Udalainformatzen61 baxua qxd

sarrera

agurra

TELEFONO INTERESGARRIAK Udal telefono zenbakiak

Zerbitzuak

Informazioa 943 49 01 42 Alkatetza 943 49 18 62 Gizarte Ongizatea 943 49 05 52 Hirigintza 943 49 03 77 Kultura 943 49 10 34 Manuel Lekuona Biblioteka 943 49 38 64 Udaltzaingoa 943 49 33 11 Elorsoro Udal Kiroldegia 943 49 25 52 Udal Igerileku irekia 943 49 37 45 Arritxulo Udal Mendi-Aterpea 943 58 00 10

Osasun zentroa 943 49 11 01 / 943 49 26 04 DYA 943 46 46 22 Jubilatuen elkartea 943 49 00 02 Zaharren egoitza 943 49 05 38 Taxiak 943 49 14 74 Herribus - Iparbus 943 49 18 01 Posta 943 49 35 74 Epaitegia 943 49 09 13 Nekazal bulegoak 943 49 03 47 / 943 49 06 69 Oiartzun Kirol Elkartea 943 49 36 38 Oarsoaldea eskualdearen garapenerako agentzia 943 49 41 29 Behemendi 943 49 02 19

Turismoa Turismo bulegoa 943 49 45 21 Herri Musikaren Txokoa 943 49 35 78 Luberri Ikasgune Geologikoa 943 26 25 93 Komunikabideak Oiartzun irratia 943 49 37 11 Oarsoaldeko Hitza 943 34 03 30

Hezkuntza Haurtzaro ikastola 943 49 22 12 Elizalde Herri eskola 943 49 01 93 Oiartzungo Udal Ikastola Partzuergoa 943 49 16 59 / 943 49 00 37 AEK Intxixu euskaltegia 943 49 39 57 Helduen Heziketa Iraunkorra (Altzibar) 943 49 00 48

Harremanetarako, ekimenen berri emateko, proposamenak egiteko…hau da Oiartzungo udal aldizkariaren helbide elektronikoa:

udalainformatzen@oiartzun.org

OHAR GARRANTZITSUA Udal aldizkaria euskara hutsean kaleratuko da Oiartzungo Udalak urte asko daramatza euskara normalizatzearen aldeko lana eginez. Aldizkari hau bera, esate baterako, euskara hutsean kaleratzen zen, duela zenbait urte. Horregatik, 2009tik aurrera udal aldizkaria berriro euskara hutsez kaleratuko da.

Nolanahi ere, nahi duenak ale bakoitzaren eduki nagusien laburpena jasoko du gaztelaniaz. Horretarako, ordea, eskaera egin beharko du udaletxeko informazio gunean, 943 49 01 42 telefono zenbakira deituz edo udalainformatzen@oiartzun.org helbide elektronikora mezu bat bidaliz. Eskaera egitean, nork bere datuak eman beharko ditu, aldizkaria jaso ahal izateko.

NOTA IMPORTANTE La revista se publicará íntegramente en euskera El ayuntamiento de Oiartzun lleva muchos años comprometido con la normalización del euskera. Esta misma revista, por ejemplo, se publicaba únicamente en euskera, hace tan sólo unos años. Por esta y otras muchas razones, a partir de 2009 la revista se volverá a publicar íntegramente en euskera.

No obstante, todo aquel que este interesado tendrá la posibilidad de recibir un resumen de los contenidos más importantes de cada número. Para ello, deberá ponerse en contacto con nosotros, acercándose a la oficina de información, llamando al número de teléfono 943490142 o enviando un correo electrónico a la dirección udalainformatzen@oiartzun.org. Al realizar la solicitud, el interesado deberá facilitar sus datos, para poder recibir la revista.

Iragarpenek diotenez mundu mailako krisi ekonomikoa bere azkenetan da. Adituek 2010ean jarri dute inflexio puntua. Guk adierazpen horiei guztiei ez genieke kasu handirik egin behar.

Izan ere, datu horiek banketxe, aurrezki-kutxa, multinazional eta antzeko egitura ekonomiko indartsuei zuzendurikoak dira. Herri xeheak beste epe batzuekin funtzionatzen du. Lehenak izan ginen krisiaren ondorioak pairatzen eta azkenak izango gara gainditzen. Segur aski, 2010 baino dezente beranduago bukatuko dira krisi gogor honen ondorioak gure artean.

Beraz, hurrengo urtea ez da aurrekoa baino askoz hobea izango. Litekeena da EREak, kaleratzeak, aurreratutako erretiroak eta antzeko neurri zuzentzaileak pairatzen jarraitu behar izatea. Bitartean, gutxi batzuek herriaren kontura aberastasunak pilatzen jarraituko dute.

Zoritxarrez, eragiteko gaitasuna duten erakunde publikoek ezer gutxi egin dute egoera hau konpontzeko. Izugarrizko dirutza xahutu dute inongo eraginik izan ez duten neurri ponpoxoak hartzen. Bitartean, herritarrengandik gertuen gauden erakundeoi, Udaloi, murrizketak, mugak eta oztopoak baino ez dizkigute jarri. Noski, horrek guztiak herritarrengan izan du eragin zuzena.

Eusko Jaurlaritzak eta Gipuzkoako Foru Aldundiak, berriz, egoeraz baliatu nahi izan dute partidu interesak lehenetsi eta zenbait azpiegitura erraldoi justifikatzeko. Horren guztiaren adibiderik garbienak AHT, Superportua, 3. Gerrikoa edo Errauskailuaren kasuak ditugu.

Bereziki azpimarratu nahiko nuke errauskailuaren kasua. Foru Aldundiaren kudeaketa eredua hiri hondakinei dagokionean ez da aldatu. Hala ere, uztailean %69ko tasa igoera egin zuen inongo justifikaziorik gabe. Beno, barkatu, horretarako arrazoi bat bazuten: Errauskailuaren zeharkako finantzaketa.

Egoera larri horren aurrean Oiartzungo Udala kudeatzen gabiltzanok ez dugu atzerapausorik emateko asmorik. Krisi eta erakunde publikoen negozio ilunei aurre egiten jarraituko dugu. Ez dugu etsiko.

Pavel Viñas Planeamendu zinegotzia

Argitaratzailea: Oiartzungo Udala Diseinua eta maketazioa: Eneko Salaberria Inprimaketa: Inprelan Lege Gordailua: Donostia-1216/91

2

3

udal albisteak

udal albisteak

2009, URTE GOGORRA EKONOMIKOKI 2009 urtea krisi ekonomikoak markatu du, bai lan munduan eta baita sektore ekonomiko guztietan. Udalarentzako ere ez da urte erraza izaten ari, diru sarrerak murrizteaz gain, gastuak igo direlako hainbat arlotan.

Horrek, zuzenean eragiten du Udalak eskaintzen dituen zerbitzuetan eta herrian egin beharreko inbertsioetan.

DIRU SARRERA MURRIZKETAK 2008an Gipuzkoako Foru Aldundiak Udal Finantzaketaren Fondo Foralean murrizketak egingo zituela jakinarazi zuen. Urte hartarako egindako diru bilketa aurreikuspenak ez zituzten bete, eta horrek Udalei ematen dien kopuruan eragin zuzena izan zuen. Horrela, Oiartzuni hasiera batean 6.385.150 euro eman zizkion Fondo Foralak, baina 755.991,83 gutxiago emango zizkiola jakinarazi zuen Aldundiak.

Udalak diru hori itzuli egin behar zionez eta urtebetean itzultzeko kopuru handia zenez, bi urtetan itzultzea onartu zuen Gipuzkoako Foru Aldundiak, 2009an erdia eta 2010ean beste erdia.

Oiartzungo Udalarentzat. Foru Aldunditik diru gutxiago jasotzeak Udalen egoera kolokan jartzen du.

zen da: Zarautzera, Beasainera, Azpeitiara edota Igorrera (Bizkaia).

Zaborraren transferentzia gastuak igo egin dira, Gipuzkoako Foru Aldundiak tona bakoitzagatik kobratzen duen prezioak ia %50eko igoera izan baitu uztailean: 74 euro kobratzetik 125 euro kobratzera pasatu da.

Diru sarreren murrizketari dagokionez, beste gai garrantzitsua eraikuntza arloa izan da. Eraikuntza lanetatik biltzea espero zen dirua asko murriztu da. 2009 urterako aurreikuspenak egin zirenean, 800.000 euro jasotzea espero zen. 2008an 688.000 euro pasatxo jaso zituen Udalak, hasiera batean egindako aurreikuspenak baino gutxiago orduan ere. Aurreikuspenak beltzak izan baziren ere, urtea espero baino okerragoa izan da: iraila arte, 235.500 euro baino ez ditu bildu Udalak eta urte bukaerarako gehienez 350.000 euro jasoko direla espero da, aurreikusitakoaren erdia baino gutxiago.

GASTUEN IGOERA

2009 urtean, berriz, 6.134.180 euro jaso ditu Oiartzungo Udalak Udal Finantzaketaren Fondo Foraletik. Baina berriz ere aurreikuspenak ez direla bete jakinarazi du Foru Aldundiak, eta Udalek jasotzen duten kopuruak murrizketak egitea aztertzen ari direla ere bai. Lehen datuen arabera, murrizketa hori %20koa izan liteke. Horrek, 1.200.000 euroko jaitsiera suposatuko luke

Aldiz, Udalak ordaintzen dituen zenbait zerbitzutan igoera handia izan da azkenaldian. Horietako bat da San Markos Mankomunitatean gertatu dena. San Markoseko zabortegia itxi zutenetik, Oiartzunen bildutako zaborra lehendabizi ErrenteriaOreretara bidaltzen da eta gero, handik beste zabortegietara garrait-

Oiartzungo hiri hondakinen bilketaren ardura San Markoseko Mankomunitateak eta CESPAk dute. Aurten, 590.283,34 euro ordainduko du Udalak zerbitzu horiengatik. Datorren urterako egindako aurreikuspenen baitan, are gehiago ordaindu beharko du Oiartzunek. Udalak zaborrarengatik herritarrei kobratzen dien tasekin 348.000 euro jasoko ditu aurten. Ikusten denez, hiri hondakinen bilketa guztiz defizitarioa da Oiartzungo Udalarentzat, 242.000 euro baino gehiagoko galera izango baitu.

itxaron egin beharko dute. Izan ere, badira gauzak nahitaez egin behar direnak, diru gutxiago edo gehiago egon arren Udalaren kutxan.

