Αγκαλιά με τον Ήλιο Πρέπει και Θέλω
Τιτλος: Αγκαλιά με τον Ήλιο - Πρέπει και Θέλω Συγγραφεασ: Σύλβια Οκαλιόβα Eξωφυλλο: Darina Okaliova Copyright© 2010 Silvia Okaliova Πρώτη έκδοση: Αθήνα, 2010 ISBN 978-960-9499-04-0 Η επιμέλεια της έκδοσης έγινε από τις εκδόσεις οσελότος
Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσία (Ν. 2121/1993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η κατ’ οποιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ο σ ε λ ότ ο ς Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα
Τηλ. : 210 6431108 e-mail: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr •
Sissi Soko
Αγκαλιά με τον Ήλιο Πρέπει και Θέλω
ΕΚΔΟΣΕΙΣ
ο σ ε λ ότ ο ς
περιεχόμενα
Όλοι θέλουμε ενέργεια… �������������������������������������������������������������7 Πριν από καιρό χωρίσαμε με τον Νίκο ������������������������������������ 11 Η ανατροπή στο μυαλό του ������������������������������������������������������ 15 Παραδόξως στο Σύμπαν σαν να μην υπήρχε κανένα ΘΕΛΩ �������������������������������������������� 19 Τώρα θα πιάσω το νήμα από αλλού ����������������������������������������� 23 Η δουλειά μου είναι σωστό κάτεργο ��������������������������������������� 28 Ο Μπόρια Λ. ήταν από μικρός πολύ φιλόδοξος �������������������� 32 Πάντα ήμουν ναζιάρα και χαδιάρα ������������������������������������������ 36 Η πρώτη μου αγάπη εκτός από την μαμά μου ήταν τα κεράσια ������������������������������������������������������������������� 40 Χάρη στις αντιθέσεις κινείται ο κόσμος ���������������������������������� 44 Ο Νίκος έφυγε χθες άρον άρον για την Ξάνθη ���������������������� 50 Για πρώτη φορά μάλωσε ο Νίκος με τη μαμά του ����������������� 54 Όταν στην εφηβεία λέγαμε με τις φίλες μου �������������������������� 60 Με τον Νίκο άρχισαν όλα από τα κυδώνια ����������������������������� 65 Κάποτε θεωρούσα το σαρκικό έρωτα ανήθικο ����������������������� 69 ΘΕΛΩ να σε κρατάω στο Σύμπαν μου - ΘΕΛΩ να με κρατάς αγκαλιά ���������������������������������������������������������� 74 Σπάνια επιστρέφουν οι πρώτες αγάπες ����������������������������������� 79
6
SissI Soko
Όσο μεγάλωνα… ����������������������������������������������������������������������� 82 Τύχη και τάξη... ��������������������������������������������������������������������������� 91 Η ζωή είναι υπέροχη και τέλεια ������������������������������������������������ 96 Ερωτευμένος ίσον μεγαλοφυής ���������������������������������������������� 100 Το όνειρο της πεθεράς μου ����������������������������������������������������� 104 Η ισορροπία, η συμμετρία, η ισότητα του ζευγαριού ���������� 108 Άρχισα να θέλω να μείνω για όλη μου τη ζωή στο περιοδικό ����������������������������������������������������������������������������� 112 Ο έρωτας και η δημιουργία είναι σφιχτά ενωμένα �������������� 116 Ο μεγαλοκεφάλας μεγαλοφυής προϊστάμενος �������������������� 120 Γιατί δημιουργεί ο Θεός; ���������������������������������������������������������� 125 Θα μπορούσα να πετάω από τη χαρά ������������������������������������ 132 Τα δικά μας παιδιά θα σταθούν στην ουρά για γενετικές επεμβάσεις! ������������������������������������������������������������������������� 137 Μας βλέπει ο Ήλιος, μας βλέπει το φως… ��������������������������� 141
