tywfpOf
twGJ (1)? trSwf (1)
က်န္းမာေရး မဂၢဇင္း
qD;csKdtaMumif;odaumif;p&m
pm 7
oGm;wdkufaq;taMumif;
pm 10
tjrwfut"duvm;
pm 13
a&rsm;rsm;aomufapcsifw,fvdkY tBuHjyKwJh
*kPf&nfat;ausmf !1 Photography © Oakar Aye Kyaw
OnDoctor
'Dwpfywf zwfp&m
tywfpOf
က်န္းမာေရး မဂၢဇင္း
pm 3
Cover Story 3 a&rsm;rsm;aomufapcsifw,fvdkY tBuHjyKwJh *kPf&nfat;ausmf
aqmif;yg; 13 tjrwfut"duvm; 19 EdkifiHwumpHrD usef;rma&;ESifh nDnGwfaom vkyfief;cGifzefwD;a&; 26 [dkw,fvkyfom;rsm;ESifh usef;rma&;
pm 19
usef;rma&;A[kokw 7 qD;csKd 23 oGm;wdkufaq;taMumif;
pm 7
!2
OnDoctor Cover Story
a&rsm;rsm;aomufapcsifw,fvdkYtBuHjyKwJh
*kPf&nfat;ausmf လက္ရွိ အႏုပညာလႈ ပ္ရွားမႈ ဘာေတြ လုပ္ျဖစ္ေနလဲ။ ဒီ လ ထဲ မွ ာေ တာ ့ M i s s M y a n m a r International 2017 ရဲ႕ ေ တာင္ႀကီးနဲ႔ မႏၲေလးမွာလုပ္မယ့္ၿပိဳင္ပြဲအတြက္ အလွမယ္ေလးေတြကို ဖိတ္ေခၚေပးရမယ္။ Presenter လုပ္ဖို႔အတြက္ ပြဲေတြ လက္ ခံထားတာရွိတယ္။
က်န္းမာေရးေကာင္းမွ အလုပ္လုပ္ႏိုင္မွာ ဆိုေတာ့ ကိုယ့္ရဲ႕က်န္းမာေရးကို ဘယ္လို ဂရုစိုက္ျဖစ္ပါသလဲ။ ဂုဏ္ရည္ က်န္းမာေရးက ေဒါင္ေဒါင္ျမည္ပါ။ ႏွာေစးေခ်ာင္းဆိုးတာေတာင္ ေ တာ္ရံုတန္ရံု မျဖစ္ဘူး။ ကိုယ္တိုင္ကလည္း အားကစား တအားလုပ္ေတာ့ အဲဒါေတြေၾကာင့္ ကိုယ္ခံ အားေကာင္းေနတာျဖစ္မယ္။
အားကစားလႈပ္ရွားမႈေတြအေနနဲ႔ ဘာေတြလုပ္ျဖစ္ေသးသလဲ။ လက္ေ၀ွ႕ထိုးတယ္၊ Gym ကစားတယ္၊ ၿမင္းလည္းစီးတယ္၊ ေ နာက္ၿပီးေတာ့ ေ ရ လည္းကူးတယ္။ ေ ယာဂ ကစားတယ္။ အခုေခတ္စားလာတဲ့ Zumba လည္း က တယ္။ ဂုဏ္ရည္က ေခၽြးသံတရႊဲရႊဲနဲ႔ အားကစား အျမဲတမ္းလုပ္ေနျဖစ္တယ္။
!3
အားကစားအျပင္ တျခားဘာေတြ လုပ္ျဖစ္ေသးလဲ။ ဂုဏ္ရည္က စာ ေရးတာ ၀ါ သနာပါေတာ့ ကိ ုယ့္ Website မွ ာေတာင္ Author ဆိ ုၿပီး
ထည့္ထားေသးတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ Review ေလးေတြ ေရးျဖ တယ္။ ဂုဏ္ရည္ စားျဖစ္တဲ့အစားအစာေတြကို ၿပန္ ေ ရးၿဖစ္တယ္။ ၿပီးေတာ့ လက္ေ၀ွ႔ထိုး တာ၊ ၿမင္းစီးတာေတြရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကို Review ေ လးေတြ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ Review ေ လးေတြ ေ ရးျဖစ္တယ္ ။ က်န္းမာေရးနဲ ႔ အားကစားက ဆ က္ႏြယ္ ေနေတာ့ ကိုယ္တိုင္ေလ့လာၿပီး ကိုယ္တိုင္ေရးျဖစ္ေနပါတယ္။
ကိုယ္ခႏၶာက်န္းမာဖို႔ အစားအေသာက္ပိုင္းကလည္း အေရးႀကီးေတာ့ ဘာေတြ ေရြးခ်ယ္စားေသာက္ပါသလဲ။ ဂုဏ္ရည္ ခႏၶာကိုယ္အေလးခ်ိန္က တသတ္ မ တ္ တ ည္ းျ ဖ စ္ တာ မ် ား တ ယ္ လို ႔ ေ ျ ပာ လိ ု ႔ ရတယ္။ ကိုယ္ စား ေ သာက္တဲ့အေပၚမွာ မူတည္တယ္လို႔ ထင္တယ္။ အစားအေသာက္ ကလည္ း အခ်ဳိေ တြ ကိ ု မစားဘူ း ၊ ေ ကာ္ဖီ ၊ လ က္ ဖ က္ ရ ည္ ၊ က ဖိ န္ း ဓာ တ္ ပါတာေတြ ကိ ု မေ သာ က္ ျ ဖ စ္ ဘူး ။ င ယ္ င ယ္ က တ ည္ း က မေသာက္ေတာ့ ေ ရွာင္စရာလည္း မလိုေတာ့ ဘူ း။ ႏ ြားႏို ႔ ေ တာ့ ပံ ု မွ န္ ေသာက္ ျဖစ္ တယ္ ။ ဂုဏ္ရည္က Non-Alcoholic လို႔ ေျပာလို႔ ရ ပါတယ္။ အသီး အရြက္ေတြ အမ်ားႀကီး ျဖစ္တယ္။ က်န္တာက သၾကား လံုး၀မစားပါ ဘူး။
အသားအေရ အလွအပပိုင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးဘယ္လိုထိန္းသိမ္း ျဖစ္ပါသလဲ။ အခုမွ ျ ပန္ၿပီး ဂရုစိုက္ျဖစ္တာပါ။ အရင္တုန္းကဆို ေ တာ္ေတာ္ ဂရုမစိုက္တာ၊ မိတ္ ကပ္လိမ္းထားရင္ေတာင္ မဖ်က္ဘဲနဲ႔ အိပ္ျဖစ္တာ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ ယံုတာေပါ့၊ ငါ က်န္းမာေရးလည္း လုပ္ျဖစ္ တယ္၊ ေခၽြးထြက္ေအာင္လည္း ေန ျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္အသားအေရ မပ်က္စီးဘူးလို႔ ထင္ခဲ့တာ၊ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ အထင္ႀကီးတာ မ်ားသြားတယ္။ မိတ္ကပ္မဖ်က္ဘဲေနတာ နည္းနည္းၾကာသြားပံုရ တယ္။ မ်က္ႏွာမွာ အဖုေတြက ဆက္တိုက္ကိုၿဖစ္လာၿပီး ေ တာ္ေတာ္ပ်က္စီးသြားတဲ့ အထဲ ပါသြားတယ္။ အခုေတာ့ Skin Care Centre ေတြနဲ႔ ေသခ်ာေဆြးေႏြးတိုင္ပင္
!4
ၿပီး ကိုယ့္မ်က္ႏွာဂရုတစိုက္ျပန္လုပ္ေတာ့ မ်က္ႏွာက ေကာင္းသြားပါၿပီ။ အခုေတာ့ ေသခ်ာကို ဂရုစိုက္ျဖစ္ပါတယ္။
က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ထူးထူးျခားျခား ဘာေတြ ျဖစ္ေသးလဲ။ ငယ္ င ယ္ တု န္ း ကေတာ္ေ တာ္ခ်ဴခ်ာတဲ ့ အ ထဲ ပါတယ္ ။ ကေလးေတြ ၿ ဖစ္ တဲ့ေ ရာဂါ မျဖစ္္ဖူးတာ မရွိဘူး။ ကန္ထရိုက္ ဆြဲထားသလားေတာင္ မွတ္ရတယ္။ ဆယ္တန္း ေအာင္ၿပီးမွ အိမ္က Gym ေ တြပို႔၊ ေ လ့က်င့္ခန္းေတြ ေ သခ်ာလုပ္ဆိုေတာ့ က်န္း မာေရးေတာ္ေတာ္ျပန္ေကာင္းလာတယ္။ အခုဆို ႏွာစီးေခ်ာင္းဆိုးေတာင္မျဖစ္ ေတာ့ ပါဘူး။
အခုလိုေႏြရာသီမွာက်န္းမာေရးအတြက္ဘာေတြေဆာင္သင့္၊ ေ ရွာင္သင့္တယ္ လို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါသလဲ။ ေခၽြးထြ က္လြန္တာေတြ အ တြ က္ ဂု ဏ္ရည္သတိေပးခ်င္တာကေတာ့ ေ ရမ်ားမ်ား ေသာက္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေႏြရာသီမွာ ေရဓာတ္ဆံုးရံႈးေတာ့ ဓာတ္ဆားလည္း ေသာက္ေစခ်င္တယ္ ။ က်န္တာက အသား အေရကို ဂရုစိုက္ေစခ်င္ပါတယ္။ ေ တာ္ေတာ္ “ မ်ားမ်ားက ေ နေရာင္ျခည္ကို အထင္ေသးၾက တယ္။ ေ နပူထဲသြားလို႔ ဘာမွမျဖစ္ေလာက္ ဘူးလို႔ ထင္ထားတာ။ ဒါေပမဲ့ အိုမင္းရင့္ေရာ္ ” ျခင္ းေတြ ၊ ေ နေရာင္ ျ ခည္ ကေပးတဲ ့ အက်ဳိး ဆက္ေတြက မ်ားပါတယ္။ အက်ႌလက္ရွည္ပါး ပါးေလး၀တ္ဖို႔၊ ထီးေဆာင္းဖို႔၊ အကာအကြယ္ ေအာက္ကေန သြားဖို႔ အေျခခံအခ်က္ေလးေတြကို သိဖို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ျ မန္မာႏိုင္ငံမွာက ေ တာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက မနက္စာ မစားၾကဘူး။ အလုပ္ ေနာက္က်မွာ စိုးလို႔ ေရာ ေန႔ခင္းက်မွ ေပါင္းစားၾကတာေတြ ရွိတယ္။ မနက္စာစားဖို႔ ဂုဏ္ရည္တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ ကိုယ္ ဖ်ားေတာ့မယ္လို႔ သံသယရွိရင္ ေဆးေလးေတြ ႀကိဳေသာက္ထားၾကပါ။ နည္းနည္းေလး ႏ ြမ္းလ်လာ တယ္၊ ေ မာပန္း လာၿပီဆိုရင္ အစာအဟာရ ျ ပည့္ေအာင္ စားပါ။ တစ္ခုခုဆိုရင္ မျဖစ္ခင္ကတည္း ႀကိဳတင္ ကာကြယ္ရင္း နီးစပ္ရာ ဆရာ၀န္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး ေဆးေတြ ႀကိဳေသာက္ထားဖို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါတယ္။
acR;xGufvGefwmawGtwGuf *kPf&nf owday;csifwmuawmh a&rsm;rsm;aomufapcsifygw,f
ဥကၠာေအးေက်ာ္
awGUqHkar;jref;onf !5
armifxHkwpfa,muf aeraumif;jzpfvdkY q&m0ef oGm;jywJhtcg
On Do cto rဟ
