Themaspecial Mobiliteit Duurzaam van A naar B

Kent u The Jetsons nog? Deze animatieserie over een gezin dat leeft in 2062 werd uitgezonden in de jaren zestig en tachtig. Toen werd nog gedacht dat auto’s inmiddels vliegende schotels zouden zijn, die je niet parkeerde maar inklapte. Fietsen deed men ook niet: via buizenpost kwamen personages van A naar B. Zo ver zijn we nog niet, maar hoe komen wij wél duurzaam van A naar B, nu en in de toekomst? Wij vroegen het een aantal Friese experts.

Carver Europe: ‘Wij merken dat de voorkeur bij stedelijk vervoer steeds meer uitgaat naar compact en persoonlijk, in plaats van grote auto’s of openbaar vervoer’

Giel Franken, Supply Chain Director bij Carver Europe: “Onze belangrijkste bedrijfsactiviteit is de assemblage en distributie van de Carver, een elektrisch stadsvoertuig.”

Een grote auto voor de deur: decennialang was dit een teken van welvaart en dé trots van de eigenaar. Maar mobiliteit verandert. Hoe speelt jouw onderneming daarop in?

Joyce van Os de Man van OrangeGas: Men wil steeds goedkoper, schoner en efficiënter reizen. Dit vertaalt zich in initiatieven zoals carsharing en OV-totaalconcepten, maar ook het overschakelen naar schone alternatieven. Het belang van autobezit wordt steeds minder. Anderzijds blijft de vrijheid om te gaan en staan waar je wilt belangrijk. Wij spelen hierop in door een dekkend netwerk te realiseren van schone vulpunten vanuit Nederlandse bronnen. Dit houdt in: (snel)laders, waterstof, Bio-CNG, LNG en HVO100, maar ook het aanbieden van schone voertuigen via SmartGreenCars.

Willem Hellinga van DEM BV: Wij kijken bij de aanschaf van ons machinepark naar de motor en naar de uitstoot van de auto of servicebus.

OrangeGas: ‘Wij realiseren een dekkend netwerk van schone vulpunten vanuit Nederlandse bronnen’

Rob Bergevoet, Business Development Manager bij Wierda Hybrid Technologies: Voertuigen binnen het bedrijf zijn altijd functioneel geweest en dat verandert de komende tijd niet. Wel kijken we bij vervanging serieus naar elektrische voertuigen, rekening houdend met de daarbij behorende aspecten op het gebied van laadinfrastructuur en eventueel een aangepaste reisplanning.

Anne Tjeerd Haaima van Haaima Hylkema: Wij merken dat de consument die de auto aanschaft nog steeds trots is en exact weet wat hij wil. Door de transparantie van het internet is dit onbewust nog groter geworden. Wij zien weliswaar ook de beweging van ‘bezit naar gebruik’ en dat vertaalt zich met name in de vorm van (private) lease. Op deze manier kiest de klant voor zekerheid in kwaliteit én zekerheid in vaste lasten.

Giel Franken van Carver Europe: Twintigers en dertigers willen liefst geen voertuig meer in bezit, dus daarvoor moeten we denken in vormen van shared mobility. Waar mensen wel of niet in gezien willen worden, is nog steeds wel actueel. Voor ons staat met name de klantbeleving centraal. Het rijgedrag als je door de bochten ‘zweeft’ en het gebruiksgemak van compact elektrisch rijden is wat we klanten willen laten ervaren.

Theo Bosgra, Accountmanager Zakelijke Markt bij Van den Brug: Mobiliteit is inderdaad volop in beweging. Ondernemers rijden nog altijd graag in een mooie, grote auto en daarnaast speelt duurzaamheid en milieu-impact een steeds grotere rol. Wat straalt de auto uit, en is dat in lijn met de duurzaamheidsdoelstellingen van het bedrijf dat je vertegenwoordigt? Daarom zie je steeds meer vraag naar hybride of volledig elektrische auto’s. Voor veel mensen is dat nieuw en daar hebben we alle begrip voor. Daarom bieden we ondernemers de mogelijkheid om een hele dag of eventueel langer rond te rijden met een elektrische auto.

