Μαραθώνιες διαδρομές

163 × 200 SPINE: 9 FLAPS: 70

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΖΑΧΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Μαραθώνιες διαδρομές

ISBN 978-960-564-785-8

Χρήστος Παπαζαχόπουλος

Μαραθώνιες διαδρομές

ΤΙΤΛΟΣ

Mαραθώνιες διαδρομές ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ

Χρήστος Παπαζαχόπουλος ΕΠΙMΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ

Όλγα Παλαμήδη LAYOUT - DESIGN Myrtilo, Λένα Παντοπούλου COPYRIGHT© 2019 Χρήστος Παπαζαχόπουλος ΠΡΏΤΗ ΕΚΔΟΣΗ

Αθήνα, Ιούνιος 2019 ISBN 978-960-564-785-8

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108

ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν.

2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

Στην κυρα-Τασία

4

Πρόλογος Εκεί που το κορμί λυγάει Η αναζήτηση των ορίων και των ιδιαίτερων δυνατοτήτων μου είναι κάτι που πάντα με απασχολούσε. Ήθελα να γνωρίζω πόσο κοντά ή μακριά είμαι από αυτά. Πολλές φορές ανησυχώ ότι τα όριά μου μπορεί να είναι πολύ ψηλότερα και έχω μείνει πίσω είτε από φόβο, είτε από έλλειψη αποφασιστικότητας και θέλησης να βγω από τη ζώνη ευκολίας μου για να τα προσεγγίσω. Πάντα ήθελα να παίζω σ’ έναν χώρο που παρέχει ασφάλεια, να κάνω μικρά και σταθερά βήματα, εκπληρώνοντας μ’ αυτόν τον τρόπο μέρος των συντηρητικών μου επιθυμιών. Τα βιώματα, ο γενετικός μου κώδικας και ίσως ακόμη και η έλλειψη αυτογνωσίας, μ’ έκαναν να κινούμαι σε περιοχές ασφάλειας, αποτρέποντάς με να δοκιμάσω καταδύσεις σε αχαρτογράφητα νερά. Για να είμαι πιο δίκαιος με τον εαυτό μου, πραγματοποίησα μεγάλα άλματα στον επαγγελματικό χώρο και πέτυχα σπουδαία πράγματα μέχρι τώρα. Όσον αφορά όμως άλλες επιθυμίες, που σχετίζονται με το τι πραγματικά με κάνει ευτυχισμένο, είχα μείνει λίγο πίσω, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα. Η επαγγελματική επιτυχία δεν ήταν ποτέ η μεγαλύτερη επιθυμία μου, ήταν όμως απαραίτητη για να δραπετεύσω από τη μιζέρια. Η ιδέα του Μαραθώνιου ήταν κάτι που πάντα με γοήτευε και μ’ ενθουσίαζε. Είναι, ομολογουμένως, κάτι πολύ δύσκολο, αλλά είναι αυτό που, μέσα στο εύρος του, μπορεί να χωρέσει πολλές από τις ανεκπλήρωτες επιθυμίες μου. Πέρασα από πολλά στάδια και σκέψεις μέχρι να τολμήσω μια τόσο σκληρή δοκιμασία για πρώτη φορά. Ήθελα να είμαι πνευματικά έτοιμος για ένα τέτοιο εγχείρημα. Η πνευματική δύναμη, η δύναμη της ψυχής, πρέπει να κυριαρχήσει, να δώσει εντολές και να πείσει το σώμα να κινητοποιηθεί όταν το κορμί λυγάει και παύει να ανταποκρίνεται. Ήθελα λοιπόν να είμαι σίγουρος ότι πνευματικά είμαι καλά προετοιμασμένος να το αντιμετωπίσω. Είναι κι αυτό ένα προσεκτικό βήμα πριν επιχειρήσω κάτι καινούργιο; Ναι, είναι. Ο κώδι-

