FONI 11.2019

ΑΡ. 10 / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

• ΚΕΙΜΕΝΑ: DAVID R. HELM • ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: GAIL SCHOONMAKER

Το βιβλίο αυτό, μέσα από πολύχρωμες εικόνες, σε ταξιδεύει στις ιστορίες της Βίβλου. Στις σελίδες του θα δεις τη μεγάλη εικόνα της αγάπης του Θεού για σένα. Η Βίβλος είναι ένα μεγάλο βιβλίο που μιλά για έναν μεγάλο Θεό που μένει πιστός σε μια σπουδαία υπόσχεση!

Σε όλους αρέσει μια καλή ιστορία – ειδικά στα παιδιά! Αυτό όμως που συχνά ξεχνάμε είναι ότι η Βίβλος δεν είναι απλώς μια συλλογή από πολύ καλές ιστορίες. Είναι η αληθινή ιστορία της αγάπης του Θεού για τον κόσμο. Η Μεγάλη Εικόνα: Η Ιστορία της Βίβλου παρουσιάζει αυτή τη απίστευτα αληθινή ιστορία. Απλά λόγια και εντυπωσιακές εικόνες αποκαλύπτουν βήμα βήμα την ιστορία του Λόγου του Θεού από τη Γένεση μέχρι την Αποκάλυψη. Ανακαλύψτε την ιστορία ενός Θεού που κρατάει τη σπουδαία του υπόσχεση σε μια συναρπαστική αφήγηση για όλες τις ηλικίες.

• σελίδες: 454 • 23,5x23 εκ.

• σκληρόδετο

20€

* για παιδιά ηλικίας 2-7 ετών

Για παραγγελίες > www.ologos.gr ή 210.6626835 και στα βιβλιοπωλεία μας: Αθήνα:

Θεσσαλονίκη:

Πάτρα:

Λάρισα:

Βόλος:

Αλβανία:

Εμμ. Μπενάκη 28 106 78 % 210-3823495

Εθν. Αμύνης 42 546 21 % 2310-232210

Κορίνθου 199 262 23 % 2610-224197

Δευκαλίωνος 2 412 22 % 2410-232594

Σωκράτους 23 382 21 % 24210-35801

Sarande Libraria «O LOGOS» % 00355.692585746

Η Aποκάλυψη της Ζωής... Χιλιάδες τόνοι μελάνι έχουν γραφτεί για να υποστηρίξουν ή να υποτιμήσουν την εγκυρότητα και επικαιρότητα της Βίβλου. Αυτός ο μήνας καθιερώθηκε να είναι αφιερωμένος στο Βιβλίο των βιβλίων, που συνεχίζει να έχει τα σκήπτρα στην κυκλοφορία και δημοτικότητα ανάμεσα σ’ όλα τα βιβλία στην ιστορία του ανθρώπου. Θέλω να μοιραστώ μαζί σας μερικούς απ’ τους λόγους που μ’ οδήγησαν και συνεχίζουν να μ’ εμπνέουν να πιστεύω στη μοναδικότητα και θεοπνευστία του Λόγου του Θεού, μια και, με τη Χάρη του Θεού, έχω υπηρετήσει και κηρύξει για αρκετές δεκαετίες το μήνυμά της υπηρετώντας τις αρχές της: 1. Η δραστική επιρροή που έχει σε ανθρώπους από διάφορα μέρη του πλανήτη, με διαφορετικές κουλτούρες, γνώσεις, επιστημονικά πεδία, θρησκευτικές και ιδεολογικές πεποιθήσεις και σε κάθε περίοδο της ιστορίας. Υπάρχουν ιδεολογίες που ανθούν και μαραίνονται, συστήματα που έχουν απήχηση σε φτωχούς ή πλούσιους, σε συγκεκριμένες περιόδους της ιστορίας... Η επιρροή της Αγίας Γραφής σε τόσους διαφορετικούς ανθρώπους και εποχές μ’ αφήνει μέχρι σήμερα εντυπωσιασμένο και δεν βρίσκω άλλη εξήγηση παρά τη θεϊκή της προέλευση.

2. Η μοναδική επίδραση που είχε σε διαφορετικούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως στην επιστήμη, την τέχνη, τον πολιτισμό, τη διανόηση, τις σχέσεις στην οικογένεια, την πολιτική, την τεχνολογία και την ηθική. Ένα βιβλίο που έχει ακουμπήσει και ριζικά μεταμορφώσει την ιστορία του ανθρώπου πάνω στη γη.

3. Η θετική επαναστατική επίδρασή της στην πρόοδο της ανθρωπότητας. Όπου έφτασε το μήνυμα της Βίβλου επέφερε ανατρεπτικές αλλαγές, πάντα προς την πρόοδο του ανθρώπου, είτε αυτό ήταν στα χρόνια της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας είτε του μεσαίωνα είτε ακόμη της βιομηχανικής επανάστασης ή στην εποχή μας που κινήματα σε πόλεις που έχουν τη βάση τους στη Βιβλική διδαχή έχουν αναμορφώσει δραστικά τον κοινωνικό ιστό σύγχρονων αστικών κέντρων στον 21 αιώνα...

4. Η απίστευτη αλλαγή που έχει φέρει το μήνυμα της Αγίας Γραφής σε ανθρώπους που γνώρισα και γνωρίζω προσωπικά. Δεν υπάρχει κανένας άλλος λόγος να δικαιολογήσει τη μεταμόρφωση που έγινε στον χαρακτήρα, στη ζωή τους και την πολιτεία τους.

5. Στη σταδιακή και σταθερή αλλαγή και έμπνευση που έχει φέρει σε κάθε τομέα της δικής μου ζωής και πορείας, καθώς κάθε μέρα εξασκούμαι να εμπιστεύομαι στις οδηγίες και υποσχέσεις του Λόγου του Θεού. Το βάθος του πλούτου που απολαμβάνω σ’ αυτό το βιβλίο δεν μπορώ να το συγκρίνω με τίποτε άλλο σ’ ένα κόσμο με χιλιάδες άλλες επιλογές... Ζούμε σε μέρες πονηρές, ο εχθρός της ψυχής μας προσπαθεί με κάθε τρόπο και μέσο να μας παραπλανήσει και να μας οδηγήσει σε δρόμους αμαρτωλούς. Είναι ευκαιρία να πάρουμε όλοι μαζί την απόφαση να μην αφήνουμε τη Βίβλο, απλώς, να στολίζει τα ράφια της βιβλιοθήκης μας, αλλά να σταλάζει στις ρωγμές της ύπαρξής μας τη μεταμορφωτική δύναμη της αλήθειας του Θεού... Ας την κατεβάσουμε απ’ το εικονοστάσι και ας την κάνουμε χάρτη στη ζωή μας... Αυτή θα ’ναι μια γιορτή που θα γιορτάζουμε όχι απλά κάθε Νοέμβρη, αλλά κάθε μέρα της ζωής μας... Φώτης Ρωμαίος ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 1

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 • TEΥΧOΣ 10 • ΕΤΟΣ 77ο

Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ / ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019

περιεχόμενα 4

Δες τα Φρούτα που σαπίζουν!

8

«Πιερικό Περισκόπιο»

Χάρης Ι. Νταγκουνάκης

Γεώργιος Σ. Κανταρτζής

ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΜΕ: 1736

Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΜΗΝΙΑΙΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Τ.Θ. 254, 194 00 Κορωπί Τηλ. 210.4834214-5, Fax: 210.6627506

Ιδιοκτησία: A.M.G. INTERNATIONAL Πρόεδρος: Τάσος Ιωαννίδης Μη κερδοσκοπικός θρησκευτικός & φιλανθρωπικός οργανισμός Έγκριση Υπ. Προεδρ. Κυβ/σεως 23580/5

11

Διδάγματα Ζωής

Επιμέλεια: Συμεών Α. Ιωαννίδης

Ιδρυτής: Δρ. ΣΠΥΡΟΣ ΖΩΔΙΑΤΗΣ (1922-2009)

12 15

Σχολιάζοντας την Επικαιρότητα με το Φώς της Βίβλου Το Υφαντό (ποίημα)

Ειδικός σύμβουλος έκδοσης: Συμεών Ιωαννίδης Δημοσιογραφική επιμέλεια: Γεώργιος Κανταρτζής

16

Αξέχαστες συναντήσεις

Εκδότης - Διευθυντής: Φώτης Ρωμαίος

18

Ιουδαΐζοντες ακόμη και σήμερα...

20

Νέα και παλαιά

23 31

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ Οι Γίγαντές μας: Η Μάχη είναι του Κυρίου

32

Κατακυριεύσατε Ιωάννα Σαχινίδου

(USPS 942-960)

34

Ένα Αμετάβλητο Μήνυμα σ’ ένα Μεταβαλόμενο Κόσμο

Published in Greece by the Publishing House “O LOGOS”

Σ.Ι.Π.

Σούλα Μαξιμιάδου Isch Στέφανος Κατσάρκας

Αλτάνα Φίλου-Πατσαντάρα

Γιάννης Χρ. Κρεμμύδας

Σωκράτης Αναστασιάδης

office@ologos.gr

Συλλογή ύλης: Φρίντα Τσίνογλου-Λαμπριανίδου Διεκπεραίωση: Μαρίνα Νάκη-Καλογεροπούλου Λογιστήριο: Μαρία Κουράκου-Μησουρά Δημιουργικό-Επιμέλεια εντύπου: Δήμητρα Παπαναγή Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία: ΝΕΑ ΓΡΑΦΗ (Δ. Μπιμπούδης) Τηλ.: 210-5767656 NOVEMBER 2019 • NUMBER X • VOL. LXXVII

VOICE OF THE GOSPEL MONTHLY CHRISTIAN MAGAZINE Owner: AMG International P.O. Box 182200 Chattanooga, TN.37422

Founder: Dr. Spiros Zodhiates President: Tasos Ioannidis Special Consultant: Symeon Ioannidis

37

Προσευχή για προστασία

38

Η Βιβλική Εταιρία στην Ελλάδα (Γ΄) Χάρης Ι. Νταγκουνάκης

Managing Editor: Fotis Romeos

42

Η Ελευθερία και η Πραγματική Σημασία της

Subscription Rates: One Year $25.00 or $2.00 per copy

44

Αξέχαστες εμπειρίες θάλασσας

46

Postmaster: If undeliverable please send form 3579 to: Voice of the Gospel P.O. Box 182200 Chattanooga, TN. 37422 Second class postage paid, in Chattanooga, TN 37422

Οι άνθρωποι του κόσμου στις σχέσεις τους φέρονται πιο έξυπνα από τα παιδιά του Θεού;

Νικολέτα Πετρίδου

Γιούλικα Κ. Masry

Αλέξανδρος Δαδαός Ανανίας Καβάκας

49 50

Από τον Επιούσιο Άρτο... Στη θέα του κάστρου

ETHΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ελλάδα: 20 € Ευρώπη: 25 € Αμερική: 25 $ Υπ. Χώρες: 30 €

52

Οι άνθρωποι εκείνοι

56

Αμαρτία και πάθη

ΑΡ. ΛΟΓ/ΜΟΥ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 129/48031831 ΙΒΑΝ:GR5101101290000012948031831 / ETHNGRAA Δικαιούχος: A M G INTERNATIONAL EKDOSEIS O LOGOS

Ρίτα Αναγνώστου Diana R. Jenkins

Ανέστης Πεταλίδης

Δείτε το περιοδικό μας online και συστήστε το στους φίλους σας: https://www.facebook.com/FoniTouEuaggeliou

Τα αποσπάσματα της Παλαιάς Διαθήκης είναι από τη Νέα Μετάφραση της Βίβλου της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας, © 1997, Εμμ. Μπενάκη 50, Αθήνα.

Tα αποσπάσματα της Καινής Διαθήκης είναι από την «Καινή Διαθήκη, εγχειρίδιο μελέτης και ζωής» των εκδόσεων «Ο Λόγος», © 1994, Εμμ. Μπενάκη 28, Αθήνα, εκτός και αν επιλέγει διαφορετικά ο εκάστοτε αρθρογράφος. Χειρόγραφα δημοσιευμένα και μη, δεν επιστρέφονται. Τα δημοσιευμένα ενυπόγραφα άρθρα απηχούν τις απόψεις των συγγραφέων. Η Σύνταξη του περιοδικού διατηρεί το δικαίωμα να περικόπτει τα άρθρα λόγω του περιορισμένου χώρου του περιοδικού.

Δες τα Φρούτα που σαπίζουν!

4 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

ΑΝΘΡΩΠΕ ΑΚΟΥ... Μηνύματα από το βιβλίο του Αμώς

Στην εποχή τη δική μας αλλά και από πάντα ο Θεός μιλούσε στον Άνθρωπο. Θέλει ο Δημιουργός να επικοινωνήσει με το πλάσμα του. Θέλει να έχει σχέση μαζί του, προσωπική. Ο Άνθρωπος συνήθως δεν ανταποκρίνεται, αντιδρά ‒με διάφορους τρόπους. Και το κακό είναι ότι ακούει περισσότερο τις ανθρώπινες φωνές γύρω του παρά τη φωνή του Θεού.

ΕΠΟΧΗ που γράφονται αυτές οι γραμ- σταλεί, έτσι και η απόφαση του Θεού να τιμές είναι εκεί προς το τέλος του Σε- μωρήσει τον λαό του ήταν οριστική και αμεπτέμβρη. Από δω και πέρα, αν πάει τάκλητη. Γιατί; Τι είχε συμβεί; κανείς στις λαϊκές αγορές ή στα μανάβικα θα Το βασίλειο του Ισραήλ είχε λάβει από βρίσκει πολλά παραγινωμένα φρούτα. Πολλοί τον Θεό ένα καλάθι με όμορφα καλοκαιρινά μανάβηδες μάλιστα προσπαθούν συνήθως φρούτα και τα είχε αφήσει να σαπίσουν. Όλος να τα «πασάρουν» στον επιπόλαιο πελάτη, ο λαός θα σάπιζε μέσα στη θλίψη, στην αιχγιατί, αν τους μείνουν, θα σαπίσουν και θα μαλωσία και στην καταστροφή. είναι για πέταμα. Και πόσες φορές δεν λυΌπως τότε, έτσι και σήμερα ο Θεός δίνει πηθήκαμε που π.χ. τα κατακόκκινα μήλα στο και σ’ εμάς ένα καλάθι ώριμα, καλοκαιρινά καλάθι μας ξαφνικά σάπισαν, μολονότι εξω- φρούτα. Είναι το καλάθι –ας το πούμε «της τερικά φαίνονταν ωραία και γερά. Όταν τα Υπακοής». Μας το δίνει με την εντολή να το κόψαμε, μέσα ήταν σάπια κι έπρεπε να τα κρατήσουμε φρέσκο και ζωντανό ενώπιόν πετάξουμε. του. Και λέει στον σύγχρονο άνθρωπο: «ΆνΜια τέτοια εικόνα έδειξε κάποτε ο Θεός θρωπε άκου – και φρόντισε να μη σαπίσουν στον Αμώς, στο 8ο κεφάλαιο του βιβλίου του τα φρούτα στο καλάθι σου!» Ποια είναι, όμως, προφήτη: «Τι βλέπεις, Αμώς;» τον ρώτησε. αυτά τα ώριμα, καλοκαιρινά φρούτα που μας Κι ο Αμώς απάντησε: «Βλέπω ένα καλάθι με έχει δώσει ο Θεός; φρούτα καλοκαιρινά». Κι ο Θεός εξήγησε: «Ο λαός μου ο Ισραήλ είναι ώριμος για την 1. Η Λατρεία μας κρίση. Δεν θ’ αλλάξω πια γνώμη για την τι- Ένα πρώτο και διαχρονικό φρούτο που ο μωρία μου...» Όπως ένα ολόφρεσκο, λαχτα- Θεός έχει δώσει στον άνθρωπο είναι η λατρεία ριστό φρούτο παραγίνεται και σαπίζει, έτσι στο πρόσωπό του. Από τον καιρό του Μωυσή είχε καταντήσει κι ο λαός του ο Θεός έδωσε στον λαό του Θεού. Κι όπως η εξέλιξη της το δικαίωμα να τον πλησιάζει Του ΧΑΡΗ ΝΤΑΓΚΟΥΝΑΚΗ φθοράς δεν μπορεί να ανααρχικά στη Σκηνή του Μαρ-

Η

harris.dagounakis@gmail.com

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 5

τυρίου, στον ναό αργότερα, και πιο μετά στους διάφορους λατρευτικούς τόπους σε όλο τον Ισραήλ (στη Σιλό, στη Βαιθήλ και αλλού). Ο βασιλιάς Δαβίδ στα βαθιά του γεράματα οργάνωσε κατά τον πιο επίσημο τρόπο τη λατρεία του Θεού. Διόρισε 4.000 λευίτες που με τα όργανά τους θα έψαλλαν στη λατρεία του Κυρίου (Α΄ Χρ 23:5)! Όλοι αυτοί παρακινούσαν τους λατρευτές να προσευχηθούν, να δοξολογήσουν και να επικαλεστούν τον αληθινό Θεό του Ισραήλ. Η λατρεία εκείνη ήταν σαν ένα όμορφο, ελκυστικό φρούτο του καλοκαιριού. Τα χρόνια περνούσαν, οι Ισραηλίτες εύκολα άρχισαν να μεταστρέφονται από θεό σε θεό, και παράλληλα «λάτρευαν» και τον Κύριο. Η ζωή τους, όμως, η κοινωνική και η ηθική δεν ήταν σύμφωνη με τους νόμους και τις διατάξεις του Κυρίου. Έτσι, με τον καιρό όλες αυτές οι λατρευτικές εκδηλώσεις έφταναν σαν άναρθρες κραυγές στ’ αυτιά του Κυρίου, και οι θυσίες των λατρευτών σαν ενοχλητικές μυρωδιές, τόσο που ο Θεός όλα αυτά να τα σιχαίνεται. Έτσι η Λατρεία έγινε σαν ένα καλάθι φρούτα που σαπίζουν... Τα ίδια γίνονται και σήμερα. Η χριστιανική λατρεία γενικά τις περισσότερες φορές δεν συνοδεύεται από μια ζωή Αγίου Πνεύματος. Άλλα ψάλλουμε με το στόμα κι άλλα λέει η ζωή μας. Ψάλλουμε από συνήθεια και φεύγουμε από την εκκλησία δίχως να έχουμε νιώσει την παρουσία του Κυρίου στην καρδιά μας σαν εκκλησία. Έτσι, η λατρεία μας σαπίζει σαν ένα φρούτο που άλλοτε μπορεί να ήταν όμορφο και ελκυστικό, μα τώρα σαπίζει μέσα στην τυπολατρία, ανήμπορο να ικανοποιήσει τη ζωή μας –είτε την ατομική είτε την εκκλησιαστική.

2. Οι Ευλογίες του Θεού Ένα δεύτερο φρούτο στο «καλάθι της υπακοής» του λαού Ισραήλ ήταν οι ευλογίες του Θεού. Αν διαβάσουμε την Ιστορία αυτού του λαού, από 6 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

τότε που βγήκε από την Αίγυπτο, πέρασε την έρημο κι έφτασε στη Γη της Επαγγελίας, όλη αυτή η διαδρομή δεν ήταν παρά μια εκδήλωση των πλούσιων ευλογιών του Θεού. Οι Ισραηλίτες πέρασαν από τη δουλεία στην ελευθερία, από την ανυπαρξία στο υπαρκτό έθνος, από την αδυναμία στην ισχύ, από την ανέχεια στην ευμάρεια. Πώς διαχειρίστηκαν όλες αυτές τις ευλογίες; Τώρα, στον καιρό του Αμώς, οι πλούσιοι «σύντριβαν τους φτωχούς και παραγκώνιζαν τους δυστυχισμένους της χώρας». Η καθημερινότητά τους ήταν μέσα στην απάτη και στη ρεμούλα (Αμώς 8:5-7). Δυστυχώς, όπως τότε έτσι και σήμερα δεν διαχειριζόμαστε σωστά τις ευλογίες του Κυρίου. Όχι μόνον είμαστε αγνώμονες αλλά και αυτά που έχουμε τα χρησιμοποιούμε μόνο για την απόλαυσή μας ξεχνώντας τη δυστυχία που επικρατεί γύρω μας. Δείτε τι γίνεται στις πλούσιες χριστιανικές χώρες. Δύσκολα δέχονται τους πρόσφυγες. Αλλά κι εμείς σαν άτομα δεν πάμε πίσω. Οι χριστιανικές κοινωνίες μόνο χριστιανικές δεν είναι. Ο Ιάκωβος (4:3) λέει ότι ζητάμε αγαθά από τον Θεό για να οργανώσουμε καλύτερα την καλοπέρασή μας. Ξεχνάμε πως ο Θεός μάς δίνει τις ευλογίες του όχι για να τις στοιβάζουμε αλλά για να τις διοχετεύουμε στους γύρω μας. Εμείς προτιμάμε να τις στοιβάζουμε αλλά δεν ξέρουμε ότι έτσι αυτές σαπίζουν στο καλάθι μας...

