- _coverFINAL:... _cover 23/11/2012 1:31 .. Page 1
∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο
www.ologos.gr 9 789605 101381
O
O
ISBN 978-960-510-138-1
MANIA ΠΑΣΧΑΛΙ∆ΟΥ
Στις σελίδες που κρατάς στα χέρια σου, θα διαβάσεις για το δρόµο της επιστροφής στο Θεό. Θα δεις τι είναι τελικά η προσευχή, πέρα από το θρησκευτικό της περιτύλιγµα. Πώς µας βοηθάει να "ξεκολλήσουµε" και πώς ανοίγει µπροστά µας νέους και συναρπαστικούς ορίζοντες.
∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο
Τ
ο βιβλιαράκι αυτό γράφτηκε το 2008, αλλά τώρα το 2012, το αδιέξοδο είναι πιο σαφές στην αντίληψη όλων µας. Και παρόλο που εστιάζουµε στο οικονοµικό ζήτηµα, οι άνθρωποι του πνεύµατος υποστηρίζουν ότι η "κρίση" είναι πρωταρχικά πνευµατική.
Προσευχή -
Προσευχή
MANIA ΠΑΣΧΑΛΙ∆ΟΥ
Προσευχή ∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο
Προσευχή ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ
MANIA ΠΑΣΧΑΛΙΔΟΥ
Προσευχή ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ
O
Λόγος
ΕΚΔΟ
Σ Ε ΙΣ
ΠΡΟΣΕΥΧΗ - ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΣΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ Μάνια Πασχαλίδου Δημιουργία εξωφύλλου: Δήμητρα Παπαναγή Εικονογράφηση: Βασίλης Ιωάννου Eπιμέλεια και παραγωγή εντύπου: Logos Graphics © 2012 Eκδόσεις «O Λόγος» Τ.Θ. 254, 194 00 Κορωπί τηλ.: 210.4834214, φαξ: 210.6627506 www.ologos.gr Κεντρική διάθεση: Βιβλιοπωλεία «Ο Λόγος» • Αθήνα: Εμμ. Μπενάκη 28, 106 78, τηλ.: 210.3823495 • Θεσσαλονίκη: Εθν. Αμύνης 42, 546 21, τηλ.: 2310.232210 • Πάτρα: Πουκεβίλ 22, 262 23, τηλ.: 2610.224197 • Λάρισα: Δευκαλίωνος 2, 412 22, τηλ.: 2410.232594 • Βόλος: Σωκράτους 23, 382 21, τηλ.: 24210.35801 • Αλβανία: Sarande, Libraria «O LOGOS», τηλ.: 00355.85223239
ISBN 978-960-510-138-1
Η αναπαραγωγή ολόκληρου του βιβλίου ή τμημάτων του με οποιαδήποτε μορφή (εκτός από σύντομη ανασκόπηση ή αναφορά σ’ αυτό) επιτρέπεται μόνο μετά από γραπτή άδεια του εκδότη.
Περιεχόμενα
Εισαγωγή
.................................................................................................................................
7
Κεφάλαιο Πρώτο:
Η προσευχή ως διέξοδος στο αδιέξοδο
........................................
9
Κεφάλαιο Δεύτερο:
Ο ρόλος της προσευχής στη σχέση μας με το Θεό .... 31
Κεφάλαιο Τρίτο:
Αντιμετωπίζοντας τις καταστάσεις με προσευχή
.........
49
..........................
73
................................................
93
Κεφάλαιο Τέταρτο:
Αντιμετωπίζοντας τον εχθρό με προσευχή
Κεφάλαιο Πέμπτο:
Η προσευχή ως πηγή οραματισμού
5
Εισαγωγή Το βιβλιαράκι αυτό γράφτηκε για να καλύψει τις ανάγκες ενός προγράμματος μιας τοπικής εκκλησίας, πάνω στην προσευχή. Μετά από αρκετές προτροπές για την έκδοσή του, έφτασε σήμερα σ’ αυτή τη μορφή. Ευχαριστώ θερμά τους φίλους και αδελφούς για τις διορθώσεις τους και την ενθάρρυνσή τους. Το βιβλιαράκι αυτό καταπιάνεται με τις βάσεις μόνο, ενός τόσο μεγάλου θέματος. Έχουν γραφτεί βιβλία που αναπτύσσουν το θέμα σε πολύ μεγαλύτερο βάθος. Αυτό το βιβλιαράκι όμως είναι μικρό και κατάλληλο για να θέσουμε ένα σωστό και υγιές θεμέλιο, ώστε να μπορούμε πάνω σ’ αυτό, να χτίσουμε αργότερα ένα στέρεο οικοδόμημα, μιας ζωής προσευχής. Το αφιερώνω με πολλή αγάπη σε καθένα που θέλει να πλησιάσει το Θεό και να Tον γνωρίσει πιο βαθιά. Μάνια Πασχαλίδου (tiagsa@yahoo.gr)
7
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Η προσευχή ως διέξοδος στο αδιέξοδο
Ο λάθος δρόμος οδηγεί σε αδιέξοδο Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, οφείλουμε να ομολογήσουμε πως ο «Χριστιανισμός» μας, έτσι όπως τον βιώνουμε εμείς στον δυτικό κόσμο περνάει κρίση. Οι στατιστικές στην Ευρώπη δηλώνουν μείωση του αριθμού των όσων δηλώνουν χριστιανοί και αύξηση
9
του Ισλάμ και του Νew Age. Λέγεται ότι έχουμε πια περάσει στη «μεταχριστιανική» εποχή. Οι αρχές του Χριστιανισμού θεωρούνται όλο και περισσότερο ξεπερασμένες και άλλα ιδεολογικά ρεύματα κερδίζουν έδαφος κι επηρεάζουν τις ζωές και τις αποφάσεις των ανθρώπων. Ευτυχώς η εικόνα είναι τελείως διαφορετική στην Αφρική, την Ασία και τη Νότια Αμερική όπου οι εκκλησίες αυξάνονται, ακόμα και κάτω από συνθήκες διωγμού. Σε τι οφείλεται όμως αυτή η παρακμή του Χριστιανισμού στο δυτικό κόσμο; Γιατί η πλειοψηφία των ανθρώπων στις εκκλησίες είναι πνευματικά κουρασμένοι, απογοητευμένοι και ηττημένοι; Γιατί τόση διχόνοια, χλιαρότητα, αμαρτία και υποκρισία μέσα στις εκκλησίες μας; Γιατί χάνουμε τη νεολαία; Ο Θεός λέει: «Να, το χέρι του Κυρίου δεν μίκρυνε, ώστε να μη μπορεί να σώσει· ούτε βάρυνε το αυτί του, ώστε να μη μπορεί να ακούσει· αλλά, οι ανομίες σας έβαλαν χωρίσματα ανάμεσα σε σας και στον Θεό σας, και οι αμαρτίες σας έκρυψαν το πρόσωπό του από σας, για να μη ακούει… Γι’ αυτό, η κρίση είναι μακριά από μας, και η δικαιοσύνη δεν μας φτάνει· προσμένουμε φως, και να, σκοτάδι· λάμψη, και να, περπατούμε μέσα σε πυκνό σκοτάδι. Ψηλαφούμε τον τοίχο σαν τους τυφλούς, και ψηλαφούμε σαν να μη έχουμε μάτια· μεσ’ το μεσημέρι σκοντάφτουμε σαν μέσα σε νύχτα· είμαστε ανάμεσα στα αγαθά σαν νεκροί… απομακρυνθήκαμε από το να ακολουθούμε τον Θεό μας… και η κρίση στράφηκε πίσω, και η δικαιοσύνη στέκεται μακριά...» Ησαΐας 59:2-14. Η φράση: «απομακρυνθήκαμε από το να ακολουθούμε το Θεό μας» είναι η ουσία αυτών των εδαφίων. Πώς είναι δυνατόν το Πνεύμα του Θεού να κινείται δυναμικά ανάμεσά μας, όταν εμείς λέμε με τα χείλη μας πως είναι Κύριός μας, αλλά στην ουσία περπατάμε στους δικούς μας δρόμους; Η ουσία της αμαρτίας δεν είναι το ότι πέφτουμε στο ένα ή στο άλλο παράπτωμα ή δεν κάνουμε κά
