Η Δημιουργικότητα στο μάθημα της Λογοτεχνίας by Εκδόσεις Οσελότος

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΚΔΟΣΗ

Η Δημιουργικότητα στο μάθημα της Λογοτεχνίας

Μαρίλη Δουζίνα Η Δημιουργικότητα στο μάθημα της Λογοτεχνίας Δημιουργική Διδασκαλία Δημιουργική Ανάγνωση Δημιουργική Γραφή

ΤΙΤΛΟΣ

Η Δημιουργικότητα στο μάθημα της Λογοτεχνίας

ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ Μαρίλη Δουζίνα

Σ Έ ΙΡΑ

Έπιστημονικά [5358] 0221/02

Έ ΠΙM Έ Λ Έ ΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ Όλγα Παλαμήδη

LAYOUT - DESIGN Myrtilo, Λένα Παντοπούλου

ISBN 978-618-205-054-5

Έργο Εξωφύλλου: Pablo Picasso, Girl Reading 1953, Photo by H.-J. Rudolph

ΚΈΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΈΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια

του δικαιούχου συγγραφέα.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤ ΗΤΑ ΣΤΟ Μ ΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝ Ι Α Σ 5

Αντί προλόγου ................................................................................................................... 9 ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ................................................................................................... 13 1. Η αναγκαιότητα της δημιουργικότητας............................................................. 15 2. Η δημιουργικότητα και η δημιουργική διδασκαλία ......................................... 18 3. Το Μοντέλο των τεσσάρων ειδών της δημιουργικότητας (Four C Model of Creativity) και η μίνι δημιουργικότητα ............................... 27 4. H Δημιουργική Ανάγνωση ................................................................................... 33 4.1. Η Ενεργητική Ανάγνωση .......................................................................... 37 4.2. Η Κριτική Ανάγνωση ................................................................................. 39 4.3. Η Βαθιά Ανάγνωση 40 4.4. Ενεργοποίηση της Δημιουργικής Ανάγνωσης μέσω ερωτήσεων ........ 40 5. Η Δημιουργική Γραφή ........................................................................................... 54 6. Ο δάσκαλος της Δημιουργικής Γραφής .............................................................. 65 7. Η αξιολόγηση της Δημιουργικής Γραφής και η αναθεώρηση.......................... 69 8 Το Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής 73 9. Προς ένα υβριδικό Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής .................................... 77 9.1. Συναλλακτικό Μοντέλο Εργαστηρίου της Wendy Bishop .................. 77 9.2. Ά λλα είδη Εργαστηρίου Δημιουργικής Γραφής ..................................... 81 ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΓΡΑΦΗΣ .............. 93 1. Δραστηριότητες Δημιουργικής Ανάγνωσης ...................................................... 95 1.1. Σιωπηρή ανάγνωση .................................................................................... 95 1.2. Οπτική σάρωση κειμένου .......................................................................... 96 1.3. Υποθέσεις – Προβλέψεις («Μαντεψιές») ................................................. 98 1.4. Τμηματική ανάγνωση................................................................................. 99 1.5. Νοερή αναπαράσταση (ακουστική ανάγνωση με κλειστά βιβλία) .... 102 1.6. Μεγαλόφωνη ανάγνωση ......................................................................... 105 1.7. Αναπαράσταση με ή χωρίς ήχο/αυτοσχέδια δραματοποίηση ............. 110 1.8. Ελεύθερες σημειώσεις (free jotting/free writing/impromptu w riting)....................................................................................................... 115 1.9. Ανάκληση εικόνων («Το άδειο κουτί») 118 1.10. «Χαρτάκια» (passing notes) ..................................................................... 119 2. Δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής ............................................................ 121 3. Δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής στο πεζό κείμενο............................. 125 3.1. Μετασχηματισμός αφήγησης ................................................................. 125 3.2. Αναίρεση διαλόγου 130

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

3.9. Ημιτελή (αν και ολοκληρωμένα)

ΜΑΡΙΛΗ ΔΟΥΖΙΝΑ 6 3.3. Αναίρεση

..................................................................... 131

Πρόκληση

...................................................................................... 134

σχημάτων λόγου

3.4.

