T
URTEKO TXOSTENA
2 0 1 4
L
ZURE PROIEKTUAK GURE LAGUNTZA DU, ZURE FINANTZAKETAK GURE ABALA
OINARRI, SGR. VITORIA - GASTEIZ E3 ERAIKINA, ARABAKO PARKE TEKNOLOGIKOA TEL. 945 29 82 80 araba@oinarri.es DONOSTIA - SAN SEBASTIÁN IDIAKEZ KALEA, 13-1. / 6. BUL.
ARGITARATZAILEA:
TEL. 943 440 666
OINARRI, S.G.R
gipuzkoa@oinarri.es DISEINATZAILEA: BILBAO
SÍLVIA GUILLÉN - STUDIO
GRANADA ERAIKINA
WWW.SILVIAGUILLEN.COM
KALE NAGUSIA 38, 8.- ESK. TEL. 94 424 87 08
ESKUBIDE GUZTIAK ERRESERBATUTA.
bizkaia@oinarri.es
DEBEKATUTA DAGO LAN HONEN EDUKIEN ERREPRODUKZIO OSOA
WWW.OINARRI.ES
EDO PARTZIALA.
00
01
02
LEHENDAKARIAREN GUTUNA 06 ORR.
GURE PERTSONAK 08 ORR.
ZENBATEKO ESANGURATSUENAK 12 ORR.
03
04
05
SOZIETATE OINARRIA 14 ORR.
BALIABIDE PROPIOAK 20 ORR.
ABALGINTZA 24 ORR.
06
07
08
INFORMAZIO EKONOMIKOFINANTZARIOA 38 ORR.
EKITALDIKO GERTAERAK 44 ORR.
GURE BULEGOAK 48 ORR.
LEHENDAKARIAREN GUTUNA
Bazkide preziatuok: 2014ko ekitaldiaren ezaugarri nagusia ziklo-aldaketen ohiko zehaztasunik eza izan da, alegia, zalantzaz betetako urtea izan da krisialditik irteteko unearen eta finkatutako jarduera hazteko unearen artean. Zehaztugabetasun horrek gorabeherak izan ditu urtean zehar. Edonola ere, onarpenen zenbateko apala izan dugu, 69.512 mila eurokoa, eta formalizazioen kopurua 61.117 mila eurokoa izan da. Sinatzeko zain dagoen zorroa, berriz, 9.906 mila eurokoa da. Sektoreak Estatuan izan duen portaerari erreparatuta, ezberdintasun handiak ikus ditzakegu Elkarrekiko Berme Elkarteen (EBE) artean formalizazio-mailari dagokionez. Hala, batzuek hazkunde nabarmenak izan dituzte eta beste batzuek, aldiz, jaitsiera esanguratsuak. Halere, beste urte batez, arrisku biziak -% 8ko jaitsiera kezkagarria izan du. Oinarrik aurreko urtean baino formalizazio gutxiago egin baditu ere, arrisku biziari 230 milioi eurotan eutsi ahal izan diogu, eta kontuan izan behar dugu horixe dela gure jarduerari eusten dion benetako motorra. Azken urteetan onartutako abal guztietatik 15.722 mila euro Eusko Jaurlaritzak abian jarritako Zirkulatzaileari Laguntzeko Programari lotuta daude. Ekitaldian 270 bazkide berri atxiki zaizkio OINARRIri eta 169 enpresak baja eman dute, jarduera bertan behera utzi, abala kitatu edo huts egin dutelako. Hartara, 3.451 enpresak osatzen dute gaur egun OINARRIren sozietate-oinarria. Eratu zenetik, guztira 860 milioi euroko abalak formalizatu ditu OINARRIk bere historian, eta horietatik 230 milioitik gora indarrean daude ekitaldiaren
amaieran. 2014ko ekitaldia ixtean indarrean zeuden abalen zorrotik, 106 milioi euro inbertsioak egiteko finantza-abalak dira, eta OINARRIk kreditu-erakunde nagusiekin hitzartutako lankidetza-hitzarmenei esker, merkatuko baldintzarik onenetan eskuratu ahal izan dituzte enpresek. Beste 90 milioi euro, berriz, zirkulatzailea eta epe luzerako likidezia finantzatzeko abalak dira. Azkenik, 34 milioi euro abal teknikoei dagozkie, eta Administrazio Publikoen zein enpresa pribatuen aurrean aurkeztu dira. OINARRI SGR Elkarrekiko Berme Elkartea diru-irabazi asmorik gabeko finantza-erakundea da, eta urteko aurrekontua orekatzea du helburu. 2014an, helburu hori betetzeko, Eusko Jaurlaritzak aparteko ekarpena egin du Hornidura Teknikoen Fondoan (HTF). Ekarpen horri esker, zalantzazkotasuna, berankortasuna, kobraezinak eta narriadura direla-eta egindako zuzkidurak konpentsatu ahal izan ditugu. Bestalde, zuzkidurak -% 46 txikiagoak izan dira 2013ko urtean baino. Laguntza ekonomiko hori funtsezkoa izan da ekitaldiko emaitzak orekatzeko; horregatik, bidezkoa da OINARRIk euskal kooperatiben, Gizarte Ekonomiaren, ETE-en eta enpresari autonomoen alde egindako lan handiaren aitormen inplizitu hori nabarmendu eta eskertzea. Espainiar eta euskal ekonomiaren 2015erako aurreikuspenak oso onak dira. Hala, % 2tik gorako eta % 3ren inguruko hazkundeak espero ditugu, enpresek lehiakortasuna irabazi dutelako eta esportazioen bilakaera faboragarria delako. Enplegua sortzen ari da, alor horretan oraindik ahaleginak egin behar badira ere, eta barne-eskaria sendotzen ari da. Kreditua
eskuratzeko gero eta erraztasun handiagoak daude eta interes-tasak oso lehiakorrak dira. Horri esker, familien kontsumoa eta enpresen inbertsioa suspertzen ari dira. Bestalde, 2015ean hauteskundeak daudenez eta susperraldi ekonomikoaren zantzuak ageri direnez, baliteke presio fiskala arintzea eta kontratazio publikoa igotzea. Ondorioz, jarduera eta kontsumoa areago indartuko dira. Era berean, iaz adierazi genuen bezala, faktore geopolitikoek turismoaren bilakaera positiboa eragiten jarraituko dute Espainian, eta, ondorioz, jarduera, enplegu eta diru-sarrera gehiago. Azkenik, aho batez onartzen da higiezinen jarduerak datu positiboak izango dituela krisialdiaren ostean, batetik eskaria hazten ari delako eta, bestetik, finantza-erakundeak hipotekabermedun maileguen eskaintza aktiboa egiten ari direlako. Bestalde, finantza-erakundeek gero eta arrisku-gose handiagoa dute. Aliatu estrategiko horiekin hitz egiten dugunean beti ateratzen dugu ondorio berbera: ez dago kreditua eskuratzeko arazorik, merkatuan likidezia handia dagoelako, baina mesfidantza dago oraindik inbertsio berriaren finantzaketarekiko eta proiektuen likideziarekiko. Mesfidantza horrek gutxienez urteko bigarren seihilekora arte iraungo du, eta ekonomiak aurretik azaldutako adierazle positiboak indartzen baditu soilik desagertuko da. Gauzak horrela, Elkarrekiko Berme Elkarte batek duen finantza-katalizatzailearen eginkizuna funtsezkoa da enpresa txiki eta ertainek eta enpresari autonomoek finantzaketa eskuratzeko. OINARRIren asmoa da 2015ean abalgintza biziari eustea, aurreko ekitaldian
bezala. Jakitun gaude, halere, arriskuak hartzeko orduan zuhurtzia-irizpideak mantendu beharra dagoela eta, beste aldetik, baliabide propio konputagarriak indartzen jarraitu behar dugula, batik bat Hornidura Teknikoen Fondoa, baldin eta abalgintza iraunkorrari eta finantzakaudimenean oreka egokiari eutsi nahi badiegu. OINARRIn gure enpresei laguntzen jarraitu nahi dugu aurrerantzean, eta ekitaldi honetarako 70 milioi euroko abalak formalizatzeko helburua finkatu dugu. Horretarako, produktuak berritu, finantza-erakundeekin ditugun hitzarmenak hobetu, Eusko Jaurlaritzarekin sinaturiko hitzarmenak landu eta gure lurraldeko enpresa-egitura bultzatzeko eragile dinamikoak izan behar dugu. OINARRI aliatu irmoa dute enpresa txiki eta ertainek (ETE), mikroenpresek eta autonomoek, haien izaera juridikoa edozein dela ere, baina batez ere kooperatibak, lan-sozietateak eta Gizarte Ekonomiako gainerako erakundeak badira. Izan ere, oso argi dugu zein den gure erantzukizuna eta gure bazkide babesleen agindua: euskal enpresei kreditua eskuratzen eta proiektuak aurrera eramaten laguntzea. Ez dut mezu hau amaitu nahi aipaturiko helburuak ahalbidetzeko egunez egun lan egiten duen profesionaltaldea aipatu gabe. Haien konpromisoa, hobetzeko gogoa, bazkideenganako ardura eta arreta eta profesionaltasuna gure Elkartearen etorkizunerako bermea dira. Administrazio Kontseiluaren eta nire izenean, gure esker ona eman nahi diet.