Espainiako estatuak martxan jarri duen E Planaren bidez, aurten, 1.735.547 euroko diru-laguntza jaso du Oiartzungo Udalak Espainiako Gobernutik. Diru horrekin, hamar proiektu garatu dira herrian: Elorrondo kaleko irisgarritasuna hobetzeko lanak; Uztapide plazako itxituraren konponketa; Agerre-alde, Talaia, Mendin, Txaragain eta Isastiko azpiegiturak ordezkatu dira; Juansendo kalean hodiak aldatu dira; Iturriotz eta Ugaldetxo arteko ur hornidura proiektua egin da; Iturriozko eta Gurutzeko pilotaleku estaliak eraiki dira; Iturriozko dorretxea birgaitu da; Iturriotzen argiteria proiektua egin da…

Datorren urterako, E Planak beste 5.000 milioi euro aurreikusi ditu Udalei emateko, arlo jakin batzuetan inbertitzeko.

Oiartzungo Udalak E Plan horretatik dirua jasotzea espero du berriro, herrian dauden lehentasunezko lanak bideratzeko.

Gainontzean, egoerari aurre egiteko inbertsioak murriztea ezinbestekoa izango dela badaki Udalak. Horregatik, egoera ekonomikoa hobetu bitartean Oiartzungo lehentasunak zehaztasunez markatu beharko ditu Udalak, dirua ondo banatzeko.

Añarbeko Uren Mankomunitateko gastuek ere gora egin dute. Aurreko legegintzaldian Añarbeko Urekin zegoen hitzarmena aldatu zen, Oiartzungo herriaren gastuak asko igoz. Oiartzunek bere ura duenez, zerbitzu hori ez du beste herri batzuek adina ordaintzen. Aldiz, saneamenduan ordaintzen den hiruhilabeteko kuota finkoa gehiegi ordaindu du azken hiruzpalau urtetan Oiartzunek, Añarbeko Uren Mankomunitateak zituenak baino hektarea gehiago krobatzen baitzizkion Udalari: orain, lehengo erdia ordaintzen zaio kontzeptu honengatik Añarberi.

UDAL FINANTZAKETA SISTEMA ALDATU BEHAR DA

Udalek egun bizi duten egoera gogorrari buelta emateko, ezinbestekoa da Udalen finantzazio sistema aldatzea. Udalez kanpoko erakundeek eskumen handiak dituzte Udalek jasoko duten diru kopurua eta diru-laguntzak erabakitzeko orduan, eta horrek zaildu egiten du Udalak eskuak lotuta dauzka bere ekimenak eta politika aurrera eramateko.

Oiartzungo Udalaren egoera ekonomikoa ez da batere ona, beraz.

Udalak, honen aurrean, murrizketak egin behar izan ditu: gastu arrunta ahalik eta gehien murrizten saiatu da eta inbertsio askok

Egoera ekonomikoak zuzen-zuzenean eragiten du herritarrei eskaintzen zaizkien zerbitzuetan. Horregatik, Udal honetatik aldaketa baten beharra aldarrikatzen dugu.

Hurrengo helburua, urarengatik ordaintzen den diru kopurua murriztea izango da, Oiartzungo Udalaren iritziz gehiegizkoa baita.

4

5

udal albisteak

udal albisteak

Oiartzungo Udala Euskal Preso eta Iheslari politikoen eskubideen alde PRESOEN ESKUBIDEEN ALDEKO MURALA, ITURRIOTZEN Oiartzungo Udalak argi du euskal presoen eskubideen alde lanean jarraituko duela. Presoen argazkiak jarrita edukitzea delitua ez dela aldarrikatzeko eta frogatzeko bide judiziala aurrera eramateko konpromisoa hartu du Udalak, autonomia lokalaren printzipioan oinarrituta.

Uztaileko udalbatzarrean hartutako beste erabakietako bat Iturriozko pilotaleku berrian presoen eskubideen aldeko mural bat egiteko lekua egokitzea izan zen, mozioan hala onartu baitzen.

Ertzaintzaren mehatxuz, azken 15 urtean udaletxeko atarian egon diren herriko presoen argazkiak kentzea erabaki zuen Udalak uztailaren 29an egin zen batzar berezian, mozio baten bidez. Oiartzungo Udalak, hala ere, argi utzi nahi du ez duela bat egiten argazkiak kentzeko kanpainarekin ezta zenbaitzuek argazki horien inguruan egiten duten interpretazio juridikoarekin. Udaletxeko hormatik argazkiak kentzeko erabakia behin-behinekoa baino ez da, eta aukera dagoenean, berriz jarriko dira.

Euskal preso politikoen argazkien kontrako sorgin-ehiza duela zenbait hilabete hasi zuen Eusko Jaurlaritzako Barne sailak.

Beste hainbat erakunde publiko eta toki pribaturen gisara, Oiartzun ere ez da salbuespena izan: lehendabizi, Ertzaintzak bidalitako jakinarazpen bat jaso zen udaletxean, presoen argazkiak jarrita edukitzea “terrorismoa goraipatzea” dela esanez eta kentzen ez baziren gaitasungabetzeak eta espetxe zigorrak jarri zitzaketela adieraziz.

Telefonoz ere hots egin zuten, 24 orduko epea emanez argazkiak kentzeko eta mehatxatuz, “bestela, diligentziak hasiko ditugu Espainiako Auzitegi Nazionalari informatuz”. Beste gutun bat ere heldu zen, gauza berbera esanez.

Aurretik, 2003-2007 legegintzaldian ere presoen argazkiak kendu zituen hamabost alditan Ertzaintzak, Maixabel Lasa Eusko Jaurlaritzako Biktimen Arretarako zuzendariak hala eskatuta eta Udalaren baimenarekin, baina kendutako aldi bakoitzean herritarrek berriz jarri zituzten, oiartzuarrek euren herritar presoekiko duten elkartasuna adieraziz.

Oiartzungo Udalak, gainera, argi du benetako eztabaida ez dela presoen argazkiek jarrita egon behar duten edo ez. Baizik

6

Presoak ez direla esistitzen sinestarazi nahi dute Eusko Jaurlaritza berriak eta gainerakoek, baina herritarren eta senideen babesa badute. Euskal presoekiko elkartasuna azaleratzea eta aktibatzea inoiz baino beharrezkoagoa dela uste dugu. Udalak ez du zalantzarik kanpaina honek atzean erantzule politikoak dituela eta ez duela inongo oinarri juridikorik.

eta gatazka politikoan egiaz eztabaidatu behar dena estaltzeko, jomuga hau jarri du Eusko Jaurlaritza berriak.

PRESOEN ESKUBIDEAK ERRESPETATZEKO ESKATZEN DA Presoen argazkiekin ez da terrorismoaren gorazarrerik egiten.

Soilik, Espainiako legediaren arabera presoek dauzkaten eskubideak errespetatzeko eskatzen da eta elkartasuna adierazten da.

Gaur egun, 750 preso daude, gehienak milaka kilometrotara dispertsaturik; gaixotasun larriak eta sendaezinak dituzten presoek kartzelan jarraitzen dute; zigorra beteta duten presoei kondenak luzatzen dizkiete Parot Doktrina aplikatuz; 3/4ak beteak dauzkaten presoak ere espetxean daude; konfiantzazko medikuekin egoteko zailtasunak jartzen dizkiete; senide eta lagunen bisitetan murrizketak pairatu dituzte; Amnistiaren Aldeko Mugimendua legez kanporatu dute eta hainbat lagun espetxeratu presoekiko elkartasuna isildu nahian… 750 preso horietako 194k, legearen arabera, kalean behar lukete.

Gaur egun, sei oiartzuar daude preso Espainiako kartzeletan: Ander Errandonea ‘Ordoxelai’; Estanix Lopez; Ramuntxo Sagarzazu; Joxean Etxeberria; Oihana Mujika eta Manuel Intxauspe ‘Txoko’. Guztiak, Espainiako eta Frantziako kartzelatan dispertsaturik daude; etxetik 500 kilometrora dago hurbilen dagoena, Txoko, Teruelen. Gainera, Ordoxelai eta Lopezek 2006az geroztik kalean behar lukete, zigorraren hiru laurdenak beteta dauzkatelako. Hala ere, Espainiako Auzitegi Gorenak zigorra errebisatu eta 2011 arte luzatu die zigorra.

7

udal albisteak

udal albisteak Ikasleak, mugikortasunaren eta iraunkortasunaren eredu

Arditurriko meategiek irteera berria dute

Herriko ikasleak ere kezkatuta daude mugikortasun iraunkorrarekin. Iazko ikasturte osoan zehar, bide heziketa eta mugikortasuna landu zituzten ikasgeletan eta Oiartzunen zeuden gabeziak eta beharrak aztertu zituzten. Maiatzaren bukaeran, Haurtzaro Ikastolako eta Elizalde Eskolako ikasle multzo handi batek udalbatzar berezia egin zuen Aitor Etxeberria alkatearekin eta ikasturtean zehar egindako lanei esker ikusitako beharrak azaldu zizkieten, eta baita eskaera zehatzak egin ere.

Arditurriko meategietako galeriek irteera berria dute. Udan lanak egin dituzte eta irailaren bukaeran, azken ukituak eman zizkioten irteerari.

Meategiak bisitatzeko ibilbide luzeena egitea erabakitzen dutenak dagoeneko hasi dira irteera berria erabiltzen. Orain arte bezala, Interpretazio Gunearen atzealdetik sartuko dira meatzuloetara, baina ate berritik aterako dira, hain zuzen ere Interpretazio Gunearen aurrealdetik.

Ikasturte honetan, bildu dira dagoeneko udal ordezkariekin herriko haur eta gaztetxoak. Enrike Lekuona Hirigintzako zinegotziaren ahotik, iazko ikasturte bukaeran egindako eskaerak zertan dauden jaso zuten. Aurrerantzean ere, lanean jarraitzeko asmoa dutela berretsi zuten ikasleek. Aurten, hain zuzen ere, Eskola Agenda 21ean hiri hondakinen eta atez ateko bilketaren gaia jorratuko dute.

Bestalde, uda ezin hobea izan da Arditurrin: 2875 lagunek bisitatu dituzte meategiak eta horietatik gehientsuenak, %70a baino gehiago, meatzuloak ikustera sartu da. Iazko datuekin alderatuz, bisitari kopurua pixka bat jaitsi da, lanengatik ziurrenik. OTASA, hala ere, pozik dago: “Kopuru onak dira, Arditurri ezagutzen ez dutenak harrituta gelditzen dira�.

