Το πέμπτο πόδι του αστερία

140 × 230 SPINE: 16.7 FLAPS: 80

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Το πέμπτο πόδι του αστερία

ISBN 978-960-564-978-4

Ελευθερία Αστεριάδη

Σ

κέφτομαι τον άνθρωπο να έρχεται στον κόσμο σαν ένα φαντασιακό αστέρι. Άλλοτε κάπου ψηλά, άλλοτε σε κάποιο βυθό. Αν το αστέρι αυτό λάβει φροντίδα, αγάπη, στοργή απ’ τη στιγμή που γεννιέται, θα εξελιχθεί σε άστρο δυνατό, αυτόφωτο. Αν εγκαταλειφθεί στην τύχη του χωρίς εφόδια, στην προσπάθειά του να βρει τον δρόμο του, ίσως διασπαστεί σε περισσότερα άστρα. Ενδέχεται τη στιγμή μιας τέτοιας διάσπασης να διαφύγουν και αρκετοί μετεωρίτες, που στην πορεία και την πτώση τους θα επιφέρουν τραυματισμούς. Το διασπασμένο πλέον αστέρι θα αγωνιστεί να επιβιώσει. Ίσως σταθεί τυχερό στην πορεία της ζωής του και συναντήσει ξανά τα κομμάτια του, γεμάτα διαφορετικές εμπειρίες το καθένα, και καταφέρει να ξαναγίνει ακέραιο άστρο. Αν όμως είχε λάβει από την αρχή αγάπη, όλοι αυτοί οι τραυματικοί διαχωρισμοί θα είχαν αποφευχθεί.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσελότος

Το πέμπτο πόδι του αστερία

ΤΙΤΛΟΣ

Το πέμπτο πόδι του αστερία ΣΥΓΓΡΑΦΈΑΣ

Ελευθερία Αστεριάδη ΣΕΙΡΑ

Ελληνική λογοτεχνία [1358] 0920/13 ΕΠΙMΕΛΕΙΑ - ΔΙΟΡΘΩΣΗ

Όλγα Παλαμήδη LAYOUT - DESIGN Myrtilo, Λένα Παντοπούλου COPYRIGHT© 2020 Ελευθερία Αστεριάδη ΠΡΏΤΗ ΕΚΔΟΣΗ

Αθήνα, Σεπτέμβριος 2020 ISBN 978-960-564-978-4

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108

ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται κατά τις διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας, (Ν.

2121/1993, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) καθώς και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο ή μέσο (ηλεκτρονικό, μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή, φωτοανατύπωση και γενικώς αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήποτε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου χωρίς τη γραπτή άδεια του δικαιούχου συγγραφέα.

Ελευθερία Αστεριάδη

Το πέμπτο πόδι του αστερία

Εισαγωγή

μόνο, κατακόκκινος σαν αίμα, ο αστερίας της ιστορίας μας. Αποξηραμένος, χωρισμένος στα δύο, έχει χάσει εδώ και καιρό κάθε θαλασσινή μυρωδιά, κάθε γεύση αλμυρή, κι έχει ξεχάσει όλους τους αγώνες και τις μάχες που είχε κάποτε δώσει στον βυθό. Καθένα από τα δύο κομμάτια του αποτελείται από δύο πόδια. Ο διασπασμένος αστερίας διεκδικεί στην ιστορία αυτή ρόλο καθοριστικό. Τον ρόλο του πρωταγωνιστή όμως τον κρατάει το πέμπτο του πόδι, που κανείς δεν γνωρίζει αν υπάρχει ακόμα και πού. Αν ένας αστερίας εν ζωή χάσει κάποιο πόδι του, αυτό σύντομα θα ξαναγεννηθεί. Οι αστερίες είναι πλάσματα προφανώς ελπιδοφόρα, καθώς διαθέτουν αυτή την «αναγεννητική» ικανότητα. Ο δικός μας αστερίας βρίσκεται εδώ συμβολικά, αφιερωμένος στη γυναίκα. Αυτή που μέσα απ’ την εναγώνια προσπάθειά της να κατανοήσει τα προσωπικά της αδιέξοδα, να οριοθετήσει και να διεκδικήσει θέση και ταυτότητα, να κατευνάσει ή να αποκρύψει εσωτερικές αναταραχές και ψυχικές συγκρούσεις, στην πορεία του αγώνα της –παθητικού ή διεκδικητικού– χάνει κομμάτια από το παζλ της προσωπικότητάς της. Όπως ο αστερίας, χάνει κι εκείνη κατά καιρούς ένα ή περισσότερα «κομμάτια» της στην πορεία της για επιβίωση. Η συγκεκριμένη απώλεια ενδέχεται να μην αποβεί καθοριστικά μόνιμη σε μια γυναίκα, αν η ίδια δοκιμάσει να τη βαφτίσει «προσωρινή» και εφόσον συνεχίσει να αγωνίζεται. Οι τυχερές, που θα περάσουν Συμπληγάδες χωρίς απώλειες, θα είναι ελάχιστες. Για να διευθετήσει κάποιος τις επιπτώσεις μιας ΜΕ ΤΈΣΣΕΡΑ ΠΌΔΙΑ