Αγκαλιά με τον Ήλιο
Ό
λοι θέλουμε ενέργεια. Πιο πολλή ενέργεια. Χρειαζόμαστε να πάρουμε περισσότερη ενέργεια από ό,τι θα δώσουμε. Η ενέργεια όμως λιγοστεύει... Ο Εμπεδοκλής είπε ότι «η γέννηση και ο θάνατος προκαλείται από την έλξη και την άπωση, την αγάπη και το μίσος»… Αντίθετα. Και το διαλεκτικό παιχνίδι τους… Οι αρχαίοι Έλληνες κατάλαβαν κάτι περισσότερο, κάτι που εμάς που ζούμε ακόμα στον κόσμο της μηχανιστικής γραμμικότητας μάς ξεφεύγει. Η αιώνια αλλαγή μέσω της εναλλαγής και της ανατροπής. Η σύνθεση, μέσω της πάλης και τις ενότητας των αντιθέτων… Το παιχνίδι τους δημιουργεί ενέργεια, την ίδια τη ζωή. Χωρίς ενέργεια θα πεθάνουμε. Το γράψιμο ήταν ο πρώτος μου έρωτας. Δεν μπορώ να ξεχάσω το πρωταρχικό ρίγος, τα ηλεκτρικά χτυπήματα της Μούσας σε όλο μου το κορμί, σε όλη μου την ύπαρξη, όταν μού ερχόταν η έμπνευση. Αποφάσισα να γίνω συγγραφέας από παιδί δέκα ετών. Από τότε που ακούστηκε για πρώτη και μοναδική φορά κάτι καλό για μένα από τη δασκάλα μου. Είπε ότι γράφω καλές εκθέσεις. Κατά τα άλλα δεν ήμουν καθόλου καλή μαθήτρια. Μου άρεσε πιο πολύ να παίζω με τα χέρια μου κάτω από το θρανίο, παρά να παρακολουθώ το μάθημα. Πολλά πράγματα στο σχολείο τα θεωρούσα κοτσάνες. Από τους γονείς μου άκουσα επίσης σχεδόν μόνο μία φορά κάτι καλό για μένα. Ήμουν μόλις τριών ετών και περνούσαμε με το τρένο από ένα φαράγγι. Ενθουσιάστηκα τόσο πολύ με
7
8
SissI Soko
τους βράχους, ώστε έβλεπα παντού γύρω μας μάγισσες, ανθρώπους με καπέλα, καλικάντζαρους και διάφορα πρόσωπα. Και τότε είπε η μητέρα μου ότι έχω φαντασία: «Το παιδί έχει φαντασία!» Το πρώτο πράγμα που συνειδητοποίησα λοιπόν για το εαυτό μου ήταν: Έχω φαντασία - άρα υπάρχω! Η καθηγήτριά μου στο Λύκειο δεν ήταν πια καθόλου της γνώμης ότι γράφω καλές εκθέσεις, αλλά εγώ την «έγραφα»… Βέβαια, τα θέματα των εκθέσεων του Λυκείου ήταν για μας άχαρα - έπρεπε να γράφουμε π.χ. για τον «Κόσμο του σοσιαλισμού και του καπιταλισμού» (κάτι για το οποίο δεν είχαμε παραμικρή ιδέα), για «το «Καθοδηγητικό ρόλο του κομμουνιστικού κόμματος», και σχεδόν κάθε χρόνο για την «Εργατική Πρωτομαγιά». Εγώ αυτά τα έβρισκα αρκετά διασκεδαστικά, γιατί ανέπτυσσα δικές μου θεωρίες και μου άρεσε ν’ αφήνω τη φαντασία μου να τρέχει ως τον ορίζοντα. Απλώς η φαντασία μου δεν χώραγε στα δικά τους έτοιμα καλούπια. Συνέχιζα να γράφω τα δικά μου. Έγραφα ποιήματα για τα κοχύλια, για το άπιαστο του χρόνου… Και επίσης το ημερολόγιό μου για την πρώτη μου αγάπη - τον Ιβάν, το αγόρι με το κουκλίστικο πρόσωπο, πλαισιωμένο με μακριά καστανά μαλλιά αλά Μπιτλς - το μεγαλύτερο αστέρι τις τάξης μας. Και όταν στα δεκαέξι μου διάβασα «Τα σταφύλια της οργής» του Steinbeck, ήξερα πια γιατί ήθελα να γίνω συγγραφέας. Για να βοηθήσω να γίνει ο κόσμος καλύτερος. Ως παιδί και έφηβη μου άρεσε να αντιμιλώ, να αντιστέκομαι, μου άρεσε η επανάσταση! Μια μέρα, όταν στο Λύκειο έπρεπε να γράψουμε για πολλοστή φορά μία έκθεση για την Εργατική Πρωτομαγιά και έτυχε αυτή τη χρονιά να βρέξει ανελέητα στη διάρκεια της διαδήλωσης, εγώ έγραψα ότι όλοι είναι στενοχωρημένοι γιατί πρέπει υποχρεωτικά να παίρνουν μέρος - και έτσι έκλαψε ακόμα και ο ουρανός… Η καθηγήτριά
