Φοβού τον Φόβον by Εκδόσεις Οσελότος

140 × 210 SPINE: 17.2 FLAPS: 80

«Ο φόβος τρώει τα σωθικά». «Ο φόβος είναι ο μεγαλύτερος εχθρός». «Τίποτα δεν δίνει σ’ έναν φοβισμένο άνθρωπο περισσότερο κουράγιο από το φόβο ενός άλλου». Κι αν σταματήσω να φοβάμαι; Τη σκιά μου; Τη σκιά του απέναντί μου; Αν ξαναβρώ τις καθησυχαστικές ρουτίνες της προηγούμενης ζωής μου; Αν νιώσω ξανά την ασφάλεια που τόσο μου λείπει; Αν σταματήσω να προβλέπω πράγματα που δεν έχουν συμβεί ακόμη ή δεν θα συμβούν ποτέ; Μπορώ να τα επηρεάσω; «Τι θα μπορούσα να κάνω για να αντιταχθώ τη μοίρα μου;» Who is afraid of Pelousa Tsantaki? Ένα βιβλίο για να ξορκίσεις τους φόβους μέσα σου.

ISBN 978-960-564-551-9

ΦΟΒΟΥ ΤΟΝ ΦΟΒΟΝ

Δώδεκα διηγήματα, δώδεκα βιβλία σε ένα. Ιστορίες σύγχρονων ανθρώπων. Ανθρώπων που ζουν ανάμεσά μας. Μην τρομάζετε. Στη συλλογή διηγημάτων της Πελούσας Τσαντάκη «Φοβού τον Φόβον», μπορεί να αναγνωρίσετε και τον εαυτό σας. Ή τον διπλανό σας. Ειδικά τώρα που ανησυχούμε για όλα. Φόβοι και φοβίες παντού. Αγωνίες. Πρόσφυγες. Ρατσισμός. Ξενοφοβία. Τρομοκρατικές επιθέσεις. Αχαλίνωτη επιθετικότητα. Φόβος για τους Τζιχαντιστές, το ενδεχόμενο ενός Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου, εφιάλτες με κουκουλωμένους ομήρους... Επιδημίες, σωσίβια θανάτου, τύμπανα πολέμου, διεθνής τρικυμία, βία, εδώ, εκεί, μέσα μας. Τα αντίποινα. Το δίλημμα της κατάρρευσης. Το άγνωστο του αύριο. Το άγνωστο του σήμερα. Το αδιευκρίνιστο του τώρα και του χθες. Φοβόμαστε, απογοητευόμαστε, εγκλωβιζόμαστε, λαχανιάζουμε, θέλουμε οξυγόνο και φως. Έστω μια χαραμάδα.

ΠΕΛΟΥΣΑ ΤΣΑΝΤΑΚΗ

ι γίνεται όταν φοβάται η πεθερά; Από πότε ο μεγαλύτερος εχθρός είναι η Μάνα; Kι όταν χτυπά ο θάνατος; Ο τρόμος της Κικής, της πόρνης, του μετανάστη, το αγόρι χωρίς όνομα, ο τρόμος της παρουσιάστριας, του «νέου» τσιγκούνη, της «άλλης», ο τρόμος της γηραιάς κυρίας, Μάνα-Ψάρι με Σκορπιό, ο τρόμος της τίγρης… Η Γιούλη, η Ρίτα, ο Μεγάλος Λουκάς, η Καρολίνα, ο Θωμάς Πάπας, η Κιμ, ο Άλεξ Σαπίρο, ο Δρ. Α.Μ., η Κατερίνα Σακά, ο Αμπντούλ, ο Πέτρος, η Δωροθέα, η Ευδοξία, ο Μποφόρ, η Ευτυχία, η Μυρσίνη, η Ελπίδα… Άλλοι ήρωες με μικρά ονόματα, άλλοι με ονοματεπώνυμα, άλλοι ανώνυμοι, άγνωστοι μεταξύ αγνώστων. Τι τους ενώνει; Ο φόβος. Ο φόβος για τον φόβο. Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα;

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ.: 210 6431108 ocelotos@ocelotos.gr www.ocelotos.gr

