUK/PLASTIGI ISITARAK SEKIL VEREN DIGER
expo
MAKINELERI
expo
SEKTÖRDEN
moment
30
Malkan Makine ilk 5’i hedefliyor TÜRK MAK‹NE ÜRET‹C‹LER‹ DIfi PAZARLARDA HÂK‹M‹YET SAH‹B‹ OLAB‹LMEK ‹Ç‹N HER GEÇEN GÜN HEDEFLER‹N‹ BÜYÜTÜYORLAR. SANAY‹ T‹P‹ BUHARLI ÜTÜ ÜRETEN MALKAN MAK‹NA DA BU F‹RMALARIMIZDAN B‹R‹. MALKAN MAK‹NA 2012 YILINDAN ‹T‹BAREN KEND‹ ALANINDA ‹LK 5 F‹RMA ARASINA G‹RMEY‹ HEDEFL‹YOR.
“C‹HAZLARIMIZI EN KAL‹TEL‹ MALZEMELERLE ÜRET‹YORUZ” Malkan Makina üretimini yaparken kaliteye de büyük önem veriyor. Üretmifl olduklar› makinelerin tekstil ürünleri aç›s›ndan can al›c› önemde oldu¤unu ifade eden Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, “Dünyan›n en kaliteli malzemeleri ile büyük bir özen ve hassasl›kla üretimini yapt›¤›m›z cihazlar›m›z iflletmelerin üretim sürecini azalt›rken verimlerini de art›rmaktad›r. ‹yi kurulmufl bir ütüleme sistemi dikifl sürecindeki tüm hatalar› ay›plar› kapat›r, ayn› flekilde kalitesiz bir ütüleme, dikifl kaliteli de olsa kaliteli son resim vermez. Bu gerçeklikten hareketle biz de ürünlerimizdeki kaliteye ve ürünlerimizin son kullan›c›n›n iflini kolaylaflt›racak nitelikte olmas›na büyük önem veriyoruz” diye konufluyor.
D
ünya pazarlar›na h›zla aç›lmaya devam eden Türk Makine Sanayi Sektörü bünyesinde dünya markas› olmay› hedefleyen pek çok firma bar›nd›r›yor. 1971 y›l›nda 12 metrekare alana kurulan Malkan Makina bu gün gelmifl oldu¤u nokta itibariyle kendi alan›nda Türkiye’deki lider kurulufllardan biri konumunda. Sanayi tipi buharl› ütü makineleri üreten Malkan Makina’n›n hedefi 2012 y›l›nda kendi alan›nda dünyada ilk 5 firma aras›na girebilmek. Firman›n Genel Müdür Yard›mc›s› Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu ile firmalar›n›n geliflimi, gelecek vizyonu ve ülkemizde makine sektörünün durumuna dair bir haber çal›flmas› gerçeklefltirdik.
“DÜNYANIN SAYILI MARKALARIYLA REKABET EDEB‹L‹R‹Z” Makine ihracatlar›n› a¤›rl›kl› olarak Rusya Federasyonu, Ukrayna, M›s›r, Tayland, Malezya ve Amerika Birleflik Devletlerine gerçeklefltirdiklerini belirten Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, özellikle son dönemlerde ceket-pantolon preslerinde yapt›klar› yeniliklerle dikkat çektiklerini ve dünyan›n say›l› markalar› ile rekabet edebilecek bir konuma geldiklerini söylüyor. Makine üretiminde hiç kuflkusuz teknolojik yat›r›mlar büyük önem tafl›yor. Özellikle d›fl pazarlardaki al›c›lar, neredeyse makinenin fiyat›ndan çok dayan›kl›l›¤› ve bar›nd›rm›fl oldu¤u teknolojiye önem veriyorlar. Türk firmalar›n›n da rekabet edebilmek ve d›fl pazarlarda var olabilmek
TEKST‹L DEVLER‹ MALKAN’I TERC‹H ED‹YOR Malkan Makina ayn› zamanda tekstil sektöründeki önemli kurulufllara ürün veriyor. Bizleri bu konuda bilgilendiren Kütüklüo¤lu, “Roy Robson, Armani, Zara, Heytekstil, Vakko, Mavi Jeans, Colins, Alt›ny›ld›z, Hatemo¤lu, Beymen, Damat Tween, Roman Giyim, Ramsey, Bozkurt Mensucat, Ermenegildo Zegna, Dolce & Gabbana, Lotus Jeans( Baykan) Yarg›c› Giyim, Yelkenciler Tekstil vs. Türkiye’deki ihracatç› olan firmalar›n büyük k›sm› bizim makinelerimizi tercih ediyor. Bu tercihi dünya çap›nda yayg›nlaflt›rmak için çaba sarf ediyoruz” fleklinde konufluyor. Böylesi tan›nm›fl müflterilerle çal›flmak Malkan Makina’ya ciddi bir sorumluluk yüklüyor. Bir firman›n en iyi tan›t›m arac›n›n ürünlerinden memnun kalan müflterileri oldu¤u düflünülürse Malkan Makina’n›n bu konudaki hassasiyeti daha iyi anlafl›labilir. Yerli ve yabanc› müflterileri ile her hangi bir problem yaflay›p yaflamad›klar›n› sordu¤umuz zaman Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu bizlere, “ Kaliteli malzemeler kullanmam›z ve ehil elemanlar çal›flt›rmam›z nedeni ile müflterilerimiz kalitemizden son derece memnun. Ayr›ca yurtd›fl›nda makinelerimizi ancak servis hizmeti de veren yerel bayiler kanal›yla sat›yoruz. Ürünlerimizi tüm dünyada standart olan sorun ç›karmayacak aksamlarla üretiyoruz. Mutlaka kendi dillerini konuflan yerel bir muhataplar› da oldu¤u için yabanc› müflterilerimizle hiç sorun yaflamay›z. Önümüzdeki süreçte de iliflkilerimizin bu flekilde sorunsuz devam edece¤ine eminim” diyor.
expo
1971 y›l›nda 12 metrekarelik alanda kurulan Malkan Makina, günümüzde ‹stanbul Gaziosmanpafla’daki 8500 metrekarelik kapal› alanda kurulu tesislerinde 140 kalifiye eleman›yla ve yan sanayide 800 çal›flan› ile sanayi tipi buharl› ütü makineleri imalat›n› sürdürüyor. Firma, her çeflit giysinin son fleklinin verilmesinde kullan›lan ütü sistemleri üretiyor. Bu yönde tesislere dan›flmanl›k, komple proje, teknik destek hizmetleri sunuluyor. Malkan Makina’n›n faaliyet alanlar›n› ise do¤al olarak tekstil atölyeleri, kuru temizlemeler, oteller ve çamafl›rhaneler oluflturuyor.
için teknoloji yar›fl›nda yerlerini almalar› ve bu alana yat›r›mlar yapmalar› gerekiyor. Sürecin bu flekilde iflledi¤inin fark›nda olduklar›n› söyleyen Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, zaten ülkemizin sektördeki ihracat rakamlar›na bak›ld›¤›nda Türk firmalar›n›n da teknoloji yat›r›mlar›na önem verdi¤inin görüldü¤üne de¤inerek, “Biz de flu anda fabrikam›zda kulland›¤›m›z teknolojik makinelerle rekabet gücümüzü art›rd›k. Yat›r›m›n› düflündü¤ümüz yeni fabrika binam›z ve ilave makine parkurlar› ile bunu daha da üst seviyelere tafl›may› hedefliyoruz” diyor.
31 moment
12 METREKAREDEN 8500 METREKAREYE
SEKTÖRDEN
“ Art›k iç pazarda bir numaray›z diyebilirim. 20 bin
expo
müflterimiz ve 200 bin makinemiz var. Ayr›ca piyasada 30 y›ld›r kullan›lan makinelerimiz var. Biz Malkan Makina’y› iç piyasada hak etti¤i yere getirdik. Art›k tek hedefimiz emin ad›mlarla ve kontrollü bir biçimde Malkan Makina’y› dünya markas› haline getirmek.”
moment
32
“DO⁄A VE ‹NSANA KARfiI DUYARLI OLMALIYIZ” Son birkaç y›ll›k zaman diliminde ülkemiz ile Avrupa Birli¤i aras›ndaki iliflki daha ciddi bir seviyeye geldi¤i için Avrupa Birli¤i ile uyum sürecini h›zland›racak yasal
düzenlemeler h›zla yap›l›yor. Pek çok konu bafll›¤›nda düzenlemeler içeren bu süreç çevre mevzuat› konusunda da sanayiye yeni yapt›r›mlar getiriyor. Hali haz›rda Avrupa Birli¤i ülkelerinde de üretilen makinelerin ve üretim sürecinin çevre ve insan sa¤l›¤›na etkisinin minimum düzeyde kalmas›n› sa¤layacak yasalar mevcut durumda. Di¤er yandan ise gelifliminin yüzde 90 insan faktörü ile gerçekleflti¤i söylenen küresel ›s›nma ise genel olarak sanayinin do¤al denge ile uyumlu olarak yeniden organize edilmesini dayatacak kadar ciddi boyutlara ulaflt›¤› konufluluyor. Böy-
lesi bir ortamda Türk makinecilerinin de üretimlerinde çevre ve insan sa¤l›¤›na duyarl›l›k göstermeleri hem ülkemizin gelece¤i hem de sektördeki ülke imaj›m›z aç›s›ndan büyük önem tafl›yor. Bu konular hakk›nda konuflan Kütüklüo¤lu, son süreçte tabiat anan›n SOS sinyalleri verdi¤ini herkesin gördü¤ünü ve ülkemizdeki sanayicilerin bu konuda mutlak suretle duyarl› davranarak toplumdaki tüm kesimlere örnek oluflturmas› gerekti¤ini söylüyor. Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, “Biz üretimimizi yaparken do¤aya ve insana karfl› duyarl›l›¤›m›z› mutlaka koruyoruz. Bu noktada Avrupa Birli¤i üzerinden gerçekleflen yasal düzenlemeler bizleri yönlendiriyor olmasayd› da bizim çevre ve insan sa¤l›¤›n› gözetiyor olmam›z gerekir diye düflünüyorum. Kendi üretimimizden bahsedecek olursak, rahatl›kla makinelerimizin üretiminde ve çal›flmas›nda insan sa¤l›¤›n› tehdit edici bir unsur bulunmamaktad›r diyebilirim. Ürünlerimiz CE, TSE, ‹SO–9001 standartlar›na uygun olarak üretilmektedir. Tekrar alt›n› çizmek gerekirse, bu konudaki hassasiyete bak›fl›m›z sadece zorunluluklar üzerinden flekillenmiyor. Biz bu hassasiyetin ayn› zamanda hem do¤a ve insan yaflam› için hem de ticari anlamda ülke imaj›m›z›n güçlenmesi için gerekli görüyoruz” fleklinde konufluyor.
“Ç‹N VE H‹ND‹STANA KARfiI TEDB‹RLER ALINMALI” Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, ülkemizde makine ve aksamlar›nda 2007 y›l›nda gerçeklefltirilen 8 milyar 900 milyon dolar tutar›ndaki ihracat› nas›l de¤erlendirdi¤ini sordu¤umuzda daha yolun çok bafl›nda oldu¤umuzu söylüyor. Kütüklüo¤lu, “Ülkemizde makine sektöründe ciddi anlamda özel sektör yat›r›mlar› son birkaç y›ld›r
“MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN EHEMM‹YET‹ FARKED‹LMEL‹” ‹hracatta h›zl› bir flekilde büyümek gerekti¤ini ifade eden Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, bu flekilde dünya pazar›ndan almakta oldu¤umuz binde 4 oran›nda pay›n da artaca¤›n› ifade ediyor. Bu pay›n art›r›lmas› için de ilk hedefin makine sektörünün ehemmiyetin fark edilmesi olmas› gerekti¤ini söyleyen Kütüklüo¤lu, “Teknoloji üreten bir ülkenin sayg›nl›¤›n› ve esnekli¤ini krizlere dayan›kl›l›¤›n› do¤ru alg›larsak makine sektörü daha fazla destek görmeye bafllayacakt›r. Daha fazla destek gören bir makine sektörü de yoluna daha emin ad›mlarla devam edecektir” fleklinde konufluyor. Bütün bu ad›mlar›n at›lmas› için ise sektörün önünde engel teflkil eden sorunlar›n
“2012’DEN ‹T‹BAREN ‹LK 5 F‹RMA ARASINA G‹RMEY‹ HEDEFL‹YORUZ” Malkan Makina’n›n gelecek vizyonu hakk›nda da bizi bilgilendiren Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu, en önemli hedeflerinin 2012 y›l›ndan itibaren dünyada kendi alanlar›nda ilk 5 firma aras›na girmek oldu¤unu söylüyor. Konu hakk›nda ayr›nt›l› konuflan Kütüklüo¤lu, “Art›k iç pazarda bir numaray›z diyebilirim. 20 bin müflterimiz ve 200 bin makinemiz var. Ayr›ca piyasada 30 y›ld›r kullan›lan makinelerimiz var. Biz Malkan Makina?y› iç piyasada hak etti¤i yere getirdik. Art›k tek hedefimiz emin ad›mlarla ve kontrollü bir biçimde Malkan Makina?y› dünya markas› haline getirmek. Bu hedef için geç bile kald›¤›m›z› düflünü-
‹letiflim Bilgileri Malkan Makina Adres: Küçükköy Karayollar› Mah. 559 Sok. No:16 Gaziosmanpafla ‹stanbul / TÜRK‹YE Tel: (0090) 212 477 97 97 (Pbx) - 479 89 94–95 Faks: (0090) 212 477 99 50 www.malkan.com.tr
expo
bir an önce ortadan kald›r›lmas› gerekti¤ine iflaret eden Mutlu Alkan Kütüklüo¤lu en yak›c› sorunlar›n›n kalifiye eleman s›k›nt›s› ve yüksek SSK primleri, yüksek vergiler ve yüksek elektrik giderleri gibi genel giderler oldu¤unu söylüyor. Vergiler konusunda devletin sanayiciye kolayl›klar sa¤lamas› gerekti¤ini ifade eden Kütüklüo¤lu, “Yabanc› rakiplerimizin yararlanm›fl olduklar› düflük faiz ve uzun vadeli kredi imkânlar›ndan ve Ar-Ge desteklerinden bizim de yararlanmam›z gerekiyor. Ayr›ca kalifiye eleman sorununun çözümü için de meslek liselerine gereken önemin verilmesini ve bu okullardaki e¤itim kalitesinin art›r›lmas›n› istiyoruz” diyor.
33 moment
yap›lmaya baflland›. Bu perspektiften de¤erlendirdi¤imizde gelinmifl olunan noktadan memnun olmamak haks›zl›k olur. Sektörün ülkemizde k›sa zaman içerisinde ciddi mesafe kat etmifl oldu¤u bir gerçek. Yaln›z, mevcut durumumuzu dünya geneli üzerinden de¤erlendirdi¤imizde tablonun de¤iflti¤ini de ifade etmeliyim. Yakalanan geliflim ivmesinin artarak devam etmesi mutlak suratla gerekiyor. Bunun için de ilk elden kimi önlemler al›nmal›. Özellikle Çin Halk Cumhuriyeti ve Hindistan tehdidine karfl› iflletmelerin maliyetlerini düflürme yönünde ad›mlar at›lmal›, ihracat teflvikleri art›r›lmal›d›r” diye konufluyor.
yorum. Çünkü flirketimiz geliflme sürecindeyken 1998 ve 2000 y›llan aras›nda konfeksiyon ürünleri üretimi ve mermer üretimi gibi farkl› sektörlerde de faaliyet göstermeye çal›flt›k. Ancak Malkan Makinaya olan ilgimiz di¤er yat›r›mlar›m›z› b›rakmam›za neden oldu” diyor. Kütüklüo¤lu flöyle devam ediyor: “Malkan Makina olarak bir kaç y›ld›r dünya pazarlar›ndaki yap›lanmam›z› sürdürüyoruz. Güney Amerika’dan Uzakdo¤u ülkelerine kadar 27 ülkeye makine satmakla kalm›yor, ayn› zamanda sat›fl sonras› hizmet de veriyoruz. Amac›m›z bir zamanlar dünya pazar›n›n tek hâkimi olan ‹talya’n›n hâkimiyetini üstlenmek. Çünkü ‹talya’da maliyetler art›nca dünya pazarlar›ndaki hâkimiyetini yitirdi. Biz bu hâkimiyeti üstlenmeye haz›r›z. Türkiye’de makine satmakta zorlanm›yoruz, ‹stanbul’daki sat›fl ma¤azam›z›n d›fl›nda ülkenin her köflesine yay›lm›fl durumda olan 70 sat›fl bayiimiz var. Ayr›ca sat›fl sonras› hizmete verdi¤imiz önem gere¤i 36 adet sat›fl sonras› hizmet atölyemiz var. Rekabet edece¤imiz firma say›s› çok az. Birçok firma merdiven alt› üretim yaparak kay›t d›fl› ekonominin büyümesine yol aç›yor. Biz ek binam›zla birlikte üretim kapasitemizi de artt›rd›k. Ancak gelecekte bu tesislerin bile yetmeyece¤ini düflünüyorum” diyerek sözlerini tamaml›yor.
expo
SEKTÖRDEN
moment
34
Türkiye’de bir dev: Bosch Rexroth ÇOKULUSLU B‹R F‹RMA OLAN BOSCH REXROTH ÜLKEM‹ZDE DE C‹DD‹ YATIRIMLARI OLAN B‹R KURULUfi. F‹RMANIN DÜNYA ÇAPINDA YAKLAfiIK 33 B‹N ÇALIfiANI BULUNUYOR VE 2007 YILINDA YAKLAfiIK 5 M‹LYAR 400 M‹LYON AVRO C‹ROYA ULAfiMAYI BAfiARMIfi. BU F‹RMANIN FAAL‹YETLER‹, YÖNEL‹MLER‹ VE V‹ZYONU TÜRK MAK‹NE ÜRET‹C‹LER‹ AÇISINDAN B‹L‹NMES‹ GEREKEN ÖNEML‹ DENEY‹MLER BARINDIRIYOR.
Haks›z rekabetin giderilmesi için makina ithalat›nda CE iflareti tafl›ma zorunlu¤unun getirilmesi kaç›n›lmazd›r.
M
akine sektöründe, ülkemizde yat›r›m yapan ve istihdam yaratan yabanc› sermayeli önemli firmalar hem ülke ekonomimize katk›da bulunuyorlar hem de modern yaklafl›mlar›, teknolojik yenilikleri ile sektörde ifltigal eden Türk giriflimcilerin vizyonlar›n› gelifltirmeleri konusunda faydal› oluyorlar. Bu anlamda, Türk Makine Sanayi Sektörü aç›s›ndan Türkiye’de yat›r›m yapan yabanc› sermayeli ya da çokuluslu baflar›l› firmalar›n faaliyetlerinin, yol haritalar›n›n ve gelecek vizyonlar›n›n bilinmesi önem tafl›yor. Bizler Moment Expo ekibi olarak kendini dünya çap›nda ispatlam›fl olan, ülkemizde de yat›r›mlar› bulunan Bosch Rexroth firmas›yla ilgili bir haber
çal›flmas› gerçeklefltirdik. Bosch Rexroth, AG tahrik ve kontrol teknolojileri alan›nda dünyan›n önde gelen uzman firmalar›ndan biri olarak konumlan›yor. Firma, mobil uygulamalar›n yan›nda endüstriyel ve fabrika otomasyonunda kullan›lan makinalar›n tahrik, kontrol ve hareket ettirilmesi konusunda 500 bin’den fazla müflteriye Rexroth markas› ile özel çözümler sa¤l›yor. The Drive & Control Company slogan› ile Bosch Rexroth, 80’den fazla ülkede ürün ve sistemler gelifltiriyor, üretiyor ve sanayiye sunuyor. Bosch Grubu’na dahil olan firma 2007 y›l›nda yaklafl›k 33 bin çal›flan› ile yaklafl›k 5 milyar 400 milyon avro ciro elde ederek dikkat çekiyor. Friman›n faaliyetlerini, Türk Sanayisine bak›fl›n› ve gelecek vizyonunu Bosch Rexroth A.fi. Murahhas Aza ve Genel Müdürü Steven Young’dan ö¤rendik. Bosch Rexroth bünyesinde yürütmüfl oldu¤unuz çal›flmalar ve faaliyet alanlar›n›z hakk›nda bilgi verir misiniz? Bosch Rexroth AG, yüzde 100 Robert Bosch GmbH sermayeli bir flirket olup
2007 y›l›nda, dünyada yaklafl›k 32 bin 9 yüz çal›flan›yla 5 milyar 400 milyon avro sat›fl rakam›na ulaflm›flt›r. Firma, Rexroth markas› alt›nda mekanik, hidrolik ve pnömatikten elektroni¤e kadar tüm tahrik, kontrol ve hareket teknolojilerinde ürün ve hizmetler sunmaktad›r. Çok uluslu bir firma olan Bosch Rexroth, 80’den fazla ülkede yaklafl›k 500 bin müflterinin çözüm orta¤› olarak endüstriyel otomasyon, fabrika otomasyonu ve mobil hidrolik uygulamalar› için komponent ve sistemler tedarik etmektedir. Üretmifl oldu¤unuz makinelerde ne gibi teknolojik yenilikler sunuyorsunuz? Bosch Rexroth y›ll›k sat›fllar›n›n yüzde 4,7’sini Ar-Ge çal›flmalar›na ay›rmaktad›r. Böylece sürekli yeni teknolojilerin, ürün ve sistemlerin pazara sunulmas›n› sa¤layabiliyoruz. Pazar talepleri do¤rultusunda Mekatronik çözümler üretmekteyiz. Burada faaliyette bulundu¤umuz teknoloji alanlar›n›n ortak çal›flmalar› sonucu gelifltirilen kompakt, modüler sistemlerden bahsedebiliriz. Böylelikle makina imalatç›s› müflterilerimizin tasar›m maliyetleri düflmekte, devreye alma süreleri k›salmaktad›r. Büyümemizin ve Ar-Ge yat›r›mlar›m›z›n di¤er bir özelli¤i de iç büyüme destekli olmas›d›r. Firma sat›nalmalar› ile büyü-
expo
Bosch Rexroth A.fi. Murahhas Aza ve Genel Müdürü
35 moment
Steven Young
SEKTÖRDEN
“ Makina ‹malatç›lar› e¤er kendileri Türk markalar›
yarat›p, bunlar› daha da üst seviyelere tafl›yarak Alman, Amerikan menfleli markalarla birebir yüksek teknoloji ürünlerinde rekabet etmek istiyorlarsa, tedarikçi ve ifl orta¤› seçimlerini yaparken bu konuya biraz daha özen göstermeleri bir çeflit do¤al eleminasyon yaratacakt›r. Bu flekilde tafllar da kendili¤inden yerine oturmufl olur.”
expo
meden ziyade içten büyüme ile yeni teknolojiler üretilip daha büyük ve öncesinde olmayan bir katma de¤er yarat›l›yor. Bunun sonucunda da müflterilerimiz en güncel, en rekabetçi hizmet ve teknolojik uygulamalara sahip oluyor.
moment
36
En son ürünleriniz hakk›nda somut bilgiler verir misiniz? Örnek olarak Rexroth camoLINE serisi ile pnömatik ve elektro-mekanik eksenlerin birlikte kullan›lmas› sa¤lanm›fl ve bu eksenlerin kontrolü yine kendi ürün program›m›zda bulunan IndraLogic PLC ile sa¤lanmaktad›r. Birlikte çal›flt›¤›n›z firmalar ürün kalitenizden memnun mu? Bu konuda sorun yaflad›n›z m›? Son y›llardaki firma istatistiklerimize bak›ld›¤›nda ciro rakamlar›, al›nan siparifller, istihdam›m›z ve yeni yat›r›mlar›m›z sürekli artmaktad›r ve önümüzdeki dönemde de bu trend devam edecek gibi görünmektedir. Buradan da müflterilerimizin ürün kalitemizden memnun olduklar› anlafl›lmaktad›r. Üretmifl oldu¤unuz makinelerin çevreye ve insan sa¤l›¤›na duyarl›l›¤› nedir? Bu konudaki hassasiyetleriniz nelerdir? Örnek olarak, Hidrostatik fan tahri¤i için kullan›lan AS/AFC elektronik fan kontrolü sayesinde enerji sarfiyat› azalmakta, daha az gürültü ve benzin tüketimi sa¤lan›rken egzost gazlar›nda da önemli miktarda düflüfl olmaktad›r. Ayn› zamanda enerjinin verimli kullan›lmas›, düflük emisyon miktarlar› ile çevreye duyarl› sistemler kullan›lmas›
ve bak›m maliyetlerinin düflük olmas› da firmam›z›n Ar-Ge çal›flmalar›nda gözönüne ald›¤› sektörel e¤ilimlerdir. Artan Enerji maliyetleri göz önüne al›nd›¤›nda yüksek verimli ve tasarruflu ürünlerin önemi daha da ön plana ç›kmaktad›r. De¤iflken debili pistonlu pompalar›m›z gibi bir çok ürünümüz hem enerji verimlili¤i aç›s›ndan hem de iflletmelerdeki durma sürelerini azaltmas› ve uzun ömürlü olmas› ile iflletmelere büyük fayda sa¤lamaktad›r. Türkiye makine sektöründe 2007 y›l›nda 8 milyar 900 milyon dolarl›k ihracat gerçeklefltirdi ve uluslararas› pazardan binde 4 oran›nda bir pay al›yor. Sizce bu rakamlar› yukar›lara çekmek için ihracatç›lar›n ve ülke yönetiminin neler yapmas› gerekmekte? Markalaflma ve daha yüksek nitelikli
teknolojik makinalar›n önemi her geçen gün daha belirgin flekilde kendini göstermektedir. Fiyat odakl› sat›fl politikas› sadece geçici baflar› getirir. Türk Sanayisine herhangi bir fayda getirmeyecek ve kalitesiz ürünler çok ucuza ülkemize girmektedir. Biz bunun standartlar›n› belli bir noktaya getirmekle eleme sürecinden geçirmek istiyoruz, çünkü koruma duvarlar› koymak rekabetin serbest oldu¤u bugünün dünyas›nda do¤ru bir yöntem de¤il. Ancak buradaki en etkili görev Makina ‹malatç› meslekdafllar›m›za düflüyor. E¤er kendileri Türk markalar› yarat›p, bunlar› daha da üst seviyelere tafl›yarak Alman, Amerikan menfleli markalarla birebir yüksek teknoloji ürünlerinde rekabet etmek istiyorlarsa, tedarikçi ve ifl orta¤› seçimlerini yaparken bu konuya biraz daha özen göstermeleri bir çeflit do¤al eleminasyon yaratacakt›r. Bu flekilde tafllar da kendili¤inden yerine oturmufl olur. Tüm bunlara ilaveten hükümet icraatlar›nda yerli katma de¤eri destekleyecek ortam› ve düzeni oluflturmas› gerekiyor. Sektörün en önemli sorunlar› neler? Bu sorunlar›n çözümü için devletten beklentileriniz neler? Türk sanayisinin en önemli problemlerinden biri yeterli say›da nitelikli teknik ara eleman bulunamamas›. Burada bize düflen görev Türkiye için bu sorunu gidermektir. Firma olarak biz etkili ve yetkili oldu¤umuz alanlarda iki koldan çal›fl›yoruz. Birincisi AKDER bünyesinde
‹letiflim Bilgileri oluflturdu¤umuz Ulusal Ak›flkan Gücü Merkezi projesidir. ‹kincisi flirket olarak e¤itim ad›na yapt›klar›m›zd›r. 2007’den itibaren firmam›zda periyodik veya iste¤e özel mekatronik, otomasyon ve ak›flkan gücü e¤itimleri hem teorik hem de pratik olarak verilecektir. Burada tüm teknolojilerle ilgili bilgi birikimimizi sa-
nayimizle paylaflaca¤›z. Makine imalat sektöründe yaflanan tüm sorunlar bizim sektörümüzü do¤rudan etkilemektedir. Özellikle AB pazar›nda rekabet eden makina imalatç›s› fimalar›m›z, bu pazara girebilmek için yürürlükteki mevzuatlara uymak ve bunu belgelemek için önemli masraflar yapmakta ve bunun
Bosch Rexroth A.fi. Adres: Sögütlüçeflme Mahallesi Fevzi Çakmak Caddesi No:3 Sefakoy 34295 Istanbul / Turkey Telefon: +90 212 411 1332 Fax: +90 212 411 1317 www.boschrexroth.com.tr
37 moment
2008’den beklentileriniz ve gelecek vizyonunuz nelerdir? Bosch Rexroth olarak ifl planlar›m›z asgari 4 y›ll›kt›r, projeksyonlar›m›z da 8 y›ll›kt›r. Bu dönemlerin içindeki k›sa vadeli inifl ç›k›fllar bizim uzun vadeli çal›flmalar›m›z› ve bütçelerimizi etkilemez. 2007 y›l› 3 y›l arka arkaya gelen talebin arz› aflt›¤› ve sürdürülebilir bir yüksek büyüme ortam› idi. 2008 Y›l› ile bafllayan dönem de yat›flma döneminin bafllang›c›d›r ve bir mali y›l içinde de bizi terk edecek gibi görünmüyor. Türk Sanayisi ve dolay›s› ile sektörümüz sürekli yaflananlardan ders ç›kar›p projeksyonlar›n› gelifltirilmifl senaryolar üzerine kurmak zorundad›r. Yat›r›mlar›m›z›n ve büyümemizin kal›c› ve sürdürülebilir olmas› için rekabet gücünü sadece kas gücü ile de¤il beynimiz ile de kombine edip nitelikli sanayi olma yolunda devam etmeliyiz. Nitelik transisyonu sektörümüz ve sektörümüzün müflterisi aç›s›ndan kaç›n›lmazd›r. Bu ba¤lamda teknolojik pazar dengelerinin s›n›f atlamaya bafllad›¤›n› görmekteyiz. Uluslararas› markalar›n Türkiye’ye daha çok ilgi gösterdi¤i ve gösterece¤i döneme girece¤iz.
expo
sonucu olarak maliyetleri artmaktad›r. Buna karfl›n ülkemize bu gereklere uymayan taklit ürünler ve makinalar kolayl›kla girebilmektedir. Bu haks›z rekabetin giderilmesi için makina ithalat›nda CE iflareti tafl›ma zorunlu¤unun getirilmesi kaç›n›lmazd›r. Bir di¤er sorun gümrüklerdeki TSE’den kaynaklanan vakit kay›plar›d›r. Bunlar sanayimizde üretim kay›plar› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Bu süreç mutlaka h›zland›r›lmal›d›r. Yüksek enerji maliyetleri de sektörde rekabet avantaj› etkileyen önemli bir unsur olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r.
expo
ÜLKELERDEN
moment
38
Makine ihracat›m›z›n h›zla geliflen pazar›:
39 moment
‹TALYA MAK‹NE SEKTÖRÜNDE 2007 SENES‹NDE 105 M‹LYAR DOLAR ‹HRACAT, 50 M‹LYAR DOLAR ‹THALAT GERÇEKLEfiT‹REREK 155 M‹LYAR DOLAR SEKTÖR HACM‹NE ULAfiARAK YATIRIMCILARIN D‹KKAT‹N‹ ÇEK‹YOR. TÜRK‹YE’N‹N MAK‹NE ‹HRACATINDA 6. SIRADAK‹ PAZARI OLAN ‹TALYA’YA ‹HRACATI HER GEÇEN YIL ARTIYOR.
expo
‹talya
ÜLKELERDEN
‹
talya denildi¤inde akla pizza ve futbol geliyor olsa da Avrupa’n›n Akdeniz k›y›s›nda yer alan bu ülke ayn› zamanda dünyan›n sekizinci büyük ekonomisi konumunda. Sanayi anlam›nda da ciddi yat›r›mlar› olan ‹talya makine sektöründe de 2007 senesinde 105 milyar dolar ihracat ve 50 milyar dolar ithalat gerçeklefltirerek toplam 155 milyar dolar sektör hacmine ulaflm›fl durumda. Makine ihracat›m›zda 6. s›radaki pazar›m›z konumunda olan ‹talya’y› biraz daha yak›ndan tan›yal›m.
expo
TÜRK‹YE-‹TALYA ARASINDA 17,4 M‹LYAR DOLAR DIfi T‹CARET HACM‹
moment
40
Türkiye ile ‹talya aras›ndaki ticaret incelendi¤inde, 2002 y›l›nda 6,5 milyar dolar olan toplam d›fl ticaret hacminin sürekli büyüyerek devam etti¤i ve 2007 y›l›na gelindi¤inde ise 2002 senesine göre yüzde 170 oran›nda art›fl kaydederek 17 milyar 400 milyon dolara ulaflm›fl oldu¤u görülüyor. TÜ‹K verilerine göre 2007 y›l›nda 7,5 milyar dolara yak›n ihracat gerçeklefltirmemize karfl›l›k, söz konusu ülkeden 10 milyar dolara yak›n ithalat›m›z bulunuyor. ‹talya ile d›fl ticaretimiz genel alarak ülkemiz aleyhine aç›k vermekte olup, 2007 y›l›nda ‹talya’ya olan ihracat›m›z yüzde 10,8 artarken, ‹talya’dan ithalat›m›z›n yüzde 15,1’lik art›fl sergiledi¤i dikkat çekiyor. 2002 y›l›ndan 2007 y›l›na kadar geçen zaman zarf›nda 2007 y›l› d›fl›ndaki y›llarda ihracat›m›z›n art›fl oran›n›n ithalat›m›zdaki art›fltan daha fazla oldu¤u gözlenmesine ra¤men 2007 y›l›nda ithalattaki art›fl oran›n›n ihracat›m›z›n üzerine ç›kt›¤›n› görüyoruz. Ayn› yöndeki geliflmenin 2008 y›l›n›n OcakHaziran döneminde de devam etti¤i ve bu dönemde de ihracat›m›z bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 22,9 oran›nda büyümesine ra¤men yüzde 28,7 oran›nda artan ithalat›n daha h›zl› yükseldi¤i kaydediliyor.
‹K‹NC‹ ‹HRAÇ KALEM‹M‹Z MAK‹NE ‹ki ülke aras›nda d›fl ticaretin daha yak›ndan incelenmesi amac›yla mal gruplar› baz›nda verilere bak›ld›¤›nda; 2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹talya’ya yapt›¤› toplam ihracat içinde en büyük paya sahip
olan ürün, 2 milyar 2 milyon dolar ile motorlu kara tafl›tlar› kalemi oluyor. Bu ürün grubunu 495 milyon dolar tutar›nda ihracat ile makine ve aksamlar› izlerken, üçüncü s›rada ise 458 milyon dolar tutar›nda ihracat ile mineral yak›tlar yer al›yor. ‹talya’ya ihracat›m›zda ilk on s›rada yer alan ürün gruplar› aras›nda bir önceki seneye göre en fazla art›fl yaflanan ürün grubu yüzde 31,2 oran›nda büyüme ile örülmemifl giyim eflyas› ve aksesuarlar› olurken bu ürün grubunu yüzde 29,8 oran›nda art›fl ile makine ve aksamlar› ve yüzde 25,2 oran›nda büyüme ile motorlu kara tafl›tlar›, traktör, bisiklet, motosiklet ve di¤erleri ürün grubu takip ediyor. ‹talya’ya ihracat›m›zda ilk on s›rada yer alan ürün gruplar› aras›nda bir önceki seneye göre ihracat›nda küçülme yaflanan ürün gruplar› ise, yüzde 20,1 oran›nda düflüflle mineral yak›tlar, mineral ya¤lar ve müstah. mumlar, yüzde 7,1 oran›nda düflüflle elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçalar› ve yüzde 6,7 oran›nda düflüflle yenilen meyveler, kabuklu yemifller, turunçgil ve kavun kabu¤u fleklinde s›ralan›yor. 2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹talya’dan ithalat› incelendi¤inde ise birinci s›ray›, bu ülkeye ihracat›m›zda ikinci s›-
“ TÜ‹K verilerine göre 2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹talya’ya
OA‹B ifltigal alan› itibariyle makine ve aksamlar› ihracat› incelendi¤inde, ihracat›m›z›n bir önceki y›la k›yasla yüzde 19,2 artarak 228 milyon dolar olarak gerçekleflti¤i görülüyor. 2007 y›l› itibari ile ‹talya, Türkiye’nin sektör ihracat› yapt›¤› 6. ülke konumunda yer al›yor.” rada bulunan makine ve aksamlar›n›n ald›¤›n› görüyoruz. 2 milyar 900 milyon dolarl›k de¤eriyle ilk s›radaki makine ve aksamlar›n› s›ras›yla 762 milyon dolarla motorlu kara tafl›tlar›, traktör, bisiklet, motosiklet ve di¤erleri ve 642 milyon dolarla elektrikli makine ve cihazlar takip ediyor. 2007 y›l›nda ‹talya’dan ithalat›m›zda ilk on s›rada yer alan ürün gruplar›n›n hepsinin ithalat›nda bir önceki seneye göre büyüme oldu¤u kaydediliyor. Bu ürün gruplar› aras›nda it-
halat›m›zda en çok art›fl yüzde 57,1 oran›nda büyüme ile inciler, k›ymetli tafl ve metal mamulleri, madeni paralar grubunda yaflan›rken, söz konusu grubu yüzde 47,5 oran›nda art›flla demir ve çelik ve yüzde 40 oran›nda art›flla plastik ve plastikten mamul eflya grubu takip ediyor.
