ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 by oikonomiko epimelhthrio

e3wfylla

12/11/09

4:29 PM

Page 5

TPIMHNIAIA EK∆OΣH TOY OIKONOMIKOY EΠIMEΛHTHPIOY EΛΛΛA∆AΣ

MHTPOΠOΛEΩΣ 12-14, 10563 AΘHNA, THΛ. 2105202250-260-270

∆ιαχειριστική Επάρκεια του Ο.Ε.Ε Απελευθέρωση Επαγγελµάτων Λογιστής Φοροτεχνικός

TEYXOΣ 139 ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

e3wfylla

12/11/09

4:29 PM

Page 2

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 1

OIKONOMIKA XPONIKA

Οι δράσεις που θα προτείνουµε για την υλοποίηση των σκοπών του ΟΕΕ και τη βελτίωση των υπηρεσιών µας προς τα µέλη µας ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω: l

∆ιαπίστευση του ΟΕΕ από το Εθνικό Συµβούλιο ∆ιαπίστευσης (ΕΣΥ∆), ως φορέας πιστοποίησης των Λογιστών Φοροτεχνικών (πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ 9001:2000).

Αγαπητοί Συνάδελφοι, Όπως γνωρίζετε το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) είναι η συνέχεια του Γ.Κ.Π.Σ. και πρόκειται για ένα ολοκληρωµένο σχέδιο ανάπτυξης µε σαφείς προτεραιότητες. Οι φορείς που επιθυµούν να αναλάβουν την υλοποίηση έργων δηµόσιου χαρακτήρα στα πλαίσια του ΕΣΠΑ πρέπει να πιστοποιηθούν για τη διαχειριστική τους επάρκεια. Ο φορέας µας, έγκαιρα προχώρησε στις απαιτούµενες ενέργειες και κατέθεσε τον Ιούλιο του 2009 το φάκελο µε τα απαιτούµενα δικαιολογητικά. Με την υπ’ αρ. 155260/ΨΣ 15-104-Γ/25-9-2009. Απόφαση του Ειδικού Γραµµατέα Ψηφιακού Σχεδιασµού ο φορέας µας επιβεβαιώθηκε για τη διαχειριστική του επάρκεια τύπου Β και επισηµαίνουµε ότι είµαστε από τους πρώτους φορείς που έχουν πιστοποιηθεί στη νέα διαδικασία που προβλέπεται.. Το ΟΕΕ θα αξιοποιήσει τις ευκαιρίες χρηµατοδότησης έργων και δράσεων από τα 8 τοµεακά προγράµµατα, τα 5 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα και τα 12 Επιχειρησιακά Προγράµµατα Εδαφικής Συνεργασίας.

Ηλεκτρονική ∆ιασύνδεση των τηρούµενων από το Ο.Ε.Ε. Μητρώων µε: l Το Υπουργείο ∆ικαιοσύνης για την άµεση πληροφόρηση των υπηρεσιών του Ο.Ε.Ε. σχετικά µε τις περιπτώσεις Μελών του και Λογιστών Φοροτεχνικών, που έχουν καταδικασθεί για αδικήµατα, για τα οποία βάσει του θεσµικού πλαισίου πρέπει να ανακληθεί η άδεια τους και η εγγραφή τους. (Αυτή η διασύνδεση είναι απαραίτητη και για τους άλλους επιστηµονικούς φορείς). l Το Υπουργείο Παιδείας για την πιστοποίηση των πτυχιούχων των Οικονοµικών ΑΕΙ- ΤΕΙ που υποβάλουν αιτήσεις εγγραφής και χορήγησης άδειας λογιστή φοροτεχνικού. (Σηµειώνεται ότι ήδη τα Πανεπιστήµια ξεκίνησαν τις διαδικασίες πιστοποίησης τους µέσω ΕΣΥ∆). l Το TAXIS για την on line (σε πραγµατικό χρόνο) διασταύρωση των στοιχείων των Λογιστών Φοροτεχνικών, που υπογράφουν τις λογιστικές καταστάσεις σύµφωνα µε το άρθρο 38 του Ν 2873/2000 και είναι κάτοχοι της απαιτούµενης τάξης αδείας. l Τις Νοµαρχίες και ΕΤΕ µε διαδικασία ελέγχου ώστε να διασφαλίζεται η αµοιβή των µελών του ΟΕΕ - λογιστών φοροτεχνικών Α Τάξης που διορίζονται από τις Γενικές Συνελεύσεις των ΑΕ και το ποσό παρακράτησης που προβλέπεται υπέρ του ΟΕΕ. l Χρηµατοδότηση δράσεων, που αφορούν σε βελτίωση των παρεχοµένων προς τον πολίτη υπηρεσιών: l Ένταξη του ΟΕΕ στο Πρόγραµµα ΣΥΖΕΥΞΙΣ του Υπουργείου Εσωτερικών. Tο πρόγραµµα ΣΥΖΕΥΞΙΣ, είναι το πρόγραµµα εκείνο, που επιτρέπει στις δηµόσιες υπηρεσίες να επικοινωνούν χωρίς γραφειοκρατία, χωρίς δηλαδή ανταλλαγή εγγράφων, χωρίς καν τη χρησιµοποίηση τηλεφώνου, κάτι που σηµαίνει ότι έχουµε ταχύτητα, διαφάνεια και εξοικονόµηση πόρων. l Αντικατάσταση της επαγγελµατικής ταυτότητας µε µαγνητική κάρτα, η οποία θα εκτυπώνεται σε ειδικές εκτυπωτικές µηχανές (µε ψηφιοποίηση της φωτογραφίας), η οποία θα δίνεται µε τη πληρωµή της ανανέωσης της αδείας. l Ψηφιοποίηση των δικαιολογητικών, που τηρούνται από την Υπηρεσία, προκειµένου σε βάθος χρόνου να δηµιουργηθεί ένα πλήρες Ηλεκτρονικό Μητρώο των Μελών µας και των Λογιστών Φοροτεχνικών (προϋποθέτει την ηλεκτρονική

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 2

ΠEPIEXOMENA

∆ιαχειριστική Επάρκεια του Ο.Ε.Ε. ..................................................1 του Πελοπίδα Καλλίρη, Προέδρου του ΟΕΕ ∆PAΣTHPIOTHTEΣ ∆PAΣTHPIOTHTEΣ Έκδοση τριµηνιαίου ∆είκτη Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης.......... 4 του Πελοπίδα Καλλίρη, Προέδρου του ΟΕΕ Έρευνα Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης 3ου τριµήνου 2009 ........ 4 Έρευνα Καταναλωτικής .......................................... 8 4 ∆ιαχειριστική Επάρκεια Εµπιστοσύνης του Ο.Ε.Ε. .................................................. Το ΟΕΕ του προτείνει δέσµη 14 µέτρων Θέσεις Οικονοµικού Επιµελητηρίου στην Πρόταση Νόµου για την τόνωση της Ανάπτυξης.......................................................... 9 Ρύθµισης των χρεών των υπερχρεωµένων καταναλωτών ........ 10 Προγραµµατισµός ∆ράσης του ΟΕΕ .............................................. 12 Οικονοµικός Προϋπολογισµός έτους 2010 ................................ 15 Σεµινάρια – Επιµόρφωση .................................................... 15 & 18 Εκκαθάριση µητρώων του Οικονοµικού Επιµελητηρίου .......... 17 Ανεργία Εισηγητών ............................................................................................ 17 Μητρώο για τα επιµορφωτικά προγράµµατα του Ο.Ε.Ε.19 59η Σύνοδος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων .................... 36 Επιδοτούµενα Προγράµµατα Επιχειρήσεων και Ελευθέρων Επαγγελµατιών από το ΕΣΠΑ.......................................................... 32 Το ΟΕΕ σε νέες εγκαταστάσεις ...................................................... 46 EΛEYΘEPO BHMA EΛEYΘEPO BHMA Κοστολόγηση Υπηρεσιών Ξενοδοχείων ...................................... 23 Εθνικό Στρατηγικό ΠλαίσιοΑναλυτή Αναφοράς (ΕΣΠΑ) ............................ Εµµανουήλ Μητσοτάκη, Οικονοµικών Συστηµάτων 22 τουΚοστολόγησης Κωστή Μουσουρούλη, Γενικού Γραµµατέως Υπ. Ανάπτυξης Απελευθέρωση Επαγγελµάτων -Λογιστής - Φοροτεχνικός ........ 26 Κοινές ∆ράσεις του Παρατηρητηρίου για την ΦΩΤΗ Μ.της ΣΠΑΘΟΠΟΥΛΟΥ και ∆ρ. Οικονοµικών 24 του Κοινωνία Πληροφορίας∆ικηγόρου µε το ΟΕΕ Α.Π. ........................................ της Σορβόννης I) τηςΠανεπιστηµίου Έλλης Παγουρτζή, Προέδρου(Paris του Παρατηρητηρίου

ΕΚ∆ΟΤΗΣ: Πελοπίδας Ι. Καλλίρης, Πρόεδρος του ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΛΑ∆ΑΣ Ι∆ΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΕΚ∆ΟΣΗ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚ∆ΟΣΕΩΝ ΟΕΕ Σπύρος Α. Μυρίντζος ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΚ∆ΟΣΗΣ ∆ηµήτρης ∆ράκος, Σταύρος Καββαδίας, Πλάτων Καραντάνης, Ευάγγελος Ρίζος ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Ελισάβετ Μαυρίδου, Παναγιώτης Μπισµπίκος, Σταύρος Ντεγιαννάκης, Σπύρος Μυρίντζος Επικοινωνία: Τηλέφωνα 210 5232238 e-mail:ekdil_epik@oe-e.gr ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑ∆ΑΣ Μητροπόλεως 12-14, 105 63 Αθήνα Τηλ. 210 5202250 – 260 – 270 FAX: 210 5229167 ECONOMIC CHAMBER OF GREECE 12 - 14, Mitropoleos Str., 10563 ATHENS Tel: 210 5202250-260-270 FAX: 210 5229167 ΕΚ∆ΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ XAPTA A.E. Φιλοξένου 20 & Hλ. Hλιού, 116 31 N. Kόσµος l τηλ.: 210 9029610 fax: 210 9029612 l website: www.charta.gr l e-mail: info@charta.gr ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ 1. ΘΡΑΚΗΣ, Μ.Μ. Βασιλείου 3, όροφος 4ος , Τ.Κ. 69100 Κοµοτηνή τηλ. 25310 23035, fax. 25310 82992, e-mail: oee1pt@otenet.gr 2. ΑΝ. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ, Μεραρχίας 14, Τ.Κ. 62100 Σερρες τηλ. 23210 67970 e-mail: oeeam2s@otenet.gr

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Έλεγχος Ρευστότητας και Μέθοδοι Πρόβλεψης Χρηµατοδοτικών .................................................................. Αναγκών Επιχείρησης Ο ΟΑΕ∆ κοντά στους άνεργους & εργαζόµενους της χώρας ........ 43 25 Στέλιος Μαστρογιαννάκης µέλος τηςΟΑΕ∆. Κεντρικής ∆ιοίκησης του του Γιώργου Βερναδάκη, ∆ιοικητή του Ο.Ε.Ε. Ελλάδα και ∆ιεθνής Κρίση ............................................................ 28 του Γιώργου Μπάτσου, µέλους της ΣτΑ και µέλος της Γεν. ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Γραµµατείας της ΠΑΣΚΟ-Σ .......................................... 34 Πρακτικός τρόπος υπολογισµού της δόσης δανείου .................. 38 του Στέλιου Μαστρογιαννάκη µέλους της Κ. ∆. του ΟΕΕ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ .................................................... 36 ∆ιανοµή καθαρών κερδών Α.Ε. .................................................... 41 του Ευάγγελου Αµπελιώτη, Οικονοµολόγου – Φοροτεχνικού ΠAPATAΞEIΣ Εκλογή και θητεία του ∆.Σ. της Α.Ε. .............................................. 44 ∆ΗΚΙΟ .............................................................................................. 37 του ∆ηµήτρη Ηλιόκαυτου, Οικονοµολόγου ΠΑΣΚΟ-Σ .......................................................................................... 38 Α.ΚΙ.Ο.Ε. .......................................................................................... 39 ΠAPATAΞEIΣ ΣΕΠ-Ο .............................................................................................. 40 ∆ΗΚΙΟ ∆.Π.Κ.-Ο.............................................................................................. ............................................................................................ 31 41 ΠΑΣΚΟ-Σ .......................................................................................... 32 Α.Ρ.Μ.Ο. ............................................................................................ 42 Α.ΚΙ.Ο.Ε. .......................................................................................... 33 ΣΕΠ-Ο .............................................................................................. 34 ∆.Π.Κ.-Ο ............................................................................................ 35

Γραφείο Καβάλας, Βενιζέλου 34, 65403 Καβάλα τηλ.2510232966 3. ΚΕΝΤΡ. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ, Αριστοτέλους 26, Τ.Κ. 54623 Θεσ/νίκη Τηλ. 2310275727-28 www.oee3pt.gr e-mail:oee-ptkm@otenet.gr 4. Κ.∆. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ, Μαλακούση 10, Τ.Κ. 59100 Βέροια, τηλ. 2331029111, fax: 23310 72033 , e-mail:oee4pt@oe-e.gr 5. ∆ΥΤ. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ, Κωστή Παλαµά 6. Τ.Κ. 50100 Κοζάνη τηλ. 2461037462, e-mail:info@oee-dm.gr 6. ΗΠΕΙΡΟΥ, Ν. Ζέρβα 28, Τ.Κ. 45332 Γιάννενα τηλ. 26510 72400 , fax: 26510 72194 e-mail:oee6pt@oe-e.gr 7. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, Παπαναστασίου 21, 41222 Λάρισα τηλ. 2410531422 – 2410 53312 oeethes@otenet.gr 8 ΚΕΝΤΡ. ΣΤΕΡ. ΕΛΛΑ∆ΑΣ ∆ιακου και Αινιάδων, 35100 Λαµία 2231042511 e- mal: oee8pt@otenet.gr 9. ΑΝ. ΣΤΕΡ. ΕΛΛΑ∆ΑΣ Λ. Χαϊνα 75 & 25ης Μαρτίου, 34100 Χαλκίδα Τηλ. 2221080710 e-mail:ev9oee@otenet.gr 10.Β – ∆ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, Ζαϊµη 21 26223 Πάτρα τηλ.2610221645 – 2737767 – 241183 fax. 2610273767, e-mail:oeede@otenet.gr Γραφείο Αγρινίου Χαριλάου Τρικούπη 7, 30100 Αγρίνιο, τηλ. 2641039898 Γραφείο Πύργου Μανωλοπούλου 42, 27100 Πύργος 11. Ν.Α. ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ, Πλ. Κολοκοτρώνη 8, 22100 Τρίπολη τηλ. 2710233582, e-mail:oee11pt@otenet.gr 12. ∆Ω∆ΕΚΑΝΗΣΟΥ, Γ. Σεφέρη 80, 85100 Ρόδος τηλ. 2241066660, e-mail:ptdoee@otenet.gr 13. ΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ Ελ. Βενιζέλου 6, 81100 Μυτιλήνη, τηλ. 2251025634, e-mail:oee13pt@les.forthnet.gr 14. ΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ Εθν. Αντιστάσεως 105, 71306 Ηράκλειο τηλ. 2810224595, e-mail:oeetak@her.forthnet.gr 15. ∆ΥΤ. ΚΡΗΤΗΣ, Κριάρη & Μυλωνογιάννη 21, 73100 Χανιά τηλ. 2821094505, e- mail:oee-dk@otenet.gr 16. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ, Σαµαρά 2, 49100 Κέρκυρα τηλ. 2661041148, e-mal:oee16pt@otenet.gr

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 3

OIKONOMIKA XPONIKA

καταχώρηση όλων των εγγράφων, που αναφέρονται στην εγγραφή και τη χορήγηση της άδειας λογιστή φοροτεχνικού και µετά από τη πιστοποίηση των πτυχίων). l Χρηµατοδότηση επιµορφωτικών προγραµµάτων του Ο.Ε.Ε. l Παροχή εξειδικευµένων επιµορφωτικών προγραµµάτων µε την µορφή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης (elearning). Προµήθεια του απαιτούµενου λογισµικού και συνεργασία µε πανεπιστηµιακούς φορείς για την ανάπτυξη των προγραµµάτων. l Χρηµατοδότηση επιµορφωτικής δράσης σε επιλεγµένους κύκλους προγραµµάτων κατάρτισης, για συγκεκριµένους επαγγελµατικούς τοµείς l Χρηµατοδότηση του προγράµµατος σεµιναρίων ενηµέρωσης σε φορολογικά θέµατα µε στόχο την ολοκληρωµένη και άµεση πληροφόρηση στους Λογιστές Φοροτεχνικούς. l Παροχής επιµόρφωσης µε στόχο την απόκτηση ECDL ή άλλης πιστοποίησης χρήσης Η/Υ, σε συνεργασία µε εξειδικευµένους φορείς. l Χρηµατοδότηση δράσεων µε στόχο την εκλαϊκευµένη διάδοση των αρχών της οικονοµικής επιστήµης. Ποιοτική και ποσοτική βελτίωση των σεµιναρίων αναβάθµισης τάξης Λογιστή Φοροτεχνικού. Με τη χρηµατοδότηση του ΕΣΠΑ θα υπάρξει η δυνατότητα της αύξησης του κατά κεφαλή κόστους για την αύξηση των ωρών διδασκαλίας και την δηµιουργία ολιγοµελών τάξεων. Οι λογιστές φοροτεχνικοί που διανύουν το χρόνο που απαιτείται για την αναβάθµιση της αδείας τους θα επιµορφώνονται σε αντικείµενα της ειδικότητας τους κατά τακτά διαστήµατα (δύο φορές το χρόνο) και πρέπει να υιοθετηθεί η εξ΄ αποστάσεως επιµόρφωση για διευκόλυνση των µελών µας και εξοικείωση τους στις νέες τεχνολογίες. l Χρηµατοδότηση Ερευνητικού και Μελετητικού έργου του Ο.Ε.Ε. l Έρευνες και µελέτες σε Κοινοτική ή εθνική κλίµακα. Συνεργασία µε αντίστοιχους µε το ΟΕΕ Επιστηµονικούς φορείς l Ερευνητικές δράσεις µε στόχο την αποτύπωση της αγοράς εργασίας στον οικονοµολογικό τοµέα, την κινητικότητα στους οικονοµολογικούς επαγγελµατικούς κλάδους και τη σύνδεση µε την παρεχόµενη παιδεία. l Μελέτη των επαγγελµατικών Μητρώων, που τηρούνται από το Ο.Ε.Ε. ∆υναµική χρήση των τηρούµενων στοιχείων για έρευνα, στατιστική ανάλυση, άντληση πληροφοριών και διεξαγωγή συµπερασµάτων. Βασική προϋπόθεση προς αυτό το στόχο αποτελεί η επιβεβαίωση και επικύρωση των στοιχείων των Μητρώων (δηµογραφικά, επαγγελµατικά, στοιχεία σπουδών, επαγγελµατικής κατάρτισης κλπ). l Κατάρτιση του ∆είκτη Εµπιστοσύνης Καταναλωτή και ανάπτυξη νέων δεικτών σε σύνδεση µε πανεπιστηµιακούς

και άλλους επιστηµονικούς οργανισµούς. Εκπόνηση Μελετών σε κρίσιµους τοµείς της Οικονοµίας l Επαναλειτουργία και εκσυγχρονισµός της βιβλιοθήκης του Ο.Ε.Ε. Προµήθεια λογισµικού διαχείρισης βιβλιοθήκης, προµήθεια επίπλων και ηλεκτρονικού εξοπλισµού για την λειτουργία της και την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, σύνδεση µε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες. l Χρηµατοδότηση εκδοτικών και επικοινωνιακών δράσεων του Ο.Ε.Ε. l Έκδοση 3µηνιαίου Επιστηµονικού Περιοδικού. l ∆ηµιουργία Ειδησεογραφικού ∆ελτίου, το οποίο θα εµφανίζεται µέσω των ιστοσελίδων του Οργανισµού και θα αποστέλλεται ηλεκτρονικά στα Μέλη του Ο.Ε.Ε. l Προµήθεια συστήµατος διαχείρισης λογαριασµών ηλεκτρονικής αλληλογραφίας και οµαδικών αποστολών e-mails. l ∆ηµιουργία κυκλώµατος Τηλεδιάσκεψης, για την εξυπηρέτηση κοινών συνεδριάσεων (Κεντρική ∆ιοίκησης - Τοπικές ∆ιοικήσεις κλπ). l Επέκταση των παρεχόµενων Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών. l Παροχή on line φορολογικής ενηµέρωσης. Σύνδεση του φορέα µε βάση πληροφοριών και παροχή πρόσβασης σε αυτή των Μελών και των Λογιστών Φοροτεχνικών. l Ανάπτυξη νέων ηλεκτρονικών φορµών για την υποβολή αιτήσεων συµµετοχής στα σεµινάρια του Ο.Ε.Ε. και το Μητρώο Εισηγητών. l Ανάπτυξη ηλεκτρονικής φόρµας για την υποβολή επαγγελµατικών ερωτηµάτων. l ∆ηµιουργία on line βιβλιοθήκης, η οποία θα περιλαµβάνει ηλεκτρονικούς τίτλους κατ΄αρχήν στο πεδίο της οικονοµίας, αλλά θα παρέχει και πληροφορίες για τους τίτλους, που θα διατίθενται από τη βιβλιοθήκη του Ο.Ε.Ε. l Ανάπτυξη συστήµατος απόδοσης, στα µέλη µας και τους Λογιστές Φοροτεχνικούς, λογαριασµού ηλεκτρονικής αλληλογραφίας µε την επέκταση @oe-e.gr ή @oe-e.eu (και τα δύο είναι κατοχυρωµένα από το Ο.Ε.Ε.). l

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 4

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Έκδοση τριµηνιαίου ∆είκτη Καταναλωτικής Εµπιστοσύνης Το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας µε την εµπειρία του στην προσέγγιση και αξιοποίηση οικονοµικών θεµάτων , και το Οικονοµικό Πανεπιστήµιο Αθηνών και ειδικότερα το Τµήµα Στατιστικής συνεχίζοντας τη συνεργασία τους σε επιστηµονικό επίπεδο για την καταναλωτική εµπιστοσύνη, έδωσαν στην δηµοσιότητα τα αποτελέσµατα και τα συµπεράσµατα της έρευνας που εκπόνησαν για το Γ΄ τριµήνου του 2009. Στην κοινή συνέντευξη τύπου που δόθηκε από τους συντελεστές της έρευνας, εκ µέρους του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας µίλησε ο κ. Πελοπίδας Καλλίρης Πρόεδρος, ενώ εκ µέρους του Τµήµατος Στατιστικής του Οικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών ο συντονιστής της ερευνητικής οµάδας καθηγητής κ. Επαµεινώνδας Πανάς.

Πρόεδρος του Οικονοµικού Επιµελητηρίου κ. Πελοπίδας Καλλίρης

Όπως αναφέραµε και στο προηγούµενο τεύχος, η ερευνητική εργασία των δύο Φορέων έρχεται να καλύψει το κενό που υπάρχει στην γνώση, µε αποτέλεσµα οι ανησυχίες και οι προσδοκίες των πολιτών αναφορικά µε την οικονοµική κατάσταση στην Ελλάδα να είναι απόρροια λανθασµένων εκτιµήσεων. Επιπρόσθετα η Έρευνα αυτή αναλύει τις προθέσεις των πολιτών και καταλήγει σε πολύτιµα συµπεράσµατα, που είναι αξιοποιήσιµα από την Πολιτεία και τους εµπλεκόµενους Φορείς.

Είναι προφανές, ότι οι δείκτες εκτίµησης των µελλοντικών οικονοµικών εξελίξεων δείχνουν τη «θερµοκρασία» της οικονοµίας και προβλέπουν την ανέλιξή της. Ένας δείκτης αυτού του τύπου, είναι και ο δείκτης εµπιστοσύνης του καταναλωτή, ο οποίος αποτυπώνει τις αντιλήψεις των καταναλωτών και των προσδοκιών τους για το µέλλον. Στόχος της παρούσας δηµοσκοπικής έρευνας είναι µεταξύ άλλων η όσο το δυνατόν καλύτερη κατανόηση των απόψεων των πολιτών ως εργαλείου κατανόησης της οικονοµικής τάσης. Ειδικότερα: Η έρευνα της καταναλωτικής εµπιστοσύνης, η οποία πραγµατοποιείται ανά τρίµηνο, έχει ως στόχο την εκτίµηση των κάτωθι βασικών δεικτών: w ∆είκτης Εµπιστοσύνης Καταναλωτή w ∆είκτης Παρούσας Προσωπικής Οικονοµικής Κατάστασης w ∆είκτης Οικονοµικών Προσδοκιών

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

καθηγητής κ. Επαµεινώνδας Πανάς

Έτσι, µέσω των δεικτών δίνεται µια εικόνα των προσδοκιών των καταναλωτών για την ελληνική οικονοµία. Οι δείκτες αυτοί καλύπτουν σε µεγάλο βαθµό το εύρος των απόψεων των καταναλωτών. Θεωρούµε εποµένως, ότι η συγκυρία αυτή αποτελεί σηµαντική πηγή πληροφοριών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Πριν όµως σχολιάσουµε συνοπτικά τα ευρήµατα της παρούσας έρευνας - συγκυρίας, είναι πολύ σηµαντικό να επισηµάνουµε γνωστά και άγνωστα στοιχεία που σχετίζονται µε την κατανάλωση. Συνοπτικά λοιπόν µπορούµε να παρατηρήσουµε τα εξής: Η γενική εικόνα της ελληνικής οικονοµίας εξακολουθεί να µην είναι καλή. Προκειµένου να σχηµατίσει κάποιος µια αντικειµενική εικόνα αρκεί να λάβει υπ’ όψη του τα στατιστικά δεδοµένα που αφορούν στις ακάλυπτες επιταγές που έχουν σφραγισθεί στις Τράπεζες και τις απλήρωτες συναλλαγµατικές (που ελάχιστα χρησιµοποιούνται για µικροποσά).

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 5

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Γεγονός είναι ότι η εικόνα των ακάλυπτων επιταγών και των απλήρωτων συναλλαγµατικών δείχνει σε κάποιο βαθµό την έλλειψη ρευστότητας που αντιµετωπίζει η αγορά ως αποτέλεσµα της οικονοµικής κρίσης. Για να αντιληφθεί κάποιος την κρίση στην πραγµατική οικονοµία, αρκεί να σκεφθεί ότι τον Αύγουστο του 2001 οι ακάλυπτες επιταγές ήταν 3.948 τεµάχια συνολικού ύψους 29 εκατ. ?, ενώ σήµερα έχουµε 22.973 τεµάχια συνολικού ύψους 210 εκατ. ?. Μέσω των στοιχείων των ακάλυπτων επιταγών αποτυπώνεται το έντονο πρόβληµα ρευστότητας στην αγορά. Η παρατηρούµενη επιδείνωση του δείκτη ασφυξίας της αγοράς, δείχνει σε µεγάλη έκταση τη συρρίκνωση της εµπορικής δραστηριότητας. Οικονοµική Κατάσταση σε σχέση µε 12 µήνες πριν: l Ποσοστό 65% των ερωτώµενων θεωρούν ότι η οικονοµική τους κατάσταση τους τελευταίους 12 µήνες χειροτέρεψε σε σχέση µε ένα χρόνο πριν (αθροιστικά: «πολύ χειρότερα» και «χειρότερα). l Αναφορικά µε τον ∆είκτη Τρέχουσας Προσωπικής Οικονοµικής Κατάστασης και σύµφωνα µε την τιµή του 30.1, η εικόνα που προκύπτει υποδηλώνει ότι έχει χειροτερεύσει η κατάστασή τους, και σε σύγκριση µε την προηγούµενη µέτρηση. Προσδοκίες για την οικονοµική τους κατάσταση τους προσεχείς 12 µήνες: l Μειοψηφία των καταναλωτών 13% (αθροιστικά προς το καλύτερο» και «προς το πολύ καλύτερο») αναµένει βελτίωση της προσωπικής οικονοµικής τους κατάστασης. l Οι ηλικίες κάτω των 30 ετών είναι οι πλέον αισιόδοξες για την βελτίωση της οικονοµικής τους κατάστασης, όπως και οι φοιτητές. l Οι οµάδες µε την καλύτερη οικονοµική κατάσταση είναι και πιο αισιόδοξες για τα οικονοµικά τους. l Η τιµή του ∆είκτη Προσδοκώµενων Αλλαγών της Προσωπικής

l l

Οικονοµικής Κατάστασης διαµορφώνεται στο επίπεδο του 40 (κάτω από τη βάση του 50). Συνεπώς, οι προβλέψεις των καταναλωτών όσον αφορά την οικονοµική τους κατάσταση µετά από 12 µήνες δείχνουν ότι δεν θα βελτιωθεί. Πάντως, η τιµή του δείκτη αυτού αυξήθηκε αρκετά σε σύγκριση µε την προηγούµενη µέτρηση (36.3). Πάντως, σε σχέση µε την µέτρηση του δεύτερου τριµήνου του 2009 η απαισιοδοξία φαίνεται να έχει κάπως µειωθεί. Για την οικονοµική εξέλιξη της χώρας τους προσεχείς 12 µήνες, επικρατεί µάλλον απαισιόδοξο κλίµα. Το 52% αναµένει ότι τα πράγµατα θα χειροτερέψουν µέσα στους επόµενους 12 µήνες. Εξάλλου, αυτό απεικονίζεται και στην τιµή του ∆είκτη Προσδοκώµενης Οικονοµικής Κατάστασης της χώρας τους προσεχείς 12 µήνες (36.8) και δείχνει το βαθµό απαισιοδοξίας που διακατέχει τους ερωτώµενους για την οικονοµική εξέλιξη της χώρας. Επίσης η απαισιοδοξία εκφράζεται και για τις δυσοίωνες προβλέψεις για το επίπεδο της φτώχειας στην Ελλάδα µέσα στους επόµενους 12 µήνες. Πλέον απαισιόδοξοι είναι οι έχοντες χαµηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, χαµηλότερες αποδοχές και χειρότερη οικονοµική κατάσταση. Την ίδια στιγµή, εµφανίζονται απαισιόδοξες οι προσδοκίες των καταναλωτών για την οικονοµική πορεία της χώρας µετά από τέσσερα χρόνια, µε το 27% να πιστεύει ότι θα χειροτερεύσει. Από τη δηµογραφική ανάλυση προκύπτουν ορισµένες επισηµάνσεις: l Μεγαλύτερη απαισιοδοξία επικρατεί για τη µελλοντική οικονοµική πορεία της χώρας µεταξύ των νεότερων ηλικιών. l Με τη µεγαλύτερη απαισιοδοξία αναµένουν την ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

06 l

5:03 PM

Page 6

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

οικονοµική εξέλιξη της χώρας οι έχοντες χαµηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης. Από τα παραπάνω είναι σαφές ότι οι προσδοκίες για την οικονοµική κατάσταση της χώρας είναι άµεσα συσχετιζόµενες µε την προσωπική οικονοµική κατάσταση του καθενός, καθώς οι ερωτηθέντες οι οποίοι έχουν χειρότερη προσωπική οικονοµική κατάσταση και χαµηλότερο εισόδηµα είναι κατά κανόνα και οι πλέον απαισιόδοξοι. Πάντως, στην παρούσα µέτρηση εµφανίζεται µια αύξηση της αισιοδοξίας για την οικονοµική πορεία της χώρας, σε σύγκριση µε την προηγούµενη µέτρηση του Β τριµήνου του 2009. Η άνοδος των τιµών των καταναλωτικών αγαθών και η ανεργία είναι από τα κυριότερα προβλήµατα της χώρας.

Πηγή : ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΤΜΗΜΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ) Σηµείωση: η τιµή του δείκτη κινείται από 0 έως 100. Τιµή του δείκτη µεγαλύτερη του 50, υποδηλώνει θετική στάση.

l l

Μια σηµαντική µερίδα καταναλωτών (77%) εκφράζει την άποψη ότι η ανεργία θα αυξηθεί τους επόµενους 12 µήνες. Από τη δηµογραφική ανάλυση φαίνεται να µην υπάρχει σηµαντική διαφοροποίηση, όµως η ανησυχία είναι εντονότερη µεταξύ ατόµων οι οποίοι ήδη βρίσκονται σε δύσκολη οικονοµική κατάσταση Η τιµή του ∆είκτη Προσδοκώµενης Μεταβολής της Ανεργίας τους προσεχείς 12 µήνες στο επίπεδο του 22.8 είναι πολύ χαµηλή και συνεπώς οι προβλέψεις των καταναλωτών όσον αφορά την ανεργία είναι ιδιαίτερα απαισιόδοξες. Ο δείκτης σηµείωσε µικρή άνοδο σε σχέση µε την προηγούµενη µέτρηση. Περισσότεροι από οκτώ στους δέκα ερωτηθέντες θεωρούν ότι µέσα στους επόµενους 12 µήνες οι τιµές των καταναλωτικών αγαθών θα αυξηθούν. Ο ∆είκτης Ροπής στην Κατανάλωση, που δείχνει την ετοιµότητα των καταναλωτών να πραγµατοποιήσουν µεγάλες αγορές για το νοικοκυριό τους είναι στο επίπεδο του 42.3, παρουσίασε δηλαδή µια µικρή µείωση σε σχέση µε την προηγούµενη µέτρηση. Σε ποσοστό 46% υποστηρίζεται ότι η απόκτηση ορισµένων αγαθών είναι δύσκολη (αθροιστικά: «πολύ δύσκολο» και «δύσκολο»). Περισσότερο δυσκολεύονται οι έχοντες χαµηλό επίπεδο εκπαίδευσης, και οι έχοντες δύσκολη οικονοµική κατάσταση. Είναι έντονοι οι φόβοι των καταναλωτών για την µελλοντική τους οικονοµική ασφάλεια. Το 50% («κακά» και «πολύ

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

l l

κακά») των καταναλωτών ανησυχεί για την µελλοντική του οικονοµική ασφάλεια. Πλέον ανασφαλείς είναι οι νεότερες ηλικίες, καθώς και οι άνεργοι και οι µη εργαζόµενοι. Επίσης, η ανασφάλεια φαίνεται ότι αυξάνεται αντιστρόφως ανάλογα µε το επίπεδο εκπαίδευσης, δηλαδή, όσο χαµηλότερο το επίπεδο εκπαίδευσης, τόσο πιο ανασφαλείς νιώθουν οι ερωτηθέντες για το µέλλον. Το 48% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι τώρα δεν είναι µια καλή εποχή για αποταµίευση (αθροιστικά: «κακή εποχή» και «πολύ κακή εποχή»). Πιο αρνητικοί στο ενδεχόµενο της αποταµίευσης είναι οι έχοντες χαµηλό επίπεδο εκπαίδευσης, οι αγρότες και οι ευρισκόµενοι σε δύσκολη οικονοµική κατάσταση. Στην παρούσα έρευνα της καταναλωτικής εµπιστοσύνης έχουµε ενσωµατώσει και άλλες ερωτήσεις που αφορούν τη φτώχεια και εργασιακά θέµατα. Πιο συγκεκριµένα η έρευνα αυτή, περιέχει περισσότερα στοιχεία από άλλες αντίστοιχες έρευνες. Σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα (το 87% (αθροιστικά «πολύ δύσκολο» και «δύσκολο»)), διαµορφώνεται η άποψη των Ελλήνων, ότι είναι πολύ δύσκολο να βρει κάποιος δουλειά στην περιοχή του, που πιθανόν είναι αποτέλεσµα του φόβου που προκαλεί ενδεχόµενη αύξηση της ανεργίας λόγω της κρίσης. Την ίδια ώρα που σε αυτή την έρευνα περισσότεροι από τους µισούς Έλληνες προβλέπουν αύξηση του επιπέδου της φτώχειας για την επόµενη χρονιά, έρχεται η έκθεση της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας της Ελλάδος που αποκαλύπτει ότι σύµφωνα µε τα στοιχεία του 2006, 2.190.933 συµπατριώτες µας είναι φτωχοί.

