Γιατί χρεοκόπησε ο κοινοβουλευτισμός, Η περίπτωση της Ελλάδας by Εκδόσεις Οσελότος

140 × 210 SPINE: 19.5 FLAPS: 70

Ο Κώστας Καστρινάκης γεννήθηκε το 1954. Σχολείο πήγε στο Κολλέγιο Αθηνών μέχρι την Ε’ Γυμνασίου (19631972), όπου είχε συμμαθητές πολλούς από τους πρωταγωνιστές της σημερινής πολιτικής ζωής του τόπου. Σπούδασε στη Αγγλία Μηχανολόγος Μηχανικός (1973-1979). Δούλεψε στην Ελλάδα σε επτά διαφορετικούς εργοδότες (ιδιωτική εταιρία πλαστικών, ΕΒΟ, Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, Υπουργείο Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας, ΕΑΒ, Ολυμπιακή Αεροπορία), αφού απολύθηκε δυο φορές και έμεινε άνεργος συνολικά πέντε χρόνια, αδυνατώντας να «στεριώσει» κάπου λόγω της «γλώσσας» που έβγαζε κάθε φορά για τα «στραβά» που έβλεπε. Όμως «στραβά» έβλεπε και εκτός επαγγέλματος και αντιδρούσε με κάθε ευκαιρία που του δίνονταν, χωρίς ποτέ να ενταχθεί σε κόμματα. Τελικά συνταξιοδοτήθηκε αναγκαστικά το 2010.

Το βιβλίο αυτό γράφτηκε ως μέρος ενός άλλου που έχει τίτλο «Γιατί Χρεοκόπησε ο Κοινοβουλευτισμός» και πρόκειται να εκδοθεί σύντομα. Μία από τις αιτίες της χρεοκοπίας του Κοινοβουλευτισμού είναι το τραυματικό βίωμα των πολιτών εξαιτίας της σχεδόν καθημερινής τους έκθεσης σε διάφορα σκάνδαλα που ξεσπούν κάθε λίγο το ένα μετά το άλλο και που πρωταγωνιστές έχουν –ποιους άλλους;– αυτούς που καθορίζουν την καθημερινή μας ζωή: τους πολιτικούς. Όπως αναφέρεται στο βιβλίο, «Φαίνεται ότι υπάρχουν συγκεκριμένα πρόσωπα που χρησιμοποιούνται συχνά από τα διάφορα συμφέροντα για να πετύχουν τους στόχους τους. Πρόσωπα που, απ’ ό,τι φαίνεται, έχουν κατασκευαστεί γι’ αυτόν τον λόγο και προωθούνται συνεχώς...

5/16/2014 2:27:28 PM

ωρίς ο συγγραφέας να είναι κάποιος ειδικός (κοινωνιολόγος, πολιτικός, συνταγματολόγος, κ.λπ.) προσπαθεί να βρει τις αιτίες που έκαναν το Κοινοβουλευτικό Σύστημα να χρεοκοπήσει στη χώρα μας (και όχι μόνο), βασισμένος σε προσωπικές εμπειρίες και σκέψεις. Δεν προσεγγίζει το θέμα επιστημονικά, αλλά προσπαθεί να καταδείξει στους συμπολίτες του όσα βρήκε ψάχνοντας τα οποία μπορούν κάποιους να φωτίσουν και –ακόμα περισσότερo– να παρακινήσουν ώστε να αρχίσουν να διεκδικούν τα χαμένα δικαιώματα αλλά και τις υποχρεώσεις τους. Σύμφωνα με τον συγγραφέα η βουλή είναι ένα εφεύρημα της άρχουσας τάξης που μαντρώνει τον λαό, ελέγχοντας τη βούληση, τις επιθυμίες και την αντίδρασή του για να περνά τα σχέδιά της. Βάζοντας τους «αντιπροσώπους» του μέσα στο κοινοβούλιο (που κάθε άλλο παρά κοινή βούληση του λαού είναι), τον αναγκάζει να παίζει το στημένο εκ των προτέρων παιχνίδι της σύμφωνα με τους δικούς της όρους και κανόνες για να κερδίζει πάντα το παιχνίδι επιτυγχάνοντας τους στόχους της. Τα κόμματα πλέον αντί να διεκδικούν τα συμφέροντα των ψηφοφόρων τους, προσπαθούν να διατηρήσουν την ύπαρξή τους και τα συμφέροντα της ελίτ τους χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα «γραφειοκρατία» τους. Άλλαξαν, λοιπόν, σκοπό ύπαρξης, δημιουργώντας μια παρασιτική γραφειοκρατία που έγινε πλέον αυτοσκοπός. Ο συγγραφέας δεν δίνει μια εναλλακτική πρόταση αντί του Κοινοβουλευτικού Συστήματος για την εφαρμογή της Δημοκρατίας. Προτάσεις υπάρχουν πολλές, ωστόσο η Δημοκρατία απαιτεί συλλογικότητα και συνεχή δοκιμή πράγμα που δεν μπορεί να γίνει από έναν μόνο άνθρωπο. Ο γράφων, λοιπόν, από σεβασμό στη Δημοκρατία και σε όλους αυτούς που θα προσπαθήσουν με θυσίες να την εφαρμόσουν στο μέλλον, δεν δίνει μια συγκεκριμένη πρόταση.

