'Dwpfywf zwfp&m
OnDoctor
pm 3
tywfpOf
က်န္းမာေရး မဂၢဇင္း
features 3
pm 15
taumif;qHk; vkyfief;cGif
aqmif;yg; 15 twkty owdjyK 20 vSaeapcsif
usef;rma&;A[kokw pm 8 8 uav;wDbDa&m*g 23 tonf;uifqm
tarrsm;aeY *kPfjyKaqmif;yg; pm 26
26 tarrsm; oufawmf&mausmf &Snfapownf;
2
OnDoctor features
taumif;qHk; vkyfief;cGif
Edkifopf
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြ င္က်င္းပခဲ့ေသာ "Great Place to Work Conference " တြင္ စတန္႔ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ မွ ေဒါက္တာဂ်က္ဖ္ဖရီဖက္ဖ္ဖာ က အခမ္းအနား၏ အဓိကမိန္႔ခြန္းကို ေျပာၾကားရာတြင္
“အလုပ္လုပ္ကိုင္ရာတြင္ သက္ေသာင့္သက္သာ အဆင္ ေျပေျပ႐ွိေ စေသာလု ပ္ င န္ း ခြ င္ ကို တည္ ေ ဆာက္ ေ ပး ေသာကုမၸဏီမ်ားသည္ အလုပ္သမား၏ ကာယ၊ ဥာဏ က်န္းမာေရးကို ျမႇင့္တင္ေပးေနသည္ သာမက ထိုသူ သက္တမ္း႐ွည္စြာေနထိုင္ႏိုင္ေရးကိုပါ ပံ့ပိုးမတည္ေပး ေန ျခင္းျဖစ္သည္” ဟု ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့သည္။
3
က်န္းမာေရးႏွင့္မ ညီၫြတ္ေသာလု ပ္ င န္း ခြ င္ တြ င္ အ လု ပ္ လ ု ပ္ က ိ ု င ္ ရ မႈ ေ ၾ ကာင္ ့ အ လု ပ္ သ မာ း မ် ား သ င္ ့ ရေ သာ ေ ဘး ဘယာေရာဂါမ်ားကုသရျခင္းေၾကာင့္ ႏွစ္ စဥ္က်န္းမာေရးစရိတ္ ေဒၚလာဘီလီယံ ၁၃၀ မွ် ကုန္က်ရၿပီး လူ ၁၂၅,၀၀၀ ေက်ာ္ ေသဆံုးရေလ့႐ွိသည္ဟု သုေတ သီမ်ားက ဆိုသည္။ လုပ္ငန္းခြင္က်န္းမာ ေရး အေၾကာင္း ေျပာဆိုလွ်င္
အလုပ္
သမားမ်ား ကာ ယေ လ့ က်င့္ ခ န္ း မ်ား
ေသာေၾကာင့္ စားသံုးသူ တို႔ အႀကိဳက္
လု ပ္ ႏို င္ ေ ရး၊ အာဟာရျပ ည့္ ဝ ေသာ
ေတြ႔၊ ထိုင္ေပ်ာ္၍ တေမ့တေ မာထိုင္ေလ့
ေန႔လယ္စာမ်ား ေကၽြးေမြးေရး ၊ ဖ်ားနာ
႐ွိခဲ့ၾကသည္။ အားေပးသူတို႔အား အထိုင္
လွ်င္ ကုသႏိုင္ ေရးတို႔ကိုသာပဓာနထား
ၾကာလြန္းသည္ဟု ဆို၍ ေမာင္းမထု တ္
ေလ့ ရွ ိ ၾ က သ ည္ ။ သိ ု ႔ ေ သာ္ ထ ိ ု သ ည္
ေသာေသာေၾကာင့္ ပိ ု င ္ ႐ ွ င ္ သ ည္ ပရိ
တိ ု ႔ ထ က္ အေ လ း ထ ာ း သ င ္ ့ေ သ ာ
ေဘာဂသမားထံ အထူးကုလားထိုင္မ်ား
အခ်က္ မွ ာ လု ပ္ င န္း လု ပ ္ ကိ ု င ္ ရ ာတြ င ္
မွာ ခဲ ့ ရ သ ည္ ။ သူ မ ွာ ခဲ့ သ ည္ ့ အ ထူ း
သ က္ ေ သာ င္ ့ သ က္ သာ ႐ွ ိေ စ မ ည္ ့
ကုလား ထိုင္မ်ားကား နာရီဝက္ ထက္ပို
လု ပ္ င န္းအဆင္ အျပင္ျဖစ္ ထြ န္းေရးပင္
ထိုင္လွ်င္ ဖင္နာဖင္က်ိန္း မသက္မသာ
ျဖစ္ သ ည္ ။ တ စ္ ခါက နာ မ ည္ ႀ ကီ း
ျဖစ္ေစေသာကုလားထိုင္မ်ားျဖစ္ခဲ့သည္။
လက္ ဘ က္ ရ ည္ ဆိုင္ တ စ္ဆိုင္ ၏ ပိုင္ ႐ွ င္
တ က ယ ္ တ မ ္ းေျ ပ ာ ရ လ ွ ်င္ ထ ို င ္
သည္ သူ ၏ လက္ ဘက္ ရ ည္ ဆ ို င္ တ ြ င ္
ေ ကာ င္ း သ ည္ ့ ကု လာ း ထိ ု င္ မ် ားေ ရာ
ခင္းက်င္းရန္ စားပြဲကုလားထိုင္ မ်ားကို
ထိုင္၍ မေကာင္းသည့္ကုလား ထိုင္မ်ား
ပရိ ေ ဘာဂဆိ ု င္ တြ င္ အထူး မွာ ၾကားခဲ့
ေရာပရိေဘာဂေစ်းကြက္တြင္လြယ္လြယ္
သ ည္ ။ ထ ိ ု သို ႔ အ ထ ူး မ ွာ ရ သ ည ္ ့
ရသည္။ သုိ႔ေသာ ္ လိုအပ္သလို အနိမ့္
အေၾကာင္းမွာ သူ၏ဆိုင္က ေနရာအ
အျမင့္ခ်ိန္ႏိုင္သလိုိ စိတ္ႀကိဳက္ေ႐ွ႕ေနာက္
ကြက္အကြင္း ေကာင္းသည္၊ အခင္းအ
လွန္ႏိုင္ေသာ ဆိုဖာဆံုလည္ကုလာ းထိုင္
က်င္း ဆက္ဆံေရးကလည္း ေကာင္း
မ်ိဳးကို အခ်ဳိ႕ကုမၸဏီႀကီးမ်ားတြင္
4
အႀကီးတန္းအရာ႐ွိ၊ သို႔ မ ဟု တ္ အမႈ
ႏႈန္းပင္ ထိပါးႏိုင္သည္ဟု UAE ႏိုင္ငံသို႔
ေဆာင္အရာ႐ွိသံုးမ်ား အျဖစ္သာ ထား
ကြၽမ္းက်င္ဝန္ထမ္းမ်ား ထပ္တိုးလာေစ
သ ည္ ။ အ ရာထမ္း ဝ န္ ထ မ္း မ်ားက
ရန္အတြက္ လုပ္ငန္းခြ င္က်န္းမာေရး ႏွင့္
လ က္ သင့္ သ လိ ု ဝ ယ္ ယ ူ ထားသ ည့္
ေဘးကင္ းေရးစံ ႏႈ န္ း အသစ္ မ်ားျပဌာန္ း
စားပြဲကု လားထိုင္ မ်ားႏွင့္ စခန္းသြားရ
အေကာင္ အ ထည္ ေ ဖာ္ မ ည္ ဟု လြ န ္ ခ ဲ ့
သည္။
ေသာလက သတင္း စာ႐ွင္းလင္းပြဲ ျပဳ
ထို င ္ ၍ မေကာင္ းေသာ ကု လ ား
လုပ္ခဲ့ေသာ UAE ႏိုင္ငံ၏ က်န္းမာေရး
ထိုင္တလံုးက ေရတိုတြင္ လုပ္ငန္းထဲ
ႏွင့္ ေရာဂါႀကိဳတင္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး
စိတ္ဝင္စားမႈကို ထိပါးၿပီး ေရ ႐ွည္တြင္
ဌာန ဒုဝ န္ ႀကီးေဒါက္တာအာမင္ဟူ စိန္
က်န္း မာေရး ကိ ု ထိ ခ ို က ္ေ စေၾ ကာင္ း
အလ္အီမီရီက ေျပာ ၾကားခဲ့သည္။
ေက်ာက္ ခဲ လိ ု မာေၾ ကာ ၊ သိ ု ႔ မ ဟု တ္
က်န္း မာေသာလု ပ ္ င န္ း ခြ င ္ တ ည္
အ ထြ ာေ သးေ သာ ဖ င ္ ထို င ္ မ ်ားႏွ င ္ ့
ေရးတြင္ အမွတ္တမဲ့ထားေနမိသည့္အ
ကုလားထိုင္ေပၚ ထိုင္ ရ ၍ အလု ပ္ကို
ခ်က္ကား အပူဒဏ္ပင္ျဖစ္သည္။ အပူ
အာရံုမစိုက္ႏိုင္ေအာင္ မ႐ိုးမရြျဖစ္ရသူ
ဒဏ္ကာကြယ္ရန္အတြက္ ေလေအးစက္
မ်ား၊ နိစၥဓူဝ ပံုစံမက်ေသာကုလာ းထိုင္
တ ပ္ ဆ င္ ျ ခ င္ း သ ည္ ျ ပႆ နာ တ စ္ စိ တ္
တြင္ ထိုင္ရ၍ ခါးကိုက္ခါးနာ၊ ေက်ာနာ
တစ္ပိုင္း႐ွင္းသြားသလိုျပႆနာတစ္စိတ္
ျဖစ္ ရ သည့္ သူ မ်ား ေကာင္း စြ ာ သိေ ပ
တစ္ပိုင္းပိုတိုးလာသည္။ ေလေအးစက္
မည္။ ဤအပရိကာအေသးမႊ ားဟု ထင္
ေ န ရာ တ စ္ ခု မွ တ စ္ ခု သိ ု ႔ ကူ းေျပာ င္ း ၍
စရာကိစၥသည္ ဝန္ထမ္း၏ လုပ္အားကို
အလုပ္လုပ္ကိုင္ရျခင္းသည္ အဆင္ေျပ
ထိ ပါးေစႏို င္ ေ သာ္ လ ည္ း ဤအေျခခံ
တ တ္ ေ သာ္လ ည္ း ေ န ရ ာ သ ဘ ာ ဝ
အခ်က္ေလးကို သတိျပဳမိသူ၊ တနည္း
အေျပာင္းအလဲ႐ွိေသာအခါ က်န္းမာေရး
လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ား နည္းပါးသည္ကို ေတြ႔ရ
ထိခိုက္သည္ကိုေတြ႔ရသည္။
သည္။ အလုပ္သမားမ်ားကို က်န္းမာ
ဥပမာ အပူျပင္ းေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ
ေရးထိ ခိ ု က္ မႈ က င္ းေသာလု ပ္ င န္ း ခြ င္ ၊
တြ င္ ေလေအးစက္ တ ပ္ဆ င္ထားေသာ
သို႔ မ ဟု တ္ ေဘးအနၱရာယ္က င္းေသာ
အိမ္မွေန၍ ေလေအးစက္တပ္ဆင္ထား
လုပ္ငန္းခြင္ မတည္ေပးႏိုင္လွ်င္ ယင္း
ေသာေမာ္ေတာ္ယာဥ္ျဖင့္ ေလေအးစက္
တို႔၏လုပ္အားထုတ္လႈပ္မႈ ၄၅ ရာခိုင္
တပ္ဆင္ထားေသာလုပ္ငန္းခြင္သို႔ သြား၊