Joyce van Os de Man, directeur Benelux bij OrangeGas: “Wij realiseren en exploiteren van schone brandstoffen en (snel)laders.”

Steeds vaker is niet ‘ik heb een auto nodig’ de hulpvraag, maar: hoe kom ik van A naar B? Daarbij komen ook andere mobiliteitsoplossingen in beeld. Herken je dit beeld, wat Friese ondernemingen en particulieren betreft?

Hellinga (DEM BV): Wij zien dat nog niet in de sectoren waarin wij actief zijn. Maar het samen gebruiken van een machine, of het huren ervan, is wel een trend in onze sector.

Haaima (Haaima Hylkema): De consument kijkt inderdaad naar duurzame oplossingen en is zich tevens bewust van de kosten. De opmars van de elektrische fiets is daar een mooi voorbeeld van. Dit is gezond, duurzaam en een voordelig alternatief voor een auto, ook voor woon-werkverkeer.

Onze klanten kiezen ook voor vormen van (private) lease en wat bedrijven betreft zien we bij onze leasemaatschappij FGD Lease flexibele oplossingen en een toename van shortlease: een korte leaseperiode. Bosgra (Van den Brug): Ook in Friesland zien we deze mobiliteitsvraag steeds vaker terugkomen. Toch is dat hier nog niet altijd evident, omdat we vaak grotere afstanden overbruggen en een iets minder uitgebreid OV-systeem hebben dan bijvoorbeeld in de Randstad. Wat je wel ziet is dat de laatste kilometers van een reis steeds vaker worden afgelegd met elektrische fietsen, scooters of andere vormen van mobiliteit. Daar manoeuvreer je in veel gevallen ook sneller mee door de stad.

Van Os de Man (OrangeGas): In Friesland maakt deze trend niet de grootste groei door. De stijging van alternatieve reisbewegingen zie je voornamelijk in grotere steden zoals Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Desalniettemin is er zeker een trend die zich verder gaat doorontwikkelen. De uitdaging is niet meer ‘hoe groot is de auto die ik kan kopen of leasen’ maar ‘hoe slim kan ik reizen’.

Bergevoet (Wierda Hybrid Technologies): Wij zullen in de toekomst meer en meer nadenken over hoe de inzet van een vervoermiddel zo efficiënt mogelijk kan worden uitgevoerd. Daarbij rekening houden met laad- en rusttijd, aangepaste reisplanning en laadinfrastructuur.

Haaima Hylkema: ‘Wij zijn innovatief en lopen voorop in onze sector. Een ontwikkeling die wij momenteel op de voet volgen, is die van waterstof’

Franken (Carver Europe): Zeker, ook in Friesland is deze hulpvraag relevant en het vertaalt zich direct in de verschillende vormen van mobiliteit in het verkeer. Van fiets, scooter, Carver tot auto: alles is aanwezig en vaak ook in een variatie aan bezit en gebruik.

Heeft de coronacrisis de manieren waarop je je mobiliteitsoplossingen ‘aan de man brengt’ veranderd?

Bergevoet (Wierda Hybrid Technologies): De periode waarin we zitten heeft ons laten inzien dat fysiek contact en bezoek niet per sé noodzakelijk is om ons product te promoten. Vaak is een digitale meeting in eerste instantie een goede methode om klanten te tonen wie we zijn en wat we te bieden hebben. Uiteindelijk kijken we elkaar bij het sluiten van een deal natuurlijk wel even echt in de ogen.

Van Os de Man (OrangeGas): Wij merken voornamelijk een verschuiving qua doelgroep. De vraag naar schone voertuigen steeg ontzettend hard bij restaurants die zijn gaan bezorgen, transportbedrijven, koeriersdiensten en particuliere auto’s. Waar we eerder juist veel aanvragen kregen van taxibedrijven, rijscholen en voor leaseauto’s. De urgentie om geld te besparen is in bepaalde sectoren hoog en tijdens de coronacrisis hebben ondernemers de tijd genomen om het rekensommetje te maken.