ISBN 978-960-564-202-0 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108

ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΕ Ο ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ

elotos@gmail.com otos. gr

ISBN 978-960-564-158-0

ΣΚΆΝΔΆΛΆ

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΆΚΗΣ

ΔΙΑΘΕΣΗ

5, 114 73 Αθήνα 6431108

10 ΣΚΆΝΔΆΛΆ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΆΝ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

βιβλίο, «Φαίνεται ότι υπάρχουν συγκεσιμοποιούνται συχνά από τα διάφορα ν τους στόχους τους. Πρόσωπα που, απ’ ευαστεί γι’ αυτόν τον λόγο και προωλημα της εξυπηρέτησης συμφερόντων ης λήψης αποφάσεων που τον αφορούν μμετοχή του και που τελικά στρέφονται να σταματήσει με νομικά, οικονομικά ή τιγμή που δεν υπάρχει πολιτική βούληγια να εφαρμόσουν την επιθυμία τού νονται συναλλαγές, συμφωνίες, έργα, Η μόνη λύση πλέον είναι ο ίδιος ο λαός μία του στους αντιπροσώπους του και αρωτηθούμε λοιπόν για άλλη μια φορά: με το υπάρχον πολιτικό σύστημα;» βλίο δεν είναι άγνωστα. Αυτό όμως που ρωμένη εικόνα των σκανδάλων που πευ που έχουν στην ελληνική κοινωνία.

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ

ηκε ως μέρος ενός άλλου που έχει τίτε ο Κοινοβουλευτισμός» και πρόκειται Μία από τις αιτίες της χρεοκοπίας του ο τραυματικό βίωμα των πολιτών εξαιής τους έκθεσης σε διάφορα σκάνδαλα α μετά το άλλο και που πρωταγωνιστές τούς που καθορίζουν την καθημερινή

140 × 210 SPINE: 14.4 Αγώνες FLAPS: 70 Ολυμπιακοί • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του Ολυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του ΒΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΆΝ ΚοσκωτάΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο ΤΟ • ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του ΒΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο KΩΣΤΑΣ του ΒΟλυμπιακοί ΑγώνεςΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο ΚοσκωτάΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του Ολυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του Ολυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο ΚοσκωτάΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του ΒΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του ΒΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο ΚοσκωτάΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο του ΒΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο Κοσκωτά • Το σκάνδαλο ΕΚΔΟΣΕΙΣ του ΒΟλυμπιακοί Αγώνες • ότ Siemens • Intracom • C4I • οσελ ος Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο ΚοσκωτάΟλυμπιακοί Αγώνες • Siemens • Intracom • C4I • Μεταλλεία Κασσάνδρας • Χρηματιστήριο • Το σκάνδαλο

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΆΚΗΣ

Γιατί χρεοκόπησε ο κοινοβουλευτισμός Η περίπτωση της Ελλάδας

Ο Κώστας Καστρινάκης γεννήθηκε το 1954. Σχολείο πήγε στο Κολλέγιο Αθηνών μέχρι την Ε’ Γυμνασίου (1963-1972), όπου είχε συμμαθητές πολλούς από τους πρωταγωνιστές της σημερινής πολιτικής ζωής του τόπου. Σπούδασε στη Αγγλία Μηχανολόγος Μηχανικός (1973-1979). Εργάσθηκε στην Ελλάδα σε επτά διαφορετικούς εργοδότες (ιδιωτική εταιρία πλαστικών, ΕΒΟ, Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, Υπουργείο Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας, ΕΑΒ, Ολυμπιακή Αεροπορία), αφού απολύθηκε δυο φορές και έμεινε άνεργος συνολικά πέντε χρόνια, αδυνατώντας να «στεριώσει» κάπου λόγω της «γλώσσας» που έβγαζε κάθε φορά για τα «στραβά» που έβλεπε. Όμως «στραβά» έβλεπε και εκτός επαγγέλματος και αντιδρούσε με κάθε ευκαιρία που του δίνονταν, χωρίς ποτέ να ενταχθεί σε κόμματα. Τελικά συνταξιοδοτήθηκε αναγκαστικά το 2010. Τον Μάιο του 2014 κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο «10 Σκάνδαλα που συγκλόνισαν το Κοινοβούλιο» από τις εκδόσεις Οσελότος.

ΕΞΏΦΥΛΛΟ

ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Φωτογραφία σε απόλυτη συμφωνία με το περιεχόμενο του βιβλίου. Ελήφθη από τη σύζυγο του συγγραφέα Ελισάβετ Παπαγιαννοπούλου.

