Woestijn DE WOESTIJN IN: TIJD VAN ECHTER LEVEN
Vastentijd is woestijntijd, en dat wil voor gelovigen zeggen een tijd van ‘échter’, meer waardevol leven. Hoe is dat mogelijk in de woestijn?
Frans Mistiaen sj Socius van de Provinciaal der Vlaamse Jezuïeten Koninginnelaan 141 B-1030 Brussel +32.2.205.01.50 frans.mistiaen@jesuits.net
Het Joodse volk had namelijk tijdens zijn veertig jaar durende trektocht ervaren dat de woestijn, óndanks al de ontberingen die zij er meemaakten, juist een plaats werd van grotere solidariteit met elkaar en van sterke verbondenheid met hun God. Gedurende die barre tocht moesten zij elkaar de hand reiken om samen vooruit te komen en iedereen mee te krijgen. Zij leerden met elkaar het schaarse water delen om allen te laten overleven. Kortom zij ontdekten in de woestijn dat zij, ondanks de zeer beperkte uiterlijke middelen, een hechte gemeenschap werden, maar evenzeer dat hun God dan juist, als zij elkaar hielpen, heel tastbaar aanwezig was. Toen vooral hebben zij aan de lijve ervaren dat hun God geen verre, afstandelijke, hoogheilige, maar een heel nabije God was, die bevrijding bood, juist doorheen de zorg van mensen voor elkaar. Het was door die grote solidariteit en door die sterke verbondenheid met God daarin, dat de woestijnperiode voor hen hét voorbeeld werd van een menselijk leven van hoge kwaliteit. Volgens de bijbelse ervaring wordt God dus niet erkend in het negatieve van de woestijn, in de ontberingen zelf, maar wordt God ervaren in het positieve dat er gebeurt, óndanks de ontberingen. In onze christelijke spiritualiteit wordt God dus niet ontdekt als men zich alleen maar enkele beperkingen gaat opleggen, maar wordt God wel tastbaar ervaren daar
ASWOENSDAG, HOSEA 2, 16-25 EN MATTEÜS 6, 1-6.16-18 En daarom lok Ik haar binnenkort weer naar Mij toe, zorg Ik dat zij naar de woestijn gaat en spreek Ik tot haar hart. Vervolgens geef Ik haar de wijngaarden terug en maak Ik het Achordal tot een poort van hoop. Daar zal zij weer antwoorden, zoals in de dagen van haar jeugd, toen zij optrok uit Egypte.
Wij zijn dus verkeerd als wij ons de vastentijd voorstellen als een periode van wilskrachtige, individuele verstervingen. Als wij zo beginnen dan is het grote gevaar dat wij in die uiterlijke ascese blijven steken, het belangrijkste missen, en dus helemaal geen woestijnervaring meemaken zoals de Bijbel en de Kerk dat bedoelt. In het christendom begint de vasten niet aan de buitenkant, niet met uiterlijke beperkingen. Het eerste is de innerlijke vernieuwing. Wij mogen de woestijn maar intrekken “geleid door de Geest”, als de eerste bekering reeds gebeurd is, als wijzelf het verlangen naar een meer waardevol leven aanvoelen, als de drang naar een nieuw beloofde land ons van binnenuit uitnodigt. Het heeft dan ook geen enkele zin dat wij ons verplicht zouden voelen om te vasten. Als wij een christelijk vasten beginnen, dan is het omdat wij op één of andere manier innerlijk zelf reeds weten dat een vernieuwing ons deugd zou doen. Die vernieuwing begint niet spectaculair, maar bescheiden en in het verborgene, door een moedig voornemen van ons hart. En als gevolg daarvan - en niet andersom - gaan wij ons leven dan ook uiterlijk anders organiseren, met andere prioriteiten. Het probleem is dat wij de nood om te veranderen soms wel aanvoelen, maar dat wij aarzelen en schrik hebben om er effectief aan te beginnen. En dat is heel begrijpelijk. Want echte, geestelijke vernieuwing is steeds de vrucht van een pijnlijke, innerlijke tweestrijd: gaan wij verder leven in de dubbelzinnigheden die wij stilaan hebben opgebouwd of kiezen wij nu voor grotere echtheid? Als wij ons echt geestelijk willen vernieuwen, dan zullen wij ook de echte middelen gebruiken. En zoveel goede middelen bestaan er nu ook weer niet. Het evangelie van vandaag stelt er drie voor: 1.