JosĂŠ Ignacio GĂĄrate Aizpuru Lehendakaria, EROSKI, S. Coop.-en izenean
01 GURE PERTSONAK
A DM IN I ST R AZI O KONT SE I L UA
L E H E N DA K A R I A
José Ignacio Gárate Aizpuru - Eroski, S. Coop.
L E H E N DA K A R IOR DE A
Juan Ramón Molinero Mantecón – LKS, S. Coop..
I DA Z K A R I A
Lorenzo Martínez de Salinas y Ocio - Garlan, S. Coop
KON T S E I L A R I A K
Javier Mongelos Oquiñena - Fagor Electrónica, S. Coop. José Hernández Duñabeitia - Euskadiko Lan Sozietateen Elkartea Fernando del Hoyo Gil – Kutxabank, S.A. Oscar Muguerza Tellería – Caja Laboral Popular Coop. de Crédito Ana Irazábal Meaurio – Arrola Hornos y Servicios, S.L.L. Jon Loroño – Cecotrans Biz, S.Coop. Lorea Soldevilla– Euskadiko Kooperatiben Konfederazioa Juan Luis Arrieta Pagaldai - Euskadiko Kooperatiben Goren Kontseilua Iñigo Arina Elizbide – Tornillería de Deba, S.A.L. Juan Carlos Sojo - Eraginkor, S. Coop. Agustín Mendiola Gorospe – ERKIDE, Euskadiko Lan Elkarteen, Irakaskuntza eta Kreditu Kooperatiben Federazioa Iñaki Nubla Otaola - Euskadiko Nekazari-elikagaien Kooperatiben Federazioa José Mª Ceberio Beguiristain - Cándido Iturriaga eta María Dañobeitia Fundazioa Jon Iñaki Laucirica Larrinaga– Izar Cutting Tools, S.A.L. Martín Uriarte Zugazabeitia - Lorra, S. Coop. Ricardo Monsalve Martinez—Conatec, S.A.L. Alfonso Beresiartu Lincón – Gurelesa Abeltzainen Kooperatiba Elkartea Jokin Ugarte Aizpiru – Ulma C y E, S. Coop. José Zurita Laguna – Arabako Foru Aldundia Ana Sáenz Fernández – MONDRAGÓN Inversiones S.P.E.
Z U Z E N DA R I NAGUS I A
Pío Aguirre Alvarez de Arcaya
2014. Urteko Txostena
09
ORGAN I GR AM A. OINA R R I KO L ANGI L E A K
P IO AGU I R R E Z U Z E N DA R I NAGUS I BE R R I A DA .
2015eko ekitaldian OINARRIk batez beste 19 langile izan ditu taldean. Azken ekitaldiotan, enpresa eta eragiketa bakoitzak gero eta denbora gehiago eskatzen du, alde batetik, eragiketen azterketa eta jarraipena egiteko zailtasun handiagoak daudelako, enpresen egoera ekonomikoaren ondorioz, eta, bestetik, finantzaaholkularitzaren beharra lehen baino handiagoa delako. Era berean, bete beharreko legezko betekizunak direla-eta –hala nola kapital zuritzeari lotutako arauak, datuen babesari buruzkoak eta finantzasektorearenak berarenak–, trebakuntza handiko profesionalak behar dira eguneroko zeregin korapilatsuak aurrera eramateko. Horri erantsi behar diogu eragiketen batez besteko zenbatekoa nabarmen murriztu dela eta, ondorioz, horrek arriskua areago dibertsifikatzea badakar ere, aldi berean, eragiketa gehiago egin behar izaten direla onartutako eta formalizatutako abalen zenbateko berdinera iristeko. 2014eko ekitaldiko gertaera nabari bat aipatu behar dugu: zuzendari nagusi berria Pío Aguirre da, Elena Zarraga LKS S.Coop.era joan ondoren. Ordezkapena modu ordenatu eta eraginkorrean burutu da, ordura arte Zuzendaritza Nagusiak esku artean zituen gai garrantzitsuenei dagokienez.
Aipatzekoak dira, era berean, OINARRIn lan egiten duten pertsonen gaztetasuna eta prestakuntza; izan ere, batez besteko adina 37 urtekoa da eta lantaldearen % 84k goi-mailako titulazioa du. Beste urte batez, pertsonen kalitate bikainari eta konpromisoari esker, ratio bikainak lortu ditugu efizientziari –emandako arriskua zati langile kopurua– dagokionez. OINARRIk 61,1 milioi € formalizatu ditu abaletan; horrela, bosgarren EBE nagusia da Estatuan eta Euskal Autonomia Erkidegoko abal guztien % 25 hartzen du bere baitan.
010
2014. Urteko Txostena
ADMINISTRAZIOA SAILA
Lourdes López
ADMINISTRAZIOA ETA FINANTZAK KONTROL EKONOMIKOKO SAILA
Raquel Aldariz
JARRAIPENTEKNIKARIA Patricia Ortiz FORMALIZAZIO ETA ARRISKUEN JARRAIPEN SAILA Jesús Elkoroiribe
Grafikoki aurkeztuko dugu OINARRIren organigrama 2014ko ekitaldian:
FORMALIZAZIOTEKNIKARIA Olivia Cabrerizo
BARNE IKUSKARITZA Raquel Aldariz
LEHENDAKARIA J.I.Gárate
ARRISKUEN AZTERKETA SAILA Laura Mata
TEKNIKARI ANALISTAK Susana Cámara Jakobe Cordón Iñaki Frejo
TEKNIKARI KOMERTZIALAANALISTA Virginia González (Vitoria-Gasteiz) Sara Quintana (Bilbao)
ZUZENDARI NAGUSIA Pío Aguirre
GASTEIZKO ORDEZKARITZA Maitane Álvarez IDAZKARIA Elena Blanco
MERKATARITZA SAILA
Dionisio Txaparro
DONOSTIAKO ORDEZKARITZA Zigor Leunda Leire Calle
BILBOKO ORDEZKARITZA Nuria Guadilla Amaia de las Heras
2014. Urteko Txostena
011
02 ZENBATEKO ESANGUR ATSUENAK
Z E NBAT E KO E S ANG U R AT SU E N E N B IL A K AE R A Hurrengo taulan laburtuko ditugu OINARRIk egindako jardueraren eta 2014ko ekitaldia amaitzean zeukan egoeraren zenbateko esanguratsuenen banakapena eta bilakaera. OINARRIren masa soziala hazi egin da 2014an, 102 bazkide partaide gehiagorekin. Horrenbestez, 3.434 bazkide ditu; horietatik, % 40 inguru 2009 eta 2013 bitarteko krisialdian sartu da Elkartean. OINARRIk 2014ko ekitaldian formalizatutako abalen zenbatekoa 61,1 milioi eurokoa izan da. Zenbatekoa 2013koa baino txikiagoa bada ere, esan beharra dago OINARRIK gaur egun Euskal Autonomia Erkidegoko abal guztien % 25 ematen duela. Datu horrek agerian jartzen
du elkarteak zenbaterainoko barneratzea duen merkatuan. OINARRIk 230 milioi euro inguruko arriskuari eutsi dio azken ekitaldietan. Aipatzekoa da nola eutsi dion arrisku bizi horri, batez ere 2014ko ekitaldia hain zaila izanda; izan ere, finantzasektorearen likidezia handiari esker, ETE-ek erraztasun handiagoak izan dituzte kreditua eskuratzeko eta, horregatik, batzuetan baztertu egin dute EBE-en abala. Horren proba da sektoreak Estatuan % 8ko beherakada izan duela. Edonola ere, OINARRI bezalako tresnak babestu eta garatzea komenigarria dela azpimarratu behar dugu; izan ere, agerikoa da EBE-ek enpresa txikienen
BAZKIDE PARTAIDEAK BALIABIDE PROPIO KONPUTAGARRIAK (MILA €-KOTAN) URTEAN FORMALIZATUTAKO ABALAK (MILA €-KOTAN) GUZTIRA FORMALIZATUTAKO ABALAK (MILA €-KOTAN) INDARREKO ARRISKUA URTEA AMAITZEAN (MILA €-KOTAN) BERANDUTZA-RATIOA HUTS EGINDAKOEN RATIOA KAUDIMEN-RATIOA
finantzaketa zuzena bideratzen dutela. Zentzu horretan, Espainiako Bankuak Finantza Egonkortasunari buruz egindako azken txostenaren arabera, enpresa horiek Estatuan emandako kreditu guztiaren % 34,4 soilik eskuratu zuten, eta guztietan baztertuenak enpresari autonomoak izan ziren, kredituen % 1,9 soilik eskuratuta. Berankortasunak portaera hobea izan du 2014an aurreko ekitaldietan baino, nahiz eta igoera apala izan duen. Hala, berandutzaratioa % 4,21etik % 5,08ra igo da. Kaudimen-ratioaren hazkundea ere nabarmendu behar da, 2014an % 3tik gora egin baitu. Horren eragileetako bat baliabide propio konputagarriak 1,51 milioi eurotan handitu izana da.