3. Ο Λόγος του Θεού Τρίτο φρούτο στο καλάθι της υπακοής μας, είναι ο Λόγος του Θεού. Ο Θεός πέρα από τα υλικά αγαθά και ευλογίες είχε δώσει στον λαό του και αυτό το όμορφο, καλοκαιρινό φρούτο: τον Λόγο του. Στη Νομοδοσία στο Σινά ο Κύριος τους έδωσε τον Δεκάλογο που ξέρουμε αλλά τους έδωσε και ένα σωρό άλλες διατάξεις που ρύθμιζαν τη θρησκευτική, την κοινωνική και την

ΑΝΘΡΩΠΕ ΑΚΟΥ... οικογενειακή ζωή τους. Ήταν ένα ελκυστικό, προκλητικό φρούτο, γιατί οι γύρω λαοί δεν είχαν τέτοια νομοθεσία. Η μεταχείριση των δούλων, η θέση της γυναίκας, η συμπεριφορά απέναντι στις χήρες και τα ορφανά, στους φτωχούς και στους οφειλέτες από δάνεια κλπ. δεν έχουν προηγούμενο ούτε τότε ούτε σήμερα. Κι όμως, όλα αυτά οι Ισραηλίτες τα έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και συμπεριφέρονταν όπως οι άλλοι ειδωλολατρικοί λαοί. Τα ίδια, όμως, δεν γίνονται και σήμερα; Ο γραπτός Λόγος του Θεού κυκλοφορεί σε εκατομμύρια αντίτυπα, σε χιλιάδες γλώσσες και διαλέκτους. Υπολογίστε την ταχύτητα, την ποικιλία και τα δισεκατομμύρια των Αγίων Γραφών και των Καινών Διαθηκών που τυπώθηκαν από τον καιρό που ανακαλύφθηκε η τυπογραφία μέχρι σήμερα, τα εκατομμύρια αντιτύπων που κυκλοφόρησαν οι Βιβλικές Εταιρίες και άλλες οργανώσεις σε όλο τον κόσμο. Αυτό τον μήνα που καθιερώθηκε σε όλο τον κόσμο (και στην Ελλάδα) να είναι κάθε χρόνο ο μήνας της Αγίας Γραφής, θυμόμαστε ότι σύμφωνα με στοιχεία των Ηνωμένων Βιβλικών Εταιριών, το 2018, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, οι Βιβλικές Εταιρίες κυκλοφόρησαν πάνω από 38 εκατομμύρια ολόκληρες Άγιες Γραφές σε όλο τον κόσμο. Από το 2010 οι Ηνωμένες Βιβλικές Εταιρίες έχουν προμηθεύσει όλο τον κόσμο με πάνω από 305 εκατομμύρια ολόκληρες Άγιες Γραφές. Το 2018, το 17% ολόκληρων Αγίων Γραφών αφορά λήψεις μέσω διαδικτύου και για τις γλώσσες που μιλιούνται από πολλές χώρες, όπως τα Ισπανικά, τα Αγγλικά και τα Πορτογαλικά, οι ηλεκτρονικές λήψεις της Αγίας Γραφής ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο. Ο αριθμός των Καινών Διαθηκών που διανεμήθηκαν το 2018 ήταν ο μεγαλύτερος μέσα σε αυτή τη δεκαετία. Σχεδόν 15 εκατομμύρια έντυπες Καινές Διαθήκες κυκλοφόρησαν κυρίως στην Ασία, όπου ο Χριστιανισμός θεω-

ρείται θρησκευτική μειονότητα. Συνολικά, πάνω από 354 εκατομμύρια τεμάχια της Αγίας Γραφής, όπως Βίβλοι, Καινές Διαθήκες, Ευαγγέλια και αποσπάσματα της Βίβλου σε φυλλάδια για άτομα που μαθαίνουν να διαβάζουν, διανεμήθηκαν το 2018. Πάνω από το 97% ήταν σε έντυπη μορφή1. Αν, όμως, όλα αυτά τα φρούτα, τα λαμπερά και προκλητικά του καλοκαιριού τα αφήσουμε να σαπίσουν –αν δηλ. η λατρεία μας δεν είναι γνήσια, αν δεν κάνουμε σωστή διαχείριση των ευλογιών του Θεού ή αν παραμελήσουμε τον Λόγο του, η προειδοποίηση του Κυρίου είναι ότι θα μας βρει μεγάλη πνευματική φτώχεια και δυστυχία. Ακόμα και ο Λόγος του Θεού θα εκλείψει. «Έρχεται ο καιρός», λέει ο Κύριος, «που θα στείλω στη χώρα μεγάλη ανέχεια. Οι άνθρωποι θα πεινάνε αλλά όχι για ψωμί και θα διψάνε αλλά όχι για νερό· θα πεινάνε και θα διψάνε για ν’ ακούσουν κάποιο μήνυμα από μένα» (8:11-12). Οι αρχαίοι Ισραηλίτες μετά τον Μιχαία έκαναν 400 χρόνια ν’ ακούσουν ένα μήνυμα από τον Θεό, ώσπου ήρθε ο Ιωάννης ο Βαπτιστής κι αμέσως μετά ο Ιησούς. Πόσο εκτιμάμε σήμερα τον Λόγο του Θεού; Τον μελετάμε; τον βιώνουμε; τον διαδίδουμε στο περιβάλλον μας; Τι κάνεις φίλε μου με το καλάθι τα ώριμα καλοκαιρινά φρούτα που σου έχει δώσει ο Θεός; Θα τα χρησιμοποιήσεις όπως εκείνος θέλει ή θα τα αφήνεις ανεκμετάλλευτα να σαπίζουν; Εύχομαι όλοι μας να εκτιμήσουμε και να διαχειριστούμε σωστά τα προνόμια και τις ευλογίες του Θεού στη ζωή μας. Να αφυπνιστούμε και να γίνουμε ενεργοί χριστιανοί. Να φροντίσουμε να μην υπάρχουν στο καλάθι μας φρούτα που σαπίζουν... nnn ____________ 1

πηγη: hellenicbiblesociety.gr ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 7

ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗ

Πιερικό Περισκόπιο ΕΝΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΣ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΣ Άργος Ζωδιάτης

ΣΥΝΗΘΩΣ, όταν κάποιος πεθαίνει, γίνεται αναφορά στον χαρακτήρα, στα προσόντα και στην προσφορά του. Κι αυτό γίνεται όχι για εκείνον που πέρασε στην αντίπερα όχθη, αλλά για να απαλυνθεί ο πόνος των συγγενών. Μετά, όμως, από λίγα χρόνια όλα ξεχνιούνται και σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να υπάρχει μια φωτογραφία του στον τοίχο ενός σπιτιού ή ενός γραφείου. Η Βίβλος μάς προτρέπει: «Να θυμάστε τους ηγέτες σας που σας κήρυξαν το Λόγο του Θεού» (Εβρ. 13:7). Ο ποιητής Ουράνης έγραψε: «Τότε οι νεκροί πεθαίνουνε, όταν τους λησμονάνε!» Κι αυτό πράγματι συμβαίνει. Υπάρχουν όμως μερικές φυσιογνωμίες φωτεινές που στο πέρασμα των χρόνων, όχι μόνο δεν τους λησμονούμε, αλλά τους θυμόμαστε νοσταλγικά, γιατί έχουν σημαδέψει τη ζωή μας και «τα έργα τους ακολουθούν κατόπι τους» (Αποκ. 14:13). Μια τέτοια χαρισματική και 8 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

πληθωρική προσωπικότητα, που άφησε έντονα αποτυπώματα στη ζωή πολλών ανθρώπων και εκκλησιών ήταν ο Άργος Ζωδιάτης. Καθώς τον μήνα αυτό κλείνουν 40 χρόνια από την αποδημία του, θεωρήσαμε καθήκον μας να αφιερώσουμε το «Πιερικό Περισκόπιο» στον ξεχωριστό αυτόν άνθρωπο, που έζησε περίπου είκοσι χρό-

Του ΓΕΩΡΓΙΟΥ Σ. ΚΑΝΤΑΡΤΖΗ

νια στην Κατερίνη. Έτσι οι παλιοί θα αναπολήσουν τις αλησμόνητες ημέρες της πολύπλευρης διακονίας του και οι νεότεροι θα πληροφορηθούν για τον άνθρωπο αυτόν του Θεού και θα εμπνευστούν από τη ζωή του. Ο Άργος Ζωδιάτης γεννήθηκε το 1916 στην Κύπρο και αργότερα η οικογένειά του μετοίκησε στην Αίγυπτο. Στην παιδική του ηλικία παρέδωσε τη ζωή του στον Χριστό κατά θαυμαστό τρόπο. Να πώς περιγράφει την επιστροφή του ο αδελφός του Σπύρος Ζωδιάτης: «Ήταν στα 13 του όταν ο δάσκαλός του, στο Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου, τον έστειλε με έναν συμμαθητή του να πετροβολήσουν κάποιον «αιρετικό», που κήρυττε το Ευαγγέλιο... Πήγαν τα δυο παιδιά και κάθισαν στο θρανίο και άρχισαν ν’ ακούν το κήρυγμα. Ο Άργος κυριολεκτικά ρουφούσε τις αλήθειες του Ευαγγελίου, που έβγαιναν από το στόμα του πιστού ανθρώπου του Θεού. Το κήρυγμα τελείωσε. Τις πέτρες που είχε

Πιερικό Περισκόπιο μαζέψει ο Άργος στις τσέπες του δεν τις χρησιμοποίησε. Ανέφερε στον δάσκαλό του ότι ο άνθρωπος εκείνος έλεγε καλά πράγματα, τίποτε το κακό. Για την ενέργειά του αυτή έφαγε ξύλο από τον δάσκαλό του. Έτσι, το Άγιο Πνεύμα τον έκανε παιδί του Θεού. Η μητέρα μας, προσηλωμένη στους τύπους, στενοχωρήθηκε που ο γιος της έγινε «αιρετικός». Ένα βράδυ, ύστερα από απεγνωσμένη προσπάθειά της να τον μεταπείσει, τον έδιωξε από το σπίτι. Του είπε: «Φύγε από το σπίτι και μην ξανάρθεις, αν δεν αλλάξεις». Σκέφτηκε ότι ο Άργος θα πήγαινε στους καινούριους φίλους του... Το άλλο πρωί όταν άνοιξε την πόρτα, είδε γονατιστό τον Άργο. «Τι κάνεις εδώ; Δεν πήγες στους φίλους σου; Ήσουν εδώ όλη τη νύχτα;» «Ναι, μάνα. Προσευχόμουν για σένα, να σε σώσει ο Θεός, όπως έκανε και σ’ εμένα». «Έλα, παιδί μου μέσα και μίλησέ μου. Πες μου κι εμένα για τον Χριστό, που έχει τέτοια δύναμη να αλλάζει τους ανθρώπους». Οι πρώτοι πνευματικοί καρποί της διακονίας του ήταν ο αδελφός του Σπύρος και οι γονείς του... Από τη νεανική του ηλικία έγινε γνωστός για τα φλογερά ευαγγελιστικά του μηνύματα, ιδιαίτερα μεταξύ της νεολαίας. Ύστερα από τις θεολογικές σπουδές του στο Κάιρο, διετέλεσε ποιμένας σε Ευαγγελικές Εκκλησίες της Κύπρου και

του Καΐρου. Παντρεύτηκε τη Βικτωρία Τεκτονίδου, που στάθηκε πιστή και πολύτιμη συνεργάτιδά του όλα τα χρόνια. Απέκτησαν τέσσερα παιδιά: την Ευνίκη, σύζυγο του γιατρού Δρα Δημοσθένη Κατσάρκα, Διεθυντή της Κλινικής ΑΓΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ, τον Φαίδωνα, εκπαιδευτικό, τη Ρέα, σύζυγο του γιατρού Χαράλαμπου Σιδηρόπουλου στην Πασαντίνα της Καλιφόρνιας, και τον Τάσο που πέθανε σε παιδική ηλικία. Το 1946, σε ηλικία 30 ετών, προσκλήθηκε να αναλάβει ποιμαντορικά καθήκοντα στην Ευαγγελική Εκκλησία Κατερίνης, σε μια περίοδο πολιτικής αστάθειας. Την εποχή εκείνη η Ευαγγελική Κοινότητα ήταν πολυπληθής. Μόνο το Κυριακό Σχολείο είχε γύρω στα πεντακόσια παιδιά. Από την αρχή κιόλας ανέπτυξε πολύπλευρη δραστηριότητα. Εργάστηκε με απαράμιλλο ιεραποστολικό ζήλο στην Εκκλησία και στην Κοινότητα. Στη διάρκεια της ποιμαντορίας του η Εκκλησία γνώρισε τη χρυσή εποχή της. Με τη συμπαράσταση του αδελφού του Σπύρου Ζωδιάτη, προέδρου της AMG International, ίδρυσαν: 1) Το Ορφανοτροφείο, για περίπου εκατόν πενήντα ορφανά στα πρώτα χρόνια. Υπό την αιγίδα του λειτούργησαν επίσης τυπογραφείο, βιβλιοδετείο, υφαντήριο κ.ά. 2) Το Βιβλικό ΄Ιδρυμα Κατερίνης, από το οποίο αποφοίτησαν πολλοί νέοι και νέες

που υπηρέτησαν τον Κύριο σε διάφορες διακονίες σε εκκλησίες της πατρίδας μας και του εξωτερικού. 3) Την Κατασκήνωση Λεπτοκαρυάς, όπου εκτός από τις παιδικές κατασκηνώσεις, κάθε καλοκαίρι οργανώνεται το γνωστό Βιβλικό Συνέδριο, και αυτό οραματισμός δικός του, καθώς και διάφορα άλλα συνέδρια στη διάρκεια του έτους. Προς τιμήν του το Πρεσβυτέριο και η Επιτροπή Κατασκήνωσης αποφάσισαν να ονομάσουν την Κατασκήνωση Λεπτοκαρυάς «ΒΙΒΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΡΓΟΣ ΖΩΔΙΑΤΗΣ». 4) Το Ημερήσιο Κατηχητικό Σχολείο και τα Θερινά Σχολεία, όπου τα παιδιά της Εκκλησίας προετοίμαζαν τα σχολικά τους μαθήματα και μελετούσαν τη Βίβλο. Οι δραστηριότητές του δε σταματούσαν εδώ. Διοργάνωνε τακτικά πολυήμερες ευαγγελιστικές και άλλες συναθροίσεις, για την αφύπνιση, οικοδομή και κατάρτιση του ποιμνίου του, με ομιλητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Στις ημέρες του η Εκκλησία γνώρισε μία μοναδική πνευματική αναζωπύρωση, που επηρέασε έντονα όλη τη ζωή της Κοινότητας. Κύριος ομιλητής στις συναθροίσεις αυτές ήταν ο «γλυκύς ψαλμωδός του Ισραήλ», αείμνηστος Άγγελος Δαμασκηνίδης, με μερικούς ομιλητές από το εξωτερικό. Το Άγιο Πνεύμα κινήθηκε με θαυμαστό τρόπο. Πολλοί αναγενΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 9

νήθηκαν, άλλοι αφιέρωσαν τη ζωή τους στον Κύριο και οι σχέσεις πολλών τακτοποιήθηκαν. Η Εκκλησία έζησε ημέρες Ουρανού! Είχε τη σοφία και τη διορατικότητα να επιλέγει κατάλληλους ανθρώπους για κατάλληλες θέσεις και να χρησιμοποιεί με τον καλύτερο τρόπο το έμψυχο υλικό της Εκκλησίας και της Κοινότητας. Βοηθοί του υπήρξαν ο αείμνηστος Αθανάσιος Ηλία και ο Απόστολος Μπλιάτης. Είχε τόσο ζήλο για ευαγγελισμό και την οικοδομή των πιστών, ώστε δεν φειδόταν χρόνου και κόπων. Εκτός από τις συστηματικές επισκέψεις σε οικογένειες της εκκλησίας, τακτικά επισκεπτόταν και μεμονωμένα άτομα σε διάφορες περιοχές της πατρίδας μας. Καθώς έβλεπε τους χιλιάδες Έλληνες μετανάστες στη Γερμανία ως έναν μεγάλο αγρό, έστειλε εκεί τον Σάββα Καρυπίδη ως ποιμένα για τους Έλληνες Ευαγγελικούς. Παράλληλα ο ίδιος επισκεπτόταν τη Γερμανία ή έστελνε και άλλους εργάτες του Ευαγγελίου, ώστε με τον Σάββα Καρυπίδη να επισκέπτονται και να ευαγγελίζουν Έλληνες σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας. Η προσφορά του ήταν πολύτιμη και στο γενικότερο έργο της πατρίδας μας, την οποία αγαπούσε με πάθος. Και θα συνέχιζε να υπηρετεί τον Κύριο... ΄Ομως οι πολλές εκκλησιαστικές δραστηριότητές του,

έφεραν αντίδραση, ώστε φανατικοί κύκλοι κατάφεραν να επηρεάσουν τις αρχές, που του απαγόρευσαν την είσοδό του στην Ελλάδα, στις αρχές του 1960, όταν επέστρεφε με τρένο από την Αγγλία. Ετσι αναγκάστηκε να επιστρέψει στην Αγγλία. Εκεί για μερικά χρόνια διακόνησε μια αγγλόφωνη εκκλησία. Την ίδια περίοδο άρχισε ραδιοφωνικές εκπομπές στην ελληνική γλώσσα από τον ραδιοφωνικό σταθμό TWR του Μόντε Κάρλο. Τα προγράμματα εκπέμπονταν κάθε μέρα. Έτσι, μέσω του ραδιοφώνου μπορούσε να πλησιάσει τους συμπατριώτες μας με το μήνυμα του Ευαγγελίου. Η αγάπη του για τον λαό μας ήταν μεγάλη. Έτσι, το 1969 ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση της Ελληνικής Ευαγγελικής Εκκλησίας της Βοστώνης, να αναλάβει ποιμαντορικά καθήκοντα στην Εκκλησία, τα περισσότερα μέλη της οποίας προέρχονταν από την Εκκλησία της Κατερίνης. Και σ’ αυτήν την Εκκλησία η προσφορά του ήταν μεγάλη κι ευλογημένη. Με πρωτοβουλία και ενέργειές του αγοράστηκε ένα θαυμάσιο εκκλησιαστικό κτίριο, με ένα συμβολικό ποσό! Παράλληλα, ανέπτυσσε κι άλλες ευαγγελιστικές δραστηριότητες ανάμεσα στους συμπατριώτες μας. Κι ενώ ήταν γεμάτος με οραματισμούς για νέες διακονίες με σκοπό τον ευαγγελισμό των Ελλήνων, ο Κύριος τον

κάλεσε κοντά Του σε ηλικία 63 ετών. Είναι αλήθεια πως η μετάστασή του στη δόξα του Ουρανού άφησε δυσαναπλήρωτο κενό. Ανεξιχνίαστες οι βουλές του Κυρίου. Το Έργο συνεχίζεται, γιατί ο Κύριος έχει τους δικούς Του σε κάθε γενιά. Ο Άργος Ζωδιάτης άφησε πλούσια πνευματική παρακαταθήκη σε συνεργάτες του και σε εκκλησίες που διακόνησε με πιστότητα. «Πολύτιμος ενώπιον του Κυρίου ο θάνατος των οσίων αυτού» (Ψαλμός 116:15). Και ο άνθρωπος του Θεού Άργος «αν και πεθαμένος, συνεχίζει ακόμα να μας μιλά» (Εβρ.

11:4). Πολλοί είναι αυτοί που ευεργετήθηκαν και ευλογήθηκαν από τη διακονία του ανθρώπου αυτού του Θεού. Είμαι ευγνώμων στον Θεό για τον φυσικό μου πατέρα, που φρόντισε και κάλυψε τις φυσικές μου ανάγκες. Τον ευχαριστώ όμως, ιδιαίτερα, και για το ευ ζην μου που το οφείλω στον πνευματικό μου πατέρα, τον Άργο Ζωδιάτη, που υπήρξε ποιμένας, δάσκαλος, εμπνευστής, σύμβουλός μου. Ευχή και προσευχή μας είναι το Πνεύμα του Θεού να αγγίξει τις καρδιές των νέων και να παραχωρήσουν τη ζωή τους στον Κύριο και μερικοί να πάρουν την απόφαση να αφιερώσουν τη ζωή τους στη διακονία του Ευαγγελίου.

> Μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας www.nikites.eu με ποικιλία θεμάτων.

10 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

nnn

Διδάγματα Ζωής Σκέψεις, αποφθέγματα, αρχές και αλήθειες της ζωής

Οι αυτοβιογραφίες δεν αποκαλύπτουν Πολλοί προσεύχονται όχι μόνο για να ■ συνήθως ■ μάθουν τίποτα κακό για τους συγγρατο θέλημα του θεού και να το φείς τους, εκτός από την κακή τους μνήμη.

εκτελέσουν, αλλά για να ζητήσουν από το Θεό να εγκρίνει το δικό τους θέλημα.

καλύτερους από τους εαυτούς τους.

ανταγωνισμός.

άλλους γι’ αυτά.

αστυνομικό.

δυσκολότερο να βλέπει τα δικά του.

μικρές. Και όταν τελειώσεις το καθημερινό σου έργο κοιμήσου με ήρεμη σκέψη. Ο Θεός αγρυπνά για σένα.

Η συνείδηση είναι το μαλακότερο μαξιΑν κάνεις εκείνα που πρέπει, δε θα ■ λάρι ■ σου (Γαλλική παροιμία). μείνει καιρός να κάνεις εκείνα που δεν πρέπει. πραγματικότητα δεν μπορείς ποτέ ■ ναΣτηνφύγεις μακριά, απλά μεταφέρεις τον Η γερή μνήμη μπορεί να είναι ένα καλό ■ προσόν, εαυτό σου σε άλλο μέρος. αλλά η ικανότητα να ξεχνά κανείς είναι πραγματική απόδειξη της μεΗ ζωή είναι τραγωδία για τον άνθρωπο ■ που γαλοκαρδίας του. έχει μεν πολλά για να ζήσει, αλλά τίποτα για το οποίο πρέπει να ζήσει. Ο κόσμος διαιρείται σε δύο κατηγορίες ■ ανθρώπων: σ’ εκείνους που κάνουν Το μυστικό της επιτυχίας είναι η σκλη■ ρή δουλειά. κάτι και σ’ εκείνους που παίρνουν τη δόξα. Επιδίωκε ν’ ανήκεις στην πρώτη Ένα ελάττωμα που έχουν πολλοί άν■ θρωποι κατηγορία. Υπάρχει πολύ μικρότερος είναι ότι θέλουν τους άλλους Ο άθεος δε βλέπει το Θεό για τον ίδιο μπορούμε ποτέ να διδαχτούμε από ■ λόγο ■ ταΔενλάθη που ένας κλέφτης δε βλέπει τον μας, όσο θεωρούμε υπαίτιους Αντιμετώπισε με θάρρος τις μεγάλες Το ευκολότερο πράγμα είναι να βρίσκει ■ ■ κανείς θλίψεις της ζωής και με υπομονή τις σφάλματα στους άλλους και το Ο Θεός δεν ενδιαφέρεται για την ικανό■ τητα ή την ανικανότητά σου, αλλά για τη διάθεσή σου.

Μερικοί μελετητές της Βίβλου πίνουν ■ από την πηγή της γνώσης, άλλοι κάνουν απλά γαργάρες.

Ο Θεός υπόσχεται ομαλή προσγείωση, ■ αλλά όχι ατάραχη πτήση.

Ο δρόμος προς την επιτυχία είναι πάντα ■ υπό κατασκευή. Κοστίζει ν’ ακολουθήσει κανείς το Χρι■ στό, αλλά κοστίζει περισσότερο αν δεν Τον ακολουθήσει. nnn

Επιμέλεια: ΣΥΜΕΩΝ Α. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 11

Σχολιάζοντας την Επικαιρότητα με το Φως της Βίβλου «Κανένας άνθρωπος δεν είναι παράνομος» Σε χώρες όπου επικρατεί ο δυτικός πολιτισμός, υπάρχουν σήμερα αρκετοί που υποστηρίζουν ότι πρέπει να κλείσουν τα σύνορα για τους «παράνομους» και συνήθως άπορους μετανάστες άλλων φυλών, ξένων πολιτισμών και θρησκειών... και να σταλούν πίσω, στις χώρες καταγωγής τους. Παραδόξως όμως, τα σύνορα πολλών χωρών στην Ευρώπη σή-

μερα (συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας) είναι ολάνοιχτα για εκείνους που έρχονται με τουλάχιστον 250 χιλιάδες ευρώ στη βαλίτσα. Τους περιμένει μια «χρυσή βίζα» απεριόριστων ταξιδιών εντός Ευρώπης! Τόσο εύκολα, από «παράνομος» μπορεί κανείς να γίνει... νόμιμος.