ο σ ε λ ότ ο ς

0_cover_giati xreokopise.2indd.indd 1

14/10/2014 12:35:27 μμ

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΆΚΗΣ

Γιατί χρεοκόπησε ο κοινοβουλευτισμός H περίπτωση της Ελλάδας

Τιτλος Γιατί χρεοκόπησε ο κοινοβουλευτισμός, Η περίπτωση της Ελλάδας Συγγραφέας Kώστας Καστρινάκης Σειρα Πολιτική [1065]1014/02 Layout - Design Myrtilo, Λένα Παντοπούλου Copyright© 2014 Kώστας Καστρινάκης Πρώτη Εκδοση Αθήνα, Οκτώβριος 2014 ISBN 978-960-564-202-0

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν. 2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα. Ο συγγραφέας φέρει την αποκλειστική ευθύνη για τις γνώμες και περιγραφές που διατυπώνονται σε αυτό το βιβλίο. Οι εκδόσεις “Οσελότος” δεν φέρουν αρμοδιότητα για την επιβεβαίωση ή την άρνηση του περιεχομένου ούτε παρέχουν εγγύηση για την αλήθεια των δηλώσεων του συγγραφέα. Εναπόκειται στον αναγνώστη να κρίνει ανεξάρτητα για το αν γίνεται δέκτης ψευδών δηλώσεων ή όχι. Οι εκδόσεις “Οσελότος” δεν φέρουν καμία ευθύνη προς οποιοδήποτε πρόσωπο ή οντότητα θίγεται ή υφίσταται απώλεια ή ζημία προερχόμενη από τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν βιβλίο ή τη χρήση αυτών ή την πίστη σε αυτές.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ:

Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108 E-MAIL: ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

Περιεχόμενα Αφιέρωμα ��5 Πρόλογος ��7 Εισαγωγή ��9 1. Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΑΝ ΑΝΑ ΤΗΝ ΥΦΗΛΙΟ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ �� 13 1.1. Αρχαία Αθήνα: Η Γέννηση της Δημοκρατίας ��17 1.2. Αγγλία: Η Εφεύρεση του Κοινοβουλευτισμού �� 26 1.3. Ανθρωπισμός, Διαφωτισμός �� 44 1.4. Γαλλία Δημοκρατία των «Αβράκωτων» �� 48 1.5. Η Ανεξαρτησία των Η.Π.Α. �� 55 1.6. Η Οκτωβριανή Επανάσταση �� 65

2. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΛΑΪΚΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ �� 77 2.1. Τα κόμματα �� 78 2.2. Η Επιλογή των Αντιπροσώπων στο Κοινοβούλιο �� 90 2.3. Το Προφίλ των Βουλευτών �� 97 2.4. Η Χρηματοδότηση των Κομμάτων �� 104 3. Η ΤΗΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ ��113 3.1. Τα Δικαιώματα του Πολίτη ��115 3.2. Νομοθέτηση �� 138 3.3. Άσκηση Εθνικής Πολιτικής και Εθνικό Συμφέρον �� 144 3.4. Διεθνείς Συνθήκες ��152 4. ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ �� 157 4.1. Κοινοβουλευτικός Έλεγχος �� 158 4.2. Ευθύνες Μελών της Κυβέρνησης και Άλλων Προσώπων ��178 4.3. Ο Ρόλος της Δικαστικής Εξουσίας �� 195

4.4. Ανεξάρτητες Αρχές ��206 4.5. Εξωκοινοβουλευτικός Έλεγχος ��224

5. ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ Η ΤΩΝ ΝΤΟΠΙΩΝ ΚΑΙ ΞΕΝΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ; ��243 5.1. Ο Συνεχής Αγώνας των Διαφόρων Συμφερόντων να Πετύχουν τους Στόχους τους ��244 5.2. Η «Διαφθορά», Αδρανοποίηση και Ανοχή των Ψηφοφόρων �� 314 5.3. Ο Ρόλος των Μ.Μ.Ε �� 319 5.4. Πως Χρησιμοποιούν το Κοινοβουλευτικό Σύστημα τα Διάφορα Συμφέροντα για να Περάσουν τα Σχέδιά τους ��340 6. ΤΙΜΩΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΑΡΑΒΑΙΝΟΥΝ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΝΟΜΟΥΣ ��351 7. ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ, ΤΙ; ��369

Βιβλιογραφία ��373 Εισαγωγή ��373 Κεφάλαιο 1 ��373 Κεφάλαιο 2 ��375 Κεφάλαιο 3 ��377 Κεφάλαιο 4 ��378 Κεφάλαιο 5 ��381 Κεφάλαιο 6 ��385