Αγκαλιά με τον Ήλιο
μας δεν το έκανε θέμα, όπως δεν θα το έκανε θέμα κανένας πολιτισμένος άνθρωπος, παρόλο που είχαμε για καθεστώς αυτό που είχαμε. Απλά με συμβούλεψε να το ξαναγράψω από μια πιο θετική σκοπιά. Γενικά, δε χάριζα κάστανα σε κανέναν! Τους γονείς μου οι οποίοι ήταν κομμουνιστές και μάλιστα με πόστο αν και όχι πληρωμένο, συνήθιζα να τους σουβλίζω στη σούβλα των προβοκατόρικών μου ερωτήσεων σχετικά με την κοσμοαντίληψή μας. Και οι δυο γονείς μου ήταν καθηγητές – η μαμά φιλοσοφίας και ο μπαμπάς οικονομολογίας. Και όσο κι να σας φανεί παράξενο, και οι δυο τους στάθηκαν με τις απαντήσεις τους πάντα στο πιο υψηλό επίπεδο. Οι απαντήσεις τους ήταν όχι μόνο πολύ κατανοητές αλλά και απολύτως λογικές και σωστές. Βέβαια, όλα ήταν σχετικά με την τότε κατάσταση της γνώσης μας. Τότε ακόμα δεν είχε κανείς ιδέα για τη θεωρία του χάους και της πολυπλοκότητας, μια θεωρία που ήρθε να σπρώξει την ανθρώπινη σκέψη πολύ πιο μπροστά. (Και θα το θυμηθείτε!) Απλά προς το παρόν οι επιστήμονες του κόσμου έκαναν πίσω λόγω των αντιφάσεων που προέκυψαν. Ο σημερινός κόσμος δεν κατανοεί ακόμα ούτε τον «σκοτεινό» Ηράκλειτο. Πού τον Μαρξ… πού το χάος! Τους διαλεκτικούς νόμους της κίνησης; Χα. Η αλήθεια είναι ότι η κοσμοαντίληψη του μαρξισμού-λενι νισμού έχτιζε στην κινούμενη άμμο της σταθερότητας (βλέπε αντιφάσεις) της εκχυδαϊσμένης «υλικής βάσης». Οι περισσότεροι θεωρούσαν και θεωρούν την κομμουνιστική ιδεολογία «λίθο». Κάτι το πέτρινο, απολιθωμένο, για πάντα δοσμένο. Επομένως μη διαλεκτικό. Στη ζωή όμως τίποτα δεν μπορεί να είναι σταθερό. Το Πνεύμα είναι το ίδιο σπουδαίο όσο και η Ύλη. Το κοινωνικό Είναι και η κοινωνική Συνείδηση. Μαζί συνθέτουν…
9
10
SissI Soko
Απλώς, προς το παρόν φανταζόμαστε και τα δυο εντελώς σταθερά. Στέρεα. Πάντα διαλέγουμε: ύλη ή πνεύμα; Δεξιά ή αριστερά; Πρέπει ή θέλω; Η εξέλιξη όμως προχωράει χάρη και στα δύο. Στην κίνηση του χορού τους. Η πλεξούδα της Εξέλιξης και της Επανάστασης, ευτυχώς, δεν σταματάει να πλέκεται ποτέ. Γιατί αν σταματούσε το αιώνιο παιχνίδι των αντιθέσεων και των συνθέσεων... σίγουρα θα είχαμε ήδη ζήσει τη Συντέλεια του κόσμου. Είμαι συγγραφέας, όχι επιστήμονας, γι’ αυτό γράφω για τα θέματα των ιδεών με το θράσος του Νταίνικεν, ο οποίος γράφει ως ερασιτέχνης για τα θέματα της αρχαιολογίας… Δεν έχω στο μυαλό μου κανένα σύστημα, κανένα καλούπι. Νομίζω - τόσο το καλύτερο, μπορώ ν’ αφήσω τη φαντασία μου να πετάει ελεύθερη. Το μόνο που ακολουθώ είναι οι «γενική νόμοι της κίνησης», οι διαλεκτικοί νόμοι, που ισχύουν στο σύμπαν, την ιστορία και την ανθρώπινη ζωή.