5

κάς μου εξάλλου δεν μπορεί ν’ αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη. Μπήκα λοιπόν σ’ αυτή τη διαδικασία γνωρίζοντας ότι θα πονέσω πολύ, θα πονέσει το σώμα μου, αλλά και το πνεύμα μου από την αδυσώπητη επίθεση των αρνητικών σκέψεων που κατακλύζουν το μυαλό όταν το κορμί λυγάει απ’ τον πόνο. Η περιέργειά μου όμως να δω μέχρι πού φτάνουν τα όριά μου, ήταν πολύ μεγάλη. Θα ήταν η πρώτη φορά που θα έπρεπε να διαχειριστώ ταυτόχρονα έντονο σωματικό και πνευματικό πόνο για την εκπλήρωση ενός στόχου, και όλο αυτό θα έπρεπε να το κάνω μόνος μου, χρησιμοποιώντας μονάχα το μυαλό και το σώμα μου. Μια τέτοια δοκιμασία έχει μεγάλη μοναξιά· το μυαλό και το σώμα μας είναι μοναδικά, κανείς στον κόσμο δεν τα ξέρει καλύτερα από εμάς τους ίδιους. Κανείς δεν μπορεί να παρεισφρήσει στο μυαλό μας και κανείς άλλος δεν έχει τη μοναδική ανατομία του σώματός μας. Όσο καλύτερα γνωρίζω τον εαυτό μου –τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία μου– τόσο καλύτερα μπορώ να βρω τρόπους για να προσεγγίσω τα όριά μου. Μέσα απ’ τις ατέλειωτες ώρες τρεξίματος κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και των αγώνων, μου δίνεται η ευκαιρία να βουτήξω μέσα μου και ν’ ανοίξω πόρτες που ήταν για χρόνια ερμητικά κλειστές. Αυτή η γνωριμία με τον εαυτό μου με βοηθάει ν’ αποκαλύψω πολλές άγνωστες πτυχές του, αλλά και να χτίσω χαρακτήρα και ταυτότητα. Η συμμετοχή μου σε Μαραθώνιους είναι ένα ταξίδι που άρχισα, χωρίς να ξέρω πότε θα τελειώσει. Δεν θέλω να βάζω πια περιορισμούς. Θέλω να το ζήσω μέχρι εκεί που μ’ ευχαριστεί, μέχρι εκεί που με κάνει ευτυχισμένο.

Χρήστος Παπαζαχόπουλος

6

ΚΕΦΆΛΑΙΟ

1

Σκέψεις

7

Eσωτερική αναζήτηση

Ό

λα άρχισαν ένα πρωινό Κυριακής, τον Νοέμβριο του 2000, όταν έτυχε να πάω στο γραφείο μου, στην οδό Μεσογείων, στον πρώτο όροφο, με θέα στη Λεωφόρο. Το φθινόπωρο είχε μπει για τα καλά. Ο καιρός ήταν πολύ μουντός, το πήγαινε για βροχή. Η διάθεση αρκετά βαριεστημένη. Κυριακή για δουλειά ύστερα από ξενύχτι, δεν ήταν και ό,τι καλύτερο. Ήμουν μόνος στο γραφείο και υπήρχε απόλυτη ησυχία. Άρχισα σιγά σιγά να διεκπεραιώνω κάποια θέματα, όταν ξαφνικά άκουσα μια ευχάριστη φασαρία στον δρόμο και πολλά χειροκροτήματα. Πήγα προς το παράθυρο να δω τι γινόταν. Είχε αρχίσει να ψιχαλίζει και ο δρόμος άρχιζε σταδιακά να παίρνει πιο σκούρο χρώμα. Κοντοστάθηκα και είδα μερικούς αθλητές να τρέχουν με κατεύθυνση το κέντρο της Αθήνας. Αναρωτήθηκα τι αγώνας ήταν αυτός και ποιοι ήταν όλοι εκείνοι που έτρεχαν μέσα στη βροχή. Αμέσως σκέφτηκα ότι θα ήταν ο κλασικός Μαραθώνιος της Αθήνας, που ξεκινάει από τον Μαραθώνα και καταλήγει στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Η απόσταση είναι σαράντα δύο χιλιόμετρα κι εκατόν ενενήντα πέντε μέτρα! Είδα αρκετούς αθλητές να τρέχουν με πολύ καλό τέμπο. «Αλήθεια», σκέφτηκα, «πόση δύναμη σωματική και πνευματική θέλει κάποιος για ν’ αρχίσει και να τελειώσει έναν τέτοιον αγώνα; Αλλά και γιατί να το κάνει; Υπάρχει λόγος για τόση δοκιμασία και καταπόνηση;» Το πρώτο ερώτημα πάντα με βασάνιζε, ήθελα να δω μέχρι πού φτάνουν οι αντοχές μου – στα άλλα δεν έδινα και τόση σημασία. Πάντα με έτρωγε η λαχτάρα να δω τον εαυτό μου να δοκιμάζει τα όριά του. Κάποιοι μπορούν να το πουν και μαζοχισμό, κάποιοι άλλοι θέληση να προκαλέσουν τον εαυτό τους, να δουν πώς αντιδρούν όταν τον κάνουν να υποφέρει. Πολ-

8

λά ερωτήματα πέρασαν εκείνο το πρωινό απ’ το μυαλό μου, που όμως δεν απαντήθηκαν. Κατέβηκα στον δρόμο και κοιτούσα για πολλή ώρα τους Μαραθωνοδρόμους. Είχαν περάσει το τριακοστό χιλιόμετρο και τους έμενε το πιο δύσκολο κομμάτι της διαδρομής. Ο στόχος για πολλούς από αυτούς ήταν να τερματίσουν.