Haaima (Haaima Hylkema): We hebben geschakeld in onze dienstverlening richting de klant. Proefritten en afleveringen aan huis, haal- en brengservice voor onderhoud, etc. Werken op afstand én toch dichtbij de klant. En we zijn meer als online webshop gaan denken, dit uiteraard op de persoonlijke manier die klanten van ons gewend zijn. Ook hadden we tijdens de lockdown een grote Drive Through, waarbij mensen vanuit hun eigen auto tussen onze auto’s door konden rijden om ze te bekijken.

Bosgra (Van den Brug): De coronacrisis heeft een aantal trends versneld. We zagen al dat men zich veel meer online oriënteerde op een andere auto, dat heeft nu een flinke vlucht genomen. Wat we meer dan ooit doen is het aanbieden van proefritten op locatie, waarbij we de nieuwe auto voor de deur afleveren. Het is nu lastig om even bij een klant langs te rijden en de laatste trends in mobiliteit door te nemen, dat hopen we snel weer op te pakken. Tot die tijd gaan we hier inventief mee om. We adviseren ook met alle plezier via Teams of Zoom. Franken (Carver Europe): Omdat we we weinig tot geen proefritten meer konden doen, hebben wij onze online aanwezigheid en beleving sterk verbeterd. Dit heeft er voor gezorgd dat wij de Carver zowel offline als online uitstekend kunnen vermarkten. Uiteindelijk wil een klant ons voertuig toch graag zien en proberen, juist omdat het zo’n nieuwe manier van mobiliteit is. Een persoonlijke proefrit is via onze website handig in te plannen bij een lokale dealer, of tijdens een speciale proefritdag.

Theo Bosgra, Accountmanager Zakelijke Markt bij Van den Brug: “Al bijna honderd jaar voorzien wij de zakelijke en particuliere klant van de juiste mobiliteitsoplossingen.” Directeur Willem Hellinga van DEM BV: “Wij leveren en onderhouden machines voor landbouw, openbaar groen en grondverzet.”

Hellinga (DEM BV): Nee, dit kunnen wij niet echt merken in onze sector.

Welke trends in mobiliteit kom je tegen en in welke ontwikkelingen ben je het meest geïnteresseerd?

Bosgra (Van den Brug): Ik vind het ontzettend mooi om te zien dat Volkswagen, Audi en SKODA CO2-neutrale auto’s produceren. De fabrieken investeren enorm in duurzame mobiliteit. De ontwikkeling van elektrische voertuigen, autonoom rijden, waterstof en een snel uitbreidende laadinfrastructuur geeft hoop voor een mooie toekomst. Een fascinerende ontwikkeling voor ons als autobedrijf, maar ook voor iedereen die autorijdt.

DEM BV: ‘Het aandeel aan elektrische shovels, kranen en auto’s neemt in rap tempo toe in onze sector’

Franken (Carver Europe): De belangrijkste trend is uiteraard de beweging van fossiele brandstof naar duurzame oplossingen. Zowel de consument als bedrijven en overheden zien in dat dit van groot belang is. Daarnaast merken wij dat de voorkeur bij stedelijk vervoer steeds meer uitgaat naar compact en persoonlijk, in plaats van grote auto’s of openbaar vervoer.

Hellinga (DEM BV): Wij zien dat het aandeel aan elektrische shovels, kranen en auto’s in rap tempo toeneemt in onze sector. Ook het gebruik van accumachines in de tuin- en parkbranches is enorm toegenomen, denk daarbij bijvoorbeeld aan (bos)maaiers en kettingzagen.