2011
2012
2013
2014
2.910 22.841 64.015 659.905 250.455 % 1,55 % 0,60% % 12,64%
3.056 21.210 65.295 725.200 231.009 % 2,85 % 0,54 % 12,53
3.332 20.166 74.542 799.742 234.039 % 4,21 % 0,69 % 11,83
3.434 21,672 61.117 860.859 229.885 % 5,08 % 0,74 % 13,13
2014. Urteko Txostena
013
03 SOZIETATE OINARRIA
BA ZKIDE BA BE S L E AK
2014ko ekitaldia amaitzean, OINARRIko bazkide babesleen zerrenda honako hau da: −
ERKIDE, EUSKADIKO LAN ELKARTEEN, IRAKASKUNTZA ETA KREDITU KOOPERATIBEN FEDERAZIOA
−
EUSKADIKO NEKAZARI ELIKAGAIEN KOOPERATIBEN FEDERAZIOA
−
EUSKADIKO KONTSUMO KOOPERATIBEN FEDERAZIOA
−
EUSKADIKO GARRAIOLARI KOOPERATIBEN FEDERAZIOA
−
EUSKADIKO KOOPERATIBEN FEDERAZIOA
−
EUSKADIKO KOOPERATIBEN GOREN KONTSEILUA
−
EUSKADIKO LAN SOZIETATEEN ELKARTEA
−
KUTXABANK SA
−
CAJA LABORAL POPULAR, COOP. DE CRÉDITO.
−
MONDRAGON INVERSIONES, S.COOP.
−
HAZILUR ENPRESEN SUSTAPENA, SA
−
CÁNDIDO ITURRIAGA ETA MARÍA DAÑOBEITIA FUNDAZIOA
−
EUSKAL AUTONOMOEN ELKARTEA
−
ARABAKO FORU ALDUNDIA
−
BIZKAIKO FORU ALDUNDIA
−
SEIRA FUNDAZIOA
−
COOP57, SCCL
Hainbat enpresa-sektore ordezkatzen dituzten erakundeek OINARRIrekiko interes handia erakusten dute. Hala, 2010-2013 aldian 4 bazkide babesle berri sartu ziren OINARRIn: SEIRA FUNDAZIOA, EUSKAL AUTONOMOEN ELKARTEA, HAZILUR ETA COOP57. OINARRIko bazkide babesleek parte-hartze zuzena hartzen dute finantza-erakundean. Horri esker, ordezkatutako sektoreari onura dakarkioten hitzarmenak egin daitezke. Era berean, erakundek horiek kapitalean egiten duten ekarpenari esker, OINARRIk bere kaudimen-ratioa handitzeko aukera du.
2014. Urteko Txostena
015
BA ZKID E PARTAI DE AK
3500 3000
I A 1.0 0 0 BA Z K I DE GE H I AG O A Z K E N 5 E K I TA L DI ETA N.
2500 2000 1500 1000 500 0 2012
OINARRIk, bereganatu dituen 102 bazkide partaide berriei esker, % 3ko hazkundea izan du bere masa sozialean 2013ko kopuruarekiko. Azken 5 ekitaldietan, enpresa partaideen kopuruak % 40 egin du ora, hau da, 1.000 bazkide partaide gehiago atxiki zaizkio Elkarteari. Horrenbestez, 2014-12-31n, OINARRIk 3.451 bazkide zituen guztira, eta horietatik 3.434 bazkide partaideak dira.
KOOPERATIBAK LAN-SOZIETATEAK ENPRESARI AUTONOMOAK SOZIETATE MUGATUAK SOZIETATE ANONIMOAK FUNDAZIOAK/ELKARTEAK GUZTIRA
016
2014. Urteko Txostena
2013
2014
OINARRIren masa sozialaren hazkunde horrek agerian jartzen du zein errotuta eta hedatuta dagoen autonomoen eta enpresa txikien artean, bai eta Gizarte Ekonomiako enpresen artean ere, esparru horretan baitago espezializatuta. Hala, Gizarte Ekonomiako erakundeak eta autonomoak gure bazkide partaideen % 60 baino gehiago dira. Hurrengo taulak 2014-12-31n zeuden bazkide partaideen banaketa erakusten du, enpresa motaren arabera, bai eta azken hiru urteetan izan den bilakaera ere:
2012 ENPRESA K. 683 187 908 1.000 217 61
2013 ENPRESA K. 708 189 997 1.117 242 79
2014 ENPRESA K. 724 187 1020 1.158 255 90
3.056
3.332
3.434
BA ZKIDE PARTAI DE E N BA N A K E TA S E KT O R E AR E N AR AB E R A
Ekonomia-sektorearen arabera, zerbitzu-sektorea da nagusi berriz ere, bazkide partaide berri guztien % 70 sektore horretakoak baitira. Hala, 2014-12-31n, sektore guztietan ugariena da, bazkide guztien % 44,6rekin. Ondoren industria-sektorea dago, % 23,9ko portzentajearekin. Hala ere, sektore horrek garrantzia galdu du OINARRIko masa sozialean. 2014an, bazkide berri guztien % 18 izan dira industria-enpresak. Gainerako sektoreek hazkunde apalak izan dituzte OINARRIren masa sozialean, eraikuntzak izan ezik, horrek enpresa kopuruari eta % 10 inguruko partaidetzari eutsi baitio bazkideen artean, ohi duen legez. OINARRIk bere apustua indartu du inguruneko sektore ekonomiko guztietan, produkzio-sareko enpresen finantzaketa bultzatuz. Horretarako bere kaudimen-ratioa handitu du, eta, gaur egun, % 13tik gorakoa da. Z E R BI T Z U S E K T OR E A K NAGUS I I Z AT E N JA R R A I T Z E N DU, BA Z K I DE BE R R I E N % 70 S E K T OR E HOR R ETA KOA K BA I T I R A .
ZERBITZUAK INDUSTRIA NEKAZARITZA-ABELTZAINTZA GARRAIOA ERAIKUNTZA GUZTIRA
Ondorenean, bazkide partaideen sektorekako banaketa eta haien bilakaera ikusiko ditugu:
2012 ENPRESA K. 1.211 789 495 239 322
% 39,6 25,8 16,2 7,8 10,5
2013 ENPRESA K. 1.396 803 520 258 355
% 41,9 24,1 15,6 7,7 10,7
2014 ENPRESA K. 1.464 822 524 269 355
% 42,6 23,9 15,3 7,8 10,3
3.056
100
3.332
100
3.434
100
2014. Urteko Txostena
017
BA ZKID E PARTAI DE E N LUR R A L DE K AKO BAN A K E TA
Lurraldez lurralde, bazkide partaideen % 40 Bizkaian dago. Halere, ekitaldi honetan aipatzekoa da Gipuzkoan izandako bazkideen sarrera; izan ere, bazkide berrien % 46 lurralde horretakoa da.
S A RT U DI R E N BA Z K I DE BE R R I E N % 4 6 GI P U Z KOA KOA DA .
Estatuko Gizarte Ekonomiari dagokionez, esan beharra dago Kataluniako enpresa eta erakundeen sarrera moteldu egin dela. Halere, Estatuko Gizarte Ekonomiako enpresen sarrera-fluxua etengabea izan da eta, 2014an, 11 enpresa sartu dira erakundean. Ondorenean, bazkide partaideen lurraldekako banaketa eta haien bilakaera ikusiko ditugu:
ARABA BIZKAIA GIPUZKOA KATALUNIA BESTE BATZUK GUZTIRA
018
2014. Urteko Txostena
2012 ENPRESA K. % 778 25,5 1.246 40,8 926 30,3 65 2,1 41 1,3
2013 ENPRESA K. % 850 25,5 1.339 40,2 1.009 30,3 85 2,6 49 1,5
2014 ENPRESA K. % 864 25,2 1.367 39,8 1.056 30,8 89 2,6 58 1,7
3.056
3.332
3.434
100
100
100
BA ZKIDE PARTAI DE E N BA N A K E TA E NPR ESAKO L ANGI L E KO PU RUA RE N A R A B E R A
Ondorengo taulak OINARRIko bazkide partaide diren enpresak tamainaren arabera nola banatzen diren azalduko du, enpresako langile kopuruari erreparatuta. OINARRIren sozietate-oinarria aztertuz gero, enpresa bazkideen % 91,5ek baino gehiagok 50 langile baino gutxiago ditu, eta enpresen % 58,5ek 5 langile baino gutxiago ditu.
OI NA R R I KO E N P R E S A BA Z K I DE E N % 58,5E K 5 L A NGI L E BA I NO GU T X I AG O DI T U.
Banaketa hori OINARRIren txertatze mailaren adierazgarri argia da, zorroztasun handiz islatzen baitu euskal Gizarte Ekonomiako enpresen eta ETE-en tamaina erreala. Nabarmentzekoa da bazkideen hazkunderik handiena 1 eta 5 langile bitarteko enpresen atalean izan dela. Izan ere, enpresa txiki horiek euren jarduera garatzeko finantza-aliatu bikaina da OINARRI.