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 7

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

l l

∆ηλαδή, ένας στους πέντε Έλληνες είναι φτωχός. Σηµαντική πάντως είναι η µείωση των ερωτηθέντων όπου εκτιµούν ότι η φτώχεια θα αυξηθεί µέσα στους επόµενους 12 µήνες, από 70% σε 56%. Το χρηµατικό όριο της φτώχειας ανέρχεται στο ετήσιο ποσό των 6.120 ευρώ ανά άτοµο και σε 12.852 ευρώ για νοικοκυριά µε δύο ενήλικες και δύο εξαρτώµενα παιδιά. Το πλουσιότερο ποσοστό 20% του Ελληνικού πληθυσµού δαπανά 5 φορές περισσότερα από ότι το φτωχότερο 20% του Ελληνικού πληθυσµού. Σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στην οποία το επίπεδο φτώχιας έχει ως βάση το 60% του µέσου εθνικού εισοδήµατος, η χώρα µας καταλαµβάνει τη δεύτερη θέση µαζί µε την Ιρλανδία , την Ισπανία και την Πορτογαλία, ενώ την πρώτη θέση καταλαµβάνουν οι Πολωνία και η Λιθουανία. Ο κίνδυνος της φτώχειας µαζί µε την ανεργία και την ακρίβεια απειλούν το µέσο Ελληνικό νοικοκυριό. Από τις απόψεις των ερωτηθέντων της παρούσας έρευνας διαφαίνεται ότι τα προβλήµατα όχι µόνο θα παραµείνουν, αλλά ακόµη ότι δεν

l l

υπάρχει κάποια ελπίδα αισιοδοξίας. Συνεπώς, µε βάση όλους τους γνωστούς δείκτες, οι Έλληνες δεν ατενίζουν µε αισιοδοξία το οικονοµικό µέλλον της χώρας, αλλά συγχρόνως και το ατοµικό τους, αφού είναι δεδοµένο ότι αυτή τη στιγµή αντιµετωπίζουν οικονοµικές δυσκολίες. Ενώ ο πληθωρισµός είναι πάρα πολύ χαµηλός, όµως οι τιµές των αγαθών πρώτης ανάγκης ακολουθούν αυξητική πορεία και ως εκ τούτου αυτό αποτελεί µεγάλο κόστος για το καλάθι του νοικοκυριού. Η ακρίβεια είναι από τα σηµαντικότερα προβλήµατα του Ελληνικού νοικοκυριού. Το κόστος ζωής στη χώρα µας παραµένει υψηλό σε σχέση µε τα εισοδήµατα των νοικοκυριών, όπως έχουν δείξει τα στατιστικά στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας. Ο ∆είκτης Αντίληψης του Κόστους Ζωής που εκτιµήσαµε δείχνει ότι ο καταναλωτής έχει την αίσθηση πως έχει αυξηθεί το κόστος ζωής σήµερα σε σύγκριση µε αυτό που ήταν 12 µήνες πριν.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 8

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Επιβεβαιώθηκε η ∆ιαχειριστική Επάρκεια

Του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας Το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς) αποτελεί τη συνέχεια του Γ’ ΚΠΣ (2000-2006) και εγκρίθηκε τον Μάιο του 2007 από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για ένα ολοκληρωµένο σχέδιο ανάπτυξης µε απόλυτα σαφείς προτεραιότητες, στο κέντρο των οποίων βρίσκεται η εξωστρέφεια, η περιφερειακή ανάπτυξη, η ενίσχυση της επιχειρηµατικότητας, η τεχνολογία, η καινοτοµία και ο σεβασµός στο περιβάλλον. Το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (ΕΣΠΑ) διαµορφώθηκε σε συνεργασία µε τα καθ΄ ύλην αρµόδια Υπουργεία, τις Περιφερειακές και Τοπικές Αρχές και σε διαβούλευση µε την Ε.Ε. ο στρατηγικός σχεδιασµός της χώρας µας για την περίοδο 2007-2013 υλοποιείται µέσω Τοµεακών Επιχειρησιακών Προγραµµάτων, Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραµµάτων και Προγραµµάτων Ευρωπαϊκής Εδαφικής Συνεργασίας. Η διάρθρωση του ΕΣΠΑ Με στόχο την ορθή διαχείριση και την ανάδειξη των εθνικών προτεραιοτήτων, το ΕΣΠΑ είναι διαρθρωµένο σε 8 τοµεακά προγράµµατα (ανάλογα µε τη θεµατική ενότητα) και 5 περιφερειακά προγράµµατα (ανάλογα µε την γεωγραφική περιοχή). Εκτός αυτών υπάρχουν ακόµη 12 επιχειρησιακά προγράµµατα εδαφικής συνεργασίας (πρώην Interreg,) που ενισχύουν την διασυνοριακή, διαπεριφερειακή και διακρατική συνεργασία µε στόχο την αµοιβαία ανάπτυξη και τη συνοχή των εµπλεκοµένων µερών (όπως Ελλάδα-Βουλγαρία, Ελλάδα-Αλβανία, κλπ). Τα 8 τοµεακά προγράµµατα είναι τα εξής : 1. Περιβάλλον – αειφόρος ανάπτυξη 2. Ενίσχυση της προσπελασιµότητας (µεταφορές) 3. Ανταγωνιστικότητα & Επιχειρηµατικότητα 4. Ψηφιακή Σύγκλιση 5. Ανάπτυξη Ανθρωπίνου ∆υναµικού 6. Εκπαίδευση & δια βίου µάθηση 7. Βελτίωση διοικητικής ικανότητας δηµόσιας διοίκησης 8. Τεχνική Υποστήριξη Εφαρµογής Τα 5 Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράµµατα έχουν ως εξής: 1. Μακεδονίας – Θράκης 2. ∆υτικής Ελλάδας – Πελοποννήσου – Ιονίων Νήσων 3. Κρήτης και Νήσων Αιγαίου 4. Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας – Ηπείρου 5. Αττικής

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Μια σηµαντική διαφορά σε σχέση µε την υλοποίηση των προηγούµενων Κοινοτικών Πλαισίων Στήριξης (ΚΠΣ), είναι το ζήτηµα της ποσότητας και της ποιότητας των φορέων υλοποίησης των συγχρηµατοδοτούµενων έργων. Ενώ στο παρελθόν οι φορείς αυτοί προσεγγίζανε τους 7.000, στην τρέχουσα προγραµµατική περίοδο θα είναι λιγότεροι από 1.500. Οι φορείς που επιθυµούν να αναλάβουν την υλοποίηση έργων δηµόσιου χαρακτήρα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ πρέπει να πιστοποιηθούν για τη διαχειριστική τους επάρκεια. Με την υπ’αρ 155.260/ΨΣ 15104-Γ/25/9/2009 Απόφαση του Ειδικού Γραµµατέα Ψηφιακού Σχεδιασµού ο φορέας µας, το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας, επιβεβαιώθηκε για τη διαχειριστική του επάρκεια µε τύπο επιβεβαίωσης Β για έργα χωρίς τεχνικό αντικείµενο και για ειδικές δράσεις κατά την µεταβατική περίοδο µέχρι την οριστική πιστοποίηση του ΟΕΕ από τον ΕΛΟΤ. Η Εταιρία η οποία ανέλαβε την προετοιµασία του φακέλου µας, παρουσίασε στα µέλη της Κεντρικής ∆ιοίκησης του ΟΕΕ τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθηθούν προκειµένου να υλοποιήσουµε έργα που σχετίζονται µε τον τύπο επιβεβαίωσης που µας έχει εγκριθεί. Σήµερα µέσα από τις στήλες των Οικονοµικών Χρονικών παρουσιάζουµε την εκπόνηση του στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδίου για το Οικονοµικό Επιµελητήριο Ελλάδος.

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 9

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Στρατηγικός & Επιχειρησιακός Σχεδιασµός

Επιχειρησιακοί Στόχοι

s Σταδιακός εµπλουτισµός των πηγών και του ύψους χρηµατοδότησής του s Εδραίωση Ρόλου του ΟΕΕ στην Ελλάδα και το εξωτερικό s Αποτελεσµατική Οργάνωση και Λειτουργία s Ενδυνάµωση ανθρώπινου δυναµικού

Σχέδια ∆ράσης (1)

s Αξιοποίηση ευκαιριών χρηµατοδότησης έργου και δράσεων από Επιχειρησιακά Προγράµµατα του ΕΣΠΑ 2007-2013. s Μέτρηση και αποτίµηση της προόδου των οικονοµικών δεικτών (π.χ. ∆είκτης Καταναλωτικής εµπιστοσύνης κλπ) s ∆ιάχυση αποτελεσµάτων ερευνών και µελετών s Ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων για την εδραίωση του Οικονοµικού Επιµελητηρίου στην Ελλάδα και στο εξωτερικό s Αντιπροσώπευση της χώρας/ Συνεργασία µε Ευρωπαϊκούς Φορείς/Συµµετοχή σε Επιτροπές

Σχέδια ∆ράσης (2)

s Συµµετοχή σε Ευρωπαϊκά Προγράµµατα s Παροχή υπηρεσιών προς Επιχειρήσεις ή/και Φορείς του ευρύτερου ∆ηµοσίου Τοµέα s Αναµόρφωση λειτουργικού και οργανωτικού µοντέλου s Εισαγωγή τεχνολογιών και πληροφοριακών συστηµάτων s Εκπαίδευση – κατάρτιση ανθρώπινου δυναµικού

Οικονοµικός Προγραµµατισµός Ενέργειες Επιλογή τεχνικού συµβούλου για την εκπόνηση στρατηγικού και επιχειρησιακού σχεδίου Συλλογή αναγκών – απαιτήσεων του ΟΕE Συνεργασία µε Υπουργεία – Φορείς που είναι υπεύθυνοι των ΕΠ Ωρίµανση έργων ΕΣΠΑ και αναπτυξιακών προγραµµάτων

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 10

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Θέσεις του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας στην Πρόταση Νόµου Ρύθµισης των χρεών των υπερχρεωµένων καταναλωτών προς δηµόσια διαβούλευση

από το Υπουργείο Οικονοµίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας Το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας (ΟΕΕ) επανειληµµένα έχει αναφερθεί στο µείζον θέµα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών και στην πληγή που δηµιούργησε στην Ελληνική Οικονοµία η άκρατη παροχή δανείων τόσο καταναλωτικών όσο και στεγαστικών. Η πρόταση νόµου για τη ρύθµιση των χρεών των υπερχρεωµένων καταναλωτών που είναι προς δηµόσια διαβούλευση είναι σύµφωνη µε τις θέσεις που έθεσε το ΟΕΕ από τον Σεπτέµβρη του 2008. Ακολουθούν αναφορές του ΟΕΕ για το θέµα στα Μέρη Α και Β. Η πρόταση θέσπισης µέτρων για την προστασία των υπερχρεωµένων καταναλωτών αναµένουµε ότι θα µεταβάλει προς τον καλύτερο τη συµπεριφορά του καταναλωτή σε όρους ψυχολογίας ως προς την δαπάνη. Η πιστωτική επέκταση, µετά την απελευθέρωση των τραπεζικών εργασιών, παραβίασε σε αρκετές περιπτώσεις την αρχή του υπευθύνου δανεισµού και από τις δύο πλευρές (τράπεζες – καταναλωτές), έχοντας ως αποτέλεσµα την υποθήκευση της βιωσιµότητας των φτωχών κυρίως νοικοκυριών και την οµαλή ένταξή τους στην οικονοµική και κοινωνική ζωή. Το ΟΕΕ καταρτίζει τον ∆είκτη Εµπιστοσύνης του Καταναλωτή (∆ΕΚ) και τον δηµοσιοποιεί ανά τρίµηνο. Από τον ∆ΕΚ λαµβάνουµε πληροφορίες για την αντίληψη που έχουν οι πολίτες για την οικονοµική τους κατάσταση και τη µελλοντική καταναλωτική τους συµπεριφορά. Η θέσπιση της πρότασης νόµου που λαµβάνει υπόψη της τις θέσεις του ΟΕΕ πιστεύουµε ότι θα έχει άµεση επίπτωση στην µελλοντική τάση προς κατανάλωση. Αναµένουµε την δηµοσίευση του ∆ΕΚ στο τέλος του ∆εκεµβρίου για να επιβεβαιώσουµε τις προσδοκίες µας.

Ειδικότερα κατά Άρθρο Άρθρο 1 Παράγραφος 1. Πρέπει να διευκρινιστεί εάν οι οφειλές που υπάρχουν προς το δηµόσιο εξαιρούνται από το παρόν σχέδιο νόµου. Παράγραφος 2. Πρέπει να οριστούν κριτήρια για τη µη µόνιµη δόλια αδυναµία. Άρθρο 2 Για την επίτευξη εξωδικαστικού συµβιβασµού θα πρέπει να παρασχεθεί βοήθεια στον οφειλέτη. ∆εδοµένου ότι το µεγαλύτερο ποσοστό των υπερχρεωµένων νοικοκυριών µε αδυναµία εξυπηρέτησης αφορά πολυµελή νοικοκυριά µε χαµηλό επίπεδο εκπαίδευσης και πληµµελή ενηµέρωση. Άρθρο 4 Παράγραφος 12. Τα υποδείγµατα των απαιτούµενων πιστοποιητικών, καταλόγων και σχεδίων διευθέτησης των οφειλών είναι υποχρεωτικό (και όχι προαιρετικό) να εκδοθούν για την απλοποίηση της διαδικασίας και την αποφυγή παρερµηνειών. Άρθρο 5 Παράγραφος 3. «Λαµβάνοντας υπόψη τα εισοδήµατα του οφειλέτη από την εργασία του». Θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη το σύνολο των εισοδηµάτων και όχι τα εισοδήµατα µόνο από την εργασία (π.χ. ιδιοκτήτες ακινήτων µε µηδενικά εισοδήµατα από εργασίες να µην τύχουν χρήστες του παρόντος σχεδίου νόµου). Νέα Παράγραφος. Θα πρέπει να προβλεφθεί η διαδικασία πληρωµής των δικαστικών εξόδων λαµβάνοντας υπόψη την οικονοµική θέση και τις ανάγκες του υπερχρεωµένου οφειλέτη.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 11

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Θέσεις και ∆ραστηριότητες του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας Μέρος Α. Ηµερίδα µε θέµα «Οικονοµική κρίση και οι επιπτώσεις της στη Β. Ελλάδα» Στην εισήγηση του Αντιπροέδρου του Οικονοµικού Επιµελητηρίου κ. Κ. Ταγγίρη, για την ηµερίδα της Πέµπτης 3 Σεπτεµβρίου 2009 στη Θεσσαλονίκη, µε θέµα «Οικονοµική κρίση και οι επιπτώσεις της στη Β. Ελλάδα», αναφέρονται οι θέσεις του ΟΕΕ και τα µέτρα που προτείνει για την αντιµετώπιση της οικονοµικής κρίσης. Τα µέτρα έχουν ως βάση τους εξής

5 άξονες: Στον άξονα που αναφέρεται στην στήριξη της αγοραστικής δύναµης των µεσαίων στρωµάτων και την ενίσχυση των κοινωνικά ευάλωτων οµάδων επιγραµµατικά είχαµε προτείνει τα παρακάτω: l Εισοδηµατική ενίσχυση των χαµηλοσυνταξιούχων, χαµηλόµισθων και ανέργων. l Μείωση της φορολογίας των φυσικών προσώπων µε την εφαρµογή περισσότερων κλιµακίων στη βάση µιας προοδευτικής – αναλογικής κλίµακας µε τιµαριθµοποίηση της φορολογικής κλίµακας ώστε να µη δηµιουργούνται απώλειες στα εισοδήµατα των µισθωτών, ελεύθερων επαγγελµατιών και συνταξιούχων από την αύξηση του πληθωρισµού. l Γενναιόδωρη ενίσχυση των γεννήσεων και της πολύτεκνης οικογένειας. l Ενίσχυση του οικογενειακού εισοδήµατος έµµεσα µε τη µείωση της παραπαιδείας και την αύξηση των δαπανών του κοινωνικού κράτους για παιδεία, υγεία, κοινωνική πρόνοια. l Προστασία των δανειοληπτών και της πρώτης κατοικίας µε αναχρηµατοδότηση ληξιπροθέσµων οφειλών κυρίως ευάλωτων οµάδων πληθυσµού που πλήττονται ιδιαίτερα λόγω της συγκυρίας και έχουν προβλήµατα αποπληρωµής, ευνοϊκά µέτρα για την αποπληρωµή των δανείων µε επιµήκυνση του χρόνου, και µείωση της ελάχιστης µηνιαίας δόσης. l Κατάργηση πανωτοκιών µε ανώτατο όριο επιτοκίου για το τελικό ύψος των δανειακών απαιτήσεων. l Ανώτατο όριο επιτοκίων των πιστωτικών καρτών.

Μέρος Β. Μελέτη του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας για την Υπερχρέωση των Νοικοκυριών Στη µελέτη του ΟΕΕ σχετικά µε την υπερχρέωση των νοικοκυριών αναφέρεται: Το ΟΕΕ προτείνει ότι πρέπει να παρθούν µέτρα όπως i) η ενίσχυση του

πραγµατικού εισοδήµατος των νοικοκυριών, ii) η προστασία των καταναλωτών, iii) η διασφάλιση της κύριας κατοικίας από πλειστηριασµό, iv) η πληρέστερη ενηµέρωση των καταναλωτών και η αποφυγή της αθέµιτης και παραπλανητικής διαφήµισης, v) η διαφάνεια στον προσδιορισµό των επιτοκίων και του συνολικού κόστους των δανείων, vi) η καθοδήγηση του τραπεζικού συστήµατος σε ανταγωνιστική και αναπτυξιακή κατεύθυνση, και vii) η ενίσχυση του ρόλου και των δράσεων των εποπτικών αρχών. Η πληροφόρηση που πρέπει να παρέχεται από τις τράπεζες πρέπει να διαφοροποιείται ανάλογα µε το είδος του προϊόντος και το στάδιο που βρίσκεται η συναλλαγή (προ-συµβατική ενηµέρωση ή σύναψη σύµβασης). Οι ενώσεις καταναλωτών στη χώρα µας µπορούν να αποβούν εξαιρετικά σηµαντικές και είναι χρήσιµη η σύνδεση µαζί τους. Η ανάπτυξη του καταναλωτικού κινήµατος και η σύνδεση του µε το Ο.Ε.Ε. είναι αναγκαιότητα. Ο Ν.2251/94 αναγνωρίζει στις ενώσεις καταναλωτών και όχι στο µεµονωµένο καταναλωτή το δικαίωµα να ζητούν από το δικαστήριο µε συλλογική αγωγή την παράλειψη παράνοµης συµπεριφοράς τράπεζας η οποία θίγει το συλλογικό συµφέρον των καταναλωτών. Οι συλλογικές αγωγές έχουν οδηγήσει στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων µε τις οποίες ανατρέπονται προς όφελος των καταναλωτών πολλές καταχρηστικές πρακτικές των τραπεζών. Η Πολιτεία θα πρέπει άµεσα να επιβάλει τις δικαστικές αποφάσεις αυτές µε νόµο ώστε οι τράπεζες να µην τις αγνοούν. Η υπεύθυνη συµπεριφορά δεν αφορά µονοµερώς τους καταναλωτές αλλά κυρίως τις Τράπεζες. ∆εν είναι δίκαιο και αποτελεσµατικό να ζητάς αποκλειστικά ευθύνη από τον καταναλωτή και να αφήνεις στο απυρόβλητο τις τράπεζες που µε τη πολιτική και τη συµπεριφορά τους

διόγκωσαν το πρόβληµα της υπερχρέωσης των νοικοκυριών όπως µε την έλλειψη προ-συµβατικής πληροφόρησης, τους αδιαφανείς και καταχρηστικούς όρους που οδηγούν σε υπερβολικές χρεώσεις, τις επιθετικές στρατηγικές πωλήσεων και µάλιστα µε παραπλανητικές διαφηµίσεις µε την απουσία των εποπτικών αρχών. Η αγοραστική δύναµη των Ελληνικών νοικοκυριών έχει σε µεγάλο βαθµό συρρικνωθεί, πράγµα µάλλον εµφανές από την µείωση της υγιούς διαθέσιµης ρευστότητας, αυτής δηλαδή που δεν προέρχεται από δανεισµό. Ο εγκλωβισµός των νοικοκυριών στο Τραπεζικό Σύστηµα θα εξακολουθήσει να δηµιουργεί µορφές εξάρτησης που δε θα ξεπεραστούν αν δεν υιοθετηθούν πολιτικές δικαιότερης κατανοµής των εισοδηµάτων. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 12

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Έγκριση τoυ Οικονοµικού Απολογισµού τoυ Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας για τo έτος 2008 H Οικονοµικός Επόπτης κα Ευφροσύνη Καραγιάvvη παρουσιάζοντας τον απολογισµό χρήσης 2008, αναφέρθηκε στα συνολικά πραγµατοποιηθέντα έσοδα τoυ 2008, υπογραµµίζοντας ότι αυτά αvήλθαv στo ποσό τωv 3.428.386,68 e έvαvτι τωv 4.126.157, 86 τoυ 2007, παρατηρώντας ότι παρουσιάζουν µία αρνητική απόκλιση 16, 9%, η oπoία οφείλεται στo ότι τo 2007 ήταv έτος εκλογών και η είσπραξη τωv συνδροµών ήταv πάρα πολύ ψηλή. Αξίζει vα σηµειωθεί ότι τα ίδια έσοδα αποτελούν τo 80, 5% τωv συνολικών πραγµατοποιηθέντων εσόδων.

Παρουσιάζοντας τα πραγµατοποιηθέντα έσοδα, σηµείωσε ότι αυτά τo 2008 αvήλθαv στα 3.441.713, 60 e έvαvτι 3.318.359, 68 e τoυ 2007. Επισηµαίνοντας µία θετική απόκλιση 3, 7% έvαvτι τωv προϋπολογισθέντων τoυ 2008 και µία αρνητική απόκλιση κατά 37%. Η αρνητική αυτή απόκλιση οφείλεται σε ενέργειες ή µέρος τωv ενεργειών πoυ δεv πραγµατοποιήθηκαν, όπως η έκδοση τoυ περιοδικού, η καθυστέρηση έναρξης ή oλoκλήρωσης προγραµµάτων µέσω Π∆Ε, η διοργάνωση συνεδρίων, κάποια από τα σεµινάρια κλπ.

Συγκεκριµένα η ανάλυση των εσόδων κατά κατηγορία έχει ως εξής:

Ι. Ίδια Έσοδα Τα έσοδα αυτά αφορούν: * Συνδροµές Μελών * ∆ικαιώµατα Εγγραφών * Παράβολα Αδειών Οικονοµ/κού Επαγ/τος * Παράβολα Αδειών Λογιστή - Φοροτ/κού * Παράβολα Ανανέωσης Αδειών * Από Λοιπά Τέλη & ∆ικαιώµατα * Λοιπά Έσοδα ΙΙ. Επιχορηγήσεις - Επιδοτήσεις Η κατηγορία αυτή των εσόδων συνίσταται στη χρηµατοδότητση: α. Από τον Τακτικό Προϋπολογισµό για λειτουργικές δαπάνες. β. Από το Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων. γ. Από Αλλους Φορείς (ΟΑΕ∆).

2.760.057,72 e 366.419,41 4.531,09 102.741,64 614.117,48 1.120.708,08 507.791,00 43.749,02

668.328,96 e 345.600,00 268.417,56 54.311,40

III. Αντικριζόµενα Έσοδα Η κατηγορία αυτή αφορά σε έσοδα τα οποία έχουν εισπραχθεί για να αποδοθούν (π.χ. ΙΚΑ υπαλλήλων, κρατήσεις υπέρ του ∆ηµοσίου, Μ.Τ.Π.Υ. κλπ).

754.330,72 e

ΣΥΝΟΛΟ ΕΣΟ∆ΩΝ ΧΡΗΣΗΣ

4.182.717,40 e

ΤΑΜΕΙΑΚΟ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΧΡΗΣΗΣ 2007 * ∆ιαθέσιµο Υπόλοιπο * Αποθεµατικό (Ταµείο Πρόνοιας Υπαλλήλων)

4.072.304,66 e

ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

3.896.109,28 176.195,38

8.255.022,06 e

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 13

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Η ανάλυση των εξόδων κατά κατηγορία έχει:

3.450.379,91 e

Ι. Έξοδα Λειτουργίας 1. Μισθοδοσία Υπαλλήλων 2. Αποζηµιώσεις Μελών Κ.∆. και Τ.∆. 3. Αµοιβές Τρίτων 4. ∆απάνες Συνεδρίων και λοιπών Εκδηλώσεων 5. Οδοιπορικά Έξοδα 6. Μισθώσεις Κτιρίων 7. Λειτουργικές ∆απάνες 8. ∆απάνες ∆ηµοσεύσεων 9. ∆απάνες Εκτυπώσεων 10. Λοιπές ∆απάνες 11. Προµήθεια Μηχαν/κών & Γραφικών Αναλωσίµων Ειδών 12. Προµήθεια Λοιπών Αναλωσίµων Ειδών 13. Προµήθεια Παγίων Στοιχείων 14. ∆απάνες Προγραµ. ∆ηµοσίων Επενδύσεων 15. ∆απάνες για Επενδύσεις - Συµµετοχές 16. Πληρωµή Υποχρεώσεων έτους 2007

1.271.173,53 382.803,74 199.392,74 278.366,39 120.578,50 481.645,06 173.151,15 10.825,57 41.644,58 54.948,71 32.382,52 38.123,35 96.271,55 259.406,21 1.000,00 8.666,31

754.330,72 e

ΙΙ. Αντικριζόµενα Έξοδα (κρατήσεων υπέρ τρίτων) ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟ∆ΩΝ

4.204.710,63 e 177.973,25 e

ΙΙΙ. Αποθεµατικό (Ταµείο Πρόνοιας Υπαλλήλων) ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Ταµειακό Υπόλοιπο για µεταφορά στην επόµενη χρήση, (αφαιρουµένων των εξόδων από το σύνολο των εσόδων).

4.382.683,88 e 3.872.338,18 e ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

OIKONOMIKA XPONIKA

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

ΧΡΗΣΗ 2008 11.142,86 3.713.993,89

3.063.993,56

ΧΡΗΣΗ 2007

3.062.993,56

1.000,00

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ ΤΗΣ 31ης ∆εκεµβρίου 2008 Ι. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΕΩΣ 1. ΕΣΟ∆Α ΑΠΟ ΠΩΛΗΣΗ ΑΓΑΘΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ 3.702.851,03

920.675,38

2.143.318,18

2. ΕΣΟ∆Α ΑΠΟ ΤΕΛΗ - ∆ΙΚΑΙΩΜ.

2.261.556,61

771.534,75

1.452.437,28 642.664,40

34.966,05

2.952,77

7.995,64

0,00

77.151,95

773.645,20

-7.987,90

765.657,30

2.952,77

7.995,64

760.614,43

0,00

760.614,43

Ο ΣΥΝΤΑΞΑΣ ΛΟΓΙΣΤΗΣ ΚΟΛΟΒΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

77.151,95

918.564,93

1.692.210,13 1.269.238,54 825.863,14

3.045,92 828.909,06

91.684,01

18.916,37 901.676,70

0,00

26.978,15

2.095.101,68

918.564,93

ΜΕΙΟΝ : ΚΟΣΤΟΣ ΑΓΑΘΩΝ & ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

1.269.238,54

ΜΙΚΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΚΜΕΤ/ΣΕΩΣ ΠΛΕΟΝ : ΑΛΛΑ ΕΣΟ∆Α ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΙΟΝ : 1. ΕΞΟ∆Α ∆ΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (ΚΕΡ∆Η-ΖΗΜΙΕΣ) ΕΚΜ/ΣΕΩΣ

25.508,15

28.554,07

ΠΛΕΟΝ Ή ΜΕΙΟΝ : MEION : ΧΡΕΩΣΤΙΚΟΙ ΤΟΚΟΙ & ΣΥΝΑΦΗ ΕΞΟ∆Α

4. ΠΙΣΤΩΤΙΚΟΙ ΤΟΚΟΙ Ή ΣΥΝΑΦΗ ΕΣΟ∆Α ΟΛΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (ΚΕΡ∆Η Ή ΖΗΜΙΕΣ) ΕΚΜ/ΣΕΩΣ

11.689,46

79.994,55

Β. ΠΛΕΟΝ (Ή ΜΕΙΟΝ) : ΕΚΤΑΚΤΑ ΑΠΟΤ/ΜΑΤΑ 3. ΈΣΟ∆Α ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ

175.365,10

0,00

18.916,37

0,00

1. ΕΚΤΑΚΤΑ & ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΣΟ∆Α ΜΕΙΟΝ 1. ΕΚΤΑΚΤΑ & ΑΝΟΡΓΑΝΑ ΕΞΟ∆Α 3. ΕΞΟ∆Α ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ 4. ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΑΚΤΟΥΣ ΚΙΝ∆ΥΝΟΥΣ

175.365,10

ΟΡΓΑΝΙΚΑ & ΕΚΤΑΚΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΜΕΙΟΝ ΣΥΝΟΛΟ ΑΠΟΣΒΕΣΕΩΝ ΠΑΓΙΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

901.676,70 Η ΠΡΟΙΣΤΑΜΕΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΜΗΤΤΑ ∆ΗΜΗΤΡΑ

ΜΕΙΟΝ : ΟΙ ΑΠΟ ΑΥΤΕΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ ΕΥΦΡΟΣΥΝΗ

ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (ΚΕΡ∆Η Ή ΖΗΜΙΕΣ) ΧΡΗΣΕΩΣ Ο ΠΡΟΕ∆ΡΟΣ ΚΑΛΛΙΡΗΣ ΠΕΛΟΠΙ∆ΑΣ

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Page 14

5:03 PM

12/11/09

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 15

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Οικονοµικός Προϋπολογισµός τoυ Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας για τo έτος 2010 Η Κεντρική ∆ιοίκηση του Ο.Ε.Ε., σύµφωνα µε τα άθρα 6 του Νόµου 1100/83 & 22 του Π.∆.351/83, υπέβαλλε στην Σύνοδο της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του ∆εκεµβρίου τον Προϋπολογισµό Εσόδων – Εξόδων 2010 Στην διαµόρφωση του Προϋπολογισµού, όπως σηµείωσε η οικονοµικός επόπτης κα Ευρωσύνη Καραγιάννη, έχουν ληφθεί υπόψη: * Τα Οικονοµικά στοιχεία της Κεντρικής Υπηρεσίας. * Οι προτάσεις των Περιφερειακών Τµηµάτων . * Οι στόχοι και η δράση του φορέα µας. Α. Τα προϋπολογιζόµενα ΕΣΟ∆Α κατά κατηγορία έχουν ως ακολούθως: 1. Ι∆ΙΑ ΕΣΟ∆Α Οι εισπράξεις από: * Συνδροµές των µελών µας. * ∆ικαιώµατα εγγραφών νέων µελών. * Παράβολα χορήγησης και ανανεώσεων επαγγελµατικών αδειών. * Ποσοστά επί αµοιβών µελών από τον έλεγχο των λογιστικών καταστάσεων των Ανωνύµων Εταιριών κ.λ.π.. * Λοιπά έσοδα, προβλέπεται να ανέλθουν στο ποσό των Ευρώ 3.757.500,00 2. ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΣΕΙΣ Για Τακτικό Προϋπολογισµό (κάλυψη λειτουργικών δαπανών) Ευρώ

1.440.000,00

3.ΕΠΙ∆ΟΤΗΣΕΙΣ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Από ΟΑΕ∆

76.000,00

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΕΣΟ∆ΩΝ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΣΟ ΤΩΝ Ευρώ

5.273.500,00

Β. Τα προϋπολογιζόµενα ΕΞΟ∆Α έχουν ως εξής: 1. ∆ΑΠΑΝΕΣ ΤΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ α. Κεντρικής Υπηρεσίας Ευρώ β. Περιφερειακών Τµηµάτων Ευρώ 2. ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΟ

Ευρώ

ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟ∆ΩΝ ΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΟΣΟ ΤΩΝ

Ευρώ

5.324.460,00 4.272.790,00 1.051.670,00 230.000,00 --------------------5.554.460,00

Από τα παραπάνω προκύπτει ΕΣΟ∆Α Ευρώ ΜΕΙΟΝ ΕΞΟ∆Α Ευρώ ΕΛΛΕΙΜΜΑ Ευρώ

5.273.500,00 5.554.460,00 ------------------- 280.960,00

Το παραπάνω έλλειµα θα καλυφθεί από το προβλεπόµενο ταµειακό υπόλοιπο της χρήσης 2009. Σηµειώνεται ότι στο ποσό του Αποθεµατικού περιλαµβάνεται ποσό 180.000,00 ευρώ που αφορά αποθεµατικό Επικουρικού Ταµείου Προσωπικού ΟΕΕ, καθώς και ποσό 50.000,00 ευρώ για µισθοδοσία νέων προσλήψεων προσωπικού. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 16

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Προϋπολογισµός Εσόδων - Εξόδων 2010 ΕΣΟ∆Α

ΕΞΟ∆Α Κατηγορία Εξόδων Ι. Τακτικού Προϋπ/σµού

Κατηγορίες Εσόδων Ι. Ίδια Έσοδα 1. Από δικαιώµατα Εγγραφών 2. Από Συνδροµές Μελών 3. Από Παράβολα Χορήγησης Αδειών 4. Ανανεώσεων Επαγ. Ταυτ. Λογ. Φοροτ. 5. Από Λοιπά Τέλη και ∆ικαιώµατα 6. Από Λοιπά Έσοδα

10.500,00 1.000.000,00 1.090.000,00 1.200.000,00 400.000,00 57.000,00

ΙΙ. Κρατικές Επιχορηγήσεις 1. Από τον Τακτικό Προϋπολογισµό

1.440.000,00

ΙΙI. Επιδοτήσεις ∆ραστηρ/τήτων Ο.Ε.Ε. 1. Από ΟΑΕ∆

Κεντρική Υπηρεσία

Περ/κά Τµήµατα

Σύνολο Εξόδων

3.757.500,00

1.440.000,00

76.000,00 76.000,00

1. ∆απάνες Μισθοδοσίας 2. ∆απάνες Αποζηµιώσεων 3. ∆απάνες Αµοιβών Τριτών 4. ∆απάνες Οδοιπορικών 5. ∆απάνες Συνεδρίων - Εκδηλώσεων 6. ∆απάνες ∆ηµοσιεύσεων 7. ∆απάνες Εκδόσεων 8. ∆απάνες Εκτυπώσεων 9. ∆απάνες Μισθωµάτων Κτιρίων 10. Λειτουργικές ∆απάνες 11. ∆απ. για Προµήθειες Αναλωσίµων 12. Λοιπές Λοιτουργικές ∆απάνες 13.∆απ. για Προµήθεια Πάγιου Εξοπλισµού 14. ∆απάνες Σεµιναρίων

2.462.410,00 150.000,00 250.750,00 120.300,00 247.000,00 29.050,00 270.000,00 45.200,00 305.300,00 119.640,00 54.200,00 122.400,00 55.300,00 41.240,00

399.000,00 67.250,00 39.200,00 4.650,00 3.800,00 228.700,00 114.610,00 51.300,00 18.800,00 16.700,00 107.660,00

2.462.410,00 549.000,00 318.000,00 159.500,00 247.000,00 33.700,00 270.000,00 49.000,00 534.000,00 234.250,00 105.500,00 141.200,00 72.000,00 148.900,00

ΠΟΡΕΙΑ ΕΣΟ∆ΩΝ - ∆ΑΠΑΝΩΝ Ο.Ε.Ε. σε χιλ. ευρώ Κατηγορίες Εσόδων I.