10
ποια πράγματα που έπρεπε να κάνουμε. Ακόμα κι εκεί που υπάρχει αύξηση της εκκλησίας οι πιστοί εξακολουθούν να αμαρτάνουν, γιατί ποτέ δε θα γίνουμε τέλειοι σ’ αυτή τη γη. Το θέμα είναι ποιος κυβερνάει τις ζωές μας. Η παρακμή του Χριστιανισμού στη Ευρώπη, ξεκίνησε κάπου μετά τον 4ο αιώνα μ.Χ. Από τότε, η ηγεσία της εκκλησίας άρχισε να επιλέγει ανθρώπινους δρόμους συμφέροντος, φανατισμού, εξουσίας και σταμάτησε να ακολουθεί τον Θεό. Παρόλα αυτά, πάντοτε υπήρχαν άνθρωποι που εκζητούσαν το Θεό, γι’ αυτό, μέσα στην ιστορία, έγιναν διάφορες αναζωπυρώσεις στην Ευρώπη, ανά περιοχές, που μετά από κάποιο καιρό έσβησαν. Η νοοτροπία στη Δύση όμως παρέμεινε η ίδια: «Εμείς μπορούμε να χαράζουμε την πορεία μας χωρίς το Θεό. Η γνώση μας και η σοφία μας είναι αρκετές για να μας οδηγήσουν. Η καλοσύνη μας είναι αρκετή για να τα καταφέρουμε». Αυτή τη νοοτροπία μπορούμε να την ονομάσουμε «ανθρώπινη δύναμη». Μας θυμίζει λίγο τον πύργο της Βαβέλ και την ξανασυναντάμε στους κλασικούς φιλοσόφους κι επιστήμονες της αρχαίας Ελλάδας. Όταν ο απόστολος Παύλος έγραφε την πρώτη επιστολή του στους Κορινθίους χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τις επιρροές αυτών των ιδεολογικών ρευμάτων, που δεχόταν εδώ και αιώνες η Κόρινθος, ιδιαίτερα από την Αθήνα. Τα εδάφια Α΄ Κορινθίους 1:172:16 είναι η απάντησή του σ’ αυτήν τη νοοτροπία. Αυτές οι αντιλήψεις έφτασαν στην Ευρώπη και εξαπλώθηκαν ευρέως στα χρόνια του «Διαφωτισμού». (Ο Διαφωτισμός αναμφισβήτητα ωφέλησε την ανθρωπότητα, προώθησε όμως παράλληλα και μια νοοτροπία κακώς εννοούμενης ανεξαρτησίας από το Θεό. Αυτό μακροπρόθεσμα οδήγησε στην ηθική παρακμή που βιώνουμε σήμερα.) Ο Κύριος όμως επισημαίνει: «...λες ότι: Είμαι πλούσιος και πλούτησα, και δεν έχω ανάγκη από τίποτε, και δεν ξέρεις ότι εσύ είσαι ο ταλαίπωρος, και ο ελεεινός, και ο φτωχός, και ο τυφλός και
11
ο γυμνός· σε συμβουλεύω να αγοράσεις από μένα χρυσάφι δοκιμασμένο από τη φωτιά, για να πλουτήσεις· και ιμάτια λευκά για να ντυθείς, και να μη φανερωθεί η ντροπή της γύμνιας σου· και να χρίσεις τα μάτια σου με κολλύριο για να βλέπεις.» Αποκάλυψη 3:17-18. Πολύ απλά, έχουμε αποτύχει, γιατί στηριχτήκαμε στους εαυτούς μας και τραβήξαμε τους δρόμους μας. Ως αποτέλεσμα αυτής της στάσης μας, ο Θεός απομακρύνθηκε από μας. Είναι ανάμεσά μας, μόνο τόσο όσο Τον θέλουμε. Λοιπόν, υπάρχει ελπίδα για μας; Υπάρχει ελπίδα για την Ευρώπη; Υπάρχει πνευματικό μέλλον για τις επόμενες γενιές; Ο Κύριος προσκαλεί: «Επιστρέψτε σε μένα, και θα επιστρέψω σε σας, λέει ο Κύριος των δυνάμεων...» Μαλαχίας 3:7β, «...επιστρέψτε σε μένα με όλη σας την καρδιά… επειδή, (ο Κύριος ο Θεός σας) είναι γεμάτος καλοσύνη κι έλεος, υπομονετικός, αξιόπιστος και πρόθυμος να συγχωρήσει.» Ιωήλ 2:12-13.
Ο δρόμος της επιστροφής Ο Χριστός μας είπε: «Σας διαβεβαιώνω, αν δεν επιστρέψετε, και γίνετε σαν τα παιδάκια, δεν θα μπείτε μέσα στη βασιλεία των ουρανών. Όποιος, λοιπόν, ταπεινώσει τον εαυτό του σαν αυτό το παιδάκι, αυτός είναι ο μεγαλύτερος στη βασιλεία των ουρανών...» Ματθαίος 18:2-4. Αυτός είναι ο δρόμος της επιστροφής. Το μικρό παιδάκι ξέρει, πως δεν μπορεί να στηριχτεί στις δυνάμεις του, ούτε στις γνώσεις του, ούτε στη σοφία του. Στηρίζεται στο μπαμπά του. Ξέρει πως χωρίς αυτόν, δεν μπορεί να επιβιώσει. Ξέρει, πως τον χρειάζεται. Είναι σίγουρο, πως ο μπαμπάς του θέλει το καλό του, γι’ αυτό πιστεύει ό,τι του λέει και για κάθε του ανάγκη τρέχει σ’ αυτόν, με εμπιστοσύνη πως ο μπαμπάς του νοιάζεται τόσο ώστε να φροντίσει γι’ αυτό.
12
Δυστυχώς σ’ αυτό το σημείο έχουμε πρόβλημα. Μέσα στην υπερηφάνεια μας, χωρίς να το καταλάβουμε, θεοποιήσαμε την ανθρώπινη δύναμη, αφού σ’ αυτήν στηρίξαμε τις ζωές μας, θεωρήσαμε τον άνθρωπο ίσο με το Θεό, και κατά συνέπεια, το Θεό ίσο με τον άνθρωπο. Πιστέψαμε πως ο άνθρωπος είναι τόσο ψηλά ώστε να μην είναι δυνατόν να υπάρχει ένα ον ανώτερο απ’ αυτόν. Έτσι όταν σκεφτόμαστε το Θεό, τον αντιλαμβανόμαστε σύμφωνα με τα δικά μας μέτρα. Αναξιόπιστοι εμείς, αναξιόπιστος κι Αυτός. Καταπιεστικοί εμείς, καταπιεστικός κι Αυτός. Εγωκεντρικοί και συμφεροντολόγοι εμείς, το ίδιο κι Αυτός. Άσπλαχνοι και σκληροί εμείς, έτσι κι Αυτός. Υστερόβουλοι, επικριτικοί, εκδικητικοί, άδικοι εμείς, το ίδιο κι Αυτός. Δεν τολμάμε βέβαια να χαρακτηρίσουμε το Θεό με κανένα απ’ αυτά τα επίθετα, γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν βλασφημία, αλλά η απροθυμία μας να Τον εμπιστευτούμε δείχνει πως έτσι ακριβώς Τον βλέπουμε. Κι αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα κατορθώματα του εχθρού. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο χρειαζόμαστε μετάνοια. Μετάνοια σημαίνει αλλαγή τρόπου σκέψης. Ο Χριστός κήρυττε: «Μετανοείτε· επειδή, πλησίασε η βασιλεία των ουρανών.» Ματ. 3:2. Η βασιλεία των ουρανών έφτασε στη γη με τη θυσία και την ανάσταση του Κυρίου μας και στηρίχτηκε στη ζωή Του και τη διδασκαλία Του, που ήταν η φανέρωση του ποιος είναι ο Θεός. Όχι, ο Θεός δεν είναι σαν εμάς! Είναι άπειρα ανώτερος, σοφότερος, δυνατότερος. Η αγάπη Του δεν μπορεί να συγκριθεί με καμιά ανθρώπινη αγάπη (ακόμα και η μητρική και η συζυγική αγάπη είναι θαμπές εικόνες της δικής Του ασύλληπτης καρδιάς). Είναι ταπεινός, υπηρετικός, επιεικής και σπλαχνικός. Γεμάτος κατανόηση και τρυφερά όνειρα αγάπης, για κάθε άνθρωπο που ζει σ’ αυτή τη γη. Μετάνοια είναι ν’ αρχίσουμε να βλέπουμε έτσι το Θεό, όπως φανερώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού και να τον εμπιστευθούμε, έτσι όπως του αξίζει, σύμφωνα με το ποιος πραγματικά Αυτός είναι.