5
ေ လေ အး စ က္ တ ပ္ ဆ င္ ထာ းေ သာ
ဆိုသ ည္ ။ ဤအေနအထားမ်ိဴးလု ပ္င န္း
စားေသာက္ဆိုင္တြင္ ေန႔လည္စာစား၊
ခြင္မျဖစ္မေနၾကံဳေနရေသာ မ်က္ေမွာက္
ေ လေ အး စ က္ တ ပ္ ဆ င္ ထာ းေ သာ
ေခတ္တြင္ ဝန္ထမ္းမ် ားအေနျဖင့္ အပူ
ဘီယာဆိုင္တြင္ အပန္းေျဖရသည့္ဘဝ
သ က္ သာ ရန္ အအု ပ ္ အ ေ ဆာင္ း မ်ား
ေအးခ်မ္းမည္မွာ အမွန္ျဖစ္ေသာ္လည္း
မျပတ္ မ လပ္ေဆာင္ ရ န္ သတိ ခ်ပ္ရေပ
လု ပ္ င န္း ခြင္ျပင္ပ သို႔ေရာက္ သ ည္ႏွင့္
မည္ ။ ဤေန ရာတြ င္ ည အေအးကဲ
အပူျပင္းျပင္းၾကံဳ လုပ္ငန္းခြင္ထဲေရာ က္
ေန႔ အ ပူ သ ည္းေသာ ကႏၱာရႏိုင္ ငံတို႔ ၏
သည္ႏွင့္အေအးျမျမၾကံဳရသည့္ အလုပ္
လံုျ ခံ ဳေသာ အဖံ ုး အကာေဆာင္ း သည္ ့
သမား၏ျဖစ္ စ ဥ္ သ ည္ ႐ႈံခ်ည္ႏွပ္ခ်ည္
ဓေလ့ ကို လု ပ ္ င န္ း ခြ င္ က ်င့္ ထ ံ ုး တစ္ရ ပ္
သဘာဝမ်ဳိး ၾကံ ဳေနေသာခနၶာ ကိ ု ယ္ ၏
အျဖစ္ ျပဌာန္းရန္မွာ က်န္းမာေသာလု ပ္
တန္ ျ ပန္ မႈ ကိ ု ခံ ရ ကိ န္ း ႐ွ ိ သ ည္ မွ ာ အမွ န္
ငန္ း ခြ င္ျ ဖစ္ ထြ န္ းေရးကိ ု လိ ု လ ားေသာ
ပ င္ ။ ေ ရ တ ို တ ြ င္ ႏွာ စ ီ းေ ခ ်ာ င ္း ဆ ိုး
လုပ္ငန္း႐ွင္တိုင္း၏ တာဝန္ျဖစ္သည္ဟု
ေခါင္းကိုက္ေရာဂါမ်ဳိး ႀကံဳႏိုင္သည္ဟု
သုေသသီတို႔က ဆိုသည္။
OnDoctor ၏ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား
6
OnDoctor ဟာသ
t&ufrl;aewJh
vlwpfa,muf aq;cef;udk a&mufvmw,f/ vlem / q&m0ef / vlem /
/ q&m? vkyfygOD;/ uRefawmfhvufawG wkefaew,fAs/ / cifAsm;awmfawmfav; aomufxm;vm;As/ / (cyfaxGaxGavoHjzifh) b,faomuf&rvJq&m&,f/ vufawG 'Davmuf wkefaerSawmh zdwfusukefwmaygh/
cGJcef;uxGufvmtNyD; vlemowd&vmawmh cGJpdwfq&m0efu vlemudkajymw,f/ q&m0ef /
vlem /
q&m0ef /
/ pdwfraumif;ygbl;Asm/ uRefawmfhvuftdwfwpfzuf cifAsm;cE¨mudk,fxJ usefcJhvdkY cGJpdwfrIudk aemufwpfcg jyefvkyf&r,fAs/ / &ygw,fq&m&,f/ vuftdwftwGufrsm; jyefcGJaezdkYrvdkygbl;/ vuftdwfzdk; uRefawmfpdkufay;yghr,f/ / [dkuf/
7
OnDoctor က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ
uav; wDbDa&m*g a'gufwm at;csrf;rdk; “ေမေမေရ သီဟ ဒီေန႔ေက်ာင္းျပန္တက္တယ္။ သူ မွာ တီဘီေရာဂါ ျဖစ္ ေနလို႔ တီဘီေဆးေသာက္ရမယ္တဲ့။ ေဆးကိုလည္း အၾကာႀကီးေသာက္ရ မယ္တဲ့” ဒုတိယတန္း တက္ေနေသာ သားက
“ဗုေဒၶါ ” သီတာ သားေယာက္ သား
ေက်ာင္ း က ျ ပ န္ျ ပ န္လာခ်င္း သူ ၏
အေျပာၿပီ း မွ ာေတာ့ ဘု ရ ားတမိ သ ည္ ။
သူငယ္ခ်င္းအေၾကာင္းကို ေဖာက္သည္
တီဘီေရာဂါလို႔ဆိုပါလား။ သားေလးကို
ခ်လို က္ သ ည္ ။ သီ ဟ ေနမေကာင္ း လိ ု ႔
ကူ း သြ ားမွ ာ စိ ုး ရိ မ္ လို က္ ရ တာ။ သားကို
ေက်ာင္းမတက္ တာ နည္းနည္ းေတာ့
တီဘီေရာဂါ အကူးမခံႏိုင္ပါ။
ၾကာေနၿပီ ဆိုတာ သားေျပာျပထားလို႔ ေတာ့သိေနသည္။
နက္ျဖန္ေတာ့ ေက်ာင္းကို ေသခ်ာ လိုက္သြားရမည္။ သား၏ အတန္းပိုင္
8
ေရာက္ခဲ့သည္။ ဆရာမႀကီးအားသီဟလို တီ ဘီ ေ ရာ ဂါရွ ိေ နေ သာ ေက်ာင္း သား တစ္ေ ယာက္ ကို ေက်ာင္ းေပးမတက္ ပဲ ေက်ာင္းနားထားသင့္ေၾကာင္း ရွ င္းျပရ သည္။ ဆရာမႀကီးမွသီတာေျပာေနသည္ မ် ား ကိ ု
ေ သ ခ်ာ န ားေ ထ ာ င ္သ ည ္ ။
ထို႔ေနာက္ သီတာ့ကို ရွင္းျပလိုက္သည္။ “ကေလးေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္ တီဘီေရာဂါ ဟာေနာက္လူတစ္ေယာက္ ကို မကူးစက္ႏိုင္ပါဘူး မသီတာ။ ဆရာမ ႀကီး တို ႔ နားလည္ ပါတယ္ ။ ေက်ာင္ း မွာ ကေလးတစ္ေယာက္ေယာက္ အဆု တ္ တီဘီေရာဂါျဖစ္ရင္ ေက်ာင္းမနားခိုင္းပါ ဘူး။ ကေလးတီဘီက တျခားလူကို မကူး ဆရာမ မွတစ္ဆင့္ ေက်ာင္းအုပ္ႀကီး အထိကိုပါ သီဟကို ေက်ာင္းမတက္ ခိုင္းဖို႔ေျပာရမည္။ သီဟေက်ာင္းတက္ ေနရင္းႏွင့္ တစ္ျခား ေက်ာင္းသားမ် ား (သားအပါအဝင္) ကို တီဘီပိုး ကူးစက္ သြားမွာ စိုးရိမ္ရပါသည္။ သီဟ ကိစၥ
စက္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ လူႀကီးတစ္ေယာက္ မွာအဆုတ္ တီဘီေရာဂါျဖစ္ေနရင္ေတာ့ တျခားသူကို ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ အခု သီ ဟေ လး ဟာ လ ည္ း လ ူ ႀ က ီ း တ စ ္ ေယာက္ေယာက္ဆီကေန ကူးစက္လာ တာပါ။ ေက်ာင္ းမွာ ဆရာ၊ ဆရာမ တစ္
စိ တ္ ထဲ စြဲေ န သျ ဖ င့ ္ ည ဖ က္ေ ကာင္ း
ေယာက္ေယာက္ တီဘီေရာဂါရွိတယ္ဆို
ေကာင္းေတာင္ အိ ပ္မေပ်ာ္။ သား၏
ရင္ေတာ့ ေရာဂါရွိသူ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ
အေဖကို တိုင္ပင္ ေတာ့လည္း ဆရာမ
ကို ေက်ာင္းနားခိုင္းပါတယ္။ ေက်ာင္းျပ
ႀကီးကို ေသခ်ာနားလည္ေအာင္ရွင္းျပခဲ့
န္တက္ဖို႔ကိုေတာ့ သက္ဆိုင္ရာဆရာဝန္
ဖိ ု ႔ မွာ လိ ု က္ ေ သး သ ည္ ။ ေ က ်ာ င ္ း
က ေက်ာင္းျပန္တက္လို႔ရပါၿပီ၊ တျခား
ေရာက္ေတာ့ အတန္းပိုင္ဆရာမ မွတစ္
လူေ တြ ကိ ု မ ကူး စက္ေ တာ ့ ပ ါ ဘူ း ဆို မ ွ
ဆင့္ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီး႐ုံးခန္းသို႔
ေက်ာင္းျပန္ေပးတက္တာပါ။ ကေလး
9
ေတြကိုေတာ့ ေက်ာင္းနားခိုင္းတာမ်ိဳးမ
စက္ ပါဘူး ။ ဒါေၾ ကာင့ ္ကေလးေတြ ကိ ု
ရွိပါဘူး။”
ေက်ာင္းနားခိုင္းစရာမလိုပါဘူး။ လူႀကီး
“ဟုတ္ရဲ႕လား ဆရာမႀကီးရယ္။ ကြၽန္မ
ေတြမွာ ျဖစ္တဲ့ အဆုတ္တီဘီေရာဂါက
ေမာင္ဝမ္းကြဲတီဘီေရာဂါျဖစ္တာတျခား
သာတျခားလူေတြကိုကူးစက္ေစတာပါ။”
သူေတြ ကို ကူးမွာစိုးလို႔ အလု ပ္နားရ
“ေသခ်ာရဲ႕လား ဆရာရယ္။ ကြၽန္မသား
တယ္။ ဒါေၾကာင့္ပါ”
က သူ ႔ သ ူ င ယ္ခ်င္း ကို အရမ္ း ခင္တာ။
ကေလးမွာ တျခားလူေတြကို မကူးစက္
သူ ႔သူင ယ္ခ်င္းဆီ ကေန ေရာဂါကူးလာ
ပါဘူး။ ေသခ်ာပါတယ္။”
မွာစိုးလို႔ပါ။”
“ဟုတ္ကဲ့ပါ ဆရာမႀကီး ”
“ေသခ်ာပါတယ္။ မကူးပါဘူး။”
သီတာ တစ္ေယာ က္ သိပ္ဘဝင္မက်
“ခုမွပဲ စိတ္ေအးရေတာ့တယ္ ဆရာရယ္။
ပဲႏွင့္ ေက်ာင္းမွျပန္လာခဲ့သည္။ ရင္ထဲ
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။”
မေက်နပ္တာႏွင့္ပဲ လမ္းထိပ္ ေဆးခန္း
