6 minute read
industriebeleid'’
8 oktober 2021 • # 20 • www.vraagenaanbod.nl
ECONOMIE Kabinet reserveert nu al ruim zes miljard euro voor duurzame investeringen Hoogste prioriteit voor coherent industriebeleid
In een eerste reactie is Koninklijke Metaalunie positief over de economische cijfers die het demissionaire kabinet tijdens Prinsjesdag heeft gepresenteerd. Goed nieuws voor Nederland, goed nieuws voor mkb-maakbedrijven. Ook is Metaalunie content met het feit dat het demissionaire kabinet nu al ruim zes miljard euro reserveert voor duurzame investeringen.
Veel nieuw beleid en daaraan gekoppelde uitgaven worden helaas overgelaten aan een nieuw kabinet. ‘De politiek moet daarom nu echt vaart maken met de formatie. Een nieuw kabinet moet sowieso werken aan versnelling van de klimaatplannen, aan een steviger innovatiebeleid voor het mkb en aan een grotere instroom van technische vakmensen’, zegt Fried Kaanen, voorzitter Metaalunie.
Klimaat en verduurzaming
‘We zijn positief over de aangekondigde investeringen in klimaat en verduurzaming. Mkb-maakbedrijven kunnen als geen ander bijdragen aan de realisatie van de infrastructuur die nodig is om over te schakelen van een fossiele naar een hernieuwbare samenleving. Zelf verbruikt de sector relatief weinig energie’, aldus Kaanen. Om desondanks ook de eigen bedrijfsvoering verder te kunnen verduurzamen, is verbeterde toegang tot stimuleringsregelingen voor het mkb noodzakelijk. Een groot deel van de beschikbare middelen zou ook ingezet moeten worden voor het versneld bereiken van de doelstellingen van het uitvoeringsprogramma circulaire maakindustrie. ‘Circulair ondernemen zet immers een hefboom op het verdringen van broeikasgassen. Metaalunie rekent er echter wel op dat het mkb niet langer als hoofdfi nancier van de energietransitie wordt gezien. Forse verlagingen van de Opslag Duurzame Energie (ODE) zijn noodzakelijk’, vindt de Metaalunievoorzitter.
Innovatiebeleid 2.0 noodzakelijk
Het innovatiebeleid was de afgelopen jaren zeer versnipperd. Duidelijke strategische lijnen ontbraken, innovatieprogramma’s waren moeilijk bereikbaar voor het mkb en de focus lag (te) veel op ontwikkeling van producten en technologieën en te weinig op productie-innovatie voor en digitalisering van het mkb. Kaanen: ‘We verwachten van een nieuw kabinet dan ook een samenhangend innovatiebeleid, met een separaat actieprogramma voor het mkb. Daarbij moet nadrukkelijk ingezet worden op productie-innovatie en digitalisering en behoud en uitbreiding van productie in Nederland. Koppel daarnaast innovatiebeleid veel meer aan de maatschappelijke uitdagingen, zoals onder andere op thema’s als zorg, klimaat, circulariteit en woningtekort.’
Investeer in instroom
Om de uitdagingen van innovatie(stimulering) en de klimaattransitie aan te gaan, is meer goed opgeleid technisch personeel hoognodig vindt
De directie van Metaalunie is er normaal gesproken bij tijdens Prinsjesdag, maar volgden de troonrede nu
online. (Foto: archief: Sander van der Torren)
Kaanen. De vraag naar (technische) vakmensen bij mkb-maakbedrijven is volgens hem groter dan ooit. Metaalunie roept de politiek dan ook op om nu echt werk te maken van meer instroom van techniekstudenten en een evenwichtige arbeidsmarkt. ‘Er moet een investering gedaan worden van ten minste 300 miljoen euro per jaar voor ‘Sterk Techniekonderwijs’ in de hele onderwijsketen. Met deze investering kunnen scholen, docenten en leerbedrijven optimaal hun werk doen. De studie- en collegegelden voor technische opleidingen moeten omlaag om deze extra aantrekkelijk te maken voor leerlingen en studenten’, meent hij.
DEN HAAG • ‘Het allerbelangrijkste is dat er nu snel een stabiel kabinet komt’. Dat zeggen VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland op Prinsjesdag. ‘Hoewel het kabinet in de Miljoenennota enkele goede eerste stappen zet om meer te investeren in bijvoorbeeld klimaat en wonen staat het meeste beleid vrijwel stil. We kunnen ons dit niet permitteren gelet op de grote vraagstukken waar ons land voor staat,’ aldus de ondernemersorganisaties.
Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW: ‘Helaas is de Haagse beleidsmachine na zes maanden formeren tot stilstand gekomen. Wij merken dat nu elke dag in de praktijk. En voor een demissionair kabinet kun je de Miljoenennota best beleidsrijk noemen, maar voor de grote vraagstukken waar ons land voor staat is honderd miljoen per jaar voor het woningvraagstuk en 400 miljoen per jaar voor het klimaat onvoldoende. Bovendien gebeurt aan het meest urgente grote vraagstuk, stikstof, nog niets. Voor alle grote vraagstukken geldt dat we ze niet meer oplossen door te blijven doen ‘hoe we het de afgelopen decennia deden’. De transities naar een nieuwe inrichting van ons land moeten we doordacht vormgeven met oog voor het feit dat iedereen mee moet kunnen doen. Gelukkig liggen er van dat soort plannen vanuit het maatschappelijk middenveld. Maar wat nu dringend nodig is, is een kabinet. Een stabiel kabinet.’
Arbeidsmarkt aanpakken
Jacco Vonhof, voorzitter MKB-Nederland: ‘Komend jaar staat voor het mkb in het teken van herstel en groei. Eén van de voorwaarden daarvoor is dat bedrijven genoeg mensen hebben. De krapte op de arbeidsmarkt vraagt om gericht beleid. Zo moet het aantrekkelijker worden om te gaan werken én om meer te werken. Ook moet de productiviteit omhoog met extra investeringen in innovatie en digitalisering. Zorgen heb ik over de lasten voor bedrijven en hernieuwde plannen op dat terrein. Zo stijgen de lasten voor ondernemers komend jaar naar verwachting met ruim een miljard euro. Ondernemers hebben door corona een jas uitgedaan, maar staan tegelijk voor grote investeringen, onder meer in verduurzaming. Ondernemers voelen de urgentie, maar er is een kabinet nodig dat knopen doorhakt, zodat ze weten welke kant het op gaat. De transitie moet voor het mkb haalbaar en betaalbaar zijn. We moeten in elk geval niet gaan zagen aan de tak waar we op zitten.’
Weinig verrassingen
Volgens de ondernemersorganisaties bevat de nieuwe Rijksbegroting weinig echte verrassingen. Goed is dat het kabinet in elk geval wel al extra geld uittrekt voor nieuwe duurzame energieprojecten (waterstof, warmte, etc) en dat er meer hulp komt bij onrendabele investeringen (SDE++) en de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Ook wordt extra geld vrijgemaakt voor de aanschaf van duurzame bestelauto’s voor bijvoorbeeld het mkb. Hier pleiten de ondernemersorganisaties al langer voor als onderdeel van hun bredere Klimaatpakket. Een andere positieve stap in de Prinsjesdagstukken is het extra geld (€ 300 miljoen) dat beschikbaar komt voor innovatie en Europese innovatieve projecten (IPCEI’s). De ondernemersorganisaties wijzen er op dat het begrotingsbeleid de komende jaren zo moet worden aangepast dat er meer van dit soort productieve investeringen kunnen plaatsvinden in zaken als verduurzaming, het onderwijs, wetenschap en innovatie. ‘Alleen zo maken we het land klaar voor de toekomst en de staatsschuld kan het hebben.’
8 oktober 2021 • # 20 • www.vraagenaanbod.nl
Energietransitie nog steeds in gevaar
ZOETERMEER • FME, ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, waardeert de investeringen in de klimaatproblematiek die blijken uit de nieuwe Miljoenennota, maar stelt dat de energietransitie in gevaar blijft. ‘Ook nu zien we wéér geen signifi cante investeringen in technologisch onderwijs en in arbeidsmarkthervormingen.’
‘De technologische sector kampt nog steeds met een gillend tekort aan technisch personeel. Het zijn de mensen die de investeringen omzetten in nieuwe technologieën en producten. Voor de energietransitie hebben we een goed opgeleide beroepsbevolking nodig en met deze Miljoenennota, komt daar vooralsnog weinig van terecht’, zegt FME-voorzitter Theo Henrar.
Stikstofgeruzie
Een doorn in het oog van FME is dat dit kabinet nog steeds geen knopen doorhakt over de stikstofmaatregelen en dat aan een volgend kabinet overlaat. De formatie stokt onder meer door geruzie hierover, terwijl de technologische mogelijkheden voor oplossing van het stikstofprobleem al jaren op de plank liggen. Henrar: ‘Ik vind het een schande dat de politiek weigert naar technologische oplossingen te kijken en alleen discussieert over het saneren en het uitkopen van boeren. Wanneer één euro belastinggeld wordt geïnvesteerd in innovatieve stalsystemen, levert dit 7,5 keer meer reductie op, dan wanneer deze euro wordt gebruikt voor het opkopen en saneren van melkveehouderijen. Een deel van de klimaatuitgaven van de regering gaat naar subsidie voor industriële bedrijven, maar onder andere ook naar de mobiliteitssector. Henrar: ‘Dat is wel goed nieuws; FME pleit al jaren voor een uitbreiding van de zogenoemde SDE++ regeling, de subsidie voor duurzame energie, die komt er nu dan ook.’