ာသ
armifxHk / / q&m? uRefawmfaeraumif;jzpfaevdkYyg/ q&m0ef / / (prf;oyfNyD;aemuf) 'Daq;udk tpmrpm;cif vufzuf&nfZGef; (4) ZGef; aomuf&r,f/ armifxHk / / [kwfuJhq&m? 'gayr,fh wpfckawmh tqifrajybl;As/ q&m0ef / / a[? bmrsm;vJuG/ armifxHk / / uRefawmfhtdrfrSm vufzuf&nfZGef;u (3) ZGef;yJ&SdUvdkYyg/
q&m0efwpfa,mufeJY a&SUaewpfa,muf ygwDyGJrSm pum;vufqHkusaeMuw,f/ 'DtcsdefrSmyJ q&m0efudk olYtodwcsKdU u olwdkY&JUa&m*gtaMumif;awG vmar;aeMuawmh q&m0efcrsm a&SUaeeJY pum;aumif;aumif;rajym&bl;jzpfaew,f/ cPaeawmh q&m0efu “a&SUaeBuD;&m? tvkyfcsdefjyifyrSm cifAsm;udk tBuHawGvmawmif;aewm cifAsm;qdk b,fvdkvkyfrvJ/” a&SUaeu “uRefawmfuawmh tBuHay;vdkufw,f/ NyD;&ifawmh olwdkYqD tBuHay;c aiGawmif;cHvTm ydkYvdkufwmyJ/” q&m0efvnf; a&SUaepum;udk em;axmifNyD; jyefvmcJhw,f/ aemuf&ufus&ifawmh olUtodawGqD aiGawmif;cHvTmydkYr,f pdwful;xm;wmaygh/ 'gayr,fhaemufaeYreufrSmawmh q&m0efcrsm tHhtm;oifhp&mwpfckawGYvdkuf&w,f/ 'guawmh a&SUaeqDu aiGawmif;cHvTm olYqDa&mufaewmygyJ/
!6
OnDoctor က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ
qD;csKd a'gufwm at;csrf;rdk; ေဒၚလုံးတစ္ေယာက္ ဆီးခ်ိဳရွိေနသည္မွာ ၾကာလွၿပီ။ ေ ဆးေသာက္ေနေပမဲ့ အစားမေရွာင္ႏိုင္သျဖင့္ ဆီးခ်ိဳက အၿမဲ တက္ေနတတ္သည္။ သရက္သီးတို႔ ဒူးရင္းသီးတို႔ဆိုတာက ေ ဒၚလုံးအႀကိဳက္။ မိသားစု ဝင္ေတြက ေ ပးမစားလည္း ေဒၚလုံးတစ္ေယာာက္ ခိုးစားသည္။ သမီးကေတာ့ ဆီးခ်ိဳေတြ တက္တိုင္း အၿမဲ သတိေပးသည္။ ေဒၚလုံးတို႔က ဂ႐ုမစိုက္။ တစ္ေန႔ လမ္းသြားရင္း ခလုတ္တိုက္ ကာ ေျခမတြင္ ဒဏ္ရာေသးေသးေလးေလးတစ္ခုျဖစ္သြားသည္။ ဒဏ္ရာေလး က ေသးဆိုေသးေသးေလးပဲျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ဒဏ္ရာက မက်တ္ပဲ ေနသ ည္။ ၂ ပတ္ေက်ာ္လာေတာ့ ဒဏ္ရာကေတာ္ေတာ္ႀကီးလာၿပီ။ သမီးကိုလည္း အသိမေပးရဲ။ ေ ဒၚလုံး တစ္ေယာက္ အစားလည္းမဆင္ျခင္ႏိုင္။ ၁ လေက်ာ္ ေတာ့ ဒဏ္ရာက ေတာ္ေတာ္ႀကီးေနၿပီ။ သမီးျမင္ေတာ့ အေမကို ေဆးခန္းေခၚ သြားသည္။ ေ ဒၚလုံးတို႔က ေ ဆးခန္းမသြားခ်င္။ ဆရာဝန္က ေ သြးစစ္ၾကည့္ၿပီး ေဒၚလုံးကို အစားအေသာက္ ဆင္ျခင္ဖို႔နဲ႔ေဆးမွန္မွန္ေသာက္ဖို႔ေျပာမည္။ ေဆး ခန္းေရာက္ေရာက္ခ်င္း ဒဏ္ရာကိုၾကည့္ကာ … !7
“ေ သ ခ်ာတာ က ဒီ တ စ္ လ အ တြ င္ း ဆီ း ခ်ိဳေတြ အ ရ မ္ း တ က္ ေ န တ ယ္ လို ႔ ယူ ဆ လို႔ ရ တယ္ ။ အနာတစ္ခုျဖစ္လာ တ ယ္ ။ ျ ဖ စ္ ေ န တဲ ့ အ နာ က လ ည္ း မေ ပ်ာက္ တဲ့ အျ ပ င္ ပိ ု လိ ု ႔ေ တာ င္ ႀ ကီ း လာေသး တ ယ္ ဆိုေ တာ့ ဆီ း ခ်ိဳေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတက္ေနပုံရတယ္။” “ကြၽန္မလည္း ဆရာေျပာသလိုပဲ စား တာပါပဲ။ ေ ဆးလည္း မွန္မွန္ေသာက္ပါ တယ္ ။ အစားလည္း အတတ္ႏိုင္ဆံုး ေရွာင္ၾကဥ္ပါတယ္ဆရာရယ္ ” ေ ဒၚလုံး တစ္ေယာက္ မု သားတစ္ဝက္ အမွ န္ တစ္ဝက္ေျပာလိုက္သည္။ ဆရာဝန္မွ ေဒၚလုံးေျခမေလးကိုေဆးထည့္ေပးရင္း ေဒၚလုံးေျပာေနသည္မ်ားကိုၿပဳံးၿပဳံးေလး နားေထာင္ေနသည္။ ေ ဒၚလုံးစိတ္ထဲ ဒီ ဆရာဝန္ ငါေျပာတာေတြ ယု ံ သ ည္ ဟု ထင္ကာ ဘဝင္ေလဟပ္ေနသည္။ “အနာကို ေ ဆးခဏခဏေတာ့ လာ ထ ည့ ္ေ န ရ မ ယ္ ။ ဆီ း ခ် ိဳ ကိ ု လ ည္ း အတတ္ ႏို င္ ဆုံး ထိ န္ း ရမယ္ ။ ဒီ လိ ု မ်ိဳး ဆီးခ်ိဳ ကို မထိန္းႏိုင္ရင္ ဆီးခ်ိဳရဲ႕ေနာက္ ဆက္တြဲ ျ ပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးျဖစ္ လာလိမ့္မယ္။ အခု အနာမက်တ္တာ ကိုလည္း ေ ပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာမ ထားပါနဲ႔။ ဒါသိပ္ကို အေရးႀကီးတယ္ ေနာ္။ အခုေဆးေတြ ေ ပးလိုက္မယ္ ။ အနာ ေ ဆးတဲ့ ေ ဆးရည္လည္း ေ ပး လိုက္မယ္။ ရက္ခ်ိန္းလည္း မွန္မွန္လာ ရ မ ယ္ ။ အ စားအေ သာ က္ ကို လ ည္ း အတတ္ႏိုင္ဆုံး ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ စားပါ”
“ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာ။ ဆရာ့ စကားနား ေ ထာ င္ ပါမ ယ္ ” ေ ဒ ၚ လု ံး တ စ္ ေ ယာ က္ ဆရာဝန္ကို လြယ္လြယ္ႏွင့္ ကတိေပး လိ ု က္ သ ည္ ။ ေ ဆး ခ န္ း ကျ ပ န္ လာက တည္းက ေ မာသည္ဆိုၿပီးေရခဲေသတၱာ ထဲ မွ အေ အး ကိ ု သ မီ း မ သိ ေ အာ င္ ခိုးေသာက္လိုက္သည္။ တစ္သက္လုံးက အေ အး ေ သာ က္ လာေ သာ မိ န္ း မ ။ အသက္ႀကီး ဆီးခ်ိဳရွိမွ အေအးမေသာ က္ ရ ဘူ း ဆိ ုေ တာ့ ေ ဒၚလု ံး တစ္ ေ ယာက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သနားလာသည္။ သမီး မ ရွ ိ တု န္ း အိ မ္ ေ ဖာ္ေ ကာ င္ မေလး ကိ ု ပိုက္ဆံေပးကာ စားခ်င္တာမ်ားကို ေ ဈး ကိုမွာေနၾက။ သမီးခ်က္ေသာ ဟင္းမ်ား က စားမေကာင္ းသည္ မွာ ၾကာလွ ၿ ပီ ။ အေမအတြက္ ဆိုၿပီး ဟင္းမ်ာ သီးသန႔္ ခ် က္ေ ကြ ၽး ေ သာ ္လ ည္ း ဟ င္ း မ် ား က ဆီ း ခ်ိဳ သမားစားဖိ ု ႔ ခ်က္ထားသည္ ျ ဖစ္ သည့္အတြက္စားလို႔မေကာင္း။ အရသာ မရွိ။ ေ ဒၚလုံးတို႔က မမႈ။ မနက္ ခင္းေဈး သြားမည့္ ေကာင္မေလးကို စား ခ်င္တာ မ်ားမွာထားလိုက္သည္။ ၿပီးမွ သမီး မ သိေအာင္ ခိုးစားေနက်။ တစ္လ ျပည့္လို႔ ေ ဆး ခ န္ းျပ န္ သြားျပေ တာ့ အ နာ က မက်တ္သည့္အျပင္ပိုလို႔ေ တာင္ႀကီးလာ သ ည္ ။ အ နာ က ရ င္ း လ ည္ း ရင္းလာသည္။ ဆရာဝန္ေလးက အနာ ကိုျမင္က တည္းက မ်က္စိပ်က္မ်က္ႏွာ ပ်က္ ။ “ေ ဒ ၚ လု ံး အ စားေတြ အ ရ မ္ း စား တယ္ထင္တယ္။ အနာက မက်တ္ဘူး ျဖစ္ ေနတယ္။ ေ တာ္ေတာ ္လည္း ႀကီး လာတယ္ေနာ္။”
!8
“ဆရာရယ္ ကြၽန္မ မရွိတုန္း အစားေတြ ခိ ုး ခိ ုး စာ း တ တ္ တ ယ္ ဆ ရာ ။ အ စာ း မေရွာင္ဘူးေလ။” သမီးမွ ဆရာဝန္အား ေ ဒၚလုံးကို တိုင္ လိုက္သည္။ ေ ဒၚလုံးတို႔က ဘယ္သူမွ ဂ႐ုမစိုက္။ “အခု အနာကို ေ ဆးထည့္ေပးမယ္ ။ ေဆးေတြ လည္း ေပးလိုက္မယ္။ ဒီတစ္ လ ထပ္ေစာင့္ၾကည့္ တာေပါ့။ အနာ ထပ္ ၿပီ း ႀကီ း လာမယ္ ။ ပိ ု ဆိ ုး လာ မ ယ္ ဆို ရ င္ ေတာ့ ဒီေျခမၿဖတ္ပစ္ ရတဲ့ အထိျဖစ္လာမွာ ပဲ။ အဲဒီအခါမွ ေဆး႐ုံ တက္ ၿ ပီ း ေ ျခမျဖတ္ တာ ေ တြ လု ပ္ ၾ က တာေပါ့။” ေျ ခ မျ ဖ တ္ ရ မ ယ္ ဆို ေ တာ ့ေ ဒ ၚ လု ံး တ စ္ ေ ယာ က္ ေတာ္ေတာ္ေၾကာက္သြား သည္။ “ေျခမက ဘာလို႔ျဖတ္ရမွာလဲ ဆရာ။ ေဆးနဲ႔ျပန္မေကာင္းႏိုင္ဘူးလား” “အခုျဖတ္ရမယ္လို႔လဲ ေ ျပာတာမဟုတ္ ပါဘူး။ အနာက မက်တ္ဘူး။ ပိုပိုလည္း ဆိုးလာတယ္။ ပိုပိုလည္းႀကီးလာတယ္။ ဒါေတြကေန ေ နာက္ဆိုရင္ အ႐ိုးအထိ ကို ကူးလာေတာ့မယ္။ ဒါဆိုရင္ ေ ျခမ တ စ္ ခု လု ံး ကိ ု ၿ ဖ တ္ ပ စ္ ရ တဲ ့ အ ထိ ျ ဖ စ္ တတ္ တ ယ္ ။ တစ္ ခ်ိဳ ႕ ဆိ ု ရ င္ ေ ျခဖဝါး တစ္ခုလုံးျဖတ္ပစ္ရတဲ့သူေတြေတာင္ရွိ တယ္။”