Irailan Donibane Garazi inguruko hiru lagun izan ziren Arditurriko meategiak bisitatzen. Horietako bat, Michel Ocafrain Bankako alkatea izan zen. Bankan ere erromatar garaian ustiatu ziren meategiak dauzkate eta bisitariei erakutsi nahi dizkiete. Oiartzuna ideiak jasotzera eta emaitza ikustera hurbildu ziren. Batez ere, Interpretazio Zentroa goraipatu zuen Ocafrainek eta eurek ere gisa horretako gune bat sortu nahi dutela azaldu zuen, 350 biztanleko Banka herrian.

Gainera, ikasturtea Oinez Ikastetxera ekimenarekin hasi dute, Europako Mugikortasun Iraunkorraren Astearen harira. Altzibartik eta Ugaldetxotik ikasleak bide seguruetatik ikastetxera oinez joatea da helburua, eta ibilgailuak egun batzuz bederen bazter batera uztea.

Gurasoek ere parte hartu dute ekimenean, asko izan baitira euren seme-alabekin batera ikastetxeetara oinez joan direnak.

Aurten ere, udalekuak haurren gozagarri Hirutik 12 urte bitarteko 454 haurrek parte hartu dute aurtengo udaleku irekietan. Uztaila osoan zehar, goizez hamaika jarduera egin dituzte: jolasak, eskulanak, igerilekura joan, Altzibarko errekara txangoa, bizikletan ibili, desfilea herrian barrena‌ Oiartzundik kanpora ere egunpasak egin dituzte Lehen Hezkuntzako ikasleek eta begiraleek: Hernaniko igerilekuetara eta Hondarribiara, hain zuzen ere.

Iturriozko pilotalekua, bukatzear Iturriotz auzoak pilotalekua izango du aurrerantzean. Maiatzaren erdialdean hasi ziren lanak eta urria bukaeran bukatuko dira.

Pilotaleku berria estalia izango da eta Ozentzio kalearen hasieran dago. Kontzejupeko pilotalekuaren tamaina antzekoa du. Pilotaleku honek hormigoizko paretak ditu eta egurrezko estruktura. Horrez gain, zinkezko estalki zeharrargitsua izango du.

E Planetik 275.632 euro jaso dira Iturriotzen pilotalekua eraikitzeko. Hau izan da herrian E Planak finantzatuta egin den lanik garrantzitsuenetako bat.

Iturriozko Dorretxea birgaitzeko lehen fasea bukatu da Estatuko diru laguntzekin herrian egin den beste proiektu handia Iturriozko dorretxearen egitura birgaitzea izan da. Lan hauek 531.887 euroko kostua izan dute. Zenbait urtetan Dorretxea abandonaturik egon ondoren, berreskuratzeko eta gehiago ez hondatzeko lanak egin dira. Kanpoko hormak mantendu arren, barruan egurrezko estruktura berria jarri dute. Horrez gain, teilatua berritu da. Azkenik, fatxadan euri-urek kalte gehiago ez dezaten eragin, zarpiatu egin da. Maiatzaren 15ean hasi ziren birgaitze lanak eta urriaren bukaerarako bukatuko dira.

8

Haurtzaro Ikastolako eta Elizalde Eskolako azpiegiturak erabili dituzte aurten ere udako aisialdi eskaintza osatzeko.

Elizalde eskola handitzeko lanak Elizalde Eskolako eraikin berria handitzeko lanak egiten ari dira. Eskolaren beharrak handitu ahala espazio fisikoa ere handitzeko beharra izan dute. Uztailean hasi ziren lanak egiten eta datorren otsailerako dena bukatuta egongo dela aurreikusten dute.

Hiru gela berri eraikitzen ari dira terrazaren goialdean, Lehen Hezkuntzako hirugarren zikloko ikasleek erabiliko dituztenak. Atezainaren etxea zena ere bota dute, eta tutoretzetarako izango diren bi gela eraikiko dituzte bertan. Ikasturtea bukatu aurretik gela berriak erabiltzen hasiko dira Elizalde Herri Eskolan.

Horrez gain, eskolako azpiegituretan hobekuntzak ere egin dituzte: elbarrientzako komunak egin dituzte eskolako solairu bakoitzean, igogailua jarri dute eta suteen Prebentzio Araudiak agintzen dituen lanak egin dituzte, eskilarak eta pasalekuak legeak arautzen duen neurrietara egokituz, txikitu egin behar izan baitituzte. Ateak ere aldatu dituzte, suteetarako egokituak jartzeko eta barrurantz irekitzeko. Lan horiek egiteko ikasleen udako oporraldia baliatu dute, ahalik eta traba gutxien sortzeko.

9

udal albisteak

udal albisteak

Arraztalo enpresa sortu da

Xorrola, geroz eta ezagunagoa

Gaixotasun psikikoak dituzten herritarren lan eta gizarte integrazioa errazteko eta bideratzeko orduan, Udalak eta gaixoen senideek elkartea sortu dute: Arraztalo. Ekimen aitzandaria da Arraztaloren gisako enpresa sortzea, aurretik ez baita inoiz horrelakorik egin inon.

Ekainaren 1ean martxan jarri zenetik, 9.000 bidaiari baino gehiago izan ditu Xorrola herri barruko autobus zerbitzuak. Zerbitzua herritarren artean geroz eta ezagunagoa egin ahala, bidaiarien kopuruak ere gora egin duela ikusi da: astetik astera gehitzen joan da Xorrolaren erabiltzaile kopurua.

Mugikortasun Astean, 1.444 erabiltzaile izan zituen Xorrolak. Aste horretan, herri barruko garraio publikoa sustatzeko bidean, dohainik eskaini zen zerbitzua.

Enpresaren helburua gaitz psikikoak dituzten langile hauei lan iraunkorra eskaintzea da. Horretarako, Udalarentzako zein enpresa pribatuentzako lan egitea da asmoa. Orain arte, Udalarentzako lan egin izan dute: margoketak, mantenu lanak, lorazaintza lanak… egin dituzte.

Oraingoz, zortzi langile eta bi suspertzailek egiten dute lan programan. Arraztalok lokala Arraguako eskola zaharrean izango du, nahiz eta egokitzapen lanak egin behar diren han orain.

“Ei txo! In txotx miño txintxo!”

Herrian ospatzen diren jaietan arduraz kontsumitzera bultzatzeko kanpaina jarri du Udalak martxan azken hilabeteetan, Askagintzarekin elkarlanean.

Kanpaina adin txikikoei bideratuta dago batez ere, hauei jaietan ongi pasatu daitekeela alkoholik eta drogarik gabe ere adierazteko.

Udalak ardurazko kontsumoa bultzatzeko logo eta lelo lehiaketa ere antolatu zuen. Eneko Salaberria diseinatzaile oiartzuarrak irabazi zuen saria, epaimahaiak berak sortutako marrazki eta lelo freskoak aukeratu baitzituen kanpaina aurrera eramateko.

Dagoeneko, kanpainaren irudia erabili da bai Sagardo Egunean eta baita Xanistebanetan ere. Ardurazko kontsumoa bultzatzeko bidean, esate baterako, herriko jaietan alkoholimetroa jarri zen Landetxe plazan, nahi zuenak proba egin zezan eta odolean zuen alkohol tasa zenbatekoa zen jakin zezan. Frogan negatibo ematen zutenek, sari gisa In txotx miño txintxo kamiseta bana jaso zuten.

Euskara gutxi publizitatean Oiartzungo etxeetara heltzen den publizitateko euskararen erabilera neurtu da hirugarren urtez jarraian, Udalak eta Ttur-Tturrek Merkataritzan eta Ostalaritzan euskararen presentzia sustatzeko duten hitzarmenari esker.

2008. urtean herriko etxeetan jasotako publizitatearen emaitzak negargarriak dira: jasotako publizitate guztiaren artean, %14,2 besterik ez da euskaraz.

Xanistebanak. Herriko jaietan zerbitzu berezia eskaini zuen Xorrolak.

Abuztuan zerbitzurik egon ez bazen ere, abuztuaren 3tik 6ra martxan ibili zen Xorrola.

Lau egun horietan, 564 pertsonak erabili zuten herri barruko autobus zerbitzua.

Herriko jaiek bestela ere sortzen dituzten aldaketak tarteko, geltoki berriak izan zituen Xorrolak: Elorrondo kalean, anbulatorioan eta Yon Oñatibian gelditu beharrean, Bidegañan, Santusenen eta Donibane kale hasieran izan zituen geltokiak. Baina irailarekin batera, berriz ohiko ordutegira eta geltokietara itzuli da Xorrola: astelehenetik ostiralera 07:10etatik 20:10etara ematen du zerbitzua.

Ibilgailu berria. Urriaren bukaerarako, Xorrolak ibilgailu berria izango du, behin betikoa izango dena. Orain artekoa Iparbusek propio Oiartzungo Udalaren garraio zerbitzua emateko prestatu duen autobus txikia izan da. Orain, aldiz, Xorrolak bere-berea izango den ibilgailua izango du. Gaur egun baliatzen denaren antzeko ezaugarriak izango ditu autobus berriak: 25 bidaiarirentzako tokia izango du guztira eta elbarrituak zein haur-orgak igotzeko egokituta egongo da. Horrez gain, baldintza ekologokikoak ere beteko ditu Xorrola autobusak: iraunkorra izango da. Ibilgailua irailan eskatu zen.

Lurraldebus txartela. Udala Gipuzkoako Foru Aldundiarekin Xorrola ere Lurraldebus txartel bakarraren barruan egon dadin negoziatzen ari da hilabete hauetan guztietan. Dagoeneko 2.000 oiartzuarrek badute Lurraldebus txartel bakarra eta horiengan pentsatuta, Udalaren ustez interesgarria da Xorrola ere Lurraldebus zerbitzuaren barruan egotea.

Gidabaimena euskaraz atera daiteke Gidabaimena euskaraz ateratzeko aukera dago maiatzaz geroztik Oiartzun Autoeskolan.

Aspaldi konturatu ziren arlo honetan zegoen hutsuneaz Oiartzungo Udala, Oiartzun Autoeskola eta Debagoieneko Mankomunitateko Euskara zerbitzua. Azkenik, hirugarren honek ikasteko beharrezko materiala sortu du: testuliburua eta azterketak garatu ditu.