‹TALYA’DAN 105 M‹LYAR DOLAR MAK‹NE ‹HRACATI Makine ihracat›nda önemli tedarikçi ül-
mostatik Valf Dâhil (Vana)” ürün grubunu 6 milyar 555 milyon dolar ile “Kendine Özgü Fonksiyonlu Makine ve Cihazlar” ve 5 milyar 989 milyon dolar ile “Y›kama, Temizleme, Kurutma, Doldurma vb. ‹fller ‹çin Makine ve Cihazlar” gruplar› takip ediyor.
kelerden biri olan ‹talya’n›n 2007 y›l› itibar›yla makine ihracat› 105 milyar dolara ulaflm›fl durumda ve bir önceki seneye göre yüzde 21,8 oran›nda art›fl gösterdi¤i kaydediliyor. ‹talya’n›n makine ihraç etti¤i ülkeler Almanya, Fransa, ‹spanya ve Amerika Birleflik Devletleri olarak s›ralan›yor. Türkiye ise ‹talya’n›n makine ihraç etti¤i ülkeler aras›nda 9. s›rada yer al›yor. Birleflmifl Milletler kay›tlar›na göre, ‹tal-
ya’n›n makine ve aksamlar› ihracat›nda ilk s›rada 7 milyar 800 milyon dolar ile “Muslukçu, Borucu Eflyas›, Bas›nç Düflürücü-Termostatik Valf Dâhil (Vana)” kalemi al›yor. ‹talya’n›n makine ihracat›nda ilk on s›rada yer alan ürün gruplar› bu ülkenin toplam makine ihracat›n›n yaklafl›k yüzde 45’ini, di¤er bir deyiflle hemen hemen yar›s›n› oluflturuyor. ‹talya’n›n makine ihracat›nda, “Muslukçu, Borucu Eflyas›, Bas›nç Düflürücü-Ter-
‹TALYA 6. BÜYÜK PAZARIMIZ TÜ‹K verilerine göre 2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹talya’ya OA‹B ifltigal alan› itibariyle makine ve aksamlar› ihracat› ince-
TÜRK‹YE ‹LE ‹TALYA ARASINDAK‹ MAK‹NE VE AKSAMLARI DIfi T‹CARET‹ (M‹LYON $ -84. FASIL) ‹talya’ya ‹hracat›m›z ‹talya'dan ‹thalat›m›z
Ocak-Aral›k 2001 142 964
2002 169
2003 206
2004 279
2005 337
2006 381
2007 495
1.241
1.774
2.105
2.312
2.657
2.981
Ocak-Haziran 2007 2008 246 309 1.405 1.569
D›fl Ticaret Hacmi
1.106
1.410
1.980
2.384
2.649
3.038
3.476
1.651
1.878
D›fl Ticaret Dengesi
-822
-1.072
-1.568
-1.826
-1.975
-2.276
-2.486
-1.159
-1.260
‹hracat De¤iflim (%)
19,0
21,9
35,4
20,8
13,1
29,9
25,6
‹thalat De¤iflim (%)
28,7
42,9
18,6
9,8
14,9
12,2
11,7
Kaynak: TÜ‹K Verileri
41 moment
‹talya’n›n 2007 senesindeki makine ve aksamlar› ithalat›na bak›ld›¤›nda ise söz konusu ülkenin ithalat hacminin bir önceki seneye göre yüzde 20,8 oran›nda büyüdü¤ü ve 50 milyar dolar seviyesine ulaflt›¤› görülüyor. ‹talya’n›n makine ithal etti¤i bafll›ca ülkeler Almanya, Hollanda, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Amerika Birleflik Devletleri fleklinde s›ralan›yor. Türkiye’nin ise ‹talya’n›n makine ithal etti¤i ülkeler aras›nda 18. s›rada yer ald›¤› kaydediliyor. ‹talya’n›n makine ve aksamlar› ithalat›ndaki ilk on kalem bu ülkenin toplam makine ithalat›n›n yaklafl›k yüzde 49’unu oluflturuyor. ‹talya’n›n makine ithalat›nda ilk s›rada 5 milyar 822 milyon dolar ile “Otomatik Bilgi ‹fllem Makineleri ve Bunlara Ait Birimler, Manyetik ve Optik Okuyucular vb.” ürün grubu yer al›yor. Bu ürün grubunu 2 milyar 897 milyon dolar tutar›nda ithalat ile “Di¤er Bask›, Kopyalama ve Faks Makineleri” ve 2 milyar 251 milyon dolar tutar›nda ithalatla “Hava-Vakum Pompas›, Hava/Gaz Kompresörü, Vantilatör, Aspiratör” ürün gruplar› takip ediyor.
expo
50 M‹LYAR DOLAR MAK‹NE ‹THALATI
expo
ÜLKELERDEN
moment
42
lendi¤inde, ihracat›m›z›n bir önceki y›la k›yasla yüzde 19,2 artarak 228 milyon dolar olarak gerçekleflti¤i görülüyor. ‹talya, Türkiye’nin sektör ihracat›ndan 2006 y›l›nda yüzde 4,7 oran›nda pay al›rken bu pay›n, 2007 y›l›na gelindi¤inde yüzde 3,9’a gerilemifl oldu¤u görülüyor. 2007 y›l› itibari ile ‹talya, Türkiye’nin sektör ihracat› yapt›¤› 6. ülke konumunda yer al›yor.
‹LK 9 AYDA ‹TALYA’YA 235 M‹LYON DOLAR DE⁄ER‹NDE MAK‹NE SATTIK ‹hracatç› Birlikleri kay›tlar›na göre; 2008 y›l› ilk 9 ay›nda Türkiye’nin ‹talya’ya toplam ihracat› yüzde 7 art›flla 6,4 milyar dolar, OA‹B ifltigal alan› itibariyle makine ve aksamlar› ihracat› da yüzde 33,3 art›flla 235 milyon dolar seviyesinde kaydedilmifl durumda. ‹talya ile Türkiye aras›ndaki makine ve aksamlar› d›fl ticaret hacmi son y›llarda art›fl gösterirken, bu alandaki d›fl ticaret a盤›m›z da artmaya devam ediyor. Son yedi y›lda, ‹talya’ya makine ihracat›m›z 3,5 kat artarken, ‹talya’dan makine itha-
lat›m›z›n 3 kat art›fl gösterdi¤i kaydediliyor. Yine son yedi y›lda, en fazla ihracat art›fl›n›n 2004 y›l›nda, en fazla ithalat art›fl›n›n da 2003 y›l›nda yafland›¤› gözlemleniyor.
‹HRACATIMIZ HER YIL ARTIYOR TÜ‹K verilerine göre ‹talya’ya yönelik olarak OA‹B ifltigal alan›na; 84. fas›lda olup, OA‹B ifltigal alan›nda bulunmayan GT‹P’lerin eklenmesiyle oluflturulan makine sektörü toplam› ihracat›m›z, 2007 y›l›nda bir önceki y›la göre yaklafl›k yüzde 28,8 artarak 513 milyon dolara ulaflm›fl durumda. 2007 y›l›nda ‹talya’ya yönelik makine sektör toplam› ihracat›nda, 107 milyon dolar tutar›nda ihracat ile “motorlar aksam ve parçalar›” ürün grubunun ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Motorlar, aksam ve parçalar›n›, 97 milyon dolar ile “klima ve so¤utma ma-
kineleri”, 89 milyon dolar ile “kurutma, y›kama makineleri” takip ediyorlar. 2007 y›l›nda ihracat›nda en fazla ihracat art›fl gerçekleflen mal grubu ise “büro makineleri” olmufltur. 2007 y›l›nda ‹talya’ya toplam makine ihracat›m›zda bir önceki seneye göre ihracat›nda en fazla art›fl gözlenen ürün grubu yüzde 225,1 oran›nda büyüme ile “büro makineleri” ürün grubu olurken, bu ürün grubunu yüzde 211,9 oran›nda büyüme ile “pompalar ve kompresörler” ve yüzde 89,3 oran›nda büyüme ile “hadde ve döküm makineleri, kal›plar, aksam ve parçalar›” gruplar› takip ediyor. 2007 y›l›nda bir önceki seneye göre ihracat›nda en fazla düflüfl gözlenen ürün grubu ise yüzde 43,4 oran›nda düflüflle “kauçuk, plastik, lastik iflleme makineleri” oluyor. Bu ürün grubunu yüzde 35,5 oran›nda gerileme ile “türbinlerturbojetler, aksam ve parçalar›”, yüzde 35,3 oran›nda gerileme ile “”reaktörler ve kazanlar” ve yüzde 34,5 oran›nda gerileme ile tekstil ve konfeksiyon makineleri, aksam ve parçalar›” ürün grubu takip ediyor. 84. fas›l itibariyle inceledi¤imizde ise ‹talya’ya ihracat›m›zda ilk s›rada 104 milyon 880 bin dolar tutar›nda ihracat ile “içten yanmal›, pistonlu motorlar›n aksam ve parçalar›” ürün grubunun bulundu¤unu görüyoruz. Bu ürün grubunu, 96 milyon dolar tutar›nda ihracat ile “buzdolaplar›, dondurucular, so¤utucular, ›s› pompalar›” ve 69 milyon 569 bin dolar tutar›nda ihracat ile “çamafl›r y›kama makineleri” ürün gruplar› takip ediyor. Sektör ihracat›nda önemli yer tutan kalemler aras›nda; en yüksek ihracat art›fl› “hava-vakum pompas›, hava/gaz kompresörü, vantilatör-aspiratör” kaleminde kaydedilmifl olup, bu kalemin ihracat de¤eri yaklafl›k 6 milyon dolardan 25 milyon dolara ulaflarak yüzde 295,2 oran›nda büyümüfl durumda. Bu kalemin içinde de özellikle “aspiratörü olan filtreli davlumbazlara ait aksam ve parçalar” grubunun ihracat› dikkat çekiyor. Bu ürün grubunun ard›ndan yüzde 201 oran›nda büyüme ile “metalleri haddeleme makineleri, bunlar›n silindirleri” ve yüzde 131,6 oran›nda büyüme ile “y›kama, temizleme, kurutma, doldurma vb. ifller için makine, cihazlar” gruplar› s›ralan›yor. 84. fas›lda yer
Makine sektör toplam› itibariyle Türkiye’nin ‹talya’dan ithalat›n›n, 2007 y›l›nda bir önceki y›la göre yüzde 11,1 oran›nda artarak 3 milyar 110 milyon dolar olarak gerçekleflti¤i kaydediliyor. ‹talya’dan sektör ithalat›m›z› ürün gruplar›na göre inceledi¤imizde en fazla ithal edilen mal grubunun, 298 milyon
TÜRK‹YE’N‹N ‹TALYA’YA MAK‹NE ‹HRACATINDA BAfiLICA FASILLAR (2007 YILINA GÖRE DE⁄ER BAZINDA SIRALI-$) DÖRTLÜ GT‹P GT‹P AÇIKLAMASI
2006
2007 DE⁄‹fi‹M (%)
8409 ‹ÇTEN YANMALI, P‹STONLU MOTOR. AK.-PARÇALARI 8418 BUZDOLAPLARI, DONDURUCULAR, SO⁄., ISI POMPALARI
84.580.972
104.880.895
24,0
70.123.401
96.061.238
37,0
8450 ÇAMAfiIR YIKAMA MAK‹NELER‹ 8431 A⁄IR ‹fi MAK‹NE VE C‹HAZ. AKSAMI, PARÇALARI
51.067.401
69.569.518
36,2
4
39.183.420
45.627.480
16,4
5
8414 HAVA-VAKUM POMPASI, HAVA/GAZ KOMPRESÖRÜ,
6.285.785
24.844.353
295,2
10.040.912
23.252.093
131,6
21.793.470
15.151.160
-30,5
1 2 3
VANT‹LATÖR, ASP‹RATÖR 6 7
8422 YIKAMA, TEM‹ZLEME, KURUTMA, DOLDURMA VB. 8403 ‹fiLER ‹Ç‹N MAK‹NE, C‹HAZ BUHAR KAZAN. DIfi. KALAN MER. ISITMA KAZANLARI
9
8481 MUSLUKÇU, BORUCU EfiYASI-BASINÇ DÜfiÜRÜCÜ, 8480 TERMOSTAT‹K VALF DAH‹L
6.379.569
10.631.613
66,7
10
8482 METAL DÖK. IÇIN KAS., PLAKALAR, KALIP MODELLER‹
8.697.433
8.962.837
3,1
11
HER NEV‹ RULMANLAR 8462 METALLER‹ DÖVME, IfiLEME, KESME, SATAFLAMA
7.798.403
8.202.011
5,2
12
PRESLER‹, MAK‹NELER‹ 8421 SANTR‹FÜJLE ÇALIfiAN KURUTMA, F‹LTRE,
6.948.404
8.164.546
17,5
13
ARITMA C‹HAZLARI 8483 TRANSM‹SYON M‹LLER‹, KRANKLAR, YATAK
6.472.962
8.106.689
25,2
14
KOVANLARI, D‹fiL‹LER, ÇARKLAR 8419 ISI DE⁄‹fi‹KL‹⁄‹ YÖNTEMI ‹LE MADDELER‹
6.429.658
7.349.373
14,3
15
‹fiLEMEK ‹Ç‹N C‹HAZLAR 8437 TOHUMLARI TEM‹ZLEME, AYIRMA, Ö⁄ÜTME,
2.618.433
5.107.778
95,1
16
‹fiLEME MAK‹NE VE C‹HAZLARI 8433 HASAT, HARMAN, B‹ÇME; ÜRÜNLER‹ AYIRMA,
3.510.184
5.067.893
44,4
3.094.561
3.993.422
29,0
1.213.123
3.651.488
201,0
2.797.368
3.483.228
24,5
8
11.267.445
12.517.199
11,1
TEM‹ZLEME MAK‹NE, C‹HAZLARI KEND‹NE ÖZGÜ FONKS‹YONLU MAK‹NE VE C‹HAZLAR 17
8479 METALLER‹ HADDELEME MAK‹NELER‹, BUNLARIN S‹L‹ND‹RLER‹
19
8455 SIVILAR ‹Ç‹N POMPALAR, SIVI ELEVATÖRLERI 8413 DOKUMA MADDELER‹N‹ YIKAMA, KURUTMA,
20
8451 ÜTÜLEME MAK‹NE VE C‹HAZLARI
18
D‹⁄ERLER‹ TOPLAM Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›
2.839.802
2.506.209
-11,7
28.188.154
27.780.673
-1,4
381.330.860
494.911.696
29,8
dolar ile “tak›m tezgâhlar›” oldu¤unu görüyoruz. Bu ülkeden en fazla ithal edilen ikinci mal grubu ise, 288 milyon dolar tutar›nda ithalat ile “motorlar, aksam ve parçalar›” oluyor 2007 y›l›nda makine sektör toplam› ithalat›nda en fazla art›fl›n ise, “türbinler-turbojetler, aksam ve parçalar” mal grubunda gerçekleflti¤i görülüyor. 84. fas›l itibariyle incelendi¤inde ise 2007 y›l›nda Türkiye’nin ‹talya’dan en fazla ithal etti¤i ürün grubunun, 181 milyon 734 bin dolar ile “Kendine Özgü Fonksiyonlu Makineler” oldu¤u görülüyor. Bu ürün grubunu 158 milyon 802 bin dolar ile “Y›kama, Temizleme, Kurutma, Doldurma vb. ‹fller ‹çin Makine ve Cihazlar” grubu ve 152 milyon 451 bin dolar ile “Dizel, Yar› Dizel Motorlar (Hava Bas›nc› ile Atefllenen, Pistonlu)” grubu takip ediyor. Sektör ithalat›nda 2007 senesinde ilk 20 s›rada yer alan ürün gruplar› aras›nda en bir önceki seneye göre yüksek ithalat art›fl›n›n yüzde 204 oran›nda art›fl ile “metalleri haddeleme makineleri, bunlar›n silindirleri” ürün grubunda yafland›¤› kaydediliyor. ‹thalat art›fl›nda bu ürün grubunu yüzde 45,7 oran›nda büyüme ile “metal dökümü için kasalar, plakalar, kal›p modelleri” grubu ve yüzde 44,9 oran›nda büyüme ile “alternatifrotatif k›v›lc›m atefllemeli, içten yanmal› motorlar” ürün grubu takip ediyor. 2007 senesinde ‹talya’dan sektör ithalat›m›zda bir önceki seneye göre pek çok ürün grubunda düflüfl yafland›¤› gözleniyor. ‹thalat›m›zda ilk 20 s›rada yer alan ürün gruplar› aras›nda bir önceki seneye göre en büyük düflüflün yüzde 24,1 oran›nda gerileme ile “toprak, tafl, metal cevheri vb. ay›klama, eleme vb. için makineler” grubunda yafland›¤› görülüyor. Bu ürün grubunun ard›ndan yüzde 18 oran›nda gerileme ile “buhar kazanlar› d›fl›nda kalan merkezi ›s›tma kazanlar›”, yüzde 10,6 oran›nda gerileme ile “dizel, yar› dizel motorlar (hava bas›nc› ile atefllenen, pistonlu)”, yüzde 8,4 oran›nda gerileme ile “y›kama, temizleme, kurutma, doldurma vb. ifller için makine ve cihazlar” ve yüzde 6,4 oran›nda gerileme ile “dokuma tezgahlar› (makineleri)” s›ralan›yor.
expo
‹THALATIMIZ DA ARTIfi GÖSTER‹YOR
43 moment
alan ürün gruplar› aras›nda ‹talya’ya ihracat›m›zda ilk 20 s›rada yer alan kalemlerden ihracat›nda düflüfl yaflananlar ise, yüzde 30,5 oran›nda gerileme ile “buhar kazanlar› d›fl›nda kalan merkezi ›s›tma kazanlar›” grubu ve yüzde 11,7 oran›nda düflüflle “dokuma maddelerini y›kama, kurutma, ütüleme makine ve cihazlar›” grubu olarak s›ralan›yor.
PLATFORMDAN
Ak›flkan›n gücü,
expo
AKDER
ÜLKEM‹ZDE H‹DROL‹K VE PNÖMAT‹K S‹STEMLER VE AKIfiKAN GÜCÜ SEKTÖRÜ ALANLARINDA YERL‹ ÜRET‹C‹LER‹ VE ‹THALATÇI F‹RMALARI B‹R ARAYA GET‹REN AKDER 1996 YILINDAN BU YANA ÜLKEM‹ZDE BU SEKTÖRÜN TANINMASI VE H‹DROL‹K PNÖMAT‹K S‹STEMLER‹N KULLANIMININ YAYGINLAfiMASI ‹Ç‹N ÇALIfiMALAR YÜRÜTÜYOR.
moment
44 anayide tamamlay›c› bir unsur olan ve a¤›rl›kl› olarak otomotiv, inflaat ve makine imalat sektöründe büyük önem tafl›yan hidrolik ve pnömatik sistemler gün geçtikçe dünya çap›nda pazar›n› büyütüyor. Ülkemizde 1990’l› y›llar›n bafl›ndan bu yana büyüyen sektörde oluflan sorunlar› gidermek ve bu sorunlara karfl› verilen mücadeleyi ortaklaflt›rmak ad›na sektör temsilcileri 1996 y›l›nda Ak›flkan Gücü Derne¤i (AKDER) çat›s› alt›nda birlefltiler. Derne¤in kurulufl süreci ve aktiviteleri ile ilgili AKDER Yönetim Kurulu Baflkan› Ahmet Serdaro¤lu ile bir haber çal›flmas› gerçeklefltirdik.
S
AKDER’in kurulufl hikâyesi, geliflimi ve ifltigal alan› hakk›nda bilgi verir misiniz? Dünyada hidrolik ve pnömatik sistemler, endüstrinin vazgeçilmez ö¤eleri olarak üretim de yer almakta, sunduklar› avantajlar sayesinde her geçen gün daha yayg›n bir flekilde kullan›lmaktad›rlar. Hidrolik ve pnömatik sistemler ve ak›flkan gücü sektörü otomotiv, demir çelik, inflaat, tekstil, makine imalat› gibi ana sektörlere destek veren yard›mc› bir sektördür.
Ak›flkan sistemlerinin teknolojisi çok eski olmas›na ra¤men endüstriyel kullan›m› dünyada da oldukça yenidir.1960’l› y›llarda ak›flkan sistemleri Amerika ve Avrupa da endüstriyel uygulamalarda yayg›n olarak kullan›lmaya bafllanm›fllard›r. Ülkemizde bu sistemlerin kullan›m› daha geç bir dönemde 1980’li y›llarda bafllam›flt›r. Bu y›llarda küçük sanayi sitelerinde makine imalat› yapan firmalar ortaya ç›km›flt›r. Bu yerli makine üreticisi firmalar›n ihtiyac› olan basit hidrolik ve pnömatik otomasyon sistemleri uygulanmaya bafllam›flt›r. 1990’l› y›llarda hem yerli pazar hem de özellikle Ortado¤u pazar›na yönelik makine imalat› ve ihracat› h›zl› bir büyüme kaydetmifltir. Bu dönemin sonlar›ndan itibaren ve günümüze kadar hem iç pazar› hem de tüm dünya pazar›n› hedef alan yüksek kaliteli makine ekipman ve hat üreticisi firmalar›n say›s›nda art›fl gözlenmektedir. Do¤al olarak bu geliflme paralelinde sektör oluflmaya bafllam›flt›r. Sektör bir yandan makine imalat›na ünite, silindir ve ürün baz›nda destek vermekte di¤er yandan otomotiv, demir çelik gibi ana sektörlere bak›m, yedek parça temini görevini üstlenmektedir.
Bu büyüme süreci içinde hidrolik pnömatik sektöründe oluflan sorunlar ve bunlarla yap›lacak mücadelenin bir çat› alt›na sokulmas› gerekli olmufl ve 1996 y›l›nda AKDER (Ak›flkan Gücü Derne¤i) kurulmufltur. AKDER 2003 y›l›ndan itibaren CETOP üyesidir. CETOP Avrupa da ak›flkan gücü sektörünün iletiflim platformudur. CETOP sat›c› ve üretici toplam bin firmay› temsil etmektedir. Bu 70 bin çal›flan ve 12 milyar Euro sat›fl cirosu anlam›na gelmektedir. AKDER kuruluflundan itibaren ülkemizde sektörün tan›t›lmas› ve hidrolik ile pnömatik kullan›m›n›n yayg›nlaflt›r›lmas› konusunda faaliyet göstermektedir. AKDER’in misyonu hakk›nda bilgi verir misiniz? AKDER; üretici ve ithalatç› firmalar› bünyesinde toplamay›, üyelerine dan›flma ve tavsiye merkezi olarak hizmet vermeyi, teknik standartlar›n güncel hale gelmesi için ilgili birimlere destek vermeyi, fuarlara toplu kat›l›m sa¤lamay›, iflkolunda ticari ahlak›n korunmas›nda alan ile satan aras›ndaki hukuku gözlemeyi, üye firmalara ihracat imkânlar› yaratmay›, sektörün imalat ithalat ve hiz-
moment
45
expo
PLATFORMDAN met üretimi alanlar›ndaki problemlerini tart›flmak, çözüm üretmeyi, pazar analizleri ve istatistik bilgileri derleyerek sektörü trendlerle ilgili olarak bilgilendirmeyi kendisine misyon edinmifltir. Derne¤iniz sektörün ne kadar›n› temsil ediyor? AKDER, bugün itibar› ile toplam 51 olan üye say›s› ile sektörün yüzde 85 ini bünyesinde bulundurmaktad›r.
Ahmet Serdaro¤lu
expo
AKDER Yönetim Kurulu Baflkan›
moment
46
Derne¤inizin faaliyetlerinden ve sektöre olan hizmetlerinden bahseder misiniz? Derne¤imizin kuruluflundan bu yana 12 y›ll›k süreçte çeflitli projeler ve çal›flmalar yürütülmüfltür. Son dönemde yürütülen projeleri ve çal›flmalar› birkaç bafll›k alt›nda toparlamak mümkündür. Ulusal Ak›flkan Gücü Merkezi Projesi (UAGM): Bu proje sektörün ihtiyac› olan hidrolik ve pnömatik konular›nda hem orta örgenim hem de üniversite seviyesinde e¤itim veren bir merkezin ülkeye kazand›r›lmas›d›r. ‹stanbul Sanayi Odas› Vakf› ISOV ile Ulusal Ak›flkan Gücü Merkezi UAGM Protokolü 23.09 2008 tarihinde imzalanarak akit alt›na al›nm›flt›r. UAGM ‹stanbul Akatlar da ISOV-D‹NÇKÖK Anadolu Teknik Lisesinde faaliyet gösterecektir. Bu merkezde e¤itimlerin hem teorik, hem de uygulamal› olmas› planlanmaktad›r. Uygulamalar hidrolik ve pnömatik ekipmanlar ile donat›lm›fl laboratuarlarda gerçeklefltirilecektir. Burada verilecek e¤itimler CETOP akredite olacak ve e¤itim personeli AKDER taraf›ndan temin edilecektir
“AKDER, bugün itibar› ile toplam 51 olan üye say›s› ile sektörün yüzde 85 ini bünyesinde bulundurmaktad›r.”
UAGM projesi d›fl›nda destek verdi¤imiz e¤itim projeleri s›ras›yla; ASO-Erkunt Meslek E¤itim Projesi: Proje ASO-Erkunt Meslek E¤itim Merkezi?nde düzenlenen hidrolik ve pnömatik e¤itimlere AKDER deste¤i sa¤lanmas›n› amaçlamaktad›r. E¤itim araçlar›, e¤itimlerde kullan›lacak dokümantasyon, e¤itmen ihtiyac› temini konular›nda AKDER ile birlikte çal›fl›lmas›nda mutabakata var›lm›flt›r. Çal›flmalar sürdürülmektedir. Siflli Endüstri Meslek Lisesi projesi, fiiflli Endüstri Meslek Lisesi?nde Hidrolik ve pnömatik laboratuar› kurulmas› projesidir. AKDER Avrupa Birli¤i hibe fonlar›ndan istifade etmek sureti ile hidrolik ve pnömatik laboratuarlar›n kurulmas›n› hedeflemektedir. ‹fiKUR’a müracaatlar tamamlam›fl olup proje onay› beklenmektedir. Sektörsel De¤erler Projesi Sektörümüzde eksikli¤i hissedilen etik de¤erlerin üyelerimize benimsetilerek bu de¤erlerin
“ “Günümüz küresel ekonomik yap›s› içinde mal ve
hizmetler serbest dolaflabilmektedir. Önemli olan rekabet edebilmektir. Rekabetin kurallar› da bellidir. Kaliteli bir ürünü uygun bir fiyatla pazara sunabiliyorsan›z rekabet edebilirsiniz. Türkiye bu sektörün ihtiyac› olan belirli ürünleri son derece iyi kalitede ve rekabetçi fiyatlarla üretebilmektedir. Hem iç pazarda hem de d›fl pazarlarda baflar›l› oldu¤unu kan›tlam›flt›r.””
egemen k›l›nmas›n› amaçlayan bir çal›flmad›r. ‹statistik ve Ekonomik Veriler Projesi ile sektörümüzle ilgili piyasa araflt›rmalar› yapmak ve istatiksel sonuçlar elde etmek sureti ile üyelerimizin ufkunu açacak bilgilerin sa¤lanmas› amaçlanmaktad›r. AKDER’in hidrolik pnömatik sektör alan›n› ilgilendiren konularda standartlar›n haz›rlanmas›na yönelik çal›flmalar› bugün hangi noktada, bilgi verebilir misiniz? Teknik standartlar ile ilgili olarak TSE ile baflar›l› bir iflbirli¤i süreci yaflanmaktad›r. Geçmifl dönemde toplam olarak 77 adet standart AKDER taraf›ndan tercüme edilerek toplam 1476 sayfa orijinal metin TSE’ye iletilmifltir. Bu konuda üye kurulufllar ve temsilcileri 27 kiflilik kadro görev üstlenmifltir. Ancak TSE’nin farkl› öncelikleri sebebi ile bizim haz›rlad›¤›m›z standartlar›n yay›nlanmas› gecikmifltir.2007 y›lsonu itibar› ‹le 77 standard›n 19 adedi TSE ihtisas kurullar›nda görüflülmüfl ve 2 adedi resmi TS standard› olarak yay›mlanm›flt›r. 17 adedi görüfl alma aflamas›nda kalan 58 adet standart ise 2008 y›l› içerisinde ihtisas kurullar›nda görüflülerek ve s›ras› geldikçe resmi standart olarak yay›nlanacakt›r. Bu konuda görev alan ve komitenin baflar›l› bir çal›flma ortaya koymas›nda eme¤i geçen arkadafllar›m›za bu özverili çal›flmalar› için teflekkür ediyorum. Geçti¤imiz dönemde CETOP Baflkanlar Konseyi’ne ‹stanbul’da ev sahipli¤i yapm›flt›n›z. CETOP içerisinde çal›flma hedeflerinizden de söz eder misiniz? CETOP, Comite Europeen des Transmissions Oleohydrauliques et Pneumatiques-Avrupa Ak›flkan Gücü Dernekleri Birli¤i 2008 May›s itibar› ile aralar›nda Türkiye’nin de bulundu¤u 17 üyeden olufl-
Sektör 2007’yi nas›l geçirdi? Geliflmeler ›fl›¤›nda 2008 y›l›ndan beklentiler nelerdir? Geçti¤imiz 5 y›ll›k dönem Türk ekonomisinin büyüme y›llar› olmufltur. Bu dönemde y›ll›k reel büyüme h›z› yüzde7’nin üzerinde gerçekleflti. Büyüme yan›nda mali disiplin enflasyon gibi göstergelerde de olumlu geliflmeler olmufltur. Gayri safi milli hâs›la 400 milyar dolar seviyesine ulaflm›flt›r. Bütün bu olumlu makro ekonomik göstergeler sektörsel bazda incelendi¤inde baflta inflaat demir çelik
‹thalat a¤›rl›kl› sektör yerli üreticileri rekabette nas›l etkiliyor? Hidrolik pnömatik sektöründe ithal yerli diye bir ay›r›m yapman›n do¤ru olmad›¤›n› düflünüyorum. Günümüz küresel ekonomik yap›s› içinde mal ve hizmetler serbest dolaflabilmektedir. Önemli olan rekabet edebilmektir. Rekabetin kurallar› da bellidir. Kaliteli bir ürünü uygun bir fiyatla pazara sunabiliyorsan›z rekabet edebilirsiniz. Türkiye bu sektörün ihtiyac› olan belirli ürünleri son derece iyi kalitede ve rekabetçi fiyatlarla üretebilmektedir. Hem iç pazarda hem de difl pazarlarda baflar›l› oldu¤unu kan›tlam›flt›r. ‹thal ürünlerin bazen rekabet edebilmesi bazen de çok düflük fiyatlarla pazarda olmalar›na ra¤men kalite s›nav›n› geçemedikleri için rekabet edemediklerini biliyoruz. Yerli üretimi olmayan ve sanayinin ihtiyac› olan komponentler ithalatç› firmalar arac›l›¤› ile sektörün kullan›m›na sunulmaktad›r. Burada üretici ile ithalat-
ç›lar›n rekabetinden ziyade tamamlay›c› bir yap›dan söz etmek daha do¤ru olacakt›r. AKDER bugün itibar› ile hem yerli üretici hem de ithalatç› firmalar› çat›s› alt›nda buluflturmaktad›r. Sektörün sorunlar›ndan bahsederek çözüm önerilerinizi aktar›r m›s›n›z? Sektörümüzün birçok sorunu oldu¤u aç›kt›r, ancak burada size üzerinde çal›flt›¤›m›z ve önemli oldu¤unu düflündü¤üm e¤itim konusunu biraz açmak istiyorum. Yetiflmifl eleman ihtiyac› tüm ülkenin tüm di¤er sektörlerin oldu¤u gibi hidrolik pnömatik sektörünün de önemli bir ihtiyac›. Örne¤in ‹flletmelerin ihtiyac› olan kaynakç› için çeflitli kaynak kurslar› kaynak ile ilgili sertifika veren kurulufllar vs bulman›z mümkündür. Ayn› iflletmenin ihtiyac› olan hidrolik bak›m teknisyenini yetifltirebilece¤iniz bir kurum kurulufl flu an için mevcut de¤ildir. Milli e¤itim bakanl›¤›na ba¤l› baz› endüstri meslek liselerinde kurulmufl olan seçmeli ders olarak okutulan Hidrolik pnömatik dersleri ve laboratuarlar› sektörün ihtiyac›n› karfl›lamamaktad›r. Firmalar bu durumda kendi ihtiyac› olan elemanlar› kendi imkânlar› ile yetifltirmek e¤itmek zorunda kalmaktalar. Tüm sektör aç›s›ndan düflünüldü¤ünde bunun ne denli önemli bir sorun oldu¤u anlafl›lacakt›r. ‹flte AKDER olarak amac›m›z müfredat›n›n sanayinin ihtiyaçlar›na göre belirlenece¤i tam donan›ml› laboraturlar›, atölyeleri ihtiva eden bir e¤itim merkezinin ülkeye kazand›r›lmas›d›r. Yukar›da sözü edilen tüm di¤er projeler sektörün sorunlar›na çözüm getirmeyi amaçlayan çal›flmalar› kapsamaktad›r.
expo
ve otomotiv gibi sektörlerde yeni yat›r›mlar gerçekleflmifltir. Bilindi¤i gibi hidrolik pnömatik sektörü ana sektörlere destek veren yard›mc› bir sektördür ve otomotiv, demir çelik, inflaat gibi ana sektörlerin durumuna ba¤l› olarak de¤iflim göstermektedir. 2002–2007 döneminde hidrolik pnömatik sektörü de genel ekonomik duruma paralel bir seyir izledi ve 5 y›ll›k dönemde yüzde 40 mertebelerinde büyüyerek toplamda 250 milyon dolar seviyelerine ulaflm›flt›r. Ancak 2007 y›l› son çeyre¤inden bafllayan düflüfl devam etmifl ve bu y›lda önceki y›llardan daha düflük bir büyüme olan yüzde 4,5’lik bir büyüme gerçekleflmifltir. ‹çinde bulundu¤umuz y›l›n ilk aylar› gerek küresel ekonomik krizden gerekse içeride yaflanan politik geliflmelerden etkilenmektedir. 2008 y›l› herkesin daha dikkatli olmas› gereken bir y›l olacakt›r. Önümüzdeki dönem bahsedilen ekonomik ve politik geliflmeler do¤rultusunda s›k›nt›l› bir dönem olarak kendini hissettiriyor. Tüm Türkiye’nin ve do¤al olarak sektörün daha ekonomik çözümler üretmesi ve daha rekabet edebilir bir yap›ya kavuflmas› kaç›n›lmazd›r. Bu tehdidi bir f›rsata çevirmek için 2008 y›l›n›n ideal bir zamanlama olabilir. Biliyorsunuz tarihte birçok önemli bulufl kriz ve ya savafl zamanlar›nda gerçekleflmifltir.
47 moment
maktad›r. Avrupa’da ak›flkan gücü sektörünün flemsiye organizasyonudur. Bu sektörün Avrupa?daki iletiflim platformudur. CETOP sat›c› ve üretici toplam 1000 firmay› temsil etmektedir. Bu 70 bin çal›flan ve 10 milyar euro sat›fl cirosu anlam›na gelmektedir. Baflkanl›¤›n› Say›n Etienne Piot yürütmektedir AKDER 2003 y›l›ndan itibaren CETOP üyesidir. Üyelik süreci ile birlikte CETOP taraf›ndan organize edilen toplant›lara AKDER kat›l›m gerçeklefltirmekte Avrupa ak›flkan pazar›ndaki geliflmeleri izleme f›rsat› bulmaktad›r. En son CETOP genel kurulu 14–16 May›s tarihleri aras›nda Almanya Münih’te gerçeklefltirilmifl ve buraya AKDER kat›l›m› sa¤lanm›flt›r. Kat›lan üye ülkelerin hem genel oknomik verilerini hem de sektörel verilerini ortaya koymak sureti ile Avrupa genel trendlerin ortaya ç›kar›lmas› öngörülmektedir. 2008 y›l› öngörüsü Avrupa genelinde olumlu görünmekte ve global finans krizine ra¤men sektörün büyümesi beklenmektedir. Özellikle Alman makine imalat sektörü derne¤i VDMA 2008 y›l› makine imalat sektörü için yaln›zca Avrupa’da de¤il tüm dünyada yüzde 5’lik bir büyüme öngörüsü yapmaktad›r. Hidrolik pnömatik sektörünün özellikle makina imalat sektörüne paralellik arz eden bir sektör oluflu düflünüldü¤ünde bu bilginin sektörümüz aç›s›ndan önemi daha iyi anlafl›lacakt›r. 2009 y›l› genel kurul için yer henüz belirlenmemifltir. Ancak yeniden Türkiye gündemde olup genel kurulun önümüzdeki y›l ‹stanbul’da yap›lmas› için AKDER olarak giriflim yap›lm›flt›r. Yukar›da belirtti¤im gibi CETOP baflkan› Say›n Etienne Piot Kongre aç›l›fl›na davet edilmifltir.