13
Έχουμε πλαστεί για να ζούμε σε εξάρτηση απ’ το Θεό. Ο Χριστός είπε: «Εγώ είμαι το αμπέλι, εσείς τα κλήματα· εκείνος που μένει ενωμένος με μένα, κι εγώ μαζί του, αυτός φέρνει πολύ καρπό· επειδή, χωρίς εμένα δεν μπορείτε να κάνετε τίποτε.» Ιωάν. 15:5. Κάθε φορά που προσπαθούμε να προχωρήσουμε μπροστά μόνοι μας, φορτώνουμε τους εαυτούς μας με ένα βάρος που δεν μπορούμε να σηκώσουμε. Γινόμαστε τόσο ανόητοι, όσο θα ήταν ένα παιδάκι τεσσάρων χρονών, το οποίο θα αποφάσιζε να φύγει απ’ το σπίτι και να δουλέψει για να ζήσει ανεξάρτητα. Πολύ απλά, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε, πώς να το κάνουμε, πότε να το κάνουμε και είμαστε τελείως ανίκανοι να προστατέψουμε τους εαυτούς μας με τις δικές μας δυνάμεις. Δεν γνωρίζουμε το μέλλον, αλλά ούτε και το παρόν, με τον τέλειο τρόπο που το γνωρίζει ο Θεός. Δεν ξέρουμε τις προθέσεις των ανθρώπων γύρω μας, ούτε τις παγίδες που ετοιμάζει ο εχθρός μας. Ο Θεός όμως τα ξέρει όλα αυτά πολύ καλά και λαχταρά να μας οδηγεί στο κάθε μας βήμα, για να ζούμε μέσα στη φροντίδα του. Έτσι, αυτό που μας ζητάει, το να γίνουμε δηλαδή σαν τα παιδιά, δεν είναι παρά το συμφέρον μας. Όσο περισσότερο στηριζόμαστε επάνω Του, Τον εμπιστευόμαστε, Τον ακολουθούμε, τόσο λιγότερο άγχος θα έχουμε, τόσα λιγότερα λάθη θα κάνουμε, τόσο λιγότερη σύγχυση θα έχουμε και τόσο λιγότερο χρόνο θα χάνουμε από τη ζωή μας άσκοπα. Η ανθρώπινή μας σοφία, γνώση και ικανότητα είναι δοσμένα για να υπηρετούν το Θεό κι όχι για να είναι τα είδωλα που καθορίζουν τη ζωή μας. Προσευχή ίσον εξάρτηση από το Θεό Πώς μπορεί λοιπόν κανείς να βιώσει πρακτικά, στην καθημερινότητά του, μια ζωή στηριγμένη στο Θεό και όχι στην ανθρώπινη δύναμη; Πώς μπορεί κανείς να ακολουθεί το Θεό, αντί να κυβερνά ο
14
ίδιος τη ζωή του; Την απάντηση την παίρνουμε από το παράδειγμα της μίας και μοναδικής ζωής που μπορούμε ανεπιφύλακτα να μιμηθούμε. Από τη ζωή του Κυρίου μας εδώ στη γη. Αυτός είπε: «Σας διαβεβαιώνω απόλυτα: Δεν μπορεί ο Υιός να κάνει τίποτε από μόνος του, αν δεν βλέπει τον Πατέρα να το κάνει αυτό· επειδή όσα κάνει εκείνος, αυτά, παρόμοια, κάνει και ο Υιός» Ιωάννης 5:19. Το κύριο μέλημα του Ιησού, αυτό που τον ενδιέφερε περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, ήταν να βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με τον Πατέρα του. Να ζει τη ζωή του μέσα από την ενότητά του μ’ αυτόν. Τη διακονία του εδώ στη γη, την ξεκίνησε με 40 μέρες προσευχής και νηστείας. Γιατί; Δεν θα ήταν καλύτερο να αξιοποιούσε όλο αυτόν το χρόνο για να διδάσκει, να θεραπεύει, να ευεργετεί; Πόσους ανθρώπους θα μπορούσε να είχε βοηθήσει μέσα σ’ εκείνες τις 40 μέρες! Δεν νοιαζόταν γι’ αυτούς; Δεν έβλεπε τις επιτακτικές ανάγκες τους; Όμως ο Ιησούς ήξερε καλύτερα από μας πως μόνος του ένας άνθρωπος με τις δικές του δυνάμεις, δεν μπορεί να υπηρετήσει τη βασιλεία του Θεού. Βρισκόμαστε στο στρατόπεδο του εχθρού και υπάρχουν παγίδες σε κάθε μας βήμα. Σαν στρατιώτες που είμαστε, δεν έχουμε περιθώριο να παίρνουμε πρωτοβουλίες. Η οδηγία, η σοφία, η δύναμη βρίσκονται στο Θεό και γίνονται δικά μας μέσα από το κανάλι της προσευχής. Η προσευχή είναι ο αγωγός που διοχετεύει σε μας, εδώ κάτω στη γη, όλα όσα είναι διαθέσιμα για μας, όλα όσα πηγάζουν από το θρόνο του Θεού. Γιατί ο Θεός, δεν μας τα δίνει κατευθείαν, όλα αυτά και χρειάζεται να τα ζητάμε; Επειδή, όπως ο Θεός έδωσε επιλογή στον Αδάμ και στην Εύα να έχουν μια ζωντανή σχέση μαζί Του, αν το ήθελαν, ή να μην έχουν, αν δεν το ήθελαν, έτσι και σε μας δίνει την επιλογή να ζούμε με τη δική Του δύναμη ή να ζούμε με τη δική μας. Κάθε μέρα, κάθε μας στιγμή, επιλέγουμε. Είμαστε ελεύθεροι να το κάνουμε.