သီတာတစ္ေယာက္ စိတ္လက္ေပါ့
မွ ဆရာဝန္ေလးကို ဝင္ေမးဦးမည္ဟု
ပါးစြာႏွင့္ပဲ ေဆးခန္းထဲမွ ထြက္လာခဲ့
ဆုံးျဖတ္လိုက္သည္။
သည္။ သားအတြ က္ စိတ္ေအးရပါၿပီ ။
“ဆရာရယ္ သားေက်ာင္ းကေနအခုျပန္
ကေ လး တီ ဘီ သ ည္ တျခားသူ မ်ားကိ ု
လာ တာ ။ သား ရဲ ႕ သ ူ င ယ ္ ခ်င္း တ စ ္
မ ကူ း စ က္ တ တ္ ပါ ဟု
ေယာက္ အဆုတ္တီဘီျဖစ္ေနလို႔ပါ။ အဲ
ကိုယ္တိုင္ေျပာခဲ့ၿပီးပါၿပီ။
ဆ ရာဝ န္
ဒါ တျခာ းကေလးေတြကို ကူးစက္မွာစိုး လို႔ ျဖစ္တဲ့ကေလးကို ေက်ာင္းနားခိုင္း ေပးပါလို႔ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီးကို သြားေျပာတာ ကေလးေတြမွာ တီဘီ ေရာဂါျဖစ္ရင္ တျခားသူကို မကူးစက္ ဘူးတဲ့။ ဒါေၾကာင့္ တီဘီျဖစ္ေနတဲ့ ကေ လးကို ေက်ာင္ းနားစရာမလိုဘူးလို႔ေျပာ လိုက္တယ္။” “ဟုတ္ပါတယ္။ ကေလးေတြမွာျဖစ္တဲ့ တီဘီေရာဂါက တျခားလူေတြကို မကူး
10
'gav;awG odxm;zdkYvdkr,f
11
OnDoctor အပတ္စဥ္ သတင္း
ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ပိုမိုျမင့္တက္လာဖြယ္ရွိ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လူဦးေရ ၃၈၂ သန္းခန္႔မွာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ် ဳိေရာဂါ ခံစားေန ရၿပီး လူဦးေရ ၅ ဒသမ ၁ သန္းခန္ ႔သည္ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိနဲ႔ ႏွီးႏြယ္ေရာဂါေတြေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရ ပါတယ္ ။ ကမၻာ့က်န္းမာေရး အဖြဲ႕ (WHO) က ထုတ္ျပန္တဲ့အခ်က္ အလက္ေတြအရ ေျခာက္စကၠန္႔တုိင္းမွာ လူတစ္ဦးႏႈန္း ဆီးခ်ဳိေရာဂါျဖင့္ ေသဆံုး ေနတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္္။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိေရာ ဂါ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းဟာ ေလ့လာခ်က္ေတြအရ ၁၀ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိၿပီး ယင္းပမာဏဟာ ကမၻာျဖစ္ပြားမႈ ႏႈန္း၊ ေဒသတြင္းျဖစ္ပြား မႈႏႈန္းထက္ ျမင့္မားလ်က္ရွိေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဆီးခ်ဳိေသြး ခ်ဳိေရာဂါဟု သတ္မွတ္ေလာက္ေအာင္ မျမင့္ေပမဲ့ လူ ေနမႈ ပံုစံမျပင္ပါက မၾကာမီ ကာလတြင္ ျဖစ္လာႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး ဘဝေနထိုင္ စားေသာက္မႈပုံစံ ေတြဟာ ကူးစက္ ေရာဂါေတြျဖစ္ပြားမႈနဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မကူးစက္တတ္တဲ့ေရာဂါေတြ ဥပမာ၊ ေသြးတိုး၊ ႏွလုံး၊ ဆီးခ်ိဳ စတဲ့ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ နဲ႔ေသာ္လည္းေကာင္း မ်ားစြာဆက္စပ္ ပတ္သက္မႈ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ တျခားႏုိင္ငံအမ်ားစုတြင္ Prediabetes ျဖစ္ပြားမႈဟာ ဆီးခ်ဳိေသြးခ်ဳိ လူနာ ဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္မွ်သာရွိေသာ္လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဆီးခ်ဳိေသြ းခ်ဳိ လူနာ ဦးေရထက္ ႏွစ္ဆခန္႔ ျဖစ္ေနတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ အဆိုပါအခ်က္အလက္ေတြ အရ ေနာ င္ႏွစ္အနည္းငယ္တြင္ ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈသည္ တစ္ရွိန္ထိုးျမင့္မားႏုိင္ေခ် ရွိ ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ဆီးခ်ဳိေသြးခ် ဳိေရာဂါရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ဆိုးက်ဳိးေတြ ျဖစ္ တဲ့ ႏွလံုးေသြးေၾကာပိတ္ျခင္း၊ ေလျဖတ္ ျခင္း၊ ေျခေထာက္ျဖတ္ရျခင္း၊ မ်က္စိကြယ္
12
ျခင္း၊ သက္တမ္းေရာဂါျဖစ္ပြားလာႏိုင္တဲ့ ခႏၶာကိုယ္တြင္း ေျပာင္းလဲမႈအေျခအေန ေတြကို ႀကိဳတင္သိရွိရန္၊ ေရာဂါ ျဖစ္ပြားမႈေတြကို ေစာစီးစြာသိရွိ၍ ေရာဂါေနာက္ ဆက္တြဲ ဆိုးက်ိဳးေတြ မခံစားရေ စရန္၊ ျပည္သူ လူထုအတြင္း ပုံမွန္က်န္းမာေရးစစ္ ေဆးတဲ့ အေလ့အထေတြ ရရွိေစရန္နဲ႔ အဓိကက်တဲ့ စစ္ေဆးမႈ ေတြကို ေစ်းႏႈန္း သက္သာစြာ ေဆာင္႐ြက္ ႏိုင္ရန္အတြက္လည္း အားလုံး ဆက္လက္ ဝိုင္းဝန္း ႀကိဳး ပမ္းၾကပါစို႔ဟု သူနာျပဳတကၠသိုလ္(ရန္ကုန္)၌ က်င္းပခဲ့တဲ့ Seminar on Lifestyle for Healthy and Happy Life အခမ္းအနားမွာ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစားဝန္ႀကီး ဌာန၊ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေဒါက္တာျမင့္ေထြးကတိုက္တြန္းေျပာၾကားထားပါတယ္္။
တိုင္းေဒသႀကီး/ျပည္နယ္ေတြရွိ ေဆးရံု ၉၈ ရံုမွာ ေဆးရံုအေျချပဳကာကြယ္ ေဆးထိုးလုပ္ငန္း စတင္ေဆာင္ရြက္ အဆိုပါ ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့ အစီအစဥ္ ကို ကုတင္ ၁၀၀န႔ဲ အထက္ တိုင္းေဒသ ႀကီး/ ျပည္နယ္ေတြရွိ ေဆးရံု ၉၈ ရံုမွာ စတင္ ေ ဆာင္ ရြ က္ မွာျဖစ္ ၿ ပီ း ကာကြ ယ ္ ေဆးထိ ုး တဲ ့ လု ပ္ င န္ း က အရင္ း အႏွီး အ နည္းဆံုးနဲ႔ အက်ဳိး အျမတ္မ်ားစြာရရွိတဲ့ လု ပ္င န္ း တ စ္ ရ ပ္ ျ ဖ စ္ တ ယ္ လို ႔ သိ ရ ပါ တယ္။ ဒါျပင္ ေဆးရံုအေျချပဳ ကာကြယ္ ေဆးထိုး လုပ္ငန္းဟာ ျပည္သူလူ ထုက ကာကြယ္ေဆးကို ပိုမိုလက္လွမ္းမီေစဖို႔နဲ႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးလုပ္ငန္းကို ေဆာင္ ရြက္ေပးဖို႔ အျမဲအသင့္ရွိေနဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုပါ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ ကာကြယ္ေဆးအျပည့္အ၀ မရရွိခဲ့တဲ့ကေလးသူငယ္ ေတြအတြက္ အႀကိမ္ျပည့္၀ ရရွိေအာင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္မယ့္ အခြင့္အေရးပါ ရရွိႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ကာကြယ္ေဆးထိုးတဲ့လုပ္ငန္းမွာ ေအာင္ျမင္မႈ ရွိဖို႔ဆိုရင္
13