0_cover_fovou.indd 1

9 789605 645519

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

Πελούσα Τσαντάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Αγγλική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Η ιστορία της οικογένειάς της ταξιδεύει στα παράλια της Μικράς Ασίας, της Βουλγαρίας και της Μακεδονίας. Μετά τα Κέντρα Ξένων Γλωσσών, στα οποία δίδασκε και διηύθυνε, αφοσιώθηκε στη συγγραφή. Το πρώτο της μυθιστόρημα «Άλλα Λόγια» (2002), άφησε τους αναγνώστες με ένα ερωτηματικό. Το δεύτερο βιβλίο της, «Γιατί δεν Κοιμάμαι τα Βράδια» (2005), προσθέτει ένα θαυμαστικό, περιγράφoντας την ιστορία μιας γυναίκας που το μόνο από το οποίο δεν πάσχει είναι η αϋπνία. Όσο για το τρίτο της μυθιστόρημα, «Αν Έχεις Τέτοιες Φίλες» (2012), ζωντανεύει αξίες και εικόνες μιας άλλης εποχής. Η Πελούσα Τσαντάκη το 2016 δημοσιεύει το τέταρτο βιβλίο που φέρει την υπογραφή της με τίτλο «Λαλαγγίτες με Μέλι», καμία σχέση με βιβλίο μαγειρικής. Η συλλογή διηγημάτων «Φοβού τον Φόβον» είναι το πέμπτο της εκδοτικό εγχείρημα.

9/19/2017 9:52:38 AM

ΤΙΤΛΟΣ

Φοβού τον Φόβον ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ

Πελούσα Τσαντάκη ΣΕΙΡΑ

Λογοτεχνία [1358]0917/19 ΕΠΙMΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ:

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

0_soma_fovou.indd 2

9/19/2017 10:02:49 AM

Fear Eats The Soul Ο Φόβος Τρώει τα Σωθικά Rainer Werner Fassbinder

0_soma_fovou.indd 3

9/19/2017 10:02:49 AM

0_soma_fovou.indd 4

9/19/2017 10:02:49 AM

Στον άντρα που είναι δίπλα μου μια ολόκληρη ζωή, με στηρίζει και με αγαπά.

Στη Σάντυ που δεν φοβάται πια τα αεροπλάνα, στην Ιώ που δεν φοβάται πλέον τις κλειστές πόρτες και το σκοτάδι, στην Πελούσα που δεν φοβάται καιρό τώρα τους κακούς λύκους... Σε όσους κοιμούνται ακόμη με τα μάτια κλειστά και ονειρεύονται με τα μάτια ανοιχτά.

Ευχαριστώ τους ήρωές μου, δηλαδή όλους εσάς, αναγνώστες του χθες, του τώρα και της επόμενης μέρας. Μέχρι την επόμενη έκδοση-εξομολόγηση, κατάθεση ψυχής και ζωής, γραμμένη πάντα με πάθος, ξενύχτι και αγάπη. Ο μόνος μου φόβος; Mήπως κάτι δεν σας αρέσει...

0_soma_fovou.indd 5

9/19/2017 10:02:49 AM

0_soma_fovou.indd 6

9/19/2017 10:02:49 AM

Περιεχόμενα Όταν φοβάται η πεθερά............................... 9 Ο τρόμος της πόρνης ................................ 29 Ο τρόμος του μετανάστη .......................... 61 Ο τρόμος της παρουσιάστριας.................. 82 Ο τρόμος του «νέου» τσιγκούνη............. 106 Ο τρόμος της «άλλης» ............................ 121 Ο τρόμος της γηραιάς κυρίας................. 137 Μάνα-Ψάρι με Σκορπιό ........................... 164 Ο τρόμος της τίγρης ................................ 183 Χτυπά ο θάνατος....................................... 205 Η Άλλη Μάνα. Ο τρόμος της................. 223 Ο θάνατος μπορεί να περιμένει.............. 236