κενών

(Προσδιορίζοντας την κειμενική απροσδιοριστία) ........................................................................................ 135

Δημιουργική

la manière de) ................................................... 136 3.7. Σχήματα

.......................................................................................... 139 3.8. Χαρακτήρες ............................................................................................... 141

3.5. Ξεχειλώνοντας το κείμενο

3.6.

μίμηση (à

λόγου

του κειμένου στην περιγραφή του ήρωα) ..................................................... 14 4 3.10. Συμπληρώνοντας τα «ημίσεα» (κενά του κειμένου στον διάλογο) ... 145 3.11. Παιχνίδια ύφους ........................................................................................ 146 3.12. Δημιουργία «από το μηδέν» ιστορίας à la manière de ή ελεύθερα .... 149 4. Δραστηριότητες Δημιουργικής Γραφής στο ποιητικό κείμενο ..................... 151 4.1. Γλωσσοπλέκτες/Γλωσσοπλάστες (κατασκευή σύνθετων επιθέτων) 152 4.2. Ποιητικός μονόλογος ............................................................................... 153 4.3. Παιχνίδια αντι-ομοιοκαταληξίας ............................................................ 154 4.4. Διασάλευση – αρρυθμία .......................................................................... 156 4.5. Παιχνίδια ομοιοκαταληξίας ..................................................................... 157 4.6. Κενά του ποιητικού κειμένου («παίζουσα συμπλήρωση») 159 4.7. Μεγεθυντικός φακός/Μικρογραφίες .................................................... 161 4.8. Ποιητική περιγραφή ................................................................................. 162 4.9.

περιγραφή ..................................................................... 162

....................................................................... 16 4

165 4.12. Συνειρμοί και αυτόματη γραφή .............................................................. 168 4.13. Βοηθητική εναρκτήρια φράση – ποιητικές λαβές –ανταποκρισιακό ποίημα ........................................................................... 169 4.14. Ελεύθερη ποιητική δημιουργία με εξωτερικό ερέθισμα-πυροδοτητή .............................................................................. 171 4.15. Ποιητική φόρμα ........................................................................................ 173 4.16. Με τον τρόπο τού... (δημιουργική μίμηση) ........................................... 173 4.17. Ποιητική συγκόλληση – ποιητικό κολάζ – ντανταϊστικά ποιήματα ... 174 4.18. Συζητητικό/Ανταποκρισιακό ποίημα (Conversation poem) ............... 176 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ ..................................................................................... 179 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ................................................................................................................. 181 1. «Ξ… όπως ξιφίας», Μαρία Φραγκιά (Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Α΄ και Β΄ Δημοτικού. Το δελφίνι, σελ. 35-36) ..................................... 181 2. «Η αιμοδοσία», Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου (Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού. Στο σκολειό

πορτρέτα (κενά

Υπερρεαλιστική

4.10. Υπερρεαλιστικά παιχνίδια

4.11. Ελεύθερη γραφή........................................................................................

3. «Η Κατερίνα και ο Αόρατος στο σκοτάδι», Μάρω Λοΐζου (Ανθολόγιο Λογοτεχνικών

Στο σκολειό του κόσμου, σελ. 132-134) .................................................................

4. «Σ’ ένα συνοριακό σταθμό», Α. Σαμαράκης (Με λογισμό και μ’ όνειρο. Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε΄ και

Στ΄ Δημοτικού, σελ. 67-68)......................................................................................187

5. «Στρατός για... κλάματα», Ρενέ Γκοσινύ – Αλμπέρ Ουντερζό (Με λογισμό και μ’ όνειρο. Ανθολόγιο Λογοτεχνικών Κειμένων Ε΄ και

Στ΄ Δημοτικού, σελ. 268-270).................................................................................