Αφιέρωμα ... Ήταν ένα μεσημέρι του 1965 στο Kολέγιο και περίμενα μαζί με άλλα παιδιά μεγαλύτερων τάξεων ν’ ανοίξει η κουζίνα για να ξεκινήσουμε να σερβίρουμε τις τραπεζαρίες. Ήμουν ο πιο μικρός σερβιτόρος που πέρασε ποτέ απ’ το Κολέγιο, δέκα χρόνων τότε, ανάμεσα σε παιδιά του γυμνασίου που με τριγύριζαν με τα πειράγματά τους. Κάποια στιγμή, ένα μεγαλύτερο από μένα κατά επτά-οκτώ χρόνια, με γυαλάκια, μας πλησίασε και με το πιο γαλήνιο και γλυκό ύφος είπε στους άλλους: «Γιατί το πειράζετε το παιδί;» Αμέσως, όλοι τους απομακρύνθηκαν με γελάκια αφήνοντάς με στην ησυχία μου. Ήταν ο Λουκάς Παπαδήμος, γύρω στα δεκαεφτά του χρόνια τότε... ... Τα περισσότερα παιδιά ήταν μέσα στο σπίτι και διασκέδαζαν. Ήταν Μάης του 1966 στο πάρτι του συμμαθητή μας Κώστα Καυκάλα στο Παλαιό Ψυχικό, στην παλιά Αγορά. Μερικοί όμως από μας, δώδεκα χρόνων τότε, ανήσυχοι και προβληματισμένοι, ήμασταν έξω στον δρόμο και συζητούσαμε γι’ αυτά που ακούγαμε. Μιλούσαμε για την πυρηνική έκρηξη και τις καταστροφές που την ακολουθούσαν. Ήταν ο Κίμων Μπουντουράκις και κάποιος άλλος. Στο πλάι, ένας τέταρτος συμμαθητής μας παρακολουθούσε με ενδιαφέρον χωρίς να συμμετέχει. Ποιος ξέρει, ήταν ακόμα στην αρχή του προβληματισμού του, δεν είχε διαμορφώσει ακόμα γνώμη, δεν ήξερε πώς να την διατυπώσει... Ήταν ο μελλοντικός κυβερνητικός εκπρόσωπος στην κυβέρνηση Παπαδήμου και υφυπουργός Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης στη μετέπειτα κυβέρνηση Σαμαρά, Παντελής Καψής...

... Πρέπει να ήταν γύρω στο 1967. Στα διαλείμματα, εκεί που παίζαμε στα χαλίκια του προαυλίου, συχνά παρατηρούσα ένα παιδάκι, δύο τάξεις μεγαλύτερο από μένα, με ύφος περίεργο, έχοντας τα μάτια μισόκλειστα λες και το ενοχλούσε το φως. Αυτό μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση. Είχε ένα ύφος... κάτι σαν προβληματικό. Μάλιστα, ρωτούσα τους συμμαθητές μου αν είχε κάποιο πρόβλημα. Σίγουρα διέφερε από τ’ άλλα παιδιά. Δεν φαινόταν να έχει και πολλές παρέες. Μου φαίνεται πως είχε έλθει στο γυμνάσιο και όχι από την τετάρτη δημοτικού όπως όλοι μας. Επρόκειτο να γίνει πρωθυπουργός της Ελλάδας, από τους πιο μοιραίους στην ιστορία της: ήταν ο Γεώργιος Ανδρέα Παπανδρέου... Το βιβλίο αυτό αφιερώνεται σ’ αυτούς τους συμμαθητές μου του Κολεγίου Αθηνών, που πετυχημένοι επαγγελματίες σήμερα (πολιτικοί, οικονομολόγοι, δικαστικοί, τεχνοκράτες) εξυπηρετούν με επιτυχία συγκεκριμένα συμφέροντα και τον εαυτό τους, χωρίς όμως να δώσουν λύση στα προβλήματα της πατρίδας μας και του λαού της. Ο τρόπος ζωής τους, όταν πια μεγάλωσαν και εντάχθηκαν στην ενεργό κοινωνία, με έκαναν να σκεφτώ μερικά πράγματα. Οι πιο επιφανείς απ’ αυτούς: Στέλιος Ζαβός, Γιώργος Καμίνης, Παντελής Καψής, Δημήτρης Κούρκουλας, Χρύσανθος Λαζαρίδης, Ανδρέας Ρωσσώνης, Θοδωρής Φορτσάκης, Σπύρος Καπράλος, Παναγιώτης Μπιτσακτσής αλλά και άλλοι που γνώρισα από μεγαλύτερες τάξεις: Νίκος Μπίστης, Λουκάς Παπαδήμος, Γιώργος Παπανδρέου, Αντώνης Σαμαράς. Η διαφορά μας ήταν ότι εγώ παρέμεινα παιδί ακόμα και τώρα, στα εξήντα, πιστεύοντας στην απλότητα, την ειλικρίνεια, τον αυθορμητισμό, την αγωνιστικότητα. Γι’ αυτούς τα νιάτα φάνηκε ότι ήταν ένα ξεχασμένο κομμάτι της ζωής τους, για μένα ήταν οδηγός για την υπόλοιπη.