Ίδια Έσοδα 1. Από Συνδροµές Μελών 2. Από ∆ικαιώµατα Εγγραφών 3. Από Παράβολα Χορήγησης Αδειών 4. Από Παράβολα Ανανέωσης Αδειών 5. Έσοδα από Ελεγκτή Ν.2190/20 6. Λοιπά Έσοδα Σύνολο Ι

II.

III.

Επιδότηση ∆ραστηριοτήτων Ο.Ε.Ε. από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο Επιχορηγήσεις 1. Τακτικός Προϋπολογισµός 2. Πρόγραµµα ∆ηµοσίων Επενδύσεων Για σύνταξη Μελετών Για λοιπές δραστηριότητες 3. Από άλλους φορείς Σύνολο ΙΙΙ Σύνολο Εσόδων (Ι+ΙΙ+ΙΙΙ)

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

353,67 4,30 938,57 474,30 452,07 71,28

439,81 5,25 758,67 1.054,81 602,61 37,57

1.063,33 8,34 497,23 862,61 573,23 39,41

341,40 3,74 341,90 877,70 523,10 68,20

430,30 997,50 366,20 4,60 8,70 4,60 897,50 881,70 716,90 1.103,80 1.124,40 1.120,70 511,80 537,01 507,80 26,80 48,60 43,80

2.294,19

2.898,72

3.044,15

2.156,04

2.974,80 3.597,91 2.760,00

64,77

26,42

16,61

30,60

0,00

338,87

488,04

194,70

195,00

270,00

180,00

345,60

73,43

68,80

121,00 270,70 0,80

310,60 37,60

60,00 208,40 54,30

662,50

528,20

668,30

6,69 8,51

2,28

354,07

490,32

268,13

263,80

2.713,03

3.415,46

3.328,89

2.450,44

3.637,30 4.126,11 3.428,30

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 17

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Προτεραιότητά µας η εκκαθάριση του Μητρώου Λογιστών - Φοροτεχνικών Επανειληµµένα µέσα από τις σελίδες των Οικονοµικών Χρονικών είχαµε παρουσιάσει την απόφαση της Κεντρικής ∆ιοίκησης του Οικονοµικού επιµελητηρίου που αναφερόταν στην εκκαθάριση των αρχείων των µητρώων του Οικονοµικού Επιµελητηρίου.

Ιδιαίτερα όταν διαπιστώθηκε, ευτυχώς σε λίγες περιπτώσεις, η κατάθεση µη εγκύρων πτυχίων για την εγγραφή µέλους και την απόκτηση άδειας Λογιστή - Φοροτέχνη. Για να εξαλειφθεί αυτή η αδυναµία ελέγχου της εγκυρότητας των πτυχίων, η Κεντρική ∆ιοίκηση αποφάσισε να ζητά την αυτεπάγγελτη αναζήτηση των τίτλων σπουδών. Συγκεκριµένα στις σχετικές αιτήσεις του αιτούντος υπάρχει κείµενο για το οποίο πρέπει να συναινέσει : στην αυτεπάγγελτη αναζήτηση σύµφωνα µε τις διατάξεις της παρ 2 του άρθρου 5 του Ν 3242/2004 (ΦΕΚ Α/02/Α’) 1.Του πιστοποιητικού περάτωσης των σπουδών µου (ΑΕΙ) 2.Του πιστοποιητικού αποφοίτησης µου(ΤΕΙ) 3.Της βεβαίωσης για το οµοταγές Παν/µίων ή άλλων Ιδρυµάτων που περιλαµβάνονται στον κατάλογο µε τα αναγνωρισµένα ΑΕΙ και ΤΕΙ της αλλοδαπής.

Παράλληλα και σύµφωνα µε τις διατάξεις των Ν 3242/2004 &3448/2006, αποστέλλεται επιστολή προς το συγκεκριµένο ΑΕΙ ή ΤΕΙ και ζητείται το πιστοποιητικό περάτωσης σπουδών ή το πιστοποιητικό αποφοίτησης –αντίγραφο πτυχίου ΤΕΙ.

∆ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Α∆ΕΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΗ -ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ Α' ΤΑΞΗΣ Είναι: Τα µέλη του ΟΕΕ µε άδεια άσκησης οικονοµολογικού επαγγέλµατος, οι οποίοι ασκούσαν το επάγγελµα του λογιστή ή του βοηθού λογιστή την 25.7.1997(Ν. 2515/97 και Π.∆. 340/98 ) και µέχρι την υποβολή της αίτησης έχουν συνολική πενταετή προϋπηρεσία, ανεξαρτήτως της ηµεροµηνίας λήψης του πτυχίου

λήψη του πτυχίου τους µέχρι την 25.7.1997 (Ν. 2515/97 και Π.∆. 340/98) Οι εµπειρικοί που έχουν υπογράψει ισολογισµούς τριών διαφορετικών χρήσεων από το έτος 1965 µέχρι 30.4.1977. (Π.∆. 340/98)(κρίνεται απαραίτητη η προσκόµιση των ΦΕΚ όπου έχουν δηµοσιευτεί οι ισολογισµοί ή αντιγράφων των ισολογισµών επικυρωµένα) Τα µέλη του ΟΕΕ που ασκούν επί τριετία το επάγγελµα του Λογιστή Φοροτεχνικού Β’ τάξης. (άρθρο 17 τουΝ/3470/2006) Οι πτυχιούχοι του Τµήµατος Λογιστικής της Σχολής ∆ιοίκησης και Οικονοµίας των ΤΕΙ που ασκούν επί τετραετία το επάγγελµα του Λογιστή Φοροτεχνικού Β’ τάξης.(άρθρο 17 τουΝ/3470/2006)

Οι πτυχιούχοι ΤΕΙ, τµήµατος Λογιστικής, που έχουν συνολική 5ετή προϋπηρεσία ως Λογιστές ή Βοηθοί Λογιστών, από τη

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 18

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

∆ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Α∆ΕΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΗ -ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ Β' ΤΑΞΗΣ

Τα µέλη του ΟΕΕ µετά από διετή άσκηση του επαγγέλµατος Λογιστή Φοροτεχνικού Γ’ τάξης .(άρθρο 17 τουΝ/3470/2006)

Είναι: Τα µέλη του ΟΕΕ µε άδεια άσκησης οικονοµολογικού επαγγέλµατος, οι οποίοι ασκούσαν το επάγγελµα του λογιστή ή του βοηθού λογιστή την 25.7.1997 και µέχρι σήµερα δεν έχουν συνολική προϋπηρεσία πέντε ετών (Ν2771/99)

Οι πτυχιούχοι τουΤµήµατος Λογιστικής της Σχολής ∆ιοίκησης και Οικονοµίας των ΤΕΙ που ασκούν επί τετραετία το επάγγελµα του Λογιστή Φοροτεχνικού Γ’ τάξης.(άρθρο 17 τουΝ/3470/2006) Οι πτυχιούχοι των τµηµάτων Εµπορίας και ∆ιαφήµισης, ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων και Τουριστικών Επιχειρήσεων της Σχολής ∆ιοίκησης και Οικονοµίας των ΤΕΙ που ασκούν επί τριετία το επάγγελµα του Λογιστή Φοροτεχνικού Γ’ τάξης.(Ν 2515/97)

∆ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ Α∆ΕΙΑΣ ΛΟΓΙΣΤΗ –ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ∆΄ ΤΑΞΗΣ Οι κάτοχοι απολυτηρίου Γενικού Λυκείου οι οποίοι ασκούν επί δώδεκα (12)έτη από τη λήψη του απολυτηρίου το επάγγελµα του βοηθού λογιστή. Οι κάτοχοι απολυτηρίου Επαγγελµατικού Λυκείου ή Ενιαίου Πολυκλαδικού Λυκείου κλάδου Οικονοµίας οι οποίοι ασκούν επί δέκα (10) έτη από τη λήψη του απολυτηρίου το επάγγελµα του βοηθού λογιστή Οι κάτοχοι πτυχίου Ινστιτούτου Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) Λογιστικής ή απόφοιτοι του ΕΛΚΕΠΑ οι οποίοι ασκούν επί οκτώ (8) έτη από τη λήψη του πτυχίου το επάγγελµα του βοηθού λογιστή 4 Για περισσότερες πληροφορίες καθώς και για τις προϋποθέσεις αναγνώρισης της προϋπηρεσίας και για τα γραφεία παροχής υπηρεσιών λογιστικών -φοροτεχνικών οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να επισκεφτούν το site του Οικονοµικού Επιµελητηρίου www.oe-e.gr

Οι πτυχιούχοι ΤΕΙ, τµήµατος Λογιστικής, οι οποίοι ασκούσαν το επάγγελµα την 25.7.1997 (µε προϋπηρεσία µικρότερη των 5 ετών) και µέχρι την υποβολή της αίτησης για άδεια συµπληρώνουν συνολική προϋπηρεσία πέντε ετών από τη λήψη του πτυχίου τους (Ν.2771/99) Οι πτυχιούχοι ΤΕΙ, των τµηµάτων Εµπορίας και ∆ιαφήµισης, ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων και Τουριστικών Επιχειρήσεων, οι οποίοι από τη λήψη του πτυχίου και µέχρι την 25.07.1997 ασκούσαν το επάγγελµα του λογιστή ή του βοηθού λογιστή επί τέσσερα έτη και µέχρι την υποβολή της αίτησης για άδεια συµπληρώνουν συνολική επταετή προϋπηρεσία. (Ν2771/99).

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Εγγραφή στο ΟΕΕ των πτυχιούχων του τµήµατος Στατιστικής και Αναλογιστικών – Χρηµατοοικονοµικών Μαθηµατικών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Η Κεντρική ∆ιοίκηση του Οικονοµικού Επιµελητηρίου, στη Ι/55/13-10-2009 συνεδρίασή της, αποφάσισε την εγγραφή στο ΟΕΕ των πτυχιούχων του τµήµατος Στατιστικής και Αναλογιστικών – Χρηµατοοικονοµικών Μαθηµατικών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Η απόφαση αυτή στηρίζεται στις διατάξεις του άρθρου 39 του Ν 3794/2009, όπου στον κλάδο ΠΕ09 Οικονοµολόγων εντάσσονται και οι πτυχιούχοι του τµήµατος Στατιστικής και Αναλογιστικών–Χρηµατοοικονοµικών Μαθηµατικών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου.

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 19

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΜΗΤΡΩΟ ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ Με απόφαση της Kεντρικής του ∆ιοίκησης το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας πρόκειται να προχωρήσει στην κατάρτιση του Μητρώου των Εισηγητών, οι οποίοι θα λαµβάνουν µέρος, ως εκπαιδευτές στα επιµορφωτικά προγράµµατα, που υλοποιεί ο φορέας. Η εγγραφή στο Μητρώο Εισηγητών θα πραγµατοποιείται ανά εκπαιδευτικό αντικείµενο σύµφωνα µε τον επιµορφωτικό προγραµµατισµό του Ο.Ε.Ε. Κατά την παρούσα περίοδο το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας θα δέχεται αιτήσεις υποψηφίων εισηγητών για τα εξής επιµορφωτικά προγράµµατα: 1. Αναπτυξιακός Νόµος – Επενδυτικά Σχέδια 2. ∆ιεθνή Λογιστικά Πρότυπα 3. Κοστολόγηση 4. Ελεγκτική 5. ∆ιπλογραφικό Σύστηµα σε ΝΠ∆∆, Νοσοκοµεία και ΟΤΑ, 6. Φορολογικά Θέµατα (Φορολογία Εισοδήµατος, Φ.Π.Α., Κ.Β.Σ., Συγχωνεύσεις Επιχειρήσεων κλπ) Οι ενδιαφερόµενοι καλούνται να υποβάλουν πλήρες βιογραφικό σηµείωµα καθώς και να συµπληρώσουν την σχετική φόρµα της αίτησηςυπεύθυνης δήλωσης. Οι αιτήσεις και τα βιογραφικά σηµειώµατα θα υποβάλλονται στα γραφεία

του Ο.Ε.Ε. κατά τις εργάσιµες ηµέρες και ώρες (υπόψη ∆ιεύθυνσης Μελετών και ∆ραστηριοτήτων - Τµήµα Κλαδικών Προβήµάτων) ή θα αποστέλλονται ταχυδροµικά στο Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας (Μητροπόλεως 12-14, 10563, Αθήνα, υπόψη ∆ιεύθυνσης Μελετών και ∆ραστηριοτήτων - Τµήµα Κλαδικών Προβήµάτων). Τα ζητούµενα στοιχεία στην φόρµα πρέπει να συµπληρωθούν υποχρεωτικά. Ο αριθµός Αδείας Λογιστή Φοροτεχνικού και η Τάξη της Άδειας πρέπει να συµπληρωθεί υποχρεωτικά µόνο όταν ο υποψήφιος εισηγητής επιθυµεί τη συµµετοχή του σε σεµινάριο Φορολογικού Αντικειµένου. Οι υποψήφιοι Εισηγητές, οι οποίοι προέρχονται από τον ∆ηµόσιο ή Ελεγκτικό Τοµέα δεν υποχρεούνται στην συµπλήρωση του Αριθµού Αδείας Λογιστή Φοροτεχνικού. Οι εκπαιδευτικοί της Τριτοβάθµιας εκπαίδευσης θα πρέπει να συµπληρώσουν τον τίτλο τους και την ακριβή θέση τους στο εκπαιδευτικό ίδρυµα, ενώ δεν υποχρεούνται στη συµπλήρωση του πίνακα Εκπαιδευτικής Εµπειρίας. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόµενοι µπορούν να καλούν το Τµήµα Κλαδικών Προβληµάτων της ∆ιεύθυνσης Μελετών και ∆ραστηριοτήτων του Ο.Ε.Ε. στο τηλέφωνο 210 5203922.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 20

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 21

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Την εκπροσώπηση του Οικονοµικού Επιµελητηρίου στην επιτροπή για την εφαρµογή του ∆ιπλογραφικού Λογιστικού Συστήµατος και των ∆ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης (∆ΠΧΠ),στους Οργανισµούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β’ βαθµού ,στους Οργανισµούς Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και στις ∆ηµόσιες Μονάδες Υγείας, ζήτησε ο Πρόεδρος του ΟΕΕ κ. Π. Καλλίρης.

∆

ιπλογραφικό

Συγκεκριµένα στην επιστολή που έστειλε στον Πρόεδρο της Οµάδας ∆ιοίκησης Έργου (ΟΕΕ) του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών, αναφέρει ότι το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας ο αρµόδιος φορέας για την εκπόνηση Κλαδικών Λογιστικών Σχεδίων (ΚΛΣ) σύµφωνα µε το Ν 1819/88 «Σύσταση οργάνων εφαρµογής της λογιστικής τυποποίησης και άλλες διατάξεις», κατάρτισε: p το Κλαδικό Λογιστικό Σχέδιο των Νοµικών Προσώπων ∆ηµοσίου ∆ικαίου (Π∆ 205/1998) του οπίου η εφαρµογή είναι υποχρεωτική από το 2001. p σε συνέχεια της έκδοσης του Π∆ 205/1998 το ΟΕΕ κατάρτισε το ΚΛΣ των Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης α΄ και β΄ βαθµού (Π∆ 315/1999) και p το ΚΛΣ των ∆ηµοσίων Μονάδων Υγείας (Π∆ 146/2003) καθώς η εκπόνησή των ΚΛΣ κρίθηκε αναγκαία λόγω της ιδιαιτερότητας της µορφής των παραπάνω φορέων. Υπογραµµίζει ότι η εφαρµογή της αναλυτικής λογιστικής µέσω του διπλογραφικού συστήµατος στα ΝΠ∆∆ έδωσε την δυνατότητα για απεικόνιση των πραγµατικών οικονοµικών στοιχείων τους και συνέβαλε στη διαφάνεια της διαχείρισης τους καθώς και στον έλεγχο των δηµοσίων δαπανών που ήταν ανεξέλεγκτες. Εποµένως κρίνουµε ότι στο έργο της επιτροπής, µε έργο τη µελέτη, επεξεργασία και διαµόρφωση προτάσεων αναφορικά µε την ανάπτυξη και εφαρµογή του ∆ιπλογραφικού Λογιστικού Συστήµατος και των ∆ιεθνών Προτύπων Χρηµατοοικονοµικής Πληροφόρησης (∆ΠΧΠ),, που συστήθηκε σύµφωνα µε την υπ΄αρ 33836/ΕΓ∆ΕΚΟ 3131 απόφαση των Υπουργών Οικονοµίας και Οικονοµικών και Εσωτερικών, σηµαντική και αποτελεσµατική θα είναι η συµβολή του Οικονοµικού Επιµελητηρίου στη µελέτη, επεξεργασία και διαµόρφωση προτάσεων ως καθ΄ύλη αρµόδιος φορέας.

ογιστικό

ύστηµα

να ανταποκριθεί στον θεσµικό του ρόλο που είναι ο «Οικονοµικός σύµβουλος της πολιτείας». Ο Πρόεδρος του Ο.Ε.Ε. κ. Πελοπίδας Καλλίρης, πληροφορούµενος την πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Οικονοµίας & Οικονοµικών κ. Γεώργιο Παπακωνσταντίνου, σύµφωνα µε την οποία, συστήθηκε Επιτροπή µε αντικείµενο την καταγραφή της τρέχουσας δηµοσιονοµικής κατάστασης, την αξιολόγηση των προβληµάτων και την εισήγηση προτάσεων για βελτίωση της απεικόνισης των δηµοσιονοµικών στοιχείων της χώρας, χωρίς να έχει προβλεφθεί η συµµετοχή του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας(ΟΕΕ), του θεσµοθετηµένου Οικονοµικού Συµβούλου της Πολιτείας, απέστειλε επιστολή διατυπώνοντας την έντονη δυσαρέσκεια των οικονοµολόγων. «Στην Επιτροπή», αναφέρει στην επιστολή του ο Πρόεδρος του Οικονοµικού Επιµελητηρίου, «συµµετέχουν εκπρόσωποι της Τράπεζας Ελλάδος, του Επιστηµονικού Συµβουλίου της Ελληνικής ΄Ενωσης Τραπεζών, του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, του Ιδρύµατος Οικονοµικών και Βιοµηχανικών Ερευνών (Ι.Ο.Β.Ε.), του Κέντρου Προγραµµατισµού και Οικονοµικών Ερευνών (ΚΕ.Π.Ε.), χωρίς να έχει προβλεφθεί η συµµετοχή του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας(ΟΕΕ), του θεσµοθετηµένου Οικονοµικού Συµβούλου της Πολιτείας. Η συµβολή του ΟΕΕ µε την εκπροσώπησή του από πρόσωπο εγνωσµένης επιστηµονικής γνώσης θα διασφαλίσει τη διαφάνεια της διαδικασίας καταγραφής των οικονοµικών δεδοµένων όπως έχουν διαµορφωθεί

Το Οικονοµικό Επιµελητήριο «Οικονοµικός σύµβουλος της πολιτείας» Το Οικονοµικό Επιµελητήριο είναι διατεθειµένο να συµµετάσχει και να συµβάλλει µε όλες του τις δυνάµεις στη διαµόρφωση της οικονοµικής ζωής της χώρας µας. Θεωρεί ότι , µε την πολύχρονη παρουσία του και την εµπειρία των χιλιάδων µελών που δραστηριοποιούνται σε όλο το φάσµα της οικονοµικής δραστηριότητας της ελληνικής επικράτειας, επάξια µπορεί ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 22

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

µέχρι τις 5/10/2009 και µε τις απόψεις -προτάσεις του θα συνεισφέρει σηµαντικά και ουσιαστικά στη δηµιουργία ενός σύγχρονου και αποτελεσµατικού συστήµατος απεικόνισης και δηµοσιονοµικών στοιχείων. Η κρισιµότητα και το βάθος των δηµοσιονοµικών προβληµάτων της χώρας µας σήµερα, απαιτούν λύσεις µε τοµές-δράσεις στο φορολογικό µας σύστηµα, ώστε αυτό να καταστεί εργαλείο ανάπτυξης και κοινωνικής

δικαιοσύνης. Οι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν από το Υπουργείο σας πρέπει να στοχεύουν στην προαγωγή σχέσεων αµοιβαίας εµπιστοσύνης και αξιοπιστίας της φορολογικής αρχής µε τους φορολογουµένους.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ (ΟΕΕ) ΣΤΟ ΣΧΕ∆ΙΟ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗΣ ΤΟΥ ΕΣΠΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΩΝ ΠΟΥ ∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΩΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ.

Κύριε Υπουργέ,

Σε σύσκεψη των συλλογικών φορέων που πραγµατοποιήθηκε στο Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών, στο πλαίσιο της οριστικής διατύπωσης των όρων του προγράµµατος ΕΣΠΑ για την ενίσχυση επιστηµόνων που δραστηριοποιούνται ως ελεύθεροι επαγγελµατίες, το Οικονοµικό Επιµελητήριο διατύπωσε και υπέβαλε εγγράφως τις προτάσεις του που αφορούν στους Λογιστές, Φοροτεχνικούς και Οικονοµικούς Συµβούλους. -Για τους λογιστές εκτός της έναρξης επιτηδεύµατος να διαθέτουν άδεια άσκησης επαγγέλµατος λογιστή-φοροτεχνικού σε ισχύ.(Ν 2517/1997 και Ν3470/2006) -Για τους οικονοµολόγους –συµβούλους εκτός της έναρξης επιτηδεύµατος να διαθέτουν άδεια άσκησης οικονοµολογικού επαγγέλµατος (Π∆ 475/1991) -Κατά τη διαδικασία της αναβάθµισης των αδειών λογιστή φοροτεχνικού σύµφωνα µε τις διατάξεις του Ν3470/2006 έχει παρατηρηθεί στους ελεύθερους επαγγελµατίες λογιστές χαµηλός µέσος όρος ακαθαρίστων εσόδων και ως εκ τούτου ζήτησε τα όρια του µέσου όρου των ακαθαρίστων εσόδων για τους λογιστές στην Αττική να ανέλθουν στο ύψος των 20000e και στην Υπόλοιπη Επικράτεια στο ύψος των 15000e.

Πιστεύουµε ότι η µη συµµετοχή στην Επιτροπή του επιστηµονικού φορέα µας, αρµόδιου σε οικονοµικά θέµατα, ήταν παράλειψη και παρακαλούµε όπως επανεξετάσετε και συµπληρώσετε την Απόφασή σας µε εκπρόσωπο του ΟΕΕ.»

∆ΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑ∆ΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΩΝ Α∆ΕΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΟΛΕΓΙΩΝ Την έντονή του εκφράζει το Οικονοµικό Επιµελητήριο της Ελλάδας αναφορικά µε την αδειοδότηση των κολεγίων που παρέχουν πανεπιστηµιακή διδασκαλία. Στην πραγµατικότητα παραβιάζεται το άρθρο 16 του Συντάγµατος που προβλέπει ότι τα ΑΕΙ πρέπει υποχρεωτικά να έχουν τη µορφή Νοµικού Προσώπου ∆ηµοσίου ∆ικαίου. Τα κριτήρια που θέτει ο νόµος για τη χορήγηση αδειών λειτουργίας σε κολέγια είναι ανεπαρκής χωρίς κανένα κρατικό έλεγχο στη λειτουργία τους µε το πρόσχηµα της δικαιόχρησης. Η ευρωπαϊκή οδηγία 36/05 και οι αποφάσεις του ∆ικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (∆ΕΚ) δεν εµποδίζουν το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας να ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο στα κολέγια, θεσπίζοντας κανόνες και αρχές. Το αρµόδιο Υπουργείο πρέπει να επανεξετάσει το θέµα των κολεγίων, να ανακαλέσει τις χορηγηθείσες άδειες και να προσφύγει µε όλα τα ένδικα µέσα κατά της Αποφάσεων του Ευρωπαϊκού ∆ικαστηρίου γνωρίζοντας ότι εκδόθηκαν µε ελλιπέστατη, αν όχι ουσιαστικά ανύπαρκτη, νοµική υπεράσπιση των συµφερόντων του Ελληνικού ∆ηµοσίου και των Πανεπιστηµίων.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

πτυχιούχοι του τµήµατος Στατιστικής και Αναλογιστικών – Χρηµατοοικονοµικών Μαθηµατικών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Η Κεντρική ∆ιοίκηση του Οικονοµικού Επιµελητηρίου εξετάζοντας ,στη Ι/55/13-10-2009 συνεδρίασή της, το αίτηµα, εγγραφής ή µη στο Ο.Ε.Ε., των πτυχιούχων του τµήµατος Στατιστικής και Αναλογιστικών–Χρηµατοοικονοµικών Μαθηµατικών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου, έκρινε ότι σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 39 του Ν 3794/2009, στον κλάδο ΠΕ09 Οικονοµολόγων εντάσσονται και οι πτυχιούχοι του τµήµατος Στατιστικής και Αναλογιστικών - Χρηµατοοικονοµικών Μαθηµατικών του Πανεπιστηµίου Αιγαίου. Εποµένως οι πτυχιούχοι του παραπάνω τµήµατος εγγράφονται ως µέλη στο Οικονοµικό επιµελητήριο της Ελλάδας.

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 23

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

Κοστολόγηση Ξενοδοχείου Παν µέτρον άριστον και πάντων χρηµάτων µέτρον άνθρωπος. Πρωταγόρας 5ος αιώνας π.X. Για να κατανοήσουµε την κοστολόγηση του Ξενοδοχείου σαν οικονοµικής µονάδας, πρέπει να κατανοήσουµε πρώτα τη λογική και την χρησιµότητα της Κοστολόγησης σαν εργασίας και τον ρόλο τον οποίο παίζει στη λειτουργία της οικονοµίας της κοινωνίας, των επιπτώσεων που έχει στην εφαρµογή της αλλά κυρίως των επιπτώσεων τις οποίες δηµιουργεί από την µη εφαρµογή της. Υπάρχουν δύο κύρια συστήµατα για να προσδιορίζονται οι τιµές των αγαθών, είτε αυτά είναι προϊόντα παραγωγής, είτε είναι εµπορεύµατα, είτε είναι υπηρεσίες. Το πρώτο οικονοµικό σύστηµα προσδιορίζει τις τιµές βάση της προσφοράς και της ζήτησης. Όταν η προσφορά είναι µικρότερη από την ζήτηση τότε οι τιµές είναι ανεβασµένες. Αντίθετα όταν η προσφορά είναι µεγαλύτερη από την ζήτηση τότε οι τιµές είναι χαµηλωµένες. Ο κανόνας

κόστος των παραγοµένων προϊόντων, των εµπορευµάτων και των παρεχοµένων υπηρεσιών. Το κόστος αυτό προσδιορίζεται µε διάφορους µεθόδους η κυριότερη των οποίων θεωρείτε η µέθοδος του Προτύπου κόστους την οποία προτείνουµε να χρησιµοποιηθεί στα Ξενοδοχεία. Τα βασικά χαρακτηριστικά της µεθόδου αυτής είναι δύο. Πρώτον ότι λαµβάνει πάντα ως πρότυπο ένα ήδη πραγµατοποιηµένο κόστος π.χ το κόστος της προηγούµενης περιόδου (προηγούµενου έτους) και δεύτερον αν δεν υπάρχει τέτοιο κόστος, λαµβάνεται υπόψη το προϋπολογισµένο κόστος της κοστολογικής περιόδου το οποίο υπολογίσθηκε βάση µετρήσεων όλων των συντελεστών οι οποίοι το διαµορφώνουν. Αποτελεί βασική προθπόθεση θα βρείτε όλα εκείνα τα δεδοµένα τα οποία απαιτούνται για τον προσδιορισµό του προτύπου κόστους του Ξενοδοχείου.

αυτός προσφέρει µεγάλες ευκαιρίες σε όλους εκείνους οι οποίοι παράγουν ή προσφέρουν υπηρεσίες εποχιακές όπως τα Ξενοδοχεία µε µεγαλύτερες τιµές στη αιχµή την τουριστική και µικρότερες τιµές στις λοιπές περιόδους. Επίσης αυτό το σύστηµα το ακολουθούν κατά γράµµα και όλες οι εταιρείες οι οποίες µε τα προϊόντα τους και τις υπηρεσίες τους µονοπωλούν ή ολιγοπωλούν ένα συγκεκριµένο τµήµα της αγοράς. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις οι τιµές είναι συνήθως προς τα πάνω και δεν λοίπουν και οι περιπτώσεις κερδοσκοπίας ιδιαίτερα σε προϊόντα και υπηρεσίες µε ανελαστική ζήτηση, όπως είναι τα βασικά τρόφιµα, τα φάρµακα, το χρήµα από τις τράπεζες κοκ. Το δεύτερο οικονοµικό σύστηµα προσδιορίζει τις τιµές µε βάση το

Η λογική της πρότυπης κοστολόγησης είναι απλή και γενικώς αποδεκτή από όλους τους οικονοµολόγους οι οποίοι ασχολούνται µε την κοστολόγηση διότι δίνει άµεσα αποτελέσµατα, τα οποία είναι ασφαλή και αληθή. Εάν το κόστος λειτουργίας του Ξενοδοχείου προσδιορισθεί µε ακρίβεια αυτό θα έχει ως επακόλουθο, να προσδιορισθούν µε ακρίβεια και τα παραγόµενα προϊόντα στο Ξενοδοχείο όπως το κόστος του πρωϊνού, του γεύµατος και του δείπνου, το κόστος των παρεχοµένων υπηρεσιών δηλαδή το κόστος της διανυκτέρευσης του ατόµου και το κόστος των πωληθέντων προϊόντων και εµπορευµάτων στα τµήµατα πωλήσεων. Με την λογική ότι σε κάθε περίπτωση υπάρχουν τα αντίστοιχα ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 24

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

Έσοδα, αφού εντοπίσουµε τα αντίστοιχα κόστη προφανώς έχουµε από πρώτο χέρι και τα αντίστοιχα αποτελέσµατα. Βασικό χαρακτηριστικό του βιβλίου και του προγράµµατος είναι η απλότητα και ο εύκολος τρόπος µε τον οποίο προσδιορίζεται το κόστος και το αποτέλεσµα του Ξενοδοχείου στη δοσµένη περίοδο. Το άρθρο αυτό αφιερώνεται σε όλους εκείνους Επιχειρηµατίες Ξενοδόχους , στους ∆ιευθυντές και τα Στελέχη των ξενοδοχειακών µονάδων οι οποίοι επιθυµούν να γνωρίζουν το κόστος των προϊόντων της επιχείρησης στην οποία εργάζονται προκειµένου να αποφεύγονται τα επιχειρηµατικά λάθη τα οποία συνήθως προκύπτουν από την άγνοια του κόστους, το οποίο θα βοηθήσει στον σωστό υπολογισµό των τιµών των προϊόντων και των υπηρεσιών. Τα τυφλά συστήµατα και η άγνοια της πραγµατικότητας συνήθως οδηγούν σε πρώτη φάση µία επιχείρηση στη αποτυχία και σε δεύτερη φάση στη ζηµία. Ελπίζω ότι το άρθρο αυτό θα συµβάλει στην καλλίτερη λειτουργία των Ξενοδοχειακών µονάδων και εύχοµαι σε όλους καλλίτερα αποτελέσµατα Σήµερα κάτω από τις οικονοµικές συνθήκες συνθήκες τις οποίες δηµιούργησε η αποκαλούµενη “Νέα οικονοµική κρίση” η “απάντηση στην κρίση είναι η κοστολόγηση”.