ဘယ္သူမွာ တာ၀န္အရွိဆံုးလို႔ ေမးရင္ မိဘေတြပါပဲ ။ မိဘေတြက ကေလးေတြကို ကာကြယ္ေဆးထိုးရမယ္ဆိုတဲ့ အသိရွိရမယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အသက္ ငါးႏွစ္ေအာက္ ကေလးေတြမွာ ေသဆံုးမႈအမ် ားဆံုးျဖစ္တဲ့ ကူးစက္ေရာဂါေတြက အကာအကြယ္ ေပးႏိုင္ရန္ ျပည္သူလူ ထု တစ္ရပ္လံုး ၀ိုင္း၀န္းပါ၀င္ေပးၾကဖို႔ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာန၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒါက္တာ ျမင့္ေထြးက တိုက္တြန္း ေျပာဆိုထားပါတယ္။ က်န္းမာေရးႏွင့္ အားကစား၀န္ႀကီးဌာနက မႏွစ္က ၂၀၁၆- ၁၇ မွာ ရရွိခဲ့တဲ့ က်န္း မာေရးအသံုးစရိတ္ က်ပ္ ၈၅၀ ဘီလီယံထဲက ၈.၆ ဘီလီယံေက်ာ္ကို ကာကြယ္ ေဆးထိုးတဲ့လုပ္ငန္းမွာ သံုးစြဲခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အဆိုပါ အသံုးစရိတ္ကို အ ခ်ဳိးက်ေရ တြက္လိုက္ရင္ ကာကြယ္ေဆးထိ ုးတဲ့လုပ္ငန္းအတြက္ ကေလးသူငယ္ တစ္ေယာက္ကို ၄၅ ေဒၚလာကုန္က်မႈ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကာကြယ္ေဆးေတြကို ေမြးကင္းစအရြယ္မွာ ဘီစီဂ်ီ၊ အသည္း ေရာင္အသား၀ါ(ဘီ)၊ ႏွစ္လသား အရြယ္မွာ ပိုလီယို၊ ပီစီဗီ ငါးမ်ဳိးစပ္၊ ေလးလသားအ၇ြယ္မွာ ပိုလီယို၊ ပို လီယိုထိုးေဆး၊ ပီစီဗီ ငါးမ်ဳိးစပ္၊ ေျခာက္လသားအရြယ္မွာ ပိုလီယို၊ ပီစီဗီ ငါးမ်ဳိးစပ္၊ ကိုးလသားနဲ႔ ၁၈ လသားအရြယ္မွာ ၀က္သက္-ဂ်ဳိက္သိုးကာကြယ္ ေဆးေတြကို အႀကိမ္ျပည့္ထိုးႏွံတိုက္ေကၽြးေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
OnDoctor အပတ္စဥ္ က်န္းမာေရးမဂၢဇင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေဝဖန္အႀကံျပဳလိုပါက ဖုန္းနံပါတ္ 09791166524 သို႔ ဆက္သြယ္ႏိုင္ပါသည္
14
OnDoctor ေဆာင္းပါး
twkty owdjyK ဥကၠာေအးေက်ာ္
“အစာလည္း ေဆး၊ ေဆးလည္း အစာ” ဆိုသလို လူသားတို႔ အသက္ရွည္က်န္းမာစြာ ေနထိုင္ဖို႔ အတြက္ အစာက အေရးပါသလို ေနမေကာင္းတဲ ့အခါ ေသာက္သံုးရတဲ့ေဆး၀ါးကလည္း လြန္စြာမွ အေရးႀကီးလွပါတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ေဆး၀ါးက႑ကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္က ျပည္ပႏိုင္ငံ ေတြက တင္သြင္း ေနတဲ့ေဆး၀ါးေတြကို အားကိုးေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္ပက ေဆး၀ါးေတြ ျပည္တြင္းကို၀င္ေရာက္လာတဲ့အခါ ႏိုင္ငံ ေတာ္က ျပဌာန္းထားတဲ ့စည္းကမ္းခ်က္ေတြထဲမွာ အေရးႀကီးဆံုးအခ်က္ ကေတာ့ မွတ္ပံုတင္ျခင္းပဲဖစ္ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံကတင္သြင္းတဲ့ေဆးဝါး ျဖစ္တဲ့အတြက္အရည္အေသြးရွိရမယ္၊ အာနိသင္ရွိရမယ္။ ေဘးအႏၲရာယ္ ကင္းရွင္းရမယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ေတြက အေရးႀကီးပါတယ္။
15
တ င္ သြ င္ း လာ တဲ ့ေ ဆး ၀ါ းေ တြ ကိ ု
အားနည္းေနေသးေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ
ျ မ န္မာႏို င္ ငံ အ စာ း အေ သာ က္ ႏ ွ င ္ ့
ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္ မႈစက္ရံုေတြ ထပ္တုိး
ေဆး၀ါးကြပ္ကဲေရးဦးစီးဌာနမွာ Guide
လာပါက ျပည္ပကေဆး၀ါး တင္သြင္ းမႈ
Line ASCAN Common Techinal Dossiers Guide Line အတိ ု င ္ း
ပမာဏ ေလ်ာ့နည္းသြားဖို႔ လုပ္ငန္းရွင္
ေသခ်ာျပင္ဆင္ၿပီး မွတ္ပံုတင္ရတာျဖစ္
ေဆး၀ါးေရာင္းခ်မႈအပိုင္းကုိ FDA (ဗဟို)
ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေဆး၀ါးအမ်ားဆံုးတင္ သြ င္းေနတဲ့ႏိုင္ငံကေတာ့ အိႏိၵ ယႏိုင္ငံ ျဖစ္ၿပီး သူ႔ ေနာက္မွာ ထိုင္း၊ တရုတ္၊ အင္ဒို နီ း ရွ ား၊ ေ တာ င္ကို ရ ီး ယားႏို င ္ ငံ တို႔က အစဥ္လိုက္ရွိေနပါတယ္။ တင္ သြ င္းေနတဲ့ ေဆး၀ါးအမ်ားစု ကိုၾ ကည့္ လိ ု က္ ရ င္ ေ တာ ့ V i t a m i n s န ဲ ႔ Supplyment ေတြကို ေတြ႔ရပါ တယ္။ ဒီ ေ ဆး ေ တြ ကေ တာ ့ ျ ပ ည ္သူ လ ူ ထ ု အမ်ားဆံ ုး သံ ုး စြဲေ နတဲ ့ အ ေနအထား ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယေနရာ က ေန Antibiotics ပဋိဇီေဆး၊ သူ႔ေ နာက္ မွာ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆး၊ အဖ်ား ေပ်ာက္ ေ ဆး ၊ တျခားေဆး ျဖ စ္တဲ့ ႏွ လံုးေ သြ းေ ၾ ကာ ေ ဆး ၊ အ စ ာ အ ိ မ ္ လ မ္းေၾ ကာင္ းေဆး ၊ အ သ က္ ရႈ လ မ္ း ေ ၾကာ င္ း ဆိ ု င္ ရာေဆး စ တာေတြ က ို ေ နာ က္ ပို င္ း မွာ တ င္သြ င ္း လာၾ က ပါ တယ္။ ျပည္တြင္းက ပုဂၢလိ က ေဆး၀ါး ထုတ္လုပ္မႈက႑ကို ၾကည့္လိုက္ရင္
တစ္ဦးက ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ က တိုက္ရိုက္မကိုင္တြယ္ဘဲ ျပည္နယ္နဲ႔ တိ ု င္ းေဒ သ ႀ ကီ း က ေကာ္မ တီ ကေန ခြင့္ျပဳ ခ်က္နဲ႔ ေဆးဆိုင္ေတြကို ေရာင္းခ် ခြ င့္ျ ပဳတာလိ ု ႔ သိ ရ ပါတယ္ ။ “လက္ ရွိ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေ ဆးဆိုင္မွာေတာ့ ျမန္မာ Register နံပါတ္ရွိတဲ့ ေဆးေတြ ကိုပဲ ေရာင္းတယ္။ FDA ကဆိုင္ကိုတိုက္ရိုက္ လာမစစ္ေဆးေပမဲ့ ဆိုင္ဖြင့္ဖို႔ လိုင္စင္ ေ လွ ်ာက္တဲ့ အ ခါ မွ ာ သ က္ဆို င ္ ရာက လာေရာက္စစ္ေဆးတယ္။ ဥပမာ- ဗယ္ လင္တိုင္းေန႔၊ သႀကၤန္တို႔ဆိုရင္ စီမံခ်က္ အရ ေ ဆး ၀ါးေတြ က ိ ု စ စ္ေ ဆးတ ယ္ ။ ေဆး အတု ေ တြ ၊ လိ ု င ္စ င္ပိ တ ္ ခံ ရ တဲ ့ ေဆးေတြရွိရင္ သူတို႔ကသတင္းစာမွာ အ သိေပးေၾကာ္ျငာတာရွိသလို ကၽြန္ေတာ္ တိ ု ႔ေ ဆး ဆိ ု င္ လု ပ္ င န္ း ရွ င္ ေ တြ ကေ တာ့ အခ်င္းခ်င္း Information ေပးၾကတယ္။ ေဆး ၀ါးအတု မွ ာ က လ ည္ း လံ ုး ၀ေ ဆး အတုနဲ႔ Register မလုပ္ထားတဲ့ေဆးႏွစ္ မ်ဳိး ရွိတယ္။ Register မလုပ္ထားတဲ့ ေဆးက အစစ္ပဲ၊ ဒါေပမဲ့ သူက
16