RÖPORTAJ
Çin’de bir Türk
expo
Profesör moment
48
Ç‹N’DEK‹ CIMES 2008 ULUSLARARASI MAK‹NE FUARINDA TÜRK STANDI ‹LE TESADÜFEN KARfiILAfiAN VE BUNDAN DOLAYI BÜYÜK B‹R MUTLULUK DUYDU⁄UNU BEL‹RTEN SHANGHA‹ TONGJ‹ ÜN‹VERS‹TES‹ TAKIM TEZGÂHLARI KÜRSÜSÜ’NÜN BAfiKANI PROFESÖR SAVAfi TUM‹S, TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜNÜN Ç‹N’‹ TANIMASININ BÜYÜK KAZANÇLAR SA⁄LAYACI⁄INI SÖYLÜYOR.
rta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ile Makine Tan›t›m Grubu’nun milli kat›l›m gerçeklefltirdi¤i Pekin’deki CIMES 2008 Uluslararas› Makine Fuar›’n›n ilk günün de önemli karfl›laflmalar yafland›. Bunlardan birisi ise Çin Shanghai Tongji Üniversitesi Tak›m Tezgâhlar› Kürsüsü’nün Baflkan› Savafl Tumis ileydi. Türk stand›n› görerek büyük bir onur ve gurur duyan Profesör Savafl Tumis hemen stand›n içine gelerek Genel Sekreter Mahmut Ak›ll› ve Yönetim Kurulu Üyeleri ile tan›flt›. Bizde Moment Expo dergisi olarak Savafl Tumis’in Çin maceras›n›, ülkemizde s›kl›kla yaflanan beyin göçünü ve Çin makine pazar›ndan Türkiye’nin nas›l faydalanabilece¤i üzerine bir sohbet gerçeklefltirdik.
O
“ Çin’de akademisyenlik yapan bir Türk olarak Orta
gezi s›ras›nda Çin beni çok etkilemiflti. Bu nedenle 1993 y›l›nda Çince ö¤renmeye bafllad›m. 4 y›l önceden Çin’de yaflamaya karar verdim ve bavulumu toplayarak bu ülkeye geldim. Asl›nda ilk amac›m Çin’de sanayi üzerine bir dan›flmanl›k flirketi kurmakt›. Firmalar›n benim Almanya’da edindi¤im sanayi tecrübesinden yararlanmalar›n› sa¤layacak bir dan›flmanl›k organizasyonu gelifltirmek düflüncesindeydim. Çin’de strateji dan›flmanl›¤› yapacakt›m. Asl›nda flu anda bu hedefime de ulaflm›fl durumday›m. Ancak ilk geldi¤im y›l tam flirketi hayata geçirirken bir Alman taraf›ndan kurulmufl ve Almanlarla yak›n temas› olan Tongji Üniversitesi’nden Tak›m Tezgahlar› Kürsüsü kurmam için bir teklif ald›m. Daha önceden Almanya’da doktoram› yapt›¤›mdan dolay› burada k›sa sürede bir tez haz›rlayarak profesörlük unvan› ald›m ve Tak›m Tezgahlar› Kürsüsü’nün bafl›na geçtim. fiu anda Çin’deki bir profesörün sahip oldu¤u tüm haklar› kullanabiliyorum. Türkiye’nin gündeminde olan önemli konulardan biride beyin göçü. Sizde yurt d›fl›nda çal›flan bir akademisyen olarak bu beyin göçünün nedenlerinin ne oldu¤unu düflünüyorsunuz? Almanya baflta olmak üzere uzun süreler yurtd›fl›nda yaflad›m ve akademik kariyerimin önemli bir k›sm›n› Almanya’da sürdürdüm. Ama bunun öncesinde Marmara Üniversitesi Almanca ‹flletme Bölümünde de befl sene boyunca yöneticilik yapt›m. Ailem ve akrabala-
expo
Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin CIMES fuar›nda bir stand açm›fl olmas›n›n çok önemli bir ad›m oldu¤unu düflünüyorum. Fuarda Türk bayra¤›n› görmek bana ayr› bir mutluluk vermesinin yan› s›ra Çinlilerin ve Türklerin bu tarz yak›n temaslar kurmaya bafllam›fl olmas›n›n da büyük faydalar getirece¤ini düflünüyorum. ”
49 moment
Öncelikle bize kendinizi tan›tabilir misiniz? Ben 1959 y›l›nda Türkiye’de do¤dum. Almanya’ya 1973 sonunda gittim ve lise e¤itimimle lisans e¤itimimi Almanya’da ald›m. Berlin Teknik Üniversitesinde lisan e¤itimimi tamamlad›m. Ard›ndan yine Berlin Teknik Üniversitesi’nde mast›r ve doktora yapt›m. Doktoram› bitirdikten sonra Almanya’da a¤›r sanayi üzerine çal›flan bir firman›n genel müdürü olarak çal›flma yaflam›na at›ld›m. Bu firma ile Türkiye’de de projeler yürütüyorduk. Ankara Gerede yolunun S.O.S sistemleri bizzat ben yapt›m. 1993 y›l›nda ise bir Asya gezisine ç›kt›m. Bu
expo
RÖPORTAJ
moment
50
r›m hala Türkiye’de. Ben Türk vatandafll›¤› kimli¤imi hiçbir zaman yitirmedim. Fakat Türkiye’deki akademisyenlik çevresinde çok büyük bir çekiflme ve huzursuzluk yafland›¤›na flahit oldum. Bu beni çok üzdü ve Türkiye’de akademisyenlik yapmaman›n en önemli nedeni bu oldu asl›nda. Fakat Almanya’da bu durum çok farkl›. Örne¤in Almanya’da doktor mühendis olduktan sonra bir doçentlik mertebesi yoktur. Bunun ard›ndan direkt olarak profesör olabilirsiniz. Ayn› flekilde Çin’de de benzer bir durum var. Daha do¤rusu Almanya bu anlamda çok geliflmifl olmakla birlikte Çin’deki üniversitelerde kendilerine faydas› dokunaca¤›n› anlad›klar› bir kifli ile hemen temasa geçerek onlar› kendilerine çekmek için ellerinden geleni yap›yorlar. Bu sadece akademik çevre içinde geçerli de¤il. ‹fl dünyas› içinde ayn› durum söz konusu. Örne¤in Çin’e yat›r›m yapmaya gelen yabanc›lar için çok önemli f›rsatlar sunuluyor. Hatta bir yat›r›m› ülkeye getirmek için bölgesel olarak kanunlar bile de¤ifltirilebiliyor. Mesela Türkiye’ye otel açmak için bile 60 imza gerekiyormufl. ‹flte Türkiye’de bu tip sorunlar var. Biz yabanc›y› çekmek yerine onlar› uzaklaflt›r›yoruz kimi zaman. Fakat Çin’de durum böyle de¤il. Fayda sa¤layacaklar›n› düflündükleri birini hemen yanlar›na çekmeye çal›fl›yorlar. Bende Tongji Üniversitesi’ne geldi¤imde benden fayda sa¤layacaklar›n› düflünmüfl olmal›lar ki çok k›sa bir sürede profesör unvan›n› bana verdiler. Oysa bizim ülkemizde ifller bu kadar h›zl› ilerlemiyor. Belki de beyin göçünün bir sebebi bu olabilir diye düflünüyorum. fiu anda 100 y›ll›k geçmifle sahip olan Tongji Üniversitesi’nde ilk Çinli olmayan profesör oldu¤umu söylüyorlar. Bunu tam olarak araflt›rmad›m fakat san›r›m do¤ru. Bu daha gurur verici bir durum benim ad›ma. Türkiye’deki bir di¤er yanl›fl yönün yabanc›lara olan zaaf oldu¤unu düflünüyorum. Oysa bizim birçok yabanc›dan daha de¤erli insanlar›m›z var. Ancak bunlar kendi ülkelerinde hak ettikleri de¤eri göremedikleri için yurt d›fl›na yönelebiliyorlar. Oysaki ülkemizdeki bu potansiyeli do¤ru bir flekilde görebilir ve de¤erlendirirsek beyin göçünün de önüne geçebiliriz. Ben bu sebeplerden
Baz› yat›r›mc›lar, “Çin dünyaya her fleyi sat›yor, bize ne faydas› olur?” diyorlar ancak Türkiye’nin de Çin’den faydalanabilece¤ini düflünenlerde var. Sizin bu konudaki fikirleriniz nelerdir? Her fleyden önce ne Çin’in Türkiye’yi ne de bizim Çin’i ihmal etme hakk›m›z olmad›¤›n› düflünüyorum. Çünkü bu iki ülkenin ekonomisi de h›zl› bir geliflim
“ Türkiye’deki bir di¤er yanl›fl yönün yabanc›lara olan
zaaf oldu¤unu düflünüyorum. Oysa bizim birçok yabanc›dan daha de¤erli insanlar›m›z var. Ancak bunlar kendi ülkelerinde hak ettikleri de¤eri göremedikleri için yurt d›fl›na yönelebiliyorlar. Oysaki ülkemizdeki bu potansiyeli do¤ru bir flekilde görebilir ve de¤erlendirirsek beyin göçünün de önüne geçebiliriz.”
içerisinde. Ancak flu da bir gerçek ki Çin Türkiye’ye çok daha fazla mal sat›yor. Bu durum aleyhe gibi gözükmekle birlikte lehimize de çevrilebilir. Di¤er taraftan flu da unutulmamal›d›r ki Çin’de sadece sat›c› de¤il bir al›c›d›r da. Bu nedenle öncelikle Türk ifladamlar›n›n buraya daha s›k gelmeleri ve tan›malar› gerekiyor. Avrupa ile ifl yapmak konusunda bir çok tecrübeye sahip olan Türk ifl adamlar›n›n Çin’de rahatl›kla baflar›ya ulaflabileceklerine eminim. Çünkü buras› Avrupa’dan çok daha kolay bir pazar. Ancak sürekli vurgulad›¤›m gibi her türlü imkân› kullanarak Çin’in Türkiye’de tan›nmas›n› ve de Çinlilerinde Türkleri tan›mas›n›n sa¤lamas› gerekiyor. Üniversite sanayi iflbirli¤i konusu bizim ülkemizde çok konufluluyor. Peki, Çin’de bu durum nas›l? Sanayi ve üniversiteler aras›nda güçlü ba¤lar var m›? Sanayi ve üniversite iflbirli¤i Çin’de de Türkiye’den çok farkl› de¤il. Bat›yla k›yasland›¤›nda hala çok geri de oldu¤unu söyleyebilirim. Buradaki akademisyenler sanayinin içinden gelmedikleri için sanayinin isteklerine ve reflekslerine ayak uydurmakta çok zorluk çekiyorlar. Fakat Çin hükümeti bu alandaki iflbirli¤ini güçlendirmek için çok büyük çaba sarf ediyor. Çünkü onlarda özellikle makine sanayisinde teknoloji üretmenin ne kadar önemli oldu¤unun fark›na varm›fl durumdalar. Bu nedenle de bat› ülkelerinde oldu¤u gibi sanayinin h›zl› refleksleri ile üniversitenin teorik bilgisini ayn› potada eritme gayreti içerisindeler. Bunun için birçok destek paketini hayata geçirmifl durumdalar. Fakat bir Almanya veya ABD’deki gibi sanayi üniversite iflbirli¤inden söz etmek mümkün de¤il. O noktaya gelebilmek için Çin’in de bu anlamda çok çaba sarf etmesi gerekiyor.
expo
Türkiye’de üretimi ve ihracat› h›zla geliflen bir makine sanayisi var. Sizce Çin makine sektöründeki geliflim Türkiye’ye nas›l yans›yabilir? Türkiye makine sektörü Çin’den nas›l faydalanabilir? Çin’deki geliflim potansiyel bundan 20 y›l öncesinde bile, buraya gelen Türkler taraf›ndan, görülüyordu. Ayn› flekilde günümüzde de Asya’n›n çok önemli bir pazar oldu¤unun fark›nda olan Türk giriflimcileri bulunuyor. Ancak benim Türkiye’de gözlemledi¤im sürekli bir bat›ya yönelifl var. Bat›ya yönelik bu özen e¤er flimdiye kadar Asya k›tas›na gösterilmifl olsayd› bence çok büyük kazançlar elde edilebilirdi. Ben Asya’da ve dolay›s›yla Çin’de Türkiye’nin çok büyük ifller yapabilece¤ine inananlardan›m. Çünkü buradaki geliflim bat›ya nazaran çok daha h›zl›. Çünkü bat› ülkeleri baz› üretim modellerinde doyuma ulaflm›fl durumdalar. Fakat Çin her sektör aç›s›ndan büyük bir potansiyel bar›nd›r›yor. Bu nedenle do¤uya olan penceremizi daha da açmal›y›z. Fakat öncelikle Türkiye’deki ifl adamla-
r›n›n Çin’i, Çin’dekilerin de Türkiye’yi tan›mas› gerekiyor. Bu bir gerçek. Buraya gelen her Türk ifl adam›n›n bu gerçe¤i akl›nda tutmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Öncelikle turist olarak Çin’i gelip gezmelerini; kültürü biraz tan›d›ktan sonra da çeflitli ticari ba¤lar gelifltirerek bu ülkeden faydalanman›n yollar›n›n aranmas› gerekti¤i kanaatindeyim. Çin’de akademisyenlik yapan bir Türk olarak Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin CIMES fuar›nda bir stant açm›fl olmas›n›n bu nedenle çok önemli bir ad›m oldu¤unu düflünüyorum. Fuarda Türk bayra¤›n› görmek bana ayr› bir mutluluk vermesinin yan› s›ra Çinlilerin ve Türklerin bu tarz yak›n temaslar kurmaya bafllam›fl olmas›n›n da ilerde büyük faydalar getirece¤ini düflünüyorum.
51 moment
dolay› Almanya’da ve flu anda da Çin’de akademisyenlik yap›yorum. Ülkemi tabii ki çok özlüyor ve her f›rsatta ülkeme gidiyorum. Ancak Çin’de çok mutluyum. Çin’in insanlar› yabanc›lara karfl› çok yard›m sever ve iyi niyetli yaklafl›yorlar. Ancak burada köklü bir biçimde yaflayabilmek için buran›n kültürüne ve yemeklerine al›flman›z da çok önemli. Tabii ki Çinceyi ö¤renmek içinde zaman ay›rmak gerekiyor.
expo
ARAfiTIRMA
moment
52
Makine ihracat›nda internet zaman› GEL‹fiEN TEKNOLOJ‹YLE B‹RL‹KTE ‹NTERNET‹N HAYATIMIZDA ‘OLMAZSA OLMAZLAR’ ARASINDA YER ALMASI T‹CARET‹ DE ETK‹L‹YOR. ‹HRACATI ARTIRMANIN ÖNEML‹ YOLLARINDAN B‹R‹ DE ‹NTERNET‹ AKT‹F KULLANMAKTAN GEÇ‹YOR.
1. www.makinebirlik.com Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin web sitesi olan “makinebirlik.com” bu sektördeki ihracatç›lar›n en birinci baflvuru kaynaklar›
2. www.turqum.com Bir Ürün Uygunluk Markas› olan TURQUM, ürünün önceden belirlenmifl olan ürün standartlar›na ve teknik flartlara uygunlu¤unun belgelendirme süreci sonunda onaylanmas› ile ürüne ilifltirilen bir logo. Bu logonun tan›t›m› için haz›rlanm›fl olan www.turqum.com adresinde TURQUM logosunun öneminden bahsediliyor ve nas›l al›nabilece¤ine dair bilgiler veriliyor. TURQUM Markas›, kalitesi ile olumlu yönde farkl›l›k yaratarak yurt içi ve yurt d›fl› pazarlarda müflteri taraf›ndan kolayl›kla tan›nan, tercih edilen, kalitesi ve adresi belli, güvenilir ürün imaj›yla ortak bir marka (logo) niteli¤i tafl›yor. 3. www.oaib.gov.tr Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i resmi internet sitesi olan www.oaib.gov.tr adresinde, Çimento ve Toprak Ürünleri ‹hracatç›lar› Birli¤i, Hububat, Bakliyat, Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri ‹hracatç›lar› Birli¤i, A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri ‹hracatç›lar› Birli¤i, Demir ve Demir D›fl› Metaller ‹hracatç›lar› Birli¤i ve Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ile ilgili tüm bilgilerle, istatistikî verilere, d›fl piyasa fiyatlar›na, araflt›rma ve ülke raporlar›na, yönetmelik, kararlar ve teflviklere ulaflmak mümkün. Günlük ihracat rakamlar› ve döviz kurlar› da bu sitede yer al›yor. 4. www.dtm.gov.tr Türkiye Cumhuriyeti Baflbakanl›k D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› resmi internet sitesi olan www.dtm.gov.tr adresinden
expo
‹
aras›nda. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin web sitesinde Türk makine sanayisinin geliflime iliflkin bilgilere, makine ihracat› ile ilgili güncel istatistikî verilere ve nas›l ihracatç› olunaca¤›na dair pratik çözümlerde yer veriliyor. Ayr›ca bu siteden Türk makine sanayisine verilen teflvikleri de bulmak mümkün. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i’nin web adresinde makine sektörünü ilgilendiren güncel haberlere ve Birli¤in düzenledi¤i seminerlere, konferanslara, fuarlara ve di¤er etkinliklerle de yer veriliyor.
53 moment
nternet art›k hayat›m›zda gün geçtikçe daha etkin olarak yer almaya devam ediyor. Birçok iflimizi internet bafl›nda hiç çaba sarf etmeden halledebilir konuma geldik. Kaynak taramak, ürün sat›n almak veya satmak, kitap siparifl etmek, gazete okumak, herhangi bir konu üzerinde çal›flan birilerinin adresini temin etmek gibi durumlarda ilk baflvurdu¤umuz kaynaklar›n bafl›nda internet geliyor. Ülkemizde ve tüm dünyada birçok veri ‘bir t›kla’ önümüze geliyor. Veri ve bilgiler internet sayesinde milyonlarca insana çok k›sa zamanda ulaflabiliyor. Bu durumda, kiflilerin ya da kurumlar›n sahip olduklar› yararl› bilgiler ne kadar fazla insana ulaflabilirse, o oranda de¤er kazan›yor. ‹nternet, ülkemiz ve dünyadaki birçok bilgiyi k›sa zamanda ulaflabilece¤imiz flekilde elimizin alt›nda bulmaya imkan sa¤l›yor. Ülkemizde ticari iflletmelerinin daha verimli ve etkin bir yap›ya kavuflturulmas›nda biliflim teknolojilerinin kullan›lmas› büyük önem tafl›yor. Özellikle 1990'l› y›llar›n ikinci yar›s›nda patlama gösteren ve içinde bulundu¤umuz “Bilgi Ça¤›”'n›n temel teknolojisi olarak görülen ‹nternet di¤er tüm alanlarda oldu¤u kadar ihracatta da önemli geliflmelere ve yeni ufuklar›n do¤mas›na neden oluyor. Bugün internet ortam›nda ihracat konusunda oluflturulmufl binlerce veritaban›na ulaflmak ve bilgi taramak art›k sadece saniyeler al›yor. Kurumlar ve flirketler, ifllerini “Sanal Ticaret” veya “Sanal ‹fl” olarak internete tafl›yorlar. ‹hracattan, üretime pazarlamaya ve e¤itime kadar tar›m›n hemen her alan›ndan yüzlerce firman›n yer ald›¤› bu ortamda her konuda bilgiye eriflmek mümkün. Makine ihracat sanayi ise flüphesiz ki internet kullan›m›n›n yayg›n oldu¤u sanayi dallar›ndan biri. Tüm di¤er ihracat kollar› için oldu¤u kadar, makine ihracat› için de güvenilir sitelere ulaflmak, oldukça önemli. ‹flte ihracatç›lara bilgi verecek, yol gösterecek baz› siteler.
ARAfiTIRMA
expo
güncel ihracat ve ithalat verilerine ve Türkiye’nin iller baz›nda ihracat haritas›na ulafl›labildi¤i gibi, Avrupa Birli¤i, Serbest Bölgeler ve teknik düzenlemelere iliflkin bilgiler de al›nabiliyor. Ayr›ca Müsteflarl›k duyurular›, ihracatç›lar rehberi, ihracatç›lar›n ilgilendi¤i ülkeler hakk›ndaki en güncel veriler, ürün güvenli¤i veri taban› ve yurtd›fl› fuarlarla ilgili bilgiler de bu sitede yer al›yor.
moment
54
5. www.osoline.com OSO A.fi. makine sektöründe imalatç›ihracatç› niteli¤inde faaliyet gösteren firma ve temsilcilerin bir araya gelerek oluflturdu¤u, Haziran 2005 tarihinde kurulmufl genifl tabanl› bir sat›nalma organizasyonu. Bu organizasyon, Türkiye'deki makine ve aksamlar› ihracatç›lar›n›n tümünü temsil eden T.C. Baflbakanl›k Orta Anadolu Makine ‹hracatç›lar› Birli¤i üyelerinin ve yönetim kurulunun kat›l›m› ve deste¤i ile oluflturulmufl. Türk Makine Sektöründe girdi maliyetlerinin yüksekli¤i temel sorunlardan biri. Küçük, orta ve mikro ölçekli çok say›-
da firman›n oluflturdu¤u da¤›n›k bir yap›ya sahip olan makine sektöründe uygulanamayan ölçek ekonomisi, yüksek seviyelerde seyreden girdi maliyetleri ile firmalar› karfl› karfl›ya b›rakt›¤›ndan, makine üreticisi firmalar yurtd›fl› rekabette zorlanmaktalar. Oysa makine üreticilerinin imalatlar›n› gerçeklefltirmeleri için gerekli olan malzeme ve hizmetler konsolide edildi¤inde ortaya ç›kan miktarlar ile tedarikçiler ve yan sanayi anlaml› fiyat iskontolar› sunabilece¤i bir seviyeye yükselebilmekte. Bu noktada çözüm üretecek bir proje olarak devreye sokulan OSO A.fi., makine üreticilerinin al›mlar›n› tek bir merkezde toplayarak elde etti¤i pazarl›k gücü ile girdi maliyetlerini minimize edecek bir mekanizma görevini üstlenmekte. OSO A.fi.’nin resmi sitesi olan www.osoline.com adresinden makine sektöründeki de¤iflimler an›nda ortaklara aktar›l›yor, onlara stratejilerini çevresel geliflmelere göre revize etme imkân› sa¤lan›yor ve teknolojik ilerlemeleri ifl
süreçlerine uyarlamalar›n› özendirerek gelifltiriliyor. 6. www.tubefirst.com Metro ve boru inflas›nda kullan›lan makinelerin pazarlamas›yla ilgi bir site. Ayr›ca siteden makine sanayiyle ilgili haberlere de ulaflmak mümkün. Siteye ücretsiz ilan da verebilirsiniz. 7. www.machineryexport.com Tar›m, endüstri, yap› ve lojistikle ilgili her türlü makineye bu siteden ulaflman›z mümkün. Ayr›ca makinelerin modelleri nedeniyle de fiyat aral›klar›n› görmeniz mümkün..hemen hemen her markan›n makineleri mevcut. ‹kinci el ve birinci el makineler.. 8. www.machinery.globalsources.com Global Sources ifl dünyas›n›n medya flirketlerine yol gösterici bir site. Esas amac› Çin’den dünyaya ‹ngilizce iletiflim kuran medya kanallar› vas›tas›yla ticareti art›rmak. Bir di¤er amac› ise dünya ülkelerinden Çin’e ticareti art›rmak. Site 230 ülkedeki al›c› ve sat›c›lar aras›nda ba¤lant›y› gerçeklefltiriyor. Bünyesinde 657 bin kay›tl› kullan›c›s›, 2 milyon ürün, 170 bin sat›c›, 13 adet ayl›k dergi, 100’den fazla araflt›rma raporu bar›nd›r›yor. Sat›c›lar, toplamda y›lda 27 milyon adetten fazla sat›fl yapabiliyorlar. 9. www.techspex.com Bu siteden makine üreticileri, makine modelleri, makine distribütörleri, di¤er tedarikçiler hakk›nda genifl bilgiye ulaflabilirsiniz. Makine almak ya da satmak istiyorsan›z ve bunu en güvenilir ve en çabuk yoldan halletmek istiyorsan›z bu site tam size göre. Site size 7 binden fazla makine modeli sunmakla beraber, distribütörleri, yedek parçalar› konusunda da yönlendirmelerde bulunuyor. Ancak tüm bu yard›m› alabilmeniz için öncelikle 1 dakikan›z› siteye üyeli¤e ay›rmak durumundas›n›z. 10. www.makingthemodernworld.org.uk Tarih sevenler için oldukça e¤lenceli gelebilecek olan sitede, makinelerin geliflim tarihi yer al›yor. Kronolojik olarak sitede, herhangi bir makinenin hangi
12. http://comtrade.un.org Birleflmifl Milletler Emtia Ticareti ‹statistik Kurumu’nun resmi sitesinde yaklafl›k 140 ülkeden gelen ticari istatistiki veriler paylafl›ma sunuluyor. Bu site uluslararas› en büyük ticari dataya sahip olan sitelerden biri. Sitede yaklafl›k 1 milyar tane kay›tl› data bulunuyor. Ülkelerin bütün ticaret hacimleri dolar cinsinden veriliyor. Sitede 1962 y›l›ndan bu yana 140 ülkenin ticaret rakamlar› bir araya getiriliyor. 13. www.intracen.org ihracatla ilgili kaynak teflkil edebilecek bir baflka internet sitesi ise Uluslararas› Ticaret Merkezi’nin internet sitesi. Ad›ndan da anlafl›laca¤› üzere sitede ithalat ve ihracatla ilgili her türlü veriye ulaflmak mümkün. Hatta öyle ki ülkeler k›sm›nda sadece tar›msal de¤il hangi ülkenin nereye hangi mal› ihraç ya da ithal etti¤ine dahi ulaflabilirsiniz. 14. www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook CIA’in bu sitesinden, ithalat ya da ihracata yapmak istedi¤iniz herhangi bir ülkeyle ilgili hemen hemen her türlü veriye ulaflman›z mümkün. Ülkelerin ticari kapasiteleri ve altyap›lar› kadar, gayri safi milli has›lalar›n› ö¤renebilirsiniz. Si-
tede 146 ülkeye ait bilgiler bulunuyor. En son güncellenen raporu ise 9 Ekim 2008 tarihli. 15. http://ec.europa.eu/trade 27 Avrupa Birli¤i üyesi ülke tüm dünya ithalat ve ihracat›n›n yüzde 19’unu elinde bulunduruyor. Avrupa Komisyonu’nun bu sitesi size ticaretin ne oldu¤unu en bafl›ndan itibaren özetliyor. Sizi hangi Avrupa ülkeleriyle hangi koflullar alt›nda ticaret yapabilece¤iniz konusunda yönlendiriyor. Sitede Avrupa Birli¤i’yle ilgili son TV haberlerine, bas›n aç›klamalar›na ulaflman›z mümkün. Ayr›ca ticaretle ilgi gelecekteki etkinliklerden haberdar olabilir, komisyonla ilgili di¤er sitelere linklerle ulaflabilirsiniz. 16. http://epp.eurostat.ec.europa.eu Avrupa Topluluklar› ‹statistik Ofisi’nin resmi sitesi. Sitenin amac›, Avrupa’daki istatistiki verilerin tümünü bir araya getirerek do¤ru politikalar oluflturmas› için Avrupa Kuruluflu’na yol göstermek. Birkaç dakikal›k bir üyelik formu doldurduktan sonra siteden yararlanabilirsiniz. Site Avrupa birli¤ini, üye kurulufllar›n› ve ortaklar›yla ilgi bilgileri kaps›yor. Ayr›ca genel ve yerel istatistikler, ekonomi ve finans, nüfus ve sosyal yap›, endüstri ve ticaret, tar›m ve bal›kç›l›k, d›fl ticaret, lojistik, çevre ve enerji, bilim ve teknoloji gibi alt bafll›klarla ilgili verilere de ulafl›labilir. 17. www.export.gov Amerika Birleflik Devletleri’nin resmi ihracat sitesi, Amerika’daki ihracatç›lar›n ticaret yaparken önünü görmesini
sa¤layacak bilgiler sunuyor. Amerikan ihracatç›lar› uluslararas› ticari geliflmeler, para ödemesi yapmayan ya da zimmete para geçiren uluslararas› flirketler gibi gizli tehlikeler konusunda uyar›yor. Bu nedenle de tüm dünya piyasas› hakk›nda bilgileri içeriyor. Pazar araflt›rmalar› sunarak ticaret yapanlara yol gösteriyor. Ayr›ca ABD’deki ve tüm dünyadaki ticari geliflmelerle ilgili ziyaretçileri bilgilendiriyor.sitenin amac› ise Amerikan flirketlerinin ihracat›n› kolaylaflt›rmak. 18. www.mti-online.com 2003 y›l›nda uluslar aras› bir makine sat›fl dergisi olara piyasada uyand›rd›¤› yank›dan dolay› 2004 y›l›nda sitesi kuruldu. Site, birçok makine flirketiyle ilgili ayr›nt›l› bilgiyi kapsad›¤› kadar, fiyatland›rma konusunda ve çeflitlilik konusunda da oldukça baflar›l›. Siteden MTI Online dergisinin say›lar›n› takip edebilirsiniz. Ancak bunun için ücretsiz üyelik gerekiyor. 19. www.gardnerweb.com Gardner yay›nlar›n›n online sitesi. Gardner yay›nlar› endüstri pazar› için çeflitli dergiler yay›mlayan ve web siteler oluflturan bir flirket. Bu sitede birçok ürün ve ürün tasar›m› hakk›nda al›c› ve sat›c›lar bir araya geliyor. Maden iflleme sanayi, makine sanayi, plastik iflleme sanayi, maden ç›karma ve otomotiv sanayi gibi alanlarda hizmet sunuyor. Site Gardner bünyesindeki bir çok online endüstri dergisine de ulafl›m olana¤› sa¤l›yor. Geliflen teknolojiyle ilgili bilgi almak, endüstri konusundaki geliflmelerden haberdar olmak için de sitenin kitap önerilerine bir göz atabilirsiniz.
55 moment
11. www.machinerytrader.com Makine al›c›lar›n› ve sat›c›lar›n› bir araya getirmeyi amaçlayan site, dünyan›n dört bir yan›ndaki al›c›lara 24 saat kesintisiz hizmet sunuyor. Spesifik konularda, al›nacak olan makineyle ilgili de sat›c›larla an›nda iletiflim kurma olana¤› sa¤l›yor. Site makine al›m sat›m konusunda sundu¤u deste¤in yan› s›ra, makine dünyas›ndan son haberlere, fuarlara, makine konusunda hangi dergilerin takip edilmesi gerekti¤i konusundaki bilgilere de yer veriyor. Ayr›ca sitede ticaretle ilgili her türlü linke ulaflmak mümkün.
expo
aflamalardan geçerek son kullan›m fleklini ald›¤›n› ya da nas›l olup da teknolojik hale getirildi¤ini görebilmeniz mümkün. Asl›nda site k›saca insan›n yapabildi¤i her fleyi konu al›yor. Ancak sitenin makinelerle ilgili de ayr› bir bölümü mevcut.
expo
TEKNOLOJ‹
moment
56
Tansu¤ Makina yüzünü günefle
döndü ÇUKUROVA’DA 1972 YILINDAN BU YANA FAAL‹YET GÖSTEREN TANSU⁄ MAK‹NA, MÜHEND‹SL‹K VE TAAHHÜT H‹ZMETLER‹N‹N YANI SIRA KEND‹ MARKASI OURASET ‹LE DO⁄A DOSTU GÜNEfi ENERJ‹ S‹STEMLER‹ ÜRET‹YOR.
T
ansu¤ Makina, 1972’den beri endüstri tesislerine verdi¤i yüksek kaliteli mühendislik hizmetleri ve imalatlar› ve anahtar teslim sanayi tesisi kurumu projeleriyle tan›nan bir mühendislik ve taahhüt firmas› olarak göze çarp›yor. ‹malatlar› aras›nda bas›nçl› kaplar, tekstil makineleri (kumafl aç›c›), konteyn›r, çelik yap›lar, konveyör ve elavatörler, gezer köprü vinçler depolama tanklar› geliyor. Tansu¤ Makina bugün Türkiye’nin en büyük endüstriyel bölgelerinden biri olan Çukurova’da endüstrinin geliflme sürecine birebir tan›kl›k etmifl, bölgenin en büyük sanayi tesislerinin gelifltirme ve modernleflme yat›r›mlar›nda otuz senedir önemli roller üstlenmifl bir firma. Tansu¤ Makina, kuruluflundan bu yana ayn› süreklilik ve profesyonellikle hizmet veriyor. Bunun için çeflitli sektörlerden Türkiye’nin dev sanayi kurulufllar› Tansu¤ Makina’ya güveniyor. Tansu¤ Makina, 2000’li y›llarda endüstriyel taahhüt hizmetleri alan›nda
Tansu¤ Makina Sat›fl ve Pazarlama Müdürü marka haline gelmifl isminin yan› s›ra, CONTAN Pre-fabrik yap› sistemleri ve OURASET günefl enerjisi sistemleriyle de ihracat yapmaya bafllam›fl durumda. Tansu¤ Makina’n›n günefl enerjisi sistemleri üretimi 25 senelik bir geçmifle sahip olsa da müflterilere daha iyi hizmet verebilmek için firma, 2004 senesi itibariyle OURASET markas› ad› alt›nda ayr› bir kurumsallaflma yoluna gitmeyi tercih eder. Çok k›sa sürede bu yeni isim alt›nda ihracata yönelik at›l›mlar yapan OURASET iç pazarda da kurumsal altyap›s› ve mühendislik tecrübesiyle ay›rt edilen bir marka haline gelir. Kalitesini, içerdi¤i mükemmel mühendislik detaylar›ndan alan OURASET ürünleri, yüksek kalite ve çarp›c› tasar›m›yla, yüksek teknik altyap› ve yerleflik kurumsal kültür içerisinde imal ediliyor. Tansu¤ Makina Sat›fl ve Pazarlama Müdürü Utku Tansu¤ ile bu çok yönlü firma hakk›nda keyifli bir röportaj gerçeklefltirdik. Tansu¤ Makina bünyesinde yürütmüfl oldu¤unuz çal›flmalar ve
Dünyan›n çeflitli bölgelerinden toplam 20’yi aflk›n ülkeye ihracat›m›z var.
faaliyet alanlar›n›z hakk›nda bilgi verir misiniz? Firmam›z 1972 y›l›ndan bu yana çelik konstrüksiyon anahtar teslim tesis inflaatlar, sanayiye yönelik komple mekanik taahhüt iflleri yapmaktad›r. ‹kinci bir departman›m›z da günefl enerjili su ›s›tma sistemleri üretmektedir. Çal›flma alanlar›n›z aras›nda öne ç›kanlar› ayr›nt›l› anlat›r m›s›n›z? 2004 y›l›nda OURASET markas›n› yaratarak günefl enerjisi sistemlerimizi A’dan Z’ye yeniledik ve tamam›yla ihracat odakl› olarak çal›flmaya bafllad›k. En son ürünleriniz hakk›nda somut bilgiler verir misiniz? Yaklafl›k 5 ayd›r devam eden bir proje çerçevesinde konutlarda s›cak su kadar mahal ›s›tmas›n› da sa¤layacak ekonomik ve yüksek verimli bir sistem gelifltirdik. Bu konuda flimdiden sektöründe öncü uluslararas› bir
expo firmayla OEM üretim anlaflmas› imzalama noktas›na kadar geldik. Ar-Ge çal›flmalar›na ne kadar kaynak ay›r›yorsunuz? Firmam›z Ar-Ge konusunda son y›llarda ciddi yat›r›mlara giriflti. Bu sene sonu itibari ile piyasaya sürmeye haz›rlad›¤›m›z mahal ›s›tmas› destekli günefl enerjisi sitemimiz için TÜB‹TAK Ar-Ge projesi baflvurusu da gerçeklefltirdik. Bünyemizde tek ifli ArGe olan bir birimi bu sene bafl›nda kurduk. ‹hracat›n›z› a¤›rl›kl› olarak hangi ülkelere yap›yorsunuz? Tüm Akdeniz ülkelerine ciddi ihracat›m›z var. Bunun d›fl›nda Afrika’da 7–8 ülke ve aralar›nda Yeni Zelanda’n›n da oldu¤u dünyan›n çeflitli bölgelerinden toplam 20’yi aflk›n ülkeye ihracat›m›z var. Makine üretimindeki teknolojik yat›r›mlar›n›z d›fl pazarda büyük firmalarla rekabet edebilecek düzeyde mi? Evet, rekabet gücümüze güveniyorum. Pazarda paket günefl enerjili su ›s›t›c›s› üreten bir firma olarak konumlanm›fl
57 moment
Utku Tansu¤
TEKNOLOJ‹
“ Sosyal sorumlulu¤unu daha ilk baflta faaliyette
expo
oldu¤u alanlar›n seçiminde gösteren firmam›z›n, 2004 senesinde günefl enerjisi sektörüne a¤›rl›k vermifl olmas›n›n nedenleri aras›nda ticari nedenler kadar etik nedenler de önemli rol oynamaktad›r. Enerjide bu denli d›fla ba¤›ml› olan ülkemizde ekonomimize, kendi öz kaynaklar›m›zla üretebilece¤imiz günefl enerjisi üzerine çal›flmay› seçmemiz kadar, ihracat odakl› çal›flarak da katk›da bulunuyoruz.”
moment
58
durumday›z. Komple sistem üretmek için her türlü makinemiz mevcut. Bu sene boyler imalat otomasyonlar›m›z› ve absorber kaynak hatlar›m›z› da yeniledikten sonra pek fazla bir eksi¤imiz kalmad›. Makine satt›¤›n›z ve ya ortakl›k yürüttü¤ünüz dünya pazar›nda tan›nan büyük firmalar var m›? fiu anda ismini aç›klayamayaca¤›m ciddi üne sahip baz› firmalarla OEM anlaflmalar›m›z var tabi ki. Birlikte çal›flt›¤›n›z yabanc› firmalar ürün kalitenizden memnun mu? Bu konuda sorun yaflad›n›z m›? Hiç sorun yaflamad›k diye bir cevap do¤al olarak samimi olmaz. Önemli olan sorunlarla nas›l bafl edildi¤i ve bunlar›n tekrar›n›n önüne geçilmesiyle ilgili neler yap›ld›¤›. 2004 y›l›nda OURASET markas›n› oluflturduktan sonraki büyüme h›z›m›z›, kalite konusunda kendimizi gelifltirebilme konusundaki h›z›m›za borçluyuz. 2006 itibari ile dünyaca ünlü firmalarla bafl edebilecek titizlikte bir kalite yönetim sistemini firmam›zda oturtmay› baflard›k. E¤er kalite hatas›n› tekrarlam›yorsan›z ve kendinizi aç›k bir flekilde gelifltiriyorsan›z müflteriler memnun kal›r diye düflünüyorum. Üretmifl oldu¤unuz makinelerin çevreye ve insan sa¤l›¤›na duyarl›l›¤› nedir? Bu konudaki hassasiyetleriniz nelerdir?