Oiartzun Autoeskolan ikasleek gidabaimena euskaraz atera ahal izateko egin duten inbertsioa finantzatzen lagunduko du Udalak. Orain arte, alde praktikoa euskaraz lantzeko aukera bazegoen, baina ez zen berdin gertatzen alde teorikoarekin.

Udan Oiartzun Autoeskolan matrikulatu diren ikasleen %65ak euskaraz ikasteko aukeraren alde egin dute. Horien artean %92ak azterketa teorikoa egin zuen lehendabiziko aldian gainditu zuen, eta gainerako %8ak, bigarren saiakeran. Gidabaimena euskaraz ikasten ari diren ikasleen emaitzak “oso onak” izaten ari direla nabarmendu dute autoeskolatik bertatik, “hasierako izua gaindituta, jendea euskaraz ikastearen alde ari da egiten eta emaitzak oso-oso onak ari dira izaten”.

Euskaraz ikasten duten “guztiek” gidabaimena ere euskaraz ateratzeko aukera egiten dutela azpimarratu dute. “Gazteleraz ikasten dutenek eta atzerritarrek bakarrik eskatzen dute orain gidabaimena gazteleraz ateratzeko aukera”.

10

11

udal albisteak

udal albisteak

Hiri hondakinen kudeaketa iraunkorrerako pausoak: atez ateko bilketa 2010eko udaberrian atez ateko bilketa jarriko da martxan Oiartzunen, Usurbilen joan den maiatzean hasi zen eredua jarraituz.

Egungo egoera Egungo hondakinen bilketa sistemarekin, legea urratzen ari gara: 1998an Espainiako Gobernuak onartutako legeak 5.000 biztanletik gorako herriek gaikako bilketa egin behar dutela dio, baina hondakin organikoak ez dira inoiz gaika bildu Oiartzunen, birziklatu ezin daiteken erreusarekin batera jaso izan baita orain arte.

Era berean, 2001ean Europako Batasunak (EB) onartutako legeak urtetik urtera erreusa gutxitzea exijitzen du maila batzuetara jaitsiz. Oiartzunek lege hau ere ez du betetzen.

Usurbilek, aldiz, 2016rako EBk jarritako helburua gainditzea lortu du sei hilabetean etxetako hondakinak atez ate bilduta.

Bestalde, egun zabortegietara botatzen dugun erreusak kutsadura arazo larria sortzen du. San Markos zabortegira urtebetez ezer bota gabe ere oraindik kutsadurak sortzen du. Zabor hau guztia erreko bagenu ere ez genuke arazoa konponduko, larriagotu baizik.

Kirol taldeentzako bulegoa egiten ari dira Kirol taldeek erabili ahal izateko bulego bat eraikitzen ari dira Elorsoro kiroldegian.

Uztaileko hirugarren astean hasi ziren lanak eta irailean egitura egiten bukatu zuten.

Ondoren, barruko instalakuntza egingo dute eta, azkenik, altzariak jarriko dituzte.

Bulegoak 80 metro koadro izango ditu eta balionazduna izango da. Herrian dauden kirol elkarteek erabiltzeko aukera izango dute, deialdi zabala egingo baita beharra duten taldeek izena eman dezaten. Bulegoa kudeaketa lanak egiteko prestatuta egongo da: ordenagailua, takilak, buzoiak, panelak‌ jarriko dira, kirol taldeek erabiltzeko moduan.

Kirol taldeek Udal Kirol Kontseiluan egindako eskaerari erantzuteko egingo da bulegoa. Laster erabiltzeko moduan izango da.

25.000 erabiltzaile izan ditu udako igerilekuak

Gainera, Udalarentzako edukiontzi ezberdinak biltzeak, zabortegira garraiatzeak eta tratatzeak suposatzen duen gastua urtetik urtera handiagoa da, tasak garestitzen ari baitira: 2009an, 242.021,10 euroko defizita izango du Udalak eta 2010erako 403.834 euro aurreikusten da egungo bilketa sistemarekin jarraituz gero. Dirua “zaborretara� botatzen ari gara.

Denboraldi oso ona izan da udako igerilekuentzako aurtengo uda: 25.000 erabiltzaile izan dituzte. Iazko datuekin alderatuz, 6.000 erabiltzaile gehiago izan dira aurten. Horietako gehienak oiartzuarrak izan dira, kiroldegiko zerbitzuetako bazkide direnak. Hala eta guztiz ere, herriko zein inguruko udalekuetako gaztetxoak ere maiz joan dira igerilekura, batez ere uztailean. Datu on hauetan ere izan du eragina eguraldiak, izan ere, ia egunero irekita egon da igerilekua.

Alternatiba, atez ateko bilketa Egungo egoera aldatzeko, ahalik eta gehien birziklatzea da alternatiba, ahalik eta erreus gutxien sortuz. Zertarako erre birziklatu dezakeguna? Gaur egungo sistemarekin, gehienez %30 birziklatzera irits gaitezke. Oiartzunen, etxeko hondakinen %24 birziklatzen da (2008ko datuak), baina, etxeko materialaren %90 baino gehiago birziklatu daiteke.

Eskola Pilota martxan dago

Helburu hau lortzeko sistemarik egokiena, atez ateko bilketa da. Udalak egungo egoeraren diagnosia egin du eta irtenbide ezberdinak aztertu ondoren zera ondorioztatu du: bilketa sistema hau da irtenbide bakarra. Etxean sortzen ditugun hondakin gehienak birziklatu ditzakegu. Hauek egoki sailkatzean dago gakoa, egunero hondakin mota bat atez ate bilduz. Oiartzuarrok ingurumenean, ekonomian eta osasunean sumatuko ditugu onurak.

Materia organikoa konpostatzeak garrantzia berezia du hiri hondakinen kudeaketa iraunkorraren bidean. Adibidez, Arritxulo aterpetxeko eta Haurtzaro Ikastolako makinarekin 5.000 kilotik gora material organiko konpostatu dira, zabortegira bota ordez kalitate oneko ongarria lortu dute. Material hau ikastolako ikasleek lan ezberdinak egiteko erabiliko dute, baita lorazainek ere herriko lorategiak ongarritzeko.

Pausoak Hiri hondakinen kudeaketa berriaren ezarpenerako, Oiartzungo Udalak zerbitzu berri bat eskainiko du: Atez Ateko Bilketarako Informazio Bulegoa, Doneztebe plazan kokatuko dena. Atez ateko zabor bilketaren inguruan herritarrek izan ditzaketen kezkak kontsultatzeko aukera izango dute bertan.

Urria amaieratik aurrera, herritarrekin bilduko da Udala asmoaren berri emateko, ekarpenak jasotzeko, egon daitezkeen zalantzak argitzeko eta proiektua herritarren beharretara moldatzeko. Horretarako Oiartzungo gizarte eragile ezberdinekin ere bilerak antolatuko ditu.

Azkenik, bilketa eraginkorra lortzeko oso garrantzitsua den gune bat ere ireki nahi du Udalak: Garbigunea. Han, atez ate bilduko ez diren etxeko hondakinak uzteko aukera egongo da.

Gune kontrolatu honetan gaikako bilketa egingo da, ondoren gai bakoitza birziklatze enpresetara banatuz. Udalaren helburua herritarrei ahalik eta erraztasun gehien ematea da, bilketa egoki eginez gero guztion artean hondakinen arazoari irtenbidea eman diezaiokegu-eta.

Oiartzuar guztion esfortzuarekin eta elkarlanarekin herri eredu osasuntsuago bat lortuko dugu! Eutsi erronkari!

12

Ikasturte hasierarekin batera, Eskola Kirola berriz ere martxan jarri da. Aurten ere futbolean, saskibaloian eta eskubaloian ariko dira haurrak, baina noizbehinka saio bereziak ere egingo dituzte igeriketan edota atletismoan.

Aurten, erronka garrantzitsua du Oiartzunek, lehendabiziko aldiz Eskola Pilota jarri delako martxan. Benjamin Mailako 60 gaztetxo inguru izango dira pilotari aitzindariak. Herrian jokatzen diren hiru pilota modalitateak ezagutuko dituzte: pala, errebotea eta esku-pilota.

Egitasmoaren helburua herrian jokatzen diren pilota modalitate guztiak ezagutzera ematea eta sustatzea da. Pilotariek, Haur Mailatik gora zein modalitatetan jokatu nahi duten aukeratuko dute guztiak ezagutu ondoren.

Egitasmoko begiraleak herriko pilota elkarteek aukeratuko dituzte, Udalak eurekin elkarlanean sortu baitu egitasmoa: Oiarpe, Oiarpe Errebote Taldea eta Giriziako Pilota Saila. Datorren ikasturtean, Alebin Mailan ere eskaintza bera egingo da. Aurten adin tarte horretako haurrek hiru pilota modalitatetako edozeinetan jokatu ahal izango dute, baina denboraldi guztian berean.

Uda eta kirola, bateragarri Aisialdia eta kirola uztartzeko asmoz, 16 urte bitarteko gaztetxoei zuzendutako eskaintza berezia antolatu zuen Kirol eta Gazteria sailak udan. Moda-modan dauden eta gaztetxoen artean zaletu asko dituzten kirolak egiteko aukera izan dute: padel; igeriketa; surf; piraguismoa eta body boarda. Arrakasta gehien izan zuten ikastaroak padela, surfa eta body-boarda izan ziren.

Ekintza hauek guztiak herriko zein eskualdeko kirol elkarteekin batera antolatu dira.

Elorsoro kiroldegiko baliabideak erabili ziren padela eta igeriketa egiteko, esate baterako. Beste batzuetan, herritik kanpora egin zituzten saioak, Donositan BeraBerarekin elkarlanean edota piraguismoa Pasai Donibanen.

13

udal albisteak Joxe Mari Isasaren koadro bat erosi du Udalak

udal albisteak www.oiartzun.org, Udalaren ataria Interneten

Joxe Mari Isasa herriko margolariak egin duen koadro bat erosi du Udalak. Bera izan da aurten xanistebanetan erakusketa jarri duen margolaria. Hain zuzen ere, erakusketa horretan ikusgai egon zen koadroetako bat da Udalak erosi duena.

Ekainaz geroztik, Udalak badu ataria Interneten: www.oiartzun.org helbidea, hain zuzen ere.