12 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Πονεμένη ιστορία το προσφυγικό-μεταναστευτικό στην Ελλάδα. Πίσω από τις προσπάθειες της πολιτείας να το αντιμετωπίσει φαίνεται ότι πολλοί στην Ευρώπη κρύβονται ή αδιαφορούν, ειδικά για τα όσα συμβαίνουν στην Μόρια και αλλού. Ιδιαίτερη εντύπωση κάνει η αντιμεταναστευτική πολιτική που ακολουθούν χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία και άλλες. Ταιριάζει σ’ αυτές ο χαρακτηρισμός της «υποκρισίας». Όταν το 2003 ο πρόεδρος Μπους τους ζήτησε να συμμετάσχουν σ’ έναν άδικο πόλεμο ο οποίος με την τότε εισβολή στο Ιράκ θα έφερνε τα άνω κάτω στη Μ. Ανατολή, έδειξαν πέρα για πέρα προθυμία να ακολουθήσουν με όπλα και στρατό. Σήμερα αδυνατούν να αναλάβουν έστω κι ένα μέρος των ευθυνών τους, να προσλάβουν δηλαδή κάποιους από τους πρόσφυγες της εμπόλεμης Μ. Ανατολής. Πολλοί συμπατριώτες μας έδειξαν κι ακόμα δείχνουν αστείρευτη αλληλεγγύη με τους πρόσφυγες. Ίσως επειδή ως λαός ζήσαμε το τι σημαίνει να είναι πρόσφυγας κανείς. Σε

μία διαδήλωση στα πλαίσια του μεταναστευτικού, κάποιος κρατούσε πανό με τα λόγια: «Κανένας άνθρωπος δεν είναι παράνομος». Οφείλουμε να δείξουμε αλληλεγγύη, όπως οφείλουμε να υποστηρίζουμε κάθε προσπάθεια που στρέφεται αντίθετα στην αδικία και τον ξεριζωμό ολόκληρων λαών. Στο νόμο του Μωυσή ο Θεός έδωσε ξεκάθαρες εντολές στο λαό του (Αριθ. 35:15, Λευ. 25:35), να μη παραμελήσουν τη μέριμνα των ξένων ανάμεσά τους. Για μας που ακολουθούμε τον Χριστό, η παραβολή του Καλού Σαμαρείτη (Λουκ. 10:25-37) πρέπει να μας είναι παράδειγμα αλληλεγγύης με τους αδι-

κημένους και αυτούς που έχουν ανάγκη τη στήριξή μας σε ώρα ωδίνης. Ποιος γνωρίζει, τι επιφυλάσσει η ζωή για τον καθένα μας. Μπορεί κάποτε να αντιστραφούν οι ρόλοι και να χρειαστεί κάποιοι άλλοι να κρατήσουν ψηλά τέτοια πανό για... μας. Δρ Έραστος Φίλος * Οσοι επιθυμείτε να διαβάσετε ενδιαφέροντα κείμενα σε θέματα Πίστης και Επιστήμης επισκεφθείτε το blog του Έραστου Φίλου: https://efilos.blogspot.gr/

Ο Μαχαιρίτσας, ο Χόκινγκ και η ύπαρξη του Θεού Ο Λαυρέντης Μαχαιρίτσας ήταν ένας από τους πλέον αγαπημένους τραγουδοποιούς και συνθέτες της έντεχνης και ροκ μουσικής. Διαβάζοντας διάφορα κείμενα μετά τον αιφνίδιο θάνατό του, ανέγνωσα μία παλαιότερη συνέντευξή του, στην οποία δήλωσε: «Είμαι θρήσκος. Πιστεύω σε έναν Θεό Πατέρα Παντοκράτορα. Πιστεύω πως κάτι υπάρχει, πως δεν μπορεί η ζωή να είναι μόνον αυτή! Γιατί αν υπάρχει μόνον η ύλη, είναι μια τρομερή κουταμάρα, μια... αλητεία. Αν έχει δημιουργηθεί αυτή η ζωή από μια σύμπτωση για να καταλήγουμε ξανά ότι το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, δεν έχει νόημα. Τότε, δυστυχώς, λυπάμαι που βρέθηκα σ’ αυτή τη ζωή». Την ίδια περίοδο, διάβαζα αποσπάσματα από το τελευταίο βιβλίο του Στίβεν Χόκινγκ, που εκδόθηκε μετά τον θάνατό του. Σ’ αυτό, ο μεγαλοφυής φυσικός, κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση από τη θεώρηση του Μαχαιρίτσα. Επαναλαμβάνει την πάγια θέση του ότι δεν υπάρχει Θεός. Στο βιβλίο του αρχίζει με το ερώτημα, αν υπάρχει Θεός, στο οποίο δίνει

αρνητική απάντηση. «Νομίζω, λέει, ότι το σύμπαν δημιουργήθηκε αυθόρμητα εκ του μηδενός, σύμφωνα με τους νόμους της επιστήμης. Αν αποδέχεστε, όπως εγώ, ότι οι νόμοι της φύσης είναι καθορισμένοι, τότε δεν χρειάζεται πολύ για να ρωτήσετε: ποιος ρόλος απομένει για το Θεό;». Για τον Χόκινγκ οι νόμοι της βαρύτητας, της σχετικότητας, της κβαντομηχανικής κ.ά. είναι αρκετοί για να εξηγήσουν τα πάντα στο σύμπαν. «Αν θέλετε, μπορείτε να πείτε ότι οι νόμοι αυτοί είναι έργο του Θεού, αλλά αυτό είναι μάλλον ένας ορισμός του Θεού, παρά μια απόδειξη για την ύπαρξή του», γράφει ο Χόκινγκ. «Το ίδιο το σύμπαν, με όλη την εκπληκτική απεραντοσύνη και πολυπλοκότητά του, μπορεί απλούστατα να έκανε την εμφάνισή του ξαφνικά, χωρίς να παραβιάσει τους γνωστούς νόμους της φύσης», πιστεύει ο Χόκινγκ. Και τότε τι υπήρχε πριν το «Μπιγκ Μπανγκ»; «Δεν υπήρχε χρόνος πριν τη «Μεγάλη Έκρηξη», απαντά ο Χόκινγκ. «Τελικά έχουμε βρει κάτι που δεν έχει μια αιτία, επειδή δεν υπήρχε ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 13

χρόνος για μια αιτία ώστε να υπάρξει. Για μένα αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα ενός δημιουργού, επειδή δεν υπήρχε κανένας χρόνος για να υπάρξει ένας δημιουργός». Το βασικό αθεϊστικό επιχείρημα του Χόκινγκ ότι δεν χρειάζεται μια αιτία και συνεπώς ένας δημιουργός για να ξεκινήσει κάτι, εν προκειμένω όλος ο κόσμος, είναι εντελώς παράλογο. Οι δύο επιλογές μας αναφορικά με τη δημιουργία του σύμπαντος είναι είτε ένα αιώνιο σύμπαν είτε ένας αιώνιος Δημιουργός. Ο Ιω-

και η γη ήταν λίγα χιλιόμετρα πιο κοντά ή πιο μακριά από τον ήλιο, πολλά είδη θα έπαυαν να υπάρχουν. Πέρα όμως από τα παραπάνω, ο ουσιαστικότερος λόγος για τον οποίο πιστεύω στην ύπαρξη του Θεού είναι επειδή μιλώ καθημερινά μ’ Αυτόν. Αισθάνομαι την καθοδήγηση, παρουσία και αγάπη Του. Ο πραγματικός λόγος που ακόμη και ιδιοφυίες σαν τον Χόκινγκ, αρνούνται την ύπαρξη του Θεού είναι επειδή δεν θέλουμε κανέναν να κατευθύνει τη ζωή μας και να ορίζει τις

νάθαν Έντουαρτς σωστά είχε πει ότι από τη στιγμή που κάτι υπάρχει και δεν μπορεί να δημιουργηθεί κάτι από το τίποτα, τότε ένα αναγκαίο και αιώνιο «κάτι» υπάρχει. Κάθε αποτέλεσμα έχει την αιτία του. Πρέπει να υπάρχει κάτι που είναι η αιτία της υπάρξης του σύμπαντος. Πρέπει να υπάρχει κάτι «που δεν έχει αιτία», αλλά που είναι η αιτία γι’ αυτό που υπάρχει. Παράλληλα, η ύπαρξη και η ανάπτυξη της ζωής στη γη απαιτεί τόσες πολλές μεταβλητές να είναι σε τέλεια αρμονία που θα ήταν αδύνατο για όλες αυτές τις μεταβλητές και λεπτομέρειες να ρυθμιστούν από τυχαία και ασυντόνιστα γεγονότα. Αν η αναλογία των στοιχείων στην ατμόσφαιρα της γης μεταβάλλονταν ελαφρώς

σκέψεις, το σώμα, τη συμπεριφορά και εν γένει τη ζωή μας. Βεβαίως και η πίστη στην ύπαρξη του Θεού, δεν είναι αρκετή για να σωθούμε και να έχουμε αιώνια ζωή. Ο απόστολος Ιάκωβος γράφει: «εσύ πιστεύεις ότι ο Θεός είναι ένας· καλά κάνεις· και τα δαιμόνια πιστεύουν, και φρίττουν» (Ιάκ. 2:19). Για να σωθούμε πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε αμαρτωλοί και σωζόμαστε μόνο όταν εμπιστευόμαστε το σωτήριο έργο και πρόσωπο του Χριστού, ο οποίος «παραδόθηκε για τις ανομίες μας και αναστήθηκε για τη δικαίωσή μας» (Ρωμαίους 4:25).

14 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Τάσος Μαρκουλιδάκης

Το Υφαντό Ένα υφαντό η ζωή μου: ο Θεός κι εγώ τα χρώματά του ούτε που γνωρίζω. Μα Εκείνος ακατάπαυστα μοχθεί. Κάποιες φορές υφαίνει θλίψη κι εγώ μέσα στην άφρονη αλαζονεία μου ξεχνώ πως Κείνος βλέπει το αποπάνω κι εγώ το αποκάτω. Μόνο όταν σιγήσει ο αργαλειός και δεν πηγαινοέρχονται οι σαΐτες θα ξεδιπλώσει ο Θεός το υφαντό και θα εξηγήσει το γιατί οι σκούρες οι κλωστές είναι το ίδιο χρήσιμες στου υφαντή την τέχνη όσο κι οι ασημένιες κι οι χρυσές στο σχέδιο που Αυτός έχει ετοιμάσει. Ανώνυμος Μετάφραση: Γιούλικα Κ. Masry

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 15

Από την ΣΟΥΛΑ ΜΑΞΙΜΙΑΔΟΥ ISCH

ερικοί άνθρωποι δεν ξεχνιούνται. Ίσως τους συναντήσαμε μια φορά, αλλά η εντύπωση που μας έκαναν ήταν τέτοια, ώστε γράφτηκαν στον «σκληρό δίσκο» του εγκεφάλου μας. Πέρασαν τα χρόνια, αλλά μια μέρα διαβάζεις κάτι ή βλέπεις μια φωτογραφία αυτών των προσώπων και βλέπεις να ξετυλίγεται μπροστά σου, σαν σε ταινία, η συνάντησή σου με αυτόν τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Ξαναθυμάσαι τις όμορφες στιγμές που πέρασες μαζί του σαν να ήταν σήμερα. Αυτό μου συνέβη πρόσφατα. Διάβαζα για έναν συνεργάτη του Brother Andrew, του ιδρυτή της πολύ γνωστής οργάνωσης Open Doors, και ξαναθυμήθηκα την πρώτη μου συνάντηση με αυτόν τον θαρραλέο εργάτη του Ευαγγελίου και την εντύπωση που μου έκανε.

Μ

Ήμασταν τριτοετείς φοιτητές στο European Bible Institute στο Παρίσι και ετοιμάζαμε το 1ο Ιεραποστολικό Συνέδριο για όλα τα Βιβλικά Σχολεία της Ευρώπης. Ήταν Άνοιξη του 1962. Ο Γιάννης, ο σύζυγός μου, είχε εκλεγεί την προηγουμένη χρονιά στο London Bible College πρόεδρος αυτού του συνεδρίου κι εγώ γραμματέας. Προσευχόμασταν ο Κύριος να μας οδηγήσει να καλέσουμε τον κατάλληλο ομιλητή για ένα τέτοιο συνέδριο, που για πρώτη φορά οργανώναμε στην Ευρώπη. Στις ομάδες προσευχής του Σχολείου προσευχόμασταν για το επικίνδυνο έργο που έκανε ο Brother Andrew μεταφέροντας κρυφά Άγιες Γραφές στις χώρες του Σιδηρού Παραπετάσματος. Αποφασίσαμε να τον καλέσουμε. Χαρήκαμε πολύ όταν δέχτηκε την πρόσκλησή μας. Θυμάμαι πολύ καλά την πρώτη του ομιλία. Διάβασε το πολύ γνωστό εδάφιο από το Ευαγγέλιο του Ιωάννη 3:16 «Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε έδωσε τον μονογενή του Υιό...» Με τις πρώτες του φράσεις μας έκανε να κρεμόμαστε από το χείλη του. Μια κυρίως φράση του που δεν ξέχασα ποτέ ήταν: «Ο Θεός είχε μόνο έναν Γιο και Τον έστειλε στη γη ως ιεραπόστολο...» Όλα τα μηνύματά του ήταν δυναμικά με πολλές ιστορίες από τις εμπειρίες του έργου, αλλά εκείνη η φράση έμεινε γραμμένη στη μνήμη μου. Είχα ήδη πάρει την απόφαση να γίνω ιεραπόστολος, αλλά αυτά τα λόγια επιβεβαίωσαν την κλήση μου. Συνδεδεμένη με την ιστορία του Brother Andrew που διάβαζα πρόσφατα ήταν και η ιστορία της CorrieTen Boom. Και οι δύο Ολλανδοί και παθιασμένοι με το έργο του Θεού και τον ευαγγελισμό. Δεν είχα το προνόμιο να συναντήσω προσωπικά την Corrie, αλλά με ενέπνευσε, όπως και χιλιάδες πιστούς, με τη ζωή της και την ιστορία της. Τα βιβλία της εμπνέουν ακόμη πολλούς και το πιο γνωστό και αγαπητό είναι «Το Καταφύγιο». Είχαμε το προνόμιο να φιλοξενήσουμε στο σπίτι μας στην Γαλλία το 1968 τον ανεψιό της Corrie, τον Peter Van Voorden, που ήταν ένας καταπληκτικός πιανίστας, έγραψε πολλούς ύμνους και όταν διηγούνταν την οικογενειακή τους ιστορία στο Haarlem της Ολλανδίας, ήταν σαν να ήσουν εκεί. Διαβάζοντας κάπου το όνομα αυτών των ανθρώπων, «ο σκληρός μου δίσκος» έφερε μπροστά μου όλες αυτές τις όμορφες εικόνες, τις συναντήσεις που είναι αξέχαστες. Οι άνθρωποι αυτοί άφησαν πίσω τους μια υπέροχη μαρτυρία, ένα άρωμα Χριστού που συνεχίζει να επιδρά θετικά στη ζωή μου και στη ζωή πολλών ανθρώπων σε διάφορες χώρες της γης. Και σκέφτομαι... η Corrie, ο Brother Andrew και τόσοι άλλοι ρίσκαραν τη ζωή τους για τη μαρτυρία του Ευαγγελίου. Εγώ τι κάνω; nnn ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 17

ΙΟΥΔΑΪΖΟΝΤΕΣ ακόμη και σήμερα...

κέφτομαι τους ιουδαΐζοντες. Τη μερίδα εκείνη των ιουδαίων χριστιανών στα πρώτα βήματα της εκκλησίας του Χριστού, που έμεναν φανατικά προσκολλημένοι στις διατάξεις του μωσαϊκού νόμου και στις ιουδαϊκές τους συνήθειες. Που φαντάζονταν ότι μπορούσαν να συνδυάσουν την ελευθερία του Χριστού με τον ιουδαϊκό τυπικισμό. Που στάθηκαν ηθικά ακέραιοι και θρησκευτικά άψογοι, αλλά και φοβερή τροχοπέδη για την πρόοδο και την εξάπλωση του αληθινού Ευαγγελίου. Τόσο που ο μεγάλος τους αντίπαλος, ο απόστολος Παύλος, να τους επιτεθεί με ασυνήθιστη βιαιότητα όταν προσπάθησαν –και κατάφεραν– να επηρεάσουν τους Γαλάτες. Που δεν είχαν συλλάβει το αληθινό μήνυμα του Ευαγγελίου, στενόμυαλοι και στενόκαρδοι όσο όλοι οι θρησκευτικά φανατισμένοι, κι ανύποπτοι στη νέα εποχή που είχε ανοίξει ο Χριστός με την ελεύθερη κι ανοιχτόκαρδη διδασκαλία Του. Κι ούτε που ένιωθαν πως εκείνα ακριβώς τα χαρακτηριστικά που είχε χτυπήσει ο Κύριος στους φαρισαίους, την προσκόλλησή τους σε λέξεις, σε συνθήματα, σε τύπους, κι ακόμη τον άμετρο πνευματικό τους εγωισμό και τη μονοπώληση της Αλήθειας, τα εμφάνιζαν παρόμοια κι αυτοί, σε καινούργια όμως, «χριστιανική» έκδοση. Και που, όπως ήταν φυσικό, ο Θεός σύντομα τους καταδίκασε –ή κι οι ίδιοι αυτοκαταδικάστηκαν– σε αφανισμό. Γιατί μόλις μερικές δεκαετίες μετά από την Πεντηκοστή, κι όταν το κήρυγμα του αποστόλου Παύλου και των συνεργατών του είχε απλωθεί σ’ ολόκληρη την οικουμένη, οι ιουδαΐζοντες είχαν πια εκφυλιστεί σε μια ασήμαντη ιουδαϊκή αίρεση, και δύο αιώνες μετά το Χριστό είχαν πια εξαφανιστεί τελείως.

Σ

Πολύ φοβάμαι ωστόσο πως το πνεύμα τους κι η επίδρασή τους –και φυσικά κι ο κίνδυνος από αυτά– έφθειραν κι υποβάθμισαν την εκκλησία του Χριστού μέσα στους αιώνες, κι ακόμη και σήμερα απειλούν την ύπαρξή της και την πνευματική της ποιότητα. Σε διαφόρους βαθμούς, κατά ποικίλους τρόπους, και σε πολλούς τόπους. nnn

Από τον ΣΤΕΦΑΝΟ ΚΑΤΣΑΡΚΑ Πολιτικό Μηχανικό

* Μπορείτε να διαβάσετε κείμενα του Στ. Κατσάρκα σε ποικιλία θεμάτων στο παρακάτω: https://www.nikites.eu/category/stefanoskatsarkas/

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 19

Νέα και παλαιά

20 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

άθε αλλαγή στη ζωή μας έχει και Μου διάβασε από το Άσμα Ασμάτων τις «παράπλευρες απώλειες». Σε από το κεφάλαιο7, το εδάφιο 13: μια μετακόμιση αφήνεις πίσω «Οι μανδαγόραι έδωκαν οσμήν και εν «παλιούς» φίλους, το «παλιό» σου σπίτι, ταις θύραις ημών είναι παν είδος καρπών στην αλλαγή εργασίας «παλιούς» συνα- αρεστών νέων και παλαιών, του οποίους δέλφους και «παλιές» εργασιακές συνή- εφύλαξα, Αγαπητέ μου, δια σε.» θειες. Το «νέο» όμως είναι μπροστά σου Μας άρεσε και στις δυο η επεξήγηση έτοιμο να σου αποκαλυφθεί, αν το δεις ως της παραπομπής και αφεθήκαμε σε ανστοιχείο εμπλουτισμού στη ζωή σου. ταλλαγή σκέψεων. Για νοσταλγικούς παΔιάβαζα τις προάλλες στην Αγία Γρα- λιούς ύμνους στις εκκλησίες μας, που δεν φή: ακούγονται και πολύ συχνά πλέον, για συ«...πας γραμματεύς μαθητευθείς εις τα νήθειες από την καθημερινή εκκλησιαστική περί της βασιλείας των ουρανών είναι ζωή, όπως οι επισκέψεις σε ασθενείς, όμοιος με άνθρωπον οικοδεσπότην, όστις που τείνουν και αυτές να εκλείψουν και εκβάλλει εκ του θησαυρού αυτού νέα και πολλά άλλα. Συμφωνήσαμε όμως απόλυτα, παλαιά» (Ματθ. 14:52). ότι μας άρεσαν και οι καινούργιοι ύμνοι Δεν θα έλεγα ότι με προβλημάτισε ιδι- με τη νέα για τα αφτιά μας μουσική τους, αίτερα, δεν είναι άλλωστε από τα χωρία μας άρεσαν και οι διαφορετικές εκδηλώσεις της Αγίας Γραφής που σκοπό έχουν να σε των νέων των εκκλησιών μας, που φέρνουν βάλουν σε σκέψεις και αποφάσεις σωτήριες με το δικό τους τρόπο το μήνυμα της για τη προσωπική σου ζωή. Αλλά να, το Αγάπης του Θεού προς τον αμαρτωλό άνσκεφτόμουν όλη την υπόλοιπη μέρα... θρωπο. Η κάθε εποχή έχει τα δικά της χαΤο έφερα στη συζήτηση που είχα το ρακτηριστικά και αλίμονο αν το κάθε τι απόγευμα με μια αδελφική μου φίλη. Οι «νέο» το δει κανείς ως εμπόδιο και όχι δυο λεξούλες «νέα» και «παλαιά» μου ως στοιχείο εμπλουτισμού για την προφέρνουν στο νου, της είπα, αυτό με τον σωπική και εκκλησιαστική του ζωή. «νέο οίνο» που δεν τον βάζεις σε «παλιά» Θυμηθήκαμε αυτό που μας λέγαν οι ασκιά. Γρήγορα συμφωνήσαμε όμως, ότι σοφοί «παλιοί» της εκκλησίας μας, όταν η σημασία του εδαφίου, που συζητούσαμε τα τότε «νέα» ρεύματα κλυδώνιζαν τη νεδεν έχει αρνητική σημασία. Δεν αποκλείει ολαία: «Δεν μπορούμε να πάμε κόντρα σε δηλαδή το «παλιό» από το «νέο», αλλά ένα ορμητικό ποτάμι, γιατί θα μας παραμάλλον τα δυο τους δείχνουν να συνυ- σύρει η δύναμή του, χωρίς να έχουμε και πάρχουν και να αλληλοσυμπληρώνονται. αποτέλεσμα. Δουλειά μας είναι, εμάς των «Στάσου να φέρω τη Γραφή μου», την «παλιών», να διαμορφώσουμε κατά τέτοιον άκουσα από την άλλη άκρη της γραμμής τρόπο τις υπάρχουσες όχθες του ποταμού, να λέει, γιατί η καθημερινή μας επικοινωνία ώστε τα ορμητικά νερά, που θα έρθουν να είναι... εξ αποστάσεως. Μετά από το σχετικό κυλήσουν μέσα όσο πιο ομαλά γίνεται». ξεφύλλισμα την άκουσα να Χρειάζεται μαεστρία βέβαια Από την μου λέει δυναμικά αυτή τη για κάτι τέτοιο για να βρεθεί ΑΛΤΑΝΑ ΦΙΛΟΥφορά, «εδώ έχει και μια παδηλαδή η ισορροπία και να ΠΑΤΣΑΝΤΑΡΑ Διδάκτωρ Νομικής ραπομπή...». μπορούν να συνυπάρχουν

Κ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 21

το «νέο» και το «παλαιό». Τόλμη εκ μέρους των παλαιοτέρων να εμπιστευτούν τη νέα γενιά και σεβασμό από τους νέους προς τους μεγαλύτερους για μια «διαγενεακή συνεργασία» (τον βρήκα τον όρο σε γραπτό φίλου και μου άρεσε!). Σε προσωπικό επίπεδο, όσον αφορά για παράδειγμα στο κείμενο της Αγίας Γραφής που χρησιμοποιώ και που είναι αυτό της Βιβλικής Εταιρίας σε μετάφραση του Αρχιμανδρίτου Νεόφυτου Βάμβα, έ, έχω μείνει στο «παλιό» και στην πρώτη μου επαφή με την Αγία Γραφή, γιατί κάποιες «λεξούλες» και κάποιες εκφράσεις μου μιλούν ιδιαίτερα και μου θυμίζουν κάποιες ιδιαίτερες επεμβάσεις του Θεού στη ζωή μου. Αυτό όμως δεν με εμποδίζει να έχω στο πλάι μου και την Καινή Διαθήκη στο πρωτότυπο αρχαίο κείμενο και να την μελετώ, όπως και κάποιες άλλες νεώτερες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής. Τις θεωρώ στοιχείο εμπλουτισμού στη μελέτη

μου και ευχαριστώ τον Θεό, για τους ανθρώπους που κοπίασαν γι’ αυτό, ώστε και οι πιο νεώτεροι να καταλαβαίνουν στη γλώσσα έκφρασής τους σήμερα τις αιώνιες και διαχρονικές Αλήθειες που εμπεριέχονται στον Λόγο του Θεού. Με ενίσχυσε σ’ αυτή τη σκέψη και η παραπομπή-επεξήγηση στο Άσμα Ασμάτων. Κάθε είδους «καρπού» είναι χρήσιμο και επιθυμητό και άξιο να φυλαχθεί για την ώρα που θα το χρειαστούμε γιατί το κάθε είδος έχει την ιδιαίτερη γεύση του. Τόσο οι με πρόνοια και αγάπη φυλαγμένοι από το καλοκαίρι ξηροί «παλαιοί» καρποί, τα καρύδια και τα αμύγδαλα και τα αποξηραμένα σύκα, που αγαπώ ιδιαίτερα, όσο και οι «νέοι» αναλόγως εποχής, τα κεράσια και τα σταφύλια και τα μήλα. Όλοι «οι καρποί», είναι αρεστοί, όταν μάλιστα συνδυάζονται και αρμονικά ακόμα καλύτερα!

nnn

* Μπορείτε να επισκεφτείτε το ιστολόγιο της Αλτάνας Φίλου Πατσαντάρα http://www.filos-europe. com/from-brussels-with-love/

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΚΑΤΕΡΙΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΓΟ ΖΩΔΙΑΤΗ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Το Πρεσβυτέριο της Ευαγγελικής Εκκλησίας Κατερίνης σας προσκαλεί στην εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2019 στις 4:30 μ.μ. στο Σχολικό Κτίριο προς τιμήν του αειμνήστου ποιμένα της Εκκλησίας Κατερίνης Άργου Ζωδιάτη, επί τη συμπληρώσει 40 ετών από την αποδημία του.

