OKRA magazine februari 2012 by OKRA

maandblad, verschijnt niet in januari en in augustus - jaargang 45 nr. 1

magazine FEBRUARI 2012

Philippe Herreweghe: ‘muziek is mijn horizon’ blz. 19

10 Met de trein, tram en bus 12 Elke trap telt van start 42 Koken op z’n Brussels Afgiftekantoor Aarschot - Erkenningsnummer P106333 Tijdschriften - Toelating gesloten verpakking - Antwerpen X - BC 1145

en e n i W ndje e weekantons! Oostkblz. 51

okra.be

Leef niet langer als in een luchtbel

Beter horen is beter leven. Praat erover. Ontsnap uit uw isolement dankzij Amplifon, de absolute wereldleider in hooroplossingen. HOORTEST Bij Amplifon wordt u gegarandeerd begeleid door gekwalificeerde audiologen die u de meest geavanceerde hoortoestellen en accessoires voorstellen. Wij beschikken over gespecialiseerde ervaring, expertise en excellentie.

GRATIS

VOOR HET DICHTSTBIJZIJNDE AMPLIFON HOORCENTRUM:

0800 94 229 of www.amplifon.be

Sinds vorige week is Jommeke (56 jaar) met pensioen. Hij begon op zijn veertiende te werken en eindigde zijn loopbaan bij de Tiense Suikerraffinaderij. “Mijn ouders werkten allebei. Ik ben de oudste van drie kinderen en ik maakte mijn broer en zus klaar voor school, ik zorgde voor het huishouden en ik kookte. Naar school ging ik niet zo vaak. Zo komt het dat ik moeilijk lees en schrijf.”

dedrie

Zijn favoriete boeken “Sinds zes jaar leer ik beter lezen en schrijven. Ik schaam me er niet meer voor dat ik moeilijk kan lezen en schrijven. Ik had altijd trucjes om dat te verbergen. Op het werk zijn ze er pas achtergekomen de dag dat ik het hen vertelde. Ik heb nog nooit een boek gekocht, niet voor mezelf en ook niet als cadeau. En toch zijn deze drie boeken me heel dierbaar.” 365 goede redenen om aan tafel te gaan… “Mijn vrouw, mijn stiefdochter en schoonzus hebben samengelegd voor dit cadeau. Ik kreeg het toen ik met pensioen ging. Zo’n schoon boek. Toen ik het kreeg, vloeiden er traantjes. Want ik weet welke moeite ze hiervoor moesten doen. En kijk eens naar de foto’s. Vanaf 2012 ga ik opnieuw koken, het is van mijn veertiende geleden dat ik dat nog deed. En eens dat ik het koken opnieuw onder de knie heb, nodig ik mijn stiefdochter en schoonzus uit.” De beha-boomhut van Marc De Bel. “Mijn vrouw las voor aan de kleinkinderen, ik luisterde daar zelf ook graag naar. Op een dag vroeg ze me of ik het niet wou proberen. Dat ging met heel veel stress gepaard. Dan las ik te snel, dan te saai. Maar nu kan ik er beter mijn gevoel in

leggen. En de kinderen vragen zelf of ik nog eens wil voorlezen. Elk boek dat ik lees, schrijf ik helemaal over. Zo oefen ik in het juist schrijven. De drie kleinkinderen aan wie ik voorlees, hebben alledrie een achterstand op school. De oudste is twaalf en hij kan wel al lezen, de twee anderen van negen en acht niet. Ik merk dat als ik voorlees aan de oudste, hem dat stimuleert om zelf ook meer te lezen. En ik denk dat hij binnenkort zijn schrijven ook gaat oefenen door boeken over te schrijven.” De eerste winter op de Zuidpool van Johan Lambrechts “Dit is echt mijn lievelingsboek. Het gaat over de eerste expeditie naar de Zuidpool, heel avontuurlijk. Mijn geheugen gaat achteruit, ik weet niet zo goed meer hoe het verhaal in elkaar zit. Het boek staat in de kast en ik ga het opnieuw lezen. Vroeger vond ik het moeilijk om te begrijpen wat ik las. Maar nu maken ze mij niks meer wijs. Als het echt te moeilijk is, vraag ik aan mijn vrouw of ze het me wil uitleggen. Ik denk dat ik me te veel achter haar verschuil want eigenlijk begrijp ik wel alles wat ik lees maar ik twijfel nog aan mezelf.” Tekst Katrien Vandeveegaete Foto Jürgen Doom

inhoud

okramagazine februari 2012 6

OKRA-ZINGEVING ‘Denk na over je levenseinde en praat erover’

STANDPUNT Strijdvaardig in 2012

10 OKRA-MOBIEL Ouderen meer met trein, tram en bus 12 OKRA-SPORT Elke trap telt 16 WERELDSOLIDARITEIT Kusjes over de telefoon 19 OVER WAT TELT ‘Muziek vertelt het meest over het leven’

34 INFO Pensioenhervormen voor beginners 36 INFO Geen belasting op pensioen dwangarbeiders Nederlandse koopkrachttegemoetkoming 37 VRAAG EN AANBOD 38 RELATIES Mijn kleinkind en ik 40 DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS De zomer is nog veraf 42 MENU Witloof, spruitjes en geuze 45 UITJES

22 BOEKEN Een gezellige roman?

46 UIT Het oosten onderuit

24 TENTOONSTELLING Tussen waanzin en wijsheid

50 KRUISWOORDRAADSEL

26 GEDICHT Geboorte 28 PODIUM Saint amour: theater voor lezers 30 GROEN Gewillige wilgen 32 GEZONDHEID Verzorg je voeten

OKRA-magazine Ledenmagazine van de grootste beweging voor 55+. OKRA, trefpunt 55+: Open, Kristelijk, Respectvol en Actief. Je ledenmagazine zit boordevol OKRA-leven, niet te missen info, lifestyle, cultuur, ontspanning, ledenvoordelen… Vertel wat je ervan vindt aan Chris Van Riet 02 246 44 37, chris.vanriet@okra.be.

52 SPEEL EN WIN 28 winnaars 53 OKRA-LIDKAART = GELD WAARD!

Je peddelt langs overwoekerde perrons, door tunnels en onaangetaste landschappen

24 6

‘Denk na over je levenseinde en praat erover’

Hoe jij je laatste dagen beleeft, heb je meer zelf in handen dan je vaak beseft. “Als je op voorhand nadenkt over je levenseinde en erover praat met je naasten, zal een mensonwaardige behandeling je meestal bespaard blijven”, aldus psycholoog Manu Keirse.

Pensioenhervormen voor beginners

De aangekondigde pensioenhervorming deed eind vorig jaar veel stof opwaaien. Veel gepensioneerden en oudere werknemers maakten zich zorgen. OKRA-magazine beantwoordt de meest gestelde vragen.

Mijn kleinkind en ik

Twee oma’s, twee kleinkinderen, twee verhalen. Lisette Vanhelmont is fier op haar eerste kleinkind. Ze voelt zich soms overweldigd door blijdschap, trots en verwondering. Anita Wuestenberg is een even fiere oma van Aaron. Toch is haar relatie met hem anders: hij heeft wat extra zorg en

okramagazine maart 2011

aandacht nodig. Die geeft ze hem graag.

okra.be

OKRA-ZINGEVING

‘Denk na over je levenseinde en praat erover’ Het debat rond euthanasie verschuift stilaan naar een discussie rond waardig levenseinde. Daar is psycholoog Manu Keirse niet rouwig om. In zijn boek Later begint vandaag, houdt hij een groot pleidooi om het levenseinde uit de taboesfeer te halen.

okramagazine februari 2012

Een waardig levenseinde, wat is dat eigenlijk? Manu Keirse: “Iedereen heeft daar wel een beeld van. Dikwijls is dat negatief bepaald, dan klinkt het: ‘zo is mijn vader gestorven en zo wil ik dat niet’. Vaak leeft ook de idee dat je voor euthanasie moet kiezen als je waardig wil sterven. Terwijl er ook palliatieve zorg is. Het doel daarvan is zo comfortabel mogelijk te leven als het einde in zicht is. Dat betekent dat pijn voorkomen wordt en alle zorg gebeurt in overleg met de patiënt en de familie. Dat is de belangrijkste leidraad. Bovendien is er continuïteit van zorg, 24 op 24, zeven dagen op zeven. Vandaag kunnen medici pijn onder controle krijgen. Vele mensen zijn hiervan niet op de hoogte of durven deze vraag niet stellen aan hun arts.”

Mensen willen ook niemand tot last zijn als ze stervende zijn. Manu Keirse: “Ja, dat hoor je vaak. Vraag is waar die angst vandaan komt. Kinderen mogen toch ook zorgen voor hun ouders? Als ouders zorgen voor hun kinderen, is dat normaal maar omgekeerd is het een taboe. Vaak is dit een probleem van de ouders. Maar je kan je kinderen nog veel leren in je laatste levensfase. Hoe je groeit naar de dood, hoe spiritualiteit een plaats krijgt, hoe sterven tot het leven hoort, net zoals geboren worden. Het zou mooi zijn als ouders hun kinderen dit leerproces zouden gunnen.”

Is sterven niet te veel verbannen naar ziekenhuizen en zorginstellingen? Manu Keirse: “Thuis sterven, is inderdaad de uitzondering geworden. Mensen zijn er bang voor. Ze denken: ik moet nog slapen in dat bed. Welk kind heeft de zorg voor een stervend familielid nog van nabij meegemaakt? Tijdens de kindertijd ben je daar veel gevoeliger voor, je neemt dat allemaal op. Toen mijn moeder stervende was en bij ons thuis verbleef, stelde mijn dochter van zeven voor om naast moeder te liggen tijdens haar middagdutje. ‘Want ze lag daar altijd zo alleen.’ Dat ze moeder zag sterven, betekende voor haar geen trauma, het maakte deel uit van het leven. Mooi toch? We moeten overlijden terug in het besef van mensen brengen. Al weet ik wel dat de zorg voor een stervende opnieuw in de gezinnen brengen niet makkelijk is.” Een waardig levenseinde is de verantwoordelijkheid van velen. Manu Keirse: “Dat klopt. Maar mensen hebben de neiging om de verantwoordelijkheid door te schuiven. Nochtans is het levenseinde te kostbaar om het enkel aan artsen over te laten. Trouwens, dokters hebben gestudeerd om te genezen, ze hebben amper geleerd hoe mensen waardig kunnen sterven. Iedere arts doet bijvoorbeeld drie maanden stage op een afdeling verlos-

Maak je wensen bespreekbaar. Dan zal een mensontwaardige behandeling je bespaard blijven.

kunde maar in hun opleiding bestaat geen vak over het levenseinde. Nochtans worden zowat alle artsen geconfronteerd met de dood, slechts enkelen zullen ook daadwerkelijk bevallingen begeleiden. Ook zij zijn bang voor de dood.” Hoe kan je hier zelf mee omgaan? Manu Keirse: “Je moet zelf nadenken over je levenseinde. Stel, je vertrekt voor tien jaar naar het buitenland. Dan geef je een feestje, je neemt van iedereen afscheid en neemt de tijd om belangrijke dingen te zeggen tegen de mensen die je nauw aan het hart liggen. Maar als je voor altijd vertrekt, doe je niets, daar ben je bang voor. Vreemd toch? Een moeder van vier kinderen heeft kanker en is stervende. Ze wil niet dood, ze wil een moeder blijven voor haar kinderen. Ze gaat op zoek naar manieren om er toch te zijn voor haar kinderen, zelfs al is ze gestorven. Zo schrijft ze een brief met dingen die ze haar dochter op haar achttiende wil vertellen. En ze maakt een boekje met herinneringen en boodschappen voor haar kinderen. Zo kan ze nog moeder zijn, laat ze haar kinderen weten dat ze hen altijd graag zal zien. Zulke boodschappen geven de kinderen kracht. Maar dit kan natuurlijk enkel als je je ervan bewust bent dat je einde nabij is. Dan ben je attenter, ga je dingen uitpraten. En werk je aan de kwaliteit van leven.” En wat met de gezondheidszorg die steeds verder wil behandelen? Manu Keirse: “Je hebt altijd het recht om zelf te beslissen over je behandeling. In ieder geval moet je steeds toestemming geven. Een behandeling ondergaan die je niet wil, kan in principe niet. Natuurlijk moet je hierover op voorhand nadenken, op het moment zelf raak je overdonderd. Praat hierover ook met je dierbaren, dikwijls moeten

Maar moet je het leven niet steeds een kans blijven geven? Manu Keirse: “De geneeskunde kan inderdaad veel vandaag. Vraag is of alle behandelingen wel levenswaardig zijn. Zou jij als je 85 bent, volledig dement en je kinderen niet meer herkent en niet meer op eigen kracht kan eten, nog gedurende vijf jaar gevoed willen worden met sondevoeding, vastgebonden in bed omdat je de sonde zou uittrekken? Dialysepatiënten in bepaalde ziekenhuizen zijn gemiddeld 81 jaar. Dat wil dus zeggen dat vele patiënten van negentig en ouder aan de dialyse liggen. De geneeskunde kan dat maar is dat menswaardig? Denk op voorhand na wat je wil en praat erover, zet dat op papier. Dan zal een mensonwaardige behandeling jou bespaard blijven.” Is er nog een plaats voor euthanasie? Manu Keirse: “Voor mijn persoonlijk levenseinde niet. Ik wil het leven leven tot het einde. Voor mezelf, mijn echtgenote en mijn kinderen. Maar ik wijs euthanasie niet radicaal af. Ik heb respect voor de mening van anderen en wil altijd luisteren naar de achterliggende wensen van wie om euthanasie vraagt. Velen pleiten voor euthanasie om ondraaglijke pijn te vermijden. Blijft deze vraag overeind als de pijn weggenomen wordt? Euthanasie wordt ook vaak gekop-

peld aan ondraaglijk lijden. Dat is soms het gevolg van de geneeskunde die steeds verder gaat en de grens van een menswaardige behandeling heeft overschreden. Wat als je hiermee niet instemt? Blijft de vraag om euthanasie dan overeind? Daarom pleit ik ervoor bij euthanasie steeds te zoeken naar de achterliggende wens. Trouwens, palliatieve zorg en euthanasie zijn geen tegenstellingen, euthanasie kan een onderdeel zijn van palliatieve zorg.” Tekst Nele Joostens Foto Jürgen Doom

Manu Keirse: “Het levenseinde is te kostbaar om het enkel aan artsen over te laten.”

Als OKRA-lid betaal je slechts 15,99 euro (incl. verzending) in plaats van 17,99 euro voor het boek Later begint vandaag van Manu Keirse. Bestellen kan op www.lannooshop.be/okra-lbv. Heb je geen internet? Informeer bij familie, vrienden of buren.

okramagazine februari 2012

zij beslissen in jouw naam. Wil je naar het ziekenhuis? Wil je aan de beademing? Wil je die extra chemokuur wel? Wil je sondevoeding krijgen? Wil je gereanimeerd worden? Deze beslissingen hoeven niet definitief te zijn, zolang je het kan zeggen, kan je van idee veranderen. Pas als dat niet meer lukt, is een wilsverklaring belangrijk. Wie kan er dan in jouw naam beslissen als je er nooit over gesproken hebt? Maak jouw wensen bespreekbaar, ook al word je soms weggewuifd met: ‘jij gaat nog lang niet dood’. Je mag er niet bang voor zijn.”

STANDPUNT

Strijdvaardig in 2012 OKRA en de verdediging van de pensioenen is een onbreekbare combinatie. De nieuwe regering Di Rupo I loodste in sneltreinvaart de pensioenhervorming door het parlement. Van enig overleg of gesprek met betrokken partijen was geen sprake. Maar daar laat OKRA het niet bij. De pensioenhervorming legt de focus op langer werken en op de betaalbaarheid van het pensioenstelsel (lees ook blz. 34). Maar laat het duidelijk zijn dat langer werken ook mogelijk moet zijn: door voldoende jobs te voorzien, door de kwaliteit van de arbeid te verhogen. Zodat oudere werknemers na hun loopbaan nog de fut hebben om van hun pensioen en van OKRA te genieten.

Wettelijk pensioen

okramagazine februari 2012

Een grondige versterking van het wettelijk pensioen voor de huidige (en toekomstige) gepensioneerden ontbreekt echter in de pensioenhervorming. Net dat is het kernstandpunt van OKRA. Op het kabinet van minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne lichtte OKRA daarom persoonlijk de bekommernissen toe. Zo probeert OKRA de belangen van de ouderen duidelijk te maken. De laagste pensioenen optrekken, de welvaartsvastheid van de pensioenen garanderen en het wettelijk pensioen versterken, zijn de drie zorgenkinderen voor OKRA. Het kabinet deelde deze bezorgd-

heid maar kon geen garanties bieden. De conjunctuur speelt niet in ons voordeel maar politieke keuzes kunnen altijd gemaakt worden. Het kabinet legt de klemtoon duidelijk op de combinatie van het wettelijk pensioen met een aanvullend pensioen van de pensioenfondsen (de tweede pijler). Nochtans is dit niet de kanten-klare oplossing voor het pensioenvraagstuk. Kijk maar naar Nederland, waar sommige pensioenfondsen omwille van de slechte beursresultaten nu tot zeven procent minder aanvullend pensioen uitkeren.

Beter inkomen Omwille van de extra besparingen is er minder marge om iets aan de hoogte van de pensioenen te doen. De minima van de zelfstandigenpensioenen worden wel verhoogd. Het geld dat daarvoor nodig is, komt niet alleen uit de enveloppe voor de welvaartsvastheid. Deze kleine geruststelling kregen we wel. Ook de inkomensgarantie voor ouderen zou verbeteren. Hoe dit concreet zal gebeuren, moet nog blijken. Maar OKRA

Ouderen verdienen een luide stem in het debat over de pensioenhervorming.

zal gegarandeerd de mond roeren wanneer de verbetering niet ver genoeg gaat.

Strijdvaardig Wat positief is na dit gesprek is dat de minister en zijn medewerkers bereid zijn te luisteren naar wat ouderen bezighoudt. De minister zal op advies van OKRA de oprichting van de Federale Ouderenadviesraad verder bekijken, waar tot nu toe geen aandacht voor was. Het kabinet engageert zich om OKRA in de toekomst te raadplegen. Dat is geen garantie dat met onze standpunten ook rekening gehouden wordt. Ook in 2012 zal onze strijdvaardigheid ons handelskenmerk worden. Jan Vandecasteele Algemeen secretaris

Aktiva midweek ol fosse

Inbegrepen 35

dagen/ 4 nachten x ontbijt 3 4 x avondmaal in zelfbediening 3 Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd 3 4 x middagmaal in zelfbediening: soep , hoofdgerecht en dessert 3 Dranken inbegrepen tijdens de maaltijd (water, soft, pils, wijn van het vat) 3 Welkomstdrink op maandag avond 3 Uitwuifkoffie op vrijdag na het middagmaal 3 Uitstap naar Durbuy op woensdag namiddag 3 Dagelijks gevarieerd animatieprogramma 3 2 x inkom per persoon voor het waterparadijs Aqua l’O 3 1 x inkom per volwassen voor het fitnesscenter na reservatie aan de receptie 3 Extra uitstappen met de bus (tegen betaling) in de midweeks: 26.03 - 30.03 en 16.04 - 20.04 34

Beschikbaar Geldig volgens beschikbaarheid tijdens volgende periodes: 26-30 maart*, 16-20 april*, 23-27 april*, 30 april-4 mei, 7-11 mei*, 21-25 mei*, 4-8 juni, 11-15 juni*, 18-22 juni, 25-29 juni, 3-7 sept., 10-14 sept*, 17-21 sept*, 24-28 sept, 3-7 dec. en 10-14 dec. 2012

‘Het heeft ons deugd gedaan’.. is telkens weer een veel gehoorde reactie na alweer een geslaagde midweek voor senioren. Hier verleggen we even onze grenzen en maken we dingen mee die we al lang vergeten waren. Pootje baden in de Ourthe, ochtend oefeningen, aqua gym, wandelingen met ezels, line dance cursus, verdedigingstechnieken, conferenties over gezondheid. En niet te vergeten het lekkere eten, de verrassingsuitstap en de gezellige dansavonden. Nieuwe vriendschappen worden gesmeed en de batterijen worden absoluut opgeladen. Nieuw in 2012 Een weekje Ardennen…. een aanrader voor iedereen! BUSvErvOEr... ONtSPANNEN NAAr UW BEStEmmING! Ook tijdens de midweeks met busvervoer zijn Busvervoer met professionele autoreizigers reis-begeleiding heen (maandag) welkom.