6. «Η Αστραδενή στο νέο σχολείο της», Ευγενία Φακίνου (Με λογισμό και μ’ όνειρο. Ανθολόγιο Λογοτεχνικών

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤ ΗΤΑ ΣΤΟ Μ ΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝ Ι Α Σ 7 του κόσμου, σελ.

...................................................................................... 183

135-137)

Κειμένων Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού.

185

190

Κειμένων Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού, σελ. 115-119) ................................................................................. 192 Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ........................................................................................................... 195 1. «Η ζωή στη Σύμη», Ευγ. Φακίνου (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου, σελ. 100-102) ................................................................................... 195

«Η Νέα Παιδαγωγική», Ν. Καζαντζάκης (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου, σελ. 92-94) ................................................................208

«Γραφείον Ιδεών», Α. Σαμαράκης (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου, σελ. 200-202) 215

«Θαλασσινά τραγούδια», Γ. Δροσίνης (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου, σελ. 8-9) .................................................................... 222 5 «Τζιτζίκια στήσαν τον χορό» – «Πρωινό Άστρο», Γ. Ρίτσος (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Γυμνασίου, σελ. 10-11 και 168-169) .................. 230 ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΡΑΦΗΣ (ΔΗΜΟΤΙΚΟ – ΓΥΜΝΑΣΙΟ – ΛΥΚΕΙΟ) ................................................................ 241 1. Μεμονωμένες Δραστηριότητες για το Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής ..........................................................................................243 1.1. Η κουκκίδα ................................................................................................246 1.2. Πυκνή γραφή του μικροδιηγήματος (flash fiction) ............................. 247 1.3. Παιχνίδια ύφους ........................................................................................248 1.4. Συνεχίζοντας ημιτελείς ιστορίες ............................................................. 249 1.5. Επιστημονική Φαντασία .......................................................................... 250 1.6. Με λαβή έναν πίνακα ζωγραφικής ......................................................... 251 1.7. Υπερρεαλιστική περιγραφή ..................................................................... 253 1.8. Διαφημίσεις ................................................................................................254 1.9. Τρέιλερ .......................................................................................................254 1.10. Α λλαγή εστίασης σε ταινία μικρού μήκους .......................................... 255 1.11. Ιστορίες πίσω από τα αντικείμενα .......................................................... 256 1.12. Θεατρικές συμβάσεις – Θεατρικός διάλογος ή μονόλογος ................ 256 1.13. «Παραμυθιάζοντας» ................................................................................. 257

1.16. Παιγνιώδης ποιητική συμπλήρωση........................................................260

Ποιήματα – Ζωγραφιές/σχηματοποιήματα...........................................

1.18. Συνομιλούσα ποίηση ................................................................................

Στη «δίνη» της αυτόματης γραφής

ΜΑΡΙΛΗ ΔΟΥΖΙΝΑ 8 1.14.

258

259

261

262 1.20.

263

.........................................................264 1.22. Ακραίες και αστείες ομοιοκαταληξίες ................................................... 265 1.23. Υπερρεαλιστικά παιχνίδια ....................................................................... 265 2. Εστιασμένες παρεμβάσεις (ερευνητική εργασία/project) σ το Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής ............................................................ 267 2.1. Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη ................................................................ 267 2.2. Η ποίηση του Γιάννη Ρίτσου 271 2.3. Η ποίηση του Κ. Π. Καβάφη ................................................................... 275 Βιβλιογραφικές αναφορές ............................................................................................ 281

Μίμηση της τέχνης των χαϊκού ..............................................................

1.15. Ποιητικές λαβές ........................................................................................

1.17.

1.19. «Ντανταϊστικά» ποιήματα .......................................................................

Λίμερικ .......................................................................................................

1.21.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί το απόσταγμα δεκαετούς διδασκαλί-

ας της Λογοτεχνίας μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης και

Γραφής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και εξαετούς έρευνας

για την αποτελεσματικότητα αυτής της δημιουργικής/εναλλακτικής διδασκαλίας.