Πρόλογος

ήμερα η πληροφόρηση είναι τόσο ειδικευμένη αλλά και τόσο διασκορπισμένη που είναι δυσκολότερο να συνδέσεις τα διάφορα κομμάτια της μεταξύ τους παρά να ανακαλύψεις το καθένα. Ακόμα δυσκολότερο είναι να συμφωνήσουν οι άλλοι με τα συμπεράσματα που θα βγάλεις. Στο βιβλίο αυτό ο συγγραφέας δεν ανακαλύπτει κάτι καινούριο. Όλα όσα αναφέρονται είναι γνωστά. Όμως εδώ γίνεται μία προσπάθεια σύνθεσης ενός παζλ από σκόρπια μικρά κομμάτια γνώσης ώστε να δοθεί μία ολοκληρωμένη εικόνα τού γιατί χρεοκόπησε ο Κοινοβουλευτισμός. Σκοπός του συγγραφέα δεν είναι μία αυστηρά επιστημονική προσέγγιση του θέματος, αλλά μία προσπάθεια —μέσα από τον «κοινό νου» και την εμπειρία (ο συγγραφέας ουδεμία σχέση έχει με τις Πολιτικές Επιστήμες)— εύρεσης των αιτίων που ο Κοινοβουλευτισμός δεν μπορεί να λύσει τα προβλήματα του πολίτη. Είναι περισσότερο μία συναισθηματική αντιμετώπιση του θέματος, μία συμπόρευση με το κοινό αίσθημα. Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς «μα είναι αυτή η σωστότερη προσέγγιση για το θέμα και μάλιστα από έναν μη ειδικό;». Η απάντηση ίσως βρίσκεται στο ότι, αφού οι ειδικοί (πολιτικοί κ.λπ.) δεν μπορούν να δώσουν μία λύση στο πρόβλημα, τότε και ο κάθε μη ειδικός μπορεί να δοκιμάσει να εκφράσει την άποψή του στην προσπάθεια να βρει λύση σε κάτι που έχει αναστατώσει πλέον τη ζωή του. Εξάλλου, υπάρχει σήμερα ένα πλήθος από τεχνοκράτες, οικονομολόγους, δημοσιογράφους κ.λπ. που ασχολούνται επαγγελματικά με το θέμα και οι οποίοι επηρεάζουν τόσο έντονα τις ζωές μας με το έργο τους. Όλα αυτά που θα διαβάσετε στις επόμενες σελίδες οφείλονται στο ψάξιμο που έκανε ο συγγραφέας για να εξηγήσει 7

ένα από τα προβλήματα που τον βασανίζουν και ξέρει ότι βασανίζουν σχεδόν όλους μας (εκτός από τους τρελούς και τους καλόγερους). Ο λόγος που γράφτηκαν τα κείμενα που ακολουθούν δεν είναι για να λύσει ο συγγραφέας το βιοποριστικό του πρόβλημα (είναι συνταξιούχος εξάλλου), αλλά για να βρει λύση σε προβλήματα που τον απασχολούν. Αφού λοιπόν «ξετρυπώσει» τη γνώση —που πάντα υπάρχει κάπου «κρυμμένη», αρκεί να την βρούμε— προσπαθεί να την μεταδώσει στους συμπολίτες του κάνοντάς τους και αυτούς να σκεφτούν, βοηθώντας έτσι να γίνει ο κόσμος μας καλύτερος. Ταυτόχρονα όμως, όπως και κάθε ανθρώπινη οντότητα, διαμορφώνει και προσωπική άποψη για κάθε πρόβλημα που τον απασχολεί και με την οποία μπορεί να συμφωνεί ή να διαφωνεί ο καθένας (πάντοτε όμως με επιχειρήματα που θα θέτει ο ίδιος σε συνεχή επικοινωνία με τον εαυτό του — είναι κάτι που ο συγγραφέας προσπαθεί να κάνει ο ίδιος, ελέγχοντας τις σκέψεις του πριν γίνουν λόγος). Επιθυμία του γράφοντος είναι να βοηθήσει τους συμπολίτες του να βρουν μία λύση διαφορετική απ’ αυτήν του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος στον αγώνα για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Δεκέμβρης 2013

Εισαγωγή

ία από τις αρχές του Κοινοβουλευτισμού, σαν Δημοκρατία που υποτίθεται ότι είναι, είναι ότι η πλειοψηφία κυβερνά. Όμως σπάνια μία κυβέρνηση αποτελεί την πλειοψηφική εκλογή των πολιτών. Τις περισσότερες φορές το σύνολο αυτών που δεν ψήφισαν το κυβερνών κόμμα αποτελεί την πλειοψηφία του εκλογικού σώματος. Άρα, στον Κοινοβουλευτισμό μία μειοψηφία του εκλογικού σώματος μπορεί (και τις περισσότερες φορές έτσι γίνεται) να αποφασίζει για το σύνολο των πολιτών, πράγμα που αντιβαίνει αυτή τη βασική αρχή της Δημοκρατίας. Απ’ ό,τι θα φανεί στις σελίδες που ακολουθούν, η Βουλή είναι ένα εφεύρημα της άρχουσας τάξης που μαντρώνει τον λαό ελέγχοντας τη βούληση, τις επιθυμίες και την αντίδρασή του, για να περνά τα σχέδιά της. Βάζοντας τους «αντιπροσώπους» της μέσα στο Κοινοβούλιο (που κάθε άλλο παρά κοινή βούληση του λαού είναι) τον αναγκάζει να παίζει το στημένο εκ των προτέρων παιχνίδι της σύμφωνα με τους δικούς της όρους και κανόνες, κερδίζοντας πάντα το παιχνίδι και επιτυγχάνοντας τους στόχους της. Aπό τις πιο πειστικές αποδείξεις για τη χρεοκοπία του Κοινοβουλευτικού Συστήματος είναι και το ότι δεν τηρεί τους κανόνες που το ίδιο έχει θεσπίσει για τη νόμιμη λειτουργία του. Αυτό γίνεται ολοφάνερο μέσα από τα διάφορα κεφάλαια και κορυφώνεται με τις διάφορες παραβιάσεις του Συντάγματος, οι οποίες δίνουν το δικαίωμα/υποχρέωση σε κάθε υπεύθυνο πολίτη να αντιδρά σύμφωνα με το Άρθρο 120. Δυστυχώς όμως, στη σημερινή «Δημοκρατία» ένας καθωσπρεπισμός που έχει περάσει το κοινοβουλευτικό κατεστημένο στον δοκιμαζόμενο λαό δένει τα χέρια του για αγώνα. Κοινοβουλευ9