15
Όταν ζούμε στηριγμένοι στις δυνάμεις μας, ακόμα και το καλό που κάνουμε, δεν έχει καρπό που μένει στην αιωνιότητα. Ο απόστολος Παύλος, τη δικαιοσύνη την οποία είχε κατακτήσει με τη δική του προσπάθεια, έφτασε να τη θεωρεί ζημία, εμπόδιο στο να έχει μια ζωντανή σχέση γνωριμίας με το Θεό (Φιλιππησίους 3:410). Σ’ αυτά τα εδάφια βλέπουμε πως υπάρχει καλοσύνη και πνευματικός ζήλος που προέρχεται από τη σάρκα, γιατί η πηγή της δεν είναι ο Θεός, αλλά ο άνθρωπος. Όμως είναι γραμμένο: «...ό,τι αν σπείρει ο άνθρωπος, αυτό και θα θερίσει· επειδή, αυτός που σπέρνει στη σάρκα του, θα θερίσει από τη σάρκα φθορά· αλλά, εκείνος που σπέρνει στο Πνεύμα, θα θερίσει από το Πνεύμα αιώνια ζωή.» Γαλάτες 6:7-8. Γι’ αυτό βλέπουμε πολλούς, που κάνουν ειλικρινά το έργο του Θεού, να φθείρονται και να αποκάμουν, γιατί δεν το κάνουν με τη δύναμη και την οδηγία του Θεού. Δεν γίνεται λοιπόν να ζει κανείς σε εξάρτηση από το Θεό και να μην αντλεί συνεχώς από τις πηγές του ουρανού μέσω της προσευχής. Από την άλλη μεριά όμως, είναι δυνατόν να προσεύχεται κανείς, αλλά η ζωή του να είναι εντελώς ανεξάρτητη από το Θεό. Αυτό συμβαίνει, όταν βλέπουμε την προσευχή σαν το μέσο για να πετύχουμε τους δικούς μας σκοπούς. Κάτι τέτοιο βέβαια αποτελεί πλάνη, γιατί ο Χριστός είπε: «ό,τι αν ζητήσετε στο όνομά μου, θα το κάνω» Ιωάν. 14:13. Το να ζητήσω κάτι στο όνομα του Χριστού, σημαίνει ότι πλησιάζω το Θεό εκπροσωπώντας το Χριστό και τότε δεν μπορώ να ζητάω αλόγιστα ό,τι νομίζω εγώ, αλλά ζητάω ότι πιστεύω πως θα ζητούσε ο Χριστός, εκείνη τη στιγμή. Δε μπορούμε κάποιες φορές να κάνουμε λάθος; Και βέβαια μπορούμε και δεν υπάρχει πρόβλημα σ’ αυτό, απ’ τη στιγμή που η καρδιά μας θέλει να γνωρίσει το Θεό και τους δρόμους Του. Όσο ζούμε μαθαίνουμε. Όταν όμως αδιαφορούμε εντελώς για την καρδιά του Θεού, την ώρα που προσευχόμαστε, απλά δεν έχουμε δικαίωμα να χρησιμο
16
ποιήσουμε το όνομα του Ιησού και ούτε ισχύουν για μας οι αντίστοιχες υποσχέσεις. Η προσευχή δεν είναι το μέσο για να πείσω το Θεό να κάνει το θέλημά μου, αλλά το μέσο για να γίνει το θέλημα του Θεού στη γη.
Προσευχή ίσον παράδοση στο Θεό Η προσευχή λοιπόν είναι ο τρόπος που δηλώνουμε στο Θεό ότι επιλέγουμε να στηριχτούμε σ’ Αυτόν. Ότι Τον αναγνωρίζουμε σαν Θεό και Κύριό μας κι εμείς παίρνουμε τη θέση μας σαν δούλοι Του. Βέβαια δεν είμαστε μόνο δούλοι Του. Είμαστε γιοι και κόρες, φίλοι Του, βασιλιάδες και ιερείς. Εδώ στον δυτικό κόσμο, ενώ δεν έχουμε τόσο πρόβλημα να δεχτούμε αυτούς τους τελευταίους ρόλους, έχουμε πρόβλημα να δεχτούμε να είμαστε δούλοι κάποιου. Αυτό όμως είναι το δεύτερο βήμα στο δρόμο της επιστροφής μας στο Θεό: Η παράδοση του εαυτού μας στο Θεό. Όπως η εξάρτηση απ’ το Θεό έτσι και η παράδοση σ’ Αυτόν στηρίζεται στην εμπιστοσύνη μας σ’ Αυτόν. Στα χρόνια της Παλιάς Διαθήκης υπήρχαν οι δούλοι αγάπης. Όταν αποκτούσαν έναν δούλο που ήταν και αυτός Εβραίος, όφειλαν, σύμφωνα με το νόμο, να τον αφήσουν ελεύθερο τον έβδομο χρόνο. Υπήρχε όμως και η περίπτωση αυτός ο δούλος να έχει αγαπήσει τόσο τον κύριό του και να είναι τόσο ευτυχισμένος μαζί του που να μην θέλει την ελευθερία του! Περίεργο για τη δικιά μας κουλτούρα, έτσι; Τότε τον πήγαινε στους κριτές και του τρυπούσε το αυτί, σαν ένδειξη ότι θα είναι παντοτινός του δούλος, λόγω της αγάπης του για τον κύριό του (Δευτ. 15:16-17). Αυτή είναι μια θαυμάσια εικόνα του τι εννοεί ο Θεός όταν μας αποκαλεί δούλους Του. Η πρώτη προσευχή του αποστόλου Παύλου ήταν: «Ποιος είσαι Κύριε;»… και… «τι θέλεις να κάνω;» Πράξεις 9:5-6 και η τελευταία
17
προσευχή του Ιησού πριν τον συλλάβουν ήταν: «ας μη γίνει όμως το δικό μου θέλημα αλλά το δικό σου». Και στην Β΄ Κορ. 5:14-15 λέει: «η αγάπη του Χριστού μας συσφίγγει. Επειδή κρίνουμε τούτο, ότι αν ένας πέθανε για χάρη όλων επομένως όλοι αυτοί πέθαναν. Και πέθανε για χάρη όλων ώστε αυτοί που ζουν να μη ζουν πλέον για τον εαυτό τους αλλά γι’ αυτόν που πέθανε και που αναστήθηκε για χάρη τους.» Όταν αρνούμαστε να παραδοθούμε στο Θεό, όταν συνειδητά κρατάμε κάποιους τομείς της ζωής μας κάτω από το δικό μας έλεγχο, τότε σ’ εκείνους τους τομείς ο Θεός δεν πρόκειται να επέμβει όσο κι αν προσευχόμαστε. Αυτό εννοούσε ο Δαυίδ όταν έλεγε: «Aν είχα δει ανομία στην καρδιά μου δε θα με είχε ακούσει ο Κύριος» Ψαλ. 66:18. Δε λέει αυτό το εδάφιο ότι για να μας ακούει ο Θεός πρέπει να είμαστε αναμάρτητοι, γιατί τότε δε θα υπήρχε καμιά ελπίδα για μας. Μιλάει για συνειδητές επιλογές που κάνουμε και λέμε όχι στο Θεό. Όταν συμβαίνει αυτό, η πνευματική μας πρόοδος παρεμποδίζεται. Έτσι εξηγείται που βλέπουμε τόσους χριστιανούς να μην σημειώνουν καμία πρόοδο για ολόκληρες δεκαετίες. Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να προσεύχονται καθημερινά. Ελάχιστο όμως είναι το όφελος. Η λύση σ’ αυτή την περίπτωση είναι αυτό που λέει στην Αποκ. 2:5: «Θυμήσου, λοιπόν, από πού ξέπεσες, και μετανόησε». Αν η εκκλησία στην Ευρώπη ταπεινωθεί μπροστά στο Θεό και πάρει τη σωστή της θέση σαν μία δούλη που ζει και υπάρχει για τον Κύριό της και τους σκοπούς Του και όχι για τον εαυτό της, τότε η δύναμη του Θεού θα φανεί τέλεια μέσα στη δική μας αδυναμία, θα κατοικήσει μέσα μας η δύναμη του Χριστού και μέσα στην αδυναμία μας θα είμαστε δυνατοί (Β΄ Κορ. 12:9-10). Επίσης θα γίνει αυτό που λέει στο Β΄ Χρον. 7:14 «αν ο λαός μου, επάνω στον οποίο ονομάστηκε το όνομά μου, ταπεινώσουν τον εαυτό τους, και προσευχηθούν, και εκζητήσουν το πρόσωπό μου, και επιστρέψουν από