Prijzen per persoon volwassen volpension

e270

volwassen halfpension (geen middagmaal)

e220

Geen single supplement voor maximum 25 personen per periode Supplement busvervoer e48

en terug (vrijdag) in bepaalde periodes. Zie beschikbaarheid hiernaast: periodes met een sterretje: * n HOUFFA EXPRESS 1 • Ieper – Kortrijk – Waregem – Gent • Aalst – Brussel –Leuven – Tienen n HOUFFA EXPRESS 2 Oostende – Brugge – Gent – Sint Niklaas Antwerpen – Geel –Hasselt – Tongeren

• 48€ heen en terug • Minimum 15 deelnemers per traject. • Opstapplaatsen en uren worden tijdig meegedeeld Houffa Express ism Toffe Tours (lic. 6247)

INFO & rESErvAtIES Ol Fosse d’Outh 1 • 6660 Houffalize +32 (0) 61 28 88 01 reservation@olfossedouth.com www.olfossedouth.com

Ol Fosse d’Outh Houffalize

okramagazine februari 2012

Ruim RA leden 30.000 OK ast in eg waren al t e. Houffaliz ch ook? U komt to

OKRA-MOBIEL

Ouderen meer met trein, tram en bus Chris De Wilde was vroeger lesgever aan de rijschool: een auto, bus of vrachtwagen heeft geen geheimen voor haar. Nu volgde ze de opleiding tot ambassadeur openbaar vervoer.

“Ik wou graag vrachtwagenchauffeur zijn maar ik werd vrij jong weduwe. Dus moest ik er staan voor de kinderen. De passie voor de vrachtwagens heb ik gehouden door aan anderen te leren met een vrachtwagen te rijden.” Hoe komt een lesgever autorijschool bij het openbaar vervoer terecht? Chris De Wilde: “Mensen hebben zo veel automatismen in het verkeer. Ze doen maar zonder na te denken. Vaak is het niet nodig stil te staan bij de beslissingen die je neemt in het verkeer. Maar weten mensen wel wat elk verkeersbord betekent? Ook kiezen voor een auto en niet voor het openbaar vervoer is een automatisme. Ik draag graag mijn steentje bij om mensen te overtuigen het eens anders te doen. Daarom volgde ik op vraag van OKRA de opleiding tot ambassadeur openbaar vervoer (zie kader). Het lijkt me wel een serieuze uitdaging. Vooral jongere senioren die omwille van hun werk nooit het openbaar vervoer moesten gebruiken, denken er niet aan de auto even aan de kant te laten.”

okramagazine februari 2012

Wij proberen drempels weg te werken.

Ben jij een fan van het openbaar vervoer? Chris De Wilde: “Ik geef het toe: ik heb zelf een auto en de verleiding is groot die ook te gebruiken. Maar verplaatsingen naar steden doe ik wel met de trein.

Waar ik in de opleiding verbaasd over was: hoeveel verschillende tarieven en mogelijkheden er zijn met het openbaar vervoer. We testten het met de cursisten uit: probeer in Gent op een bepaalde plaats te geraken met het openbaar vervoer. Door het zelf te doen zie je waar de moeilijkheden zitten: waar vind je de juiste bushalte, waar moet je in de tram stappen, waar is het perron, wanneer moet je afstappen. Door de cursus te volgen, heb ik ontdekt dat als je een beurs wil bezoeken, je dat het best doet met het openbaar vervoer. De ingang is vaak vlak bij de halte, terwijl je voor een parking soms ver moet stappen. Bovendien

bestaan er vaak combitickets: zowel de ingang als het vervoer betaal je in één ticket.” Hoe maak je de drempel van het openbaar vervoer kleiner? Chris De Wilde: “Ouderen hebben schrik om in de trein te stappen. Daar heb ik een tip voor: zet eerst je bagage op de trein. De conducteur ziet wel dat jij nog aan het instappen bent, de trein zal niet vertrekken. En vraag hulp. Mensen willen je wel helpen maar je moet het vragen. Ook als je wil zitten in de bus moet je het maar vragen, mensen staan heus wel recht. De boodschap van de cursus: ga vooral zelf op ontdekkingsreis. Wij kunnen een aantal middelen aanreiken om te helpen. Zo kan je vaak je route op internet vinden. Of je vraagt het aan het loket.” Is openbaar vervoer populair bij ouderen? Chris De Wilde: “Er leeft nog een taboe bij ouderen om het openbaar vervoer te gebruiken: waar

stopt de bus, moet je ergens overstappen, zal ik wel op tijd zijn? Mensen denken dat ze hun vrijheid opgeven als ze trein, tram of bus nemen. Er verandert ook regelmatig iets aan de werkwijze van het openbaar vervoer. Mag je wel in de trein stappen als er niemand in het station zit? En vroeger was je gewoon aan de chauffeur te betalen, terwijl je nu beter op voorhand een busticket koopt. Onbekend maakt onbemind. Wij proberen bij mensen drempels weg te nemen. De angst voor alle automatische systemen speelt ook mee. Maar we nemen al die angsten weg.” Tekst Katrien Vandeveegaete Foto Emy Elleboog

Ambassadeurs openbaar vervoer gaan op pad Mobiliteitsverenigingen Mobiel 21 en TreinTramBus werkten samen met De Lijn, de Vlaamse Ouderenraad en OKRA om ambassadeurs openbaar vervoer op te leiden. Dit zijn ouderen die andere ouderen wegwijs maken en aansporen om meer gebruik te maken van het openbaar vervoer. Deze ambassadeurs geven workshops om ouderen te leren het openbaar vervoer te gebruiken. Hoe neem ik een belbus? Hoe zoek ik informatie op het internet over reisbestemmingen en reistijden? Waar vind ik bushaltes? Welke zijn de betalingsmogelijkheden? Het lijken eenvoudige vragen maar voor sommige senioren liggen de antwoorden minder voor de hand. Doel van het project is om het verplaatsingsgedrag van ouderen op een duurzame manier te stimuleren en hen langer mobiel te houden.

Enkele cijfers

Ook de minister steunt Het project krijgt financiële steun van Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits: “De groep senioren neemt elk jaar toe. Het is belangrijk dat ouderen mobiel zijn en blijven en zich veilig in het verkeer kunnen begeven. Dat kan met de auto maar ook met het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer schrikt soms wat af, vaak onterecht. De ambassadeurs kunnen senioren aangeven dat het gebruik van bus, tram of trein helemaal niet problematisch hoeft te zijn. Stap voor stap leren de ambassdeurs hen aan hoe ze hun verplaatsing goed kunnen voorbereiden. Dit initiatief kan het duurzaam verplaatsingsgedrag en de verkeerveiligheid alleen maar ten goede komen.”

OKRA organiseert workshops over openbaar vervoer. Alle info bij je regio (zie blz. 54).

okramagazine februari 2012

Chris De Wilde: “Ook kiezen voor een auto is een automatisme. Ik wil mensen graag overtuigen het eens anders te doen.”

Mobiel zijn, is essentieel voor een kwaliteitsvol leven. Onderzoek toont aan dat de meeste ouderen zich nog vaak met de auto verplaatsen. Het autogebruik zal in de toekomst nog verder toenemen. Uit onderzoek van de UITP (de wereldfederatie van openbaarvervoerbedrijven) blijkt dat goede reisinformatie het aantal reizigers met 5 tot 25 procent kan doen stijgen. Ouderen hebben een grotere kans om bij verkeersongevallen betrokken te raken. In een ongeval hebben ze 25 procent meer kans op ernstige verwondingen en zelfs overlijden. Bij fietsers vanaf 75 jaar wordt het risico op ongevallen nog een stuk groter. Openbaar vervoer kan een zinvol alternatief zijn wanneer je je niet langer zeker voelt om je veilig met de wagen te verplaatsen of te fietsen.

OKRA-SPORT

Elke trap telt Je wordt er tegenwoordig mee om de oren geslagen. Eet gezond. Stap je fit. Tel je calorieën. Ga te voet naar de bakker. Neem de fiets naar de bibliotheek. Zet je in beweging. Dat kan nu, met Elke trap telt, het nieuwe project van OKRA-SPORT.

okramagazine februari 2012

Iedereen drukt je op het hart dat bewegen een must is om je beter, fitter maar vooral gezonder te voelen. Daar zit natuurlijk waarheid in. Maar uit onderzoek blijkt dat senioren te weinig bewegen om gezond ouder te worden. Ook jij merkt wellicht dat het soms lastig wordt om met de kleinkinderen te ravotten. Dat het niet meer is wat het ooit was. Je weet dat je beter wat meer zou bewegen. Maar je komt er niet toe.

Toch kan je als 55-plusser je conditie en gezondheid in stand houden en misschien zelfs verbeteren. Regelmatig bewegen helpt echt. Een manier om dit voornemen in de praktijk te brengen, is Elke trap telt.

Persoonlijk doel Neem je deel aan Elke trap telt, kan je een stuk gezondheid terugwinnen. Tien weken lang fiets je op je eigen niveau samen met je vrienden en kennissen. Aan de hand van een eenvoudige vragenlijst bepalen je begeleiders welk opbouwplan voor jou het meest geschikt is. Dit opbouwplan, uitgewerkt door de K.U. Leuven, geeft aan hoeveel minuten of kilometers je moet fietsen. De ene start dus op niveau één, een andere op niveau vier of vijf. Starten kan vanuit acht niveaus (drie programma’s voor de hometrainer en vijf voor de weg). Alle deelnemers krijgen op die manier een persoonlijk doel. Zo kan iedere 55-plusser deelnemen, of die nu sportief is of aan de zetel gekluisterd.

Hometrainer Frans is nu al een fervent wielertoerist maar wil toch graag meefietsen. Hij wordt ingeschaald op niveau vijf van het wegprogramma. Na tien weken is hij in staat om een meerdaagse fietstocht aan te vatten. Ook Ivonne die in het woonzorgcentrum woont en amper nog de gang open afloopt doet mee. Zij start met het hometrainerprogramma niveau één en fietst na afloop probleemloos twaalf minuten. Maar wat veel belangrijker is: ze is trots op zichzelf en heeft de smaak te pakken.

Totaalpakket Maar Elke trap telt is meer dan enkel fietsen. Samen met de andere fietsers in je trefpunt kom je elke week samen. Een begeleider leidt alles in goede banen, geeft tips en info, stippelt een tocht uit en bezorgt het opbouwplan voor de komende week en motiveert. Daarnaast is er aan-

Ben Rottiers, enthousiaste peter “Of ik peter wilde worden van Elke trap telt? ‘Je wordt oud, papa, was het eerste dat in me opkwam. Toch is het helemaal niet zo verbazend dat OKRASPORT bij mij kwam aankloppen. Nog één jaar en ook ik maak deel uit van de OKRA-familie als 55-plusser”, zegt Ben Rottiers, ook wel Pol van FC De Kampioenen. “Ik twijfelde geen moment om de campagne mee te ondersteunen. Mieke Boeckx, grondlegger van start to run, vroeg het me. We kennen elkaar al langer. Ze is een voorbeeld voor iedereen. Deze ‘krasse knar’ is niet alleen zelf sportief, ze weet ook anderen te begeesteren en motiveren. Met mijn toezegging, doe ik een poging om in haar voetsporen te treden. Zo wil ik senioren aanzetten om meer te bewegen.”

Driemaal de Ventoux “Zelf ben ik een ervaren fietser. Ik stond al meerdere keren op de top van de Mont Ventoux”, gaat Ben verder. “In 2011 ondernam ik opnieuw een poging om driemaal de top te bereiken. Telkens langs een andere zijde. Het wispelturige weer gooide echter roet in het eten. Net als bij een vorige poging. Aan de derde en laatste beklimming vanuit Sault begon ik niet meer. Te gevaarlijk! En een mens wordt ouder en soms ook wijzer. Volgend jaar lukt het misschien wel. Toch is het jammer. Ik was goed voorbereid, ondanks een heel lange winterstop. Vanaf februari ben ik erin gevlogen met een combinatie van lopen en fietsen. Ik volg geen specifiek trainingsschema of opbouwplan. Ik laat het wat afhangen van het weer en de beschikbare tijd. Twee tot drie keer per week trek ik erop uit. Hoe ouder je wordt, hoe beter je je conditie moet onderhouden en hoe belangrijker de voorbereiding wordt. Ik ken mijn lichaam ondertussen goed en gebruik een hartslagmeter. Binnenkort loop ik ook bij een sportarts langs.”

Mis de start niet! Op 11 en 12 maart 2012 is het zover. Dan trapt peter Ben Rottiers het project op gang, samen met de Vlaamse ministers Philippe Muyters en Hilde Crevits. Vanaf dan, tot einde mei, zullen vele OKRA-trefpunten starten met Elke trap telt. Laat je besmetten door het beweegvirus en mis de start niet.

Je eigen doel “In 2012 blijft mijn uitdaging gelijk. Driemaal naar de top van de Mont Ventoux. Niet dat die uitdaging voor iedereen haalbaar is. Dat weet ik ook. Maar met Elke trap telt kan ieder z’n eigen doel nastreven. Je kan je conditie stap voor stap opbouwen, vanaf je mogelijkheden. Je zal zien, je gaat je zo goed voelen als ik. En wees eens eerlijk, zie ik er niet goed uit misschien?” “Via Elke trap telt hoop ik ook jou te ontmoeten. En ik hoop dat je net als ik mag ondervinden dat fietsen goed is voor de gezondheid en gezelligheid. Trouwens voor elke leeftijd geldt: ‘(v)rij veilig’, zet je helm op en zorg dat je gezien wordt. Ik wens je heel veel succes.”

okramagazine februari 2012

dacht voor fietsveiligheid en -vaardigheid. Voor een beperkte deelnameprijs ontvang je een fietshelm, een fluohesje, het ficheboekje met alle opbouwplannen en achtergrondinformatie, knooppunter en een kortingsbon voor de aankoop van een elektrische fiets.

→

OKRA-SPORT

Materiaal te over Je trekt je schoenen aan en je kan wandelen. Maar om te fietsen, heb je iets meer nodig. Gelukkig krijg je als deelnemer van Elke trap telt heel wat materiaal.

Fietshelm De fietshelm is nog al te vaak een uitzondering in het straatbeeld. Wielertoeristen dragen er een, maar verder? Nochtans weet iedereen dat een helm bescherming biedt. Je laat de kleinkinderen niet vertrekken zonder. Toch vertikken velen om het goede voorbeeld te geven. Weet dat de fietshelm de kans op een hoofdletsel met 75 procent en op een hersenletsel met 85 procent kan verminderen. Binnenkort heb je geen excuus meer, elke deelnemer van Elke trap telt ontvangt een fietshelm.

Knooppunter De Knooppunter is een handig toestelletje om je fietsknooppunten

mooi zichtbaar op je stuur te hebben. Hij is in een handomdraai te bevestigen op om het even welk fietsstuur. De Knooppunter is een water- en winddichte houder in kunststof waarin speciale routekaartjes passen. Daarop noteer je de te volgen knooppunten. Je kan ook makkelijk een route aanmaken via www.knooppunter.com en uitprinten op maat van je knooppunter. Ook de Knooppunter hoort bij het pakket van Elke trap telt.

Fluohesje Een fluorescerend vestje dragen, is niet verplicht maar kan nuttig zijn. De reflectie van het hesje verhoogt immers de zichtbaarheid van de zwakke weggebruiker, zeker als de

avond valt, en vergroot daardoor de verkeersveiligheid. Ook dit hesje vind je in je pakket.

Fichedoosje Het fichedoosje legt je uit hoe Elke trap telt werkt. Daarin wordt uitgelegd hoe je je niveau kan bepalen en je vindt er een pak interessante weetjes over fietsen. Wekelijks krijg je een fiche met de opbouwplannen voor de komende week. Op deze manier fiets je het volledige doosje samen.

Hometrainer Als fietsen niet meer of moeilijker lukt maar je wil toch iets aan de conditie doen, dan kan dat. Elke trap telt bevat drie programma’s voor de hometrainer. Heb je geen hometrainer? Dan kan je er een huren tegen voordeelprijs bij de Thuiszorgwinkel.

Elektrische fiets Word je ouder, dan is fietsen soms zwaar en is het lastig om langere afstanden te overbruggen. Net deze nadelen neemt een elektrische fiets weg zonder afbreuk te doen aan de voordelen. Want met de elektrische fiets trap je zelf mee, blijf je in beweging en kan je nog steeds ongestoord genieten van de omgeving. Daarbij krijg je ondersteuning. Je kan de elektrische fiets uittesten tijdens Elke trap telt.

Overtuigd?

okramagazine februari 2012

Deelnemen aan Elke trap telt is eenvoudig.

■ Stap 1: Informeer of je trefpunt Elke trap telt aanbiedt en wanneer ze starten. ■ Stap 2: Spreek af met enkele vrienden om samen deel te nemen. ■ Stap 3: Kom samen naar het startmoment in uw trefpunt. ■ Stap 4: Bepaal je niveau tijdens het startmoment.

GEEF VEERKRACHT AAN UW GEWRICHTEN !

De voordelen op een rijtje ■ Het fietsprogramma is wetenschappelijk onderbouwd en op jouw maat gesneden. ■ De begeleiders zijn eveneens 55-plussers en speciaal opgeleid voor Elke trap telt. ■ Je leert ‘oude’ en nieuwe vrienden kennen. ■ Deelnemen kan tegen een prikje! Deelnemen kost 20 euro. OKRA- of CM-leden krijgen 5 euro korting. Als je instapt krijgt je een fietshelm t.w.v. 30 euro, het ficheboekje met opbouwplannen t.w.v. 13,50 euro, de Knooppunter t.w.v. 9,95 euro, een fluohesje t.w.v. 5 euro, een korting van 225 tot 275 euro (naargelang het type) op een aankoop van een elektrische fiets in de Thuiszorgwinkel, korting op de aankoop van fietsknooppuntenkaarten (aankoop via trefpunt), begeleiding en vooral een pak gezondheidswinst. Wil je iets aan je fitheid doen maar is de fiets niets meer voor jou? Er zijn ook drie schema’s om op de hometrainer uit te voeren. Informeer via je trefpunt of in het woonzorgcentrum. Deelnameprijs aan het hometrainerprogramma: 5 euro. Hiervoor ontvang je een boekje met opbouwplannen t.w.v. 13,50 euro, een dvd met het programma in beeld en een korting op de huur van een hometrainer via de Thuiszorgwinkel.

Onze gewrichten worden er met de jaren niet soepeler op, al is dit natuurlijk geen reden om er niets aan te doen. U kan er wel degelijk iets aan doen... HET KRAAKBEEN, DE SCHOKDEMPER VAN HET GEWRICHT. Kraakbeen voorkomt dat onze botten tegen elkaar wrijven als we stappen of bewegen. Met de leeftijd, bij overgewicht, door een ongeval of bij herhaalde bewegingen, kan het gewricht zijn flexibiliteit verliezen.

GEWRICHTEN IN TOPVORM ! Een kuur BioFORTE zal helpen om veerkracht aan de gewrichten te geven en makkelijker te bewegen. Glucosamine sulfaat, terug te vinden in BioFORTE, is een natuurlijk bestanddeel dat het gewrichtskraakbeen voedt en de grondstof levert die het kraakbeen in goede gezondheid h o u d t . Vr a a g r a a d a a n u w apotheker of uw arts.

Tijdelijk, 1 MAAND GRATIS bij aankoop van een doos BioFORTE !!!* *Promotie op de verpakking van 180 tabletten, beschikbaar in de deelnemende apotheken zolang de voorraad strekt.

Tekst Wim Bogaert Foto's Jürgen Doom

Hoe deelnemen? Deelnemen kan in je trefpunt. De lijst van deelnemende trefpunten vind je terug op www.elketraptelt.be. Meer info op 02 246 44 36, info@okrasport.be of www.elketraptelt.be.