Γενικές Αρχές Κοστολόγησης Ξενοδοχείου 1. Εισαγωγή Η Εργασία αυτή απευθύνεται στα Οικονοµικά Στελέχη των Ξενοδοχείων, στα Στελέχη των Κρατήσεων και φυσικά στους επιχειρηµατίες Ξενοδόχους. Με δεδοµένο, ότι τα Αποτελέσµατα της επιχείρησης αποτελούν την βάση της περαιτέρω οικονοµικής δραστηριότητας του Ξενοδοχείου, απαιτείται στις σηµερινές συνθήκες ανταγωνισµού ο επιχειρηµατίας Ξενοδόχος να έχει πλήρη γνώση του κοστολογίου των Υπηρεσιών και των προϊόντων τα οποία προσφέρει στα Πρακτορεία και στους Πελάτες Ιδιώτες. Πολλοί επιχειρηµατίες Ξενοδόχοι αγνοούν τις µεθόδους υπολογισµού του κόστους των Υπηρεσιών και των Προϊόντων, και δεν διαθέτουν το κατάλληλο ειδικευµένο προσωπικό, δεν διαθέτουν την κατάλληλη λογιστική οργάνωση και δεν εργάζονται χρησιµοποιώντας Νέες Τεχνολογίες σε αντίθεση µε τα τις Τουριστικές επιχειρήσεις του εξωτερικού οι οποίες κάθε χρόνο δηλώνουν πανέτοιµες στην αντιµετώπιση των Ξενοδόχων κατά την υπογραφή των συµβολαίων της νέας περιόδου. Αυτό ακριβώς το πρόβληµα έρχεται να λύσει, µέσα στο µέτρο του δυνατού, η µέθοδος υπολογισµού του Προτύπου κόστους των παρεχοµένων από το Ξενοδοχείο Υπηρεσιών και Προϊόντων. Με την χρήση της µεθόδου του Προτύπου κόστους επιτυγχάνουµε να προσδιορίσουµε µε ακρίβεια το Κόστος των παρεχοµένων Υπηρεσιών το κόστος Παραγωγής των προϊόντων σίτισης (πρωινό, γεύµα δείπνο) και το Κόστος των Πωληθέντων προϊόντων και εµπορευµάτων από τα Τµήµατα του Ξενοδοχείου. επίσης, µε την χρήση της µεθόδου του Προτύπου κόστους επιτυγχάνουµε να προσδιορίσουµε µε ακρίβεια το Ενσωµατωµένο κόστος και βεβαίως το µη Ενσωµατωµένο κόστος που αποτελεί Ζηµιά για την Επιχείρηση. Με την χρήση της µεθόδου του προτύπου κόστους επιτυγχάνουµε να προσδιορίσουµε µε ακρίβεια το Άµεσο και το Έµµεσο Κόστος των Υπηρεσιών των παραγοµένων προϊόντων σίτισης και των πωληθέντων προϊόντων και εµπορευµάτων στα Τµήµατα του Ξενοδοχείου. Τέλος, αφού βρούµε το κόστος κάθε προϊόντος, µπορούµε άνετα πλέον να καθορίσουµε το σύνολο της Τιµολογιακής Πολιτικής του Ξενοδοχείου προς τα Πρακτορεία και προς τους Πελάτες Ιδιώτες για κάθε προσφερόµενη Υπηρεσία, για κάθε προϊόν σίτισης, και για κάθε προϊόν των Τµηµάτων του Ξενοδοχείου ή για κάθε Οµάδα προϊόντων(πακέτο). Η αποκάλυψη του πραγµατικού κόστους του κάθε προϊόντος θα µας οδηγήσει σε σίγουρες επιχειρηµατικές αποφάσεις που έχουν σχέση µε την προσφορά ή την κατάργηση ενός προϊόντος ή την υποκατάσταση του προϊόντος µε άλλα οµοειδή προϊόντα. Σχετικά µε την παραγωγή των επισιτιστικών ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

προϊόντων και των πωλουµένων από τα Τµήµατα του Ξενοδοχείου προϊόντων, είναι απαραίτητος ο έλεγχος των πρώτων και βοηθητικών Υλών, ο έλεγχος των Προµηθευτών, ακριβής καθορισµός των Τεχνικών Προδιαγραφών των προϊόντων, ο ακριβής καθορισµός των Τιµών και των Εκπτώσεων των προϊόντων, και άλλα. 2 ∆ιαπίστωση αναγκών Είναι διαπιστωµένες οι ανάγκες του Ξενοδοχείου στον προσδιορισµό του κόστους των παρεχοµένων Υπηρεσιών και των προϊόντων σίτισης προς τα Πρακτορεία και προς τους Πελάτες Ιδιώτες. Η ανάγκη αυτή γίνεται εντονότερη τις ηµέρες που υπογράφονται τα συµβόλαια µε τα πρακτορεία. Ο Ξενοδόχος οφείλει να γνωρίζει τα κόστη πριν υπογράψει τα συµβόλαια για να αποφύγει τα επιχειρηµατικά λάθη. 2.1 Αναλυτικά τα ζητούµενα κόστη για τον προσδιορισµό του κόστους των παρεχοµένων Υπηρεσιών και των παροχών σίτισης ορίζονται ως κάτωθι: α. Προσδιορισµός του Κόστους της διανυκτέρευσης ατόµου β. Προσδιορισµός του Κόστους του πρωϊνού γ. Προσδιορισµός του Κόστους του γεύµατος δ. Προσδιορισµός του Κόστους του δείπνου 2.2 Αναλυτικά το κόστος των πωληθέντων Ειδών προσδιορίζεται από το σύστηµα τήρησης των κατάλληλων λογαριασµών στην Γενική Λογιστική και των αναγκαίων µερίδων της Αποθήκης των Τµηµάτων του Ξενοδοχείου. 3 Το σύστηµα πληροφοριών του επιχειρηµατία Είναι διαπιστωµένο ότι το σύνολο σχεδόν των Ξενοδόχων δεν έχει την αναµενόµενη πληροφόρηση από το σύστηµα πληροφορικής µε το οποίο εργάζεται το Ξενοδοχείο. Είναι επίσης γνωστό ότι τα υπάρχοντα συστήµατα πληροφορικής στα ξενοδοχεία ασχολούνται κυρίως µε την διεκπεραίωση των κρατήσεων, των αφίξεων, την έκδοση των τιµολογίων και την εκτύπωση του Βιβλίου πόρτας, παρά µε το διεθνώς αποκαλούµενο Business και δεν διαθέτουν ολοκληρωµένο σύστηµα πληροφοριών προς την διοίκηση σύµφωνα µε το οποίο ο επιχειρηµατίας και τα στελέχη του Ξενοδοχείου θα καταστρώσουν ένα ευέλικτο και χωρίς επιχειρηµατικά λάθη Business plan για την επόµενη περίοδο λειτουργίας του ξενοδοχείου. Μέσα στα πλαίσια της λειτουργίας και της υλοποίησης του νέου αυτού επιχειρηµατικού σχεδίου είναι και η ορθή αντιµετώπιση της τιµολογιακής πολιτικής της επιχειρήσεως έναντι των αντισυµβαλλόµενων Πρακτορείων και έναντι των Τελικών πελατών. Η πολιτική αυτή πρέπει να στηρίζεται και να επαληθεύεται µε αριθµούς και όχι µε καλοπροαίρετες επιχειρηµατικές αποφάσεις και αστήρικτες προβλέψεις. Έχει έρθει η εποχή κατά την οποία κάθε Ξενοδόχος πρέπει να υιοθετήσει χάριν της ορθής λειτουργίας της επιχειρήσεως του, µεθόδους, οι οποίες κάθε στιγµή θα του δίνουν τα Έσοδα, το Κόστος και το Αποτέλεσµα της επιχειρήσεως, θα διορθώνονται τα τυχόν λάθη κατά την εξέλιξη της τρέχουσας χρήσεως και θα γίνεται η σωστή προετοιµασία των δεδοµένων στοιχείων για την επόµενη χρήση(συµβόλαια πρακτορείων, τιµοκατάλογοι πελατών ιδιωτών, τιµοκατάλογοι τµηµάτων ξενοδοχείου). Ο αντικειµενικός σκοπός είναι η επιχείρηση του Ξενοδοχείου να είναι και βιώσιµη και κερδοφόρα. Αυτές τις πληροφορίες µόνο ένα ολοκληρωµένο σύστηµα πληροφοριών µπορεί να του τις δώσει, το οποίο όµως ως κύριο συστατικό στοιχείο θα έχει τον προσδιορισµό του Προτύπου κόστους λειτουργίας της επιχειρήσεως. Η µελέτη αυτή έχει σαν αντικειµενικό σκοπό να εισάγει στους επιχειρηµατίες Ξενοδόχους και στα στελέχη της επιχειρήσεως την ιδέα και την χρησιµότητα της Κοστολόγησης των δεδοµένων του Ξενοδοχείου και να τους βοηθήσει στην υλοποίηση ενός επιχειρηµατικού σχεδίου το οποίο θα τους βοηθήσει στην κατάρτιση του σχεδίου αυτού το οποίο θα λαµβάνει υπόψη τα κοστολογικά δεδοµένα της επιχείρησης.

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 25

OIKONOMIKA XPONIKA

4 Η Πρότυπη κοστολόγηση Η έννοια της Πρότυπης Κοστολόγηση καθορίζεται µε σαφήνεια και ακρίβεια στο κεφάλαιο 6.2 στο Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο ή όπως αλλιώς Ενιαίο Λογιστικό Σχέδιο, που συντάχθηκε από τα Υπουργεία Εθνικής Οικονοµίας, Οικονοµικών και Εµπορίου και δηµοσιεύθηκε µε το Π.∆ 1123/1980, όπως τροποποιήθηκε και συµπληρώθηκε µε τα Π.∆ 502/1984 και 186/1986. Η πρότυπη κοστολόγηση έχει ως πρώτο αντικειµενικό σκοπό τον προσδιορισµό του Κόστους από πρότυπα µεγέθη τα οποία έχουν επιλεγεί µετά από µελέτη όλων των δεδοµένων τα οποία διαµορφώνουν το κόστος λειτουργίας του Ξενοδοχείου και τα οποία προκύπτουν από µετρήσεις µε πραγµατικά δεδοµένα. 4.1 Η φύση και οι σκοποί τους οποίους εξυπηρετεί το πρότυπο κόστος Το πρότυπο κόστος είναι ένα προσεκτικά προκαθορισµένο κόστος, το οποίο είναι δυνατό να πραγµατοποιείται στην πράξη. Το πρότυπο κόστος, παρά το γεγονός ότι προσδιορίζεται πριν πραγµατοποιηθεί, διαφέρει από τις άλλες µορφές προκαθορισµένου κόστους στα εξής δύο βασικά σηµεία : α. Τα στοιχεία που το αποτελούν υπολογίζεται ύστερα από πειραµατική επαλήθευση των ποσοτήτων που απαιτούνται για την παραγωγή µιας µονάδας του προϊόντος ή της υπηρεσίας ή του έργου. β. Το σταθερό µέρος του ολικού κατά µονάδα πρότυπου κόστους υπολογίζεται µε βάση τον πρότυπο βαθµό απασχολήσεως, ο οποίος θεωρείται αµετάβλητος για όλη την προϋπολογιστική περίοδο και µετράται σε ώρες άµεσης εργασίας, µονάδες παραγωγής ή άλλες κατάλληλες µονάδες έργου. Το πρότυπο κόστος είναι για τη διοίκηση κάθε οικονοµικής µονάδας ένα αποτελεσµατικό µέσο ελέγχου του κόστους των διάφορων λειτουργιών της, καθώς και των ενδιάµεσων και τελικών φορέων κόστους. Ο έλεγχος γίνεται µε τη σύγκριση του πραγµατικού µε το πρότυπο κόστος, τον προσδιορισµό των αποκλίσεων, την ανάλυσή τους και τη λήψη µέτρων για την εξουδετέρωση των αιτίων που προκαλούν τις αρνητικές διαφορές. Το πρότυπο κόστος, ως κόστος ρεαλιστικά πραγµατοποιήσιµο και όχι ιδεατό, αποτελεί το κυριότερο σταθερό στοιχείο για τον έλεγχο της κοστολογικής διαχειρίσεως. Οι διαφορές του πραγµατικού από το πρότυπο κόστος αποτελούν απόδειξη του βαθµού υστερήσεως, επιτεύξεως ή υπερκάλυψης του κοστολογικού στόχου, που κάθε φορά θέτει το σύστηµα της πρότυπης κοστολογήσεως. 4.2 Η διαδικασία προσδιορισµού του προτύπου κόστους Το πρότυπο κόστος βασίζεται κυρίως σε στοιχεία του παρελθόντος, επειδή ο προσδιορισµός του γίνεται πριν πραγµατοποιηθεί. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ένα καλό οργανωµένο αρχείο, που καλύπτει µία σηµαντική χρονική περίοδο, εξασφαλίζει αξιόλογη βάση στην προσπάθεια καταρτίσεως του πρότυπου κόστους. Τα δεδοµένα του παρελθόντος ερευνούνται προσεκτικά, έτσι ώστε να απαλλάσσονται από οποιοδήποτε ανώµαλο ή τυχαίο στοιχείο. Εξετάζονται προσεκτικά οι συνθήκες λειτουργίας των διάφορων τµηµάτων της οικονοµικής µονάδας. όπως π.χ. η κατάσταση του εξοπλισµού, των µέσων µεταφορών και διακινήσεων των Πελατών, ο βαθµός αυτοµατοποιήσεως ορισµένων παραγωγικών διαδικασιών κλπ, και καταβάλλεται προσπάθεια για τον ακριβή προσδιορισµό των µεταβολών που πρόκειται να γίνουν κατά την προϋπολογιστική περίοδο για την οποία θα ισχύει το πρότυπο κόστος. Σκοπός της έρευνας αυτής είναι η επίτευξη της µεγαλύτερης δυνατής προσεγγίσεως στις συγκεκριµένες συνθήκες που θα υπάρξουν κατά τη διάρκεια ισχύος του πρότυπου κόστους. Σε δεύτερη φάση, που ακολουθεί αµέσως, γίνονται σχετικές µετρήσεις και επαληθεύσεις των ποσοτικών αποδόσεων της άµεσης εργασίας, των άµεσων υλικών και των λοιπών ποσοτικών στοιχείων, τα οποία συµµετέχουν στη διαµόρφωση

EΛEYΘEPO BHMA

του πρότυπου κόστους. Τα αποτελέσµατα των µετρήσεων προσαρµόζονται στις συνθήκες που προβλέπεται ότι θα υπάρχουν κατά την διάρκεια της προϋπολογιστικής περιόδου, στην περίπτωση που θα είναι διάφορες από εκείνες που υπάρχουν κατά το χρόνο των µετρήσεων. Έτσι, οριστικοποιούνται τα ποσοτικά πρότυπα. Σε Τρίτη φάση γίνεται η αποτίµηση των ποσοτικών προτύπων σε πρότυπες τιµές, οι οποίες προσδιορίζονται µετά από σχετική έρευνα της αγοράς. Σε τέταρτη και τελευταία φάση γίνεται η κατάρτιση των ελαστικών προϋπολογισµών των έµµεσων εξόδων κατά λειτουργική µονάδα και ο προσδιορισµός του συντελεστή επιβαρύνσεως, καθώς και η ανάλυση του συντελεστή αυτού σε σταθερό και µεταβλητό τµήµα. Πρόταση: Τα στοιχεία πάνω στα οποία µπορούµε να βασισθούµε για τον υπολογισµό των ∆απανών οι οποίες θα προσδιορίσουν το Πρότυπο κόστος και οι Τιµές των Πρώτων και Βοηθητικών µε τις οποίες θα γίνουν οι υπολογισµοί, προτείνουµε να είναι εκείνες που έκλεισε η προηγούµενη χρήση και που ήδη έχουν εγγραφεί στο Βιβλίο Ισολογισµού και Απογραφών. Οι ∆απάνες και οι τιµές της προηγούµενης χρήσης είναι δυνατόν να τροποποιηθούν κάνοντας σχετικές προβλέψεις, προκειµένου να χρησιµοποιηθούν στην Πρότυπη Κοστολόγηση, είναι όµως λογικό και να παραµείνουν ως έχουν. 4.3 Τα στοιχεία του προτύπου κόστους Θεµελιώδης αρχή στην οποία στηρίζεται το σύστηµα της πρότυπης κοστολογήσης είναι η αρχή των εξαιρέσεων. Σύµφωνα µε την αρχή αυτή, από το µεγάλο αριθµό των κατά είδος στοιχείων του κόστους αποµονώνονται τα βασικότερα που καλύπτουν το µεγαλύτερο µέρος του πρότυπου κόστους. Τα στοιχεία αυτά παρακολουθούνται ξεχωριστά, ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία του κόστους ενώνονται σε ένα ενιαίο σύνολο και παρακολουθούνται συνολικά σαν ένα στοιχείο. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται αποτελεσµατικότερος έλεγχος του συνολικού κόστους µε τη µικρότερη δυνατή προσπάθεια. Με κριτήριο την αρχή των εξαιρέσεων, τα στοιχεία του πρότυπου κόστους περιορίζονται στις εξής τρεις κατηγορίες : s Άµεση εργασία s Γενικά Έξοδα s Άµεσα υλικά Η άµεση εργασία περιλαµβάνει µόνο το κόστος του προσωπικού που απασχολείται άµεσα στην παραγωγή του συγκεκριµένου προϊόντος, υπολογίζεται εύκολα και βαρύνει το κόστος του τελικού φορέα χωρίς µερισµό. Τα Γενικά Έξοδα περιλαµβάνουν όλα τα λοιπά στοιχεία κόστους. Στα Γενικά Έξοδα ενσωµατώνονται π.χ. η έµµεση εργασία, οι αµοιβές τρίτων, οι παροχές τρίτων, οι φόροι και τα τέλη, τα διάφορα έξοδα, οι αποσβέσεις των εγκαταστάσεων κλπ. Τα άµεσα υλικά ενσωµατώνονται άµεσα στο προϊόν που παράγεται, µετριούνται µε ακρίβεια κατά την ανάλωσή τους και αναγνωρίζονται εύκολα στον τελικό φορέα κόστους. Πρόταση: Απαιτείται σχετική εµπειρία για να προσδιορισθούν επακριβώς όλες εκείνες οι ∆απάνες στο Έµµεσο Κόστος. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ορθή τήρηση του ΕΓΛΣ το οποίο στην περίπτωση εφαρµογής εκ µέρους της επιχειρήσεως της Πρότυπης Κοστολόγησης, το λογιστήριο επιβάλλεται να τηρεί τους κατάλληλους κατά περίπτωση τριτοβάθµιους ή τεταρτοβάθµιους λογαριασµούς από τους οποίους η Πρότυπη Κοστολόγηση θα αντλεί τα στοιχεία που χρειάζεται.

Μητσοτάκης Εµµανουήλ Αναλυτής Συστηµάτων Πληροφορικής-Κοστολόγος

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 26

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

ΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΤΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗ ΦΩΤΗΣ Μ. ΣΠΑΘΟΠΟΥΛΟΣ * ∆ικηγόρος Α.Π. και ∆ρ. Οικονοµικών του Πανεπιστηµίου της Σορβόννης (Paris I). ∆ιετέλεσε νοµικός σύµβουλος στην Μόνιµη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στις Βρυξέλλες και εθνικός εκπρόσωπος στην Συµβουλευτική Επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς.

I. Η οδηγία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου 2006/123/ΕΚ για τις υπηρεσίες στην εσωτερική αγορά υιοθετήθηκε στις 11 ∆εκεµβρίου 2006 και δηµοσιεύθηκε στις 27.12.2006 (ΕΕ, αρ. L 376). Σύµφωνα µε το χρονοδιάγραµµά της πρέπει να έχει ενσωµατωθεί στις εθνικές νοµοθεσίες και να λειτουργεί σε όλες τις πτυχές της ως την 28η ∆εκεµβρίου 2009. Η οδηγία των υπηρεσιών είναι ίσως η σηµαντικότερη οδηγία εσωτερικής αγοράς των τελευταίων ετών και εντάσσεται στην στρατηγική της Λισσαβώνας (1). Υπήρξε συνειδητή επιλογή των συντακτών της να έχει χαρακτήρα συνολικό και οριζόντιο, δηλ. να έχει ως πεδίο εφαρµογής της όλες τις υπηρεσίες, όπως ορίζονται από την Συνθήκη (άρθρα 49 επ.) και όπως οι σχετικές διατάξεις έχουν ερµηνευθεί από πλούσια νοµολογία του ∆ικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (∆ΕΚ) των τελευταίων τριάντα πέντε ετών. Εξαιρούνται βέβαια σηµαντικές κατηγορίες που απετέλεσαν αντικείµενο πολιτικής διαπραγµάτευσης. Η έννοια λοιπόν της υπηρεσίας σύµφωνα µε την Συνθήκη περιλαµβάνει κάθε µη µισθωτή δραστηριότητα (2) (είτε ο φορέας της είναι φυσικό πρόσωπο, αυτοαπασχολούµενος, είτε νοµικό, δηλ. εταιρεία),η οποία παρέχεται επ’ αµοιβή, σύµφωνα µε το άρθρο 50 της Συνθήκης (3) . II. Στην οικονοµική επιστήµη, οι υπηρεσίες αποτελούν τον λεγόµενο «τριτογενή τοµέα» και περιλαµβάνουν ένα µεγάλο αριθµό δραστηριοτήτων, συχνά άσχετων µεταξύ τους. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι κατάταξης των υπηρεσιών σε κατηγορίες, περιγραφικοί, λειτουργικοί κ.λ.π., (π.χ. υπηρεσίες ενδιάµεσες και τελικές), ανάλογα µε το σκοπό που επιδιώκεται και τις ανάγκες της ανάλυσης. Μεταξύ των κατηγοριών αυτών είναι οι λεγόµενες «επαγγελµατικές υπηρεσίες» (professional services). Οι παρέχοντες αυτές τις υπηρεσίες ελεύθεροι επαγγελµατίες πρέπει να έχουν ειδική εκπαίδευση, θεωρητική ή θετική. Τα επαγγέλµατα αυτά χαρακτηρίζονται κατά κανόνα από υψηλό επίπεδο ρύθµισης. Οι υπηρεσίες των λογιστών φοροτεχνικών υπάγονται σ’ αυτήν την κατηγορία. III. Οι επαγγελµατικές υπηρεσίες, οι επιχειρήσεις που τις προσφέρουν καθώς και οι φορείς που τις εποπτεύουν (επαγγελµατικές οργανώσεις, επιµελητήρια) υπόκεινται σε διάφορες διατάξεις του κοινοτικού δικαίου, ιδίως εκείνες για την εσωτερική αγορά (ελεύθερη κυκλοφορία) και τον ανταγωνισµό. Όσον αφορά στην πτυχή «ανταγωνισµός» δεν θα ασχοληθούµε περαιτέρω στα πλαίσια του παρόντος άρθρου (4). Όσον αφορά στην εσωτερική αγορά εφαρµόζονται στις επαγγελµατικές υπηρεσίες ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Ο∆ΗΓΙΕΣ ΤΩΝ

τόσο οι θεµελιώδεις ελευθερίες εγκαταστάσεως (άρθρο 43 επ) και ελεύθερης παροχής υπηρεσιών (άρθρο 49 επ.), όπως ερµηνεύθηκαν από την νοµολογία του ∆ΕΚ όσο και το παράγωγο δίκαιο (βασικά οδηγίες). ∆εν υπάρχουν ειδικές οδηγίες για τους λογιστές φοροτεχνικούς: εφαρµόζονται οι γενικότερες διατάξεις (η οδηγία 2006/43/ΕΚ της 17.5.2006, για τον υποχρεωτικό έλεγχο των ετήσιων και των ενοποιηµένων λογαριασµών, που µεταφέρθηκε στο Ελληνικό δίκαιο µε τον Ν. 3693/2008 και αναφέρεται στα προσόντα των ορκωτών ελεγκτών, συνδέεται περισσότερο µε το δίκαιο των εταιρειών και το λογιστικό δίκαιο) . IV. Σε ό,τι αφορά στις εξελίξεις του κοινοτικού δικαίου που επηρεάζουν το επάγγελµα του λογιστή φοροτεχνικού, θα αναφερθούµε σε δύο βασικές πρόσφατες κοινοτικές οδηγίες: την οδηγία για την αµοιβαία αναγνώριση των προσόντων (2005/36/ΕΚ της 7.9.2005, ΕΕ αρ. L 255) και την οδηγία των υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά, στην οποία αναφερθήκαµε ήδη. Καµία από τις οδηγίες αυτές δεν αναφέρεται ειδικά στο επάγγελµα του λογιστή φοροτεχνικού, θέτουν όµως κανόνες και διαδικασίες γενικού χαρακτήρα που εφαρµόζονται και σ’ αυτό. V. Η οδηγία 2005/36/ΕΚ είναι µία πολύ σηµαντική όσο και περίπλοκη νοµική πράξη. Αντικαθιστά, σε ένα ενιαίο κείµενο, το κοινοτικό κεκτηµένο στο τοµέα της αµοιβαίας αναγνώρισης διπλωµάτων, πιστοποιητικών και άλλων τίτλων. Το κεκτηµένο αυτό οικοδοµήθηκε σταδιακά από τα µέσα της δεκαετίας ’70 και περιλαµβάνει: - Τις δύο οδηγίες για τα γενικά συστήµατα αναγνώρισης (89/48/ΕΚ και 92/51/ΕΚ). - Τις επτά κλαδικές οδηγίες (έξι για υγειονοµικά επαγγέλµατα και µία για τους αρχιτέκτονες). - Τις δραστηριότητες που εκάλυπτε η οδηγία 1999/42/ΕΚ και για τις οποίες προβλεπόταν καθεστώς αυτόµατης αναγνώρισης επαγγελµατικής εµπειρίας. ∆εν αποτελεί όµως απλή κωδικοποίηση των προηγουµένων. Περιέχει και νέες ρυθµίσεις και νέες διαδικασίες, ιδίως νέο τίτλο για την διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών. Η οδηγία των προσόντων καλύπτει κάθε υπήκοο κράτους µέλους της Ε.Ε., περιλαµβανοµένων των µελών των ελευθέρων επαγγελµάτων, που επιθυµεί να ασκήσει ένα νοµοθετικά κατοχυρωµένο επάγγελµα σε ένα κράτος µέλος διαφορετικό από εκείνο στο οποίο απέκτησε τα επαγγελµατικά του προσόντα (5) είτε ως ανεξάρτητος επαγγελµατίας είτε µε σχέση µισθωτής εργασίας (άρθρο 2 παρ. 1). Η οδηγία 2005/36/ΕΚ έχει προθεσµία µεταφοράς της στις εθνικές νοµοθεσίες ως τις Οκτωβρίου 2007. Αυτό δεν έγινε στην περίπτωση της Ελλάδος, ως σήµερα (το ∆ΕΚ την καταδίκασε ήδη, στις 2.7.2009, για την παράβαση αυτή – υπόθεση C – 465/08)και επίκειται συνέχεια,µε απειλή διπλού προστίµου. Η καθυστέρηση της ενσωµάτωσης της οδηγίας οφείλεται στις δυσκολίες εφαρµογής του άρθρου 50 παρ. 3 µε το οποίο ρυθµίζεται

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 27

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΜΕΤΑ ΤΙΣ ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ Π Ρ Ο Σ Ο Ν Τ Ω Ν ΚΑΙ ΤΩΝ Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ω Ν το θέµα των διπλωµάτων που αποκτώνται µε το σύστηµα της δικαιόχρησης (FRANCHISING). Πρόκειται για το γνωστό πρόβληµα των «κολλεγίων»που συνεργάζονται µε ξένα πανεπιστήµια, στο οποίο δεν µπορούµε να επεκταθούµε εδώ. Είναι όµως προφανές ότι η λύση που θα δοθεί στην αναγνώριση των διπλωµάτων αυτών θα επηρεάσει και την πρόσβαση στο επάγγελµα των λογιστών φοροτεχνικών. Σε κάθε περίπτωση η παρατεινόµενη µη ενσωµάτωση της οδηγίας δηµιουργεί προβλήµατα, ιδιαίτερα για τις νέες διατάξεις της που δεν έχουν εφαρµοσθεί ποτέ προηγουµένως και δεν έχουν δοκιµασθεί στη πράξη.

VII. Η αληθινή όµως καινοτοµία της νέας οδηγίας των προσόντων είναι οι διατάξεις της για τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών (τίτλος II, άρθρα 5-9). Πρόκειται για την περίπτωση όπου ένας επαγγελµατίας πάροχος υπηρεσιών, εγκατεστηµένος στο κράτος µέλος Α µετακινείται στο έδαφος του κράτους µέλους Β (κράτος µέλος υποδοχής), για να ασκήσει εκεί, προσωρινά και περιστασιακά, το επάγγελµα του π.χ. ένας λογιστής φοροτεχνικός εγκατεστηµένος στην Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας ή στο Βουκουρέστι επιθυµεί να παρέχει περιστασιακά σε πελάτες φοροτεχνικές ή λογιστικές υπηρεσίες, στις Σέρρες ή στην Καβάλα. Νοµικά έχει απολύτως αυτό το δικαίωµα, αφού η ελευθερία κυκλοφορίας υπηρεσιών της Συνθήκης,

VI. Και η νέα οδηγία των προσόντων χρησιµοποιεί την βασική νοµική έννοια του «νοµοθετικά κατοχυρωµένου επαγγέλµατος», όπως αποδίδεται στα Ελληνικά ο όρος “REGULATED PROFESSION” ή “PROFESSION REGLEMENTEE”. Το Οικονοµολογικό επάγγελµα (Π.∆. 475/91) και το επάγγελµα του λογιστή φοροτεχνικού (Ν. 2515/97, Π.∆. 340/98) υπάγεται προφανώς στην κατηγορία αυτή (βλ. και τον ορισµό στο άρθρο 3 στοιχείο ι της οδηγίας). Η νέα οδηγία, όσον αφορά στην αναγνώριση των επαγγελµατικών προσόντων ελευθέρων επαγγελµατιών που µετακινούνται σε άλλο κράτος µέλος προκειµένου να εγκατασταθούν εκεί µονίµως, επαναλαµβάνει σε µεγάλο βαθµό τις προηγούµενες διατάξεις των γενικών συστηµάτων, βελτιώνοντας τες και ενσωµατώνοντας τα πορίσµατα πρόσφατης νοµολογίας του ∆ΕΚ. Ενοποιεί τα δύο προηγούµενα γενικά συστήµατα και αντιµετωπίζει συνολικά και µε ενιαίο τρόπο το θέµα της αναγνώρισης και της αναπλήρωσης ελλείψεων (6). Θεσπίζονται πέντε επίπεδα προσόντων (άρθρο 13). Σηµειώνουµε ότι τα πέντε αυτά επίπεδα αντιστοιχούν χονδρικά στα τέσσερα επίπεδα προσόντων και τις τέσσερις κατηγορίες αδειών που προβλέπονται από τη νοµοθεσία για τους λογιστές φοροτεχνικούς. Η οδηγία (άρθρο 14 παρ. 3) επαναλαµβάνει τη διάταξη της οδηγίας 89/48 σύµφωνα µε την οποία για τα επαγγέλµατα «η άσκηση των οποίων απαιτεί µία επακριβή γνώση του εθνικού δικαίου και για τα οποία ένα βασικό και σταθερό στοιχείο της δραστηριότητας είναι η παροχή συµβουλών και / ή βοήθειας σχετικά µε το εθνικό δίκαιο», το κράτος µέλος υποδοχής αποφασίζει εκείνο αν τα ελλείποντα στοιχεία εκπαίδευσης θα καλυφθούν µε περίοδο προσαρµογής ή µε δοκιµασία επάρκειας. Το ∆ΕΚ, σε απόφασή του της 7.9.2006 (υπόθεση C – 149/05 Price) έκρινε πως ένα τέτοιο επάγγελµα είναι αυτών που ασχολούνται µε εκούσιες πωλήσεις επίπλων µε δηµοπρασία. Πρόκειται για παρέκκλιση από τον κανόνα σύµφωνα µε τον οποίο η επιλογή ανήκει στον ενδιαφερόµενο και όχι στο κράτος υποδοχής. .