τική Δημοκρατία είναι ένα πολίτευμα που οι πολίτες αλλάζουν μόνο την εξουσία του και που με τη συμφωνία τους (την ψήφο τους) καταδυναστεύονται, εξευτελίζονται, υποφέρουν και η ζωή τους γίνεται συνεχώς χειρότερη. Γιατί; Γιατί μετά δεν ελέγχουν αν αυτά που τους υποσχέθηκαν γίνονται πραγματικότητα. Είναι σαν να λες στον οδηγό «πήγαινέ με στην Αθήνα» κι αυτός να σε πηγαίνει στη Θεσσαλονίκη. Μετά, εσύ μόνος σου προσπαθείς να πας στην Αθήνα, χωρίς όμως ποτέ να το καταφέρεις. Και «οδηγοί» υπάρχουν πολλοί, αρκεί ο καθένας τους να κερδίσει τα «κόμιστρα». Ο Κοινοβουλευτισμός γεννήθηκε στην Αγγλία του 14ου αιώνα για να καλύψει τις ανάγκες (κοινωνικές, οικονομικές κ.λπ.) της εποχής αλλά και του τόπου όπου γεννήθηκε. Σήμερα, μετά από τόσους αιώνες και ιδίως μετά από την αλλαγή των συνθηκών ζωής στην κοινωνία μας, οι ανάγκες που τον δημιούργησαν δεν είναι πια οι ίδιες. Για τον λόγο αυτό, οι ανθρώπινες κοινωνίες θα πρέπει να βρουν έναν άλλον τρόπο για να δώσουν μία συλλογική λύση στα προβλήματά τους. Χειρότερος εχθρός στην αέναη αυτή προσπάθειά τους είναι οι διάφορες ιδεολογίες σχετικές με «το τέλος της Ιστορίας»1 γιατί απλά αυτές θέλουν να «φρενάρουν» ή και να σταματήσουν τελείως αυτήν την προσπάθεια των ανθρώπων. Σήμερα, ο Κοινοβουλευτισμός δεν είναι απλά μία μορφή Δημοκρατίας, αλλά ένα σύστημα διακυβέρνησης που από τη γέννησή του (14ος αιώνας) δεν ήταν φτιαγμένο για να εξυπηρετεί τις ανάγκες του λαού, αλλά για να τις καθυποτάξει στις ανάγκες ενός μονάρχη και των φεουδαρχών οι οποίοι διαχειρίζονταν τον πλούτο εκείνη την εποχή, ή της άρχουσας τάξης σήμερα. Είναι ολοφάνερα πια σε όλους ένα υποστηρικτικό μέσο του καπιταλιστικού συστήματος όπως είναι και η Τέταρτη Εξουσία (αυτή του Τύπου) και το Παρακράτος. Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφεται η όλη πορεία της Δημοκρατίας ώστε να μπορέσουμε στη συνέχεια να καταλάβουμε τα επόμενα. Θα δούμε έτσι τη συμβολή διάφορων παραγόντων στη διαμόρφωση της Δημοκρατίας, όπως ο σεβασμός 10

του διπλανού μας και η υπεράσπιση των αδυνάτων. Επίσης, θα δούμε ότι με τη Δημοκρατία γιατρεύτηκαν αδικίες αλλά διαπράχθηκαν και εγκλήματα στο όνομά της. Ξεκινώντας από τη γέννησή της στην αρχαία Αθήνα και περιγράφοντας την πιο τέλεια μορφή της, αυτήν της Άμεσης Δημοκρατίας, προχωρούμε στη γέννηση του Κοινοβουλευτισμού στην Αγγλία. Στη συνέχεια, περιγράφονται οι κινήσεις του Ανθρωπισμού και του Διαφωτισμού που είχαν τεράστια συμβολή στη διαμόρφωση της σημερινής μορφής της, ξεκινώντας με τη Γαλλική Επανάσταση και μεταλαμπαδεύοντας τις αξίες της στη Νέα Γη. Μεγάλη σημασία για τη Δημοκρατία είχε και η Οκτωβριανή Επανάσταση, με τα εκατομμύρια των φτωχών να δικαιώνονται έστω και για λίγο. Το δεύτερο κεφάλαιο περιγράφει τα προβλήματα που υπάρχουν στο Κοινοβουλευτικό Σύστημα της Ελλάδας: τα κόμματα, οι βουλευτές που εκπροσωπούν τον λαό στο Κοινοβούλιο, η χρηματοδότηση των κομμάτων. Το επόμενο κεφάλαιο εξετάζει το ελληνικό Σύνταγμα. Πόσο δίκαιο μπορεί να είναι όσον αφορά το «κοινό περί Δημοκρατίας αίσθημα» και πόσο είναι δυνατόν να παραβιαστεί; Γίνεται ειδική αναφορά στον τρόπο που ψηφίζονται οι νόμοι καθώς και στον τρόπο λήψης αποφάσεων που αφορούν το εθνικό συμφέρον. Το κεφάλαιο 4 περιγράφει τον έλεγχο που γίνεται στις αποφάσεις του Κοινοβουλίου: μέσα κι έξω από τη Βουλή, τις «Ανεξάρτητες» Αρχές και τη Δικαστική Εξουσία. Ειδικότερη αναφορά γίνεται στη διαδικασία δίωξης μελών της κυβέρνησης για ποινικές ευθύνες που φέρουν κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Το επόμενο κεφάλαιο 5 αναφέρεται στη συνεχή προσπάθεια των ξένων και εγχώριων συμφερόντων να επιβληθούν στον λαό μέσα από το Κοινοβουλευτικό Σύστημα, χρησιμοποιώντας τα μέλη της κυβέρνησης και τους νόμους. Αυτό γίνεται περισσότερο κατανοητό μέσα από δέκα παραδείγματα σκανδάλων από τη Μεταπολίτευση ως τις μέρες μας, που 11