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

Αγαπητοί μας αδελφοί και φίλοι... Μπορείτε να θυμηθείτε κάποια στιγμή στη ζωή σας που δώσατε κάποιο δώρο σε κάποιον και να είδατε αμέσως το πρόσωπό του να λάμπει από χαρά και τα μάτια του να δακρύζουν από συγκίνηση κι ευγνωμοσύνη; Σε μια τέτοια περίπτωση σίγουρα η δική σας χαρά ήταν ακόμα μεγαλύτερη από εκείνου που δέχτηκε το δώρο σας, ιδιαίτερα αν το δώρο σας ήταν κάτι που κάλυπτε μια μεγάλη ανάγκη του αποδέκτη του. Τέτοια χαρά νιώθουν οι συνεργάτες της Ιεραποστολής μας μαζί με τα μέλη των ομάδων που συμμετέχουν σε ιεραποστολικά ταξίδια, όταν διανέμουν δώρα σε φτωχά παιδιά, σε λεπρούς και σε ντόπιους εργάτες του Ευαγγελίου, που τα ονομάζουμε Δέματα Αγάπης. Τα δώρα αυτά που το κόστος τους είναι 20 ευρώ το καθένα, περιέχουν είδη που καλύπτουν φυσικές και άλλες ανάγκες των αποδεκτών τους. Το περιεχόμενό τους αποτελείται συνήθως από σχολικά είδη, ρούχα, παπούτσια και άλλα αναγκαία είδη για τα παιδιά. Για μερικά από τα παιδιά αυτά, τα παπούτσια που παίρνουν με το δέμα τους, είναι ίσως ο μόνο καινούριο ζευγάρι που θα τα φοΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 23

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ρούν όλο τον χρόνο. Το δέμα περιέχει επίσης μια Αγία Γραφή για όσα παιδιά δεν την έχουν ήδη. Για τους λεπρούς το δέμα τους μπορεί να περιέχει μια κουβέρτα ή άλλα είδη που τα χρειάζονται. Το κάθε δέμα που διανέμουμε έρχεται με το ιδιαίτερο μήνυμα για τον παραλήπτη του ότι τον αγαπάμε και τον φροντίζουμε στο όνομα του Ιησού Χριστού και ότι προσευχόμαστε γι’ αυτόν. Ωστόσο, δεν είναι μόνο οι παραλήπτες των δεμάτων που ωφελούνται από αυτά, αλλά και ολόκληρες κοινότητες. Η διανομή των Δεμάτων Αγάπης γίνεται σε δημόσιες γιορταστικές εκδηλώσεις, στις οποίες προσκαλούνται οι οικογένειες των παιδιών, τοπικοί ηγέτες και άλλα μέλη των κοινοτήτων. Κατά τη διάρκεια των εορταστικών αυτών εκδηλώσεων, μεταξύ άλλων κηρύττεται και το Ευαγγέλιο και οι άνθρωποι ακούνε το μήνυμα της σωτηρίας. Κάθε χρόνο, τις μέρες των Χριστουγέννων, τα Δέματα Αγάπης διανέμονται σε ινδουιστικές, μουσουλμανικές και βουδιστικές κοινότητες. Παράλληλα με τη διανομή των δεμάτων κηρύττεται με απλότητα το Ευαγγέλιο και υπάρχουν μερικά άτομα απ’ αυτούς που δέχονται τον Χριστό ως Σωτήρα τους. Τα Δέματα Αγάπης δίνουν χαρά στους παραλήπτες τους, στο προσωπικό της Ιεραποστολής μας και στους εθελοντές που τα διανέμουν καθώς και στους υποστηρικτές μας που καλύπτουν τα έξοδα. Γι’ αυτό και θέλω να εκφράσω και τις προσωπικές μου, αλλά και τις Ιεραποστολής μας τις θερμές ευχαριστίες σε όλους εσάς που μας συμπαραστέκεστε στο έργο αυτό. Εύχομαι ο Κύριος να χαρίζει πλούσιες τις ευλογίες Του σε όλους σας. Ο συνεργάτης σας στο έργο Του,

Τάσος Ιωαννίδης 24 | TA NEA ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ ME TO XΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΣ ΦΤΑΝΕΙ ΠΑΝΤΟΥ

Καρποί των Δεμάτων Αγάπης «Οι ανάγκες μας καλύφθηκαν μέσω της AMG» «Παιδιά σαν κι εμένα, που προέρχονται από φτωχές οικογένειες στις Φιλιππίνες, έχουν δυσκολία να νιώσουν τη χαρά των Χριστουγέννων. Πολλοί γονείς πασχίζουν να βρουν κάποιον τρόπο να αγοράσουν καινούρια ρούχα για τα

άλλαξαν τελείως. Το άγχος των γονιών μου πώς να αγοράσουν καινούρια ρούχα για μας εξαφανίστηκε. Ήταν ευτυχισμένοι που παίρναμε δώρα από ανθρώπους που ενδιαφέρονταν για εμάς και κατανοούσαν την κατάστασή μας. Νιώθω επίσης ευγνωμοσύνη προς την διακονία της AMG για τα Δέματα Αγάπης που μας δίνει κάθε Χριστούγεννα, που περιέχουν καινούρια ρούχα, εσώρουχα και τρόφιμα. »Χάρη στην αγάπη του οργανισμού της AMG, η οικογένειά μου έμαθε να γιορτάζει τα Χριστούγεννα με την κουλτούρα της πατρίδας μας. Σας ευχαριστώ!»

- Kath

«Το παιδί μου πήρε κάποτε μια Αγία Γραφή από την AMG, την οποία μελετάει ολόκληρη η οικογένειά μου»

παιδιά τους. Όταν ζητούσα από τους γονείς μου να μου αγοράσουν κάτι καινούριο τα Χριστούγεννα, μου έλεγαν πως δεν μπορούν γιατί δεν είχαν χρήματα. Δεν είχαμε ούτε καν αρκετές αλλαξιές εσώρουχων, έτσι που η μητέρα μου αναγκαζόταν να πλένει κάθε μέρα αυτά που είχαμε. Ζηλεύαμε τις οικογένειες που περίμεναν με χαρά τα Χριστούγεννα γιατί θα αντάλλασσαν δώρα μεταξύ τους. Για τη δική μου οικογένεια τα Χριστούγεννα δεν διέφεραν από τις άλλες μέρες, γιατί δεν είχαμε χρήματα ούτε για κάποιο ιδιαίτερο φαγητό. Όλα αυτά μέχρι να έρθουμε σε επαφή με την διακονία της AMG. »Όταν άρχισα να παίρνω καινούρια ρούχα και είδη μπακαλικής από την AMG, τα πράγματα

«Δόξα στον Θεό, τον Ουράνιο Πατέρα μας, που είναι γεμάτος αγάπη και φροντίζει για εμάς. Τον ευχαριστώ που έδωσε την ευκαιρία στην οικογένειά μου να συνδεθεί με την διακονία της AMG. Είναι αυτή μια από τις μεγαλύτερες ευλογίες Του στη ζωή μας. Είδα τη ζωή του παιδιού μου να αλλάζει τόσο πνευματικά όσο και κοινωνικά από τη διακονία σας. »Όταν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, ξέρω πως θα πάρουμε κάποιο ιδιαίτερο δέμα από τους υποστηρικτές μας. Το παιδί μου έχει πάρει κουβέρτες, Αγία Γραφή, παπούτσια και σχολικά είδη τα περασμένα χρόνια, που υπήρξαν βοήθεια ανεκτίμητη για την οικονομική κατάσταση της οικογένειάς μου. Το παιδί μου είναι χαρούμενο με το δώρο και προσπαθεί να διατηρήσει σε καλή κατάσταση καθετί που περιέχει το δέμα του. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 25

ME TO XΕΡΙ ΤΗ Σ ΑΓΑΠΗΣ Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΣ ΦΤΑΝΕΙ ΠΑΝΤΟΥ

»Το παιδί μου πήρε μια Αγία Γραφή από την διακονία σας , την οποία μελετάει όλη η οικογένειά μου. Έχουμε καθημερινή οικογενειακή ώρα προσευχής, στην οποία μετέχουν με χαρά τα παιδιά μου. Ο γείτονάς μου περιμένει εναγώνια να βρεθούν υποστηρικτές και για τα δικά του παιδιά ώστε να μετέχουν κι εκείνα στα προγράμματα του Κέντρου Ανάπτυξης Παιδιών και Νέων, γιατί έχουν δει την θετική αλλαγή στη δική μου οικογένεια, κι αυτό οφείλεται στις προσπάθειές σας. »Εύχομαι κάθε ευλογία Θεού στην ιεραποστολή σας και τους υποστηρικτές της».

–Samalie Ssekikong (γονιός)

«Έρχονται στιγμές που μπορούμε να συμμεριζόμαστε τη χαρά της πίστης μας με άλλους» «Η ιεραποστολή μας βοηθάει ανθρώπους που έχουν ανάγκες στην Ινδία εδώ και πέντε δεκαετίες. Καλύπτει τις βασικές φυσικές και εκπαιδευτικές 26 | TA NEA ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ

ανάγκες φτωχών παιδιών, μιλώντας τους παράλληλα για τη σωτηρία που προσφέρει ο Ιησούς Χριστός. Τα Δέματα Αγάπης που δίνουμε κάθε Χριστούγεννα στα παιδιά, σε ειδική εορταστική εκδήλωση, περιέχουν καινούρια ρούχα, παιχνίδια και σχολικά είδη. Είναι ιδιαίτερα ευλογία για μας στην AMG στην Ινδία, να μοιραζόμαστε τη χαρά μας με άλλους για το γεγονός της γέννησης του Χριστού. »Διοργανώνουμε μια ετήσια εορταστική εκδήλωση και προσκαλούμε τα παιδιά που βοηθάμε, τις οικογένειές τους, το προσωπικό μας και τοπικούς επίσημους. Στη διάρκεια της

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ ME TO XΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΣ ΦΤΑΝΕΙ ΠΑΝΤΟΥ γιορτής, διανέμονται τα Δέματα Αγάπης, ψέλνονται κάλαντα, Χριστουγεννιάτικοι ύμνοι, τα παιδιά πραγματοποιούν θεατρικά σκετς με Χριστουγεννιάτικες ιστορίες, και γίνονται ομιλίες για το νόημα των Χριστουγέννων. Είναι ευκαιρία να μιλήσουμε για την πίστη μας στους άλλους. Τα Δέματα Αγάπης αποτελούν έμπρακτο παράδειγμα της αγάπης του Θεού και του ενδιαφέροντός μας για τους συνανθρώπους μας, πράγμα που γεμίζει με χαρά τις καρδιές των φτωχών παιδιών και των γονιών τους. Όλοι αυτοί είναι ευγνώμονες στους γενναιόδωρους υποστηρικτές τους και για την αγάπη και το ενδιαφέρον τους γι’ αυτούς».

– Arun Kumar Kanti Mohanty, Διευθυντής

«Θέλω να ευχαριστήσω για τους υποστηρικτές μας που δίνουν ιδιαίτερο χρώμα στη γιορτή των Χριστουγέννων για εμάς» «Ω, πόσο απολαμβάνω τη γιορτή των Χριστουγέννων στο Κέντρο Ανάπτυξης Παιδιών και Νέων στην Igamba! Περιμένω με αγωνία τα Χριστούγεννα κάθε χρόνο. Κάνουμε ιδιαίτερη γιορτή όπου ψάλλουμε και ψυχαγωγούμε τους γονείς μας και τους επισκέπτες. Πέρσι μου δώσατε ένα όμορφο άσπρο κοστούμι, που μ’ αρέσει πολύ. Θέλω να ευχαριστήσω τους υποστηρικτές της AMG που δίνουν έτσι ιδιαίτερο χρώμα στη γιορτή των Χριστουγέννων για

εμάς και μας κάνουν να νιώθουμε την αγάπη και το ενδιαφέρον τους για εμάς».

– Sandra Yvet

«... Τα παιδιά νιώθουν ιδιαίτερα την αγάπη των υποστηρικτών τους όταν παίρνουν δώρα από αυτούς...» Τα Χριστούγεννα είναι μια από τις μεγαλύτερες γιορτές στις Φιλιππίνες. Οι Φιλιππινέζοι γιορτάζουν τα Χριστούγεννα για περισσότερες ημέρες από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Στολίζουν με φωτισμούς και στολίδια σπίτια τους, καταστήματα, δρόμους και δημόσια κτίρια. Αρχίζουν να ψέλνουν τα κάλαντα από τον Σεπτέμβριο και το πάνε μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου! Τα Χριστούγεννα είναι ακόμη γι’ αυτούς εποχή ευχαριστιών για όλη τη βοήθεια που παίρνουν πολλά παιδιά από τη διακονία της AMG στη διάρκεια του χρόνου. Στα Κέντρα Ανάπτυξης Παιδιών και Νέων οι προετοιμασίες για τις εορταστικές εκδηλώσεις των Χριστουγέννων αρχίζουν νωρίς τον Νοέμβριο, όταν το προσωπικό των κέντρων μας ετοιμάζουν τα ιδιαίτερα προγράμματα και αρχίζουν να αγοράζουν χρήσιμα δώρα για τα παιδιά και τις οικο-

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 27

ME TO XΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΣ ΦΤΑΝΕΙ ΠΑΝΤΟΥ γένειές τους. Γονείς και παιδιά συμμετέχουν στην προετοιμασία των Χριστουγεννιάτικων προγραμμάτων στο Κέντρο, που περιλαμβάνουν παιχνίδια, χριστουγεννιάτικα μηνύματα, ύμνους και ανταλλαγή δώρων. Στα παιδιά προσφέρονται δώρα ρούχα, παπούτσια, παιχνίδια, και τρόφιμα. Στους γονείς προσφέρονται είδη μπακαλικής για τη γιορτή της παραμονής των Χριστουγέννων. Κάθε παιδί και γονιός περιμένουν ανυπόμονα την ιδιαίτερη γιορταστική εκδήλωση των Κέντρων μας. Δημιουργεί μέσα τους αισθήματα ενθουσιασμού και προσδοκίας. Τα Χριστούγεννα είναι εποχή προσφοράς – ο Θεός πρόσφερε τον Μονογενή Του Γιο για τη Σωτηρία μας. Αυτό υπήρξε το μέγιστο απ’ όλα τα Δώρα. Με το γεγονός αυτό στο νου τους, τα παιδιά νιώθουν ιδιαίτερα την αγάπη των χριστιανών υποστηρικτών τους όταν παίρνουν τα Δέματα Αγάπης. Νιώθουν πως οι υποστηρικτές τους τους έχουν σαν δικά τους παιδιά.

«Σας ευχαριστούμε που κάνετε τα παιδιά μας να αισθάνονται ότι υπάρχουν άνθρωποι που τα αγαπούν όταν παίρνουν τα Δέματα Αγάπης» «Το σχολείο ΧΑΡΙΣ στην Ταϊλάνδη, είναι το μόνο χριστιανικό σχολείο στην επαρχία του Nan. Τα περισσότερα από τα άλλα σχολεία ακολουθούν την παράδοση. Έχουμε συνολικά 229 μαθητές (41 στο νηπιαγωγείο, 149 στο δημοτικό και 39 στο γυμνάσιο). Αντίθετα με τα άλλα σχολεία της περιοχής, το σχολείο ΧΑΡΙΣ διοργανώνει ιδιαίτερη χριστουγεννιάτικη γιορτή κάθε χρόνο για τα παιδιά και τους γονείς τους.

28 | TA NEA ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ

»Οι μαθητές περιμένουν με λαχτάρα το ετήσιο αυτό γεγονός, και είναι ενθουσιασμένοι που θα ακούσουν ξανά την ιστορία της γέννησης του Χριστού με απαγγελίες, ύμνους και σκέτς. Τα παιδιά χαίρονται να μετέχουν στα έργα αυτά, καθώς ψάλλουν και δείχνουν τα καλλιτεχνικά τους ταλέντα στην παρουσία των συμμαθητών και των οικογενειών τους. »Τα Δέματα Αγάπης ασκούν ιδιαίτερη επίδραση στα παιδιά, γιατί αποτελούν έκδηλη έκφραση της αγάπης του Θεού γι’ αυτά. Η πλειοψηφία των μαθητών μας προέρχεται από φτωχές οικογένειες, στις οποίες σπάνια ανταλλάσσονται δώρα. Στη διάρκεια της χριστουγεννιάτικης εκδήλωσης στο σχολείο μας, τα παιδιά νιώθουν μεγάλη χαρά και ευγνωμοσύνη στους υποστηρικτές τους, τους περισσότερους από τους οποίους δεν έχουν συναντήσει ποτέ προσωπικά. Αλλά και οι γονείς επίσης χαίρονται να βλέπουν τα παιδιά τους τόσο ευτυχισμένα. Βλέπουν στην πράξη την χριστιανική αγάπη και το πνεύμα της προσφοράς, πράγμα που τους κάνει να είναι πιο ανοιχτοί στο μήνυμα του Ευαγγελίου, που ακούνε στη διάρκεια της γιορτής. »Σας ευχαριστούμε για όλη την αγάπη που δείχνετε στα παιδιά μας μέσω της υποστήριξής

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΣΠΟΡΕΑ ME TO XΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ Η ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΗ ΜΑΣ ΦΤΑΝΕΙ ΠΑΝΤΟΥ τους και των Δεμάτων Αγάπης που προσφέρετε γι’ αυτά».

– Kalayaporn Promkandorn, Διευθύνουσα του Κέντρου Ανάπτυξης Παιδιών και Νέων της AMG στην Ταϊλάνδη

«...Η κόρη μου... έλαβε μια κουβέρτα ως Χριστουγεννιάτικο δώρο, πράγμα πολύτιμο για όλη την οικογένεια» «Είμαι χήρα, μητέρα πέντε παιδιών και συγχαίρω την AMG και το προσωπικό της στην Ουγκάντα για το έργο που κάνουν και για τον Λόγο του Θεού που διδάσκουν στα παιδιά, κάτι που αλλάζει τη ζωή τους. Τα παιδιά μου αγαπούν τον Θεό πράγμα για το οποίο είμαι ευγνώμων. Είμαι επίσης ευγνώμων στον Θεό που έδωσε την ευκαιρία στην οικογένειά μου να γίνει μέρος της οικογένειας της ιεραποστολής σας, γιατί με βοήθησε πάρα πολύ για την ανατροφή και την μόρφωση των παιδιών μου. »Το 2008, είχα το προνόμιο να εργαστώ με την AMG ως εθελόντρια δασκάλα στο Κέντρο Ανάπτυξης Παιδιών και Νέων στην Namugoga. Το 2011 μετά τον θάνατο του άνδρα μου, η ιεραποστολή σας δέχτηκε δύο από τα παιδιά μου στο πρόγραμμά της χάρη στη γενναιοδωρία υποστηρικτών, που ανέλαβαν τα έξοδα. Ύστερα απ’ αυτό, είδα ν’ αλλάζει η ζωή των παιδιών μου από πνευματική και κοινωνική άποψη ως αποτέλεσμα του έργου που κάνει ο Θεός στο Κέντρο σας. »Όταν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, τα παιδιά μου ενθουσιάζονται ξέροντας πως θα πάρουν ένα ιδιαίτερο δώρο από την ιεραποστολή σας. Μέχρι τώρα έχουν πάρει ως δώρα κουβέρτες, Βίβλους, παπούτσια και σχολικές τσάντες. Ως μητέρα, νιώθω ανακούφιση και χαίρομαι όταν τα βλέπω τόσο ευτυχισμένα. »Το 2016, η κόρη μου Kansiime Shallom, πήρε μια κουβέρτα ως Χριστουγεννιάτικο

δώρο, που ήταν κάτι πολύτιμο για ολόκληρη την οικογένειά μου. Πριν ήμουν αναγκασμένη να βάζω τα παιδιά μου να κοιμούνται στο ίδιο στρώμα και να σκεπάζονται με το ίδιο κλινοσκέπασμα, γιατί δεν είχα τη δυνατότητα να αγοράσω σκεπάσματα για όλα. »Ο γιος μου Mugumya Joshua, που είναι μαθητής στο Χριστιανικό μας σχολείο Upendo, έχει βοηθηθεί παρά πολύ από το σχολείο σας. Τα περισσότερα σχολικά του είδη τα έχει πάρει μέσω των Δεμάτων Αγάπης. Το σχολείο μας Upendo καλύπτει όλα τα έξοδα που χρειάζονται οι μαθητές. »Ευχαριστώ τον Θεό και τους φιλάνθρωπους υποστηρικτές για την ανιδιοτελή τους αγάπη προς την οικογένειά μου. Εύχομαι ο Θεός να συνεχίσει να καλύπτει όλες τις ανάγκες σας. Αλλά πάνω απ’ όλα τις μέρες των Χριστουγέννων ευχαριστώ τον Θεό για το μέγιστο Δώρο Του, τον Υιό Του, για τη σωτηρία μας».

- Arigye Evas, (μητέρα) nnn

AMG

INTERNATIONAL

O σκοπός της ιεραποστολής μας είναι: ❉ Να δώσει σε κάθε άνθρωπο στη γη τουλάχιστον μια ευκαιρία να καταλάβει και ν’ ανταποκριθεί στο Ευαγγέλιο. ❉ Να εκφράσει την ευσπλαχνία του Χριστού στις φυσικές ανάγκες του ανθρώπου σ’ όλο τον κόσμο με τις ευκαιρίες και τα μέσα που δίνει ο Κύριος. ❉ Να υπηρετήσει την ηγεσία της τοπικής εκκλησίας, να ενημερώσει και να ενθαρρύνει το λαό του Θεού στην παγκόσμια ευθύνη του.

H A.M.G (Advancing the Ministries of the Gospel, που σημαίνει: Αναπτύσσοντας τις Διακονίες του Ευαγγελίου), είναι μια παγκόσμια χριστιανική ιεραποστολική οργάνωση με ιδρυτή της το Σπύρο Ζωδιάτη. Το έργο της έχει φτάσει μέχρι σήμερα σε 50 περίπου χώρες του κόσμου, με ένα βασικό διπλό σκοπό: Την κάλυψη των φυσικών, αλλά και πνευματικών αναγκών των ανθρώπων. Φροντίζει για την παροχή τροφής, ενδυμασίας, ιατρικής περίθαλψης και μόρφωσης στους ανθρώπους, πράγματα που είναι απόλυτα αναγκαία για το σώμα και τη διάνοιά τους. Όμως, εμείς οι χριστιανοί ξέρουμε πως ο κάθε άνθρωπος, πέρα από το σώμα και το νου, έχει κι ένα πνεύμα, για τη λύτρωση του οποίου ήρθε στον κόσμο, σταυρώθηκε κι αναστήθηκε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Έτσι, με τη βοήθεια του Θεού και την ηθική και υλική συμπαράσταση των χριστιανών, η ιεραποστολή μας κάνει ό,τι μπορεί για την πραγμάτωση του διπλού αυτού σκοπού σ’ όλο τον κόσμο, ανεξάρτητα από φυλή, γλώσσα ή θρήσκευμα, γιατί όλοι έχουν φυσικές ανάγκες και όλοι χρειάζονται το Χριστό και τη σωτηρία που Αυτός παρέχει.