18
τους δρόμους τους, τους πονηρούς, τότε εγώ θα εισακούσω από τον ουρανό, και θα συγχωρήσω την αμαρτία τους, και θα θεραπεύσω τη γη τους». Ο Κύριος λέει: «ταπεινωθείτε, λοιπόν, κάτω από το πανίσχυρο χέρι του Θεού, για να σας υψώσει τον κατάλληλο καιρό» Α΄ Πέτρ. 5:6
Βιβλικά πρότυπα προσευχής Ας επιστρέψουμε όμως στο παράδειγμα του Κυρίου μας για να καταλάβουμε πρακτικά τι σημαίνει να ζούμε παραδομένοι στο Θεό. Πολλές είναι οι αναφορές στα ευαγγέλια για τη συνήθεια του Ιησού να πηγαίνει σε κάποια ερημιά και να προσεύχεται (Λουκ. 5:16, 6:12 - όλη τη νύχτα, Μαρ. 1:35 - νωρίς το πρωί κ.α.) Τη μάχη για τη σωτηρία της ανθρωπότητας την κέρδισε στην προσευχή. Τόσο αγωνιώδης προσευχή, που από το μέτωπό του βγήκε αίμα. Αν αυτός, ο ίδιος ο Θεός σε σάρκα, είχε ανάγκη από χρόνο με το Θεό, πόσο αλαζονικοί είμαστε να πιστεύουμε πως εμείς δεν έχουμε μια τέτοια ανάγκη! Ίσως νομίζουμε πως επειδή είχε μια τόσο μεγάλη διακονία χρειαζόταν πολλή προσευχή και δε βλέπουμε πως κι εμείς έχουμε μια τόσο μεγάλη διακονία. Μας έχει ανατεθεί να φέρουμε το ευαγγέλιο σ’ όλη τη γη, να διακηρύξουμε την αλήθεια και να ελευθερώσουμε τους αιχμαλώτους. Αυτός δεν είναι καιρός για απογοήτευση από την αποτυχία μας, αλλά είναι καιρός να στραφούμε στο Θεό και να πιστέψουμε πως Αυτός μπορεί όλα όσα εμείς δεν μπορούμε. Άλλο παράδειγμα στη Βίβλο, είναι η μεγαλειώδης έξοδος των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο και το άνοιγμα της Ερυθράς Θάλασσας, που ήταν αποτέλεσμα 300 χρόνων προσευχής (Έξοδος 3:9). Αργότερα, στη σκηνή του Δαυίδ, υπήρχαν διορισμένες βάρδιες για να υπάρχει συνεχόμενη λατρεία και προσευχή κάθε μέρα (Α΄ Χρονικών
19
16:4-6, 37-42). Αποτέλεσμα; Κατατροπώθηκαν όλοι οι εχθρικοί τους λαοί. Ο ερχομός του Μεσσία, επίσης, ήταν αποτέλεσμα αιώνων προσευχής. Η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος έγινε μετά από συνεχόμενες μέρες προσευχής, σε κείνο το ανώγειο. Σε ώρα προσευχής ξεχώρισε το Άγιο Πνεύμα τον Παύλο και το Βαρνάβα για να τους στείλει στα έθνη. Η διακονία του Παύλου στηριζόταν πάνω στην αδιάκοπη προσευχή του μέρα και νύχτα (Β΄ Τιμ. 1:3) και αυτός ζητούσε τις προσευχές των αδελφών και στηριζόταν σ’ αυτές. Είναι αμέτρητες οι περικοπές της Βίβλου που δείχνουν πως σημαντικά γεγονότα ήταν καρπός προσευχής. Η πρώτη εκκλησία ξόδευε καθημερινά χρόνο στην προσευχή. Όταν ο Πέτρος ήταν στη φυλακή, τους βρίσκουμε να προσεύχονται μες στη νύχτα. Για να μην αναφερθούμε σε μορφές της Παλαιάς Διαθήκης όπως ο Σαμουήλ, ο Δαυίδ, ο Δανιήλ, ο Νεεμίας και τόσοι άλλοι που μεγαλούργησαν στις μέρες τους, αντλώντας τις δυνάμεις του ουρανού μέσω της προσευχής.
Προσευχή στα μεταγενέστερα χρόνια Μετά τα βιβλικά χρόνια, κατά τη διάρκεια της ιστορίας, η προσευχή ήταν πολλές φορές ο τρόπος του Θεού για να προκαλέσει αλλαγή. Στο βιβλίο του Tom Hess «The Watchmen» αναφέρεται ένα κίνημα προσευχής στην Ιρλανδία που ξεκίνησε τον 6ο αιώνα μ.Χ. Υπήρχε εκεί μια χριστιανική κοινότητα, το 1/3 της οποίας, εναλλάξ κάθε φορά, έκαναν βάρδιες προσευχής και λατρείας, συνεχόμενα όλο το 24ωρο, για αρκετούς αιώνες. Αποτέλεσμα; Το μέρος αυτό έγινε κέντρο αναζωπύρωσης για όλη την Ευρώπη, καθώς έστελναν ιεραποστόλους σε πολλές περιοχές. Ανάλογες κινήσεις συνεχόμενης προσευχής παρατηρούνται τον ο 11 αιώνα στην Ιερουσαλήμ και ξανά τον 13ο ως 16ο αιώνα. Ακο
20
λουθεί η Μοραβιανή κίνηση στην Γερμανία, τον 18ο αιώνα, που διήρκεσε 120 χρόνια. Από κει έφυγαν 300 ιεραπόστολοι, που σκορπίστηκαν σε κάθε άκρη της γης. Σήμερα υπάρχουν πάνω από 200 χώρες στον κόσμο που έχουν οργανώσει συνεχόμενη προσευχή όλο το 24ωρο. Οι εθνικές αλυσίδες προσευχής είναι ένα φαινόμενο που ξεκίνησε το 1998 και έχει απλωθεί. Στην Κορέα υπάρχει το βουνό της προσευχής, όπου ό,τι ώρα κι αν πας, της μέρας ή της νύχτας, θα δεις ανθρώπους να προσεύχονται. Υπάρχουν οι λεγόμενοι «πύργοι προσευχής» σε πολλά μέρη του κόσμου, όπου γίνεται αδιάκοπη προσευχή. Υπάρχει και το νεανικό κίνημα 24/7 που ελκύει νέους στην παρουσία του Θεού. Εκεί γεμίζουν με πάθος και φλόγα για τον Ιησού. Κι αυτή η κίνηση συνεχίζει να απλώνεται. Γενικά παρατηρούμε πως όπου υπάρχει προσευχή υπάρχει και αναζωπύρωση ή αντίστροφα όπου υπάρχει αναζωπύρωση υπάρχει πολλή προσευχή. Στα μέρη της γης που η εκκλησία αυξάνεται είναι πολύ συνηθισμένο να μαζεύονται για προσευχή πριν τη συνάθροιση, να υπάρχει ομάδα που προσεύχεται καθ’ όλη τη διάρκεια της συνάθροισης και κάθε εκδήλωση της ζωής της εκκλησίας να ξεκινάει, να συνοδεύεται και να ακολουθείται από προσευχή. Οι ηγέτες στο έργο του Θεού δεν συναντιούνται μόνο για να συζητήσουν τι νομίζει ο καθένας τους ότι είναι το σωστό, αλλά εκζητούν πάνω απ’ όλα την οδηγία του Θεού με προσευχή και ο Θεός τους οδηγεί. Εκεί η προσευχή δεν θεωρείται κάτι το βαρετό, αφού βλέπουν την ευλογία που φέρνει καθημερινά μπροστά στα μάτια τους. Με όλα αυτά δε θέλω να δώσω την εντύπωση πως σε τέτοιες συνθήκες δεν υπάρχουν προβλήματα, γιατί όπου υπάρχουν άνθρωποι υπάρχουν και προβλήματα, όπως εξάλλου υπήρχαν και στην εκκλησία των αποστολικών χρόνων. Αυτό όμως δεν μας εμποδίζει να μιμηθούμε ότι θετικό υπάρχει σε άλλα μέρη.