Register လုပ္ထား တဲ့ေဆးထက္ ေစ်း ခ်ဳိတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေဆးဆိုင္ဖြင့္တာ သက္တမ္းၾကာၿပီျဖစ္ တဲ့သူကဆက္လက္ၿပီး “ဆိုင္မွာ အမ်ား အားျဖင့္ အခုလို ေႏြရာသီဆိ ုရင္ ဓာတ္ ဆားရည္ ၊ ၀မ္းပိတ္ေဆးေတြေရာင္းရ တယ္။ ေဆာင္းတြ င္ းဖက္ဆိုရင္ေတာ့ နွ ာေ စးေ ပ်ာ က္ ေ ဆး ၊ ေ ခ ်ာ င ္ း ဆ ိ ုး ေပ်ာက္ ေ ဆးေတြ ေ ရာ င္း ရ ပါ တ ယ္ ။ ပံုမွန္ကေတာ့ အားေဆးေတြ၊ ဆီးခ်ဳိ၊ ေသြးတိုး၊ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆးေတြ ေရာင္းေနရတယ္” လို႔ေျပာျပ ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ Mobile Technology လ်င္ျမန္စြာ တိုးတက္ေျပာင္ းလဲလာမႈ ေၾကာင့္ အခုဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ အင္ တာ န က္ သံုး စြ ဲ မႈ ဟာ ေၾ ကာက္ခ မ န္း လိလိ တက္လာပါတယ္။ အင္တာနက္ ပလက္ ေ ဖာင္ း ကေနတစ္ ဆ င္ ့ အထူ း သျဖင့္ လူသံုးမ်ားတဲ့ Facebook ကေန ပစၥည္းေပါင္းစံု၊ Service ေပါင္းစံုကို ေရာင္း ခ်လာၾကပါတယ္ ။ အဲ ဒ ီ ထ ဲ မ ွာ ေဆး၀ါးပစၥ ည္ းေတြ လ ည္ း ပါ၀င္လာ တာကို ေတြ႕ ၾကမွာပါ ။ တရား၀င္ေဆး ကု မ ၸ ဏီ Page ကလြ ဲ ရ င္ က်န္တဲ့ ေဆး၀ါးေတြေရာင္းခ်မႈအတြက္ ဘယ္ လို ႀကီးၾကပ္မလဲ၊ ဘယ္လိုယံုၾကည္ရ
မလဲ ဆို တဲ့ ေမးခြ န ္း က ရွိေ နတု န ္ း ပါ။ လက္ရွိမွာ အြန္လိုင္းေစ်းကြက္မွာ ေရာင္း ခ်ေနတဲ့ ေဆးဝါးအမ်ားစုကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔က ေစာင့္ၾကပ္ ၾကည့္႐ႈထားၿပီး FDA မွာ တရား၀င္မွတ္ပံုတင္ထားျခင္းမ ရွိတဲ့ ေဆး၀ါးက ေတာ္ေတာ ္မ်ားမ်ား ရွိ တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ “မွတ္ပံုတင္ထား တဲ့ အေနာက္တိုင္းေဆးဝါးေတြ ရွိတယ္။ ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ ေသာက္ရတ ယ္။ ဆရာဝန္ ညႊန္ၾကားခ်က္မပါဘဲ သံုး ရင္ အေရးယူတယ္။ ေဆးဆိုင္ေတြက လည္း လိုင္စင္နဲ႔ေရာင္းတာျဖစ္လို႔ ဆရာ ဝန္ညႊန္ၾကားခ်က္မပါဘဲ ေရာင္းခြင့္မ ရွိ ဘူး။ တရားမဝင္ေရာင္းတာေတြ လ ည္း ျပည္ထဲေရးက စစ္တယ္” လို႔ FDA ရဲ႕ တာ၀န္ရွိသူတစ္ဦးက ဆိုပါတယ္။
17
၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာေဆး၀ါးအတု ၊ Register
တင္သြင္းျဖန္႔ျဖဴးေရာင္းခ်ရင္ အမ်ိဳးသား
မလုပ္ထားတဲ့ေဆး၀ါးေတြ ဖမ္းဆီးမႈက
ေဆးဝါးဥပေဒပုဒ္မ (၁၈)အရ ျပစ္မႈ က်ဴး
၅၁ မႈ ရွိခဲ့ ၿပီး ၂၀၁၆ ခုႏွစ္မွာေတာ့ ၉၉
လြ န္ သူ ကို တရားစြဲ ဆိ ု အ ေ ရး ယူ မ ယ္
မႈ အထိ ရွ ိ ခ ဲ့ တ ယ္ လို ႔ သိ ရ ပါတ ယ္ ။
လို႔လည္း သက္ဆိုင္ရာကလည္း အသိ
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ထဲ ဖမ္းဆီးအမႈေတြထဲ မွာ
ေပး ႏိႈးေဆာ္ထားပါတယ္။
တန္ဖိုးအမ်ားဆံုးကေတာ့ စက္မႈ၀န္ႀကီး
အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ အမ်ဳိးသားက်န္းမာ ေရး
ဌာန၊ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ က်န္း
စီမံကိန္း (၂၁၀၇- ၂၀၂၁) ေဆာင္ရြက္မႈ
မာေရးႏွ င္ ့ အားက စား၀ န္ ႀ ကီ း ဌာ န တိ ု ႔
မွ ာ
ပူးေပါ င္ း ကာ ေဆး၀ါးအ တု အ မ်ဳိး
ေဒၚေအာင္ ဆ န္ း စု ၾ ကည္ အမွ ာ စကား
အစားေပါင္း ၆၄ မ်ဳိးေက်ာ္ပါ၀င္ၿပီး က်ပ္
ေျပာခဲ ့ သ လိ ု “ျပည္ သူ မ်ားရဲ ႔ က ်န္း မာ
၂.၈၀၇ ဘီလီယံအထိရွိခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္
ေရးေကာင္းမြန္ျခင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္
အလိုက္ၾကည့္လိုက္ရင္ အမႈေတြက ပို မ်ားလာတာကို ေတြ႕ရတဲ့အတြက္ ျပည္ သူ ႕ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအ တြ က္ ေခါင္းခဲစရာ ျဖစ္လာသည္မွာအမွန္ပင္။ ဒါျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕လူဦးေရက ေက်း
ႏို င ္ငံေ တ ာ္အ တို င္ ပ င ္ခံ ပ ု ဂ ၢိဳ လ ္
အတြက္ လာဘ္လာဘျဖစ္တယ္” ဟု ေရးသားရင္း ျပည္သူလူထုေတြအတြက္ မွန္ကန္တဲ့ေဆး၀ါးကို ေသာက္သံုးႏိုင္ဖို႔ အဖက္ဖက္က ပူးေပါင္းပါ၀င္ၾကပါစို႔။
လက္ေဒသမွာ ေနထိုင္မႈက ၇၀ရာခိုင္ ႏႈ န္ း ရွ ိေ န တဲ ့ အ တြ က္ က ်န္မားေ ရ း ေ စာင္ ့ေ ရွ ာ က္ မႈေ ပးႏို င္ ဖို ႔ သ တ င္ း အ ခ်က္အလက္ေတြ ၊ က်န္းမာေရးအသိ ေပးဗဟုသုတ ေတြ ေရာက္သြားဖို႔က အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ ေဆး ဝါးအတုနဲ႔ စံမညီ ေဆးဝါးေတြကို မွီဝဲ တဲ့ေရာဂါေဝဒနာရွင္ေတြအတြက္လည္း စရိတ္စခ ပိုကုန္က်တဲ့အျပင္ ေရာဂါ ေပ်ာက္ က င္ း တာ လံ ုး ၀မရွိႏို င ္ ပါဘူး ။ ေဆးဝါးအတုနဲ႔ စံမညီ ေဆးဝါးေတြ
18
jrefrmEdkifiHw0Srf;&Sdjynfolrsm;ESifh jynfya&muf jrefrmjynfolrsm;tm; usef;rma&;qdkif&m todynm? A[kokwrsm;udk tcsdefESifhwajy;nD a0iSEdkif&ef &nf&G,fum
OnDoctor
အပတ္စဥ္
က်န္းမာေရး မဂၢဇင္း
udk tcrJh xkwfa0vsuf&Sdygonf/
tywfpOf tcrJh &,lvdkygu ဤေနရာ ကိုႏွိပ္၍ စာရင္းေပးသြင္းပါ။
https://ondr.co/magazine/ wGifvnf; pm&if;ay;oGif;EdkifygNyD/
19
OnDoctor ေဆာင္းပါး
vSaeapcsif သုမိုးဟန္
အလွအပဆိုတာ လူတိုင္းအတြက္ အေရးပါတဲ့အရာ တစ္ခုဆိုရင္ မမွားပါ။ အလွအပေရးရာဟာ မိန္းက ေလးမ်ားႏွင့္သာ သက္ဆိုင္သည္ မဟုတ္ပဲ ေယာက်္ားေလးမ်ား အတြက္လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ အသက္ အ႐ြယ္ မေ႐ြး အလွအပကိ ု စိတ္ဝင္စားၾကပါတယ္။ အလွအပ လို႔ ဆို ရာမွာ တစ္ကိုယ္ေရသန႔္ရွင္းမႈရွိဖို႔လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ယေန႔ေခတ္ အင္တာနက္အသုံးျပဳမႈမ်ားလာတဲ့ေနာက္ပိုင္း လူငယ္မ်ား ဟာ မိတ္ ကပ္လိမ္းျခင္း၊ အလွအပႏွင့္ က်န္းမာေရးေဆာင္းပါမ်ားဖတ္ ရႈျ ခင္းစတာေတြကို အင္တာနက္မွ ရွာေဖြၿပီး ျပဳလုပ္လာၾကပါတယ္။
20
အလွ အပႏွ င ့္ က ်န္း မာေရးဟာ
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေလာက္က စၿပီး အလွ
လည္း အေရးပါ တဲ့ေနရာမွ ပါဝင္လာ
ကုန္ပစၥည္းမ်ားကို အြန္လိုင္းေရွာ့ပင္းမ်ား
သည္ကား အမွန္ပင္ ။ ယေန႔ေခတ္မွာ
မွာ တင္ေ ရာင္ း လာ သ ည္ကို သိ သ ိ
အလွအပႏွင့္ဆိုင္တဲ့ထုတ္ကုန္မ်ား ေဈး
သာသာ ေတြ႕လာရပါတယ္။ အြန္လိုင္း
ကြက္ထဲသို႔ နာမည္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ အမွတ္တံ