Η δημιουργική διδασκαλία της Λογοτεχνίας μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης και Γραφής φαίνεται ότι εφοδιάζει τους μαθητές1 με αναγνωστικές και ερμηνευτικές δεξιότητες υψηλότερες από τις αντίστοιχες που αποκτούν οι συμμαθητές τους μέσω της συμβατικής/παραδοσιακής διδασκαλίας. Μάλιστα, όσο πιο δημιουργική είναι η προσέγγιση της Λογοτεχνίας (όπως, για παράδειγμα, στο πλαίσιο ενός Εργαστηρίου Δημιουργικής Γραφής), τόσο μεγαλύτερη παρατηρείται ότι είναι η υπεροχή των εκτιθέμενων στη δημιουργική λογοτεχνική διδασκαλία μαθητών έναντι των μαθητών που έχουν διδαχτεί μη δημιουργικά τη Λογοτεχνία. Τέλος, η δημιουργική προ -

σέγγιση της Λογοτεχνίας φαίνεται ότι συντελεί στην αναγνωστική

και ερμηνευτική χειραφέτηση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες (Δουζίνα, 2020). Στις φωνές που επιτάσσουν την ανανέωση της

διδασκαλίας της Λογοτεχνίας προστίθεται και η διδακτική πρόταση

που εμπεριέχεται στο βιβλίο αυτό.

Σημειώνουμε ότι η δημιουργική διδασκαλία της Λογοτεχνίας είναι απαιτητικότερη της συμβατικής/παραδοσιακής διδασκαλίας:

απαιτείται γνώση του θεωρητικού πλαισίου και εμπειρία. Η δημιουργική διδασκαλία προϋποθέτει την ικανότητα του πειθαρχημένου αυτοσχεδιασμού (disciplined improvisation) (Beghetto & Kaufman, 2011· Sawyer, 2004). Γι’ αυτό, στο βιβλίο αυτό παρατίθεται ένα σύντομο θεωρητικό πλαίσιο, απαραίτητο για να τεθούν οι βάσεις, οι διαστάσεις και οι προκλήσεις της δημιουργικής διδασκαλίας της Λογοτεχνίας.

1 Το αρσενικό γένος χρησιμοποιείται περιεκτικά, για να αποφευχθούν οι διαρκείς διπλοτυπίες του αρσενικού και θηλυκού γένους (ο/η μαθητής/-τρια, ο/η εκπαιδευτικός κ.λπ.).

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤ ΗΤΑ ΣΤΟ Μ ΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝ Ι Α Σ 9 Αντί προλόγου

Το

βιβλίο οργανώνεται σε δύο ενότητες: στο «Θεωρητικό μέρος»

παρουσιάζεται με τρόπο συμπυκνωμένο και εύληπτο η βασική θεωρία για τη δημιουργική διδασκαλία, τη Δημιουργική Ανάγνωση, τη

Δημιουργική Γραφή και το Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής. Στη

συνέχεια παρατίθενται προτάσεις προσέγγισης της Λογοτεχνίας

μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης και Γραφής. Οι προτάσεις αυτές οργανώνονται με τη σειρά τους ως εξής: α. σε προτάσεις – δραστηριότητες γενικής εφαρμογής σε οποιοδήποτε λογοτεχνικό κείμενο (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο), β. σε συγκεκριμένες δειγματικές

και ολοκληρωμένες προτάσεις προσέγγισης λογοτεχνικών κειμένων (Δημοτικό, Α΄ Γυμνασίου), 2 γ. σε προτάσεις εφαρμογής σε Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής (Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο).

Οι διδακτικές προτάσεις που παρατίθενται έχουν εφαρμοστεί στο μεγαλύτερο μέρος τους στη σχολική πραγματικότητα και έχουν αξιολογηθεί. Ωστόσο, αποτελούν –εν τη κυριολεξία– προτάσεις· δεν προορίζονται για αυτούσια εφαρμογή. Είναι σημαντικό, κατά τη δημιουργική διδασκαλία της Λογοτεχνίας, ο εκπαιδευτικός να προσαρμόσει τη διδασκαλία στα δεδομένα της τάξης του.