TEST DE LEEFTIJD VAN JE GEWRICHTEN OP WWW.RHUMAL.BE

V.U.: Merck Consumer Healthcare n.v./s.a., Brusselsesteenweg 288, B-3090 Overijse O.N.0461.017.640

■ Stap 5: Ontvang elke week, op de gezamenlijke oefensessie, het opbouwplan, op jouw maat gesneden. Daarop vind je je huiswerk voor de komende week. ■ Stap 6: Volg elke dag of elke week stipt je opbouwplan. ■ Stap 7: Geniet elke week van de gezamenlijke oefensessie in je trefpunt. ■ Stap 8: Neem samen, met je vrienden uit het trefpunt, deel aan het feestelijke slotmoment. ■ Stap 9: Na tien weken is de eerste stap naar een betere gezondheid gezet. Laat het hier niet bij en blijf regelmatig stappen en bewegen.

WERELDSOLIDARITEIT

Kusjes over de telefoon

okramagazine februari 2012

Maya Altafunessa is 65 jaar en woont in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh. Ze is coördinator bij de gezondheidsorganisatie GK. Op de achtergrond leren volwassen meisjes fietsen. Of ik even achterop wil, vraagt verzorgende in opleiding Jamie. Ze wil graag haar fietskunsten tonen. En zo krijg ik een lift tot bij een grinnikende Maya.

Maya Altafunessa: “GK of Geneeskunde voor het volk, bestaat veertig jaar. Bangladesh is een moslimland. Meisjes mogen er niet werken en zijn vaak het slachtoffer van misbruik. In de beginjaren spraken mensen schande dat we meisjes leerden fietsen. Ze werden geschopt en geslagen en menige fiets belandde in de vijver. Fietsende meisjes blijven voor mij het symbool van de emancipatie waar GK werk van maakt. In veertig jaar heeft GK in 658 dorpen een gezondheidsdienst opgericht en bereikt zo 1,2 miljoen Bengalen.”

Op je 65 ben je nog steeds hoofd van een grote organisatie. Waarom? Maya Altafunessa: “Ik was departementshoofd geografie en milieu aan de universiteit van Dhaka. Daar ging ik met pensioen en nu ben ik vrijwillig coördinator bij GK. Ik wil niet thuis blijven zitten. Bovendien, ik heb zoveel ervaring, ik kan die beter inzetten voor het goede doel. Ik zag het voorbeeld bij mijn vader. Hij stichtte een school in het dorp waar we woonden. Hij was vooruitstrevend want ook de meisjes moesten studeren van hem. Mijn

grootmoeder was weduwe en overtuigd moslim. Maar ze voedde mijn vader op zodat zijn dochters ook zouden studeren. De leerkrachten en de directeur kregen geen loon, daarvoor was er niet genoeg geld. Daarom vroeg mijn vader aan elke inwoner af te staan wat hij kon: een handvol rijst, wat bonen, kleding voor de kinderen van de leerkrachten. We werden gepest omdat we als meisje naar school gingen. We hadden het niet breed want we waren afhankelijk van wat mensen ons wilden geven. We hebben geleden onder zijn engagement. Maar hij gaf dit bloed wel aan ons door.” Hoe maakte je kennis met GK? Maya Altafunessa: “Mijn man was een van de pioniers van GK, hij zorgde dat er geld binnenkwam. GK begon om gewonde soldaten uit de onafhankelijkheidsoorlog op te vangen.

Hoe is het leven voor oudere mensen in Bangladesh? Maya Altafunessa: “Op het platteland wonen nogal wat alleenstaande oudere vrouwen. Hun kinderen verhuisden naar de stad of het buitenland op zoek naar werk. In de dorpen hebben jongeren geen toekomst. Maar het leven in de stad is ook hard. De klachten van oudere personen zijn net dezelfde als bij jullie: ze zien slechter, ze horen minder goed. Het toilet is vaak buiten, als je ’s nachts moet opstaan en je staat niet zo stevig meer, is dat een risico. Ze lijden aan diabetes en voelen zich eenzaam.” Wat doet GK voor oudere mensen? Maya Altafunessa: “De verzorgende meet de bloeddruk, knipt de nagels, wast de haren, luistert naar hen. Dat is belangrijk: mensen ernstig nemen, eens een hand vastnemen of met hen oefeningen

In de ziekenhuizen van de overheid betaal je de volle pot. Onbetaalbaar voor wie niet veel geld heeft.

doen zodat ze blijven bewegen. Maar daarnaast brengen we de ouderen ook samen: om liedjes te zingen, toneel te spelen, naar een dansvoorstelling te kijken. Voor gezondheidszorg kunnen ze bij ons terecht. Daarvoor betalen ze een klein bedrag. Ja, mensen moeten altijd betalen voor de diensten die we leveren. Als ze weinig geld hebben, betalen ze een flink pak minder. Maar mensen schatten pas de waarde van iets in als ze ervoor moeten betalen. Als je het gratis krijgt, stelt het niet veel voor, zo denken mensen. In de ziekenhuizen van de overheid zou je ook moeten betalen naargelang je inkomen maar dat is niet zo. Daar betaal je de volle pot. Onbetaalbaar voor wie niet veel geld heeft. In gebieden waar GK niet actief is, worden mensen die het niet zo breed hebben, niet geholpen. En waar we wel zijn, kunnen we de kinderen moedersterfte serieus terugdringen.” Verblijven ouderen in rusthuizen? Maya Altafunessa: “Die zijn er bij ons niet. Ouderen in de dorpen hebben geen geld. Hun enige bezit is land, als ze dat al hebben. Dus zijn ze blij als de verzorgende op bezoek komt. En als mensen ziek zijn, brengen we hen naar het ziekenhuis. Soms geven we de ouderen een klusje: op de kinderen passen, of wat helpen bij de landbouw. Ze krijgen dan een loontje en zo kunnen ze zich toch een beetje behelpen. Pensioen is er in

Bangladesh alleen voor mensen die bij de overheid werkten. Al de rest? Die heeft niets.” Aanvaarden de dorpsbewoners de verzorgende wel? Maya Altafunessa: “Elk gezondheidscentrum werkt nauw samen met de imam van het dorp en de traditionele vroedvrouw. Die samenwerking is cruciaal. Zonder de goedkeuring van de imam en de vroedvrouw kunnen we niets beginnen. De taakverdeling tussen de verzorgende en de vroedvrouw is ook duidelijk. Wij volgen de bloeddruk en de medische kant op, de vroedvrouw brengt het kind ter wereld. Een vroedvrouw leert de stiel van moeder op dochter. Meestal is het een van de oudere vrouwen van het dorp. Ze wordt betaald door de vrouwen die ze helpt bevallen. Maar in arme gemeenschappen is dat niet zo eenvoudig. Soms krijgt ze geld, nog vaker wordt ze vergoed met wat rijst. Van GK krijgt de vroedvrouw een telefoon. Dat geeft haar extra status en waardering in het dorp. En tegelijk kan ze ons waarschuwen in geval van nood.” Waar haalt GK het geld vandaan? Maya Altafunessa: “Een ziekteverzekering, waarbij een deel van je inkomen automatisch naar gezondheidszorg gaat, hebben we niet. Door de bijdragen die mensen zelf betalen, dragen we veertig procent van de kosten. Voor het andere geld moeten we op zoek naar sponsors. We zijn dan

→

okramagazine februari 2012

We kregen land, daar konden we een veldhospitaal bouwen, met zes tenten en zes dokters. Hij zocht geld, ik kookte voor de dokters. Na de oorlog groeide het project tot eerstelijnsgezondheidszorg vooral voor mensen op het platteland. De stichter van GK vocht mee met de onafhankelijkheidsstrijd. Hij schrok van de armoede op het platteland. De bevolking in de dorpen heeft niets en toegang tot gezondheidszorg al helemaal niet. Al snel kampte GK met een groot probleem: een tekort aan verpleegkundig personeel. Dus besloot GK zelf verpleegsters op te leiden. Studenten waren vooral meisjes die niet konden lezen of schrijven, ze kregen een opleiding. In ruil moeten ze zich enkele jaren inzetten voor GK. Het blijft vechten om genoeg geneeskundig personeel te vinden. Rijke private ziekenhuizen betalen hogere lonen aan de dokters en komen ze bijgevolg bij ons wegkapen.”

ITEM GROTE KNOPPEN

TELEFOON

-15% Kies uit diverse telefoontoestellen voor slechtzienden en slechthorenden.

DRAADLOZE SENIORENTELEFOON • • • • • •

extra grote en gemakkelijk leesbare toetsen versterking hoorn tot +55 dB super luide beltoon basis/hoorn +80 dB telefoonboek met 150 geheugens geheugen inkomende oproepen: 50 geheugen uitgaande oproepen: 10

€ 54,26

NU € 46,17(incl. recupel en bebat) TOPIC GROTE KNOPPEN TELEFOON • • • • • • • •

extra grote druktoetsen extra grote cijfers uiterst gemakkelijke bediening lichtsignaal luide beltoon handenvrij bellen versterking van inkomend gesprek tot +27,5 dB witte of zwarte uitvoering

€ 26,04

NU € 22,14 (incl. recupel)

okramagazine februari 2012

BON -15%



Met deze bon geniet je een EXCLUSIEF VOORDEEL in de Thuiszorgwinkel van je keuze.

Naam: ............................... Adres:................................ E-mail:............................... Bon geldig tot 29 februari 2012 bij aankoop van een Dect telefoon CL3060 of een Topic Big Button telefoon 123001 en 123002.

Ontdek ook onze vernieuwde website met webwinkel www.thuiszorgwinkel.be

ook heel gelukkig met de financiële steun van Wereldsolidariteit. Daar kunnen we goed werk mee doen.” Je bent zelf ook wat ouder. Hoe ziet jouw leven er uit? Maya Altafunessa: “Mijn man was zakenman. Nu is hij dementerend. Hij herkent me niet meer. Als ik thuis ben, zorg ik voor hem. Ik heb een dienstbode die me daarin bijstaat. Maar hij zei me onlangs dat hij de zorg voor mijn man niet langer op zich kan nemen. Ik zal moeten stoppen bij GK want alleen zo kan ik voor mijn man zorgen. Vorig jaar was ik in België. Dat was de eerste keer dat ik zonder hem weg was. Ik belde hem elke avond. Hij kan niet meer spreken maar hij stuurde kusjes over de telefoon. Hij was zo een zorgzame man. En hij was zo trots dat ik professor was. Maar dat is nu allemaal weg, hij herinnert zich niets meer.” Tekst Katrien Vandeveegaete Foto's Dominique De Vlieger en Guy Puttemans Wil je GK en Wereldsolidariteit steunen? Dat kan door een bijdrage te storten op rekening BE96 7995 5000 0005 met vermelding OKRAmagazine februari. Giften van 40 euro en meer geven recht op een fiscaal attest.

‘Muziek vertelt het meest over het leven’

okramagazine februari 2012

OVER WAT TELT

Hij dirigeert vermaarde orkesten in binnen- en buitenland, richtte het bejubelde Collegium Vocale op en het ensemble La Chapelle Royale in Parijs. Philippe Herreweghe staat bekend als een specialist in barok- en renaissancemuziek. Maar zijn honger naar muziek blijft enorm.

Maar in Italië heerst totale chaos en het land heeft geen cultuur, ook geen muziekcultuur.”

Frans en hedendaags Philippe Herreweghe: “Ik ben opgegroeid in Gent. Mijn vader was geneesheer, mijn moeder speelde piano. Ze gaf geen concerten maar ze was behoorlijk goed. Vanaf mijn derde leerde ze mij piano spelen. Natuurlijk heeft mij dat enorm beïnvloed. Heel lang heb ik getwijfeld tussen geneeskunde en muziek, pas op mijn 27ste heb ik de knoop doorgehakt en heb volop voor muziek gekozen. Daar ging een lange weg aan vooraf. Ik studeerde geneeskunde en ook piano aan het conservatorium. Nog tijdens mijn studies richtte ik het koor Collegium Vocale op. We legden ons toe op oude muziek. Die zat in de jaren zeventig nog in de amateursfeer. Ik vond dat best te combineren met mijn studies. Ik beschouwde mezelf dan ook als een goede amateur zonder professionele ambities. Maar niet veel later trad er toch een professionalisering in in de oude muziek. Dat was onder andere te danken aan de broers Kuijken. Uiteindelijk bleek dat ook ik steeds meer van mijn muzikale carrière kon leven. Omdat ik me in de muziek beter op mijn plek voelde dan in de psychiatrie, was het geen moeilijke beslissing om me enkel op muziek toe te leggen. Psychiaters zijn de sociale werkers van de geneeskunde, terwijl ik liever las over psychiatrie dan daadwerkelijk behandelde.”

okramagazine februari 2012

Bohémien

“Mijn ouders hebben me zeker niet in de richting van de muziek geduwd, integendeel. Voor hen was muziek een onderdeel van een algemene opvoeding, net zoals sport. Toen ze vermoedden dat mijn interesse voor muziek een professioneel kantje kreeg, deden ze er alles aan om dit te blokkeren. Voor hen waren professionele

muzikanten bohémiens, met een zigeunerbestaan. Ik zou er nooit mijn boterham mee kunnen verdienen. Daarom drongen ze er op aan dat ik serieuze studies ondernam. Dat werd dus geneeskunde. Maar uiteindelijk lukte het toch om van muziek te leven. Eerst ging dat moeizaam maar intussen heb ik absoluut geen reden tot klagen.”

Het echte “Muziek betekent alles voor mij. Het is waar ik het meest van houd, het vertelt het meest over het leven, het is het ontroerendst, het is waar ik van leef, het is mijn horizon. Voor mij is de allerbeste muziek het centrum van de wereld. Het is een samenvatting van wat echt is. Als ik echt goede muziek hoor, doorprikt die de schijnbare realiteit en toont die de waarheid. Voor mij is muziek ook verrijkend. Ik ben overal ter wereld geweest dankzij de muziek: Rusland, Japan, China, de Verenigde Staten. Ik woonde lange tijd in Parijs, reis het grootste deel van het jaar van concertzaal naar concertzaal. Dat wil niet zeggen dat ik niet graag in België ben. Al is het verre van de mooiste plek ter wereld, ik kan mij geen betere plaats indenken dan Brussel om te wonen. Nergens is de geneeskunde zo goed, de levenskwaliteit zo groot en het niveau van het onderwijs zo hoog. Ik heb ook een huis in Toscane. Natuurlijk verblijf ik er graag en is het er veel mooier dan in België.

Goede muziek doorprikt de schijnbare realiteit en toont het echte.

“Ik wil me niet beperken tot renaissance- of barokmuziek. Ik wil klassieke muziek zo goed mogelijk doorgronden, er zo veel mogelijk van kennen, zeker de grote en goede componisten. Voor mij is de beste manier om hen te leren, hun stukken te dirigeren. Ik hoop me binnenkort te kunnen verdiepen in de Franse muziek met Ravel en Debussy. En ook hedendaagse muziek, stukken gecomponeerd door levende artiesten, wil ik brengen. Mijn nieuwsgierigheid blijft groot. Nu breng ik Strauss, dat deed ik nooit eerder maar het bevalt me. Ik besef wel dat ik niet alles kan doen. Er wordt ook kwaliteit verondersteld van mij. Wagner bijvoorbeeld vind ik goed maar ik ben er helemaal niet in thuis, zo snel kan ik me niet verdiepen in zijn werk.”

Lobbyen “Bij dirigeren komt heel wat studeerwerk kijken. Je moet niet enkel het muziekstuk door en door kennen, je moet ook de tijd waarin het stuk geschreven werd en de componist doorgronden. De geschiedenis, de kunst, de literatuur, alles heeft zijn invloed. Maar dat doe ik graag, lezen over geschiedenis. Ik moet ook met veel mensen samenwerken: mijn muzikanten in de eerste plaats, de mensen die achter de schermen werken en politici. Vaak ben ik het uithangbord van het orkest en draag ik een deel van de financiële verantwoordelijkheid. Contacten met politici om te lobbyen voor subsidies zijn essentieel. Dat hoort erbij en op zich doe ik dat ook graag. Maar als er strubbelingen zijn en er ontslagen moeten vallen, vind ik dat een minder aangenaam aspect van mijn beroep.”

Philippe Herreweghe: “De beste manier om een componist te doorgronden, is zijn stukken dirigeren.”

“De muziek beleeft trouwens onzekere tijden. Ik heb het geluk gehad dat er een rijke periode was tussen mijn twintigste en mijn zestigste. Dat is nu duidelijk voorbij, de crisis doet zich ook in de muziekwereld voelen. Nu al zijn er problemen in Frankrijk en vooral in Nederland. Daar is het Radio-orkest waarvan ik dirigent was, volledig opgedoekt. Voor mij blijft de impact beperkt, ik heb werk genoeg maar alle muzikanten staan nu op straat. Dat is ook gebeurd in de jaren dertig. Ik hoop dat de vergelijking daar ophoudt. Ik maak me wel zorgen om deze crisis, net zoals zo velen. Maar ik heb het gevoel dat je daar als individu weinig aan kan doen, tenzij de actualiteit en de politiek volgen.”

Zinvol “Muziek geeft zin aan mijn leven en ik ben ervan overtuigd dat muziek voor vele mensen zin geeft. Mensen hebben er iets aan, het loutert, troost, geeft nieuwe inzichten. Het is geen luxeproduct, het is

iets essentieel want het maakt het leven menswaardig. Dat ik daaraan kan meewerken, maakt ook mijn leven zinvol. Elke maand bereik ik met mijn concerten ongeveer 20 000 mensen. Als zij geraakt worden, als mijn muziek voor hen iets betekent, ben ik daar dankbaar om. Zo weet ik dat mijn beroep zinvol is en dat geeft me gemoedsrust. Aan de zin van muziek twijfel ik nooit, wel aan de wijze waarop hij wordt uitgevoerd.”

Muziek als parel “Muziek - zeker barokmuziek - is vaak in een religieuze en christelijke context ontstaan. Die invloed kan je niet loochenen, het is een belangrijke en interessante fase in onze cultuurgeschiedenis. Maar de muziek - ook de barokmuziek staat los van het religieuze. De werken van Bach bijvoorbeeld zijn zeker religieus geïnspireerd maar ze zijn zo goed dat ze het religieuze overstijgen. Je kan ze vergelijken met een parel: die wordt door een oester gevormd maar staat er ook los van.”

Muzikale vrienden “Mijn vrouw is celliste. Ze speelt in enkele orkesten die ik dirigeer. Toch reizen we vaak apart, we hebben andere professionele verplichtingen. Ik kan me echter niet voorstellen dat mijn vrouw niets met muziek te maken zou hebben. Het is aangenaam om met haar over muziek te kunnen praten, we hebben hetzelfde oor. We overleggen over hoe we dingen zouden aanpakken, muzikaal en persoonlijk. Ook de meeste van mijn vrienden zijn actief in de muziekwereld. Vaak zijn het hele goede muzikanten die ik bewonder. Goede muzikanten zijn trouwens steeds buitengewoon verstandige mensen. Ze hebben een grote verbeelding en zijn goed in menselijke contacten. Dat is nodig om grote componisten juist te interpreteren. Daarom beschouw ik het als een privilege enkele van deze grote muzikanten tot mijn vrienden te mogen rekenen.” Tekst Nele Joostens Foto’s François De Heel

okramagazine februari 2012

Crisis

BOEKEN

Een gezellige roman? Een vriendin vroeg: “Kunnen jullie een gezellige roman uitzoeken?” Niet makkelijk. Welke lading dekt gezelligheid? Een verhaal waarin je je geknuffeld voelt? Een plot die je bij de haren grijpt? Een stijl die naadloos leest? Een poging tot vier gezellige boeken.

De inzending

als een van Finlands grootste schrijvers. Haar tweede roman beloofde dus kwaliteit en brengt dat ook. In dikwijls korte zinnen ontrafelt de auteur de gevoelens van haar personages. Daarbij schrijft ze heel sensueel, met een opeenvolging van kleuren, geluiden, gebaren, beelden en geuren. Elsa krijgt te horen dat ze kanker heeft. Ze besluit thuis te sterven. Haar man, haar dochter Eleonoor en kleindochter Anna vangen haar liefdevol op. Anna komt via haar grootmoeder te weten dat er een andere vrouw was in het leven van haar grootvader. Anna gaat op zoek naar de ware toedracht. Vanaf dit ogenblik ontwikkelen zich twee verhalen door elkaar. De zoektocht van Anna naar het leven van haar grootouders en de plaats daarin van die andere vrouw. Zo wordt Echt waar het verhaal van drie generaties vrouwen tegen de achtergrond van de woelige jaren zestig en het heden. Een realistische benadering van liefde, aanvaarding en vergeving.

Echt waar

Huwelijk

Na haar debuutroman De grens werd Pulkkinen (1980) beschouwd

Huwelijk is een uitschieter. Het duurde negen jaar voor de

Amy Waldman.