1-5 6 - 25 26 - 50 51 - 100 >100 GUZTIRA
2014 ENPRESA K. 2.009 898 233 157 137
% 58.5 26.1 6.8 4.6 4
3.434
100
2014. Urteko Txostena
019
04 BALIABIDE PROPIOAK
BA L IABI DE P RO P I O E N B IL A K AE R A
Elkarrekiko Berme Elkarte baten Baliabide Propioak osatzeko, Fondo Propio garbiak eta Hornidura Teknikoen Fondo garbia gehitu behar dira. Elkarrekiko Berme Elkarteak kapital aldakorreko sozietateak dira. Kapital soziala aldakorra da, beraz, Elkartearen Estatutuek zehaztu eta Merkataritza Erregistroan idatzita dagoen gutxieneko zenbatekoaren eta zenbateko horren hirukoitzaren artekoa. Bi muga horien barruan, kapital sozialak gora edo behera egin dezake, Elkartearen Administrazio Kontseiluaren erabakiz, Estatutuak aldatu behar izan gabe edo Merkataritza Erregistroan hori idazteko premiarik izan gabe. Entitatearen kaudimena baliabide propioen bolumenaren eta indarrean dagoen arrisku osoaren arteko erlazioak ematen du. OINARRIk hainbat sektore eta eremu geografikotako bazkide babesleak bereganatu ditu azken ekitaldiotan, irauteko asmoa dutenak. Horrela, baliabideen gestio arduratsua erakutsi du. Ildo horretan, OINARRIk bazkide babesle berrien sarrera gestionatzen jarraitzen du, proiektuari kaudimena emateko eta ordezkatutako kolektiboen finantza-beharrei hobeto erantzuteko. Bazkide babesle berrien sarrerari eta onartutako arriskuaren gestio eraginkorrari esker, OINARRiren kaudimenratioa % 13,13ra heldu da. 2013an, Ekintzailearen Legeak bere 35. artikuluan xedatu zuen Elkarrekiko Berme Elkarteek gutxienez 15 milioi euroko baliabide propio zenbagarriak eta gutxienez 10 milioi euroko kapital soziala eduki behar dutela. OINARRIk aise betetzen ditu baldintza horiek. Ondorioz, aipatutako erreforma bere Estatutuetan jaso baino ez du egin behar izan EBEak, eta gure bazkide babesleek eta/edo partaideek ez dute inolako kapital-ekarpen osagarririk egin behar izan. 2014ko abenduaren 31n, OINARRIren Kapital Soziala 22.748 mila eurokoa da. Era berean, 2014ko ekitaldian, Eusko Jaurlaritzak milioi bat euroko ekarpen berezia egin du Hornidura Teknikoen Fondoan, Elkartearen kaudimena indartu eta abalak eskaintzeko ahalmen handiagoa emateko. Izan ere, OINARRIk kaudimen-bermerik handienak eskaini nahi ditu bere jarduera aurrera eramateko, finantza-entitateentzat indarrean jarritako arau berri eta zorrotzagoak betez.
KAPITALA HTF GUZTIRA
25000
20000
15000
10000
5000
0 2012
2012 21.855 927
2013 22.461 854
2013
2014
2014 22.748 865 (mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
021
KA P ITA L S OZIA L AR E N OS AE R A
K A P I TA L S O Z I A L GE H I E NA BA Z K I DE PA RTA I DE E K O S AT UA DA .
Elkarrekiko Berme Elkarte batean, enpresak ordezkatzen dituzten kolektiboek protagonismo handia izaten dute enpresak sustatzen eta eratzen, bai eta sozietatearen jarduera garatzen ere. OINARRIren kasuan, protagonismo horrekin batera, Euskadiko enpresa kooperatiben eta lan-sozietateen kolektibo ordezkariek ekarpen ekonomiko handiak egin zituzten. Euren ekarpen propioez gain, Eusko Jaurlaritzak horretarako emandako diru-laguntzak ere ekarri zituzten. 2010ean, lehen aldiz, Euskal Autonomia Erkidegotik kanpoko erakunde batek emaniko fondoak hartu genituen: Seira Fundazioak,
022
2014. Urteko Txostena
hain zuzen, 2010eko azaroaren 16an sinatu eta 2011ko abenduan zabaldutako hitzarmenaren bidez. Era berean, 2011n beste bazkide babesle bat gehitu zen: Euskal Autonomoen Elkartea, EAEn kolektibo horrek duen ordezkari gorena eta lurralde horretako ATAren delegazioa. 2012an HAZILUR ere sartu zen OINARRIn bazkide babesle gisa, OINARRIk euskal nekazaritzako elikagaien sektorean duen presentzia indartzeko. 2013an, EAEn helbidea ez duen beste erakunde batek ekarpena egin zion OINARRIren kapital sozialari: COOP57 SCCLk. Bazkide partaideek, batez ere ETE eta autonomoek, eta
Gizarte Ekonomiaren ordezkariek osaturiko taldeak partaidetza handia du OINARRIren Kapital Sozialean. Aitzitik, Erakunde Publikoen partaidetza minoritarioa da oraindik. Gaur egun, talde garrantzitsuena bazkide partaideek osatzen dute, eta geroz eta partaidetza handiagoa dute gainera, OINARRIk bere sozietate-oinarria zabaldu eta formalizatutako abalen kopurua eta zenbatekoa handitu ahala. Horrek berriro erakusten du OINARRIk zer-nolako errotze maila daukan euskal enpresaehunean, bereziki Gizarte Ekonomiako enpresetan.
BAZKIDE PARTAIDEAK KOOPERATIBAK ETA LAN-SOZIETATEAK ORDEZKATZEN DITUZTEN KOLEKTIBOAK FINANTZA-ERAKUNDEAK ERAKUNDE PUBLIKOAK GUZTIRA
2012.12.31 ZENBATEKOA % 13.455 61,6
2013.12.31 ZENBATEKOA % 14.135 62,9
2014.12.31 ZENBATEKOA % 14.646 64,4
6.700 1.147 553
30,7 5,2 2,5
6.550 1.163 613
29,2 5,2 2,7
6.605 1.163 334
29 5,1 1,5
21.855
100
22.461
100
22.748
100
(mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
023
05 ABALGINTZA
A BAL GI N T ZAR E N B IL A K AE R A
OINARRI SGRk 61,1 milioi euroko abalak formalizatu zituen 2014ko ekitaldian. Horrenbestez, Estatuko bosgarren EBEa da berriro ere, ekitaldian emandako arriskuaren bolumena kontuan hartuta. Aktibo finkoetako inbertsioak finantzatzeko eragiketek eutsi egin diote 2013ko ekitaldiko zenbatekoari. Likidezia eta zirkulatzailea finantzatzeko lerroek, beste urte batez, bolumenik handiena hartu dute finantzaabalen formalizazioan. Hala ere, azpimarratzekoa da Eusko Jaurlaritzaren Zirkulatzaileari Laguntzeko Programari lotutako eragiketek urte horretan izandako ia % 50eko jaitsiera. Jaitsiera hori konpentsatzeko, nazioko eta nazioarteko zirkulatzaile-lerro berriak jarri dira abian, efektuen aurrerakina, factoringa, confirminga eta antzeko eragiketak aurrera eramateko. Bestalde, aipatutako jaitsierak konpentsatzeko, abal teknikoak % 30 baino gehiago handitu dira urtean, batez ere OINARRIk I+G+b programak bultzatzeko egindako apustuaren ondorioz. OINARRIk oso egoera zailari aurre egin behar izan dion arren –formalizazioak % 18 inguru jaitsi
dira aurreko urtekoen aldean–, % 25 inguruko barneratzeari eutsi dio EAEko abal-merkatuan, eta Estatuko bosgarren EBE nagusia da oraindik formalizatutako bolumenaren arabera. Betalde, arrisku biziak 2013koaren antzeko mailari eutsi dio: % 2ko jaitsiera besterik ez du izan, Estatuan sektoreak % 8 behera egin duen bitartean. Datu horrek argi erakusten du Oinarrik finantzaketa berrira bideratu duela bere jarduera batez ere. 2013-12-31n, guztira 860 milioi eurotik gorako abalak formalizatu ditu OINARRIk, bere historia osoa kontuan hartuta. Horietatik % 58, hau da, 467 milioi euro, 2009-2013 bosturtekoan formalizatu ditu, hau da, krisialdian bete-betean murgilduta eta kreditua batbatean murriztuta. OINARRIk aldi horretan zikloaren aurka jokatu duen eginkizuna frogatzen da horrela. Kitatutako abalak 630 milioi eurokoak izan ziren guztira, eta ekitaldiaren amaieran indarrean zeudenak, berriz, 230 milioikoak. OINARRIren indarreko arriskua 2008an baino % 43 handiagoa da eta kaudimen-ratioa % 13,13koa, 2008an % 12,33koa zen bitartean.
1000000
OI NA R R I E STAT U KO BO S G A R R E N E BE -A DA F OR M A L I Z AT U TA KO BOLU M E NA R E N A L DET I K .
800000 600000 400000 200000 0
2012 FORMALIZATUTAKO ABALAK KITATUTAKO ABALAK INDARREKO ABALAK
2013
2014 2012.12.31N 725.200 494.191 231.009
2013.12.31N 799.742 565.703 234.039
2014.12.31N 860.859 630.974 229.885 (mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
025
A BAL E N H E L BUR UA
2014 A N Z I R K U L AT Z A I L E R A KO P RODU K T U S ORTA BE R R I A P L A Z A R AT U Z U E N OI NA R R I K , E N P R E S E N F I NA N T Z A K ETA ETA H A Z K U N DE A E R R A Z T E KO.