αναβαθµισµένη µάλιστα µετά την ολοκλήρωση της εσωτερικής αγοράς το κατοχυρώνει. Το θέµα είναι µε ποιους όρους θα ασκηθεί και αν υπάρχει οικονοµικό αντικείµενο.(Υπάρχει και η αντίστροφη εκδοχή βέβαια, η παροχή λογιστικών υπηρεσιών από επιχειρήσεις εγκατεστηµένες στην Ελλάδα σε γειτονικές χώρες). Όπως διευκρινίζει η οδηγία (άρθρο 5 παρ. 2 εδ. 8’) «ο προσωρινός και περιστασιακός χαρακτήρας της παροχής εκτιµάται κατά περίπτωση, ιδίως σε συνάρτηση µε τη διάρκεια, την συχνότητα, την περιοδικότητα και το συνεχή χαρακτήρα της συγκεκριµένης παροχής (7). Η οδηγία ακολουθεί την γενική κατεύθυνση της πάγιας νοµολογίας του ∆ΕΚ, ότι δηλαδή το κράτος µέλος υποδοχής, σε περίπτωση διασυνοριακής παροχής υπηρεσιών, δεν µπορεί να επιβάλλει στον µετακινούµενο όλες τις προϋποθέσεις της εγκατάστασης. Θεσπίζει κατά συνέπεια ένα απλοποιηµένο σύστηµα, για διευκόλυνση των προσωρινά µετακινούµενων, που εφαρµόζεται οριζόντια, δηλ. σε όλες τις κατηγορίες νοµοθετικά κατοχυρωµένων επαγγελµάτων που καλύπτει η οδηγία, εποµένως και τους λογιστές φοροτεχνικούς. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 28

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

Εάν το επάγγελµα δεν είναι νοµοθετικά κατοχυρωµένο στην χώρα εγκατάστασης, ο ενδιαφερόµενος πρέπει να το έχει ασκήσει τουλάχιστον για δύο χρόνια κατά τη διάρκεια της δεκαετίας που προηγείται της παροχής. Εάν είναι νοµοθετικά κατοχυρωµένο, ο περιορισµός δεν ισχύει. Ο µετακινούµενος προσωρινά απαλλάσσεται από ορισµένες υποχρεώσεις που επιβάλλονται στους µονίµως εγκαθισταµένους: δεν χρειάζεται να λάβει δεύτερη άδεια ή να εγγραφεί σε επαγγελµατική

VIII. Η οδηγία των υπηρεσιών (2006/123/ΕΚ)είναι όχι µόνο µεταγενέστερη της οδηγίας των προσόντων αλλά και όπως ήδη είπαµε, είναι συνολική και οριζόντια. Λειτουργεί συµπληρωµατικά µε αυτή και σε περίπτωση σύγκρουσης, επικρατούν οι διατάξεις της οδηγίας των προσόντων, ως ειδικότερες (άρθρο 3 παρ. 1, στοιχείο δ) της οδηγίας των υπηρεσιών). Σκοπός της οδηγίας των υπηρεσιών είναι να διευκολύνει την πρόσβαση στις δραστηριότητες υπηρεσιών και στην άσκησή τους. Αφορά, µε την έννοια αυτή και την δραστηριότητα των λογιστών φοροτεχνικών, αφού ρυθµίζει θέµατα που την αφορούν πέραν της αναγνώρισης των προσόντων. Αναφέρουµε τα πιο σηµαντικά: 1. Σε σχέση µε την πτυχή «µόνιµη εγκατάσταση». α. Η οδηγία θεσπίζει ένα είδος κοινοτικού κώδικα αδειοδότησης για τις δραστηριότητες υπηρεσιών. Ευνοεί την κατάργηση ή την τροποποίηση εθνικών συστηµάτων, αδειοδότησης, αν επιβαρύνουν υπερβολικά µικροµεσαίες επιχειρήσεις και δεν είναι σύµφωνα µε τα κριτήρια του ∆ΕΚ. Οι άδειες που συνδέονται µε τις δραστηριότητες του Οικονοµολόγου και του λογιστή φοροτεχνικού δεν θίγονται κατ’ αρχήν ως τέτοιες από τις εν λόγω ρυθµίσεις. Τα επαγγέλµατα αυτά, ως νοµοθετικά κατοχυρωµένα βάσει του Ελληνικού δικαίου, εµπίπτουν στους ορισµούς της οδηγίας των προσόντων και εποµένως οι άδειες που τα διέπουν επιβάλλονται έµµεσα από το κοινοτικό δίκαιο (άρθρο 9 παρ. 2 οδηγίας υπηρεσιών). Εάν όµως οι άδειες καθαυτές δεν θίγονται, ορισµένες λεπτοµέρειές τους πρέπει να εξετασθούν βάσει των διατάξεων των άρθρων 10-13 της οδηγίας.

οργάνωση ή επαγγελµατικό φορέα όπως το Οικονοµικό Επιµελητήριο (άρθρο 6, στοιχείο α). Μπορεί να του ζητηθεί µόνο προσωρινή εγγραφή («που γίνεται αυτόµατα») ή τυπική προσχώρηση και αυτό για να µπορούν να εφαρµοσθούν ενδεχοµένως οι πειθαρχικές διατάξεις. Το κράτος µέλος υποδοχής δικαιούται να ζητήσει από τον µετακινούµενο, κατά την πρώτη του µετακίνηση, να υποβάλλει στην αρµόδια για το συγκεκριµένο επάγγελµα αρχή µία προηγούµενη γραπτή δήλωση, η οποία να συνοδεύεται από ορισµένα δικαιολογητικά. Η δήλωση ανανεώνεται κάθε χρόνο. Εάν το επάγγελµα είναι νοµοθετικά κατοχυρωµένο στην χώρα εγκατάστασης, ο ενδιαφερόµενος, για να παράσχει υπηρεσίες, χρησιµοποιεί τον επαγγελµατικό τίτλο που ισχύει στην χώρα αυτή. Εάν δεν υφίσταται, χρησιµοποιεί τον τίτλο εκπαίδευσής του. Και στις δύο περιπτώσεις µπορεί να του ζητηθεί , από την νοµοθεσία της χώρας υποδοχής, να δώσει στους αποδέκτες των υπηρεσιών του, ορισµένες πληροφορίες (άρθρο 9). Σε περίπτωση ουσιαστικής διαφοράς ανάµεσα στα επαγγελµατικά προσόντα του παρόχου και την απαιτούµενη εκπαίδευση στο κράτος µέλος υποδοχής, το τελευταίο µπορεί να του επιβάλλει «ιδίως δοκιµασία επάρκειας» προκειµένου να αποδείξει ότι έχει αποκτήσει τις γνώσεις και ικανότητες που του έλειπαν. Αυτό όµως ισχύει µόνο «στο βαθµό που η διαφορά αυτή µπορεί να είναι επιβλαβής για τη δηµόσια υγεία ή ασφάλεια». ∆εν είναι προφανές ότι καλύπτει δραστηριότητες όπως οι λογιστές φοροτεχνικού. Ούτε και υπάρχει διάταξη, στη διασυνοριακή παροχή, για επακριβή γνώση του εθνικού δικαίου, όπως στην µόνιµη εγκατάσταση. Όταν, µετά την ενσωµάτωση της οδηγίας, επέλθουν τροποποιήσεις στη νοµοθεσία των λογιστών φοροτεχνικών, τα θέµατα αυτά πρέπει να αντιµετωπισθούν πολύ προσεκτικά (8).

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

β. Ορισµένες «απαιτήσεις» όπως αυτές που παρατίθενται στο άρθρο 14 και οι οποίες περιέχουν διακρίσεις, εφόσον υπάρχουν στην Ελληνική νοµοθεσία, είναι ασυµβίβαστες µε το κοινοτικό δίκαιο και πρέπει να καταργηθούν. Παράδειγµα (υποθετικό): δεν επιτρέπεται να εξαρτάται η έκδοση νέων αδειών σε λογιστές φοροτεχνικούς από τον προηγούµενο έλεγχο των αναγκών της αγοράς ή των επιπτώσεων τους στους ήδη εγκατεστηµένους («οικονοµική δοκιµή» - “test economique”). γ. Άλλες απαιτήσεις της εθνικής νοµοθεσίας που, χωρίς να εισάγουν διακρίσεις , συνιστούν σοβαρά εµπόδια στο δικαίωµα εγκαταστάσεως, όπως δέχθηκε το ∆ΕΚ (παρατίθενται στο άρθρο 15 παρ. 2) πρέπει να καταγραφούν σε έκθεση και, εφόσον διατηρούνται, να δικαιολογηθούν µε επιτακτικό λόγο δηµοσίου συµφέροντος. Παραδείγµατα 4 Αν η νοµοθεσία επιβάλλει στους λογιστές φοροτεχνικούς όταν ασκούν το επάγγελµά τους µε εταιρική µορφή, η εταιρεία να είναι µόνο προσωπική ή στην περίπτωση που έχει µορφή ανώνυµης εταιρείας όλοι οι µέτοχοι ή η πλειοψηφία τους, να είναι λογιστές φοροτεχνικού (9). 4 Αν επιβάλλονται υποχρεωτικές ελάχιστες ή µέγιστες αµοιβές (όπως στην περίπτωση των δικηγόρων, των αρχιτεκτόνων, ενδεχοµένως και των ορκωτών ελεγκτών). 2. Σε σχέση µε την πτυχή «διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών». Κατά παρέκκλιση από το άρθρο 16 της οδηγίας των υπηρεσιών, στα νοµοθετικά κατοχυρωµένα επαγγέλµατα, βάσει του άρθρου 17 στοιχείο 5, εφαρµόζεται ο τίτλος II, άρθρα 5-9 της οδηγίας των προσόντων. Εποµένως για την αναγνώριση των προσόντων στη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών ισχύουν όλοι οι επιτακτικοί

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 29

OIKONOMIKA XPONIKA

λόγοι δηµοσίου συµφέροντος που έχει αναγνωρίσει το ∆ΕΚ και όχι µόνο οι τέσσερις λόγοι που παραθέτει το άρθρο 16 (10). 3. Ποιότητα υπηρεσιών α. Καταργούνται και για τους λογιστές φοροτεχνικούς (όπως και για όλα τα νοµοθετικά κατοχυρωµένα επαγγέλµατα), όλες οι συνολικές απαγορεύσεις που αναφέρονται στις εµπορικές επικοινωνίες (δηλ. τη διαφήµιση). Πρόκειται για απαγορεύσεις του τύπου «δεν επιτρέπεται κανενός είδους διαφήµιση». Στη συνέχεια πρέπει να εκπονηθούν διατάξεις για το ποιες κατηγορίες «εµπορικών επικοινωνιών» επιτρέπονται στους λογιστές φοροτεχνικούς και ποιες απαγορεύονται, για λόγους δεοντολογικούς. β. Η οδηγία (άρθρο 25) δεν επιτρέπει κατ’ αρχήν περιορισµούς στις λεγόµενες «πολυεπαγγελµατικές δραστηριότητες», δηλ. την παροχή υπηρεσιών από κοινού από διάφορες ειδικότητες σε εταιρική µορφή. Στην περίπτωση των λογιστών φοροτεχνικών υπάρχει ένα γνωστός περιορισµός που απαντάται πρακτικά σε όλα τα κράτη µέλη της Ε.Ε.: τους απαγορεύεται η σύµπραξη µε δικηγόρους σε εταιρική σχέση. Η απαγόρευση αυτή σηµειωτέο, προκύπτει κατά κανόνα όχι από την νοµοθεσία για τους λογιστές φοροτεχνικούς αλλά από την νοµοθεσία για τους δικηγόρους. (βλ. και στην Ελλάδα τον Κώδικα ∆ικηγόρων και το Π.∆. 81/2005, για τις δικηγορικές εταιρείες ). Επισηµαίνεται ότι το ∆ΕΚ έχει θεωρήσει τον συγκεκριµένο περιορισµό ως θεµιτό (απόφαση της 19.2.2002, Wouters, υπόθεση C – 309/99), δικαιώνοντας το ∆ικηγορικό Σύλλογο του Άµστερνταµ που τον επέβαλλε. Κατά συνέπεια, ο περιορισµός πιθανότατα θα παραµείνει και θα δικαιολογηθεί. γ. Σε πιο µακροχρόνια βάση η οδηγία (άρθρο 37 και αιτιολογικές σκέψεις 110 – 112) προβλέπει για τα νοµοθετικά κατοχυρωµένα επαγγέλµατα την εκπόνηση κοινοτικών κωδίκων δεοντολογίας σε συνεργασία µε τις ενδιαφερόµενες επαγγελµατικές οργανώσεις. IX. Συνεπώς: 4 Τόσο η οδηγία των προσόντων (2005/36/ΕΚ) όσο και η

EΛEYΘEPO BHMA

οδηγία των υπηρεσιών (2006/123/ΕΚ) έχουν επιπτώσεις στην άσκηση της δραστηριότητος του λογιστή φοροτεχνικού και του οικονοµολόγου όπως και γενικότερα στις υπηρεσίες που προσφέρουν τα νοµοθετικά κατοχυρωµένα επαγγέλµατα. 4 Η οδηγία των προσόντων, πέραν των βελτιώσεων που επιφέρει στα γενικά συστήµατα αναγνώρισης διπλωµάτων κ.λ.π. ως προς το δικαίωµα εγκαταστάσεως, περιέχει για πρώτη φορά οριζόντιες αναλυτικές διατάξεις για τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών, οι οποίες όµως έχουν ελλείψεις και ασάφειες. Μόνο η εφαρµογή τους στην πράξη θα δείξει την εµβέλειά τους. 4 Η οδηγία των υπηρεσιών εφαρµόζεται συµπληρωµατικά: πτυχές του συστήµατος αδειοδότησης πρέπει να ελεγχθούν, «απαιτήσεις» που περιέχονται σ’ αυτά να καταργηθούν ή να αξιολογηθούν. Για τη διασυνοριακή παροχή παραπέµπει στην οδηγία των προσόντων. Ρυθµίζει και πρόσθετα θέµατα όπως τη διαφήµιση, τις πολυεπαγγελµατικές δραστηριότητες, την ασφάλιση επαγγελµατικής ευθύνης κ.λ.π. 4 Η ενσωµάτωση της οδηγίας των προσόντων στην Ελληνική νοµοθεσία έχει καθυστερήσει (απαράδεκτα) και η οδηγία των υπηρεσιών είναι ζήτηµα αν θα ενσωµατωθεί και θα εφαρµοσθεί έγκαιρα (ως τις 28.12.2009, όπως επιτάσσει το χρονοδιάγραµµά της). Ελπίζεται πάντως ότι τα οριζόντια νοµοθετήµατα προσαρµογής θα έχουν δηµοσιευθεί εντός του πρώτου εξαµήνου του 2010. Στη συνέχεια, σε δεύτερο βαθµό, πρέπει να συµπληρωθεί ή να τροποποιηθεί η κλαδική νοµοθεσία, όπως αυτή που αναφέρεται στους λογιστές φοροτεχνικούς, ώστε να µπορούν να εφαρµοσθούν οι διατάξεις αυτές σε συνάρτηση µε τις ιδιαιτερότητες του κάθε κλάδου υπηρεσιών.

(1). Βλ. για µια παρουσίαση της οδηγίας και του ιστορικού των διαπραγµατεύσεων ΦΩΤΗΣ Μ. ΣΠΑΘΟΠΟΥΛΟΣ. Η οδηγία των υπηρεσιών στην εσωτερική αγορά, Ευρωπαίων Πολιτεία, τόµος Ι (2007), τεύχος 1, (Αθήνα, Σάκκουλας).

πιθανότατα θα συγχωνευθούν και τα δύο υφιστάµενα Συµβούλια Αναγνώρισης (στο Υπουργείο Παιδείας για την οδηγία 89/48 – Π.∆. 165/2000 και στον Ο.Ε.Κ. για την οδηγία 92/51 – Π.∆. 231/98, ΦΕΚ Α 178)

(2). Οι µισθωτές δραστηριότητες διέπονται, ως γνωστό, από τις διατάξεις της Συνθήκης για την ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζοµένων (άρθρα 39 επ).

(7). Η Ευρ. Επιτροπή, στην αρχική της πρόταση, είχε θέσει ανώτατο χρονικό όριο µέσα σε ένα έτος, για διασυνοριακή παροχή τις 16 εβδοµάδες. Το όριο αυτό δεν πέρασε στο τελικό κείµενο της οδηγίας ,γιατί θεωρήθηκε άκαµπτο στην γενικότητά του.

(3). Βλ. και το «εγχειρίδιο εφαρµογής της οδηγίας για τις υπηρεσίες» που εξέδωσε η Ευρ. Επιτροπή για να βοηθήσει τις εθνικές διοικήσεις (Λουξεµβούργο 2007). (4). Βλ. την ανακοίνωση της Επιτροπής COM (2004) 83 τελικό / 9.2.2004, «έκθεση σχετικά µε τον ανταγωνισµό στο τοµέα των επαγγελµατικών υπηρεσιών». Η έκθεση ερευνούσε επτά επαγγέλµατα, µεταξύ των οποίων και τους λογιστές και τους φοροτεχνικούς. Για τα περαιτέρω, παρέπεµψε στις εθνικές αρχές ανταγωνισµού. (5). «Επαγγελµατικά προσόντα»: τα προσόντα που επιβεβαιώνονται από ένα τίτλο εκπαίδευσης, µία βεβαίωση ικανότητος που προβλέπεται, στο άρθρο 11 σηµείο α) i) και/ ή µία επαγγελµατική εµπειρία (άρθρο 3 παρ. 1,β). (6). Μετά την ενοποίηση των διαδικασιών, όταν γίνει η ενσωµάτωση της οδηγίας,

(8). Ίσως µπορεί να γίνει επίκληση επιτακτικού λόγου δηµοσίου συµφέροντος, όπως η προστασία των καταναλωτών, εφόσον θεωρηθεί ότι οι υποχρεωτικές πληροφορίες του άρθρου 9 δεν του παρέχουν πλήρη προστασία. (9). Η Ελλάς έχει ήδη καταδικασθεί για τα δύο αυτά θέµατα από το ∆ΕΚ στην περίπτωση της νοµοθεσίας των οπτικών (απόφαση της 21.4.2005, Επιτροπή κατά Ελλάδος, υπόθεση C – 140/03) (10). Γενικά το άρθρο 16 της οδηγίας των υπηρεσιών, που αποτελεί το κοµβικό σηµείο του πολιτικού συµβιβασµού µεταξύ Επιτροπής ,Συµβουλίου και Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει ερµηνευτικές δυσχέρειες. Μοιραία, την επόµενη δεκαετία, µία νέα γενιά αποφάσεων του ∆ΕΚ θα δώσει τις λύσεις.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 30

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

Εκτίµηση του αποθέµατος των κατοικιών Αναµφισβήτητα, διανύουµε µια περίοδο οικονοµικής ύφεσης και λαµβάνοντας υπόψη όλους τους βασικούς οικονοµικούς δείκτες, και κυρίως τη χαµηλή οικονοµική ανάπτυξη της χώρας µε άµεση συνέπεια στην απασχόληση και κυρίως στην αγοραστική δύναµη διαφαίνεται ως πολύ δύσκολο κατ’ αρχήν εγχείρηµα η επιδίωξη της τόνωσης της ελληνικής χρηµαταγοράς. Επαµεινώνδας Πανάς Φυσικά, σ’ αυτή τη φάση είναι δύσκολο Καθηγητής - Πρόεδρος του να αναλυθούν όλες οι επιµέρους Τµήµατος Στατιστικής οικονοµικές παράµετροι και οι Οικονοµικού Πανεπιστηµίου επιπτώσεις της στη στασιµότητα της Αθηνών κτηµαταγοράς, όµως υπάρχει µία παράµετρος ουσιαστικά που δεν πρέπει να αγνοηθεί και εστιάζει στο πρόβληµα του µεγάλου αποθέµατος κατοικιών προς πώληση. Προκειµένου να επιτευχθεί ανάκαµψη στην κτηµαταγορά θα πρέπει ο χρόνος πώλησης των αποθεµάτων κατοικιών και συνακόλουθα και ο αριθµός των κατοικιών να µειωθούν και µάλιστα µε γρήγορους ρυθµούς. Συνεπώς, η λύση του προβλήµατος εντοπίζεται στους εν δυνάµει αγοραστές, οι οποίοι θα µπορούσαν να ελαχιστοποιήσουν ή εξαντλήσουν τον όγκο των αποθεµάτων. Φυσικά, η κρίση στην ελληνική κτηµαταγορά συνδέεται και µε άλλα προβλήµατα, όπως είναι το χωροταξικό, το φορολογικό, η διαφάνεια και άλλα. ∆εν υπάρχει αµφιβολία ότι ο κατασκευαστικός κλάδος αποτελεί έναν από τους σηµαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονοµίας µε συµµετοχή στο ΑΕΠ της τάξεως 9-10%. ∆ύο είναι οι βασικές συνιστώσες του: τα ∆ηµόσια και τα Ιδιωτικά έργα. Βασικά, η ανέλιξη του κλάδου στα ιδιωτικά έργα εξαρτάται από την ανέλιξη της ιδιωτικής νόµιµης δραστηριότητας. Ήταν φυσικό και αναµενόµενο η κρίση να πλήξει και τη χώρα µας, µία χώρα µικρού οικονοµικού βεληνεκούς σε σύγκριση µε χώρες που διαθέτουν ισχυρή οικονοµία και παρά ταύτα επλήγησαν σοβαρά. Αναµενόµενο ήταν επίσης η κρίση αυτή να επηρεάσει πολλούς τοµείς της οικονοµικής ζωής της κάθε χώρας, αφού είναι γνωστό ότι στην αγορά υπάρχουν αλληλεπιδράσεις και αλυσιδωτές αντιδράσεις που ακολουθούν τέτοια φαινόµενα, η δυναµικότητα των οποίων είναι πολύ µεγάλη και αυτό έχει ως συνέπεια την καθυστέρηση επαναφοράς στις συνθήκες αρχικής ισορροπίας. Είναι γεγονός ότι η ανυπαρξία του ελέγχου των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ οδήγησε στη γέννηση της στεγαστικής κρίσης. Είναι καθορισµένο ότι η παγκόσµια πιστωτική κρίση δηµιουργήθηκε από την υπεραξιολογηµένη αγορά ακινήτων. Όλες οι κτηµαταγορές του κόσµου, από την Ιρλανδία µέχρι τη Ρωσία είδαν τις τιµές των ακινήτων να φτάνουν σε τέτοια ύψη που πλέον ήσαν εκτός ελέγχου. Και δεν υπήρξε πουθενά, κάποια ενέργεια για να διορθωθεί αυτή η ανοδική πορεία. Ένας αριθµός οικονοµολόγων, παρατήρησε ότι αυτή η πορεία θα οδηγούσε σε µια φούσκα που κάποια στιγµή θα έσκαγε. Από την άλλη µεριά πολλοί επενδυτές και περισσότεροι κερδοσκόποι εγκατέλειψαν το χρηµατιστήριο ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

και στράφηκαν στην κτηµαταγορά. Η κτηµαταγορά που εµφανιζόταν µετά την έκρηξη της φούσκας των χρηµατιστηρίων, ως η πιο αξιόπιστη αγορά, ενώ πολλοί θεωρούσαν ότι θα αποκτούσαν µεγαλύτερα κέρδη µε µικρό ρίσκο. Πρωταρχικός τοµέας που ορθολογιστικά αναµενόταν να πληγεί και στη χώρα µας ήταν ο τοµέας των κατασκευών, αφού αποτέλεσε τη γενεσιουργό αιτία της παγκόσµιας κρίσης. Αντιµετωπίζει, λοιπόν, η Ελλάδα κρίση στην αγορά κατοικίας; ∆ηλαδή, συµβαίνει οι τιµές των ακινήτων να µειώνονται µε επιταχυνόµενο ρυθµό; Παρατηρείται έκρηξη της φούσκας; Παρατηρείται εκτεταµένη έκρηξη κατασχέσεων; Όχι. Ο πυρήνας της οικοδοµικής κρίσης στην Ελλάδα θεωρούµε ότι είναι η παραγωγή υπεράριθµων κατοικιών, που δηµιούργησε την υπερπροσφορά των κατοικιών. Σήµερα υπάρχει ένας σηµαντικός αριθµός αποθέµατος κατοικιών. Το απόθεµα αυτό αποτελεί ένα βάρος για τους ιδιοκτήτες – κατασκευαστές, γιατί δεσµεύει κεφάλαια και έχει και κόστος συντήρησης. Η υπερπροσφορά είναι δύσκολο να απορροφηθεί στην περίπτωση αγαθών όπως είναι η κατοικία. Και γίνεται αντιληπτό ότι δεν είναι εύκολη διαδικασία. Θεωρώ ότι τα χαµηλά επιτόκια, η όποια πολιτική για τους φόρους (απαλλαγή) σήµερα, λόγω της κρίσης, δε θα αποδώσει τους προσδοκώµενους καρπούς. Η υπερπροσφορά σηµαίνει ότι σε κάποια στιγµή θα µειωθούν οι τιµές. Υπάρχει υπερπροσφορά κατοικιών χωρίς όµως να υπάρχει η ανάλογη µεγέθυνση του πληθυσµού. Μήπως όλοι µας δεν αξιολογήσαµε σωστά ένα βασικό παράγοντα, όχι µόνο για το ασφαλιστικό ζήτηµα αλλά και για την κτηµαταγορά: το δηµογραφικό; Είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι όλους µας απασχολεί η κρίση της Ελληνικής κτηµαταγοράς, που δεν έχει όµοια σχέση µε τις κρίσεις που παρατηρήθηκαν στις ΗΠΑ και την Αγγλία, οι ειδικοί δε δαπάνησαν λίγη φαιά ουσία για να εξετάσουν σε βάθος την κρίση, της οποίας τα βαθύτερα αίτια εντοπίζονται στη σχέση που υπάρχει ανάµεσα στο δηµογραφικό µας πρόβληµα και στην αγορά κατοικίας. Το µόνο αδιαµφισβήτητο στοιχείο που αναδείχθηκε από την κρίση ήταν,

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 31

OIKONOMIKA XPONIKA

όπως προαναφέρθηκε, το απόθεµα των νεόδµητων κατοικιών, και στην περίπτωση αυτή φάνηκε για µια ακόµη φορά η τραγωδία της έλλειψης κατάλληλων στατιστικών δεδοµένων. ∆ιάφορες µη-επίσηµες στατιστικές έδιναν ένα εύρος από 100.000 έως 300.000 αδιάθετες κατοικίες στο σύνολο της χώρας, όµως το απόθεµα των κατοικιών συνδέεται άµεσα µε την πληθυσµιακή παράµετρο. Ανύπαρκτη µέχρι σήµερα στην Ελλάδα είναι η έρευνα της σχέσης ανάµεσα στην παράµετρο του πληθυσµού και των αναγκαίων κατοικιών. ∆ηλαδή, αυτό σηµαίνει ότι στο χώρο της κτηµαταγοράς υπάρχει µία υποβάθµιση και σε πολύ µεγάλο βαθµό άγνοια της σηµασίας των δηµογραφικών παραµέτρων στην αγορά κατοικίας. Η οικοδοµή, τη χρονική περίοδο 2000 – 2005, γνώρισε τη µεγαλύτερη άνθηση των τελευταίων 20 ετών. Αυτή την άνθηση άλλωστε µας αποκάλυπτε και ο οικοδοµικός κύκλος της που ακολουθούσε µια προβλεπόµενη ανοδική τροχιά. Στην πορεία όµως αυτής της άνθησης και καθώς τα επιτόκια υφίσταντο µείωση, οι Τράπεζες µε σχετική ευκολία έδιναν στεγαστικά δάνεια, και στη συνέχεια οι κατασκευαστές µε τη σειρά τους µεγάλωναν συνεχώς το απόθεµα των κατοικιών, θεωρώντας ότι η περίοδος «των χρυσών αγελάδων» θα διαρκούσε για πολλά έτη. Φυσικά, µέσα από το πρίσµα της οικοδοµικής άνθησης, τη βοήθεια του τραπεζικού συστήµατος και την έλλειψη της παρακολούθησης του δηµογραφικού προβλήµατος της χώρας, η ελληνική κτηµαταγορά έγινε «τραπεζοκίνητρος». Ουδείς παρατήρησε ότι την έκρηξη του µεγέθους προσφοράς νεόδµητων κατοικιών δε συνόδευε αντίστοιχη έκρηξη του δηµογραφικού.

EΛEYΘEPO BHMA

να εµφανίζει µια εικόνα όπου οι περισσότεροι Έλληνες θα βρίσκονται σε γηροκοµεία (αν και αυτά δεν υπάρχουν). Το πραγµατικό ερώτηµα λοιπόν που πρέπει να υπάρχει στο χώρο της ελληνικής κτηµαταγοράς και όµως δε συζητείται είναι: ποια είναι τα πιθανά επακόλουθα της µείωσης των γεννήσεων και της αύξησης της γήρανσης του πληθυσµού στα επόµενα δέκα χρόνια στην κτηµαταγορά; Αντικείµενο αυτής της εργασίας είναι η προσεγγιστική εκτίµηση του αποθέµατος των κατοικιών. Θεωρούµε αναγκαία την εκτίµηση αυτή, γιατί αποτελεί βασικό παράγοντα για την άσκηση οικονοµικής πολιτικής που αποβλέπει στην τόνωση της κτηµαταγοράς. Ιδιαίτερα στην περίπτωση εκείνη που το απόθεµα των διαθέσιµων κατοικιών είναι άγνωστο, η λήψη µέτρων για την τόνωση της κτηµαταγοράς κινδυνεύει να µείνει χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσµα. Αξίζει να αναφερθεί ότι στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρεται µια µέθοδος εκτίµησης του αποθέµατος των κατοικιών που στηρίζεται σε δηµογραφικά δεδοµένα. Η µέθοδος αυτή οδηγεί σε εκτίµηση του αποθέµατος κατοικίας συσχετίζοντας τη ζήτηση για κατοικίες µε τον υπάρχοντα πληθυσµό. Για το σκοπό αυτό χρησιµοποιήθηκαν οι απογραφές πληθυσµού των ετών 1991 και 2001 για τη: Νοµαρχία Αθηνών, Νοµαρχία Ανατολικής Αττικής, Νοµαρχία ∆υτικής Αττικής, Νοµαρχία Πειραιώς και Νοµό Θεσσαλονίκης. Με την υπόθεση ότι το µέσο ελληνικό νοικοκυριό αποτελείται από 2 – 1 άτοµα εκτιµήθηκε ο αριθµός των νέων κατοικιών, που υπήρχε ανάγκη να κατασκευασθούν. Έτσι, το πλεόνασµα του πραγµατικού αριθµού κατοικιών σχέση µε τον αριθµό κατοικιών που αντιστοιχεί στην αύξηση του πληθυσµού είναι: Νοµαρχία Αθηνών (2002 - 2008) Νοµαρχία Α. Αττικής (2002 - 2008) Νοµαρχία Πειραιώς (2002 - 2008) Νοµαρχία Θεσσαλονίκης (2002 - 2008) Σύνολο:

82.936 21.333 43.295 46.617 196.236

Έτσι, από την ανάλυση αυτή προκύπτει ότι υπάρχει πλεόνασµα 196.236 κατοικιών. Τονίζεται, ότι η εκτίµηση αυτή δεν έχει λάβει υπόψη της του µετανάστες και τους λαθροµετανάστες, που αντιστοιχούν στο 15% της νόµιµης µετανάστευσης. Λαµβάνοντας υπόψη και αυτές τις συνιστώσες οι εκτιµήσεις δίνουν την τελική προσέγγιση του αποθέµατος. Το πλεόνασµα του πραγµατικού αριθµού κατοικιών σε σχέση µε τον αριθµό κατοικιών που αντιστοιχεί στην αύξηση του πληθυσµού συµπεριλαµβάνοντας τις εκτιµήσεις για τους µετανάστες και τους λαθροµετανάστες έχει ως εξής:

Φυσικά, ούτε έρευνα ούτε συζήτηση γίνεται ακόµη µεταξύ γεννητικότητας ή και αύξησης της γήρανσης του πληθυσµού και αγοράς κατοικίας. Είναι γεγονός ότι η προσφορά κατοικιών ακολουθεί τη ζήτηση και ότι ο αριθµός των νέων κατοικιών σε µια περιοχή προσεγγιστικά αντικατοπτρίζει τον αριθµό των νοικοκυριών. Πιο αναλυτικά: ποια άραγε είναι η σχέση ανάµεσα στην αγορά κατοικίας και του σχηµατισµού των νοικοκυριών, η σχέση ανάµεσα στη γεννητικότητα και την αγορά κατοικίας, η σχέση γήρανσης του πληθυσµού και της αγοράς κατοικίας, και η σχέση της αναλογίας των εργαζόµενων / συνταξιούχων και την αγορά κατοικίας; ∆ε θα αναλύσουµε, λόγω έλλειψης του χώρου, τα ερωτήµατα αυτά. Όµως θα επισηµάνουµε ότι η δηµογραφία αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα που ωθεί την κτηµαταγορά τόσο σε µίκρο όσο και σε µάκρο-επίπεδο. Οι τάσεις γήρανσης είναι δύσκολο, µε τις παρούσες συνθήκες να αναστραφούν. Η χώρα σε κάποια µελλοντική χρονική στιγµή ενδέχεται

Νοµαρχία Αθηνών Νοµαρχία Α. Αττικής Νοµαρχία Πειραιώς Νοµαρχία Θεσσαλονίκης Σύνολο:

59.215 15.435 38.511 35.546 147.296

Έτσι, σύµφωνα µε την αύξηση του πληθυσµού των νοµών Αττικής και Θεσσαλονίκης ο αριθµός των νέων κατοικιών για την περίοδο 2002 – 2008 θα έπρεπε να ήταν 155.976 (χωρίς τη µετανάστευση) και 204.916 µαζί µε τους µετανάστες, οπότε, προκύπτει ότι έχουµε ένα πλεόνασµα 147.296 κατοικιών. Τέλος, δεν θα πρέπει να αγνοήσουµε ένα γεγονός που σχετίζεται µε τη συνολική αξία του µεγέθους των αποθεµάτων των κατοικιών. Οι αδιάθετες κατοικίες έχουν αξία και αυτό στην πράξη σηµαίνει ότι το µέγεθος των αποθεµάτων δεν µπορεί να µηδενιστεί, µε πιθανή πτώση των τιµών των κατοικιών. Καταλήγουµε, ότι η Πολιτεία που καλείται αυτή τη στιγµή να διαχειριστεί την κρίση στην κτηµαταγορά, θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της και την παράµετρο του µεγέθους των αδιάθετων κατοικιών. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 32