Amerikaanse auteur J. Eugenides na Middlesex een nieuw boek schreef. Maar het was het wachten waard. Het verhaal heeft drie hoofdpersonages. Madeleine, behorend tot de rijkere klasse, verdiept zich aan de universiteit in de 19deeeuwse Engelse liefdesromans. Mitchell, haar beste vriend, maakt een geestelijke pelgrimstocht door. Die brengt hem tot in India waar hij gaat werken bij moeder Theresa. En met Leonard, uit een eerder marginaal milieu, begint Madeleine een relatie. Leonard is een geniale student die echter lijdt aan een bipolaire stoornis. Ogenschijnlijk brengt Eugenides een doorsneerelaas van een driehoeksverhouding. Maar Huwelijk is meer. Het is een diepgaande zoektocht van drie jonge mensen naar hun eigen ik en het is een religieuze verkenning naar de kern van het bestaan.

Vera Gran Een biografie van Vera Gran door Agata Tuszynska. Misschien onbekend maar ze heeft een boeiend verhaal. Vera Gran (1916-2007) werd geboren als Weronika

okramagazine februari 2012

Een post-nine-eleven-roman. Elke gerenommeerde Amerikaanse romanschrijver heeft er zich al aan gewaagd. Nu ook de journaliste Amy Waldman. Tien jaar na de aanslag op de torens wil de overheid op Ground Zero een monument oprichten. De stad New York schrijft een wedstrijd uit. De inzendingen gebeuren anoniem. Na lang beraad blijkt de winnende inzending afkomstig te zijn van een moslim. Hoe reageren de nabestaanden van de slachtoffers? Hoe reageert de moslimgemeenschap? Hoe reageert weldenkend Amerika? Amy Waldman schrijft een beklemmend onderzoek naar de relatie van rouwend Amerika met zichzelf. De roman is een aanklacht tegen eng denken en fanatieke ideologieën. Het klinkt misschien zwaar op de hand maar Waldman brengt het ‘gezellig’. Met snedige dialogen, menselijke inleving en observatiehumor die de ernst en de spanning wat ventileren.

Riikka Pulkkinen.

Jeffrey Eugenides.

Agata Tuszynska.

Geniet van het leven! Selectie 2012 - Gezellige vakantiehuizen en luxueuze villa’s in de Ardennen

Ref. 105550-01

U bent op zoek naar DE vakantie! Momenten om volop van te genieten in droomvakantiehuizen. Ardennes-Etape selecteert voor u de eersteklas vakantiehuizen en luxueuze villa’s in de Ardennen. Aan u enkel de beslissing welke woning het best aan uw wensen voldoet of welke streek u het meest aanspreekt. De kwaliteit is sowieso voor elk vakantiehuis gegarandeerd.

Reserveer uw volgende vakantie bij Ardennes-Etape.

Que du bonheur ! * * 100% genieten

AE_2011-12_210_148_5_Okra_Ete21012_PubliReportage_NL.indd 1

Grynberg. Ze was een bekende joodse zangeres die in Warschau groot succes kende. Bij de Duitse bezetting kwam ze in het getto terecht en zelfs daar trad ze nog op. In 1942, na zestien maanden getto, ontsnapte ze, ging op het platteland wonen en huwde een dokter. Ze kreeg een zoontje, dat echter na enkele maanden overleed. Na de oorlog probeerde ze haar carrière terug op te nemen maar algauw circuleerden geruch-

www.Ardennes-Etape.com Vakantiehuizen 2012

28/12/2011 14:43:40

ten over collaboratie en verraad. Ze emigreerde naar Israël maar ook daar werd ze geboycot omwille van haar verleden. Ze zwierf de wereld rond en strandde uiteindelijk in Parijs. Daar zong ze onder meer met Aznavour. De pianist Szpilman, haar vaste begeleider in het getto, schreef later zijn autobiografie (verfilmd door Polanski als De pianist) maar repte daarin met geen woord over Vera Gran. Dat is een van de vele

duistere zaken die de auteur probeert op te helderen in haar zoektocht naar de waarheid achter Gran. Een eenduidig antwoord vindt ze echter niet. Tekst Annemie Verhenne en Hugo Verhenne

Amy Waldman, De inzending, Contact, Amsterdam, 2011, 412 blz., 24,95 euro. Riikka Pulkkinen, Echt waar, De Arbeiderspers, Amsterdam, 2011, 340 blz., 19,95 euro. Jeffrey Eugenides, Huwelijk, Prometheus, Amsterdam, 2011, 395 blz., 19,95 euro. Agata Tuszynska, Vera Gran, de zangeres van het getto van Warschau, De Bezige Bij, Amsterdam, 2011, 349 blz., 19,90 euro.

okramagazine februari 2012

Ref. 105534-01

TENTOONSTELLING

Tussen waanzin en wijsheid

okramagazine februari 2012

150 jaar geleden sloten we onze krankzinnige medemensen nog op. Want voor de maatschappij waren zij toch verloren. Tot in 1857 de Gentse dokter Guislain geesteszieken ging behandelen in de hoop hen te genezen. Een museum dat zijn naam draagt, vertelt de beladen geschiedenis van de psychiatrie.

Dokter Joseph Guislain (17971860) en kanunnik Triest van de Broeders van Liefde richtten het eerste krankzinnigentehuis van België op. Guislain was een gewone arts, in de 19de eeuw was van psychiatrie immers nog geen sprake. Krankzinnigheid was toen een zaak van religie of magie. Duiveluitdrijvingen, keisnijding en het inschakelen van heiligen moesten de kwalen bezweren. Was er geen zalf aan te strijken, restte enkel de afzondering dikwijls in mensonwaardige omstandigheden. Dokter Guislain dacht daar anders over. Zijn krankzinnigentehuis was gericht op regelmaat, discipline en rust. Principes die hij ook liet toepassen in de architectuur, in een poging hiermee de chaos in de

hoofden van de patiënten weer op orde te krijgen. Het geeft Hospice Guislain een prachtige maar dubbele adem. Met enerzijds de geborgenheid voor wie aan haar zorgen werd toevertrouwd en anderzijds het niet altijd zachtzinnige geëxperimenteer om geesteszieken van hun waanzin te verlossen.

Van zoldermuseum tot kenniscentrum In 1986 werden de behandelingsmethodes, medische apparatuur en archieffoto’s van Hospice Guislain opengesteld voor het publiek. “We probeerden daarmee een antwoord te geven op de maatschappelijk moeilijke vraag hoe we moeten omgaan met een psychiatrische patiënt”, zegt Patrick Allegaert. Als artistiek leider is hij eveneens verantwoordelijk voor de thematentoonstellingen en de collectie outsiderkunst. Na 25 jaar werking vertelt het museum nu de hele evolutie van de

Van waanbeelden tot beeldende kunst In de kunstenvleugel van het museum toont Patrick kunstwerken die geesteszieken maakten. “We hebben hier een van de belangrijkste collecties in Europa”, vertelt hij trots, “maar ze werd niet gemaakt in therapeutische ateliers. Het zijn werken van kunstenaars. Eén van hun eigenschappen is dat ze een psychische stoornis hebben die hun creativiteit beïnvloedt of net stimuleert. We hebben o.a. het werk van Adolf Wölfli dat in de jaren zeventig de art brut

Net zoals met gewone kunstwerken, zoeken we naar de beweegredenen van deze kunstenaars om iets te schilderen of te boetseren. introduceerde op grote kunsttentoonstellingen zoals Documenta in Kassel. De tekeningen van de autistische Chris Hipkiss zijn fenomenale visionaire stadslandschappen. Maar net zoals met gewone kunstwerken, zoeken we naar de beweegredenen van deze kunstenaars om iets te schilderen of te boetseren en of dat dan een expressie is van wat er in hun hoofden omgaat.”

Kind in gevaar, kind als gevaar Elk jaar snijdt het museum Dr. Guislain met een tijdelijke tentoonstelling een thema aan dat op het kruispunt ligt van actualiteit, kunst en wetenschap. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, is een prachtig perspectief. Maar wat gebeurt er als het fout loopt? Met deze tentoonstelling Gevaarlijk Jong behandelt het team van Museum Dr. Guislain de problematiek van overdreven medicalisering bij kinderen en jongeren. Andersom is er ook sprake van verruwing van de jeugd, met risicokinderen als gevolg. Foto’s, schilderijen en sculpturen uit verschillende periodes en culturen openen het debat over hoe ouders en specialisten omgaan met kin-

deren. Het zijn krachtige beelden die zowel kindsterretjes als kindsoldaten kaderen, of tonen hoe vroeger arbeid en uniformen kinderen veel te vroeg in de rauwe realiteit duwden. Ze beschrijven de eenzaamheid van de Chinese eenkindpolitiek en portretteren lijmsnuivers in het ontredderde Moskou ongenadig naast de opgetutte modepopjes van Amerika. Gevaarlijk Jong stelt de rol van volwassenen als opvoeders voortdurend in vraag en of ze daarin ook niet aan de rand van de waanzin zijn gekomen. Tekst Suzanne Antonis

Info Museum Dr. Guislain, Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent, 09 216 35 95, www.museumdrguislain.be, info@museumdrguislain.be. Open van 9.00 tot 17.00 uur, in de weekends vanaf 13.00 uur, gesloten op maandag. De tentoonstelling Gevaarlijk Jong loopt tot 20 mei 2012, www.gevaarlijkjong.be. Tickets: 6 euro, met reductie: 4 euro. Maak kans op een gratis duoticket. Kijk blz. 53!

okramagazine februari 2012

psychiatrie, vanaf de middeleeuwse schedeltrepanatie waarmee kwade geesten uit het hoofd konden ontsnappen tot neurologische spitstechnologie. “Daarin wisselden euforie en radeloosheid elkaar voortdurend af want weinig behandelingen gaven de verhoopte resultaten. Men experimenteerde met gedwongen opsluiting, dwangbuizen en zorgzame bed- en badverpleging. In de helft van vorige eeuw kwam er medicatie en de omstreden lobotomietechniek. De film One Flew over the Cuckoo’s Nest uit de jaren zeventig toont trouwens de nefaste gevolgen daarvan. Elektroshocks worden vandaag nog steeds toegepast om depressieve patiënten terug naar de realiteit te brengen.” Met frenologie (gelaatskunde), röntgenfoto’s en hersenscans waarvan de bijna ambachtelijke apparatuur in het museum te zien is, drongen de artsen steeds dieper door in de psyche van de mens. Hoewel de neurowetenschappen enorm zijn geëvolueerd, bieden ze nog steeds geen sluitende oplossingen voor psychische stoornissen. Stilaan verlaten ze dan ook het pad van de zuivere medische behandeling en staan psychiaters naast psychologen en ergotherapeuten. Samen geven ze wie psychisch ziek is opnieuw een plek in de maatschappij. Als een volwaardig mens, met zijn beperkingen en mogelijkheden.

Geboorte

GEDICHT

ik zie iets heel klein het leven beginnen. dat leven van janne

dringt bij mij binnen als een regenboog over een nieuwe aarde. geluk kijkt mij vreemd aan. ik hoop dat het in die kleine oogjes huist en in dat zachte tere lijfje woont. wij moeten nog wennen aan elkaar. haar wereld tekent zijn grenzen en zijn mogelijkheden nu open. de mijne verzamelt

okramagazine februari 2012

de brokken en hoopt

op een late avondzon. Â Herman De Leeuw

Ook u verdient Lapperre!

135 audiologen in meer dan 70 hoorcentra en 170 agentschappen staan klaar om u te adviseren

“Het familiegebeuren ging een beetje aan mij voorbij, het vrolijke getater van mijn kleindochter, de fijne momenten met de kinderen… Gelukkig vond mijn Lapperre audioloog voor mij de ideale hooroplossing. Nu kan ik weer voluit genieten, op elk moment van de dag.” Meer dan 60 jaar ervaring, professioneel geschoolde medewerkers en een uitgebreid netwerk aan hoorcentra maken Lapperre tot de specialist bij uitstek in kwalitatieve dienstverlening voor hooroplossingen. Ontdek vandaag nog het genoegen om iedereen goed te verstaan, in elke situatie!

Bel Dorothea van de klantendienst voor meer inlichtingen

0800/10 888 www.lapperre.be Test uw gehoor op www.hoorprofiel.be

PODIUM

Saint Amour: theater voor lezers Voor de negentiende keer al organiseert het kunstencentrum voor literatuur Behoud de begeerte het literair theaterprogramma Saint Amour. En natuurlijk is de liefde weer het thema. Elk jaar zoekt organisator Luc Coorevits een andere invalshoek voor Saint Amour. Dat is dit jaar De Onbereikbare. Die onbereikbaarheid kan zich uitdrukken in het onbeantwoord blijven van de liefde, het kan gewoon niet klikken tussen de partners of de dood kan de geliefde onbereikbaar maken.

Theatraal Aan een literaire avond kleeft nog vaak het imago van de-schrijverd i e -vo o r l e e s t- u i t- e i g e n -we r k . Eentonigheid troef, denk je dan. “Daar willen we net tegenin gaan”, zegt Luc Coorevits. “Saint Amour is in de eerste plaats een theaterprogramma. We zorgen elk jaar

weer voor een theatrale omkadering. De mensen in de zaal zijn in de eerste plaats luisteraars en kijkers. Ze zijn op dat ogenblik geen lezers.” De voorstelling is ook gevarieerd in de opbouw. De auteurs lezen voor uit eigen werk maar daarnaast is er muziek en worden filmfragmenten vertoond. De videoprojecties van Jan Van Riet vormen dit jaar het decor waarin alles zich afspeelt. Sven Speybroeck praat het geheel aan elkaar. Zo is de voorstelling een mozaïek waarvan elk steentje verzorgd is afgewerkt maar ook het geheel is mooi. “We willen vooral een goede voorstelling maken”, getuigt Coorevits. “Als iemand na

een avondje Saint Amour aan het lezen slaat, is dat meegenomen.”

Auteurs Luc Coorevits selecteert zelf en dus eigenzinnig, de auteurs die meewerken. Hij leest boeken en recensies, krijgt tips van uitgevers en lezers. De teksten moeten literair goed zitten en kaderen in het thema. “De keuze is soms lastig. Soms moet ik teksten weigeren omdat het aanbod te groot is. Ik moet er ook, als een kok, voortdurend over waken dat er geen verkeerd ingrediënt binnensluipt want dan is het hele gerecht verkorven.” Meestal lezen auteurs voor uit bestaande teksten, soms schrijft iemand een bijdrage in opdracht, rond het jaarthema.

Publiek Saint Amour richt zich tot iedereen die van lezen houdt, dus een breed publiek van alle leeftijden en uit alle rangen en standen. Liefde gaat bovendien iedereen aan. “We zien toch elk jaar weer een ander publiek in de zaal”, stelt Luc Coorevits vast. “We moeten soms opboksen tegen het idee dat mensen niet meer naar de voorstelling komen omdat ze Saint Amour al eens gezien hebben. We maken echter elk jaar een totaal nieuwe voorstelling met een ander thema, andere auteurs en andere omkadering.”

okramagazine februari 2012

2013

Volgend jaar is er de 20ste editie. Dan zal Saint Amour helemaal gewijd zijn aan Hugo Claus. Vlaanderens grootste stond mee aan de wieg van het initiatief en was er verscheidene keren te gast. Volgend jaar zal het ook vijf jaar geleden zijn dat hij stierf. Redenen genoeg dus om een programma aan hem op te hangen. Voor het eerst zal dezelfde voorstelling gespeeld worden in Vlaanderen en Nederland. Luc Coorevits: “We willen vooral een goede voorstelling maken.”

Tekst Nic Fruru Foto Lisa Develtere

Last van uw

Een blik op de medewerkers van deze editie.

Peter Buwalda Twee korte verhalen waren genoeg om uitgeverij De Bezige Bij in 2006 van zijn talent te overtuigen. Vier jaar later overtuigde Buwalda ook het grote publiek met Bonita Avenue, zijn roman over een familiedrama dat zich afspeelt tegen de achtergrond van de vuurwerkramp in Enschede.

menopauze ? Reageer nu dankzij MenoLin : ➔ stop uw opvliegers ➔ stop uw nachtelijke transpiratie ➔ verlies uw “menopauze” kilo’s ➔ verbeter uw libido ➔ vind uw goede humeur terug

Dez Mona Zanger Gregory Frateur en contrabassist Nicolas Rombouts brengen hun interpretatie van gospels en spirituals. Het duo vindt elkaar in de zuivere essentie van het genre. Momenteel brengen ze met Sága een opera, naar aanleiding van het gelijknamige album dat in september verscheen.

Wim Helsen Hij won de publieksprijs op Theater aan Zee 2001 en maakte furore met zijn eerste voorstelling Heden soup!. Later trad hij op als vaste gast in Comedy Casino op Canvas, Vrienden van de poëzie en De Lustige Lezers. Momenteel speelt hij samen met Bruno Vanden Broecke de voorstelling Gij die mij niet ziet.

David Mitchell Deze Britse auteur debuteerde in 1999 met de roman De geestesverwantschap. In de Lage Landen bereikte hij het ruime publiek met de bestseller Wolkenatlas. Zijn werk kenmerkt zich door uiteenlopende verhaallijnen. In 2010 verscheen De niet verhoorde gebeden van Jacob de Zoet.

Connie Palmen Haar romans De wetten, De vriendschap (1995), I.M. (1998) en Geheel de uwe (2002) groeiden uit tot bestsellers. In 2011 verscheen Logboek van een onbarmhartig jaar over het verlies van haar geliefde Hans van Mierlo.

P. F. Thomése (NL) Hij werd in 1991 met de AKO-Literatuurprijs bekroond voor zijn debuutboek Zuidland. Inmiddels heeft hij verschillende boeken op zijn naam staan waarin de montere melancholie overheerst. Zo is Schaduwkind (2003) het aangrijpend relaas dat hij schreef na het overlijden van zijn dochtertje Isa.

ZIE NIET LANGER AF! UW MENOPAUZE IS GEEN FATALITEIT. Vandaag hebt u last van opvliegers, gewichtstoename, nachtelijke transpiratie en andere stoornissen veroorzaakt door de menopauze. Dit is inderdaad zeer onaangenaam en net zoals veel andere vrouwen wil u geen hormonale substitutietherapie gebruiken. Wij bieden u een natuurlijke oplossing. MenoLin bevat 5 ACTIEVE INGREDIËNTEN die in synergie werken om u definitief van uw menopauzeproblemen af te helpen. ➔ Lijnzaad is uitstekend voor een “evenwichtige” menopauze ➔ Opuntia is rijk aan pectine, een uitstekende natuurlijke hongerstiller

GRATIS proefpakket voor 7 dagen !

➔ Cichoreiwortel voorkomt onaangename gasvorming die uw buik doet opblazen ➔ Engelwortel stimuleert de spijsverteringsfuncties ➔ Groene thee voorkomt voortijdig verouderen van de huid...

Speellijst 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

februari februari februari februari februari februari februari februari februari februari

2012: 2012: 2012: 2012: 2012: 2012: 2012: 2012: 2012: 2012:

Bourla, Antwerpen Stadsschouwburg, Brugge KVS, Brussel De Werf, Aalst 30CC Schouwburg, Leuven Stadsschouwburg, Sint-Niklaas C-mine Cultuurcentrum, Genk CC Westrand, Dilbeek Vooruit, Gent Stadsschouwburg, Mechelen

GRATIS Testkuur 7 dagen informatiegids

Bon terugsturen naar :

Dema nv - infocampagne MenoLin PB 122- 3090 Overijse Wet van 8/12/1992: geaut. bestand tbv commerciële service:ons verstrekte informatie kan doorgegeven worden aan derden, met recht op inzage, schrapping, verzoek tot niet-doorgifte en verbetering, ons per post mee te delen. Aanbod geldig voor 1 tube per gezin. MenoLin is een voedingssupplement geregistreerd onder PL 997/29.

Naam ........................................................................ Voornaam ....................................... Adres .................................................................................................... N°......... bus ........ Postcode ............................ Stad ........................................................................................ Tel. ................. / ............................................................. Uw email ................................................ @ ..................................................