21
Με αυτές τις εικόνες στο μυαλό μας, ας πάρουμε θάρρος. Αφού ο Κύριος είναι αυτός που ξεκίνησε το καλό έργο εδώ στην Ευρώπη, αυτός και θα το ολοκληρώσει. Όσο απογοητευτικά κι αν φαίνονται τώρα τα πράγματα, ο Κύριος μας υπόσχεται: «Ζητάτε και θα σας δοθεί» Ματθ. 7:7, και μας καλεί να πιστέψουμε πως μπορεί να αποκαταστήσει το έργο Του σ’ αυτήν την ήπειρο και μπορεί ν’ απλωθεί η σωτηρία Του σε όλο τον κόσμο. Μας υπόσχεται, πως μια μέρα όλος ο Ισραήλ θα σωθεί (Ρωμ. 11:26). Αν αυτός ο λαός που αντιστέκεται τόσο στο Μεσσία (οι τωρινές γενιές δικαιολογημένα, με τα τόσα εγκλήματα των ονομαζόμενων χριστιανών), αν αυτός ο λαός, λοιπόν, πρόκειται να σωθεί, τότε μπορούμε να πιστεύουμε και να περιμένουμε ότι θα ξυπνήσει από το λήθαργό της και η ευρωπαϊκή εκκλησία. Η ιστορία, από τη σκοπιά της βασιλείας του Θεού, γράφεται περισσότερο με τις προσευχές αφιερωμένων ανθρώπων, παρά με τα έργα τους. Αυτός κάθεται στο θρόνο και μια μέρα όλοι οι λαοί και τα έθνη θα είναι δικά Του. Ας στηριχτούμε με πίστη στην εξουσία του Βασιλιά μας. Τι είναι τελικά η προσευχή Καθώς όμως μιλάμε για την προσευχή ας δούμε τη βιβλική εικόνα αυτού του όρου γιατί, από τότε που ο Χριστιανισμός παρήκμασε από ζωντανή σχέση με το Θεό σε τυπολατρική θρησκεία, πολλές πρακτικές του έχουν μπει σε ανθρώπινα καλούπια. Οτιδήποτε όμως είναι ζωντανό αλλάζει και εξελίσσεται. Ένα φυτό, ένα ζώο, ένας άνθρωπος, ακόμα κι ένα κύτταρο. Τίποτα ζωντανό δεν μένει ίδιο στο πέρασμα του χρόνου. Τα ανθρώπινα καλούπια όμως εμποδίζουν την αλλαγή κι έτσι η πνευματική ζωή ασφυκτιά και πολλές φορές χάνεται τελείως. Απ’ την άλλη μεριά, το πρόγραμμα και η τάξη δεν είναι καλούπια, χρειάζεται όμως ισορροπία για να μη πέφτουμε στο ένα ή στο άλλο άκρο.
22
Προσευχή λοιπόν είναι να λέμε στο Θεό πώς νιώθουμε όπως ο Δαυίδ: «λυπούμαι στη μελέτη μου, και ταράζομαι, από τη φωνή του εχθρού… Η καρδιά μου μέσα μου καταθλίβεται, και φόβος θανάτου έπεσε επάνω μου. Φόβος και τρόμος ήρθε επάνω μου, και φρίκη με σκέπασε.» Ψαλ. 55:2-5. Να του λέμε τι έχει συμβεί μες στη μέρα μας όπως λέμε τα νέα μας σ’ ένα φίλο: «αφού σηκώθηκαν άδικοι μάρτυρες, με ρωτούσαν για πράγματα που εγώ δεν ήξερα· μου ανταπέδωσαν κακό αντί καλό· στέρηση στην ψυχή μου. Εγώ όμως… φερόμουν σαν σε φίλο, σαν σε αδελφό μου» Ψαλ. 35:11-14. Είναι να Τον ρωτάμε για ό,τι μας απασχολεί όπως έκανε ο Δαυίδ: «να πάω και να χτυπήσω αυτούς τους Φιλισταίους;» Α΄ Σαμ. 23:2. Φυσικά η προσευχή είναι και ευχαριστία, εξομολόγηση, αιτήματα αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Προσευχή είναι να κάνεις παρέα με το Θεό. Όπως ένα ζευγάρι κάθονται μαζί και παρακολουθούν το ηλιοβασίλεμα, σιωπηλά. Προσευχή είναι χρόνος με το Θεό, ότι κι αν σημαίνει αυτό. Το να κάθεσαι απλώς και να ησυχάζεις στην παρουσία Tου, το να ακούς τη φωνή Tου να σε παρηγορεί. Είναι απλά φιλία με το Θεό, περπάτημα με το Θεό. Όποτε θέλω να μιλήσω στο Θεό, Του λέω ακριβώς ότι θα έλεγα εκείνη τη στιγμή σ’ ένα πολύ δικό μου πρόσωπο. Κάτι όπως: «Μπαμπά βαριέμαι αφάνταστα καθώς περιμένω σ’ αυτήν την ουρά. Πες μου κάτι να μου φτιάξεις τη διάθεση… Κι αφήνω το μυαλό μου να περιπλανηθεί σε οτιδήποτε ενθαρρυντικό θυμηθώ εκείνη τη στιγμή από τη Βίβλο. Πιστεύω πως ο Θεός οδηγεί τη σκέψη μου. Μπορεί ν’ αρχίσω να Του τραγουδάω από μέσα μου ή να συνεχίσω να εκφράζω οτιδήποτε νιώθω ή με απασχολεί. Κι Εκείνος με βοηθάει πάντα να βάλω σε μια τάξη τις σκέψεις και τα συναισθήματά μου. Έτσι, δεν προσευχόμαστε μόνο όταν ξεχωρίζουμε χρόνο ειδικά γι’ αυτό, αλλά κάθε μας στιγμή, όλη την ημέρα, μπορούμε να τη ζούμε παρέα με το Θεό. Κι αυτό είναι προσευχή. Αυτό σημαίνει το
23
εδ. Α΄ Θεσ. 5:17 «να προσεύχεστε αδιάκοπα». Όταν έτσι καταλαβαίνουμε την προσευχή δε θα μας φαίνεται κάτι το βαρετό, επειδή ποτέ δεν είναι βαρετό να κάνεις παρέα με το δημιουργό του σύμπαντος. Αν έτσι βλέπαμε την προσευχή, πέρα από καλούπια, σίγουρα όλη η πνευματική εικόνα στη χώρα μας θα ήταν διαφορετική.