”အမယ္ ေ လးဆရာရယ္ ။ ေ ျခေထာက္ ေတာ့ မျဖတ္ ပါရေစနဲ ႔ ။ ေ ပ်ာက္ ေ အာင္ ကု ေ ပး ပါ ။ ” ေ ဒ ၚ လု ံး တ စ္ ေ ယာ က္ ေျ ခေ ထာ က္ ျ ဖ တ္ ပ စ္ ရ မ ည္ ဆိုေ တာ ့ ေၾကာက္လန႔္တၾကားထေအာ္မိသည္။ “ေပ်ာက္ေအာင္ ကု ဖို႔ ဆိုတာက ေ ဆး တစ္ မ်ိဳးတည္ း ကိ ု အားကိ ုးေနလိ ု ႔ မျဖစ္ ဘူး။ အစားအေသာက္လည္း ေရွာင္ၾကဥ္ မွ ရ မယ္ ။ ေ ဒၚလုံး အစားအေသာက္ ကိ ု ဆ င္ ျ ခ င္ ပါ။ ကြၽန္ေတာ္က လို အပ္တဲ့ ေ ဆးဝါး ေတြနဲ႔ကူညီမယ္” “ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာ ရယ္ ။ကြၽန္မ ဆီး ခ်ိဳ ထိန္းပါမယ္။” ေ ဒ ၚ လု ံး တ စ္ ေယာက္ ေ ၾကာက္ေၾကာက္ႏွင့္ အိမ္သို႔ ျပန္ခဲ့သည္။ ေ ျခေထာက္ျဖတ္ရမည္ ဆို ေ တာ့ လ ည္ း ေ ဒ ၚ လု ံး တ စ္ ေ ယာ က္ ေၾကာက္ပါသည္။ ေ ျခမအျပတ္ႀကီးႏွင့္ မိသားစုဝင္ေတြထဲ ေ ဆြမ်ိဳးေတြ ၾကားထဲ တြ င္ မေနခ်င္ပါ။ အခု က စၿပီး အစား အေသာက္ေလးေတာ့ ဆင္ျခင္လိုက္မ ည္ဟု ဆုံးျဖတ္လိုက္ သည္။ မနက္တိုင္း ေကာင္မေလးကို လည္း စားခ်င္တာေတြ မမွာေတာ့ပဲ သမီး ခ်က္ေကြၽးသည္မ်ား ကိုသာ ႀကိဳးစား စားေသာက္ေနသည္။ တ စ္ လျပ ည့ ္လို ႔ ဆ ရာ ဝ န္ ၿ ပ န္ ျ ပေ တာ့ အနာက ေတာ္ေတာ္ကို ျပန္က်တ္ေနၿပီ။
!9
“ေဒၚလုံးဒီတစ္လေတာ့ အစားအေသာ က္ ဆင္ျခင္ပုံရသည္ ” ဟု ခ်ီးက်ဴး ေ နေ သး သ ည္ ။ အ နာေကာ င္ း သ ည္ ဆိုေတာ့လ ည္း စိ တ္ခ်မ္းသာရသည္ ။ အနာလုံး၀ က်တ္သြားသည္အထိေတာ့ အစားအေသာက္အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္
ရမည္ ဟု ကိ ု ယ့ ္ဘာသာဆု ံး မေနလိ ု က္ သည္။ ဆရာဝန္ကေတာ့ ေဆးစာအုပ္ထဲ တြ င္ ေ ဆးစာမ်ားေရးလ်က္။ သမီးက ေတာ့ ဆီးခ်ိဳ ထိန္းထားႏိုင္သည္ဆို၍ ၿပဳံး တုံးတုံး။ ေဒၚလုံးကေတာ့ ငိုမဲ့မဲ့။
'gav;awG odxm;zdkYvdkr,f tav;tyif r r,fqdk&if 'l;acgif;udk auG;NyD; ajcaxmufeJY 0rf;Adkuf<uufom;tm;awGudk ,lum r yg/
Vitamin A yg0ifwJh tpm;taomufawGu ta&;taMumif;awGudk avSsmhcsay;EdkifNyD; tom;ta&udk vSyapygw,f
!10
OnDoctor အပတ္စဥ္ သတင္း
wdkif;&if;aq;0g;rsm; rSwfyHkwifjcif;? xkwfvkyfjcif;? xkwfvkyfcGifhvdkifpifavSsmufxm;jcif;? oufwrf;wdk;aqmif&Gufjcif;qdkif&m pnf;urf; owfrSwfcsufrsm;&Sif;vif ; မ် က္ေ မွ ာ က္ ေ ခ တ္ ကာ လ အေ ျ ခ အေ န နဲ ႔ ကိ ု က္ ညီ တဲ ့ စ ည္ း က မ္ း သ တ္ မွ တ္ ခ်က္ ေတြအျဖစ္ျပင္ဆင္ထည့္သြင္း ရန္ ရွိ တာေတြ ၊ ျ ပ ည္န ယ္ / တိုင္းေဒသႀကီး အသီးသီးမွ တိုင္းရင္းေဆးဝါးႀကီးၾကပ္ေရး ေကာ္မတီဝင္ေတြနဲ႔ တိုင္း ရင္းေဆးဝါးထုတ္လုပ္သူေတြ ကုိ ထပ္ဆင္ ့အသိေပး ရွင္း လင္းေဆြးေႏြးရန္၊ လိုက္နာရ မ ယ္ ့ စ ည္ း က မ္ း သ တ္ မွ တ္ ခ် က္ေတြနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ လုပ္ ငန္းခြင္ဆိုင္ရာအခက္အခဲေတြကို တိုင္းရင္းေဆးဝါးထုတ္လုပ္သူေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြး ေျဖရွ င္ း သြ ားရန္ စ တဲ ့ ရ ည္ ႐ြ ယ္ ခ်က္ေ တြ နဲ ႔ေ ဆြ းေႏြး ပြ ဲ ကိ ု က်င္း ပရျခင္ းျဖစ္ တ ယ္ လို ႔ သိ ရ ပါ တယ္။ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၊ ဧၿပီလကုန္ပိုင္ းက်င္းပခဲ့တဲ့ အဆိုပါေဆြးေႏြးပြဲမွာ တိုင္းရင္းေဆးဝါးမွတ္ပုံတင္ ျခင္း၊ ထုတ္လုပ္ ျခင္း၊ တိုင္းရင္းေဆးဝါးႀကီးၾကပ္သူခန္႔ထားျခင္း၊ တိုင္းရင္းေဆးဝါးမွတ္ပုံ တင္ႏွင့္ ထုတ္လုပ္ခြင့္ လိုင္စင္ေလွ်ာက္ထားျခင္း၊ တိုင္းရင္းေဆးဝါးမ်ားဆိုင္ရာ အစဥ္ အလာ သတ္မွ တ ္ခ်က္ေ တြ ၊ တိ ု င ္း ရင္းေဆးဝါးမွ တ ္ပုံ တ င္ ျခင္း နဲ ႔ ထု တ ္လု ပ ္ခြ င ္ ့ လ ို င ္စ င္ ေလွ်ာက္ထားရာတြင္ ေတြ႕ရွိရတဲ့ လိုအပ္တဲ့အခ်က္ေတြ၊ တိုင္းရင္းေဆးဝါး ဓါတ္ခြဲစစ္ေဆး ျခင္း၊ တိုင္းရင္းေဆးဝါးေၾကာ္ျငာ ကိစၥရပ္ေတြကို အဓိကထားေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ တိုင္းရင္းေဆးဝါးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ တိုင္းျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ ဆက္စပ္ေနၿပီး တိုင္းရင္းေဆးဝါးထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းေတြ အဆင္မေျပပါက ပရေဆး စိုက္ပ်ိဳးသူ ေတာင္သူေတြ၊ ပရေဆးကုန္ၾကမ္းေရာင္းခ်သူေတြ၊ အလုပ္သမားေတြ ၊ အျခား ဆက္စပ္လ်က္ ရွိတဲ့စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို ထိခိုက္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါျပင္တိုင္းရင္းေဆး ဥပေဒကိုလည္း ျပန္လည္သုံးသပ္ရန္လိုအပ္မွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔လည္း လက္ေတြ႕ထိေရာက္မႈရွိၿပီး အႏၲရာယ္ကင္းေသာတိုင္းရင္းေဆးဝါးေကာင္းေတြကို သုံးစြဲရ ေတာ့မွာမဟုတ္ေတာ့ပါဘူးလို႔ ၀န္ႀကီးက အဆိုပါေဆြးေႏြးပြဲမွာ ဆိုထားပါတယ္။
!11
OnDoctor အပတ္စဥ္ သတင္း
jynfolUusef;rma&;qdkif&mausmufrD;aoG;tEå&m,fokawoeawGY&dScsufpme,fZif;&Sif;vif;yGJ jyKvkyf ျ မ န္ မာျပ ည္ တြ င္ းျပ ည္ သူ ႕ က်န္း မာေရး ဆိ ု င္ ရာ ေက်ာက္မီးေသြးအႏၱရာယ္ သုေတသနေတြ ႕ ရွိ ခ်က္ စာနယ္ဇင္း ရွင္းလင္းပြဲကို ၂၀၁၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ ၄ ရက္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ Orchid Hotel မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္ (ေတာင္ပိုင္း)ရွိ တီက်စ္ေက်းရြာရွိ မီဂါ ၀ပ္ ၂၀ ထုတ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးဓာတ္အားေပး စက္ရံုရဲ႕ စြန္႔ပစ္ ပစၥ ည္းေတြ ေၾကာင္ ့ ေ ဒသခံေတြ ဟာ ပန္ းနာ ရင္ၾကပ္ေရာဂါ၊ အသက္ရႈေၾကာင္းလမ္းဆိုင္ရာ ေရာဂါ၊ ေ ရမသန္႔ရွင္းမႈေၾကာင့္ အေရျပား ေ ရာ ဂါေတြ၊ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ေတြအတြက္ က်န္း မာေရးအခက္ အခဲေတြ ခံစားခဲ့ရတယ္လို႔ ေ ဒသခံတစ္ဦးက အဆိုပါစာနယ္ဇင္းရွင္းလင္းပြဲ မွာ ဆိုပါတယ္။ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေ က်ာက္မီးေသြးသံုးဓာတ္အားေပးစက္ရံုေတြရွိရာ ေကာ့ေသာင္းနဲ႔ တီက်စ္ေဒသေတြမွာ ရွစ္ေထာင္မီဂါ၀ပ္ ထုတ္လုပ္ႏိုင္မယ့္ စက္ရံု ၁၀ ရံု တ ည္ ေ ဆာ က္ ရ န္ စီ စ ဥ္ ေ န ၿ ပီ း အ ဆိ ု ပါ စ က္ ရံုေ တြ ေ ၾ ကာ င္ ့ ေ ဒ သ ခံ ေ တြ အ တြ က္ က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဆိုပါစက္ရံုေတြ တည္ေဆာက္ျဖစ္ခဲ့ပါက ျ မန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ SO2 ထုတ္လႊတ္မႈ ၇ ဆ တိုး တက္လာမွာျဖစ္ၿပီး NOx ထုတ္လႊတ္မႈမွာလည္း ၃ ဆခန္႔တက္လာမွာျဖစ္တယ္လို႔ အစီရင္ ခံစာမွာ ေ ဖာ္ျပထားပါတယ္။ ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ရဲ႕အခ်က္အလက္အရျမန္မာႏိုငံဟာ အာဆီယံႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ ၁၀ ၿမိဳ႕ထဲမွာ အမႈန္အမႊား ပ်ံံ႕ ႏ ွံ႔မႈ အျမင့္ဆံုးျဖစ္ၿပီး အေရွ႕ေတာင္ အာရွေဒသအတြင္း ေ လထုညစ္ညမ္းမႈ အျမင့္ဆံုး ျ ဖစ္တယ္လို႔ ဆိုထား ပါတယ္။ ေ လထု ညစ္ညမ္းမႈ ျ မင့္မားျခင္းဟာ ျ မန္မာျပည္သူ႕က်န္းမာေရးအတြက္ ျ ပင္းထန္တဲ့ အက်ဳိးဆက္ ေတြကို ျ ဖစ္ေပၚေစၿပီး Global Burden of Disease စီမံကိန္းရဲ႕ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ ပတ္၀န္း က်င္ေလထုညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ေလျဖတ္ျခင္း၊ ႏွလံုး ေရာဂါေတြေၾကာင့္ အခ်ိန္မတိုင္မီ ေ သဆံုးရသူ ေ န႔စဥ္ ၄၅ ဦးခန္႔ရွိ တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထား တယ္။ အဆိုပါစာနယ္ဇင္းရွင္းလင္းပြဲကို Myanmar Green Network၊ Earthrights International၊ စိမ္းလန္းအမိေျမဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအသင္း၊ Green Peace၊ Heinrich Boll Stiftung တို႔က စီစဥ္ျပဳလုပ္တာျဖစ္ပါတယ္။
!12
OnDoctor ေဆာင္းပါး
tjrwfu t"duvm;
ဥကၠာေအးေက်ာ္
လုပ္ငန္းခြင္၀င္ေနၾကတဲ့၀န္ထမ္းေတြဟာေန႔စဥ္မနက္ကေန ည မိုးခ်ဳပ္တဲ့အထိ သြားလာလႈပ္ရွား ရုန္းကန္ေနၾကရတာၿဖစ္ပါ တယ္။ ေန႔တိုင္းအဆင္ေျပတဲ့ေနရာကေန အဆင္ေျပတဲ့ အစား အေသာက္ကို၀ယ္ယူစားေသာက္ေနၾကရတာလည္းဒုနဲ႔ေဒးပါ။ ဒီ လိ ု စားေသာက္ တဲ့ေ နရာတိ ု င္ း က အစားအေသာက္ ေ တြရဲ႕ သန္႔ရွင္းသပ္ရပ္မႈ၊ Safe Food ၿဖစ္ရဲ႕လား ဆိုတဲ့ေမးခြန္းက ယေန႔ထိ တိုင္ရွိေနဆဲပါ။ … !13
Safe Food ဆိုတာ ဘာလဲ ။ ၀မ္းနည္းစြာေတြ႕ရမွာပါ။ ႏ ိုင္ငံတကာနဲ႔ လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ေဘးဥပါဒ္ကင္းတဲ့ အစားအေသာက္ကို ဆိုလို တာျဖစ္ၿပီး စားဖို႔ မ သင့္တဲ့အ ရာေတြ ဥပမာ- မႈိ၊ မယ္လမင္း၊ အေရာင္ဆိုးေဆးေတြ၊ ဆီ အေရာအ ေႏွာပါ မပါ၀င္တဲ့အစားအစာ ပါ။ Food Safety ဆိုတာကေတာ့ အစားအေသာက္ ေ တြထဲမွ ာ လူ ေ တြ ရဲ ႕ က် န္း မာ ေ ရး ကိ ု ထိ ခိ ု က္ ေ စ တဲ ့ ရုပ္၀တၳဳပစၥည္း၊ ဓာတုပစၥည္း၊ အဏု ဇီ ၀ ပိ ုး မႊ ားေတြ မပါ၀င္ ေ အာင္ ေ ဆာင္ ရြက္ရတာျဖစ္ပါတယ္။ ၀န္ထမ္းတစ္ဦး ဟာ အ စားမွ ားသြ ားနဲ ႔ က်န္း မာေရး မေကာင္း ႏ ိုင္ဘူး၊ ၀မ္းပ်က္၀မ္းေလွ်ာ ျဖစ္ တာနဲ ႔ ေ ဆးခန္ း၊ ေ ဆးရံ ု မွ ာသြ ား ေရာက္ကုသၾကရမွာျဖစ္တယ္။ ေ နာက္ ဆက္တြဲအက်ဳိးဆက္အေနနဲ႔ ဆိုရင္ အ လုပ္ပ်က္မယ္၊ ၀င္ေငြေလ်ာ့နည္းမယ္၊ မိ သားစု ကိ ု ပါ ထိ ခိ ု က္ လာမႈ ေ တြ ရွ ိ လာႏိုင္ပါတယ္ ။ လု ပ္ငန္းရွ င္ေတြ ဖ က္ ကို ၾကည့္ရင္လည္း သူ႕ရဲ႕၀န္ထမ္းေတြ အလုပ္မလာႏိုင္ၾကဘူးဆိုရင္ လုပ္ငန္း ခြင္ရဲ႕ ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းအားေတြ ေ လ်ာ့ က်ႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြဲကူးေရပါ ဆိုသလို ဒီလိုျဖစ္စဥ္ေတြ ၾကည့္လိုက္ရင္ ႏိုင္ငံ တစ္ခုလံုးအေနနဲ႔ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႕ယြင္း ခ်က္ေတြ မ်ားလာတဲ့အခါ ႏ ိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ မွာလည္း Productivity က်ဆ င္ း လာႏို င္ ပါတယ္ ။ ဒါျ့ ပ င္ ျ မန္ မာႏို င္ ငံ ရဲ႕က်န္းမာေရးက႑ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ကမာၻႏ ို င္ ငံေ တြ ရဲ ႕ေ နာက္ ဆံုး အဆင္ ့ မွ ာ မ်က္ႏွာငယ္စြာရပ္တည္ ေနတာကို
ယွ ဥ္ရင္ Food Safety အပိုင္းနဲ ႔ ပတ္သက္လို႔ ေနာက္က်ေနတဲ့ အေပၚမွာ ျမန္မာ စားသုံးသူမ်ားသမဂၢရဲ႕ အတြင္းေ ရးမွဴးျဖစ္သူ ဦးေမာင္ေမာင္က …
“တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ယွဥ္ရတာဆိုရင္ အစိုးရမွာသာ အဓိ က တာဝန္အရိွ ဆုံးပဲ ။ ပစၥ ည္းပိုင္းမွာ ၂ခု ရိွမ ယ္ ။ Farm to Table မွာ ပင္ရင္း မွာထဲ က ဓာတု ဓာတ္ ႂ ကြ င္ း နဲ ႔ မ်ိဳး႐ိ ုး ဗီ ဇ ျ ပဳျပ င္ ထားတာ ရ ယ္ ၊ လူ ေ တြ ရဲ ႕ အက်င့္စ ႐ိုက္အရသန္ ႔ ႐ွ င္းမႈ စနစ္ တက်ေဘးကင္းေအာင္မကိုင္တြယ္ မျ ပ င္ ဆ င္ မ ခ်က္ျ ပဳ တ္ တာေတြ ရွ ိ တ ယ္ ။ စားသု ံး သူ ေ တြ ရဲ ႕ သ တိ တရား၊ အသိတရား အားနည္းၿပီး ျ ဖ စ္ သ လိ ု ေ န ထိ ု င္ စားေ သာ က္ တတ္တဲ့ အေပၚ ျ ပန္ခံစားၾကရ တာ ပါ။ ဆင္းရဲလို႔ တန္ဖိုးအလိုက္ သ င့္ေတာ္တာ ေဘးကင္းတာကိုေရြး မ စားႏို င္ တာလည္ း ရွ ိ တ ယ္ ။ လွ ပ သန္ ႔ ႐ွ င္ းေအာင္ ျ ပင္ ဆ င္ ထားေသာ္ လည္း နဂိုပစၥည္းကိုက အႏၲရာယ္ ရိွေနတာမို႔ အျမင္နဲ႔ ဆုံးျဖတ္လို႔ မ ရ ဘဲ လမ္းစဥ္တေလ်ာက္လုံးရဲ႕ တိက် မွန္ကန္တဲ့စနစ္နဲ႔ ျဖတ္သန္းလာတာ ကိ ုေ သ ခ်ာေန ဖိ ု ႔ က အေ ရး ႀ ကီ း ပါ တယ္” !14
လိ ု ႔ သံ ုး သ ပ္ ေ ပး ထာ း ပါ တ ယ္ ။ က်န္း မာေရးႏွ င္ ့ အားက စား၀ န္ ႀ ကီ း ဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ျမင့္ေထြးက “ျပည္တြင္း စားေသာက္ ကုန္လုပ္ငန္းရွင္ေတြ၊ ထုတ္လုပ္သူေတြ အေ န နဲ ႔ အျ မ တ္ အ စြ န္ း တ စ္ ခု ကိ ု ဦးမတည္ဘဲ စားသံုးသူေဘးအႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းေရး အတြက္ က်င့္၀တ္နဲ႔အညီ ထုတ္လုပ္ရန္ လိုအပ္တယ္” လို႔ အစား အေသာက္ ေ ဘးအႏၲရာယ္ကင္းရွင္း ေရး လု ပ္ငန္းမ်ားဟန္ခ်က္ညီပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး အလုပ္ရံု ေ ဆြးေႏြးပြဲ မွာလည္း ေ ျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။ သူ ကဆက္ လ က္ ၿ ပီ း လက္ ရွိေ စ်းကြ က္ မွာ ထု တ္ လု ပ္ ေ ရာင္ း ခ်ေနတဲ ့ စားေသာက္ ကု န္ ေ တြ အ န က္ အႏၱ ရာ ယ္ ရွိ တဲ ့ စားေသာက္ကုန္ေတြကို ျပည္သူလူထု အေနနဲ႔ စားသံုးရန္ မသင့္ဟုသိတဲ့အခါ၊ ၀ယ္ယူစားသံုးတာမ်ဳိး မျပဳေတာ့ဘူးဆို ရ င္ အ ဆိ ု ပါ လု ပ္ င န္ းေတြ ရ ပ္ ဆို င္ း သြားႏိုင္ေၾကာင္း၊ သက္ဆိုင္ရာ အဆင့္ တိ ု င္ း အႏ ၱ ရာ ယ္ က င္ း ရွ င္ း ဆိ ု င္ ရာ စံ ႏႈ န္ းေတြ ကိ ု လိ ု က္ နာေဆာ င္ ရြ က္ မွ သာ စားသံုးသူေတြ အ ေနနဲ႔ အႏၱရာယ္ ကင္းတဲ့အ စားအေသာက္ကို ရႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြကို တိုက္ တြန္းေျပာဆိုထားပါတယ္။ လက္ ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရ႕ဲ ၿပည္တြင္းေစ်းကြက္ထဲ မွာ တျခားစားေသာက္ကုန္ေတြ ထ က္ ပိ ု ၿ ပီ းေ န ရာ ယူ ေ စ် း ကြ က္ ခ်ဲ ႕ ထြ င္ တဲ့ စားအု န္းဆီ ကိုလ ည္း ေ မ့ ထားမရေခ်။ စားအုန္းဆီဟာ Saturated Fat & Oil
ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ Smoking Point ျမင့္ပါတယ္။ Deep Fried လုပ္ငန္းသံုး မွာအေၾကာ္ေၾကာ္ရာမွာတာရွည္ခံတာက လြဲလို႔ Cooking နဲ႔ Salad ေတြမွာ ေန႔စဥ္ သံုးစြဲပါကအူ လ မ္းေၾကာင္းေတြ မွာအဆီ ေတြ စုၿပံဳတာ၊ ေ သြးမွ်င္ေၾကာေတြ ပိတ္ တာေတြျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ႏ ိုင္ငံျခား က ေန တင္ သြင္းတဲ့ ေစ်းခ်ဳိၿပီး စံခ်ိန္မမီ တဲ့ စာအုန္းဆီေၾကာင့္ ျ ပည္တြင္းေျမပဲ၊ ႏွ မ္းစိုက္တဲ့ေတာင္သူေတြ ၊ ဆီ လု ပ္ငန္း ရွင္ေတြ အထိနာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိ ု င္ ငံေ တာ္ကျပ ည္ သူေ တြ အ မ်ားစု စား သံုးေနတဲ့စားအုန္းဆီဟာက်န္းမာေရးထိ ခု ိ က္ ႏို င္ တဲ့ အ တြ က္ ေ ရာ င္ း ခ် မႈေ တြ ၊ တရားမ၀င္တင္သြင္းမႈေတြ႔ရွိပါက အေရး ယူသြားမယ္အထိ ထုတ္ ျပန္ေၾကညာခဲ့ရ တဲ့အေျခအေနကို ေ ရာက္ခဲ့ပါ တယ္ ။ ဧရာ၀တီပဲဆီသန္႔ထုတ္လုပ္ေရးရဲ႕ ပိုင္ရွင္ ျဖစ္သူ ဦးခင္စိုးက …
!15
“စားအုန္းဆီကျမန္မာျပည္အတြက္အသံုးမ်ားၿပီးမရွိမျဖစ္၊ ေ န႔စဥ္သံုးျဖစ္ ေနလို႔၀ိသမသမားေတြအတြက္ေတာ့ ေလာဘေငြအိုးႀကီးျဖစ္ေန ပါတယ္။ ေၾကာ္ၿပီးသားဆီေတြကိုလည္း နည္းပညာေဆးေတြကုိ သံုးၿပီး အနံခၽြတ္၊ အေရာင္ခၽြတ္ၿပီးျပန္လည္ေရာေႏွာ ေ ရာင္းခ်ေနၾကပါတယ္။ ႏ ိုင္ငံေတာ္ အပိုင္းအေနနဲ႔ Edible Oil ထုတ္လုပ္ျခင္း၊ တင္သြင္းျဖန္႔ျဖဴး ေ ရာင္း၀ယ္ တာေတြအားလံုးကို တိက်တဲ့ Edible Oil Standard ေတြကို ျပဌာန္းၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ စစ္ေဆးသင့္ပါတယ္။ ျဖန္႔ျဖဴးရာမွာလည္း တာ၀န္ခံ၊ တာ၀န္ယူမႈ၊ အာမခံ ခ်က္ေတြပါတဲ့ Labelling Law၊ Packaging Law ေတြနဲ႔ ေ ရာင္းခ်ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြကို Lab Certification ေ တြအရ ေသခ်ာစစ္ေဆးၿပီး အေရးယူသင့္ပါတယ္။ ဆင္းရဲလို႔အာမခံခ်က္မရွိ စံမမီ ေဘးအႏၱရာယ္ရွိစားသံုးဆီေတြစားသံုးေနျခင္းကကင္းေ၀းေစခ်င္ပါတယ္” လိ ု ႔ အ ႀ ကံ ျ ပဳ ထားပါ တ ယ္ ။ လူ ဦးေရ ေျခာက္သန္းနီးပါးေနထိုင္တဲ့ ရန္ကုန္ ၿ မိ ဳ ႕ ရွ ိ သိ မ္ ႀ ကီ းေစ်းစီ ရံ ု မွ ာ F D A နဲ ႔ ၿမိ ဳ ႕ေ တာ္စ ည္ ပ င္ သာယာေရးေကာ္မ တီ တိ ု ႔ ပူ းေပါ င္ း ၿ ပီ းေစ်းဆိ ု င္ တ န္ း မ်ားမွ ာ အ စားအေ သာ က္ ေ ရာ င္ း ခ်သူေ တြ ကိ ု အစားအေသာက္ေဘးအႏၱရာယ္ ကင္း ရွ င္ းေ ရး ဆိ ု င္ ရာ သ င္ တ န္ းေ တြ ကိ ု အ ပ တ္ စ ဥ္ ပိ ု ႔ ခ်ေပး လွ ်က္ရွိ ပါ တ ယ္ ။ ဒါေပမဲ ့ အ ဆိ ု ပါသင္ တ န္ း ကိ ု ပူ းေပါင္ း ပါ၀င္သူ နည္းပါး ေနၿပီး လိုအပ္ခ်က္ေ တြ ရွ ိေ နေသး သလိ ု ထိ ေ ရာက္ တဲ့ သင္ၾကားမႈေတြ မလု ပ္ႏိုင္ ေ သးဘူး လို႔ေထာက္ျပပါတယ္။ ၿမန္မာစားသုံးသူ မ်ားသမဂၢရဲ႕ အတြင္းေရးမွဴးျဖစ္သူ ဦးေ မာင္ေမာင္က “အစိုးရဖက္က ေ တာ႔ ဥ ပေဒေတြ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ အား လုံးျပည့္စုံစြာရိွ ေ နေသာ္လည္းအသက္ ဝင္အားရိွၿပီးအေလ့အက်င့္ျဖစ္တဲ့အထိ
ထိ န္းေက်ာင္းပဲ့ျပင္ႏိုင္ျခင္းမရိွေသးဘူး။ ေကာင္းမြန္တဲ့က်င့္စဥ္ေတြနဲ႔ မမီတာကို မီေအာင္ ပိုအားထည့္ၿပီး လုပ္သင့္တယ္။ ဒါ ကိ ု တ န ည္ း န ည္ း နဲ ႔ ပိ ု ပါ ဝ င္ ေ အာ င္ စည္း႐ုံးရသလို စည္းကမ္းတင္းၿပီး ကိုင္ သင့္တယ္။ ေ စ်းသည္တိုင္းကို ေ သခ်ာ စ န စ္ ေ ကာ င္ းေ ကာ င္ း နဲ ႔ မွ တ္ ပုံ တ င္ ႀကီးၾကပ္နိုင္ေအာင္လုပ္ရမယ္။ အဆင့္မ မီ ရ င္ စာ း သု ံး သူ ျ ပ ည္ သူေ တြ ကိ ု ၀န္ေဆာင္မႈေပးႏိုင္ခြင့္ လုံး၀ မရိွတဲ့အထိ တိ တိ က်က် လု ပ္သင့္တ ယ္ ။ ၾသဇာရွိ ေအာင္ အဂတိလည္းကင္းဖို႔လိုမယ္” လို႔ ေ ၀ ဖ န္ သံုး သ ပ္ ေ ပး ထားပါ တ ယ္ ။ ဒါ ေၾကာင့္အစားအေသာက္ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္ း ရွ င္ းေရးဟု ဆိ ု ရာတြ င္ စိ ု က္ ပ်ဳိး ၊ ေမြးျမဴ၊ ထုတ္လုပ္ တာက ေနစၿပီး သံုးစြဲ စားေသာ က္ တဲ့ အ ထိ ဟာ အ ဆ င္ ့ ဆ င္ ့ လု ပ္ င န္ း စဥ္တို င္ း ဟာ အေရးႀကီး လွ ပ ါ တယ္။
!16
ထု တ္လုပ္သူေတြ နဲ ႔ေ ရာင္းခ်ေနတဲ့သူ ခ်ည္းပဲ ေ ျပာလို႔လည္း မရေသးပါဘူး၊ စားသံ ုး သူ ေ တြ ကိ ု ယ္ တို င္ မွာ လ ည္ း ထိ ု က္ သ င္ ့ တဲ ့ တာ၀န္ ယူ မႈ ေ တြ ရွ ိ ရ မွ ာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ ကိုယ္၀ယ္ယူလာတဲ့ အ သားငါးေတြ ၊ အ သီ း အႏွံေ တြ ကိ ုေ သ ခ်ာေဆးေၾကာၿပီးမွ ခ်က္ျပဳတ္ဖို႔ လိုပါ တယ္ ။ စားေသာက္ ကု န္ ထု တ္ လု ပ္ ေရာင္းခ်တဲ့သူေတြကေ န လမ္းေဘး
wpfywfwmtwGuf &moDOwk
ေစ်းဆိုင္ေတြအထိ Food Safety ပိုင္း နဲ ႔ ပ တ္ သ က္ လို ႔ စာ း သံ ုး သူ ေ တြ ရဲ ႕ ယံုၾကည္မႈေတြရရွိေအာင္ ပိုေဆာင္ရြက္ သြားၾကမယ္ဆိုရ င္ အတိုင္းအထက္အ လြန္ပါပဲ။ အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ Etihc ရွိဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔ က်က် ေ ျပာရရင္ Ethic ထက္ ဥပေဒ နဲ႔ထိန္းေက်ာင္းျခင္းကအေျခခံပိုက်တယ္ လို႔ ဆိုရမွာ ျဖစ္ပါ ေၾကာင္း။
OnDoctor မိုးေလ၀သ
arv (8) &uf? wevFmaeY
trsm;tm;jzifhaeomrnf tylcsdef (38^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (9) &uf? t*FgaeY
wdrftenf;i,fxlxyfrnf tylcsdef (37^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (10) &uf? Ak'¨[l;aeY
wdrftenf;i,fxlxyfrnf tylcsdef (37^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (11) &uf? Mumoyaw;aeY
trsm;tm;jzifhwdrfxlxyfrnf tylcsdef (36^ 27) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (12) &uf? aomMumaeY
trsm;tm;jzifhwdrfxlxyfrnf tylcsdef (36^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (13) &uf? paeaeY
wdrfxlxyfrnf tylcsdef (36^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (14) &uf? we*FaEGaeY
trsm;tm;jzifhwdrfxlxyfrnf tylcsdef (36^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf !17
oifESifh oifhrdom;pkusef;rma&;twGuf odvdkorSsawGudk
udk,fydkifrdom;pk q&m0efwpfa,mufvdk tcrJh ar;jref;Edkifr,fh
rdkbdkif; tufyvDau;&Sif;
udk tvG,fwulyJ a'gif;vkwf &,lvdkufyg/
wdkuf&dkuf&,l&ef Play store မွရယူရန္ !18
OnDoctor ေဆာင္းပါး
EdkifiHwumpHrD usef;rma&;ESifh nDnGwfaom vkyfief;cGif zefwD;a&; Edkifopf စိတ္ညစ္တယ္၊ စိတ္ညစ္တယ္၊ စိတ္ညစ္တယ္ သည္ မ်က္ေမွာက္ကာလ တြင္ လြန္စြာၾကားရလြယ္ေသာ စကားတစ္ခြန္း ျဖစ္သည္။ အိမ္ေထာင္မ်ား ခြ ာ ၿ ပဲ ျ ခ င္ း ၊ အ လု ပ္ ျ ပဳ တ္ ျ ခ င္ း ၊ အ ရ က္ သ မားလံ ုး လံ ုးျဖ စ္ သြားျခ င္ းႏွ င္ ့ စိ တ္ ေ ထာ င္ း ကိ ု ယ္ ေ ၾ က က်န္း မာေရး ခ်ိဳ ႕ ယြ င္ း ၍ ေ ဆး ရံ ုး တ က္ ရျခ င္ း တို႔သည္ လည္း ၾကား ျမင္ ရလြယ္ သည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္။ … !19