méér bidden in stilte en eenzaamheid, dus meer momenten van intense verbondenheid met God
Deze preek wordt u aangeboden door Kleopas. Elke week zendt Kleopas een nieuwe aflevering van Bijbel in 1000 seconden uit, het kookprogramma voor de zondagsliturgie. De uitdaging is telkens weer: hoe breng je het bijbelverhaal op smaak, in het bijzonder voor de kinderen die mee aan tafel zitten? Bijbel in 1000 seconden biedt inspiratie d.m.v. een wekelijkse e-mail, een map met fiches en een website vol verwerkingssuggesties voor elke zondag.
www.bijbelin1000seconden.be
waar de mensen het meemaken dat zij tot grotere menselijkheid worden bevrijd óndanks en doorheen de uiterlijke beperkingen die een gemeenschappelijk georganiseerd leven in barre omstandigheden met zich meebrengt.
méér aalmoezen geven aan onze medemensen, dus meer solidair zijn met elkaar en broederlijk delen, ook met de zwakkeren,
3.
méér vasten, dus meer dingen rondom ons loslaten en soberder gaan leven.
Door gedurende een tijd uitdrukkelijk te bidden, te delen en soberder te zijn kunnen onze meest fundamentele relaties worden hersteld: onze verhouding met God, met de anderen en met de dingen rondom ons. Die periode mag niet te kort zijn. Echte vernieuwing, die geen strovuur wil zijn, heeft duurzaamheid nodig. De ervaring leert: veertig dagen. Veertig is in de Bijbel het symbolisch getal voor de tijd die nodig is opdat een project voldragen zou zijn, tot volle wasdom gekomen, levensvatbaar. Het duurt veertig weken in de moederschoot eer een mens geboren wordt. Het duurt veertig jaar in de woestijn eer een volk het beloofde land binnengaat. Het duurt veertig dagen in de vasten eer een mens tot een stukje nieuw leven verrijst. In een volgehouden woestijntijd, kunnen wij door geen enkel gemakkelijk troostmiddel meer worden bedwelmd: alcohol, pillen of ander wit poeder, plaatjes uit boekjes of tijd dodende TV-beelden. Wanneer al onze valse afgoden worden weggeschuurd als door een zandstorm, dan blijft over wat echt is. Dan krijgen de echte verlangens van het hart weer een kans. Dan ontdekken wij dat er een leven bestaat dat echter is dan het leven wij nu aan het leiden zijn: het leven met zijn compromissen, zijn maskers en zijn valsheid. De woestijn is immers de plaats waar de fata-morgana's ontgoochelen en waar onze illusies vals blijken. Het is dus de tijd van de waarheid over onszelf, nogal pijnlijk misschien, maar in werkelijkheid, zeer heilzaam. Eigenlijk moeten wij die woestijn niet ver gaan zoeken of ons uit de wereld terugtrekken. De woestijn vinden wij als wij in ons gewone leven een tijdlang uitdrukkelijk durven ingaan op ons diepste verlangen en als wij gaan zoeken naar wat voor ons essentieel, waardevol en echt is. En de middelen daartoe hebben hun deugdelijkheid sinds lang bewezen: veertig dagen lang intenser bidden, méér delen en soberder leven.
www.bijbelin1000seconden.be
2.
Aan allen een zalige woestijn-tijd!
The way of the heart - De woestijn zal bloeien Uit het woord vooraf: 'Hoe kunnen we vitaal en creatief blijven, vol ijver voor het Woord van God, vol verlangen om te dienen en gemotiveerd om een bron van inspiratie te zijn voor onze vaak lamgeslagen geloofsgemeenschappen? Waar kunnen wij voeding vandaan halen en kracht? Hoe kunnen wij onze geestelijke honger stillen? Dit zijn de vragen waarop ik in de volgende bladzijden wil ingaan.' Koop het boek nu, gebruik je promocode en spaar 5 euro.