«Determination is everything» «Η αποφασιστικότητα είναι το παν», διάβασα σ’ ένα μπλουζάκι. «Να άλλη μια μεγάλη αλήθεια», σκέφτηκα. Ανέβηκα στο γραφείο ευχαριστημένος, αλλά και λίγο προβληματισμένος. Εγώ πού είμαι σε όλο αυτό; Τι έγιναν τα όνειρα που είχα παιδί, να συμμετέχω σε αγώνες και να κερδίζω; Ν’ ασχολούμαι με το πάθος μου, τα σπορ; Πολλές σκέψεις γι’ ανεκπλήρωτες επιθυμίες διαπέρασαν το μυαλό μου: Βολεύτηκα με το εύκολο ή με παρέσυρε κι εμένα το ποτάμι και κάνω ό,τι έρχεται αβίαστα, χωρίς να κυνηγώ τις πραγματικές επιθυμίες μου; Γιατί ήταν σήμερα που ανακάλυψα ότι τις έχω παραμερίσει; Ήταν ο κορεσμός από το συνεχές κυνηγητό της δουλειάς ή μήπως είχα βαρεθεί τον τρόπο ζωής μου, που με είχε απομακρύνει από αυτό που ήθελα πραγματικά; Δύσκολο ν’ απαντήσει κανείς σε όλα αυτά, αν προηγουμένως δεν εξετάσει προσεκτικά τις συνθήκες κάτω από τις οποίες ζει, αφού σίγουρα η ανάγκη της επιβίωσης ορίζει τις προτεραιότητες. Ίσως οι τωρινές επιθυμίες –ή οι παλιές ανεκπλήρωτες– να μην είναι τελικά τόσο δυνατές κάτω από διαφορετικούς όρους ζωής και να παραμερίζονται, έως ότου καλύτερες περιστάσεις τούς επιτρέψουν να έρθουν ξανά στην επιφάνεια, ζωντανές, ξαναγεννημένες και απαιτητικές. Μα αν είναι έτσι, οι συνθήκες μάς οδηγούν ή εμείς τις οδηγούμε εκεί που

9

θέλουμε; Μήπως η επιρροή που έχει ο καθένας στον εαυτό του και η αποφασιστικότητα ν’ αλλάξει τα δεδομένα, τον οδηγούν στην εκπλήρωση των επιθυμιών του και τελικά στην ευτυχία; Ή μήπως το διαρκές κυνηγητό για εκπλήρωση νέων επιθυμιών μάς κάνει τελικά δυστυχισμένους; Η αλήθεια, νομίζω, είναι στο κατά πόσο αυτές οι επιθυμίες αφορούν τον εαυτό μας, είναι επιθυμίες που πηγάζουν από μέσα μας και όχι επιθυμίες των γύρω μας, που μας υποχρεώνουν να επιβεβαιώσουμε το «είναι» μας μέσα απ’ τη γνώμη των τρίτων, νομίζοντας πως έτσι γινόμαστε κοινωνικά αποδεκτοί και ελκυστικοί. Την επόμενη χρονιά σκέφτηκα να πάρω μέρος στον αγώνα των δέκα χιλιομέτρων, που ήταν ουσιαστικά τα δέκα τελευταία χιλιόμετρα της διαδρομής του κλασικού Μαραθώνιου. Αφετηρία ήταν η Αγία Παρασκευή, με τερματισμό το Παναθηναϊκό Στάδιο. Χωρίς καμιά ιδιαίτερη προετοιμασία έτρεξα τον αγώνα και τον τελείωσα σε σαράντα πέντε λεπτά περίπου. Είχα αρχίσει να διαδίδω στην εταιρεία όπου εργαζόμουν ότι θα τρέξω τα δέκα χιλιόμετρα, και υπήρξε η σχετική υποστήριξη. Τελειώνοντας τον αγώνα, έμεινα στο Στάδιο να παρακολουθήσω τους δρομείς του κλασικού Μαραθώνιου. Εντυπωσιάστηκα πάρα πολύ όταν μπήκαν οι πρώτοι αθλητές σε χρόνο κοντά στις δύο ώρες και δεκαπέντε λεπτά! «Υπεράνθρωποι», σκέφτηκα. «Πώς είναι δυνατόν να τρέχουν σαράντα δύο χιλιόμετρα ασταμάτητα και με τέτοιο ρυθμό; Πόση δύναμη έχουν μέσα τους; Πρέπει να είναι ένα συνδυασμός φυσικής και πνευματικής δύναμης. Και καλά οι αθλητές, οι άλλοι όμως που τρέχουν μόνο για τον εαυτό τους, για να δοκιμάσουν πόσο αντέχουν; Αυτοί μάλλον πρέπει να διαθέτουν περισσότερο πνευματική δύναμη απ’ ό,τι φυσική». Κάθισα στο Στάδιο αρκετή ώρα παρακολουθώντας τον τερματισμό των αθλητών και τους χειροκρότησα όλους.