ထိုသို႔ျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းတရားမ်ား ေထြျပားႏိုင္ေသာ္လည္းအခ်ိဳးက်အမ်ား စုမွာ လုပ္ငန္းခြင္ ေ ဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳး မ်ားျဖ စ္ ေ န သ ည္ ကို ေ တြ ႔ ရ သ ည္ ။ တစ္နည္းေျပာရလွ်င္လုပ္ ငန္ းခြင္ တြင္ စိ တ္ ဖိ စီ း ဒဏ္ သ င္ ့ ၿ ပီ းျဖစ္ ေ ပၚလာေသာ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရး ျ ပႆနာမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ လု ပ္ င န္ း ခြ င္ တြ င္ စိ တ္ ဖိ စီ း မႈ ခံ ရ သည္ ့ ေ ယ ဘု ယ်အေၾ ကာ င္ း တ ရားမ်ားမွ ာ အ လု ပ္ ထု တ္ ခံ ရ မ ည္ ကို စိ ုး ရြ ံ ႔ျ ခ င္ း ၊ ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ္ မႏိုင္နင္း မကြၽမ္း က်င္ျခင္း၊ ဝန္ထမ္းနည္း၍ အလုပ္ပိေန ျခင္း၊ အလုပ္ဖိလုပ္ေနရပါေသာ္လည္း ထိ ု က္ ထို က္ တ န္ တ န္ ခ်ီး ပ မ ခံ ရျ ခ င္ း စသည္ တို ႔ ပ င္ ျ ဖစ္ သ ည္ ။ လု ပ္ င န္ း ခြ င္ အတြင္း ထိုသို႔ဖိစီးမႈ၏အက်ိဳးဆက္မွာ က်န္းမာေရးထိခိုက္မႈ ျ ဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဝ န္ ထ မ္ း ကိ ု စိ တ္ ဖိ စီ း မႈ ေ ပး ေ သာ လု ပ္ င န္ း ခြ င္ ကို က် န္း မာ ေ ရး ႏွ င္ ့ မ ညီ ၫြ တ္ ေ သာ လု ပ္ င န္ း ခြ င္ ဟု ပ င္ သတ္မွတ္ရေပမည္။ ပံ ု မွ န္ အားျဖင္ ့ လု ပ္ င န္ း ခြ င္ တ စ္ ခု တြ င္ ထိုက္ေလ်ာက္ေသာ ဖိစီးမႈ႐ွိရမည္။ ထို ဖိ စီ း မႈ ႐ွ ိ ပါ မွ အ လု ပ္ သ ည္ အ လု ပ္ လကၡဏာ ပီျပင္စြာ အထေျမာက္ ၿပီးစီး မႈ ႐ွိေပမည္ ။ သို႔ မ ဟု တ္လွ်င္ အလု ပ္ သည္ ပါကစ္ဆန္ ၏ ဥပေဒသတြင္ ဆိုၫြန္းမႈျပဳထားသည့္အတိုင္းရသမွ်အ ခ်ိ န္ အ တိ ု င္ း အတာအေလ်ာက္ မ ၿပီ းႏို င္ မစီးႏိုင္ အေနအထားျဖင့္အခ်ည္းႏွီးဆြဲ ဆန္႔ၿပီးသားျဖစ္ကုန္ေပမည္။
မည္သို႔ပင္ဆိုေစလုပ္ငန္းခြင္တြင္ စိတ္ဖိ စီးမႈ ႀကံဳလာလွ်င္ စိ တ္ဓာတ္က်မည္ ။ ေၾကာင္ ့ က်စိ တ္ ႀ ကီ း မည္ ။ ကဲ ကဲ ဆ တ္ အထိမခံျဖစ္ လာမည္။ သို႔မဟုတ္အလုပ္ ကိုစိတ္ဝင္စားမႈကင္းမဲ့မည္။ ေ စတနာမဲ့ လာမည္။ ထိုအေၾကာင္ း တရားမ်ား ေ ပၚ အေျခခံ၍ က်န္းမာေရးထိခိုက္လာမည္။ စိ တ္ ပ င္ ပ န္ း မည္ ။ ဂဏွ ာ မၿငိ မ္ ျ ဖစ္ လာ မည္ ။ မအိ ပ္ ႏ ို င္ ၊ မစားႏို င္ ျ ဖစ္ မ ည္ ။ ဇက္ေၾကာတက္မည္၊ ေ ခါင္ း ကိုက္မည္၊ ဗိုက္နာမည္။ သူမ်ား တကာႏွင့္ အေခၚ အေျပာ အဆက္အဆံမလုပ္ခ်င္ စိတ္ဝင္ လာမည္။ အရက္ခြက္ထဲ စိတ္ေျဖရာ႐ွာမ ည္။ မူးယစ္ေဆးဝါးအကူအညီျဖင့္ အား အတု ေမြးမည္။ ဤပုဂၢိဳလ္ေရးျဖစ္စဥ္အားလံုးသည္ လုပ္ ငန္းေပၚဂယက္သက္ၿပီးလု ပ္ငန္းဆိုင္ရာ က ႑ အ ရ ပ္ ရ ပ္ ကို ထိ ခိ ု က္ မႈ ႐ွ ိ မ ည္ ။ ထို႔ေၾကာင့္ အလုပ္သမား ေ နေပ်ာ္ေသာ က်န္း မာေရးစံ မီ ေ စေသာလု ပ္ င န္ း ခြ င္ ေဖာ္ ေဆာင္ ရန္ အတြက္ လုပ္ငန္း႐ွင္
!20
တြင္အႂကြင္းမဲ့တာဝန္႐ွိသည္။ လုပ္ငန္း ေ ရး ရာ ေျ ပာ ရ န္ အ တြ က္ ဆို ပါ လွ ်င္ အ ထ က္ အ ရာ ႐ွ ိ ၏ တံ ခါးအ ၿ မဲ အ ပြ င္ ့ တည္ေပးထားရန္လိုအပ္သည္။ လုပ္ငန္း ခြင္၏ ျ ပႆနာတစ္ဝက္သည္အထက္ လူႏွင့္ေအာက္လူ၊ ေ ဘးခ်င္းယွ ဥ္လူတို႔ ထိုက္ေလ်ာက္ေသာပြင့္လင္းသည့္ဆက္ ဆံညႇိႏိႈင္းမႈမ်ားမ႐ွိျခင္း ေ ၾကာင့္ပင္ ျ ဖစ္ သည္။ ကိုယ္ခိုင္း ေ သာသူသည္ ကိုယ္ ခိ ု င္ း သည္ ့ အ လု ပ္ ကို လု ပ္ ကို င္ ရ န္ လို အ ပ္ ေသာအရည္အခ်င္း ျပည့္မီသူျဖစ္ရန္ ပထာနက်သည္။ တစ္ဖန္ ထိုခိုင္းခံရသူ သည္ မိမိခိုင္းလိုက္သည့္ အခ်က္ကို ပီျပင္စြာနားလည္ရန္လိုအပ္သည္။ ဤေနရာတြင္ စစ္ဆင္ေရးနည္ဗ်ဴဟာ မ်ားကိ ု သ တိ ခ်ပ္သ င္ ့ သ ည္ ။ မိ မိ စ စ္ သည္မ်ားကို စစ္တလင္းထဲ မေစလြတ္ ခင္ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ဂဃနဏ ႀကိ ဳ တင္ ႐ွ င္ း လင္ းျခင္ း အရာ ေ ျမာက္ ေသာ Briefing ျပဳလုပ္ေလ့႐ွိသည္။ ထိ ု ႔ သိ ု ႔ အ ထက္ ေ အာက္ “ေစ” မႈ က ပီ ျ ပင္ ၿ ပီ း လု ပ္ ေ ဖာ္ကို င္ ဖ က္ အ ခ်င္း ခ်င္း သူ ႔ တာ ဝ န္ ၊ ကိ ု ယ္ ့ တာ ဝ န္ တိ တိ ပ ပ စိတ္ျဖင့္ယိုင္းပင္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလွ်င္ လု ပ္ င န္ း ခြ င္ ေ ပ်ာ္စ ရာ မေ ကာ င္ း စ ရာ အေၾကာင္းမ႐ွိေခ်။ သို႔ေသာ္လည္း ထို အ ရ ပ္ သို ႔ သြ ား၊ ထိ ု အ လု ပ္ ကို လု ပ္ ဟူ ေ သာ ေ စ ခိ ု င္ း ခ်က္ကို ပီ ျ ပ င္ ေ အာ င္ ေဆာင္ရြက္စြမ္းေသာ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ ေသြး႐ွိသ ည့္တိုင္ေအာင္ မက်န္းမာ၍ အလုပ္မလုပ္ ႏ ိုင္လွ်င္က်န္အရာမွန္သ မွ်အခ်ည္းအႏွီးျဖစ္ေပမည္။
အ ေ ႐ွ႕သည္လည္းအေနာက္၊ အေနာက္ သည္ လ ည္ း အေ႐ွ ႕ ဟု တေျပးညီ သ တ္ မွ တ္ ရ မည္ ။ လက္ ႐ွ ိ က မာၻ ၏ အေနအ ထားတြ င္ မျငင္ းႏို င္ သ ည္ ့ အ ခ်က္ကား အေနာက္တိုင္းသားတို႔ က လူ ထြားႀကီး မ်ားျဖစ္ ေ နၾကသေလာက္ အေ႐ွ ႔ တိ ု င္ း သားမ်ားက လူဗလံ ေ လးမ်ားျဖစ္ေနၾက ျခင္ း ပင္ ျ ဖစ္ သ ည္ ။ ဂ်ံဳ စားသူ မ်ားသည္ ဆ န္ စားသူ မ်ားထ က္ ခႏ ၶာ ကိ ု ယ္ ထြား ႀကိဳင္းၿပီး ဥာဏ္ရည္သာသည္ဟု ဆို႐ိုး ျပဳၾကသည္။ ဒုတိယကမၻာစစ္ မတိုင္ခင္ က ဆန္ကိုသာစားၿပီး စစ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း တြ င္ ဂ်ံဳစားေသာ လူ မ်ဳိးမ်ားျဖစ္လာခဲ့ သည့္ "ဂ်ပန္ ငပု" တို႔ကို သာဓကအျဖစ္ ေထာက္ ျ ပမႈ႐ွိသည္။ သို႔ေသာ္ ထိုလူမ်ဳိး တို႔သည္ အစားအေသာက္ကို ဂ႐ုထား သည္သာမက ကာယေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ကို အေလးသမႈထားၾကသည္။ လုပ္ငန္း ခြ င္မ်ားတြ င္ စာၾကည့္တိုက္မ်ား႐ွိသ လို အားကစားရံုGym မ်ားလည္း႐ွိၾကသည္။ အနည္းဆံုး တစ္ေန႔ မိနစ္၃၀ခန္႔
!21
လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းကဲ့သို႔ ကာယေလ့ က်င့္ခန္းျပဳၾကသည္။ ကားစီးႏိုင္ေသာ လူ မ်ိဳးလူ တ န္ း စားမ်ားအ တြ က္ ေ တာ့ ဤ အ ခ်က္မွ န္ ေ သာ္လ ည္ း က်ပ္ညွ ပ္ ေသာကားကို စီး၊ အထိုက္အေလ်ာက္ ခရီးကို လမ္းေလွ်ာက္ၿပီး ရံုးတက္ရသူ လူတန္းစားအတြက္ ဤကိစၥမလိုအပ္ ဟု ထင္စရာ႐ွိသ ည္ ။ သို႔ေ သာ္ ထို “ေျမဇာ” လူတန္ း စားက အပန္းႀကီး ေနတတ္သည့္အ ခ်က္ကဆန္းစစ္စရာ ပင္ ျဖစ္သည္။ အေျခခံအစာ ဂ်ဳံႏွင့္ဆန္ ကြဲျပားသည္ ထက္ ပို၍နက္႐ိႈင္းသည့္ အခ်က္ကား အစာအဟာရမီ ွ ဝဲ ပံ ု ကြ ာျခားျခင္ း ပင္ ျ ဖ စ္ သ ည္ ။ အေ ႐ွ ႕ တိ ု င္ း သားမ်ားက တ စ္ ေ န ႔ ထ မ င္ း သံ ုး န ပ္ စားသ ည္ ။ အေနာက္တိုင္းသားက မနက္စာ၊