Bergevoet (Wierda Hybrid Technologies): Als bedrijf zijn wij juist gespecialiseerd in elektrische aandrijftechniek voor trucks, daarnaast zijn we leverancier van elektrische vrachtwagens. Dit zal de duurzame aandrijfvorm worden voor de toekomst: elektrisch aandrijven en elektrisch voortbewegen, al dan niet gecombineerd met waterstof om de inzetduur of actieradius van het voertuig te vergroten.

Van Os de Man (OrangeGas): De Europese overheid lijkt in dubio of zij van de tank-towheel benadering meer naar een well-to-wheel moet gaan. Hierdoor zouden biobrandstoffen beter omarmd worden en zou CO2, Stikstof en Nox sneller gereduceerd worden. En het rijden op waterstof: hoe snel gaat dit zich ontwikkelen en hoe groot zal het marktaandeel zijn?

Anne Tjeerd Haaima, directeur van Haaima Hylkema: “Wij zijn een groep met dealerbedrijven van Opel, Peugeot, Nissan en Suzuki. We hebben daarnaast drie autoschadebedrijven: Autoschade Posthuma, Autoschade Grou en Autoschade Verweij. En een eigen leasemaatschappij: FGD Lease.” Wij zijn zelf betrokken bij een pilotproject met af-fabriek Hyundai Xcient Fuell Cell trucks in samenwerking met Hyundaidealer Groenewold en Dijkhuizen, waarbij de eerste af-fabriek trucks voor NL zijn gereserveerd.

Haaima (Haaima Hylkema): Wij zijn innovatief en lopen voorop in onze sector. Al in 2015 hebben wij een eigen autodeelproject gehad met vijftig elektrische auto’s op Terschelling. Een ontwikkeling die wij momenteel op de voet volgen, is die van waterstof. Daarnaast zijn we toegetreden tot de markt van campers. Wij leveren een eigen camper: de Fixxter, in zowel een dieselvariant als een 100% elektrische variant, en in de toekomst op waterstof.

Is zuiniger en duurzamer rijden vooral een wens voortgestuwd door de wil bij te dragen aan minder vervuilende uitstoot, of vooral een kostengemotiveerde keuze?

Franken (Carver Europe): Het zijn beide uitstekende redenen om over te stappen op een zuinigere en duurzamere manier van transport. En per persoon is dit weer anders. Het mooie van de Carver is dat het op beide aspecten een grote impact heeft; het kost je slechts 1 euro per 100 kilometer en uit recent onderzoek is gebleken dat de Carver een vijfmaal lagere uitstootimpact heeft dan een auto.

Haaima (Haaima Hylkema): Ik denk dat de wil er zeker is. Duurzaamheid hebben wij als bedrijf dan ook hoog in het vaandel staan. Dat zie je niet alleen terug in ons aanbod, maar we doen er zelf ook veel aan, met onder andere een grote zonnepanelencarport (de eerste die in 2009 neergezet is in Wirdum) en we werken aan de hand van het erkende duurzaamheidscertificaat. Wel is er, naar mijn mening, fiscale ondersteuning nodig om de markt in beweging te krijgen.

Van Os de Man (OrangeGas): Negentig procent is nog kostengedreven. De verduurzamingsslag wordt gemaakt doordat ondernemers erachter komen dat ze onderaan de streep goedkoper uit zijn. Óf omdat ze het via marketingwaarde om zich te onderscheiden kunnen verkapitaliseren. En als laatste om een bepaalde opdracht binnen te halen via bijvoorbeeld een aanbesteding.

Hellinga (DEM BV): Wij rijden als DEM nog niet elektrisch, in verband met de trekkracht die wij nodig hebben en de haalbare afstand van elektrische voertuigen.

Bosgra (Van den Brug): Ik denk dat iedereen zich bewust is van de wereldwijde problematiek die is veroorzaakt door onder andere uitstoot van schadelijke stoffen. We zien mensen en - gelukkig ook - producenten een andere keuze maken en om dat snel te realiseren zijn flinke investeringen nodig. Kostengemotiveerde keuzes helpen om mobiliteit in recordtijd te verduurzamen. Het is ook zeker aan onze regering om hier een goed, consistent en eerlijk verhaal van te maken.