Οι προθέσεις του Θεού Μια άλλη συνηθισμένη παρανόηση που μας εμποδίζει να επιστρέψουμε στο Θεό με όλη την καρδιά μας, να παραδοθούμε σ’ Αυτόν και να ζήσουμε μια στενή σχέση μαζί Του, είναι η ανησυχία μας για τις προθέσεις Του. Νομίζουμε κάποιες φορές, πως θέλει να μας επιβάλει μία ξερή θρησκευτικότητα, η οποία θα μας περιορίσει υπερβολικά και θα είναι για μας ένα ασήκωτο βάρος που θα πρέπει να κουβαλάμε. Και όμως, ο Ιησούς ήρθε για να μας ελευθερώσει, να μας δώσει τη δική Του χαρά που δεν μπορεί να δώσει ο κόσμος και να πάρει τα βάρη μας. Όταν αντιμετωπίζουμε μακροχρόνια, άλυτα προβλήματα, μπορεί να έχουμε την εντύπωση (αφού αντιλαμβανόμαστε το Θεό ως ίδιο με μας) πως ο Θεός έχει βάλει σκοπό να μας βασανίζει, να μας στερήσει κάθε χαρά, να μας οδηγήσει σε ό,τι χειρότερο για μας. Λες και θέλει να μας εκδικηθεί για κάτι ή ζηλεύει την ευτυχία μας, γιατί Αυτός είναι μίζερος και βαριέται εκεί στον ουρανό. Μπορεί να χαμογελάμε καθώς τα διαβάζουμε αυτά, αλλά πραγματικά, κάποιες φορές, κάπως έτσι βλέπουμε τα πράγματα, τουλάχιστον ενδόμυχα και γι’ αυτό κρατάμε αποστάσεις ασφαλείας από το Θεό. Το γεγονός πως ο Θεός κατέβηκε στη γη κι έγινε ένα με τα δημιουργήματά Του για να μας σώσει, το γεγονός πως υπέφερε φρικτά βασανιστήρια και πέθανε για να μη τιμωρηθούμε εμείς όπως μας άξιζε, αν μη τι άλλο αποδεικνύει πως μας αγαπάει με μια απέ
24
ραντη αγάπη και έχει τις καλύτερες προθέσεις για μας. Ο απόστολος Παύλος προσευχόταν για να καταλάβουμε το πλάτος και το μήκος και το βάθος και το ύψος και να γνωρίσουμε την αγάπη του Χριστού που υπερβαίνει κάθε γνώση (Εφ. 3:18-19) γιατί ήξερε πως όταν μας αποκαλυφθεί αυτή η αγάπη, θα παραδοθούμε ολόψυχα στο Θεό και τότε θα ζήσουμε μια πραγματικά άφθονη ζωή, που αξίζει κανείς να τη ζει. Μια ζωή με αιώνια προοπτική. Εμείς όμως ρωτάμε: Αφού τόσο πολύ μας αγαπάει ο Θεός, γιατί επιτρέπει τόσα δεινά στις ζωές μας; Θυμώνουμε μαζί Του γιατί δεν κατευθύνει τις καταστάσεις έτσι όπως εμείς θα θέλαμε και σαν πεισματάρικα παιδιά απομακρυνόμαστε απ’ Αυτόν. Και ποιος χάνει; Εμείς φυσικά! Στην πραγματικότητα, πιστεύουμε πως ξέρουμε καλύτερα από το Θεό τι είναι σωστό, πιστεύουμε πως είμαστε πιο δίκαιοι και πιο καλόκαρδοι απ’ Αυτόν, ενώ Αυτός είναι άδικος και άκαρδος. Πόσο αλαζονικά δημιουργήματα είμαστε στ’ αλήθεια! Ποιος άραγε έβαλε μέσα μας την αίσθηση του δικαίου ή την καλοσύνη αρχικά; Ακριβώς σαν το λαό Ισραήλ στην έρημο. Κατακλυσμένοι από τις ευλογίες του Θεού και όμως αχάριστοι. Δεν είναι εντυπωσιακό πως τα 2/3 του πληθυσμού της γης που υποσιτίζονται, καθώς και τα αδέλφια μας ανά τον κόσμο που διώκονται και πεθαίνουν για την πίστη τους, το βρίσκουν πιο εύκολο να εμπιστευθούν το Θεό, από μας που τα έχουμε όλα; Αξίζει να διαβάσει κανείς το βιβλίο του Christian Overman «Αρχαία Ελλάδα και Βίβλος – Σύγκρουση Κοσμοαντιλήψεων». Εκεί λέει πως μαζί με τη νοοτροπία της ανθρώπινης δύναμης, που αναφέραμε νωρίτερα, κληρονομήσαμε και κάτι ακόμα από την Αρχαία Αθήνα. Τον ατομισμό και τον εγωκεντρισμό. Ο Θεός, σαν ιδανικός Πατέρας που είναι, εκπαιδεύει τα παιδιά Του, ώστε να μη θεωρούν τον εαυτό τους το κέντρο του σύμπαντος, να μην είναι καλομαθημένα και να μην απαιτούν να γίνεται πάντα
25
το δικό τους, εδώ και τώρα. Τα διδάσκει να είναι υπομονετικά και να Τον εμπιστεύονται, καθώς επιτρέπει διάφορες δοκιμασίες για να ωριμάσουν. Αυτό λέει στο Εβρ. 12:5-12. Όχι πως ο Θεός δεν πονάει μαζί μας. Στο Ησ. 63:9 λέει: «Σε όλες τις θλίψεις τους Αυτός θλιβόταν». Αν ένας γονιός πονάει το παιδί του, πόσο περισσότερο υποφέρει ο Θεός μαζί μας! Θέλει να μας βλέπει με το κεφάλι ψηλά κι όχι σκυθρωπούς: «εσύ, Κύριε, είσαι η ασπίδα μου, η δόξα μου, και εκείνος που υψώνει το κεφάλι μου.» Ψαλ. 3:3. Εκείνος λαχταράει μια στενή σχέση μαζί μας. Πλήρωσε ακριβά γι’ αυτό. Προτιμάει όμως να θυμώσουμε μαζί του και να απομακρυνθούμε απ’ Αυτόν για κάποιο διάστημα, παρά να μας κάνει όλα τα χατίρια και να μείνουμε ανώριμοι. Θέλει να εξελιχθούμε σε ολοκληρωμένα και ισορροπημένα άτομα, γιατί ξέρει πως μόνο όταν έχουμε μια συγκροτημένη προσωπικότητα θα είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε μια σταθερή και βαθιά σχέση μαζί Του. Αλλιώς κάθε τόσο θα διακόπτουμε τη σχέση λόγω της σύγχυσης στο πνεύμα μας. Η παιδεία του Θεού, μας οδηγεί στην ωριμότητα που απαιτείται, για να έχουμε μια τόσο στενή σχέση με το Θεό, ώστε να απολαμβάνουμε συνεχώς τη ζεστασιά και τη θαλπωρή της καρδιάς Του. Θέλει να ζούμε στο ανώτερο επίπεδο ζωής που υπάρχει. Μια ζωή γεμάτη από την αγάπη Του, γεμάτη με ειρήνη, σοφία, ασφάλεια, εσωτερική χαρά, νίκη και κατάκτηση καινούριων εδαφών, που θα μας γεμίζει ικανοποίηση. Δεν είναι εντυπωσιακό πως ακόμα και η παιδεία Του αποσκοπεί σε μια πιο στενή σχέση μαζί Του; Όλα όσα μας δίνει ο Θεός μας τα δίνει για να μας ελκύσει κοντά Του και όσα μας στερεί, μας τα στερεί για να μη μπουν ανάμεσα σε μας και Αυτόν. Όλα όσα έκανε από την αρχή της ιστορίας του ανθρώπου και όλα όσα κάνει τώρα και θα κάνει στο μέλλον αποσκοπούν στο να έχει μια πιο στενή σχέση με τον καθένα μας. Δόξα στο όνομά Του! Είναι πραγματικά
26
απίστευτη η αγάπη Του και η σοφία Του και είναι εκπληκτικό προνόμιο να είμαστε παιδιά Του.