5

απώλειας, προέχει να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί την ύπαρξή της. Ο αστερίας, όταν χάσει κάποιο πόδι του, το αντιλαμβάνεται πάρα πολύ καλά. Αυτός είναι ένας σημαντικός λόγος ενεργοποίησης του μηχανισμού «ανακατασκευής και αντικατάστασης» του χαμένου μέλους. Τα δύο κομμάτια του αστερία μας είναι ισομεγέθη και ανήκουν σε δύο αδερφές δίδυμες. Όταν μοιράστηκε απ’ τη μητέρα τους ο αστερίας, ήταν υπολογισμένο να πάρουν καθεμία απ’ τις δίδυμες ακριβώς ίσο μερίδιο – τίποτα περισσότερο η μία, τίποτα λιγότερο η άλλη. Τι να υποθέσουμε για το πέμπτο πόδι; Ότι έλειπε απ’ την αρχή; Ότι προσπαθώντας να το μοιράσουν στα δύο κι εκείνο, έσπασε και πετάχτηκε στα σκουπίδια; Ή μήπως ότι αποτέλεσε ένα… τρίτο μερίδιο; Αν όμως έγινε έτσι, έχοντας ένα μόνο πόδι, είναι μερίδιο μικρότερο από εκείνα των δίδυμων κοριτσιών. Να χαρίστηκε άραγε σε κάποιον που ενδεχομένως εκτιμήθηκε κι αγαπήθηκε λιγότερο απ’ τις δίδυμες; Τα δύο κομμάτια –στο σημείο όπου έχουν χωριστεί– ταιριάζουν απόλυτα, το ένα συμπληρώνει το άλλο. Όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις δίδυμες. Το «παζλ» του αστερία πάντως είναι αναμφίβολα ελλιπές.

6

Οι δίδυμες

ΑΠΌ ΠΟΛΎ ΜΙΚΡΈΣ, χαριτωμένες κι ολόιδιες σε εμφά-

νιση οι δίδυμες, με διαφορετικούς όμως χαρακτήρες. Πηγαίνοντας στην πρώτη δημοτικού, αποφασίζουν οι ίδιες ότι δεν θέλουν να μοιάζουν μεταξύ τους. Έτσι, αποφεύγουν να περπατούν μαζί και διαλέγουν ρούχα με διαφορετικά σχήματα και χρώματα. Εκνευρίζονται όταν κάποιοι τις ταυτίζουν ή τις συγκρίνουν. Θυμώνουν με όσους λένε πως μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό. Κι όμως, είναι ολόιδιες. Κάποιοι μάλιστα αναρωτιούνται: «Είναι δύο κορίτσια ή μήπως ένα;» Όποιος τις γνωρίζει, απαντά: «Είναι η Στέλλα και η Αριάδνη. Δίδυμες, ολόιδιες εμφανισιακά, μα με εντελώς διαφορετικό χαρακτήρα». Ώσπου χέρια βίαια χωρίζουν τη μια από την άλλη και στην οικογένεια μένει μόνο μία, η Στέλλα.

7

Στέλλα

μαλλιά, δέρμα χλομό με φακίδες, λεπτοκαμωμένη και μονίμως αφηρημένη η Στέλλα. Μοναχική, αλλά όχι μόνη. Η μοναχικότητά της δεν την ενοχλεί. Πληγώνεται μόνο όταν η απουσία των δικών της ανθρώπων υπερκαλύπτει την παρουσία τους. Περίπτωση ενδιαφέρουσα όσον αφορά τις ενδοψυχικές της συγκρούσεις – αυτές που την ωθούν να αισθάνεται ενοχές για ό,τι δημιουργεί ή πηγαία κατέχει. Κρύβει με επιμέλεια τις πνευματικές της ικανότητες, καθώς απ’ τους γεννήτορές της έχει διδαχτεί πως αν «απλώσει» τον εσωτερικό της κόσμο σε κοινή θέα, θα γελοιοποιηθεί, και πως αν μια γυναίκα συμβεί να κατέχει περισσότερα απ’ τον άντρα της, πρέπει επιμελώς να τα κρύβει, γιατί το αντίθετο θεωρείται κομπασμός και ανοησία και δεν είναι αποδεκτό. Ακολουθώντας λοιπόν οδηγίες, εντολές και πατροπαράδοτες «συνταγές», η Στέλλα η μουσικός –ερωτευμένη κάποτε με τη μαγεία των ήχων και των ονείρων– ζει τώρα τη ζωή της σαν αφοσιωμένη σύζυγος, μάνα, καλή νοικοκυρά και έντιμη υπάλληλος κάποιας πολυεθνικής. «… μέρες που τα λόγια σκότωναν σα σφαίρες. Σ’ είχα μάθει, μόνο εγώ να σ’ αγαπώ», σιγοτραγουδά η Στέλλα, που έχει μόλις επιστρέψει απ’ τη δουλειά της, σερβίροντας το φαγητό της οικογένειας – φαγητό που ετοίμασε αξημέρωτα, πριν φύγει για δουλειά, όταν κανείς ακόμη δεν είχε ξυπνήσει. «Πρώτα την οικογένειά σου! Εσύ, κι όλα τ’ άλλα μετά! Αν δεν τα προλαβαίνεις όλα, παράτα τη δουλειά!» Λόγια χιλιοειπωμένα απ’ τη μακαρίτισσα τη μάνα της. Κάποτε, έφηβη η Στέλλα, τα κορόιδευε και τα ειρωνευόταν, όμως τώρα που έχει δική της οιΝΤΕΛΙΚΆΤΗ, ΚΌΚΚΙΝΑ ΦΟΥΝΤΩΤΆ