2014ko ekitaldian zehar, OINARRIren jarduera 2008an hasitako krisialdiaren eraginak baldintzatu du oraindik ere. Krisi horrek bestelako agertokia sorrarazi du, honako ezaugarri hauek dituena: ezegonkortasun handiagoa merkatuetan, Administrazio Publikoen aurrekontuen murrizketa, barne-eskariaren jaitsiera –gure bazkideek hortxe jarduten dute bereziki– eta enpresa-jardueraren susperraldi motela. Gauzak horrela, OINARRIk neurri bereziak ezarri ditu azken urteotan bere jarduera aurrera eramateko. Hala, 2009an, aurreko urteko jarduera hirukoiztu egin zuen EBEak, bere egitura guztiak ahalegin handia eginez. Horretarako arrazoi nagusia Eusko Jaurlaritzak ETE-en finantzaketa bultzatzeko indarrean jarritako Zirkulatzaile Lerro arrakastatsu eta erabakigarria izan zen. 2010ean, berriz, likidezia txertatzeko jarduera bizia izan zen nagusi, nahiz eta urte hartan susperraldiaren
026
2014. Urteko Txostena
zantzuak igar zitezkeen. Enpresarentzako inbertsio berria 23 milioi eurora heldu zen urte hartan. 2011ko, 2012ko eta 2013ko abalgintzak 2008ko kopuruei eutsi zien, baina osaera desberdinarekin. Inbertsio publikoaren jaitsierak abal teknikoen eskaria murriztu zuen. Halere, enpresen finantza-egitura berregokitzeko helburua zuten finantza-abalen eskari handiagoak konpentsatu ahal izan zuen jaitsiera hura. Aipatzekoa da 2012an eta 2013an emandako finantzaketaren % 95ek eta % 96k, hurrenez hurren, arrisku berria ekarri zutela. 2014an, enpresen fakturazioaren hazkundea finantzatu nahian, OINARRIk zirkulatzailea finantzatzeko produktu aukera berria jarri zuen martxan, % 50erainoko abalak eskainiz finantza-erakundeek emandako aurrerakineta deskontu-lerroetan. Era berean, Finantzen Euskal Institutuarekin finantzaketa-lerro berezia antolatu zuen
esportazio-lerroen aurrerakinak finantzatzeko, kasu horretan % 100erainoko abalekin. Ingurune ekonomiko aztoratuetan, OINARRIren jarduera enpresen finantzaketaren euskarria da, inbertsioari, zirkulatzaileari eta zorraren berregituraketari lotutako beharretarako finantzaketa eskuratzea errazten baitu. Krisialdian zaildu egin dira eragiketen azterketa egitea eta arrisku berriak hartzea, enpresek finantzaketa gutxiago eskatzen dutelako (bai eskatutako eragiketen kopuruan, bai eskaera bakoitzaren batez besteko zenbatekoan) eta balantzeetan egoera txarragoa
AKTIBO FINKOAK FINANTZATZEKO AKTIBO ZIRKULATZAILEAK FINANTATZEKO FINANTZA-ABALAK GUZTIRA ABAL TEKNIKOAK GUZTIRA GUZTIRA
dutelako. Gaur egungo aurreikuspenak hobeak direnez, ordea, enpresek finantza-egitura zuzentzeko neurriak har ditzakete, beren jardueraren hazkunde iraunkorra bermatzeko xedez. Ondoko taulan OINARRIk azken hiru ekitaldietan, 2012an, 2013an eta 2014an, formalizatutako abalen helburua ageri da. Bertan egiazta daitezke aurretik egindako iruzkinak. OINARRIk amaitu berri den 2014an izan duen jarduerak agerian jartzen du enpresa-ehunaren susperraldi motela, inbertsioari eutsi egiten baitio.
2012 ZENBAT. 18.125 24.629 42.754 22.541
% 27,8 37,7 65,5 34,5
65.295 100
2013 ZENBAT. 13.377 43.485 56.862 17.680
% 17,9 58,3 76,3 23,7
74.542 100
2014 ZENBAT. 13.239 24.661 37.900 23.217
% 21,7 40,4 62,0 38,0
61.117 100 (mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
027
BA NAK E TA, A BAL H ART ZAI L E E N A R A B E R A
Ondorengo taulan, Elkarteak 2014an formalizatutako abalen jasotzaileen banakapena ikus daiteke, aurreko urteekin alderatuta.
AU R R E Z K I K U T X ETAT I K DAT O Z E N E R A K U N DE E N JA R DU E R A K G OR A EGI N DU.
OINARRIren finantza-abalen jasotzaile nagusiak kreditu-kooperatibak izan dira 2014an, baina behera egin dute nabarmen 2013ko kopuruarekin alderatuta. Aitzitik, aurrezki-kutxetatik datozen entitateek nabarmen berreskuratu dute jarduera. Haiek jardueraren % 50eko hazkundea erakutsi zuten 2013an 2012koaren aldean, eta haien 2014ko kopuruak 2008koen parekoak izan dira. Banka tradizionalak gure abalak jasotzen hazteko joera hautsi eta % 29 egin du behera aurreko urtearekiko. Halere, 2008ko jarduera bikoiztu egin du. Abal teknikoek, 2013an beherakada handia izan ondoren, hazkunde esanguratsua izan dute 2014an, OINARRIk I+G+b proiektuak bultzatzeko egindako apustuaren ondorioz.
2013 ZENBAT.
%
ZENBAT.
%
14,6 43,1 16,3 2,2 76,3
168.228 243.492 89.435 51.724 552.878
21,0 30,4 11,2 6,5 69,1
ABAL TEKNIKOAK ENPRESA PRIBATUAREN AURREAN ERAKUNDE PUBLIKOEN AURREAN ABAL TEKNIKOAK GUZTIRA
7.141 9,6 10.539 14,1 17.680 23,7
76.724 170.140 246.864
GUZTIRA
74.542 100
799.742
FINANTZA ABALAK AURREZKI-KUTXAK*** KREDITU-KOOPERATIBAK BANKA PRIBATUA GAINERAKO ERAKUNDEAK FINANTZA ABALAK GUZTIRA
10.916 32.151 12.134 1.661 56.862
* Aurrezki-kutxatzat duela 2 urte arte izen horrekin jardun dutenak hartzen dira 028
METATUA 2013.12.31N
2014. Urteko Txostena
2014 ZENBAT.
METATUA 2014.12.31N %
ZENBAT.
%
13.367 13.263 8.606 2.664 37.900
21,9 21,7 14,1 4,4 62
181.595 256.755 98.040 54.388 590.779
21,1 29,8 11,4 6,3 68,6
9,6 21,3 30,9
5.725 17.492 23.217
9,4 28,6 38,0
82.449 9,6 187.632 21,8 270.081 31,4
100
61.117
100
860.859 100 (mila eurokotan)
S E KT O R E K AKO BA NAK E TA
Krisialdiaren hasieratik hona izandako joera aldatu eta OINARRIren abalen helburu nagusia zerbitzusektorea da, emandako abal guztien % 59,5 jaso baitu sektore horrek. Industria-sektoreak, berriz, beherakada nabarmena izan du jasotako abaletan: 2013an emandako 35,2 milioi eurotik 2014ko 15,06 milioi eurora jaitsi da. Gainerako sektoreek eutsi egin diote jarduerabolumenari, abeltzaintza-nekazaritzak izan ezik, horretan ere jaitsi egin baita finantzatutako zenbatekoa.
I N DUST R I A S E K T OR E A K BE H E R A EGI N DU NA BA R M E N E M A N DA KO A BA L E I DAG OK I E N E Z .
Hurrengo taulan 2012ko, 2013ko eta 2014ko ekitaldietan formalizatutako abalak sektore ekonomikoaren arabera sailkatu dira.
2012 ZENBAT. 24.025 ZERBITZUAK 28.089 INDUSTRIA 8.440 ERAIKUNTZA 2.169 GARRAIOA 2.572 NEKAZARITZA-ABELTZAINTZA GUZTIRA
2013 % 36,8 43,0 12,9 3,3 3,9
65.295 100
ZENBAT. 26.200 35.290 7.109 3.370 2.573
2014 % 35,1 47,3 9,5 4,5 3,5
74.542 100
ZENBAT. 36.363 15.062 7.098 1.092 1.502
METATUA 2014.12.31 % 59,50 24,6 11,6 1,8 2,5
61.117 100
ZENBAT. 327.053 359.163 130.315 24.606 19.722
% 38,0 41,7 15,1 2,9 2,3
860.859 100 (mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
029
INDAR R E KO A BAL A K
Elkarteak indarrean dituen abalen zorroa 229.885 milioi eurokoa zen 2014-12-31n. Horrek esan nahi du arrisku biziak % 2 behera egin duela 2013koarekin alderatuta.
Zenbatekoaren araberako banakapena Laburpenak erakusten duenez, arrisku biziaren % 55 baino gehiago 300 mila eurotik beherako abaletan banatu da, eta % 24,98, berriz, 300-600 mila euro bitarteko eragiketetan. Indarrean dugun arriskuaren % 20 baino gutxiago kokatzen da 600.000 eurotik gorako abaletan. Erantsitako taulan ikus daiteke 600.000 eurotik gorako abalak gutxitu eta 150.000 eurotik beherakoak gehitu egin direla nabarmen. Horren arrazoia zera da: OINARRIren jarduera tamaina txikiagoko enpresetara bideratu dela, eta arriskuaren dibertsifikazio handiko abal-zorroa lortu duela horrela. OINARRIk 2014-12-31n enpresa bakoitzeko gehieneko abala zeukan ezarrita, orokorrean: 1.000.000 euro finantza-abalentzat eta 1.400.000 euro abal teknikoentzat.
150.000 €-RAINO 150.000 €-TIK 300.000 €-RA 300.000 €-TIK 600.000 €-RA > 600.000 €
ZENBAT. 70.707 57.349 57.425 44.404
2014.12.31 % 30,8 24,9 25,0 19,3
GUZTIRA
229.885
100 (mila eurokotan)
030
2014. Urteko Txostena
Abal motaren araberako banakapena A BA L E N BAT E Z BE ST E KO Z E N BAT E KOA K GE RO ETA T X I K I AG OA K DI R A , BAT E Z E R E F I NA N T Z A A BA L E NA K .