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

ΕΠΙ∆ΟΤΟΥΜΕΝΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ & ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ Το Οικονοµικό Επιµελητήριο στη προσπάθειά του να ενηµερώνει τα µέλη του για τα Επιχειρησιακά επαγγελµατίες που παρέχουν υπηρεσίες σε διάφορες επιχειρήσεις, παρουσιάζει, µέσα από τις στήλες 1 Ενίσχυση µικρών και πολύ µικρών επιχειρήσεων. Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της καινοτοµίας µικρών και πολύ µικρών επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τοµείς Μεταποίησης, Τουρισµού, Εµπορίου και Υπηρεσιών. 2 Επιδότηση τουριστικών επιχειρήσεων (digi – lodge). Ενίσχυση τουριστικών µονάδων, προκειµένου να αναπτύξουν νέες εφαρµογές διαδικτυακής προβολής και επικοινωνίας µε δυνατότητες ηλεκτρονικών κρατήσεων. Επίσης θα ενισχυθούν µε σκοπό την ολοκλήρωση αυτών των εφαρµογών µε υφιστάµενα ή νέα συστήµατα βέλτιστων πρακτικών µηχανογράφησης τουριστικών µονάδων. 3 Σύγχρονη Επιχείρηση 2009. Ενίσχυση επιχειρήσεων για πιστοποίηση ή/και ενίσχυση / βελτίωση των υποδοµών τους. 4 Πράσινη Επιχείρηση 2009. Σκοπός του προγράµµατος είναι η δηµιουργία των προϋποθέσεων ενσωµάτωσης της περιβαλλοντικής διάστασης στη λειτουργία των επιχειρήσεων. 5 Πρωτοτυπώ 2009 – Νέοι Επιχειρηµατίες. Το πρόγραµµα «ΠΡΩΤΟΤΥΠΩ 2009 - Νέοι Επιχειρηµατίες» έχει στόχο την ενίσχυση της δηµιουργίας / ίδρυσης µικρών και πολύ µικρών επιχειρήσεων από φυσικά πρόσωπα τα οποία επιδιώκουν να µετατρέψουν µία πρωτότυπη ιδέα ή/και µία κατοχυρωµένη αλλά µη εµπορικά αξιοποιηµένη τεχνογνωσία σε επιχειρηµατική καινοτοµία. 6 Πρωτοτυπώ 2009 – Επιχειρήσεις. Το πρόγραµµα «ΠΡΩΤΟΤΥΠΩ 2009 Επιχειρήσεις» έχει στόχο την ενίσχυση υφιστάµενων µικρών και πολύ µικρών επιχειρήσεων οι οποίες επιδιώκουν την εµπορική αξιοποίηση καινοτόµων/πρωτότυπων ιδεών υπό τη µορφή της διάθεσης νέων προϊόντων ή υπηρεσιών ή την επέκταση / διαφοροποίηση των προϊόντων / υπηρεσιών τους ή τη βελτίωση της παραγωγικής διαδικασίας ή της διαδικασίας παροχής υπηρεσιών που χρησιµοποιούν. 7 Στηρίζω 2009. Χρηµατοδοτικές ενισχύσεις για την υλοποίηση συγκεκριµένων επιχειρηµατικών σχεδίων πολύ µικρών υφιστάµενων επιχειρήσεων, που δραστηριοποιούνται στους τοµείς της µεταποίησης. 8 "Εξελίσσοµαι 2009 για Μεσαίες επιχειρήσεις. Στο πλαίσιο της δράσης ενισχύονται υφιστάµενες µεσαίες µεταποιητικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις παροχής υποστηρικτικών προς την µεταποίηση υπηρεσιών (logistics και ανάπτυξης λογισµικού). Η δράση ενισχύει ολοκληρωµένα επιχειρηµατικά σχέδια για υποστήριξη παραγωγικών επενδύσεων που συµβάλλουν στην ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στην εγχώρια αγορά και στις διεθνείς αγορές, στην τεχνολογική ή οργανωτική καινοτοµία, στην τυποποίηση και πιστοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών. 9 Ενισχύση Ελεύθερων Επαγγελµατιών. Η ενίσχυση αφορά στην απόκτηση σύγχρονου τεχνολογικού εξοπλισµού, απαραίτητου για την άσκηση της επαγγελµατικής δραστηριότητας ιατρών, οδοντιάτρων, µηχανικών, γεωτεχνικών, δικηγόρων, συµβολαιογράφων, λογιστών και οικονοµολόγωνσυµβούλων. 10 Ψηφιακή ενίσχυση τουριστικών επιχειρήσεων. Ενίσχυση τουριστικών επιχειρήσεων για τη βελτίωση της προβολής τους στο διαδίκτυο καθώς και η βελτίωση των παρεχόµενων υπηρεσιών, αξιοποιώντας ψηφιακές υπηρεσίες και τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών. Η δράση βρίσκεται στο τελικό στάδιο σχεδιασµού. 11 Ενίσχυση επιχειρηµατικότητας γυναικών. Ίδρυσης νέων επιχειρήσεων από γυναίκες (Επιχειρηµατικότητα Γυναικών), σε όλους σχεδόν τους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας. 12 Ενίσχυση επιχειρηµατικότητας νέων. Ενίσχυση για την ίδρυση νέων επιχειρήσεων από νέους ηλικιακά επιχειρηµατίες (Επιχειρηµατικότητα Νέων), σε όλους σχεδόν τους τοµείς οικονοµικής δραστηριότητας.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

ΠΕΠ

ΑΝΟΙΚΤΟ

www.ependyseis.gr

ΨΣ

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://digilodge-portal.digitalaid.gr/

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/index_c_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5404_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5507_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5507_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.eommex.gr/

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5507_cms.htm

ΠΕΠ

ΑΝΟΙΚΤΟ

www.ependyseis.gr

ΨΣ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.digitalaid.gr/newsdetails.asp?id=34

ΕΠΑΝ

ΑΝΟΙΚΤΟ

www.eommex.gr

ΕΠΑΝ

ΑΝΟΙΚΤΟ

www.eommex.gr

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 33

∆PAΣTHPIOTHTEΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΕΣΠΑ Προγράµµατα του ΕΣΠΑ 2007-2013, που άµεσα τους ενδιαφέρουν είτε προς ίδιον όφελος, είτε ως του εντύπου “Οικονοµικά Χρονικά”, τα προγράµµατα που αυτή την στιγµή είτε πρόκειται να τρέξουν. 13

15 16

Πράσινες υποδοµές 2009. Σκοπός του προγράµµατος είναι η δηµιουργία των προϋποθέσεων ώστε ο τοµέας του περιβάλλοντος να αποτελέσει πεδίο άσκησης επιχειρηµατικής δραστηριότητας. Μετεγκατάσταση 2009. Ενίσχυση της µετεγκατάστασης επιχειρήσεων σε ΒΙΠΕ, ΒΙΠΑ, ΒΙΟΠΑ, Τεχνοπόλεις ή άλλες µορφές ΒΕΠΕ που έχουν οργανωθεί µε το ν. 2545/97 και 4458/64 και διαθέτουν Εγκεκριµένη πράξη Εφαρµογής του Πολεοδοµικού Σχεδίου του. "∆ιαπιστευτείτε 2009. Ενίσχυση φορέων & εργαστηρίων για δοκιµές για την αρχική διαπίστευσή τους ή επέκταση του πεδίου διαπίστευσής τους. ∆ηµιουργία – Υποστήριξη νέων καινοτόµων επιχειρήσεων κυρίως υψηλής Ένταξης γνώσης (spin off /spin – out). Ενίσχυση της δηµιουργίας και της εξέλιξης επιχειρηµατικών καινοτόµων δραστηριοτήτων,αξιοποίηση διπλωµάτων ευρεσιτεχνίας µε δυνατότητες εµπορικής εκµετάλλευσης,εφαρµογή καινοτόµων επενδυτικών σχεδίων και αξιοποίηση της γνώσης που παράγεται από ερευνητές και από επιχειρήσεις µε καινοτόµες δραστηριότητες της Ελλάδας και του εξωτερικού ώστε να ευνοηθεί τελικά η παραγωγή νέων προϊόντων, διεργασιών και διαδικασιών υψηλής προστιθέµενης αξίας και έντασης γνώσης που θα συµβάλουν µεσοµακροπρόθεσµα στην ανάπτυξη της χώρας "Μετοικώ 2009. Στόχος του προγράµµατος είναι η αύξηση της κινητικότητας του ανθρώπινου δυναµικού, η ενίσχυση της ανάπτυξης των περιφερειακών / τοπικών οικονοµιών µέσω της ίδρυσης νέων επιχειρήσεων, η αποκέντρωση επιχειρηµατικών και βιοµηχανικών δραστηριοτήτων και η βελτίωση του περιβάλλοντος µέσω της µετεγκατάστασης υφισταµένων επιχειρήσεων από τα µεγάλα αστικά κέντρα Αθηνών και Θεσσαλονίκης, στην περιφέρεια. Κουπόνια Καινοτοµίας. Ενίσχυση των µικροµεσαίων επιχειρήσεων µέσω της αγοράς καινοτόµων συµβουλευτικών και υποστηρικτικών υπηρεσιών γνώσης / εµπειρογνωµοσύνης από φορείς καινοτοµίας. Ενθάρρυνση επενδύσεων µικρού κόστους σε γεωργικές εκµεταλλεύσεις (Μικρά σχέδια βελτίωσης). Η δράση αφορά στην ενίσχυση επενδύσεων συνολικού επιλέξιµου κόστους έως 50.000 ευρώ και είναι στοχευµένη αποκλειστικά σε υπάρχουσες αιγοπροβατοτροφικές εκµεταλλεύσεις µε κύριο στόχο τον εκσυγχρονισµό της παραγωγής γάλακτος ως προς τις συνθήκες της υγιεινής της άµελξης (αντικατάσταση χειρονακτικής άµελξης µε µηχανική). "Επενδύσεις στη µεταποίηση και εµπορία γεωργικών προϊόντων. Ενίσχυση επενδύσεων στη µεταποίηση και εµπορία γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων µέσω υιοθέτησης και ανάπτυξης καινοτοµιών και τεχνολογικού εξοπλισµού, βελτίωση της ποιότητας καθώς επίσης και της υγιεινής και της ασφάλειας. Συνεργασία. Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων, ενίσχυση της απασχόλησης και της ποιότητας ζωής µέσω της υλοποίησης έργων Ε&Τ σε συγκεκριµένους τοµείς και δραστηριότητες που: α/ ενδιαφέρουν τον παραγωγικό ιστό της χώρας και θα συµβάλουν άµεσα ή έµµεσα στην παραγωγή νέων ή βελτιωµένων προϊόντων και υπηρεσιών και στη διείσδυση σε νέες αγορές, β/ υποστηρίζουν τις ανάγκες της κοινωνίας και των πολιτικών σε διάφορους τοµείς όπως υγεία, ενεργειακή πολιτική, περιβαλλοντική πολιτική και γ/ παράγουν νέα γνώση που µπορεί να αξιοποιηθεί. Υποστήριξη νέων επιχειρήσεων για δραστηριότητες έρευνας & τεχνολογικής ανάπτυξης. Eνθάρρυνση και ανάπτυξη της βιοµηχανικής έρευνας και της πειραµατικής ανάπτυξης µε τη χρηµατοδότηση έργων που θα εκτελεστούν στην Ελλάδα από δυναµικές εγχώριες επιχειρήσεις, οι οποίες ξεκινούν ή έχουν ήδη ανεπτυγµένη παραγωγική και εµπορική δραστηριότητα σε συγκεκριµένους τοµείς. Ενίσχυση επιχειρήσεων για την υλοποίηση επενδύσεων στην ψηφιακή ασφάλεια (e-security). Ενίσχυση Επιχειρήσεων για την υλοποίηση επενδύσεων στην ψηφιακή ασφάλεια.

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5404_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5404_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.ypan.gr/index_c_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.espa.gr/Greek/Proclamations.aspx?procid=265&pcat=2

ΕΠΑΝ

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://www.ypan.gr/c_announce/45_5507_cms.htm

ΕΠΑΝ

ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ

http://www.gsrt.gr/default.asp?V_ITEM_ID=6041

ΑΓΡΟΤ. ΑΝΑΠΤ.

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://www.agrotikianaptixi.gr/

ΑΓΡΟΤ. ΑΝΑΠΤ.

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://www.agrotikianaptixi.gr/

ΕΠΑΝ

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://www.gsrt.gr/default.asp?V_ITEM_ID=6263

ΕΠΑΝ

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://www.gsrt.gr/default.asp?V_ITEM_ID=6240

ΨΣ

ΑΝΟΙΚΤΟ

http://esecurityportal.digitalaid.gr/

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:03 PM

Page 34

OIKONOMIKA XPONIKA

Βιβλιοπαρουσίαση Μέσα από τις σελίδες των οικονοµικών χρονικών, οι αποδέκτες του εντύπου θα έχουν την δυνατότητα να ενηµερώνονται για διάφορα οικονοµικά συγγράµµατα - βιβλία. Προϋπόθεση παρουσίασης ενός οικονοµικού βιβλίου είναι: ¥ ο συγγραφέας να είναι µέλος του Ο.Ε.Ε. ¥ η αποστολή συνοπτικού σηµειώµατος µε αναφορά στο περιεχόµενο του βιβλίου (µεταξύ άλλων θα πρέπει να αναγράφονται ο εκδοτικός οίκος και η τιµή του βιβλίου) και ¥ η αποστολή ενός αντιτύπου για την βιβλιοθήκη του Ο.Ε.Ε. Τρόποι επικοινωνίας µε το Ο.Ε.Ε.: τηλ. 2105202252 και e-mail: ekdil_ epik@oe-e.gr

ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ ∆ΙΑΧΡΟΝΙΚΑ

Συγγραφέας: K ωνσταντινίδης Γιώργος Τιµή: 20 e Εκδόσεις: Παπαζήση - τηλ. 210 38.22.496, 210 38.38.020, 210 38.08.173

Στις σελίδες του βιβλίου αναδεικνύεται η φιλοσοφία του Συστήµατος A.B.C. τόσο στη θεωρητική του ανάπτυξη όσο και στις πρακτικές του εφαρµογές, παρέχοντας στα στελέχη των οικονοµικών µονάδων ένα ισχυρό εργαλείο αντιµετώπισης του ανταγωνισµού της αγοράς. Στα άµεσα οφέλη από τη χρήση του A.B.C. περιλαµβάνονται µεταξύ άλλων και τα εξής: l Επιτυγχάνεται η ορθή κατά πωλούµενο αγαθό κερδοφορία σε όλους τους τοµείς και επίπεδα των πωλήσεων, l Αναδεικνύεται η αποδοτικότητα: - Της κάθε µεµονωµένης δραστηριότητας. - Του κάθε manager της οικονοµικής µονάδας. - Των οργανωτών του τρόπου δράσης της οικονοµικής µονάδας. - Του υπεύθυνου της κάθε δραστηριότητας της οικονοµικής µονάδας. l Eπιτυγχάνεται εσωλογιστική ανάπτυξη του A.B.C., και µάλιστα βάσει της οµάδας 9 του Ε.Γ.Λ.Σ. l Το έµµεσο κόστος κατανέµεται και καταλογίζεται µε τον πλέον αναλυτικό και έγκυρο τρόπο στους ενδιάµεσους και τελικούς φορείς του κόστους. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Κεντρικό θέµα του βιβλίου αποτελεί η συσσώρευση κεφαλαίου στην Τουρκία και η οικονοµική της ανάπτυξη στα πλαίσια του φαινοµένου της παγκοσµιοποίησης. Από την ανάλυση συγκεκριµένων κλάδων της τουρκικής οικονοµίας διαπιστώνεται η ύπαρξη πέντε µορφών κεφαλαίου: του κεµαλικού, του ισλαµικού, του κεφαλαίου των µεγάλων επιχειρηµατικών συγκροτηµάτων της Τουρκίας, του κεφαλαίου που δηµιουργείται από µη νόµιµες οικονοµικές δραστηριότητες και του αλλοδαπού κεφαλαίου (ξένη οικονοµική βοήθεια και άµεσες ξένες επενδύσεις). Αποδεικνύεται η οικονοµικοπολιτική σχέση της Τουρκίας µε τις Η.Π.Α., τη Μεγάλη Βρετανία και το Ισραήλ και η οικονοµική ενίσχυση που οι χώρες αυτές, η Ευρωπαϊκή Ένωση και διάφοροι διεθνείς οικονοµικοί οργανισµοί παρέχουν στην Τουρκία µε τη µορφή διακρατικών και επιχειρηµατικών συµφωνιών, χρηµατοδοτικών προγραµµάτων και δανείων. Τέλος, γίνεται διεξοδική αναφορά στην ενσωµάτωση της τουρκικής οικονοµίας στο διεθνές οικονοµικό σύστηµα και στις µελλοντικές οικονοµικές προοπτικές της, ζητήµατα που απασχολούν ολοένα και περισσότερο τη διεθνή οικονοµία και πολιτική.

Η Σύγχρονη Κοστολόγηση κατά ∆ραστηριότητα (Activity Based Costing)

Συγγραφέας: Ιωάννης Κεχράς Τιµή: 48 e Εκδόσεις: Σταµούλη ΑΕ τηλ. 2105238305 Χρον. Έκδοσης: 2009 Σελίδες: 502

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 35

BIBΛIOΠAPOYΣIAΣH

OIKONOMIKA XPONIKA

Η διεθνής οικονοµική κρίση και η θέση της Ελλάδας. Υλικά της ηµερίδας της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε.

l Η εκδήλωση της κρίσης στην Ε.Ε. και η όξυνση των ενδοϊµπεριαλιστικών αντιθέσεων l Η κρίση, τα αίτια της και η ελληνική οικονοµία l Η όξυνση της ταξικής πάλης και οι αστικοί σχεδιασµοί για την αντιµετώπισή της l Ο ρόλος των κοινοτικών κονδυλίων στην περίοδο της κρίσης l Κριτική παρουσίαση των θέσεων της σοσιαλιστικής ∆ιεθνούς για την οικονοµική κρίση l Χάνουν όλοι στη φάση της κρίσης; l Η συµµαχία του BRIC και η δυναµική της στις διεθνείς αγορές. Είναι οι θεµατικές εισηγήσεις της Ηµερίδας Στο βιβλίο, επίσης, περιέχονται οι οµιλίες της Γ.Γ. της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. Αλέκας Παπαρήγα, καθώς και η εισήγηση του µέλους του Π.Γ. της Κ.Ε. του Κ.Κ.Ε. Ελένης Μπέλλου. Το βιβλίο διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία της Σύγχρονης Εποχής τηλ. 2103829835 , 2310283810

Η εργασία είναι µια προσπάθεια για µια σύνοψη της οικονοµικής και λογιστικής και της οικονοµικής διοίκησης των οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α βαθµού. Η µέθοδος που ακολουθεί το πόνηµα αυτό είναι να εξαντλεί την ανάλυση κάθε θέµατος και στο δηµόσιο λογιστικό σύστηµα και στο διπλογραφικό λογιστικό σύστηµα , ώστε ο αναγνώστης να έχει πλήρη εικόνα της λειτουργίας του όλου συστήµατος. Επειδή, τον χρόνο που γράφεται η εργασία αυτή, εκκρεµούν µια σειρά από µετατροπές υφιστάµενων νόµων περί αναθέσεως εργασιών των ΟΤΑ, κρίθηκε ορθό να µην περιληφθούν στην ύλη θέµατα που αφορούν προµήθειες των ΟΤΑ , αναθέσεις εργασιών, µεταφορών και έργων. Ο συγγραφέας επικεντρώθηκε σε αµιγή ζητήµατα λογιστικής και οικονοµικής διοίκησης , σε ένα ενιαίο έργο , εργασία που έλειπε ως ενιαία από τον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Η όλη εργασία είναι έτσι δοµηµένη ώστε να εµπλέκει σε ένα ενιαίο σύστηµα τόσο το «Λογιστικό των ΟΤΑ» που αναλύεται στο Β∆ 175/15-6-1959 όσο και το διπλογραφνκό λογιστικό σύστηµα που καθιερώθηκε µε το Π∆ 315/99, θεωρώντας τα δύο λογιστικά συστήµατα συλειτουργούντα αδιαίρετα και αλληλοσυµπληρούµενα.

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: Οικονοµία του Φόβου και της Παρακµής Συγγραφέας: Κώστας Λάµπος PhD Οικονοµικών Επιστηµών στο Freie Universitaet Berlin Τιµή: 23 e Εκδόσεις: Παπαζήση, τηλ. 210 3822496, 210 3838020 Σελίδες: 484

Οικονοµική ∆ιοίκηση και Λογιστική Οργάνωση Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτου Βαθµού (∆ηµόσιο Λογιστικό ∆ιπλογραφικό Σύστηµα τα έσοδα των Ο.Τ.Α.)

Συγγραφέας: Νένδος Παναγιώτης Οικονοµολόγος Εκδόσεις: της «Φωκικής ΑΕ» Αναπτυξιακή Α.Ε. Ο.Τ.Α τηλ.2265072340

Τι σηµαίνει στην πραγµατικότητα η Παγκοσµιοποίηση για την πορεία της ανθρωπότητας αλλά και για την καθηµερινότητα του καθενός µας, σε µια εποχή η οποία χαρακτηρίζεται από τη συνεχώς διευρυνόµενη φτώχεια, την προϊούσα καταστροφή του περιβάλλοντος, την έξαρση της θεσµικής και δοµικής βίας και των πολεµικών συγκρούσεων; Τι είναι και ποια η ουσία του φαινοµένου που χαρακτηρίζεται 'αντιαµερικανισµός΄; Παγκοσµιοποίηση από ποιον και για ποιον; Και σε τελική ανάλυση, ποια είναι η σχέση όλων των παραπάνω µε την οικονοµία του Φόβου και της παρακµής; Είναι αυτή η 'µοίρα' της ανθρωπότητας; Ήρθε πράγµατι το τέλος της ιστορίας, ή µήπως το τέλος του κόσµου; Σε αυτή τη συζήτηση µας εισάγει µε το καινούργιο του βιβλίο ο Κώστας Λάµπος, υποστηρίζοντας µέσα από την ανάλυσή του, ότι για τη διαµόρφωση αυτής της φρικτής πραγµατικότητας, αυτού του είδους της παγκοσµιοποίησης, ο θεµέλιος λίθος ήταν και παραµένει ο εξουσιαστικός Φόβος, η κατανόηση και το ξεπέρασµα του οποίου αποτελεί προϋπόθεση για µια σύγχρονη θεώρηση των πραγµάτων, για την απελευθέρωση της εργαζόµενης ανθρωπότητας και το χτίσιµο ενός καλύτερου κόσµου. 'Ένας κόσµος που µπορεί να προκύψει µόνο µέσα από την ενωτική, αυτόνοµη, συνειδητή δράση των δυνάµεων της Εργασίας, της Επιστήµης και του Πολιτισµού στην προοπτική ενός Νέου Οικουµενικού Ουµανιστικού Πολιτισµού. Με αυτή την οπτική, ο Κώστας Λάµπος οργανώνει την ύλη του και τεκµηριώνει την ανάλυσή του, αξιοποιώντας µια ιδιαίτερα πλούσια βιβλιογραφία, ταξινοµώντας τη θεµατολογία του στις παρακάτω ενότητες: 1. Φόβος και Οικονοµία, 2. Φόβος και κατανοµή του παγκόσµιου πλούτου, 3. Μερικές από τις βασικές παρενέργειες του εξουσιαστικού Φόβου στην αναδιανοµή του πλούτου στην Ελλάδα, 4. Ο Φόβος του εχθρού, 5. Ο Φόβος του «Είναι» και του «Φαίνεσθαι», 6. Ο Φόβος του Νόµου, 7. Ο Φόβος της Ελευθερίας 8. Εγκαταλείποντας τον πολιτισµό του Φόβου και του θανάτου, 9. Σχεδιάζοντας τη µετάβαση στην Ουτοπία, 10. Ατενίζοντας τον Πολιτισµό της Ζωής και 11. Ουµανισµός: To Φωτεινό Μονοπάτι της Ιστορίας. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 36

ANAKOINΩΣΕΙΣ

OIKONOMIKA XPONIKA

Την θέση του παραιτηθέντος ∆ηµήτρη ∆ράκου από µέλος της Κεντρικής ∆ιοίκησης του ΟΕΕ ανέλαβε ο Βαγγέλης Ζορκάδης. Ο Βαγγέλης Ζορκάδης είναι γνώστης της πορείας του Οικονοµικού Επιµελητηρίου και διαθέτει πλούσια εµπειρία στα δρώµενα του. Επί σειρά ετών εκλέγεται ως µέλος της Τοπικής ∆ιοίκησης του Περιφερειακού Τµήµατος Κεντρικής Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) καθώς και ως µέλος στη συνέλευση των Αντιπροσώπων.

Περιφερειακό Τµήµα Θεσσαλίας

4ο Περιφερειακό Τµήµα Κεντροδυτικής Μακεδονίας

Η Τοπική ∆ιοίκηση του Περιφερειακού Τµήµατος Θεσσαλίας του Οικονοµικού Επιµελητήριου της Ελλάδας, όπως, τελευταία, διαµορφώθηκε

Μετά την παραίτηση του µέλους της Τοπικής ∆ιοίκησης κ. Στράντζαλη Κωνσταντίνου, τη θέση του κατέλαβε ο αναπληρωµατικός του ιδίου συνδυασµού Σιδερίδης Αστέριος. Έτσι η σύνθεση της Τοπικής διοίκησης του 4ου Περιφερειακού Τµήµατος έχει ως εξής : Πρόεδρος: Τσιλογιάννης Κωνσταντίνος Αντιπρόεδρος: Μπρουσκέλης Ιάκωβος Γεν. Γραµµατέας: Μπατσίλας ∆ηµοσθένης Οικον. Επόπτης: Παπαστεργίου Αντώνιος Μέλη: Γκούνας Αθανάσιος Παπαδόπουλος Ιωάννης Σιδερίδης Αστέριος

Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γενικός Γραµµατέας: Οικονοµικός Επόπτης: Μέλη:

ΓΕΛΑΛΗΣ ∆ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΑΛΙΩΤΗΣ ΣΠΥΡΙ∆ΩΝ ΙΣΑΑΚΙ∆ΗΣ ΧΡΟΝΗΣ ΦΛΕΓΓΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΝΤΑΓΙΑΝΝΗΣ ΑΙΜΙΛΙΑΝΟΣ ΤΕΓΟΣ ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΖΙΑΡΑΓΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Φτωχότερη η Οικογένεια των Οικονοµολόγων Περιφερειακό Τµήµα Βορειοδυτικής Πελοποννήσου & ∆υτικής Ελλάδας «Ανασυγκρότηση Τοπικής ∆ιοίκησης» Η Τοπική ∆ιοίκηση του 10ου Π.Τ Β.∆. Πελοποννήσου & ∆υτ. Ελλάδας, του Οικονοµικού Επιµελητηρίου της Ελλάδας , µε αρµοδιότητα στους Νοµούς Αχαΐας , Ηλείας & Αιτωλοακαρνανίας, µετά από την υπ’ αριθµ. 13/15-09-2009 απόφασή της ως εξής : Πρόεδρος : Αντιπρόεδρος : Γεν. Γραµµατέας : Οικονοµικός Επόπτης : Μέλη :

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Πλατυκώστας Κων/νος Καρκούλιας Ευάγγελος Χρονόπουλος Ιωάννης Ζήσογλου Παναγιώτης Τόγιας Κων/νος Μαρκεζίνης Μαρίνος Κορδάτος Βασίλειος

Συγκλονιστήκαµε στην είδηση της πρόωρης αναχώρηση από τη ζωή του Κώστα Λυκουργιά. Πρωτεργάτης στη δηµιουργία του Οικονοµικού Επιµελητηρίου. Στυλοβάτης στα πρώτα βήµατα του Φορέας µας. Πρωτοστατούσε είτε ως µέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων είτε ως µέλος της Κεντρικής ∆ιοίκησης. Εµείς όλοι που το ζήσαµε, είτε ως φίλο είτε ως συνάδελφο, που δουλέψαµε και συνεργαστήκαµε, από κοντά, µαζί του, θα τον θυµόµαστε για την έντονη προσωπικότητά του, για το πηγαίο του χιούµορ, την συναδελφικότητα . Θα θυµόµαστε τον Άνθρωπο και φίλο Κώστα Λυκουργιά.

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 37

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠAPATAΞEIΣ

τους µήνες που πέρασαν σηµειώθηκαν σηµαντικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο της χώρας. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές και σχηµάτισε κυβέρνηση. ∆υστυχώς, οι καθυστερήσεις στη στελέχωση της νέας κυβέρνησης, ειδικότερα στα κρίσιµα οικονοµικά υπουργεία, κινδυνεύουν να εξανεµίσουν το θετικό αντίκτυπο που παραδοσιακά προκαλεί στην κοινωνία και στην οικονοµία η εκλογή µιας νέας κυβέρνησης. Από την άλλη πλευρά, η Νέα ∆ηµοκρατία, για πρώτη φορά µέσα από µια πρωτοφανή σε συµµετοχή ανοιχτή διαδικασία, εξέλεξε νέο Πρόεδρο, τον Αντώνη Σαµαρά, ένα συνάδελφο οικονοµολόγο. Παρά αυτό το κλίµα πολιτικής ρευστότητας και αναµονής, η ∆ΗΚΙΟ κινήθηκε αποτελεσµατικά, προωθώντας µε συνέπεια και επιµονή δράσεις για την αναβάθµιση του ΟΕΕ. Στο επίπεδο της αναγνώρισης και της προβολής του ρόλου του ΟΕΕ, η ∆ΗΚΙΟ υποστήριξε και συµµετείχε στις προσπάθειες για την ανάδειξη προτάσεων για τα σηµαντικά οικονοµικά ζητήµατα της χώρας, µέσα από µελέτες για τον προϋπολογισµό αλλά και για το φορολογικό σύστηµα της χώρας. Επιµείναµε και προβάλαµε την άποψη ότι το όποιο φορολογικό νοµοσχέδιο θα πρέπει να ψηφίζεται µαζί µε τον προϋπολογισµό του έτους και να µην τροποποιείται κατά τη διάρκεια του έτους, ούτως ώστε να γνωρίζουν από την αρχή του έτους οι φορολογούµενοι, πολίτες και επιχειρήσεις τις επιβαρύνσεις που θα αντιµετωπίσουν στη διάρκεια του έτους και να κάνουν το σχεδιασµό τους. Στο επίπεδο των δράσεων του ΟΕΕ, εργαστήκαµε στην Κ∆ ώστε µε ταχύτατους ρυθµούς να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες και να αποκτήσει το ΟΕΕ πιστοποίησης διαχειριστικής επάρκειας για την υλοποίηση δράσεων του ΕΣΠΑ. Ήδη σχεδιάζουµε ένα ολοκληρωµένο πλαίσιο σειρά δράσεων που θα καταθέσουµε στα αρµόδια υπουργεία και τις διαχειριστικές αρχές, µε στόχο την υλοποίηση έργων που θα αλλάξουν εντυπωσιακά τη λειτουργία του Επιµελητηρίου βελτιώνοντας τις υπηρεσίες που αυτό προσφέρει στους συναδέλφους οικονοµολόγους και αναδεικνύοντας τη δράση του. Στα πλαίσια αυτά προτείνουµε να δοθεί έµφαση στην υλοποίηση έργων που θα έχουν στόχο την παροχή ενός ευρύτατου φάσµατος ηλεκτρονικών υπηρεσιών από το ΟΕΕ στα µέλη του (ηλεκτρονικά πιστοποιητικά, διασύνδεση µε TAXIS, ηλεκτρονικές πληρωµές κλπ.). Ακόµα, προωθούµε τη θεσµοθέτηση του ΟΕΕ ως φορέα παροχής υπηρεσιών πιστοποίησης των λογιστικών γραφείων της χώρας. Επιπλέον, προτείνουµε την αναβάθµιση των δράσεων κατάρτισης και ενηµέρωσης των συναδέλφων, καθώς και την ανάδειξη του ΟΕΕ σε πυρήνα µελετητικών πρωτοβουλιών για τα θέµατα της οικονοµίας. Το ΕΣΠΑ αποτελεί για το Οικονοµικό Επιµελητήριο µια µεγάλη ευκαιρία ενίσχυσης και ανάδειξης του ρόλου του. Με σχέδιο, σταθερότητα και επιµονή είµαστε βέβαιοι ότι θα µπορέσουµε να το αξιοποιήσουµε στο µέγιστο βαθµό.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 38

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠAPATAΞEIΣ

4 Αυξανόµενες πρωτογενείς δαπάνες από 18% του ΑΕΠ το 2003 σε 20,2% του ΑΕΠ το 2008. 4 Αυξανόµενο χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης από 184,5 δις e το 2004 σε 320 δις e το 2009. 4 ∆ιαρκής αύξηση της διαφθοράς από την 49η θέση το 2004 στην 57η θέση το 2008. 4 Ακάλυπτες επιταγές από 847 εκ. e το 2005 σε 1.954 εκ. e τον Ιούλιο του 2009. 4 Η συρρίκνωση της χρηµατοδότησης επιχειρήσεων και νοικοκυριών, το α’ τρίµηνο του 2009, έχει οδηγήσει σε µηδενική βάση. 4 Υποχώρηση του δείκτη Βιοµηχανικής Παραγωγής από 103,9 το 2008 σε 88,3 το 2009. 4 Μείωση κύκλου εργασιών στο Λιανικό Εµπόριο, µόνο για την περίοδο Ιούνιος 2008 σε Ιούνιο 2009, πάνω από 15%.

Η αλληλουχία των κρατικών προϋπολογισµών είναι δεδοµένη όπως και η δραστική επίδραση των αποτελεσµάτων της διαχείρισης του προηγούµενου έτους στον προϋπολογισµό του επόµενου. Η εικόνα που παρουσιάζει ο προϋπολογισµός του 2009, χαρακτηρίζεται από πρωτόγνωρες αποκλείσεις στο έλλειµµα της Γενικής Κυβέρνησης (από 2% του ΑΕΠ που είχε προϋπολογιστεί το Νοέµβριο του 2008, πήγε στο 12,7% το Νοέµβριο του 2009) που ωχριούν ακόµη και οι µέθοδοι της ψευτοαπογραφής του 2004-2005. Η δε γενική εικόνα της Ελληνικής Οικονοµίας χαρακτηρίζεται από : 4 Υποχώρηση της ανάπτυξης σε µηδενικό βαθµό. 4 Συρρίκνωση των ιδιωτικών επενδύσεων (από το 18% του ΑΕΠ το 2004, σε 16,40% του ΑΕΠ το 2008). 4 Υποχώρηση της ανταγωνιστικότητας της Οικονοµίας (2004 – θέση 37 , 2009 – θέση 71). 4 Εκτίναξη του ελλείµµατος ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών από 5,8% του ΑΕΠ το 2004 σε 14,4% του ΑΕΠ το 2008. 4 Συρρίκνωση του Π.∆.Ε. από 5,1% του ΑΕΠ το 2004 σε 3,4% του ΑΕΠ το 2008. 4 Αύξηση των ανείσπρακτων οφειλών προς το ∆ηµόσιο από 11,6 δις e το 2003 σε 31,4 δις e το 2009.