Γράψτε μας Όσοι θέλετε να συνεργαστείτε μαζί μας, ενισχύοντάς μας με τακτικές ή έκτακτες εισφορές για τη συνέχιση και την επέκταση του φιλανθρωπικού κι ευαγγελιστικού έργου της ιεραποστολής μας (όταν καλυφθούν οι ανάγκες ενός προγράμματος, οι δωρεές προωθούνται σε άλλα προγράμματα της Ιεραποστολής μας), παρακαλούμε γράψτε μας στις παρακάτω διευθύνσεις: Αμερική/Καναδάς: “The Voice of the Gospel” A.M.G. International, P.O. Box 22000, Chattanooga, Tenn. 37422, U.S.A. Αυστραλία: AMG International “The Voice of the Gospel”, c/o Milton Kalogeropoulos, 1 Miowera Green Greensborough Vic. 3088., AUSTRALIA Γερμανία: Spyridon Kounouslis, Neckarstr 59, Esslingen 73728, Deutschland, Tel.: 071132099857 Commerzbank IBAN DE25611400710823286000 Ελλάδα και υπόλοιπες χώρες: A.M.G. Σπορέας: Aρ. λογ.: EUROBANK 0026.0040.61.0200212895 IBAN: GR 5402 6004 00000 6102 0021 2895 Αρ. λογ.: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5144-046244-761 ΙΒΑΝ: GR22 0172 1440 0051 4404 6244 761 Αρ. λογ.: ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 177/480039-71 ΙΒΑΝ: GR75 0110 1770 0000 1774 8003 971 Τ.Θ. 254, 194 00 Κορωπί, τηλ. 210-4834214, fax: 210-6627506

Τροφή για Σκέψη

Οι Γίγαντές μας: Η Μάχη είναι του Κυρίου

α πρόσφατα ευρήματα ισραηλινών αρχαιολόγων στη Γαθ, τη γενέτειρα του φιλισταίου Γολιάθ, είναι εντυπωσιακά. Ένα στρώμα τεραστίων ερειπίων ανάγεται στην εποχή της βιβλικής μάχης του μικρόσωμου Δαυίδ με το θηριώδη γίγαντα. Μάλιστα, σε ένα θραύσμα αγγείου αναγράφονται δύο ονόματα ετυμολογικά όμοια με το όνομα του Γολιάθ. Καθώς θυμόμαστε την πανάρχαιη βιβλική ιστορία, συλλογιζόμαστε τους δικούς μας γίγαντες που ορθώνονται μπροστά μας απειλητικά. Τα αμέτρητα δυσεπίλυτα ή άλυτα προβλήματά μας. Τα οικονομικά, τα οικογενειακά, τα κοινωνικά, τα προβλήματα της εργασίας, της ανεργίας, της υγείας, του παρόντος, του μέλλοντος... «Γιγαντιαία» προβλήματα που ταράζουν την καρδιά μας και σκοτεινιάζουν τη ζωή μας. Σαν τον αδύναμο Δαυίδ ας εμπιστευθούμε το Θεό απόλυτα και ας προχωρήσουμε μπροστά άφοβα, «εν τω όνόματι του Κυρίου των δυνάμεων». Οι σιδηρόφρακτοι γίγαντες θα αποδειχθούν χάρτινοι και θα καταρρεύσουν. Για το Θεό κανένα πρόβλημα δεν είναι άλυτο, κανένα εμπόδιο δεν είναι ανυπέρβλητο, κανένας εχθρός δεν είναι ανίκητος. «Του Κυρίου είναι η μάχη και Αυτός Του θα παραδώσει τους γίγαντες στα χέρια μας.» ΓΙΑΝΝΗ ΧΡ. ΚΡΕΜΜΥΔΑ (Α΄ Σαμουήλ 17:47) nnn Φιλόλογου-Ποιητή

Τ

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 31

ΚΑΤΑΚΥΡΙΕΥΣΑΤΕ Γένεση 1:27-35

Από την Δρα ΙΩΑΝΝΑ ΣΑΧΙΝΙΔΟΥ

ημιούργησε ο Θεός τον άνθρωπο... τους ευλόγησε και είπε: «Να κάνετε πολλά παιδιά, ώστε να πολλαπλασιαστείτε, να γεμίσετε τη γη και να κυριαρχήσετε σ’ αυτήν. Να εξουσιάσετε στης θάλασσας τα ψάρια, στου ουρανού τα πτηνά και σε κάθε ζώο που κινείται πάνω στη γη... (Γέν. 1. 27-38). «ΚΑΤΑΚΥΡΙΕΥΣΑΤΕ ΑΡΧΕΤΕ (στη μετάφραση των 70), έννοιες που θεωρήθηκε ότι δίνουν στον άνθρωπο εξουσία στα όντα της γης. Ο Θεός δημιούργησε τα όντα σε ψυχές ζώσες και τα ευλόγησε. Η Οικολογική Θεολογία μελετά τις ευθύνες των Χριστιανών για την οικολογική κρίση της εποχής. Αναφερόμαστε στην κυριαρχία που άσκησε ο άνθρωπος στη φύση χρησιμοθηρικά καταστρέφοντας ισορροπίες οικοσυστημάτων. Η απόκριση του Θεού στον Ιώβ τον οδηγεί στο να αποκτήσει ευρύτερη κατανόηση της οικολογίας της δημιουργίας και να λάβει θέση στην εύθραυστη οικονομία της δημιουργίας. Μελετώντας τα κεφάλαια 38-42 του Ιώβ, παράλληλα με τα εδάφια Γέν. 1:26-28 η αίσθηση κυριαρχίας των ανθρώπων στη φύση εξανεμίζεται. Ο Ιώβ ως αντιπρόσωπος της ανθρωπότητας δεν έχει γνώση ή δύναμη να κυβερνά τη γη και τη δημιουργία. Οι αξιώσεις για δικαιοσύνη πρέπει να επεκταθούν στα ευρύτερα όρια ελευθερίας και αγάπης του Θεού, που οι άνθρωποι δε γνωρίζουμε (Κεφ. 38:4-6,8-9,12).

Δ

Που ήσουν εσύ, όταν εγώ θεμέλιωνα τη γη; Πες μου το αν το γνωρίζεις. Ξέρεις ποιος όρισε τις διαστάσεις της; Ποιος τέντωσε σκοινί να τη μετρήσει; Πάνω σε τι στηρίγματα μπήκαν τα θέμελιά της ή ποιος της τοποθέτησε το γωνιακό λιθάρι; Ποιος περιόρισε τη θάλασσα με πύλες, σαν πρόβαλε απ’ τα μητρικά σπλάχνα της γης μ’ ορμή; Εγώ την έντυσα με σύννεφα και τη σπαργάνωσα με ομίχλη. Μες στη ζωή σου πρόσταξες ποτέ τη μέρα να φανεί; ή μήπως είπες στην αυγή πού να προβάλει; Τα λόγια του Θεού στον Ιώβ απορρίπτουν την ανθρωποκεντρική δημιουργία όπου οι άνθρωποι έχουν εξουσία στα άλλα όντα. Ο Θεός φροντίζει τα δημιουργήματα που δημιούργησε. Του κόρακα, ποιος του ετοιμάζει την τροφή του, όταν φωνάζουν τα μικρά του στο Θεό και τριγυρνάνε πεινασμένα; (Ιώβ 38:41) Ξέρεις την εποχή όπου γεννιούνται οι αίγαγροι; τις ελαφίνες πρόσεξες όταν κοιλοπονάνε; Μέτρησες πόσους μήνες κρατάει η εγκυμοσύνη τους; ξέρεις πότε είν’ ώρα να γεννήσουν; Κάθονται χαμηλά πάνω στα πόδια τους κι ελευθερώνονται απ’ τους πόνους τους (Ιώβ 39:1-3) Ο Θεός θέτει τον Ιώβ μέσα στην ποικιλία μορφών ζωής για να βρει θέση στη δημιουργία ως μέλος ευρύτερης κοινωνίας. Ξεδιπλώνεται κοσμολογία όπου οι άνθρωποι συνυπάρχουν με όλα τα δημιουργήματα. Ο Θεός αμφισβητεί την κοσμολογία του Ιώβ, γιατί ο Ιώβ δεν μπορεί να εξηγήσει όλα τα φυσικά φαινόμενα. Οι άγριοι τόποι είναι γεμάτοι μυστήρια άγνωστα. Τα δημιουργήματα ζουν εκεί ανεξάρτητα από τους ανθρώπους. Ο Ιώβ διδάσκεται και οδηγείται σε ευρύτερα βάθη σοφίας. Απολύτρωση είναι θεραπεία και αναδημιουργία του κόσμου, αναγνώριση του δυναμικού της ζωής κάθε πλάσματος‧ είναι ο εορτασμός του δώρου της ζωής του Δημιουργού στη δημιουργία την οποία ο ίδιος φροντίζει. Ο Θεός Δημιουργός και Συντηρητής της δημιουργίας είναι ο Λυτρωτής της. Κοίτα τον ιπποπόταμο. Είναι κι αυτός καθώς εσύ, το δημιούργημά μου. Είν’ ένα αριστούργημα μες στη δημιουργία μου μονάχα ο πλάστης του μπορεί να τον δαμάσει όπως το βόδι με το χορτάρι τρέφεται. (Κεφ. 40:15,19)

nnn ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 33

ΕΝΑ ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΜΗΝΥΜΑ

Σ ’ένα

Ο ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

στήμης στους τομείς της επικοινωνίας και της πληροφορίας. Η γενιά Υ (1982-1999) μεγάλωσε σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία στην οποία πολλοί περιορισμοί χρόνου και χώρου ξεπεράστηκαν με την ανάπτυξη της πληροφορικής και του διαδικτύου. Οι πολιτισμοί δημιουργούν νέους πολιτισμούς. Η ιδεολογία που κυριαρχεί είναι ο Μεταμοντερνισμός. Τέλος, η γενιά Ζ (2000 – σήμερα) είναι η γενιά των μεταναστών και των προσφύγων. Μεγάλες μετακινήσεις πληθυσμών σημειώνονται σε όλο τον κόσμο. Το 2006 το 49% των βρεφών στις ΗΠΑ ήταν ισπανικής καταγωγής. Η αγορά, η οποία τη δεκαετία του ’90 είχε στοχεύσει τα 10χρονα παιδιά, σήμερα έχει κατέβει στα 3χρονα! Το ενδιαφέρον τους είναι βασικά οι Η/Υ, τα κινητά και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Η διαδοχή των γενεών Με τον όρο «γενιά» εννοείται μια ομάδα ανθρώπων που γεννήθηκαν μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, έζησαν συγκεκριμένες κοινωνικό-ιστορικές αλλαγές, ιδεολογίες..., έτσι ώστε να τους κάνει να ξεχωρίζουν απ’ τις άλλες γενιές. Οι κοινωνιολόγοι έχουν καταγράψει, τις πέντε γενιές του 20ου αιώνα και την πρώτη του 21ου αιώνα. Ξεκινώντας από τη γενιά των παγκοσμίων πολέμων (1901-1924) και τη γενιά των χτιστών (1925-1945) η οποία έχτισε το μέλλον μετά το τέλος του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου, περνάμε στη γενιά των baby boomers (1946-1964), γενιά των πολιτιστικών και πολιτικών αντιπαραθέσεων των δεκαετιών ‘60 και ’70 οπότε οι άνθρωποι άρχισαν να ψάχνουν για νέους και αυθεντικούς τρόπους ζωής με έμφαση Ο Μεταμοντερνισμός ο τις αξίες της ελευθερίας και της αυτοπραγ- Από τον 4 μ.Χ. αιώνα και μέχρι τις αρχές του ου μάτωσης. Είναι φιλελεύθεροι, ιδεαλιστές, 17 αιώνα, η πλειοψηφία του δυτικού κόσμου αναζητούν ένα μέλλον ειρηνικό και επιτυγ- θεωρούσε την εκκλησία ή την ιδέα του Θεού, χάνουν να ανοίξει η ανώτατη εκπαίδευση σαν το κέντρο όχι μόνο της ηθικής αλλά και για περισσότερους νέους. Η επόμενη, γενιά της επιστήμης. Τον 18ο αιώνα φθάνουμε στον Διαφωτισμό, Χ (1965-1981), πλήρωσε τους πειραματισμούς των boomers, με αποτέλεσμα διαζύγια, ΑΙDS, με την πεποίθηση ότι ο καθένας μπορεί ν’ και έντονο πρόβλημα ανεργίας. Είναι μια ανακαλύψει την αλήθεια μέσα από τη λογική. γενιά πιο πραγματιστική και καθόλου οπτιμι- Ο Θεός υπάρχει στη ζωή των ανθρώπων, αλλά στο κέντρο εγκαθίσταται στική σε σχέση με τους ο ορθός λόγος. boomers. Κεντρικό στοιχείο Από τον Όμως το οικοδόμημα σύνΣΩΚΡΑΤΗ της είναι η τέχνη, o πολιτισμός ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ τομα καταρρέει με την ήττα καθώς και τα άλματα της επι34 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Μεταβαλόμενο Κόσμο του Ναπολέοντα στο Βατερλό και τότε ο Μοντέρνος κόσμος γεννιέται, με την εμφάνιση της βιομηχανικής επανάστασης. Οι άνθρωποι εξακολουθούν και πιστεύουν στον Θεό, αλλά Τον σπρώχνουν στην περιφέρεια. Στο κέντρο προωθούνται δυο εναλλακτικά στοιχεία, η πολιτική και η επιστήμη, όπου σημειώνονται αναρίθμητες ανακαλύψεις. Το 1969 ο Νηλ Άρμστρονγκ περπατά στο φεγγάρι. Όμως το 1986 το διαστημόπλοιο Τσάλεντζερ εκρήγνυται και μαζί του και ο Μοντέρνος κόσμος. Η επιστήμη δεν μπορεί να λύσει όλα τα προβλήματα. Δεν θ’ αργήσει και η κατάρρευση του κομμουνισμού και γενικότερα της πολιτικής σε παγκόσμιο επίπεδο. Ένας άλλος κόσμος γεννιέται. Ο μεταμοντερνισμός είναι μια κουλτούρα που γεννήθηκε απ’ τη διαπίστωση ότι δεν υπάρχει αλήθεια. Μετά από πολλές μετατοπίσεις του κέντρου του κόσμου, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο κόσμος δεν έχει κέντρο. Τα βασικά χαρακτηριστικά της φιλοσοφίας αυτής είναι: Ι. Οι άνθρωποι ορίζουν τη δική τους αλήθεια Δεν υπάρχει απόλυτη αλήθεια. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Οι άνθρωποι θέλουν και τα δύο. Πιστεύουν ότι υπάρχει αλήθεια, αλλά απορρίπτουν την ιδέα ότι μια αλήθεια μπορεί να εξηγήσει τα πάντα. Ιδέες, απ’ την επιστήμη, τη Βίβλο, τον Βουδισμό, το internet, είναι

καλοδεχούμενες για να μας δώσουν η κάθε μια ένα κομμάτι της αλήθειας. Κάθε θεός είναι ευπρόσδεκτος αλλά όχι η αποκλειστική λατρεία ενός θεού. ΙΙ. Οι άνθρωποι θέλουν να βιώσουν εμπειρίες Μέχρι πρόσφατα, οι διαφημίσεις των αυτοκινήτων εστίαζαν κυρίως στα χαρακτηριστικά τους. Σήμερα εστιάζουν βασικά στην εμπειρία της οδήγησης. Η τηλεόραση δεν είναι αρκετή για τους ανθρώπους, οι οποίοι θέλουν να συμμετέχουν στην περιπέτεια. Δεκάδες reality διαδραματίζονται, με συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων. Αφού δεν υπάρχουν κέντρο και αξίες, οι άνθρωποι ψάχνουν να βρουν κάτι που θα τους κάνει να αισθανθούν ζωντανοί. Η γνώση δεν έχει τόση σημασία, όση τα βιώματα. ΙΙΙ. Οι άνθρωποι σκέπτονται με εικόνες και επικοινωνούν με ιστορίες Ο μοντέρνος κόσμος είχε ως βάση την επιστήμη και τη λογική. Το μήνυμα του Ευαγγελίου έπρεπε να περάσει μέσα από αυτό το κανάλι και η χριστιανική Απολογητική είχε μεγάλη σημασία. Σήμερα, ο άνθρωπος σκέπτεται κυρίως με τις αισθήσεις του, όχι με το μυαλό του. Οι περισσότεροι άνθρωποι κατανοούν εικόνες και όχι πληροφορίες. Δεν καταλαβαίνουν τι λέμε γιατί δεν μπορούν να δουν αυτό που λέμε. ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 35

ΤΟ ΑΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΜΗΝΥΜΑ Ι. Καλούμαστε να επικοινωνήσουμε την αλήθεια του Ευαγγελίου O Francis Schaffer γράφει: «Η ευθύνη της Εκκλησίας δεν είναι μόνο να κρατήσει τις βασικές πνευματικές αξίες της χριστιανικής πίστης, αλλά να μεταδώσει αυτές τις αμετάβλητες αξίες στη γενιά της. Κάθε γενιά πρέπει να μάθει πως να μιλά «σωστά» και «ουσιαστικά» στη δική της εποχή». Το πρόβλημα του ανθρώπου είναι ότι είναι άδειος, νεκρός και χωρίς ελπίδα μακριά από τον Θεό. Ο άνθρωπος δοκίμασε ό,τι προσφέρει ο κόσμος και νιώθει ανικανοποίητος. Τα «υποκατάστατα» του Θεού δεν γέμισαν τη ζωή του. Εξακολουθεί να ψάχνει κάτι που θα τον κάνει να αισθανθεί ζωντανός. Αυτή η εσωτερική κενότητα στην καρδιά του ανθρώπου μπορεί να τον οδηγήσει στον αληθινό Θεό, την μόνη πηγή ζωής. ΙΙ. Καλούμαστε να ζήσουμε την αλήθεια του Ευαγγελίου «Ας ακούσουμε το τέλος της όλης υπόθεσης. Να φοβάσαι τον Θεό, και να τηρείς τις εντολές Του, επειδή αυτό είναι το παν του ανθρώπου». (Εκκλησιαστής 12:13) Είναι δυστυχώς πραγματικότητα ότι για πολλούς χριστιανούς το Ευαγγέλιο είναι μόνο λέξεις και δόγματα, χωρίς ιδιαίτερη σχέση με τη ζωή. Ως εκ τούτου, οι ύμνοι μας, τα κηρύγματά μας δεν ενδιαφέρουν τους ανθρώπους της εποχής μας. Όμως ο κόσμος σήμερα ψάχνει για αυθεντικότητα. «Να φοβάσαι το Θεό, να τηρείς τις εντολές Του». Ο Θεός θέλει να δείξει την αγάπη του στον κόσμο μέσα απ’ τη ζωή μας. Να αγγίξουμε τη γενιά μας είναι κάτι περισσότερο από το να επικοινωνήσουμε το Ευαγγέλιο. Η καρδιά 36 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

της αποστολής μας είναι να ζήσουμε το Ευαγγέλιο, αγαπώντας τους ανθρώπους όχι με λέξεις αλλά με έργα. Η κοινωνία μας είναι γεμάτη ανθρώπους διεφθαρμένους, κακομαθημένους, εξαρτημένους... Ακούς τη φωνή του Θεού που θέλει η αγάπη Του να τους αγγίξει μέσα απ’ τη δική μας ζωή; Οι αυθεντικοί χριστιανοί αγαπούν τους άλλους, όπως ο Θεός τους αγαπά. Η καλύτερη απολογητική για την μεταμοντέρνα κοινωνία είναι η τοπική κοινότητα των μαθητών του Χριστού, η Εκκλησία, μέσα απ’ την οποία η δύναμη του Αγίου Πνεύματος μεταμορφώνει σχέσεις. Για να αγγίξουμε τους ανθρώπους του μεταμοντέρνου κόσμου χρειάζεται να φτιάξουμε κοινωνίες πιστών που θα αγαπούν ο ένας τον άλλο και θα καλωσορίζουν με ανοιχτή αγκαλιά ανθρώπους δύσκολους, τσακισμένους από τα λάθη τους. Ο ευαγγελισμός σήμερα, δεν συνίσταται μόνο σε φυλλάδια, προγράμματα και στρατηγικές, αλλά απαιτεί κυρίως χτίσιμο αυθεντικών σχέσεων. Αυτό δεν είναι εύκολο γιατί προσπαθώντας να αγαπήσουμε ανθρώπους, σημαίνει ότι παίρνουμε το ρίσκο της απόρριψης ή του πόνου. Αλλά δεν μπορείς να αγαπάς ανθρώπους κρατώντας τους σε απόσταση, χωρίς να λερώσεις τα χέρια σου, χωρίς να κουραστείς, χωρίς να στεγνώσεις συναισθηματικά. Η αγάπη που σώζει ζωές, όπως ο Καλός Σαμαρείτης, χάνει χρόνο, λερώνεται και δεν περιμένει ανταπόδοση. Την ίδια «ευαγγελιστική στρατηγική» είχε και ο Ιησούς. Αγάπησε τον κόσμο και έδωσε τον εαυτό του για να τον σώσει. Μια αγάπη χωρίς προϋποθέσεις και προαπαιτούμενα. Αυτή την αγάπη θέλει και χρειάζεται απελπιστικά ο κόσμος του 21ου αιώνα. Μακάρι να δουν αυτή την αγάπη στη ζωή μας. nnn * Το κείμενο αυτό είναι περίληψη της ομιλίας που δόθηκε στο Βιβλικό Συνέδριο Λεπτοκαρυάς τον Αύγουστο 2019

Προσευχή για προστασία ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ πολλά γεγονότα και περιστατικά που μπορούν να μας προκαλέσουν φόβο και άγχος. Είναι εύκολο να νιώθουμε συναισθηματικά φορτισμένοι και φυλακισμένοι μέσα στον φόβο. Βέβαια, έχουμε την υπόσχεση στον Λόγο του Θεού ότι «ο Κύριος... θα σας φυλάξει από τον πονηρό» (Β΄ Θεσ. 3:3). Ο Θεός θέλει να μας ελευθερώσει από τον φόβο και να ζήσουμε μια ζωή «εν αφθονία» (Ιωάν. 10:10).