ေပၚမွာ ေတြ႕ရတဲ ့ Beauty Product ေတြ
ဆိ ပ္မ်ဳိးစံုစြာျဖင့္ အေျမာက္အျမားဝင္
ဟာ ကိုယ့္မ်က္စိေရွ႕မွာ ျမင္ရတာမဟုတ္
ေရာက္ လာၾကပါတယ္ ။ ကု န ္ ပ စၥ ည ္ း
တဲ့ အတြက္ အတု အစစ္ခြဲျခားဖို႔ ခက္ခဲပါ
အ စ စ္ မ်ားကိ ု တု ပ ၿ ပီ း အ တု မ်ားလ ည္ း
တယ္။ အသုံးျပဳသူေတြ အေနနဲ႔ မဝယ္
ေဈးကြက္အတြင္း မ်ားစြာ ေနရာယူလာ
ယူ မီ မွ ာ FD A ေထာက္ခံ ခ ်က္ရွိ / မ ရွ ိ
ၾက ပါ တယ္ ။ သု ံး စြ ဲ သ ူ မ ်ားက လ ည္း
ၾက ည္ ့ ၿ ပီ း ၊ တျ ခားအ သုံးျပဳ သူ တို ႔ ရဲ ႕
ဝင္ေငြအဆင့္အတန္းအလိုက္တတ္ႏိုင္
Review ေတြ Feedbacks ေတြကို
သူကပစၥည္း ေကာင္းသုံးၿပီး မတတ္ႏိုင္
ဖတ္ၿပီးမွ ဝယ္ယူအသုံးျပဳဖို႔ အႀကံေပး
သူ မ်ားက သာမန္ ပ စၥ ည ္ း မ်ားကိ ု သ ာ
ခ်င္ပါတယ္။
သုံးၾကပါတယ္။
အခုအခါျမန္မာျပည္မွာ အြန္လိုင္း
အလွကုန္ပစၥည္းမ်ားဟာ သုံးစြဲ
ကေနက်န္းမာေရးဆိုင္ရာေတြကို အခမဲ့
သူ အေပၚမူ တ ည္ ၍ ဓာတ္မတည့္ျခင္း
ေဆြးေႏြးကူ ညီေပးေနတဲ့ Telehealth
မ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။ အလွကုန္ဓာတ္
ဝန္ေဆာင္မႈေတြရွိေနၿပီျဖစ္လို႔ Beauty
မတည့္ျခင္းမွာ အေျခခံသေဘာတရား
Product ေတြကို အသုံးမျပဳမီ ကြၽမ္းက်င္
အရ ပစၥ ည္းေကာင္းသည္ မေကာ င္း
ဆ ရာဝ န္ ေ တြ ဆီ က အ ႀ ကံ ဥာဏ္မ်ား
သည္ႏွင့္မဆိုင္ဘဲ သုံးစြဲသူတို႔ရဲ႕ အသား
ေတာင္းယူနိုင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အေရႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ အလွ
အလွကုန္ပစၥည္းေရာင္းခ်ေသာသူ
ကု န္ ႏွ င့ ္ဓာ တ္ မ တ ည့ ္ေ သာ ေ ၾ ကာ င္ ့
မ်ားကလ ည္ း မိ မ ိ တိ ု ႔ ရ ဲ ႕ ပ စ ၥ ည ္ း မ်ားႏွ င ္ ့
ဒု က ၡေရာက္က်သူမ်ား ဒုႏွင့္ေဒး ရွိပါ
ပတ္သ က္ၿ ပီ း သု ံး စြဲ သ ူ က ို မွ န ္ က န္ တဲ့
တယ္။ တေလာက ေဖ့ဘု တ္မွာ မိန္း
သတင္းအခ်က္အလက္ေပးျခင္း၊ နည္း
ကေလးမ်ားၾကားဟိ ုေ လးေက်ာ္ေ က်ာ္
လမ္းတက် ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ မ်ားကို
ျဖစ္သြားခဲ့သ ည့္ Product တစ္ခုကို
ေသခ်ာစြာရွင္းျပေပးျခင္းတို႔ ျပဳလုပ္ပါက
မွတ္မိၾကဦးမယ္ ထင္ပါတယ္။
မိမိတို႔ထုတ္ကုန္အေပၚသုံးစြဲသူရဲ႕ယုံၾကည္
21
ျမင့ ္မားလာနိ ု င္ ပါတယ္ ။ ထိ ု ႔ အ တြ က ္
တို႔ ထုတ္ကုန္ႏွင့္ပတ္သက္တဲ့ Product
ေၾကာင့ ္မိ မိ တိ ု ႔ ကု မ ၸ ဏီ ရဲ ႕ အ လွ ကု န္ ပ စၥ
Knowledge မ်ားကို သင္တန္းမ်ား ပို႔ခ်
ည္း ေရာင္းခ်တဲ့ဝန္ထမ္းမ်ားကို အလွ
ေပးၿပီး အလွအ ပတရားမ်ားကို ခံ စား
အပႏွင့္ က်န္းမာေရးဆက္စပ္မႈရွိပုံ၊ မိမိ
မွ်ေ၀လိုက္ၾကပါစို႔။
wpfywfwmtwGuf &efukefNrdKU &moDOwk tajctae
OnDoctor မိုးေလ၀သ
arv (15) &uf? wevFmaeY
wdrfxlxyfNyD;rdk;tenf;i,f&GmoGef;rnf tylcsdef (33^ 25) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (16) &uf? t*FgaeY
rdk;&GmoGef;rIrsm;rnff tylcsdef (31^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (17) &uf? Ak'¨[l;aeY
wdrfxlxyfNyD;rdk;tenf;i,f&GmoGef;rnf tylcsdef (31^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (18) &uf? Mumoyaw;aeY
wdrfxlxyfNyD;rdk;tenf;i,f&GmoGef;rnf tylcsdef (31^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (19) &uf? aomMumaeY
wdrfxlxyfNyD;rdk;tenf;i,f&GmoGef;rnf tylcsdef (30^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (20) &uf? paeaeY
rdk;&GmoGef;rIrsm;rnf tylcsdef (31^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
arv (21) &uf? we*FaEGaeY
rdk;&GmoGef;rIrsm;rnf tylcsdef (33^ 26) 'D*&D pifwD*&dwf
22
OnDoctor က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ
tonf;uifqm ေဒါက္တာမိုးေဆြ
အသည္းကင္ဆာ
ေရာဂါသည္ ကမာၻေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားေသာ
ကင္ဆာေရာဂါမ်ားအနက္ ငါးခုေျမာက္ ျဖစ္ပြားမႈမ်ားေသာကင္ဆာေရာဂါ တစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေသဆုံးမႈႏႈန္ းအေနနဲ႔ ကေတာ့ တတိယ ေသဆုံး မႈ အမ်ားဆုံးေရာဂါ တစ္ခု လို႔ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ အာရွ တိုက္တြင္ အသည္း ကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္းမွာ ကမာၻေပၚတြင္ ျဖစ္ပြားေသာ ေရာဂါသည္မ်ား၏ ၇၅%ခန႔္ ပင္ရွိပါသည္။ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အသည္းေရာင္ အသားဝါ (ဘီ) ပိုးသည္ အသည္းကင္ ဆာ ကိုျဖစ္ပြားေစေသာ အဓိက အေၾကာင္းအ၇င္း တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ အသည္းကင္ဆာ ျဖစ္ပြားေစေသာ တျခားေသာ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမ်ားမွာ …
23
အသည္းေရာင္အသားဝါ(စီ)ပိုး၊ အရက္
သလိုမ်ိဳး၊
ေ သာ က္ ရာ မွ အ သ ည္ းေျ ခ ာ က ္ ၿ ပ ီ း
မ်ိဳး၊ ဗိုက္ပူလာတာ၊ အသားဝါလာတာမ်ိဳး
အသည္းကင္ဆာျဖစ္ျခင္းႏွင့္ Aflatoxin
ခံ စားရႏို င္ ပါတ ယ္ ။ ဒီ လ ိုေ ရာ ဂါလ က ၡ
ေခၚ မႈိအ ဆိပ္တစ္မ်ိဳးစားသုံးမိျခင္းပင္
ဏာေတြ ကို ဘယ္ လို သ ူ ေ တြ အဓိ က
ျဖစ္ပါသည္။ အသည္းေရာင္အသားဝါ
ထား ဂ႐ုျပဳသင့္လဲ ဆိုေတာ့ အသည္း
(ဘီ)ပိုး (စီ) ပိုး ရွိသူမ်ားတြင္ Aflatoxin
ေရာင္အသားဝါ (ဘီ) ပိုး (စီ) ပိုးရွိသူမ်ား
ေခၚ မႈိအ ဆိ ပ္စားသုံးမိျခင္းျဖင့္ေရာဂါ
ျဖစ္ပါသည္။ ဒါေၾကာင့္ အသည္းေရာင္
ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမန္ဆန္ေအာင္ အားေပး
အသားဝါ (ဘီ)ပိုး (စီ) ပိုး ရွိသူမ်ားအေန
ရာ ေရာက္ပါသည္။ အသည္းကင္ ဆာ
နဲ ႔ အ န ည္း ဆ ု ံး ၆ လ တ စ ္ ႀ က ိ မ ္
သည္ ေရာဂါအစဦးပိုင္းမွာေတာ့ လကၡ
Ultrasound ႏွင့္ ေသြးေဖာက္ စစ္ေဆး
ဏာ အေနနဲ႔ ထူးထူးျခားျခား မျပတတ္
ႏိ ု င္ေ သ ာ B i o m a r k e r ေ ခ ၚ α -