Abal motaren araberako banakapenak erakusten digunez, 2014-12-31n indarrean zeuden abal guztietatik % 85 finantza-abalak ziren, eta % 15 abal teknikoak edo fidantzak. Ehuneko horiek aurreko ekitaldikoen antzekoak dira. Indarrean dagoen arriskua, guztira, 229.885 mila euro dira eta 2.737 abal hartzen ditu. Hau da, abal bakoitzeko batez besteko zenbatekoa 83.990 eurokoa da. Abal kopuruak pixka bat egin du gora eta abalen batez besteko zenbatekoak behera 2013koekin alderatuta. Abal bakoitzeko batez besteko zenbatekoa honela banakatzen da: 110.530 euro finantza-abaletarako eta 35.190 euro abal teknikoetarako. Azpimarratzekoa da abalen batez besteko zenbatekoa behera egiten ari dela etengabe, batez ere finantza-abalena. Izan ere, 2008an abal horien batez besteko zenbatekoa 141.270 â‚Ź-koa zen.
ERAGIKETA MOTA FINANTZA-ABALAK ABAL TEKNIKOAK GUZTIRA
ZENBATEKOA 195.966 33.919
% 85 15
ERAGIKETA KOP. 1.773 964
2014.12.31 BATEZ BESTEKO ABALA 110.530 35.190
229.885
100
2.737
83.990 (mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
031
2014KO E K I TAL DI AN S I N ATU E DO IN DAR R E AN E GO N Z I RE N H ITZ AR M E N AK
2014an, OINARRIk abalgintza burutu ahal izateko hitzarmenak sinatu ditu hainbat erakunderekin; horiei esker, lehentasunezko finantziazio-baldintzak eskaini ahal izan dizkie enpresei. Honako hauek dira hitzarmenik garrantzitsuenak:
HITZARMENA EUSKAL ADMINISTRAZIO PUBLIKOAREKIN, ETEEN ETA AUTONOMOEN ZIRKULATZAILEAREN FINANTZAKETA LERROAK ARTIKULATZEKO Hitzarmen horren bidez, OINARRIk likidezia-maileguak abalatu dizkie Euskadiko ETE eta autonomoei, enpresa bakoitzeko 650.000 eurorainoko zenbatekoan eta 3, 5 eta 7 urteko epean, urtebeteko gabealdiaren aukerarekin.
032
2014. Urteko Txostena
HITZARMENA LUZAROREKIN, KREDITUA EZARTZEKO Hitzarmen horren bidez, OINARRIk enpresei errazten die erakunde horretan maileguak lehentasunezko baldintzetan eskuratzea, hala inbertsioetarako partaidetzamaileguak nola finantzabaterakuntzarako maileguak. Bi kasuetan OINARRIko enpresa bazkideak amortizatzeko epe luzeekin eskura ditzakete maileguak (10 urtera arte partaidetza-maileguen kasuan eta 7 urtera arte finantzabaterakuntzarakoetan), eta gabealdi luzeak izateko aukerarekin (5 urtera arte partaidetza-maileguetan eta 3 urtera arte finantzabaterakuntzakoetan). OINARRIk bermatzen dituen LUZAROren mailegu guztietan, berme-komisioaren % 100 bermatzen du Eusko Jaurlaritzak.
HITZARMENA KREDITU ERAKUNDEEKIN 2014ko ekitaldian, OINARRIk kreditu-entitate nagusiekin hitzarmenak izan zituen indarrean. Haien arabera, OINARRIk bermatutako maileguek lehentasunezko tasa zeukaten eta 15 urtera bitarteko epea. Horrez gain, BANCO SABADELLekin, KUTXABANKekin, LABORAL KUTXArekin eta CAIXABANKekin hitzarmenak sinatu zituen nazioko eta nazioarteko zirkulatzaile-lerroen % 50 finantzatzeko, baita aldian aldiko akordioak ere beste erakunde batzuekin horrelako eragiketak gauzatzeko. Lehen aldiz, Estatu mailako hitzarmena sinatu da EBE guztien eta bi erakunderen artean: BANCO SANTANDER eta BANCO SABADELL. HITZARMENA AFI-REKIN 2014ko ekitaldian OINARRIk abalatutako euskal enpresek (SPRIk AFI programan zehaztutako baldintzak betetzen zituztenek) hobariak izan zituzten inbertsiorako interes-tasetan: 1,25 puntu urteko.
HITZARMENA FINANTZEN EUSKAL INSTITUTUAREKIN Finantzen Euskal Institutuarekin sinatutako hitzarmena indarrean egon da 2914ko ekitaldian. Horren arabera, nazioarteko negozio-fakturen aurrerakin-lerroak artikulatu dira, milioi bat eurorainokoak. HITZARMENA MICHELIN DESARROLLO FUNDAZIOAREKIN 2014ko ekitaldian, Arabako eta Gipuzkoako zerbitzu- edo industria-sektoreko enpresek, inbertsio-proiektuetan OINARRIren bermea zutenek, diru-laguntza jaso zuten: inbertsioa egin eta bi urtean sortutako enplegu bakoitzeko 1.000 â‚Ź, 18 enplegu gehienez. Hitzarmen horrek 10 urteko indarraldia bete du 2014an, eta horren arabera 400 lanpostu baino gehiago sortu dira. HITZARMENA KOOPERATIBEN KONFEDERAZIOAREKIN, AZTERKETA GASTUAK DIRUZ LAGUNTZEKO 2014ko ekitaldian, 50 langile baino gutxiago dituzten kooperatiba federatuek eragiketen azterketa-gastuetarako diru-laguntza jaso zuten: 600 euroraino enpresa bakoitzeko.
HITZARMENA ERKIDEREKIN, KOOPERATIBETAN PARTAIDETZA OSAGARRIAK HARPIDETZEKO OINARRIren finantza-abaletan, bermatutako zenbatekoaren % 4 harpidetu eta ordaindu ohi da OINARRIren partaidetzetan. Zenbateko hori % 2raino jaitsi zen, ERKIDEk kooperatiba federatuen izenean egindako ekarpenari esker. Hitzarmen hori KOOPERATIBEN GOREN KONTSEILUArekin sinatutakoaren osagarri da. HITZARMENA KOOPERATIBEN GOREN KONTSEILUAREKIN, KOOPERATIBEN PARTAIDETZA OSAGARRIAK HARPIDETZEKO OINARRIren finantza-abaletan, bermatutako zenbatekoaren % 4 harpidetu eta ordaindu ohi da OINARRIren partaidetzetan. Zenbateko hori % 2raino jaitsi zen, GOREN KONTSEILUAk kooperatiben izenean egindako ekarpenari esker. Hitzarmen hori ERKIDErekin sinatutakoaren osagarri da.
HITZARMENA ARABAKO FORU ALDUNDIAREKIN, ARABAKO ETE-EN BERRIKUNTZARAKO ETA LEHIAKORTASUNA HOBETZEKO INBERTSIOAK SUSTATZEKO Hitzarmen horren bidez, Arabako Foru Aldundiak OINARRIren bermea eskuratzen lagunduko die Arabako enpresei, berrikuntza edo lehiakortasuna hobetzea dakarten inbertsioetan. Finantziazioaren epemugak 15 urtera artekoak izan daitezke. 2012ko uztailetik aurrera, hitzarmen hori hainbat lerroren bidez zabaldu zen: green enpresen proiektuetarako, pasiboak berregituratzeko, aliantza estrategikoak egiteko, etab. HITZARMENA EUSKADIKO LAN SOZIETATEEN ELKARTEAREKIN (ASLE), LAN SOZIETATEEN FINANTZAKETA ERRAZTEKO Hitzarmen horren bidez, ASLEk OINARRIren abala eskuratzea erraztuko die lan-sozietateei, inbertsioen, likideziaren edo zirkulatzailearen aldetik dituzten finantzaketa-beharrei erantzuteko.
2014. Urteko Txostena
033
HITZARMENA MONDRAGON INVERSIONESEKIN, MONDRAGON KORPORAZIOA OSATZEN DUTEN ENPRESEI FINANTZAKETA ERRAZTEKO Hitzarmen horren bidez, MONDRAGON INVERSIONESek inbertsioetarako edo likideziarako finantzaketa erraztuko die MONDRAGON KORPORAZIOko enpresei, haien jarduera garatzeko. HITZARMENA HAZILURREKIN, NEKAZARITZAKO ELIKAGAIEN SEKTOREKO EUSKAL ENPRESEI FINANTZAKETA ERRAZTEKO Hitzarmen horren bidez, HAZILURrek inbertsioetarako edo likideziarako finantzaketa erraztuko die nekazaritzako elikagaien sektoreko enpresei, haien jarduera garatzeko. HITZARMENA ARABAKO FORU ALDUNDIAREKIN, ARABAKO NEKAZARITZA ETA ABELTZAINTZA USTIATEGIEN FINANTZAKETA ERRAZTEKO Hitzarmen horren bidez, Arabako Foru Aldundiak finantzaketa berezia eskuratzen laguntzen die nekazaritzaalorreko autonomoei, lehorteak, merkatuko prezioan gorabeherak edota jardueraren sasoikotasuna direla-eta, egoera horiei aurre egin ahal izateko.