& 070/222.067

ma.-vr. 8-21u – za. 9-17u

OK 512

okramagazine februari 2012

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

GROEN

Gewillige wilgen Geen boom bepaalde het landschap van de lage landen even sterk als de knoestige knotwilg. Bovendien herbergt geen boom meer schimmels en insecten. Slechts weinig bomen leveren zo vroeg op het seizoen al pollen en nectar voor bijen en hommels. Opvallend en nuttig, dat is de wilg. De wilg levert klompen en de lange tenen van deze boom worden gevlochten tot manden en allerlei klimsteunen. Ze leveren makkelijk wortelende scheuten waarvan je levende tipi’s, loofgangen en leuke afsluitingen kan maken. Ook in moderne tuinen zijn wilgen aan een opmars begonnen.

okramagazine februari 2012

De knotwilg

Wilgen kunnen op verschillende hoogten worden geknot. De mooiste hebben een stamhoogte van ongeveer twee meter. De kop van een knotboom vertoont een karakteristieke zwelling. Wilgen hebben een voedselrijke schors die tal van mossen en korstmossen houvast en voedsel geeft. Een van de meest merkwaardige insecten is de 8 centimeter grote wilgenhoutrups. De

rups is vrijwel kaal en enigszins afgeplat. Ze graaft ongeveer drie jaar gangen, eerst in de bast, later in het hout. Zij is er vaak verantwoordelijk voor dat een wilg bij een windvlaag aan de voet afbreekt. Vaak kan je de rups al van een afstand ruiken. Ze verspreidt een opvallende en penetrante azijnachtige geur. Voor de Romeinen was de wilgenhoutrups een heuse delicatesse. En er zijn nog tal van insecten, kleine dieren en planten die in de knotwilg schuilen, huizen of wortelen.

Kruipende en kleine en grote treurwilgen Bij boomkwekers vind je wilgjes die klein blijven en geschikt zijn voor de rotstuin, naast wilgen die snel hoge bomen vormen. De inheemse kruip-

wilg, Salix repens, vormt een over de grond kruipend struikje. En elk kind kent de treurwilg, een boom als een fontein. Je moet maar eens kijken hoe mooi geel de hangende twijgen in de lente zijn, zeker tegen een donkere, dreigende wolkenlucht. Naast deze monumentale boom zijn er schattige treurwilgen die klein blijven. Je vindt ze in voortuinen of bij een klein vijvertje: de mannelijke Salix caprea ‘Kilmarnock’ en de vrouwelijke ‘Weeping Sally’. Deze laatste is als katjeswilg voor de kleinere tuin het meest interessant, hoewel de mannelijke ‘Kilmarnock’ meestal wat mooier van vorm is. Beide treurvormen worden op een stammetje geënt.

Poezelige katjes De wilgen kondigen het voorjaar aan: hun katjes vallen op en er worden vaak takken uitgesneden om ze in de vaas te zetten. Zo haal je het voorjaar naar binnen. Bijen en hommels vinden er nectar en pollen. De dikke hommels zijn de koninginnen

die nu snel in een holletje in de grond of elders een nest bouwen en een kolonie stichten. De katjes van alle wilgen zijn best mooi, maar het meest indrukwekkend zijn de zwarte katjes van Salix gracilistyla ‘Melanostachys’.

Gevlochten wilgenhagen De jongste jaren, ongetwijfeld onder invloed van het milieuvriendelijk tuinieren, krijgen de inheemse wilgen opnieuw een functie als haag, tipi of loofgang. Vooral de bittere wilg, Salix purpurea, en de katwilg, Salix viminalis, zijn hiervoor uitermate geschikt wegens hun geringere hoogte en zwakkere groeikracht. Maar wortelen doen ze heel gemakkelijk. Steek een wilgentak in de winter, zo een halve meter diep in de grond en in het voorjaar loopt hij uit en vormt hij wortels. Geen enkele boom die de wilg daarin overtreft. Mooi zijn moestuinen en tuinkamers die door een breedmazig net van wilgenstekken zijn omhaagd. Zo slagen de wilgen die vroeger wielassen, klompen en nog meer geriefhout leverden er ook nu weer in de creatieve tuinier op een oeroude maar telkens nieuwe wijze dienstbaar te zijn.

Zwarte wilgenkatjes.

Wilgenkatjes.

Tekst en foto’s Ivo Pauwels

Een boom die zo aanwezig is in het landschap en zoveel karakter ten toon spreidt, prikkelt uiteraard de fantasie en het bijgeloof. Vooral omdat wilgen en knotwilgen op zompige plaatsen groeiden die vaak in nevelen gehuld waren, hadden ze vaak een kwalijke reputatie. Boze heksen, watergeesten, dwaallichten en zelfs de duivel zou zich in zijn holle stam en takken schuilhouden. In het christelijk geloof zouden wilgentakken echter ziekten, donder en demonen weren. En omdat de boom tweehuizig is en er daarom vruchtbare en onvruchtbare wilgen zijn, kon hij zowel vruchtbaarheidssymbool als

symbool van onvruchtbaarheid zijn. Albertus Magnus schreef in de 13de eeuw: ‘In de ogen van de magiërs gaan ze door als werkzaam omdat het zaad gedronken in een drank, de lust uitdooft en vrouwen onvruchtbaar maakt.’ Larie, zeg je en terecht. Maar in het blad van de wilg zit salicine en dat is de grondstof voor het geneesmiddel dat wereldwijd al meer dan een eeuw het allermeest wordt gebruikt: de aspirine en zijn afgeleiden, verspreid over honderden merknamen. Zeg nog dat de wilg pijn niet verdooft, ontstekingen remt en hartinfarcten voorkomt.

okramagazine februari 2012

Demonen weren en pijn verzachten

GEZONDHEID

Verzorg je voeten Eelt en likdoorns, een vergrote teenknobbel, kalknagels. Vele voetproblemen zijn ouderen niet onbekend. Toch zijn er meestal manier om ze te voorkomen en te behandelen. Dat ouderen vatbaarder zijn voor voetproblemen, heeft verschillende oorzaken. Neemt de leeftijd toe, dan spreidt de voet zich uit. Daardoor worden de voetkussentjes onder de hiel en de bal van de voet dunner. Ook de huid wordt droger. Onderzoek toonde aan dat vele voetproblemen bij ouderen veroorzaakt worden door te kleine schoenen. Andere gezondheidsklachten die vaak voorkomen bij ouderen, kunnen voetproblemen veroorzaken. Denk maar aan diabetes, artrose of problemen met de bloedsomloop.

Eelt

okramagazine februari 2012

Deze huidaandoening ontstaat door overmatige druk en wrijving. Eelt is een verdedigingsmechanisme van de huid. Die ervaart te veel wrijving en brengt daarom een extra laag aan als bescherming. Op zich is eelt niet schadelijk of pijnlijk, enkel wanneer de eeltlaag samengroeit met de lederhuid, kan dit pijnlijk zijn en een branderig gevoel geven. Oorzaken van eelt kunnen heel divers zijn: verkeerde schoenen, afwijkingen aan de voet, overgewicht, een doorgezakte voet, magere voeten of aftakeling van het bloedvatensysteem. Eelt kan je in vele gevallen zelf behandelen. Week de plekken minstens vijf minuten in warm

water en wrijf de bovenste lagen weg met puimsteen of een ruwe handdoek. Te veel eelt weghalen is echter geen goed idee, het zal de aangroei versnellen. Heb je heel veel last van eelt, doe je het best beroep op professionele hulp.

Likdoorns Likdoorns zijn verharde eeltkernen die naar binnen groeien in de vorm van een kegeltje. Ze kunnen erg pijnlijk zijn. Meestal ontstaan de likdoorns in het centrum van de eeltplek. Soms vormt zich een vochtzakje in de huid, in sommige gevallen kan de huid zelfs ontsteken. Likdoorns zijn vaak hardnekkig. Enkele weken nadat ze zijn verwijderd, beginnen ze opnieuw te groeien. Daarom is het belangrijk dat ook de oorzaak wordt aangepakt. Vaak zijn dit onaangepaste schoenen.

Kalknagels Ouderen hebben ook vaak last van een kalknagel. Die ontstaat wanneer meerdere hoornlagen op elkaar gestapeld worden. Zo verdikt de nagel en krijgt hij een geelbruine kleur. Hij is niet langer doorzichtig. Soms gaat de groeirichting ook afwijken en neemt de nagel de vorm aan van een klauw. Dat is gevaarlijk, zo kan de nagel in de huid groeien.

Wil je voetproblemen vermijden, is het belangrijk goede schoenen te dragen.

Hallux valgus.

Oorzaken van kalknagels zijn divers. Soms ontstaan ze na een harde klap of stoot of zijn ze het gevolg van een huidziekte. Ook een verkeerde stand van de teen kan leiden tot een kalknagel. Maar ook ouderdom, voedingsstoornissen en de menopauze kunnen deze vergroeiing veroorzaken. Belangrijk is om deze nagels goed te behandelen. Dat laat je het best over aan een pedicure. De nagel moet goed worden geknipt zodat hij niet in de huid groeit. Bovendien zal de pedicure de bovenste laag van de nagel wegnemen zodat die dunner wordt. Deze behandeling moet regelmatig worden herhaald.

Grote teenknobbel Deze knobbel wordt ook wel hallux valgus genoemd. De grote teen maakt een draai en wijst naar binnen. Op de plaats waar de draai plaatsvindt, groeit meestal een knobbel. Hallux valgus kan erfelijk zijn, in sommige families komt de aandoening vaker voor. Meestal wordt de aandoening van vrouw op vrouw doorgegeven. Maar ook mannen kunnen last hebben van een hallux valgus. Hallux valgus veroorzaakt niet enkel last aan de oppervlakte, ook het gewricht kan vervormen. Daardoor wijzigt het

looppatroon wat soms klachten kan veroorzaken in de rug, heup en knie. Heb je last van hallux valgus, is het van groot belang aandacht te besteden aan je schoeisel. Zorg voor brede schoenen van soepel leer. Stiknaden ter hoogte van de knobbel zijn uit den boze. Zo kan je irritaties voor-komen. Soms zijn inlegzooltjes noodzakelijk. Chirurgisch ingrijpen, is pas in laatste instantie nodig.

Diabetes Wie lijdt aan diabetes, doet er goed aan elke dag aandacht te besteden aan zijn voeten. De doorbloeding en het gevoel in de voeten kunnen immers sterk verminderen. Dit kan gevaarlijk zijn. Daarom moet je je voeten elke dag inspecteren op wondjes en je nagels goed verzorgen. Lijd je aan diabetes, doe je er trouwens goed aan regelmatig een professionele voetverzorger te raadplegen. Zo vermijd je gevaarlijke wondjes en infecties. Tekst Nele Joostens

het le t a to bij norm den t ag an ar Dra ud v rolwa o e beh olest ch

Natuurlijke Cholesterol balans De meest volledige formule voor cholesterolbeheersing: • Rode Gist Rijst • Coënzym Q10 • Alfa-Linoleenzuur PROMO aanbieding

BE_Statiqinon_Ad_OKRA_0112_190x128

-3 €

Verkrijgbaar in apotheken in verpakkingen van 60 capsules. Vraag het overeenkomstig CNK-nummer : 2882-769.

Innoverend voor de gezondheid

Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02 720.51.20 – Fax: 02 720.51.60 E-mail: info-be@pharmanord.com

INFO

Pensioenhervormen voor beginners Net voor het jaareinde schoot de regering Di Rupo I uit de startblokken. Meteen bleek dat 2012 een jaar van veranderingen zal worden. Ook voor oudere werknemers en gepensioneerden. Hier vind je enkele antwoorden op tal van vragen over de pensioenhervorming.

1. Zal ik langer moeten werken? Wie na 1 januari 2012 met vervroegd pensioen wil, zal tegen een pak strengere voorwaarden botsen. In de tabel vind je een overzicht van de verhoogde minimumleeftijd en loopbaanduur die voortaan van kracht zijn. De loopbaanvoorwaarde staat voor het aantal jaar dat je gewerkt moet hebben om recht te hebben op het pensioen. Minimumleeftijd

Loopbaanvoorwaarde

2012

35 (priv茅) en 5 (overheid)

2013

60,5

38 (alle stelsels)

2014

39 (alle stelsels)

2015

61,5

40 (alle stelsels)

2016

40 (alle stelsels)

Brugpensioen heet nu Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag. De situatie van het algemene stelsel ziet er als volgt uit:

okramagazine februari 2012

cao

Minimumleeftijd Loopbaanvoorwaarde

cao op sectoraal of ondernemingsvlak die voor het eerst gesloten is na 31-12-2011

60 jaar

mannen 40 jaar vrouwen 35 jaar

cao op sectoraal of ondernemingsvlak die gesloten en neergelegd is v贸贸r 1-1-2012

58 jaar

mannen 38 jaar vrouwen 35 jaar

cao 17 (van toepassing indien er geen cao werd gesloten op sectoraal of ondernemingsvlak)

60 jaar

mannen 35 jaar vrouwen 28 jaar

Bedrijven in moeilijkheden en in herstructurering kunnen een uitzondering aanvragen zodat werknemers van deze bedrijven al op hun 55ste van de gunstige regeling van het Stelsel van werkloosheid met bedrijfstoeslag gebruik kunnen maken.

2. Wat met de lage pensioenen? De tweejaarlijkse aanpassing van de pensioenen aan de welvaart is behouden. De sociale partners zullen blijven onderhandelen op basis van een welvaartsenveloppe. Het budget hiervoor zal echter met veertig procent verminderen voor 2013 en 2014. Grote welvaartsaanpassingen zijn bijgevolg nog niet in zicht. De minimumpensioenen voor zelfstandigen zullen verhogen om geleidelijk op dezelfde hoogte te komen als die van de werknemers.

3. Kan ik nog in een landingsbaan stappen en wat zijn de gevolgen voor mijn pensioen? Arbeidsduurvermindering met een vijfde of de helft voor oudere werknemers is voortaan pas mogelijk op een leeftijd van 55 jaar en bij een beroepsverleden van 25 jaar. Landingsbanen hadden in het verleden geen negatieve invloed op de pensioenberekening. In de toekomst zal de Rijksdienst Voor Pensioenen deze perioden echter slechts aan een minimumloon verrekenen. Voor oudere werknemers komen er een beperkt aantal gunstmaatregelen. Ben je zestig of ouder en werk je halftijds, kunnen nog twee jaar voor een volledig loon tellen. Als je viervijfde werkt, nog vijf jaar.

2012 wordt een jaar van veranderingen. Ook voor oudere werknemers en gepensioneerden

Het overlevingspensioen wordt een overgangsuitkering. Na een bepaalde periode zal het overlevingspensioen stoppen en kunnen rechthebbenden onmiddellijk het recht openen op werkloosheidsuitkeringen, als ze nog niet aan het werk zijn. Verworven rechten blijven wel behouden. Voor de huidige gepensioneerden zal er dus niet veel veranderen.

5. Mag ik nog bijverdienen na mijn pensioen? Personen ouder dan 65 jaar die in 2013 een beroepsverleden hebben van 42 jaar zouden onbeperkt kunnen bijverdienen. In andere gevallen blijven er inkomensgrenzen bestaan. Personen die deze grenzen overschrijden, krijgen in de toekomst een lichtere sanctie. In plaats van een volledige schorsing vermindert het pensioen in de mate dat de grens overschreden werd. De regering zal ook een indexering op de inkomensgrenzen toepassen.

6. Zal mijn overheidspensioen verminderen? Tot voor kort gold het gemiddelde loon van de laatste vijf jaar tewerkstelling als berekeningsbasis voor het ambtenarenpensioen. De nieuwe regering trekt de

referentiewedde op naar de laatste tien jaar tewerkstelling. De nieuwe berekeningsmethode geldt niet voor wie op 1 januari 2012 vijftig jaar of ouder was.

7. Versterkt Di Rupo I het wettelijk pensioen? De regering streeft een veralgemening van de tweede pijler na. Dit is het aanvullend pensioen via de werkgever. Wettelijke garanties opdat alle werknemers hiervan kunnen genieten, zijn echter niet voorzien in het regeerakkoord. Het zijn de sociale partners die dit moeten onderhandelen. Tekst Niek De Meester

OKRA heeft haar bedenkingen bij de pensioenhervorming zoals die momenteel voorligt. De focus ligt te fel op langer werken, terwijl de problematiek van lage pensioenen veel te weinig aan bod komt. In de loop van de maand januari lichtte OKRA daarom haar standpunten toe tijdens een persoonlijk onderhoud met minister van Pensioenen Vincent Van Quickenborne. Hierover lees je alles op blz. 8.

Heb je vragen over je pensioen? Neem contact op met de pensioendienst van het CM-ziekenfonds in je buurt of via 02 246 44 45 of 02 246 44 31.

okramagazine februari 2012

4. Blijft mijn overlevingspensioen onveranderd?

INFO

Geen belasting op pensioen dwangarbeiders Wie van de Duitse overheid een pensioen ontvangt, wordt daar sinds 2005 vanuit Duitsland op belast. Dat de Duitse overheid ook personen aanschreef die tijdens de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeider werden tewerkgesteld, deed veel stof opwaaien. In 1967 sloten BelgiĂŤ en Duitsland een verdrag waarin werd bepaald dat Duitsland belastingen zou heffen op het pensioengedeelte dat Duitsland betaalt aan Belgen die in Duitsland tewerkgesteld waren. De uitvoering van dat verdrag liet op zich wachten. Maar sinds 2010 schrijft de Duitse belastingadministratie alle betrokkenen aan. Iedereen die ooit tewerkgesteld was in Duitsland en een Duits

wettelijk pensioen ontvangt, kreeg een brief met de vraag om een overzicht van zijn inkomsten in te dienen. De aanslag geldt voor ouderdoms- of weduwepensioenen maar ook voor invaliditeitsuitkeringen. Ze gaat terug tot 2005. Lang niet iedereen zal uiteindelijk belasting moeten betalen. Er zijn immers vrijstellingen op basis van inkomensgrenzen. Er zijn ook uit-

zonderingen, onder meer voor ex-dwangarbeiders. Zij hoeven geen belasting te betalen. Dat geldt voor alle slachtoffers van de nationaal-socialistische vervolging. Kreeg je een brief van de Duitse overheid, moet je erop reageren. Anders riskeer je nalatigheidsintrest te moeten betalen. Reageren kan ook in het Nederlands. Heb je vragen over je Duits pensioen en de belastingheffing? Neem contact op met de pensioendienst van het CM-ziekenfonds in je buurt of via 02 246 44 45.

Nederlandse koopkrachttegemoetkoming

okramagazine februari 2012

Belgen die in Nederland hebben gewerkt, zagen sinds juni 2011 hun inkomen met ongeveer 33 euro per maand verminderen. Dit heeft te maken met de omvorming van de Nederlandse tegemoetkoming (AOW) naar de koopkrachttegemoetkoming voor oudere belastingplichtigen (KOB).

Het komt er op neer dat AOWgerechtigden deze KOB enkel kunnen krijgen als minstens negentig procent van hun inkomen belastbaar is in Nederland. In de praktijk betekent dit dat aan de meeste AOW-gerechtigden die in het buitenland wonen geen KOB kan toegekend worden. De vermindering van het AOWbedrag kan ondermeer een invloed hebben op het supplement grenswerknemer dat de Rijksdienst voor Pensioenen (RVP) betaalt.

De Europese Commissie bestudeert of dit toch geen ouderdomsuitkering is en er bijgevolg een exportverplichting bestaat. Een uitspraak is er nog niet. In afwachting zal de RVP een beslissing nemen wanneer je als gepensioneerde hiertoe expliciet een aanvraag tot herziening indient. Opgepast: in bepaalde situaties kan een herziening leiden tot een vermindering van het Belgisch pensioen. Het is dan ook raadzaam om alvorens een aanvraag tot herziening in te dienen eerst de RVP hierover te contacteren. OKRA volgt dit dossier van nabij op. Voor meer info kan je ook terecht bij de pensioendienst van je ziekenfonds.

VRAAG EN AANBOD

Je zoekt wat of hebt iets aan te bieden? Commerciële aanbiedingen nemen we niet op. Stuur je vraag naar OKRA-magazine, Vraag en aanbod, PB 40, 1031 Brussel of naar chris.vanriet@okra.be. Vermeld het liefst je telefoonnummer. Dank in naam van de lezers aan wie je reageert.