Το ζήτημα του χρόνου Μια ένσταση που συχνά υποβάλλουμε όταν ακούμε για προσευχή είναι πως δεν έχουμε χρόνο να διαθέσουμε γι’ αυτό. Βέβαια αν βλέπαμε απ’ την αρχή την προσευχή σαν παρέα με το Θεό, αντί για ένα βαρετό θρησκευτικό καθήκον, μάλλον δε θα υπήρχε τέτοιο πρόβλημα. Τώρα όμως, είναι όλα τόσο διαστρεβλωμένα μέσα μας, ώστε να μην μπορούμε να δούμε τι αξίζει και τι όχι. Δεν έχω ακούσει κανέναν ερωτευμένο να λέει ότι δεν έχει χρόνο να διαθέσει για να δει την αγαπημένη του! Ούτε κανέναν φίλαθλο να λέει πως δεν προλαβαίνει να δει τον αγώνα της αγαπημένης του ομάδας! Ας πούμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους. Για ό,τι είναι σημαντικό για μας βρίσκουμε χρόνο, ο κόσμος να χαλάσει. Είναι καθαρά θέμα προτεραιοτήτων. Θα ήταν πιο τίμιο και ειλικρινές να πούμε: η προσευχή δεν είναι μέσα στις προτεραιότητές μου. Και τότε γεννάται το ερώτημα: ποιος είναι ο στόχος μου στη ζωή; Γιατί ανάλογα με το στόχο τοποθετούνται και οι προτεραιότητες. Αν ο στόχος μου επικεντρώνεται στη ζωή μου σ’ αυτή τη γη, τότε στ’ αλήθεια, μπορώ να τον πετύχω και χωρίς προσευχή και καλά κάνω που δεν προσεύχομαι, γιατί δεν έχει νόημα. Αν ο στόχος μου όμως εκτείνεται στην αιωνιότητα, τότε χωρίς προσευχή δεν έχω καμία ελπίδα. Στην Α΄ Κορ. 3:11-15 διαβάζουμε για το οικοδόμημα που χτίζουμε όλοι οι πιστοί. Το ξύλο, το χορτάρι και το άχυρο ως υλικά δόμησης είναι τα καλά έργα της σάρκας που δεν προέρχονται από τη σχέση μας με το Θεό. Δε γεννήθηκαν από την επαφή μας μαζί Του. Αυτά όλα πρόκειται να διαλυθούν στη φωτιά. Αντίθετα το χρυσάφι, το ασήμι και τα πολύτιμα πετράδια είναι όσα εργάζεται ο
27
Θεός μέσα από μας, ενώ εμείς είμαστε απλά σκεύη στα χέρια Του, για τους σκοπούς του. Αυτά θα μείνουν στην αιωνιότητα. Πολλές φορές, νομίζουμε ότι ο Θεός για να μας αναγνωρίσει σαν άξια παιδιά Του, θέλει να καταγινόμαστε με όσο περισσότερη δραστηριότητα γίνεται, με σκοπό την εξάπλωση της βασιλείας Του. Έτσι καταλήγουμε να αναλαμβάνουμε ένα σωρό δεσμεύσεις, που όμως δεν είναι τα καλά έργα που ο Θεός προετοίμασε για μας. Δεν ήταν ποτέ στο σχέδιό Του. Απλώς μας δίνουν την ψευδαίσθηση ότι θυσιαζόμαστε για τον Κύριο, άρα είμαστε αρεστοί σ’ Αυτόν. Ας θυμηθούμε όμως το Ιερεμίας 6:19-20 «…επειδή, δεν πρόσεξαν στα λόγια μου… Τα ολοκαυτώματά σας δεν είναι δεκτά ούτε οι θυσίες σας είναι ευάρεστες σε μένα.» Η εκκλησία στη δύση περηφανεύεται για το έργο που παράγει κι αυτό προβάλει ως απόδειξη της αφοσίωσής της στο Χριστό. Ένα έργο όμως που έχει, αλίμονο, μηδαμινό καρπό για την αιωνιότητα. Η αφοσίωσή μας δεν φαίνεται από όλα τα έργα που κάνουμε για να προβάλλουμε τη δική μας καλοσύνη, αλλά από την αγάπη μας στο Θεό. Είναι σαν ένας σύζυγος να λέει στη γυναίκα του: «όλη μέρα δουλεύω για σένα και τα παιδιά, κάνω τόσες δουλειές στο σπίτι κι ακόμα μου ζητάς να ξοδέψω χρόνο μαζί σου; Δεν νομίζεις ότι κάνω ήδη αρκετά;» Και όμως, δεν μπορεί να υπάρχει ουσιαστική σχέση χωρίς προσωπική επαφή κι επικοινωνία. Η σύζυγος θα προτιμούσε να δούλευε λιγότερο ο άντρας της και να μην έκανε τόσα στο σπίτι, αλλά να ξόδευε κάθε μέρα χρόνο μαζί της. Τότε θα πειθόταν πως πραγματικά την αγαπάει και η σχέση τους θα μπορούσε να αποκτήσει βάθος. Ο Κύριος λαχταράει να είναι ο πρώτος στην καρδιά μας. Να είναι η πρώτη μας αγάπη. Ένα πολύ συνηθισμένο είδωλο, που παίρνει τη θέση του Θεού στις προτεραιότητές μας, είναι το κυνήγι
28
της καταξίωσης στα μάτια των ανθρώπων. Σε ένα θρησκευτικό πλαίσιο, αυτό μεταφράζεται σε δραστηριότητα στο «έργο του Θεού». Σε πολλούς από μας, αν ο Θεός μας ζητούσε να σταματήσουμε τα πάντα, για κάποιο διάστημα, κι απλά να ξοδεύουμε πολύ χρόνο μαζί Του θα ήταν σαν να έφευγε η γη κάτω από τα πόδια μας. Αφού μέσα από το έργο μας βρίσκουμε καταξίωση και χωρίς αυτήν είναι σαν να μην έχει νόημα η ζωή μας. Αν η πρώτη μας αγάπη είναι ο Χριστός, θα θυσιάσουμε άλλα πράγματα για να είμαστε μαζί Του. Για να ακούμε τη φωνή Του και να γεμίζουμε με τη δύναμη του Πνεύματός Του. Τότε Αυτός θα μας οδηγεί στα έργα που έχει ξεχωρίσει για μας και θα υπάρχει τέτοιο χρίσμα επάνω μας, ώστε μέσα από μας Αυτός θα κάνει το έργο και οι άνθρωποι απ’ Αυτόν θα αγγίζονται. Οι απόστολοι προτιμούσαν να ξοδεύουν χρόνο σε προσευχή παρά στη διακονία των τραπεζιών. Πότε θα καταλάβουμε πως αν η έμφαση δεν είναι στην προσευχή, όλο το έργο μας πάει χαμένο; Ο Michael Green στο βιβλίο του “Evangelism now and then” λέει πως ποτέ ο Θεός δεν θα οδηγήσει σε επιτυχία κάτι που κάνουμε χωρίς προσευχή, γιατί τότε θα υπερηφανευόμασταν και θα νομίζαμε πως δεν χρειάζεται να ζούμε σε εξάρτηση από το Θεό. Από την άλλη μεριά όμως θα ήταν άδικο να μη λάβουμε υπ’ όψιν πως σε κάποιες εποχές της ζωής μας ή κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσουμε χρόνο για προσευχή. Για κάποιους είναι πιο εύκολο να συγκεντρωθούν και να επικοινωνήσουν με το Θεό ενώ άλλοι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να το πετύχουν αυτό. Όμως ο Θεός καταλαβαίνει και δε μας αφήνει να παλεύουμε μόνοι μας. Αν πραγματικά το θέλουμε και δεν ψάχνουμε απλώς δικαιολογίες, μπορούμε να ζητάμε τη βοήθειά Του κι Αυτός θα κάνει το δικό Του μέρος, για να δημιουργήσει τις συνθήκες και το χρόνο να μας χαρεί. Αυτός θέλει περισ
29
- _coverFINAL:... _cover 23/11/2012 1:31 .. Page 1
∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο
www.ologos.gr 9 789605 101381
O
O
ISBN 978-960-510-138-1
MANIA ΠΑΣΧΑΛΙ∆ΟΥ
Στις σελίδες που κρατάς στα χέρια σου, θα διαβάσεις για το δρόµο της επιστροφής στο Θεό. Θα δεις τι είναι τελικά η προσευχή, πέρα από το θρησκευτικό της περιτύλιγµα. Πώς µας βοηθάει να "ξεκολλήσουµε" και πώς ανοίγει µπροστά µας νέους και συναρπαστικούς ορίζοντες.
∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο
Τ
ο βιβλιαράκι αυτό γράφτηκε το 2008, αλλά τώρα το 2012, το αδιέξοδο είναι πιο σαφές στην αντίληψη όλων µας. Και παρόλο που εστιάζουµε στο οικονοµικό ζήτηµα, οι άνθρωποι του πνεύµατος υποστηρίζουν ότι η "κρίση" είναι πρωταρχικά πνευµατική.
Προσευχή -
Προσευχή
MANIA ΠΑΣΧΑΛΙ∆ΟΥ
Προσευχή ∆ΙΕΞΟ∆ΟΣ ΣΤΟ Α∆ΙΕΞΟ∆Ο