Sosyal sorumlulu¤unu daha ilk baflta faaliyet göstermekte oldu¤u alanlar›n seçiminde gösteren firmam›z›n, 2004 senesinde günefl enerjisi sektörüne a¤›rl›k vermifl olmas›n›n nedenleri aras›nda ticari nedenler kadar etik nedenler de önemli rol oynamaktad›r. Öyle ki, enerjide bu denli d›fla ba¤›ml› olan ülkemizde ekonomimize, kendi öz kaynaklar›m›zla üretebilece¤imiz günefl enerjisi üzerine çal›flmay› seçmemiz kadar, ihracat odakl› çal›flarak da katk›da bulunuyoruz. Dahas›, ülkemizin ve ihracat yapt›¤›m›z onlarca ülkenin temiz ve daha yaflanabilir bir dünya olmas›na katk›da bulunmak tüm firma çal›flanlar›m›za huzur ve gurur veriyor. BU çerçevede firmam›z y›llard›r günefl enerjisinin yayg›nlaflmas›na yönelik ulusal ve uluslararas› kurumlarla yak›n iflbirli¤i içerisinde çal›flmakta, günefli gelece¤in enerji kayna¤› haline getirmek ve genifl kitlelere ulaflt›rmak ad›na say›s›z rol üstlenmifltir. Sizce ülkemizde teknoloji gelifltirme ve Ar-Ge çal›flmalar›na yeterince kaynak ayr›l›yor mu? Hay›r. Verilere bak›ld›¤›nda zaten bu çal›flmalara ne kadar kaynak ayr›ld›¤› da görülebilir. Zaten ülkemiz bu alanda yeterli yat›r›mlar›n yap›ld›¤› durumda teknoloji ithal etmekten vazgeçecek ve uzun bir süredir yaflanan beyin göçünü tersine çevirmeyi de baflaracakt›r.
Türkiye makine sektöründe 2007 y›l›nda 8 milyar 900 milyon dolarl›k ihracat gerçeklefltirdi. Sizce bu yeterli mi? Bu rakam›n gelifltirilmesi için sizce nelerin yap›lmas› gerekiyor? Tabi ki yeterli de¤il. Ben özel sektöre inanan bir insan›m. Ülkemizde bir çok özel sektör firmam›z ciddi bir at›l›m içerisinde boyundan büyük ifller baflaracak kapasitede ve bunu baflar›yor. Ancak makroekonomik faktörler mikroekonomik dinamizmin önüne geçebiliyor ço¤u zaman. Hali haz›rda ülkemizde üretici-ihracatç›y› teflvik edici bir ekonomik yap› olmad›¤› herkesçe bilinen bir gerçek. Mevcut düzen hizmet ve finans sektörünü ve uluslararas› sermayeyi teflvik ediyor. Oysa bir ülkenin ekonomik ba¤›ms›zl›¤› için yenilikçi KOB‹’lerin güçlenmesi ve onlar›n güçlenmesi için uygun ortamlar›n haz›rlanmas› ile olur. Bugün sektöründe çok tecrübeli birçok KOB‹’mizin uluslararas› rekabete dayanacak ölçe¤e gelebilmesi için gerekli sermayeyi nas›l bulaca¤› meçhul.
ülkeleri TUNUS’ ta evinize su ›s›tma sistemi kurdu¤unuz varsayal›m. Öncelikle yaklafl›k %30’unu devlet hibe ediyor. Bakiyesini ise 5 y›la çok cazip faiz oranlar›yla bölerek 3 ayl›k taksitlerle elektrik faturas›n› içerisinde size faturaland›r›yor. Her 3 ülkede de teflviklerin bir koflulu var: Bu teflvikten faydalanacak sistemlerin 5-10 y›l aras›nda de¤iflen garantisi olacak, ve her ülkenin ulusal test laboratuar› taraf›ndan test edilerek performans› belgelenmifl olacak! Bu ülkede günefl enerjisi nas›l geliflmesin? Bir kere üreticileri Pazar büyüklü¤ü aç›s›ndan teflvik ediyor. Ayr›ca öyle aleladede ürünleri/üreticileri de de¤il. Devletin kollar› aras›na gireceksen, dünya standartlar›nda bir ürünü üretiyor olman laz›m. Son not olarak flunu söylemeliyim ki Türkiye günefl enerjisi sektöründe hiçbir teflvik ve düzenleme olmaks›z›n en çok kurulu kolektör alan›na sahip ülkelerden biridir. Ama kalite seviyesi, bu ifli son 10 y›ld›r yapan ülkelere göre, bence çok düflüktür. Düflük kalite de daha düflük kar marjlar›, daha az katma de¤er demek. ‹flte devletin yapabileceklerine basit bir örnek!
2007 ihracat rakamlar›n›z ve 2008’den beklentileriniz nelerdir? 2007 1,7 milyon dolard›. 2008 ilk 9 ayda 2,2 milyon dolar ihracat›m›z oldu. Seneyi 3 milyon dolar ihracatla tamamlayaca¤›z.
‹letiflim Bilgileri Tansu¤ Makina San. Ve Tic. Koll. fiti. Endüstri Tesisleri Adres: Adana - Ceyhan Yolu 10. Km. 01340 ‹ncirlik / Adana- Türkiye Telefon: +90 322 346 49 00 Fax: +90 322 346 50 08 www.tansug.com.tr
59 moment
Türkiye makine ihracat›nda uluslararas› pazardan binde 4 oran›nda bir pay al›yor. Sizce bunu yukar›lara çekmek için ihracatç›lar›n ve ülke yönetiminin neler yapmas› gerekmekte? Ar-Ge çal›flmalar›na ayr›lan kaynaklar›n son y›llarda artt›¤›n› görüyoruz. Birçok firma da bunlardan faydalanmak için flaflk›nl›k içerisinde. Kanaatimce esas sorun akademik çevrelerin özel sektöre bu konuda yeterince önderlik etmemesi. Ar-Ge’ye ayr›lan kaynaklar›n belli bir disiplin çerçevesinde kulland›r›lmas› çok do¤al. Ancak ülkemizde yap-boz’un parçalar› hep bir noktada eksik kal›yor. Gerçek anlamda yenilikçilik (inovasyon) yapabilmek ve binde 4’lerden yukar› ç›kabilmek için kusursuz bir “a¤”›n ve sektörel iflbirli¤inin teflvik edici kümeleflmelerinin oluflmas› laz›m. Bunu içinde akademi, ifl dünyas› ve devletin, yol gösterici/ uygulay›c›/ düzenleyici rolleriyle yer almas› gerekiyor. Kendi sektörümden birkaç örnek vermek istiyorum. Örne¤in ‹spanya ve Portekiz’de günefl enerjili su ›s›tma sistemlerinin konutlarda kullan›m› yasayla zorunludur. B›rak›n›z bu
Sektörün en önemli sorunlar› neler? Bu sorunlar›n çözümü için devletten beklentileriniz neler? Devlet az önce belirtti¤im konular›, isterse ele alabilir. Ama flahsen devletten benim bir beklentim yok. Ne kurlar ne teflvikler. Özel sektör makroekonomik istikrara sahip bir ekonomide ne yapaca¤›n› bilir. Ülkemizde enerji fiyatlar›, vergi oranlar› birçok geliflmekte olan ülkede oldu¤undan çok daha yüksek. Girdi maliyetleri çok yüksek. Dünyan›n herhangi bir ülkesindeki bir yat›r›mc›n›n pazar büyüklü¤ü d›fl›nda Türkiye’yi tercih etmesini sa¤layacak politikalar ne ise, Türk KOB‹’lerine onlar yeter de artar bile.
expo
Bir baflka örnek: Almanya, ‹spanya ve Portekiz gibi birçok Avrupa ülkesinde ise PV (günefl pili) ile elde edilen elektrik flebeke fiyat›n›n 5 misline yak›n fiyatlardan devlet taraf›ndan sat›n al›yor. Bu denli teflvik neden? Neden oldu¤unu söyleyeyim. fiu anda baflta Avusturya ve Almanya’da son 10 y›lda öyle güçlü bir fotovoltaik (PV) sektörü geliflti ki, enerji fiyatlar›n› artt›¤› son birkaç senede bu firmalar tüm dünyaya art›k sadece bir ürünü de¤il bir teknolojiyi ihraç der duruma geldiler. Makine üreticilerimiz %10-20 kar marjlar›yla mutlu olurken, Alman ve Avusturyal› firmalar bizlerin kat be kat üstünde kar marjlar›yla gelifliyor, yat›r›m yap›yor, ve ülkelerine refah sa¤l›yorlar.
expo
TEKNOLOJ‹
moment
60
Asr›n deneyinde bir Türk makinecisi OTOMOT‹V, A⁄IR SANAY‹, HAVACILIK VE SAVUNMA SANAY‹ ‹LE ENERJ‹ SEKTÖRLER‹NE YÖNEL‹K ÜRET‹MLER GERÇEKLEfiT‹REN MFK F‹RMASI, AVRUPA NÜKLEER ARAfiTIRMA MERKEZ‹ CERN’DE EVREN‹N YEN‹DEN OLUfiUMUNU CANLANDIRACAK, "BÜYÜK HADRON ÇARPIfiTIRICISI" ‹Ç‹N MONTAJ PARÇALARI ÜRETT‹.
ÇOK GEN‹fi B‹R ÜRÜN YELPAZES‹ ‹lk faaliyetine 1989 y›l›nda Duaç›nar›’nda 100 metrekarelik bir binada bafllayan M.F.K. firmas›, daha sonra Bursa Oto Sanayi Sitesindeki 325 metrekarelik bir binaya tafl›nm›fl. Burada günün flartlar›nda yüksek kalitede üretim yapan, müflteri istek ve beklentilerine en iyi flekilde cevap verebilmek amac›yla; Mühendislik bölümü, Kalite Bölümü, Talafll› ‹malat ve Çelik Konstrüksüyon bölümleri devreye girmifl. Bu bölümlerin devreye girmesi ile çal›flma alan› yeterli gelmeyen M.F.K. 1999 y›l›nda Yeniflehir Bilecik Karayolu 4. km adresinde 2 bin metrekarelik yeni iflyerine tafl›nm›fl. 2002 y›l›nda yap›lan 2000 metrekarelik ilave alan ve ek tesislerle halen faaliyetlerini burada sürdüren firman›n 70 çal›flan› bulunuyor. Firma otomotiv sektörü için kaynakl› montaj hatlar›, fikstür, aparat, kasa tafl›ma sistemleri, gövde giydirme sistemleri, ölçüm ve analiz ekipmanlar› üretimi yapman›n yan› s›ra a¤›r sanayi için seri imalat makineleri, tafl›ma, kald›rma ve istifleme sistemleri ile çelik konstrüksiyon imalatlar› yap›yor. M.F.K ayn› zamanda havac›l›k ve savunma sanayi içinde karbon fiber üretim sistemleri, montaj sistemleri, karada ve havada montajl› uçak parças› tafl›ma sistemleri, yer destek ekipmanlar›, talafll› imalat uçak parças› imali, test ekipmanlar› üretiyor. Enerji sektörü içinde test ve de-
ASRIN DENEY‹ MACERASI Evrenin oluflumu konusunda çal›flmalar yapan bilim adamlar›, “asr›n deneyi” olarak niteledikleri deney Fransa-‹sviçre s›n›r›nda yer alan nükleer araflt›rma merkezi CERN’de yap›l›yor.Yerin 100 metre alt›nda yer alan makinelerce gerçeklefltirilen deneyde M.F.K. firmas›n›n da imzas› bulunuyor. Firman›n CERN projesinde üretmifl oldu¤umuz ekipmanlar, büyük bir makinenin montaj parçalar› olarak tan›mlan›yor. Yap›lan projenin ismi strong back olarak geçiyor. Avrupa’dan bir çok ülkenin destek verdi¤i proje içerisinde Türkiye’de yer al›yordu. Bu nedenle projenin ülkemizdeki k›s›mlar› ile ilgili olarak Bo¤aziçi Üniversitesi’nden çeflitli akademisyenler M.F.K firmas› ile irtibata geçerek üretilecek ekipmanlar konusunda bilgi veriyor. Firma bu aflamadan sonra flartlar› de¤erlendiriyor ve üretime geçiyor. Uzun bir haz›rl›k ve üretim sürecinin ard›ndan ilgili bilim adamlar›n›n da onay vermesiyle üretilen ekipmanlar CERN projesinde kullan›lmak üzere ‹sviçre’nin yolunu tutuyor. Dünyadan bir çok üreticinin yer ald›¤› bu proje de M.F.K.’n›n Türk makine sektörünü temsil etmesi büyük bir gurur kayna¤› olarak gösteriliyor.
MAK‹NELER‹N KULLANIM ALANLARI M.F.K. firmas›n›n üretmifl oldu¤u makinelerin kullan›m alanlar› oldukça çeflitli. Otomobil gövdelerinin birlefltirilmesine yarayan otomatik kaynak yapabilen, delik delebilen, saç k›v›ran tüm ifllemlerin
expo
O
ney ekipmanlar›n›n üretilmesi, Ar-Ge çal›flmalar›ndaki prototip üretimlerin yap›lmas› gibi konularda uzman olan firman›n tüm bu sektörlerdeki üretimlerinin ana belirleyicisi ise insan inisiyatifini ortadan kald›rarak çal›flanlar›n hayat›n› kolaylaflt›rmaya yarayan makineler üretmek olarak özetlenebilir. Firma bu sektörlere ve bu amaç do¤rultusunda çok çeflitli ekipman ve makineler üretmeyi sürdürüyor. Bu üretimler içerisinde en ilgi çekeni ise hiç flüphesiz ki Avrupa Nükleer Araflt›rma Merkezi CERN’de evrenin yeniden oluflumunu canland›racak, “büyük hadron çarp›flt›r›c›s›” için montaj parçalar› üretmek.
61
Muhsin Mardin M.F.K. Genel Müdürü Firma kendi iç imkanlar› dahilinde her y›l Ar-Ge çal›flmalar›na ciddi kaynaklar ay›r›yor. 2008 y›l› içerisinde bugüne kadar 200 bin Euro Ar-Ge harcamas› yapan firma ilerleyen y›llarda Ar-Ge’ye olan yat›r›mlar›n› çok daha üst düzeylere çekmeyi hedefliyor.
ayn› anda yap›lmas›na imkân sa¤layan makineler üreten firma, ayn› zamanda otomobil fabrikalar›nda kasalar›n tafl›nmas›n› sa¤layan yard›mc› ekipmanlar, d›fl yüzey parçalar›n›n otomobil üzerine tak›lmas›n› sa¤layan geometrik makinelerde üretiyor. Ayr›ca sac üretimi yapan çelik endüstrilerinin tafl›ma kald›rma f›r›nlama ve istifleme makinelerinin yap›lmas› da firman›n uzmanl›k alanlar› aras›nda. Uçak orta gövdesinin yani yolcular›n tafl›nd›¤› boru fleklindeki gövdenin yap›lamas›n› sa¤layan saç flekillendirme kal›plar›, kopozit parçalar›n elde edilmesini sa¤layan genleflmeleri neredeyse ‘0’ a yak›n olan kal›plar›n üretilmesi ve çeflitli ülkelerde üretilen uçak parçalar›n›n zarar görmeden montaj hatlar›na tafl›nmas› sa¤layan nakliye ekipmanlar› ile montaj ve de montaj
moment
tomotiv, a¤›r sanayi, havac›l›k ve savunma sanayi ile enerji sektörlerinde faaliyet gösteren M.F.K. (Makine-Freze-Kal›p) firmas›, bu sektörlere yönelik olarak üretti¤i makinelerle öncelikle insan inisiyatifini ortadan kald›rarak çal›flanlar›n hayat›n› kolaylaflt›rmaya yarayan ürünler ortaya koyuyor. 100 metrekarelik bir atölyeden asr›n deneyi olarak kabul edilen Avrupa Nükleer Araflt›rma Merkezi CERN’de evrenin yeniden oluflumunu canland›racak, “büyük hadron çarp›flt›r›c›s›” için montaj parçalar› üreten firma günümüzde 10 bin metrekarelik bir alanda son teknolojik yenilikleri takip ederek ve Ar-Ge çal›flmalar›na büyük kaynaklar ay›rarak çal›flmalar›na devam ediyor.
expo
TEKNOLOJ‹
moment
62
AR-GE’YE 200 B‹N EURO Firma kendi iç imkanlar› dahilinde her y›l Ar-Ge çal›flmalar›na ciddi kaynaklar ay›r›yor. 2008 y›l› içerisinde bugüne kadar 200 bin Euro Ar-Ge harcamas› yapan firma ilerleyen y›llarda Ar-Ge’ye olan yat›r›mlar›n› çok daha üst düzeylere çekmeyi hedefliyor. M.F.K. firmas›n›n 2007 y›l› ihracat rakam› ise 463 bin Euro. Firma 2008 y›l› için flu ana kadar 770 bin Euro’luk ihracat gerçeklefltirmifl durumda. Y›l sonunda ekipmanlar›, uça¤a tak›lan parçalar›n üretilmesi M.F.K. firmas›n›n üretti¤i makinelerin kullan›m alanlar› olarak s›ralanabilir. CERN projesi gibi araflt›rma gelifltirme yapan kurumlar›n imalat ve test ekipmanlar›n›n üretilmesi de firman›n faaliyetleri aras›na giriyor. Ayr›ca firman›n üretti¤i ekipmanlar›n birço¤unda otomasyon uygulamalar› ileri düzeyde kullan›l›yor. Üretimlerin tamam›nda ileri düzey CAD – CAE - CAM teknolojileri benimsenmifl durumda.
“ Asr›n deneyi olarak kabul edilen "büyük hadron
çarp›flt›r›c›s›" için montaj parçalar› üreten m.f.k günümüzde 10 bin metrekarelik bir alanda son teknolojik yenilikleri takip ederek ve ar-ge çal›flmalar›na büyük kaynaklar ay›rarak çal›flmalar›na devam ediyor.”
re kapal› alana ulaflm›fl durumda. Yeni kapal› alan ile birlikte tesise üstün özellikli yeni makinelerde ilave edilmifl. Bu yat›r›mlar›n ard›ndan M.F.K. firmas› üretim kapasitesini iki kat›na ç›karmay› baflarm›fl. 2008 y›l› içerisinde enerji sektöründeki çal›flmalar›n› da h›z kazand›ran firma 2009 y›l›nda gerçekleflecek olan enerji projelerinde ad›n› daha s›k duyuraca¤a benziyor. M.F.K.’n›n ihracat pazarlar› ise Fransa, Almanya, Hollanda, ‹talya, ‹spanya, ‹sviçre ve ‹srail olarak s›ralan›yor.
ASRIN DENEY‹N DE M.F.K ‹MZASI Evrenin oluflumu konusunda çal›flmalar yapan bilim adamlar›, "asr›n deneyi" olarak niteledikleri deney Fransa-‹sviçre s›n›r›nda yer alan nükleer araflt›rma merkezi CERN'de yap›l›yor.Yerin 100 metre alt›nda yer alan makinelerce gerçeklefltirilen deneyde M.F.K. firmas›n›n da imzas› bulunuyor. Firman›n CERN projesinde üretmifl oldu¤umuz ekipmanlar, büyük bir makinenin montaj parçalar› olarak tan›mlan›yor. Yap›lan projenin ismi strong back olarak geçiyor. Avrupa’dan bir çok ülkenin destek verdi¤i proje içerisinde Türkiye’de yer al›yordu. Bu nedenle projenin ülkemizdeki k›s›mlar› ile ilgili olarak Bo¤aziçi Üniversitesi’nden çeflitli akademisyenler M.F.K firmas› ile irtibata geçerek üretilecek ekipmanlar konusunda bilgi veriyor. Firma bu aflamadan sonra flartlar› de¤erlendiriyor ve üretime geçiyor. Uzun bir haz›rl›k ve üretim sürecinin ard›ndan ilgili bilim adamlar›n›n da onay vermesiyle üretilen ekipmanlar CERN projesinde kullan›lmak üzere ‹sviçre’nin yolunu tutuyor. Dünyadan bir çok üreticinin yer ald›¤› bu proje de M.F.K.’n›n Türk makine sektörünü temsil etmesi büyük bir gurur kayna¤› olarak gösteriliyor.
‹letiflim Bilgileri
ise bu rakam›n 1 milyon Euro’ya ç›kmas› bekleniyor. 2007 y›l›n ikinci son çeyre¤i itibar› ile kapal› alan› 4000 metrekare daha ilave yapan firma Toplamda 10.500 metreka-
M.F.K. (Makine-Freze-Kal›p) Adres: Yeniflehir Bilecik Karayolu 4. km Yeniflehir Bursa Telefon: +90 224 773 41 41 Fax: +90 224 773 56 73 mfk@mfkmakina.com
63 moment
Günümüzde sanayi kurulufllar›n›n üretimlerinde kaliteye, dayan›kl›l›¤a, teknolojik yeniliklere önem verdikleri kadar ekosisteme de duyarl› olmak durumundalar. Küresel ›s›nmayla beraber hemen her gün felaket senaryolar› anlat›l›rken, art›k büyük ulusal kanallarda dahi çevre duyarl›l›¤› ile ilgili programlar yap›l›rken ülkesine ve dünyaya duyarl› sanayicilerin bu soruna kay›ts›z kalmalar› tabii ki mümkün de¤il. Bütün bu geliflmelere duyars›z kalamayan M.F.K. firmas› da, son tahlilde dünyay› hepimizin evi görüyor ve üretimini bu ilke do¤rultusunda gerçeklefltirmeye büyük özen gösteriyor. Sanayi üretiminin de bu küresel ›s›nma denilen süreçte önemli etkileri oldu¤u göz önüne al›nd›¤›nda üretim süreçlerini do¤al dengeye zarar vermeyecek flekilde organize etmeyi ve ayn› flekilde ortaya ç›kard›¤›m›z ürünlerin de çevreyle uyumlu olmas›n› amaçlayan M.F.K firmas›n›n üretmifl oldu¤u makinelerde çevreye ve insan sa¤l›¤›na duyarl›l›k ön planda tutuluyor. Bu konudaki hassasiyetlerini üst düzeyde tutan firma üretilen makine ve ekipmanlarda çeflitli çevre standartlar›na uygun üretilmesi gerekli görülen hallerde CE sertifikaland›r›lmas› gibi ifllemleri baflar› ile yerine getiriyor.
expo
ÇEVREYE DUYARLI ÜRET‹M
expo
TEKNOLOJ‹
moment
64
lküsünü “uygulamal› araflt›rmalar alan›nda önder bilim ve teknoloji merkezleri içinde yer almak”, görevini ise “Türkiye’nin küresel rekabet gücünün gelifltirilmesine bilim ve teknolojiyi kullanarak katk›da bulunmak.” olarak tan›mlayan Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araflt›rma Kurumu (TÜB‹TAK)’na ba¤l› araflt›rma – gelifltirme (Ar-Ge) birimlerinden biri olan TÜB‹TAK Marmara Araflt›rma Merkezi (MAM), bu görevini yerine getirmek için sanayi ile yak›n iflbirli¤i yapmak gerekti¤inin bilinci ile faaliyetlerini sürdürüyor. Bu bilincin bir göstergesi de TÜB‹TAK MAM’›n yapmakta oldu¤u, di¤er devlet kurumlar›na örnek olacak kalite çal›flmalar› oldu¤unu söylenebilinir. 1972 y›l›nda kurulan TÜB‹TAK MAM’›n yaklafl›k 995 kiflilik kadrosunun 706’s›
Ü
do¤rudan Ar-Ge çal›flmalar›n›n içinde olan araflt›rmac› personel olup faaliyetlerini Gebze’deki 7 bin 800 dönümlük yerleflkesinde sürdürüyorlar. TÜB‹TAK MAM’›n paydafllar› için gerçeklefltirdi¤i proje ve endüstriyel hizmet çal›flmalar›nda müflteri odakl›l›k ile kalite en fazla önem verdi¤i de¤erler aras›nda gösteriliyor. Bunun bir sonucu olarak TÜB‹TAK MAM’›n tüm enstitü ve birimleri 2001 y›l›nda ISO 9001: 2000 Kalite Yönetim Sistemi Belgesini ve ISO 14001:2004 Çevre Yönetim Sistemi Belgesini alm›fl bulunuyor. TÜB‹TAK MAM uluslararas› geçerlili¤i olan çal›flmalar›n› 2002 y›l›nda DAR / DAP taraf›ndan, EN ISO/IEC 17025: 2000 Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlar›n›n Yeterlili¤i ‹çin Genel fiartlar standard›na göre akredite edilmifl laboratuarlarda gerçeklefltiriyor. Toplam Kalite Yönetimi
TÜRK‹YE KEND‹ TEKNOLOJ‹S‹ GEL‹fiT‹R‹YOR TÜB‹TAK MAM’›n vazgeçilmez de¤erleri aras›nda ifade edilen gizlili¤i koruma ilkesi hem sanayi ile birlikte çal›flman›n hem de silahl› kuvvetlere yönelik projeler gelifltirmenin bir gereklili¤i olarak ifade ediliyor. Türkiye’nin rekabet gücünün artmas›n›n ancak sanayimizin kendi teknolojisini gelifltirmesi ile mümkün olabilece¤inin bilincinde olan TÜB‹TAK MAM tan›t›m ve ifl gelifltirme faaliyetlerinin yüzde 70’ini özel sektöre yönelik olarak gerçeklefltiriyor. De¤erli bilim insanlar›n›n oluflturdu¤u insan gücü, yüksek teknolojisi ve genifl kapsaml› hizmet veren, son sistem donan›ma sahip laboratuarlar›yla ileri teknoloji dünyas›n›n öncü kurulufllar›ndan olan TÜB‹TAK MAM, endüstriyel kurulufllar›n, savunma kurulufllar›n›n, üniversitelerin ve kamu kurulufllar›n›n (yerel yönetimler, valilikler, bakanl›klar vb.) daima hizmetinde bulunan bir kurum konumunda. Bu hizmetler Araflt›rma – Gelifltirme (Ar-Ge) Projeleri (ürün, proses gelifltirme, maliyet düflürme, verimlili¤i art›rma vb.) veya Endüstriyel Hizmetler (test, analiz, ölçüm, e¤itim, dan›flmanl›k) fleklinde yürütülüyor.
‹HRACAT GÜCÜ AR-GE ‹LE ARTAR Ulusal kalk›nma hedeflerini göz önünde tutarak, ileri ve jenerik teknoloji alanlar›nda öncelikle Türk Sanayi’nin ihracata yönelik rekabet gücünü art›rmak amac›yla araflt›rma yapmak, araflt›rma so-
expo
TÜB‹TAK MAM, TÜRK SANAY‹’N‹N ‹HRACATA YÖNEL‹K REKABET GÜCÜNÜ ARTIRMAK AMACIYLA ARAfiTIRMA YAPMAK, ARAfiTIRMA SORUNLARINI ORTAYA KOYMAK, ÇÖZMEK VE ÇÖZÜLMES‹NE YARDIMCI OLMAK VE BU ÇÖZÜMLER‹N UYGULANMASINI TEM‹NE ÇALIfiMAK AMACIYLA FAAL‹YETLER‹NE ARALIKSIZ DEVAM ED‹YOR. KEND‹S‹N‹, TÜRK SANAY‹‹N‹N ULUSLARARASI REKABET GÜCÜNÜ VE TÜRK‹YE’N‹N ULUSAL GÜVENL‹⁄‹N‹ ARTIRMAYA YÖNEL‹K OLARAK SÖZLEfiMEL‹ VE STRATEJ‹K ARAfiTIRMALAR YAPAN UYGULAMALI VE MÜfiTER‹ ODAKLI B‹R ARAfiTIRMA MERKEZ‹ OLARAK TANIMLAYAN KURUMUN AR-GE PROJELER‹ B‹RÇOK KAPSAMA SAH‹P BULUNUYOR.
65 moment
TÜB‹TAK MAM gelece¤e uzan›yor
yaklafl›m›n› benimseyen TÜB‹TAK MAM tüm bu çal›flmalar›n sonucunda 2003 y›l›nda, kamu dal›nda Ulusal Kalite Baflar› ödülü alm›fl durumda TÜB‹TAK MAM, Baflkanl›k Birimleri ve 7 Enstitü’den olufluyor. Bunlar› flöyle s›ralayabiliriz: Biliflim Teknolojileri Enstitüsü (BE), Enerji Enstitüsü (EE), G›da Enstitüsü (GE), Gen Mühendisli¤i ve Biyoteknoloji Enstitüsü (GMBE), Kimya ve Çevre Enstitüsü (KÇE), Malzeme Enstitüsü (ME), Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü (YDBE). TÜB‹TAK MAM bu yedi enstitüsünde bulunan zengin altyap›s›, modern cihazlar› ve laboratuarlar› ile sanayiye yönelik projeleri baflar›yla gerçeklefltiriyor.
TEKNOLOJ‹
expo
runlar›n› ortaya koymak, çözmek ve/veya çözülmesine yard›mc› olmak ve bu çözümlerin uygulanmas›n› temine çal›flmak amac›yla faaliyetlerini sürdüren TÜB‹TAK MAM, bugün kendisini “Türk Sanayiinin uluslararas› rekabet gücünü ve Türkiye’nin ulusal güvenli¤ini art›rmaya yönelik olarak sözleflmeli ve stratejik araflt›rmalar yapan uygulamal› ve müflteri odakl› bir araflt›rma merkezi” olarak tan›ml›yor. Bu anlay›fl ile faaliyetlerine yön veren TÜB‹TAK MAM’da yap›lan Ar-Ge projeleri birçok kapsama sahip bulunuyor. Yürütülen projeler kapsam›nda, yeni bilgiler üretilmesi, olaylar›n bilimsel yorumlar›n›n yap›lmas› için bilimsel esaslara uygun olarak yap›lan çal›flmalar içeren ve gerçeklefltirilmesi s›radan bir uygulama ile mümkün olmay›p kendine özgü bir yöntem gelifltirilmesini gerektiren deney veya ölçüm içeren projeler gerçeklefltiriliyor.
moment
66
nin çözümüne, kullan›lacak teknolojik sistemlerin ya da yöntemin gelifltirilmesine yönelik öneriler sunan veya araflt›rma ve gelifltirme projelerine altyap› oluflturan yol gösterme çabalar›n› içeren dan›flmanl›k projeleri fleklinde ele al›n›yor.
TÜB‹TAK MAM PROJELER‹ ARALIKSIZ SÜRÜYOR Avrupa Birli¤i 6.Çerçeve Program› ve 7.Çerçeve Program› çal›flmalar›na 2002 y›l›ndan beri büyük bir önem veren TÜB‹TAK MAM, 150’den fazla proje önerisi verilmifl ve 33 kadar çeflitli kategorilerde proje içinde yer alm›fl durumda Bu say› artmaya devam ediyor. TÜB‹TAK MAM’da y›lda ortalama 200 kadar proje üzerinde çal›fl›l›yor. TÜB‹TAK MAM endüstriyel hizmet kapsam›nda akredite laboratuarlar› ile test, analiz, ölçüm hizmetleri ile birlikte konusunda uzman personeli ile de sa-
“ Avrupa Birli¤i 6.Çerçeve Program› ve 7.Çerçeve
Program› çal›flmalar›na 2002 y›l›ndan beri büyük bir önem veren TÜB‹TAK MAM, 150’den fazla proje önerisi verilmifl ve 33 kadar çeflitli kategorilerde proje içinde yer alm›fl durumda Bu say› artmaya devam ediyor. TÜB‹TAK MAM’da y›lda ortalama 200 kadar proje üzerinde çal›fl›l›yor. ” Temel ve/veya uygulamal› araflt›rmalardan elde edilmifl sonuçlardan faydal› araç, gereç, malzeme, hizmet veya ürün, yöntem, süreç, sistem ve üretim teknikleri oluflturulmas›, teknolojik problemlerin çözümlenmesi veya mevcut teknolojilerin daha da gelifltirilmesine yönelik veya teknoloji transferi ve/veya adaptasyonunu içeren projelerin de yap›lmas› gerekiyor. Paydafllar›n›n etkinli¤ini, verimlili¤ini ve uluslararas› platformlarda rekabet gücünü art›rmaya ve yönetimin gelifltirilmesine yönelik en son bilimsel ve teknik geliflmeleri ilgililere aktarmaya yönelik e¤itim projeleri de bu kapsam›n baflka bir aya¤› olarak ele al›nabilinir. Son olarak bir teknolojik problemi-
nayicilerimizin ihtiyaç duyduklar› e¤itim, dan›flmanl›k, hizmetleri de veriyor. Y›lda yaklafl›k 60 bin test/analiz çal›flmas› gerçeklefltiriliyor. Bu analizlerin için yap›lan harcama tutarlar› her geçen y›l daha da art›yor. 2007 y›l› itibariyle 8,1 milyon dolar düzeyinde endüstriyel hizmet kapsam›nda harcama yap›lm›fl durumda. TÜB‹TAK MAM sanayiye hizmetlerini, altyap›s›n› kullanarak gelifltirdi¤i Malzeme Enstitüsü’ne ait 15 ve G›da Enstitüsü’ne ait, 9 toplam 24 adet sanayicinin kullan›m›na haz›r durumdaki pazarlamaya haz›r ürünler ile de sürdürüyor. TÜB‹TAK MAM, Endüstriyel Ortakl›k Program›’yla da (EOP), edindi¤i bilgi bi-
rikimini, zengin ekipman ve laboratuar altyap›s›n› üniversite, bilim, teknoloji ve sanayi çevreleriyle paylafl›yor. TÜB‹TAK MAM, EOP ile Türk sanayiinin gereksinimlerini ve beklentilerini belirleyerek ileriye dönük çal›flmalar›n› bu gereksinimler ve beklentiler do¤rultusunda planlamaktad›r. EOP’un amac›, tüm paydafllar›n›n kat›l›m› ile uzun soluklu Ar-Ge projeleri gerçeklefltirmek ve Türkiye’nin rekabet gücünün art›r›lmas›na katk›da bulunuyor. Bu amaçla sanayi kurulufllar› TÜB‹TAK MAM’›n bir parças› haline getirilmekte, sürekli bir iletiflim, bilgilendirme sa¤lanmakta ve çeflitli indirimler de yap›labiliniyor.
PROJELER‹N BAfiARISI GÖZ KAMAfiTIRIYOR Biliflim Teknolojileri Enstitüsü’nün Gerçeklefltirdi¤i Projelere örnek olarak, gümrük kap›lar› güvenlik sistemleri projesi, Kap›kule, Sarp, Gürbulak, ‹pasala ve Habur Kara s›n›r kap›lar›nda, insan ve araç trafi¤i merkezden izlenmek suretiyle kontrol alt›na al›nm›fl. Böylece kap›lardaki gümrük ifllemlerinde h›z kazan›lm›fl ve sistemlerin kurulmas›ndan itibaren ilk sekiz ayda 100 trilyon TL de¤erinde uyuflturucu madde ele geçirilmifl. ‹skenderun, Mersin ve Habur aras›ndaki akaryak›t trafi¤i kontrol alt›na al›nmak suretiyle akaryak›t kaçakç›l›¤›n› önlemede önemli mesafeler al›nm›fl durumda. Enstitünün yapm›fl oldu¤u di¤er çal›flmalar aras›nda ise uçufl test merkezi projesi ile her türlü hava arac›n›n uçufl testlerini yapabilecek Türkiye’nin ilk Uçufl Test Merkezinin kurulmas› ile Türk Silahl› Kuvvetleri (TSK) test uçufl ölçümlendirme kabiliyeti kazand›r›lm›fl. Kurulan Uçufl Test Merkezi sayesinde TSK’nin test uçufl ölçümlendirme konusunda yurtd›fl›na ba¤›ml›l›k ta azalt›lm›fl durumda. Biliflim Teknolojileri Enstitüsü taraf›ndan yap›lan bir di¤er çal›flma ise Gömülü Benzetim Sistemi Gösterimi ise savafl pilotlar›n›n savafl e¤itimini, gerçek bir uçak üzerinde, gerçek uçufl flartlar›nda, sanal hedefler kullanarak gerçeklefltirmesi sa¤lanm›fl. Gömülü benzetim sistemine sahip dünyan›n ilk savafl uça¤› için; milli görev haz›rlama yaz›l›m›, gerçek zamanl› veri toplama sistemi, pilot performans de¤erlendirme yaz›l›m›, milli debrifing ya-
ve sa¤l›k aç›s›ndan test edilmifl ve olumlu sonuçlar al›nm›flt›r.
torlara etkilerinin incelenmesi amaçlanm›fl. Gerekli olan tüm araç performans ve sistem testleri yap›lmas› ve uygun katk›n›n belirlenmesi durumunda yak›t sarfiyat›nda ve emisyon de¤erlerinde iyileflme sa¤lanabilinecek.