ေန႔လယ္စာ၊ ညေနစာ၊ ညနက္စာ ေ လး နပ္စားသည္။ အေ႐ွ႕တိုင္းသားက အခ်ဳိ အခ်ဥ္၊ ေ နၾကာေစ့ သေရစာထု ပ္မ်ား စားသည္။ အေနာက္တိုင္းသားက ေ ဟာ့ ေဒါ့၊ ဟမ္ဘာဂါ၊ ပီဇာ စားသည္။ ေ ဖ်ာ္ ရည္ ေ သာက္သည္။ တစ္ခု ေ တာ့ ေ ျပာ စရာ႐ွိသည္။ ထိုအစာမ်ားက က်န္ း မာ ေ စ သ ည္ မွ န္ သ ည္ ၊ ေ ဒါ င္ ေ ဒါ င္ ျ မ ည္ က်န္း မာ ၿ ပီ း ကု မ ၸ ဏီ ႀ ကီ း ပြ ားေအာ င္ တိုင္းျပည္ ဖြံၿဖိဳး ေအာင္ လုပ္ ႏိုင္မည္ က မွန္ေပသည္။ သို႔ေသာ္ မိမိ ရ ႏိုင္သည့္ လစာ၊ မိမိလုပ္ငန္း႐ွင္က ေ ပးႏိုင္ေသာ လစာသည္ ေ တာင္ ၿဖိဳ ႏ ိုင္ သည့္ ခါခ်ဥ္ ေကာင္ ၏ခါးမသန္ ရသည့္ အေၾကာင္း ရင္းခံျပခ်က္ ျ ဖစ္ေနျခင္းကား အႀကီးဆံုး အခက္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။
OnDoctor ၏ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား
!22
OnDoctor က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ
oGm;wdkufaq;taMumif; wpfaphwpfapmif;
acwfopfZD0u သြားတိုက္ေဆးကို အီဂ်စ္ေတြက ဘီစီ ၅၀၀၀ ေလာက္ကတည္းက စတင္ သုံးစြဲခဲ့ၾ ကတယ္။ သြားတိုက္တံေပၚတာက် ေတာ့ နည္းနည္းေနာက္က်တယ္၊ ဘီစီ ၃၅၀၀ ေလာက္မွပါ။ မွတ္တမ္မ်ားအရေတာ ့ ႏြားခြာနဲ႔ ၾကက္ဥအခြံကိ ု မီး ရႈိ႕လို႔ရလာတဲ့ ျပာ ေတြကို မီးေတာင္ ေခ်ာ္ရည္ခဲမွ ရတဲ့ ေက်ာက္မႈန႔္ နဲ႔ေရာၿပီး သြား တိုက္ေဆးအျဖစ္ သုံးစြ ဲခဲ့ၾကတယ္။ ဂရိနဲ႔ ေရာမလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ ပိုၿပီး ပြတ္ တိုက္ရင္ ေျပာင္ေအာင္ ေျခထာ းတဲ့ အ႐ိုးမႈန႔္ေတြ၊ ကမာေကာင္ ေယာက္ သြား ေကာင္ တို႔ရဲ႕ အခြံေတြ၊ မီးေသြး မႈန႔္ေတြကို ေရာစပ္ၿပီး သြားတိုက္ေဆး အျဖစ္ အသုံးခ်ခဲ့ၾကတယ္။ တ႐ုတ္ေတြကေတာ့ ဂ်င္ဆင္းရယ္ ေ ဆးေမႊးနဲ႔ ဆားတို႔ကို သမၿပီး သုံးခဲ့ၾက တယ္။ အိႏၵိယနဲ႔ ဆက္စပ္နယ္ေတြ ဇီဝကတို႔ ေ ရွးဗမာေတြကေတာ့ တမာတို႔၊ မီးေသြးခဲတို႔ေတြကို အားကိုးအားထားျပဳခဲ့ၾကတယ္။ !23
ေခတ္ သ စ္ သြားတိ ု က္ ေ ဆးေတြ စသု ံး လာတာကေတာ့ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၀၀ ေ လာ က္ကပဲျဖစ္ပါတယ္။ ထိုကာလေတြကေ တာ့ သြားတိုက္ေဆးေတြမွာ ဆပ္ျပာ၊ ေ ျ မျဖဴ၊ ကြမ္းသီး၊ မီးေသြးမႈန႔္ စသျဖင့္ ေ န ရာ ေဒသကို လိုက္ၿပီး ထည့္သြင္းသုံး စြဲခဲ့ၾကတယ္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၅၀ မတိုင္မီ အထိ သြားတိုက္ေဆးေတြကို အမႈန႔္ပုံစံ အေနနဲ႔ပဲေဖာ္စပ္ခဲ့တာ ပါ။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၅၀ ေလာက္မွသာ ခပ္ပ်စ္ ပ်စ္ပုံ Paste ပုံစံ တီ ထြ င္ ႏို င္ ခဲ့ ၾ က တာ ပါ ။ ခ ရ စ္ ႏွ စ္ ၁ ၉ ၄ ၅ ေ နာ က္ ပို င္ း မွ ာ သြ ား တိ ု က္ ေ ဆးထဲ မွ ာ ပါတဲ ့ ခြၽတ္ေဆးအျဖစ္သုံးေနတဲ့ ဆပ္ျပာအစား စိုဒီယမ္ ေလာရယ္ ဆာလ္ဖိတ္ Sodium Lauryl Sulphate ကို အစားထိုး သုံးစြဲခဲ့ ၾ က တာ ပါ ။ ဖ လိ ု ႐ိ ု က္ ဓာ တ္ ကိုေ တာ ့ ၁၉၅၀ ေလာက္မွာမွ စတင္ အသုံးျပဳလာ တာပါ။ ဘာလို႔ လူေတြ သြားတိုက္ၾက သ လဲ ဆိ ု ရ င္ အ ဓိ က က သြ ားေပ ၚ က အညစ္အေၾကးေတြ၊ အစာေဟာင္းေတြနဲ႔ ပိုးမႊားအလႊာေတြကို ဖယ္ရွားသန႔္စင္ပစ္ ဖို႔ ျ ဖစ္ပါတယ္။ ဖလို႐ိုက္ဓာတ္ေတြထည့္ သြင္းသုံးစြဲလာရျခင္းက ဘာျဖစ္လို႔လဲဆို ရ င္ ဖ လိ ု ႐ိ ု က္ ဓာတ္ ဟာ သြ ားထဲ က က ယ္ လ္စီ ယ မ္ နဲ ႔ေ ပါ င္ း စ ပ္ ၿ ပီ း ပိ ု မာ တဲ ့ သြားေႂကြလႊာေတြကို ပိုျဖစ္ေစပါတယ္။ အစာေျခရည္ အက္ဆစ္ဓာတ္ေၾကာင့္ ေပ်ာ့သြားတဲ့သြားေႂကြလႊာကို ျပန္ၿပီးမာ
လာေစတယ္။ ထို႔ျပင္ဘတ္တီးရီးယား ပိ ုးေတြ ရဲ ႕ အ စာ ခ်က္လု ပ္ မႈ ကိ ု လ ည္ း ဟန႔္ တားေပးေတာ့ ဘတ္ တီး ရီ း ယား ပိ ုးေတြ သ က္ ဆိုး မ ရွ ည္ ႏို င္ ေ တာ့ ဘူ း ေပါ့။ ဒီအခ်က္ေတြေၾကာင့္ ဖလို႐ိုက္ ပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးေတြဟာ သြားပိုး စာ း တာ ကိ ု ကာ ကြ ယ္ ေ ပး တာ ပါ ။ ဒါေၾကာင့္ ဖလို႐ိုက္ပါတဲ့ သြားတိုက္ ေ ဆး ကိ ုေ ႐ြ း ဝ ယ္ သ င့ ္တာပါ ။ သြ ား ပြ တ္ တို က္ အာ း ေ ကာ င္ းေ အာ င္ ေက်ာက္မႈန႔္ေတြ အ မ်ားႀ ကီ း ထ ည့ ္ထား တဲ ့ အ ရ မ္ း ၾ က မ္ း လြ န္ း တဲ ့ သြ ား တိုက္ေဆးေတြကို မသုံးသင့္ပါ။ တိုက္ ဖန္မ်ားလာရင္ အေပၚယံ ေ ႂကြသြားအ လႊာျပဳန္းသြားတတ္ပါတယ္ ။ ခံ တြ င္းရ နံ႔သင္းေအာင္ဆိုၿပီး မန္ေသာ္ Menthol ပူ ရွ ိ န္ း ဓာ တ္ မ်ားမ်ားပါ တဲ ့ သြ ားတိ ု က္ ေ ဆး ေ တြ က် ေ တာ ့ လ ည္ း ပူ လြ န္ း စပ္လြန္းၿပီး ၾကာရင္ခံတြင္းသားႏုႏုေတြ ကို ေလာင္ေစတယ္။ ဒါေၾကာင့္ခံတြင္းနံ႔သင္းေစတဲ့ Menthol မ်ားမ်ားပါတဲ့ သြားတိုက္ေဆးတို႔၊ သြား အေ ရာ င္ ျ ဖဴေအာ င္ ေ က်ာက္ မႈ န ႔္ ဓာ တ္ မ်ားမ်ားပါ တဲ ့ သြ ားတိ ု က္ ေ ဆး တိ ု ႔ ကိ ု ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တယ္။
!24
jrefrmEdkifiHw0Srf;&Sdjynfolrsm;ESifh jynfya&muf jrefrmjynfolrsm;tm; usef;rma&;qdkif&m todynm? A[kokwrsm;udk tcsdefESifhwajy;nD a0iSEdkif&ef &nf&G,fum
OnDoctor အပတ္စဥ္ က်န္းမာေရး မဂၢဇင္း udk tcrJh xkwfa0vsuf&Sdygonf/
tywfpOf tcrJh &,lvdkygu ဤေနရာ ကိုႏွိပ္၍ စာရင္းေပးသြင္းပါ။
https://ondr.co/magazine/ wGifvnf; pm&if;ay;oGif;EdkifygNyD/
!25
OnDoctor ေဆာင္းပါး
[dkw,fvkyfom;rsm;ESifh usef;rma&; a'gufwmvGifoefY ဟိုတယ္၊ မိုတယ္၊ အင္း၊ တည္းခိုခန္း ေတြ မွာ အလု ပ္လုပ္ၾကရသူေတြ အ ဖို႔ ဧ ည္ ့ သ ည္ ေ ရာ က္ ရ င္ ေ ရာ က္ တဲ့ အေလ်ာက္ အလုပ္မ်ားတတ္ပါတယ္။ ဟိုတယ္၊ မိုတယ္၊ အင္းတို႔မွာ လုပ္ကိုင္ ၾကတဲ့ လုပ္ သားေတြဟာ သတ္မွတ္ ထားတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ ရွိရပါမယ္။ ဟိ ု တ ယ္ လု ပ္ င န္ း အတြ က္ လိ ု အ ပ္ တဲ့ သင္တန္းေတြ တက္ရပါမယ္။ ဟိုတယ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ရင္း ေ တြ႔ ႀကံ ဳ ရနိ ု င္ တဲ့ ဓာတု ပ စၥ ည္ း ၊ လွ ်ပ္စ စ္ ၊ စက္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ လုပ္ငန္းခြင္အႏၲရာယ္ မရွိေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား၊ ဝန္ထမ္း ပိုင္း လိုအပ္ခ်က္မ်ား ျ ဖည့္ဆည္းေပးမႈ၊ ဓာတုေဗဒပစၥ ည္းမ်ား အႏၲရာယ္ကင္း စြာ သံုးစြဲနိုင္ေရး စသျဖင့္ အေဆာက္ အဦအတြင္း သိသင့္တဲ့ ဓာတုပစၥည္း၊ လွ်ပ္စစ္နွင့္ယႏၲရား၊ အဝတ္ေလွ်ာ္စက္၊