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Η παράθεση των παραπάνω συγκριτικών στοιχείων επιβεβαιώνει την άποψη ότι η οικονοµική κρίση στην Ελλάδα είναι αποτέλεσµα της ασκούµενης Οικονοµικής πολιτικής από τη Νέα ∆ηµοκρατία και η υπαρκτή διεθνής κρίση επιβαρύνει την κακή οικονοµική κατάσταση της χώρας. Η χώρα µας έχει ανάγκη από µία νέα πολιτική που θα οδηγήσει στην έξοδο από τη σηµερινή κρίση, θα δίνει ελπίδα για το αύριο και θα οικοδοµεί µια κοινωνία ανάπτυξης Οικονοµικής και Κοινωνικής δικαιοσύνης. Σ’ αυτήν την κατεύθυνση ο ρόλος του κρατικού προϋπολογισµού του 2010, είναι προσδιοριστικός παρά τους περιορισµούς που επιβάλλει ο προϋπολογισµός του 2009 και η κατάσταση της Ελληνικής Οικονοµίας. Οι κεντρικές επιλογές της αναδιανοµής του εισοδήµατος υπέρ των ασθενέστερων τάξεων, οι προτεραιότητες για αναβάθµιση της ∆ηµόσιας Υγείας και Παιδείας έχουν χαρακτηριστικά της κοινωνικής και ανθρωποκεντρικής διαχείρισης. Επιβάλλουν την εξασφάλιση πόρων από τις διογκωµένες, τα προηγούµενα χρόνια, καταναλωτικές δαπάνες που κατά κύριο λόγο υπηρετούσαν, µέσα από υπέρογκα ποσά για αµοιβές κοµµατικών στελεχών, την κοµµατική πελατεία της Νέας ∆ηµοκρατίας. Παράλληλα οι δηµόσιες επενδύσεις και δηµόσιες δαπάνες πρέπει να οδηγούν στη µεγέθυνση της Ελληνικής Οικονοµίας και στη ορθολογική διαχείριση των περιορισµένων εσόδων του προϋπολογισµού, µε άσκηση φορολογικής πολιτικής που θα οδηγεί στην πάταξη της φοροδιαφυγής, στην ελάφρυνση των οικονοµικά αδυνάτων και επιβάρυνση των οικονοµικά ισχυρών, την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής και εκµετάλλευση µε νέες επενδύσει των συγκριτικών πλεονεκτηµάτων της χώρας. Πανελλήνια Αγωνιστική Συνδικαλιστική Κίνηση Οικονοµολόγων και Συνεργαζόµενοι (ΠΑΣΚΟ-Σ)

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 39

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠAPATAΞEIΣ

Νέα αντίληψη νέα ήθη νέοι κανόνες στη ∆ηµοκρατία Έγκαιρα παραιτηθήκαµε από την θέση ευθύνης του Γενικού Γραµµατέα που κατείχαµε. Η ενέργειά µας αυτή είναι αποτέλεσµα της συνεχιζόµενης αντίληψης µερικών να συνεχίζουν να θεωρούν το Ο.Ε.Ε πάρεργο. Οι κύριοι αυτοί δεν ενδιαφέρθηκαν ούτε ενδιαφέρονται για την λύση των προβληµάτων που αντιµετωπίζουν οι συνάδελφοι. ∆εν τήρησαν ούτε τηρούν τις δεσµεύσεις τους και δεν απαιτούν λύσεις σε όλα, όσα είχαµε συµφωνήσει. Παραιτηθήκαµε από την θέση του Γενικού Γραµµατέα και δηλώσαµε ότι δεσµευόµαστε να στηρίξουµε όποιον προταθεί για την θέση του Γ.Γ. προκειµένου το Ο.Ε.Ε. να µην οδηγηθεί σε εκλογές. Προς γενική µας έκπληξη, «οι έµπειροι συνδικαλιστές», επικαλούµενοι διάταξη που λέει : «Όταν απουσιάζει ο Γενικός Γραµµατέας αντικαθίσταται από τον γηραιότερο εκλεγµένο µέλος στην Κ.∆.», συµπλήρωσαν την θέση µε τον γηραιότερο συνάδελφο της ΠΑΣΚΟ. Όµως αγαπητοί συνάδελφοι ο συνάδελφος της ΑΚΙΟΕ παραιτήθηκε από την θέση του Γ.Γ. δεν παραιτήθηκε και από µέλος της Κ∆. Είναι παρών σε κάθε συνεδρίαση. Συνάδελφοι όταν παραιτείται ένας συνάδελφος από ένα όργανο και συνεχίζει να παραµένει ως απλό µέλος είθισται να γίνεται εκλογή για την αντικατάσταση του . Αυτό γίνεται σε όλους τους θεσµούς της κοινωνίας και φυσικά έτσι γινόταν και στην Κεντρική ∆ιοίκηση από την ίδρυση του Ο.Ε.Ε. ∆ηµοκρατία δεν είναι τι σε εξυπηρετεί αλλά τι οφείλεις να πράττεις άσχετα αν δεν είναι προς το συµφέρον σου. Μήπως οι συνάδελφοι της ∆Η.ΚΙ.Ο και της ΠΑ.Σ.Κ.Ο προχώρησαν σ’ αυτή τη συµφωνία για να ροκανίσουν το χρόνο µέχρι το τέλος του επόµενου χρόνου που θα γίνουν οι εκλογές; Μήπως για να µην φανεί η απραξία τους και η αδιαφορία τους για την πορεία του Φορέα µας µιας και οι φιλοδοξίες τους δεν συµπίπτουν µε αυτές των χιλιάδων µελών µας; Μήπως να µοιραστούν ή να εκχωρηθούν δράσεις αποκλειστικής αρµοδιότητας του Οικονοµικού Επιµελητηρίου; γιατί πως αλλιώς να δικαιολογηθεί το γεγονός, σεµινάρια που υλοποιούσε το Οικονοµικό Επιµελητήριο για τα µέλη του να ανασταλούν, και βασικός διοργανωτής να γίνει η Φορολογική Επιθεώρηση και

το συνδικαλιστικό όργανο των εργαζόµενων στις ∆.Ο.Υ. ; Πως δικαιολογείται η συµπεριφορά των δύο µεγάλων παρατάξεων (∆ΗΚΙΟ και ΠΑΣΚΟ) να αφήνουν τον πρώην υπουργό Οικονοµίας Οικονοµικών κ. Παπαθανασίου να λειτουργεί σε βάρος του Ο.Ε.Ε. ; και αυτοί να εξαντλούνται σε κορώνες εσωτερικής κατανάλωσης χωρίς να παίρνουν καµία πρωτοβουλία; Φθάσαµε στο σηµείο για επαγγελµατικά θέµατα ζωτικής σηµασίας, το Ο.Ε.Ε. να εκπροσωπείται είτε δια κοµµατικών είτε δια υπηρεσιακών παραγόντων. Θεωρούµε οι µεµονωµένες παρεµβάσεις της παράταξής µας ήταν αυτές που δεν επέτρεψαν στον ανεκδιήγητο πρώην Υπουργό κ. Παπαθανασίου στην εκχώρηση της πιστοποίησης των Λογιστικών Γραφείων - σε συνδικαλιστική οργάνωση που ελέγχετε από την Ν∆. Ουδείς δεν αντιλήφτηκε τις µεθοδεύσεις του κ. Παπαθανασίου.

Οι ελάχιστες αναλαµπές δραστηριότητας του Οικονοµικού Επιµελητηρίου δεν θα ολοκληρωθούν και θα σβήσουν προτού καν φθάσουν στον τελικό Πολιτικό αποδέκτη. Τώρα µε την αλλαγή του πολιτικού σκηνικού επιδιώκουν να δείξουν ότι κόπτονται για το ΟΕΕ, τώρα ξαναθυµήθηκαν τα αποτελέσµατα των οµάδων εργασίας της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων, τώρα θυµήθηκαν ότι το ΟΕΕ πρέπει να έχει θέσεις και να προτείνει, τώρα ξαναθυµήθηκαν ότι πρέπει να είµαστε κοντά στο συνάδελφο, τώρα µέχρι να εξασφαλίσουν και να υλοποιήσουν κάποια προσωπικά φιλόδοξα σχέδια. Εµείς όπως πάντα και συνεχώς θα είµαστε παρόντες σε κάθε ενέργεια που στηρίζει το επάγγελµα και προβάλλει το ΟΕΕ. Θα είµαστε παρόντες και θα συνδράµουµε σε ότι µας βγάζει από την µιζέρια χωρίς σκοπιµότητες και εξαρτήσεις.

Ανεξάρτητη Κίνηση Οικονοµολόγων Ελλάδας www.akioe.gr Info@akioe.gr ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 40

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠAPATAΞEIΣ

Συναδέλφισες - οι ∆υο χρόνια από τις τελευταίες εκλογές στο ΟΕΕ και την ανάληψη ευθύνης της διοίκησης του από την παράταξη της ∆ΗΚΙΟ, συνεπικουρούµενης ευκαιριακά, δεν είναι παρά δυο χρόνια αδράνειας της ∆ιοίκησης δυο ακόµα χρόνια αφάνειας του ΟΕΕ. Η παράταξη της ∆ΗΚΙΟ και οι εκάστοτε σύµµαχοί της στο προεδρείο, διαχειρίζονται τις υποθέσεις του επιµελητηρίου ως δηµόσια υπηρεσία του Υπουργείου οικονοµικών, ασχολούµενη µε διεκπεραιωτικού χαρακτήρα διαδικασίες, µε άτολµες και ανούσιες συζητήσεις διαχειριστικών θεµάτων στην Κεντρική ∆ιοίκηση, µακριά από τα οράµατα, τις αγωνίες, τον παλµό των οικονοµολόγων και γιατί όχι τα αδιέξοδα της κοινωνίας. Στις τελευταίες εκλογές µαζί µε την ήττα του κόµµατος της Ν∆ ηττήθηκε η πολιτική της ταύτιση µε τον «συνεπή» και ανελέητο πυρήνα του οικονοµικού και κοινωνικού νεοφιλελευθερισµού, που πολλαπλασίασε και βάθυνε τα αδιέξοδα του µοντέλου ανάπτυξης, η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία και η θεοποίηση των νόµων της αγοράς που οδήγησε σε αντιλαϊκές αντικοινωνικές πολιτικές, αδύναµες και αναποτελεσµατικές να αντιµετωπίσουν την οικονοµική κρίση. Οι πολιτικές αυτές συνέβαλαν: Στην ακόµα µεγαλύτερη ανακατανοµή του πλούτου σε βάρος των δυνάµεων της µισθωτής εργασίας και των αδύναµων κοινωνικών στρωµάτων. Στην απαξίωση της εργασίας (ανεργία , υποαπασχόληση ,«ευέλικτες» εργασιακές σχέσεις) Στην περαιτέρω δηµοκρατική συρρίκνωση και ηθική κατάπτωση του πολιτικού συστήµατος Στην όξυνση των συνεπειών της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης. Οι δυο µήνες διακυβέρνησης της χώρας από το ΠΑΣΟΚ δεν µας πείθουν (παρά τις εξαγγελίες), ότι µπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση, καθότι δεν φτάνει από µόνο του το νοικοκύρεµα, χρειάζονται τολµηρές προτάσεις, σχέδιο, άλλη πολιτική πρόταση. Εδώ και χρόνια, Ν∆ και ΠΑΣΟΚ έχουν ταυτίσει τη δηµοσιονοµική εξυγίανση, τις «διαρθρωτικές αλλαγές», την αύξηση της παραγωγικότητας, µε την αφαίµαξη του εισοδήµατος των λαϊκών στρωµάτων. Αυτή η αντίληψη δεν έφερε µόνον φτώχεια και όξυνση των κοινωνικών αντιθέσεων, αλλά και αποδείχτηκε πανηγυρικά αναποτελεσµατική Η φτώχεια, η ανεργία, η ανασφάλεια δε γεννούν την αλληλεγγύη και συλλογικότητα, αντίθετα, ευνοούν φαινόµενα ξενοφοβίας, ρατσισµού, ιδιώτευσης. Ο λαϊκισµός κάθε απόχρωσης βρίσκει εύκολα ακροατήριο. Η κοινωνία, άλλοτε θυµωµένη, άλλοτε µπερδεµένη, άλλοτε βουβή, άλλοτε χωρίς κατεύθυνση, αναζητώντας λύσεις, από τη µια στρέφεται στο κράτος για να την προστατέψει και από την άλλη, όλο και περισσότερο, αποσύρεται από κάθε δηµόσια σφαίρα. Η απάντηση σ’ αυτές τις αδιέξοδες πολιτικές, θα έρθει από τις κοινωνικές δυνάµεις, που δεν εφησυχάζουν, που δεν βολεύονται στα εύκολα, που δεν δέχονται την ύπαρξη αδιεξόδων, που αντιστέκονται και αγωνίζονται. Το Ο.Ε.Ε. ως επιστηµονικός φορέας, θεσµοθετηµένος σύµβουλος της πολιτείας, οφείλει να παρεµβαίνει τεκµηριωµένα στον δηµόσιο διάλογο, µε κύριο γνώµονα την υπεράσπιση του δηµόσιου συµφέροντος. Η ΣΕΠ-Ο στην προσπάθειά της να συµβάλει στην κατεύθυνση αυτή πιστεύει ότι είναι άµεση και επιτακτική η ενασχόληση του Ο.Ε.Ε. µε τα κυρίαρχα ζητήµατα της Ελληνικής πραγµατικότητας, που όλους τους απασχολούν και τα συζητούν, καιρός και για µας. Α Προϋπολογισµός Ο προϋπολογισµός του 2010 παραµένει στην ίδια κατεύθυνση των προϋπολογισµών των τελευταίων δεκαετιών, αντιαναπτυξιακός και αντιλαϊκός, ενταγµένος στα στενά πλαίσια του συµφώνου σταθερότητας. Το σύµφωνο σταθερότητας δεν µπορεί να αποτελεί οδηγό κατάρτισης, ιδιαίτερα σε περιόδους γενικευµένης ύφεσης, που στην πιο αισιόδοξη εκδοχή µπορούµε να δούµε µικρή ανάκαµψη και µεγάλη ανεργία. Τις τελευταίες δεκαετίες οι στόχοι ήταν, σταθερότητα, έλεγχος του πληθωρισµού, µείωση του ελλείµµατος, αποδέσµευση των χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων από κοινωνικό έλεγχο, εξαρτοποίηση των Κεντρικών τραπεζών από το κράτος, περιοριστική

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

δηµοσιονοµική πολιτική, η οποία όχι µόνο δεν προστάτεψε την οικονοµία από την κρίση, αλλά είναι η πηγή, η αιτία της κρίσης, η θεωρητική βάση κατάρτισης του προϋπολογισµού των τελευταίων χρονών, η οποία κατέρευσε. Ο Νεοφιλελευθερισµός µόνο δηµιουργεί προβλήµατα, δεν λύνει. Για την Ελλάδα η στρατηγική ανάσχεσης της οικονοµικής κρίσης προϋποθέτει, µέτρα ενίσχυσης της ζήτησης, µέτρα φροντίδας των αδυνάµων κοινωνικών οµάδων, µέτρα αποκατάστασης της δηµοσιονοµικής ισορροπίας, µέτρα αναδιανοµής του πλούτου ,µέτρα στήριξης της επενδυτικής δραστηριότητας και ενδυνάµωσης των µικροµεσαίων επιχειρήσεων.(www.sepo.gr) Β Φορολογική Μεταρρύθµιση Είναι κοινή διαπίστωση ότι το υπάρχων φορολογικό σύστηµα είναι από τα πιο άδικα, αναχρονιστικά όσο και αναποτελεσµατικά φορολογικά συστήµατα της Ευρώπης, είναι δε χρόνια η ανάγκη για την ριζική αναµόρφωσή του, έτσι ώστε να είναι Κοινωνικά ∆ίκαιο, Απλό, Αποτελεσµατικό και Σταθερό. Η συζήτηση γίνετε σε συνθήκες οξυµένης οικονοµικής δηµοσιονοµικής κρίσης, όπου κερδοσκοπικοί κύκλοι καλλιεργούν κλίµα πανικού ,εκφοβισµού του κόσµου, µε σκοπό την πρόκληση κοινωνικού soc προκειµένου να επιβληθούν αντικοινωνικά µέτρα και πολιτικές. Η όποια προοδευτικότητα της φορολόγησης του εισοδήµατος έχει διαβρωθεί ουσιαστικά, αφού τα τελευταία 30 χρόνια τα φορολογικά κλιµάκια από δεκαεννιά (19) έγιναν τρία (3). Ο κατώτατος συντελεστής φορολογίας εισοδήµατος από 3% έχει ανέβει στο 15%, ενώ ο ανώτατος συντελεστής από 63% έχει µειωθεί στο 40%. Ο συντελεστής φορολόγησης των επιχειρηµατικών κερδών από 50% µειώθηκε στο 25%. Η σχέση άµεσων – έµµεσων παραµένει άνιση υπέρ των δεύτερων. Παρά τη µείωση των συντελεστών η φοροδιαφυγή ανθεί. Ο ΣΕΒ την εκτιµά στα 30 δις E ετησίως. Τέλος, εκτιµάται ότι η παρακράτηση του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις έφτασε τα 30 δις E κατά την περίοδο 2000-2006 ή πάνω από 4 δις E ετησίως. Είναι ανάγκη λοιπόν να απαντήσουµε στην ασφυκτική πίεση της πραγµατικότητας, των αγορών και των διεθνών µεγα-κερδοσκόπων µε µια δίκαιη και συνολική φορολογική µεταρρύθµιση, όχι µόνο για την ανόρθωση των δηµόσιων οικονοµικών αλλά και ως συστατικό ενός νέου ρυθµιστικού πλαισίου για τη λειτουργία της οικονοµίας µε όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και αειφορίας. Ναι στους δίκαιους και αναγκαίους φόρους, αν εντάσσονται σε µια πολιτική που διασφαλίζει την κοινωνική ανταποδοτικότητά τους. ∆ίκαιοι δε φόροι είναι αυτοί που δηµιουργούν κίνητρα για µια ανάπτυξη µε όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και αειφορίας και αναδιανέµουν εισοδήµατα και πόρους από τους έχοντες και κατέχοντες στους φτωχούς και αδύναµους, καθώς και από την κοινωνικά και οικολογικά ανεύθυνη υπερκατανάλωση, στην κοινωνικά και οικολογικά υπεύθυνη ικανοποίηση αναγκών, ατοµικών και συλλογικών. (www.sepo.gr) Γ Κοινωνική Ασφάλιση Ξεκινώντας από την βασική παραδοχή ότι η κοινωνική ασφάλιση είναι κοινωνικό δικαίωµα λέµε ότι είναι λάθος να αντιµετωπίζεται το θέµα της κοινωνικής ασφάλισης µε κριτήριο τον έλεγχο των δηµοσίων ελλειµµάτων και µάλιστα από κυβερνητικές επιλογές που απαξιώνουν την εργασία. Σχεδόν όλοι οι υπουργοί εργασίας τα τελευταία χρόνια µας δηλώνουν ότι έχουν λύσει το ασφαλιστικό για τα επόµενα 30 ή 50 χρόνια, όλοι βέβαια κάτι περικόπτουν. Τη µαύρη τρύπα στα οικονοµικά της Κοινωνικής Ασφάλισης δεν την δηµιούργησαν οι εργαζόµενοι αλλά οι κυβερνήσεις µε τις επιλογές τους , που ανέχτηκαν ή και στήριξαν την λεηλασία των ασφαλιστικών ταµείων, όπως τις άτοκες καταθέσεις των αποθεµατικών στις τράπεζες για πολλά χρόνια, τις τοποθετήσεις σε δοµηµένα οµόλογα, τις τοποθετήσεις σε χρηµατιστηριακό τζόγο, τις χαριστικές ρυθµίσεις στις επιχειρήσεις που κάνουν εισφοροδιαφυγή, την απαξίωση µε τις πολιτικές απασχόλησης που εφαρµόζουν, που έχει σαν αποτέλεσµα την ανεργία, την υποαπασχόληση, την ανασφάλιστη εργασία. Μεγάλο ποσοστό του εργατικού δυναµικού (Ελλήνων και οικονοµικών µεταναστών) είναι σήµερα είτε άνεργο, είτε σε επισφαλείς θέσεις εργασίας. (www.sepo.gr) Συναδέλφισες - οι Μπορούµε µέσα από ένα δηµιουργικό διάλογο στα πλαίσια του θεσµικού µας ρόλου να είµαστε χρήσιµοι και να συµβάλουµε στην καταξίωση του Ο.Ε.Ε στην κοινωνία και στα µέλη του. Εµείς θα συνεχίσουµε να είµαστε παρόντες. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ -ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΩΝ Σ.Ε.Π.-Ο.

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 41

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠAPATAΞEIΣ

Νέα αντίληψη νέα ήθη νέοι κανόνες στη ∆ηµοκρατία

Επιχειρείται να εµφανιστεί από µεριάς της κυβέρνησης ότι ο δηµοσιονοµικός εκτροχιασµός και η συνεπακόλουθη αναγκαστική επιτήρηση της ελληνικής οικονοµίας από την Κοµισιόν ως ο βασικός παράγοντας καθορισµού των εξελίξεων σε επίπεδο κυβερνητικής οικονοµικής πολιτικής και της όποιας συρρίκνωσης των προεκλογικών εξαγγελιών περί αναδιανοµής. Προσπαθεί, δηλαδή, να συγκαλύψει τον ταξικό χαρακτήρα της οικονοµικής της πολιτικής και ο οποίος καθορίζεται από την ικανοποίηση των αναγκών των µονοπωλιακών οµίλων και από τις δεσµεύσεις υλοποίησης του ευρωενωσιακού σχεδίου ανάκαµψης της οικονοµίας της ΕΕ. Σχέδιο το οποίο προσαρµόζει στις συνθήκες της κρίσης την αντιλαϊκή στρατηγική της Λισαβόνας. Εκτός της ιδιαίτερης σηµασίας που έχει η δηµοσιονοµική σταθερότητα για την νοµισµατική ενοποίηση ανισόµετρων οικονοµιών και τη διευκόλυνση κυκλοφορίας του κεφαλαίου και του ευρώ ως ενιαίου νοµίσµατος, σήµερα αυτή αξιοποιείται στο όνοµα της αντιµετώπισης του δηµοσιονοµικού εκτροχιασµού και ως εργαλείο επιτάχυνσης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, αλλά και για να φορτωθούν τα βάρη της κρίσης στις πλάτες των λαϊκών νοικοκυριών. Εχουµε δηλαδή µια στρατηγική επιλογή που εφαρµόζεται στο σύνολο των χωρών της ΕΕ και ανεξαρτήτως του ύψους των δηµοσιονοµικών ελλειµµάτων. Τα δηµοσιονοµικά ελλείµµατα και χρέη σχετίζονται διαχρονικά µε την πολιτική στήριξης και χρηµατοδότησης των αναγκών του µεγάλου κεφαλαίου και των υπέρογκων στρατιωτικών δαπανών για τις ανάγκες του ΝΑΤΟ. Στην ικανοποίηση των παραπάνω αναγκών είναι προσανατολισµένος και ο ΚΠ για το 2010. Ο οποίος στο σκέλος των εσόδων προετοιµάζει µια νέα φοροεπιδροµή στα λαϊκή εισοδήµατα µέσω της αύξησης των έµµεσων φόρων, ενώ στο σκέλος των δαπανών παγώνει την εισοδηµατική πολιτική, περικόπτει τις κοινωνικές δαπάνες, επιταχύνει την εµπορευµατοποίηση των κοινωνικών αναγκών, µειώνει τις επιχορηγήσεις στους φορείς της κοινωνικής ασφάλισης για να επιδοτήσει τις ασφαλιστικές εισφορές των κεφαλαιοκρατών. Στην πράξη, είχαµε µια προσαρµογή της πολιτικής της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ σε συνθήκες βαθέµατος της καπιταλιστικής κρίσης. Αξιοποιεί την προνοιακή πολιτική πτωχοκοµείου για να διαχειριστεί τα ακραία φαινόµενα φτώχειας και εξαθλίωσης. Η ίδια η διαδικασία αναπαραγωγής του κεφαλαίου, ιδιαίτερα σε συνθήκες όξυνσης του ανταγωνισµού, έχει ως αποτέλεσµα από τη µια µεριά τη συσσώρευση του κοινωνικά παραγόµενου πλούτου σε όλο και λιγότερα χέρια και από την άλλη συνεχή επιδείνωση της θέσης των εργαζοµένων και των άλλων λαϊκών στρωµάτων, όχι µόνο σε σχετικό επίπεδο αλλά και σε απόλυτο για τους απολυµένους, τους µερικά απασχολούµενους, τους χρεοκοπηµένους επαγγελµατοβιοτέχνες και τα ξεκληρισµένα αγροτικά νοικοκυριά. Τα προνοιακά επιδόµατα, όπως και αν ονοµαστούν, επιδιώκουν προσωρινά να διαχειριστούν την επιδείνωση της θέσης αυτών των στρωµάτων, χωρίς να µπορούν να ανακόψουν τη σχετική επιδείνωση σε σχέση µε τον κοινωνικό πλούτο που παράγεται. Γενικότερα η θωράκιση της κερδοφορίας των µονοπωλιακών οµίλων δεν συµβαδίζει µε την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Η κυβερνητική υπόσχεση για «δίκαιη αναδιανοµή»

εξυπηρετεί πολύπλευρες και βαθύτερες στοχεύσεις ενταγµένες στη στρατηγική επιλογή εξυπηρέτησης των αναγκών του κεφαλαίου.

Οι βαθύτερες στοχεύσεις

4 Απόσπαση της λαϊκής συναίνεσης στην επιτάχυνση υλοποίησης των καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων, ιδιαίτερα αυτές που αφορούν το σφαγιασµό των εναποµεινάντων εργασιακών και ασφαλιστικών δικαιωµάτων. Στο στόχαστρο µπαίνουν: 4 Η ανάγκη για διεύρυνση της ευελιξίας στην αγορά εργασίας µέσα από γενικευµένη αξιοποίηση των διαφόρων µορφών µερικής απασχόλησης. 4 Η µείωση του υψηλού επίπεδου προστατευτισµού των µόνιµων υπαλλήλων. 4 Η κατάργηση των περιορισµών στις οµαδικές απολύσεις. 4 Η παρεµπόδιση, εξ αιτίας του κατώτερου µισθού, στις προσλήψεις νέων. 4 Η αλλαγή του συστήµατος συλλογικών συµβάσεων και η σταδιακή αντικατάστασή τους από τις ατοµικές συµβάσεις. Στο ασφαλιστικό, η διαρκής µείωση της κρατικής χρηµατοδότησης και των εργοδοτικών εισφορών, επιταχύνουν τη διαδικασία υλοποίησης του τριαξονικού συστήµατος, στο οποίο τα δηµόσια συστήµατα κοινωνικής ασφάλισης, θα παρέχουν συντάξεις προνοιακού επιπέδου. Αυτά θα έχουν ως αποτέλεσµα τη συρρίκνωση της τιµής της εργατικής δύναµης, την αύξηση του βαθµού εκµετάλλευσης των εργαζοµένων. 4 Η «ανιδιοτέλεια» της κοινωνικής ευαισθησίας των κεφαλαιοκρατών και του ΣΕΒ στη χρηµατοδότηση του επιδόµατος αλληλεγγύης εξασφαλίσθηκε από την κυβέρνηση, εκτός των παραπάνω µέτρων και µε το νέο πακέτο στήριξής τους. Αυτό περιλαµβάνει νέες φορολογικές απαλλαγές µε πρόσχηµα τα µη διανεµόµενα κέρδη, γενναία κρατική χρηµατοδότηση στα πλαίσια της πράσινης οικονοµίας, πενταετή πλήρη απαλλαγή από τις εργοδοτικές ασφαλιστικές εισφορές για τους νεοπροσλαµβανόµενους, διευκόλυνση της επέκτασης της επιχειρηµατικής δραστηριότητας στους κερδοφόρους τοµείς της υγείας και της παιδείας στο όνοµα του περιορισµού των κρατικών δαπανών. 4 Την αποδοχή της φτώχειας ως φυσικού φαινοµένου και όχι ως αποτέλεσµα του κεφαλαιοκρατικού χαρακτήρα της παραγωγικής διαδικασίας στον καπιταλισµό. Η επίδειξη ευαισθησίας στα πλαίσια του κοινωνικού εταιρισµού διευκολύνει την υπόθεση χειραγώγησης του κινήµατος και της αυτοσυγκράτησης των όποιων αιτηµάτων στα ασφυκτικά όρια της αναδιανοµής. Ουσιαστικά επιδιώκει να νοµιµοποιήσει στις λαϊκές συνειδήσεις των κλεψιά του κοινωνικά παραγόµενου πλούτου από µια χούφτα κεφαλαιοκράτες. Αυτή η πολιτική δεν επιδιορθώνεται, είναι αδιέξοδη και αντιλαϊκή.

∆ΠΚ-Ο ∆εκέµβρης 2009

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 42

OIKONOMIKA XPONIKA

ΠAPATAΞEIΣ

ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ Ταξικός & Αντιλαϊκός ο προϋπολογισµός του 2010

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

Προϋπολογισµό λιτότητας και περικοπών, στα χνάρια των αντιλαϊκών προϋπολογισµών των κυβερνήσεων της Ν∆, πρότεινε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Είναι ένας προϋπολογισµός που θέτοντας ως απόλυτη προτεραιότητα την µείωση του δηµοσιονοµικού ελλείµµατος στο 9,2% το 2010 από 12,2% φέτος, κι όχι την ανακούφιση των εργαζοµένων, αν γίνει νόµος θα δυσχεράνει τη θέση της εργαζόµενης πλειοψηφίας. Ο προϋπολογισµός του 2010 αυξάνει τους φόρους κατά 3,5 δισ. ευρώ (προβλέψεις για το 2010: 54,1 δισ. ευρώ, έναντι εκτιµήσεις πραγµατοποιήσεων για το 2009: 50,6 δισ. ευρώ). Η αύξηση των φόρων επιβαρύνει δυσανάλογα τους µισθωτούς. Ταυτόχρονα µειώνονται τα φορολογικά βάρη των επιχειρήσεων. Τη στιγµή που ο φόρος εισοδήµατος νοµικών προσώπων µειώνεται( ) κατά 7,2% σε σχέση µε φέτος, ο φόρος εισοδήµατος φυσικών προσώπων αυξάνεται κατά 4,4%, οι έµµεσοι φόροι αυξάνονται κατά 5,7% κι οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης (καπνού κ.α.) αυξάνονται κατά 9,4%. Ταυτόχρονα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, παρά τις καταγγελίες που έκανε στο παρελθόν, διατηρεί άθικτους κι ενσωµατώνει στο νοµοθετικό φορολογικό της οπλοστάσιο ακραία αντιλαϊκούς νόµους της Ν∆, όπως την αύξηση του ΦΠΑ κατά 1 µονάδα και την µείωση των φορολογικών συντελεστών των επιχειρήσεων κατά 10 ολόκληρες µονάδες. Επιπλέον βήµα για την όξυνση της φορολογικής αδικίας που συντελείται εις βάρος των µισθωτών θα αποτελέσει το αναµενόµενο φορολογικό νοµοσχέδιο. Η αδικία σήµερα δεν εντοπίζεται στον µεγάλο αριθµό των φοροαπαλλαγών, όπως διατείνεται ο υπουργός Οικονοµικών, Γ. Παπακωνσταντίνου, αλλά στο γεγονός ότι ακόµη και στον προϋπολογισµό του 2010 που έφερε το ΠΑΣΟΚ οι έµµεσοι φόροι είναι πολλοί περισσότεροι από τους άµεσους (30,4 δισ. ευρώ έναντι 23,7 δισ. ευρώ) Ο ταξικός χαρακτήρας του προϋπολογισµού αποκαλύπτεται κι από την καθαρή µείωση στη χρηµατοδότηση των ασφαλιστικών ταµείων το 2010 κατά 8,3% σε σχέση µε το τρέχον έτος. Ειδικότερα η χρηµατοδότηση του ΟΑΕΕ, που ενδιαφέρει και πολλούς συναδέλφους, θα είναι σχεδόν κατά ένα τρίτο (27,3%) µικρότερη σε σχέση µε φέτος. Ο αντιλαϊκός προϋπολογισµός συµπληρώνεται µε το πραξικοπηµατικό άνοιγµα του ασφαλιστικού. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κι ο υπουργός Εργασίας, Ανδ. Λοβέρδος (στα χνάρια της Φ. Πετραλιά, του ∆. Ρέππα κ.α.), σε συνεργασία µε την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα επιχειρήσουν το επόµενο διάστηµα να ανατρέψουν κατακτήσεις και κατοχυρωµένα δικαιώµατα επικαλούµενοι την ανάγκη µείωσης των κρατικών δαπανών και περιορισµού του ελλείµµατος. Ο «διάλογος» που ξεκινούν, µε την στήριξη της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας (ΓΣΕΕ, Α∆Ε∆Υ) είναι προσχηµατικός και στόχο έχει τη νοµιµοποίηση στα µάτια της κοινωνίας αντιλαϊκών µέτρων όπως η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης κι η κατακρεούργηση των κοινωνικών παροχών. Επίσης, η κατηγορηµατική άρνηση της κυβέρνησης να ικανοποιήσει τα αιτήµατα των λιµενεργατών του Πειραιά για επιστροφή του µεγαλύτερου λιµανιού της χώρας στο δηµόσιο και πλήρη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωµάτων δείχνει την ειληµµένη απόφαση του ΠΑΣΟΚ να συνεχίσει να υπηρετεί τη γραµµή της Ν∆ για ξεπούληµα του ΟΛΠ στους Κινέζους, του ΟΤΕ στους Γερµανούς και της Ολυµπιακής στον Βγενόπουλο.