0_soma_fovou.indd 7

9/19/2017 10:02:49 AM

0_soma_fovou.indd 8

9/19/2017 10:02:49 AM

Όταν φοβάται η πεθερά

Μοντελέν λέει πως ο μεγαλύτερος εχθρός είναι η Μάνα. Στους εργένηδες, στα νέα κορίτσια, η μάνα σκιαγραφείται σαν αποκρουστική ύπαρξη. Το έγκλημά της είναι ο άσβεστος καημός να κρατήσει τον γιο της για πάντα αιχμάλωτο στο σκοτάδι των σπλάχνων της. Τον ακρωτηριάζει στο τέλος, για να τον αλυσοδέσει δίπλα της, να γεμίσει το κενό της άδειας ζωής της. Ψαλιδίζει τα φτερά του, τον αποβλακώνει, τον εξευτελίζει. Υπάρχει, βέβαια, και ο Λώρενς, που βρίσκεται στους αντίποδες του Μοντελέν. Ο Λώρενς τοποθετεί τη γυναίκα και τον άντρα στην αλήθεια της καθημερινής ζωής. Αυτή η αλήθεια είναι που μέσα της βυθίζουν τις ρίζες τους τα ανθρώπινα όντα. Οι άντρες που περιφρόνησαν αυτή την αλήθεια, όπως ο Ναπολέων, ξέφυγαν από τη μοίρα του ανθρώπινου αρσενικού και απέτυχαν. «Μιλάς εσύ, εκ του ασφαλούς, που έχεις την κόρη σου μέσα στο σπίτι σου». «Μέσα στο σπίτι μου;» «Αυτό έλειπε, να την έχεις και μέσα στο σπίτι σου, παντρεμένη γυναίκα. Δίπλα σου, τη βλέπεις όποτε θέλεις. Εμένα ούτε ένα τηλεφώνημα δεν μου κάνει. Εγώ δεν έχω κόρη, την ήθελα για κόρη μου, αλλά...» «Για κάτσε, τι είναι αυτά που λες; Εμένα μου τηλεφωνεί ποτέ ο γιος σου;» «Δεν είναι το ίδιο, δεν είναι το ίδιο. Κι εγώ τι θέλω...» Άφωνη η συμπεθέρα. Μετά τον γάμο των παιδιών, είχαν βγει οι συμπέθεροι για σύσφιξη σχέσεων. Τίποτα μέχρι τότε δεν αποκάλυπτε —9—

0_soma_fovou.indd 9

9/19/2017 10:02:49 AM

ΠΕΛΟΥΣΑ ΤΣΑΝΤΑΚΗ

τον τρόμο της Κικής. Γιατί ο φόβος της πήγαινε χρόνια πίσω, πριν από τον γάμο. Όμως κανείς δεν το ήξερε, αφού η Κική κρατούσε τα μυστικά της καλά φυλαγμένα. Ο γιος της, στα είκοσι πέντε του έφερε σπίτι το κορίτσι που ήθελε να παντρευτεί. Ένα κορίτσι σοβαρό, πανέμορφο, με αγωγή, σπουδαγμένο στην Αγγλία και δουλειά στην τηλεόραση. Διευθύντρια προγράμματος σε μεγάλο κανάλι, στα είκοσι πέντε της. Μόνο που ο γιος της δεν διέθετε κανένα πτυχίο ανώτατης σχολής, κι εκείνη δεν μπορούσε να καμαρώνει ότι το παλικάρι της ήταν το ίδιο σπουδαγμένο. Γιατί με το που πέτυχε στη Σχολή Δημόσιας Διοίκησης, έκανε την εγγραφή του και μετά την παράτησε. Δεν ξαναπάτησε στο πανεπιστήμιο. Αφού ο πατέρας του φρόντισε και τον διόρισε σε μεγάλη τράπεζα, στην οποία τραπεζίτης ήταν συγχωριανός του. Βοηθούσε τους συντοπίτες του ο τραπεζίτης. Έτσι ξεκίνησε ο γιος την ενήλικη ζωή του και γρήγορα εξελίχθηκε, γιατί ήταν εργατικός όπως ο πατέρας του. Ατέλειωτες ώρες έμενε στην τράπεζα. Το χρήμα γλυκό κι ακόμα πιο γλυκές οι προαγωγές. Η Κική δίπλα στον γιο της φανταζόταν κάποιο κορίτσι από τη γειτονιά, κάποια συμμαθήτριά του. Ένα κορίτσι απλό, σαν κι αυτούς. Αλλά αργότερα. Πολύ αργότερα. Όχι σ’ αυτή την ηλικία. Ακόμη δεν πρόλαβε καλά καλά να τον χαρεί εκείνη, να πάει ταξίδια μαζί του, όπως ήταν το όνειρό της. Να δουλέψει το αγόρι της, να βγάλει λεφτά και να κάνουν πράγματα μαζί. Όπως κάνουν οι μάνες με τους γιους τους. Μόνο μια φορά, μετά από αιματηρή οικονομία, κατάφερε να πάει με τ’ αγόρια της στο Λονδίνο, για τρεις μέρες. Η νύφη δεν θα την έπαιρνε ποτέ μαζί τους. Σε κανένα ταξίδι τους. Είχε τουπέ. Γιατί ήταν διαφορετικά μεγαλωμένη, κι από λεφτά, πρέπει να έβγαζε πολύ περισσότερα από τον γιο της. Άλλα λεφτά δίνει η τηλεόραση κι άλλα η τράπεζα. Ένα — 10 —