Στόχος του βιβλίου αυτού είναι να καταθέσει μια πρόταση διδασκαλίας της Λογοτεχνίας και δημιουργίας μιας λογοτεχνικής τάξης όπου οι μαθητές θα διαβάζουν και θα γράφουν με ενθουσιασμό, όπου θα προσέρχονται στο μάθημα με χαρά και όπου με το χτύπημα

του κουδουνιού δεν θα είναι πια ίδιοι (Σουλιώτης, 2011)· όπου η ανάγνωση θα γίνεται έμπνευση και απόλαυση, δεξιότητα και επιθυμία (Haake, 2017)· όπου οι μαθητές θα εξελίσσονται σε ερασιτέχνες (με την ετυμολογική σημασία) της Λογοτεχνίας (Pingaud, 2002)· όπου θα μαθαίνουν να διαβάζουν κριτικά, να σκέφτονται κριτικά για τις

αναγνωστικές πρακτικές, να αναγνωρίζουν το είδος της Λογοτεχνί-

ας που τους «μιλάει», να αναπτύσσουν τις δικές τους βιβλιογραφί-

ες και να διαμορφώνουν τη δική τους ποιητική (Haake, 2007/2011: 36)· όπου θα αναπτύσσουν εφ’ όρου ζωής αναγνωστικές πρακτικές (lifelong reading practices) έχοντας «παραλάβει» από τη διδασκαλία

τα αναγνωστικά εργαλεία και τους τρόπους χρήσης τους (Haake,

2 Οι δειγματικές ολοκληρωμένες προτάσεις δημιουργικής διδασκαλίας της Λογοτεχνίας, αναφορικά με τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, επικεντρώνονται στην Α΄ Γυμνασίου. Ο διδάσκων μπορεί να αντλήσει ιδέες και τεχνικές, τις οποίες, με τις απαιτούμενες προσαρμογές, μπορεί να εφαρμόσει και σε άλλες τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου.

ΜΑΡΙΛΗ ΔΟΥΖΙΝΑ 10

2017)· όπου θα αναπτύσσουν μια

απέ-

ναντι στην ανάγνωση, στη γραφή και στη διασύνδεσή τους (Haake, 2017: 31).

Η υλοποίηση αυτού του στόχου δεν είναι απλή. Η εκπαιδευτι-

κή πραγματικότητα δεν είναι ομαλή, οι δυσκολίες που ανακύπτουν

κατά τη διδακτική πράξη μπορεί να «προσγειώσουν» ανώμαλα τον

διδάσκοντα και να τον επαναφέρουν στην «πεζή πραγματικότη-

τα». Σε μια τάξη, είναι γνωστό, ανακύπτουν πολλά «αγκάθια» που

δεν άπτονται μόνο της μάθησης, αλλά σχετίζονται με ό,τι βιώνουν

οι μαθητές εντός και εκτός σχολείου. Οι αντιστάσεις των εφήβων

μαθητών στη Λογοτεχνία είναι έντονες και ενίοτε μπορεί να θεωρούν «γραφικό»

και αστείο το πάθος του διδάσκοντα για τη Λογοτεχνία, ένα πάθος που δεν μπορούν να εξηγήσουν και που αποδίδουν ίσως σε ένα είδος «φιλολογικής εμμονής». Οι αντιστάσεις του διδάσκοντα στην ένταξη της δημιουργικότητας στην τάξη είναι επίσης ισχυρές: η δημιουργική διδασκαλία δεν εγγυάται την επιτυχή μετάδοση της γνώσης και απαιτεί επιδέξιους χειρισμούς, ψυχραιμία, ανθεκτικότητα στην αποτυχία και εμπειρία. Η εισαγωγή της δημιουργικότητας στη διδασκαλία χωρίς προσχεδιασμό και μελέτη μπορεί να αποδιοργανώσει την τάξη. Αν όμως ενταχθεί γόνιμα στην τάξη, τότε αυτή μεταμορφώνεται. Και η Λογοτεχνία είναι ένα μάθημα που μπορεί λόγω της ευαισθησίας του να γιγαντώσει τη μεταμόρφωση

της τάξης.