■ Lied

■ Paternosters en andere religieuze voorwerpen

■ Visserslied

Ik wil graag mijn collectie paternosters en andere religieuze voorwerpen aanvullen. Ook missalen, relikwieën, devotieprentjes, kleine beeldjes en zakheiligen zijn welkom. Francis Verhaeghe, Bosstraat 14, 8790 Waregem, 0495 624 622 of 056 600 912

Ik zoek de volledige tekst van een lied dat als volgt gaat: “Zekere dag kwam Henri met zijn Lena hand in hand wandelend in de duinen bij het strand. Die Henri was een visser, die met zijn boot in d’haven lag. Gereed om uit te zeilen, nog dien dag.” Louis Van Ruysseveldt, Esp 31, 1745 Opwijk.

■ Liebig

■ De kanonnier

Ik ben op zoek naar de volledige tekst van het lied dat als volgt begint: “Leer mij zwijgen, stille Vrouwe, zwijgen over al mijn leed. Leer mij denken, wijze Vrouwe. Leer mij bidden, vrome Vrouwe.” Machteld Verstraeten, Sint-Huybrechtstraat 66, 1785 Merchtem

■ Etiketten

Ik ben op zoek naar voetbaletiketten van de Belgische competitie, de Euro cup, de Champions League, de Belgische beker en provinciale ploegen. De etiketten mogen gebruikt zijn. Ik verzamel ook allerlei spullen van Duvel en de brouwerij Moortgat. Als Edegemnaar zoek ik bovendien alles over Yasmine. Harry Dhondt, Parklaan 133, 2650 Edegem, 0494 66 13 12

■ Crea

Crea Oostakker zoekt nummer 17 en 18 van het Tweemaandelijks borduurblad uit 2007. Edithe 09 251 11 81 of Maria 09 355 96 67.

■ Oude kaarten

Ik verzamel oude nieuwjaarsbrieven en oude communieprentjes van voor 1960, oude postkaarten in oker, oude handgenaaide kaarten en alle prentjes met een kantje rond. Ik kan ruilen. Jacqueline Taillieu, Veldstraat 3, 8720 Dentergem, 051 63 44 15

■ Voigtlander

Ik ben in het bezit van een oud fototoestel van het merk Voigtlander verpakt in een lederen etui. Geïnteresseerd? Ria Ruts, Zwaluwenlaan 3a, 2520 Ranst, 0478 61 66 20

Ik zoek Liebig chromo’s van na 1919. Frans nrs. 7-12-17-18-20-2557-58-59. Eduard Truyens, Franz Schollaertstraat 28, 3010 Kessel-Lo, 016 25 92 64

■ Oorlogsboeken

Ik ben op zoek naar boeken over de Grote Oorlog o.a.: Het drama van Esen, Merkem in de kijker, Menschen van de lande in en om Werken 1840-1940, Humor in de oorlog, Terug naar niemandsland, Het drama van de dodengang: grootvaders’ oorlog deel 2, De oorlog van Valentin, Ik was 20 in 14-18, De laatste onthoofding, Ik was een spionne, Van de oorlog hoor ik niets. Wilfried Vandekerckhove, Ninovestraat 125, 9450 Haaltert, 0477 70 73 01

■ Bidprentjes

Ik verzamel bidprentjes van priesters, kloosterzusters en andere geestelijken. Wie helpt mij mijn verzameling uit te breiden? Wilfried Valcke, Kasteelweg 43, 8908 Vlamertinge, 057 20 16 03

■ Postzegels

Graag gestempelde Belgische postzegels vanaf 2000 tot heden. Maria Otten, Reep 1, 2970 Schilde

Ik zoek de volledige tekst van het oude gedicht De kanonnier waarvan de eerste regel luidt: “Het huizeke stond zo alleen in het veld”. Henri Maes, Marie-Josélaan 10, 2600 Berchem, 03 281 77 39

■ Geldverzamelaar

Ik verzamel muntstukken en papieren geld. Wie wil ruilen? Willy Vansteenkiste, Gustaaf Gibonstraat 45, 1600 Sint-Pieters-Leeuw, 0472 91 89 48 (geen sms)

■ Prenten

Ik bezit veel kalender- en andere prenten met zichten, dieren en schilderijen. Ik bezit ook veel smyrnawol en stramien, dik en dun. Alles gratis af te halen. Wellens, Leiseinde 56, 2300 Turnhout, 014 41 76 08

■ Prentkaarten

Ik verzamel prentkaarten, postkaarten, foto’s, kopieën en krantenknipsels met afbeeldingen van kerken, kapellen, kloosters, kastelen, molens, pastorieën, trams, grotten of dorpzichten. Liefst van Belgische dorpen en kleine steden. Frans Vanden Brande, Kapellegoed 4, 2260 Zoerle-Parwijs

okramagazine februari 201

De kanonnier

Heel veel lezers sturen ons zoekertjes voor deze rubriek. Omdat de wachttijd bijna twee jaar bedroeg, zullen we voortaan in OKRAmagazine enkel de vragen publiceren waarop lezers niet per mail kunnen antwoorden. Alle zoekertjes verschijnen uiteraard onmiddellijk op www.okra.be (via zoekertjes in rechterkolom).

RELATIES

Mijn kleinkind en ik Twee grootmoeders, twee kleinkinderen. En toch is hun relatie niet dezelfde. Lisette en Anita vertellen.

Lisette: ‘Ik geniet aan de zijlijn’ Lisette Vanhelmont: “Dat eerste kleinkind! Het mooiste, het liefste, het beste, ik kom adjectieven te kort om die diepe blijdschap uit te drukken. Met de komst van Hanne twee jaar geleden zag ik ook mijn dochter en schoonzoon dingen doen die ik blijkbaar doorgegeven had zonder het te beseffen. Alsof ik mezelf terug bezig zag met mijn kleine kinderen. Wonderlijk.”

okramagazine februari 2012

“Met Hanne is het (bijna) altijd feest in huis. Ze komt hier vaak maar ik ben niet de oppas. Iedereen komt hier vrijdagavond eten, Hanne ook. Ik haal haar dan vroeger af bij de onthaalmoeder. Als er iets scheelt of er is geen babysit gevonden, zorgen wij ook voor haar.

Hanne noemt haar opa apo en ik heet amo. In het begin dacht ik, er zal toch niets mis zijn omdat ze die woorden omdraait. Maar Hanne kan nu heel goed oma en opa zeggen, toch blijven wij voor haar apo en amo. De ontwikkeling van de spraak meemaken, dat is enorm. Telkens komt Hanne met een nieuw woordje voor de pinnen. Sinds kort plakt ze woordjes aan elkaar zoals meer en ook, dat wordt ‘mook’. Dat betekent: nog!”

Oppikken “Hanne is een vrolijk, blij en voorzichtig kind. Ze kruipt nergens op, doet geen stoere dingen. Als we met iedereen samen zijn, krijgt ze ons allemaal aan het dansen. Een

klein commandantje is ze dan wel. Ze kan zo authentiek blij zijn. Met Sinterklaas had haar meter een winkeltje gebracht. Wij hadden er een tafeltje en stoeltjes rondgezet en ze sprong letterlijk omhoog van blijdschap. Ze begon meteen de kassamadam uit de supermarkt na te spelen. Thuis had de Sint een keukentje gebracht. Hanne meteen aan de slag. Potjes vullen en in de oven steken. Iets in de kookpotten gieten en op het vuur zetten. Eventjes wachten. Een triomfantelijke ‘klaar’! En iedereen mee aan tafel. Ongelooflijk hoe zo’n uk dingen opslaat waar je zelf geen erg in hebt. Misschien deden mijn kinderen dat ook. Maar toen zij die leeftijd hadden, was ik volop aan het werk en had ik er meer dan één om naar te kijken.” “Die ontwikkeling zien gebeuren, dat is zo zalig. Ook van de gewoonste dingen. Toen ze de eerste keer naar mij wuifde toen ik de deur uitging, was ik de hemel te rijk. En toen ik haar de eerste keer alleen uit de auto zag stappen en ze hier meteen de juiste deur naar de woonkamer opende. Ze was nog maar net twaalf maanden. Natuurlijk, Hanne is ons kleinkind. Je loopt naast je schoenen van fierheid. Ik versta het niet maar het is er, sinds het eerste moment. Je zou zo’n kind alle dagen willen zien maar als grootmoeder moet je aan de zijlijn staan. Ik dacht dat me dat zwaar zou vallen maar dat is niet zo. Als Hanne bij ons is, moet ik haar een beetje mee opvoeden. Maar ik mag ook de oma zijn en dan mag Hanne altijd iets meer.”

Anita Wuestenberg: “Ik heb twaalf kleinkinderen maar Aaron heeft onze speciale zorg. De andere kleinkinderen leven in een warm nest. Door enkele ongelukkige omstandigheden is dat voor Aaron anders. Wij zorgen materieel ook wat mee voor hem en dat vinden de andere kinderen best. Maar dat Aaron minder kansen heeft, snappen ze niet echt.”

Aanvaarden “Aaron is een pientere jongen maar heeft het Tourettesyndroom. Omdat ik door mijn werk oog had voor zulke problemen, merkte ik dit al toen hij nog kleuter was. De psychiater zei: ‘De kleine heeft inderdaad tics zoals bij Tourette maar dat kan ook van de spanningen thuis zijn. Kom later eens terug.’ Sindsdien ga ik mee naar de dokter. Aaron hoeft geen medicatie maar leert zijn handicap aanvaarden. Onlangs vroeg de meester of Aaron eens over Tourette wou vertellen want sommige schoolmakkers vinden zijn tics misschien wel raar. Die vraag stelde Aaron wat gerust en het doet hem deugd dat we samen aan dat spreekbeurtje werken.” “Aaron woont bij zijn mama maar komt elke dag na school naar hier, behalve maandag. Hij gaat ook mee op vakantie. Sinds hij wat groter is, neem ik meestal een ander kleinkind mee. Die zijn allemaal gek op Aaron. Het is ongelooflijk hoe goed hij met de kleintjes overweg kan. Tijdens de toetsperiodes komt hij soms ook in de weekends, dan is er wat meer tijd om hem te helpen. Aaron is motorisch zwak. Dat hoort ook bij Tourette. Ingewikkeld knutselen, moeilijke knopen leggen of tenten opzetten, is aan hem niet besteed. Hij zal met zijn hersenen zijn weg moeten maken, niet met handenarbeid.”

Wiskunde “Als oma die mee opvoedt, is het soms op eieren lopen, want Aaron balanceert tussen twee verschillende opvoedingsmilieus. Je mag je niet bemoeien met de opvoeding van de ouders maar je wil ook zorgen voor wat continuïteit. Zo hadden we al eens conflicten over bedtijd en tv-programma’s voor volwassenen. Aaron is geen lezer maar hij is graag met wiskunde bezig, daar leest hij enthousiast over. En computerspelletjes hebben soms een vleugje wiskunde. Een boek met veel tekeningen, dat gaat nog ‘want met een tekening erbij begrijp je de dingen beter’.” “Aaron is een tof kind. Vroeger had hij veel woedeaanvallen. Dat hoort ook bij Tourette. Maar de psychiater heeft hem geleerd hoe hij die aanvallen kan beheersen en nu wordt hij hier nooit meer boos.

Aaron heeft ook gevoel voor humor. Iemand vroeg hem of hij graag bij oma kwam. ‘Ja, ik kom hier graag!’ En toen met een schalkse knipoog: ‘Ik heb toch geen keus, waar kan ik anders naartoe?’” “Er waren altijd grootouders die voor hun kleinkinderen zorgden. Bij mijn oma groeide een nichtje op dat geen leefbare thuis had. Ik vind dat niet goed. Zo’n kind heeft een pleeggezin nodig en oma moet oma blijven. Hoe graag ik Aaron en al mijn kleinkinderen ook zie, hen dag in dag uit bijhouden wil ik niet. Occasionele opvang graag en met plezier. Onze zorg voor Aaron spreekt dat niet tegen. Hij heeft die extra aandacht nodig tot hij op het juiste spoor zit. Hopelijk vindt hij volgend jaar een goede school met voldoende leerlingenbegeleiding en aandacht voor pesten. Ik wens hem alle geluk.” Tekst Hilde Masui Foto’s Jürgen Doom

okramagazine februari 2012

Anita: ‘Oma moet oma blijven’

DE KEUZE VAN LIESBET WALCKIERS

De zomer is nog veraf Op 17 december was het precies een jaar geleden dat een fruitverkoper in Tunesië zichzelf in brand stak. De aanleiding: zijn koopwaar werd in beslag genomen, hij had geen vergunning.

De jongeman wilde aandacht vragen voor het feit dat hij, ondanks zijn diploma, maar niet aan werk kon geraken. En zoals hij, duizenden van zijn leeftijdgenoten. Zijn wanhoopsdaad was de start van een revolte die op korte tijd het land overspoelde. Drie weken later moest president Ben Ali het land uitvluchten. Wat daar op volgde, ging razendsnel. De vonk sloeg over op het buurland Egypte, waar massale straatprotesten een einde maakten aan het autoritaire bewind van president Moebarak. Daarop schoot de hele Arabische wereld in brand. Het protest dijde uit naar de meest diverse landen, gaande van Libië over Jemen en Bahrein tot Syrië. Er ging een enorme golf van hoop over de regio. De Arabische lente, zo ging ze heten, de voorbode dus van de zomer, van betere tijden.

okramagazine februari 2012

Beperkt succes

Snel zou blijken dat het nog lang geen zomer is. Een jaar later mag voorlopig alleen Tunesië - heel voorzichtig - een succes worden genoemd. De lente heeft in het hele gebied duizenden doden gemaakt en de lijst is zeker nog niet volledig. In Egypte, het sleutelland in de regio met het grootste aantal inwoners, ziet het er naar uit dat de massaal opgekomen betogers van het Tahrirplein, voorlopig tenminste, met een kluitje in het riet zijn gestuurd. Uit de afloop van de verkiezingen moet blijken of een echte democratie mogelijk is.

Libische burgeroorlog Vooral het tragische verloop van de opstand in Libië koelde het enthousiasme danig af. Wie dacht dat kolonel Kadhafi even vlot uit de weg zou worden geruimd als zijn Tunesische en Egyptische collega’s, had het lelijk mis. Het kwam tot een heuse burgeroorlog. De interventie van Amerikanen en Europeanen was allebehalve belangenloos. Bovendien kan de onwaardige manier waarop de Libische leider is omgebracht allerminst rekenen op begrip van landen uit het Zuiden. Een serene toekomst voor de Libiërs ligt verder af dan ooit. Ze mogen dan al olie hebben en dus geen economische kopzorgen. Het land telt zo’n 140 stammen en clans. Die werden vroeger door Kadhafi bijeengehouden. Nu hij er niet meer is, blijft het zeer de vraag of die bereid zullen zijn vreedzaam samen te leven. Het wordt nog dramatischer als je weet dat er zich een enorme hoeveelheid wapens in het land bevindt.

Uitzichtloos in Syrië Het meest uitzichtloos is de toestand in Syrië. Meer dan vijfduizend doden, veertienduizend gevangenen, vermoorde kinderen, folteringen en geen uitzicht op een oplossing. De tegenstellingen tussen de soennitische en de sjiietische tak van de islam bepalen er mee het conflict. De opstand van de soennitische meerderheid tegen het sjiietische minderheidsbewind kan op termijn ook uitdijen

naar andere landen van de regio. Vergeet niet dat ook in Iran sjiieten aan de macht zijn. Opvallend is dat er in het rijke Saoedi-Arabië, de voornaamste bondgenoot van de Verenigde Staten in de regio, nauwelijks iets beweegt. Aan de oppervlakte, tenminste. De macht is er in handen van de soennieten maar er is een actieve sjiietische minderheid. Het Saoedische leger snelde wel de koning van het kleine buurland Bahrein ter hulp en drukte er de opstand van de sjiietische meerderheid de kop in. In Bahrein is de vijfde Amerikaanse vloot gelegerd.

Wankele toekomst Er is dus nog werk aan de winkel. Maar ook al mochten de autoritaire regimes op termijn zijn omvergeworpen, dan nog is het de vraag wat daarvoor in de plaats zal komen. Democratie? Houdt dat woord wel hetzelfde in voor ons als voor alle burgers in die verschillende landen? Wat zien we daar waar de oppositie zich aan het organiseren is? En de mensenrechten? De rechten van de gevangenen bijvoorbeeld, de rechten van de vrouw vooral. Het is niet verboden daar grote twijfels over te hebben.

Islamisering Onheilsprofeten voorspellen een islamitisch fundamentalistische vloedgolf. Het is inderdaad zo dat er heel wat religieuze tegenstellingen meespelen in de plaatselijke conflicten. En daar waar er verkiezingen waren, zoals in Tunesië of Egypte, hebben de religieuze partijen als enige dadelijk

Het is geen uitgemaakte zaak of die partijen overal de weg van de radicalisering zullen opgaan. In Egypte bijvoorbeeld zijn er spanningen tussen de machtige moslimbroederschap en de aanhangers van de meer extreme salafistische strekking van de islam.

De komende jaren zullen politiek en godsdienst nauw verbonden zijn in de Arabische wereld.

De moslimbroeders, die vatbaar zijn voor samenwerking met andere partijen en dus voor compromissen, zijn momenteel in de meerderheid. Maar het kan voorlopig nog alle kanten uit.

Algerije geen voorbeeld Het domste wat kan gebeuren, is wat in de jaren negentig het regime in Algerije heeft gepresteerd. Toen het er naar uitzag dat de radicale islamisten de verkiezingen zouden winnen, zette het leger de raadpleging brutaal stop. De verboden religieuze partij werd er alleen nog populairder door. Het werd de inzet van een moorddadige burgeroorlog. Wat wel zo goed als zeker lijkt, is dat de komende jaren politiek en godsdienst in de regio onlosmakelijk verbonden zullen zijn. Met alle gevolgen van dien voor de mensenrechten. Er komen dus nog woelige tijden voor de Arabische wereld. Maar zelfs in de veronderstelling dat dit alles een positieve wending zou nemen, zal er geen vrede in het Midden-Oosten zijn zolang er geen oplossing komt voor dat ene, ultieme probleem, het conflict tussen IsraĂŤl en de Palestijnen. De Arabische zomer is nog veraf. Tekst Liesbet Walckiers

Minaret Van De Bruidâ&#x20AC;Ś

okramagazine februari 2012

voldoende structuur en naambekendheid om echt een rol te spelen in de overgangsfase. In een aantal landen zijn ze ook de enige geweest die zorgden voor een sociaal dienstbetoon dat de overheid had verwaarloosd.

Witloof, spruitjes en geuze

okramagazine februari 2012

“Eten zoals we het kennen van vroeger, dat willen we brengen in ons restaurant”, zegt Charlie Crauwels van het Schaarbeekse restaurant De groene ezel. “Daarom staan er authentieke Brusselse gerechten op de kaart.”

Charlie Crauwels: “Vroeger had mijn vader een studentencafé hier in de buurt. Maar hij had zin in iets anders en vijftien jaar geleden opende hij een kleine brasserie. Hij serveerde broodjes en pasta’s, heel eenvoudige dingen. Maar geleidelijk aan evolueerde hij naar een typisch Brussels restaurant met vooral Brusselse gerechten op de kaart. Hij wilde een eenvoudige keuken, met gerechten die je ook thuis kan eten, of zoals je ze herinnert uit de keuken van je oma. Bovendien moest het restaurant betaalbaar blijven.” “We koken met typisch Brusselse ingrediënten zoals spruitjes, wit-

loof en geuze. Maar er staat ook stoemp bomma met worst en spek op de kaart. En ballekes in marollensaus met huisgemaakte frietjes en tomatensaus. Alles is hier trouwens huisgemaakt. Ook kalfshersenen en mergpijp kan je hier eten. En natuurlijk gegratineerd witloof. Waar we onze inspiratie halen? Van overal, uit onze herinneringen aan de authentieke keuken van onze grootmoeders en uit tal van kookboeken over de Brusselse keuken. Uiteraard testen we deze recepten eerst uitgebreid in onze keuken voor we ze op de kaart zetten. En we passen ze aan waar nodig.”

“Blijkbaar valt onze keuken in de smaak. Hier komen heel uiteenlopende mensen over de vloer: buurtbewoners, toeristen die de Belgische en Brusselse keuken willen proeven, mensen die in de kantoren hier in de buurt werken en zelfs Vlamingen van ver buiten Brussel. Ik denk dat onze klanten komen voor de lekkere gerechten maar vooral ook voor de gemoedelijke sfeer. We zijn absoluut geen chique restaurant, eerder een volkse brasserie. En daar is blijkbaar een publiek voor.”