Ουράνιε Πατέρα μου, έρχομαι σ’ Εσένα και ταπεινά γονατίζω με την καρδιά μου, Σε προσκυνώ και ζητώ να με προστατεύεις από κάθε είδους κακό. Κύριε, κάθε στιγμή η αμαρτία και το κακό προβάλλουν μπροστά μας με εικόνες στην τηλεόραση, στο διαδίκτυο, σε βιβλία, στις εφημερίδες και νιώθουμε ευάλωτοι. Δώσε μας τη δύναμη και τη χάρη να κάνουμε μόνο το θέλημά Σου. Βοήθησέ μας να καταφεύγουμε σ’ Εσένα ψάλλοντας και δοξολογώντας το Όνομά Σου με χαρά, διότι εσύ, Κύριε, προφυλάσσεις με την ασπίδα Σου κι ευλογείς τον δίκαιο (Ψαλμός 5:11-12). Κύριε, προστάτεψε το μυαλό μας που σκέφτεται σαρκικά, και οδήγησέ το να στραφεί για βοήθεια στο Άγιο Πνεύμα που δίνει ζωή και ειρήνη (Ρωμ. 6:8). Ανανέωσε τον νου και τις δυνάμεις μας να μαχόμαστε ενάντια στη σάρκα και στις δυνάμεις του σκότους. Πατέρα μας, εμπιστευόμαστε και τα παιδιά μας στη φροντίδα και στην αγάπη Σου. Εσύ να έχεις δυνατή επίδραση στη ζωή τους. Τύλιξέ τα με τη διαρκή παρουσία Σου, γιατί Εσύ αγαπάς ιδιαίτερα τα παιδιά. Εσύ, Κύριε, με το Πνεύμα Σου να τα προστατεύεις από κάθε κίνδυνο στο σχολείο, από τους πειρασμούς, ακόμα και στις φιλίες τους. Μάθε τα να Σε ζητούν όχι μόνο στα προβλήματά τους αλλά πάντα, γιατί τίποτα δεν μπορεί να τα χωρίσει από την αγάπη Σου. Κύριε, προστάτεψέ μας και δίδαξέ μας να διακρίνουμε ξεκάθαρα το καλό από το κακό, να μη συμβιβαζόμαστε με τις εισηγήσεις του εχθρού της ψυχής μας, που προσπαθεί να μας αποπροσανατολίσει από το θέλημά Σου. Εσύ, Κύριε, είσαι ο Θεός του φωτός και το ασφαλέστερο καταφύγιό μας. Κύριέ μας, προσευχόμαστε να μας προστατεύεις και από τους ποικιλώνυμους εχθρούς που μας περιστοιχίζουν, από αντίθεες φιλοσοφίες, αιρετικές διδασκαλίες, ψυχοκτόνες πρακτικές, ακόμη και από τον κάθε είδους εκφοβισμό που δεχόμαστε στο σχολείο, στον χώρο της δουλειάς μας από ασεβείς ή σκληρούς συναδέλφους και προϊσταμένους. Ω, Κύριε, η ζωή μας, η υγεία μας, τα παιδιά μας, οι σύζυγοί μας, όλα ανήκουν σ’ Εσένα! Άκουσέ μας, γιατί προσευχόμαστε στο Όνομα και για Χάρη του Κυρίου Ιησού Χριστού. Αμήν. Απόδοση: Νικολέττα Πετρίδου, Εκπαιδευτικός ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 37

Η ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ [1819-2019]

Γ. Η ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΒΙΒΛΟΥ Η πρώτη περίοδος Φέτος γιορτάζονται στη χώρα μας τα 200 Χρόνια της Βιβλικής Εταιρίας από την ίδρυσή της στην Ελλάδα. Με την ευκαιρία αυτή δημοσιεύουμε, 3 Άρθρα (στα τεύχη Ιουνίου, Σεπτεμβρίου και Νοεμβρίου του Περιοδικού), όπου εκθέτουμε με συντομία (α) την Ιστορία της Εταιρίας στην Ελλάδα και της συνεργασίας της με όλες τις χριστιανικές Ομολογίες, (β) την ιστορία των ελληνικών μεταφράσεων της Βίβλου και (γ) το έργο της διάδοσης του γραπτού Λόγου του Θεού, όλα αυτά τα 200 χρόνια.

Την περίοδο από το 1819, έτος της ίδρυσης της Εταιρίας στην Ελλάδα μέχρι και το 1848, έτος που το βιβλικό έργο το ανέλαβαν έλληνες διευθυντές, τη διακίνηση της Αγίας Γραφής την έκαναν ο Ορθόδοξος κλήρος και ξένοι ιεραπόστολοι που είχαν ζήλο για τη μετάφραση και τη διάδοση της Βίβλου στη χώρα μας. Πρώτος έλληνας διευθυντής της Βιβλικής Εταιρίας της Ελλάδος ο Μιχαήλ Καλοποθάκης (ιδρυτής και ποιμένας της Α΄ Ελλ. Ευαγγ. Εκκλησίας) ήταν εκείνος που υιοθέτησε από τις ξένες Βιβλικές Εταιρίες το βιβλιοπωλικό έργο και το επάνδρωσε με πιστούς χριστιανούς, Έλληνες, που ήθελαν να διαδώσουν την Αγία Γραφή σε κάθε σημείο της χώρας ‒ακόμη και στο πιο μακρινό1.

Η μεταπολεμική περίοδος ε αυτό μας το άρθρο (τελευταίο της «τριλογίας») θα προσπαθήσουμε να ιστορήσουμε το πώς διαδόθηκε ο Λόγος του Θεού στην Ελλάδα από τη Βιβλική Εταιρία. Όπως γράφαμε στο πρώτο άρθρο της σειράς μας, οι περιοδεύοντες βιβλιοπώλες της Βιβλικής Εταιρίας, γνωστοί ως «Βιβλιοπώλες των Αγίων Γραφών» όργωναν τη χώρα όλα αυτά τα χρόνια, διαδίδοντας την Αγία Γραφή με πενιχρότατα μέσα, ελάχιστη αμοιβή αλλά με θαυμαστό ζήλο, πολλές φορές παρεξηγημένοι και ενίοτε «δεδιωγμένοι ένεκεν δικαιοσύνης», για να πάει μία Αγία Γραφή ή μία Καινή Διαθήκη ακόμα και στο πιο απομακρυσμένο χωριό της πατρίδας μας.

Σ

38 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Η ανάληψη της διεύθυνσης του έργου από τον Γεώργιο Κλάδη, έγινε λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1933) και διήρκεσε ώς το 1963 ‒30 χρόνια. Ο Κλάδης στηρίχτηκε κι αυτός στο βιβλιοπωλικό έργο. Οι βιβλιοπώλες τώρα ήταν από 8 έως και 12 άτομα, και περιόδευαν βέβαια με πιο εξελιγμένα μέσα και σε καλύτερες συνθήκες. Επισκέπτονταν δημόσιες υπηρεσίες, γραφεία εταιριών, λαϊκές αγορές, στρατόπεδα, φυλακές, νοσοκομεία, σχολεία κλπ. __________ 1

Για περισσότερα, παραπέμπουμε στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρίας: hellenicbiblesociety.gr (YouTube).

Το ίδιο σύστημα συνεχίστηκε και επί διευθύνσεως Κ. Διαμαντοπούλου και Ι. Φαφαλιού, ωσότου η Βιβλική Εταιρία, ακολουθώντας αποφάσεις των Ηνωμένων Βιβλικών Εταιριών άλλαξε σύστημα διάδοσης της Βίβλου. Στη Γενική Συνέλευση των ΗΒΕ το 1981 στο Chiang Mai της Ταϋλάνδης θεωρήθηκε πιο αποΑπό αριστερά: Μιχαλογιαννάκης, Μαρκεσίνης, Παναγιωτίδης, τελεσματική η διάδοση μέσω Φαφαλιός, Παπαδόπουλος, Βενιζελέας, Σταμπολίτης, των Εκκλησιών, παράλληλα Κλάδης, Διαμαντόπουλος, Καβάκας, Νταγκουνάκης με όλους τους άλλους φορείς (βιβλιοπωλεία κλπ.) Οι Βιβλικές Εταιρίες θα εφοδίαζαν τις Εκκλησίες, κι Κυρίου– ήταν να στραφούν οι περισσότεροι εκείνες με τη σειρά τους θα διέδιδαν σε πολύ του καφενείου εναντίον των κακόβουλων μεγαλύτερες ποσότητες τον γραπτό Λόγο του αυτών ανθρώπων και να εκτιμηθεί ο Λόγος του Κυρίου ως τοιούτος: Φως και Αλήθεια. Θεού. Την επομένη το πρωί, στο ίδιο καφενείο όπου περίμενα την ώρα για να φύγω, ήλθε κάποιος Περιστατικά από το βιβλιοπωλικό έργο και ζήτησε την Αγία Γραφή λέγοντάς μου: “δεν Αντί για δικά μας λόγια, προτιμάμε να παρα- φανταζόμουν ότι η Αγία Γραφή είναι τόσο μεθέσουμε αυτούσιες ιστορίες και περιστατικά γάλης αξίας βιβλίο. Το έμαθα όμως χτες το των ανθρώπων αυτών, παρμένα από το έργο βράδυ, και σε παρακαλώ να μου δώσεις μία”» τους. Μια δήλωση ενός από τους πιστούς (Σ. Γκ. - Ιανουάριος 1961). αυτούς ανθρώπους δείχνει τη νοοτροπία τους: Άλλοι συναντούσαν την αντίδραση διαφόρων «Όταν πρωτοξεκίνησα στο έργον προ τριετίας, προκατειλημμένων που δεν ήξεραν καλά είχα την γνώμην ότι υπάρχει χώρος και χρόνος καλά τι χλεύαζαν αλλά μετά από προσευχή ακατάλληλος για έργον. Ειδικά για σπίτια, ερχόταν η απελευθέρωση. Γράφει ένας: ενόμιζα ότι δεν πρέπει να πηγαίνω να ενοχλώ τις νοικοκυρές, και για να μη με νομίσουν Χι- «Εργαζόμουν εις το Πέραμα Ρεθύμνης, και λιαστήν. Ευχαριστώ τον Κύριον γιατί ύστερα επισκέφτηκα το χωριό Μαργαρίτες, απέχον από 3ετή πείρα, εβεβαιώθηκα ότι είχα λάθος. μία ώρα ποδαρόδρομο. Όταν πλησίασα το Δεν υπάρχει τόπος και δεν υπάρχει στιγμή χωριό ήρχισε να βρέχει. Έφθασα εις τον πρώτον που να είναι ακατάλληλος για να προσφέρει συνοικισμόν, και πρόλαβα και μπήκα εις ένα κανείς την Αγ. Γραφήν». καφενείον. Χαιρέτησα, και αφού μοίρασα μερικά φυλλάδια (διαφημιστικά της Βιβλικής Εταιρίας Ένας άλλος, για να δείξει τις αντικρουόμενες με Τιμοκατάλογο) κάθισα. Ένας, αφού διάβασε συνθήκες μέσα στον ίδιο πολλές φορές χώρο για λίγο μου λέγει: “αυτά είναι μασόνικα και γράφει: τέτοια πράγματα δεν θέλομε στο χωριό μας, μόνο να τα πάρεις και να φύγεις”. Με αυτά «Μια φορά στο Τρίκερι, σε ένα καφενείο, που είπε επηρέασε και τους άλλους και όλοι αρκετοί με πείραζαν για ζητήματα της Γραφής, επέμεναν να φύγω. Εις μάτην τους έδειξα διάπου όμως είχαν διαδοθεί διαστρεβλωμένα. φορα, και την αστυνομική άδεια επαγγέλματος Με την χάρη του Κυρίου μας εβοήθησα πολύ (Μικροπωλητού). Ουδόλως επείθοντο και επέστη διευκρίνιση των ζητημάτων αυτών, και μεναν εις την άποψίν των. Είχε νυκτώσει πια, αποστόμωσα πολλές εσκεμμένα παρεμβαλ- ο καιρός βροχερός. Άρχισα να προσεύχομαι λόμενες κακές ερωτήσεις. Αποτέλεσμα –χάριτι ενδομύχως και να ζητώ την επέμβαση του ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 39

Κυρίου. Σε μια στιγμή παρουσιάζεται και μπαίνει μέσα κάποιος κύριος γνωστός, γυμνασιάρχης Ηρακλείου. Ήτο ωραίος την όψη και πάρα πολύ μειλίχιος και καλοκάγαθος άνθρωπος. Εις το πρόσωπόν του την ώρα αυτή είδα το πρόσωπον του Χριστού. “Πώς βρεθήκατε εδώ κ. Κ. τέτοια ώρα;” τον ρώτησα. “Μα, είναι το χωριό μου αυτό. Εσείς πώς από δω;” “Περιοδεύω για το έργο μου” του λέγω, “αλλά εδώ παρεξηγήθηκα από τους χωριανούς σας και με διώχνουν”. “Ο Θεός με έστειλε εδώ” μου

Βιβλιοπώλης επί το έργον...

λέει. “Εσκεφτόμουν να πάω σε άλλο καφενείο αλλά σαν κάτι να με τράβηξε προς τα εδώ, που δεν συχνάζω εδώ”. Η γνωριμία μας και η συνομιλία μας αυτή άλλαξε εντελώς το κλίμα. Αλλά εκτός τούτου έλαβε τον λόγο και είπε ωραία πράγματα για το έργο της Βιβλικής Εταιρίας, και φυσικά για το έργο μου. Είπε ότι με ξέρει καλά, ότι έχω παιδιά στο γυμνάσιο κλπ. κλπ. Τότε μου ζήτησαν συγνώμην όλοι. Ο καφετζής προσεφέρθη και για φαγητό και για ύπνο. Έλαβα όντως “ου την τυχούσαν φιλοξενίαν” αλλ’ υπέρ το δέον. Εγώ του δώρισα μια Αγ. Γραφή. Στο χωριό, την επομένη, είχα πάρα πολύ καλό έργο» (Ι. Μ.) Το έργο του Βιβλιοπώλη δεν ήταν απλά να πουλήσει βιβλία. Ήταν και να δημιουργήσει την επιθυμία στον άλλο, που συχνά ήταν αδιάφορος, να αγοράσει. Γράφει ένας: «Μπήκα σε ένα σπίτι χτες, σε ένα χωριό της Μήλου. Οι πόρτες ήταν ανοιχτές λόγω ζέστης, και από τον δρόμο έβλεπες μια μεσόκοπη κυρία που ήταν ξαπλωμένη πάνω στο κρεβάτι. Η αρρώστια της δεν την άφηνε να σηκωθεί, και για να περνά την ώρα της είχε πάνω στο κρεβάτι κάθε λογής περιοδικά και διάβαζε. Τη 40 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

χαιρέτησα και κάθισα σε μια καρέκλα. Τη ρώτησα τι της άρεσε πιο πολύ από τη μελέτη της, και μου απάντησε πως “όλα καλά είναι”. “Μα”, λέω, “Ρομάντζα και Θησαυροί σε αυτή την ηλικία και σ’ αυτή την κατάσταση; Δεν έχετε τίποτε άλλο πιο θετικό και πιο ωφέλιμο να διαβάσετε;” “Σαν τι άλλο;” ρώτησε. “Δεν έχετε ευαγγέλιο στο σπίτι σας;” τη ρώτησα. “Αχ, καημένε, είχα, και πριν από χρόνια σε κάποια το έδωσα να το διαβάσει και ξεχάστηκε. Τώρα, δεν θυμάμαι ποια το πήρε ...” “Μήπως θέλετε ένα καινούργιο ευαγγέλιο;” τη ρώτησα... Μου απάντησε με έναν μορφασμό: ούτε ναι ούτε όχι. Σε λίγο έφυγα αφού της χάρισα την “Επί του Όρους Ομιλία” και ένα (διαφημιστικό) φυλλάδιο της Εταιρίας. Είχα ασχοληθεί εν συνεχεία με το έργον μου και είχα απομακρυνθεί, όταν με πρόλαβε ένας υιός, και μου είπε πως η άρρωστη κυρία με ζητούσε. Ξαναγύρισα. Στο κρεβάτι δεν υπήρχαν τα περιοδικά, και στο χέρι της κρατούσε την “Επί του Όρους Ομιλία” και τη διάβαζε. Μου ζήτησε συγνώμη και μου είπε πως θέλει το ευαγγέλιο. Αγόρασε μια Καινή Διαθήκη και ακολούθως είπε: “αυτό το βιβλίο θα διαβάζω στο εξής. Τόσα ωραία πράγματα και να μην τα ξέρουμε ... Ποτέ μου δεν έχω διαβάσει το ευαγγέλιο. Μόνο αυτά που θυμάμαι από το σχολείο. Τώρα όμως θα το μελετήσω πολλές φορές. Πρέπει να βρω το μυστικό που μου είπες προηγουμένως. Ευχαριστώ τον Θεό που σε έστειλε μέχρις εδώ”. Ευχαρίστησα κι εγώ τον Θεό και συνέχισα το έργον μου» (Χ.Β.) Ορισμένες «εκθέσεις», όπως λέγονταν, των Βιβλιοπωλών περιέχουν πολλές αντιθέσεις. Γράφει ένας: «Σε ένα χωριό (Καλαμάτα) βρήκα τρεις μόνον στο μαγαζάκι. Ήταν η περίοδος της συγκομιδής των σύκων και απουσίαζαν στις δουλειές των. Ο ένας απ’ αυτούς είπε: “ωραία! και την ήθελα τόσον καιρό την Αγία Γραφή και δεν ήξερα πού να τη βρω” και την αγόρασε. Σ’ ένα άλλο χωριό, έπειτα από πολλή συζήτηση, ένας, αφού δήλωσε πρώτα ότι δεν πιστεύει, την αγόρασε “για τα παιδιά” καθώς είπε. Του είπα ό,τι ο Κύριος με οδήγησε. Εν τω μεταξύ βρεθήκαμε και πατριώτες, και με κάλεσε στο σπίτι του να φάμε το μεσημέρι. Ολόκληρη η οικογένεια εν-

θουσιάστηκε με τη γνωριμία, με τα λόγια που άκουσαν την ώρα του φαγητού, και διότι είχαν αποκτήσει την Αγία Γραφή. Ο πεθερός του μου είπε: “και πώς έτυχε να έρθεις στο χωριό μας και να μας φέρεις αυτό το ωραίο βιβλίο;” και με προσκάλεσαν να ξαναπάω. Πήγα και στη Μεσσήνη. Μια μέρα εγίνετο εκεί μια μεγάλη εμποροπανήγυρις. Έβαλα τα βιβλία πάνω σ’ ένα τραπεζάκι με τη διαφημιστική αφίσα της Εταιρίας. Παρήλασαν εκατοντάδες κόσμος αλλά δεν πούλησα παρά μόνον μία Αγ. Γραφή» (Ι.Ντ.

- Οκτ. 1962). Πολλοί ιερείς έβλεπαν με σκεπτικισμό τα βιβλία και γενικά το έργο της Βιβλικής Εταιρίας. Πολλοί άλλοι όμως, το αγκάλιαζαν και το διαφήμιζαν. Γράφει ένας: «Σε ένα Πρακτορείον εσωτερικών ταξιδίων είχα περάσει και μοίρασα το φυλλάδιον (περιείχε Τιμοκατάλογο των βιβλίων και “τι να διαβάζεις σε ορισμένες περιπτώσεις”) και επέστρεψα με τα βιβλία. Νά κι ένας ιερέας. Μα τι υποδοχή ήτο αυτή! Πρώτη μου φορά συνήντησα τέτοια θερμότατη υποδοχή από ιερέα μπροστά σε κοινό, και είπε: “ω, φέρε μας αυτά τα ωραία σας βιβλία να τα δούμε!!!” Αφού τα εγκωμίασε, έκαμε θερμοτάτην σύστασιν στον διευθυντή του Πρακτορείου, ο οποίος καμία διάθεσιν δεν είχε αλλά χάρις στην άνευ προηγουμένου, όχι σύστασιν πλέον αλλά επιμονήν του παπά, πήρε την Αγίαν Γραφή. “Πάρε”, του λέει “και όταν αμαρτάνεις θα σου υποδείξω τι να μελετάς”, και έβγαλε από το ράσον του το φυλλάδιο». (Δ.Στ. - Μάρ. 1962). Χαρακτηριστικά είναι τα περιστατικά όπου οι βιβλιοπώλες μάθαιναν από πρώτο χέρι την ευεργετική επίδραση του Βιβλίου του Θεού στη ζωή των πελατών τους. Γράφει ένας: «Βρέθηκα προ ημερών στην Οινούσα, σ’ ένα μικρό χωριουδάκι ενός ξηρονησιού στα τουρκικά παράλια. Μπήκα και στο μοναδικό φαρμακείο του χωριού. Είπα στον φαρμακοποιό και σ’ όσους βρισκόντουσαν μέσα τον σκοπό της επισκέψεώς μου, και τους μοίρασα φυλλάδια (της Εταιρίας). Εν συνεχεία άρχισα να τους δείχνω τα βιβλία μου. Ο φαρμακοποιός με κοιτούσε με ένα γλυκό χαμόγελο, και σαν τε-

λείωσα με παρακάλεσε να καθίσω μια στιγμή. Χωρίς να με ρωτήσει αν θέλω, παρήγγειλε καφέ. Εν συνεχεία άρχισε να μου λέει: “πριν από χρόνια πέρασε πάλι από δω και ένας άλλος και πουλούσε τα ίδια βιβλία. Ήμουν τότε πολύ λυπημένος γιατί είχα χάσει τον πατέρα μου και ύστερα από λίγο έχασα και τη γυναίκα μου. Ήμουν πολύ απογοητευμένος και απαρηγόρητος. Τίποτα δεν μπορούσε να με ανακουφίσει και να με παρηγορήσει. Μόνον εκείνος ο άνθρωπος μπόρεσε να μου δώσει μια μικρή ελπίδα και να με ανακουφίσει. Τον φιλοξένησα σπίτι μου, γιατί δεν είχε και ξενοδοχείο τότε. Εκείνο το βράδυ θα μου μείνει αξέχαστο. Πόσα πράγματα δεν μας διάβασε από την Αγία Γραφή και πόσα δεν μας είπε! Είχαν έλθει και άλλοι για να με παρηγορήσουν και άκουγαν όλοι μέχρι αργά. Μου χάρισε και βιβλία, κι αυτό το εδάφιο που κρέμεται εκεί: “Ο Θεός είναι Αγάπη”. Από τότε προσπαθώ να μιλώ για το βάλσαμο που είναι στις ψυχές μας η Αγία Γραφή...» (Χ.Β. - Οκτ. 1959). Όλοι αυτοί οι άνθρωποι του Θεού, οι «αυθεντικοί ιεραπόστολοι» όπως ονομάστηκαν, ήρθαν, δούλεψαν και πέρασαν από την πατρίδα μας. Δεν ξέρουμε αν θα ξαναμιλήσει ποτέ κανείς γι’ αυτούς. Σίγουρα, πάντως, ο ουρανός έχει καταγράψει τη δράση τους. Σήμερα το έργο της διάδοσης της Βίβλου γίνεται με άλλους τρόπους, με άλλα μέσα, από άλλους φορείς. Εκείνη την εποχή ήταν θρίαμβος να κυκλοφορήσει η Βιβλική Εταιρία 6.000 ολόκληρες Άγιες Γραφές σε 1 χρόνο, και έβαζε στόχο να τις φτάσει 8.000. Σήμερα, η «Ελληνική Βιβλική Εταιρία» έφτασε να κυκλοφορήσει έως και 20 χιλιάδες Άγιες Γραφές μέσα στον χρόνο. Ας ευχηθούμε όσοι παίρνουν στα χέρια τους μια απ’ αυτές τις Άγιες Γραφές, να πουν αυτό που είπε κάποιος σ’ έναν Βιβλιοπώλη της Εταιρίας αγοράζοντας τη Βίβλο: «Στην Αγία Γραφή οφείλω την ευτυχίαν μου, τη μόρφωσή μου και την προκοπή μου. Λυπούμαι δε πολύ που τη στερήθηκα τόσον καιρό...» nnn Χάρης Νταγκουνάκης Νομικός, Πρώην Στέλεχος της Ελληνικής ΒΕ και νυν Ειδικός Συνεργάτης της ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 41

Εδάφια που μιλούν άμεσα στην καθημερινότητά μας

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ

«...όπου είναι το πνεύμα του Κυρίου, εκεί ελευθερία» (Β΄ Κοριν. 3:17)

Από την ΓΙΟΥΛΙΚΑ Κ. MASRY

Ο

πόθος του ανθρώπου για ελευθερία είναι ανεξίτηλα γραμμένος στην ψυχή του, σε σημαίες και εθνικούς ύμνους, σε λάβαρα, σε ορθογραφημένα ή ανορθόγραφα πανό, σε καλότεχνα ή κακότεχνα γκράφιτι πάνω σε τοίχους και μάντρες ή στα στιχάκια υπέροχης ποίησης σαν εκείνης του Πόλ Ελιάρ. «Στα τετράδιά μου τα μαθητικά / επάνω στο θρανίο μου και στα δέντρα / στην άμμο και στο χιόνι / γράφω το όνομά σου... / σ’ όλες τις διαβασμένες σελίδες / και τις αδιάβαστες... / πάνω στην κάθε της αυγής μπουκιά / πάνω στη θάλασσα και τα καράβια / επάνω στο τρελό βουνό / γράφω το όνομά σου... / Και στη δύναμη μιας λέξης / αρχίζω τη ζωή μου απ’ την αρχή. / Γεννήθηκα για να σε γνωρίσω / και να σε ονομάσω / Ελευθερία». Η στέρηση της ελευθερίας προέρχεται από την κατεξουσίαση ανθρώπου από άνθρωπο. Αυτό δεν είναι αρεστό στον Θεό ο οποίος το καταδικάζει στο Λόγο Του. «Ο άνθρωπος ο γήινος να μη καταδυναστεύει πλέον», διαβάζουμε στον Ψαλμό 10:18 και ακολουθεί επίσης το εύλογο ανθρώπινο παράπονο στην περίπτωση που η καταδυνάστευση προέρχεται από αδελφό και ομοϊδεάτη: «...δεν με ονείδισεν εχθρός, τον οποίον ήθελον υποφέρει· δεν εγέρθη επ’ εμέ ο μισών με... αλλά συ άνθρωπε ομόψυχε, οδηγέ μου, και γνωστέ μου» (Ψαλ.

