‘Natte natuurbermen voor meer waterberging en biodiversiteit’

Natte natuurbermen voor waterberging en biodiversiteit: wethouder Pieter Braaksma van de gemeente Noardeast-Fryslân ziet grote voordelen in het aanleggen van een netwerk van natuurstroken- en bermen. Het voorstel wordt goed ontvangen door de agrarische sector. ,,Zoals de plannen nu zijn hebben we meer waterberging nodig en in dit voorstel gaat dat niet ten koste van goede landbouwgrond”, aldus woordvoerder Menno van der Veen van LTO Noardeast-Fryslân.

De natte natuurbermen zouden een antwoord kunnen bieden op een concreet vraagstuk. Door de gaswinning van de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) daalt de bodem in met name het watergebied Dongeradielen. De gebiedscommissie, waarvan de wethouder deel uitmaakt, is daarom op zoek naar 80 hectare land in de gemeente Noardeast-Fryslân voor waterberging.

Voor Braaksma reden om na te denken over een oplossing. Rijdend door het Friese landschap, kwam hij met het idee van de natte natuurbermen. ,,We hebben brede bermen in de gemeente, die afgegraven zouden kunnen worden aan de wegkant tot tien centimeter onder het waterpeil. Natuurlijk alleen op die plekken waar dat in verband met de verkeersveiligheid en leidingeninfrastructuur mogelijk is. Je hebt daardoor meer plek voor wateropvang waaruit in droge perioden water gehaald kan worden, je creeert een overgangsgebied voor planten en dieren, gaat verzilting tegen en door het schuin afgraven wordt de wal minder steil wat ten goede komt aan de verkeersveiligheid”, zo somt Braaksma de voordelen op van de natuurbermen. Studenten zouden kunnen onderzoeken wat er met de vrijgekomen grond van de afgravingen zou moeten gebeuren.

Verantwoordelijkheid

In het watergebied Dongeradielen alleen is er al zo’n 20 hectare gemeentelijke berm beschikbaar als natuurberm, zo blijkt uit onderzoek. ,,En dan heb je nog de provinciale bermen en de bermen van het waterschap. We nemen als overheden zo ook onze verantwoordelijkheid om gezamenlijk met de agrarische sector naar oplossingen te zoeken. We moeten het probleem niet alleen bij de boeren op tafel leggen”, vindt Braaksma. In het agrarisch overleg en door de Nederlandse Melkveehouders Vakbond is positief gereageerd op de plannen voor de natuurbermen, aldus LTO-voorzitter Van der Veen. ,,In het overleg zitten, naast LTO, de Agrarische Jongeren en agrarische natuurcoöperaties Kollumer Grien en Waadrâne.”

Braaksma en Van der Veen hopen dat het aanleggen van een netwerk van natuurstroken en -bermen opgenomen wordt in het Frysk Programma Landelijk Gebied. De provincie Fryslân kijkt hierbij naar de toekomstige inrichting van het landelijke gebied. ,,Het plan voor de natuurbermen kun je zo uitrollen over de gemeente, de provincie en wellicht heel Nederland”, aldus Braaksma.

Boerenland

De walkant van het boerenland zou in de plannen meegenomen kunnen worden, maar dan wel op vrijwillige basis, benadrukken Van der Veen en Braaksma. ,,In de teeltvrije en spuitvrije zone zou er een natuurberm langs het boerenland kunnen worden gecreëerd. Boeren moeten zelf beslissen of ze mee willen doen, er moet op contractbasis een reële vergoeding tegenover staan en het moet niet ten koste van landbouwgrond gaan. Maar met de vrijwillige steun van boeren zou er nog meer waterberging en biodiversiteit gecreëerd kunnen worden. Hier liggen wat dat betreft enorme kansen.” Volgens Braaksma zou een herverkaveling de plannen nog verder kunnen ondersteunen.

Proef

In de herfst hoopt Braaksma al te beginnen met een proefstrook van de natte natuurberm. ,,Je zou het ook natte berm, natuurlijke berm of plas dras kunnen noemen. Er zou riet, lisdodde of zwanebloem in kunnen komen te staan, die voedingsstoffen uit het water opnemen, zoals stikstof, fosfaat en kalium. Verder biedt het plek aan allerlei soorten insecten, het biedt dekking aan wilde velddieren, zoals de haas en de fazant en vormt een mooi paaigebied voor vissen. Het gebied wordt door de grotere biodiversiteit alleen maar aantrekkelijker voor toeristen en natuurliefhebbers. Zo zou je op natuurlijke wijze een oplossing kunnen bieden voor veel problemen.”