Aurten egin du Isasak Udalak erosi duen koadroa: Kattin-Txiki Elkarteak eskatuta, 36ko Gerraren inguruko koadro bat egin zuen margolariak. Fusilaketa batzuen testigantza da koadroa. Oiartzunen bertan, Karrikako Iragorriko kanposantuan gertatu ziren fusilaketak abiapuntu gisa hartuta sortu du koadroa artistak.

Hau Oiartzungo Udalaren historiako hirugarren webgunea da. Duela bi legealdi sareratu zen lehenengoz Udala, Kam enpresarekin. 2003an, udal gobernu berriak ordura artekoa bertan behera utzi eta Oarsonet enpresarekin beste webgune bat sortu zuen.

Webgune haren eragozpen nagusia kudeaketa guztia Oarsoneten esku zegoela zen, eta Udalak ez zuen deustarako ahalmenik.

Orain, udaletxean ikusgai dago koadroa.

Argazki artxiboa osatzeko lehen fasea bukatzear dago Herriko argazki zaharren artxiboa osatzeko proiektuaren lehendabiziko fasea bukatzen ari da. Iñaki Arbelaitz eta Eneko Salaberria urte hasieratik 1980 baino lehenagoko herriko argazkiak biltzen eta digitalizatzen aritu dira.

Ahalik eta erabilterrazena izateko pentsatuta dago Plazagunea enpresak garatu duen webgunea. Horrela, Udaleko sail guztien berri jaso daiteke bertan, modu sinplean.

Oraingo webgunea etengabe berritzen den tresna da: Udalak uneoro esku artean zer duen jakiteko baliabide ezin hobea da.

Praktikoa izatea da www.oiartzun.org-ren helburua: udaletxeko tramite eta gestioak egiteko eskaera-orriak jaitsi daitezke webgunetik; agendan herriko deialdi nabarmenak kontsultatu daitezke; ipuin-kontaketa egutegia dago; 1937. urtera arteko artxiboko bilaketa egin daiteke; turismoak ere atal berezia du, kanpotik datozen bisitariek ere Oiartzun ezagutzeko aukera izan dezaten…

Interesgarriak izan daitezken argazki guztiak biltzen eta jasotzen ari dira, herriko artxibo etnografikoa osatzeko asmotan. Argazki bakoitza digitalizatzeko garaian fitxa teknikoa ere osatzen dute, argazkia noiz, nork eta non ateratakoa den ere bilduta gera dadin.

Oiartzun zenbakitan. Aztiker enpresak garatu duen atal honetan, Oiartzungo estatistika datu eguneratuak daude. Gaur egun, bederatzi gairi buruzko datu estatistikoak ageri dira atal honetan: biztanleak; jaiotzak eta heriotzak; euskara; hezkuntza; etxebizitza; langabezia; sektore ekonomikoak; adin eta sexu osaketa, eta etxeak zein familiak.

Lehenengo fase honetan, auzo elkarteei eta kolekzio pribatu batzuei eskatu zaizkie argazkiak, baina aurrerantzean edozein herritarrek ere egin ahal izango du bere aportazioa. Kultura sailak legegintzaldi hasieratik izan duen asmo garrantzitsuenetako bat da proiektu hau.

Gainera, datu gehienak inguruko herriekin erkatuta jasotzeko aukera ere badago, baita datu orokorragoekin ere: Gipuzkoarekin, Euskal Herriarekin edota Europako Batasunarekin alderatuta, hain zuzen ere.

36ko Gerra, Mugarrin eta DVDan Xanistebanetako Mugarri liburuak eta DVDak ikaragarrizko arrakasta izan du.

Aurtengoan, bi ekoizpenak gai beraren ingurukoak izan dira: 1936ko Gerrak Oiartzunen izan zuen eragina, bilakaera eta ondorioak izan dituzte hizpide. Kattin-Txiki taldeak gauzatu ditu bi kultur euskarriak. Oiartzuarrek gure herriaren historiaren zati garrantzitsua eta mingarri hau ezagutzeko asmoarekin egin dituzte bi lanak.

Memoria historikoa berreskuratzeko bidean azken urteetan Oiartzunen Kattin-Txiki taldeak egin duen lanaren berri ere eman dute, bai batean zein bestean.

Uztailaren 30ean aurkeztu ziren Isiltzen ez den isiltasuna osatu duten bi kultur produktuak Donostiako Koldo Mitxelena Kulturgunean. Ordutik, salgai daude ohiko tokietan.

Oraindik, Mugarri eta DVD-a eskuratu nahi dituzten herritarrek Urrats paperdendan badute aukera.

14

Datu estatitiskoak zenbaki hutsak baino gehiago dira eta honela, Oiartzun nola aldatzen ari den jakiteko informazio iturri paregabea dira, baita etorkizunari begira landu beharreko arloak identifikatzeko ere.

“Oiartzun Zenbakitan” atala ere atal dinamikoa da. Esate baterako, langabeziari dagozkion datuak hilabetero-hilabetero berritzen dira eta datorren urtean, beste atal berri bati dagozkion estatitiska datuak gehituko zaizkio.

Elkarteen Txokoa. Herritarren presentzia eta parte-hartzea ere oso garrantzitsua da Udalarentzat. Horregatik, herriko elkarteek ere euren txokoa badute www.oiartzun.org-en. Propio eurentzako prestatutako gunea da “Elkarteen Txokoa”. Herriko edozein elkartek bere webgunea sortu dezake toki honetan, eta nahi duen gisara erabili zein antolatu.

Uztaila hasieran, tresna berri hau erabiltzeko interesa erakutsi zuten elkarteetako ordezkariekin ikastaro txiki bat antolatu zen, webgunea erabiltzen irakasteko. Oraingoz, 20 taldek “Elkarteen Txokoan” euren berri emateko interesa agertu dute. Gisa guztitako elkarteak dira: kirol taldeak, aisialdi taldeak, auzo elkarteak, kultur taldeak, euskara taldeak…

“Elkarteen Txokoan” euren gunea sortu nahi duten elkarte guztiek badute aukera oraindik ere. Komunikazio@oiartzun.org helbidera idaztea aski dute horretarako.

15

udal albisteak

udal albisteak

PLENOAK 09/05/15. “Ergoiengo bidea zabaltzeko eta espaloia egiteko lanak onartu dira”

Donostiako Lurralde Zatikako Planari alegazioa sartzea ere onartu zen. Aurreko batzarraldian mahai gainean gelditu zen gai hau.

baita “behar den bide judizialari segida ematea, presoen argazkiak delitu ez direla aldarrikatu eta demostratu arte”.

Maiatzeko ohiko batzarraldian Ergoiengo GI-3420 bidea zabaltzeko eta espaloia eraikitzeko lanak onartu ziren. Lurjabe ziren herritarrekin egindako hitzarmenen ondorioz, lurrak eskuratu zituen Udalak eta horiek Gipuzkoako Foru Aldundiari uztea onartu zuten ahobatez udalbatzarrean zeuden hamabi zinegotziek.

Azkenik, beste puntuen artean, Gazte Informazio Bulegoa kokatuko den Mendiburu kaleko lokalaren zesioa egin zuen Udalak.

Beste gai garrantzitsua Gipuzkoako Hondakinen Kontsorzioaren Estatutu aldaketari alegazioa jartzea izan zen. Pavel Viñas zinegotziak azaldu zuenez, “errauskailua bermatu eta bultzatze bidean Udalenak diren eskuduntzak bereganatu nahian dabil Foru Aldundia partzuergo bat eratuz”. Aitor Etxeberria alkateak, aldiz, estatutuen aldaketa “atez ateko bilketaren aurkako pausu bat” dela adierazi zuen, “Udalak zaborren kudeaketa bere gisara eraman nahi badu ere, errauskailua ordaintzera behartu nahi gaituzte”.

Arau Ordezkatzaileen garapenarekin zerikusia zuten hainbat erabaki ere hartu zituzten: Elizalde auzoko Sarastiberri eremuko jabeekin egin duten hitzarmen urbanistikoa onartu zuten Udal Gobernuko kideen aldeko botoarekin eta OBaiko lau zinegotzien kontrakoekin.

Era berean, El-Watan Elkartearekin ere hitzarmena egin zuten, Altzibarko Agerre-alde etxadiko etxebizitza sozial bat herrian bizi diren sahararrek erabil dezaten. 240.000 euro baino gehiago kostatzen duten lanak esleitzeko prozedura aldatzea ere adostu zen, udalbatzarraren behin-behineko onarpena nahikoa izan dadin alkateak lanak esleitzeko aukera izan dezan.

Donostiako Zatikako Planari alegazioak jartzea aztertu behar zuten zinegotziek egun horretan. “Badirudi interes ezkutuak daudela Zatikako Planaren atzean, eta oiartzuarren interesak horien gainetik daude”, adierazi zuen Pavel Viñas Planeamendu zinegotziak. Plan horretan Karrika, Gurutze eta Iturriotz auzoak zeharkatuko lituzken autobidea aurreikusten da hemendik 15 urterako. “Datu okerrak baliatu dituzte plana egiteko, 1992ko datuek ez baitute gaur egun baliorik”, zehaztu zuen Viñasek.

Talde guztiak ados agertu ziren alegazioak jarri behar zirela, baina OBaiko Xanet Arozenak hala eskatuta, mahai gainean gelditu zen gaia, “alegazioak adosteko”. Batzarraldi horretan, baita ere, Joxean Sistiaga OBaiko zinegotziak bere kargua uzten zuela jakinarazi zion udalbatzarrari.

09/06/04. “Bruesarekin eta Eusko Jaurlaritzarekin egindako hitzarmenei behin betiko onarpena” Ekaina hasieran ezohiko batzarraldia egin zen. Lau mozio landu ziren eta laurak atera ziren aurrera, ahobatez. Udal Gobernuko zazpi kideek soilik hartu zuten parte udalbatzar honetan. Gainontzeko puntu guztiak ere ahobatez onartu ziren.

Eguzki talde ekologistak Garoñako zentral nuklearra ixteko eskaera egin zuen: “Duela 25 urte Oiartzun Inguru ez-nuklearra izendatzeko erabakia hartu zuen Udalak”, gogorazi zuten ekologistek, “energia nuklearrak inoiz ez du izan ez funtsik ez etorkizunik”.

Euskal presoen eskubideen aldeko mozioa ere onartu zen.

“Frantziak eta Espainiak euskal presoei aplikatzen dieten politika penitentziarioa amaitu dadin eskatzen dugu, oinarrizko eskubideak urratzen dituelako”.