55:12-13). Υπάρχει όμως και μία καταδυνάστευση και ανελευθερία που πηγάζει από τον ίδιο τον εαυτό του ανθρώπου και που δεν είναι καθόλου εύκολο να τη διακρίνει μόνος του. Πρόκειται για την κατεξουσίαση του ανθρώπου απ’ το ίδιο του το “εγώ”, κάτι που μπορεί να διαγνωστεί ευκολότερα από τους άλλους όταν παρατηρήσουν τις ατέρμονες αναφορές στον εαυτό μας! Συνοδεύεται από άγχος και εξαιρετική υπερευαισθησία ως προς τη δική μας τελειότητα και προβάλλει εμάς ως το επίκεντρο των πάντων, αντί να μας συνδέει με τον Θεό, η ένωση με τον Οποίο είναι η μόνη που μας εξασφαλίζει πληρότητα και ολοκλήρωση χαρίζοντάς μας συνάμα και την ειρήνη την υπερέχουσα πάντα νουν. Φοβόμαστε υπερβολικά την κρίση των άλλων για μας λησμονώντας αφενός τους εξευτελισμούς στους οποίους υποβλήθηκε ο Χριστός και αφετέρου

το γεγονός ότι στο θεϊκό σχέδιο για τη δική μας τη ζωή τέτοιου είδους «δοκιμασίες» έρχονται ακριβώς για να μας ετοιμάσουν για την αποδέσμευση από τον εαυτό μας προκειμένου να μας οδηγήσουν στην ελευθερία του πνεύματος του Θεού η οποία εγγυάται τη μόνη αυθεντική ελευθερία. Η συνήθης κοσμική αντίρρηση σ’ αυτή την επανάπαυση και εμπιστοσύνη προς τον Θεό είναι ότι εγκαταλείψαμε την πολύτιμη ατομικότητά μας και πέσαμε θύματα μιας εύκολης και ανεύθυνης μοιρολατρίας. Αυτό όμως δεν είναι και η αλήθεια. Πορευόμαστε κατά το θέλημά του Θεού αλλά, επειδή είμαστε και σαρκικοί όσο είμαστε στη γη, εννοείται ότι θα σκοντάψουμε. Ωστόσο, με τη βοήθειά Εκείνου αφενός και τη δική μας ταπείνωση αφετέρου θα σηκωθούμε και θα συνεχίσουμε επικεντρώνοντας την προσοχή μας αποκλειστικά στο στόχο του ταξιδιού μας και όχι στην προσπάθεια του ατομικού μας “εγώ” να επιτύχουμε. Χρειάζεται μια απλότητα για κάτι τέτοιο, η απλότητα του μικρού παιδιού που αφήνεται με εμπιστοσύνη στη γονική αγκαλιά. Πάνω σ’ αυτό το θέμα ο διακεκριμένος Γάλλος θεολόγος, συγγραφέας και ποιητής του 17ου αιώνα Φρανσουά Φενελόν έγραψε τα εξής: «Πόσο εξαίσια είναι αυτή η απλότητα! Πόσοι όμως άνθρωποι έχουν το θάρρος να μην κοιτάξουν πίσω! Σαν τη γυναίκα του Λωτ τραβάνε σαν μαγνήτης επάνω τους την κατάρα του Θεού ακριβώς επειδή γυρίζουν διαρκώς στην αγάπη του εαυτού τους με μια πεισματική και ζηλότυπη εμμονή. Πρέπει να χάσουμε τον εαυτό μας αν θέλουμε να τον ξαναβρούμε στον Θεό. Ο Ιησούς Χριστός είπε πως το βασίλειό Του ανήκει στα μικρά παιδιά. Ας μην κάνουμε υπερβολική χρήση του ορθολογισμού. Ας πορευτούμε στην ευτυχία εστιαζόμενοι ορθά στα απλά πράγματα. Ας πετάξουμε από πάνω μας τις χιλιάδες περίπλοκες σκέψεις με τις οποίες περιβάλλουμε την ύπαρξή μας, σκέψεις οι οποίες μας κάνουν να βυθιζόμαστε ακόμα περισσότερο στο “εγώ” μας με τη δικαιολογία ότι έτσι διορθώνουμε τα λάθη μας. Αυτή είναι με λίγα λόγια η οδός προς την αληθινή ελευθερία, χωρίς ωστόσο να παραμελούμε και τα καθήκοντά μας» (Χριστιανική Συμβουλευτική για το πώς να αποκτήσουμε πραγματική πνευματική ελευθερία). nnn

* Όσοι επιθυμείτε να διαβάσετε κείμενα ή μεταφράσεις της Γιούλικας Κ. Masry μπορείτε να επισκεφτείτε το λινκ https://www.nikites.eu/category/gioulikakotsovolou/ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 43

Εν πλω

Αξέχαστες εμπειρίες θάλασσας «Παρακαλούσαν Αυτόν (τον Χριστό) να μην τα προστάξει να απέλθουν στην άβυσσο» (Λουκ. 8:31) ία μετά τα μεσάνυχτα. Η θάλασσα λάδι, κοιμόταν στην φούχτα του Ειρηνικού σκεπασμένη με το πεντακάθαρο σεντόνι του έναστρου ουρανού. Η ανάσα της, ήρεμος, νωχελικός, βουβός και άσπαστος κυματισμός, ανεβοκατέβαζε το αρυτίδωτο στήθος της. Πάνω σ’ αυτό, φορτωμένο με παλιοσίδερα το λίμπερτυ «ΣΑΜΟΣ», ως ενοχλητική μύγα ανεβοκατέβαινε πλέοντας προς την Ιαπωνία, τη χώρα του «ανατέλλοντος ηλίου». Κι

Μ

44 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

εγώ, ανθυποπλοίαρχος της βάρδιας 12-4, ονειροπολούσα στη Γέφυρα. Στον ορίζοντα καμιά παρουσία, κανένα φως. Ολομόναχοι στη μέση του Ειρηνικού. Καπετάνιος, αξιωματικοί και πλήρωμα κοιμόνταν αμέριμνοι. Θέλησα να ιδώ το βάθος του στίγματός μας. Εξεπλάγην! Στον χάρτη πέντε γράμματα και κανένας αριθμός. «Abyss», άβυσσος, αχανές, βάραθρο, κόλαση, τάρταρα, χάος! Πάνω στην άβυσσο, λοιπόν, σε μια σιδερένια κατασκευή βαρυφορτωμένη παλιοσίδερα, που είχε το θράσος να ενοχλεί το κοιμισμένο θεριό του Ωκεανού! Και εμείς κοιμόμασταν ήσυχοι ή ονειροπολούσαμε! Ναι, αυτή ήταν η πραγματικότητα. Αλλά και η πικρή αλήθεια της χωρίς Χριστό ζωής μας. Ο Χριστός προειδοποιεί με χίλιους δυο τρόπους και μέχρι Σταυρού: «υπάρχει άβυσσος, προσέξτε». Κάποια στιγμή τούτο το σώμα μας σαν μικρή κι αδύναμη βαρκούλα, γεμάτη ρωγμές θα αρχίσει να βουλιάζει στην άβυσσο. Η ψυχή μας, ανήσυχος βαρκάρης, θα υποταχτεί στο πεπρωμένο της. Η βάρκα θα διαλυθεί, αυτή όμως θα συνεχίσει να ζει παλεύοντας με τα κύματα του ωκεανού της αβύσσου ή διασωσμένη από το ναυαγοσωστικό του αληθινού «Χριστιανισμού», που καπετάνιο έχει τον Χριστό. Ο Χριστός έσωσε τον βυθιζόμενο απ. Πέτρο και γαλήνεψε θάλασσα και ανέμους. Κανένας άλλος! Τα τελευταία χρόνια η κοινωνία μας βρίσκεται σε οικονομικό κυκλώνα. Επαγγελματικά αλλά και οικονομικά βρέθηκα τόσο στις κορυφές των λυσσαλέων κυμάτων όλων των ωκεανών, όσο και στα φοβερά βάραθρα των μεταξύ τους κενών. Έτυχε να απολαύσω και τις φεγγαρόλουστες γαλήνιες βραδιές. Όσες φορές ξέφευγε η φαντασία μου ή και η διαγωγή μου από τον δρόμο του Θεού, από τον χώρο του Ευαγγελίου, τα αποτελέσματα ήταν οδυνηρά. Κάποτε υπό το βάρος ευθύνης βλασφήμησα τον Αντίχριστο. Ο συνέταιρός μου με κοίταξε ξαφνιασμένος λέγοντας: Εσύ; Δικαιολογήθηκα λέγοντας «τον Αντίχριστο βλασφήμησα, όχι τα ιερά και όσια». Εντούτοις το οργισμένο ύφος μου ήταν φανερό πως στιγμάτισε τη συμπεριφορά μου. Και μακάρι να ήταν αυτό μόνο. Ξέρω πως τούτες τις γραμμές λίγοι θα τις διαβάσουν. Αλλά εσύ που τις διαβάζεις, προσπάθησε με τη βοήθεια του Θεού να ζεις «κατ’ εικόνα και ομοίωση Θεού», όπως μας δίδαξε ο Ιησούς Χριστός. Η πατρίδα μας, η οικογένειά μας, οι άρχοντές μας, εμείς ατομικά δεν πάμε καλά. Ταξιδεύουμε πάνω στην άβυσσο του Μαμωνά, που χαίρεται καθώς βλέπει τα πρόβατα χωρίς Χριστό, χωρίς Ποιμένα. Ο καιρός περνάει γρήγορα, καταιγιστικά, ο μέχρι τώρα αινιγματικός αριθμός 666 της Αποκάλυψης είναι πραγματικότητα. Δεν θα μπορούμε να αγοράσουμε ψωμί χωρίς αυτόν. Τι άλλο θέλεις για να καταλάβεις τις αλήθειες του Ευαγγελίου; Γονάτισε και ζήτησε να σε σώσει ο μόνος Λυτρωτής, ο Χριστός. Μην ταξιδεύεις πάνω στον φαινομενικά Ειρηνικό Ωκεανό. Το «ΣΑΜΟΣ» φορτωμένο παλιοσίδερα έφτασε στην χώρα του ανατέλλοντος ηλίου και άφησε το φορτίο του. Εμείς που έχουμε το Ευαγγέλιο του Χριστού στα χέρια μας, δεν είναι άδικο να χαθούμε μέσα στην άγνοια ή και στην άρνηση; Η δική μας πατρίδα είναι ο Ουρανός, η χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου, του Χριστού. Άνοιξε λοιπόν το Ευαγγέλιο και διάβασέ το, κάνοντας δυο λόγια προσευχής. Για σένα γράφτηκε. Άρχισε από το Ευαγγέλιο που έγραψε ο Ιωάννης. nnn Αλέξανδρος Δαδάος ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 45

Οι άνθρωποι του κόσμου στις σχέσεις τους φέρονται πιο έξυπνα από τα παιδιά του Θεού; (Λουκάς 16:8)

Π

ριν μερικούς μήνες και συγκεκριμένα μήνυμα που ήθελαν να τονιστεί. Σε κάποιες μάστις 26/05/2019 και στις 07/07/2019, λιστα περιπτώσεις τα επιχειρήματά τους ήταν είχαμε εκλογές εδώ στη χώρα μας. Την τόσο αληθοφανή, που ήταν δύσκολο για οποιπρώτη φορά για την εκλογή, Ευρωβουλευτών, ονδήποτε που δεν είχε κάποιες γνώσεις σχετικές αντιπροσώπων μας δηλαδή για το Ευρωπαϊκό με το θέμα, να τα απορρίψει σαν μη αληθινά, Κοινοβούλιο, Περιφερειαρχών για τις 13 Περι- και σαν αβάσιμα. φέρειες της χώρας μας και Δημάρχων και Δηγ) Πόσο ακούραστα προσπαθούσαν και αγωμοτικών Συμβούλων για τους Δήμους όλης της νίζονταν να μεταδώσουν το μήνυμά τους, σε όσο χώρας μας. Οι επόμενες εκλογές που έγιναν το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους καθηστις 07/07/2019 αφορούσαν την εκλογή Βου- μερινά, σε σημείο κάποιοι από αυτούς να έχουν λευτών για το Ελληνικό Κοινοβούλιο, δηλαδή βραχνιάσει. Έτρεχαν από το στούντιο του ενός για τη Βουλή μας. ραδιοφωνικού σταθμού στον άλλο, από το ένα Καθώς παρακολουθούσα τις συνεντεύξεις κανάλι στο άλλο, και από τη μια συνοικία στην των υποψηφίων, όταν φυσικά δεν είχα κάτι κα- άλλη, συνεχώς και ασταμάτητα. Ένας υποψήφιος λύτερο να κάνω, τις απαντήσεις τους στις ερω- βουλευτής είπε μια μέρα σε μια ραδιοφωνική τήσεις των Δημοσιογράφων ή τις παρουσιάσεις εκπομπή, ότι την προηγούμενη μέρα είχε βρεθεί των προγραμμάτων τους, πρόσεξα μεταξύ άλλων σε είκοσι συγκεντρώσεις συμπολιτών του για να και τα εξής: αναπτύξει το πρόγραμμα του κόμματός του και α) Με πόσο ζήλο οι υποψήφιοι παρουσίαζαν να ζητήσει την ψήφο τους. το πρόγραμμά τους. Έδιναν την εντύπωση ότι Οι παρατηρήσεις μου αυτές μου δημιούραυτά που έλεγαν τα πίστευαν απόλυτα. Δεν δί- γησαν την εξής απορία; σταζαν μάλιστα καθόλου να επέμβουν στη συζήτηση, μερικές φορές μάλιστα και με τρόπο Τι κάνουμε εμείς; πολύ αγενή, προκειμένου να υποστηρίξουν τις Με πόσο ζήλο εργαζόμαστε για το καλό, για τον θέσεις τους ή την ορθότητα, κατά αυτούς, των Θεό; Όταν οι μαθητές είδαν τον Κύριο να καταεπιχειρημάτων τους, επέμεναν, επαναλαμβάνοντας σκευάζει ένα μαστίγιο από σχοινιά και να διώχνει ξανά και ξανά αυτά που έλεγαν, ότι δηλαδή το όλους τους εμπόρους και τους τραπεζίτες από πρόγραμμά τους ήταν το καλύτερο, το μόνο το ναό, επειδή είχαν μετατρέψει τον οίκο του σωστό, ή το μόνο που μπορούσε να οδηγήσει, Θεού σε οίκο εμπορίου, θυμήθηκαν την προφητεία αν φυσικά εφαρμοζόταν, σε λύση των σοβαρών που έλεγε: «Ο ζήλος του οίκου σου με κατέφαγε» προβλημάτων που αντιμετωπίζει η χώρα μας τα (Ιωάννου β΄ 17). Στη νέα οικονομία που ζούμε τελευταία χρόνια. Ζήλος και βεβαιότητα για αυτά εμείς, στην περίοδο της χάρης του Θεού, ναός που υποστήριζαν σε απόλυτο μάλιστα βαθμό. του Αγίου Πνεύματος είναι το σώμα μας (Α΄ Κοβ) Με πόση εξυπνάδα και επινοητικότητα ρινθίους ς΄ 19). Το ερώτημα είναι: Φροντίζουμε είχαν ετοιμαστεί μερικά από τα ραδιοφωνικά με ζήλο ώστε ο ναός αυτός να είναι καθαρός και πιο πολύ τα τηλεοπτικά σποτ που προβάλ- από μολύσματα του κόσμου ή όχι; λονταν κάθε λίγο εκείνες τις ημέρες, ώστε να Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι, «Είπροβάλλονται συνέχεια τα πλεονεκτήματα του μαστε δημιούργημα του Θεού, ο οποίος διά του προγράμματος του διαφημιζόμενου κόμματος, Χριστού μάς έκανε καινούριους ανθρώπους, για και να αποσιωπώνται τα μειονεκτήματα, να το- να μπορούμε να κάνουμε καλά έργα, που τα νίζονται τα θετικά και να αποσιωπώνται τα αρ- προετοίμασε ο Θεός, για να είναι μ’ αυτά γεμάτη νητικά. Με τρόπο ευχάριστο και η ζωή μας» (Εφεσίους 2:10). Καλό μερικές φορές με πολύ έξυπνο έργο είναι η προσπάθεια να αναΤου Δρ ΑΝΑΝΙΑ χιούμορ, που το απολάμβανε ευθρέψουμε σωστά τα παιδιά μας ΚΑΒΑΚΑ Νευρολόγου-Ψυχίατρου χάριστα ο τηλεθεατής, έδιναν το ώστε να γίνει η καρδιά τους ναός ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 47

του Αγίου Πνεύματος και όχι ναός κάποιου σύγχρονου ειδώλου ή του εαυτού τους. Επίσης, καλό έργο κάνουμε όταν προσπαθούμε να δημιουργήσουμε κλίμα ασφάλειας, σταθερότητας και ικανοποίησης στο σπίτι μας. Ακόμη, καλό έργο κάνουμε όταν διαθέτουμε τον εαυτό μας, το χάρισμα ή το ταλέντο μας, το χρόνο μας, τις δυνάμεις μας στην υπηρεσία του Θεού και της Εκκλησίας του. Τέλος, καλό έργο κάνουμε όταν είμαστε σωστοί και υπεύθυνοι εργάτες, υπάλληλοι, επαγγελματίες ή τεχνικοί για το καλό των συνανθρώπων μας, δίνοντας καλό παράδειγμα και καλή μαρτυρία, την κατάλληλη στιγμή. Το ερώτημα είναι: Πόσο συστηματικά και πόσο επίμονα εργαζόμαστε γι’ αυτό το σκοπό; Με πόση σοφία και πόσο έξυπνα παρουσιάζουμε το μήνυμα της αγάπης του Θεού; Το μήνυμα της αγάπης του Θεού παραμένει αναλλοίωτο μέσα από τους αιώνες, όσο η περίοδος της χάρης του Θεού θα συνεχιστεί, όπως αναλλοίωτος είναι ο ίδιος ο Θεός. Ο τρόπος όμως που το παρουσιάζουμε στον κόσμο αλλάζει όπως αλλάζει και ο κόσμος γύρω μας. Μία μέθοδος που απέδιδε θαυμάσια πριν πενήντα ή εκατό χρόνια, δεν σημαίνει ότι μπορεί να αποδώσει εξίσου καλά και σήμερα, Ένα κήρυγμα που μπορεί να φέρει καταπληκτικά αποτελέσματα σε ένα συγκεκριμένο ακροατήριο, δεν σημαίνει ότι θα αποδώσει εξίσου καλά σε άλλα, που η σύνθεσή τους και οι ανάγκες των ατόμων των ακροατηρίων αυτών, είναι διαφορετικές. Το μήνυμα που έδωσε ο απόστολος Παύλος στους Αθηναίους, στον Άρειο Πάγο, ήταν το ίδιο που έδωσε και στη Συναγωγή της Αντιόχειας της Πισιδίας, η μορφή όμως και τα επιχειρήματα που χρησιμοποίησε στο καθένα από αυτά ήταν τελείως διαφορετικά, Η σοφία από τον Θεό και η εξυπνάδα μας φαίνεται όταν εκμεταλλευόμαστε τις ευκαιρίες που μας δίνονται, χρησιμοποιώντας μάλιστα τα κατάλληλα μέσα στον κατάλληλο καιρό. Ο απόστολος Παύλος γράφει: «Ανάμεσα στους Ιουδαίους συμπεριφέρθηκα σαν Ιουδαίος για να τους κερδίσω για το Χριστό... Παρόμοια, όταν βρισκόμουν μ’ αυτούς που αγνοούν το Μωσαϊκό νόμο, για να τους κερδίσω ζούσα κι εγώ σαν ξένος προς 48 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

το νόμο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν υπακούω στο νόμο του Θεού... Για τους πάντες έγινα τα πάντα, έτσι ώστε με κάθε τρόπο να σώσω μερικούς» (Α΄ Κορινθίους 9:20-22). Πόσο ακούραστα εργαζόμαστε για τον Θεό. Ο απόστολος Παύλος, στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του προς τους πρεσβυτέρους της εκκλησίας της Εφέσου, μεταξύ άλλων τους υπενθύμισε ότι επί τρία χρόνια συνέχεια δεν έπαψε νύχτα και μέρα να νουθετεί με δάκρυα τον καθένα τους (Πράξεις 20:31). Για έναν πιστό άνθρωπο του Θεού, που του έχει ανατεθεί ή έχει αναλάβει μια διακονία, η υπηρεσία του συχνά δεν μπορεί να περιοριστεί σε καθορισμένα ωράρια, επειδή οι πνευματικές ανάγκες των ανθρώπων είναι συχνά επείγουσες. Γι’ αυτό ο Χριστός έλεγε: «Ο θερισμός είναι πολύς, οι εργάτες όμως λίγοι» (Ματ. 9:37). Οι αρχαίοι πρόγονοί μας είχαν φθάσει στο συμπέρασμα ότι «Τα αγαθά κόποις κτώνται». Μια αλήθεια που δεν πρέπει να την ξεχνούμε, τη σημερινή ιδιαίτερα εποχή, επειδή καλλιεργείται η αντίληψη από μερικούς ότι μπορούν να επιτευχθούν ή να αποκτηθούν πολλά ή σημαντικά πράγματα χωρίς ή με ελάχιστο κόπο. Αν θαυμάζουμε τον απόστολο Παύλο για το γεγονός, ότι κατόρθωσε να ιδρύσει τόσο πολλές Εκκλησίες του Χριστού, μέσα σε τόσο λίγα χρόνια, θα πρέπει όχι μόνο να έχουμε ζωντανό μπροστά μας το παράδειγμά του, αλλά να εφαρμόσουμε καθημερινά το: «Νύχτα και ημέρα δεν έπαυσα νουθετών με τα δακρύων ένα έκαστον» (Πράξεις κ΄ 31), τον καθένα τους δηλαδή ξεχωριστά, χωρίς να υπολογίζει αν ήταν μέρα ή νύχτα και έπρεπε κανονικά να ξεκουράζεται και όχι να ξενυχτάει, προσπαθώντας να λύσει τα προβλήματά τους. Τα τρία ερωτήματα που προβάλουν μπροστά μας αυτή τη στιγμή είναι: Πρώτον, με πόσο ζήλο εργαζόμαστε για το καλό, για τον Θεό; Δεύτερον, με πόση σοφία και πόσο έξυπνα παρουσιάζουμε το μήνυμα της αγάπης του Θεού; Τρίτον, πόσο ακούραστα εργαζόμαστε για τον Θεό;

nnn

Από τον Επιούσιο Άρτο...