K‹MYASAL GAZLARA KARfiIDA PROJE Malzeme Enstitüsü’nün Gerçeklefltirdi¤i projeler aras›nda ise kimyasal silah el dedektörü ve mikyasal gaz absorblay›c› temizleme ve dekontaminasyon-tozu projesi bulunuyor. Kimyasal Silah El Dedektörü ile insan sa¤l›¤›n› tehdit eden kimyasal harp maddelerinin varl›¤›n›n ses ve ›fl›k alarmlar› ile belirlenmesinde kullan›labilecek 4 grup kimyasal savafl gaz›n› (Sinir gazlar›, kan zehirleyici, kabarc›k yap›c› ve bo¤ucu gazlar) bir arada ölçen dünyadaki tek cihaz konumunda bulunuyor. Kimyasal Gaz Adsorblay›c› Temizleme ve Dekontaminasyon Tozu (T-1) yerli olarak bulunabilen do¤al bir kil mineralinin üzerinde aktiflefltirme çal›flmalar› yap›larak mikro gözenekli ve adsorbtif özelliklere sahip tozlar elde edilmifl durumda. Kimyasal gazlar› adsorbe edici ve T–1 koduyla an›lan toz malzemeleri kimyasal, fiziksel
67 moment
z›l›m› gelifltirilmifl bulunuyor. Enerji Enstitüsü’nün gerçeklefltirdi¤i projeler aras›nda ise elektrikli araç, bomba imha robotu, ve yak›t katk›lar›n›n dizel motorlara etkilerinin incelenmesi gibi projeler bulunuyor. Elektrikli araç teknolojisinin sundu¤u üstünlükler flu flekilde s›ralanabilir; yak›t tasarrufu, çevreye yay›lan emisyonlar›n azalt›lmas›, gürültüsüz çal›flma, az bak›m gereksinimi, ço¤u uygulamada transmisyon gerektirmeme, kullan›m kolayl›¤›. Otomotiv firmalar› için hibrid elektrikli araç prototipleri yap›lm›fl durumda. Türkiye genelinde görev yapan Bomba Uzmanlar›nca bomba olaylar›nda kullan›lmak üzere, ilk yerli Bomba ‹mha Robotu prototipi gelifltirilmifltir. fiüpheli paketlerin ve patlamam›fl mühimmat›n imhas›nda kullan›lmak üzere, özellikle Emniyet Genel Müdürlü¤ü ile Jandarma Komutanl›¤›na ba¤l› ilgili birimler, TSK ve özel güvenlik timleri için tasarlanm›fl durumda bulunuyor. Yak›t Katk›lar›n›n Dizel Motorlara Etkilerinin ‹ncelenmesine ait proje kapsam›nda, motorinin setan say›s›n›n art›r›lmas› amac›yla motorine belirli bir oranda eklenilen yak›t katk›s›n›n dizel mo-
Kimya ve Çevre Enstitüsü’nün gerçeklefltirdi¤i projeler aras›nda ise at›k sudan bor giderilmesi, Mersin Tarsus Organize Sanayi At›ksu Ar›tma sisteminin projelendirilmesi ve Çevre Yönetim Sistemi Oluflturulmas› ve K›y› Sistemlerinin De¤erlendirilmesinde Bilim-Politika Entegrasyonunun sa¤lanmas›na yönelik projeler say›labilinir. At›ksudan bor giderilmesi proje ile bor bileflikleri üretim tesislerinin at›k sular›ndan bor, sülfat ve arsenik kirliliklerinin giderilmesi için özgün bir proses gelifltirilmifl duruda.Mersin Tarsus Organize Sanayi Bölgesi At›ksu Ar›tma Sisteminin Projelendirilmesi ve Çevre Yönetim Sistemi Oluflturulmas› projesi kapsam›nda ise Mersin-Tarsus Organize Sanayi Bölgesi’nin ihtiyaçlar› belirlenerek bölge için en uygun ve ekonomik at›ksu ar›tma sistemi seçimi ve avam projelendirilmesi yap›lm›flt›r. Projede Bölge’nin yasal yükümlülüklerinin yerine getirilebilmesi amac›yla, tan›ml› yasal çerçeve dahilinde, Bölge için en uygun ve uygulanabilir ekonomik çözümler getirilmifl bulunuyor.K›y› Sistemlerinin De¤erlendirilmesinde Bilim-Politika Entegrasyonunun Sa¤lanmas› – SPICOSA Projesi kapsam›nda ise Avrupa Birli¤i 6. Çerçeve Program› taraf›ndan desteklenen, TÜB‹TAK MAM Kimya ve Çevre Enstitüsü’nün de ortaklar› aras›nda oldu¤u SPICOSA (Science and Policy Integration for Coastal System Assessment) projesi Entegre bir Proje olup, amac› K›y›Alan Sistemlerinin (Bütünleflmifl K›y› Alan Yönetiminin) ekolojik, sosyal ve ekonomik yönlerini dengeli bir flekilde göz önüne alarak sürdürülebilir yönetimini sa¤layacak politika seçeneklerinin de¤erlendirilmesine olanak sa¤layan, kendili¤inden geliflen, bütünselaraflt›rma yaklafl›mlar› ve destek araçlar› gelifltirmektir. Projede 21 farkl› ülkeden 54 anaortak; 53 üniversite, KOB‹’ler ve (Avrupa Komisyonu’nun Ortak Araflt›rma Merkezi’nin(JRC) içinde bulundu¤u) araflt›rma enstitüleri ile EUCC (k›y› uzmanlar›, pratisyenler ve politika yap›c›lar›n oluflturdu¤u a¤) yer al›yorlar.
expo
ÇEVREY‹ KORUYACAK PROJELER YAPILIYOR
expo
BAfiARI H‹KAYES‹
moment
68
AKYAPAK ihracatla büyüyor BURSA’DA 1962 YILINDAN BU YANA SAC ‹fiLEME VE BÜKÜM MAK‹NELER‹ ‹MAL EDEN AKYAPAK MAK‹NE DÜNYADAK‹ EKONOM‹K YÖNEL‹MLERE BA⁄LI OLARAK GEL‹fi‹M‹N ‹HRACATI ARTIRMAKTAN GEÇT‹⁄‹N‹N FARKINA VARAB‹LM‹fi, ÜRET‹M‹N‹N YÜZDE 75’‹N‹ DIfi PAZARLARA DÖNÜK GERÇEKLEfiT‹REN B‹R F‹RMA OLARAK KARfiIMIZA ÇIKIYOR.
‹
hracata dönük ekonomik kalk›nma modeli bu gün bütün dünyada geçerlili¤ini koruyor. Günümüzde makine sektörü de dâhil olmak üzere tüm sektörlerin geliflimi ihracattaki baflar›larla do¤ru orant›l› bir hale gelmifl durumda. Dünya ekonomisindeki geliflim çizgisinin bu belirlenifli ülkemizdeki yönelimin de bu genel gidifle entegrasyonunu zorunlu k›l›yor. Globalleflme sürecinde genel yönelimle daha fazla entegre olabilen Türkiye’nin ekonomik ilerlemesinin de buna paralel olarak devam edece¤i hemen herkes taraf›ndan kabul görüyor. Makine sektöründe, bu genel yönelimi kavrayan ve faaliyetlerini ihracat odakl› sürdürmeye çal›flan firmalar›m›z da bulunuyor. ‹hracat odakl› çal›flma yürütmek demek ta-
1962 y›l›ndan bu yana Bursa’da faaliyetlerini sürdüren AKYAPAK, 15 bin metrekare kapal› alana sahip teknolojik üretim tesislerinde sac iflleme ve büküm makineleri imalat› ile ifltigal ediyor. Firman›n makine imalat› dededen babadan gelme bir meslek dal› olarak devam ediyor. Her geçen y›l müflteri portföyünü sektörel ve adetsel anlamda art›ran firma 200 kifliden oluflan deneyimli kadrosu ile y›lda ortalama olarak 2 bin adet makine üretebiliyor. AKYAPAK, son süreçte ciddi manada ihracata yüklenmifl ve bu eme¤inin de karfl›l›¤›n› alm›fl durumda. Firman›n yurtd›fl› düzenli sat›fllar›n› yaklafl›k 80 kadar ülkeye gerçeklefltiriliyor ve bu alanda AKYAPAK dünya pazar›nda Avrupa’da ‹talya, Uzakdo¤u’da Tayvan ve Çin Halk Cumhuriyeti firmalar› ile rekabet ediyor. AKYAPAK AKBEND olarak faaliyet gösteren firma sadece makine üretmekle de kalm›yor. Orhan Er bu konuyla alakal› olarak, “Farkl› sektörlerde üretim yapan, 5 k›taya yay›lm›fl yüzlerce kurum ve kuruluflun çözüm orta¤› AKYAPAK AKBEND, Ar-Ge alanlar›nda sürekli yat›r›m›na devam etmekte olup, makine parklar›n› gelifltirme çabas›nda olan müflterilerine ayn› zamanda dan›flmanl›k yapmaktad›r” diyor.
AKYAPAK Firma Müdürü 80 kadar ülkeye 35 milyon dolar ihracat gerçeklefltiriyoruz.
AKYAPAK’TAN ‹LKLER AKYAPAK AKBEND ayn› zamanda ülkemizde makine sektöründe kimi ilklere de imza atm›fl durumda. AKYPAK bu gün 4 Toplu Hidrolik Silindir Makineleri imalat›n›, NC ve CNC Silindir Makineleri ‹malat›n›, NC ve CNC Hidrolik Profil Bükme Makineleri, en büyük K›l›c›na Profil Bükme Makinesi (maksimum 550 milimetre), Servo Motorlu Hassas Silindir Makinesi, CNC Servo Delik delme Makinesi, 5 Eksenli CNC boru bükme makinesi imalatlar›n› gerçeklefltirmifl bir firma konumunda bulunuyor. Orhan Er bizlere üretmifl olduklar› makineleri biraz daha ayr›nt›l› tan›t›yor. Er’den ald›¤›m›z bilgiler do¤rultusunda AKYAPAK’›n, 2 milimetreden, 100 milimetreye kadar sac kal›nl›¤›nda ve 1000 milimetreden 6000 milimetreye kadar sac geniflli¤inde 4 valsli hidrolik silindir makineleri üretmekte oldu¤unu, makinelerin valslerinin hidrolik tahrikli olup alt ve yan valslerin hidrolik olarak afla¤› yukar› hareket etti¤ini ve üst vals mili kapa¤›n› açma ve kapama, üst milin otomatik olarak yukar› kalkma iflleminin kumanda paneli üzerinden kolayca gerçeklefltirme özelli¤ine sahip oldu¤unu ö¤reniyoruz. Orhan Er, “Makinelerimiz konusunda tecrübeli ve uzman teknik elemanlar›m›z taraf›ndan 3 boyutlu çizim programlar›nda dizayn edilip, analiz programlar›nda hesaplar› kontrol edildikten sonra üretilmektedir. Makinelerimiz CE sertifikal› olup tüm makinelerimizde hidrolik ve elektriksel emniyetler
expo
80 ÜLKEYE ‹HRACAT
Orhan Er
69 moment
bii ki sadece d›fl pazarlarda sat›fl çal›flmalar› yürütmek anlam›na gelmiyor. Ayn› zamanda geliflmifl ülkelerdeki kalite, güvenlik, müflteri memnuniyeti gibi standartlar› üretim ve sat›fl sonras› hizmet gibi alanlara yans›tmak, bu flekilde ülke içinde de bir bilinç s›çramas› yaratarak hem ülke imaj›n› güçlendirmek, hem de üretim kalitesinin, insan ve çevre güvenli¤inin gözetildi¤i bir anlay›fl yerlefltirmek anlam›na geliyor. Böylesi bir gerçeklik üzerinden hareket eden AKYAPAK Makine de ihracata yönelen ve dünya pazar›nda hat›r› say›l›r konumda firmalardan biri haline gelmifl durumda. Yaklafl›k 80 ülkeye 35 milyon dolar ihracat gerçeklefltiren AKYAPAK Firma Müdürü Orhan Er ile hem firmalar›n›n hem de ülkemizde makine sektörünün mevcut durumu ve gelecek süreçler hakk›nda bir söylefli gerçeklefltirdik.
BAfiARI H‹KAYES‹
“ Üretimimizin yüzde 75’i yurtd›fl›, yüzde 25’i
yurtiçine dönük olarak gerçekleflmektedir. ‹ç ve d›fl piyasadaki talepler de¤iflken oldu¤u için tam rakam vermek imkâns›z fakat iyi bir yerde oldu¤umuzu ve daha yukar›lara ç›kmay› hedefledi¤imizi söyleyebiliriz. Marka olarak dünyada ve Türkiye’de belli bir yerimiz olmas› pazarlarda rekabet gücümüzü yükselten bir faktör olarak öne ç›k›yor”
expo
al›nm›flt›r. 4 Valsli hidrolik silindir makinelerimizin tüm vals milleri oynak makaral› rulman ile yataklanmaktad›r. Bu sayede sürtünme kuvvetleri azalt›larak makine güçlendirilmifltir” diyor.
moment
70
“TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜ’NÜN TANINMAMASI B‹Z‹ ZORLADI” Hiçbir baflar› k›sa sürede ve zahmetsiz elde edilemeyece¤inden yola ç›karak AKYAPAK’›n da bu güne pek çok zor süreçlerden geçerek gelmifl oldu¤unu söyleyebiliriz. Özellikle makine sektörünün önemini geliflmifl ülkelerle k›yasland›¤›nda baya¤› geç fark eden ve bu yönde yar›fla geriden bafllayan Türkiye’de makine imalat› yaparak dünya pazarlar›nda tan›nabilmenin, genifl bir ihracat a¤› kurabilmenin beraberinde pek çok zorlukla mücadele etmeyi getirdi¤i
de aç›k bir gerçek. Orhan Er, bu noktada yaflanan en büyük zorluklar›n da tan›t›m alan›ndaki s›k›nt›lardan kaynakland›¤›n› ifade ederek, “Kurulufl dönemimizde ve ilk ihracata bafllad›¤›m›z y›llarda Türk Makine Sanayi Sektörü?nün Avrupa’da ve tüm dünyada tan›nmam›fl olmas› bizim için en büyük zorlu¤u oluflturdu. Bu eksikli¤i giderebilmek, firma olarak kalitemizi ve marka olarak ad›m›z› kabul ettirebilmek için çok özverili bir çal›flma yürüttük. Ayn› zamanda, çok fazla zaman ve çok fazla sermaye harcad›k” diyor.
“DO⁄RU ORTAKLIKLAR VE FUAR KATILIMLARIMIZ ÖNÜMÜZÜ AÇTI” Tabii ki sadece makine sektörü de¤il her hangi bir sektörde de zaman, emek
ve para harcamak baflar›l› olmak için yeterli olmayabiliyor. Baflar›l› olabilmek için f›rsat yaratmak, yakalanan f›rsatlar› iyi de¤erlendirmek, bir plan dâhilinde at›lmas› gereken ad›mlar› uygun zamanda atmak da en az çaba ve para harcamak kadar büyük önem tafl›yor. Zaten sektördeki kendini ispatlam›fl firmalar›n geliflimine bak›ld›¤›nda da baflar›n›n düz bir çizgide yavafl bir ilerlemeden çok s›çramal› bir flekilde kimi k›r›lma noktalar› üzerinden gerçekleflti¤i de görülebilir. AKYAPAK’›n baflar›s›nda da önemli yer tutan k›r›lma noktalar› oldu¤unu ifade eden Orhan Er, “Dünyada 4–5 lider üretici firma ile çal›flmam›z ç›k›fl›m›zda büyük rol oynam›flt›r bizim için. Pazara girmek istedi¤imiz ülke fuarlar›n› devaml› takip etmemiz ve yeni ürünler sergilememiz dünya pazar›na giriflimizde önemli katk›lar yapm›flt›r. Bu ad›mlar› do¤ru bir zamanda ve bir plan dâhilinde atmam›fl olsayd›k bu gün bu noktada olabilmemiz çok da mümkün olmayabilirdi” diye konufluyor.
“ÇOK C‹DD‹ MESAFE KAT ETT‹K” Orhan Er, iç ve d›fl pazarlara yönelimle-
rinin ne oranda oldu¤unu sordu¤umuzda ise, “Üretimimizin yüzde 75’i yurtd›fl›, yüzde 25’i yurtiçine dönük olarak gerçekleflmektedir. ‹ç ve d›fl piyasadaki talepler de¤iflken oldu¤u için tam rakam vermek imkâns›z fakat iyi bir yerde oldu¤umuzu ve daha yukar›lara ç›kmay› hedefledi¤imizi söyleyebiliriz. Marka olarak dünyada ve Türkiye’de belli bir yerimiz olmas› pazarlarda rekabet gücümüzü yükselten bir faktör olarak öne ç›k›yor” fleklinde konufluyor. Orhan Er, geliflimlerini de¤erlendirdi¤inde kat etmifl olduklar› mesafenin çok ciddi oldu¤unu dile getiriyor ve dünyada hiç tan›nmam›fl marka iken fluan AKYAPAK AKBEND olarak üretmifl olduklar› makineleri satmak için birçok firman›n talepte bulunmas›n›n kendileri için büyük bir gurur kayna¤› oldu¤unu dile getiriyor.
“DENEY‹ML‹ B‹R EK‹PLE, YAVAfi VE D‹KKATL‹ ÇALIfiILMALI” Moment Expo’nun özen gösterdi¤i konulardan birisi de Türk Makine Sanayi Sektörü’nde baflar›l›, kendini iç ve d›fl pazarlarda ispatlam›fl firmalar›n dene-
“SEKTÖRÜN GEL‹fi‹M‹ OLUMLU AMA YETERS‹Z” Ülkemizin 2007 y›l›nda sektörde gerçeklefltirdi¤i 8 milyar 900 milyon dolar tutar›ndaki ihracat rakam›n› ve sektörde dünya pazar›ndan alm›fl oldu¤u binde 0,4 oran›nda pay› de¤erlendiren Orhan Er bu rakamlar›n düflük oldu¤unu söylüyor. Sektörde son y›llarda yaflanan geliflmelerin ve ihracat rakamlar›ndaki ilerlemelerin olumlu oldu¤unu ifade eden Er, “Yine de bizce bu geliflmeler yetersiz. Evet, biz geride bafllam›fl oldu¤umuz yar›flta bir geliflim içerisindeyiz. Ancak biz geliflirken rakiplerimiz de yerlerinde durmuyorlar. Onlar da gelifliyor. Ülkemiz bize gerek co¤rafi aç›dan gerekse genç nüfus bak›m›ndan pek çok olanak sunuyor. Ülke insan›m›z›n giriflimci zekâs› ve ülkemizin bize sundu¤u olanaklar göz önüne al›nd›¤›nda elde edilen ilerlemeyi çok büyük bir baflar› gibi de¤erlendirmek olanaks›z. Ancak gelecek için de umut verici oldu¤unu söyleyebilirim” fleklinde konufluyor.
“‹HRACATÇIYA TAM DESTEK ‹ST‹YORUZ” Sektörün durumunu de¤erlendirirken
‹letiflim Bilgileri AKYAPAK Makine Sanayi ve Ticaret A.fi. Adres: Akçalar Sanayi Bölgesi No: 8 Akçalar / BURSA Tel: 90 224 280 75 00 Fax: 90 224 280 75 02 www.akyapak.com.tr
expo
mevcut durumda yaflan›lan sorunlara da de¤inen Orhan Er, “Üretim giderlerimizin devaml› artmas›, kalifiye eleman sorunu, uzun vadeli kredilerin yetersiz oluflu, devletin firmalara ilave ek maliyet getirici fiyat art›fllar› ve vergiler getirmesi yak›c› olarak yaflad›¤›m›z sorunlar›m›z aras›nda yer al›yor. Ayr›ca, devletin vergi aç›klar›n› kapatmak için getirdi¤i ek önlemler bizim gibi her fleyi reel olan firmalara yük bindirmektedir. Bunun neticesinde, rekabet imkânlar›m›z olumsuz yönde etkileniyor” diye konufluyor. Bütün bu sorunlar›n giderilmesi ve sektörün istenilen seviyeye gelmesi için bir tak›m ad›mlar›n at›lmas›n›n gerekli oldu¤unu söyleyen Orhan Er, öncelikle devletin makine sektörünü stratejik sektör olarak benimsemesinin ve özel destek vermesinin zaman›n›n geldi¤ini ifade ediyor. Sektöre gereken ilginin henüz gösterilmemifl oldu¤unu belirten Er, katma de¤eri yüksek bir üretim ve ihracat yapt›klar›n› ve firmalar› destekleyecek uzun vadeli, düflük faizli kredi imkânlar›ndan yararlanmalar› gerekti¤ini vurguluyor. Orhan Er ayr›ca sektörün uzun vade kalk›nmas›n›n yolunun ihracat› yukar›lara tafl›maktan geçti¤ini ve kendilerinin de buna uygun olarak her geçen y›l hedeflerini büyüterek ülke ekonomisine katk› sunduklar›n› söylüyor ve “ 2008 y›l›nda ihracat›m›z 35 milyon dolar, yurtiçi sat›fl›m›z ise 12 milyon dolar olarak gerçekleflecek. Biz sektörde ihracata yönelen firmalar olarak baflar›lar›m›z› kan›tlam›fl durumday›z. Devletten ihracat› düflünen ve ihracata yönelik üretim yapan tüm firmalara tam destek vermesini istiyoruz. Bu sa¤land›¤› takdirde ülkemize sundu¤umuz hizmetler de artarak devam edecektir” diye konufluyor.
71 moment
yimlerini sektörün tümüyle paylaflmak ve bu deneyimler ›fl›¤›nda sektörün geliflimine katk› koyabilmek. Bu anlamda Baflar› Hikayesi sayfalar›m›zda yer verdi¤imiz konuklar›m›zdan yola yeni ç›kacak firmalar için tavsiyeler al›yoruz. Orhan Er, h›zl› bir flekilde sektöre girip bir anda büyümenin hayal oldu¤unu ifade ederek, bu flekilde bir tarz ile baflar›l› olman›n genel olarak hiçbir sektörde mümkün olmad›¤›n› söylüyor. Zaten ülkemizde sektörde ifltigal eden giriflimcilerin de bilinç düzeyini yükseldi¤ini, ülkemizin sundu¤u olanaklardan yararlan›labilecek bir birikimin olufltu¤unu ifade eden Orhan Er tavsiyelerini flu flekilde s›ral›yor: “Ç›k›fl yaflamak ve pazarlarda büyümek isteyen firmalar›n bilgili ve deneyimli bir ekiple, yavafl, dikkatli, kaliteden taviz vermeden, sat›fl sonras› servis hizmeti kesinlikle en iyi flekilde yapmalar›n›, ekip halinde birlikte hareket etmelerini ve de fuarlara kat›l›mlar› kesin olarak gerçeklefltirmelerini tavsiye ederiz” diyor.
expo
ÜN‹VERS‹TELERDEN
moment
72
Karadeniz’de evrensel bir üniversite KARADEN‹Z TEKN‹K ÜN‹VERS‹TES‹’NDE MAK‹NA MÜHEND‹SL‹⁄‹ BÖLÜMÜ 1969–1970 E⁄‹T‹M-Ö⁄RET‹M YILINDA FAAL‹YETE GEÇEREK O GÜNDEN BU GÜNE MÜHEND‹S YET‹fiT‹RMEYE VE TÜRK MAK‹NE SEKTÖRÜNE KATKI SUNMAYA DEVAM ED‹YOR. BÖLÜM BAfiKANI PROF. DR. ORHAN AYDIN Ö⁄RENC‹LER‹NE EVRENSEL STANDARTLARDA E⁄‹T‹M VERD‹KLER‹N‹ SÖYLÜYOR.
Ülkemizde makine sektörünün mevcut durumunu nas›l de¤erlendiriyorsunuz? Rakamlar, Türkiye makine sektörünün sürekli geliflim içerisinde oldu¤unu gösteriyor. Bu sektörün ihracatta giderek artan pay›, bu geliflimin en aç›k göstergesidir. Makine sektörü geleneksel taklitçi üretimden Ar-Ge ile özgün ve kaliteli üretimlere yöneldikçe sektörün rekabet gücü ve karl›l›¤› da art›yor. Bilindi¤i üzere, makine sektöründe, genelde, ihtiyaç sahiplerinin belirledi¤i tasar›m kriterleri dikkate al›narak makineler üretiliyor. Örne¤in, Karadeniz Bölgesi’nden iki ana ürünü olan f›nd›k ve çay›n ifllenmesine yönelik sektörler geliflmifl durumda ve sektörün ihtiyaç duydu¤u makineler genelde bölgemizde tasarlanarak üretiliyor ve gelifltiriliyor. Bilgisayar teknolojisindeki geliflmelere paralel olarak ortaya ç›kan ve geliflen Bilgisayar Destekli Tasar›m ve Bilgisayar Destekli Üretim (CAD/CAM) daha iyi tasar›mlara ve bu tasar›mlar›n üretimden önce mekanik ve ›s›l olarak test edilmesine yol veriyor. Önümüzdeki y›llarda, geliflen ve günden güne iyileflen yetenekleri ile sektörün rekabet gücünün daha da artaca¤› inanc›nday›m. Türk makine sektörünün geliflimi için nas›l bir yol izlenmeli? Öncelikle teknolojiye daha fazla yat›r›m yapmak gerekiyor. Ar-Ge, tasar›mdan nihai üretime bütün aflamalara dâhil edilmelidir. Yine bu ba¤lamda, sektördeki iflgücünü iyilefltirmek öncelikli hedef olmal›d›r. Teknoloji üretme odakl›, modern üretim teknolojilerinden haberdar, nitelikli personel istihdam› veya hizmet içi e¤itimlerle mevcut personele
Prof. Dr. Orhan Ayd›n Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Karadeniz Teknik Üniversitesi olarak evrensel standartlarda e¤itim veriyoruz.
bu niteliklerin kazand›r›lmas› gerekir. Özellikle yeni pazarlara ulaflabilmenin yolu nitelikli üretim ve bunu en iyi flekilde sunarak pazarlamaktan geçmektedir. Bu ba¤lamda, ilgili standartlarla kaliteli üretim, daha önce yap›lan ifllerin niteli¤i ve referanslar rekabet koflullar›nda önemlidir. Ayr›ca, yeni müflteriler elde edebilmenin yan› s›ra mevcut müflterilerin güvenini korumak için onlar›n beklentilerine cevap verebilecek çok iyi bir hizmet anlay›fl› içerisinde olmak gerekir. Bununla ilgili olarak, makine sektöründe sat›fl sonras› nitelikli teknik destek ve bak›m hizmetlerinin verilmesi sürdürülebilir bir müflteri memnuniyeti için esast›r. Sektörde teknoloji üretiminde sanayiciler ve devlet neler yapmal›? Sektörün ivedilikle teknoloji üretimine yönelmesi gerekmektedir. Bilgi ça¤›nday›z; bilim ve araflt›rma geliflmenin ana anahtar›. Teknoloji sürekli gelifliyor ve her alanda teknolojinin nimetlerinden daha çok faydalan›yoruz. Ancak ülke olarak, genelde teknolojiyi üreten de¤il tüketen konumday›z. Geliflmifl ülkelerle karfl›laflt›rd›¤›m›zda ülkemizde araflt›rma ve gelifltirme için yap›lan harcamalar›n düflük seviyede oldu¤unu ve bu konuda uzun soluklu politikalar›n olmad›¤›n› görürüz.
Türk makine sektörüne sundu¤unuz hizmetler hakk›nda somut örnekler verir misiniz? Öncelikle onlarla süregelen iyi iliflkilerimizi koruyoruz. Sektörün üniversitelerle iyi iliflkiler içerisinde olabilmesi için öncelikle üniversitenin ana ç›kt›s› yetiflmifl insan gücünden faydalanmas› gerekiyor. Bu ba¤lamda, özellikle makine imalat sektöründe nitelikli makine mühendisi istihdam›n›n artmas›n› fliddetle öneriyoruz. Son y›llarda, ülkemizin Ar-Ge’ye ay›rd›-
expo
Ü
Firmalar teknolojilerini ya teknolojiyi transfer ederek ya da teknolojiyi üreterek yenileyebilirler. Esas›nda, uzun vadede düflünüldü¤ünde en karl› yaklafl›m teknoloji üretimi ise de genelde tercih edilen yaklafl›m teknoloji transferidir. Örne¤in, fuarlar ve son zamanlarda artan iletiflim unsurlar› vas›tas›yla firmalar yeni teknolojilerden haberdar olmakta ve sat›n almaktad›r. Teknoloji transferi tabi ki her 5–10 y›ll›k periyotlarda, geliflen teknolojiye ayak uydurabilmek, rekabet ve yenilik için yeni transferleri ve dolay›s›yla sürekli ba¤›ml›l›¤› ve harcamay› zorunlu k›lmaktad›r. Kendi teknolojisini üretemeyen firmalar ve daha büyük ölçekte ülkeler, sürekli olarak teknoloji transferine büyük paralar yat›rmak durumundad›r. Bu nedenle sürdürülebilir bir rekabet üstünlü¤ü sa¤layabilmek için firmalar, teknoloji üretimine yönelmelidir. Genelde izlenen, günü kurtarma veya k›sa sürede yüksek kazançlar elde etmeye yönelik yaklafl›mlardan ivedilikle vazgeçilip, bilim ve teknoloji odakl› araflt›rma-gelifltirme çal›flmalar›na a¤›rl›k verilmelidir. Özetle, bilim ve teknoloji, makro ölçekte bir ülke için sürdürebilir bir kalk›nman›n ve mikro ölçekte ise herhangi bir firma için rekabet gücünün en önemli unsurdur. Üniversiteler de bilim ve teknolojide yaflanan bu h›zl› de¤iflimi çok iyi alg›lamal› ve de¤iflimlere cevap verebilmelidir. Ça¤›n de¤iflen ihtiyaçlar›, e¤itim, araflt›rma ve topluma hizmet ana ç›kt›lar›n›n her birinde arzu edilen nitelikte sonuçlar alabilmek için üniversitelere dinamik bir yap›y› zorunlu k›lmaktad›r. Bu süreçlerde akreditasyon ve kalite kavramlar› ön plana ç›kmaktad›r.
73 moment
niversitelerimizle gerçeklefltirdi¤imiz haber çal›flmalar›m›z›n sonuncusunda ülkemizin kuzeyine uzanarak Karadeniz Teknik Üniversitesi’ni (KTÜ) gündeme ald›k. Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölüm Baflkan› Prof. Dr. Orhan Ayd›n ile makine sektörünün durumu ve KTÜ’de yürüttükleri çal›flmalarla ilgili bir söylefli gerçeklefltirdik.
ÜN‹VERS‹TELERDEN
expo
gemizdeki sanayi kurulufllar›n› ve onlar›n flemsiye kurulufllar›n› ziyaret ediyor ve görüfl al›flveriflinde bulunuyoruz.
moment
74
¤› fon önemli miktarda artt›. Bu fonlar kapsam›nda hem üniversiteler hem de sanayi kurulufllar› ürettikleri projelerle bu desteklerden faydalan›yorlar. TÜB‹TAK, Sanayi Bakanl›¤›, KOSGEB, DPT vb. kurulufllar›n verdi¤i desteklerde üniversite-sanayi iflbirli¤i özellikle vurgulan›yor ve projelerin desteklenmesinde önemli bir unsur olarak öne ç›k›yor. KTÜ Makine Mühendisli¤i olarak bu ba¤lamda sanayi ile ortak yürüyen projelerimiz var. Bu projeler sayesinde, sanayinin mevcut problemlerine bak›fl› de¤ifliyor, kendini daha iyi tan›ma f›rsat› yakal›yor ve geliflim ve nitelikli büyüme ad›na bir yol haritas› çiziyor. Bu projeler, genelde, nitelikli ürün ve üretim, ifl süreçlerinde iyileflme, yenilikçilik, kapasite gelifltirme, vb. amaçlarda odaklan›yor. Ayr›ca, 2006 y›l› bafl›nda Trabzon Tica-
ret ve Sanayi Odas› bünyesinde benim dan›flmanl›¤›n› yürüttü¤üm bir Proje ve Koordinasyon Ofisi kuruldu. Bu ofis üniversite-sanayi iflbirli¤i için iyi bir arayüz oldu ve giderek daha çok tan›n›yor ve kapasitesi gelifliyor. Ofis bünyesinde tam zamanl› ve yar›zamanl› elemanlar istihdam edildi. Ofisin ana hedefi bölgenin sosyo-ekonomik geliflimine katk›da bulunmak. Bölgedeki tüm kifli, kurum ve kurulufllara hizmet veren bu ofis, var olan yurt içi ve yurtd›fl› proje fon kaynaklar›n› araflt›r›yor, bölgeyi bu fon kaynaklar›ndan haberdar ediyor, farkl› konularda (proje döngü yönetimi gibi) e¤itimler veriyor, makro projeler haz›rl›yor, proje yazmak isteyenlere yard›mc› oluyor ve ayn› ilgide farkl› dinamikleri bir araya getirerek koordinasyon sa¤l›yor. Ayr›ca, bölüm olarak zaman zaman böl-
Ünversite olarak sektörün ihtiyaç duydu¤u mühendisleri yetifltirebilecek olanaklar›n›z var m›? KTÜ Makine Mühendisli¤i Bölümü, 1969–1970 e¤itim-ö¤retim y›l›nda faaliyete bafllam›fl olup, ülkemizin en eski üçüncü makina mühendisli¤i bölümü olma özelli¤ine sahiptir. Bölümümüz, gerek altyap› ve donan›m ve gerekse nitelikli akademik personel gücü ile ö¤rencilerine evrensel standartlarda bir makine mühendisli¤i e¤itimi sunmakta ve sürekli olarak yenilenerek onlar› ça¤›n gerektirdi¤i bilgi ve becerilerle donatmaktad›r. Bölümümüz bir yandan kendine güvenen, yarat›c› ve elefltirel düflünceyi ve ortak akl› benimseyen, ekip çal›flmas›na yatk›n ve dinamik Makine Mühendisleri, Makine Yüksek Mühendisleri ve Makine Mühendisli¤i Doktorlar› yetifltirirken, di¤er taraftan da bilimsel araflt›rma faaliyetleriyle ulusal ve uluslar aras› bilim literatürüne ve bölgemizin ve ülkemizin teknolojik geliflimine katk›da bulunmaktad›r. . KTÜ Makine Mühendisli¤i Bölümü mezunlar› hem kamu sektöründe hem de özel sektörde çok önemli pozisyonlara yükselmifl ve önemli baflar›lara imza atm›flt›r. Mezunlar›m›z›n elde etti¤i baflar›lar ve baflar› hikâyeleri ö¤rencilerimizin gelece¤e daha güvenle bakmalar›na ve iyi bir motivasyonla gelece¤e daha iyi haz›rlanmalar›na yard›mc› olmaktad›r. Bölüm olarak, e¤itim-ö¤retim faaliyetleri yan› s›ra, seminer, konferans, kariyer günleri gibi etkinler kapsam›nda sürekli olan sektörle bulufluyor, sektörden önemli isimleri üniversitemize davet ediyor, sektörel beklentileri ö¤rencilerimize tan›t›yoruz. Yukar›da s›ralad›¤›m Ar-Ge faaliyetlerine destek olabilme potansiyelimizin yan› s›ra bu etkinlikler için, sektördeki firmalara kap›m›z›n her zaman aç›k oldu¤unu belirtmek isterim. Sektör temsilcileri yetiflmifl eleman bulmakta zorland›klar›n› ifade ediyorlar. Bu elefltiriyi nas›l de¤erlendiriyorsunuz? Sektör için yetiflmifl eleman girdisinin
Üniversite sanayi iflbirli¤inde art›lar ve eksiler nelerdir? Üniversite ve sanayi; geliflmenin ve daha ötesinde var olman›n önemli iki arac›. Üniversite, hem e¤itim ve ö¤retim
hizmetleri vererek topluma belirli alanlarda yetiflmifl ve uzmanlaflm›fl iflgücü kazand›r›rken, hem de temel ve uygulamal› alanlarda araflt›rma yapar. Sanayi, üreterek ve üretti¤ini satarak ekonomik geliflmeye, istihdama ve sosyal refah›n artmas›na katk›da bulunur. Üniversite-sanayi iflbirli¤i… Çok konufltu¤umuz, eksikli¤inden sürekli bahsetti¤imiz, etkin ifller hale getiremedi¤imiz bir köprü. Taraflar›n genel olarak birbirini suçlad›¤›, iyi arayüzlere ve buluflma noktalar›na ihtiyaç duyan bir yap›. Geliflmifl ülkelerin geldikleri seviyede etkisi yads›namaz bir araç. Araçlar›n› ortaya koymadan önce, gerek ulusal düzeyde gerekse yerel düzeyde üniversite-sanayi iflbirli¤inden ne beklendi¤inin somut olarak ortaya koyul-
safeler kaydedildi. Üniversite ve sanayiyi buluflturarak ortak ifl üretmelerini sa¤layacak arayüzler ve araçlar tan›mland›. Örne¤in teknokentler sanayinin daha geliflmifl oldu¤u illerimizde çok etkin bir flekilde bu iflbirli¤inin en güzel örnekleri. TÜB‹TAK gibi Ar-Ge’ye destek sa¤layan proje fon kurulufllar›n›n destekleri gün geçtikçe art›yor. Bu fon kurulufllar›, bu desteklerde üniversitesanayi iflbirli¤ini özendiriyor ve hatta ço¤u zaman zorunlu k›l›yor. Bu desteklerle kurumsal yap›s›n› güçlendirerek büyüyen ve rekabet gücü artm›fl birçok sanayi kuruluflu var. Daha güçlü bir Türkiye için bu iflbirli¤ini sürekli k›labilecek yeni mekanizmalara ihtiyaç var. fiimdi üniversite-sanayi iflbirli¤ini böl-
kültürünün art›rmak için gerekli proje destekleri sürekli artmaktad›r. Ülkemiz sanayicilerinin bu desteklerden faydalanabilmeleri için kurumsal yap›lar›n› güçlendirmeleri gerekiyor. Bunun olmazsa olmaz birinci ön koflulu, personel kalitesinin iyilefltirilmesidir. Özellikle üretim yapan sanayi kurulufllar›n›n muhakkak mühendisler istihdam etmelidir.” mas› gerekiyor. Her iki taraf›n beklentilerinin çak›flt›¤› durumda iyi bir sinerji oluflacakt›r. En genel anlamda ana hedef, kendi teknolojisini üretebilen ve her anlamda daha az ba¤›ml›, kendi kendine yeten, yüksek refah düzeyini yakalam›fl bir Türkiye. Bu hedefte toplumun bütün dinamiklerini ve tabi ki üniversiteleri ve sanayiyi buluflturmam›z gerekiyor. Üniversite-sanayi iflbirli¤i, bir yandan sanayiye bilimi bütün ifl süreçlerine katarak verimi, kaliteyi ve rekabet gücünü art›rma f›rsat›n› verirken, di¤er yandan da üniversiteye toplumsal fayda için çok belirgin somut bir çal›flma alan› f›rsat› sunarak kendini yenileme flans›n› vermektedir. Gelelim ülkemizdeki duruma. Son zamanlarda bu anlamda çok önemli me-
gemizdeki durumundan bahsedeyim: KTÜ, Türkiye’nin en eski dördüncü üniversitesi. Geliflmifl fiziki altyap›s›, deneyimli personel gücü, e¤itim ve araflt›rma deneyimi ile Türkiye’nin en önde gelen üniversitelerinden biri. Bölge sanayi, di¤er geliflmifl sanayi bölgeleri ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda daha az geliflmifl. Trabzon, tarihte de oldu¤u gibi daha çok bir ticaret flehri kimli¤i ile ön planda. KTÜ’yü bölge sanayi ile buluflturmak için her iki taraf istekli ve bu amaçla yap›lan faaliyetler süregelmekte. Geçti¤imiz y›llarda ö¤retim üyelerimizi çal›flma alanlar›na göre grupland›rarak ilimizdeki farkl› sanayi sektörlerine ziyaretler organize etmifl ve farkl› toplant›lar düzenlemifltik. Taraflar birbirini tan›m›fl,
expo
“ Ülkemiz sanayicisinin AR-GE ve inovasyon
75 moment
önemi her geçen gün daha önemli hale geliyor. Ancak, yetkin ve yeterli personel gücü ile teknolojik rekabete kat›labilinir. Yukar›da da belirtti¤im gibi ülkemiz sanayicisinin AR-GE ve inovasyon kültürünün art›rmak için gerekli proje destekleri sürekli artmaktad›r. Ülkemiz sanayicilerinin bu desteklerden faydalanabilmeleri için kurumsal yap›lar›n› güçlendirmeleri gerekiyor. Bunun olmazsa olmaz birinci ön koflulu, personel kalitesinin iyilefltirilmesidir. Özellikle üretim yapan sanayi kurulufllar›n›n muhakkak mühendisler istihdam etmelidir. Asl›nda, kurumsallaflabilmek için iflgücünün profesyonellefltirilmesi ve iyilefltirilmesi süreklilik arz eden bir süreçtir. Bu hedefte yap›lacak yat›r›mlar›n çok k›sa bir süre içerisinde kat kat fazlas›yla geri dönüflü olacakt›r. ‹novasyon, esas›nda, yeni düflüncenin ve yarat›c›l›¤›n ürünüdür. Bu nedenle, özellikle KOB‹ ler personel yap› ve politikalar›n› inovasyon yaratacak veya inovasyona yön verecek flekilde yeniden gözden geçirmeli ve düzenlemelidir. Bunun için öncelikli koflul, muhakkak iyilerle çal›flmakt›r. Bu amaçla firmalar, elaman al›m›nda mutlaka nitelikli olanlar› istihdam etmeli ve mevcut elemanlar›n›n kiflisel geliflimi için sürekli olarak hizmet içi e¤itime yönelmelidir. Hat›rgönül iliflkilerinden uzak, sadece ve sadece liyakat esas al›narak oluflturulan bir personel yap›s›, teknoloji üretimi, verimlilik, kalite ve inovasyon gibi rekabet üstünlü¤üne yol veren birçok faaliyetin önkofluludur. Karadeniz Teknik Üniversitesi Makine Mühendisli¤i olarak, sürekli bir kalite anlay›fl› içerisinde, e¤itim faaliyetlerimizin bütün süreçlerini gözden geçiriyor ve ça¤›n beklentilerine göre sürekli olarak yeniliyoruz. Bu nedenle, mezunlar›m›za güveniyor ve onlar›n çal›flacaklar› kurumlara çok fley katacaklar›na ve sektörün beklentilerine en iyi flekilde cevap verebileceklerine yürekten inan›yoruz.