0_soma_fovou.indd 10

9/19/2017 10:02:49 AM

Όταν φοβάται η πεθερά

ταξίδι Αθήνα-Λονδίνο για ψώνια, ή Αθήνα-Παρίσι, να επισκεφτεί φίλη της, ήταν για εκείνη αυτονόητο. Για την Κική ήταν ο παράδεισος που δεν μπορούσε να γευτεί. Τι αμαρτίες πλήρωνε; Μήπως δεν υπήρξε καλή μάνα; Καλή σύζυγος; Καλή νύφη; Στόμα είχε και μιλιά δεν είχε. Ό,τι έλεγαν σύζυγος και πεθερά, διαταγή για εκείνη. Υποταγμένη στην οικογένειά της. Πόσο άχαρη δουλειά να είσαι σύζυγος, μητέρα και νύφη. Αφοσιώνεσαι στον άντρα σου και στα παιδιά σου, φροντίζεις το νοικοκυριό σου, αγοράζεις τα είδη διατροφής, πλένεις, και ποιο είναι το ευχαριστώ; Ένα τίποτα. Η Κική είχε ανάγκη από αναγνώριση, από αγάπη και στοργική επαφή, από κάποιον να την αγκαλιάσει και να της πει πόσο υπέροχη ήταν, πως οι υπηρεσίες που πρόσφερε ήταν ανεκτίμητες. Ο σύζυγος δεν ήταν πλασμένος για τέτοια. Μόνο στη δουλειά του επένδυε αυτός. Όσο μπόι τού έλειπε, στις δουλειές το διοχέτευε. Όχι στην οικογένεια, ούτε στο μεγάλωμα των παιδιών. Γι’ αυτά ήταν η σύζυγος. Είχε και τις γιαγιάδες να τη βοηθούν. Δεν θα της έπαιρνε υπηρέτρια, καιροί που ήταν. Η Κική δεν δυσανασχετούσε για τις ατελείωτες ώρες που έλειπε ο σύζυγος από την οικογένειά του. Έπειτα, στο σπίτι είχε τόση φασαρία με τ’ αγόρια. Γι’ αυτό φρόντιζε η Κική να βασιλεύει ηρεμία και απόλυτη ησυχία όταν εκείνος επέστρεφε αργά το βράδυ. Τα παιδιά έπρεπε να είναι από ώρα στα κρεβάτια τους. Απαίτησή του, που δεν μπορούσε να αγνοηθεί. Εργασιομανής, άπληστος για περισσότερα χρήματα, ή απόδραση από την καθημερινότητα και τις σκοτούρες της οικογένειας; Στην οικογένεια έπαιζε τον ρόλο πάμπτωχου, σε μια ζωή γεμάτη απαιτήσεις και οικονομικές δυσκολίες, ταλαιπωρημένου από τις παράλογες απαιτήσεις όλων. Όταν γεννήθηκε και ο δεύτερος γιος, προέκυψαν νέες — 11 —

0_soma_fovou.indd 11

9/19/2017 10:02:49 AM

ΠΕΛΟΥΣΑ ΤΣΑΝΤΑΚΗ

δουλειές πιο υπεύθυνες, που τον ανάγκασαν να παρατείνει την απουσία του από την οικογένεια. Αυξημένες υποχρεώσεις. Έφευγε στις πέντε το πρωί και γύριζε σχεδόν μεσάνυχτα. Παράπονα, γκρίνιες από τη μεριά της συζύγου για τα πολλά βάρη που είχε αναλάβει εκείνη, δεν υπήρξαν ποτέ. Έτσι είχε μεγαλώσει και η Κική, με τα ίδια στερεότυπα. Οι γονείς δουλεύουν και οι δυο, αλλά ό,τι έχει να κάνει με το σπίτι και την ανατροφή των παιδιών επιβαρύνει τη γυναίκα. Σε αντάλλαγμα, ο άντρας τής εξασφαλίζει οικογενειακή ασφάλεια. Διαχειρίζεται τα οικονομικά του σπιτιού, αλλά και τον μισθό της. Έτσι, την προστατεύει από σπατάλες και κακές συνήθειες. Στο σπίτι, είχαν αυστηρό πρόγραμμα. Δεν άφηναν τίποτα να πάει χαμένο. Ούτε ένα κομματάκι ψωμί. Ούτε μια κορδελίτσα ή τούλι από μπομπονιέρες ή πακέτα. Κάπου θα χρειάζονταν να τα χρησιμοποιήσουν. Ούτε σπατάλες για ρούχα. Τα αγόρια φορούσαν τα ρούχα τους μέχρι να λιώσουν. Τότε μόνο αγόραζαν καινούρια. Το βράδια ήταν πολύτιμα για την Κική, γιατί έκανε τους λογαριασμούς της. Κάθε δραχμή στην αρχή, κάθε ευρώ μετά, καταγραφόταν σε ένα μεγάλο μπλε τετράδιο, που είχε ξεμείνει από προηγούμενη τάξη των αγοριών. Και μια φορά την εβδομάδα, έδινε λογαριασμό στον σύζυγο. Αυτοκίνητο δεν είχαν, γιατί έμεναν στο κέντρο. Όλες οι συγκοινωνίες τούς εξυπηρετούσαν. Και σε σπάνιες περιπτώσεις, σε ώρες μεγάλης ανάγκης, υπήρχαν και τα ταξί. Όχι συχνά, αλλά τους στοίχιζε λιγότερο απ’ το να συντηρούν αυτοκίνητο. Ακόμη και για το εξοχικό τους, ταξί ναύλωναν για να τους μεταφέρει. Δεν μπορούσε την ταλαιπωρία ο μπαμπάς. Δεν δούλευε νύχτα μέρα για να στριμώχνεται στις ουρές και στα καθίσματα των πούλμαν. Υποταγμένη σύζυγος η Κική, ούτε τη Νομική δεν κατά-