λόγω όγκου δεν συμπεριλήφθηκε σ’ αυτόν τον τόμο, αλλά αποτέλεσε ξεχωριστό βιβλίο με τίτλο «10 Σκάνδαλα που Συγκλόνισαν το Κοινοβούλιο». Το διάβασμά του είναι αναγκαίο για να γίνει κατανοητό αυτό το κεφάλαιο. Στο κεφάλαιο 6 εξετάζεται κατά πόσο τιμωρούνται οι πολιτικοί που παραβιάζουν το Σύνταγμα και τους νόμους και γιατί. Για το τελευταίο κεφάλαιο ο συγγραφέας προσπάθησε — μετά από την κριτική που έκανε στα προηγούμενα— να δώσει μία εναλλακτική πρόταση στο Κοινοβουλευτικό Σύστημα για την εφαρμογή της Δημοκρατίας. Μετά από δύσκολη έρευνα και αφού εξέτασε τις διάφορες εναλλακτικές προτάσεις που υπάρχουν (Άμεση Δημοκρατία, προτάσεις των «Αγανακτισμένων» στην Πλατεία Συντάγματος κ.λπ.) κατάλαβε ότι η προσπάθειά του θα ήταν μάταιη. Είναι ένα πρόβλημα που κανείς άνθρωπος μόνος του δεν μπορεί να λύσει, γιατί απλά η εφαρμογή της Δημοκρατίας είναι κάτι που απαιτεί συλλογική προσπάθεια αλλά και συνεχή δοκιμή. Γι’ αυτόν τον λόγο λοιπόν ο συγγραφέας αφήνει αυτό το κεφάλαιο κενό, από αδυναμία αλλά και από σεβασμό στη Δημοκρατία και σε όλους όσους θα προσπαθήσουν με θυσίες να την εφαρμόσουν στο μέλλον. Ελπίζει μόνο αυτά που έγραψε να βοηθήσουν λίγο περισσότερο τους συνανθρώπους του να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα. Δεκέμβρης 2013

1 Η Μεγάλη Περιπέτεια της Δημοκρατίας και οι Παράγοντες που την Διαμόρφωσαν ανά την Υφήλιο στο Πέρασμα του Χρόνου Δημοκρατία είναι να πολεμάει ο μπάτσος για το δίκιο των συνανθρώπων του και όχι για το άδικο των αφεντικών του.

Κοινοβουλευτισμός είναι μία μορφή Δημοκρατίας. Άρα, θα πρέπει να υπακούει στους νόμους της οι οποίοι εκφράστηκαν απλά στη Γαλλική Επανάσταση σαν «ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη». Στόχος του συγγραφέα σ’ αυτό το κεφάλαιο είναι να περιγράψει ιστορικά κάθε προσπάθεια που έγινε για την επίτευξη αυτών των τριών λέξεων που την συνθέτουν. Αυτό θα βοηθήσει αφάνταστα να καταλάβουμε γιατί έχει χρεοκοπήσει το πολιτικό σύστημα του Κοινοβουλευτισμού. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Κοινοβουλευτισμός είναι τέκνο με μητέρα τις αρχές της Δημοκρατίας και πατέρα την ανάγκη για πρακτική εφαρμογή της στις κοινωνίες. Αυτοί οι δύο γονείς έχουν και άλλα παιδιά που φυσικά διαφέρουν μεταξύ τους: την Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, την Προεδρική, τη Λαϊκή, τη Φιλελεύθερη κ.λπ. Ο χαρακτήρας του κάθε παιδιού εξαρτάται από την κατάσταση της κοινωνίας τη στιγμή που ήρθε στον κόσμο και διαμορφώνεται μέχρι να μεγαλώσει από τις συνθήκες που επικρατούν την κάθε χρονική στιγμή. Εδώ εξετάζουμε τη «μητέρα»: από πού «κρατάει η σκούφια» της και πώς απέκτησε τα γνωρίσματά της κατά την πάροδο του χρόνου, τι συνέβη στη «ζωή» της, τι την άλλαξε. Όπως στα κέντρα ψυχικής υγείας που εξετάζουν τα προβληματικά παιδιά, εξετάζουν πρώτα τους γονείς και ιδίως τη μητέρα, γιατί αυτή είναι που τα ανατρέφει. Έτσι λοιπόν, για να διαγνώσουμε τα προβλήματα του Κοινοβουλευτισμού θα πρέπει πρώτα να εξετάσουμε τη Δημοκρατία. Δημοκρατία (=δήμος+κρατώ) σημαίνει «ο λαός στην εξουσία» ή «οι αντιπρόσωποι του λαού στην εξουσία». Η Δημοκρατία είναι μία έννοια από τις πιο πολύπαθες στην ανθρώπινη Ιστορία κι αυτό γιατί, όπως κι άλλες πολύπαθες έννοιες, έχει να κάνει με τα εκάστοτε συμφέροντα των διάφορων κοινωνικών τάξεων. Ας δούμε λοιπόν πώς «ταλαιπωρήθηκαν» οι άνθρωποι με κάτι που οι ίδιοι επιφύλαξαν για τον εαυτό τους: τις κοινωνικές συνθήκες που διαμόρφωσαν αυτήν την έννοια και πώς αυτή επηρέασε το μέλλον τους. Παρατηρώντας αυτά μπορούμε να βγάλουμε πολλά χρήσιμα συ-