Rob Bergevoet, Business Development Manager bij Wierda Hybrid Technologies: “Wij ontwikkelen en produceren elektrische aandrijftechniek voor de transportsector.”

Rob Bergevoet, Business Development Manager bij Wierda Hybrid Technologies: “Wij ontwikkelen en produceren elektrische aandrijftechniek voor de transportsector.”

Van den Brug: ‘We hebben zonnepanelen op onze vestigingen, laadpalen, demo-, huur- en vervangend vervoer-auto’s en we verduurzamen ons volledige wagenpark’

Bergevoet (Wierda Hybrid Technologies): Het gaat om een bijdrage willen leveren. Daarbij is voor ons ook juist de uitstraling naar onze klanten en prospects belangrijk. Dat de kosten van een elektrisch vervoermiddel nu nog iets hoger zijn is minder van belang. Deze zullen op termijn - wanneer de aantallen toenemen - dalen en daarmee bereikbaar worden voor iedereen.

Als je er even op los zou willen filosoferen – à la The Jetsons - hoe ziet mobiliteit er dan over enkele decennia uit? Beweegt jouw onderneming zich in die richting?

Bosgra (Van den Brug): We krijgen een ander straatbeeld. Auto’s worden met en door elkaar gebruikt. Autonoom rijden wordt normaal: reistijd is werktijd, of een moment voor een videocall. Er wordt veel vaker thuisgewerkt, de zakelijke auto wordt alleen gebruikt voor sociale bijeenkomsten op kantoor. Vrachtwagens kom je alleen buiten steden tegen: bevoorrading gebeurt door kleinere, schonere en autonoom rijdende voertuigen. Particulieren parkeren aan de stadsrand en gaan met elektrische scooters, fietsen of trams naar de binnenstad.

Wij verduurzamen de komende jaren ons volledige wagenpark. We hebben zonnepanelen, laadpalen (ook voor openbaar gebruik), elektrische demo-, huur- en vervangend vervoer-auto’s. Ik verwacht een mooie en schone toekomst.

Bergevoet (Wierda Hybrid Technologies): Elektrische aandrijftechniek zal de toekomst worden. Opslagcapaciteit in de vorm van accu’s zal sterk verbeteren en laadinfrastructuur zal overal voorhanden zijn. De elektriciteit zal alleen nog duurzaam, groen, worden opgewekt.

Haaima (Haaima Hylkema): Ik zeg altijd: ‘wat er ook gebeurt, de mens blijft zich voortbewegen’. Wij als bedrijf met ‘Frysk DNA’ bestaan 95 jaar en zijn altijd in staat om mee te bewegen. We zijn innovatief en een mobiliteitsaanbieder in de breedste zin van het woord. Met deze visie hebben wij er het volste vertrouwen in dat onze (klein)kinderen ook nog getuige zullen zijn van ons mooie familiebedrijf.

Franken (Carver Europe): Over enkele decennia hebben we praktisch geen vervoer meer op fossiele brandstof. We zullen ook steeds minder een eigen vervoersmiddel hebben, dit zal met name bestaan uit deelplatformen voor een wijk of een hele stad. Carver gaat hier uiteraard volledig in mee, we zijn al 100% elektrisch en maken ons klaar om in deelplatformen te passen.

Van Os de Man (OrangeGas): Waterstof speelt in mobiliteit een grote rol. Het zou mij ook niet verbazen als er meer vervoersbewegingen door de lucht gaan, via drones bijvoorbeeld. En wie weet kunnen we straks wel pakketjes teleporteren en zijn dit soort transportbewegingen nihil!

Wierda Hybrid Technologies: ‘Wij zijn gespecialiseerd in elektrische aandrijftechniek voor trucks én we leveren elektrische vrachtwagens’