10

Έφυγα παίρνοντας ένα αναμνηστικό μπλουζάκι. Ήμουν ικανοποιημένος από την επίδοσή μου, ως τη στιγμή που είδα αυτούς που έτρεξαν τα σαράντα δύο χιλιόμετρα. Ένιωσα τότε ότι αυτό που είχα καταφέρει ήταν τελικά λίγο. Θα μπορούσα, άραγε, να τρέξω κι εγώ όλη τη διαδρομή; Με τη σχετική προετοιμασία, γιατί όχι; Από την άλλη όμως, μου φαινόταν τόσο μεγάλο το εγχείρημα. Υπήρχε θέληση, αλλά και φόβος μαζί. Αν δεν φοβόμουν, τι θα έκανα; Πόσες φορές ο φόβος μ’ έχει αποτρέψει από πράγματα που επιθυμώ; Αυτό το ερώτημα πάντα με ελέγχει. Μερικές φορές λέω στον εαυτό μου, ίσως για να τον δικαιολογήσω, ότι δεν είναι ο φόβος που με αποτρέπει να κάνω κάτι, αλλά ότι αυτό το «κάτι» ίσως να μην αξίζει να το προσπαθήσω. Είναι σαν τη σκέψη που έκανε η αλεπού του Αισώπου, που διψασμένη και πεινασμένη, σαν είδε ένα τσαμπί με ώριμα σταφύλια να κρέμονται απ’ την κληματαριά, πήδηξε δυο φορές να τα πιάσει χωρίς αποτέλεσμα και κατέληξε γρήγορα στο συμπέρασμα ότι δεν αξίζει να ξαναπροσπαθήσει διότι τα σταφύλια ήταν ξινά! Τελικά ήταν αρκετή η θέλησή μου να υπερνικήσω τον φόβο και να βάλω τον εαυτό μου σ’ αυτή τη δοκιμασία; Για τα αμέσως επόμενα χρόνια, θα έλεγα, μάλλον πως όχι. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε και την επόμενη χρονιά. Έτρεξα πάλι τα δέκα χιλιόμετρα, κάνοντας ξανά τις ίδιες σκέψεις. «Ναι», είπα, «του χρόνου θα το επιχειρήσω, αλλά... για στάσου, η προετοιμασία πρέπει να γίνει μέσα στο καλοκαίρι για τον αγώνα, δηλαδή... θα τρέχω τον Αύγουστο; Καλά, θα δούμε μέχρι τότε». Τον επόμενο χρόνο δεν πήγα καν στα δέκα χιλιόμετρα, διότι άλλαξε η διαδρομή –τη μετέφεραν στο κέντρο της Αθήνας– οπότε ξεβολεύτηκα λίγο. Έλαβα μέρος τη μεθεπόμενη χρονιά, στην Αθήνα, τερματίζοντας πάλι στο Στάδιο. Ίδιες σκέψεις και ερωτήματα μου περνούσαν από το μυαλό. Τελικά είναι φόβος ή απλώς δεν θέλω να ξεβολευτώ και να βάλω τον εαυτό μου σ’ αυτή τη διαδικασία; Μάλλον το δεύτερο, κατέληξα. Πέρασαν

11

163 × 200 SPINE: 9 FLAPS: 70

ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΖΑΧΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Μαραθώνιες διαδρομές

ISBN 978-960-564-785-8