16

09/06/30. “Arau Ordezkatzaileen berrikuspen partziala behin-behinean onartu da”

Osakidetzak euskarari ematen dion tratamenduaren mozioa, aldiz, Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguneak sartu zuen. “Harridura adierazi nahi du Udalak Osakidetzak abian jarritako azken lanpostu publikoen deialdiaren harira, Oiartzungo osasun zentroan ere eragiten baitu. Ez du bermatuko osasun zerbitzua euskaraz jasotzeko eskubidea”.

Landu zen azkeneko mozioa “1512-2012: Nafarroaren konkistak 500 urte” izan zen. Amaiurko herrian eta Euskal Herrian urteurren hori gogora ekartzeko egingo diren ekimenekin bat egingo du Udalak eta laguntza eskainiko du. “Duela bortz mende gure libertatearen sugarra babesteko borrokatu zirenak omendu nahi ditugu”.

Udalbatzar honetan Arraguako egoera desblokeatzeko Bruesa SArekin eta Eusko Jaurlaritzarekin egindako hitzarmenek jaso zituzten alegazioak aztertu ziren, OBaik jarritakoak biak, hain zuzen ere.

Alegazioak ahobatez baztertu ziren eta bi hitzarmenei behin betiko onarpena eman zitzaien.

Eusko Jaurlaritzarekin egindako hitzarmenak funtsezko akats bat zuela alegatu zuen OBaik, baina Eusko Jaurlaritzak Arraguako kasua oso ongi ezagutzen duela erantzun zion Udalak. Era berean, planeamenduan Udalak hartu dituen erabakiak kuestionatzen zituen alegazioak, udalerriko hirigintzako Legeria eta plangintza berrikusteko legezko arrazorik ez daudela argudiatuz. Gainera, gogorarazi zitzaion OBairi planeamenduan hartutako erabakiak irmoak direla, eurek ere onartu zituztelako 2007ko uztailean. OBaik hitzarmena tramitazioa bukatu aurretik sinatu zela ere alegatu zuen, baina sinatzearen ekintza fisikoa ez dagoenez arautua, udalbatzarrak gaia onartu arte ez du eraginik sinadura horrek.

Bruesa SArekin egindako hitzarmenari, berriz, epez kanpo jarri zion helegitea OBaik. Hala eta guztiz ere, udalbatzarrean alegazioko hamabi puntuak lantzea eta erantzuna ematea erabaki zuen Gobernu Taldeak. Alkateak, nahiz eta OBaiko kiderik ez zegoen udalbatzarrean, “negoziaketaren hasieran genituen helburuak bete” direla adierazi zuen. Udalak jarritako helburuak hauek ziren: Arraguako ordenazioa zuzentzea, auzoa biziberritzea eta etxebizitza kopurua jaistea babestutakoen kopurua mantenduz. “Adostasuna dago Udalaren, eraikiko duen enpresaren eta auzoaren artean, Arraguatik ez baita alegaziorik jaso”. Arraguarako egin den proiektu berriak auzoan “kontsentsua” duela baieztatu zuen Etxeberriak. OBairi “oztopo gehiago ez jartzeko” ere eskatu zion alkateak.

Hirigintzako Arau Ordezkatzaileak izan ziren protagonista nagusia egun horretako udalbatzarrean. Hasteko, Berrikuspen Partzialari jarritako alegazioak erantzun ziren. Guztira, 35 alegazio jaso zituzten Ugaldetxo, Elizalde, Arragua, Lanbarren eta Zerradi eremuak ordenatzeko proposamenek. Horietatik, hiru onartu ziren eta beste 14 ere bai, partzialki.

Udal Gobernuko zazpi kideen aldeko botoa jaso zuen erantzunak, eta OBaiko lauren kontrakoa.

Alegazioak erantzun ondoren, Arau Ordezkatzaileen Berrikuspen Partzialari behin-behineko onarpena eman zitzaien, Udal Gobernuaren aldeko botoekin. Dokumentua Eusko Jaurlaritzako Antolaketa Sailean dago ordutik, haiek ere onartu dezaten. Pavel Viñas Planeamendu zinegotziak azaldu zuenez, “alegazioen ondoren egokitzapen txikiak egin dira eremu batzuetan”. OBairen jarrera ere kritikatu zuen, “aukera izan duzuenean ez duzue parte hartu eta gero prentsa bidez akusazioak egiten dituzue”.

Xanet Arozena OBaiko bozeramaileak “behin eta berriz adierazi dugu gauzak gaizki egiten ari zaretela eta Aholku Kontseilua ez zait toki egokia iruditzen eztabaidatzeko”, erantzun zuen. Udal Gobernuko eta Arozenaren arteko eztabaida luze joan zen.

Landu Promozioak SLrekin hitzarmena ere behin betiko onartu zen, nahiz eta OBaik kontra bozkatu. Gainera, hitzarmen urbanistikoari jarritako alegazioa ere erantzun zen, nahiz eta epez kanpo aurkeztu zuen OBaik.

Animalien Ordenantza urratzeagatik ere herritar bati 301 euroko isuna jartzea erabaki zuten, ahobatez. Herritar honek arau hauste bat baino gehiago egin zituen: txakur arriskutsu bat solte eta bijilantziarik gabe utzi; txakur hori identifikatu gabe eta lizentziarik gabe eduki eta gainontzeko herritarren segurtasuna arriskuan jarri.

OBaiko Aitor Santxezek Joxean Sistiagak utzitako zinegotzi kargua hartu zuen.

09/07/29. “Herriko presoen argazkiak jarrita izatea ez da delitu”.

Uztaileko ohiko batzarraldian Gobernu Taldeko zazpi zinegotziek hartu zuten parte. Batzarraldian euskal presoen argazkiei buruzko mozioa onartu zuten. Ertzaintzaren eskutik udaletxeko ataritik herriko presoen argazkiak kentzeko iritsi zen aginduaren harira landu zuten mozioa.

“Udaleko paretean argazkiak izatea ez da delitua… Dituzten eskubide guztiak bete daitezen aldarrikatu eta eskatzea baizik”. Argazkiak behinbehinean kendu arren, “aukera dagoenean berriz jartzea” onartu zen,

Udaltzainen ibilgailuek eta udaleko zenbait langileren ibilgailu pribatuek azken urtean jasandako erasoak ere salatu zituen udalbatzarrak. Aurrerantzean halakorik gertatuz gero, Fiskaltza jakinaren gainean jartzea erabaki zuten.

Caritasek Etiopiako Bushulo herriko osasun zentroan hobekuntzak bideratzeko aurkeztutako proiektuari 41.600 euroko diru laguntza ematea ere onartu zuen udalbatzarrak. Gainera, Euskal Fondoari 40.000 euroko aportazioa egitea ere onartu zen. Oiartzungo Udalak Nikaraguan eta El Salvadorren garatuko diren bi proiektutan lagunduko du.

09/09/30. “Ttur-Ttur eta AEK Fermiñenen jartzeko hitzarmenak onartu dira” Ikasturte politikoko lehenengo udalbatzarrean zinegotzi guztiek hartu zuten parte. Fermiñene eraikineko zati bat Ttur-Ttur Euskaltzaleon Bilguneak eta Intxixu AEK-k erabil ditzaten, hitzarmenak onartu ziren, Udal Gobernuko kideen eta Tomax Aristizabal talderik gabeko zinegotziaren aldeko botoekin. “Euskalgintzaren aspaldiko eskaera da toki duin eta bateratu bat izatea, eta hau lehenengo pausua da Euskararen Etxea osatzeko, nahiz eta euskalgintza osoa ezin izan dugun Fermiñenera eraman”, azaldu zuen Jabi Elizasu Euskara zinegotziak. OBaik kontrako botoa eman zuen, “gure ustez Fermiñenek erabilera egokiagoak badituelako”.

Intxixu AEK-rekin hamar urterako hitzarmena ere onartu zen ahobatez, HABEk diruz laguntzen ez dituen taldeak Udalak lagundu distan.

Elorrondon esne makina jartzeko lur publikoa ere esleitu zitzaion Behemendiri, hamar urterako. Ahobatez onartu zuten zinegotziek, baita ere, Gurutzerako arazgailu autonomoa eraiki ahal izateko lanek iraun bitartean Añarbeko Uren Mankomunitateak lur eta espaloi publikoak okupatzeko baimena ematea.

Gai zerrendatik kanpo, Espainiako Auzitegi Goreneko 61. aretoak EAE-ANV alderdia desegiteko bidalitako autoaren berri ere eman zuten.

Horrez gain, Aitor Etxeberria alkateak udalbatzarreko zinegotzi guztiei Usurbilgo atez ateko bilketa ezagutzera joateko gonbita egin zien, “ikustea eta ikastea komeni zaigulako, hemen jartzen denerako”.

17

iritzia

iritzia

Ugaldetxoko San Migelen ondoren, auzo guztietako jaiak bukatu dira.

Herritarrek auzoetako jaietan parte hartzen duten jakin nahi izan dugu.

Ba al duzu auzoetako jaietara joateko ohiturarik?

Jose Cruz Arakama Normalean joaten naiz. Aurten, Altzibarkoetan izan naiz. Euskal jaiak ikustera joaten naiz, eta hortaz aparte, gutxi erakartzen didate festek. Ni Altzibarkoa naiz berez, eta gaztetan aritzen nintzen jaiak antolatzen, baina aspaldiko kontuak dira. Jaiak aldatu dira, baina gauza askotan hobera egin dute.

Oihana Jauregi Gehien bat, nire auzoko jaietara joaten naiz, Altzibarrera. Beste auzoetara gutxi joaten naiz, gazteagoa nintzenean gehiago. Altzibarren, tortilladara joaten naiz, auzoko giroa eta jendea elkartzea asko gustatzen zaidalako. Danborradan ere ateratzen gara, jaietan asko parte hartzen dugu. Jai Batzordean ere lanean aritu izan naiz, eta oso gustura. Beharrezkoa da lan egingo duen jendea. Orain, haurrekin ez dut denbora gehiegi baina eskertzen da lan hori norbaitek egitea.

Julian Maritxalar

Kontxi Arbelaitz Ez daukat ba ohiturarik, hara. Lehen auzo guztietara joaten ginen, baina orain ez dut umorerik. Alabak ere ez dira hainbeste joaten auzoetako jaietara. Gaztetan, ez genuen bat bera galtzen. Dantzatzera joaten ginen, orduan goiz bukatzen ziren jaiak eta arratsaldetan dantzara joaten ginen. Ikuskizunen bat baldin bazegoen ere, hura ikusten genuen.