Αγκαλιά με τον Ήλιο
Π
ριν από καιρό χωρίσαμε με τον Νίκο. Μετά από δεκατρία χρόνια που ήμασταν μαζί. Ή μάλλον «μαζί». Και ήταν κάποτε τόσο μεγάλος ο έρωτας αυτός. Βαθύς σαν τον ωκεανό. Δεν πατάγαμε όταν κολυμπούσαμε ο ένας στα μάτια του άλλου. (Ακόμα καλά που δεν χρειαζόμασταν σωσίβιο.) Ο έρωτάς μας δεν μετατράπηκε όμως ποτέ σε αγάπη. Γιατί; Το κακό ήταν ότι εγώ δεν το πήρα χαμπάρι. Συνέχισα να τον ακολουθώ στο όνομα του μεγάλου μας έρωτα. Κάποτε κάναμε τα πάντα μαζί. Στο Πανεπιστήμιο καθόμασταν στο ίδιο θρανίο, μελετούσαμε, γράφαμε μαζί άρθρα, συζητούσαμε επί ώρες ολόκληρες - αγκαλιά - για της διαφορές μεταξύ της Σλοβακίας και της Ελλάδας, του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού, για τα πάντα. Μιλούσαμε για τα ιδανικά μας. Και τι όμορφα που αγαπιόμασταν! Πήγαινα σχεδόν κάθε μέρα στο δωμάτιό του, στη φοιτητική εστία και αποχαιρετιζόμασταν μόνο αργά την νύχτα γιατί η μαμά μου δεν ήθελε να κοιμάμαι τις νύχτες –ανύπαντρο κορίτσι– στην εστία με τον «γκόμενο»… Οι συναισθηματικές συνθήκες του ξεκινήματός μας, τότε στην Μπρατισλάβα σαν φοιτητές δημοσιογραφίας, ήταν τόσο διαφορετικές απ’ αυτές αργότερα στην Αθήνα! Στην Αθήνα αντίθετα έβλεπα το Νίκο μόνο την νύχτα. Αυτό δε θα ήταν από μόνο του πρόβλημα. Αλλά ο Νίκος έκανε αστυνομικό ρεπορτάζ σε μια Αθηναϊκή καθημερινή εφημερίδα. Έγραφε για φόνους, ληστείες, φωτιές κ.λπ. Όλα αυτά δεν με ενδιαφέρουν εμένα ούτε στο ελάχιστο. Ούτε σαν τον κόκκο του αλατιού. Τα βράδια μας, πάνω από το πιάτο με τη φασολάδα, ήταν άδεια
11
12
SissI Soko
σαν το φωταγωγό της κουζίνας. Από την ερωτική μας αγάπη δεν έμεινε ούτε ψίχουλο. Τα φάγαμε τα ψωμιά μας. Μεσολάβησαν τόσα απρόσμενα, τόσα απίστευτα γεγονότα. Θυμάμαι εκείνη την Κυριακή που ήρθε ο Νίκος για πρώτη φορά στο σπίτι των γονιών μου για φαγητό, και η μαμά μου δεν έχανε την ευκαιρία να μας περιγράφει διάφορες περιπτώσεις σλοβάκικων κοριτσιών που παντρεύτηκαν Έλληνα, μα μετά επέστρεψαν, οι καημένες, γιατί χώρισαν. Μας φοβέριζε η μαμά μου και τους δύο μας με τη μαεστρία της χαρτορίχτρας που ξέρει να προβλέπει το μέλλον. «Θα δεις! Θα είσαι τόσο δυστυχισμένη! Θα μετανιώσεις!» ξεφώνιζε κάθε λίγο και λιγάκι. Και ήμουν ήδη τόσο φοβισμένη! Από το πολύ άγχος δεν μπορούσα να κοιμηθώ εκείνη την περίοδο. Έπαθα μία σωστή νεύρωση. Ξύπναγα τη νύχτα με τον τρόμο να παγώνει την καρδιά μου κι αναρωτιόμουν απεγνωσμένα: «Πού πας ξυπόλυτη στ’ αγκάθια…» Ένιωθα να με πλακώνουν σάκοι με άμμο, τόνοι άμμου