အေရးေပၚစက္ ၊ အေရးေပၚေလွ ကားမီး သတ္သင္တန္း စသျဖင့္ သိရွိလိုက္နာ သင့္တဲ့ အခ်က္အလက္မ်ား တက္သိ ကၽြ မ္ း က်င္ဖို ႔ သင္ ယူေ လ့ က်င့္ေ စရမွ ာ ျဖစ္တယ္။ သီ းျခားလိ ု အ ပ္ ခ်က္မ်ားအေ န နဲ ႔ ထိ ေ ရာက္ တဲ့ လု ပ္ င န္ းေဆာင္ ရြ က္ ရ ရွ ိ ေစဖို႔ အႏၲရာယ္ကင္းရွင္းေရး သည္သာ ပဓာနရည္ရြယ္ခ်က္ေျမာက္ ေဆာင္ရြက္ နိုင္ရမွာ ျ ဖစ္တယ္။ မေတာ္တဆ ဓာတ္ လိုက္ျခင္း၊ အျမင့္မွ ေ ခ်ာ္က်ျခင္း၊ မျဖစ္ သင့္ပဲ လုပ္သားမ်ားရဲ႕ ေ န႔စဥ္က်န္းမာ ေရး ဂရု စိ ု က္ ဖို ႔ လိ ု တ ယ္ ။ ဟိ ု တ ယ္ ဝန္ထမ္းေတြမွာ အမ်ားထက္ က်န္းမာ ေရး ၿပီးျပည့္စံုဖို႔ လိုတယ္။ ကူးစက္ေရာ ဂါ ကူးစက္မႈမရွိရပါ။ အသည္ းေရာင္ဘီ ကာကြယ္ေဆးထိုးေပးဖို႔ လိုတယ္။ အ သည္းေရာင္ဘီ၊ စီနွင့္အိပ္ခ်အိုင္ဗီေရာဂါ
!26
ကင္းစင္ရပါ မယ္။ အလုပ္ကို ဂရုစိုက္ လုပ္ၿပီး၊ လုပ္သားေတြထဲမွ အေကာင္း ဆံုး ေပးဆပ္မႈကို ပိုင္ရွင္ေတြက ေမွ်ာ္ လင့္ၾကပါတယ္။ ေဒသတြင္း တုပ္ေကြး၊ ဇီကာဗိုင္း ရပ္တို႔ ျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ဝန္ထမ္းေတြ ကူးစက္ခံရမႈ မရွိေစေရး၊ က်န္းမာေရးပ ညာေပးသင့္ပါတယ္။ ေ န႔စဥ္နာရီဝက္မွ တစ္နာရီ အားကစားခ်ိန္ သတ္မွတ္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္၊ အေျပး၊ စက္ဘီးစီး၊ ေ ရ ကူ းျပဳလုပ္ ေ ပးသင္ ့ တ ယ္။ အဝလြန္ ျခင္း၊ ဆီးခ်ိဳ၊ ေ သြးတိုးေရာဂါ ကင္းၿပီး သြက္လက္ျဖက္လက္လာမယ္။ ဟိုတယ္ဝန္ထမ္းမ်ား အရက္၊ မူး ယစ္ေဆးဝါး ကင္းစင္ရမယ္။ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္း ျ ဖတ္ရမယ္။ အမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္ တဲ့လုပ္ငန္း ျ ဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္ကိုယ္ ေရသန္ ႔ ရွ င္ းေရးမွ အ စ ဟိ ု တ ယ္ သ န္ ႔ ရွ င္းေရးအဆံုး ေ န႔ စ ဥ္ၾကီးၾကပ္ေနရမ ယ္။ ပတ္ဝန္းက်င္သန္႔ရွင္းေရး အစဥ္ ဂရုစိုက္ဖို႔လိုတယ္။ ေန႔စဥ္ေဟာ္တယ္
ခန္းမ်ား သန္ ႔ ရွ င္းေရး၊ ဧည့္သ ည္မ်ား တည္းခိုျပီးပါက ခ်က္ခ်င္းလဲလွယ္ေပးရ မယ့္ အိပ္ရာခင္း၊ ေ စာင္၊ ေ ခါင္းအံုးစြပ္၊ မ်က္ႏွာသုတ္ပဝါ၊ ဆပ္ျပာ၊ မုတ္ဆိတ္ ေမြးဓား၊ အိမ္သာသံုးစကၠဴ၊ အမိႈက္ပံုး၊ ေရခဲေသတၱာ၊ အိပ္ရာ၊ ကုတင္ကအစ အသစ္နီးပါး သန္႔ရွင္းထားရမယ္။ အနံ႔ အ သ က္ မေကာ င္ း ပါ က အ နံ ႔ အ သ က္ ေကာင္းေဆးမ်ား ပက္ျဖန္းေပးဖို႔ လိုအပ္ တယ္။ စားေသာက္ခန္းေတြမွာ ေရာဂါ ႀကိဳတ င္ကာကြယ္ဖို႔ ေ ဆာင္ရြက္ခ်က္ (၅) မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ (၁) ပိ ု မိ ုေ ကာင္ း မြ န္ တဲ့ တစ္ ကို ယ္ ေ ရ သန္႔ရွင္းေရး၊ အစာမစားမီ လက္မ်ား စင္ ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာေရးနဲ႔ လက္မွ တစ္ဆင့္ ကူးစက္နိုင္မႈတို႔အေပၚ လြမ္းျခံဳ ျဖတ္ေတာက္နိုင္ရမယ္။ (၂) အစားအေသာက္ထည့္မယ့္ အသံုး အေဆာင္ပစၥည္း၊ ေရခဲေသတၱာ သန္႔ရွ င္း စင္ၾကယ္ ပိုးကင္းစင္ဖို႔ လိုတယ္။ ( ၃ ) အ စားအေ သာ က္ လွီးျဖ တ္ စား ေသာက္နိုင္မယ့္ ဓာ း၊ ခက္ရင္း၊ ဇြန္ း စ တဲ့ပစၥည္းေတြ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ရမယ္။ (၄) အစားအေသာက္ ခ်က္ျပဳတ္ကိုင္ တြ ယ္ မ ယ္ ့ ဝ န္ ထ မ္ း မ်ား သ န္ ႔ ရွ င္ း စင္ ၾ ကယ္ ေ ရး အဓိ က ညႊ န္ ၾ ကားထားရ မယ္။
!27
(၅) မခ်က္ျ ပဳတ္ မီ နဲ႔ ခ်က္ျ ပဳတ္ ၿ ပီ း ထားရွိမယ့္ ေ နရာ ေ ရခဲေသတၱာ သန္႔ ရွ င္း စင္ၾကယ္ေရး၊ သီးျခားထားေရး အပါ အဝင္ ဝန္ထမ္းမ်ား က်န္းမာေရး ပညာ ေ ပးျခင္း လက္ေတြ႕ေဆာင္ရြက္ ျခင္းတို႔အေပၚ မွတ္တမ္းထားရွိျခင္း၊ လို အပ္တဲ့ အေဆာင္း၊ လက္အိတ္၊ အကာ အရံ မ်ား၊ တပ္ ဆ င္ ဖို ႔ ပညာေပးျခင္ း အေရး ႀကီးလွပါတယ္။ ထိ ေ ရာ က္ တဲ့ က် န္း မာ ေ ရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမွာ မရွိမျဖစ္လိုအ ပ္တဲ့ လု ပ္ င န္ းေ တြ က တ စ္ ကို ယ္ ေ ရ သ န္ ႔ ရွ င္ းေရး၊ အစားအစာထည္ ့ ထားမယ္ ့ ပစၥ ည္း၊ အသံုးအေဆာင္မ်ားသန္ ႔ ရွ င္း ေရး၊ လွီးျဖတ္စားေသာက္မယ့္ ဇြ န္း၊ ခက္ရင္း၊ ဓားမ်ား သန္႔ရွင္းေရး၊ ဆုိင္ဝန္ ထမ္းအားလံုး သန္ ႔ ရွ င္းစင္ၾကယ္ေရး၊ သိ ုေ လွ ာ င္ ထားရွ ိ မ ယ္ ့ေ န ရာ ၊ ေ ရ ခဲ ေသတၱ ာ မ်ား သန္ ႔ ရ ွ င ္ း စင္ ၾ ကယ္ ေ ရး တို႔ရွိၾကေပရာ လူတိုင္းလိုက္နာအေလး ထားဖို႔ လိုအပ္လွပါတယ္။ အ စားအေ သာ က္ ႏွ င္ ့ ေ ဆး ဝါး ကြပ္ကဲေရး (FDA) အေနနဲ႔ (၂၀၀၉) ခု နွစ္က အစားအစာ ဥပေဒ ထုတ္ျပန္ခဲ့ ရာ အစာကိ ု င္ တြ ယ္ မ ယ္ ့ လက္ မ်ား၊ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္ေရး အတြက္အနီးစပ္ ဆံုး စကၠန္႔(၂၀) ၾကာ ေရ၊ ဆပ္ျပာ သံုး ၿပီးလက္ကို ေ သေသခ်ာခ်ာေဆးေၾကာ ဖို႔ ပါဝင္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာက အိမ္သာ သြားၿပီးတိုင္း အစာမစားမီ၊ အစားအစာ ကိ ု င္ တြ ယ္ မ ခ် က္ျ ပဳ တ္ မီ လ က္ မ်ား စင္ၾကယ္ေအာင္ ေဆးေၾကာသြားရင္
အစားအစာ ကိ ု င္ တြ ယ္ သူ မ်ားအေနနဲ ႔ လုပ္ေနက်အလုပ္ (second nature) ျဖစ္သြားသင့္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ မႈ(၅) မ်ိဳးကို လူတိုင္း လိုက္နာက်င့္သံုး ဖိ ု ႔ လိ ု အ ပ္ ပါတ ယ္ ။ လံ ုျ ခံ ဳ စိ တ္ ခ်ရတဲ ့ အစားအစာ ထုတ္လုပ္ဖို႔ ပါးစပ္ကတစ္ ဆင့္ ဝမ္းဗိုက္ထဲ ေ ရွာေရွာရွဴရွဴဝင္သြား မယ့္ အဆင့္တိုင္းမွာ စနစ္တက် ရွိေစ ေရး လိုအပ္ပါတယ္။ သီးျခားခက္ခဲပင္ ပန္းစြာ ေ ဆာင္ရြက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ မလုိ တဲ့အတြက္ အားလံုးလိုက္နာေရး (သို႔) ထိေရာက္တဲ့က်န္းမာေရး ေ စာင့္ေရွာက္ မႈ ငါးမ်ိဳးကိ ု လိ ု က္ နာေဆာင္ ရြ က္ ၾ ကရင္ လံ ုျ ခံ ဳ စိ တ္ ခ်ရတဲ ့ အစားအစာရဲ ႕ ဂု ဏ္ သတင္းေၾကာင့္ တစ္ဦးမွတစ္ဦး သတင္း ပ်ံ ႕ နွ ံ ႔ ၿ ပီ း ေ ၾကာ္ျ ငာစရာမလိ ု ပဲ ကိ ု ယ္ ့ ရဲ ႕ ဟိုတ ယ္လုပ္ငန္း တိုးတက္လာပါမယ္ ။ ဟိုတယ္လုပ္သားမ်ား အားလံုးက်န္းမာ ေရးအတြက္ အနည္းဆံုး (၆)လ(၁)ၾကိမ္ ေဆးစစ္ေပးဖို႔ လိုအပ္ၿပီး ဝန္ေဆာင္မႈ ေကာင္းေကာင္းေပးဖို႔ လိုပါတယ္။
!28
OnDoctor Co.,Ltd udk jrefrmEdkifiH te,fe,f t&yf&yfrS jynfolrsm;eJY EdkifiHjcm;a&muf jrefrmjynfolrsm; twGuf tcrJh tGefvdkif; usef;rma&;apmifha&SmufrI ay;Edkif&ef &nf&G,fNyD; 2016 ckESpf? ZlvdkifvrSm pwifwnfaxmifcJhygw,f vuf&SdtcsdefrSm usef;rma&;qdkif&m tar;tajzrsm;udk OnDoctor &JU rdkbdkif;tyvDau;&Sif; eJY OnDoctor &JU facebook pmrsufESm usef;rma&;tar;tajz &JU messenger wkYdrSwqifh tcrJh ajzMum;ay;vsuf&Sdygw,f 'ghtjyif OnDoctor &JU 0ufbfqdkuf jzpfwJh https://ondr.co rSmvnf; usef;rma&;qdkif&m aqmif;yg;awGudk aeYpOf vTifhwifay;vsuf&Sdygw,f vkyfief;&Sifrsm;taejzifh rdrdwdkY&JU ukeftrSwfwHqdyfrsm;twGuf aps;uGufxdk;azmuf&if; tcrJh usef;rma&;tar;tajzudk yHhydk;vdkygu +95 9 4200 7005 odkYvnf;aumif; hello@ondr.co odkYvnf;aumif; qufoG,fEdkifygw,f !29