Είναι σημαντικό οι μαθητές να επικοινωνήσουν με τη Λογοτεχνία, για να κατανοήσουν τον εαυτό τους, τον άλλον, να αναπτύξουν μια ανθρωπογνωσία και μια φιλοσοφία ζωής· να κατανοήσουν, χάρη στη Λογοτεχνία, τους μύριους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι συναντούν τις αναρίθμητες πιθανότητες που προσφέρει η ζωή (Rosenblatt, 1995: 6)· να διευρύνουν τις εμπειρίες τους, να συμμετάσχουν σε φανταστικές καταστάσεις, να παρακολουθήσουν χαρακτήρες που ζουν κρίσεις, να εξερευνήσουν τους εαυτούς τους και τον κόσμο τους (Rosenblatt, 1995: 37)· να αναπτύξουν ένα πολύτιμο ανθρώπινο χαρακτηριστικό, την ικανότητα να συμπάσχουν ή να

ταυτίζονται με τις εμπειρίες των άλλων (Rosenblatt, 1995: 37)· να

βρουν μια συναισθηματική διέξοδο (emotional outlet) (Rosenblatt, 1995: 36). Όταν ο μαθητής συγκινηθεί από το λογοτεχνικό έργο, θα

οδηγηθεί στο να ζυγίσει με τον νου του ερωτήσεις για το σωστό ή το

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤ ΗΤΑ ΣΤΟ Μ ΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝ Ι Α Σ 11

μεταγνωστική αυτεπίγνωση

Το βιβλίο αυτό αποτελεί το απόσταγμα πολυετούς διδασκαλίας της Λογοτεχνίας μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης και

Γραφής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και έρευνας για την

αποτελεσματικότητα αυτής της δημιουργικής/εναλλακτικής διδασκαλίας.

Το βιβλίο οργανώνεται σε δύο ενότητες: στο «Θεωρητικό μέρος» παρουσιάζεται με τρόπο συμπυκνωμένο και εύληπτο η

βασική θεωρία για τη δημιουργική διδασκαλία, τη Δημιουργική Ανάγνωση, τη Δημιουργική Γραφή και το Εργαστήριο Δημιουργικής Γραφής· στη συνέχεια παρατίθενται προτάσεις προσέγγισης της Λογοτεχνίας μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης

και Γραφής. Οι διδακτικές προτάσεις που παρατίθενται έχουν

εφαρμοστεί στο μεγαλύτερο μέρος τους στη σχολική πραγματικότητα και έχουν αξιολογηθεί. Ωστόσο, αποτελούν –εν τη

κυριολεξία– προτάσεις, καθώς δεν προορίζονται για αυτούσια

εφαρμογή από τον εκπαιδευτικό. Αυτός θα τις προσαρμόσει

στα δεδομένα της τάξης του και στους στόχους της διδασκα-

λίας του.

Στόχος του βιβλίου αυτού είναι να καταθέσει προτάσεις

δημιουργικής διδασκαλίας της Λογοτεχνίας, ώστε σταδια-

κά να οικοδομηθεί μια ουσιαστική σχέση των μαθητών με το

λογοτεχνικό κείμενο μέσω της Δημιουργικής Ανάγνωσης και

της Δημιουργικής Γραφής. Οι προτάσεις που παρουσιάζονται

αποσκοπούν στο να επιτρέψουν στον μαθητή την ειλικρινή

δημιουργική ενεργοποίηση και στον δάσκαλο την ουσιαστική

δημιουργική διδασκαλία. Έτσι, μαθητής και δάσκαλος θα διαγράψουν τα δικά τους αναγνωστικά και συγγραφικά μονοπάτια

μέσω του δρόμου, όπως γράφει ο Ρόμπερτ Φροστ, του λιγότερο ταξιδεμένου, που κάνει όμως όλη τη διαφορά…

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

ISBN 978-618-205-054-5