Fazant met spruitjesstamppot Voor vier: 4 fazantenfilets bakboter 400 gr spruitjes 4 mooie aardappelen 4 stronkjes witloof peper zout muskaatnoot. Reinig het witloof en haal de harde kern er uit. Laat bakboter smelten en gaar er het witloof in tot het een lichtbruine kleur heeft. Voeg indien nodig wat water toe. Kook ondertussen de aardappelen en de spruitjes gaar. Houd een aantal spruitjes apart. Roerzeef de aardappelen en de rest van de spruitjes en breng op smaak met peper, zout en muskaatnoot. Voeg indien nodig wat kookvocht van de spruitjes toe. Verhit bakboter en bak de fazantenfilets rosé. Mix de overgehouden spruitjes met het braadvocht tot een groene saus. Serveer de fazant met de stamppot en de saus.

Reinig en snijd de wortelen en rapen in stukken. Reinig de spruitjes en snijd in twee. Snijd de ribben in stukken. Laat de boter heet worden en bak de ribben mooi bruin. Haal ze uit de pan en voeg de gesneden groenten bij het braadvocht en laat met de geuze sudderen. Voeg de ribben terug bij de groenten en leg er de snede brood met mosterd bovenop. Stoof gaar in 45. min. Voeg de aardappelen toe en laat nog 15 min. garen.

Voor vier: 4 rivierpalingen bloem 2 uien zout peper 6 stronkjes witloof 1 flesje geuze ½ l visfumet peterselie 2 dl room bakboter sap van 1 citroen en muskaatnoot. Snijd de paling in moten en wentel in bloem. Bak de vis lichtbruin. Haal uit de pan en fruit de ui en de gehakte peterselie in dezelfde pan. Voeg de paling opnieuw toe en giet de geuze en de visfumet erbij. Laat 10 min. garen. Neem de paling uit de pan als hij gaar is en houd warm. Reinig het witloof en snijd in stukken. Voeg het gesneden witloof bij het kookvocht van de paling en voeg citroensap toe. Laat het witloof 10 min. garen. Leg de paling opnieuw in de pan. Voeg de room toe en breng op smaak met peper, zout en muskaatnoot. Serveer met gekookte aardappelen.

→

okramagazine februari 2012

Paling met witloof en geuze

Witloofsoep met geuze

Brusselse wafels

Voor vier: 1 ui 3 stronkjes witloof bakboter 1 dl room 1 preiwit 1 l gevogeltefond 1 dl geuze. Reinig de groenten en snijd in stukken. Verhit de bakboter, voeg de groenten toe en laat even stoven. Voeg de gevogeltefond toe en laat garen op een zacht vuurtje. Mix de soep en werk af met de room en de geuze. Eenmaal de geuze is toegevoegd, mag de soep niet meer koken.

200 gr boter 500 gr bloem 6 eieren 1 l melk een snuifje zout 2 zakjes vanillesuiker. Breng de bloem in een mengkom. Voeg er de gesmolten boter bij en roer er de zes eidooiers door. Giet de melk erbij en roer het geheel tot een gladde massa. Klop het eiwit stijf en voeg dit samen met de vanillesuiker en een snuifje zout heel langzaam toe. Laat het deeg gedurende enkele uren rusten op een koele plaats. Verwarm het wafelijzer en bak de wafels. Eet de wafels volgens eigen smaak met suiker, confituur of opgeklopte slagroom.

zaterdag 18 & zondag 19

februari 2012

Nekkerhal Mechelen

Fiets en Wandelbeurs

De leukste beurs voor fietsers en wandelaars, die alles biedt wat nodig is voor een geslaagde tocht of vakantie: de nieuwste materialen, de mooiste routes en de beste bestemmingen.

foto else schipper

www.fietsenwandelbeursvlaanderen.be

okramagazine februari 2012

foto maaike pfann

Tekst Nele Joostens en Blanche Vanbelle Foto’s Jürgen Doom en Emy Elleboog

Brusselse streekgerechten Spruitjes werden halfweg de eerste helft van de 20ste eeuw voor het eerst in ons land in de omgeving van Brussel geteeld. Daarom heten ze ook choux de Bruxelles. In het Engels klinkt het Brussels sprouts. Daarnaast veroverde ook witloof in het midden van de 19de eeuw vanuit Brussel en de aanpalende gemeenten de rest van België. Daarom wordt de streek tussen Brussel, Mechelen en Leuven de witloofdriehoek genoemd. Daarenboven komt ook de biersoort geuze uit de streek rond Brussel. Deze drie streekproducten vormen vaak de basis voor lekkere Brusselse streekgerechten.

Edmond Sacré, portret van een stad

Het leven en werk van de gasthuiszusters

Architectonic. Betongevels (1958-1980)

De Gentenaar Edmond Sacré (18511921) was een veelzijdig en productief fotograaf. Hij is vooral bekend om zijn foto’s van Gent rond de vorige eeuwwisseling. In het STAM maak je voor het eerst kennis met zijn ruimere oeuvre. Aan het einde van de 19de en het begin van de 20ste eeuw onderging Gent een grondige transformatie. De hele stad zag eruit als een bouwwerf. Ook de stadsrand veranderde ingrijpend en verloor zijn landelijk karakter. De foto’s van Edmond Sacré tonen het stadscentrum en de monumenten in Gent voor, tijdens en na de werken. De tentoonstelling in het STAM biedt voor het eerst een overzicht van het werk van Edmond Sacré. Centraal staan zijn blik en zijn keuzes als fotograaf. Ontdek een stad in grondige verandering en volg de veelzijdige blik van een getalenteerd fotograaf.

Deze tentoonstelling toont een selectie van het museum Notre-Dame à la Rose uit Lessines. Ze focust op het leven en werk van de gasthuiszusters vanaf de 13de tot de 20ste eeuw en illustreert de evolutie van heelkunde en ziekenzorg. Jonge vrouwen kozen dikwijls voor een leven van gebed en werk in het klooster. De tentoonstelling werpt een blik op hoe zij hun spirituele leven beleefden en zin gaven aan hun leven. Zo zijn er ‘besloten tuintjes’ te bekijken. Die gebruikten de zusters als hulpmiddel voor hun meditaties. De expo gaat dieper in op het dagelijkse werk in het ziekenhuis. Het museum Hôpital Notre-Dame à la Rose uit Lessines is het zustermuseum van het Antwerpse Maagdenhuis. De stukken voor deze tentoonstelling komen voornamelijk uit het archief en zijn tot op heden onbekend voor het publiek.

Herinner je je nog de elegante betonnen toren die tot in de jaren zeventig op enkele honderden meters van het Atomium stond? Architectonic. Betongevels (19581980) laat de bezoekers kennismaken met het belang van beton in de architectuur. Het materiaal werd immers vaak beschimpt en stond synoniem voor een zekere ‘verbrusseling’. Maar beton verbaast! Het heeft een verbluffend vermogen om een indrukwekkende architectuur te creëren. Aan het begin van de vorige eeuw werd beton geleidelijk aan gebruikt in de architectuur, meestal met succes en soms ook in wat minder geslaagde creaties. Architectonic. Betongevels (1958-1980) is verspreid over drie niveaus om de belangstelling van de bezoeker te wekken en hem de architectuur van gebouwen uit het dagelijkse leven beter te leren kennen.

Info

Tot 22 april 2012 in STAM, Bijlokesite, Godshuizenlaan 2, 9000 Gent, 09 267 14 00, www.stamgent.be. Open van dinsdag tot zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets: 6 euro; 4,5 euro voor 55+. Bereikbaarheid: Met de trein tot Gent Sint-Pieters, vervolgens tram 1 (Van Nassaustraat-VeergrepVerlorenkost) of tram 4-24 (Bijlokehof).

Tot 30 juni 2012 in het Maagdenmuseum, Lange Gasthuisstraat 33 te 2000 Antwerpen, 03 338 26 20, maagdenhuismuseum@ocmw.antwerpen.be www.ocmw.antwerpen.be/maagdenhuismuseum. Open op weekdagen van 10.00 tot 17.00 uur, in het weekend van 13.00 tot 17.00 uur, gesloten op dinsdag en feestdagen. Tickets: 5, 3, 1 euro of gratis. Bereikbaarheid: met de trein: vanuit Antwerpen-Centraal nog 20 min. te voet via de Meir. Of tram 7, 8 (halte Mechelseplein), 2, 15 (halte Meir) 12 en 24 (halte Nationale Bank).

Tot 15 april 2012 in het Atomium, Atomiumsquare, 1020 Brussel, 02 475 47 75, www.atomium.be. Elke dag open van 10.00 tot 18.00 uur. Tickets: 11 euro, +65: 8 euro. Dit is de toegangsprijs tot het Atomium. De toegang tot de tentoonstelling is inbegrepen. Bereikbaarheid: het Atomium bevindt zich op 5 min. wandelen van het metrostation Heizel (lijn 6).

p ans o ket. k k a Ma s duotic rati een g ijk blz. 53! K

okramagazine februari 2012

UITJES

UIT

Het oosten onderuit

Dat het duo Eupen en Malmédy twee unieke trekpleisters zijn die de Oostkantons zo aantrekkelijk maken, is ondertussen geen geheim meer. Toch schuilen tussen deze stadjes nog enkele verrassende stekjes, een omweg waard. We glijden voorbij zompige moerassen, dichte bossen, desolate wegen en schilderachtige dorpen met namen die tot de verbeelding spreken als Bagatelle, Champagne of Gueuzaine. Waar ter wereld vind je nog een landschap als de Hoge Venen? Elsenborn, een van de hoogst gelegen Belgische dorpen in dit gebied, ken je vast van Camp Elsenborn Lager, de uitge-

okramagazine februari 2012

In de Herba Sana tuin in Elsenborn leer je alles over het juiste gebruik van kruiden.

strekte kazerne van het Belgisch leger. Vandaag gebruikt vooral de NAVO het terrein voor oefeningen. Sinds 1998 is er ook het Truschbaum museum ondergebracht. We starten onze ontdekkingstocht in de Gezondheidstuin Herba Sana.

Een plant voor iedere kwaal “Op zoek naar een middeltje dat je maagpijn verlicht? Op een natuurlijke wijze je bloedsuikerspiegel omlaag krijgen of je geheugen verbeteren? Dat wil toch iedereen? Steeds meer mensen zoeken hun heil in planten en kruiden. En voor iedere kwaal bestaat een plant die helpt”, verklaart Jacqueline Pirlot, verantwoordelijke voor de bezoekers. “De planten geven vaak zelf aan voor welk euvel of pijn je ze kan gebruiken. Geef toe, een wortelschijfje doet je toch dadelijk aan een oogiris denken?” lacht Jacqueline. Het motiveerde de

mensen van Herba Sana om hun kennis te delen via de Herba Sana tuin. De tuin met een honderdtal planten oogt het aantrekkelijkst van juni tot september en is alleen dan geopend voor het publiek. Om de tuin te bezoeken, betaal je 4 euro. Het bedrijf dat voedingssupplementen maakt op basis van kruiden, is gratis toegankelijk. Voor geïnteresseerde groepen stelt Jacqueline een compleet dagprogramma samen met bezoeken aan andere ambachtelijke bedrijven in de streek. Ook in de keuken zijn kruiden onontbeerlijk, vindt ze. Ze zijn een bron van levensvreugde en vitaliteit. De kok van hotel Domaine des Hautes Fagnes werkte samen met haar een menu uit dat een ideale combinatie van groenten en kruiden bevat. Zijn Herba Sana gezondheidsmenu sluit af met een bitter kruidenlikeurtje!

Vier op een rij Nederlanders en bier brouwen, vele Belgen zullen de wenkbrauwen fronsen. Toch verbazen Carla Berghuis en Wil Schuwer ons en hun gasten in de zonnige vallei van Bellevaux, nabij Malmédy. Carla Berghuis: “Toen we besloten ons leven over een andere boeg te gooien, combineerde mijn man zijn knowhow als apotheker met een brouwerscursus. We kochten deze boerderij en verbouwden ze

In de Oostkantons leven de mensen nauw samen met de natuur en steken ze nog veel tijd in hun vak. Want tijd heb je nodig wanneer je een kwaliteitsproduct wil leveren. Voor echte Ardense ham bijvoorbeeld moet je in Montenau zijn. In de ambachtelijke hamrokerij van de familie Rohs rijpen de hammen vijf maanden voor ze op je bord belanden. Ook dit bedrijfje kan je bezoeken op afspraak. Carla Berghuis heeft in haar ambachtelijke brouwerij Brasserie de Bellevaux lekkere streekproducten. tot een ambachtelijke brouwerij. Met veel liefde en geduld kwamen uiteindelijk vier karaktervolle biertjes tot stand. We noemden ze Blonde, Brune, Black en Blanche. Tijdens het weekend serveren we onze klanten daarnaast een eenvoudige maaltijd, soep of een streekgerecht. Veel toevallige wandelaars of fietsers die hier verzeild raken, zijn verwonderd en tegelijk verrukt over wat ze proeven.” In haar winkeltje verkoopt Carla naast bier vooral streekproducten zoals kaas, mosterd, confituur en charcuterie. Geen bierliefhebber? Ook artisanale sapjes vullen het schap. “Zelf bier leveren doen we niet, geïnteresseerde horecazaken of particulieren komen het hier kopen. Hierdoor besparen we op personeel en

houden we de brouwerij leefbaar. Of we hier goed kunnen van leven? Als je bedoelt of we vier Ferrari's op de oprit hebben, dan zeg ik neen”, benadrukt ze lachend, “maar we kunnen onze drie kinderen laten studeren en we zijn nog steeds gepassioneerd bezig! Wat is belangrijker?” Carla leidt zelf haar bezoekers rond voor 6 euro per persoon. “Daar zitten wel twee biertjes inbegrepen. Ons proeflokaal is iedere zaterdag en zondag open van 11.00 tot 18.00 uur.” Vanuit de Brasserie de Bellevaux vertrekken vier wandelingen die het echtpaar naar hun bieren noemde. Ze variëren van 1,5 tot 10 kilometer. De routebeschrijvingen kan je gratis krijgen in Carla's boutique of je kan ze downloaden via hun website.

Hitlers nadagen We richten de neus naar Bütgenbach. Onderweg stuiten we op een wegwijzer naar het Histo-risch museum Baugnez '44. Een brokje cultuur slaan we nooit af. We genieten er van een grandioze voorstelling van de Slag om de Ardennen. Hoewel genieten niet echt de gepaste omschrijving is voor het bloedbad dat Hitler hier aanrichtte op 17 december 1944 met de operatie Wacht am Rhein. Bij een confrontatie tussen een Amerikaans artilleriebataljon en Duitse pantserwagens kwamen 84 Amerikaanse gevangenen om het leven. Eens Bütgenbach binnen, ben je deze deprimerende beelden vlug vergeten. Het uitgestrekte meer en zijn stuwdam trekken 's zomers vooral zwemmers en surfers aan. Om een van de gegeerde vakantiewoningen of gîtes te bemachtigen, moet je lang vooraf reserveren. Ook hoteleigenaars beleven

→

Het Signal de Botrange steekt 694 m boven de zeespiegel uit en is daardoor het hoogste punt van België. Baron Baltia, de koninklijke commissaris die in 1923 de pas aangehechte Oostkantons onder zijn supervisie kreeg, nam zijn taak wel heel letterlijk op. Bovenop de hoogste berg van het land liet hij een kunstmatige bult, de Butte Baltia, opwerpen waardoor het Signal van de ene dag op de andere 700 m boven de zeespiegel uitstak en zijn naam in de geschiedenisboeken werd opgenomen. Van hierop kijk je tot in het Duitse Eifelgebied. De herbergier die de kroeg op de berg uitbaatte, kon de euvele daad van de baron maar moeilijk verwerken en liet in 1933 een 24 m hoge uitkijktoren bouwen. Het verhaal gaat dat de kleine middenstander met grote tevredenheid neerkeek op de bult van de baron.

okramagazine februari 2012

Butte Baltia

Het kruis der verliefden De natuur geeft en neemt in de Hoge Venen. Zo blijkt uit een dramatisch verhaal dat zich afspeelt in 1871. Op zondag 22 januari waagden François Reiff en zijn verloofde Marie Solheid zich door een 75 cm dikke sneeuwlaag het veengebied in van Jalhay naar Xhoffraix op familiebezoek. Ze kwamen er echter nooit aan. Een plots opstekende sneeuwstorm verraste hen. Op enkele minuten tijd waren alle herkenningspunten ondergesneeuwd en was het koppeltje verdwaald. Pas drie maanden later, toen de sneeuw was weggesmolten, ontdekte men hun lichamen. Marie werd aan grenspaal 151 gevonden, op nauwelijks 1 800 meter van de Baraque Michel, waar een schuilhut voor wandelaars stond. Door kou en uitputting overmand, stierf ze de vriesdood. François, die de venen niet zo goed kende en op zoek ging naar hulp, onderging hetzelfde lot. Op de plaats waar voorbijgangers Marie vonden, staat nu het kruis der verliefden. In haar kleren vonden ze een briefje dat François nog had geschreven: “Marie is juist gestorven en ook voor mij is het einde nabij”. Zijn lichaam lag 3 kilometer verder. Hij had het blijkbaar iets langer volgehouden. Het koppel had zijn krachten duidelijk overschat.

hier drukke tijden. Zowel tijdens de winter wanneer er volop gelanglauft wordt als op zwoele zomerdagen is het hier dan ook heerlijk toeven. Dankzij zijn centrale ligging is Bütgenbach de ideale uitvalsbasis voor uitstapjes en wandelingen in de omgeving.

Grenzeloos fietsplezier Vanuit Bütgenbach vertrek je voor letterlijk grenzeloos fietsplezier. Op verschillende plaatsen in de streek kan je elektrische fietsen huren. Dan houdt niets of niemand je nog tegen om de flanken van de omringende valleien te trotseren.

Probeer zeker een van de RAVelroutes uit, een netwerk van oude spoorwegbeddingen omgetoverd tot luxueuze fietspaden. Lijn 48 of de Vennbahn verbindt Aken via Weywertz met Sankt Vith. Tijdens je tocht word je nu en dan geconfronteerd met stationsruïnes en oude draaischijven voor locomotieven. Je peddelt langs overwoekerde perrons, door tunnels en onaangetaste landschappen. Bovendien hoef je geen rekening te houden met arrogante wegpiraten, hang je niet achter stinkende uitlaatgassen en word je niet potdoof van voorbijstekende vrachtwagens.

okramagazine februari 2012

Tekst en foto’s Chris Van Riet en Herba Sana

ThyssenK ru Monolif pp heet voortt aan

THYSSEN KRUPP E

NCASA Uw partne r voor com fortabel wonen in eige Een leven n huis. lang!

Makkelijk de trap op en af? Met een traplift van ThyssenKrupp Encasa natuurlijk! Op ma at

Ardennes Relais biedt in deze regio diverse vakantiewoningen aan. Zie www.ardennes-relais.be of 0800 38 001.

& ilig

a ort mf

Info Dienst voor Toerisme van de Oostkantons, MĂźhlenbachstraĂ&#x;e 2 PB 66, B-4780 Sankt Vith, +32 (0)80 22 76 64, www.eastbelgium.com.

MALMEDY

Voo ra lle tra pp en

vend Vraag vrijblij maat. op e rt fe of n ee

SANKT-VITH

0800 94 365 info@tk-encasa.be

www.tk-traplift.be Puzzel mee en maak kans op een gratis arrangement voor twee personen in de Oostkantons! Kijk blz. 51!

okramagazine februari 2011

Bel gratis

rd 48 alsmede 50 vierhandig zoogdier 52 uitgeput 54 steile afgebrokkelde kust inderspeelgoed 60 onvermengd 61 koraaleiland 62 teken 64 opstootje 66 werklage druk 70 broeder.