μπεράσματα ώστε να ωφεληθούμε στη σημερινή κοινωνική και πολιτική ζωή μας. Είναι μία έννοια που διαμορφώνεται κάθε στιγμή της Ιστορίας και σε κάθε τόπο πάνω στη γη. Η σφυρηλάτηση της Δημοκρατίας είναι μία συνεχής διαδικασία, που σ’ αυτήν συμβάλλουν παράγοντες τους οποίους πολλοί από μας δεν μπορούμε να φανταστούμε. Αυτοί έχουν να κάνουν με τον σεβασμό του συνανθρώπου μας, την αλληλεγγύη μεταξύ μας, την υπεράσπιση των αδυνάτων, την ισότητα των δύο φύλων, την κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων, τη δικαίωση των προσφύγων, την εκ του πονηρού χρησιμοποίηση της θρησκείας για την επιβολή καταστάσεων, την εξάλειψη της φτώχειας. Είναι κάτι τόσο πολύπλοκο που μέσα στις μεγάλες στιγμές της παρατηρούμε ταυτόχρονα και φοβερά ελλείμματά της. Μπορεί να είμαστε περήφανοι που σημαδεύονταν με κόκκινο σχοινί όσοι δεν προσέρχονταν στην Εκκλησία του Δήμου για να τιμωρηθούν, αλλά δεν είμαστε περήφανοι γιατί το σχοινί αυτό κρατούσαν δούλοι. Μπορεί να είμαστε περήφανοι για τον Παρθενώνα, αλλά δεν είμαστε περήφανοι που στην κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν και δούλοι. Η δημοκρατική Αθήνα είχε στη δούλεψή της χιλιάδες δούλους στα μεταλλεία του Λαυρίου για να γίνει η πλουσιότερη πόλη-κράτος στην αρχαία Ελλάδα. Η δημοκρατική Αθήνα ήταν αυτή που υποχρέωνε —πολλές φορές με επιθέσεις και σφαγές— τους «συμμάχους» της στην Αθηναϊκή Συμμαχία να συμμετέχουν στο κοινό ταμείο (που δεν ήταν στην πραγματικότητα καθόλου «κοινό»). Το ίδιο συνέβη και στη Νέα Γη, όταν οι Αμερικανοί άποικοι διακήρυξαν την ανεξαρτησία τους από τη Βρετανική Αυτοκρατορία, ενώ πολλοί απ’ αυτούς είχαν στη δούλεψή τους Αφρικανούς δούλους. Η εξιστόρηση που ακολουθεί γίνεται για να καταλάβουμε πόσο συνέβαλαν όλοι αυτοί οι παράγοντες στη διαμόρφωση της Δημοκρατίας. Υπάρχουν αναρίθμητες άλλες στιγμές που είτε διαφεύγουν είτε είναι αδύνατον να χωρέσουν όλες στην παρακάτω ιστορική περιγραφή. Όλοι οι πολιτισμοί και όλοι οι λαοί, αμέτρητες ανθρώπινες υπάρ15

140 × 210 SPINE: 19.5 FLAPS: 70

5/16/2014 2:27:28 PM

ISBN 978-960-564-202-0 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα ΤΗΛ. : 210 6431108

ΓΙΑΤΙ ΧΡΕΟΚΟΠΗΣΕ Ο ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟΣ

elotos@gmail.com otos. gr

ISBN 978-960-564-158-0

ΣΚΆΝΔΆΛΆ

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΆΚΗΣ

ΔΙΑΘΕΣΗ

5, 114 73 Αθήνα 6431108

10 ΣΚΆΝΔΆΛΆ ΠΟΥ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΆΝ ΤΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ

KΩΣΤΑΣ ΚΑΣΤΡΙΝΆΚΗΣ

Γιατί χρεοκόπησε ο κοινοβουλευτισμός Η περίπτωση της Ελλάδας

ΕΞΏΦΥΛΛΟ

ekdoseis.ocelotos@gmail.com www. ocelotos. gr

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ο σ ε λ ότ ο ς

0_cover_giati xreokopise.2indd.indd 1

14/10/2014 12:35:27 μμ