Joaten naiz bai: Altzibarkoetara, Ergoiengoetara, Gurutzera… Ugaldetxora joaten nintzen lehen, baina azken urtetan ez naiz joaten. Aizkolariak, idi-apostuak eta horrelakoak gustatzen zaizkit. Betidanik izan dut ohitura joateko. Ni kalekoa naiz, eta ez dut auzoetako jaiak antolatzen sekulan parte hartu, baina alaba aritzen da, behar den tokian, Ergoienen, Karrikan… laguntza behar bada, denetara joaten da.

Ramon Olaziregi Josefina Azpiroz Ni Gurutzekoa naiz, eta auzoan antzerkia-edo antolatzen badute, joaten naiz ikustera. Baina beste auzoetako jaietara, ez dut joateko ohiturarik. Ez dut sekulan jaien antolaketan parte hartu, baina dabiltzanek oso lan txukuna egiten dutela iruditzen zait, oso ongi daude egiten dituzten bezala. Orain askoz ere jende gutxiago joaten da auzoetako festetara, lehen asko ibiltzen ginen auzoz auzo, baina gaurko gazteak ez dira horrelakoak.

Batzuetara joaten naiz. Ni Ugaldetxokoa naiz eta hara beti joaten naiz. Aurten, Karrikara ere joan naiz idien festa ikustera. Baserritarren euskal festak gustatzen zaizkit gehien, harri-apostuak eta tankerako jaiak. Gaztetan Ugaldetxoko Jai Batzordekoa izan nintzen, ezkondu arte beti aritu naiz lanean, gazte-talde baten artean antolatzen genituen jaiak. Auzoko jaiak antolatzea gazteen lana dela iruditzen zait, eta egin behar lutekela, pena izango bailitzateke galtzea.

Begoña Zabala Alex Bargallo Altzibarko jaietara bakarrik joaten naiz, hurbiltasunagatik. Seme-alabekin joaten gara, batez ere haurrentzako antolatzen diren ekintzetara. Afariren bat edo beste ere egin izan dugu han.

Auzotarrentzako jaiak direla iruditzen zait, eta ez kanpotik jendea erakartzeko antolatutak. Ez dira jarduera oso ezberdinak antolatzen, baina haurrei egiten den eskaintza ongi dago.

18

Ez dut ohitura handirik, baina batzuetara joaten naiz. Ez naiz oiartzuarra, baina nire herriko auzoetako jaietara joaten naiz oraindik, sanantoniotara-eta. Oiartzunen, beste modu batzuetako jaietara joaten naiz: Ikastola Egunera eta horrelakoetara. Gurutzera joan izan naiz, antzerkia ikustera. Edurne Agirrezabalaren lanak ikustera joan izan naiz, asko balio duelako.

Horrelako ekintzak ditut gustukoen auzoetako jaietan, eta egoten den giro lasaia eta hartueman jatorra.

19

auzoak

auzoak Elizalde

Altzibar

Abuztua aurretik Yon O単atibia kalea asfaltatu zen, eta berriz margotu ziren aparkalekuak, karga eta deskargarako eremu berriak markatuz, besteak beste. Horrez gain, Rafael Pikabea kalean eta anbulatorio atzeko aparkalekuko sarreran lauzak altxatu dira eta hormigoi inprimatua bota da.

Agerre-alde etxadian Helduen Heziketa Iraunkorrak (EPA) duen egoitza moldatzeko lanak egin dira udan. Oarsoaldea Garapen Agentziako langileek egin dituzte lanak, lanmunduratze programen bidez. Pintaketa lanak egin dira, instalazio elektriko berria egin da, komunak egokitu dira eta bulego txiki bat ere atondu da.

Ergoien Arragua Arraguako Larzabal etxadiko aparkalekuak ordenatu dira. Autoek ongi aparkatzeko margoketa lanak egin dira.

20

Ergoiendik Aritxulegira doan Tornola bidea zabaltzeko eta espaloia eraikitzeko lanak bukatu dira uda honetan. Gipuzkoako Foru Aldundiak egin ditu lanak GI-3420 errepidean, baina Udalak, besteak beste, bereak ziren lurrak eman dizkio dohainik, auzotarren onurarako izango delako.

Olaizolatik Aritxulegiko bide guztia ere asfaltatu dute.

Proiektuak aspaldikoak ziren.

21

auzoak

auzoak Karrika

Gurutze

Artaso Elkarteko teilatua konpondu dute auzoko elkarteko bazkideek. Iraila hasieran hasi ziren konponketa lanak, eta denbora gutxian konpondu dute. Gainera, elkartea kanpotik ere margotuko dute.

Gurutzeko pilotaleku berria egin da. Estalia da eta lehengo pilotaleku zaharra zegoen toki berean dago. Neurri aldetik ere, oso antzekoa da pilotaleku berritua. Txapazko estalki zeharrargitsua du.

Espainiako Estatuak krisiaren kontra lan publikoa sustatzeko eman dituen dirulaguntzekin egin ahal izan du Udalak.

333.286 euroko kostua izan du Gurutzeko pilotalekuak.

Ugaldetxo Iturriotz Biribilguneko lanak dagoeneko bukatu dira, eta dagoeneko badira hilabete batzuk gidariek. Iazko uztailean hasi ziren eraikuntza lanak eta Xn bukatu ziren.

Besteak beste,!

22

Mendibil beheko lokala Helduen Tailerrak emateko moldatu dute. Udalak urritik maiatza bitartean alokatu du tokia, tailerrek irauten duten artean, hain zuzen ere.

Bertan eskainiko dira sabel dantza, bertsolaritza, guitarra, masajea, yoga, tai chi eta chi kung ikastaroak.

23

herriko berri “Helburua ez da ikastea bakarrik, harremanak sortzea ere bada” Duela 13 urte hasi zen Oiartzungo Emakumeen Taldea Helduen Tailerrak antolatzen. Lehenengo urtean 80 ikaslek eman zuten izena, baina urtez urte, geroz eta gehiagok parte hartzen dute: aurten, 800 ikasle baino gehiagok parte hartuko dute ikastaroetan. Ez dira soilik emakumeek, nahiz eta gehiengoa diren. 2009/2010 ikasturtearen berri eman dute taldekideek Nolatan hasi zineten Helduen Tailerrak prestatzen?

Oiartzunen ez zegoen tailerrik egiteko aukerarik, jendea kanpora joaten zen, Errenteriara-eta. Taldeko bi kide udaletxe batzuekin hizketan hasi ziren, eurek nola egiten zuten jakiteko. Gero, deialdi bat egin genien auzoetan mugitzen zirenei. Lehenengo

ikasturtea urtarrilean hasi zen, ez zigulako denborarik eman lehenago hasteko. Pintura edota gimnasia jarduerak egiten zituzten jendearekin jarri ginen harremanetan, elkartzeko asmoz, eta gehiago zer egin zitekeen ikusteko. Lehendabiziko urtean eman ziren tailerrak gimnasia, pintura, zaharberritzea eta eskulanak izan ziren.

herriko berri Zein balorazio egiten duzue tailerrek duten arrakastaren aurrean?

Helburua ez da tailerrak antolatu eta jendeak ikastea bakarra, baizik eta harremanak sortzea euren artean. Oiartzunera jende asko etorri da kanpotik eta askok ez dute inorekin harremanik, ez direlako elkar ezagutzen eta herria auzotan oso sakabanatua dagoelako. Jendearekin elkartzeko guneak sortu nahi izan ditugu, eta lortu dugu. Emakume asko etxean gelditzen ziren ez zutelako aukerarik ateratzeko. Etxetik ateratzeko aukera eman dugu. Hasieran, emakumeengan pentsatu genuen, baina gizasemeak ere hasi dira etortzen. Emakumeek behar handiagoa zutela pentsatzen genuen, etxean gehiago gelditzen direlako.

Merke jarri behar genuela ere argi genuen, emakumea etxeko gastuetan beti azkenekoa izaten delako, edozertan gastatuko duelako bere buruagan baino lehen. Harremanak sortzeko aberatsa izan da, askok esan digute lagunak egin dituztela edo tailerra bukatuta kafe bat hartzera joaten direla.

Urtez urte, eskaintza zabaltzen ari zarete. Tailerrak zerren baitan eskaintzen dituzue?

Jendeak egiten duen eskaera kontuan hartzen dugu, eta baita eskaintza ere, batzuetan irakasleak etortzen baitira euren kabuz.

Guk eskaini egiten dugu, eta taldea osatzen bada, ematen da.

Nolakoa da tailerretan parte hartzen duten ikasleen profila?

Ez dago profil jakinik. Tailerrak irekiak dira, adin eta mota guztitako jendeak parte hartzen du. Hasieran hasi zen jendea ez zen hain gaztea, baina gaur egun adin guztitako jendea dago: hasi 16 urtetik eta ia 80 dituztenak ere bai. Askok behin izena ematen dute eta urtetan jarraitzen dute, hor ikusten dugu zeinen garrantzitsua den harremanak sortzea.

Zeintzuk izan dira aurten tailerrik arrakastatsuenak?

Yoga, pilates… Azken urteetan arrakasta gehien dutenak dira.

Tai-chik ere arrakasta izan du aurten. Duela urte batzuk eman zen, gero gelditu egin zen ez zegoelako irakaslerik. Iaz eskaini genuen berriz eta aurten sekulako gorakada izan du.

Ikasle kopurua goiti doa etengabe. Gainezka egiteko beldurrik baduzue?

horrelako tailer puntualetan ematen zuten izena, baina orain hasi dira beste tailerretan ere izena ematen, pilatesen batzuk badaude eta aurten lehendabiziko aldiz, gimnasian izena eman dute.

Oiartzuarrak ez direnek ere parte hartzen dute tailerretan.

Horiengana nola heltzen da zuen berri?

Oarsoaldeko Hitzaren bidez gehienei. Eta ahoz aho ere bai.

Gehienak inguruko herritakoak izaten dira: Errenteria, Irun, Donostia, Hendaia, Hernani… Gehientsuenek hemen egiten dute lan. Baina baditugu Leitzatik propio etortzen diren ikasleak ere.

Zazpi gune ezberdinetan ematen dituzue tailerrak. Aurten, lokal berriak erabiliko dituzue.