KRUISWOORDRAADSEL 1

3 17

6 21

4 25

28 32

8 33

2 39

43 47

7 63

1 67

T R I C O T B O N B O N

F I N I S H J U D O K A E D E R E G O S I N D S E E P K L I N G D A R M Oplossing kruiswoordraadsel S M B R I D G E R L E E T V E E S B A K S R S A U N A R A D A R I A N K T A B A K V O E G R U T H R O B M I M E R I E K O M A F A A R D 8 4 A A5 N 6 E 7 T 1R O 2O N 3 T R B M O K K A A R H R E Naam: L K O P L A M P S E T K E R S U I T E L E V I A Straat: G E L U F O B U I I G F O L D E R L E R I N G

HORIZONTAAL 1 eindstreep 6 sportbeoefenaar 11 innig 12 ik 14 sedert 16 plat, lang stuk 17 het blank van een sabel 19 inwendig orgaan 20 in samenwerking met (afk.) 21 kaartspeler 23 watering 24 cent 25 boerenbezit 26 bergplaats 28 de oudere 29 heteluchtbad 31 navigatiemiddel 33 reservoir 35 genotmiddel 37 naad 39 Bijbelse figuur 40 viseter 41 gebarenspel 42 Franse kaassoort 43 afkomst 45 inborst 47 vorstenzetel 49 oogvocht 51 nota bene 53 drinkhulpmiddel 55 bloeiwijze 56 heer (afk.) 57 bolletje lucht 59 deel van een auto 62 tennisterm 63 kleur 65 twee of meer ineenlopende kamers 66 Bijbelse figuur 67 spijker 69 buitenaards verschijnsel 70 regenachtig 71 vouwblad 72 onderricht. VERTICAAL 1 viering 2 hetzelfde 3 bedrog 4 ingenieur 5 hefschroefvliegtuig (afk.) 6 jeugdig 7 dominee 8 of iets dergelijks 9 kort, hard geluid 10 verzoekschrift 11 soort stof 13 leidsman 15 goor 17 gierigaard 18 taart 21 genoeg 22 wiel 25 technische term 27 gezouten kuit van de steur 29 gezicht 30 Bijbelse figuur 31 hoofdstad van Marokko 32 boekverhaal 34 arrondissement 36 grote hoeveelheid 38 hoog aanzien 42 lekkernij 43 vezelproduct 44 deel van een fiets 46 telwoord 48 alsmede 50 vierhandig zoogdier 52 uitgeput 54 steile afgebrokkelde kust 56 fel 58 kinderspeelgoed 60 onvermengd 61 koraaleiland 62 teken 64 opstootje 66 werkschuw 68 lage druk 70 broeder.

februari 2012

SUDOKU Sudoku

Nr.:

Alle cijfers van 1 tot en met 9 moeten Vul het diagram zo in dat in elke rij, elke kolom en elk vierkant van één keer voorkomen in alle kolom3 bij 3 vakjes alle cijfers van 1 tot en met 9 precies één keer voorkomen. men, in alle rijen en in elk van de 9 vierkantjes van 3 keer 3 vakjes.

Postnr.:

Woonplaats:

Tel.:

E-mail:

OKRA-lidnummer of trefpuntnummer:

2 4

4 3 5

Extra vraag: Geef de Latijnse benaming voor de katwilg.

1 2

6 8

1 Vergeet niet een postzegel van 0,61 euro toe te voegen!

6 8 6

1 7

2 8

50 50

Stuur je oplossing naar: OKRA-magazine, Kruiswoord februari 2012, PB 40, 1031 Brussel, voor 29 februari 2012. De winnaars verschijnen in het aprilnummer 2012. Voeg één postzegel van 0,61 euro toe (niet vastkleven).

3i3jzen Speel en win

KRUISWOORDRAADSEL

Maak kans op een van onderstaande prijzen en stuur je oplossing van het kruiswoordraadsel naar OKRA-magazine.

Een seniors 50+ arrangement voor twee personen in hotel Domaine des Hautes Fagnes**** te Ovifat (waarde 188 euro). Inbegrepen: verblijf in comfortabele kamer, ontbijtbuffet, een cocktail ‘santé’, een menu gourmet: drie gangen à la carte, een verzorging naar keuze: een massage met essentiële oliën of een bad in kostbare melk of een gezichtsbehandeling of een omwikkeling met lauwe algen en gratis toegang wellness. Info Hotel Domaine des Hautes Fagnes, Rue des Charmilles 67, 4950 Ovifat, 080 44 69 87, www.dhf.be.

Dertig boeken ■ Vijf exemplaren van De inzending van Amy Waldman (waarde 24,95 euro). ■ Vijf exemplaren van Echt waar van Riikka Pulkkinen (waarde 19,95 euro). ■ Vijf exemplaren van Huwelijk van Jeffrey Eugenides (waarde 19,95 euro). ■ Vijf exemplaren van Vera Gran van Agata Tuszynska (waarde 19,90 euro). ■ Vijf exemplaren van Logeren in een stiltehotel 2008 (waarde 9,95 euro). ■ Vijf exemplaren van Worden alle mensen broeders? Van Ulrich Libbrecht (waarde 14,95 euro).

Een gastronomische midweek voor twee personen in hotel Bütgenbacher Hof**** te Bütgenbach (waarde 420 euro). Inbegrepen: twee overnachtingen met ontbijtbuffet, een viergangendiner, een zevengangendiner en vrij gebruik van sauna, zwembad, fitness en infrarood cabine. Info Hotel Bütgenbacher Hof, Marktplatz 8, 4750 Bütgenbach, 080 44 42 12, www.hbh.be.

Waardebon van 125 euro Info ■ De Kinkhoorn, Zeedijk 330, 8400 Oostende, 059 70 16 97, fax 059 80 90 88, receptie@dekinkhoorn.be, www.dekinkhoorn.be. ■ Ravelingen, Zeedijk 290, 8400 Oostende, 059 55 27 55, fax 059 55 27 59, info@ravelingen.be, www.ravelingen.be. ■ Ol Fosse d’Outh, rue Ol Fosse d’Outh 1, 6660 Houffalize, 061 28 88 01, fax 061 28 88 04, olfosse@olfossedouth.com, www.olfossedouth.com.

okramagazine februari 2012

Te gebruiken in De Kinkhoorn, Ravelingen of Ol Fosse d’Outh. Een heerlijk ontspannend verblijf gegarandeerd. Aan zee of in de Ardennen.

militair 57 deel van het hoofd 59 ieder 61 voorzetsel 63 orgaan 64 deel van een l 65 kleur 66 van het genoemde 68 te koop aangeboden 69 het ondergaan van op stal staande dieren 71 ondersteuning.

SPEEL EN WIN

fo: meer in 0 950 ing 2 halfedelsteen 3 echtgenoot 4 begrenzing 5 dierengeluid 6 trekdier 0800 2nf7 plaats be fti o. pli12 slordig a r t . rijk 8 Greenwichtijd 9 naderhand 10 voorteken 11 verdovend middel w ww

28 winnaars

se figuur 21 donkere kamer 23 klankweerkaatsing 26 ouderwetse begroeting s fabeldichter 30 groep van drie bijeenhorende zaken 32 kuip 33 barst 35 afdeling ■ Naar wie gaat het weekend in Landhoeve zogenaamd (afk.) 38 een zekere 39 in buitengewone dienst 43 glassnijder 44 langZwieseborg? tv-feuilleton 46 graanpakhuis 47 aangaande 49 afmeting 50 lokspijs 52 hofmakerij Arlette Desloovere uit Waregem. van Zuid-Afrika 55 nog niet volgroeid 56 iemand die kennis neemt van een ge- Gratis en vrijblijvende offerte ■ Wie kan landvoogd gaan uitrusten in Giethoorn? — n tekst 58 Spaanse 60 vernis 62 uitgestorven vogel 67 ondernemingsKorte leveringstermijn (vanaf 1 week) Jeanine Peirens uit Oeselgem. — elpee. Dienst na verkoop (24u/24) ■ Voor wie is de waardebon van 125 euro? Guido Calleeuw uit Oostende. 2 3 4 5 6 7

■ Wie leest binnenkort Schoolslag? 14 15 16 Paul Meganck uit Nieuwerkerken, Lucienne Vermeulen uit Begijnendijk, Peter Hoeck uit 18 Turnhout, Jozef Sonneville uit Veldegem, Colette De Keyser uit Huldenberg. 22 23 21 ■ Wie kan beginnen in Dossier 64? Yvonne Maes uit Willebroek, Luce Van 25 26 27 Strydonck 28 uit Aartselaar, Marleen Boddin uit Roeselare, Yvonne De Pauw 30 31 uit Lede, Maria 32 Van De Vel uit Brasschaat.

13 17 20 24

51 57 63 66 70

Onze traplift ... ...1Uw comfort 7

— Gratis subsidieadvies — Conform wetgeving — Diverse afwerkingen — Batterijvoeding

29 33

35 36 37 ■ Wie mag uitkijken naar Ontheemden? 40 Maria Huysmans uit 41 Dessel, P. Vandoorne uit Moorslede, Bodson uit Hoboken, Etienne Bonne uit Oostakker, Frieda Dossche uit Destelbergen, Paula 44 45 46 Borgmans uit Kasterlee, Arlette Grauls uit Hasselt, A. Van Raemdonck uit De Pinte, Omer Penders uit 48 49 50 Diepenbeek, Rob Hurkmans uit Geel.

52 Voor wie 53 wordt Hand in hand in54het donker ■ opzij gelegd? 61 58 Overstraeten uit 59 J. Van Zellik,60 Clara Bracke uit Ganshoren, Ferdinand Permentier uit Passendale, 64 Lena Bintein uit Vlamertinge, Jeanne Hamerlynck uit Lembeke. 68 69 67 Oplossing: pastinaak. Antwoord op de schiftingsvraag: Juba. 71

NV Coopman Liften Heirweg 123 | B-8520 Kuurne comfortlift@coopman.be | www.trapliftinfo.be

42 47

Roompot Vakanties 56

ekend

62 Verzorgd we af van weg

0 p.p.  144,5

O P A A L

okramagazine februari 2011

T O R M E N T

E E G A

G R E N S

T A R Z F I G G D A N L S A F N S L A A M I L T E R V A S T A L

I F T A R T E D K O H O K A S A N D U S K O U D A S I P E S P N T V E E

D A G E I T L E X I P G P A A T E E L O S M B I O B P S E L U I O S L L K O A A K K A L S U P

L A T E R

O M E N

B E R N E E U K O N D R O IJ D P O

O P I U M

N A L A T I I G B D O M L T E R Z E E N R T

Oplossing kruiswoordraadsel november 2011.

694 758 213 132 487 569 971 826 345

571 432 869 694 253 187 326 945 718

823 691 475 758 916 342 584 137 269

Oplossing sudoku december 2011.

Wij nodigen u uit voor een heerlijk verzorgde vakantie in de prachtige natuur van de Duitse Hunsrück. Ga op ontdekking vanuit Ferienpark Hambachtal en geniet bovendien van kofﬁe met gebak (1x per verblijf) en dagelijks ontbijt en diner, inclusief drankjes. U verblijft in een comfortabele bungalow of appartement. Wij zorgen voor opgemaakte bedden, baden keukenlinnen en de eindschoonmaak!

Prijsvoorbeeld

Appartement

Bungalow

Weekend Midweek

€ 144,50 p.p. € 164,50 p.p.

€ 159,50 p.p. € 184,50 p.p.

13 april 2012 16 april 2012

Prijzen zijn o.b.v. 2 personen, exclusief lokale hefﬁngen en reserveringskosten.

Kijk voor meer periodes op www.roompot.be/okra ✆ 070 - 778899 (€ 0,18 p/m)

OKRA-LIDKAART = GELD WAARD Info zie blz. 45.

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 45? Wil je graag terugblikken op Gent anno 1900? Maak kans op een van

de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Edmond Sacré, portret van een stad in het STAM te Gent. Stuur deze bon vóór 29 februari 2012 naar OKRA-magazine, Edmond Sacré, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Edmond Sacré.

Het leven en werk van de gasthuiszusters

Naam en voornaam:

Straat en nr.: Musée Hôpital Notre-dame à la Rose uit Lessines te gast van 17 december 2011 totPostnr.: 30 juni 2012

Woonplaats:

Telefoon:

in het Maagdenhuismuseum Info zie blz. 45.

Win gratis duoticket Uitjes gelezen blz. 45? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 10 euro)

voor een bezoek aan de tentoonstelling Het leven en werk van de gasthuiszusters in het Maagdenhuismuseum te Antwerpen. Stuur deze bon vóór 29 februari 2012 naar OKRA-magazine, Maagdenhuismuseum, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Maagdenhuismuseum. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Info zie blz. 45.

Woonplaats:

Telefoon:

Win gratis duoticket

Uitjes gelezen blz. 45? Ook tuk op betonnen torens? Maak kans op een van de tien gratis duotickets (waarde 22 euro) voor een bezoek aan de tentoonstelling Architectonic. Betongevels (1958-1980) in het Atomium te Brussel. Stuur deze bon vóór 29 februari 2012 naar OKRA-magazine, Architectonic, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Architectonic. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.: Info zie blz. 41.

Woonplaats:

Telefoon:

Win gratis duoticket

Tentoonstelling gelezen blz. 24? Maak kans op een van de twintig gratis duotickets (waarde 12 euro) voor een bezoek aan het museum Dr. Guislain in Gent. Stuur deze bon vóór 29 februari 2012 naar OKRA-magazine, Dr. Guislain, PB 40, 1031 Brussel of mail naam en adres naar chris.vanriet@okra.be met de mededeling Dr. Guislain. Naam en voornaam: Straat en nr.: Postnr.:

Woonplaats:

Telefoon:

1,50 euro korting Als je deze bon inlevert, geniet je als OKRA-lid 1,50 euro korting op de toegangsprijs van de Fiets- en wandelbeurs Vlaanderen. Die vindt plaats op zaterdag en zondag 18 en 19 februari 2012, van 10.00 tot 17.00 uur in de Nekkerhal in Mechelen. De normale toegangsprijs bedraagt 8 euro. Info: www.fietsenwandelbeursvlaanderen.be. Geldig voor één persoon en niet in combinatie met andere aanbiedingen.

53 foto maaike Pfann

Okra 01/2012

colofon OKRA-magazine ledenmagazine van OKRA vzw PB 40, 1031 Brussel 02 246 44 37, fax 02 246 44 42, www.okra.be, magazine@okra.be Redactie Nele Joostens, Chris Van Riet, Katrien Vandeveegaete Redactieraad Herman De Leeuw, Niek De Meester, Nic Fruru, Jos Lacroix, Hilde Masui, Dirk Van Beveren, Jan Vandecasteele, Hugo Verhenne Verantw. uitgever Jan Vandecasteele, Vier Uitersten 19, 8200 Brugge Vormgeving Gevaert graphics nv Coverbeeld François De Heel Druk Corelio Printing, Erpe-Mere Reclameregie Publicarto Sylvain Van Der Guchtlaan 24, 9300 Aalst 053 82 60 80 fax 053 82 60 90 com@publicarto.be Oplage: 172 160 exemplaren Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever mag geen enkele tekst of illustratie geheel of gedeeltelijk worden gereproduceerd. Advertenties vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de uitgever. OKRA-magazine, trefpunt 55+ is aangesloten bij de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers. Het maartnummer verschijnt uiterlijk op 24 februari 2012.

OKRA-regio’s Antwerpen Nationalestraat 111, 2000 Antwerpen 03 220 12 80 fax 03 220 17 68 antwerpen@okra.be www.okra.be/antwerpen

OKRA-Limburg vzw Koningin Astridlaan 33, 3500 Hasselt 011 26 59 30 fax 011 22 59 50 limburg@okra.be www.okra.be/limburg

Oost-Brabant Platte Lostraat 541, 3010 Leuven 016 35 96 94 fax 016 35 95 55 oostbrabant@okra.be www.okra.be/oostbrabant

Brugge Oude Burg 23, 8000 Brugge 050 44 03 81 fax 050 44 03 90 brugge@okra.be www.okra.be/brugge

Mechelen Begijnenstraat 18 bus 2, 2800 Mechelen 015 40 57 45 mechelen@okra.be www.okra.be/mechelen

Brussel Bergensesteenweg 436, 1070 Brussel 02 555 08 30 fax 02 555 08 39 brussel@okra.be www.okra.be/brussel

Midden-Vlaanderen www.okra.be/middenvlaanderen Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 • 09 269 32 16 middenvlaanderen@okra.be ■ Aalst Hopmarkt 10, 9300 Aalst 053 76 16 53 fax 053 76 15 16 aalst@okra.be ■ Eeklo Garenstraat 46, 9900 Eeklo 09 376 13 40 fax 09 376 12 99 eeklo@okra.be ■ Gent Martelaarslaan 17, 9000 Gent 09 269 32 15 gent@okra.be ■ Oudenaarde Sint-Jozefsplein 7, 9700 Oudenaarde 055 33 47 33 fax 055 33 47 94 oudenaarde@okra.be

Oostende Ieperstraat 12, 8400 Oostende 059 55 26 90 fax 059 55 26 12 oostende@okra.be www.okra.be/oostende

Ieper Sint-Jacobsstraat 24, 8900 Ieper 056 26 63 40 fax 056 26 63 06 ieper@okra.be www.okra.be/ieper Kempen Korte Begijnenstraat 22, 2300 Turnhout 014 40 33 50 fax 014 40 33 52 kempen@okra.be www.okra.be/kempen Kortrijk Wijngaardstraat 48C, 8500 Kortrijk 056 26 63 53 fax 056 26 63 10 kortrijk@okra.be www.okra.be/kortrijk

Roeselare Beversesteenweg 35, 8800 Roeselare 051 26 53 07 fax 051 22 59 80 roeselare@okra.be www.okra.be/roeselare Tielt Oude Stationsstraat 12, 8700 Tielt 051 42 38 08 fax 051 40 89 79 tielt@okra.be www.okra.be/tielt Waas en Dender Dendermonde Bogaerdstraat 33, 9200 Dendermonde 052 25 97 90 fax 052 22 97 75 dendermonde@okra.be ■ Land van Waas de Castrodreef 1, 9100 Sint-Niklaas 03 760 38 66 fax 03 766 38 17 waasland@okra.be www.okra.be/waasendender ■

Algemeen secretariaat | www.okra.be | secretariaat@okra.be www.okrasport.be | www.okrazorgrecht.be | 02 246 44 41

02 246 57 72

02 02 02 02

246 246 246 246

44 36 44 35 42 09 42 07

02 246 44 47 02 246 44 34 02 246 44 39 02 246 44 47 02 246 39 44

OKRA-CMPensioendienst 02 246 44 31 02 246 44 45 Studiedienst 02 246 44 40 02 246 39 45 Communicatie 02 246 44 33 02 246 44 37 02 246 57 71 Websites 02 246 44 57

Het overbekende familiespel. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tactiek combineert.

Wie legt de slimste combinaties? Rummikub het spel dat inzicht, durf en tactiek combineert. Nu met 56 extra stenen en plankjes.

Rummikub XXL Het overbekende familiespel nu met extra groot uitgevoerde stenen en plankjes. Zeer geschikt voor personen die minder goed kunnen zien. Wie legt de slimste combinaties? Een spel dat inzicht, durf en tactiek combineert.

Woordzoeker

Triominos DeLuxe

Rolit Classic

Een woordzoeker, maar dan voor meerdere spelers waarbij je snel moet zoeken!. Draai de ring naar het volgende woord en zorg ervoor dat je de eerste bent die het woord vindt. Ben je dat, grijp dan direct de totem! Heb je de totem als eerste gepakt, dan mag jij je fiches op het bord leggen. Heb jij de meeste fiches dan ben jij de winnaar.

Kijken, aanleggen, scoren... winnen! De meest ascinerende variant van domino, met driehoekige stenen voor de hele familie!

Het spel met de verrassende draai! Kijk uit, blokkeer, rol en... win! Blokkeer en verover de Rolitballen van je tegenspelers door deze naar je eigen kleur te rollen. Winnaar is degene, wiens kleur op het speelbord het meest voorkomt. Een echt familiespel!

CLEVER TOGETHER TM WWW.GOLIATHGAMES.NL INFO@GOLIATHGAMES.NL

okramagazine februari 2012

Rummikub Classic Rummikub XP

Bent U ook de smaak van Uw calciUm sUpplement BeU ?

Eindelijk in 1 slik-tablet ! Calcium + Vitamine D3

60 tabletten = 11,90â&#x201A;Ź Vraag CNk 2687-630 aan uw apotheker

Voor sterke botten ! Vanaf de menopauze is een voldoende toevoer aan calcium en vitamine D onmisbaar. om sterke botten te behouden en ook, wat minder bekend is, om het risico op vallen te beperken. vista-cal d helpt u calcium en vitamine d, op een eenvoudige wijze, op peil te houden: 1 maal per dag, 1 sliktablet (500 mg calcium + 7,5 mcg vit. d) of eventueel 2 sliktabletten na 60 jaar.