034
2014. Urteko Txostena
HITZARMENA KREDITU OFIZIALERAKO INSTITUTUAREKIN (KOI), ICO-SGR LERRORAKO Lerro horren bidez, enpresek eta autonomoek euren zirkulatzailea edo inbertsioak KOIren finantzazio zuzenarekin finantzatu ahal izango dituzte, beti ere OINARRIren abalarekin. Likidezia- edo zirkulatzaile-eragiketek 3 urteko gehienezko epea izango dute, urtebeteko gabealdiarekin, eta inbertsio-eragiketek 15 urtera arteko epea, 2 urtera arteko gabealdiarekin. HITZARMENA SEIRA FUNDAZIOAREKIN, KATALUNIAKO KOOPERATIBEI FINANTZA ABALAK EMATEKO Hitzarmen horren bidez, OINARRIk Federaci贸 de Treball de Catalunyako 100 langileko edo gutxiagoko kooperatibei aktibo finkoetako inbertsioak finantzatzeko abalak eman ahal dizkie, 15 urtera arteko epearekin, eta zirkulatzaile-eragiketak finantzatzeko abalak, 5 urtera arteko epearekin eta urtebetera arteko gabealdiarekin. Era berean, Generalitatearen faktura-aurrerakinetarako lerro berezia dugu. HITZARMENA COOP57REKIN, KOOPERATIBA HORRETAKO BAZKIDE DIREN ESTATUKO GIZARTE EKONOMIAKO ERAKUNDEEI FINANTZA ABALAK EMATEKO Hitzarmen horri esker, Estatuan COOP57ko bazkide diren Gizarte Ekonomiako erakundeei abalak eskaini ahal dizkie OINARRIk, inbertsiotarako finantzaketa behar dutenean edo likidezia-beharrizanak dituztenean.
HITZARMENA ANELEKIN, NAFARROAKO KOOPERATIBA ETA LAN SOZIETATE ANONIMO SORTU BERRIEI FINANTZA ABALAK EMATEKO ANELekin sinatutako hitzarmenaren bidez, Nafarroako kooperatiba eta lan-sozietate anonimo sortu berriek OINARRIri abala eska diezaiokete beren inbertsioak finantzatzeko, 15 urtera arteko epearekin. HITZARMENA EUSKAL AUTONOMOEN ELKARTEAREKIN, EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO AUTONOMOEN FINANTZAKETA OPTIMIZATZEKO Autonomoen gestio ekonomikofinantzarioa hobetzeko xedez, OINARRIk eta AVAk hitzarmena sinatu zuten. Horren arabera, OINARRIk finantzakultura sustatuko du Euskadiko autonomoen kolektiboan eta berariazko finantzaketalerroak erraztu eta garatuko ditu haientzat. Hitzarmenaren bidez eta bi erakundeen arteko lankidetza bultzatzeko helburuz, AVA OINARRIko bazkide babesle bihurtu zen. H I T Z A R M E NA K E L K A RG O P ROF E SIONA L E K I N ETA G A R A P E N AGE N T Z I E K I N OINARRI Euskal Autonomia Erkidegoko hainbat enpresasektore ordezkatzen dituzten kolektiboetara hurbildu da 2014ko ekitaldian, enpresa horien gestio ekonomikofinantzarioa hobetzeko eta dauden finantzaketa-lerroei buruzko informazioa emateko.
HONA H E M E N 2014 KO A BE N DUA R E N 31N OI NA R R I R E K I N H I T Z A R M E NA K I N DA R R E A N DI T U Z T E N KOL E K T I BOA K :
Sociedad para el Desarrollo Econ贸mico de Debabarrena Debabarreneko Garapen Ekonomikorako Elkartea
2014. Urteko Txostena
035
B IR FIN AN T ZAM E N DUA
H A I N BAT E R A K U N DE K BI R F I N K AT U ETA BE R R A BA L AT U EGI T E N DI T U Z T E OI NA R R I R E N F I NA N T Z A- BE R M E A K ETA A BA L A K .
036
2014. Urteko Txostena
OINARRIren finantza-abalak birfinantzatzeko, EUROPAR BATASUNAREN “ETE-entzako Berme Programen” laguntza dago. OINARRIk emaniko finantza-bermeek Espainiako Birfinantzamendu Konpainiaren (CERSA, SA) berrabala jasotzen dute zati batean, bai eta Eusko Jaurlaritzako Ogasun Sailaren birfinantzamendu osagarria ere.
Programa Marco para la Innovaci贸n y la Competitividad de la Comunidad Europea
EUROPEAN INVESTMENT FUND
2014. Urteko Txostena
037
06 INFORMAZIO EKONOMIKOFINANTZARIOA
2014KO E K I TAL DI KO U RTE KO KONT U E N I K U SK AR I T Z A
KPMG Auditores SM ikuskaritza-enpresak OINARRI SGR-ren urteko kontuak ikuskatu ditu, horiei buruzko iritzia emateko. Urteko kontuen barruan daude Egoeraren Balantzea 2014ko abenduaren 31n, Galdu-Irabazien Kontua, Ondare Garbiko Aldaketen Egoera-orria, Efektiboko Fluxuen Egoera-orria eta data horretan amaitutako urteko kontuaren Memoria-txostena. KPMG Auditores, SMk 2015eko martxoaren 27an emandako Ikuskaritza-txosten osoa eta Ekitaldiko Urteko Kontuak bazkideen eskura daude OINARRI SGR-ren egoitza sozialean.
2014. Urteko Txostena
039
E G OE R AR E N BAL AN T Z E A
A K T I BOA
2014.12 .31
2013.12 .31
5.777
1.83 6
19.167 12 . 217 5.303 1.428 174 38 7
19.19 9 10.356 5.887 2 .4 88 382 80 6
FINANTZA-INBERTSIOAK Ondare-tresnak Zor-balore adierazgarriak Kreditu-erakundeetako gordailuak Finantza-aktibo hibridoak
4 .970 2 .012 2 .958 -
9.025 1.966 5.350 1.709 -
SALMENTARAKO MANTENDUTAKO AKTIBO EZ-KORRONTEAK Esleitutako Ibilgetua
5.182 5.182
4 .939 4.939
604 548 56
6 29 557 72
99
-
2
2
72
84
3 3
3 3
3 5.876
3 5.717
2 29.8 85 195.966 33.812
23 4 .0 39 202 .656 35.93 4
33.919 1.4 01
31.383 1.83 4
ALTXORTEGIA MERKATARITZA-ZORDUNAK ETA KOBRATZEKO DAUDEN BESTE KONTU BATZUK Bazkide zalantzagarriak Hainbat zordun Beste kreditu batzuk erakunde publikoekin Exijitutako ordainketaren ondoriozko bazkideak Zerga korrontearen aktiboak Kobratzeko gainerakoa
IBILGETU MATERIALA Lursailak eta eraikuntzak Instalazio teknikoak eta bestelako ibilgetu materiala ONDASUN HIGIEZINETAKO INBERTSIOAK IBILGETU UKIEZINA GERORATUTAKO ZERGAGATIKO AKTIBOAK GAINERAKO AKTIBOAK Beste aktibo batzuk AKTIBOA GUZTIRA PRO-MEMORIA INDARREAN DAGOEN ARRISKUA EMANDAKO ABAL ETA BERMEENGATIK Finantza-bermeak Horretatik: zalantzagarriak Gainerako abal eta bermeak Horretatik: zalantzagarriak
(mila eurokotan)
040
2014. Urteko Txostena
ON DA R E G A R BI A ETA PA S I BOA
2014.12 .31
2013.12 .31
2 2 .56 8
21.027
25 0 19 0 60
272 211 61
ZORRAK Jasotako fidantzak eta gordailuak Birfinantzamendu-sozietateak Bestelako zorrak
1.9 4 5 62 4 613 708
3.014 1.725 705 58 4
ABAL ETA BERMEEN PASIBOAK Finantza-bermeak Gainerako abal eta bermeak
4 .6 4 4 3.586 1.058
4 .4 25 3.870 555
HORNIKUNTZAK Abal eta bermeen hornidurak
6. 23 4 6. 23 4
5.518 5.518
83 2
85 4
18
21
2
15
8.6 4 3
6.9 0 8
ON DA R E G A R BI A
13.3 0 8
14 .69 0
FONDO PROPIOAK KAPITALA Harpidetutako kapitala Bazkide babesleak Bazkide partaideak Exijitzen ez den kapitala Ageriko kapital itzulgarria
13.3 4 3 13.876 2 2 .74 8 8.103 14.6 4 5 (2 29) (8.6 4 3)
14 .7 92 15.3 25 2 2 .4 61 8.326 14.135 (2 28) (6.9 08)
18 (551) -
18 (551) -
(6 8) (68)
(102) (102)
33
-
3 5.876
3 5.717
PA SI B OA MERKATARITZA-HARTZEKODUNAK ETA ORDAINTZEKO DAUDEN BESTE KONTU BATZUK Hainbat hartzekodun Beste zor batzuk Erakunde Publikoekin
HORNIDURA TEKNIKOEN FONDOA ERAGIKETA GUZTIEN ESTALDURA GERORATUTAKO ZERGAGATIKO PASIBOAK GAINERAKO PASIBOAK AGERIKO KAPITAL ITZULGARRIA
ERRESERBAK AURREKO EKITALDIETAKO EMAITZA EKITALDIKO EMAITZA BALIO-ALDAKETAREN ONDORIOZKO DOIKUNTZAK Saltzeko prest dauden finantza-aktiboak HORNIDURA TEKNIKOEN FONDOA HIRUGARRENEN EKARPENAK ONDARE GARBIA ETA PASIBOA GUZTIRA
(mila eurokotan)
2014. Urteko Txostena
041
G AL DU - I R ABAZI E N KON TUA
2014
2013
NEGOZIO-ZIFRAREN ZENBATEKO GARBIA Abal eta bermeen sarrerak
1.587 1.587
1.553 1.553
USTIAPENEKO BESTE SARRERA BATZUK
6
1
PERTSONAL-GASTUAK Soldatak, diru-sariak eta parekoak Zama sozialak
(897 ) (685) (212)
(9 0 4) (708) (196)
USTIAPENEKO BESTE GASTU BATZUK
(53 8)
(552)
ABAL ETA BERMEEN HORNIDURARAKO ZUZKIDURA (GARBIA)
(4 47 )
(829)
(1.3 69)
(1.377 )
22
74
1.197
2 .73 5
IBILGETUAREN AMORTIZAZIOA
(4 5)
(15)
SALGAI DAUDEN AKTIBO EZ KORRONTEEN NARRIADURA ETA EMAITZA (GARBIA)
(53 )
(4 6)
(537 )
640
551 7 544
56 5 7 558
(1)
-
FINANTZA-TRESNETAKO ARRAZOIZKO BALIOAREN ALDAKUNTZA
6
5
FINANTZA-BALIABIDEEN NARRIADURAREN BALIO-DOIKUNTZAK
-
(1.13 5)
FINANTZA-TRESNAK BESTERENTZEAREN EMAITZA
(19)
( 75)
FINANTZA-EMAITZA
537
(6 4 0)
-
-
-
-
-
-
BAZKIDE ZALANTZAGARRIEN NARRIADURAGATIKO BALIO-DOIKUNTZAK (GARBIA) HORNIDURA TEKNIKOEN FONDORAKO ZUZKIDURAK ERAGIKETA GUZTIEN ESTALDURA (GARBIA) HORNIDURA TEKNIKOEN FONDOA HIRUGARRENEN EKARPENAK, ERABILIAK
USTIAPEN-EMAITZA FINANTZA-SARRERAK Ondare-tresnen partaidetzen ondorioz Balio ez negoziagarrien eta beste finantza-baliabide batzuen ondorioz FINANTZA-GASTUAK
ZERGA AURREKO EMAITZA Mozkinen gaineko zerga EKITALDIKO EMAITZA
(mila eurokotan)
042
2014. Urteko Txostena
Z U R E A L I AT UA , Z U R E BE R M E A , Z U R E A R R A K A STA .