Iaz Ikastolan, Elizalden, Arraguan… eman genituen ikastaroak bildu egin ditugu Mendibilko lokalean. Askotan arazoak izaten genituen ordutegiak eta egutegiak batzeko eta erraztu egingo dugu lana. Aurten Iturriozko auzotarrei egindako lokal berrian ere gimnasia emango dugu.

Zein behar ditu gaur egun Oiartzungo Emakumeen Taldeak Helduen Tailerrak aurrera eramateko orduan?

Lokalen beharra dugu, batez ere. Norbaitek bere borondatez utziko baliguke eskertuko genuke. Aurtengoa moldatzen dugu lortu ditugun lokalekin, batez ere Mendibilko lokal berriak aukera asko ematen digulako. Ez dugu gure jabetzeko lokalik eskatzen, taldeari uztea besterik ez.

Oiartzungo Emakumeen Taldeak, hala ere, ez ditu Helduen Tailerrak bakarrik prestatzen. Zertan datza zuen lana?

Martxoaren 8ko ekimenak antolatzen ditugu herriko beste emakume taldeekin. Duela hilabete batzuk film emanaldiak eskaintzen hasi ginen ostiraletan, askariarekin. Noizbehinka, hitzaldia emateko norbait ere ekartzen dugu. Asmoa lagunartea sortzea da, eta jendeak erantzuten du. Guk aukeratzen ditugu filmak, emakumeokin edo tailerrekin harremana dutenak izaten dira.

Horrez gain, xanistebanetan ere ekintzak antolatzen ditugu, ikasturtean egindako lana erakusteko eta ikasturte berriko eskaintza zabaltzeko. Aurten, gainera, omendu egin gaituzte jaietan, herritarrek hala erabakita.

Jarraitzeko asmoa dugu. Kopuru hori handituko dela uste dugu, gizonezkoak pixkanaka-pixkanaka ari direlako tailerretan izena ematen. Hasieran egur-tailan, pinturan, zaharberritzean eta

24

25

Herriko berri Ramon Zulaika, polifazetikoa Ramon Zulaikak arakatu gabeko eremu artistiko gutxi daude: literatura, zinema, antzerkia… “Bihotz onekoa zen eta ez zen batere harroa”, dio Pirkko Viljanen alargunak. Joan den abuztuaren 4an hil zen, gaixotasun luze baten ondorioz.

Zaila izan liteke Ramon Zulaika definitzea: idazle, artikulugile, zinegile, antzerki zuzendari, rugby jokalari, gizarte langile, eskrimako kirolari, piloto… hori dena izan baitzen.

1929an jaio zen Donostian, Mirakruzen, baina azken 34 urteak Oiartzunen eman zituen, Luis Peña Gantxegi arkitektoak bilatutako Ibargain etxean.

Ramon Zulaika donostiarraren eta Maria Josefa Sigüenza iruñearraren seme zaharrena zen. Ramonen ondoren, lau alaba eta beste seme bat izan zituzten, umetan hil zena.

Nolako egurra, halako ezpala dio esaera zaharrak.

Ramonen kasuan ere hala izan zen. Giro kultural berezian hazi zen: gurasoak ikasiak ziren eta musikari sonatuen iloba zen.

Jose Antonio Zulaika Aita Donostia osaba zuen eta Santiago Vengoechea biolinista nafarra ere amaren osaba zen.

Aitona Loidi-Zulaika enpresaren jabea zen, eta aitak ere han egiten zuen lan. Mezetarako ardo berezia saltzen zuten munduan barrena.

Marianistetan ikasi zuen Ramonek, eta gero Arkitektura ikastera joan zen Madrilera. Han, unibertsitateko rugby taldean jokatzen zuen, baina golpe txar bat hartuta oso gaixorik egon zen, eta sendatutakoan, bere bizitzari buelta ematea erabaki zuen: baloreak aldatu zitzaizkion eta zientzia zehatzetatik giza arloetara egin zuen jauzi.

ZINEMA IKASKETAK MADRILEN Madrilera itzuli zen 1954an, Zine Eskolan ikastera. Sei lagunek bakarrik gainditu zuten sarrerako azterketa. Bera izan zen bat eta besteak Carlos Saura (“Carmen”), Julio Diamante (“El arte de vivir”), Angel Fernandez Santos (“El espiritu de la colmena”), Juan Garcia Atienza (“Suspendido en sirvergüenza”) eta Alfredo Castellon (“La casa de los Martinez”) izan ziren.

Ikasketak bukatuta Donostiara itzuli zenean, Unibertsitateko antzerki taldearen (TEU) ardura hartu zuen.

Haiekin, Italiara ere joan zen, antzeztera. Beranduago, Parisen ere antzerki talde bat zuzendu zuen.

“Garai haiek ez ziren oso errazak, zentsura handia baitzegoen”, kontatu du Pirkkok. Bai zineman, bai antzerkian eta

26

Herriko berri baita idazlanetan ere pairatu zuen Zulaikak zentsura. “Behin, Gerra Epaitegira eramango zutela mehatxu egin zioten, baina ez zitzaion ezer gertatu, ez zuten inoiz atxilotu”.

FINLANDIA, TOKI BEREZIA 1960. urtean, Finlandiara iritsi zen Ramon. Alemaniatik itsasontziz joan zen, II. Mundu Gerrako kaltetuei laguntzen zien gobernuz kanpoko erakunde batean lan egitera. Han, Pirkko Viljanen ezagutu zuen eta bost hilabetera ezkondu ziren.

Gero, Helsinkiko Ekonomiako Goi Eskolan gaztelerako klaseak eman zituen, eta Biblioteka Nagusian hitzaldiak eman zituen: “Arrakasta handia zuen!”.

Urte eta erdi inguru pasatu zuen Finlandian. Gero, berriro Donostiara itzuli ziren eta lehenengo liburua argitaratu zuen: “Itinerario de nostalgia” (1962), Finlandiari buruz .

satuz. Akademiako kide izan ziren Jorge Oteiza, Koldo Mitxelena, Julio Caro Baroja, Ignacio Maria Barriola edota Luis Martin-Santos. Bileretan hitz egiten zutena argitaratzen zuten, baina oraindik hiru bilera argitaratu gabe daude.

GIZARTE LANGILEA Hala ere, Ramon Zulaika ez zen idaztetik bizi. Emigrazio Sailean egin zuen lan. “Askotan, jertserik gabe itzultzen zen etxera.

Espainiako hegoaldetik Alemania aldera zihoazen langileei ematen zizkien, hotzik pasatu ez zezaten”, oroitzen da Zulaikaren alarguna.

Horrelako keinu asko zituen jendearekin Zulaikak.

“Umetan ere, Mirakruzeko familia behartsu bati laguntzen zieten eta beti mantendu izan dugu harremana eurekin, orain arte”.

Horregatik esaten du, behar adina alditan, “oso ona” zela bere senarra.

“Gero, Irunera joan ginen eta han hamabi urte generamatzala, bihotzekoa izan zuen Ramonek. Laugarren solairuan bizi ginen, igogailurik gabe, beraz, beste etxe bat bilatu behar izan genuen”.

OSASUN DELIKATUA Zulaikaren alargunak dionez, osasun delikatua izan zuen Ramonek. “Baina errekuperatzen zen tarteetan denetik egiten zuen!”.

Zutabegilea izan zen El Norte de Castillan eta Diario Vascon. “Ideia bat zuenean, asko pentsatzen zuen forma eman arte eta idazten hastean, detaileak zehazten zituen”, dakar gogora Viljanenek. Senarrak idatzitako lan guztiak irakurri ditu: “Bukatutakoan, beti ematen zidan irakurtzeko, baina nik ez nuen zuzenketarik ezta kritikarik egiten”.

Bi zaletasun handi zituen Ramonek: argazkilaritza eta animaliak. Katuak eta txakurrak oso gustoko zituen eta beti izan dituzte etxean. “Garai batean, baserri bateko katuak zaintzen zituen, 40tik gora. Egunero zortzi kilo janari prestatzen nuen haientzat”. Zaindu ezin zituzten animaliei etxeak bilatzen zizkien Ramonek.

Adiskide on asko izan zituen Zulaikak, asko eta asko idazleak eta artistak, “Academia Errante”-ko kide izanak. 50. eta 60. hamarkadan ideologia anitzetako Gipuzkoako intelektualek sortutako kultur mugimendua izan zen “Academia Errante”.

Herriz herri biltzen ziren, aldiro eztabaidarako artikulu bat propo-

BIBLIOTEKAREN OMENALDI XUMEA Manuel Lekuona bibliotekan oso ohikoa zen Ramon Zulaikarekin topatzea. Omenaldi xume gisa, berari buruzko artikulu bat dago jarrita orain bibliotekako atean, eta apaletatik Zulaikak idatzitako liburuak atera dituzte, oiartzuarrek herrian hainbeste urtean bizitu zen idazle honen lana ezagutu dezaten. Oiartzungo bibliotekan, Zulaikaren bost liburu daude, nahiz eta askoz gehiago idatzi zituen: “Noticias y papeles del músico navarro Santiago Bengoechea Arteaga (1872-1960)”, “San Sebastián, guía caprichosa”, “Ipui jatorrak”, “Los gatos” eta “Los Baroxa en Oiartzun”, hain zuzen ere, argitaratu zuen azken liburua.

27

iruditan

iruditan

Ergoiengo sanantonioak

Gurutzeko sanagustinak Arraguako jaiak Xanistebanetako arkume jatea

Xanistebanetako auzo arteko sokatira txapelketa

Xanistebanetako haurren danborrada

Altzibarko sanpedroak Iturriozko santioak

Karrikako amabirjin jaiak

Auzoetako Jai Batzordeen arteko I. desafioa

28

Atharratzeko Ikastolaren aldeko jaialdia

29

iruditan

iruditan

Donosti Cup-en, OKEko neskak Oiartzun Irratiaren 10. urteurrena VII. Txakolin dastaketa eta lehiaketa

Oinatz Arbelaitz, Alain Luna, Egoitz Urbe eta Iker Zabala gazteak aske

XX. Sagardo Eguna OKE Egunean, Karla Lekuonari omenaldia Rufi Etxeberriaren ongietorria dugu!

‘Izarren argia’ filmaren grabaketa Artikutzan

Ugaldetxoko sanmigelak

Haur sahararrei ongietorria Euskal Herriko Trialsin proba, Arditurrin

30

31