8

κογένεια, τα έχει κάνει σημαία, υποστηρίζοντας μόνο των άλλων τις προτεραιότητες. «Πρώτα εγώ κι εκείνα που αγαπώ», απαντούσε τραγουδιστά, με αυθάδεια τότε, κι η μάνα της έβγαινε απ’ τα ρούχα της για την εγωίστρια κόρη που της έλαχε. Προσπαθώντας να τη… συνετίσει, της μιλούσε σχεδόν πάντα αυστηρά για το μέλλον της. «Ξύπνα, Στέλλα! Αν τον άντρα σου –αύριο μεθαύριο– δεν τον έχεις κολόνα του σπιτιού σου, κορόνα στο κεφάλι σου, αν δεν προλαβαίνεις όλες τις επιθυμίες του, θα σε παρατήσει και θα φύγει, κακομοίρα μου· ακόμα κι αν έχεις παιδιά. Βάλ’ το καλά στον νου σου αυτό!» τη συμβούλευε. «Πρώτα εγώ κι εκείνα π’ αγαπώ! Όσο για τα παιδιά, δεν θα τα ’χω – θα τα ’χουμε!» της ανταπαντούσε τραγουδιστά κι απομακρυνόταν χοροπηδώντας, και μαζί χόρευαν σαν φλόγες και τα κόκκινα φουντωτά της μαλλιά. Το πρωινό μαγείρεμα καθόλου δεν δυσαρεστεί τη Στέλλα, ίσα ίσα το απολαμβάνει. Έτσι κι αλλιώς, τις πιο πολλές φορές τη σηκώνουν χαράματα οι ημικρανίες της. «Άντε και με βρήκε η ημικρανία, άντε και δεν νιώθω το κεφάλι μου απ’ τον πόνο, μα να κάθομαι αυτές τις ώρες; Γιατί να μην εκμεταλλευτώ τον χρόνο;» σκεφτόταν και δεν μπορούσε να υποπτευθεί ότι ημικρανίες και άλλα πολλά συμβαίνουν ενίοτε για να υποχρεώσουν κάποιον να σταματήσει να τρέχει, να ξεκουραστεί λίγο, να ζήσει το τώρα και την παρούσα στιγμή. Η Στέλλα όμως δεν έδινε εύκολα άδεια στον εαυτό της και δεν θα χρησιμοποιούσε ποτέ σαν δικαιολογία για μια «στάση εργασίας» τις ημικρανίες ή τη δουλειά της. Τα λόγια της μάνας της έχουν βάλει για τα καλά τη σφραγίδα τους: «Πρώτη φορά παράτησες τον άντρα σου χωρίς φαγητό; Τη

9

140 × 230 SPINE: 16.7 FLAPS: 80

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Βατάτζη 55, 114 73 Αθήνα | ΤΗΛ.: 210 64 31 108 ocelotos@ocelotos.gr | www.ocelotos.gr

Το πέμπτο πόδι του αστερία

ISBN 978-960-564-978-4

Ελευθερία Αστεριάδη

Σ

κέφτομαι τον άνθρωπο να έρχεται στον κόσμο σαν ένα φαντασιακό αστέρι. Άλλοτε κάπου ψηλά, άλλοτε σε κάποιο βυθό. Αν το αστέρι αυτό λάβει φροντίδα, αγάπη, στοργή απ’ τη στιγμή που γεννιέται, θα εξελιχθεί σε άστρο δυνατό, αυτόφωτο. Αν εγκαταλειφθεί στην τύχη του χωρίς εφόδια, στην προσπάθειά του να βρει τον δρόμο του, ίσως διασπαστεί σε περισσότερα άστρα. Ενδέχεται τη στιγμή μιας τέτοιας διάσπασης να διαφύγουν και αρκετοί μετεωρίτες, που στην πορεία και την πτώση τους θα επιφέρουν τραυματισμούς. Το διασπασμένο πλέον αστέρι θα αγωνιστεί να επιβιώσει. Ίσως σταθεί τυχερό στην πορεία της ζωής του και συναντήσει ξανά τα κομμάτια του, γεμάτα διαφορετικές εμπειρίες το καθένα, και καταφέρει να ξαναγίνει ακέραιο άστρο. Αν όμως είχε λάβει από την αρχή αγάπη, όλοι αυτοί οι τραυματικοί διαχωρισμοί θα είχαν αποφευχθεί.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

οσελότος