07 EKITALDIKO GERTAERAK
2 014
OT SAI L A
M A RTXOA
A PI RI L A
O T S A I L A R E N 17A
M A RT XOA R E N 28A
A PIRIL A REN 1A
Lehen OINARRINEWS argitaratu zen. Hamabostekari horrek enpresentzako albiste garrantzitsuenak aukeratu eta argitaratzen ditu.
REAS eta GIZATEA elkarteetako enpresentzako finantzaketa-lerro nagusiak aurkeztu ziren.
Arabako aholkularitza-enpresei 2014ko finantzaketa-lerroak aurkezteko IV. Jardunaldia.
O T S A I L A R E N 25A Euskal ETE eta autonomoen finantzaketa errazteko Gida Errazak argitaratu ziren.
M A RT XOA R E N 14 A OINARRIren eta BILBO DENDAK-en arteko hitzarmena aurkeztu zitzaien Bilboko merkatariei.
A P I R I L A R E N 3A Gipuzkoako aholkularitzaenpresei 2014ko finantzaketalerroak aurkezteko IV. Jardunaldia. A P I R I L A R E N 7A Bizkaiko aholkularitza-enpresei 2014ko finantzaketa-lerroak aurkezteko IV. Jardunaldia.
2014. Urteko Txostena
045
M AIATZA
046
EKAINA
M A I AT Z A R E N 9A
M A I AT Z A R E N 13A
E K A I NA R E N 26A
OINARRIk BAZKIDEEN BATZAR NAGUSIA egin zuen. Bertan izan ziren Maria Ubarrechea, Eusko Jaurlaritzako Gizarte Ekonomiako zuzendaria, hasiera-ekitaldian, eta Ricardo Gatzagaetxebarria, Eusko Jaurlaritzako Ogasun eta Finantza sailburua. Aurkeztutako kontuak aho batez onartu ziren. Era berean, Julian Perez Garcia CENTRO DE PREDICCION ECONOMICAko (CEPREDE) zuzendari nagusiak parte hartu zuen, honako hitzaldi honen bidez: “PERSPECTIVAS PARA UNA RECUPERACIÓN: El entorno macroeconómico y su incidencia en sectores y regiones” (“SUSPERRALDIAREN AURREIKUSPENAK: Ingurune makroekonomikoa eta horren eragina sektore eta eskualdeetan”).
LUZAROrekin hitzarmena sinatu zen, Euskal Autonomia Erkidegoko inbertsio berritzaileak sustatzeko.
Jardunaldia egin zen BILBAO EKINTZArekin batera, honako gai honekin: “Por fin hay crédito, ¿Para quién? ¿Cómo lo consigo? (“Kreditua dago azkenik. Norentzat? Nola lor dezaket?).
2014. Urteko Txostena
M A I AT Z A R E N 19A Pio Aguirre OINARRIko zuzendari nagusi izendatu zen Elena Zarragaren ordez. M A I AT Z A R E N 21 A FINANTZEN EUSKAL INSTITUTUAREKIN lankidetzahitzarmena sinatu zen, euskal enpresentzako esportaziolerroen finantzaketa errazteko.
U Z TA I L A U Z TA I L A R E N 17A BANCO SANTANDERrekin hitzarmena sinatu zen ETE-en finantzaketa sustatzeko.
IR AIL A
AZ A ROA
I R A I L A R E N 26A ETA 27A
A Z A ROA R E N 6A
A Z A ROA R E N 19A
Bilbon egindako frankizien lehen azokan stand propioarekin parte hartu zuen OINARRIk.
Gizarteratze-enpresetako jardunbide egokiei buruz FAEDEIk antolatutako “Nuevos Horizontes 2020” Gizarteratze Enpresentzako XIII. Estatu Jardunaldian hartu zuen parte OINARRIk.
URRIA
2015eko Gestio Plana Egiteko Ikastaroaren hasiera: “Finanzas Prácticas para la organización estratégica de la empresa” (“Finantza praktikoak enpresaren antolakuntza estrategikorako”), Donostian, APDrekin lankidetzan. Azaroaren 6an, 13an, 18an eta 25ean egin zen.
U R R I A R E N 14 A
A Z A ROA R E N 11
CAIXABANKekin lankidetzahitzarmena sinatu zen, OINARRIko bazkideen inbertsioari, likideziari eta zirkulatzaileari lotutako eragiketetan baldintza bereziak eskaintzeko helburuz.
BANCO SABADELLekin hitzarmena sinatu zen, ETE-en finantzaketa sustatzeko.
A Z A ROA R E N 21 A Michelin Desarrollo Fundazioa eratu zeneko X. urteurrena ospatzeko ekitaldiaren bukaeran parte hartu zuen OINARRIk.
U R R I A R E N 16A 2015eko Gestio Plana Egiteko Ikastaroaren hasiera: “Finanzas Prácticas para la organización estratégica de la empresa” (“Finantza praktikoak enpresaren antolakuntza estrategikorako”), Bilbon, APDrekin lankidetzan. Urriaren 16an, 22an eta 28an eta azaroaren 4an egin zen.
2014. Urteko Txostena
047
08 GURE BULEGOAK
A R A BA BU L E G O NAGUS I A K E - 3 E R A I K I NA A R A BA KO T E K NOL O GI A PA R K E A M I ÑAO 01510 V I T OR I A- G A ST E I Z T E L . 9 4 5 298 280 FA X . 9 4 5 298 136 a r a b a @ oi n a r r i .e s s g r @ oi n a r r i .e s LU R R A L DE A R DU R A DU NA : M A I TA N E A LVA R E Z
2014. Urteko Txostena
049
GI P U Z KOA I DI A K E Z K A L E A , 13 -1. 6. BU L EG OA 20 0 0 4 D ONO ST I AS A N S E BA ST I Á N T E L . 9 4 3 4 4 0 666 FAX: 943 440 860 gipuzkoa@oinarri.es LURRALDEARDURADUNA: ZIGOR LEUNDA
050
2014. Urteko Txostena
BI Z K A I A GR A NA DA E R A I K I NA K A L E NAGUS I A 38, 8. E S K U M A- E S K U M A 4 80 09 BI L BAO T E L . 9 4 42 4 87 08 FA X . 9 4 423 8 4 55 bi z k a i a @ oi n a r r i .e s LU R R A L DE A R DU R A DU NA : N U R I A GUA DI L L A
2014. Urteko Txostena
051
OINARRI, SGR. VITORIA - GASTEIZ E3 ERAIKINA, ARABAKO PARKE TEKNOLOGIKOA TEL. 945 29 82 80 ARABA@OINARRI.ES DONOSTIA - SAN SEBASTIÁN IDIAKEZ KALEA, 13-1. / 6. BUL. TEL. 943 440 666 GIPUZKOA@OINARRI.ES BILBAO GRANADA ERAIKINA KALE NAGUSIA 38, 8.- ESK. TEL. 94 424 87 08 BIZKAIA@OINARRI.ES WWW.OINARRI.ES