Ο ΕΠΙΟΥΣΙΟΣ ΑΡΤΟΣ είναι ένα πολύτιμο, καθημερινό, πνευματικό βοήθημα για τον άνθρωπο του σήμερα...

Mια τριμηνιαία έκδοση που δε θα πρέπει να λείπει από κανένα χριστιανικό σπίτι. Ετήσια συνδρομή Για νέες συνδρομές: τηλ. 210.4834214

Ελλάδα: Αμερική: Υπ. Ευρώπη: Υπ. Χώρες:

12 € 25 $ 15 € 16 €

* Από το τεύχος του Επιουσίου Άρτου 10-12/2019

Γυναικείες Πινελιές

Με τη φωνή της σκέψης μου...

Στη θέα του κάστρου καρφαλωμένα πάνω στις κορυφές των λόφων υψώνονται τα κάστρα μέσα στον ουράνιο φόντο καθώς τα τυλίγει, σαν αέρινο διάφανο σάβανο, η λησμονιά και η σιωπή στη μοναξιά τους. Χτισμένα από πέτρα που αντέχει στη φθορά του χρόνου, παραμένουν στο πέρασμα των αιώνων να μας θυμίζουν ότι κάποτε προστάτευαν βασιλιάδες και πρίγκιπες, με τους θησαυρούς τους, από τους εχθρούς.

Σ

Στη χώρα μας, αλλά και στην Ευρώπη, συναντά κανείς πολλά και διαφορετικού σχεδιασμού το ένα από το άλλο. Θαυμάζεις το αριστοτεχνικό χτίσιμο της πέτρας καθώς αγκαλιάζει η μία την άλλη και όταν τα κοιτάζεις στο νου σου έρχεται η εποχής της αίγλης τους, τότε που ήταν απόρθητα και κατοικήσιμα. Έτσι έχω βρεθεί κάποιες φορές να θαυμάζω ένα πανέμορφο κάστρο και παράλληλα ν’ αφήνω την εικόνα να με οδηγεί σε σκέψεις, κάτι που μου αρέσει να κάνω και το κάνω...

Της ΡΙΤΑΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

Μήπως ο κάθε άνθρωπος δεν έχει χτίσει το δικό του οχυρό πέτρα-πέτρα γύρω από τον εαυτό του, στην πορεία της ζωής του; Μέσα στο κάστρο του κρύβεται ο θησαυρός που του δόθηκε από το Δημιουργό του· η πολύτιμη ψυχή, που έχει ευθύνη να την προστατέψει και να τη διαφυλάξει σώα και αβλαβή και να την επιστρέψει εκεί που ανήκει, στην αιώνια ζωή, για «να μην απολεσθεί».

Επομένως, ο κάθε ένας ζει μέσα στο κάστρο του, στο δικό του κόσμο, με τις σκέψεις του, τις επιθυμίες του, κάνοντας επιλογές που διαμορφώνουν τη ζωή του. Οι εχθροί πολλοί και καθημερινοί, θέλουν να πολιορκήσουν το οχυρό του. Τα όπλα που μας διαθέτει ο Κυρίαρχος Βασιλιάς πρέπει να είναι έτοιμα στις πολεμίστρες. Η δύναμη είναι του Θεού σε κάθε μάχη, ώστε να αντισταθούμε στον εχθρό, που θέλει να νικήσει εισβάλλοντας στο κάστρο μας, αφού το πολιορκήσει με δόλο και πονηρά σχέδια. Κάθε ένας από εμάς είναι μοναδικός στα μάτια Του και «μας χαρίστηκαν τα πάντα προς ζωή και ευσέβεια». Υπάρχει δυστυχώς και η άλλη εκδοχή... τα γκρεμισμένα κάστρα, που καθώς τα κατέλαβε ο εχθρός, χτυπώντας στα αδύναμα σημεία τους, νίκησε και έμειναν ερείπια σκορπισμένα στο χώμα... Τι απογοητευτική η εικόνα του νικημένου χριστιανού! Όμως ακόμα και τότε υπάρχει ελπίδα. Ο Κύριος υπόσχεται, «θέλω ανορθώσει τα ερείπια αυτού». Η επιλογή είναι προσωπική υπόθεση και ο Χριστός μας θέλει μαζί Του νικητές! Είναι αυτός που «μας δίνει τη νίκη μέσω του Κυρίου μας Ιησού Χριστού» (Α΄ Κορ. 15:57). «Γιατί καθετί που έχει γεννηθεί από το Θεό νικάει τον κόσμο. Και τούτο είναι το όπλο της νίκης που νίκησε τον κόσμο: η πίστη μας» (Α΄ Ιωάν. 5:4). Ο Κύριος μας το υπόσχεται και οι υποσχέσεις Του είναι αληθινές! nnn ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 51

Οι άνθρωποι εκείνοι ι κρίμα!» Η μαμά έμεινε να κοιτάζει το καμένο σπίτι δίπλα στην εκκλησία μας. «Ευτυχώς που δεν έμενε κανείς μέσα», είπε ο μπαμπάς. «Μα κάποιοι μετακόμισαν μόλις πρόσφατα» είπα εγώ. «Τους είδα την περασμένη Τετάρτη καθώς ερχόμουν για την ώρα του ομίλου μας. Ήταν ένας μπαμπάς, μια μαμά, ένα μωρό κι ένα κορίτσι περίπου στην ηλικία μου». Πριν ξεκινήσει η λατρεία, ο ποιμένας μας ανακοίνωσε πως η οικογένεια που μόλις είχε μετακομίσει στο σπίτι εκείνο βγήκαν σώοι, όμως «έχασαν τα πάντα» μας είπε. «Ίσως θα ήταν καλό να τους φιλοξενούσαμε γιατί έχουν μεγάλη ανάγκη». Όλοι συμφώνησαν μαζί του κι άρχισαν να μιλάνε μεταξύ τους. Χθες το βράδυ η οικογένεια Αζίμ έμεινε στο ξενοδοχείο. Χρειαζόμαστε έναν χώρο όπου θα μπορούν να μείνουν προσωρινά μέχρι να βρούμε κάτι πιο μόνιμο. Έχει κάποιος να προτείνει κάτι;

“Τ

52 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Η μαμά γύρισε και ψιθύρισε στον μπαμπά. «Τι λες για το διαμέρισμα;» Το διαμέρισμα της γιαγιάς; Δεν είχαν περάσει παρά μόνο έξι μήνες από τότε που η

γιαγιά πέθανε, και η μαμά μου ήθελε να βάλει ένα τσούρμο ξένους μέσα στο σπίτι της; Αλήθεια τώρα; «Δεν ξέρω», απάντησε ο μπαμπάς. «Δεν τους γνωρίζουμε». «Ισχύει», είπε η μαμά. Για μια στιγμή ανακουφίστηκα. Όμως στη συνέχεια ξανά ψιθύρισαν κάτι μεταξύ τους και βλέπω τη μαμά να σηκώνεται. «Μπορούν να μείνουν στο διαμέρισμα που έχουμε πάνω στο γκαράζ μας. Είναι μικρό, όμως θα μπορέσουν να βολευτούν για λίγο καιρό. «Ο Θεός να σας ευλογεί» είπε ο ποιμένας. «Θα μιλήσουμε μετά το τέλος της λατρείας». Ήμουν τόσο θυμωμένη που δεν πρόσεξα καθόλου το κήρυγμα. Πώς ήταν δυνατό να συμβαίνει αυτό; Μετά τη λατρεία περίμενα όση ώρα οι γονείς μου μιλούσαν με τον ποιμένα. Όταν μπήκαμε στο αυτοκίνητο ξέσπασα, «μαμά, μπαμπά δεν θέλω τους ανθρώπους αυτούς στο σπίτι της γιαγιάς μου!»

«Το ξέρω ότι σου λείπει η γιαγιά σου Τίνα, όμως δεν μπορούμε να κρατήσουμε το χώρο της ανέγγιχτο για πάντα» είπε ο μπαμπάς. «Είναι καιρός να προχωρήσουμε», συμπλήρωσε η μαμά. Είμαι σίγουρη πως η γιαγιά θα ήθελε να βοηθήσουμε τους ανθρώπους εκείνους, δεν νομίζεις;» Αυτό ήταν. Ο μπαμπάς κι η μαμά καθάρισαν το διαμέρισμα και το γέμισαν με τρόφιμα. Εγώ έμεινα στο δωμάτιό μου κοιτάζοντας φωτογραφίες της γιαγιάς κι ένοιωθα όλο και πιο θυμωμένη. Ήταν λάθος αυτό που έκαναν. Να αφήσουν κάποιους ξένους να μείνουν στο διαμέρισμα της γιαγιάς μου. Πώς το έκαναν αυτό οι γονείς μου; Την ώρα του βραδινού φαγητού μού είπαν ότι είχαν τοποθετήσει τα πράγματα της γιαγιάς στο γκαράζ. «Μήπως θα ήθελες να τα δεις και να κρατήσεις κάποια πράγματα;» με ρώτησε ο μπαμπάς.

ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 53

Σήκωσα τους ώμους μου, γιατί ήμουν πολύ θυμωμένη για να ξεκινήσω κουβέντα με τους γονείς μου. Ήμουν ευχαριστημένη που οι άνθρωποι εκείνοι δεν θα ανακάτευαν τα πράγματα της γιαγιάς μου, παρόλ’ αυτά όμως θα έμπαιναν μέσα στο χώρο της. Το ίδιο βράδυ, ο ποιμένας μας έφερε την οικογένεια Αζίμ στο σπίτι μας. Το κορίτσι το λέγανε Νόρα και το μωρό Ιμάτ. Η ποιμένας μας ενημέρωσε πως ήταν μουσουλμάνοι από το Λίβανο. Οι γονείς τούς οδήγησαν στο διαμέρισμα από την εξωτερική σκάλα. Στη

συνέχεια καθίσαμε όλοι μαζί στο σαλόνι μας. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν καθόλου φιλικοί. Με το ζόρι μιλούσαν! Τελικά, ο ποιμένας έφυγε και οι Αζίμ βγήκαν για να πάνε στο διαμέρισμα. Αν χρειαστείτε κάτι πείτε μας, εντάξει; Είπε η μαμά. «Ευχαριστώ» είπε η κ. Αζίμ ενώ οι υπόλοιποι ανέβηκαν τις σκάλες χωρίς να πουν λέξη.

54 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Το επόμενο πρωί η μαμά με ανάγκασε να τους πάω μερικά κανελόψωμα. Καθώς ανέβαινα τις σκάλες θυμήθηκα όλες εκείνες τις φορές που πήγαινα διάφορα πράγματα στη γιαγιά μου. Και πόσο χαιρόταν κάθε φορά που με έβλεπε! Την πόρτα την άνοιξε η Νόρα και απλά στεκόταν αμίλητη. «Ε... Γεια σου» είπα. «Η μαμά μου σας στέλνει αυτά τα κανελόψωμα». Πήρε την πιατέλα, κάτι μουρμούρισε και στη συνέχεια μου έκλεισε κατάμουτρα την πόρτα. Κατέβηκα κάτω κι αμέσως είπα στους γονείς μου τι συνέβη. «Μα είναι πολύ αγενείς!» «Δεν μας γνωρίζουν», απάντησε ο μπαμπάς. «Και μην ξεχνάς πόσα έχουν περάσει». «Προσπάθησε να τους καταλάβεις» είπε η μαμά. «Εντάξει». Όμως και πάλι δεν τους καταλάβαινα. Για μια δυο μέρες σχεδόν δεν τους είδαμε. Όταν ήρθε το βράδυ της Τετάρτης οι γονείς μου μου ανακοίνωσαν ότι η Νόρα θα ξεκινούσε το σχολείο την επόμενη μέρα και ζήτησαν από εμένα να τη βοηθήσω! «Τι λέτε τώρα;» φώναξα. «Μπορείς να περπατήσεις μαζί της μέχρι τη στάση του λεωφορείου», πρότεινε ο μπαμπάς. «Βοήθησέ την να βρει την τάξη της» είπε η μαμά. «Σύστησέ την στους φίλους σου». Σα να μην έφτανε που η οικογένεια Αζίμ κατέλαβαν το διαμέρισμα της γιαγιάς μου! Τώρα οι γονείς μου ζητούσαν να κάνω κι αυτό! «Αποκλείεται», είπα. «Τους μισώ τους ανθρώπους εκείνους!» «Τίνα!» φώναξε η μαμά σοκαρισμένη. «Συγνώμη» είπα εγώ. «Όμως είναι αγε-

νείς... και περίεργοι... και έχουν κι αυτήν την περίεργη θρησκεία». «Εκατομμύρια άνθρωποι είναι Μουσουλμάνοι», είπε ο μπαμπάς. «Άρα δεν είναι και τόσο περίεργη θρησκεία». «Δεν είναι χριστιανοί!» απάντησα. «Όμως εσύ είσαι!» είπε ήρεμα η μαμά. «Ε, ναι... όμως... εγώ...» κάτι πήγα να πω κι έτρεξα έξω. Προχώρησα προς το αγαπημένο μου δέντρο, αλλά σταμάτησα όταν είδα τη Νόρα να κάθεται πάνω στα σκαλιά του διαμερίσματος κλαίγοντας. Έκανα πίσω και σκέφτηκα, «Ε και τι να κάνω εγώ αν αυτή είναι στεναχωρημένη;» Όμως τότε θυμήθηκα πόσες φορά η γιαγιά κι εγώ καθόμασταν στις σκάλες και μιλούσαμε. Στην πραγματικότητα εγώ μιλούσα, γκρίνιαζα και παραπονιόμουν για ένα σωρό πράγματα. Η γιαγιά με άκουγε και πάντα με έκανε να νιώθω καλύτερα. Πήγα και κάθισα πλάι στη Νόρα και της είπα, «Λυπάμαι που το σπίτι σας κάηκε». Εκείνη σκούπισε τα μάτια της. Και τότε άρχισε να μιλάει. Μου είπε πόσο τρομακτική ήταν η φωτιά και πόσο απαίσιο ήταν που έχασαν όλα τους τα πράγματα. Μου είπε ακόμα πόσο πολύ φοβόταν που θα ξεκινούσε το σχολείο την επόμενη μέρα. Την άκουγα – όπως ακριβώς θα έκανε κι η γιαγιά μου. Και τότε συνειδητοποίησα κάτι. Η Νόρα δεν ήταν διαφορετική από εμένα. Έκανα λάθος για την οικογένειά της. Ήταν κι αυτοί άνθρωποι σαν εμάς.

Τελικά η Νόρα σταμάτησε να κλαίει. «Σ’ ευχαριστώ που με άκουσες. Η οικογένειά σου κι εσύ είστε τόσο ευγενικοί μαζί μας. Η θρησκεία μας εκτιμάει την ευγένεια. Το ίδιο και η δική μου θρησκεία σκέφτηκα! Όμως εγώ δεν ήμουν ευγενική, ίσως γιατί ακόμα ήμουν πολύ λυπημένη για το θάνατο της γιαγιάς μου. Ακόμα και γιατί η οικογένεια Αζίμ ήταν διαφορετικοί από εμάς. Δεν είχα καν προσπαθήσει να τους κάνω να νιώσουν ευπρόσδεκτοι. Κι αυτό έπρεπε να αλλάξει. «Δεν μπορώ να αλλάξω ό,τι έγινε» είπα στη Νόρα. «Όμως μπορώ να σε βοηθήσω στο σχολείο. Λοιπόν, αύριο το πρωί θα βρεθούμε εδώ στις 7:30 και θα περπατήσουμε μαζί μέχρι τη στάση του λεωφορείου. Και για πρώτη φορά η Νόρα χαμογέλασε. «Ευχαριστώ!» «Παρακαλώ», απάντησα. Και για πρώτη φορά ένοιωσα κι εγώ καλά! nnn

Της Diana R. Jenkins Μετ.: Φρίντα Τσίνογλου-Λαμπριανίδου ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2019 | 55

Από τη Θεσσαλονίκη με αγάπη...

Αμαρτία και πάθη Η φύση της αμαρτίας είναι το κενό και το ανεκπλήρωτο. Η βαθειά έλλειψη του ανθρώπου. Η αμαρτία σε ξεγελά. Σε παραπλανά σε κάτι ψεύτικο και εικονικό. ΑΜΑΡΤΙΑ* Απαλή παιχνιδιάρικη βροχή Σε χαϊδεύει Μέχρι να διαπιστώσεις Πως με τα χάδια της Σ’ έχει μουσκέψει βαθειά Ως το κόκκαλο... Η αμαρτία δεν είναι μόνο ηθικό γεγονός. Είναι λάθος να το βλέπουμε μόνο έτσι. Είναι κυρίως θέμα ύπαρξης. Αστοχώ να υπάρχω σε αλήθεια με τον Θεό και τον εαυτό μου. Πιστεύω πως τα μπορώ όλα μόνος μου και κυρίως την ολοκλήρωσή μου. Νομίζω πως μπορώ να σωθώ δίχως το Θεό. Η αμαρτία μας απομονώνει, μας διαμελίζει μας κατακερματίζει. Μας φανερώνει τη μερικότητα και όχι την πληρότητα των πραγμάτων. Ένας είναι ο δρόμος της ολοκλήρωσής μας και της σωτηρίας μας. Ο Δημιουργός. Ο Θεός. Ο δρόμος της επιστροφής στο Θεό είναι ο Ιησούς Χριστός. Η σταυρική Του θυσία και η Ανάστασή Του. Τα πάθη του ανθρώπου φανερώνουν τη μεγάλη δίψα της ύπαρξής του. Τα πάθη δεν είναι κατάρες, αλλά σημεία και σταθμοί στους οποίους ανακαλύπτουμε πόσο μας λείπει ο Θεός. Το ότι γεννήθηκες για να ζεις ελεύθερος, το ανακαλύπτεις στο πάθος. Η πείνα σου για νόημα ξεπερνά την πτώση σου. Ο άνθρωπος είναι μεγαλύτερος απ’ τις αστοχίες και τα πάθη του. Από τις πτώσεις και τις ρωγμές της ζωής του. Όλα τα πάθη του ανθρώπου είναι υποκατάστατα της απουσίας του Θεού. Τα πάθη φανερώνουν πόσο άνθρωποι είμαστε, αλλά συγχρόνως δείχνουν ότι μέσα μας ζει και υπάρχει κάτι πιο μεγάλο κι απαιτητικό, η ψυχή που διψάει για το Θεό. Λοιπόν, τι θα κάνεις, θα μείνεις έτσι; Μου προκαλεί μεγάλο φόβο η ακινησία της ύπαρξης. Η στασιμότητα στη ρουτίνα της επανάληψης. Είναι κόλαση αυτό. Αυτό το μεγάλο χασμουρητό που θέλει να μας καταπιεί. Σε παρακαλώ κάνε κάτι... Οδήγησε τα βήματά σου στο σταυρό του Γολγοθά. Μίλησέ Του. Ο Ιησούς Χριστός σ’ ακούει κι ανταποκρίνεται. Κάλεσέ Τον στη ζωή σου... τώρα. Αυτός σε σώζει κι εγκαθιστά μεταξύ σας μια σχέση ζωντανή κι αληθινή. Πες Του ευχαριστώ και προχώρα μαζί Του! nnn * Από την τέταρτη ποιητική συλλογή «Όταν τα στάχυα ωριμάζουν, λυγίζουν» Του Ανέστη Πεταλίδη, από τις Εκδόσεις «Ο ΛΟΓΟΣ».

56 | Η ΦΩΝΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Του ΑΝΕΣΤΗ ΠΕΤΑΛΙΔΗ

Αντίο στα Αντίο ΜΙΑ ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ, ΤΟΝ ΛΑΖΑΡΟ ΚΑΙ ΕΝΑΝ ΑΔΕΙΟ ΤΑΦΟ ΚΕΙΜΕΝΟ: L AUREN CHANDLER

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: CATALINA ECHEVERRI

«O Ιησούς είπε: Έρχεται η μέρα, που θα πούμε αντίο στα αντίο για πάντα. Το πιστεύεις αυτό;» Απολαύστε τη χαρούμενη... και λυπητερή... και (τελικά) πολύ χαρούμενη ιστορία, για τότε που ο Ιησούς επισκέφτηκε τους φίλους του, τη Μαρία, τη Μάρθα και τον Λάζαρο – και άλλαξε τα πάντα...

7€50

• σελίδες: 32 / • 26,5x22,5 εκ. / • σκληρόδετο

ΕΠΙΣΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ: «Ο Φίλος που Συγχωρεί»

Για Για παραγγελίες παραγγελίες > > www.ologos.gr www.ologos.gr ήή 210.6626835 210.6626835 και και στα στα βιβλιοπωλεία βιβλιοπωλεία μας: μας: Αθήνα: Αθήνα:

Εμμ. Εμμ. Μπενάκη Μπενάκη 28 28 106 106 78 78 210-3823495 % % 210-3823495

Θεσσαλονίκη: Θεσσαλονίκη: Εθν. Εθν. Αμύνης Αμύνης 42 42 546 546 21 21 2310-232210 % % 2310-232210

Πάτρα: Πάτρα:

Κορίνθου Κορίνθου 199 199 262 262 23 23 2610-224197 % % 2610-224197

Λάρισα: Λάρισα:

Δευκαλίωνος Δευκαλίωνος 22 412 412 22 22 2410-232594 % % 2410-232594

Βόλος: Βόλος:

Σωκράτους Σωκράτους 23 23 382 382 21 21 24210-35801 % % 24210-35801

Αλβανία: Αλβανία:

Sarande Sarande Libraria Libraria «O «O LOGOS» LOGOS» 00355.692585746 % % 00355.692585746

SS PO RE

P

Χ+5 ES

T

ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ ____________________________ Ταχ. Γραφείο ΚΕΜΠ KΡΥΟΝΕΡΙΟΥ ____________________________ Αρ. Αδείας 013943

ST

του Ευαγγελίου

ENTYΠO KΛEIΣTO • AP. AΔEIAΣ 1841 ΚΕΜΠΑ MHNIAIO XPIΣTIANIKO ΠEPIOΔIKO Γ. ΣOYPH 14, 185 47 ΠEIPAIAΣ

PR

Η ΦΩΝΗ

S PO

S

ΕΝΑ ΔΩΡΟ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ!

1

2 0 2 0 ΜΟΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΑΝ 10 ΝΕΕΣ ΚΑΡΤΕΛΕΣ!

12

13

Με ένα ευλογημένο μήνυμα για κάθε μέρα! Το δώρο που διαρκεί όλο το χρόνο... Με καρτέλα ή σε κουτί, για τον τοίχο ή το γραφείο...

14

2

3

4

5

Τιμή μαζί με καρτέλα: 15

16

2,30 €

17

6

7

18

19

8

9

20 11

Για παραγγελίες > www.ologos.gr ή 210.6626835 και στα βιβλιοπωλεία μας: Αθήνα:

Θεσσαλονίκη:

Πάτρα:

Λάρισα:

Βόλος:

Αλβανία:

Εμμ. Μπενάκη 28 106 78 % 210-3823495

Εθν. Αμύνης 42 546 21 % 2310-232210

Κορίνθου 199 262 23 % 2610-224197

Δευκαλίωνος 2 412 22 % 2410-232594

Σωκράτους 23 382 21 % 24210-35801

Sarande Libraria «O LOGOS» % 00355.692585746

10