ပါဘူး။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်တာ၊ အစား
fetoprotein (AFP) ကို စစ္ေဆးသင့္ပါ
အေသာက္ပ်က္တာ ခဏခဏဖ်ားတာ၊
သည္။
ဗိုက္ေအာင့္တာ ဗိုက္နာတာ
ေမာပမ္းလြယ္တာ စသျဖင့္ တိတိက်
ဒ ါဆို အ သည ္းေ ရ ာင ္ အသားဝ ါ
က် မေျပာႏိုင္ေသာလကၡဏာမ်ားသာ
(ဘီ) ပိုး မျဖစ္ရေလေအာင္ ဘယ္လိုကာ
ျပေလ့ရွိပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့
ကြယ္ႏိုင္မလဲ ဆိုေတာ့ ကာကြယ္ေဆး
ဗိုက္ထဲမွာ တခုခု ေထာက္ေနသလိုမ်ိဳး၊
ထိုးႏိုင္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အပါအဝင္
အစာနည္းနည္းဘဲစားၿပီး ဗိုက္အင့္ေန
အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြား
24
မႈႏႈန္း မ်ားလို႔ လူတိုင္း ကာကြယ္ေဆး
င႐ုတ္သီး၊ ေျမပဲ၊ ေျပာင္း စသည္တို႔ကို
ထိ ုး သ င့္ပါ တ ယ္ ။ အ သ ည ္းေ ရ ာ င ္
သိမ္းဆည္းစဥ္၊ သိုေလွာင္စဥ္၊ ပို႔ေဆာင္
အသားဝါ
ပိုးကေတာ ့ကာကြယ္
စဥ္တြင္ Aflatoxin မႈိအဆိပ္ထုတ္လုပ္
ေဆး မရွိေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မူးယစ္
ႏိ ု င္ေ သာ မႈိ တ စ္ မ်ိဳး ေပါက္ပြားႏို င ္ ပါ
ေဆးဝါးထိုးသြင္းျခင္း၊ ေဆးမင္ေၾကာင္
သည္။ ထို Aflatoxin မႈိအဆိ ပ္ပါေသာ
ထိုးျခင္ း စသျ ဖ င့္ တ စ္ခါသု ံး အ ပ္ မ
င႐ုတ္သီးမႈန႔္၊ ဆႏြင္းမႈန႔္၊ င႐ုတ္ေကာင္း
ဟု တ္ ေ သာ အ ပ္ မ်ား သုံး စြဲျ ခ င္ း မွ
မႈန႔္မ်ား စားသုံးမိပါက အသည္းကင္ဆာ
ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။
ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါသည္။ Aflatoxin မႈိအဆိပ္
(စီ)
Aflatoxin ေခၚ မႈိအဆိပ္တစ္မ်ိဳး
ပါေသာ အစားအစာ မ်ားကို တာရွည္စြာ
ကို မႈိတက္ေနေသာ အေစ့အႏွံမ်ားတြင္
ႏွင့္ စားသုံးမႈ မ်ားသူတြင္ အသည္းကင္
အဓိကေတြ႕ရပါတယ္။
ဆာ အဓိက ျဖစ္ပြားႏိုင္ပါသည္။
oifhudkydkrdkvSyapEdkifwJh toD;tESHrsm; oabFmoD; tom;ta&udk awmufyapygw,f iSufaysmoD; tom;ta&udk El;nHhapygw,f pyspfoD; tom;ta&udk acsmarGUapygw,f uD0DoD; i,f&G,fEkysKdapygw,f oHyk&moD; trJpufrsm;udk z,f&Sm;ay;ygw,f 25
အေမမ်ားေန႔ ဂုဏ္ျပဳေဆာင္းပါး
tarrsm;oufawmf&mausmf&Snfygapownf; ေဒါက္တာလြင္သန္႔ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၄ ရက္ဟာ ”ကမၻာ့အေမမ်ားေန႔” ျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ စဥ္ ကမၻာ့အင္အားႀကီး အေမရိကန္ ျ ပည္ေထာင္စုက အစ ဖြံ႔ၿဖိဳးဆဲႏုိင္ငံမ်ား တြင္ပါ “ေမလရဲ႕ဒုတိယပတ္ တနဂၤေႏြေန႔” မွာ အေမမ်ားေန႔ က်င္းပေလ့ ရွိပါတယ္။ မိခင္မ်ားရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးဟာ မ်ားျပားလွပါတယ္ ေ ငြစုထား တာေလးနဲ႔ သမီးကုိ ဘဲြ႔ရေအာင္ထားတာ၊ သားကုိ ဆရာ၀န္ ျ ဖစ္ေစခ်င္ လြန္းလုိ႔ ကုိယ့္ေရာဂါ အတြက္ေဆးဖုိး ကုန္က်မွာစုိးလုိ႔ ေ စတနာအခမဲ့ ေဆးခန္းမွာ သြားျပၿပီး အပ္ခ်ဳပ္စက္တစ္လုံးနဲ႔ အပ္ထည္မွန္သမွ် ႀကိဳးစား ခ်ဳပ္ေပးေနတဲ့ အေမေတြရွိတယ္။
26
သည္လုိသားသမီးေတြ က အေမကုိျပန္
ပတ္၀န္းက်င္၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ အစားအစာ၊
ၾကည့္သင့္ပါတယ္။ အခ်ိန္တန္လို႔ အိမ္
အေလ့အအထ၊ ေန႔စဥ္ ကုိယ္လက္ေလ့
ေ ထာ င္ေ တြ က် ၊ သ ာ း သ မ ီ းေ တ ြ န ဲ ႔
က်င့္ခန္း၊ အရင္ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေရာဂါမ်ား
ေ ကာ င္ း စာ းေ န တဲ ့ အ ခ် ိ န္ အေ မ ဟာ
အေပၚ မူ တ ည္တ ယ္ ။ ဆဲ လ ္ က လာပ္
အပ္ခ်ဳပ္တုန္း၊ ေစ်းေရာင္းတုန္း ဥပုသ္
စည္းမ်ားက ဒီအင္ေအပ်က္စီးမႈ မ်ားလာ
ေန႔ေတာင္ ဥပုသ္ယူဖုိ႔ ဘုန္ႀကီးေက်ာင္း
တဲ့အခါ ဆဲလ္အုိမင္းျခင္း၊ ပ်က္စီးျခင္း
မသြား ႏိုင္ရွာတဲ့ အေမမ်ားရွိေနတယ္၊
ျဖ စ္ ကာ ေဟာ္မု န္ း မထု တ ္ ေ တာ့ျ ခ င္း ၊
အေမဟာသားသမီးကုိ ဘယ္ေတာ့မွ
ေရာင္ရမ္းျခင္း၊ လႈံ႔ေဆာ္ပစၥည္း မထြက္
အျပစ္မတင္ရွာပါဘူး။
ေတာ့ျခင္းမ်ား ျဖစ္လာတယ္။ ျပင္ပက
ေမြးေမေမတုိ႔ဟာအသက္အရြယ္ရလာ
ခရမ္ း လြ န္ ေ ရာင္ ျ ခည္ အ ပါအ၀င္ ေ ရာင္
တာ နဲ ႔ သ ဘာ ၀ အ ရ ည္ အေ သြ းေ တြ
ျခည္မ်ား၊ ေဆးလိပ္ေငြ ႔မ်ား၊ ေလထုအ
က်လာတတ္တယ္။ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္ မ်ား
တြ င္း အမႈ န ္ ႔ မ်ား၊ ပုိး သ တ္ ေဆး မ်ား၊
တျဖည္းျဖည္းပ်က္စီးယိုယြင္း ေလ်ာ့ပါး
ဓာတ္ေျမၾသဇာနဲ႔ စက္႐ုံသုံး ဓာတုပစၥည္း
လာလိ ု ႔ ပတ္ ဝ န္း က်င္ဖိ စ ီး မႈေ တြ က ို
မ်ား၊ ဆုိးေဆး မ်ားက ကင္ ဆာျဖစ္ေ စ
ေကာင္းမြန္စြာအသားတက်မတံု႔ျပန္ႏိုင္
တယ္။ ရင္သား ကင္သား၊ သားအိမ္ကင္
ေတာ့ဘူး။ ေရာဂါရလြယ္လာတယ္။ အ
ဆာ၊ သားအိမ္ ေခါင္းကင္ ဆာ၊ အူမႀကီး
သ က္ အ ရြ ယ္ အ ရ မ လု ပ္ ႏုိ င္ ေ တာ့ ရ င္
ကင္ဆာ၊ ႏွ လုံးႏွ င ္ ့ ေသြ း တုိးေရာဂါရ
သားသမီးေတြကျပန္ၿပီး ကူညီၾကေစလုိ
တယ္။
တယ္။ အေနာက္ ႏိုင္ငံေတြမွာ အသက္
အသက္ႀကီးလာရင္ မွတ္ဥာဏ္ေလ်ာ့ပါ း
ႀကီးရင့္ အုိမင္းမစြမ္းျဖစ္ရင္ ၊ ႏုိင္ငံေတာ္
(Dementia) ျဖစ္လာတယ္။ ပုံဆြဲျခင္း၊
ကေထာက္ ပံ့ေ ၾကး၊ အုိ မ င္း လစာေပး
စာဖတ္ျခင္း၊ စကားလုံး ဆက္ျခင္း စတဲ့
တယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ဗုဒၶဘာ သာ၀င္
ဦးေႏွာက္သုံးတဲ့ လုပ္ငန္းမွာျပန္ေလ့က်င့္
မ်ားလုိ႔ မိဘဆုိတာဘု ရားႏွင့္ တစ္ဂုိဏ္း
ခုိင္းရမယ္။ တရားဘာ၀နာ က်င့္ရမယ္။
တည္းထားၿပီး ရွိခုိးဦးခ်ၿပီးမွ အိပ္ရာ၀င္
ကုိယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစားဟာ ခႏၶာ
တတ္တာ ေကာင္းတဲ့ အမူအက်င့္ပါ။
ကုိယ္ထဲက အဆီေတြမစုေအာင္ လုပ္ႏုိင္
ျမန္မာ ဓေလ့ပါ။
သလုိ အေၾကာအဆစ္ေတြ ကိုက္ခဲတာ
မိခင္မ်ား အုိမင္းျခင္းျဖစ္ေစရာမွာမ်ဳိးရိုး၊
ေျပေလ်ာ့ေစတယ္။ ေန႔စဥ္ နာရီဝက္
27
(အေျပး၊စက္ဘီး စီး ၊ လက္ းေလွ်ာက္ )
႐ႈမွတ္သင့္တယ္။ ေျဖေလွ်ာ့ရမယ္။
လုပ္သင့္တယ္။
အျမင္ ၊ မ်က္စိ ဟ ာ ေနပူ မ ုိး ရြာ မေရွာ င္