— 12 —

0_soma_fovou.indd 12

9/19/2017 10:02:50 AM

Όταν φοβάται η πεθερά

φερε να τελειώσει. Όμως αυτό δεν το ήξερε κανείς. Με πτυχίο Νομικής την ήξεραν φίλοι και γνωστοί. «Τι τη θέλεις τη Νομική;» της είπαν οι γονείς της όταν βρέθηκε ο γαμπρός. Την είχαν και μια έγνοια οι άνθρωποι. Ασχημούλα ήταν η κόρη τους, κάτω του μέσου ύψους Ελληνίδας και με παραπανίσια κιλά. Όλο το βούτυρο και το ψωμί που την τάιζαν οι γιαγιάδες έπιασε τόπο. Σφηνώθηκε στην περιφέρεια και στα μπράτσα και δεν έλεγε να εξαφανιστεί. Όσες δίαιτες κι αν προσπάθησαν να της κάνουν. Βέβαια, αντίστοιχη εμφάνιση είχε και ο γαμπρός. Αλλά αυτός ήταν άντρας. Κι έπειτα, ήταν τόσο εργατικός. Κι από πολύ καλή οικογένεια. Όχι ότι υστερούσε η οικογένεια της Κικής. Διευθύντρια σε οργανισμό η μαμά, επιχειρηματίας ο μπαμπάς και με ακίνητα. Πολλά ακίνητα. Όσα χρήματα περίσσευαν, σε ακίνητα τα τοποθετούσαν. Από ρετιρέ και οικόπεδα, μέχρι αποθήκες και γκαρσονιέρες. Και η Κική είχε ό,τι επιθυμούσε. Από παραδοσιακούς χορούς, μέχρι κέντημα και βελονάκι. Γιατί σαν μοναχοκόρη που ήταν, την προστάτευαν από τις κακές παρέες και τα κοριτσόπουλα της γειτονιάς, που όλο έπαιζαν στον δρόμο. Έπειτα και η Κική αγχωνόταν με την εμφάνισή της και από μόνη της δεν έβγαινε να παίξει. Μην την κοροϊδέψουν τα άλλα παιδιά αν δεν μπορούσε να παραβγεί στο τρέξιμο ή στα άλλα παιχνίδια που απαιτούσαν ιδιαίτερη σωματική ενέργεια. Γι’ αυτό προτιμούσε το πλέξιμο με τη γιαγιά ή το κέντημα, καθισμένη αναπαυτικά στον καναπέ. Πού να τρέχει στον δρόμο... Αγαπούσε όμως και τους ελληνικούς χορούς, που δεν χρειαζόντουσαν ιδιαίτερη προσπάθεια. Κίνηση και ευλυγισία μόνο, που η Κική διέθετε. Φτερά αποκτούσε το σώμα της όταν χόρευε. Όση ενέργεια αποθήκευε με το καθισιό στον καναπέ και στο φαγητό, τη διοχέτευε στους χορούς. — 13 —

0_soma_fovou.indd 13

9/19/2017 10:02:50 AM

140 × 210 SPINE: 17.2 FLAPS: 80

ISBN 978-960-564-551-9

ΦΟΒΟΥ ΤΟΝ ΦΟΒΟΝ

ΠΕΛΟΥΣΑ ΤΣΑΝΤΑΚΗ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ.: 210 6431108 ocelotos@ocelotos.gr www.ocelotos.gr

0_cover_fovou.indd 1

9 789605 645519

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

9/19/2017 9:52:38 AM