από τον ίδιο το βυθό του ωκεανού του έρωτα μας. Ενός έρωτα με τυφλό μέλλον… Ίσως έμενα να μη με ένοιαζε εκείνη τη στιγμή, ήθελα να ζω το τώρα, αλλά ο Νίκος με ρωτούσε συνέχεια: «Τι θα κάνεις στην Ελλάδα;» Και έβρισκε χίλια δύο επαγγέλματα για μένα εκτός απ’ αυτό για το οποίο πίστευα ότι ήμουν προορισμένη. Με βασάνιζε με τη εικόνα του μέλλοντος. Το αποτέλεσμα ήταν να σφιχτώ ακόμα περισσότερο στην αγκαλιά του Νίκου. Προσωρινά. Προσωρινά ήμουν χαμένη. Μια μέρα τον ρώτησα τι θα γινόταν αν εγώ ήθελα να γράφω. Ξέσπασε σε κλάμα. Αληθινό κλάμα. «Τότε θα πρέπει να χωρίσουμε», είπε. Το βούλωσα. Ήθελα να ζήσω τον έρωτα. Θα με φάει ο καπιταλισμός; Η κοινωνία του άγριου ανταγωνισμού; Όχι δεν μετανιώνω για τίποτα. Δεν είμαι δυστυχισμένη.
Αγκαλιά με τον Ήλιο
Και να ήξερα…, πάλι τα ίδια θα έκανα. Θα πόνταρα όμως στο να μάθω καλά ελληνικά για να μπορώ να γράφω και στην ξένη γλώσσα. Και θα καλλιεργούσα την Αγάπη. Όταν πια, χωρίσαμε με τον Νίκο, η ερωτική μας αγάπη ήταν πολλούς βαθμούς κάτω από το μηδέν. Και η λεγόμενη αγάπη προς τον πλησίον; Κάτι απ’ αυτήν έπρεπε να έχει ακόμα μέσα του ο Νίκος. Εγώ δεν είχα τίποτα μέσα μου. Έρημος. Άμμος χωρίς καμία πρασινάδα. Παγωμένες νύχτες μες’ στην έρημο… Μου είπε: «Πήγαινε σπίτι σου, στους γονείς σου, θα σε βοηθήσουν, θα βρεις δουλειά και εσύ σε κάποια εφημερίδα…» Χωρίσαμε αστραπιαία, όταν πια ήταν όλα ώριμα. Το βουβό μου κλάμα ήταν ο σύντροφός μου και τις δύο βδομάδες που μεσολάβησαν από την απόφαση μέχρι την επιστροφή μου στην πατρίδα. Την προτελευταία Κυριακή πήγαμε στο οικολογικό πάρκο, πίσω από το Πεντάγωνο, καθήσαμε με τον Νίκο στο παγκάκι, ενώ η κόρη μας η Νέλη έκανε ανέμελα τη βόλτα της με το τρενάκι. Δεν της είπαμε τίποτα. Τα δάκρυά μου έτρεχαν ποτάμι. Κυλούσαν όμως μηχανικά, ασυναίσθητα, σαν να πήγαζαν από κάποιο ρήγμα της ξεραμένης γης. Έλεγα στο Νίκο: «Μα εσύ με αγαπάς και για αυτό με διώχνεις! Θέλεις να ξαναγίνω αυτή που ήμουν! Θέλεις να πετύχω κάποια στιγμή τους στόχους μου!» Ο Νίκος μούγκα. Έμοιαζε με σφίγγα του Φαραώ. Καμία συγκίνηση. Ήξερε να πνίγει μέσα του τα δικά του αισθήματα. Πάντα. Και εγώ δεν έμαθα ποτέ το παραμικρό για τα πραγματικά του αισθήματα. Τα «μετά τον έρωτα» αισθήματα. Ήθελε απλά να με εκδικηθεί; Μετά το γάμο σταματήσαμε να συζητάμε. Η αλήθεια είναι πως δεν μαλώναμε σχεδόν ποτέ. Μέχρι το τέλος. Βέβαια αυτό οφείλονταν στον Νίκο – γιατί εγώ αρχικά, μέχρι να αποκτήσω παιδί, συνήθιζα να ξεσπάω αμέσως και σφοδρά. Με τον Νίκο
13