expo
ÜN‹VERS‹TELERDEN
moment
76
somut bir iflbirli¤i için neler gerekli oldu¤u tart›fl›lm›flt›. KTÜ ve TTSO bünyesinde gerçeklefltirdi¤imiz birçok toplant›da, bu konudaki görüfllerimi kat›l›mc›larla paylaflm›flt›m. ‹stek üzerine baz› sorunlar› çözmek ve AR-GE ad›na neler yap›labilece¤i konusunda bölgemiz sanayi kurulufllar›na yapt›¤›m ziyaretlerden edindi¤im genel tecrübe fludur: Bölge sanayi daha çok temel mühendislik bilgisine ihtiyaç duyuyor. Buna karfl›n bölgemizde mühendis eleman istihdam› düflük seviyede. Sanayi aç›s›ndan bu iflbirli¤ini bafllatman›n birinci koflulu kan›mca; “mühendis istihdam etmek”. Di¤er bir deyiflle, üniversitenin en önemli ç›kt›s› olan yetiflmifl ve donan›ml› insan kayna¤›na yat›r›m yapmak. Yine, sanayi aç›s›ndan bu iflbirli¤i yolunda at›lmas› gereken di¤er bir önemli bir ad›m; “Ar-Ge ve teknoloji üretme niyetini somut olarak ortaya koymas› ve bununla ilgili farkl› proje fon kurulufllar› taraf›ndan sunulan kaynaklar›ndan yararlanma niyeti”dir. Üniversite-sanayi iflbirli¤ine fliddetle ihtiyaç duyan bu proje f›rsatlar› giderek artmakta ve firmalar›n teknolojik olarak yenilenmesi ve kendi teknolojilerini gelifltirmesine f›rsat vererek rekabet güçlerinin artmas›na katk›da bulunmaktad›r. fiimdi gelelim üniversite taraf›na ve tabi ki özelefltiriye. Geliflmifl dünya üniversitelerinde araflt›rmac›lar üniversitelerine d›flardan kaynak sa¤layabilmek için sürekli olarak proje peflindedir ve “proje bulma, gelifltirebilme ve sonuçland›rabilme” yükselebilmenin en önemli ölçütlerinden biridir. Son y›llarda üniversitelerimizde atama ve yükseltmede getirilen baz› ölçütlerle, bilimsel araflt›rma ve uluslar aras› yay›n say›s›nda ciddi art›fllar oldu. Geliflmifl ülkelerinkine benzer, “sanayi ile iflbirli¤ini” özendirici yeni ölçütlerin tan›m› bu ba¤lamda faydal› olarak, bilimsel araflt›rmalar›n yönünü teknolojik araflt›rmalara çevirebilir. Böylelikle bilginin ekonomik fayda ve katma de¤er yaratma süreci kendili¤inden oluflmufl olacak; örne¤in, patent gelifltirebilme makale üretebilme kadar önemli hale gelecektir. Bilimsel ve teknolojik olarak geliflmek ve üstünlük sa¤layabilmek için, araflt›rmac›lar, sanayi iliflkilerini gelifltirmek ve ilgilerini ekonomik ve sosyal fayda sa¤layacak
araflt›rma alanlar›na yönlendirmek zorundad›r. Karadeniz Teknik Üniversitesi Makina Mühendisli¤i Bölümü’nün vizyonunu ve misyonunu anlat›r m›s›n›z? Özülkü (Vizyon): “En iyilerin tercihi olmak” En iyilerin tercih etti¤i, ulusal ve uluslar aras› sayg›nl›¤›n› olan, e¤itim, araflt›rma ve gelifltirmede öncü ve yenilikçi bir bölüm olmak. Özgörev (Misyon) Lisans ve lisansüstü seviyede, ça¤dafl, kapsaml› ve güçlü makine mühendisli¤i e¤itimi vermek, nitelikli, özgün ve yenilikçi araflt›rmalar yaparak bilimsel ve teknolojik geliflmeye katk› sa¤lamak, sanayi ve devlet kurumlar› ile yak›n iflbirli¤i içinde olarak bölgesel ve ulusal kalk›nmaya katk› sa¤-
lamak. KTÜ Makine Mühendisli¤i Bölümü Lisans Program› E¤itim Amaçlar›’n› ise; sürekli kendini yenileme ve yaflam boyu ö¤renme iste¤iyle mühendisli¤in ve teknolojinin de¤iflen ihtiyaçlar›na cevap verebilecek, bilgili, yetenekli ve ça¤dafl makine mühendisleri yetifltirmek. Edindi¤i temel makine mühendisli¤i bilgisi ve analitik, deneysel ve say›sal yeteneklerle mühendislik problemlerini sistematik bir yaklafl›mla ele alan ve çözen makine mühendisleri yetifltirmek. Kendine güvenen ve giriflimci makine mühendisleri yetifltirmek. ‹letiflim becerisi güçlü ve ekip çal›flmas›na yatk›n makine mühendisleri yetifltirmek. Etik de¤erlere sayg›l› ve ça¤›n sorunlar›na duyarl› makine mühendisleri yetifltirmek olarak özetleyebilirim.
gรถstergeler gรถstergeler
gรถstergeler gรถstergeler
GÖSTERGELER
Makine ihracat›m›z 8,5 milyar dolar› aflt›
expo
ÜLKEM‹Z MAK‹NE ‹HRACATI 2008 YILININ ‹LK 9 AYLIK DÖNEM‹NDE GEÇT‹⁄‹M‹Z YILIN Efi ZAMAN D‹L‹M‹NE GÖRE YÜZDE 31 ORANINDA ARTIfi GÖSTEREK 8 M‹LYAR 570 M‹LYON DOLARA ULAfiTI.
moment
78
4. fasl›n tamam› ve 84. fas›l d›fl› Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›ndan oluflan makine sektörü toplam› rakamlar›na göre 2008 y›l›n›n ilk dokuz ayl›k dönem ihracat› bir önceki y›l efl dönemine k›yasla yüzde 31 artarak 8 milyar 570 milyon dolar seviyesinde kaydedilmifl. Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan›na giren GT‹P’ler kapsam›nda belirlenen Türkiye geneli ihracat kay›tlar›na göre ise; 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde ihracat kay›t rakam› 3 milyar 983 milyon dolar iken, bu rakam 2008 y›l› ayn› döneminde yüzde 38,1 oran›nda art›fl göstererek 5 milyar 499 milyon dolara ç›km›fl. ‹hracat kay›t rakamlar› mal gruplar› baz›nda incelendi¤inde ise; 2008 y›l› OcakEylül döneminde, ihracat›nda en yüksek art›fl gerçekleflen kalemler yüzde 113 ile Savunma Sanayi ‹çin Silah ve Mühimmat, yüzde 105,1 ile Ambalaj Makineleri ve yüzde 61 ile Tar›m ve Ormanc›l›k Makineleri olmufl. 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde ihracat›nda gerileme görülen mal gruplar› ise; Büro Makineleri ve Deri ‹flleme Makineleri olarak kaydedilmifl durumda. OA‹B ifltigal alan›na giren ürünler itibariyle, mal gruplar›n›n sektör ihracat›ndan ald›klar› paylar incelendi¤inde; 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde; yüzde 14,9 pay ile ‹nflaat ve Madencilikte Kullan›lan Makineler birinci, yüzde 12,5 pay ile En-
8
düstriyel Klimalar ve So¤utma Makineleri ikinci, yüzde 10,8 pay ile Tak›m Tezgahlar› üçüncü s›rada yer al›yor. Ülkeler itibariyle ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde ise; 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde en fazla ihracat yap›lan ilk üç ülke Almanya, Rusya Federasyonu ve ABD olmufl. Söz konusu dönemde ilk on ülke aras›nda en büyük ihracat art›fl› yüzde 71 ile Azerbaycan’a yönelik olarak gerçekleflmifl. An›lan ülkeye ihracat›m›z 153 milyon dolar seviyesine ulaflm›fl.
AZERBAYCAN VE ‹RAN EN HIZLI GEL‹fiEN PAZARLAR Türkiye makine ihracat›n›n en h›zl› flekilde artt›¤› ülkenin 2008 y›l› Ocak-Eylül dönemi için Azerbaycan oldu¤u görülüyor.
Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 89 milyon 573 milyon dolarl›k makine ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemine gelindi¤inde ise yüzde 71 oran›nda art›flla 153 milyon 197 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. Azerbaycan’›n ard›ndan gelen ‹ran’da ihracat›m›z›n en h›zl› yükseldi¤i ikinci pazar durumunda. ‹ran’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde Türkiye’den 110 milyon 197 bin dolarl›k makine ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n efl dönemine gelindi¤inde ise yüzde 66’l›k yükseliflle 182 milyon 465 bin dolar ihracat rakam› kaydedilmifl. ‹hracat›nda h›zl› art›fl yaflanan bir di¤er ülke ise ‹talya. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 157 milyon 33 bin dolarl›k makine ihracat› yap›lm›flken
ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT GERÇEKLEfiT‹R‹LEN ‹LK ON ÜLKE (2007-2008 YILLARI OCAK-EYLÜL DÖNEM‹) ÜLKE ALMANYA RUSYA FED. ABD ‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA ROMANYA ‹RAN AZERBAYCAN-NAH. IRAK D‹⁄ER TOPLAM Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›
2007 YILI Miktar 63,212,532 36,445,409 20,628,587 68,295,393 41,980,381 29,624,830 26,651,814 22,407,817 17,885,967 24,162,829 399,082,653 750,378,212
De¤er 410,211,531 238,373,729 225,558,621 255,571,752 157,033,369 153,014,273 148,045,640 110,197,724 89,573,483 118,593,974 2,077,278,744 3,983,452,841
2008 YILI Miktar 75,368,783 48,169,889 31,925,814 63,393,840 46,889,077 32,452,478 26,841,459 32,147,065 20,978,134 25,436,488 445,383,437 848,986,464
De¤er 516,317,748 354,314,312 325,383,047 266,134,241 235,309,103 214,200,225 183,785,229 182,465,378 153,197,940 130,918,419 2,937,594,261 5,499,619,903
(%) DE⁄‹fi‹M Miktar 19 32 55 -7 12 10 1 43 17 5 12 13.1
De¤er 26 49 44 4 50 40 24 66 71 10 41 38.1
MAK‹NE VE AKSAMLARI SEKTÖRÜNÜN TAMAMINA ‹L‹fiK‹N ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI
2008 y›l›n›n ilk dokuz ayl›k döneminde ise yüzde 50 yükseliflle 235 milyon 309 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. ‹talya’n›n ard›ndan makine ihracat art›fl h›z›m›z en fazla oldu¤u ülke Rusya Federasyonu. Bu ülkeye olan ihracat›m›zda geçti¤imiz y›l›n ilk 9 ayl›k dönemine göre 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül efl zaman dilimde yüzde 49 oran›nda yükselifl kaydedilmifl. Türkiye makine ihracat›n›n en fazla oldu¤u ülkeler incelendi¤inde ise Almanya, Rusya Federasyonu, ABD, ‹ngiltere ve ‹talya olarak s›ralan›yor. Almanya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 410 milyon 211 bin dolarl›k makine ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemine gelindi¤inde ise yüzde 26 oran›nda art›fl sa¤lanarak 516 milyon 317 bin dolar de¤erine ulafl›lm›fl. Makine ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u ikinci ülke ise Rusya Federasyonu. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde Türki-
OCAK-EYLÜL 2008
(%) De¤iflim
De¤er ($) 136,802,923 135,875,746
Miktar Kg 28,323,788 7,169,435
De¤er ($) 202,546,888 171,637,057
Miktar kg 9.9 -23.5
De¤er ($) 48.1 26.3
392,346,283 1,037,660,857 180,707,462 1,334,685,929
56,066,425 61,466,057 29,108,646 297,816,301
474,792,325 1,238,477,883 255,470,660 1,560,970,884
9.4 2.9 28.2 -0.9
21.0 19.4 41.4 17.0
146,565,558 146,164,968
24,495,361 28,139,217
198,989,332 209,290,476
7.3 11.1
35.8 43.2
197,545,100
42,503,403
292,058,880
30.8
47.8
192,160,753
61,005,346
309,470,658
29.9
61.0
105,341,788
24,339,518
129,722,707
12.5
23.1
571,225,767
205,718,541
818,806,290
19.1
43.3
31,132,862
4,175,402
44,805,660
14.9
43.9
635,249,425
202,765,093
786,932,470
5.9
23.9
32,460,316 166,139,997
2,892,479 29,992,070
66,565,376 210,291,351
34.5 6.4
105.1 26.6
5,514,893
956,729
5,261,539
-35.2
-4.6
52,758,488
7,062,631
74,184,773
12.7
40.6
431,399,781 82,508,424 58,539,582 114,093,159
89,929,217 2,834,118 7,712,761 10,509,426
593,802,226 96,799,593 74,679,680 243,023,814
17.0 3.8 11.6 -29.9
37.6 17.3 27.6 113.0
354,661,914
72,162,030
512,218,470
17.0
44.4
6,541,541,974
1,297,143,994
8,570,798,990
9.2
31.0
expo
OCAK-EYLÜL 2007
79
Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar› Not: 12'li GT‹P baz›nda ihracat kay›t rakamlar›na "www.makinebirlik.com" web sitesinin "‹statistik" bölümünden ulaflabilirsiniz.
ye’den 238 milyon 373 bin dolar makine ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde yakalanan yüzde 49 art›flla 354 milyon 314 bin dolar makine ihracat› olmufl. Rusya Federasyonu’nun ard›ndan ise makine ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u üçüncü ülke ise ABD. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Ey-
lül döneminde 225 milyon 558 bin dolarl›k makine ihracat› söz konusu iken 2008’in Ocak-Eylül döneminde yüzde 44 art›flla 325 milyon 383 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. ‹ngiltere ise makine ihracat›m›z›n dördüncü en büyük pazar› olarak karfl›m›za ç›k›yor. ‹ngiltere’ye 2007 y›l›n›n OcakEylül döneminde 255 milyon 571 bin do-
moment
Miktar Kg REAKTÖRLER VE KAZANLAR 25,767,905 TÜRB‹N-TURBOJET, 9,365,978 TURBOPROPELLERLER.AKS., PARÇ. POMPA VE KOMPRESÖRLER 51,245,475 MOTORLAR 59,757,485 VANALAR 22,709,956 KL‹MALAR, SO⁄UTUCU 300,540,178 VE DONDURUCULAR ISITICILAR VE FIRINLAR 22,830,011 HADDE VE DÖKÜM MAK., 25,324,851 KALIPLAR, AKS. VE PARÇ. GIDA SAN. MAK‹NELER‹, AKS. 32,495,140 VE PARÇ. TARIM VE ORMANCILIKTA 46,948,429 KULLANILAN MAK., AKS., PARÇ. YÜK KALDIRMA,TAfiIMA VE 21,625,712 ‹ST‹FLEME MAK., AKS., PARÇ. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K 172,773,753 MAK. AKS. PARÇ. KA⁄IT ‹MAL‹ VE 3,635,354 MATBAACILIK MAK. D‹⁄ER YIKAMA, KURUTMA 191,479,930 MAK., AKS. PARÇ. AMBALAJ MAK‹NELER‹ 2,150,799 TEKST‹L VE KONFEKS‹YON 28,180,124 MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT 1,476,973 MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K 6,267,215 ‹fiL. VE ‹MAL‹ MAK. TAKIM TEZGAHLARI 76,867,315 BÜRO MAK‹NELER‹ 2,730,509 RULMANLAR 6,909,758 SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH 914,988,162 VE MÜH‹MMAT D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM 61,654,651 VE PARÇALAR TOPLAM 1,187,725,665
GÖSTERGELER ORTA ANADOLU MAK‹NE VE AKSAMLARI ‹HRACATÇILARI B‹RL‹⁄‹ ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹HRACAT KAYIT RAKAMLARI
expo
OCAK-EYLÜL 2007
moment
80
OCAK-EYLÜL 2008
(%) De¤iflim
MAL GRUBU ADI
Miktar (Kg)
De¤er ($)
$/KG
Miktar (Kg)
De¤er ($)
$/KG Miktar
De¤er
REAKTÖRLER VE KAZANLAR TÜRB‹NLER, TURBOJETLER, AKS. VE PRÇ. POMPALAR VE KOMPRESÖRLER VANALAR ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK. ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR HADDE VE DÖKÜM MAK., KALIPLAR,AKS. VE PRÇ. GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹, AKS. VE PARÇ. TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ YÜK KALDIRMA, TAfiIMA VE ‹ST‹FLEME MAK. ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹K MAK‹NELER‹ KA⁄IT ‹MAL‹NE VE MATBAACILI⁄A MAHSUS MAK. D‹⁄ER ENDÜSTR‹YEL YIKAMA, KURUTMA MAK. AMBALAJ MAK‹NELER‹, AKSAM VE PARÇALARI TEKST‹L VE KONFEKS‹YON MAK‹NELER‹ DER‹ ‹fiLEME VE ‹MALAT MAK‹NELER‹ KAUÇUK, PLAST‹K, LAST‹K ‹fiLEME MAK‹NELER‹ TAKIM TEZGAHLARI MOTORLAR BÜRO MAK‹NELER‹ RULMANLAR SAVUNMA SAN.‹Ç‹N S‹LAH VE MÜH‹MMAT D‹⁄ER MAK‹NELER, AKSAM VE PARÇALAR TOPLAM
25,767,905 9,365,978
136,802,923 135,875,746
5.3 14.5
28,323,788 7,169,435
202,546,888 171,637,057
7.2 9.9 23.9 -23.5
48.1 26.3
51,245,475 22,709,956 128,795,491
392,346,283 180,707,462 585,015,350
7.7 8.0 4.5
56,066,425 29,108,646 128,029,582
474,792,325 255,470,660 686,323,495
8.5 8.8 5.4
9.4 28.2 -0.6
21.0 41.4 17.3
19,958,698 25,324,851
129,078,620 146,164,968
6.5 5.8
20,273,105 28,139,217
171,310,422 209,290,476
8.5 7.4
1.6 11.1
32.7 43.2
32,495,140
197,545,100
6.1
42,503,403
292,058,880
6.9
30.8
47.8
46,948,429 21,625,712
192,160,753 105,341,788
4.1 4.9
61,005,346 24,339,518
309,470,658 129,722,707
5.1 5.3
29.9 12.5
61.0 23.1
172,773,753 3,635,354
571,225,767 31,132,862
3.3 8.6
205,718,541 4,175,402
818,806,290 44,805,660
4.0 10.7
19.1 14.9
43.3 43.9
920,839
8,275,085
9.0
785,835
11,111,235
14.1 -14.7
34.3
2,150,799
32,460,316
15.1
2,892,479
66,565,376
23.0
28,180,124 1,476,973 6,267,215
166,139,997 5,514,893 52,758,488
5.9 3.7 8.4
29,992,070 956,729 7,062,631
210,291,351 5,261,539 74,184,773
7.0 6.4 5.5 -35.2 10.5 12.7
76,867,315 38,255 806,911 6,909,758 14,988,162
431,399,781 358,445 8,482,540 58,539,582 114,093,159
5.6 9.4 10.5 8.5 7.6
89,929,217 32,816 456,401 7,712,761 10,509,426
593,802,226 453,087 4,669,418 74,679,680 243,023,814
6.6 17.0 37.6 13.8 -14.2 26.4 10.2 -43.4 -45.0 9.7 11.6 27.6 23.1 -29.9 113.0
51,125,118
302,032,933
5.9
63,803,691
449,341,888
7.0
24.8
48.8
750,378,212
3,983,452,841
5.3
848,986,464
5,499,619,903
6.5
13.1
38.1
34.5 105.1 26.6 -4.6 40.6
Kaynak: Tüm ‹hracatç› Birlikleri Kay›tlar›
lar ihracat yapan Türk makinecileri 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemine gelindi¤inde ise bu de¤eri yüzde 4 oran›nda art›rarak 266 milyon 134 bin dolar seviyesine yükseltmifller. Makine ihracat›m›z›n beflinci en büyük pazar› ise ‹talya olmufl. ‹talya’ya 2007 y›l›n›n ilk 9 ayl›k döneminde 157 milyon 33 bin dolarl›k makine ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde yüzde 50’lik art›flla 235 milyon 309 bin dolar de¤erine ulafl›lm›fl.
HANG‹ MAL GRUBUNDA HANG‹ ÜLKEYE EN FAZLA ‹HRACAT YAPILDI? 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde mal gruplar› baz›nda en fazla ihracat yap›lan ülkeler ise, ‹nflaat ve Madencilik Makinelerinde; Almanya, Rusya Federasyonu ve ‹talya; Endüstriyel Klimalar ve So¤utucularda; ‹ngiltere, Irak ve Fransa, Tak›m Tezgâhlar›nda; Bursa Serbest Bölgesi, Almanya ve Rusya Federasyonu, Pompa ve Kompresörlerde; Almanya, Rusya Federasyonu ve Romanya, Tar›m ve Ormanc›l›k Makinele-
rinde; ABD, Fas ve Bulgaristan, G›da ‹flleme Makinelerinde; Almanya, Rusya Federasyonu ve Irak, Vanalarda; Almanya, Rusya Federasyonu ve Libya, Tekstil ve Konfeksiyon Makinelerinde; M›s›r, Bangladefl ve Etiyopya, Hadde ve Döküm Makinelerinde; ‹talya, Rusya ve Almanya, Reaktör ve Kazanlarda; ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi, ‹ngiltere ve ‹spanya, Savunma Sanayiine Yönelik Silah ve Mühimmatta; Nijerya, Hollanda ve Gürcistan, Türbin ve Turbojetlerde; ABD, Fransa ve ‹ran, Endüstriyel Is›t›c› ve F›r›nlarda; Almanya, Fransa ve Rusya Federasyonu, Yük Kald›rma, Tafl›ma ve ‹stifleme Makinelerinde; Rusya Federasyonu, ABD ve Romanya, Kauçuk, Plastik, Lastik ‹flleme Makinelerinde; Rusya Federasyonu, ‹ran ve Romanya, Rulmanlarda; Almanya, Fransa ve ‹ngiltere, Ambalaj Makinelerinde ise; ‹talya, Polonya ve Azerbaycan olmufl.
ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi) ÜLKE
2007 YILI
ALMANYA FRANSA RUSYA FED. MISIR ‹RAN
Miktar (Kg) 2.014.800 1.051.041 959.961 355.429 126.576
De¤er ($) $/kg 19.170.332 9,51 12.866.224 12,24 6.076.303 6,33 2.406.327 6,77 1.028.320 8,12
Miktar (Kg) 2.989.092 1.104.648 1.605.218 785.199 701.743
2008 YILI
(%) DE⁄‹fi‹M
De¤er ($) $/kg 28.912.561 9,67 15.986.233 14,47 10.868.749 6,77 8.506.965 10,83 6.314.605 9,00
Miktar De¤er 48,4 50,8 5,1 24,2 67,2 78,9 120,9 253,5 454,4 514,1
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- Eylül Dönemi) OCAK-EYLÜL 2007 M‹KTAR (kg) 19.958.698
DE⁄ER (dolar) 129.078.620
OCAK-EYLÜL 2008 M‹KTAR (kg) 20.273.105
DE⁄ER (dolar) 171.310.422
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 1,6
DE⁄ER (dolar) 32,7
2008 y›l›nda ihracat rakamlar›m›zdaki art›fl, firmam›z›n portföyündeki pazarlar haricinde yeni pazar hedefleri koymas› ve bu hedeflere ulaflmas›yla alakal›d›r. Bu y›l içerisinde ihraç edilen makine ve tesislerin ço¤unlu¤unu endüstriyel flekilde, yüksek kapasiteli ekmek ve unlu mamul imalat›nda kullan›lan sistemler oluflturmaktad›r. Her ne kadar ihracat›m›z para birimi olarak art›fl göstermifl olsa bile 2008 y›l›nda adet olarak yap›lan yurt d›fl› hareketimiz maalesef önceki y›llara göre ve 2008 ihracat hedeflerimize göre yeterli olmam›flt›r. Yat›r›m mal› üretmekte ve satmaktay›z. Son zamandaki global ekonomik ve finansal geliflmelere bakt›¤›m›zda tüm dünya ülkeleri için yavafllam›fl bir büyüme dönemi bafllam›fl bulunmaktad›r. Bu durum 2008 y›l›n›n son çeyre¤i ve 2009 y›l›nda ülkemizi de önemli ölçüde etkileyece¤ini tahmin etmekteyiz. Daralan finansal piyasalar, kredi imkânlar›n›n azalmas› yat›r›m planlar›n›n ertelenmesine, yat›r›mc›y› çok daha tedbirli ve uzun vadeli davranmaya sevk edecektir. Döviz kurlar› üzerinde gözlemlenen yükselifl ihracattaki rekabet gücümüzü artt›raca¤› yönde de¤erlendirilse bile;
expo
Daralan finansal piyasalar, kredi imkânlar›n›n azalmas› nedeniye daha temkinli davranmal›y›z.
imalat sektörü hammadde tedariki konusunda iç piyasalar dahil dövize ba¤›ml› olarak çal›flmaktad›r. H›zl› art›fllar maliyet enflasyonu oluflturmakta ve bu durum ürün maliyetlerine yans›maktad›r. Biz imalatç›lar dövizin uzun vadede istikrarl› art›fl göstermesini arzu ederiz. Sektör için makine ve ekipman üreten firmalar›n yaflad›klar› problemleri ortaya koymak ve çözüm bulmak için Yönetim Kurulu Baflkanl›¤›n›z› firmam›z ortaklar›ndan Say›n Osman Toprak’›n üstendi¤i “Ekmek ve Unlu Mamul makineleri Sanayicileri Derne¤i” EKMADER kurulmufltur. Bu derne¤in çal›flmalar›n›n sektörümüze önemli ölçüde faydas› olaca¤›na inanmaktay›z. Leasing sektörünün yat›r›mlar›m›za ve sat›fllar›m›za olan deste¤i, KDV kanununda yap›lan son de¤iflikliklerle, önemli ölçüde azalm›fl ve 2008 y›l› iç pazar sat›fllar›m›z› ciddi oranlarda etkilemifltir. Makine ve teçhizat yat›r›m› konusunda biz imalatç›lar kadar ekmek ve unlu mamul imalatç›s›n› destekleyecek, yat›r›ma ve yenilenmeye teflvik edecek çözüm ve desteklere ihtiyaç vard›r. ‹flimiz ekmek ve unlu mamul üreticileri ile do¤rudan iliflki kurmam›z› gerektirmektedir. Müflteri istekleri sektöre sunaca¤›m›z yeni ve gelifltirilmifl ürün özelliklerimizi belirler. Bu istekleri en kaliteli flekilde biçimlendirmek, projelendirmek, kullan›ma sunmak firmam›z Ar-Ge’si görevleri aras›ndad›r. Ar-Ge çal›flmalar›na aç›k olmayan imalatç›n›n sektörde uzun süreli hizmet verme imkan› olmayaca¤› gibi sektörümüze de zarar› olacakt›r. KOBI’ ler dahil olmak üzere sanayi kurulufllar›na aç›k olan Ar-Ge teflvik uygulama mekanizmas›n›n çok daha iyi flekilde çal›flt›r›lmas› sektörel geliflmeyi ve büyümeyi h›zland›racakt›r ve ülkemize yüksek katma de¤er getirecektir.
81 moment
ihracat› geçen y›l›n Ocak-Eylül dönemine göre 2008 y›l›nda yüzde 253,5 oran›nda artm›fl.
Sarmafl›k Makina ‹thalat-‹hracat Sorumlusu
Türkiye endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde de yükselifline devam ediyor. 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 129 milyon 78 bin dolar olan endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat›m›z 2008 y›l›n›n OcakEylül dönemine gelindi¤inde yüzde 32,7 oran›nda yükselifl göstererek 171 milyon 310 bin dolar seviyesini yakalam›fl durumda. Endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Almanya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde Türkiye’den 19 milyon 170 bin dolarl›k endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde ise bu de¤erin yüzde 48,4 oran›nda art›flla 28 milyon 912 bin dolara ulaflt›¤› kaydedilmifl. Endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar mal grubunda ihracat›m›z›n en fazla oldu¤u ikinci ülke ise Fransa. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n OcakEylül döneminde 12 milyon 866 bin dolar olan endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döne-
minde ise yüzde 24,2 art›flla 15 milyon 986 bin dolar olmufl. Bu mal grubundaki üçüncü en büyük ihracat pazar›m›z ise Rusya Federasyonu. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 6 milyon 76 bin dolarl›k endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 78,9 de¤er art›fl›yla 10 milyon 868 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. Endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat›m›zdaki en h›zl› art›fllar›n yafland›¤› ülkeler ise ‹ran, Yunanistan ve M›s›r olarak s›ralan›yor. ‹ran’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 1 milyon 28 bin dolarl›k endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n OcakEylül döneminde yüzde 514,1 oran›nda yüksek bir art›fl yaflanarak 6 milyon 314 bin dolar de¤erine ulafl›lm›fl. Yunanistan da bu mal grubu için ihracat art›fl oran›m›z›n en h›zl› oldu¤u ikinci ülke konumunda. Yunanistan’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 1 milyon 206 bin dolar endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›na gelindi¤inde ise yüzde 333 art›flla 5 milyon 224 bin dolar olmufl. 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde en h›zl› art›fl›n yafland›¤› üçüncü ülke ise M›s›r. Bu ülkeye yap›lan endüstriyel ›s›t›c›lar ve f›r›nlar
Reyhan Toprak
ENDÜSTR‹YEL ISITICILAR VE FIRINLAR
GÖSTERGELER
expo
ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹
moment
82
Makine ihracat›m›z›n en önemli kalemlerinden biri olan ve son dönemlerde sektör ihracat›m›zda ilk s›rada yer alan endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde de ilerleyifline devam ediyor. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 585 milyon 15 bin dolar olarak gerçekleflirken 2008 senesinin ayn› döneminde bu rakam yüzde 17,3 oran›nda artarak 686 milyon 323 bin dolar seviyesine ç›km›fl durumda. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z miktar baz›nda incelendi¤inde ise 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 0,6 oran›nda bir düflüfl yafland›¤› kaydediliyor. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda 2008 Ocak-Eylül döneminde ilk s›rada 94 milyon 741 bin dolar tutar›nda ihracat ile ‹ngiltere yer al›yor. Bu ülkeyi 45 milyon 659 bin dolar tutar›nda ihracat ile Irak, 39 milyon 548 bin dolar tutar›nda ihracat ile Fransa ve 38 milyon
524 bin dolar tutar›nda ihracat ile Rusya Federasyonu takip ediyor. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda 2008 Ocak-Eylül döneminde ihracat›m›zda ilk on s›ra içerisinde yer alan ülkeler aras›nda de¤er baz›nda en büyük art›fl, bir önceki seneye göre ihracat›m›z› yüzde 40,6 oran›nda büyüttü¤ümüz Irak pazar›nda görülüyor. Bu ülkeyi yüzde 28,5 oran›nda art›flla Almanya, yüzde 26,5 oran›nda büyüme ile Romanya ve yüzde 25 oran›nda büyüme ile Ukrayna takip ediyor. En-
ENDÜSTR‹YEL KL‹MALAR VE SO⁄UTMA MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi) ÜLKE
2007 YILI
‹NG‹LTERE IRAK FRANSA RUSYA FED. ROMANYA
Miktar (Kg) De¤er ($) 21.335.667 106.382.610 8.993.344 32.470.818 8.346.058 34.549.981 8.089.581 34.497.380 6.770.846 29.565.903
2008 YILI $/kg 4,99 3,61 4,14 4,26 4,37
Miktar (Kg) 17.861.542 11.569.486 8.062.419 7.289.408 6.955.053
De¤er ($) 94.741.963 45.659.561 39.548.996 38.524.760 37.397.503
(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 5,30 3,95 4,91 5,29 5,38
Miktar De¤er -16,3 -10,9 28,6 40,6 -3,4 14,5 -9,9 11,7 2,7 26,5
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE ‹NfiAAT VE MADENC‹L‹KTE KULLANILAN MAK‹NELER AKS. VE PARÇ. ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- A¤ustos Dönemi) OCAK-EYLÜL 2007 M‹KTAR (kg) 128.795.491
DE⁄ER (dolar) 585.015.350
OCAK-EYLÜL 2008 M‹KTAR (kg) 128.029.582
DE⁄ER (dolar) 686.323.495
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) -0,6
DE⁄ER (dolar) 17,3
düstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda 2008 Ocak-Eylül döneminde ihracat›m›zda ilk on s›ra içerisinde yer alan ülkeler aras›nda de¤er baz›nda bir önceki seneye göre düflüfl yaflad›¤›m›z ülkelerin ise yüzde 12,6 oran›nda düflüflle ‹spanya ve yüzde 10,9 oran›nda düflüflle bu ürün grubunda en çok ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ‹ngiltere oldu¤u görülüyor. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z› 2008 Ocak-Eylül döneminde miktar baz›nda inceledi¤imizde ise bir önceki senenin ayn› dönemine göre en büyük art›fl yaflad›¤›m›z ülkenin yüzde 28,6 oran›nda art›flla Irak oldu¤unu görüyoruz. Sektör ihracat›m›zda Irak d›fl›nda miktar baz›nda büyüme yaflad›¤›m›z ülkeler ise yüzde 6,4 oran›nda büyüme ile Bulgaristan, yüzde 2,7 oran›nda büyüme ile Romanya ve yüzde 0,4 oran›nda büyüme ile Almanya fleklinde s›ralan›yor. Endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›zda 2008 Ocak-Eylül döneminde ihracat›m›zda ilk on s›ra içeri-
sinde yer alan ülkeler aras›nda bu ülkeler d›fl›nda kalan tüm ülkelerde miktar baz›nda 2007 senesinin ayn› dönemine göre düflüfl yafland›. Bu ülkelerin bafl›nda yüzde 29,3 oran›nda düflüflle ‹spanya geliyor. ‹spanya’y› yüzde 20,3 oran›nda düflüflle Yunanistan, yüzde 16,3 oran›nda düflüflle ‹ngiltere, yüzde 9,9 oran›nda düflüflle Rusya Federasyonu, yüzde 4,3 oran›nda düflüflle Ukrayna ve yüzde 3,4 oran›nda düflüflle Fransa takip ediyor. 2008 y›l› OcakEylül döneminde endüstriyel klimalar ve so¤utma makineleri ihracat›m›z› miktar de¤er oran› üzerinden de¤erlendirdi¤imizde ise kilogram bafl›na en yüksek de¤erde ürün ihraç etti¤imiz ülkenin 7,52 dolarl›k de¤er ile Almanya oldu¤unu görüyoruz. Bu ülkeyi 6,06 dolarl›k de¤er ile ‹spanya ve 5,70 dolarl›k de¤er ile Bulgaristan takip ediyor. Söz konusu dönemde kilogram bafl›na en düflük de¤erde ürün ihraç etti¤imiz ülkenin ise 3,95 dolarl›k de¤er ile Irak oldu¤u görülüyor.
GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi) ÜLKE
2007 YILI
Miktar (Kg) ALMANYA 712.231 RUSYA FED. 3.007.693 IRAK 1.791.690 KAZAK‹STAN 3.145.257 ‹RAN 2.596.220
De¤er ($) $/kg 13.020.107 18,28 11.495.247 3,82 8.430.876 4,71 16.946.145 5,39 12.690.637 4,89
Miktar (Kg) 1.089.996 4.327.379 3.608.359 2.929.699 2.858.686
2008 YILI
(%) DE⁄‹fi‹M
De¤er ($) $/kg 18.674.225 17,13 17.173.981 3,97 16.816.052 4,66 16.544.505 5,65 16.476.684 5,76
Miktar De¤er 53,0 43,4 43,9 49,4 101,4 99,5 -6,9 -2,4 10,1 29,8
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- Eylül Dönemi) OCAK-EYLÜL 2007 M‹KTAR (kg) 32.495.140
DE⁄ER (dolar) 197.545.100
OCAK-EYLÜL 2008 M‹KTAR (kg) 42.503.403
DE⁄ER (dolar) 292.058.880
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 30,8
DE⁄ER (dolar) 47,8
ALTUNTAfi A.fi. Yönetim Kurulu Baflkan›
Eskiden sadece fiyat sat›c›s› olan firmalar›m›z gelinen noktada ürünlerinde dayan›kl›l›k, kalite ve ileri teknoloji gibi özelliklerin bulunmas›na dikkat ediyor. ‹fltigal etti¤imiz alan olan g›da sanayi makineleri sektörü olumlu bir çizgide ilerliyor. Zaten rakamlar da bu durumu aç›k olarak ortaya koyuyor. ‹nceledi¤imiz zaman bu y›l›n Ocak-Eylül döneminde sektör olarak gerçeklefltirmifl oldu¤umuz 292 milyon dolar tutar›ndaki ihracat›n bir önceki senenin ayn› döneminden yaklafl›k olarak yüzde 48 oran›nda fazla oldu¤unu görüyoruz. Bu büyüme bence çok önemli bir baflar›. Bu baflar›y› iki yönlü de¤erlendirmek gerekiyor. Öncelikle yüzde 48 çok büyük bir oran bunu görmek laz›m. ‹kinci olarak da genel olarak ekonomik veriler hep olumsuz sinyaller veriyorken bu
oranda bir büyümenin yaflanm›fl olmas› dikkat çekici. Art›k genel olarak makine sektöründe ülkemizin kabuk de¤ifltirdi¤ini görmemiz laz›m. Eskiden sadece fiyat sat›c›s› olan firmalar›m›z gelinen noktada ürünlerinde dayan›kl›l›k, kalite ve ileri teknoloji gibi özelliklerin bulunmas›na dikkat ediyor. Hatta üretilen makinelerde esteti¤e önem veren giriflimcilerimiz bile bulunuyor. Bütün bu geliflmeler de meyvelerini vermeye bafllad›. Genel olarak Türk makine sektörü, özel olarak da bizim sektörümüzde ihracat rakamlar›m›z ciddi olarak art›yor. Ülkemizin önemini görece geç fark etmifl oldu¤u makine sektöründe biz Türk makinecileri olarak kriz konuflulan böylesi dönemlerde bu baflar›lar› yakalayabiliyorsak ilerleyen dönemlerde daha büyük ifllere de imza atabiliriz diye düflünüyorum. Çünkü Türkiye bu potansiyelleri bünyesinde yeter kadar bar›nd›r›yor.
expo
Türkiye g›da sanayii makineleri ihracat› 2008 y›l›n›n OcakEylül döneminde de yükseliflini sürdürüyor. 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 197 milyon 545 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n OcakEylül dönemine gelindi¤inde ise yüzde 47,8 oran›nda art›flla 292 milyon 58 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. G›da sanayi makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise bu mal grubu için en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imiz ülkenin Almanya oldu¤u görülüyor. Almanya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde Türkiye’den 13 milyon 20 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› gerçeklefltirilmiflken 2008 y›l›n›n OcakEylül döneminde ise yüzde 43,3 oran›nda art›flla 18 milyon 674 bin dolar seviyesine ulafl›lm›fl. G›da sanayii makinelerindeki en büyük ikinci pazar›m›z ise Rusya Federasyonu. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 11 milyon 495 bin dolarl›k g›da sanayi makineleri ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-Ey-
Osman Altuntafl
83 moment
GIDA SANAY‹‹ MAK‹NELER‹
lül dönemine gelindi¤inde ise yüzde 49,4 art›flla 17 milyon 173 milyon dolar ihracat kaydedilmifl. G›da sanayii makinelerinde en fazla ihracat gerçeklefltirdi¤imiz üçüncü ülke ise Irak olmufl. Irak’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 8 milyon 430 bin dolar g›da sanayii makineleri ihracat› yap›l›rken 2008 y›l›n›n efl zaman diliminde bu de¤er yüzde 99,5 oran›nda art›fl göstererek 16 milyon 816 bin dolar olmufl. G›da sanayi makineleri ihracat›m›z›n en fazla ihracat art›fl› olan pazarlar› incelendi¤inde ise Cezayir’in bafl› çekti¤i görülüyor. Cezayir’e 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 3 milyon 803 bin dolarl›k g›da sanayii makineleri ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 224,4 yükseliflle 12 milyon 336 bin dolarl›k ihracat yap›lm›fl. Mersin Serbest Bölgesi’nin de g›da sanayi makineleri aç›s›ndan ihracat›n en fazla art›fl gösterdi¤i ikinci alan olarak dikkat çekiyor. Mersin Serbest Bölgesi’nden 2007 y›l›n›n OcakEylül döneminde 5 milyon 504 bin dolarl›k g›da sanayi makineleri ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemine gelindi¤inde ise yüzde 140,3 oran›nda art›flla 13 milyon 224 bin dolar de¤erine ulafl›lm›fl.
expo moment
84
Ülkemiz reaktör ve kazanlar ihracat› 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde de yükseliflini sürdürüyor. 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 136 milyon 802 bin dolar olan reaktör ve kazanlar ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde ise yüzde 48,1 oran›nda art›fl göstererek 202 milyon 546 bin dolar olmufl. Reaktör ve kazanlar ihracat›m›z›n en fazla yap›ld›¤› yerin ise ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi oldu¤u görülüyor. ‹stanbul Deri Serbest Bölgesi’nden 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 62 milyon 55 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› yap›lm›fl durumda. Reaktör ve kazanlar ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise birinci s›rada ‹ngiltere’nin yer ald›¤› görülüyor. ‹ngiltere’ye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 15 milyon 435 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemine gelindi¤inde ise bu de¤er yüzde 26,2 oran›nda yükseliflle 19 milyon 472 bin dolar olmufl. Reaktör ve kazanlar ihracat›m›z›n ülkeler baz›ndaki ikinci en büyük pazar› ise
REAKTÖR VE KAZANLAR TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi) ÜLKE
2007 YILI
Miktar (Kg) ‹ST.DER‹ SER. BÖL. 126.958 ‹NG‹LTERE 1.516.001 ‹SPANYA 2.066.900 ALMANYA 3.308.388 YUNAN‹STAN 1.911.338
De¤er ($) $/kg 634.119 4,99 15.435.683 10,18 10.804.161 5,23 26.677.964 8,06 5.549.686 2,90
Miktar (Kg) 4.037.016 1.807.486 1.057.525 2.980.926 2.849.108
2008 YILI
(%) DE⁄‹fi‹M
De¤er ($) $/kg 62.055.842 15,37 19.472.901 10,77 16.529.194 15,63 12.280.514 4,12 9.654.203 3,39
Miktar De¤er 19,2 26,2 -48,8 53,0 -9,9 -54,0 49,1 74,0
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE REAKTÖR VE KAZANLAR ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- Eylül Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 25.767.905
DE⁄ER (dolar) 136.802.923
OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 28.323.788
DE⁄ER (dolar) 202.546.888
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 9,9
DE⁄ER (dolar) 48,1
Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri Birli¤i Yönetim Kurulu Üyesi
REAKTÖR VE KAZANLAR
‹spanya. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 10 milyon 804 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n ayn› döneminde yüzde 53 oran›nda art›fl kaydedilerek 16 milyon 529 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. Reaktör ve kazanlar ihracat›m›zdaki üçüncü en büyük pazar ise Almanya. Söz konusu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 12 milyon 280 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› gerçeklefltirilmifl durumda. Reaktör ve kazanlar ihracat›m›z›n art›fl h›z› baz al›narak yap›lan de¤erlendirmede ise en büyük ihracat art›fl›n›n Kazakistan’a yönelik oldu¤u görülüyor. Kazakistan’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 984 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde ise yüzde 358,8 oran›nda art›flla 4 milyon 515 bin dolar seviyesinin yakaland›¤› kaydedilmifl durumda. Fransa ise reaktör ve kazanlar ihracat›m›z›n en h›zl› art›fl gösterdi¤i ikinci ülke konumunda. Fransa’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 2 milyon 674 bin dolarl›k reaktör ve kazanlar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n OcakEylül döneminde ise yüzde 96,6 art›flla 5 milyon 257 bin dolar seviyesi yakalanm›fl.
Ali Eren
GÖSTERGELER
Krizi f›rsata çevirmek ve geliflmifl ülkeleri yakalamak elimizde. Bu senenin Ocak-Eylül döneminde sektörümüz 202 milyon 500 bin dolar tutar›nda ihracat gerçeklefltirdi. Bu rakam geçen senenin ayn› dönemine göre yaklafl›k olarak yüzde 48 oran›nda bir büyümeye denk geliyor. Y›l›n geri kalan›nda kriz koflullar› da gündeme gelince bu trend tabii ki biraz yavafllayarak devam edecek. Genel olarak flöyle bir konjonktür ile karfl› karfl›ya olaca¤›m›z› düflünüyorum: Sektörümüzün de bir parças› oldu¤u makine imalat sanayisinde ihracatta büyük bir düflme olmayacakt›r. ‹hracat›m›z›n artmaya devam edece¤ini düflünüyorum ama sadece katma de¤eri düflük ürünlerin ihracat›nda düflüfl yaflanacakt›r. Ya da flöyle ifade edecek olursak, ülkemizin toplam ihracat rakam›nda düflüfl yaflanabilir ama bu düflüfl bence pozitif olur. Çünkü düflüfl yaflanmayan ihracatlar katma de¤eri yüksek ihracatlar olacakt›r. Rakamsal olarak olabilecekleri flu flekilde kurguluyorum:
Üçüncü ülkelere sat›fllarda, yani ihracatta Avrupa firmalar›na karfl› rekabet etti¤imiz üçüncü ülkelerde ihracat›m›z artacakt›r. Mesela Rusya Avrupa firmalar›yla daha çok mal satmak için rekabet etti¤imiz bir ülke. Bu ülke tencere alacak diye düflünürsek önceki süreçte 100 dolarl›k al›m›n›n 80 dolarl›k k›sm›n› Avrupa’dan geri kalan k›sm›n› da di¤er ülkelerden al›yordu. Buradan da Türk firmalar›na 5 dolar kal›yordu. fiimdi krizden dolay› Rusya, 100 dolarl›k al›m yerine 70 dolarl›k al›m yapacak. Fakat bu 70 dolarl›k tencerenin 20–25 dolarl›k k›sm›n› bizden alacak. Yani euro dolara karfl› az bir fley de¤er kaybetti ama bizim param›z olmas› gereken yerlere yaklaflt›. Dolay›s›yla rekabet avantaj›m›z oldu. Bir di¤er segment olan direkt Avrupa ülkelerine ihracat›m›z ise oradaki talep düfltü¤ü için düflecek. Fakat baz› mallar›n ihracat›nda da art›fl olacak. Çünkü Avrupa’n›n kendi üretti¤i mallar›n bir k›sm›nda maliyetleri çok yüksek olacak. Bizim kur bak›m›ndan ve emtia fiyatlar›n›n düflmesi sebebi ile olan avantaj›m›z belirginleflecek ve ithalat›m›z artacak. Sonuç olarak bizim sektöre dair söyleyece¤im de ihracat rakam›m›z›n yetersiz oldu¤u ama ilerleyen süreçte büyüyerek devam edece¤idir. Ülke olarak krizi f›rsata çevirmek elimizde. S›k›nt› çekilecek 6 aydan sonra geliflmifl ülkelere do¤ru hamle yapaca¤›z. Elimizdeki avantajlar› iyi kullanaca¤›m›z› düflünüyorum.
racatla takip ediyor. Almanya’n›n ard›ndan 45 milyon 332 bin dolar tutar›nda ihracat ile Rusya Federasyonu geliyor. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›zda ilk on s›ra içinde yer alan bölgelerden 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde, bir önceki senenin ayn› dönemine göre en çok art›fl yaflad›¤›m›z ülke ise, ihracat›m›z› bir önceki senenin ayn› dönemine göre yüzde 198 oran›nda art›rd›¤›m›z Brezilya oluyor. ‹hracat art›fl›m›zda Bre-
TAKIM TEZGÂHLARI TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi) ÜLKE
2007 YILI
Miktar (Kg) BUR. SER. BÖL. 13.075.965 ALMANYA 4.932.244 RUSYA FED. 4.219.604 BULGAR‹STAN 2.354.646 ‹RAN 2.060.595
De¤er ($) 48.633.068 26.911.202 37.970.483 19.701.303 14.254.651
2008 YILI $/kg 3,72 5,46 9,00 8,37 6,92
Miktar (Kg) 11.374.070 6.829.394 4.570.542 3.101.832 2.869.629
De¤er ($) 48.043.762 47.691.378 45.332.213 24.424.882 22.565.555
(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 4,22 6,98 9,92 7,87 7,86
Miktar De¤er -13,0 -1,2 38,5 77,2 8,3 19,4 31,7 24,0 39,3 58,3
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TAKIM TEZGÂHLARI ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- Eylül Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 76.867.315
DE⁄ER (dolar) 431.399.781
OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 89.929.217
DE⁄ER (dolar) 593.802.226
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 17,0
DE⁄ER (dolar) 37,6
zilya’n›n ard›ndan yüzde 82,8 oran›nda art›fl ile ‹talya, yüzde 77,2 oran›nda art›fl ile Almanya ve yüzde 58,3 oran›nda art›flla ‹ran s›ralan›yor. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›zda 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde, bir önceki senenin ayn› dönemine göre düflüfl gözlenen tek yer ise yüzde 1,2 oran›nda düflüflle Bursa Serbest Ticaret Bölgesi oluyor. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z› miktar baz›nda inceledi¤imizde ise ilk on s›rada yer alan bölgelerde 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde bir önceki senenin ayn› dönemine göre Bursa Serbest Ticaret Bölgesi d›fl›nda düflüfl yaflanan bir ülke bulunmuyor. 2007 senesinin Ocak-Eylül döneminde 13 milyon 75 bin kilogram ürün ihraç eden söz konusu bölge 2008 y›l›n›n ayn› döneminde ihracat›n› miktar olarak yüzde 13 oran›nda geriletmifl ve 11 milyon 374 bin kilogram seviyesinde kalm›fl durumda. ‹hracat›nda miktar olarak en ciddi art›fl görülen ülke ise
2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde bir önceki senenin ayn› dönemine göre ihracat miktar›n› yüzde 206,9 oran›nda art›ran Brezilya oluyor. Bu ülkeyi yüzde 80,2 oran›nda art›fl ile Polonya, yüzde 68,8 oran›nda art›fl ile ‹talya ve yüzde 39,3 oran›nda art›fl ile ‹ran takip ediyor. 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z› miktar de¤er oran› üzerinden de¤erlendirdi¤imizde ise kilogram bafl›na en yüksek de¤erde ürün ihraç etti¤imiz ülkenin 10,96 dolar tutar›nda de¤erle Ukrayna oldu¤u görülüyor. Ukrayna’y› 10,08 dolar tutar›nda de¤er ile Romanya, 9,92 dolar tutar›nda de¤er ile Rusya Federasyonu ve 7,87 dolar tutar›nda de¤erle Bulgaristan takip ediyor. Söz konusu dönemde kilogram bafl›na en düflük de¤erde ürün ihraç etti¤imiz yer ise 4,22 dolar tutar›nda de¤erle Bursa Serbest Ticaret bölgesi olurken, 4,42 dolar tutar›nda de¤erle Brezilya bu bölgeyi takip ediyor.
85 moment
Makine sanayi sektöründe özel bir konumu olan, makine üretebilen makineler olan tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z istikrarl› bir flekilde ilerleme kaydediyor. Bu ürün grubunda ihracat›m›z 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 593 milyon 802 bin dolar olarak gerçekleflerek, 2007 senesinin ayn› döneminde 431 milyon 399 bin olarak kaydedilen ihracat rakam›n›n yüzde 37,6 oran›nda üstüne ç›km›fl durumda. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›z miktar baz›nda incelendi¤inde ise 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde bir önceki y›l›n ayn› dönemine göre yüzde 17 oran›nda bir art›fl yafland›¤› göze çarp›yor. Tak›m tezgâhlar› ihracat›m›zda 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde ilk s›rada Bursa Serbest Ticaret Bölgesi yer al›yor. 2007 y›l›n›n ayn› döneminde de ilk s›rada yer alan Bursa Serbest Ticaret Bölgesi’nden 48 milyon 43 bin dolar ihracat gerçekleflti¤i görülüyor. Bursa Serbest Ticaret Bölgesi’ni bu ürün grubu ihracat›m›zda geçen senenin ayn› döneminde üçüncü s›rada yer alan Almanya 47 milyon 691 bin dolar tutar›nda ih-
expo
TAKIM TEZGÂHLARI
expo moment
86
Tar›m ve ormanc›l›k makineleri 2008 y›l› Ocak-Eylül döneminde ihracat›nda önemli oranda art›fl yaflanan mal gruplar› aras›nda yer al›yor. 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemi Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i ifltigal alan› itibariyle ihracat kay›t rakamlar› incelendi¤inde tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z›n 192 milyon 160 bin dolar iken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde ise bu de¤erin yüzde 61 oran›nda artarak 309 milyon 470 bin dolar oldu¤unu görüyoruz. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise ABD’nin ilk s›rada yer al›yor. ABD’ye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemi içerisinde 20 milyon 272 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde ise yüzde 369,5 oran›nda art›flla 95 milyon 169 bin dolar de¤erinin yakaland›¤› görülüyor. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri mal grubu için Ocak-Eylül döneminde ihracat›m›z›n en fazla
oldu¤u ikinci ülke ise Fas. Bu ülkeye 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 19 milyon 807 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›fl. Tar›m ve ormanc›l›k makinelerindeki en büyük üçüncü pazar›m›z ise Bulgaristan olmufl. Bulgaristan’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 8 milyon 448 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde ise yüzde 76,6 oran›nda art›flla 14 milyon 918 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. Tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde, bu mal grubu için en fazla ihracat art›fl› yaflanan pazar›n ise ABD oldu¤u görülüyor. ABD’ye olan tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat›m›z 2007 Ocak-Eylül dönemi 2008 y›l›n›n efl zaman dilimi ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda yüzde 369,5 yükselifl kaydedilmifl. ABD’nin ard›nda ise bu mal grubu için ihracat›m›z›n en h›zl› artt›¤› ikinci ülke ise Özbekistan. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 1 milyon 595 bin dolarl›k tar›m ve ormanc›l›k makineleri ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n OcakEylül döneminde ise yüzde 338,2 oran›nda art›fl yaflanarak 6 milyon 993 bin dolar rakam›na ulafl›lm›fl.
TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi) ÜLKE
2007 YILI
Miktar (Kg) ABD 4.189.048 FAS 4.991.649 BULGAR‹STAN 2.224.660 FRANSA 3.281.344 ‹TALYA 1.917.578
De¤er ($) 20.272.279 21.691.846 8.448.749 9.615.949 5.399.863
2008 YILI $/kg 4,84 4,35 3,80 2,93 2,82
Miktar (Kg) 16.057.765 4.668.712 3.153.995 4.371.160 3.259.719
De¤er ($) 95.169.388 19.807.925 14.918.131 14.370.096 13.006.464
(%) DE⁄‹fi‹M $/kg 5,93 4,24 4,73 3,29 3,99
Miktar De¤er 283,3 369,5 -6,5 -8,7 41,8 76,6 33,2 49,4 70,0 140,9
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹ ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- Eylül Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 46.948.429
DE⁄ER (dolar) 192.160.753
OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 61.005.346
DE⁄ER (dolar) 309.470.658
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 29,9
DE⁄ER (dolar) 61,0
TARMAKB‹R Genel Sekreteri
TARIM VE ORMANCILIK MAK‹NELER‹
Selami ‹leri
GÖSTERGELER
2007 de 160 milyon dolar de¤erinde 9.360 adet traktör ihraç edilirken 2008 de ilk 8 ayda 153 milyon dolar de¤erinde 7.144 adet traktör ihraç edilmifltir. 2008 ilk 9 ayda traktör sat›fllar›ndaki daralma yüzde 20 civar›ndad›r. Bu dönemde ilk 9 ayda yaklafl›k 21 bin traktör sat›fl› yap›lm›flt›r. Fakat daha önemlisi a¤ustos ve eylül aylar›ndaki düflük daha da dramatik olmufltur. Bu oran yüzde 50 civar›ndad›r. Ocak-Eylül döneminde traktör ve ekipman ihracat›nda bir önceki seneye göre çok ciddi bir ihracat art›fl› sa¤lanm›flt›r. Bu dönemde ihracat de¤eri 192 milyon dolardan 310 milyon dolara ç›km›flt›r. 2007 de 160 milyon dolar de¤erinde 9.360 adet traktör ihraç edilirken 2008 de ilk 8 ayda 153 milyon dolar de¤erinde 7.144 adet traktör ihraç edilmifltir. 2008 ihracat›n›n bir önceki y›la göre 2007 de 150 milyon dolar de¤erinde 4.939 adet traktör ithal edilirken 2008 de ilk 8 ayda 116 milyon dolar de¤erinde 3.868 adet traktör ithal edil-
mifltir. 2008 ithalat›n›n geçen seneki de¤erlerde kapanmas› beklenebilir. Son süreçte döviz kurlar›ndaki afl›r› de¤erlenme ilk baflta ihracatç›n›n lehine gibi görülse de, gerek global kriz nedeniyle ihracat pazarlar›nda yaflanmas› muhtemel talep gerilemesi ve gerekse dövizin artmas› nedeniyle enerji ve hammadde fiyatlar›nda beklenecek muhtemel art›fllar maliyet fiyatlar›na yans›yacakt›r. Petrol fiyatlar›ndaki düflüflün iç piyasaya ayn› ölçüde yans›mamas› halinde uluslararas› rekabet imkânlar›m›z azalabilir. Dövizdeki dalgalanman›n 1–1,5 y›l kadar sürece¤i tahminleri yap›lmaktad›r. Bu nedenle dövizin ne zaman ve hangi noktada dura¤an hale gelece¤i çok önemlidir. 2008 May›s ay›nda yürürlü¤e giren “K›rsal Kalk›nma Yat›r›mlar›n›n Desteklenmesi Program› Çerçevesinde Makina, Ekipman Al›mlar›n›n Desteklenmesi” tebli¤i ile 17 farkl› makine ve ekipman›n al›m›n›n devlet taraf›ndan desteklenmesi sa¤lanm›flt›r. Verilen destekler gerek nicelik ve gerekse nitelik olarak istenilen seviyelerde de¤ildir. Desteklemelere iliflkin mevzuat haz›rl›klar› s›ras›nda paydafl görüfllerinin al›nmas›, modern teknoloji uygulamalar›n› yerine getirebilen araçlar›n, çiftçi örgütleri üzerinden sat›n al›nmas› kofluluyla, destekleme oran›n›n düflük tutulup daha genifl tabana yay›lan, önemi ölçüsünde de¤iflken oranlarda bir destekleme modelinin uygun olaca¤› kan›s›nday›z.
ÜLKE ALMANYA RUSYA FED. L‹BYA ‹TALYA MISIR
2007 YILI Miktar (Kg) 3.768.851 1.361.669 227.637 1.674.731 511.989
De¤er ($) $/kg 33.082.050 8,78 11.997.778 8,81 2.839.957 12,48 9.496.257 5,67 4.068.551 7,95
Miktar (Kg) 4.025.485 1.036.055 2.159.758 1.840.711 1.139.349
2008 YILI
(%) DE⁄‹fi‹M
De¤er ($) $/kg 37.480.582 9,31 14.111.950 13,62 12.457.012 5,77 12.225.723 6,64 11.332.141 9,95
Miktar De¤er 6,8 13,3 -23,9 17,6 848,8 338,6 9,9 28,7 122,5 178,5
OA‹B ‹fiT‹GAL ALANI ‹T‹BAR‹YLE VANA ‹HRACATI (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak- Eylül Dönemi) OCAK-TEMMUZ 2007 M‹KTAR (kg) 22.709.956
DE⁄ER (dolar) 180.707.462
OCAK-TEMMUZ 2008 M‹KTAR (kg) 29.108.646
DE⁄ER (dolar) 255.470.660
DE⁄‹fi‹M (%) M‹KTAR (kg) 28,2
DE⁄ER (dolar) 41,4
‹brahim Akdemir
VANA TÜRK‹YE GENEL‹ ‹HRACATINDAK‹ ‹LK 5 ÜLKE (2007 ve 2008 Y›llar› Ocak-Eylül Dönemi)
Mesela son günlerde dolar ve euro aras›ndaki parite düfltü, bu sebeple dolar bölgesinden al›mlar azal›rken bizim siparifllerimizde art›fllar görülmeye baflland›.
expo
Bu y›l sektörümüzün genel ihracat› yaklafl›k olarak 255 milyon dolar olarak gerçekleflti ve bu rakam geçen y›l›n ayn› dönemine göre yaklafl›k yüzde 41,5 oran›nda büyümeye tekabül etti. Genel olarak sektörün büyüyor olmas› olumlu de¤erlendirilebilir. Ancak sektörün dünya ölçe¤indeki konumu göz önüne al›nd›¤›nda bizim mevcut hacmimizin yeterli oldu¤unu söylemek çok zor. Yani bu y›l gerçeklefltirmifl oldu¤umuz ihracat›n daha fazla olmas› gerekti¤ini düflünüyorum. Bu rakam›n yukar›lara çekilmesi için de bir tak›m ad›mlar›n at›lmas› gerekiyor. Dövizde, dolar ve euro aras›ndaki parite fark›n›n kapat›lmas› mutlaka gerekiyor. Aradaki bu makas daralmad›¤› sürece bizim dolar bölgesinden gelen ürünlere karfl› bir üstünlük sa¤lamam›z çok zor olur. Dolar›n Türk Liras› karfl›s›nda de¤er kaybetmesi ve mevcut seviyesi bizim pazar›m›z› daralt›yor. Mesela son günlerde dolar ve euro aras›ndaki parite düfltü, bu sebeple dolar bölgesinden al›mlar azal›rken bizim siparifllerimizde art›fllar görülmeye baflland›. Paritenin düflmemesi durumunda neler yap›labilir diye düflünecek olursak da flu söylenebilir: Devlet makine sektörünü ya da baz› alt sektörlerini stratejik sektör olarak kabul edip destek verebilir. Ne yaz›k ki böyle bir fley yap›lmad›¤› gibi Çin’den ülkemize giren mallar› da engelleyemiyor. Bu sebepten sektörümüzde pek bir fley de¤iflece¤ini de düflünmüyorum. Devletimiz al›mlarda Türk Mallar›na öncelik tan›mal›. Buradaki ihalelerde Türk Mal› yüzde 10 daha pahal› olsa dahi desteklenmesi gerekiyor ama ihale komisyonu bu sorumlulu¤u bile alm›yor.
87 moment
Türkiye’nin Ocak-Eylül 2007 y›l› vanalar ihracat› 180 milyon 707 bin dolar iken 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 41,4 oran›nda art›flla 255 milyon 470 milyon dolar seviyesi yakalanm›fl. Vanalar ihracat›m›z ülkeler baz›nda incelendi¤inde ise Almanya’n›n ilk s›rada yer ald›¤› görülüyor. Almanya’ya 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döne-
en büyük üçüncü pazar› ise Libya. Bu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde Türkiye’den 2 milyon 839 bin dolarl›k vanalar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n efl zaman dilimine gelindi¤inde ise yüzde 338,6 oran›nda yükseliflle 12 milyon 457 bin dolar seviyesi yakalanm›fl. Türkiye’nin vanalar ihracat› ülkeler baz›nda en fazla ihracat art›fl oran›na göre de¤erlendirildi¤inde ise Libya’n›n yüzde 338,6 oran›nda yükseliflle birinci s›rada yer ald›¤› görülüyor. Di¤er taraftan bu mal grubu için en h›zl› ihracat art›fl› yaflanan ikinci ülken ise M›s›r olmufl. M›s›r’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 4 milyon 68 bin dolarl›k vanalar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n efl döneminde bu de¤er yüzde 178,5 oran›nda art›fl kaydederek 11 milyon 332 bin dolara ulaflm›fl. Türkiye vanalar ihracat›n›n en h›zl› art›fl gösterdi¤i üçüncü ülke ise Azerbaycan olmufl. Azerbaycan’a 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 3 milyon 519 bin dolarl›k vanalar ihracat› söz konusu iken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül dönemine gelindi¤inde yüzde 105,3 art›flla 7 milyon 225 bin dolar seviyesi kaydedilmifl.