အာဟာရျပည့္၀ေအာင္ စားရမယ္။ အာ
လုပ္ခဲ့ရ လုိ႔ သက္ႀကီးေတြမွာ အတြင္း
ဟာရျပည့္၀ရင္က်န္းမာေရးနဲ႔သင့္ေတာ္
တိမ္ ျဖစ္ေနတတ္ တိမ္စဲြတာ ခဲြစိတ္ၿပီး
တဲ့ အစားအစာျဖစ္ရင္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္
ရင္ အျမင္ ျပန္ေကာင္းသြားတယ္။ ကုိက္
ထိ န္းသိ မ္းျခင္း၊ ဦးေႏွာက္စြမ္းေဆာင္
ညီတဲ့ မ်က္မွန္တပ္ဆင္သင့္တယ္။ အသံ
မႈ ေ ကာ င္ းျခ င္ း တု ိ ႔ ကိ ု အေ ထာ က္ အ ကူ
နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး နားဖာေခ်း ကေလာ္တာ
ျပဳေစတယ္။ ေဆးလိပ္၊ ကြမ္းယာျဖတ္
မ်ားလုိ႔နားစည္ ထိခိုက္ရင္၊ နားျပည္ယုိ
သင္ ့ သ လုိ ၊ ေရဆာရင္ ေ ရပဲ ေ သာက္
ရင္နား၊ႏွာေခါင္း ဆရာ၀န္နဲ႔ ျပရမယ္။
သင့္ၿပီး အခ်ဳိရည္ ေသာက္ျခင္ း ေရွာင္
ဆူညံသံက အၾကား အာ႐ုံကုိထိခုိက္ ေစ
ရွားသင့္ပါတယ္ ။ အိပ္ေရးမပ်က္သင့္
လုိ႔ ဆူညံသံ နဲ႔ ေ၀းရာမွာေနသင့္တယ္။
ဘူး။ သားသမီးအေရး၊ အိမ္ေထာင္ေရး
အၾကားအာ႐ုံနည္းလာရင္ နားၾကားကိရိ
စဥ္းစားလုိ႔ အိပ္မေပ်ာ္တတ္ ၾကဘူး။ အ
ယာလုိမလုိ မိသားစု ဆရာ၀န္နဲ႔ တိုင္ပင္
ခ်ိန္မွန္ အိပ္ရမယ္။ အိပ္ခ်ိန္မွန္ ရမယ္။
သင့္တယ္။
အိပ္ရာ၀င္ခါနီး အစာစားျခင္း၊ ေကာ္ဖီ၊
သြားႏွင့္ခံတြင္းလည္း မေကာင္းတတ္ၾက
လ က္ ဖ က္ ရ ည္ ေ သာ က္ ျ ခ င္ းေရွ ာ င္ ရ
ဘူ း ။ အ သ က ္ႀ က ီး လ ာ ရ င ္သြား က ် ဳိး
မယ္။ ေန႔ စ ဥ္နာရီ ၀ က္ ေလ့ က် င့္ခ န္း
သြားေဆြးလုိ႔လုိအပ္ရင္ႏုတ္ၿပီး ျပန္စုိက္
လုပ္ၿပီး ေရေႏြး (ၾကက္သီးေႏြး) နဲ႔ ေရ
သင့္တယ္။ မစုိက္ဘဲထားရင္ ေကာင္းတဲ့
ခ်ဳိးသင့္တယ္။ ညအိပ္ရာ၀င္ရင္ တီဗီ၊
သြ ားေတြ ယုိ င ္လာၿပီ း သြားနဲ႔ လာ ကာ
ကြ န္ ပ်ဴတာေတြ ပိ တ္ ထားသ င္ ့ တ ယ္ ။
မလုိအပ္ဘဲ အခ်ိန္မတုိင္ခင္ သြားေတြ
အိပ္ရာ၀င္ သက္ေသာင့္သ က္သာရွိရ
ႏုတ္ရလုိ႔ “အံပုံ၊အံကပ္ ” တပ္ရတဲ့အထိ
မယ္။ အိပ္ရာေပၚမွာ မဂၢဇင္ းစာအုပ္ မရွိ
ျဖစ္လာတယ္။ သြားကုိမနက္ည ႏွစ္ႀကိမ္
သင့္ဘူး။ စိတ္တည္ၿငိ မ္ေစဖုိ႔ တရား
တုိက္၊ သြားၾကားထုိးႀကိဳးကုိ အသုံးျပဳ ၊
ထုိင္၊ ပုတီးစိပ္သင့္တယ္။ တရားေခြဖြင့္
သၾကားဓာတ္အခ်ိဳ႕ပါတဲ့ အစာစာၿပီးတုိင္း
တရားနာသင့္တ ယ္ ။ အသက္ျပည့္စြာ
ပ လု တ္က်င္း ရ မ ယ္ ။
႐ွဴသြင္း႐ွဴထုတ္ၿပီး ၀င္ေလသိ ထြက္
ေလာက္ေကာင္းေကာင္း အစစ္ကိုေတာ့
ေလသိနဲ႔ အသိကပ္ထားၿပီး သတိနဲ႔
မမီႏုိင္လုိ႔ သြားက်န္းမာေရးအတြက္
အ တုဘ ယ္
28
တစ္ေန႔တစ္ႀကိမ္သြားတုိက္ရမယ္။ အသက္ ႀ ကီ း လာရင္ ၀မ္ း ခ်ဳပ္တ တ္ ပါ တယ္။ ၀မ္းခ်ဳပ္တာ ကာကြယ္ဖုိ႔ ေရမ်ား မ်ားေသာက္ရမယ္။ တစ္ရက္ေရ ၈ခြက္ သု ိ ႔ မ ဟု တ္ ႏွ စ္ လီ တ ာေသာက္ သ င့္ တယ္။ အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ့ဟင္းသီးဟင္း ရြက္၊ အသီးအႏွံ၊ ေထာပတ္ သီး၊ ဒူးရင္း သီး၊ မာလကာသီး၊ သစ္ေတာ ္သီး၊ စ ပ်စ္သီး၊ လိေမၼာ္သီး စားသင့္သလုိ ဆန္၊ ဂ်ဳံ၊ ေျပာင္ း စားေပးရမယ္။ အမွ်င္ဓာတ္ နည္းလြန္းရင္ ၀မ္းပမာဏနည္းေစလုိ႔ ၀မ္းခ်ဳပ္ေစတယ္။ မနက္ ၆ နာရီ အိမ္ သာတ က္ တဲ့ အ က်င့္ လု ပ ္ သင္ ့ သ လု ိ ၀မ္ း သိ ပ္ ခ်ဳပ္ရ င္ ၀မ္းႏု တ ္ေ ဆးအစား ၀မ္းေပ်ာ့ေဆး (Delux) တစ္ည ႏွစ္ လုံးေသာက္ေပး သင့္ပါတယ္။ ၾကြ က္ သားအားနည္ းျခင္ း နဲ ႔ ဆီ း အိ မ ္ ၾကြက္သား အားနည္းျခင္းအျပင္ ဆီး လမ္းေၾကာင္းပုိး၀င္ျခင္း၊ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္း၊ အခ်ဳိ ႕ေ ဆး မ်ားရဲ ႕ ေ ဘး ထြ က ္ ဆုိး က်ဳိး ေတြ၊ ဆီးခ်ဳိေရာဂါ တုိ႔က ဆီးမထိ န္းႏိုင္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဇက္ေၾကာတက္တာက တစ္ခ်ိန္လုံး အ လုပ္လုပ္ရလုိ႔ လည္ပင္းက်ီးေပါင္းတက္ တာျဖစ္ၿပီး ဇက္ေၾကာ တက္ျခင္း၊ အ
မူးေ၀ျခင္းတုိ႔ ျဖစ္တယ္ ။ ခါးက်ီးေပါင္း တက္ရင္ ခါးနာျခင္း၊ အဆစ္လႈပ္ ရွားမႈ ေလးလံျခင္း၊ အာ႐ုံေၾကာအားနည္းျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ ခက္ခဲျခင္း၊ ေျခေထာက္ ထုံက်ဥ္ျခင္း ျဖစ္လာတယ္။ ေခ်ာ္လဲျခင္း စတဲ့ မေတာ္တဆမႈေတြ ရွိလာတယ္။ စိတ္သြားတိုင္း ကုိယ္ မလုိက္ႏုိင္တဲ့အခါ မွတဥာဏ္ ခ်ဳိ႕တဲ့လာျခင္း၊ မ်က္လုံး အား နည္းျခင္း၊ ၾကြက္သား အားနည္းျခင္း၊ နာ တာရွ ည္ အဆစ္ေရာင္ျခင္း၊ အ႐ုိးက်ီး ေပါင္း တက္ျခင္း ျဖစ္တယ္။ ေရခ်ိဳခန္းမွာ လက္ကုိင္တပ္ထား တာ၊ မေခ်ာ္ႏုိင္တဲ့ ၾကမ္းခင္းထားတာ၊ ဘုိထုိင္အိမ္သာသုံး တာ၊ ၾကမ္းျပင္ ေျခာ က္ေအာင္ထားတာ လုိတယ္။ အသက္ႀကီးလာရင္ အားေဆးလုိတယ္။ မိသားစုဆရာ၀န္နဲ႔ တုိင္ပင္ေသာက္သုံး သင့္ပါတယ္။
ဆစ္လႈပ္ရွားရခက္ခဲျခင္း၊ အာရုံေၾကာ အားနည္းၿခင္း၊ လက္မ်ားထုံက်ဥ္ၿခင္း၊
29
OnDoctor Company Limited udk jrefrmEdkifiH te,fe,f t&yf&yfrS jynfolrsm;eJY EdkifiHjcm;a&muf jrefrmjynfolrsm; twGuf tcrJh tGefvdkif; usef;rma&;apmifha&SmufrI ay;Edkif&ef &nf&G,fNyD; 2016 ckESpf? ZlvdkifvrSm pwifwnfaxmifcJhygw,f vuf&SdtcsdefrSm usef;rma&;qdkif&m tar;tajzrsm;udk OnDoctor &JU rdkbdkif;tyvDau;&Sif; eJY OnDoctor &JU facebook pmrsufESm usef;rma&;tar;tajz &JU messenger wkYdrSwqifh tcrJh ajzMum;ay;vsuf&Sdygw,f 'ghtjyif OnDoctor &JU 0ufbfqdkuf jzpfwJh https://ondr.co rSmvnf; usef;rma&;qdkif&m aqmif;yg;awGudk aeYpOf vTifhwifay;vsuf&Sdygw,f vkyfief;&Sifrsm;taejzifh rdrdwdkY&JU ukeftrSwfwHqdyfrsm;twGuf aps;uGufxdk;azmuf&if; tcrJh usef;rma&;tar;tajzudk yHhydk;vdkygu +95 9 4200 7005 odkYvnf;aumif; hello@ondr.co odkYvnf;aumif; qufoG,fEdkifygw,f 30
oifESifh oifhrdom;pkusef;rma&;twGuf odvdkorSsawGudk
udk,fydkifrdom;pk q&m0efwpfa,mufvdk tcrJh ar;jref;Edkifr,fh
OnDoctor
rdkbdkif; tufyvDau;&Sif;
udk tvG,fwulyJ a'gif;vkwf &,lvdkufyg/
wdkuf&dkuf&,l&ef Play store မွရယူရန္ 31