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 43

OIKONOMIKA XPONIKA

Έλεγχος Ρευστότητας

EΛEYΘEPO BHMA

Μέθοδοι Πρόβλεψης Χρηµατοδοτικών Αναγκών Επιχείρησης

Στέλιος Μαστρογιαννάκης Μέλος της Κ.∆ του Οικονοµικού Επιµελητηρίου Ελλάδος

Για την αύξηση των πωλήσεων µιας επιχείρησης απαιτούνται χρηµατικά κεφάλαια που θα επενδυθούν είτε σε κυκλοφορούντα στοιχεία ή σε πάγιο εξοπλισµό για την επέκταση και αύξηση της παραγωγικής δυναµικότητας. Η επιχείρηση πρέπει να γνωρίζει έγκαιρα τις ανάγκες της σε απαιτούµενα κεφάλαια για να καταρτίσει το πρόγραµµα χρηµατοδότησης τους, διαφορετικά σύντοµα θα αντιµετωπίσει ταµιακό πρόβληµα. Ιδιαίτερα σε περιόδους οικονοµικής κρίσης ο προγραµµατισµός είναι θεµέλιος λίθος για την βιωσιµότητα της επιχείρησης και βασικό καθήκον του υπεύθυνου χρηµατοοικονοµικής διοίκησης. Πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε δυναµικούς κλάδους ή έχουν προοπτική καλής κερδοφορίας συµβαίνει να χάνουν τη δυναµική βιωσιµότητας τους ακριβώς γιατί έχασαν τον έλεγχο της ρευστότητας τους, δηλαδή δεν προγραµµάτισαν έγκαιρα και αξιόπιστα τις χρηµατοδοτικές τους ανάγκες και τις πηγές των κεφαλαίων τους. Η ανάγκη της πρόβλεψης και του προγραµµατισµού προκύπτει από το γεγονός ότι οι επενδύσεις τόσο σε πάγια όσο και σε

αποθέµατα Α΄ και βοηθητικών υλών προηγούνται των πωλήσεων. Επίσης για την µετατροπή όλων αυτών των δαπανών σε έτοιµα προϊόντα απαιτούνται δαπάνες για αµοιβή εργαζοµένων για παροχές υπηρεσιών από τρίτους και για άλλα διάφορα έξοδα. Υπάρχουν ακόµη και σε κυκλοφορούντα στοιχεία που έπονται των πωλήσεων όπως οι εισπρακτέοι λογαριασµοί. .Κατάρτιση επιχειρηµατικού σχεδίου και δηµιουργία του Πίνακα Ταµιακών Ροών. 1. Κατάρτιση Ετήσιου προϋπολογισµού 2. Κατάρτιση Ταµιακού προγράµµατος Υπάρχουν τρεις τρόποι πρόβλεψης των χρηµατοδοτικών αναγκών της επιχείρησης. 1. Η µέθοδος του ποσοστού των πωλήσεων 2. Η µέθοδος της παλινδρόµησης 3. Η µέθοδος των χρηµατικών ροών και ειδικότερα l Ανάλυση Πηγών και Χρήσεων κεφαλαίων l Ανάλυση των Ταµιακών Ροών (cash flow) l Ανάλυση Ταµιακών Προγραµµάτων Ειδικότερα, η µέθοδος των Χρηµατικών Ροών είναι ιδιαίτερα

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 44

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

χρήσιµη και ευρύτατα χρησιµοποιούµενη µέθοδος, τόσο σε µεσοπρόθεσµο επίπεδο µε την κατάρτιση Επιχειρηµατικού Σχεδίου όσο και σε Βραχυπρόθεσµο ορίζοντα µε την κατάρτιση Ετήσιων Προϋπολογισµών και Αναλυτικών Ταµιακών Προγραµµάτων. Α. Ο Πίνακας Πηγών και Χρήσεων Κεφαλαίων µας δίνει πληροφορίες για τις πηγές των κεφαλαίων, από πού δηλαδή προέρχονται τα κεφάλαια της εταιρείας και πως χρησιµοποιήθηκαν ή θα χρησιµοποιηθούν µελλοντικά. Οι πληροφορίες αυτές σε συνδυασµό και άλλων στοιχείων και δεικτών (δείκτης δανειακής επιβάρυνσης, ΚΚΚ, κλπ ) µας επιτρέπουν να κρίνουµε την οµαλή πορεία της εταιρείας ή εάν αυτή παρουσιάζει χρηµατοοικονοµικά προβλήµατα και πως να προγραµµατίσουµε τις χρηµατοδοτικές της ανάγκες. Άρα, η µέθοδος των Πηγών και Χρήσεων κεφαλαίων είναι εργαλείο πρόβλεψης και προγραµµατισµού των χρηµατοδοτικών αναγκών της επιχείρησης. Β. Ο Πίνακας Ταµιακών Ροών (cash flow) της επιχείρησης στηρίζεται τόσο σε ιστορικά στοιχεία µε τη χρήση των λογιστικών καταστάσεων της επιχείρησης ή σε προϋπολογιστικές λογιστικές καταστάσεις (pro forma) και αναφέρεται σε εισπράξεις και πληρωµές σε µια χρονική περίοδο. Έτσι το cash flow της επιχείρησης µπορεί να είναι: Σε απολογιστική βάση Σε κατασκευαστική βάση για ένα συγκεκριµένο επενδυτικό έργο, Σε προϋπολογιστική βάση µε τις προβλεπόµενες εισπράξεις και π λ η ρ ω µ έ ς µεσοµακροπροθέσµων υποχρεώσεων για κάθε µια χρονική περίοδο, Η σηµασία των πληροφοριών που µας δίνονται από την ανάλυση των πηγών και χρήσεων κεφαλαίων και cash flow σχετικά µε διάρθρωση και την εξέλιξη τους, σε συνδυασµό µε άλλα στοιχεία όπως ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας, ο δείκτης δανειακής επιβάρυνσης και η οµαλή εξέλιξη του που, δείχνει την οµαλή εξυπηρέτηση του χρέους, είναι ότι µας παρέχεται η δυνατότητα να γνωρίζουµε αν η επιχείρηση έχει ικανοποιητικό πλεόνασµα χρηµατικών πόρων για να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της έναντι τρίτων, προµηθευτών και τραπεζών. Μας επιτρέπει να συνάγουµε χρήσιµα συµπεράσµατα για το επίπεδο κερδών για αυξήσεις κεφαλαίου, κεφαλαιακές ενισχύσεις από επιχορηγήσεις επενδύσεων, τις επενδυτικές δαπάνες που τυχόν έγιναν, τα χρεολύσια που εκταµιεύονται, τα µερίσµατα που καταβάλλονται, τους φόρους κλπ, και γενικά για το σύνολο των εισπράξεων και πληρωµών της.. Γ. Τα Ταµιακά προγράµµατα της επιχείρησης έχουν διάρκεια µικρότερη του έτους (µηνιαία, τρίµηνα, εξάµηνα, εννεάµηνα, κλπ). 1. Η διαδικασία για την κατάρτιση του πίνακα Πηγών και Χρήσεων Κεφαλαίων ακολουθεί δύο στάδια. Στο πρώτο Στάδιο γίνεται ο υπολογισµός µεταβολών των ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

στοιχείων του Ισολογισµού µεταξύ δύο χρήσεων. Ταξινόµηση και καταγραφή των µεταβολών αυτών σε πηγές και Χρήσεις. Μια Πηγή δηµιουργείται l Από µείωση των στοιχείων ενεργητικού l Από αύξηση των στοιχείων του παθητικού Μια Χρήση δηµιουργείται l Από µια αύξηση των στοιχείων του ενεργητικού l Από µια µείωση των στοιχείων του παθητικού Στο δεύτερο στάδιο, έπειτα από τον υπολογισµό των µεταβολών και τη ταξινόµηση του σε Πηγές και Χρήσεις ακολουθεί l η προσαρµογή για την απεικόνιση κερδών και µερισµάτων l η αποµόνωση των µεταβολών που αφορούν το Κεφάλαιο Κίνησης 2. Πίνακας Ταµιακών Ροών Στον πίνακα αυτό αναλύονται λεπτοµερώς οι ταµιακές εισροές και εκροές της επιχείρησης για µια συγκεκριµένη περίοδο ανάλογα τις ανάγκες πρόβλεψης και λήψης επιχειρηµατικών αποφάσεων και αφορούν τη ρευστότητα και την εξασφάλιση των αναγκαίων κεφαλαίων. Για την κατάρτιση του συσχετίζονται στοιχεία του Λογαριασµού Εκµετάλλευσης και του Ισολογισµού. Εισροή είναι κάθε όπως και κάθε πηγή κεφαλαίων, κάθε αύξηση των στοιχείων του Παθητικού και κάθε µείωση των στοιχείων του Ενεργητικού αλλά και κάθε αύξηση εσόδων εκµετάλλευσης. Εκροή είναι κάθε αύξηση των στοιχείων του Ενεργητικού και κάθε µείωση των στοιχείων του Παθητικού αλλά και εξόδων εκµετάλλευσης. Ο πίνακας Ταµιακών Ροών καταρτίζεται µε δύο τρόπους l την έµµεση και την l άµεση µέθοδο. Η άµεση µέθοδος περιλαµβάνει τρεις κατηγορίες ροών 1. Τις Ταµιακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες οι οποίες συντελούν στη δηµιουργία εσόδων και είναι καθοριστικές στο καθορισµό των λειτουργικών αποτελεσµάτων όπως Εισροές εισπράξεων από πελάτες, τόκων, µερισµάτων και από δραστηριότητες που σχετίζονται µε το λειτουργικό αποτέλεσµα Εκροές από πληρωµές πελατών, εργαζοµένων, τόκων, φόρων και γενικά πληρωµές που σχετίζονται µε το λειτουργικό αποτέλεσµα. Οι πληρωµές τόκων και µερισµάτων αντιπροσωπεύουν χρηµατοοικονοµικές και επενδυτικές δραστηριότητες αντίστοιχα εντούτοις περιλαµβάνονται στις λειτουργικές δραστηριότητες γιατί είναι καθοριστικά στοιχεία του αποτελέσµατος. 2. Τις επενδυτικές δραστηριότητες οι οποίες περιλαµβάνουν αγορές και πωλήσεις παγίων, χρεογράφων, συµµετοχών. Τα οφέλη από επενδυτικές ροές αναµένονται σε µακροχρόνιο ορίζοντα αντίθετα µε τα οφέλη των λειτουργικών ροών που αναµένονται βραχυχρόνια. Οι αγορές και οι πωλήσεις χρεογράφων τα οποία είναι ισοδύναµα µε διαθέσιµα πχ τρίµηνα ΕΓ∆ δεν περιλαµβάνονται στις επενδυτικές δραστηριότητες. 3. Χρηµατοοικονοµικές δραστηριότητες εµφανίζουν κεφάλαια που προέρχονται από µετόχους και µακροπρόθεσµους δανειστές. Τα κεφάλαια αυτά είναι µακροχρόνια δεσµευµένα. Και µας δίνουν πληροφορίες για τις απαιτήσεις των προµηθευτών µακροχρόνιων κεφαλαίων στις µελλοντικές ταµιακές ροές Και φυσικά τα ταµιακά πλεονάσµατα ή ελλείµµατα που

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 45

OIKONOMIKA XPONIKA

προκύπτουν αφού προσθέσουµε και το πλεόνασµα ή έλλειµµα της προηγούµενης χρήσης. 3. Τα Ταµιακά προγράµµατα µας βοηθούν στη διερεύνηση των βραχυπρόθεσµων υποχρεώσεων της επιχείρησης και για αυτό καταρτίζονται σε βραχυχρόνια βάση (εβδοµαδιαία, µηνιαία κ.λ.π.). Με βάση τις εισπράξεις και πληρωµές για τα συγκεκριµένα χρονικά διαστήµατα βγάζουµε συµπεράσµατα για την επάρκεια των ταµιακών διαθεσίµων για την ανάγκη εξασφάλισης βραχυπρόθεσµων δανειακών κεφαλαίων µε σκοπό την κάλυψη της απαιτούµενης ταµιακής ρευστότητας ή την τοποθέτηση πλεονασµάτων και την ανάληψη τους σε συγκεκριµένο χρόνο για την κάλυψη υποχρεώσεων Καµιά φορά καταρτίζονται µεσοπρόθεσµα ταµιακά προγράµµατα για τον προγραµµατισµό κεφαλαίων που απαιτούνται για την εκτέλεση ενός επενδυτικό προγράµµατος, που καλύπτουν την περίοδο υλοποίησης του δηλαδή την περίοδο αποπληρωµής µέχρι την εξόφληση του δανείου. Τέτοια προγράµµατα καταρτίζονται από τράπεζες για τη χρηµατοδότηση ενός επενδυτικού προγράµµατος ώστε να γνωρίζουν το βαθµό βιωσιµότητας και την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσει. 1. Γενικά για τη ∆ιαχείριση των Ταµειακών ∆ιαθεσίµων και του Ταµειακού Προγραµµατισµού Τα ρευστά (Ταµειακά ) ∆ιαθέσιµα της επιχείρησης είναι - Τα µετρητά στο Ταµείο - Τα υπόλοιπα των λογαριασµών καταθέσεων σε τράπεζες σε πρώτη ζήτηση - Τα διαπραγµατεύσιµα χρηµατόγραφα π.χ επιταγές και ό,τι γίνεται αποδεκτό από τις τράπεζες για κατάθεση - Κάθε κυκλοφορούν περιουσιακό στοιχείο που επιχείρηση θεωρεί µετρητά ή σχεδόν µετρητά και µπορεί να χρησιµοποιηθεί για εξόφληση υποχρεώσεων Τα ταµιακά διαθέσιµα = Μετρητά + Υπόλοιπα λ/σµών όψεως + διαπραγµατεύσιµα χρεόγραφα (επιταγές, γραµµάτια, συναλλαγµατικές και άλλα ισοδύναµα προς κατάθεση σε τράπεζα) Η κυριότερη διαφορά µεταξύ ρευστών διαθεσίµων και άλλων στοιχείων του ενεργητικού είναι ότι τα ρευστά διαθέσιµα µετατρέπονται σε οποιοδήποτε στοιχείο του ενεργητικού, ενώ τα στοιχεία του ενεργητικού µετατρέπονται µόνο σε µετρητά και σε διαφορετικούς χρόνους το κάθε ένα. ∆ηλαδή έχουν διαφορετική κυκλοφοριακή ταχύτητα. Με κριτήριο τη ρευστότητα των στοιχείων κατατάσσονται στον Ισολογισµό. Το µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα που απαιτείται για τη µετατροπή τους σε ρευστά έχουν τα Πάγια (αποσβέσεις) και ακολουθούν τα αποθέµατα των Α΄ υλών, των ηµικατεργασµένων προϊόντων, των τελικών προϊόντων και τέλος τα γραµµάτια εισπρακτέα. Λόγω της φύσης των λειτουργιών και του ρόλου των ρευστών, αυτά υπόκεινται σε µεγαλύτερες διακυµάνσεις, συγκριτικά µε άλλα στοιχεία του ενεργητικού. Η ∆ιοίκηση χρηµατικών διαθεσίµων µιας επιχείρησης είναι απόλυτα αναγκαία για να επιτευχθεί ισορροπία µεταξύ ρευστότητας και αποδοτικότητας σε συνθήκες αβεβαιότητας. Για την αποτελεσµατική διαχείριση των ταµειακών διαθεσίµων µιας επιχείρησης απαιτείται η κατάρτιση Ταµειακού Προγράµµατος,

EΛEYΘEPO BHMA

που απεικονίζει τη λειτουργική δράση της επιχείρησης και του χρονικού διακανονισµού των υποχρεώσεων και των απαιτήσεων της. Το Ταµειακό Πρόγραµµα έχει µορφή προγράµµατος εφαρµογής µε τη µέγιστη δυνατή ακριβή καταγραφή των εισροών (εισπράξεων) και εκροών (πληρωµών). Το Ταµειακό Πρόγραµµα ή ο Ταµειακός Προϋπολογισµός ελέγχει τη ταµειακή κατάσταση της επιχείρησης και προσδιορίζει τις βραχυχρόνιες ανάγκες σε µετρητά (Προσωρινό ή Μεταβλητό Κεφάλαιο Κίνησης) και τις Πηγές χρηµατοδότησης (βραχυπρόθεσµες) και διαχειρίζεται αποδοτικά τα ρευστά διαθέσιµα. Τα µετρητά στο ταµείο έχουν κόστος ευκαιρίας δηλαδή χάνουµε τόκους ή έσοδα από εναλλακτικές ευκαιρίες τοποθέτησης. Από την άλλη µεριά η έλλειψη ή η ανεπάρκεια ρευστών την κατάλληλη στιγµή, δηµιουργεί προβλήµατα στην κάλυψη των τρεχουσών υποχρεώσεων και αναγκών και θέτει σε κίνδυνο την οµαλή λειτουργία της επιχείρησης ή της στερεί τη δυνατότητα αξιοποίησης ευκαιριών στην αγορά και τέλος δηµιουργεί προβλήµατα στην αξιοπιστία και τη φερεγγυότητα της επιχείρησης. Το άριστο µέγεθος των ρευστών διαθεσίµων είναι ένα ζητούµενο για την οικονοµική διαχείριση της επιχείρησης, που σε κάθε περίπτωση είναι αυτό που µεγιστοποιεί την απόδοση κεφαλαίων των µετόχων και την αξία της επιχείρησης. Το µέγεθος των χρηµατικών διαθεσίµων που χρειάζεται µια επιχείρηση εξαρτάται από - τη στενότητα ή διαθεσιµότητα άλλων πηγών κεφαλαίων - τη πιστοληπτική της ικανότητα - τον έλεγχο που ασκεί η εταιρεία στους πελάτες και τους πιστωτές της ( περιθώρια πιστωτικής πολιτικής, εξασφάλιση ικανοποιητικών πιστωτικών περιθωρίων από τους προµηθευτές της). 2. Ταµειακός Κύκλος Σε όλο το παραγωγικό συναλλακτικό κύκλωµα τα ρευστά διαθέσιµα είναι η κινητήριος δύναµη της επιχείρησης. (Ταµειακός Κύκλος) Μετρητά Õ Πρώτες Ύλες Õ Εργασίες σε εξέλιξη Õ Αποθέµατα Õ ∆απάνες ΛειτουργίαςÕ Κέρδος Õ Πωλήσεις µε πίστωση Õ Πωλήσεις µετρητοίς Õ Μετρητά

Για να προσδιορίσουµε το χρόνο µεταξύ των πληρωµών και των εισπράξεων υπολογίζουµε τους δείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας σε ηµέρες για την αξιολόγηση των πολιτικών διαχείρισης αποθεµάτων, εισπράξεων και προµηθειών (δείκτες αξιολόγηση της πολιτικής αποθεµάτων, εισπράξεων και πληρωµών) Α. Περίοδος µετατροπής των πρώτων υλών σε προϊόντα προς πώληση σε ηµέρες Αποθέµατα / Κόστος Πωληθέντων ανά ηµέρα ή Αποθέµατα / ( Πωλήσεις/360) Β. Μέση ηλικία πελατών ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 46

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

Απαιτήσεις / (Πωλήσεις επί πιστώσει/360). Μια αύξηση της µέσης περιόδου σηµαίνει προσχεδιασµένη επέκταση των όρων της πίστωσης ή κακή διαχείριση πιστώσεων. Γ. Μέση ηλικία Προµηθευτών (µέση περίοδος πίστωσης κατά την οποία οι απαιτήσεις µετατρέπονται σε µετρητά) Υποχρεώσεις / Αγορές επί πιστώσει ανά ηµέρα ή Υποχρεώσεις / (Κόστος Πωληθέντων/360) Ο Ταµειακός κύκλος αθροίζει αλγεβρικά τις τρεις παραπάνω χρονικές περιόδους και εκφράζει το χρονικό διάστηµα µεταξύ της πραγµατικής ταµειακής εκροής για την αγορά των

κεφαλαίων. Η ελαχιστοποίηση των µετρητών θα πρέπει να γίνεται στο πλαίσιο των παρακάτω κινήτρων 1. Κίνητρο συναλλαγών. Ο χρόνος του ταµιακού κύκλου προσδιορίζει την ανάγκη για κατοχή µετρητών. Το ύψος των µετρητών είναι συνάρτηση του αναµενόµενου όγκου συναλλαγών. Το ύψος των συναλλαγών και εποµένως και το ύψος των διαθεσίµων ποικίλει µεταξύ των επιχειρήσεων, ανάλογα µε το αντικείµενο εργασιών, το συντονισµό και

παραγωγικών συντελεστών και της ταµειακής εισροής από την πώληση των προϊόντων της. Εκφράζει τη µέση περίοδο σε χρόνο που ένα ευρώ είναι δεσµευµένο σε κυκλοφορούντα στοιχεία και αναφέρεται και ως χρόνος ανακύκλωσης του Κεφαλαίου Κίνησης.

την οργάνωση των εισροών, τη δυνατότητα ετατόπισης ληγουσών υποχρεώσεων σε προµηθευτές και τράπεζες σε µεταγενέστερη κατάλληλη ηµεροµηνία . 2. Κίνητρο πρόνοιας (ασφαλείας ). Όσο µεγαλύτερη βεβαιότητα και συντονισµός υπάρχει στις εισπράξεις σε συνδυασµό µε τη δυνατότητα άµεσου δανεισµού από τη Τράπεζα (υψηλό επίπεδο πιστοληπτικής ικανότητας µε ικανοποιητικά πιστωτικά όρια) και δυνατότητας ρευστοποίησης στοιχείων ενεργητικού, τόσο λιγότερα µετρητά απαιτούνται σε µια επιχείρηση ελαχιστοποιώντας το κόστος ευκαιρίας. 3. Κίνητρο κερδοσκοπίας. Σε περίπτωση πρόβλεψης ανόδου των τιµών των α΄ υλών η επιχείρηση µπορεί να αξιοποιήσει την ευκαιρία αυτή αγοράζοντας σε τιµές µικρότερες του κόστους ευκαιρίας.

Ταµειακός κύκλος = Περίοδος µετατροπής των α΄ υλών σε προϊόντα π΄ πώληση + Μέση ηλικία πελατών –Μέση ηλικία προµηθευτών 3. Τρόπος ∆ιοικήσεως των Ταµιακών διαθεσίµων Κύριος στόχος της διαχείρισης διαθεσίµων είναι η ισορροπία µεταξύ ρευστότητας και αποδοτικότητας. ∆ηλαδή εξασφάλιση λειτουργικότητας και αύξηση αποδοτικότητας των ιδίων (αξία περιουσίας των µετόχων)

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 47

OIKONOMIKA XPONIKA

4. Άλλοι λόγοι για τη διατήρηση ρευστών διαθεσίµων όπως αξιοποίηση εκπτώσεων, ευνοϊκών επιχειρηµατικών ευκαιριών, διατήρηση πιστοληπτικής θέσης, αντιµετώπιση εκτάκτων αναγκών κλπ. 4. Σύνταξη του Ταµειακού Προγράµµατος Ο έλεγχος της χρονικής κατανοµής των ροών της επιχείρησης προϋποθέτει ένα ετήσιο λεπτοµερές, αξιόπιστο και λειτουργικό ταµειακό πρόγραµµα της επιχείρησης το οποίο, υποδιαιρείται σε µηνιαίους προϋπολογισµούς και κατά συνέπεια σε τριµηνιαίους, εξαµηνιαίους, εννεάµηνους προϋπολογισµούς των πωλήσεων, της παραγωγής, και των λοιπών δαπανών, που ολοκληρώνουν το συναλλακτικό - λειτουργικό κύκλο της επιχείρησης. Για την κατάρτιση του Ταµειακού Προγράµµατος το πρώτο στάδιο είναι η πρόβλεψη των πωλήσεων και των αναγκαίων αποθεµάτων σε µηνιαία βάση. Ακολουθεί η εκτίµηση του απαιτούµενου χρόνου ταµειακού διακανονισµού δηλαδή - των παρεχόµενων πιστωτικών ορίων στους πελάτες - των πιστωτικών περιθωρίων των προµηθευτών - των φορολογικών και εργοδοτικών εισφορών - των λειτουργικών εξόδων Οι εκτιµήσεις αυτές σε συνδυασµό µε τις εκτιµήσεις επισφαλών σε πελατών, πωλήσεις παγίων και χρεογράφων προσδιορίζουν τις προβλεπόµενες ταµιακές ροές εισπράξεων και πληρωµών. Τα απαραίτητα βήµατα για τη σύνταξη του Ταµιακού Προγράµµατος είναι 1. Εισροές. - Πωλήσεις της µετρητοίς - Εισπράξεις πελατών - Έσοδα από προσωρινές τοποθετήσεις ή επενδύσεις (τόκοι µερίσµατα κλπ) - Πώληση χρεογράφων - Πώληση παγίων - Κ.λ.π. Οι εκτιµήσεις εισπράξεων από πωλήσεις µετρητοίς µπορούν να γίνουν µε βάση τα ιστορικά στοιχεία των αντίστοιχων ισοζυγίων και από τα οποία µπορούν να υπολογιστούν δείκτες πωλήσεων της µετρητοίς / πωλήσεις Οι δείκτες αυτοί πρέπει να προσαρµοστούν στις επικρατούσες τάσεις της αγοράς π.χ προσφερόµενες εκπτώσεις, προµήθειες, επιστροφές, µεταφορικά κ.λ.π. Το ίδιο και για τις πωλήσεις επί πιστώσει/ πωλήσεις Θα πρέπει επίσης να λαµβάνονται υπόψη οι γενικότερες τάσεις της αγοράς αλλά και η διεύρυνση του κινδύνου επαύξησης των επισφαλών απαιτήσεων. Η επιχείρηση πρέπει να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των εισπρακτέων λογαριασµών και να προβαίνει σε χρονική κατανοµή τους ώστε να µπορεί να διακρίνει την από µήνα σε µήνα µεταβολή των υπολοίπων τους. Στόχος πρέπει να είναι το µικρότερο δυνατό άνοιγµα χρόνου µεταξύ έκδοσης τιµολογίου και είσπραξης. Στόχος της επιχείρησης είναι η επιτάχυνση των εισπράξεων και η επιβράδυνση των πληρωµών. ∆ηλαδή µια επιχείρηση θα επιδιώξει να µεγιστοποιήσει το

EΛEYΘEPO BHMA

χρόνο από την έκδοση του τιµολογίου του προµηθευτή µέχρι την πληρωµή του, σε αντίθεση µε την σµίκρυνση του χρόνου είσπραξης τιµολογίων πελατών από την έκδοση τους. Αυτό είναι δυνατό να συµβαίνει συχνότερα στη περίπτωση συναλλαγών µε τη διακίνηση επιταγών. Για το λόγο αυτό η επιχείρηση λαµβάνει υπόψη της και τις πλευρές της διαχείρισης των ρευστών διαθεσίµων

Της διαχείρισης εισροής µετρητών - Τα µέσα επιτάχυνσης της είσπραξης των ληξιπροθέσµων οφειλών σκοπό έχουν την ύπαρξη µετρητών στη διάθεση της επιχείρησης. Τα µέσα επιτάχυνσης της είσπραξης των ληξιπροθέσµων οφειλών σχετίζονται κυρίως - Με τη παροχή της δυνατότητας για άµεση χρηµατοδότηση των πληρωµών ή την ελάττωση του χρόνου που αυτές παραµένουν ανείσπρακτες, π.χ σε περίπτωση που οι πληρωµές γίνονται µε επιταγές πρέπει να συντοµευθεί ο χρόνος από την έκδοση και ταχυδρόµησης µέχρι την είσπραξη της. - Σύντµηση του χρόνου αποστολής των πληρωµών από τους πελάτες στην επιχείρηση π.χ µε τη δηµιουργία κέντρων είσπραξης. - Μείωση των τραπεζικών λογαριασµών οι οποίοι δηµιουργούν αδρανή κεφάλαια. ∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

t.139

12/11/09

5:04 PM

Page 48

OIKONOMIKA XPONIKA

EΛEYΘEPO BHMA

Τα πλεονάζοντα κεφάλαια δηλαδή αυτά υπερβαίνουν τις τρέχουσες ανάγκες πρέπει να επενδύονται για να µη µένουν άεργα, σε βραχυπρόθεσµα χρηµατόγραφα µε υψηλή δυνατότητα ρευστοποίησης όπως ΕΓ∆, Οµόλογα, repos και για συγκεκριµένο χρόνο ώστε να χρησιµοποιηθούν µε τη λήξη τους. Της διαχείρισης εκροής µετρητών Η επιβράδυνση των πληρωµών παρέχει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να διατηρεί χρήµατα στο ταµείο της για µεγαλύτερα χρονικά διαστήµατα.. Η επιβράδυνση γίνεται όταν η εξόφληση των ληξιπροθέσµων οφειλών γίνεται στη λήξη τους .Η επιβράδυνση της πληρωµής των υποχρεώσεων γίνεται µέσω - Συναλλαγµατικών αντί εκδόσεως επιταγών και έτσι η επιχείρηση δεν υποχρεούται σε καταβολή µετρητών κατά την έκδοση τους όπως συµβαίνει µε τις επιταγές αλλά κατά την παρουσίαση τους στην ηµεροµηνία λήξης τους. για εξαργύρωση. - Επίσης η εταιρεία εκµεταλλεύεται τις εκπτώσεις που δίνονται όταν πληρώνει τοις µετρητοίς και εξαντλεί τη χρονική περίοδο που της δίνεται. - Κατάταξη των πληρωτέων λογαριασµών κατά σειρά προτεραιότητας, ανάλογα µε τη σπουδαιότητα που η επιχείρηση δίνει σε κάποιους λ/σµούς π.χ πόσο σηµαντικός είναι ο προµηθευτής, πόσο πιστά ο προµηθευτής ακολουθεί την πιστωτική του πολιτική, ποιο είναι το υπόλοιπο που οφείλεται, τι ποινές επιβάλλονται από τον προµηθευτή σε περίπτωση καθυστέρησης πληρωµής - Η χρησιµοποίηση ειδικών τραπεζικών λογαριασµών µηδενικού υπολοίπου που επιτρέπουν να περιορίσουν τα απαραίτητα µετρητά Έτσι γνωρίζοντας το προβλεπόµενο ύψος πωλήσεων µπορεί να συνταχθεί ο προϋπολογισµός των εισπράξεων από πωλήσεις Μετά τον υπολογισµό και των άλλων εσόδων µπορούµε να συντάξουµε τον προϋπολογισµό των εισπράξεων στο σύνολο τους για την ίδια περίοδο. 2. Εκροές. - Αγορές α΄ υλών - Μισθοί και ηµεροµίσθια

∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ2009

- Εργοδοτικές εισφορές - Επενδυτικές δαπάνες - Πληρωµές φόρων - Ασφάλιστρα - ∆ιοικητικές δαπάνες - Πληρωµές µερισµάτων - Πληρωµές τόκων και χρεολυσίων - Ενοίκια και χρηµατοδοτικές µισθώσεις - Κλπ Η επιχείρηση γνωρίζοντας µε µεγαλύτερη ακρίβεια, συγκριτικά µε τις εισπράξεις, τις υποχρεώσεις της και τη χρονική κατανοµή τους, µπορεί να προσδιορίσει τις µεταβολές των υπολοίπων τους χρονικά 3. Στη συνέχεια οι εισπράξεις αντιστοιχίζονται (συγκρίνονται) µε τις πληρωµές και προσδιορίζεται η ταµιακή θέση της επιχείρησης κατά τη διάρκεια της περιόδου κατά µήνα και συνολικά κατά τρίµηνο, εξάµηνο και έτος. 4. Παράλληλα υπολογίζεται ένα ελάχιστο υπόλοιπο ταµείου (συνήθως το υπόλοιπο του προηγούµενου µήνα) που η επιχείρηση πάντα κρατά για λόγους ασφαλείας, για την διενέργεια τόσο των καθηµερινών µικρο-συναλλαγών όσο και για τις υποχρεώσεις της όταν αυτές καθίστανται ληξιπρόθεσµες. Σε περίπτωση που οι εισπράξεις υπολείπονται των πληρωµών (Ταµιακό έλλειµµα) και το ελάχιστο απόθεµα του Ταµείου δεν επαρκεί για την πληρωµή των υποχρεώσεων της, τότε η επιχείρηση αναγκαστικά προσφεύγει σε βραχυπρόθεσµο τραπεζικό δανεισµό είτε µέσω αλληλόχρεου λογαριασµού ή µε σύναψη δανειακής σύµβασης βραχυπρόθεσµου δανεισµού. 5. Η λειτουργικότητα του Ταµειακού Προγράµµατος και οι παράγοντες που το επηρεάζουν 1. Παρουσιάζει τη ταµιακή θέση της επιχείρησης ως αποτέλεσµα προγραµµατισµού όλων των λειτουργιών και δραστηριοτήτων της. 2. Εντοπίζει τα πιθανά πλεονάσµατα και ελλείµµατα του ταµείου ανά µήνα 3. Ποσοτικοποιεί τις ανάγκες σε βραχυπρόθεσµο δανεισµό ή τα ταµιακά πλεονάσµατα για αποδοτική τοποθέτηση, αποφεύγοντας την αδράνεια κεφαλαίων και το κόστος ευκαιρίας 4. Εντοπίζοντας τις ανάγκες σε διαθέσιµα ή τα πλεονάσµατα προβαίνει έγκαιρα στις απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες 5. ∆ιευκολύνει έγκαιρα και αξιόπιστα το αίτηµα της στην τράπεζα για βραχυπρόθεσµο δανεισµό 6. Παρέχει τις απαραίτητες πληροφορίες για τη διαµόρφωση της απαραίτητης πιστωτικής πολιτικής 7. ∆ιασφαλίζει τη λειτουργικότητα της επιχείρησης, µειώνει τους λειτουργικούς κινδύνους και αυξάνει την αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων.

e3wfylla

12/11/09

4:29 PM

Page 3

e3wfylla

12/11/09

4:29 PM

Page 4