Asteknik Vana Yönetim Kurulu Baflkan›
VANALAR
minde Türkiye’den yap›lan 33 milyon 82 bin dolarl›k vana ihracat› 2008 y›l›n›n ayn› dönemine gelindi¤inde yüzde 13,3 oran›nda artarak 37 milyon 480 bin dolar seviyesine ulaflm›fl. Vanalar ihracat›m›z›n en büyük ikinci pazar› ise Rusya Federasyonu olmufl. Söz konusu ülkeye 2007 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde 11 milyon 997 bin dolarl›k vanalar ihracat› yap›lm›flken 2008 y›l›n›n Ocak-Eylül döneminde ise yüzde 17,6 oran›nda art›fl kaydedilmifl ve 14 milyon 111 bin dolar de¤erine ulafl›lm›fl. Vanalar ihracat›m›z›n üçüncü
‹HRACAT RAKAMLARI OA‹B ‹fiT‹GAL ALANINA G‹REN MAK‹NE ‹HR. BRL. ÜLKE DA⁄ILIMI
expo
ÜLKE ADI
moment
88
ALMANYA RUSYA FEDERASYONU B‹R.DEVLETLER(ABD) BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA ROMANYA ‹RAN (‹SLAM CUM.) AZERBAYCAN-NAHCIVAN IRAK BULGAR‹STAN UKRAYNA MISIR ‹SPANYA L‹BYA SUUDI ARABISTAN ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE HOLLANDA YUNAN‹STAN BELÇ‹KA KAZAK‹STAN GÜRC‹STAN FAS CEZAY‹R POLONYA BIRLESIK ARAP EMIRLI SURIYE ARAP CUM.(SUR EGE SERBEST BÖLGE AVUSTURYA ÖZBEK‹STAN BURSA SERBEST BÖLG. ISRAIL NIJERYA TÜRKMEN‹STAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ K.KIBRIS TÜRK CUMH. BREZILYA ÇEK CUMHUR‹YET‹ TUNUS HINDISTAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ MACAR‹STAN SIRB‹STAN URDUN SUDAN ‹SVEÇ KOCAEL‹ SERBEST BLG. AVUSTRALYA DAN‹MARKA KOLOMBIYA ET‹YOPYA MEKS‹KA
01 OCAK -31 EK‹M 2007 De¤er ($)
01 OCAK - 28 EK‹M 2008 De¤er ($)
De¤iflim %
462,167,137.53 264,737,478.29 257,513,885.30 290,995,926.18 176,519,970.59 171,469,329.46 160,996,402.37 125,197,836.71 100,316,391.00 133,472,166.22 108,350,080.31 86,977,457.14 64,623,306.09 109,588,704.04 41,329,539.34 64,918,457.25 38,770,548.54 50,279,822.89 75,477,792.81 65,039,709.76 138,985,845.67 52,067,101.05 61,422,746.91 54,856,787.43 44,076,234.93 54,774,007.33 60,907,125.57 68,948,421.94 47,997,419.49 33,695,549.48 58,220,463.51 46,828,741.01 14,970,770.09 42,791,937.67 29,040,901.85 36,841,761.91 13,172,965.14 21,062,603.60 28,989,895.20 26,395,681.28 30,344,315.40 24,460,881.92 24,193,440.49 29,509,000.06 28,820,519.39 22,094,654.49 24,498,492.64 17,763,353.71 19,756,776.09 5,671,360.22 3,696,361.55 14,315,544.65
560,427,693.51 380,225,009.72 348,589,991.99 285,689,888.81 252,174,155.26 228,469,389.71 194,736,888.77 193,523,137.42 163,801,954.36 144,932,386.72 136,982,785.46 121,767,573.13 112,277,928.23 112,076,419.53 105,948,338.70 104,632,956.78 102,485,888.65 101,804,785.53 96,626,297.08 90,735,563.03 90,053,036.67 84,487,442.12 78,240,836.25 76,795,964.39 76,772,128.85 75,546,442.76 75,227,584.25 72,335,972.95 68,470,927.52 56,578,154.98 55,472,501.65 55,104,499.66 51,289,651.07 51,139,702.78 40,317,297.88 39,245,245.31 38,552,114.65 34,623,358.65 34,172,956.92 33,771,571.86 32,128,680.30 30,903,996.35 30,103,153.60 29,772,594.31 27,383,301.72 26,214,577.89 22,941,972.66 22,599,968.79 22,510,144.17 21,532,047.88 21,419,619.39 20,920,621.32
21.26 43.62 35.37 -1.82 42.86 33.24 20.96 54.57 63.29 8.59 26.43 40.00 73.74 2.27 156.35 61.18 164.34 102.48 28.02 39.51 -35.21 62.27 27.38 39.99 74.18 37.92 23.51 4.91 42.66 67.91 -4.72 17.67 242.60 19.51 38.83 6.52 192.66 64.38 17.88 27.94 5.88 26.34 24.43 0.89 -4.99 18.65 -6.35 27.23 13.94 279.66 479.48 46.14
ALMANYA RUSYA FEDERASYONU B‹R.DEVLETLER(ABD) BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA ROMANYA ‹RAN (‹SLAM CUM.) AZERBAYCAN-NAHCIVAN IRAK BULGAR‹STAN UKRAYNA MISIR ‹SPANYA L‹BYA SUUDI ARABISTAN ‹ST.DER‹ SERB.BÖLGE HOLLANDA YUNAN‹STAN BELÇ‹KA KAZAK‹STAN GÜRC‹STAN FAS CEZAY‹R POLONYA BIRLESIK ARAP EMIRLI SURIYE ARAP CUM.(SUR EGE SERBEST BÖLGE AVUSTURYA ÖZBEK‹STAN BURSA SERBEST BÖLG. ISRAIL NIJERYA TÜRKMEN‹STAN Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ K.KIBRIS TÜRK CUMH. BREZILYA ÇEK CUMHUR‹YET‹ TUNUS HINDISTAN GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ MACAR‹STAN SIRB‹STAN URDUN SUDAN ‹SVEÇ KOCAEL‹ SERBEST BLG. AVUSTRALYA DAN‹MARKA KOLOMBIYA ET‹YOPYA MEKS‹KA
TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK-31 EK‹M 2007 9,766,875,955.67 3,891,827,478.17 3,290,628,917.82 6,817,462,498.41 6,027,696,947.33 4,730,940,488.59 2,998,796,984.02 1,031,574,618.70 823,973,614.61 2,292,923,916.64 1,705,899,686.56 1,158,981,970.21 754,147,580.77 3,858,330,387.75 475,560,157.86 1,201,597,581.64 293,806,916.32 2,431,518,259.83 1,862,725,250.01 1,392,112,770.62 950,931,090.57 509,358,383.88 610,004,406.82 1,036,156,912.32 1,191,078,915.71 2,335,181,432.82 675,248,025.31 355,078,848.50 675,608,542.46 182,484,561.95 258,715,748.80 1,345,731,134.51 104,204,297.22 282,907,930.58 851,120,927.62 743,076,267.48 150,406,610.15 467,070,364.21 412,811,886.67 279,196,159.54 551,936,687.29 633,151,454.48 395,739,940.78 332,968,117.17 150,804,406.28 713,373,682.73 90,063,202.76 228,716,577.96 786,750,524.44 65,100,468.32 123,656,454.98 184,871,716.58
TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE 01 OCAK-28 EK‹M 2008 11,077,224,496.33 5,790,227,550.95 3,514,457,392.67 6,933,622,622.74 6,882,256,678.18 5,835,091,827.85 3,605,750,230.32 1,612,491,828.26 1,406,366,664.30 3,015,024,056.01 1,897,279,575.51 1,954,438,823.88 1,115,476,127.95 3,646,621,174.72 938,860,744.76 1,969,420,842.69 328,183,333.94 2,741,322,258.25 2,166,717,776.04 1,796,891,417.22 799,349,373.84 871,187,349.27 893,843,837.31 1,313,982,073.04 1,427,395,410.12 6,935,802,315.54 923,160,368.26 371,437,456.77 843,818,252.89 288,438,709.09 277,777,627.43 1,679,000,171.10 237,839,710.93 545,933,234.50 1,272,093,544.54 936,799,647.47 281,823,608.22 620,769,344.22 640,373,811.16 475,302,817.84 657,607,329.16 602,433,590.00 403,191,314.51 379,192,507.46 201,808,238.45 775,388,879.69 95,655,995.29 305,338,480.05 820,452,959.25 66,450,867.78 142,406,618.08 132,697,604.90
TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. TÜRK‹YE GENEL‹ MAK‹NE SEK. 01 OCAK-31 EK‹M 2007 01 OCAK-28 EK‹M 2008 462,167,137.53 264,737,478.29 257,513,885.30 290,995,926.18 176,519,970.59 171,469,329.46 160,996,402.37 125,197,836.71 100,316,391.00 133,472,166.22 108,350,080.31 86,977,457.14 64,623,306.09 109,588,704.04 41,329,539.34 64,918,457.25 38,770,548.54 50,279,822.89 75,477,792.81 65,039,709.76 138,985,845.67 52,067,101.05 61,422,746.91 54,856,787.43 44,076,234.93 54,774,007.33 60,907,125.57 68,948,421.94 47,997,419.49 33,695,549.48 58,220,463.51 46,828,741.01 14,970,770.09 42,791,937.67 29,040,901.85 36,841,761.91 13,172,965.14 21,062,603.60 28,989,895.20 26,395,681.28 30,344,315.40 24,460,881.92 24,193,440.49 29,509,000.06 28,820,519.39 22,094,654.49 24,498,492.64 17,763,353.71 19,756,776.09 5,671,360.22 3,696,361.55 14,315,544.65
560,427,693.51 380,225,009.72 348,589,991.99 285,689,888.81 252,174,155.26 228,469,389.71 194,736,888.77 193,523,137.42 163,801,954.36 144,932,386.72 136,982,785.46 121,767,573.13 112,277,928.23 112,076,419.53 105,948,338.70 104,632,956.78 102,485,888.65 101,804,785.53 96,626,297.08 90,735,563.03 90,053,036.67 84,487,442.12 78,240,836.25 76,795,964.39 76,772,128.85 75,546,442.76 75,227,584.25 72,335,972.95 68,470,927.52 56,578,154.98 55,472,501.65 55,104,499.66 51,289,651.07 51,139,702.78 40,317,297.88 39,245,245.31 38,552,114.65 34,623,358.65 34,172,956.92 33,771,571.86 32,128,680.30 30,903,996.35 30,103,153.60 29,772,594.31 27,383,301.72 26,214,577.89 22,941,972.66 22,599,968.79 22,510,144.17 21,532,047.88 21,419,619.39 20,920,621.32
TÜRK‹YE DE⁄.%
MAK‹NE DE⁄. %
13.42 48.78 6.80 1.70 14.18 23.34 20.24 56.31 70.68 31.49 11.22 68.63 47.91 -5.49 97.42 63.90 11.70 12.74 16.32 29.08 -15.94 71.04 46.53 26.81 19.84 197.01 36.71 4.61 24.90 58.06 7.37 24.76 128.24 92.97 49.46 26.07 87.37 32.91 55.12 70.24 19.15 -4.85 1.88 13.88 33.82 8.69 6.21 33.50 4.28 2.07 15.16 -28.22
21.26 43.62 35.37 -1.82 42.86 33.24 20.96 54.57 63.29 8.59 26.43 40.00 73.74 2.27 156.35 61.18 164.34 102.48 28.02 39.51 -35.21 62.27 27.38 39.99 74.18 37.92 23.51 4.91 42.66 67.91 -4.72 17.67 242.60 19.51 38.83 6.52 192.66 64.38 17.88 27.94 5.88 26.34 24.43 0.89 -4.99 18.65 -6.35 27.23 13.94 279.66 479.48 46.14
89 moment
ÜLKE ADI
expo
TÜRK‹YE GENEL‹ KARfiILAfiTIRMALI ÜLKE RAPORU (01 OCAK - 31 EK‹M 2007/01 OCAK - 31 EK‹M 2008)
‹HRACAT RAKAMLARI EYLÜL AYI ‹HRACAT RAKAMLARI - 2008 SEKTÖREL BAZDA ‹HRACAT RAKAMLARI -1000 $
expo
SEKTÖR
moment
90
I. TARIM A. B‹TK‹SEL ÜRÜNLER Hububat,Bakliyat,Ya¤l› Tohumlar ve Mamulleri Yafl Meyve ve Sebze Meyve Sebze Mamulleri Kuru Meyve ve Mamulleri F›nd›k ve Mamulleri Zeytin ve Zeytinya¤› Tütün Kesme Çiçek B. HAYVANSAL ÜRÜNLER Canl› Hayvan,Su Ürünleri ve Mamulleri C. A⁄AÇ VE ORMAN ÜRÜNLER‹ A¤aç Mamulleri ve Orman Ürünleri II. SANAY‹ A. TARIMA DAYALI ‹fiLENM‹fi ÜRÜNLER Tekstil ve Hammaddeleri Deri ve Deri Mamulleri Hal› B. K‹MYEV‹ MADDELER VE MAMULLER‹ Kimyevi maddeler ve Mamulleri C. SANAY‹ MAMULLER‹ Haz›rgiyim ve Konfeksiyon Tafl›t Araçlar› ve Yan Sanayi Elektrik-Elektronik Makine ve Aksamlar› Demir ve Demir D›fl› Metaller Demir Çelik Ürünleri Çimento ve Toprak Ürünleri De¤erli Maden ve Mücevherat Di¤er Sanayi Ürünleri III. MADENC‹L‹K Madencilik Ürünleri TOPLAM
2007 1,046,577 806,621 246,193 87,130 98,321 88,576 191,430 14,554 77,010 3,407 56,403 56,403 183,553 183,553 7,613,377 763,613 548,169 118,109 97,334 812,330 812,330 6,037,434 1,332,514 1,815,556 798,333 452,764 452,103 838,992 223,658 120,585 2,929 255,560 255,560 8,915,514
EYLÜL 2008 De¤iflim (08/07) 1,363,238 1,048,195 361,458 109,067 118,377 120,244 229,094 13,469 93,321 3,166 70,893 70,893 244,151 244,151 10,464,846 874,342 604,758 145,232 124,352 1,286,002 1,286,002 8,304,502 1,337,272 2,144,920 985,590 601,265 594,166 2,195,141 293,490 150,170 2,486 334,465 334,465 12,162,549
30.26 29.95 46.82 25.18 20.40 35.75 19.68 -7.45 21.18 -7.07 25.69 25.69 33.01 33.01 37.45 14.50 10.32 22.96 27.76 58.31 58.31 37.55 0.36 18.14 23.46 32.80 31.42 161.64 31.22 24.53 -15.12 30.88 30.88 36.42
Pay(08) (%) 11.21 8.62 2.97 0.90 0.97 0.99 1.88 0.11 0.77 0.03 0.58 0.58 2.01 2.01 86.04 7.19 4.97 1.19 1.02 10.57 10.57 68.28 10.99 17.64 8.10 4.94 4.89 18.05 2.41 1.23 0.02 2.75 2.75 100
2007 7,591,600 5,680,862 1,975,312 990,904 671,019 524,181 898,191 195,240 391,067 34,949 411,206 411,206 1,499,530 1,499,530 66,087,456 6,312,427 4,752,886 877,708 681,832 7,314,670 7,314,670 52,460,360 11,848,850 15,037,854 6,299,637 3,983,452 3,804,626 8,589,606 1,817,980 1,032,432 45,922 1,987,759 1,987,759 75,666,815
OCAK EYLÜL 2008 De¤iflim (08/07) Pay(08) (%) 9,688,036 7,121,115 2,794,422 1,175,714 803,623 685,560 1,036,650 137,816 452,498 34,831 583,573 583,573 1,983,348 1,983,348 90,126,536 7,264,377 5,381,693 1,017,730 864,954 11,106,019 11,106,019 71,756,140 12,514,357 20,724,699 7,545,786 5,499,010 5,007,334 16,538,222 2,721,120 1,147,691 57,920 2,658,152 2,658,152 102,472,723
27.62 25.35 41.47 18.65 19.76 30.79 15.42 -29.41 15.71 -0.34 41.92 41.92 32.26 32.26 36.37 15.08 13.23 15.95 26.86 51.83 51.83 36.78 5.62 37.82 19.78 38.05 31.61 92.54 49.68 11.16 26.13 33.73 33.73 35.43
9.45 6.95 2.73 1.15 0.78 0.67 1.01 0.13 0.44 0.03 0.57 0.57 1.94 1.94 87.95 7.09 5.25 0.99 0.84 10.84 10.84 70.02 12.21 20.22 7.36 5.37 4.89 16.14 2.66 1.12 0.06 2.59 2.59 100
ALMANYA BIRLESIK ARAP EMIRLI BR.KRALLIK(‹NG‹LTERE ‹TALYA FRANSA RUSYA FEDERASYONU ‹SPANYA ROMANYA B‹R.DEVLETLER(ABD) IRAK HOLLANDA YUNAN‹STAN SUUDI ARABISTAN UKRAYNA BULGAR‹STAN BELÇ‹KA ISRAIL ‹RAN (‹SLAM CUM.) POLONYA AZERBAYCAN-NAHCIVAN CEZAY‹R Ç‹N HALK CUMHUR‹YET‹ MISIR KATAR L‹BYA K.KIBRIS TÜRK CUMH. SURIYE ARAP CUM.(SUR FAS GÜRC‹STAN AVUSTURYA DAN‹MARKA KAZAK‹STAN ‹SVEÇ MALTA SINGAPUR GUNEY AFRIKA CUMHUR‹ TUNUS ÇEK CUMHUR‹YET‹ ‹RLANDA MACAR‹STAN SLOVENYA ‹SV‹ÇRE LÜBNAN TÜRKMEN‹STAN BOSNA-HERSEK PORTEK‹Z HINDISTAN KUVEYT SIRB‹STAN URDUN EGE SERBEST BÖLGE KANADA
01 Ocak - 31 EK‹M 2007 De¤er ($)
01 Ocak - 28 EK‹M 2008 De¤er ($)
De¤iflim %
9,766,875,955.67 2,335,181,432.82 6,817,462,498.41 6,027,696,947.33 4,730,940,488.59 3,891,827,478.17 3,858,330,387.75 2,998,796,984.02 3,290,628,917.82 2,292,923,916.64 2,431,518,259.83 1,862,725,250.01 1,201,597,581.64 1,158,981,970.21 1,705,899,686.56 1,392,112,770.62 1,345,731,134.51 1,031,574,618.70 1,191,078,915.71 823,973,614.61 1,036,156,912.32 851,120,927.62 754,147,580.77 361,668,325.29 475,560,157.86 743,076,267.48 675,248,025.31 610,004,406.82 509,358,383.88 675,608,542.46 786,750,524.44 950,931,090.57 713,373,682.73 391,610,999.42 281,192,767.50 551,936,687.29 412,811,886.67 467,070,364.21 503,794,153.22 633,151,454.48 388,473,269.41 493,125,447.99 279,922,383.16 282,907,930.58 353,938,527.32 486,283,277.45 279,196,159.54 165,851,952.98 395,739,940.78 332,968,117.17 355,078,848.50 297,652,032.21
11,077,224,496.33 6,935,802,315.54 6,933,622,622.74 6,882,256,678.18 5,835,091,827.85 5,790,227,550.95 3,646,621,174.72 3,605,750,230.32 3,514,457,392.67 3,015,024,056.01 2,741,322,258.25 2,166,717,776.04 1,969,420,842.69 1,954,438,823.88 1,897,279,575.51 1,796,891,417.22 1,679,000,171.10 1,612,491,828.26 1,427,395,410.12 1,406,366,664.30 1,313,982,073.04 1,272,093,544.54 1,115,476,127.95 1,036,706,575.59 938,860,744.76 936,799,647.47 923,160,368.26 893,843,837.31 871,187,349.27 843,818,252.89 820,452,959.25 799,349,373.84 775,388,879.69 754,441,379.93 753,415,950.50 657,607,329.16 640,373,811.16 620,769,344.22 618,160,787.52 602,433,590.00 582,858,307.52 561,227,794.51 558,706,548.76 545,933,234.50 533,569,914.50 478,006,161.48 475,302,817.84 461,633,328.81 403,191,314.51 379,192,507.46 371,437,456.77 370,088,456.98
13.42 197.01 1.70 14.18 23.34 48.78 -5.49 20.24 6.80 31.49 12.74 16.32 63.90 68.63 11.22 29.08 24.76 56.31 19.84 70.68 26.81 49.46 47.91 186.65 97.42 26.07 36.71 46.53 71.04 24.90 4.28 -15.94 8.69 92.65 167.94 19.15 55.12 32.91 22.70 -4.85 50.04 13.81 99.59 92.97 50.75 -1.70 70.24 178.34 1.88 13.88 4.61 24.34
91 moment
ÜLKE ADI
expo
TÜRK‹YE GENEL‹ ÜLKE RAPORU
NOSTALJ‹
Anadolu’nun dahi mühendisi ANADOLU’NUN DAH‹ MÜHEND‹S‹ EBU’L ‹Z EL CEZER‹’N‹N S‹BERNET‹⁄‹N VE B‹LG‹SAYARIN ‹LK ADIMLARINI ATTI⁄I, ‹LK ROBOTU YAPIP ÇALIfiTIRDI⁄I KABUL ED‹L‹YOR. ürkiye makine tarihinin en parlak sayfas›n› hiç kuflkusuz Bediüzzaman Ebu’l ‹z ‹bni ‹smail ‹bni Rezzaz El Cezeri oluflturuyor. Artuklu Türklerinin Diyarbak›r’da hüküm sürdü¤ü dönemde Artuko¤ullar› Sultan› Mahmut bin Mehmet bin Kara Aslan’›n saray›nda 32 y›l mühendislik yapan El Cezeri’nin bulufllar›, yüzy›llar sonra birçok teknik araca hayat verdi. 1136-1206 y›llar› aras›nda yaflad›¤› tahmin edilen Cezeri’nin su saatleri, su robotlar›, otomatik termos gibi birçok teknik ve mekanik buluflu yaflad›¤› dönemde de görenleri flafl›rtt›. Ama onu benzersiz k›lan, Cezeri’nin bilgisayar›n dayand›¤› sistemin ve sibernetik biliminin temellerini atan bilim adam› olmas›d›r. Ebu’l ‹z El Cezeri, bilgisayar›n babas› olarak bilinen ‹ngiliz matematikçi Charles Babbage’dan 6 yüzy›l önce ayn› sisteme dayal› makineler ve otomatik aletler yapt›; bunlar› çal›flt›rd›. Ayn› flekilde sibernetik biliminin kurucusu olarak kabul edilen nörolog Ross Ashby’den 800 y›l önce sibernetik ve otomatik makinelerin kendi kendine çal›flmas› konusunda bilimsel çal›flmalar yapt›; bu bilimin temellerini att›. Dünya bilim tarihi aç›s›ndan bugünkü sibernetik ve robot teknolojileri üzerinde çal›flan Ebu’l ‹z El Cezeri, bu çal›flmalar›n› Artuko¤ullar› Sultan› için yazd›¤› Kitab-ül Cami Beyn’el ‹lmi ve el Ameli’en Nafi fi S›naati’l Hiyel (Mekanik Hareketlerden Mühendislikte Faydalanmay› ‹çeren Kitap) adl› eserinde ortaya koydu. Bu son derece ilginç kitapta Cezeri, 50’den fazla aletin kullan›m esaslar›n›, yararlanma olanaklar›n› çizimlerle gösterdi. “Tatbi-
expo
T moment
92
expo
ye olarak nas›l yap›laca¤› hakk›nda 10 flekil, ikinci bölümde çeflitli kap kacaklar›n yap›l›fl› hakk›nda 10 flekil, üçüncü bölümde hacamat ve abdestle ilgili ibrik ve taslar›n yap›lmas› hakk›nda 10 flekil, dördüncü bölümde havuzlar ve f›skiyeler ile müzik otomatlar› hakk›nda 10 flekil, beflinci bölümde çok derin olmayan bir kuyudan veya akan bir nehirden suyu yükselten aletler hakk›nda 5 flekil, alt›nc› bölümde birbirine benzemeyen muhtelif flekillerin yap›l›fl› hakk›nda 5 flekil al›yor. Teorik çal›flmalardan çok pratik ve el yordam›yla ampirik çal›flmalar yapan El Cezeri, yapaca¤› cihazlar›n önceden ka¤›ttan maketlerini infla edip geometrik kurallardan yararlan›yordu. ‹lk hesap makinesinden yüzy›llar önce ayn› sistemle çal›flan benzer bir mekanizmay›, gelifltirdi¤i saatte kullanan Cezeri, sadece otomatik sistemler kurmakla kalmam›fl, ayn› zamanda otomatik olarak çal›flan sistemler aras›nda denge kurmay› da baflarm›flt›. En ilginç bulufllar›ndan biri de¤iflik haznelerdeki suyun seviyesine göre ne zaman su dökece¤ine, ne zaman meyve ve içecek sunaca¤›na karar veren otomatik hizmetçiydi. Cezeri, baz› makinelerinde hidro mekanik etkilerle denge kurma ve harekette bulunma sistemine yönelirken, baz›lar›nda ise flamand›ra ve palangalar aras›nda diflli çarklar kullanarak karfl›l›kl› etkileme sistemini kurmaya çal›flt›. Cezeri’nin otomasyon konusundaki en önemli katk›s›, kendili¤inden çal›flan
93 moment
kata çevrilmeyen her teknik ilmin, do¤ru ile yanl›fl aras›nda kalaca¤›n›” söyleyen Cezeri’nin kitab›n›n orijinali bugüne ulaflamamas›na ra¤men, on kopyas› Avrupa’n›n farkl› müzelerinde, befl kopyas› ise Topkap› Saray› ve Süleymaniye kütüphanelerinde saklan›yor. Kitab-ül Hiyel ad›yla bilinen eser, 6 bölümden olufluyor. Birinci bölümde binkam (su saati) ile finkanlar›n (kandilli su saati) saat-› müsteviye ve saat-› zamani-
otomatik sistemlerden sonra su gücü ve bas›nç etkisinden yararlanarak kendi kendine denge kuran ve ayarlama yapan dengeyi oluflturmas›yd›.
FUARLARDAN MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI YURTDIfiI FUARLAR (2009 YILI KASIM, ARALIK OCAK DÖNEM‹) AYLAR
expo
KASIM
FUAR ADI
TAR‹H‹
YER‹
KONUSU
WEB www.midest.com
ORGAN‹ZATÖR
MIDEST International Industrial Subcontracting Exhibition 4-7 Kas›m 2008
Paris, Fransa
METAL ‹fiLEME, PLAST‹K VE KAUÇUK, ELEKTR‹K-ELEKTRON‹K
IPACK Uluslar aras› Ambalaj, Paketleme ve G›da ‹flleme Sistemleri Fuar›
5-8 Kas›m 2008
‹stanbul, Türkiye
GIDA ‹fiLEME TEKN., GIDA, Y‹YECEK ‹ÇECEK, www.itf-ipack.com www.itf-gida.com AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN.
MACTECH International Exhibition for Machine Tools, Industrial Tools, Welding and Cutting Equipment
6-9 Kas›m 2008
Kahire, M›s›r
MONTAJ,OTOMOT‹V,YAPI, TES‹SAT CAD/CAM, CIM VS.
www.forumfuar.com
Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi
EIMA & EIMA GARDEN International Agricultural Machinery Exhibition
12-16 Kas›m 2008
Bologna, ‹talya
TARIM VE BAHÇE MAK‹NE-EK‹PMANLARI
www.eima.it
UNACOMA Service s.r.l.
A⁄AÇ ‹fiLEME MAK‹NES‹ FUARI-Uluslar aras› A¤aç iflleme 15-19 Kas›m 2008 Makineleri, Kesici Tak›mlar, El Aletleri Fuar›
‹stanbul, Türkiye
A⁄AÇ ‹fiLEME TEKN., ORMAN ÜRÜNLER‹
www.tuyap.com.tr
TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.
MACHINERY CENTRAL ASIA International Machinery and Automation Exhibition
18-21 Kas›m 2008
Almat›, Kazakistan
METAL ‹fiL., KAYNAK, ÜRET‹M TEKNOLOJ‹S‹ www.expocentralasia.com www.ipekyolu.info
The BIG "5" Show-Trade Fair for the Construction Industry in the Middle East
23-27 Kas›m 2008
Dubai, BAE
‹NfiAAT SANAY‹ VE MAK‹NE-EK‹PMANLARI
Bauma CHINA -International Trade Fair for Construction Machinery, Building Material Machines, Construction Vehicles and Equipment
25-28 Kas›m 2008
fiangay, Çin
‹NfiAAT MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT MALZEMELER‹ www.messe-muenchen.de VE EK‹PMANLARI
W8 WORKING WITH WOOD-International Woodworking and Sawmil Machiney and Equipment Exhibition
26-29 Kas›m 2008
Birmingham, ‹ngiltere
A⁄AÇ KESME VE ‹fiLEME MAK‹NELER‹
www.wmsa.org.uk
WMSA Events Ltd.
Bursa Metal ‹flleme Teknolojileri Fuar›
30 Ekim - 2 Kas›m 2008
Bursa, Türkiye
FABR‹K AOTOM., KAL‹TE KONT. VE TEST ENS., YÜZEY ‹fiLEME, METALÜRJ‹, DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER, METAL ‹fiLEME, KAYNAK, ÜRET‹M TEKN.,
www.tuyap.com.tr
TÜYAP BURSA Fuarc›l›k A.fi.
PLAST EURASIA ‹stanbul
27-30 Kas›m 2008
‹stanbul, Türkiye
AMBALAJ, PLAST‹K VE KAUCUK TEKN., K‹MYA, PETRO K‹MYA
www.tuyap.com.tr
TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.
STONEX’08
27-30 Kas›m 2008
Kahire, M›s›r
TAfi VE TAfi ‹fiLEME TEKNOLOJ‹LER‹, MERMER VE MERMER MAK‹NELER‹
www.forumfuar.com
Forum Fuarc›l›k Gelifltirme Afi
EuroMold World Fair for Moldmaking and Tooling, Design and Application Development
3-6 Aral›k 2008
Frankfurt/Main, Almanya
KALIP, KALIP TEKNOLOJ‹LER‹, TAKIM TEZGAHLARI
euromold@demat.com
Demat GmbH
HOFEX & MEDEX International Exhibition of Home and Office Furniture, Decoration & Interior Design, Machineries, Equipment and Accessories
4-7 Aral›k 2008
Tahran, ‹ran
MAK‹NE, TAKIM TEZGAHLARI, AMBALAJ MAK‹NELER‹ VS.
www.expotim.com
Iran Home & Office Furniture Exporters Union EXPOT‹M
SAHARA International Agricultural Exhibition for Africa and Middle East
1-4 Ocak 2009
Kahire, M›s›r
TARIM, TARIM MAK‹NELER‹ VS.
www.saharaexpo.com
ANCOM GROUP / EXPO
TEKNO-09
11-14 Ocak 2009
Dubai, BAE
Metal iflleme makineleri, kaynak makineleri, http://www.messe-duesseldorf.de www.oaib.gov.tr a¤aç iflleme makineleri, döküm makinesi, paketleme makineleri, inflaat ve yap› malzemeleri
ARABPLAST, Arab International Plastics and Rubber Trade 11-14 Ocak 2009 Show
Dubai, BAE
PLAST‹K, KAUÇUK HAMMADDELER‹ VE
MACHITECH Machinery and Equipment
20-24 Ocak 2009
fiam, Suriye
LAMMA-Agricultural Machinery Exhibition
21-22 Ocak 2009
‹STANBUL GIDA-TEK, G›da Teknolojileri Fuar› ve G›da Güvenli¤i
28-31 Ocak 2009
www.dmgdubai.com
Reed Expositions France
ITF ‹STANBUL FUARCILIK A.fi.
CENTRAL ASIA INTERN. EXB. LTD.‹PEKYOLU ULUSLAR ARASI FUARCILIK A.fi. dmg world media Dubai Ltd.
Messe München GmbH, Munich Trade Fairs (Shanghai) Co. Ltd.
moment
94
ARALIK
OCAK
Orta Anadolu ‹hracatç› Birlikleri Genel Sekreterli¤i
www.alfajer.net
Al Fajer Information & Services
MAK‹NE VE MAK‹NE EK‹PMANLARI
www.expotim.com
EXPOT‹M
Nework, ‹ngiltere
TARIM MAK‹NELER‹
www.lammashow.co.uk
Lincolnshire Agricultural Machinery Manufacturing Association Ltd.
‹stanbul, Türkiye
‹ÇE. DOL. VE SIVI GIDA TEKN., SÜT VE SÜT www.tuyap.com.tr ÜRÜN. TEKN., ET VE ET ÜRÜN. TEKN.,EKMEK, PASTA, UNLU fiEK. VE Ç‹KO. ÜRÜN TEKN., GIDA GÜV., H‹JYEN VE KAL. KONT. TEKN.
MAK‹NELER‹
TÜYAP Tüm Fuarc›l›k Yap›m A.fi.
MAK‹NE SEKTÖRÜNDE BEL‹RLENEN BAZI YURTDIfiI FUARLAR (2009 YILI fiUBAT, MART VE N‹SAN DÖNEM‹) AYLAR
fiUBAT
FUAR ADI
TAR‹H‹
YER‹
KONUSU
WEB
ORGAN‹ZATÖR
WIN - World of Industry Interna. Trade Fair for the Manu. Industry - Machinery, Welding, Surface Treatment, Materials Handling
5-8 fiubat 2009
‹stanbul, Türkiye
METAL ‹fiLEME,KAYNAK, ÜRET‹M www.tuyap.com.tr TEKN,METALÜRJ‹,DÖKÜMCÜLÜK, DEM‹R DIfiI MADENLER, YAN SANAY‹, YÜZEY ‹fiLEME
Hannover Messe Bileflim Fuarc›l›k Afi
EXPOFIL Textile Yarns and Fibres Exhibition
10-13 fiubat 2009
Paris, Fransa
TEKST‹L, HAMMADDELER‹, MAK‹NELER‹
www.expofil.com
PVE S.A. / EXPOFIL
ITCE - International African Arabian Exhibition for Textile, Embroidery and Sewing Machinery and Accessories
19-21 fiubat 2009
Kahire, M›s›r
TEKST‹L, HAZIR G‹Y‹M MAK‹NE VE AKSESUARLARI
www.acg-itefairs.com www.masterfuar.com.tr
ACG & ITE Trade Fairs S.A.E. MASTER FUARCILIK
ANPIC International Fair of Suppliers, Machinery and Fashion Preview for the Leather and Footwear Industries
19-22 fiubat 2009
Leon, Meksika
DER‹, DER‹ ‹fiLEME MAK‹NELER‹
www.anpic.com.mx
ANPIC A.C.
SIMA/Simagena/Simavip Int. Agribusiness Show
22-26 fiubat 2009
Paris, Fransa
TARIM MAK‹NELER‹ VS.
www.simaonline.com
EXPOSIMA S.A.
WETEX Water, Energy Technology and Environment Exhibition
10-12 Mart 2009
Dubai, BAE
SU, ENERJ‹ TEKNOLOJ‹S‹ VS.
http://www.wetex.ae
Dubai Electricity & Water Authority
ISH International Trade Fair Building and Energy Technology, The Bathroom Experience
10-14 Mart 2009
Frankfurt/Main, Almanya
Is›tma, So¤utma, Havaland›rma Fuar›
www.ish.messefrankfurt.com
Hannover Messe Bileflim Fuarc›l›k Afi
Milano, ‹talya
ISITMA S‹STEMLER‹, KL‹MALAR,SU ARITMA www.fmi.it S‹STEMLER‹, BANYO AKSESUARLARI, VS
Mostra Convegno Expocomfort - International Exhibition of 23-27 Mart 2010 Heating, Air-Conditioning, Refrigeration, Plumbing Technology, Water Treatment, Bathroom Fittings with SERVITIS, Expo Bagno and Next Energy
Fiera Milano International SpA
N‹SAN
17-20 Mart 2009
Minsk, Belarus
METAL ‹fiLEME, TAKIM TEZGAHLARI
www.minskexpo.com.by
MINSKEXPO Belarus
MACHINE BUILDING/Drives&Automation-Design-Build Technologies and Systems Integrators Exhibition
25-26 Mart 2009
Birmingham, ‹ngiltere
MAK‹NE ‹MALATI ‹Ç‹N PNÖMAT‹K TEKNOLOJ‹LER‹, GÜÇ AKTARIMI, OTOM.
www.devicelink.com/expo/ macbuild08
Cannon Communications LLC
MMT Materials, Manufacturing and Technology-Asia Pacific Leather Fair
31 Mart-2 Nisan 2009
Hong Kong, Hong Kong
DER‹, DER‹ ‹fiLEME MAK‹NELER‹
www.aplf.com
Asia Pacific Leather Fair Ltd.
95
RACIOENERGIA/CLIMATHERM International Trade Fair for Heating, Air-Conditioning and Energy Saving
31 Mart--04 Nisan 2009
Bratislava, Slovak Cum.
ISITMA, HAVALANDIRMA VS.
www.incheba.sk
INCHEBA a.s. Bratislava
CIMT China International Machine Tool Show
06-11 Nisan 2009
Pekin, Çin
TAKIM TEZGAHLARI
www.cimtshow.com
China Machine Tool & Tool Builders’ Association (CMTBA)
CANTON FAIR Çin Uluslar aras› ‹thal ve ‹hraç Ürünleri Fuar›
15 Nisan-6 May›s 2009
Guangzhou, Çin
GENEL T‹CARET,‹HT‹SAS FUARI
www.forumfuar.com www.icecf.com
FORUM Fuarc›l›k Gelifltirme A.fi.
Bauma - International Trade Fair for Construction Machinery, Building Material Machines, Construction Vehicles and Equipment
19-25 Nisan 2010
Münih, Almanya
‹NfiAAT MAK‹NELER‹, ‹NfiAAT MALZEMELER‹ www.messe-muenchen.de VE EK‹PMANLARI
HANNOVER MESSE
20-24 Nisan 2009
Hannover, Almanya
TEKNOLOJ‹, ‹NNOVASYON VE OTOMASYON
Detayl› fuar aramas› için www.expodatabase.com ve www.fuarplus.com web siteleri ziyaret edilebilir.
www.hannovermesse.de
Messe München GmbH,
Deutsche Messe AG
moment
METALWORKING International Metalworking Exhibition
expo
MART
‹LET‹fi‹M
expo
Orta Anadolu Makine ve Aksamlar› ‹hracatç›lar› Birli¤i 0312 447 27 40 www.makinebirlik.com
moment
96
Türkiye ‹statistik Kurumu 0312 410 04 10 www.tuik.gov.tr
Makine ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 468 37 49 www.mib.org.tr
Makine Sanayii Sektör Platformu www.makinesektorplatformu.org
Hazine Müsteflarl›¤› 0312 204 60 00 www.hazine.gov.tr
Ostim Organize Sanayi Bölgesi 0312 385 50 90 www.ostim.org.tr
TURQUM 312 447 27 40 www.turqum.com
TÜB‹TAK 0312 468 53 00 www.tubitak.gov.tr
Öncü Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0312 395 73 90 www.kilavuz.biz
RESM‹ KURUMLAR
DERNEKLER
Maliye Bakanl›¤› 0312 425 78 16 www.maliye.gov.tr
Ak›flkan Gücü Derne¤i 0212 222 19 71 www.akder.org.tr
Sanayi ve Ticaret Bakanl›¤› 0312 231 95 46 www.sanayi.gov.tr
Ambalaj Makinecileri Derne¤i 0216 545 49 48 www.ambalaj.org.tr
D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› 0312 204 75 00 www.dtm.gov.tr
Anadolu Un Sanayicileri Derne¤i 0312 281 04 68-69 www.ausd.org.tr Anadolu Asansörcüler Derne¤i 0312 232 06 40 www.anasder.org.tr
Baflbakanl›k Gümrük Müsteflarl›¤› 0312 306 80 00 www.gumruk.gov.tr Devlet Planlama Teflkilat› Müsteflarl›¤› 0312 294 50 00 www.dpt.gov.tr
Araç Üstü Ekipman ‹malatç›lar› Derne¤i 0212-771 44 88 www.arusder.org.tr
‹hracat› Gelifltirme Etüd Merkezi 0312 417 22 23 www.igeme.org.tr
Ba¤lant› Elemanlar› Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0212 613 79 00 www.besiadturkey.com
Makina Mühendisleri Odas› (TMMOB) 0312 231 31 59 www.mmo.org.tr
Endüstriyel Otomasyon Sanayicileri Derne¤i 0216 469 46 96 www.enosad.org.tr
Makine Sektör Meclisi Baflkanl›¤› (TOBB) 0312 413 83 81 www.tobb.org.tr
‹klimlendirme, So¤utma, Klima ‹malatç›lar› Derne¤i 0216 469 44 96 www.iskid.org.tr
D›fl Ekonomik ‹liflkiler Kurulu 0212 339 50 00 www.deik.org.tr
‹fl Makineleri Mühendisleri Birli¤i 0312 385 78 94 www.ismakinalari.org
Türk ‹flbirli¤i ve Kalk›nma Dairesi Baflkanl›¤› 0312 508 10 00 www.tika.gov.tr
Kazan ve Bas›nçl› Kap Sanayicileri Birli¤i 0212 222 81 93 www.kbsb.org
Plastik Sanayicileri Derne¤i 0212 425 13 13 www.pagev.org.tr/pagder/main.asp Sa¤l›k Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derne¤i 0 312 433 77 88 www.sader.org.tr Tekstil Makine ve Aksesuarlar› Sanayicileri Derne¤i 0212 552 76 60 www.temsad.com Tüm Asansör Sanayici ve ‹fladamlar› Derne¤i 0216 383 09 22 www.tasiad.org.tr Türk Tar›m Alet ve Makineleri ‹malatç›lar› Birli¤i 0312 419 37 94 www.tarmakbir.org Türkiye Mermer Do¤altafl ve Makinalar› Üreticileri Birli¤i 0312 440 83 63 www.tummer.org.tr Türkiye ‹fl Makineleri Distribütörleri ve ‹malatç›lar› Birli¤i 0216 477 70 77 www.imder.org.tr Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derne¤i 0312 255 10 73 www.pomsad.org.tr Tüm T›bbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu 0312 468 69 84 www.tumdef.org